CHƯƠNG VII

Caân baèng toång quaùt vaø

hieäu quaû kinh teá
Tài liệu đọc:
1, Robert Pindyck – Chương 16
2, David Begg – Chương 19

Chapter 1 1
1. Phân tích thế cân bằng tổng quát
2. Hiệu quả trong trao đổi
3. Hiệu quả trong sản xuất
4. Hiệu quả trong thị trường đầu ra
5. Tổng quát về hiệu quả của các thị
trường
6. Những thất bại của thị trường – Lý
do có sự can thiệp của Chính phủ

Chapter 1 2
 Hiệu quả Pareto

• Hiệu quả Pareto là tình huống trong đó

không thể làm tăng phúc lợi của một chủ
thể mà không làm giảm phúc lợi của một
chủ thể khác.
• Khái niệm hiệu quả Pareto (1906) là cơ
sở cho kinh tế học phúc lợi và kinh tế học
công cộng.
Chapter 1 3
• Sự phân bổ nguồn lực có hiệu quả là sự
phân bổ nguồn lực làm tối đa hóa tổng
phúc lợi xã hội.
• Một thị trường cạnh tranh, trong các điều
kiện lý tưởng của nó sẽ dẫn đến sự phân
bổ nguồn lực có hiệu quả.

Chapter 1 4
Điểm cân bằng của thị trường cạnh tranh là
một điểm có hiệu quả Pareto

P
S (MC)

Tại E: MU = MC = P và
E
Pe WL = CS + PS max

D (MU)

Q1 Qe Q2 Q
Chapter 1 5
1. Phân tích thế cân bằng tổng quát

- Việc phân tích thế cân bằng tổng quát

xác định những giá cả và số lượng trên
tất cả các thị trường trong cùng một
lúc.
- Hiệu quả phản hồi là sự điều chỉnh giá
cả và số lượng trên một thị trường do
một thị trường khác gây ra.
Chapter 1 6
 Hai thò tröôøng phuï thuoäc laãn nhau:
Veù xem phim vaø baêng video cho thueâ
Giaû söû chính phuû ñaùnh $1 thueá
Giaù leân moãi veù xem phim Giaù
Phaân tích caân baèng toång quaùt:
Giaù veù xem phim taêng seõ laøm taêng
caàu ñoái vôùi baêng video.

S*M SM SV

$3,50
$6,35

$3,00
$6,00 D’V

DM DV

Q’M QM Löôïng veù QV Q’V Löôïng baêng video

xem phim
Chapter 1 7
 Hai thò tröôøng phuï thuoäc laãn nhau:
Veù xem phim vaø baêng video cho thueâ
Giaù baêng video taêng Taùc ñoäng phaûn hoài
Giaù laøm taêng caàu ñoái vôùi phim Giaù tieáp tuïc

S*M SM SV
$6,82
$6,75 $3,58
$3,50
$6,35
D*V
$3,00
D*M
$6,00 D’V
D’M

DM DV

Q’M Q”M Q*M QM Löôïng veù QV Q’V Q*Löôï

V
ng baêng video
xem phim
Chapter 1 8
 2. Hieäu quaû trong trao ñoåi
• Trao ñoåi laøm hieäu quaû taêng leân cho ñeán khi khoâng ai
coù theå ñöôïc lôïi hôn maø khoâng laøm cho ngöôøi khaùc bò
thieät ñi.
• Nhöõng öu ñieåm cuûa trao ñoåi
– Trao ñoåi giöõa hai beân laøm lôïi cho caû hai
„ Giaû ñònh

z Hai ngöôøi tieâu duøng (quoác gia)

z Hai moùn haøng
z Caû hai ngöôøi bieát sôû thích cuûa nhau
z Trao ñoåi haøng hoùChapter
a khoâ 1
ng toán phí giao dòch 9
 Hieäu quaû trong trao ñoåi

• Những nguồn gốc của lợi ích từ trao đổi:

