tCvn

Tiu chun Vit Nam

TCVN 7114 : 2002 iso 8995 : 1989

Ecgnmi Nguyn l ecgnmi th gic Chiu sng cho h thng lm vic trong nh
Principles of visual ergonomics The lighting of indoor work systems

H Ni - 2002

Li ni u TCVN 7114 : 2002 hon ton tng ng vi ISO 8995 : 1989 TCVN 7114 : 2002 do Ban k thut tiu chun TCVN/TC159 "cgnmi (Ergonomics) bin son, Tng cc Tiu chun o lng Cht lng ngh, B Khoa hc v Cng ngh ban hnh

Li gii thiu Ecgnmi th gic nhm: ti u ho nhn thc v thng tin th gic c s dng trong tin trnh lm vic; duy tr mc thch hp vic thc hin cng vic; m bo an ton ti a; cung cp cc khuyn ngh cho s d chu ca th gic

Cc mc tiu ny t c trong thc t bng vic thit k mi trng th gic c tnh ti kh nng ca mi con ngi. Hnh 1 th hin cc thng s nh hng ti cng vic ca ngi lao ng trong mi trng th gic cho trc. Cc thng s nh kh nng nhn bit v cc c im ca cng vic phi hon thnh, quyt nh cht lng hot ng th gic ca ngi lao ng. Chiu sng v cc yu t v khng gian lm vic quyt nh nhiu n mi trng th gic. Mi thng s trn lun sn c v do tt yu nh hng n kt qu thc hin cng vic ca ngi lao ng. Nh vy, c th b li s thiu st ca mt trong cc yu t ny bng cch nng cao mt hoc nhiu yu t khc. V d c th bo m thng tin th gic bng cch tng tng phn ca thuc tnh cng vic v lm vic khc hoc thay i c cu thao tc, d c phi h thp ton b mc chiu sng nu quy nh mt gii hn cho ri. Cch suy xt nh vy hm vic p dng ecgnmi th gic c th tng kh nng la chn trong thit k. Do vy, c th p dng ecgnmi th gic cung cp hng lot phng n la chn, t cc hng dn chung cho ti cc thng tin chi tit lin quan n mt thng s cn thay i nhm bo m mt mi trng th gic chp nhn c. Cc phm vi gii hn chi lo (xem ph lc A) v ri khuyn ngh (xem ph lc B) c ly t cc tiu chun, quy phm thc hnh v quy nh hin hnh ca cc quc gia. Chng c ngha nh nhng v d v nh hng thit k mi trng th gic trong lao ng c bit l trong cc trng hp cha c quy phm thc hnh hoc cc vn bn quy phm php lut quc gia hin hnh.

Thuc tnh cng vic Kch thc/Khong cch tng phn c tnh b mt Vn ng v thi gian Mu sc

c im ca ngi lao ng

Th gic

Gii hn ca th gic Tui Thch ng th gic Nhn bit su Nhn bit mu sc K nng th gic
c im k thut chiu sng

Hiu sut lm vic Mi trng lm vic

ri(mc chiu sng) Thay i chi Thnh phn ph nh sng Chi lo Nhp nhy

Mi trng

Thay i khng gian lm vic

Hn ch trng nhn Hn ch t th Yu cu an ton

Hnh 1- Cc thng s ch yu nh hng ti cng vic trong mi trng th gic ca ngi lao ng

TIUCHUn Vit NAM

TCVN 7114: 2002

Ecgnmi Nguyn l ecgnmi th gic Chiu sng cho h thng lm vic trong nh
Principles of visual ergonomics The lighting of indoor work systems

1 Phm vi v lnh vc p dng

Tiu chun ny quy nh nguyn tc ecgnmi th gic v xc nh cc thng s nh hng ti hot ng th gic. Tiu chun ny cng a ra nhng ch tiu cn bo m t c mi trng th gic c th chp nhn c. Tiu chun ny c p dng cho cc khu vc lm vic trong cc nh cng nghip, vn phng v bnh vin..., nhng khng p dng cho cc khu vc lm vic s dng chi thp cho cc hot ng, v d nh chiu phim, kim tra phim n chiu, x l cc vt liu nhy cm nh sng. Yu cu c bit cho khu vc lm vic c s dng mn hnh cng khng thuc phm vi tiu chun ny. Tng t, cc cng vic th gic yu cu phn tch c bit nh s dng cc dng c quang hc lm r chi tit quan st cng khng c cp ti. Tiu chun ny trc ht dnh cho i tng khng chuyn nghip cn gii quyt cc vn c lin quan vi mi trng th gic. Cc tiu chun vin dn trong iu 2 cung cp thng tin chi tit b sung tiu cho chun ny. Cn tham kho kin chuyn mn nu thng tin cung cp trong tiu chun ny cha p dng, hoc nu cn phi nh gi chnh xc hn bi cc kh khn v k thut v khng ch chi ph hn ch vai tr chiu sng.

2 Tiu chun vin dn

ISO 6385 Ergonomic principles in the design of work systems. (Nguyn tc egnmi trong thit k h thng lm vic.)

TCVN 7114: 2002

CIE Publication No. 13.2, Method of measuring and specifying colour rendering properties of light sources. (Xut bn phm ca CIE s 13.2, phng php o v xc nh cc c tnh th hin mu ca ngun sng.) CIE Publication No. 16, Daylight - International recommendations for the calculation of natural daylight. (Xut bn phm ca CIE s 16, nh sng t nhin - Khuyn co ca quc t v vic tnh ton nh sng t nhin.) CIE Publication No. 17, International lighting vocabulary. (Xut bn phm ca CIE s 17, t vng k thut chiu sng quc t.) CIE Publication No. 19/2, An analytic model for describing the influence of lighting parameters upon visual performance. (Xut bn phm ca CIE s 19/2, Mt m hnh gii tch m t nh hng ca cc thng s chiu sng ti hot ng th gic.) CIE Publication No. 29/2, Guide on interior lighting. (Xut bn phm ca CIE s 29/2, Hng dn k thut chiu sng khu vc lm vic.) CIE Publication No. 55, Discomfort glare in the interior working environment. (Xut bn phm ca CIE s 55, Chi lo gy kh chu trong mi trng lm vic trong nh.)

3 nh ngha
Tiu chun ny s dng cc nh ngha cho trong xut bn phm ca CIE s 17 v cc nh ngha sau: 3.1 Mt v s nhn 3.1.1 S thch ng (adaptation): Qu trnh mt iu chnh theo chi v/hoc mu sc ca trng

nhn hoc trng thi cui cng ca qu trnh ny. 3.1.2 S iu tit (accomodation): S t iu chnh tiu im ca mt t th lc ti a cc

khong cch khc nhau. 3.1.3 Th lc (visual acuity) : Kh nng phn bit cc chi tit trong vt th hoc gia cc vt th rt gn nhau. V nh lng, c th biu din bng nghch o ca gc o chi tit phn ly ti hn m mt thy c, c nh ti im vo con ngi hoc mt im khc trn mt. 3.1.4 tng phn (contrast): Thut ng c s dng theo hai ngha ch quan v khch quan.

TCVN 7114: 2002

a) Theo ngha ch quan: nh gi ch quan s khc bit biu kin gia hai phn ca trng quan st nhn thy ng thi hoc k tip nhau (Do , c cc khi nim: tng phn chi, tng phn mu sc, tng phn ng thi, tng phn k tip.) b) Theo ngha khch quan: i lng xc nh bng t l chi (thng cho tng phn k tip) L2/ L1, hoc theo cng thc sau (cho b mt nhn thy ng thi):
L2 L1 L1

trong L1 l chi ca b mt chnh hoc nn; L2 l chi ca i tng quan st. Khi cc b mt c chi khc nhau m li c din tch gn ging nhau th ly gi tr trung bnh theo cng thc sau thay v s dng cng thc trn.
L2 L1 0,5(L2 + L1 )

3.1.5 chi nhn thy (brightness) : Thuc tnh ca cm gic th gic kt hp vi tng lng nh sng pht ra t b mt. y l tng quan chi ch quan. 3.1.6 Chi lo (glare): Cm gic kh chu hoc gim nhn r xy ra khi cc phn ca trng nhn qu chi so vi chi xung quanh m mt thch nghi. 3.1.7 Chi lo phn chiu (reflected glare): Chi lo gy ra bi phn chiu gng t cc mt phng nhn hoc bng. 3.1.8 S nhp nhy (flicker): Cm gic th gic v s gin on, xen k, hoc thay i ca nh sng. 3.1.9 Hiu ng hot nghim (stroboscopic effect): Cm gic khng thc v s bt ng hoc

chuyn ng ca mt vt th khi c chiu sng bng nh sng c tn s thch hp v cng thay i. 3.1.10 Th trng (visual field): Khu vc hoc khong khng gian vt th m mt c th nhn thy

c t mt v tr nht nh. 3.1.11 Mi trng th gic (visual environment): Ton b khng gian c th nhn thy t mt v tr no nh chuyn ng ca u v mt.

TCVN 7114: 2002

3.2 i lng v n v o nh sng v mu sc (Quantities and units of light and colour) 3.2.1 Quang thng (luminous flux): Nng lng nh sng do ngun sng pht ra hoc mt b mt tip nhn c. i lng ny c dn xut t thng lng bc x (nng lng) bng cch tnh bc x ph hp vi nhy cm quang ph chun ca mt.

K hiu : n v : Lumen (lm)

3.2.2 Cng sng (luminous intensity) (ca mt ngun sng theo mt hng nht nh): Quang thng trn mt n v gc khi theo mt hng xc nh. l quang thng i ti mt phng nh vung gc vi hng, chia cho gc khi bao b mt c nh ti ngun sng

K hiu : I n v : candela (cd)

3.2.3 ri (illuminance): Mt ca quang thng () ti mt im. Trong thc t gi tr ri trung bnh ca mt mt phng cho trc c tnh bng quang thng i ti chia cho din tch (A) ca b mt c chiu sng K hiu : E E = /A n v : lux(lx) (1 lx = 1 lm/m2 ).

