You are on page 1of 5

08.12.

2011

archiwum.chlodnictwoiklimat

acja.pl/art kul /2006_02/28.htm

Czysto mikrobiologiczna i pyowa rodowiska szpitalnego (cz. II) A a CHARKOWSKA, Warszawa Klasyfikacja czysto ci mikrobiologicznej powietrza wewntrznego Mikroorganizmy jako jeden z podstawowych skadnikw rodowiska powietrznego w zasadzie nie namna aj si w nim, lecz s tylko przypadkowym czynnikiem przenoszonym przez prdy powietrza na czstkach kurzu, wysuszonych wydzielinach, jak np. kropelki luzu. Mog przyczynia si do szerzenia zaka e szpitalnych drog powietrzno-kropelkow i powietrzno-pyow [14]. Problem ich obecnoci w rodowisku powietrznym jest bardzo istotny z uwagi na mo liwo wywoania r nych schorze, jak rwnie ze wzgldu na ich zdolnoci niszczce (np. proces korozji biologicznej), a przede wszystkim z powodu niebezpieczestwa wystpowania tzw. zaka e wewntrzszpitalnych. [14]. Z tego powodu wa ne jest zdefiniowanie dopuszczalnych st e drobnoustrojw w rodowisku szpitalnym, zarwno w powietrzu wewntrznym, jak i na powierzchniach. Do pomieszcze, dla ktrych takie wartoci musz by okrelone nale sale operacyjne i pozostae czyste obszary blokw operacyjnych, nale ce do stref wysokiego ryzyka. W Polsce niestety brakuje zalece dotyczcych dopuszczalnych poziomw zanieczyszcze mikrobiologicznych w obiektach su by zdrowia, odpowiadajcych aktualnemu stanowi wiedzy na ten temat i nad ajcych za rozwojem stosowanych w szpitalach technologii. Jedynym rdem informacji o dopuszczalnych st eniach drobnoustrojw s ''Wytyczne projektowania szpitali oglnych'', wprowadzone do stosowania w 1984 roku przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki Spoecznej jako materia pomocniczy obowizujcy przy projektowaniu szpitali nowych i zalecany przy podejmowaniu prac modernizacyjno-remontowych w szpitalach istniejcych [15]. W Zeszycie 5 wytycznych pt. ''Wentylacja i klimatyzacja'' podzielono pomieszczenia w szpitalach na trzy grupy, zale nie od dopuszczalnych iloci bakterii w powietrzu. Zgodnie z t klasyfikacj czystoci pomieszcze w szpitalu wyr nia si [15]: I klas czystoci pomieszcze (pomieszczenia o najwy szej mo liwie aseptyce, minimalny poziom bakterii) o dopuszczalnym st eniu bakterii wynoszcym 70 bakterii/1 m3 powietrza, II klas czystoci pomieszcze (pomieszczenia o niskim poziomie bakterii) o dopuszczalnym st eniu bakterii wynoszcym 300 bakterii/1 m3 powietrza, III klas czystoci pomieszcze (pomieszczenia o normalnym poziomie bakterii) o dopuszczalnym st eniu bakterii wynoszcym 700 bakterii/1 m3 powietrza. Do pomieszcze I klasy czystoci nale [15]: sale operacyjne wysokoaseptyczne (transplantacja, operacje serca, ci kie poparzenia, operacje mzgu), boksy jaowe, pracownie pynw infuzyjnych - boks napeniania, sale kowe specjalne (oparzenia). Do pomieszcze II klasy czystoci zalicza si [15]: sale operacyjne aseptyczne, sale operacyjne septyczne,
archiwum.chlodnictwoiklimat acja.pl/art kul /2006_02/28.htm 1/5

