I HC KINH T QUC DN. KHOA TI CHNH - NGN HNG.

Bo co tho lun.
Mn L thuyt ti chnh tin t.
Chnh sch t gi & tc ng ca n n tng trng kinh t Vit Nam.

CHNG II: THC TRNG CHNH SCH T GI VIT NAM Tiu ch phn chia giai on: da vo cch xc nh t gi v chnh sch t gi qua cc thi k. 2.1. Giai oan trc 1989: C inh va a ty gia 2.1.1. Bi canh kinh t

Bc vo thi k nay, nn kinh t Vit Nam la nn kinh t ong ca va hng ni. y la thi ky cua c ch tp trung quan liu bao cp. nn kinh t nc ta trong tnh trng k hoch ho tp trung cao mi vn sn xut ci g, sn xut nh th no v sn xut cho ai hon ton l do mun ch quan ca cc nh hoch nh chnh sch. Nn kinh t lm vo khng hong tr tr, i hi mt s i mi kp thi v ton din., ngoi ng Rup chuyn nhng l chnh d tr ngoi hi ca chng ta rt t cc ng tin t do chuyn i khc. Vit Nam p dng chnh sch t gi c nh v a t gi. y l mt kh khn rt ln ca chng ta trong qu trnh hi nhp kinh t th gii. Thi k ny, t nc b t trong tnh trng rt nhiu th thch , lm pht phi m, cn cn thanh ton b mt cn bng nghim trng.
Trong thi k ny quan h ngoi thng ca nc ta ch b hp vi nhng nc XHCN trong hi ng tng tr kinh t. Hinh thc trao i thng mai chu yu la hang i hang gia cac nc theo mt ty gia a c thoa thun trong hip inh ky kt song phng hay a phng. 2.1.2. Chinh sach ty gia (phng phap xc nh, chinh sach quan ly) Ty gia trong giai oan nay c xc nh da trn vic so sanh sc mua gia hai ng tin, sau o c qui inh trong cac hip inh thanh toan c ky kt gia cac nc XHCN. T gi ca Vit Nam ln u tin c cng b vo ngy 25/11/1955 l t gi gia ng Nhn dn t (CNY) v VND. 1CNY=1470VND. (T gi ny c xc nh bng cch chon ra 34 n vi hang hoa cung loai, thng dung nht, tai cung mt thi im ti th v co tham khao thm gia ca mt s tnh khac qui i ra tng gia ca cua 34 mt hang o theo hai loai tin cua 2 nc.)

Sau o, khi Vit Nam co quan h ngoai thng vi Lin X, ty gia gia VND va ng Rup (SUR) c tinh cheo nh ty gia gia CNY va SUR a co t trc. 1 SUR = 0.5 CNY 1 SUR = 735 VND. T gi hi oai trong giai oan nay c gi c nh trong mt thi gian di. Mt c trng na ca t gi trong giai on ny l a t gi tc l vic tn ti song song nhiu loi t gi: t gi chnh thc, phi mu dch, kt ton ni b. T gi chnh thc: (cn gi l t gi mu dch) l t gi do ngn hng nh nc cng b v dng thanh ton mu dch vi Lin X v cc nc XHCN khc. y la ty gia dung trong thanh toan co lin quan n mua, ban hang hoa, dich vu vt cht gia cac nc trong phe XHCN. T gi phi mu dch: l t gi dung trong thanh toan chi tra hang hoa hoc dich vu vt cht khng mang tinh thng mai . Nh: chi v ngoai giao, ao tao, hi thao, hi nghi T gi kt ton ni b: c tnh trn c s t gi chnh thc cng thm h s phn trm nhm b l cho cc n v xut khu. T gi ny khng cng b ra ngoi m ch p dng trong thanh ton ni b. No thoat ly ty gia mu dich nhm bu p nhng khoan thua l trong kinh doanh xut nhp khu cua cac doanh nghip nha nc. y thc cht la mt hinh thc bu l co tinh cht bao cp thng qua ty gia. 1986 , bt u cng cuc i mi kinh t ton din. C ch quan lu bao cp b xo b, bt u nh hng nn kinh t th trng. Ton b cc t chc kinh t c ci tri hon ton t ch v ti chnh v sn xut, to ra mt sinh kh mi cho nn kinh t quc gia. 2.1.3. Tac ng n nn kinh t Thc ra trong giai oan nay do quan h thng mai u t cua Vit Nam va khi SEV la quan h hang i hang, mang nng tinh cht vin tr, vic di chuyn, chuyn giao v ngoai t la khng co nn vic quy inh ty gia hi oai gia VND va cac ngoai t khac chi mang tinh hach toan. Quan h v cung cu ngoi hi trn th trng khng c phn nh ng n trong t gi. Biu hin r nht ca tnh trng ny l vic tn ti mt th trng ch en vi mt t gi khc xa t gi chnh thc. (Tham kho bng xx trong phn ph lc.) Do ng tin Vit Nam c inh gia qua cao so vi cac ng tin t do chuyn i nn: Can cn thng mai bi thm hut nng, xut khu gp nhiu bt li trong khi nhp khu thi co li va thng xuyn tng ln. Hu qua la hang ni bi hang ngoai chen ep, san xut trong nc bi inh n.

