You are on page 1of 119

CHNG 1: GII THIU V K TON QUN TR 1. K ton l g ?

K ton l 1 h thng : Cung cp thng tin cho cc i tng c lin quan Thu thp, phn loi thng tin Ghi chp Phc v cho vic ra cc Tng hp quyt nh So snh, d on v nh gi hiu qu qun l v s dng cc ngun lc ca mt t chc. i tng c lin quan Phn loi : cc nghip v kinh t pht sinh thuc phn ti sn hay ngun vn Cn c vo cc giy t no ghi chp bng tay hoc nhp liu vo cc loi s sch no Lp cc bo co bao gm : Nh qun l Nh u t ( hin ti & potential ) Cc c quan chc nng ( thu, kim ton nh nc ) Nh cung cp, khch hng i tng khc : nhn vin, sinh vin .

Ch : K ton phi gn vi cc nghip v kinh t pht sinh. Nghip v kinh t l cc s kin pht sinh nh hng n tnh hnh ti chnh ca doanh nghip. 1

V d : Nhn vin i t hng nh cung cp khng phi l 1 nghip v kinh t. Nu nhn vin i t hng nh cung cp v tr trc cho ngi bn mt s tin tnh hnh ti chnh trong doanh nghip thay i nghip v kinh t. Nu nhn vin i t hng nh cung cp, nh cung cp giao hng v doanh nghip c ngha v phi tr nghip v kinh t. Cc i tng bn ngoi quan tm n thng tin ca doanh nghip l nh u t ( khi mua c phiu ca cng ty ), cc c quan chc nng, khch hng, nh cung cp, sinh vin Cc i tng bn trong quan tm n thng tin ca doanh nghip l nh u t ( khi u t vo cng ty v gi chc v qun l trong ca cng ty ), nh qun tr, nhn vin 2. V sao li cn c k ton qun tr ? K ton ti chnh lin quan n qu trnh bo co hot ng ca 1 t chc ( DN, on th, nh nc, t chc nhn o ). Nhng thng tin ny phn nh cc nghip v kinh t pht sinh trong k qua nn s liu c tnh lch s, khng p ng nhu cu qun l ca nh qun tr bn trong DN cn c k ton qun tr. Chu trnh sn xut kinh doanh ca DN bao gm : mua vt t, hng ha sn xut bn hng. K ton ti chnh lin quan n qu trnh mua vt t, hng ha & bn hng. K ton qun tr lin quan n qu trnh sn xut, vic s dng hiu qu cc ngun lc t cc mc tiu m doanh nghip ra. 2

3. Mc tiu ca k ton qun tr : Cung cp thng tin cho nh qun l a ra cc quyt nh nhm s dng hiu qu cc ngun lc t mc tiu doanh nghip ra, t lm gia tng gi tr doanh nghip ( gi tr ca c ng ) v gia tng gi tr khch hng. Gi tr cng ty c th hin qua cc ch tiu ti chnh ( ROE, EPS ) hay khi cng ty c nh gi cao, gi tr thng hiu ln. Gia tng gi tr khch hng tc l cng ty cung cp c cc sn phm, dch v tha mn c nhu cu ca khch hng. Mi quan h gia gi tr khch hng v gi tr c ng Khng mt c ng no trong cng ty mun cng ty mnh mi lo chm sc khch hng tht tt m b qun cc c ng trong doanh nghip. Tuy nhin, gia tng gi tr c ng th mt trong nhng yu t l phi gia tng gi tr khch hng m rng u ra nhm ti a ha li nhun. Khi cng ty mun gia tng gi tr khch hng th phi to ra nhng sn phm, dch v tt hn, mt bng p hn chi ph tng. Nu doanh thu khng gia tng tng ng hoc cao hn tc tng ca chi ph li nhun gim nh hng tiu cc n gi tr ca c ng. 4. Mi quan h gia tm nhn, s mnh, mc tiu v chin lc ca cng ty - Tm nhn ( Vision ) : ci m cng ty mong mun trong tng lai mnh s t c. t c tm nhn, cng ty cn phi a ra mt s mnh tng ng. - S mnh ( Mission ) : l ci DN thc hin ph hp vi tm nhn v t c tm nhn hng ti. Tm nhn v s mnh c xc nh cng lc v h tr ln nhau. Tm nhn v s mnh kt hp vi nhau hnh thnh mc tiu chung, mc tiu tng qut v gii hn, phm vi ca mc tiu. 3

V d : i vi ngn hng th gii hn l sn phm, dch v ca ngn hng m thi, khng lin quan n sn phm, dch v ca lnh vc sn xut, thng mi. - T cc mc tiu chung, tng qut, cng ty s ra cc mc tiu c th. Sau cng ty s a ra cc chin lc ( 1 chui cc hot ng nhm to thc hin cc mc tiu ra ). - Mi quan h gia tm nhn, s mnh, mc tiu v chin lc c th hin qua s sau : S MNH MC TIU TM NHN

CHIN LC

Trong kinh doanh, chin lc: - L quan im ca doanh nghip trong vic lm th no cnh tranh. - L s cam kt thc hin 1 chui nhng hnh ng ny thay v nhng hnh ng khc t c mc tiu - L vic to ra v tr duy nht v c gi tr lin quan n nhng hot ng khc nhau.

hnh thnh chin lc, cng ty phi xc nh c : - Cng ty hot ng trong lnh vc no ? - Lm th no cnh tranh trong lnh vc cng ty kinh doanh - Cng ty nn s dng h thng v cu trc no 4

V d : Toyota Global Vision 2020 : The Being Pursued For People, Society and the Global Environment . C th thy xu hng t ra tm nhn v chin lc ca cc cng ty trn th gii hin nay u mun dnh dng n thn thin vi mi trng a ra 1 tm nhn mi m ngi ta c th nh gi cao nhm t to yu t tm l, n tng tt p cho cng chng. t c tm nhn trn, s mnh ca cng ty lm kt hp v lm cn bng gia gia ngnh t v mi trng. T tm nhn v chin lc ny, cng ty a ra cc mc tiu c th v chin lc ngn hn v di hn. 5. K ton qun tr h tr cho chin lc ca cng ty nh th no ? ng gp trong vic xy dng v thc hin k hoch chin lc ca DN Lp k hoch ( ngn hn, di hn ) Kim sot vic s dng ngun lc cng ty c hiu qu khng

ng gp ci thin li th cnh tranh ca doanh nghip Chi ph thp Sn phm khc bit

6. Phn bit k ton ti chnh v k ton qun tr Ging nhau : u l 1 b phn ca k ton nn quan tm n ti sn, ngun vn, qu trnh kinh doanh. S dng h thng ghi chp ban u ca k ton. Th hin trch nhim qun l. 5

Truyn thng tin cho nh qun l. Khc nhau :

Cc tiu thc K ton ti chnh so snh L k ton thu nhn, x l v cung cp thng tin cho nhng ngi trong ni b DN s dng, gip cho vic a ra cc quyt nh vn hnh cng vic kinh doanh v vch k hoch cho tng lai ph hp vi chin lc v sch lc kinh doanh. K ton qun tr

L k ton thu nhn, x l v cung cp thng tin lin quan n qu trnh hot Khi nim ng ca DN cho ngi qun l v nhng i tng ngoi DN, gip h ra cc quyt nh ph hp vi mc tiu m h quan tm.

Nhng ngi s dng thng tin ch yu

Cc c nhn, t chc bn trong v bn ngoi DN.

Cc cp qun l ni b khc nhau.

Mc tiu

nh gi, kim sot hot ng ca doanh nghip

S dng hiu qu cc ngun lc t cc mc tiu m doanh nghip ra. i hi tnh kp thi cao hn tnh chnh xc.

Yu cu thng tin

i hi tnh chnh xc, khch quan.

Thng tin ti chnh xut pht Ngun thng tin t cc nghip v kinh t pht sinh trong doanh nghip

Thng tin ti chnh v phi ti chnh ( sn phm c hi lng khch hng khng ...)

- Phn nh qu kh

- Th hin qu kh - hin ti tng lai ( ch yu l hng

c im ca thng tin - Tun th cc nguyn tc k ton. - Biu hin di hnh thi gi tr. Phm vi bo co Ton doanh nghip

v tng lai ) - Linh hot, kp thi v khng quy nh c th. - Biu hin di hnh thi gi tr v vt cht. Tng b phn - Bo co tnh hnh cung Bo co ti chnh nh nc quy nh cp, d tr vt t, hng ha - Bo co tin sn xut, chi ph, gi thnh - Bo co v tnh hnh bn hng, gi vn, chi ph bn hng, doanh thu Thng xuyn ( khi nh qun tr cn th lp bo co ) Khng c 7

Cc bo co k ton ch yu

- Bng Cn i k ton - Kt qu kinh doanh - Lu chuyn tin t - Thuyt minh BCTC

K hn lp bo co Tnh php lnh

nh k ( thng, qu, na nm, nm ) C

7. Phn bit K ton qun tr & Phn tch ti chnh doanh nghip Ging nhau : nh gi v a ra cc quyt nh s dng hiu qu cc ngun lc. Khc nhau : PTTCDN l 1 mng ca k ton qun tr. N s dng ch K ton qun tr

yu cc BCTC, cn c vo nhng s kin xy ra ri. hng v tng lai Nghin cu cc s nghip v kinh t pht sinh trong mt nhiu hn, lp k chui thi gian thy c xu hng ca DN, t a ra hoch s dng hiu quyt nh ci thin tnh trng hin ti ca cng ty. qu ngun lc.

8. Mi quan h gia cc chc nng qun l vi qu trnh k ton qun tr

Cc chc nng qun l Xc nh mc tiu 1 2 Lp k hoch 3 4 T chc thc hin 5

Qu trnh k ton qun tr Thit lp cc ch tiu kinh t

D ton

Thu thp kt qu thc hin

Kim tra nh gi Ra quyt nh

Son tho bo co v thc hin

9. Cc phng php nghip v trong k ton qun tr - Thng tin phi so snh c ( quan trng nht ) - Phn loi chi ph - Thit k thng tin di dng phng trnh / th.

10. Ti sao k ton qun tr phi quan tm n thng tin phi ti chnh ? Cc vn phi ti chnh nh qun tr doanh nghip, qun tr ri ro, k hoch kinh doanh, vic tun th cc quy nh php lut hin hnh, c cu b my nhn s, b phn kim sot ni b, trnh & kinh nghim ca ngi qun l, lnh vc hot ng ch yu, th phn trn th trng, quan h vi cc t chc tn dng khc, nh gi ca cc i tc & khch hng, Thng tin phi ti chnh h tr cho cc cp lnh o ra quyt nh chnh xc, kp thi. Thng tin v tnh hnh chnh sch thng mi, chit khu thanh ton ca nh cung cp gip doanh nghip c k hoch mua hng hp l v m bo ngun cung nguyn vt liu sn xut khng b gin on. Thng tin v tnh hnh th trng, i th cnh tranh gip doanh nghip c k hoch marketing hp l to s khc bit v sn phm.

Thng tin phi ti chnh h tr cho cc cp lnh o kim sot v nh gi hot ng doanh nghip. nh gi s hi lng ca khch hng i vi sn phm, dch v s dng Bng kho st ( Questionaire ). 9

Cng ty mun m rng kinh doanh, tng doanh thu th kim sot khu R&D thc hin nh th no hoc kim sot vic nhn vin c tham gia y cc lp nng cao trnh hay khng. 11. Ti sao nh qun tr cc cp khc nhau li cn nhng thng tin k ton qun tr khc nhau ? Cung cp cc thng tin ph hp cho tng cp qun l v mi cp qun l phi a ra quyt nh. Quyt nh ca mi cp khc nhau. Cp tc nghip: cn nhng thng tin k ton xy ra hng ngy kim sot v ci tin hot ng ti b phn do h qun l. V d: i vi b phn bn hng lp hn mc tn dng cho khch hng, b phn tc nghip cn thng tin v khch hng giao dch nhiu hay t, quy m ca cng ty khch hng, t h tr cho cp trung ra quyt nh. Cp trung: cn nhng thng tin ca k ton qun tr gim st v a ra quyt nh v cc ngun lc nh nguyn vt liu, vn u t, sn phm, dch v v khch hng ... Cp chin lc: cn nhng thng tin v tnh hnh pht trin ca cng ty trong tng lai, trin vng v kh nng pht trin sn phm trong di hn thc hin cc mc tiu di hn. Trnh s trng lp thng tin v s dng hiu qu hn cc ngun lc ca doanh nghip nhm t c cc mc tiu m doanh nghip ra.

Bi tp : Xc nh thng tin k ton qun tr c th h tr cho gim c a ra quyt nh trong tnh hung sau: Gim c marketing xem xt c nn nghin cu v m rng sn phm mi hay khng . 10

Thng tin ti chnh : Doanh thu, chi ph, li nhun d kin ca sn phm mi. Khi p dng cng ngh mi th cng ty c ngun lc vn hnh hay khng. Thng tin phi ti chnh: Nhu cu ca sn phm mi trn th trng Tnh hnh cnh tranh trn th trng Sn phm mi c nh hng n cc sn phm hin ti ca cng ty hay khng.

CHNG 2 : CHI PH V PHN LOI CHI PH 1. Chi ph : - Nhng hao ph b ra trong k ( tiu tn ngun lc ca doanh nghip ) - Biu hin bng tin ( chi tin hay khng chi tin ) - t mc tiu ca doanh nghip K ton chi ph truyn thng ==> phn b chi ph cho tng hot ng ==> lm rt nhanh nhng thiu chnh xc. K ton chi ph hin i ( Activity based costing ) : chi ph pht sinh thuc vo hot ng no th phn b theo tiu thc ca hot ng ==> cch lm ny chnh xc hn nhng li phc tp. V d: 11

Chi ph nguyn vt liu trc tip pht sinh t hot ng sn xut ==> phn b chi ph nguyn vt liu trc tip theo s lng sn phm sn xut. Chi ph bo tr phn b theo s gi my chy. 2. Phn loi chi ph

Phn loi chi ph theo mi quan h vi thi k xc nh kt qu kinh doanh Chi ph sn phm ( ton b nhng chi ph gn lin vi qu trnh sn xut sn phm hoc qu trnh mua hng ) : 621, 622, 627 154 155 Gi vn hng bn. Chi ph sn phm, khi mt i th n chuyn thnh 1 sn phm trong doanh nghip. Chi ph thi k : cc chi ph pht sinh trong k hch ton v em li li ch trong k . Chi ph thi k, ngay t khi pht sinh c coi l ph tn trong k, khi tiu tn n cng khng to ra 1 sn phm c th no trong doanh nghip v v vy, chng s c tnh y trn bo co thu nhp ca n v - cho d hot ng ca n v mc no i na 641, 642

Chi ph qung co l chi ph thi k ( n lm gia tng s nhn bit ca khch hng tng doanh thu, nhng khng th hin thnh 1 sn phm c th ). Cch phn loi ny nhm d on chi ph ca sn phm v d on gi vn hng bn cho bo co kt qu kinh doanh ca doanh nghip. Phn loi chi ph theo chc nng hot ng Chi ph trong sn xut : 621, 622, 627 Chi ph ngoi sn xut : 641, 642 12

Chi ph nguyn vt liu trc tip l b phn nguyn vt liu c bn cu to nn thc th ca sn phm - gi l vt liu chnh, nh: st, thp, g, vi... Ngoi ra trong qu trnh sn xut cn pht sinh nhng loi nguyn vt liu c tc dng ph, kt hp vi nguyn vt liu chnh to ra sn phm, lm tng cht lng ca sn phm, to ra mu sc, mi v hoc lm rt ngn chu k sn xut ca sn phm chng c gi l vt liu ph. Chi ph nguyn vt liu trc tip c tnh thng vo chi ph sn xut sn phm. Ngoi ra, trong qu trnh sn xut cn pht sinh nhng loi nguyn vt liu khng tham gia trc tip vo qu trnh sn xut, khng cu thnh nn thc th ca sn phm. Nhng loi nguyn vt liu ny c gi l nguyn vt liu gin tip v v chng c s dng chung trong phn xng phc v cho qu trnh sn xut nn c tnh l mt phn ca chi ph sn xut chung. Chi ph nhn cng trc tip Nhn cng trc tip l nhng ngi cng nhn trc tip sn xut ra sn phm, sc lao ng ca h c hao ph trc tip cho s sn phm m h sn xut, do v nguyn tc, chi ph nhn cng trc tip c tnh trc tip vo chi ph ca sn phm sn xut. Kh nng v k nng ca lao ng trc tip s nh hng n s lng v cht lng ca sn phm sn xut. Chi ph nhn cng trc tip bao gm tin lng phi tr cho cng nhn trc tip sn xut v cc khon trch theo tin lng ca cng nhn sn xut. Tham gia vo qu trnh sn xut, ngoi cng nhn trc tip cn c mt s lao ng khc nhm phc v hoc to iu kin thun li cho hot ng sn xut ca lao ng trc tip. Nhng lao ng ny gi l lao ng gin tip. Lao ng gin tip tuy khng trc tip sn xut ra sn phm nhng li khng th thiu c trong qu trnh t chc sn xut. V d: h l th bo tr my mc thit b sn xut, nhn vin qun l phn xng, nhn vin gim st .... 13

Chi ph lao ng gin tip khng th tnh chnh xc cho tng sn phm c th m s c coi l mt phn ca chi ph sn xut chung. Chi ph sn xut chung bao gm ton b chi ph pht sinh phn xng sn xut ngoi 2 loi chi ph trc tip ni trn. Theo , chi ph sn xut chung bao gm: chi ph nguyn vt liu gin tip, chi ph nhn cng gin tip, chi ph khu hao ti sn c nh, chi ph sa cha, bo dng my mc thit b, chi ph dch v mua ngoi ... Trn phm vi ton doanh nghip cng pht sinh cc khon chi ph tng t nh vy, nhng khng gn vi qu trnh sn xut m gn vi qu trnh qun l chung v qu trnh tiu th sn phm nn chng khng c coi l mt phn ca chi ph sn xut chung. Ch c nhng chi ph gn lin vi hot ng ti phn xng sn xut mi c xem l chi ph SXC.

