Mc lc

Li M u Chng I - Tng quan v ODA. 1. Ngun gc ra i ODA 2. Khi nim ODA 3. Cc hnh thc ODA 4. Phn loi ODA 5. Cc ngun cung cp ODA ch yu 6. Quy trnh thc hin d n ODA 7. c im ca ngun vn ODA 8. Vai tr ca ngun vn ODA 8.1.i vi nc xut khu vn 8.2.i vi nc tip nhn vn 8.3.i vi s pht trin kinh t x hi Vit Nam a. ODA l ngun b sung vn quan trng cho u t pht trin: b. ODA l ngun b sung vn quan trng cho u t pht trin: c. ODA gip cho vic tip thu nhng thnh tu khoa hc, cng ngh hin i v pht trin ngun nhn lc: d. ODA gip cho vic iu chnh c cu kinh t: e. ODA gp phn tng kh nng thu ht FDI v to iu kin m rng u t pht trin. Chng II - Thc trng huy ng v s dng ODA VN trong thi gian qua.
1. Thc trng huy ng ODA

1.1. Chin lc huy ng ODA ca Vit Nam 1.2. Cc nh ti tr v lnh vc u tin ti tr cho Vit Nam 1.3. Huy ng vn ODA qua cc thi k

2. Thc trng s dng ODA 2.1. Thc trng gii ngn ngun vn ODA 2.2. Tnh hnh phn b ODA theo ngnh kinh t. 2.3. Tnh hnh phn b ODA theo vng kinh t. Chng III - Thnh tu v hn ch trong qu trnh huy ng v s dng vn ODA ti Vit Nam. 1. Thnh tu trong qu trnh huy ng vn ODA vo Vit Nam 1.1. Khi lng vn u t 1.2. C cu vn u t 2. Thnh tu trong qu trnh s dng vn ODA ti Vit Nam 3. Mt s hn ch trong qu trnh huy ng v s dng vn ODA 4. Nguyn nhn 4.1. Nguyn nhn thnh cng 4.2. Nguyn nhn dn n hn ch Chng IV - Gii php. 1. Gii php tng cng huy ng vn ODA vo Vit Nam 2. Gii php nng cao hiu qu s dng vn ODA ti Vit Nam Kt lun

Li m u
Trong giai on hin nay, vn l mt hot ng vt cht quan trng cho mi hot ng ca nn kinh t. Nhu cu v vn ang ni ln nh mt vn cp bch. u t v tng trng vn l mt cp phm tr ca tng trng kinh t, thc hin chin lc pht trin nn kinh t trong giai on hin nay nc ta cn n mt lng vn ln. Vn cho pht trin kinh t - x hi lun l vn quan trng v cp bch trong cuc sng hin nay v nhiu nm ti nc ta. n nay, s nghip i mi do ng ta khi xng v lnh o thu c nhng thnh tu to ln v rt quan trng. Chng ta ang khi dy v pht huy mnh m sc mnh ni sinh, ra sc cn kim y mnh cng nghip ha - hin i ha t nc. ng thi chng ta cng c gng thu ht cc ngun u t, vin tr nc ngoi v s dng chng mt cch hp l, kp thi, c hiu qu. ng nhin duy tr nhng thnh qu t c ca nn kinh t qua nhng nm i mi, gi vng nhp tng trng kinh t cao, trnh cho t nc ri vo tnh trng tt hu so vi trong khu vc v trn th gii. Cng nh cc nc ang pht trin khc, trong ch trng chnh sch pht trin kinh t - x hi ca ng v Nh nc ta, ngun vn h tr pht trin chnh thc (ODA) l mt trong nhng ngun vn nc ngoi c ngha quan trng. Tuy nhin, vn ODA khng th thay th c vn trong nc, ch l cht xc tc, to iu kin khai thc ti a v hiu qu mi ngun vn phc v cho cng cuc cng nghip ha - hin i ha t nc Hn na, kinh nghim thu ht s dng vn t bn ngoi ca nhiu nc trn th gii cho thy khng phi lc no ODA cng mang li hiu qu tt. ODA nh con dao hai li, nu s dng kho s h tr thc s cho cng cuc pht trin kinh t - x hi. Nu ngc li s dn ti hu qu gnh n nng nn kh tr cho nhiu th h.

Trong mt s trng hp vin tr khng lm gim c tnh trng ngho kh, m tri li c khi n cn lm trm trng thm tnh trang ny do t quan liu, tham nhng cng nh vic x l v phn b khng hp l ngun vin tr cc nc nhn vin tr. Vn t ra l lm sao khai thc c mt tt ca ODA v ng thi cng hn ch c tc ng v hu qu khng tt ca n. ti: Tnh hnh huy ng v s dng vn ODA Vit Nam thi gian qua chnh l mt la chn nhm gp phn tm ra li gii p cho vn trn. Mc ch nghin cu ti l nhm h thng ha cc vn l lun v thc tin v ngun vn h tr pht trin chnh thc ng thi nh gi khi qut thc trng qun l v s dng ngun vn h tr v pht trin chnh thc Vit Nam nhng nm qua. Trn c s a ra mt s kin ngh, gii php nhm nng cao hiu qu qun l v s dng ngun vn pht trin h tr pht trin chnh thc Vit Nam trong nhng nm ti.

CHNG I Tng quan v ODA

1. Ngun gc ra i ODA: Sau i chin th gii th II cc nc cng nghip pht trin tho thun v s tr gip di dng vin tr khng hon li hoc cho vay vi iu kim u i cho cc nc ang pht trin. T chc ti chnh quc t WB( Ngn hng th gii) c thnh lp ti hi ngh v ti chnh- tin t t chc thng 7 nm 1944 ti Bretton Woods( M) vi mc tiu l thc y pht trin kinh t v tng trng phc li ca cc nc vi t cch nh l mt t chc trung gian v ti chnh, mt ngn hng thc s vi hot ng ch yu l i vay theo cc iu kin thng mi bng cch pht hnh tri phiu ri cho vay ti tr u t ti cc nc. Tip mt s kin quan trng din ra l thng 12 nm 1960 ti Pari cc nc k tho thun thnh lp t chc hp tc kinh t v pht trin( OECD). T chc ny bao gm 20 thnh vin ban u ng gp phn quan trng nht trong vic dung cp ODA song phng cng nh a phng. Trong khun kh hp tc pht trin , cc nc OECD lp ra cc u ban chuyn mn trong c u ban h tr pht trin ( DAC) nhm gip cc nc ang pht trin pht trin kinh t v nng cao hiu qu u t. 2. Khi nim ODA Theo cch hiu chung nht, ODA l tt c cc khon h tr khng hon li v cc khon tn dng u i (cho vay di hn v li sut thp ca cc Chnh ph, cc t chc thuc h thng Lip hp quc, cc t chc phi Chnh ph (NGO), cc t chc ti chnh quc t (IMF, ADB, WB...) ginh cho cc nc nhn vin tr. ODA c thc hin thng qua vic cung cp t pha cc nh ti tr cc khon vin tr khng hon li, vay u i v li sut v thi hn thanh ton (theo nh ngha ca OECD, nu ODA l khon vay u i th yu t cho khng phi t 25% tr ln). V thc cht, ODA l s chuyn giao mt phn GNP t bn ngoi vo mt quc gia, do vy ODA c coi l mt ngun lc t bn ngoi.

3. Cc hnh thc ODA

3.1 . H tr cn cn thanh ton:

Thng l ti tr trc tip (chuyn giao tin t. Nhng i khi li l hin vt (h tr hng ho) nh h tr nhp khu bng hng hoc vn chuyn hng ho vo trong nc qua hnh thc h tr cn cn thanh ton hoc c th chuyn ho thnh h tr ngn sch. 3.2. Tn dng thng mi: Vi cc iu khon "mm" (li sut thp, hn tr di) trn thc t l mt dng h tr hng ho c rng buc. 3.3. Vin tr chng trnh (gi tt l vin tr phi d n): L vin tr khi t c mt hip nh vi i tc vin tr nhm cung cp mt khi lng ODA cho mt mc ch tng qut vi thi hn nht nh, m khng xc nh mt cch chnh xc n s c s dng nh th no.
3.4. H tr c bn ch yu l v xy dng c s h tng:

Thng thng, cc d n ny c km theo mt b phn khng vin tr k thut di dng thu chuyn gia nc ngoi kim tra nhng hot ng nht nh no hoc son tho, xc nhn cc bo co cho i tc vin tr. 3.5. H tr k thut: Ch yu tp trung vo chuyn giao tri thc hoc tng cng c s lp k hoch, c vn nghin cu tnh hnh c bn, nghin cu khi u t. Chuyn giao tri thc c th l chuyn giao cng ngh nh thng l nhng quan trng hn l o to v k thut, phn tch kinh t, qun l, thng k, thng mi, hnh chnh nh nc, cc vn x hi.

4. Phn loi ODA: Tu theo phng thc phn loi m ODA c xem c my loi: 4.1. Phn theo phng thc hon tr: ODA c 3 loi. - Vin tr khng hon li: bn nc ngoi cung cp vin tr (m bn nhn khng phi hon li) bn nhn thc hin cc chng trnh, d n theo s tho thun trc gia cc bn. Vin tr khng hon li thng c thc hin di cc dng: + H tr k thut. + Vin tr bng hin vt. - Vin tr c hon li: nh ti tr cho nc cn vn vay mt khon tin (tu theo mt quy m v mc ch u t) vi mc li sut u i v thi gian tr n thch hp. Nhng iu kin u i thng l: + Li sut thp (tu thuc vo mc tiu vay v nc vay). + Thi hn vay n di (t 20 - 30 nm) + C thi gian n hn (t 10 - 12 nm) - ODA cho vay hn hp: l cc khon ODA kt hp mt phn ODA khng hon li v mt phn tn dng thng mi theo cc iu kin ca t chc Hp tc kinh t v pht trin. 4.2. Phn loi theo ngun cung cp, ODA c hai loi: - ODA song phng: L cc khon vin tr trc tip t nc ny n nc kia thng qua hip nh c k kt gia hai Chnh ph. - ODA a phng: l vin tr chnh thc ca mt t chc quc t (IMF, WB 1...) hay t chc khu vc (ADB, EU,...) hoc ca mt Chnh ph ca mt nc dnh cho Chnh ph ca mt nc no , nhng c th c thc hin thng qua cc t chc

a phng nh UNDP (Chng trnh pht trin Lin hip quc), UNICEF (qu nhi ng Lin Hip quc)... c th khng. Cc t chc ti chnh quc t cung cp ODA ch yu: + Ngn hng th gii (WB). + Qu tin t quc t (IMF). + Ngn hng pht trin Chu (ADB) 4.3. Phn loi theo mc tiu s dng, ODA c 4 loi: - H tr cn cn thanh ton: gm cc khon ODA cung cp h tr ngn sch ca Chnh ph, thng c thc hin thng qua cc dng: chuyn giao trc tip cho nc nhn ODA hay h tr nhp khu (vin tr hng ho). - Tn dng thng mi: tng t nh vin tr hng ho nhng c km theo iu kin rng buc. - Vin tr chng trnh (vin tr phi d n): Nc vin tr v nc nhn vin tr k hip nh cho mt mc ch tng qut m khng cn xc nh tnh chnh xc khon vin tr s c s dng nh th no. - Vin tr d n: chim t trng ln nht trong tng vn thc hin ODA. iu kin c nhn vin tr d n l "phi c d n c th, chi tit v cc hng mc s s dng ODA". 5. Cc ngun cung cp ODA ch yu: 5.1. Trong thi k chin tranh lnh v i u ng Ty: Trn th gii tn ti 3 ngun ODA ch yu: - Lin x c, ng u. - Cc nc thuc t chc OECD.

