2

Li gii thiu

Doanh nghip v Chnh sch S 07, Qu II, nm 2011 thng mi quc t

Li gii thiu
Trong tay bn l {Bn tin Doanh nghip v chnh sch thng mi quc t}, n phm pht hnh hng qu ca y ban t vn v Chnh sch Thng mi Quc t - Trung tm WTO - Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam. Mc {Tin Hi Nhp} ca Bn tin s mang n cho bn cc thng tin cp nht cng cc bnh lun c bn v nhng s kin, nhng cu chuyn t tt c cc chiu hi nhp (WTO, a phng, song phng). Mc }Ch chnh sch{ tp trung chuyn su vo mt chnh sch, quy nh, vn thng mi quc t c bit, hoc c th c tc ng mnh m n cc doanh nghip vi nhng phn tch, bnh lun su sc ca cc chuyn gia. Hy vng rng Bn tin {Doanh nghip v chnh sch thng mi quc t} s l cm nang hu ch cho doanh nghip, hip hi trong vic tng cng tng tin v chnh sch, php lut thng mi quc t ch ng xy dng chin lc kinh doanh ph hp vi tnh hnh hi nhp, c ting ni tch cc hn v tham gia hiu qu hn cng vi Nh nc trong vic hoch nh chnh sch, m phn v thc thi cc cam kt quc t.

Y BAN T VN V CHNH SCH THNG MI QUC T TRUNG TM WTO PHNG THNG MI V CNG NGHIP VIT NAM a ch: 9 o Duy Anh, ng a, H Ni in thoi: 04.35771458 Fax: 04.35771459 Email: banthuky@trungtamwto.vn Webside: www.trungtamwto.vn
Bn tin ny c thc hin vi s h tr ti chnh ca Lin minh chu u. Quan im trong bn tin ny l ca cc tc g v do khng th hin quan im chnh thc ca Lin minh chu u, VCCI hay B Cng Thng

S 07, Qu II, nm 2011

Doanh nghip v Chnh sch thng mi quc t

Mc lc

IM TIN

4 4 5 5 6 6 7

Tr gi thng mi ton cu tng trng 22% trong qu I/2011 Nga c th hon tt gia nhp WTO vo cui nm nay?

*
L n v khi xng cc cuc tho lun rng ri trong cng ng doanh nghip Vit Nam v m phn Hip nh i tc Xuyn Thi Bnh Dng cui nm 2010, Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam (VCCI) cho n nay vn l hip hi hot ng tch cc v su st nht trong m phn ny Vit Nam.

Ci cch h thng GSP ca EU:

80 nc s khng cn c u i?
Vng m phn Doha:

10 nm v 1 quyt tm? Tng hp tnh hnh xut khu 6 thng u nm 2011

FTA Vit Nam - Chile:

Vn ra vng t mi V kin u tin ca Vit Nam ti WTO - Chng ta thng iu chnh thu sut sau r sot ln 2 v li thi hn ra quyt nh r sot ln 5 i vi tm Vit Nam ti Hoa K Indonesia iu tra chng bn ph gi i vi thp cun ngui nhp khu t Vit Nam, Trung Quc, Hn Quc, Nht Bn, i Loan

10
TPP s l mt c hi ln cho hng ha xut khu Vit Nam c th i vo th trng cc nc thnh vin TPP vi thu quan bng 0, c bit l Hoa K, mt th trng y tim nng m hin nay hng Vit Nam vn cn phi chu nhng hng ro thu quan ng k.

7 7

CHUYN
Chu trch nhim xut bn: LS Trn Hu Hunh Giy php xut bn s: 15/GP-XBBT ngy 17/2/2011 Ch bn v in ti: Cng ty TNHH In v sn xut bao b H Ni Thit k ho:

9 10 13

Vng m phn 7 TPP ti Vit Nam - Nhng tin trin mi TPP - Hy vng nhiu m lo lng khng t TPP v ngnh dt may Vit Nam

Sau mt bt u y hng khi, 10 nm sau vn khng ai c th hnh dung ra kt qu ca Vng m phn Doha. Ln lt l cc thi hn kt thc m phn, nhng k hoch chin thut theo nhau v, Vng m phn Doha ang thch thc s kin nhn ca tt thy nhng ai ng h thng mi t do trn th gii.

im tin / Th gii

Doanh nghip v Chnh sch S 07, Qu II, nm 2011 thng mi quc t

Tr gi thng mi ton cu tng trng 22% trong qu I/2011

S liu thng k hng qu mi y ca T chc thng mi th gii (WTO) cho thy gi tr thng mi ton cu trong qu I nm 2011 tng 22% so vi cng k nm 2010, tr gi thng mi hng ha t mc k lc k t qu II nm 2008, thi im trc cuc khng hong ti chnh ton cu nm 2009.
Biu 2: S liu thng mi hng ha tng hp t 70 nn kinh t (T USD)

Biu 1: Kim ngch xut khu hng ha th gii t Qu I 2008 ti Qu I 2011 (T USD)

S liu thng k hng thng trong qu I 2011 t 70 nn kinh t, i din cho 90% tr gi thng mi th gii cho thy gi tr thng mi hng ha tng mnh trong thng 03/2011, tr gi thng mi trong qu I 2011 t bng gi tr trc thi k khng hong thng 07/2008.

Trc , trong thng co bo ch v bo co thng mi th gii nm 2010 v trin vng nm 2011 ca WTO, Tng Gim c Pascal Lamy cho bit, thng mi nm 2011 s tng trng chm do vn chu d m ca cuc khng hong ti chnh ton cu. So vi mc tng kim ngch xut khu t nh 14.5% trong nm 2010, cc nh kinh t d bo tc tng thng mi ton cu s tng vi tc khim tn hn, khong 6.5% trong nm 2011, tuy nhin d bo ny cha hn l chc chn bi cha tnh c tc ng ca nhng s kin din ra gn y, trong c s kin ng t v song thn ti Nht Bn. Nu t c con s tc tng trng nh d bo, 2011 s l nm c tc tng trng cao hn mc tng trung bnh hng nm 6.0% k t nm 1990 n 2008.

Nga c th hon tt gia nhp WTO vo cui nm nay?