Direct Materials Material Costs Indirect Material

Raw materials expenses

Overhead ( chi ph gin tip ng gp Others vo ga thnh sn phm )

Indirect Labour Labour Costs Direct Labour Labour expenses 14

Chi ph bn hng bao gm ton b cc khon chi ph pht sinh cn thit m bo vic thc hin cc n t hng, giao sn phm cho khch hng nh cc loi chi ph vn chuyn, bc d sn phm i tiu th; chi ph v bao b ng gi; lng phi tr cho nhn vin bn hng v cc khon trch theo tin lng ca h; chi ph khu hao ti sn c nh; tin hoa hng bn hng; chi ph lin quan n vic tn tr thnh phm, hng ha trong kho. Chi ph qun l doanh nghip bao gm ton b cc khon chi ph chi ra phc v chung cho qun l sn xut kinh doanh, qun l hnh chnh v cc khon chi ph c tnh cht chung cho ton doanh nghip. Thuc loi ny gm c: chi ph cho nhn vin qun l; chi ph vt liu, dng c, dng cho qun l; chi ph khu hao ti sn c nh dng chung cho ton doanh nghip; chi ph dch v mua ngoi ( in, nc, in thoi ...); chi ph v vn phng phm, tip tn, hi ngh; chi ph o to cn b .... 2 loi chi ph ngoi sn xut ny xut hin tt c cc loi hnh doanh nghip nh doanh nghip sn xut, thng mi, du lch, dch v ....

Phn loi chi ph theo tnh thch hp cho vic ra quyt nh Chi ph kim sot c ( nhng chi ph m doanh nghip c quyn quyt nh n pht sinh hay khng pht sinh) chi ph phc v cho hot ng sn xut, kinh doanh ( 621, 622, 627, 641, 642 ) Chi ph khng kim sot c: Chi ph thu ( chi ph bt buc theo lut nh ) Trong mt s trng hp, DN khng kim sot c gi th trng.

15

V d: Ti mt ca hng bn l, ngi qun l ca hng c th d tnh c khon chi ph tip khch pht sinh trong k ca ca hng, nhng chi ph nhn cng trc tip sn xut ra mt n v hng ha m ca hng anh ang bn li l nhng chi ph khng kim sot c i vi cp qun l ca anh ta. Chi ph khc bit ( Chi ph chnh lch ) y l cch thc thu thp thng tin nhanh v chi ph ra quyt nh v khng phi tt c cc chi ph lin quan n 2 d n u c thu thp. Ch nhng chi ph khc nhau gia 2 d n, phng n mi c thu thp, cn nhng chi ph ging nhau th khng cn thu thp s liu. V d: DN ang cn nhc gia 2 phng n: bn hng i l hay bn hng ti doanh nghip. Gi nh doanh thu ca 2 phng n ny l nh nhau. Khi ta s xem xt chi ph khc bit ca 2 phng n. - Chi ph khu hao l chi ph khc bit ( i l khng c khu hao, doanh nghip c khu hao ). - Chi ph hoa hng ( la chn phng thc bn hng i l th doanh nghip s c chi ph hoa hng tr cho i l cn bn hng ti DN th chi ph hoa hng = 0 ) ... M hnh nh sau : Bn hng i l Doanh thu Nhng khon mc chi ph ging nhau Chi ph khc bit A Bn hng ti doanh nghip Doanh thu Nhng khon mc chi ph ging nhau Chi ph khc bit B 16

Li nhun = Doanh thu Chi ph khc bit A

Li nhun = Doanh thu Chi ph khc bit B

V doanh thu ca 2 phng n trong trng hp ny l nh nhau nn phng n no c chi ph chnh lch khc bit nh nht s c chn.

Chi ph chm ( sunk cost ) l nhng khon chi ph c chi ra trong qu kh. y l khon chi ph khng thay i cho d phn ti sn i din cho chi ph , ang v s c s dng nh th no, hoc khng c s dng. Hay ni cch khc, chi ph n, ln l loi chi ph m doanh nghip s phi gnh chu - bt k la chn phng n hoc hnh ng no. Chi ph chm tn ti mi phng n nn khng c tnh chnh lch v khng phi xt n khi so snh la chn phng n, hnh ng ti u.

V d 1 : Chi ph R & D d n trc khi tm nh u t. Nu d n thnh cng Chi ph R & D a vo chi ph ca d n. Nu d n khng thnh cng Chi ph R & D l chi ph chm, doanh nghip khng c a vo chi ph ca d n m phi t mnh gnh ly. V d 2 : My mc mua v, nu khng s dng khu hao l chi ph chm.

Chi ph c hi : li ch LN NHT b mt i khi thc hin d n ny m khng thc hin d n kia.

Tng chi ph = Chi ph thc s b ra + Chi ph c hi

17

Phn loi chi ph theo cch ng x ca chi ph ( s bin ng ca chi ph khi mc hot ng thay i ) Bin ph : l chi ph xt v mt TNG S nh ph : l chi ph xt v mt thay i T L THUN vi s bin ng TNG S s KHNG THAY I ca mc hot ng. Cng thc tnh: y = a.x ( a: bin ph n v, x: mc hot ng ) Bin ph c mc hot ng tng ng l s lng sn phm sn xut 621, 622, chi ph khu hao theo s lng sn phm. Bin ph c mc hot ng tng ng l s lng sn phm tiu th chi ph khuyn mi, chi ph lng nhn vin bn hng ( tnh theo sn phm ), chi ph bao b, vt liu, cng c dng c, chi ph vn chuyn bn hng. Bin ph c mc hot ng tng ng l doanh thu hoa hng bn hng, lng nhn vin bn hng Bin ph c mc hot ng tng ng l s gi my chy 622, chi ph lng nhn vin bo tr, lng nhn vin gim st sn xut. nh ph khng bt buc l nhng nh ph c bn cht ngn hn & c th thay i trong tng k d ton ca DN, do hnh ng ca nh qun tr quyt nh nh ph ny trong tng k kinh doanh ( Qung co, R & D, chi ph dng c sn xut, chi ph SXC bng tin khc ) 18 Cng thc tnh: y = b nh ph bt buc : nhng chi ph c lin quan n my mc thit b, nh xng, c s h tng, chi ph ban qun l, chi ph lng vn phng ==> c bn cht lu di v khng th ct gim n khng, cho d mc hot ng gim xung hoc khi sn xut b gin on. khi mc hot ng thay i trong ngn hn.

Chi ph hn hp ( MC ): Chi ph m thnh phn ca n bao gm c yu t nh ph v bin ph. Cng thc tnh: y = a.x + b

mc hot ng cn bn, chi ph hn hp thng th hin cc c im ca nh ph. y l nhng chi ph ti thiu duy tr, phc v v gi dch v lun tnh trng sn sng phc v. mc hot ng vt qu mc cn bn, chi ph hn hp th hin cc c im ca bin ph. Yu t kh bin ny bin thin t l thun vi mc s dng vt nh mc. Chi ph in thoi c th xem l chi Chi ph in l chi ph hn hp : ph hn hp trong phn nh ph l in dng cho sn xut bin ph chi ph thu bao, phn kh bin l chi ph tnh trn thi gian gi. in phc v cho an ninh, qun l nh ph

Bin ph cp bc l nhng loi chi ph khng bin ng lin tc so vi s bin ng lin tc ca mc hot ng. Mc hot ng phi t n mt mc no mi dn n s bin ng v chi ph. Bin ph cp bc cng ging nh chi ph hn hp, n c nh trong 1 phm vi ph hp, sau tng ln 1 mc mi v gi nguyn c nh mc ny. Chi ph

Mc hot ng 19

V d: Tin lng ca th bo tr my mc thit b. Th bo tr thng nhn lng theo thi gian, do khi s lng sn phm c sn xut ra tng ln th cng vic ca h cng nhiu ln nhng tin lng th vn gi nguyn, n mt mc hot ng no s tng lng cho h v mc hot ng vn tip tc tng ln trong khi ngi th bo tr my mc vn gi nguyn mc lng cho n ln tng sau .

Ch : C nhng chi ph m ty theo trng hp m n l VC, FC, hoc MC.

Chi ph in thoi tr trc bin ph Chi ph in thoi tr sau hoc c nh chi ph hn hp. i vi chi ph in thoi c nh th trong 27.000 ng tin thu bao c php gi ti a bao nhiu cuc gi ( nu gi t hn s cuc gi ti a th vn ng tin 27.000 ng ) cn nu gi qu s cuc gi cho php th phi ng tin cho s cuc gi vt trn 1 n gi.

Chi ph khu hao theo phng php ng thng nh ph Chi ph khu hao theo s lng sn phm bin ph, bi v: Nguyn gi Khu hao = * S lng SP sn xut trong k

Tng SP sn xut theo thit k/ c tnh Qung co lm theo kiu tc thi : nh ph khng bt buc. Chi ph qung co trong hp ng di hn : nh ph bt buc.

20

Phn loi chi ph theo cch ng x ca chi ph nhm: - Phc v cho vic ra quyt nh, lp k hoch v d ton ngn sch - nh gi c hi ri ro hot ng kinh doanh v kim sot chi ph

Chi ph Y = a.x + b ( Chi ph hn hp ) Y = a.x ( Bin ph ) Y = b ( nh ph )

Mc hot ng TH BIU DIN NH PH, BIN PH V CHI PH HN HP

Ch : ng Y = b khng th ko di n v cng, bi v quy m ca cng ty, cng sut hot ng ca my mc thit b s lm thay i FC. BNG TNG HP MI QUAN H GIA BIN PH, NH PH V MC HOT NG TNG NG Mc hot ng Tng Gim nh ph Tng s (TFC) n v (AFC) Khng i Khng i Gim Tng Bin ph Tng s (TVC) Tng Gim n v (AVC) Khng i Khng i 21

V d : Cc chi ph pht sinh ti 1 cng ty may, vi mi khon mc chi ph, hy ch r n bao gm nhng chi ph no? Bit cng ty tnh khu hao theo phng php ng thng v tnh lng nhn vin may theo lng sn phm. Ngoi ra lng nhn vin sa my v lng nhn vin bn hng l c nh.

1. Bin ph 2. nh ph 3. Chi ph thi k 4. Chi ph sn phm 5. Chi ph qun l 6. Chi ph bn hng 7. Chi ph NVL trc tip 8. Chi ph nhn cng trc tip 9. Chi ph sn xut chung 10.Chi ph sn xut

a. Chi ph vi may o b. Lng nhn vin may o c. Chi ph lp t bng hiu mi d. Tin lng nhn vin sa my e. Chi ph in b phn may f. Tin lng nhn vin bn hng g. Chi ph khu hao my may h. Chi ph thu nh xng i. Chi ph vn phng j. Chi ph qung co

1 a, b, e 6 f, j

2 c, d, f, g, h, i 7a

3 c, f , i, j 8b

4 a, b, d, e, g, h 9 d, e, g, h

5i 10 d, e, g, h 22

3. Xc nh cng thc tnh chi ph a. Phng php im cao - im thp t y = ax + b ( x: mc hot ng, y: chi ph )

Ti im cao nht : a. x max + b = y max


Ti im thp nht :

a. x min + b = y min

Gii h phng trnh trn tm c a ( bin ph n v ) v b ( nh ph )

b. Phng php bnh phng ti thiu t y = ax + b ( x: mc hot ng, y: chi ph, n: s ln xut hin ca mc hot ng )

Gii h phng trnh trn tm c a ( bin ph n v ) v b ( nh ph )

Chi ph nhn cng trc tip S gi lao ng trc tip

S gi lao ng trc tip S lng sn phm sn xut ( sn phm )

Chi ph cho 1 gi lao ng nh mc thi gian lao ng ( gi/ sn phm )

23

Bo co thu nhp theo chc nng hot ng ca chi ph / Bo co truyn thng Cc ch tiu Doanh thu Tr : Gi vn hng bn Li nhun gp Tr : Chi ph hot ng ( CPBH & QLDN ) Li nhun thun ( EBIT ca hot ng KD chnh ) Bo co thu nhp theo s d m ph ( ng x ca chi ph ) / Bo co trc tip n v ( $ ) Gi bn n v GVHB + Chi ph bao Tng bin ph / b + Lng nhn vin bn hng ( sn phm ).. S lng sn phm tiu th CPBH & QLDN n v * S lng sn phm sn xut S tin ( $ ) Gi bn * S lng tiu th Chi ph SX * S lng tiu th T trng ( % ) 100 GVHB / Doanh thu

Cc ch tiu Doanh thu Tr : Bin ph - GVHB - Bin ph vn chuyn - Bao b .... S d m ph Tr : nh ph - Qung co - nh ph vn chuyn.. EBIT

S tin ( $ )

T trng(%) 100

Bin ph / Doanh thu

Qung co + Khu hao ng thng + nh ph vn chuyn .....

24

CHNG 3: PHN TCH MI QUAN H C V P

I.

Khi nim

Phn tch mi quan h C V P l phn tch mi quan h nhn qu gia Cost ( Chi ph ) Volume ( Khi lng ) Profit ( Li nhun ). Ni cch khc, y l k thut nh gi nh hng ca thay i v chi ph sn lng i vi li nhun.

II.

ngha

Phn tch mi quan h C V P c ngha v cng quan trng trong vic khai thc kh nng tim tng ca cng ty, l c s a ra cc quyt nh nh: chn dy chuyn sn xut, nh gi sn phm, chin lc bn hng.

III.

Yu cu

Phn tch mi quan h gia Chi ph Khi lng Li nhun l phn tch trong ngn hn, do chng ta phi chp nhn mt s gi thuyt sau y: Ch s gi c khng thay i. Chi ph phi phn loi chnh xc thnh bin ph v nh ph. Mi quan h gia chi ph v thu nhp i vi mc hot ng l mi quan h tuyn tnh. Cc yu t tc ng n qu trnh kinh doanh khng i. Kt cu hng bn khng thay i. Doanh nghip p dng phng php tnh gi trc tip.

25

IV.

Ni dung phn tch

1. Cc nhn t nh hng n li nhun

Nhn t - S lng sn phm tiu th ( Q ) - n gi bn sn phm ( P ) - Bin ph n v sn phm ( AVC ) - Tng s nh ph trong k ( TFC )

Tc ng Lm cho li nhun bin i cng chiu

Lm cho li nhun bin i ngc chiu

Cng ty sn xut nhng mt hng c t - Kt cu hng bn trng s d m ph ln th s thu c nhiu li nhun

2. Contribution Margin ( S d m ph ): l phn cn li sau khi ly doanh thu trang tri cho bin ph. S d m ph trc tin phi trang tri cho nh ph, sau mi hnh thnh nn li nhun trc thu v li vay. Nu s d m ph khng trang tri cho nh ph, doanh nghip s b l.

S d m ph = TR TVC = ( P AVC ) * Q S d m ph n v = P AVC 26

3. Contribution Margin Ratio ( T l s d m ph ): l t l gia s d m ph v doanh thu.

T l s d m ph = S d m ph / Doanh thu = ( Doanh thu Bin ph ) / Doanh thu = ( Gi bn n v Bin ph n v ) / Gi bn n v

a. ngha ca t l s d m ph ( CMR = 1

100 ng doanh thu thun phi chi tr cho bao nhiu ng bin ph. T l s d m ph cng ln th TVC/ TR cng nh => doanh nghip cng s dng hiu qu bin ph. b. ng dng ca t l s d m ph

EBIT = TR TVC FC =

* TR

FC

EBIT mi = T l s d m ph * Doanh thu mi FC

EBIT = T l s d m ph * ( TR1 TR0 ) = T l s d m ph * ( Q1 Q0 ) * P

27

Nu doanh thu tng ( gim ) mt lng, th li nhun s tng thm ( gim xung ) mt lng bng doanh thu tng thm ( gim xung ) nhn vi t l s d m ph. Kt lun trn ch ng khi nh ph khng thay i. V d: Trong thng 1/2011, doanh thu l 250.000 ng, bin ph l 150.000 ng, nh ph l 60.000 ng. Trong thng 2/2005, doanh thu l 275.000 ng th EBIT tng bao nhiu ?