- Sở thích của người tiêu dùng
- Chuyên môn hóa sản xuất
• Trao đổi mua bán tự nguyện là hình thức
trao đổi mà cả hai bên cùng có lợi vì các cá
nhân có thể mua và tiêu dùng những cái họ
thích và chuyên môn hóa sản xuất để tăng
tổng số hàng có thể sản xuất được.
Chapter 1 10
 Biểu đồ hộp Edgeworth
• Giả sử một thị trường có:
- Hai người tiêu dùng A và B
- Hai mặt hàng: thực phẩm – F và quần áo – C
- A và B có chung 100 đv F và 200 đv C

Chapter 1 11
 Biểu đồ hộp Edgeworth

200C Quaàn aùo cuûa B 0B

100F

Thöïc phaåm Thöïc phaåm

cuûa A cuûa B

100F
0A Quaàn aùo cuûa A 200C

Chapter 1 12
Sự phân bổ nguồn lực ban đầu tại K có hiệu
quả không? Vì sao?

200C 130C 0B
100F

UB1 K
75F 25F

UA1
100F
0A 70C 200C

Chapter 1 13
• Tại K: A có 75F và 70 C, B có 25F và 130C
• MRSA > MRSB
• Giả sử MRSA = 2 và MRSB = ½
∆F
MRSA = =2 A: 2F , 1C
∆C
∆F
MRSB = = 1/2 B: 1F , 2C
∆C Chapter 1 14
 Biểu đồ hộp Edgeworth
200C
Quaàn aùo cuûa B
0B
100F

K
UB1

T
Thöïc phaåm Thöïc phaåm
cuûa A cuûa B

UAA12
100F
0A 200C
Quaàn aùo cuûa AChapter 1 15
 Biểu đồ hộp Edgeworth
200C
Quaàn aùo cuûa B
0B
100F

K
UB1

T
Thöïc phaåm Thöïc phaåm
cuûa A cuûa B

UA12
100F
0A 200C
Quaàn aùo cuûa AChapter 1 16
 Hieäu quaû trong trao ñoåi
Taïi K: Caùc MRS khoâng baèng nhau. Moïi phoái hôïp
trong vuøng saäm maøu ñeàu ñöôïc öa thích hôn K
200C
Quaàn aùo cuûa B
0B
100F

T G
Thöïc phaåm Thöïc phaåm
cuûa A E cuûa B
UA3
UA2
Lôïi ích cuûa
UA1
trao ñoåi UB3
UB2 UB1 100F
0A 200C
Quaàn aùo cuûa AChapter 1 17
M coù hieäu quaû khoâng?
Gôïi yù: MRS coù baèng Hieäu quaû trong trao ñoåi
nhau taïi T khoâng?

200C Quaàn aùo cuûa B

0B
100F

T
G
Thöïc phaåm Thöïc phaåm
cuûa A F
cuûa B
UA3
F coù hieäu quaû
khoâng? Coøn G?
UA2
UA1
UB3 UB2 UB1 100F
0A 200C
Quaàn aùo cuûa A Chapter 1 18
 Hieäu quaû trong trao ñoåi
Quaàn aùo cuûa B
200C
0B
100F
Phaân boå hieäu quaû
• MRS baèng nhau K
khi caùc ñöôøng bàng
quan tieáp xuùc vaø söï M
phaân boå coù hieäu Thöïc phaåm G Thöïc phaåm
quaû. cuûa A F cuûa B
UA3

UA2

UA1

UB3 UB2 UB1 100F

0A
200C
Chapter 1 Quaàn aùo cuûa A 19
 Hieäu quaû trong trao ñoåi
• Ñöôøng hôïp ñoàng
– Ñeå tìm moïi söï phaân boå hieäu quaû veà
thöïc phaåm vaø quaàn aùo coù theå coù giöõa
coâ A vaø oâng B, ta seõ tìm moïi ñieåm
tieáp xuùc giöõa moãi ñöôøng baøng quan
cuûa hoï.

Chapter 1 20
E, F vaø G laø hieäu quaû Pareto.
Neáu söï thay ñoåûi caûi thieän hieäu Ñöôøng hôïp ñoàng
quaû, moïi ngöôøi cuøng coù lôïi
Quaàn aùo cuûa B
0B

Contract H
Curve
G

Thöïc phaåm F Thöïc phaåm

cuûa A E cuûa B

0A
Quaàn aùo cuûa A Chapter 1 21
• Hiệu quả có đồng nghĩa với công bằng
hay không?