Sau 18 nm m phn, Nga ang ng trc c hi rt ln gia nhp T chc thng mi th gii WTO trong nm 2011 ny.
Vic Nga tr thnh thnh vin WTO khng ch ha hn mang li li ch to ln v kinh t cho chnh nc ny (vi d bo quy m kinh t c th tng 3,3% trong trung hn v 11% trong di hn v hng ro thu quan i vi hng ha xut khu ca nc ny gim t 14% trung bnh hin nay xung cn 8%) v cn c th l mt {c hch} mi cho tin trnh m phn Doha ang b tc hin nay. Do , khng phi ngu nhin khi cc lnh o G8 u by t s ng h Nga mau chng gia nhp WTO trong nm nay. Mc d vy, theo ng Stefan Haukur Johannesson, Trng Nhm cng tc Gia nhp WTO ca Nga, nc ny s cha th c chp thun l thnh vin WTO nu khng x l trit cc bin php c tnh bo h sn xut ni a m Nga ang p dng. Hin Nga ang duy tr mt lot cc chng trnh tr cp c xem l cn tr t do thng mi, tri vi cc quy nh lin quan ca WTO. Ngoi ra nc ny cng ang p cc bin php hn ch nhp khu i vi sn phm tht v ro cn trong u t nc ngoi khng ph hp vi cc nguyn tc ca WTO. gia nhp WTO, Nga phi xa b tt c cc bin php ny, mt thch thc khng nh i vi nc ny. Bn cnh , Nga cng phi a ra bin php nhm m bo rng Lin minh Hi quan Nga - Belarus Kazakhstan c thnh lp nm 2010 v hng ti thnh lp Khu vc T do Kinh t nm 2012 m nc ny l thnh vin phi ph hp vi cc cam kt ca Nga trong WTO. Cui cng, c v nh Nga s cn phi n lc rt nhiu thuyt phc nc lng ging Georgia, mt thnh vin ca WTO, chp thun vic gia nhp WTO ca nc ny. Sau xung t nm 2008 gia hai nc, Georgia lun gi quan im phn i Nga gia nhp WTO.

S 07, Qu II, nm 2011

Doanh nghip v Chnh sch thng mi quc t

Th gii / im tin Vng m phn Doha:

10 nm v 1 quyt tm?
Vi nhng ai quan tm n Vng m phn Doha, nu nh nm 2010 c xem l {nm ca nhng thi hn} th nm 2011 c th coi l {nm ca nhng chin thut}
Ci cch h thng GSP ca EU:

80 nc s khng cn c u i?
u thng 5/2011 va qua, ng Karel De Gucht, y vin Thng mi EU cng b k hoch ci t chng trnh u i thng mi m khi ny ang n phng dnh cho 80 nc ang pht trin bao gm c Nga v Brazil. Chng trnh u i c bit ti di tn gi {H thng u i thu quan ph cp} (GSP) ny ca EU c p dng t nm 1971 theo EU t nguyn p dng thu nhp khu 0% i vi hng ngn sn phm ca cc nc ngho, km pht trin m EU cho l cn c sc cnh tranh hn ch nhm h tr cc nc ny. Nay EU cho rng nhiu nc trong danh sch ny pht trin v do khng cn dnh GSP cho cc nc ny na. K hoch ci cch h thng GSP ny bao gm vic thay i cc tiu ch cc quc gia km pht trin c xt cho hng GSP nhm {a cc nc giu c ra khi chng trnh u i}. Theo ng Karel De Gucht, nu p dng tiu ch mi th 80 trong s 176 nc ang pht trin s khng cn tip tc c hng u i. K hoch ny, nu c thng qua, s l ci cch quan trng nht i vi chng trnh u i theo GSP ca EU k t ngy n ra i nm 1971 n nay. Mt quan chc ca EU nhn nh, khng th ph nhn rng nhng quc gia mi ni khc rt nhiu so vi 10 nm trc y v hin ti, y l nhng cng quc kinh t v nhng nc ny c th tr thnh i th cnh tranh ca Chu u trn lnh vc thng mi. Mc d vy, K hoch ny cng vp phi s phn i quyt lit t Italy v mt s nc thnh vin khc. K hoch ca ng De Gucht c xem l hnh thc {bo h} cho kinh t chu u ti thi im kh khn kinh t hin nay. Khng hong v tng trng kinh t chm ang l l do chnh ph nhiu nc trn th gii tng cng cc ro cn thng mi v cc bin php hn ch khc.

Cui thng 4, ti tr s WTO Geneva, ln u tin i din 153 nc thnh vin WTO tho lun cng khai v mt gii php thay th cho Vng m phn thng mi Doha - hay cn gi k hoch B. K hoch ny d kin loi b ra khi chng trnh ngh s nhng vn khng th gii quyt trong 10 nm qua ca Doha nh m phn ct gim thu quan i vi my mc, xe t v mt s loi hng ha cng nghip khc, cc khon thu trn sn phm nng nghip... Ni mt cch khc, y l k hoch rt gn khun kh ca Doha n mc m cc nc thnh vin c th chp nhn c. Cc tc gi ca k hoch B ny hy vng y s l gii php cu vn Doha cng nh vai tr v uy tn ca WTO vi t cch t chc dn dt v gi gn cc quy tc thng mi t do. phc v cho tng ny, Gim c WTO, ng Pascal Lamy cho r sot li tt c 20 Chng ca m phn Doha nhm xc nh cc vn c bn cc nc c th t c ng thun a vo K hoch B. Tuy nhin, ch vic ny thi cng vp phi nhng bt ng gia cc nc v v vy hy vng c th k tt k hoch B cng kh m t c. n u thng 6/2011, cc nc thnh vin WTO li bt u tho lun v chin thut m phn 3 tc theo sng kin ca ng Pascal Lamy theo m phn Doha s chia thnh 3 nhm vi 3 tc m phn nhanh, trung bnh v chm, tng ng vi mc u tin v ng thun mi nhm vn . C th, nhm vn lin quan n cc nc km pht trin nht (LDC), nh min hn ngch, min thu quan, quy ch hng ha gc... c xp vo knh m phn tc nhanh cn u tin tho lun gii quyt trong Hi ngh B trng WTO thng 12 ti. Nhm vn th