- Cc t chc quc t v phi Chnh ph. 5.2. Hin nay, trn th gii c hai ngun ODA ch yu: cc nh ti tr a phng, v cc t chc vin tr song phng. 5.3. Cc nh ti tr a phng gm cc t chc chnh thc sau: - Cc t chc thuc h thng Lin Hip Quc bao gm: + Chng trnh pht trin ca Lin Hip Quc (UNDP). + Qu nhi ng Lin Hip Quc (UNICEF). + T chc Nng nghip v lng thc (FAO) + Chng trnh lng thc th gii (WFP) + Qu dn s Lin Hip Quc (UNFPA) + T chc y t th gii (WHO) + T chc pht trin cng nghip ca Lin Hip Quc (UNIDO) + Qu pht trin nng nghip quc t (IFDA). - Cc t chc ti chnh quc t: + Qu tin t quc t (IMF) + Ngn hng th gii (WB) + Ngn hng pht trin Chu (ADB) - Lin minh Chu u (EU). - Cc t chc phi Chnh ph (NGO) - T chc xut khu du m (OPEC) - Qu C - Ot. 5.4. Cc nc vin tr song phng:

- Cc nc thnh vin U ban H tr pht trin (DAC) ca t chc Hp tc v pht trin kinh t (OECD). - Cc nc ang pht trin. 6. Quy trnh thc hin d n ODA: Mi quc gia c nhng quy nh ring i vi cc cch qun l v iu hnh ngun vn ny. Di y l mt s ni dung v quy nh ca php lut Vit Nam lin quan n cc vn xung quanh cc hot ng thu ht v s dng ngun vn ODA. 6.1. Quy hoch ODA. B k hoch - u t cn c vo chin lc pht trin kinh t - x hi; quy hoch tng th v k hoch hng nm ch tr vic iu phi vi cc B, cc c quan ngang B, cc c quan thuc Chnh ph c lin quan nghin cu ch trng v phng hng vn ng ODA, son tho quy hoch ODA v lp cc danh mc chng trnh, d n u tin s dng ODa trnh Chnh ph ph duyt. 6.2. Vn ng ODA: Sau khi quy hoch ODA v cc danh mc cc chng trnh d n u tin s dng ODA c Chnh ph ph duyt; B K hoch - u t phi hp vi cc c quan lin quan chun b v t chc cc hot ng vn ng ODA thng qua: - Hi ngh nhm t vn hng nm. - Cc hi ngh iu phi vin tr ngnh. - Cc cuc trao i kin v hp tc pht trin vi cc nh ti tr. Trc khi tin hnh vn ng ODA, cc c quan, a phng lin quan cn phi trao i kin vi B K hoch v u t v chnh sch, kh nng v th mnh ca cc nh ti tr lin quan.

6.3. Chun b ni dung cc chng trnh, d n ODA: Sau khi t c s cam kt h tr ca cc nh ti tr i vi cc chng trnh, d n c th, B K hoch - u t s phi hp cng cc i tc tin hnh chun b ni dung cc chng trnh, d n ODA bao gm lp n, lp bo co tin kh thi, bo co kh thi... 6.4. Thm nh, ph duyt chng trnh, d n ODA: Vic thm nh v ph duyt cc d n s dng ngun ODA nh sau: - Cc d n u t xy dng c bn phi thc hin theo quy nh ca iu l qun l xy dng c bn hin hnh (Ngh nh 52/CP, 12/CP v cc vn bn hng dn thuc lnh vc ny). - i vi cc d n h tr ngn sch, o to, tng cng th ch... B K hoch - u t ch tr, phi hp vi cc c quan chc nng c lin quan tin hnh thm nh, trnh Th tng Chnh ph quyt nh. Trong qu trnh thm nh c cp ti kin tham gia ca cc bn cung cp ODA. - Cc d n ca cc t chc phi Chnh ph thc hin theo Quyt nh s 80/CT ngy 28/3/1991 ca Ch tch Hi ng B trng (nay l th tng Chnh ph). 6.5. m phn k kt: Sau khi ni dung m phn vi bn nc ngoi c Th tng Chnh ph ph duyt, B K hoch - u t ch tr vi s tham gia ca Vn phng Chnh ph, B Ti chnh, B Ngoi giao, Ngn hng nh nc Vit Nam v cc c quan lin quan tin hnh m phn vi bn nc ngoi. Trong trng hp Th tng Chnh ph ch nh mt c quan khc ch tr m phn vi cc bn nc ngoi th c quan ny phi thng nht kin vi B K hoch - u t v ni dung m phn v vi B Ti chnh v hn mc v iu kin vay tr (nu l ODA hon li).

Kt thc m phn, nu t c cc tho thun vi bn nc ngoi th c quan ch tr m phn phi bo co Th tng Chnh ph v ni dung lm vic, kt qu m phn v nhng kin xut c lin quan. Nu vn bn ODA k vi bn nc ngoi l Ngh nh th, Hip nh hoc vn kin khc v ODA cp Chnh ph th c quan c Th tng Chnh ph ch nh m phn phi bo co Th tng Chnh ph ni dung vn bn d nh k kt v cc xut ngi thay mt Chnh ph k cc vn bn . Vn bn trnh Th tng Chnh ph phi km theo kin chnh thc bng vn bn ca B K hoch v u t (trng hp c quan khc trnh Th tng Chnh ph), B ngoi giao, B T php, B Ti chnh. Trong trng hp Ngh nh th v Hip nh hoc cc vn bn khc v ODA yu cu phi k kt vi danh ngha Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam, B K hoch - u t (hoc c quan khc vi Chnh ph ch nh m phn) phi bo co vi vn phng Ch tch nc ngay t khi bt u m phn vi bn nc ngoi v ni dung cc vn kin d nh k kt, ng thi thc hin cc th tc Quy nh ti iu 6 khon 3, iu 7 v iu 8 ca Ngh nh 182/HBT ngy 28/5/1992 ca Chnh ph. 6.6. Qun l thc hin: B K hoch - u t phi hp cng vi B Ti chnh v Ngn hng Nh nc Vit Nam lp k hoch b tr vn i ng trong k hoch Ngn sch nh nc v thc hin cp pht theo ng cam kt ti cc iu c Quc t v ODA k v cc quyt nh ph duyt chng trnh, d n u t s dng vn ODA. ng thi c trch nhim theo di, kim tra tnh hnh thc hin, x l nhng vn lin quan thuc thm quyn trong qu trnh thc hin v kin ngh Th tng Chnh ph xem xt v quyt nh cc bin php x l, bo co tng hp tnh hnh thc hin cc chng trnh, d n s dng vn ODA.

B Ti chnh c xc nh l i din chnh thc cho "ngi vay" hoc l Nh nc hoc Chnh ph nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam trong cc iu c quc t c th v ODA cho vay, c trch nhim phi hp vi cc c quan lin quan xy dng c ch qun l ti chnh (cp pht, cho vay li, thu hi vn...) i vi cc chng trnh, d n ODA. Trong qu trnh thc hin, Ngn hng nh nc c trch nhim phi hp vi B Ti chnh ch nh cc Ngn hng Thng mi u quyn thc hin vic cho vay li t vn ODA nh nu ti im iu khon 3 iu 14 ca Quy ch v qun l v s dng ODA ban hnh km theo Ngh nh 87/CP ngy 5/8/1997 ca Chnh ph, thu hi vn tr n ngn sch, ng thi tng hp theo nh k thng bo cho B Ti chnh v c quan lin quan tnh hnh thc t v rt vn, thanh ton... thng qua h thng ti khon c m ti ngn hng ca cc chng trnh, d n s dng vn ODA. Trong qu trnh thc hin chng trnh, d n ODA... ty theo quy nh v tho thun vi bn nc ngoi, cc ch trng, d n chu trch nhim t chc cc cuc kim nh k hoc t xut. i din ca B K hoch - u t, B Ti chnh, B ngoi giao, Ngn hng nh nc Vit Nam, vn phng Chnh ph l i din ca Chnh ph ti cc cuc kim im ny. Cc B, c quan ngang B, UBND tnh thnh ph trc thuc Trung ng v cc ch chng trnh, d n lp bo co 6 thng v hng nm v tnh hnh thc hin cc chng trnh v d n ODA gi v B K hoch - u t, B Ti chnh, Ngn hng nh nc Vit Nam, B ngoi giao, v Vn phng Chnh ph. 6.7. nh gi: Sau khi kt thc, gim c chng trnh, d n ODA phi lm bo co v tnh hnh thc hin v c phn tch, nh gi hiu qu d n vi s xc nhn ca c quan

