Professional Documents
Culture Documents
vn
B CNG THNG
TRNG I HC CNG NGHIP TP. HCM
BI GING
XC SUT V THNG K
Version 26.04.
MSSV:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
H tn: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
http://www.ebook.edu.vn
Mc lc
Mc lc
iv
1.1
1.2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4
1.5
1.6
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4.1
1.4.2
S c lp ca hai bin c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5.1
1.5.2
1.5.3
13
1.5.4
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16
Bi tp chng 1
25
2.1
25
2.2
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
26
2.3
2.2.1
26
2.2.2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
29
2.2.3
30
34
MC LC
2.4
http://www.ebook.edu.vn
EX
2.3.1
K vng -
2.3.2
Phng sai -
2.3.3
ModX
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
VarX
ii
34
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
36
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
37
Bi tp chng 2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
38
47
3.1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
47
3.2
48
3.3
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
50
3.4
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
51
3.5
53
3.6
Bi tp chng 3
57
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
65
4.1
65
4.2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
66
4.2.1
66
4.2.2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
66
4.3
Lut s ln
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
67
4.4
68
4.5
69
4.5.1
. . . . . . . . . . . . .
69
4.5.2
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
70
4.5.3
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
71
72
5.1
5.2
5.3
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.X; Y /
72
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
72
5.2.1
.X; Y /
72
5.2.2
.X; Y /
. . . . . . . . . . . . . . . . .
76
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
81
Bi tp chng 5
MC LC
http://www.ebook.edu.vn
6 L thuyt mu
iii
87
6.1
Tng th, mu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
87
6.2
M t d liu
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
88
6.2.1
88
6.2.2
Sp xp s liu
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
88
Cc c trng ca mu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
89
6.3.1
Trung bnh mu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
89
6.3.2
Phng sai mu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
90
6.3.3
91
6.3
6.4
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
94
6.5
i lng thng k
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
95
7 c lng tham s
96
7.1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
96
7.2
c lng im . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
96
7.3
c lng khong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
97
7.3.1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
97
97
7.3.2
7.3.3
7.4
M t phng php.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
Bi tp chng 7
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
105
8.1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
8.1.2
Min ti hn
8.1.3
8.1.4
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
8.2
8.3
8.4
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
MC LC
http://www.ebook.edu.vn
iv
8.5
So snh hai t l
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
8.6
Bi tp chng 8
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
M u
124
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
9.1.1
9.1.2
Biu tn x
. . . . . . . . . . . . 124
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
9.2
9.3
9.4
A Cc bng gi tr xc sut
129
A.1
Gi tr hm mt chun n gin
A.2
Gi tr hm Laplace
A.3
'.x/
B.2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
. . . . . . . . . 132
136
B.1.2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
B.2.2
So snh t l vi mt s
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
139
http://www.ebook.edu.vn
Chng 1
Bin c, xc sut ca bin c
1.1 Php th, bin c
- Php th l vic thc hin mt th nghim hoc quan st mt hin tng no .
Php th c gi l ngu nhin nu ta khng th d bo trc chnh xc kt qu no
s xy ra.
- Mi kt qu ca php th,
V d 1.1.
Kt qu
!DS
Kt qu
!DN
sp-S
hoc mt
nga-N:
l mt bin c s cp.
l mt bin c s cp.
! c
l .
- Tp hp tt c cc kt qu,
cc bin c s cp, k hiu
V d 1.2.
c gi l mt bin c s cp.
Tung ngu nhin mt con xc sc. Quan st s chm trn mt xut hin
D f1; 2; 3; 4; 5; 6g. S
phn t ca
, jj D 6:
V d 1.3.
t
A D f2; 4; 6g ,
D f1; 2; 3; 4; 5; 6g
http://www.ebook.edu.vn
B D f5; 6g
th khi
- Xt bin c
A,
Nu trong ln th ny kt qu
Ngc li nu trong ln th ny kt qu
V d 1.4.
!2A
!.
ta ni bin c
!A
xy ra.
ta ni bin c
khng xy ra.
Gi cc bin c:
A:
A D f4; 0I : : : I 10g
!D62A
lc ny ta ni bin c
! D2 A
xy
th ta ni bin c
V d 1.5.
.A B/ W
Nu bin c
xy ra th ko theo bin c
xy ra.
Gi cc bin c:
Ai :
B:
Ta c
C
i D 0; 1; 2; 3
A2 B , A3 B , A1 6 B
b) Hai bin c
c) Bin c tng
c gi l bng nhau nu
A C B .A [ B/
AB
xy ra khi v ch khi
B A,
xy ra hoc
k hiu
A D B.
xy ra trong mt
V d 1.6.
bin c:
Gi cc bin c:
http://www.ebook.edu.vn
A C B:
AB .A \ B/
d) Bin c tch
cng xy ra
V d 1.7.
Gi cc bin c:
A:
B:
Bin c
AB :
e) Hai bin c
th
.AB D ;/.
f) Bin c khng th: l bin c khng bao gi xy ra khi thc hin php th, k hiu
;.
g) Bin c chc chn: l bin c lun xy ra khi thc hin php th, k hiu
.
cc bin c s cp
A
V d 1.8.
ln hn 4.
Gii.
jAj
D
jj
s trng hp thun li i vi A
s trng hp c th
http://www.ebook.edu.vn
Gii.
i. 0 P .A/ 1 vi mi bin c A.
ii. P .;/ D 0, P ./ D 1.
iii. Nu A B th P.A/ P .B/.
iv. P .A/ D 1 P AN :
V d 1.10.
sut ly c:
a) Hai bi trng.
b) t nht mt bi trng.
Gii.
BN W
P .B/ D 1
P BN D 1
C40 C63
3
C10
http://www.ebook.edu.vn
. P .AjB/
Gii. Gi cc bin c:
A:
B:
Ln 2 ly c bi trng
Ln 1 ly c bi trng
Ta cn tnh
P .AjB/:
(
Do
P .AjB/ D
V d 1.12.
4 bi trng
6 bi en
B xy ra
ly 1 bi trng
3 bi trng
6 bi en
1
C31
D
1
3
C9
a) Rt c hai l bi c.
b) Rt c 2 l bi c bit rng 2 l bi ny mu .
Gii.
V d 1.13.
http://www.ebook.edu.vn
+ 20 ngi ht thuc.
+ 30 n, trong c 5 ngi ht thuc.
Chn ngu nhin mt ngi trong nhm 100 ngi ny. Tnh xc sut ngi ny ht
thuc bit rng ngi ny l n.
Gii.
P .AB/
;
P .B/
P .B/ > 0
i. 0 P .AjB/ 1 vi mi bin c A.
P .A0 jB/.
ii. Nu A A0 th P .AjB/
N
iii. P .AjB/ D 1 P AjB
:
http://www.ebook.edu.vn
Gii.
l hai bin c c lp nu
kh nng xy ra
P .AjB/ D P .A/
hoc
P .BjA/ D P .B/
c lp th cc cp bin c
c lp.
V d 1.15.
Gi cc bin c:
A:
B:
Hai bin c
c c lp?
BN ; AN
B ; AN
BN
http://www.ebook.edu.vn
Gii.
V d 1.16.
A:
B:
Ln 1 ly c bi en
Ln 2 ly c bi trng
Hai bin c
c c lp?
Gii.
P .AB/
xung khc
http://www.ebook.edu.vn
.AB D ;/
th
P .A C B/ D P .A/ C P .B/
V d 1.17.
gii vn v 6 hc sinh gii c ton v vn. Chn ngu nhin mt hc sinh, tnh xc sut
hc sinh ny gii t nht mt mn.
Gii.
P .AC /
P .BC /
C P .ABC /
Ch :
Nu
A; B; C
P .A C B C C / D P .A/ C P .B/ C P .C /
Ch :
c lp th
Cho
bin c
A1 ; A2 ; : : : ; An
Ch :
Nu
Ai ; i D 1; : : : ; n
c lp ton b th
http://www.ebook.edu.vn
10
Mt ngi c 4 con g mi, 6 con g trng nht trong mt lng. Hai ngi
n mua (ngi th nht mua xong ri n lt ngi th hai mua, mi ngi mua 2
con) v ngi bn bt ngu nhin t lng. Tnh xc sut ngi th nht mua c mt
g trng v ngi th hai mua hai g trng.
Gii.
V d 1.19.
a. t mn th hai.
b. t
mn,
i D 0; 1; 2:
c. t t nht mt mn.
Gii.
V d 1.20.
http://www.ebook.edu.vn
a) C
11
i D 0; 1; 2; 3:
http://www.ebook.edu.vn
12
d) Con g th I trng trong ngy bit rng trong ngy c 1 con trng.
e) Con g th I trng trong ngy bit rng trong ngy c t nht 1 con
trng.
f) Con g th I trng trong ngy bit rng trong ngy c nhiu nht 2 con
trng.
Gii.
http://www.ebook.edu.vn
13
xung khc tng i mt v lun c t nht mt bin c xy ra trong mt php th. Ngha
l
(
Ai \ Aj D ;;
8i j
A1 C A2 C C An D
V d 1.21.
Gi cc bin c:
A0 :
A1 :
A2 :
Khi
Ly c 0 bi en
Ly c 1 bi en
Ly c 2 bi en
A0 I A1 I A2
l h y .
Cho
l mt bin c bt k. Xc
V d 1.22.
b bnh tim l 0,06 v n b l 0,036. Chn ngu nhin 1 ngi t m ng, tnh xc
sut ngi ny b bnh tim.
Gii.
http://www.ebook.edu.vn
14
P .Ai jB/ D
V d 1.23.
P .Ai / P .BjAi /
P .Ai B/
D
;
P .B/
P .B/
i D 1; 2; : : : ; n
gii ton l 30% v t l hc sinh nam gii ton l 40%. Chn ngu nhin mt hc sinh
trong lp ny. Tnh xc sut:
a. Hc sinh ny gii ton.
b. Hc sinh ny l nam bit rng hc sinh ny gii ton.
Gii.
V d 1.24.
http://www.ebook.edu.vn
15
trng v 10 mi. C hai con g chy t chung I sang chung II. Sau c hai con g
chy ra t chung II. Tnh xc sut:
a. Hai con g chy t chung I sang chung II l 2 con trng v hai con g chy ra
t chung II cng l hai con trng.
b. Hai con g chy ra t chung II l hai con trng.
c. Bit rng hai con g chy ra t chung II l hai con trng, tnh xc sut hai con
g chy t chung I sang chung II l 2 con g trng.
Gii.
1.6 Bi tp chng 1
http://www.ebook.edu.vn
16
1.6 Bi tp chng 1
Bi tp 1.1.
Gii.
1.6 Bi tp chng 1
Bi tp 1.2.
http://www.ebook.edu.vn
17
II, III ln lt l: 12; 14; 16. Bn mua chn ngu nhin t mi l hng 3 sn phm, nu
l no c 3 sn phm u loi A th bn mua nhn mua l hng . Tnh xc sut:
a. L th
b. C
c mua,
l c mua,
i D 1; 2; 3: (0,193;0,3193;0,4912)
0,9629
C t nht mt l c mua.(0,7205)
(0,4439)
f. Gi s c t nht mt l c mua. Tnh xc sut trong l I v II c
0,0855
mua.
Gii.
(0,279)
1.6 Bi tp chng 1
Bi tp 1.3.
http://www.ebook.edu.vn
18
a. Ln th I ly c
bng c,
Gii.
1.6 Bi tp chng 1
Bi tp 1.4.
http://www.ebook.edu.vn
19
a. Hai bi ly ra t bnh I v II c
bi trng,
i D 0; 1; 2:
Gii.
1.6 Bi tp chng 1
Bi tp 1.5.
http://www.ebook.edu.vn
20
ht hn s dng.
