You are on page 1of 71

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)

Phn I. GII THIU CHUNG V TH GII SNG Tit 1: CC CP T CHC CA TH GII SNG Ngy son: 01.09.2008 Ngy dy: 04.09.2008 I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS gii thch c t chc v nguyn tc th bc trong th gii sng, c im chung ca cc cp t chc sng. 2. K nng: Rn luyn t duy h thng v rn luyn phng php t hc. 3. Gio dc cho hc sinh v c s khoa hc v cc cp t chc sng trong sinh gii. II. Chun b: Hnh v cc cp t chc ca th gii sng. III. Phng php dy hc: Vn p + trc quan, hot ng nhm. IV. Trng tm bi ging: c im chung cc cp t chc sng. V. T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp: 2. Bi mi: Hot ng thy tr Hot ng 1: Cc cp t chc sng: (?) Sinh vt khc vt v sinh nhng im no ? HS (?) Hc thuyt t bo cho bit nhng iu g ? HS: SV c nhng biu hin sng nh: TC, sinh trng,... ? Hy quan st hnh v sgk v nhn xt cch thc t chc ca th gii sng? HS: quan hnh v tho lun nhm v tr li cu hi. GV: nhn xt v b sung Hot ng 2: c im cc cp t chc sng: (?) Hy cho bit cc cp t chc c bn ca th gii sng ? HS: (?) Ti sao ni t bo l n v c bn cu to nn mi c th sinh vt ? HS: (?) Nguyn tc th bc l g ? HS: (?) Th no l c im ni tri ? Cho v d ? Ni dung I. Cc cp t chc ca th sng: - Th gii sinh vt c t chc theo th bc cht ch. - T bo l n v c bn cu to nn mi c th sinh vt. Mi hot ng sng u din ra t bo. - Cc cp t chc c bn ca t chc sng bao gm: T bo, c th, qun th, qun x v h sinh thi.

II. c im chung ca cc cp t chc sng: 1. T chc theo nguyn tc th bc: - Nguyn tc th bc: l t chc sng cp di lm nn tng xy dng nn t chc sng cp trn. - c im ni bc l c im ca mt cp t chc no c hnh thnh do s tng tc ca cc b phn cu to nn chng. c dim ny khng th c c cp t chc nh hn. - c im ni tri c trng cho th gii sng l: TC v NL, sinh trng, pht trin, sinh sn, cm ng, kh nng t iu chnh cn bng
1

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


HS: (?) c im ni tri c trng cho c th sng l g ? HS: (?) H thng m l g ? Sinh vt v mi trng c mi quan h nh th no ? HS: (?) Lm th no SV c th sinh trng, pht trin tt nht trong mi trng ? (?) Ti sao n ung khng hp l s b bnh ? (?) V sao s sng tip din lin tc t th h ny sang th h khc? HS: (?) V sao cy xng rng khi sng trn sa mc c nhiu gai di v nhn? HS: tho lun nhm v tr li cu hi. GV: nhn xt v b sung ni mi, tin ho thch nghi vi mi trng. 2. H thng m v t iu chnh: H thng m: SV mi cp t chc u khng ngng trao i cht v nng lng vi mi trng. Sinh vt khng ch chu s tc ng ca mi trng m cn gp phn lm bin i mi trng. Kh nng t iu chnh ca h thng sng nhm m bo duy tr v iu ho cn bng ng trong h thng tn ti v pht trin. 3. Th gii sng lin tc pht trin: S sng tip din lin tc nh s truyn thng tin trn AND t th h ny sang th h khc. Cc sinh vt trn tri t c chung ngun gc. Sinh vt c c ch pht sinh bin d di truyn c t nhin chn lc nn thch nghi vi mi trng v to nn mt th gii sng a dng v phong ph -> Sinh vt khng ngng tin ho.

4. Cng c: Cu 1: Vt cht sng trong t bo c xp xp theo trnh t no ? A. Phn t v c - i phn t - phn t hu c siu phn t - bo quan. B. Phn t hu c - phn t v c - i phn t - siu phn t - bo quan. C. Phn t v c - phn t hu c - i phn t - siu phn t - bo quan. x D. Phn t v c - i phn t - phn t hu c - siu phn t - bo quan. Cu 2: Th gii sng c sp xp theo cc cp t chc chnh nh th no ? A. T bo - c th - qun x - qun th - h sinh thi - sinh quyn. B. T bo - c th - qun th - qun x - h sinh thi - sinh quyn. x C. T bo - bo quan - c th - qun x - h sinh thi - sinh quyn. D. T bo - c th - qun th - loi - h sinh thi - sinh quyn. Cu 3: c im ca th gii sng ? A. Khng ngng trao i cht va bnng lng vi mi trng. B. L h m c kh nng t iu chnh. C. L h thng duy nht trn hnh tinh. D. C a v b. x 5. H ng dn v nh: - Hc bi theo nidung cu hi sch gio khoa. - c trc bi mi sch gio khoa . VI. Rt kinh nghim:

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)

Tit 2:

Bi 2: CC GII SINH VT Ngy son: 06.09.2008 Ngy dy: 08.06.2008

I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c gii v h thng phn loi gii, nu c c im chnh ca


mi gii . 2. K nng: Rn luyn cho hc sinh k nng quan st, phn tch so snh v khi qut kin thc. 3. Gio dc: cho HS v ngha ca s phn chia gii sinh vt. II. Chun b S sch gio khoa III. Phng php dy hc: Nu vn v gii qut vn + hot ng nhm. IV. Trng tm bi ging: H thng phn loi v c im ca cc gii sinh vt. V. T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Th gii sng c t chc nh th no ? Nu cc cp t chc c bn ? (?) c im ni tri v kh nng t iu chnh ca c th nh th no ? 3. Ging bi mi: Hot ng thy tr Ni dung Bi 2: CC GII SINH VT Hot ng 1: Khi nim v gii sinh I.Gii v h thng phn loi 5 gii: vt: Khi nim gii: GV vit s ln bng Gii - Ngnh Gii trong sinh hc l mt n v phn loi - Lp - B - H - Chi - loi. ln nht bao gm cc ngnh sinh vt c chung nhng (?) Gii l g ? Cho v d ? c im nht nh. HS H thng phn loi sinh gii: chia thnh 5 gii: (?) Sinh gii c chia thnh my - Gii khi sinh. gii ?l nhng gii no ? - Gii nguyn sinh. HS - Gii nm. - Gii thc vt. - Gii ng vt. Hot ng 2: Tm hiu c im II.c im chnh ca mi gii: chnh cc gii: 1. Gii khi sinh(Monera): (?) Gii khi sinh c c im g ? a.c im: Sv nhn s, kch thc nh 1C nhng kiu dinh dng no ? 5micrmet. Sng hoi sinh, k sinh mt s c kh HS: nng t tng hp cht hu c. b.i din: vi khun, VSV c(Sng 00C-1000C, (?) Gii nguyn sinh gm c nhng mui 25%). sinh vt no ? c im ca gii ny 2. Gii nguyn sinh: l g ?
3

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


HS: (?) Gii nm c c im g ? HS: (?) Gii nm c nhng i din no ? HS: nm men, nm si (?) c im ni bc ca gii thc vt l g ? HS: C kh nng quang hp. (?) Gii ng vt c g khc bit so vi gii thc vt? (?) V c vai tr nh th no i vi sinh gii ? HS: tm hiu thng tin trong sgk + tho lun nhm v tr li cu hi. GV: nhn xt v b sung hon thin kin thc. a. c im: SV nhn tht, c th n bo hoc a bo, c loi c dip lc. Sng d dng(Hoi sinh), hoc t dng. b.i din: to, nm nhy, V nguyn sinh(Trng giy, trng bin hnh). 3. Gii nm(Fungi): a.c im: C nhn tht, c th n bo hoc a bo. Cu trc dng si, thnh t bo cha kitin, khng c lc lp, lng, roi. Sng d dng k sinh, cng sinh, hoi sinh. b. i din: nm men, nm si, a y. 4. Gii thc vt(Plantae): a. c im: SV nhn tht, c th a bo, sng c nh, c kh nng cm ng chm. C kh nng quang hp. b. i din: ru, quyt trn, ht trn, ht kn. 5. Gii ng vt(Animalia) a. c im: SV nhn tht, c th a bo, c kh nng di chuyn, kh nng phn ng nhanh. Sng d dng. b. i din: rut khoang, giun p, giun trn, giun t, thn mm, chn khp, V c xng sng.

4. Cng c:
Cu 1: c im chung ca cc loi sinh vt l g ? A. Chng u c chung mt t tin. B. Chng sng trong nhng mi trng gn ging nhau. C. Chng u c cu to t bo. x D. Cp n v t chc c bn ca s sng. Cu 2: Nu c im chung ca gii thc vt ? A. Thnh t bo c xenlulz, l sinh vt nhn thc, t dng, sng c nh v cm ng chm. x B. Thnh t bo khng c xenlulz, l sinh vt nhn thc, t dng, sng c nh v cm ng chm. C. Thnh t bo c xenlulz, l sinh vt nhn thc, t dng, c kh nng di chuyn. D. Thnh t bo khng c xenlulz, l sinh vt nhn thc, t dng. Cu 3: Vai tr ca V trong t nhin v trong i sng con ngi ? A. V tham gia vo cc khu ca mng li dinh dng, duy tr s cn bng sinh thi. B. V cung cp thc n, ngun nguyn liu, dc phm qu. C. Nhiu khi ng vt cn gy hi cho con ngi v vt nui. D. C a, b v c. x 5. Hng dn v nh: - Hc bi theo ni dung cu hi sgk. - Lm bi tp 1,3 sgk.
4

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn) - c trc bi mi sgk. VI.


Rt kinh nghim.

PHN II: SINH HC T BO CHNG I: THNH PHN HO HC CA T BO Tit 3 - Bi3: CC NGUYN T HO HC V NC Ngy son:08.09.2008 Ngy dy: 12.06.2008 I.Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c cc nguyn t chnh cu to nn t bo. Nu c vai tr ca nguyn t a lng v vi lng. Gii thch c cu trc ho hc ca phn t nc quyt nh cc c tnh l ho ca nc. 2. K nng: - Quan st tranh hnh pht hin kin thc - T duy phn tch so snh tng hp. 3. Thi : cho HS ngha ca cc nguyn t ho hc trong t bo v vai tr ca nc. II. Chun b: Tranh cu trc ca phn t nc. III. Phng php dy hc: Vn p + Trc quan + Hot ng nhm. IV. Trng tm bi ging: - Cc nguyn t chnh cu to nn tn bo. - Cu trc ho hc v vai tr ca nc. V. T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Trnh by c im ca cc gii sinh vt ? i din ca cc gii khi sinh, nguyn inh v gii nm ? (?) So snh c im ca gii thc vt v gii ng vt ? 3. Bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung
Bi 3: CC NGUYN T HO HC V NC

Hot ng 1 (?) Ti sao cc t bo khc nhau li c cu to chung t mt s nguyn t nht nh ? HS: Quan sat bng sgk tr li. Ti sao 4 nguyn t C, H, O, N l nhng nguyn t chnh cu to nn t bo? HS:

I.Cc nguyn t ho hc: - Cc nguyn t ho hc cu to nn th gii sng v khng sng. - Cc nguyn t C, H, O, N chim 95% khi lng c th sng. - C l nguyn t ho hc c bit quan trng trong vic to nn s a dng ca cc i phn t hu c. - Cc nguyn t ho hc nht nh tng tc vi nhau theo quy lut l ho, hnh thnh nn s sng
5

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


(?) V sao Cacbon l nguyn t ho hc quan trng ? HS: GV: S sng khng phi c hnh thnh bng cch t hp ngu nhin ca cc nguyn t vi t l ging nhau nh trong t nhin Cc nguyn t ho hc trong c th chim t l khc nhau nn cc nh khoa hc chia thnh 2 nhm a lng v vi lng. v dn ti c tnh sinh hc ni tri ch c th gii sng.

(?) Th no l nguyn t a lng ? HS; (?) Vai tr ca cc nguyn t a lng ? HS: (?) Nhng nguyn t no l nguyn t vi lng ? Vai tr ca cc nguyn t vi lng l g ? HS: l nhng nguyn t c lng cha t Thiu mui it -> bu c. Thiu Cu -> cy vng l. Hot ng 2 II. Nc v vai tr ca nc trong t bo: (?) Nc c cu trc nh th no ? 1. Cu trc v c tnh l ho ca nc: HS: Nghin cu thng tin sgk -> tr li. a. Cu trc: - 1 nguyn t xi kt hp vi hai nguyn t hir (?) Cu trc ca nc gip cho nc c bng lin kt cng ho tr. c tnh g ? - Phn t nc c hai tch in tri du do i HS: in trong lin kt b ko lch v pha xi. (?) Hu qu g c th xy ra khi ta a b. c tnh: cc t bo sng vo ngn ca t lnh - Phn t nc c tnh phn cc. ? - Phn t nc ny ht phn t nc kia. Nc cc lin kt hir lun bn - Phn t nc ht cc phn t phn cc khc. vng kh nng ti to khng c. 2. Vai tr ca nc i vi t bo: - L thnh phn cu to nn t bo. (?) Nu trong vi ngy c th khng - L dung mi ho tan nhiu cht cn thit. c ung nc th nh th no ? - L mi trng ca cc phn ng sinh ha. HS: Tham gia vo qu trnh chuyn ho vt cht Vy nc c vai tr nh th no i vi duy tr s sng. t bo v c th ?

1. Cc nguyn t a lng: C, H, O, N, S, K - L cc nguyn t c lng cha ln trong khi lng kh ca c th. - Vai tr: tham gia cu to nn cc i phn t hu c nh prtein, lipit, axit nuclic l cht ha hc chnh cu to nn t bo. 2. Nguyn t vi lng( Fe, Cu, Mo, Bo, I) - L nhng nguyn t c lng cha rt nh trong khi lng kh ca t bo. - Vai tr: Tham gia vo cc qu trnh sng c bn ca t bo.

4. Cng c:
Cu 1: Nguyn t ho hc c bit quan trng to nn s a dng ca cc i phn t hu c l :
6

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


C. Fe. D. C. Cu 2: It trong c th ngi ch cn mt lng cc nh, nhng nu thiu n s gy bnh g ? A. ao (Down) B. Bu c B. Ung th mu D. Hng cu li lim. Cu 3: Nc c c tnh phn cc cao nn c vai tr g ? A. Lm dung mi ho tan nhiu cht, to mi trng cho cc phn ng sinh ho xy ra. x B. Lm n nh nhit ca c th. C. Lm gim nhit c th. D. Lm cho t bo cht dn in tt. Cu 4: Khi chm tay vo l cy trinh n, l cy cp li l do: A. T bo l cy thot hi nc nhanh. B. T bo l cy ht no nc nhanh. C. T bo cung l thot hi nc nhanh. x D. T bo cung l ht no nc nhanh. 5. Hng dn v nh: - Hc bi theo ni dung cu hi sch gio khoa. - c trc ni dung bi mi sch gio khoa. VI.Rt kinh nghim:

A. O. B. K.

TIT 4: CACBOHIRAT V LIPIT

Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c tn cc loi ng c trong c th sinh vt. Nu c chc nng ca tng loi ng v lipit trong c th sinh vt. 2. K nng: HS so snh c vai tr ca tng loi ng v lipit trong c th sinh vt. 3. Gio dc cho HS c s khoa hc ca cc cht cu to nn c th sinh vt. II. Chun b: Cch sp xp phn t glucz trong thnh t bo thc vt. III. Phng php dy hc: Vn p + trc quan + Hot ng nhm
7

I.

Ngy son: 15.09.2008 Ngy dy: 18.09.2008

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


Trng tm bi ging: Cc loi ng v lipit, chc nng ca chng. V. T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Trnh by cu trc v c tnh l ho ca nc. (?) Nc c vai tr nh th no i vi t bo ? 3. Bi mi: Hot ng thy tr Ni dung Bi 4: CACBOHIRAT V LIPIT Hot ng 1 (?) Hy k tn mt s loi ng I.Cacbohirat(ng): m em bit ? 1. Cu trc ho hc: HS: ng ma, dng trong qu. a. ng n(Mnsaccarit) (?) ngt ca cc loi ng ny VD: Glucz, Fuctz(ng trong qu),Galactz nh th no ? (ng sa). HS: C 3 - 7 nguyn t C, dng mch thng v mch vng. (?) Cc loi qu mt, cam, da cha b. ng i (isaccarit) loi ng no ? VD: ng ma(Saccarz), mch nha, Lactz, HS: Mantz GV: ng i cn gi l ng Gm 2 phn t ng n lin kt vi nhau bng mi vn chuyn v nhiu loi trong s lin kt gliczit. chng c c th sinh vt dng c. ng a(Polisaccarit) chuyn t ni ny n ni khc. VD: Xenlulz, tinh bt, Glicgen, Kitin Lactz l loi ng sa m m - C rt nhiu phn t ng n lin kt vi dnh cho con. nhau. - Xenlulz cc phn t lin kt bng mi lin kt gliczit. Nhiu phn t xenlulz lin kt to thnh vi si. Cc vi si lin kt vi nhau to nn thnh t bo thc vt. 2. Chc nng: -L ngun nng lng d tr ca t bo v c th. Hot ng 2 -L thnh phn cu to nn t bo v cc b phn ca c (?) Chc nng ca Cabohirat l th. g ? VD: Kitin cu to nn b xng ngoi ca cn trng. HS: Tham gia cu to nn cc b phn ca t bo (?) V sao khi i l ngi ta thng cho ung nc ng thay v cho n cc thc n khc? II. Lipit: HS tho lun nhm v tr li. 1. c im chung: Hot ng 3 - C tnh k kh. - Khng c cu to theo nguyn tc a phn. (?) Lipit c c im g khc vi - Thnh phn ho gc a dng. cabohirat ? 2. Cu to v chc nng ca lipit:
8

IV.

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


Cu to Gm 1 phn t glixrl lin kt vi 3 axit bo(16 -18nguyn t C). - Axit bo no: c trong m V. - Axit bo khng no: c trong TV, 1 s loi c. Gm 1 phn t glixrl lin kt vi 2 axit bo v 1 nhm phtphat. Cha cc nguyn t kt vng. Vitamin l phn t hu c nh. Sc t Cartenoit Chc nng D tr nng lng cho t bo.