Chapter 1 22
 Hieäu quaû trong trao ñoåi
• Quan saùt
1) Moïi ñieåm tieáp xuùc giöõa caùc ñöôøng bàng
quan ñeàu hieäu quaû.
2) Ñöôøng hôïp ñoàng bieåu thò moïi söï phaân boå
coù hieäu quaû Pareto.
• Phaân boå coù hieäu quaû Pareto xaûy ra khi trao
ñoåi seõ laøm cho coù ngöôøi bò thieät ñi.

Chapter 1 23
 Caân baèng caïnh tranh

C2
Quaàn aùo cuûa B
200C
0B
100F P
UB2
B* F2
Thöïc phaåm
cuûa A E
Thöïc phaåm
cuûa B
A*
F1
Ñöôøng giaù
UA2

P’ 100F
0A
Quaàn aùo cuûa A C1 200C
Chapter 1 24
• Với giá cả hiện hành của thực phẩm và
quần áo:
- A chọn điểm cân bằng tiêu dùng A* (F1,C1)
- B chọn điểm cân bằng tiêu dùng B* (F2,C2)
(F1 + F2) < F = 100 → thực phẩm dư thừa
(C1 + C2) > C = 200 → quần áo thiếu hụt
- Giá thực phẩm sẽ giảm
- Giá quần áo sẽ tăng
- Giá cả sẽ tự động điều chỉnh đến khi không
còn dư thừa hay thiếu hụt nữa
Chapter 1 25
PP’ laø ñöôøng giaù vaø bieåu thò
caùc phoái hôïp coù theå coù;
ñoä doác laø PC*/PF*
Caân baèng caïnh tranh

200C Quaàn aùo cuûa B

0B
100F
Ñöôøng giaù Baét ñaàu taïi K: oâng
P B mua 2F vaø baùn
K 2C vaø seõ di chuyeån
töø UB1 ñeán UB2
Thöïc phaåm ñöôïc öa thích hôn
(töø K ñeán E)
cuûa A Thöïc phaåm
E
Baét ñaàu taïi
cuûa B
K: coâ A mua
2C vaø baùn UA2
2F. Coâ A seõ
di chuyeån töø UA1
UA1 ñeán UA2 UB 2
UB1 100F
P’
ñöôïc öa thích 0A
hôn (töø K Quaàn aùo cuûa A 200C

ñeán E) Chapter 1 26
Taïi caùc möùc giaù ñöôïc choïn:
Löôïng caàu quaàn aùo (coâ A)
baèng löôïng cung quaàn aùo Caân baèng caïnh tranh
(oângBû) - caân baèng caïnh tranh.

200C Quaàn aùo cuûa B

0B
100F Ñöôøng giaù
P Taïi caùc möùc giaù ñöôïc choïn:
K Löôïng caàu thöïc phaåm
(Aû) baèng löôïng cung thöïc phaåm
(B) - caân baèng caïnh tranh

Thöïc phaåm E Thöïc phaåm

cuûa A cuûa B
UA2

UA1
UB2 P’ 100F
UB1
0A
Quaàn aùo cuûa A 200C
Chapter 1 27
 Hieäu quaû trong trao ñoåi
Nhaän xeùt veà phoái hôïp E:
1) Vì hai ñöôøng ñaúng duïng tieáp xuùc nhau neân phaân
boå caân baèng caïnh tranh coù hieäu quaû.
2) MRSFC baèng tyû soá giöõa hai möùc giaù hay
MRSAFC = PC/PF= MRSBFC.
3) Neáu caùc ñöôøng ñaúng duïng khoâng tieáp xuùc, trao ñoåi
seõ dieãn ra.
4) Caân baèng caïnh tranh ñaït ñuôïc maø khoâng coù söï can
thieäp.
5) Trong thò tröôøng caïnh tranh, moïi söï trao ñoåi coù lôïi
cho ñoâi beân seõ ñöôïc hoaøn taát vaø keát quaû laø söï phaân boå
caân baèng caùc nguoàn löïc seõ coù hieäu quaû kinh teá (ñònh lyù
ñaàu tieân cuûa kinh teá hoïc phuùc lôïi)
Chapter 1 28
 Coâng baèng vaø hieäu quaû

• Ñöôøng giôùi haïn khaû naêng thoûa duïng

– Cho thaáy
• möùc ñoä thoûa maõn maø moãi ngöôøi ñaït
ñöôïc khi hoï trao ñoåi cho ñeán moät keát
cuïc hieäu quaû treân ñöôøng hôïp ñoàng.
• moïi söï phaân boå ñeàu hieäu quaû.

