Professional Documents
Culture Documents
Chng 5
BIN I Z
Ni dung:
5.1 Bin i Z
5.1.1 nh ngha bin i Z
5.1.2 Cc tnh cht ca bin i Z
5.1.3 Gin cc-khng
5.2 Bin i Z ngc
5.2.1 Phng php phn tch thnh chui ly tha
5.2.2 Phng php phn tch thnh phn thc s cp
5.3 Phn tch h thng dng bin i Z
Bi tp
5/22/2010
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z
5.1 Bin i Z:
l php chuyn tn hiu sang min Z thun tin trong phn tch, x l.
bin i Z c vai tr nh php bin i Laplace trong mch tng t.
c dng tnh ton p ng ca h thng LTI, thit k cc b lc,vv...
5.1.1 nh ngha:
Bin i Z ca mt tn hiu ri rc x(n):
X (z) =
x(n) z n
n =
K hiu:
Z
x(n)
X ( z)
hay:
X ( z ) = Z [ x ( n) ]
ROC =
{z
^ | X (z) }
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
ImZ
ROC
a. x(n) = {1,2,5,7,0,1}
b. x(n) = anu(n)
ReZ
c. x(n) = -anu(-n-1)
-1
Li gii:
a. T nh ngha:
ROC: z 0; z
X (z) =
x(n) z
n =
a u (n) z
n =
n=0
a z
( a z 1 ) n
n=0
X (z) =
5/22/2010
1
1 a z 1
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
X (z) =
x(n) z
n =
a z
n
n =
n=
z = ( a 1 z ) n
n
n =1
1
a 1 z
1
X (z) =
1
+
=
=
1 a z 1
1 a 1 z 1 a z 1
d. Ta c:
X (z) =
x(n) z
n =
n=0
Nu |b|<|a|:
n=0
bn z n
zn
n =1
ROC
ROC = {}:
-1
a1
ReZ
ROC : |a|<|z|<|b|:
X (z) =
5/22/2010
ImZ
n =
khng tn ti X(z).
Nu |b|>|a|:
1
1
+
1 a z 1 1 b z 1
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
5/22/2010
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
x1 ( n ) X 1 ( z )
a1 x1 ( n ) + a 2 x 2 ( n ) a1 X 1 ( z ) + a 2 X 2 ( z ), a1 , a 2
x2 ( n ) X 2 ( z )
V d 2: Tm bin i Z ca tn hiu sau:
x1 ( n ) = (0.8) n u ( n ) x2 ( n ) = ( 1.2) n u ( n )
&
a1 = 3
a2 = 5
1
n
(0.8)
(
)
,| z |> 0.8
u
n
1 0.8 z
1
(1.2) n u (n)
,| z |> 1.2
1
1 + 1.2 z
5/22/2010
X(z) =
3
5
,| z |>1.2
1
1
10.8z 1+1.2z
6
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
x ( n n0 ) z n0 X ( z )
x(n) X ( z )
n
x ( n + n0 ) z 0 X ( z )
V d 3: Tm bin i Z ca tn hiu sau:
n
1
x(n) = u(n + 2)
2
Vit li x(n):
n+2
1
1
x(n) = u(n + 2) = 4 u(n + 2)
2
2
1
,>| z |> 0.5
X(z) = 4z
1
10.5z
2
5/22/2010
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
dX ( z )
x(n) X ( z ) nx(n) z
dz
V d 4: Tm bin i Z ca tn hiu sau:
Vit li x(n):
x (n) = na n u ( n)
x (n) = nx1 (n), x1 (n) = a n u ( n)
1
x1 (n) = a u ( n) X 1 ( z ) =
, | z |>| a |
1
1 az
n
dX1(z)
d 1
az1
; | z |>| a |
X(z) =z
=z
=
2
1
1
dz
dz 1az (1az )
5/22/2010
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
5.1.2 Cc tnh cht ca bin i Z (tt):
d. Tch chp:
x1 ( n ) X 1 ( z )
x ( n ) = x1 ( n ) * x 2 ( n ) x ( z ) = X 1 ( z ) X 2 ( z )
x2 ( n ) X 2 ( z )
chuyn i php tch chp trong min thi gian sang php nhn thng thng
trong min Z thun tin trong phn tch h thng.