TCVN 7114: 2002

Ch thch - ri ti im P cch ngun sng c cng I mt khong d theo hng ti im vi gc

ti c tnh theo cng thc sau

E=

l cos3 d2

3.2.4 chi (luminance): i lng vt l o lng s kch thch gy cm gic chi c o bng cng sng hng cho trc (thng theo hng quan st) trn n v din tch ca b mt pht sng, truyn quang hoc phn x. l cng nh sng pht ra hoc phn x t phn t b mt theo hng cho trc chia cho din tch hnh chiu theo hng ca phn t b mt. K hiu :L n v : candela trn mt vung (cd/m2). Ch thch - chi L tnh bng candela trn mt vung, ca mt b mt m hon ton c tnh theo cng
thc sau

L=

TCVN 7114: 2002

trong E l ri tnh bng lux.

l h s phn x ca b mt xem xt.

3.2.5 H s phn x (reflectance): T s gia quang thng phn x t mt b mt r vi quang thng i ti b mt o H s phn x ph thuc vo hng ca nh sng ti, ngoi tr mt phng m (matt) v s phn b quang ph ca nh sng. K hiu : Cng thc: = r/o

3.2.6 Hiu sut pht quang (luminous efficacy) (ca ngun sng): Thng s ca tng quang thng pht ra t ngun vi tng cng sut cp cho ngun. (Nu tnh ti cng sut tn hao ca thit b khi ng iu khin phi s dng khi nim hiu sut ca ton mch). n v : lumen trn ot (lm/W) 3.2.7 Nhit mu tng quan (correlated colour temperature) (ca ngun sng): Nhit ca vt bc x ton phn (vt en) pht ra bc x c mu sc gn vi mu ca ngun sng nht. K hiu : TC n v : kelvin (K) 3.2.8 S th hin mu sc (colour rendering): S th hin mu ca ngun sng l hiu qu ca

ngun sng th hin mu ca cc vt th so vi mu sc ca chng di nh sng ca ngun sng chun 3.2.9 Ch s th hin mu sc chung (general colour rendering index): Tr s xc nh mc mt vt th c chiu sng bi mt ngun c mu sc mong mun so vi khi chiu sng bng ngun lm chun. Ch s th hin mu c trng cho mc ph hp mu sc ca 8 mu th nghim c chiu sng bi ngun xem xt vi mu sc ca chnh nhng mu c chiu bi ngun sng lm chun, mc ph hp c xem xt vi trng thi thch nghi mu (xem xut bn phm ca CIE s 13.2 ). K hiu: Ra Ch thch - Ra t gi tr ti a l 100 khi c trng phn b quang ph ca ngun th v ngun lm chun
v c bn l ng nht.

10

TCVN 7114: 2002

3.3 Khu vc lm vic v h thng (interiors and systems) 3.3.1 H thng lm vic (work system):H thng lm vic bao gm s phi hp gia con ngi v thit b cng hot ng trong qu trnh lm vic, thc hin nhim v trong khng gian v mi trng lao ng theo iu kin do cng vic t ra. 3.3.2 Khng gian lm vic (work space): Th tch xc nh cho mt hoc nhiu ngi trong h thng lm vic hon thnh nhim v. 3.3.3 Mt phng lm vic (work plane): Mt phng ni cng vic c thc hin thc s. 3.3.4 Mt phng lm vic quy chiu (reference work plane): Mt phng ngang qui chiu tnh ri trung bnh cho mc ch thit k. Ch thch - Tr khi c ch dn khc, cao mt phng lm vic c chn l 0,85 m so vi sn nh ( M l
0,76 m; Anh l 0,7 m cho cng vic vn phng).

3.3.5 Chiu sng chung (general lighting): Chiu sng ton b din tch vi ri xp x bng nhau. 3.3.6 Chiu sng khu vc (localized lighting): Chiu sng ton b khu vc lm vic v ng thi

bo m ri cao hn phn ring bit hoc mt s khu vc khu vc lm vic. 3.3.7 Chiu sng cc b (local lighting): Chiu sng cho cng vic th gic c th b sung cho

h thng chiu sng chung v c iu khin ring bit. 3.3.8 H s suy gim hoc duy tr nh sng (light loss or maintenence factor): T s gia ri ca h thng chiu sng ti mt thi im nh vi ri ban u khi lp t h thng. 3.3.9 H s s dng (utilization factor/USA: coefficient of utilization) (M - H s s dng): T s gia quang thng i ti mt phng lm vic vi tng quang thng ca cc bng n trong h thng chiu sng.

4 Cc thng s nh hng ti kh nng hot ng th gic

Bn cht ca h thng th gic ca ngi lao ng s c bn quyt nh hiu qu thit k mi trng th gic. Trong thc t, hiu qu ca h thng th gic c o bng kh nng hot ng th gic. Kh nng hot ng th gic l mi tng tc gia h thng th gic v c im ca cng vic nhn thy trong mi trng lao ng v v th khng th xem xt mt cch ring r. Do , hot ng th gic phi c xem xt trong mi quan h vi cc yu t c vai tr quyt nh chnh. Thut ng " kh nng hot ng th gic " c dng ch r v mt nh lng cho mt ngi "thc hin" cng vic nh th no thng qua vn tc, chnh xc v xc sut khi pht hin, nhn bit v phn ng vi cc chi tit trong trng nhn. Kh nng hot ng th gic ph thuc c vo bn cht 11

TCVN 7114: 2002

nhim v (kch thc, hnh dng v tr, mu sc v phn x ca chi tit v nn xung quanh) cng nh nhn bit do nh hng ca chiu sng. Tuy nhin, hot ng th gic b nh hng bi cc thng s nh chi la, chiu sng khng u, lm xao lng th gic, bn cht ca nn xung quanh v thit k khng gian lm vic ni chung. S mt mi c th xut hin sau khi lm vic ko di trong iu kin chiu sng ti ( ri thp, chiu sng khng u, lm phn tn, chi la kh chu) v c th bao gm: s mt mi h thn kinh trung ng do yu cu gng sc nhn bit nhng tn hiu mp m,

hoc khng r; s mt mi c ton thn khi phi duy tr mt t th khng thch hp thay i khong cch

nhn hoc trnh lm xao lng hoc phn x khng mong mun c th xy ra, v d cng vic v phc tho, thit k. S cng thng c cc b (v d c c) cng c th xut hin, v d trong cng vic cn phi s dng knh hin vi. 4.1 Thnh phn cng vic th gic S nhn bit th gic c th ph thuc vo cc thnh phn ca cc tc nhn kch thch sau: a) tng phn; b) kch thc, hnh dng v cu trc; c) s chuyn ng v thi gian cho php; d) v tr hnh nh trong vng mc; e) mu sc; f) chi. 4.1.1 chi Trong iu kin bnh thng, vic tng ri gip nng cao hiu qu hot ng th gic, ban u tng rt nhanh nhng dn dn t mc bo ho, nu khi tip tc tng ri s khng c hiu qu. Hiu qu hot ng th gic khi cng vic c kch thc nh hoc tng phn thp c th c nng cao bng cch bo m chi cao (nh tng ri) nhng hiu qu hot ng th gic nhanh t ti ti a gi tr chi va phi khi chi tit quan st c kch thc ln v tng phn cao. 4.1.2 tng phn Nhn bit i tng trong mi trng xung quanh ch yu ph thuc vo tng phn, chi hoc mu sc gia i tng v nn quan st. Trong iu kin c th, nn thit k cng vic th gic v chiu sng c tng phn ti u. 12

TCVN 7114: 2002

Trong khong gii hn nht nh khi chi tng th nhy cm ca mt vi tng phn cng tng. Tnh nhy cm cn chu nh hng do chnh lch gia hai mc chi hoc mu sc, nhng s gim do s thay i qu ln v chi hoc mu sc trong trng nhn xung quanh i tng quan st. V d : Nu mt ngun sng chi nm trong trng nhn, s chi la lm m s lm gim tng phn r rt. S gim nhy cm cng c th xy ra khi ri mt khi cng vic, nhn hng ti khu vc chiu sng cao hn gy bin i ngn trong thch ng ca mt (thch ng ngn). Tng phn cng c th gim do phn x m. iu ny xut hin khi chi cao phn x t chi tit quan st ti mt v v vy to nn mn m hoc cn tr s nhn r vt. c bit, phn x ca ngun sng t cc chi tit c tnh phn x gng hoc bn phn x gng c th dn n gim tng phn ng k. C th trnh c iu ny bng nh sng c khuch tn, v d nh sng phn x t trn hoc tng hoc nh sng hng ti t pha bn hoc pha sau ngi lao ng. 4.1.3 Kch thc, hnh dng v cu trc S phn bit kch thc, hnh dng v cu trc, l mt qu trnh tm sinh l phc tp ca s nhn bit mi trng gm ti thiu ba chc nng: nhn bit tng phn, phn bit chi tit th gic v nhn thc v chiu su v khong cch. Thng thng, phn bit chi tit c biu th bng nh lng v c cp ti qua thut ng nhn tinh. nhn tinh l mt hm ph thuc th lc ca mi ngi, c im mi trng v, c bit ph thuc vo chi m mt nhn c. iu chnh kch thc l bin php quan trng tng nhn r. V d: hot ng th gic thng tng ln nh khuych i chi tit bng cch a li gn mt hoc dng s tr gip quang hc. S nhn bit chiu su, hnh ni v khong cch khng ch ph thuc vo chc nng hot ng ca mt nh th lc v chc nng tr tu nh tr nh kch thc v hnh dng ca i tng bit m cn ph thuc vo s gii thch, gi vn cnh nh minh ho s to ra o gic quang hc. Nhn bit cu trc cn ph thuc vo kiu bng v nh sng trn b mt. Khi thit k chiu sng cho cng vic c th, c bit bo m chi yu cu, cn ch n hng chiu v khuych tn nh sng khng lm gim tng phn cn thit cho s nhn bit cu trc v hnh dng i tng do nh sng khuch tn qu mc. Mt s bng thng gip ch cho vic nhn bit (xem 5.8), nhng mt s bng s lm cho s nhn bit kh khn hn. V d, qu nhiu bng c th gy nhm ln v hiu sai v kiu bng . 4.1.4 Mu sc Mu sc l c tnh ca nh sng gp phn ng k gy n tng chung ca mi trng xung quanh cng nh cho nhn bit th gic. c bit, mu sc gip ch cho vic nhn ra i tng trong khng gian lm vic d dng v nhanh chng.