Gii.
1.6 Bi tp chng 1
Bi tp 1.6.
http://www.ebook.edu.vn
21
a. C
i D 0; 1; 2; 3:
Gii.
1.6 Bi tp chng 1
Bi tp 1.7.
http://www.ebook.edu.vn
22
Gii.
1.6 Bi tp chng 1
Bi tp 1.8.
http://www.ebook.edu.vn
23
Gii.
Bi tp 1.9.
1.6 Bi tp chng 1
http://www.ebook.edu.vn
Gii.
24
http://www.ebook.edu.vn
Chng 2
Bin ngu nhin
2.1 Khi nim bin ngu nhin
- Xt mt php th c khng gian cc bin c s cp
.
t
X W ! R
! 7 ! X.!/ D x
X
X.
fX 2 I g
I
R
fX 2 I g D f! W X.!/ 2 I g D A
V d 2.1.
Thc hin php th gieo ng thi 2 ng xu cn i, chng ta c khng
gian cc bin c s cp
D fN1 N2 I N1 S2 I S1 N2 I S1 S2 g
t
X.!/
X.N1 N2 / D 0I
Khi ta gi
X.N1 S2 / D 1I
!.
Ta c:
X.S1 N2 / D 1I
X.S1 S2 / D 2
http://www.ebook.edu.vn
26
hu hn hoc v hn m c.
V d 2.2.
S chm trn mt xut hin khi tung mt xc sc l bin ngu nhin ri rc (gi
tr ca
l tp hu hn).
l tp v hn m c).
Thi gian hon thnh 1 sn phn ca mt cng nhn l bin ngu nhin lin tc.
X
P
x1
f .x1 /
x2
f .x2 /
xn
f .xn /
Trong :
Dng 1 lit k gi tr c th ca X.
f .xi / D P .X D xi / ; i D 1; 2; : : :
Nu
x0 fx1 ; : : : ; xn ; : : :g
V d 2.3.
th
gi l xc sut
X
P
1
1=6
xi :
f .x0 / D 0:
hin ca xc sc.
nhn gi tr
2
1=6
3
1=6
4
1=6
5
1=6
6
1=6
http://www.ebook.edu.vn
27
Nhn xt:
f .x1 / C f .x2 / C C f .xn / C D 1:
P
f .xi /:
P .a < X < b/ D
a<xi <b
V d 2.4.
X
P
a. Xc nh
a.
b. Xc nh
P .X D 2/ :
c. Xc nh
1
a
1
2a
3
3a
5
4a
P . 1 < X < 4/ :
Gii.
V d 2.5.
X:
Gii.
V d 2.6.
http://www.ebook.edu.vn
28
X:
Gii.
V d 2.7.
Gii.
X:
http://www.ebook.edu.vn
29
Hm s f .x/ 0; 8x 2 R c gi l hm mt
nu
.
(Hm mt )
P .X 2 A/ D
f .x/dx; 8A R
(Tnh cht hm mt )
C1
R
f .x/dx D 1:
Cho hm s
8
< 3 2
x
f .x/ D
8
: 0
a. Chng ta
f .x/
b. Tnh xc sut
c. Tnh xc sut
Gii.
khi
0x2
ni khc
P .1 X 3=2/ :
P .X 1 3/ :
X:
http://www.ebook.edu.vn
30
2
1
0
-2
-1
F .x/ D P .X < x/
Nhn xt:
Nu
f .xi /
f .x/
F .x/ D P .X < x/ D
Nu
F .x/ D P .X < x/ D
xi <x
Zx
th
f .t/dt
V d 2.9.
X
P
1
0; 2
2
0; 5
3
0; 3
F .x/
ca
http://www.ebook.edu.vn
X:
F .x/:
1,0
0,8
F .x/
0,6
0,4
0,2
0,0
0
Gii.
V d 2.10.
f .x/ D
kx 3
0
c hm mt
khi
0x1
ni khc
31
http://www.ebook.edu.vn
k:
1,0
F .x/:
F .x/:
F .x/
0,5
0,0
-2
-1
Gii.
i.
0 F .x/ 1; 8x 2 RI F . 1/ D 0I F .C1/ D 1
32
http://www.ebook.edu.vn
33
8x 2 R
D P .a < X b/
D P .a X b/ D F .b/
V d 2.11.
F .a/
X:
X.
Gii.
http://www.ebook.edu.vn
34
(K vng)
x1
f .x1 /
x2
f .x2 /
xn
f .xn /
V d 2.12.
C1
R
xf .x/dx
Anh A nui 5 con ln c cn nng (kg) 55, 55, 60, 70, 70. Chn ngu
l cn nng.
X:
X:
X 2:
X 2:
Gii.
ngha ca k vng:
Tnh cht 2.6.
i.
K vng ca
Ec D c; c
l hng s.
http://www.ebook.edu.vn
35
V d 2.13.
-
(nm) c hm mt .
8
< 9 x2 C 1
5
f .x/ D 40
:0
khi
x 2 .0I 2/
khi
x .0I 2/
Gii.
E.2X C 3/:
E.X 2 /:
http://www.ebook.edu.vn
36
(Phng sai)
VarX D E .EX
V d 2.14.
.EX/2
Anh A nui 5 con ln c cn nng (kg) 55, 55, 60, 70, 70. Chn ngu
Gii.
X
X
ngc li.
Do n v ca phng sai bng bnh phng n v ca
ngha lch chun
D
X.
c cng n v, ta nh
VarX
D 1=2
D1
D2
3
i.
Var.c/ D 0; c
l hng s.
4 x
ii.
iii.
Var.cX/ D c 2 VarX:
http://www.ebook.edu.vn
nu X v Y c lp.
2.3.3 ModX
nh ngha 2.9.
V d 2.15.
X
P
ModX D 3
V d 2.16.
Gii.
1
0; 1
2
0; 3
3
0; 4
4
0; 2
P .X D 3/ max
f .x/ D
Xc nh
ModX:
8
<
:
x
0
x3
4
c hm mt
khi
x 2 0I 2
khi
x 0I 2
37
2.4 Bi tp chng 2
http://www.ebook.edu.vn
38
2.4 Bi tp chng 2
Bi tp 2.1.
Mt php th c tp hp tt c cc kt qu
c cc gi tr x c xc nh:
Kt qu
a
0
b
0
c
1; 5
X:
X:
c. Tnh
Gii.
EX; ModX
VarX
d
1; 5
fa; b; c; d; e; f g.
e
2
f
3
Vi mi kt
2.4 Bi tp chng 2
Bi tp 2.2.
http://www.ebook.edu.vn
X
P
a. Gi tr ca tham s
a
0; 3
0; 1
0; 2
39
0; 3
0; 2
0; 4
0; 2
2
0; 1
EX D 0; 3
X:
Gii.
Bi tp 2.3.
2.4 Bi tp chng 2
http://www.ebook.edu.vn
40
Gii.
Bi tp 2.4.
xc sut hng tng ng l 0,03 v 0,05. Bit rng nu thnh cng th ngi th s
kim li t bc tranh A l 1,3 triu ng v B l 0,9 triu ng, nhng nu hng th
b l do bc tranh A l 0,8 triu ng v do B l 0,6 triu ng. Hi trung bnh ngi
th kim c bao nhiu tin chp tranh mi tun?
Gii.
Bi tp 2.5.
2.4 Bi tp chng 2
http://www.ebook.edu.vn
Nhu cu (kg)
31
0; 15
32
0; 25
33
0; 45
41
34
0; 15
Gii.
Bi tp 2.6.
F .x/ D
0
1
khi
x
khi
Tnh:
a. T l ngi dn th t 60 n 70 tui.
b. Xc nh hm mt ca
X:
VarX:
x0
0<x
vi
D 0; 013
2.4 Bi tp chng 2
http://www.ebook.edu.vn
42
Gii.
Bi tp 2.7.
8
< 25 .10 C x/
f .x/ D 2
:0
khi
x 2 .0I 40/
khi
x .0I 40/
Gii.
X:
2.4 Bi tp chng 2
Bi tp 2.8.
tc
http://www.ebook.edu.vn
(n v thng) c hm mt
f .x/ D
a. Tm hng s
kx 2 .4
0
x/
khi
0x4
ni khc
k.
b. Tm
F .x/.
c. Tm
Mod.X/.
Gii.
43
2.4 Bi tp chng 2
Bi tp 2.9.
http://www.ebook.edu.vn
f .x/ D
a. Tm
b. Tnh
c. Bit
Gii.
hm
f .x/
kx 2 0 < x < 1
ni khc
0
Y D X 3:
Tm
X:
44
2.4 Bi tp chng 2
Bi tp 2.10.
Cho hm s
f .x/ D
a. Xc nh gi tr ca
kx.2
0
f .x/
x/
khi
1<x<2
ni khc
Gii.
45
http://www.ebook.edu.vn
F .x/
P .Y > 2X/
Y DX :
X.
X.
X.
Vi
va
2.4 Bi tp chng 2
http://www.ebook.edu.vn
46
http://www.ebook.edu.vn
Chng 3
Mt s phn phi xc sut thng
dng
3.1 Phn phi Bernoulli
Xt mt php th, trong php th ny ta ch qua tm n 2 bin c
P .A/ D p:
N
A;
vi
XD
Bin ngu nhin
1
0
Nu
Nu
A
A
xy raI P .X
khng xy
p,
pDq
k hiu
X B.p/
X
P
D 1/ D p
raI P .X D 0/ D 1
i.
ii.
0
q
X B.p/:
Ta c
1
p
Cc c trng ca X B.p/
EX D p:
VarX D pq:
V d 3.1.
XD
1
0
Nu tr li ngI P .X
Nu tr li
D 1/ D 1=4
saiI P .X D 0/ D 3=4
http://www.ebook.edu.vn
48
Xi D
t
1
0
Ln
Ln
X D X1 C C Xn W
iA
iA
xy raI P .Xi
khng xy
; i D 1; n
pDq
gi l s ln
V d 3.2.
D 1/ D p
raI P .Xi D 0/ D 1
php th.
c
Xi D
1
0
Ln
Ln
i
i
D 1/ D 0; 7
; i D 1; 2
MTI
gi tr
P .X D k/ D Cnk p k q n
i.
ii.
iii.
Cc c trng ca X B.nI p/
ln
xy ra
k D 0; 1; : : : ; n
EX D np:
VarX D npq:
np
V d 3.3.
q ModX np
q C 1:
X:
l s cu tr li
http://www.ebook.edu.vn
49
VarX:
Gii.
0; 99:
50
http://www.ebook.edu.vn
10
bi
3
7
bi trng
Ly ra 4 bi
bi en
c k bi en
1
C71 C33
4
C10
phn t
N
T tp
NA
N
l c phn
T mt tp c
2
C72 C32
4
C10
l s bi en ln
X:
4
k
3
C73 C31
4
C10
bi trng
bi en
4
C74 C30
4
C10
phn t gm:
A:
ly ra
A:
phn t. Gi
phn t ly ra t tp
P .X D k/ D
i.
CNk A CNn
CNn
k
NA
k phn t A W
(
0kn
n .N NA / k NA
; trong
NA
:
EX D npI p D
N
ly ra,
gi
ii.
VarX D npq
V d 3.5.
N
N
http://www.ebook.edu.vn
51
n
:
1
X:
VarX:
Gii.
P .X D k/ D
e
k
i.
ii.
iii.
Ch :
khong
http://www.ebook.edu.vn
Cc c trng ca X P ./
EX D :
VarX D :
1 ModX :
.t1 I t2 /
l s ln xut hin
A ti nhng
xut hin
trong khong
.t1 I t2 /
khong .
V d 3.6.
Gii.