V d 5: Tnh tch chp ca hai tn hiu sau:
x2 (n) = u ( n) u (n 6)
ROC: z 0;
x(n) = {1,-1,0,0,0,0,-1,1}
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
x(n) X ( z) x(n) X ( z )
V d 6: Tm bin i Z ca tn hiu sau:
n
1
x ( n) = u ( n)
3
n
1
y (n) = x ( n) = u (n) = 3n u (n)
t:
3
p dng cp bin i c bn:
1
y ( n) Y ( z ) =
, | z |> 3
1
1 3z
p dng tnh cht trn:
1
; | z |<1/3
X(z) =Y(z ) =
13z
1
5/22/2010
10
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
5/22/2010
11
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
N ( z ) A( z z1 )( z z2 )( z z3 )......( z z L )
X ( z) =
=
D ( z ) ( z p1 )( z p2 )( z p3 )......( z pM )
Cc gi tr zi v pi c gi ln lt l cc im khng, cc im cc.
th biu din cc gi tr im cc, im khng trn mt phng phc Z c
gi l gin cc - khng.
ImZ
V d 7: V gin cc khng
1
z
x ( n) = u ( n) X ( z ) =
=
1
z 1
1 z
Ta c:
5/22/2010
z1 = 0 ;
p1 = 1
-1
z1
p1 ReZ
iem khong
iem cc
12
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
x ( n ) = Z 1 { X ( z )}
5.2.1 Phng php khai trin thnh chui ly tha:
So snh vi nh ngha:
X (z) =
X (z) =
n +=
Cn z n
x(n) z n
n =
x ( n ) = {C n } , n
V d 8: Tm bin i Z ngc ca tn hiu sau:
X (z) =
1
1 1 .5 z
+ 0 .5 z
R O C :| z | > 1
5/22/2010
13
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
X (z) =
1
1 1 .5 z 1 + 0 .5 z 2
= 1+
3 1 7 2
z + z + .....
2
4
Khng cho dng
biu thc khp kn
ca x(n)
3 7
x ( n ) = 1,
,
, ...
2 4
X (z) =
a
k =0
X k (z)
Lc :
x(n) =
a
k =0
5/22/2010
xk (n )
14
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
X (z) =
Li gii:
1
1 1 .5 z
+ 0 .5 z
R O C :| z | > 1
X (z) =
1
1 1 .5 z 1 + 0 .5 z 2
1
(1 z 1 )(1 0 .5 z 1 )
2
1
=
1 z 1 1 0 .5 z 1
=
(
)
,| Z |> 1
u
n
1 z
,
|
|
|
|
a nu (n)
z
a
>
1
1 az 1
(0.5) n u ( n )
,| z |> 0.5
1
1 0.5 z
Suy ra:
5/22/2010
15
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
N ( z 1 )
X ( z) =
D( z 1 )
N ( z 1 )
N ( z 1 )
=
X ( z) =
1
D( z ) (1 p1 z 1 )(1 p2 z 1 )(1 p3 z 1 ).......
A3
A1
A2
=
+
+
+ ....
1
1
1
1 p1 z
1 p2 z
1 p3 z
trong , cc h s c xc nh nh sau:
Ai = (1 p i z 1 ) X ( z )
5/22/2010
z = pi
16
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
2 2 .0 5 z 1
X (z) =
1 2 .0 5 z 1 + z 2
Biu din thnh tng cc phn thc s cp:
A1
A2
2 2.05 z 1
2 2.05 z 1
X ( z) =
=
=
+
1 2.05 z 1 + z 2 (1 0.8 z 1 )(1 1.25 z 1 ) (1 0.8 z 1 ) (1 1.25 z 1 )
Xc nh cc h s:
A1 = (1 0.8 z ) X ( z )
1
z = 0.8
2 2.05 z 1
=
=1
1
1
1.25
z
z =0.8
2 2.05 z 1
A2 = (1 1.25 z ) X ( z ) z =1.25 =
=1
1
1
0.8
z
z =1.25
Cc bin i Z ngc c th c:
1
x(n) = (0.8)n u(n) (1.25)n u(n 1), 1.25 >| z |> 0.8
(0.8)n u(n 1) (1.25)n u(n 1), | z |< 0.8
5/22/2010
17
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
N(z1)
N(z1)
X(z) = 1 =
1
1
1 h
D(z ) (1 pz
)(1
p
z
)...(1
p
z
) ......