08.12.2011

archiwum.chlodnictwoiklimat

acja.pl/art kul /2006_02/28.htm

sala gipsu w zespole operacyjnym, intensywna opieka medyczna wraz z pomieszczeniami kowymi, sale pooperacyjne, pokoje wczeniakw, pomieszczenia przygotowania chorego (przy sali operacyjnej), pomieszczenia przygotowania lekarzy (w zespole operacyjnym), korytarze zespou operacyjnego ''czyste'', jw. ''brudne'', sterylizatornie w zespole operacyjnym. Do III klasy czystoci nale m.in. nastpujce pomieszczenia [15]: sale porodowe, sale zabiegowe - operacyjne i sale gipsu w oddziale pomocy doranej, centralne sterylizatornie - cz ''czysta'', centralne sterylizatornie - cz ''brudna'', sale endoskopii, sale wiatolecznictwa, sale elektrolecznictwa, sale RTG, sterownie RTG, pomieszczenia pobierania krwi w punktach krwiodawstwa, pracownie fotograficzne, pokoje aparaturowe. Najbardziej znane i powszechnie stosowane nie tylko w krajach, z ktrych pochodz, s wytyczne dotyczce czystoci mikrobiologicznej powietrza w szpitalach opracowane w: Szwajcarii (wytyczne SKI Guideline Band 35 z roku 1987), Niemczech (norma DIN 1946, part 4 z roku 1999 oraz z roku 2005), Austrii (norma NORM H-6020), Francji (norma NF S 90-351 z roku 1987), Stanach Zjednoczonych (zalecenia American Academy of Orthopaedic Surgeons z roku 1976).

archiwum.chlodnictwoiklimat

acja.pl/art kul /2006_02/28.htm

2/5

08.12.2011

archiwum.chlodnictwoiklimat

acja.pl/art kul /2006_02/28.htm

Najbardziej znana klasyfikacja pomieszcze szpitalnych ze wzgldu na wystpowania drobnoustrojw zostaa przedstawiona w 1976 roku przez American Academy of Orthopaedic Surgeons. American Academy of Orthopaedic Surgeons ustalia klasy czystoci powietrza w salach operacyjnych okrelane na podstawie bada wykonywanych z zastosowaniem urzdzenia szczelinowego i pytek sedymentacyjnych - tabela 4 [11]. Klasyfikacja czysto ci pyowej powietrza wewntrznego Ze wzgldu na konieczno zapewnienia w salach operacyjnych wysokiej czystoci powietrza, zalicza si je do pomieszcze czystych i klasyfikuje w oparciu o ilociowe st enie czstek pyu oraz drobnoustrojw zawartych w powietrzu. Poni ej zamieszczono podstawowe informacje uatwiajce klasyfikacj sal operacyjnych i innych pomieszcze znajdujcych si w bloku operacyjnym ze wzgldu na zanieczyszczenia pyowe zawarte w polskiej normie PN EN ISO 14644-1, jak rwnie informacje dotyczce klasyfikacji pomieszcze czystych zgodnie z norm amerykask Fed-Std 209, powszechnie znan i nadal (mimo, e zostaa w Stanach Zjednoczonych zastpiona przez norm europejsk EN ISO 14644-1) cytowan w Polsce.

