Cu 1: Doanh nghip l t chc cht ch Tr li:

1. nh ngha doanh nghip: Doanh nghip l n v kinh t c t cch php nhn, quy t cc phng tin v ti chnh, vt cht v con ngi nhm thc hin cc hot ng sn xut, cung ng, tiu th sn phm hoc dch v, ti a ho li nhun ca ch s hu, ng thi kt hp mt cch hp l cc mc tiu kinh t - x hi. 2. Doanh nghip l mt t chc cht ch: + Khi nim: T chc: - T chc l s tp hp nhiu ngi mt cch c h thng hon thnh nhng mc tiu chung, c th. iu ny, nhn mnh n vai tr ca mi ngi v s phi hp, hp tc gia nhng ngi trong t chc. N c xem xt trong mt h thng, ngha l xem xt mi lin h hu c gia cc yu t, thnh t, tng b phn vi h thng t chc, gia h thng ny vi h thng khc. - T chc b my qun l l thit k cc b phn qun l, xc nh cc mi quan h v nhim v v quyn hnh gia cc c nhn v cc b phn qun l ca t chc nhm thc hin mc tiu ca t chc. Nh vy: T chc l mt tp hp nhiu ngi mang tnh cht t gic c thc v vai tr, nhim v, quyn hn nhm thc hin mc tiu chung, c th. Qun tr t chc: - Qun tr t chc l qun tr nhng hot ng pht sinh t s tp hp t gic ca mt nhm ngi mt cch c thc nhm hon thnh mc tiu chung c th. Nh vy, t chc l mt thc th tn ti c mc tiu ring phi hon thnh, c i sng v hot ng ring ca n c th tn ti v pht trin. - Qun tr t chc l s duy tr v thc y hot ng ca t chc nhm m bo s tn ti v vn hnh ca t chc hng vo thc hin mc tiu. Qun tr t chc l s ch huy theo ngha hp. Mt dn nhc l mt t chc, nhng dn nhc khng chi c v cng khng tn ti c nu khng c ngi ch huy. Ch huy v t chc l hai phm tr khc nhau, nhng khng tch ri nhau, chng gn cht vi nhau, chnh l i tng nghin cu ca qun tr t chc. + Cc nguyn tc ca t chc: - Thng nht mc ch ca t chc: Mt mc ch ch tp hp c s hp tc khi nhng ngi tham gia hiu c bn cht v mi quan h mt thit ca mc ch l i tng ca s hp tc. Lu : Cn phn bit r mc ch ca t chc v ng c c nhn. Mc ch ca t chc l i tng ca s hp tc, l ci bn ngoi, khng thuc c nhn v l khch quan. Cn ng c c nhn l ci ni ti, l ch quan, c nhng li ch ring, ng c ring. - B my t chc phi gn vi mc tiu v phc v trit cho thc hin mc tiu: Nguyn tc ny khng nh, bao gi b my t chc cng phi ph hp vi mc tiu, t mc tiu m t ra cu trc b my, bao gm: cu trc cc thnh phn b my, cch vn hnh, con ngi ch huy, phi hp, xc nh ng lc thc y. - Hiu qu: B my ca t chc phi c xy dng trn nguyn tc chuyn, tinh, gn, nh v gim thiu mi chi ph. - Cn i: B my ca t chc phi cn i gia quyn hnh v trch nhim; gia chc v v quyn hnh; cn i cng vic gia cc b phn vi nhau. Nhm to ra s n nh, vng chc trong t chc. - Linh hot: B my ca t chc khng th cng nhc, c nh m phi nng ng, mm do d thch nghi v ng ph kp thi vi nhng thay i ca mi trng. - Th bc: Mi mt t chc u c mt h thng thn kinh ca n, l dy chuyn cc nh lnh o sp xp theo chui mt xch th bc t trn xung di. Vic qun l din ra theo nguyn tc cp di nhn lnh t mt cp trn trc tip v nguyn tc vn cu. Nguyn tc vn cu nhm hn ch chui mt xch quyn lc, tng cng giao tip thng tin gia nhng ngi ng cp. Song, chng ta khng tuyt i ha nguyn tc th bc, v nh vy s lm tng s quan liu v lm gim hiu qu qun l. Tuy nhin, phng php vn cu cng khng th p dng i tr c, v s lm gim quyn lc qun l tp trung trong b my t chc. + Vai tr ca qun tr doanh nghip vi t cch l mt t chc: - To ra mt cu trc t chc hp l. Bi v nu thiu c cu t chc hp l s gy ra nhiu vn kh khn phc tp cho cng tc qun tr. Nhng ph phm ng lo ngi nht lm cho ngi ta phi lo ngi l nhng

ph phm v tinh thn lm vic v nng lc sng to ca nhn vin do t chc km ci gy ra, phn ln nhng nhc im mc phi trong mt t chc l do ngi ta coi thng cc nguyn tc ca t chc. - Qun tr t chc gp phn nng cao hiu qu t chc trong vic thc hin mc tiu. - Qun tr t chc gp phn s dng trit kh nng ng dng khoa hc k thut vo hot ng qun tr, khuyn khch s dng hp l con ngi, to iu kin thun li cho s m rng a dng ho t chc v nng cao tnh c lp v sng to ca nh qun tr. - Qun tr t chc nhm kt hp n lc ca cc c nhn trong t chc sn sinh ra s cng hng. S cng hng xy ra khi tng xut lng ca n lc chung ln hn tng s xut lng ca n lc do mi c nhn to ra cng li. iu ny c ngha l khi c mt nhm ngi lm vic cng vi nhau th kt qu chung ln hn kt qu ca tng ngi cng li. - Qun tr t chc nhm to ra tnh lin tc. Tc l khi ngi no ri b t chc th nhng ngi khc s tham gia v tip tc to ra cng loi sn phm v dch v nh trc , m bo cho t chc lun t mc ch. - Qun tr t chc nhm duy tr v pht trin t chc, ni con ngi c th tha mn nhu cu nhp hi. Bi bn cht t nhin ca con ngi l sng theo tp th. Cc mi quan h khng chnh thc c pht trin ti ni lm vic tha mn nhu cu ny. V d: vi s pht trin ca cng ngh thng tin hin nay c th to cho mi ngi lm vic ti nh nhng h vn thch lm vic ti c quan hn v h c th tc ng qua li trc tip vi ng nghip. + Nhng hn ch ca qun tr t chc v hng hon thin: - Nhng hn ch ca qun tr t chc: Qun tr t chc hin ti thng khng ph hp vi s thay i ca mi trng. Khng xc nh r quan h v quyn hnh v trch nhim. Khng y quyn, hoc y quyn cho cp qun tr khng hiu qu. Tch ri h thng thng tin vi h thng quyn hnh. Quyn hnh t km vi trch nhim v ngc li. p dng nh ch tham mu khng r rng. Trng lp ch huy T chc b my cng knh. t quan tm n cng tc ci tin t chc b my. - Hon thin qun tr t chc: Phng hng quan trng ca hon thin qun tr t chc l xc nh mc tiu t chc mt cch chnh xc v t xy dng b my t chc thch hp. Thc hin nghim ngt ch mt th trng. T chc r rng mi quan h gia quyn hnh v trch nhim. Ci tin t chc l qun tr c hiu qu hn. C cu b my ca t chc phi c tt c mi ngi trong t chc thng hiu. Khi iu chnh khng c b st chc nng qun tr no, cng khng tnh trng cng mt chc nng li c giao cho nhiu b phn thc hin. Cc mi quan h ph thuc ca cc b phn v nhn vin tha hnh nht thit phi c xc nh r rng, mi nhn vin c mt ch huy trc tip nhn nhim v v bo co kt qu cng vic.

Cu 2: Tip cn qun tr doanh nghip : 4 cch Tr li:

1. Tip cn theo cc qu trnh hot ng ca doanh nghip: Mi doanh nghip phi phi thc hin cc hot ng theo mt qu trnh lin hon trong mi trng kinh doanh trn th trng. C th khi qut qu trnh ny nh sau: - Tm kim cc yu t u vo trn th trng v chn lc, thu thp (mua) cc yu t . - T chc qu trnh ch bin (phi hp) cc yu t mua sm to ra cc sn phm v dch v d kin. - T chc bn cc sn phm v dch v trn th trng. - Hot ng tn kho cc yu t cha s dng ht v cc sn phm cha c tiu th. Nhn chung, cch tip cn ny ch ph hp vi vic qun tr doanh nghip c qui m nh, lm v tinh ch tc cho cc doanh nghip khc m khng phi trc tip i mt vi cc bin ng ca cc mi trng kinh doanh. 2. Tip cn h thng v hot ng qun tr ca mt doanh nghip: + Tip cn t bn ngoi: Mt doanh nghip phi hot ng trong mt mi trng xc nh, m bn thn th trng b tc ng thng xuyn lin tc ca nhiu yu t: - Cc yu t ca mi trng ngnh theo Michael Porter. - Cc yu t v chnh tr, chnh sch. - Cc yu t kinh t - x hi. - Cc yu t a l v kh hu. - Cc yu t k thut cng ngh. - Cc yu t vn ha tp qun. - Cc yu t ca khun kh php k. + Tip cn t bn trong: - Mt doanh nghip chu nh hng rt ln v kh nng sng kin, trnh nghin cu, sn xut, thng mi ha, phn phi c bit cch tip cn ny, ngi ta cn cp n s hn hp v nng lc ti chnh nh mt s rng buc cc hot ng ca doanh nghip. - T cch tip cn cc hot ng ny ca doanh nghip cho chng ta bc tranh y hn, c ngha hn cho vic nghin cu qun tr, c th hin sau y: * Phi nghin cu k cc yu t ngoi lai c anh hng n cc hot ng ca doanh nghip tr li cho cu hi: doanh nghip ang trong mi trng no? * Cc doanh nghip thng b hn hp v kh nng ti chnh, t ch r vai tr qun tr ti chnh i vi doanh nghip vi mc ch tr li cho cu hi: doanh nghip ang nm trong hon cnh no? * Mi thng li ch c th c nu hot ng qun tr bt u t tng mi. T xc nh yu cu ca qun tr khng ch dng li l p t mt s chp hnh m cn i hi qun tr phi m bo ny sinh cc tng mi m 3. Tip cn hng vo th trng hay phn on th trng: + Hot ng ca doanh nghip ch thc hin trn mt khu vc th trng (mt phn on th trng) no m thi, v doanh nghip ch thnh cng nu xc nh ng phn on m h chn ph hp. + Tt c cc yu t xn xut u c th trng ha (ch tr cc pht minh sng ch c tnh cht c quyn) v c th thc hin ti u nh bit hot ng phn on th trng. + Hot ng ca doanh nghip l tng hp kt qu ca cc hot ng phn on, trong cc phn on sau y c ngha quyt nh: - Phn on cc doanh nghip cng cung cp loi hng ha dch v trn th trng (phn on i th cnh tranh). - Phn on cc mi hp tc sn xut nhm tm kim cc i tc lin doanh. - Phn on cc vng a l theo a phng, theo vng, theo quc gia hay trn ton cu, nhm xc nh mt tim nng th trng cho doanh nghip, t p dng cc chnh sch Marketing hn hp.

- Phn on sn phm l vic xem xt cc loi sn phm ca doanh nghip ang nm u trong mi quan h vi tnh hp dn ca th trng v t trng trong tng doanh s - Phn on khch hng l vic phn tch khch hng trn c s cc ch tiu v: s lng, thu nhp, thi quen tiu dng, tp qun, th hiu, tui. - Phn on cc knh tiu th l la chn cc cch thc bn hng ph hp nht trn c s gii quyt mi quan h c vic phn on khch hng vi tnh nng s dng ca hng ha dch v m doanh nghip cung cp, ng thi vi vic p dng chnh sch gi c. - Phn on nh gi nhm xc nh xem cc hot ng ca doanh nghip mang n li ch cui cng no cho khch hng. Phng php ny cn gi l nh gi theo chui gi tr. + Tm li: Bng cch tip cn ny, vic qun tr thc cht l vic tp trung qun tr cc phn on c xc nh. Nhim v quan trng v c tnh quyt nh l theo di s thay i ca cc phn on iu chnh, b sung v xc nh mi cc phn on. V vy , i hi cc qun tr gia phi la chn hay phi hp cc cch tip cn nng cao hiu qu qun tr ca doanh nghip mnh. 4. Tip cn cn c vo tnh ton hiu qu kinh doanh: + Tnh hiu qu trong vic nhp khu hng ho: Xt trong trng hp nh cung cp bn vi chnh sch gi khng i p dng m hnh d tr mt mc gi. Gi: Q l nhu cu sn phm ca cng ty trong mt nm. C l gi mt n v nhp khu (tnh c chi ph vn chuyn) A l chi ph cho mt ln t hng I l h s chi ph d tr To l thi gian t hng Fq l tng chi ph cho l hng nhp khu Khi : tng chi ph cho l hng nhp khu l: IC q Q Fq = A + CQ + q 2 Fq nh nht khi F=0 m
AQ IC + =0 2 q2 AQ IC 2 = 2 q 2 AQ q2 = IC F' =

Vy, lng t hng ti u l: q =

2 AQ IC

1 * im t hng ti u l: B = Q T0 ( T0 n ) n trong : n l s ln t hng ti u, n = Q/q + Tnh hiu qu khi s dng qung co - Theo quan im qun l, qung co l phng sch c tnh cht chin lc t c hoc duy tr li th cnh tranh trn th trng. u t cho qung co l mt s u t di hn. N gip doanh nghip thu ht khch hng v pha mnh, cng c khch hng hin ti v bin khch hng tim nng thnh ngi mua thc s. - hot ng qung co c hiu qu, doanh nghip cn phi nm chc cc ni dung c bn ca qu trnh qung co v ra nhng quyt nh kp thi m bo cho hot ng qung co theo mt quy trnh thng nht. Nhng quy nh trong hot ng qung co bao gm: Xc nh mc tiu cho qung co: Mc tiu qung co s chi phi ton b qu trnh hot ng qung co, khi doanh nghip gii thiu sn phm mi th mc tiu qung co s l thng tin. Qung co thuyt phc tr nn quan trng giai on cnh tranh vi mc tiu ca doanh nghip l lm tng nhu cu v qung co nhc nh rt quan trng trong giai on trng thnh cu sn phm nhm duy tr khch hng. Xc nh ngn sch cho qung co: Cn c vo mc tiu qung co v kh nng ti chnh ca cng ty xc nh ngn sch qung co. Ngoi ra doanh nghip c th s dng phng php d bo nhn qu tm mi lin h gia ngn sch qung co v doanh thu.