ch qun v gi v B K hoch - u t, B Ti chnh, Ngn hng Nh nc Vit Nam, B Ngoi giao, v Vn phng Chnh ph. 7. c im ca ngun vn ODA: Nh nu trong khi nim ODA l cc khon vin tr khng hon li, vin tr c hon li hoc tn dng u i. Do vy, ODA c nhng c im ch yu sau: 7.1. Vn ODA mang tnh u i: Vn ODA c thi gian cho vay( hon tr vn di), c thi gian n hn di. Chng hn, vn ODA ca WB, ADB, JBIC c thi gian hon tr l 40 nm v thi gian n hn l 10 nm. Thng thng, trong ODA c thnh t vin tr khng hon li( cho khng), y cng chnh l im phn bit gia vin tr v cho vay thng mi. Thnh t cho khng c xc nh da vo thi gian cho vay, thi gian n hn v so snh li sut vin tr vi mc li sut tn dng thng mi. S u i y l so snh vi tp qun thng mi quc t. S u i cn th hin ch vn ODA ch dnh ring cho cc nc ang v chm pht trin, v mc tiu pht trin. C hai iu kin c bn nht cc nc ang v chm pht trin c th nhn c ODA l: iu kin th nht: Tng sn phm quc ni( GDP) bnh qun u ngi thp. Nc c GDP bnh qun u ngi cng thp th thng c t l vin tr khng hon li ca ODA cng ln v kh nng vay vi li sut thp v thi hn u i cng ln. iu kin th hai: Mc tiu s dng vn ODA ca cc nc ny phi ph hp vi chnh sch v phng hng u tin xem xt trong mi quan h gia bn cp v bn nhn ODA. Thng thng cc nc cung cp ODA u c nhng chnh sch v u tin ring ca mnh, tp trung vo mt s lnh vc m h quan tm hay c kh nng k thut v t vn. ng thi, i tng u tin ca cc nc cung cp ODA

cng c th thay i theo tng giai on c th. V vy, nm bt c xu hng u tin v tim nng ca cc nc, cc t chc cung cp ODA l rt cn thit. V thc cht, ODA l s chuyn giao c hon li hoc khng hon li trong nhng iu kin nht nh mt phn tng sn phm quc dn t cc nc pht trin sang cc nc ang pht trin. Do vy, ODA rt nhy cm v mt x hi v chu s iu chnh ca d lun x hi t pha nc cung cp cng nh t pha nc tip nhn ODA. 7.2. Vn ODA mang tnh rng buc: ODA c th rng buc ( hoc rng buc mt phn hoc khng rng buc) nc nhn v a im chi tiu. Ngoi ra mi nc cung cp vin tr cng u c nhng rng buc khc v nhiu khi cc rng buc ny rt cht ch i vi nc nhn. V d, Nht Bn quy nh vn ODA ca Nht u c thc hin bng ng Yn Nht. Vn ODA mang yu t chnh tr: Cc nc vin tr ni chung u khng qun dnh c li ch cho mnh va gy nh hng chnh tr va thc hin xut khu hng ho v dch v t vn vo nc tip nhn vin tr. Chng hn, B, c v an Mch yu cu khong 50% vin tr phi mua hng ho dch v ca nc mnh. Canada yu cu ti 65%. Nhn chung 22% vin tr ca DAC phi c s dng mua hng ho v dch v ca cc quc gia vin tr. K t khi ra i cho ti nay, vin tr lun cha ng hai mc tiu cng tn ti song song. Mc tiu th nht l thc y tng trng bn vng v gim ngho cc nc ang pht trin. ng c no thc y cc nh ti tr ra mc tiu ny? Bn thn cc nc pht trin nhn thy li ch ca mnh trong vic h tr, gip cc nc ang pht trin m mang th trng tiu th sn phm v th trng u t. Vin tr thng gn vi cc iu kin kinh t xt v lu di, cc nh ti tr s c li v mt an ninh, kinh t, chnh tr khi kinh t cc nc ngho tng trng. Mc tiu mang tnh c nhn ny c kt hp vi tinh thn nhn o, tnh cng ng. V mt s vn mang tnh ton cu nh s bng n dn s th gii, bo v mi trng sng, bnh ng gii, phng chng dch bnh, gii quyt cc xung t sc tc, tn

gio v.v i hi s hp tc, n lc ca c cng ng quc t khng phn bit nc giu, nc ngho. Mc tiu th hai l tng cng v th chnh tr ca cc nc ti tr. Cc nc pht trin s dng ODA nh mt cng c chnh tr: xc nh v th v nh hng ca mnh ti cc nc v khu vc tip nhn ODA. V d, Nht Bn hin l nh ti tr hng u th gii v cng l nh ti tr s dng ODA nh mt cng c a nng v chnh tr v kinh t. ODA ca Nht khng ch a li li ch cho nc nhn m cn mang li li ch cho chnh h. Trong nhng nm cui thp k 90, khi phi i ph vi nhng suy thoi nng n trong khu vc, Nht Bn quyt nh tr gip ti chnh rt ln cho cc nc ng nam l ni chim t trng tng i ln v mu dch v u t ca Nht Bn, Nht dnh 15 t USD tin mt cho cc nhu cu vn ngn hn ch yu l li sut thp v tnh bng ng Yn v dnh 15 t USD cho mu dch v u t c nhn nhng trong vng 3 nm. Cc khon cho vay tnh bng ng Yn v gn vi nhng d n c cc cng ty Nht tham gia. Vin tr ca cc nc pht trin khng ch n thun l vic tr gip hu ngh m cn l mt cng c li hi thit lp v duy tr li ch kinh t v v th chnh tr cho cc nc ti tr. Nhng nc cp ti tr i hi nc tip nhn phi thay i chnh sch pht trin cho ph hp v li ch ca bn ti tr. Khi nhn vin tr cc nc nhn cn cn nhc k lng nhng iu kin ca cc nh ti tr khng v li ch trc mt m nh mt nhng quyn li lu di. Quan h h tr pht trin phi m bo tn trng ton vn lnh th ca nhau, khng can thip vo cng vic ni b ca nhau, bnh ng v cng c li. 7.3. ODA l ngun vn c kh nng gy n: Khi tip nhn v s dng ngun vn ODA do tnh cht u i nn gnh nng n thng cha xut hin. Mt s nc do khng s dng hiu qu ODA c th to nn s tng trng nht thi nhng sau mt thi gian li lm vo vng n nn do khng c kh nng tr n. Vn l ch vn ODA khng c kh nng u t trc tip cho sn xut, nht l cho xut khu trong khi vic tr n li da vo xut khu

thu ngoi t. Do , trong khi hoch nh chnh sch s dng ODA phi phi hp vi cc ngun vn tng cng sc mnh kinh t v kh nng xut khu. 8. Vai tr ca ngun vn ODA: ODA th hin mi quan h i ngoi gia hai bn cung cp v bn tip nhn. Tuy vy, i vi mi bn n s mang mt ngha khc nhau. 8.1. i vi nc xut khu vn: Vin tr song phng to iu kin cho cc cng ty ca bn cung cp hot ng thun li hn ti cc nc nhn vin tr mt cch gin tip. Cng vi s gia tng ca vn ODA, cc d n u t ca nhng nc vin tr cng tng theo vi nhng iu kin thun li, ng thi ko theo s gia tng v bun bn gia hai quc gia. Ngoi ra, nc vin tr cn t c nhng mc ch v chnh tr, nh hng ca h v mt kinh t - vn ho i vi nc nhn cng s tng ln. Ngun ODA a phng mc d cng c u im gip cc nc tip nhn khi phc v pht trin kinh t, nhng n cng c mt tiu cc ch d to ra nn tham nhng trong cc quan chc Chnh ph hoc phn phi giu ngho trong cc tng lp dn chng nu khng c nhng chnh sch kim sot v qun l cht ch vic s dng ngun vn ny trong nc. iu nguy him nht c th xy ra ca vin tr ODA l cc nc cung cp khng nhm ci to nn kinh t - x hi ca nc ang pht trin m nhm vo cc mc ch qun s. 8.2. i vi cc nc tip nhn: Tm quan trng ca ODA i vi cc nc ang v km pht trin l iu khng th ph nhn. iu ny c th hin r qua nhng thnh cng m cc nc tip nhn ODA t c.

u tin, trong khi cc nc ang pht trin a phn l trong tnh trng thiu vn trm trng nn thng qua ODA song phng c thm vn phc v cho qu trnh pht trin kinh t - x hi. ODA mang li ngun lc cho t nc. Th na, theo cc nh kinh t, vic s dng vin tr cc nc ang pht trin nhm loi b s thiu vn v ngoi t, tng u t vn n im m s tng trng kinh t to iu kin cho cc nc ny t c n qu trnh t duy tr v pht trin. To iu kin cc nc tip nhn c th vay thm vn ca cc t chc quc t, thc hin vic thanh ton n ti hn qua s gip ca ODA. ODA cn c th gip cc nc ang lm vo tnh trng ph gi ng ni t c th phc hi ng tin ca nc mnh thng qua nhng khon h tr ln ca cc t chc ti chnh quc t mang li. ODA gip cc nc nhn h tr to ra nhng tin u tin, t nn mng cho s pht trin v lu di thng qua lnh vc u t chnh ca n l nng cp c s h tng v kinh t. ODA tc ng tch cc n pht trin kinh t x hi ca cc a phng v vng lnh th, c bit l cc thnh ph ln: ngun vn ny trc tip gip ci thin iu kin v v sinh y t, cung cp nc sch, bo v mi trng. ng thi ngun ODA cng gp phn tch cc trong vic pht trin c s h tng nng thn, pht trin nng nghip, xo i gim ngho... ODA gip cc doanh nghip nh trong nc c thm vn, to iu kin nng cao hiu qu u t cho sn xut kinh doanh, dn dn m rng qui m doanh nghip. Ngoi ra ODA cn gip cc nc nhn vin tr c c hi nhp khu my mc thit b cn thit cho qu trnh cng nghip ho - hin i ho t nc, t cc nc pht trin. Thng qua nc cung cp ODA nc nhn vin tr c thm nhiu c

hi mi tham gia vo cc t chc ti chnh th gii, t c s gip ln hn v vn t cc t chc ny. Bn cnh nhng mt tch cc, ODA cng c khng t nhng mt hn ch. Hn ch r nht ca vin tr pht trin chnh thc ODA l cc nc nu mun nhn c ngun vn ny phi p ng cc yu cu ca bn cp vin tr. Mc p ng cng cao th vin tr tng ln cng nhiu. Ngay trong mt nc, tnh trng tp trung ODA vo cc thnh ph trng im cng to nn s mt cn i trong c cu kinh t - x hi ca quc gia , lm cho h ngn cch giu ngho thnh th v nng thn cng tr nn cch bit. Cho n nay, mc d bi cnh quc t c nhiu bin i, song mc tiu v li ch ca cc nc cp vn theo ui hu nh khng thay i so vi trc y: tp trung cho an ninh ca h thng TBCN, tuyn truyn dn ch kiu phng ty, tri buc s pht trin kinh t ca cc quc gia ph thuc th gii th ba vo trong mt trt t t do m cc trung tm t bn sp t khuyn khch t do ho kinh t m ng cho t bn nc ngoi trn vo... 8.3. i vi pht trin kinh t x hi ti Vit Nam: Xut pht t kinh nghim ca cc nc trong khu vc nh: Hn Quc, Malaixia v t tnh hnh thc t trong nc, trong nhng nm gn y Vit Nam v ang thc hin chin lc pht trin kinh t vi xu hng m rng v a dng ho cc mi quan h kinh t quc t. Mt trong nhng mc tiu chnh trong chin lc ny l thu ht ODA cho pht trin kinh t. Vai tr ca ODA c th hin mt s im ch yu sau: f.ODA l ngun b sung vn quan trng cho u t pht trin: S nghip CNH, HH m Vit Nam ang thc hin i hi mt khi lng vn u t rt ln m nu ch huy ng trong nc th khng th p ng c. Do , ODA tr thnh ngun vn t bn ngoi quan trng p ng nhu cu vn cho