13

TCVN 7114: 2002

Nhn bit mu sc tng khi ri tng, trong gii hn nht nh. Nhn bit mu sc thay i trn ton vng mc mt. Mu sc phn bit c tt nht vng trung tm vng mc. Tnh n nh ca mu sc gii thch cch nhn bit mu sc trong mi tng quan gia mu n vi mu kia. Mu sc ca cnh vt c duy tr mt mi quan h tng i n nh di nh sng c thnh phn quang ph gn ging nh nh sng t nhin. Tuy nhin, nu thnh phn quang ph lch qu nhiu so vi nh sng t nhin th mu c nh s khng gi c, v mu xut hin ca cnh vt s thay i. Mu sc xut hin khng ch ph thuc vo thnh phn quang ph ca nh sng, m cn ph thuc cc c tnh ca b mt nghin cu kho st chi, tng phn mu v trng thi thch nghi mu. Mt c th tip nhn s khc bit rt nh ca mu sc gia hai b mt lin k st nhau ngay c khi chi nh nhau, nhng so snh vi cc mu sc ghi nh c th kh hn. Cc ngun sng khc nhau c th tng hoc gim kh nng phn bit mt s mu nht nh. Tuy nhin, mt s ngi c th mc khuyt tt v nhn mu v iu ny c th lm thay i mu sc nhn thy v kh nng phn bit mu, v c th quan trng i vi mt s ngh nghip no (xem 4.3). 4.1.5 S chuyn ng v thi gian quan st

S nhn bit v chuyn ng cn n s dch chuyn tiu nh trn vng mc. im vng ca mt nhn bit chuyn ng nhy cm hn vng ngoi vi. Vng ngoi vi vng mc tng i nhy cm vi chuyn ng hn vi hnh dng, song nhn cu xoay hng v pha mc tiu chuyn ng a hnh nh vo vng mc nhn chi tit r hn. S nhn bit chnh xc v chuyn ng ph thuc vo vn tc, kch thc, hnh dng v tng phn. S nhn bit th gic mt i tng cng ph thuc vo thi gian ginh quan st. Ch cn nhn thong qua cng c th nu i tng c kch thc ln v tng phn cao. Ngc li cn nhn lu v chm ch nu i tng nh v tng phn thp. nhn r mt i tng ang chuyn ng c th tng nu mt di theo vt trn mt qung ng di. Nu vn tc chuyn ng qua trng nhn qu cao hoc ng i qu tht thng, hoc c hai, th nhn r gim rt nhanh. 4.1.6 V tr tiu nh trong vng mc

nhn tinh, kh nng ca mt phn bit cc chi tit nh, gim nhanh khi hnh nh ca mc tiu trn vng mc dch chuyn ra xa vng trung tm ca vng mc (im vng). Vi nhim v yu cu nhn bit cc chi tit, h thng th gic thc hin vi hiu qu ti a khi mc tiu nm ng hng quan st v tiu nh ri vo im vng. S nhp nhy d nhn thy hn ngoi vi vng mc. 4.2 c im chiu sng

Tng quan gia chi v nh hng nh sng vi tnh cht cng vic, xem 4.1. iu ny ch yu cp ti s chi lo v s nhp nhy.

14

TCVN 7114: 2002

4.2.1 S chi lo Chi lo xy ra nu chi ca n hoc ca s qu ln so vi chi chung trong phng (chi lo trc tip) hoc khi ngun sng chi nh vy c phn x t b mt bng hoc bn m (chi lo phn chiu). Chi lo c th l mt trong hai dng, i khi xy ra ring r nhng thng din ra ng thi. Dng th nht l chi lo m v lm gim s nhn r chi tit hoc i tng khng nht thit gy kh chu. Dng th hai l chi lo gy kh chu v nguyn nhn gy ra s kh chu m khng nh hng n s nhn r chi tit hoc i tng. Trong nhiu loi khu vc lm vic, v d vn phng, nhng khng nht thit l cc nh cng nghip, chi lo gy kh chu l vn cn quan tm hn l chi lo m. Gii php hn ch chi lo gy kh chu do n v ca s thng cng s hn ch c chi lo m. Chi lo cng c th xut hin do phn x t b mt c phn x cao, c bit ni c ngun sng chi v mt phng gng nh kim loi nh bng. Khi nh lm chi mt c th gy nn s kh chu v phn tn s ch ca ngi lao ng. Chi lo phn x c th bao gm c chi lo m v chi lo gy kh chu. 4.2.1.1 Chi lo gy kh chu Chi lo gy kh chu thng xy ra gy cm gic kh chu, xu hng kh chu tng theo thi gian v gp phn gy mt mi. S kh chu cng nhiu khi chi ca ngun cng cao, gc khi bao ngun chi cng ln, s lng ngun chi trong trng nhn cng ln. Chi lo cng nh khi gc to bi tia ti t ngun v trc nhn cng ln, v chi ca nn cng cao. Cc thng s khc nh c im ca mt mi ngi v mc tp trung th gic vo cng vic cng nh hng ca mc cm gic kh chu . Thng thng, chi nn kim sot mc thch nghi chung ca mt. Khi ngun ln, v d, trong trng hp ca s, phi tnh ti nh hng chi ca ngun ti mc thch ng ca mt. Cc thng s nh chi ca ngun, din tch ngun sng v chi xung quanh c nh hng ti chi lo. Nghin cu mt s nc tm ra mi tng quan gia gi tr ca cc thng s ny vi nh gi ch quan v cm gic chi lo. 4.2.1.2 Chi lo m Chi lo m thng xut hin khi ngun sng ln c chi thp (hoc mt ngun nh chi cao) nhn thy gn hng quan st. V d: kh c tn hiu t pha trc, hoc gn ca s khi nhn qua c th thy bu tri.

15

TCVN 7114: 2002

4.2.2 S nhp nhy Dao ng nh sng, hoc t ngun hoc t mt vng c chiu sng trong trng nhn m mt cm nhn c nu tn s dao ng thp. Hin tng nhp nhy c th gy kh chu v tng nh hng nh b nhiu th. Gia cc c th c s khc nhau ln v cm gic nhp nhy, cng ging nh cm gic kh chu. Tn s nhp nhy c th tip nhn c ph thuc chi v din tch ca ngun sng hoc phm vi c chiu sng, v tr tiu nh trn vng mc, hnh dng ca ng cong bin thin chi theo thi gian v bin ca dao ng. Dao ng nh sng cng c th gy hiu ng "hot nghim", m c th gy cm gic vt chuyn ng git hoc nhn bit sai v vn tc thc ca vt chuyn ng quay trn (xem 5.9). 4.3 Kh nng nhn

Qu trnh nhn l mt h thng phc hp theo ngha nhn bit i tng v phn ng chung ti mi trng th gic. Ngi kho mnh bnh thng th h thng th gic t iu chnh c trong phm vi ln v t iu chnh thng tin truyn n c r nht. Tuy nhin, stress c th sinh ra do yu cu qu mc hoc do mu thun lin quan vi s iu tit, s iu chnh ng knh con ngi, hoc v tr nhn cu. Trong trng hp nhn gn, hai loi c ch c kt hp c th gy cng thng. l duy tr hi t trc th gic v iu tit. iu ny cn c tnh n khi thit k nhim v v khng gian lm vic. Cc c im ca mt khc nhau gia cc c th v thay i theo tui. ng thi chng cng ph thuc vo bnh tt no , nh bnh i ng. Thay i quan trng nht i vi mt tui gi l phm vi iu tit gim. Do vy, s dng knh theo n k chnh xc s gip cho kh nng nhn tt hn. Cc thay i vt l khc trong mt lo ho l Gim s truyn nh sng qua mt l rt quan trng trong iu kin chiu sng rt yu. Tng tn x nh sng trong mt, lm tng nhy cm vi chi lo hn ( c bit chi lo m).

Vic bo m sng v khng chi lo i vi ngi lao ng ln tui thm ch cn quan trng hn so vi ngi tr tui, do cn ch trng hn ti vn ny. 4.4 Khng gian lm vic

Cc thng s nh trng nhn hn ch, yu cu t th thch hp, v.v.. khng c cp ti bi v chng khng thuc phm vi v lnh vc p dng ca tiu chun ny. Tuy nhin, cc thng s ny s c tnh n trong thc hnh p dng chiu sng tt nh trnh by trong iu 6.

16

TCVN 7114: 2002 5 Ch tiu chiu sng

c im chiu sng mi trng th gic nh hng ti c hai chc nng sinh l th gic (hot ng th gic) v tm l th gic (tin nghi) v nh vy c th gp phn hon thnh cng vic, an ton, tin nghi v thoi mn cho con ngi trong mi trng th gic. Cc ch tiu phi c p ng bng chiu sng cho mc ch trn c cp n trong iu ny. 5.1 Yu cu chiu sng Chiu sng khu vc lm vic bng nh sng t nhin v nh sng in cn m bo iu kin ti u thc hin cng vic c giao v mi trng th gic thch hp khi ri mt khi cng vic th gin hoc thay i cng vic. C th cn yu cu c bit i vi nhng trng hp c th thng mi, cng nghip, v mt s p dng khc (v d nh bnh vin). n tng nhn khu vc lm vic b nh hng bi cc b mt sau: a) i tng nhn chnh: v d, cng vic, khun mt ngi, v thit b; b) cc b mt ln trong khu vc lm vic: tng, trn, sn, ca s (vo ban m) v b mt thit b; c) ngun nh sng: n v ca s (vo ban ngy). 5.1.1 Chiu sng v thit k cng vic Trong h thng cng vic trng nhn ca mt ngi c s khc nhau ph thuc vo ngi tp trung vo cng vic hay ri mt th gin. Ch tiu cn tho mn s khc nhau cho c hai tnh hung. V vy cn phn bit gia chiu sng lm vic v chiu sng mi trng. Hiu qu ca chiu sng lm vic c nh gi c bn qua ch tiu hot ng th gic, b nh hng bi cc thng s cp iu 4. Chiu sng mi trng c th trnh lm sao lng, khng thch ng, gy kh chu trong trng nhn khi thc hin cng vic, cng c th ng vai tr gip hot ng th gic, m kt qu li tng mc tin nghi trong sut qu trnh lm vic. B tr cho tng phn chi, nhim v th gic thng bao gm tng phn mu; iu c th c s dng tng nhn r, c bit khi tng phn chi thp. 5.1.2 Chiu sng mi trng Tng quan gia chi v mu sc ca b mt trong mi trng phi ph hp vi chc nng ca cn phng, nhn thoi mi v khng chi lo Trong cc mc tiu chiu sng cn t c bng vic chiu sng mi trng ph hp bao gm cc yu cu sau (khng xp theo th t u tin): a) to cho khng gian c chi thch hp r rng xc nh chng; b) to iu kin i li an ton v thun tin trong khu vc lm vic;