HS nghin cu sgk (?) GV yu cu HS hon thnh phiu hc tp theo ni dung sau GV gi HS nhn xt b sung

Phtpholipi t Strit Sc t Vitamin

To nn cc loi mng t bo. Cu to nn mng sinh cht v 1 s hoocmn. Tham gia vo mi hot ng sng ca c th

4. Cng c:
Cu 1: Bn i phn t hu c quan trng cu to nn t bo ca c th l: A. Cacbohirat, lipit, prtein, axit nuclic. x B. Cacbohirat, plisaccarit, axit amin, prtein. C. Lipit, axit amin, prtein, axit amin. D. Lipit, axit amin, prtein, axit nuclic. Cu 2: Trong cc cht hu c sau: ng n, ng i, ng a, tinh bt, cacbohirat. Hp cht hu c no l chung cho cc hp cht hu c cn li ? A. ng i. C. ng a. B. Tinh bt. D. Cacbohirat. x Cu 3: Loi lipit no c vai tr chnh d tr nng lng ? A. Du, m. C. Phtpholipit, du, m. x B. Strit, phtpholipit. D. Strit, du, m. Cu 4: Vo ma lnh hanh, kh, ngi ta thng bi kem (sp) chng nt da v: A. Sp gip da thot hi nc nhanh. B. Sp chng thot hi nc qua da. x C. Sp gip d tr nng lng. D. Sp b sung nhiu vitamin cho da. 5. Hng dn v nh: - Hc bi da vo ni dung cu hi sgk. - c trc ni dung bi mi. VI. Rt kinh nghim:

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)

Tit 5: PRTEIN Mc tiu: 1. Kin thc: HS phn bit c cc mc cu trc ca prtein v chc nng ca cc loi prtein. 2. K nng: Rn luyn cho HS k nng quan st tranh, hnh pht hin kin thc. 3. Gio dc: cho HS ngha cc qu trnh bin i cu trc ca prtein trong t bo. II. Chun b: M hnh cu trc cc bc ca prtein. III. Phng php dy hc: Vn p + Hot ng nhm IV. Trng tm bi ging: Cu trc v chc nng ca prtein. V. T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Cu trc v chc nng ca cc loi Cacbohirat ? (?) Trnh by cu trc v ch nng ca cc lai Lipit ? 3. Bi mi: Hot ng thy tr Ni dung Prtein l i phn t hu c c vai Bi 5: PRTIEN tr c bit quan trng i vi s sng, prtein chim khong 50% khi lng kh trong cc loi t bo. Hot ng 1 I.Cu trc ca prtein: 1. c im chung: (?) Ti sao cc loi tht b, g, ln - Prtein l i phn t hu c c cu trc a dng li khc nhau ? nht theo nguyn tc a phn. GV treo s v HS quan st nhn - n phn ca prtein l axit amin(c khong 20 loi xt. axit amin). (?) Prtein c c im g ? - Prtein a dng v c th do s lng thnh phn HS quan st s -> Tho lun v v trt t sp xp cc axit amin. Cu trc c im tr li theo ni dung phiu hc tp
10

I.

Ngy son: 20.09.2008 Ngy dy: 22.09.2008

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


i din nhm tr li, cc nhm khc nhn xt, b sung
Bc 1 Bc 2 Axit amin lin kt vi nhau nh lin kt peptit to nn chui plipeptit c dng mch thng. Chui plipeptit xon l xo hoc gp np nhiu lin kt hir gia cc nhm peptit gn nhau. Cu trc bc 2 tip tc co xon to nn cu trc khng gian 3 chiu. Cu trc bc 3 ph thuc vo tnh cht ca nhm R trong mch plipptit. Prtein c 2 hay nhiu chui plipeptit khc nhau phi hp vi nhau to phc hp ln hn.

GV nhn xt v a ra ni dung kin thc ng.


Bc 3

Bc 4

(?) Th no l hin tng bin tnh? Nguyn nhn gy nn hin tng ny ? HS: (?) Yu t no nh hng n cu trc ca prtein ? HS Quan st, tho lun -> tr li. (?) Ti sao mt s sinh vt sng sui nc nng 1000C m prtein khng b bin tnh ? HS: Prtein c cu trc c bit chu nhit cao. Hot ng 2 (?) Prtein c nhng chc nng g? Cho v d ? HS: (?) Ti sao chng ta li cn n prtein t cc ngun thc phm khc nhau ? HS: Cc axit amin khng th thay th Triptphan, mtinin, valin, thrnin, phenyl alanin, lxin, izlxin, lizin.

2. Cc yu t nh hng n cu trc ca
prtein: - Yu t mi trng: Nhit cao, pH lm ph hu cu trc khng gian 3 chiu ca prtin, lm cho prtein mt chc nng. - Hin tng bin tnh: l hin tng prtein b bin i cu trc khng gian.

II. Chc nng ca prtein: - Prtein cu trc: cu to nn t bo v c th. VD: Clagen tham gia cu to nn cc m lin kt da. - Prtein d tr: d tr cc axit amin. VD: Prtein trong sa, trong cc ht cy - Prtein bo v: bo v c th chng bnh tt. VD: khng th. - Prtein th th: Thu nhn thng tin v tr li thng tin. - Prtein xc tc cho cc phn ng sinh ho (Cc loi enzim).

4. Cng c:
Cu 1: n phn ca prtein l g ? A. ng n. C. Axit amin. x B. Nuclitit. D. Glucz. Cu 2: Cng thc tng qut ca axit amin gm nhng nhm no sau y ? A. Nhm axit phtphoric (H3PO4), Nhm amin(-NH2), gc R(gc cacbuahir). B. Gc R(gc cacbuahir), nhm axit phtphoric (H3PO4), nhm cacboxyl(- COOH). C. Nhm amin(-NH2), gc R(gc cacbuahir), nhm cacboxyl(- COOH). x
11

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn) D. Nhm amin(-NH2), nhm cacboxyl(- COOH), nhm axit phtphoric (H3PO4).
Cu 3: Tnh a dng ca prtein c quy bi yu t no ? A. S sp xp ca 20 loi axit amin khc nhau. B. S lng cc a.a khc nhau trong phn t prtein. C. S a dng ca gc R. D. S lng, thnh phn, trt t sp xp cc axit amin khc nhau v cc bc cu trc khng gian khc nhau trong phn t prtein. x 5. Hng dn v nh: - Hc bi theo ni dung cu hi sgk. - c trc bi mi sgk. VII. Rt kinh nghim: Tit 6 - Bi 6: AXIT NUCLIC Ngy son: Ngy dy:

I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c thnh phn ho hc, cu trc v chc nng ca ADN v ARN. 2. K nng: So snh c cu trc v chc nng ca ADN v ARN. 3. Gio dc: cho HS ngha v c s di truyn ca cc t bo v s di truyn ca c th
sinh vt. II. Chun b: M hnh cu trc khng gian ca ADN. III. Phng php dy hc: Vn p + Trc quan. IV. Trng tm bi ging: Cu trc v chc nng ca ADN v ARN V. T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Trnh by c im v cu trc bc ca prtein ? (?) Prtein c nhng chc nng g ? Cc yu t no nh hng n cu trc ca prtein ? 3. Bi mi: Hot ng ca thy v tr Ni dung Bi 6. Axit nuclic Hot ng 1 I. Axit xiribnuclic(ADN) v Axit Axit nuclic c 2 loi: ribnuclic(ARN) : Axit xiribnuclic(ADN) 1. Cu trc ho hc ca ADN v ARN: Axit ribnulic (ARN) ADN ARN GV gii thiu m hnh cu trc ho - ADN c cu to theo - Cu to theo nguyn tc nguyn tc a phn, gm a phn. n phn l cc hc ca ADN v ARN HS quan st v so snh cu trc ca ADN v ARN ? (?) c im no sau y chung cho c ADN v ARN ? A. Cu to theo nguyn tc a
nhiu n phn l nucltit. - Cu to ca mt nucltit: -> ng pentz(C5H10O4) -> Nhm phtphat(H3PO4) -> Mt trong 4 loi baz
12

ribnucltit - Cu to ca mt ribnucltit: -> ng ribz (C5H10O5) -> Nhm phtphat(H3PO4) -> Mt trong 4 loi baz nit(A, U, G, X)

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


phn, n phn l cc nucltit. B. u c cu to t cc chui plynucltit. C. u cha cc lin kt hir. D. u l nhng chui xon kp. (?) n phn ca ADN v ARN ging nhau thnh phn no ? A. Axit phtphoric B. ng, baz nit. C. Baz nit, Axit phtphoric. D. Baz nit. HS tho lun v tr li.
nit(A, T, G, X) - Cc nucltit lin kt vi nhau theo mt chiu xc nh( 3 - 5) to thnh chui plinucltit. - 2 chui plinucltit lin kt vi nhau bng cc lin kt hir: + A - T bng 2 lin kt hir. + G - X bng 3 lin kt hir. - Trn mi mch c cc lin kt ho tr gia ng v axit phphoric. - Cc nucltit lin kt vi nhau theo mt chiu xc nh( 3 - 5) to thnh chui plyribnucltit.

- Chui plyribnucltit c cc lin kt ho tr gia ng v axit phtphoric.

(?) Trong cc p n trn n phn ca ADN v ARN khc nhau im no ? HS: ng v baz nit. (?) V sao ch c 4 loi nucltit m to ra v s cc ADN khc nhau. HS: Do s lng, thnh phn v trt t sp xp ca cc nu. (?) Trong phn t ADN 2 mch plinucltit lin kt vi nhau theo nguyn tc: A. Bn bo ton. B. Khun mu. C. Bo ton. D. B sung. 2. Cu trc khng gian ca ADN v ARN: Hot ng 2: So snh cu trc ADN ARN ca AND v ARN - ADN c 2 chui Gm mt mch GV hng dn cho HS quan st plinucltit xon kp plyribnucltit. m hnh cu trc khng gian ca song song quanh trc, gm c 3 loi ADN. to nn xon kp u ribnucltit(mARN, tARN, v ging 1 ci cu rARN) (?) Qua m hnh trn hy m t cu thang xon. trc khng gian ca ADN? - Mi bc thang l HS: mt cp baz, tay thang l phn t 0 -2 -4 -7 m = 10 mm ng v axit 1A = 10 nm = 10 phtphoric. - Khong cch gia 2 cp baz l 3,4 A0. - Mi chu k xon (?) ADN c cu to t 2 mch gm 10 cp nucltit, n theo nguyn tc b sung. Nu - ng knh vng ch tnh ring cu to ny th chc
13

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


nng tng ng ca ADN l g ? HS: Lm khun mu tng hp ARN. (?) TTDT trong ADN c truyn qua cc th h t bo bng cch no ? HS: Nh c ch sao m v gii m. xon l 20A0 3. Chc nng ca ADN: - Mang, bo qun, v truyn t thng tin di truyn.

- Lm khun tng hp ARN. ADN ARN Prtein Tnh trng T sao Hot ng 3: Soa snh cu trc v II. Cu trc v chc nng ca cc loi ARN: chc nng cc loi ARN Loi ARN Cu trc Chc nng Hy tho lun cu trc v chc Dng mch thng Truyn thng nng ca tng loi ARN ?. ARN thng gm mt chui tin di truyn HS tho lun nhm v a ra kt tin(mARN) plyribnucltit. t ADN n qu tho lun ca nhm. ribxm. C cu trc vi 3 Vn chuyn (?) Phn t ARN no khng c thu, 1 thu mang a.a n lin kt hir ? b 3 i m, 1 ribxm A. tARN, rARN. ARN vn u i din l v tng hp B. rARN, mARN. chuyn(tARN) tr gn kt a.a -> prtein. C. mARN. gip lin kt vi D. rARN mARN v ribxm. Ch c mt mch, Cng prtein nhiu vng cc nu to nn ARN lin kt b sung ribxm. ribxm(rARN vi nhau to nn L ni tng ) cc vng xon hp prtein. cc b. 4. Cng c: Cu 1: n phn ca axit nuclic l: A. Nucltit. x C. Axit phtphoric. B. Phtphoieste D. ng C5H10O5. Cu 2: Trong phn t ADN c cc loi nucltit no ? A. A, T, G, U. C. A, G, U, X. B. A, T, G, X. x D. G, T, X, U. Cu 3: AND va a dng va c th l do: A. AND c cu to theo nguyn tc a phn. B. AND c bc cu trc khng gian khc nhau. C. S lng cc nucltit khc nhau. D. S lng, thnh phn, trt t sp xp cc nucltit khc nhau. x Cu 4: ADN c cu to theo nguyn tc a phn m n phn l cc nucltit. Nu ch tnh ring cu to ny th chc nng tng ng ca ADN l: A. Mang thng tin di truyn. x B. Bo qun thng tin di truyn. C. Truyn t thng tin di truyn.
14

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn) D. Mang, bo qun v truyn t thng tin di truyn. 5. Hng dn HS v nh: - Hc bi theo ni dung cu hi sgk. - c trc ni dung bi mi sgk.
VI. Rt kinh nghim:

I.

Chng II. CU TRC CA T BO Tit 7 Bi 7: T BO NHN S Ngy son: 15.10.200 Ngy dy: 24.10.200 Mc tiu: 1. Kin thc: HS sinh nm v nu c cc c im ca t bo nhn s. Trnh by c cu trc v chc nng ca cc b phn cu to nn t bo vi khun. 2. K nng: HS phn tch v so snh c dim c bn ca t bo nhn s. 3. Thi : HS bit c ngha ca s bin i cu to c th ph hp vi chc nng v iu kin mi trng. II. Chun b: Cc hnh v sch gio khoa. III. Phng php dy hc:Vn p + Trc quan. IV. Trng tm bi ging: c im cu to ca t bo nhn s. V. T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Trnh by cu trc v chc nng ca ADN ? (?) Trnh by cu trc v chc nng ca ARN ? 3. Bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung GV: Mi sinh vt u sinh ra t t bo. Th gii sng c cu to t 2 loi t Bi 7: T BO NHN S bo(T bo nhn s v t bo nhn thc) Hot ng : c im chung ca t I. c im chung ca t bo nhn s: bo nhn s - Cha c nhn hon chnh. (?) T bo gm nhng thnh phn no ? - T bo cht khng c h thng ni mng. HS: Kch thc nh(1/10 kch thc t bo nhn thc). (?) T bo nhn s c kch thc nh c - T bo nhn s c kch thc nh c li: nhng li ch g ? + T l S/V ln th tc trao i cht vi mi HS trng din ra nhanh.
15

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


(?) Cu to t bo nhn s gm nhng thnh phn no ? HS: Hot ng 2: Tm hiu cu to t bo nhn s (?) Thnh t bo c cu to nh th no v c vai tr g ? HS: (?) Ti sao cng l vi khun nhng phi dng loi thuc khng sinh khc nhau ? HS: so snh c im ca 2 loi vi khun ? (?) Mng sinh cht t bo nhn s c c im g ? HS: + T bo sinh trng nhanh, kh nng phn chia mnh, s lng t bo tng nhanh. II. Cu to t bo nhn s: 1. Thnh t bo, mng sinh cht, lng v roi: a. Thnh t bo: - Thnh phn ho hc cu to nn thnh t bo l peptiglican(Cu to t cc chui cacbohirat lin kt vi nhau bng cc on plipptit ngn). - Vai tr: quy nh hnh dng ca t bo. Vi khun c chia lm 2 loi: + VK Gram dng: c mu tm, thnh dy. + VK Gram m: c mu , thnh mng. -> S dng thuc khng sinh c hiu tiu dit cc loi vi khun gy bnh. b. Mng sinh cht: - Cu to t phtpholipit 2 lp v prtein. - C chc nng trao i cht v bo v t bo. c. Lng v roi: - Roi(Tin mao) cu to t prtein c tnh khng nguyn gip vi khun di chuyn. Lng: gip vi khun bm cht trn mt t bo ngi. 2. T bo cht: gm - Bo tng(dng keo bn lng) khng c h thng ni mng, cc bo quan khng c mng bc. - Ribxm(Cu to t prtein v rARN) khng c mng, kch thc nh, l ni tng hp prtein. 3. Vng nhn: - Khng c mng bao bc. - Ch cha 1 phn t ADN dng vng. Mt s vi khun c ADN dng vng nh khc l plasmit v khng quan trng.

(?) Lng v roi c chc nng g ? HS: (?) T bo cht c cu to v chc nng nh th no ? HS (?) Ti sao gi l vng nhn ? HS:

4. Cng c: Cu 1: Tt c cc loi t bo u c cu to 3 thnh phn l: A. Mng sinh cht, cht t bo, vng nhn hoc nhn. x B. Mng sinh cht, vng nhn hoc nhn, NST. C. Mng sinh cht, cht t bo, cc bo quan. D. Cht t bo, vng nhn hoc nhn, NST. Cu 2: T bo nhn s c c im ni bc g ? A. Kch thc nh, cha c nhn hon chnh, vng nhn cha ADN kt hp vi prtein v histn. B. Kch thc nh, khng c mng nhn, c ribxm nhng khng c cc bo quan khc. x C. Kch thc nh, cha c nhn hon chnh khng c ribxm. D. Kch thc nh, khng c mng nhn, khng c cc bo quan.
16

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


Cu 3: Mng sinh cht ca vi khun c cu to t 2 lp: A. Phtpholipit v ribxm. C. Ribxm v peptiglican. B. Peptiglican v prtein. D. Phtpholipit v prtein. X Cu 4: Vi khun c cu to n gin v kch thc c th nh s c u th: A. Hn ch c s tn cng ca t bo bch cu. B. D pht tn v phn b rng. C. Trao i cht mnh v c tc phn chia nhanh. x D. Thch hp vi i sng k sinh. 5. Hng dn v nh: - Hc bi theo ni dung cu hi sgk. - c trc ni dung bi mi sgk. VIII. Rt kinh nghim:

I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c c im chung ca t bo nhn thc, nu c c im cu


trc v chc nng ca t bo nhn thc. 2. K nng: HS so snh, phn tch c c im cu to to v chc nng gia t bo nhn thc v t bo nhn s. 3. Thi : HS bit c s phn ho v cu to v chuyn ho v chc nng ca t bo nhn thc. II. Phng tin dy hc: Cc hnh v sgk III. Phng php dy hc:Vn p + Trc quan IV. Trng tm bi ging: Cu trc v chc nng ca li ni cht, nhn v b my Gngi. V. T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Trnh by c im chung ca t bo nhn s ? Cu to v chc nng ca thnh t bo ? (?) Trnh by cu trc v chc nng mng sinh cht, t bo cht v vng nhn ? 3. Bi mi:
Hot ng ca GV v HS Hot ng 2: c im ca t bo nhn thc: GV: T bo nhn thc l loi t bo c nhn chnh thcv vt cht di truyn c bao bc bi mng nhn (?) Hy quan st hnh v sgk v so snh c im t bo nhn thc v t bo nhn Ni dung I. c im chung ca t bo nhn thc: - Kch thc ln, cu trc phc tp. - C nhn v mng nhn bao bc. - C h thng mng chia t bo cht thnh cc xoang ring bit. - Cc bo quan u c mng bao bc.
17