u t pht trin. Tri qua hai cuc chin tranh nhng c s h tng k thut ca chng ta vn lc hu li b chin tranh tn ph nng n hu nh khng cn g, nhng cho n nay h thng kt cu h tng c pht trin tng i hin i vi mng li in, bu chnh vin thng c ph khp tt c cc tnh, thnh ph trong c nc, nhiu tuyn ng giao thng c lm mi, nng cp, nhiu cng bin, cm cng hng khng cng c xy mi, m rng v c bit l s ra i ca cc khu cng nghip, khu ch xut, khu cng ngh cao to ra mt mi trng ht sc thun li cho s hot ng ca cc doanh nghip trong v ngoi nc. Bn cnh u t cho pht trin h thng c s h tng kinh t k thut mt lng ln vn ODA c s dng u t cho vic pht trin ngnh gio dc, y t, h tr pht trin ngnh nng nghip g. ODA gip cho vic tip thu nhng thnh tu khoa hc, cng ngh hin i v pht trin ngun nhn lc: Mt trong nhng yu t quan trng gp phn y nhanh qu trnh CNH, HH t nc l yu t khoa hc cng ngh v kh nng tip thu nhng thnh tu khoa hc tin tin ca i ng lao ng. Thng qua cc d n ODA cc nh ti tr c nhng hot ng nhm gip Vit Nam nng cao trnh khoa hc cng ngh v pht trin ngun nhn lc nh: cung cp cc ti liu k thut, t chc cc bui hi tho vi s tham gia ca nhng chuyn gia nc ngoi, c cc cn b Vit Nam i hc nc ngoi, t chc cc chng trnh tham quan hc tp kinh nghim nhng nc pht trin, c trc tip chuyn gia sang Vit Nam h tr d n v trc tip cung cp nhng thit b k thut, dy chuyn cng ngh hin i cho cc chng trnh, d n. Thng qua nhng hot ng ny cc nh ti tr s gp phn ng k vo vic nng cao trnh khoa hc, cng ngh v pht trin ngun nhn lc ca Vit Nam v y mi chnh l li ch cn bn, lu di i vi chng ta. h. ODA gip cho vic iu chnh c cu kinh t: Cc d n ODA m cc nh ti tr dnh cho Vit Nam thng u tin vo pht trin c s h tng kinh t k thut, pht trin ngun nhn lc to iu kin thun li

cho vic pht trin cn i gia cc ngnh, cc vng khc nhau trong c nc. Bn cnh cn c mt s d n gip Vit Nam thc hin ci cch hnh chnh nng cao hiu qu hot ng ca cc c quan qun l nh nc. Tt c nhng iu gp phn vo vic iu chnh c cu kinh t Vit Nam. i. ODA gp phn tng kh nng thu ht FDI v to iu kin m rng u t pht trin. Cc nh u t nc ngoi khi quyt nh b vn u t vo mt nc, trc ht h quan tm ti kh nng sinh li ca vn u t ti nc . Do , mt c s h tng yu km nh h thng giao thng cha hon chnh, phng tin thng tin lin lc thiu thn v lc hu, h thng cung cp nng lng khng cho nhu cu s lm nn lng cc nh u t v nhng ph tn m h phi tr cho vic s dng cc tin nghi h tng s ln cao. Mt h thng ngn hng lc hu cng l l do lm cho cc nh u t e ngi, v nhng chm tr, ch tc trong h thng thanh ton v s thiu thn cc dch v ngn hng h tr cho u t s lm ph tn u t gia tng dn ti hiu qu u t gim st. Nh vy, u t ca chnh ph vo vic nng cp, ci thin v xy mi cc c s h tng, h thng ti chnh, ngn hng u ht sc cn thit nhm lm cho mi trng u t tr nn hp dn hn. Nhng vn u t cho vic xy dng c s h tng l rt ln v nu ch da vo vn u t trong nc th khng th tin hnh c do ODA s l ngun vn b sung ht sc quan trng cho ngn sch nh nc. Mt khi mi trng u t c ci thin s lm tng sc ht dng vn FDI. Mt khc, vic s dng vn ODA u t ci thin c s h tng s to iu kin cho cc nh u t trong nc tp trung u t vo cc cng trnh sn xut kinh doanh c kh nng mang li li nhun. R rng l ODA ngoi vic bn thn n l mt ngun vn b sung quan trng cho pht trin, n cn c tc dng nng cao trnh khoa hc, cng ngh, iu chnh c cu kinh t v lm tng kh nng thu ht vn t ngun FDI gp phn quan trng vo vic thc hin thnh cng s nghip CNH, HH t nc.

CHNG II Thc trng huy ng v s dng vn ODA ti Vit Nam thi gian qua.

1. Thc trng huy ng vn ODA ti Vit Nam: 1.1. Chin lc huy ng vn ODA ca Vit Nam: Nhn thc c rng ODA l mt ngun lc c ngha quan trng t bn ngoi v xut pht t xu hng vn ng v nhng u tin ca nh ti tr chnh ph Vit Nam lun lun coi trng v quan tm n vic huy ng cc ngun ODA. Trc ht, duy tr lng tin i vi cc nh ti tr nhm duy tr cc ngun cung cp ODA ang khai thc chnh ph Vit Nam to ra mt khung php l cho vic khai thc v s dng ngun vn ODA thng qua vic ban hnh cc chnh sch v cc vn bn php l iu tit cc hot ng lin quan n ODA. C th: Trc nm 1993, vic qun l v s dng ODA c iu tit bi tng quyt nh ring l ca chnh ph i vi tng chng trnh, d n ODA v tng nh ti tr c th. qun l vay v tr n nc ngoi mt cch c h thng nh nc ban hnh ngh nh s 58/Cp ngy 30/8/1993 v qun l v tr n nc ngoi, ngh nh s 20/CP ngy 20/4/1994 v qun l ngun vn h tr pht trin chnh thc. Trn c s tng kt thc tin v yu cu i mi qun l t nm 1997- 1999 chnh ph ban hnh ngh nh 87/1997/N-CP ngy 5/8/1997 thay th ngh nh 20/CP v ngh nh s 90/1998/N-CP ngy 7/1/1998 thay th cho ngh nh 58/CP v quy ch vay v tr n nc ngoi gp phn nng cao hiu qu qun l nh nc, phn cng trch nhim r rng gia cc c quan ca chnh ph, cc B, Ngnh, a phng v cc t chc kinh t trong vic qun l, s dng vn vay nc ngoi. hon thin hn na c ch qun l, ngy 4/5/2001 chnh ph ban hnh ngh nh s 17/2001/N-CP v vic ban hnh quy ch qun l v s dng ngun h tr pht trin chnh thc thay th cho ngh nh 87 CP ni trn. Cc vn bn ny to ra hnh lang php l trong vic qun l v s dng vay n nc ngoi gp phn thc hin hiu qu cc chng trnh, d n s dng ODA to nim tin cho cc nh ti tr v iu s to thun li cho vic huy ng ti tr ca cc nh ti tr. Bn cnh , tng khi lng nhn vin tr Vit Nam cng ch ng tm kim cc ngun cung cp ODA, tng cng, m rng cc mi quan h vi cc quc gia, t chc quc t, ch ng a ra nhng

kh khn, nhng lnh vc cn c h tr vi cc nh ti tr v a ra nhng cam kt trong vic qun l v s dng vn ca cc nh ti tr.
1.2 . Cc nh ti tr v lnh vc u tin ti tr cho Vit Nam:

Trn th gii hin nay c 4 ngun cung cp ODA ch yu l: Cc nc thnh vin ca DAC; Lin X c v cc nc ng u; Mt s nc arp v mt s nc ang pht trin. Trong cc ngun ny ODA t cc nc thnh vin DAC l ln nht. Bn cnh ODA t cc quc gia th ODA t cc t chc vin tr a phng cng chim mt khi lng ln trong bao gm: Cc t chc thuc h thng Lin hp quc, Lin minh chu u(EU), cc t chc phi chnh ph(NGO), cc t chc ti chnh quc t( WB, ADB, IMF) i vi Vit Nam trc nm 1993 ngun vin tr ch yu t Lin X v cc nc ng u nhng k t khi ni li quan h vi cng ng cc nh ti tr quc t nm 1993 th cho n nay ti Vit Nam c trn 45 t chc ti tr chnh thc ang hot ng vi khong 1500 d n ODA v trn 350 t chc phi chnh ph ang c ti tr cho Vit Nam.

Sau y l cc lnh vc u tin ch yu ca mt s nh ti tr ln dnh cho Vit Nam: Nh ti tr Nht CHLB c M Php Canaa Anh WB IMF u tin ton cu H tng kinh t & dch v Pht trin kinh t; ci thin iu kin sng Tng trng kinh t; n nh dn s v sc kho Pht trin th; GTVT; gio dc; khai thc m C s h tng; pht trin khu vc t nhn; MT Nhiu lnh vc Thc y pht trin kinh t & tng phc li. Cn bng v mu dch quc t; n nh t gi hi oi. H tr cn cn thanh ton& iu chnh c cu. u tin Vit Nam H tng kinh t & dch v H tr ci cch kinh t; pht trin h thng GT Cu tr nn nhn chin tranh & tr em m ci Pht trin nhn lc; GTVT; thng tin lin lc H tr kinh t & TC; h tr thit ch & qun l Xo i gim ngho; GTVT Xo i gim ngho; GTVT.