52
http://www.ebook.edu.vn
53
D 1=2
D1
D2
3
4 x
Bin ngu
nhin X c gi l c phn phi
2
chun tham s v , k hiu X N ; , nu X c hm mt :
f .x/ D
th hm mt ca
/2
.x
1
p e
2
2 2
x2R
X N.1; 12 /
2
Nhn xt:
4 x
i.
ii.
iii.
Cc c trng ca X N
; 2
EX D :
xD
VarX D 2 :
ModX D :
c dng
D 0I 2 D 1).
1
f .z/ D p e
2
Hnh sau l th hm mt ca
D1
z2
2
z N .0; 1/
D 2; D 1; D 1=2:
z2R
http://www.ebook.edu.vn
3 x
(Hm Laplace)
'.x/ D
Zx
0
1
p e
2
z2
2
x0
dz;
i. '. x/ D '.x/:
ii. '.C1/ D 0; 5I '. 1/ D 0; 5:
iii. Nu Z N.0; 1/ th P .a < Z < b/ D '.b/ '.a/:
iv. Nu X N ; 2 th bin ngu nhin Z D X N .0; 1/ : v
P .a < X < b/ D '
V d 3.7.
a.
P . 1 < X < 2/ :
b.
P .1; 5 < X/ :
c.
P .X <
1/ :
X N .0; 1/ ;
'
a
tnh cc xc sut.
54
V d 3.8.
a.
P .X > 1/ :
b.
P .jX
V d 3.9.
http://www.ebook.edu.vn
X N 2; 22 :
55
Tnh cc xc sut:
1j < 2/ :
Gii.
V d 3.10.
http://www.ebook.edu.vn
56
Gii.
3.6 Bi tp chng 3
http://www.ebook.edu.vn
57
3.6 Bi tp chng 3
Bi tp 3.1.
3.6 Bi tp chng 3
http://www.ebook.edu.vn
58
Gii.
Bi tp 3.2.
c hoa mu tm (lan cha n hoa). Mt khch hng chn ngu nhin 15 chu t 120
chu lan (chn 1 ln).
VarX .
Gii.
EX
3.6 Bi tp chng 3
Bi tp 3.3.
http://www.ebook.edu.vn
59
Gii.
Bi tp 3.4.
Gii.
3.6 Bi tp chng 3
Bi tp 3.5.
http://www.ebook.edu.vn
60
l gi tr ti c ph c
k:
Gii.
Bi tp 3.6.
Thi gian mang thai ca sn ph l bin ngu nhin c phn phi chun
vi trung bnh 280 ngy v lch chun 15 ngy. Cho bit t l mt sn ph mang
thai di trn 290 ngy l 25,14%, tnh lch chun ca thi gian mang thai.
Gii.
3.6 Bi tp chng 3
Bi tp 3.7.
http://www.ebook.edu.vn
61
N.12I 2; 5/.
Gii.
Bi tp 3.8.
nhin
Thi gian chi th thao trong mt ngy ca mt thanh nin l bin ngu
(gi/ngy) c hm mt
a. Tnh hng s A.
8
<A sin x
3
f .x/ D
:0
khi
0<x<1
ni khc
3.6 Bi tp chng 3
http://www.ebook.edu.vn
62
e. Ta phi chn t nht bao nhiu thanh nin gp c t nht 1 ngi c thi
gian chi th thao cha ti 30 pht/ngy xy ra vi xc sut hn 95%.
Gii.
Bi tp 3.9.
(tui) c hm mt
f .x/ D
e
0
x
khi
x0
ni khc
D 0; 013
3.6 Bi tp chng 3
http://www.ebook.edu.vn
63
Gii.
Bi tp 3.10.
-
(nm) c hm mt .
8
<Ax 2 C 1
5
f .x/ D
:0
a. Xc nh hng s
khi
0<x<2
ni khc
A:
3.6 Bi tp chng 3
Gii.
http://www.ebook.edu.vn
64
http://www.ebook.edu.vn
Chng 4
Lut s ln v cc nh l gii hn
4.1 Hi t theo xc sut v phn phi
Xj < "/ D 1
lim P .jXn
n!C1
Nu
Xn ! X
th vi
ln chng ta c
Xn X
X
Xn
lim P .Xn
n!C1
Nu
bi phn phi
ca bin ngu
http://www.ebook.edu.vn
66
P .X "/
Chng minh.
"
ta c
E .X/
"
f .x/
th
ZC1
Z"
ZC1
E .X/ D
xf .x/dx D
xf .x/dx C
xf .x/dx
0
"
ZC1
ZC1
xf .x/dx
"f .x/dx D "P .X "/
"
"
1="
th ta c kt qu.
s dng
"
v phng sai
2
hu hn th vi mi hng
b ty ta c
P .jX
j "/
Var .X/
"2
P .jX
Var .X/
"2
Chng minh. Ta thy X 2 l bin ngu nhin khng m v " > 0. S dng bt
2
ng thc Markov vi " WD " ta c
.X
/2 "2
P .X
khi v ch khi
jX
E .X
/2 "2
P .jX
Bt ng thc
Markov
Chebyshev
j "
/2
"
nn
j "/
Var .X/
"2
khi bit k vng v phng sai ca bin ngu nhin cha bit phn phi xc sut.
4.3 Lut s ln
V d 4.1.
67
http://www.ebook.edu.vn
D 50.
Gii.
2 D 25
th c th ni g v xc
.X/
50
2
Markov P .X > 75/ E 75
D
D
75
3
Chebyshev P .jX
50j 10/
2
25
1
D
D :
2
10
100
4
Do
3
1
D
4
4
4.3 Lut s ln
(Lut s ln)
Sn
P
n
khi n ! C1:
Chng minh.
v
Sn
E
n
C nh
Sn =n
"
Bi v
D :
v khi
X1 ; : : : ; Xn
" ! 0
n ! C1
Sn
P
n
Sn
P
n
C hebyshev ,
Sn
n
2
n
" > 0,
2
" 2
n"
" ! 0
vi mi
Var
Xi , .i D 1; : : : ; n/,
do ngi ta thng
http://www.ebook.edu.vn
68
nh l 4.5.
Sn ! X;
Nhn xt:
Sn D X1 C C Xn
V d 4.2.
Tung 1000 ln 1 xc sc, tnh xc sut tng s chm trong 1000 ln tung
ln hn 3600.
Gii.
http://www.ebook.edu.vn
69
X1 ; : : : ; Xn
Xi B.p/:
Ta c
X D X1 C C Xn B.nI p/
Theo nh l gii hn trung tm
P .a X b/ D '
P .X D k/ D p
Ch :
p
:
X N.npI npq 2 /
b np
p
npq
a np
' p
npq
1
f .z/; (f .x/-A.1)
npq
trong
Khi :
k np
zD p
npq
khng qu gn 0 hoc 1.
Gii.
n ! 1:
V d 4.3.
khi
http://www.ebook.edu.vn
70
X H.N; NA ; n/:
Nhn xt:
Khi
Nu c nh
X H.N; NA ; n/;
P .X D k/ D
V d 4.4.
n, N ! 1
N
kh
NA n
nu
CNk A C N
CNn
NA
NA
:
! p th X B.n; p/; p D
N
N
ln v n << N; .n < 0; 05N / th
v
Cnk p k q n k ;
NA
pD
N
Gii.
http://www.ebook.edu.vn
71
X B.n; p/
Nhn xt:
Ch :
Khi
v khi
n!1
X B.n; p/
th
:
X P ./
v khi
trong
kh ln th
P .X D k/ D Cnk p k q n
V d 4.5.
D np
k e
k
ln v
gn 0 hoc 1.
Mt l hng tht ng lnh ng gi nhp khu c cha 0,6% b nhim
Gii.
http://www.ebook.edu.vn
Chng 5
Vct ngu nhin
5.1 Khi nim vct ngu nhin
Mt b c th t
.X1 ; : : : ; Xn /
chiu.
V d 5.1.
xt n lng phn
lng nc
.X; Y /,
X , nu
cn nu xt thm
.X; Y; Z/:
Trong gii hn ca chng trnh ta ch xt vct ngu nhin hai chiu, k hiu
.X; Y /:
.X; Y /
c biu din
http://www.ebook.edu.vn
H
HH
Y
HH
X
H
y1
y2
yj
yn
Tng dng
x1
x2
::
:
f .x1 ; y1 /
f .x2 ; y1 /
::
:
f .x1; y2 /
f .x2; y2 /
::
:
f .x1 ; yj /
f .x2 ; yj /
::
:
f .x1; yn /
f .x2; yn /
::
:
f .x1 ; /
f .x2 ; /
::
:
xi
::
:
f .xi ; y1 /
::
:
f .xi ; y2 /
::
:
f .xi ; yn /
::
:
f .xi ; /
::
:
xm
f .xm ; y1 /
f .; y1 /
f .xm ; y2 /
f .; y2 /
f .xm ; yn /
f .; yn /
f .xm; /
Tng ct
f .xi ; yj /
::
:
f .xm ; yj /
f .; yj /
73
Trong :
f .xi ; yj / D P X D xi I Y D yj
m P
n
P
iD1 j D1
V d 5.2.
f .xi I yj / D 1
HH
HH Y
HH
X
H
0,1
0,15
0,05
0,1
0,2
0,1
0,05
0,2
0,05
Tnh:
a.
b.
Gii.
P .X D 6I Y D 2/ I P .X D 4I Y D 6/ :
P .X 7I Y 2/ :
http://www.ebook.edu.vn
X
P.X D x/
Trong
f .xi ; /
x1
x2
f .x1 ; / f .x3 ; /
l tng dng
Y
P.Y D y/
Trong
V d 5.3.
f .; yj /
Gii.
yn
f .; yn /
j:
H
HH
Y
HH
X
H
H
0,1
0,15
0,05
0,1
0,2
0,1
0,05
0,2
0,05
X:
P .X > 6/ :
xm
f .xm ; /
i:
y1
y2
f .; y1 / f .; y2 /
l tng ct
P .Y < 3/ :
Y:
74
http://www.ebook.edu.vn
X
P.X D xjY D yj /
Y
P.Y D yjX D xi /
V d 5.4.
vi iu kin
x1
f .x1 ; yj /
f .; yj /
Y
x2
f .x2 ; yj /
f .:yj /
vi iu kin
y1
f .xi ; y1 /
f .xi ; /
Y D yj
X D xi
y2
f .xi ; y2 /
f .xi ; /
HH
HH Y
HH
X
H
0,1
0,15
0,05
0,1
0,2
0,1
0,05
0,2
0,05
P .X > 6jY D 2/ :
bit
xm
f .xm ; yj /
f .; yj /
Y D 2:
yn
f .xi ; yn /
f .xi ; /
75
Gii.
http://www.ebook.edu.vn
bit
P .Y > 1jX D 6/ :
76
X D 6:
P ..X; Y / 2 A/ D
Hm s f .x; y/ 0; 8.x; y/ 2 R2 c gi
f .x; y/dxdy
Nhn xt:
kim
f .x; y/ 0
l hm mt ca
P .X; Y / 2 R
R2
.X; Y /
ta cn kim
f .x; y/dxdy D 1
Cho hm s
f .x; y/ D
a. Chng ta
b. Tnh
http://www.ebook.edu.vn
f .x; y/
10x 2 y
0
l hm mt
khi
0<y<x<1
ni khc
.X; Y /:
P .2Y > X/ :
Gii.
yDx
DW
0
0
0<x<1
0<y<x
x
hoc
0<y<1
y<x<1
77
http://www.ebook.edu.vn
yDx
D0 W
0
0
y D x=2
0<x<1
x=2 < y < x
X:
Hm mt ca
ZC1
fX .x/ D
f .x; y/dy
1
Y:
Hm mt ca
ZC1
fY .y/ D
f .x; y/dx
1
V d 5.6.
f .x; y/ D
a. Tm hm mt ca
X:
b. Tm hm mt ca
Y:
c. Tnh
P .X > 1=2/
EX:
d. Tnh
P .Y < 1=2/
EX:
.X; Y /
10x 2 y
0
c hm mt
khi
0<y<x<1
ni khc
78
http://www.ebook.edu.vn
Gii.
yDx
DW
0
0
0<x<1
0<y<x
x
hoc
0<y<1
y<x<1
79
http://www.ebook.edu.vn
c) Hm mt c iu kin
Hm mt ca
vi iu kin
Y Dy
fX .xjY D y/ D
Hm mt ca
vi iu kin
X Dx
fY .yjX D x/ D
V d 5.7.
