You are on page 1of 500

( Mahprajnparamitsatra) Tc gi: Ngrjuna (Long Th) Dch Phn ra Hn: Cu Ma La Thp Vit Dch HT.

Thin Siu Vin Nghin Cu Pht Hc Vit Nam n hnh 1997 ---o0o--Ngun http://www.quangduc.com Chuyn sang ebook 10-6-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org Mc Lc
Cun 1 Duyn Khi Lun CHNG 1:GII THCH: NH TH, NG VN, NHT THI CHNG 2 :GII THCH: TNG THUYT NH TH NG VN Cun 2 CHNG 3 :GII THCH: B-GI-B Cun 3 CHNG 4 :GII THCH: TR VNG-X THNH CHNG 5 : GII THCH: CNG MA-HA T-KHEO TNG Chng 6 : GII THCH: "NGHA BA CHNG" Cun 4 CHNG 7 : GII THCH: B-TT Cun 5 CHNG 8 : GII THCH: "MA-HA TT-A" CHNG 9 :GII THCH: "B-TT CNG C" Cun 6

CHNG 10 : GII THCH: "MI D" Cun 7 CHNG 11 :GII THCH: PHT TH GII NGUYN CHNG 12 : GII THCH: TAM MUI CHNG 13 : GII THCH: PHNG QUANG Cun 8 Cun 9 CHNG 14 : GII THCH: HIN PH THN CHNG 15 : GII THCH: MI PHNG CH B-TT N Cun 10 Cun 11 CHNG 16 : GII THCH: X-LI-PHT NHN DUYN CHNG 17 : GII THCH: N BA-LA-MT CHNG 18 :GII THCH: TN THN N BA-LA-MT CHNG 19 : GII THCH: TNG CA N BA-LA-MT CHNG 20 : GII THCH: N BA-LA-MT PHP TH Cun 12 Cun 13 CHNG 21 : GII THCH: THI BA-LA-MT CHNG 22 : GII THCH: NGHA CA GII TNG CHNG 23 : GII THCH: TN THN NGHA THI-LA BA-LA-MT Cun 14 Gii Thch : B TH BA-LA-MT CHNG 24 :GII THCH: SN- BA-LA-MT Cun 15 GII THCH: SN- BA-LA-MT PHP NHN CHNG 25 :GII THCH: T-L-GIA BA-LA-MT Cun 16 GII THCH: TINH TN BA-LA-MT Cun 17 CHNG 26 : GII THCH: THIN BA-LA-MT Cun 18 CHNG 27 : GII THCH: BT-NH BA-LA-MT CHNG 28 : GII THCH: TNG BT-NH Cun 19 CHNG 29 :GII THCH: 37 PHM TR O Cun 20 CHNG 30 :GII THCH: BA TAM MUI, BN THIN, BN V LNG TM, BN V SC NH KHI QUT S TRUYN DCH KINH BT-NH KINH BT-NH PHN BN

---o0o---

Cun 1 Duyn Khi Lun

"ng ln Tr , Pht kho n, Bin ln Tr , Pht thu sut, Ngha, tng Tr , Pht v ngi Knh l Pht, Tr v ng. Ht kin c khng, dt khng cn, Tht tng cc php, Pht ni, Thng tr bt hoi, sch phin no. Knh l Php, m Pht tn trng. Bin c Thnh chng lm rung phc, Bc hc, v hc trang nghim, sch ging i ca i sau, Ng s dt, cn tr. x cc s nghip th gian, L tr x ca cc cng c. Ti thng gia tt c chng hi, Knh l chn tnh i c Tng. nht tm cung knh Tam Bo, Cc bc cu th: Ngi Di-lc (Maitreya) Tr tu nht: X-li-pht (Sriputta), V trnh khng hnh: Tu-b- (Subhti) Ti nay theo sc mun din ni, Ngha tht tng i tr b kia. Nguyn cc i c, bc Thnh tr, Nht tm kho thun nghe ti ni". Hi: * V nhn duyn g m Pht thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt? Php tc ca ch Pht khng v v s v nhn duyn nh m t ging php; cng nh ni Tu-di (Sumeru) cng khng v v s v nhn duyn nh mrung

ng. Vy, nay c nhn duyn to ln g m Pht thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt? p: * trong Tam Tng, Pht dng loi th d thuyt php cho hng Thanh-vn m khng thuyt n B-tt o. Duy trong kinh Bn-mt (Prvaparntka sutra) ca Trung-A-hm (Madhyam), Pht tuy c th k cho B-tt Di-lc rng: "i sau ng s c thnh Pht hiu l Di-lc", m cng khng ni n B-tt hnh. Nay Pht mun ging cc B-tt hnh cho Di-lc v.v cho nn thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt. * Li na, c v B-tt tu Nim Pht tam mui, Pht mun khin h i vi Tam mui ny c tng ch, nn thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt. Nh Phm u trong kinh i Bt-nh Ba-la-mt ni: "Pht hin thn tc, phng ra nh sng sc vng chiu khp mi phng th gii nhiu nh ct sng Hng. Th hin thn ln, sng sut trong sch, cc th sc p y khp h khng, Pht gia chng, oan chnh th diu khng ai snh kp; th nh ni cha Tu-di ni gia bin c, cc B-tt nh thy s thn bin ca Pht, nn tng thm li ch i vi Nim Pht tam mui. V l , Pht thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt. * Li na, B-tt (Tt-t-a) lc mi sanh, phng ra nh sng y khp c mi phng, i by bc, nhn khp bn phng, vi m thanh nh S t rng, Ngi thuyt bi k: "Phn thai sanh ht, y l thn cui cng Ta c gii thot, S li chng sanh". Sau khi pht th nh vy, thn Ngi ln dn, Ngi mun t b thn thuc, xut gia tu o. Na m thc dy, nhn thy cc ca nhi, hu phi, th n, hnh trng nh thy thi, Ngi lin sai Xa-nc (Chandaka) thng con Nga trng, na m vt thnh, i c mi hai do tun, n trong cnh rng c v tin nhn tn Bt-gi-b (Bhrgav) ang , ly dao ct tc, ci y phc qu gi i ly o Tng-gi-l th xu, ri bn sng Ni-lin-thuyn (Nairnjana), su nm tu kh hnh, ngy n mt ht m hoc mt ht go, nhng t ngh: "y khng phi l Chnh o". By gi B-tt b ch tu kh hnh, n di gc B-, ngi ta Kim-cang. Ma vng em mi tm c vn chng n ph hoi B-tt, B-tt dng sc cng c v tr

tu hng phc bn Ma m chng qu V thng B-. By gi v vua tri ci Phm-thin, cha t ca ba ngn i thin th gii, tn l Thi-kh (Sikkin) cng vi ch thin ci Sc, Thch--hon-nhn cng vi ch thin ci Dc v T-thin-vng cng n trc Pht, khuyn thnh Th tn khi u quay bnh xe Chnh php. Li v B-tt nh n s nguyn i t i bi ca mnh nn nhn li thnh cu m thuyt php. Php su xa trong cc php l Bt-nh Ba-la-mt vy. V th Pht thuyt Kinh i Bt-nh Bala-mt. * Li na, c k hoi nghi rng Pht khng chng c Nht thit tr, v c sao? V cc php v lng v s, lm sao mt ngi m c th bit tt c cc php? Pht tr trong php Bt-nh Ba-la-mt tht tng thanh tnh nh h khng, v lng v s, m t ni ln li chn tht rng: "Ta l bc Nht thit tr, mun dt ht thy nghi ng ca chng sanh"; v th Pht thuytKinh i Bt-nh Ba-la-mt. * Li na, c nhng chng sanh ng c , nhng v i cng c v tr tu ca Pht v lng, kh bit kh hiu, do h b c s m hoc, tm m chm trong t php, khng vo c Chnh o. V hng ngi , Pht khi tm i t, dui tay i bi cu vt, a vo Pht o. Do m Pht t th hin ra cng c ti diu, pht ra i thn lc, nh trong S phm ca Kinh Bt-nh Ba-la-mt ni: "Pht nhp vo Chnh nh tn l Tam mui vng. Khi ra khi Chnh nh, Pht dng Thin nhn qun khp mi phng th gii, khp cc l chn lng ca Ngi u mm ci, v t di bn chn c tng nghn bnh xe ca Ngi pht ra su trm ngn vn c nh sng mu, chiu khp mi phng v lng v s th gii ca ch Pht nhiu nh ct sng Hng, lm cho tt c u chi sng". Pht mun tuyn th tht tng ca ht thy cc php, on tr nghi kt ca ht thy chng sanh, nn thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt. * Li na, c ngi c t, m lng tt , ph bng rng: "Tr tu ca Pht khng ra khi (tr tu ca) loi ngi, m ch dng huyn thut lm m hoc i". V dt lng cng cao t mn ca nhng ngi , nn Pht hin ra v lng thn lc, v lng tr tu lc, t trong Bt-nh Ba-la-mt, t ni ln rng" "Ta l ng c y v lng thn thng phc c, tn qu nht trong ba ci, che ch cho tt c. Nu ai pht mt nim c th mc phi v lng ti, nu pht mt nim tnh tn th c hng phuc lc ci ngi, ci tri, v chc s c qu Nit-bn". Li v mun khin mi ngi tn th Chnh php, nn ni: "Ta l i s, c Mi lc, Bn v s y, ng hng Thnh cha, tm c t ti, vi m thanh nh S t hng m

quay bnh xe Chnh php, l ti tn thng trong tt c th gii". Li na, Pht Th Tn v mun cho chng sanh hoan h m ni Kinh Bt-nh Ba-lamt ny, rng: "Cc ngi nn sanh tm hoan h ln. V c sao? V ht thy chng sanh u b mc trong li t kin, b bn c s d hc lm m hoc; cn Ta th t trong li t kin c s m ra khi, l bc i s Mi lc, kh c th gp, nay cc ngi gp c, Ta s theo thi khai m cc Php tng thm o nh By mi by phm tr o v.v nh vy cc ngi mc tnh thu lm. Li na, ht thy chng sanh v bnh kit s gy ra phin no. T khi c sanh t n by gi, khng ai tr c bnh y, li thng b ngoi o c s m hoc. Ta nay ra i lm i y vng, tp hp cc th php dc, cc ngi hy ung i". V th Pht thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt. * Li na, c ngi ngh: "Pht cng nh ngi, cng c sanh t, chu s i kht, lnh nng, gi bnh". Pht mun tr ngh nn thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt ny, khai th rng: "Thn Ta l khng th ngh ngh, cc Phm thin vng v T ph ch thin, d tri qua kip s nhiu nh ct sng Hng, mun suy lng thn Ta, tm xt m thanh Ta, cn khng th trc lng, hung l tr tu tam mui ca Ta?", nh k ni: "i tt tng cc php, Cc hng Phm-thin-vng, Ht thy cha tri t, M m khng th bit. Php y rt thm diu, Khng ai o lng c. Pht ra i khai m, Sng nh mt tri chiu". * Li nh khi Pht Chuyn xe php ln u tin, B-tt ng-tr t tha phng n mun trc lng thn Pht, vt ln qu h khng v lng ci Pht, n th gii ca Pht Ha-thng, m thy thn Pht vn y nh vy, bn ni k: "H khng khng bin t, Cng c Pht vn th, Du mun lng thn Pht, Ung cng khng lng c. Vt qu ci h khng, V lng cc ci Pht,

Thy thn Thch S t, Vn nh c khng khc. Thn Pht nh ni vng, Din xut nh sng ln Tng tt t trang nghim, Nh hoa n ma xun". Nh thn Pht v lng, nh sng v m hng cng v lng. Cc cng c v Gii, nh, Tu ca Pht cng u v lng, nh Tam Mt trong kinh Mt Tch, trong c ni rng. Li, khi Pht mi sanh, chm n t lin i by bc, ming t ct ting ni, ni xong lng im nh cc tr nt, khng i, khng ni, ba nm c mm sa, cc b m nui nng, dn dn ln khn; nhng thn Pht th v s trong khp cc th gian, v chng sanh m hin lm k phm phu. Song k phm phu khi sanh, thn phn, cc cn v thc cha thnh tu, bn oai nghi ni thn l ngi, nm, i, ng v ni nng, thinh nn cng cc cch thc ca con ngi u cha hiu r. Tri qua ngy thng nm dn dn hc tp mi cc cch thc ca ngi, ch sao nay Pht mi sanh ra lin c th ni c, i c, ri sau mi khng th ni v i? iu ny tht l l? Nn bit, ch v Pht dng phng tin lc hin thn lm theo cch thc ca ngi, i ng nm ngi nh ngi khin chng sanh tin theo php thm diu. Nu B- tt khi mi sanh m i dc, ni c, ngi i tt s ngh: "Nay mi thy ngi nh vy, th gian cha tng c. y chc l Tri, Rng, Qy, Thn. Nhng iu ngi y hc khng phi l iu chng ta lm c, v c sao? V nhc thn sanh t ca chng ta do b nghip kip s li ko, khng c t ti nn nhng iu su nh vy ca ngi y ai m theo ni?" V ngh nh th nn h tuyt vng, khng c thnh php kh ca Thnh hin. V hng ngi m Pht sanh ra trong vn Lm-tni, tuy c th i n ngay di chn ci B- m thnh Pht, song Ngi vn dng sc phng tin, th hin lm hi ng, u th, thiu nin ri thnh nhn. Theo tng thi k m hng th s vui chi, hc tp ngh thut, trang phc, hng th ng dc, cch thc ca ngi thng, dn dn thy s kh gi bnh cht m sanh tm nhm chn, na m vt thnh xut gia, i n ch ca tin nhn Ut-c-gi (Udraka) v A-la-la (lala) th hin lm t, nhng khng thc hnh theo php ca cc v y. Tuy thng dng thn thng, t nh i trc, tr gii hnh o trong thi c Pht Ca-dip, m nay vn th hin tu kh hnh su nm cu o. B tt tuy lm ch ba ngn i thin th gii, m vn th hin dp ph ma qun, thnh V thng o; v ty thun theo php th gian, nn hin ra cc bin ha . Nay

trong Bt-nh Ba-la-mt th hin i thn thng v tr hu lc. Cc ngi nn bit thn Pht nhiu v s khp cc th gian. * Li na, c ngi ng c m hoc v ri vo chp kin nh bin, hoc v v tr nn ch cu ci khoi lc ni thn; hoc c ngi v o m tu theo kh hnh. Nhng ngi nh th, i vi nht ngha, h b mt phn Nit-bn chnh o. Pht mun ph hai li cc oan , a h vo Trung o, nn thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt. * Li na, phn bit qu bo cng dng sanh thn v php thn nn thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt. Nh ni trong phm X-li thp. * Li na, v mun ging thuyt A-b-bt-tr v tng ca A-b-bt-tr. Li v mun ni r Ma huyn, Ma ngy, Ma s. Li v nhn duyn ngi i ng lai cng dng Bt-nh Ba-la-mt. Li v mun th k cho hng Tam tha, nn thuytKinh i Bt-nh Ba-la-mt. Nh Pht bo Anan: "Sau hi Ta bt Nit-bn, Bt-nh Ba-la-mt ny s truyn n phng Nam, t phng Nam truyn n phng Ty. Sau nm trm nm (Pht lch) s truyn n phng Bc. y c nhiu thin nam, thin n nhn tin php cng dng cc th hoa hng, anh lc, trng phan, k nhc, n sng, trn bo, cng cc ti vt khc; hoc t chp, hoc khuyn ngi khc chp, hoc c tng, hoc nghe ging thuyt, chn chnh ghi nh, tu hnh, ng php m cng dng. Ngi ny nh nhn duyn m hng th cc th cc lc ca th gian v n i cui cng th chng Tam tha m vo V d Nit-bn". Nhng vic nhn duyn nh vy, xem trong tc phm ca kinh. Th nn thuytKinh i Bt-nh Ba-la-mt. * Li na, v mun thuyt tng nht ngha Tt-n, nn Pht thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt. C bn th Tt-n: Mt l Th gii Tt-n, hai l Cc cc v nhn Tt-n, ba l i tr Tt-n, bn l nht ngha Tt-n. Trong bn Tt-n tng nhip ht thy mi hai b kinh, tm vn bn ngn Php tng, u l tht khng tri ngc nhau. Trong Pht php tt c u tht. C php tht v theo Th gii Tt-n, c php tht v theo Cc cc v nhn Tt-n, c php tht v theo i tr Tt-n, c php tht v theo nht ngha Tt-n. - Sao gi l Th gii Tt-n? (Tt n theo ngha ph thng). V c nhng php theo nhn duyn ha hp nn c, ch khng c tnh bit lp. V nh xe, do c cng, nhp, trc, bnh ho hp li nn c, ch khng c chic

xe ring. Con ngi cng nh th, do nm un (ng chng) ha hp nn c, ch khng c con ngi ring. Hi: Nh Pht ni: "Ta dng Thin nhn thanh tnh thy cc chng sanh cht ch ny sanh ch kia, chu qu bo ty theo nghip thin c. Ngi c nghip thin th sanh trong loi tri, ngi; ngi c nghip c th b a vo ba ng c". Li na, Kinh ni: "Mt ngi ra i, m nhiu ngi c nh phc lc li ch; l Pht Th Tn vy". Nh trong Php C ni: "T mnh cu ly mnh, ngi khc lm sao cu c. T mnh thc hnh thin tr l t cu hay nht". Nh trong kinh Bnh Sa Vng Nghinh Pht ni: "Ngi phm khng nghe php, ng phm m trc ni ng". Li trong kinh Pht Nh D ni: "Pht t m c o, n m Bt Nit-bn, nhng kinh gio Pht thuyt khong thi gian gia hai m y, tt c u tht, khng in o". Nu tht khng c ngi th ti sao Pht li ni ngi (trong cu: Ta dng Thin nhn thanh tnh thy cc chng sanh)! p: Ngi v.v v theo Th gii Tt-n nn c, v theo nht ngha Tt-n nn khng. Cn nh nh, php tnh , tht t, v theo Th gii Tt-n nn khng, v theo nht ngha Tt-n nn c. Ngi cng nh th , v theo nht ngha Tt-n nn khng, v theo Th gii Tt-n nn c; v c cc nhn duyn nm un nn c ngi. V nh sa do nhn duyn ca sc, hng, v, xc cho nn c, nu sa tht khng th nhn duyn ca sa cng phi l khng, nay nhn duyn ca sa tht c, nn sa cng phi l c. Chng phi nh ci u th hai, cnh tay th ba ca mt ngi, l khng c nhn duyn m ch c gi danh. Cc tng (hnh thc) nh th nn gi l Th gii Tt-n. -Sao gi l Cc cc v nhn Tt-n? (Tt n trong ngha c bit vi tng ngi). Qun st tm hnh ca tng ngi m ni php cho h. i trong mt vic m hoc c ngi nghe c, c ngi khng nghe c. Nh trong Kinh ni: "Do nghip tp bo m tp sanh ra trong th gian, c tp xc, tp th". Li trong kinh Ph-qun-na ni: "Khng c ngi xc, khng c ngi th". Hi: Gia hai kinh ny, lm sao dung thng c? p: V c k nghi ngi i sau, khng tin ti phc, lm hnh bt thin, ri vo kin chp on dit (on kin). V mun dt mi nghi ca ngi , tr c hnh ca h, tc l mun nh "on kin" ca ngi nn

ni tp sanh trong th gian, c tp xc, tp th. Li ngoi o Ph-qunna chp c ng, c thn, ri vo chp thng (thng kin), nn khi Phqun-na hi Pht: "Tha i c Th Tn, ai th?" Nu Pht tr li c ai th th kia bn ri vo chp thng. Ng kin ca ngi y tng gp bi, bn chc, khnt th di chuyn. Cho nn i vi ngi ny, Pht khng ni l c ngi th, ngi xc, Nh$ng tng (hnh thc) nh th gi l cc cc v nhn Tt n. -Sao gi l i tr Tt-n? (Tt n trong ngha i tr theo bnh). C php, v ngha i tr th c, m tht tnh th khng nh cc th c, thuc, ung, n c tnh cht nng, nhit, bo, chua, mn, i vi bnh phong th gi n l thuc; cn i vi bnh khc th khng phi thuc. Nu cc th c, thuc, n, ung c tnh cht nh, lnh, ngt, ng, rt, i vi bnh nhit th gi n l thuc; cn i vi bnh khc th khng phi thuc. . Nu cc th c, thuc, n, ung c tnh cht nh, cay, ng, rt, nng i vi bnh hn th gi n l thuc; cn i vi bnh khc th khng phi thuc. Cch tr tm bnh trong Pht php cng nh th. Php t duy qun bt tnh i vi bnh tham dc th gi l php i tr hay, cn i vi bnh sn nhu th khng gi l hay, khng phi l php i tr, sao vy? Qun thn xu xa cu gi l qun bt tnh, nu ngil sn nhu m qun thn xu xa cu, th cng lm tng thm la sn nhu. T duy v t tm i tr bnh sn nhu th gi l php i tr hay; cn i vi bnh tham dc th khng gi lhay, khng phi l php i tr, v sao? V t tm i vi chng sanh thng cu vic tt, qun st cng c, nu l ngi tham dc m cu vic tt, qun st cng c th cng tng thm lng tham dc Php qun nhn duyn, i vi bnh ngu si th gi l php i tr hay; cn vi bnh tham dc, sn nhu th khng gi lhay, khng phi l php i tr, v sao vy? V trc c t qun mi sinh t kin, m tkin tc l ngu si. Hi: Trong pht php c ni Mi hai nhn duyn rt su xa, nh ni" "Pht bo A-nan, php Nhn duyn y rt su xa, thy kh bit, kh t ng, kh qun st. Ngi c tm vi t, tu thin xo, mi hiu c, cn ngi ngu si i vi php thin cn cn kh hiu, hung l php nhn duyn rt su xa!". Th ti sao nay li ni ngi ngu si nn qun-php Nhn duyn? p: Ngi ngu si y khng phi nh tru d ngu si, m l ngi ny mun cu o chn tht li em t tm qun st nn sanh ra th t kin, ngi ngu si nh th hy nn qun st Nhn duyn, gi l php i tr hay, nu vi ngi c nhiu sn nhu, tham dc, mong cu khoi lc, mun nhiu hi k khc, th Nhn duyn qun khng l hay, khng phi l php i tr,

ch c t duy v bt tnh, v t tm mi l hay, l php i tr vi hai hng ngi y, v sao? V hai php qun ny c th nh mi tn c sn nhu v tham dc. Li na, nhng chng sanh in o chp thng, khng bit r cc php ch c trong tnh cch tng t tng tc. Nhng ngi nh th m qun V thng l php i tr Tt n, ch khng phi nht ngha Tt n, v sao? V ht thy cc php, t tnh l khng, nh k ni: "V thng thy l thng, y gi l in o. Trong khng, khng v thng, Ch no thy c thng?" Hi: Ht thy php Hu vi u tng ng vi v thng, y l nht ngha, v sao? V ht thy php Hu vi u c ba tng: Sanh, tr, dit. V trc tin l sanh, tip n tr, sau dit; ti sao nay ni v thng khng phi l tht? p: Php Hu vi ng ra khng c ba tng y, v sao? V ba tng y khng tht. Nu cc php sanh, tr, dit l tng Hu vi th trong tng sanh l ra cng phi c ba tng; v sanh l php Hu vi. Nh vy mi mt tng li u c ba tng, th th v cng. Tr v dit cng nh th. Nu trong mi sanh, tr, dit li khng c sanh, tr, dit th sanh, tr, dit khng nn gi l php Hu vi, v sao? V tng ca php Hu vi (sanh, tr, dit) ni khng c. Do ngha , cc php v thng, l khng phi nht ngha Tt-n. Li na, nu tt c u tht s l bn tnh v thng, thi khng c hnh nghip v qu bo, v sao? V v thng tc l sanh ri dit mt. V nh hat ging mc nt khng th sanh ra qu, nh vy thi khng c hnh nghip, khng c hnh nghip thin sao c qu bo? Nay theo php ca cc Hin thnh u ni c qu bo, k thin tr c th tn th; vy khng nn ni khng qu bo. Do , cc php khng phi l v thng tnh. V ni c cc nhn duyn v lng nh th, nn khng c ni cc php lv thng tnh. Tt c php Hu vi v thng, kh, v ng cng nh vy. Cc tng nh th gi l i tr Tt-n. -Sao gi l nht ngha Tt-n? (Tt n trong ngha tuyt i) Ht thy php tnh , ht thy lun ngh, ng ngn, ht thy php v phi php, mi mi c th phn bit ph tn, cn php chn tht ca ch Pht, Bch-chi Pht, A-la-hn hnh tr th khng th ph, khng th tn. Nhng g

khng thng sut trong ba th Tt-n trn th trong y thng c. Nhng thng nh th no? Thng l xa la mi li lm, khng th bin i, khng th vt hn, v sao? V tr nht ngha Tt-n, cn cc ngh lun khc, cc Tt-n khc, u c th b ph hoi, nh bi k trong kinh Chng-ngha ni: "Mi t nng kin chp, H lun khi cnh tranh, Bit th l bit tht, Khng bit l bng Php. Khng nhn php k khc, y l ngi v tr, Nhng ngi c h lun Thy u l v tr. Hoc nng iu mnh thy, M sanh cc h lun, Nu cho tnh tr, Th ai cng tnh tr". Trong ba bi k ny, Pht ni tng trng ca nht ngha Tt-n, rng chng sanh trong th gian t nng kin chp, t nng php, t nng h lun ca mnh m sanh ra cnh tranh. H lun chnh l gc cnh tranh, m h lun th nng cc kin chp sanh khi, nh k ni: "C lnh th php, mi c lun, Khng lnh th php, lun ci g. Cc kin c, khng c lnh th, iu y, ngi ny tr sch". Hnh gi nh tht bit c iu y, th i ht thy php, ht thy h lun, khng lnh th, khng chp trc, khng thy l tht, khng cng cnh tranh vi k khc, v bit c v cam l ca Pht php. Nu khng c th, tc l hy bng Php. Nu khng lnh th php ca k khc, khng bit khng nhn ly, y l ngi v tr. Nh vy thi nhng ngi c h lun u l ngi v tr, ti sao vy? V mi ngi khng chu lnh th php ca nhau, nh c ngi t cho php ca mnh l nht chn tht thanh tnh; cn php ca ngi khc l vng ng, khng thanh tnh. V nh php x tr ca th gian, no l hnh pht git chm th bt tnh m ngi th gian tn th lm theo cho l tht thanh tnh, nhng i vi ngi xut gia thnh thin th l iu rt bt tnh. Nhng ngi xut gia theo ngoi o, sng theo

php tu ng nhit ng mt chn, nh tc v.v hng Ni-kin-t (Nirgranthaputra) cho l diu hu; cn cc ngi khc ni l php ngu si. Cc php ca hng xut gia ngoi o v B-la-mn bch y nh th , h u cho l tt p, ngoi ra l vng ng. Trong Pht php y cng c T kheo c-t bo: "Nh bn i ha hp c php con mt, nm un (ng chng) ha hp c php con ngi". Trong lun A-t-m ca c-t ni: "Nm un khng la con ngi, con ngi khng la nm un, khng th ni nm un l con ngi (ng) hay la nm un l con ngi. Con ngi (nhn ng) nhip thuc vo php tng th nm l bt kh thuyt php-tng". Hng o-nhn phi Nht-thit-hu (B) th ni: "Trong ht mi th, trong ht mi thi, trong ht mi php mn, khng th tm ra c con ngi, v nh lng Ra, sng Th thng l khng c. Li na, mi tm gii, mi hai nhp, nm un tht c t tnh m trong khng c con ngi (ng)". Li trong Pht php, c hng Phng qung (Vaipulya) o nhn ni: "Ht thy php khng sanh khng dit, khng, khng c g c, v nh lng Ra, sng Th thng l khng c". Ht thy cc hng lun ngh nh th, t gi lp php ca mnh, khng np th php ca ngi khc, rng: "y mi l tht, ngoi ra u l vng ng". Nu t th lnh ly php ca mnh, t cng dng ly php ca mnh, t tu hnh theo php ca mnh, cc php ngi khc th khng th, khng cng dng, cho l sai quy. V nu cho nh vy l thanh tnh, c ngha li nht, thi tt c khng c g khng phi thanh tnh, sao vy? V tt c nhng ngi kia u th lnh php ca mnh. Hi: Nu cc kin chp l sai, th nht ngha Tt-n sao li ng? p: Ht hy ng ngn ng dt, ch tm hnh dit, khp ni u khng ch da, khn g hin th cc php, tht tng cc php khng u, khng gia, khng cui, khng tn, khng ph hoi, y l nht ngha Ttn, nh bi k trong Ma-ha Din ngha ni: "Ngn ng khng cn, Tm hnh cng ht, Khng sanh khng dit Php nh Nit-bn.

Ni cc hnh x, Gi th gian php, Ni khng hnh x, L nht ngha. Ht thy tht, ht thy phi tht V ht thy tht, cng phi tht. Ht thy chng tht, chng khng tht, y gi tht tng ca cc php". nht ngha Tt-n c ni n trong cc Kinh nh vy, ngha y rt su, kh thy kh bit. V mun ni ngha y, nn Pht thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt. * Li na, v mun cho cc nh i lun ngh nh ng Phm-ch Trng Tro v.v sanh lng tin i vi Pht php nn Pht thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt. C v Phm-ch tn Trng Tro, li c v tn l Tin-ni B-tha-c ala, li c v tn l Tt-gi Ca-ma-kin-, l nhng v i lun ngh ca ci Dim-ph-, ni: "Ht thy lun u c th ph, ht thy li ni u c th hoi, ht thy li chp u c th lay chuyn, khng c php chn tht no ng tin nh cung knh". Nh trong Kinh Xa-li-pht Bn-mt ni: "Cu ca X-li-pht tn l i Cu-hy-la cng ch l X-li, lun ngh m khng bng. i Cu-hy-la suy ngh: "y khng phi sc ca ch ta, chc l bc Tr gi trong bo thai gi li ni ming m. Ngi ny cha sanh m vy, ln ln s ra sao?" Suy ngh xong, ng sanh tm kiu mn; v mun hc rng cc th lun ngh nn xut gia lm Phm-ch, i vo nc Nam Thin Trc, bt u c kinh th. Mi ngi hi: "Ch ng mun cu g, hc tp kinh g?" Trng Tro p: "C mi tm th kinh ln u mun c ht". Mi ngi ni: "Trn c i ng cn khng hiu mt th, hung chi hiu ht?" Trng Tro t ngh: "Trc kia v kiu mn nn thua ch, nay li b cc ngi ny khinh nhc". V hai chuyn ny nn t th rng: "Ta khng ct mng tay, cn phi c ht mi tm th i kinh". Mi ngi nhn thy mng tay di m gi ng l Phm-ch Trng Tro. ng dng tr tu ca th kinh sch, th li chm chch rng: "y lphp, y lphi php, y l phi, y l khng phi, y l tht, y l khng tht, y l c, y l khng ph lun ngh ca ngi khc. V nh voi cung, sc ln ng t dy xo, khng ai ch ng c.

Sau khi Phm-ch Trng Tro dng sc lun ngh nh vy dp ph cc lun s xong, tr v ni sinh qun l thn Na-la trong thnh Vng-x nc Ma-gi-, hi ngi ta rng: "a con ca ch ti sanh ra nay n u?" C ngi tr li: "Con ca ch ng sinh ra, va mi 8 tui hc ht cc th kinh sch, n 16 tui th lun ngh hn c mi ngi. C o nhn Thchchng h C-m, con ca ch ng theo lm t ca v y". Trng Tro nghe th lin khi kiu mn, sanh lng khng tin, ni rng: "a con ca ch ta thng mminh nh th, ng kia dng thut g m c th di hoc n co tc lm t c?!" Ni th ri, i ngay n ch Pht. By gi Tn-gi X-li-pht va th gii c na thng, ang ng hu bn Pht, cm qut qut Pht. Trng Tro Phm-ch gp Pht hi han xong, ngi xung mt bn suy ngh rng: "Mi th lun ngh u c th b ph, mi li ni u c th b hoi, mi th chp th u c th b lay chuyn. Vy trong ci g l tht tng ca cc php? Ci g l nht ngha? Ci g ltnh? Ci g l tng? Khng in o?" Suy ngh nh vy: "Nh nc bin ln, m mun n tn y n, tm cu lu m chng c mt php no tht c th nhp tm. Vy ng y dng lun ngh g m c th li c con ca ch ta?" Suy ngh xong, Trng Tro lin ni vi Pht rng: "Ny ng C m! Ht thy cc php ta u khng th nhn". Pht hi Trng Tro: " Ht thy cc php ng u khng th nhn, vy ci kin chp (ht thy u khng th nhn) y, ng c th nhn khng?" Pht gn hi cu c ngha: "ng ung vo c t kin, nay tun ra c kh, ni rng: Ht thy php ta u khng th nhn, vy ci kin chp (quan im) , ng c th nhn khng?" By gi Trng Tro Phm-ch nh nga hay va thy bng roi l bit s v chy theo ng chnh. Trng Tro Phm-ch cng th, nghe li ni ca Pht nh bng roi i vo tm, lin vt b cng cao, h thn ci u, suy ngh nh vy: "Pht t ta vo hai ca thua. Nu ta ni l th nhn, th y l ca thua r rt, nn nhiu ngi bit, h s ni: Ti sao t ni ht thy php ta u khng th nhn, nay li ni kin chp ta th nhn? R rng l ni di, l ca thua r rt b nhiu ngi bit. Ca thua th hai t nh hn, v ni ta u khng th nhn th khng my ngi bit". Trng Tro suy ngh vy ri p li Pht: "C m! Ht thy php ta khng th nhn, kin chp ny cng khng th nhn". Pht bo: "Phm-ch, ng khng th nhn ht thy php, kin chp y cng khng th nhn. Khng th nhn g c th c g khc vi mi ngi u, cn g cng cao m sanh kiu mn?" Hi nh vy, Trng Tro Phm-ch khng th p c, t bit mnh ri vo ch thua, lin sanh khi tn tm, cung knh ni vi Nht thit tr ca Pht, t ngh

rng: "Ta b thua m Th Tn khng nu by ch thua ca ta, khng ni phi quy, khng . Tm Pht nhu nhuyn thanh tnh bc nht. Tt c ngn ng lun ngh dt, c i php thm thm. Ngi l bc ng cung knh, tm thanh tnh bc nht, khng ai hn Pht". V Pht thuyt php dt t kin ca ng, ng lin ngay ti ch ngi xa la trn cu, i vi cc php c con mt thanh tnh. By gi X-li-pht nghe nhng li y, chng c A-la-hn. Trng Tro Phm-ch bn xut gia lm Sa-mn, chng c A-la-hn c i oai lc. Nu Trng Tro Phm-ch khng nghe hi hm ca Bt-nh Ba-la-mt l php tng ng nht ngha la bn cu, th cht lng tin cn khng c hung g chng c o qu ca bc xut gia? Pht v mun dt dn hng ngi i lun ngh s li cn nh th, nn thuyt Kinh i Bt-nh Ba-lamt-a ny. * Li na, cc c Pht c hai cch thuyt php: Mt l Qun tm ngi nghe ri ty cn c c th ha , hai l qun tng cc php. Nay Pht mun ni tht tng ca cc php nn thuyt Kinh i Bt-nh Ba-lamt. Nh trong phm thuyt v "Tng bt tng", cc v Thin t hi Pht: " Bt-nh Ba-la-mt ny su xa, lm sao m tc thnh tng?" Pht dy cc Thin t: "Khng tc l tng, v tng, v tc tng, v sanh dit tng, v hnh tng, thng bt sanh tng, nh tnh tng, tch dit tng v.v" * Li na, c hai cch thuyt php: Mt l c ch tranh ci, hai l khng ch tranh ci. C ch tranh ci nh trong cc Kinh khc ni, nay mun ni ch khng tranh ci, cho nn thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt. C tng, khng tng, c vt, khng vt, c y c, khng y c, c i, khng i, c trn, khng trn; th gii, phi th gii; nhng php mn hai phn cng th. Hi: Pht tm i t bi th ch nn ni php khng tranh ci, c sao li ni php c tranh ci? p: Php khng tranh ci u l v tng, thng tch dit, bt kh thuyt. Nay ni b th v cc php v thng, kh, khng v.v u l v tch dit, khng v h lun m thuyt. Nhng ngi li cn bit Pht khng khi ln s tranh ci; cn k n cn khng bit Pht, chp ly tng, trc ly tm, nn khi ln s tranh ci, nn gi l c tranh ci. Bt-nh Bala-mt ny l "tnh tt ro khng" ca cc php, nn khng c ch tranh ci. Nu rt ro khng m c th nm, c th tranh ci thi khng gi l rt

ro khng. V rt ro khng th c v khng hai s u dt, th nn Bt-nh Ba-la-mt gi l ch khng tranh ci. * Li na, trong cc kinh khc thng dng ba li ni cc php, l thin, bt thin v v k. Nay mun ni cc tng cc php chng phi thin, chng phi bt thin, chng phi v k, cho nn thuyt Kinh i Btnh Ba-la-mt-a. Php hc, php v hc, php phi hc phi v hc; php do kin on (kin s on), php do t duy on (tu s on), php khng on (phi s on); php c th thy c i ngi, php khng th thy c i ngi, php khng th thy khng i ngi; php thng trung h; php tiu, i, v lng. Nh vy php mn c ba phn cng th. * Li na, trong cc kinh khc ty theo cn c hng Thanh-vn, Pht ni php T nim x, ni y T-kheo qun trong thn ba mi su vt tr bnh tham dc, qun ngoi thn, trong ngoi thn cng nh vy. Nay v mun dng li khc ni php T nim x, nn Pht thuyt Kinh i Btnh Ba-la-mt, nh ni: "B-tt qun trong thn, vi thn khng sanh gic qun, khng thy c thn, v l v s c. Nh vy qun ngoi thn, qun trong ngoi thn, vi thn khng sanh gic tng, l mt vic rt kh. Ba nim x Th, Tm, Php cng vy. Nh vy nhng php mn c bn phn nh: Bn Chnh cn, bn Nh tc, bn Thin, bn v.v cng u nh th". * Li na, trong cc kinh khc Pht ni nm un (ng chng) l v thng, kh, khng, v ng. Nay v mun dng li ni khc v nm un, nn thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt. Nh Pht bo Ngi Tu-b-: "B-Tt qun sc l thng hnh th khng hnh Bt-nh Ba-la-mt; qun th, tng, hnh, thc l thng hnh, th khng hnh Bt-nh Ba-la-mt; qun sc l v thng hnh th khng hnh Bt-nh Ba-la-mt; qun th, tng, hnh, thc l v thng hnh, th khng hnh Bt-nh Ba-la-mt. Nh vy cc th nm php nh: Nm th m, nm o v.v cng u nh th. Ngoi ra cc php mn su, by, tm cho n v lng v.v cng u nh th. Nh i Bt-nh Ba-la-mt v lng v bin, nn nhn duyn thuyt Bt-nh Ba-la-mt cng v lng v bin; vic ny rt rng. Nay lc nu cc nhn duyn thuyt Kinh i Bt-nh Ba-lamt xong.

---o0o--PHM TA U [Phm Ta u ca kinh chia thnh 46 chng gii thch. T Chng I gii thch Nh Th Ng Vn Nht Thi n Chng 46 gii thch Tin Tr]

CHNG 1:GII THCH: NH TH, NG VN, NHT THI KINH: Nh Th, Ng Vn, Nht Thi LUN: Hi: Pht Kinh v sao bt u bng li: "Nh vy" (Nh th?) p: Pht php nh bin c, c tin th vo c, c tr th qua c. Ngha ca ch "Nh vy" chnh l tin. Nu ngi m trong tm c c tin thanh tnh, th ngi y c th vo c Pht php. Nu khng c tin th ngi y khng th vo c Pht php. Khng c tin th ni vic y khng "nh vy", y l tng ca bt tin. Ngi c tin th ni vic y "nh vy". V nh da Tru cha mm th khng th gp xp, ngi khng c tin cng vy; v nh da Tru mm, c th ty ch m dng m lm, ngi c tin cng vy. Li na trong Kinh ni tin l cnh tay. Cng nh ngi c cnh tay i vo trong ni bu, t ti ly bu, nu ngi khng c cnh tay th khng ly c g. Ngi c tin cng nh vy, vo trong ni bu Pht php c th V lu cn, V lu lc, Tht gic ch, Bt chnh o, T thin, T nh, t ti thu ly. Ngi khng c tin cng nh khng c cnh tay. Ngi khng c cnh tay vo trong ni bu khng th thu ly c g. Ngi khng c tin cng vy, vo trong ni bu Pht php khng thu ly c g. Pht t ngh: "Nu ngi c tin, ngi y c th vo trong bin php rng ln ca Ta, c th chng c bn qu Sa-mn, khng ung cng co u mc o Ca-sa. Nu khng tin, th ngi y khng th vo trong bin php ca Ta, cng nh cy kh khng th sanh hoa qu. Khng chng c qu Sa-mn, tuy c co u mc o Ca-sa, tng nhiu th kinh, gii cn nn, kho gii p i na th trong Pht php ch ung cng chng c c g". Cho nn ngha "Nh vy" l bc u i vo Pht php, v l tng ca thin tin vy.

Li na, Pht php su xa, ch c Pht mi bit c. Ngi c tin, tuy cha lm Pht m do tin lc c th vo c Pht php, nh Phm-thin vng khi thnh Pht bt u quay bnh xe Chnh php, c bi k thnh Pht: "Dim-Ph- sanh. Nhiu th php bt tnh. Xin m ca cam l. M ch ng thanh tnh!" Pht p: "Php ta rt kh hiu Dt c cc kit s. Tm a dm ba ci. K y khng t c" Phm-thin vng bch Pht: "Bch i c Th Tn! Trong th gii, tm tr c thng, trung, h. K kho trc tm nhu nhuyn, d c thot, hng ngi y nu khng c nghe Chnh php, h s rt li trong cc c nn. V nh hoa sen trong nc, c th mi sanh, c th gi, c th cha ln khi mt nc, nu khng gp c nh sng mt tri thi khng n c. Pht cng nh nh sng mt tri, v tm i T-bi thng xt chng sanh, nn Pht hy v h m thuyt php". Pht ngh: "Php ca ch Pht trong ba i: Qu kh, v lai v hin ti l u v chng sanh m thuyt php. Ta cng nn nh th". T duy nh vy ri, Pht nhn li ca ch thin Phmthin vng m thuyt php, dng k p: "Ta nay m ca cam l v. Nu ngi c tin hy vui mng trong loi ngi ni Diu php Chng phi no lon ai m thuyt". Trong bi k ny, Pht khng ni ngi b th c vui mng, cng khng ni ngi a vn, tr gii, nhn nhc, tinh tn, thin nh, tr tu c vui mng, m ch ni ngi tin (c vui mng) . Pht: Nh vy php ca Ta thm thm vi diu bc nht, l php v s c, khng th lng, khng th m, khng th ngh bn, khng ng, khng ta; khng vng mc, khng l bc Nht thit tr th khng th hiu. Cho nn, trong Pht php ly tin lc lm bc u. Do sc tin c vo, khng phi do b th, tr gii v.v m c th bt u vo c Pht php, nh k ni:

"Ngi th gian, tm ng, a m qu phc bo, M khng a nhn phc, Cu c, khng cu dit, Trc nghe php t kin Tm m m thm nhp Php su xa ca Ta, Khng tin lm sao hiu!" Nh i t ca -b-t tn Cu-ca-ly, v khng tin php nn a trong ng c. Ngi y khng tin, i vi Pht php t em tr tu mong cu, khng th c, v c sao? V Pht php rt su vy. Nh Phmthin vng dy Cu-ca-ly vi k: "Mun lng php v lng, K tr h lng sao? Mun lng php v lng, K y t che lp". Li na, ngha ca "Nh vy" l, nu ngi c tm kho trc tin, ngi y c th nghe php, nu khng c tng nh th th khng hiu c, nh ni: "Chm ch nghe php nh kht ung. Nht tm i vo trong ng, ngha. Nhy nht nghe php tm bi, h, Ngi nh vy nn v h ni". Li na, trong ngha ca "Nh vy" l, bc u i vo Pht php, li trong i ny, li trong i sau, li v Nit-bn, cc iu li u ly tin lm cn bn v sc mnh. Li na, cc hng ngoi o xut gia, tm c ngh cho php ca mnh l vinh diu, thanh tnh bc nht. Nhng ngi nh th, t khen php hnh ca mnh m ch bai php ca ngi khc. Th nn i ny u tranh ln nhau, i sau b a a ngc, th th kh v lng, nh k ni: "V ai nhim php mnh, Ch bai php ngi khc Tuy l ngi tr gii, Khng khi kh a ngc".

Trong Pht php y, vt b ht thy i, ht thy kin chp, ht thy tm kiu mn, t ng; ht thy u dt b, khng vng mc. Nh trong kinh Phit D ni: "Cc ngi nn hiu php Ta nh l chic b, th by gi thin php cn nn b hung l bt thin php? Vi Bt-nh Ba-la-mt m Pht cn khng nim ti, khng ta vo , hung l vi php khc m c nim ti, c ta vo sao? V vy, nn bc u ca Pht php gi l "Nh vy". Pht nh vy: t ca Ta khng i trc vo php, khng nhim trc vo php, khng bn ng vi php, m ch cu la kh, c gii thot, khng h lun vo cc php tng", nh trong kinh A-b--k (Arthavargya sutra), Ma-kin- (Makandika) ni k hi: "Vi cc php c nh. Th sanh lm vng tng. Dt b ht trong ngoi, Th lm sao c o?" Pht p: "Chng kin, vn, gic, tri, Cng chng do tr gii, Chng khng phi kin vn, Chng khng do tr gii. Lun nh th b ht. Cng b ng, ng s. Khng th cc php tng Nh th mi c o". Ma-kin- li hi: " Nu khng do kin vn, Chng phi do tr gii. Chng phi khng kin vn, Chng phi khng tr gii. Nh tm ti qun st. Gi cm lng, c o?" Pht p: "ng theo no t kin, Ta bit ng dt o, ng khng thy vng tng,

ng by gi t cm!". Li na, t cho php ta chn tht, cn php ngi khc l ni di, php ca ta bc nht, cn php ca ngi khc khng tht; l gc ca u tranh. Nay ngha "Nh vy" l dy ngi khc khng tranh. Nghe nhng g ngi khc ni, ngi ni th khng li. V vy, cc kinh Pht u m u bng li "Nh vy". Lc ni ch ngha"Nh vy" xong. Nay s ni n ngha ch "Ti". Hi: Nu trong Pht php ni ht thy php u khng, ht thy khng c t ng, th ti sao kinh Pht li bt u bng li: "Nh vy ti nghe"? p: t ca Pht tuy hiu l v ng, song ty theo php th tc m ni ng, chng phi tht ng. V nh ly tin vng m mua tin ng, khng ai ci vy, v c sao? V php bn mua l vy. y ni" "Ti" cng nh th, trong php v ng m ni ng, l thun ty theo th tc m khng nn nn vn, nh trong kinh Thin Vn c k: "C T-kheo La-hn. Cc lu dt sch. Vi thn cui cng y, Ni "Ti y" c chng?" Pht p: "C T-kheo La-hn, Cc lu dt sch, Vi thn cui cng y, C th ni "Ti y"". Trong Th gii Php (Th gii Tt-n) m ni l ng, chng phi l trong php nht ngha ( nht ngha Tt-n). V vy, i vi cc php khng, v ng m ni ng, khng c li. Li na, ng ngn ca th gii c ba th cn bn: Mt l t kin, hai l kiu mn, ba l danh t. Trong hai th bt tnh v mt th tnh. Ht thy ngi phm u c ba th gc ngn ng: Lt kin, kiu mn v danh t. Ngi tu hnh thy o th c hai th gc ngn ng: L kiu mn, danh t;

cn cc bc dt ht lu hoc th ch mt th gc ng ngn, l danh t. Trong tm h tuy khng tri vi tht php, nhn g ty thun ngi trong th gii m truyn t chung gc ngn ng y, tr t kin cho i, nn thun theo th tc m khng tranh ci. V vy, cho nn tr hai gc ngn ng bt tnh v theo th tc m ch chung mt th ngn ng. t Pht ty theo th tc m ni ng nn khng c li. Li na, nu ngi m vo tng v ng m ni y l tht, ngoi ra u vng ng, th vi ngi y nn nn rng: "ng ni ht thy php tht tng l v ng, sao cn ni "Nh vy ti nghe"? Cn nay cc t Pht i vi ht thy php khng, v s c, trong tm h khng m trc, cng khng m trc tht tng ca cc php, hung g trong v ng m tm cn m trc sao? V vy khng nn nn rng ti sao t Pht cn ni "Ti", nh bi k trong Trung lun ni: "Nu c ci bt khng. Tt phi c ci khng. Bt khng cn khng c, H hung l c khng? Phm ngi thy bt khng. M cng li thy khng. Khng thy: Thy, khng thy, y tht l Nit-bn. Ca bt nh an n. Ph tr cc t kin. Ch ch Pht i qua, y l php v ng". Lc ni ngha ch "Ti" xong. Nay s ni ngha ch "Nghe". Hi: "Nghe" nh th no? Dng nh cn? dng nh thc? hay dng thc nghe? Nu nh cn nghe, th nh cn khng c gic tri khng th nghe? Nu nh thc nghe, th nh thc trong thong chc, khng th phn bit cng khng th nghe? Nu thc nghe, th thc cng khng th nghe, v c sao? V trc do nm thc nhn bit nm trn, ri sau thc mi nhn bit, thc khng th bit nm trn trong hin ti m ch nhn bit nm trn trong qu kh v v lai. Nu thc nhn bit nm trn trong hin ti th

ngi m cng c th thy sc v ngi ic cng c th nghe ting, v sao? V thc khng b h? p: Chng phi nh cn nghe ting, cng chng phi nh thc, cng chng phi thc. Vic nghe ting y l do nhiu nhn duyn ha hip mi nghe c ting, khng th bo mt php c th nghe ting, v sao? V nh cn khng tri gic, khng th nghe ting, nh thc l v sc, v i, v x nn cng khng th nghe ting, cn ting th khng c thc tri gic cng khng c cn cng khng th bit c ting. By gi nh cn khng b h, ting ch c th nghe v mun nghe. Cn, trn v ha hp nn nh thc pht sanh, ty nh thc lin sanh thc; c th phn bit cc th nhn duyn m c nghe ting. V th khng nn vn nn: "Nghe" nh th no v ai nghe? Tuy nghe ting, m trong Pht php khng mt php nng tc, nng kin, nng tri, nh k ni: "C nghip cng c qu. Khng k lm nghip qu. Ngha y su bc nht, Php ny do Pht ni. Tuy khng, chng phi on. Tng tc, cng chng thng. Ti phc vn khng mt, Php nh vy, Pht ni". Lc ni ngha ch "Nghe" xong. Nay s ni v ch "Mt". Hi: Trong Pht php khng tht c nhng php s lng, thi gian v n khng thuc vo m, nhp, gii sao li ni l "Mt" thi? p: Ty theo th tc m ni c "Mt" thi, khng c li. Nh v trn t, cy lm thnh tng tri, v nim tng tri m l bi nn khng li. Ni "Mt" thi cng nh vy. Tuy tht khng c "Mt" thi, m ty th tc ni c "Mt" thi nn khng li. Hi: Khng nn ni khng c "Mt" thi, nh Pht t ni: "Mt ngi xut hin trn th gian, nhiu ngi c li lc. Ngi l ai? Chnh l Pht Th Tn vy", nh k ni: "Ta hnh o khng thy bo h.

Ch hnh o mt mnh khng b bn. Tch cha mt hnh m thnh Pht, T nhin thu sut no Thnh o" nhiu ch Pht ni Mt nh th, vy tt phi c ci "Mt". Li na, v c php Mt ha hp, nn vt y gi l Mt. Nu tht khng c php Mt th c sao trong Mt vt ch Mt tm sanh, khng phi hai, khng phi ba? Trong hai vt l hai tm sanh, khng phi Mt, khng phi ba? Trong ba vt l ba tm sanh, khng phi hai, khng phi Mt? Nu tht khng c cc con s th trong Mt vt nn c hai tm sanh, trong hai vt ch nn mt tm sanh. S ba, bn, nm, su cng nh th. Do , bit chc rng trong Mt vt c php Mt, v php y ha hp nn trong Mt vt ch Mt tm sanh? p: Nu Mt vi vt l Mt, hay Mt vi vt lkhc, c hai u sai lm. Hi: Nu l "Mt" th c sai lm g? p: Nu Mt vi ci bnh l "Mt", nh Nhn--l (Thch--honhn - Indra) vi Thch-ca (Saka) l Mt. Nu vy th u c Mt tc u c bnh; cng nh u c Nhn--l l c Thch-ca. Nay cc vt nh o v.v u phi l bnh, v Mt vi bnh l "Mt". Nh vy u c Mt u l bnh. Ging nh bnh, o v.v u lMt vt, khng c phn bit. Li na, Mt thuc v "s", bnh cng ng thuc v "s". Th ca bnh c nm php. Bnh l vt c sc cht c i ngi, vy Mt cng ng c sc cht, c i ngi. Nu u c Mt m khng gi l bnh, th nay khng nn cho bnh vi Mt l "Mt". Hoc ni Mt khng thu nhip bnh, hoc ni bnh cng ng khng thu nhip mt, v bnh vi Mt khng khc. Li mun ni Mt phi ni bnh, mun ni bnh phi ni Mt, nh th th ln xn. Hi: "Mt" b sai lm nh vy, cn trong phng din khc c li g? p: Nu Mt khc vi ci bnh th bnh chng phi l Mt, nu bnh khc vi mt thi Mt chng phi bnh. Nu bnh hp vi Mt, m bnh c gi lm Mt, nay Mt hp vi bnh, sao khng gi Mt l bnh? V vy khng th gi bnh v Mt khc nhau.

Hi: Tuy bnh hp vi "Mt" nn bnh l Mt (Mt ci bnh), nhng s Mt khng phi l bnh, th sao? p: Cc s bt u bng s Mt, Mt vi bnh l khc nn bnh khng lm Mt. Mt khng, nn nhiu cng khng, v sao? Trc Mt ri sau mi nhiu. Nh vy, trong phng din khc vi bnh, th php "Mt" cng khng th c ring c. V sao? V trong chai phng din tm php "Mt" khng th c. V khng th c th lm sao ni c php "Mt" nhip thuc vo nm m, mi tm gii, su nhp c? Nhng t Pht ty theo ngn ng th tc m gi l "Mt", m trong tm thc khng h chp trc, tri li bit cc con s ch c trn danh t. V th trong Pht php ni n ch "Mt thi, Mt ngi, Mt thy" m khng ri vo li t kin. Lc ni v "Mt" xong. Nay s ni v "Thi". Hi: X Thin Trc c hai th ting ch cho "Thi" l Ca-la (K-l) v Tam-ma-gia (Samya). Sao Pht khng ni Ca-la m ni Tam-ma-gia? p: Nu ni Ca-la th c iu g nghi ng? Hi: Ni cho nh nhng th nn ni Ca-la v Ca-la c hai ch, Tam-magia c ba ch nng li kh c hn? p: V tr t kin nn ni Tam-ma-gia khng ni Ca-la. C ngi ni: "Ht thy tri t hay vic tt xu u ly "Thi" (Ca-la) lm nhn", nh trong Thi kinh c bi k ni: "Thi n, chng sanh thnh thc. Thi ti th b thi thc. Thi, c th gic ng ngi, Cho nn chnh "Thi" lm nhn. Th gii nh bnh xe, Thi bin nh xe quay, Ngi cng nh bnh xe, i ln hoc i xung".

Hi: Li c ngi ni: "Trong tri t hay vic tt xu ht thy mi vt khng phi do "Thi" lm ra, song "Thi" l ci nguyn nhn khng thay i, l tht hu. Php "Thi" rt vi t, khng th thy, khng th bit, do kt qu ca hoa tri v.v m bit l c "Thi". Nm qua, nm nay, lu xa, gn, chm, mau m thy cc tng , tuy khng thy "Thi" m bit l c "Thi", v sao? V thy qu m bit c nhn". Do nn bit c php "Thi". Php "Thi" khng bin hoi, nn thng? p: Nh hn t l "Thi" hin ti, t bi l "Thi" qu kh, ci bnh l "Thi" v lai. Tng ca "Thi" l thng nn "Thi" qu kh khng lm "Thi" v lai. Kinh sch cc ng cho "Thi" l mt vt, v th "Thi" qu kh khng lm "Thi" v lai, cng khng lm "Thi" hin ti; v nh vy th ln xn. Trong "Thi" qu kh cng khng c "Thi" v lai, v th nn khng c "Thi" v lai. "Thi" hin ti cng nh th. Hi: ng nhn t bi l "Thi" qu kh, nu c "Thi" qu kh th chc chn c "Thi" v lai; v th tht c php "Thi"? p: Ngi khng nghe ti va ni, ci bnh "Thi" v lai, t bi "Thi" qu kh. "Thi" v lai khng lm "Thi" qu kh, trong tng "Thi" v lai l "Thi" v lai, sao li gi l "Thi" qu kh. Th nn "Thi" qu kh cng khng. Hi: Sao li khng c "Thi", chc chn phi c "Thi", hin ti c tng hin ti, qu kh c tng qu kh, v lai c tng v lai? p: Nu nh ht thy ba "Thi" u c tng ring (t tng), nh vy th ht thy l "Thi" hin ti, khng c "Thi" qu kh v "Thi" v lai. Nu c v lai th khng gi l v lai m nn gi l hin ti (d lai: n); v th li hi y khng ng. Hi: "Thi" qu kh, "Thi" v lai khng phi l tng hin ti, hin hnh. "Thi" qu kh c tng qu kh hin hnh. "Thi" v lai c tng v lai hin hnh, th nn mi php tng u c "Thi"? p: Nu qu kh l qua i, Thi ph mt tng qu kh; nu qu kh m khng qua i. Thi khng c tng qu kh; "Thi" v lai cng nh th. V th, php thi khng tht c th lm sao c th sanh tri t, vic tt xu v cc vt hoa qu, v. v; v tr cc th t kin nh vy nn khng ni thi theo ting "Ca-la" m ni thi theo ting "Tam-ma-gia".

Thy s sanh dit ca nm m, mi tm gii, su nhp m gi danh l "Thi" ch khng c "Thi" ring (ngoi s sanh dit). Nh ni cc danh t: Phng, thi, ly, hp, nht, d, trng, on v. v u l vt ra ngoi tm k phm phu chp trc cho l php tht c; v th nn tr b c php ng ngn danh t ca th gii (th gian). Hi: Nu khng c "Thi", ti sao li c hc gii cho php n ng Thi, cm n phi Thi? p: Trc y ti ni; theo php danh t th gian c "Thi", m khng phi tht php, ng khng nn vn nn. Cng nh php kit gii trong T-ni ch l tht theo th gian m khng phi l php tng nht tht. V tng php t ng khng c tht th, cng v chng nhn m qu trch, cng v mun h tr Pht php c tn ti lu di, m ch nh l php cho t, cho nn ch Pht th Tn kit gii, trong khng nn tm xem c g tht? C danh t g? Ci no tng ng? Ci no khng tng ng? Ci no l php c tng nh vy? Ci no l php khng c tng nh vy? V th, vic y khng nn vn nn. Hi: Nu n phi Thi, thuc phi Thi, y phi Thi, "Thi" y sao khng ni l Tam-ma-gia m ni l Ca-la? p: Nhng iu dy trong T-ni, hng c s o trng khng c nghe, th hng ngoi o lm sao c nghe m sanh t kin (nn khng ni Tam-ma-gia m ni Ca-la)? Cn kinh khc u c php nghe, nn trong y dng ting Tam-ma-gia. Tam-ma-gia l gi danh, khin ngi nghe khng sanh t kin. Li trong Pht php phn nhiu ni Tam-ma-gia m t ni Ca-la; v t nn khng nn ct nn. Lc ni ngha ring ca nm ch "Nh Th, Nga, Vn, Nht, Thi" xong. (Ht cun 1 theo bn Hn) ---o0o--CHNG 2 :GII THCH: TNG THUYT NH TH NG VN Nay s ni tng qut v "Nh vy ti nghe"

Hi: Nu ch Pht l ng Nht thit tr, t nhin, khng Thy, khng theo li dy ca ngi khc, khng th o ca ngi khc, khng dng o ca ngi khc, khng theo ngi khc nghe m thuyt php, ti sao li ni "Nh vy ti nghe"? p: ng nh ng ni: " Pht l ng Nht thit tr, t nhin, khng Thy, khng theo ngi khc nghe php m thuyt". Pht php khng ch t ming Pht thuyt, m ht thy li ni tt lnh, chn tht, vi diu ca th gian u xut t Pht php. Nh trong T-ni, Pht ni: "Th no l Pht php?" Pht php c nm hng ngi ni: Mt l Pht t ming ni, hai l t Pht ni, ba l tin nhn ni, bn l ch thin ni, nm l ha nhn ni. Li nh trong Kinh Thch--hon-nhn c o, Pht ni vi Kiuthi-ca: "Thin ng chn tht, ho ng vi diu ca th gian u xut t php ca Ta", nh trong bi k tn Pht rng: "Thin ng ca th gian. u xut t Pht php. Thin ng khng sai lm, Khng g hn Pht ng. Nhng ni khc tuy c. Thin ng khng sai lm. N ht thy u l, Mt phn ca Pht php. Trong cc ngoi o, D c li hay, Nh su n cy, Ngu nhin thnh ch. Php u, gia, cui, T ph ln nhau, Nh st sanh vng, Ai m tin c? Nh trong cy Y-lan, Sanh hng Ngu u Chin-n. Nh trong ging cy ng, Sanh ra qu ngon ngt.

Nu tin c iu , Ngi y s tin rng: Trong kinh sch ngoi o, T xut li hay p. Nhng li hay chn tht, u xut t c Pht, Nh th hng Chin-n, Mc ni Ma-l. Ngoi ni Ma-l-ra, Khng u c Chin-n, Nh vy, ngoi tr Pht, Khng c u li tht". Li na, cu "Nh vy ti nghe" l li ca cc i t Pht, nh Anan v.v ni; v vo trong tng ca Pht php nn gi l Pht php. Nh khi Pht nhp Nit-bn, Ngi ti x Cu-thi-na-kit, gia rng cy Sa-la long th, nm quay u v hng Bc m sp nhp Nit-bn. By gi, Anan tnh luyn i thn thuc cha tr, v cha ly dc, tm chm trong bin i, khng th t ra c. Trng lo A-n-l u (Anuruda) ni vi A-nan : "Thy l ngi gi Pht php tng, khng nn ging nh ngi phm t chm trong bin i! Ht thy php hu vi u l tng v thng, Thy ch u su. Li na, t tay Pht trao php cho Thy, Thy nay u su th s lm mt vic th nhn. Thy nn tha Pht: Sau khi Pht Nit-bn, chng con hnh o nh th no? Ai s l Thy? Bn Xa-nc c khu lm sao cng chung? Kinh Pht nn li g? Nhng vic v lai nh th, Thy nn hi Pht". A-nan nghe vic y, tm su mun hi tnh, c sc ghi nh o h tr, n bn cui ging Pht nm, em cc vic y hi Pht. Pht dy Anan: "Hoc by gi, hoc sau khi Ta dit , nn t y ch v y ch Php, khng y ch ni no khc! Th no l T-kheo t y ch v y ch Php, khng y ch ni no khc? L, T-kheo qun trong thn, thng nim nht tm tr tu, sing tu tinh tn, tr tm tham u th gian: qun ngoi thn, qun trong ngoi thn cng nh th; qun, th, tm, php nim x cng li nh th. gi l T-kheo t y ch v y ch Php, khng y ch ni no khc. T nay, gii kinh gii thot l i s ca cc Thy. Nh kinh Gii Thot Gii dy: "Thn nghip, khu nghip, nn nh th m lm. T-kheo Xa-nc, sau

khi Ta Nit-bn th nh php Mn-n (mc tn) m tr. Nu ngi c tm nhu thun th dy h Kinh San- Ca-chin-din, tc c th c o. Ta tri qua ba A-tng-k tip, cha nhm tng Php bo; tng y bt u nn li: "Nh vy, ti nghe, mt thi, Pht ti a phng y, quc y, trong rng cy x y", v sao? V cc kinh Pht i qu kh bt u u xng li y, cc kinh Pht i v lai bt u cng xng li y; cc Pht i hin ti, cui cng khi Bt-nit-bn cng dy xng li y. Nay Ta, sau khi Nit-bn, bt u kinh cng nn xng: "Nh vy, ti nghe, mt thi". Vy nn bit lli Pht dy, ch khng phi Pht t ni "Nh vy ti nghe"; v Pht l bc Nht thit tr, t nhin, khng Thy, th khng nn ni "Ti nghe". Nu Pht t ni "Nh vy ti nghe", c ngi khng bit, th c th hi nh th, cn y l A-nam bch Pht, Pht dy li y, y l t ni "Nh vy ti nghe", xng "ti" khng c li. Li na, v mun cho Pht php tr lu th gian, nn cc v A-la-hn, nh trng lo i Ca-Dip v.v hi A-nan: "Pht thuyt php ch no trc ht? Ngi dy nhng php g?" A-nan p: "Nh vy ti nghe, mt thi Pht ti nc Ba-la-ni trong rng Nai ca tin nhn, Ngi v nm T-kheo ni v Kh thnh . Ti vn khng nghe t ai ni li, m trong Php chnh ti nh r, c nhn, tr, minh, gic". Vic kinh y trong cn ni rng. Nh trong Kinh Tp Php (Dharama-samyrahsutra) ni: "Lc Pht vo Nit-bn, qu t su cch rung ng, cc dng sng chy ngc, gi mnh bc pht, bn pha ni my en, sm st d di, ma xung, sao bng khp ni; S t, c th go tht ku rng; Ch Thin, Ngi i u ct ting la ht. Ch Thin, Ngi i u pht ra li rng: " Pht vo Nitbn sao m mau qu. Con mt ca th gian mt!" Ngay lc by gi tt c c cy, cy thuc, hoa l cng lc r tan; ni cha Tu-di u lay ng, nc bin dy sng, t rung ng mnh, ni non bng v sp, cy ci gy , bn pha khi n rt l d s; vng, ao, sng, ngi u quy nhp, sao chi mc ban ngy. Loi ngi u ku khc, ch thin u su, thin n nghn ngo khc than, nc mt m a. Cc hng Hu hc lng l khng vui, cc hng V hc ngh ti php Hu vi ht thy v thng. Nh vy Tri, Ngi, D-xoa, La-st, Cn-tht-b, Chn--la, Ma-hu-la-gi v loi Rng u rt bun ru; cn cc v A-la-hn c qu, khi bin lo bnh t, tm nim rng:

" qua sng i ca phm nhn, x giy hp ng gi cht, Thy bn Rn ln trong hm thn, Np vo Nit-bn dit V-d". Cc v i A-la-hn, ai ny ty trong ni rng, khe sui, hang ng xthn m nhp Nit-bn. Li c cc A-la-hn i gia h khng, v nh Nhn cha hin cc th thn lc, khin mi ngi khi lng tin thanh tnh, vy sau mi vo Nit-bn. Tri Lc dc cho n tri Bin tnh v.v thy cc A-la-hn u vo dit , ai ny ngh: "Mt tri Pht ln, cc t y Thin nh, tr tu, gii thot trc cng dit . Cc chng sanh nay cc bnh dm, n, si m cc v Thy php dc gp dit , th ai s cha tr cho? Cc t nh hoa sen n trong bin v lng tr tu, nay kh ho, cy Php gy , my Php tan dit, Bc i tr nh Voi cha mt n, n Voi con cng i theo, ngi gieo Chnh php mt ri, Php bo s tm cu ni u?", nh k ni: "Pht vnh tch vo Nit-bn, Chng dit kit s cng qua i, Th gii trng khng, khng bc tr, Ngu ti thm ln, n tr tt". By gi ch thin l di chn i Ca-dip v ni k: "Bc k lo, ba c tr, Thn Ngi nh cy tr t kim, oan nghim vi diu khng th snh, Mt sng trong sch nh Hoa sen". Tn thn nh vy ri, tha Ca-dip: "i c Ca-dip! Nhn gi bit khng? Con thuyn Pht php nh mun v, thnh Pht php nh mun , bin Pht php nh mun kh, c Pht php nh mun ng, n Pht php nh mun tt, ngi thuyt php nh mun ht, ngi hnh o t dn, k lm c thm ln. Xin Ngi em tm i t m kin lp Pht php". By gi i Ca-dip, tm nh bin c, ng lng khng lay ng, giy lu mi p: "Cc ng kho ni, tht ng nh li, th gian khng lu ri s v tr, ti m". Ri lc i Ca-dip im lng nhn li. By gi ch thin l di chn i Ca-dip ri bng nhin khng hin, ai ny v ch c.

Khi y i Ca-dip t duy rng: "Ta nay lm sao cho Pht php trong ba v s kip kh tm gp y c tr lu?" T duy nh vy xong, li suy ngh tip: "Ta bit php y c th lm cho tr c lu di, phi nn kt tp Kinh (Tu--l), Lut (T-ni), Lun (A-t-m) thnh Ba tng Php, nh vy Pht php c th c tr lu, ngi au c th c lnh th hnh tr, v sao? V Pht thng xt chng sanh, phi chu kh trong nhiu i, mi hc c php y m din ni cho ngi. Bn ta cng nn vng theo Pht php m tuyn dng khai ha". Lc y, i Ca-dip ni li y xong, Ngi i n trn nh ni Tu-di nh kin-chy, ri thuyt: "Cc t Pht. Nu ngh n Pht, Mun bo n Pht, Ch vo Nit-bn". m thanh kin-chy v ting ni ca i Ca-dip vang n khp c ba ngn i thin th gii, u cng nghe, thi by gi cc bc t c thn lc, u n hi hp ch i Ca-dip. By gi i Ca-dip co vi chng hi: "Pht php sp mun dit! Pht v thng xt chng sanh nn chu cn kh th trong ba v s kip mi hc c php y! Nay Pht vo Nit-bn, cc t bit Php, th tr Php, tng o Php cng theo Pht m dit , Php nay sp mun dit, chng sanh i v lai tht ng thng thay, b mt con mt tr tu, ngu si m ti. c Pht i t bi thng xt chng sanh, bn ta hy vng theo li Pht, phi i khi kit tp Kinh tng xong, ri ty dit ". Cc chng n d hi u vng li li. By gi i Ca-dip chn c ngn ngi, ch tr A-nan, cn ht thy chng A-la-hn, c su th thn thng, c cng gii thot, v ngi gii thot, c ba minh, thin nh t ti, c th thun hnh v nghch hnh cc tam mui, thy u v ngi, c tng Ba tng, bit kinh sch ni ngoi, cng c bit c mi tm th i kinh ca ngoi o. Ai ny u gii lun ngh, hng phc cc d hc. Hi: By gi c v s A-la-hn nh th, c g ch chn ly mt ngn ngi, m khng chn ly nhiu hn?

p: Vua Tn-b-ta-la c o, tm vn bn ngn quan thuc cng u c o. Lc y vua sc trong cung thng dn ba cng dng cho mt ngn ngi. Vua A-x-th vn khng b php y. By gi i Ca-dip t duy: "Nu chng ta thng i kht thc s c ngoi o cng n nn vn m b tr php s. Nay trong thnh Vng-x thng dn thc n cung cp cho mt ngn ngi, chng ta c th trong , kt tp Kinh tng"; v l y ch chn mt ngn ngi, khng chn nhiu hn. Lc y i Ca-dip cng vi mt ngn ngi i n trong ni K-xqut, thnh Vng-x, ni vi vua A-x-th: "Hng ngy hy em thc n n cung cp cho chng ti, nay chng ti y kit tp Kinh tng, khng c i u". An c trong ba thng h. Trong ngy mi lm u thuyt gii, vn tp ha hp Tng. i Ca-dip vo thin nh, ri dng Thin nhn qun trong chng ny y ai l ngi cha dt sch phin no, phi nn mi ra. Thy ch c mt mnh A-nan cha dt ht phin no, cn chn trm chn mi chn ngi kia u sch ht cc lu, thanh tnh khng nh bn. i Ca-dip t thin nh dy, ly tay dt A-nan ra khi chng ni: "Nay trong chng thanh tnh kit tp Kinh tng, Thy cha sch kit s, khng nn y". By gi A-nan h thn bun khc, t ngh: "Ta hai mi lm nm theo hu h Th Tn, gn gi chm sc Ngi, cha bao gi b kh no nh th ny; Pht tht l i c t bi, hay n nhn". Suy ngh xong, A-nan tha i Ca-dip: "Ti c sc c o t lu, song theo php ca cc c Pht, v A-la-hn khng th b sai khin hu h hai bn; v th ti gi li mt phn kit s nh nht m khng dt ht thi". i Ca-dip ni: "Thy cn c ti l, Pht khng mun cho ngi n xut gia, v Thy n cn khuyn thnh, Pht mi cho h xut gia, v l m Chnh php ca Pht ch nm trm nm l suy gim. l ti t-kit-la (Dunkrta) ca Thy. A-nan p: "Ti thng xt b C-m-di. Li na, theo php ca ch Pht ba i u c bn b chng, sao ring Pht Thch-ca Vn ca ta li khng c?" i Cadip ni: "Khi Pht sp nhp Nit-bn gn thnh Cu-thi-na-kit, Ngi au lng, tri bn lp y u-a-la-tng nm v ni vi Thy: "Ta cn nc", m Thy khng cung cp. l ti t-kit-la ca Thy". A-nan p: "Khi c nm trm c xe bng dng li qua lm nc vn c, v th nn ti khng ly!" i Ca-dip ni: "Du nc b c, thn lc ca Pht c th lm cho nc c bin thnh trong sch, sao Thy khng ly? l ti t-kitla ca Thy. Thy hy sm hi i!". i Ca-dip li ni: "Pht dy: Nu

ngi kho tu tp Bn thn tc, th c th sng mt kip hoc non mt kip. Pht kho tu tp Bn thn tc, mun sng mt kip hoc non mt kip u c, m sao Thy lm thinh khng tha li. Pht hi n ba ln, Thy vn lm thinh. Nu Thy tha vi Pht l: Pht kho tu tp Bn thn tc, Ngi nn sng mt kip hoc non mt kip! Do Thy, Pht Th Tn sm vo Nit-bn. l ti t-kit-la ca Thy!" A-nan p: "Ma che lp tm ti, nn khng ni c, ch khng phi ti c c tm m khng tha Pht". i Ca-dip ni: "Thy xp y Tng-gi-l ca Pht m ly chn p ln. l ti t-kit-la ca Thy!" A-nan p: "khi y c gi ln ni ln m khng c ai cm y, gi thi lm y rt xung chn ti, ch khng phi ti khng cung knh m gim ln y Pht!" i Ca-dip ni: "Sau khi Pht Nit-bn, Thy by tng M m tng ca Pht cho ngi n sem, sao khng bit xu? l ti t-kit-la ca Thy!" A-nan p: "Khi y ti suy ngh: Nu cc ngi n thy tng M m tng ca Pht, chc h t xu h thn hnh n nhn, mong mu c thn nam t, tu hnh Pht tng, gieo gc phc c"; v th m ti cho ngi n xem, ch khng phi khng bit xu m c tm ph gii". i Ca-dip ni: "Thy c su ti t-kit-la nh vy nn phi sm hi gia Tng". A-nan ni: "Vng, xin theo li dy ca Trng lo i Ca-dip v chng Tng". Khi y A-nan qu thng chp tay, by vai o bn phi, ci dp, sm hi su ti t-kit-la. i Ca-dip gia Tng, cm tay A-nan dt ra ngoi, ni vi A-nan: "Thy hy dt ht lu hoc ca Thy, vy sau tr vo, kit s tng d cha ht, th Thy ch vo!". Ni xong, lin t ng ca li. By gi, cc A-la-hn ngh rng: "Ai c th kit lp T-ni Php tng?" Trng lo A-n-l-u (A-nu-lu-) ni: "X-li-pht nh l Pht th hai, c ngi t gii, tn l Kiu-phm-ba- l ngi nhu nhuyn ha nh, thng ch vng, tr tm tch mch, c th bit rnh T-ni tng, nay ang trong vn cy Thi-li-sa trn tri, nn sai s thnh v". i Ca-dip ni vi h ta T-kheo: "Thy hy nghe Tng sai". H ta T-kheo tha: "Tng c vic g sai khin?" i Ca-dip ni: "Tng sai Thy n trong vn Thi-li-sa trn tri, ni A-la-hn Kiuphm-ba- ang ". T-kheo y vui mng hng hi vng li Tng-sai, v bch i Ca-dip: "Ti n ch A-la-hn Kiu-phm-ba-, trnh thuyt vic g?" i Ca-dip ni: "n ri, tha vi Kiu-phm-ba-: Cc v lu tn A-la-hn i Ca-dip v.v u hi ti Dim-ph-, Tng c Php s ln, thnh ngi mau i n".

H ta T-kheo y l Tng ri i quanh ba vng, lin nh chim Kim-s bay ln h khng, n ch Kiu-phm-ba-, ci u tc l, tha Kiuphm-ba-: "Tha i-c, v nhu nhuyn, hin thin, thiu dc, tri tc, thng trong Thin nh, i-ca-dip c li thm hi v ni vi Ngi: Nay Tng c i Php s, xin Ngi mau n xem hng Tng bo t hp". Khi y Kiu-phm-ba- c tm nghi ngi, ni vi T-kheo y: "Tng khng c vic u trnh m gi ti chng? Khng c k ph Tng ? Pht nhp dit ri ?" T-kheo y ni: "ng nh li Ngi ni, c Pht i-s dit ". Kiu-phm-ba- ni: "Pht dit mau qu! Con mt th gian mt! V tng c kh nng theo Pht Chuyn xe php l Ha thng X-li-pht ca ta nay u?" p: " vo Nit-bn trc Pht". Kiu-phm-ba- ni: "ng i-s, bc Php-tng u cch la, s tnh sao y? i Mc-kin-lin gi u?" T-kheo y p: "Cng dit ". Kiu-phmba- ni: "Pht php sp mun tn, bc i-nhn qua i, chng sanh tht ng thung". Li hi: "Trng lo A-nan nay lm g?" T-kheo y p: " Trng lo A-nan sau khi Pht dit , ru r khc lc, m man khng t xit". Kiu-phm-ba- ni: " A-nan o no l do cn i kit, sinh au kh v ni bit ly. Cn La-hu-la th sao?" T-kheo y p: " La-hu-la chng A-la-hn nn khng u su, m ch qun cc php v thng". Kiu-phmba- ni: "Lng thng yu kh dt m dt c nn khng u su". Li ni tip: "Ta mt v i s ly dc th ta cn trong vn Thi-li-sa ny lm g? Cc v i s Ha thng ca ta u dit , nay ta khng th tr xung Dim-ph- na, m y vo Nit-bn". Ni xong li y Tn gi nhp thin nh, bay ln h khng, thn phng ra nh sng, li pht ra nc la, tay cm mt tri, mt trng, hin cc th thn bin, t tm pht la thiu thn, trong thn pht ra bn lung nc chy xung n ch i Ca-dip, trong lung nc c ting ni k: "Kiu-phm-ba- ci u l, i c tng, diu chng bc nht. Nghe Pht dit , ti dit theo, Nh Voi cha i, Voi con theo". By gi T-kheo h ta m y bt tr li ni chng Tng. Trong lc y, A-nan t duy cc php, cha dt ht lu hoc d tn, m ta Thin kinh hnh, n cn cu o, y l v A-nan tr hu nhiu m nh lc t nn khng c o, nh v tr bng nhau mi mau chng c. Cui m sp ht, mt qumun ngh, va nm xung u cha n gi, A-nan bng nhin t ng, nh in xt sng, t ch ti c thy ng. A-an nhp nh Kim-cang

nh vy, ph ht thy cc ni phin no, chng c Ba-minh thn thng. Cng gii thot, thnh bc A-la-hn i lc. Ngay m , A-nan i n nh Tng g ca gi. i Ca-dip hi: "Ai g ca ?" p: "Ti l A-nan". i Ca-dip hi: "Thy v sao n y?". A-nan tha: "Ti nay dt cc lu". i Ca-dip ni: "Khng m ca, Thy c theo l kha m vo". A-nan p: "D c", lin dng Thn lc theo l kha m vo, ly di chn chng Tng m sm hi, i Ca-dip khng cn qu trch, ly tay xoa u A-nan ni: "Ti c v Thy, cho Thy c o, thy khng nn him hn; cng nh vy, ti ct Thy t chng ng. V nh ly tay v gia h khng, khng dnh mc g, tm A-la-hn cng nh vy, trong ht thy php, khng cn dnh mc. Thy hy tr li ch ngi ca mnh". Khi y Tng li bn rng: " Kiu-phm-ba- vo dit , cn c ai c th kit tp Kinh tng?" Trng lo A-n-l-u ni: " Trng lo A-nan y, trong hng t Pht, ngi thng hu gn Pht, nghe kinh nh ht, Pht thng khen ngi; A-nan y c th kit tp Kinh tng". By gi Trng lo i Ca-dip xoa u A-nan, ni: "Pht chc ly cho Thy th tr Php tng, Thy nn bo n Pht. Pht ch no thuyt Php trc ht? Cc i t Pht c th th h Php tng th dit , ch cn li mt mnh Thy, Thy nay theo tm ca Pht, thng xt chng sanh, kit tp Pht php tng". Khi y, A-nan l Tng xong, ln ngi ta S t. By gi i Ca-dip ni k: "Pht Thnh S t vng. A-nan l con Pht, Ngi trn ta S t. Qun trong chng, vng Pht. Nh th chng i c, Khng Pht, mt uy thn. Nh khi tri khng trng, C sao nhng chng nghim. Thy, i tr nn ni. Thy, con Pht hy ni. u, Pht thuyt, Nay Thy nn ni r".

Khi y Trng lo A-nan nht tm, chp tay hng n ni Pht Nitbn, ni: "Lc Pht mi thuyt Php. Lc y con khng thy, Nghe truyn li nh vy: Pht Ba-la-ni. Pht v nm T-kheo. Ln u m ca Php, Thuyt bn php chn , Kh, Tp v Dit, o. A-nh Kiu-trn-nh, Trc tin c thy o. Tm vn cc thin chng. Cng u vo du o". Nghn A-la-hn nghe li y ri, bay ln h khng, cao bng by cy a-la, cng ni: "Ln thay, sc mnh v thng! Nh chng ta mt thy Pht thuyt php, nay li ni "Ti nghe", ri ni k: "Ta thy thn tng Pht. Cng nh ni T kim. Chng c diu tng dit, Ch cn li danh thi. Vy nn hy phng tin, Mong ra khi ba ci. Sing nhm cc thin cn. Nit-bn vui hn ht". By gi A-n-l-u ni k: "i th gian v thng! Nh trng nc, cy chui. Cng c y ba ci, Gi v thng hoi ht". By gi i Ca-dip li ni k: "Qu ln, sc v thng, Ngu, tr, ngho, giu, sang. c o, cha c o.