hai c xp vo knh m phn tc trung bnh cng l nhm vn b sung c lin quan n cc nc LDC, nh cc quy ch to iu kin thun li cho bun bn, cc iu khon v i x phn bit v c bit, tr cp xut khu, cnh tranh trong xut khu nng nghip, tr cp ng nghip, cc hip nh bun bn khu vc, t do ha bun bn hng ha mi trng v dch v... Nhm vn kh t c tha thun nh tip cn th trng nng nghip v phi nng nghip, dch v, s hu tr tu, h tr bun bn... c vo lch thng lng tc chm. Tuy nhin, c nhiu kin e ngi tnh hin thc ca chin thut ny bi cc nhm vn trong m phn Doha c mi quan h cht ch vi nhau v kh m c th tch bch m phn trit . Ti phin hp cui thng 6, cc nc khng thng nht c vi nhau v chng trnh ngh s cho Hi ngh B trng WTO thng 12 ti. LDC c thng nht l cc ch chnh, tuy nhin cc nc li tip tc c chia r trm trng trong vic hiu ni hm ca LDC v nhng vn lin quan. Sau mt bt u y hng khi, 10 nm sau vn khng ai c th hnh dung ra kt qu ca Vng m phn Doha. Ln lt l cc thi hn kt thc m phn, nhng k hoch chin thut theo nhau v, Vng m phn Doha ang thch thc s kin nhn ca tt thy nhng ai ng h thng mi t do trn th gii.

im tin / Vit Nam

Doanh nghip v Chnh sch S 07, Qu II, nm 2011 thng mi quc t

Tng hp tnh hnh xut khu 6 thng u nm 2011

Theo s liu t Tng cc Thng k cho thy, kim ngch xut khu 6 thng u nm 2011 l 42,33 t USD, tng 30.0% so vi cng k nm 2010. Trong s 26 nhm mt hng xut khu ch lc, c 4 nhm mt hng st gim v kim ngch (ch: -2,9%; cc sn phm my tre, ci, thm: -3%; qu, kim loi qu: 32,1% v dy in, cp in: -4,9%, 3 nhm mt hng tng trng mt ch s (in t, my tnh: 6,3%); v 1 nhm mt hng tng trng 3 ch s (c ph: 103%).
Biu 1: Tc tng trng xut khu 6 thng u nm 2011

Biu 2: T trng xut khu 6 thng u nm 2011 (%)

Mt s mt hng c kim ngch cao nh: dt may (6,11 t USD, chim 14,4% kim ngch xut khu); du th (3,381 t USD); giy dp (2,99 t USD).

FTA Vit Nam - Chile:

Vn ra vng t mi
T ngy 16 n 18/06/2011, vng 8 m phn Hip nh thng mi t do Vit Nam - Chile din ra ti H Ni.
y l vng m phn hon tt qu trnh m phn gia Vit Nam v Chile. Hai bn tin hnh k tt hip nh. Hip nh chnh thc d kin s c k kt vo thng 11/2011 bn l Hi ngh thng nh APEC ln th 19 s t chc ti Honolulu, Hawaii. Theo Thng v Vit Nam ti Chile, nm 2010, kim ngch xut khu ca Vit Nam l 104 triu la M v nhp khu 215 triu la M t th trng ny. Cc sn phm xut khu sang Chile bao gm: giy dp, cc sn phm dt may, thy sn ng lnh, sn phm nha v ni tht. Cc sn phm nhp khu ch yu l nguyn vt liu nh ng tinh luyn, g, st, thp v bt giy. c bit sn phm ru vang Chile ngy cng ph bin trn th trng Vit Nam. Chile hin k kt hip nh thng mi t do vi hn 50 quc gia khc, trong c cc quc gia ln nh EU, Hoa K, Trung Quc. C Chile v Vit Nam hin u ang l i tc m phn Hip nh i tc thng mi Xuyn Thi Bnh Dng (TPP). Hip nh thng mi t do Vit Nam - Chile ha hn s gip cc sn phm ca Vit Nam thm nhp su hn vo th trng ny.

S 07, Qu II, nm 2011

Doanh nghip v Chnh sch thng mi quc t

Vit Nam / im tin

V kin u tin ca Vit Nam ti WTO - Chng ta thng

Ngy 11/7/2011 va qua, Ban Hi thm (WTO) ban hnh bo co gii quyt V tranh chp DS404 - Vit Nam kin Hoa K lin quan ti cc bin php chng bn ph gi i vi sn phm tm nc m ng lnh ca Vit Nam. Bo co ca Ban Hi thm ng tnh vi Vit Nam hai trong ba vn Vit Nam a ra khi kin. C th, phn quyt ca Ban hi thm nu r vic Hoa K s dng phng php {Quy v 0} (hay cn gi l zeroing) xc nh bin ph gi l vi phm quy nh ca WTO. Vic s dng phng php ny lm bin ph gi ln hn ko theo mc thu chng bn ph gi cao, gy thit hi cho cc doanh nghip xut khu tm ca Vit Nam. Phn quyt ca Ban Hi thm cng ng h Vit Nam trong co buc Hoa K s dng kt qu tnh theo phng php Quy v 0 xc nh mc thu sut ton quc trong cc t r sot hnh chnh ln 2 v ln 3 l tri vi quy nh ca WTO. i vi cc t r sot hnh chnh ln 4, 5 v r sot cui k, do khng nm trong phm vi yu cu tham vn pha Hoa K ca Vit Nam, Ban Hi thm khng a ra phn quyt lin quan n cc t r sot ny. Din tin ca v vic s cn tip tc, Vit Nam v Hoa K c thi hn 60 ngy khng co ln C quan Phc thm ca WTO. Tuy nhin y c th xem nh kt qu kh quan v l mt khi u quan trng cho Vit Nam trong vic s dng c ch gii quyt tranh chp trong WTO bo v quyn v li ch ca doanh nghip mnh trong thng mi quc t. V kin l v tranh chp u tin trong khun kh WTO ca Vit Nam vi t cch l nguyn n. V vic bt ngun t cc phn tch v kin ngh ca Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam (VCCI) v Hip hi ch bin v xut khu thy sn (VASEP) nhm bo v li ch ca cc doanh nghip thy sn Vit Nam trong v kin chng bn ph gi tm Hoa K ni ring v li ch ca cc doanh nghip xut khu Vit Nam trong cc v phng v thng mi tng lai th trng quan trng ny. Chnh ph chp thun xut ny ca VCCI v VASEP v bt u v kin bng tham vn gi Chnh ph Hoa K thng 2/2010.

