1.1.1.

Ch bn v hng ho

T thi c n thi cn i, thng mi quc t hot ng trn c s bn vhng ha, trong , kim loi (ch yu l vng v bc) l hng ha c c thnhcc khi vi chc nng lm phng tin trao i v lu thng trong nn kinh t.T r o n g t h i k u , t i n k i m l o i c c c h y u d i d n g t y h o c t h n h nhng thi hay nhng chic vng, v sau nhng pht kin tiu chun ha tin tv trng lng, cht lng kim loi v nhn mc. Nhng ng xu mang nhng duhiu v gi tr theo trng lng v cht lng kim loi, ng thi cht lng cacc ng xu c quc gia bo h. Do , h thng tin c (tin xu) to iukin cho cc giao dch v gip nhng nh bun tit kim c thi gian trong vicnhn dng, nh lng v nh gi cht lng kim loi.Trong lch s, vng v bc lun l hai kim loi c a chung c bit hnhn cc kim loi khc bi nhng c tnh ca chng p ng c nhng g mmt ng tin hng ha cn c. Khng nhng th, s chp nhn rng ri vng v bc nh l tin cn c cng c t thc t l cc kim loi ny c gi tr s dng phi tin t trong cc ngnh cng nghip v trang sc. Chnh v s thng nht gi tr ng tin theo trng lng v gi tr ca cckim loi m trong thi k ny, d tr ngoi hi khng c ngha do ng tin mi nc u c chp nhn rng ri v c th quy i theo gi tr m n cha ng.Ch bn v hng ha ny b sp do quy lut Gresham ng tinxu ui ng tin tt (Bad money drives out good money). dng tinh khit,ch bn v hng ha hot ng trn c s gi tr y ca cc ng xu, tc lgi tr tin t ca chng cng l gi tr kim loi ca ng xu. Tuy nhin, sau mtthi gian, khi cc quc gia ngy cng thng xuyn gim t trng ca vng hay bc trong cc ng xu, dn n hin tng, ng tin xu c u tin s dnghn ng tin y gi tr, y ng tin tt ny ra khi lu thng. 1.1.2.Ch ng bn v (T 1792 n na cui th k XIX)

Thi k ny d tr ngoi hi chnh thc xut hin v ti sn trong d tr ch yu l vng v bc, ch ng bn v ra i gn lin vi Lut c tin nm1792 M, khi gi tr ca ng la M c gn c nh vi vng v bc. T xut hin t l trao i c nh gia vng v bc. Tuy nhin, do gia cc quc gia,t l trao i ny l khc nhau dn n hin tng, cc quc gia ny cc ngtin c nh gi cao thp khc nhau. Vng chy ra khi nhng nc no m n b nh gi thp v chy vo nhng nc no c nh gi cao. Chnh v th, trnthc t, ch ng bn v hot ng nh ch n bn v. Tuy nhin trongthi k ny, d tr ca cc nc ch yu vn l vng v bc, ng thi l tin tca cc quc gia khc do nhng ng tin ny c m bo bng vng v bcv c chuyn i t do ra vng v bc. 1.1.3.Ch bn v vng ( T cui th k XIX n 1924) Ch bn v vng c p dng sm Anh trong hu ht th k X I X (1816) v cc nc khc vo cui th k ny. Trong ch bn v vng, gi trca cc ng tin c cc nc n nh c nh vi vng v cc ng tin csn sng trao i vi vng ti mc c nh . Chnh v th, d tr ngoi hi cacc nc trong thi k ny ch yu l vng . Xut khu v nhp khu vng gia ccquc gia c t do. Do xut hin t gi gia cc loi tin t gn lin vi bnv vng. Ngoi ra, mt trong nhng iu ng ch trong ch bn v vng l NHTW cc nc phi duy tr mt lng vng d tr trong mi quan h trc tipvi s tin pht hnh, s vng d tr ny cho php cc NHTW chuyn i tin ravng m khng gp bt c tr ngi no. Nh vy mc cung tin ca nn kinh t ph thuc hon ton vo lng vng d tr ca mt quc gia. Ngun vng ca ccquc gia c c ch yu t ngnh khai khong trong nc, ngoi ra do thng dthng mi trong thanh ton quc t.Trong thi k hong kim ca ch bn v vng (1880-1924), h thng tint th gii hot ng c trt t. Tin t ca cc quc gia

lun hot ng thng nht bn cnh nhau. Trong thi k ny, nc Anh c nh hng c bit n nn kinh tth gii cng nh c vai tr quan trng trong u t v thng mi quc t. Chnhv th bng Anh tr thnh phng tin thanh ton quc t rng ri v l ngtin chnh tronh d tr ngoi hi ca cc nc h tr bn v vng cho ng tinca nc mnh. Nhng cam kt ca chnh ph cc nc, c bit l chnh ph Anh,v vic duy tr lu di s chuyn i cc ng tin ra vng theo bn v c nh to ra lng tin vo h thng ny.Chin tranh th gii th nht n ra nm 1914 buc cc nc chm dtchuyn i ng tin ca mnh ra vng. H thng t gi c nh hot ng trong35 nm nhng ch cho h thng t gi th ni. Nguyn nhn l do trong Chintranh th gii Th nht, cc chnh ph thay i chnh sch tin t nhm ti tr cho chin tranh. Lm pht bng n cc nc chu u. Vi li th trong chintranh cng nh khng chu lm pht cao nh cc nc chu u, sc cnh tranh thng mi ca M tng ln nhanh chng. Hn na, la c chuyn i ra vngtrong khi cc ng tin khc th khng lm tng s hp dn u t vo ccti sn ghi bng la. la ngy cng tr thnh ng tin c v th trong cc giao dch quc t. Sau chin tranh, hu ht ng tin cc nc chu u tip tc b phgi v th ni so vi la.