1.3. Huy ng vn ODA qua cc thi k a. Giai on trc thng 10/1993. Trc y, nc ta nhn c hai ngun ODA song phng ch yu. Mt t cc nc thuc t chc SEV (Hi ng tng tr kinh t) trong ch yu l Lin x (c). Hai l t cc nc thuc t chc DAC (U ban h tr pht trin) v mt s nc khc, trong ch yu l Thu in, Phn Lan, an mch, Nauy, Php, n ... Cc khon ODA trn gip chng ta xy dng mt s ngnh quan trng nht ca s nghip xy dng v pht trin kinh t nc ta. Sau cuc khng hong chnh tr Lin x c v ng u, SEV gii th lm cho ngun vin tr t cc nc ny

chm dt dn ti rt nhiu kh khn cho nc ta, nhiu k hoch khng c vn hon thnh. 3/2/1994 Hoa K xo b cm vn vi Vit Nam. Cng vi cc chnh sch i ngoi m rng quan h hp tc trn cc lnh vc to iu kin cho Vit Nam nhn c mt s lng vin tr ln t cc nc pht trin v cc t chc quc t. b. Giai on pht trin hp tc mi t thng 10/1993: Bo hiu ng mng cho giai on ny c bt u bng s kin rt quan trng vo thng 10/1993, quan h ca ta vi qu tin t quc t (IMF), Ngn Hng th gii (WB), Ngn hng Chu (ADB) c khai thng. Thng 11/1993 Hi ngh cc nh ti tr cho Vit Nam hp ti Pari m ra giai on hp tc pht trin mi gia nc ta v cng ng cc nh ti tr, to ra cc c hi quan trng h tr Vit Nam tin hnh cng cuc pht trin nhanh v bn vng thnh cng ca hi ngh th hin ch Vit Nam tranh th c s ng tnh v ng h mnh m ca cng ng quc t vo cng cuc i mi pht trin ca Vit Nam thng qua i ngoi, bng cch cam kt dnh ODA cho Vit Nam . K t nm 1993 khi Vit Nam bt u bnh thng ha quan h vi cc t chcti chnh quc t, nhiu Chnh ph v t chc ni li vin tr ODA cho Vit Nam.Cc nh ti tr ngy cng quan tm nhiu hn n Vit Nam v c nhng ng thihp tc tch cc vi Chnh ph Vit Nam trong vn ny Nm 1993 Vit Nam bt u tip nhn ngun h tr pht trin chnh thc. Tnh n nm 2008 c 51 nh ti tr a phng, song phng cho Vit Nam vi tng s ODA cam kt dnh cho Vit Nam t 42 t USD. S lng ODA vo Vit Nam c xu hng tng.

Thu ht ODA qua cc nm 1993 - 1999.

(n v tnh t USD) Nm Tng mc cam kt ODA Nm 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Vn cam kt 1.81 1.94 2.26 2.43 2.40 2.20* 2.1** 2.40 2.40 2.50 7.18% 16.49% 7.52% -1.23% -8.33% 4.5% 14.28% 0% 4.17% Ngun: B k hoch - u t Tc tng Ghi ch * Cha k 0,5 t USD h tr ci cch kinh t. ** Cha k 0,7 t USD h tr ci cch kinh t. 1993 1.18 1994 1.94 1995 2.26 1996 2.43 1997 2.4 1998 2.2 1999 Tng s 2.7 15.14

Thng qua 15 Hi ngh CG thng nin, tng vn ODA c cc nh ti tr cam kt t 42,438 t USD vi mc cam kt nm sau cao hn nm trc, k c nhng nm kinh t th gii gp kh khn nh khng hong ti chnh khu vc chu vo nm 1997. Cng vi xu hng tng ln ca ODA Vit Nam thc hin a phng ha vi cc nh ti tr. Hin nay, c 28 nh ti tr song phng v 23 t chc ti tr a phng cho Vit Nam, ngoi ra cn c trn 350 t chc phi chnh ph hot ng ti Vit Nam cung cp bnh qun mt nm khon 100 triu USD vin tr khng hon

li. Trong Nht Bn l quc gia vin tr song phng ln nht, chim 42,9% v Ngn hng th gii l c quan vin tr a phng ln nht, chim hn 26,6 % trong tng s vn ODA cho Vit Nam. Cc nh ti tr ln tip theo l Ngn hng Pht trin Chu hn 14,4%; Php hn 4,4%; c hn 2,9%; an Mch hn 2,7%; Thy in hn 2%; Trung Quc 1,5%; c 1,4%; Lin minh Chu u 1,3%. Nhng con s trn l tng i kh quan. Tuy nhin, trong nhng nm ti, ngun vn ODA ca cc nc cung cp cho Vit Nam c th s gim xung. S d c nhn nh nh vy l do nh hng ca cuc khng hong ti chnh tin t khu vc Chu , chin tranh Trung , v thm hc Nht Bn va qua lm cho nn kinh t ca mt s nc cung cp vin tr gp kh khn dn n vic cc nc c th ct gim lng vin tr ODA hng nm. ng thi, do s cnh tranh ngy cng gay gt ca cc nc trong khu vc v trn th gii trong vic thu ht ODA. Vic hnh thc ho cc chng trnh , d n ODA bao gm nhiu tc nghip khc nhau nh thm nh v ph duyt d n, Chnh ph Vit Nam v cc nh ti tr k kt cc iu c quc t (Bn ghi nh (MOU), Hip nh, chng trnh, Ngh nh th,...) cc chng trnh, d n c k kt t hn 10 t USD, chim gn 70% tng s vn ODA cam kt. Vit Nam dnh c s quan tm, gip ca cng ng ti tr quc t v cc nh u t nc ngoi s khng quan tm ti Vit Nam nu nh h khng tin tng vo trin vng pht trin tt p t nc ta. iu quan trng chnh l s nh gi cao ca cng ng quc t v nhng g m Vit Nam lm trong giai on u ca cng cuc i mi nn kinh t, trong k hoch 5 nm ln th nht (y l k hoch hon thnh qu trnh ci t v u t vo nhng ngnh trng im ca nn kinh t nhm xy dng mt nn kinh t c hiu qu ho nhp vo nn kinh t th gii v khu vc, th cn phi c nhiu s tr gip hn na). Tip theo l nhng kt qu ng mng trong giai on ny.

2. Thc trng s dng vn ODA ti Vit Nam: 2.1. Gii ngn ODA: Tnh hnh gii ngn l biu hin bc u hiu qu ca ngun vn ODA. Tng mc gii ngn tng u t 0,413 t USD nm 1993 n 1,452 t USD nm 1999. S vn ODA cam kt ni trn c gii ngn da trn tnh hnh thc hin cc chng trnh v d n c k kt gia Chnh ph v cc nh ti tr. T nm 1993 n nay (tnh n ht thng 10 nm 2008), Chnh ph Vit Nam v cc nh ti tr k cc iu c quc t c th v ODA vi tng s vn t 35,217 t USD, chim 82,98% tng vn ODA cam kt trong thi k ny, trong vn ODA vay u i chim khong 80%, vn ODA khng hon li chim khong 20%. Gii ngn vn ODA hai thng u nm 2011 c tnh t 125 triu USD, bng 5,2% k hoch nm, bao gm: Vn vay t 98 triu USD; vn vin tr khng hon li t 27 triu USD.

Vn ODA trong giai on 1993-2009

n v: t USD

Nm 1993-1995 1996-2000 2001-2005 2006-2009

Cam kt 6,01 11,53 13,03 5,28

K kt 4,03 8,45 10,16 _

Gii ngn 1,875 6,142 8,06 2,5

T ngn 0,31 0,53 0,62 0,42

gii

Ngun: B k hoch v u t, nm 2006, Tng cc thng k

6000

5000 4000 C k am t 3000 K k t G ngn ii 2000

Triu USD

1000

1994

1995

1996

1998

1999

2002

2005

2006

N m

2.2. Tnh hnh phn b ODA theo ngnh kinh t: Vn ODA c phn b theo u tin m Chnh Ph ra cho cc ngnh kinh t, trong ch yu cho lnh vc giao thng vn ti, bu chnh vin thng ,nng lng v cng nghip vi i tng l d n c s h tng chim t l ln nht vi

2008

1993

1997

2000

2001

2003

2004

2007

35,15%. Tip n l lnh vc gio dc o to, y t, mi trng v cng ngh l 25,9%, nng nghip, pht trin nng thn chim15,9%. C cu s dng vn ODA theo ngnh lnh vc trong giai on 2006-2009 Ngnh, lnh vc Nng nghio v pht trin nng thn kt hp xa i gim ngho Nng lng v cng nghip Giao thng vn ti, bu chnh vin thng, cp thot nc v pht trin th. Y t, gio dc o to, mi trng, khoa hc k thut, cc ngnh khc Tng 6,62 4,4 38,32 25,48 Hip nh ODA k kt 2006-2009 Tng 2,89 3,36 T l % 15,90 22,97

17,28 100 Ngun: http://www.mpi.gov.vn

C cu s dng vn ODA theo ngnh lnh vc trong giai on 1993-2008

3,32% 8,90% 21,78% 28,06% Nng nghip v pht trin nng thn kt hp xa i gim ngho Nng lng v cng nghip Giao thng v ti, bu chnh v thng n in Cp, thot nc v pht trin th Y t, gio dc o to Mi trng, khoa hc k thut Cc ngnh khc 13,11% 15,66%

9,17%

Cc lnh vc s dng vn ODA trong thi gian qua gm c: nng cp v xy dng mi trn 3700 km ng quc l, hn 1000 km ng tnh l, hn 10000 km ng nng thn, hng trm cy cu ln nh, nhiu cng bin, sn bay, gn chc nh my nhit in, thy in c tng cng sut thit k chim ti hn 40% tng cng sut in hin nay ca c nc, hng chc cng trnh thy li, cp nc th v nng thn, hng trm trng hc, bnh vin c xy hoc nng cp.Ngoi ra nhiu cng trnh nghin cu t vn v cc loi quy hoch, v ci cch th ch kinh t, v i mi hot ng ti chnh ngn hng...cng c thc hin bng vn ODA. Theo kinh nghim ca cc nc s dng ODA ca M, Nht bn, WB, ADB l s dng vo vic xy dng nhiu cng trnh h tng c s quan trng Vit nam, vic xy dng h tng c s kinh t - x hi l yu t cp bch, nhng ngun vn trong nc ch c th p ng c 40%. V vy ODA ch yu u t cho h tng kinh t - x hi, iu ny cng ph hp vi nh hng ca cc nc v t chc ti tr.