.X; Y /
10x 2 y
0
f .x; y/ D
vi iu kin
b. Tm hm mt ca
vi iu kin
d. Tnh
v
v
f .x; y/
fX .x/
c hm mt
a. Tm hm mt ca
c. Tnh
f .x; y/
fY .y/
khi
0<y<x<1
ni khc
Y D 1=2:
X D 1=3:
E.XjY D 1=2/:
E.Y jX D 1=3/:
80
5.3 Bi tp chng 5
http://www.ebook.edu.vn
81
5.3 Bi tp chng 5
Bi tp 5.1.
HH
Y
H
HH
X
H
H
500
700
900
(400-600)
(600-800)
(800-1000)
30
0,10
0,05
50
0,15
0,20
0,05
80
0,05
0,05
0,35
5.3 Bi tp chng 5
http://www.ebook.edu.vn
Gii.
82
5.3 Bi tp chng 5
Bi tp 5.2.
http://www.ebook.edu.vn
83
ng thi
8
< 1 y 2 C xy
20
f .x; y/ D 40
:0
khi
0 3y x 6
ni khc
5.3 Bi tp chng 5
http://www.ebook.edu.vn
84
Gii.
5.3 Bi tp chng 5
http://www.ebook.edu.vn
85
5.3 Bi tp chng 5
http://www.ebook.edu.vn
86
http://www.ebook.edu.vn
Chng 6
L thuyt mu
6.1 Tng th, mu
Ta cn nghin cu c tnh
phn t
Do ngi ta ly t tng th ny ra
quan st c tnh
i:
i;
ta gi
Xi
.x1 ; : : : ; xn / c gi l mu c th, c
.X1 ; : : : ; Xn / gi l mu ngu nhin.
V d 6.1.
Xi
xn th b n gi tr c
n bin ngu nhin c
c gi tr
mu c th l
n.
6.2 M t d liu
http://www.ebook.edu.vn
.3; 7; 8; 5; 7/ :
X1 D 3; X2 D 7; X3 D 8; X4 D 5; X5 D 7
88
th ta c mu
quan st c tnh X
hay khng gi l
Khi cc
Xi
1
0
Nu phn t th
Nu phn t th
i
i
loi
khc loi
mu nh
i D 1; : : : ; n
X; Xi B.p/:
mu nh lng.
6.2.2 Sp xp s liu
.x1 ; : : : ; xn / c k gi tr khc nhau x1 ; : : : ; xk ; .k n/ v xi
n1 C C nk D n). khi , s liu c sp xp theo th t tng dn
Gi s mu c th
s
ni
(vi
nh sau:
X
ni
Bng ny gi l
V d 6.2.
x1
n1
x2
n2
c tn
ca
xi
xk
nk
10 ta c mu c th nh sau:
4, 5, 6, 7, 6, 6, 5, 5, 6, 6
6.3 Cc c trng ca mu
http://www.ebook.edu.vn
89
X
ni
Gi s mu c th
4
1
5
3
6
5
6
1
X
ni
a0
a1 a1
n1
a2
n2
ak 1 ak
nk
Bng ny gi l
khong
.ak
V d 6.3.
xk D
xk
C xk
:
x
Kho st thi gian (tun) mang thai ca thai ph khng ht thuc. Tin
Thi gian
S thai ph
34
36
36
38
38
40
40
42
42
44
10
59
41
35
37
39
41
43
S thai ph
10
59
41
6.3 Cc c trng ca mu
Gi s ta cn nghin cu c tnh
X:
K hiu cc tham s
tham s l thuyt.
.X1 ; : : : ; Xn /
ly t
X:
D EX
2 D VarX:
6.3 Cc c trng ca mu
nh ngha 6.2
http://www.ebook.edu.vn
90
1
XN D .X1 C C Xn /
n
i.
ii.
1
n
EXN D .EX1 C C EXn / D
D :
n
n
1
n 2
2
N
Var X D 2 .VarX1 C C VarXn / D 2 D
n
n
n
.x1 ; : : : ; xn /, trung bnh
1
x 2 D .x12 C C xn2 /
n
Cho mu c th
bnh phng
mu
xN D
1
.x1 C C xn /
n
v trung bnh ca
x2 D
1 2
.x n1 C xk2 nk /
n 1
.X1 ; : : : ; Xn /
ly t
1
SO 2 D
.X1
n
X:
XN /2
SO 2 D EX 2 .EX/2
n 1 2
ESO 2 D
:
n
Cho mu c th
.x1 ; : : : ; xn /,
phng sai mu
sO 2 D x 2
xN 2 :
6.3 Cc c trng ca mu
http://www.ebook.edu.vn
91
.X1 ; : : : ; Xn /
ly t
X:
S2 D
1
n
N 2 C C .Xn
X/
.X1
S2 D
n 1
ES 2 D 2 :
Cho mu c th
SO 2
.x1 ; : : : ; xn /;
s2 D
n
n
sO 2 :
X:
sO 2
V d 6.4.
sO D
.cm/
sD
s2
liu nh sau
153;
Tnh:
160;
145;
162;
165;
158
x;
N sO 2 ; s 2 ; sO ; s
1
x 2 D .1532 C 1602 C 1452 C 1622 C 1652 C 1582 / D 24744; 5
6
Phng sai mu
sO 2 D x 2
xN 2 D 24744; 5
sO D
s2 D
sO 2 D
n
n
p
6
sO 2 D 43; 1598 D 51; 7907
1
5
43; 1598
p
p
chnh s D
s 2 D 51; 7907
6.3 Cc c trng ca mu
http://www.ebook.edu.vn
92
Bc 1: n phm
ng vi mc
SD
Bc 2: Nhp s liu
Bc 4: Xut kt qu nhn
Tnh
Tnh
Tnh
on
Shift -> 2
x.
N x/
N W 1 -> =
sO .x n/ W 2->=
s.x n
1/ W 3->=
Bc 1: Shift->Mode->
tn s)
Bc 2: Mod->2 (Stat)->1(1-Var)
Bc 3: Nhp s liu
Xut kt qu
V d 6.5.
a. Tnh
Tnh
Tnh
Tnh
Tnh
on
n.n/ W 1->=
x.
N x/
N W 2 -> =
sO .x n/ W 3->=
s.x n
1/ W 4->=
im
10
S SV
12
15
xN .
xN D
1
.5 2 C 6 4 C 7 12 C 8 15 C 9 6 C 10 2/ D 7; 6097
41
6.3 Cc c trng ca mu
b. Tnh
sO 2 .
x2 D
suy ra
http://www.ebook.edu.vn
93
1 2
.5 2 C 62 4 C 72 12 C 82 15 C 92 6 C 102 2/ D 59; 2195
41
sO 2 D x 2
Bc 1: n phm
ng vi mc
SD
Bc 2: Nhp s liu
Bc 3: Xut kt qu nhn
Tnh
Tnh
Tnh
on
Shift -> 2
x.
N x/
N W 1 -> =
sO .x n/ W 2->=
s.x n
1/ W 3->=
Bc 1: Shift->Mode->
Bc 2: Mod->2 (Stat)->1(1-Var)
Bc 3: Nhp s liu
Xut kt qu
V d 6.6.
Tnh
Tnh
Tnh
Tnh
on
n.n/ W 1->=
x.
N x/
N W 2 -> =
sO .x n/ W 3->=
s.x n
1/ W 4->=
Nng sut la trong 1 vng l i lng ngu nhin c phn phi chun.
Tnh
94
http://www.ebook.edu.vn
40-42
42 44
44 46
46 48
48 50
50 52
13
25
35
30
xN ; sO 2 .
.X1 ; : : : ; Xn /
X; khi Xi N.I 2 /
2
N
X N I
n
l mu ngu nhin ly t
2
(6.1)
ta c
XN
S
p
n
Tn
(6.2)
b. Trng hp c mu ln
2
:
XN N I
n
Trong trng hp cha bit
2
(6.3)
ta c
2
S
:
XN N I
n
(6.4)
1
0
Nu phn t th
Nu phn t th
Xi
c lp v
i
i
A; P .Xi D 1/ D p
;
khc loi A; P .Xi D 0/ D q
loi
Xi B.p/,
theo 4.5.2 ta c
p
:
2
X D X1 C : : : C Xn N npI npq
Trong
X=n
gi l t l phn t
hay
X=n p :
r
N .0I 1/
npq
n
i D 1; : : : ; n
F:
(6.5)
http://www.ebook.edu.vn
95
.X1 ; : : : ; Xn /
X:
http://www.ebook.edu.vn
Chng 7
c lng tham s
7.1 Khi nim chung
X c tham s cha bit, da vo mu ngu nhin .X1 ; : : : ; Xn /
O
D .X1 ; : : : ; Xn / c lng gi tr ca . C hai phng php:
c lng im: Ch ra gi tr
0
c lng cho
.1 I 2 /
:
cha
sao cho
gi l tin cy ca c lng.
V d 7.1.
ngu nhin
c gi tr trung bnh l . T
l c lng khng chch cho
.X1 ; : : : ; Xn /.
Khi
XN
1
O D .X1 C Xn /
2
chn mt thng k
.
Vn cn mt tiu chun
.
O
. c lng khng chch c gi l c lng
Var O nh nht trong cc c lng khng chch ca
:
.
c hiu qu ca tham s nu
ta lp mu
O
http://www.ebook.edu.vn
97
Var O D
Trong
f .x; /
nE
@ ln f .x;0/
@
N S 2; F
X;
Cc thng k
1
; 2 ; p:
Ta c quy tc thc
Tham s l thuyt
c trng mu
c lng
EX D
VarX D 2
xN
s2
x
2 s2
pf
(t l phn t
f =t
l phn t
trn mu
Khong
j1
1
7.3.2
2 j
.1 I 2 /
gi l tin cy.
Khong tin cy
.1 I 2 /
l trung bnh
P .1 < < 2 / D 1
Gi
ta tm khong
"
tnh nh sau
http://www.ebook.edu.vn
PP
PP C mu
PP
PP
VarX
PP
Bit
2
(t 1
Khng bit
" D p t1
n 2
" D p t1
n 2
(t 1
s
" D p t1
n 2
2
(t 1
V d 7.2.
n 30
s
" D p tn
n
98
n 1
(t
tra bng A.3).
h chnh quy trng i hc A trong thi gian gn y, ngi ta thu c bng s
liu
10
S SV
10
35
45
36
10
c lng thi gian t hc trung bnh ca mt sinh vin vi tin cy 95% cho hai
trng hp
a. Bit
D2
b. Cha bit
tin cy
95%
.1 I 2 / D .xN
c dng
hp:
a. Bit
D2
"
b. Khng bit
vi
2
" D p t1 D p
1; 96 D 0; 3267
n 2
144
Vy khong c lng
ta c t0;475
"I xN C "/.
D 0; 95
cho nn ta c
1
2
D 0; 475.
s
1; 2366
" D p t1 D p
1; 96 D 0; 202
2
n
144
Vy khong c lng
http://www.ebook.edu.vn
99
Ch . Vi t0;475 D 1; 96 c tnh nh cu a.