Chapter 1 29
Ñöôøng giôùi haïn khaû naêng thoûa duïng
ƒMoïi ñieåm beân trong ñöôøng giôùi
Ñoä thoûa duïng
cuûa A, Ua haïn (H) ñeàu khoâng hieäu quaû.
ƒCaùc ïphoái hôïp beân ngoaøi ñöôøng
OB giôùi haïn (L) ñeàu k0 theå đạtù ñöôïc
G
L
Haõy so saùnh H vôùi E vaø F

F •Söï di chuyeån töø phoái hôïp

naøy sang phoái hôïp khaùc
H (E tôùi F) laøm giaûm ñoä thoûa
E duïng cuûa moät ngöôøi.
* Moïi ñieåm treân ñuôøng giôù
haïn ñeàu hieäu quaû
OA

Ñoä thoûa duïng cuûa B, Ub

Chapter 1 30
 Coâng baèng vaø hieäu quaû
„ Caùc haøm soá veà phuùc lôïi xaõ hoäi coù theå ñöôïc söû duïng
ñeå moâ taû nhöõng troïng soá cuï theå aùp duïng cho ñoä
thoûa duïng cuûa moãi caù nhaân ñeå quyeát ñònh ñieàu maø
xaõ hoäi mong muoán.
• Haøm soá phuùc lôïi xaõ hoäi vaø Coâng baèng.
– Coâng baèng phuï thuoäc vaøo söï öu tieân coù tính
chuaån taéc dao ñoäng töø bình quaân chuû nghóa ñeán
höôùng-veà-thò-tröôøng

„ Coâng baèng vaø Caïnh tranh hoaøn haûo

z Caân baèng caïnh tranh daãn tôùi keát cuïc hieäu quaû
Pareto coù theå coâng baèng hoaëc coù theå khoâng.
Chapter 1 31
 Coâng baèng vaø hieäu quaû
Ñoä thoûa duïng
cuûa A
• Nhöõng ñieåm treân ñöôøng
giôùi haïn ñeàu coù hieäu quaû OB
Pareto.
– OA & OB laø nhöõng söï
phaân phoái hoaøn toaøn
baát coâng baèng vaø coù
hieäu quaû Pareto.
– Ñeå ñaït ñöôïc coâng OA
baèng (phaân phoái bình Ñoä thoûa duïng
ñaúng hôn) lieäu phaân cuûa B

boå coù hieäu quaû

khoâng?
Chapter 1 32
 Boán quan ñieåm veà coâng bằng
• Bình quaân chuû nghóa – Moïi thaønh vieân trong xaõ
hoäi nhaän ñöôïc soá löôïng haøng hoùa baèng nhau.
• Rawlsian – Toái ña hoùa ñoä thoûa duïng cuûa ngöôøi
ngheøo khoå nhaát.
• Höôùng veà thò tröôøng – Keát quaû thò tröôøng laø
coâng baèng nhaát.
• Chuû nghóa vò lôïi - Toái ña hoùa toång thoûa duïng
cuûa moïi thaønh vieân trong xaõ hoäi
Keát quaû seõ tuøy thuoäc vaøo muïc tieâu cuûa xaõ hoäi.
Chapter 1 33
 3. Hieäu quaû trong saûn xuaát
• Giaû ñònh
– Hai đầu vào coù toång cung coá ñònh; lao
ñoäng vaø voán
– Saûn xuaát hai saûn phaåm: thöïc phaåm vaø
quaàn aùo
– Nhieàu ngöôøi coù vaø baùn đầu vào ñeå laáy thu
nhaäp
– Thu nhaäp ñöôïc phaân phoái giöõa thöïc phaåm
vaø quaàn aùo
Chapter 1 34
 Hieäu quaû trong saûn xuaát
• Saûn xuaát trong hoäp Edgeworth
– Moãi truïc ño soá löôïng cuûa moät đầu vào
• Truïc hoaønh: Lao ñoäng, L = 100
• Truïc tung: Voán, K = 50
– Goác toïa ñoä ño xuaát löôïng
• OF = Thöïc phaåm
• OC = Quaàn aùo
Chapter 1 35
 Sản xuất trong hộp Edgeworth
Lao ñoäng trong saûn xuaát thöïc phaåm
100L 80L 60L 40L 20L 0F
50K