Quyt nh ni dung truyn t, thng ip ca qung co: Doanh nghip cn phi nu ln c tnh nng, tc dng ca sn phm i vi i sng, v gi c, dch v sau bn hng, cht lng ca sn phm, nhng u i trong thanh ton, giao hng Xc nh phng tin qung co: Cn c vo mc tiu ca qung co, i tng qung co v i tng nhn tin m chn phng tin qung co c th (tivi, Radio, bo, tp ch...) nh gi chng trnh qung co: Sau mi t qung co, doanh nghip cn phi cn c vo doanh s bn nh gi hiu qu ca chng trnh qung co, t c nhng iu chnh cho chng trnh tip theo nhm thc hin c hiu qu cao hn. + y mnh hot ng dch v, t vn: Vic y mnh cc hot ng dch v, t vn trong v sau khi bn hng khng nhng mang li l ch kinh t m cn cng c v th, uy tn ca doanh nghip, nng cao kh nng cnh tranh trn th trng.

Cu 3: Chc nng qun tr Tr li:

1. Khi nim: Chc nng qun tr l nhng hot ng ring bit ca qun tr, th hin nhng phng thc tc ng ca qun tr gia n cc lnh vc qun tr trong doanh nghip. 2. Phn loi: a. Cch phn loi ca Henry Fayol (Php): Qu trnh qun tr ca doanh nghip c chia thnh 5 chc nng. Hin nay n vn cn nguyn gi tr khoa hc. - D kin: Doanh nghip ch thu c kt qu khi n c hng dn bi mt chng trnh hot ng, mt k hoch nht nh nhm xc nh r: Sn xut ci g? Sn xut bng cch no? Bn cho ai? Vi ngun vn ti chnh no? - T chc: T chc mt doanh nghip tc l trang b tt c nhng g cn cho hot ng ca n: Vn, my mc, nhn vin, vt liu... - Phi hp: L lm cho ng iu gia tt c nhng hot ng ca doanh nghip nhm to d dng v c hiu qu. - Ch huy: C th x hi oc xy dng, gi ch vic lm cho n hot ng, l nhim v ca ch huy. - Kim tra: L duyt li xem tt c c c tin hnh ph hp vi chng trnh nh vi nhng mnh lnh ban b v nhng nguyn l tha nhn. b. Cch phn loi ca L.Gulick v L.Urwick (m): Vo nm 1937 hai ng ny vit cun Lun c v khoa hc qun tr. Hai ng pht trin h thng ca Fayol v phn loi vi 7 chc nng trong qun tr l POSDCORB. P O S D CO R B Planning (k hoch) Organizing (t chc) Staffing (nhn s) Directing (ch huy) Coordinating (phn phi) Reporting (bo co) Budgeting (ngnsch) Nu so snh vi cch phn loi ca Fayol th cch phn loi trn th hin tnh k tha v pht trin r rt. thi k ca L.Gulick v L.Urwick c hai nhn t nh hng kh mnh m, l: - S hnh thnh cc tp on doanh nghip dn n vic phi i mi vn t chc, c bit l vic tuyn dng cc nhn vin qun tr c hc vn vo cc v tr cao. - S thm nhp ca gii ngn hng vo hot ng ca cc doanh nghip vi t cch l cc qun tr vin cao cp. Chnh v th m hai ng chia nh chc nng t chc thnh t chc v nhn s v chc nng kim tra thnh bo co v ngn sch. c. Cch phn loi ca H. Koontz v C.ODonnell (M) Nm 1955 trong cun Cc nguyn tc qun tr hai nh khoa hc M ny quay tr li vi cch phn loi ca Fayol trong mt cun gio trnh c nh hng rng khp th gii. T n nay, 5 chc nng qun tr ca Fayol vn gi c tnh khao hc ca n. Mc d sau , trong nhng nm 60 vn c mt s nh khoa hc ci tin cc chc nng ca Fayol, chng hn chc nng nhn s c gi l chc nng pht trin nhn vin. CHLB c ngi ta phn loi thnh 4 ch nng qun tr c bn: - Xc nh trit l, gio l v chnh sch kinh doanh. - K hoch kinh doanh v kim tra. - T chc v ch huy. - Pht trin qun tr vin. 3. Ni dung c bn ca tng chc nng qun tr:

a. Hoch nh: L chc nng u tin trong qu trnh qun tr gm: xc nh mc tiu, xy dng chin lc tng th, thit lp mt h thng cc k hoch phi hp cc hot ng. b. T chc: Bao gm vic xc nh nhng vic phi lm, nhng ai s phi lm nhng vic , cc cng vic s c phi hp li vi nhau nh th no, nhng b phn no cn c thnh lp, quan h cng vic v trch nhim gia cc b phn v h thng quyn hnh trong t chc. c. Ch huy: Cng vic trong t chc cn phi c ngi thc hin. p ng yu cu nh qun tr phi tuyn chn, th dng, b tr, bi dng, s dng, ng vin, kch thch. Vic thit lp quyn hnh v s dng quyn hnh giao vic cho nhn vin, ra ni quy, quy ch lm vic, u quyn cho thuc cp, ng vin nhn dn... l chc nng th 3 ca nh qun tr. d. Phi hp: Chc nng ny bao gm: phi hp theo chiu dc l phi hp gia cc cp qun tr v phi hp theo chiu ngang l phi hp gia cc chc nng, cc lnh vc qun tr. e. Kim tra: Xc nh thu thp thng tin v thnh qu thc t, so snh thnh qu thc t vi thnh qu k vng v tin hnh cc bin php sa cha nu c sai lch nhm m bo t chc ang i ng ng hon thnh mc tiu. 4. Cc mi quan h: a. Quan h gia chc nng qun tr vi quy m doanh nghip: - Vic thc hin s lng cc chc nng qun tr, d doanh nghip ln hay nh u phi thc hin 5 chc nng qun tr. - Vic m trch cc chc nng qun tr ca cc cp qun tr trong cc doanh nghip c quy m khc nhau l khc nhau. i vi doanh nghip nh th cp qun tr cao nht c th can thip v iu hnh c nhng cng vic cp di v cc ch doanh nghip nh l nhng nh qun tr tng hp. cc doanh nghip ln cc chc nng c phn cp kh r rng, theo cp qun tr cao nht ch tp trung thi gian vo nhng chc nng chnh yu. b. Quan h gia cc chc nng qun tr vi cp qun tr: Trong mt doanh nghip, cc cp qun tr c phn chia mt cch khch quan, vic m trch cc chc nng ny cc mc khc nhau. Chc nng hoch nh v chc nng t chc gim dn theo cp qun tr, trong khi chc nng iu hnh li tng ln cp qun tr thp nht. Stephan Robbins trong cun Management a ra thng k nh sau: Cp % thi gian Cp cao Cp trung Cp c s Chc nng 1. Hoch nh % 28 18 15 2. T chc % 36 33 24 3. Phi hp v ch huy % 22 36 51 4. Kim tra % 14 13 10 y ch l gi kh ngha i vi nh qun tr cc cp h n lc pht huy tt nht vai tr ca mnh, trnh m m, quan liu. c. Tnh quc t ca Chc nng qun tr: Mc d vic vn dng cc chc nng qun tr vo h thng doanh nghip cc quc gia khc nhau c th khc nhau v vai tr, tnh cht quan trng ca tng chc nng nhng xt v tng th cc chc nng theo cch phn loi ca Fayol vn c mi quc gia tha nhn. N l c s quyt nh cho s tin b ca qun tr kinh doanh ni ring v qun l kinh t - x hi ni chung ca nhn loi trong th k 20.

Cu 4: Hy phn bit s ging nhau v khc nhau gia m hnh t chc qun tr doanh nghip theo ma trn v hn hp. T lin h vi thc tin v doanh nghip c mt trong hai m hnh t chc qun tr ni trn. Tr li:
i vi m hnh hn hp, vic xy dng c cu t chc qun l hnh thnh cc phng ban ph thuc vo cc yu t v ngnh ngh kinh doanh, v tr, lc lng lao ng. i vi m hnh t chc theo ma trn l s kt hp hai hay nhiu m hnh t chc khc nhau xy dng t chc doanh nghip. Ging nhau: Xut pht t ngnh ngh kinh doanh xy dng, hnh thnh nn c cu t chc. L s kt hp gia cc m hnh khc nhau. Tuy nhin gia chng li c nhng im khc bit M hnh t chc QTDN theo ma trn - Phn loi tm quan trng chi tit hn, nh gi nng lc cnh tranh ca doanh nghip trn th trng. - M hnh linh hot, d thay i ph hp vi s thay i thng xuyn ca th trng. - Thng p dng cho cc doanh nghip c quy m nh. - t chuyn mn ho. - S dng nhn lc c hiu qu cao. M hnh t chc QTDN theo hn hp - Km hn

- Kh thay i - Doanh nghip c quy m ln - Chuyn mn ho su - Tn km chi ph do b my cng knh trong khi qun l lao ng, hiu qu khng cao.

Qua so snh ta thy cc doanh nghip nh v va c th p dng m hnh t chc theo ma trn qun l doanh nghip ca mnh. N l tin cho pht trin kinh t t nhn bn vng. Cng ty c ph thng 10, Ea Knh, Krng Pa, k Lk l doanh nghip c m hnh t chc hn hp. Thc cht m hnh hn hp cng c kh nhiu u im nhng li ph thuc vo duy ch ca ngi lnh o dn n cng tc qun l nhiu bt cp, hn ch, khng t to ra c sc cnh tranh mnh m trn th trng. cng l mt mi nguy ln cho mc tiu pht trin bn vng ca doanh nghip. Cc m hnh t chc b my qun tr doanh nghip: 1. M hnh t chc b my qun tr theo sn phm: Hin nay, phn ln cc doanh nghip i vo a dng ha sn phm. thc hin hot ng ny, i hi nh qun tr phi t chc b my v bin ch nhn vin theo nhm sn phm.

Gim c thng mi SP A SP B SP C SP D

+ u im: - Cho php gm c phn b nhim v v cc ngun lc mt cch d dng cho cc b phn. - To ra chuyn mn ha cao nng cao nng sut lao ng, tng doanh thu, tng li nhun. - Quy trch nhim chnh xc cho cc b phn cao trch nhim trong sn xut - kinh doanh tng loi sn phm. - To ra kh nng tt cho vic pht trin i ng cn b kinh doanh. - xut d dng, thng hiu hn qu trnh sn xut - kinh doanh ca doanh nghip. + Nhc im: To ra s tranh ginh v ngun lc, nguy c km hiu qu trong ton doanh nghip. 2. M hnh t chc b my qun tr theo a bn kinh doanh: Trong sn xut kinh doanh, th trng ca doanh nghip khng ch trn mt a bn m trn nhiu a bn Gim c khc nhau. qun tr tt th doanh nghip phi t chc theo th trng, thit lp cc chi nhnh theo a d.

Chi nhnh min Ty

Chi nhnh min Trung

Chi nhnh min 8 Bc

Chi nhnh Nc ngoi

M hnh t chc b my qun tr theo a bn kinh doanh cho php kim sot tt hn c cu chc nng, v c mt s cp s qun l theo khu vc a d c th va tn dng li th v qui m trong vic mua v phn phi, va gim bt nhng vn phi hp v thng tin. + u im: - C th ra cc nhim v v chng trnh sn xut theo c im nhu cu th trng c th. - C th tng hot ng ca cc b phn chc nng v hng hot ng ny vo th trng c th. - Thun tin o to cn b qun tr chung, am hiu th trng. + Nhc im: - Kh duy tr hot ng thc t trn chiu rng ca doanh nghip mt cch nht qun. - i hi c nhiu cn b qun tr hn. - Cng vic c th b trng lp. - Kh duy tr vic ra quyt nh v kim tra mt cch tp trung. 3. M hnh t chc theo i tng khch hng:

QTMV Bn s Thu mn Bn l

+ u im: To ra s hiu bit khch hng tt hn. m bo kh nng chc chn hn. To ra hiu nng ln hn. + Nhc im: Tranh ginh quyn lc dn n km hiu qu. Thiu s chuyn mn ha. i khi khng thch hp i vi doanh nghip c qui m va v nh. 4. M hnh t chc theo n v kinh doanh chin lc Theo m hnh ny, doanh nghip c t chc theo cc cung on th trng - sn phm. y l m hnh ph hp vi cc cng ty ln c cc hot ng a dng mt mc no .

