BIOGAS 1.

Kh sinh hoc Biogas hay con goi la kh sinh hoc la mot hon hp kh c san sinh ra t s phan huy nhng hp chat hu c di tac ong cua vi khuan trong moi trng yem kh. No chiem t le nh sau:
- CH4: 60-70%. - CO2: 30-40%.

Phan con lai la mot lng nho kh N2, H2, CO, CO2,... Trong hon hp kh sinh vat ta thay CH4 chiem mot so lng ln va la kh c s dung chu yeu e tao ra nang lng khi ot. Lng CH4 chu anh hng bi qua trnh sinh hoc va loai phan ma ta s dung. 1.1. ac tnh cua kh CH4 Kh CH4 la mot chat kh khong mau, khong mui nhe hn khong kh. CH4 200C, 1 atm, 1m3 kh CH4 co trong lng 0,716 kg. Kh ot hoan toan 1m3 kh CH4 cho ra khoang 5.500 - 6.000 kcal. 1.2. ac tnh kh cua biogas oi vi kh cua biogas th trong lng rieng khoang 0.9 0.94 kg/ m3, trong lng rieng nay thay oi la do t le CH4 so vi cac kh khac trong hon hp. Lng H2S chiem mot lng t nhng co tac dung trong viec xac nh ni h hong cua tui e sa cha. Gas co tnh de chay trong khong kh neu c hoa lan vi t le t 6 - 25% mi co the chay c (v the khi s dung gas nay co s an toan cao). Neu hon hp kh ma CH4 ch chiem 60% th 1m3 gas can 8m3 khong kh. Nhng thng

khi ot chay tot can ty le gas tren khong kh t 1/9 -1/10 (UBKHKT ong Nai 1989). 2. C che tao thanh kh sinh vat trong he thong biogas S tao thanh kh sinh vat la mot qua trnh len men phc tap xay ra rat nhieu phan ng, cuoi cung tao ra kh CH4 va CO2 va mot so chat khac. Qua trnh nay c thc hien theo nguyen tac phan huy k kh, di tac dung cua vi sinh vat yem kh a phan huy t nhng chat hu c dang phc tap chuyen thanh dang n gian, mot lng ang ke chuyen thanh kh va dang chat hoa tan. S phan huy k kh dien ra qua nhieu giai oan vi hang ngan san pham trung gian vi s tham gia cac chung loai vi sinh vat a dang. o la s phan huy protein, tinh bot, lipid e tao thanh acid amin, glycerin, acid beo, acid beo bay hi, methylamin. cung cac chat oc hai nh: Tomain (oc to tht thoi), san pham boc mui nh: Indol, Scatol (ang Ngoc Thanh - 1974). Va cuoi cung la lien ket cao phan t ma no khong phan huy c de dang bi vi khuan yem kh nh lignin, cellulose. Tien trnh tong quat nh sau: (C6H10 O5)n + n H2O VSV
To = 35oC pH = 7

3nCO2 + 3n CH4 + 4.5cal

Mot phan CO2 a b gi lai trong mot so san pham qua trnh len men nh nhng ion K+, Ca++, NH3+, Na+. Do o hon hp kh sinh ra co t 60 - 70% CH4 va khoang 30 - 40% CO2.

Nhng chat hu c lien ket phan t thap nh: ng, protein, tinh bot va ngay ca cellulose co the phan huy nhanh tao ra acid hu c. Cac acid hu c nay tch tu nhanh se gay giam s phan huy. Ngc lai lignin, cellulose c phan huy t t nen gas c sinh ra mot cach lien tuc. Tom lai, qua trnh tao kh methane co the dien ra theo hai con ng va moi con ng gom hai giai oan nh sau: 1. Con ng th nhat a. Giai oan 1 - S acid hoa cellulose: (C6H10O5)n + H2O 3nCH3COOH - S tao muoi: Cac baz hien dien trong moi trng (ac biet la NH4OH) se ket hp vi acid hu c CH3COOH + NH4OH CH3COONH4 + H2O b. Giai oan 2 - Len men methane do s thuy phan cua muoi hu c. CH3COONH4 + H2O CH4 + CO2 + NH4OH 2. Con ng th hai a. Giai oan 1 - S acid hoa

(C6H10O5)n + nH2O 3nCH3COOH

- Thuy phan acid tao CO2 va H2

CH3COOH + 2H2O 2CO2 + 4H2

b. Giai oan 2 Methane c tong hp t mot so trc khuan khi s dung CO2 va H2. CO2 + 4H2 CH4 + 2H2O Nh vay ca hai con ng nang suat tao kh methane phu thuoc vao qua trnh acid hoa. Neu qua trnh len men qua nhanh hoac dch phan co nhieu chat lien ket phan t thap se de dang b thuy phan nhanh chong a en tnh trang acid hoa va ngng tre qua trnh len men methane. Mat khac vi sinh vat tham gia trong giai oan mot cua qua trnh phan huy k kh eu thuoc nhom vi khuan bien dng cellulose. Nhom vi khuan nay hau het co cac enzyne cellulosase va nam rai rac trong cac ho khac nhau. Hau het la cac trc trung co bao t (Spore). Theo A.R. Prevot chung co mat trong cac ho: + Clostridium + Plectridium + Caduceus + Endosponus