Nha nc phai ap dung ty gia kt toan ni b bu l cho cac n vi san xut hang xut kht nhng cha ap ng c nhu cu va cha u bu p chi phi san xut. Can cn thanh toan bi bi chi, d tr ngoai t bi giam sut, phan ng cua chinh phu luc nay la tng cng quan ly ngoai hi, bao h mu dich va kim soat hang nhp khu. Nhng t o nay sinh tinh trang khan him vt t, hang hoa, nguyn vt liu cn thit khin cho tc tng trng chm lai, san xut trong nc tri tr, inh n lai cang tr nn ti t, sc ep lam phat tng vot. 2.2. Thi ky 1989-1992 : Tha ni ty gia hi oai 2.2.1. Bi canh kinh t. Trn th gii ng u, Lin X sup . Quan h ngoai thng c bao cp vi cac thi trng truyn thng bi gian oan, khin chung ta phai chuyn sang bun ban vi khu vc thanh toan bng ng -la My. Bn cnh qua trinh i mi kinh t thc s din ra mnh m bt u t nm 1989. Chnh ph cam kt va thc thi chin lc n inh hoa nn kinh t tai chinh tin t, trong o vn ty gia c coi la khu t pha, co vai tro cc ky quan trong i vi qua trinh cai cach, chuyn i c ch va m ca kinh t. 2.2.2. Chinh sach ty gia. Trong giai on t nm 1987 n nm 1991 l giai on u tin thc hin ci cch c ch iu chnh t gi ng Vit Nam (VND) vi la M ( la M l ng tin ng vai tr quan trng trong quan h thanh ton ca Vit Nam vi nc ngoi ). Thi k ny tc lm pht din ra vi t l cao chng mt . Ngh nh 53/HBT ra i, qui inh v vic tch h thng Ngn hng Vit Nam t mt cp thnh hai cp, bao gm ngn hng nh nc thc hin chc nng qun l v m v h thng ngn hng thng mi thc hin chc nng kinh doanh tin t v tn dng. Ty gia mua ban cua cac ngn hang c phep da trn c s ty gia chinh thc do NHNN cng b cng tr 5%. Qua trinh xoa bo ch ty gia kt toan ni b din ta cung luc vi vic iu chinh giam gia manh ni t ( khng khac gi tha ni). (Bang) gim bt chnh lch t gi nhm tin ti iu hnh t gi da ch yu vo quan h cung cu trn th trng, nh nc thng qua chinh sach ty gia linh hoat hn iu chnh t gi chnh thc theo t gi trn th trng t do sao cho mc chnh lch nh hn 20%. Kt qu l mc chnh lch t gi c thu hp.

 n u nm 1992 Chnh ph c mt s ci cch trong vic iu chnh t gi ( nh buc cc doanh nghip c dola phi gi vo ngn hng , bi b hnh thc quy nh t gi theo nhm hng..) lm cho gi dola bt u gim ( cui nm 1991 t gi VND/USD c lc ln ti 14500 n thng 3/1992ch cn 11550 VND/USD v tip tc gim cho n cui nm 1992.