V d 7.3.
v kt qu cho nh sau:
2,1;
1,8;
2,0;
2,3;
1,7;
1,5;
2,0;
2,2;
1,8
a. Bit
D 0; 3.
b. Khng bit
.
D 0; 3
a. Cho bit
0; 3
" D p t 1 D p 1; 96 D 0; 196
2
n
9
Vy khong c lng.1 I 2 /
b. Khng bit
D .1; 9333
s
" D p tn
n
Vy khong c lng
0; 2549
p 2; 306 D 0; 1959
9
D 0; 95
D 2; 306.
cho nn ta c
D 0; 05.
Ch . Cc ch tiu c lng trung bnh. Ta nhn thy trong c lng trung bnh c
3 ch tiu chnh
"; 1
; n:
a. Xc nh c mu
l
( y ta lun gi s c mu ln). Ta c
n
n
"
t1
2
hoc
n
s
"
t1
2
2
n D t1 C 1
" 2
hoc
2
s
n D t1 C 1
" 2
"
v tin cy
http://www.ebook.edu.vn
100
V d 7.4.
t1
p
" n
D
.
s
V t y d dng tnh c
s 2 D 5; 76.
Gii.
" D 0; 5.
s
2; 4
" D p t1 D p
1; 96 D 0; 4276
n 2
121
b. Xc nh c mu
n.
2
2; 4
2
s
n D t 1 C 1 D
1:96 C 1 D 139
0; 4
" 2
t1
Tra bng A.2 ta tnh c
1
2
p
p
" n
0; 5 121
D
D
D 2; 29
s
2; 4
D 0; 489.
T suy ra
D 0; 978
Gi
f
"
l t l phn t
"D
f .1
f/
n
t1
cha
trong
sao cho
http://www.ebook.edu.vn
101
Gii. Gi
8
f D
D 0; 01 :
800
l t l ph phm ca nh my.
chnh xc ca c lng t l
"D
f .1
f/
n
.p1 I p2 / D .0; 01
t1
0; 01.1 0; 01/
1; 96 D 0; 0069
800
vi tin cy 95% l
Ta c
2
f .1 f /
n
t
1
. n nh nht tha
2
"2
2
f .1 f /
nD
t 1 C 1
2
"2
"
v tin cy
t1
V t y d dng tnh c
V d 7.6.
r
D"
n
f .1
f/
A.
a. Xc nh chnh xc nu mun c lng t l sn phm loi
vi tin cy
95%.
b. Xc nh c mu nh nht c lng t l sn phm loi
nh hn 0,023 v tin cy 95%.
vi chnh xc
7.4 Bi tp chng 7
http://www.ebook.edu.vn
102
vi chnh xc l
0,022.
Gii. Gi:
128
f D
D 0; 16 .
800
l t l sn phm loi
tnh trn mu
l t l sn phm loi
a. chnh xc ca c lng
"D
b. Xc nh
f .1
f/
n
t1
0; 16.1 0; 16/
1; 96 D 0; 0254
800
2
f .1 f /
0; 16.1 0; 16/
nD
t
1
C
1
D
1;
96
C 1 D 977
2
"2
0; 0232
c. Xc nh tin cy
t1
r
D"
n
f .1
1
2
f/
D 0; 022
D 0; 4545.
800
D 1; 69
0; 016.1 0; 016/
T suy ra
D 0; 909
7.4 Bi tp chng 7
Bi tp 7.1.
trung bnh l 5000 gi, lch chun ca mu c hiu chnh l 200 gi. Gi s tui th
ca bng n c phn phi chun. Tnh khong c lng tui th trung bnh ca loi
bng n trn vi tin cy 95%.
7.4 Bi tp chng 7
Bi tp 7.2.
http://www.ebook.edu.vn
103
trung bnh l 5000 gi, lch chun ca mu c hiu chnh l 200 gi. Gi s tui th
ca bng n c phn phi chun. S dng mu trn c lng tui th trung bnh
ca loi bng n trn vi chnh xc l 73,12 gi th m bo tin cy l:
Bi tp 7.3.
92%
trong 1 thng, thy s tin trung bnh mt ngi phi tr l 200 ngn ng, lch
chun ca mu c hiu chnh l 50 ngn ng. Gi s s tin phi tr trong mt thng
c phn phi chun. Vi tin cy l 95% tnh khong c lng s tin trung bnh
mt ngi s dng in thoi di ng phi tr.
ng)
Bi tp 7.4.
trong 1 thng, thy s tin trung bnh mt ngi phi tr l 200 ngn ng, lch
chun ca mu c hiu chnh l 50 ngn ng. Gi s s tin phi tr trong mt thng
c phn phi chun. Vi chnh xc l 19,74 ngn ng th tin cy l:
94%
7.4 Bi tp chng 7
Bi tp 7.5.
http://www.ebook.edu.vn
104
(9,9898cm; 10,0502cm)
http://www.ebook.edu.vn
Chng 8
Kim nh gi thit
8.1 Bi ton kim nh gi thit
8.1.1 Gi thit khng, i thit
Trong chng ny chng ta s cp n bi ton thng k lin quan n tham s
,
c th
thng k
Chng ta t
H0
k hiu gi thit
2 0 ;
H1
2 1 : Bi v
H0 hoc H1 l ng.
k hiu gi thit
0 \ 1 D ; chnh xc ch c gi thit
nh chp nhn H0 bc b H1 hoc ngc
tch bit v
H0
H1
ht cc bi ton kim nh, hai gi thit ny hi khc. phn bit gia hai gi thit
ny ta gi
H0
gi l
8.1.2 Min ti hn
Ta xt bi ton vi gi thit c dng nh sau:
Gi thit khng
i thit
H1 W
H0 W 2 0
2 1
X1 ; : : : ; Xn
vi tham s
cha bit.
http://www.ebook.edu.vn
106
cha tt c cc kt qu c th xy ra khi
ly mu ngu nhin.
Trong qu trnh kim nh, chng ta s chia
cc gi tr ca
H0 ; v tp cn li cha tt c cc gi tr ca X
H1 : Tp cc gi tr ca X H0 b bc b gi l
sao cho ta bc b
H0
v chp nhn
2
ta t hm
li
. / D P .X 2 C j / ;
l min ti hn ca kim
8 2
Sai lm loi I: Bc b
H0
khi
H0
V d 8.1.
loi II l
Gi thit
i thit
XXX
XXX
Thc t
XX
XXX
Kt lun
XX
Chp nhn
Bc b
H0
H0
H0 W
H1 W
Thuc c tc dng ph
Thuc khng c tc dng ph
Thuc c tc dng ph
Kt lun ng
Sai lm loi II
Sai lm loi I
Kt lun ng
Vic t gi thit nh trn khi sai lm loi I xy ra l tai hi hn sai lm loi II (thuc
c tc dng ph m kt lun thuc khng c tc dng ph).
http://www.ebook.edu.vn
107
khng th cc tiu ng thi c hai sai lm khi c mu c nh, bi v hai xc sut trn
hin h nhau bi:
Do
cc
P .C jH0 / C P CN jH0 D 1I P .C jH1 / C P CN jH1 D 1:
N jH1
tiu P .C jH0 / cha chc cc tiu P C
P .C jH0 / ,
i, ngha l tim C
sao cho
sao cho:
(
Ta gi
P CN jH1
P .C jH0 /
P .C jH1 / t
l mc ngha
cc i
t cc tiu hay
hay
P .C jH1 / cc
. / vi 2 0
. / t cc i vi 2 1
v c hm lc lng . /; 8 2 1
Gi thit
i thit
PP
PP C mu
PP
PP
VarX
PP
Bit
tD
2
t1
Khng bit
2
tD
(t 1
jxN
0 j p
n
(Bng A.2)
jxN
X,
cn kim nh
H0 W D 0
H1 W 0
n 30
0 j p
n
(Bng A.2)
(8.1)
tD
tn
jxN
0 j p
(Bng A.2)
jxN
0 j p
(Bng A.3)
http://www.ebook.edu.vn
108
Kt lun
H0
khi
t t1
Bc b gi thit
H0
khi
t > t1
hoc
V d 8.2.
xN n D
t tn
t > tn 1
hoc
3; 5kg
th c tin
D1%.
b. Gi s ngi ta dng thc n mi v khi xut chung trng lng trung bnh ca
g ty l 3,9 kg. Cho kt lun v loi thc n ny vi mc ngha
Gii.
a. Gi
(
tD
t > t1
b. Gi
jxN n
0 j p
i thit
H0 W D 3; 5kg
H1 W 3; 5kg
j3; 62 3; 5j p
15 D 4; 6
0; 1
jx n
Gi thit
i thit
0 j p
D 2; 58
H0 W D 3; 9kg
H1 W 3; 9kg
nD
j3; 62 3; 9j p
15 D 10; 84
0; 1
p (cha
t1
tD
2
Gi thit
nD
t > t1
D 1%:
Gi thit
i thit
A,
cn kim nh
H0 W p D p0
H1 W p p0
http://www.ebook.edu.vn
109
Trong
tDp
l t l phn t
jf
p0 .1
p0 j
p0 /
t1
(Bng A.2)
trn mu
Kt lun:
H0
khi
Bc b gi thit
H0
khi
t > t1
V d 8.3.
t t1
kim tra 1 loi sng th thao, ngi ta cho bn 1000 vin n vo bia
thy c 540 vin trng ch. Sau , bng ci tin k thut ngi ta nng t l trng
ln 70%. Hy cho kt lun v ci tin vi mc ngha 1%.
Gii. Gi
p
Gi thit
i thit
H0 W p D 0; 7
H1 W p 0; 7
D 0; 99
V d 8.4.
tDp
jf
p0 .1
j0; 54 0; 7j p
nD p
1000 D 11; 04
0; 7:0; 3
p0 /
p0 j
t1
D 2; 58.
Gii. Gi
p
Gi thit
i thit
f D
128
D 0; 16
800
H0 W p D 40%
H1 W p D 40%
http://www.ebook.edu.vn
110
tDp
D 0; 95
jf
p0 .1
j0; 16 0; 4j p
nD p
800 D 13; 871
0; 4:0; 6
p0 /
p0 j
t1
D 1; 96.
X1
X2
1
2
. Cn
kim nh
Gi thit
i thit
H0 W 1 D 2
H1 W 1 2
Mu
C mu
Trung bnh mu
n1
n2
xN 1
xN 2
s1
s2
II
```
```
C mu
```
```
```
VarX1 I VarX2
`
Bit
12 I 22
n1 I n2 30
jxN 1 xN 2 j
tDs
12
22
C
n1
n2
t 1 (Bng A.2)
jxN 1 xN 2 j
tDs
12
22
C
n1
n2
t 1 (Bng A.2)
jxN 1 xN 2 j
tDs
s12
s2
C 2
n1
n2
t 1 (Bng A.2)
jxN 1 xN 2 j
tDs
s2
s2
C
n1
n2
Khng bit
12 I 22
Trong
s2 D
Kt lun:
.n1
tn1 Cn2
(Bng A.3)
H0
khi
t t1
Bc b gi thit
H0
khi
t > t1
http://www.ebook.edu.vn
t tn1 Cn2
t > tn1 Cn2 2
hoc
hoc
V d 8.5.
111
Gi thit
i thit
H0 W 1 D 2
H1 W 1 2
Mu
C mu
Trung bnh mu
n1 D 100
n2 D 361
xN 1 D 101; 2
xN 2 D 66; 39
s12 D 571; 7
s22 D 29; 72
II
Tnh gi tr
jxN 1 xN 2 j
j101; 2 66; 39j
tDs
Dr
D 14; 4549
2
2
29;
72
571;
7
s1
s
C
C 2
100
361
n1
n2
Tra bng A.2 ta c
t1
D t0 ; 495 D 2; 58:
Vy
t > t1
cho nn bc b gi thit
H0
hay cn nng trung bnh ca tri cy hai a phng khng bng nhau.