17

TCVN 7114: 2002

c) gip tp trung vo khu vc lm vic; d) m bo chi xung quanh thp hn vng lm vic; e) t c dng v t nhin ca gng mt v gim nh cc bng qu m do cn bng hp l tng quan gia nh sng c hng v khuych tn ca nh sng; f) th hin sc thi t nhin ca ngi v mu sc vt trong phng mc chp nhn c do

s dng ngun sng c cht lng th hin mu tt; g) to nn s a dng d chu ca chi v mu sc trong mi trng lao ng gp phn thoi mi cho con ngi v gim stress cng vic. Mt gii php kh d l to chi nh trong mi trng th gic nhng chi khng c nh hng nhn trc tip ti cng vic th gic; h) khuyn khch vic gi sch, c bit l sn nh v my mc trong phn xng sn xut bng cch chn mu sng. C th gp mu thun gia mt vi yu t no v cn tm gii php tho hip hp l song khng c b qua cc yu cu v an ton v thoi mi cho ngi lao ng. 5.2 ri Bng 1 a ra mc ri cho cc khu vc, cng vic hoc hot ng khc nhau. Cc gi tr lin quan ti yu cu th gic, kinh nghim thc t v cn tnh ti hiu qu s dng nng lng. Cc mc ri ny bo m tho mn cho hot ng th gic v gp phn to s thoi mi cho ngi s dng. Vi mi loi khu vc, cng vic hoc hot ng c ba mc ri c a ra Gi tr cao hn trong dy c th p dng trong cc trng hp sau: khi phn x hoc tng phn ca i tng quan st thp mt cch khc thng; khi nhng sai st trong thc hin nhim v gy tn tht ln; khi hot ng th gic c yu cu nghim ngt. khi chnh xc hoc nng sut cao l rt quan trng; khi kh nng nhn ca ngi lao ng cn thit phi tng ri.

Gi tr thp hn c th c s dng: khi phn x hoc tng phn cao mt cch khc thng; khi tc hoc chnh xc khng quan trng, v khi nhim v ch thnh thong thc hin.

18

TCVN 7114: 2002

Bng 1 - Cc mc ri c trng cho cc khu vc, cng vic hoc cc hot ng khc nhau Cc mc ri lx 20 50 100 200 300 500 750 1000 30 100 150 300 500 750 1000 1500 50 150 200 500 750 1000 1500 2000 Loi khu vc, cng vic hoc hot ng Khu vc i li v khu vc lm vic ngoi nh Vng i li, nh hng n gin hoc quan st chung Phng khng s dng lm vic thng xuyn Cng vic i hi th gic n gin Cng vic i hi th gic trung bnh Cng vic i hi th gic cao Cng vic i hi th gic phc tp Cng vic i hi th gic c bit Thc hin cng vic th gic rt chnh xc

Hn 2000

Nhiu phng lm vic ti l m khi ri di 200 lx, v v l do ny m ri ti thiu khuyn ngh p dng cho cng vic ko di khng gian lm vic c nh l 200 lx, khng ph thuc iu kin nhn d dng khi lm vic. H thng chiu sng c th kt hp chiu sng chung vi chiu sng cc b t c ri cao trong cng vic. V d, c th p dng cho cng vic c chi tit chnh xc, hoc cn yu cu c bit, nh chiu sng nh hng. C hai trng hp ny cn b sung chiu sng cc b. Cc nc khc nhau a ra cc mc ri khuyn ngh cho nhiu loi phng v cng vic trong tiu chun chiu sng khu vc lm vic ca mnh. Ph lc B a ra v d v khuyn ngh quc gia kh thi c xy dng trn c s s dng bng 1. Khuyn ngh ny khng nhm thay th bt c khuyn ngh quc gia no ang c p dng. 5.3 chi ca cc b mt trong khu vc lm vic chi ca mt b mt c chiu sng bi ngun ph thuc vo ri v tnh cht phn x ca b mt . Phn b chi trn cc mt phng trong khu vc lm vic cn c xem xt b sung vo thit k tnh ton da vo ri. Cn ch ti nhng tng quan chi sau: a) ch lm vic v cc b mt lin k, nh mt bn v mt bn my (t l chi); b) trn, tng v sn ( phn x); c) n v ca s (gii hn chi). chi khu vc lin k xung quanh ch lm vic nu c th, cn thp hn chi trn mt chi tit lm vic nhng khng di 1/3 ca gi tr . Khi phn x ca cng vic cha bit trc th phn x ca mt phng lm vic s phi ly gia 0,3 v 0,5. 19

TCVN 7114: 2002

Bn trong khu vc lm vic, phn x khuych tn ca trn (hoc mt di mi nh) cng cao cng tt, c bit nu n lp chm c s dng gim nguy c chi lo trc tip, chi lo phn x v phn x m. phn x ca tng tt nht l nm gia 0,3 v 0,7. 5.4 Hn ch chi lo Chi lo gy kh chu v chi lo m gy ra do h thng thit b chiu sng hoc ca s c th hn ch qua cc thng s c m t trong 4.2.1.1. 5.4.1 Phng php hn ch chi lo

Mt s nc a ra cc phng php thit k m bo h thng chiu sng khng gy ra cm gic chi lo n mc kh chu. iu c m t trong xut bnphm ca CIE s 55. Trong h thng ch s chi lo c s dng Anh v mt s nc khc, v trong h thng xc sut tin nghi th gic (VCP) c s dng Bc M, trong mt chng mc no c th tnh trc c mc chi lo c th xy ra trong tnh hung nh trc (h thng nh gi). H ng cong chi c s dng cc nc Trung u ch n thun bo m l chi lo s khng vt qu gii hn trn chn nhng khng cho bit thit k s bo m chi lo thp hn gii hn trn l bao nhiu (H thng hn ch). Trong xut bn phm ca CIE s 29/2, c mt phng php c a ra lm v d. Phng php ny c m t trong ph lc A. y l h thng bo v chi lo c th s dng la chn n thch hp cho chiu sng chung trong khu vc lm vic v kim tra hn ch chi lo ca h thng thit b chiu sng hin hnh. Cn thn trng khi p dng h thng nh gi chi lo ny cho tnh hung cng nghip, c bit nhng ni bn cht ca cng vic vn hnh khng hn ch mt v tr. V d ny v phng php nu trn khng nhm thay th bt k h thng bo v chi lo no ca quc gia hin ang c p dng. 5.4.2 Chi lo t ca s

Mt s hng dn chung c th p dng gim chi lo t ca s: a) nh sng mt tri chiu qua ca s c th l ngun chnh gy chi lo, cho d l chiu trc tip hoc phn x . Cn bo m c mt vi loi rm che mi khi b chi lo. b) mc kh chu do chi lo t ca s ph thuc ch yu vo chi ca bu tri nhn thy qua ca s, v ch ph thuc mc rt nh vo kch thc ca chng tr khi kch thc ca rt nh hoc cch xa ngi quan st. c) ngoi tr nhng ngy rt u m, ngi trong phng nhn thng ra bu tri qua ca s khng c che chn c th thy hi kh chu. Tr phi ngi v tr bnh thng c th trnh thy ca s tm nhn bnh thng, tt c ca s cn bo m c che bng hnh thc no (th d rm,

20

TCVN 7114: 2002

mnh hoc mi ht) gim bt chi nhn thy ca bu tri vo nhng ngy nng chi chang, bt k c nh nng chiu qua hay khng. d) cc bin php khc gim chi lo t ca s, m khng gim lng nh sng t nhin vo nh, bao gm la chn hnh dng v phn x ca cc mt lin k xung quanh ca v khung ca s tng chi lin k xung quanh ca knh. e) chi lo m c th trnh c bng cch m bo chi ca bu tri qua ca s khng gn vi hng nhn khi lm vic. 5.5 Chi lo phn x v phn x m

C nhiu cch gii quyt vn chi lo phn x v phn x mn m c nu 4.2.1. Phng php hiu qu nht l b tr ngi lao ng hoc ngun chi ban u (n) sao cho tia phn x t ngun hng i ni khc thay v chiu thng vo mt ngi lao ng. Mt phng php b xung l gim bng ca vt liu s dng. Phn x t cc b mt lin k gy kh chu v mt tp trung c th phng nga bng cch trnh s dng mt bn c nh nhn bng v cc b mt tng t. Phn x mn m thc s lm gim tng phn. V d nt bt ch tr nn kh nhn thy khi bt nh sng, do thm lng lnh lm chng chuyn t mu en thnh mu xm nht. Cc n phm c th b nh hng tng t. Chnh li tng quan v tr mt ln na hng cc tia phn x ra xa mt l bin php tt nht phng nga. Nu iu ny khng th thc hin th c th gim thiu nh hng bng cch tng ri lm vic nh chiu sng cc b c gc chiu sao cho n khng gp thm phn phn x m. Cc gii php khc l s dng n c din tch b mt ln v chi thp, hoc n gim chi hng ti hn. Tng chi ca ton b trn nh bng cch s dng vt liu phn x cao trn trn, tng v sn, tt hn kt hp vi loi n c mt phn nh sng ht ln trn, cng gp phn lm gim chi lo phn x v phn x m. lng ho hiu qu ny ngi ta dng h s th hin tng phn (CRF) (xem xut bn phm ca CIE s 19/2). 5.6 nh sng t nhin

S pht trin ca nh sng in khng th loi tr nh sng t nhin c dng ph bin trong cc to nh bt c ni no thc hin c. nh sng t nhin c a dng nhiu hn trong cng s, nh , trng hc, phng bnh nhn trong bnh vin so vi nh my v ca hng. Trong iu kin kh hu nht nh vic s dng nh sng t nhin t ca mi c th tit kim ng k nng lng s dng cho chiu sng cc phng rng v nh my. Vic ny cn c tnh ton cn i vi s gia tng v tn hao nhit qua ca knh (xem xut bn phm ca CIE s 16).