Thi gian 1988 1989 1990 1991 1992

T gi chnh thc 3000 3900 6500 14194 10407

T gi t do 5000 4100 700 14420 10520

Chnh lch Gi tr 2000 200 500 226 50

16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 1988 1989 1990 1991 1992 t gi chnh thc t gi t do chnh lch

Biu thng k t gi hi oi t 1989 1992 ca Ngn hang Ngoi Thng Vit Nam T l lm pht cng gim dn Nm 1989 1990 Lm pht, gi tiu dng trung bnh 95.77 36.031 Thay i phn trm -74.42 % -62.38 %

1991 1992

81.817 37.705

127.07 % -53.92 %

100 80 60 40 20 0 1989 1990 1991 1992

Biu tnh hnh lm pht t 1989 n 1992 2.2.3. Tac ng n nn kinh t. Kim ngch xut khu tng. Nm 1990 tng 18,8% ; 1991: 48,63%. ng Vit Nam lin tc b mt gi so vi la M lm gi c hng nhp khu tng nhanh. Chi ph u vo cho qu trnh sn xut tng ln l iu kin thc y lm pht. T l lm pht ca nc ta tng tr li: t 34,7% nm 1989 ln 67,5% trong hai nm 1990 v 1991. II.nh gi k t khi bc sang giai on pht trin kinh t mi theo hng kinh t th trng c s qun l v m ca nh nc, v chnh sch t gi c ch iu hnh v din bin t gi ca ng Vit Nam vi ngoi t chuyn hng ph hp vi tnh hnh thc t ca Vit Nam gp phn khng nh vo s thnh cng ca t nc sau 10 nm i mi v pht trin kinh t. Cc bc i trong chnh sach t gi, c ch iu hnh t gi v din bin t gi ca ng Vit Nam so vi ngoi t l ng n. Mt mt gi vng gi tr ng Vit Nam khng nhng gi tr danh ngha m c gi tr thc ca n, gp phn n nh mt bng gi trong nc v km ch lm pht, mt khc vn khuyn khch xut khu tng ln hng nm, thu ht ngun ngoi t ln v Vit Nam p ng nhu cu nhp khu ca nn kinh t ngy mt tng m cn tng ng k d tr ngoi t quc gia . Chnh sch t gi trong thi gian qua dn n mt s h ly quan trng. Vic nh gi VND cao so vi USD trong mt thi gian di gp phn lm gim nng lc cnh tranh ca hng xut khu, ng thi khuyn khch nhp

khu. iu ny c chng minh bng mt thc t l nhp siu ca Vit Nam tng nhanh lin tc trong my nm tr li y, t 2,8 t USD trong nm 2006 ln 8,2 t USD nm 2007 v 17,5 t USD trong nm 2008,nm 2009 l 12 t. Nhp siu tng nhanh tr li trong khi cc ngun thu ngoi t chnh nh xut khu, u t nc ngoi, kiu hi v du lch u gim st mnh so vi nm 2008; v cng vi vic doanh nghip v ngi dn chuyn sang nm USD v vng lm cho cn cn thanh ton ca Vit Nam thm ht nng. Khin d tr ngoi hi ca Vit Nam gim mt cch tng ng (t khong 23 t USD vo cui nm 2008 xung cn hn 17 t USD vo qu 3/2009), mt khc khin p lc gim gi VND tip tc c duy tr Th trng ngoi hi lun cng thng, hot ng tr nn km hiu qu.tnh trng khan him khin nhiu doanh nghip khng th mua c ngoi t p ng nhu cu nhp khu. iu ny lm cho th trng ngm cng si ng. S thnh cng khong phi ch trn l thuyt m n c th hin trong mi tng quan vi cc ch tiu kinh t v m khc c lin quan nh: ch s lm pht , d tr ngoi t quc gia, xut nhp khu, din bin t gi trong h thng ngan hng, t gi th trng t do,tc pht trin kinh t , cn cn thanh ton quc t c th hin di y.

N GDP m (t ng)

Lm pht % 167,1 167,5

XK (tr$)

NK (tr $)

T gi chnh thc 6.500 12.240 11.200 10.642 10.956 11.021

T TT t do

gi D tr ngoi t t mcd tr khng ng k,tng ln hn hai thng nhp khu

1990 38.167 1991 76.707

2404

2752,4

/USD 5601 9.920 11.230 10.636 10.978 11042

2087,1 2338,1 2580,7 2540,8 2985,2 3924 4054 5198 5826 8381

1992 110.535 117,5 1993 136.571 105,2 1994 170.000 114,4 1995 112,7