Ht thy khng trnh khi. Phi li hay, ca bu. Phi gian di tranh c, Nh la t mun vt, Tng v thng l vy". i Ca-dip ni vi A-nan: "T kinh Chuyn Php lun n kinh i Bt Nit-bn, tp thnh bn b A-hm: Tng nht A-hm, Trung A-hm, Trng A-hm, Tng ng A-hm. gi l Php tng Tu--l (Sutrapitaka). Cc A-la-hn li hi: "Ai c th hiu r m tp thnh Php tng T-ni?" u ni: "Trng lo u-ba-ly, l ngi tr Lut hn c trong nm trm Ala-hn, chng ta nay cung thnh". Lin thnh: "Mi ng dy i n ngi ta S t m thut li: "Pht ch no bt u thuyt T-ni kit gii?" u-ba-ly vng li Tng dy, ngi trn ta S t ni: "Nh vy ti nghe, mt thi Pht thnh T-x-ly, by gi con ca Trng-gi Tu-ln-na Canan-, bt u lm chuyn dm dc. Do nhn duyn y, Pht kt thnh i ti th nht. Hai trm nm mi gii lm thnh ba b, by php, tm php, T-kheo-ni, T-ni, Tng-nht, u-ba-ly vn, Tp b, Thin b. Nh vy mi tm b lm thnh tng T-ni" Cc A-la-hn li suy ngh: "Ai c th hiu r m kt tp tng A-tm?" Ngh rng: " Trng lo A-nan, trong nm trm A-la-hn, l ngi bc nht hiu ngha Tu--l, chng ta nay cung thnh". Lin thnh rng: "Xin ng dy i n ngi ta S t, thut li Pht ch no u tin thuyt v A-t-m?" A-nan vng li Tng dy, n ngi trn ta S t ni: "Nh vy ti nghe, mt thi Pht thnh X-b-, by gi Pht bo cc T-kheo, nhng ngi c nm iu s, nm ti, nm on, khng tr khng dit, do nhn duyn y, thn tm trong i ny chu v lng kh, i sau li a vo ng c. Nhng ngi khng c nm iu s, nm ti, nm on, do nhn duyn y, thn tm trong i ny th vui, i sau li sanh vo ch vui trn tri. Nhng g l nm iu s nn xa la? Mt l st sanh, hai l trm, ba l t dm, bn l ni di, nm l ung ru". Nhng iu nh th gi l tng A-t-m.

Kit tp ba Php tng xong, ch thin, qu thn, cc rng, thin n ma hoa hng tri, trng phan, o tri cc th cng dng, cng dng Php, v thuyt k: "V thng xt th gian. Kt tp ba php tng. ng Mi tr lc. Tr, n soi v minh". Hi: Bt-kin- A-t-m (Astagran - bhidharma), Lc phn (Asatp - bhidharma) t u ra? p: Lc Pht cn i, php khng c sai tri. Sau khi Pht dit , kt tp php th nht, cng nh khi cn Pht. M trm nm sau khi Pht dit , vua A-du-ka (Asoka) m i hi Ban-x Vu-sc (Pncavarsa parisad), cc i php s lun ngh khc nhau nn c danh t cc b khc nhau. T v sau, ln lt n khi c o nhn B-la-mn tnh l Cachin-din, tr tu, li cn, c ht kinh sch tam tng trong ngoi, mun gii thch Pht php nn vit lun Pht-tr (Jnnaprasthmstagrantha) gm tm Kin-, phm u l th gian nht php. V sau cc t, v ngi sau khng th hiu ht tm Kin-, nn vit ra b lun T-b-sa. C ngi ni: "Trong su phn A-t-m, phn th ba l Phn bit th x, do Mckin-lin son. Trong su phn, phn u gm tm phm, bn phm do Btu-mt B-tt son, bn phm do A-la-hn nc K-tn (Kasmir) son; cn nm phm kia do cc lun ngh s son". Li c ngi ni: "Lc Pht t th, X-li-pht gii li Pht nn son A-t-m. V sau, o nhn c t tng c, cho n nay gi l X-li-pht A-t-m. V i Ca-chin-din lc Pht tth, v gii li Pht m son Tlc (Petaka - Hip tng) cho n nay lu hnh Nam Thin Trc. Cc lun ngh s u gii rng li Pht, nh ni nm gii. Trong nm gii y, my gii thuc c sc, my gii thuc v #7855;c? My gii thy c, my gii khng thy c? My gii l c i ngi, my gii l khng i ngi? My gii l hu lu, my gii l v lu? My gii l hu vi, my gii l v vi? My gii l c qu bo, my gii l khng qu bo? My gii l thin, my gii l bt thin? My gii l hu k, my gii l v k? Li c by s l dc nhim s, sn nhu s, Hu i s, kiu mn s, v minh s, kin s, nghi s. Trong by s y, my s h thuc Dc gii, my s h thuc Sc gii, my s h thuc V sc gii? My s do kin on,

my s do t duy on. My s do thy Kh on, my s do thy Tp on, my s do thy Dit on, my s do thy o on? My s bin khp, my s khng bin khp? Li c mi tr l Php tr, T tr, Th tr, Tha tm tr, Kh tr, Tp tr, Dit tr, o tr, Tn tr, V sanh tr. Mi tr y, my thuc Hu lu, my thuc v lu? My thuc Hu vi, my thuc v vi? My tr duyn php Hu lu, my tr duyn php v lu? My tr duyn php Hu vi, my tr duyn php v vi? My tr duyn Dc gii, my tr duyn Sc gii, my tr duyn V sc gii? My khng h duyn, my tr tu trong v ngi o, my tr tu trong gii thot o? Khi c bn qu, my tr c, my tr mt? Phn bit ht thy php nh vy, cng gi l A-t-m; v A-t-m c ba loi: 1A-t-mThn v Ngha, lc ni c ba mi hai vn li. 2- Su phn, lc ni c ni ba mi hai vn li. 3- Tr lc, lc ni c ba mi hai vn li, y l A-t-m. Lc ni Tng ngha "Nh vy, ti nghe" xong. --o0o -Cun 2 CHNG 3 :GII THCH: B-GI-B KINH: B-gi-b (Bhgavat). LUN: Sao gi l B-gi-b? B-gi (Bhga) l c; B (vat) l c. Vy B-gi-b l c c. Li na, B-gi l phn bit, B l xo. Kho phn bit tng chung tng ring ca cc php, nn gi l B-gi-b. Li na, B-gi l thanh danh, B l c. Vy l c thanh danh. Thanh danh khng ai c nh Pht. Chuyn lun Thnh vng, -thch, Phmthin, H-th, khng c ai bng Pht, hung nhng ngi phm khc, v c sao? V Chuyn lun Thnh vng cn dnh mc vi kit s, m c Pht th xa la kit s. Chuyn lun Thnh vng cn chm trong bn sanh gi bnh cht; Pht qua khi. Chuyn lun Thnh vng cn lm ti t cho n i; Pht xa la vnh vin. Chuyn lun Thnh vng cn trong cnh ng tai hon ca th gian, Pht xa la. Chuyn lun Thnh vng cn trong ch v minh tm ti, Pht th trong ch sng sut nht. Chuyn lun

Thnh vng cng lm l thng lnh bn chu thin h, Pht th thng lnh c v lng th gii. Chuyn lun Thnh vng tin ca t ti, Pht th tm tng t ti. Chuyn lun Thnh vng cn tham cu ci vui ci tri, cn Pht cho n ci vui ca ci tri Hu nh cng khng tham m. Chuyn lun Thnh vng theo ngi khc cu vui, Pht trong tm t vui. V nhn duyn y, Pht hn Chuyn lun Thnh vng. Cc hng -thch, Phmthin, H-th cng li nh vy, ch hn Chuyn lun Thnh vng cht t. Li na, B-gi l ph, B l nng. V l ngi nng ph dm, n, si nn gi l B-gi-b. Hi: Nh A-la-hn, Bch-chi-Pht cng ph dm, n, si, vi Pht khc g? p: A-la-hn, Bch-chi-Pht tuy ph ba c nhng khng sch ht kh phn. V nh hng trong ng hng tuy ly i m hi vn cn. Li nh la t cy, c, ci khi bay m than vn cn, v sc la yu. Pht dt hn ba c khng cn tha. V nh lc kip tn, la t ni Tu-di, tt c t ai tiu ht, khi khng, than khng. Nh X-li-pht cn tp kh sn nhu, Nan- cn tp kh dm dc. Tt-lng-gi-b-ta cn tp kh tiu mn. V nh ngi b xing chn mi c th ra i khng vng. By gi Pht t thin nh dy i kinh hnh. La-hu-la i theo, Pht hi La-hu-la v sao gy m? La-hu-la tha k: "Nu ngi n du th c sc, Nu ung sa ti th sc tt, Nu n m, rau khng sc, lc. i c Th Tn t nn bit". Pht hi La-hu-la: "Trong chng ny ai l Thng ta?" La-hu-la tha: "Ha thng X-li-pht". Pht ni: "X-li-pht n bt tnh". By gi X-li-pht nghe ni li li y, tc th ma n, v t th: "T nay khng cn nhn li ngi thnh". Khi y vua Ba-t-nc, Trng gi Tu-t-a v.v n ch X-li-pht v ni vi X-li-pht: "Pht khng v v s m nhn li thnh, i li-pht cng khng nhn li thnh, thi k c s o trng chng ti lm sao c c lng tin ln lao thanh tnh". X-li-pht ni: "Pht, i s ca ti ni: X-li-pht n bt tnh, nay khng c nhn li ngi thnh".

Lc y vua Ba-t-nc v.v i n ch Pht, bch Pht: " Pht khng thng nhn li ngi thnh, Tn gi X-li-pht cng khng nhn li thnh, thi chng con lm sao c c lng tin ln? Mong Pht sc Tn gi X-lipht tr li nhn li ngi thnh". Pht ni "Thy y tm cng ci, khng th lay chuyn". By gi, Pht dn Nhn duyn Bn sanh: "Xa c mt Quc vng b Rn c cn, vua sp mun cht, gi cc lng y n tr c Rn. By gi cc lng y ni: "Phi lm cho rn ht li c kh mi ht c". Khi y cc lng y u c ch thut, con Rn cn vua lin n ch vua, cc lng y cht ci v la ln, bo con Rn: "Ngi phi ht li cht c ca ngi, nu khng s phi nhy vo la". Rn c suy ngh: "Ta nh cht c, lm sao ht li, th phi chu cht!" T duy nh tm, lin nhy vo la. Rn c lc y chnh l X-li-pht, i i tm cng ci khng th lay ng". Li na, Trng lo Tt-lng Gi-b-ta thng b au mt. ng y khi i kht thc thng i ngang qua sng Hng. Khi n bn dng sng, ng gy mng tay m ni: "Tiu t, dng li ng cho nc chy". Nc lin r lm hai, ng y qua c, ri i kht thc. Thn sng Hng n ch Pht, bch Pht: " t ca Pht l Tt-lng Gi-b-ta thng mng ti: "Tiu t, dng li ng cho nc chy". Pht bo Tt-lng Gi-b-ta sm hi thn sng Hng. Tt-lng Gi-b-ta tc th chp tay m ni vi thn sng Hng: "Tiu t ch gin, nay ta t li nh ngi". Khi y i chng ci ni: "Ti sao t li m li mng na?" Pht ni vi thn sng Hng: "ng c thy Ttlng Gi-b-ta chp tay t li chng? T li l khng c lng kiu mn m ni li y, nn bit khng phi l c. Chng qua ng y nm trm i li y, thng sanh trong nh B-la-mn, thng t kiu, cho mnh l cao qy, khinh r ngi c, tp kh xa nay nh vy, nn ming ni m tm khng kiu mn". Nh vy, cc A-la-hn tuy dt kit s m cn c tp kh tn d, cn nh ch Pht Th Tn, hoc c ngi ly dao ct mt cnh tay, cng nh con mt bn phi v con mt bn tri, tm Ngi khng thng ght; v Ngi vnh vin khng cn tp kh tn d. Con gi B-la-mn tn l Chin-x (Cinca) n ci bt gi mang bu n mng Pht ngay gia i chng rng: "ng lm cho ti c thai sao

khng chu lo cm o cho ti. ng l ngi khng bit xu, m hoc thin h". By gi nm trm thy B-la-mn gio gi tay m xng ln: "Phi, phi, chng ta bit vic y". Lc y Pht khng i sc, cng khng thn thng. Vic y tc thi b lt trn ra, t lin ng mnh, ch thin cng dng, ri cc danh hoa, tn thn c ca Pht, Pht cng khng c sc mng. Li na, Pht phi n thc ca nga m cng khng bun bc. Thin vng dng n c trm v, Pht cng khng ly lm mng, nht tm khng hai. Nh th , cc th m thc, y phc, nga c, khen, ch, khinh b, cung knh, tm Ngi vn khng i khc. Cng nh vng tht d t, rn, p, mi vn khng thm bt. V vy, cho nn, A-la-hn tuy on kit s, c o nhng vn cn tn kh, khng c gi l B-gi-b. Hi: B-gi-b ch c mt danh hiu y hay cn c danh hiu khc? p: Cng c ca Pht v lng, danh hiu cng v lng. Danh hiu y (B-gi-b) c dng hn c l do nhiu ngi bit n. * Li c danh hiu khc nh a- A-gi- (Tathgata). Sao gi l a- A-gi- (Tathgata - Nh Lai)? Nh php tng m hiu, nh php tng m ging thuyt, nh ch Pht theo con ng an n m i n, Pht cng nh vy i n, li khng cn i n trong i sau nn gi l a- Agi-. * Li c danh hiu A-la-ha (Arhat). Sao gi l A-la-ha? A-la l gic; Ha l git. A-la-ha gi l git gic, nh k ni: "Pht ly nhn lm o ng, Ly tinh tn lm gip st, Ly tr gii lm nga hay, Ly thin nh lm cung tt. Ly tr tu lm tn nhn. Ngoi th ph qun Ma vng, Trong th dit gic phin no, y gi l A-la-ha".

Li na, A l chng, La-ha l sanh. A-la-ha l chng sanh. Ha ging Pht tm khng sanh trong tha rung i sau, v v tru v minh lt ri. Li na, A-la-ha l ng th cng dng. Pht tr ht kit s, c nht thit tr tu, xng ng lnh th s cng dng ca ht thy tri t chng sanh, v th Pht cng gi l A-la-ha. * Li c danh hiu Tam-miu Tam-Pht- (Samyaksam-Buddha). Ti sao gi l Tam-miu Tam-Pht-? Tam-miu l chnh, Tam l bin , Pht l tri. Tam-miu Tam-Pht- l Chnh bin tri i vi ht thy php. Hi: Th no l Chnh bin tri? p: "Bit Kh ng nh kh tng. Bit Tp ng nh tp tng. Bit Dit ng nh dit tng. Bit o ng nh o tng". l Tam-miu Tam-Pht-. Li na, bit tng chn tht ca tt c cc php l bt hoi, bt tng bt gim. Ti sao gi l tng bt hoi? Con ng tm tng ni nng u on dit, qu hn cc php, nh tng Nit-bn bt ng. V vy gi l Tammiu Tam-Pht-. Li na, ht thy danh t ca mi phng th gii, ca chng sanh trong lc o nhn duyn i trc v ch thc sanh trong v lai ca chng sanh, ht thy tm tng ca mi phng chng sanh, cc kit s, cc thin cn, cc o xut ly, ht thy cc php nh vy u bit. y gi l Tammiu Tam-Pht-. * Li c danh hiu B-a Gi-la-na Tam-ban-na (VidyaCaranasampana). Ting Tu dch l Minh hnh tc. Sao gi l Minh hnh tc? Tc mng, thin nhn v lu tn gi l tam minh. Hi: Thn thng v minh khc nhau nh th no?

p: Bit thng vic Tc mng trong qu kh gi lthng, bit hnh nghip nhn duyn trong qu kh gi l minh; bit thng cht ch ny sanh ch kia gi l thng; bit hnh nghip nhn duyn tp hp khng mt gi l minh. Dt thng ht kit s m khng bit cn sanh li hay khng sanh li gi l thng. Nu bit lu hoc dt ht khng cn sanh li, gi l minh. Ba minh ny l s chng ca i A-la-hn, i Bch-chi Pht. Hi: Nu nh vy, A-la-hn v Bch-chi c g khc vi Pht. p: Cc v y tuy c Tam minh, m minh khng y , cn Pht y ht thy nn khc. Hi: Sao l khng y , v sao l y ? p: Tri tc mng ca A-la-hn v Bch-chi Pht bit thn mnh v thn ngi khc cng khng th . C v A-la-hn bit mt i, hoc hai i, ba i, mi, trm ngn, vn kip, cho n tm vn kip, xa hn th khng cn bit c na, th nn khng y ; Thin nhn minh bit v i v lai cng nh vy. Phngay trong mt nim khi sanh, tr, dit, cc phn kit s, khi sanh nh vy, khi tr nh vy, khi dit nh vy. Cc kit s do kh php nhn v kh php tr on di u bit r cc kit s c gii thot nh vy, c gii thot v bao nhiu php hu vi, c gii thot v bao nhiu php v vi. Nh vy cho n o t nhn (o loi nhn) trong mi lm tm thuc kin o (kin o v) th hng Thanh vn v Bchchi Pht khng th gic tri, v th gian qu mau i vi h; bit nhn duyn, lu tn ca chng sanh qu kh cng nh th, bit v lai, hin ti cng th. Hnh l thn nghip, khu nghip. Nhng ch c thn nghip, khu nghip ca Pht l hon ton; cn ngi khc u c sai quy, nh th gi l Minh hnh tc. * Li c danh hiu Tu-gi-a (Sugata - Thin th). Tu (Su) Tu l dch kho; Gi-a (gata) hoc ni l i, hoc l thuyt. y l kho i, kho thuyt. Kho i qua l i trong cc Tam-ma- su xa v v lng i tr tu, nh k ni: "Pht ly Nht thit tr lm xe, i ng Bt chnh vo Nit-bn. V vy gi l kho i (Tu-gi-a).

Kho thuyt l nh tht tng cc php m thuyt, khng v a m php m thuyt, qun st tr tu lc ca t. Ngi y d em tt c phng tin thn thng tr lc m ha cng khng c; cn ngi y c, ngi y mau, ngi y chm, ngi y nn ch y , ngi y nn thuyt v b th, hoc thuyt v tr gii, hoc thuyt v Nit-bn, ngi y nn thuyt v nm un (ng chng), mi hai Nhn duyn, cc php T thi c th a h vo o. Bit cc loi tr lc ca t nh vy m v h thuyt php; y l kho thuyt. * Li c danh hiu L-ca-b (Lokavid - Th gian gii). L-ca (Loka) Tu dch l th gian, B (vid) dch l tri. L-ca-b l Tri th gian. Hi: Th no l Tri th gian? p: Bit hai th th gian: Mt l chng sanh, hai l phi chng sanh. V ng nh tht tng bit th gian, nhn ca th gian, s dit tn ca th gian, o xut ly th gian. Li na, bit th gian khng phi nh th tc bit, cng khng phi nh ngoi o bit. Bit th gian v v thng nn kh, v kh nn v ng. Li na, bit th gian phi hu thng, phi v thng, phi hu bin, phi v bin, phi kh, phi bt kh, cng khng m trc nhng tng nh vy, tng thanh tnh, thng bt hoi, nh h khng, y gi l Bit th gian. * Li c danh hiu l A-nu-a-la (Anutara). Tu dch l V thng. Hi: Th no l V thng? p: Php Nit-bn l V thng. Pht t bit Nit-bn y, khng phi nghe t ngi khc, cng dt dn chng sanh khin i n Nit-bn. Nh trong cc php, Nit-bn l v thng, thi trong chng sanh, Pht cng V thng. Li na, cng c tr gii, thin nh, tr tu, gio ho chng sanh, ht thy khng c ai bng, hung l hn c, cho nn gi l V thng. Li na, A l khng; Nu-a-la l tr li. Ht thy php ngoi o c th tr li, c th ph hy; v nkhng phi l tht, khng phi thanh tnh. Cn Pht php khng th tr li, khng c th ph hy; v n ra ngoi con ng ni nng, cng l tht, l thanh tnh. Do nn gi l khng tr li. * Li c danh hiu l Ph-lu-sa m-miu B-la- (Purasadamysrathi). Ph-lu-sa, Tu dch l Trng phu. m-miu dch l c th gio ha. B-

la- dch l iu ng s. y gi l ng Thy iu ng ca nhng ngi c th gio ho (iu ng trng phu). Pht em i t i tr, c khi ni li m du, c khi ni li khc kh, c khi ni li chi li, ly iu phc ch ng khin khng mt Chnh o, nh k ni: "Pht php l xe, t l Nga, Bo ch iu ng tht php l Pht, Nu Nga vt ra ngoi li chnh, Th s t sa khin iu phc. Nu cn nh khng iu, th dng php nh tr, Kho lo thnh lp cho vo thng o, Nu khng tr c th vt b. Do vy l ng iu ng v thng". Li na, iu ng s c nm th: 1- Trc ht l php sa tr ca cha m, anh ch, thn l. 2- Th n l php ca quan. 3 - Di ht l php ca thy. l ba th sa tr trong i hin ti. 4- i sau th c Dim-la vng tr. 5- Pht th dy s li ch an lc cho i ny, i sau v Nit-bn. Th nn gi l iu ng s. Bn php sa tr ngi trn kia khng bao lu tt hy hoi, khng th thng c kt qu tht s. Pht thnh t cho ngi vi ba th o, thng theo o, khng b. Nh la khng b t tng ca n cho n khi tt. Pht lm cho ngi c thin php cng vy, n cht khng b; v vy cho nn Pht c hiu l iu ng trng phu. Hi: i vi n nhn Pht cng gio ho cho c o, sao ch ni trng phu (nam gii)? p: V ngi nam l tn qu, ngi n th thp hn; v ngi n th theo ngi nam. V v ngi nam l ch s nghip. Li na, ngi n c iu chng ngi l khng c lm Chuyn lun vng, thch Thin vng, Ma thin vng, Phm-thin vng v Pht php vng; v vy nn Pht khng ni. Li na, nu ni Pht l ng iu ng s ca n nhn th khng tn trng, nu ni ca trng phu th gm ht tt c. Cng nh vua n th khng n mt mnh, chc chn cn c ngi ty tng. Nh vy, ni trng phu l gm ht c ngi hai cn, khng cn v n nhn trong ; v vy, nn ni l trng phu.

Bi nhn duyn y, Pht l iu ng trng phu. * Li c danh hiu X-a -b Ma-nu-x-nm (Sstdevamanusynm). X-a (Sst) l Gio s, -b l Thin (tri), Ma-nux-nm (manusynm) l Nhn (ngi). y l Thin nhn s. Sao gi l Thin nhn s? Pht dy vic y nn lm, vic y khng nn lm, vic y thin, vic y bt thin, v chng sanh theo li dy m lm, khng b o php, c qu bo l gii thot phin no, y gi l Thin nhn s. Hi: Pht c th ha Rng, Qu, thn v cc chng sanh trong cc o khc, sao ch ni l Thin nhn s? p: cc loi khc th t, hng thin nhn th nhiu. V nh ngi da trng, c chm rui en m khng gi ngi da en, v en t. Li na, trong loi ngi kit s mng, tm nhm chn d sanh, trong loi tri tr tu lanh li, v vy hai ni ny d c o; cn trong cc loi khc khng c nh th. Li na, ni thin l gm lun cc loi trn tri, ni nhn l gm lun cc loi sanh sng qu t, v c sao? V trn tri th tri ln hn c, trn qu t th ngi ln hn c. Do , ni thin l gm ht loi trn tri, ni nhn l gm ht loi trn t. Li na, trong loi ngi c c s th gii lut nghi, kin o (kin o), t duy o (tu o) v cc o qu. Hoc c ngi ni: "Trong cc loi khc khng c c, hoc c ngi ni nhiu t c c; cn trong hng thin nhn th d c, nhiu ngi c". Do vy Pht gi l Thin nhn s. Li na, trong loi ngi to nhn vui nhiu, trong loi tri hng qu bo vui nhiu. Thin php l nhn vui, vui l qu bo ca thin php. Trong cc loi khc, nhn v bo vui u t. Do vy Pht l Thin nhn s. * Li c danh hiu Pht- (Buddha). Tu dch l Tri gi. Bit nhng php g? Bit qu kh, v lai, hin ti, chng sanh s, phi chng sanh s, hu thng, v thng. Ht thy cc php, ti di ci b-, gic tri r rng, cho nn gi l Pht-. Hi: Ngi khc cng bit c ht thy cc php, nh tri Ma-hth-la (Mahsvara), Tu dch l i t ti, c tm tay, ba mt, ci B trng,

Nh tri V-nu (Visnu), Tu dch l Bin vn, c bn tay, cm T-v (Sankha), nm bnh xe (cakra), ci chim Kim-s. Nh tri Cu-ma-la (Kumara), Tu dch l ng t, tay a cao con G, cm linh, nm phan , ci chim Khng tc, u l i tng ca ch thin. Cc v nh vy u gi l "i", u xng l Nht thit tr. C ngi theo lm t, hc kinh sch v lnh th gio php ca h, ni l Nht thit tr? p: khng ng gi l Nht thit tr, v c sao? V tm cn dnh vo sn nhu, kiu mn, nh k ni: "Hoc thy hnh v, hoc tng t, Hoc nghe trong kinh, hoc nghe khen. Bn loi ch thin nh th y, Mi mi tay cm cc binh kh, Ai sc khng bng phi s hi, Ai tm bt thin phi s hi, Tri y chc chn lm ngi s, Nu v sc km th s ngi, i tri y, ht thy thng s, Khng th tr kh cc kh nn. Ngi no phng s hoc cung knh i nay khng khi chm bin kh. Hoc ngi khng cung knh cng dng. i nay chng ngi hng giu vui. Nn bit l gi di, khng tht. Th nn k tr khng theo tri. Bi cc chng sanh trong th gian. Theo nghip nhn duyn m lun hi, Nh duyn phc c sanh thin thng, To nghip nhn duyn sanh loi ngi, Th gian hnh nghip thuc nhn duyn, Th nn k tr khng theo tri". Li na ba v tri y, thng ai thi mun cho mn nguyn tt c, ght ai thi mun cho by i tiu dit. Lc lm B-tt, nu gp oan gia, gic n mun git, cn t em thn, tht, u, mt, ty no m cho, h hung l khi thnh Pht. Nn ch c Pht mi c danh hiu Pht-, vy phi nn quy y Pht, ly Pht lm thy, khng nn th Tri.

Li na, Pht c hai s: Mt l sc i cng c thn thng, hai l tm thanh tnh bc nht, cc kit s dt bt. Ch thin tuy c thn lc phc c, m v kit s chng dt nn tm khng thanh tnh, tm khng thanh tnh nn thn lc cng t. Thanh-vn, Bch-chi Pht tuy kit s dt, tm kho thanh tnh nhng v phc c mng nn lc th t. Pht y c hai th nn hn ht mi ngi, cc ngi khc khng c nh vy nn gi l V thng s (Sarvanaritama). B-gi-b (Bhagavat) l c c (Hu c) nh trc ni. Li c danh hiu A-ta-ma (Atam), Tu dch V ng. Li c danh hiu A-ta-ma-ta-ma (Atamtam), Tu dch l V ng ng. Li c danh hiu L-ca-na-tha (Lokantha), Tu dch l Th Tn. Li c danh hiu B-la-gi (Panaga), Tu dch l b ngn. Li c danh hiu B-n- (Bhadamta), Tu dch l i c. Li c danh hiu Thi-l-gi-na (Sriguna), Tu dch l Hu c (c dy). Nh vy c v lng danh hiu. Tn cha m t l Tt-t-a (Siddharta), Tu dch l Thnh li. Khi c o, bit ht thy cc php, nn gi l Pht, bc xng ng lnh th s cng dng ca ch thin v ngi i, nh vy c gi l i c, Hu c. Nh vy, ty theo mi c m lp danh hiu. Hi: V ng a thch Tt-t-a con vua Tnh-phn (Suddhodana) dng St--li (Ksatriya) nn ht li xng tn l Nht thit tr, ch tht khng c ai l ng Nht thit tr, ng khng? p: Khng phi vy, ngi ni li y l t tm ganh ght Pht nn vng ng nh vy. Tht s c ng Nht thit tr, v sao? i vi ht thy chng sanh, Pht c thn sc, nhan mo oan chnh, khng th b c. Tng (laksana), c (guna) v Minh (alaka) y hn ht thy mi

ngi. Tiu nhn thy thn tng Pht cng bit l ng Nht thit tr, h hung i nhn? Nh trong kinh Phng Ngu th d ni: "Quc vng x Ma-gi- (Magadha) l Tn-b-ta-la (Bimbisra) thnh Pht v nm trm t trong ba thng. Vua cn sa ti cng dng Pht v T-kheo Tng nn mi gi nhng ngi chn tru n ni , ngy ngy mang sa ti n. Sau ba thng, Vua cm thng nhng ngi chn tru y nn bo: "Cc ngi i n hu Pht ri tr v chn tru". Cc ngi chn tru i n ch Pht, gia ng, cng nhau bn rng: "Chng ta nghe ni Pht l ng Nht thit tr, bn ta l hng tiu nhn h lit, l sao bit c Ngi l ng Nht thit tr hay khng?" Cc ngi B-la-mn a ung sa, thng qua li ch cc ngi chn tru m lm thn thin. Nhng ngi chn tru do c nghe danh hiu v cc kinh sch ca B-la-mn, nn ni vi nhau: "Phng php tr bnh, phng php chin u, phng php xem tinh t, phng php t tri, ca ma, phng php lun ngh, nn vn v.v su mi bn th k ngh th gian y, con vua Tnh-phn hc rng nghe nhiu, th bit nhng vic y khng kh, nhng m t khi sanh n nay khng h chn Tru. Vy chng ta hy ly b php chn tru hi, nu gii p c th mi tht l bc Nht thit tr". Bn nh vy xong, h cng nhau bc vo vn Trc (Venuvana), thy nh sng ca Pht chiu khp rng, tin ti trc tm Pht; thy Pht ngi di cy, trng t ni vng, nh sa ti rt vo la, chy rc sng ngi, hoc t nh vng rng ri mu T kim trn khp rng Trc, trng khng bit chn, tm rt hoan h, cng nhau ni: "Nay, Thch S t ny, C Nht thit tr khng? Trng thy u vui mng, Vic y cng ri. Quang minh sng bc nht, Nhan mo rt qu trng. Thn tng uy c , Tng xng danh hiu Pht. Tng, tng u phn minh Uy thn cng y , Phc c t rng r, Ai thy cng i knh.

Thn trong vng sng, Ngi xem khng h chn. Nu c Nht thit tr, Tt c cng c y. Ht thy cc mu v, Tng chu bu trang nghim. Mun snh diu thn ny, Khng th no snh c. Lm tha mn ngi xem, Khin c vui bc nht, Thy ri sanh tnh tn, Tc l Nht thit tr". Suy ngh nh vy xong, h l Pht ri ngi xung, hi Pht: "Ngi chn tru c my iu thnh tu cho by tru nhiu thm v an n? C my iu khng thnh tu, khin by tru khng thm, khng an n?" Pht p: "C mi mt iu ngi chn tru lm cho by tru nhiu thm v an n. Nhng g l mi mt? l bit sc, bit tng, bit m x, bit che vt thng, bit hun khi, bit ng i tt, bit ch tru thch hp, bit kho a qua sng, bit ch an n, bit gi sa, bit nui tru cha. Nu ngi chn tru bit mi mt iu ny th c th lm cho by tru thm nhiu v an n. T-kheo cng nh th, nu bit mi mt php th c th lm cho thin php tng trng. - Sao li gi l bit sc? L bit sc en, sc trng, tp sc. T-kheo cng th, bit tt c sc u l t i v t i s to. - Sao li gi l bit tng? L bit tru c tng tt hay khng c tng tt, khi hp vi by tru khc nhn tng m bit. T-kheo cng nh vy, thy tng thin nghip bit l ngi tr, thy tng c nghip bit l ngi ngu. - Sao li gi l bit m xtru b cc loi trng ht mu th vt thng l ra, m x thi tr hi, thi vui ti. T-kheo cng nh vy, b trng gic qun c t ht mu thin cn, tng trng vt thng lng, tr b thi c an n. - Sao li gi l bit che vt thng? L bit ly vi, c, l ngn nga ch mui mng chch t. T-kheo cng nh vy, ly php chnh qun

che vt thng su cn khng b cc c trng phin no tham dc, sn nhu chm chch, lm tn thng. - Sao li gi l bit hun khi? Hun khi l tr mui mng, tru xa thy khi th nhm theo m v nh. T-kheo cng nh vy, ng nh iu c nghe m thuyt tr cc mui mng kit s. Dng khi thuyt php dt dn chng sanh i vo nh tht tng khng, v nh. - Sao li gi l bit ng i? Bit con ng tru i v tt hay xu. T-kheo cng nh vy, bit Tm thnh o c th a n Nit-bn, la con ng c on v thng. - Sao li gi l bit ch tru thch hp? L bit lm cho tru sinh si, an n, t bnh. T-kheo cng nh vy, lc thuyt Pht php, c php h thanh tnh, cc thin cn tng thnh. - Sao li gi l bit kho a qua sng? Bit ch d vo, d qua, khng sng d, trng c. T-kheo cng nh vy, hay n ch T-kheo a vn hi php, ngi thuyt php bit r ngi nghe li cn hay n cn, phin no nh hay nng, khin h kho lo sang b, qua c an n. - Sao li gi l bit ch an n? Bit ch khng c cp beo, s t, c trng, c th. T-kheo cng nh vy, bit Bn nim x l an n khng c c Ma, c th phin no. T-kheo vo thi khng hon nn. - Sao li gi l bit gi sa? Tru m i nim tru con nn cho sa. V sa gi li mt phn nn tru m vui mng, thi tip ni khng kh kit, ch tru v ngi chn tru ngy ngy c ch. T-kheo cng nh vy, hng c s o trng cp th o mc, thc n, nn bit tit lng, khng khin khnh kit, thi n vit hoan h, tn tm khng dt, ngi th nhn c y , khng thiu. - Sao li gi l bit nui tru cha? Bo h tru c ln, v n gi gn n tru, nn phi nui nng khng m gy, cho ung du m, trang sc bng anh lc, ra du hiu vi ci T-v st, bit c xt, khen ngi v.v Tkheo cng nh vy. Trong chng Tng c bc i nhn uy c, h tr ch li Pht php, hng phc ngoi o, hay khin tm chng gieo trng cc thin cn, th nn ty ch s nghi ca bc y m cung knh cng dng". Cc ngi chn tru nghe ni nh th ri, suy ngh: "Bn ngi chn tru chng ta bit c khng qu ba, bn vic, cc ng thy ca chn tru

bit nhiu hn na cng khng qu nm, su vic". Nay nghe nh vy tn thn l cha tng c: "Nu bit c vic ny, th vic khc cng th. Tht l bc Nht thit tr, khng cn nghi ng g na!" Nh trong kinh y ni rng, v th nn bit c bc Nht thit tr. Hi: Th gian ng ra khng c bc Nht thit tr, v sao? V khng ai thy bc Nht thit tr? p: Khng phi vy. Khng thy c hai cch, khng th v khng thy m ni khng c: Mt l, vic tht c, v nhn duyn che lp m khng thy. Cng nh ging h ban s ca ngi, cn nng ca ni Tuyt, hay v s ct bn b sng Hng, tht c m khng th bit. Hai l tht khng c nn khng thy, nh ci u th hai, cnh tay th ba ca mt ngi, khng c nhn duyn che lp m vn khng th thy. Cng th, bc Nht thit tr y v nhn duyn che lp m ngi khng thy, ch chng phi khng c bc Nht thit tr. Nhn duyn che lp y l nhng g? L cha c c bn tn tm, m trc t c. Ngi v nhn duyn y che lp nn khng thy bc Nht thit tr. Hi: V nhng iu bit th v lng, nn khng c bc Nht thit tr. Cc php v lng v bin, nhiu ngi hp li cn khng bit ni, hung chi mt ngi; v vy khng c bc Nht thit tr? p: Nh cc php v lng, tr tu cng v lng v s v bin. Nh ci hp to th ci np cng to, hp nh th ci np cng nh. Hi: Pht ch t thuyt Pht php, khng thuyt cc kinh khc nh phng thuc, tinh t, ton s, sch v th gian, nhng php nh th, nu l bc Nht thit tr, ti sao khng thuyt? V th nn bit l chng phi bc Nht thit tr? p: Tuy Pht bit ht thy cc php, nhng c cn dng mi ni, khng cn dng khng ni. C ngi hi mi ni, khng hi khng ni. Li na, ht thy php lc c ba th: Mt l php hu vi, hai l php v vi, ba l php khng th ni. Ba th gm ht thy php. Hi: C mi bn nn vn m Pht khng p, nn bit khng phi l bc Nht thit tr. Mi bn nn vn l nhng g? L: (1-4) Th gii v ng l thng, hay v thng? hay cng thng cng v thng? hay chng phi

thng chng phi v thng? (5-8) Th gii v ng c bin, hay khng bin? Va cng c bin cng khng bin?; va chng phi c bin chng phi khng bin? (9-12) Sau khi cht c linh hn i n i sau hay khng c linh hn i n i sau? hay cng c linh hn cng khng linh hn i n i sau? hay cng chng phi c linh hn chng phi khng linh hn i n i sau? (13-14) Thn l linh hn? hay thn khc linh hn? Nu Pht l bc Nht thit tr, v sao khng p mi bn nn vn ny? p: Vic y khng tht nn khng p. Cc php l thng, khng c l . Cc php l on dit, cng khng c l ; v vy nn Pht khng p. V nh c ngi hi vt sng tru c my u sa. khng phi cu hi khng cn p. Li na, th gii v cng nh bnh xe, khng u, khng cui. Li na, p vn nn y, khng c li m c hi, l ri vo t c. Pht bit mi bn nn vn y che lp T , che lp Tht tng cc php. Nh ch i qua c c th, khng nn dn ngi i qua, ch an n khng hon nn, c th ch cho ngi i qua. Li na, c ngi ni vic y khng phi l bc Nht thit tr thi khng th hiu. V ngi khng th hiu nn Pht khng p. Li na, nu ngi, vic khng ni c, vic c ni khng, y gi khng phi l bc Nht thit tr. Bc Nht thit tr th vic c ni c, vic khng ni khng. c Pht, vic c chng ni khng, vic khng chng ni c, ch ni: "Tht tng cc php, sao li khng gi l bc Nht thit tr? V nh mt tri, bnh ng chiu khp, khng to nn ch cao thp, cng khng to nn bnh a. Pht cng nh th, khng khin cho c lm thnh khng, khng lm thnh c, m thng ni v tr tu chn tht chiu soi cc php. Nh c mt o nhn hi Pht: "Mi hai nhn duyn do Pht lm hay do ngi khc lm." Pht ni: "Ta khng lm Mi hai nhn duyn, ngi khc cng khng lm". D c Pht hay khng c Pht, th sanh vn lm nhn duyn cho gi cht, php y quyt nh thng tr. Pht thng ni sanh lm nhn duyn cho gi cht, cho n V minh lm nhn duyn cho cc Hnh. Li na, trong mi bn nn vn, nu tr li th sai lm. Nh c ngi hi a con ca ngi li ci, ca con gi l cao hay thp, p hay xu? iu y khng nn tr li v khng c a con y.

Li na, mi bn nn vn y l t kin khng chn tht. Pht ch ni nhng g chn tht, nn b qua khng p. Li na, b qua khng p tc l p. C bn cch p: Mt l quyt nh p, nh ni Pht l an n nht trong Nit-bn. Hai l gii ngha p. Ba l p bng cch hi tr li. Bn l b qua khng p. ng ni: "khng c bc Nht thit tr", c li y nhng v ngha, y l i vng ng. Tht c bc Nht thit tr, v sao? V chng c Mi lc nh: V bit y l x hay phi x, v bit nhn duyn qu bo, v bit cc Thin nh gii thot, v bit cn thin c ca chng sanh, v bit cc th lc dc, tr gii, v bit th v lng tnh ca th gian, v bit ht thy tr x ca o, v bit nh r hnh x ca i trc, v c thin nhn phn minh, v bit ht thy lu tn, v bit phn tnh v bt tnh, v thuyt thng php trong ht thy th gii, v c v cam l, v c trung o, v bit tht tng ca ht thy php hu vi, v vi, v vnh vin xa la tham dc ca ba ci. Do cc nhn duyn nh th nn Pht l bc Nht thit tr. Hi: C bc Nht thit tr, ai l ngi y? p: l bc nht i nhn (Mahapurasa), l ng Tam gii tn (Trailoky-yajyestha) hiu l Pht, nh k tn Pht: "Chuyn lun vng n sanh, Nh mt tri, trng, n Dng qu tc Thch-ca, Thi t vua Tnh-phn. Khi sanh ng ba ngn, Tu-di v nc bin, V ph gi, bnh, cht, Thng xt nn ra i. Sanh ra i by bc, nh sng khp mi phng, Nhn bn phng ni ln: Ta sanh, thai phn ht. Thnh Pht thuyt diu php, Ting ln ging trng php, gic tnh chng sanh, i ng say v minh. Vic hy hu xut hin, cc th nh vy,

Ch thin v ngi i, Thy ri u hoan h. Tng thn Pht trang nghim, Mt nh trng rm sng, Ht thy nam hoc n, Nhn thy khng bit chn. Sanh thn nh nh b. Mnh hn vn Voi cha, Sc thn tc v thng, Sc tr tu v lng. Thn Pht ta sng ln, Soi sng quanh thn Pht, Pht gia nh sng, Nh trng gia nh sng. Cc th c hy Pht, Pht cng khng c tng. Cc th xng tn Pht, Pht cng khng h tng. i t, xem chng sanh, On thn u nh nhau, Ht thy loi hu thc, u bit r vic ny. Sc nhn nhc t bi, Nn thng ht tt c, V thot chng sanh, i i chu cn kh. M tm thng nht nh, V chng lm li ch, Tr tu lc c mi, V y lc c bn. Bt cng c mi tm, Kho cng c v lng, C v s nh vy, Cng c lc hy hu. Nh S t v y, Ph php ca ngoi o, Chuyn php lun v thng, thot ht ba ci".

y gi l B-gi-b. Ngha ca B-gi-b l v lng, nu ni rng na th s b vic khc, cho nn ni lc. (Ht cun 2 theo bn Hn) --o0o -Cun 3 CHNG 4 :GII THCH: TR VNG-X THNH KINH: Tr Thnh Vng-x LUN: Hi: Sao khng ni ngay php Bt-nh Ba-la-mt, m ni Pht tr thnh? p: Ni phng x, thi gian v nhn vt, khin lng ngi sanh tnh tn vy. Sao gi l tr? Thn c bn oai nghi l: Nm, ngi, i, ng, y gi l tr. Li na, lm khip s bn Ma qun v khin chng t hoan h nhp vo cc Thin nh, cho nn Pht tr thnh Vng-x ny. Li na, c ba th tr l: Thin tr, Phm tr v Thnh tr. Tr php ca tri Lc dc gi l Thin tr. Tr php ca Phm-thin cho n Phi-phitng-thin, y gi l Phm tr. Tr php ca ch Pht, Bch-chi Pht, A-lahn gi l Thnh tr. Trong ba tr php y, c Pht tr ni tr php ca bc Thnh; v thng xt chng sanh nn tr thnh Vng-x. Li na, lm ba vic b th, tr gii, thin tm gi l Thin tr. Tu bn tm v lng l T, Bi, H, X gi l Phm tr. Tu ba tam mui l: Khng, V tng, V tc, gi l Thnh tr. Pht trong tr php ca bc Thnh. Li na, c bn th tr l: Thin tr, Phm tr, Thnh tr v Pht tr. Ba th nh trn ni. Pht tr l: V lng tam mui nh Th Lng Nghim v.v Mi lc, Mi tm php bt cng, cc th tu nh Nht thit tr, v.v v mi tm vn bn ngn mn Php tng ngi. Nhng cng c ca ch Pht nh vy, l ch tr x ca Pht. Pht tr trong .

Lc ni v "Tr" xong. Nay ni v "thnh Vng-x" Hi: Cc i thnh nh X-b-, Ca-t-la, Ba-la-ni u c cc nh vua, c sao ch gi thnh ny l Vng-x? p: C ngi ni: Vua nc Ma-kit- (Magadha) c ngi con mt u, hai mt, bn cnh tay. Ngi thi by gi cho l bt tng. Vua lin x thn v u ngi con em qung ra ng vng. N qu La-st tn l X-la, hip thn n li em v nui, sau ln thnh ngi, sc mnh gm thu cc nc, lm vua thin h, bt tm vn bn ngn quc vng, giam trong nm ni ny. Do lc th mnh tr ci Dim-ph-, ngi Dim-ph- nhn gi ni ny l thnh Vng-x. Li na, c ngi ni rng trong thnh ca vua Ma-kit- trc y b la chy, mi ln chy mi ln lm li, nh th n by ln, quc dn mt mi, vua rt lo s, hp cc ngi tr hi kin, c ngi ni nn i ch , vua lin tm ch , thy nm ni ny bao quanh nh thnh, lin dng Cung in trong m . Do vy m n c tn l thnh Vng-x. Li na, thi c i, nc ny c vua tn l B-tu, tm nhm chn th php, xut gia lm tin nhn. Lc y, cc B-la-mn ti gia cng vi cc tin nhn xut gia lun ngh. B-la-mn ti gia ni: "Kinh th ni: Trong khi t tri phi git vt v n tht". Cc v tin nhn xut gia li ni: " Trong khi t tri, khng nn git vt, n tht". H cng nhau tranh ci mi. Cc B-la-mn xut gia ni: " y c v i vng xut gia lm tin nhn, cc ngi tin tng chng?" Cc B-lamn ti gia ni: "Tin". Cc v tin nhn xut gia ni: "Ta nh ngi ny lm chng, hm sau s hi". Cc B-la-mn ti gia ngay m y, i n trc ch tin nhn B-tu, hi mi vic xong, ni vi tin nhn B-tu: "Ngy mai lun ngh, ng hy gip chng ti". Nh vy, ngy mai khi lun ngh, cc tin nhn xut gia hi tin nhn B-tu: "Trong khi t tri, c nn git vt n tht chng?" Tin nhn B-tu p: "Theo php ca B-la-mn, trong khi t tri nn git vt n tht ". Cc tin nhn xut gia hi tip: "Cn tht tm ng th sao, c nn git vt n tht chng?" Tin nhn B-tu ni: "V t tri nn git vt n tht. Con vt b cht trong khi t tri , s c sinh ln tri". Cc tin nhn xut gia ni: "ng ni khng phi, ng i vng ng!" Ri h lin tha m, ni: "Ngi l k

mc ti, dit i!". Lc y, tin nhn B-tu lin b chn xung t, lt mt c. l cnh ca ban u m ra cho k c ti ln. Cc tin nhn xut gia ni: "Ngi nn ni tht, nu c vng ng th thy ngi s b chn vo trong t". Tin nhn B-tu ni: "Ti bit v t tri m git vt n tht, khng ti". Tc th li b chn vo trong t n u gi. Nh vy, chn dn n lng, n c. Cc tin nhn xut gia ni: "Ngi nay vng ng, th phi chu qu bo hin ti nh th; cn nu nh ngi ni tht, tuy b chn xung t nhng chng ti vn c th cu ngi ra, tha ti cho". By gi tin nhn B-tu t suy ngh: "Ta l ngi qu trng, khng nn ni hai li. Li trong bn php V- ca B-la-mn, c ni nhn duyn khen ngi php t tri; ch ta mt ngi cht c g k", nn vn mt lng ni: " Trong php t tri, git vt n tht khng ti". Cc tin nhn xut gia ni: " Ngi l k trng ti, dit i, khng cn nhn thy ngi na!". Khi y ton thn B-tu b chm trong lng t. T v sau v cho n ngy nay, thng theo vng php ca tin nhn B-tu, mi khi t tri u git vt. ng lc h ao git th ni " Btu git ngi". Con ca B-tu tn l Qung-xa, k v lm vua, sau cng nhm chn th php, nhng li khng th xut gia. Qung-xa suy ngh nh vy: "Tin vng cha ta xut gia m b chn sng, nu tr v thin h, th cn gy ti ln. Ta nay nn t x th no y?" Trong lc suy ngh nh th, vua bng nghe trong h khng c ting ni: "Ngi nu i n gp ch m ngi thy him c, kh gp c, th ngi nn lm nh trong m ". Ni li y xong, lin khng cn nghe ting na. Cha bao lu, vua i sn, thy mt con Nai chy mau nh gi, vua ui theo m khng kp, bn ui mi khng dng, b quan ty tng khng ai theo kp c. i dn ti trc, vua thy c nm hn ni bao vy nghim ngt vng chc, t bng phng, c non nh mn, hoa p khp ni, th cy rng, hoa qu y dy, sui m, ao tm u trong sch. t y trang nghim, ni ni c ri hoa tri, hng tri, nghe tu nhc tri. Lc by gi, cc k nhc Cn-tht-b va thy vua li, u t rt lui, vua ngh: "y l ch hy hu cha tng thy, vy ng l ta nn lm nh m y". Suy ngh nh vy xong, qun thn b quan tm du m n. Vua ni vi qun thn: "Trc kia, ta nghe thy trong h khng c ting ni: Ngi nu i n ch m thy l ch him c, kh gp th ngi nn lm nh m .

Nay ta thy ni him c ny, ta hy lm nh trong ". Vua lin b thnh c m ni . V vua y u tin tr ni , t v sau, i i tip ni . V vua y tin khi to lp Cung x, nn gi l thnh Vngx. Lc ni "Thnh Vng-x" xong. KINH: Trong ni K-x-qut. LUN: "K x" l chim Thu, "Qut" l ni Hi: Sao gi l Thu u sn? p: Ni y nh t chim Thu. Ngi thnh Vng-x thy ni y t chim Thu, nn cng nhau truyn ming ni l Thu u sn, nhn m gi l Thu u sn. Li na, trong rng Thi- pha nam thnh Vng-x, c nhiu xc ngi cht, cc chim Thu thng n n ri tr li u u ni, ngi by gi bn gi l Thu u sn. Ni ny l ni cao ln nht trong nm ni, c nhiu rng p, nc tt, cc bc Thnh hay . Hi: bit ngha ca ni K-x-qut, cn v sao Pht tr thnh Vng-x? Php ca ch Pht l t bi i vi tt c, nh mt tri chiu sng vn vt khng u l khng ti. C cc thnh ln nh u-k-ni, Ph-lu-na Bt-n, A-lam-xa-a-la, Pht-ca-la-b-a nhng thnh ln nh vy, ng c, giu vui, sao Pht khng tr , m thng tr thnh Vng-x v X-b- (X-v)? Cc thnh Ba-la-ni, Ca-t-la-b, Chim-b, Ta-s-a, Cu-dim-t, Cu-lu v.v tuy c khi Pht tr cc ni , nhng phn nhiu Pht tr thnh Vng-x v X-b-. Lm sao bit Pht phn nhiu tr hai ni ? V thy cc kinh Pht phn nhiu ni hai thnh y, m t ni thnh khc? p: Pht tuy i t vi khp c, nhng cc i thnh u-k-ni v.v l ni bin quc nn khng tr . Li khng t Di-ly-xa, v k t c nhiu, thin cn cha thun thc, nh k ni: "Nh nh mt tri chiu, Hoa n lc th n, Nu hoa cha th n, Khng th p phi n.

Pht cng li nh th, Bnh ng m thuyt php, Thin cn chn th n, Cha chn thi khng n. V vy nn Th Tn, Tr trong ba hng ngi, Li tr, thin cn chn, Kit s phin no mng". Li na, v tri n nn Pht phn nhiu tr hai thnh Vng-x v Xb-. Hi: V tri n nh th no m phn nhiu tr hai thnh y? p: Nc Kiu-tt-la l ni c Pht n sanh. Nh Pht tr li vua Tn-b-ta-la (Bimbisara) rng: "C Quc tt p, ti bn ni Tuyt, Giu vui, nhiu bu l, Tn gi l Kiu-tt-la (Kosala) H Thch, ging mt tri, Ta sanh trong h , Tm chn gi, bnh, cht Xut gia cu Pht o". Li, vua Ba-t-nc (Prasenajit), Quc ch nc Kiu-tt-la (Kosala) tr trong i thnh X-b- (Sravatthi). Pht l Php ch cng tr thnh ny, v hai ch th nn mt ni, nn Pht phn nhiu tr X-b- (Xv). Li na, nc Kiu-tt-la l ni sanh thn ca Pht, v tri n nn Pht tr X-b- nhiu. Hi: Nu v tri n m X-b- nhiu, th nc Ca-t-la-v gn ch Pht sanh, sao khng tr nhiu? p: Pht dt ht kit s, khng cn d tp, nn d gn thn thuc cng khng sanh d tng. Nhng cc t ging h Thch phn nhiu cha ly dc, nu gn ngi thn thuc, thi tm nhim trc d sanh.

Hi: V sao Pht khng bo h cho cc t ngi thnh X-b-, m li tr nhiu? p: t Ca-t-la-b nhiu. Khi Pht mi tr v nc cng vi mt nghn T-kheo ca anh em Ca-dip, h l nhng ngi trc tu theo php B-la-mn, hnh kh hnh trong ni nn thn hnh tiu ty. Lc Ph vng ca Ngi trng thy h, cho rng cc T-kheo y khng lm rng r cho c Th Tn, vua lin chn con em ca cc qu nhn h Thch v cc trng nin ca thng nhn, mi h mt ngi khin xut gia. Trong s , c ngi thin tm vui o, c ngi khng vui; cn cc T-kheo y, vua gi li khng cho h tr v bn x. Cn chng t ngi X-b- th khng nh vy, v vy nn Pht thng tr X-b- m khng thng tr Ca-t-la-b. Li na, php xut gia khng nn gn thn thuc, v gn thn thuc tm d nhim trc, nh la nh rn. Nh con cc B-la-mn ti gia, v s hc vn m khng ti qu nh, hung l hng xut gia Sa-mn. Li na, thnh X-b- ln, thnh Ca-t-la-b khng c nh vy. Thnh X-b- c chn c nh, nu tr t thi gian th khng th c nhiu ngi, v vy cn phi tr lu hn. Li na, thnh Ca-t-la-b l ni Pht n sinh; ngi trong tp hnh lu ngy, thin cn thun thc, tr tu lanh li, Pht ch mt thi gian ngn thuyt php, khng cn i lu, ha xong ri i. Cn ngi X-b-, hoc mi tp hnh, hoc tp hnh lu, hoc thin cn thun thc, hoc thin cn cha thun thc, hoc li cn, hoc n cn, v hc nhiu th kinh th m tm lanh li, ri vo cc li t kin, th hng thy, thuc loi tri, v ngi tp hnh nhiu, v vy Pht lu. Nh thy tr ung nht, bit mn nht chn, ph cho v m ra, xc thuc ri i, nu mn nht cha chn thi li lu m bi, chm thuc. Pht cng nh vy, nu t thin cn thun thc th gio ha xong lin i n ch khc; nu t c th m thin cn cha thun thc thi Ngi phi li lu. Pht xut hin th gian, chnh v mun chng sanh, a n cnh gii Nit-bn, ni vui sng an n, cho nn phn nhiu tr X-b- m t tr Ca-t-la-b. Pht v chng c V thng Chnh ng Chnh gic, thnh tu php thn l xm u-lu-tn-loa bn sng Ni-lin-thuyn thuc nc Ma-kit, nn tr thnh Vng-x nhiu.

Hi: bit nhn duyn tr thnh Vng-x v X-b- nhiu, trong hai thnh y, sao Ngi li tr thnh Vng-x nhiu hn? p: V bo n ch sanh thn nn Ngi tr thnh X-b- nhiu. Ht thy chng sanh u nh ngh n sanh a, nh k ni: "Tt c lun ngh s, Yu mn iu mnh bit, Nh ngi nh sanh a, Tuy xut gia cn ly". V, v bo n c thnh tu Php thn nn Ngi tr thnh Vng-x nhiu. Ch Pht u yu mn Php thn. Nh k ni: "Ch Pht trong qu kh, Hin ti v v lai, u cng dng, th knh, V tn trng php thn". Php thn th thng hn sanh thn, nn trong hai thnh y, Ngi tr thnh Vng-x nhiu hn. Li na, v , tinh x c ch ta thin nhiu, ch khc khng c, nh Trc Lm (Veluvana), B-b-la-bt-th, Tt-a-ban-na-cu-ha, Nhn-th-la-cu-ha, Tt-b Th-hn-trc-ca-bt-b-la. Trong nm ni K-x-qut ca thnh Vng-x c nm tinh x nh vy, Trc Lm tinh x bnh a, cc nc khc khng c nhiu tinh x nh y. Thnh X-b- c mt tinh x K Hon v mt Ma-gi-la-mu-ng, khng c ni th ba. Nc Ba-la-ni c tinh x trong vn Nai, tn l L-s-bn--na. Thnh Tgia-l c hai ni l Ma-ha-bn v Lu-x bn b ao Di-hu. Cu-dim-di c mt ni tn l vn C-s-la. Cc nc nh vy, hoc mt ni c tinh x, hoc rng cy trng. V thnh Vng-x c nhiu tinh x thch hp cho ngi ta thin, nn Pht tr nhiu. Li na, trong thnh c Lc s ngoi o l Ph-na-la v.v H t ni ta l ngi Nht thit tr, snh i vi Pht. Li c cc lun ngh s ngoi o nh Trng tro Phm-ch h B-ta, Cu-ca-na-i v.v l nhng oan gia ca Pht, khng tin Pht php, m lng tt . V c bn ngi , nn Pht tr nhiu. V nh ch c c c th gn bn nht nh c thuc hay. Li nh k ni:

"V nh con s t. L vua trm loi th, M tht vi su con, Tt b chng ch ci. Nu gia cp beo, L loi th dng mnh, M hng hi tht to, K tr nn nh vy". "Cc thy lun ngh nh mnh h, trong chng khng cn s hi. Bc i tr tu thy nghe nhiu, L ti nht trong chng ". V cc ngi i tr a vn u thnh Vng-x, nn Pht tr nhiu. Li na, vua Tn-b-t-la n n th Gi-gia, rc Pht v mt ngn A-la-hn tr kit s. Lc y Pht thuyt php cho vua, vua c o qu Tu--hon, lin thnh Pht: "Xin Pht v tng i n thnh Vng-x ca con, sut i th nhn y phc, m thc, nga c, y dc". Pht lin nhn li. V vy Pht tr thnh Vng-x nhiu. Li na, trong bn phng ca Dim-ph-, phng ng k u, v ni mt tri mc, tip n phng Nam, Ty, Bc. Ti phng ng, nc Ma-kit- l ti thng. Trong nc Ma-kit-, thnh Vng-x l ti thng, trong c mi hai c nh. Sau khi Pht Nit-bn, vua A-x-th v l nhn dn t dn nn b i thnh Vng-x, m dng mt thnh nh bn , rng v di mt do tun, t tn l Ba-ta-lht-a-la (Pataliputra) cn ln hn cc thnh khc, hung g thnh c Vng-x. Li na, trong thnh ngi phn nhiu thng minh, u hc rng bit nhiu, cc nc khc khng nh th. Li na, Pht d bit c ngi ng c , ch thi, ch ni, ch ngi gio ha mi c th c o, l Thch--hon-nhn v tm vn ch thin, phi trong thch tht ca Ma-gi- m c o, v th nn Pht tr thnh Vng-x nhiu. Li na, nc Ma-gi- giu vui, kht thc d c, cc nc khc khng bng. V ba nhn duyn: Mt, vua Tn-b-ta-la c sc trong cung thng sm sa thc n cho mt ngn T-kheo. Hai, Th--gi (Y iska)

tuy sanh trong loi ngi m hng th khoi lc ch thin; li c nhiu u-b-tc giu sang. Ba, Long vng Ba-la-la c thin tm vng theo gio ha, lm t Pht, thng lm ma tt, tr c cn cho i, nn nc c no . Nh sau khi c Pht Nit -bn, Trng lo i Ca-dip mun kt tp Php tng, suy ngh: "Nc no no an vui, kht thc d c, d chng c kt tp php tng?", suy ngh nh vy xong, nh trong thnh Vng-x, c vua Tn-b-ta-la c sc thng sm sa thc n cho mt ngn T-kheo. Vua Tn-b-ta-la tuy cht, m l y vn cn, kht thc d c, d kt tp php tng. Cc ch khc khng th thng cng dng nh vy. Nu lc i kht thc, gp cc ngoi o n lun ngh, nu lun ngh vi h th vic kt tp php tng b b tr, nu khng lun ngh vi h, thi h s ni cc Sa-mn khng bng ta". Suy ngh nh vy, Ngi Cadip chn ly mt ngn A-la-hn ti thng, dn n ni K-x-qut kt tp Kinh tng. Nh trong A-hm v T-ni ni rng nc T-gia-ly c lc cng i kht. Nh trong kinh Hng-nan--b, Nan- Long vng ni: "Nc B-x- i km, cc nc khc cng thng khi i km, cn trong nc Ma-kit- khng c chuyn ". V vy nn bit nc Ma-kit- sung tc yn vui, kht thc d c. Li na, thnh Vng-x gia cc ni nhn tnh, tinh x cc nc khc bnh a, nhiu ngi phc tp ra vo, v qua li d nn khng c nhn tnh. Li trong cc ni ny c nhiu tinh x, cc ngi ta thin, cc ngi thnh nhn u a ch nhn tnh, nn phn nhiu ni. Pht l ch t ca cc bc Thnh v ngi ta thin, nn tr thnh Vng-x nhiu. Hi: Nu Pht tr thnh Vng-x, c ri, nhng sao khng tr Trc vin m thng tr K-x-qut? p: Ti tr li l Thnh nhn v ngi ta thin a ch nhn tnh. Hi: Cn bn ni khc, l B-b-la-bt-th v.v sao khng thng m thng K-x-qut? p: K-x-qut l ti thng trong nm ni, ti thng th no? K-xqut c tinh x gn thnh m ni th kh ln, nn hng ngi tp khng hay n, gn thnh nn i kht thc khng nhc, v vy Pht thng tr K-xqut, m khng cc ch khc.

Li na, Trng lo i Ca-dip trong K-x-qut kt tp ba Php tng, xong nhng chng sanh kh , mun theo Pht vo Nit-bn nn sng sm p y, m bt vo thnh Vng-x kht thc ri ln K-x-qut ni vi cc t: "Ta nay mun vo V-d Nit-bn". Ni nh vy xong, vo phng ngi kit-gi, cc thin nh v lu t hun p thn. t ca i Ca-dip ni vi cc qu nhn: "Cc ngi bit khng, hm nay Tn gi i Ca-dip vo V-d Nit-bn ?" Cc qu nhn nghe c u ht sc u su ni: "Pht dit , i Ca-dip h tr Pht php nay li mun vo Vd Nit-bn!". Cc qu nhn, cc T-kheo, vo lc x chiu t tp K-x-qut. Trng lo i Ca-dip lc x chiu t thin nh dy, vo gia chng ngi tn thuyt v v thng, rng ht thy php hu vi v nhn duyn sanh nn v thng. Trc khng nay c, c ri hon khng nn v thng. Nhn duyn sanh nn v thng, v thng nn kh, kh nn v ng, v v ng nn ngi c tr khng nn chp ng v ng s. Nu chp ng v ng s th b v lng u su kh no. Trong ht thy th gii, tm nn nhn chn m cu ly-dc. Thuyt cc th kh no nh th trong th gii, khai m tm cho i chng, khin vo Nit-bn. Ni li y xong, Tn gi lin mc y Tng-gi-l nhn c t Pht, mang y bt, cm tch trng, nh chim Kim-s hin bay ln h khng, vi bn oai nghi i ng nm ngi ca thn; mt thn hin ra v lng thn, khp c th gii phng ng; t v lng thn tr li mt thn, phn thn trn xut la, phn thn di xut nc, phn thn trn xut nc, phn thn di xut la. phng Nam, Ty, Bc cng nh vy, lm cho chng tm nhm chn i, u hoan h xong, Tn gi ti nh K-x-qut, cng y bt y , pht nguy "Nguyn cho thn ti khng hoi, khi c Di-lc thnh Pht, ct thn ny ca ti xut hin tr li, ly nhn duyn y chng sanh". Pht nguyn nh vy, Tn gi i thng vo trong trn nh K-x-qut, nh i vo bn nhuyn, vo xong, ni khp li. V sau, khi con ngi sng tm vn bn ngn tui, thn cao tm mi thc. Pht Di-lc ra i, thn Pht cao mt trm su mi thc, mt Pht hai mi bn thc, vng ho quang mi dm. Lc y chng sanh nghe c Pht Di-lc ra i, v lng ngi theo Pht xut gia. Lc Pht gia i chng thuyt php ln u tin, c chn mi chn c ngi chng c o qu La-hn, y su thng. Hi th hai, c chn mi c ngi chng c o qu Lahn. Hi th ba, c chn mi ba c ngi chng c o qu La-hn. T v sau, v s ngi.

Nhn dn by gi dn dn v sau sinh bing nhc, chn nn. Pht Dilc thy chng nhn nh vy, dng ngn chn m m ni K-x-qut ra. Lc y, ct thn ca Trng lo i Ca-dip mc y Tng-gi-l hin ra, nh l chn Pht Di-lc, ri bay ln h khng hin cc thn bin nh trc, lin gia h khng t dit thn m vo Nit-bn. By gi, cc t ca Pht Di-lc trng thy, ly lm lhi: " l gii no, t nh ngi m nh, thn mc php y m c th lm bin ha?" c Pht Di-lc p: "" l t ca Pht Thch-ca Mu-ni i qu kh tn l i Ca-Dip, tu hnh A-lan-nh; t mun, bit ; bc nht v hnh tu u trong hng T-kheo, chng c Su thn thng, cng gii thot v l i A-la-hn. Lc y, con ngi sng mt trm tui, tng th t m gim th nhiu, cho nn thn nh m c th lm chuyn to nh th. Cc ngi thn ln, li cn, ti sao khng lm c cng c nh vy?" By gi cc t u h thn, sanh tm rt nhm chn, Pht Di-lc ty theo tm chng sanh m thuyt cc php cho h. C ngi c A-la-hn, A-na-hm, T--hm, T--hon, c ngi gieo ging thin cn Bch-chi Pht, c ngi c v sanh php nhn, Bt thi B-tt, c ngi sanh trong loi tri, loi ngi hng th phc bo. Do vy, nn bit ni K-x-qut l ch phc c ct tng, cc bc Thnh a . Pht l ch t ca cc bc Thnh, nn Pht thng ni K-xqut. Li na, ni K-x-qut, l tr x ca cc c Pht qu kh, v lai, hin ti. Nh trong Kinh Ph-lu-na ni: "Pht ni vi Ph-lu-na: Gi s cho Tam thin i thin th gii n kip thiu chy ri li sanh. Ta vn thng tr trong ni ny. Ht thy chng sanh, v kit s buc rng, khng to cng c thy Pht, nn khng thy Ta". Li na, ni K-x-qut lch thanh tnh, ti tt ca Tam th Pht v cc B-tt, khng cn ch no nh vy, nn Pht hay tr ni K-x-qut. Li na, cc kinh i tha u thuyt ni K-x-qut, cc ch khc th t, v sao vy? V l ch thanh tnh, c phc c, nhn tnh, l ch tam th ch Pht v Mi phng cc B-tt cng tn thn cung knh ch . Ch Thin, Rng, D-xoa, A-tu-la, Ca-lu-la, Cn-tht-b, Chn--la, Ma-hu-la-gi v.v Cc Qu thn i lc th h, cng dng cung knh ch , nh k ni:

"Ni K-x-qut ny, Tr x ca ch Pht, An ngh ca Thnh nhn, V che mt tt c, Cc kh c gii thot, Ch cn chn php thi". Li na, v , v lng i B-tt c tr tu phc c lc trong mi phng thng n chim ngng c Pht Thch-ca Mu-ni, nh l cung knh nghe php. Pht thuyt kinh i tha phn nhiu ni K-xqut. Trong cc kinh i tha, Kinh Bt nh l ti i, sao khng thuyt ni K-x-qut c!? Lc ni ni K-x-qut xong. ---o0o--CHNG 5 : GII THCH: CNG MA-HA T-KHEO TNG KINH: Cng vi chng i T-kheo Tng LUN: "Cng" l cng mt ch, cng mt thi, cng mt tm, cng mt gii, cng mt s thy (kin), cng mt o, cng mt gii thot, y gi l "Cng". "Ma-ha" l ln (i) hoc nhiu, hoc hn. V sao gi l"Ln"? Ngha l trn tt c mi ngi, l dt ht mi chng ngi, l c Thin vng, i nhn cung knh, y gi l ln. V sao gi l "Nhiu"? S n nm mi ngn nn gi l nhiu. Sao gi l "Hn"? Ngha l c th ph ht lun ngh ca chn mi su phi ngoi o, nn gi l hn. V sao gi l "T-kheo"? T-kheo cn gi l Kht s, v nui sng mnh mt cch trong sch nn gi l Kht s. Nh trong kinh ni: "X-li-pht vo thnh kht thc, c ri hng vo vch ngi n. Lc y c n Phm-ch tn l Tnh Mc i n, thy X-li-pht, hi: "Sa-mn, ng n phi khng?" p: "Phi, ti n". ng l Sa-mn ci ming xung m n phi khng? Khng phi. Nga ming ln m n phi khng?

Khng phi. ng vung ming m n phi khng? Khng phi. ng quay ming theo bn pha m n phi khng? Khng phi.

Tnh mc ni: "Cch n c bn, ti hi ng, ng u tr li khng phi; ti khng hiu, xin ng hy ni cho". - C ngi xut gia m nui sng mnh mt cch bt tnh nh ha hip thuc men, gieo la, trng cy v.v; y gi l ci ming xung m n. - C ngi xut gia m nui sng mnh mt cch bt tnh nh xem tinh t, tri trng, on gi ma, sm st v.v; y gi l nga ming m n. - C ngi xut gia m nui sng mnh mt cch bt tnh nh dua vy theo cng ho th lc, thng s bn phng, ni li xo tr cu c nhiu v.v; y gi l vung ming m n. - C ngi xut gia m nui sng mnh mt cch bt tnh nh hc cc ch thut, bi ton tt xu v.v; y gi l quay ming theo bn pha m n. - Ny c, ti khng ri vo bn cch n bt tnh . Ti theo php kht thc thanh tnh m nui sng mnh". Lc y Tnh Mc nghe ni mt cch thanh tnh nh vy, sanh tm hoan h tn gii. X-li-pht nhn ni php cho nghe m ch c o qu Tu--hon. Thanh tnh kht thc nui sng mnh nh vy, nn gi l Kht s. Li na, "T" c ngha l ph, "Kheo" c ngha l phin no. Ph c phin no nn gi l T-kheo. Li na, ngi xut gia gi l T-kheo, cng nh ngi H, Hn, Khng, L u c danh t ring. Li na, khi th gii t ni: "Ti l T-kheo, sut i gi gii" nn gi l T-kheo. Li na, "T" c ngha lm cho s, "Kheo" c ngha l c th, l c th lm cho Ma vng v Ma dn s. ng khi xut gia, co tc, mc php y, th gii, l lc lm cho Ma s, v sao s? Ma vng ni: "Ngi y t c

vo Nit-bn". Nh Pht ni: "Ngi no hay co u, mc php y, nht tm th gii, ngi y dn dn dt kit s, la kh m vo Nit-bn". Sao gi l Tng gi? "Tng gi" Tu dch l "Chng". Nhiu T-kheo ha hp mt ch, gi l Tng gi. Nh cc cy ln t li rm rp gi l rng, mi mt cy khng phi l rng, tr mi mt cy ra cng khng l rng. Nh vy mi mt T-kheo khng gi l Tng, tr mi mt T-kheo ra cng khng l Tng. Cc T-kheo ha hp li mi gi l Tng. Tng c bn hng: Tng bit xu h, Tng khng bit xu h, Tng nh d cm, Tng chn tht. - Sao gi l Tng bit xu h Tr gii khng ph gii, thn ming thanh tnh, c th phn bit tt xu, cha c o, y gi l Tng bit xu h. - Sao gi l Tng khng bit xu h Ph gii, thn ming khng thanh tnh, khng vic c no khng lm, y gi l Tng khng bit xu h. - Sao gi l Tng nh d cm? Tuy khng ph gii, nhng n cn khng tr tu, khng phn bit c tt xu, khng bit phm khinh phm trng, khng bit c ti khng ti. Nu c vic, Tng hai ngi cng ci, thi khng th quyt on, im lng khng ni. V nh d trng, cho n b ngi ta em git, cng khng th la ln mt ting, y gi l Tng d cm. - Sao gi l Tng chn tht? Hoc bc Hu hc, hoc bc V hc, tr trong bn qu, thng hnh o t hng, y gi l Tng chn tht. Trong y, hai hng Tng (Tng c bit xu, Tng nh d cm) c th cng chung lm mt trm l mt Kit-ma, nh Kit-ma thuyt gii, th tu; cc vic u c php lm. Trong thit Thanh-vn Tng c su ngn nm trm. Btt Tng c hai hng l Tng c bit xu h v Tng chn thit; cn Thanhvn Tng c mt hng l Tng chn thit, v y l thit Tng. Cc hng khc u gi l Tng. Do nn gi l Tng. KINH: Mt phn nm ngn trong s ln. LUN: Sao gi l s ln? t tng ln t gim xung, y gi l s ln. Sao gi l mt phn? L trong s i chng ng o ch ly mt phn, y gi l phn. Cc T-kheo y t trong i chng ngn vn ngi k ly mt phn nm ngn ngi. Do nn gi l mt phn nm ngn trong s ln. KINH: u l A-la-hn.

LUN: Sao gi lA-la-hn? "A-la" c ngha l gic, "Hn" c ngha l ph. Ph ht thy gic phin no, y gi l A-la-hn. Li na, A-la-hn dt sch ht cc lu, nn ng c nhn gian v ch thin cng dng. Li na, "A" c ngha l khng, "La-hn" c ngha l sanh. Ngha l khng cn sanh li trong i sau, nn gi l A-la-hn. KINH: Cc lu ht. LUN: Ba th lu ca ba ci dt sch ht khng cn, nn gi l "cc lu ht". KINH: Khng cn phin no. LUN: on tr ht thy cc kit s, dng tri, tham i, ch, tri, che lp, buc v.v nn ni "khng cn phin no". KINH: Tm c gii thot tt p, hu c gii thot tt p. LUN: Hi: V sao ni tm c gii thot tt p, hu c gii thot tt p? p: Hng ngoi o ly dc, tm ch c gii thot mt x, mt o, chng phi c gii thot ht thy php chng ngi. V vy, A-la-hn gi l "tm c gii thot tt p, hu c gii thot tt p". Li na, cc A-la-hn trong hai o tm c gii thot l Kin o v T duy o; v th nn gi l tm c gii thot tt p. Hc nhn tm tuy c gii thot m chng phi gii thot tt p, v c sao? V cn kit s d tn. Li na, cc ngoi o, khng y php tr o, hoc lm mt vic cng c, hoc lm hai vic cng c m cu o, tt khng cu c. Nh ngi ch b th cu thanh tnh, nh ngi t tri ni l c th thot khi u no, suy i, c th sanh trong quc thng lc, cng li ni trong tm thanh tnh o l: 1- T gic, 2- Nghe, 3- c kinh, 4- S ni kh bn trong, 5- S ni kh ca chng sanh ln, 6- S ni kh ca ngi, tri, 7- c thy hay, 8- B th. Ch ni iu th tm l thanh tnh o. Li na, c ngoi o ch b th, tr gii cho l thanh tnh; c ngi ch b th, cu tr tu cho

l thanh tnh. Cc tr o nh vy khng y , hoc khng cng c, hoc t cng c cho l thanh tnh. Ngi y tuy t mt x tm c gii thot, khng gi l gii thot tt p, v Nit-bn o khng y , nh k ni: "Ngi khng cng c khng th qua, Bin c ca sanh, gi, bnh, cht, Ngi t cng c cng khng qua, Thin hnh o php ca Pht thuyt". y nn ni n Kinh Tu-bt- Phm-ch (Subharabrahma Crisutra): Tu-bt- Phm-ch mt trm hai mi tui c nm th thn thng, bn ao A-ma-bt-t-a. m n, Phm-ch mng thy mt ngi mt mt, la hnh, ng trong bng ti, mt tri rt, t v, nc bin c kh, gi ln ni ln thi ni Tu-di v tan. Thc dy s hi, ng ta suy ngh: "C sao nh vy, mng ta sp ht, hay cha t tri t sp a?" Do d khng t r v c sao li thy c c mng y? C v tri l thin tri thc, bn t i trc, t trn tri xung ni vi Tu-bt-: "ng ng s hi, c mt bc Nht thit tr gi l Pht, na cui m s vo V-d Nit-bn, nn ng mng thy nh th ch khng phi v bn thn ca ng u". Sng hm sau, Tu-bt- i n rng cy trong vn Cu-di-na-kit (Kusinayara) thy A-nan kinh hnh, ni vi A-nan: "Ti nghe ni Thy ca ng thuyt php v o Nit-bn mi, vo na m nay Ngi s vo Nitbn, tm ti c ch nghi, xin c gp Pht nh gii quyt ch nghi ca ti". A-nan ni: "Thn th ca Th Tn suy yu qu chng, nu ng n hi, s lm cho Th Tn mt nhc thm". Tu-bt--la ba ln cu thnh, A-nan vn p mt li. Pht t xa nghe c, dy A-nan: "Hy cho Tu-bt- n trc Ta m t do nn vn. y l ln m o cui cng ca Ta v Tubt- l t sau cht ca ta". Lc y, Tu-bt- c n trc Pht, hi han Th Tn xong, ngi xung mt bn, ngh nh vy: "Cc bn ngoi o x b n i ti bo m xut gia, u khng c o, ch mt mnh Sa-mn C-m c o". Ngh nh vy xong, lin hi Pht: "Lc s ngoi o ci Dim-ph- ny u t xng ta l ngi Nht thit tr, li ni y ng khng?" By gi Th Tn p li bng k: "Ta mi mi chn tui, Xut gia hc Pht o, Ta xut gia n nay,

qua nm mi nm. Tnh gii, thin, tr, tu, Ngoi o khng mt phn, t phn cng khng c, H hung Nht thit tr". Nu khng c Bt chnh o, th khng c o qu th nht, th nh, th ba, th t. Nu c Bt chnh o, th c o qu th nht, th nh, th ba, th t . Ny Tu-bt-, trong php ca Ta y c Bt chnh o nn trong c o qu th nht, th nh, th ba, th t . Trong php ca cc ngoi o u khng, khng c o, khng c qu, khng c Sa-mn, B-la-mn. Ta, gia i chng, tht ct ln ting rng S t nh vy." Phm-ch Tu-bt- nghe php y lin chng c o qu A-la-hn, ri suy ngh: "Ta khng nn Bt Nit-bn sau Pht". Suy ngh nh vy xong, trc Pht ngi kit gi, t dng thn lc, t trong thn xut ra la t thn m th ly dit . V vy, Pht ni khng c cng c hay t cng c, l php tr o khng y , u khng thot c. Pht Thuyt ht thy cng c, nn Ngi hay thot c cc t, nh v thy thuc nh (lang y) ch dng mt, hai th thuc khng y , nn khng th cha lnh trng bnh. Cc thy thuc ln (gii) bit cc th thuc nn c th cha lnh cc bnh. Hi: Nu xa la ht thy phin no trong tam gii, tm c gii thot, sao Pht ni xa la nhim i th tm c gii thot? p: i c sc mnh to ln, tri buc, ng kn tm, cho nn ni n i m khng ni n cc phin no khc. i dt th cc phin no khc dt. Li na, nu khi nghe ngi ta ni "vua n" th bit chc chn c cc k ty tng. Nhim i cng nh vy, nh nm ly u khn th c ci khn u i theo. i nhim cng nh vy, h i dt th bit cc phin no khc u dt. Li na, cc kit s u thuc i v kin. Phin no thuc i th che y tm; phin no thuc kin th che y tu. Nh vy, h i xa la th kit s thuc i cng xa la, c tm gii thot; h v minh xa la th kit s thuc kin cng xa la, c tu gii thot.

Li na, nm ngn A-la-hn ny c php bt thoi, c tr v sanh, v th nn tm c gii thot tt p, hu c gii thot tt p, v khng b thi. Thi php A-la-hn c thi gii thot, nh C--ca v.v tuy c gii thot song khng phi gii thot tt p, v cn b thi php. KINH: Tm iu phc nhu nhuyn. LUN: Hoc c cung knh cng dng, hoc b sn hn mng nhic, nh p, tm vn bnh ng, khng thay i; hoc gp trn bo, hay ngi , tm vn xem nh nhau; hoc c ngi cm dao ct cht tay chn, hay c ngi em Chin n thoa thn, tm cng bnh ng, khng thay i. Li na, v dt ht ci gc dm dc, sn nhu, kiu mn, nghi, kin nn gi l tm c iu phc nhu nhuyn. Li na, cc A-la-hn y, ni dc nhim m khng nhim, ni ng gin m khng gin, ni si m khng si, th h su cn, th nn gi l tm c iu phc nhu nhuyn, nh k ni: "Ngi th h cc cn, Nh nga tt kho dy, Nh vy, ngi tht tr, c ch thin knh th". Nhng k phm nhn khng hay th h su cn, khng dt dc, sn, mn, si, nghi nn khng gi l iu phc nhu nhuyn. KINH: Ma-ha Na-gi. LUN: "Ma-ha" c ngha l ln; "Na" ngha l khng; "Gi" ngha l ti. A-la-hn dt ht cc phin no, nn gi l i v ti. Li na, Na-gi (Naga) hoc gi l Rng, hoc gi l Voi. Nm ngn A-la-hn y l bc ti i lc trong cc hng A-la-hn, nn gi l nh Rng nh Voi. V i trong nc sc Rng ln nht, i trn t sc th Voi mnh nht. Li na, nh voi cha kho c iu tr, c th ph i qun, xng thng ti khng quay lui, khng s ao gy, khng ngi nc la, khng b chy, khng thi lui, n cht khng trnh. Cc A-la-hn cng li nh th, do tu thin nh tr tu, c th ph dp Ma qun v cc gic kit s, cho d b

mng chi, nh p, khng hi khng gin; gi cht hay nc la, khng s khng ngi. Li na, nh i Long vng, t bin c bay ln ba my che khp c h khng, phng in chp sng, chiu sng tri t, tung trn ma ln, thm nhun mun vt. Cc A-la-hn cng li nh th, t trong bin c thin nh tr tu m ra, ging ba my t bi che khp nhng cn c ng c , hin nh sng ln v cc th bin ha, ni php tht tng, ma vo tm t, lm sanh khi thin cn. KINH: Nhng g phi lm lm xong. LUN: Hi: Sao gi l "nhng g phi lm"; v sao gi l " lm xong"? p: c cc thin php tn, gii, nh, x, v.v nn gi l "nhng g phi lm"; c cc thin php tr tu, tinh tn, gii thot v.v nn gi l " lm xong". V hai php y y nn gi l "nhng g phi lm lm xong". Li na, phin no gm c hai th: Mt th thuc i, mt th thuc kin. Th phin no thuc i dt nn gi l "nhng g phi lm"; th phin no thuc kin dt nn gi l " lm xong ". Li na, sc php kho thy r nn gi l "nhng g phi lm"; v sc php kho thy r nn gi l " lm xong". i hai php kh kin bt kh kin, hu i v i v.v cng nh th. Li na, dt php bt thin v v k nn gi l "nhng g phi lm"; php thin t duy nn gi l " lm xong". Vn tu, t tu thnh tu nn gi l "nhng g phi lm"; t tu thnh tu nn gi l" lm xong". Nhng loi ba php cng nh th. Li na, c non php, nh php, nhn php, th nht php nn gi l "nhng g phi lm"; c cc thin cn v lu v Kh php nhn v.v nn gi l " lm xong". c kin o gi l "nhng g phi lm"; c t duy o gi l " lm xong". c hc o gi l "nhng g phi lm"; c v hc o gi l " lm xong". c tm gii thot gi l "nhng g phi lm"; c tu gii thot gi l " lm xong". Lu tn nn gi l "nhng g phi lm"; c cng gii thot nn gi l " lm xong". Tr tt c kit s nn gi l "nhng g phi lm"; c phi thi gii thot

nn gi l " lm xong". T li ch xong nn gi l "nhng g phi lm"; lm li ch ngi khc nn gi l " lm xong". Ngha ca "Nhng g phi lm lm xong" nh vy, t do gii thuyt. KINH: Vt b gnh v c th gnh. LUN: Nm un th nng thng gy kh no gi l "gnh", nh Pht ni: "Sao gi l gnh? Nm un l gnh nng". Cc A-la-hn tr b gnh y nn ni l "vt b gnh". "C th gnh" l trong Pht php c hai gnh: Mt l t li, hai l li tha. Ht thy cc lu sch, c cc cng c gii thot, khng cn phi hi hn, y l t li. Cc cng c tn, gii, x, nh, tu c th em cho ngi gi l li tha. Cc A-la-hn y, c th gnh gnh ca mnh, gnh ca ngi, nn gi l "c th gnh". Li na, v nh tru ln sc mnh, c th ch nng. Cc A-la-hn y cng nh th, c v lu cn, lc, gic, o, c th gnh gnh Pht php i s. Do nn cc A-la-hn gi l "c th gnh". KINH: lm c li mnh. LUN: Sao gi l li mnh, v sao gi l khng phi li mnh? Lm cc thin php y l li mnh, lm cc iu phi php khc, y gi l khng phi li mnh. Li na, cc cng c tn, gii, x, nh, tu l hn ht thy ti bo, v i ny, i sau thng c vui, v c th a n thnh cam l; v ba nhn duyn nn gi l li mnh, nh bi k trong phm Tn ni: "Ngi c c tn, tu, L ti bo bc nht. Cc ti li i, Khng bng php bo y". Li na, nu ngi i nay c vui, i sau c vui, v c Nitbn thng vui, y l li mnh. Ngoi ra khng phi li mnh, nh k ni: "i bit cc th v o php, Cng vi cm th khng c khc,

Hy cu chnh tr v o php, c thot gi cht vo Nit-bn". Li na, Bt chnh o v Sa-mn qu, y gi l cc A-la-hn li mnh. Nm ngn A-la-hn y c o v qu. C hai s u c nn gi l li mnh. KINH: Sch ht cc hu, kt. LUN: C ba th hu: Dc hu, Sc hu, V sc hu. Th no l Dc hu? Nhn duyn ca nghip v th h thuc vo Dc gii c th sanh ra i sau, y cng l nghip bo; y gi l Dc hu. Sc hu, v sc hu cng nh th, y gi l "hu". "Kt ht" l: kt c chn th kt l i kt, nhu kt, mn kt, si kt, nghi kt, kin kt, th kt, xan kt, tt kt. Kt s y dt ht cng vi "hu", "hu" y dt ht cng vi kt s. V vy nn gi l "hu, kt ht". Hi: Cc A-la-hn, v kt s th th dt ht vnh vin, v dt ht phin no; cn "hu" th cha phi dt ht, v sao? V A-la-hn khi cha dit th cn c cc hu nhn cn v.v nm m, mi hai nhp, mi tm gii? p: Khng quan ngi g, y l trong qu m thuyt nhn. Nh Pht dy khi cng th n th s c nm iu: Sng lu, sc p, sc mnh, an vui, bin ti. n khng phi bao gi cng lm cho ngi ta c c nm iu y, v c ngi c n ung nhiu m cht, c ngi c n ung t msng. Nhng v n l nhn ca nm iu y, cho nn Pht dy th n s c c nm iu, nh k ni: "Khng n th chc cht, C n, cht cha nh, Cho nn Pht thuyt rng: Cho n, c nm iu". Cng nh ngi n nm trm cn vng rng, vng khng th n, nhng vng l nhn ca n nn ni n vng. Pht ni: "N nhn l gii cu (cu, u ca gii). N nhn khng phi l gii cu, nhng l nhn ca gii cu, nn ni n nhn l gii cu. Nh ngi t ch cao ri xung cha thu t m ni ngi y cht. Nh vy, cc A-la-hn do sch ht kit s, m bit "hu" chc chn s ht, ni l "hu, kt ht".