T l s d m ph = ( 250.000 150.000 ) / 250.000 = 40% EBIT1 = 40% * 275.000 60.000 = 50.000 Cch 1 EBIT0 = 250.000 150.000 60.000 = 40.000 EBIT = 50.000 40.000 = 10.000

Cch 2

T l s d m ph = ( 250.000 150.000 ) / 250.000 = 40% EBIT = ( 275.000 250.000 ) * 40% = 10.000

4. Kt cu chi ph : l t l tng i ca tng bin ph v tng nh ph trn tng s chi ph. a. Tm hiu kt cu chi ph lm g ? Mc ch : Xc nh ri ro trong hot ng kinh doanh ca n v. DN c nh ph chim t trng ln, bin ph chim t trng nh th t l s d m ph ln, nu tng ( hoc gim ) doanh thu th li nhun tng ( hoc gim ) nhiu hn. V vy, nu gp iu kin kinh doanh thun li, khi doanh thu tng th li nhun s tng nhanh v ngc li. 28

DN c nh ph chim t trng nh, bin ph chim t trng ln th t l s d m ph nh, nu tng ( hoc gim ) doanh thu th li nhun tng ( hoc gim ) chm hn. V vy, nu gp iu kin kinh doanh thun li, khi doanh thu tng th li nhun s tng chm v ngc li.

b. Cc nhn t nh hng n kt cu chi ph c im kinh doanh ca sn phm trong tng lai Sn phm ang trong giai on suy thoi => DN s khng u t sn phm na, m tp trung qung co, khuyn mi lm tng c cu ca nh ph trong tng chi ph. Nhng ngnh kinh doanh sn phm, dch v nu c xu hng, trin vng pht trin trong tng lai th ngi ta sn sng b lng vn u t ln vo ( v d: resort ) Tnh ma v ca mt hng kinh doanh Thng thng, nhng sn phm c tnh ma v cao => c cu ca nh ph trong tng nh ph gim. Tuy nhin, ngnh kinh doanh khch sn mang tnh ma v nhng t trng FC vn cao v doanh s tng nhanh trong nhng lc cao im c kh nng b p ht tt c nh ph trong nhng ma vng khch. Tnh cch ca nh qun l Nh u t mo him th h s u t FC nhiu hi vng li nhun tng cao. 29

5.

ng dng bo co thu nhp theo s d m ph phn tch kch bn

Li nhun thun = Doanh thu - Bin ph - nh ph Trong : Doanh thu = P1 * Q1 P0 * Q0 Bin ph = V1 * Q1 V0 * Q0 Li nhun thun mi = Li nhun thun trc khi thay i + Li nhun thun

V d: C s liu v hot ng sn xut v kinh doanh ti cng ty Thy Lin vi sn phm laptop hiu 3 con g trong thng 9 nh sau : sn lng sn xut v tiu th 10.000 sn phm, vi gi bn 5$ / sn phm, bin ph 3$ / sn phm, nh ph trong thng 17.500 $. Kch bn 1 : D on nhu cu th trng thay i Qua hot ng marketing, cng ty d on sn lng bn trong thng ti tng 5%. Trong iu kin cc yu t khc khng i, cng ty nn thc hin phng n ny hay khng ? Bi gii: Doanh thu = P1 * Q1 P0 * Q0 = 5 * 10.000 * 1,05 5 * 10.000 = 2.500 Bin ph = V1 * Q1 V0 * Q0 = 3 * 10.000 * 1,05 3 * 10.000 = 1.500 nh ph = 0 Li nhun thun = 2.500 1.500 = 1.000 > 0 Cng ty nn thc hin kch bn ny. 30

Kch bn 2: Thay i nh ph v sn lng sn phm tiu th Cng ty hi vng nu tng thm chi ph qung co mi thng 3.000 $ th doanh thu s tng 20% ( gi bn khng i ). Trong iu kin cc yu t khc khng i, cng ty nn thc hin phng n ny hay khng ? Bi gii: Doanh thu tng 20% ( gi bn khng i ) P1 = P0 = 5 $ / sn phm , Q1 = 10.000 * ( 1 + 20% ) = 12.000 Doanh thu = P1 * Q1 P0 * Q0 = 5 * 12.000 5 * 10.000 = 10.000 Bin ph = V1 * Q1 V0 * Q0 = 3 * 12.000 3 * 10.000 = 6.000 nh ph = 3.000

Li nhun thun = 10.000 6.000 3.000 = 1.000 > 0

Vic tng chi ph qung co ==> lm tng mc nhn bit ca khch hng i vi sn phm v thng hiu ca cng ty ==> lm gia tng sn lng tiu th, t gia tng li nhun hin ti ca cng ty.

Cng ty nn thc hin kch bn ny ( y l mt trong nhng phng n c khuyn khch s dng ).

Kch bn 3 : Thay i bin ph v sn lng sn phm tiu th 3.1. Do tnh hnh khan him nguyn vt liu nn cng ty s dng vt liu thay th, do bin ph n v gim 1 $/ sn phm. Cn gi bn vn khng i. Cng ty d kin sn phm tiu th gim 10%. Cng ty Thy Lin c nn chn phng n ny khng ? 31

P1 = 5 P0 = 5 FC1 = 17500

Q1 = 9.000 Q0 = 10.000

AVC1 = 2 AVC0 = 3 FC0 = 17500

Doanh thu = P1 * Q1 P0 * Q0 = 5 * 9.000 5 * 10.000 = - 5.000 Bin ph = V1 * Q1 V0 * Q0 = 2 * 9.000 3 * 10.000 = - 12.000 nh ph = 0

Li nhun thun = 5.000 ( - 12.000 ) = 7.000 > 0

Nhn xt: Cng ty s dng nguyn vt liu thay th khin cho sn lng tiu th gim, iu chng t th trng khng a chung sn phm lm t loi nguyn vt liu ny. Cng ty cn cn c vo chu trnh sng ca sn phm a ra quyt nh c nn la chn phng n ny hay khng ? Nu mc tiu cng ty l m rng th trng, xt v lu di th khng nn la chn phng n ny ( tuy lm gia tng li nhun nhng li khng p ng ph hp nhu cu, s thch tiu dng ca khch hng ). Nu sn phm gn n thi k suy thoi, cng ty tm mi cch nhm gia tng doanh thu, li nhun th chp nhn phng n ny.

3.2.

Cng ty d kin vo thng 10 thc hin chnh sch khuyn mi: khch hng mua mt sn phm A th c tng mt mn qu tr gi 0,15 $. Nu thc hin chnh sch ny th s lng sn phm tiu th d kin tng 10%. Cng ty c nn thc hin chnh sch ny hay khng ? 32

P1 = 5 P0 = 5 FC1 = 17500

Q1 = 11.000 Q0 = 10.000

AVC1 = 3,15 AVC0 = 3 FC0 = 17500

Doanh thu = P1 * Q1 P0 * Q0 = 5 * 11.000 5 * 10.000 = 5.000 Bin ph = V1 * Q1 V0 * Q0 = 3,15 * 11.000 3 * 10.000 = 4.650 nh ph = 0

Li nhun thun = 5.000 4.650 = 350 > 0 Cng ty nn thc hin kch bn ny ( y l mt trong nhng phng n c khuyn khch s dng ).

Kch bn 4: Thay i gi bn, bin ph v sn lng tiu th Do tnh hnh khan him nguyn vt liu nn bin ph n v tng ln 3,1 $/ sn phm v cng ty quyt nh tng gi bn ln 5,2 $ / sn phm v v vy khi lng tiu th gim ch cn 9.000 sn phm. Cng ty c nn chn phng n ny khng ?

Bi gii: Doanh thu = P1 * Q1 P0 * Q0 = 5,2 * 9.000 5 * 10.000 = - 3.200 Bin ph = V1 * Q1 V0 * Q0 = 3,1 * 9.000 3 * 10.000 = - 2.100 nh ph = 0

Li nhun thun = - 3.200 ( - 2.100 ) = - 1.100 < 0 Cng ty khng nn thc hin kch bn ny. 33

Kch bn 5: Thay i nh ph, gi bn v sn lng tiu th Cng ty Thy Lin d nh thng ti gim gi bn 0,3 $ / sn phm v tng cng qung co thm 2.000$. Vi kch bn ny, d on khi lng tiu th s tng thm 40%. Cng ty c nn thc hin phng n ny hay khng ? Bi gii: Doanh thu = P1 * Q1 P0 * Q0 = 4,7 * 10.000 * 1,4 5 * 10.000 = 15.800 Bin ph = V1 * Q1 V0 * Q0 = 3 * 10.000 * 1,4 3 * 10.000 = 12.000 nh ph = 2.000 Li nhun thun = 15.800 12.000 2.000 = 1.800 > 0 Phng n ny gim gi bn ==> lm gia tng gi tr cho khch hng. Tng chi ph qung co ==> cung cp thng tin v sn phm cho khch hng nhiu hn ==> lm gia tng gi tr cho khch hng.

Cng ty nn thc hin kch bn ny ( y l mt trong nhng phng n c khuyn khch s dng ).

Kch bn 6: Thay i nh ph, bin ph v sn lng tiu th Cng ty d kin thng 11 s thay i hnh thc tr lng ca b phn bn hng, c th l chuyn 10.000 tin lng tr theo thi gian sang tr 0,75$/ sn phm bn ra. Cng ty d kin s lng sn phm tiu th tng 10%. Cng ty Thy Lin c nn thc hin thay i hnh thc tr lng ny khng ? 34

P1 = 5 P0 = 5

Q1 = 11.000 Q0 = 10.000

AVC1 = 3,75 AVC0 = 3 FC0 = 17500

FC1 = 17500 10.000 = 7.500

Doanh thu = P1 * Q1 P0 * Q0 = 5 * 11.000 5 * 10.000 = 5.000 Bin ph = V1 * Q1 V0 * Q0 = 3,75 * 11.000 3 * 10.000 = 11.250 nh ph = - 10.000

Li nhun thun = 5.000 11.250 ( - 10.000 ) = 3.750 > 0

Nhn xt: Vic tr lng c nh to sc cho nhn vin bn hng. Vic tr lng theo sn phm gn kt qu ca ngi bn hng vi li ch c hng s khuyn khch nhn vin bn hng tt hn.

Cng ty nn thc hin kch bn ny ( y l mt trong nhng phng n c


khuyn khch s dng ).

Kch bn 7: Thay i nh ph, bin ph, gi bn v sn lng tiu th Cng ty Thy Lin d kin s thay i hnh thc tr lng ca b phn bn hng, c th l chuyn 10.000 tin lng tr theo thi gian sang tr 0,5$/ sn phm bn ra, mt khc gim gi bn 0,5 $/ sn phm. Qua bin php ny s lng sn phm tiu th d kin tng 20%. Cng ty c nn thc hin thay i hnh thc tr lng ny khng ? 35

P1 = 4,5 P0 = 5

Q1 = 12.000 Q0 = 10.000

AVC1 = 3,5 AVC0 = 3 FC0 = 17500

FC1 = 17500 10.000 = 7.500

Doanh thu = P1 * Q1 P0 * Q0 = 4,5 * 12.000 5 * 10.000 = 4.000 Bin ph = V1 * Q1 V0 * Q0 = 3,5 * 12.000 3 * 10.000 = 12.000 nh ph = - 10.000

Li nhun thun = 4.000 12.000 ( - 10.000 ) Chp nhn hon ton phng n ny.
Kch bn 8: Xc nh gi trong trng hp c bit

= 2.000 > 0

Trong k ti, cng ty vn bn 10.000 sn phm nh c, ngoi ra c mt khch hng mi ngh mua 200 laptop hiu 3 con g v a ra cc iu kin sau : gi bn phi gim t nht l 10% so vi gi bn hin ti & Thy Lin phi vn chuyn hng n kho cho khch hng, chi ph vn chuyn c tnh 160. Mc tiu ca cng ty Thy Lin khi bn thm 200 laptop thu c 120 $. Hi gi bn trong trng hp ny l bao nhiu v hp ng c thc hin c khng ? Bit rng th phn ca cng ty s khng b nh hng v vic sn xut 200 laptop hiu 3 con g ny vn nm trong nng lc sn xut d tha.

Bin ph n v l 3

Chi ph vn chuyn n v : 160 / 200 = 0,8

Li nhun mong mun = ( P 3,8 ) * 200 = 120 P = 4,4 $/ sn phm Gi bn theo yu cu khch hng 5 * 90% = 4,5 => thc hin c hp ng 36

6.

Phn tch im ha vn a. Phng php i s

im ha vn l ti EBIT = TR TC = 0 P * Q ( TFC + AVC * Q ) =0 Sn lng ha vn QHV = TFC / ( P AVC ) Doanh thu ha vn TRHV = P * QHV Thi gian ha vn = QHV / Qd kin

b. Phng php s d m ph im ha vn l ti EBIT = Doanh thu - Bin ph - nh ph = 0 Sn lng ha vn QHV =

= = =

Doanh thu ha vn TRHV =

Ch : Cng thc TRHV = nh ph / T l s d m ph rt cn thit tnh doanh thu ha vn ca ton doanh nghip nu DN sn xut kinh doanh nhiu loi sn phm.

tnh doanh thu ha vn cho tng loi sn phm trong trng hp DN sn xut kinh doanh nhiu loi sn phm khc nhau, th trc ht tnh doanh thu ha vn chung ca ton doanh nghip, sau ly doanh thu ha vn chung nhn vi t trng doanh thu ca tng mt hng chim trong tng doanh thu. 37

ngha ca phng php phn tch im ha vn: Phng php phn tch im ha vn dng la chn phng n kinh doanh.

D n no c QHV hoc TRHV ln hn th ri ro cao hn.

Xc nh Sn lng tiu th & Doanh thu t mc li nhun mc tiu Li nhun thun EBIT = ( P AVC ) * Q TFC Qtiu th =

= =

TR =

7.

S d an ton

1. Khi nim

S d an ton l chnh lch gia doanh thu thc hin ( hoc d kin ) so vi doanh thu ha vn . S d an ton = Doanh thu thc hin ( hoc d kin ) Doanh thu ha vn

2. Cng thc

T l s d an ton =

S d an ton th hin an ton trong kinh doanh, doanh 3. ngha nghip no c s d an ton ln th an ton trong kinh doanh cao v ngc li. 38

V d:

( n v tnh: nghn ng )

Cng ty M Ch tiu Tng s Doanh thu ( S ) Bin ph ( V ) CM nh ph ( F ) EBIT S hv S d an ton ( MS ) MS ratio 100.000 70.000 30.000 20.000 10.000 66.667 33.333 33,33 % 100 70 30 20 10

Cng ty N Tng s 100.000 30.000 70.000 60.000 10.000 85.715 14.285 14,29 % 100 30 70 60 10

Nhn xt: Trong iu kin bt li, cng ty M doanh thu gim 33.333 nghn ng th li nhun = 0, trong khi cng ty N doanh thu ch cn gim 14.285 nghn ng th li nhun = 0. Trong iu kin bt li, cng ty M doanh thu gim 33,33% th th li nhun = 0, cn cng ty N doanh thu ch cn gim 14,29% th li nhun = 0.

an ton ca cng ty M cao hn cng ty N. 39

8.

Kt cu hng bn

Kt cu hng bn l mi quan h t trng gia doanh thu tng mt hng chim trong tng doanh thu.

nh hng ca kt cu hng bn n li nhun v doanh thu ha vn thng qua t l s d m ph ca mt hng khc nhau.

Nu trong qu trnh sn xut kinh doanh, tng t trng doanh thu ca nhng mt hng c t l s d m ph ln, gim t trng nhng mt hng c t l s d m ph nh th t l s d m ph bnh qun tng ln, v vy doanh thu ha vn ca doanh nghip gim i v t an ton trong kinh doanh nghip tng ln v ngc li.

Nghin cu kt cu hng bn gip nh qun tr la chn kt cu hng bn ph hp vi doanh nghip. DN nn bn nhng mt hng m kh nng ng gp vo tng li nhun cao ( th hin thng qua s d m ph ln ).

9.

Operating Leverage

( n by hot ng, n by kinh doanh, n cn nh ph )

DOL =

( (

ngha : Khi sn lng vt sn lng ha vn, doanh thu tng ( gim ) 1% th li nhun tng ( gim ) theo DOL % vi iu kin P, V, TFC khng i. 40

Gi s 2 doanh nghip c cng doanh thu v li nhun, nu tng cng mt lng doanh thu, doanh nghip no c n by hot ng ln hn th li nhun s tng nhiu hn, v vy tc tng li nhun s ln hn.

DOL o lng mc s dng nh ph. Kt cu chi ph m t trng nh ph ln hn bin ph th t l s d m ph ln, t n by hot ng s ln hn v li nhun s rt nhy cm vi s thay i ca doanh thu.

= T l s d m ph * ( TR1 TR0 ) = T l s d m ph * ( Q1 Q0 ) * P = DOL *

= DOL *

S thay i ca DOL theo doanh thu Doanh thu = 0 => DOL = 0 TR < TR HV => DOL < 0 => DOL th hin tc gim l khi doanh thu tng 1%. Doanh thu = Doanh ha vn => EBIT = 0 => khng tnh c DOL. TR > TR => DOL > 0 v gim dn v 1 khi doanh thu tng. Bi v, khi doanh

HV

thu cng tng th cng ty cng s dng ti a cng sut hot ng ==> FC phn b cho tng sn phm nh li ==> hiu qu s dng nh ph cng cao ( DOL th hin % s dng nh ph ). 41

CHNG 4: D TON NGN SCH D ton ngn sch l nhng d kin chi tit ca nh qun l v s dng v huy ng ngun lc trong mt thi k ca doanh nghip. Trong qu trnh lp d ton, nh qun tr s dng nhiu thng tin lp ngn sch, nhng trn d ton ngn sch ch c 2 thng tin : s lng & gi tr. Ngn sch c chia thnh nhiu cp khc nhau cho cc cp qun l v cc thi k khc nhau.

So snh D ton ngn sch & K hoch chin lc Ging nhau u l k hoch, u hng v tng lai. D ton ngn sch l vic c th ha k hoch chin lc trong tng k hot ng trong ngn hn. Mc ch ch yu ca d ton l Khc nhau h tr nh qun tr trong vic hoch nh v kim sot cc hot ng. K hoch chin lc mang tnh di hn, nhm thc hin mc tiu ra nh p ng nhu cu khch hng, gia tng gi tr cng ty.