V d 8.6.
Gii.
http://www.ebook.edu.vn
112
p1 I p2
t l phn t
(
Tnh:
t
n1 f1 C n2 f2
n1 C n2
f D
Gi thit
i thit
H0 W p1 D p2
H1 W p1 p2
A chung
(T l phn t
ca 2 mu), trong
f1 I f2
t l phn
trn mu 1, 2.
jf1
f2 j
1
f/
C
n1
tDs
f .1
Kt lun:
H0
khi
Bc b gi thit
H0
khi
t > t1
V d 8.7.
t t1
1
n2
f1 D 0; 2
Gii. Tnh f
Gi
p1 ; p2
20 C 36
D 0; 255.
100 C 120
Gi thit
i thit
H0 W p1 D p2
H1 W p1 p2
j0; 2
0; 3j
D 1; 695
1
1
0; 255:0; 745
C
100 120
tDs
Vi
D 1%
t1
V d 8.8.
D 2; 58.
H0
hay
Kim tra 120 sinh vin trng A thy c 80 sinh vin gii, 150 SV trng
http://www.ebook.edu.vn
113
Gii.
V d 8.9.
Gii.
8.6 Bi tp chng 8
http://www.ebook.edu.vn
114
8.6 Bi tp chng 8
Bi tp 8.1.
t
= 2,5703; chiu di trung bnh ca loi sn phm ny l 10,0543m vi mc
ngha 3%
trung bnh ca loi sn phm ny l 10,0543m c gi tr kim nh t l bao nhiu?
Bi tp 8.2.
trng i hc A trong hc k ny. Tin hnh ly mu, ngi ta thu c bng s liu:
Thi gian
S sinh vin
5
5
7
14
9
16
11
8
11
13
6
a. Tm khong c lng thi gian t hc trung bnh trong tun ca sinh vin trng
A vi tin cy 95%.
(7,1817gi/tun; 8,4917gi/tun)
" D 0; 6(gi/tun) th
59
8.6 Bi tp chng 8
http://www.ebook.edu.vn
115
" D 0; 6(gi/tun)
92,82%
(15,92%; 41,22%)
" D 0; 12
55
" D 0; 12
93,71%
8.6 Bi tp chng 8
http://www.ebook.edu.vn
116
h. Trong kim nh gi thuyt H: thi gian t hc trung bnh ca sinh vin trng
A l 8,4(gi/tun), mc ngha ti a gi thuyt H c chp nhn l bao
nhiu?
9,1%
t = 1,9261; t l sinh
vin chm hc trng A l 18% vi mc ngha 5%
8.6 Bi tp chng 8
http://www.ebook.edu.vn
117
5,36%
k. Trng B kho st 64 sinh vin v thi gian t hc. Ngi ta tnh c lch
chun ca mu c hiu chnh l 2(gi/tun) v trung bnh mu l 8,5(gi/tun).
Tnh gi tr thng k t kim nh gi thuyt H: thi gian t hc trung bnh
trong tun ca sinh vin hai trng l nh nhau v cho kt lun vi mc ngha
5%.
l. Trng B kho st 64 sinh vin v thi gian t hc. Ngi ta tnh c lch
chun ca mu c hiu chnh l 2(gi/tun) v trung bnh mu l 8,5(gi/tun).
Trong kim nh gi thuyt H: thi gian t hc trung bnh trong tun ca sinh
vin hai trng l nh nhau, mc ngha ti a gi thuyt H c chp nhn
l bao nhiu?
11,18%
8.6 Bi tp chng 8
http://www.ebook.edu.vn
118
t=
1,6546; t l sinh vin chm hc ca hai trng l nh nhau vi mc
ngha 5%
chm hc ca hai trng l nh nhau v cho kt lun vi mc ngha 5%.
9,7%
nhiu?
Bi tp 8.3.
Kho st thi gian (tun) mang thai ca thai ph khng ht thuc. Tin
34
36
36
38
10
38
40
59
40
42
41
42
44
4
Khong c lng thi gian mang thai trung bnh ca thai ph vi tin cy 95% l:
A.
C.
D.
8.6 Bi tp chng 8
Bi tp 8.4.
119
http://www.ebook.edu.vn
Kho st thi gian (tun) mang thai ca thai ph khng ht thuc. Tin
34
S thai ph
36
36
38
38
10
40
40
59
42
42
41
44
4
c lng thi gian mang thai trung bnh ca thai ph vi tin cy 95% v
chnh xc nh hn
A.
" D 0; 25(tun)
175.
B.
Bi tp 8.5.
th c mu nh nht l:
185.
C.
195.
D.
165.
Kho st thi gian (tun) mang thai ca thai ph khng ht thuc. Tin
34
S thai ph
36
36
38
38
10
40
40
59
42
42
41
44
4
S dng mu trn c lng thi gian mang thai trung bnh ca thai ph vi
chnh xc
A.
" D 0; 25(tun)
86,82%.
Bi tp 8.6.
th m bo tin cy:
B.
87,82%.
C.
88,82%.
D.
89,82%.
Kho st thi gian (tun) mang thai ca thai ph khng ht thuc. Tin
34
S thai ph
36
36
38
38
10
40
40
59
42
42
41
44
4
Nhng thai ph c thi gian mang thai di 36 tun l thai ph sinh non. Vi tin
cy 95% khong c lng t l thai ph sinh non:
A.
(2,63%; 10,95%). B.
Bi tp 8.7.
(3,63%; 11,95%). C.
Kho st thi gian (tun) mang thai ca thai ph khng ht thuc. Tin
34
S thai ph
36
7
36
38
10
38
40
59
40
42
42
41
44
4
Nhng thai ph c thi gian mang thai di 36 tun l thai ph sinh non. c lng
t l thai ph sinh non vi tin cy 95% v chnh xc nh hn
mu nh nht l:
A.
121.
B.
141.
C. 151.
" D 0; 04
D.
131.
th c
8.6 Bi tp chng 8
Bi tp 8.8.
http://www.ebook.edu.vn
120
Kho st thi gian (tun) mang thai ca thai ph khng ht thuc. Tin
Thi gian
34
S thai ph
36
36
38
38
10
40
40
59
42
42
41
44
4
Nhng thai ph c thi gian mang thai di 36 tun l thai ph sinh non. S dng mu
trn c lng t l thai ph sinh non vi chnh xc
cy:
A.
91,99%.
Bi tp 8.9.
B.
95,99%.
C.
" D 0; 04 th
93,99%.
m bo tin
D.
97,99%.
Kho st thi gian (tun) mang thai ca thai ph khng ht thuc. Tin
Thi gian
34
S thai ph
36
36
38
38
10
40
40
59
42
42
41
44
4
Gi tr thng k t kim nh gi thuyt H: thi gian mang thai trung bnh ca thai
ph l 39,7 tun l:
A.
t = 1,8231; thi gian mang thai trung bnh ca thai ph l 39,7 tun vi mc
ngha 7%.
B.
t = 1,8231; thi gian mang thai trung bnh ca thai ph l 39,7 tun vi mc
ngha 5%.
C.
t = 2,8231; thi gian mang thai trung bnh ca thai ph ln hn 39,7 tun vi
mc ngha 5%.
D.
t = 2,8231; thi gian mang thai trung bnh ca thai ph nh hn 39,7 tun vi
mc ngha 3%.
Bi tp 8.10.
Thi gian
34
S thai ph
36
7
36
38
10
38
40
40
59
42
41
42
44
4
Trong kim nh gi thuyt H: thi gian mang thai trung bnh ca thai ph l 39,7
tun, mc ngha ti a gi thuyt H c chp nhn l:
A.
6,72%.
B.
7,72%.
C. 8,72%.
D.
9,72%.
8.6 Bi tp chng 8
Bi tp 8.11.
http://www.ebook.edu.vn
121
34
S thai ph
36
36
38
38
10
40
40
59
42
42
41
44
4
Nhng thai ph c thi gian mang thai di 36 tun l thai ph sinh non. Gi tr thng
k t kim nh gi thuyt H: t l thai ph sinh non l 12% l:
A.
B.
C.
D.
Bi tp 8.12.
34
S thai ph
36
36
38
38
10
40
40
59
42
42
41
44
4
Nhng thai ph c thi gian mang thai di 36 tun l thai ph sinh non. Trong kim
nh gi thuyt H: t l thai ph sinh non l 12%, mc ngha ti a gi thuyt
H c chp nhn l:
A.
3,48%.
Bi tp 8.13.
B.
4,48%.
C. 5,48%.
D.
6,48%.
34
36
36
38
10
38
40
59
40
42
41
42
44
4
Kho st thi gian mang thai ca 100 thai ph c ht thuc v tnh c thi gian
mang thai trung bnh l 38,5 tun v lch chun ca mu c hiu chnh 3,5 tun.
Gi tr thng k t kim nh gi thuyt H: Thi gian mang thai ca thai ph ht
thuc v khng ht thuc l nh nhau l:
A.
ngha 5%.
8.6 Bi tp chng 8
C.
http://www.ebook.edu.vn
122
ngha 5%.
Bi tp 8.14.
Thi gian
34
S thai ph
36
36
38
38
10
40
40
59
42
42
41
44
4
Kho st thi gian mang thai ca 100 thai ph c ht thuc v tnh c thi gian
mang thai trung bnh l 38,5 tun v lch chun ca mu c hiu chnh 3,5 tun.
Trong kim nh gi thuyt H: Thi gian mang thai ca thai ph ht thuc v khng
ht thuc l nh nhau, mc ngha ti a gi thuyt H c chp nhn l
A.
2,74%.
Bi tp 8.15.
B.
3,74%.
C.
1,74%.
D.
4,74%.
Thi gian
S thai ph
34
36
7
36
38
10
38
40
40
59
42
42
41
44
4
Nhng thai ph c thi gian mang thai di 36 tun l thai ph sinh non. Kho st
thi gian mang thai ca 100 thai ph c ht thuc v tnh c thi gian mang thai
thy c 16 thai ph sinh non. Gi tr thng k t kim nh gi thuyt H: t l sinh
non ca thai ph c ht thuc v khng ht thuc l nh nhau l:
A.
ngha 5%.
B.
5%.
C.
ngha 5%.
D.
5%.
Bi tp 8.16.
8.6 Bi tp chng 8
Thi gian
http://www.ebook.edu.vn
34
S thai ph
36
36
38
38
10
40
40
59
42
41
42
123
44
4
Nhng thai ph c thi gian mang thai di 36 tun l thai ph sinh non. Kho st
thi gian mang thai ca 100 thai ph c ht thuc v tnh c thi gian mang thai
thy c 16 thai ph sinh non. Trong kim nh gi thuyt H: t l sinh non ca thai
ph c ht thuc v khng ht thuc l nh nhau, mc ngha ti a gi thuyt H
c chp nhn l:
A.
1,32%.
B.
2,32%.