KINH: Do chnh tr c gii thot. LUN: Nh t ca Phm-ch Ma-kin- em thn ng trn ging, ri khing i gia thnh th ch nhiu ngi, vxng ln: "Nu ngi c mt ch thy c thy ca Ma-kin-, thi ngi u c o thanh tnh, hung l ngi l bi cng dng?" C nhiu ngi tin theo li . Cc T-kheo nghe li y bch Pht: "Bch Th Tn , vic y th no?" Pht ni k: "Tiu nhn mt thy, cu thanh tnh, Nh vy khng tr, khng tht o, Cc kt, phin no y trong tm, Lm sao mt thy, c tnh o. Nu c mt thy c thanh tnh, Cn g tr tu v cng c, Mt thy cu tnh, khng vic y, Cng c, tr tu mi l tnh". V vy nn ni "Do chnh tr c gii thot". Hi: Cc A-la-hn, nhng g phi lm lm xong, khng cn cu tin, c sao thng bn Pht, khng i ni khc m sanh? p: Ht thy chng sanh trong mi phng tuy u nn cng dng Pht, nhng A-la-hn th n Pht nng hn nn cng dng gp bi, v c sao? V A-la-hn y theo Pht m c lnh th v lng cng c, bit kit s dt, tn tm cng nhiu, th nn cc i c A-la-hn bn Pht lnh th mi v an vui ca cng c v cung knh cng dng bo n c Pht; v vy m bn Pht. Cc A-la-hn vy quanh Pht th Pht c thm tn qu; nh ngi dn Phm-thin vy quanh vua Phm-thin, nh tri Ba-mi-ba vy quanh tri Thch--hon-nhn. Nh cc qu thn vy quanh vua T-samn, nh cc Tiu vng quanh Chuyn lun Thnh vng, nh ngi bnh khi lnh quanh ngi thy thuc gii. Nh vy cc A-la-hn hai bn Pht, cc A-la-hn vy quanh cng dng Pht, nn Pht c thm tn nghim. Hi: Nu cc A-la-hn, nhng g phi lm lm xong, c li mnh khng cn nghe php, c sao khi Pht ni Bt-nh Ba-la-mt, li cng vi nm ngn A-la-hn?

p: : Cc A-la-hn tuy nhng g phi lm lm xong, nhng Pht mun em tr tu thm thm th, nh th X-li-pht. Nh trong kinh B-la-mn (Bryana), A-k--na m thuyt k: "Cc hng ngi hu hc, V cc ngi m php, Xin nh Pht m ni, Php s hnh ca h". Trong y, th no l ngi hc? Th no l ngi m php? By gi, X-li-pht im lng. Pht hi nh vy ba ln, X-li-pht u im lng. Pht mun ch by u mi ca ngha l, mi hi X-li-pht: "C sanh chng?" X-li-pht tha: "Bch i c Th Tn, c sanh". C sanh l v mun dit php hu vi c sanh nn gi l ngi hc. Do tr tu c php v nn gi l ngi m php. nh, Kinh ny nn ni rng ra trong y. Li na, hoc hu lu, hoc v lu, cc thin nh cha c nn mun c, c mun cho bn su, nn cc A-la-hn bn Pht nghe php. Li na, v vui hin tin, nh trong Nan--ca ni: "V i ny c vui nn nghe php". Li na, cc A-la-hn bn Pht nghe php, tm khng nhm chn, nh trong kinh T-l--ca (Pilotikasutra) ni: "X-li-pht ni vi T-l-ca rng: "Trong php ca ta, c nghe php khng bit nhm chn". Li na, nh Pht i s m cn nht tm bn t nghe h thuyt php. Do khng nn nn rng: "A-la-hn l nhng g phi lm lm xong, c sao cn nghe php?" V nh c ngi no m gp mn n ngon cn n na, hung chi ngi ang i kht m khng nn n? V th nn cc A-la-hn tuy nhng g phi lm lm xong, vn thng bn Pht nghe php. Li na, Pht tr trong php gii thot, cc A-la-hn cng tr trong php gii thot. Cng tr php nh nhau nn cng lm quyn thuc trang nghim. Nh trong Kinh Chin-n Th d ni: "Rng c cy Chin-n th c cy Y-lan vy quanh, rng c cy Y-lan th c cy Chin-n vy quanh.

C Chin-n th Chin-n hp li thnh rng cy, c Y-lan th Y-lan th hp li vy quanh ln nhau. Pht v cc A-la-hn cng nh vy. Pht tr trong thin php gii thot, cc A-la-hn cng tr trong thin php gii thot. Cng tr php nh nhau nn cng lm quyn thuc trang nghim. Pht c i chng vy quanh, nh ni cha Tu-di c mi ni bu vy quanh, nh voi cha bch hung c voi bch hung vy quanh, nh s t vng c chng s t vy quanh. Pht cng nh vy, Pht l phc in v thng ca th gian, cng tr vi cc t vy quanh. KINH: Ch tr A-nan, ang Hc a, c qu Tu--hon. LUN: Hi: C sao ni ch tr A-nan? p: Cc A-la-hn c tn thn trn y, A-nan khng trong s , v sao? V ang Hc a, cha la ht dc. Hi: i c A-nan l v Thy th ba, l v tng lnh v Chnh php ca i chng, tng gieo ging Nit-bn qua v lng kip, thng gn Pht, gn gi Php tng. i c l bc li cn nh vy sao n nay vn cha la ht dc, m cn lm Hc nhn? p: i c A-nan vn nguyn nh vy: "Ta l bc nht trong chng a vn", li cng v php ca ch Pht, cc A-la-hn lm xong nhng g phi lm, th khng nn lm ngi cung cp cng dng, v cc A-la-hn trong Pht php c th thnh tu vic ln, ph gic phin no, cng vi Pht ngi trn ging gii thot. Li na, Trng lo A-nan, i vi cc kinh thng nghe, th tr, c tng thng li, qun st nn tr tu nhiu m s nhip tm t. Hai th cng c ny phi bng nhau, mi c th c lu tn; v l m A-nan cn l v Hc nhn Tu--hon. Li na, v ham cung cp cho Th Tn, nn A-nan lm ngi cung cp cho Pht. A-nan li suy ngh nh vy: "Nu ta sm th chng lu tn, thi phi xa Th Tn, khng cn c lm ngi cung cp. V vy nn A-nan tuy c th chng c o qu A-la-hn m t ch khng th chng. Li na, x, thi, v ngi cha hp li. Ngn A-la-hn c kh nng kit tp Php tng cha hp ni K-x-qut, l x. Thi m Th Tn qua i cha n v Trng lo K-b-t cha (nh K-b-t khuyn A-nan mi lu tn); v th nn Trng lo A-nan lu cha sch. Phi khi

Th Tn qua i, chng kit tp Php hp m ch, v K-b-t thuyt php c him, khuyn can, c ba s hp li th A-nan mi c lu tn. Li na, i c A-nan nhm chn th php t, khng nh ngi khc, l do A-nan i i ging Vng gi, oan chnh v song, phc c v lng, l b con gn vi Th Tn, thng hu h Pht, t c ngh: "Ta hu gn Pht, bit tng Php bo, o php lu tn, ta khng s mt"; v s y m khng n cn lm n vic lu tn. Hi: Tn i c A-nan l do nhn duyn no? Do nhn duyn i trc, hay do cha m t, hay nng theo nhn duyn m t? p: Do nhn duyn i trc, cng do cha m t, v cng nng theo nhn duyn m t. Hi: Nhn duyn i trc nh th no? p: Thch-ca Vn Pht i trc l ngi th lm ngi tn l iquang-minh (Prabhasa). By gi c Pht hiu l Thch-ca Vn, t tn l X-li-pht, Mc-kin-lin, A-nan. Pht v t cng i n nh ngi th lm ngi ngh mt m. By gi ngi th ngi cng dng Pht v Tkheo tng ba th: Chiu c, n v mt, ri pht nghuyn rng: "ng lai trong i nm c, gi, bnh, cht, kh no ti s lm Pht cng hiu l Thch-ca Vn nh Pht ngy nay. t ti cng c tn nh t Pht ngy nay". Do li nguyn ca Pht nh vy m c tn l A-nan. Li na, A-nan i i lp nguyn rng: "Ta trong chng t a vn ca Pht Thch-ca Vn, nguyn l bc nht v tn l A-nan". Li na, A-nan i i nhn nhc, tr sn hn, v nhn duyn y, khi sanh ra oan chnh. Cha m v ch oan chnh lm cho ai ny u hoan h, nn t tn l A-nan. A-nan, Tu dch l Hoan h. l tn do nhn duyn i trc. Nhn duyn do cha m t tn nh th no? Xa c vua Nht Chng (ging mt tri) tn l S-t-hip (Simhahanu). Vua c bn ngi con trai, ngi con th nht tn l Tnh-Phn (Sudhodana), th hai tn Bch-phn (Suklodana), th ba tn Hc-phn (Pronodana), th t tn Cam-l-phn (Amrtodana) v mt ngi con gi tn l Cam-l-v (Amrtrasa). Vua Tnh-Phn c hai con trai l Tt-t-a v Nan-. Vua Bch-phn c hai con trai l Bt- v sa (Bhadrika v Tisya). Vua Hc-Phn c hai con trai l -b-t-a v A-

nan (Devadatta v Ananda). Vua Cam-l-Phn c hai con trai l Ma-ha-nam v A-n-l-u (Mahanaman v Anirudha). Cng cha Cam-l-v c mt con trai tn Thi-b-la (Danapala). Trong s , B-Tt Tt-t-a, dn dn ln ln, b a v Chuyn lun Thnh vng, na m xut gia, i n trong nc u-lu-t-la (Uruvela) bn b sng Ni-lin-thuyn, su nm kh hnh. By gi, v thng nh con nn vua Tnh-phn thng sai s i tm, mun bit tin tc con mnh c o chng? Bnh hay cht? S gi tr v tu vua: "B-tt ch cn da bc xng gn, thn mng rt suy vi; hoc nay, hoc mai, chng cn bao lu na". Vua nghe ni ht sc su nh, chm trong bin u no m than: "Con ta khng lm Chuyn lun vng, li khng c lm Pht, sao li ch chu suy nhc kh s, khng c chi c, m cht!". Vua u no nh vy n hoang mang, m mt, bi ri, b tc! By gi, B-tt b li tu kh hnh, n cho sa trm v, thn th no , xung sng Ni-lin-thuyn tm ra xong, i n di ci B-, ngi to Kim-cang m th rng: "Ta th khng b ch ngi kit gi ny cho n khi thnh t Nht thit tr, nu khng t c Nht thit tr, th khng ri b ch ny". By gi Ma vng dn chng mi tm vn c n ch B-tt, dm quyt hn thua cng B-tt. B-tt dng sc tr tu c ph Ma qun. Ma khng hn c phi rt lui m t ngh: "Khng thng c B-tt th hy n lm kh cha ca ngi", lin n ch vua Tnh-phn ni di rng: "Con ng va cui m nay qua i ri". Vua nghe li y, s hi t trn ging, nh c vi trong ct nng. Vua khc v ni: "A-di- (Ajita - A-t-) ni quy, im lnh cng chng linh, c li, ting thm tho, Tt c u chng c". By gi th thn B- rt hoan h, cm hoa tri Mn--la n ch vua Tnh-phn ni k: "Con ngi c o, ph tan chng Ma, Sng nh mt tri mc, Soi thu c mi phng.

Hoan h c li ln, Gii thot ht thy kh, Nay Chuyn xe php, Khng u khng thanh tnh". Vua ni: "Trc y c mt v Tri n ni con ta cht, nay ngi n ni ph hoi Ma qun, c o, hai li ni tri nhau, bit ai ng tn?" Thn cy li ni: "Tht khng vng ng. V tri trc ni di cht, l Ma m lng ganh tnn n xc no. Ngy nay cc v Tri, Rng v Thn em hoa hng cng dng, ging y gia h khng. Con Ngi thn phng ra nh sng chiu khp tri t". Vua nghe li y, ci b tt c tm u su kh no, ni: "Con ta tuy b ngi Chuyn lun Thnh vng, nay c ngi Php chuyn lun vng, tht c i li, chng mt mt g", nn lng vua rt hoan h. By gi s gi ca Hc-phn vng n tu cng Tnh-phn vng: "Hc-phn vng va sanh c con trai". Tm ca vng rt hoan h, ni: "Ngy nay tht l i ct, l ngy hoan h". Vua ni vi s gi rng: "a tr y nn t tn l A-nan", l tn cha m t. Nng theo nhn duyn m t tn l nh th no? Thn hnh ca Anan oan chnh, thanh tnh, nh tm gng sng p, dung nhan tng mo gi hay tr, p hay xu u hin c trong thn. Thn y ti sng trong sch, ngi n trng thy, dc tm lin ng, cho nn Pht cho php A-nan mang y che vai. V A-nan thng khin ngi khc trng thy th tm v mt u hoan h, cho nn gi l A-nan. By gi ngi to lun tn rng: "Mt nh trng trn sng, Mt nh hoa sen xanh, Nc bin c Pht php, Chy vo tm A-nan. Hay lm tm mt ngi, Trng thy tm hoan h, Ai u cu thy Pht, Hin khng thiu v". Nh vy A-nan tuy c th chng c o qu A-la-hn, song v s cng dng Pht, nn khng dt ht lu. Do c i cng c , tuy khng

phi l bc V hc m c trong s V hc, tuy cha ly dc m trong s ly dc. Do vy nn trong s nm ngn, v tht cha phi u l A-la-hn nn ni "ch tr A-nan". Chng 6 : GII THCH: "NGHA BA CHNG" KINH: Li c nm trm T-kheo-ni, u -b-tc, u-b-di, u thy c Thnh LUN: Hi: V sao chng T-kheo c nm ngn cn ba chng kia mi chng ch c nm trm? p: Ngi n phn nhiu tr tu km, phin no nng n, ch mong h lc, i hnh nhiu, t c th on kit s chng c gii thot, nh Pht ni: "Php nhn duyn khi y su xa bc nht, kh thy c. on ht thy phin no, ly dc, chng c Nit-bn li cng kh thy hn". Cho nn ngi n khng th chng c nhiu, khng bng ch T-kheo. Chng u -b-tc, u-b-di l hng c gia, tm bt tnh, khng th on ht cc lu, ch c th thy c l T , m vo hng Hu hc, nh k ni: "Khng tc tuy c thn sc p, Khng bng hng nhn bay c xa, Bch y tuy c c ph qu, Khng bng xut gia cng c hn". Cc T-kheo-ni tuy xut gia, t b vinh hoa i, m tr tu km, nn ch c nm trm T-kheo-ni A-la-hn. Hai chng Bch y c gia, cng vic bn rn, nn c o t, ch c nm trm. Hi: Nh nm ngn A-la-hn u c tn thn, sao ba chng ny khng c tn thn ? p: i chng c tn thn, thi bit cc chng kia cng c tn thn.

Li na, nu tn thn ring tng chng th bn ngoi o s ch trch: "Sao li tn thn T-kheo-ni, v sanh tm ph bng h", hoc nu tn thn Bch y, th s b ni " uc cng dng"; cho nn khng tn thn. Hi: Trong cc kinh i tha khc, Pht cng vi chng i T-kheo hoc tm ngn ngi, hoc su vn, mi vn ngi. Cn kinh i Bt-nh Ba-la-mt y, l ln bc nht trong cc kinh, nh trong phm Chc ly ni: "Cc kinh khc u qun ht ti rt t, cn qun mt cu kinh Bt-nh Ba-la-mt, th ti rt nhiu", cho nn bit kinh Bt-nh Ba-la-mt l ln bc nht. Ngay trong i hi th nht ca kinh bc nht y, ti sao chng Thanh-vn s t, ch c T-kheo nm ngn, T-kheo-ni, u -b-tc, u-bdi mi chng ch c nm trm? p: V i kinh y su xa kh hiu, nn chng Thanh-vn t. V nh vua c th bu tht, th khng by ra cho phm nhn xem m ch cho i nhn ng tin yu xem m thi. Cng v nh khi vua mu ngh th ch bn vi cc i thn v ngi tr ng tin yu, cn cc b ti thi khng c d vo. Li na, su ngn nm trm ngi y u c o, tuy khng hiu ht Bt-nh Ba-la-mt su xa ny, nhng u c th tn th, v c bn th thuc v lu. cc kinh khc, chng Thanh-vn tuy nhiu nhng hn tp, khng phi tt c u c o. Li na, trong , trc khi tn thn ngn vn A-la-hn, chn ly s ti thng l nm ngn ngi. T-kheo-ni, u -b-tc, u-b-di cng th. Ngi ti thng kh c cho nn khng nhiu. (Ht cun 3 theo bn Hn) --o0o -Cun 4 CHNG 7 : GII THCH: B-TT KINH: Li c B-tt Ma-ha-tt LUN: Hi: Nu k t trn k xung th phi B-tt trc ri mi n T-kheo, T-kheo-ni, u -b-tc, u-b-di; v B-tt k di Pht. Nu t di k ln th phi k u-b-di, ri mi n u -b-tc, T-kheo-ni, T-

kheo, B-tt. Nay c sao trc ni T-kheo, ri mi n ba chng, sau mi ni B-tt? p: B-tt tuy l 7873; di Pht, nhng v cc phin no cha sch ht nn ni n A-la-hn trc. Cc A-la-hn tr tu tuy t m thnh thc, cc B-tt tr tu tuy nhiu m phin no cha sch ht nn ni A-lahn trc. Pht php c hai loi: Mt l b mt, hai l hin th. Trong hin th, th Pht, Bch-chi Pht, A-la-hn u l phc in; v sch ht phin no khng cn tha. Trong b mt th ni cc B-tt c V sanh Php nhn, phin no dt, su thn thng, lm li ch chng sanh. V theo php hin th nn trc ni A-la-hn sau ni B-tt. Li na, B-tt dng phng tin lc th hin vo nm ng, th nm dc lc, dn o chng sanh. Nu B-tt trn A-la-hn th ch thin, ngi i sanh nghi ng, qui l nn ni sau. Hi: sau A-la-hn th cn c c sao li sau c u -b-tc, ub-di? p: Bn chng tuy cha sch ht lu, nhng khng bao lu s ht, nn gi chung l chng Thanh-vn. Nu trong bn chng m xen ni B-tt vo th bt tin. Nh T-kheo-ni c v lng lut nghi ng nn sau T-kheo v trc Sa-di, nhng v nghi php bt tin nn Pht ni sau Sa-di. Cc B-tt cng nh th, tuy ng trn ba chng Hu hc nhng m v khng tin ni nn ni sau. Li na, c ngi ni: B-tt c cng c v tr tu siu vit th thng hn A-la-hn, Bch-chi Pht, cho nn ni ring. Hi: Trong kinh Thanh-vn ch ni bn chng, trong y c g ch ni ring chng B-tt? p: C hai o: Mt l Thanh-vn o, hai l B--tt-a o. Nu ni bn chng T-kheo, T-kheo-ni, u -b-tc, u-b-di; nn bit l hng ngi cu Thanh-vn o. Nu ni ring chng B-tt Ma-ha-tt nn bit l hng ngi cu Pht o. V vy, nn trong php Thanh-vn, u kinh khng ni Pht tr ch y, cng vi by nhiu B-tt, m ch ni Pht tr ch y cng vi bao nhiu T-kheo, nh ni Pht Ba-la-ni cng vi nm T-kheo. Pht ti nc Gi-gia cng vi ngn T-kheo.

Pht nc X-b- cng vi nm trm T-kheo. Khi u cc kinh nh vy u khng ni cng vi bao nhiu B-tt. Hi: B-tt c hai hng: Xut gia v ti gia. B-tt ti gia ni chung trong chng u -b-tc, u-b-di. B-tt xut gia ni chung trong chng T-kheo, T-kheo-ni. Nay v sao li ni ring? p: Tuy chung trong bn chng m nn phi ni ring, v sao? V B-tt thuc vo bn chng m bn chng khng hn l B-tt. Ti sao vy? V c ngi cu thnh Thanh-vn, c ngi cu thnh Bch-chi Pht, c ngi cu sanh ln tri, c ngi cu sinh sng an lc. Bn hng ngi ny khng thuc vo hng B-tt, v nhng ngi y khng pht tm ni rng: "Ti nguyn s lm Pht". Li na, B-tt chng c V sanh Php nhn, tt c tng danh t t sanh u dt ht, ra ngoi ba ci, khng ri vo trong s chng sanh, v sao? V Thanh-vn c o qu A-la-hn cn khng ri vo trong s chng sanh, h hung B-tt, nh trong u-ba-thi-nn kinh Ba-la-din c k: "Ch dit v, ti xut chng? vnh dit, chng ti xut chng? vo Nit-bn, thng tr chng? Nguyn ng i tr ni s tht". Pht p: "Tch dit, tc l khng th lng, Ph hoi nhn duyn v danh tng, Ht thy ngn ng u qua, Tt c u ht nh la tt". Nh A-la-hn m ht thy danh t cn dt hung l B-tt c th ph tt c cc php, bit tht tng, c php thn m khng dt c ? V th nn trong hng t chng ca i tha, ni ring B-tt. Hi: C sao m u kinh i tha, ni c chng B-tt, chng Thanhvn, m m u kinh Thanh-vn ch ni n chng T-kheo, khng ni n chng B-tt?

p: V mun bin thuyt hai tha: Pht tha v Thanh-vn tha. Thanh-vn tha nh hp, Pht tha rng ln; Thanh-vn tha t lm t li, Pht tha li ch tt c. Li na, Thanh-vn tha phn nhiu thuyt "chng sanh khng", Pht tha thuyt c "chng sanh khng" v "php khng". Nh vy v.v c cc th phn bit ba tha. V phn bit thuyt v hai o y (Thanh-vn o v B-tt o) nn trong kinh i tha ni c chng Thanh-vn v chng B-tt , nh bi k tn i tha ni: "Ngi c php i-tha, em an lc khp c, Li i bng tht php, Khin c o V thng. Ngi c php i-tha, T bi vi tt c, em u, mt b th, B i nh c cy. Ngi c php i-tha, H tr gii thanh tnh, Nh tru en qu ui, Khng tic n thn mng. Ngi c php i-tha, Th c nhn v thng, Nu c ct xo thn, Xem nh ct c. Ngi c php i-tha, Tinh tn khng nhm mi, Gng lm khng ngng ngh, Nh ngi tt bin c. Ngi c php i-tha, Rng tu v lng nh, Sc thn thng, Thnh o, c thanh tnh t ti. Ngi c php i-tha, Phn bit cc php tng, Tht tr tu bt hoi, Trong y y . Tr bt kh t ngh, Sc bi tm v lng,

Khng vo trong nh php, ng qun ht thy php. Xe la, nga, , voi, Tuy ng, khng snh nhau. B-tt v Thanh-vn, Ln nh cng nh th. i t bi lm trc, Tr tu lm hai bnh, Tinh tn lm nga hay, Khp ming bng gii nh. Nhn nhc lm o gip, Tng tr lm cng Nga, Ngi i xe i-tha, Qua khi c tt c". Hi: Nh kinh Thanh-vn, m u ch k chng T-kheo, cn kinh Ma-ha Din, m u k lun chng B-tt. Ti sao vy? p: Ma-ha Din rng ln, cc tha cc o u vo trong Ma-ha Din. Chng Thanh-vn nh hp, khng dung th c Ma-ha Din, v nh sng Hng khng dung th c bin c, v n nh hp. Nhng bin c c th dung th c cc dng sng, v n rng ln; Php Ma-ha Din cng nh th, nh k ni: "Ma-ha Din nh bin c, Tiu tha nh nc l chn Tru, Nh khng dung c to, Th d kia cng th". V vy, chng Tiu tha khng dung th c B-tt. Hi: Sao gi l B-? Sao gi l Tt-a? p: B- gi l o ch Pht, Tt-a gi l chng sanh, hoc gi l i tm. Ngi y mun c trn c cng c ca Pht o, tm kia khng th dt, khng th ph; nh ni Kim-cang, nn gi l i tm, nh k ni: "Ht thy cc Pht php, Tr tu v gii nh, Lm li ch tt c,

y gi l B-. Tm kia khng lay ng, Hay nhn, thnh vic o, Khng dt cng khng ph, Tm y gi Tt-a". Li na, xng tn ho php l "tt", th tng ca ho php gi l "a". V tm B-tt t li li tha, v ht thy chng sanh, v bit tht tnh ht thy php, v hnh o V thng Chnh ng B-, v c ht thy Hin thnh tn thn; y gi l B- Tt-a, v c sao? V trong ht thy php, Pht php l bc nht. B-tt mun t c php y, nn c Hin thnh tn thn. Li na, ngi nh th v gii thot sanh gi bnh cht cho ht thy chng sanh, nn cu Pht o, y gi l B- Tt-a. Li na, ba th o u l B-. Mt l Pht o, hai l Thanh-vn o, ba l Bch-chi Pht o. Bch-chi Pht o, Thanh-vn o tuy c B- m khng xng l B-, B- trong cng c thuc Pht o mi l B-, y gi l B- Tt-a. Hi: Ngang u tr li gi l B- Tt-a? p: C th nguyn ln, tm khng th lay ng, tinh tin khng li, do ba vic y gi l B- Tt-a. Li na, c ngi ni: "Khi bt u pht tm, nguyn rng: Ta s lm Pht ht thy chng sanh". T tr i gi l B- Tt-a, nh k ni: "Nu khi mi pht tm, Th nguyn s lm Pht, qua khi th gian, ng nhn i cng dng". T khi mi pht tm cho n Cu a v ngi, vo Kim-cang tam mui, gia khong trung gian gi l B- Tt-a. B- Tt-a y c hai hng: Thoi chuyn v bt thoi chuyn. Nh hai hng A-la-hn thi php v bt thi php.

B-tt bt thoi chuyn gi l tht B-tt, v c B-tt tht, cho nn cc B-tt thoi chuyn u gi l B-tt, v nh ngi chng c bn o qu gi l tht Tng, v c Tng tht, cho nn cc ngi cha c o u gi l Tng. Hi: Sao bit B-tt y l thoi chuyn v bt thoi chuyn? p: Phm A-b-bt-tr trong Kinh Bt-nh Ba-la-mt, Pht t thuyt tng bt thoi chuyn. Tng nh vy l thoi chuyn, tng nh vy l bt thoi chuyn. Li na, nu B-tt ch vi mt php m kho tu kho nim, y gi l A-b-bt-tr B-tt. Mt php g? l thng nht tm, nhm cc thin php. Nh ni cc c Pht do thng nht tm nhm cc thin php m chng c V thng Chnh ng Chnh gic. Li na, c B-tt ch c mt php, l tng bt thoi chuyn. Mt php g? l chnh trc tinh tin. Nh Pht hi A-nan: "A-nan! Thy tinh tin chng?" _ ng vy, bch Th Tn! _ A-Nan! Thy tn thn tinh tin chng? _ ng vy, ng Thin tu! _ A-Nan! thng hnh, thng tu, thng nim tinh tin cho n khin cho ngi c V thng Chnh ng Chnh gic. Nh trong ni rng vy. Li na, nu c hai php, khi y l tng bt thoi chuyn. Hai php g? Tht bit ht thy php l khng v cng nim ngh, khng b tt c chng sanh. Ngi nh vy gi l B-tt bt thoi chuyn. Li na, c ba php: Mt l nht tm nguyn mun thnh Pht o, nh Kim-cng khng th lay ng , khng th ph hoi. Hai l i vi ht thy chng sanh, c tm t bi, khc vo xng ty. Ba l c Bt-nh tam mui thy c ch Pht hin ti. Lc y gi l B-tt bt thoi chuyn. Li na, trong A-t-m, chng t ca Ca-chin Din-ni t (Katyaniputra) ni: "Sao gi l B-tt? T gic li c th gic tha, y gi l B-

tt. Chc chn s lm Pht, y gi l B-tt. B- l tr tu ca ngi lu tn; ngi y t tr tu m sanh ra, c ngi tr tu h nim, c ngi tr tu cng dng, y gi l B-tt. Li ni: "Pht tm bt thoi chuyn, t v sau gi l B-tt". Li ni: "Nu xa la nm php, c nm php, y gi l B-tt". Nm php l g? La ba ng c, thng sanh vo loi tri v loi ngi. La ngho cng h tin, thng c tn qu. La khi tng phi nam, thng c thn nam t. La khi thn hnh tn khuyt th lu, cc cn y . La b tnh hay qun, thng nh Tc mng. c tr tu Tc mng y, thng la ht thy cc php c, xa b ngi c, thng cu o php, nhip th t, nh vy gi l B-tt. Li na, t khi gieo nghip cho ba mi hai tng tr i, y gi l Btt. Hi: Lc no gieo trng nghip lm nhn duyn cho ba mi hai tng? p: Qua khi ba A-tng-k kip, vy sau mi trng nghip nhn duyn cho ba mi hai tng. Hi: Thi gian bao lu gi l A-tng-k v s kip? p: Cc s m nhng k bit ton s trong hng nhn thin khng th bit c, y gi l mt A-tng-k. Nh mt vi mt gi l hai, hai vi hai l bn, ba ln ba l chn, mi ln mi l trm, mi ln trm l nghn, mi ln nghn l vn, ngn ln vn l c, ngn vn c gi l Na-do-tha, ngn vn Na-do-tha l Tn-b (Bimbara), ngn vn Tn-b gi l Ca-tha (Gata), qu Ca-tha gi l A-tng-k. Nh vy, trong s ba A-tng-k, nu tu hnh ht mt A-tng-k, th tu A-tng-k th hai; tu ht A-tng-k th hai, th tu A-tng-k th ba. V nh php ton s, m t mt n trm, m trm xong tr li t mt. Nh vy B-tt qua mt A-tng-k, ri tr li k t mt khi i. Trong A-tng-k u, tm khng t bit ta s thnh Pht hay khng thnh Pht. Trong A-tng-k hai, tm tuy bit c ta chc chn thnh Pht, nhng ming khng ni ta s thnh Pht. Trong A-tng-k ba, tm t bit r rng s thnh Pht, ming t php ngn khng cht s: "Ta trong i sau s thnh Pht".

Pht Thch-ca Vn, k t Pht Thch-ca Vn qu kh n Pht Lc-na thi-kh (Ratnaskhin) l A-tng-k u. Trong khong y B-tt vnh vin xa la thn m nhn. T Pht Lc-na thi-kh n Pht Nhin-ng (Dipsmkara) l A-tng-k th hai. Trong khong y, B-tt cng dng Pht Nhin-ng by cnh Hoa sen, tri o da nai, tri tc ln ng bn lt ng cho Pht i qua; Pht Nhin-ng lin th k cho B-tt: "ng tng lai s thnh Pht hiu Thch-ca Mu-ni". T Pht Nhin-ng n Pht T-b-thi, l A-tng-k th ba. Nu qua khi ba A-tng-k kip, lc y l lc B-tt gieo trng nghip lm nhn duyn cho ba mi hai tng. Hi: Nghip cho ba mi hai tng c th gieo trng ti u? p: ti ci Dc ch khng phi ti ci Sc, ci V sc. Trong nm o ca ci Dc, ti nhn o gieo trng. Trong bn chu thin h, ti chu Dim-ph- gieo trng, ch khng phi chu Cu-gia-ni, Ut-t-lavit, Pht-b-. ti Dim-ph- th t thn nam t gieo trng ch khng phi n nhn. Lc c Pht xut th gieo trng. Pht khng xut th khng th gieo c. V duyn thn Pht m c gieo, duyn thn khc khng c gieo. Hi: Nghip ca ba mi hai tng, l ni thn nghip, khu nghip, nghip, nghip no c gieo? p: nghip gieo, khng phi thn nghip, khu nghip, v sao? V nghip lanh li. Hi: nghip c su thc, nghip ca ba mi hai tng y, l thc gieo hay l ng thc gieo? p: L thc, khng phi ng thc, v sao? V ng thc khng th phn bit, v th nn thc gieo. Hi: Tng no gieo trc tin? p: C ngi ni: Tng bn chn bng phng gieo trc tin, v sao? V trc phi ng vng ri sau mi c th gieo cc tng khc. C ngi ni: Gieo tng mt xanh bic trc. c tng mt ny l mt i t xem chng sanh.

Tuy c li y nhng khng hn nh vy. Nu nhn duyn ca tng no ha hip l bt u gieo. Hi: Mt t gieo hay nhiu t gieo? p: Ba mi hai t gieo ba mi hai tng. Mi mt t gieo mi mt tng. Mi mt tng c trm phc c trang nghim. Hi: Bao nhiu gi l mt phc c? p: C ngi ni: C c nghip bo lm Chuyn lun Thnh vng, trong bn chu thin h hng th phc lc c t ti, y gi l mt phc c. mt trm phc nh vy thnh mt tng. Li c ngi ni: Lm Thch--hon-nhn, trong hai ci tri, c t ti, y gi l mt phc. Li c ngi ni: Lm v Thin vng Tha-ha-t-ti, trong ci Dc c t ti, y gi l mt phc. Li c ngi ni: Tr B-tt b x, phc bo ca ht thy chng sanh c c, y gi l mt phc. Li c ngi ni: Sau khi kip ca tri t chm ht, do ht thy phc c ca ht thy chng sanh cng li, m qu bo ca Tam thin i thin th gii c thnh lp, y gi l mt phc. Li c ngi ni: Phc y khng th lng, khng th th d m bit c. Nh ht thy chng sanh trong Tam thin i thin th gii u m mt, c mt ngi cha khi, y gi l mt phc. Tt c ngi u b trng c, mt ngi tr khi; tt c ngi sp cht, mt ngi cu thot khi; tt c ngi ph gii, ph chnh kin, mt ngi dy cho c tnh gii v chnh kin. Mi vic nh vy u l mt phc. Li c ngi ni: Phc y khng th lng, khng th th d. B-tt y vo A-tng-k th ba th tm t duy v hnh ln, gieo trng nhn duyn v ba mi hai tng, v vy phc y khng th lng, ch c Pht mi bit c. Hi: B-tt trong bao lu th gieo trng c mt phc?

p: Chm lm l mt trm kip, nhanh lm l chn mi mt kip. B-tt Thch-ca Mu-ni trong chn mi mt i kip tu hnh xong ba mi hai tng. Nh vy trong kinh ni: "Kip qu kh lu xa, c c Pht hiu Pht-sa (Rusya). By gi c hai B-tt, mt l Thch-ca Mu-ni v mt l Di-lc. Pht Pht-sa mun qun xem tm B-tt Thch-ca Mu-ni thun thc cha, tc qun thy bit tm Ngi cha thun thc m tm cc t Ngi u thun thc. Cn tm B-tt Di-lc th thun thc m t Ngi th cha thun thc. By gi Pht Pht-sa ngh nh vy: "Tm ca mt ngi d gio ho c mau, tm ca nhiu ngi kh th i tr mau". Suy ngh nh vy ri, Pht Pht-sa mun khin B-tt Thch-ca Mu-ni c mau thnh Pht, nn ln trn ni Tuyt, nhp Ha nh trong hang bu. Lc y B-tt Thch-ca Mu-ni ang l ngoi o tin nhn ln ni hi thuc, trng thy Pht Pht-sa ang ngi trong hang bu, nhp Ha nh, phng ho quang. Thy vy ri, tm hoan h tn knh, ng co mt chn, chp tay hng Pht, mt lng chim ngng, qua by ngy m khng thy chp mt, lin ni mt bi k tn Pht: "Thin thung thin h, khng ai bng Pht, Mi phng th gii, cng khng th snh, Nhng g th gian ti thy ht, Tt c khng c ai snh ngang Pht". Qua by ngy m nhn k Th Tn, mt cha tng chp, m vt qua c chn kip, cn trong chn mi mt kip c thnh V thng Chnh ng Chnh gic. Hi: Nu B-tt Thch-ca Mu-ni thng minh bit nhiu, c th lm nhiu bi k hay; c sao qua by ngy m m ch c mt bi k tn Pht? p: B-tt Thch-ca Mu-ni qu tm t mnh ch khng qu nhiu li. Nu cn ly cc k khc tn Pht, th tm b no lon, th nn qua by ngy m ch ly mt bi k tn Pht. Hi: B-tt Thch-ca Mu-ni v sao tm cha thun thc m tm t li thun thc? Cn tm B-tt Di-lc thun thc m tm t li cha thun thc.? p: B-tt Thch-ca Mu-ni, tm v li ch chng sanh nhiu m t v mnh t; cn B-tt Di-lc tm v k thn nhiu m v chng sanh t. T Pht B-b-thi n Pht Ca-dip, trong khong chn mi mt kip y, gieo trng nghip nhn duyn cho ba mi hai tng xong, th y su Ba-la-mt.

Nhng g l su? n Ba-la-mt, Thi-la Ba-la-mt, Sn- Ba-la-mt, Tl-gia Ba-la-mt, Thin Ba-la-mt, Bt-nh Ba-la-mt. Hi: n Ba-la-mt c y nh th no? p: C th b th tt c, khng ngn ngi g, cho n khi em thn mng m cho, tm vn khng tic. Th nh vua Thi-t (Sibi) em thn m th cho chim B cu. Bn thn ca B-tt Thch-ca Mu-ni by gi l vua Thi-t. Vua c "Quy mng cu h -la-ni", rt tinh tn, c tm t bi, xem tt c chng sanh nh m thng con. Gp lc y khng c Pht, Thch--hon-nhn th mng gn dt, t ngh: "Ni no c Pht, bc Nht thit tr?", ri i hi khp ni m khng ai on nghi c nn bit ht thy u khng phi l Pht, lin tr li trn tri, ngi m u su. By gi c v tri tn l T-th-kit-ma gii bin ha, hi: "Thin ch v sao m u su?" p: "Ta tm bc Nht thit tr m khng gp c nn u su". T-th-kit-ma ni: "C v i B-tt, b th, tr gii, thin nh, tr tu y , khng lu s thnh Pht". -thch dng k p: "B-tt pht i tm, Nh trng c, bng xoi, Ba vic lc nhn nhiu, Lc thnh qu rt t". T-th-kit-ma p: "Vua Thi-t ging u-thi-na y, y tr gii, tinh tn, i t, i bi, thin nh, tr tu, khng lu s thnh Pht". Thch-hon-nhn ni vi T-th-kit-ma: "Hy n th xem ri bit c tng B-tt hay khng. Ngi lm chim B cu, ta lm chim . Ngi gi lm b s hi chui vo nch vua, ta ui theo ngi". T-th-kit-ma ni: "Sao li ly vic ny xc no v i B-tt y". Thch--hon-nhn ni k: "Ta chng phi c tm, Nh chn kim, nn th, Th B-tt nh vy, bit tm nh chng?" Ni k xong, T-th-kit-ma lin t bin thn thnh chim B cu, mt , chn . Thch--hon-nhn t bin thn thnh chim , bay theo ui gp. B cu bay thng vo nch vua, thn run s, mt nho nhc, ting ku khn thit.

"Lc y c nhiu ngi, Cng ni vi nhau rng, Vua y i nhn t, Nn bo h tt c. Chim B cu nh y, Bay n nh v nh. Nh vy tng B-tt, Thnh Pht chc khng lu". Lc y chim u trn cy gn , ni vi vua Thi-t rng: "Tr Bcu li cho ti, v ca ti bt c". Vua ni vi chim : "Ta bt c n ch khng phi ngi. Khi ta va pht B-tt th bt c n. Tt c chng sanh ta u mun thot". Chim ni: "Vua mun ht thy chng sanh, ti khng phi trong s ht thy ? C sao ring ti khng c vua thng m nay li cp mt ba n ca ti?" Vua ni: "Ngi cn n th g? Ta c th nguyn h c chng sanh no i n vi ta, ta tt cu h. Ngi cn n th g, ta s cp cho". Chim ni: "Ti cn th tht nng va mi git". Vua ngh: "Vic ny tht kh, khng t st sanh, lm sao c c" Sao ta li git mt con m em cho mt con?" T duy tm nh, ri t thuyt k: "Xc tht ca ta y, Hng thuc gi, bnh, cht, Khng lu s thi r, Kia cn, ta s cho". Suy ngh nh th ri, vua gi ngi cm dao n, t xo tht bp v cho chim . ni vi vua: "Vua tuy ly tht nng m cho ti, nhng phi lm theo o l, cho tht nng nh bng vi B cu mi c, ch di!". Vua sai mang cn n, ly tht vua cn vi B cu. B cu c nng mi, tht vua c nh dn. Vua sai ngi lc tht c hai v ca mnh, vn nh, khng , Th n hai bp chn, hai vai, hai v, c, lng v.v cho n ht c tht thn mnh m B cu vn cn nng, tht vua vn cn nh. Lc y cn thn, ni thch, ging che mn so, khng cho mi ngi xem: "Vua nh vy, khng th xem c na". Vua Thi-t ni: "Ch ngn cn mi ngi, c h vo xem", ri thuyt k rng: "Tri, Ngi, A-tu-la, Tt c n xem ta,

i tm, v thng ch, V cu thnh Pht o. Nu c cu Pht o, Hy nhn i kh ny, Tm khng th kin c, Th hy dng li". By gi B-tt, hai tay vy mu, vn vo cn, mun leo ln, nh tm em c thn mnh cn cho bng B cu. ni: "i vng, vic y kh thnh, u cn nh th, tr B cu li ti!". Vua ni: "B cu n vi ta, ta nht nh khng giao li ngi. Nay ta mun em thn ny cu i ly Pht o". Vua ly tay vn cn, by gi B-tt tht ht, gn t, khng t ch c, mun leo ln m c ng xung, t trch tm rng: "Ngi hy t kin cng ln, khng c m mui!. Tt c chng sanh b a vo bin ln u kh, mt mnh ngi lp th nguyn mun cu tt c, sao li gii i m mui? Kh ny rt t, kh a ngc rt nhiu, em hai vic y so snh, vn khng bng mt phn mi su. Ta nay c tr tu, tinh tn, tr gii, thin nh, cn lo s kh ny, hung nhng ngi trong a ngc, khng c tr tu, th lm sao?" Lc y B-tt quyt tm mun leo ln cn, bo ngi ln. Tm B-tt lc y tuyt khng c cht hi hn. Ch thin, Long vng, A-tu-la, Qu, Thn, nhn dn u tn thn rng: "V chim nh m th, vic y th hy hu". Ngay khi y, i a chn ng su sch, bin ln ni sng, cy kh sanh hoa, tri ma hong thm v ri hoa qu, Thin n ca ngi chc chn c thnh Pht. Cng khi y thn tin khp bn phng u n ca ngi: "y l B-tt chn tht, t sm thnh Pht!". ni vi B cu: "Cc th thch nh th, khng tic thn mng, y chn tht l B-tt", lin ni k rng: "Trong t t bi sanh Mm cy Nht thit tr, Bn ta nn cng dng, Khng nn lm u no". T-th-kit-ma ni vi Thch--hon-nhn: "Thin ch c thn lc, nn lm cho thn ca vua y bnh phc". Thch--hon-nhn ni: "Khng cn n ta. V vua y t lp th nguyn, i tm hoan h, khng tic thn mng, cm n tt c khin

pht tm cu Pht o". thch lin ni vi vua: "ng ct tht au n, m tm c bun hn khng?" Vua ni: "Tm ta hoan h, khng c su mun thi tht". thch ni: "Ai tin c tm ng khng thi tht?" By gi B-tt pht li th nguyn chc tht rng: "Ti lc tht, mu chy m khng hn khng bun, nht tm khng hi tic cu pht o. Nu ng nh vy, thn ti s tc khc bnh phc nh c". Ngay khi ni ra li nguyn y, thn lin bnh phc nh c. Tri, ngi trng thy u rt hoan h, tn thn vic cha tng c: "i B-tt y chc s thnh Pht, bn ta hy nn tn tm cng dng, cu mong Ngi sm thnh Pht o, hy nh n chng ta!". By gi, Thch--hon-nhn, Tth-kit-ma u tr v tri. cc tng nh th, y l n Ba-la-mt c y . Hi: Thi-la Ba-la-mt c y nh th no? p: Khng tic thn mng, h tr tnh gii. Nh vua Tu--tu-ma (Sutasoma) t kip lm Ma-sa-ba- i vng (Kalmsapda), ch n b thn mng cng khng phm cm gii. Xa c vua Tu--tu-ma tinh tn tr gii, thng gi li chn tht. Mt sng sm ci xe, cng cc th n i vo vn do chi. Khi ra n ca thnh, c mt B-la-mn n xin, ni vi vua: "Vua l ngi i phc c, thn ti bn cng, xin d lng thng cho ti t nhiu". Vua ni: "c! Knh li dy Nh Lai, ta s b th, nhng hy i ta tr v". Ni xong, vua i vo vn, tm ra, vui chi. Lc y, c con chim cha c hai cnh rt ln tn l Chn-nai (Kalmsa-pda), t trn khng bay n gia m th n, cp vua bay i, ging nh chim Kim-s vo gia bin bt Rng. Cc th n ku go khc la kinh hi c khu vn, cho n trong ngoi thnh u lo s hong ht. Chn-nai mang vua bay gia h khng, n ch ni n , vua vo gia chn mi chn v vua bit. Vua Tu--tu-ma khc rng nh ma. Chnnai ni: "Ny vua i-st-li, ti sao ng khc nh tr con vy? Ngi c sanh th c cht, c hi hp th c chia la!". Vua Tu--tu-ma p: "Ta khng phi s cht, ch t hn l tht tn. Ta t khi sanh n nay, khng h ni di. Sng nay khi ra ca thnh, c mt B-la-mn n theo ta xin, ta ha khi tr v s cho. Khng ng b v thng phi c ph lng ngi y, t chuc ly ti di tr, ch v th m ta khc thi". Chn-nai ni vi vua: " ng mun vy, s di ni li y, tin li ng, ti cho ng tr v trong by

ngy b th cho B-la-mn xong th tr li ngay. Nu qu by ngy m ng khng tr li, ti c i cnh to mnh, bt ng tr li cng khng kh". Vua Tu--tu-ma c tr li bn quc, mc m b th. Ch nh thi t ln ngi k v v hi c nhn dn li m sm hi t t rng: "Tr ca ta khng khp n cc loi vt, sa tr phn nhiu khng ng php, xin hy trung thnh tha th cho. Nh thn ta ngy nay khng cn l ca mnh, nn phi ra i khng tr li". Nhn dn c nc v cc thn thch, dp u xin vua li: "Nguyn vua hy li, thng xt nc ny; ch v chuyn vua Chn-nai m lo s, nn thit lp nh st, tinh binh, Chn-nai tuy l thn cng khng s n". Vua ni: "Khng th c", ri thuyt k: "Tht ng l nht gii, Tht ng l thang ln tri Tht ng l bc i nhn, Vng ng l vo a ngc, Ta nay gi tht ng, D vt b thn mng, Tm khng cht hi hn". Thuyt k xong, vua lin khi hnh, i n ch Chn-nai. Chn-nai t xa trng thy, hoan h ni rng: "ng l ngi ni tht, khng mt li ha. Mi ngi u tic nhn mng, cn ng t ch cht c thot ra, ri tr li vi li ha. ng tht l bc i nhn". By gi vua Tu--tu-ma tn thn tht ng rng: "Tht ng y l ngi, phi tht ng y chng phi l ngi". cc li nh vy, tn thn tht ng , ch trch vng ng. Chn-nai nghe vy, tn tm thanh tnh, ni vi vua Tu--tu-ma rng: "ng kho ni nhng li nh vy, nay ti th ng v. ng c gii thot, chn mi chn vua kia cng c tha theo ng lun, ty ai tr v bn quc ny". Ni nh vy ri, trm vua u c tha tr v. cc tng nh vy, y l Thi-la Ba-la-mt y . Hi: Sn- Ba-la-mt c y nh th no? p: Nu c ngi n mng, nh p, ct xo tng mnh, cp mt mng, tm khng khi sn hn. Nh T-kheo Sn- b vua Ca-l ct tay, chn, tai, mi m tm vn kin c bt ng. Hi: T-l-gia Ba-la-mt y nh th no?

p: Nu c ngi i tm sing nng, nh B-tt i-thi (Mahatygavat) v tt c m em thn ny th tt bin c, khin kh cn, nht nh tm khng gii i, cng nh tn thn Pht -sa m sut by ngy m ng co mt chn, mt khng chp. Hi: Thin Ba-la-mt y nh th no? p: Nh c t ti gia tt c thin nh ngoi o. Li nh tin nhn Thng-x-l, lc ta thin khng hi th ra vo, chim lm t sanh con trn bi tc m khng lay khng ng, cho n khi chim con bay i. Hi: Bt-nh Ba-la-mt y nh th no? p: B-tt i tm suy ngh phn bit, nh i thn C-tn- B-lamn, chia i a Dim-ph- lm by phn. Bao nhiu thnh ln, bao nhiu thnh nh, xm lng, thn dn u chia lm by phn. Bt-nh Ba-lamt l nh th. y gi l su php Ba-la-mt ca B-tt c y . Khi ni Pht Ca-dip, B-tt lm t, tr tnh gii, hnh cng c, sanh ln tri u-sut. Hi: B-tt sao ch sanh tri u-sut m khng sanh cc ci cao hn hay ci thp hn? l v c phc c ln, th c th t ti sanh? p: C ngi ni: V nghip nhn duyn thnh thc nn sanh . Li na, sanh thp hn th kit s nng n trc. Sanh cao hn th kit s lanh li. Sanh u-sut th kit s khng nng n, khng lanh li, tr tu an n. Li na, v khng mun qu thi k Pht xut th vy. Nu sanh ci thp hn th mng sng ngn, khi mnh chung m Pht cha xut th. Nu sanh ci cao hn th mng sng di, tui th cha ht li qu thi k Pht xut th. ci tri u-sut, tui th cng vi lc Pht xut th trng nhau. Li na, Pht thng Trung o. Tri u-sut gia Lc-dc thin v Phm thin, trn ba di ba. Sanh nc chnh gia thin h ny, na m ging trn, na m ra khi thnh Ca-t-la m tha hnh Trung o, chng c V thng Chnh ng Chnh gic, dng trung o m thuyt php cho ngi. Na m Ngi vo V d Nit-bn, v thch trung php nn sanh trung thin. Nh vy, B-tt sau khi sanh ci tri u-sut,

dng bn cch qun nhn gian: Mt l qun thi, hai l qun quc , ba l qun dng h v bn l qun ni sanh ra. - Th no l qun Thi? Thi c tm k, Pht xut th nhm trong : 1- Lc loi ngi th tm vn bn ngn tui, 2- Lc loi ngi th by vn tui, 3- Lc loi ngi th su vn tui, 4- Lc loi ngi th nm vn tui, 5- Lc loi ngi th bn vn tui, 6- Lc loi ngi th ba vn tui, 7- Lc loi ngi th hai vn tui, 8- Lc loi ngi th mt trm tui. B-tt ngh nh vy: "Loi ngi th mt trm tui l thi Pht xut th n", y l qun Thi. - Th no l qun quc ? Cc c Pht thng sanh trung quc, ni c nhiu vng bc vt bu, ung n y , ci t thanh tnh. - Th no l qun dng h? Pht sanh trong hai dng hoc St-li hoc B-la-mn. Dng St-li th th lc ln, dng B-la-mn th tr tu ln lao. Ty lc c qu trng m Pht sanh ra trong dng . - Th no l qun ch sanh ra? Nhng ngi m no c th mang thai v B-tt c sc mnh Na-la-din v cng hay gi mnh tnh gii. Qun nh vy xong, ch c hong hu ca vua Tnh-phn nc Ca-tla, l ch trung quc, l c th mang thai B-tt. Suy ngh nh vy, ri t trn tri u-sut m xung, khng mt chnh tu m nhp vo thai m. Hi: Ti sao thn cui cng ca ht thy B-tt, u t trn tri m xung, khng t trong loi ngi m n? p: V l i con ng thng o. Trong lc o, Thin o trn ht. Li na, lc t trn tri xung, th hin cc im lnh cha tng c. Nu t Nhn o m n, th Nhn o khng c cc im lnh y. Li na, v ngi knh trng tri. Hi: Mi ngi u do cu tm tng tc m nhp vo thai m, vi ht thy t tu tng ng; v sao B-tt li dng chnh tu m nhp vo thai m? p: C ngi ni: Lc c tng tc, ht thy chng sanh cng vi tm t tu m vo thai m. B-tt c nim khng qun, gi l chnh tu vo

thai m. trung m th bit l trung m, lc vo thai m th bit l vo thai m, lc Ca-la-la (Kalala) th bit ang tr Ca-la-la (l lc tinh trng v tinh hn hp trong by ngy u th thai), lc n-ph- (Arbuda) th bit ang tr n-ph- (hai tun l sau, hnh nh v kn), lc Gi-na (Ghana) th bit ang tr Gi-na (l tun l sau, hnh nh sa c), lc Ng-bo (Gii thch phm Pesin) th bit ang tr Ng-bo, lc sanh ra bit l sanh ra. Trong nhng lc c nim khng qun, y gi l chnh tu vo thai m. Li na, ng khc khi tr trung m, nu l nam th i vi ngi m sanh tm dc nhim cho rng ngi n y tng s cng vi mnh, cn i vi ngi cha th sanh tm sn hn. Nu l n th i vi cha sanh tm dc nhim cho rng nam t y tng s cng vi mnh, cn i vi ngi m th sanh tm sn hn. B-tt khng c tm sn hn, tm dc nhim nh th. B-tt trc bit r rng l cha l m, l cha m hay nui ln thn ta. Ta nng nh ni thn do cha m sanh, m c V thng Chnh ng Chnh gic. Tnh tm ngh n cha m nh vy, tng tc m nhp thai, y gi l chnh tu m vo thai m. B-tt khi mi thng, chnh tu c nim khng qun. Khi ra khi thai, i by bc, ming pht ra li rng: "y l thn sau cng ca Ta". Cho n khi vua Tnh-phn a n tng s coi rng: "ng hy xem con ta tht c ba mi hai tng chng? Nu c ba mi hai tng th c th c hai iu: Nu ti gia th s lm Chuyn lun Thnh vng, nu xut gia th s thnh Pht". Cc Tng s ni: "a thin Thi t tht c ba mi hai tng i nhn. Nu ti gia th s lm Chuyn lun Thnh vng, nu xut gia th s thnh Pht". Vua ni: "Nhng g l ba mi hai tng?". Tng s p: 1- Tng di bn chn bng phng: Di bn chn ht thy u chm t, d mt cy kim cng khng th lt qua. 2- Tng hai bnh xe di bn chn: mt ngn cm xe, vng ai bnh xe v trc bnh xe, ba iu y dy , t nhin thnh tu, khng i th ngi lm. Cc th tri nh T-th-kit-ma khng th ha lm c diu tng nh th. Hi: V sao m khng th?

p: T-th-kit-ma y l th gii ca Tri m tr tu khng n mt, lun tng y l nghip bo thin. Th tri c tr tu sanh bo, lun tng y do thc hnh thin cn tr tu m c. T-th-kit-ma y trong mt i m c tr tu y, lun tng y t tr tu v lng kip m sanh. Do , T-th-kit-ma khng th ha lm, hung g cc th khc. 3- Tng ngn tay di: Ngn tay thon, di v thng, cao thp u n, t tay sm sai. 4- Tng gt chn rng v bng. 5- Tng ngn tay, ngn chn c li la xe nh ca chim Nhn: Trng ngn ra th hin, khng trng ra th khng hin. 6- Tng tay chn mm mi: Nh th lng T-kip-ba (Karpsakambalam) hn cc phn khc trong thn. 7- Tng mu bn chn cao v dy: Ly chn p t, khng rng khng hp, sc di chn nh Hoa sen , di gia cc ngn chn v sc hai bn bn chn nh san h tht; mng tay nh ng trong sch. Trn mu bn chn mu nh chn kim, lng trn mu bn chn nh mu T-lu-ly xanh; chn nghim chnh p nh chic guc trang sc cc th bu. 8- Tng nh bp i Y-n-din (Aineya): Nh i trc ca nai cha Y-n-din, ty trc sau m co dui. 9- Tng khi ng thng, ngn tay r n u gi: Khng ci khng ngc, ly bn tay r u gi. 10- Tng m tng nh Voi bu, Nga bu: iu ha v kho, p. Hi: Nu khi B-tt c V thng Chnh ng Chnh gic, cc t do nhn duyn g m c thy tng m tng? p: V chng nhn, dt chng nghi m Pht cho thy tng m tng. Li c ngi ni, Pht ha lm nga bu, voi bu, ch cho cc t m ni rng: "Tng m tng ca ta cng nh th". 11- Tng thn cao v rng cn i nh cy Ni-cu-l-: Thn Btt l rn chnh gia, bn phn bng nhau.

12- Tng lng xoay hng ln trn: Cc si lng trn thn u hng ln v p. 13- Tng mi l chn lng c mt si lng: Lng khng tp lon, mu xanh nh Lu ly, lng xoay theo pha hu v hng ln trn. 14- Tng sc vng kim sc Hi: Sc vng nh th no? p: Nu st bn vng th mu ca st khng hin. Nay th vng hin ti snh vi vng trong thi Pht i th khng hin. Vng trong thi Pht i snh vi vng Dim-ph-na (Jambnadasuvarna) th khng hin. Vng Dim-ph-na snh vi ct vng trn ng Chuyn lun Thnh vng trong i hi th khng hin. Ct vng snh vi ni vng th khng hin. Ni vng snh vi vng ca ni Tu-di th khng hin. Vng ni Tu-di snh vi vng Anh lc ca ci tri Tam thp tam th khng hin. Vng Anh lc ca ci tri Tam thp tam snh vi vng ca ci tri Dim-ma th khng hin. Vng ca ci tri Dim-ma snh vi vng ca tri u-sut- th khng hin. Vng ca ci tri u-sut- snh vi vng ca ci tri Hat-ti th khng hin. Vng ca tri Ha-t-ti snh vi vng ca ci tri Tha-ha-t-ti th khng hin. Vng ca tri Tha-ha-t-ti snh vi sc thn ca B-tt th khng hin. Sc nh th y gi l tng sc vng. 15- Tng nh sng mt trng: Bn pha trn thn u c mt trng ho quang. Pht trong ho quang oan nghim bc nht, nh ho quang minh tnh ca ch Thin vng. 16- Tng da mng mn: Bi t khng dnh thn, nh Hoa sen khng dnh bi, nc. Nu B-tt kinh hnh trn ni t kh, t khng dnh chn. Cung phong thi n nghin nt ni t thnh bi bay, du n mt my bi cng khng dnh thn Pht. 17- Tng by ch y n: Hai tay, hai chn, hai mt v gia c; by ch y u y n oan chnh, mu sc trong sch hn cc thn th khc. 18- Tng di hai nch y n: Khng cao, khng su. 19- Tng phn thn trn nh S t. 20- Tng thn to ln v thng: Thn ln v thng hn mi ngi.

21- Tng vai trn v p: Ht thy khng c vai no snh c nh vy. 22- Tng bn mi ci rng: Khng nhiu khng t hn. Cc ngi khc th ba mi hai ci rng, thn c hn ba trm t xng, xng u c chn, cn B-tt c bn mi ci, u c mt xng. B-tt xng rng nhiu, xng u t, ngi khc xng rng t, xng u nhiu, do nn khc vi thn ngi. 23- Tng rng u n: Cc rng khng to qu, khng nh qu, khng li ra, khng tht vo. Rng kht nhau, ngi khng bit cho l ch c mt rng. K rng kht d mt si lng nh cng khng lt. 24- Tng rng trng: Trng hn c nh sng ca ni Tuyt. 25- Tng hai m nh S t: Nh S t l cha trong cc loi th, c m thng v rng. 26- Tng c thng v trong cc v: C ngi ni: "Pht ly thc n vo trong ming, th tt c thc n u tr thnh v ti thng, v sao? V trong tt c thc n y c ci nhn ca v ti thng. Ngi khng c tng y, khng th pht ra ci nhn , khng c v ti thng". Li c ngi ni: "Nu B-tt a thc n vo trong ming, by gi hai bn yt hu chy ra cam l ha ln vi cc v". V v y thanh tnh nn gi l c thng v trong cc v. 27- Tng li to ln: Li to ln ca B-tt t trong ming a ra ph kn c mt cho n chn tc, khi a tr li ming cng khng cht. 28- Tng m thanh Phm-thin: Nh Phm-thin vng c nm th m thanh t trong ming pht ra: 1- Su thm nh sm, 2- Trong sut nghe xa, ngi nghe vui thch, 3- Nhp vo tm h th sanh knh i, 4- Nghe r d hiu, 5- Ngi nghe khng chn; thanh m ca B-tt cng nh vy. Nm th thanh m t trong ming pht ra tng thanh m ca chim Ca-lng-tngi rt d a. Li c tng m thanh ca trng, nh trng ln c m thanh vang di su xa. 29- Tng mt xanh bic: Nh hoa sen xanh p . 30- Tng lng mi Tru: Nh lng mi ca Tru cha, di v p, khng tp lon.

31- Tng Nhc k nh u: B-tt c bi tc bng xng nh nm tay trn nh u. 32- Tng lng trng: Lng trng mc gia hai chn my, khng cao khng thp, trng sch, xoay theo pha hu, ko ra di trm thc. Thy tng ni: "a thin Thi t c ba mi hai tng i nhn nh vy, B-tt c cc tng y". Hi: Chuyn lun Thnh vng c ba mi hai tng, B-tt cng c ba mi hai tng, c g sai khc? p: Tng ca B-tt c by iu hn tng ca Chuyn lun Thnh vng. Tng ca B-tt: 1- Tnh ho, 2- Phn minh, 3- Khng sai ch, 4- y , 5- Thm nhp, 6- Ty tr tu m lm, khng ty th gian, 7Ty s vin ly. Tng ca Chuyn lun Thnh vng khng c nh vy. Hi: Sao gi l tng? p: D bit nn gi l tng, nh nc khc la, do tng nn bit. Hi: B-tt v sao c ba mi hai tng, khng nhiu khng t hn? p: C ngi ni: Pht do ba mi hai tng trang nghim thn nn oan chnh khng tp lon. Nu t hn th thn khng oan chnh, nu nhiu hn th tng ni thn Pht tp lon. Ba mi hai tng y oan chnh khng tp lon, khng th thm, khng th bt, thn tng cng nh vy. Hi: B-tt v sao ly tng tt trang nghim thn? p: C ngi thy thn tng ca Pht th tm c tnh tn. V vy, dng tng tt trang nghim thn. Li na, v ch Pht ht thy mi s u hn ht, nn t sc thn, uy lc, dng h, gia thuc, tr tu, thin nh, gii thot, mi s u hn. Nu Pht khng trang nghim thn tng, s y bn thiu. Li na, c ngi ni: V thng Chnh ng Chnh gic tr trong thn y. Cng nh ngi mun ci con gi nh ho qu, con gi y sai s ni vi ngi kia rng: "Nu mun ci ti th trc phi trang nghim phng, tht, tr kh u, sn pht, xng hng, sp t ging nm, tri

chiu, ging mn, trng, c lng, hng, hoa, phi cho nghim trang ri sau ti mi n nh ngi". V thng Chnh ng Chnh gic cng nh vy, sai tr tu i s, trong i v lai, n ch B-tt ni: "Nu mun c Ta, phi tu tp cho c tng tt t trang nghim, ri sau Ta n trong thn ngi. Nu khng trang nghim thn, th ta khng tr". Do vy, B-tt tu ba mi hai tng t trang nghim thn, c V thng Chnh ng Chnh gic. By gi B-tt dn dn ln, trng thy ci kh gi, bnh, cht, tm sanh nhm chn, ri na m xut gia, su nm kh hnh, n cho nh ha sa, ng, mt; nhng th ny c mi su cng c lm b ch cho thn do con gi B-la-mn tn Nan- cng. n xong, ti ci B-, B-tt ph mt vn tm ngn c Qu binh ma chng, ri chng c V thng Chnh ng Chnh gic. Hi: c cng c g m gi l Pht? p: c Tn tr, V sanh tr nn gi l Pht. Li c ngi ni: c Mi lc, Bn v s y, Mi tm php bt cng, Ba t v ngi. Ba ch l: 1- Ngi th gio knh trng, Pht khng mng. 2- Ngi khng th gio, khng knh trng, Pht khng bun, 3- Knh trng hay khng knh trng, tm khng khc. i t, i bi, ba mi by o phm; tng tng, bit tng ca ht thy php u bit, nn gi l Pht. Hi: V sao khi cha c Pht o th gi l B-tt, khi c Pht o ri th khng gi l B-tt? p: Cha c Pht o, tm cn i trc cu mun c V thng Chnh ng Chnh gic, nn gi l B-tt. Khi thnh Pht o ri, li c cc th i cng c khc, nn li c tn khc gi l Pht. Cng nh khi con vua khi cha lm vua th gi l vng t, khi lm vua, khng gi l vng t. Khi lm vua, tuy vn l vng t, m khng gi l vng t. B-tt cng nh vy, khi cha c Pht o, gi l B-tt, khi c Pht o, gi l Pht.

Trong php Thanh-vn, bn t ca Ca-chin-din Ni-t thuyt v tng v ngha ca B-tt nh trn. Ngi i-tha ni: "Bn t ca Ca-chin-din Ni-t, l ngi trong vng sanh t, khng tng khng c kinh i-tha, h chng phi i B-tt, khng bit tht tng ca cc php, t ly cn tr lanh li, trong Pht php vit cc lun ngh gii ngha v cc kit s, tn, nh, cn v.v cn nhiu ch sai quy, hung g mun lun ngh v B-tt? Cng nh ngi t sc, nhy ngang ci knh nh cn khng qua c hung l sng ln? Ngi y trong sng ln, bit chc s chm mt. Hi: Mt th no? p: Trn kia ni tri qua v s kip, gi l B-tt. Trong ba v s kip, b th c u, mt, ty, no, tm khng hi hn, y l iu A-la-hn, Bch-chi Pht khng th snh kp. Nh xa B-tt lm i Tt--b (Srthavha), i qua bin ln, gi mnh lm v thuyn, ni vi cc con bun: "Hy nm ly u tc, tay, chn ca ti, ti s a qua". Khi cc con bun nm xong, Ngi lin ly dao t st. L ca bin c l khng cha t thi, tc thi gi mnh thi a n b. i t nh vy m ni l khng phi l B-tt th cn ai l B-tt? Tu hnh mn v s kip th hai, khi cha vo v s kip th hai ni Pht Nhin-ng, Ngi c th k lm Pht, tc thi bay ln h khng thy mi phng Pht, ng gia h khng, ca ngi Pht Nhin-ng. Pht Nhin-ng ni: "Ngi qua khi mt v s kip s c lm Pht, hiu l Thch-ca Mu-ni". c th k nh vy, m ni by gi cha l B-tt, h khng phi l i by? Bn t ca Ca-chin-din Ni-t ni: Trong ba v s kip cha c tng Pht, cng khng trng nhn duyn v tng Pht, lm sao bit l Btt? Ht thy php trc c tng, ri sau mi c th bit n c tht, nu khng c tng thi khng bit c. Ngi i-tha ni: c th k lm Pht, bay ln h khng, thy mi phng Pht, chng phi l tng ln sao? c th k s lm Pht, c lm Pht, l tng ln. B tng ln ny, m nhn ly ba mi hai tng, th ba mi hai tng Chuyn lun Thnh vng cng c. Ch thin, ma vng cng ha lm c tng . Nan-, -b v.v u c ba mi hai tng. B-bt-l B-la-mn c ba tng, V ca i Ca-dip c tng sc vng. Cho n ngi i ny, mi ngi cng c mt

tng, hai tng, hoc l mt xanh, tay di, phn trn nh thn S t. Nhng tng nh vy hoc nhiu hoc t, sao ngi ch coi trng tng y? Trong kinh no ni trong ba v s kip B-tt khng gieo trng nhn duyn ca tng? Nh Nan- tm cho Pht T-b-thi, nguyn c thanh tnh oan nghim. thp Bch-chi Pht, Ngi ly mu xanh sm v ln vch lm tng Bch-chi Pht, nhn pht nguyn: "Nguyn ti thng c tng thn kim sc". Ngi li xy bc cp trong thp Pht ca-dip. Do ba nhn duyn ca ba vic phc m i i c an vui, sanh ra u cng oan nghim. D phc y, c sanh trong dng h Thch nc Ca-t-la, lm t ca Pht, c ba mi hai tng ca bc i nhn, thanh tnh oan chnh, xut gia c o qu A-la-hn. Pht ni trong nm trm t, T-kheo Nan- oan chnh bc nht. Tng y d c, v sao ni chn mi mt kip gieo trng, cn li mt i mi c tng y? Th l qu by! ng ni trong v s kip u, khng bit s lm Pht hay khng lm Pht. Trong v s kip th hai, bit s lm Pht, nhng khng t ni ra. Trong v s kip th ba, bit c lm Pht v c th ni cho ngi bit. ch no Pht ni li y? Trong kinh no c li y? Trong Tam tng php Thanh-vn ni, hay trong kinh i tha ni? Bn t ca Ca-chin-din Ni-t ni: Tuy trong Tam tng t ming pht ni ra khng ghi, nhng ngha l l phi vy. Phm B-tt trong A-tm T-b-sa (Abhidharma vibsa) ni nh vy? Tr li rng: Trong i tha ni: Lc mi pht tm l bit rng "Ta s thnh Pht. Nh B-tt A-gi-la (Acala) bn c Pht Trng Th, khi mi pht tm cho n khi ta Kim-cang m thnh Pht o, trong khang trung gian , tm in o bt tnh khng sanh. Nh trong Th-lngnghim Tam-mui (Sramgamasamdhi), c bn hng B-tt v bn th th k: C B-tt cha pht tm m c th k; c B-tt va pht tm m c th k; c B-tt trc khi th k, ngi khc u bit, t mnh khng bit; c B-tt trc khi th k, ngi v mnh u bit. V sao ng ni trong v s kip th hai bit c th k, m khng t ni ra? Li na, Pht ni: Trong v lng v s kip lm cng c, mun chng sanh, v sao ch ni ba v s kip, ba v s kip ny c lng, c hn. Hi: Trong php i tha, tuy c li y, ti cng khng tin c.

p: Th l qu by! Php i tha l chn Pht php, t trong ming pht ni ra. ng khng th phn li li y. ng t trong php i tha m ra, v sao li ni: "Ti khng th tin c!?" Li na, lun ngh ca i tha ni rng trong . Li na, ni nghip nhn duyn ca ba mi hai tng, gieo trng ti Dc gii ch khng phi gieo trng ti Sc gii, V sc gii. V V sc gii khng c thn, khng c Sc, m ba mi hai tng y l trang nghim thn, nn trong ci V sc gii khng th gieo trng c l phi; cn trong ci Sc gii v sao khng gieo trng c? trong Sc gii c cc i Phm vng, thng thnh Pht thuyt php ln u tin, y l tr tu thanh tnh, c th cu Pht o, v sao ni khng gieo trng nhn duyn ca ba mi hai tng c? Li ni ch trong loi ngi c gieo trng ch khng phi trong cc loi khc. Nhng nh B-gi- Long vng (Saramayara-jaduhita) Thp tr B-tt, A-na-b-t Long vng Tht tr B-tt, La-hu-la-ru-la vng cng l i B-tt, sao li ni trong cc loi khc khng th gieo trng nhn duyn ca ba mi hai tng? Li ni, trong loi ngi, ch Dim-ph- mi c gieo trng; cn chu Ut-a-la-vit khng th gieo trng. C kin cho rng v ngi chu kia khng bit t ng, m trc khoi lc, khng c li cn. Nhng C--ni, Pht-b-, hai ch ny phc c, tr tu, th mng hn Dimph-, v sao khng th gieo trng c? Li ni: Mt t gieo trng mt tng, nhng tm y trong khonh khc c su mi ln sanh dit. Trong mt tm khng an tr, trong mt tm y v lc, khng an tr, khng th phn bit th lm sao c th gieo trng tng bc i nhn? Tng bc i nhn y khng th khng r bit tm m gieo trng c, do vy cng phi nhiu t ha hip mi c th gieo trng mt tng. Cng nh mt vt nng, mt ngi khng th gnh, phi c sc ca nhiu ngi. Cng vy, gieo trng tng y phi c i tm, nhiu t ha hip mi gieo trng c, do vy, gi l tng trm phc. Khng th mt gieo trng mt tng. Cc vic khc cn khng th mt gieo trng mt vic, h hung tng trm phc. V sao li ni "B-tt Thch-ca Vn-ni tm cha thun thc, m t tm thun thc? B-tt Di-lc tm thun thc, m t tm cha thun thc? Li y ch no ni? Trong Tam tng, trong i tha gio khng c

vic y. Li y ch t tm ring ng xut ra. ng ch thy B-tt Thch-ca Vn-ni trong hang bu, trng thy Pht Pht-sa, qua by ngy m dng mt bi k tn thn, nhng B-tt Di-lc cng nhiu cch tn thn Pht Pht-sa, ch trong Kinh A-ba-khng ni, nn ng khng bit c thi. Khng c nhn duyn chi m li bo rng t ca Di-lc tm cha thun thc. Nh th u l sai quy. ng ni: B-tt hay b th mi th m khng thng tic, nh vua Thi-t (Sibi) v B cu m ct tht cho chim , tm khng hi hn. Nn bit em ti bo m b th, y l h b th; em thn mng m b th, y gi l trung b th; b th th m trong tm khng trc, y l thng b th. Sao ng li tn thn h b th l n Ba-la-mt c y ? S b th ny tuy c tm t bi nhiu v ln nhng c khi c tr tu hiu bit, c khi khng c tr tu hiu bit. Nh ngi v cha m thn thuc m khng tic thn mng, hoc v thn ch m khng tic thn mng. Th nn bit, v B cu m thuc m khng tic thn mng, l b th bc trung. Hi: B-tt l v ht thy chng sanh, cn ch v cha m, v thy ch th ch l v ht thy ngi, cho nn chng phi chkhng tic thn mng m cho ln Ba-la-mt c y ? p: Tuy v ht thy chng sanh m tm y khng thanh tnh. Khng bit thn mnh l khng c t, khng bit ngi nhn cng l khng ngi, khng ch, khng bit tht tnh ca vt b th l chng th ni mt, chng th ni khc. i vi ba iu y m tm chp trc, y l khng thanh tnh, ch c phc bo th gian, khng th i thng n Pht o, nh ni: Trong Bt-nh Ba-la-mt, ba s l bt kh c, cng khng chp trc. y mi l y n Ba-la-mt. Cng vy, cho n ni rng: "Bt-nh Ba-lamt l hay phn chia i a, thnh quch, xm lng lm by phn. y l Bt-nh Ba-la-mt c y " th sai. Nn bit, Bt-nh Ba-la-mt y tht v lng v bin, nh bin c. Ch thin, Thnh nhn, A-la-hn, Bch-chi Pht cho n B-tt mi hnh o cn khng th bit b bn ca n, ch B-tt Thp a mi bit c. V sao ng ni hay phn chia c i a, thnh quch, xm lng lm byphn, y gi l Bt-nh Ba-la-mt c y ? Vic y thuc v php ton s, kh nng chia i a ch l mt phn t ca trong Bt-nh Ba-la-mt th tc cng nh mt hai git trong nc bin c. Tht Bt-nh Ba-la-mt l m ca ch Pht ba i, hay hin th tht tng ca ht thy php. Bt-nh Ba-la-mt khng ch n, khng ch i. Tm n khp mi ni, khng th

c; nh huyn thut, nh ting vang, nh trng lng trong nc, va thy lin mt. Cc bc Thnh v lng thng xt, nn tuy mt tng m dng nhiu danh t gi Bt-nh Ba-la-mt y l kho bu tr tu ca ch Pht. Cn ng ni qu by! ng ni bn th qun l: Qun Thi, qun Quc , qun Dng h, qun Ni sanh. Trong thi k loi ngi th tm vn tui Pht ra i, trong thi k th by, su, nm, bn, ba, hai vn tui Pht ra i, trong thi k ngi i th mt trm tui l lc Pht ra i". Nu ch Pht thng thng xt chng sanh th sao ch ra i trong tm thi k, cn cc thi k khc th khng? Pht php khng i thi, cng nh thuc hay ung lc no lnh bnh lc y. Pht php cng nh th, khng i thi. Hi: Tuy B-tt thng xt chng sanh, ch Pht khng i thi nhng lc loi ngi sng lu qu tm vn tui, nhiu khoi lc, kit s nhim i su dy, cn tnh m n, thi khng phi l lc c th gio ha. Nu mt trm tui tr xung, loi ngi tui th ngn, kh hi nhiu, cc kit s sn hn li cng su dy hn. hai thi k vui v kh ny, khng phi l thi k c o nn Pht khng ra i? p: Ch thin sng ngoi ngn vn tui, l do nhn duyn i trc; tuy nhiu khoi lc, nhim i su dy, mhay c o, hung trong loi ngi khng vui hn. Lc ba su th bt tnh th d gio ha. V th nn lc ngi th tm vn tui Pht nn ra i, v ngi trong lc khng bnh tt, tm vui, u c li cn phc c; v li cn phc c nn d c o. Li na, thi c Pht S-t-c-m vng, ngi th mi vn tui, thi c Pht Minh Vng, ngi th by trm v s kip. nc Pht A-di-, ngi th v lng v s kip, sao ng ni lc lc ngi th tm vn tui Pht khng ra i? Hi: Trong kinh i tha c vic y, trong php ti khng ni n mi phng Pht, duy ch c qu kh Thch-ca Vn-ni, Cu-trn-nh v.v mt trm Pht; v lai Di-lc v.v nm trm Pht? p: Trong lun i tha, do nhiu nhn duyn ni c ba i mi phng Pht. V sao? V mi phng th gii c gi, bnh, cht, dm, n, si v.v cho nn Pht cn ra i quc . Nh trong kinh ni: Nu khng c gi, bnh, cht, phin no th ch Pht khng ra i".

Li na, nhiu ngi c nhiu bnh, nn phi c nhiu thy thuc. Trong php Thanh-vn cc ng, nh trong kinh Trng A-hm, vua T-samn dng k bch Pht: "Kh th cc Pht qu kh, v lai, hin ti, Cng quy mng Thch-ca Vn Pht". Kinh ng ni n kh th ch Pht qu kh, v lai, hin ti, ni quy mng Thch-ca Vn Pht. Do m bit hin ti c cc Pht khc. Nu khng c Pht cc quc khc, th ti sao trc kh th Tam th Pht, sau mi quy mng ring i vi Thch-ca Vn Pht? V vua (T-sa-mn) y cha ly dc, ni c Pht Thch-ca Vn c o; v tm qu knh i nn quy mng, cn i ni cc Pht khc th ch kh th. Hi: Chnh ming Pht ni: mt th gian khng c hai Pht ra i trong mt lc, cng khng c hai Chuyn lun Thnh vng ra i mt lc; v th nn trong hin ti khng th c cc Pht khc? p: Tuy c li y, m ng khng hiu ngha n. Pht ni trong mt Tam thin i thin th gii khng c hai Pht ra i cng mt lc, ch khng phi ni trong mi phng th gii. Hin ti khng c Pht, nh trong th gii t thin h, khng c hai Chuyn lun Thnh vng ra i cng mt lc; v y l ngi i phc c, khng c k an ch sanh chung mt i, nn bn chu thin h ch c mt Chuyn lun Thnh vng. c Pht cng nh th, trong Tam thin i thin th gii khng c hai Pht ra i. Pht v Chuyn lun Thnh vng, kinh ni nh nhau, sao ng tin cc t chu thin hkhc cn c Chuyn lun Thnh vng m khng tin trong Tam thin i thin th gii khc cn c Pht? Li na, mt Pht khng th ht tt c chng sanh; nu mt Pht c th ht tt c chng sanh, thi c th khng cn cc Pht khc m ch mt Pht ra i l . Nhng nh php ca ch Pht, khi ht cc chng sanh c th th nhp dit, nh n tt la ht, v php hu vi l v thng, tnh khng. V th hin ti phi c cc Pht khc. Li na, chng sanh v lng, kh cng v lng, cho nn phi c bc B-tt i tm xut hin, cng phi c v lng Pht ra i, cc chng sanh. Hi: Nh trong kinh ni: "Trong v lng nm, Pht mi xut hin mt ln, nh hoa u-m-bt-la lu lu mi xut hin mt ln. Nu mi

phng c Pht y , vy Pht d xut hin, d c, khng th gi l kh vy? p: Khng phi vy! y l ni trong mt i thin th gii, tri qua v lng nm, lu lu Pht mi xut hin, ch khng phi ni trong ht thy mi phng th gii l kh gp. Cng v ngi ti li khng bit knh, khng tinh tn cu o, nn ni: "Pht tri qua v lng nm, lu lu xut hin mt ln. Li v chng sanh y c nhiu ti bo, a trong c o, v lng kip cn khng nghe danh Pht hung l thy Pht? V hng ngi y m ni "Pht xut th kh". Hi: Nu hin ti mi phng c nhiu Pht, B-tt vy nay ht thy chng sanh ang b ti c kh no, sao khng n ? p: Chng sanh trong v lng v s kip ti cu su dy, tuy c cc phc tha, m khng c cng c c thy Pht nn khng thy, nh k ni: "Phc bo tt cha gn, Ti suy cha tr kh, Hin tin khng th thy, Bc i c hu lc. Cc i c thnh nhn, Tm cng khng phn bit, T bi vi tt c, Mun thot mt ln. Chng sanh phc c thc, Tr tu cn cng ln, Nu l duyn hin , Tc thi c gii thot. V nh i Long vng, Ty nguyn m ma xung, Ti phc theo bn hnh, Mi mi nh s to". Hi: Nu t c phc c, t c tr tu, ngi nh vy Pht c; nu khng c phc c, tr tu, Pht khng . Nu vy, t c phc c, tr tu, th khng i Pht ? p: Phc c, tr tu y, nhn duyn t Pht m pht xut. Nu Pht khng ra i, th cc B-tt em nhn duyn ca mi iu thin, bn

v lng , phc bo ti bo i sau, cc th nhn duyn gio o. Nu khng c B-tt, th c li thuyt ging trong cc kinh, ngi gp c php y, nng php y lm nhn duyn tu hnh phc c. Li na, ngi tuy c phc c, tr tu, nhng nu Pht khng ra i, th ch th bo trong th gian m khng th c o. Nu g Pht ra i mi c th c o, y l mt l ch ln. V nh ngi c mt, lc khng c mt tri, th khng th trng thy c, cn phi c nh sng mt tri, mi trng thy c, nn khng c ni: "Ta c mt, cn g mt tri". Nh Pht ni, nh nhn duyn trong v ngoi mi sanh chnh kin: 1Theo ngi khc m nghe php, 2- Tm t t duy ng nh php. Do phc c nn hay sanh thin tm, do li cn tr tu nn hay t duy ng nh php. Do bit, do t ni Pht m c. Nhng iu lun gii nu trn nh th, c nhiu ch sai lm. Nay v mun to lun ngh v Bt-nh Ba-la-mt, nn khng th tip tc bn rng cc vic khc.
(Ht cun 4 theo bn Hn)

--o0o -Cun 5 CHNG 8 : GII THCH: "MA-HA TT-A" KINH: Ma-ha Tt-a (Maha sattva) LUN: Hi: Sao gi l Ma-ha Tt-a? p: Ma-ha l i, Tt-a l chng sanh. Hoc gi l dng tm, v tm ngi ny lm c vic ln, v tm i dng mnh khng thi khng lui, nn gi l Ma-ha Tt-a. Li na, l ngi ng u bc nht trong nhiu chng sanh, nn gi l Ma-ha Tt-a. Li na, gia nhiu chng sanh, khi tm i t i bi , thnh lp i tha, thc hnh i o, c ch ti i, nngi l Ma-ha Tt-a. Li na, thnh tu cc tng ca bc i nhn, nn gi l Ma-ha Tta.