Phn loi d ton D ton hot ng L d ton phn nh doanh thu, chi ph t c mc tiu li nhun ca doanh nghip ( d ton tiu th, d ton chi ph ). D ton ti chnh Phn nh v tr ti chnh v cc phng thc ti tr cho doanh nghip ( d ton vn bng tin ). 42

Bng 1 : D TON TIU TH SN PHM X NM N ( p dng cho Doanh nghip sn xut v Doanh nghip thng mi )

Ch tiu S lng sn phm tiu th ( Sn phm ) n gi ( ng / sn phm ) Doanh thu ( ng )

Thng / Qu

Tng

K HOCH THU TIN Tin thu c trong 1 k Tin thu c sau 1 k Tng tin thu c

Ch : Tin thu c sau 1 k = Tin phi thu ca k trc Nu bi yu cu lp d ton lch thu tin mt th lp nh sau :

K HOCH THU TIN Ch tiu Tin thu c trong 1 k Tin thu c sau 1 k Tng tin thu c 43 Thng / Qu Tng

D ton tiu th c lp trn c s d bo tiu th sn phm tiu th. Cc k thut d bo K thut nh tnh: da ch yu vo kinh nghim ca nh qun l. K thut nh lng: s dng cc phng php ca thng k phn tch xu hng ( phng trnh hi quy, chui thi gian ). Thng tin c tnh lng bn S lng sn phm tiu th ca k trc v xu hng bin ng ca n. Cc n t hng cha thc hin. Chnh sch gi trong tng lai, chin lc tip th m rng th trng, hot ng nghin cu v pht trin. S cnh tranh: d on hnh ng ca i th cnh tranh, d on nhu cu ca th trng v nhng sn phm thay th. Xu hng chung ca nn kinh t, s thay i v tng sn phm x hi, cng n vic lm, gi c v thu nhp trn u ngi. Tnh hnh kinh t ca ngnh m doanh nghip ang hot ng. Nhng yu t khc: nhng s kin chnh tr, s thay i v mi trng php l, s thay i v khoa hc cng ngh.

Vic nh gi ng n cc yu t trn s lm cho d ton tiu th sn phm va mang tnh tin tin, li va mang tnh hin thc, ph hp vi kh nng thc hin ca nh qun tr. 44

V d 1: Ti doanh nghip sn xut Lm Hiu, d kin tng sn phm K tiu th trong nm 20X1 l 100.000 sn phm vi gi bn d kin 20 ng/ sn phm. S lng sn phm tiu th tng qu ln lt l 10.000, 30.000, 40.000, 20.000 sn phm. Tin bn hng c thu ngay bng tin mt trong k pht sinh chim 70% doanh thu, s cn li s thu ht trong qu sau. Khon phi thu ca khch hng qu 4 nm trc th hin trn Bng cn i k ton ngy 31 / 12 / 20X0 l 90.000 ng. Yu cu lp d ton tiu th sn phm K ca nm 20X1. D TON TIU TH SN PHM K NM 20X1 Ch tiu S lng sn phm tiu th n gi ( ng / sn phm ) Doanh thu ( ng ) Qu 1 10.000 20 Qu 2 30.000 20 Qu 3 40.000 20 Qu 4 20.000 20 400.000 Tng 100.000 20 2.000.000

200.000 600.000 800.000 K HOCH THU TIN

Phi thu 31 / 12 / 20X0 Qu 1 Qu 2 Qu 3 Qu 4 Tin bn hng thu c

90.000 140.000 60.000 420.000 180.000 560.000 240.000 280.000 230.000 480.000 740.000 520.000

90.000 200.000 600.000 800.000 280.000 1.970.000 45

Nhn xt: D ton tiu th sn phm cung cp 4 thng tin cho cc d ton sau: - S lng sn phm tiu th trong k ( Lng bn ) - Doanh thu trong k ==> a ln Bo co Kt qu kinh doanh d ton. - S tin thc thu trong k ==> a ln Bng d ton vn bng tin. - Khon phi thu cui qu 4 : 400.000 280.000 = 120.000 a ln BCKT.

Bng 2: D TON SN XUT SN PHM X NM N ( p dng cho doanh nghip SN XUT )

Ch tiu S lng sn phm tiu th ( Sn phm ) Tn kho thnh phm cui k ( Sn phm ) Tn kho thnh phm u k ( Sn phm ) S lng sn phm cn sn xut ( Sn phm ) = Tiu th + Cui k u k

Thng / Qu

Tng K cui cng K u tin

Ch : S lng sn phm cui k ny = S lng sn phm u k sau

Bng 3: D TON CHI PH NGUYN VT LIU TRC TIP VT LIU X NM N ( p dng cho doanh nghip SN XUT ) 46

Ch tiu S lng sn phm cn sn xut (Sn phm) Tiu hao NVL / sn phm ( kg / sn phm ) Nhu cu NVL cn cho sn xut = S SP cn sn xut * nh mc NVL Lng NVL tn kho cui k Tng nhu cu = Nhu cu NVL cn cho sn xut + Lng NVL tn kho cui k Lng NVL tn kho u k Lng NVL cn mua trong k = Tng nhu cu Lng NVL u k n gi mua NVL t nh cung cp Tr gi NVL cn mua = Lng NVL cn mua * n gi mua Chi ph nguyn vt liu trc tip = Nhu cu NVL cn cho sn xut * n gi mua

Thng / Qu Ly bng 2 nh mc NVL

Tng

K cui cng

K u tin

K HOCH TR TIN CHO NH CUNG CP Tin chi tr trong 1 k Tin chi tr sau 1 k Tng chi cho nguyn vt liu 47

d ton sn xut, chng ta xc nh s lng thnh phm cn sn xut v nhp kho p ng nhu cu tiu th trong k, cn d ton chi ph NVL trc tip, chng ta xc nh tr gi NVL xut kho dng cho qu trnh sn xut sn phm. Gi tr ny cu thnh nn tr gi thnh phm nhp kho.
TK 152 TK 621 TK 154 TK 155 u k

u k Gi tr NVL mua trong k Tr gi NVL cho sn xut

Tr gi thnh phm nhp kho

Gi vn hng bn

Cui k

Cui k

y l 1 minh ha cho thy s khc bit v mi quan h gia K ton ti chnh & K ton qun tr. Trong K ton qun tr, t nhng mc tiu c xc nh trc ( doanh thu, gi bn, lng tiu th ... ), cng ty s ln k hoch sn xut bao nhiu sn phm, sn xut nhng sn phm cn nhng loi NVL g, cc chi ph sn xut v ngoi sn xut l bao nhiu, tnh ton dng tin ra & vo ca cng ty => K ton qun tr tnh ngc . Cn K ton ti chnh s ghi nhn, tnh ton v phn nh nhng nghip v kinh t thc t pht sinh ln BCTC. T nhng kt qu thc hin, nh qun tr s i chiu, xem xt vi cc k hoch, mc tiu ra c bin php nng cao ho duy tr vic s dng hiu qu cc ngun lc. Ni cch khc K ton ti chnh tnh xui . 48

Khi xut kho NVL phc v cho sn xut, K ton ti chnh s dng cc phng php tnh gi ( FIFO, Bnh qun gia quyn, Thc t ch danh ). K ton qun tr gi nh rng gi mua NVL u vo c nh theo khung gi cam kt trong hp ng vi nh cung cp, do tr gi NVL xut kho ( chi ph NVL trc tip ) c tnh da vo n gi mua NVL.

Bng 4 : D TON CHI PH NHN CNG TRC TIP ( p dng cho doanh nghip SN XUT ) Ch tiu S lng sn phm cn sn xut (Sn phm) nh mc thi gian lao ng (gi/sn phm) S gi lao ng trc tip = S SP cn sn xut * nh mc thi gian lao ng Chi ph cho 1 gi lao ng Tng chi ph nhn cng trc tip = S gi lao ng trc tip * n gi 1 gi cng n gi 1 gi cng Thng / Qu Ly bng 2 Tng

n gi 1 gi cng gm 18% BHXH, 3% BHYT, 2% KPC, 1% BHTN = ( 1 + 24 % ) * ( Mc lng c bn 1 gi + Ph cp trn lng c bn ) = 1, 24% * (

+ Ph cp )

Nu lng & khon trch theo lng c thanh ton ht trong k th chi ph nhn cng trc tip chnh l s tin m cng ty chi tr lng cho cng nh n. 49

Bng 5: D TON CHI PH SN XUT CHUNG ( p dng cho doanh nghip SN XUT )

Ch tiu S gi lao ng trc tip / S gi my Bin ph SXC ( /gi ) Tng bin ph sn xut chung nh ph SXC ( bao gm khu hao ) Tng chi ph sn xut chung = Tng bin ph sn xut chung + nh ph SXC Chi ph khu hao Chi tin chi ph sn xut chung = Tng chi ph sn xut chung Chi ph khu hao

Thng / Qu Ly bng 4

Tng

Bng 6: D TON TN KHO THNH PHM CUI K ( p dng cho doanh nghip SN XUT )

Ch tiu

nh mc tiu hao / 1 SP

Chi ph tnh cho n gi 1 SP = nh mc * n gi

50

Tng chi ph Chi ph NVL trc tip Bng 3 nh mc NVL Bng 3 n gi mua NVL NVL trc tip / Tng s SP sn xut ( 1 ) Bng 4 nh Chi ph NCTT mc thi gian cho 1 sn phm Bng 4 n gi 1 gi cng lao ng Tng chi ph nhn cng trc tip / Tng s SP sn xut ( 2 ) Tng chi ph SXC / Tng s SP sn xut (3 ) ( 1 ) + ( 2 ) + (3 )

Bng 4 nh Chi ph sn xut chung mc thi gian cho 1 sn phm Gi thnh n v ( /sp)

Tng chi ph SXC / Tng tiu thc phn b

D kin gi vn hng bn v tr gi thnh phm tn kho cui k S lng SP tiu th Gi vn hng bn S lng thnh phm tn kho cui k Tr gi thnh phm tn kho Bng 1 Gi thnh n v * S lng SP tiu th

Bng 2 Gi thnh n v * S lng thnh phm tn kho cui k

Tng tiu thc phn b l Tng s gi my hot ng hoc Tng s gi cng lao ng trc tip. 51

V d 2 : Tip theo v d 1, Cng ty Lm Hiu cn c vo k hoch tiu th sn phm K, d kin sn phm tn kho cui qu bng 20% nhu cu tiu th ca qu sau, d kin tn kho cui nm l 3.000 sn phm. sn xut sn phm K trn, cng ty lp d ton vt liu R v chi ph nhn cng trc tip nh sau: Yu cu tn kho vt liu cui qu bng 10% nhu cu vt liu cn cho sn xut qu sau, tn kho vt liu cui nm l 7.500 kg. Gi tr NVL c tr ngay bng tin mt 50% trong qu, s cn li tr vo qu sau. Khon n phi tr ngi bn nm 20X0 l 25.800 . nh mc NVL cho k k hoch l 5kg/ sn phm. n gi mua NVL l 0,6 / kg. nh mc thi gian cho mt sn phm K : 0,4 gi/ sn phm. n gi mt gi cng lao ng : 15 /gi. Lng v cc khon trch theo lng c thanh ton ht trong qu. Ngoi ra, cng ty Lm Hiu c chi ph sn xut chung phn b cho sn phm K theo s gi lao ng trc tip. n gi phn b phn bin ph 4/gi. Tng nh ph sn xut chung d kin pht sinh hng qu l 60.600 , trong khu hao TSC hng qu l 15.000 . Yu cu lp d ton sn xut, d ton chi ph nguyn vt liu trc tip, d ton chi ph nhn cng trc tip, d ton chi ph sn xut chung v d ton thnh phm cui k. D TON SN XUT Sn phm K nm 20X1 52

Ch tiu S lng sn phm tiu th Tn kho thnh phm cui k Tn kho thnh phm u k S lng sn phm cn sn xut

Qu 1 10.000 6.000 2.000 14.000

Qu 2

Qu 3

Qu 4

Tng 100.000 3.000 2.000 101.000

30.000 40.000 20.000 8.000 6.000 4.000 8.000 3.000 4.000

32.000 36.000 19.000

Sn phm tn kho u qu 1/ 20X1 = Sn phm tn kho cui qu 4/ 20X0 = 20% * Nhu cu tiu th qu 1/20X1 = 20% * 10.000 = 2.000

D TON CHI PH NGUYN VT LIU TRC TIP VT LIU R NM 20X1 Ch tiu S lng sn phm cn sn xut Tiu hao NVL / sn phm NVL cn cho sn xut Tn kho NVL cui k Tng nhu cu Qu 1 Qu 2 Qu 3 Qu 4 Tng

14.000

32.000

36.000

19.000

101.000

5 70.000 16.000 86.000

5 95.000 7.500 102.500

5 505.000 7.500 512.500 53

160.000 180.000 18.000 9.500

178.000 189.500

Tn kho NVL u k Lng NVL cn mua n gi mua Chi ph NVL trc tip Tr gi NVL cn mua

7.000 79.000 0,6 42.000 47.400

16.000

18.000

9.500 93.000 0,6 57.000 55.800

7.000 505.500 0,6 303.000 303.300

162.000 171.500 0,6 96.000 97.200 0,6 108.000 102.900

K HOCH TR TIN NH CUNG CP Phi tr 31/ 12/ 20X0 Qu 1 Qu 2 Qu 3 Qu 4 Cng 49.500 72.300 100.050 25.800 23.700 23.700 48.600 48.600 51.450 51.450 27.900 79.350 25.800 47.400 97.200 102.900 27.900 301.200

Lng nguyn vt liu u qu 1 nm nay = Lng nguyn vt liu cui qu 4 ( nm trc ) = 10% * Nhu cu vt liu cn cho sn xut ca qu 1 nm nay = 10% * 70.000 = 7.000

Khon phi tr cui qu 4/ 20X1 : 55.800 27.900 = 27.900

Tr gi NVL tn kho cui k: 7.500 * 0,6 = 4.500 54

D TON CHI PH NHN CNG TRC TIP

Ch tiu S lng SP cn sn xut nh mc thi gian lao ng ( gi/sn phm ) S gi lao ng trc tip Chi ph cho 1 gi lao ng Tng chi ph nhn cng trc tip

Qu 1 14.000

Qu 2 32.000

Qu 3 36.000

Qu 4 19.000

Tng 101.000

0,4 5.600 15

0,4 12.800 15

0,4 14.400 15

0,4 7.600 15

0,4 40.400 15 606.000

84.000 192.000 216.000 114.000

D TON CHI PH SN XUT CHUNG

Ch tiu S gi lao ng trc tip Bin ph SXC ( /gi ) Tng bin ph SXC nh ph SXC Tng chi ph SXC Chi ph khu hao ( ) Chi tin chi ph SXC

Qu 1 5.600 4 22.400 60.600 83.000 15.000 68.000

Qu 2 12.800 4 51.200 60.600

Qu 3 14.400 4 57.600 60.600

Qu 4 7.600 4 30.400 60.600 91.000 15.000 76.000

Tng 40.400 4 161.600 242.400 404.000 60.000 344.000 55

111.800 118.200 15.000 96.800 15.000 103.200

D TON TN KHO THNH PHM CUI K nh mc tiu hao / 1 SP 5

Ch tiu

n gi

Tng cng 303.000 / 101.000 = 3 606.000 / 101.000 = 6 404.000 / 101.000 = 4 3 + 6 + 4 = 13

Chi ph NVL trc tip ( /sp )

0,6

Chi ph NCTT ( /sp )

0,4

15

Chi ph SXC ( /sp )

0,4

404.000 / 40.400 = 10

Gi thnh 1 sn phm ( / sp )

D kin tr gi thnh phm tn kho cui k & gi vn hng bn Thnh phm tn kho cui k 3000 Tr gi thnh phm tn kho Gi vn hng bn 39.000 1.300.000

S lng SP tiu th trong k 100.000

Doanh nghip sn xut th lp bng 2, 3, 4, 5, 6 cn doanh nghip thng mi th lp Bng d ton gi tr mua hng nh sau: Bng 2 : D TON GI TR MUA HNG HA X NM N

Ch tiu Doanh thu Gi vn hng bn trong k

Thng / Qu

Tng

chim % doanh thu

56

D tr hng ha cui k Tn kho hng ha u k Gi tr hng mua = GVHB trong k + GVHB cui k - GVHB u k LCH CHI TIN MUA HNG ( ng ) Tin chi tr trong 1 k Tin chi tr sau 1 k Tng chi mua hng ha

K cui cng K u tin

Ch : Gi vn hng bn cui k ny = Gi vn hng bn u k sau. Bng 7 : D TON CHI PH BN HNG V QUN L DOANH NGHIP ( CHI PH HOT NG ) NM N ( p dng cho c Doanh nghip sn xut v DN thng mi )

Ch tiu Tng bin ph BH v QLDN Tng nh ph BH v QLDN - Qung co

Thng / Qu Bin ph n v * S SP tiu th

Tng

57

- Lng qun l - Bo him - Khu hao - Thu ti sn Tng chi ph BH v QLDN Tr : chi ph khu hao Chi tin chi ph BH v QLDN ( chi ph hot ng ) = Tng bin ph BH v QLDN + Tng nh ph BH v QLDN

V d 3: Tip v d 2, cng ty Lm Hiu phn b chi ph BH v QLDN theo s lng sn phm tiu th, bin ph 1,8/sp. nh ph BH v QLDN gm qung co : 20.000 /qu, lng qun l : 55.000 /qu, bo him : 10.000 /qu, thu ti sn : 4.000 /qu, khu hao : 10.000 /qu. Lp d ton chi ph BH v QLDN nm 20X1. D TON CHI PH BN HNG V QUN L DOANH NGHIP 20X1