Tit 8 Bi 8: T BO NHN THC Ngy son: 24. 10. 200 Ngy dy: 30. 10. 200

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


s. Hot ng 2: Cu trc v chc nng ca nhn v ribxm: HS nghin cu sgk. (?) Nhn t bo c cutc nh th no ? HS: (?) Da vo cu trc nhn c chc nng g ? GV nu th nghim sgk-> Con ch con c to ra c c im ca loi no ? GV: Qua th nghim ny c th chng minh c iu g ? HS: Con ch c c im ca loi B -> chng minh c chc nng ca nhn t bo. II. Nhn t bo v ribxm: 1. Nhn t bo: a. Cu trc: - Ch yu c hnh cu, ng knh 5micrmet. - Pha ngoi l mng bao bc(mng kp ging mng sinh cht) dy 6 - 9 micrmet. Trn mng c cc l nhn. - Bn trong l dch nhn cha cht nhim sc(ADN lin kt vi prtein) v nhn con. b. Chc nng: - L ni cha ng thng tin di truyn. - iu khin mi hot ng ca t bo, thng qua s iu khin sinh tng hp prtein. 2. Ribxm: a. Cu trc: - Ribxm khng c mng bao bc. GV: Hy quan sat v cu trc ca ribxm - Gm 1 s loi rARN v prtein. S lng nhiu. -> gm c nhng thnh phn no ? b. Chc nng: Chuyn tng hp prtein ca t bo. Hot ng 3 III. Li ni cht: (?) Hy quan st v so snh cu trc v Li ni cht ht Li ni cht trn chc nng ca li ni cht ht v li L h thng xoang dp L h thng xoang ni cht trn ? ni vi mng nhn 1 hnh ng, ni tip u v li ni cht ht li ni cht ht. B Cu u kia. Trn mt mt c nhiu enzim trc ngoi ca xoang c khng c ht ribxm HS tho lun nhm v a ra kin chung nh nhiu ht bm b mt. ca nhm. ribxm. - Tng hp prtein tit - Tng hp lipit, ra khi t bo cng chuyn ho ng, nh cc prtein cu to phn hu cht c i nn mng TB, prtein vi c th. Chc d tr, prtein khng nng th. - iu ho trao i - Hnh thnh cc ti cht, co dui c. mang vn chuyn Hot ng 4 prtein mi c tng hp. (?) Hy quan st hnh v v cho bit B IV. B my Gngi: my Gngi c cu to nh th no ? 1. Cu trc: L mt chng ti mng dp xp cnh nhau HS nhng tch bit nhau. 2. Chc nng: (?) Da vo cu trc hy cho bit Gngi - L h thng phn phi cc sn phm ca t bo. c chc nng g ? - Tng hp hoocmn, to cc ti mang mi. HS: - Thu nhn mt s cht mi c tng hp(prtein, lipit. Gluxit) Lp rp thnh sn phm hon chnh ri ng gi v chuyn n cc ni cn thit ca t bo hay tit ra ngoi t bo. - TBTV: b my Gngi l ni tng hp cc phn t plisccrit cu trc nn thnh t bo.
18

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn) 4. Cng c:


Cu 1: Sinh vt no sau y c t bo nhn thc ? A. Thc vt, ng vt, nm. x C. Thc vt, vi khun. B. ng vt, nm, vi khun. D. Nm, vi khun. Cu 2: Mng nhn ca t bo nhn chun gm mng ngoi v mng trong, mi mng dy: A. 6 - 9nm. x B. 9 - 50nm. C. 50 - 80nm. D. 80 - 100nm Cu 3: L nhn trn mng nhn ca t bo nhn chun c cu to v che kn bi: A. Cc enzim. B. Prtein. x C. Nhim sc th. D. Cht t bo. Cu 4: Thnh phn ho hc ch yu ca ribxm l g ? A. rARN v prtein. x C. mARN v prtein. B. tARN v prtein. D. Prtein. 5. Hng dn HS v nh: - Hc bi theo ni dung cu hi sgk. - c trc ni dung bi mi sgk. VI. Rt kinh nghim:

Tit 9: KIM TRA 1 TIT Tit 10: T BO NHN THC(TT) Ngy son: Ngy dy:

I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS m t c cu trc v chc nng ca ti th, lp th, lizxm v khng
bo. 2. K nng: HS phn bit c cu trc ca cc bo quan ph hp vi chc nng ca chng. 3. Gio dc: cho HS ngha ca cc bo quan trong t bo nhn thc. II. Phng tin dy hc: Cc hnh v sgk. III. Phng php ging dy: Vn p + trc quan IV. Trng tm bi ging: Cu trc v chc nng ca cc bo quan. V. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) T bo nhn thc c c im g khc so vi t bo nhn s ? (?) Trnh by cu trc v chc nng ca nhn, v mng li ni cht ? 3. Ging bi mi: Hot ng thy tr Ni dung Bi 9. T BO NHN THC (tt) Hot ng 1 V. Ti th:
19

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


GV cho HS quan st tranh v (?) Hy m t cu trc ca ti th ? HS: (?) Din tch b mt ca 2 lp mng ti th c c im g khc nhau ? HS: Mng trong c din tch ln hn v c enzim lin quan n cc phn ng sinh ho ca t bo. GV: T bo gan ngi c khong 2500 ti th, T bo c ngc ca cc loi chim bay cao bay xa c khong 2800 ti th. (?) Ti sao cc c quan ny li c s lng ti th nhiu ? Ti th c chc nng g ? 1. Cu trc: Ti th c 2 lp mng bao bc: - Mng ngoi trn khng gp khc. - Mng tronggp np to thnh cc mo n su vo cht nn, trn c cc enzim h hp. - Bn trong cht nn c cha AND v ribxm.

2. Chc nng: Cung cp nng lng ch yu ca t bo di dng ATP. Hot ng 2 VI. Lc lp (ch c thc vt): (?) Ti sao l cy li c mu xanh ? Lin 1. Cu trc: quan n chc nng g ? - Pha ngoi c 2 lp mng bao bc. HS: V c cha cht dip lc. - Pha trong: +Cht nn khng mu c cha AND v ribxm. (?) Lc lp c cu trc nh th no ? + H ti dt gi l tilacoit -> Mng tilacit c cha HS: quan sat hnh v v thng tin sgk -> cht dip lc v enzim quang hp. Cc tilacit xp tr li. chng ln nhau to thnh cu trc gi l Grana. Cc Grana ni vi nhau bng h thng mng. 2. Chc nng: (?) Lc lp c chc nng g ? - C kh nng chuyn ho nng lng nh sng mt Lm th bit lc lp c chc nng tri thnh nng lng ho hc quang hp? - L ni thc hin chc nng quang hp ca t bo HS: thc vt. Hot ng 2 VII. Mt s bo quan khc: 1. Khng bo: - Cu trc: Pha ngoi c mt lp mng bao bc. (?) Khng bo c cu trc nh th no ? Trong l dch bo cha cht ha c v ion khong HS: to nn p sut thm thu. (?) So snh khng bo TBTV v - Chc nng: tu tng loi t bo v tu loi. TBV ? + D tr cht dinh dng, cha cht ph thi. HS: quan st hnh v v so snh. + Gip t bo ht nc, cha sc t thu ht cn trng(TBTV). (?) Khng bo c chc nng g ? + V nguyn sinh c khong bo tiu ho v khng HS: bo co bp pht trin. 2. Lizxm: - Cu trc: C dng ti nh, cso 1 lp mng bao bc, (?) Lizxm c cu trc v chc nng g cha enzim thu phn. ? - Chc nng: Phn hu t bo gi, t bo b tn HS: TB bch cu c chc nng thc thng khng c kh nng phc hi, bo quan gi.
20

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


bo. Gp phn tiu ho ni bo.

4. Cng c: 5. Hng dn v nh: - Hc bi da vo cc cu hi sgk. - c trc ni dng bi mi sgk.

I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c cu trc v chc nng ca khung xng t bo, mng sinh cht
v thnh t bo. 2. K nng: HS phn bit c cc c im khc bit ca cc bo quan v cu to v chc nng. 3. Gio dc: cho HS ngha ca cc bo quan trong t bo. II. Phng tin dy hc: Cc hnh v sgk III. Phng php dy hc: Vn p + Trc quan IV. Trng tm bi ging: Cu to v chc nng ca khung xng t bo, mng sinh cht v thnh t bo. V. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Trnh by cu trc v chc nng ca lc lp v ti th ? (?) Trnh by cu trc v chc nng ca lizxm v cc bo quan khc ? 3. Ging bi mi: Hot ng thy tr Ni dung Bi 10: T BO NHN THC (tt) Hot ng 1 GV: Khung xng t bo l cu trc ch VIII. Khung xng t bo: c t bo nhn thc. 1. Cu trc: gm prtein, h thng vi ng, vi si v (?) Hy quan st hnh v v cho bit si trung gian. khung xng t bo c cu trc nh th - Vi ng l nhng ng hnh tr di. no ? - Vi si l si d mnh. HS: gm h thng vi ng, vi si 2. Chc nng: (?) Da vo cu trc th khung xng t - L gi c hc cho t bo. bo c chc nng g ? - To hnh dng ca t bo. Nu t bo khng c khung xng th s - Neo gi cc bo quan v gip t bo di chuyn.
21

Tit 11: T BO NHN THC(tt) Ngy son: Ngy dy:

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


nh th no ? Hot ng 2 (?) Quan st hnh v sgk v cho bit mng sinh cht cu to gm nhng thnh phn no ? HS: tho lun nhm Hs: Prtein c th dch chuyn trong phm vi 2 lp lipit. Prtein xuyn mng to knh dn mt s cht vo, ra khi t bo. IX. Mng sinh cht (Mng t bo) 1. Cu trc: - Mng sinh cht c cu trc khm ng, dy khong 9nm gm phtpholipit v prtein - Phtpholipit lun quay 2 ui k nc v nhau, 2 u a nc quay ra ngoi. Phn t phpholipit ca 2 lp mng lin kt vi nhau bng lin kt yu nn d dng di chuyn. - Prtein gm prtein xuyn mng v prtein bn thm. - Cc phn t colestern xen k trong lp phtpholipit. - Cc lipprtein v glicprtein lm nhim v nh gic quan, knh, du chun nhn bit c trng cho tng loi t bo. 2. Chc nng: - TC vi mi trng c tnh chn lc nn mng c tnh bn thm. - Thu nhn thng tin l ho hc t bn ngoi(nh cc th th) v a ra p ng kp thi. - Nh glicprtein t bo nhn bit t bo l. X. Cc cu trc bn ngoi mng sinh cht: 1. Thnh t bo: Quy nh hnh dng t bo v c chc nng bo v t bo. - TBTV: Xenlulz. - TB nm: Kitin. - TB vi khun: peptioglican. 2. Cht nn ngoi bo: - Cu trc: gm glicprtein, cht v c v cht hu c. - Chc nng: Ghp cc t bo lin kt vi nhau to nn cc m nht nh v gip t bo thu nhn thng tin.

(?) Da vo cu trc hy cho bit mng sinh cht c chc nng g ? HS: (?) Ti sao khi ghp m c th c th nhn bit t bo l v o thi? Hot ng 3 (?) Hy phn bit thnh t bo thc vt v t bo ng vt ? HS

(?) Cht nn nm v tr no ? Cht nn c cu trc v ch nng g ? HS

4. Cng c: (?) Mng sinh cht c cu to bi: a. Cc phn t prtein. c . Cc phn t prtein v lipit. b. Cc phn t prtein, lipit v gluxitd. Cc phn t lipit v axit nuclic. 5. Hng dn v nh: - Hc bi theo ni dung cu hi sgk. - c trc ni dung bi mi sgk.

22

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)

Tit 11: VN CHUYN CC CHT QUA MNG SINH CHT Ngy son: Ngy dy: I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS sinh nm c v trnh by c cc kiu vn chuyn cc cht qua mng t bo v hin tng nhp bo v xut bo. 2. K nng: HS phn bit c kiu vn chuyn ch ng v vn chuyn th ng, hin tng nhp bo v xut bo. 3. Gio dc: cho HS ngha ca c ch vn chuyn cc cht qua mng t bo. II. phng tin dy hc: Cc hnh v sch gio khoa. III. Phng php dy hc: Vn p + Trc quan. IV. Trng tm bi ging: Vn chuyn ch ng v vn chuyn th ng. V. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Trnh by cu trc v chc nng ca mng sinh cht ? (?) Khung xng t bo v cc cu trc bn ngoi mng sinh cht c cu trc v chc nng g ? 3. Ging bi mi: Hot ng thy tr Ni dung Bi 11. VN CHUYN CC CHT QUA MNG SINH CHT Hot ng 1 I. Vn chuyn th ng: GV: TB thng xuyn trao i cht vi 1. Khi nim: Vn chuyn th ng l vn chuyn mi trng, cc cht vo ra TB phi cc cht qua mng sinh cht m khng cn tiu tn qua mng sinh cht nng lng. GV trnh by th nghim v s vn Nguyn l vn chuyn th ng l s khuch tn ca chuyn th ng ca cc cht qua mng cc cht t ni c nng cao dn ni c nng t bo da ch. thp. HS: quan st hin tng v nhn xt a. Thm thu: Nc t ni c nng (?) Th no l hin tng khuch tn? thp n ni c nng cao. HS: b. Thm tch: cc cht ho tan t ni c (?) Cc cht c vn chuyn qua nng cao n ni c nng thp. mng bng cch no ? 2. Cc liu vn chuyn qua mng: HS: nghin cu thng tin sgk, tho lun - Khuch tn trc tip qua lp phtpholipit kp gm v tr li. cc cht khng phn cc v cc cht cc kch thc nh nh CO2, O2 - Khuch tn qua knh prtein xuyn mng gm cc cht phn cc c lch thc ln(Gluxit). (?) Tc khuch tn ca cc cht ph - Khuch tn qua knh prtein c hiu theo c ch thuc vo yu t no ? thm thu(cc phn t nc).
23

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


HS: Cc t bo trong c th c nhit tng ng nhau nn khng chu tc ng ca nhit . GV: Trong thc t c mt s cht (ur) trong nc tiu cao gp 10 ln trong mu nhng vn khng vn chuyn t thn vo mu, mag c s vn chuyn ngc li. 3. Cc yu t nh hng n tc khuch tn qua mng: - Nhit mi trng: - S chnh lch nng cc cht trong v ngoi mng. * Mt s lai mi trng: - u trng: nng cht tan ngoi t bo cao hn trong t bo. ng trng: nng cht tan ngoi t bo v trong t bo bng nhau. Nhc trng; nng cht tan ngoi t bo thp hn trong t bo. II. Vn chuyn ch ng: 1. Khi nim: Vn chuyn ch ng l phng thc vn chuyn cc cht qua mng t bo t ni c nng thp n ni c nng cao(ngc dc nng ) v c s tiu tn nng lng. 2. C ch: - ATP + prtein c chng cho tng loi c cht. - Prtein bin i cht a ra ngoi t bo hay a vo bn trong t bo. III. Nhp bo v xut bo: 1. Nhp bo: l t bo a cc cht vo bn trong bng cch bin dng mng sinh cht. - Thc bo: TBV n cc hp cht c kch thc ln(cht rn) nh cc enzim phn hu. - m bo: a cc git dch vo t bo. 2. Xut bo: Cc cht thi trong ti kt hp vi mng sinh cht y ra ngoi t bo.

Hot ng 2 (?) Qu trnh vn chuyn ch ng cn iu kin g ? Th no l vn chuyn ch ng ? HS: l qu trnh cn tiu tn nng lng. (?) Ti sao trong t bo cn c s vn chuyn ch ng ? HS: m bo cho cc qu trnh sng din ra bnh thng. Hot ng 2 GV hng dn HS quan st hnh v 11.2 sgk HS nhn xt v tho lun. (?) Hy m t cch ly thc n v tiu ho ca ng vt nguyn sinh? HS; Tho lun v tr li. Hin tng xut bo l g ?

4. Cng c: 5. Hng dn v nh:


- Hc bi theo ni dung cu hi sgk. - c trc ni dung bi mi sgk.

Tit 12: THC HNH - TH NGHIM CO V PHN CO NGUYN SINH I. Mc tiu bi hc Sau khi hc xong bi ny, hc sinhphi: - Rn luyn c k nng s dng knh hin vi v k nng lm tiu bn hin vi.
24

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


- Bit cch iu khin s ng m ca c t bo kh khng thng qua iu khin mc thm thu ra v vo t bo. - Quan st v v c t bo ang cc giai on co nguyn sinh khc nhau. - T mnh thc hin c th nghim theo quy trnh cho trong SGK. - Rn luyn tnh cn thn, t m trong thao tc th nghim. II. Nhng iu cn lu . 1. Ni dung. - Hng dn HS cch lm tiu bn thc vt. Khi thao tc phi ht sc cn thn. - Hng dn HS s dng knh hin vi. V sinh, bo qun knh hin vi. - th nghim co v phn co nguyn sinh d quan st nn chn l thi li tm.. Khi chun b cc dung dch u trng(mui KNO3) th khng nn nng qu cao s lm co nguyn sinh qu nhanh, khng kp quan st. 2. Dng c, mu vt v ho cht th nghim. - Mu vt: hnh ty, thi lai ta. - Ho cht: Dung dch KNO3 1M(hoc mui n 8%), nc ct. - Dng c: Knh hin vi, lam knh, la men, giy thm, li giao lam, kim mi mc, ng nh git, a ptri, n cn, cc thu tinh chu nhit, dao. III . Tin trnh t chc bi hc: 1. Quan st hin tng co v phn co nguyn sinh t bo biu b l cy. - GV hng dn HS cch tin hnh nh hng dn SGK - Gii thch th nghim: + Da vo kin thc hc, HS gii thch th nghim. + GV chnh l:Hin tng co nguyn sinh l do dung dch KNO3 m c hn dch t bo nn nc chui ra ngoi t bo qua lp mng nguyn sinh cht. Hin tng phn co nguyn sinh l do nng dch bo m c ht nc t ngoi vo lm nguyn sinh cht trng phng tr li nh lc u. - Kt lun: Co nguyn sinh l mt hin tng quan trng. Da vo ta c th bit t bo cn sng hay cht. 2. Th nghim co nguyn sinh vi vic ng m kh khng. - GV hng dn HS cch tin hnh nh hng dn SGK - Tin hnh quan st. - V cc t bo quan st c di knh hin vi vo v. IV. Thu hoch: Mi hc sinh (hoc nhm) u phi bo co kt qu thc hnh, trong c tng trnh th nghim v v t bo cc giai on khc nhau ca qu trnh co nguyn sinh quan st c di knh hin vi cng nh cc t bo to nn kh khng cc trng thi ng v m kh khng. Tr li cc cu hi trong bi. V. Bi v nh: - Hc bi c, son bi : Chuyn ho vt cht v nng lng trong t bo.