+ Terminosponus Chung bien dng ieu kien yem kh cho ra: CO2, H2 va mot so chat tan trong nc nh formate, acetate, alcohol, methylique, methylamine. Tr CO2, nhng chat con lai eu co kha nang cho electron va dung e dinh dng cho nhom vi khuan sinh methane (Tran Van Du 1984) rieng nhom vi khuan yem kh methane rat chuyen biet va c nghien cu ky bi W.E.Balcl va cac cong tac vien My (1979). Nhom vi khuan nay c xep thanh ba bo (order), bon ho (family), mi bay loai (genus). Tat ca cac vi khuan nay co hai coenzyne ac thu: Coenzyme M (2. mercaptoethan sulfonic acid) Coenzyme F420 (Mot loai flavin mononucleotide) Hai coenzyme nay eu la reductase, ngha la chung tai electron t nhng chat cho electron en mot chat khac e kh hoa chat o. ieu ac biet la cho ti nay ngi ta ch tm thay hai coenzyme nay co nhom vi khuan sinh kh methane ma khong thay nhom khac (Tran Van Du 1984). Tom lai, cac vi sinh vat sinh methane theo nhieu c che phan ng khac nhau nh sau:

8 H2 + 2 HCO3- + 2 H+ 2 CH4 + 6 H2O CH3CH2OH + CO2 CH3COO- + H+ + CH4 CH3 CHOH COO- + H2O HCO3 2 CH3COO- + CH4 +

4 CH3CH2OH HCO3-

+ 3 H2O 4 CH3COO- + H+ + 3 CH4 +

CH3CH2 CH2 COO- + 2 H2O + HCO3- 4 CH3COO- + H+ + CH4 CH3COO- + H2O 4 HCOOH + H2O Methanol 4 CH3OH 3 CH4 + HCO3- + H2O + H+ CH4 + HCO3 CH4 + 3 HCO3- + 3 H+

Methylamine thuy phan tao methane

4 CH3NH3+ + 3 H2O 3 CH4 + HCO3- + 4 NH4+ + H+ 2 (CH3)2NH2+ + 3 H2O 3 CH4 + HCO3- + 2 NH4+ + H+ 4 (CH3)3NH+ + 9 H2O 9 CH4 + 3 HCO3- + 6 NH4+ + 3 H+ C che len men cua vi sinh vat yem kh c tom tat qua s o sau: S o: Qua trnh len men cua cac chat hu c do cac vi sinh vat yem kh (Large,1983) Protein
Carbohydrate Cellulose Starch, sugar Pentosan (Hemicellulose)

Lipid

Amino acid Fatty acid

Methanol

Monosacharide

Glycerol

NH3

Butyrate Ethanol Lactate Succinate Propionate

Formate CO2 H2

Acetate

CH4

Ghi chu:

Hydrolytic va tien trnh len men )

Tien Tien

trnh Acetogenic trnh Methanogenic

( (

) )

3. Mot so yeu to anh hng en qua trnh sinh kh sinh vat 3.1. ieu kien k kh tuyet oi La s len men e phan huy mot hp chat hu c trong bnh u oi hoi phai ieu kien k kh hoan toan. V s co mat cua oxygen se anh hng ln en kha nang hoat ong cua vi sinh vat tao kh, s tao kh co the giam i hay ngng han. 3.2. Nhiet o Nhiet o cung lam thay oi en qua trnh sinh gas trong bnh u, v nhom vi khuan yem kh rat nhay cam bi nhiet o. Chung hoat ong toi u 310C360C, di 100C nhom vi khuan nay hoat ong yeu, dan en gas va ap lc gas se yeu i. Tuy nhien, nhiet o cho chung hoat ong cung co the thap hn nhiet o toi u trung bnh vao khoang 20 300C cung thuan li cho chung hoat ong. Nhom vi khuan

sinh kh methane rat nhay cam vi s thay oi ot ngot cua nhiet o, nhiet o thay oi cho phep hang ngay la 10C (UBKHKT ong Nai 1989). 3.3. Am o - Am o cao hn 96% th toc o phan huy chat hu c giam, san lng gas tao ra t. - Am o thch hp nhat cho hoat ong vi sinh vat la 91.5-96%. 3.4. pH pH cung pop phan quan trong oi vi hoat ong song cua vi khuan sinh kh methane. Vi khuan sinh kh methane pH 4.5 5.0 (Young Fu va Ctv, 1989). Khi pH > 8 hay pH < 6 th hoat ong cua nhom vi khuan giam nhanh (Nguyen Th Thuy, 1991).