100F 500C

200F 10K
D
30K
250F R Voán trong
saûn xuaát
Voán trong thöïc phaåm
saûn xuaát C
quaàn aùo B 30K

10K
A
200C
100C 50K
0C 20L 40L 60L 80L 100L
Lao ñoäng trong saûn xuaát quaàn aùo
Chapter 1 36
 ∆K
MRTSC = =2 C: 2K , 1L
∆L

∆K
MRTSF= = 1/2 F: 1K , 2L
∆L

Chapter 1 37
 Hieäu quaû trong saûn xuaát
• Quan saùt thò tröôøng caïnh tranh
– Möùc löông (PL) vaø giaù cuûa voán (PK) seõ nhö nhau trong
moïi ngaønh
– Toái thieåu hoùa chi phí saûn xuaát
• MRTSC = MPLC/MPKC = PL/PK
• MRTSF = MPLF/MPKF = PL/PK
– MRTS = ñoä ñoác ñöôøng ñaúng löôïng
– Caân baèng caïnh tranh naèm treân ñöôøng hôïp ñoàng saûn
xuaát.
– Caân baèng caïnh tranh coù hieäu quaû.
Chapter 1 38
 Haõy thaûo luaän quaù trình ñieàu chænh seõ di
chuyeån ngöôøi saûn xuaát töø A ñeán B hoaëc C
Lao ñoäng trong saûn xuaát thöïc phaåm
100L 80L 60L 40L 20L 0F
50K

100F 500C

200F 10K
D
30K
250F R Voán trong
saûn xuaát
Voán trong thöïc phaåm
saûn xuaát C
quaàn aùo B 30K

10K
A
200C
100C 50K
0C 20L 40L 60L 80L 100L
Lao ñoäng trong saûn xuaát quaàn aùo
Chapter 1 39
 Ñöôøng giôùi haïn khaû naêng saûn xuaát
Taïi sao ñöôøng giôùi haïn
Thöïc phaåm, F
khaû naêng saûn xuaát
(ñôn vò)
laïi doác xuoáng?
Taïi sao noù lõm?
300F OC

B, C, & D laø nhöõng phoái

hôïp khaùc nhau coù theå coù
B
OF & OC laø
nhöõng thaùi cöïc. C
A A khoâng hieäu quaû.
Tam giaùc ABC cuõng khoâng
hieäu quaû bôûi vì nhöõng boùp
D
meùo treân thò tröôøng lao ộng

OF
Quaàn aùo, C
600C
Chapter 1 (ñôn vò) 40
• Tỷ lệ chuyển đổi biên (MRT) biểu thị số
đơn vị thực phẩm phải bỏ bớt khi sản xuất
thêm 1 đơn vị quần áo.
• Tỷ lệ chuyển đổi biên là độ dốc của đường
giới hạn khả năng sản xuất tại mỗi điểm.

∆F
• MRT =
∆C
Chapter 1 41
 Ñöôøng giôùi haïn khaû naêng saûn xuaát
Thöïc phaåm MRT = MCC/MCF
(ñôn vò)

300F OC B
1F
1C

B
D
Tyû leä chuyeån C 2F
ñoåi bieân (MRT) A
1C
laø ñoä doác cuûa
ñöôøng giôùi haïn D
taïi moãi ñieåm.
OF Quaàn aùo
(ñôn vò)
600C
Chapter 1 42
 Hieäu quaû trong thò tröôøng ñaàu ra

