Bai 23

I. MUC TIEU : 1. Kien thc : - Biet cau truc cac dang thu hnh cua cacbon . - Hieu c tnh chat vat ly , hoa hoc cua cacbon . - Vai tro quan trong cua cacbon oi vi i song ky thuat . 2. Ky nang : - Van dung c nhng tnh chat vat ly , hoa hoc cua cacbon e giai cac bai tap co lien quan . - Biet s dung cac dang thu hnh cua cacbon trong cac muc ch khac nhau . 3. Trong tam : - Biet cau truc va tnh chat vat ly , cua cac dang thu hnh chnh cua cacbon . - Biet cac tnh chat hoa hoc c ban cua cacbon , vai tro quan trong cua cacbon oi vi i song va san xuat ? II. PHNG PHAP : Trc quan am thoai neu van e III. CHUAN B : - Mo hnh than ch , kim cng , mau than go , mo hong . - Cau truc tinh the kim cng , than ch va cacbon vonh hnh IV. THIET KE CAC HOAT ONG : 1. Kiem tra : * ac iem cua nhom cacbon? Nhom cacbon gom nhng nuyen to nao ? Cho biet qui luat bienoi tnh kim loai phi kim cua cac nguyen to thuoc nhom cacbon ? giai thch ? 2. Bai mi : Hoat ong cua thay Hoat ong cua tro Noi dung

Hoat ong 1 : vao bai Kim cng Cho hoc sinh xem mot so mau vat : cho biet ten Hoat ong 2 : Tm hieu cau truc cac dang thu hnh cua cacbon: - Trnh bay tnh chat vat ly cac dang thu hnh , so sanh e oi chieu ? Quan sat mo hnh , mau vat , nghien cu SGK e tra li

- Hs neu s khac nhau gia cac dang thu 2. Than ch : hnh -Cau truc lp , lien ket yeu vi nhau - Tt xam en

I TNH CHAT VAT LY : - Cac bon tao thanh mot so dang thu hnh , khac nhau ve tnh chat vat ly - Cacbon hoat ong hoa hoc nhiet o cao , C vo nh hnh hoat ong hn . 1. Kim cng : - La chat tinh the khong mau , trong suot , khong dan ien , dan nhiet kem. - Tinh the thuoc loai tinh the nguyen t

3. Cacbon vo nh hnh : - Gom nhng tinh the rat nho - Chung co kha nang hap phu manh II. TNH CHAT HOA HOC : 1 Tnh kh : a. Tac dung vi oxi :
+4 C + O2 C O2 . - C tr nhiet b. Tac dung vi hp chat : o thng , - nhiet o cao co the kh hoat ong c nhieu oxit : + 2 nhiet o cao . Fe2O3 + 3C0 2Fe +3 C O - Da vao so + 2 oxihoa co the CO2 + C0 2 C O. co cua cacbon + 2 0 e d oan : SiO2 + 2C Si +2 C O the hien tnh Cacbon khong tac dung trc kh va tnh tiep vi halogen oxihoa .

Hoat ong 3: - D oan chat hoa cua C da so oxi hoa cacbon hien ? Viet phng chng minh chat cacbon ? GV chot lai : tnh hoc vao ma the

cac trnh tnh cua

- Lan lt viet cac phng trnh

chng minh

- Cacbon the hien tnh oxi hoa khi nao ?

Viet cac phng trnh phan ng .

2 . Tnh oxi hoa : a. Tac dung vi hiro : nhiet o cao va co xuc tac : C0 + 2H2 C H4 .
4

b.Tac dung vi kim loai : nhiet o cao : Ca + 2C0 CaC2-4 Canxi cacbua 4Al0 +3C0 Al4 C 3 Nhom cacbua III . NG DUNG : 1 . Kim cng : dung lam o trang sc , che tao mui khoan , dao cat thuy tinh va bot mai . 2 Than ch : Lam ien cc , but ch en , che chat boi trn , lam noi chen e nau chay cac hp kim chu nhiet. 3. Than coc : Lam chat kh trong lo luyen kim . 4. Than go : Dung e che thuoc sung en , thuoc phao chat hap phu . Than hoat tnh c dung nhieu trong mat na phong oc va trong cong nghiep hoa chat . 5. Than muoi : c dung lam chat on khi lu hoa cao su , san xuat mc in , xi anh giay ,. . . IV TRANG THAI T NHIEN: 1 . Trong thien nhien : - Kim cng va than ch la cacbon t do gan nh tinh khiet, ngoai ra con co trong khoang vat : SGK . 2 . ieu che : - Kim cng nhan tao /c t than ch , bang cach nung 30000C va ap suat 70 100 nghn atm trong thi gian dai - Than ch : nung than coc 2500 30000C trong lo ien
4

Hoat ong 4: Da vao cau truc va tnh chat ly hoa hoc cua cacbon neu -Hs co the lay ng dung cua mot so ng cacbon ? dung trong thc te

Hoat ong 5 : - Trnh bay ve trang thai thien nhien va ieu che cac dang thu hnh cua cacbon ? - Bo sung cac kien thc th te

- Hs chuan b mot so t lieu nha va len lp trnh bay .

khong co khong kh . - Than coc : Nung than m 1000 12500C ,trong lo ien , khong co khong kh . - Than go : Khi ot chay go trong ieu kien thieu khong kh . - Than muoi : CH4 C + 2H2 . - Than mo : Khai thac trc tiep t cac va than .