25

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


CHNG III: CHUYN HO VT CHT V NNG LNG TRONG T BO Tit 13: KHI QUT V NNG LNG V CHUYN HO VT CHT Ngy son: Ngy dy: I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c th nng, ng nng v nu c cc v d minh ho, nm c s chuyn ho vt cht. 2. K nng: HS phn bit c th nng v ng nng. Trnh by c qu trnh chuyn ha vt cht trong t bo. 3. Gio dc: cho HS ngha ca qu trnh chuyn ho t gii thch c cc hin tng trong thc t i sng. II. phng tin dy hc: Cc hnh v sch gio khoa. III. Phng php dy hc: Vn p + Trc quan. IV. Trng tm bi ging: Cu trc v chc nng ca ATP v s chuyn ho vt cht. V. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Th no l vn chuyn th ng ? Phn bit vn chuyn th ng v vn chuyn ch ng? (?) Phn bit m bo v thc bo ?Vn chuyn ch ng l g ? 3. Ging bi mi: Hot ng thy tr Ni dung Hot ng 1 I. Nng lng v cc dng nng lng trong t (?) Hy k cc dng nng lng trong t bo: nhin ? Em hiu nng lng l g? 1. Khi nim nng lng: l i lng c trng cho HS tho lun v tr li kh nng sinh cng. * Trng thi ca nng lng: (?) ng nng l g ? Hy phn bit ng - ng nng: l dng nng lng sn nng v th nng ? sng sinh ra cng. HS: - Th nng: l nng lng d tr, c GV: NL c th chuyn ho t dng ny tim nng sinh cng. sang dng khc * Cc dng nng lng trong t bo(ho nng. nhit (?) Trong t bo(c th) nng lng tn nng, in nng) ti dng no ? - Nhit nng: gi n nh nhit cho c th v t bo. - Ho nng: NL tim n trong cc lin kt ho hc(ATP). 2. ATP - ng tin nng lng ca t bo: (?) ATP l g ? a. Cu to: ATP l hp cht cao nng gm: HS: nghin cu sgk - Baz nit Anin (?) Ti sao ATP c coi l ng tn - ng ribz. nng lng ? - 3 nhm phphat.
26

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


HS : tho lun nhm v tr li. -> lin kt gia 2 nhm phtphat cui cng d b ph v gii phng nng lng. b. S dng nng lng ATP trong t bo: (?) Nng lng ATP trong t bo c s - Tng hp nn cc cht ho hc cn thit cho t dng nh th no ? Cho v d minh ho ? bo. HS; - Vn chuyn cc cht qua mng. GV: khi lao ng nng, lao ng tr c - Sinh cng c hc(s co c, hot ng lao ng) i hi tiu tn nhiu nng lng ATP -> Cn c ch n ung ph hp. Hot ng 2 II. Chuyn ho vt cht: (?) Prtein trong thc n c chuyn - Chuyn h vt cht l tp hp cc phn ng sinh ho nh th no trong c th? Nng ho xy ra bn trong t bo. lng c sinh ra trong qu trnh - Bn cht chuyn ho vt cht gm: chuyn ho dng vo vic g? + ng ho: l tng hp cc cht hu c phc tp t HS: Tho lun nhm v tr li. cht n gin. (?) Th no l chuyn ha nng lng ? + D ho: Phn gii cc cht hu c phc tp thnh (?) Qu trnh chuyn ho vt cht c vai cht n gin v cung cp nng lng cho cc hot tr g trong t bo ? ng sng khc v cho qu trnh ng ho. HS: - Vai tr: gip cho t bo sinh trng, pht trin, GV: Nu qu nhiu thc n giu NL m cm ng v vn ng. c th khng s dng -> Bnh bo ph. Do cn n ung hp l, kt hp cc loi thc n khc nhau. 4. Cng c: 5. Hng dn v nh: - Hc bi da vo cu hi sgk. - c trc ni dung bi mi sgk.

Tit 14: ENZIM V VAI TR CA ENZIM TRONG QU TRNH CHUYN HO VT CHT Ngy son: Ngy dy: I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c cu trc v chc nng ca enzim. C ch v cc yu t nh hng n hot tnh ca enzim. 2. K nng: Gii thch c c ch iu ho chuyn ho vt cht ca t bo bng cc enzim. 3. Gio dc: cho hc sinh ngha ca s tc ng ca cc enzim n qu trnh chuyn ho vt cht.
27

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


II. phng tin dy hc: Cc hnh v sch gio khoa. III. Phng php dy hc: Vn p + Trc quan. IV. Trng tm bi ging: Enzim v s tc ng ca enzim n qu trnh chuyn ha vt cht. V. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Th no l NL? Nng lng c d tr trong t bo nh th no ? (?) ATP l g ? Cu trc v chc nng ca ATP ? 3. Ging bi mi: Hot ng thy tr Ni dung Hot ng 1 (?) Enzim l g? K tn mt s loi enzim m em bit ? HS: Amilaza, Tripsin (? )Enzim c cu trc nh th no ? HS: I. Enzim: l cht xc tc sinh hc c tng hp trong t bo sng. Enzim lm tng tc phn ng m khng b bin i sau phn ng. 1. Cu trc: - Thnh phn l prtein hoc prtein kt hp vi cht khc. - Enzim c vng trung tm hot ng: Enzim xc tc cho cc c cht bin + L mt ch lm hoc khe nh trn b mt enzim i to thnh cc sn phm nh th kt hp vi c cht. no ? + Cu hnh khng gian ca enzim tng ngvi cu hnh ca c cht. Hot ng 2 2. C ch tc ng ca enzim: HS: Tho lun nhm v tr li theo C cht Saccarz ni dung phiu hc tp. Enzim Sacraza i din nhm tr li Enzim + C cht -> Enzim c cht C ch tc Enzim tng tc vi c cht to ng thnh sn phm v enzim c gii GV: nhn xt v b sung phng. - Enzim lin kt vi c chtmang tnh c th. Kt lun - Enzim xc tc c hai chiu ca phn ng Hot ng 3 3. Cc yu t nh hng n hot tnh ca enzim: - Nhit : Mi enzim c mt nhit ti u, ti (?) Yu t no tc ng n hot tnh enzim c hot tnh ti a lm cho tc phn ng xy ca enzim ? ra nhanh nht. HS: - pH: Mi enzim c mt pH thch hp(a s pH (?) Nng c cht c nh hng = 6 - 8). nh th no n hot tnh ca enzim ? - Nng c cht: vi mt lng enzim xc nh nu HS tng dn lng c cht trong dung dch th lc u hot tnh ca enzim tng sau khng tng. - Cht c ch hoc hot ho enzim: c th lm tng hoc
28

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


Hot ng 4 (?) Enzim c vai tr nh th no trong qu trnh chuyn ha vt cht ? HS: Nghin cu thng tin sgk. c ch hot tnh ca enzim. II. Vai tr ca enzim trong qu trnh chuyn ho vt cht: - Enzim xc tc phn ng sinh ho trong t bo. - T bo t iu ho qu trnh chuyn ho vt cht thng qua iu khin hot tnh ca enzim bng cc cht hot ho hay c ch. - c ch ngc l kiu iu ho trong sn phm ca con ng chuyn ho quay li tc ng nh mt cht c ch lm bt hot enzim xc tc cho phn ng u con ng chuyn ho.

4. 5. -

Cng c: Hng dn v nh: Hc bi da vo cu hi sgk. c trc ni dung bi mi sgk.

Tit 15: THC HNH- MT S TH NGHIM V ENZIM I. Mc tiu Sau khi hc xong bi, HS c kh nng: - Chng minh c vi tr xc tc ca enzim trong vic lm tng tc ca phn ng. - Bit cch b tr th nghim, rn cc k nng thc hnh. - Rn luyn tnh cn thn, t m, kh nng kt hp nghe quan st - thc hnh phn tch tng hp bi thc hnh c kt qu tt. II. Thit b. 1. Mu vt: SGK 2. Dng c v ho cht: SGK III. Ni dung bi mi 1.n nh lp. 2.Kim tra bi c: cu 1,2,3,4 SGK Tr 59 3.Cc bc tin hnh th nghim. * Do iu kin cha c phng th nghim, nn ch tin hnh th nghim vi enzimcatalaza. * Th nghim s dng enzim trong qu da ti tch chit ADN ch hng dn cho HS lm nh - Chia nhm khong 10HS/nhm
29

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


- Yu cu: a) Vi Hc sinh +HS phi tin hnh thc hnh theo ng quy nh v trnh t cc bc, khong thi gian gia cc bc v tun th ni quy gi hc. + HS tin hnh cc bc th nghim nh trong SGK a) Vi Gio vin + Theo di cc nhm thc hnh, kip thi un nn phn sai st ca HS. + Gii p thc mc HS nu c. IV. Thu hoch: Tt c cc nhm u phi vit tng trnh th nghimv tr li mt s cu hi sau: - Cho nc ra chn bt vo dch nghin t bo nhm mc ch g? Gii thch. - Dng enzim trong qu da trong th nghim ny nhm mc ch g? Gii thch. V.Bi tp v nh - Vit tng trnh, np vo tit ti. - Son bi 16

Tit 16: H HP NI BO Ngy son: Ngy dy: I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c khi nim v c ch ca qu trnh h ho ni bo. 2. K nng: HS phn bit c cc giai on chnh ca qu trnh h hp ni bo. 3. Gio dc: cho hc sinh bit c vai tr ca h hp ni bo i vi cc qu trnh chuyn ho vt cht trong t bo. II. phng tin dy hc: Cc hnh v sch gio khoa. III. Phng php dy hc: Vn p + Trc quan. IV. Trng tm bi ging: Khi nim v cc giai on chnh ca qu trnh h hp. V. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Enzim l g ? Trnh by c ch tc ng ca enzim ?
30

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


(?) Nhng yu t no nh hng n hot tnh ca enzim ? Enzim c vai tr g trong qu trnh chuyn ho vt cht ? 3. Ging bi mi: Hot ng thy tr Ni dung Bi 16. H HP NI BO Hot ng 1 I. Khi nim h hp ni bo: (?) H hp l g ? 1. Khi nim: h hp ni bo l mt qu trnh chuyn HS: ho nng lng quan trng ca t bo sng. (?) Th no l q trnh h hp ni bo - Cc phn t hu c b phn gii -> CO2 v H2O + ATP. ? - Phng trnh tng qut ca qu trnh phn gii hon HS: L qu trnh din ra ch yu ti ton 1 phn t glucz: th. C6H12O6 + 6O2 -> 6CO2 + 6 H2O + ATP. to GV: hng dn hc sinh quan st s 2. Bn cht ca h hp ni bo: . Qu trnh h hp tra qua 3 giai - H hp ni bo l mt chui cc phn ng oxi ho kh. on to thnh sn phm cui cng - Phn t gluc c phn gii dn dn v nng lng l nng lng ATP. c gii phng tng phn. (?) Thc cht ca qu trnh h hp - Tc qu trnh h hp ni bo ph thuc vo nhu cu ni bo l g ? nng lng ca t bo v c diu khin thng qua HS: To ra ATP. enzim h hp. II. Cc giai on chnh ca qu trnh h hp t bo: Chu trnh Chui truyn Hot ng 2 ng phn Crep electron H hp t bo xy ra gm 3 giai on TB cht Cht nn ti Mng ti th chnh: ng phn, chu trnh Crep, Din ra th chui truyn electron h hp. Nguyn Glucz Phn t axit NADP v GV hng dn HS tho lun ho liu piruvic FADH2 thnh phiu hc tp Glucz b 2 axit piruvic Electron HS: Tho lun v a ra kin chung bin i cc qua G trung chuyn t GV nhn xt, b sung Kt qu t 1 phn t glucz b OXH to thnh 38ATP.
Din bin lin kt b ph tm -> 2 p.t v. Axtyl CoA + 2CO2 + 2NADH NL gii phng to ra 2ATP, kh + 6NAD v 2FAD+ NADH v ti O2 thng qua 1 chui cc phn ng OXH kh k tip nhau. NL c gii phng t qu trnh OXH p.t NADH v FADH2 tng hp nn ATP. CO2, 4ATP, H2O v nhiu 6NADH v ATP 2FADH2.

Sn phm

2p.t a.piruvic, 2ATP, 2NADH2.

4. Cng c: 5. Hng dn v nh:


31

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn) - Hc bi theo ni dung cu hi sgk. - c trc bi mi sgk.

TIT 17: N TP HC K I I. Mc tiu: 1. Kin thc: H thng ho kin thc c bn ca tng chng, mi lin h gia cc kin thc trong cc chng, bi. Nm c khi nim c bn v t bo. Xy dng c bn khi nim, h thng cu hi n tp tng chng. 2. K nng: Rn luyn k nng quan st, so snh, lin h, vn dng, t duy lgic. K nng hot ng nhm v c nhn. II. Phng php: Vn p, cng c. II. Ni dung n tp: 1. n nh lp: 2. Ni dung bi mi: A.. HNG DN HC SINH H THNG HA KIN THC I. THNH PHN HO HC CA T BO: 1. Cc nguyn tp ho hc: Vai tr ca nguyn t a lng v nguyn t vi lng. 2. Nc v vai tr ca nc - Cu trc v c tnh l ho ca nc (c bit tnh phn cc ca nc). - Vai tr ca nc. 3. Cacbohirat: Cu trc ho hc. Cc loi cacbohirat: ng n, ng i, ng a v chc nng ca chng. 4. Lipit: M, phtpholipit, strit, sc t, vitamin Nm cu trc v chc nng. 5. Prtin: - Cu trc(bc 1, bc 2, bc 3, bc 4) Vn dng. - Chc nng: .. 6. Axit nuclic: - ADN (cu trc, chc nng) - ARN (cu trc, chc nng) II. CU TRC T BO: 1. T bo nhn s: - c im chung: - Cu to: + Thnh t bo, mng sinh cht, lng v roi. + T bo cht. + Vng nhn
32

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


Nu c chc nng ca cc thnh phn cu to v vn dng tiu dit vi khun, bo v

sc kho. 3. T bo nhn thc: - S khc nhau gia t bo thc vt v t bo ng vt - Nm c cu trc v chc nng ca cc bo quan trong t bo. 3. Vn chuyn cc cht qua mng sinh cht. - Vn chuyn th ng(Hin tng, c ch) - Vn chuyn ch ng(Hin tng, c ch) - Nhp bo v xut bo(Hin tng , c ch) * Phn bit 2 hnh thc vn chuyn th ng v ch ng. III. CHUYN HO VT CHT V NNG LNG TRONG T BO. 1. Nng lng v cc dng nng lng trong t bo. - Nng lng: - Cc dng nng lng: - ATP- ng tin nng lng ca t bo: + Cu trc ATP(c bit mi lin kt co nng : ) + vai tr ca ATP: - Chuyn ho vt cht: Khi nim, bn cht v vai tr. 2. Enzim v vai tr ca enzim trong chuyn ho vt cht: - Enzim: + Cu trc. + C ch tc ng. + Cc yu t nh hng n hot tnh ca enzim. - Vai tr ca enzim trong chuyn ho vt cht: + Xc tc lm tng tc phn ng. + c ch, hot ho. + c ch ngc 3. H hp t bo: - Khi nim h hp. - Cc giai on chnh ca h hp t bo + ng phn. + Chu trnh Crep. Chui truyn electron h hp. * Nm c ngha ca h hp v mt nng lng. B. Bi v nh : - Hc thuc bi, n tp phn cu hi trc nghim .

TIT 18: KIM TRA HC K I 1). ATP c cu to bi nhng thnh phn no ? a). Timin, ng ribz v 3 nhm phophat. b). Guanin, ng ribz v 3 nhm phophat. c). Anin, ng ribz v 3 nhm phophat.
33

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


d). Xitzin, ng ribz v 3 nhm phophat. 2). Trong phn t ADN 2 mch plinucltit lin kt vi nhau theo nguyn tc : a). Bn bo ton. b). Bo ton. c). B sung. d). Khun mu. 3). Thnh t bo c chc nng g ? a). Trao i cht vi mi trng. b). Thu gom cc cht cn b thi ra ngoi. c). Quy nh hnh dng t bo v bo v t bo. d). Vn chuyn prtein. 4). Chc nng ca ADN l g ? a). Mang thng tin di truyn. b). Mang, bo qun v truyn t thng tin di truyn qua cc th h. c). Phin m cho ra cc ARN. d). Truyn thng tin di truyn qua cc th h. 5). Ti th c chc nng g ? a). Tham gia qu trnh trao i cht trong t bo. b). Cung cp nng lng ch yu cho t bo di dng ATP. c). Vn chuyn cc cht mi c tng hp ra ngoi t bo. d). Cung cp cc cht cn thit cho t bo. 6). ADN c cha cc nguyn t ho hc ch yu no ? a). C, H. b). C, H, O, N, P c). C, H, O, N. d). C, H, O. 7). Cc cht no l axit nuclic ? a). ADN v ARN. b). ARN v prtein. c). ADN v HCl. d). ARN v cc baz nit. 8). T bo no trong cc t bo sau y ca c th ngi c nhiu ti th nht ? a). T bo biu b. b). T bo hng cu. c). T bo c tim. d). T bo xng. 9). Mi nucltit ca ADN gm coa cc thnh phn no ? a). ng ribz, axit photphorit v baz nit. d). ng xiribz, axit photphorit v baz nit. b). ng xiribz, axit photphorit. c). ng xiribz v baz nit. 10). ADN trong t bo nhn thc c dng : a). Chui xon n. b). Chui xon kp. c). Vng. d). Mch thng. 11). Nu cc thnh phn c bn ca t bo ? a). Mng sinh cht, t bo cht, nhn hoc vng nhn. b). Mng sinh cht, t bo cht. c). Mng sinh cht v nhn. d). T bo cht v vng nhn. 12). Yu t no quy nh tnh a dng ca prtein ? a). Cc lin kt peptit. b). Nhm R- ca cc axit amin. c). Nhm amin ca cc axit amin. d). S lng. thnh phn v trnh t sp xp ca cc axit amin trong phn t prtein. 13). T bo nhn s c cu to gm nhng thnh phn no ? a). Mng sinh cht, t bo cht v vng nhn. b). Mng sinh cht, t bo cht v ADN dng vng.