Tng gim c Gim c DN A Gim c DN B Gim c DN C

+ u im: Tng t nh u im ca m hnh t chc theo sn phm - Cho php gm c phn b nhim v v cc ngun lc mt cch d dng cho cc b phn. - To ra chuyn mn ha cao nng cao nng sut lao ng, tng doanh thu, tng li nhun. - Quy trch nhim chnh xc cho cc b phn cao trch nhim trong sn xut - kinh doanh tng loi sn phm. - To ra kh nng tt cho vic pht trin i ng cn b kinh doanh. - xut d dng, thng hiu hn qu trnh sn xut - kinh doanh ca doanh nghip. + Nhc im: Tnh phc tp v cng vic c th trng lp. 5. M hinh t chc a b phn: M hinh nay co hai im mi so vi m hinh chc nng la: - No cho phep doanh nghip tng trng va a dang hoa trong khi vn am bao kha nng kim soat moi hoat ng cua doanh nghip. - Cac cng vic hang ngay cua n vi c s thuc trach nhim cua cn b quan ly c s. Tuy nhin, giam c iu hanh co trach nhim xem xet cac k hoach dai han va hng dn, phi hp gia cac n vi c s. Chnh s lin kt gia cc n v c s ca doanh nghip vi s quan ly tp trung trong toan doanh nghip cho thy trinh phn cp ngang va doc rt cao trong t chc. Hai s i mi nay se am bao s kim tra cn thit cho vic tng trng va a dang hoa + u im:

- Tng cng s kim tra tai chinh. Li nhun cua cac n vi c s c xem xet ro rang trong c cu a b phn. Bi vi, mi b phn la mt trung tm li nhun ring, do vy co th ap dung bin php kim tra tai chinh cho tng b phn kinh doanh theo quan im li nhun. - Tng cng kim tra chin lc. C cu a b phn cho phep cac nhn vin t chc t chu thc hin trach nhim cng vic cua minh. Vi vy, ho co th tp trung thi gian hn vao nhng vn chin lc va s phat trin cua t chc ap ng vi nhng thay i cua mi trng. ng thi no cung cho phep b phn trung tm quan ly thu c nhng thng tin cn thit cho vic thc hin cac chc nng lp k hoch chin lc. - Cho phep doanh nghip giai quyt nhng han ch cua tc tang trng. - Xac inh ro trach nhim cua tng n vi c s, do o hiu qua cua tng n vi c s co th trc tip nhn thy va xac inh c li nhun. + Nhc im: - Cn nhiu nha qun tr nn chi phi hanh chinh cao. - Gia cac n vi c s co s tranh gianh v quyn lc. - Giam s phi hp gia cac n vi c s trong toan doanh nghip. - Giam kha nng i mi san phm... 6. m hinh t chc hn hp: Phn ln cac doanh nghip u cn co mt m hinh t chc b may qun tr trong o kt hp hai hay nhiu m hinh t chc thun tuy. M hnh hn hp l s kt hp gia cc m hnh.
Tng giam c GD chi nhanh Min Trung GD chi nhanh ban si ch Ln Quan tri tin dung Quan tri b phn Sx day dep GD chi nhanh Min Nam GD chi nhanh ban si ch ng xun Quan tri mua hang Quan tri b phn Sx chi GD chi nhanh Min Bc GD chi nhanh ban si tai Hu Quan tri quang cao Quan tri b phn Sx trang tri

+ u im: - Li dung c cac u im cua cac m hinh t chc chinh. - Cho phep x ly cac tinh hung ht sc phc tap. - N co tac dung ln i vi cac hang ln. - Cho phep thc hin chuyn mn hoa quan ly. + Nhc im: C cu t chc phc tap, co th hinh thanh cac doanh nghip qu nho 7. M hinh t chc theo ma trn: M hinh nay la s kt hp hai hoac nhiu m hinh t chc khac nhau.

Tng giam c GD san xut QT b phn qun ao nam Quan tri b phn qun ao n Quan tri b phn in Cng nhn vin b phn qun ao nam Cng nhn vin b phn qun ao n Cng nhn vin b phn in GD tip thi Cng nhn vin b phn qun ao nam Cng nhn vin b phn qun ao n Cng nhn vin b phn in GD tai chinh Cng nhn vin b phn qun ao nam Cng nhn vin b phn qun ao n Cng nhn vin b phn in

10

- M hinh t chc theo ma trn da trn c s hai dang phn cng chiu ngang nh trong m hinh chc nng. Cac hoat ng trn truc doc c nhom theo chc nng cac nhim vu co lin quan vao mt chc nng nh sn xut, nghin cu va trin khai cng ngh. Trong chc nng theo m hinh phn cp doc da trn c s phn cp theo san phm hoc theo d an. Kt qua la mt mang li tng hp mi quan h tng tac gia cac d an va cac chc nng nh m ta s trn. - M hinh nay cung la mt dang c bit cua phn cp doc. Mc du c cu ma trn la rng vi s cp it va cac nhn vin trong m hinh ma trn co hai thu trng: mt thu trng theo chc nng, ngi lanh ao chc nng o la mt thu trng d an, ngi co trach nhim quan ly cac d an ring bit. Cac nhn vin lam vic theo nhom d an vi cac chuyn gia t cac b phn chc nng khc va bao cao cho thu trng d an v nhng vic xy ra lin quan n vn chc nng . + u im: - Lam cho mi cng nhn phai hiu thm trach nhim va thm quyn cu th cua tng can b qun tr. - Ban lanh ao ti cao phai am bao cho cng nhn vin hiu c va khng mt can b lanh ao nao co y inh ln quyn cua ngi khac. - M hinh nay kt hp c nng lc cua nhiu can b quan tri. - No c ap dung cac cng ty thuc nganh cng ngh cao, nh cng nghip vu tru, in t. + Nhc im: - Chi phi quan ly hanh chinh vn hanh m hinh nay la rt cao. - Cac nhn vin quan ly oi hoi phai co ky nng va trinh cao nn tin lng va cac khoan phu cp ln. - Vic thuyn chuyn can b trong mang m hinh ma trn oi hoi phai tn kem nhiu chi phi va thi gian hinh thanh cac nhom mi va cac quan h am bao thc hin d an thanh cng. - Vai tro cua can b quan ly trc thuc d an phai am bao cn xng ho hoan thanh tt nhim vu va chc nng cua minh. - Cac doanh nghip co quy m ln rt kho thc hin m hinh ma trn vi nhim vu va mi quan h gia cac chc nng rt phc tap. Tt nht doanh nghip ny nn ap dung m hinh a b phn.

11

Cu 4b: Gim c iu hnh doanh nghip Tr li:

1. nh ngha: + Theo quan im truyn thng nc ta Gim c doanh nghip va l ngi i din cho Nh nc, va l ngi i din cho tp th nhng ngi lao ng, qun l oanh nghip theo ch mt th trng, c quyn quyt nh vic iu hnh mi hot ng ca doang nghip. Nh vy, khi nim ny ch r trong c ch qun l c, gim c doanh nghip chu s chi phi ca 2 p lc. - T pha c quan qun l nh nc - T tp th ngi lao ng m i hi cng nhn vin chc l i din quyn ti cao ca tp th ngi lao ng Nhn xt khi nim: - Gim c tt c cc doanh nghip u do nh nc b nhim v phi lm theo s ch o ca nh nc. - Nhng ngi lao ng l ch s hu doanh nghip. Gim c l i din cho tp th nhng ngi lao ng s l quyn s hu doanh nghip. Nh vy, gim c va l ngi qun l va l ch s hu nn dn n tnh trng va bng va thi ci trn trn u. Trong nhiu trng hp dn n lm tht that vn, s dng lng ph cc ngun lc ca doanh nghip. + Trong c ch th trng Gim c doanh nghip l ngi c h s hu doanh nghip giao cho quyn qun l iu hnh doanh nghip theo ch mt th trng, chu trch nhim trc ngi ch s hu v mi thnh bi trong qu trnh hot ng ca doanh nghip, ng thi hng th lao tng xng vi kt qu mang li. Trong thc t c nhng trng hp: - Ngi ch s hu ng thi lm gim c. - Doanh nghip nh nc th gim c do Nh nc b nhim - Hi ng qun tr thu gim c... 2. c im lao ng ca gim c: + Lao ng ca ngi gim c l lao ng tr c, lao ng qun l, lao ng phc tp v lao ng sng to, v n qun l lao ng khc nhau. V vy i hi gim c phi c cc kin thc v cng ngh, khoa hc, kinh t, k thut, tng hp nhng tri thc ca cuc sng. Bn cnh , gim c phi bit phn quyn, giao vic cho cp di v to iu kin cho h hon thnh nhim v gim c c iu kin tp trung gii quyt cng vic quan trng khc. + Lao ng ca gim c l lao ng qun l kinh doanh, trc ht l vic qun l v s dng vn. Ngi gim c khng ch bit to vn m cn phi bit s dng hiu qu vn sn xut kinh doanh. + Lao ng ca gim c nh l nh s phm, phi bit vit, bit truyn t nhng kin chnh xc, bit thuyt phc, ng thi l nh qun l con ngi, bo m thu nhp cho ngi lao ng, pht trin ngh nghip cho x hi v cho c nhn theo php lut, bit kin nh trong tnh hung, khc phc kh khn, thng khng kiu bi khng nn, bit lng trc hu qu. ng thi l ngi gng mu, c o c, gi ch tn, tn trng khch hng, lng bao dung vi cp di. + Lao ng ca gim c l lao ng ca nh hot ng x hi, bit tun th, hiu thu o nhng vn lut php, lut kinh t cc ch trng, chnh sch, ch quy nh ca nh nc c lin quan n chc nng, nhim v hot ng sn xut kinh doanh v bit tham gia vo cng tc x hi. Nh vy, lao ng ca gim c a dng, phc tp v c vi phm rng nn cn phi c o to c tri thc xng ng vi khi nim mi: gim c l mt ngh. + Sn phm lao ng ca gim c - Sn phm ca gim c l cc quyt nh, l cng vic hng ngy ca gim c, n ht sc h trng, nh hng trc tip n nhiu lnh vc, nhiu con ngi. V vy, trc khi ra quyt nh cn phi nghin cu k, tho lun vi cng s, lng nghe kin ca h.

12

- Cht lng ca quyt nh ph thuc vo trnh nhn thc, vn dng cc quy lut kinh t, x hi khch quan vo doanh nghip, ng thi n ph thuc vo kinh nghim ca gim c nh tnh nhy bn vi ci mi, ngh thut qun l... 3. Nhng t cht ca gim c doanh nghip: + Kht vng lm giu chnh ng, l loi lm giu bng sc lc v ti nng chnh ng ca h. L mt t cht quan trng ca gim c. + Kin thc, phi l kin thc tng qut t c th xc nh c u t vo u, lnh vc no, khi no, hiu qu ra sao, phi bit s dng nhng ngi gii hn mnh... ng thi cng i hi ngi gim c phi c kin thc chuyn mn, phi bit hoch nh chin lc ch huy v kim sot cc hot ng ca doanh nghip. + C nng lc qun l v kinh nghim tch ly, to dng mt kp gip vic, l vn c ngha sng cn i vi mt gim c. Lu : Cn c vo kho st, qua nghin cu kinh nghim qun l, ngi ta chia mu ngi qun l ra lm 4 loi chnh sau: - Mu ngi quan liu (khng khuyn khch). - Mu ngi nng ng (khuyn khch). - Mu ngi cao tinh thn dn ch, tp th (khuyn khch). - Mu ngi c ti, chuyn ch (khng khuyn khch). + c quan st, l mt thuc tnh c bn ca nng lc t chc, y l k nng nm tnh hnh chung c th thy c ci chnh, ci ch yu, ci chi tit, cc b ca vn ... nhm nh gip cho gim c nhanh chng tm ra nguyn nhn ca nhng kh khn v tr tr trong cng vic. + T tin, l mt t cht ht sc cn thit i vi con ngi ni chung v gim c ni ring. V vy, i hi gim c phi rn luyn tnh t tin. + ch, ngh lc, tnh kin nhn v lng quyt tm. + Phong cch, v gim c va l nh qun tr va l nh ngoi giao, do phong cch l mt phn quan trng ca gim c, l sc quyn r v l kh nng ch ng ngi khc thng qua phong cch ca mnh. Phong cch ca ngi gim c thng biu hin 2 hnh thc: - Phong cch hu hnh: c biu hin thng qua c ch v hnh ng m ngi ta nhn thy, nh nghe ging ni, ting ci, ci bt tay, cch i ng... - Phong cch v hnh: pht l ra bn ngoi thng qua nhn thc mang tnh linh cm ngi khc. V th phong cch cng l li th rt ln i vi nhng ai mun tr thnh gim c. Ngoi ra, i vi doanh nghip nh nc, ngoi nhng t cht trn, h cn phi c nhng phm cht chnh tr ring v gim c l ngi i din cho ng v Nh nc iu hnh doanh nghip. Chnh v th i hi ngi gim c doanh nghip nh nc lun phi ch trng n vic tu dng chnh tr, hc tp cc ch trng, chnh sch ca ng, qua nng cao trnh t duy chnh tr, kinh t trong sn xut kinh doanh ca mnh. 4. Cc nhn t nh hng n cht lng i ng gim c doanh nghip: + Vn o to bi dng gim c iu hnh doanh nghip, cht lng i ng gim c c hnh thnh ch yu qua hai con ng: trnh o to v kh nng ng dng. V vy, cng tc o to bi dng cn phi gn vi yu cu, tiu chun v quy hoch tuyn dng, s dng gim c. Hin nay, nc ta cha c trng o to bi dng gim c hp l, thm ch c nhiu ngi i hc phi cn xung chc v cng c khi b mt chc. + Vn tuyn chn b nhim gim c, c nh hng trc tip n kt qu v hiu qu hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. + Mi trng kinh doanh, y l nhn t quan trng nh hng n kh nng pht huy tc dng trong thc tin ca gim c iu hnh doanh nghip. Cc yu t v kinh t, chnh tr, php lut, cng nghip, vn ha, x hi... nhng yu t tc ng trc tip ln mi trng kinh doanh ca doanh nghip, i hi gim c doanh nghip phi bc l ht kh nng v cho li doanh nghip i n ch l vic lm ht sc quan trng v c ngha quyt nh s tn ti ca doanh nghip. + Thi quen, np ngh theo ng mn trong qun l, l nhn t nh hng tiu cc n cht lng i ng gim c, v vy khng nn duy tr n trong s nghip thc hin cng nghip ha v hin i ha t nc. + Quyn hn, trch nhim, quyn li vt cht v tinh thn ca gim c, y l nhn t nh hng 2 chiu i vi i ng gim c, nh hng tch cc nu quyn hn, trch nhim, quyn li cn xng v ngc li. 5. Vai tr ca gim c iu hnh: + Trong 3 cp qun tr doanh nghip, gim c l qun tr vin hng u, l th trng cp cao, c quyn ra ch th mnh lnh m mi ngi trong doanh nghip phi nghim chnh chp hnh. V vy, quyt nh ca gim