HP CHAT CUA CACBON .

Bai24 :
I. MUC TIEU : 1. Kien thc : Hs biet : - Cau tao cua phan t CO va CO2 . - Tnh chat vat ly va hoa hoc cua CO va CO2 . - Cac phng phap ieu che va ng dung cua CO va CO2. - Tnh chat vat ly va hoa hoc cua axit cacbonic va muoi cacbonat 2. Ky nang : - Cung co kien thc ve lien ket hoa hoc . - Van dung kien thc e giai thch cac tnh chat va ng dung cua cac oxit cua cacbon trong i song ky thuat . - Ren luyen ky nang giai cac bai tap l thuyet ve tnh toan co lien quan . 3. Thai o : - Co y thc yeu qui va bao ve moi trng kh quyen trong sach 4. Trong tam : - Biet cau tao phan t cua CO ,CO2 , cac tnh chat vat ly , hoa hoc , ng dung va phng phap ieu che hai oxit nay . - Biet tnh chat hoa hoc cua axt cacbonic va muoi cacbonat . II. PHNG PHAP : Trc quan neu va giai quyet van e am thoai III. CHUAN B : - Cau hnh electron va phan bo electron vao cac o lng t . cau tao phan t CO2 . - He thong cau hoi - Cac tranh anh co lien quan . IV. THIET KE CAC HOAT ONG : 1. Kiem tra :

- So sanh cau truc va tnh chat cua cac dang thu hnh chnh cua cacbon ? - Cacbon co nhng tnh chat ac trng nao ? Lay Vd ? - Cho mot so hp chat the hien cac so oxi hgoa ma cacbon co 2. Bai mi : Hoat ong cua thay Hoat ong 1 : vao bai Cac hp chat cua cacbon co nhng tnh chat g ? ng dung va tac hai oi vi i song cua con ngi . Hoat ong 2: Viet cau hnh electron cua C va oxi ,bieu dien vao cac o lng t ? - Nhan xet kha nang hnh thanh lien ket gia cacbon va oxi ? Hoat ong cua tro T kien thc cu a hoc vao kien thc mi Noi dung

I CACBON MONOOXIT : 1 Cau tao phan t : - trang thai c ban HS : Viet cau hnh : va bieu dien vao C : o lng t : 2s2 2p2 O: 2s2 2p4 Gia hai nguyen t - CTCT : C va O hnh thanh hai :C O: lien ket CHT va 2 Tnh chat vat ly mot lien ket cho : nhan : - La chat kh khong mau , khong mui, khong v , nhe hn - HS nghien cu SGK khong kh t tan trong tra li ? nc ,t0h/l = -191,50C , - Co lien ket ba t0h/r = -205,20C . giong N2 - Rat ben vi nhiet va rat oc 3 Tnh chat hoa hoc : Cacbon monooxit la oxit khong tao muoi , HS da vao ac kem hoat ong iem cau tao e d nhiet o thng va oan hoat ong nhiet o cao . - CO la chat kh manh : - Chay trong khong kh ,cho ngon la mau lam nhat toa nhiet :

Hoat ong 3 : - Kh CO co nhng tnh chat vat ly g ? - So sanh vi kh nit co ac iem g giong va khac nhau ? Hoat ong 4 : - Hay d oan tnh chat cua Coda vao cau truc cua CO ? Viet mot so phng trnh minh hoa :

Hoat ong 5 : HS nghien cu SGK - Cho biet CO ieu tra li va viet che trong cong phng trnh phan nghiep nh the ng ? nao ?

Viet phng trnh - Cach ieu trong phong nghiem ? che th

Hoat ong 6 : - Viet CTCT cua CO2 neu nhan xet : HS tra li

Nghien cu SGK va rut ra ket luan ve 1 Cau tao cua tnh chat vat ly phan t CO2 : :O=C=O: - Lien ket C O la lk CHT co cc , nhng do co cau tao thang nen phan t CO2 khong co cc

2CO(k) + O2(k) 2CO2(k) - Khi co than hoat tnh lam xuc tac CO + Cl2 COCl2 (photgen). - Kh nhieu oxit kim loai : CO + CuO Cu + CO2 . 4 .ieu che : a. Trong cong nghiep : - Cho hi nc i qua than nong o . 10500C C +H2O CO + H2 - Tao thanh kh than t : 44% CO , 45%H2 , 5% H2O Va 6% N2 . - c san xuat trong cac lo ga C + O2 CO C + O2 CO2 CO2 + C 2 CO - Kh lo ga : 25%CO, 70%N2 , 4%CO2 va 1% cac kh khac . b. Trong phong th nghiem : H2SO4 ac nong HCOOH CO + H2O . II . CACBON IOXIT (CO2) VA AXT CACBONIC (H2CO3)