34

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


c). Mng sinh cht, t bo cht v ADN dng vng. d). Mng sinh cht, t bo cht v nhn. 14). S vn chuyn cc cht qua mng t bo c s tiu tn nng lng gi l g ? a). Vn chuyn th ng. b). Vn chuyn ch ng. c). Nhp bo. d). Xut bo. 15). Trong c th, t bo no sau dy c li ni cht ht pht trin ? a). T bo hng cu. b). T bo biu b. c). T bo bch cu. d). T bo c. 16). Mng sinh cht c cu trc nh th no ? a). Gm phtpho lipit v prtein. b). Gm cc phn t prtein xuyn mng. c). Gm cc phn t lipit. d). Gm cc cht hu c. 17). Bo quan no ch c t bo thc vt ? a). Lc lp. b). Ribxm. c). Ti th. d). Gngi. 18). Dng nng lng no sn sng sinh ra cng ? a). in nng. b). Ho nng. c). ng nng. d). Th nng. 19). Cc nguyn t ch yu c vai tr g trong t bo ? a). Cu to nn cc cht hu ca t bo. b). Tham gia s trao i cht trong t bo. c). Mang v vn chuyn thng tin. d). Cu to nn phn t prtein. 20). Cht no sau y c v nh ng tin nng lng cho t bo ? a). ADN. b). ATP c). NADH d). ADP 21). Ribxm c chc nng g ? a). L ni tng hp prtein. b). Trung tm iu khin s phn bo. c). Vai tr quan trng trong trao i cht ca t bo. d). L ni tng hp gluxit. 22). Trao i cht l g ? a). L s tng hp cht mi, phn gii cht c xy ra trong t bo. b). C th ly cc cht cn thit, thi ra ngoi nhng cht cn b. c). C th ly cc cht v nng lng t mi trng cung cp cho cc hot ng sng. d). L s tng hp cc cht hu c. 23). T bo c phn chia thnh cc nhm no ? a). Nhm t bo nhn s v nhm t bo nhn thc. b). Nhm t bo nhn s v nhm t bo vi khun. c). Nhm t bo vi khun v nhm t bo nhn thc. d). Nhm t bo nm v nhm t bo nhn thc. 24). S bin i nng lng t dng ny sang dng khc cho cc hot ng sng gi l g ? a). Chuyn ho nng lng. b). Dng nng lng sinh hc. c). ng nng. d). Th nng. 25). Cc nucltit ca ADN khc nhau bi thnh phn no ? a). ng xirib. b). Baz nit. c). Nhm photphat. d). ng rib. 26). Trong phn t ARN c cc loi nucltit no ?
35

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


a). A, T, G, X. b). A, T, U, X. c). A, U, G, X. d). A, T, G, U 27). Lc lp c chc nng g ? a). C chc nng bo v. b). C chc nng quang hp. c). Lc lp kt hp vi cc cht v c to thnh ccbonhirat. d). Tham gia vn chuyn cc cht. 28). Hai plinucltit trong phn t ADN lin kt vi nhau nh lin kt g ? a). Peptit. b). Hir v photpho ieste. c). Photpho ieste. d). Hir. 29). Yu t no quy nh tnh c th ca ADN ? a). Trnh t sp xp cc nucltit. b). S lng, thnh phn v trnh t sp xp ca cc nucltit. c). bn ca cc lin kt trn phn t ADN d). En lng ca cc nucltit. 30). Prtein c chc nng g ? a). Cu to nn cu trc sng, lm cht xc tc sinh hc, vn chuyn v bo v c th. b). Cu to nn cu trc sng v bo v c th. c). Lm cht xc tc sinh hc. d). Vn chuyn cc cht v bo v c th.

36

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


Khi to t chng trnh Trc nghim trn my vi tnh. p n s : 1 01). - - } 21). { - - 02). - - } 22). - | - 03). - - } 23). { - - 04). - | - 24). { - - 05). - | - 25). - | - 06). - | - 26). - - } 07). { - - 27). - | - 08). - - } 28). - - - ~ 09). - | - 29). - | - 10). - | - 30). { - - 11). { - - 12). - - - ~ 13). { - - 14). - | - 15). - - } 16). { - - 17). { - - 18). - - } 19). { - - 20). - | - -

TIT 19: QUANG HP Ngy son: Ngy dy: I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c qu trnh quang hp v cc pha ca qu trnh quang hp. 2. K nng: HS phn tch c mi lin quan gia cc pha sng v ti ca qu trnh quang hp. 3. Gio dc: cho hc sinh ngha ca qu trnh quang hp gii thc vt. II. phng tin dy hc: Cc hnh v sch gio khoa. III. Phng php dy hc: Vn p + Trc quan. IV. Trng tm bi ging: Bn cht ca qu trnh quang hp. V. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Th no l qu trnh h hp ni bo ? Trnh by cc giai on chnh ca qu trnh h hp ni bo ?
37

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


(?) H hp ni bo c vai tr g i vi t bo ? 3. Ging bi mi: Hot ng thy tr Ni dung Hot ng 1 I. Khi nim quang hp: (?) Quang hp l g ? 1. Khi nim: Quang hp l qu trnh s dng nng HS; l nhng TV ly nh sng mt tri lng nh sng tng hp cht hu c t cc nguyn to thnh cht hu c liu v c. (?) Hy xc nh phng trnh tng PT tng qut ca qu trnh quang hp: qut ca qu trnh quang hp ? CO2 + H2O + ASMT (CH2O) + O2 2. Cc sc t quang hp: c 3 nhm chnh - Clorphin(cht dip lc) c vai tr hp thu quang (?) nh sng c lin quan nh th no nng. n cc pha ca qu trnh quang hp ? - Carrtenit v phicbilin(sc t) ph bo v dip lc HS : Ch cn nh sng pha sng khi b phn hu khi cng nh sng qu cao. Hot ng 2 II. Cc pha ca qu trnh quang hp: GV: 2 pha ca qu trnh quang hp 1. Pha sng: khng th tch ri ? - Din ra ti mng tilacit. (?) Pha sng s dng ngun nguyn Bin i quang l: Dip lc hp th nng lng nh liu no v to ra sn phm g ? sng tr thnh dng kch ng in t. HS: nghin cu tho lun v tr li. - Bin i quang ho: Dip lc tr thnh dng kch (?) Hy vit s ca qu trnh pha ng truyn nng lng cho cc cht nhn thc sng ? hin qu trnh quang phn li nc. H2O Quang phn li 2H+ + 1/2O2 + 2e-> hnh thnh cht c tnh kh mnh: NADP, NADPH (?) Pha ti din ra v tr no ? -> Tng hp ATP. Nguyn liu thc hin l g ? S : HS: Din ra cht nn ca dip lc. H2O + NADP + Pi Sc t QH NADPH + ATP + O2 2. Pha ti: Din ra trong cht nn ca dip lc. CO2 b kh thnh (?) Sn phm ca pha ti l g ? Mi cacbohirat -> gi l qu trnh c nh CO2 ( thng lin quan gia phan sng v pha ti qua chu trnh Canvin hay chu trnh C3). nh th no ? Chu trnh C3 gm nhiu phn ng ho hc xc tc bi cc enzim trong cht nn ca dip lc v s dn ATP, NADPH t pha sng, bin i CO2 kh quyn thnh cacbohirat. CO2 + P.t 5C(RiDP) -> hp cht 6C khng bn. + Sn phm c nh u tin l hp cht 3C -> ALPG tI to li RiDP gip t bo hp th nhiu CO 2, phn cn li ALDP c s dng to ra tinh bt v saccarz. 4. Cng c:

5. Hng dn v nh: - Hc bi theo ni dung cu hi sch gio khoa.


38

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn) - c trc ni dung bi mi sch gio khoa.

Chng IV: PHN BO


Tit 20: CHU K T BO V QU TRNH NGUYN PHN

Ngy son:16.01.2008 Ngy dy:19.02.008 I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c chu k t bo, c im ca qu trnh nguyn phn v ngha ca qu trnh nguyn phn. 2. K nng: HS phn bit c s bin i ca NST qua cc k ca qu trnh nguyn phn. 3. Gio dc: cho hc sinh v ngha ca qu trnh nguyn phn i vi sinh vt trong sinh sn v di truyn. II. Chun b: Cc hnh v nguyn phn sch gio khoa. III. Phng php dy hc: Vn p + Trc quan + Hot ng nhm. IV. Trng tm bi ging: c im ca cc pha v cc k ca qu trnh nguyn phn v ngha. V. T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Quang hp l g ? c im cc pha ca qu trnh quang hp ? (?) Quang hp c ngha nh th no i vi sinh vt ? 3. Bi mi:
39

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


Hot ng ca GV v HS Hot ng 1 GV: SV mun tn ti c phI c qu trnh trao i cht v thc vt phi c qu trnh quang hp. SV ln ln, phn chia phI c qu trnh nguyn phn. (?) Th no l chu k t bo ? Hot ng 2 HS nghin cu sgk. (?) Hy tho lun v tr li theo ni dung phiu hc tp sau HS tho lun nhm v i din nhm tr li. GV: Nhn xt v b sung Thi gian chu k t bo khc nhau loi t bo v loi. - TB phi sm: 20 pht/ln - TB rut: 6 gi/ln - TB gan: 6 thng/ln (?) Ti sao t bo khi tng trng ti mc nht nh li phn chia ? Ni dung I. Chu k t bo: 1. Khi nim: Chu k t bo l khong thi gian gia 2 ln phn bo. Chu k t bo gm 2 thi k: - K trung gian. - Phn bo. 2. c im chu k t bo:
Thi gian K trung gian Di(Chim gn ht thi gian ca chu k) Gm 3 pha: -G1: TB tng hp cc cht cn thit cho s sinh trng. -S: Nhn i AND, NST, cc NST dnh nhau tm ng to thnh NST kp. -G2: Tng hp cc cht cho t bo. Nguyn phn Ngn Gm 2 giai on: -Phn chia nhn gm 4 k. -Phn chia t bo cht.

c im

(S iu ho t bo c vai tr g ? HS Hot ng 3: Hy hon thnh phiu hc tp sau v da vo hnh v sgk HS tho lun nhm v a ra kin chung.

(?) Khi no TB thc hin qu trnh phn chia ? HS: Sau khi vt cht di truyn phn chia xong.

3. S iu ho chu k t bo: - TB phn chia khi nhn bit tn hiu bn trong v bn ngoi TB. - TB c iu khin m bo s sinh trng v pht trin bnh thng ca c th. II. Qu trnh nguyn phn: 1. Phn chia nhn: Cc k c im K trung gian NST dng si mnh. - NSt co xon, mng nhn dn dn K u bin mt. - Thoi phn bo dn xut hin. - Cc NST co xon cc i tp K gia trung mt phng xch o v c hnh dng c trng(hnh ch V). Cc NS t tch nhau tm ng K sau v di chuyn v 2 cc ca TB. NST dn xon, mng nhn xut K cui hin. 2. Phn chia t bo cht: - Phn chia TB cht u k cui.
40

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


(?) Gia TBTV v TBV phn chia t bo cht khc nhau nh th no ? HS Hot ng 4 (?) Qu trnh nguyn phn c ngha nh th no ? HS (?) Qu trnh nguyn phn c ng dng vo trong thc tin sn xut nh th no ? - TBC phn chia dn v tch TB m thnh 2 TB con. - TBV mng TB co tht li v tr gia TB -> 2TB con. TBTV hnh thnh vch ngn mt phng xch o chia t bo m thnh 2 TB con. III. ngha ca qu trnh nguyn phn: 1. ngha sinh hc: - Vi sinh vt nhn thc n bo; nguyn phn l c ch sinh sn. - Vi sinh vt nhn thc a bo: lm tng s lng TB gip c th sinh trng v pht trin - Gip c th ti sinh cc m hay TB b tn thng. 2. ngha thc tin: - ng dng gim, chit, ghp cnh - Nui cy m c hiu qu cao.

4. Cng c:
Cu 1: Trong nguyn phn, cc NST co xon v xut hin thoi v sc lm phng tin chuyn ch, xy ra : A. k u * B. k gia. C. k sau. D. K cui. Cu 2: B NST s b nh hng nh th no nu k gia ca nguyn phn cc thoi v sc b ph v ? A. NST khng t nhn i, khng phn li v 2 cc t bo. B. NST khng t nhn i, phn li v 2 cc t bo. C. NST t nhn i, khng phn kli v 2 cc t bo. B NST 2n tng ln 4n. * D. NST t nhn di, phn li v 2 cc t bo. Cu 3: C 1 t bo sinh dng nguyn phn 3 ln lin tip th s t bo con l bao nhiu ? A. 23 = 8. * B. 2.3 = 6. C. (2+3).10 = 20 D. (23 - 1) - 1 = 70 5. Hng dn v nh: - Hc bi theo ni dung cu hi sch gio khoa. - c trc ni dung bi mi sch gio khoa. VI. Rt kinh nghim:

Tit 21: GIM PHN


41

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


Ngy son: 20.01.2008 Ngy dy: 26.01.2008 I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c c im v din bin cc k ca qu trnh gim phn. 2. K nng: HS phn bit c c im v ngha ca qu trnh nguyn phn v gim phn. 3. Gio dc: cho hc sinh v ngha ca qu trnh gim phn i vi sinh vt trong sinh sn v di truyn. II. Chun b: Cc hnh v v qu trnh gim phn trong sch gio khoa. III. Phng php dy hc: Vn p + Trc quan + Hot ng nhm. IV. Trng tm bi ging: c im , din bin cc k ca gim phn v ngha ca qu trnh gim phn. V. T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Chu k t bo l g ? c im ca chu k t bo ? (?) Qu trnh nguyn phn xy ra gm c nhng k no ? Din bin ca cc k? 3. Bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung Bi 19. Gim phn Hot ng 1 I. Gim phn: Cc k Gim phn I Gim phn II Gim phn gm 2 ln phn bo lin tip - NST nhn i to Khng c s nhn xy ra c quan sinh sn nhng AND thnh NST kp dnh i ca NST. Cc ch c 1 ln nhn i. nhau tm ng. NST co xon li. T 1TB ban u qua gim phn -> 4 TB - Cc NST bt i con c s lng NST gim i mt na. vi nhau theo cc (?) Hy quan st hnh v sgk v tho lun cp tng ng -> hon thnh phiu hc tp sau: xon li. HS tho lun nhm - Thoi v sc c GV nhn xt, nh gi hnh thnh.
K u - NST tng ng trong mi cp dn tch nhau tm ng. - Trong qu trnh bt i v tch nhau cc NST tng ng trao i cc on crmatit cho nhau. - Mng nhn v nhn con bin mt. - Cc NST kp di chuyn v mt phng xch o ca TB thnh 2 hng. - Thoi v sc t cc

Cc NST tch nhau tm ng v ch cn dnh nhau nhng ch bt cho ca NS t vi nhau.

K gia

Hin tng trao i cc on crmatit


42

Cc NST kp tp trung thnh 1 hng mt phng xch o ca TB

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


gi l trao i cho. (?) k cui ca qu trnh gim phn II TBTV v TBV c im g khc nhau ?
K sau cc TB ch nh vo mt pha ca mi NST kp. Mi NST kp trong cp NST tng ng c thoi v sc ko v 2 cc ca TB. - mi cc NST dn dn xon. Mng nhn v nhn con xut hin. Thoi v sc bin mt v TBC phn chia. - To 2 TB con c b NSt n bi kp (nNST kp)

Cc NS t tch nhau tin v 2 cc ca TB. Mng nhn v nhn con xut hin, TBC phn chia. - V: + Con c: 4TB n bi -> 4 tinh trng. + Con ci: 4TB n bi -> 1TB trng v 3 th nh hng - TV: cc TB con nguyn phn 1 s ln hnh thnh ht phn v ti non.

K cui

Hot ng 2 (?) Gim phn c ngha nh th no i vi c th sinh vt ? HS

II. ngha ca gim phn: - Gim phn kt hp vi qu trnh th tinh to ra nhiu bin d t hp. - L ngun nguyn liu cho CLTN v sinh vt c kh nng thch nghi vi iu kin sng mi. Nguyn phn, gim phn v th tinh gp phn duy tr b NST c trng cho loi.

4. Cng c:
Cu 1: S lng NST TB con c sinh ra sau gim phn l bao nhiu ? A. Gp i TB m(4n). B. Gp ba TB m(6n). C. Ging ht TB m(2n). D. Gim i mt na(n). Cu 2: T bo con cha b nNST n k no ca gim phn ? A. K u II. C. K gia II. B. K cui II.* D. K sau II. 5. Hng dn v nh: - Hc bi theo ni dung cu hi sch gio khoa. - c trc ni dung bi mi sch gio khoa. VI. Rt kinh nghim:

43

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


Tit 22: THC HNH: QUAN ST CC K CA NGUYN PHN TRN TIU BN R HNH I. MC TIU Trn c s quan st cc k ca nguyn phn trn tiu bn r hnh, HS phi: - Nhn bit c cc k khc nhau ca nguyn phn di knh him vi. - V c cc hnh nh quan st c ng vi mi k ca nguyn phn ra v. - Rn luyn k nng quan st tiu bn trn knh him vi ly thng tin. II. CHUN B: Nh SGK III. NI DUNG V CCH TIN HNH Theo ng trnh t hng dn trong SGK. Lu :Cc k nng chnh trong tit thc hnh gm: a) K nng s dng knh hin vi:( Ch hng dn khi c HS khng bit s dng knh) - Bc 1: Cm vo ngun in , sau iu chnh cng nh sng. - Bc 2: a tiu bn ln mm knh. Quan st tiu bn c nh hay tiu bn tm thi. Kp tiu bn sao cho vt cn quan st nm chnh gia vt knh. - Bc 3: Quan st tiu bn Mt nhn vt knh t mt pha ca knh hin vi, tay phi t t vn c chnh th theo chiu kim ng h (chnh xung) cho ti khi gn st tiu bn (khng c chm tiu bn). Mt nhn th knh, tay phi t t vn c theo chiu ngc li (chnh ln) cho ti khi nhn r vt th dng li. quan st r hn, c th dng nm tinh chnh khi no thy vt r th dng li. Nu mun phng to vt cn quan st th vn c chnh th theo chiu ngc kim ng h (chnh ln) cch mu vt khong 4 cm, xoay a quay cc vt knh n phng i ln khi khp l c. Sau tin hnh chnh th v tinh chnh nh trn quan st mu. - Bc 4: V sinh knh Sau khi quan st song, phi b mu vt ra, lau knh bng vi mm, xoay c chnh th v v tr ban u. Knh hin vi nn c trong hp g hoc bao bng ti nilon vbo qun ni kh mt, trnh ni c hi axit hay kim. b) - K nng quan st, nhn bit, gi tn cc thng tin trn tiu bn. - K nng v hnh m ta trn c s nhng thng tin quan st c. Khi hng dn HS quan st, GV lu HS cch nhn dng cc k da vo: - Mc co xon ca NST. - Phn b ca NST (tn mt trong t bo hay dn thnh 1 hng hoc phn thnh 2 nhm). - Quan st xem c hay khng c hnh nh phn chia ca t bo cht? GV yu cu HS n s lng NST quan st c k gia, t xc nh b NST 2n ca loi l bao nhiu? IV.VIT THU HOCH GV hng dn HS v cc k theo ng trnh t xut hin trong chu k t bo. V. HNG DN V NH: - Hon thnh bi thu hoch. - Son trc bi: Dinh dng, chuyn ho vt cht v nng lng VSV