21

TCVN 7114: 2002

5.6.1 Ch tiu

Cc ca s c th bo m Giao tip th gic vi bn ngoi; ri hu ch trn vng lm vic trong khu vc lm vic.

Chiu sng t nhin bng ca mi c th cung cp thng tin v iu kin bu tri v thi tit, nhng khng th bo m giao tip th gic ging nh ca s. nh nng mt tri trc tip lun l mong mun vi nhiu loi cng trnh cng nh cc ngi nh thuc vng kh hu n i, nhng phi trnh ni lm vic. nh sng t nhin mang nng lng mt tri chiu vo khu vc lm vic lm tng nhit m c th phi lm mt cn phng vo ma nng, mt khc, s gia tng nhit c th gim chi ph si m vo ma lnh. Tuy nhin, mt nhit qua ca s vo ma lnh c th gim phn tit kim c v c th lm tng chi ph si m. Kch thc v hnh dng ti u ca s v / hoc ca mi phi c xc nh cho tng cng trnh tu theo iu kin a phng cn tnh ton cn nhc n cc yu cu v kin trc, chiu sng, th gic, nhit v m hc. Tit kim nng lng v gim chi ph l rt quan trng nhng phi t c iu m khng b qua yu cu tin nghi cho con ngi. Chi lo t ca s c cp 5.4.2. 5.6.2 Yu cu giao tip th gic vi bn ngoi

Khi tnh ton din tch ca s ti thiu cho khu vc lm vic s dng thng xuyn cn phi tnh n nhu cu giao tip th gic vi bn ngoi. Kt qu nghin cu cho thy chiu rng ca cc ca s trong nh v mt s phng lm vic t nht phi bng 55 % chiu rng tng c ca s. Tm quan st xung quanh tng mt nh vy thch hp hn cho nhn vin vn phng. Tuy nhin, cc phng lm vic nh vn phng ln c th tho mn nhu cu nhn ra ngoi nu din tch ca knh chim 20 % - 30 % din tch tng c ca s nh nhn t bn trong; s tho mn gim r rt nu din tch di 20 %. T l ca chiu rng ca s vi chiu rng mng tng xen gia phi nm trong khong 1,5/1 v 3/1. Phn chia ng gia cc ca knh cng t cng tt cho d cc ca s phi t cch u nhau dc theo chu vi. Cc ca s cho mt khong rng ri nhn ra bu tri c khuynh hng gy nn s kh chu v tho mn thp hn. t c iu kin hp l cho giao tip vi bn ngoi trong cc cng s v nhng mi trng tng t, b ca s phi cao khng qu 0,9 m so vi sn. 5.6.3 Yu cu v sng

Kch thc ca s p ng cc yu cu 5.6.2 s m bo sng trong khu vc lm vic v ban ngy. iu ny s p dng vi cn phng c chiu su xp x 2 ti 3 ln khong cch t mp trn ca s ti b ca. iu ny ch c th p dng cho ca lp knh trong sut v nhng ni ca s khng b che khut ng k. 22

TCVN 7114: 2002

nh sng in b xung kt hp hi ho vi nh sng t nhin s ci thin phn b sng cc phng su v trnh cm gic ti tm phn khu vc lm vic cch xa ca s. 5.6.4 Chiu sng bng nh sng t nhin

Mc nh sng t nhin trong phng thay i theo thi gian trong ngy v ph thuc rt nhiu vo trng thi bu tri, s che khut bu tri v hng ca ca s hoc s lp knh ca tri, cng nh v tr a l. V mc nh sng t nhin lun lun thay i nn vai tr ch yu ca tnh ton chiu sng t nhin l d on khong thi gian trung bnh trong ngy/thng/nm khi ri quy nh trn mt phng lm vic c bo m hoc vt bi chiu sng t nhin. Vi phn thi gian cn li phi s dng thm nh sng in. Khong thi gian s dng nh sng t nhin so vi gi lm vic hng ngy l c s cho vic d on kh nng tit kim nng lng v chi ph do s dng nh sng t nhin. Vic tnh ton c tnh n hng ny, phi da trn phn b chi trung bnh bu tri ca a phng bit. 5.6.5 nh sng t nhin v nh sng in nh sng in b sung hoc thay th nh sng t nhin khi ch ring nh sng t nhin khng th m bo ri trn mt phng lm vic. ri nh sng in phi c thit k iu kin nh sng t nhin yu nht, c ngha l hon ton khng c nh sng. Phi b tr thit b ng ngt mch v/hoc iu chnh nh sng t ng hoc bng tay c th s dng nh sng in mi khu vc vo bt k thi gian no khi nh sng t nhin gim thp hn mc yu cu. Trong mt s loi nh, c th c nhng cn phng cn c chiu sng hon ton bng nh sng in. c bit, trong trng hp ny phi ch n chi ca mt tng, sn v trn. Bi v mt cn phng c tng ti v ri thng ng thp s thy ti tm ngay c khi mt phng lm vic c chiu sng y . 5.7 Mu ca ngun sng

Cht lng mu ca bng n in trng - nht c c trng bi hai thuc tnh: a) mu ca nh sng; b) kh nng th hin mu c nh hng n s hin mu ca vt th c chiu sng bng n in. C mu nh sng v c tnh th hin mu ca ngun sng c xc nh bi hp thnh quang ph ca nh sng pht ra. Tuy nhin, hp thnh quang ph hon ton khc nhau, c th to mu nh sng tng t nhng li rt khc nhau v tnh th hin mu. V vy, khng th rt ra kt lun v c tnh th hin mu ca n in t mu nh sng pht ra. 5.7.1 Mu nh sng

" Mu nh sng" ca bng n l mu nhn thy cu nh sng pht ra. C th m t qua nhit mu tng quan.

23

TCVN 7114: 2002

Bng n s dng thng thng cho chiu sng khu vc lm vic c th chia thnh ba nhm tu theo nhit mu tng quan ca chng (xem bng 2). Bng 2 - Nhm mu nh sng bng n Nhm mu 1) 1 2 3
1) Nhm 1: thch hp cho nh Nhm 2: S dng ph bin nht trong cc nh sn xut Nhm 3: Ch c dng cho mc chiu sng cao, cho cng vic nhim v c bit (chng hn vic so snh, chn mu) hoc vng kh hu m

Mu nh sng m Trung bnh Lnh

Nhit mu tng quan K Di 3300

3300 n 5300 Trn 5300

Hin th mu sc ca i tng ph thuc vo s phn b quang ph ca nh sng chiu sng, s thch ng mu ca ngi quan st, v c trung ph phn x ca b mt vt th . 5.7.2 Th hin mu

biu th khch quan tnh cht th hin mu ca ngun sng ch s th hin mu chung Ra c a ra. Ch s c gi tr 100 nu ngun th cho cng hiu qu ht nh ngun sng chun. Con s ny cng gim khi tnh cht th hin mu ca bng n th cng khc xa vi ngun sng chun . gin tin cho vic quy nh ch s th hin mu ca bng n s dng cho chiu sng khu vc lm vic, cc nhm th hin mu c a ra nh ch dn trong Bng 3. Bng 3 - Nhm hin mu ca bng n Nhm hin mu 1A Khong gi tr ca ch s th hin mu Ra > 90 m trung bnh lnh m trung bnh Trung bnh lnh 2 60< Ra< 80 m trung bnh lnh Mu nh sng V d p dng Thch hp Phn bit mu, khm bnh Vn phng, bnh vin In; sn; dt; ngnh sn xut cng nghip c yu cu cao Sn xut cng nghip Cng nghip th Vn phng Sn xut cng nghip Cng nghip th Chp nhn

1B

80 < Ra< 90

3 4

40< Ra< 60 20< Ra< 40

24

TCVN 7114: 2002

5.8 Hiu qu nh hng Hiu qu nh hng ca nh sng mc lm cho d nhn bit cc chi tit hn. nh sng hng theo gc thp chiu qua b mt s lm r cc li trn b mt cng nh hin r cu trc b mt. iu ny c th c bit quan trng cho cng vic kim tra. Ngoi ra, n tng chung v khng gian khu vc lm vic ni bt khi nhng ng nt kin trc, con ngi v vt th trong c chiu sng sao cho hnh dng v cu trc bc l r rng v hp dn. iu ny t c khi nh sng c chiu t mt ngun xc nh. Tuy nhin, s chiu sng khng c nh hng qu mc khng to ra bng ti m, m cng khng c qu khuch tn, nu khng hiu qu ngh thut b mt hon ton. 5.9 Hin tng nhp nhy v hiu ng hot nghim Quang thng ca tt c cc bng n s dng ngun in xoay chiu u dao ng c chu k, dao ng t bng n dy tc v hunh quang v r rng hn bng n phng in. Dao ng nh sng c th gy hin tng nhp nhy hoc hiu ng hot nghim hoc c hai. Cc n s dng in p tn s 50 (60) Hz c nh sng dao ng theo chu k vi tn s 100 (120) Hz . Dao ng ny rt nhanh v him khi c th nhn thy c bng mt. Tuy nhin mt s n hunh quang cng c nh sng dao ng vi tn s 50 (60) Hz, xut hin ch yu gn in cc phn cui ca bng n v mt s ngi nhn thy ging nh hin tng nhp nhy. iu ny c th trnh c bng cch che kn phn cui n hunh quang. Nhp nhy thng tng khi n hunh quang b lo ho v c th khc phc bng cch thay th nh k. Hin tng nhp nhy n thu ngn cao p, n halgen kim loi v bng n natri c v trong sut d nhn thy hn l vi lp ph hunh quang v ngoi bng n. Nhp nhy do dao ng in p bt thng (khng theo chu k) c th d nhn r nhng khng ng lo ngi. Hiu ng hot nghim xy ra trn cc my mc chuyn ng quay v cc vt chuyn ng khc gy kh chu nu cng vic yu cu ch c bit. C th nguy him khi hiu ng hot nghim ny xut hin cc b phn quay ca my mc bi c th gy nn cm gic vn tc b gim, my ngng quay hoc o chiu quay c th l yu t nguy c tim n. iu ny c th trnh bng cch dng n nung sng chiu sng cc b phn quay ca my mc. Tuy nhin, hiu ng hot nghim c th c dng c ch cho mc ch kim tra. Hiu ng hot nghim c th lm gim bng cch phn chia cc n gia 3 pha hoc, trong trng hp ca n hunh quang, bng cch s dng mch chm pha. Hin tng nhp nhy v hiu ng hot nghim c th gim mt cch hiu qu nht bng cch s dng n in p c tn s cao

25

TCVN 7114: 2002

5.10 Hiu sut chiu sng in

Chi ph ton b cho h thng thit b chiu sng ph thuc vo chi ph u t v chi ph vn hnh s dng. Chi ph vn hnh c xc nh bi cc yu t sau a) ri yu cu; b) Hiu sut ca bng n v t l hiu sut nh sng ca n; c) H s hiu dng ca h thng chiu sng; d) Chi ph cho bo qun; e) Thi gian s dng; f) S dng lin tc hay khng lin tc.