C. 3,32%.
D.
p n cu hi trc nghim
8.3
8.5
8.7
8.9
8.4
8.6
8.8
8.10
8.11
8.13
8.15
8.12
8.14
8.16
4,32%.
http://www.ebook.edu.vn
Chng 9
Tng quan, hi qui
9.1 M u
9.1.1 S liu trong phn tch tng quan, hi qui
Quan trc
th ca
X; Y:
S liu c
i tng c th nh sau:
V d 9.1.
ta ghi nhn mt cp
.XI Y /
Y.cm/
ca 10 a tr tui
X (thng
tui). Mi a tr
v cc gi tr nh sau:
.18I 76; 0/ .19I 77; 0/ .19I 76; 3/ .20I 77; 3/ .21I 77; 7/
.22I 78; 8/ .22I 78; 2/ .23I 79; 0/ .24I 80; 2/ .25I 80; 6/
Thng thng cc gi tr trn cn c xp thnh bng nh sau
18
19
19
20
21
22
22
23
24
25
76,0
77,0
76,3
77,3
77,7
78,8
78,2
79,0
80,2
80,6
9.1.2 Biu tn x
Khi quan st mt i tng ta c cp gi tr
tn ca cc cp gi tr
.xi I yi /
.xi I yi /:
c c hnh nh v s phn
0xy:
79
80
125
76
77
78
height
78
76
77
height
79
80
http://www.ebook.edu.vn
18
19
20
21
22
23
24
25
18
19
20
age
21
22
23
24
25
age
Hnh a
Hnh b
Ta nhn thy hai a tr bt k mc d cng tui nhng c chiu cao khc nhau (ngu
nhin) tuy nhin xu hng y l chiu cao tng theo tui (tt nhin) hay chiu
cao
X:
.X/
v chiu cao
.Y /
l mt
ng thng (tuyn tnh - nh hnh b). o lng mi lin h ny, chng ta c th
s dng h s tng quan
rxy D
Trong xy D n1
n
P
xy
xy
sOx sOy
xi yi
iD1
rxy D 0
x; y
1 rxy 1:
.xi I yi /
rxy D 1
th hai bin s c
quan h gia
rxy > 0
V d 9.2.
x; y
.X/:
X
Y
ca ngi tui
126
http://www.ebook.edu.vn
.Y /
tng th
tng cao th
gim)
tng)
Kt qu o lng nh sau:
20
52
30
57
28
43
57
63
40
49
1,9
2,6
4,5
2,9
3,8
4,1
4,6
3,2
451
1X
xi D
D 45; 1I
xN D
n iD1
10
1X
35; 6
yN D
yi D
D 3; 56
n iD1
10
s x D 11; 785I
s y D 0; 8333
1695; 4
1X
xy D
xi yi D
D 169; 54
n iD1
10
rxy D
xy
_
x:y
_
s x:s y
169; 54 33; 9 3; 56
D 0; 914
11; 785 0:8333
yi
y
i D 1; 2: : : 10:
i l xi v
cholesterol l
yi D a C bxi C "i
Ni cch khc, phng trnh trn gi nh rng cholesterol ca mt c nhn bng
mt hng s
cng vi mt h s
al
chn (intercept, tc gi tr lc
xi =0),
"i .
Trong
l dc (slope hay
gradient).
Cc thng s
a; b
ny l phng php bnh phng nh nht (least squares method). Nh tn gi, phng
php bnh phng nh nht tm gi tr
n
X
iD1
yi
a; b
.a C bxi /2
http://www.ebook.edu.vn
127
l nh nht. Sau vi thao tc ton, c th chng minh d dng rng, c lng cho
a; b p
ng iu kin l
bD
Cui cng ta c ng hi qui
Ch :
y
_
sy
V d 9.3.
D rxy
x:
N yN
xy
_
sx
a D yN
b xN
y D a C bx
sx
y
_
sy
thay cc gi tr
y;
N x;
N s x ; s y ; rxy
D rxy
x
_
sx
c tnh v d trn vo ta c kt qu
y D 0; 9311 C 0; 05988x
X
Y
.xi ; yi /
nh sau:
20
52
30
57
28
43
57
63
40
49
1,9
2,6
4,5
2,9
3,8
4,1
4,6
3,2
Tm h s tng quan
rxy ,
ng hi qui mu
y D a C bx .
52,4M+
3(r=rxy )
b. My FX500ES(tng t FX570ES)
X; Y
vo 2
http://www.ebook.edu.vn
Nhp gi tr ca
20=
52=
Nhp gi tr ca
1.9=
4=
128
V d 9.5.
HH
HH X 21
HH
Y
H
3
23
Tm h s tng quan
rxy ,
25
11
ng hi qui mu
y D a C bx .
21,4;5M+
3(r=rxy )
b. My FX500ES(tng t FX570ES)
X; Y
vo 2
ct)
Nhp gi tr ca
21=
Nhp gi tr ca
3=
Nhp tn s FREQ
2=
21=
4=
5=
http://www.ebook.edu.vn
Ph lc A
Cc bng gi tr xc sut
http://www.ebook.edu.vn
p1 e
2
130
z2
2
f .z/
z
O
z
0,00
0,01
0,02
0,03
0,04
0,05
0,06
0,07
0,08
0,09
0,0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,3989
0,3970
0,3910
0,3814
0,3683
0,3521
0,3989
0,3965
0,3902
0,3802
0,3668
0,3503
0,3989
0,3961
0,3894
0,3790
0,3653
0,3485
0,3988
0,3956
0,3885
0,3778
0,3637
0,3467
0,3986
0,3951
0,3876
0,3765
0,3621
0,3448
0,3984
0,3945
0,3867
0,3752
0,3605
0,3429
0,3982
0,3939
0,3857
0,3739
0,3589
0,3410
0,3980
0,3932
0,3847
0,3725
0,3572
0,3391
0,3977
0,3925
0,3836
0,3712
0,3555
0,3372
0,3970
0,3911
0,3815
0,3684
0,3522
0,3334
0,6
0,7
0,8
0,9
1,0
0,3332
0,3123
0,2897
0,2661
0,2420
0,3312
0,3101
0,2874
0,2637
0,2396
0,3292
0,3079
0,2850
0,2613
0,2371
0,3271
0,3056
0,2827
0,2589
0,2347
0,3251
0,3034
0,2803
0,2565
0,2323
0,3230
0,3011
0,2780
0,2541
0,2299
0,3209
0,2989
0,2756
0,2516
0,2275
0,3187
0,2966
0,2732
0,2492
0,2251
0,3166
0,2943
0,2709
0,2468
0,2227
0,3125
0,2899
0,2663
0,2422
0,2181
1,1
1,2
1,3
1,4
1,5
0,2179
0,1942
0,1714
0,1497
0,1295
0,2155
0,1919
0,1691
0,1476
0,1276
0,2131
0,1895
0,1669
0,1456
0,1257
0,2107
0,1872
0,1647
0,1435
0,1238
0,2083
0,1849
0,1626
0,1415
0,1219
0,2059
0,1826
0,1604
0,1394
0,1200
0,2036
0,1804
0,1582
0,1374
0,1182
0,2012
0,1781
0,1561
0,1354
0,1163
0,1989
0,1758
0,1539
0,1334
0,1145
0,1944
0,1716
0,1499
0,1297
0,1111
1,6
1,7
1,8
1,9
2,0
0,1109
0,0940
0,0790
0,0656
0,0540
0,1092
0,0925
0,0775
0,0644
0,0529
0,1074
0,0909
0,0761
0,0632
0,0519
0,1057
0,0893
0,0748
0,0620
0,0508
0,1040
0,0878
0,0734
0,0608
0,0498
0,1023
0,0863
0,0721
0,0596
0,0488
0,1006
0,0848
0,0707
0,0584
0,0478
0,0989
0,0833
0,0694
0,0573
0,0468
0,0973
0,0818
0,0681
0,0562
0,0459
0,0942
0,0791
0,0657
0,0541
0,0441
2,1
2,2
2,3
2,4
2,5
0,0440
0,0355
0,0283
0,0224
0,0175
0,0431
0,0347
0,0277
0,0219
0,0171
0,0422
0,0339
0,0270
0,0213
0,0167
0,0413
0,0332
0,0264
0,0208
0,0163
0,0404
0,0325
0,0258
0,0203
0,0158
0,0396
0,0317
0,0252
0,0198
0,0154
0,0387
0,0310
0,0246
0,0194
0,0151
0,0379
0,0303
0,0241
0,0189
0,0147
0,0371
0,0297
0,0235
0,0184
0,0143
0,0356
0,0284
0,0224
0,0176
0,0136
2,6
2,7
0,0136
0,0104
0,0132
0,0101
0,0129
0,0099
0,0126
0,0096
0,0122
0,0093
0,0119
0,0091
0,0116
0,0088
0,0113
0,0086
0,0110
0,0084
0,0104
0,0079
http://www.ebook.edu.vn
131
0,00
0,01
0,02
0,03
0,04
0,05
0,06
0,07
0,08
0,09
2,8
2,9
3,0
0,0079
0,0060
0,0044
0,0077
0,0058
0,0043
0,0075
0,0056
0,0042
0,0073
0,0055
0,0040
0,0071
0,0053
0,0039
0,0069
0,0051
0,0038
0,0067
0,0050
0,0037
0,0065
0,0048
0,0036
0,0063
0,0047
0,0035
0,0060
0,0044
0,0033
3,1
3,2
3,3
3,4
3,5
0,0033
0,0024
0,0017
0,0012
0,0009
0,0032
0,0023
0,0017
0,0012
0,0008
0,0031
0,0022
0,0016
0,0012
0,0008
0,0030
0,0022
0,0016
0,0011
0,0008
0,0029
0,0021
0,0015
0,0011
0,0008
0,0028
0,0020
0,0015
0,0010
0,0007
0,0027
0,0020
0,0014
0,0010
0,0007
0,0026
0,0019
0,0014
0,0010
0,0007
0,0025
0,0018
0,0013
0,0009
0,0007
0,0024
0,0017
0,0012
0,0009
0,0006
3,6
3,7
3,8
3,9
0,0006
0,0004
0,0003
0,0002
0,0006
0,0004
0,0003
0,0002
0,0006 0,0005
0,0004 0,0004
0,0003 0,0003
0,0002 0,0002
Bng A.1: Gi
0,0005
0,0003
0,0002
0,0002
0,0005
0,0003
0,0002
0,0001
0,0004
0,0003
0,0002
0,0001
A.2 Gi tr hm '.x/ D
Rx
0
p1
2
exp
1 2
z
2
dz
'.x/
O
x
0,00
0,01
0,02
0,03
0,04
0,05
0,06
0,07
0,08
0,09
0,0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,0000
0,0398
0,0793
0,1179
0,1554
0,1915
0,0040
0,0438
0,0832
0,1217
0,1591
0,1950
0,0080
0,0478
0,0871
0,1255
0,1628
0,1985
0,0120
0,0517
0,0910
0,1293
0,1664
0,2019
0,0160
0,0557
0,0948
0,1331
0,1700
0,2054
0,0199
0,0596
0,0987
0,1368
0,1736
0,2088
0,0239
0,0636
0,1026
0,1406
0,1772
0,2123
0,0279
0,0675
0,1064
0,1443
0,1808
0,2157
0,0319
0,0714
0,1103
0,1480
0,1844
0,2190
0,0359
0,0753
0,1141
0,1517
0,1879
0,2224
0,6
0,7
0,8
0,9
1,0
0,2257
0,2580
0,2881
0,3159
0,3413
0,2291
0,2611
0,2910
0,3186
0,3438
0,2324
0,2642
0,2939
0,3212
0,3461
0,2357
0,2673
0,2967
0,3238
0,3485
0,2389
0,2704
0,2995
0,3264
0,3508
0,2422
0,2734
0,3023
0,3289
0,3531
0,2454
0,2764
0,3051
0,3315
0,3554
0,2486
0,2794
0,3078
0,3340
0,3577
0,2517
0,2823
0,3106
0,3365
0,3599
0,2549
0,2852
0,3133
0,3389
0,3621
1,1
1,2
1,3