13

c nh hng ln trong phm vi ton doanh nghip. Vi ngha ny, gim c phi l ngi tp hp c tr tr ca mi ngi lao ng, m bo c quyt nh ng n, em li hiu qu kinh t cao. + T chc b my qun l v s lng, mnh v cht lng, b tr hp l lc lng qun tr vin, m bo bn vng trong t chc, hot ng n khp, nhp nhng v hon thnh tt mc tiu ra. + V lao ng, gim c qun l hng trm, hng ngn thm ch hng vn lao ng. Vai tr ca gim c khng ch ch trch nhim v vic lm, thu nhp, i sng m cn chu trch nhim v cuc sng tinh thn, nng cao trnh chuyn mn, vn ha khoa hc k thut, v to cho h nhng c hi thng tin. + V ti chnh, l ngi ch ti khon, chu trch nhim hng trm, hng t ng... v vy gim c phi c trch nhim bo ton v pht trin vn ca doanh nghip. + Gim c l ngi lm ra ca ci, v kht vng l t cht hng u ca gim c. V th vai tr ca gim c phi bit lm cho ng tin c sc sinh li, phi tnh ton c b p chi ph v kinh doanh c li t mt lng tin nht nh. Tm li: Ngi ta v doanh nghip l mt con thuyn m gim c l ngi cm li. Vi vai tr cho chng ca mnh, gim c c th a con tu doanh nghip pht trin hay ph sn. 6. Phng php lnh o ca gim c: + Phng php phn quyn: L phng php lnh o tt nht gim c duy tr v pht trin mt t chc. Phn quyn thc cht l s y quyn nh ot ca gim c cho cp di. C 4 hnh thc phn quyn: - Phn quyn dc: l quyn nh ot cho cp di theo phng php qun l trc tuyn. - Phn quyn ngang: l quyn nh ot c chia theo cp chc nng ph hp vi cc phng ban khc nhau. - Phn quyn chn lc: mt s cng vic tht quan trng do gim c quyt nh, cn mt s b phn cng vic khc giao cho cc b phn khc m nhn. - Phn quyn ton b: mt cp qun tr c quyn quyt nh tan b cng vic trong khung gii hn nht nh. Lu : - Phn quyn khng c ngha l chia quyn. - Sau phn quyn gim c khng c thng tin tr li, v khng c coi phn quyn l khan trng cho cp di, ph mc cho cp di mi quyn nh ot m khng c thng tin phn hi. - Phn quyn l phng php qun l khoa hc ca gim c gii phng gim c khi nhng vic m di quyn c th lm c. + Phng php hnh chnh: L phng php qun l da vo vic s dng nhng ch th, mnh lnh mang tnh bt buc, cng bc, biu hin di nhiu hnh thc khc nhau nh v an ton lao ng, bo h lao ng, ni quy... Phng php ny khng mu thun vi quan im ca ng v Nh nc ta l xa b c ch qun l hnh chnh, tp trung quan liu, bao cp... + Phng php kinh t: L s dng hnh thc tin lng, tin thng v nhng cng c ng vin vt cht khc lm n by kinh t, kch thch ngi lao ng thc hin mc tiu qun l m khng cn s dng mnh lnh hnh chnh t cp trn a xung. Vic p dng phng php ny khng ch ch n thng m cn ch n pht, ng thi cng tnh n hiu qu ca phng php kinh t mang li. Phi m bo 3 li ch: li ch ca ngi lao ng , doanh nghip v nh nc. + Phng php t chc - gio dc: L phng php s dng hnh thc lin kt nhng c nhn v tp th theo nhng tiu chun v mc tiu ra trn c s phn tch ng vin tnh t gic, kh nng hp tc ca tng c nhn. T chc y th hin trong nhiu lnh vc: t chc b my qun l, t chc lao ng, t chc lin kt gia c th qun l, t chc thng tin trong qun l. N l hnh thc ng vin bng vt cht v tinh thn. Gio dc gn s ham mun lm giu chnh ng cho c nhn, cho doanh nghip v cho x hi. + Phng php tm l - x hi: L phng php hng nhng quyt nh n cc mc tiu ph hp vi trnh nhn thc, tm l, tnh cm ca con ngi. N c p dng rng ri trong qun tr doanh nghip, i hi gim c phi i su tim hiu nm c tm t, nguyn vng, s trng ca nhng ngi lao ng. Trn c s sp sp, b tr s dng h nhm pht huy ht ti nng, sng to ca h.

14

Tm li: Mi phng php u c u nhc im ca c v n c p dng trong nhng iu kin hon cnh c th ca tng doanh nghip. Tuy nhin, phng php kinh t c s dng rng ri trong i ni v i ngoi ca doanh nghip. 7. Tc phong lnh o ca gim c doanh nghip: + Tc phong mnh lnh: - c trng c bn ca tc phong ny l trong qu trnh hnh thnh v ra quyt nh, gim c khng cn thm d kin ca nhng ngi gip vic v nhng ngi di quyn, khng do d trc cc quyt nh ca mnh. - T chc thc hin quyt nh, gim c lun s dng nhng ch th, mnh lnh v theo di nghim tc, su st nhng ngi thc hin quyt nh, t c nhng nh gi khen, ch chnh xc. - Ngi c tc phong ny thng am hiu su sc cng vic ca mnh, dm quyt on, dm chu trch nhim, nhng cng d sa vo c on. + Tc phong d di: - c trng c bn ca tc phong ny l trong qu trnh hnh thnh v ra quyt nh, gim c lun theo a s, d do d trc quyt nh ca mnh. - Khi cn nh gi ngi gip vic, nh gi cp di gim c thng vin vo kin ca cp trn, kin qun chng. - Khng theo di ch o vic thc hin quyt nh, thng l ph mc cho cp di. - Ngi c tc phong ny khng c tnh cht quyt on, d xu xo, i khi. + Tc phong dn ch - quyt nh: - Tc phong ny khc phc nhc im ca 2 tc phong trn. Ngi gim c c tc phong ny trong qu trnh hnh thnh quyt nh thng thm d kin ca nhiu ngi, c bit l c nhng ngi c lin quan n thc hin quyt nh. - Khi ra quyt nh rt cng quyt, khng dao ng trc quyt nh ca mnh. - Gim c quyt on cc vn nhng khng c on, lun theo di un nn, ng vin t chc cho cp di thc hin quyt nh ca mnh, v vy vic nh gi, khen ch ng mc. Lu : trong 3 tc phong trn gim c khng nn p dng tc phong th 2 v s d di trong qun l kinh t thng dn n sai lm bung lng qun l. 8. Tiu chun ca gim c iu hnh doanh nghip: + Trnh vn ha chuyn mn: i hi gim c phi c nhng kin thc sau: - Kin thc ph thng, phi tt nghip bc ph thng trung hc. - Kin thc chuyn mn nghip v, phi th hin su sc nhng kin thc l lun, thc tin v lnh vc chuyn mn ca mnh (kinh t, k thut, x hi, chnh tr, tm l ngi lao ng...) - Trnh kin thc v ngoi ng, phi c bng cp tng ng vi chng ch C. V ngoi ng gip cho gim c c c ti liu tham kho nc ngoi, nht l trong iu kin c ch th trng hin nay phi giao dch trc tip nc ngoi. - Trnh giao tip x hi, nhng giao tip thng thng trong nc v nc ngoi gm s hiu bit v tm l x hi ca nhng ngi lao ng doanh nghip mnh ph trch, n c vai tr quan trng trong qun tr kinh doanh. + Trnh , nng lc lnh o v t chc qun l: - Bit t chc b my qun l ph hp vi c ch qun l mi. Bit s dng, pht hin cn b c trnh , c nng lc qun l. Bit cn nhc bt cn b di quyn. Bit sa thi, k lut nhng ngi lao ng khng hon thnh nhim v. Bit thng, ng vin nhng ngi lao ng c hiu qu v nng sut lao ng cao. Bit pht hin nhng khu trng tm lnh o trong tng thi k trn c s nm tan din cc khu qun l doanh nghip. Bit gii quyt cng vic c hiu qu, nhanh, nhy bn. + Phm cht chnh tr: - Nm vng v vn dng c nhng quan im, ng li i mi ca ng, Nh nc trong tng thi k. - Tun th lut php nh nc quy nh. - i vi doanh nghip nh nc, phi c bi dng l lun chnh tr. + T cch o c: - Phi lm gng cho mi ngi trong doanh nghip noi theo v quan im ng, hng say, nhit tnh, tn ty vi cng vic kinh doanh...

15

- C o c trong kinh doanh, gi c ch tn vi khch hng, hon thnh mi ngha v ng gp cho nh nc v cng ng x hi. + Sc khe v tui tc: - C sc khe hon thnh nhim v c giao. - Tui i khi b nhim nn u tin tui tr c trnh hc vn v nng lc cao. 9. Rn luyn, o to v bi dng gim c doanh nghip: + Rn luyn uy tn ca gim c doanh nghip: Uy tn c t 2 ngun: - Uy tn chnh thc, tc l do c tuyn chn c quyt nh bt - Uy tn thc t, tc l gim c c c uy tn l do c mt qu trnh t rn luyn bn thn. l uy tn tht ca gim c, l cc quyt nh cho s thnh cng trong qun tr kinh doanh ca gim c. c c uy tn thc t gim c cn chng cc uy tn gi to: Uy tn quyn uy. Uy tn cng thn. Uy tn khong cch. Uy tn mua chuc. Uy tn xu xa * Rn luyn 3 ch: Tr, Tn, Tm: - Tr l trnh chuyn mn v s giao tip cu gim c. - Tn trc ht l i vi nhng ngi di quyn, nhng bn hng trong nc v th gii. - Tm l tm lng, s nhit tnh, s thng yu, bao dung, lng vi ng nghip v cp di, s tn ty vi cng vic, khng tham , khng lng ph, thc hin dn ch v cng bng trong doanh nghip. * Rn luyn v phng php lm vic khoa hc: - Gim c cn c thi gian biu lm vic hng ngy v quy nh tng gi. T chc cc cuc hp ngn gn. - Cn dnh thi gian cho nghin cu, hc tp, c sch bo chuyn mn nhm m rng tm hiu bit, nng cao trnh chuyn mn. - Cn xc nh nhim v ln, trng tm trong tng thi k m tp trung ch o, khng bao bin, khng lm thay phn vic ca cp ph v cc b phn gip vic. - Cng tc i ngoi cn lch s, chng chc, ch c t vic s dng phng tin i li, n mc v giao tip. - T chc phng lm vic ca gim c cng phi th hin c phng php qun l v tc phong lnh o khoa hc ca gim c. Phng lm vic cn c trang tr khoa hc theo nghi thc: Lch s, ng hong... - Cn to ra nhiu c hi gp g nhng ngi gip vic, c bit l gp g v i thoi vi cng nhn, t hiu c tm t, nguyn vng ca h, gp phn b sung cho nhng quyt nh ca mnh. - Trong gi lm vic phi gi nguyn k cng, ng cng v khi tip xc vi ngi gip vic v ngi tha hnh. * Rn luyn c tnh kinh doanh: - C tham vng trong kinh doanh. - Bit chp nhn r ro, c 4 loi ri ro: Ri ro v ti chnh. Ri ro v s nghip. Ri ro v gia nh. Ri ro v tm l. - C lng t tin. - C o c trong kinh doanh.