Hoat ong 7 : HS viet phng trnh 2 Tnh chat vat ly - CO2 co nhng tnh minh hoa : chat hoa hoc g ? - La chat kh khong Viet phng trnh mau , nang gap 1,5 phan ng e minh lan khong kh , tan t hoa ? trong nc. - GV nhan xet va - nhiet o giai thch ro hn : thng , ap suat CO2 khong duy tr s 60atm CO2 hoa long . chay , so oxi hoa +4 - Lam lanh ot ngot cua C tuy ben nhng 760C CO2 hoa khi gap chat kh thanh khoi ran goi manh no cung phan nc a kho co ng . hien tng thang hoa . 3 Tnh chat hoa hoc : a. CO2 khong chay , Neu phng phap khong duy tr s va viet phng trnh chay , co tnh oxihoa phan ng ? khi gap chat kh manh : + 4 VD : C O2 +2Mg 2MgO + C0 b. CO2 la oxit axt - CO2 c ieu che tac dung vi oxt baz nh the nao ? va baz tao muoi . - Khi tan trong nc : HS tra li da vao CO2 + H2O H2CO3 sgk - Axt H2CO3 la axt rat yeu va kem ben : H2CO3 H+ Hoat ong 8 : Tnh tan . +HCO3- Neu tnh chat cua .K1= muoi cacbonat ? -7 4,5. 10 HCO3H++CO32K2= - Phan ng trao oi -11 4,8 . 10 ion. 4 ieu che : - Phan ng trao oi a. Trong cong nhiet . nghiep : nhiet o 900 0 Viet phng trnh 1000 C : CaO(r) phan ng , phng CaCO3(r) GV : nhan xet . trnh ion rut gon :

- Muoi cacbon nat tan b thuy phan . - HCO3- la chat lng tnh . Gv bo xung : HCO3- va nhan proton va nhng proton nen no la chat lng tnh .

HS : nghien cu tra li .

- Gv gii thieu mot so muoi cacbonat e hs tm hieu . Neu mot so ng dung cua muoi cacbonat ?

+ CO2(k) . b. Trong phong th nghiem : CaCO3 +2HCl CaCl2 + CO2 + H2O III MUOI CACBONAT : 1 Tnh chat cua muoi cacbonat a. Tnh tan : - Muoi trung hoa cua kim loai kiem (tr Li2CO3) amoni va cac muoi hirocacbonat de tan trong nc (tr NaHCO3) . - Muoi cacbonat trung hoa cua cac kim loai khac khong tan hoac t tan trong nc . b.Tac dung vi axt : NaHCO3+HCl NaCl +CO2 + H2O HCO3- +H+ CO2 +H2O . Na2CO3+2HCl 2NaCl +CO2 +H2O CO32- +2H+ CO2 + H2O . c. Tac dung vi dung dch kiem NaHCO3 + NaOH Na2CO3 + H2O HCO3- + OH- CO32- + H2O . d. Phan ng nhiet phan : - Muoi cacbonat trung hoa cua kim loai kiem eu ben vi nhiet - Cac muoi khac va muoi hirocacbonat

de b phan huy khi un nong . VD : MgCO3 MgO + CO2 . 2NaHCO3 Na2CO3 + CO2 + H2O Ca(HCO3)2 CaCO3 + CO2 + H2O .2 Mot so muoi cacbonat quan trong Canxicacbonat (CaCO3 ) : La chat bot nhe mau trang , c dung lam chat on trong lu hoa va mot so nghanh cong nghiep . - Natri cacbon khan (Na2CO3) La chat bot mau trang , tan nhieu trong nc (dang tinh the Na2CO3 . 10H2O) c dung trong cong nghiep thuy tinh , o gom , bot giat . . . - NaHCO3 : La tinh the mau trang hi t tan trong nc , c dung trong cong nghiep thc pham , y hoc . Tra li bai tap 2,3 va 24.1 ,24.2 SBT .

3. Cung co : Bai 2 : a/ Phng phap vat ly : Nen di ap suat cao , CO2 hoa long tach ra khoi CO . b/ Phng phap hoa hoc : Hap thu CO2 vao dung dch nc voi trong d . Loc lay ket tua roi cho tac dung vi HCl . Kh CO khong b hap thu nen tach ra .

Bai 3 - a. Cho hon hp qua dung dch H2SO4 ac sau o qua dung dch Ca(OH)2 . b. Dung cac phan ng : NaHCO3 CaCO3
+NaOH
t0

+CO2 + H2O

Na2CO3

Ca(HCO3)2

+CO2 + H2O