Tng Ma-ha Tt-a nh trong bi k tn Pht ni: "Duy mt mnh Pht l nht, L cha m ba ci, l Nht thit tr, trong tt c, khng ai bng, Ci ly Th Tn, ng hy hu, Phm nhn thi n v li mnh, em ca b th cu qu bo, Pht i nhn t khng vic y, Li c ngi on, thn, thng, ght". Li na, v c th thuyt php ph tr cc phin no i t kin, i i mn, i ng tm cho mnh v ht thy chng sanh,nn gi l Ma-ha Tta. Li na, chng sanh mnh mng nh bin c, khng u, khng gia, khng cui, d c v ton s minh tr, tri qua v lng nm tnh ton cng khng th tnh ht. Nh Pht dy V-tn- B-tt rng: "V nh tt c th gii trong mi phng, cho n bin t ca h khng, hp li thnh mt dng nc, khin cho v s v lng chng sanh chung nhau cm mt si tc ly mt git nc em i. Li c v ng v s chng sanh cng chung nhau cm mt si tc ly mt git nc em i. C nh vy lm cho dng nc kia ht sch khng cn, th s chng sanh vn khng tnh ht. Vi s chng sanh v bin, v lng, khng th m, khng th t ngh y, m hay cu vt ht, lm cho xa la kh no, t vo trong ch tht vui v vi an n; v c i tm mun nhiu chng sanh y, nn gi l Ma-ha Tt-a. Nh trong kinh Bt Kh T Ngh, u-b-di u-x-na ni vi B-tt Tu-t-na rng: "Cc hng B-tt Ma-ha-tt, khng v mt ngi m pht tm V thng Chnh ng Chnh gic cng khng phi v hai, ba, cho n mi ngi; cng khng phi v trm, ngn, vn, mi vn, trm vn, mt c, mi trm ngn vn cho n c c; cng khng phi v A-do-tha c chng sanh m pht tm. Khng phi v Na-do-tha, khng phi v A-gi- chng sanh. Cng khng phi ch v Tn-ba-la, Ca-ca-la, A-ca-la, B-b-la, Ma-b-la, Ba-, a-b, T-b-ha, B-ma, Nim-ma, A-b-ca, Ma-gi-b, T-la-gi, Tng-gi-ma, T-tt-la, V-dim-b, T-x-ca, Ty-l-ha-t-bt-, T-ca-a, u-la, A-b-la-na, Tha-b-la, T-b-na-b, Miu-t, n-na-giat, H-ba-la, T-b-la, Tt-gi-a, A-bt-x-i, T-thi-, N-b-la, H-lph-, Ba-ma--d, T-s-b, A-l-ph-, A-l-tt-t, H-vn-ca, -a, A-lu-na, Ma-lu-, Xoa-d, -la-a, Mt-th-d-ma, Ta-ma-, T-

ma-, Ba-ma-, A-mn--la, B-mn-a-la, Thi-b-la-a, H-la, Vi-la, -la, Chi-la, S-la, Thi-la, T-la, Ba-la, Di-la, B-la-la, M-lu, S-l, Ma-la, Tam-mu-la, A-b-d, Kin-ma-la, Ma-ma-la, A-t-a, H-lu, Tlu-b, Ca-la-bt, A-b-bt, T-b-bt, B-b, A-la-b, Ta-b-b-la, M-laph-la, Ma-gi-la, -ma-la, B-ma-, Ni-gi-ma, A-bt-a, N--x, Axo-d, Tam-ph-, B-ma-ma, A-b-, u-b-la, Ba-u-ma, Tng-kh, Gi-, u-ba-gi-na, A-tng-k, A-tng-k A-tng-k, V lng, V lng v lng, V bin, V bin v bin, V ng, V ng v ng, V s, V s v s, Bt kh k, Bt kh k bt kh k, Bt kh t ngh, Bt kh t ngh bt kh t ngh, Bt kh thuyt, Bt kh thuyt bt kh thuyt. Cng khng phi v s chng sanh nhiu nh vi trn ca mt quc m pht tm. Cng khng phi v hai, ba, n mi trm ngn vn c ngn vn c A-do-tha, Na-do-tha, cho n v s chng sanh nhiu nh vi trn ca Bt kh thuyt bt kh thuyt quc m pht tm. Khng phi v s chng sanh nhiu nh vi trn ca mt ci Dim-ph m pht tm. Khng phi v s chng sanh nhiu nh vi trn ca ci Cu--ni, Utt-la-vit, Pht-b- m pht tm. Khng phi v s chng sanh nhiu nh vi trn ca Tiu thin th gii, Trung thin th gii, i thin th gii m pht tm. Khng phi v s chng ca hai, ba, n mi trm ngn vn c ngn vn c A-do-tha cho n Bt kh thuyt bt kh thuyt tam thin i thin th gii m pht tm. Khng phi v cng dng cung cp cho mt c Pht m pht tm, cho n khng phi v cng dng cung cp cho Bt kh thuyt bt kh thuyt cc c Pht m pht tm. Khng phi v cng dng cung cp cho cc c Pht s nhiu nh vi trn ca mt quc m pht tm, cho n khng phi v cng dng cung cp cho cc c Pht s nhiu nh vi trn ca Bt kh thuyt bt kh thuyt tam thin i thin th gii m pht tm. Khng phi lm thanh tnh mt Pht m pht tm, cho n khng phi v lm thanh tnh Pht nhiu nh s vi trn ca Bt kh thuyt bt kh thuyt tam thin i thin th gii m pht tm.

Khng phi v th tr php ca mt c Pht m pht tm, cho n khng phi v th tr php ca cc c Pht s nhiu nh vi trn ca Bt kh thuyt bt kh thuyt tam thin i thin th gii m pht tm. Khng phi v lm cho Pht chng ca trong mt tam thin i thin th gii khng b dt m pht tm, cho n khng phi v lm cho Pht chng ca trong Tam thin i thin th gii s nhiu nh vi trn ca Bt kh thuyt bt kh thuyt Tam thin i thin th gii khng b dt m pht tm. Khng phi v phn bit bit i nguyn ca mt c Pht m pht tm, cho n khng phi v phn bit bit i nguyn ca cc c Pht nhiu nh s vi trn ca Bt kh thuyt bt kh thuyt Tam thin i thin th gii m pht tm. Khng phi v trang nghim mt Pht m pht tm, cho n khng phi v trang nghim Pht nhiu nh s vi trn ca bt kh thuyt bt kh thuyt Tam thin i thin th gii m pht tm. Khng phi v phn bit bit chng hi t ca mt c Pht m pht tm, cho n khng phi v phn bit bit chng hi t ca cc c Pht s nhiu nh vi trn ca Bt kh thuyt bt kh thuyt Tam thin i thin th gii m pht tm. Khng phi v gi gn Php lun ca mt c Pht m pht tm, cho n khng phi v gi gn Php lun ca cc c Pht s nhiu nh vi trn ca Bt kh thuyt bt kh thuyt Tam thin i thin th gii m pht tm. Khng phi v bit cc tm ca mt ngi. Khng phi v bit cc cn ca mt ngi. Khng phi v bit cc kip th lp tng tc ca trong mt Tam thin i thin th gii. Khng phi v phn bit dt cc phin no ca mt ngi m pht tm, cho n khng phi v phn bit dt cc phin no ca nhiu ngi nh s vi trn ca Bt kh thuyt bt kh thuyt Tam thin i thin th gii m pht tm.

Cc B-tt Ma-ha-tt y nguyn rng: "Gio ha ht thy mi phng chng sanh, cng dng cung cp ht thy mi phng ch Pht. Nguyn lm cho ht thy mi phng Pht c thanh tnh, tm kin c th tr ht thy php ca mi phng ch Pht, phn bit bit ht thy cc Pht , bit chng t ca ht thy ch Pht, phn bit cc tm ca ht thy chng sanh, bit on cc phin no cho ht thy chng sanh, bit ht cc cn ca ht thy chng sanh". V cc nguyn y, cc B-tt pht tm cu tr trong V thng Chnh ng Chnh gic. Nh vy v.v ly mi mn lm u, cho n trm, ngn, vn, c Atng-k mn, l mn o php. B-tt phi bit, phi vo. Tht o ca cc B-tt lc ni nh vy. Ht thy cc php u vo, u bit, v tr tu m bit vy, v ht thy Pht trong B-tt o m trang nghim vy. u-x-na (As) ni: "Thin nam t! Ti nguyn nh vy: T khi c th gii n nay, ht thy chng sanh u thanh tnh, ht thy phin no u on tr". Tu-t-na ni: "y l gii thot g?" u-x-na p: "y l v u an n trng. Ti ch bit c mt mn gii thot y, khng bit cc Btt c i tm nh bin c, ht thy cc Pht php u hay tr th. Tm cc B-tt bt ng nh ni Tu-di. Cc B-tt nh v Dc vng, hay tr ht thy cc phin no. Cc B-tt nh mt tri, hay tr ht thy ti tm. Cc B-tt nh t, hay hm cha tt c chng sanh. Cc B-tt nh gi, hay li ch tt c chng sanh. Cc B-tt nh la, hay t tt c phin no ca ngoi o. Cc B-tt nh my, hay ma xung nc php. Cc B-tt nh mt trng, phc c sng sut soi khp tt c. Cc B-tt nh Thch-hon-nhn, th h ht thy chng sanh. y l o php ca B-tt su xa, ti lm sao bit ht c". Do v cc B-tt pht nguyn ln, mun c s ln, mun n ch ln, nn gi l Ma-ha Tt-a. Li na, tng Ma-ha Tt-a trong Kinh Bt-nh Ba-la-mt y, Pht t ni tng nh vy nh vy, l tng Ma-ha Tt-a. Cc t Xa-lipht, Ph-lu-na v.v mi v u ni. Phm kia, trong y c ni rng. ---o0o--CHNG 9 :GII THCH: "B-TT CNG C" KINH: u c -la-ni v cc Tam mui, thc hnh Khng, V tng, V tc, c ng, Nhn

LUN: Hi: V sao ly ba vic y m ln lt tn thn B-tt Ma-hatt? p: V mun nu tht cng c ca cc B-tt, ng tn thn th tn thn, ng tin th tin; v chng sanh khng th tin c php thanh tnh su xa, nn ly ba vic y tn thn B-tt. Li na, trc mi ni danh t B-tt Ma-ha-tt. Nay ni v c la-ni, Tam mui v cc cng c Nhn v.v nn gi l B-tt Ma-ha-tt. Hi: bit ngha th lp, vy sao gi l -la-ni? Th no l -lani? p: -la-ni, Hn vn l "Nng tr" hoc "Nng gi". Nng tr l nhm cc thin php, gi gn khng tn khng mt. V nh hon ho ng nc, nc khng thm chy, Nng gi l tm c bt thin cn sanh, hay ngn lm cho khng sanh. Nu mun lm ti c, gi khng cho lm, y gi l -la-ni. -la-ni y hoc tng ng vi tm hoc khng tng ng vi tm, hoc hu lu, hoc v lu, v sc, v i, khng thy, mt tr, mt nhp, mt m nhip (php tr, php nhp, hnh m), chn tr tr (tr tn tr), mt thc thc (mt thc). Trong php A-t-m ging ngha ca -la-ni. Li na, v B-tt c -la-ni, th i vi ht thy php c nghe, do nim lc gi gn khng mt. Li na, php -la-ni y thng ui theo B-tt nh bnh st rt cch nht. Php -la-ni y khng ri B-tt nh b qu bm. Php -lani y thng thun theo B-tt nh lut nghi thin bt thin. Php -la-ni y gi gn B-tt khng ri xung h Nh-a, nh cha lnh thng con, con sp ri xung h, gi li khng ri. Li na, B-tt nh c lc -la-ni m ht thy Ma vng, Ma dn, Ma nhn khng th lm lay ng, khng th ph, khng th hn, nh ni Tu-di, ming ngi phm thi khng th lay ng. Hi: Php -la-ni y c my th? p: Php -la-ni y rt nhiu. C Vn tr -la-ni. Ngi c la-ni ny, ht thy cc php ng ngn, tai c nghe, u khng qun mt. Li c Phn bit tr -la-ni. Ngi c -la-ni ny, phn bit ht cc chng sanh, cc php ln, nh, tt, xu nh k ni:

"Cc voi, nga, vng Cy, , y phc, Nam n v nc, Cc th bt ng. Cc vt tn mt, Qu tin khc nhau, c Tng tr ny, Phn bit c ht". Li c Nhp m thanh -la-ni. V B tt c -la-ni ny, nghe ht ng ngn m thanh, khng mng khng gin. Nu ht thy chng sanh tri qua kip s nh ct sng Hng, dng li c mng nhic, tm B-tt cng khng ght hn. Hi: B-tt cha sch cc lu, lm sao c th nhn c cc iu c tri qua kip s nh ct sng Hng? p: ni trc kia rng c lc -la-ni ny nn c th nh th. Li na, v B-tt tuy cha sch ht lu, song i tr li cn, c th t duy tr kh tm sn hn, suy ngh rng: "Nu nh cn khng n bn ting, th ting c dnh vo u? Li nh ting mng, nghe lin bay qua, nu khng phn bit, th ai s gin? Phm phu v tm trc t ng, phn bit phi tri mi sanh sn hn. Li na, nu ngi bit c rng ng ngn va sanh lin dit, trc sau khng cng thi, thi s khng sn hn. Cng bit cc php, bn trong v ch, ai mng, ai sn? Hoc c ngi nghe ting l ca a phng khc, y bo l tt, kia bo l xu, tt xu khng nht nh, nn tuy mng vn khng sn. Hoc c ngi bit ting ni l v nh, thi khng gin khng mng. Nh ngi thn i m mng, tuy mng khng gin, khng thn i m ni li d nghe th sanh gin. Cng nh khi i gp gi ma th vo nh hoc cm d, khi i gp t c gai th mang giy dp, lnh qu th t la, lc nng th tm nc. Nhng hon nn nh th ch i tm cch ngn che ch khng sn hn. i cc vic hung c mng chi cng nh vy, ch dng t bi ngn dt cc c ch khng sanh tm gin. Li na, B-tt bit cc php l bt sanh, bt dit, tnh n u khng, nu gp ngi sn hn mng nhic, hoc nh, hoc git, u nh mng, nh bin ha, th cn ai gin, ai mng?

Li na, nu c ngi nh chng sanh trong hng h sa kip, tn thn, cng dng y, thc, nga c, y dc, hoa hng, anh lc, tm ca v B-tt c nhn vn khng lay ng, khng mng khng m. Hi: bit cc nhn duyn khin cc B-tt khng sn hn, nhng cha bit ti sao khi tht s tn thn cng c m vn khng vui mng? p: Bit cc th cng dng cung knh u l v thng, nay v c nhn duyn nn n tn thn cng dng, sau li c nhn duyn khc th li sn hn, hoc nh hoc git; v th nn c tn thn m khng mng. Li na, do v ta c cng c tr tu nn n tn thn cng dng, l tn thn cng c ch u phi tn thn ta; ta v sao m mng? Li na, ngi y v cu qu bo nn ni ta to nhn duyn cng dng ta lm cng c, cng nh ngi v gieo la m ti tm sa sang, t cng khng mng. Li na, nu ngi cng dng ta, ta nu vui mng th nhn, th phc ta mng i m phc ngi kia cng t cho nn khng mng. Li na, B-tt qun ht thy php nh mng, nh ting vang vy c ai khen, ai mng? Ta cha c thot khi ba ci, cc lu cha dt sch, cha c Pht o, ti sao c tn thn m mng? Nu ng mng th ch c mt mnh Pht, v sao? V y ht thy cng c. Th nn B-tt khi c tn thn, cng dng, cung cp, tm khng sanh mng. Cc tng nh th gi l Nhp m thanh -la-ni. Li c Danh tch dit -la-ni, V bin trin -la-ni, Ty a qun -la-ni, Oai c -la-ni, Hoa nghim -la-ni, Tnh m -la-ni, H khng tng -la-ni, Hi tng -la-ni, Phn bit ch php a -la-ni, Minh ch php ngha -la-ni. Lc ni nm trm -la-ni mn nh vy. Nu ni rng thi c v lng. Do vy nn ni cc B tt u c -la-ni. Cc Tam mui l ba Tam mui: Khng, V tc, V tng. C ngi ni: "Qun nm un v ng, v ng s; y gi l Khng. Tr Khng tam mui y, khng v i sau m khi ba c, y gi l V

tc. Duyn php la mi tng l nm trn, nam, n, sanh, tr, dit; y gi l V tng". C ngi ni: "Tr trong tam mui y, th bit c tht tng ca tt c php l tt c khng, y gi l Khng tam mui. Bit Khng y ri khng lm. Th no l khng lm? L khng xem cc php hoc khng hoc bt khng, hoc c hoc khng v.v nh bi k Pht thuyt trong kinh Php C: "Thy c thi s hi, Thy khng cng s hi, Cho nn khng trc c V cng khng trc khng". y gi l V tc tam mui. Th no l V tng tam mui? Ht thy php khng c tng, ht thy php khng th, khng trc, y gi l V tng tam mui, nh k ni: "Ngn ng lng, Tm hnh cng dit, Bt sinh bt dit, Nh tng nit-bn". Li na, mi tm Khng, y gi l Khng tam mui. Trong cc th hu (sanh hu, bn hu, t hu, trung hu, nghip hu) tm khng cu, y gi l V tc tam mui. Ht thy cc php tng ph hoi, khng nh ngh, y gi l V tng tam mui. Hi: C nhiu th php Thin nh, sao ch ni ring ba Tam mui ny? p: V trong ba Tam mui y m t duy l gn vi Nit-bn, khin tm ngi khng cao khng h, bnh ng bt ng, cc nh khc khng c nh vy; v th ni ring ba Tam mui. Trong cc nh khc hoc tm i nhiu, hoc mn nhiu, hoc kin nhiu, cn trong ba Tam mui y c ngha tht li bc nht, l ca ng c Nit-bn; v th trong cc php Thin nh ly ba php nh y lm ba ca gii thot, cng gi l ba Tam mui. Ba Tam mui y tht l Tam mui, cc nh khc cng c gi l nh. Li na, tr Bn thin cn bn, t V o a tr ln cho n Hu nh gi l nh, cng gi l Tam mui, chng phi l Thin. Bn thin cng gi l nh, cng gi l Thin, cng gi l Tam mui. Cc nh khc cng gi

l nh, cng gi l Tam mui. Nh cc php nh: Bn V lng tm, bn Bin ti, su Thn thng, tm Bi x, tm Thng x, chn th nh, mi Nht thit x v.v Li c ngi ni: "Ht thy php Tam mui c ba mi hai th, c ngi ni su mi lm th, c ngi ni nm trm th. V php i tha rt ln nn c v lng Tam mui, l: Tam mui Bin php tnh trang nghim, Tam mui nng chiu tt c php trong ba i, Tam mui Khng phn bit bit qun cng php tnh, Tam mui Vo Pht php khng y, Tam mui Nh h khng chiu v v bin, Tam mui Qun hnh lc ca Nh lai, Tam mui Pht v y trang nghim lc tn thn, Tam mui Xoay cha mun php tnh, Tam mui Mt trng chng bin khp ht thy th gii khng ngn ngi, Tam mui Php vn quang trang nghim cng khp B-tt c v lng tam mui nh th. Li na, trong phm Ma-ha Din ca Kinh Bt-nh Ba-la-mt, lc ni th c mt trm l tm Tam mui. u tin gi l Tam mui Th lng nghim, cho n Tam mui H khng khng trc khng nhim. Rng ni th c v lng Tam mui. V vy nn ni cc B-tt c cc Tam mui, thc hnh Khng, V tng, V tc. Hi: Trc ni B-tt c cc tam mui, c sao nay li ni thc hnh Khng, V tng, V tc? p: Trc ni tn tam mui, cha ni tng tam mui, nay mun ni tng cho nn ni thc hnh Khng, V tc, V tng. Nu c ngi thc hnh Khng, V tng, V tc; y gi l c Tht tng tam mui, nh k ni: "Nu gi gii thanh tnh, Gi tht l T-kheo, Nu c th qun Khng, Gi l Tht tam mui. Nu c th tinh tn, Gi l ngi hnh o. Nu c c Nit-bn, y gi l tht vui". KINH: " c ng, Nhn" Hi: Th no l ng? Th no l Nhn?

p: C hai th ng l Chng sanh ng, Php ng. Nhn cng c hai th l Chng sanh nhn, Php nhn. Th no l Chng sanh ng? i vi tt c chng sanh, tm bnh ng, nim bnh ng, i bnh ng, li bnh ng, y gi l Chng sanh ng. Hi: T bi lc i vi ht thy chng sanh nn nim bnh ng, khng nn qun bnh ng, v sao? V B-tt hnh tht o, khng in o, ng nh php tng. V sao m i vi ngi thin, ngi bt thin, ngi ln, ngi nh v sc sanh, m li xem mt mc bnh ng? Trong ngi bt thin, tht c tng bt thin; trong ngi thin, tht c tng thin? Ngi ln, ngi nh, ngi v sc sanh cng nh vy. Nh tng tru ni tru, tng nga ni nga, tng tru khng trong tng nga, tng nga khng trong tng tru, v nga khng lm tru. Chng sanh mi mi c tng ring, lm sao mt mc qun xem l bnh ng m khng ri vo in o? p: Nu tng thin, tng bt thin l c tht, th B-tt phi ri vo in o, v sao? V ph hoi php tng, nhng v cc php chng phi tht tng thin, chng phi tht tng bt thin, chng phi tng nhiu, chng phi tng t, chng phi ngi, chng phi sc sanh, chng phi mt, chng phi khc; v l y, ng vn nn khng ng, nh k thuyt v cc php tng: "Bt sanh bt dit. Bt on bt thng, Bt nht bt d, Bt kh bt lai. Php nhn duyn sanh, Dt cc h lun, Pht thuyt nh vy, Ti knh l Ngi". Li na, i vi ht thy chng sanh, khng trc cc th tng, tng chng sanh, tng khng, mt mc bnh ng khng khc. Qun nh vy, y gi l Chng sanh ng. Nu ngi trong tm bnh ng khng ngn ngi, thng vo khng lui, y gi l ng, nhn. B-tt c ng, nhn thi i vi ht thy chng sanh, khng gin, khng no hi, nh m lnh thng con, nh k ni:

"Qun m thanh nh ting vang, Thn hnh nh bng trong gng, Ngi qun c nh th, Lm sao m khng nhn?". y gi l Chng sanh ng, nhn. Th no gi l Php ng, nhn? Php thin, php bt thin, hu lu, v lu, hu vi, v vi v.v vi cc php nh vy m vo bt nh php mn, vo tht php tng mn. Vo nh vy ri, trong , khi thm nhp tht tng cc php, th tm nhn m trc nhp, khng trnh, khng ngi, y gi l Php ng, nhn, nh k ni: "Ch php bt sanh bt dit, Phi bt sanh bt dit. Cng bt sanh dit phi bt sanh dit, Cng phi bt sanh dit phi phi bt sanh dit". c gii thot (la khi t kin gi l gii thot), khng, phi khng (khng th ni khng nn gi l phi khng) v.v thy u x b, dit cc h lun, ng ngn ng dt, thm nhp Pht php, tm thng sut khng ngi, bt ng bt thi, gi l V sanh nhn. l ca ban u h tr Pht php, v vy ni " c ng, nhn". KINH: c v ngi -la-ni. LUN: Hi: Trc ni cc B-tt c -la-ni. Nay v sao li ni c V ngi -la-ni? p: V V ngi -la-ni l ti i. Nh trong tt c tam mui, tam mui vng tam mui l ti i; nh vua trong loi ngi, nh V ngi gii thot trong cc gii thot. Nh vy trong tt c -la-ni, V ngi -la-ni l ln, cho nn trng thuyt. Li na, trc ni cc B-tt c -la-ni, khng bit y l -lani g? C tiu -la-ni nh ca Chuyn lun Thnh vng, tin nhn v.v c c. C Vn tr -la-ni, Phn bit chng sanh -la-ni, Quy mng cu h bt x -la-ni Cc tiu -la-ni nh vy, cc ngi khc cng c c. Cn V ngi -la-ni y, hng ngoi o, Thanh-vn, Bch-chi Pht, tn hc B-tt u khng c c. Ch cc B-tt v lng phc c, tr tu, i lc l c -la-ni y, cho nn ni ring.

Li na, hng B-tt y, t li y , ch mun li tha, thuyt php gio ha v tn, tt ly V ngi -la-ni lm cn bn; v th, cc B-tt thng thc hnh V ngi -la-ni. KINH: u c ng thng. LUN: Nh , Thin nhn, Thin nh, Tha tm tr, t bit tc mng. - Th no l Nh thng (Riddhi)? Nh thng c ba th l: Nng o, Chuyn bin v Thnh nh . Nng o c bn th: 1- Thn nng phi hnh nh chim, khng ngi. 2- Di xa li gn, khng i qua m n. 3Ln y hin kia. 4- Trong mt khonh khc c th n c. Chuyn bin l ln bin lm nh, nh bin lm ln; mt bin thnh nhiu, nhiu bin thnh mt, c th chuyn bin mi vt. Hng ngoi o chuyn bin khng lu qu by ngy, ch Pht v t chuyn bin t ti, khng c lu mau. Thnh nh l i vi vt bt kh i bt tnh ca su trn bn ngoi, c th qun lm cho n tnh, vt kh i thanh tnh, c th qun lm cho n bt tnh. Thnh nh y, ch c Pht mi c c. Nh thng y, t trong bn Nh tc m ra. Nh tc thng v.v y, v duyn theo sc, th lp pht sanh, nn khng th c c trong cng mt lc. - Th no l Thin nhn thng? Vi mt c sc thanh tnh t i ca Sc gii to nn, y gi l Thin nhn thy c chng sanh v cc vt trong lc o c t a v h a; cc sc hoc gn hoc xa, hoc th hoc t, u c th soi thy. Thin nhn y c hai th: 1- Do qu bo m c. 2- Do tu m c. Trong ng thng y, Thin nhn thng do tu m c, khng phi do qu bo c, v c sao? V thng nh ngh cc th quang minh m c. C ngi ni: Cc hng B-tt y v c lc v sanh php nhn nn khng thuc trong su o, nhng ch v gio ho chng sanh m dng Php thn hin ra trong mi phng ba ci; cn cc B-tt cha chng Php thn th Thin nhn do tu c hoc do bo c. Hi: Cng c ca cc B-tt y hn A-la-hn, Bch-chi Pht; vy c sao li tn thn Thin nhn l th cng c nh m phm phu cng c ch khng tn thn Tu nhn, Php nhn, Pht nhn ca cc B-tt? p: C ba loi Thin: 1- Gi hiu thin, 2- Sanh thin, 3- Thanh tnh thin. Chuyn lun Thnh vng, cc i vng khc v.v; y l Gi hiu thin. T tri T thin vng, cho n tri Hu nh; y l Sanh thin.

Ch Pht v php thn B-tt, Bch-chi Pht, A-la-hn; y l Thanh tnh thin. Thanh tnh thin y, tu c Thn nhn, y gi l Thin nhn thng. Thin nhn thanh tnh ca php thn B-tt, ht thy ly dc, ng thng hng phm phu khng th c c, Thanh-vn v Bch-chi Pht cng khng c c, v c sao? V tiu A-la-hn, tiu dng tm th thy c mt ngn th gii, i dng tm th thy c hai ngn th gii. i A-la-hn tiu dng tm th thy hai ngn th gii, i dng tm th thy ba ngn i thin th gii, Bch-chi Pht cng vy, y gi l Thin nhn thng. - Th no l Thin nh thng? Vi tai c sc thanh tnh t i ca ci Sc to nn, nghe c ht thy ting, ting tri, ting ngi, ting ca ba c o. Th no l c Thin nh thng do tu c? V thng c nim cc th ting, y gi l Thin nh thng. - Th no l bit Tc mng thng? Thng c nim vic ca mnh tri qua ngy, thng, nm n lc trong thai, cho n trong i qu kh, mt i, mi i, trm i, ngn vn c i, cho n bc i A-la-hn, Bch-chi Pht bit tm i vn kip, cc i B-tt v Pht bit v lng kip, y gi l Thn thng bit Tc mng. - Th no l Thn thng bit Tha tm? Bit Tha tm hoc c cu, hoc khng cu, khi t qun tm sanh, tr, dit, thng c nim cho nn c Tha tm thng. Li na, qun tng mng, tng gin, tng s, tng hi ca ngi khc. Thy tng y ri, vy sau bit tm. y l ca ban u ca Tha tm tr. y l lc ni ng Thng. KINH: Ni ra t tn th. LUN: Tri, Ngi, Rng, A-tu-la v.v v tt c i nhn, u tn th li kia, y l qu bo ca bt ng. Cc ngi b qu bo ng, tuy c ni thc m mi ngi u khng tn th, nh k ni: "B o trong ng qu, La chy t ming ra, Bn hng pht ting ln, L bo ca li ming. Tuy c nhiu hiu bit, Thuyt php gia i chng,

V nghip khng thnh tn, Nn khng ai tn th. Nu mun rng a vn, c mi ngi tn th, Cho nn hy ch thnh, Khng nn ni thu dt." KINH: Khng cn bing nhc. LUN: Bing nhc ph hng ti li, phc li ca ngi ti gia, ph hng ci vui sanh Thin v vui Nit-bn ca ngi xut gia. Ti gia xut gia thanh danh u dit. Li bn gic ln khng g hn bing nhc, nh k ni: "Bing nhc my thin tm, S m ph tr minh, Diu nguyn u b dit, Nghip ln cng mt". V vy nn ni "Khng cn bing nhc" KINH: b li dng v ting tm. LUN: S li dng y nh gic, ph hoi gc r cng c. V nh tri ma lm tn hi ng cc. Li dng ting tm cng nh th, ph hoi la cng c, khng tng trng c. Nh Pht ni v d: Th nh si giy bng lng tri buc ngi lm cho t da gy xng, ngi tham li dng lm t mt gc r cng c cng li nh th, nh k ni: "c vo rng Chin-n, M ch nht ly l, vo ni by bu, M li ly thy tinh. C ngi vo Pht php, Khng cu vui Nit-bn, Li cu li cng dng, Hng y l t di. Th nn t Pht, Mun c v cam l, Hy vt b tp c, Cn cu vui Nit-bn. V nh ma d, Lm h hi ng cc,

Nu m li cng dng, Ph tm qu, u (Dhta). i ny mt thin cn, i sau a a ngc, Nh -b-t-a, V li dng t a". V th nn ni " b li dng v ting tm". KINH: Thuyt php m khng mong cu. LUN: Tm i t thng xt, v chng thuyt php, khng v cm o ting tm, th lc m thuyt, m v i t bi, v tm thanh tnh, v c V sanh php nhn, nh k ni: "a vn, bin tu, ni nng hay, Thuyt php m p chuyn lng ngi. T khng nh php, hnh bt chnh, Th nh my sm m khng ma. Bc hc, a vn c tr tu, Ngng ming vng li khng kho lo, Khng th hin by tng Php bo, V nh khng sm m ma nh. Khng rng hc vn, khng tr tu, Khng thuyt php c, khng hnh tt, Php s t y, khng tm qu, V nh my t, khng sm ma. a vn, qung tr, ni nng hay, Kho ni cc php chuyn lng ngi, Hnh php, tm chnh khng s st, Nh my sm ln ma to i tng ca php cm gng php, Chiu sng Pht php, kho tr tu, Tr tng ging rng, rung linh php, Nh thuyn gia bin ht thy. Cng nh Ong cha nhm cc v, Thuyt nh li Pht, theo Pht, Gip Pht sng php, chng sanh, Php s nh th tht kh gp". KINH: Qua n b thm thm Php nhn.

LUN: Th no l Php thm thm? Mi hai nhn duyn, y l Php thm thm. Nh Pht bo A-nan: "Php mi hai nhn duyn y rt su, kh hiu, kh bit". Li na, la hn su mi hai li t kin do nng i qu kh, v lai pht sanh, y l Php thm thm. Nh Pht bo T-kheo: "K phm phu v vn, nu mun tn thn Pht, iu h tn thn rt t, l hoc tn thn v gii thanh tnh, hoc tn thn s xa la cc dc. Nu tn thn c Php thm thm kh hiu kh bit y mi tht l tn thn Pht". iu ny trong kinh Phm Vng c ni rng. Li na, ba mn gii thot, y gi l Php thm thm. Nh trong Kinh Pht thuyt Kinh Bt-nh Ba-la-mt, hng ch thin tn thn rng: "Th Tn! Php y thm thm!". Pht ni: " Php thm thm chnh Khng l ngha y. V tc, V tng l ngha y". Li na, hiu r tng ht thy php l chn tht, khng th ph, khng th ng; y l Php thm thm. Li na, tr tm tng tr lc bn trong, m ch nh tm tr trong tht tng thanh tnh ca cc php. Cng nh khi kh nng hng thnh, chng phi mu vng m thy mu vng, l do tm tng tr lc, i vi cc php thy thay i, y l php nng cn. V nh ngi c mt thanh tnh, khi khng c kh nng th ng nh thc thy mu vng l mu vng. Cng vy, tr tm tng tr lc bn trong, c tu nhn thanh tnh thy tht tng ca cc php. Cng nh thy tinh tht, vo ni vt c mu vng th ty theo m thnh mu vng; mu xanh, , trng u ty theo m bin i. Tm cng nh th, hng phm phu do tm tng tr lc bn trong m thy cc php vi d tng. Qun tht tng ca cc php l phi khng, phi bt khng, bt hu, phi bt hu. Trong php y thm nhp khng lay chuyn, khng ngn ngi; y gi l "Qua n b thm thm php nhn". "Qua n" ngha l c thm thm php. c y , khng ngn ngi, c qua b bn kia, y gi l qua n b (). KINH: c sc v y. LUN: Cc B-tt thnh tu Bn lc v s y. Hi: Nh B-tt vic phi lm cha lm xong, cha c Nht thit tr, v sao ni l "c bn v s y"?

p: V s y c hai th: B-tt v s y v Pht v s y. Cc Btt y tuy cha c Pht v s y nhng c B-tt v s y, cho nn gi l "c V s y". Hi: Nhng g l bn V s y ca B-tt? p: 1- Do gi gn c tt c php c nghe, do c cc la-ni, do thng c nim khng qun, nn trong chng thuyt php m khng s st. 2- Do bit nhn duyn dc gii thot ca ht thy chng sanh, li cn n cn, ri ty theo ch thch hp m thuyt php, nn B-tt gia i chng thuyt m khng s st. 3- Khng thy c ai t phng ng, Nam, Ty, Bc, bn gc, trn di n nn vn lm cho ta khng th ng nh php m gii p; v khng thy mt cht t tng nh vy, nn gia i chng thuyt php m khng s st. 4- Ht thy chng sanh lng nghe lnh th hay vn nn, ty ng nh php m gii p, kho on tr mi nghi cho ht thy chng sanh, nn B-tt gia i chng thuyt php m khng s st. KINH: Vt qua cc Ma s. LUN: Ma c bn th: 1- Phin no ma, 2- m ma, 3- T ma, 4Tha-ha-t-ti-thin-t ma. Cc B-tt y do c B-tt o nn ph Phin no ma. Do c php tnh thn nn ph m ma. Do c o, c php tnh thn nn ph T ma. Do thng nht tm, do tm khng dnh mt ni no, do vo bt ng tam mui, nn ph Tha-ha-t-ti-thint ma; v th nn ni: "Vt qua cc Ma s". Li na, trong phm Gic Ma ca kinh Bt-nh y, Pht t ni n Ma nghip, Ma s. Ma nghip, Ma s y u vt qua, nn gi l " vt qua Ma s". Li na, tr tht tng ca cc php, tt c php tn d u l Ma. Nh cc phin no, kit s, dc, phc, th, trin, m, gii, nhp, Ma vng, Ma dn, Ma nhn, nhng iu nh vy u gi l Ma. Hi: Ch no bi cc kit s, dc, phc v.v u gi l Ma? p: Trong kinh Tp tng, Pht ni k vi Ma vng rng: "Dc l o qun u ca ngi, u su l o qun th hai,

i kht l o qun th ba, i l o qun th t. o qun th nm l ham ng, S hi l o qun th su, Nghi l o qun th by, Ngm c l o qun th tm, o qun th chn l li dng V m trc ting tm h vng, o qun th mi l t cao, Khinh mn vi ngi khc. m qun ca ngi nh vy, Mi ngi trong th gian V ht thy hng ch thin, Khng mt ai ph ni. Ta dng mi tn tr tu, Lc tu nh tr tu, Dp ph ma qun ngi, Nh bnh t chm nc. Nht tm tu tr tu, cu ht thy, t ta tinh tn, Thng nim tu tr tu. Ty thun hnh ng php, Chc c n Nit-bn, Du ngi khng mun bung, Ta vn n ch ngi khng n. Ma vng nghe th ri, u su m b i. B ng Ma i y, Cng mt khng hin na. y gi l Ma kit s". Hi: Nm un, Mi tm gii, Mi hai x, ch no ni l Ma? p: Khi trong ni Mc-cu-la, Pht dy t La-: "Sc un l Ma. Th, tng, hnh, thc cng l Ma". Li na, nu mun lm thn c sc trong v lai, y l ch ng; nu mun lm thn khng sc y cng l ch ng; nu mun lm thn c tng, khng tng, phi hu tng, phi v tng, y l tt c ch ng. ng l b

Ma tri buc, khng ng thi khng b tri buc, t ch c c gii thot. Trong y ni un, gii, nhp l Ma, cn T-ti-thin-t Ma, Ma dn, Ma nhn, tc l Ma thi khng cn phi ni. Hi: Sao gi l Ma? p: ot mt tu mng, ph hoi o php cng c thin cn; y gi l Ma. Bn ngi ngoi o cng ni rng, l cha dc, cng l mi tn ha, cng gi l nm mi tn (ng dc), ph hng cc vic thin. Trong Pht php gi l Ma-la. Nghip y, s y, gi l Ma s. Ma s ca nhng g? Nh trong phm Gic Ma ni r. Li na, nhn duyn ca kit s lm cho loi ngi xoay chuyn trong th gian th kh vui, cng l nhn duyn ca Ma vng lc. Ma y l on th ca ch Pht, l gic ca Thnh nhn, ph hoi ht thy s nghip ca nhng ngi ngc dng sanh t, khng cn thch Nit-bn, y gi l Ma. Ma y c ba vic: 1- Ni ph, ci ct, ca ma, nhn by v.v, nhng vic nh vy u t tham i sanh. 2- Tri buc, nh p, tra kho, chm chch, ct cht v.v, nhng vic nh vy u t sn sanh. 3- Ly la t thn, chu rt, nh tc, chu i, nhy vo la, nhy vo vc thm, nhy t cht cao v.v., nhng vic nh vy u t ngu si sanh. Li nhng vic ti li to ln, bt tnh, nhim trc th gian, u l Ma s. Ganh ght iu li ch, khng cn bit Nit-bn v Nit-bn o cng l Ma s. Chm trong bin kh ln, khng t gic tri, v lng nhng iu nh th u l Ma s. vt b cc th , y l "vt qua cc Ma s". KINH: Ht thy nghip chng u c gii thot. LUN: Ht thy c nghip c gii thot, y gi l nghip chng c gii thot. Hi: C ba th chng, l phin no chng, nghip chng, bo chng; ti sao b qua hai chng m ch ni n nghip chng? p: Trong ba chng, nghip lc ln hn c. Cha nhm cc nghip cho n trong trm ngn vn kip khng mt, khng chy, khng hoi, khi cng hip vi qu bo m cng khng mt. Cc nghip y tn ti lu di cho n khi ha hp cng qu bo. Nh ht ging la c di t khi gp thi tit thun li th mc, khng mt khng hoi. Ch Pht l bc Nht

thit tr, tn trng bc nht nh ni cha Tu-di, cn khng th chuyn i cc nghip, hung l ngi phm nh k ni: "Xe sanh t ch ngi, Cc phin no kt nghip, C sc ln t ti xoay chuyn, Khng ai cm ngn c. T to nghip i trc, Chuyn lm cc hnh. Nghip lc l rt ln, Th gian khng g snh, Nghip i trc t ti, Dt ngi chu qu bo, Do nghip lc lun chuyn, Quay trong bin sanh t. Nc bin c kh sch, t ni Tu-di tiu, Nghip nhn duyn i trc, Khng chy cng khng mt. Cc nghip tch tp t lu Chy theo k to nghip, Cng v nh ch n, Chy ui khng ri con n. Qu bo ca cc nghip, Khng ai lay chuyn c, Cng khng ch trn trnh, Cng khng th van xin (m khi). Nghip theo ui khng ri, Chng sanh trong ba ci, Nh kha-l-la-bt, Nghip y, Pht ni. Nh gi qua ch trng, Nh nc khng chy ngc, H khng khng th hi, Khng nghip cng nh th. Lc cc nghip v lng, Khng theo k khng to, Khi qu bo n thi, Khng mt cng khng tiu. T t bay ln tri,

T tri vo ni tuyt, T ni Tuyt vo bin, Khng ch no trnh c. Thng mi ui theo ta, Khng lc no ri nhau, Cho n lc th bo, Nh sao hin theo trng" V vy nn ni "Ht thy cc nghip chng u c gii thot". KINH: Kho ni Php nhn duyn. LUN: Php Mi hai nhn duyn sanh vi th php mn m kho lo ging thuyt phin no, nghip v s (kh). Th lp trin chuyn tng tc m sanh; y gi l Mi hai nhn duyn. Trong y, V minh, i, Th ba th, gi l Phin no; Hnh v Hu hai th, gi l Nghip; by th cn li gi l S. Trong Mi hai nhn duyn y, hai th u thuc i qu kh, hai th cui cng thuc i v lai, tm th gia thuc i hin ti. y l lc ni ba vic: Phin no, nghip, kh. Ba s y trin chuyn lm nhn duyn cho nhau, y l phin no lm nhn duyn cho nghip, nghip lm nhn duyn cho kh, kh li lm nhn duyn cho kh. Kh lm nhn duyn cho phin no, phin no lm nhn duyn cho nghip, nghip lm nhn duyn cho kh, kh li lm nhn duyn cho kh, y gi l trin chuyn lm nhn duyn cho nhau. Tt c phin no thuc i qu kh gi l V minh. T V minh sanh nghip, c th to thnh qu cho mt th gii nn gi l Hnh. Do t Hnh sanh tm cu nhim, nhn ca thn u tin, nh Tru ngh bit m. V t tng thc gi l Thc. Thc y cng sanh vi bn un v sc v sc ca n tr ; y gi l Danh sc. T trong Danh sc sanh ra Su trn (cn) l mt, tai v.v; y gi l Lc nhp. Cn, trn, thc ha nhp gi l Xc. T Xc sanh Th. Trong Th c tm m trc gi l Kht i. Do nhn duyn Kht i nn tm cu, y gi l Th. T Th nn c nghip lm nhn cho i sau, y gi l Hu. T hu tr li chu ng m (un) trong i sau, y gi l Sanh. T sanh cho n khi ng chng (un) chn mi ri hoi dit, y gi lLo t. Lo t sanh bun thng khc lc, cc th su no v cc kh tp hp. Nu nht tm qun tht tng thanh tnh ca cc php, thi V minh ht, V minh ht nn Hnh ht, cho n cc th kh tp hp u ht. i

vi tng ca Mi hai nhn duyn y, nng dng phng tin, khng dnh mc t kin m v ngi din ni, y gi l kho lo (thin xo). Li na, trong s qun Mi hai nhn duyn y, on ht php i, tm khng dnh mc, bit r tht tng; y gi l kho lo. Nh phm Bt Kh Tn (Akyaparirarta) trong Bt-nh Ba-la-mt, Pht ni vi Tu-b-: "Si" nh h khng khng th cng tn; "hnh" nh h khng khng th cng tn; cho n "cc kh ha tp" nh h khng khng th cng tn. B-tt nn hiu nh vy. Hiu nh vy l x b ngun m ngu si, m c v s nhp. Qun Mi hai nhn duyn khi y, thi l ngi o trng, chng c Tt-b-nh (Sarvajnn tc Nht thit tr). KINH: T A-tng-k kip tr li pht th nguyn ln. LUN: Ngha ch A-tng-k ni r trong chng gii thch B-tt ngha. Ngha ch Kip, Pht th d rng: "Nh ni bn mi dm, c mt ngi sng rt lu, c mt trm nm cm mt chic o mng mn n pht mt ln cho n khi ni ht m mt kip vn cha ht. Li, trong thnh ln bn mi dm, cha y ht ci, khng san bng c. C mt ngi sng rt lu, c mt trm nm n ly mt ht ci, ht ci ht m mt kip vn cha ht. B-tt tri qua v s kip nh vy, pht chnh i nguyn, thot chng sanh. Nguyn l li th c ca i tm, phi ht thy chng sanh, dt ht cc kit s, thnh V thng Chnh ng Chnh gic; y gi l Nguyn. KINH: Nhan sc ha vui, thng hi han trc, li ni khng th. LUN: V nh gc sn nhu, tr b tt , thng tu i t i bi, i h i x, dt bn th t ng, nn c nhan sc ha vui, nh k ni: "Nu gp ngi xin o, Ly bn iu tip i: Va thy, mt nhn a, Nghinh n, knh hi thm. Cng dng sn ta tt, Th iu cn mun. Tm b th nh vy, Pht o nh trn tay. Nu tr c bn t,

Ming li c ni di, Hai li, d, thu dt, c qu bo ln p. K nhu ha cu o, Mun cc chng sanh, Tr bn khu nghip t, V nh Nga c cng". KINH: gia i chng khng h s hi. LUN: V c ln, cng c tr tu chc tht, c Ti thng bin -la-ni, nn gia i chng khng c s hi, nh k ni: "Trong tm tr c mng, Ngoi kho dng li p, V nh tre bng rut, Ch c tng b ngoi. Trong tm tr c dy, Ngoi kho ni li Php, V nh diu Kim-cng, Trong ngoi y sc". Li na, v thnh tu php v y, oan chnh thuc qu tc, c sc ln, tr gii, thin nh, tr tu, ni nng lun ngh u thnh tu, nn khng s hi; v vy nn gia i chng khng c s hi, nh k ni: "Thiu c, khng tr tu, Khng nn ngi ta cao. Nh Si thy S t, Np hang khng dm ra. i tr khng s g, ng ngi ta S t. V nh S t rng, Mun th u s hi". Nhm v lng v bin tr tu phc c lc nn khng s hi, nh k ni: "Nu ngi dt cc c, Cho n khng ti nh, Bc i c nh th,

Khng nguyn g chng . Bc i tr tu y, Trong th gian khng no, Cho nn ngi nh vy, Sanh t tc Nit-bn". Li na, v l hng c nht c V s y ca B-tt, nh trong kinh T-na-b Ma vng ni: "B-tt c nht c bn v s y", nh trn ni. KINH: V s c kip thuyt php kho lo vt ra. LUN: T thn kho lo tu cc thin cn khng phng dt v.v, y l cc B-tt chng phi mt i, hai i, ba i cho n v lng A-tngk kip tp hp cng c tr tu, nh k ni: "V chng sanh nn pht i tm, Nu c ngi bt knh kiu mn, Ti y rt ln khngth ni, Hung g cn gia thm iu c". Li na, B-tt y trong v s v lng kip tu thn, tu gii, tu tm, tu tu, trong sanh, dit, tri, m t bit r tht tng cc php. C ba th hiu: Hiu do nghe, hiu do ngha, hiu do c o. Trong nhiu cch ging thuyt php mn, khng ch no ngn ngi, u c tr tu Ba-la-mt v phng tin thuyt php. Li cc B-tt y thuyt u nh Thnh nhn ni u nn tn th, nh k ni: "C tu, khng a vn, Th khng bit tht tng, Nh trong ch ti tm, C mt, khng thy g. a vn, khng tr tu, Cng khng bit tht tng, Nh trong ch sng sut, C n m khng mt. a vn, tr tu bn, Li ngi y ng tin, Khng a vn, khng tr. L Tru trong lt Ngi".

Hi: Nn ni v s c kip kho thuyt php, sao li cn ni vt ra? p: gia ngi v tr v t, thuyt php d, nu i vi ngi a vn li tr gii lun ngh th thuyt php kh. Khi , nu l Php s tiu tr th phi rt lui, nu l bc i hc a vn, th trong vn nn s mnh dn vui v, gia ht thy chng c i oai c. Nh trong kinh Thin Hi (Deva-samjasutra) thuyt k rng: "Mt, mt, rng sng ngi, Chiu khp c i hi, Cp nh sng ch thin, Tt c u khng hin". V vy nn gi l "V s c kip trong s kho thuyt php c th vt ra c". (Ht cun 5 theo bn Hn)
--o0o --

Cun 6 CHNG 10 : GII THCH: "MI D" KINH: Hiu r cc Php nh huyn, nh sng nng, nh trng di nc, nh h khng, nh thnh Cn-tht-b, nh mng, nh nh, nh ting vang, nh bng trong gng, nh ha. LUN: y l mi th d gii thch php Khng. 1- Nh huyn. Hi: Nu tt c php Khng v nh huyn thut, v sao cc php li c th thy, c th nghe, c th ngi, c th nm, c th xc, c th bit? Nu tht khng c th khng c th thy cho n c th bit? Li na, nu khng m vng kin l c, th v sao khng thy ting, nghe sc? Nu ht thy u khng c g, th v sao c ci thy c, c ci khng thy c? Nh mt ngn tay, mng th nht khng, mng th hai cng khng, th ti sao khng thy mng th hai m ch thy mng th nht? Vy cho bit mng th nht tht c nn c th thy, mng th hai tht khng nn khng th thy?

p: Cc php tng tuy khng, cng c phn bit c th thy v khng th thy. V nh Voi, Nga huyn ha v cc th khc tuy bit n khng tht, nhng sc c th thy, ting c th nghe, i vi su cn khng tp lon. Cc php cng nh vy, tuy khng m c th thy, c th nghe, khng tp lon. Nh kinh c N (Therisutra) thuyt: "c N bch Pht rng: "Bch c Th Tn, nh V minh c bn trong chng?" Pht ni "Khng phi". Bch, c bn ngoi chng? Khng. Bch, c bn trong bn ngoi chng? Khng. Bch Th Tn, V minh y t i trc m n chng?

Pht ni "Khng". Bch, t i ny n i sau chng? Khng. Bch, V minh y c sanh c dit chng? Khng.

Bch Th Tn, c mt php nht nh c tht tnh gi l V minh chng? Khng.

By gi c N li bch Pht: "Bch c Th Tn, nu V minh khng trong khng ngoi; cng khng trong ngoi; khng t i trc n i nay, t i nay n i sau; cng khng c tnh chn tht; vy sao ni t V minh lm duyn m c Hnh cho n cc kh tp? Bch Th Tn, v nh c cy, nu khng c gc lm sao sanh cng, t, cnh, l, hoa, qu c?"

Pht ni: "Cc php tng tuy khng, nhng v k phm phu v vn v tr i vi cc php sanh th phin no, do phin no lm nhn duyn to nghip thn khu , do nghip lm nhn tc thnh thn i sau, do thn lm nhn duyn m th kh th vui. trong , khng c phin no to tc tht s, cng khng c thn khu nghip, cng khng c k th kh th vui, v nh huyn s huyn lm ra cc vt, ngi ngh sao? Cc vt huyn y c bn trong chng?" Bch Th Tn, khng phi. C bn ngoi chng? Bch Th Tn, khng. C bn trong bn ngoi chng? Bch, khng. T i trc n i nay, t i nay n i sau chng? Bch, khng. Cc vt huyn c sanh c dit chng? Bch, khng. Tht c mt php gi l vt huyn chng? Bch, khng.

Pht ni: "Ngi c thy c nghe k nhc do huyn thut lm ra chng?" Bch, con cng c nghe c thy.

Pht hi c N: "Nu huyn thut khng, di tr, khng tht; lm sao t huyn thut lm ra k nhc?" c N bch Pht: "Bch Th Tn, huyn tng y l nh vy, tuy vn khng c cn bn, m vn c th nghe, thy". Pht ni: "V minh cng nh vy, tuy khng c bn trong, khng bn ngoi, khng c bn trong bn ngoi, khng t i trc n i nay, t i nay n i sau, khng c

tht tnh, khng c sanh dit, nhng V minh lm nhn duyn m c cc Hnh sanh, cho n cc kh tp hp. Nh khi huyn dt th vt huyn cng dt. V minh cng vy, V minh ht th Hnh cng ht, cho n cc Kh v Tp cng ht". Li na, th d v huyn l ch cho chng sanh hay rng ht thy php Hu vi l trng khng khng bn chc. Nh ni: cc Hnh nh huyn, di gt tr con, h thuc vo nhn duyn, khng t ti, khng tr lu. Th cho nn ni cc B-tt bit cc php nh huyn. 1- Nh rng nng. Rng nng l khi mt tri chiu vo bi trn do gi thi ng, thy nh Nga chy gia ng hoang, ngi v tr trng thy bo l nc, tng nam tng n cng vy. nh mt tri ca kit s phin no chiu vo bi trn cc Hnh do gi t c nim thi ln, xoay chuyn trong ng hoang sanh t. Ngi khng c tr tu cho l mt tng, l nam, l n. Th gi l nh rng nng. Li na, nu xa trng thy rng nng tng l nc, n gn khng c tng nc. Ngi v tr cng nh th. Nu xa ri Thnh php, khng bit l V ng, khng bit cc php khng, thi vi php m, gii, nhp tnh khng, sanh ra tng ngi, tng nam, tng n. Nu gn gi Thnh php thi bit tht tng cc php, by gi cc th vng tng h cung tr sch. Th nn ni cc B-tt bit cc php nh rng nng. 2- Nh trng di nc: Th nh trng tht gia h khng m nh hin di nc. Trng tht php tng gia h khng ca nh php tnh, tht t, m trong nc tm ca ngi phm li hin ra tng ng, ng s. Th nn gi l nh trng di nc. Li na, nh tr con thy trng di nc, vui mng mun nm ly, ngi ln thy vy th ci. Ngi v tr cng nh th, do thn kin m thy c t ng, do khng c tht tr m thy th php, thy ri hoan h mun nm ly cc tng: Tng nam, tng n v.v Cc Thnh nhn c o th ci, nh k ni: "Nh trng di nc, nc trong nng. Trong mng c tin, cht cu sng. Nu ai tht mun c nh vy, L k ngu si b Thnh ci". Li na, nh trong nc ng lng trng thy bng trng, khuy nc ln thi khng thy na. Trong nc tm v minh, ng lng thy c bng

t ng v cc kit s kiu mn. Dng gy tr tu chn tht khuy nc tm ln thi khng cn thy bng cc kit s, t ng na. V th nn ni cc Btt bit cc php nh trng di nc. 3- Nh h khng: Ch c danh m khng c tht php, h khng chng phi l php c th thy, nhn xa, do nhn quan m thy thnh mu xanh bc. Cc php cng nh th, rng khng, khng c g, do xa ri tht tr tu v lu, b tht tng nn thy b, ng, nam, n, c x, thnh quch, cc th tp vt, tm m vo, nh tr con nga xem tri xanh, cho l c sc tht, c ngi bay ln tht xa th hon ton khng thy g, ch v nhn xa, bo l sc xanh. Cc php cng nh th, v th nn ni l nh h khng. Li na, nh h khng tnh thng thanh tnh nhng v kh u m m cho l bt tnh. Cc php cng nh th, tnh thng thanh tnh, v dm dc, sn nhu che m m cho l bt tnh, nh k ni: "Nh tri ma h, sm chp ma, My m che khut khng trong sng. Phm phu v tr cng nh th, Cc th phin no thng che tm. Nh mt tri mc v ma ng, Thng b hn kh, tuyt che m. Tuy c S qu v Nh qu. Cn b dc nhim lm che lp. Hoc nh mt tri mc ma xun, Thng b bng my lm u m, Tuy la dc nhim c Tam qu, Si, mn d tn cn che tm. Hoc nh mt tri thu khng my, Cng nh bin c nc thanh tnh, Vic lm xong tm v lu, La-hn c thanh tnh nh vy". Li na, h khng khng c on u, on gia, on cui; cc php cng nh vy. Li na, nh trong kinh i tha, Pht ni vi Tu-b-: H khng khng i trc, cng khng i gia, cng khng i sau; cc php cng nh vy. Kinh kia, c ni rng trong . Th nn ni cc php nh h khng.

Hi: H khng tht c php, v sao? V nu h khng khng tht php th cc ng tc a ln, h xung, n, i, co dui, ra, vo v.v cng khng c, v khng c ch chuyn ng? p: Nu php h khng tht c, thi h khng phi c ch tr, v sao? V khng c ch tr th khng c php. Nu h khng tr trong l trng, y l h khng tr trong h khng, v vy khng phi tr trong l trng. Nu trong vt c, m vt c chng phi lh khng, th khng th tr c, v n khng dung np. Li na, ng ni ch tr l h khng, nh trong vch c khng c ch tr. Nu khng c ch tr th khng c h khng. V h khng khng c ch tr, cho nn khng c h khng. V v tng nn khng c h khng. Cc php mi mi u c tng, v tng c nn bit c php; nh tng cng ca t, tng t ca nc, tng nng ca la, tng ng ca gi, tng bit ca thc, tng hiu ca tu, tng sanh t ca th gian, tng vnh dit ca Nit-bn; cn h khng khng c tng cho nn khng. Hi: H khng c tng, ng khng bit nn ni l khng. Ch khng c sc tng y l tng ca h khng. p: Khng phi! Khng sc tng, y gi l ph tr sc, khng cn php g khc, nh n tt; v th nn khng c tng h khng. Li na, php h khng y khng c, v sao? V ng nhn ni sc m ni ch khng sc tng l tng h khng. Nu vy khi sc tng cha sanh thi khng c tng h khng. Li na, ng cho sc l php v thng, h khng l php thng, vy khi sc tng cha sanh phi trc c php h khng, v l thng c. Nu sc tng cha c, thi khng c ch v sc; nu khng c ch v sc, thi khng c tng h khng. Nu khng c tng thi khng php, v vy nn h khng ch c danh m khng c tht. Cc php cng nh th, ch c gi danh m khng tht. V th nn ni cc B-tt bit cc php nh h khng. 5- Nh ting vang: trong ni su, hang hp, khe cng, m c ting ni, ting nh p, t ting m c ting di li, gi l ting vang. K v tr cho l c ting ngi ni, ngi tr th suy ngh ting khng phi l ting ngi pht ra m ch do ting xc chm nn c vang di li. Ting vang khng tht m c th la di l tai. Nh ngi khi sp mun ni th trong ming c gi tn l u--na, n tr vo n rn, xc chm rn c

ting vang pht ra, khi ting vang pht ra xc chm by ch ri lui li, y l ngn ng, nh k ni: "Gi tn u--na Chm rn ri i ln, Gi y chm by ch: Gy, li rng, rng mi. Li, c hng v ngc, Trong y pht li ni, Ngi ngu khng hiu th, M m khi sn si. Ngi bc trung c tr, Khng sn cng khng m, Cng li khng ngu si, Ch ty cc php tng. Cong, thng v co dui i, li hin ng ngn, u khng c tc gi, Vic y l huyn ? Hay l ngi g my, Hay l vic trong mng, Hay b bnh nng bun, C hay l khng c? Vic y ai bit c? Ngi xng y gn buc, M pht ra ting ni, Nh vng chy xung nc". V th nn ni cc B-tt bit cc php nh ting vang. 5- Nh thnh Cn-tht-b: Khi mt tri mi mc, thy cc ca thnh, lu gc, cung in c ngi i ra i vo, mt tri cng ln cao n cng mt. Thnh y ch c th mt trng thy m khng c tht, y gi l thnh Cn-tht-b. C ngi t trc cha thy thnh Cn-tht-b, sng sm nhn hng ng thy n, cho l tht vui, chy mau n , cng gn cng mt, mt tri cng ln cao n cng mt . Lc rt i kht su mun, thy kh nng bc ln chy nhy nh nga hoang, cho l nc, chy mau n cng gn cng mt, mt nhc cng cc, khi i n trong hang hp ni cng, c ku than khc, nghe c ting di li cho l c c dn, tm kim ht sc mt m khng thy, suy ngh ri t ng, thi tm mong c thm kht

lin lng dt. Ngi v tr cng nh th, trong m, gii, nhp, khng tht m thy t ng v cc php, tm m trc tham dm, sn hn, chy cung khp ni cu vui t mn, in o di tr, cng cc o no. Nu ly tr tu bit khng tht ng khng tht php, by gi in o m c chm dt. Li na, thnh Cn-tht-b chng phi thnh, tm ngi tng l thnh. Phm phu cng nh vy, chng phi thn tng l thn, chng phi tm tng l tm. Hi: Mt vic cng bit, sao dng nhiu v d lm g? p: Trc ti p, php Ma-ha-din nh nc trong bin c, nhip ht tt c cc php. Ma-ha-din c nhiu nhn duyn nn nu nhiu v d, khng li g. Li na, B-tt v li tr su xa, cc php mn, cc nhn duyn, cc th d, hoi dit cc php, v ngi m gi thuyt nn cn nhiu th d. Li na, trong ht thy php Thanh-vn, khng c th d thnh Cntht-b, ch c cc th d v v thng nh: Sc nh bt nc, th nh bng nc, tng nh nga ng, hnh nh cy chui, thc nh huyn v th d v Khng trong kinh HuynVng; v th d v thnh Cn-tht-b c khc nn ni trong y. Hi: Trong php Thanh-vn ly thnh th d thn, sao trong y ni th d thnh Cn-tht-b? p: Trong php Thanh-vn, thnh l th d cho cc duyn l tht c, ch thnh l gi danh; cn thnh Cn-tht-b, chnh cc duyn cng khng c, nh vng la quay ch m hoc mt ngi. Trong php Thanhvn, v ph v ng nn ly thnh th d. Cn trong y B-tt li cn thm nhp trong cc php Khng, nn ly thnh Cn-tht-b th d; v vy nn ni nh thnh Cn-tht-b. 7- Nh mng: Nh trong mng khng c s tht m thy c tht, khi thc dy mi bit khng, tr li t ci mnh. Ngi cng nh vy, trong sc ng ca cc kit s, tht khng c m vn i trc, khi c o gic ng, mi bit l khng tht, cng li t ci mnh; v vy nn ni nh mng.

Li na, mng l do sc ng, khng c php m thy l c. Ngi cng nh vy, do sc ng ca v minh, cc th khng c m thy c, no l ng, ng s, nam n v.v Li na, trong mng khng c vic vui mng m mng, khng c vic gin m gin, khng c vic s m s. Chng sanh trong ba ci cng nh vy, v sc ng ca v minh nn khng ng gin m gin, khng ng mng m mng, khng ng s m s. Li na, mng c nm th: Trong thn khng iu ha, hoc nhit kh nhiu, thi phn nhiu mng thy la, thy sc vng, ; hoc lnh kh nhiu, thi phn nhiu mng thy nc, thy sc trng; hoc phong kh nhiu, thi phn nhiu mng thy bay, thy sc en; hoc thng nh tng suy ngh nhng vic tng nghe thy, thi hay mng thy vic y; hoc do thin -thch mun lm cho mng c khin thy vic v lai. Nm th mng y u khng c tht m vng thy c. Ngi cng nh vy, chng sanh trong nm ng, v nhn duyn ca lc thn kin nn thy bn th ng: Sc m l ng, sc l ng s, sc trong ng, ng trong sc. Ging nh sc, th, tng, hnh, thc cng nh vy. Bn nhn nm thnh hai mi cch chp ng. Khi c o tht tri tu gic ng ri, thi bit khng tht. Hi: Khng nn ni mng khng c tht, v sao? Thc tm c nhn duyn mi sanh, tm thc trong mng c cc th duyn, nu khng c duyn y th lm sao sanh thc? p: Khng phi! Khng th thy m thy; nh trong mng thy ngi trn u c sng, hoc mng thy thn mnh bay gia h khng, nhng ngi tht khng c sng, cng khng bay; th nn khng tht. Hi: Tht c u ngi, ni khc cng tht c sng, v tm m lm m thy trn u ngi c sng. Tht c h khng, cng tht c vt bay, v tm m lm m t thy thn mnh bay, ch chng phi khng tht? p: Tuy tht c ngi c u, tuy tht c sng, nhng thy ngi trn u c mc sng, l vng kin. Hi: Th gii rng ln do nhn duyn i trc m c nhiu loi bt ng, hoc c th gii khc, c ngi u mc sng, hoc mt tay mt chn, c ngi cao mt thc, c ngi cao chn thc, vy ngi c sng, c g l k qui?

p: Nu th gii khc m c sng, c th vy, nhng mng thy nhng ngi c bit th gii ny c sng, thi khng th c. Li na, nu c ngi mng thy ranh gii ca h khng, ca phng hng, ca thi gian; cc vic y lm sao c tht? V ch no li khng c h khng, khng c phng hng, khng c thi gian? V vy trong mng khng m thy c. Trn kia ng va ni khng c duyn lm sao sanh thc? Tuy khng c duyn ca nm trn, nhng do nim lc t duy chuyn thnh php duyn sanh. Hoc ngi nghe ni c hai u, do li ni m sanh tng tng. Trong mng khng m thy c cng nh th. Cc php cng vy, cc php tuy khng m c th thy, c th nghe, c th bit, nh k ni: "Nh mng, nh huyn, Nh Cn-tht-b, Tt c cc php, Cng li nh th". V vy nn ni cc B-tt bit cc php nh mng. 8- Nh nh: nh ch c th thy m khng th nm bt. Cc php cng nh vy, nhn cn v.v thy, nghe, gic tri, nhng tht khng c, nh k ni: "y tht tr tu, Khp ni chng nm, Nh ng la ln, Cng khng th ng, Php khng th th. Cng khng nn th". Li na, nh nh, khi c nh sng di thi hin, khng di thi khng c. Cc phin no kit s ngn nh sng chnh kin, thi c nh ng tng, php tng hin ra. Li na, nh nh, ngi i thi i, ngi ng thi ng, ngi thi . nh nghip thin c cng nh vy, khi i sau i cng i, khi i ny cng , qu bo khng dt; khi ti hay phc chn mui thi hin ra, nh k ni:

"Gia khng cng i theo, Trong ni cng theo, Di lng t cng theo, Trong bin nc cng vo, Ni ni thng theo di, Nghip nh khng la nhau". V vy nn ni cc php nh nh. Li na, nh nh khng tht m tm cu tht, khng c. Ht thy php cng nh vy, khng, khng tht c. Hi: nh khng, khng c tht, vic y khng phi vy, v sao? V At-m ni: "Th no gi l sc nhp? Xanh, vng, , trng, en, xanh nht, ta, quang, minh, nh v.v v ba th tc sc ni thn nghip; y gi l sc nhp c th thy", v sao ng ni khng? Li na, tht c nh, v c nhn duyn. Nhn l cy, duyn l nh sng, hai vic y hp li c nh hin ra, sao ni l khng c? Nu khng c nh, cc php do nhn duyn m c cng u nn l khng. Li na, nh y, sc c th thy: di, ngn, ln, nh, th, t, cong, thng, hnh ng nh cng ng, s y u thy r; v th cho nn c nh? p: nh tht khng, khng c, ng cho rng trong A-t-m ni c, l ngi gii thch ngha A-t-m ni nh vy; thuyt mt th php mn, m ngi khng th hi c y, nn chp cho l tht. Nh trong T-b-sa c thuyt ni vi trn rt nh, khng th ph, khng th t, y thi thng c. Li c thuyt ni tht c php trong ba i, t trong v lai ra n hin ti, t hin ti vo qukh, khng b mt, y thi l thng. Li c thuyt ni cc php hu vi, sanh dit i mi mi khng ngng. Nu nh vy, thi l tng ca on dit, v sao? V trc c nay khng. Nh vy cc th d thuyt, tri ngc li Pht, khng th dn li y lm chng. Nay nh khc vi sc php, sc php sanh ra tt c hng, v, xc v.v nh thi khng vy; y l chng phi c. Nh bnh, do hai cn bit c, l nhn cn v thn cn; nh nu c cng phi do hai cn bit, nhng m khng c chuyn . V th nh chng phi l tht vy, ch l php la di con mt. Nh cm que la quay nhanh thnh vng, vng y chng phi tht. Nu nh l vt c tht, th l ng c th ph, c th dit, nhng nu hnh khng dit th nh khng bao gi dit, v th nn khng.

Li na, nh l thuc hnh, khng t ti nn khng, tuy khng m tm sanh mt thy; v vy nn ni cc php nh nh. 9- Nh bng trong gng: Nh bng trong gng, chng phi do gng lm ra, chng phi do mt lm ra, chng phi do ngi cm gng lm ra, cng chng phi t nhin lm ra, cng chng phi khng nhn duyn. V sao khng phi do gng lm ra? Nu mt cha soi n, gng khng c bng; v vy nn khng phi do gng lm ra. Sao khng phi do mt lm ra? V khng gng thi khng c bng. Sao khng phi do ngi cm gng lm ra? V khng gng, khng mt thi khng c bng. Sao khng phi t nhin lm ra? Nu cha c gng, cha c mt thi khng c bng, bng phi i gng i mt mi c, nn chng phi do t nhin lm ra. Sao khng phi khng nhn duyn? Nu khng do nhn duyn thi phi thng c, nu thng c, th hoc tr gng tr mt ra, l ng c mt xut hin; v vy nn chng phi khng nhn duyn. Cc php cng nh vy, chng phi t nhin tc, chng phi tha tc, chng phi cng tc, chng phi khng nhn duyn. Th no l chng phi t tc? V ng l bt kh c, v ht thy php do nhn duyn sanh, khng c t ti; v cc php u thuc nhn duyn nn chng phi t tc. Sao chng phi l tha tc? V t khng c th tha cng khng, nu l tha tc thi mt hiu lc ca ti phc. Tha tc c hai th, hoc thin hoc bt thin. Nu thin th l nn cho tt c u vui, nu bt thin th l nn cho tt c u kh; nu kh lc ln ln, th v nhn duyn g m cho lc, v nhn duyn g m cho kh. Nu c hai cng to th c hai li l t v tha. Nu khng c nhn duyn sanh kh vui, th ngi l nn thng vui, la ht thy kh. Nu khng c nhn duyn th ngi khng nn to nhn vui, tr nhn kh. Ht thy cc php quyt chc c nhn duyn, v ngu si nn khng bit. V nh ngi t ni cy tm la, t ni t tm nc, t ni qut tm gi, cc loi nh vy u c nhn duyn. Kh lc y do nhn duyn ha hp sanh. Nghip i trc l nhn, i nay hnh ng tt, hoc hnh ng

t vy l duyn, t m c kh vui. Cc nhn duyn kh lc y, mun tm ci tht, th khng c ngi lm, khng c ngi chu. L khng, nhng nm m lm ra, l khng, nhng nm m chu. Ngi v tr c vui th tm tham dm, i trc, b kh th sanh sn nhu. Khi vui y dit, li mun tm cho c. Nh tr con thy bng trong gng, tm vui mng i trc, bng mt th p gng m tm; ngi tr ch ci. Mt vui li cu, cng nh vy, cng b Thnh nhn c o ch ci; v vy nn ni cc php nh bng trong gng. Li na, bng trong gng tht khng, khng sanh khng dit, la di mt ngi. Ht thy cc php cng nh vy, l khng, khng tht, khng sanh khng dit, la di con mt k phm phu. Hi: Bng trong gng t nhn duyn m c: C mt, c gng, c ngi cm gng, c nh sng, cc s y ha hp m c bng. Nhn bng y m sanh lo, mng, cng lm nhn, cng lm qu r rng, c sao ni tht khng, khng sanh khng dit? p: Php t nhn duyn sanh, khng c t ti, nn khng. Nu php tht c th khng nn t nhn duyn sanh, v sao? Nu trong nhn duyn, trc c php, th nhn duyn thnh v dng, nu trong nhn duyn, trc khng c php, th nhn duyn cng thnh v dng. Th nh trong sa, nu trc c lc (kem) th sa khng phi l nhn duyn ca lc, v lc c trc. Nu trc khng c lc, nh trong nc khng c lc, th sa y cng khng phi l nhn ca lc. Nu khng nhn m c lc, sao trong nc khng sanh lc? Nu sa l nhn duyn ca lc, sa cng khng t ti, n cng t nhn duyn sanh. Sa t b m c, b t c, nc m c, nh th, khng c gii hn, u c nhn duyn. V vy, qu ca trong nhn duyn khng c ni l c, khng c ni l khng, khng c ni l va c va khng, khng c ni l chng c chng khng. Cc php t nhn duyn sanh, khng t tnh, nh bng trong gng, nh k ni: "Nu php nhn duyn sanh, Php y, tnh tht khng, Nu php y chng khng, Khng t nhn duyn c. Th nh bng trong gng, Chng gng cng chng mt, Cng chng ngi cm gng,

Chng t, chng v nhn. Chng c cng chng khng, Cng li chng c khng. Li y cng khng nhn, Nh vy l Trung o. V vy nn ni cc php nh bng trong gng. 10- Nh ha: Mi bn tm bin ha: S thin c hai l Dc gii v S thin; Nh thin c ba l Dc gii, S thin v Nh thin; Tam thin c bn l Dc gii, S thin, Nh thin, Tam thin; T thin c nm l Dc gii, S thin, Nh thin, Tam thin, T thin. y l mi bn tm bin ha lm thnh tm th bin ha: 1- C th lm nh cho n vi trn; 2- C th lm ln cho n khp y h khng; 3- C th lm nh cho n nh lng hng; 4- C th t ti, ln lm nh, di lm ngn, th nh vy; 5- C ch lc; 6- C th i n xa; 7- C th chuyn ng t; 8- Ty mun u lm c, mt thn c th thnh nhiu thn, nhiu thn c th lm mt, i qua vch , i trn nc, p h khng, tay r mt trng mt tri; c th chuyn t i, t thnh nc, nc thnh t, la thnh gi, gi thnh la, thnh vng, vng thnh . S bin ha y li c bn th: 1- Cc cy thuc, bo vt dc gii do huyn thut c th bin ha ra cc vt. 2- Cc ngi c thn thng c th bin ha ra cc vt. 3-Tri, rng, qu thn c nng lc ca sanh bo c th bin ha ra cc vt. 4- Sanh bo ci Sc, do nng lc tu nh c th bin ha ra cc vt. Nh ngi bin ha, khng c sanh, gi, bnh, cht, khng kh, khng vui, khc vi ngi thng v vy nn khng, khng tht. Ht thy php cng nh vy, u khng sanh, tr, dit; v vy nn ni cc php nh bin ha. Li na, vt bin ha trc khng c nht nh, ch do tm sanh, bn c to tc, u khng c tht. Nhn thn cng nh vy, vn khng s nhn, ch t tm i trc sanh thn i nay, u khng c tht; v vy nn ni cc php nh bin ha. Nu nh tm bin ha dit, thi vt bin ha cng dit. Cc php cng nh vy, nhn duyn dit thi qu cng dit, khng t ti. Nh s bin ha, tuy tht khng m c th khin chng sanh sanh u kh, sn nhu, h lc, si hoc. Cc php cng nh vy, tuy khng, khng tht, vn c th khin chng sanh khi tm hoan h, sn nhu, u kh v.v v vy nn ni cc php nh bin ha. Li na, nh php t bin ha sanh, khng on u, on gia, on cui. Cc php cng nh vy, nh bin ha, khi sanh khng t u n, khi dit khng i v u; cc php cng nh vy. Li na, nh tng bin ha, thanh tnh nh h khng, khng b nhim

trc, khng b ti phc lm bn. Cc php cng nh vy, nh php tnh nh nh, nh tht t, t nhin thng tnh, th nh bn sng ln ca Dimph-, mt sng c nm trm sng nh ph thuc, nc trong y th bt tnh, nhng khi chy vo bin, tt c u thanh tnh. Hi: Khng th ni s bin ha l khng, v sao? Tm bin ha cng t t nh m c, t tm y lm ra cc bin ha, hoc ngi hoc php. S bin ha c nhn c qu, ti sao khng? p: Nh p on ni v nh, y s p thm. Nhn duyn y, tuy c m qu bin ha th khng, nh ming ni "khng c g c", tuy c tm sanh ming ni, song khng th v c tm c ming m cu ni "khng c g c" bn l c. Hoc ni c u th hai, tay th ba, tuy t tm sanh ming ni, song khng th v th m ni c u, c tay y tht. Nh Pht thuyt: "Qun v sanh, t hu sanh m c gii thot, nng v vi, t hu vi m c gii thot". Tuy qun php v sanh l khng, nhng n c th lm nhn duyn, v vi cng vy. Bin ha tuy khng, cng c th lm nhn duyn m sanh tm. Cng nh huyn, rng nng v.v chn th d tuy khng m c th sanh cc tm. Li na, s bin ha khng th tm thy trong su nhn bn duyn. Khng tng ng vi trong su nhn bn duyn y nn khng. Li na, khng, khng phi v khng thy nn khng, m v n khng c tht dng nn ni khng. V vy nn ni cc phpnh bin ha. Hi: Nu cc php u khng nh mi th d, v sao ch ly mi s lm th d, khng ly ni, sng, vch, lm th d? p: Cc php tuy khng m c phn bit. C th khng kh hiu, c th khng d hiu. Nay ly th khng d hiu th d cho th khng kh hiu. Li na, cc php c hai th: C ch tm m trc, c ch tm khng m trc. Nay ly ch tm khng m trc gii ch tm m trc. Hi: Sao mi th d y l ch tm khng m trc? p: Mi th d y khng trng cu, d sanh d dit; v vy l ch tm khng m trc. Li na, c ngi ch bit mi th d, l php la di tai mt m khng bit cc php u khng, nn ly n lm th d cc php. Nu c ngi i vi mi th d sanh tm m trc, khng hiu r cc th nn

lun, cho l c, thi mi th d y thnh v dng, tt li phi ni cc php mn khc. Hi: Nu cc php u khng, chng sanh chng dit, mi th d y v.v v cc th d, cc nhn duyn, lun ngh, ti u bit l khng. Nu cc php u khng, th khng nn ni th d; nu ni th d, y chng l khng? p: Ti ni khng l ph cc php hu. Nay nhng li y ni ra y nu rng c, th trc y ph; nu l khng, th khng nn nn. Cng nh v T-kheo chp s a tay ln xng: "i chng tt c im lng". y l dng ly ting ngn ting, chng phi tm ting. V vy, tuy ni cc php khng, chng sanh chng dit, l v thng xt chng sanh, tuy ni, m chng phi c; v vy nn ni cc php nh bin ha. KINH: c v ngi, khng s hi. LUN: Trong cc nhn duyn, nm m, mi tm gii, mi hai nhp, tm v ngi, v tn, v dit, y l v ngi khng s hi. Hi: Nh trc ni cc B-tt gia v lng chng khng s hi, nay v sao li ni v ngi khng s hi? p: Trc ni nhn duyn khng s hi, nay ni qu khng s hi. gia i chng cho n chng B-tt ni php khng cng tn, lun ngh khng dt, tm khng nghi nan; v c v ngi, khng s hi. Li na, nh trc ni gia v lng chng khng s hi, m khng bit do lc g nn khng s hi; v vy nn li ni tip khng s hi l do c lc v ngi. Hi: Nu cc B-tt cng c v ngi, khng s hi, vy Pht vi Btt c g khc? p: Nh ti ni trc, cc B-tt t c lc khng s hi, nn gia cc php khng s hi, ch khng phi gia Pht khng s hi. Li na, php v ngi c hai th: Mt l khp mi ni, hai l khng khp mi ni. Nh vo mt kinh th cho n vo trm ngn kinh th v ngi, hoc vo trong mt chng, hoc vo trong trm ngn chng khng s hi. Cc B-tt cng nh vy, trong tr tu v ngi, ch khng phi

trong tr tu Pht. Nh lc Pht qung chic bt gia h khng, nm trm ngn A-la-hn v Di-lc cc B-tt u khng ly c. Cc B-tt cng nh vy, trong t lc th v ngi, m trong tr tu ca Pht th c ngi, v vy nn ni cc B-tt c v ngi, khng s hi. KINH: Khp bit tm hnh chng sanh i v u, dng tr vi diu m thot. LUN: Hi: Th no khp bit tm hnh chng sanh? p: Bit tm chng sanh i n ni no trong cc php, nh nh sng mt tri khp chiu, B-tt khp bit ch xu hng ca tm hnh chng sanh m gio ho, rng ht thy chng sanh xu hng c hai, mt l tm thng i tm vui, hai l tr tu phn bit, bit c tt xu. Ngi ch i theo tm i trc, m nn i theo tr tu, nn t trch tm mnh: "Ngi v s kip li y, nhm cc nghip tp nhim, khng bit nhm , m ch dong rui theo khoi lc th gian, khng bit l kh. Ngi khng thy th gian khoi lc m gy ra honh kh, th sanh trong nm ng, u do tm to, u phi ai khin vy. Ngi nh Voi cung, dm p tn hi, khng b cu ch, ai iu phc ngi. Nu c iu phc hay, thi xa la honh kh i. Nn bit trong thai bt tnh, kh ch ging nh a ngc. sanh ra i, gi, bnh, cht, kh, u bi mun mi. Nu sanh ln tri, s b a lc tr li. Ba ci khng an, ngi v sao m vui m?" Q trch tm mnh nh th, th khng chy theo ngi, y l B-tt bit tm hnh ca chng sanh. Hi: Th no gi l dng tr tu vi diu m thot? Trong y th no gi l tr tu vi diu? Th no gi tr tu th thin? p: Xo tu ca th gian, y gi l tr tu th thin. Thc hnh b th, tr gii, thin nh, gi l tr tu vi diu. Li na, tr ca thi v gii l tr tu th thin; tr ca thin nh gi l tr tu vi diu. Li na, tr ca thin nh l tr tu th thin; tr ca thin khng y gi l tr tu vi diu. Li na, th ca cc php tng l tr tu th thin; i vi cc php tng khng th khng x, gi l tr tu vi diu. Li na, ph v minh cc phin no, c cc php tng, y l tr tu th thin; nhp vo nh php tng, cng nh chn kim khng tn khng mt, cng nh Kim-cng khng ph khng hoi, li nh h khng khng nhim khng trc, y gi l tr tu vi diu. V lng tr tu nh vy, cc B-tt t c, li gio ho chng sanh; v vy nn ni cc B-tt bit ch n ca tm hnh chng sanh, dng tr tu vi diu m thot.