Ch tiu Tng bin ph BH, QLDN Tng nh ph BH, QLDN - Qung co

Qu 1 18.000 99.000 20.000

Qu 2 54.000 99.000 20.000

Qu 3 72.000 99.000 20.000

Qu 4 36.000 99.000 20.000

Tng 180.000 396.000 80.000 58

- Lng qun l - Bo him - Khu hao - Thu ti sn Tng CPBH & QLDN Tr : chi ph khu hao Chi tin CPBH & QLDN ( chi ph hot ng )

55.000 10.000 10.000 4.000

55.000 10.000 10.000 4.000

55.000 10.000 10.000 4.000

55.000 10.000 10.000 4.000

220.000 40.000 40.000 16.000 576.000 40.000

117.000 153.000 171.000 135.000 10.000 10.000 10.000 10.000

107.000 143.000 161.000 125.000

536.000

Bng 8.1 : D TON TIN MT ( LP NGN SCH TIN MT ) ( p dng cho Doanh nghip sn xut ) Ch tiu S d tin u k Tin bn hng thu c Tng dng tin vo Chi ph NVL trc tip Chi ph NCTT Chi ph sn xut chung Thng / Qu Gi tr tin cui k trc Bng 1 Tin u k + Thu tin bn hng Bng 3 Tng chi cho NVL Bng 4 Tng chi ph NCTT Bng 5 Chi tin chi ph SXC Cng

59

Chi ph BH v QLDN Chi mua trang thit b Thu thu nhp Tr c tc c phn Tng chi Chnh lch thu chi nh mc Tha / thiu Tin cn vay ( u k ) Tr n gc ( cui k ) Tr li vay ( cui k ) S d tin cui k

Bng 7 Chi tin BH & QLDN

Yu cu tn qu cui mi k Chnh lch thu chi - nh mc

S dng li kp tnh li: Tin gc & Li = Tin gc * ( 1 + i )n Li = Tin gc * [ ( 1 + i )n 1 ]

Bng 8.2: D TON TIN MT ( NGN SCH TIN MT ) NM N ( p dng cho Doanh nghip thng mi ) 60

Ch tiu S d tin u k Tin bn hng thu c Tng dng tin vo Chi tin mt mua hng ha Chi tin chi ph hot ng Chi mua trang thit b Thu thu nhp DN Tr c tc c phn Tng chi Chnh lch thu chi nh mc Tha / thiu Tin cn vay ( u k ) Tr n gc ( cui k ) Tr li vay ( cui k ) S d tin cui k

Thng / Qu Gi tr tin cui k trc Bng 1 Tin u k + Thu tin bn hng Bng 2 Tng chi mua hng ha Bng 7 Chi tin BH& QLDN

Cng

Yu cu tn qu cui mi k Chnh lch thu chi - nh mc

61

Bng 9 : D TON KT QA HOT NG KINH DOANH NM N (Theo k ton ti chnh ) [ p dng cho Doanh nghip sn xut v DN thng mi ]

Ch tiu Doanh thu

Bng 1 Tng doanh thu Doanh nghip sn xut : Bng 6

S tin Tng SP tiu th * Gi bn Tng SP tiu th * Gi thnh 1 sn phm Gi vn hng bn trong k

Gi vn hng bn Doanh nghip thng mi : Bng 2 Li nhun gp Chi ph BH, QLDN EBIT Li vay Li trc thu Thu TNDN Li nhun sau thu Tr c tc Li nhun gi li 62 Bng 8.1 Bng 8.1 Tng thu thu nhp DN Bng 7 Bng 8.1 Tng chi ph BH, QLDN

Bng 10 : D TON KT QA HOT NG KINH DOANH NM N ( Theo k ton qun tr ) [ p dng cho Doanh nghip sn xut v DN thng mi ] Ch tiu Doanh thu S tin ( ) Tng SP tiu th * Gi bn Gi vn hng bn ( Bng 9 ) Bin ph nh ph SXC + Tng Bin ph BH & QLDN ( Bng 7 ) S d m ph Tng nh ph BH & QLDN ( Bng 7 ) n v Gi bn Bin ph / Sn phm tiu th T trng (%) 100%

Bin ph / Doanh thu S d m ph / Doanh thu

nh ph

EBIT Li vay Li trc thu Thu TNDN Li rng Tr c tc Li nhun gi li 63 Bng 8.2 Bng 8.2: Tng thu TNDN Bng 8.2

V d 4: Tip theo v d 1, 2 v 3, vui lng lp bng d ton tin tng qu v d ton kt qu hot ng kinh doanh nm 20X1 vi cc s liu b sung sau: Tn qu tin mt cui nm trn Bng CKT ngy 31/12/20X0 : 42.500 . K hoch mua trang thit b qu 1 : 50.000 , qu 2 : 40.000 , qu 3 : 20.000 v qu 4 : 20.000 . Thu TNDN 7.750 / qu, chia c tc d kin : 8.000 /qu

D TON TIN MT ( LP NGN SCH TIN MT ) 20X1

Ch tiu Tin mt tn u k Tin bn hng thu c Tng dng tin vo Chi ph NVL trc tip Chi ph NCTT Chi ph SXC Chi ph BH & QLDN Chi mua thit b Thu TNDN

Qu 1 42.500 230.000 272.500 49.500 84.000 68.000 107.000 50.000 7.750

Qu 2 - 101.750 480.000 378.250 72.300 192.000 96.800 143.000 40.000 7.750

Qu 3 - 181.600 740.000 558.400 100.050 216.000 103.200 161.000 20.000 7.750

Qu 4 - 57.600

Cng 42.500

520.000 1.970.000 462.400 2.012.500 79.350 114.000 76.000 125.000 20.000 7.750 301.200 606.000 344.000 536.000 130.000 31.000 64

Tr c tc c phn Tng chi Chnh lch thu chi S d tin cui k

8.000 374.250 - 101.750 - 101.750

8.000 559.850 - 181.600 - 181.600

8.000 616.000 - 57.600 - 57.600

8.000

32.000

430.100 1.980.200 32.300 32.300 32.300 32.300

D TON KT QA HOT NG KINH DOANH NM N ( Theo k ton ti chnh )

Ch tiu Doanh thu ( - ) Gi vn hng bn ( = ) Li nhun gp ( - ) Chi ph BH, QLDN ( = ) EBIT ( - ) Thu TNDN ( = ) Li nhun sau thu ( - ) Tr c tc ( = ) Li nhun gi li

Bng 1 6

S tin 2.000.000 13 * 100.000 = 1.300.000 700.000

576.000 124.000

7.750 * 4 = 31.000 93.000

32.000 61.000 65

D TON KT QA HOT NG KINH DOANH NM N ( Theo k ton qun tr )

Ch tiu Doanh thu

S tin ( ) 2.000.000 1.300.000 242.400

n v 20 1.237.600 / 100.000 = 12,376 7,624

T trng (%) 100% 1.237.600/ 2.000.000 = 61,88 % 38,12 %

( - ) Bin ph

+ 180.000 = 1.237.600

( = ) S d m ph

762.400 396.000 + 242.400 = 638.400

( - ) nh ph

6,384

31,92 %

( = ) Li nhun thun t HKD ( - ) Thu TNDN phi np ( = ) Li nhun sau thu ( - ) Tr c tc ( = ) Li nhun gi li

124.000

31.000

93.000

32.000 61.000

66

Bng 11 : LP D TON BNG CN I K TON NM N Gi tr cui k = Gi tr u k (Gi tr cui k trc) + Gi tr pht sinh trong k

Lp gi tr TIN MT CUI NM

Cn c vo s liu Bng 8 Nu Chnh lch Thu - Chi qu 4 b p cc khon n vay v li th phn cn li nm trong nh mc s c ghi nhn Tin mt trn Bng CKT cui nm v phn tin vt nh mc c ghi nhn u t ngn hn. Nu khng tin th cng ty i vay m bo lng tin mt ti thiu.

Lp gi tr PHI THU KHCH HNG CUI NM Cn c vo s liu Bng 1 Phi thu khch hng cui nm = Phi thu khch hng ca qu 4 = Doanh thu bn hng trong qu 4 - S tin thu c trong qu 4

Lp gi tr TN KHO NGUYN VT LIU CUI NM Cn c vo s liu Bng 3 Tn kho NVL cui nm = Tn kho NVL cui k ca qu 4 ( kg ) * n gi mua NVL ( /kg ) 67

Lp gi tr TN KHO THNH PHM CUI NM Cn c vo s liu Bng 6

Lp gi tr MY MC THIT B CUI NM = Gi tr my mc thit b u nm ( gi tr cui nm trc ) + TNG chi mua trang thit b ca 4 qu ( Bng 8 )

Lp gi tr HAO MN LY K CUI NM ( ghi s m ) = Gi tr hao mn ly k u nm ( gi tr cui nm trc ) + TNG chi ph khu hao b phn sn xut chung ( Bng 5 ) + TNG khu hao b phn BH & QLDN ( Bng 7 )

Lp gi tr PHI TR NGI BN CUI NM Cn c vo s liu Bng 3 Phi tr ngi bn cui nm = Phi tr ngi bn ca qu 4 = Tr gi NVL cn mua trong qu 4 - S tin chi tr trong qu 4

Lp gi tr LI NHUN GI LI CUI NM = Gi tr li nhun gi li u nm ( gi tr cui nm trc ) + Li nhun gi li ( Bng 9 hoc 10 ) 68

V d 5: C ti liu v Bng cn i k ton cng ty Lm Hiu ngy 31/12/20X0 v cn c vo s liu t cc v d 1, 2, 3, 4, hy d ton Bng CKT ngy 31/12/20X1. BNG CN I K TON 31/12/20X0 n v tnh : ng Ti sn A. Ti sn ngn hn Tin mt Phi thu khch hng Tn kho NVL Tn kho thnh phm B. Ti sn di hn t Nh xng v thit b Hao mn ly k Tng cng S tin 162.700 42.500 90.000 4.200 26.000 488.000 80.000 700.000 ( 292.000 ) 650.700 Tng cng 650.700 Ngun vn A. N phi tr Phi tr ngi bn B. Vn ch s hu C phiu thng Li nhun gi li S tin 25.800 25.800 624.900 475.000 149.900

Bi gii: 69

D TON BNG CN I K TON 31/12/20X1 n v tnh : ng Ti sn


A. Ti sn ngn hn

S tin 195.800

Ngun vn
A. N phi tr

S tin 27.900 55.800 27.900 = 27.900

Phi tr Tin mt 30.000 32.300 30.000 = 2.300 400.000 280.000 = 120.000 7.500 * 0,6 = 4.500
B. Vn ch s hu

ngi bn

u t ngn hn Phi thu khch hng Tn kho NVL Tn kho thnh phm
B. Ti sn di hn

685.900

C phiu thng

475.000 149.900 + 61.000 = 210.900

39.000

Li nhun gi li

518.000 80.000 700.000 + 130.000 = 830.000 ( 292.000 ) + ( 60.000 )+ ( 40.000 ) = ( 392.000 ) 713.800 Tng cng 713.800 70

t Nh xng & Thit b Hao mn ly k Tng cng

V d 6: Cng ty Danh Huy ang trong qu trnh xy dng d ton cho qu 2. Cc ti liu thu thp trong qu 2 nh sau: Bng cn i k ton qu 1 ( 31/3) nh sau : Ti sn Tin mt S tin 9.000.000 Ngun vn Cc khon phi tr S tin 18.300.000

Cc khon phi thu

48.000.000

Vn c ng

190.000.000

Tn kho

12.600.000

Li nhun gi li

75.400.000

Ti sn di hn Tng cng

214.100.000 283.700.000 Tng cng 283.700.000

Doanh thu thc t thng 3 l 60 triu & K hoch d kin tiu th cc thng 4, 5, 6,7 nh sau : Thng 4 : 70 triu, Thng 5 : 85 triu, Thng 6 : 90 triu, Thng 7 : 50 triu.

20% doanh thu c tr ngay, s cn li c tr chm trong thng k tip. Chi ph mua hng trong thng ( Gi vn hng bn ) chim 60% doanh thu. 50% gi tr mua hng phi tr ngay trong thng, s cn li tr trong thng tip theo.

D tr hng ha cui thng bng 30% nhu cu tiu th ca thng sau ( theo gi vn ). 71

Cc chi ph hot ng trong thng d kin nh sau : tin lng 7,5 triu ng/thng, qung co 7,5 triu ng/thng, vn chuyn bng 6% doanh thu, khu hao 2 triu ng/thng, chi ph khc bng 6% doanh thu.

Cng ty d kin mua ti sn c nh trong thng 4 l 11,5 triu ng, thng 5 l 3 triu ng.

Tng s tin c tc c ng d kin l 3,5 triu ng v s c cng b chi tr thng cui qu 2.

Cng ty cn duy tr lng tin mt ti thiu l 8 triu ng/thng. Trong nhng thng thiu tin, cng ty s vay ngn hn ngn hng vo u qu vi li sut kp l 1%/ thng. Trong nhng thng tha tin, cng ty s c gc ln li vo cui qu .

Yu cu : Cu 1: Lp d ton lch thu tin mt theo tng thng trong qu v c qu. Cu 2: Lp d ton gi tr mua hng v lch chi tin i vi hng ha mua theo tng thng trong qu v c qu. Cu 3: Lp d ton cho cc chi ph d kin hot ng theo tng thng trong qu v c qu. Cu 4: Lp d ton tin mt qua cc thng trong qu. Cu 5: Lp d ton Bo co thu nhp cho qu 2 ( b qua thu thu nhp doanh nghip phi np ). 72

Bi gii: Cu 1 : Lp d ton lch thu tin mt ( n v tnh: triu ng )

TIN MT THU C QUA CC THNG TRONG QU 2 ( triu ng ) Ch tiu Phi thu ca thng 3 Thng 4 Thng 5 Thng 6 Tng tin thu c 62 73 Thng 4 80% * 60 = 48 20% * 70 = 14 56 17 68 18 86 Thng 5 Thng 6 Tng c qu 48 70 85 18 221

Cu 2 : Lp d ton gi tr mua hng v lch chi tin mua hng ha

Ch tiu Doanh thu Gi vn trong k

Thng 4 70 42

Thng 5 85 51

Thng 6 90 54 30% * ( 60% * 50 ) = 9 16,2 46,8

Tng 245 147

Gi vn cui k

30% * 51=15,3

16,2

Gi vn u k Gi tr hng mua

30% * ( 60% *70 ) = 12,6 44,7

15,3 51,9

12,6 143,4 73

LCH CHI TIN MUA HNG ( ng ) Ch tiu Phi tr qu 1 Thng 4 Thng 5 Thng 6 Tng chi mua hng 40,65 48,3 Thng 4 18,3 22,35 22,35 25,95 25,95 23,4 49,35 Thng 5 Thng 6 C qu 18,3 44,7 51,9 23,4 138,3

Cu 3 : Lp d ton cho cc chi ph d kin hot ng Ch tiu Tng bin ph BH v QLDN - Vn chuyn ( 6% doanh thu ) - Chi ph khc ( 6% doanh thu ) Tng nh ph BH v QLDN - Qung co - Lng - Khu hao Tng chi ph BH v QLDN Tr : chi ph khu hao Chi tin chi ph hot ng Thng 4 8,4 4,2 4,2 17 7,5 7,5 2 25,4 2 23,4 Thng 5 10,2 5,1 5,1 17 7,5 7,5 2 27,2 2 25,2 Thng 6 10,8 5,4 5,4 17 7,5 7,5 2 27,8 2 25,8 Tng 29,4 14,7 14,7 51 22,5 22,5 6 80,4 6 74,4 74

Cu 4 : Lp d ton tin mt

Ch tiu Tin mt tn u k Tin thu t bn hng Tng thu Chi tin mt mua hng ha Chi tin chi ph hot ng Chi mua trang thit b Tr c tc c phn Tng chi Chnh lch thu chi nh mc Tha / thiu Tin cn vay ( u k ) Tr n gc ( cui k ) Tr li vay ( cui k ) S d tin cui k

Thng 4 9 62 71 40,65 23,4 11,5 0 75,55 4,55 8 12,55 12,55

Thng 5 8 73 81 48,3 25,2 3 0 76,5 4,5 8 3,5 3,5

Thng 6 8 86 94 49,35 25,8 0 3,5 78,65 15,35 8 7, 35

7,134 0,216 8 8 8

75

Chnh lch thu chi ca thng 4 l 4,55 ==> thiu 12,55 so vi nh mc nn trong thng 4, cng ty s vay 12,55 m bo s d tin cui thng 4 l 8.

Chnh lch thu chi ca thng 5 l 4,5

==> thiu 3,5 so vi

nh mc nn trong thng 5 cng ty s vay 3,5 m bo s d tin cui thng 6 l 8. Chnh lch thu chi ca thng 6 l 15,35 ==> d 7,35 so vi

nh mc nn cng ty tr phn N gc 7,35 / ( 1 + 1% )3 = 7,134 & Phn li = 7,35 7,134 = 0,216. S n gc cn li l 5,416 ( vay thng 4 ) & 3,5 ( vay t thng 5 ).

Cu 5: Lp d ton Bo co thu nhp cho qu 2

Cc ch tiu Doanh thu Tr : Bin ph S d m ph Tr : nh ph Li nhun thun ( EBIT ) Li vay EBT

S tin ( $ ) 70 + 85 + 90 = 245 147 + 29,4 = 176,4 68,6 51 17,6 0,216 17,384

T trng ( % ) 100 72 28 21 7

76

V d 7: Thin V l cng ty c quy m trung bnh chuyn sn xut chi tr em. Mc doanh thu thay i theo ma rt nhiu, cao im thng 9 lc m cc nh bn l mua d tr bn vo ma ging sinh. Hng ha ca cng ty c bn vi thi gian n ti a l 60 ngy. Nu khch hng tr tin trc thi hn 30 ngy, khch hng s c chit khu trn gi mua hng. Tuy nhin, cng ty cng nh a s DN khc nhn thy rng, khch hng thng ko di thi hn tr n ln n 90 ngy.