1,4
1,5
0,3643
0,3849
0,4032
0,4192
0,4332
0,3665
0,3869
0,4049
0,4207
0,4345
0,3686
0,3888
0,4066
0,4222
0,4357
0,3708
0,3907
0,4082
0,4236
0,4370
0,3729
0,3925
0,4099
0,4251
0,4382
0,3749
0,3944
0,4115
0,4265
0,4394
0,3770
0,3962
0,4131
0,4279
0,4406
0,3790
0,3980
0,4147
0,4292
0,4418
0,3810
0,3997
0,4162
0,4306
0,4429
0,3830
0,4015
0,4177
0,4319
0,4441
1,6
1,7
1,8
1,9
2,0
0,4452
0,4554
0,4641
0,4713
0,4772
0,4463
0,4564
0,4649
0,4719
0,4778
0,4474
0,4573
0,4656
0,4726
0,4783
0,4484
0,4582
0,4664
0,4732
0,4788
0,4495
0,4591
0,4671
0,4738
0,4793
0,4505
0,4599
0,4678
0,4744
0,4798
0,4515
0,4608
0,4686
0,4803
0,4525
0,4616
0,4693
0,4756
0,4808
0,4535
0,4625
0,4699
0,4761
0,4812
0,4545
0,4633
0,4706
0,4767
0,4817
2,1
2,2
2,3
2,4
2,5
0,4821
0,4861
0,4893
0,4918
0,4938
0,4826
0,4864
0,4896
0,4920
0,4940
0,4830
0,4868
0,4898
0,4922
0,4941
0,4834
0,4871
0,4901
0,4925
0,4943
0,4838
0,4875
0,4904
0,4927
0,4945
0,4842
0,4878
0,4906
0,4929
0,4946
0,4846
0,4881
0,4909
0,4931
0,4948
0,4850
0,4884
0,4911
0,4932
0,4949
0,4854
0,4887
0,4913
0,4934
0,4951
0,4857
0,4890
0,4916
0,4936
0,4952
2,6
2,7
0,4953
0,4965
0,4955
0,4966
0,4956
0,4967
0,4957
0,4968
0,4959
0,4969
0,4960
0,4970
0,4961
0,4971
0,4962
0,4972
0,4963
0,4973
0,4964
0,4974
0,475
0,00
0,01
0,02
0,03
0,04
0,05
0,06
0,07
0,08
0,09
2,8
2,9
3,0
0,4974
0,4981
0,4987
0,4975
0,4982
0,4987
0,4976
0,4982
0,4987
0,4977
0,4983
0,4988
0,4977
0,4984
0,4988
0,4978
0,4984
0,4989
0,4979
0,4985
0,4989
0,4979
0,4985
0,4989
0,4980
0,4986
0,4990
0,4981
0,4986
0,4990
3,1
3,2
3,3
3,4
3,5
0,4990
0,4993
0,4995
0,4997
0,4998
0,4991
0,4993
0,4995
0,4997
0,4998
0,4991
0,4994
0,4995
0,4997
0,4998
0,4991
0,4994
0,4996
0,4997
0,4998
0,4992
0,4994
0,4996
0,4997
0,4998
0,4992
0,4994
0,4996
0,4997
0,4998
0,4992
0,4994
0,4996
0,4997
0,4998
0,4992
0,4995
0,4996
0,4997
0,4998
0,4993
0,4995
0,4996
0,4997
0,4998
0,4993
0,4995
0,4997
0,4998
0,4998
3,6
3,7
3,8
3,9
0,4998
0,4999
0,4999
0,5000
0,4998
0,4999
0,4999
0,5000
Bng
0,4999 0,4999
0,4999 0,4999
0,4999 0,4999
0,5000 0,5000
A.2: Gi tr hm
0,4999 0,4999
0,4999 0,4999
0,4999 0,4999
0,5000 0,5000
chun n gin
0,4999
0,4999
0,4999
0,5000
0,4999
0,4999
0,4999
0,5000
0,4999 0,4999
0,4999 0,4999
0,4999 0,4999
0,5000 0,5000
' ca phn phi
http://www.ebook.edu.vn
P jT j > tn D
=2
=2
O
t;n
0,14
0,13
0,12
0,11
0,10
0,09
0,08
0,07
0,06
0,05
0,04
0,03
0,02
0,01
1
2
3
4
5
4,474
2,383
1,995
1,838
1,753
4,829
2,495
2,072
1,902
1,810
5,242
2,620
2,156
1,971
1,873
5,730
2,760
2,249
2,048
1,941
6,314
2,920
2,353
2,132
2,015
7,026
3,104
2,471
2,226
2,098
7,916
3,320
2,605
2,333
2,191
9,058
3,578
2,763
2,456
2,297
10,579
3,896
2,951
2,601
2,422
12,706
4,303
3,182
2,776
2,571
15,895
4,849
3,482
2,999
2,757
21,205
5,643
3,896
3,298
3,003
31,821
6,965
4,541
3,747
3,365
63,657
9,925
5,841
4,604
4,032
6
7
8
9
10
1,700
1,664
1,638
1,619
1,603
1,754
1,715
1,687
1,666
1,650
1,812
1,770
1,740
1,718
1,700
1,874
1,830
1,797
1,773
1,754
1,943
1,895
1,860
1,833
1,812
2,019
1,966
1,928
1,899
1,877
2,104
2,046
2,004
1,973
1,948
2,201
2,136
2,090
2,055
2,028
2,313
2,241
2,189
2,150
2,120
2,447
2,365
2,306
2,262
2,228
2,612
2,517
2,449
2,398
2,359
2,829
2,715
2,634
2,574
2,527
3,143
2,998
2,896
2,821
2,764
3,707
3,499
3,355
3,250
3,169
11
12
13
14
15
1,591
1,580
1,572
1,565
1,558
1,636
1,626
1,616
1,609
1,602
1,686
1,674
1,664
1,656
1,649
1,738
1,726
1,715
1,706
1,699
1,796
1,782
1,771
1,761
1,753
1,859
1,844
1,832
1,821
1,812
1,928
1,912
1,899
1,887
1,878
2,007
1,989
1,974
1,962
1,951
2,096
2,076
2,060
2,046
2,034
2,201
2,179
2,160
2,145
2,131
2,328
2,303
2,282
2,264
2,249
2,491
2,461
2,436
2,415
2,397
2,718
2,681
2,650
2,624
2,602
3,106
3,055
3,012
2,977
2,947
134
HH
HH
HH
n
http://www.ebook.edu.vn
0,14
0,13
0,12
0,11
0,10
0,09
0,08
0,07
0,06
0,05
0,04
0,03
0,02
0,01
16
17
18
19
20
1,553
1,548
1,544
1,540
1,537
1,596
1,591
1,587
1,583
1,579
1,642
1,637
1,632
1,628
1,624
1,692
1,686
1,681
1,677
1,672
1,746
1,740
1,734
1,729
1,725
1,805
1,798
1,792
1,786
1,782
1,869
1,862
1,855
1,850
1,844
1,942
1,934
1,926
1,920
1,914
2,024
2,015
2,007
2,000
1,994
2,120
2,110
2,101
2,093
2,086
2,235
2,224
2,214
2,205
2,197
2,382
2,368
2,356
2,346
2,336
2,583
2,567
2,552
2,539
2,528
2,921
2,898
2,878
2,861
2,845
21
22
23
24
25
1,534
1,531
1,529
1,526
1,524
1,576
1,573
1,570
1,568
1,566
1,621
1,618
1,615
1,612
1,610
1,669
1,665
1,662
1,660
1,657
1,721
1,717
1,714
1,711
1,708
1,777
1,773
1,770
1,767
1,764
1,840
1,835
1,832
1,828
1,825
1,909
1,905
1,900
1,896
1,893
1,988
1,983
1,978
1,974
1,970
2,080
2,074
2,069
2,064
2,060
2,189
2,183
2,177
2,172
2,167
2,328
2,320
2,313
2,307
2,301
2,518
2,508
2,500
2,492
2,485
2,831
2,819
2,807
2,797
2,787
26
27
28
29
30
1,522
1,521
1,519
1,517
1,516
1,564
1,562
1,560
1,558
1,557
1,608
1,606
1,604
1,602
1,600
1,655
1,653
1,651
1,649
1,647
1,706
1,703
1,701
1,699
1,697
1,761
1,758
1,756
1,754
1,752
1,822
1,819
1,817
1,814
1,812
1,890
1,887
1,884
1,881
1,879
1,967
1,963
1,960
1,957
1,955
2,056
2,052
2,048
2,045
2,042
2,162
2,158
2,154
2,150
2,147
2,296
2,291
2,286
2,282
2,278
2,479
2,473
2,467
2,462
2,457
2,779
2,771
2,763
2,756
2,750
40
60
80
100
1000
1,506
1,496
1,491
1,488
1,477
1,546
1,535
1,530
1,527
1,515
1,589
1,577
1,572
1,568
1,556
1,635 1,684
1,622 1,671
1,616 1,664
1,613 1,660
1,600 1,646
Bng A.3:
1,737
1,723
1,716
1,712
1,697
Gi tr
1,796
1,781
1,773
1,769
1,752
phn v
1,862 1,936
2,021
1,845 1,917
2,000
1,836 1,908
1,990
1,832 1,902
1,984
1,814 1,883
1,962
ca lut Student
2,123
2,099
2,088
2,081
2,056
2,250
2,223
2,209
2,201
2,173
2,423
2,390
2,374
2,364
2,330
2,704
2,660
2,639
2,626
2,581
135
H
H
HH
HH
n
http://www.ebook.edu.vn
Ph lc B
Gii thch l thuyt
B.1 c lng khong
B.1.1 c lng khong cho trung bnh
Trng hp X X.I 2 /, bit
T 6.1 trang 94 ta c
2
XN
N
X N I
suy ra T D N.0I 1/
n
p
n
Gi t 1
l gi tr ca T sao cho
2
0
P @t 1
Thay T vo ta c
0
p t1
n
P @XN
Vy ta c 1 D XN
< T < t1
AD1
N
< < X C pn t 1
2
p t1
n
2
N
v 2 D X C pn t 1
AD1
http://www.ebook.edu.vn
137
p/
p
hay p
np
np.1
n.X=n/.1
p/
:
N .0I 1/
X=n/ s xp x cho
X np
:
T Dp
N .0I 1/
n.X=n/.1 X=n/
Gi t 1
(B.1)
np.1
p/;
l gi tr ca T sao cho
2
0
P @t 1
Thay T vo ta c
0
P @X=n
Ch .
X=n.1
X=n/
n
< T < t1
2
AD1
< t1
2
X=n.1
X=n/
n
< t1
AD1
Gi thit khng H0 W D 0
i thit H1 W
D 1
vi c l mt gi tr no .
C D .X1 ; : : : ; Xn / W jXN
0 j > c
(B.2)
Nu cho trc mc ngha ; chng ta s xc nh gi tr ti hn c trong (B.2) sao cho sai
lm loi I bng vi . Do , c phi thoi
P jXN
0 j > cjH0 D hay P jXN
0 j > cj D 0 D
(B.3)
http://www.ebook.edu.vn
138
By gi (B.3) tr thnh
XN
XN 0
D
N.0I 1/
p
p
n
n
p
c n
P jT j >
D
1
T D
jXN
p
A D : Cho nn ta chn c n D t
1
. Vy ta
2
0 j
> t1
p
2
n
B.2.2 So snh t l vi mt s
Ging nh B.2.1, y ta xem thng k
p
:
X D X1 C : : : C Xn N npI np.1
p/
hay T D p
np.1
np
p/
:
N .0I 1/
http://www.ebook.edu.vn
. NXB Thng k.
Xc sut thng k
. Springer Pub-
. A John Wiley
. A John Wi-
[12] E.L. Lehmann. (2005). Testing statistical hypotheses: Third Edition. Springer Publication.