Khi la chn trang b chiu sng bo m hiu qu kinh t nht khng nhng cn quan tm ti chi ph ban u m cn phi ch ti chi ph vn hnh s dng trong khong thi gian nht nh. iu ny c th phi chp nhn u t cao hn t c tng chi ph thp hn. Cc gi tr ri trong bng 1 da trn tng quan gia hot ng th gic v chi b mt lm vic, trn kinh nghim thc t v tnh ton kinh t. Trong tnh hung c th nng lng tiu th v phn c bn ca chi ph vn hnh gim cn xng vi s tng hiu sut bng n v h s hiu dng ca n. H s hiu dng c tnh n t l hiu sut nh sng ca n, phn b cng sng v cch b tr n cng nh tnh cht ca khu vc lm vic nh kch thc v phn x ca cc b mt trong phng. H s hiu dng cng ln th tiu th nng lng v chi ph vn hnh chiu sng cng thp. S bo dng thch hp cng l thng s quan trng cn c ch trong kinh t chiu sng. H thng chiu sng c bo dng cng tt bng cch thay th ng nh k cc bng n, lau sch thng xuyn trang thit b v cc b mt trong phng, th s chnh lch s cng nh gia ri ban u khi lp t v ri khuyn ngh. Cho php s dng linh hot chiu sng, c th p dng chiu sng khu vc, hoc chiu sng cc b b xung cho chiu sng chung. Chiu sng cc b cng phi c s dng nu ri nh sng cao hn ch i hi nhng ch nht nh. iu khin bng thit b ng ngt in hoc tng gim nh sng, cho php tt bt mt s n khi cn hoc iu chnh cho ph hp vi mc nh sng t nhin , gim tiu th nng lng v chi ph vn hnh.

6 Vn hnh h thng chiu sng

6.1 Bo qun Mc ri t h thng trang b chiu sng trong nh gim dn trong qu trnh s dng do

26

TCVN 7114: 2002

Tch lu bi trn n v cc b mt khc; Quang thng suy gim do bng n gi.

Bi vy, bo qun tt h thng chiu sng, s gim h hng thit b v khu vc lm vic, tng an ton, duy tr hiu qu chiu sng trong gii hn thit k, gip gim thiu ti in v chi ph c bn. Bo qun bao gm thay mi cc bng n km sng hoc h hng v thit b iu khin, lau sch n v cc b mt trong phng vo nhng khong thi gian thch hp. Do vy, cn to iu kin tip cn cc n d dng thun tin cho vic bo qun. S ln lau n ti u cho mt h thng chiu sng ph thuc vo loi n, mc tch lu bi, gi chi ph lau n. C th kinh t hn nu kt hp lau n vi thay th bng n. Trong mt h thng chiu sng ln thay th ton b cc bng n thi gian quy nh c th thch hp hn l thay tng bng mi khi h hng. y gi l thay th theo nhm. Thay th ring tng ci thng rt t, c th cn kh thc hin nhng khu vc bn rn trong to nh, v c th gy ra s khc bit r rt v mu sc v chi ca n. Thit k h thng chiu sng cn tnh n s suy gim quang thng bng cch bo m ri ban u cao hn so v yu cu. iu ny c thc hin bng vic a vo h s suy gim nh sng ph hp hoc h s duy tr trong tnh ton chiu sng, gi tr ca cc thng s ny ph thuc vo iu kin bi bn, thi hn bo dng theo tho thun gia nh thit k v ngi s dng, v loi n la chn. 6.2 o nh sng Cc s liu o ti hin trng h thng chiu sng c th c s dng kim tra theo quy nh k thut hoc hng dn thc t. Chng c th so snh vi cc kt qu o c, kho st trc xem xt vic bo qun, sa cha hoc thay th. Kho st so snh c th cng hu ch khi thit k mt h thng chiu sng thit thc c trn quan im cht lng chiu sng v tit kim chi ph. 6.2.1 Thit b o o c chnh xc, my o ri phi c t bo quang in chnh cosin tnh hiu qu ca nh sng chiu xin gc, v phi chnh mu ph hp vi chun o nh sng ca CIE [V( t)]. My o chi phi c hiu chnh mu. Gc m 1 o l ph hp cho mi trng hp. Gc m nh hn cn cho cc php o c bit, v d cng vic th gic vi chi tit nh. 6.2.2 Xc nh ri trung bnh ri phi c o ti mt phng lm vic thch hp. Ti cc phng cha t thit b, c, cao mt phng lm vic cha c bit, php o phi thc hin cao 0,85 m so vi mt sn (i vi cng vic vn phng; tiu chun M quy nh l 0,76 m cn theo tiu chun Anh l 0,7 m). Ti khu vc lu thng cao mt phng o phi khng ln hn 0,2 m. 27

TCVN 7114: 2002

Trong khi o, nh sng ti phi khng nh hng bi ngi tin hnh o hoc i tng di di (xp bng, phn x). Thng thng, o ri trung bnh trn mt phng ngang c thc hin trong phng trng hoc cc phng hoc khu vc khng c c cao hn mt phng o. iu ny khng p dng cho khu vc kho tng hoc khu vc b che khut bi c hoc my mc l nhng b phn vn c ca khu vc , v d: th vin. Nu o kim tra h thng chiu sng mi cn thn trng php o c thc hin trong iu kin thch hp (s dng in p danh nh, nhit mi trng, la chn bng n,...) hoc s o ca my o ri phi c hiu chnh c tnh n cc iu kin ny. Din tch sn ca cn phng hoc khu vc o c chia thnh cc hnh ch nht tng ng v kch thc v hnh dng, kch thc c chn tu thuc kch thc v chiu cao ca cn phng v khong cch gia cc n,.. T l chiu di v chiu rng hnh ch nht phi khng ln hn 2:1. ri c o ti im gia ca hnh ch nht v ri trung bnh c tnh t tt c s c. Thng thng khong cch gia cc im o trong phng c chiu cao bnh thng c ly xp x bng 1 m n 2 m; trong cng nghip c nh xng cao vi khong cch b tr n rng, khong cch gia cc im o c th ln hn v bng 5 m. Xc nh v tr cc im o phi lin quan vi v tr ca cc n sao cho s liu o c khng phi ch l gi tr cc i hoc cc tiu. 6.2.3 o ri khng gian lm vic Vic o phi c tin hnh ti ng vi tr c cng vic ang c thc hin. iu ny phi c thc hin khi ngi lao ng ang v tr lm vic bnh thng v vi bng bnh thng ca h. u thu ca my o nh sng phi t mt phng lm vic thch hp (ngang, thng ng hoc nghing). Phi ch khng gy cn tr cho cng vic ang c thc hin hoc che khut nh sng chiu ti. Trong khi o ri chiu sng khng cho php sa i h thng chiu sng. Ni m din tch lm vic nh, phi o t nht mt ln ti trung tm ca khu vc. o chi tit hn, din tch khng gian lm vic c chia thnh cc thch hp. ng u ca ri c th xem xt trn hai vng: ti ch lm vic v khu vc ln cn, v trong ton b khu vc lm vic. Ti ch, ni lm vic v khu vc lin k, ng u ca ri l quan trng. kim tra ng u cn o ti mt s im trn ton khu vc lm vic. 6.2.4 o chi Kho st chi phi c tin hnh trong cc iu kin lm vic thc t t cc im lm vic i din. My o chi phi c t ngang tm mt ngi lao ng v hng v pha ngun sng, nh sng phn x hoc b mt cn quan tm. Khng gian lm vic s dng c thi gian ban ngy v ban m s phi o trong c hai iu kin.

28

TCVN 7114: 2002

Trong hu ht cc trng hp, c im chi trong phng c xc nh ch yu bi chi cc mt phng sau: a) cng vic th gic; b) khu vc lin k xung quanh ca cng vic; c) nn quan st chung; d) mt phng thng ng i din ngi quan st; e) trn nh; f) cc n v ca s;

g) ti cc im lm vic cn phi trnh phn x m, cng cn phi o nhng chi c th lm tng nh sng phn x.

29

TCVN 7114: 2002 Ph lc A (tham kho) Phng php la chn n hn ch chi lo

Phng php trnh by sau y da trn h thng bo v chng chi ca CIE (xut bn phm ca CIE s 29/2)

A.0 Khi qut

Khi cc n chiu sng c b tr theo mt s thng thng th c th p dng h thng bo v chi lo ca CIE la chn cc n thch hp cho chiu sng chung trong phng lm vic. Phng php ny bao gm s dng h ng cong chi kt hp vi h gc che chn cho cc n c cc b phn pht sng v bng n nhn thy c qu phm vi gc nhn ti hn.