KINH: khng qui ngi. LUN: Th no l khng qui ngi? B-tt i tt c ngi on, thn, phi on phi thn, tm bnh ng khng ngn ngi. Li na, ht thy chng sanh trong th gii nu n xm hi, tm khng on hn, hoc cung knh th, cng khng vui mng, nh k ni: "i Pht B-tt, Tm khng i trc, Ngoi o, c nhn, Tm khng ght, gin". Tm thanh tnh nh vy, gi l khng qui ngi. Li na, tm i vi cc php v ngi. Hi: B-tt y cha c Pht o, cha c Nht thit tr, sao i vi cc php tm v ngi? p: V B-tt c v lng tr tu thanh tnh nn i vi cc php, tm v ngi. Hi: Ch B-tt v cha c Pht o khng nn c v lng tr; v cn kit s d tn khng nn c thanh tnh tr? p: Cc B-tt y khng phi l nhc thn kit nghip trong tam gii, m u l c php thn t ti, qua khi gi, bnh, cht; v thng chng sanh nn B-tt i trong tam gii; v trang nghim Pht , gio ho chng sanh, c t ti, mun thnh Pht th c thnh. Hi: Nh php thn B-tt th cng vi Pht khng khc, th sao cn gi l B-tt, sao cn l Pht nghe Php? Nu cng vi Pht c khc, sao li c v lng thanh tnh tr? p: B-tt y tuy php thn khng gi, bnh, cht; hi khc vi Pht. Cng nh trng mi bn, mi ngi sanh nghi cho hoc trn hoc khng trn. B-tt cng nh vy, tuy c th thnh Pht, c th thuyt php, nhng cha tht thnh Pht; Pht nh trng rm trn y, chc chn khng nghi.

Li na, v lng thanh tnh c hai: Mt l tht c lng nhng i vi ngi v khng th lng c, m gi l v lng; cng nh nc bin, nh ct sng Hng v.v V ngi khng th lng c, m gi l v lng, ch i vi ch Pht B-tt th chng phi v lng. V lng thanh tnh tr ca B-tt cng li nh vy, i vi hng tri, ngi, Thanh-vn v Bch-chi Pht, v h khng th lng c, m gi l v lng tr. Lc Btt c V sanh tr, on ht cc kit s, c tr thanh tnh. Hi: Nu by gi on ht cc kit s , th khi thnh Pht cn on g? p: Thanh tnh y c hai: Mt l lc thnhh Pht, cc kit s sch ht, c thanh tnh tht. Hai l lc B-tt x nhc thn php thn, on cc kit s c thanh tnh. Cng nh mt ngn n c th tr c bng ti, c c cc s lm lng; li c ngn n ln hn, cng sng t gp bi. Pht v B-tt on cc kit s cng nh vy. Kit s c on ca B-tt tuy c gi l on, nhng so vi kit s c on ca Pht, cn cha sch ht. y gi l do c v lng thanh tnh tr nn i vi cc php khng qui ngi. KINH: Thnh tu i nhn. LUN: Hi: Trc ni ng nhn, php nhn, nay sao li ni thnh tu i nhn? p: Hai nhn y tng trng gi l i nhn . Li na, ng nhn gia chng sanh ht thy u nhn c, cn nhu thun php nhn, l i vi php thm diu nhn c. Hai nhn ny tng trng, tc chng c v sanh nhn. Nhc thn ti hu thy c khp mi phng ch Pht ang ha hin trc mt, hoc ang ngi gia h khng, y gi l thnh tu i nhn. Cng nh trong php Thanh-vn, Non php tng trng gi l nh php; nh php tng trng gi l Nhn php, m khng phi cn c php khc tng trng lm khc i. ng nhn, i nhn cng nh vy. Li na, c hai th nhn l: Sanh nhn, Php nhn. Sanh nhn l nhn i vi chng sanh, nh hng h sa khp chng sanh em th c gia hi m tm khng sn hn; d cung knh cng dng th m tm cng khng hoan h.

Li na, qun chng sanh khng c ban u. Nu c ban u thi khng c nhn duyn, nu c nhn duyn thi khng c ban u. Nu khng ban u thi cng nn khng c sau rt, v sao? V ban u v rt sau i i. Nu khng ban u, khng rt sau th cng khng chng gia. Lc qun nh vy, khng ri vo nh bin on thng. Dng o an n qun chng sanh, khng sanh t kin, y gi l Sanh nhn. Trong php thm thm, tm khng qun ngi, y gi l Php nhn. Hi: Th no l Php thm thm? p: Nh trc ni trong mc thm thm Php nhn. Li na, Php thm thm l trong Mi hai nhn duyn trin chuyn sanh qu, trong nhn khng phi c qu, cng khng phi khng qu. T trong y m ra gi l Php thm thm. Li na, vo ba mn gii thot Khng, V tng, V tc, thi c Nit-bn thng lc, nn gi l Php thm thm. Li na, qun ht thy php phi khng bt khng, phi hu tng, phi v tng , phi hu tc, phi v tc. Trong khi qun nh vy, tm cng khng dnh, y gi l Php thm thm, nh k ni: "Php nhn duyn sanh, Gi l Khng tng, Cng gi gi danh, Cng gi Trung o. Nu php tht c, Khng th li khng. Trc c nay khng, y gi l on. Chng thng, chng on, Cng chng c khng, Tm thc u dit, Ngn ng cng dt". i vi php su xa y, tn tm v ngi, khng hi khng mt, y gi l thnh tu i nhn. KINH: Nh tht kho .

LUN: C php ngoi o, tuy chng sanh nhng khng phi l nh tht , v sao? V cn cc th t kin kit s. Nh tha tuy c ch , nhng khng ng nh ch nn , v sao? V khng c Nht thit tr, tm phng tin mng, ch c B-tt mi nh tht kho . Cng nh ngi kho a qua sng: Vi ngi ny th dng phao ni, b c a qua; vi ngi kia th dng thuyn vung a qua. C hai cch cng a qua m khc bit. B-tt kho chng sanh cng nh vy. Li na, th nh tr bnh, thuc ng, chch t m bnh c lnh; cn nh c th thuc thn diu tn l T--phin-, mt ngi bnh trng thy th cc bnh tt u lnh. Hai cch tr bnh ng nhau, m phng php hn km khc nhau. Thanh-vn v B-tt gio ha ngi cng nh vy, kh hnh u , u m, gia m, cui m, tm sing ta thin, qun kh m c o, l li gio ha ca Thanh-vn; cn cc php tng khng tri khng m, tm c thanh tnh, l li gio ha ca B-tt. Nh trong Vn-th-s-li Bn duyn (Manj 50;sryavadana), Vnth-s-li bch Pht: "Bch i c Th Tn! Xa con trong i trc tri qua v lng A-tng-k kip, by gi c Pht hiu l S-t-m-vng, Pht v chng sanh sng lu mi vn c na-do-tha tui, Pht em Tam tha gio m chng sanh. Nc tn l Thin-quang-minh, cc cy trong nc y u do by bu to thnh. Cy pht ra v lng php m thanh tnh, l php m Khng, V tng, V tc, bt sanh, bt dit, v s hu. Chng sanh nghe c, thi tm bng sng, c o. By gi c Pht St-m-vng trong hi thuyt php u, c chn mi chn c ngi c Ala-hn o, chng B-tt cng nh vy. Cc B-tt y, tt c u c V sanh Php nhn, vo chng chng php mn, thy v lng ch Pht, cung knh cng dng v v lng v s chng sanh, c v lng -la-ni mn, v lng chng chng tam mui. Cn hng B-tt s pht tm mi vo o s khng k xit. Quc ca c Pht y trang nghim v lng, khng th ni ht. Lc Pht gio ha xong, thi vo V-d Nit-bn. Chnh php tr su vn nm. Php m ca cc cy cng khng cn pht ra li. By gi c hai T-kheo B-tt, mt v tn l H-cn (Prasannendriya), v mt v tn l Thng- (Agramati)". H-cn Php s y, dung nghi cht trc, khng b th php, cng khng phn bit thin c. t ca H-cn thng minh a php, a nghe thm ngha. Php s y khng khen ngi thiu dc tri tc, khng khen ngi gii hnh u , ch thuyt tht tng thanh tnh ca cc php. Ngi bo cc t: "Ht thy cc php, tng dm dc, tng sn nhu, tng ngu

si, cc php tng y tc l tht tng cc php, khng b ngn ngi". Dng phng tin y, dy cc t nhp vo "Nht thit tr". Lc y cc t, i vi mi ngi khng sn khng hi, tm khng hi tic nn c sanh nhn, c sanh nhn nn c php nhn. trong tht php, tm nh ni Tu-di khng lay ng. Thng- Php s, gi gii thanh tnh, thc hnh hai hnh u , c bn Thin v bn V sc nh. Cc t ca Thng-, cn m n, nhiu tham cu, v phn bit tnh v bt tnh, tm lun ng chuyn. Mt lc n, Thng- i vo lng, n nh t ca H-cn, ngi vo ch ngi, khen ngi s tr gii, thiu dc, tri tc, thc hnh hnh u , Thin nh ch vng, ri ch bai H-cn rng: "Ngi y thuyt php dy ngi i vo t kin, ni rng dm dc, sn nhu, ngu si l tng khng ngn ngi, y l ngi tu hnh hn tp, chng phi thun thanh tnh". t ca H-cn l ngi li cn c Php nhn, hi li Thng- rng: "Tha i c, php dm dc y l tng g?" - Dm dc l tng phin no. - Dm dc phin no trong hay ngoi? - Dm dc phin no khng trong khng ngoi; v nu trong th khng cn i nhn duyn bn ngoi mi sinh, nu ngoi th i vi ta v s, khng lm no ta c. C s ni: Nu dm dc phin no chng phi trong chng phi ngoi; chng phi t ng, Ty, Nam, Bc, bn hng, trn, di n; tm khp khng thy tht tng ca n, php y tc bt sanh bt dit, nu khng sanh dit, khng, khng c g, lm sao gy ra phin no c? Thng- nghe li y tm khng vui, khng p li c, t ch ngi ng dy, ni nh vy: "H-cn phn nhiu di gt mi ngi m trong ng t". Thng- B-tt y cha hc m thanh -la-ni, nghe Pht thuyt th hoan h, nghe ngoi o thuyt th sn hn, nghe ba bt thin cn thi khng vui v, nghe ba thin cn thi rt hoan h, nghe ni sanh t thi lo, nghe ni Nit-bn thi mng. Ri t nh c s, Thng- i n rng cy, vo trong tinh x, ni vi cc T-kheo: "Nn bit H-cn B-tt h di, phn nhiu

khin ngi ta vo trong t c, v sao? V kia ni tng dm, n, si v ht thy cc php u l tng v ngi". Khi y, H-cn suy ngh: "Ngi ny qu sn, v c nghip che lp, s a ti ln. Ta nay s v ng y ni php su xa, du i nay khng c g, cng lm nhn duyn cho Pht o i sau". Khi y, H-cn hp Tng, nht tm ni k: "Dm dc tc l o, Sn si cng nh vy, Trong ba s nh th, V lng ch Pht o. Nu c ngi phn bit, Dm, n, si l o, Ngi y cch xa Pht, Th nh Tri vi t. o v dm, n, si. L mt php bnh ng, Nu ai nghe s hi, Cc Pht o rt xa. Dm php bt sinh dit, Khng th khin tm no, Nu ai chp t ng, Dm a vo c o. Thy php c khc khng, L chng la c, khng. Nu r c l khng, Siu thng thnh Pht o". Lc ni hn by mi bi k nh vy, ba vn Thin t c V sanh Php nhn, mt vn tm ngn Thanh-vn, khng i trc ht thy cc php u c gii thot. Khi y, Thng- B-tt, thn lin ri vo c ngc, th kh v lng ngn vn c nm, khi c ra khi a ngc sanh trong loi ngi, b bi bng by mi bn vn nm, tri qua trong v lng kip khng nghe uc ting Pht. V khi ti y mng dn, v y du nghe c Pht php, du c nghe c Pht php, xut gia hc o vn tr li x gii, thng x gii

nh vy su vn hai ngn i, c lm Sa-mn trong v lng i, tuy khng x gii nhng cc cn m n. H-cn B-tt hin lm Pht qu mi vn c Pht v pha ng, Quc kia hiu l Bo Nghim, Pht hiu l Quang Du Pht Minh Vng. Thng- T-kheo lc y l thn con hm nay. Con qun st by gi phi th v lng kh y". Vn-th-s-li li bch Pht: "Nu c ngi cu Tam tha o, khng mun th cc kh, th khng nn ph cc php tng m m lng sn nhu". Pht hi Vn-th: "ng nghe cc bi k c li ch g?" p: "Con nghe cc bi k, c dt ht cc kh, i i c li cn tr tu, hiu php su xa, kho thuyt ngha su xa, l bc nht gia ch B-tt". Nh vy, gi l kho thuyt cc php tng, y gi l nh tht kho ni. (Ht cun 6 theo bn Hn) --o0o -Cun 7

CHNG 11 :GII THCH: PHT TH GII NGUYN KINH: Nguyn lnh th v lng th gii ca ch Pht. LUN: Cc B-tt thy cc th gii ca cc ch Pht trang nghim v lng, pht cc li nguyn: C th gii Pht hon ton khng c cc kh, cho n khng c tn ba ng c. B-tt thy ri t pht nguyn: "Khi ta thnh Pht, th gii ta khng c cc kh, cho n khng c ba ng c, cng s nh vy". C th gii Pht trang nghim bng by bu, ngy m thng c nh sng thanh tnh, mc du khng c mt tri mt trng. B-tt bn pht nguyn: "Khi ta thnh Pht, th gii ta thng c nh sng thanh tnh cng s nh vy".

C th gii Pht, ht thy chng sanh u thc hnh mi thin, c i tr tu, y phc m thc ngh n lin c, bn pht nguyn: "Khi ta thnh Pht, chng sanh trong Quc ta, y phc m thc cng s nh vy". C th gii Pht thun cc v B-tt, sc thn nh Pht, vi ba mi hai tng tt quang minh chiu sut, cho n khng c tn Thanh-vn, Bch-chi Pht, cng khng c n nhn. Ht thy u thc hnh Pht o thm diu, du hnh n mi phng gio ha ht thy, ri pht nguyn: "Khi ta thnh Pht, chng sanh trong Quc ta cng s nh vy". Nh vy v.v v lng Pht th gii th trang nghim, B-tt nguyn u c c; v vy nn gi l nguyn th v lng th gii Pht. Hi: Cc B-tt hnh nghip thanh tnh, th t c qu bo thanh tnh, v sao cn phi lp nguyn ri sau mi c? Cng nh nh nng c la, h li ch c nguyn? p: Lm phc m khng c c nguyn th khng c mc tiu, v c nguyn dn li mi thnh tu c, cng nh vng nu chy, ty theo th lm vng khng nht nh. Nh Pht dy: C mt ngi tu c mt t phc b th, mt t phc tr gii, m khng bit php Thin nh, th nhng khi nghe ni trong loi ngi c k giu vui, tm thng nim tng, i trc, nguyn c khng b, nn sau khi mnh chung sanh lm ngi giu vui. Li c ngi tu mt t phc b th, mt t phc tr gii, m khng bit php Thin nh, th nhng khi nghe ni c cc ci tri: Tthin-vng thin, Tam-thp-tam thin, D-ma thin, u-sut- thin, Ha-lc thin, Tha-ha-t-ti thin, tm thng nguyn c, nn khi mnh chung, u c sinh ln ci y. l u do nguyn lc m c. B-tt cng nh vy, tu theo li nguyn "tnh Quc ", vy sau mi thnh; v vy nn bit nhn nguyn m c th qu bo th thng. Li na, trang nghim Pht l vic ln, ch tu hnh cng c khng th thnh c, phi cn c nguyn lc; cng nh sc b tuy hay ko xe, nhng phi c ngi cm cng mi c ch n. Nguyn "thanh tnh Quc " cng nh vy, phc nh xe b; nguyn nh ngi cm cng. Hi: Nu khng pht nguyn, khng c phc ? p: Tuy c nhng khng bng c nguyn: Nguyn thng gip cho phc, thng nh ngh s hnh, phc c c tng trng.

Hi: Nu pht nguyn m c qu bo, th nh ngi lm mi nghip c, khng nguyn sanh a ngc, chc cng khng b qu bo a ngc? p: Ti phc tuy c qu bo nht nh, nhng ngi c pht nguyn , tu mt t phc m nh c nguyn lc, nn c qu bo ln. Nh trc ni, trong khi mc qu bo kh, m ht thy chng sanh u nguyn c vui, ch khng ai nguyn c kh, th nn khng nguyn sanh a ngc; v vy nn phc th c v lng bo m ti th hu lng. C ngi ni: "Ti ln nht th a A-t a ngc, th bo mt kip. Phc to nht th sanh ln Phi-hu-tng-phi-v-tng-x, th bo trong tm vn i kip. Cc B-tt nguyn thanh tnh th gii, cng v lng kip, nhp o c Nit-bn", y l thng, lc. Hi: Nh trong phm N-l (a ngc) ni: Ti hy bng Bt-nh Bala-mt, b trong a ngc phng ny kip tn, li n trong a ngc phng khc, th v sao y ni n ti to nht th bo ch trong mt kip? p: Pht php v chng sanh nn c hai o gio ha: Mt l Pht o, hai l Thanh-vn o. Trong Thanh-vn o, ngi to ti ng nghch, Pht ni h chu a ngc mt kip; trong B-tt o, ngi ph Pht php, th ni h phng ny kip tn li n phng khc chu v lng ti. Trong php Thanh-vn, phc to nht th bo tm vn kip; trong B-tt o, phc ln nht th bo v lng A-tng-k kip; v vy nn phc c cn c nguyn. y l nguyn th v lng th gii ch Pht. KINH: Nim v lng Pht , ch Pht tam mui, thng hin trc mt. LUN: V lng Pht l cc Pht trong mi phng. Nim Pht tam mui l thng ly tm v mt thy mi phng ba i cc c Pht nh hin trc mt Hi: Sao gi l nim Pht tam mui? p: Nim Pht tam mui c hai: 1- Trong php Thanh vn, i vi mt Pht thn, tm v mt thy khp mi phng. 2- Trong B-tt o,

nim ba i Pht mi phng ch Pht trong v lng Pht ; v vy nn ni nim v lng Pht , ch Pht tam mui, thng hin trc. Hi: Nh B-tt tam mui c chng chng v lng, sao ch tn thn B-tt y c nim Pht tam mui hin trc mt? p: V B-tt y nim Pht nn c vo trong Pht o, v vy nn nim Pht tam mui thng hin trc. Li na, nim Pht tam mui hay tr cc th phin no v ti chng i trc. Cc th tam mui khc c th tr c dm khng th tr c sn, c th tr c sn khng th tr c dm, c th tr c si khng th tr c dm, sn, c th tr c ba c khng tr c ti i trc; cn nim Pht tam mui ny tr c tt c cc phin v cc ti. Li na, nim Pht tam mui c i phc c, c th sanh. Cc Btt y mun chng sanh, cc tam mui khc khng bng phc c ca nim Pht tam mui ny, c th chng ht cc ti. Nh ni: Xa c nm trm khch bun, vo bin tm chu bu, gp Ng-vng Ma-gi-la h ming, nc bin chy vo trong , thuyn i rt mau, sp tri dt vo ming Ng-vng; thuyn s hi ngi trn lu: "Ngi thy g?" p: "Thy ba mt tri xut hin, ni bc la lit, nc chy dn n nh vo hang ln". Thuyn s ni: "Ng-vng Ma-gi-la y h ming, mt mt tri l tht, hai mt tri kia l hai mt ca c, ni bc l rng ca c, nc chy gp n l vo ming c. Chng ta thi xong ri! Vy ai ny u phi cu xin cc thin thn cu vt". Khi y mi ngi u lo cu vic m vn khng thy ch g. By gi c u-b-tc th ng gii, ni vi mi ngi: "Chng ta hy cng xng nim "Nam M Pht", Pht l ng v thng, hay cu vt kh ch". Tc thi ai ny u nht tm xng "Nam M Pht". Chuyn v c y, i trc n l t ph gii ca Pht, c tr tc mng, khi nghe xng ting Pht, tm t hi ng, lin ngm ming li, ngi trn thuyn c thot. Ch nh nim Pht m tr c trng ti, thot khi cc kh ch, hung g nim Pht tam mui. Li na, Pht l Php vng, B-tt l Php tng, ch c Pht Th Tn c tn trng, th nn, nn thng nim Pht. Li na, thng nim Pht, c cc th cng c li lc, cng nh i thn, c bit mong n sng m thng nim n ch. B-tt cng nh vy,

bit cc th cng c v v lng tr tu u t ni Pht m c; v bit n Pht rt nng nn thng nim Pht. ng hi v sao thng nim Pht, m khng thc hnh cc tam mui khc? Nay ni thng nim, cng khng ni l khng thc hnh cc tam mui khc; v thc hnh nim Pht tam mui nhiu cho nn ni l thng nim. Li na, trc tuy ni Khng, V tng, V tc tam mui m cha ni nim Pht tam mui, cho nn nay ni. KINH: Hay khuyn thnh v lng ch Pht. LUN: Khuyn thnh c hai: Mt l lc Pht mi thnh o, B-tt ngy m su thi l thnh, by vai o bn phi, chp tay ni: "V lng ch Pht trong mi phng Pht , lc mi Thnh o, cha Chuyn php lun, ti tn knh thnh ht thy ch Pht, v chng sanh chuyn xe php, thot ht thy".. Hai l lc ch Pht mun x b v lng th mng vo Nit-bn, B-tt cng m ba thi, ngy ba thi, by vai o bn phi, chp tay ni: "V lng ch Pht trong mi phng Pht , ti tn thnh Pht tr lu th gian v lng s kip, thot ht thy, li i chng sanh", y gi l thng khuyn thnh v lng ch Pht. Hi: Theo l ca ch Pht, hn l phi thuyt php, rng chng sanh. L y t n phi nh vy, c sao li cn phi thnh, nu ch Pht trc mt thi c th thnh c, cn nay nh Pht trong mi phng v lng Pht , mt cng khng thy c, lm sao m thnh? p: Ch Pht tuy hn phi thuyt php khng i ngi khuyn thnh, nhng ai thnh cng c phc, nh i quc vng, tuy c nhiu n ngon, m c ngi thnh mi chc c n phc, ghi nhn tm ngi kia vy. Li nh tm t nim tng chng sanh, khin c khoi lc, chng sanh tuy khng c g, nhng ngi nim tng c phc rt ln. Thnh Pht thuyt php cng nh vy. Li na, c cc c Pht, khng c ai thnh, bn nhp Nit-bn m khng thuyt php. Nh trong kinh Php Hoa, c Th Tn a Bo, v khng c ngi thnh, bn vo Nit-bn. V sau, ha thn Pht v Thp by bu, v lm chng vic ni kinh Php Hoa, m xut hin cng mt ln. Cng nh Pht Tu-phin-a, v bn hnh ca t cha thun thc, nn b m vo Nit-bn, lu li ha Pht mt kip chng sanh.

Nay c Thch-ca Vn Pht sau khi c o nm mi by ngy, im lng khng thuyt php, t ni: "Php ca Ta su xa kh hiu kh bit. Ht thy chng sanh b rng buc theo php th gian khng th hiu c, chng bng Ta im lng vo Nit-bn l vui". By gi cc B-tt v Thch--hon-nhn (tri -thch), Phm-thin vng ch thin, chp tay thnh l, thnh Pht v chng sanh, bt u Chuyn php lun. Pht im lng nhn li. Sau Ngi i n trong rng Nai thuc thnh Ba-la-ni Chuyn php lun. Nh vy, sao ni thnh Pht khng c ch chi? Li na, Pht php xem chng sanh u bnh ng, khng qu khng tin, khng khinh, khng trng. C ngi thnh th Ngi v li thnh y m thuyt php cho h. Tuy chng sanh khng thy Pht, m Pht thng thy tm chng sanh, cng nghe li h thnh. Gi s ch Pht khng nghe khng thy, ngi thnh Pht cng c phc c, hung g Pht u nghe thy, m thnh Pht li khng ch sao? Hi: bit thnh Pht l c ch, v sao ch thnh c hai vic? p: Cc vic khc khng cn thnh, hai vic ny mi thit yu phi thnh, nu khng thnh m Pht t thuyt, s c bn ngoi o ni: "Th o thng nh, c sao i trc php, a ngn a s?" V vy nn cn c thnh mi thuyt. Hoc c ngi ni: "Nu bit cc php tng th khng nn ham sng, tr lu th gian nn sm vo Nit-bn". V vy nn cn c thnh. Hoc khng tha thnh m thuyt, ngi ta s ni Pht i trc php, mun cho ngi ta bit, nn phi i ngi ta tha thnh mi Chuyn php lun. Cc hng ngoi o t m trc vo php, hoc tha thnh, hoc khng tha thnh, vn t ni php cho ngi; cn Pht i vi php khng i trc, m v thng xt chng sanh nn c thnh Pht thuyt, Pht mi v h thuyt. Ch Pht khng do khng tha thnh m bt u Chuyn php lun, nh k ni: "Pht ni ci g tht, Ci g l bt tht, Tht cng vi bt tht, C hai u khng tht. Chn tht tng nh vy,

Khng h lun cc php, V thng xt chng sanh, Phng tin Chuyn php lun". Li na, nu khng tha thnh m Pht t thuyt php, y l t hin by ch t chp trc php, tt phi p mi bn vn nn. Nay ch thin thnh m Pht thuyt php, ch v cc on kh, gi, bnh, cht, khng v h lun cho nn Pht khng p mi bn vn nn, m khng li; v nhn duyn y, nn cn c thnh mi Chuyn php lun. Li na, Pht sanh trong loi ngi, dng theo php ca bc i nhn, tuy c tm i bi, nhng khng thnh thi khng ni. Nu khng thnh m ni, ngoi o s ch; v vy nn ban u cn phi c thnh. Li na, hng ngoi o tn th Phm thin, nay Phm thin t thnh Pht, thi ngoi o s tm phc. Li na, php B-tt ngy ba thi, m ba thi, thng hnh ba vic: 1- Sng sm by vai o bn phi, chp tay l mi phng Pht ni: "Ti tn hoc i nay, hoc i qu kh trong v lng kip thn, khu, to ti c nghip, xin sm hi trc Pht hin ti trong mi phng, nguyn c dit tr, khng lm tr li; tra, chiu v m ba thi cng nh vy. 2- Ngh n cng c s hnh ca ch Pht trong ba i mi phng, v cng c ca chng t Pht, m ty h khuyn tr. 3- Khuyn thnh cc c Pht hin ti trong mi phng, bt u Chuyn php lun v thnh ch Pht tr lu th gian v lng kip, thot ht thy. B-tt thc hnh ba vic y, cng c v lng, dn dn c gn Pht; v vy nn cn khuyn thnh. KINH: Hay on cc th kin, trin v cc phin no. LUN: Kin c hai: Mt l thng, hai l on. Thng kin l thy nm m thng, tm tin nhn, vui thch. on kin l thy nm m on, tm tin nhn, vui thch. Ht thy chng sanh, phn nhiu ri vo trong hai kin . B-tt t dt hai kin , cng tr hai kin cho ht thy chng sanh, khin vo Trung o. Li c hai kin: Hu kin v V kin.

Li c ba kin: Ht thy php u chp nhn, ht thy php u khng chp nhn, ht thy cng chp nhn cng khng chp nhn. Li c bn kin l chp th gian thng, th gian v thng, th gian cng thng cng v thng, th gian cng phi thng cng phi v thng. Hoc chp ng v th gian hu bin, v bin, cng hu bin cng v bin, cng phi hu bin cng phi v bin. Hoc chp c k sau khi cht nh i, c k sau khi cht khng nh i, c k sau khi cht nh i khng nh i, c k sau khi cht cng chng nh i cng chng khng nh i. Li c nm kin l thn kin, bin kin, t kin, kin th, gii cm th. Nh vy v.v cc th kin chp, cho n su mi hai kin u dt ht. Cc kin nh vy, do cc th nhn duyn sanh, cc th tr mn qun st, hoc bn cc bc Thy nghe c. Cc th tng nh vy, c th lm nhn cho cc kit s, em n m th kh cho chng sanh, y gi l cc th kin. Ngha ch kin sau s ni rng. Trin l mi trin: Sn, du ti, ng say, ng gt, gin ct, giao ng, khng tm, khng qu, xan tham, tt . Li na, ht thy phin no tri buc tm, u gi l trin. Phin no l th c th khin tm phin mun, v c th no lon tm nn gi l phin. Phin no c hai: L m trc bn trong v m trc bn ngoi. Th m trc bn trong l nm kin, nghi, mn v.v Th m trc bn ngoi l dm, sn v.v v minh chung c trong ln ngoi. Li c nm th kit, mt thuc i v mt thuc kin. Li c ba th, mt thuc dm, mt thuc sn v mt thuc si, y gi l phin no. Trin, c ngi ni mi trin, c ngi ni nm trm trin. Phin no l ht thy kit s. Kit c chn, s c by, hip thnh chn mi tm kit (ba mi Dc gii, ba mi mt Sc gii, ba mi mt V Sc gii). Nh Ca-chin-din trong A-t-m ngha thuyt: Mi trin v chn mi tm kit l mt trm l tm phin no. Trong A-t-m ca c t th s kit s cng ng, cn trin c nm trm.

Cc phin no nh vy, B-tt dng mi phng tin t dt, cng c phng tin khn kho dt cc phin no cho ngi khc. Nh lc Pht ti th, c ba anh em nh n nghe nc T-gia-ly c ngi k n tn Ym-lab-l thnh X-b- c ngi k n tn Tu-mn-na, thnh Vng-x c ngi k n tn u-bt-la-ban-na. C ba ngi sau khi nghe ngi ta ca ngi ba ngi con gi oan chnh khng ai bng, th ngy m chuyn nh, tm m ui khng ri, bn trong mng thy cng hnh s, khi thc dy suy ngh: "Ngi con gi kia khng n, ta cng khng i, m sao dm s c thnh?" Nhn m tnh ng: "Ht thy cc php u nh vy chng?" Lin i n ch B-tt Bt--ba-la hi vic y. Bt--ba-la p: "Cc php tht nh vy, u t tm nim sanh". Nh vy, cc th, v ba ngi y m phng tin kho ni cc php Khng. Khi y, ba ngi lin chng c A-b-bt-tr. Cc B-tt y cng nh vy, v cc chng sanh m dng cc cch kho lo thuyt php, dt cc kin, trin, phin no cho h. y gi l hay on cc kin, trin v cc phin no. KINH: Du h v xut sanh trm ngn tam mui. LUN: Cc B-tt tm Thin nh iu ha, c tr tu thanh tnh v cc phng tin nn hay xut sanh cc th Tam mui. Th no l Tam mui? Thin tm tr mt ch khng giao ng, y gi l Tam mui. Li c ba th Tam mui: C gic c qun, khng gic c qun, khng gic khng qun. Li c bn th Tam mui: Tam mui h thuc Dc gii, Tam mui h thuc Sc gii, Tam mui h thuc Sc gii, Tam mui h thuc V Sc gii, Tam mui khng h thuc. Trong y c dng n l B-tt tam mui. Nh trc ni, i vi Pht tam mui cha c vin mn, phi sing hnh sing tu, nn ni l hay pht sanh. Hi: B-tt v sao xut sanh v do chi trong nm ngn Tam mui y? p: Chng sanh v lng, tm hnh chng ng, c k li cn c k n cn, i vi cc kit s, c dy c mng. Th nn B-tt thc hnh

trm ngn Tam mui dt trn lao cho h, cng nh mun lm cho ngi ngho tr nn giu to, th phi chun b cc th ti vt, tt c c y vy sau mi c th cu vt ngi ngho. Li nh ngi mun tr bnh cho mi ngi, th phi chun b cc th thuc vy sau mi tr c. B-tt cng nh vy, mun rng chng sanh nn thc hnh cc th Tam mui. Hi: Ch nn xut sanh cc th Tam mui y, c g li do chi trong ? p: Tm B-tt xut sanh cc Tam mui, li vui thch ra vo t ti nn gi l chi, ch khng phi li chi gin theo i kit. H (chi gin) tc l t ti, nh s t gia by nai, t ti khng s nn gi l h. Cc B-tt y i vi cc tam mui c sc t ti, hay ra hay vo cng nh vy. Cc ngi khc i vi Tam mui, c th t ti vo m khng th t ti tr, v t ti ra; c th t ti tr, khng th t ti vo, t ti ra; c th t ti ra, khng th t ti tr, t ti vo; c th t ti vo, t ti tr, khng th t ti ra; c th t ti tr, t ti ra, khng th t ti vo. B-tt y c th t ti ba cch, nn ni l du h v xut sanh trm ngn Tam mui. KINH: Cc B-tt thnh tu v lng cc th cng c nh vy. LUN: Cc B-tt y thnh tu v lng cng c nh vy, l cc B-tt cng tr vi Pht. Mun tn thn cng c kia, tri v lng c kip, khng th cng tn; v vy nn ni thnh tu v lng cng c. KINH: Cc ngi tn l Kin--la B-tt (Tu dch Thin Th), Ltna-na-gi-la B-tt (Tu dch Bo Tch), o s B-tt, Na-la-t Btt, Tinh-c B-tt, Thy Thin B-tt, Ch Thin B-tt, i- Btt, ch- B-tt, Tng- B-tt, Bt-h-kin B-tt, Thin-tn B-tt, Th Thng B-tt, Thng cn B-tt, Bt-x-tinh-tn B-tt, Nhttng B-tt, Bt-khuyn- B-tt, Qun-Th-m B-tt, Vn-th-s-li B-tt (Tu dch Diu-c), Chp-bo-n B-tt, Thng-c-th B-tt, Di-lc B-tt V lng trm ngn vn c na-do-tha cc B-tt Maha-tt nh vy u l bc b x k tha Tn v. LUN: Cc B-tt nh vy cng tr vi Pht trong ni K-x-qut thnh Vng-x.

Hi: : Cc B-tt nh vy rt nhiu, v sao ch k tn hai mi hai v B-tt? p: Cc B-tt c v lng trm ngn vn c, khng th ni ht, nu ni ht th vn t khng chp . Trong y B-tt c hai hng l c gia v xut gia. Mi su B-tt nh Thin th v.v l B-tt c gia. Bt--bla l B-tt c gia, ngi c thnh Vng-x. Bo-tch Vng t B-tt l ngi nc T-x-ly. Tinh c trng gi t B-tt l ngi nc Chimba. o s s s B-tt l ngi X-b-. T th, Diu-c B-tt v.v l B-tt xut gia. Qun Th m B-tt v.v t Pht tha phng n. Nu ni c gia l gn ht thy B-tt c gia. Ni B-tt xut gia, B-tt tha phng cng nh vy. Hi: Thin Th B-tt c g th thng m k ra trc ht? Nu v ln nn k trc, th nn k n B-tt Bin-ct, Qun Th m, c i Th Ch v.v Nu v nh nn k trc, th nn k cc B-tt nhc thn s pht (tm)? p: Khng v ln, khng v nh, m v Thin Th B-tt l ngi c ca thnh Vng-x, ln hn c trong hng Bch y B-tt. Pht thnh Vng-x, mun thuyt Bt-nh Ba-la-mt, v vy nn ni n Thin Th trc ht. Li na, Thin Th B-tt c v lng cc th cng c, nh trong Ban-chu tam mui, Pht t hin ra trc tn thn cng c kia. Hi: Nu Di-lc B-tt ng xng l b x, th cc B-tt khc sao cng ni l k tha tn v? p: Cc B-tt y Pht mi phng, u l v Pht b x. ---o0o--CHNG 12 : GII THCH: TAM MUI KINH: By gi Th Tn t tri ta S t, ngi kit-gi, mnh thng, buc nim trc, vo Tam mui vng tam mui, ht thy Tam mui u nhp vo trong . LUN: Hi: Pht c th gi v cc B-tt, v sao Ngi t tri to S t?

p: Vic y l Pht ha thnh, mun cho thch hp vi i chng; v vy nn A-nan khng th c tri. Li na, tm Pht ha lm cho nn ni l t tri. Hi: Sao gi l to S t? y l Pht t ha lm S t hay l c S t tht n, hay l vng bc cy lm S t? Li S t khng phi l ging th hin, Pht khng cn n, cng khng nhn duyn, cho nn n khng nn n? p: y hiu l S t ch khng phi l tht S t . Pht l S t trong loi ngui, nn ch Pht ngi, hoc ging, hoc trn t, u gi l ta S t . Cng nh nay ch Quc vng ngi cng gi to S t. Li na, vua gi ngi dng kin cng gi l nhn S t, ngi xng h Quc vng cng gi l nhn S t. Li nh S t, gia loi th bn chn, i mt mnh khng s, chit phc c ht thy. Pht cng nh vy, trong chn mi su th ngoi o, hng phc tt c m khng s st, nn gi l S t ngi. Hi: C nhiu cch ngi, sao Pht ch dng cch ngi kit-gi? p: Trong cc cch ngi, cch ngi kit-gi an n nht, khng mt mi. y l cch ngi ca ngi ta thin nhip tr tay chn, tm cng khng tn lon. Li l cch an n nht trong bn oai nghi ca thn. Thin ta y l cch ngi th o, Ma vng trng thy, tm n lo s. Ngi nh vy l php ca ngi xut gia, ngi kit-gi phu ta di rng cy, chng nhn trng thy u rt hoan h, cho rng o nhn nh vy chc chn c o, nh k ni: "Nu kit gi phu ta, Thn an vo Tam mui, Oai c ngi knh ngng, Nh mt tri chiu thin h. Tr ng, bing, che tm, Thn nh khng mt mi, Gic ng cng d dng, Yn nh rng cun khc, Thy v ngi kit gi,

Ma vung cng su s, Hung g ngi nhp o, Ngi yn khng lay ng". V vy nn ngi kit-giphu. Li na Pht dy t nn ngi nh th. C bn ngoi o, hoc thng co chn cu o, hoc thng ng, hoc vc chn, in cung nng ni nh vy, tm chm bin t, tnh khng an n; v vy Pht dy t kit-githn ngi thng. V sao thn thng? V tm d chnh, thn ngi thng thi tm khng bing nhc, oan tm chnh , buc nim trc, nu tm chy lon, nhip n tr li; v mun vo Tam mui nn cc nim chy lon cng u nhip n li. Buc nim nh vy vo Tam mui vng tam mui. Sao gi l Tam mui vng tam mui? Tam mui y t ti bc nht gia cc Tam mui, c th duyn v lng cc php tng, nh vua l bc nht gia mi ngi, Chuyn lun Thnh vng l bc nht gia cc vua, Pht l bc nht gia ht thy trn tri di tri. Tam mui ny cng nh vy, l bc nht gia cc Tam mui. Hi: Nu do Pht lc th ht thy Tam mui u nn bc nht, c sao ch gi Tam mui vng l bc nht? p: Tuy l ni do thn lc ca Pht, m cc Tam mui ca Pht hnh tr u bc nht, nhng trong cc php phi c s sai khc. Nh cc trn bo ca Chuyn lun Thnh vng, tuy hn chu bu ca cc vua, nhng trong trn bo y t c sai khc, qu tin rt khc nhau. Tam mui vng tam mui y nhip vo nh no? C tng g? C ngi ni: Tam mui vng tam mui gi l tng t ti, nhip thuc nm un hin trong Thin th t, v sao? V ch Pht trong Thin th t thc hnh Kin o, chng c A-na-hm, tc thi trong mi tm chi thin tm m chng c Pht o, trong Thin th t m x th mng, v t trong Thin th t khi ln m nhp V-d Nit-bn. trong Thin th t c Tm sanh tr x, Tm bi x, Tm thng x, Mi nht thit nhp, phn nhiu trong Thin th t. Thin th t gi l bt ng, php thin .nh khng ngn ngi. trong Dc gii, cc dc ngn ngi tm thin nh. Trong S thin, gic qun lm tm ng. Trong Nh thin, s mng ln lm tm ng. Trong Tam thin, s vui ln lm tm ng. Trong T thin th khng ng.

Li na, S thin b la t; Nh thin b nc ngp; Tam thin b gi thi; T thin khng b ba th hon nn . y khng cn hi th ra vo, x nim thanh tnh; v vy nn Vng tam mui nu trong Thin th t, thi nh vt bu tt ct trong kho tt. Li c ngi ni: Tam mui ca Pht, ai bit c tng ? Ht thy cc Pht php, nht tng v tng, v lng v s, khng th ngh bn. Cc Tam mui khc cn khng th lng, khng th m, khng th ngh bn, hung g Tam mui vng tam mui? Tam mui nh th, duy c Pht bit c. Nh thn tc, s tr gii ca Pht cn khng th bit, hung l Tam mui vng tam mui? Li na, Tam mui vng tam mui, ht thy cc Tam mui u vo trong , nn gi l Tam mui vng tam mui. Cng nh Dim-ph-, ngn sng mun dng u chy vo bin, cng nh tt c nhn dn u thuc Quc vng. Hi: Pht c Nht thit tr, khng g khng bit; c sao phi vo Tam mui vng tam mui ny, vy sau mi bit? p: V mun ch r tr tu t nhn duyn sanh, ngn bn ngoi o m ni tr tu ca chng ta trong tt c thi l thng c, thng bit; v vy nn ni Pht nhp vo Tam mui vng tam mui thi bit, khng vo thi khng bit. Hi: Nu nh vy, thi Pht lc gim yu? p: Lc mun nhp Tam mui vng tam mui, khng phi l kh, ngh n lin c, khng phi nh hng Thanh-vn, Bch-chi Pht, cc tiu B-tt, gng sc cu nhp. Li na, nhp vo trong Tam mui vng tam mui y, khin su thn thng thhng sut mi phng, khng hn khng lng. Li na, Pht nhp vo Tam mui vng tam mui, thi bin ha th, hin i thn lc. Nu khng nhp vo Tam mui vng tam mui m hin thn lc, thi c ngi tm ngh: " l Pht dng huyn lc, ch thut, hoc l i lc long thn, hoc l tri ch khng phi ngi", v sao? V thy mt thn xut ra v lng thn, cc th quang minh bin ha nn cho l khng phi ngi; v on ch nghi , nn Pht nhp vo Tam mui vng tam mui.

Li na, Pht nu vo cc tam mui khc thi hng ch thin, Thanhvn, Bch-chi Pht c th lng bit. Tuy ni Pht thn lc l ln m cn c th bit, thi tm cung knh khng nng, v vy nn vo trong Tam mui vng tam mui, ht thy chng Thnh, cho n Thp tr B-tt khng th lng bit, khng bit tm Pht nng u, duyn u; v vy nn Pht nhp vo Tam mui vng tam mui. Li na, Pht c khi phng nh sng ln, hin thn lc ln, nh khi sanh, khi c o, khi bt u Chuyn php lun, khi ch thin, Thnh nhn ha hip tp hi ln, hoc khi ti ph mgoi o u phng ho quang ln. Nay mun hin s th thng nn phng nh sng ln, khin mi phng ht thy tri, ngi, chng sanh, v cc A-la-hn, Bch-chi Pht, B-tt u c thy, bit; v vy nn Pht nhp vo Tam mui vng tam mui. Lai na, nh sng, thn lc c h, trung, thng. Ch thut, huyn thut lm ra nh quang, bin ha l h. Ch thin, Long thn c qu bo c nh sng, thn lc l trung. Vo cc tam mui, do tm lc v cng c i nay, m phng nh sng ln, hin thn lc ln l thng; v vy nn Pht vo Tam mui vng tam mui. Hi: Nh cc Tam mui c mi mi tng, th no ht thy tam mui u vo trong ? p: Khi c Tam mui vng tam mui, th ht thy Tam mui u c, nn ni u vo trong . Do sc ca Tam mui y, m ht thy cc Tam mui u c, v lng v s, khng th ngh bn, v vy gi l vo. Li na, vo trong Tam mui vng tam mui y, thi ht thy Tam mui, h mun vo lin vo. Li na, vo trong Tam mui vng tam mui y thi c th qun ht thy tng Tam mui, nh trn ni nhn xung. Li na, Pht vo trong Tam mui vng tam mui y, thi c th qun ht thy mi phng th gii, cng c th qun ht thy chng sanh; v vy nn Pht vo Tam mui vng tam mui. KINH: By gi, Th Tn t Tam mui an lnh m khi, dng Thin nhn qun xem th gii, ton thn mm ci. LUN:

Hi: Sao Th Tn vo Tam mui vng tam mui, khng thi tc g, m t nh khi dy, qun xem th gii? p: Pht vo Tam mui vng tam mui thi ht thy Pht php bo tng u khai m, u xem thy. trong Tam mui vng tam mui y xem xong, t ngh "Php tng ny ca ta v lng v s, khng th ngh bn", vy sau mi t Tam mui an tng m khi, dng Thin nhn qun xem chng sanh, bit chng sanh ngho kh, Php tng ny t nhn duyn m c, hy thy chng sanh cng u c th c, ch v trong si m, khng bit cu tm; v vy nn ton thn mm ci. Hi: Pht c Pht nhn, Hu nhn, Php nhn hn Thin nhn, sao li dng Thin nhn qun xem th gii? p: V Nhc nhn th thy khng khp. Tu nhn th bit tht tng ca cc php, Php nhn th thy ngi y dng phng tin g, hnh php g m c o. Pht nhn th ht thy php hin tin u bit r rng; cn Thin nhn th thy th gii v chng sanh khng b chng ngi, cc nhn khc khng nh vy. Tu nhn, Php nhn, Pht nhn tuy thng song khng phi thy chng sanh. Mun thy chng sanh, ch dng hai nhn l Nhc nhn v Thin nhn; v Nhc nhn thy khng khp bi c chng ngi, nn dng Thin nhn m xem. Hi: Nay mt y ni Pht, sao gi l Thin nhn? p: Mt y phn nhiu ch Thin. Thin nhn trng thy khng b chng ngi ni vch, cy ci. Nu ngi do sc tu hnh tinh tn, tr gii, thin nh m c c, khng phi phn c c t khi sanh ra; v vy nn gi l Thin nhn. Li na, ngi phn nhiu tn qu tri, ly tri lm cha. Pht theo lng ngi; v vy nn gi l thin nhn. Li na, tri c ba th l: Danh thin, Sanh thin, Tnh-thin. Danh thin (Tri trn danh xng) nh Thin vng, Thin t. Sanh thin (Tri theo ni sanh) l thch, Phm vng, ch Thin. Tnh-thin (Tri theo ngha c c thanh tnh) l Pht, Bch-chi Pht, A-la-hn. Tn qu nht trong hng Tnh-thin l Pht, nn nay ni Thin nhn, cng khng li.

Thin nhn qun xem th gii l, v chng sanh thng cu an vui m li b kh, tm m trc t ng m tm y tht khng t ng. Chng sanh thng s kh m thng hnh kh, nh ngi m tm con ng tt li b sa h su. Qun cc th nh vy song, ton thn mm ci. Hi: Ci t ming pht ra, hoc l con mt ci, nay c sao ni ton thn ci? p: Pht l bc tn qu t ti trong th gii, c th khin ton thn nh ming, nh mt, cho nn u c th ci. Li na, ht thy l chn lng u m ra, cho nn gi l ci. Do ming ci hoan h nn tt c l chn lng u m ra. Hi: Pht l ng ch tn ch trng, v sao li ci? p: Nh i a, khng v v s v tiu nhn duyn m rung ng. Pht cng nh vy, nu v s v tiu nhn duyn thi khng ci. Nay v i nhn duyn nn ton thn ci. Th no l i? Pht mun thuyt i Bt-nh Ba-la-mt, v ng v s chng sanh s ni ging Pht, y l i nhn duyn. Li na, Pht ni: "Ta i i tng lm tiu trng, c nhn, dn dn nhm cc thin cn, c i tr tu, nay t thnh Pht, thn lc v lng, ti thng ti i. Ht thy chng sanh cng c th c nh vy, ti sao lung chu kh nhc m li a ch nh?"; v vy nn ci. Li na, c nhn nh m qu to, duyn t m bo ln nh cu Pht o, ch tn thn mt bi k, mt ln xng Nam M Pht, t mt nn hng, m chc chn c lm Pht, hung g nghe hiu cc php tht bt sanh bt dit, khng bt sanh bt dit, m nhn duyn hnh nghip cng khng mt; v vic y nn ci. Li na, tng Bt-nh Ba-la-mt thanh tnh nh h khng, khng th cho, khng th ly, Pht dng cc phng tin quang minh thn c, gio ha ht thy chng sanh, khin tm iu nhu, vy sau mi c th tn th Btnh Ba-la-mt; v vy, nn nhn m ci v phng quang. Ci c cc nhn duyn: C ngi hoan h m ci, c ngi sn nhu m ci, c ngi khinh ngi m ci, c ngi thy s l m ci, c ngi thy vic ng h thn m ci, c ngi thy phng khc phong

tc l m ci, c ngi thy vic hy hu kh c m ci. Nay l vic hy hu kh nht: Cc php tng vn bt sanh bt dit, chn khng v t v danh, v ngn v thuyt, m mun tc danh lp t ni cho chng sanh, khin c gii thot, y l s kh nht. Cng nh ng la ln trm do tun, c ngi i c kh, i qua trong la m khng b chy mt ngn l, y l rt kh. Ch Pht cng nh vy, mang cc c danh t ca vn php, vo trong tht tng cc php m khng b ngn la nhim trc bc chy, i thng qua v ngi; y l rt kh. V vic kh y nn ci. Nh vy, cc vic kh hy hu, cho nn ton thn mm ci. ---o0o--CHNG 13 : GII THCH: PHNG QUANG KINH: T trong tng bnh xe ngn cm di bn chn, phng ra su trm vn c nh sng. LUN: Hi: Pht v sao trc tin phng nh sng ni thn? p: p trong on ni v nhn duyn ci trn kia, nay s ni thm: C ngi thy Pht v lng thn phng nh sng ln, sanh lng thanh tnh cung knh, bit khng phi l ngi thng. Li na, Pht mun hin tng bt u ca nh sng tr tu nn trc tin phng ra thn quang, chng sanh bit Pht thn quang hin, th tr tu quang cng s xut hin. Li na, ht thy chng sanh thng m trc dc lc, trong ng dc, sc l u tin. Khi thy nh sng nhim mu ny, tm chc a thch, m x b cc vui c, khin tm dn dn ly dc, vy sau ni tr tu cho. Hi: Cc thin nhn khc cng c th phng quang, vy Pht phng quang c g sai khc? p: Cc thin nhn tuy c th phng quang, nhng c hn lng. Mt tri mt trng ch chiu trong t thin h; cn Pht phng quang chiu khp Tam thin i thin th gii, t Tam thin i thin th gii xut ra chiu khp n h phng. nh sng ca ngi khc ch lm cho ngi hoan h m thi, cn Pht phng quang, c th khin ht thy ngi nghe php c ; v th cho nn khc.

Hi: Nh trong mt thn, u trn ht, sao li trc tin t di chn phng quang? p: Thn c tr u do chn. Li na, trong mt thn, tuy u qu m chn tin, Pht khng t qu nh sng, khng v li dng, v th nn ch tin phng quang. Li na, cc Rng, Rn ln, Qu thn t trong ming tun nh sng, c hi vt trc mt. Nu Pht t ming phng nh sng, chng sanh s s hi: nh sng ln g th, li s b hi? Cho nn Pht t di chn phng quang. Hi: Di chn c su trm vn c nh sng, cho n nhc k, l u m c, cn khng th chiu khp Tam thin i thin th gii, hung g mi phng? p: Thn quang y l gc ca cc nh sng, t gc ra chi lu v lng v s. Cng nh con trng Ca-la-cu-la, thn n b t, song gp gi th to dn, cho n c th nut ht tt c. nh sng cng nh vy, c th c chng sanh, cng tng n v hn. KINH: M ngn chn, hai mt c, hai bp chn, hai u gi, hai bp v, lng, xng sng, bng, l rn, tim, ch vn ngc, vai, cnh tay, mi ngn tay, c, ming, bn mi ci rng, hai l mi, hai mt, hai tai, tng lng trng, nhc k, mi mi phng ra su trm vn c nh sng. LUN: Hi: nh sng di chn c th chiu n Tam thin i thin vmi phng th gii, th mi mi thn phn c phng ra su trm vn c nh sng na lm g? p: Trc ti ni nh sng di chn ch chiu h phng, cc phng khc khng chiu, th nn li phng nh sng ni mi thn phn. C ngi ni: Trong ht thy thn phn, chn l ch ng, cho nn rt ln, cc phn khc khng c vy, th nn Pht trc tin t di chn phng su trm vn c nh sng khai th cho chng sanh. Nh trong ba mi hai tng, u tin gieo trng di chn c an tr, th ht thy thn phn u c thn lc. Hi: Nng Tam mui g, nng thn thng g, nng thin nh g m phng ra nh sng y?

p: Nng trong Tam mui vng tam mui, phng ra nh sng y, nng Nh thng trong Lc thng, v T thin trong T thin m phng ra nh sng y. Trong T thin, t Ha thng x , Ha nht thit x phng ra nh sng. Li na, lc Pht mi sinh, lc mi thnh Pht, lc bt u Chuyn php lun, u phng ra v lng quang minh chiu khp mi phng, hung g lc thuyt i Bt-nh Ba-la-mt m khng phng quang? Cng nh chu bu ca Chuyn lun Thnh vng, thng c nh sng chiu qun binh ca vua, bn bn u mt do tun. Pht cng nh vy, v c duyn ca chng sanh, nu khng vo Tam mui, th hng phng nh sng thng, v sao? V cc php bo ca Pht thnh tu vy. KINH: T cc nh sng y, xut ra nh sng ln, chiu khp Tam thin i thin th gii. T Tam thin i thin th gii, chiu khp cc th gii nhiu nh ct sng Hng phng ng, phng Nam, Ty, Bc, bn hng trn di cng nh vy. Nu c chng sanh gp nh sng y, t c A-nu-a-la Tam-miu Tam B-. nh sng phng ra qu hng h sa th gii phng ng, cho n mi phng cng nh vy. LUN: Hi: Nh tng la chy bc ln, tng nc thm xung, tng gi i ngang, nh sng y thuc hi la nn i ln, lm sao bin khp Tam thin i thin th gii vmi phng th gii? p: nh sng c hai th: Mt thuc hi la, mt thuc hi nc. nh sng mt tri thuc hi la, nh sng mt trng thuc hi nc. Tng ca la tuy chy bc ln, nhng la trong thn ngi, trn di bin khp. La mt tri cng th, cho nn thng ma h c t v nc u nng; v vy, nn bit la khng phi u bc ln. Li na, nh sng y l Pht lc nn bin khp mi phng. Cng nh chic cung mnh iu khin mi tn, ty ni nhm ti. Hi: V sao trc tin chiu phng ng, ri sau mi chiu phng Nam, Ty, Bc? p: V mt tri mc phng ng trc tin, nn Pht theo ca chng sanh, trc tin chiu phng ng.

Li na, cng mt nghi nn nh nhau. Nu trc tin chiu phng Nam, th s hi ti sao trc tin khng chiu phng ng, Ty, Bc? Nu trc tin chiu phng Ty, Bc cng th thi. Hi: nh sng bao lu s dit? p: Pht dng thn lc, mun cn th cn, x thn lc th dit. Pht quang nh ngn n, thn lc nh du, nu Pht khng x thn lc th nh sng khng dit. Hi: Th no l Tam thin i thin th gii? p: Trong kinh Tp A-hm, Pht phn bit ni: Ngn mt tri, ngn mt trng, ngn Dim-ph-, ngn C--ni, ngn Ut-an-la-vit, ngn Pht-b-, ngn Tu-di-sn, ngn T-thin-vng thin, ngn Tam-thp-tam thin, ngn D-ma thin, ngn u-sut- thin, ngn Ha-t-ti thin, ngn Tha-ha-t-ti thin, ngn Phm-thin, ngn i Phm thin. y gi l Tiu thin th gii, tn l Chu lspan style="mso-spacerun: yes"> Chu lm ngn th gii lm mt Tiu thin th gii. T mt k n ngn, gi l hai ngn Trung thin th gii. Ly hai ngn Trung thin th gii lm mt, t mt k n ngn, gi l ba ngn i thin th gii. Ngn u l Tiu thin, ngn th hai l Trung thin, ngn th ba l i thin. S ngn ngn chng ln, nn gi l i thin. Qu hai ngn li thm ngn, nn gi l Tam thin, y l danh t tp hp. Trm c nht nguyt cho n trm c i Phm thin, gi l Tam thin i thin th gii, mt ln sanh, mt ln dit. C ngi ni: Thi gian tr l mt kip, thi gian dit l mt kip, tr li thi gian sanh l mt kip, y l Tam thin i thin th gii. i kip cng c ba th ph hoi (i tam tai) l nc, la, gi. Tiu kip cng c ba th ph hoi (tiu tam tai) l ao, binh, n dch, c cn. Tam thin i thin th gii y gia h khng, trn gi l nc, trn nc l t, trn t l ngi. Ni Tu-di c hai ni: Ni T-thin-vng v ni Tam-thp-tam thin , tha ra l ni tri D-ma v.v . Do nhn duyn phc c, t ton by bu, gi ni gia khng, cho n tri i Phm, u l t by bu, u trn gi.

nh sng chiu khp Tam thin i thin th gii y. nh sng qu tha ra, chiu n hng sa th gii phng ng, phng Nam, Ty, Bc; bn hng trn, di cng nh vy. Hi: nh sng y chiu khp, ti sao khng dit? p: nh sng ly thn lc ca Pht lm gc, gc cn cho nn khng dit. Cng nh sui Rng, do sc Rng m nc khng kh. Cc nh sng y do tm lc ca Pht nn chiu khp mi phng, trung gian khng dit. Hi: Nh cc sng ln trong Dim-ph- cng c sng ln qu hn sng Hng, v sao thng ch ni Hng h sa? p: Ct sng Hng nhiu, sng khc khng bng. Li na, sng Hng l ni Pht sanh, ni Pht du hnh, cc t tn mt thy nn ly lm v d. Li na, Pht ra i ti Dim-ph-, Dim-ph- c bn sng ln, pht xut pha Bc, chy vo trong bn phng i hi. Trong ni tuyt pha Bc c ao A-na-b-bt-a, c hoa sen by bu sc kim, ln nh tng xe. Long vng A- b-bt-a chnh l i B-tt tht tr. Bn bn o y, c bn dng nc. ng phng hnh u voi, Nam phng hnh u tru, Ty phng hnh u nga, Bc phng hnh u s t. ng phng hnh u voi, pht xut sng Hng, y sng c ct vng. Nam phng hnh u tru, pht xut sng Tn-u; y sng cng c ct vng. Ty phng hnh u nga, pht xut sng B-xoa; y sng cng c ct vng. Bc phng hnh u s t, pht xut sng T-; y sng cng c ct vng. Bn sng y u pht xut Bc sn. Sng Hng pht xut Bc sn chy vo bin ng. Sng Tn-u pht xut Bc sn chy vo bin Nam. Sng B-xoa pht xut Bc sn chy vo bin Ty. Sng T pht xut Bc sn chy vo bin Bc. Trong bn sng y, sng Hng ln nht. Kinh th ca cc ngi bn phng xa u cho sng Hng l sng phc c tt lnh, nu ai vo tm ra th cc c ti cu u tr sch, v ngi ta knh th sng y, ai ny u bit, cho nn Pht ly sng Hng lm th d. Li na, tn ca cc sng khc a thay i, tn ca sng Hng i i khng thay i; v vy nn ly ct sng Hng lm th d, khng ly cc sng khc.

Hi: Ct trong sng Hng c bao nhiu? p: Ht thy ton s khng th bit c, ch c Pht v php thn B-tt mi bit c s . Pht v php thn B-tt, ht thy vi trn trong Dim-ph- sanh, dit, nhiu, t, u c th m bit, hung g l ct sng Hng? Nh ln Pht ngi di gc cy trong vn pha ngoi tinh x K-Hon, c mt B-la-mn i n ch Pht hi: "Rng cy ny c bao nhiu l?" Pht tc thi p li: "C by nhiu l". B-la-mn sanh tm nghi: "Ly ai lm chng?" B-la-mn i n bn gc cy, ly mt t l trn cy ri du k i tr li hi Pht: " Rng cy ny c bao nhiu l nht nh?" Pht lin p: "Nay thiu mt by nhiu l". Pht ng nh s l ca B-la-mn ly m tr li. B-la-mn bit ri, tm rt knh tn, cu xin Pht cho xut gia, v sau c chng quA-la-hn, v vy, nn bit Pht c th bit s ct sng Hng. Hi: C bao nhiu ngi gp nh sng ca Pht, t c A-nu-a-la Tam-miu Tam B-? Nu gp nh sng bn c o, Pht c tm i t, sao khng thng phng nh sng cho tt c c o, cn g phi tr gii, thin nh, tr tu, vy sau mi c o? p: Chng sanh do nhiu nhn duyn c chng ng, c ngi do thin nh m c , c ngi do tr gii thuyt php m c , c ngi do nh sng chm thn m c . Cng nh thnh c nhiu ca vo, m ni i n ca mi ca khng khc. C ngi do nh sng chm thn m c , nhng cng c ngi thy nh sng hoc chm thn m khng c . KINH: By gi, t l chn lng trn ton thn ca Th Tn cng u mm ci m phng ra cc nh sng, chiu khp Tam thin i thin th gii, li chiu n hng h sa th gii khp mi phng, nu c chng sanh gp nh sng y, t c A-nu-a-la Tam-miu Tam B-. LUN: Hi: Trn kia, ni ton thn mm ci; nay v sao li ni ht thy l chn lng u ci? p: Ton thn mm ci l phn th, nay ht thy l chn lng u ci l phn t. Li na, trc ton c thn mm ci, nh sng c s lng, nay ht thy l chn lng u ci th nh sng v#7889; lng.

Li na, trc gp nh sng ca ton thn m cha c , th nay gp nh sng ca l chn lng lin c . Cng nh rung cy ly qu, qu chn rng trc, nu cha rng, li rung tip ln sau. Li nh bt c, li trc cha bt ht, li sau s bt. Nhn duyn ci nh trn ni. (Ht cun 7 theo bn Hn) --o0o -Cun 8 KINH: By gi, Th Tn dng nh sng thng chiu khp ba ngn i thin th gii, v n th gii ca ch Pht nhiu nh ct sng Hng phng ng, cho n mi phng cng nh vy. Nu c chng sanh gp c nh sng y, chc chn c A-nu-a-la Tam-miu Tam B. LUN: Hi: Trn ton thn mm ci v l chn lng phng nh sng, nay v sao cn phng nh sng thng chiu mi phng? p: C ngi thy nh sng l, bo khng phi nh sng ca Pht. Thy nh sng ca Pht ln dn th tm sanh hoan h, ni tht l nh sng ca Pht, nn chc chn t n A-nu-a-la Tam-miu Tam B. Hi: Th no l nh sng thng? p: Bn bn thn Pht u c nh sng mt trng, khi B-tt sanh ra lin c. l trong ba mi hai tng gi l tng trng quang. Hi: V sao nh sng ca Pht thng mt trng m khng nhiu hn? p: nh sng thng ca ch Pht th v lng, thng chiu mi phng th gii. c Pht Thch-ca Mu-ni c thn thng v thn quang v lng, hoc mt trng, trm trng, ngn trng, vn c cho n khp ba ngn i thin th gii, cho n c mi phng, nh php thng ca ch Pht. Nhng v chng sanh trong i ng trc t c t tr, nn ch hin ra nh sng mt trng, nu hin ra nh sng nhiu hn th hin chng sanh

phc mng, cn n, mt khng kham ni nh sng . Nh ngi thy thn tri, th con mt b m, v nh sng mnh m mt yu. Nu chng ta c li cn phc trng thi Pht s hin ra nh sng v lng. Li na, c ngi do thy nh sng thng ca Pht, sanh tm hoan h m c c , cng nh Quc vng em n thng cn li cho k di, ngi nhn c rt vui. Pht cng nh vy, c ngi thy cc th nh sng khc th tm khng hoan h, m thy nh sng thng ca Pht th chc chn t n A-nu-a-la Tam-miu Tam B-. KINH: By gi, Th Tn hin ra tng li rng di ph khp ba ngn i thin th gii, vui v mm ci. T thit cn y phng ra v lng ngn vn c nh sng, mi nh sng y ha thnh hoa bu kim sc ngn cnh. Trn cc hoa y u c ha Pht kit-gi phu ta, thuyt su Ba-la-mt, chng sanh nghe c, chc chn c A-nu-a-la Tam-miu Tam B-. Cho n cc th gii ca ch Pht mi phng nhiu nh ct sng Hng u cng nh vy. LUN: Hi: Nh Pht Th-Tn, i c tn trng, v sao hin ra li rng di c v nh tng thp km? p: trn phng ra ba th nh sng chiu n mi phng chng sanh, khin cho c thot. Nay mun chnh ming ni ra i Bt-nh Ba-la-mt, i Bt-nh Ba-la-mt rt su xa kh hiu kh bit, kh c th tn th, cho nn hin ra tng li rng di lm chng. Tng li nh vy, ni ra t chn tht. Nh xa c mt ln Pht nc X-b-, th tu xong, A-nan theo Pht du hnh cc nc, khi sp n thnh ca B-la-mn, vua ca thnh Bla-mn vn bit Pht c thn c hay chuyn ha chng sanh, cm ng tm mi ngi, nay i n y, th ai cn thch ta na! Vua lin ra lnh cm: "Nu ai cng cho Pht n, nghe Pht ni thi b pht nm trm tin vng". Sau khi ra lnh, Pht n nc , cng A-nan m bt vo thnh kht thc, mi ngi trong thnh u ng ca khng tip, Pht m bt khng m ra khi thnh. Lc y, trong mt gia nh c ngi t gi, cm chu b ng thiu ra khi ca ling, thy Pht Th-Tn m bt khng i n, ngi t gi thy tng ho ca Pht sc vng, lng trng, nhc k, nh sng mt trng, m bnh bt trng khng chng c n. Thy ri v y suy ngh: "Thn nhn nh th, ng n n ca tri, nay t h mnh cm bt i xin, chc v lng i t thng xt ht thy", ri lin sanh lng tin thanh

tnh, mun cng dng ngon, m khng lm sao c nh nguyn. H thn, v y tha vi Pht: "Ti ngh mun dn ba cng dng m khng th c, nay n xu t ny, Pht cn th nhn ly". Pht bit tm ngi kia tn knh thanh tnh, nn a bnh bt ra nhn cng th . Pht lin ci, pht ra nh sng nm sc, chiu khp tri t, ri tr li nhp vo tng gia hai chn my. A-nan thy th qu thng chp tay bch Pht: "Knh tha Th Tn, nay nhn duyn no m Ngi ci, xin cho con c nghe ngha y". Pht bo A-nan: "Thy co b gi em lng tn va cng thc n cho y Pht chng?" A-nan tha: "Bch Th Tn, con c thy". Pht ni: "B gi y do cng Pht n m trong mi lm kip, trn ci tri v trong ci ngi, th phc bo khoi lc, khng b a c o, sau s c lm thn nam, xut gia hc o thnh Bch-chi Pht v nhp V-d Nit-bn". By gi cnh Pht c mt B-la-mn ng , ni k: "Ong l dng Nht chng St-li, Thi t ca Tnh-phn Quc vng, Ch v n m i vng ng, thi y, bo nng lm sao!" By gi Pht a li rng di ph c mt ln n chn tc, ni vi Bla-mn: "ng thy trong kinh sch ni ngi c li nh th ny m ni di chng?" B-la-mn tha: "Nu ngi c li ph n mi, ni khng h di, hung g ph n chn tc. Tm ti tin Pht chc chn khng vng ng, nhng ch khng hiu v sao b th mt t m c qu bo nhiu nh vy?" Pht ni vi B-la-mn: "ng c bao gi thy nhng vic hy hu kh thy gia i chng?" B-la-mn tha: " thy. Ti c ln i vi ngi Bla-mn, gia ng thy bng ca mt cy Ni-cu-l- ph c nm trm c xe ca khch bun, m bng cy vn khng ht. y l vic hy hu kh thy". Pht hi: "Ht ging ca cy y ln hay nh?" B-la-mn p: "Ln bng mt phn ba ht ci". Pht ni: "Ai s tin li ng, cy to th m ht ging li rt nh?" B-la-mn tha: "Tht vy, tha Th Tn, chnh mt ti thy ch khng phi h di" Pht ni: "Ta cng nh vy, thy b gi y tn tm thanh tnh, cng th cho Pht, c qu bo ln. Cng nh cy y, nhn t m qu bo nhiu. Li do phc in tt ca Nh Lai m c nh vy". B-la-mn tm khai t, nm vc st t, xin sm hi vi Pht: "Tm ti m m, ngu si khng tin Pht". Pht thuyt mi mi php

cho ng nghe ri chng c o qu ban u, tc thi ng a tay m ct to ting ni: "Ht thy mi ngi, ca cam l m, v sao khng ra!" Tt c cc B-la-mn trong thnh, n np nm trm tin vng cho vua, rc Pht m cng dng, v u ni: "c mi v cam l, th cn ai tic g nm trm tin vng y?" Mi ngi u i n Pht, lnh cm b ph. Vua B-la-mn y cng theo thn dn quy mng Pht php. Ht thy ngi trong thnh u c tnh tn. Nh vy, Pht hin ra tng li rng di l v nhng ngi bt tn y. Hi: Nh v B-la-mn hin ra tng li ph c mt, m nh sng ca tng li v sao li ph n ba ngn i thin th gii? p: Li ph mt n chn tc, l v s tin nh, nay v Bt-nh Bala-mt l i s hng khi nn hin tng li rng di ph c ba ngn i thin th gii. Hi: Ngi trong mt thnh tt c thy c tng li ph c mt y cn l kh, hung g nay ni i Bt-nh Ba-la-mt, tt c i hi, v lng chng t phng ny v tha phng tp li m u thy c sao? Li mt ngi thy c khng qu vi dm, nay ni khp ba ngn i thin th gii, khng phi l to ln kh tn lm sao? p: Pht dng phng tin gia h thn lc, c th lm cho chng sanh u thy tng li ph c ba ngn i thin th gii ny. Nu Pht khng gia h thn lc, thi tuy hng Thp tr B-tt cng khng bit tm Pht. Nu Pht gia h thn lc, th cho n sc sanh cng c th bit tm Pht. Nh trong Hu-phm ca Kinh Bt-nh Ba-la-mt ni: "Ht thy chng sanh u thy php hi ca Pht A-sc trc mt. Cng nh khi Pht ni v th gii th nghim tnh ca Pht A-di-, A-nan xin nguyn mun thy, Pht lin lm cho ht thy chng hi u thy th gii nghim tnh ca Pht V-lng-th. Thy tng li ca Pht cng nh vy, Pht dng tng li rng di ph khp ba ngn i thin th gii, ri sau Ngi ci. Nhn duyn ci ni nh trn. Hi: trc phng nh sng ca tng li, nay v sao thit cn li phng nh sng? p: V mun cho ht thy cng tin gp bi. Li v sc ca tng li nh Lu ly, kim quang trong sng, cng nhau pht khi, nn li phng nh sng.

Li na, cc nh sng y bin thnh hoa bu sc vng ngn cnh, t tng li hin ra hoa bu sc vng ngn cnh y, quang minh chiu sut nh mt tri mi mc. Hi: V sao trong nh sng bin ha lm hoa bu y? p: V Pht mun ngi. Hi: Ging c th ngi, h tt Hoa sen? p: Ging l ch ngi ca hng bch y th gian. Li v Hoa sen mm sch, mun hin thn lc, c th ngi ln trn m hoa vn khng hoi. Li v ch ngi lm tng nghim diu php. Li v cc hoa khc u nh, khng bn g hoa y thm, sch, ln. Hoa sen ca loi ngi khng qu mt thc, cn Hoa sen trong ao Mn--k-ni v ao A-na-b-t-a ln bng tng xe. Hoa sen bu trn tri li ln hn th, y thi c th kit-gi phu ta. Hoa ca Pht ngi cn hn hoa y gp trm ngn vn ln. Li i Hoa sen nh th nghim tnh, thm, p, c th ngi. Li na, lc kip tn t chy, tt c u khng, do sc nhn duyn phc c ca chng sanh, gi t mi phng thi n, i din nhau, xc chm nhau, cm gi mt ging nc ln, trn ging nc c mt ngi ngn ci u, hai ngn tay chn, gi l v-nu, t rn ngi y xut ra Hoa sen diu bo sc vng ngn cnh, nh sng n rt ln nh mun mt tri cng chiu, trong hoa c ngi kit-gi phu ta. Ngi y li c v lng quang minh, gi l Phm-thin vng. T tm Phm-thin vng sanh tm a con, tm a con sanh ra tri t nhn dn. Phm-thin vng dit sch cc dm dc, sn nhu. Do , nn ni: "Nu c ngi tu thin, tnh hnh, dt tr dm dc, th gi l thc hnh Phm o". Pht Chuyn php lun, gi l Php lun, hoc gi l Phm lun. Phm-thin vng y ngi trn hoa sen, nn ch Pht ty theo k tc, kit-gi phu ta trn hoa sen, ni su Ba-la-mt. Ngi nghe c php y, chc chn t n A-nu-a-la Tam-miu Tam B-. Hi: Thch-ca Vn Pht ha lm v lng ngn vn c ch Pht, lm sao c th ni php trong mt lc? Nh trong A-t-m ni: "Trong mt lc khng c hai tm, nu lc ha Pht ni, th Ha ch phi im lng, lc Ha ch ni th ha Pht cng phi im lng, lm th no cng mt lc m u ni su Ba-la-mt?

p: Ni nh th l cch bin ha ca hng ngoi o v hng Thanhvn. Cn nh Pht bin ha th v lng do sc tam mui khng th ngh ngh, nn lc Pht t ni, th cng v lng ngn vn c ha Pht cng u ni. Li cc hng ngoi o v Thanh-vn khng th lm ra ha, cn nh Pht Th-Tn ha ri li lm ra ha. Cc ngoi o v hng Thanh-vn sau khi thn dit, khng th l u li ha, cn nh Pht Th-Tn sau khi thn dit , vn c th lu li ha Pht in nh Pht khng khc. Li na, trong A-t-m, mt lc khng c hai tm, nay Pht cng nh vy. ng khi ha Pht ni, cng khng c tm, tm Pht ngh ti ho Pht, mun khin ho Pht ni, lin ni. Hi: Nay Pht mun ni Bt-nh Ba-la-mt, c sao khin ha Pht ni su Ba-la-mt? p: Su Ba-la-mt v Bt-nh Ba-la-mt, l mt php khng khc. Nm Ba-la-mt trc m khng c c Bt-nh Ba-la-mt, th khng gi l Ba-la-mt. Nh n Ba-la-mt khng c c Bt-nh Ba-la-mt th b chm trong php hu tn ca th gian, hoc c thnh A-la-hn, Bch-chi Pht o m nhp Nit-bn. Nu c c Bt-nh Ba-la-mt cng hp li th gi l Ba-la-mt, c th t n Pht o; v vy, Bt-nh Ba-la-mt cng vi nm Ba-la-mt l mt php khng khc. Bt-nh Ba-la-mt c hai th: Mt l trang nghim, hai l cha trang nghim. Nh c ngi eo Anh lc p trang nghim, c ngi khng eo, gi l cha trang nghim. Cng nh Quc vng c k em ty tng theo, gi l vua n, nu khng em k ty tng theo, gi l mt mnh. Nh vy, th gii nhiu nh ct sng Hng phng ng, cho n mi phng cng nh vy. Hi: Nu Pht c i thn lc nh th, th v s ngn vn c ha Pht cho n mi phng u thuyt su Ba-la-mt, thot tt c, th th phi ht, khng th c k cha ? p: C ba th chng ngi: Chng sanh trong ba ng c, khng th thu hiu; trong loi ngi, trn tri, hoc qu nh, hoc qu gi, hoc qu bnh; v trn ci V sc, tri V tng, u khng th nghe, khng th bit.

Hi: Nhng ngi nghe c, hiu c, v sao khng cng c o ht? p: Cng khng th tt c u c o, v sao? V kit s nghip chng. C ngui kit s nng, thng b kit s che tm, v vy nn khng cng c o ht. Hi: Mi phng ch Pht hin nay, cng nn khin ha Pht thuyt su Ba-la-mt, v chng ti cng khng c ba chng ngi y, v sao khng nghe? p: Chng sanh hin nay, sanh i c, thi khng phi vo ba chng ngi y. sau thi Pht, b nghip bo bt thin, hoc c chng ngi v c ti nghip ca th gian, hoc c chng ngi v kit s dy nng. Sanh nhm sau thi Pht, con ngi phn nhiu b kit s dy nng lm chng. Hoc dm dc mng m sn nhu dy, sn nhu mng m dm dc dy; dm dc mng m ngu si dy, ngu si mng m sn nhu dy. Nhng th nh vy trin chuyn c dy c mng thay i nhau. V cc chng ngi ca kit s, nn khng nghe khng bit ha Pht thuyt php, khng hty nh sng ca ch Pht, hung g c o. Cng nh mt tri mc m ngi m khng thy, bn ni th gian khng c mt tri, mt trng, ch mt tri c li g! Li nh sm chp rung chuyn t m ngi ic khng nghe ting, ch ting khng c li. Nay mi phng ch Pht thng ni Kinh php, thng khin ho Pht n mi phng th gii thuyt su Ba-la-mt, m v ti nghip nh ui, nh ic, nn khng nghe c m thanh ca Chnh php; v vy khng thy nghe ht c. Tuy l Thnh nhn c tm i t, cng khng th khin cho mi ngi u nghe u thy. Nu ti sp dit, phc sp sanh, khi y mi c thy Pht nghe php. KINH: By gi Th Tn mun ti ta S t, nhp vo S t du h tam mui, dng sc thn thng lm cm ng ba ngn i thin th gii, su cch rung ng. LUN: Hi: Tam mui ny v sao gi l S t du h? p: Th nh S t bt nai, vui gin t ti. Pht cng nh vy, khi vo tam mui ny, c th bng nhiu cch xoay chuyn i a ny, khin su phen rung ng.

Li na, S t du h cng nh ngy m S t vui chi, thi cc loi th c an Pht cng nh vy, khi nhp vo tam mui y, thi rung ng ba ngn i thin th gii, lm cho chng sanh trong ba ng c mt lc u c ngh ngi an n. Li na, Pht gi l Nhn S t. S t du h tam mui tc l Pht tam mui vy. Khi nhp vo tam mui ny, khin i a ny rung ng su cch, chng sanh trong tt c ng c a ngc u c gii thot, c sanh ln tri, nn gi lh. Hi: V sao Pht nhp vo tam mui y? p: V mun rung ng ba ngn i thin th gii, a chng sanh ra khi ba ng c, t vo trong hai ng thin. Li na, trn kia ba th bin ha xut t thn Pht, ngi hoc c tm tin m khng su, nay rung ng i a l mun cho chng sanh bit thn lc l v lng, c th lm cho ngoi vt u rung ng, m sanh tm tnh tn hoan h, u c la kh. Hi: C cc A-la-hn v ch Thin cng c th lm rung ng i a, sao ch ni thn lc ca Pht? p: Cc A-la-hn v ch Thin khng th lm rung ng y , ch c Pht mi khin cho i a rung ng su cch. Hi: Pht lm sao lm rung ng ba ngn i thin th gii? p: V mun khin chng sanh bit ht thy u l khng, v thng. C ngi ni i a, mt tri, mt trng, ni Tu-di, i hi u l thng. Th nn Th Tng lm su cch chn ng, ch by nhn duyn khin bit l v thng. Li na, nh ngi mun nhum o, trc r b bi t, Pht cngnh vy, trc khin chng sanh trong ba ngn th gii thy thn lc ca Pht sanh tm cung knh nhu nhuyn, vy sau mi ni php; v vy nn ni su cch rung ng i a. Th no l su cch rung ng? KINH: Phng ng vt ln phng Ty ln xung, phng Ty vt ln phng ng ln xung, phng Nam vt ln phng Bc ln

xung, phng Bc vt ln phng Nam ln xung, bn bn vt ln chnh gia ln xung, chnh gia vt ln bn bn ln xung. LUN: Hi: V sao chnh thc c su cch rung ng? p: t ng c thng, trung, h. H c hai cch: hoc phng ng vt ln phng Ty ln xung, hoc phng Nam vt ln phng Bc ln xung, hoc bn bn vt ln chnh gia ln xung. Trung c bn: Hoc ng, Ty, Nam, Bc; hoc ng, Ty , bn bn, chnh gia; hoc Nam, Bc, bn bn, chnh gia. Thng l su cch chn ng. C nhiu nhn duyn khin qu t rung ng ln. Nh Pht bo Anan: "C tm nhn tm duyn, khin i a chn ng", nh ch khc ni. Li na, c ngi ni c bn cch lm t ng: Ha ng, Rng ng, chim Kim-s ng, Thin vng ng. Hai mi tm ngi sao i gip mt vng quanh mt tri mt trng, nu mt trng i n sao Mo, sao Trng, sao , sao Lu, sao Tht, sao V, trong su ngi sao y, by gi i a rung ng nh l. Cch ng y thuc Ha thn, lc y khng ma, sng ngi kh kit, ma la b mt, Thin t gp iu xu, i thn th ng. Nu i n sao Liu, sao V, sao Ky, sao Bch, sao Khu, sao Nguy, trong su ngi sao y, khi y t ng nh l. Cch ng y thuc Long thn, lc y khng ma, sng ngi kh kit, ma la b mt, Thin t gp iu xu, i thn th ng. Nu i n sao Sm, sao Qu, sao Tinh, sao Chn, sao Cang, sao Dc, trong su ngi sao y, by gi t ng nh l. Cch ng y thuc chim Kim-s, lc y khng ma, sng ngi kh kit, ma la b mt, Thin t gp iu xu, i thn th ng. Nu i n sao Tm, sao Gic, sao Phng, sao N, sao H, sao Tnh, sao Tt, sao Tuy, sao u, trong chn ngi sao y, by gi t ng nh l. Cch ng y thuc Thin , khi an n, ma thun gi ha, ng cc c ma. Thin t c iu tt, i thn hng phc, vn dn an n. Li na, nhn duyn lm t rung ng c nh c ln. C khi rung ng mt Dim-ph-, c khi rung ng t thin h, mt ngn, hai ngn, ba ngn i thin th gii

ng nh l do nhn duyn nh, nh ngi c phc c, hoc sanh, hoc cht, th t ca mt nc rung ng, y l ng nh. ng ln l do nhn duyn ln, nh Pht lc sp dit , th ba ngn i thin th gii chn ng, y l ng ln. Nay Pht mun tp hp chng sanh mt cch rng ln nn khin i a ny chn ng su cch. Li na, trong php Bt-nh Ba-la-mt, Pht th k cho cc B-tt s c lm Pht, m Pht l v ch ln ca tri t, khi y a thn y mng, rng ta nay s c c v ch t, th nn t ng. Cng nh Quc vng khi mi c lp, thn dn vui mng, u tung h vn tu, nhy nht ca ma. Li na, do nhn duyn phc c ca chng sanh trong ba ngn i thin th gii nn c i a ny vi ni sng cy ci ht thy mi vt, m chng sanh khng bit n l v thng. V vy, Pht dng i lc ca phc c tr tu, lm chn ng th gii y, khin chng sanh phc c bit l mng manh, tt c u Ma dit, tr v v thng. KINH: t u nhu nhuyn, khin chng sanh ha vui. LUN: Hi: t rung ng lm sao c th khin chng sanh ha vui? p: Tm ty theo thn, thn c chuyn vui, thi tm hn duyt. Duyt l nhng ngi cng v vt tin li cho thn, hay lm cho tm vui v. Nay v chng sanh hn tp xu c trong ba ngn i thin th gii, tm n th c, khng c iu thin; v vy, Th Tn lm rung ng i a ny, khin u nhu nhuyn, tm c li ch. Cng nh tri Ba mi ba trong vn hoan lc, ch thin i vo, tm u nhu nhuyn, hoan lc ha vui, tm th c khng sanh, Khi A-tu-la dy binh ko n, u khng quan tm. Khi y, dn ca Thch--b-na dn cc thin chng vo trong vn th-sp. V trong vn , cy ci hoa tri, kh v khng vui v, v Th-sp xu xa, nn cc thin chng lin sanh quan tm. Pht cng vy, v i a ny th-sp xu xa nn bin n thnh nhu nhuyn, khin tm tt c chng sanh c vui v. Li nh khi ch thut thuc c xng vo mi ngi, tm gin lin sanh, tc thi u tranh nhau. Li c thuc c lm tm ngi ha vui hoan h, cung knh ln nhau. Ch thut thuc c cn c nh vy, hung l c i a ca ba ngn i thin th gii u nhu nhuyn. KINH: a ngc, ng qu, sc sanh v tm nn ca ba ngn i thin th gii tc thi gii thot, c sanh ln tri, t tri T thin vng cho n tri Tha-ha-t-ti.