16

Cu 5: Phn quyn qun tr Tr li:

Phn cp, phn quyn l xu hng phn tn quyn ra quyt nh trong c cu t chc ca doanh nghip. N l mt kha cnh c s ca giao ph quyn hn qun tr. Phn cp, thc cht l s phn chia quyn hnh qun tr gia cc cp qun tr vin. Phn cp qun tr c th c thc hin mc cao (rng) hay mc thp (hep). 1. H thng chc v: + Chc v: Bao gm cc quyn hn, nhng c quyn, nhim v v ngha v ca cc c nhn trong doanh nghip. Chc v tr nn h thng ho v theo ng th thc trong mt t chc thng qua chc tc danh hiu... p ng nhu cu ca doanh nghip v ca cc c nhn. + C 2 kiu h thng chc v: - S phn chia theo bc ngh nghip (theo chiu ngang) - S phn chia i cng vi quyn hnh chnh thc v trch nhim tng ng, lin quan ti quy m t chc, s phn chia chiu dc (quan h trn di). Vi c nhn, a v c ngha hai mt: N xc nh lch s qua, cung cp nhng bng chng v nng lc biu hin qua qu trnh thng tin v n thit lp quyn hnh chnh thc sao cho mnh lnh cp di c tha nhn. Vi t chc, h thng a v rt quan trng, c tnh cht quyt nh i vi vic duy tr h thng hp tc. N l knh thng tin chnh thc ca t chc, biu th chc v, quyn hn, quyn lc... trong chui mnh lnh iu hnh t chc c hiu qu. + Nhng xu hng tiu cc ca h thng a v: - a ra s nh gi mo m v c nhn. - C nguy c gy nn nhng iu cng nhc c hi cho t chc. - C th cng khai l s cn bng v phn b thu nhp. - C xu hng lm gim tinh thn lm vic ca nhn vin bi vic tng cao qu mc nhu cu ca qun l, ngn cn s thng tin ca nghng ngi tr, c kh nng hn. - V c nhn tng trng cho doanh nghip, nn khi a v cao thng kh ri khi a v , ngay c hiu qu lm vic thp. 2. Quyn hnh trong qun tr: + Khi nim: Quyn hnh l nng lc quyt nh, ch huy, cng bc, khen thng, trng pht hay ra lnh i vi cp di v trng i s tin hnh ca h. Tuy nhin, ch gi l quyn hnh khi n l mt quyn hnh hp php, chnh ng. + c im: - Tnh gn b cc thnh phn trong t chc - Nh qun tr s dng quyn hnh nh l mt cng c thc hin cc chc nng ca mnh. N c phn cho tng cp, tng ngi tu vo chc v, a v.... c gi l phn quyn. * Ch khi phn quyn: - Phn quyn khng c ngha l chia quyn. - Phn quyn l mt tt yu v ngi ch huy khng th lm tt c mi vic. - Phn quyn phi i i vi vic xc nh r mi quan h gia nhim v, quyn hn, quyn li. 3. Ngun gc ca phn quyn: - S hp php, tc l t quyt nh b nhim chc v ngi ch huy. - Ngi ch huy c quyn i hi s chp hnh mnh lnh ca cp di. - S chnh ng, l s ph hp vi nhng yu cu ca mt h thng gi tr x hi. - Cc c im c nhn to s tn nhim nh ti nng, o c, phm cht chnh tr, s tr p v duyn dng. 4. Quan h gia s dng quyn hnh v thi lao ng: + C 3 cch thc s dng quyn hnh cu ngi qun tr: cng bc (Khng khuyn khch); mua chuc (Khng khuyn khch); kt thn, xem nhau nh nhng ng nghip (khuyn khch). + C 3 thi lao ng c bn trong cc thnh phn ca mt t chc: - Chy li, nh mt s chm ch trong lao ng l lao ng hon ton khng c thc. - C tnh ton thit hn khi lm vic. - Hng say tch cc.

17

5. S hn ch ca quyn hnh: Quyn hnh ca ngi qun tr chu rt nhiu hn ch - Hn ch v cp bc ca ngi qun tr. - Hn ch v mt x hi: chnh tr v php lut. - Hn ch v mt sinh hc: Nhng yu t lin quan n kha cnh sinh hc ca con ngi (sc kho). - Hn ch v mt k thut. - Hn ch v mt kinh t: gi c, lng bng. 6. Cc nguyn tc giao quyn cho cc b phn chc nng: - Giao quyn theo kt qu mong mun: Quyn c giao cho tng ngi phi tng xng nhm m bo h c kh nng hon thnh cc kt qu mong mun. - Nguyn tc xc nh theo chc nng: Mt cng v c giao phi hiu r v kt qu mong i nhm hon thnh mc tiu ca t chc. Nguyn tc ny hn ch ln ln khng bit ai s lm g trong c cu t chc. - Nguyn tc bc thang: Tuyn quyn hn t ngi qun tr cao nht n mi v tr bn di cng r th v tr chu trch nhim v vic ra quyt nh cng r rng v vic thng tin trong t chc s cng c hiu qu. - Nguyn tc quyn hn theo cp bc: Vic duy tr quyn hn i hi cc quyt nh trong phm vi quyn hn ca tng ngi phi c chnh h a ra, khng c n y theo c cu t chc. - Nguyn tc thng nht theo mnh lnh - Nguyn tc v tnh tuyt i trong trch nhim - Nguyn tc tng xng gia quyn hn v trch nhim. 7. Nhng yu t xc nh mc phn quyn: - Nhu cu thng nht trong chnh sch: nu khng cn thng nht th cp di linh hot, tc l phn quyn mnh v ngc li. - Quy m doanh nghip cng ln, quyt nh cn ban hnh ra cng nhiu v cc cng v phi t ra cng nhiu, th vic phi hp chng cng phc tp, s nht tr theo chiu ngang cng ngang vi s nht tr theo chiu dc. Do , phi phn quyn cho nhng b phn cn thit v c th. - Trit l qun tr ca lnh o v lch s pht trin ca doanh nghip. - Trnh cc nh qun tr cp c s. 8. Chp nhn quyn hnh: Quyn hnh c xem xt v mi quan h gia cp trn v cp di tha nhn quyn lc ca cc quyt nh c cp trn ban ra nh mt tt yu. Kh nng chp nhn quyn hnh tng t chc, tng ngi, tng trng hp c khc nhau. C lc quyn hnh c chp nhn mt cch trit i khi cng t c chp nhn, thm ch khng c chp nhn. quyn hnh c th thc hin mt cch y phi c 4 iu kin: - Cp di hiu r s ra lnh ca cp trn. - Ni dung lnh phi ph hp vi mc tiu ca t chc. - Lnh phi ph hp vi li ch c nhn ca h. - Cp di c kh nng thc hin mnh lnh . Quyn hnh lm cho hot ng c s phi hp. Quyn hnh lin quan ti vic chp thun ca cp di vi cc quyt nh ca cp trn. Quyn hnh gm hai mt: chp nhn thng tin - mnh lnh t trn xung, l mt ch quan, c nhn v c lp; lin quan ti c tnh ca thng tin, nh m n c chp nhn v ph thuc vo nhng nhn t t chc, l mt khch quan. V mt ch quan ca quyn hnh mt c nhn trong t chc c th tn thnh mnh lnh khi bn iu kin sau c chp nhn: - Thng tin phi r rng hiu ng lut - Mnh lnh phi thch hp vi mc ch ca t chc - thi im ra quyt nh phi thch hp vi ton b li ch c nhn ca ngi nhn lnh. - C nhn nhn lnh c kh nng tun th v c th cht ln tinh thn. Chp nhn quyn hnh ca cp trn to ra cho t chc mt trt t v vic phc tng mnh lnh gii quyt cc tranh chp c nhn tr nn khch quan hn, d chp nhn hn.

18

Cu 6: Quyt nh trong qun tr doanh nghip Tr li:

1. Khi nim: - Quyt nh l sn phm quan trng nht ca qun tr v l khu ch yu ca qu trnh qun tr trong t chc, n quyt nh tnh cht ng n hoc khng ng n ton b hot ng ca t chc. - Quyt nh qun tr l sn phm sng to ca nh qun tr nhm nh ra chng trnh v tnh cht hot ng ca t chc, gii quyt mt vn chn mui, trn c s hiu bit cc quy lut vn ng khch quan ca h thng b qun tr v vic phn tch cc thng tin v hin trng ca t chc. (V d: Vit nam ng ca XK go nm 2008) 2. Vai tr ca quyt nh qun tr trong doanh nghip - Thc hin vai tr nh hng cc hot ng ca t chc khi n quy nh phng hng vn ng v pht trin, khc phc mu thun trn c s nghin cu cc li ch n nhng yu cu, i hi ca cc quy lut khch quan. - ng vai tr hp tc v phi hp v rng buc cc hot ng ca cc b phn v khng gian v thi gian. - C vai tr p t cng bc hoc ng vin khi n mang tnh php lnh i vi h thng qun tr. - m bo iu kin cn thit cho hot ng ca t chc khi n xc nh cc ngun lc vt cht cn thit cho vic thc hin mc tiu ca t chc. 3. Phn loi quyt nh qun tr + Cn c tnh cht quyt nh: Bao gm cc quyt nh chin lc, chin thut v cc quyt nh tc nghip. - Cc quyt nh chin lc xc nh hng pht trin ca t chc trong mt thi k nht nh lin quan n tt c cc b phn, cc cp trong t chc. - Cc quyt nh chin thut mang tnh cht thng xuyn hn, l nhng quyt nh nhm t nhng mc tiu ngn hn, mang tnh cc b c tc dng lm thay i hng pht trin ca h thng qun tr trong t chc. - Cc quyt nh tc nghip l nhng quyt nh ra hng ngy, c tnh cht iu chnh, ch o trong qu trnh thc hin nhim v v mc tiu ca doanh nghip. + Cn c vo phng php ra quyt nh: Thng c 2 loi quyt nh c bn: quyt nh trc gic v quyt nh c l gii. - Quyt nh trc gic thng xut pht t trc gic m khng cn ti s phn tch hay l tr ra quyt nh. Cc quyt nh ny thng da vo kinh nghim v cm gic trc tip ca ngi ra quyt nh. - Quyt nh l gii da trn c s nghin cu v phn tch mt cch h thng cc vn khi ra quyt nh. Cc quyt nh ny thng cn nhc, so snh m bo tnh hp l v hiu qu, gim bt c nhm ln trong quyt nh. + Cn c vo thi gian thc hin quyt nh: Gm quyt nh di hn, trung hn, ngn hn. + Cn c phm vi p dng trong t chc: C th chia thnh quyt nh chung, quyt nh b phn v quyt nh theo lnh vc. Cc quyt nh theo lnh vc ch lin quan n mt s vn v chc nng qun tr nht nh trong t chc. + Cn c vo tnh cht tc ng ca quyt nh trong t chc: Gm quyt nh trc tip v quyt nh gin tip. - Quyt nh trc tip l loi quyt nh mang tnh cht ch th, mnh lnh i hi vic thi hnh phi ph hp, chnh xc vi quyt nh ra: quyt nh lin quan n vic thay i c cu t chc... - Quyt nh gin tip nhm thc hin cc hot ng trong t chc. + Cn c vo cc lnh vc chc nng qun tr hot ng t chc: Gm quyt nh v t chc, quyt nh sn xut, quyt nh nhn s, quyt nh ti chnh v quyt nh marketing... 4. Yu cu i vi cc quyt nh qun tr trong doanh nghip: - Bo m tnh khoa hc: l s th hin ca nhng cn c, c s, thng tin, nhn thc v kinh nghim ca nh qun tr trong vic ra quyt nh. Cc quyt nh phi c a ra trn c s nm vng quy lut khch quan v lng thng tin xc thc, m bo cht lng. - Tnh php l: i hi cc quyt nh a ra phi ng thm quyn, n ch c ra trong gii hn nhng quyn hn c giao trong cc cp cu t chc. Cc quyt nh ny hp php v i hi cc cp c lin quan thc hin nghim chnh. - Tnh h thng: i hi cc quyt nh a ra nhm thc hin nhim v, mc tiu ca t chc. - Tnh nh hng: i hi cc quyt nh a ra phi c a ch r rng m bo ngi thc hin thy nhim v cng vic cn lm v mc tiu phi t c. - Tnh c th: i hi cc quyt nh a ra phi ngn gn, d hiu v c quy nh r thi gian thc hin. - Tnh ti u: i hi cc quyt nh a ra phi ht sc cn nhc so snh v la chn cc quyt nh tt nht. - Tnh linh hot, ngha l d dng iu chnh.

19

5. Qu trnh ra quyt nh trong doanh nghip: - Bc 1: Xc nh nhu cu ra quyt nh. Cn xem xt s cn thit phi ra cc quyt nh, tc l thc s c mt vn cn gii quyt i hi phi ra quyt nh ph hp. - Bc 2: Chun b cc cn c ra quyt nh. i hi qun tr gia xc nh cc cn c, tiu thc cn thit cho vic quyt nh. Cc cn c, tiu thc ny c mc quan trng khc nhau, do nn xc nh mc u tin ca tng cn c hoc tiu thc ca quyt nh. - Bc 3: D kin cc phng n quyt nh v la chn quyt nh hp l. - Bc 4: Ra quyt nh chnh thc. Sau khi la chn, nh qun tr trc tip a ra quyt nh chnh thc v chu trch nhim trc tip v quyt nh . - Bc 5: Quyt nh phi c truyn t n ngi thc hin v t chc thc hin quyt nh. - Bc 6: Kim tra vic thc hin v iu chnh quyt nh. Tm li: iu hnh hot ng c hiu qu, cc nh qun tr cn n nhng thng tin cn thit thc hin cc chc nng v nhng hot ng qun tr. Trong doanh nghip hin nay, khi lng thng tin tng mnh hay gy ra s qu ti thng tin. Vn t ra l khng phi thng tin nhiu hn m l thng tin xc ng, cn phi xc nh loi thng tin g m nh qun tr cn c ra quyt nh hiu qu. Quyt nh l sn phm tr tu, sng to ca nh qun tr. N cn l lng tm, trch nhim v iu kin sng cn ca h trong kinh doanh.