A.1 H ng cong chi

Trong khu vc lm vic c chiu sng bng cc n treo trn trn b tr theo cch thng thng c th hn ch chi lo gy kh chu bng cch p dng h ng cong gii hn chi ca cc n trong phm vi gc ti hn t 45 0 n 85 0 so vi trc ng thng k t tm n. Phm vi gc ti hn m gii hn chi ca cc n cn bo m bao gm cc gc nm gia 45 0 v gc gia ng thng ng k t tm n vi ng thng k t mt ngi quan st n n v tr xa nht (xem hnh A.1). V nhng l do thc t gc c gi tr cc i cn tnh ti l 85 0 Chi lo trc tip c hn ch n mc chp nhn c nu chi trung bnh ca n (cng sng hng quan st chia cho din tch hnh chiu ca mt pht sng theo hng ) khng vt gi tr cc ng cong gii hn trong hnh A.2 v A.3 trong phm vi gc thch hp. Cc hnh ny cho cc ng cong hn ch chi theo mt thang cc mc h s chi lo tng ng vi cc cp cht lng t A n E cho cc gi tr chi khc nhau. Thang mc h s chi lo G c ni ti trong hnh A.2 v A.3 bao gm cc im ch yu sau: 0 = khng chi lo, 2 = hi chi lo, 4 = chi lo nghim trng, 6 = chi lo khng chu c. Vic la chn hnh A.2 hay hnh A.3 ph thuc vo loi n, hng b tr n v hng quan st, v c ch r trong tiu ca cc hnh v. hn ch chi lo, kiu loi n cn c xc nh theo cc ch tiu sau : 1a) cc n c mt bn pht sng. 1b) cc n khng c mt bn pht sng. Ch thch 1 - Mt n c mt bn pht sng vi cao khng qu 30 mm c coi l n khng c mt bn
pht sng. 2a) n loi di 2b) n khng phi loi di.

Ch thch 2 - Mt n c gi l di khi t l gia chiu di v chiu rng ca mt pht sng d khng nh

hn 2:1.

30

TCVN 7114: 2002

Hnh A.1 - Gc gii hn chi ca cc n cn bo m

H s chi lo Cp cht lng Gi tr ri (lx)

Hnh A.2 - ng hn ch chi cho tt c cc n khng c mt bn pht sng v cc n di c mt bn pht sng khi nhn t cui n (theo chiu dc)

31

TCVN 7114: 2002

H s chi lo

Cp cht lng

Gi tr ri (lx)

Hnh A.3 - ng hn ch chi cho tt c cc n c mt bn pht sng ngoi tr cc n di c mt bn pht sng khi nhn theo chiu dc n

A.1.1 Hng ca n Khi s dng cc hnh A.2 v A.3 cn phi xem xt phn b chi ca n trong cc mt phng chnh vung gc vi nhau tc l mt phng C0 - C180 v C90 - C270 (xem hnh A.4).

32

TCVN 7114: 2002

Hnh A.4 - Cc mt phng C v kim tra phn b chi ca n Khi cc n treo theo chiu c mt phng C0 - C180 song song vi chi di phng th phn b chi ca n trong mt phng trn phi c dng kim tra hn ch chi lo theo hng dc phng v phn b chi ca n trong mt phng C90 - C270 dng kim tra hn ch chi lo theo hng ngang phng (theo chiu rng). Khi cc n treo theo chiu c mt phng C90 - C270 song song vi chiu di phng th mt phng phi c dng kim tra hn ch chi lo theo hng dc phng cn phn b chi trong mt phng C0 - C180 c dng kim tra hn ch chi lo hng ngang phng. i vi n di mt phng C90 - C270 song song vi trc dc bng n khi mt phng ny song song vi hng nhn th gi l hng nhn theo chiu dc (hng nhn dc n), khi mt phng C90 - C270 vung gc vi hng nhn th gi l hng nhn ngang n. A.1.2 T l a/h1 Thay v s dng cc gc ti hn thch hp, c th s dng t l ti hn ca a/h1 vi cc gi tr c ghi cnh bn phi ca hnh A.2 v A.3 : a l khong cch theo chiu ngang v h1 l khong cch theo chiu thng ng tnh t n xa nht n mt ngi quan st (xem hnh A.1). A.1.3 ng cong chi Phn b chi ca n trong mt phng C0 - C180 v mt phng C90 - C270 cn xt ti phi l gi tr ban u, tc l quang thng ban u c s dng trong tnh ton. chi trung bnh ca n mt 33

TCVN 7114: 2002

hng c th tnh bng t s gia cng sng hng vi din tch mt pht sng nhn thy t hng ny. A.1.4 Cp cht lng i vi cc hot ng v / hoc cc loi phng khc nhau th tm quan trng v mc yu cu hn ch chi lo c khc nhau. V vy, a ra 5 cp cht lng. Cp A : cht lng rt cao, hot ng th gic rt chnh xc. Cp B : cht lng cao, cng vic c yu cu th gic cao. Cp C : cht lng trung bnh, cng vic c yu cu th gic trung bnh. Cp D : cht lng thp, cng vic c yu cu th gic v mc tp trung thp. Cp E : cht lng rt thp, cc phng lm vic ngi lao ng khng lm vic ti mt v tr nht nh v cng vic c yu cu th gic thp. Mt v d hng dn v cp cht lng ph hp c gii thiu trong bng B.1 cng vi v d v cc mc ri khuyn ngh. Gi tr ri khuyn ngh t 300 lux tr ln l mt thng s kt hp vi cp cht lng la chn ng cong hn ch chi thch hp. A.1.5 iu kin p dng h ng cong chi Cc ng cong hn ch chi c p dng nu hi nhp ba iu kin sau : a) Chiu sng chung b) Hng nhn ch yu theo phng ngang hoc nhn xung. c) phn x ca trn t nht l 0,5, ca tng v thit b l 0,25. A.1.6 Gc che chn i vi cc n c tm phn x khuych tn m c th nhn thy bng n hoc cc phn pht sng t hng nhn c gc hp vi phng thng ng bng hoc ln hn 45 0, khng phi ch hn ch chi trung bnh theo cc ng cong gii hn chi lo trung bnh A.2 v A.3 m ngoi ra cc bng n phi c che chn thch hp, mc che chn ph thuc vo chi bng n v cp cht lng c la chn. Gc che chn cn thit (xem hnh A.5) c gii thiu trong bng A.1. Nu gc che chn nh hn gi tr ghi trong bng th phi s dng chi bng n nh trnh by trong hnh A.3 kim tra hn ch chi lo. i vi n dng bng hunh quang ch cn xem xt gc che chn mt phng C0 - C180.

34

TCVN 7114: 2002

Hnh A.5 - Gc che chn i vi cc loi n c th nhn thy bng hoc cc phn pht sng (hoc nh phn x) t cc hng gc ti hn

Bng A.1 - Gc che chn b sung ti thiu i vi cc n c bng v cc b phn pht sng nhn thy t cc hng gc ti hn Khong chi trung bnh ca cc n cd/m2 L 20 x 103 20 x 103 < L 500 x 103 500 x 103 < L Cht lng hn ch chi lo A,B,C D,E 20 0 30 0 30 0 10 0 20 0 30 0

Kiu bng n Bng n hunh quang n phng in p sut cao c v bng hunh quang hoc tn x nh sng. n phng in p sut cao c v bng trong sut. n nung sng bng trong sut

35

TCVN 7114: 2002

A.2 Hn ch chi lo i vi cc trn pht sng i vi cc trn pht sng s ph hp vi yu cu hn ch chi lo nu chi ca trn khng vt qu 500cd/m2 hng hp vi phng thng ng mt gc bng hoc ln hn 450. A.3 Tng quan gia ng cong chi vi cc h thng quc gia khc H ng cong chi cho kt qu trong gii hn quy nh A.1.6 tng ng vi cc h thng nh gi khc c trnh by trong bng A.2. Cn ch rng mi ng cong hn ch chi (c k hiu bng ch ci) tng ng vi mt ch s chi lo (GI) hoc ch tiu xc sut tin nghi th gic (VCP) cho mi gi tr ri nhng n li tng ng vi nhiu h s chi lo v cp cht lng chiu sng trong h thng ng cong chi tu theo ri trn mt phng lm vic. Bng A.2 - Mc tng ng gn ng gia cc cp cht lng hn ch chi lo trong h thng nh gi ca cc quc gia
H ng cong chi K hiu ng

H thng ch s chi lo H thng xc sut tin nghi th gic

GI VCP

15,5

17,0

18,5 75%

20,0 65%

21,5 55%

23 45%

24,5

26,0

A.4

Hng dn s dng h ng cong chi v v d minh ho

s dng hnh A.2 v A.3 cn phi a) Chn ng hnh ph hp trn c s xem xt loi n v hng b tr n. Nu khng c hng quan st c nh th s dng : - Hnh A.2 i vi cc n khng c mt bn pht sng, trng hp c bit l n lp chm. - Hnh A.3 i vi cc n c mt bn pht sng theo ch dn trong A.1. b) Chn ng hn ch chi tng ng vi cp cht lng v mc ri yu cu. c) So snh chi ca n xc nh cho quang thng ban u ca bng n (ly t catal ca nh ch to), vi ng cong hn ch chi lo chn. H thng chiu sng s khng gy chi lo nu chi ca n nh hn gi tr ca ng hn ch chi hng ang xt. iu ny lun lun c tho mn nu ng cong chi trung bnh ca n nm hon ton v phi tri ng gii hn. Nu n nm hon ton v bn phi th n khng ph hp vi yu cu hn ch chi lo.

36

TCVN 7114: 2002

Nu ng cong chi trung bnh ct ng gii hn th phi bo m chc chn rng chi ca n lun nh hn chi gii hn theo mi hng quan st trong phng. A.4.1 Xc nh yu cu chi lo trc tip ca mt n hnh ch nht trong mt phng V d 1: n lp chm (recesed) a) Cc iu kin thit k: 1/ n lp chm vi chp khuych tn, kiu lng knh b tr song song vi hng nhn ca ngi lao ng trong vn phng; 2/ E = 600 lux; 3/ hs = 1,80 m ( xem hnh A.1); 4/ ng cong chi do nh sn xut cung cp (xem hnh A.6).