LUN: Hi: Nu Pht nhp vo S t du h tam mui, c th khin cho a ngc, ng qu, sc sanh v tm nn u c gii thot, sanh ln ci tri T thin vng cho cho n tri Tha-ha-t-ti, nh th cn cn g tu phc hnh thin mi c qu bo? p: iu y nh trn ni, ngi phc c nhiu, thy nh sng l c , ngi ti cu su nng do t rung ng mi c . Cng nh mt tri mc chiu bn h sen, nhng sen gi n trc, sen non th cha. Pht cng nh vy, trc phng nh sng, ngi phc thun thc, tm tr lanh li th c gii thot trc, cn ngi phc cha thun thc, tm tr khng lanh li, cho nn cha c. Pht i t i bi, bnh ng cu ht thy, khng ght khng thng. Cng nh tri cy, ngi rung cy, tri chn rng trc. Pht cng nh vy, ba ngn i thin th gii nh cy, ngi rung l Pht, ngi c trc l qu chn, ngi cha c l qu xanh. Hi: V sao nhn duyn thin tm m ch sanh ln ci tri Dc gii, khng sanh ln ci tri Sc gii v ci tri V sc gii? p: Pht mun chng sanh c o chng qu. trong ci V sc v khng c thn nn khng th thuyt php cho. trong Sc gii, khng c tm bit nhm chn, nn kh c th c o, v ci vui trong cnh thin thi nhiu m tu tm thi n. Li na, Pht dng thn thng lm cm ng, khin i a ca ba ngn i thin th gii u nhu nhuyn, chng sanh c tn tm u hoan h nn sanh ln ci tri Dc gii. V khng c T thin v T khng nh nn khng c sanh ln ci Sc v ci V sc. Hi: Nm m l v thng, khng, v ng, lm sao sanh vo ci tri v ci ngi? Ai cht v ai sanh? p: Vic y, ni rng trong chng Tn B-tt, nay s lc p: ng ni nm un v thng, khng, v ng. Nm un y trong Bt-nh Ba-la-mt khng c thng hay v thng, khng hay v khng, ng hay v ng. Nu nh ngi ngoi o tm cu tht ng, ng y khng th c c, ch c gi danh, do cc th nhn duyn ha hp m c, c danh t y. Cng nh ngi huyn thut git nhau, ngi ngoi thy n cht, do huyn thut khin ng dy, ngi ngoi thy n sng, Sng v cht ch c danh t, khng c tht cht. Trong php th gian th tht c sng cht, trong php tht tng th khng c sng cht.

Li na, ngi sanh t c sanh t, ngi khng sanh t khng c sanh t, v sao? V ngi khng sanh t, dng i tr tu ph tr tng sanh, nh k ni: "Pht php tng tuy khng, Cng khng phi on dit, Tuy sanh cng phi thng, Cc hnh nghip khng mt. Cc php nh cy chui, Ht thy t tm sanh, Nu bit php khng tht, Tm y li cng khng. Nu c ngi nim khng, Thi chng phi o hnh, Cc php chng on dit, Nim c nn mt tng. C nim, sa li Ma, Khng nim c ra khi, Tm ng chng phi o, Bt ng l Php n". KINH: Cc Thin nhn y t bit Tc mng, u rt hoan h, i n ch Pht, u mt l chn Pht, ri ngi mt bn. LUN: Hi: Ch thin khi sanh t bit ba vic: Bit ch i n, bit ch tu hnh phc c, bit phc c lm. Ngi khi sanh khng c ba vic . Th no l bit Tc mng? p: Nhn o khng nht nh, hoc c ngi bit, c ngi khng bit. Li na, nh thn lc ca Pht, thi bit Tc mng. Hi: Ch thin c qu bo uc nm th thn thng, t bit Tc mng, c th i n ch Pht, loi ngi tuy nh Pht lc, c bit Tc mng, song ch rt xa lm sao c th i n ch Pht? p: Hoc c ngi sanh ra c qu bo c thn thng, nh Chuyn lun Thnh vng, Thnh nhn v.v Hoc c ngi nh Pht lc. Hi: Ngi sanh ra c, phi mi thng mang thai, ba nm b mm, sau mi tui mi c th t i ra. Nay nh oai thn ca Pht, tam bt nn u c gii thot, sanh trong ci tri hay ci ngi, lin i n ch

Pht. Nhng tri c th nh vy, cn ngi, nhn php cha thnh lm sao n c? p: Cch sanh ra trong ng o khng ng nhau: Ch thin, a ngc u do ha sanh; ng qu th hoc thai sanh ho ha sanh; nhn o v sc sanh c bn cch l non sanh, thp sanh, ha sanh, thai sanh. Non sanh l nh T-x-kh, m ca Di-gi-la, sanh 32 a con (Tx-kh sanh 32 ci trng, trng n ra 32 con trai, u llc s; Di-gi-la l a con ln nht. B m y sau c o qu th ba). Nhng ngi nh vy gi l ngi sanh ra t trng. Thp sanh l nh Dm n Ym-la-blnh sanh Chuyn-lun, v.v Nh vy gi l sanh ra t m t. Ho sanh l nh Pht cng 4 chng du hnh, trong chng T-kheo-ni c Tkheo-ni tn A-la-b, t trong t ha sanh, v lc kip s, ngi u ha sanh. Nh vy gi l sanh do bin ha, Thai sanh l sanh nh ngi thng sanh. Ngi ha sanh lp tc khn ln, c th i n ch Pht. Li na, nh Pht gia h thn lc nn c th i n ch Pht. KINH: Nh vy, th gii nhiu nh ct sng Hng trong mi phng, t u chn ng su cch, ht thy a ngc, ng qu, sc sanh v tm nn u c gii thot, c sanh ln ci tri, ngang tri th su ( Dc gii). LUN: Hi: Chng sanh trong ba ngn i thin th gii rt nhiu v lng v s, sao li cn ph cp n chng sanh trong mi phng th gii nhiu nh ct sng Hng? p: Pht lc v lng, tuy chng sanh trong ba ngn i thin th gii cn cho l t, nn li cn ph cp n mi phng. Hi: Nu Thch-ca Vn-ni Pht dng i thn lc rng mi phng, th sao li cn cn n nhiu Pht? p: V chng sanh v lng, khng thun thc mt lc. Li nhn duyn ca chng sanh khng ng nhau, nh trong php Thanh-vn ni: t c nhn duyn vi X-li-pht, tr X-li-pht, ch Pht cn khng th , hung g ngi khc. Li na, nay ch ni n mt hng h sa th gii phng ng, khng ni hai, ba, bn cho n ngn vn c cc th gii nhiu nh ct sng Hng.

Li v th gii v bin v lng, nu c bin c lng, thi chng sanh c th cng tn. V vy, ch Pht cn mi phng v lng th gii. KINH: By gi chng sanh trong ba ngn i thin th gii, ng m c thy, ngi ic c nghe, ngi cm c ni, ngi in c tnh, ngi lon c nh, ngi trn trung c o, ngi i kht c no , ngi bnh c lnh, ngi tn tt c nguyn vn. LUN: Hi: Chng sanh kh nn c trm ngn th, sao thn lc ca Pht khng lm cho tt c u c gii thot? p: Ht thy u cu, nay ch lc ni phn th. Nh c nhiu kit s m ch ni n ba c. Hi: Ch ni ngi m c thy l , v sao li ni l m bm sanh? p: Ngi sanh ra m l v ti nng i trc. Ti nng cn lm cho thy c hung g ti nh. Hi: Th no v ti nng i trc lm cho sanh ra m? p: Hoc ph h con mt ca chng sanh, hoc mc mt ca chng sanh, hoc ph con mt chnh kin, ni rng khng c ti phc, ngi y cht a a ngc, ti ht c sanh lm ngi, sanh ra m. Hoc cn n trm ha chu v n sng trong thp Pht, hoc cn n trm ha chu v n sng trong thp A-la-hn, Bch-chi Pht. Hoc n cp nh sng ca trong rung phc khc. V nhng nhn duyn ca nghip i trc nh th nn b ui mt, i nay hoc v bnh, v b nh m ui mt, y l do nhn duyn i nay. Li na, chn mi su th bnh mt, vua thy thuc l X-ca-na khng th tr c, ch Pht Th Tn l c th lm cho c thy. Li na, trc lm cho c thy, sau li lm cho c con mt tr tu. K ic c nghe cng nh vy. Hi: Nu c m bm sanh, sao khng ni ic bm sanh?

p: Phn nhiu b m bm sanh, t c k ic bm sanh, nn khng ni. Hi: V nhn duyn g m ic? p: ic l v nhn duyn i trc, thy, cha dy bo khng chu nghe, khng thc hnh cn tr li sn hn. V ti y m b ic. Li na, v ct tai chng sanh, hoc ph h tai chng sanh, hoc n trm kin chy, linh, c, trng ca trong thp Pht, thp Tng v trong cc rung phc khc (nh cha m, thy ) cho nn mc ti y. Nh vy l nhng nhn duyn ca nghip i trc. Nhn duyn i nay l hoc b bnh, hoc b nh v.v l nhn duyn ca i nay lm cho ic. Hi: Ngi cm khng ni c, lm ti g m b cm? p: i i ct li ngi khc, hoc bt ming ngi, hoc b thuc c lm cho khng ni c, hoc nghe gio s, cha m dy bo, ngt li h, ch li h, hoc lm ngi c t kin khng tin ti phc, ph chnh ng, nn sau khi chu ti a ngc ra, c sanh lm ngi, b cm khng ni c. V cc nhn duyn nh vy nn cm. Hi: K in c tnh, v sao m in? p: i trc to ti, ph khng cho ngi ta thin, ph nh ta thin, dng cc ch thut lm cho ngi ni gin u tranh, dm dc. Hoc v i nay cc kit s nng n, nh k B-la-mn lm rung b mt ma, v n li cht, tc thi pht in, trn trung chy lon. Li nh T-kheo-ni Six-gi-kiu-m lc cn lm c s ti gia, c by ngi con u cht, ht sc u su, nn mt tm tr pht cung. C ngi v qu gin khng t ch c, m tr thnh i si cung. C ngi v ngu si t c, ly tro bi mnh, nh tc, trn trung, cung si n phn. C ngi hoc v bnh gi, bnh nng, bnh nng m thnh in. C ngi b c qu m, hoc c ngi qu ngu ung nhm nc ma m in. Mt tm tr nh vy, cc th nh vy gi l in. Nh c thy Pht m in c tnh. Hi: K lon c nh. in l lon, v sao li khc? p: C ngi khng in m tm phn nhiu tn lon, nh con kh, khng th chuyn ch mt ch, nn gi lon tm.

Li c vic gp gp vi vng, tm vng theo vic, nn mt tm lc, khng kham lnh th o php. Hi: Lon tm v nhn duyn g? p: Thin tm mng dn, theo ui iu bt thin, y gi l tm lon. Li na, v ngi y khng qun v thng, khng qun tng cht, khng qun i l khng, a m sng lu, tnh ton cng vic, dong rui th, cho nn tm lon. Li na, khng c ci vui bn trong theo Pht php, chy tm ci vui bn ngoi. V l do eo ui cc vui cho nn tm lon. Ngi tm lon nh th, c thy Pht, tm h li c nh. Hi: Trc ni ngi in c tnh, nay ni ngi trn trung c o, v sao c s trn trung? p: in c hai th: Mt l ai cng bit l in, hai l v c t kin m t trn trung, khng ai bit l in. Nh k chuyn k, Nam thin Trc c v Php s, ngi ta cao thuyt ngha ng gii, trong chng y c nhiu ngoi o n nghe. Khi y v quc vng nn rng: "Nu nh li Php s ging, ngi th cho ru v ngi t ung ru, phi chu qu bo in khng, th ng i nay ngi in phi nhiu hn ngi tnh, ch sao nay ngi in li t m ngi tnh li nhiu?" Lc y cc ngoi o u ni: "Hay thay, li vn nn thm thy! ng trc u ngi ta cao y, chc chn khng p c, v vua li tr". Khi y Php s ly tay ch ngi ngoi o, m ni qua chuyn khc. Vua lin hiu. Cc ngoi o ni vi vua: "Li vn nn ca vua rt thm thy, ngi y khng bit tr li, s xu h v iu khng bit, nn ch a tay ch v ni qua chuyn khc. Vua ni vi ngoi o: "Php s ngi ta cao ly tay ch l p xong, v h v cho cc ngi nn khng dng li ni, m ch ch cc ngi ni rng, cc ngi l ngi in, in khng phi t. Cc ngi ly tro bi mnh, trn trung khng bit h, dng u lu ca ngi ng phn m n, nh tc, nm trn chng gai, treo ngc, xng mi, ma ng nhy vo nc, ma h h la. Cc s hnh phi o nh th, u l hnh thc ca in khng. Li na, theo php ca cc ngi, bn tht v bn mui l mt B-la-mn, khi cng t tri nu c b th B, lin em bn i, t cho l ng php, nhng B cng nh tht. Di gt ngi nh vy, khng phi l li sao? Li ni "Vo trong sng ct tt

(sng Hng) ti li u tiu tr. Th l ti hay phc u khng c nhn duyn chi c. Bn tht, bn mui c ti g? Vo trong sng ct c th tiu ti? Nu c th tiu ti cng c th tiu phc, th u c tt g? Nhng vic nh vy khng nhn khng duyn, cng cho l nhn duyn, l in. Nh vy, cc hnh thc in u chnh l cc ngi. Php s mun h v cc ngi nn ly tay ch m khng ni". Nhng vic nh vy gi l in trn trung. Li na, c ngi ngho cng khng c o, ch mc o rch lam l, nh Pht lc lm cho c c o. Hi: K i c no, k kht c ung. Th no l i kht? p: Phc c mng manh, i trc khng nhn, i ny khng duyn, th nn i kht. Li na, ngi y i trc cp n ca Pht, A-la-hn, Bch-chi Pht v n cha m thn thch, nn tuy gp i c Pht vn chu i kht, l v ti nng vy. Hi: Hin nay c ngi sanh ci i c trc li c n ung no , cn ngi sanh gp i c Pht li chu i kht, sao li nh vy? Nu l ngi ti, th khng nn sanh gp i c Pht, nu l ngi phc th khng nn sanh i c mi phi? p: Nhn duyn nghip bo ca mi ngi khng ng nhau. Hoc c ngi c nhn duyn gp Pht li khng c nhn duyn n ung, hoc c nhn duyn n ung li khng c nhn duyn gp Pht. Cng nh Rn en m ngc Ma-ni m nm, hoc c A-la-hn i kht thc m khng c chi. Li nh thi Pht Ca-dip, c hai anh em xut gia cu o, mt ngi tr gii, tng kinh, ta thin, mt ngi ch lo n cc n-Vit, tu cc phc nghip. n khi c Pht Thch-ca Vn ra i, mt ngi sanh vo nh trng gi, mt ngi lm voi trng ln, c sc ph gic. Ngi con trng gi xut gia hc o, c su thn thng, thnh A-la-hn, m v bc phc, i kht thc kh c. Ngy n m bnh bt vo thnh kht thc, i khp ni m chng c g c, i n ngang chung bch tng thy vua cung cp cho Voi th, lin ni vi Voi rng: "Ta vi ngi u c ti li". Voi lin cm ng thm ut, ba ngy khng n. Ngi gi Voi s hi, tm n gp o nhn, hi rng: "ng lm ch thut g khin voi trng ca vua bnh kh khng th n? p: "Voi y l em ca ta trong i trc, cng xut gia hc o trong thi Pht Ca-dip. Ta ch lo tr gii, tng kinh, ta

thin gi cung knh, khng bit hnh b th, cn em ta ch lo n cc nVit, lm vic b th, khng hc vn. V n khng tr gii, tng kinh, ta thin, nn nay phi lm Voi y, v nh tu hnh b th nhiu m n ung y cc th, cn ta ch lo hnh o, khng bit tu b th, nn nay tuy c o, m i kht thc khng ra". V vy, do nhn duyn bt ng, nn tuy gp i c Pht, m vn chu i kht. Hi: Cc chng sanh y lm th no c no ? p: C ngi ni, Pht dng thn lc bin lm n, khin cho no . Li c ngi ni, nh sng ca Pht chm vo thn, lm cho khng i kht. Cng nh ngc Nh-, Ma-ni, c ngi tm ngh ti l ht i kht, hung g g Pht. (Kinh ni): Ngi bnh c lnh. Bnh c hai th: Do qu bo hnh nghip i trc m b cc th bnh: hoc i nay b lnh, nng, gi pht sanh, cng b cc th bnh. Bnh i nay c hai th: Mt l bnh bn trong, ng tng khng iu ha, kt cht thnh bnh c. Hai l bnh bn ngoi, b p t ng, binh ao m chm, cc th bnh. Hi: V nhn duyn g mc bnh? p: i trc a roi gy nh kho, giam tri, cc th no hi nn i nay mc bnh. i nay mc bnh l v khng bit nui thn, ung n khng tit , nm ngi i ng khng chng mc. Do nhng vic y nn b cc th bnh. Nh vy, c bn trm l bn chng bnh, nh thn lc ca Pht lm cho bnh c lnh. Nh truyn k: Pht nc X-b-, c mt c s thnh Pht v Tng dng cm ti tinh x, Pht tinh x tip nhn n, v c nm nguyn do: 1- Sp nhp nh. 2- Sp thuyt php cho ch thin. 3- Sp du hnh quan st phng cc T-kheo. 4- Chm sc cc Tkheo bnh. 5- Sp kit gii cho cc T-kheo cha c kit gii. Khi y Pht y ca vo phng cc T-kheo, thy mt T-kheo bnh kh, khng ai chm sc, nm m i tiu tin, khng ngi dy c, Pht hi T-kheo: "ng b kh g m khng ai chm sc c?" T-kheo tha: "Bch c Th Tn, con c tnh li bing, khi ngi khc bnh, con khng chm sc, cho nn nay con bnh, ngi khc cng khng chm sc ". Pht bo: "Thin nam t, Nh Lai s chm sc ng". Khi y, Thch--b-na-dn em nc ra, Pht ly tay xoa thn Tkheo kia. Trong khi xoa thn, th ht thy bnh kh u tiu tr, thn tm c an n. Khi y Th Tn t t T-kheo bnh dy, ua ra ngoi

phng, tm ra mc o, ri t t a tr vo, tri nm bo ngi. Pht ni vi T-kheo bnh y rng: "Lu nay ng khng cn cu vic cha c khin c, vic cha n khin n, m phi chu cc kh nn. Nh vy s phi cn c thng kh ln hn!" T-kheo nghe ri, tm t suy ngh: "Pht n v lng, thn lc v s, ly tay xoa cho ta, bnh kh tiu ht, thn tm khoi lc!", V th y nn ni Pht dng thn lc khin ngi b c lnh. Ngi tn tt c nguyn vn. Th no gi l tn tt? Nu c ngi i trc ph hoi thn th ngi khc, hoc cht u, hoc ct tay chn, ph cc thn phn khc; hoc ph tng Pht, hy hoi nm tay n ca tng Pht v hnh tng cc Hin thnh, hoc ph hnh tng ca cha m, v cc ti y nn mang thn hnh phn nhiu khng c ton vn. Li na, do qu bo ca bt thin php nn chu mang thn hnh xu x. Hoc i ny b gic, b ti hnh ct chm. V nhng nhn duyn y gy ra tn tt. Hoc b bnh gi, lnh, nng, sanh ra l li, thn th b hy hoi, y gi l thn hnh tn hy. Nh i n ca Pht m u c vn ton. Ging nh ngi t trong thnh K-hon tn Kin-ch, l con ca ngi anh vua Ba-t-n oan chnh dng kin, tm tnh hin ha, i phu nhn ca vua trng thy sanh tm m trc, bo nh i theo mnh, Kin-ch khng theo, phu nhn ni gin, sm tu vi vua, quy ti cho n. Vua nghe theo lin khin cht t tay chn, em qung gia g m, nhng cha cht. m y cp, si, qu La-st mun n n tht. Khi y c Pht n bn cnh, ho quang ca Ngi chiu ln thn th ngi y, thn th lin bnh phc, tm ngi y rt vui mng, Pht thuyt php cho lin chng c o qu th ba. Pht cm tay ngi y em n tinh x K-hon. Ngi y ni: "Thn con b ph hy, b qung b, c Pht ni lin li, cho con nguyn sut i em thn ny b th Pht v T-kheo Tng". Ngy mai vua Ba-t-n nghe s vic nh vy, i n K-hon, ni vi Kin-ch: "Trm xin li ngi, ngi tht v ti, m Trm in cung hnh pht, nay Trm s chia cho ngi na Quc ngi cai tr". Kinch ni: "Ti chn ri, vua cng v ti. Ti v tai ng i trc, m phi mang ti bo nh vy, nay ti em thn b th Pht v Tng, ch khng tr v na".

Nh vy, nu c chng sanh, thn khng ton vn, nh nh sng ca Pht, tc thi bnh phc. Th nn ni: Cho n thn hnh tn tt khng ton vn, nh nh sng ca Pht, tc thi c bnh phc. KINH: Ht thy chng sanh nh m nhn nhau vi tm bnh ng, nh cha nh m, anh em, ch em, nh thn thch v thin tri thc. By gi chng sanh u thc hnh mt cch bnh ng Mi thin nghip o, tnh tu Phm hnh, khng c cc t vt, vui v th thi, nh v T-kheo nhp vo Tam thin. Tt c u c ho hu, gi gii, t th h, khng nhiu lon chng sanh. LUN: Hi: Cc chng sanh y cha ly dc, khng c thin nh, khng c bn v lng tm th lm sao c tm bnh ng? p: Bnh ng khng phi bnh ng ca trong thin nh, m l i vi ht thy chng sanh khng on khng gin. Do s bnh ng y m em thin tm nhn nhau. Li na, tm bnh ng l nh trong Kinh ni: "Th no l tm bnh ng? Nhn nhau nh cha m, y gi l tm bnh ng". Hi: Phi chng xem ht thy chng sanh l cha m, anh em, ch em? p: Khng phi vy. Xem ngi gi nh cha m, ngi ln nh anh, ngi nh nh em, xem nh ch em cng vy. Do tm lc bnh ng nn u xem nhau nh thn thch. Hi: Sao chng phi cha m, cho n chng phi thn thch m li ni l thn thch, khng mc ti vng ng ? p: Tt c chng sanh trong v lng kip, khng ai khng phi cha m, anh em, ch em, thn thch. Li na, trong php tht tng, th khng c chi l cha m, anh em, do in o chp trc t ng m gi l cha m, anh em. Nay do nng lc ca thin tm, nn xem nhau nh cha m, m chng phi vng ng. Li na, nh ngi ly iu ngha m kt thn vi nhau, khng phi cha m th lm cha, khng phi m m th lm m. Anh em, con ci cng nh vy. Nh ngi c con lm c, th trut b i, cn k khc h m lm

lnh thi em v nui lm con. Nhn nhau nh vy, thi gi l tm bnh ng, nh k ni: "Coi v k khc nh l m, Thy ca ci k khc nh la, Coi tt c u nh thn thuc, y l s thy bnh ng". By gi chng sanh thc hnh mt cch bnh ng. Mi thin nghip o l, thn nghip o c ba l khng git, khng trm, khng t dm. Khu nghip o c bn l khng ni di, khng ni hai li, khng c khu, khng ni thu dt. nghip o c ba l khng tham lam, khng no hi, khng t kin. T mnh khng st sanh, khng bo ngi khc st, tn thn ngi khng st sanh, thy ngi khng st sanh th vui mng thay cho n. Cho n t kin cng c bn cch nh vy. Hi: Ba nghip sau cht l o, khng phi nghip, by nghip u va l o cng l nghip, ti sao ni l Mi thin nghip o? p: B t theo nhiu nn gi chung l nghip o. Ba ch sau cht tuy khng phi nghip m c th khi nghip. Li v nghip nn sanh khi, th cho nn gi chung l nghip o. (Kinh) : Tnh tu Phm hnh, khng c cc t vt. Hi: Trn ni thc hnh Mi thin nghip o, l y , nay sao cn ni tnh tu phm hnh na? p: C ngi thc hnh Mi thin nghip o, m khng on tr dm dc. Nay li v tn thn ngi thc hnh hnh Phm-thin, on tr dm dc, nn ni l tnh tu Phm hnh. Kinh ni: "Khng c cc t vt" l k hnh dm th thn c m danh thi, v th nn tn thn ngi on tr dm dc rng: Khng c cc t vt, u. (Kinh) : Vui v th thi. Hi: y l th vui g? p: Vui y c hai th l vui bn trong v vui Nit-bn. Hai th vui ny khng t nm trn pht sanh. Ging nh con sui , nc t trong ni ra, khng phi t ngoi n. Tm vui cng nh th. Thc hnh tm bnh

ng, tu Phm hnh, c Mi thin nghip o, thanh tnh khng cu u l th vui bn trong. Hi: Th vui y h thuc ci no? H thuc ci Dc, ci Sc hay ci V sc? p: Th vui y h thuc Dc gii m cng khng h thuc, chng phi h thuc Sc gii vV sc gii. Nay ni ging nh T-kheo nhp Tam thin. Nu l h thuc vo Sc gii th khng nn ni ging nh Tkheo c Tam thin. V ngha y nn bit chng phi h thuc vo Sc gii. Tm Dc gii sanh h lc thm khp ton thn, ging nh ging sa m ngp c thn th, m thm hoan lc. Khng h thuc l, c tht tng Bt-nh Ba-la-mt, qun cc php bt sanh bt dit, c tr tu chn tht, tm khng dnh mc. Ci vui v tng y l khng h thuc. Hi: Ph c Nit-bn vui bc nht, v sao cn ni cc vui Tam thin? p: Hai th vui: C th vui lnh th, c th vui do lnh th dt ht. Th vui do lnh th dt ht, l tt c nm m dt ht khng cn sanh tr li, l th vui Nit-bn. Cn do dt tr phin no u su, trong tm c hoan h, y l th vui lnh th. Lc th nh vy y , chnh ti trong Tam thin. V th nn ni nh ci vui ca Tam thin. Hi: S thin, Nh thin, cng c lc th, v sao ch ni Tam thin? p: Vui c thng, trung, h. H l S thin, trung l Nh thin, thng l Tam thin. S thin c hai th vui l lc cn v h cn. Nm thc tng ng lc cn, thc tng ng h cn. Trong Nh thin, thc tng ng vi h cn. Trong Tam thin, thc tng ng vi lc cn. Trong tt c ba ci, tr Tam thin, khng c ni no thc tng ng vi lc cn. Nm thc khng th phn bit, khng bit n tng danh t, nhn thc sanh ra trong khonh khc gy mng tay l c thc sanh ra. V th nn nm thc tng ng vi lc cn khng th vui y , thc tng ng vi lc cn mi c th l vui y . V th, trong Tam thin cng c t mvui th nhiu, nn khng c Tm bi x, tm thng x, Mi nht thit

nhp. Ln qu khi Tam thin th khng cn vui. V vy nn ni nh T-kheo nhp Tam thin. (Kinh) : Ht thy chng sanh u c ho hu, tr gii, t th h, khng nhiu lon chng sanh. Hi: V sao sau khi ni n s vui li ni n u c ho hu? p: Ngi cha c vui th hay lm cng c, khi l c vui ri, v tm m trc nhiu vo s vui y m khng lm cng c, cho nn sau khi ni n s vui th ni tip tm c ho hu. Ho hu l tr gii, t th h, khng nhiu lon chng sanh. Hi: Tr gii tc l th h, cng l khng nhiu lon chng sanh, c sao li cn ni t th h v khng nhiu lon chng sanh? p: Thn v ming thun thin, gi l tr gii, kim thc tm vo iu thin, gi l t th h, cng gi l khng nhiu lon chng sanh. Tt c cc cng c u nhp vo gii thn, nh thn, hu thn. Ni rng kho tr gii, l nhip v gii thn; kho t th h l nhip v nh thn; khng nhiu lon chng sanh v cc cng c t v.v.. ca trong thin nh, l nhip v hu thn. Hi: Cng khng c ai ni khng kho tr gii, c sao nay ni kho tr gii? p: C k nh B-la-mn m trc theo php th gian m ni rng: "B nh kho tr gii, l ngi lm mt ging ni". Li ni: "Do t lc lm ra ca ci, ri rng lm cng c, nh vy l c phc, cn xut gia th i kht thc, t mnh khng cp dng c mnh, th lm sao m lm cc cng c". Nhng li ni nh vy l ch trch k kho tr gii. Cng c ngi m trc vo nhng sa tr th gian m ch trch ngi t th h rng: "Ngi tu ly php tr i, thng thin pht c, lut php khng th phm, khng b tn thn, lp php cu i, c ch li to ln, cn g gi thin ring mnh, t th h v s? i lon khng lo sa sang, ngi gp khng lo cu". Nhng li nh th l ch trch k kho t th h. Cng c ngi ch trch ngi kho khng nhiu lon chng sanh rng" C on m khng th bo, c gic m khng th nh, khng tr ni

a c, khng sa c k ti, khng th tr lon cu nn, cn g mc nhin v ch". Nhng li nh th l ch trch ngi kho khng nhiu lon chng sanh. Nh k ni: "Ngi m khng dng kin, Sanh i m chi, Thn nn m khng cu, Nh ngi g trn dt". Nhng li l khng tt p nh th, gi l li ch trch ngi khng nhiu lon chng sanh. Cc hng tri v ngi u c ho hu, tr gii, t th h, khng nhiu lon chng sanh. Thc hnh cc thin php y, thn tm c an n, khng c g phi s hi, khng nng ny bt rt, c danh d tt p, mi ngi yu knh. y l nhm ti ca Nit-bn. Khi mng chung, thy phc th tm vui mng, khng u lo, khng hi hn, nu cha c Nit-bn, th hoc c sanh vo th gii ch Pht, hoc sanh ln ci tri, v th nn ni l c ho hu, tr gii, t th h, khng nhiu lon chng sanh. (Ht cun 8 theo bn Hn) --o0o -Cun 9 CHNG 14 : GII THCH: HIN PH THN KINH: By gi Th Tn ngi trn ta S t, trong ba ngn i thin i th gii, c ca Ngi c bit tn trng, sc tng sng chi, oai c cao lng lng, khp c mi phng th gii ch Pht nhiu nh s ct sng Hng, ging nh ni cha Tu-di, sc sng chi th thng c bit, cc ni khc khng th snh bng. LUN: Hi: Pht do oai lc g m gia tt c cc chng sanh, c ca Ngi c bit tn trng, oai c sng chi lng lng n nh vy? Nh Chuyn lun Thnh vng, Ch thin, Thnh nhn, cng c sc ln, oai c sng chi, c sao ch ni Pht c oai c c bit tn qu?

p: Cc Thnh Hin y tuy c oai c sng chi , nhng c hng lng, cng nh ngi sao, khi mt tri mc ln th ln mt khng hin. Pht t v lng A-tng-k kip, tp hp cc cng c, tt c y . V nhn duyn ln nn qu bo cng ln, cc ngi khc khng c nh th. Li na Pht i i tu cc kh hnh, thng b th cho chng sanh v lng v s u mt, ty no. u ch b th Quc thnh th t m thi, cn i i tu hnh y tt c cc gii, cc nhn, cc tinh tn, cc thin nh, v tr tu thanh tnh khng th so snh, khng th ph hoi, khng th cng tn. Do nng lc ca qu bo y m c oai thn th c khng th cn lng. Do vy nn ni v nhn duyn ln nn qu bo cng ln. Hi: Nu Pht c thn lc v lng, oai c vi vi khng th k ht, th v sao cn chu chn ti bo: 1- B con gi Phm-ch tn Tn--l hy bng, nm trm A-la-hn cng b hy bng. 2- B con gi B-la-mn tn l Chin-gi (Cinca) buc chic bt g lm bng to gi mang thai hy bng Pht. 3- B -b-t-a x t trn ni xung chn Pht lm b thng ngn chn ci, 4-Cy tung chch chn, 5- Vua T-lu-ly em binh st hi con chu h Thch, Pht b au u, 6- Nhn li mi ca B-la-mn A-tt-a m phi n la nga, 7- B gi lnh lm lng au, 8- Su nm kh hnh, 9- i vo lng B-la-mn kht thc khng c g, phi mang bt v khng. Li trc v sau ng ch 8 ngy, gi lnh lm gy tre, phi tm ba y che lnh. Li v b nng nn A-nan mi ng sau qut cho Pht. Nhng vic nh ca th gian nh vy, Pht u chu . Nu Pht c thn lc v lng, sc tng sng chi, oai c vi vi gia ba ngn i thin th gii, cho n th gii ch Pht nhiu nh ct sng Hng phng ng, Nam, Ty, Bc, bn pha trn, di v sao cn chu cc ti bo y? p: Pht sanh trong loi ngi, c cha m, mang thn lc con ngi, nhng sc mnh ca mt ngn tay cn hn sc mnh ca Na-do-tha Voi trng. Sc thn thng ca Pht v lng v s, khng th ngh bn. Ngi con ca vua Tnh-phn y, nhm chn lo bnh t kh m xut gia hc o, ngi y u phi th ti bo, b lnh nng lm khn bc? Nh thn lc ca Pht khng th ngh bn, trong php khng th ngh bn th u c cc hon nn lnh nng? Li na, Pht c hai thn: Mt l thn php tnh, hai l thn cha m sanh. Thn php tnh th y khp mi phng h khng, v lng v bin, sc tng oan chnh, tng ho trang nghim, sng chi v lng,

m thanh v lng. Chng nghe php cng u khp h khng (chng ny l cng thn php tnh, khng phi ngi cn sanh t thy c). Thng hin ra nhiu thn, nhiu danh hiu, nhiu ni sanh, nhiu phng tin chng sanh, thng khp tt c khng giy pht ngng ngh. Pht php tnh thn nh vy, hay mi phng chng sanh, cn chu cc ti bo, l Pht sanh thn. Pht sanh thn th th lp thuyt php nh cch thc ca con ngi. V c hai th Pht thn, nn c vic chu ti bo, khng li. Li na, ngay khi Pht c o, tt c u thnh tu. Lm sao m nay tht c qu bo ca php bt thin c th th? Ch v thng xt chng sanh i v lai nn Pht hin phng tin th cc ti bo y. Li na, nh A-n-l-u, cng n cho mt v Bch-chi Pht, m c hng th vui trong v lng i, tm ngh ti ung n th lin c, hung g Pht i i lc tht ct ty th cho chng sanh, m i kht thc li khng c g, phi m bt v khng? V cc vic y, nn bit rng Pht v phng tin chng sanh nn th cc ti bo y. Th no l phng tin thng xt chng sanh i v lai? Nm chng (xut gia) t Pht, v phc b th mng nn i kht thc cc th cn dng nui sng khng c. Hng c s ni: "Cc ngi o cm khng c c, c bnh khng tr c, lm sao c th c o gip ch cho ngi?" Nm chng hy p li rng: "Chng ti tuy khng c cc vic nh nui thn, m c phc c ln ca s hnh o. Ngy nay chng ti chu kh, l ti bo ca thn i trc, cn cng c ca ngy nay s c li ch tng lai. i s ca chng ti i vo lng B-la-mn kht thc cn khng c g, phi m bt khng tr v. Pht cng c cc bnh. Khi con chu ging h Thch phi tr ht ti, Pht cng au u. Hung g chng ti l ngi bc thp, phuc mng?" Hng c s nghe xong, tm ht gin, lin ly bn th cng dng cung cp cho cc T-kheo, khin thn c an n, ta thin c o, y l Pht v phng tin, khng phi tht ti th bo. Nh trong kinh T-ma-la-ct ni:"Pht nc T-gia-ly, khi y Pht ni vi A-nan: Trong thn ta pht hi gi nng, cn dng sa b, ng m bnh bt ca Ta i xin sa em v y". A-nan m bnh bt ca Pht, sng sm vo thnh T-gia-ly, n ng di ca nh ca mt c s. Lc y, Tma-la-ct ang i gia , thy A-nan m bnh bt ca Pht m ng, hi Anan rng: "Thy v sao m sng sm m bnh bt ng y?" A-nan p: "Pht thn hi bnh, cn dng sa b, cho nn ti n y". T-ma-la-ct ni: "Thi, thi, A-nan! Ch hy bng Nh Lai. Pht l ng Th Tn,

vt qua tt c cc php bt thin, u cn c bnh? Ch khin k ngoi o nghe li ni th y, chng s khinh Pht m ni rng: "Pht mc bnh khng t cu c, th lm sao cu ngi khc?" A-nan ni: "y khng phi l ca ti, m l vng li Pht dy cn dng sa b". T-ma-la-ct ni: " y tuy Pht dy, song l phng tin, v i ng c trc ny nn dng hnh thc y thot ht thy. Nu i v lai c cc T-kheo bnh, s theo hng c s xin thuc, hng c s ni: "Cc Thy bnh khng t cu c, cn u cu c ngi khc?" Cc T-kheo s ni li: "i s ca chng ti cng c bnh, hung thn chng ti nh c nt m khng bnh c ?" V vic y, cc c s em thuc cng cp cho T-kheo, khin h c an n m ta thin hn o. C k tin nhn, c th dng c thuc, ch thut tr bnh cho ngi, hung g Nh Lai y tt c tr c m t thn c bnh khng tr c sao? Thy hy lng l m bnh bt ly sa mang i ch khc ch cc ngi d hc nghe bit". V vy nn bit Pht v phng tin ch chng tht c bnh. Nhn duyn v cc ti bo khc cng nh vy. Th nn ni Pht m c ca Ngi c bit tn qu, sc tng sng chi, oai c vi vi. KINH: By gi, Th Tn dng thn thng ch th cho tt c chng sanh ba ngn i thin i th gii ny. Lc y, tri Th-hi, tri Phm-chng (ng l tri Phm-th), tri Tha-ha-t-ti, tri u-sut-, tri D-ma, tri Tam-thp-tam, tri T-thin-vng v ba ngn i thin i th gii, ngi vi phi nhn, ly cc th hoa tri, chui Anh-lc tri, nc hng tri, hng bt tri. Hoa sen xanh, Hoa sen , Hoa sen trng, Hoa sen hng tri v hng l cy tri, em n ch Pht. LUN: Hi: Pht v sao dng thn thng ch th cho ht thy chng sanh trong ba ngn i thin th gii? p: Pht mun thuyt i Bt-nh Ba-la-mt nn nhp vo Tam mui vng tam mui, ri t lun tng di bn chn chiu sng ln n ni nhc k, rc sng to ln, ging nh khi kip tn la chy, t cc ni Tu-di theo th t chy ht, nh sng y bin khp ba ngn i thin th gii cho n th gii ch Pht nhiu nh ct sng Hng mi phng, tt c u rt sng. Chng sanh trng thy ht thy t n A-nu-a-la Tam-miu Tam B-, y l thn lc ban u khi Pht mun thuyt i Bt-nh Ba-lamt. Th hai l ht thy l chn lng u mm ci. Th ba l phng nh sng thng, mi nh sng mt trng. Th t l tng li ph khp ba

ngn i thin th gii m ci. Th nm l nhp vo S-t-du-h tammui, ba ngn i thin th gii rung ng su cch. Th su l Pht ta S t hin thn ti thng, sc tng chi sng, oai c ao vi vi, ly thn lc y m cm ng chng sanh. Nhng ngi c lng tin u n c Anu-a-la Tam-miu Tam B-. Trong i vi ngi c lng nghi th Pht hin thn thng, lm cho h c c tm tn gii, m mi ngi u ni ln rng: "Nay c thy y l chn thn ca Pht". Do thn lc ca Pht, nn ngi trong ba ngn i thin th gii thy thn thng ca Pht, d xa hay gn u v ngi. Khi y chng sanh ba ngn i thin th gii rt hoan h ni rng: "y ng l thn Pht". Lc Pht mi sinh, lc Pht mi thnh o, lc Pht mi Chuyn php lun, u dng thn y, suy ngh nh vy, y ng l thn Pht. Hi: Sao gi l tri Tnh-c, tri Phm-th? p: T thin c tm ch, nm ch l ca A-na-hm gi l Tnh-c, ba ch l ca phm phu v Thnh nhn chung . Qu tm ch y c ch ca Thp-tr B-tt , cng gi l Tnh-c, hiu l vua tri i-t-ti. Tri Phm-th l c ba ni sanh: Mt l tri Phm-chng, ch ca cc tiu Phm-thin sanh. Hai l tri Phm-ph, ch ca qu Phm-thin sanh. Ba l tri i Phm, ni ca k tu Trung gian thin sanh n. Hi: La dc th ng nhau, v sao khi sanh ra c ch qu tin khc nhau? p: S thin c ba hng: H, trung, thng. Nu tu H thin th sanh vo Phm-chng, nu tu Trung thin th sanh vo Phm-ph, nu tu Trung thin th sanh vo i-phm. Tu hnh t cng nh th. Nh Diu-nhn-s suy ngh rng: "Ta v mi ngi m thuyt php, h u sanh trong Phmthin. Ta nay khng nn sanh ng mt ch vi t, ta hy tu hnh thng t". Do tu thng t nn sanh trong i Phm-thin. Li na, do tm thanh tnh bc nht nn sanh trong i Phm-thin. Hi: V sao i vi bn thin, y ch ni ti S thin v T thin, cn hai thin gia khng ni? p: V bc u la dc l kh, cui cng c vi diu l kh, cn hai thin gia d nhp cho nn khng ni.

Li na, ni Phm-th l bao gm Sc gii, nhng v T thin vi diu nht cho nn ni ring. Li na, v ngi phn nhiu bit Phm-thin, khng bit cc ci tri khc nn ch ni Phm-thin. Cn Tnh-c thin thng v thng xt chng sanh, m khuyn thnh Pht (cho nn ni). Li na, Pht thuyt php, m thanh thu n Phm-thin. Lc Pht c o, ch thin trin chuyn xng ln m thanh cao n tri Tnh-c . V vy nn ch ni S thin v T thin, khng ni hai thin gia. Li na, Phm-thin gn Dc gii nn cn phi nghe, tri Tnh-c l ch Sc gii cho nn cn phi nghe. Ging nh ngi gi ca bit khch n, khi khch i n ch n thi ch bit; cn cc ngi trung gian v l v s, nn khng ni n. Li na, Nh thin th rt mng, Tam thin th rt vui, mng v vui d phng dt cho nn khng ni. Hi: Sao gi l Tha-ha-t-ti? p: Ci tri ny chim ly s bin ha ca ngi khc lm vui cho mnh, cho nn gi l Tha-ha-t-ti. Ha-t-lc l ha ra nm trn t vui, nn gi l Ha-t-lc. u-sut gi l Tri-tc thin. D-ma gi l Thinphn thin. Th hai l Tam-thp-tam thin. Tri di thp hn ht gi l Tthin-vng thin. Ni Tu-di cao tm vn bn ngn do tun. Trn c thnh ca Tam-thptam thin. Bn ni Tu-di c ni gi l Kin--ra, cao bn vn hai ngn do tun. Ni ny c bn chp, trn chp u c thnh. T-thin-vng mi tri mt thnh. Cc tri D-ma v.v... t bng by bu, c gi cm gi n gia h khng, cho n tri Tnh-c cng li nh vy. Cc tri nh vy thy thn Pht thanh tnh, chi sng trong sch ln lao, h mang cc cng dng, no l hoa trn nc, hoa trn kh. Hoa mc trn t th hoa Tu-man- l qu nht, hoa sanh trong nc th Hoa sen xanh l qu nht, hoc hoa ca cy, hoa ca c mc lan..., cc danh hoa y cc mu sc l, cc mi thm, h u mang hoa tri i n ch Pht, v cc hoa y sc p, thm nhiu, mm mi trn mn, nn ly lm cng dng.

Th no l hoa tri? Hoa tri thm tho, mi thm bay ngc gi. Cc chui Anh-lc tri, th treo trn Pht; hng m nc tri th bi ch t Pht; hng bt tri th ri ln trn Pht. Hoa sen tri ch c hoa xanh, , hng, trng, sao khng c vng? Vng thuc ha, ha th khng thch hp vi hoa mc nc. Hoa sen bu ca tri th cng bng Lu-ly, i bng Kim-cng, l bng vng Dim-ph-na-, mm mi m thm, cng vi hng l cy ca tri, mang n ch Pht. Hi: Nu hng ch thin cng dng th nn cng hoa tri, cn ngi v phi nhn, lm sao c c hoa tri? p: Pht dng thn tc phng snh sng ln, qu t su cch rung ng, ch thin ma xung th hoa p, y cba ngn i thin th gii cng dng Pht. Ngi v phi nhn hoc lm ly hoa y cng dng Pht. Li na, theo php ca x Thin Trc, nhng th vt p u gi l thin vt. Hoa ca ngi v phi nhn y tuy khng phi l hoa trn tri, nhng v n tt p nn gi l hoa tri. V vy nn ni ngi v phi nhn mang cc hoa tri, khng c li g. KINH: Ly cc th hoa tri, cho n hng l cy ca tri y, ri ln trn Pht. LUN:Hi: V sao ly hoa ri ln trn thn Pht? p: V cung knh cng dng. Li, nh sng Pht chiu ra xa u thy Pht, tm rt vui mng. cng dng Pht, u ly cc th hoa ri ln trn thn Pht. KINH: Hoa c ri ra u ha thnh i ln gia h khng, trn ba ngn i thin th gii. LUN: Hi: V sao ha lm i y gia h khng? p: Hoa c ri t m ha lm i ln, l ch th cho chng sanh bit nhn t qu nhiu. Hi: Lm sao i gia h khng m khng rt ?

p: Pht dng thn lc mun ch th cho chng sanh bit l Pht phc in, cng Pht th c qu bo khng b mt, cho n khi thnh Pht, phc vn cn. KINH: Sc, nm sc rc r. Cc tng hoa, Anh-lc y bn bn i hoa y treo cc Anh-lc, tng hoa tp khp y ba ngn i thin th gii. LUN: Hi: Nu Pht t c thn lc, v sao nhn c hoa ri ra mi bin ha thnh i? p: V mun khin ngi sanh lng tin thanh tnh. Ngi y thy hoa cng dng u bin thnh i ln, th tm rt vui mng. Nhn vui mng nn c phc c ln. KINH: Do tng hoa, Anh-lc trang nghim nn ba ngn i thin th gii ny u thnh sc vng, v th gii ch Pht nhiu nh ct sng Hng mi phng u cng nh vy. LUN: C ngi ni rng: " Chuyn lun Thnh vng lm ch bn th gii, Phm-thin vng lm ch ngn th gii, Pht l ch ca ba ngn i thin th gii". cho thy li ni y khng ng, nn Pht bin ha cho n th gii ch Pht nhiu nh ct sng Hng mi phng. KINH: By gi, chng sanh trong ba ngn i thin th gii, cho n mi phng, mi mi t ngh: "Pht ring v ta m thuyt php, ch khng v cc ngi khc". LUN: Hi: Pht ch dng mt thn th hin ra gia ba ngn i thin th gii v mi phng; nay chng sanh v sao li mi mi thy Pht trc mt mnh thuyt php? p: Pht c hai th thn lc: Mt l ngi mt ch thuyt php, khin cc chng sanh xa u thy, xa u nghe. Hai l Pht ti mt ch thuyt php, c th khin mi mi chng sanh u t thy Pht trc mt mnh thuyt php, ging nh ch mt mt tri mc ln m nh hin cc ging nc. Li na, chng sanh khng ng, c ngi thy thn Pht khp c ba ngn i thin th gii, m sanh lng tin thanh tnh. Li c ngi mi mi thy Pht trc mt mnh thuyt php, m sanh lng tin thanh tnh, tin a

vui mng. V vy nn Pht trc mi mi (chng sanh) m thuyt php cho h. KINH: By gi Th Tn ta S t vui v m ci, nh sng chiu khp ba ngn i thin i th gii. Do nh sng y, chng sanh trong ba ngn i thin i th gii ny u trng thy Pht v Tng phng ng nhiu nh ct sng Hng; chng sanh trong th gii nhiu nh ct sng Hng phng ng kia li thy Pht Thch-ca Mu-ni v i chng trong ba ngn i thin i th gii ny. Nam, Ty, Bc phng, bn pha trn, di cng u nh th. LUN: Hi: Trc Pht nhiu ln phng snh sng, nay v sao cn phng nh sng y? p: Trc phng snh sng, mi mi u c vic, nh trc ni. Nay v chng hi th gii kia v th gii ny cha trng thy nhau, nn dng thn lc nh sng lm cho tt c i chng th gii kia v y c trng thy nhau. Hi: Nh trong hng t, ngi c Thin nhn bc nht l i A-lahn A-n-l-u, nu m tm qun th ch thy c tiu thin th gii, qun k mi thy c hai ngn th gii. i Bch-chi Pht tm qun th ch thy c hai ngn th gii, qun k mi thy c ba ngn i thin th gii. Cn nay tt c mi ngi lm sao m thy c th gii ch Pht phng ng nhiu nh ct sng Hng? p: l do thn lc ca Pht lm cho c thy, ch khng phi sc ca chng sanh. Du A-la-hn v Bch-chi Pht cc ni khc cng nh thn lc ca Pht m thy c v hn. Ging nh Chuyn lun Thnh vng bay i, ht thy k ty tng v voi, nga, sc vt u cng i theo. Nay do thn lc ca Pht, chng sanh tuy ch xa, cng c thy Pht. Li nh do nng lc ca Ban-chu tam mui, tuy khng c c Thin nhn, m vn thy c mi phng Pht, con mt thy khng ngn ngi. Cng nh khi kip tn la chy, ht thy chng sanh t nhin u c Thin nh c Thin nhn, Thin nh. Pht dng thn lc khin tt c chng sanh u thy c t xa cng nh vy. By gi, Th Tn ta S t m ci. Ci nh trc ni, cn iu cha ni nay s ni. Hi: Chng sanh phng ny xa thy phng kia, l do thn lc ca Pht, cn chng sanh phng kia cng thy bn ny l do thn lc ai?

p: l thn lc ca Pht Thch-ca Mu-ni khin chng sanh kia c thy ba ngn i thin th gii phng ny, v thy Pht Thch-ca Mu-ni cng tt c cc chng hi, Nam, Ty, Bc phng, bn pha trn, di cng nh th. ---o0o--CHNG 15 : GII THCH: MI PHNG CH B-TT N KINH: Khi y, qua khi th gii ch Pht nhiu nh ct sng Hng phng ng, bn cng tn ca th gii kia, c th gii tn l a Bo, Pht hiu l Bo Tch, hin nay ang v cc B-tt Ma-ha-tt thuyt Bt-nh Ba-la-mt. LUN: Hi: Nh Pht ni ht thy th gii l v lng v bin, sao y li ni bn cng tn ca th gii kia? bn cng tn tc l ri vo tng hu bin. Nu th gii hu bin, th chng sanh cng phi hu tn? V sao? V mi c Pht ht v lng v s chng sanh vo V-d Nitbn, khng cn chng sanh mi cho nn phi tn? p: Kinh Pht tuy c ni th gii l v lng, l phng tin ni, ch khng phi tht gio. Nh tht khng c thn m v phng tin ni c thn. Trong mi bn nn y, d ni th gii l hu bin hay v bin, u l t kin. Nu v bin th Pht khng c Nht thit tr, v sao? V tr tu bit cng khp khng vt g khng bit, mi gi l Nht thit tr. Nu th gii l v bin, th Pht c th bit khng ht. Nu th gii l hu bin, thi b li nh trc ni. C hai u l t kin, v sao? V nng v bin ph hu bin. Th gii a Bo ny chng phi l tn cng ca ht thy th gii, m l bn tn cng cc chng sanh c nhn duyn c ca c Pht Thch-ca Mu-ni. Ging nh bn tn cng ca mt nc, th khng ni l bn tn cng ca chu Dim-ph-. Nu th gii l v bin, th Pht khng phi l ngi bit tt c. iu ny nh p trong on ni v ngha Pht trn kia. Cho nn, nn bit tr Pht l v lng, ging nh ci hp ln nn np cng ln. Hi: Th gii tn a Bo. Bo c hai th l Ti bo v Php bo. V th bo no nhiu m gi l th gii bo? p: Hai th u c. Li c nhiu B-tt qun chiu cc bu v php tnh v.v... (ni bu ny l ca i B-tt c c, dng lm m bu, trong

m u thy ch Pht v liu t tt c php tnh), v nhiu nn gi l a Bo. Trong nc y c Pht hiu l Bo Tch, v tp hp cc php bo Nm cn, Nm lc, By gic chi, Tm chnh o v lu, nn gi l Bo Tch. Hi: Nu vy, ht thy Pht nn gi l Bo Tch; v sao ch gi c Pht kia l Bo Tch? p: Tuy ht thy ch Pht u c th bu , nhng ch c Pht kia ly bu lm danh hiu, nh Di-lc tn l T-th... Ch Pht tuy c lng t, nhng ch Di-lc ly t lm danh hiu. Li na, nh khi Pht Bo Hoa sanh ra, khp trn thn u c cc th hoa sc sng chi nn gi l Thi t Bo Hoa. Nh vy khi Pht Nhin ng sanh ra, khp bn thn sng nh n nn gi l Thi t Nhin ng, khi thnh Pht cng gi l Nhin ng (tn c l nh Quang Pht) , Pht Bo Tch cng nh vy, c th khi mi sanh cng c nhiu bo vt sanh ra, hoc t t sanh, hoc t tri ma cc th hoa bu tp hp, nn gi l Bo Tch. Hi: Ch c mt c Pht Thch-ca Mu-ni thi, khng c mi phng Pht, v sao? c Pht Thch-ca Mu-ni c oai lc v lng, c th ht thy chng sanh, khng cn c Pht khc. Nh ni: A-nan nht tm suy ngh rng: "Qu kh cc c Pht Bo Hoa, Nhin ng v.v... u sanh vo i tt p, th mng rt lu, mi c th tt c chng sanh, cn nay c Pht Thch-ca Mu-ni sanh vo i c, th mng ngn ngi, chc khng th no tt c t ?" V c tm nghi ngi nh vy nn Pht lin bit iu m tm A-nan ang suy ngh cho nn ngay khi mt tri mc, Pht nhp vo Nht xut tam mui. By gi tt c cc l chn lng trn thn Pht xut ra cc nh sng, cng nh quanh mt tri xut ra nh sng. nh sng y chiu khp ci Dim-ph-. Khp ri chiu n bn thin h, chiu bn thin h khp ri, chiu n ba ngn i thin th gii. Chiu ba ngn i thin th gii khp ri, chiu n mi phng v lng th gii. Khi y t bn rn ca Th Tn xut ra cc Hoa sen bu, nh k ni: "Cng lu ly sng xanh, Ngn cnh sc hong kim, Kim-cng lm i hoa, H phch trang nghim hoa. Mm mi khng cong th, N cao hn mi trng, Cng Lu-ly xanh bic,

Dng gia rn Pht. Cnh n rng m di, Sc p gia bch quang, V lng bu trang nghim, Hoa y c ngn cnh. Sc hoa p nh vy, T rn Pht sanh ra, Trn bn i hoa y, Ta bu nh mt tri. Mi mi cc to bu, Mi ta c Pht ngi, Nh ni vng bn chp. Sng chi ng nh mt. T gia rn bn Pht, u hin vo sen p, Trn cng c ta bu Mi ta u c Pht. T gia rn Pht y, Trin chuyn hin hoa bu, Mi hoa u c ta Mi ta u c Pht. Trin chuyn ha nh vy, Cho n tri Tnh-c, Nu mun bit gn xa, Hy ly v d ni: Mt vin vung ln, Cao rng nh ni ln, T trn th ri xung, i thng khng chi ngi. Vn tm ngn ba trm, Tm mi ba nm rng, S nm lu nh vy, N mi thu n t. gia hai khong y, y c ha Pht nh sng Ngi ln thnh, Hn mt tri mt trng, C Pht thn ra nc Cng c thn ra la, Hoc hin i kinh hnh

C khi ngi tnh mc. C Pht i kht thc, phc cho chng sanh, Hoc l thuyt kinh php, C khi phng nh sng. Hoc n ba ng c, a ngc bng, ti, la. Ha kh tr gi rt. nh sng chiu ngc ti. Ch nng cho gi mt Ty vic cu kh n An n khng hon nn thot bng php lc". Cc th phng tin nh vy, mt lc c th lin mi phng v lng chng sanh. chng sanh ri, tr li vo bn x gia rn Pht. By gi, Th Tn t Nht xut tam mui dy, hi A-nan rng: "ng thy sc thn thng ca tam mui ny khng?" A-nan bch Pht: "Bch Th Tn, con thy". Li bch Pht rng: "Nu Pht tr th th t c trong mt ngy, c th y h khng, hung g tr th hn tm mi nm!". V vy nn ni: "Mt c Pht c cng c v thn lc v lng, hin ti ha mi phng, khng c Pht khc". Li na, nh Pht ni: "N nhn khng c lm Chuyn lun Thnh vng, khng c lm Pht, khng c lm -thch thin, Ma vng, Phm vng, khng c lm Pht, khng c c hai Chuyn lun Thnh vng cng cai tr mt ch, mi phng Th Tn cng khng c hai Pht cng xut hin mt i". Li, Pht ni: "Pht ni khng h di, mt i khng c hai Pht, mt php kh gp nht l Pht Th Tn; v lng c kip, lu lu mi c mt. Trong 91 kip; ba kip c Pht. Kip th 91 trc hin kip, ban u c Pht hiu l T-b-thi (Tu dch l Chng-chngkin). Trong kip th 31 c hai c Pht, mt hiu l Thi-kh (Tu dch i), mt hiu l T-th-b-ph (T -x-ph - Tu dch Nht thit chng). Trong Hin kip c bn c Pht: Mt hiu l Ca-la-cu-xan- (Cu-lu-tn), hai hiu l Ca-na-gi Mu-ni (Cu-na-hm Mu-ni - Tu dch Kim Tin Nhn), ba hiu l Ca-dip, bn hiu l Thch-ca Mu-ni. Ngoi ra cc kip khc khng c Pht, rt ng thng xt!". Nu c mi phng Pht, c sao ni " cc kip khc khng c Pht, rt ng thng xt"?

p: Tuy c Pht Thch-ca c thn lc v lng, hay bin ha lm Pht mi phng thuyt php, phng nh sng chng sanh, cng khng th ht chng sanh, v b ri vo hu bin, thi khng cn c Pht v lai vy. Nhng v chng sanh khng tn, cho nn cn c cc c Pht khc. Li na, ng ni Pht t thuyt cc n nhn khng c lm nm vic. Hai Chuyn lun Thnh vng khng c ng thi xut hin. Pht cng nh vy, cng trong mt i khng c hai Pht. ng khng hiu ngha ny. Pht c hai ngha, c ngha hiu, c ngha su xa kh hiu. Nh khi Pht sp vo Nit-bn, ni vi cc T-kheo: "T nay nn nng theo php, khng nn nng theo ngi; nn nng theo ngha, khng nn nng theo ng; nn nng theo tr, khng nn nng theo thc; nn nng theo kinh liu ngha, khng nn nng theo cha liu ngha". Nng theo php l, php c mi hai loi; nn nng theo php y, khng nn nng theo ngi. Nng ngha l, trong ngha khng c s tranh ci v tt xu, ti phc, h tht. Ng l c ngha, ngha khng phi ng, Nh ngi ly ngn tay ch mt trng bo cho ngi m mui, nhng ngi m mui li thy ngn tay m khng thy mt trng. Ngi kia li ni vi n rng: Ta ly ngn ch mt trng, l cho ngi bit mt trng, sao ngi li thy ngn tay m khng thy mt trng? y cng nh th. Ng ch ngha, ngha khng phi l ng, v vy khng nn nng theo ng. Nng theo tr l, tr hay so lng phn bit thin c, cn thc th thng tm vui, khng vo c o chnh, cho nn ni khng nn nng theo thc. Nng theo kinh liu ngha l, trong cc ngi c Nht thit tr, th Pht l bc nht. Trong tt c cc kinh th, th Pht php l bc nht. Trong tt c chng, th chng T-kheo Tng l bc nht. B th th c phc ln, gi gii c sanh thin, nh vy v.v... l kinh liu ngha. Nh ni Php s thuyt php c nm iu li: Mt l phc ln, hai l c ngi a mn, ba l oan chnh, bn l danh ting, nm l sau c Nit-bn, y l kinh cha liu ngha. V sao cha liu? V b th c phc ln, y l r rng d hiu, cn thuyt php th khng c ti vt m ni l c phc, c phc y l ngi thuyt php. Dng nhiu cch tn thn s b th ph lng xan tham ca ngi, cng tr lng xan tham ca mnh, cho nn ni l

cha liu. y l phn nhiu dn nhng li phng tin trong kinh, ch khng phi tht ngha. Trong kinh y tuy Pht ni i khng c hai Pht cng xut hin, m khng ni trong tt c mi phng th gii (khng c hai Pht). Tuy ni i khng c hai Chuyn lun Thnh vng, m cng khng phi ni trong tt c mi phng ba ngn i thin th gii khng c, m ch ni trong th gii bn thin h khng c hai Chuyn lun Thnh vng. Do to phc thanh tnh nn mt mnh lm vua mt th gii, khng c cc on ch. Nu c hai vua th khng gi l thanh tnh. Tuy Pht khng c tm tt , nhng v hnh nghip i i thanh tnh nn cng khng c hai Pht xut hin trong mt th gii. Trm c ni Tu-di, trm c mt tri mt trng, gi l Tam thin i thin th gii. Nh vy mi phng hng h sa Tam thin i thin th gii, gi l mt Pht th gii, trong khng cn c cc Pht khc, tht ch c mt Pht Thch-ca Mu-ni. Trong mt Pht th gii y thng ha lm cc Pht, cc php mn, cc thn hnh, cc nhn duyn, cc phng tin chng sanh. Nh vy nn trong kinh a-tr ni: "Trong mt i mt th gii khng c hai Pht m khng ni mi phng khng c Pht". Li na, nh ng ni: "Mt vic kh gau7841?p, l Pht Th Tn. Li ni trong chn mi mt kip, ba kip c Pht; cc kip khc khng c Pht, rt ng thng xt". Pht v hng ngi ti nng khng gieo trng thin cn thy Pht , nn ni Pht ra i kh gp nh hoa cy u-mbt-la, lu lu mi c mt ln. Ngi c ti nng cng nh vy, lun chuyn trong ba ng c. Hoc sanh trong ci ngi, ci tri m gp lc Pht ra i, ngi kia cng khng c thy Pht. Nh ni chn c nh trong thnh X-v, c ba c nh tn mt trng thy Pht, ba c nh tai nghe c Pht, m mt khng thy, ba c nh th khng nghe cng khng thy. Pht ti X-v hai mi lm nm m cc chng y cn khng nghe khng thy, hung l xa? Li na, Pht v A-nan i vo thnh X-v kht thc. By gi c mt b gi ngho ng ng, A-nan bch Pht rng: "Bch Th Tn, ngi y ng thng, xin Pht cho". Pht ni vi A-nan: "Ngi y khng c nhn duyn". A-nan tha: "Pht i n gn, ngi y trng thy tng ho quang minh, t pht tm hoan h, ly lm duyn". Pht i n gn, ngi y lin xoay lng li vi Pht, Pht i qua c bn pha, ngi y lin c bn pha xoay lng li vi Pht m ngc mt ln tri. Pht t trn i xung, th li ci mt xung t. Pht t di t hin

ln, th ly hai tay che mt khng chu thy Pht. Pht ni vi A-nan: "Cn mun l nhn duyn g na?" C hng ngi nh vy, khng c nhn duyn c nn khng c thy Pht. V vy nn Pht ni: "Ny A-nan! Pht kh gp nh hoa u-m-bt-la; ging nh nc ma tuy nhiu, khp ni u c c, m Ng qu thng chu kht, khng th ung c". ng ni trong chn mi mt kip, ch ba kip c Pht, l ni trong mt Pht th gii, ch khng phi tt c cc th gii khc. Ni "ch ny kip trng khng khng c Pht xut th, tht ng thng xt", cng l ni trong mt Pht th gii ny, ch khng phi trong tt c cc th gii khc. V vy nn bit c mi phng Pht. Li na, trong php Thanh-vn c ni mi phng Pht, m t ng khng hiu. Nh trong kinh Tp A-hm ni: "Th nh ma ln lin tc, tng git, tng git khng ngng, chng th no m ht. Pht th gii cng nh vy. Ta thy phng ng v lng th gii, c th gii ang thnh, c th gii ang tr, c th gii ang hoi, s lng rt nhiu, khng phn bit ni. Nh vy cho n mi phng v lng chng sanh. Trong mi phng th gii , c ba th kh v thn l gi, bnh, cht; ba th kh v tm l dm, sn, si; ba th kh v i sau l a ngc, ng qu, sc sanh. Tt c th gii u c ba hng ngi h, trung, thng. Hng h nhn th m say ci th vui hin ti; hng trung nhn th m say ci th vui i sau, hng thng nhn th cu o, c tm t bi thng xt chng snah. c nhn duyn, lm sao khng c qu bo? Pht ni: "Nu i khng c gi, bnh, cht, th Pht khng ra i". Ngi y nhn thy chng sanh b gi bnh cht kh no, m trong tm pht nguyn: "Ta s lm Pht, thot chng sanh, dt tr tm bnh, cu vt s kh i sau cho chng sanh". Nh vy mi phng th gii u c nhn duyn c Pht ra i. C sao ch ni ch ny c Pht, cc ch khc khng c? Ging nh c ngi ni: "C cy khng la, c t m khng c nc" l iu khng th tin c. Pht cng nh vy, chng sanh thn c ci kh gi, bnh, cht; tm c cc kh dm, sn, si; Pht v dt ba th kh khin h c chng Tam tha, cho nn xut hin i. Trong tt c th gii u c cc kh , lm sao li khng c Pht? Li na, ngi m v s m ch ni cn mt thy thuc, th th cng khng ng. V vy nn phi c mi phng Pht. Li na, trong Trng A-hm c kinh ni: "C Qu thn vng gi phng Bc, vi trm ngn vn qu thn rt ng, cui m i n ch Pht,

u mt l chn Pht ri ng mt bn, phng ra nh sng thanh tnh, chiu khp rng K Hon, lm cho sng rc, chp tay tn Pht, ni hai bi k rng: "Ti quy mng bc i tinh tn, Trong loi hai chn Pht trn c, Bc c mt tr tu thy ht, Ch thin khng hiu tr tu y. Pht qu kh, v lai hin ti, Ti u ci u l tt c, Nh vy ti nay quy mng Pht. Cng nh cung knh Pht ba i". Trong bi k nh vy c mi phng Pht. Qu thn vng ci u l Pht ba i, ri sau mi ring quy mng Pht Thch-ca Mu-ni. Nu khng c mi phng Pht hin ti, th hy nn ch ni quy mng Pht Thch-ca Mu-ni, khng nn ni ch Pht qu kh, v lai, hin ti. Cho nn ni c mi phng Pht. Li na, i qu kh c v lng Pht, i v lai cng c v lng Pht. V vy nn hin ti cng phi c v lng Pht. Li na, nu Pht trong php Thanh-vn, m ni c mi phng v s v lng Pht th chng sanh s ni Pht d c gp, ri khng chu sing nng cu gii thot. Nu khng gp Pht ny, s gp Pht kia, c nh vy khng cn cu thot. Cng nh Nai khi cha b bn, thi khng bit s hi, khi b bn ri mi s hi chy quanh tm li thot. Ngi cng nh vy, c b kh gi bnh cht, nn nghe ni ch c mt c Pht, rt kh gp c, th tm lin s hi, sing tu hnh tinh tn cho mau c thot kh. V vy nn Pht trong php Thanh-vn khng ni c mi phng Pht, cng khng ni khng. Nu c mi phng Pht m ng ni khng th b ti v hn. Nu khng c mi phng Pht m ti ni c, ng lin sanh tm tng nim v lng Pht th c phc cung knh, v c sao? Do nhn duyn ca thin tm m c phc c ln. V nh T tm tam mui c sc xem tt c chng sanh u mun thy h th vui. Tuy khng c li ch tht, nhng v tm t qun nn ngi y c v lng phc. Tng nim mi phng Pht cng nh vy. Nu tht c mi phng Pht m ni khng th b v lng trng ti, ph hoi mi phng Pht, v sao? V ph hoi s tht. Ngi con mt tht tuy khng bit nhng tm tin m ni c, th phc y v lng. Nu tht c Pht m trong li ni khng th ti y rt

nng. Ngi t dng tm, cn phi tin l c, hung g Pht t ni trong i tha rng tht c mi phng Pht m li khng tin ? Hi: Nu c mi phng v lng Pht v cc B-tt, nay chng sanh phn nhiu ang b a trong ba c o, sao li khng n ? p: V chng sanh ti nng, Pht B-tt tuy n cng khng thy. Li, php thn Pht thng phng nh sng, thng ni php, m v ti chng cho nn khng thy, khng nghe, ging nh mt tri mc m ngi m khng thy, sm st dy t m ngi ic khng nghe. Nh vy, php thn Pht thng phng nh sng, thng thuyt php m chng sanh v lng kip ti cu su dy, nn khng thy khng nghe. Cng nh gng sng, nc trong, soi mt vo thi thy, cn nc cu bn bt tnh che ti, thi khng trng thy. Nh vy, chng sanh thanh tnh thi thy Pht, nu tm khng thanh tnh, thi khng thy Pht. Nay tuy tht c mi phng Pht v cc B-tt n chng sanh m chng sanh khng thy c. Li na, nh Pht Thch-ca Mu-ni, trong chu Dim-ph-, sanh ti nc Ca-t-la-v, phn nhiu du hnh su thnh ln ng Thin Trc, c khi bay n Nam Thin Trc n nh c s c Nh th cng dng. C khi tm n nc Nguyt Chi Bc Thin Trc hng phc Long vng A-ba-la-la. Li n pha Ty nc Nguyt Chi hng phc n La-st. Pht trong hang ca La-st mt thi gian, n nay bng Pht ang cn. C ngi i vo trong xem th khng thy, ra ngoi xa nhn vo th thy tng nh sng nh Pht. C khi tm bay n ni ca Tin nhn L-bt-b nc K Tn, tr gia h khng m hng phc tin nhn y. Tin nhn ni: Ti vui trong y, xin Pht cho tc v mng tay ca Pht dng Thp cng dng. Thp nay vn cn (di ni ny c cha Ly Vit. Ly Vit nn gi l L-bt-). Ngi ng sanh vi Pht trong mt nc m khng phi ai cng thy, hung l ch khc. V vy nn khng th do khng thy mi phng Pht m ni l khng c. Li na, Di-lc B-tt c tm i t bi, m ch thin cung khng n x ny, c th v khng n m ni khng c Di-lc ? Di-lc gn m khng n, khng cho l qui l, mi phng Pht xa (khng n) u cho l qui l. Li na, mi phng Pht khng n v chng sanh ti cu su nng, khng gieo trng cng c thy Pht, cho nn Pht khng n.

Li na, khi Pht bit tt c chng sanh thun thc, kit s mng, vy sau mi n , nh k ni: "Ch Pht trc xem bit c ngi, Dng ht phng tin khng c, C ngi kh , ngi d , Hoc c ngi chm, c ngi mau. Hoc dng nh sng, hoc thn thng. Cc cch nhn duyn chng sanh, Ngi mun tc nghch Pht thng cu, Hoc mun tc nghch Pht khng ngn. Chng cng kh ha, dng li th, Tm thun d dng li du, Tuy c tm t bi bnh ng, Bit thi tr tu dng phng tin". V vy nn mi phng Pht tuy khng n m khng nn ni l khng c. Li na, Pht c tr tu lc, phng tin, thn thng, cc A-la-hn nh X-li-pht, i B-tt nh Di-lc cn khng th bit, hung g ngi phm? Li na, ch Pht i B-tt, khi chng sanh b cp nn nh s hi, nht tm nim n th hoc thi n cu . Nh pha Ty nc i Nguyt chi, trong mt x Pht, c ngi b bnh phong lc, i n bn tng Bin-ct B-tt, nht tm t quy y, nim tng cng c ca Bin-ct Btt, nguyn tr bnh y. Khi y Bin-ct B-tt lin ly tay phi sng chi qu bu to ln xoa trn thn ngi kia, bnh lin c lnh. Li, trong mt nc c v T-kheo tu chn A-lan-nh, c ln kinh i tha, v quc vng nc thng tri tc ngi bc ln m i. C v T-kheo ni vi vua rng: "Ngi y Ma-ha-la, khng tng kinh nhiu, c sao vua cng dng ln lao nh th?" Vua ni: "Ta mt hm gia m mun gp v Tkheo y, lin i n ch ngi , th thy v T-kheo trong ng tng kinh Php Hoa, v thy mt ngi sc vng sng chi, ci Voi trng chp tay cng dng, ta i dn n gn th bin mt, ta hi i c: "V sao ti n m ngi sc vng sng chi bin mt ? V T-kheo p: " l B-tt Bin-ct. B-tt Bin-ct t ni rng: "C ngi no c kinh Php Hoa, thi ta s ci Voi trng i n gio o". V ti tng kinh Php Hoa nn Btt Bin-ct t n (Bin-ct trong kinh Php Hoa gi l Ph Hin)".

Li, ti mt nc c v T-kheo c kinh A-di- v i Bt-nh Bala-mt, ngi y khi sp cht, ni vi t rng: "Pht A-di- cng vi i chng ca ngi ng i n". Tc thi v y c ng thn, t quy y Pht, giy lt mng chung. Sau khi mng chung, t cht ci ha thiu, ngy mai bi trong ng tro thy li khng chy. Do tng kinh A-di- Pht m thy Pht i n, do tng Bt-nh Ba-la-mt m li khng chy. l do vic hin r trong i nay, nh trong kinh ni vic ch Pht B-tt hin n rt nhiu. Nh vy ni no c ngi ti cu v kit s mng m bit nht tm nim Pht vi lng tin thanh tnh, khng nghi ng, th chc c thy Pht, khng bao gi h di. Do cc nhn duyn y, bit tht c mi phng Pht. KINH: By gi, th gii kia c v B-tt tn l Ph Minh. LUN: Ngha ca B-tt nh ni trong chng Tn thn B-tt. Hi: Sao gi l Ph Minh? p: nh sng Ngi thng chiu c th gii nn gi l Ph Minh. KINH: Thy nh sng ln y, thy qu t rung ng ln, li thy thn Pht, i n ch Pht Bo Tch bch Pht rng: "Th Tn! Nay v nhn duyn g m c nh sng y chiu n th gian, qu t rung ng, li thy thn Pht?" LUN: t rung ng, nh sng thn Pht nh trc ni. Hi: Ph Minh B-tt y l bc ti tn nht trong cc B-tt, th phi t bit nhn duyn; c sao li hi? p: Ph Minh B-tt y tuy ln, nhng khng th bit c tr tu, thn lc ca ch Pht. Ging nh nh sng mt trng tuy ln nhng mt tri xut hin th bin mt, v vy nn hi Pht. Li na, B-tt thng mun thy Pht, tm khng chn , khng nhn duyn cn mun thy Pht, hung g c nhn duyn ln? Li na, vic y khng nn nghi ng. V nh Tru ngh i theo m th c g qui l. Li nh tiu vng triu yt i vng, l phi l nh vy. Cc i B-tt cng nh th, v c li ch ln, nn thng mun theo Pht,

B-tt y thy vic y, tm lin bit r chc l vic ln, thy v s v lng th gii, u trng thy nhau, v th cho nn hi. Li na, c ngi ni: " B-tt y t c thn lc bit c, cng l do thn lc ca Pht Thch-ca Mu-ni lm cho bit. Ch v cc tiu B-tt khng bit hi, cho nn hi Pht. Cc tiu B-tt cha tr ht s hi kh nn, khng th hi Pht, th nn v h m hi. Ph Minh B-tt y xut hin th gii ny cng vi cc tiu nam t, tiu n nhn, nn bit h khng th hi (nn v h m hi). Ging nh Voi ln c th x ng cy to cho cc Voi nh c n cnh l, cho nn hi Pht: "Tha i c Th Tn! Do nhn duyn g m c nh sng ny, qu t rung ng ln, li thy thn Pht?" (Ht cun 9 theo bn Hn) --o0o -Cun 10 KINH: Pht Bo Tch tr li Ph Minh rng: "Thin nam t! Qua khi th gii nhiu nh ct sng Hng v phng Ty, c mt th gii tn l Ta-b, trong y c Pht hiu l Thch-ca Mu-ni, hin nay mun thuyt Bt-nh Ba-la-mt cho cc B-tt Ma-ha-tt, y l thn lc ca Ngi". LUN: Hi: Pht cng nh ni Tu-di, khng b sng nc bin c lay ng, nay v sao p li Ph Minh hi? y l tng lay ng? Nhip tm thi khng ni, tn tm thi c ni. Ni php l t gic qun pht sinh. Gic qun l vic th, Pht khng nn c vic th y? p: Pht tuy nhp su thin nh, khng b th s lm ng. Nay v tm i t bi thng xt chng sanh, m thuyt php on tr nghi ng cho h. Nh ni cha Tu-di, gi nh khng th lay ng, nu c gi Ty-lam thi n thi mi rung ng mnh. Pht cng vy, khi c ngn gi i t bi thi n thi v thng xt m tm ng, phn tn thn ra v s i vo nm o gio ha chng sanh, hoc lm thn tri cho n thn sc sanh. Li na, tht s Pht khng ng, Ngi thng nhp nh, do nhn duyn phc c i trc, m ton thn pht ra ting, ng tip cc vt nh ting vang, cng nh nhc tri t dng pht ra ting. Li nh ngc Ma-

ni, ty theo ngi mun g cho ny. Nu mun o mc, ung n, thuc thang, ty cn dng, t nhin u c c. Pht cng nh th, t trong l chn lng kia, trn thn Ngi t nhin c ting, ty tm thuyt php, trong y Pht khng h ngh tng, cng khng phn bit. Nh trong kinh Thuyt-mt-tch Kim-cang ni: "Pht c ba s b mt l thn mt , ng mt, mt. Tt c ch thin, loi ngi u khng hiu, khng bit". Trong mt hi chng sanh, m hoc c ngi thy thn Pht sc hong kim, sc bch ngn, cc tp sc. C ngi thy thn Pht cao mt trng su thc. Hoc thy mt dm, mi dm, trm ngn vn c, cho n v bin v lng khp c h khng nh th v.v... gi l thn mt. V ng mt l, c ngi nghe m thanh ca Pht ta xa mt dm, c ngi nghe mi dm, trm ngn vn c v s v lng khp c h khng. Trong mt hi chng m hoc c ngi nghe thuyt v b th, c ngi nghe thuyt v tr gii, c ngi nghe thuyt v nhn nhc, tinh tn, thin nh, tr tu. Nh vy cho n mi hai b kinh, tm vn php t, mi mi ty tm m nghe, y gi l ng mt. By gi Mc-lin tm suy ngh mun bit m thanh ca Pht gn hay xa, lin dng sc Thn tc ca mnh i qua ngn vn c th gii Pht mi dng ngh, vn nghe m thanh Pht cng nh gn khng khc. Ni th gii dng chn y, ang l ba n ca Pht v i chng, ngi ci ny thy Mc-lin m bnh bt ng, cc t ca Pht ny hi Pht ca h rng: "Ngi ny u nh con su t u n, li khoc o Sa-mn m i vy?" Pht ny tr li: "Ch khinh ngi y. v phng ng, qua khi v lng Pht th gii, c Pht hiu l Thch-ca Mu-ni, ngi y l t c Thn tc ca Pht y". Pht ny li hi: "Mc--gi-lc-t (Moudgalyaya-na)! Sao ng li n y?" Mc-lin tha: "Con v tm m thanh ca Pht, cho nn n y". ?c Pht bo Mc-lin: "ng tm m thanh ca Pht, qua v lng c kip, cng khng th tm ra c bin t ca n". Li na, Pht ra i l dt b nghi ng cho chng sanh, cho nn thuyt php cho h. iu y khng nn gn hi. ng khng nn hi mt tri ti sao li tr bng ti? Pht cng nh vy, khng nn hi Pht v sao m tr li.

Hi: Cc Pht gic ng bng nhau nn gi l ng gic. Nay v sao bo l thn lc ca Pht kia? p: Ch cho thy l khng c ti, ta, kia, y; v dit tt , kiu mn vy. Li na, th gii c c cc v tri, thng mong cu s tn trng hn c, v kiu mn m t ni rng: Tri, t, ngi, vt u do ta bin ha ra. Nh Phm-thin vng ni vi cc Phm-thin rng: "Ta to ra cc ngi". Tri T-nu (Virnu) ni: " th gian m c k rt giu sang danh ting, u l mt phn sc mnh oai c ca thn ta. Ta c th thnh tu th gian, cng c th ph hoi th gian. Oai c th gian u do ta lm". V c cc tri nh vy nn h ph php tng nhn duyn. Cho nn ni l thn lc ca Pht kia. KINH: By gi Ph Minh B-tt bch Pht Bo Tch rng: "Bch Th Tn! Con nay s n thm Pht Thch-ca Mu-ni l bi cng dng, v thm cc v i B-tt l nhng v k tha tn v, u chng c -la-ni v cc Tam mui, trong cc Tam mui u c t ti. LUN: Hi: S tr gii, thin nh, tr tu v ngi ca ch Pht u nh nhau, B-tt Ph-Minh y ti sao cn mun n thm Pht Thch-ca Mu-ni? p: Cc B-tt thng mun thm Pht khng bit nhm chn, nghe php khng bit nhm chn , thy cc B-tt khng bit nhm chn. Cc Btt u nhm chn i vi php th gian, m i vi ba vic trn, tm khng h bit nhm chn. Nh Th c s t trn ci tri Tnh-c, i n mun thy Pht, nhng v thn ng qu vi t, ging nh sa lng khng t li trn mt t. Pht ni vi Th c-s rng: "ng hy ha lm thn th, qun sc tng ca mt t ny", C s lin nh li Pht dy, ha lm thn th, qun nim tng t, ri u mt l chn Pht, ng qua mt bn, Pht hi c s: "ng c bao nhiu vic khng nhm chn m c sanh trong ci tri Tnh-c?" Bch rng: "Con c ba s khng nhm chn m c sanh lnci tri Tnh-c: 1- Thy Pht cng dng khng nhm chn. 2- Nghe php khng nhm chn. 3Cung cp cho chng Tng khng nhm chn. Cng nh lc Pht ti Dimph-, bn b chng thng i theo Pht nghe php, hi php. Ch thin Tnh-c chng con cng thng theo con nghe php, hi php".