3.5. Thi gian u Thi gian u dai hay ngan tuy thuoc vao lng kh sinh ra. Vi nhiet o, o pha loang, ty le cac chat dinh dng thch hp keo dai en 30 - 40 ngay (UBKHKT ong Nai 1989). 3.6. Ham lng chat ran (Vat chat kho) Ham lng chiem di 9% th hoat ong cua tui u se tot. Ham lng chat ran thay oi khoang 7 9 % va phu thuoc vao kha nang sinh ra tot hay xau. Viet Nam vao mua kho nhiet o cao s phan huy tot, s sinh ra tot nen ham lng chat ran trong bnh giam, nen s cung cap chat

ran cao hn co the chap nhan c va ngc lai (UBKHKT ong Nai 1989). 3.7. Thanh phan dinh dng e am bao qua trnh sinh kh bnh thng, lien tuc th phai cung cap ay u nguyen lieu cho s sinh trng va phat trien cua vi sinh vat. Thanh phan chnh cua nguyen lieu la C, N. Thanh phan C th dang Carbonhydrate (C: tao nang lng); N dang Nitrate, cau truc te bao). e am bao s can oi dinh dng cho hoat ong cua vi sinh vat k kh th can chu y en ty le C /N. Ty le thch hp t 25/1 en 30/1 cho s phan huy k kh tot (UBKHKT ong Nai 1989). Bang 2.1: Ty le C/N trong mot so loai phan Loai phan Trau bo Heo Ga Cu Nga Ng T le C/N 25/1 13/1 5/1 10/1 29/1 24/1 2,9/1 protein, Amoniac (N tham gia

3.8. Cac chat gay tr ngai qua trnh len men Vi khuan sinh methane de b anh hng bi cac oc to va cac hp chat vo c. Theo nghien cu cua Nguyen Viet Nang, ham lng cac chat sau ay c che qua trnh len men cua vi khuan k kh. Bang 2.2. Nong o cac chat gay c che qua trnh len men cua vi khuan k kh

Ten hoa hoc SO42NaCl NO2Cu Cr Ni CNABS (*) NH3 Na K Ca Mg

Ham lng 5.000 ppm 40.000 ppm 5 mg/100 ml 100 mg/l 200 mg/l 200 500 mg/l 25 mg/l 20 40 ppm 1.500 mg/l 3.000 mg/l 2.500 mg/l 2.500 4.500mg/l 3.000 5.500 4.500

1.000 1.500mg/l (*): Alkyl benzen sulfonate 3.9. Mot so yeu to khac

Ngoai cac yeu to a trnh bay tren, so lng gas tao ra nhieu hay t con phu thuoc mot so yeu to sau: - Chieu dai va chieu rong cua bnh biogas. Yeu to nay co lien quan en thi gian lu lai cua dch phan ngan hay dai va so lng phan phu hp vi kch c bnh. - Tong the tch phan nc cho vao trong ngay va t le phan nc. - Tng loai phan khac nhau cho so lng gas khac nhau.

10

- Ty le phan nc: dch phan qua loang th lng phan khong u e phan huy, ngc lai dch phan qua ac se gay cng bnh, tao lp vang tren be mat cua bnh gay can tr qua trnh sinh kh. Ngoai ra yeu to nhiet o, pH, so lng vi sinh vat cung anh hng ln en kha nang tao gas. 3.10. Mot so ac iem cua vi sinh vat ch danh s o nhiem nc Vi sinh vat ch danh s o nhiem nc la nhom vi sinh vat ma s hien dien cua chung cho biet nguon nc b o nhiem, noi cach khac nc a co s o nhiem cua nhan to gay benh. Ban than nhom vi sinh vat nay khong gay benh va de phat hien hn cac loai vi sinh vat khac nen chung c dung e anh gia chat lng nc. Sc e khang cua vi khuan ch danh o nhiem nc tot hn nhieu so vi vi trung gay benh khong co nha bao nh: Salmonella, Shigella... E. coli: la trc khuan ng ruot, song thng

xuyen trong ruot ngi, gia suc va theo phan gieo rac ra ngoai. No la trc khuan Gram (-) 2 au tron co long quanh than nen di ong c, khong hnh thanh nha bao, ton tai phan ti vi pH = 7 la 62 ngay. Coliform: la trc khuan ng ruot Gram (-), khong

nha bao, phat trien c trong moi trng muoi mat. Theo nh ngha nay coliform gom: Escherichia, Klebsiella, Citrobacter, Enterobarter.

11