Kinh nghim cho thy: 20% doanh thu c tr trong vng 30 ngy. 70% doanh thu c tr trong vng 60 ngy. 10% doanh thu c tr trong vng 90 ngy.

Doanh thu d ton vo nhng thng cui nm ( n v tnh : triu ng )

Thng Turnover

5 10

6 10

7 20

8 30

9 40

10 20

11 20

12 10

Mc sn xut ca cng ty thng phi cn c vo mc doanh thu trong tng lai. Vt t v ph tng m cng ty phi mua chim 70% doanh thu v cng ty mua vt t v ph tng mt thng trc ngy cng ty d tr bn sn phm. ng thi c thi hn mt thng thanh ton vic mua hng. 77

Lng cng nhn, chi ph thu mn v cc chi ph tin mt khc c lit k nh sau : n v tnh : triu ng

Ch tiu / thng Chi bng tin : - Lng cng nhn - Thu mn - Chi ph khc

10

11

12

1,5 0,5 0,2

2,0 0,5 0,3

2,5 0,5 0,4

1,5 0,5 0,2

1,5 0,5 0,2

1 0,5 0,1

Vo thng 8, cng ty np thu l 8 triu ng. m bo lng sn xut trong thng 9, cng ty phi u t thm TSC tr gi 10 triu ng. Chi ph khu hao hng thng l 2 triu ng. Bit tn qu tin mt u thng 7 l 6 triu, cng ty d kin nh mc tn qu l 5 triu ng nhm p ng nhu cu chi tiu hng ngy.

Yu cu : Cu 1 : Lp ngn sch tin mt theo tng thng cho 6 thng cui nm. Cu 2 : Lp k hoch tn dng ngn hn cho cng ty vo 6 thng cui nm, gi s nhu cu vn thiu c s dng vi hnh thc vay ngn hn ngn hng vi li sut kp 1%/ thng. Bi gii: 78

Cu 1 : Lp ngn sch tin mt Thng Ch tiu 7 1/ Phn thu trong k Tin mt tn u k Thu t bn hng Thu trong thng Thu sau 1 thng Thu sau 2 thng Tng thu 2/ Phn chi trong k Chi mua vt t, ph tng Lng cng nhn Thu mn Chi ph khc Thu Mua ti sn c nh Tng chi 14 1,5 0,5 0,2 0 0 16,2 21 2,0 0,5 0,3 8 0 31,8 28 2,5 0,5 0,4 0 10 41,4 14 1,5 0,5 0,2 0 0 16,2 14 1,5 0,5 0,2 0 0 16,2 7 1 0,5 0,1 0 0 8,6 79 6 12 4 70% *10 = 7 10% *10 = 1 18 1,8 21 6 14 1 22,8 -9 31 8 21 2 22 - 19,4 35 4 28 3 15,6 - 0,6 22 4 14 4 21,4 5,2 18 2 14 2 23,2 8 9 10 11 12

Chnh lch thu chi nh mc Tha / thiu Tin mt tn cui k

1,8 5 - 3,2 1,8

-9 5 - 14 -9

-19,4 5 -24,4 -19,4

- 0,6 5 - 5,6 - 0,6

5,2 5 0,2 5,2

14,6 5 9,6 14,6

Cu 2 : Lp k hoch tn dng ngn hn cho cng ty

Thng Ch tiu 7 Tin cn vay ( u k ) Tr n gc ( cui k ) Tr li vay ( cui k ) S d tin cui k 5 5 5 3,2 8 10,8 9 10,4 18,257 0,543 5 5,629 0,171 5 0,514 0,0201 10 11 12 24,4 24,4 0,874 Cng

13, 726 13, 865

Khi vay vn vo thng 7, 8, 9, n thng 10 cng ty d 18,8 so vi nh mc nn cng ty n gc & li ca thng 7 v 8: 3,2 + 3,2 * ( 1,014 1 ) + 10,8 + 10,8 * ( 1,013 1 ) = 14,457, s tin cn li 4,343 dng tr mt phn n gc thng 9 l 4,343 / 1,012 = 4,257 v li = 0,086. D n gc l : 10,4 4,257 = 6,143 Qua thng 11, cng ty d 5,8 so vi nh mc nn cng ty tr phn n gc 5,8/( 1 + 1% )3. D n gc = 6,143 5,629 = 0,514 ( vay t thng 9 ) Thng 12 cng ty d 9,4 so vi nh mc nn tr phn n gc 0,514 & phn li = 0,514 * ( 1,014 1 ) => S tin cui k thng 12 = 5 + 9,4 0,514 * 1,014. 80

CHNG 5: NH GI HON VN & NH GI BN SN PHM I. Trung tm trch nhim

Trung tm trch nhim 1 b phn ca t chc m trong cc nh qun l c th quyt nh, kim sot v chu trch nhim vi kt qu ti chnh ca cc hot ng trong b phn. Trung tm chi ph Trung tm li nhun Trung tm u t Ti trung tm u t, cc cp qun l c th kim sot c doanh thu, chi ph, li nhun v c vn u t.

Ti trung tm chi ph, cc cp qun l ch c th kim sot s pht sinh chi ph.

Ti trung tm li nhun, cc cp qun l c th kim sot c doanh thu, chi ph v li nhun.

V d: Cc cng ty con, V d: Cc t, phn xng sn xut cc chi nhnh, ca hng c h thng k ton, hch ton li l ring. Cc tiu thc dng nh gi : nh mc chi ph, bin ng gia chi ph thc t v nh mc.

V d: Tng cng ty

Cc tiu thc dng nh gi : Tng doanh thu, T sut doanh thu trn vn u t. Tng chi ph. Tng li nhun T l li trn doanh thu

Cc tiu thc dng nh gi : Kh nng to li trn vn u t ( ROI ). Thu nhp thng d ( RI ).

T sut li nhun trn doanh thu.

81

Cu hi: Ti sao khng c trung tm doanh thu ?

Nu c thm trung tm doanh thu, khi : Chc nng ca trung tm chi ph l kim sot s pht sinh ca chi ph. Chc nng ca trung tm doanh thu l kim sot s pht sinh ca doanh thu. Trung tm li nhun ch l i tp hp s liu t trung tm doanh thu v CP.

Nh vy, vic lp thm trung tm doanh thu lm cho c cu cng ty cng knh, khng s dng hiu qu chi ph. Do cng ty ch cn lp ra trung tm chi ph vi chc nng kim sot s pht sinh ca chi ph v trung tm li nhun kim sot c doanh thu, chi ph v li nhun. Vic thc hin trung tm trch nhim gip vic kim sot cht ch hn, bng cch phn quyn cho tng trung tm thc hin v kim sot. Ti mi trung t m a ra cc bo co tng hp i chiu vi nh mc. Trung tm chi ph: kim sot s pht sinh chi ph ca tng b phn. Trung tm li nhun: nh gi cc bo co ca trung tm chi ph c ph hp vi mc tiu hay khng. Trung t m u t: xem xt li nhun nh hng n kh nng hon vn ca cng ty nh th no. Cc tiu thc dng nh gi trung tm u t :

ROI =
=

T l li trn doanh thu ( ROS ) * S vng quay vn u t

RI = EBIT Ngun vn bnh qun * T l li ti thiu


82

ngha ca ROI: ROI khng chu nh hng bi quy m cng ty nn ch tiu ROI c th c s dng nh gi hiu qu s dng vn gia cc cng ty, b phn c quy m khc nhau. Thi gian hon vn u t = 1 / ROI. ROI v thi gian hon vn u t u khng tnh ton n thi gi ca dng tin, khng xem xt n dng tin sau thi gian hon vn, v vy c th gp sai lm khi la chn v xp hng d n ny nu ch da vo ch tiu ny. ROI khng hon ton chu s iu hnh ca cc nh qun l b phn v c th gy c ch khi h khng c quyt nh trong phm vi trch nhim ca mnh ( mu thun gia cc cp qun l ). Cc phng php tnh gi chuyn nhng ni b

II.

Bn ni b

B phn bn Gi chuyn

B phn mua

Chung

Doanh thu

nhng ni b (1) Bin ph / Chi ph SX (2)

Gi bn cho bn ngoi (3)

(3) +(1) (2)

Bin ph / Chi ph SX

Gi chuyn nhng ni b + Chi ph thm vo

Gi chuyn nhng ni b + Chi ph thm vo Li nhun ca tng cng ty 83

S d m ph / Li gp

(1) (2)

Gi chuyn nhng ni b xc nh theo Bin ph hoc Chi ph sn xut lm cho Li nhun ca b phn bn = 0, Li nhun ca b phn mua tng ln ( mua c vi gi r hn bn ngoi ) ==> lm sai lch li nhun ca cc b phn, gy ra tnh trng nh gi khng chnh xc hiu qu hot ng ca cc b phn. Ngoi ra, mc kim sot chi ph ti b phn bn c th khng cht ch, gy lng ph, v chi ph sn xut b phn bn l bao nhiu cng c, ch cn thp hn gi mua bn ngoi th b phn mua u chp nhn, iu lm cho b phn bn khng c cc p lc tit kim chi ph, gim gi thnh sn phm.

Khng nn bn, chuyn nhng ni b theo BIN PH/ CHI PH SN XUT. Ch tnh gi theo 2 phng php ny trong nhng iu kin c bit.

Xc nh gi chuyn nhng ni b theo gi th trng Gi chuyn nhng = AVC theo yu cu sn phm ca bn mua + S d m ph b mt trn 1 sn phm S d m ph b mt trn 1 sn phm = Gi bn ra bn ngoi ca b phn bn AVC sn phm khi bn ra bn ngoi = AFC + Li nhun mong mun trn 1 sn phm

Chuyn nhng ni b theo gi tha thun


AVC +

Gi tha thun

Gi m b

phn nhn chuyn nhng mua t bn ngoi ( sau khi tr chit khu thng mi )

84

III.

nh gi bn sn phm

TRNG HP 1: NH GI BN SN PHM SN XUT HNG LOT NH GI BN SN PHM SN XUT HNG LOT THEO PHNG PHP TON B ( GI THNH Y ) Chi ph nn ( tnh cho 1 sn phm ) Chi ph NVL trc tip Chi ph nhn cng trc tip Chi ph sn xut chung ( bao gm bin ph + nh ph ). Phn ph tri ( tnh cho 1 sn phm ) Chi ph ngoi sn xut ( chi ph BH & QLDN, bao gm bin ph & nh ph ) Li nhun mong mun = ROI * Tng ngun vn bnh qun.

T l ph tri =

=> Gi bn = Chi ph nn * ( 1 + T l ph tri )

NH GI BN SN PHM SN XUT HNG LOT THEO PHNG PHP TRC TIP ( S D M PH ) Chi ph nn ( tnh cho 1 sn phm ) Chi ph NVL trc tip Chi ph nhn cng trc tip Bin ph sn xut chung Bin ph BH & QLDN Phn ph tri ( tnh cho 1 sn phm ) nh ph sn xut chung nh ph BH & QLDN Li nhun mong mun = ROI * Tng ngun vn bnh qun.

T l ph tri =

=> Gi bn = Chi ph nn * ( 1 + T l ph tri ) 85

V d 1: C ti liu v chi ph lin quan n sn xut v tiu th 50.000 sn phm cng ty H M nh sau: Ti sn u t : 2 t ng Gi thnh n v sn phm : 30.000 / sn phm Chi ph bn hng v qun l : 0,7 t ng ROI mong mun : 25% T l b sung = Gi bn = 30.000 + 30.000 * 80% = 54.000 /sn phm

V d 2 : Cng ty Hip G c tnh : sn lng sn xut v tiu th hng nm l 50.000 sn phm th cng ty cn u t 2 t ng. Ngoi ra: Bin ph n v sn phm : 20.000 /sn phm. nh ph : 1 t ng ROI mong mun = 25% T l b sung = Gi bn = 20.000 + 20.000 * 1,5 = 50.000 /sn phm Mt s lu khi nh gi bn sn phm sn xut hng lot

Cng ty cn phi cn c vo tnh hnh th trng : cnh tranh, quan h cung cu, th mnh v chin lc pht trin ca cng ty iu chnh gi bn thch hp nhm thu c li nhun tha ng. 86

Cng ty c th mnh trong cnh tranh th c th nh gi bn sn phm theo mc tiu.

Cng ty mun hon vn nhanh th c th iu chnh gim gi bn kch cu, tng vng quay vn.

iu chnh s tin b sung ty loi sn phm sao cho ph hp : cc sn phm c chu k sng ngn ( sn phm thi trang ) hay sn phm nhanh li thi ( sn phm in t ) thng iu chnh tng.

TRNG HP 2: NH GI BN SN PHM DCH V Sn phm dch v l nhng sn phm ca cc ngnh du lch, dch v truyn hnh, bu chnh vin thng, t vn lut, dch v sa cha t, kim ton Gi bn cc sn phm dch v c thc hin trn 2 c s: gi thi gian lao ng & gi cc NVL s dng khi thc hin dch v. nh gi sn phm dch v chnh l xc nh gi tr ca 2 yu t trn sao cho t c li nhun mong mun.

Gi bn sn phm dch v = Gi thi gian lao ng + Gi NVL s dng Gi thi gian lao ng

= S gi lao ng hon thnh 1 dch v * Gi 1 gi cng lao ng Gi NVL, ph tng s dng

= Tr gi NVL, ph tng s dng hon thnh 1 dch v * T l NVL, ph tng 87

Quy trnh nh gi sn phm dch v

Lng v cc khon trch theo lng nhn vin trc tip thc hin dch v / S gi cng lao ng trc tip ( 1 ) Lng v cc khon trch theo lng nhn vin qun l / S gi cng lao ng trc tip ( 2 ) Cc chi ph khc pht sinh trong qu trnh thc hin dch v / S gi cng lao ng trc tip ( 3 ) Li nhun mong mun tnh cho 1 gi lao ng ( 4 )

Lng v cc khon trch theo lng nhn vin qun l i vi NVL, ph tng ( 1 )

Cc chi ph khc pht sinh lin quan n NVL, ph tng ( 2 )

Gi tr NVL, ph tng mua vo (3)

Li nhun mong mun tnh trn gi mua NVL, ph tng u vo ( 4 )


( ) ( ) ( ) ( ) ( )

Gi 1 gi cng = (1) + (2) + (3) + (4)

T l NVL =

V d 3: Ti cng ty dch v sa cha xe hi v kinh doanh ph tng Cn Thn c 30 cng nhn sa cha lm vic trong 40 gi/tun, mt nm lm vic 50 tun. Cng ty d kin t c li nhun 10.000 cho mt gi cng sa cha v 15% li nhun trn tr gi s ph tng a ra s dng. Tr gi mua nguyn vt liu theo ha n d kin a ra s dng trong nm l 1,2 t ng. Cng ty s dng phng php nh gi bn sn phm theo thi gian lao ng v nguyn vt liu s dng. 88

Gi s trong thc t 1 cng vic sa cha bnh qun tiu hao 10 gi cng lao ng trc tip v 1.500.000 chi ph ph tng.

Yu cu: nh gi dch v sa cha ny, bit cc chi ph pht sinh trong nm cng ty d kin nh sau :

Ch tiu - Lng cng nhn sa cha - Lng qun l dch v sa cha - Lng qun l ph tng - Lng nhn vin vn phng - BHXH, BHYT, KPC ( 19% ) - Chi ph phc v - Khu hao ti sn c nh - Chi ph khc

Dch v sa cha 900.000.000 120.000.000

Kinh doanh ph tng

108.000.000 50.000.000 203.300.000 90.000.000 270.000.000 61.700.000 42.000.000 28.500.000 81.500.000 100.000.000

Bi gii : 1. Chi ph nhn cng trc tip tnh trn 1 gi lao ng

2.

Chi ph phc v v qun l tnh trn 1 gi lao ng ( 120.000.000 + 50.000.000 + 170.000 * 19% + 90.000.000 + 270.000.000 + 61.700.000 ) / 60.000 = 10.400 /gi 89

3. 4. 5. 6.

Li nhun mong mun tnh trn 1 gi cng lao ng = 10.000 /gi Gi 1 gi cng lao ng = 17.850 + 10.400 + 10.000 = 38.250 /gi Gi thi gian lao ng = 38.250 * 10 = 382.500 ng. Chi ph lin quan n NVL, ph tng khi thc hin dch v = 108.000.000 + 42.000.000 + 28.500.000 + 81.500.000 + 100.000.000 = 360.000.000

7. 8. 9.

Li nhun mong mun tnh trn tr gi ph tng a ra s dng = 15% T l b sung = ( 360.000.000 / 1.200.000.000 ) + 15 % = 45 % Gi ca NVL, ph tng s dng = 1.500.000 * ( 1 + 45 % ) = 2.175.000

10. Gi ca cng vic sa cha = 382.500 + 2.175.000 = 2.557.500 ng

TRNG HP 3: NH GI BN TRONG TRNG HP C BIT

Mt s trng hp c bit Cng ty nhn c n t hng vi s lng ln sn phm, nhng vi gi c bit v ch mua 1 ln. Cng ty nhn c mt n t hng trong trng hp cng ty cn nng lc nhn ri. Cnh tranh trong u thu cung cp sn phm. Cng ty phi hot ng trong iu kin kh khn, buc phi gim gi bn.