20

Cu 7: Hnh vi t chc Tr li:

1. Khi nim. Hnh vi t chc l mt lnh vc nghin cu nh hng ca cc c nhn, nhm v t chc i vi hnh vi ca t chc nhm p dng nhng hiu bit vo vic nng cao hiu qu ca t chc. - N l khoa hc ng dng, n p dng kin thc t c v nh hng ca c nhn, nhm v t chc ln hnh vi nng cao hiu qu t chc. - N quan tm ti vic nghin cu nhng iu m con ngi c x v hnh ng trong t chc. - N quan tm n nhng hnh vi c lin quan n cng vic v thc hin nhim v ca con ngi v thc hin cng tc qun l... 2. C s ca hnh vi ca t chc. + Hnh vi c nhn. - Khi nin: L nhng hnh vi th hin thi , nhn cch, nhn thc, ng c, s ph hp, vai tr v nhng ng lc. Lu : hot ng ca mt nhm nhn vin khng phi l tng s hnh vi ca c nhn trong nhm. C nhn trong nhm s c hnh vi khi h ng mt mnh. - Nhng hnh thc biu hin ca hnh vi: * Thi : L nhng li pht biu c tnh nh gi thch hoc khng thch v vt, ngi v nhng bin c. Bao gm: S hi lng vi cng vic. S gn b vi cng vic. S rng buc vi cng vic. * Tnh cch: L tng th cch thc m trong c mt c nhn phn ng v tng tc vi mi trng ca h. C nhiu tnh cch khc nhau nhng ch c mt s c ch ti trong nghin cu hnh vi c nhn kt hp vi hnh vi t chc, l: ** Tnh t ch: c im ny chia thnh hai loi: . Hng ni: Ngha l cc c nhn tin rng h kim sot c s mnh ca h, bit kim ch hnh vi khi cn thit. . Hng ngoi: Ngha l cc c nhn tin rng hnh vi ca h b chi phi bi nhng ngi khc, nhng ngi ny t bng lng vi cng vic hn nhng ngi hng ni. ** Tnh chuyn quyn: Nhng ngi ny tin rng phi c cp bc v c th lc khc nhau trong t chc. H tn vinh cp trn v xem thng ngi di quyn, a nghi v khng ngh s thay i. H xem trng s khc bit v quyn lc, a v gia cc thnh vin trong doanh nghip. ** Tnh thc dng : Nhng ngi c tnh ny thng bit nhiu v hay vn dng, h thng thuyt phc ngi khc hn l b ngi khc thuyt phc. H thng thnh cng d dng khi phi i mt trc tip, khi cng vic i hi phi cn nhc hoc c phn thng xng ng khi thnh cng, nn nhng ngi c tnh ny thng ny sinh v vn o c. ** Tnh mo him: Nhng ngi c tnh cch ny thng c x khc nhau vi cc c hi, vic chp nhn hay n trnh ri ro th hin vic h ra quyt nh chm hay nhanh v lng thng tin cn thit ra quyt nh. * Nhn thc: L vn quan trng trong vn nghin cu hnh vi con ngi da trn nhn thc v th gii ca h. Nhn thc con ngi ph thuc vo mt s yu t nmd trong ch th (ngi nhn thc) hay i tng nhn thc nh thi , ng c, quyn li, kinh nghim qua v k vng hoc s hp dn hay khng, s n o hay im lng... ca i tng cng nh bi cnh ca mi trng. * Hc tp: L qu trnh lm thay i trong suy ngh v hnh vi ca con ngi, n gip cho con ngi thch ng v lm ch mi trng, nh c s hiu bit, nhn thc v iu chnh hnh vi theo nhng thay i ca hon cnh m lm vic t nng sut cao hn. S tin trnh hnh vi c nhn

21

ng c Thi Nhn thc Nhn cch S hc tp Nng lc

+ Hnh vi nhm: - L nhng hnh vi ca mt nhm ngi tng tc v ph thuc, cng nhau hon thnh nhng mc tiu nht nh. - Nhm c th l chnh thc khi nu r trong cu trc ca t chc v ngc li. - Hnh vi ca thnh vin trong cc nhm bao gm 4 loi: * Nhm ch huy: l nhm c nh ra theo c cu t chc, di quyn t chc ca mt nh qun tr. * Nhm nhim v: c hnh thnh thi hnh nhng nhim v nht nh. * Nhm quyn li: c hp thnh v nhng quyn li ging nhau, nh: khi ng h mt ng nghip b sa thi. * Nhm hu ngh: c thnh lp bi nhng ngi c c im hay s thch ging nhau. Lu : Nhm khng chnh thc c th p ng nhu cu ca x hi v c nhng nh hng su sc n hnh vi ca h. - Nhng c tnh then cht ca nhm: * Quan nim v vai tr: c p dng cho tt c nhng nhn vin trong t chc v ngoi t chc. N l h thng hnh vi m ngi ta mong i mt ngi phi thc hin theo ng vi a v ca mnh trong t chc. * Nhng qui tc v s tun theo: tt c cc nhm u c quy tc yu cu nhng thnh vin tun theo tiu chun chung ca nhm. * Nhng h thng a v: l mt yu t quan trng hiu r hnh vi khi thy s cch bit gia nhng g m h nhn thc l h ng c hng so vi nhng g m ngi khc dnh cho h. * S gn b ca nhm: l mc m nhn vin gn b vi nhau v ng gp vo nhng mc tiu ca nhm. 3. Hnh vi ca t chc: + Hnh vi cnh tranh v s hp tc: - Tng tc gia cc nhm v tng tc gia cc thnh vin trong nhm c nh hng ln n s tn ti v pht trin ca t chc. - Cc c nhn v cc nhm ph thuc ln nhau v thng tin, s h tr, s hp tc... c th dn ti quan h cnh tranh v quan h hp tc. - C 4 loi tng tc thng gp: * S v t: Hnh vi c ng vin bng s hng ti ngi khc gi l s v t. S v t lun bao gm t nht nhng chi ph ca ngi gip nh th lc, thn kinh hoc cc n lc xc cm v vi cc chi ph ny khng quan tm n s n b. * S hp tc: L cng nhau lm vic v mc tiu chung hocl hai bn cng c li. * S cnh tranh: Cnh tranh xy ra khi hai hay nhiu c nhn hoc nhm theo ui mc tiu ny c th t ti ch bi mt pha (c nhn hoc nhm). Nhng ngun lc c hn hoc c nh l mt trong nhng c tnh c bn ca tnh hung cnh tranh. * S xung t: Xy ra khi mt bn chng li nhng n lc ca h trong vic t kt qu mong i.

Hnh vi c nhn

Hng ti li ch ngi khc

V tha Hp tc Cnh tranh Xung t

Hng ti li ch c nhn

- Tc ng ca s cnh tranh v hp tc: * Cnh tranh lm tng s khuy ng, s thc tnh v ng vin lm cho nng sut tng ln. Cu trc phn Bn cht nhim v nh hng n thng nng sut Tng nng sut Nhim v c lp Cnh tranh Nhim v ph thuc Gim nng sut Hp tc Nhim v c lp Nng sut khng i

22

Nhim v ph thuc

Tng nng sut

* Cnh tranh c xu hng ph hu quan h qua li gia cc c nhn bng vic gy ra cm gic i khng, khng tin tng v khng thch ngi khc. * Mt s xung t bao gm s kt hp gi cnh tranh v s hp tc. Kt qa ca cnh tranh l thng hoc thua, cn kt qu ca s hp tc l thng hoc duy tr sc mnh, tng nng sut hay, tng hiu qu... * Hin nay, cc doanh nghip phi hng hnh vi cnh tranh kt hp vi s hp tc thng mang li hiu qu kinh t cao. + Hnh vi bn phn: - i hi vai tr v s tun th: l nhng hnh vi lin quan ti vic hon thnh nhng ngha v c quy nh mt cch c th trong bn m t cng vic. Nhng hnh vi ny c xem l hnh vi bn phn t chc, nhng ngi lao ng thc hin cc hnh vi ny tt c xem l nhng ngi lao dng tt, song hnh vi b phn t chc gm vic lm nhiu hn nhng ci c i hi. - S v tha: l mt dng ca hnh vi b phn t chc, v n hng ti vic gip ngi khc, thng qua vic gip ngi khc hnh vi ny mang li li ch cho t chc. - Trch nhim c nhn: l con ngi c xu hng gip ngi khc nu h cm thy thc trch nhim c nhn ca vic thc hin hnh ng. thc trch nhim l khng ging nhau, tuy nhin s hin din ca ngi khc khng nht thit l nhn t loi tr cm gic v trch nhim c nhn. Nhn thc v trch nhim c nhn c th to ra bng vic i hi, yu cu con ngi trch nhim. - S pht trin ca tnh cch: nhng ngi hnh ng mt cch v tha l nhng ngi rng lng v trng thnh v mt tm l. Nhng ngi c trng thi tm l lnh mnh v tnh cch ca h c pht trin c cao, h thng gip ngi khc trong vic thc hin nhim v t chc hay gia nh, h s hi sinh mt s s thch c nhn v li ch nhng ngi khc. - S gng mu: hnh vi v tha c th xut hin lm gng cho ngi khc. Nhng nghin cu v tr em c ngi ln thy rng: nhng cng hin nhn t v gip ngi khc tng ln, khi mt ngi quan st mt ngi khc ng gp v cng hin. - S tng ng: con ngi c xu hng gip nhng ngi m h thch, khm phc, knh trng v tng ng vi h, c bit l h c xu hng gip nhiu hn vi nhng ngi ging vi h v nhng c tnh c nhn. + Hnh vi lin kt: - Lin kt cho php c nhn hay nhm s dng nh hng ln hn kh nng ca h nu h ng n l, c lp. Bng lin kt, cc bn thiu s c th t c mt s kt qu mong i mnh hn cc bn lin minh nu h ng mt mnh. - Mc ch ca s lin kt c nhn, nhm c nhng mc tiu di hn rt khc nhau. Cn mc ch ca lin minh nhm t c nhng mc tiu ngn hn bng vic ng hp tc. Trong mt t chc, mt s thnh vin c th hnh thnh lin minh kim sot v chi ph t chc. - Khi nhng ngn lc bng nhau, h chn lin minh vi nhng ngi khc c thi ging h. Tuy nhin, khi ngun lc khc nhau th h li thin v xu hng chn lin minh c kh nng mang li li ch ln nht cho h. T , c vai tr nht nh trong vic hiu bit nhng hnh vi ca lin minh. + Hnh vi xung t: - Xung t chc nng: * L s i u gia hai pha nhm hon thin hoc mang li li ch cho vic thc hin nhim v ca t chc. * Ti cp nhm: xung t chc nng c th khm ph ra nhng cch thc hiu qu hn trong t chc. Nhn dng tt hn v nhng thay i chin lc cn thit cho s tn ti v chp nhn quyn trong t chc v gia cc t chc. * Ti cp c nhn: n c th to ra rt nhiu kt qu mong i, nh: s th v, khuyn khch cm thy nhit tnh trong cng vic ca h. Trong gii hn nht nh, xung t chc nng to ra s cng thng, n thc y c nhn hnh ng theo hng ny em li nng sut lao ng cao. - Xung t phi chc nng: * L bt k s tng tc no gia hai pha m n cn tr hoc tn ph vic t ti mc tiu ca t chc. * Khi xung t tr nn qu ln th cn tr vic thc hin nhim v, mc tiu ca t chc v ngc li. * Quan h gia xung t v thc hin nhim v c th hin qua s sau:
Nng sut Cao Thp A Thp C Xung t B

23
Cao

Qua s cho thy: Ti A xung t mc thp th vic thc hin nhim v l km v thiu s kch thch v khuy ng. Ti B th hin mc xung t khuyn khch nhng tng mi v nhng s tm kim sng to cc gii php cho vic gii quyt vn . Tai C th hin xung t mc cao th nng sut thc hin cng vic l thp. + Nguyn nhn xung t trong t chc: - S ph thuc ln nhau i vi nhim v: Khi mc ph thuc thp th mc xung t thp, v khi mc ph thuc tng ln th tim nng xung t tng ln. - Mc tiu khng tng ng: Mc d nh qun tr trnh nhng vic c mc tiu khng tng ng trong t chc i vi cc b phn khc nhau ca t chc, song s tng ng vn c gia cc nhm do nhng mc tiu ca c nhn ca h. - S e do: Mc xung t tng ln khi mt bn c nng lc trong vic e do pha bn kia. Khi khng c s e do, cc bn u hng ti s hp tc nhiu hn v hng ti vic pht trin quan h hp tc. - S gn b ca nhm: Khi hai nhm cnh tranh ngun lc khn him, th xung t d xy ra. Tuy nhin, tnh hung cnh tranh khng nht thit dn n xung t. Khi cc nhm tr nn gn b th xung t gia cc nhm tng ln. iu ny ch ra rng: cm gic th ch v ph phn c th tn ti gia cc nhm cng lm vic vi nhau trong t chc, thm ch trong trng hp h khng c s tng tc qua li cng nh khng cnh tranh v nhng ngun lc khan him. - Thi thng thua: Khi hai nhm tng tc trong cuc cnh tranh tng bng khng th xung t d xy ra, nhng c nhiu tnh hung thc t c nhn thc nh tnh hung thng thua khng xy ra xung t. 4. Kim sot hnh vi t chc: + Cc phng php kim sot hnh vi: - Chn lc: Nh qun tr khng chn nhn vin mt cch ba bi m phi thng qua mt h thng chn lc tch ring nhng ngi c kh nng v khng c kh nng, c thch hp v khng thch hp vi nhng yu cu v c tnh, tp qun v thi lm vic. Chn lc gm nhng k thut thng dng nht gip cho nh qun tr kim tra c hnh vi ca nhn vin. - Vn ho t chc: Np vn ho t chc mt khi c nhn vin chp nhn, c tc dng kim ch v kim tra hnh vi ca h. Nhng gi tr v tiu chun ca np vn ho ny cng c chp nhn th cng c tun theo. Nh qun tr c th kim tra hnh vi ca nhn vin bng np vn ho m h to ra. - Tiu chun ho: Nh qun tr cung cp hu ht cho cc nhn vin mt s m t cng vic ca h, bao gm cng vic m h phi chu trch nhim vi ai? nhng g thuc quyn hn ca h? Vic m ta cng vic khng phi l thng s duy nht ca s tiu chun ho hn ch hnh vi ca nhn vin m cn c nhng thong s khc nh: lut l, th thc, chnh sch - Hun luyn: Hun luyn cho nhn vin nhm to cho h nhng hnh vi v thi lm vic tt hn. Nhng nhn vin mi thng c hng dn h d dng thch ng vi cng vic mi v cng kim tra hnh vi ca h. - nh gi thi : S hi lng ca nhn vin i ngc chiu vi hnh vi hay vng mt v thi vic. Nu nh qun tr quan tm v mun kim sot nhng hnh vi th phi iu tra thng k thi ca nhn vin, v c th ci thin s hi lng ca nhn vin vi cng vic. + Gii quyt xung t (phi chc nng): gii quyt xung t trong t chc th phi khuyn khch cc xung t chc nng. C 4 cch to ra xung t chc nng: - Thay i dng thng tin: Thng tin l mt yu t quan trng trong cu thnh quyn lc trong t chc v xung t c th xy ra do vic chia s hoc nm gi thng tin, c bit l nhng thng tin quan trng. Nh vy, cc nh qun tr da trn nhng thng tin h nhn c nh gi vic thc hin nhim v ca nhm. Nhng i khi, cc nh qun tr s dng nhng tin b mt khng chnh thc to ra xung t chc nng bng cch bc l, lm r r nhng thng tin mt v nhng thng tin gi. Tuy nhin, vic lm r r nhng thng tin gi l iu khng khuyn khch v hu qu lu di ca n l ph v lng tin. - To ra s cnh tranh: Mt mi trng cnh tranh c th c to ra bng vic a ra cc phn thng cho c nhn hoc nhm khi h thc hin nhim v tt nht. Nhng khuyn khch vt cht v nhng phn thng khc c th duy tr bu khng kh cnh tranh v n gp phn to vo vic to ra xung t chc nng. Nhng phn thng c a ra cho