Indonesia iu tra chng bn ph gi i vi thp cun ngui nhp khu t Vit Nam, Trung Quc, Hn Quc, Nht Bn, i Loan
Ngy 24/06/2011, y ban Chng bn ph gi Indonesia (KADI) khi xng iu tra chng bn ph gi i vi sn phm thp cun ngui c xut x t Vit Nam, Trung Quc, Hn Quc, Nht Bn v i Loan theo n kin ca Cng ty sn xut PT Krakatau Steel. Sn phm b iu tra l cc sn phm thp c m HS: 7209.16.00.10, 7209.17.00.10, 7209.18.90.00, 7209.26.00.10, 7209.27.00.10, 7209.28.90.00, 7209.90.90.00, 7211.23.20.00, 7211.23.90.90, 7211.29.20.00, 7211.29.90.00, 7211.90.10.00 v 7211.90.90.00 S liu ca B Thng mi Indonesia cho thy, nm 2010 gi tr nhp khu sn phm thp cun ngui l 924.801 tn, tng 57.19% so vi nm 2009. Bn nguyn n cho bit h phi thu thp y s liu v bng chng v lng nhp khu v gi sn phm trong hai nm gn y v co buc sn phm thp cun ngui nhp khu ny gy thit hi cho ngnh sn xut ni a. y khng phi ln u tin Indonesia s dng cng c phng v thng mi (chng bn ph gi, chng tr cp, bin php t v) bo v ngnh sn xut thp ni a ca nc ny. Thng 5/2009, Indonesia p dng bin php t v i vi sn phm thp cn nng nhp khu vo nc ny.

iu chnh thu sut sau r sot ln 2 v li thi hn ra quyt nh r sot ln 5 i vi tm Vit Nam ti Hoa K
Ngy 14/05/2011, thc thi phn quyt ca Ta Thng mi Quc t Hoa K (trong v cc doanh nghip Vit Nam kin B Thng mi Hoa K tnh ton sai trong ln r sot hnh chnh th 2 i vi thu chng bn ph gi tm), B Thng mi Hoa K (DOC) ra quyt nh iu chnh li thu chng bn ph gi i vi 23 Doanh nghip xut khu tm Vit Nam trong t r sot hnh chnh ln th 2 (POR2), giai on t 01/02/2006 n 31/01/2007. Theo , nu khng c khng co gi ln Ta Phc thm Lin bang Hoa K, 23 doanh nghip xut khu tm ca Vit Nam s c hng mc thu 0.01% (mc ti thiu). y c xem l kt qu xng ng cho nhng n lc khng kin ca cc doanh nghip thy sn Vit Nam. Lin quan n t r sot hnh chnh ln th 5 i vi tm nc m ng lnh ca Vit Nam (POR5) giai on t 01/02/2009 n 31/01/2010, ngy 22/06/2011 va qua, DOC ra thng bo li thi hn ra quyt nh cui cng ca t r sot ln th 5 ny DOC c thm thi gian xem xt h s. Trong t r sot ny c ba doanh nghip c chn lm b n bt buc gm: Nha Trang Seaproduct Company, Minh Phu Seafood Group v Camimex. y l nhng doanh nghip Vit Nam c lng xut khu ln nht vo Hoa K trong giai on r sot nu trn.

Chuyn /

Doanh nghip v Chnh sch S 07, Qu II, nm 2011 thng mi quc t

Trung tun thng 6 va qua, Vng m phn th 7 Hip nh i tc Xuyn Thi Bnh Dng (TPP), mt trong nhng m phn hip nh thng mi t do (FTA) nh m nht hin nay vi s tham gia ca 9 nc thnh vin hai b Thi Bnh Dng, trong c Vit Nam v Hoa K, din ra ti TP H Ch Minh, Vit Nam. Ti y, d khng th trc tip can thip vo ni dung m phn, cc bn lin quan n t 9 nc thnh vin TPP tin hnh nhiu hot ng vn ng nhm thu ht s quan tm ca cc on m phn v hy vng li ch ca nhm mnh s c tnh n trn bn m phn. Nhng tc ng ca TPP vi Vit Nam s l tch cc hay tiu cc? TPP s mang li li ch cho ngnh no? Nhng ngnh no s phi chu bt li... tt c ph thuc vo kt qu bn tho ca cc Vng m phn TPP m hin nay ang din ra ht sc khn trng.

S 07, Qu II, nm 2011

Doanh nghip v Chnh sch thng mi quc t

/ Chuyn

ct gim thu v loi b ro cn i vi mt s sn phm trong thng mi hng ha hay cc vn lin quan ti kh nng thc thi v tn dng li ch t t do ha thng mi trong lnh vc dch v.

Vng m phn th 7 ca Hip nh i tc Kinh t Chin lc Xuyn Thi Bnh Dng (TPP) din ra ti Tp. H Ch Minh, Vit Nam t ngy 20 - 21/06/2011, vi s tham gia ca cc on m phn n t 9 nn kinh t ca 3 chu lc l Australia, Brunei, Chile, Hoa K, Malaysia, New Zealand, Peru, Singapore v Vit Nam.

C th thy rng, Din n bn l l mt c hi tt cho cc Doanh nghip, Hip hi v cc nhm li ch lin quan c th by t quan im, ku gi s ng h t cc on m phn cng nh hu thun cho cc lp lun ca on m phn. Tuy nhin, ti Din n, d Vit Nam l quc gia t chc Vng m phn th 7, hu ht cc Hip hi Vit Nam khng tham gia trnh by quan im, cha tn dng c c hi cc on m phn hiu thm tnh hnh v thuyt phc h chp nhn mt mc cam kt ph hp vi li ch ca ngnh. Mt ln na cho thy s thiu ch ng t cc doanh nghip, hip hi Vit Nam trong m phn thng mi quc t. Sau vng m phn th 7 ti Vit Nam, cc vng m phn tip theo d kin s din ra ti Hoa K vo thng 9/2011 v Peru vo thng 10/2011, vi mc tiu t c tha thun c bn khi din ra Hi ngh thng nh Din n hp tc kinh t chu -Thi Bnh Dng (APEC) vo thng 11 ti ti Honolulu, Hawaii.