Phng php nh gi

dng

phng

php trc tip m khng dng phng php ton b.

90

CHNG 6: THNG TIN THCH HP TRONG VIC RA QUYT NH NGN HN 1. Khi nim v tiu chun la chn quyt nh ngn hn 1.1. Khi no hnh thnh nn s quyt nh

Khi c t nht 2 phng n hoc 2 s la chn tr ln th DN phi a ra quyt nh. Nu khng c nhiu phng n la chn th hon ton khng c quyt nh no ht, ch cn thc hin theo phng n duy nht . 1.2. Khi nim quyt nh ngn hn

Quyt nh ngn hn l quyt nh kinh doanh m thi gian hiu lc, thi gian nh hng v thc thi ca n thng di 1 nm hoc ngn hn 1 chu k kinh doanh thng thng ca DN. Quyt nh ngn hn c cc c im sau: Mi tnh hung trong quyt nh ngn hn ch yu nh hng n thu nhp trong thi gian ngn ca DN. V vy, mi phng n khi em ra la chn u tnh n khon li nhun m DN s thu c trong vng 1 nm, v phng n no cho li nhun cao nht s c nh qun l la chn ra quyt nh. Mi tnh hung ca quyt nh ngn hn ch yu l vn s dng nng lc sn xut hin thi ca DN khng cn thit phi u t, mua sm thm cc loi ti sn c nh tng thm nng lc hot ng khng i hi vn u t ln, khng nh hng nhiu n kt cu chi ph ca DN. Mc tiu ca quyt nh ngn hn l nhm phc v cho vic thc hin mc tiu lu di ca quyt nh di hn. 91

1.3.

Tiu chun la chn quyt nh ngn hn

Trong qu trnh kinh doanh, c nhiu phng n nh qun tr la chn, nhng chn phng n no l phi da vo 2 tiu chun sau y: Hiu qu v mt kinh t.

Ph hp vi cc iu kin kinh doanh ca doanh nghip.

Cc quyt nh qun l u c c im l chng chi phi cc hnh ng trong tng lai ch khng th tc ng ngc li vi nhng s kin din ra trong qu kh. Mt khc, tiu chun kinh t ra quyt nh l la chn phng n no s mang li thu nhp cao nht (hoc l t nht) cho DN.

Thng tin thch hp L nhng thng tin cn thit nh qun tr c th a ra cc quyt nh nhanh chng v ng n.

Thng tin khng thch hp L nhng thng tin c lin quan n d n, nhng i vi vic ra quyt nh th n khng thch hp, c hay khng c thng tin ny th nh qun l vn ra quyt nh c. Cc thng tin khng thch hp cho vic ra quyt

Cc khon thu, chi chnh lch hay cn gi l cc khon thu nhp tng thm v chi ph tng thm gia cc phng n.

nh ngn hn: Chi ph chm (chi ph khu hao...) Cc khon thu nhp v chi ph nh nhau cc phng n.

Nhng thng tin khng thch hp th loi b ngay lp tc v hon ton khng thu thp s liu cho nhng thng tin khng thch hp . 92

Hng ti tng lai.

1.4.

S cn thit phi nhn din thng tin thch hp trong vic ra quyt nh

Vic loi b nhng thng tin khng thch hp, ch li nhng thng tin thch hp l rt cn thit cho qu trnh phn tch v ra quyt nh. Bi v: Nhng thng tin c thng rt thiu c th lp 1 Bo co thu nhp hon chnh. Trong iu kin hn ch v thng tin nh vy th vic phn tch cc thng tin thch hp l rt cn thit ra quyt nh, gim thi gian v cng sc tp hp cc thng tin mt cch y . V d, nu cn phi ra quyt nh lin quan n nhiu loi sn phm, hng ha ngay mt lc, khng th c cc loi thng tin lp ra Bo co thu nhp cho tng b phn v tng mt hng. Chnh v vy, vic nhn din thng tin thch hp ra quyt nh s p ng c nhu cu kp thi. ng thi gim chi ph khng cn thit trong qu trnh ra quyt nh. Vic s dng ln ln c cc thng tin thch hp v khng thch hp s lm rc ri, phc tp thm vn , lm gim s ch ca cc nh qun tr vo cc vn chnh cn gii quyt. S dng c thng tin khng thch hp vi cht lng thng tin khng cao s dn n vic ra cc quyt nh sai lm. 1.5. ng dng thng tin thch hp cho vic ra quyt nh ngn hn 1.5.1. Quyt nh s dng my c hay mua my mi

V d 1: C 2 phng n c a ra nh sau Ch tiu Nguyn gi S dng my c 20.000 S dng my mi _ 93

Gi tr cn li Gi bn hin ti Gi mua hin ti Chi ph hot ng nm Doanh thu hng nm

10.000 5.000 _ 30.000 70.000

_ 25.000 20.000 70.000

Bit c 2 my u c th hot ng trong 5 nm ti na v sau 5 nm s khng c gi tr thu hi, cng ty nn la chn phng n no? So snh hai phng n qua 5 nm Ch tiu Chi ph hot ng tit kim Thu do bn my c Khu hao my mi Chnh lch gia 2 phng n Nu chn phng n mua mi (20.000 30.000) * 5 = (50.000) 5.000 (25.000) 50.000 + 5.000 25.000 = 30.000

Khi mua my mi, cng ty tit kim c chi ph 30.000 => mua my mi

V d 2: C 2 phng n c a ra nh sau Ch tiu Doanh thu nm Gi bn sn phm S dng my c 100.000 50 S dng my mi 100.000 50 94

Bin ph n v NVL Bin ph n v nhn cng Bin ph n v sn xut chung Tng nh ph Chi ph khu hao my mi

18 10 5 30.000 _

15 8 5 30.000 4.000

Cch tnh thng thng Ch tiu Doanh thu nm (Q = 2.000) Bin ph NVL Bin ph nhn cng Bin ph sn xut chung Tng nh ph Li nhun S dng my c 100.000 36.000 20.000 10.000 30.000 4.000 Cch tnh ngn gn Ch tiu Bin ph NVL tit kim c Bin ph nhn cng tit kim c Chi ph khu hao hng nm Tng chi ph tit kim c Mua thm my mi (15 18) * 2.000 = (6.000) (8 10) * 2.000 = (4.000) 4.000 (6.000) => nn mua my mi 95 S dng my mi 100.000 30.000 16.000 10.000 34.000 10.000

1.5.2.

Quyt nh t sn xut hay mua ngoi

Trng hp 1: Cng ty ang hot ng sn xut vi cc thit b my mc bnh thng. Cng ty ang cn nhc gia vic mua ngoi hay tip tc sn xut. Nu vic t sn xut hay mua ngoi u to ra s lng thnh phm nh nhau, tc l doanh thu khng i, khi vic ra quyt nh ph thuc vo chi ph. Chi ph khu hao ti sn c nh, Chi ph qun l hnh chnh (Chi ph qun l chung phn b) s khng i d mua ngoi hay t sn xut. y l nhng thng tin khng thch hp vi qu trnh ra quyt nh. Cc khon chi ph cn li thch hp cho vic ra quyt nh.

BNG PHN TCH QUYT NH NN MUA NGOI HAY T SN XUT Chi ph chnh lch tnh cho Chi ph thch hp tnh cho Khon mc chi ph 1 sn phm T sn xut NVL trc tip Nhn cng trc tip Bin ph sn xut chung Lng nhn vin qun l v phc v Chi ph mua ngoi Tng chi ph _ _ _ 96 _ Mua ngoi _ _ _ tng s sn phm T sn xut Mua ngoi _ _ _

Bin ph sn xut = Bin ph n v * S lng sn phm nh ph n v = nh ph / S lng sn phm Nhn xt: Nu cng ty t sn xut m tit kim c chi ph & cht lng sn phm khng b nh hng so vi i mua ngoi th cng ty nn t sn xut. Khi chi ph c hi s l s tin cho thu li nh xng khi i mua ngoi (nu c). Nu S tin cho thu (Chi ph mua ngoi Chi ph t sn xut) > 0, tc l phn chi ph tng thm khi i mua ngoi c phn thu cho thu b p, cng ty nn i mua ngoi. Trng hp 2: Cng ty ang t sn xut sn phm. Cng ty ang cn nhc gia vic mua ngoi hay tip tc sn xut. Mt lu l my mc thit b trong cng ty h hng v cn c thay th nu tip tc sn xut.

Nu vic t sn xut hay mua ngoi u to ra s lng thnh phm nh nhau, tc l doanh thu khng i, khi vic ra quyt nh ph thuc vo chi ph. Chi ph qun l hnh chnh (Chi ph qun l chung phn b) s khng i d mua ngoi hay t sn xut. y l thng tin khng thch hp vi qu trnh ra quyt nh.

BNG PHN TCH QUYT NH NN MUA NGOI HAY T SN XUT Chi ph chnh lch tnh cho Chi ph thch hp tnh cho Khon mc chi ph 1 sn phm T sn xut NVL trc tip Mua ngoi _ tng s sn phm T sn xut Mua ngoi _ 97

Nhn cng trc tip Bin ph sn xut chung Lng nhn vin qun l v phc v Khu hao my mc Chi ph mua ngoi Tng chi ph _

_ _

_ _

_ _

Bin ph sn xut = Bin ph n v * S lng sn phm nh ph n v = nh ph / S lng sn phm

Nhn xt tng t nh trn.

V d 3: Cng ty Honda Vit Nam hin ang sn xut v xe dng sn xut sn phm chnh ca cng ty c tng mc nhu cu hng nm l 10.000 v xe, cc chi ph lin quan n qu trnh sn xut cng ty Honda c trnh by qua bng sau: Bng tng hp chi ph sn xut n v tnh: ng Chi ph tnh theo Khon mc chi ph n v Nguyn liu trc tip Nhn cng trc tip 24.000 22.000 Tng s 240.000.000 220.000.000 98

Bin ph sn xut chung Lng nhn vin phc v phn xng Khu hao ti sn c nh Chi ph chung phn b Cng

6.000 14.000 12.000 18.000 96.000

60.000.000 140.000.000 120.000.000 180.000.000 960.000.000

Cng ty v rut xe Casumina ngh cung cp v xe ny ng theo cht lng v s lng yu cu vi gi 84.000 ng/v xe. Vy cng ty Honda Vit Nam nn mua ngoi hay tip tc sn xut ? Bi gii: S lng thnh phm khng thay i nn v xe mua ngoi hay t sn xut th doanh thu khng i. Do quyt nh ph thuc vo chi ph. Chi ph khu hao ti sn c nh, Chi ph chung phn b s khng i d mua ngoi hay t sn xut Thng tin khng thch hp vi qu trnh ra quyt nh: (12.000 + 18.000) * 10.000 = 300.000.000 ng Cc khon chi ph cn li thch hp cho vic ra quyt nh.

BNG PHN TCH QUYT NH NN MUA NGOI HAY T SN XUT n v tnh: ng Chi ph chnh lch tnh cho 1 sn phm Chi ph thch hp tnh cho tng s sn phm 99

Khon mc chi ph

T sn xut NVL trc tip Nhn cng trc tip Bin ph sn xut chung Lng nhn vin qun l v phc v Chi ph mua ngoi Tng chi ph 24.000 22.000 6.000

Mua ngoi _ _ _

T sn xut 240.000.000 220.000.000 60.000.000

Mua ngoi _ _ _

14.000

140.000.000

_ 66.000.000

84.000 84.000

840.000.000

660.000.000 840.000.000

Nu cng ty t sn xut v xe th s tit kim c 180.000.000 ng so vi mua t bn ngoi. Tuy nhin, trong trng hp cc ngun lc v phng tin s dng trong sn xut v xe c th s dng sn xut sn phm khc, hoc s dng vo mc ch khc, nh cho thu v cch s dng ny mang li khon li nhun hng nm ln hn 180.000.000 ng th lc ny, cng ty mua v xe t bn ngoi s mang li hiu qu kinh t cao hn.

V d 4: Ch doanh nghip A d nh ngng sn xut bao b ng gi thnh phm ca mnh v theo ng ta, mua bao b t bn ngoi th r hn. Gi mua ngoi ch mt 180 /ci, trong khi t sn xut phi tn n 230 /ci. Hn na cc thit b dng sn xut bao b h hng hon ton cn c thay th nu tip tc sn xut. Ti liu lin quan n thit b sn xut c c trnh by qua bng sau: 100

Bng tng hp chi ph sn xut Nng lc sn xut Chi ph nguyn vt liu trc tip Chi ph nhn cng trc tip Chi ph sn xut chung kh bin Chi ph sn xut chung bt bin (28 l chi ph qun l hnh chnh, 16 l chi ph khu hao v 7,5 l lng qun c) Tng cng chi ph ca mt bao b 60.000 ci/nm 103,5 /ci 60 /ci 15 /ci 51,5 /ci

230 /ci

K ton vin trong cng ty t vn cho Gim c 2 phng n nh sau: Phng n 1: Mua thit b sn xut bao b mi v tip tc sn xut bao b. Chi ph mua mi l 8.100.000 v thi gian s dng c tnh l 6 nm. Khu hao theo phng php ng thng v khng c gi tr thu hi. Thit b sn xut bao b mi s lm gim chi ph lao ng trc tip v chi ph sn xut kh bin 30%. Nng lc sn xut ca thit b mi l 90.000 sn phm/nm. Phng n 2: Mua bao b t th trng bn ngoi vi gi 180 /ci.

Yu cu: a. Nu nhu cu tiu th l 60.000 bao b/nm th DN nn chn phng n no ? b. Nu nhu cu tiu th l 90.000 bao b/nm th DN nn chn phng n no ? 101

Bi gii: Cu a: Nhu cu tiu th l 60.000 bao b/nm BNG PHN TCH QUYT NH NN MUA NGOI HAY T SN XUT

Chi ph chnh lch tnh cho Khon mc chi ph 1 sn phm T sn xut NVL trc tip 103,5 70% * 60 = 42 70% * 15 = 10,5 450.000 / 90.000 = 5 1.350.000 / 60.000 = 22,5 _ 186 Mua ngoi _

Chi ph thch hp tnh cho 60.000 sn phm T sn xut 6.210.000 Mua ngoi _

Nhn cng trc tip

2.520.000

Bin ph sn xut chung

630.000

Lng qun c

450.000 8.100.000 / 6 = 1.350.000 _ 11.160.000

Khu hao my mc

Chi ph mua ngoi Tng chi ph

180 180

10.080.000 10.080.000

Nu doanh nghip t sn xut th s phi tn mt khon chi ph cao hn so vi i mua bn ngoi l 6 /ci. Tng thit hi s l 1.080.000 ng, v vy doanh nghip nn mua ngoi. 102

Cu b: Nhu cu tiu th l 90.000 bao b/nm BNG PHN TCH QUYT NH NN MUA NGOI HAY T SN XUT

Chi ph chnh lch tnh cho Khon mc chi ph 1 sn phm T sn xut NVL trc tip 103,5 70% * 60 = 42 70% * 15 = 10,5 450.000 / 90.000 = 5 1.350.000 / 90.000 = 15 _ 176 Mua ngoi _

Chi ph thch hp tnh cho 90.000 sn phm T sn xut 9.315.000 Mua ngoi _

Nhn cng trc tip

3.780.000

Bin ph sn xut chung

945.000

Lng qun c

450.000

Khu hao my mc

8.100.000 / 6 = 1.350.000 _ 15.840.000

Chi ph mua ngoi Tng chi ph

180 180

16.200.000 16.200.000

Nu doanh nghip i mua bn ngoi th s phi tn mt khon chi ph cao hn so vi t sn xut l 4 /ci. Tng thit hi s l 360.000 ng, v vy doanh nghip nn t sn xut. 103

1.5.3.

Quyt nh tip tc hay ngng sn xut kinh doanh

nh ph trnh c

nh ph khng trnh c Cc chi ph chung phn b (Qung co chung, Tin thu nh, Chi ph qun l chung phn b) Khu hao Lng ca nhn vin chuyn sang b phn khc Bo him kho hng ...

Lng nhn vin qun l Qung co trc tip Thu lao ng Bo him hng bn ...

Cch gii:

Nu S d m ph nh ph trnh c > 0 nn tip tc b phn , cng ty s c ngun b p cho nh ph khng trnh c. Nu S d m ph nh ph trnh c < 0 cng ty nn dng hot ng ca b phn v cng hot ng cng ty cng l.

Khi cng ty ngng hot ng sn xut kinh doanh b phn gy l v s dng din tch ca b phn cho thu, nu S tin thu c t cho thu nh ph khng trnh c > 0 th cng ty nn ngng hot ng b phn v cho thu.