24

ngi thng cuc phi ht sc hp dn v c kh nng ng vin thc hin nhim v v cn c ngi thu cuc ng vin h khi tht bi v khng cm thy mt mt. - Thay i c cu t chc: T chc c th to ra cu trc theo cch lm tng hoc gim xung t. Nh mt nguyn tc chung, mc cao ca xung t xy ra khi cc nhm tr nn nh hn v chuyn mn ho cao hn, v cc thnh vin c xu hng ch ch n mc tiu ca nhm ra. Chia cc nhm ln thnh cc nhm nh c chuyn mn ho cao s to ra tnh hung xung t cao hn v s cnh tranh ca mi nhm cho cc ngun lc, nguyn vt liu v khch hng. - Thu cc chuyn gia bn ngoi: Vic bt ni b c ph phn l chnh sch lai ging, cc nh qun tr qu quen vi ch , th tc v phong cch lm vic ca t chc. iu ny thng dn n thiu sng to v i mi. V th, cc doanh nghip c th thu chuyn gia bn ngoi to ra cc yu t mi, s i mi v sng to... s mang li nhng t tng mi, quan im mi v phong cch lm vic mi. y l iu cn thit cho vic i mi v sng to trong hot ng t chc. 5. Vn ho doanh nghip: + Quan nim v vn ho doanh nghip: - Vn ho doanh nghip l mt h thng phc tp ca nhng tiu chun gi tr, nim tin, biu tng v nhng nhn nh ca mi ngi trong doanh nghip. - N l yu t mang tnh c trng vi bn sc ring ca doanh nghip. - N th hin qua nhng quan im, thi , hnh vi ng x trong v ngoi doanh nghip, trong mi quan h gia con ngi vi cng vic v gia ngi v ngi trong doanh nghip. + Vai tr vn ho ca doanh nghip: - ng vai tr l kha cnh con ngi, hnh thnh nn s on kt v s hp tc thc hin mc ch ca doanh nghip t ra, to ra s tn tu v tnh hiu qu khi c nhng thay i trong kinh doanh ca doanh nghip. - C tc ng nhiu mt ti hot ng ca doanh nghip: * nh hng cho phn ln cng vic trong doanh nghip. * nh hng n quyt nh ca nh qun tr v quan im ca h trong iu chnh cc hot ng cho ph hp vi mi trng ca doanh nghip. * L ng lc thc y hoc cn tr vic hoch nh v thc hin mi hot ng ca doanh nghip. * To nhiu c hi thnh cng hn khi vn ho doanh nghip lnh mnh.

25

Cu 8: Cac hinh thc, phng php kim soat: Tr li:

1. Cc hnh thc kim sot: a. Kim soat inh ky: La vic kim soat c thc hin theo k hoach a inh trong tng thi gian va tp trung vao mt s chc nng quan tri. - i tng cua kim sot la qun tr vin tha hanh, qun tr vin thc hin. - Muc ich: + Giup qun tr vin xem xet lai mt cach toan din qun tr vin cp di t o c cc quyt inh m rng hay thu hep trach nhim, quyn han cua cc qun tr vin. + Giup qun tr vin cp di bit c nhng sai xot, khuyt im minh a gy ra. + Lam c s cho vic thng, phat, thng cp, ao tao va bi dng qun tr vin. - Kim soat inh ky mun co kt qua cn chu y kt hp vi iu chinh lng bng, thng, thng cp va cp trn tranh tuy tin kim soat cp di theo y chu quan cua minh. b. Kim soat lin tuc: La vic kim soat c tin hanh mt cach thng xuyn trong mi thi im, moi cp, moi khu va vi ni dung toan din. - Muc ich: + Giup cho cp trn nm c y u nhng thng tin cn thit, b sung thm nhng thng tin a c phan anh qua cac t kim tra inh ky. + o lng kha nng tng hp, mc thanh thao trong cng vic cua ngi di quyn. c. Kim soat bang muc tiu va kt qua: La vic kim sot c tin hanh trn c s nhng muc tiu ngn han a hoach inh va kt qua at c cua qua trinh quan tri. No la hinh thc co nhiu u im hn so vi hai hinh thc noi trn. - Muc ich: + Ni dung kim sot chinh xac, phu hp vi vic at ti muc tiu ngn hn, t o kip thi iu chinh nhng sai pham nhm at ti muc tiu dai han. + Nhng ni dung kim soat c xac inh ro rang nh o lng gia kt qua at c vi muc tiu hoach inh, tranh s mp m khng chinh xac. + Thng qua kt qua kim soat co th anh gia c y u hn phm cht, nng lc, tinh sang tao cua qun tr vin cp di nhng linh vc ho phu trach. + Tao iu kin cho qun tr vin cp di phat huy tai nng t chc, tinh chu ng trong vic thc hin cac chc nng, nhim vu qun tr. + Mi qun tr vin t hoc hoi, bi dng tao ra mt phng phap quan tri phu hp, co hiu qua nht i vi ban thn cung nh i vi vic ao tao, bi dng cp di. 2. Phng php kim sot: a. Cc phng php truyn thng - Phng php thng k: L thu thp nhng thng tin s liu phn nh kt qu t c v c th c s liu d on tng lai. Cc s liu ny c th c trnh by di dng cc bng, biu, bng lit k, s ... - Phng php phn tch so snh: Kim sot thng tin qua cc bn bo co v phn tch nhm pht hin ra nhng khu, nhng b phn xung yu, nh c th tm ra nguyn nhn su xa ca s tn ti m khng c mt bng thng k hay s no phn nh y , thm ch c th pht hin nhng vn bt thng t bin xy ra. Kim sot da vo s phn tch im ha vn nhm thy r tng quan ca hai yu t thu v chi ca mt n t hng, mt thng v... Vi phng php ny c th d on c mc li ca cc phng n la chn phng n ti u. Nh vy, n c ngha khng ch kim tra li nhng hat ng m cn c tc dng kim tra li nhng hat ng s lm la chn phng n ti u. Kim sot thng qua vic kim tra cc ngun lc cc lnh vc k ton, ti chnh, sn xut, k thut, lao ng... nhm nh gi mt cch tng qut v so snh kt qu thc t t c vi d kin, ng thi xem xt tnh hnh thc hin cc chnh sch s dng quyn hnh, phm cht ca qun tr vin, hiu qu ca cc bin php p dng. b) Phng php kim sat hin i - Phng php kim sat t biu Gantt: Xut pht t vic thay i phng thc kim sot v s pht trin ca cc cng c kim sot m ngi ta kim sot kt qu cui cng da vo cc tiu chun nh.

26

Biu Gantt do Herry Gantt sng to vo u th k XX, n phn nh mi tng quan v thi gian gia cc bin c ca mt chng trnh sn xut. Thc cht biu ny c xy dng theo quan im nhng mc tiu ca chng trnh hnh ng phi c xem xt nh l mt chui cc k hach vi cc bin c ca n m ta c th hiu v theo di. Vy, vic kim sot phi c tin hnh trn c s tuyn la c nhng yu t quan trng, then cht ca k hoch theo di chnh xc. Biu Gantt biu din thi gian d tnh han thnh cc cng vic A B C D E 1 2 3 4 5 6 Mua hng Sn xut trc Sn xut bnh xe rng Sn xut thn my Sn xut hp s 7 8 9 thng

- Phng php kim sat t biu PERT - Phng php PERT (Program Evaluation and Review Technique), l phng php xut pht t biu Gantt v c p dng chnh thc vo nm 1958 trong vic hach nh v kim sot h thng kh gii ca hi qun M, sau c p dng rng ri cho cc cng ty xy dng v cc loi cng ty khc. - T biu Gantt hnh thnh biu PERT v cch biu din vic lp rp nhng b phn chnh ca 1 chic my bay v c th hin qua biu sau:

2 4 1 3 6 5 7 11 12 8 10

9 13

Ch thch: (1) Xc tin chng trnh (2) Bt u mua my mc (3) Han tt k hach (4) Han tt nhng bn v v thn my (5) Trnh nhng iu kin trang b cho my bay do chnh ph cp (GFAE: Goverment Fiemished Airplane Equipment) (6) Thu rp rp ui pha trc (7) Thu sn xut cnh pha trc (8) Ch to trn vn thn my bay (9) Lp rp han chnh h thng thn my bay (10) Nhn cnh thu ngai sn xut (11) Nhn vic lp rp ui ngai (12) Nhn nhng iu kin trang b cho my bay do Chnh ph cp. (13) Han tt my bay Nh vy: - Mi vng trn biu th cho mt bin c: 1 k hach ph han thnh 1 k hach chnh m vic han thnh k hach ph ny c th o lng c mt thi im cho trc. - Mi mi tn biu th mt hnh ng. - Thi gian hat ng l thi gian cn thit han thnh mt bin c. - ng ti hn biu din cc bin c xy ra trong mt thi gian di nht v do t b chm tr nht. - Vic xc nh nhiu ng ti hn cn cho php la chn con ng hp l theo th t. Thng thng phn tch mt biu PERT cn hng trm, hng ngn bin c, nu ln hn hoc bng 700 bin c th phi thc hin cc php tnh trn my vi tnh, nhng n gin hn ngi ta chia mt h thng PERT ln, phc tp thnh nhng h thng nh hn. - Vi qun tr vin cao cp: Cn nm nhng bin c ln, nhng mi bin c l s tm lc ca nhng bin c nh.

27

- Vi qun tr vin cp thp: Cn nm cc tiu bin c. S dng phng php kim sat t biu PERT c nhng u v nhc im sau: - u im: s dng biu PERT, bt buc cc Qun tr gia phi lp k hach hat ng, nh cc k hach mi c cc thi gian v bin c lp biu PERT v phn tch s kt hp gia chng nhm thc hin mc tiu. Ty thuc vo cp qun tr khc nhau m lp k hach chung hay c th theo chc nng, nhim v v lnh vc qun tr: + To iu kin cho qun tr gia pht hin v tp trung vo cc khu ch yu cn phi tc ng. + Thng qua biu PERT, ngi ta c th xc nh d dng nhng yu t ph cn tc ng nhng thi im thch hp han thnh mc tiu. + Theo di din bin cc bin c iu hnh. + Nh xc nh nhiu ng ti hn m la chn con ng hp l nht theo th t. - Nhc im: Biu PERT mi ch phn nh ch yu v tin thi gian thc hin mc tiu, cha phn nh chi ph cn thit thc hin mc tiu. T Biu PERT ch thch hp trong phm vi nhng hnh ng ch yu cn thc y v tin thi gian. khc phc, ngi ta pht trin biu PERT thi gian sang biu PERT chi ph nhng vi iu kin phi tp hp y cc d liu cn thit.

28

Cu 9: Nhng iu kin kim sot c hiu qu Tr li:

kim sot c hiu qu, cn phi c mt s iu kin sau: - Phi c ngn sch dnh ring cho vic thc hin cng tc kim sot. - Nhng biu mu bo co, nhng nhn nh v kt lun rt ra qua kim sat phi chnh xc, ph hp vi ni dung vi mc ch kim sat v phi c s tham gia ng gp kin ca cc qun tr vin cp di v tp th cn b cng nhn vin trong doanh nghip. - T chc tt cng tc thng k, ghi chp ban u, thu thp thng tin y cc lnh vc phc v cho hat ng kim sot. - Xc nh c th cc mc tiu di hn v ngn hn, coi l chun mc cho hat ng kim sat. - Kim sat phi uyn chuyn v linh hat. - Phi c i ng cn b c trnh v nng lc. - Phi trang b cc phng tin lm vic, dng c kim sat theo hng ngy cng hin i ha.