rc , vng m phn th 6 din ra ti Singapore t ngy 28/3 n 1/4, vi vic thc y nhng vn thng mi nh cnh tranh v thu v tch hp chui cung cp. Theo thng tin t cc Trng on m phn ti cc s kin bn l ca Vng m phn th 7, m phn ang c tin hnh ng thi, khn trng trn tt c cc lnh vc v ang i vo nhng ni dung thc cht. Mt s lnh vc c th nh vn ct gim thu i vi hng nng sn, s hu tr tu, mua sm cng, u tin i vi cc nc ang pht trin - ang c m phn, mt s lnh vc c nhng tin trin nht

nh, mt s vn khc ang c nghin cu, tham vn. Cng vi qu trnh m phn t cp chnh ph, mt trong nhng s kin bn l Vng m phn ng ch l mt Din n dnh cho cc bn lin quan bao gm Hip hi, Doanh nghip, cc nhm li ch chung c th trc tip by t quan im trc cc thnh vin ca on m phn. Ti Din dn bn l Vng m phn th 7 ny, cc bn lin quan t cc nc thnh vin TPP c bit quan tm ti mt s vn nh s cng bng trong thng mi, yu cu cc cam kt trong TPP phi tnh n s yu th ca cc nc c trnh pht trin thp hn so vi cc i tc khc trong TPP, vn

10

Chuyn /

Doanh nghip v Chnh sch S 07, Qu II, nm 2011 thng mi quc t

L n v khi xng cc cuc tho lun rng ri trong cng ng doanh nghip Vit Nam v m phn Hip nh i tc Xuyn Thi Bnh Dng cui nm 2010, Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam (VCCI) cho n nay vn l hip hi hot ng tch cc v su st nht trong m phn ny Vit Nam. Nhn dp Vng m phn TPP7 ti TP H Ch Minh, chng ti c cuc phng vn vi TS Nguyn Th Thu Trang, thnh vin v Th k ca y ban T vn Chnh sch Thng mi Quc t ca VCCI.

c bit trong Din n cc Bn lin quan va ri bn l Vng m phn 7 TPP B c mt tham lun c tiu {Quan im ca doanh nghip Vit Nam trong TPP}. Nu tm tt trong mt cu v quan im ny th B s ni g? Ti khng ngh mnh c kh nng tm tt mt vn ln nh vy trong mt cu. Tuy nhin, nu phi lm vy, ti s ni rng doanh nghip Vit Nam t nhiu hy vng vo TPP, tin rng TPP s mang li nhng c hi pht trin to ln, ch c iu y l nhng c hi c

iu kin v cc nh m phn Vit Nam phi thnh cng trong cc iu kin th TPP mi thc s mang li nhng li ch thit thc. Ni mt cch khc, cc doanh nghip Vit Nam nhn thy trong TPP c nhng hy vng v quan ngi. Doanh nghip hy vng g TPP, tha B? C mt s thng nht cao trong cc nc thnh vin m phn TPP rng TPP s l mt Hip nh thng mi t do th h mi vi mc t do ha hu ht cc lnh vc thng mi. Trong thng mi hng ha, s l cam kt loi b thu quan vi phn ln cc sn phm gia cc nc TPP vi nhau. Trong thng mi dch v s l vic m ca v gim bt cc iu kin i vi cc nh cung cp dch v n t cc nc thnh vin TPP khc. Cng tng t nh vy, cc ro cn trong u t cng s c g b theo cc mc khc nhau... Vi tnh cht nh vy, r rng TPP s l mt c hi ln cho hng ha xut khu Vit Nam c th i vo th trng cc nc thnh vin TPP vi thu quan bng 0, c bit l Hoa K, mt th trng y tim nng m hin nay hng Vit Nam x

TPP s l mt c hi ln cho hng ha xut khu Vit Nam c th i vo th trng cc nc thnh vin TPP vi thu quan bng 0, c bit l Hoa K, mt th trng y tim nng m hin nay hng Vit Nam vn cn phi chu nhng hng ro thu quan ng k.

S 07, Qu II, nm 2011

Doanh nghip v Chnh sch thng mi quc t

/ Chuyn 11

vn cn phi chu nhng hng ro thu quan ng k. Vi ngha , TPP s l cnh ca m rng cho xut khu Vit Nam. V trong mt nn kinh t nh hng xut khu nh chng ta, nhiu ngnh sn xut c l do hy vng v trng ch vo TPP. V hy vng ca h l c cn c. Nhng ngc li Vit Nam cng phi m ca th trng ca mnh cho hng ha, dch v t cc nc i tc TPP, c bit l t nhng i th cnh tranh mnh nh Hoa K. Phi chng trong TPP cc doanh nghip ch t hy vng vo xut khu? ng l TPP s buc Vit Nam phi m ca th trng ca mnh mnh m hn, c cho hng ha v dch v t cc nc TPP. Xt b ngoi, y s l kh khn cho cc doanh nghip Vit Nam khi cnh tranh ngay ti sn nh. Nhng cc doanh nghip c ci nhn thc t hn. V cnh tranh trong hng ha ti th trng ni a, trong TPP tr Hoa K, ta m ca rng cho hu ht cc i tc c tim nng nh @c, New Zealand, Singapore, Malaysia... thng qua cc FTA k v c hiu lc, v vy m ca trong TPP vi cc i tc ny s khng gy ra tc ng ln hn so vi hin ti. Cn Hoa K, hin Vit Nam ang xut siu vo nc ny, v vi tnh cht kinh t b sung nhau, t c loi hng ha Hoa K cnh tranh trc tip vi hng Vit Nam. Hy vng ca doanh nghip Vit Nam, v vy t vo c hi c mua my mc, thit b, cng ngh vn l li th ca Hoa K vi gi r hn, to iu kin tng sc cnh tranh ca chnh mnh. Trong cc ngnh dch v, m ca c th khin mt s nh cung cp dch v Vit Nam kh khn, nhng cc ngnh sn xut li nhn thy c hi vic c c cc dch v phc v sn xut tt hn, vi gi r hn, v cng c ngnh cung cp dch v nhn thy c hi hp tc, thu ht thm u t v hc hi kinh nghim, cng ngh qun l trng thnh hn. C hi nhiu nh vy, bo sao doanh nghip khng hy vng.

Hy vng ln nh vy, c th trng ni a ln xut khu. Vy m cc doanh nghip Vit Nam vn cn quan ngi? ng th, v cng nh khi hy vng, nhng lo lng ca doanh nghip trong TPP khng phi l khng c cn c. TPP l mt FTA, m mt FTA ngy nay khng ch bao gm vic loi b thu quan hay m ca th trng dch v, n cn bao gm nhiu ni dung khc nh u t, s hu tr tu, mua sm cng, thm ch c nhng vn phi thng mi nhng c tc ng ln nh tiu chun lao ng, mi trng... Kinh nghim cho thy nhng ni dung ny mt s nc nh Hoa K c nhng i hi rt cao m nu phi tun th th thch thc cho doanh nghip Vit Nam l rt ln.