44

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


PHN III: SINH HC VI SINH VT CHNG I: CHUYN HO VT CHT V NNG LNG VI SINH VT
Tit 23: DINH DNG, CHUYN HO VT CHT V NNG LNG VI SINH VT

Ngy son:20.01.2008 Ngy dy:25.01.2008 I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c cc kiu dinh dng ca vi sinh vt v mi trng nui cy c bn ca vi sinh vt. 2. K nng: HS phn bit c cc kiu h hp v ln men vi sinh vt. 3. Gio dc: cho hc sinh ng dng kin thc hc vo trong i sng hng ngy. II. Chun b: Cc hnh v trong sch gio khoa. III. Phng php dy hc: Vn p + Trc quan + Hot ng nhm. IV. Trng tm bi ging: Cc kiu dinh dng, h hp v ln men VSV. V.T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: 3. Bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung Bi 22. Dinh dng, chuyn ho vt cht v nng Hot ng 1 lng vi sinh vt (?) Hy k tn mt s loi vi sinh vt m I. Khi nim vi sinh vt: em bit ? VSV l nhng sinh vt nh b, gm nhiu nhm HS: phn loi khc nhau, VSV hp th v chuyn ho vt (?) Vi sinh vt l g ? cht nhanh, sinh trng mnh. HS: l nhng sinh vt c kch thc rt II. Mi trng v cc kiu dinh dng: nh. 1. Cc loi mi trng c bn: - Mi trng t nhin: VSV c khp ni, trong (?) Mi trng sng ca VSV nh th mi trng c iu kin sinh thi a dng. no ? - Mi trng phng th nghim: HS + Mi trng dng cht t nhin. Mi trng t nhin v mi trng nui + Mi trng tng hp: gm cc cht bit thnh cy. phn ho hc v s lng. (?) Mi trng nui cy c c im g ? + Mi trng bn tng hp: gm cht t nhin v cht ha hc. Hot ng 2 2. Cc kiu dinh dng (sgk) Chuyn ho vt cht l mt qu trnh III. H hp v ln men: phc tp, sau khi hp th cc cht v 1. H hp: nng lng trong t bo din ra cc phn H hp hiu kh H hp k kh ng ho sinh bin i cc cht. Khi L qu trnh OXH Qu trnh phn (?) Hy tho lun v hon thnh phiu nim cc phn t hu gii cacbohirat hc tp sau? c. thu NL cho TB.
45

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


xi phn t. Phn t hu c - SV nhn thc NO3, SO4. t chui truyn in t mng trong ti th. - SV nhn s din ra ngay trn mng sinh cht. Sn CO2, H2O, NL NL phm to thnh Em hiu th no l ln men ? Cho v d ? 2. Ln men: iHS: Lm sa chua, lm dm - Ln men l qu trnh chuyn ho k kh din ra trong tn bo cht. - Cht cho in t v cht nhn in t l cc phn t hu c. - Sn phm to thnh sa chua, ru, dm 4. Cng c: Cu 1: Vi sinh vt l g ? A. L virut k sinh gy bnh cho sinh vt khc. B. L vi trng c kch thc hin vi sng hoi sinh hoc k sinh. C. L nhng c th sng c kch thc hin vi.* D. C a v b. Cu 2: Lm th no phn bit c cc kiu dinh dng ca VSV ? A. i sng t do, k sinh hoc hoi sinh. B. Ngun cacbon m chng s dng. C. Ngun nng lng. D. C b v c.* Cu 3: H hp vi sinh vt l g ? A. L chui phn ng xi ho kh din ra mng to thnh ATP.* B. L qu trnh trao i kh xi v CO2 gia c th v mi trng. C. L qu trnh phn gii cc cht cung co nng lng cho tng hp cht mi. D. L qu trnh phn gii cc cht khng cn xi. 5. Hng dn v nh: - Hc bi theo ni dung cu hi sch gio khoa. - c trc ni dung bi mi sch gio khoa. VI. Rt kinh nghim: HS tho lun v i din nhm tr li cc nhm nhn xt v b sung Cht nhn in cui cng

46

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


Tit 24: QU TRNH TNG HP V PHN GII CC CHT VI SINH VT Ngy son:11.02.2008 Ngy dy:15.02.2008 I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c s tng hp cc cht VSV v qu trnh phn gii cc cht. 2. K nng: HS phn bit qu trnh tng hp v phn gii cc cht vi sinh vt. 3. Gio dc: cho hc sinh ng dng c cc c im c li ca vi sinh vt vo trong i sng v bo v mi trng. II. Chun b: Cc hnh v trong sch gio khoa. III. Phng php dy hc: Vn p + Trc quan + Hot ng nhm. IV. Trng tm bi ging: Qu trnh tng hp v phn gii cc cht vi sinh vt. V. T cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Vi sinh vt l g ? nu cc kiu mi trng ca vi sinh vt ? (?) So snh qu trnh ln men v qu trnh h hp vi sinh vt ? 3. Bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung Hot ng 1 (?) V sao qu trnh tng hp cc cht VSV din ra vi tc rt nhanh ? HS: VSV c tc sinh trng rt nhanh . GV: Kh nng tng hp cc cht ca VSV , c bit l tng hp cc loi axit amin. ngi khng tng hp cc a.a gi l cc axit amin khng thay th. (?) Qu trnh tng hp nucltit gm nhng thnh phn no ? HS Hot ng 2: (?) Phn bit qu trnh phn gii ngoi v trong TB vi sinh vt ? HS: tho lun GV; nhn xt, b sung (?) Qu trnh phn gii prtein c ng dng nh th no vo trong sn xut ? I. Qu trnh tng hp: - VSV c kh nng t tng hp cc lai axit amin. - VSV s dng nng lng v enzim ni bo tng hp cc cht. - S tng hp prtein l do cc axit amin lin kt vi nhau bng cc lin kt peptit. (Axit amin)n -> Prtein - Tng hp plisaccarit: (Glucz)n + ADP-glucz -> (Glucz)n +1 + ADP - S tng hp lipit: t Glixryl + Axit bo. - Nucltit: + Baz nit + ng 5C + Axit phtphoric II. Qu trnh phn gii: 1. Phn gii prtein v ng dng: - Phn gii ngoi: Prtein Prteaza Axit amin VSV hp th axit amin v phn gii tip to ra NL. Khi mi trng thiu C v tha nit VSV kh amin, s dng axit hu c lm ngun cacbon. - Phn gii trong: Prtein mt hot tnh, h hng Prteaza Prtein Axit amin
47

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


HS: lm tng, nc mm (?) Plysaccarit c phn gii nh th no ? HS: (?) ng dng qu trnh ny vo trong sn xut nh th no ? HS: ln ru, gim - ngha: Thu c cc axit amin tng hp prtein bo v t bo khi b h hi. - ng dng: lm tng, lm nc mm 2. Phn gii plisaccarit v ng dng: - Ln men etilic: Nm Nm men Tinh bt ng ho Glucz Men ru

tanl + CO2 - Ln men lctic(Chuyn ho k kh) Glucz VK Lctic A. Lctic + CO2 + tanl + Axit axtic. (?) S dng VSV phn gii xenlulz c - Phn gii xenlulz: Prteaza li ch g ? Xenlulz Cht mn, lm giu cht HS: Ci to t dinh dng cho t, trnh nhim mi trng. - ng dng: + Phn gii tinh bt sn xut ko, xir, ru + Tn dng b thi thc vt lm nm n. + Lm thc n cho gia sc. Hot ng 3 III. Mi quan h gia tng hp v phn gii: (?) So snh qu trnh ng ho v qu - Tng hp(ng ho) v phn gii(D ho) l 2 trnh d ho ? qu trnh ngc nhau nhng thng nht trong hot -> Mi quan h gia tng hp v phn ng sng ca t bo. gii l g ? - ng ho tng hp cc cht cung cp nguyn liu HS: 2 qu trnh c mu thun nhau nhng cho d ho. thng nht trong c th sinh vt - D ho phn gii cc cht cung cp nng lng cho ng ho. 4. Cng c: Cu 1: Qu trnh tng hp prtein l VSV s dng nng lng v enzim ni bo to ra: A. Cc axit amin lin kt vi nhau bng cc lin kt peptit.* B. Cc axit amin lin kt vi nhau bng cc lin kt hir. C. Cc nucltit lin kt vi nhau bng cc lin kt ho tr. D. Cc phn t ng 5C lin kt vi axit phtphoric. Cu 2: Qu trnh tng hp lipit l ? A. Axit lctic + Prtein B. Glyxryl + Axit bo.* C. Glucz + Axit bo. D. Prtein + Glyxryl. Cu 3: Ti sao tru, b ng ho c rm r, c giu cht x ? A. V tru, b l ng vt nhai li. B. V trong rm r, c c nhiu vi sinh vt phn gii cht x. C. V d c ca tru, b c cha vi sinh vt phn gii cht xenlulz, hemixenluloz, pecton rm r, c. * D. V d c tru b c cha men tiu ho phn gii cht xenlulz, hemixenluloz, pecton rm r, c.
48

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn) 5. Hng dn v nh: - Hc bi theo ni dung cu hi sch gio khoa. - c trc ni dung bi mi sch gio khoa.
VI. Rt kinh nghim:

Tit 25: THC HNH- LN MEN TILIC V LCTIC Ngy son:12.02.2008 Ngy dy:18.02.2008 I. Mc tiu:Qua bi thc hnh, HS phi: Bit lm th nghim ln men ru, quan st hin tng ln men. Nm c cc bc lm sa chua v mui chua rau qu. Lin h thc t v bit lm sa chua, da chua. II. Chun b: 1. Gio vin: - Knh hin vi, lam knh. - Tranh hnh s th nghim ln men ru, hnh dng nm men ru. - ng nghim(c nh s 1,2,3) t vo gi, ng ong. - Gi nh bnh men v ry ly bt mn. - Pha dung dch ng knh 10%. - Nu c iu kin, lm trc khong 3 n 4 gi th nghim ln men tilic. III. Tin trnh t chc bi hc: 1. nh lp: 2. Kim tra bi c: Kim tra phn chun b ca HS. 3. ni dung bi mi. HOT NG CA GV HOT NG - HS I.Th nghim ln men tilic. a) Ni dung tin hnh: + Trnh by cch th nghim ln men ru. -HS: Quan st , nu c g thc mc hi GV. + Chia nhm TN. - HS nghin cu SGK trang 95 trnh by th
49

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


- Lu thc mc ca HS v ging gii. - GV hi Qu trnh ln men ru cn iu kin g? b) Thu hoch - nh gi kt qu ca cc nhm v nhc nh c lp nguyn th nghim theo di tip. - kim tra cc mu TH ca nhm, nu nhm no lm sai yu cu lm li , nhm lm ng yu cu lm bi thu hoch theo mu trong sch. nghim. - Cc nhm tin hnh th nghim.lm ging nh hng dn ca SGK + lm mu ca gio vin -Cc nhm bo co kt qu TH theo mu SGK. - Trnh by cch ln men ru trong dn gian. II. Th nghim ln men Lactc.( Hng dn l thuyt cho hc sinh; cn phn thc hnh cc em tin hnh nh sau mt tun np mu) a) Lm sa chua - Gii thch c s khoa hc ca qu trnh ln men lactic. - Cch tin hnh: Hng dn hc sinh lm ging theo SGK. b) Mui chua rau quthch c s khoa - Gii hc ca qu trnh mui chua rau qu. - Cch tin hnh: Hng dn hc sinh lm ging theo SGK. -Trnh by C s khoa hc ca qu trnh ln men lactic. -Yu cu HS trnh by cch lm sa chua nh , so snh vi cch trnh by trong sch. -Trnh by C s khoa hc ca qu trnh mui chua. -Yu cu HS trnh by cch lm sa chua nh , so snh vi cch trnh by trong sch.

4. Cng c: - Yu cu HS hon thnh bi thu hoch. 5. HDVN: chun b bi :SINH TRNG CA VI SINH VT

Chng II: SINH TRNG V SINH SN CA VI SINH VT Tit 26: SINH TRNG CA VI SINH VT Ngy son:16.02.2008 Ngy dy:20.02.2008 I. Mc tiu:
50

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


1. Kin thc: HS nm c cc pha c bn nui cy vi khun khng lin tc v ngha ca cc pha. 2. K nng: HS phn bit c thi gian v tc sinh trng tng pha. 3. Gio dc: cho hc sinh nguyn tc v ngha ca phng php nui cy lin tc, ng dng c vo thc t i sng. II. Chun b: Cc hnh v trong sch gio khoa. III. Phng php ging dy: Vn p + Trc quan IV. Trng tm bi ging: Ni dung v ngha cc pha ca sinh trng. V. T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp: 2. Bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung Hot ng 1 (?) Hy nhc li sinh trng ca sinh vt l g ? HS: l s tng kch thc v khi lng ca c th I. Khi nim sinh trng: 1. Sinh trng vi sinh vt: l s tng sinh cc thnh phn ca t bo -> s phn chia. S sinh trng ca qun th VSV l s tng s lng t bo trong qun th. 2. Thi gian th h: (?) Thi gian th h l g ? Cho v d ? - L thi gian t khi xut hin mt t bo n khi GV; Thi gian th h i vi 1 qun phn chia(K hiu: g). th VSVl thi gian cn N0 bin VD: E.Coli 20 pht t bo phn chia 1 ln. thnh 2N0. (N0 l s t bo ban u - Mi loi vi khun c thi gian ring, trong cng mt ca qun th) loi vi iu kin nui cy khc nhau cng th hin g khc nhau. VD: Vi khun lao 1000 pht. Trng giy 24 gi. Nt = N0 .2n Hot ng 2 II. S sinh trng ca qun th vi khun: 1. Nui cy khng lin tc: L mi trng nui cy (?) Th no l mi trng nui cy khng c b sung cht dinh dng mi v khng khng lin tc ? c ly i cc sn phm trao i cht. HS: nghin cu sch gio khoa Cc pha sinh trng ca vi khun trong mi trng nui cy khng lin tc: (?) S sinh trng ca vi khun trong a. Pha tim pht(Pha Lag) mi trng nui cy khng lin tc th - VK thch nghi vi mi trng. hin nh th no ? - S lng TB trong qun th khng tng. HS: - Enzim cm ng c hnh thnh. GV: Tc sinh trng ca VSV c b. Pha lu tha(Pha Log) o bng sinh khi sinh ra trong mt - VK bt u phn chia, s lng t bo tng theo lu dn v thi gian. tha. - Hng s M khng theo thi gian v l cc i i vi 1 s chng v iu kin nui cy. c. Pha cn bng: S lng VSV t mc cc i, khng i theo thi
51

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


(?) khng xy ra pha suy vong qun th vi khun th phi lm g ? HS: gian l do:

- Mt s t bo b phn hu. - Mt s khc c cht dinh dng li

phn chia. d. Pha suy vong: S t bo trong qun th gim dn do: - S t bo b phn hu nhiu. - Cht dinh dng b cn kit. (?) Ti sao ni d dy rut ngi l - Cht c hi tch lu nhiu. mt h thng nui cy kin tc i vi 2. Nui cy lin tc: VSV ? - B sung lin tc cc cht dinh dng, ng thi ly HS: Thng xuyn c cung cp cht ra mt lng tng ng dch nui cy. dinh dng - iu kin mi trng duy tr n nh. - ng dng: sn xut sinh khi thu prtein n bo, cc hp cht c hot tnh sinh hc nh axit amin, enzim, khng sinh, hoocmn 3. Cng c: Cu 1: Sinh trng ca qun th VSV trong nui cy khng lin tc tun theo quy lut vi ng cong gm my pha c bn ? A. 2 pha. C. 3 pha. B. 4 pha. * D. 5 pha. Cu 2: c im ca pha cn bng? A. S lng VK trong qun th t n cc i v khng i theo thi gian, s lng TB sinh ra bng s lng Tb cht i. B. VK thch nghi vi mi trng, s lng t bo trong qun th cha tng . C. S lng sng trong qun th gim dn do t bo trong qun th b phn hu ngy cng nhiu. D. Vi khun sinh trng vi tc rt ln v khng i. Cu 3: Nui cy vi khun E.Coli nhit 400C trong 1 gi th s lng t bo (N) sau thi gian nui cy l : A. N = 8.105.* C. N = 7.105. B. N = 7.105. D. N = 3.105. 4. Hng dn v nh: - Hc bi theo ni dung cu hi sch gio khoa. - c trc ni dung bi mi sch gio khoa. VI. Rt kinh nghim:

52

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)

Tit 27: KIM TRA 1 TIT MN SINH 10(Ban c bn) Thi gian 45 pht 1/ Trong t bo nguyn phn xy cc b phn no ? a T bo cht v nhn. b Nhn con c. T bo cht. d Nhn. 2/ a s cc vi khun c hnh thc sinh sn : a sinh sn bng bo t hu tnh. b ny chi v to thnh bo t. c phn i. d hnh thnh ni bo t. 3/ K cui ca qu trnh nguyn phn t bo thc vt s phn chia t bo cht din ra nh th no ? a Mng t bo co tht li v tr gia t bo chia t bo m thnh 2 t bo con. b Hnh thnh vch ngn mt phng xch o chia t bo m thnh hai t bo con. c T bo cht phn chia trc tip cho cc t bo con. d Hnh thnh mng nhn v nhn con. 4/ Vi khun lctic trong sa chua thuc nhm dinh dng no ? a Vi khun ha t dng s dng cht hu c. b Vi khun ha t dng s dng cht v c. c Vi khun quang d dng s dng cht hu c. d Vi khun quang t dng s dng cht v c. 5/ T bo con cha nNST n k no ca qu trnh gim phn ? a K u II. b K sau II. c K gia II. d K cui II. 6/ C ch no dn n duy tr b NST ca loi sinh sn hu tnh ? a Qu trnh nguyn phn, gim phn v th tinh. b Qu trnh nguyn phn v th tinh. c Qu trnh gim phn v th tinh d Qu trnh nguyn phn v gim phn. 7/ Th no gi l qu trnh ln men ? a L qu trnh chuyn ha cc vt cht hu c. b L qu trnh chuyn ha k kh din ra trong t bo cht. c L qu trnh chuyn ha cc vt cht v c. d L qu trnh chuyn ha hiu kh xy ra mng ngoi ti th. 8/ Trong bt git sinh hc c enzim ca vi sinh vt nh amilaza prteaza ty vt bn trn qun o nh: a Xenlulz. b Bt thit. c Du d M 9/ Cc yu t tin hnh qu trnh phn gii vi sinh vt ? a Cc cht trong t bo. b Cc enzim xc tc. c m ca mi trng. d Nhit . 10/ Thc phm no s dng vi sinh vt phn gii prtein ?