29

Cu 10: Cc hnh thc thm nhp th trng quc t Tr li:

Kinh doanh quc t cng c nhiu thch thc bi nhng chc nng c bn ca qun tr: hoch nh t chc, iu khin, kim sot cng tr nn kh khn hn khi thc hin hot ng kinh doanh nhiu th trng khc nhau trn th gii. 1. Nh xut nhp khu u im - Trnh c chi ph thit lp nh my v hot ng nc ngoi. - Gip doanh nghip t c chi ph sn xut thp v li th a im. - Trnh c cc nh hng ca chu k kinh t. - Thu c ngoi t. - Ri ro do cc hot ng nc ngoi l thp nht. - L loi hnh t phi qun l nht. - L dng tip cn th nghim cc hot ng kinh doanh quc t. - Khng phi chuyn giao b quyt cng ngh. - Thu tin ngay. - c s ng h ca chnh ph nc ch nh v cc quc gia quan tm c bit ti cn cn thanh ton. 2. Bn quyn. u im - Khng cn phi u t vo chi ph pht trin v trnh c ri ro khi m rng th trng. - Ph hp vi nhng doanh nghip thiu vn pht trin nhng hot ng nc ngoi. - Trnh c nhng cn tr v u t. - Ph hp vi nhng doanh nghip s hu ti sn hu hnh, c th ng dng vo kinh doanh, nhng doanh nghip khng mun t pht trin nhng ng dng . - Thu tin ngay. - Gn vi khch hng hn. - Xm nhp nhanh, bao ph rng, t n lc qun l. Nhc im - Khng kim sot cht ch v sn xut, marketing, v cc chin lc i hi t c li th v chi ph thp v li th a im. - Nh nhn bn quyn khng cho php cc cng ty a quc gia s dng li nhun ca h ti tr cho cc nh nhn bn quyn khc tng tnh cnh tranh. - Ri ro khi chuyn giao cng cng ngh (chuyn giao b quyt cng ngh) - Rc ri vi nhng vn lut php. - Li nhun b hn ch. - Khng phi l gii php di hn. Nhc im - S khng thch hp nu nh doanh nghip khng c li th v a im. - Chi ph vn ti cao. - Vp phi hng ro thu quan. - Khng thc hin c tt cng tc marketing do phi u thc cho cc i din nc ngoi. - B nh hng mnh bi t gi hi oi. - Ph thuc vo cc nh phn phi nc ngoi. - t hiu bit v th trng. - Thi gian phn phi di. - Li nhun t nht.

3. i l c quyn: u im: - Xm nhp nhanh vn u t t. - nh hng nhn hiu quc t mnh. - Kim sot tt hn v bn hng v hot ng so vi xut khu v bn quyn. - Khng b ph thuc vo mt nh phn phi. - S tch cc nhit tnh ca cc nh i l vi nhn hiu cao hn so vi xut khu v bn quyn. - t c li th kinh t theo qui m trong marketing, hun luyn v thu mua nguyn liu (tiu chun ho cao)

Nhc im: - S hn ch kh nng em li nhun ca doanh nghip ca nc ny sang ng h cnh tranh quc gia khc. - Kh kim sot v cht lng. - Kh khn trong vic thit lp chi nhnh mi quc gia hoc khu vc m doanh nghip mun m rng. - Cc nh i l km s ph hu khi nim chung - S nhm ln ca nc s ti. - Kh khn trong vic chm dt hp ng - C th xy ra xung t v a bn ca cc nh i l - S thch ng ca sn phm v dch v b hn ch. - Khi sn phm v dch v c cung cp t nc ngoi s gp nhng kh khn do hng ro thng mi v ri ro v t gi hi oi.

4. Vn phng i din - chi nhnh:

30

- Vn phng chi nhnh l cc vn phng nc ngoi do cc cng ty quc t hoc cng ty a quc gia thit lp. Thc t, mt cng ty kim sot trc tip nhiu nh qun tr chi nhnh hn l cc i l hoc l cc bn quyn. Cc vn phng chi nhnh cng cho cng ty c c xut hin r rng hn cc quc gia bn ngoi. Nhng khch hng tim nng cm thy c bo m hn khi mt doanh nghip c vn phng chi nhnh quc gia ca h. - Vic t cc vn phng chi nhnh i hi cc cng ty phi hiu bit r hn v th trng, vn ho ni hot ng. Bi vy, mt cng ty m m mt vn phng chi nhnh nc ngoi phi thit lp mi kinh doanh di hn hn so vi lm xut khu hoc chn i l c quyn hoc qun l bn quyn nhng ngi bip rt r th trng. Bi vy, mt s cng ty chn la cc vn phng chi nhnh v bn quyn, trong khi qun l bn quyn cung cp li vo cng ng kinh doanh a phng th vn phng chi nhnh duy tr s kim sot ca cng ty i vi ton b s qun l bn quyn ca n. 5. Lin doanh: L vic thit lp mt doanh nghip bng cch lin kt bi hai hoc nhiu doanh nghip c lp khc nhau. Vic thit lp lin doanh l cch ph bin thm nhp th trng mi. u im Nhc im: - C c nhng k nng, ngun lc b sung. - Khng cho php doanh nghip kim sot cht ch cc chi nhnh - Tip cn ti nhng hiu bit v th trng c th tn dng c nhng li th v chi ph v a im cng vi (i th cnh tranh, vn ho, ngn ng, h vic ton cu ho chng li cc i th cnh tranh. thng chnh tr v kinh t). - Ri ro trong vic kim sot cng ngh - Chia s chi ph u t v ri ro. - Phi chia s quyn hn c th dn n mu thun v xung t - Gim c ri ro b quc hu ho nhng trong vic kim sot u t v nhng mc tiu cng vi quan im v chin lc ca lin doanh. hnh thc can thip khc ca chnh ph. - S khng n nh v lu di - Trnh c hng ro thng mi. - Kh khn cho vic chm dt - Gim c chi ph vn chuyn. - Cn c s phi hp mc cao. - c s ng h ca cc nc s ti - Phi phi by nhng thng tin chin lc cho i tc. - To c hnh nh vi nc s ti. - M rng hot ng quc t chm do phi qun l nhiu. 6. S hu hon ton. L mt doanh nghip vi s hu 100% c phn. Vic thit lp cng ty 100% vn c th c thc hin bng hai cch: doanh nghip c th xy dng mt nh my mi hoc c th thn tnh doanh nghip c sn v s dng doanh nghip khuch trng sn phm ca n ti th trng . Phn loi: c 2 loi s hu hon ton - S hu hon ton thng qua xy dng mi. - S hu hon ton thng qua thn tnh. a. S hu hon ton thng qua xy dng mi. u im: Nhc im: - Tim nng li nhun cao - Tn nhiu chi ph v hng chu mi ri ro ca vic thnh lp doanh nghip nc ngoi. - S ng h ca nc s ti - Xm nhp chm v cn thi gian hnh thnh - Kim sot cc hot ng ti a nc ngoi - Bt li vi cc nh cnh tranh a phng v ngun lc v tr v - Bo v cao nht b quyt cng ngh hiu bit v th trng - Tit kim chi ph vn ti trnh c hng ro - To ra nng lc tng thm lm cnh tranh cng thng hn i hi thng mi qun l rt nhiu - Gim c nhng ri ro ca bin ng t gi - Ri ro chnh tr cao hi oi. - Khi qu trnh sn xut c thit lp c th rt kh thay i v th l gii php thiu nng ng. b. S hu hon ton thng qua thn tnh. u im: Nhc im: - Tn dng c li th v chi ph v a im - i hi lng vn u t ln nht, ri ro cao nht - Xm nhp nhanh vo th trng nc ngoi - Gp nhng rc ri ca thn tnh v sp - Nhn hiu v v tr th trng c thit lp nhp - Thn tnh c b quyt cng ngh, h thng v ngun nhn lc. - nh ng cc nh cnh tranh - Khng to ra nng lc tng thm nn khng lm cho cnh tranh cng - Kh bn li cng ty sau khi mua thng hn.

31

- C nh hng cng ng rng ln - Tim nng li nhun cao - Tit kim chi ph vn ti, trnh c hng ro thng mi - Trnh c nhng ri ro bin ng t gi hi oi

- Thng khng thi gian kim tra cng ty b thn tnh - Nhng rc ri v s chp nhn v mt chnh tr.

32

Cu 11: Vit Nam sau 5 nm gia nhp WTO ( 4 nm) Tr li:

4 nm sau khi gia nhp T chc Thng mi th gii (WTO), th 3 nm chu tc ng ca khng hong ti chnh ton cu (t nm 2008- nay), ch c duy nht mt nm (2007) l thun li, tuy nhin, nhng mt "c" v "cha c" t WTO cng bt u bc l. V thng mi, y ban Quc gia v hp tc kinh t quc t - B Cng Thng cho rng: T khi Vit Nam tr thnh thnh vin chnh thc ca WTO, thng mi Vit Nam pht trin mnh m trn c 2 hng xut nhp khu v thng mi ni a. S liu t Vin Qun l Kinh t Trung ng a ra u thng 4/2011 cho thy, nm 2007 xut khu ca Vit Nam t 48,6 t USD, tng 21,9% so vi nm 2006; tip nm 2008 xut khu t 62,7 t USD, tng 29,1% so vi nm 2007. Nm 2009, chu tc ng t khng hong ti chnh th gii, xut khu ca Vit Nam t 57,1 t USD, gim 8,9% so vi nm 2008 nhng vn cao hn nm 2006 khi Vit Nam cha vo WTO l 45,8% v nm 2010 nh gi nhiu nhm mt hng v nhu cu th gii tng tr li nn xut khu ca Vit Nam li tip tc tng trng 26,4%. Tuy nhin, kt qu ny cha c nh nhng mong mun v k vng trc , v nhp siu vn l vn "nng" cn c quan tm. C th, cng theo s liu t Vin Qun l Kinh t Trung ng a cho thy, nu nh nm 2006 Vit Nam ch nhp siu 5,5 t USD th n nm 2007 (sau hn 1 nm gia nhp WTO) nhp siu ca Vit Nam l 14,2 t USD v nm 2008 con s ny l 18 t USD, nm 2009 v 2010 mc d c nhiu bin php kim ch nhp siu nhng kt qu nhp siu vn ln lt l 12,8 v 12,6 t USD. Mc d bn cht thm ht thng mi l khng xu, n ph thuc vo tc ng ca xut hay nhp ng vai tr nh th no i vi tng trng v pht trin kinh t. Tuy nhin, cc chuyn gia cho rng, nu thm ht thng mi tip tc din ra trong nhiu nm lin s ko theo vic dch chuyn ngoi t ra nc ngoi v gy ra nhng kh khn cho vic thanh ton v tiu dng. Tch cc hn so vi xut nhp khu l s pht trin nhanh ca th trng ni a. Theo V Chnh sch thng mi a bin, B Cng Thng: K t sau khi gia nhp WTO, dch v phn phi ti Vit Nam t c mc tng trng ng k. Phn phi- bn l ng gp khong 14% GDP, s dng hn 5 triu lao ng, cao nht trong cc ngnh dch v. Mc lu chuyn hng ho bn l v dch v ca Vit Nam t nm 2006-2008 tng 25%/ nm, cao hn mc 18,3%/ nm ca giai on 2001-2005. Nm 2009 v 2010 l 2 nm c nhiu kh khn do tc ng khng hong ti chnh ton cu, nhng theo s liu thng k t Tng cc Thng k (B K hoch v u t) doanh s bn l hng ho v doanh thu dch v tiu dng ca Vit Nam vn tng ln lt l 18,6% v 24,5% (nu loi tr yu t gi th tng 12% vo nm 2009 v 14% vo nm 2010). Vit Nam cng c nh gi l mt trong nhng th trng bn l hp dn nht trn th gii. Cng vi n, sau khi gia nhp WTO, nhiu tp on bn l trn th gii t chn n Vit Nam mang theo nhng thng hiu ni ting trn th gii, to ra mt ngun cung hng ha phong ph, p ng ti a nhu cu mua sm ca ngi dn. Thng mi tiu dng c s chuyn dch c cu truyn thng sang hin i, chuyn dch t n la chn sang a la chn. V u t, theo TS Nguyn Tr Thnh- Vin ph Vin Qun l Kinh t Trung ng ti Hi tho cng b Tc ng Hi nhp kinh t quc t va din ra ti TP H Ch Minh: T khi gia nhp WTO, th gii nhn Vit Nam nh mt "min t ha". Vn u t nc ngoi (FDI) vo Vit Nam rt nhiu, tiu biu nht l nm 2007 t 20,3 t USD, gp 2 ln mc hn 10 t ca nm 2006 v nm 2008 vi con s k lc 64 t USD. Tuy nhin, mc "hp th" ngun vn FDI ny li cha c nh mong mun v vn cn qu nhiu vn cn phi bn xoay quanh cu chuyn thu ht FDI ti Vit Nam. C th, vic phn b ngun vn vo cc lnh vc khng u; hay nh cc d n FDI mi ch pht trin theo chiu rng v nhm mc ch khai thc ti nguyn,... ch cha to ra nhiu gi tr gia tng v tc lan ta cho x hi. Sau 4 nm gia nhp WTO, vi hnh nh mt Vit Nam pht trin nng ng, c tc tng trng GDP nhiu nm lin lun mc cao, thu nhp GDP bnh qun theo u ngi ca ngi dn Vit Nam cng c nhng s ci thin ng k. T 704,37 USD/ ngi vo nm 2006 n nm 2010 l 1.133,79 USD/ ngi. Vit Nam c bn thot khi nc c thu nhp thp v c cng ng quc t nh gi cao v tc xa i gim ngho. gc th ch, theo b Trn Th Hnh- Ban Nghin cu Th ch kinh t - Vin Qun l kinh t Trung ng: Sau khi gia nhp WTO, khung php l ca Vit Nam c nhng chuyn bin tch cc, mi trng kinh doanh c pht trin minh bch v bnh ng hn. Vit Nam cng c nhng ci cch th tc hnh chnh thng qua n 30 nhm gim thiu cc th tc hnh chnh..., song bn cnh vn cn nhiu vn tn ng cn c gii quyt nh cht lng v tnh n nh trong cc vn bn php lut. T nhng nh gi trn, cc chuyn gia nhn nh, sau 4 nm gia nhp WTO, nhng ch s cha kt lun xu hng hay nhng thay i t bin, nhng iu ln nht Vit Nam thu c l nhng chnh sch m ca ci cch, minh bch.

33

y l yu t gip Vit Nam nhn r v th cng nh nhng yu km ca mnh, khng theo ui tng trng cao bng mi gi thnh cng bn vng trong l trnh hi nhp tip theo./.

34