Mt phng vung gc vi trc ca n hunh quang Mt phng song song vi trc ca n hunh quang

Hnh A.6 - ng cong chi cho v d 1 v 2

37

TCVN 7114: 2002

b) S dng hnh A.2 V n khng c mt bn pht sng nn cn s dng hnh A.2. V n c b tr song song vi hng nhn chnh, ng cong chi trong mt phng song song vi trc ca n hunh quang c a vo hnh A.2 (xem hnh A.7). ng cong chi ca ca n nm hon ton v pha bn tri ca ng cong gii hn C. Do vy, n trong v d ny p dng c cho ri lm vic cc mc: 500 lx - Cp cht lng A 1000 lx - Cp cht lng B 2000 lx - Cp cht lng C Cho mi kch thc ca phng

H s chi lo

Cp cht lng

Gi tr ri (lx)

Hnh A.7 - S dng cho hnh A.2

38

TCVN 7114: 2002

V d 2: n treo c mt bn pht sng. Vi mt n di c mt bn pht sng v hng nhn ca ngi quan st song song vi trc dc hnh A.3 s c s dng. Tuy nhin nu hng ca n khng c bit th trong trng hp xu nht hng nhn ca ngi quan st c th ct ngang n. V l do ny hnh A.3 c s dng. Hnh A.8 cho thy hnh A.3 vi ng cong chi ca n trong mt phng ct ngang trc n hunh quang. V vy, n chiu sng c p dng cho cp cht lng tng ng vi ng cong gii hn, tun theo cc yu cu sau: d cho phng c chiu di khng ln hn a = 2 hs; e cho phng c chiu di khng ln hn a = 3 hs; f cho phng c chiu di bt k

iu ny c ngha l n chiu sng c php s dng, v d, cho cp cht lng B/300 lx vi a = 3 hs

H s chi lo Cp cht lng Gi tr ri (lx)

Hnh A.8 - S dng hnh A.3

39

TCVN 7114: 2002 Ph lc B (tham kho) ri khuyn ngh v cp cht lng gii hn chi lo B.0 Gii thiu
Ph lc ny gii thiu trong B.3, mt th d v cc mc ri hng dn m mt nc c th a ra trn c s bng 1 (xem 5.2) cho nhng p dng c th. ch l mt v d bi cc hot ng trong khng gian lm vic v tn gi khng gian lm vic c khc nhau mi nc. Cc cp cht lng gii hn chi lo (xem ph lc A) vi gi tr ri khuyn ngh cng c hng dn p dng.

B.1

ri

Gi tr ghi trong bng B.1 l ri lm vic cho cc nhim v khc nhau. ri ch lm l ri trung bnh t c t u n cui chu k bo dng ca h thng tnh trung bnh trn din tch thch hp. Chng c quy nh cho ton b khu vc lm vic, hoc vng ca mt khu vc lm vic, v thng trn mt phng lm vic nm ngang cao 0,85 m so vi sn. Khi khu vc lm vic nhng v tr khc nhau th ri khuyn ngh c quy nh cho nhng im ny. Ch tiu la chn mc ri p dng c cp 5.2 Trong v d ny gi tr trung bnh ca ri ti khng gian lm vic khng bao gi c thp hn 0,8 ca ri lm vic la chn, khng ph thuc thi gian vn hnh s dng. ri ti bt k khng gian lm vic no bt k thi gian no phi khng c thp hn 0,6 ca ri lm vic la chn; nu thp hn 0,6, cn phi tin hnh bo dng

B.2 Cp cht lng hn ch chi lo

Cp cht lng gii hn chi lo theo phng php ng cong chi miu t ph lc A. Gi tr ri lm vic khuyn ngh t 300 lux tr ln l mt thng s, kt hp vi cp cht lng, la chn ng cong gii hn chi thch hp.

40

TCVN 7114: 2002

B.3 Cc mc ri (th d) Bng B.1 - Hng dn v ri v cp cht lng gii hn chi lo
Loi phng, nhim v hoc hot ng Cc khu vc chung trong cng trnh Vng lu thng, hnh lang Cu thang, thang my Phng o khoc ngoi, nh v sinh Nh kho v bung kho Nh xng lp rp Cng vic th, lp rp my nng Cng vic va, lp rp u my, thn xe c Cng vic chnh xc,lp rp my vn phng v in t Cng vic rt chnh xc, lp rp dng c Cc cng vic ho cht Cc qu trnh t ng My mc sn xut khi cn can thip Khu vc chung thuc gian my Phng kim nghim, phng th nghim Bo ch dc phm Kim tra So mu Sn xut cao su Cng nghip may mc May Kim tra L Cng nghip in Sn xut cp Lp rp mng in thoi Lp rp cun dy Lp rp my thu thanh v thu hnh Lp rp cc phn siu chnh xc, bng linh kin in t Cng nghip thc phm Cc vng lm vic chung chung Cc qu trnh t ng Trang tr bng tay, kim tra Cng nghip c Xng c c th, c phn li c chnh xc, lm li, kim tra Cng nghip thu tinh gm s L nu thu tinh Phng trn, to thnh gm, khun c, l nung Hon thin, v ln men, trng men V mu, trang tr Mi knh, thu knh v thu tinh pha l, cng vic chnh xc Cng nghip gang thp My mc sn xut khng yu cu lm bng tay xen vo My mc sn xut yu cu ph ng xen vo Ch lm vic thng xuyn trn my mc sn xut Sn iu khin v kim tra Cng nghip da khu vc lm vic chung Dp, ct, may, sn xut giy Phn loi, so snh, kim tra Di ri lm vic, (xem B.1) lx 50 - 100 100 - 150 100 - 150 100 - 150 150 200 200 200 Cp cht lng v gii hn chi lo (xem B.2) D-E C-D C-D D-E C-D B-C A-B A -B D-E C-D C-D C-D C-D A-B A- B C-D A-B A-B A-B B-C A-B A-B A-B A-B C-D D-E A-B D-E C-D A-B D-E C-D B-C A-B A-B

200 - 300 - 500 300 - 500 - 750 500 - 750 - 1000 1000-1500- 2000 50 - 100 - 150 100- 150 - 200 200- 300 - 500 300- 500 - 750 300 - 500 - 750 500- 750 - 1000 750-1000- 1500 300 - 500 - 750 500- 750 - 1000 750-1000- 1500 300 - 500 - 750 200 - 300 - 500 300 - 500 - 750 500- 750 - 1000 750-1000- 1500 1000-1500- 2000 200 - 300 - 500 150- 200 - 300 300 - 500 - 750 150- 200 - 300 200 - 300 - 500 300 - 500 - 750 100 - 150 - 200 200 - 300 - 500 300 - 500 - 750 500 - 750 - 1000 750 -1000 -1500

50 - 100 - 150 100 - 150 - 200 200 - 300 - 500 300 - 500 - 750 200 - 300 - 500 500- 750 - 1000 750-1000 - 1500

D-E D-E D-E A-B B-C A-B A-B

41

TCVN 7114: 2002

Bng B.1 (tip theo)
Xng ch to v lp rp my Cng vic thng thng Lm vic th, bng my, hn Lm bng my, c my t ng thng thng Cng vic chnh xc, bng my, my t ng chnh xc, kim tra v th nghim Cng vic rt chnh xc, o c v kim tra cc chi tit chnh xc v phc tp Sn v phun mu Nhng v phun sn th Sn thng thng, phun sn v hon thin Sn tinh, phun sn v hon thin Cng nghip giy Lm giy v ba Lm t ng Kim tra, phn loi In n v ng sch Phng my in Phng bin son c th Th chnh xc, sa li, khc axt Ch bn mu v in Khc thp v ng ng sch Xn sch, dp ni Cng nghip dt D bng, chi (ci), ko si Xe si, cun,nh ng, chi, nhum u si, dt May, g nt ch, kim tra Phn xng mc v x nghip g Xng ca Lm trn bn mc So, chn g Hon thin, kim tra Vn phng, cng s Cc phng chung, nh my, vi tnh Phng k hoch chuyn su Phng ho Phng hp Bnh vin Cc khu vc: + Chiu sng chung + Phng khm + Phng hi chn, chn on + Trc m Cc phng khm: + Chiu sng chung + Khm khu tr iu tr tch cc + Phng bnh + Ni quan st + Ni lm ca y t trc Phng phu thut: + Chiu sng chung + Chiu sng ti ch Phu thut t thi + Chiu sng chung 150 - 200 - 300 200 - 300 - 500 300 - 500 - 750 500- 750 - 1000 1000-1500-2000 D-E C-D B-C A-B A-B

200 - 300 - 500 500- 750 - 1000 750-1000- 1500 200 - 300 - 500 150 - 200 - 300 300 - 500 - 750 300 - 500 - 750 500- 750 -1000 750-1000 - 1500 1000-1500-2000 1500-2000-3000 300 - 500 - 750 500- 750 - 1000 200 - 300 - 500 300 - 300 - 750 500- 750 - 1000 750-1000 - 1500 150 - 200 - 300 200 - 300 - 500 300 - 500 - 750 500 -750 - 1000 300 - 500 - 750 500 - 750 - 1000 500 - 750 - 1000 300 - 500 - 1000

D-E A-B A-B C-D D-E A-B C-D A-B A-B A-B A-B A-B A-B D-E C-D A-B A-B D-E C-D B-C A-B A-B A-B A-B A-B

50 - 100 - 150 200 - 300- 500 150 - 200 - 300 3 - 5 - 10 300-5 00- 750 750 - 1000 - 1500 30 - 50 - 100 200 - 300 - 500 200 - 300 - 500 500 - 750 -1000 10.000 - 30.000 100.000 500-750-1000

A-B A-B A-B A-B A-B A-B A-B A-B A-B A-B A-B

A-B

42

TCVN 7114: 2002

Bng B.1 (kt thc)

+ Chiu sng ti ch Phng xt nghim v dc: + Chiu sng chung + Chiu sng ti ch Phng t vn + Chiu sng chung + Chiu sng cc b Cc ca hng Chiu sng chung cc ca hng: + Cc trung tm bun bn ln + Cc ca hng nh Siu th Trng hc Lp hc: + Chiu sng chung + Trn mt bng + Phng phc tho Ging ng: + Chiu sng chung + Trn mt bng + Phng trng by + Phng th nghim + Phng trng by ngh thut + Xng thc nghim + i snh 5000-10.000-15.000 300-500-750 500-750-1000 300-500-750 500-750-1000 A-B A-B A-B A-B A-B

500 - 750 300 - 500 500 - 750

B-C B-C B-C

300 - 500 - 750 300 - 500 - 750 300 - 500 - 750 500 - 750 - 1000 300 - 500 - 750 500 - 750 -1000 500 - 750 - 1000 300 - 500 - 750 300 - 500 - 750 300 - 500 - 750 150 - 200 - 300

A-B A-B A-B A-B A-B A-B A-B A-B B-C C-D

________________________________________

43