TPP l mt FTA, m mt FTA ngy nay khng ch bao gm vic loi b thu quan hay m ca th trng dch v, n cn bao gm nhiu ni dung khc nh u t, s hu tr tu, mua sm cng, thm ch c nhng vn phi thng mi nhng c tc ng ln nh tiu chun lao ng, mi trng...

V d trong FTA m Hoa K k vi Panama hay Colombia, nc ny i hi i tc phi tun th cc yu cu kh cao v bo h quyn s hu tr tu, trong khi chng ta u bit vn ny khng phi d thc hin trong mt sm mt chiu Vit Nam. l cha ni n vic nu thc hin trit cc yu cu kht khe v s hu tr tu , cc doanh nghip s dng cng ngh, phn mm... s phi b thm nhng chi ph ng k, sc cnh tranh ca h v vy s b nh hng khng nh. Hoc cng trong cc FTA ny ca Hoa K, cc iu khon v lao ng i hi cc tiu chun cht ch v lao ng, trong c c yu cu v t do cng on, vn l nhng vn kh nhy cm vi Vit Nam. Tng t, cc ni dung v tiu chun mi trng mc cao trong sn xut kinh doanh cng c th l nhng thch thc ln vi cc doanh nghip. V nguyn tc, trong hi nhp bn thn cc doanh nghip Vit Nam cng phi hng ti nhng tiu chun cao hn v lao ng v mi trng, v iu ny l tt cho chng ta. Nhng nu phi thc hin ngay, v vi cc yu cu cao, cc doanh nghip c th kh chng c trong ngn hn. Ngoi ra, ngay c trong cc cam kt loi b thu quan, vn l ni dung c bn ca mt FTA, nu cc nc t ra nhng i hi qu cht v xut x th cha chc doanh nghip

12

Chuyn /

Doanh nghip v Chnh sch S 07, Qu II, nm 2011 thng mi quc t

ca chng ta tip cn c nhng li ch t vic loi b hng ro quan trng ny khi tip cn th trng cc nc TPP. Trc m phn, c tin rng Hoa K s yu cu quy tc xut x ni khi. Quy tc ny, hiu mt cch n gin s l yu cu hng ha phi c nguyn liu v phi c sn xut t cc nc thnh vin TPP th mi bng 0 khi xut khu vo cc nc ny. Trong khi, chng ta u bit rng mt phn ln hng ha ca chng ta s dng nguyn liu nhp khu t cc nc khng phi thnh vin TPP, c bit l t Trung Quc. Nu quy tc ny c p dng trit th khng nhiu cc mt hng ca chng ta c th p ng c yu cu v xut x c hng thu sut 0% t TPP. M nh vy ng ngha vi vic li ch ng k nht trong TPP c th vut khi tm tay chng ta. Thm ch i vi dt may chng hn, pha Hoa K cn a ra nhiu yu cu khc gn vi vic ct gim thu nh quy tc xut x {t si tr i}, c ch t v c bit hoc cc bin php thc thi km theo. Tt nhin, tt c nhng iu ni trn mi ch l quan ngi. Thc t ni dung cc cam kt th no, mc cam kt n u hon ton ty thuc vo kt qu m phn TPP gia cc bn. TPP i n Vng th 7, mi ni dung ca TPP u ang trong qu trnh tho lun, thng lng. Cc doanh nghip trng ch vo cc nh m phn Vit Nam trong vic u tranh t c cam kt trong nhng vn ny mc {c th chu ng c} i vi cc doanh nghip. Vy c th cc doanh nghip Vit Nam mong mun cc nh m phn t c nhng cam kt nh th no? TPP l mt m phn bao trm rt nhiu ni dung, mi ni dung li c v s cc chi tit khc nhau, phn nh mi quan h phc tp v li ch gia cc nc TPP, gia cc ngnh khc nhau ca mt nc, thm ch gia cc nhm li ch khc nhau trong mt ngnh. V vy s kh c th ni v nhng mong mun c th ca cc doanh nghip Vit Nam. Tuy nhin, t bnh din chung, cc doanh nghip

Vit Nam mong mun cc cam kt m ca ca cc i tc m khng c nhng iu khon c th lm trit tiu li ch tim tng. C th, th nht, quy tc xut x hng ha trong TPP phi l nhng quy tc n gin, linh hot v ph hp vi iu kin sn xut ca Vit Nam, cho php Vit Nam c th tn dng c cc bi b thu quan trong TPP. Th hai, Hoa K cng nhn Vit Nam l nn kinh t th trng trc thi im quy ch ny p dng t ng (31/12/2008) hng ha Vit Nam c hng i x cng bng nu b vng vo cc v kin chng bn ph gi, chng tr cp ti nc ny. Th ba, TPP cn c i x c bit v khc bit cho Vit Nam vi tnh cht l mt nc ang pht trin. y l i hi ca cng bng trong TPP, mt tha thun thng mi gia cc nc pht trin vi cc nc ang pht trin. i x c bit v khc bit ny cn c th hin t nht nhng cam kt m ca hn ch cho mt s sn phm ca nhm {d b tn thng} ca Vit Nam (nh nng sn) hoc nhng ngnh c tc ng quan trng n kinh t v m m kh nng kim sot ca Vit Nam cn hn ch, v nhng yu cu va phi v c th thc hin c trong hon cnh ca Vit Nam trong cc lnh vc lao ng, mi trng, s hu tr tu... Cc nh m phn ca chng ta c bit n nhng quan ngi ny khng? Ti tin l c. Trc khi tr thnh thnh vin chnh thc ca m phn TPP thng 11/2010, Vit Nam l quan st vin ca m phn ny t cui nm 2009 v ti tin rng khong thi gian cc c quan lin quan c nhng nghin cu c bn v cc tc ng c th c ca TPP cng nh phng n m phn thch hp. Ngoi ra, t cui nm 2010, vi t cch i din cho ton b cng ng doanh nghip Vit Nam v u mi tham vn gia on m phn vi cng ng quan trng ny, VCCI cng tin hnh nhng nghin cu, iu tra kin v quan im, li ch ca cc ngnh. Khuyn ngh ln th nht ca cng ng doanh nghip v phng n m phn TPP m VCCI gi Chnh ph c s ng h v ng thun ca 22 Hip hi doanh nghip, i din cho trn 24.000 doanh nghip thuc cc lnh vc khc nhau. Nhng