53

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


b Tng. c Da mui d C mui. 11/ S tip hp v trao i cho ca NST din ra k no ca qu trnh gim phn ? a K trc ln phn bo I. b K gia ln phn bo I. c K trc ln phn bo II. d K trung gian. 12/ C mt t bo sinh dng nguyn phn 3 ln lin tip th s t bo con l bao nhiu ? a 10 b 6 c 8. d 20 13/ Nui cy vi khun E.Coli nhit 400C trong mt gi th s lng t bo (N) sau thi gian nui cy: a N = 7.105. b N = 8.105. c N = 6.105. d N = 3.105. 14/ Thc phm no s dng vi khun ln men lctic ? a Nc chm b Da mui. c Tng d Ru 15/ ngha khoa hc ca gim phm ? a Gii thch c c s khoa hc ca BDTH nhng loi sinh sn v tnh v v tnh. b Gii thch c s a dng ca kiu gen v kiu hnh nhng loi sinh sn hu tnh. c Gii thch c c s khoa hc ca cc hin tng di truyn. d Gii thch c c s khoa hc ca BDTH nhng loi sinh sn v tnh v hu tnh. 16/ Trong nguyn phn, NST dn xon mng nhn xut hin xy ra : a k sau b k u c k gia d k cui 17/ Cc loi mi trng c bn nui cy vi sinh vt ? a Mi trng bn tng hp v mi trng tng hp. b Mi trng phc tp v mi trng tng hp. c Mi trng axit v mi trng kim. d Mi trng t nhin v mi trng nhn to. 18/ Cht cho electron v nhn electron du l cht hu c. Dy gi l qu trnh g ? a Ln men. b H hp k kh. c Ha dng v c. d H hp hiu kh. 19/ Sinh trng ca qun th VSV trong nui cy khng lin tc tun theo quy lut vi ng cong gm c my pha c bn ? a 4 pha. b 2 pha. c 3 pha. d 5 pha. 20/ Th no gi l vi sinh vt ? a L vi trng c kch thc hin vi. b L nhng sinh vt c th nhn thy bng mt thng. c L nhng c th sng c kch thc rt nh b khng th nhn thy bng mt thng. d L virut k sinh gy bnh cho sinh vt khc. a Ru

54

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


21/ Qu trnh chuyn ha sinh hc k kh naod cc phn t hu c va l cht cho v nhn electron ? a H hp k kh. b Ln men ru. c H hp. d H hp hiu kh. 22/ Ti sao tru b ng ha c rm r, c kh giu cht x ? a V trong rm r c nhiu vi sinh vt phn gii cht x. b V tru, b l ng vt nhai li. c V tru b l ng vt c d dy 4 ngn. d V d c ca tru, b c cha VSV phn gi xenlulz rm r. 23/ Sn phm cui cng ca qu trnh h hp k kh l g ? a CO2 v ATP. b CO2 v H2O. c H2O v ATP d ATP. 24/ ngi b NST 2n = 46, mt t bo sinh tinh din ra qu trnh gim phn. k sau I t bo c bao nhiu NST kp ? a 46 NST n b 46 NST kp. c 23 NST n. d 23 NST kp. 25/ Bn cht ca qu trnh nguyn phn l g ? a S phn chia ng u nhn ca t bo m cho hai t bo con. b Hai t bo con u mang b NST ging nh t bo m. c S phn bo c hnh thnh thoi v sc. d Hai t bo con c b NST ging nhau v khc t bo m. 26/ Da vo yu t no phn bit cc kiu dinh dng vi sinh vt ? a K sinh hoc na k sinh. b Ngun nng lng v ngun cacbon. c Ngun cacbon v cc cht dinh dng. d Cc hp cht v c v hu c. 27/ a s VSV sng trong c th ngi v gia sc thuc nhm ? a a siu nhit b a nhit. c a m. d a lnh. 28/ Nc qu vi chn sau 3 - 4 ngy th c mi ru l do: a xy ra qu trnh h hp hiu kh. b nm mc phn gii ng n. c nm men t khng kh hoc trn v qu ln men. d xy ra qu trnh phn gii hiu kh ca vi sinh vt. 29/ Qua giqm phn s lng NST t bo con s nh th no ? a Ging ht t bo m(2n). b Gim i mt na(n). c Gp i t bo m(4n). d Gp ba t bo m(6n). 30/ Si v sc nh vo NST v tr no ? a Hai cnh ca NST. b Eo th cp. c Tm ng. d Cht nn prtein.

55

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)

Tit 28: SINH SN CA VI SINH VT Ngy son:21.02.2008 Ngy dy:28.02.2008 I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c cc hnh thc sinh sn ch yu vi sinh vt nhn s v nhn thc. 2. K nng: HS phn tch, so snh v chiu hng tin ho v hnh thc sinh sn VSV. 3. Gio dc: cho hc sinh v ngha ca cc hnh thc sinh sn vi sinh vt v ng dng vo thc tin. II. Chun b: Cc hnh v trong sch gio khoa. III. Phng php ging dy: Vn p + Trc quan IV. Trng tm bi ging: Phn bit cc hnh thc sinh sn VSV nhn s v nhn thc. V. T chc cc hat ng dy v hc: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Trnh by c im cc pha ca qun th vi khun trong mi trng nui cy khng lin tc ? (?) So snh gia mi trng nui cy khng lin tc v lin tc ? 3. Bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung Bi 26. SINH SN CA VI SINH VT Hot ng 1 I. Sinh sn ca vi sinh vt nhn s: (?) Qu trnh phn i vi sinh vt nhn 1. Phn i: s din ra nh th no ? - Mng sinh cht gp np to ht mzxm. HS: c thng tin sgk - Vng AND dnh vo ht mzoxm lm im ta v nhn i thnh 2ADN. - Thnh t bo v mng sinh cht c tng hp di ra v dn tht li a 2 phn te AND v 2 t bo (?) Phn i vi khun khc nguyn ring bit. phn im no ? 2. Ny chi v to thnh bo t: HS: - Sinh sn bng bo t t (x khun) phn ct nh (?) Nhng sinh vt no c hnh thc ca si sinh trng thnh mt chui bo t. sinh sn bng cch ny chi to thnh - Sinh sn nh ny chi (vi khun quang dng mu bo t ? ) TB m to thnh mt chi cc, chi ln dn v HS: x khun, vi khun quang ta tch ra to thnh vi khun mi. - Ni bo t vi khun: l cu trc tm ngh khng (?) Ni bo t l g ? Ni bo t c phi phi l hnh thc sinh sn. c hnh thnh trong t l hnh thc sinh sn khng ?. bo sinh dng ca vi khun HS: GV: Ni bo t lt c vo c th pht trin tr li trong rut, mu gy bnh nguy him.
56

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


Hot ng 2 II. Sinh sn ca vi sinh vt nhn thc: (?) Phn bit bo t v tnh v bo t 1. Sinh sn bng bo t v tnh v bo t hu tnh: hu tnh ? Sinh sn bng bo t Sinh sn bng bo t HS : Tho lun nhm v tr li v tnh hu tnh VD: Nm Mucol, nm VD: Nm Mucol GV: nhn xt, b sung phi Hnh thnh hp t do 2 To thnh chui bo t t bo kt hp vi nhau trn nh ca cc si qua gim phn-> Bo t nm kh sinh (Bo t kn. trn). (?) Sinh sn VSV nhn thc v nhn 2. Sinh sn bng ny chi v phn i: s khc nhau im no ? - Sinh sn bng ny chi: Nm men ru, nm HS phi (?) Phn bit hnh thc ny chi v phn T TB m mc ra cc chi nh -> tch khi TB m i ? -> c th c lp. HS - Sinh sn bng phn i: Nm men ru rum, to lc TB m phn i -> 2TB con - Sinh sn hu tnh bng bo t chuyn ng hay hp t. 4. Cng c: a s cc vi kghun c hnh thc sinh sn: A. phn i * B. ny chi v to thnh bo t. C. Sinh sn bng bo t hu tnh Cu 2: Hnh thc no sao y khng phi l hnh thc sinh sn ? A. Phn i. B.ny chi v to thnh bo t. C.Hnh thnh ni bo t . * D. Hnh thnh bo t hu tnh. Cu 3: Bo t tip hp l loi bo t hu tnh c ? A. nm men. C. nm men Saccharomyces. B. Nm si. * D. nm rm 5. Hng dn v nh: - Hc bi theo ni dung cu hi sch gio khoa. - c trc ni dung bi mi sch gio khoa. VI. Rt kinh nghim:

57

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)

Tit 29: CC YU T NH HNG N SINH TRNG CA VI SINH VT Ngy son:01.03.2008 Ngy dy:04.03.2008 I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c mt s cht ho hc v cc yu t vt l nh hng n sinh trng ca VSV. 2. K nng: HS phn bit c tc dng ca tng yu t l ho tc ng n VSV. 3. Gio dc: cho hc sinh vn dng kin thc hc vo thc t i sng v sn xut nhm khng ch cc vi sinh vt c hi. II. Chun b: Cc hnh v trong sch gio khoa. III. Phng php ging dy: Vn p + Trc quan + Hot ng nhm IV. Trng tm bi ging: nh hng ca cc yu ts vt l, ho hc sinh trng ca vi sinh vt. V. T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) c im ca s sinh sn vi sinh vt nhn s ? (?) Sinh sn vi sinh vt nhn thc c nhng hnh thc no ? c im ca cc hnh thc sinh sn ? 3. Bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung Hot ng 1 GV: Cht ho hc c nh hng n sinh trng ca VSVtheo chiu hng c bn l: cht dinh dng hay cht c ch (?) Cht dinh dng l g ? HS: (?) Hy nu mt s cht dinh dng c nh hng n sinh trng ca VSV ? SH: Nghin cu sgk (?) Th no l nhn t sinh trng HS: VSV nguyn dng t tng hp c cc cht. GV: Cc chng VSV hoang di trong mi trng t nhin thng l nguyn dng. (?) V sao khi ra rau sng nn ngm trong nc mui hoc thuc tm pha long 10 - 15 ? I. Cht ho hc: 1. Cht dinh dng: L nhng cht gip cho VSV ng ho v tng sinh khi hoc thu NL, gip cn bng p sut thm thu, hot ho axit amin. VD: Cht hu c: Ccbohirat, prtein, lipit - Nguyn t vi lng: Zn, Mn, Bo, Mo, Fe - Nhn t sinh trng: l cht dinh dng cn cho sinh trng ca VSV vi mt lng nh nhng chng khng t tng hp c. + VSV khuyt dng: l VSV t tng hp c nhn t sinh trng. + VSVnguyn dng: l VSV t tng hp c cc cht. 2. Cc cht c ch sinh trng cua vi sinh vt: (SGK)

58

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


Hot ng 2 Hy hon thnh phiu hc tp sau ? HS: Tho lun nhm v tr li. II. Cc yu t vt l:
nh hng -Tc phn ng sinh ho trong TB lm VSV sinh sn nhanh hay chm. - Cn c vo nhit chia VSV thnh 4 nhm: + VSV a lnh< 150C + VSV a m 20-400C + VSV a nhit 55-650C + VSV siu nhit 75 - 1000C. Hm lng nc trong mi trng quyt dnh m. - Nc l dung mi ho tan cc cht dinh dng. - Tham gia thu phn cc cht. nh hng n tnh thm qua mng, s chuyn ho cc cht trong t bo, hot ho enzim, s hnh thnh ATP. Tc ng dn s hnh thnh bo t sinh sn, tng hp sc t, chuyn ng hng sng. ng dng Con ngi dng nhit cao thanh rng, nhit thp km hm sinh trng ca VSV.

GV: Nhn xt, b sung

Nhit

Nc dng khng ch s sinh trng ca VSV.

pH

To iu kin nui cy thch hp.

Dng bc x nh sng c ch, tiu dit VSV: lm bin tnh A.Nu, Prtien p sut Gy co nguyn sinh lm cho Bo qun thc phm thm VSV khng phn chia c. thu nh sng

4. Cng c: Cu 1: To, nm, V nguyn sinh ch c th sinh trng khi c mt xi. y gi l VSV g ? A. Hiu kh bt buc. C. K kh bt buc. B. K kh khng bt buc. D. Vi hiu kh. Cu 2: Cc cht phenol v alcol, cc halogen, cc cht xi ho. Cc cht hu c ny gi l g ? A. Cht hot ng b mt. C. Cht dinh dng ph. B. Cht c ch sinh trng. D. Yu t sinh trng. Cu 3: Nhm VSV no sinh trng ti u nhit < 150C ? A. Nhm a lnh. C. Nhm a m. B. Nhm a nhit. D. Nhm a siu nhit. Cu 4: a s VSV sng trong c th ngi v gia sc thuc nhm ? A. Nhm a lnh. C. Nhm a m. B. Nhm a nhit. D. Nhm a siu nhit. 5. Hng dn v nh: - Hc bi theo ni dung cu hi sch gio khoa. - c trc ni dung bi mi sch gio khoa. VI. Rt kinh nghim:

59

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)

Bi 29: THC HNH: QUAN ST MT S VI SINH VT Ngy son:04.03.2008 Ngy dy:05.03.2008 I. Mc tiu. 1. Kin thc:Qua bi ny HS phi: Quan st c hnh dng 1 s loi vi khun trong khoang ming v nm trong vng da chua lu ngy hay nm men ru. Quan st mt hnh nh mt s tiu bn c sn. 2. K nng: Rn luyn k nng thao tc thc hnh II. Chun b: 1. Gio vin: theo SGK 2. Hc sinh: + Vng da chua + Tranh nh v mt s VSV, mm, K sinh trng. III. Tin trnh t chc bi hc: A. Nhum n pht hin vi sinh vt trong khoang ming Hot ng ca GV Hot ng ca HS I.Nhum n pht hin vi sinh vt trong khoang ming Chia lp thnh nhm ( theo t) mi nhm c chun b cc dng c cn thit tin hnh th nghim. + Trnh by cch nhum n pht hin vi sinh vt trong khoang ming. - Sau khi HS trnh by cc bc tin hnh, GV nhn mnh v lm mu 2 ni dung l: + Lm dch huyn ph. + Nh thuc nhum. + Yu cu HS cc nhm tin hnh th nghim. + Quan st v gip cc nhm, c bit l nhm yu. + Nhc HS cn thn v bo qun dng c. + Kim tra mu sn phm ca cc nhm v gi li mu cui gi nhn xt. II. nhum n pht hin nm men. GV yu cu: - Trnh by cch tin hnh nhum n

- HS theo di , ch no cha hiu nh GV ging li. - HS nghin cu ni dung bi v tin hnh lm theo SGK. i din nhm trnh by cc bc tn hnh. - HS tin hnh tng bc nh i din nhm nu SGK. - Sau khi quan st c r hnh nh Cc thnh vin trong nhm thay nhau quan st v v hnh. Lu : So snh mu quan st vi hnh 28 SGK trang 112. - HS nghin cu ni dung bi . - Cc nhm tin hnh lm th nghim nh yu cu SGK. - So snh mu quan st vi hnh 28 SGK
60

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


pht hin nm men. - Ly mu quan st trc tip khng cn nhum - GV nhc nh v gip cc nhm. mu. - Kim tra tiu bn ca tng nhm. - Yu cu HS xem thm nm mc qu qut C. Cng c: - GV yu cu HS tr li cu hi 1,2,3 SGK trang 113. - Nhn xt, nh gi gi dy. - Nhc nh HS v sinh lp hc v ra dng c. D. Dn d: - Vit thu hoch theo nhm. Su tm tranh ng v vi sinh vt. -Chun b bi 29

Chng III: VIRUT V BNH TRUYN NHIM Tit 30: CU TRC CC LOI VIRUT Ngy son:05.03.2008 Ngy dy:08.03.2008
61

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


I. Mc tiu: 1. Kin thc: HS nm c c im hnh thi v cu to chung ca virut. 2. K nng: HS phn bit c cu trc v hnh thi ca cc loi virut. 3. Gio dc: cho hc sinh c tc hi ca mt s virut, giait thch c cc hin tng trong i sng. II. Chun b: Cc hnh v trong sch gio khoa. III. Phng php ging dy: Vn p + Trc quan + Hot ng nhm IV. Trng tm bi ging: c im hnh thi, cu to chung ca virut. V. T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp: 2. Kim tra bi c: (?) Nhng cht ho hc no l cht dinh dng v cht c ch ? (?) Cc yu t vt l nh hng nh th no n sinh trng ca VSV ? 3. Bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung Bi 29. CU TRC CC LOI VIRUT Hot ng 1 1. Khi nim: (?) Virut l g ? - Virut l thc th cha c cu to t bo, c kch HS: thc siu nh. Hnh thc sng ca virut nh th no ? - Virut nhn ln nh b my tng hp ca t bo v HS : k sinh sng k sinh bt buc. 2. Cu to: Gm 2 thnh phn: GV: Hy quan st hnh v sch gio - Li Axit nuclic(Ch cha AND hoc ARN). AND khoa v cho bit virut c cu to nh th hoc ARN l chui n hoc chui kp. no ? - V bc prtein (Capsit) HS Bao bc axit nuclic bo v, cu to t cc n v prtein gi l capsme. (?) Virut c v ngoi khc vi virut trn *Lu : Mt s virut c thm v ngoi. im no ? - Cu to v ngoi l lp lipit. GV: V ngoi thc cht l mng sinh - Mt v ngoi c cc gia glicprtein lm nhim v cht ca cht ch nhng b virut ci to khng nguyn v gip virut bm ln b mt t bo. v mang khng nguyn c trng cho - Virut khng c v ngoi gi l virut trn. virut. Hot ng 2 3. Hnh thi: (?) Hy quan st hnh v sch gio khoa - Cu trc xon: capsme sp xp theo chiu xon v cho bit hnh thi ca virut nh th ca axit nuclic. no ? - C hnh que, hnh si, hnh cu HS: VD: Virut khm thuc l, virut bnh di, virut cm, (?) Hy so snh c im cu trc ca si virut ? - Cu trc khi: capsme sp xp theo hnh khi a dingm 20 mt tam gic u VD: Virut bi lit - Cu trc hn hp: u c cu trc khi cha axit
62

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


nuclic gn vi ui c cu trc xon. VD: Phag 4. Cng c: Cu 1: Virut l g ? A. C th sng ch c mt t bo khng nhn, bn ngoi l v prtein, bn trong l li axit nuclic. B. C th cha c cu to t bo. C. Thc th sng c cu to t bo c nhn. D. Thc th cha c cu to t bo. Cu 2: Virut sng bt buc trong t bo ch (VSV, V, TV) gi l ? E. cng sinh. C. K sinh. F. Hp tc. D. Hi sinh. Cu 3: Virut c cu trc xon nh th no ? A. Capsme sp xp theo chiu xon ca axit nuclic. B. Capsme sp xp theo hnh khi a din vi 20 mt tam gic u. C. Gm v nhng thiu li. D. Phn u c cu trc khi cha axit nuclic gn vi phn ui c cu trc xon. 5. Hng dn v nh: - Hc bi theo ni dung cu hi sch gio khoa. - c trc ni dung bi mi sch gio khoa. VI. Rt kinh nghim:

Tit 31: S NHN LN CA VIRUT TRONG T BO CH Ngy son: 08.04.2008 Ngy dy: 11.04.2008 I. Mc tiu: 1. Kin thc: Qua bi ny HS phi: Nm c c im mi giai on nhn ln ca vi rt. Hiu c HIV l vi rt gy suy gim min dch v chnh do suy gim min dch m xut hin cc bnh c hi. 2. K nng: - Rn luyn quan st tranh hnh pht hin kin thc. - Phn tch, tng hp khi qut kin thc. - Vn dng kin thc gii thch cc hin tng thc t. 3. Thi : HS C thc bo v sc kho, trnh cc bnh do virut gy nn. II. Chun b: - Tranh hnh SGK phng to qu trnh xm nhp ca vi rt vo t bo bch cu. - Cc thng tin tuyn truyn v i dch AIDS.
63

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


III. Phng php ging dy: Nu vn v gii quyt vn + trc quan IV. Trng tm bi ging: - Chu trnh nhn ln ca virus. - c im ca virus HIV V. T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp. 2. Kim tra bi c: Trnh by cu trc hnh thi ca virut? 3. Bi mi. Hot ng ca GV v HS Ni dung Hot ng 1:Tm hiu v chu trnh nhn ln I. Chu trnh nhn ln ca vi rt: ca virut trong t bo ch.(25) Chu trnh nhn ln ca vi rt bao gm 5 giai GV: hng dn HS quan st cc hnh nh v on: phim v s nhn ln ca virut. 1. S hp ph: Tho lun nhm hon thnh ni dung PHT VR bm ln b mt TB ch nh th th thch -i din nhm trnh by cc nhm khc b hp vi th th ca TB ch. sung. 2. Xm nhp: GV nhn xt v kt lun. -Vi phag: Ph hu thnh TB nh enzim, bm axit nuclic vo TBC, v nm ngoi. GV hi: -Vi VR V: a c nclcapsit vo TBC, sau (?) V sao mi loi VR ch c th xm nhp ci v gii phng axit nuclic. vo mt s loi TB nht nh? 3. Sinh tng hp: VR s dng enzim v nguyn liu ca TB (?) Lm th no virut ph v t bo chui ra tng hp axit nuclic v prtin cho mnh. t ? 4. Lp rp: HS Lp axit nuclic vo prtin v to thnh GV ging gii v chu trnh sinh tan v tim VR hon chnh. tan. 5. Phng thch: - VR ph v t bo t -> lm t bo cht Ti sao mt s ng vt nh tru, b, g...b ngay (Qu trnh sinh tan). nhim virut th bnh tin trin nhanh v dn - Virut chui ra t t theo li ny chi -> t bo n t vong ? vn sinh trng bnh thng (Qu trnh tim HS tan). Hot ng 2:Tm hiu v HIV/ AIDS.(15) II. HIV/ AIDS: (?)HIV l g? 1. Khi nim v HIV: -Ti sao ni HIV gy suy gim min dch -HIV l VR gy suy gim min dch ngi. ngi? -HIV gy nhim v ph hu mt s TB ca h -Hi chng ny dn n hu qu g? thng min dch lm mt kh nng min dch HS nghin cu thng tin sgk, tho lun nhanh ca c th. -> trnh by, cc HS b sung. -VSV c hi: l VSV li dng lc c th b suy gim min dch tn cng. -Bnh c hi: l bnh do VSV c hi gy nn. GV cho HS tm hiu cc t ri kt hp vi 2. Ba con ng ly truyn HIV: kin thc thc t trnh by cc con ng ly -Qua ng mu nhim HIV. -Qua ng tnh dc HS trnh by c 3 con ng ly nhim -M b nhim HIV c th truyn qua thai nhi HIV. v truyn cho con qua sa m.
64

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


GV dng cu dn yu cu HS tho lun: -Cc i tng no c xp vo nhm c nguy c ly nhim cao? -Ti sao nhiu ngi khng hay bit mnh ang b nhim HIV. iu nguy him nh th no i vi x hi? GV yu cu HS trnh by cc giai on pt ca 3. Ba giai on pht trin ca bnh AIDS: bnh AIDS. -Giai on s nhim: c im sgk GV a hnh nh tng bng chm v -Giai on khng triu chng:c im sgk HIV/AIDS v hi: -Giai on biu hin triu chng:c im sgk -Em hiu nh th no v hnh nh ny? -Lin tng ti thc t bnh AIDS VN v th gii. GV hi: Lm th no phng trnh HIV. 4. Bin php phng nga: Hng dn HS da vo cc con ng ly lan -Sng lnh mnh chung thu 1 v 1 chng. tm cch phng nga. -Loi tr t nn x hi. -GV lin h thc t v cng tc tuyn truyn -V sinh y t theo ng quy trnh nghim ngt. v HIV/AIDS. 4. Cng c:(5) Cu 1: Vi rus bm c vo t bo ch nh gai glycprtein ca virut c hiu vi th th b mt t bo ch. y l giai on no trong chu trnh nhn ln ca virut ? A. Giai on xm nhp. B. Giai on lp rp. B. Giai on hp ph. * D. Giai on phng thch. Cu 2: Virut HIV nhim vo t bo no ? A. T bo h min dch ca ngi. * B. T bo gan. B. T bo sinh dc nam. D. T bo sinh dc n. Cu 3: Mi loi virut c th xm nhp vo mt s t bo nht nh, l do trn b mt t bo c .. mang tnh c hiu i vi mi loi virut. in vo ch trng(..) t hoc cm t no di y cho cu trn ng ngha ? A. Glicprtein. B. Cc th th. * B. Capsome. D. Capsit Cu 4: HIV ly truyn theo con ng no ? A. ng mu, tim chch, ghp tng. B. ng mu, tnh dc v m truyn cho con qua bo thai.* C. ng mu, tnh dc, xm mnh. D. Cn trng, n ung, sinh hot chung. 5. Dn d: -Hc bi theo cu hi SGK -Tm hiu bnh do VR gy nn TV v V. VI. Rt kinh nghim:

Tit 32: VIRUT GY BNH, NG DNG CA VIRUT TRONG THC TIN Ngy son: 14.04.2008 Ngy dy:16.04.2008 I. Mc tiu:
65

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


1. Kin thc: Qua bi ny HS phi: Nm c th no l vi rt gy bnh cho VSV, TV v cn trng thy c mi nguy him ca chng, khng nhng gy hi i vi sc khe con ngi m cn gy hi cho nn kinh t quc dn. Hiu c nguyn l ca k thut di truyn c s dng phag, t hiu c nguyn tc sn xut mt s sn phm th h mi dng trong y hc v nng nghip. 2. K nng: - Rn luyn quan st tranh hnh pht hin kin thc. - Phn tch, tng hp khi qut kin thc. - Vn dng kin thc gii thch cc hin tng thc t. 3. Thi : C thc bo v sc kho, trnh cc bnh do virut gy nn. II. Chun b: -GV:Tranh hnh SGK phng to. - HS: c trc bi mi. III. Phng php ging dy: Vn p + Trc quan. IV. Trng tm bi ging c im cc loi virut k sinh v ng dng trong thc tin. V. T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp. 2. Kim tra bi c:(5) - Trnh by 5 giai on nhn ln ca VR trong t bo? - HIV/AIDS nguy him nh th no i vi i sng con ngi? C nhng bin php no ngn chn s ly nhim HIV? 3. Bi mi. Hot ng ca GV v HS Ni dung Hot ng 1:Tm hiu v cc virut k sinh I. Cc VR k sinh VSV, TV v cn trng: trn vsv, thc vt, cn trng:(20) 1. VR k sinh VSV (phag): GV ging gii v hot ng ca ngnh cng -C khong 3000 loi. nghip VSV. -VR k sinh hu ht VSV nhn s (x khun, -GV hi: vi khun,) hoc VSV nhn chun (nm men, +Con ngi li dng VSV sx nhng sn nm si,..) phm g ph v cho i sng? -VR gy thit hi cho ngnh cng nghip vi +iu g s xy ra nu VSV b VR tn cng? sinh nh sn xut khng sinh, sinh khi, thuc -HS da vo kin thc sgk v kin thc tr su sinh hc, m chnh, hc tr li, yu cu nu c: +Con ngi sx m chnh, thuc khng sinh +Nu b VR tn cng th qt sx b ngng, ah ti i sng. -GV dng cu dn sgk cng c thm kin thc. -GV nu vn : 2. VR k sinh TV: +Ti sao VR gy bnh cho TV khng t xm - C khong 1000 loi. nhp cvo trong tb? -QT xm nhp ca VR vo TV: +VR xm nhp vo tb nh th no? +VR khng t xm nhp c vo TV. -HS hot ng nhm, yu cu nu c: +a s VR xm nhp vo tb TV nh cn +Thnh tb TV dy v khng c cc th th trng. c hiu VR bm. +Mt s VR xm nhp qua vt xy st, qua
66

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


+VR xm nhp nh vt xy st, cn trng,.. -i din nhm trnh by, cc nhm khc b sung. -GV hon chnh kin thc -GV hi: Cy b bnh c nhng triu chng no? phng bnh cho cy cn nhng bin php g? -HS ng/cu sgk, kt hp vi kin thc k thut NN tr li cu hi. ht phn hoc phn hoa, giun n r hoc nm k sinh. -c im cy b nhim VR: +Sau khi nhn ln trong tb, VR lan sang cc tb khc qua cu sinh cht. +L cy b m vng, m nu, sc hay vn, l xon, ho, vng v rng. +Thn b ln hoc ci cc. -Cch phng bnh do VSV: +Chn ging cy sch bnh +V sinh ng rung. +Tiu dit vt trung gian truyn bnh. GV nu vn : 3. VR k sinh cn trng: -VR gy bnh cho cn trng c nhng dng -Xm nhp qua ng tiu ha. no v cch gy bnh nh th no? -VR xm nhp vo tb rut gia hoc theo dch GV gip HS phn bit 2 dng: bch huyt lan ra khp c th. +Nhm ch k sinh cn trng -Gy bnh cho cn trng hoc dng cn trng +Nhm k sinh cn trng sau mi nhim lm cha ri thng qua cn trng gy bnh vo ngi v V. cho V v ngi. GV dng cu dn sgk cng c kin thc cho HS. Hot ng 2: Tm hiu cc ng dng ca II. ng dng ca VR trong thc tin: virut trong thc tin:(15) 1. Trong sn xut cc ch phm sinh hc: -GV hi: Em hy cho bit ng dng ca VR (VD nh sn xut interferon IFN) trong thc t? * C s khoa hc: -GV ging gii v gii hn 2 ng dng trong -Phag c cha on gen khng quan trng c bi hc. th ct b m khng ah n qu trnh nhn ln. -GV hi: -Ct b gen ca phag thay bng gen mong +SX ch phm sinh hc da trn c s no? mun. +Quy trnh SX v vai tr ca ch phm IFN? -Dng phag lm vt chuyn gen. -HS ng/cu sgk, hnh 31 (GV treo trn bng) * Quy trnh: tho lun nhanh trong nhm tr li, yu -Tch gen IFN ngi nh enzim. cu t c: -Gn gen IFN vo ADN ca phag to nn +C s khoa hc phag ti t hp. +4 bc ca quy trnh -Nhim phag ti t hp vo E. coli. + ngha ca IFN. -Nui E. coli nhim phag ti t hp trong ni Lp nhn xt, b sung ln men tng hp IFN -GV nh gi , hon chnh kin thc * Vai tr ca IFN: sgk -GV hi: 2. Trong nng nghip: thuc tr su t VR +V sao trong NN cn s dng thuc tr su Tnh u vit ca thuc tr su t VR: t VR? -VR c tnh c hiu cao, khng gy c cho + Thuc tr su t VR c u im nh th ngi, V v cn trng c ch. no? -D SX, hiu qu tr su cao, gi thnh h. -HS ng/cu sgk, kin thc thc t tr li cu hi, yu cu t c: +c hi ca thuc ha hc
67

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


+Li ch ca bin php phng tr sinh hc. -GV nh gi , hon chnh kin thc 4. Cng c: (5) Cu 1: B gen ca hu ht virut k sinh thc vt l: A) ARN mch n.* B) Hai si ARN C) ADN xon kp. D) Plasmit Cu 2: Nhiu loi virut gy bnh cho ngi v ng vt c nghin cu sn............. phng chng bnh c hiu qu. in vo ch trng (........) t hoc cm t no di y cho cu trn ng ngha? A. inteferon. B. Thc bo C. Khng th D. Vacxin * Cu 3: Bnh no do virut gy nn ly lan qua ng tnh dc ngi ? A. Vim gan B, vim gan C, AIDS.* B. Vim no nht bn, bnh di. C. Si, au mt . D. SARS, st Ebola. 5. Dn d: -Hc bi theo cu hi SGK -Tm hiu bnh truyn nhim v khng truyn nhim. VI. Rt kinh nghim:

Tit 33: BNH TRUYN NHIM V MIN DCH Ngy son: 27.04.2008 Ngy dy:30.04.2008 I. Mc tiu: 1. Kin thc: Qua bi ny HS phi: Nm c cc khi nim c bn v bnh truyn nhim, cch lan truyn ca cc tc nhn gy bnh qua nng cao thc phng trnh, gi gn v sinh c nhn v cng ng. Nm c cc khi nim c bn v min dch. Phn bit c cc lai min dch. 2. K nng: - Pht hin kin thc t thng tin - Phn tch, tng hp khi qut kin thc. - Vn dng kin thc gii thch cc hin tng thc t bng c s khoa hc. 3. Thi : C thc bo v sc kho, trnh cc bnh truyn nhim. II. Chun b: -GV: Hnh 48 SGV phng to PHT s 1:
68

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


Tn bnh VSV gy bnh Phng thc ly truyn Cch phng trnh

PHT s 2:
Min dch khng c hiu Min dch c hiu iu kin c min dch C ch tc ng Tnh c hiu - HS: c trc ni dung bi hc mi. III. Phng php ging dy: Vn p + Tho lun nhm. IV. Trng tm bi ging: c im ca bnh truyn nhim v kh nn min dch. V. T chc cc hot ng dy v hc: 1. n nh lp. 2. Kim tra bi c:(5) - VR xm nhp v gy bnh cho VSV, TV v cn trng nh th no? - Cn c nhng bin php g phng trnh cc bnh do VR gy nn? 3. Bi mi. Hot ng ca GV v HS Ni dung Hot ng 1: Tm hiu nhng vn chung v I. Bnh truyn nhim: bng truyn nhim:(15) 1. Nhng vn chung v bnh truyn - GV a vn hs tho lun: nhim: +Hy k tn nhng bnh truyn nhim m em a) Khi nim: bit? -Bnh truyn nhim l bnh do VSV gy ra, +Bnh truyn nhim l g? Mun gy bnh c kh nng ly lan t c th ny sang c th truyn nhim phi c k g? khc. + VN chng ta vo ma ma, ma kh thng b) Tc nhn gy bnh: b nhng bnh g? Tc hi ca nhng bnh Tc nhn gy bnh: VK, nm, VR, ny? c) K gy bnh: -HS tho lun nhm, thng nht kin, yu +c lc cu nu c: Khi nim, tc nhn gy bnh, +S lng ln cc k gy bnh. +Con ng xm nhp thch hp 2. Cc phng thc ly truyn v phng GV yu cu HS hon thnh PHT s 1. trnh: HS hot ng nhm, hon thnh PHT

69

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


Tn bnh T, l HIV/AIDS Cm Lao VSV gy bnh Vi khun VR HIV VR cm Vi khun lao Phng thc ly truyn Qua n ung (tiu ho) 3 cch: qua mu; quan h tnh dc; m sang con H hp H hp Cch phng trnh V sinh n ung An ton trong truyn mu v tnh dc Cch li ngun bnh Cch li bnh V sinh mi trng

Hot ng 2: Nu c khi nim min dch v phn bit cc loi min dch:(20)

II. Min dch: 1. Khi nim: Min dch l kh nng t bo v c bit ca c th chng li cc tc nhn gy bnh khi chng xm nhp vo c th. 2. Cc loi min dch:

GV yu cu HS hon thnh PHT s 2. HS hot ng nhm, hon thnh PHT iu kin c min dch C ch tc ng Min dch khng c hiu L loi min dch t nhin mang tnh bm sinh, khng i hi phi c tip xc vi khng nguyn. -Ngn cn khng cho VSV xm nhp vo c th (da, nim mc, nhung mao ng h hp, nc mt,) -Tiu dit cc VSV xm nhp (thc bo, tit dch ph hu) Khng c tnh c hiu Min dch c hiu Xy ra khi c khng nguyn xm nhp -Hnh thnh khng th lm khng nguyn khng hot ng c. -T bo T c tit prtin c lm tan t bo nhim, khin VR khng hot ng c C tnh c hiu

Tnh c hiu

GV yu cu HS phn bit cc loi min dch c hiu theo bng sau. HS tho lun nhanh hon thnh

Phng thc min dch C ch tc ng

Min dch th dch C th sn xut ra khng th c hiu Khng nguyn phn ng c hiu vi khng th khng nguyn khng hot ng c

Min dch t bo C s tham gia ca cc t bo T c T bo T c tit prtin c lm tan t bo nhim khin VR khng nhn ln c.

4. Cng c: (5)
Cu 1: Bnh truyn nhim l g ?
70

Gio n Sinh hc 10(Ban c bn)


A. Bnh ly truyn t th h trc cho th h sau. B. Bnh do gen quy nh v c truyn t c th ny sang c th khc. C. Bnh bm sinh, c th mi sinh ra c. D. Bnh ly truyn t c th ny sang c th khc. * Cu 2: C th tip xc vi tc nhn gy bnh trong tin trnh nhim bnh, c gi l: A. giai on 1: giai on phi nhim.* B. giai on 2: giai on bnh. C. giai on 3: giai on bnh. D. giai on 4: triuchng gim dn, c th bnh phc. Cu 3: Bnh tiu chy do virut gy nn ly truyn theo ng: A. h hp. B. tiu ha.* C. quan h tnh dc. D. niu. Cu 4: Min dch t nhin mang tnh bm sinh c gi l: A. min dch c hiu. B. min dch th dch. C. min dch khng c hiu.* D. min dch t bo. -Hc bi theo cu hi SGK -Tm hiu v bnh truyn nhim a phng. VI. Rt kinh nghim: 5. Dn d:

71

You might also like