Klasyfikacja pomieszcze i stref czystych wedug US Federal Standard 209e


archiwum.chlodnictwoiklimat acja.pl/art kul /2006_02/28.htm 3/5

08.12.2011

archiwum.chlodnictwoiklimat

acja.pl/art kul /2006_02/28.htm

Najszerszym, usystematyzowanym zbiorem wymaga dotyczcych czystoci powietrza w pomieszczeniach bya jeszcze do niedawna norma amerykaska Federal Standard 209. Jej ostatnia wersja z roku 1992, oznaczona liter ''e'', nosi tytu ''Airborne Particulate Cleanliness Classes in Cleanrooms and Clean Zones'' [25]. W Polsce w praktyce zwyczajowo stosuje si od wielu lat nazewnictwo klas pomieszcze czystych wedug wczeniejszych wersji Federal Standard 209 (klasy 10, 100 ... 1000 000). Norma definiuje pomieszczenie czyste jako obszar o cile kontrolowanym liczbowym st eniu zanieczyszcze znajdujcych si w powietrzu. W tej wersji normy po raz pierwszy okrelono klasy pomieszcze czystych za pomoc metrycznego ukadu jednostek, czego konsekwencj stao si wprowadzenie nowego nazewnictwa i rezygnacja z obowizujcych do tej pory symboli liczbowych (np. dawna klasa 100 nazywa si obecnie M3,5). Status pomieszczenia, w trakcie wykonywania weryfikacji klasy czystoci, dodatkowo okrela si jako [25]: ''as-build'' - pomieszczenie wykoczone i przygotowane do u ytkowania, z podczonymi i sprawnymi instalacjami, lecz bez urzdze i obsugi wewntrz pomieszczenia, Klasyfikacja pomieszcze czystych wedug PN-EN ISO 14644-1:2004 - Pomieszczenia czyste i zwizane z nimi rodowiska kontrolowane, Cz 1: Klasyfikacja czystoci powietrza

W Polsce norma ta w styczniu 2005 roku zostaa zatwierdzona przez Prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego jako norma polska PN-EN ISO 14644-1:2004. Jest tumaczeniem - bez jakichkolwiek zmian - angielskiej wersji normy europejskiej EN 14644-1:1999, stanowicej wprowadzenie - bez jakichkolwiek zmian - normy midzynarodowej ISO 14644-1:1999 [26]. W tabeli 7 przedstawiono klasyfikacj pomieszcze czystych wedug omawianej normy. W tabeli 8 zamieszczono porwnanie omwionych powy ej klas czystoci pyowej pomieszcze.
archiwum.chlodnictwoiklimat acja.pl/art kul /2006_02/28.htm 4/5

08.12.2011

archiwum.chlodnictwoiklimat

acja.pl/art kul /2006_02/28.htm

W zale noci od szczegowych wymaga dla pomieszcze w bloku operacyjnym stosuje si nastpujce klasy czystoci pyowej: ISO Klasa 5 (zgodnie z PN EN ISO 14644-1:2004), ISO klasa 7 (zgodnie z PN EN ISO 14644-1:2004), ISO klasa 8 (zgodnie z PN EN ISO 14644-1:2004). Podsumo anie 1.Zaka enia szpitalne stanowi zagro enie dla osb hospitalizowanych oraz dla personelu medycznego. Jedn z metod poprawiajcych czysto mikrobiologiczn powietrza w salach operacyjnych jest zadbanie tak e o czysto nawiewanego powietrza oraz czysto instalacji klimatyzacyjnych. 2. Jedyne jak dotychczas krajowe informacje dotyczce czystoci mikrobiologicznej powietrza wewntrznego w salach operacyjnych s zawarte w ''Wytycznych projektowania szpitali oglnych''. Jednak znajdujce si w nich zalecenia nale y uzna za zdezaktualizowane. 3. R norodno norm i wytycznych zagranicznych dotyczcych czystoci powietrza w salach operacyjnych powoduje, e zamiast ujednolicenia zagadnienie to staje si coraz bardziej skomplikowane. 4. Powstanie grupy roboczej ''Heating, Ventilation and Air-Conditioning Task Group'' zrzeszajcej specjalistw zajmujcych si higien, mikrobiologi i technik wentylacyjn oraz klimatyzacyjn z trzech specjalistycznych stowarzysze (GMHP - sterreichische Gesselschaft fr Hygiene, Mikrobiologie und Praventivmedizin, DGKH - Deutsche Gesellschaft fr Krankenhaushygiene, SGSH - Schweizerische Gesellschaft fr Spitalhygiene) stwarza nadziej, e w najbli szej przyszoci zostanie dopracowana i opublikowana jednolita klasyfikacja pomieszcze szpitalnych ze wzgldu na zagro enie zdrowotne dla pacjentw i personelu. Pena tre artykuu w miesiczniku nr 1-2/2006

archiwum.chlodnictwoiklimat

acja.pl/art kul /2006_02/28.htm

5/5

You might also like