V d 5: C bo co kt qu hot ng kinh doanh ca cng ty thng mi kinh doanh 3 ngnh hng trong qu I nh sau (n v tnh: triu ng). 104

Ngnh hng Ch tiu Tng cng A Doanh thu (-) Bin ph S d m ph (-) nh ph 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Qung co trc tip Qung co chung Lng Thu nh xng Phc v (in, nc) Thu lao ng Khu hao quy hng Bo him hng bn Chi ph qun l chung 1.500 903,6 596,4 540 97,5 30 136 76,5 30,9 20,4 40 3,7 60 45 56,4 280 156 124 147 26 5,6 36 19 8 5,4 10,8 1,2 20 15 (23) B 700 435,6 264,4 218,5 40 14 58 31,5 13,6 8,7 16,3 1,4 20 15 45,9 C 520 312 280 174,5 31,5 10,4 42 26 9,3 6,3 12,9 1,1 20 15 33,5 105

10. Chi ph phc v khc Li (l)

Cho bit mt s thng tin sau: 1. Qung co chung phn b theo doanh thu; Tin thu nh xng phn b theo din tch s dng; Thu lao ng cn c theo tin lng tr cho tng ngnh hng, thu sut 15%. 2. Cc ngnh hng cng kinh doanh trong mt ta nh. Cng ty thu ton b ta nh vi tin thu l nh ph tr hng nm. 3. C mt nhn vin c kinh nghim lu nm ca ngnh hng A c mc lng 4 triu/qu. Nu ngnh hng A ngng kinh doanh th nhn vin ny s chuyn sang ngnh hng khc trong cng ty. 4. Nu ngnh hng A ngng kinh doanh th cc thit b ca ngnh hng ny s c chuyn sang b phn kinh doanh khc v cc chi ph phc v in nc ca cng ty s gim c 7 triu ng/qu. 5.

chi ph bo him ca b phn A dng cho bo him hng ha quy hng

ca ngnh hng A, phn chi ph bo him cn li thuc v kho cha hng ca b phn A. 6. Cng ty c hai b phn phc v, thu mua v kho hng, nu ngnh hng A ngng kinh doanh th cng ty s gim c 5,5 triu tin lng nhn vin phc v, chi ph qun l chung khng i. Yu cu: Hy chng minh bng s liu cn thit khuyn co DN nn tip tc kinh doanh ngnh hng A hay ngng kinh doanh, trong 2 trng hp sau: a. Doanh nghip khng s dng din tch kinh doanh ca ngnh hng A. b. Doanh nghip s dng din tch kinh doanh ca ngnh hng A cho thu vi gi 75 triu ng/qu. Gi s ngng kinh doanh ngnh hng A s khng nh hng g n doanh thu ca ngnh hng B v C. 106

Bi gii: BNG PHN TCH V VIC KINH DOANH NGNH HNG A Khon mc nh ph 1. Qung co trc tip 2. Qung co chung 3. Lng nhn vin bn hng 4. Thu nh 5. Phc v (in, nc ...) 6. Thu lao ng 7. Khu hao 8. Bo him hng ha 9. Chi ph qun l chung 10. Chi ph phc v khc Tng cng Tng 26 5,6 36 19 8 5,4 10,8 1,2 20 15 147

FC trnh c 26 _ 32 _ 7 32 * 0,15 = 4,8 _ * 1,2 = 0,3 _ 5,5 75,6

FC khng trnh c _ 5,6 4 19 1 0,6 10,8 0,9 20 9,5 71,4

Cu a: Nu DN khng kinh doanh ngnh hng A, th c th ct gim c 75,6 triu ng nh ph trc tip, nhng s mt 124 triu ng s d m ph mi qu DN s mt i mt khon tin b p l 48,4 triu ng/ qu. T nhng phn tch trn cho thy DN vn phi tip tc duy tr vic kinh doanh ngnh hng A nu cha c mt phng n kinh doanh hiu qu cao hn. 107

Cu b: Doanh nghip s dng din tch kinh doanh ca ngnh hng A cho thu Vi s tin 75 triu c c t vic cho thu din tch ngnh hng A khi ngnh hng ny khng cn kinh doanh na, b p cho cc nh ph khng trnh c l 71,4 triu ng v cn mang li mt khon li nhun l 3,6 triu ng. Do cng ty nn ngng kinh doanh ngnh hng A v s dng din tch kinh doanh ca ngnh hng ny cho thu. 1.5.4. Quyt nh chp nhn hay t chi mt n t hng

Cng ty ch a ra quyt nh khi c iu chnh gi (khch hng yu cu gim gi bn). Nu khch hng ngh mc gi = mc gi bn hin ti ca cng ty & lng mua vn cn trong kh nng hoat ng ca cng ty th cng ty chp nhn ngay, khng phi ra quyt nh g ht. V d 6: Thng tin v sn xut sn phm ti mt doanh nghip nh sau: Nng lc sn xut ti a n gi bn Bin ph n v Tng nh ph SXC : : : : 150.000 sn phm / thng 5.000 ng / sn phm 3.000 ng / sn phm 120.000.000 ng 100.000 sn phm

Sn lng tiu th c tnh thng ti :

Doanh nghip c thm 1 n t hng vo thng ti vi: S lng sn phm n gi t mua nh ph pht sinh thm : : : 25.000 sn phm 4.000 ng / sn phm 10.000.000 ng

Chi ph bn hng v qun l doanh nghip khng i.

Doanh nghip c nn chp nhn n t hng ny khng? 108

Bi gii: EBIT (100.000 sp) = (5.000 3.000) * 100.000 120.000.000 = 80 triu > 0

Phn nh ph c b p ht.

Khi nhn thm mt n t hng mi, cng ty vn cn nng lc sn xut. EBIT tng thm = (4.000 3.000) * 25.000 10.000.000 = 15.000.000 > 0 Vic c chp nhn n t hng ny hay khng ty thuc vo mc tiu ca DN. Nu khch hng mua v s dng cho mc ch ring, sn xut ra 1 sn phm na khc na hoc xut khu, khng lm nh hng n th trng hin ti ca DN chp nhn n t hng. Nu khch hng mua v v bn li trong th trng ca mnh, DN bn vi gi 5.000 ng, h ch cn bn vi gi 4.000 < P < 5.000 l c li khng chp nhn n t hng.

1.5.5.

Quyt nh sn xut trong iu kin hn hp

Ngun lc c th bao gm my mc, nguyn vt liu, nhn cng, vn, nng lc qun l. Trong mi doanh nghip u tn ti nhng ngun lc b gii hn. Khi ngun lc cao hn nhu cu, DN s chp nhn tt c cc c hi kinh doanh c s d m ph dng. iu ny s gip tn dng nng lc, tng thm li nhun. Khi ngun lc thp hn nhu cu, DN s la chn nhng c hi kinh doanh lm ti a ha li nhun ca DN. a. Trng hp c 1 ngun lc hn hp ti a ha li nhun, DN nn sn xut nhng sn phm no to ra tng s d m ph ln hn (kh nng b p nh ph cao hn). 109

V d 7: Cng ty Qunh Anh sn xut 2 loi sn phm k hiu l Q1 v Q2. Nng lc sn xut b gii hn 1.000 gi my / tun cho 1 ca sn xut. S liu d tnh cho 2 loi sn phm ny nh sau:

Q1 n gi bn Bin ph n v - NVL trc tip - Nhn cng trc tip - Chi ph sn xut chung S gi my cn sn xut 1 sn phm c tnh nhu cu th trng / tun 5.000 8.000 3.000 0,5 gi / sn phm 1.200 sn phm 20.000

Q2 15.000

4.000 4.000 3.000 0,4 gi / sn phm 1.500 sn phm

Yu cu: 1. 2. Xc nh mc sn xut cho mi loi sn phm ti a ha li nhun. Gi s cng nhn c th lm ngoi gi. Tin lng ngoi gi bng 150% tin lng bnh thng. Chi ph nguyn liu trc tip v bin ph sn xut chung n v cng ging nh khi sn xut trong gi. Theo bn, cng ty c nn sn xut ngoi gi khng? 110

Bi gii: Cu 1: Xc nh mc sn xut cho mi loi sn phm ti a ha li nhun.

Q1 1. n gi bn ( / sn phm) 2. Bin ph ( / sn phm) 3. S d m ph n v ( / sn phm) 4. nh mc thi gian cho 1 sn phm (gi / sn phm) 5. S d m ph trn 1 gi my (ng / gi) = (3) / (4) 6. Tng s gi my (gi) 7. Tng s d m ph (ng) = (3) * (6) / (4) 20.000 16.000 4.000 0,5 8.000 1.000 8 triu

Q2 15.000 11.000 4.000 0,4 10.000 1.000 10 triu

iu kin hn hp: 0,5 * Q1 + 0,4 * Q2 = 1.000 gi my Sn phm Q2 to ra tng s d m ph ln hn (kh nng b p nh ph cao hn) DN cn u tin sn xut sn phm Q2 trc (1.500 sn phm) S lng sn phm Q1 cn sn xut l: = 800 sn phm

Cu 2: Nhu cu i vi sn phm Q2 c tha mn y m khng cn sn xut ngoi gi. Do vy, chng ta xem xt c nn sn xut ngoi gi Q1 hay khng. Khi sn xut ngoi gi, bin ph n v ca Q1 = 5.000 + 8.000 * 150% + 3.000 = 20.000 S d m ph = 0 Sn xut ngoi gi khng c li. 111

V d 8: Cng ty ABC c tnh cc bin ph sn xut chung ca nm 2011 nh sau: S tin (triu) 192 106 440 49 320 252 Mc hot ng 48.000 1.060.000 2.200 3.500 400.000 1.800 Cn c phn b S gi my Tin lng nhn cng S gi t chc sp xp S kw gi S kg S ln kim tra Tnh cho 1 n v 4.000 100 200.000 14.000 800 140.000

Khon mc

Bo tr my Gim st T chc sp xp Nng lng X l vt liu Kim tra cht lng

Hin ti cng ty ABC ang sn xut 3 loi sn phm X, Y, Z. Chi ph tnh cho 1 sn phm Nguyn liu trc tip Nhn cng trc tip S gi my S gi t chc sp xp S kw - gi S kg S ln kim tra Gi bn Nhu cu ti a Mc sn xut thc t nm 2010 Sn phm X 24.000 18.000 0,8 0,04 0,05 8 0,02 80.000 24.000 20.000 Sn phm Y 30.000 30.000 1,4 0,06 0,1 10 0,04 120.000 24.000 10.000 Sn phm Z 36.000 40.000 1,8 0,08 0,15 14 0,1 160.000 12.000 10.000 112

Yu cu: 1. c tnh chi ph sn phm da trn mc hot ng. 2. Hin nay, nng lc sn xut b gii hn 48.000 gi my. Hy xc nh cc mc sn xut ti u ca nm 2011 cng ty t li nhun ti a, vi cc gi nh l tt c chi ph sn xut ca cng ty u l bin ph v cng ty khng c bin ph bn hng. 3. Gi s cng ty c th t chc sn xut ngoi gi thm 8.000 gi my. Vic sn xut ngoi gi s lm tng thm 50% chi ph nhn cng trc tip v 20% bin ph sn xut chung. Hy xc nh cc mc sn xut ti u ca nm 2011 nu lm ngoi gi. Cng ty nn sn xut bao nhiu gi my ngoi gi? Bi gii: 1. Xc nh chi ph sn phm Sn phm X Nguyn liu trc tip Nhn cng trc tip Bo tr my Gim st T chc sp xp Nng lng X l vt liu Kim tra cht lng Bin ph sn xut n v 24.000 18.000 0,8 * 4.000 = 3.200 0,1 * 18.000 = 1.800 0,04 * 200.000 = 8.000 0,05 * 14.000 = 700 8 * 800 = 6.400 0,02 * 140.0000 = 2.800 64.900 Sn phm Y Sn phm Z 30.000 30.000 5.600 3.000 12.000 1.400 8.000 5.600 95.600 36.000 40.000 7.200 4.000 16.000 2.100 11.200 14.000 130.500 113

2. Xc nh mc sn xut cho mi loi sn phm ti a ha li nhun.

Sn phm X 1. n gi bn (/sn phm) 2. Bin ph (/sn phm) 3. S d m ph n v (/sn phm) 4. nh mc thi gian 1 sn phm 5. S d m ph trn 1 gi my 6. Tng s gi my (gi) 7. Tng s d m ph (ng) 80.000

Sn phm Y Sn phm Z 120.000 160.000

64.900 15.100

95.600 24.400

130.500 29.500

0,8 18.875 48.000 906.000.000

1,4 17.429 48.000

1,8 16.389 48.000

836.592.000 786.672.000

iu kin hn hp: 0,8 * X + 1,4 * Y + 1,8 * Z = 48.000 gi my Sn phm X to ra tng s d m ph ln hn (kh nng b p nh ph cao hn) DN cn u tin sn xut sn phm X trc (24.000 sn phm) S lng sn phm Y cn sn xut l: = 20.571 sn phm, sn phm Z : 0

3.

Nhu cu i vi sn phm X c tha mn y m khng cn sn

xut ngoi gi. V vy ch cn xem xt c nn sn xut ngoi gi Y & Z khng.

114

Sn phm Y n gi bn (/sn phm) Bin ph (/sn phm) 120.000 117.720 30.000 30.000 * 1,5 = 45.000 (95.600 30.000 30.000 ) *1,2 = 42.720 2.280

Z 160.000 161.400 36.000 60.000 65.400 (1.400)

Nguyn liu trc tip Nhn cng trc tip Sn xut chung

S d m ph n v

S d m ph n v i vi sn phm Z m nn cng ty s khng sn xut ngoi gi i vi sn phm Z. Sn xut ngoi gi i vi sn phm Y c 2 gii hn: Nhu cu ti a i vi sn phm Y S gi my : : 24.000 sn phm 8.000 gi my

Cng ty nn sn xut 24.000 20.571 = 3.429 sn phm Y, tng ng 3.429 * 1,4 = 4.800,6 gi my

V d 9: Cng ty Lm H sn xut chut Mickey nhi bng theo 3 c khc nhau: ln, va v nh. Lng bn d kin ca sn phm ny v cc chi ph lin quan ca thng 1/2011 c cho di y: 115

Mickey ln Lng bn d kin n gi bn Bin ph n v Nguyn liu trc tip Nhn cng trc tip Sn xut chung 12 8 5 2 27 3.000 40

Mickey va 5.000 30

Mickey nh 4.000 20

10 5 3 2 20

8 3 2 2 15

nh ph n v Tng chi ph cho 1 n v

sn xut 100 con chut Mickey loi ln cn 20 gi my, 100 con chut Mickey loi va cn 15 gi my v 100 cn loi nh cn 10 gi my. Cng sut ti a hin nay ca cng ty l 2.050 gi my v cng sut ny cn thi gian t nht l 1 nm na mi c th tng ln c. Yu cu: 1. Xc nh s lng sn phm m cng ty cn sn xut cho tng c t li nhun ti a. 2. Gi s c 1 cng ty nc ngoi ngh mua 2.000 con c ln vi gi 45.000 ng/con. Tnh chi ph c hi ca n t hng ny? 116

Bi gii: 1. S gi my cn Mickey ln Mickey va Mickey nh Tng s gi my cn 3.000 * 20 / 100 = 600 gi 5.000 * 15 / 100 = 750 gi 4.000 * 10 / 100 = 400 gi 1.750 gi

V s gi my cn < cng sut my (2.050 gi my) nn cng ty c th sn xut lng bn d tnh cho tng c.

2. Tnh chi ph c hi S d m ph n v ca n t hng : 45.000 25.000 = 20.000 ng Mickey ln S d m ph n v nh mc thi gian 1 sn phm S d m ph trn 1 gi my 15 0,2 75 Mickey va 12 0,15 80 Mickey nh 7 0,1 70

Sau khi sn xut lng bn d tnh cho tng c, cng sut my cn d 300 gi. sn xut 2.000 con c ln, cn 2.000 * 0,2 gi/con = 400 gi,thiu 100 gi my V Mickey nh c s d m ph/gi my thp nht nn s gim bt 100 gi sn xut Mickey nh, tng ng 100 / 0.1 = 1.000 con. Do chi ph c hi ca n t hng ny chnh l s d m ph phi hy sinh khi vic sn xut v tiu th 1.000 chut Mickey nh b loi b, v bng 7 * 1.000 = 7.000 ng. 117

b. Trng hp c nhiu ngun lc hn hp V d 10: Tnh hnh sn xut kinh doanh 2 sn phm A v B ti DN X nh sau: Ch tiu nh mc thi gian cho 1 sn phm (gi/sn phm) nh mc NVL cho 1 sn phm (kg/sn phm) Bin ph (ng/sn phm) Gi bn (ng/sn phm) Tng s gi my hot ng ti a S NVL ti a DN c th mua v Sn phm A 2 6 18.000 30.000 Sn phm B 3 4 10.000 25.000

18.000 gi 36.000 kg

a. Chn mt trong 2 sn phm Nu ch sn xut sn phm A 18.000 gi my 9.000 sn phm 36.000 kg NVL 6.000 sn phm Cng ty ch c th sn xut ti a 6.000 sn phm A, khi Tng s d m ph = (30.000 18.000) * 6.000 = 72.000.000 ng Nu ch sn xut sn phm B 18.000 gi my 6.000 sn phm 36.000 kg NVL 9.000 sn phm Cng ty ch c th sn xut ti a 6.000 sn phm B, khi Tng s d m ph = (25.000 10.000) * 6.000 = 90.000.000 ng

Nu b gii hn v s gi my v nguyn vt liu th cng ty nn sn xut sn phm B trc. 118

b. Quy hch tuyn tnh Gi A v B l s lng sn phm A v B c sn xut. Nu nh ph khng i hoc bng nhau th hm mc tiu: 12.000 * A + 15.000 * B Max vi cc iu kin sau: A 0, B 0 18.000 36.000

2A + 3B 6A + 4B

Tng s d m ph ti u Gc O T N H A 0 0 3.600 6.000 B 0 6.000 3.600 0 12.000 * A 0 0 43.200.000 72.000.000 im ti u 6A + 4B = 36.000 2A + 3B = 18.000 A = 3.600 B = 3.600 15.000 * B 0 90.000.000 54.000.000 0 12.000 * A + 15.000 * B 0 90.000.000 97.200.000 72.000.000

Nh vy, cng ty cn sn xut 3.600 sn phm A & 3.600 sn phm B th s t c li nhun ti a, v bng 97.200.000 ng 119

You might also like