• Hieäu quaû veà xuaát löôïng

– Haøng hoùa phaûi ñöôïc saûn xuaát vôùi chi phí toái
thieåu vaø phaûi ñöôïc saûn xuaát theo nhöõng phoái
hôïp phuø hôïp vôùi vieäc ngöôøi ta saün loøng chi traû
ñeå mua chuùng.
• Xuaát löôïng hieäu quaû vaø söï phaân boå hieäu quaû
Pareto: Xaûy ra taïi MRS = MRT

Chapter 1 43
 Hieäu quaû trong saûn xuaát

• Giaû ñònh
– MRT = 1 vaø MRS = 2
– Ngöôøi tieâu duøng seõ töø boû 2 quaàn aùo ñeå laáy
1 thöïc phaåm
– Chi phí cuûa 1 thöïc phaåm laø 1 quaàn aùo
– Quaù ít thöïc phaåm ñöôïc saûn xuaát
– Taêng saûn xuaát thöïc phaåm (MRS giaûm vaø
MRT taêng)
Chapter 1 44
Hieäu quaû trong thò tröôøng ñaàu ra

• Hieäu quaû trong thò tröôøng xuaát löôïng

– Phaân boå ngaân saùch cuûa ngöôøi tieâu duøng
MRS= PC PF
– Coâng ty toái ña hoùa lôïi nhuaän

PF = MCF & PC = MCC

–
MCC PC
MRT = = = MRS
MCF PF
Chapter 1 45
 Hieäu quaû veà xuaát löôïng
Thöïc phaåm
(ñôn vò)
MRS = MRT
300F

Ñöôøng giôùi haïn

khaû naêng
C Ñöôøng bàng quan
saûn xuaát

Quaàn aùo
600C
Chapter 1 (ñôn vò) 46
 Ñieàu chænh tieáp tuïc cho ñeán
Caïnh tranh vaø Hieäu quaû khi PF = PF* vaø PC = PC*;
veà xuaát löôïng MRT = MRS; QD = QS
ñoái vôùi quaàn aùo vaø thöïc phaåm,
Thöïc phaåm
(ñôn vò) Pc/PF
Thieáu huït quaàn aùo
300F vaø thaëng dö thöïc
A phaåm laøm cho giaù
F1 thöïc phaåm giaûm vaø
giaù quaàn aùo taêng
B
F2
F* C
U2

U1

Quaàn aùo
C1 C* C2 600C (ñôn vò)
Chapter 1 47
 F1 > F2 → thực phẩm dư thừa
C1 < C2 → quần áo thiếu hụt
Thöïc phaåm - Giá thực phẩm sẽ giảm
(ñôn vò) PC/PF - Giá quần áo sẽ tăng
- Đường ngân sách sẽ dốc hơn
300F - Điểm tối ưu là C
F1 A -Tại C: MRT = MRS = PC*/PF*

B
F2
C
F* U2 PC*/PF*

U1

Quaàn aùo
C1 C* C2 600C (ñôn vò)
Chapter 1 48
5. Hiệu quả của các thị trường cạnh tranh
1-Hiệu quả trong trao đổi: MRSA = MRSB = PC/PF
2-Hiệu quả sản xuất: MRTSF = MRTSC = PL/PK
3-Hiệu quả của thị trường đầu ra:
MRTFC = MRSFC
Trong thị trường cạnh tranh mỗi nhà sản xuất sẽ sản
xuất ở mức PF = MCF , PC = MCC
Vì vậy: MRTFC = MCC/MCF = PC/PF
Mặt khác người tiêu dùng chỉ tối đa hóa hữu dụng khi
MRSFC = PC/PF
Suy ra: MRTFC = MCC/MCF = PC/PF = MRSFC
và tất cả các điều kiện đểChapter
có 1hiệu quả đều được thỏa
49
mãn.
 6. Những thất bại của thị trường –
Lý do có sự can thiệp của chính phủ

1. Độc quyền và tổn thất vô ích do độc quyền

2. Thông tin không đầy đủ và không cân xứng
3. Ngoại tác
4. Hàng hóa công
Những yếu tố này có thể dẫn tới sự vô hiệu
quả của thị trường cạnh tranh và là lý do cần
có sự can thiệp của Chính phủ để sửa chữa
những thất bại của thị trường.
Chapter 1 50