2.3. Tnh hnh phn b ODA theo vng kinh t S phn b ngun vn ODA gia cc vng min, gia Trung ng v a phng mc d c nhng ci thin nht nh song vn cha p ng yu cu

STT

Vng kinh t Vng trung du

ODA (triu USD) Trong Tng vay 342,85 Vin tr 66,48

ODA/ngi Dn s (USD/ngi ) 11092,70 36,9

min ni pha bc Vng B Sng Hng Vng Bc Trung B v duyn hi min trung Ty Nguyn ng Nam B B sng Cu Long Lin vng Tng s

409,33

3989,47

3925,36

64,11

19487,33

204,72

3 4 5 6

1566,05 74,66 894,39 907,16 8822,35 16663,41

1464,68 34,7 865,44 813,25 8143,5 15989,78

101,37 39,96 28,95 93,91 678,85 1073,63

19658,30 4931,07 12460,57 17543,13 85173,1

79,66 15,14 71,78 51,71

Trong thi gian qua c 1 s chng trnh, d n ODA thc hin xong v hin ang pht huy tc dng tch cc trong s nghip pht trin kinh t - x hi Vit Nam nh nh my in t dng kh thin thin ph M 2 - giai on 1, nhiu bnh vin cc thnh ph, cc trng hc.... c ci to v nng cp. Ngun ODA cng h tr tng cng nng lc pht trin th ch cho nhiu lnh vc quan trng nh ti chnh, ngn hng...

i vi nhiu chng trnh, d n ODA thc hin phng thc u thu cnh tranh quc t, do c quan hng th Vit Nam la chn c cc cng ty thc hin d n va p ng c yu cu k thut v cng ngh, va tit kim c vn vay.

CHNG III
THNH TU V HN CH TRONG QU TRNH HUY NG V S DNG VN ODA TI VIT NAM

3. Thnh tu trong qu trnh huy ng vn ODA vo Vit Nam: 3.1. Khi lng vn u t: T nm 2001 n nm 2006 t l vn u t so vi GDP lin tc tng qua cc nm v n nay t 38,7%, thuc loi cao nht th gii, c chng ch thp thua t l trn 40% ca Trung Quc. i vi nc c im xut pht cn thp, mun tng trng cao v chng tt hu xa hn th i hi phi c mt lng vn ln l rt c ngha. Cc chnh sch thu ht v s dng ODA ca Vit Nam trong thi gian qua pht huy hiu qu. Tnh n cui nm 2010, cc nh ti tr cam kt cung cp ODA cho Vit Nam trn 64 t USD. Nhng nm gn y, lng vn ODA cam kt nm sau u cao hn nm trc, ln ti khong 8 t USD mi nm, th hin s tin tng ca cc nh ti tr vo kh nng pht trin (v tr n) ca Vit Nam. S liu B K hoch - u t (KH-T) cho thy trong 5 nm 2006-2010, tng s vn ODA cam kt cho Vit Nam t 31,7 t USD, tng 21,5% so vi giai on 5 nm trc . Cc chng trnh, d n ti tr c k kt trong thi k 2006-2010 cng t 20,1 t USD, tng 17,9% so vi 5 nm trc. Vn gii ngn c trong thi k ny t 13,8 t USD, tng 17% so vi giai on trc . Nm 2011, trong bi cnh Vit Nam phi ct gim u t cng kim ch lm pht, ngun vn ODA vi li sut u i v thi hn vay ko di cng c coi l ngun lc quan trng u t c s h tng, pht trin kinh t - x hi ca t nc. Trong 6 thng u nm nay, vic huy ng v gii ngn ODA tip tc t kt qu n tng, trong gii ngn vn ODA tng cao k lc. Theo s liu ca B KH-T, tng gi tr gii ngn vn ODA 5 thng u nm 2011 c tnh t 1,26 t USD, bng 52,5% k hoch gii ngn ca c nm. y c xem l con s gii ngn ODA cao k lc so vi nhiu nm trc . D bo cho 6 thng u nm nay, B

KH-T c tnh kh nng vn ODA gii ngn t khong 1,35 t USD, bng 56,25% k hoch c nm. Vn ODA k kt cng tng rt cao trong 6 thng u nm nay. Tng s vn ODA k kt trong 5 thng u nm nay thng qua cc hip nh t mc hn 1 t USD trong cc cng b chnh thc cch y khong hai thng, vt ln trn 1,66 t USD, tng khong 20% so vi cng k nm ngoi. V hot ng thu ht vn ODA, ch tnh trong 4 thng u nm c 11 d n vin tr chnh thc c k kt vi tng gi tr 1.028,21 triu USD, gp hn 2 ln so vi cng k. Trong vn vay t 1.002,28 triu USD, vin tr khng hon li t 25,93 triu USD. ng ch c nhng d n quy m ln nh d n xy dng Nh my in Nghi Sn 2 tr gi 365,82 triu USD; d n xy dng cu Nht Tn 2 tr gi 304,25 triu USD. Nhn chung, cc d n s dng vn ODA u c u t ng nh hng nhm pht trin h tng c s, to iu kin sng, mi trng tt hn cho nhn dn. Ti cc din n quc t, cc nh ti tr u nh gi cao Vit Nam s dng c hiu qu vn ODA, nht l trong cc d n lin quan trc tip n vic nng cao i sng - lao ng - gio dc - y t cho vng su, vng xa v xa i gim ngho. Ti 17 Hi ngh Nhm t vn cc nh ti tr dnh cho Vit Nam (Hi ngh CG), cc nh ti tr lin tc cam kt dnh vn ODA cho Vit Nam nm sau cao hn nm trc, k c nhng lc nn kinh t ca cc nc ti tr gp kh khn nh cuc khng hong ti chnh khu vc chu nm 1997. y chnh l bng chng sinh ng v s ng h mnh m v mt chnh tr ca cng ng quc t i vi ch trng, chnh sch pht trin kinh t - x hi ng n, hp lng dn ca ng v Nh nc ta. 3.2. C cu vn u t: C cu u t chuyn dch theo hng tch cc, tp trung cho nhng mc tiu quan trng v pht trin kinh t- x hi; va tp trung cho tng trng kinh t, va quan tm n pht trin x hi v xy dng c s h tng; va tp trung cho vng ng lc, va tng cho vng ngho, x ngho.c th hin qua cc mt

C cu vn ODA theo cc iu c quc t v ODA c k trong thi k 1993-2008 (tnh n ht thng 10 nm 2008) ph hp vi nhng nh hng u tin s dng vn ODA nu trn. Trong cc ngnh v lnh vc u tin vn ODA, Nng nghip v Pht trin nng thn kt hp xa i gim ngho c cc chng trnh v d n ODA k kt trong thi k 1993-2008 t tng tr gi khong 5,5 t USD, trong c nhiu d n quy m ln nh D n gim ngho cc tnh vng ni pha Bc, D n pht trin c s h tng nng thn da vo cng ng, D n pht trin sinh k min Trung, Chng trnh cp nc nng thn, giao thng nng thn v in kh ha nng thn, Chng trnh thy li ng bng sng Cu Long v nhiu d n pht trin nng thn tng hp kt hp xa i, gim ngho khc,.... gp phn h tr pht trin nng nghip v ci thin mt bc quan trng i sng ngi dn cc vng su, vng xa, vng ng bo dn tc thiu s, nht l trong vic tip cn ti cc dch v cng trong cc lnh vc y t, gio dc. Nng lng v Cng nghip llnh vc s dng ngun vn ODA ln vi cc d n k trong thi gian qua t trn 7,6 t USD nhm ci to, nng cp, pht trin mi nhiu nh my nhit in v thy in vi cng sut ln, ci to v pht trin mng truyn ti v phn phi in quc gia p ng nhu cu in gia tng hng nm cho sn xut v i sng cc thnh ph, th trn, th x, khu cng nghip v khu vc nng thn trn c nc. y l ngun vn ln v c ngha trong bi cnh ngun vn u t t ngn sch cn hn hp, khu vc t nhn trong v ngoi nc trong giai on pht trin ban u cn cha mn m vi u t pht trin ngun v li in v yu cu vn ln v thi gian thu hi vn chm. Giao thng vn ti v Bu chnh vin thng l ngnh tip nhn vn ODA ln nht vi tng gi tr hip nh k kt t khong 9,88 t USD thi k 1993-2008. Nh ngun vn ny, Vit Nam khi phc v bc u pht trin cc h thng giao thng ng b, ng st, ng khng, ng bin v ng thy ni a. y l

nhng c s h tng kinh t ht sc quan trng thc y pht trin cc ngnh, lnh vc v a phng, k c thu ht ngun vn u t trc tip nc ngoi. Hu ht cc thnh ph ln, cc thnh ph trc thuc tnh, cc th x v mt s th trn u c cc h thng cp nc sinh hot c ti tr bng ngun vn ODA. Cc thnh ph ln nh H Ni, thnh ph H Ch Minh, Hi Phng, Nng,... hin ang trin khai thc hin nhiu d n ODA pht trin c s h tng th quan trng, quy m ln nh ng st ni , thot nc v x l nc thi, cht thi rn, Y t, Gio dc v o to, Mi trng, Khoa hc v k thut l nhng lnh vc u tin thu ht v s dng ODA trong thi gian qua vi cc chng trnh, d n k t tng s vn khong 4,3 t USD. Trong lnh vc gio dc o to, ODA h tr cho vic thc hin ci cch gio dc tt c cc cp hc (gio dc tiu hc, trung hc c s, trung hc ph thng, gio dc i hc, cao ng v dy ngh), o to gio vin, tng cng nng lc cng tc k hoch v qun l gio dc, cung cp hc bng o to i hc v sau i hc nc ngoi, c cn b, cng chc o to v o to li ti nc ngoi v cc lnh vc kinh t, khoa hc, cng ngh v qun l. Trong lnh vc y t, vn ODA khng hon li chim t trng cao, khong 58% trong tng vn ODA (khong 0,9 t USD) c s dng tng cng c s vt cht v k thut cho cng tc khm v cha bnh (xy dng bnh vin v tng cng trang thit b y t cho mt s bnh vin tuyn tnh v thnh ph, cc bnh vin huyn v cc trm y t x, xy dng c s sn xut khng sinh, trung tm truyn mu quc gia,..., tng cng cng tc k hoch ha gia nh, phng chng HIV/AIDS v bnh truyn nhim nh lao, st rt; o to cn b y t, h tr xy dng chnh sch v nng cao nng lc qun l ngnh. Nhiu chng trnh v d n ODA h tr Vit Nam bo v mi trng v pht trin bn vng nh cc chng trnh trng rng v ph xanh t trng, i ni trc; cc chng trnh v d n xy dng v bo v cc khu sinh quyn, rng quc gia, khu bo tn thin nhin,...