Hng Thanh-vn cn nghe php khng bit nhm chn, hung hng B-tt php tnh thn, v c sao? Ph-Minh B-tt n thm Pht Thch-ca Mu-ni v thm cc B-tt Ma-ha-tt , l nhng v k tha tn v, u chng c -la-ni v cc Tam mui, nh trong chng Tn B-tt trc kia ni: c t ti i vi cc Tam mui. Hi: Nh Pht l mt ngi c t ti trong ht thy Tam mui, sao li ni B tt cng c t ti trong ht thy Tam mui? p: C hai th Tam mui: Mt l Tam mui ca Pht, hai l Tam mui ca B-tt. Cc B tt y c t ti i vi B tt tam mui, chng phi i vi Pht tam mui. Nh trong kinh Ch Pht Tp Yu c ni: "Vn th thi-li mun thy Pht tp hi, m khng th n c, ch Pht tr v ch c." Vn th thi-li n ch ch Pht tp hi, c mt ngi n ngi gn Pht kia m nhp vo Tam mui. Vn th thi-li i vo, nh l di chn Pht xong, bch Pht rng: "C sao ngi n ny c ngi gn Pht m con khng c?" Pht bo Vn th thi-li: "ng hy nh thc ngi n ny dy khi Tam mui ri ng hy t hi ngi y". Vn th thi-li bn khy mng tay thc mkhng dy, ct ting ku ln cng khng dy, cm tay ko cng khng dy, li dng Thn tc lm rung ng Tam thin i thin th gii cng khng dy. Vn th thi-li bch Pht: "Bch Th Tn, con khng th thc dy c". Khi y Pht phng nh sng ln chiu th gii h phng, trong y c mt v B-tt trn l Khch-ci, lin t h phng xut hin n ch Pht, u mt nh l di chn Pht ri ng sang mt bn. Pht bo Kh-ch-ci B-tt: "ng hy nh thc ngi n y". B-tt lin khy mng tay, ngi n y lin t Tam mui dy. Vn th thi-li bch Pht: "V nhn duyn g con lm rung ng c Tam thin i thin th gii m vn khng th khin ngi n y khi dy, cn Kh-ch-ci B-tt khy mng tay mt ci l khi dy khi Tam mui lin?" Pht bo Vn th thi-li: "ng nhn ngi n y m bt u pht A-nu-a-la Tam-miu Tam B-, ngi n y nhn Kh-ch-ci B-tt m bt u pht A-nu-a-la Tam-miu Tam B-. V th nn ng khng th nh thc dy". i vi ch Pht tam mui, cng c trong Tam mui ca ch B-tt th c t ti, nhng trong Tam mui ca ch Pht th mi vo c t nhiu m cha c t ti. KINH: Pht bo Ph Minh: "ng mun i qua th ty , nn bit phi thi". By gi Pht Bo Tch ly hoa sen sc vng ngn cnh a

cho Ph Minh B-tt m bo rng: "Thin nam t! ng em hoa ny ri ln trn Pht Thch-ca Mu-ni. Cc B-tt sanh th gii Ta-b kia, l nhng v kh hn, kh b kp, ng hy nht tm i ti th gii kia". LUN: Hi: V sao Pht ni mun i ty , nn bit phi thi? p: V Pht ct t tnh ring i vi t v trong tm Ngi khng cn rng buc vi t. Li na, v B-tt y cha chng c Nht-thit-tr, cha chng c Pht nhn, nn trong tm cn nhiu nghi ng cho rng Pht Thch-ca Mu-ni cng c ln, c li ch hoc nhiu hn, cho nn ni "mun i qua ty ". Li na, v B-tt y xa trng thy Pht Thch-ca Mu-ni thn nh, lng hi c cht kiu mn ni l Pht kia khng bng (Pht ny). Cho nn Pht bo ng i qua ch ch quan st thn Pht, ch ngh n th gii m ch nghe Pht thuyt php thi. Li na, th gii y cch th gii ny rt xa, tn nc phng ng. V B-tt y nghe Pht Thch-ca Mu-ni thuyt cc php tng vi Pht Bo Tch thuyt cc php tng rt ging nhau, mi ni: "Th gii tuy xa, m php tng khng khc, do nim tin ln tng thn, tm tr nn kin c". Li na, do nhn duyn i trc, tuy sanh ni xa, m nn i n nghe thuyt php. Th nh dy buc chn chim S, cng bay xa, nhng khi ko li th v. Li na, cc B-tt trong th gii Ta-b thy B-tt Ph Minh t xa n nghe php, lin suy ngh rng: "Kia t xa cn n nghe php, hung ta sanh trong th gii ny m khng nghe php?" Bi cc nhn duyn nh vy nn ni: "mun i qua ty , nn bit phi thi". Hi: Thn lc ca ch Pht ngang nhau, li khng cu phc, ti sao ly hoa lm tin? p: V hnh theo php th gian vy. Nh hai v Quc vng, th lc tuy ng nhau, cng gi tng cho nhau. Li na, biu th thin tm nhu nhuyn cho nn ly hoa lm tin. Trong php th gian, k s gi t xa n tt phi c tin. Pht theo php th gian cho nn gi tin.

Li na, v ch Pht cung knh php, nn cng dng php, ly php lm Thy, v c sao? V ba i cc c Pht u ly tht tng ch php lm Thy. Hi: V sao khng t cng dng php trong thn mnh, m li cng dng php ca ngi khc? p: Theo php th gian, nh T-kheo mun cng dng Php bo, nhng khng t cng dng php trong thn m cng dng cc ngi tr php, bit php, hiu php. Pht cng vy, tuy trong thn c php, m li cng dng php ca Pht khc. Hi: Nh Pht th khng cn cu phc c, ti sao cn cng dng? p: Pht t trong v lng A-tng-k kip tu cc cng c, thng hnh cc vic thin, khng ch cu qu bo, m v knh trng cc cng c m lm vic cng dng. Nh khi Pht cn ti th, c mt T-kheo m, mt khng trng thy nhng tay th khu o. Khi kim st ch, thy ni: "Ai a c phc c, xin xu kim h ti?" Gp khi Pht i n ni , Ngi ni vi T-kheo: "Ta l ngi a c phc c, Ta xu kim h cho ng". V Tkheo nghe bit ting Pht, vi ng dy sa o nh l di chn Pht, bch Pht rng: "Cng c ca Pht y , sao cn ni a c cng c?" Pht bo: "Ta tuy cng c y , m Ta bit su xa v nhn duyn ca cng c, qu bo ca cng c, nng lc ca cng c. Nay Ta c l ti nht trong ht thy chng sanh, l do cng c y, cho nn Ta a c". Pht v v T-kheo y m tn thn cng c xong, tip Ngi ty thuyt php cho ng. V T-kheo y c php nhn thanh tnh, nhc nhn li sng ra. Li na, Pht tuy cng c y , khng cn cn g na, nhng v gio ha t nn ni: "Ta cn lm cng c, cc ng v sao khng lm?" Nh trong nh k nhc, mt ng lo trm tui m ma, c ngi ch rng: "ng gi trm tui, cn mu m lm g?!" ng p: "Ta khng cn g m ma, ta ch mun dy con chu m thi". Pht cng vy, cng c tuy y , m v dy t lm cng c nn lm vic cng dng Hi: Nu nh vy, sao Pht khng t xa ri hoa n trn Pht Thch-ca Mu-ni, m li sai ngi i cng dng? p: V y cc B-tt tin ni Ph Minh vy.

Li na, s gi ca Pht sai i, nc, la, binh, c, trm ngn th hi, khng th lm thng tn, ng s xa xi, mun cho c an n. Hi: Sao khng ly bo vt p , kinh in su xa, hay Pht bo, Btt bo (tc l th bu ny ch thin khng thy c, n xut sanh cc th vt qu nh ngc Ma-ni, nn gi l Pht bo) lm tin, m li ly Hoa sen? Hoa sen l vt nh mn u lm tin? p: Pht khng cn vt. Bo vt ca Pht, bo vt ca tri cn khng cn hung l bo vt ca ngi. V khng cn nn khng sai mang i. Cng v cc Pht t c nh nhau, nn khng sai mang i. Kinh in su xa cng vy. Li na, cc kinh i vi Pht khng c g thm thm, ni thm thm l xut t ni ngi phm. iu ngi phm nghi ng, i vi Pht v ngi. Kh i vi ngi phm, i vi Pht u d. Li na, hoa hng thanh diu, ng dng cng dng, nh ngi hin tng, tt phi dng vt l. Hi: Sao ch dng Hoa sen, khng dng vt khc? p: Cng dng th ch dng hoa, hng, trng phan, bo ci. Hoa c hai s l sc v hng. Hi: Hoa khc cng c hng, c sc, sao ch dng Hoa sen cng dng? p: Nh trong kinh Hoa Th ni: "Mi phng Pht u ly hoa cng dng Thch-ca Vn Pht". Li na, Hoa sen c ba loi: Hoa ca ngi, hoa ca tri, hoa ca Btt. Hoa ca ngi, th hoa sen ln c trn 10 cnh, hoa ca tri c 100 cnh, hoa ca B-tt 1000 cnh. Trong th gii kia, phn nhiu c Hoa sen ngn cnh sc vng chi sng. Trong th gii Ta-b tuy c hoa bin ha ngn cnh, m khng c hoa sanh trong nc, cho nn Ngi sai mang i. Hoa sen ngn cnh sc vng y, nh ni trong on v tng li. Hi: Sao Pht sai Ph Minh ly hoa ri trn Pht? p: Php cng dng l hoa, hng, phn, lng. Phn, lng th nn trn, hng kh th nn t, hng nc th nn bi di t, hng bt v hng nc nn ri.

Hi: Sao khng ch cng dng ri thi, m cn t tay ri ln trn? p: T tay cng dng l thn nghip, li ni m du hi han l khu nghip, pht khi thn nghip khu nghip l nghip. Ba nghip y c cng c bn chc, lm nhn duyn cho Pht o. Hi: V sao ni "ng nn nht tm cung knh thn trng, cc B-tt trong th gii Ta-b l kh b kp, kh hn?" p: Pht, Bch-chi Pht, A-la-hn, tt c cc Hin Thnh, u nht tm cung knh thn trng. Ma hoc Ma dn, cc kit s ca ni thn, cc ti bo i trc u l gic. Gn cc th gic y, nn phi nht tm, cung knh, thn trng. Cng nh i vo gia gic, khng t thn trng gi gn, th gic bt. V vy nn ni nht tm cung knh thn trng i qua th gii kia. Li na, v lng ngi d tn lon, nh cung nh say, nht tm cung knh thn trng l u ca cc cng c. Nhip tm c thin, lin c tr tu chn tht, c tr tu chn tht, lin c gii thot, c gii thot lin c ht kh. Nhng vic nh vy, u t nht tm m c. Nh sau khi Pht Bt Nit-bn mt trm nm, c mt thy T-kheo tn l u-ba-cc, l v A-la-hn chng c lc thng, lm i o s ca ci Dim-ph- lc by gi. Lc y c mt T-kheo-ni, 120 tui, v T-kheo-ni y lc nh tng thy Pht. Ngi u-ba-cc vo nh b hi v dung nghi ca Pht, trc tin sai t n ni vi T-kheo-ni rng: "i s ti l u-ba-cc mun n thm b hi v dung nghi ca Pht". Khi y v T-kheo-ni ly bnh bt ng y du m, t di cnh ca th coi oai nghi ca u-ba-cc c c r rng chng? u-ba-cc i vo, t t y cnh ca, lm mt t du. Ngi xong, Ngi hi T-kheo-ni: "B tng thy Pht chng? Dung mo ging nh th no? Xin ni cho ti c r". T-kheo-ni p: "Lc y ti cn nin thiu, thy Pht i vo lng, mi ngi u ni "Pht n", ti theo mi ngi chy ra, trng thy nh sng ca Ngi ti lin l bi, chic thoa vng trn u ti ri xung t, ti rng cy ti m, nh sng Pht soi n, mi vt u n u c trng thy, ti lin lm c thoa. T v sau, ti lm T-kheo-ni. u-ba-cc li hi: "Lc Pht cn i, oai nghi l php ca cc T-kheo nh th no?" p: " Lc Pht cn i, Lc qun T-kheo rt l t c, khng bit tm qu, m oai nghi php tc hn ng by gi, v sao m bit th? V Lc qun T-kheo i vo ca, khng lm du . Lc qun T-kheo tuy l t c, m ng nh nghi php ca T-kheo, i, ng, nm, ngi khng mt php tc. ng tuy l

A-la-hn c su thn thng m khng bng bn h." u-ba-cc nghe ni li y, ht sc h thn. V vy nn ni nht tm cung knh thn trng, l tng trng ca bc thin nhn vy. Li na, v sao ni l nht tm cung knh thn trng? V cc v B-tt y kh hn, kh b kp, kh ph, kh gn. Cng nh S t cha to ln, kh hn, kh ph hoi; cng nh Bch tng vng v Long vng; cng nh ngn la ln, u kh c th n gn. Cc B-tt y c i phc c tr tu lc, nu ngi no mun hn hay mun ph hoi, u khng th c; m ch c th t hi m thi. Th nn ni l kh gn. Hi: Ht thy i B-tt u c i cng c, tr tu li cn, ht thy u kh gn, c sao ch ni cc B-tt trong th gii Ta-b l kh gn? p: ng nh li y. Ch v cc B-tt t trong th gii a Bo i n, thy th gii Ta-b ny khng bng, ton , ct, u, xu xa, thn Btt th nh, tt c mi s u khng bng, chc sanh lng nghi mn, th nn Pht ni hy nht tm cung knh thn trng, cc B-tt kia kh gn. Li na, ngi sanh ch vui, phn nhiu khng dng mnh, khng thng minh, t tr tu, nh ngi sanh chu Ut-n-la-vit, v qu vui m khng xut gia, khng th gii. Sanh trong ci tri cng vy, cn trong th gii Ta-b ny nhn duyn ca s vui t, c ba iu d l gi, bnh, cht, cch nui sng theo t ai kh, cho nn d sanh tm nhm chn. Thy gi bnh cht ko n, tm rt chn s, thy ngi ngho cng, bit do nhn duyn i trc gy nn, sanh tm rt chn, do vy nn ni c tr tu li cn. cc B-tt trong ci kia, l th gii by bu, cc th cy bu, tm tng ti ung n, ty lin c c. Nh vy nn kh sanh tm nhm chn, cho nn tr tu khng th thng li, ln lao. Cng nh dao bn, t vo trong ung n tt, dao d sanh r st, ung n tuy tt nhng khng thch hp vi dao. Nu ly m mi, ly m, tro m lau chi, th r st lin sch, dao c bn. B-tt cng nh vy, sanh trong th gii hn tp, nn c li tr m kh gn. Nh ngi lc nh sing nng kh nhc, th c nhiu ti nng, cng kham c nhiu vic. Li nh nui Nga m khng ci, th khng dng c vic g. Li na, trong th gii Ta-b, B-tt c nhiu phng tin nn kh gn, cc ni khc th khng vy. Nh Pht ni: "Ta t nh i trc, mt ngy b th cho ngi nghn thn mng, v chng sanh. Tuy cc cng c, su Ba-la-mt, tt c Pht s y m khng lm Pht, thng dng

phng tin thot chng sanh. V nhng vic y, cc B-tt trong th gii Ta-blkh gn. KINH: By gi Ph Minh B-tt t ni Pht Bo Tch nhn ly Hoa sen sc vng ngn cnh, vi v s hng xut gia, ti gia v cc ng nam ng n cng ct bc. LUN: Hi: Ph-Minh B-tt c i lc thn thng nn c th i n, cn hng xut gia, ti gia B-tt, v cc ng nam ng n lm sao t i c? a Bo th gii tn cng pha ng, dm ng xa xi, cc hng y t dng sc mnh m i, hay l sc ca Pht Bo Tch? Hay l sc ca Ph-Minh B-tt? Hay l sc ca Pht Thch-ca Mu-ni? p: Hon ton do sc ca c bn hng ngi. Cc hng B-tt xut gia ti gia y l nhng B-tt c bt thi, thnh tu ng thng, kho tu bn Nh tc, c nhn duyn vi c Pht Thch-ca Mu-ni t i trc, cng do t sc mnh, cng do sc ca B-tt Ph-Minh, v c sao? Trong , ngi th lc mng thi do sc ca B-tt Ph-Minh m n c. Nh khi Chuyn lun Thnh vng bay i, th c bn th binh v cc cung, qun, sc vt, th vt tt c u bay. V cng c ca Chuyn lun Thnh vng rt ln, khin cho tt c bay i. y cng nh vy, ngi th lc mng th do sc ca B-tt Ph-Minh, u cng i theo c. Cng l do sc ca Pht Bo Tch v nh sng ca Pht Thch-ca Mu-ni soi cho. Nu t khng c sc, ch do nh sng ca Pht Thch-ca Mu-ni soi n cng c th n c, hung g c c ba sc. Hi: B-tt Ph-Minh sao khng ch i mt mnh m em nhiu ngi th? p: V ng l l c vy cnh i theo vy. Cng nh khi Quc vng i ra ngoi, tt c c qun thn i theo. Li na, l ngi c nhn duyn vi Ph-Minh B-tt v c Pht Thch-ca Mu-ni, c sao vy? V trong i chng kia hai chng cng n, nn bit k c nhn duyn th i n, k khng c nhn duyn th li. Hi: V B-tt y v sao cng i n vi cc ti gia, xut gia, ng nam, ng n? p: By chng t Pht l T-kheo, T-kheo-ni, Hc gii ni, Sa-di, Sa-di-ni, u -b-tc, u-b-di. u -b-tc, u-b-di l ti gia, nm chng

kia l xut gia. Trong chng xut gia ti gia hoc c hai hng, hoc ln tui, hoc nh tui. Nh l ng nam, ng n, ngoi ra l ln tui. Hi: Ngi ln nn i, cn ngi nh lm sao c th n c? p: Ti cng c, khng ti ln nh. Nu mt s li ch ca cng c, lm iu bt thin, th tuy gi m nh, nu c cng c li ch, lm iu thin, thi tuy nh m ln. Li na, thy ngi nh i n, ngi trng thy s khen: "Nh m cn c vy, cn v php m t xa i n". Cng hin by Pht php d nh hay ln u c phng hnh. Trong php ca ngoi o, hng B-la-mn mi c hnh php , chng phi B-la-mn th khng c hnh. Pht php khng k ln, khng k nh, khng k trong, khng k ngoi, ht thy u c tu hnh, cng nh ung thuc, ct tr bnh, khng la ngi sang, hn, ln nh. KINH: u cng dng, cung knh, tn trng, tn thn cc c Pht phng ng. LUN: Hi: Nu cng dng khp c cc c Pht phng ng, th cc c Pht rt nhiu, bit bao gi mi cng xong m n c ni y? p: Cc B-tt khng cng dng theo cch ca ngi, tri, m t lm theo cch ca B-tt. Cch cng dng ca B-tt, thn vo thin nh, thn y i thng n, ri t trn thn y, xut ra v lng thn, ho lm th vt cng dng, y khp th gii ca ch Pht, cng nh khi Long vng i, t thn tun nc, ma khp thin h. Hi: Cc B-tt y mun i n ch Pht Thch-ca Mu-ni, c sao gia ng li cng dng ch Pht? p: Ch Pht l phc in bc nht, nu ai cng dng th c qu bo ln. Cng nh ngi sa sang nhiu cng nghip rung vn l c nhiu la. Ch B-tt thy ch Pht cng dng m c qu bo lm Pht, cho nn cng dng. Li na, B-tt thng knh trng Pht, nh ngi ta knh trng cha m. Ch B-tt nh nghe Pht thuyt php m c cc th Tam mui, cc th -la-ni, cc th thn lc. V bit n Pht cho nn cng dng rng

khp. Nh trong kinh Php Hoa, B-tt Dc vng t ni Pht m c Tam mui Bin hin sc thn, mi suy ngh rng: "Ta s cng dng Pht vPhp Hoa Tam mui nh th no?" Lin bay ln n gia tri, dng sc Tam mui ma xung by bu, hng hoa, trng phan, bo ci, cng dng Pht. Sau khi ra khi Tam mui, cn cho nh vy l cha , trong mt ngn hai trm nm n nhng thc n thm, ung cc du thm, ri sau dng gi trng qun vo mnh m t ln v t pht th rng: "Mong cho nh sng ca thn ti chiu n tm mi hng h sa th gii Pht". Ch Pht trong tm mi hng h sa th gii y tn thn rng: "Lng thay, lnh thay! Thin nam t! Ly thn cng dng, y l bc nht, hn em quc thnh th t cng dng gp trm ngn vn ln, khng th em th d so snh". Trong mt ngn hai trm nm, thn chy mi khng tt. Li na, s cng dng Pht y c v lng ting tm, phc c li tr. Cc vic bt thin u dit tr ht, cc thin cn c tng trng, i ny i sau thng c qu bo cng dng, lu v sau s c lm Pht. Cng dng Pht nh vy, c v lng cc th li ch, th nn cc B-tt cng dng Pht. KINH: Cm cc hoa hng, Anh lc, hng bt, hng nc, hng t, hng xoa, y phc, trng phan, bo ci, hng n ch Pht Thch-ca Mu-ni, n ri u mt nh l di chn Pht, ri ng qua mt bn. LUN: Hi: Nu c l, c sao ni u mt nh l di chn Pht? p: Trong thn th ngi ta qu nht l u, v l ni cha ng ng tinh (nm gic quan) v trn ht. Chn l ci hn nht, v p ln ch bt tnh v di ht. Cho nn em ci qu m l ci hn, l v cng dng mt cch qu trng nht. Li na, l c bc thp, bc gia, bc cao. L bc thp l vi, bc gia l qu, bc cao l ci u. u mt l di chn l cch cng dng bc cao. Do vy, trong Lut tng ca Pht, h ta T-kheo hai tay hai chn thng ta, u mt ci l. Hi: Oai nghi ca thn c bn l hoc ngi, hoc ng, hoc i, hoc nm, c sao ch ng mt bn?

p: V mi n nn khng nn i, v cung knh nn khng nn nm, vic y tht d r, u cn phi hi. Nn hi ti sao ngi, ti sao ng. Ngi l s cng dng khng tn trng, cn ng l s cng dng tn trng. Li na, trong Pht php, cc hng ngoi o xut gia v hng c s khi i n ch Pht u ngi. Ngoi o l o khc, khinh Pht nn h ngi, k c s th nh khch, cho nn ngi. Cn ht thy nm chng, thn tm thuc vo Pht, cho nn ng. Nu l A-la-hn c o nh X-li-pht, Mckin-lin, Tu-b- v.v... vic phi lm lm xong, cho nn c php ngi, ngoi ra cc ngi khc, tuy c chng ba o qu S, Nh, Tam cng khng c php ngi, v cha lm xong i s, cha ph ht gic kit s. Cng nh vua ti, ngi c cng ln nn c ngi. Trong cc hng Btt tuy c k c s, m v t xa i n cng dng Pht cho nn ng. KINH: Bch Pht rng: "Bo Tch Nh Lai gi li hi thm Th Tn, c t bnh, t no, i v c nh nhng, lanh li, kh lc c an vui chng?", li ly Hoa sen sc vng ngn cnh cng dng Th Tn. LUN: Hi: Pht Bo Tch l bc Nht thit tr, sao li cn phi hi Pht Thch-ca Mu-ni "c t bnh, t no, i v c nh nhng, lanh li, kh lc c an vui chng?" p: Php ca Pht t nhin l vy, bit m c hi. Nh trong Lut tng, T-kheo c-ni-ca lm mt ci hang bng gch mu , Pht thy vy, bit m c hi A-nan: "Ci l vt g vy?" A-nan tha: " l con ca ngi th gm xut gia, tn l c-ni-ca, lm ci nh nh bng c, thng b tru ph i, ba ln lm, ba ln b ph, do mi lm ci nh gch ngi ny". Pht hi A-nan: "Hy ph ci hang gch y i, v c sao? V bn ngoi o s ni: "Khi Pht i s cn , php lt ra t ch r". Nhiu ch nh vy, bit m c hi. Li na, Pht tuy l bc Nht thit tr, nhng ty theo php th gian, ngi th gian hi thm, Pht cng hi thm. Pht sanh trong loi ngi, chu theo php loi ngi, lnh, nng, sng, cht v.v... cng vi ngi nh nhau. Li na, th gii ca Pht a Bo l thanh tnh trang nghim, thn Pht sc tng sng chi cng ln, nu khng hi thm th ngi ta cho l khinh mn. Li mun by t cho th gii v thn sc, nh sng ca Pht, tuy

c nhiu ch hn, m tr tu thn lc th u nh nhau khng khc, cho nn hi thm. Hi: Ti sao hi t no, t bnh? p: C hai th bnh: Mt l bnh do nhn duyn bn ngoi, hai l bnh do nhn duyn bn trong. Bn ngoi l lnh, nng, i, kht, binh, nhn, ao, gy, b ri, b ng, b x, b ... nhng th nh vy gi l bnh ngoi, gi l no. Bn ngoi l n ung khng tit , nm, i tht thng, bn trm l bn bnh, nhng th nh th gi l bnh trong. Hai th bnh h c thn u kh. Cho nn hi "t no t bnh chng?" Hi: Sao khng hi khng no, khng bnh, m li hi t no, t bnh? p: Thnh nhn tht bit thn l gc kh, khng lc no khng bnh, v sao? V bn i hp li lm thn; t, nc, gi, la tnh khng hp nhau, mi th hi ln nhau cng nh ung th, khng lc no khng au, nu ly thuc xoa, c th bt c m khng th lnh. Thn ngi cng vy, thng bnh, thng tr, tr th c sng, khng tr th cht. V l y, khng th hi khng no, khng bnh. Bnh hon bn ngoi thng b gi, ma, lnh, nng lm bc no. Li thn c bn oai nghi ngi, nm, i, ng, ngi lu th rt no; nm lu, ng lu, i lu cng no. Cho nn hi t no, t bnh. Hi: Hi t bnh t no l , sao cn ni i v nh nhng lanh li? p: Ngi ta tuy bnh lnh m ch a c bnh phc, v vy nn hi i v nh nhng lanh li. Hi: Sao li cn ni kh lc an lc chng? p: C ngi bnh lnh, tuy i li ngi dy c, nhng kh lc cha khng th lm lng thi vi, xch nh, vc nng, do hi v "kh lc". C ngi tuy bnh lnh, c th vc nng xch nh, nhng cha c yn vui. Do hi "C yn vui chng?" Hi: Nu khng bnh m c sc, v sao cha c an vui? p: C ngi v ngho cng, s hi, u no, khng c an vui. Do nn hi "c an vui chng?"

Li na, c hai cch hi thm: Hi thm v thn, hi thm v tm. Nu ni t no, t bnh, i v nh nhng lanh li, kh lc l hi thm v thn. Nu an vui chng, l hi thm v tm. Cc th bnh bn trong, bn ngoi u c gi l thn bnh. Cc th phin no dm dc, sn nhu, tt , xan tham, u su, s hi v.v..., chn mi tm kit s, nm trm trin ci, cc th mong cu, ham mun, v.v... u c gi l tm bnh. V hi thm hai th bnh y nn ni "t no, t bnh, i v nh nhng lanh li, kh lc an vui chng?" Hi: Cch hi thm ca loi ngi th hi nh vy. Hng ch thin cn khng nn hi thm nh vy, hung g l i vi Pht? p: Thn Pht c hai: Mt l thn thn thng bin ha, hai l thn cha m sanh. Thn cha m sanh th chu theo php loi ngi, khng nh ch thin, do phi theo php loi ngi m hi thm. Hi: i vi ht thy Hin thnh, tm khng cn b dnh mc, khng tham thn, khng tic tui th, khng ght cht, khng a sng, nu nh vy th cn g hi thm? p: V theo php th gian chu theo php loi ngi m thm hi. Sai thm hi, cng l chu theo php ca loi ngi. Hoa sen sc vng ngn cnh, nh trn ni. KINH: By gi, Pht Thch-ca Mu-ni sau khi nhn Hoa sen sc vng ngn cnh, Ngi ri n ch Pht trong Hng h sa th gii phng ng. LUN: Hi: Pht l bc khng ai hn, khng ai bng, sao nay li ri hoa cng dng ch Pht phng ng? Nh khi Pht mi c o, t suy ngh rng: "Ngi m khng c ch tn th thi s nghip s khng thnh, nay trong mi phng tri t ai l k ng tn th. Ta s knh lm Thy m th". Khi y Phm-thin-vng cng ch thin bch Pht rng: "Pht l trn ht, khng ai vt qua Pht". Pht cng t dng Thin nhn xem thy trong ba i v mi phng tri t, khng c ai hn Pht. Tm t ngh rng: "Ta thc hnh i Bt-nh Ba-la-mt m nay t mnh c lm Pht. y l ch cho Ta tn th, tc l Thy ca Ta. Ta s cung knh cng dng tn th php y". Th nh c mt gc cy tn l Ho-kin, trong lng t mt trm nm, cnh l y , mt ngy kia ra khi lng t, cao mt trm trng. Cy y ra khi ri, mun tm gc cy ln che mt

cho mnh. Khi y trong rng c v thn ni vi Ho-kin rng: "Trong i khng cn cy no ln hn ngi, cc cy khc u trong bng mt ca ngi". Pht cng nh vy, V lng A-tng-k kip, sanh trong lng t B-tt, mt ngy kia ti di gc B-, ngi trn ch ta Kim-cang, nh tht bit r ht thy cc php tng, chng thnh Pht o. By gi t ngh: "Ai ng tn th lm thy, ta s hu h cung knh cng dng". Khi y y Phm-thin-vng cng ch thin bch Pht rng: "Pht l v thng, khng ai hn Pht". Vy nay c sao li cng dng ch Pht phng ng? p: Pht tuy trn ht, trong ba i mi phng tri t, khng ai hn Pht m thc hnh s cng dng. Cng dng c thng, trung, h. Cng dng ngi thua mnh l cng dng bc h, cng dng ngi hn mnh l cng dng bc thng, cng dng ng ngang mnh l cng dng bc trung. Cng nh T-kheo-ni i-i-o cng 500 T-kheo-ni Ala-hn, trong mt ngy cng mt ln vo Nit-bn. Khi y hng u-b-tc chng c ba o qu ging ca 500 T-kheo-ni, T-thin-vng ging nh mu ca Pht l i-i-o, cn Pht t trc bng l hng, t hoa cng dng. Pht ni vi cc T-kheo: "Cc ng hy gip Ta cng dng thn nh mu". By gi cc T-kheo A-la-hn, mi ngi dng lc thn tc, i n trn ni Ma-l, ly ci hng Chin-n ngu u cht thnh ng gip Pht. y l cng dng bc h. Do , tuy khng cu chng qu m vn thc hnh cng dng bnh ng. Li na, ch Pht nn phi cng dng Pht, cc ngi khc khng bit c ca Pht, nh k ni: "Ngi tr knh ngi tr, Tr lun ngi tr mng, Ngi tr bit c tr, Nh Rn bit chn Rn". V vy, ch Pht l bc Nht thit tr cng dng bc Nht thit tr. Li na, mi phng Pht i i khuyn tr Pht Thch-ca Mu-ni. Nh Tht tr B-tt qun cc php l khng, v s hu, bt sanh bt dit. Qun nh vy ri, trong ht thy th gii, tm khng dnh mc, mun bung th su Ba-la-mt m nhp Nit-bn. Cng nh ngi trong khi mng lm b vt qua sng ln, tay chn mi mt, sanh tm nhm chn, ang gia lng sng mng tnh, t ngh rng: "u c sng c th vt qua?"

Khi y, tm chuyn cn cng bung b ht, B-tt cng nh vy. trong a v Tht tr, chng c V sanh Php nhn, tm hnh u nh ch, mun vo Nit-bn. By gi mi phng ch Pht u phng nh sng, chiu trn thn B-tt, ly tay phi xoa u, ni rng: "Thin nam t! Ch sanh tm tng y. ng nn nh li bn nguyn ca ng l mun chng sanh. ng tuy bit cc php l khng, m chng sanh th khng bit. ng nn nhm cc cng c, gio ha chng sanh, ch vo Nit-bn. ng cha c thn kim sc, ba mi hai tng, tm mi v p ty hnh, v lng quang minh, ba mi hai nghip. ng nay mi chng c V sanh php mn, ch c mng ln." Khi y B-tt nghe li ch Pht gio hun, tr li sanh tm nguyn nh trc, thc hnh su Ba-la-mt chng sanh. Nh vy, lc mi c Pht o, c s t tr y. Li lc Pht mi c o, tm t suy ngh: "Php ny rt su xa, chng sanh ngu mui bc phc, Ta cng sanh trong i ng c, phi lm sao y? Suy ngh xong, Ta s t trong mt php chia lm ba phn thnh ba tha chng sanh". Khi suy ngh nh vy, ch Pht mi phng u hin nh sng tn thn rng: "Lnh thay! Lnh thay! Chng ta cng trong i ng c, chia mt php lm ba phn chng sanh". Khi y, Pht nghe ting ni ca ch Pht mi phng, lin rt hoan h, xng nim "Nam M Pht". Nh vy, mi phng Pht, ni ni u khuyn tr lm li ch ln. V bit n nng y, cho nn ly hoa cng dng mi phng Pht. Phc c ti thng, khng g vt qua phc c ny, v c sao? Hoa y do cng c lc ca Pht Bo Tch sinh ra, ch khng phi hoa t trong nc sanh. Ph Minh l v B-tt php thn a v Thp tr, a hoa y n dng lnPht Thch-ca Mu-ni. Pht Thch-ca Mu-ni bit mi phng Pht l phc in nht, cho nn cng dng, phc y nhiu gp bi, v c sao? V Pht t cng dng Pht vy. Trong Pht php c bn hng b th: 1- Ngi th thanh tnh, ngi th khng thanh tnh, 2- Ngi th khng thanh tnh, ngi th thanh tnh, 3Ngi th thanh tnh, ngi th cng thanh tnh , 4- Ngi th khng thanh tnh, ngi th khng thanh tnh. Nay th cho Pht phng ng l c hai u thanh tnh, phc y rt ln. V vy nn Pht t cng dng mi phng Pht. Hi: Ht thy Thnh nhn u khng th qu bo, i sau khng cn sanh tr li, c sao ni phc b th y rt ln?

p: Phc y tuy khng c ngi th hng, m tng n li ln. Nu c ngi th hng th qu bo y v lng. Cc Thnh nhn bit php hu vi u l v thng, khng, cho nn x b m vo Nit-bn, phc y cng x. Th nh thoi vng t chy, tuy mt thy n p m khng th ly tay ng, v s chy tay ngi. Li na, nh ngi b mn nht thi phi dng thuc bi, nu ngi khng b nht th thuc v dng; ngi c thn cng nh vy, thng b i kht, lnh nng bc bch. Cng nh b mn nht, phi ly o chn, n ung, m nng lm cho d chu, nh ly thuc bi mn nht. Cn nh k ngu si, v ham thuc ch khng phi dng bi mt. Nu khng mn nht, th thuc cng v dng. Ch Pht cho thn l mt mn nht, v phng x thn mn nht nn cng khng lnh th thuc qu bo. V vy nn tuy c i phc, cng khng th bo. KINH: Hoa sen c ri n ch Pht th gii nhiu nh hng h sa s phng ng. LUN: Hi: Hoa t m th gii nhiu, lm sao ri khp? p: Do thn thng lc ca Pht. Nhng s nh trn, c tm cch t do bin ha: Khin nh thnh ln, khin ln thnh nh, khin nng thnh nh, khin nh thnh nng, t ti v ngi, ty i n, rung ng i a, thnh tu s nguyn. Cc i Thnh nhn u c tm cch bin ha t ti y, cho nn Pht c th ly mt t hoa ri khp hng h sa s th gii phng ng. Li na, ch cho chng sanh thy phc bu v lai, mt t hoa nh th m ri khp th gii phng ng. Li khuyn B-tt phng ng rng gieo phc vo trong rung Pht thi c qu bo cng nh hoa y y khp v lng. Cc ng t xa i n, phi nn hoan h, gp c phc in y, qu bo v lng. KINH: Cc B-tt xut gia, ti gia v ng nam ng n, u mt nh l di chn Pht Thch-ca Mu-ni, mi ngi em cng dng m cng dng, cung knh, tn trng, tn thn Pht Thch-ca Mu-ni. Cc B-tt xut gia, ti gia v ng nam ng n y, mi mi nh nng lc thin cn phc c m c cng dng Thch-ca Muni Nh Lai, ng cng, Chnh ng Chnh gic. LUN: Nh k ni:

"Con ng cc Thnh n, Pht cng n nh vy, Tht tng v ch i, Pht nh vy khng khc. Ch Thnh ni nh tht, Pht ni cng nh tht, Do vy nn gi Pht, L ng hiu Nh Lai (Tathgata) Gip nhn: Tm kin c, Cung tinh tn: Sc mnh, Tn tr tu: Nhn cng, Ph cc gic kiu mn. ng lnh th cng dng, Ca loi tri, loi ngi. Do vy nn gi Pht. L ng hiu ng cng (Araha) Chnh tri tht tng kh, Cng tht bit kh tp, Bit tht tng kh dit, Cng bit o dit kh, Chn chnh hiu T , nh tht khng th bin, Cho nn trong mi phng, Hiu Chnh ng Chnh gic. c tam minh vi diu, y hng thanh tnh, Do hiu Th Tn (Bhagavat) L ng Minh-Hnh-tc (Vidy-carana) Bit r ht thy php T c diu o ri. Hoc thi phng tin thuyt, V thng n tt c, Dit tr gi, bnh, cht, Dn n ch an n, Do vy nn gi Pht, L ng hiu Thin-th (Sugata) Bit i t u n, Cng bit ng i dit, Do vy nn gi Pht, L ng Th-gian-gii (Loka-vid).

Con mt thin, gii, tr, Khng ai bng, hung hn, Do vy nn gi Pht, L ng V-thng-s (Anurata). i bi chng sanh, Kho lo dy, iu ng, Do vy nn gi Pht, L ng iu-ng-s (Purusa-damya Srathi). Tr tu, khng phin no, Thuyt gii thot ti thng, Do vy nn gi Pht, L ng Thin-nhn-s (Devamanusynmi). Ba i ng, chng ng, Php tn v chng tn, Di o th bit ht, Do vy nn gi Pht, KINH: Vt qua hng h sa th gii ch Pht v phng Nam, ti m th gii y, c th gii tn l Ly-nht-thit-u, Pht hiu l Vu-c, B-tt hiu l Ly-u. Vt qua hng h sa th gii ch Pht v phng Ty, ti m th gii y, c th gii tn l Dit-c, Pht hiu l Bo-sn, B-tt hiu l Ngha-. Vt qua hng h sa th gii ch Pht v phng Bc, ti m th gii y, c th gii tn l Thng, Pht hiu l Thng vng, B-tt hiu l c Thng. Vt qua hng h sa th gii ch Pht v phng di, ti m th gii y, c th gii tn l Thin, Pht hiu l Thin c, B-tt hiu l Hoa Thng. Vt qua hng h sa th gii ch Pht v phng trn, ti m th gii y, c th gii tn l H, Pht hiu l H c, B-tt hiu l c H. Nh vy, ht thy u nh phng ng. LUN:Hi: Nh trong Pht php tht khng c cc "phng", v c sao? V khng nhip vo trong nm m, mi hai nhp, mi tm gii? Trong bn php tng cng khng. Ni "phng" l tht php, m tm nhn duyn cng khng th c c; nay c sao trong y ni "mi phng ch Pht", "mi phng B-tt n" p: Theo php th tc lu truyn cho nn ni "phng", ch tm "phng" tht khng c.

Hi: V sao li ni "khng c phng"? Trong bn php tng ca cc ng khng ni, nhng trong su php tng (su c ngha) ca chng ti c ni. N khng c k n trong nm m, mi hai nhp, mi tm gii nhng c k n trong Tht c ngha (-la-phiu - Draya-Pdarth) ca chng ti. Php "phng" y, v l tng thng, tng hu thng, nn cng c, cng thng. Nh trong Kinh ni: "Ch mt tri mc l phng ng, ch mt tri ln l phng Ty, ch mt tri i qua l phng Nam, ch mt tri khng i qua l phng Bc. Mt tri c ba phn hp: Hoc trc hp, hoc nay hp, hoc sau hp. Ty theo phng m mt tri c ba phn. u tin hp l phng ng. Phng Nam phng Ty cng vy. Ch mt tri khng i qua lkhng c phn. Kia cch y, y cch kia, l tng trng ca "phng". Nu khng c "phng" thi khng c kia, y. Kia l tng ca "phng" nhng n chng phi phng? p: Khng phi vy, ni Tu-di gia bn chu. Mt tri i quanh ni Tu-di, chiu n bn chu thin h. chu Ut-n-la-vit, mt tri ng bng, th chu Pht-b-, mt tri mi mc, vy ngi chu Pht-b- l phng ng; chu Pht-b- mt tri ng bng, th chu Dimph- mt tri mi mc, vy ngi chu Dim-ph- l phng ng, y l tht khng c bt u, v c sao? V ht thy u l phng ng, u l phng Nam, u l phng Ty, u l phng Bc. Vy ng ni ch mt tri mc l phng ng, ch mt tri i qua l phng Nam, ch mt tri ln l phng Ty, ch mt tri khng i qua l phng Bc, vic y khng ng Li na, c ni mt tri khng hp, th l khng phi"phng", v khng c tng "phng". Hi: Ti ni trong mt nc c bn phng, ng li em bn chu ra nn. V th nn chng phi l khng c bt u phng ng? p: Nu trong mt nc m mt tri cng vi phng ng hp, th l c bin, c bin th v thng, v thng th chng khp. V th nn "phng" ch c danh m khng c tht. KINH: By gi c ba ngn i thin th gii u thnh trn bo, hoa ph khp mt t, treo la, phn, lng, cy hng, cy hoa, y trang nghim. LUN: Hi: Do thn lc ai m lm cho t thnh bu?

p: l do v lng thn lc ca Pht bin ha lm ra. C ngi dng ch thut, huyn php, v cc Qu thn, Ma vng c th bin ha mt t vt, cn nu lm cho c ba ngn i thin th gii u thnh trn bo, th nhng ngi y v Phm-thin-vng u khng th lm c. Pht vo trong bn thin vi tm bin ha, khin ba ngn i thin th gii, tt c hoa, hng, cy c, t ai u c trang nghim, ht thy chng sanh u ha ng, vi tm tr nn thin, v c sao? Trang nghim th gi ny v thuyt Bt-nh Ba-la-mt vy. Cng v B-tt khch v cc ch thin, loi ngi t mi phng n, cho nn trang nghim. Nh ngi ta mi qu khch. Nu mt nh mi thi trang nghim mt nh, mt Quc ch mi thi trang nghim mt nc, Chuyn lun Thnh vng mi thi trang nghim bn chu thin h, Phm-thin-vng mi thi trang nghim ba ngn i thin th gii. Pht l ch ca mi phng v lng hng h sa th gii, v cc B-tt khch v cc ch thin, loi ngi t tha hng n, cng v chng nhn y kia h thy s bin ha trang nghim ny thi sanh i tm, sanh tm thanh tnh hoan h. T i tm pht ra i nghip, t i nghip c i bo, trong khi th i bo li sanh i tm, nh vy trin chuyn tng ch, m chng c V thng Chnh ng Chnh gic. V th nn bin th gii ny u thnh trn bo. Sao gi l bo? C bn th l vng, bc, T-lu-ly, Pha-l. Li c by th bu l vng, bc, T-lu-ly, Pha-l, Xa-c, M-no, Xch-chn-chu (chu ny rt qu, chng phi l San-h). Li cn c th bu l Ma-la-gi- (bu ny t ming chim Kim-s m ra, sc lc, hay tr c), Nhn--ni-la (bu xanh ca tri), Ma-ha-ni-la (bu xanh ln), Bt-ma-la-gi (bu sng ), Vit-x (kim-cng), Long chu, Nh chu, Ngc bi, San-h, H phch v.v... cc th gi l bu. Bu y c ba loi l: Nhn bo, thin bo, B-tt bo. Nhn bo nng lc t, ch c sc sng thanh tnh, tr c, tr qu, tr ti, tr i kht, lnh, nng ... cc th kh. Thin bo cng ln, cng hn thng, thng theo chn tri, c th sai khin, cng ni chuyn, nh m khng nng. B-tt bo th hn thin bo, c th gm c vic ca nhn bo, thin bo. Li c th khin ht chng sanh bit gc ngn nhn duyn ca s cht y sanh kia. Th nh gng sng, soi thy mt my. Li na, B-tt bo c th pht ra cc th php m, hoc lm m bu i trn u, tri ma xung cc cng dng, no l trng phan, hoa ci trn mi phng v lng th gii ch Pht cng dng Pht. Li ma cc vt nui sng nh o, chn, nm, mi th ty theo ch cn ca chng sanh m ma c, cp th cho chng sanh. Cc th trn bo nh vy, tr cc kh ngho cng ca chng sanh.

Hi: Cc th trn bo y t u xut ra? p: Vng th xut t ct, ng trong ni; Trn chu th xut t bng c, t trong tre, t no Rn; Long chu th xut t no Rng; San-h th xut t cy trong bin; Ngc bi th xut t Mai ru; Bc xut t chy; cn Lu-ly, Pha-l v.v... xut t hang ni. Ngc Nh xut t X-li ca Pht. Nu khi chnh php cha tn th cc X li u bin lm Nh chu, th nh bng gi qu mt ngn nm th ha lm ngc Pha-l. Cc th trn bo nh vy l trn bo thng trong loi ngi. Tt c th gii m Pht trang nghim l th thng hn c, ch thin khng th lm c, v c sao? y l t i cng c sanh ra. Cc th trng hoa, nh trc ni. Cy hng gi l A-gi-lu (cy mt hng), l a-gi-lu (cy mc hng), Chin-n..., cc th cy hoa nh vy. Cy hoa gi l hoa Chim-bc (cy hoa vng), A-du-ca (cy hoa v u), B-ha-ca-la (cy hoa ). Cc th cy hoa nh vy KINH: Th nh th gii Hoa Tch, th gii Ph Hoa, B-tt Diu c, B-tt Thin--tr, v cc B-tt c i oai thn khc, u ni . LUN: Hi: V sao ni "Th nh th gii Hoa Tch"? p: Th gii kia thng c tnh hoa, th gii ny bin ha trong nht thi, nn ly th d. Php th d, l ly ci nh d ci ln, nh ngi c mt p th nh mt trng trn. Hi: Cn c cc th gii thanh tnh mi phng, nh th gii An lc ca Pht A-di- v.v..., sao ch ly th gii Ph Hoa lm th d? p: Th gii ca Pht A-di- khng bng th gii ca Pht Hoa Tch, v c sao? T-kheo Php Tch (Php Tng) tuy c Pht dn n mi phng xem th gii thanh tnh, nhng v cng sc mng nn khng th thy c thng diu thanh tnh. Do vy th gii khng bng. Li na, ngay khi Pht bin ha th gii ny, chnh cng th gii Hoa Tch ging nhau. Do vy ni "Th nh th gii Hoa Tch". Hi: Cn c cc B-tt khc nh T-ma-la-ct, Qun Th_Am, Binct v.v... Sao khng ni cc B-tt ny ti m ch ni B-tt Vn-ththi-l (Diu c), B-tt Thin--tr?

p: B-tt Bin-ct (Ph Hin) y, ni mi l chn lng ca Ngi thng hin ra th gii ch Pht v ch Pht B-tt y khp mi phng ha chng sanh, nn khng c ch nht nh. Vn-th-thi-l phn thn bin ha vo trong nm ng, hoc lm Thanh-vn, hoc lm Duyngic, hoc lm thn Pht. Nh trong kinh Th Lng nghim Tam mui ni: "B-tt Vn-th-thi-l i qu kh l Long Chng Pht Tn, by mi hai i lm Bch-chi Pht". l c th ni, c th thuyt; cn B-tt Bin-ct th khng th lng, khng th ni, khng th bit tr x, hoc tr x trong tt c th gii. Do khng nn ni n. Li na, ni "v cc B-tt c i oai thn" l cng ni chung B-tt Bin-ct v cc B-tt ln. KINH: By gi, Pht bit ht thy th gii, hoc th gii Tri, hoc th gii Ma, hoc th gii Phm-thin, hoc Sa-mn, B-la-mn, hoc Tri, hoc Cn-tht-b, Ngi, A-tu-la v.v... V cc B-tt k tha Pht v, tt c u tp hi. LUN: Hi: Thn lc ca Pht v lng, tt c chng sanh trong mi phng, nu tt c u n tp hi, th ht thy th gii phi trng khng. Nu khng n th thn lc v lng ca Pht c ch khng lm c? p: Khng th n ht, v c sao? Th gii ca ch Pht v bin v lng, nu n ht thi l hu bin. Li, mi phng u c Pht, cng thuyt Bt-nh Ba-la-mt. Nh trong Chng 43 ca kinh Bt-nh Ba-lamt ni" Mi phng u c hng ngn v Pht xut hin, u thuyt Btnh Ba-la-mt". Do khng nn n c ht. Hi: Nu c mi phng ch Pht u thuyt Bt-nh Ba-la-mt, th th mi phng B-tt sao cn n y? p: Nh ni trong chng B-tt Ph-Minh n. V c nhn duyn vi Pht Thch-ca Mu-ni cho nn n. Li na, l v bn nguyn ca B-tt rng: "Nu c ch no thuyt Bt-nh Ba-la-mt thi ta s nghe, lnh th, cng dng". V vy nn t xa i n. V mun em thn lc cha nhm cng c, cng v mun t cho chng sanh r rng: "Ta t xa cn i n cng dng php, sao cc ngi ti th gii ny m khng cng dng?"

Hi: Pht i vi php khng cn dnh mc, ti sao li by phen hin thn lc khin chng sanh tp hi ng ? p: Bt-nh Ba-la-mt y rt su xa, kh bit kh hiu, khng th ngh bn, cho nn tp hi rng ri cc i B-tt, lm cho ngi mi pht tm c tin vui. Cng nh li ca k nh khng lm cho ai tin, li ca ngi qu trng tt c tin vng. Hi: C sao ni "hoc th gii Tri, hoc th gii Ma, hoc th gii Phm-thin"? Ch nn ni th gii Tri, th gii Ngi l , v c sao? V trong mi hiu ca Pht c hiu l Thin Nhn s. Do vy ch nn ni Tri v Ngi l ? p: Ch thin c Thin nhn, Thin nh, li cn, tr tu nhiu, t bit m i n. Th nn ni l th gii Tri. Hi: Nu trong th gii Tri gm c Ma, Phm; sao cn ni ring Ma hoc Phm? p: Trong ch thin c 3 ch ln: Thch--b-na-dn lm thin ch hai ni (T thin thin v Tam-thp-tam thin), Ma vng lm ch ci tri Lc dc, Phm-thin-vng lm Thin ch trong th gii Phm thin. Hi: Nh ci tri D-ma, ci tri u-sut-, ci tri Ha Lc thy u c ch, ti sao ch ni c ba ch? p: Thch--b-na-dn vng nng trn t m , Pht cng nng trn t m . V thng n ch Pht, rt c danh ting, nhiu ngi bit n. Cn Ma vng th thng n quy ry Pht, li l ch ca tt c ci Dc. Cc tri D-ma, tri u-sut-, tri Ha Lc u thuc Ma vng. Li na, ni th gii Tri, thi tri ca ba ci u thuc v Tri. Ma l ch ca tt c ci Dc, nn ni ring. Li na, Ma thng quy ry Pht, m nay n nghe thuyt Bt-nh Ba-la-mt, th cc ngi khc cng thm lng tn. Hi: Trong ci Sc c rt nhiu ci Tri; ti sao ch ni th gii Phm thin tp hi?

p: Cc ci Tri cao na th khng c gic v qun, khng thch tn tm li v kh nghe. Th gii Phm c bn thc (nhn, nh, thn, thc) v d nghe c v v gn. Li na, " Phm" ngha l ly dc thanh tnh. Nay ni th gii Phm l ni chung cc ci Tri Sc gii. Li na, cc ci Tri khc cha c dn tri, lc kip s sanh, Phmthin-vng mt mnh trong Thin cung, vng v khng ai, tm khng vui nn t ngh: "Sao trong y khng c nhn dn?" By gi Quang-m mnh tuyt, ng theo ngh kia m sanh n. Phm vng bn suy ngh: "Ch thin ny trc khng c, theo ngh ca ta m sanh ra, ta hay sanh ra ch thin ny". Ch thin khi y ai cng t ngh: "Ta t Phm vng sanh ra. Phm vng l cha ca ta". Do vy nn ch ni Phm th gii. Li na, cc ci Tri Nh thin, Tam thin, T thin (cc ci cao trn Phm-thin) thy Pht, nghe php, hoc khuyn tr B-tt ti ci Dc, nhng nhn thc, nh thc, thn thc u ta vo th gii Phm. Do vy nn ni ring Phm th gii. Hi: Ti sao ch ni cc Sa-mn, B-la-mn, m khng ni n Quc vng, Trng gi v cc chng khc? p: Ngi tr tu c hai hng l Sa-mn v B-la-mn. Xut gia th gi l Sa-mn, ti gia th gi l B-la-mn. Cc ngi khc tm vo s vui i, cho nn khng ni. B-la-mn phn nhiu hc tr tu v cu phc, ngi xut gia th ht thy u cu o, th cho nn ch ni n Samn v B-la-mn. Trong hng ti gia, ngi c by i thanh tnh, sanh ra su tui, u th gii, gi l B-la-mn. Trong hng Sa-mn, B-la-mn y, c o c, tr tu cho nn ni. Hi: Trc ni th gii Tri, sao nay cn ni n tri? p: Thin th gii l ch T-thin-vng , ao-li thin; Ma l ch cho Tha-ha-t-ti thin; Phm l ch cho Sc gii. Nay ni tri l ch cho D-ma, u-sut-, Ha-lc v i-thn-thin trong Dc gii. i-thn trn Lc-dc-thin, hnh sc tuyt p, cho nn gi l i-thn. Hi: Ti sao ch ni Cn-tht-b m khng ni n cc Qu thn v Long vng khc?

p: Cn-tht-b l nhc thn ca ch thin, thng i theo ch thin. Tm n nhu nhuyn, phc c km hn ch thin. Cc Qu thn thuc trong Qu thn o; Long vng thuc trong sc sanh o. Chn--la cng l k nhc ca tri, u thuc vo tri; chung cng ngi vi ngi m n ung, v k nhc th ng vi tri. Vua Cn-tht-b tn l ng-lung-ma (Tu dch l Cy). Cn-tht-b, Chn-chn- thng hai ch, ch thng l ti gia ni Thp Bo. C khi tu nhc cho ch thin trn tri. Hai loi ny thng thay i gia cao v thp. Ngi sanh trong bn chu thin h. Sanh ra c bn hng. Sng rt lu cho n v lng tui, sng rt ngn cho n ch mi tui. A-tu-la l c tm, a u tranh m khng ph gii, tu phc b th ln, sanh trn bin ln, cng c thnh quch cung in. Cc vua ca A-tu-la y tn l T-ba-cht-a, Ba-l, La-hu-la v.v... Nh c thuyt k: "Mt lc n, La-hu-la A-tu-la vng mun nut mt trng. Nguyt thin t s hi, gp i n ch Pht ni k: "Pht Th Tn thnh tu i tr Con nay quy mng kh th l. La-hu-la y no lon con, Xin Pht thng xt m cu h". Pht ni k cho La-hu-la: "Trng hay soi ti li mt m, L ngn n tri gia h khng. Sc n trong trng ngn nh sng, Ngi ch nut trng, mau nh ra". Khi y La-hu-la s qu tot m hi, lin nh trng ra. Ba-l A-tu-la vng thy La-hu-la s hi, nh trng ra, ni k hi rng: "Ngi La-hu-la v c g S hi run ry nh trng gp? Thn ngi m hi nh ngi bnh, Tm s bt an n th kia?" La-hu-la by gi ni k p rng: "Th Tn dng k m dy ti, Ti khng nh trng, u v by.

Du cho sng c, khng an n, V vy nn ti nh trng ny". Ba-l A-tu-la vng ni k rng: "Ch Pht rt kh gp, Lu xa mi xut hin, Ni k thanh tnh ny, La-hu-la nh trng". Hi: Ti sao khng ni a ngc, sc sanh, ng qu? p: a ngc i kh, tm ri lon khng th th php, sc sanh th ngu si che tm, khng th th ha, ng qu th i kht t thn cho nn khng th th php. Li na, trong loi sc sanh, ng qu, t nhiu c k n nghe php, ch sanh tm phc c m thi, khng tham lnh th o, cho nn khng ni. Hi: Nu nh vy, cng khng nn ni n Cn-tht-b, A-tu-la, v sao? V bao gm trong ng qu o? p: Pht khng ni bao gm, sao nay ni bao gm. l thuyt ca Ca-chin-din-t v.v... Nh sc ca A-tu-la ngang vi tri, c khi chin u hn tri. Cn-tht-b l nhc cng ca ch thin, ng th phc lc vi tri, c tr tu phn bit c tt xu, v c sao khng th lnh th o php? Nh phm Thin trong kinh Tp A-hm ni: "M qu thn Ph-na-b-tu, Pht du hnh ngh m ni . By gi Pht thuyt v php thng diu cam l, hai ngi con trai con gi khc lc, m n ni bi k ngn rng: "Ny con Ut-t-la ch n, Ph-na-b-tu cng ch khc. Ta nay Nghe php c Chng o, Cc con cng s c nh ta". Do vic y nn bit trong hng Qu thn c k c o. Li na, trong i tha, lc s kim-cang Mt-tch trong hng cc B-tt l hn ht, h hung cc ngi khc.

Nh n-lun-ma, vua ca Chn--la, vua ca Cn-tht-b, n ch Pht gy n ca ngi Pht. Ba ngn th gii u chn ng, cho n ?i Cadip ngi khng yn. Nhng ngi nh vy, sao khng th c o? Nh cc A-tu-la vng, Long vng, u n ch Pht, hi Pht v php su xa, Pht ty cu hi m gii p ngha su, sao ni khng th c o? Hi: Trong nm o chng sanh, Pht l Thy ca tri, ngi, khng ni l Thy ca ba c o, v ba c o v phc, khng c phn lnh th o php, m Rng v Qu u a vo trong c o? p: Pht cng khng ni r nm o. Ni nm o, l do cc thy Nht-thit-hu-b. Cc v khc phi c-t-b (B-ta-pht--l) ni c su o. Li na, nn ni c su o, v sao? Ba c o mt mc thun l ch ti li. Nu phc nhiu ti t, th gi l A-tu-la, Cn-tht-b v.v... ch thc sanh phi khc, v vy nn c su o. Li na, ba c o cng c l lnh th o php, song v t cho nn ni khng. V cc B-tt sp ni ngi v Pht, nh trc ni. (Ht cun 10 theo bn Hn) --o0o -Cun 11 CHNG 16 : GII THCH: X-LI-PHT NHN DUYN KINH: Pht bo X-Li-Pht. LUN: Hi: Bt-nh Ba-la-mt l php ca B-tt Ma-ha-tt, v sao Pht bo X-Li-Pht m khng bo B-tt? p: X-Li-Pht l v tr tu bc nht trong tt c t, nh Pht c bi k ni:

"Tr ht thy chng sanh, Ch tr Pht Th Tn, Mun snh X-Li-Pht Tr tu v a vn, trong mi su phn, Cn khng bng c mt". Li na, X-Li-Pht c tr tu a vn v cng c ln. Nm mi tm tui tng mi tm b kinh, thng hiu ht thy kinh sch ngha l. Khi y nc Ma-kit- c anh em Long vung, mt tn l Ct-Li, mt tn l A-gi-ha-la. Tri ma xung ng thi, nc khng b mt ma, nhn dn cm phc, thng chn thng trng xun, tt c hp li i n ch ca Rng, m i hi, tu nhc, lun ngha trn mt ngy. T xa n nay, s tp hi y cha b, bn ly tn Rng t tn hi ny. L thng trong ngy y, tri bn ta cao, mt cho Quc vng, mt cho Thi t, mt cho i thn, mt cho Lun s. By gi X-Li-Pht vi ci thn tm tui, hi mi ngi rng: "Bn ta cao y t cho ai?" Mi ngi p: "Cho Quc vng, thi t, i thn, lun s". Khi y X-Li-Pht qun st ngi ng thi B-la-mn v.v... thy thn tnh, m lc, ch hng ca h, khng ai hn mnh, bn bc ln ta dnh cho lun s, kit gi phu ta. Mi ngi thy vy nghi ng ly lm l, hoc bo l nh di v tri, hoc bo l c tr tu hn ngi. Tuy khen cho l thn d, nhng vn m lng kiu cng, s xu h vi tui nh kia, khng t mnh ni vi; m sai t nin thiu chuyn li hi. X-LiPht p li ng ch th, li l ngha l siu tuyt. Khi y cc Lun s tn thn l cha tng c. Khng lun k ngu ngi tr, ln nh tt c u phc. Vua rt hoan h, lin ra lnh quan Hu ty phong tng mt lng cung cp thng xuyn. Vua ci xe Voi, rung lnh tuyn co cho tt c u r. Trong mi su i quc, su i thnh thy u vui mng. Khi y, vi ngi con thy bi tn l Cu-lut-, h i Mc-kinlin, X-Li-Pht kt lm bn thn. X-Li-Pht th ti tr thng minh c qu, Mc-kin-lin th sng sut khot t c trng. Hai ngi ny ti tr ngang nhau, c hnh tng ng, i th cng i, th cng , nh ln quyn luyn, giao c chung thy. V sau c hai nhm chn vic i, xut gia hc o, lm t ca Phm-ch. Tinh cn cu o, lu m chng c chng nghim, mi em hi Thy. Thy tn l Sn-x-gia (Snjaya) tr li rng: "T khi Ta cu o, tri bao nhiu nm, chng bit l o qu khng

c chng hay Ta khng phi l ngi cu o chng m Ta cng chng c g?" Mt ngy kia ng Thy mc bnh, X-Li-Pht ng pha trn u, Mc-kin-lin ng pha di chn, thy th hn hn, mng sp cht, thng xt m ci. Hai ngi ng lng cng hi ci v g? ng Thy tr li: "Ngi i khng c mt, b n i bc bch, Ta thy vua nc Kim a cht, i phu nhn ca ng t nhy vo ng la, mong cng mt ch, nhng hai ngi y hnh nghip v qu bo khc nhau, ni sanh n cng khc nhau. Khi y hai ngi ly vit ghi li thy, mun nghim xem h tht". Sau c ngi khch bun nc Kim a, t xa i n nc Ma-kit-, hai ngi ly s tht xt nghim, qu ng nh li Thy ni, mi bi ngi than rng: "Chng ta chng phi l hng ngi cu o chng? Hay l Thy cn giu chng ta chng?" Hai ngi cng nhau th rng: "Nu ai gp c v cam l trc, phi cho nhau cng nm!". Lc y, Pht c ngn anh em ng Ca-dip, ang ln lt i qua cc nc, n thnh Vng-x, dng chn li vn Trc. Hai thy Phmch nghe Pht ra i, cng nhau i vo thnh Vng-x bit tin tc. By gi c mt T-kheo tn l A-thuyt-th (Assaji - mt trong nm thy Tkheo c Pht u tin) mc y cm bt, vo thnh kht thc. X-LiPht trng thy dung nghi y phc khc thng, cc cn tch tnh, trm mc, i n hi rng: "Ngi t ai? Ngi no l thy ca ngi?" p: "Thi t dng h Thch nhm chn s kh, gi, bnh, cht, xut gia hc o, chng c V thng Chnh ng Chnh gic, l Thy ca ti". X-Li-Pht ni: "Thy ng dy th no ni cho ti bit vi?" T-kheo p k: "Tui ti cn tr nh, Ngy th gii mi m, u th din ch chn, Ni rng ngha Nh Lai". X-Li-Pht ni: "Xin ngi hy lc ni ngha ct yu". By gi Tkheo A-thuyt-th ni k: "Cc php nhn duyn sanh, Php y l nhn duyn,

Php y nhn duyn dit, i s ni nh vy". X-Li-Pht nghe k xong lin chng c s qu, tr v bo li vi Mc--lin. Mc-lin trng thy nhan sc t ha vui v, nghinh tip v hi: "Anh c v cam l ? Ni cho ti bit?" X-Li-Pht lin ni li bi k va c nghe. Mc-lin ni: "Hy ni li cho ln na", lin ni li. Mclin nghe xong cng chng c S qu. Hai Thy cng hai trm nm mi t, u i n ch Pht. Pht t xa thy hai ngi i n, bo cc T-kheo rng: "Cc ng tng thy hai ngi y trc cc Phm-ch chng?" Cc T-kheo tha: "Bch Th Tn, thy", Pht ni: "Hai ngi y l t nht v thn thng nht trong hng t ca Ta". Hai ngi cng chng t i dn n gn Pht, n ri ci u ng qua mt bn, cng bch Pht rng: "Bch Th Tn! Chng con mun c xut gia th gii trong Pht php". Pht ni: "Thin tai T-kheo!", tc thi ru tc t rng, o php mc vo thn, y bt y th gii thnh tu. Qua na thng sau, lc Pht thuyt php cho Trng Tro Phm-ch, X-Li-Pht chng c o qu A-la-hn. S d na thng sau mi c o l v ngi s lm Thy theo Pht chuyn php lun, th phi Hc a, phi hin tin t chng nhp cc php, mi mi bit y , th nn na thng sau mi chng c o qu A-la-hn. C cc th cng c nh vy rt nhiu, th cho nn X-Li-Pht tuy l A-la-hn, m Pht em php Bt-nh Ba-la-mt su xa ni cho. Hi: Nu vy, ti sao lc u t v X-Li-Pht ni, v sau nhiu v Tub- ni? Nu v tr tu bc nht, th nn v X-Li-Pht ni nhiu; c sao li v Tu-b- ni nhiu? p: X-Li-Pht l v tr tu bc nht trong hng t Pht, Tu-b l v c V trnh tam mui nht trong hng t Pht. Tng trng ca V trnh tam mui l thng qun st chng sanh, khng tm sinh phin no, phn nhiu hnh theo tm ln mn. Cc B-tt l ngi m rng th nguyn ln chng sanh, thng xt ng u, th nn Pht sai ni Bt-nh Ba-la-mt.

Li na, Tu-b- a tu Khng tam mui. Nh Pht cung tri aoli, h an c, th tu xong, tr xung li Dim-ph-. By gi Tu-b- ang trong hang , t suy ngh: "Pht t tri ao-li i xung, ta nn i n ch Pht ? Hay khng nn i n ch Pht ?" Li ngh: "Pht thng ni, nu ngi dng con mt tr tu qun Pht php thn, thi trong s thy Pht l hn c". Lc y, v Pht t tri ao-li xung, cho nn bn b chng trong Dim-ph- tp hp, do m ch thin thy ngi, ngi cng thy ch thin. Ngi gia c Pht v Chuyn lun Thnh vng, ch thin, i chng. Chng hi trang nghim, t trc cha tng c. Tm Tu-b- suy ngh: "Nay i chng ny tuy l th diu c bit, nhng th khng th lu bn, php sanh dit u tr v v thng". Nhn bc u ca php qun v thng ny, m bit c tt c u l khng, khng c tht. Khi tu php qun y, lin c chng o. By gi, tt c mi ngi u mong mun thy Pht l knh cng dng. C T-kheo-ni Hoa Sc mun tr s xu ca ci ting n, bn ha lm Chuyn lun Thnh vng v by bu, ngn a con. Mi ngi trng thy u ng dy khi ch ngi. Ha vng i n ch Pht xong, tr li thn nh c lm T-kheo-ni trc tin nh l Pht. Khi y, Pht ni vi T-kheo-ni: "Chng phi ngi trc tin nh l Ta, m chnh Tu-b- trc tin nh l Ta, v c sao? V Tu-b- qun cc php Khng, y l thy Pht php thn, thnh chn cng dng, hn ht trong cc cng dng , chng phi do cung knh sanh thn l cng dng vy. V vy, nn ni Tu-b- thc hnh Khng tam mui, cng tng ng vi tng Khng Bt-nh Ba-la-mt. Th nn Pht sai Tu-b- thuyt Btnh Ba-la-mt. Li na, v chng sanh tin knh v A-la-hn, cc lu sch ht, nn Pht sai thuyt, chng sanh tm tnh tn. Cc B-tt, cha ht lu, nu v cc ngi m ni th h khng tin. V vy, nn Pht i vi c X-Li-Pht v Tu-b- m thuyt Bt-nh Ba-la-mt. Hi: Sao gi l X-Li-Pht? l tn cha m t? Hay da vo hnh vi cng c m t?

p: l tn do cha m t. trong Dim-ph-, ni an lc nht c nc Ma-kit-, trong nc c thnh ln tn l Vng-x, vua tn l Tn-b-sa-la, c v lun s dng B-la-mn tn l Ma--la. V ngi y lun ngh gii nn vua phong cho mt p, cch thnh ln khng xa. Ma-la cn c gia nh, v sanh mt ngi con gi, c con mt ging chim Xli, lin t tn con gi y l X-li. Ln th hai sinh mt ngi con trai, m xng u gi th to, nn t tn l Cu-hy-la (c ngha l u gi to ln). B-la-mn Ma--la c gia nh, phi nui nng con trai con gi, nn s hc v kinh sch u b c xa khng cn c trau di mi. Lc y Nam Thin Trc c mt thy i lun ngh B-la-mn, i vi mi tm th i kinh, thy u thng li. Ngi ny i vo thnh Vngx, trn u i la, ly nt st nt bng. Ngi ta hi l do, bn ni: "S hc kinh sch ca ti qu nhiu, s bng b v ra, cho nn nt n li". Li hi: "Trn u v sao i la?" p: V ti qu". Mi ngi ni: "Mt tri mc chiu sng, ti sao ni ti?" p: "Ti c hai th: Mt l nh sng mt tri khng chiu n, hai l ngu si che ti. Nay tuy c mt tri sng m ngu si cn en ti". Mi ngi ni: "Ch v ng cha gp B-la-mn Ma-la, nu ng gp th bng s teo, sng s ti". V B-la-mn y i ngay n bn chic trng, nh trng lun ngh ln. Quc vng nghe hi: "y l ngi no?" Cc quan thn p:" Nam Thin Trc c mt B-la-mn tn -x, l mt i lun ngh s, mun tm lun x, cho nn nh trng lun". i vng hoan h, lin hp mi ngi m co rng: "Ai c th vn nn, hy cng ngi y lun ngh?" Ma--la nghe vy t ngh: "Ta v c xa, khng cn tp luyn i mi, khng bit nay c th cng ngi y lun chng?", gng g m i n. Gia ng thy hai con Tru c ang hc bng nhau, trong tm khi tng tng: "Con Tru ny l Ta, con Tru kia l ngi. Ly bi xem bit c ai thng". Nhng con Tru ny khng bng, bn su lo qu, m t ngh rng: "C nh tng trng y, ta s khng bng". Khi sp i vo gia chng, thy c ngi m, m mt bnh nc ng ngay trc, b khoo chn t t bnh v. Li ngh rng: "y cng l im khng tt na". Ma--la ht sc khng vui.

Khi i vo gia chng, thy lun s kia, nhan mo ch, kh sc tng tt y , bit mnh khng bng. Nhng vic chng ng ngng, phi cng chung lun ngh. Lun ngh giao c, lin b thua. i vng hoan h l c ngi i tr sng sut i vo nc ta, cn mun phong cho mt p. Qun thn ngh bn: "Mt ngi thng minh i n, lin phong cho mt p, cng thn th chng tng thng, ch a thich ng lun, s rng khng phi l ci o an quc ton gia. Nay Ma--la b thua, th phi dnh li phong p cho ngi thng. Nu li c ngi khc thng th li dnh li phong cho". Vua chp dng li y, lin dnh li em phong cho ngi sau. Khi y Ma--la ni vi -x rng: "ng l ngi thng minh, ta g con gi cho, con trai ch lm ly nhau. Chi bng nay ta mun i xa n nc khc cu bn ch". -x nhn ngi con gi kia lm v. Ngi v mang thai, nm mng thy mt ngi thn mc o gip, u i m tr, tay cm Kim-cang, x ph cc ni m ng mt bn ni ln. Thc dy ni li vi chng: "Ti mng nh vy". -x ni: "B s sanh con trai, ti phc ht thy cc lun ngh s, ch khng hn c mt ngi, li s lm t ngi ". X-li mang thai. V a con trong thai m m cng thng minh, rt c kh nng lun ngh. Em trai l Cu-hy-la, cng vi ch lun ngh, mi ln lun ngh u b thua, khng bng, bit a con trong thai ca ch, chc chn l i tr tu, cha sanh m nh vy, hung g sanh ra? Lin b nh i hc vn, n Nam Thin Trc, khng rnh ct mng tay, chuyn c mi tm th kinh th, u thng sut, cho nn ngi thi by gi gi l Phm-ch mng tay di (Trng Tro Phm-ch). Con ca ch sanh, by ngy sau, bc trong gi trng, em ch vi cha n. Cha n suy ngh: "Ta tn -x, vy theo tn ta m t tn l u-ba--x (u-ba Tu dch Tr, ngha l theo, -x l tn ngi sao). y l tn do cha m t. Mi ngi v thy ngi kia do b X-li sanh ra, nn u gi l X-li-pht (Pht ngha l con, t). Li, X-li-pht i i c bn nguyn, lm ngi t bc nht ca Pht Thch-ca Mu-ni, t l X-li-pht. l tn do nhn duyn bn nguyn. Do cc l nn gi l X-li-pht. Hi: Nu nh vy, sao khng gi l u-ba--x m ch ni X-lipht?

p: Ngi thi by gi qu trng ngi m kia, thng minh bc nht trong chng n nhn. Do nhn duyn y cho nn gi l X-li-pht. KINH: B-tt Ma-ha-tt mun em Nht thit chng tr bit Nht thit php, th phi tp hnh Bt-nh Ba-la-mt. LUN: Ngha ch B-tt Ma-ha-tt, trc ni chng Tn thn B-tt. Hi: Sao gi l nht thit chng? Sao gi l nht thit php? p: Ca tr tu gi l chng. C ngi do mt ca tr tu qun, c ngi do hai, ba, mi, trm, ngn, vn cho n hng h sa A-tng-k ca tr tu qun cc php. Nay do nht thit ca tr m vo nht thit chng loi, qun nht thit php, cho nn gi l Nht thit chng. Nh ngi phm phu c ba th qun. Mun cu la dc, sc, nn qun Dc gii, Sc gii l th c, di hoc, trc, nng n. Cn Pht t th c 8 th qun l, qun v thng, kh, khng, v ng, nh bnh, nh ung nht, nh mi tn cm vo thn, bc no hon nn. Tm th Thnh qun y vo trong bn Thnh tr thnh bn hnh tng trong mi su hnh tng. Mi su hnh tng l: Qun Kh c bn hnh tng: V thng, kh, khng, v ng. Qun kh nhn (Tp ) c bn hnh tng: Tp, nhn, duyn, sanh. Qun kh tn (Dit ) c bn hnh tng: Tn, dit, diu, xut. Qun o c bn hnh tng: o, chnh, hnh, tch (du). Trong php qun hi th ra vo li c mi su hnh tng. 1- Qun hi th vo, 2- Qun hi th ra, 3- Qun hi th di, th ngn, 4- Qun hi th chy khp thn, 5- Tr cc thn hnh (hi th), 6- Th h, 7- Th lc, 8- Th cc tm hnh, 9- Khi tm mng, 10- Tm khi thu nhip, 11Tm khi gii thot, 12- Qun v thng, 13- Qun r hoi, 14- Qun la dc, 15- Qun dit, 16- Qun vt b. Li c su nim: Nim Pht l nim c Pht l ng Nh Lai, ng cng, Chnh ng gic. Nh vy mi hiu, nm nim khc nh sau s ni. Th tr, xut th tr, A-la-hn, Bch-chi Pht, B-tt, Pht tr. Tr tu nh vy bit r cc php gi l Nht thit chng.

Nht thit php l: Php ca thc duyn, l Nht thit php. l nhn thc duyn sc, nh thc duyn ting, t thc duyn mi, thit thc duyn v, thn thc duyn xc, thc duyn php. Duyn mt, duyn sc, duyn nhn thc cho n duyn , duyn php, duyn thc, y gi l Nht thit php, l php ca cc thc duyn. Li na, php ca tr duyn l Nht thit php. lkh tr bit kh, tp tr bit tp, o tr bit o. Th tr bit kh, tp, tn, o v h khng, chng phi thng duyn Dit . y l php ca tr duyn. Li na, hai php thu nhip ht thy php l: Php sc, php v sc. Php c th thy, php khng th thy; php c i ngi, php khng i ngi; hu lu, v lu, hu vi, v vi;tng ng vi tm, khng tng ng vi tm; tng ng vi nghip, khng tng ng vi nghip (trong tm php, tr t tm s, tt c u tng ng, v nghip tc l t cho nn tr), php gn, php xa v.v... Cc loi hai php nh th thu nhip ht thy php (hin ti v v vi l php gn, v lai, qu kh l php xa). Li na, ba php thu nhip ht thy php, l: Thin, bt thin, v k; hc, v hc, phi hc phi v hc; kin on, t duy on, bt on. Li na, ba php thu nhip ht thy php l: Nm un, mi hai nhp, mi tm gii. em cc loi ba php nh th thu nhip ht thy php. Li c bn php thu nhip ht thy php, l: Php qu kh, v lai, hin ti, php chng phi qu kh, v lai, hin ti. Php rng buc Dc gii, php rng buc Sc gii, php rng buc V sc gii, php khng rng buc. Php t nhn thin, php t nhn bt thin, php t nhn v k, php chng phi t nhn thin, bt thin, v k. Php duyn, php duyn khng duyn, php duyn duyn khng duyn, php chng phi duyn duyn chng phi duyn khng duyn. Cc loi bn php nh vy thu nhip ht thy php. Li c nm php thu nhip ht thy php, l: Sc, tm, tm tng ng, tm khng tng ng v php v vi. Cc loi nh vy thu nhip ht thy php. Li c su php thu nhip ht thy php, lPhp thy kh on, php thy tp, tn, o on, php t duy on v php chng on. Cc loi su php nh vy, cho n v lng, thu nhip ht thy php. y l Nht thit php.

Hi: Cc php su xa vi diu khng th ngh bn, ht thy chng sanh cn khng th bit c, hung g mt ngi m mun bit ht tt c php? Th nh c ngi, mun lng i a v m git nc ca bin c, mun cn ni Tu-di, mun bit ranh gii ca h khng, nhng iu nh vy cn khng th bit c. Ti sao mun dng nht thit chng bit ht thy php? p: Ngu si che ti rt l kh, tr tu sng sut rt l vui. Ht thy chng sanh u khng cu n kh, ch mun tm vui, cho nn B-tt cu ht thy i tr tu bc nht m qun ht thy chng bit ht thy php. B-tt y pht i tm khp v ht thy chng sanh m cu i tr tu, cho nn mun bit ht chng ht thy php. Cng nh thy thuc v mt ngi hai ngi th dng mt th thuc hai th thuc l , cn nu mun tr bnh ca ht thy chng sanh th phi dng ht thy th thuc. B-tt cng nh vy. Mun ht thy chng sanh cho nn mun bit ht thy chng ht thy php. Nh cc php su xa vi diu v lng, th tr tu ca B-tt cng su xa vi diu v lng. Trc y trong on p li cc vn nn ph bc v "ngi Nht thit tr" ni rng. Cng nh ci hm ln th np cng ln. Li na, nu khng ly l ngha cu ht thy php, thi khng th c. Nu ly l ngha cu thi khng c iu g khng c. Th nh di la vi cy thi la bt ra, ch ci tm la, la khng th c, cng nh i a c ranh gii, chng phi ngi Nht thit tr, ngi khng c i thn lc thi khng th bit c. Nu c sc thn thng ln thi bit c ranh gii i a ca ba ngn i thin th gii. Nay i a ny trn Kim cng, bn pha ca ba ngn i thin th gii l h khng. Nh vy gi l ranh gii i a. Mun cn ni Tu-di cng nh vy. Mun lng h khng, chng phi khng lng c, nhng h khng th khng c g c, cho nn khng th lng. KINH: X-li-pht bch Pht rng: "Bch Th Tn! B-tt Maha-tt ti sao mun dng ht thy chng bit ht thy php th phi tp hnh Bt-nh Ba-la-mt?" LUN: Hi: Pht mun thuyt Bt-nh Ba-la-mt nn hin cc th thn bin, hin ri th nn thuyt lin, c sao X-li-pht hi ri sau mi thuyt? p: Hi ri mi p, cch thc ca Pht l phi nh vy.

Li na, X-li-pht bit Bt-nh Ba-la-mt l php su xa vi diu v tng, kh hiu kh bit, t dng tr lc suy ngh nhiu cch, nh qun cc php v thng, l Bt-nh Ba-la-mt ? Hay khng l Bt-nh Ba-lamt ? V khng th t hiu c cho nn hi. Li na, X-li-pht chng phi l ngi Nht thit tr, i vi trong tr tu ca Pht, ch nh b con. Nh trong kinh A-b-n-na ni: "Pht tr K Hon, i kinh hnh lc x chiu, X-li-pht theo Pht kinh hnh. Khi y c con chim Ct ui chim B cu. B cu bay n bn Pht, Pht kinh hnh ngang qua, bng ph ln B cu, thn B cu an n, s hi tiu mt, khng cn ting ku. Sau c bng ca X-li-pht n, B cu lin ku ln v s hi nh lc u. X-li-pht bch Pht: "Thn Pht v thn con, u khng c ba c, v nhn duyn g bng Pht ph ln B cu th B cu im ting khng cn s hi, cn bng ca con ph ln, th B cu ku ln, s hi nh lc u?" Pht ni: "Tp kh ba c ca ng cha ht, cho nn khi bng ca ng ph ln th s hi khng tr. ng qun xem nhn duyn trc ca B cu ny my i lm B cu?" X-li-pht lin nhp vo tam mui Tc mng tr, qun thy B cu y chnh t trong loi B cu n. Nh vy mt, hai, ba i, cho n tm vn i kip, thng lm thn B cu. Qu y tr v trc khng cn thy c na, X-li-pht t tam mui dy bch Pht rng: "B cu y trong tm vn i kip thng lm thn B cu, qu v trc, con khng cn bit c na". Pht ni: "ng nu khng bit c ht i qu kh, th qun xem i v lai, B cu y n lc no th thot c?" X-li-pht lin nhp vo tam mui Nguyn tr, qun thy B cu y mt, hai, ba i, cho n tm vn i kip, cha thot khi thn B cu. Qu tr i, cng khng cn bit c na. T tam mui dy, bch Pht: "Con thy B cu y t mt, hai, ba i, cho n tm vn i kip, cha thot khi thn B cu. Qu y tr i khng cn bit c na. Con khng bit gii hn qu kh, v lai. Vy khng hiu B cu y lc no s thot khi". Pht bo: " X-li-pht! B cu y tr hng mc m cc Thanh-vn v Bch-chi Pht bit c, li cn tri qua hng h sa i kip, lm thn B cu, khi ti ht mi c thot khi, xoay vn mi trong nm ng, sau c lm thn ngi, tri qua trong nm trm i mi c li cn. Lc y c Pht, v lng v s chng sanh, sau vo V-d Nitbn. Gio php li i, ngi y (hu thn B cu) th nm gii ub-tc, theo cc T-kheo nghe tn thn cng c Pht, by gi mi pht tm, nguyn c lm Pht, vy sau ba A-tng-k kip, thc hnh su Ba-la-mt,

mi a y , c lm Pht, v lng chng sanh xong m vo Nitbn. Khi y, X-li-pht hng n Pht sm hi, bch Pht rng: "i vi mt con chim, con cn khng th bit gc ngn ca n, hung g cc php? Con nu bit tr tu ca Pht nh vy, th v tr tu Pht m con th vo a ngc chu v lng kh, khng cho l kh". Nh vy v.v... i vi cc php v khng hiu cho nn hi. ---o0o--CHNG 17 : GII THCH: N BA-LA-MT KINH: Pht bo: "X-Li-Pht! B-tt Ma-ha-tt do khng tr php m tr trong Bt-nh Ba-la-mt, v khng c g x m c y n Ba-la-mt. V ngi cho, ngi nhn v ti vt u bt kh c vy".