ni dung trong Khuyn ngh ny cng tnh n li ch ca nhiu nhm khc trong x hi c bit l nhng nhm d b tn thng trong qu trnh hi nhp. Nhng g ti ni trn cng c rt ra t nghin cu, iu tra ny. Sau Khuyn ngh chung, VCCI cng tin hnh ly kin cc ngnh v phng n m ca c th ca Vit Nam cng nh yu cu i vi cc i tc TPP gi on m phn. Vy cc nh m phn t cc nc TPP khc c hiu iu ny khng? l mc tiu ca VCCI cng nh doanh nghip Vit Nam khi n vi Din n cc Bn lin quan bn l Vng 7 ny. m phn cc hip nh thng mi quc t l qu trnh cc bn thng lng, cn nhc v cc yu cu ca nhau, iu chnh chng v mt mc chp nhn c i vi mi bn. Cc s kin bn l c t chc cc bn lin quan ni ting ni ca mnh, gp phn cng vi on m phn ca mnh thuyt phc cc on i tc v tnh hp l, s cn thit v chnh ng ca nhng yu cu ca mnh. Ti tin rng trong m phn, nu cc bn hiu c hon cnh, iu kin ca nhau, h s d chp nhn nhau hn, cc cam kt s thc s l gii php cng thng, cng mang li li ch cho cc bn hn. Xin cm n b!

S 07, Qu II, nm 2011

Doanh nghip v Chnh sch thng mi quc t

/ Chuyn 13

Trong nhng ni dung c cp ti cc S kin bn l Vng 7 ca TPP va qua, dt may l mt trong cc ch thu ht s quan tm v tranh lun nhiu nht . Chng ti c cuc trao i vi ng L Vn o, Ph Ch tch Hip hi dt may Vit Nam (VITAS) v ni dung ny.

c bit VITAS l hip hi doanh nghip Vit Nam him hoi c mt ti cc s kin bn l TPP7, xin ng cho bit mc tiu ca VITAS ti cc s kin ny? Nh cc bn bit, TPP l mt trong nhng m phn thng mi t do quan trng nht m Vit Nam hin ang tham gia. i vi mt nn kinh t nh hng xut khu nh Vit Nam, li ch ln nht v trc tip nht t TPP nm vic hng ha xut khu Vit Nam s c hng thu sut bng 0 khi vo th trng 8 nc thnh vin TPP cn li. Tuy nhin, ang xut hin nhng nguy c c th lm phng hi n li ch ca Vit Nam, c bit l i vi ngnh dt may Vit Nam. l l do chng ti y, thuyt phc cc nh m phn v cc bn lin quan khc, c bit l nhng t chc i din cho cc nh nhp khu

v ngi tiu dng nhm gim bt nguy c ny i vi ngnh dt may vi 2,5 triu lao ng v chim ti 16% tng kim ngch xut khu ca Vit Nam. Xin ng ni r hn v cc nguy c ny? c th c hng thu sut u i theo cam kt trong tha thun thng mi t do, hng ha xut khu phi tha mn cc iu kin v xut x quy nh trong tha thun . T 7 FTA m Vit Nam k kt vi cc i tc trong thi gian qua, chng ti thy r quy tc xut x l yu t quan trng nht , quan h thng mi tng hay gim sau cc FTA ph thuc vo yu t ny. i vi ngnh dt may ca chng ti, quy tc xut x l {t si tr i} (yarn

forward) (tc l mi nguyn liu hay cng on sn xut t si tr i phi l ca Vit Nam th mi c hng u i theo FTA lin quan) hay {ct v may} (cut and sew) (ch cn ct v may Vit Nam l c th c xem l c xut x Vit Nam) c ngha quyt nh vic chng ti c th hng li t FTA hay khng. V d, Hip nh thng mi t do ASEAN vi Nht Bn (AJFTA) v Hip nh i tc kinh t ton din Vit Nam - Nht Bn (VJEPA) quy nh nguyn tc xut x {t si tr i} v khng gip g cho xut khu dt may ca Vit Nam sang Nht Bn. Nm 2010, t l tng trng xut khu ca sn phm ny sang Nht t 20%, thp hn so vi tc tng trng trung bnh 23% khi cha c hai FTA ny, v v vy hu nh chng ti khng thu c li g t cc Hip nh ny. x

14

Chuyn /

Doanh nghip v Chnh sch S 07, Qu II, nm 2011 thng mi quc t

m chng ta thc hin ch yu l gia cng nhng nguyn liu nhp khu ny. Nu quy tc {ct v may} c chp nhn trong TPP th hng dt may ca chng ta mi c th c hng mc thu sut bng 0% khi nhp khu vo th trng cc nc TPP, trong c Hoa K. Khi , mc thu 0% m TPP mang li mi c ngha trong vic gip dt may Vit Nam nng cao sc cnh tranh. Quy tc xut x {ct v may} cng l quy tc hp logic bi theo tnh ton ca chng ti th trong gi tr ca mt thnh phm dt may, gi si (nguyn liu) ch chim cha y 50% (nu so vi gi bn l ca sn phm dt may th t trng ny cn thp hn na), v nh vy phn ln gi tr sn phm c to ra t giai on ct v may. xut x xc nh theo phn ln gi tr sn phm l iu hp l. Ngoi ra, nu quy tc xut x ny c p dng, v hng ct v may ti Vit Nam c hng thu sut 0% theo TPP th khng ch cc nh sn xut Vit Nam m c cc nh nhp khu, bn l v ngi tiu dng cc nc TPP s c hng li. Ni mt cch khc, mt quy tc xut x n gin, d p dng v t do hn trong TPP s mang li li ch khng ch cho Vit Nam m cn cho tt c cc i tc khc trong TPP. Li ch ln nh vy xng ng chng ta u tranh. Nu vy ti sao mt s nh m phn trong TPP li i hi mt quy tc xut x khng c li cho Vit Nam cng nh cc nc i tc khc? Mt s ngi cho rng nu TPP khng p dng quy tc xut x {t si tr i} th cc nc th ba (khng nm trong TPP), c bit l Trung Quc, s c hng li t TPP v Trung Quc hin l nh cung cp nguyn liu dt may chnh ca Vit Nam. Chng ti khng phn i lp lun ny. Tuy vy, cn phi tha nhn rng trong thi i ton cu ha, m hnh cung cp v sn xut nh vy l ph bin v hin i, trong mi khu mi bn tham gia u thu c li ch. Quy tc xut x trong cc FTA, c bit l trong TPP, cn ph hp vi xu hng ny thay v ct khc chui sn xut ton cu. l cha k, nu quy tc xut x trong TPP l {t si tr i} th thu quan p dng cho

Mt quy tc xut x n gin, d p dng v t do hn trong TPP s mang li li ch khng ch cho Vit Nam m cn cho tt c cc i tc khc trong TPP.