Ngoi ra, hn 1 t USD vn ODA cn c s dng h tr cho ngn sch thng qua cc khon vay v vin tr khng hon li gn vi chnh sch ca WB, ADB, IMF v mt s nh ti tr song phng nh h tr thc hin cc chnh sch kinh t trong lnh vc ti chnh, tin t, ngn hng, pht trin khu vc t nhn, c phn ha doanh nghip Nh nc,.. 2. Thnh tu trong qu trnh s dng vn ODA ti Vit Nam: Cng tc thu ht v s dng vn ODA ca Vit Nam trong nhng nm gn y c ng v cc nh u t nh gi l c bn c hiu qu. ODA Vit Nam c nhng tc ng tch cc ti cc ngnh v lnh vc c th: Trong lnh vc Nng nghip v pht trin nng thn, vn ODA gp phn ng k pht trin h thng thu li, li in nng thn, trng hc, trm y t, giao thng nng thn, cp nc sinh hot, tn dng nng thn quy m nh, pht trin nng thn tng hp kt hp xo i, gim ngho. Nh c vn ODA, ngnh Nng lng in tng ng k cng sut ngun; pht trin v m rng mng li phn phi in, k c li in nng thn, mt s c s sn xut cng nghip c u t bng ngun vn ODA gp phn to cng n vic lm mt s a phng. Trong lnh vc Giao thng vn ti v Bu chnh vin thng, vn ODA gp phn nng cp v pht trin c s vt cht k thut v ci thin cht lng dch v. H thng ng b, ng st, ng thu ni a, cng bin, ng hng khng, c s h tng bu chnh, vin thng c nhng bc pht trin r rt. V Gio dc v o to, vn ODA c s dng tng cng c s vt cht, k thut cho cng tc dy v hc tt c cc cp (gio dc tiu hc, trung hc c s, trung hc ph thng, gio dc i hc, cao ng v dy ngh); i mi sch gio khoa v chng trnh gio dc ph thng; o to nng cao trnh gio vin; gi gio vin v sinh vin i o to v bi dng nc ngoi; xy dng chnh sch v tng cng nng lc qun l ngnh.

Trong lnh vc Y t, vn ODA c s dng tng cng c s vt cht v k thut cho cng tc khm v cha bnh, tng cng cng tc k hoch ha gia nh; phng chng HIV/AIDS v cc bnh truyn nhim; o to cn b y t; h tr xy dng chnh sch v nng cao nng lc qun l ngnh. 3. Mt s hn ch trong vic huy ng v s dng ODA: Th nht, trong quan nim ca mt s c quan v n v th hng ODA c cp trung ng ln a phng vn cn t tng "ODA thi bao cp", coi "ODA khng hon li l Chnh ph cho, vn vay ODA l Chnh ph tr n". Hu qu ca quan nim sai lch ny l ra sc tranh th ngun vn ODA m khng tnh ton hiu qu kinh t, tnh bn vng sau d n v kh nng tr n (i vi chng trnh, d n vay vn ODA). Th hai, cng tc quy hoch thu ht v s dng ODA cha pht huy c vai tr nh hng cc nh ti tr v cc c quan th hng ca nc ta vo cc lnh vc v vng ch thc u tin s dng ngun lc ny. Th ba, nhiu c quan th hng ODA ca chng ta cha pht huy c vai tr lm ch trong vic thu ht v s dng ODA. Trong nhiu trng hp, cc c quan th hng cha xut pht t nhu cu thc t m b ng v ph thuc vo nh ti tr trong vic hnh thnh cc d n ODA. Ngoi ra, trong qu trnh thc hin cc d n ODA, cc i tc trong nc vn cn thiu ch ng, cn trng ch vo chuyn gia v t vn nc ngoi. Th t, cc vn bn php quy v qun l v s dng ODA cha c thc hin nghim chnh. Theo quy nh, m phn iu c quc t vi nh ti tr phi da trn c s vn kin d n hoc bo co nghin cu kh thi c cp c thm quyn ph duyt. Song nhiu trng hp, do tm l s mt vin tr, pha Vit Nam m phn v k kt iu c quc t vi nh ti tr khi d n hoc bo co nghin cu kh thi cha c cp c thm quyn ph duyt. Kt qu l sau khi k kt phi mt nhiu thi gian chnh sa d n, lm chm gii ngn v gim hiu qu d n.

Th nm, nhiu vn bn php quy lin quan ti ODA thiu tnh ng b. Chng hn cc quy nh v u thu, v n b thit hi khi di dn v gii phng mt bng chm c sa i v b sung, lm ko di thi gian chun b v thc hin cc chng trnh, d n u t bng ngun vn ODA, nh hng n tin gii ngn v hiu qu d n. Th su, cc chnh sch ti chnh trong nc (thu, c ch cho vay li, cc nh mc chi ph v chuyn gia v ban qun l d n) nng v x l theo v vic thay v c mt chnh sch nht qun, c cng b trc. Th by, kh khn v vn i ng. D c quy nh u tin tuyt i v vn i ng cho cc chng trnh, d n ODA v c lnh nghim cm s dng vn i ng cho cc mc ch khc nhng trn thc t, vn i ng vn l mt trong cc tr ngi ln i vi nhiu ban qun l d n, c bit l cc ban qun l d n thuc cc tnh mi thnh lp, cc tnh nh v ngho, cc khu vc min ni... Th tm, thiu cc bin php hi ho th tc. Hin nay, cc ban qun l d n va phi tun theo cc th tc ca Chnh ph va phi tun theo cc th tc ca nh ti tr trong khi th tc ca hai bn c nhiu khc bit, thm ch khc bit v nguyn tc (c bit l th tc gii ngn, th tc xc nh v chun b d n, th tc mua sm) Th chn, cng tc theo di v nh gi cc chng trnh, d n ODA cc cp, cc ngnh cn b bung lng. Nhiu c quan ch qun trung ng v cc tnh cha qun l c cc d n ca mnh. Quy nh v bo co tnh hnh thc hin cc chng trnh, d n ODA thc hin thiu nghim tc. Th mi, quy trnh v th tc ODA ca ta cn phc tp, rm r (quy trnh ph duyt d n, gii phng mt bng, u thu v xt thu). Bn cnh , cc quy nh ca mt s nh ti tr phc tp, km linh hot v thiu minh bch, cng gy ra khng t kh khn v chm ch cho qu trnh thc hin cc d n. Mi mt,Qu trnh t chc thc hin d n gp nhiu ch tc, ko di thi gian dn n tc gii ngn vn ODA chm.

Nhng ch tc ch yu din ra trong cc khu sau: - Gii phng mt bng: Theo ti liu theo di ca B K hoch v u t th 80% cc d n b ch tc, vng mc, chm tr l do nguyn nhn ny. V d, d n i Truyn hnh Vit Nam, thi hn rt vn sp ht m mi gii phng xong mt bng; d n nng cp quc l 5, thi gian gii phng mt bng lu gp 4 ln thi gian thi cng cng trnh, do khng c c ch thng nht cho tt c cc a phng lm c s gii quyt cc vn n b. - Cng tc u thu: Thi gian tin hnh u thu thng b ko di do Vit Nam mi lm quen vi nguyn tc v iu kin u thu theo thng l quc t. Cc PMU thng t a ra cc yu cu ban u m khng c s tham gia ca t vn chuyn nghip nn nhiu d n gy tranh ci, thc mc trong qu trnh chn nh thu hoc ko di thi gian xt thu. Cht lng cc nh thu c la chn thp, khng p ng c yu cu ca d n t ra. Cc PMU khng tin hnh xc minh nhng kh nng ca nh thu nh kh nng ti chnh, kh nng k thut, tin thi cng... V vy, khi thc hin xy ra tnh trng: nh thu khng tun th nghim ngt quy trnh, ni dung trong bn thit k chi tit gim chi ph hoc cn tng tin thc hin th pha nh thu khng c kh nng huy ng ngun lc v ti chnh, my mc thit b, con ngi... Gii ngn chm dn ti cc hu qu sau y: + Gii ngn vn ODA b ko di lm thay i cc thng s ca F/S ca cc d n, dn ti lm gim hiu qu ca d n, hn ch kh nng tr n, l nguy c lm tng n qu hn cho Chnh ph, lm n ng vn ODA cam kt v k kt. + Chm a cng trnh vo s dng gy lng ph, tht thot ngun lc, cng trnh km hiu qu. + Lm gim tnh u i ca vn vay (rt ngn thi gian n hn, ko di thi gian tr ph cam kt).

+ Lm gim uy tn ca ta i vi cc nh ti tr v nng lc tip nhn v s dng ODA, nh hng trc tip n vic vn ng ngun vn ny Mi hai, Cht lng mt s cng trnh s dng vn ODA cha bo m Phn ln cc chng trnh d n tp trung vo lnh vc xy dng c bn. Cht lng mt s cng trnh s dng vn ODA cha bo m ng nhng tiu chun nh mc ca bn thit k t ra. Ban vn hnh phi b chi ph ng k ra bo dng tu sa. Nguyn nhn l trong qu trnh thc hin xy ra tht thot, lng ph. Tht thot trong xy dng c bn hin nay ca Vit Nam chim khong 20%-30% tng vn u t trong tng d n. Chng hn trng hp PMU khng tin hnh xc minh cc kh nng khc ca nh thu nh: kh nng ti chnh, k thut, tin thi cng nn dn n trng hp nhiu nh thu n bt, thay i nguyn liu so vi tiu chun k thut ca bn thit k ra nh cng trnh quc l 18, nh thu thay ct vng bng ct en... Mt khc, cht lng, ni dung thit k k thut tng th v chi tit khng ph hp vi thc t, khng lng ht c bin c k thut cng nh s thay i bt thng ca mi trng nn phi chnh sa thit k hoc thit k li ton b ni dung. V d, d n ng xuyn phi thit k li gn nh ton b, v chm so vi thi gian tin ban u l mt nm; tiu d n ng Tuy Phong- Nha Trang vi hp ng R100-R200 th khi lng cng vic tng ln 30% (Thay i ng t 12,5m ln 18,6m v lm thm 6 ng trnh). Mt s d n h tr k thut vin tr khng hon li cng cha t c hiu qu nh mong mun v d n cn nng v cc yu t u vo (nhp xe con, i kho st nc ngoi...), nh v cc kt qu u ra. Hu qu l nhiu d n chng cho nhau v ni dung, kt qu d n khng c khai thc v s dng mt cch thch ng...