1
2
k
A1k
A2k
Ahk
A1
A2
=
+
+
+
+...+
+...
1
1
1
1 2
1 h
1 pz
1 p2z 1 p3z (1 p3z )
(1 p3z )
1
trong , cc h s c xc nh nh sau:
Ai = (1 p i z 1 ) X ( z )
z = pi
;i k
1 dh j
1 h
(1
) X (z)
Ajk =
p
z
k
h j
(h j)! dz
5/22/2010
z= pk
; j =1,..., h
18
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
N ( z 1 )
N ( z 1 )
=
X ( z) =
1
D( z ) (1 p1 z 1 )(1 p2 z 1 )(1 p3 z 1 ).......
A3
A1
A2
= A0 +
+
+
+ ....
1
1
1
1 p1 z
1 p2 z
1 p3 z
trong , cc h s c xc nh nh sau:
A0 = [ X ( z )]z =0 ; Ai = (1 p i z 1 ) X ( z )
z = pi
1 + z + 1 0 z 2
X (z) =
0 .2 5 + z 2
5/22/2010
19
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
A1
A2
1 + z + 10 z 2 10 + z 1 z 2
X ( z) =
=
=
A
+
+
0
0.25 + z 2
1 0.25 z 2
1 0.5 z 1 1 + 0.5 z 1
Xc nh cc h s:
A0 = [ X ( z ) ]
z =0
10 z 1 z 2
=
=4
2
0.25
z
z =0
A1 = (1 0.5 z 1 ) X ( z )
A2 = (1 + 0.5 z 1 ) X ( z )
Suy ra:
X ( z) = 4 +
z = 0.5
z =0.5
=4
=2
4
2
+
1 0.5 z 1 1 + 0.5 z 1
Cc bin i Z ngc c th c:
(
n
)
4(0.5)
u
(
n
1)
2(
0.5)
u(n 1); | z |> 0.5
5/22/2010
20
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
6 + z 5
X (z) =
1 0 .2 5 z 2
Biu din thnh tng cc phn thc s cp:
6 + z 5
6 + 1 6 z 1
1
3
X (z) =
= 16 z 4 z +
2
1 0 .2 5 z
1 0 .2 5 z 2
Xc nh cc h s: (tng t trng hp 1)..
5/22/2010
21
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
H (z) =
H(z) thng c
s dng m t
v phn tch h
thng ri rc
h(n) z n
n =
x(n)
X(z)
5/22/2010
ri rc
H
Tn hiu ra
y(n)=h(n)*x(n)
Y(z)=X(z)H(z)
22
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
Do vy, h thng LTI nhn qu <=> ROC nm ngoi vng trn c bn knh
ImZ
r.
ROC
n nh:
| h(n) | <
n =
| h ( n ) |z
< , | z |= 1
n =
*
p
*p *p
0
*p
-1
ReZ
23
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
3 4 z 1
H (z) =
1 3 .5 z 1 + 1 .5 z 2
Tm p ng xung khi h thng l nhn qu. Lc ny, h c n nh khng?
Li gii:
Vit li:
3 4 z 1
1
3
=
H (z) =
1 3 .5 z 1 + 1 .5 z 2 1 0 .5 z 1 1 3 z 1
1
h(n) = u (n) + 2.3n u (n)
2
24
Bi ging: X l s tn hiu
Chng 5
BIN I Z (tt)
Bi tp:
5.1 (bi 8.1.3 trang 311)
5.2 (bi 8.2.1 trang 312)
5.3 (bi 8.2.2 trang 312)
5.3 (bi 8.2.3 trang 312)
5.4 (bi 8.2.9 trang 313)
5.5 (bi 8.2.11 trang 313)
5.6 (bi 8.3.6 trang 315)
5.7 (bi 8.3.9 trang 315)
5.8 (bi 8.4.1 trang 315)
5.9 (bi 8.5.2 trang 316)
5.10 (bi 8.5.3 trang 316)
5/22/2010
25