Ngc li, Hip nh thng mi t do ASEAN - Hn Quc (AKFTA) vi quy tc xut x {ct v may} gip tng trng xut khu ca dt may sang th trng ny t mc 70% v v vy c th xem nh chng ti c hng nhng li ch nht nh t AKFTA. V d rt thc trn cho thy c th tn dng li ch t TPP v tng cng nng lc cnh tranh ca Vit Nam trong xut khu dt may, quy tc xut x trong TPP phi l {ct v may}. Nu khng, Vit Nam s hu nh

khng thu c li ch hay hy vng vo s tng trng no vi TPP. l l do v sao chng ti rt quan ngi khi nghe tin mt s nh m phn yu cu quy tc xut x {t si tr i} cho hng dt may trong TPP. Vy c ngha l chng ta phi u tranh t c cam kt {ct v may} cho hng dt may trong TPP? ng, chng ta phi u tranh cho bng c. Ngnh dt may Vit Nam hin ph thuc phn ln vo ngun nguyn liu nhp khu. Cc hp ng

S 07, Qu II, nm 2011

Doanh nghip v Chnh sch thng mi quc t

/ Chuyn

15

hng dt may nhp khu t Vit Nam (mt thnh vin TPP) thc t s ngang bng vi thu quan p dng cho hng tng t t mt nc th ba khng phi thnh vin TPP, v d nh Trung Quc. Nu vy th dt may Vit Nam chng thu c li g t TPP. Mt s kin khc th lo ngi rng quy tc xut x {ct v may} s gip hng dt may Vit Nam trn ngp th trng cc nc thnh vin TPP. Chng ti phi ni ngay rng lo ngi ny l hon ton khng c c s. Trn thc t, quy tc {ct v may} c chp nhn trong cc FTA k gia Vit Nam vi Hn Quc v nhiu nc khc, trong c cc thnh vin TPP nh c v New Zealand m c gy {ngp lt hng dt may Vit Nam} cc nc ny u. y l mt bng chng cho thy cc nc TPP s khng phi lo lng v bt k nguy c tng t bin no ca hng dt may Vit Nam. Ngoi ra, mt s cn co buc v l rng ngnh dt may Vit Nam s d cnh tranh c l do Nh nc h tr thng qua cc doanh nghip Nh nc. Nu nhng ngi ny bit rng dt may l mt trong nhng ngnh c tc c phn ha cao nht Vit Nam, h s khng ngh vy. n nay, 75% s doanh nghip trong ngnh dt may thuc khi t nhn; 24,5% l FDI (trong c cc nh my ca Singapore v Malaysia, 2 i tc TPP) vi tng vn u t ln, chim trn 60% tng kim ngch xut khu dt may ca Vit Nam. Hin ch cn 0,5% cng ty l thuc s hu Nh nc v s ny cng ang trong qu trnh c phn ha. D rng quy tc xut x {t si tr i} l khng hp l, liu c hy vng g cho Vit Nam vi quy tc ny khi ngnh dt may ca chng ta pht trin hn trong tng lai? Mt s kin lc quan cho rng quy tc {t si tr i} s l iu kin tt thu ht u t vo ngnh dt may. Thc t th khng phi vy bi xy dng mt nh my dt cn rt nhiu vn, cng ngh v cng nhn k thut lnh ngh, nhng th m Vit Nam u thiu c. Hi Vit Nam k hip nh VJEPA v ASEAN-Japan FTA ngi ta cng ni ti hy vng ny, ti nay 2 nm ri vn cha c nh my dt no mi Vit Nam v ASEAN c. Cc bn cng bit, c nhiu th v l thuyt th c nhng thc t khng kh thi. V hy vng v nhng li ch m quy tc {t si tr i} cng thuc dng khng kh thi nh vy. Ni cch khc, chp nhn quy tc {t si tr i} ng ngha vi vic hng triu lao ng dt may Vit Nam s b tc mt c hi v li ch t TPP.

Tc l mt b phn dn c Vit Nam s b nh hng? ng vy. Cc bn cng bit l ngnh dt may ng mt vai tr quan trng trong cng cuc xa i gim ngho Vit Nam do ngnh ny s dng nhiu lao ng, c bit l lao ng n cc vng nng thn. Hin ti, ngnh to ra vic lm cho 2,5 triu lao ng vi mc lng trung bnh l 3,3 triu ng/thng hay 2.000USD/nm. Mc ny cao hn GDP u ngi Vit Nam (1.168USD nm 2010) nhng vn cn thp hn nhiu so vi mc tng ng cc nc i tc TPP (Singapore l 56.522 USD, Brunei 48.892 USD, M 47.284 USD, @c 39.699 USD, New Zealand 26.900 USD, Chile 15.000 USD, Malaysia 14.670 USD v Peru 9.330 USD). Trong hon cnh ton cu ha v t do ha thng mi, chng ti hy vng rng cc i tc m phn TPP hiu v v tr v hon cnh ca tng nc trong TPP v c nhng b hp l khi m phn t c nhng cam kt c li cho tt c cc thnh vin TPP. i vi m phn trong lnh vc dt may, chng ti khn thit ngh cc nh m phn TPP chp nhn quy tc xut x {ct v may}, mt quy tc c li cho Vit Nam v cho ngi tiu dng tt c cc nc i tc TPP. Xin cm n ng!

i vi m phn trong lnh vc dt may, chng ti khn thit ngh cc nh m phn TPP chp nhn quy tc xut x {ct v may}, mt quy tc c li cho Vit Nam v cho ngi tiu dng tt c cc nc i tc TPP.