4. Nguyn nhn: 4.1. Nguyn nhn thnh cng: Chnh ph lun coi trng vic hon thin mi trng php l qun l v s dng hiu qu ngun vn ODA. Vic ch o thc hin ODA ca chnh ph kp thi v c th nh m bo vn i ng, vn VAT i vi cc chng trnh, d n ODA, nh vy nhiu vng mc trong qu trnh thc hin cc chng trnh, d n c tho g. Cng tc theo di v nh gi d n ODA t c nhiu bc tin b. Ngh nh 17/2001/N-CP to khun kh php l t chc h thng theo di v nh gi chng trnh, d n ODA t cc B, Ngnh trung ng ti cc a phng v cc ban qun l d n. Chnh ph phi hp cht ch vi cc nh ti tr nhm tng cng qun l ODA, lm hi ho th tc gia Vit Nam v cc nh ti tr thc y tin trnh thc hin cc chng trnh, d n. 4.2. Nguyn nhn dn n hn ch: Th nht, Vit Nam cha c kinh nghim trong vic tip nhn vn ODA, nht l vic thc hin cc th tc c lin quan ti u thu, thanh ton, ch bo co nh k, b tr vn i ng kp thi. Th hai, Cng tc qun l ODA cn b chng cho, cha tch bch r trch nhim ca cc cp lm gim hiu lc iu hnh, qun l vn ODA. Th ba, mi nh ti tr li c nhng qui nh ring v hu nh cha hi lng vi nhng qui nh ca Vit Nam. Nhn chung, cc bc thc hin d n u phi trnh pha i tc tng giai on mt nhiu thi gian. Th t, Vit Nam chu nh hng nng n ca thin tai lm nh hng n tin thc hin d n. Th nm, Vit Nam cha p ng c yu cu ca cc nh ti tr.

Th su, thi gian la chn d n, pht trin d n v thm nh d n thng ko di, c bit l cc th tc hnh chnh v pha Vit Nam. Th by, trnh qun l d n, t vn d n chung c bit l pha Vit Nam cn cha p ng c yu cu, tnh chuyn nghip ca cng chc Vit Nam cn thp trong khi vai tr ca cc t chc t vn t nhn v phi chnh ph thng khng c chp nhn. Th tm, yu cu v vn i ng ca mt s chng trnh vin tr chng nhng khng c ngha nh mong mun m cn gy tr ngi cho vic thc y thc hin cc d n. Trn thc t, phn ln vn i ng ny ang tr thnh gnh nng cho ngn sch. Hn na cc vn k thut xc nh ti sn lm vn i ng, th tc chp nhn vn i ng thng rt phc tp. Th chn, mt phn ln vn ODA c chnh ph cp cho cc doanh nghip nh nc thuc khu vc sn xut thay th nhp khu di hnh thc cho vay li nhng cc d n ny li thng c thm nh mt cch s si, thi gian ko di nn hiu sut thp. Th mi, phn ln cc d n dnh cho cc dn tc thiu s thng khng tnh n cc kha cnh x hi v vn ho ca h. Cc d n ny thng khng tht bi v l do kinh t m do kha cnh x hi v vn ho. V vy h tham gia cc d n mt cch th ng v coi cc khon vin tr nh mt th qu biu khng c gi tr pht trin. Mi mt, s thiu minh bch v lut php, s thiu cng khai v thng tin trong h thng k ton ca Vit Nam v quc t, nhng th tc phc tp v gii ngn ca cc nh ti tr v tnh trng tham nhng, quan liu ang ngy cng gia tng Vit Nam cng l nhng tr ngi ln i vi vic gii ngn cc ngun ti tr quc t ti Vit Nam.

CHNG IV
GII PHP

1. Gii php tng cng huy ng vn ODA vo Vit Nam: - Tip tc hon thin c ch qun l v iu hnh cng tc tip nhn ODA. - Tng cng cng tc cn b, u t o to nng cao nng lc cho nhng cn b thuc b phn lin quan n vic xc nh nhu cu m phn, k kt nhng hip nh vi i tc nc ngoi nhm nng cao hn na c v s lung v cht lng ca ngun vn thu ht c. - M lp o to ngn v nhng kin thc c lin quan n ODA, tp hun v nhng quy nh v th tc, iu kin cung cp ODA ca cc nh ti tr. - Nhng ngnh v a phng c nhu cu v cung cp vn ODA cn nghin cu k nhng chnh sch u tin ca cc i tc nc ngoi cng nh quy ch qun l v s dng vn ODA ca Chnh ph Vit Nam tranh th s gip ca Chnh ph v cc c quan c lin quan trong vic lp h s d n v cc th tc xin vin tr ph hp vi i tng u tin. 2. Gii php nng cao hiu qu s dng vn ODA ti Vit Nam: Vit Nam l mt nc ang pht trin do ngun vn ODA c vai tr rt quan trng i vi s pht trin kinh t x hi ca t nc. y s l ngun ti nguyn ch yu Chnh ph u t ti thit c s h tng ang trn xung cp, lc hu nghim trng v cn c khn trng nng cp, i mi p ng yu cu pht trin kinh t x hi ni chung v m rng thu ht vn u t trc tip nc ngoi ni ring. ODA cng l ngun ti tr cn thit cho cc hot ng nghin cu, kho st, nh gi tim nng ca cc ngun ti nguyn, thc trng kinh t x hi, tnh hnh ca cc ngnh, lnh vc trong nn kinh t quc dn, nhng thng tin thu thp, c s l cn c xc ng cho qun l v m. Nhn thc c vai tr ca ngun vn ODA i vi cng cuc pht trin kinh t x hi ca t nc, chng ta c mt s thnh cng ln trong cng tc vn ng

u t v l du hiu chng t s ng h ca quc t i vi cng cuc ci cch kinh t x hi ang c thc hin c kt qu ti Vit Nam. Tuy nhin c c ngun vn mi ch l tin , iu quan trng hn ht l lm th no hp th, s dng c hiu qu ngun vn ni trn. gp phn x l vn ny cn phi thc hin cho c nhng bin php sau: Th nht, cn thay i nhn thc v vai tr v bn cht ca vin tr nc ngoi. Tnh cht u i ca ngun vn ODA (thi gian, li sut ) thng lm cho cc c quan trong nc (qun l tip nhn) c quan nim ht sc d di v ch quan v s phn phi v s dng ngun vn ny. H khng ch n yu cu hiu qu, b qua yu t chi ph thi c trong thm nh, nh gi d n, cha quan tm y n vic xc nh cc u tin u t, vn cn da dm ch yu vo ngun vn nc ngoi v xem nh s i ng ca ngun vn trong nc, trin khai d n chm c khi cn lng ph. Nhng quan nim sai lm trn cn sm c chn chnh, lun lun lu rng y l ngun vn phi hon tr vn gc v li v vy nu s dng km hiu qa vn c th ri vo khng hong n nn nh xy ra nhiu nc. Th hai, thit lp cc nh hng u tin u t v tin hnh nghin cu kh thi tng d n cht ch. Cn trnh xu hng dn tri vin tr nc ngoi trn mt din rng bao qut nhiu lnh vc, ngnh hay a phng. Trong iu kin ngun vn hn ch, ngun vn pht huy hiu qu nhanh v rng, nn tp trung u t vo mt s lnh vc, vng lnh th c li th tng i v c kh nng gy tc ng pht trin ln. Th ba: tng cng ngun lc i ng trong nc. Kh nng hp th vin tr tu thuc vo mc p ng ca ngun lc trong nc. Nu cc ngun lc trong nc qu yu km (c th hin qua ngun vn trong nc nh b, nng lc cn b hn ch, cc yu t u vo thiu thn, h thng php l khng r rng, cht ch...) th s pht sinh hin tng vin tr nc ngoi qu

ti v khng c s dng mt cch c hiu qu. hp th hon ton v c hiu qu ngun ODA m cng ng quc t cam kt cn sm khc phc v ci thin nhng vn cn tn ti nu trn. Th t: Ci tin c ch qun l v iu phi vin tr. Vin tr nc ngoi c lin quan n nhiu c quan chc nng trong nc k t lc vn ng kinh ti tr cho n khi hon tt cam kt hon tr cho nn thit lp mt c ch nhm m bo s phi hp nhp nhng , thng sut ca c mt h thng t chc c lin quan n vic tr l vn c ngha quan trng. Ngoi ra cn phi xc nh kh nng tr n c gc v li trong tng lai xy dng k hoch tr n, cp nht cc thng tin trong v ngoi nc v s bin ng ca cc nhn t c kh nng tc ng n ngun vn vay x l kp thi v c nhng quyt nh ng n trnh tnh trng l do nhng tc ng ca nhng nhn t khch quan khi d n i vo hot ng.

KT LUN
Qua vic phn tch thc trng huy ng, qun l v s dng vn ODA trong thi gian qua cho thy rng ODA c mt vai tr quan trng h tr cho qu trnh pht trin kinh t - x hi ca Vit Nam v trn thc t nhng chng trnh, d n sdng vn ODA c thc hin tp trung vo nhng lnh vc, ngnh m Vit Nam ang cn c h tr nh: o to, pht trin ngun nhn lc, chuyn giao cng ngh, xo i gim ngho, bo v mi trng l nhng lnh vc u t c tnh xc tc va c tc dng trc mt ng thi l c s lu di cho s nghip CNH, HH t nc. Tnh t nm 1993 n nay tng s vn ODA m cng ng quc t cam kt dnh cho Vit Nam ln ti 22,43 t USD v c xu hng tng u qua cc nm. Tuy nhin, y ch l s vn cam kt cn trn thc t tnh n ht nm 2002 tc gii ngn s vn ny mi ch t khong 49,2%. Nguyn nhn ca thc trng ny do c hai pha Vit Nam v cc nh ti tr nhng ch yu l t pha Vit Nam. Mt s nguyn nhn ch yu dn n tnh trng km hiu qu trong vic s dng vn ODA l: Nhn thc ca chng ta v ngun vn ODA cn thiu ng n, cha c kinh nghim trong vic tip nhn ODA, cng tc qun l ODA cn b chng cho, cha r rng v.v. tip tc thc hin chnh sch qun l v s dng mt cch c hiu qu ngun vn ODA phc v cho chin lc pht trin kinh t x hi ca t nc trong thi gian ti, cn lu mt s kha cnh sau: ODA gn lin vi cc iu kin chnh tr. Tuy nhin bng chnh sch i ngoi ca mnh chng ta c th a phng ho quan h h tr pht trin ca mnh, s dng hiu qu ngun vn ODA phc v pht trin t nc trong khi vn gi vng c c lp, t ch ca t nc. Chng ta cn phi th hin c tnh ch ng ca mnh trong vic s dng ODA, c bit trong vic xy dng, hnh thnh d n, thm nh cc vn kin d n, hnh thnh c ch v qun l iu hnh, qun l ti chnh