LUN: Hi: Bt-nh Ba-la-mt l php nhng php g? p: C ngi ni: Tu cn v lu l tng Bt-nh Ba-la-mt, v c sao? Tu cn l bc nht trong cc tu, nn gi lBt-nh Ba-la-mt? V tu cn v lu l bc nht, nn tu cn v lu gi l Bt-nh Ba-la-mt. Hi: Nu B-tt cha dt ht kit s, lm sao thc hnh tu v lu? p: B-tt tuy cha dt kit s, thc hnh v lu Bt-nh Ba-la-mt tng t, cho nn c gi l thc hnh v lu Bt-nh Ba-la-mt. Th nh ngi Thanh-vn thc hnh non php, nh php, nhn php, th nht php, trc tin thc hnh v lu tng t, sau mi d c sanh ra kh php tr nhn. C ngi ni: "B-tt c hai hng: C hng dt kit s c thanh tnh; c hng cha dt kit s, khng c thanh tnh. B-tt dt kit s c thanh tnh, th c th thc hnh v lu Bt-nh Ba-la-mt. Hi: Nu B-tt dt kit s, c thanh tnh , sao cn phi thc hnh Bt-nh Ba-la-mt?

p: Tuy dt kit s, m mi a cha vin mn, cha trang nghim Pht , cha gio ha chng sanh, th cho nn thc hnh Bt-nh Ba-lamt. Li na, dt kit s c hai: Mt l dt tm ba c, khng m trc ng dc ca ci Ngi ci Tri, hai l tuy khng m trc ng dc ca ci Ngi ci Tri, nhng i vi ng dc cng c qu bo ca B-tt, cha th x ly. B-tt nh vy, nn phi thc hnh Bt-nh Ba-la-mt. Th nh Trng lo A-n-l-u, lc ta thn trong rng. Thin n Tnh i v.v... em thn sch p n th A-n-l-u. A-n-l-u ni: "Cc ch lm thnh sc xanh i n, khng dng tp sc, nn mun qun bt tnh, khng th qun c. Sc vng, , trng cng nh vy". Khi y A-n-l-u nhm mt khng nhn m ni rng: "Cc ch i cho xa". Cc thin n lin bin mt khng hin. Thn hnh phc bo ca Tri cn nh vy, hung l v lng cng c qu bo ng dc ca B-tt? Li nh vua Chn--ra (Indra) cng vi tm vn bn ngn Chn-a-ra i n ch Pht, gy n ca tng cng dng Pht. By gi ni cha Tudi v cy ci cc ni, nhn dn, cm th, ht thy u ma. i chng bn Pht, cho n i Ca-dip u khng th ngi yn trn ta. Lc y B-tt Thin Tu hi: "Trng lo i Ca-dip bc k tc cao nin, bc nht v hnh tu mi hai php u , ti sao khng th ngi yn trn ta?" i Cadip ni: "Ng dc ca ba ci khng th lm lay ng ti, nhng y l v cc cng c thn thng qu bo ca B-tt khin ti nh vy, ch chng phi ti c tm ng, khng th t an. Th nh ni Tu-di, gi thi bn b khng th lm lay ng, nhng n khi i kip tn dit, c gi T-lam ni ln th nh thi c mc". Do cc vic nh vy, nn bit trong hai th kit s, c mt th cha dt ht. Nhng B-tt nh vy, nn phi thc hnh Bt-nh Ba-la-mt, y l trong A-t-m ni. Li c ngi ni: "Bt-nh Ba-la-mt l hu lu tu, v c sao? V Btt khi n di ci B mi dt ht kit s. Trc , tuy c i tr tu, c v lng cng c m cc phin no cha dt ht. Th cho nn ni Btnh Ba-la-mt ca B-tt l tr tu hu lu.

Li c ngi ni: "T s pht tm cho n khi ngi di ci o th, nhng tr tu c c khong trung gian , gi l Bt-nh Ba-la-mt. n khi thnh Pht, th Bt-nh Ba-la-mt y i li gi l Tt-b-nh". Li c ngi ni: "Tr tu hu lu v lu ca B-tt u gi l Bt-nh Ba-la-mt, v c sao? V B-tt qun Nit-bn, hnh pht o. Do vic nh vy, nn tr tu ca B-tt phi l v lu. Li na v cha dt ht kit s, vic phi lm cha lm xong, nn gi l hu lu". Li c ngi ni: "Bt-nh Ba-la-mt ca B-tt l v lu v vi, khng th thy, khng i ngi". Li c ngi ni: "Bt-nh Ba-la-mt y, l khng c tng g c th nm bt, hoc c hoc khng, hoc thng, hoc v thng, hoc khng, hoc tht. Bt-nh Ba-la-mt y khng nhip thuc m, gii, nhp, chng phi hu vi, chng phi v vi, chng phi php, chng phi phi php, khng th, khng x, khng sanh, khng dit, ra ngoi bn cu c khng, l khng dnh mc, th nh ngn la, bn pha khng th ng n, v lm chy tay. Tng Bt-nh Ba-la-mt cng nh vy, khng th ng n v t kin b t chy vy. Hi: Cc ngi trn ni v Bt-nh Ba-la-mt nh vy, ngi no ni ng? p: C ngi ni: "Mi ngi u c l, u l ng". Nh kinh ni nm trm T-kheo mi ngi u ni v nh bin v trung o ngha. Pht ni h u c o l. C ngi ni: "Ngi tr li sau cng l ng, v c sao? V khng th ph, khng th hoi. Nu c php bng nh ly ho, l u c sai lm, c th ph. Nu ni khng php, cng c th ph. Trong Bt-nh ny, c cng khng, khng cng khng, chng phi c chng phi khng cng khng. Li ni nh vy cng khng, y gi l php tch dit v lng, khng h lun. Cho nn khng th ph, khng th hoi, y gi l chn tht Bt-nh Ba-la-mt, hn c, khng g vt qua c. Cng nh Chuyn lun Thnh vng, hng phc cc k ch m khng t cao. Bt-nh Ba-la-mt cng nh th, c th ph ht thy ng ngn h lun, m chng c g ph. Li na, t y v sau, trong cc phm, c nhiu li ct ngha thuyt v Bt-nh Bala-mt, u l tht tng. Nh vy, khng tr php m tr trong Bt-nh Ba-la-mt, c th y su Ba-la-mt.

Hi: Th no khng tr php m tr trong Bt-nh Ba-la-mt, c th y su Ba-la-mt? p: B-tt nh vy qun ht thy chng phi thng, chng phi v thng, chng phi kh, chng phi vui, chng phi ng, chng phi v ng, chng phi sanh dit, chng phi khng sanh dit. Nh vy tr trong thm thm Bt-nh Ba-la-mt, m i vi tng Bt-nh Ba-la-mt cng chng phi chp th, y gi l khng tr php m tr. Hi: Ny khng chp th tng Bt-nh Ba-la-mt, th tm khng dnh mc. Nh Pht ni: "Trong ht thy cc php, dc l gc n". Nu khng chp th th lm sao y su Ba-la-mt? p: B-tt v thng xt chng sanh nn trc tin lp th nguyn: "Ta quyt s thot ht thy chng sanh. Do sc tinh tn Ba-la-mt, nn tuy bit cc php bt sanh bt dit nh tng Nit-bn, m li tu hnh cc cng c, y su Ba-la-mt, v c sao? V khng tr php m tr Btnh Ba-la-mt. ---o0o--CHNG 18 :GII THCH: TN THN N BA-LA-MT Hi: B th c nhng li ch g, m B-tt tr trong Bt-nh Ba-la-mt th n Ba-la-mt c y vin mn? p: B th c th li ch. B th l kho bu, thng theo di ngi. B th lm dit kh, em vui cho ngi. B th l k nh xe gii m by con ng ch thin. B th l iu ph tt thu nhip cc ngi lnh (thu nhip ngi lnh cng lm nhn duyn). B th l an n, khi sp mnh chung tm khng s hi. B th l tng t tm, hay cu chng sanh. B th l nhm iu vui, hay ph gic kh. B th l i tng hay dp k ch xan tham. B th l diu qu c tri ngi a thch. B th l con ng thanh tnh, hin thnh do i. B th l ca cha phc c lnh. B th l ci duyn xy dng nghip, quy t chng. B th l ht ging thin hnh th qu. B th l phc nghip, tng ca ngi lnh. B th ph ngho cng, dt ba ng c. B th hay trn vn c qu phc lc. B th l ci duyn ban u ca Nit-bn, l php thit yu i vo trong nhm ngi lnh, l ngun ph ca s tn thn khen ngi, l cng c vo gia chng khng kh khn, l hang nh ca tm khng hi hn, l cn bn ca thin php o hnh, l rng rm ca mi iu hoan lc, l rung phc ca

giu sang an n, l bn b ca s c o Nit-bn, l s hnh ca Thnh nhn, i s, tr gi, l ch bt chc ca cc ngi km c t bit. Li na, v nh nh b la chy, ngi khn ngoan bit r hnh th, la cha n kp, gp em ti vt ra ngoi; nh tuy b chy ht m ti vt vn cn, sau lm nh li. Ngi a b th cng nh vy. Bit thn mong manh, ti vt v thng, lo tu phc kp thi, ging nh t trong la em ti vt ra, i sau c hng vui. Cng nh ngi kia cn sa li nghip nh, phc tt t an vui. Ngi u m th ch bit tic ci nh, vi tm cch cu cha. Cung ngu mt tr, khng lng th la, gi mnh chy bng, t chy sm, gia ting m vang, hng ht mt sch. Nh khng cu c, m ti vt cng mt ht, i rt lo kh sut i. Ngi c tm tham tic cng nh vy. Khng bit thn mng v thng, kh bo ton giy lt, m li c gom cha gi gn i tic, cht n khng hn, bng chc cht mt, thn mnh cng cy t ng tri i, ca ci cng vt y thc u b ht. Cng nh ngi ngu, lo kh mt ht sanh k. Li na, ngi i tu, bc hu tm mi hay gic ng, bit thn nh huyn, tin ca khng th bo ton; vn vt v thng, ch c phc c l c th nng cy, a ngi ra khi kh, l bn thng o ln. Li na, i nhn i tm hay i b th, hay t li mnh. Tiu nhn, tiu tm, khng th ch ngi cng khng c hu vi mnh. Li na, dng s gp ch, chc mong nut sng; ngi tr tm hu, c ng l su xa; k gic xan ln tuy mnh, cng b gy c, quyt khin nh . Gp phc in tt, gp thi tit p (Lc cn b th th b th, nu khng lm l b mt thi tit) r vic ng lng, hay i b th. Li na, ngi a b th, c ngi knh phc. Nh mt trng mi mc chng ai khng a. Ting tt danh lnh n khp thin h, c ngi quy ngng, mi ngi u tin. Ngi a b th, c qu nhn tng nh, tin nhn knh trng. Khi sp mng chung, tm khng s hi. Qu bo nh vy, c trong i ny, th nh trng hoa; c qu ln v lng, l phc ca i sau, trong vng sanh t lun chuyn, qua li nm ng, khng c ngi thn c th trng cy, ch c phc b th, hoc sanh ln tri, trong loi ngi, c qu bo thanh tnh, u do b th. Voi nga sc sanh c nui nng tt cng l do b th m c. c ca b th a n giu sang hoan lc, ngi tr gii th c sanh ln tri, thin tr tm tnh, khng c

nhim trc, thi c o Nit-bn. Phc ca b th l t lng ca o Nit-bn. Nim tng b th nn hoan h, hoan h nn nht tm, nht tm qun l sanh dit v thng nn c o. Cng nh ngi mong c bng mt m trng cy, hoc mong c hoa, hoc mong c qu m trng cy. B th v mong c qu bo cng nh vy. i ny, i sau vui nh mong bng mt. o Thanh-vn, Bch-chi Pht nh hoa, thnh Pht nh qu, y l cc th cng c ca b th.

---o0o--CHNG 19 : GII THCH: TNG CA N BA-LA-MT Hi: Sao gi l n? p: n gi l b th. Tm tng ng vi t tm s thin; y gi l n. C ngi ni: "T tm s thin, khi ln thn nghip, khu nghip, y gi l n". C ngi ni: "C lng tin, c phc in, c ti vt, khi c ba s ha hp, tm sanh php "x", c th ph hoi xan tham; y gi l n. Th nh php "t", qun thy chng sanh khng vui m tm sanh thng. Tm s php b th cng nh vy. Ba s ha hp, tm sanh php "x", c th ph hoi xan tham. n c ba th: Hoc h thuc theo Dc gii, hoc h thuc theo Sc gii; hoc khng h thuc (thnh nhn lm b th l khng h thuc). L php tng ng vi tm, theo tm hnh ng cng vi tm sanh, chng phi l sc php, c th lm duyn. Chng phi nghip, nhng tng ng vi nghip, theo nghip hnh ng, cng vi nghip sanh; chng phi l nghip bo i trc sanh. Hai li tu nn tu, l hnh tu v c tu. Hai li chng l thn chng v tu chng.

Hoc t duy on, hoc chng on, hai kin on (Dc gii, Sc gii tn on). L php c gic c qun, phm phu v thnh nhn cng tu hnh. Cc ngha nh vy v.v... c phn bit ni rng trong A-t-m. Li na, Th c hai th: C thanh tnh v khng thanh tnh. Th khng thanh tnh l: Hng ngu si th m khng hiu g; hoc c khi v cu ti nn th; hoc v s him trch nn th; hoc v mun cu ngi nn th; hoc s cht nn th; hoc di ngi cho h mng nn th; hoc t cho giu sang nn phi th; hoc tranh hn nn th; hoc ganh ght sn si nn th; hoc kiu mn t cao nn th; hoc v danh d nn th; hoc v ch nguyn nn th, hoc gii tr suy hoi cu tt lnh nn th; hoc v quy t ng ngi nn th; hoc khinh hn khng cung knh nn th. Cc th th nh vy v.v... gi l th khng thanh tnh. Th thanh tnh l tri ngc li vi trn, gi l th thanh tnh. Li na, v o nn th, tm sanh thanh tnh; khng cc kit s; khng cu qu bo i ny i sau, cung knh thng xt; y gi l th thanh tnh. Th thanh tnh l t lng a n o Nit-bn; th cho nn ni v o nn th. Nu cha c Nit-bn, s th y l cc nhn ca lc bo ci tri ci ngi. Nh hoa Anh lc, mi thnh cha hoi, hng thm tinh khit ti p. V Nit-bn m tnh th, c hng qu bo, cng nh vy. Nh Pht ni: "i c hng ngi kh c: Mt l trong hng xut gia, v T-kheo c phi thi gii thot; hai l trong hng ti gia, k bch y hay b th thanh tnh." Tng b th thanh tnh y, cho n v lng i, i i khng mt. V nh bng khon, khng khi no mt. Qu ca s b th y, khi nhn duyn ha hp bn c. Cng nh cy gp c thi tit lin c hoa l qu tri. Nu thi tit cha n, tuy c nhn m khng c qu. Php b th y, nu cu o, c th a n nhn o, v sao? V kit s dit ht mi gi l Nit-bn. ng khi b th, cc kit s c mng bt, th c th gip cho Nit-bn. i vi vt b th khng tic cho nn tr keo kit; knh nim ngi th nhn cho nn tr tt ; trc tm b th cho nn tr nnh ht quanh co; nht tm b th cho nn tr giao ng; suy ngh su b th cho nn tr hi hn; qun cng c ca ngi th nhn cho nn tr tm i; thng yu ngi th nhn cho nn tr sn; cung knh ngi th nhn cho nn tr kiu mn; bit hnh thin php cho nn tr v minh; tin c qu bo cho nn tr t kin;

bit quyt chc c qu bo cho nn tr nghi. Cc th phin no bt thin nh vy, khi b th u b mng i, m cc th thin php u c c. Khi b th, su cn thanh tnh, tm thin dc pht sanh nn trong tm thanh thnh; qun cng c qu bo nn tn tm pht sanh; thn tm nhu nhuyn cho nn h lc pht sanh; h lc pht sanh nn c nht tm; c nht tm nn tr tu chn tht pht sanh. Cc thin php nh vy thy u c c. Li na, khi b th, trong tm pht sanh Tm chnh o tng t. Tin qu bo b th nn c c Chnh kin; trong chnh kin suy ngh khng tn lon nn c Chnh t duy; thanh tnh ni nng nn c Chnh ng; thanh tnh thn hnh nn c Chnh nghip; khng cu qu bo nn c Chnh mng; tm sing b th nn c Chnh phng tin (tinh tn); nim tng b th khng b nn c Chnh nim; tm tr mt ni khng tn lon nn c Chnh nh. Nh vy ba mi by phm thin php tng t pht sanh trong tm. Li na, c ngi b th, y l nhn duyn ca ba mi hai tng, v c sao? Khi b th gi tm kin c nn c tng di bn chn bng phng ng vng. Khi b th, c nm s vy quanh ngi th nhn, l nghip nhn duyn v quyn thuc, nn c tng bnh xe di bn chn. Do sc i dng mnh b th, nn uc tng gt chn rng phng. B th nhip phc ngi, nn c tng mn li gia cc ngn tay, chn. B th thc n ung ngon lnh, nn c tng tay chn mm mi, by ch ni thn y n. B th li ch mng sng, nn c tng ngn tay di, thn khng cong, to ln ngay thng. Khi b th ni rng ta s em cho, tm b th tng dn, nn c tng mu bn chn cao, lng xoay ln trn. Khi b th, ngi th nhn mong cu, th mt lng vui cho, n cn ha hn, chc chn mau c, nn c tng bp i nh nai Y-n-din. Khng khinh khng gin ngi n xin, nn c tng cnh tay di qu gi. Theo ngi xin m th, khng i ni ra, nn c tng m m tng. B th y phc, nm tt, vng bc, trn bo, nn c tng thn kim sc, tng da mng. Khi b th thch hp vi ca ngi trc mt, khi ln nghip nhn duyn ca s t ti, nn c tng mi l chn lng mc mt si lng, tng lng trng gia hai chn my. Ngi xin cn g, lin ni s cho, do nghip y nn c tng thn trn trn tra nh vai S t. Gp ngi bnh th cho thuc, gp ngi i kht th cho n ung, khi ln nghip nhn duyn t bnh y nn c tng di hai nch y n, tng cht v ti thng (trong ming). Khi b th cng khuyn ngi b th m an i ch v con

ng b th cho h, nn c tng nhc k, tng thn trn tra nh Nicu-l. C ngi n xin, khi c mun cho m i ni tht, quyt chc cho khng di, nn c tng li rng di, tng m thanh thanh tnh, tng m thanh nh ting chim Ca-lng-tn-gi. Khi b th ni nh tht, ni c li ch, nn c tng hai m nh S t. Khi b th cng dng ngi th nhn, tm thanh tnh, nn c tng rng trng u nhau. Khi b th ni tht, ni li ha hp, nn c tng rng kht vo nhau, bn mi hai ci. Khi b th khng gin, tm khng m trc, tm bnh ng i vi ngi kia, nn cm c tng con mt trong xanh, tng m mt nh mt tru cha... y l gieo trng nhn duyn v ba mi hai tng. Li na, ly by bu, nhn dn, xe c, vng bc, n uc, phng x hng hoa m b th nn c lm Chuyn lun Thnh vng, by bu y . Li na, b th ng thi nn qu bo cng tng thm nhiu. Nh Pht dy: "B th cho ngi i xa, cho ngi t xa n, cho ngi bnh, cho ngi nui bnh, b th khi gp nn gi rt, y l b th ng thi. Li na, khi b th ty theo s cn thit theo a phng m th, nn c qu bo tng nhiu. Li na, gia ng trng m th, c phc tng nhiu. Thng b th khng b, th c qu bo tng nhiu. Theo ch a mun ca ngi xin m th, th c phc tng nhiu. B th vt nng, th c phc tng nhiu, nh th tinh x,vn rng, ao tm v.v... nu th cho ngi lng th c qu bo thm nhiu. Nu th cho tng th c qu bo thm nhiu. Nu ngi cho v ngi nhn u c c th qu bo thm nhiu. th nghinh n cung knh ngi th nhn, th c qu bo thm nhiu. Th vt kh kim c th c phc thm nhiu. Ty vt c c u c th th ht, th c phc thm nhiu. V nh trong thnh Pht-ca-la ca nc i-nhc-chi, c mt th v tn l Thin-na, i n nc a-li--na phng ng, lm khch v sut mi hai nm, c ba mi hai lng vng, em v nc c, ngang qua thnh Pht-ca-la, nghe c ting trng m i hi, i n trng thy Tng chng, lin sanh lng tin thanh tnh, hi thy Duy-na rng: "Trong chng ny cn bao nhiu vt th mt ngy n?" Thy Duy-na p: "Ba mi lng vng th mt ngy n". Ngi th v lin ly ba mi lng vng c c, giao thy Duy-na v ni: "Gip ti lm mt ngy n, sng mai ti s i v nh".

Ngi th v vi hai tay khng m tr v nh, v anh ta hi: "Mi hai nm lm nn c th g?" p: "c ba mi lng vng". Ngi v lin hi: "Ba mi lng vng nay u ri?" p: " gieo trong rung phc". V hi: " Rung phc g?" p: "Th cho chng Tng". Ngi v lin tri chng em n cho quan tr ti. i quan x on hi c s. Ngi v p: "Chng ti si cung, sut mi hai nm lm c ba mi lng vng, khng thng xt v con m li em cho ht ngi khc. Y nh lut quan, bn tri a n". i quan hi ngi chng: "Ngi sao khng cung cp v con, m li em cho ngi khc?" p: "i trc ti khng lm cng c nn i ny ngho chu cay ng, i ny gp rung phc, nu khng gieo phc th i sau cn ngho na; c ngho tip ngho mi khng bit ngy no thot khi. Ti nay mun dt ngay s ngho cng, cho nn em ht vng m th cho Tng chng". i quan l mt v u-b-tc, c lng tin Pht thanh tnh, nghe li y xong, khen rng: "y l rt kh! Sing nng kh nhc mi c c mt t vt y, m em th cho ht chng Tng, ngi tht l ngi thin!" Lin ci chui Anh lc trn thn v xe nga, vi mt thn em cho ngi ngho y, m ni rng: "Ngi mi th chng Tng, chng Tng cha n, y l ht la cha gieo m mm mc, qu bo ln ng k sau vy!" Do vy nn ni th ht vt kh kim c, th phc rt nhiu. Li na, c th b th ca th gian, c th b th ca xut th gian, c th b th c Thnh nhn khen ngi, c th b th khng c Thnh nhn khen ngi, c th b th ca Pht B-tt, c th b th ca Thanh-vn. Th no l b th ca th gian? Ngi phm phu b th, cng nh Thnh nhn khi tm hu lu b th; y gi l th gian th. Li na, c ngi ni: "Ngi phm phu b th; y l th gian th. Thnh nhn tuy tm hu lu b th, nhng v dt kit s nn gi l xut th gian th, v c sao? V Thnh nhn y c V tc tam mui vy. Li na, th gian th l khng thanh tnh, xut th gian th l thanh tnh. Hai th kit s mt thuc i, mt thuc kin. B hai th kit s sai khin l th gian th; khng b hai th kit s y, l xut th gian th. Nu c ba th (ngi cho, ngi nhn, ti vt) chng ngi rng buc tm, l th gian th, v c sao? Cc php nhn duyn tht khng c t ng, m ni l ta cho, kia nhn, cho nn gi l th gian th.

Li na, ta khng c ch nht nh. Ly ta lm kia, kia cho l khng phi, ly kia lm ta, ta cho l khng phi. V l khng nht nh, nn tht khng c ng (ta). Vt th l do nhn duyn ha hp m c, khng mt vt no n c t c; nh la, vi, do cc duyn hp li m thnh, b t b si thi khng c la. Cc php cng nh vy. Nht tng v tng, tng thng t khng, nhng ngi ta mng tng nim, chp cho l c, in o khng tht, y l th gian th. Tm khng c ba chng ngi, tht bit r php tng, tm khng in o; y l xut th gian th. Xut th gian th c Thnh nhn khen ngi, th gian th khng c Thnh nhn khen ngi. Li na, thanh tnh th th khng ln ln cc kit s cn, ng nh tht tng cc php, l c Thnh nhn khen ngi. Khng thanh tnh th, th ln ln cc kit s, tm in o chp m, l khng c Thnh nhn khen ngi. Li na, tht tng v tr tu ha hp m b th, l c Thnh nhn khen ngi; nu khng nh vy, l khng c Thnh nhn khen ngi. Li na, khng v chng sanh cng khng v bit tht tng cc php, m ch cu thot khi sanh gi bnh cht nn th; y l Thanh-vn th. V chng sanh, cng v bit tht tng cc php nn th; y l ch Pht B-tt th. i vi cc cng c khng th y , ch mn c cht t phn; y l Thanh-vn th. Mun y vin mn ht thy cc cng c; y l ch Pht B-tt th. V s gi bnh cht nn th; y l Thanh-vn th. V bo tr Pht o, v ha chng sanh, khng v s gi bnh cht m th; y l ch Pht B-tt th. Trong y ni v B-tt Bn Sanh kinh. Nh trong kinh Ab--na ni: "Xa trong chu Dim-ph-, c v vua tn l B-la-b. By gi c B-la-mn B-tt tn l Vi-la-ma, l thy ca Quc vng, dy vua thc hnh php Chuyn lun Thnh vng. Vi-la-ma giu c v lng, trn chu bo y , suy ngh rng: "Ngi i cho ta l sang, ti ca giu c v lng, lm li ch chng sanh. Nay chnh l ng lc hy nn b th ln. Giu sang tuy vui m ht thy v thng, ti ca l chung ca c nm nh (nc, la, vua quan, o tc, con bt hiu) khin lng ngi tn lon, khinh ng khng yn nh. Ging nh con kh khng cht yn. Mng ngi chng qua nhanh hn in chp. Thn nngi v thng, l ch t ng cc th kh. V vy nn thc hnh b th. Suy ngh nh vy, t tay vit li t by, ph co cho cc B-la-mn v ht thy ngi xut gia trong ci Dim-ph-: Mong u n hp ti nh ti, ti mun m i hi sut mi hai nm, cm, nc, thuyn i, ly cao

sa lm ao, bn go lm ni; vng du lm ngi rch; y phc, n ung, thuc thang u sm rt tt. Qu mi hai nm li mun em b th tm mun bn ngn voi trng; ly mai t gic v vng trang sc, qun bng danh bo, dng c ln bng vng, c bn bu trang nghim. Tm mun bn ngn nga; cng ly mai t gic v vng trang sc, c bn bu qun quanh. Tm mun bn ngn xe u bng bc, lu ly, pha l, chu bu trang sc, ph bng da s t, cp beo, hoc bch kim b-la, bo hin trang sc xen ln cho trang nghim. Tm mun bn ngn ging t bo tp sc chng cht; cc th mn nm, mm mi mn lng, trang sc; gi , mn gm, t hai u ging; y phc tt p, u c c. Tm mun bn ngn ci bt vng ng y la bc. Bt lu ly ng la pha l, bt pha l ng la lu ly. Tm mun bn ngn b sa, mi con b ly ra mt hc sa, mng sng n th trang sc bng vng, p bng la trng. Tm mun bn ngn m n, oan chnh phc c, u ly ngc bch, danh bo, anh lc eo thn. y lc nu vi iu ct yu nh vy, khng th k xit. By gi, vua B-la-b v tm mun bn ngn tiu quc vng, cng cc thn dn, ho hit, trng gi, u ly mi vn tin vng c, di tng, khuyn tr, thit by cuc t nh php . B th y ri, Thch-b-na-dn (Thch--hon-nhn) n ni vi B-tt Vi-la-ma bng bi k rng: "Vt kh c trong tri t, Hay lm cho vui tt c, ng nay u c c, V Pht o m b th" By gi ch thin Tnh-c hin thn m tn thn ni k: "M ca i b th, Vic ng lm y l, V thng xt chng sanh, m cu Pht o" Khi y ch thin suy ngh rng: "Ta s bt bnh vng kia li, khng cho nc chy xung, v sao? V c ngi b th m khng c phc in". Khi y Mavng ni vi tri Tnh-c: "Cc B-la-mn y u xut gia tr gii, thanh tnh vo o; sao li ni l khng c phc in"? Tri Tnh-c ni: "B-tt y v Pht o nn b th, cn nay cc ngi B-la-mn y u l t kin, cho nn ta ni khng c phc in". Ma vng ni vi Tri:

"Sao bit ngi y v Pht o nn b th?" By gi tri Tnh-c lin ha thn lm B-la-mn, m bnh vng, cm gy vng, i n ch B-tt Vi-lama, ni rng: "ng b th ln, x vt kh x, cu ci g? Mun Chuyn lun Thnh vng c by bu, ngn con trai, cai tr bn chu thin h ?" B-tt p: "Khng cu chuyn ". - Hay l ng mun lm Thch--b-na-dn, lm ch 80 Na-do-tha thin n? - Khng! - Hay ng cu lm ch tri Lc dc? - Khng! - Hay ng cu lm Phm-thin vng lm ch ba ngn i thin th gii, lm t ph ca chng sanh? - Khng! - Vy ng mun cu ci g? Khi y B-tt lin ni bi k: "Ta cu ch v dc, La sanh gi bnh cht, Khp cc chng sanh, Cu Pht o nh vy". Ho thn B-la-mn hi rng: "ng ch b th! Pht o kh c, phi chu tn kh lm, m ng tm mm yu, quen thi vui, chc khng th cu thnh o y c. Nh ti va ni: Chuyn lun Thnh vng, Thch-b-na-dn, vua tri Lc dc, Phm-thin vng, l iu d cu c. Vy chi bng ng hy cu ni !" B-tt p rng: "ng hy nghe ti nht tm th nguyn: "Gi s vnh st nng, Xoay trn u ti, Nht tm cu Pht o, Khng bao gi hi hn!

Hoc b v lng kh Ba ng c, ci ngi. Nht tm cu Pht o, Khng bao gi lay chuyn". Ho thn B-la-mn ni: "ng ch b th! Lnh thay! Cu Pht o nh vy!" Lin tn thn k rng: "ng sc tinh tn ln, Thng xt i tt c, Tr tu khng chng ngi, Thnh Pht hn khng lu". Khi y tri ma cc hoa cng dng B-tt. Cc tri Tnh-c bt bnh nc lin n mt khng hin. B-tt khi y i n trc Ba-la-mn thng ta, em bnh vng rt nc, nc b bt khng chy. Mi ngi ly lm l nghi ng: "Cc th i th, tt c y , ch nhn b th v cng c cng ln. Nay ti sao nc trong bnh khng chy xung?" B-tt cng suy ngh: " phi chng v c s khc, hay v tm ta khng thanh tnh? C sao xy ra nh vy?" T xem kinh t t mi su loi sch thanh tnh khng t vt. Khi y ch thin ni vi B-tt rng: "ng ch nghi ng hi hn! ng khng c iu chi khng thnh tu. l do cc B-la-mn c t bt tnh m ra vy. Lin ni bi k rng: "Ngi y li t kin, Phin no ph chnh tr, La cc thanh tnh gii, Lung kh sa b a". Do vy m nc b bt khng chy xung! Ni nh vy xong bng khng xut hin. By gi tri Lc Dc phng cc th nh sng, chiu n cc chng hi ni vi B-tt bi k rng: "i trong bin c t, Khng thun chnh o ng, Trong cc ngi th th, Khng c ai bng ng".

Ni li y xong, bng khng hin. Khi B-tt nghe ni k y, t ngh: "Trong chng hi tht s khng c ai bng ta. Ti sao nc b bt khng chy xung, phi lm sao y?" Lin ni k rng: "Nu trong t mi phng, C nhng ngi ho tm thanh tnh, Ti nay quy mng ci u l, Tay phi cm bnh ri tay tri, M t lp nguyn: Ti mt ngi, ang th i b th nh vy!" Khi y nc trong bnh vt ln h khng, t trn chy xung m ri vo tay tri ca B-la-mn thng ta kia. Vua B-la-b thy s cm ng y, tm sanh cung knh m ni k rng: "i B-la-mn ch, Nc trong mu lu ly, T trn chy xung di, Ri n trong tay ng". Khi y chng i B-la-mn sanh cung knh, chp tay tc l, quy mng B-tt, B-tt ni k: "Nay iu ta b th Khng cu phc ba ci Ch v cc chng sanh mong cu Pht o". Ni k y xong, ht thy i a, ni sng, cy c, u rung ng su ln. Vi-la-ma vn cho rng chng y ng th cng dng cho nn b th; nhng nay bit khng c ai kham th nhn c, m v thng xt nn ly vt th lnh c m b th. Nhn duyn cc th b th nh trong Bn Sanh truyn ni rng nn bit. y l b th bn ngoi. Th no l b th bn trong? Khng tic thn mng em th cho cc chng sanh. Nh trong Nhn duyn Bn sanh ni: "c Pht Thch-ca Vn trc vn l B-tt, trong khi lm i Quc vng, gp thi khng c Pht, khng c php, khng c chng Tng, vua y i ra bn phng tm cu Pht php, cui cng khng tm c. Khi y c mt B-la-mn ni: "Ta bit bi k Pht. Cng dng cho ta, ta s trao cho". Vua lin hi: "i cng dng g?" Ngi y p: "Ngi c th trn thn ngi khot tht lm bc

n cng dng ta, ta s trao cho ngi". Tm vua suy ngh: "Nay thn ny ca ta, mong manh bt tnh, i i chu kh khng th k ht, cha tng v php, nay mi c dng khng tic vt". Ngh nh vy xong, bo ngi Chin--la khot khp trn thn lm bc n, m ly la trng qun tht, du b ri ln trn. Mt lc chy khp, la c thn, mi c cho mt bi k. Li mt kip khc, Thch-ca Vn Pht lm mt con chim B cu trong ni tuyt gp khi ma tuyt ln, c mt ngi lc ng, cng kh nguy ch, i rt dn n, mng sng ch cn trong giy lt. B cu thy ngi y, lin bay i tm la, cht thnh ng t ln, ri gieo thn vo la, th cho ngi i y. Nh vy v.v... em u, mt, ty no cp th cho chng sanh, trong cc kinh ni v hai Nhn duyn Bn sanh, trong ni rng nn bit. Cc th nh vy, gi l b th bn trong. ---o0o--CHNG 20 : GII THCH: N BA-LA-MT PHP TH Hi: Th no gi l b th Php? p: C ngi ni thng dng li ni hay em li li ch, y l Php th. Li na, c ngi ni em php hay lnh ca ch Pht ni m ging cho ngi, y l Php th. Li na, c ngi ni em ba th php dy ngi: Mt l Tu--l (Kinh), hai l T-ni (Lut), ba l A-t-m (Lun), y l Php th. Li na, c ngi ni em bn php tng dy ngi: Kinh tng, Lut tng , Lun tng, Tp tng, y l Php th. Li c ngi ni lc em hai php dy ngi: 1- Php Thanh-vn, 2- Php i tha, y l Php th. Hi: Nh -b-t-a(Devadhata), Ha-a, cng em ba tng, bn tng, php Thanh-vn, php i-tha dy ngi, m thn b sa vo a ngc, vic y th no?

p: -b-t-a ti t kin nhiu, Ha-a ti vng ng nhiu, chng phi v o thanh tnh php th, m ch cu danh li cung knh cng dng. V ti c tm nn -b-t-a ang sng b sa vo a ngc, Ha-a cht a a ngc Li na, chng phi nisung m gi l Php th, nhng thng em tm thanh tnh, tm lnh gio ha ht thy, y l Php th. V nh ti th, m khng do thin tm, th khng gi l phc c. Php th cng nh vy, khng do tnh tm suy ngh thin thi chng phi Php th. Li na, ngi thuyt php, hay em tnh tm suy ngh thin tn thn Tam Bo, m by ca ti phc, ch r Bn chn , gio ha chng sanh, khin vo Pht o, y l chn tnh Php th. Li na, lc ni php c hai cch: 1- Khng bc no chng sanh, thin tm thng xt, y l nhn duyn ca Pht o. 2- Qun cc php chn khng, y l nhn duyn ca Nit-bn o, gia i chng, khi tm thung xt ni hai php y, chng v ting tm, li dng, cung knh, y l php th thanh tnh Pht o. Nh ni: "Vua A-dc lm mt ngy tm vn tranh v Pht, tuy cha thy o, m i vi Pht php c mt phn tin vui, ngy ngy mi cc T-kheo vo cung cng dng, ngy ngy ngy tun t lu v Php s li thuyt php. C mt Tam tng Php s tui tr, thng minh oan chnh, n lc thuyt php, ngi bn vua, ming c mi thm l. Vua rt ly lm l nghi ng, cho l khng oan chnh, mun dng mi thm lm lay ng ngi trong cung vua, mi ni vi T-kheo: "Trong ming Ngi c g? H ming cho xem!". T-kheo y h ming khng c g c. Bo ly nc ra, mi thm vn nh c. Vua hi: ""i c mi c mi thm y hay c lu ri?" T-kheo p: "Mi thm nh vy c lu ri, ch chng phi mi c. Li hi: "C mi thm y lu nh th no?" Tkheo dng k p: "Thi Pht Ca-dip, Nhm hng php y Nh vy lu, M thng nh mi" Vua ni: "i c! Ngi ni lc ti cha hiu, xin hy ging rng cho". T-kheo p: "Vua hy nht tm, kho nghe ti ni: Xa ti trong php Pht Ca-dip, lm v T-kheo thuyt php, thng gia i chng, hoan h din ni v v lng cng c ca Ca-dip Th Tn, v tht tng

cc php, v lng php mn; n cn tn thn din ging, dy bo ht thy. T n nay, thng c mi thm vi diu t trong ming ra, i i khng dt, thng nh ngy nay", v ni k rng: "Hng cc hoa, cy, c, Mi hng ny tuyt vi, Lm vui lng tt c, i i thng khng dt" By gi Quc vng, va thn va mng ln ln, bch T-kheo rng: "iu cha tng c! Cng c thuyt php c qu bo ln nh vy!" Tkheo ni: "y gi l hoa, cha gi l qu". Vua ni: "Qu n th no, xin hy ni cho nghe". T-kheo p: "Qu lc ni c mi, vua kho nghe cho k, lin ni k: "Ting tm ln, oan chnh, c vui v cung knh, Oai sng nh mt tri, c ht thy yu thch. Bin ti, c tr ln, Sch tt c kit s, Kh dit, c Nit-bn, Nh th gi l mi" Vua ni: "i c! Tn thn cng c Pht sao m c qu bo nh vy?" By gi T-kheo p k: "Khen cng c ch Pht, Cho ht thy u nghe, Do v qu bo y, M c danh d ln. Khen tht cng c Pht, Cho ht thy hoan h, Do v cng c y, i i thng oan chnh. V ngi thuyt ti phc, Cho c ch an vui, Do v cng c y, Th vui thng hoan h. Sc khen cng c Pht,

Khin ht thy tm phc, Do v cng c y, Thng c bo cung knh. Hin hin n thuyt php Chiu ng cc chng sanh, Do v cng c y, Oai sng nh mt tri. cch khen Pht c, Lm vui cho ht thy, Do v cng c y, Thng c ngi yu thch. Li kho khen Pht c, V lng v cng tn, Do v cng c y, Bin ti khng th tn. Khen cc diu php Pht, Tt c khng g hn, Do v cng c y, i tr tu thanh tnh. Khi khen cng c Pht, Khin ngi mng phin no, Do v cng c y, Cc cu kit s dt. Hai th kit s ht, Thn Nit-bn trn, Th nh ri ma ln, La tt khng cn nng". Li ni vi vua: "Nu cn ch nghi ng no cha r, nay l lc hi, ti s em mi tn tr tu ph i qun nghi ng ca vua". Vua tha: "Php s! Tm ti vui v hiu r, khng cn nghi ng. i c l ngi phc kho hay khen ngi Pht". Cc nhn duyn thuyt php ngi nh vy, gi l Php th. Hi: Ti th, Php th; th no hn ? p: Nh li Pht dy, trong hai th y, Php th l hn, v c sao? Qu bo ca Ti th, c qu bo trong Dc gii; qu bo ca Php th th hoc trong ba ci, hoc ra ngoi ba ci.

Li na, Ti th c hn lng; Php th khng hn lng, v nh ly ci thm vo la, nh sng cng thm nhiu. Li na, qu bo ca Ti th sch t d nhiu; qu bo ca Php th nh t sch nhiu. Li na, Ti th ln phi i sc nhiu ngi; cn Php th th xut t tm, khng i ngi khc. Li na, Ti th c th lm cho cc sc cn bn i tng trng; Php th c th lm cho Nm cn, Nm lc, By gic chi, Tm thnh o v lu hc y . Li na, Ti th c Pht hay khng Pht; cn nh Php th ch trong i Pht mi c. Cho nn nn bit, Php th rt kh. Th no l kh? L v cho n hu tng Bch-chi Pht, khng th thuyt php, ch trc tip i kht thc, bay ln, bin ha ngi. Li na, t trong Php th m xut sanh Ti th v cc Thanh-vn, Bchchi Pht, B-tt v Pht. Li na, Php th c th phn bit cc php: Php hu lu, v lu; php sc, php v sc; php hu vi, php v vi; php thin, bt thin, v k; php thng, php v thng; php c, php khng. Tht tng ht thy cc php l thanh tnh, khng th ph, khng th hoi. Nhng php nh vy, lc ni c tm mun bn ngn php tng, ni rng thi v lng. Cc php y u t Php th m phn bit bit r, v th nn Php th l hn. Hai cch th y ha hp gi l hnh b th. Hai cch th y nguyn cu lm Pht, thi c th lm cho ngi ta n c Pht o, hung g cu vic khc. Hi: Bn th x gi l b th, l x ti, x php, x v y, x phin no; sao trong y khng ni n hai th xsau? p: X v y vi tr gii khng khc cho nn khng ni. V c Btnh nn khng ni x phin no. Nu khng ni su Ba-la-mt, thi phi ni bn x. (Ht cun 11 theo bn Hn)

--o0o -Cun 12 Hi: Th no l n Ba-la-mt c vin mn? p: Ngha ch n nh trn ni. Ba-la-mt (Tu dch l o b ngn - n b bn kia). y gi l vt qua sng b th c n b kia. Hi: Th no gi l khng n b kia? p: V nh vt qua sng ch a n b m tr lui, gi l khng n b kia. Nh khi ngi X-li-pht, trong su mi kip hnh o B-tt, mun vt qua sng b th, by gi c k n xin n xin con mt. X-lipht ni: "Con mt khng dng c chi, xin n lm g? Nu cn thn ti v ti vt, thi ti s em cho!" Ngi kia p: "Khng cn thn ng v ti vt, ch mun c con mt thi. Nu ng thc hnh b th, hy ly con mt cho ti". By gi, X-li-pht mc mt con mt cho, ngi n xin c mt, lin trc mt X-li-pht, ngi ri ch thi, nh nc ming m qung xung t; li ly chn ch p. X-li-pht suy ngh rng: "Hng ngi t nh vy, kh c th c. Con mt tht v dng, m c xin cho c, c ri qung i, li ly chn ch p, sao t lm th. Hng ngi nh vy, khng th c; chng bng t iu phc, sm thot vng sanh t". Suy ngh th xong, thi o B-tt m xoay hng Tiu tha; y gi l khng n b kia. Nu c th thng tin khng li, thnh tu Pht o; y gi l n b kia. Li na, lm cng vic c thnh tu cng gi l n b kia. Li na, b ny l xan tham, b th l gia sng, b kia l Pht o. Li na, chp c chp khng l b ny; tr tu ph chp c chp khng l b kia, sing tu b th gi l gia sng. Li na, b th c hai: 1- Ma b th, 2- Pht b th. Nu b gic kit s cp ot, lo bun s hi (mb th); y gi l Ma b th, gi l b ny. Nu c tm thanh tnh b th, khng b gic kit s, khng s hi, n c Pht o; y l Pht b th, gi l n b kia, y l Ba-la-mt. Nh Pht ni trong kinh c x d rng: "C ngi mc ti vi vua, vua sai gi mt ci

hm c bn con rn c, vua bo ngi ti chm sc nui nng. Ngi y suy ngh: "Bn con rn y kh gn, gn thi b hi, mt con cn khng nui c, hung l bn con?" Lin qung hm m chy, vua sai nm ngi cm ao rt theo. Li gp mt ngi, ming th ni thun theo m trong lng mun ngi kia b thng, nn ni vi ngi y rng: "Bit nui Rn ng cch, y cng khng kh". Nhng ngi kia bit r, vn rong chy thc mng, n mt xm trng vng, gp mt ngi lnh, mi ni rng: "Xm ny tuy trng vng, nhng l ch gic , nay ngi y chc chn b gic hi, ch c ". Li chy na, n mt con sng ln, b bn kia l mt nc khc, nc an vui, thn nhin thanh tnh, khng c hon nn. By gi, gom cc c cy, buc li lm chic b, ly tay chn bi ti, ht sc mong vt qua, khi n c b, an vui khng cn hon nn. Vua l v cho Ma vng, ci hm l thn ngi, bn con rn c l bn i, nm k gic cm ao l nm m, mt ngi ming lnh tm c l s nhim trc. Xm trng vng l su cn, gic l su trn, mt ngi thng xt ni cho l v thy lnh, con sng ln l i, chic b l tm Thnh o, tay chn sing bi qua l tinh tn. B ny l th gian, b kia l Nit-bn. Vt qua l A-la-hn sch ht lu hoc. Trong php ca B-tt cng nh vy. Nu b th cn c ba th chng ngi l chp c ta cho, kia nhn v ti vt b th, th y l ri vo cnh gii Ma, cha la khi cc nn. Cn nh B-tt b th, ba th u thanh tnh khng chng ngi, th c ch Pht khen ngi; y l n b kia. Su Ba-la-mt ny c th lm cho ngi ta qua khi bin ln phin no nhim trc v xan tham v.v... n ni b kia. Th cho nn gi l Ba-la-mt. Hi: A-la-hn, Bch-chi Pht cng c th n b kia; ti sao khng gi l Ba-la-mt? p: A-la-hn, Bch-chi Pht qua n b kia, cng vi Pht qua n b kia, danh ng m tht th khc. A-la-hn, Bch-chi Pht cho sanh t l b ny, Nit-bn l b kia, nn khng th vt qua n b kia ca b th, v c sao? V khng th dng ht thy vt, ht thy thi, ht thy th b th. Du c th b th cng khng c tm ln, hoc em tm v k, tm hu lu thin; hoc l tm v lu b th m khng c tm i bi, khng th v ht thy chng sanh m b th. Cn B-tt b th th bit b th l bt sanh bt dit, v lu v vi, nh tng Nit-bn, v ht thy chng sanh m b th, y gi l n Ba-la-mt.

Li na, c ngi ni: "Ht thy vt, ht thy vt trong ngoi thn u em b th, m khng cu qu bo. B th nh vy, gi l n Ba-la-mt. Li na, khng th cng tn, nn gi l n Ba-la-mt, v c sao? V bit vt b th l rt ro khng, nh tng Nit-bn. Dng tm y m b th cho chng sanh, th nn qu bo khng th cng tn; gi l n Ba-la-mt. Nh ng thng tin nhn, em bo vt tt cha trong , mun gi gn bo vt y, mi kim cng m bi ln trn, khng b ph. B-tt b th cng nh vy. Mi tr tu v Nit-bn tht tng m bi ln b th, lm cho khng th cng tn. Li na, B-tt v ht thy chng sanh nn b th, s chng sanh khng th cng tn nn b th cng khng th cng tn. Li na, B-tt v Pht php m b th. Pht php v lng v bin nn b th cng v lng v bin. Do vy, A-la-hn v Bch-chi Pht, tuy ng n b kia; m khng gi l Ba-la-mt. Hi: Th no gi l y vin mn? p: Nh trc ni, B-tt b th tt c vt, trong, ngoi, ln nh, nhiu t, th t; a m, khng a m; dng khng dng. cc th nh vy, tt c c th x th, tm khng ln tic, bnh ng cho tt c chng sanh. Khng khi ln quan nim ngi ln nn cho, ngi nh khng nn cho; ngi xut gia nn cho, ngi khng xut gia khng nn cho. Ngi nn cho, cm th khng nn cho. i vi tt c chng sanh, tm bnh ng b th, b th khng cu qu bo, li r tht tng ca b th, y gi l y vin mn. Cng khng k thi, khng ngy, khng m, khng ng, khng h, khng tt, khng xu, tt c thi thng bnh ng b th, tm khng ln tic, cho n u mt ty no, b th m khng ln, y gi l y vin mn. Li na, c ngi ni: "B-tt t khi pht tm cho n khi ba mi bn tm ti ci B-. vo khong trung gian y, gi l y vin mn. Li na, Tht tr B-tt c tr tu v tht tng ht thy cc php, by gi trang nghim Pht , gio ho chng sanh, cng dng ch Pht, c i thn thng, c th phn mt thn lm v s thn, mi mi thn u

ma xung by bu, hoa hng, phan lng, ha lm n ln nh ni Tu-di, cng dng mi phng ch Pht v B-tt Tng. Li dng diu m tn tng c ca Pht, l bi, cng dng, cung knh nghinh tip. Li na, B-tt y i vi trong ht thy mi phng v lng ci ng qu, ma xung cc th m thc, y phc, khin cho y . c y ri, u pht tm V thng Chnh ng B-. Li i n trong ng sc sanh, khin n t ci thin, khng cn c hi nhau, tr s s hi, theo ch n cn thit, u lm cho y . c y ri, u pht tm V thng Chnh ng B-. i vi trong a ngc v lng kh, c th lm cho la a ngc tiu dit, nc si ha lnh, ti dt, tm lnh, tr ht i kht. c sanh vo ci tri ci ngi, nh nhn duyn y, u pht tm V thng Chnh ng B-. Nu l ngi mi phng, ai ngho cng th cp cho ti vt, ai giu sang th cho hng v l, mu sc l, lm cho hoan h. Nh nhn duyn y, u pht tm V thng Chnh ng B-. Nu n trong ci tri Dc gii, th khuyn h tr b dc lc ci tri, th cho php lc diu bo, khin c hoan h. Nh nhn duyn y, u pht tm V thng Chnh ng B-. Nu i n trong ci tri Sc, th tr s vui m ca h, ly thin php ca B-tt lm cho vui thch. Nh nhn duyn y, u pht tm V thng Chnh ng B-. Nh vy cho n Thp tr B-, y gi l n Ba-la-mt y vin mn. Li na, B-tt c hai loi thn: Mt l kt nghip sanh thn, hai l php thn. Vi hai loi thn y, n Ba-la-mt c vin mn; , y gi l y n Ba-la-mt. Hi: Sao gi l kt nghip sanh thn n Ba-la-mt vin mn? p: Khi cha c php thn, kit s cha ht, c th ly ht thy bo vt, u, mt, ty, no, quc thnh, v con, ti vt, trong ngoi c c, u em b th, tm khng ng chuyn. Nh Thi t Tu--l-noa (Sudana - Tu dch l Thin Th, Ho i), em hai a con b th cho ngi B-la-mn, tip li b th v, m tm khng lay chuyn.

Li nh vua Tt-b-t (Tu dch lNht-thit-th) b nc ch tiu dit, trn thn chn rng su. Thy c ngi B-la-mn t xa i n, mun theo mnh xin, t cho l mnh b quc ph gia vong, mt thn trn trnh, nhng thng kia tn kh, phi t xa i n m khng xin c g, mi ni vi B-la-mn rng: "Ti l vua Tt-b-t, vua mi ang m ngi tm ti bt rt gt". Lin t tri thn th cho ngi B-la-mn mang n vua mi, nhn c ti vt ln. Cng nh Nguyt Quang Thi t (Candra-prabha) ra ngoi i do, mt ngi hi trng thy n n xe tha rng: "Thn ti trng bnh, tn kh o no, Thi t do chi, vui ring mt mnh chng? i t thng tng, xin cu cha cho?" Thi t nghe ni, em hi cc thy thuc. Thy thuc ni: "Phi cn n huyt v ty ca ngi no t khi sanh n trng thnh m khng c sn gin, dng bi v ung, nh vy c th lnh". Thi t ngh rng: "Du c ngi y, cng tham sanh tic sng, lm sao c ? Tr thn ta ra khng ch no tm c". Lin gi k Chin--la bo tr thn tht, ch xng ly ty em bi cho ngi bnh, cn huyt th ly cho ung. Nh vy cc th b th thn, v con m khng ln tic, nh vt b c cy. Qun st vt b th bit t nhn duyn m c, suy tm s tht ca n, hon ton v s c, ht thy thanh tnh nh tng Nit-bn, y l t ni thn do kit nghip sanh, thc hnh n Ba-la-mt vin mn. Th no l php thn B-tt thc hnh n Ba-la-mt vin mn? Nhc thn cui cng ca B-tt chng c V sanh Php nhn, x nhc thn c php thn, trong su o mi phng bin thn ng theo s thch hp ha chng sanh, th cp cho ht thy trn bo, y phc, m thc. Li em u mt, ty no, quc , v con, nhng vt trong ngoi c c u em b th. V nh Thch-ca Vn Pht, tng lm voi trng su ng, k th sn rnh c hi, ly tn bn, c by voi xng n mun p nt k th sn, voi trng ly thn cn li, ng h ngi kia, thng n nh thng con, v khuyn d by voi, t t hi ngi th sn rng: "C g bn ti?" Th sn p: "Ta cn ng ca ngi". Tc thi voi di su ng vo trong l , mu tht tun ra, dng vi qun ng a cho th sn. Tuy rng thn voi, m dng tm nh vy nn bit voi y khng phi chu qu bo sc sanh. Trong php A-la-hn, hon ton khng c tm . Nn bit l php thn B-tt. C khi ngi Dim-ph- khng bit l knh bc k tc c c, ly li l gio ho, m cha th h c. Khi y B-tt t bin thn mnh lm

chim Ca-lng-tn-gi. Chim y c hai bn thn, mt l voi ln, hai l kh, cng chung di cy Tt-bt-la. T hi nhau rng: "Chng ta khng bit ai ng l ln?" Voi ni: "Ti xa thy cy ny di bng ta m nay ln nh vy. Ly suy, ti ng l ln". Kh ni: "Ti tng ngi xm trn t, a tay ko t cy. Ly suy, ti ng l ln". Chim ni: "Ti trong rng Tt-bt-la, n tri cy ny, ht theo phn i ra mc ln cy ny. Ly suy, ti ng l ngi ln hn c". Voi li ni rng: "Theo l nn cng dng tin sanh l bc k tc". Tc th voi a lng cng kh, cn chim th u trn kh, m i do khp. Cc loi cm th hi: "C sao nh th?" p: " cung knh cng dng bc lo trng". Cc cm th chu cm ha, u thc hnh l knnh, khng xm hi rung dn, khng git hi sinh mng loi vt, mi ngi nghi ng ly lm l ni: "Tt c cm th khng cn lm hi nhau". Ngi th sn vo rng, thy voi cng kh, kh i chim, i knh l v cm ha loi vt, loi vt u bit tu thin, lin truyn rao n cho ngi trong nc bit ai ny u mng ni: "Thi sp thi bnh, chim th m nhn t!" Ngi cng phi bt chc, u i l knh. T xa n nay, c ha y lu truyn mun i. Nn bit, y l php thn B-tt. Li na, php thn B-tt, trong khong nht thi, ho lm v ng v s thn, cng dng mi phng ch Pht. Mt lc c th ha ra v lng ti vt, cp cho chng sanh, c th ty theo ht thy m thanh bc thng, bc trung, bc h, trong khong nht thi khp v thuyt php, cho n khi ti ci B-. Cc th nh vy v.v... gi l php thn B-tt, thc hnh n Ba-la-mt vin mn. Li na, b th c ba th: Mt l vt th, hai l cng dng cung knh th, ba l Php th. Th no l vt th? Trn bo, y phc, m thc, u, mt, ty, no, tt c vt ni ngoi c c nh vy, u em b th; y gi l vt th. Cung knh th l tn tm thanh tnh, cung knh l bi, tin n rc a, tn thn i nhiu quanh cng dng. Cc th nh vy v.v... gi l cung knh th. Php th l, v o c, ni nng lun ngh, tng c thuyt ging, hi p tr nghi, trao truyn ng gii cho ngi. Cc th nh vy v.v... v

Pht o nn b th; gi l Php th. Ba th b th y vin mn, gi l n Ba-la-mt vin mn. Li na, do nhn duyn ba s pht sanh b th: Mt l tn tm thanh tnh, hai l ti vt, ba l phc in. Tm c ba: Hoc thng xt, hoc cung knh, hoc c thng xt v cung knh. B th cho ngi ngho cng h tin v cc sc sanh; y l thng xt m b th. B th cho Pht v cc php thn B-tt; y l cung knh b th. B th cho ngi gi, bnh, ngho thiu, A-la-hn, Bch-chi Pht; y l va cung knh va thng xt b th. Vt th thanh tnh l vt chng phi do trm cp m c, ng thi m th, khng cu danh d, khng cu li dng; hoc l do tm m c phc c ln, hoc l do phc in m c cng c ln; hoc l do vt tt m c cng c ln. Th nht l do tm, nh bn ng tm (t, bi, h, x), Nim Pht tam mui, em thn th cho Cp; nh vy l do tm m c cng c ln. Do phc in c hai th: Mt l ln mn phc in; hai l cung knh phc in. Ln mn phc in l hay sanh tm ln mn; cung knh phc in l hay sanh tm cung knh. Nh vua A-dc (tu dch l V u) ly t dng cho Pht. Li na, v vt th, nh mt ngi n, b ru say ngp tm, em chui Anh lc by bu b th thp Pht Ca-dip, nh phc c y c sanh ln ci tri Ba-mi-ba. Cc th nh vy, gi l vt th. Hi: n gi l x b ti vt; sao li ni y khng php g x b? p: n c hai, l xut th gian v khng xut th gian. Nay ni v xut th gian. n l v thng, v tng nn khng c x b. Th nn ni y khng php g x b. Li na, ti vt l khng th c c, nn gi l khng c g x b. Vt y v lai, qu kh u khng c; cn trong hin ti th phn bit khng c php g nht nh. Do nn ni khng c php g x b. Li na, hnh gi khi x b ti vt m c tm ngh rng vic b th ny em li cng c ln, nn th m sanh tm kiu mn i kit v.v... Do vy nn ni l khng c g x b. V khng c g x b nn khng kiu mn. Khng kiu mn nn i kit khng sanh.

Li na, ngi th c hai hng l ngi th gian v ngi xut th gian. Ngi th gian c th x ti m khng x th, cn ngi xut th gian c th x ti, c th x th, v c sao? V ti vt v tm b th u khng th c c. Do vy nn ni y khng c g x b. Li na, trong n Ba-la-mt, ni ti vt, ngi th v ngi nhn, ba vic y u khng th c c. Hi: Ba vic ha hp, nn gi l n. Nay ni c ba vic khng th c c th lm sao gi l n Ba-la-mt y vin mn? Nay chnh c ti vt, ngi th v ngi nhn, sao ni l ba vic khng th c c? Nh tm la c b th l tht c, v sao? V c tn la thi c php la, nu khng c php la th cng khng c tn la, nhng c tn la tt phi c la tht? Li na, la c di c ngn, th, t, trng, en, vng, , c nhn; c duyn; c lm ra; c ph i; c qu bo; ty php m sanh tm. Mi thc l di, nm thc l ngn. Si to l th, si nh l t; ty theo nhum m c mu, c si l nhn, dt l duyn; nhn y duyn y hp li l tm la. Ngi to thnh l lm, ngi hoi b l ph. N ngn c lnh nng, che thn th; y l qu bo. Ngi c c rt mng, b mt i rt bun. Dng n b th, th c phc v gip o. Nu k no n trm hoc cp ly, th b git gia th, cht vo a ngc. Cc th nhn duyn nh vy, nn bit c la, gi l php la. Ti sao ni vt b th l khng th c c? p: ng ni v c tn gi cho nn c, vic y khng ng, v sao m bit? Tn gi c hai, c ci tht v ci khng tht. C tn m khng tht, nh c mt loi c tn Th-li (Tu dch l gic). C Th-li chng n trm, chng n cp. Tht chng phi l gic m gi l gic. Li nh sng Th, lng Ra, cng ch c tn m khng c tht. La tuy khng nh sng Th lng Ra, hon ton khng c, nhng do nhn duyn hi hp cho nn c, nhn duyn tan r cho nn khng, nh m rng, nh ton qun, cc th y u l c m khng tht. V nh ngi tuy c tn gi l ngi m khng th tm ra php ngi. Lu tuy c tn gi cng khng th tm ra la tht. La l nhn duyn c th sanh ra tm nim ni ngi, c n th mng, mt n th bun, y l nhn duyn ca tm nim. Tm sanh do hai nhn duyn: C khi t tht m sanh, c khi t khng tht m sanh. Nh cnh thy trong mng, nh trng trong nc, nh ban m thy cy rung cho l ngi. Nh vy l t trong khng tht m khin

cho tm sanh. Nhn duyn y bt nh, khng th ni v c tm sanh cho nn c tht vy. Nu do tm sanh nn c, li khng th tm ci tht c, nh mt thy trng trong nc, tm sanh ra bo l trng, nu t tm m c trng y, thi khng cn l trng tht. Li na, ba th c: 1- Tng i c, 2- Gi danh c, 3- Php c. Tng i l i i, nh di ngn, kia y v.v... Tht ra khng c di ngn, cng khng c kia y, do i i nhau m c tn gi. Di nhn ngn m c, ngn cng do di m c. Kia cng nhn y, y cng nhn kia. Nu ng phi ng ca mt vt, th cho n l pha Ty; pha Ty thi cho n l pha ng. Mt vt cha h i khc m c ng Ty khc nhau. y tc l c danh m khng c tht. Nh vy v.v... gi l tng i c; trong khng c tht php, khng nh sc, thanh, hng, v, xc v.v... Gi danh c l, nh sa chua c sc, hng, v, xc; bn s nhn duyn hp li nn gi danh l sa chua. Tuy c, khng ng vi php nhn duyn c. Tuy khng, cng khng nh sng Th, lng Ra khng, ch do nhn duyn hp li nn gi gi danh l sa chua. La cng nh vy. Li na, do c cc vi sc, hng, v, xc nn c phn t lng; do phn t lng nn c lng; do c lng nn c lng nh; do c lng nh nn c si; do c si nn c la; do c la nn c o. Nu khng c nhn duyn ca cc vi sc, hng, v, xc th cng khng c phn t lng; khng c phn t lng th cng khng c lng; khng c lng th cng khng c lng nh; khng c lng nh th cng khng c si; khng c si th cng khng c la; khng c la th cng khng c o. Hi: Cng khng hn mi vt u do nhn duyn ha hp nn c, nh my bi qu nh nn khng chia ch c, khng chia ch nn khng ha hp. La th nn c th ph, cn my bi khng chia ch c th lm sao c th ph? p: Qu nh cng khng c tht, ch gng m gi, v c sao? Th v t i i nhau, nhn th nn c t; t y li cn phi c t na... Li na, nu cc vi sc, thi c mi phn theo mi phng hng. Nu c mi phn theo mi phng hng, thi khng gi l cc vi; nu khng c mi phn theo mi phng hng thi khng gi l sc.

Li na, nu c cc vi thi phi chim mt v tr gii hn gia h khng, nu c gii hn thi khng gi l cc vi. Li na, nu c cc vi, trong y c thnh phn sc, hng, v, xc. C thnh phn sc, hng, v, xc; y thi khng gi l cc vi. Ly suy tm, vi trn l khng th c c. Nh trong kinh ni: "Sc hoc th, hoc t, hoc trong hoc ngoi, chung li qun st u l v thng v ng. Khng ni c vi trn, y l qun khng theo cch chia ch ph hoi. Li c cch qun khng, l qun la ty theo tm. Nh ngi ta thin, qun la hoc lm thnh t, hoc thnh nc, hoc thnh la, hoc thnh gi, hoc xanh, hocvng, hoc trng, hoc , hoc hon ton khng, nh qun mi thit nhp. Nh khi Pht ni K-x-qut, cng vi chng Tkheo Tng, i vo thnh Vng-x. Gia ng trng thy mt gc cy ln, Pht tri ta c trn gc cy m ngi, bo cc T-kheo: Nu T-kheo nhp thin, tm c t ti, th c th khin gc cy ln thnh t. Lin thnh t tht, v c sao? V trong cy y c phn t t. Li na, nh mt sc p, ngi dm dc ly cho l sch p, tm sanh nhim m. Ngi tu php Qun bt tnh thy ton l xu xa trn tri, khng mt cht sch. Ngi v cng hng trng thy th ghen gin thm d, mt khng mun nhn, cho l nh nhp. Ngi dm dc xem cho l vui, ngi ghen ght xem cho l kh, ngi tu tnh hnh xem th c o, cn ngi khng can d, thy m khng chuyn ch, nh thy t thy cy. Nu sc p y thc sch th c bn hng ngi xem u phi thy sch; nu n tht khng sch th c bn hng ngi xem u phi thy l khng sch. Do vy nn bit, p xu ti tm, cn bn ngoi khng nht nh. Qun khng cng vy. Li na, chnh trong la y c mi tm tng khng, qun xem bn khng, "khng" cho nn khng th c c. Do cc th nhn duyn nh vy nn ti vt l khng, quyt nh khng th c c. Th no l ngi b th khng th c c? Nh la do nhn duyn ha hp nn c, c tng phn suy xt, la khng th c c. Ngi b th cng nh vy. Bn i bao quanh trng khng; gi l thn. thn y c thc ng tc cc vic i, li, ngi, dy, gi danh l ngi. Tng phn suy tm tng ngi cng khng th c c.

Li na, trong tt c nm m, mi tm gii, mi hai nhp tm tng ta khng th c c. V ta khng th c c nn ngi b th cng khng th c c, v sao? Ta c cc th tn ch nh ngi, tri, trai, gi, ngi th, ngi nhn, ngi th kh, ngi th vui, sc sanh v.v... u ch c tn gi, m tht php th khng th c c. Hi: Nu ngi th l khng th c c, th ti sao c B-tt thc hnh Ba-la-mt? p: Do nhn duyn ha hp nn c danh t nh nh, nh xe, m tht php l khng th c c. Hi: V sao "ng" l khng th c c? p: Nh trong chng "Nh vy ti nghe mt thi" ni nay li ni thm. Pht ni su thc: Nhn thc v php tng ng vi nhn thc, cng duyn sc, m chng duyn cc tn gi nh nh, thnh quch. Nh, t, thit, thn thc, cng nh vy. thc v php tng ng vi thc, bit mt, bit sc, bit nhn thc cho n bit , bit php, bit thc. Cc php ca thc y duyn u l khng, v ng v n sanh dit v khng t ti. Trong php v vi cng khng chp ng, v khng th kh lc. Trong y nu gng ni c ng php thi phi nn c thc th by bit ng, nhng nay khng nh vy, do nn bit v ng. Hi: V sao ni v ng? Tt c mi ngi u chnh t trong thn mnh m sanh chp ng, ch khng trong thn khc m sanh chp ng. Li na, nu bn trong v ng, cn thc bit sc c nim nim sanh dit, thi lm sao phn bit bit y l sc xanh, , vng, trng? Li na, nu v ng m thc ca ngi trong hin ti, th li sanh dit mi mi; khi thn mng chm dt n cng ht lun, th thi cc vic lm ti phc, ai em theo, ai lnh th? Ai th kh vui? Ai c gii thot? Do cc th nhn duyn nh vy, nn bit c ng? p: Cc vic ny u c nn vn! Nu ni thn khc m sanh chp ng, thi li s ni v sao khng chnh t thn mnh m sanh chp ng? Li na, do nm un lm nhn duyn m sanh ra cho nn khng, v ng. T v minh lm nhn duyn sanh hai mi thn kin. Thn kin y t ni nm un tng tc sanh. V t nm un tng tc sanh, nn lin chp nm un y lm ng ch khng chp thn ngi khc, v tp quen vy.

Li na, nu c thn ng (linh hn) thi c th c ci ng kia, nhng thn ng ca ng c hay khng cha r, m hi n ci ng kia, th cng ging nh ngi hi sng th, m p n ta nh sng nga. Sng nga nu tht c, thi c th em n lm chng cho sng th, nhng sng nga cn cha r c hay khng c m mun em n lm chng cho sng th sao c? Li na, t thn mnh m sanh chp ng, nn t cho l c thn ng. Nhng cc ng ni thn ng l bin khp, vy cng nn chp thn ngi khc lm ng. Do vy khng nn ni: "Ch t ni thn mnh sanh chp ng, ni thn khc th khng sanh, nn bit c thn ng". Li na, c ngi ni trong vt khc sanh tm chp ng, nh ngi ngoi o ta thin, khi dng t m tu php qun thit nhp, th thy t l ng, ng l t. Qun nc, la, gi, khng cng nh vy. l v in o, nn thn khc cng chp ng. Li na, c khi thn khc m sanh chp ng. Nh c mt ng lnh s mnh i xa, mt mnh vo ng trong ngi nh trng, na m thy mt con qu mang xc mt ngi cht n qung trc mt. Li c mt con qu khc rt n, gin mng con qu trc rng: "Ngi cht ny l vt ca ta, sao my mang n?" Qu trc ci li: "Vt ca ta, ta t mang n". Hai con qu, mi con cm mt cnh tay dnh git. Con qu trc ni: "Trong nh ny c ngi, c th hi xem?". Qu sau lin hi: "Xc ngi cht ny ai mang n?" Ngi kia suy ngh: "Hai con qu ny sc mnh, nu p tht cng phi cht, nu p di cng phi cht. C hai cch u khng khi cht, sao ta li ni di?" Lin p: "Qu trc mang n". Con qu sau lin ni gin, cm cnh tay ngi kia bt ra qung xung t. Con qu trc lin ly mt cnh tay ngi cht chp th vo lin dnh. Nh vy, hai tay, hai chn, u, sn, thn th u thay i. Khi y hai con qu chung nhau n thn ngi b thay i, xong chi ming b i. Ngi kia suy ngh: "Thn do cha m sanh ca ta, tn mt thy hai con qu n ht, thn ny ca ta hin nay u l tht ca ngi cht kia. Vy ta chc chn c thn , hay l khng c thn ? Nu cho l c, th ton l thn ca ngi khc; nu bo l khng, th hin nay ta c thn". Suy ngh nh vy, tm rt m mui, ging nh ngi cung, sng sm phng ng m i, n mt quc thy c chng Tng ti ni thp Pht, khng hi chuyn g khc, ch hi thn mnh l c hay khng? Cc T-kheo hi li: "ng lngi no?" p: "Ti cng khng t bit l ngi hay khng phi l ngi". Lin k r li vic trn cho chng Tng nghe. Cc T-kheo ni: "Ngi ny t bit v

ng, d c th c ". Bn ni vi ngi kia rng: "Thn ngi t xa n nay, thng t v ng, ch khng phi va mi ngy nay. Ch do bn i ha hp nn chp cho l ng thn, nh thn c ca ng l ng thn, cng vi nay khng khc." Cc T-kheo cho tu o, dt ht cc phin no, lin chng c Ala-hn. y l khi chp thn ngi khc lm ng, ch khng th ni do c kia c y nn bo l c thn ng. Li na, tht tnh ca thn ng y quyt chc l khng th c c. Hoc n c tng thng, tng phi thng, tng t ti, tng chng t ti, tng lm, tng chng lm, tng sc, tng chng sc; cc tng nh vy u khng th c c. Nu c tng thi c php, khng tng thi khng php. Nay thn ng l khng tng , thi bit l khng c thn ng. Nu thn ng l thng thi khng nn c ti st, v c sao? Thn c th st v chng phi thng; cn thn ng khng th st, v l thng. Hi: Thn ng tuy thng cho nn khng th st, nhng st thn thi mc ti st? p: Nu st thn ngi mc ti st, nhng trong Lut tng ni: "T st thn khng mc ti st". Ti hay phc l do lm no hi hay lm li ch ngi khc m c, chng phi do t cng dng thn hay t st thn m c ti phc. Do vy nn trong Lut tng ni: "T st thn khng c ti st, m ch c ci li l ngu si, tham nhc, sn nhu". Nu thn ng l thng, thi khng nn c cht, khng nn c sanh, v c sao? V trong gio php ca cc ng, thn ng l thng, bin khp c trong nm ng, lm sao c cht sanh? Cht l mt ch ny, sanh ra ch kia. Do vy khng c ni "thn ng l thng". Nu thn ng l thng, thi cng khng nn c th kh th vui, v c sao? V kh n thi bun, lc n thi mng. Nu b lo bun vui mng lm bin i, thi chng phi thng. Nu thn ng thng thi l nh nh h khng, ma khng th lm t, nng khng th lm kh; cng khng c i ny, i sau, chng nn c vic i sau sanh, i ny cht. Nu thn ng thng, thi thng c ng kin, khng th chng c Nit-bn. Nu thn ng thng thi khng sanh khng dit, khng th c qun c mt. V khng c thn ng, m thc l v thng, nn c qun c mt. Th cho nn bit thn ng chng phi thng. Do cc th nhn duyn nh vy, nn bit thn ng chng phi c tng thng.

Nu thn ng c tng v thng, th cng khng ti, khng phc. Nu thn v thng, thn ng cng v thng, hai s u dit mt, thi ri vo chp on. Ri vo chp on, thi khng c ci g i n i sau th ti phc. Nu on dit, thi chng c Nit-bn khng cn phi on kit s, cng khng cn nhn duyn ti phc ca i sau. Do cc th nhn duyn nh vy, nn bit thn ng chng phi c v thng. Nu thn ng c tng t ti, tng t lm, thi phi ty theo mun g c ny, nhng nay iu c mun li khng c, iu khng c mun li c. Nu thn ng t ti, cng khng nn c s lm c hnh, phi a vo trong c o sc sanh. Li na, ht thy chng sanh u khng a kh. Ai ang a vui m li b kh? Do vy nn bit thn ng khng t ti, khng t lm. Li nh ngi v s ti m t gng lm lnh. Nu t ti th v sao cn s ti m gng tu phc? Li cc chng sanh khng c nh , thng b phin no i phc li ko. Do cc th nhn duyn nh vy, nn bit thn ng khng t ti, khng t lm. Nu thn ng khng t ti, khng t lm, th l khng c tng thn ng. Ci ng cc ng ni , chnh l thc, ch khng phi g khc. Li na, nu thn ng khng lm, ti sao khi Dim vng hi ngi ti: "Ai khin ngi lm ti y?" Ti nhn p: " l ng t lm". Do vy nn bit chng phi khng t lm. Nu ni thn ng c sc tng, vic y khng ng, v sao? V ht thy sc u v thng. Hi: Ti sao ngi ta ni sc l ng tng? p: C ngi ni "Thn ng trong tm, nh nh ht ci, thanh tnh nn gi l thn tnh sc". Li c ngi ni n nh ht la, c ngi ni n nh ht u, c ngi ni na tc, c ngi ni mt tc. Lc mi th thn, n th trc ht, ging nh hnh tng xng c trc ht, n khi thnh thn, th nh hnh tng c trang nghim. C ngi ni thn ng ln nh ty theo thn ngi, khi cht n i ra trc. Nhng vic nh vy, u khng ng, v c sao? V ht thy u do bn i to nn, l nhn duyn sanh nn v thng; thn ng cng v thng. Nu v thng th nh trn ni.

Hi: Thn c hai th: Thn th v thn t. Thn th l v thng, cn thn t l thn ng, i i thng i vo trong nm ng? p: Thn vi t y l khng th c c. Nu c thn vi t, thi phi c ni ch c th bit c; nh t mi ch trong nm tng (tm , can, t, ph, thn) bn chi th tm u khng th thy c. Hi: T thn y rt vi t. Khi mi cht n i; khi cn sng th tm khng th c c, thi ng lm sao m c th thy? Li thn vi t y, chng phi nm thc c th thy, c th bit, ch c bc Thnh nhn c thn thng, mi c th thy c? p: Nu nh vy, cng vi "khng vt" chng khc nhau. Nh khi ngi cht, b thn sanh m, vo trong thn trung m, by gi, thn ca i ny dit, m th thn trung m. N khng c trc sau, khi va dit lin sanh; ging nh ci n bng sp n xung bn, trong khi bn nhn c m, ci n tc thi hoi mt. Bn thnh v bn hoi cng mt lc, khng c trc sau. Ngay khi y th thn trung m trung hu, x thn trung m trung hu ny, th thn sanh m sanh hu. ng ni thn vi t, chnh l thn trung m ny. Thn trung m khng ra khng vo, ging nh ngn n chy , sanh v dit tip ni, chng thng chng on. Pht dy: "Ht thy sc un hoc qu kh, v lai, hin ti, hoc trong hoc ngoi, hoc th hoc t, thy u v thng". Thn ng vi sc vi t ca ng cng phi v thng on dit. Do cc nhn duyn nh vy, nn bit thn ng chng phi sc tng. Thn ng chng phi khng sc tng. Khng sc l bn un (th, tng, hnh, thc) v php v vi. Bn un v l v thng, v l khng t ti, v thuc nhn duyn, nn chng phi l thn ng. Trong ba php v vi, th khng chp c thn ng c, v khng th nhn g. Do cc nhn duyn nh vy, nn bit thn ng chng phi sc tng. Nh vy gia tri t, hoc trong hoc ngoi, ba i mi phng tm thn ng khng th c c. Ch c mi hai nhp ha hp sanh ra su thc, ba vic ha hp gi l xc. T xc sanh ra cc tm s php th, tng, t v.v... Trong php y do sc v minh nn c thn kin sanh; c thn kin sanh nn cho l c thn ng. Thn kin y, khi thy c Kh , pht sanh kh php tr v kh t tr (bn loi tr) th dt. Khi thn kin dt thi khng cn thy c thn ng. Trc y cc ng ni: Nu bn trong khng c thn ng, cn thc bit sc th c nim nim sanh dit, lm sao m phn bit bit

sc xanh, vng, , trng?" Theo cc ng, nu c thn ng, cng khng th mt mnh bit c sc, m phi nng nhn thc mi c th bit c. Nu nh vy, th thn ng thnh v dng. Nhn thc bit sc, sc sanh dit. Do tng t sanh, tng t dit, vy sau trong tm c php sanh ra, gi l nim. Tng ca nim y thuc php hu vi, tuy dit v qu kh m c th bit. Nh tr tu lc ca Thnh nhn, c th bit vic i v lai. Nim nim cng nh vy, c th bit php qu kh. Nu nhn thc trc dit, sanh nhn thc sau, nhn thc sau cng c sc lanh li. Sc tuy tm c chng ng yn song do nim lc lanh li nn c th bit. Do s y, tuy nim nim sanh dit v thng, m c th phn bit bit sc. Li na, ng ni thc ca ngi trong hin ti c sanh dit mi mi, mt khi thn mng chm dt, n cng ht lun. Nh vy cc hnh nghip ti phc, ai em theo, ai lnh th? Ai chu kh vui? Ai c gii thot? Nay s p cho cc ng: Nay cc ng cha c o chn tht, b cc phin no che tm, to nghip lm nhn duyn cho thn ti sanh, khi cht nm un tun t tng tc sanh ra, ging nh mt ngn n li t mt ngn n. Li nh ht la sanh ra do c ba nhn duyn l t, nc v ht ging. Thn i sau sanh ra cng nh vy, c thn, c nghip hu lu v c kit s. C ba nghip y nn thn sau sanh ra, trong thn v nghip l nhn duyn khng th dt, khng th ph; ch cc kit s l c th dt. Khi kit s dt, tuy cn c thn d tn, vn c th c gii thot. Nh c ht la, c t m khng c nc, nn khng sanh c. Nh vy tuy c thn, c nghip m khng c nc i kit thm nhun thi khng sanh c. y gi l tuy khng c thn ng, cng gi l c gii thot. Do v minh nn b tri; do tr tu nn uc m, thi thn ng v dng. Li na, do danh v sc ha hp, gi danh l ngi, ngi y b cc kit s tri buc. c mng tay tr tu v lu m cc kit s y, by gi gi l ngi c gii thot. Ct dy, m dy; dy tc l ct, ct khng l mt php ring khc. Trong th gian ni ct dy m dy. Danh v sc cng vy. Danh v sc hai php ha hp, gi danh l ngi. Kit s y cng vi danh sc khng ring khc, ch c gi l danh sc ct, danh sc m. Th ti th phc cng l nh vy. Tuy khng c mt php gi l ngi tht, ch c danh sc th qu ti phc m c gi l ngi. Ging nh xe ch vt, c mi mi suy tm. Rt ro khng c xe tht, nhng do ch vt nn gi l xe. Ngi th ti phc cng l nh vy. Do danh sc th ti phc, m nhn c ci tn l ngi th. Th kh vui cng nh vy. Do cc nhn duyn nh vy, thn ng l khng th c c. Thn ng chnh l ngi b th ngi th nhn. Cng nh vy. Cc ng cho thn ng l ngi, do vy

nn ngi th l khng th c c. Do cc nhn duyn nh vy, nn ni l ti vt, ngi th, ngi th u l khng th c c. Hi: Nu cc c Pht i vi cc php ni l khng b ph, khng b dit, khng b sanh, khng b lm; c sao y ni ba vic ti vt, ngi th v ngi th, ph hoi chia ch th khng th c c? p: Nh ngi phm tc thy c ngi th, thy c ngi th, thy c ti vt; l ci thy h vng in o, c sanh vo th gian th vui, khi ht phc phi xoay tr li. Cho nn Pht mun hng B-tt thc hnh tht o, c tht qu bo, tc l Pht o. Pht v ph ci thy h vng nn ni ba vic khng th c c, m k tht khng c g ph, v c sao? V cc php t xa n nay, rt ro l khng. Do v lng nhn duyn nh vy, m khng th c c, nn gi l n Ba-la-mt y vin mn. Li na, nu B-tt thc hnh n Ba-la-mt, m c th sanh su Bala-mt. Khi y gi l n Ba-la-mt y vin mn. - Th no l b th sanh n Ba-la-mt? n c bc thng, bc trung, bc h. T bc h sanh bc trung, t bc trung sanh bc thng. Nu dng thc ung n th xu em tm nhu nhuyn m b th y gi l bc h. Tp quen b th dn dn tng ln c th em y phc bo vt m b th, y l t bc h sinh bc trung. Tm b th cng tng, khng thng tic g, c th em u, huyt tht, quc thnh, ti vt, v con m b th ht; y l t bc trung sanh bc thng. Nh c Pht Thch-ca Mu-ni khi mi pht tm, lm i Quc vng, tn l Quang Minh, tm cu Pht o, t nhiu b th lun chuyn i sau th thn lm ngi th gm, dng tm ra v nc ng phn b th cho c Pht Thch-ca Mu-ni khc v T-kheo Tng. Kip sau chuyn thn lm ngi con gi ca i trng gi, em n cng dng c Pht Kiu-trn-nh. Cc th nh vy, gi l B-tt b th bc h. Nh tin thn c Pht Thch-ca Mu-ni thn lm con ng trng gi, em y b th cho Pht i-m-thanh. Sau li chuyn thn lm v i quc vng, em lng by bu dng dng Pht S-t. Sau li th thn lm v i trng gi, cng dng cho Pht Diu Nhn phng x thng ho v hoa p by bu. Cc th nh vy, gi l B-tt b th bc trung. Nh tin thn c Pht Thch-ca Mu-ni lm tin nhn, thy c Pht Kiu-trn-nh oan chnh th diu, bn t trn ni cao t gieo mnh xung trc Pht, thn kia vn an n, ng mt bn Pht. Li nh B-tt Chng-

sanh h-kin, ly thn lm n cng dng c Pht Nht-nguyt-quangc. Cc th nh vy khng tic thn mng, cng dng ch Pht, l B-tt b th bc thng. y gi l B-tt ba hng b th. Nu c ngi bt u pht Pht tm, b th cho chng sanh cng nh vy. Trc tin dng thc ung n b th, tm b th tng dn, c th em thn tht b th. Trc em cc th nc ngon b th, sau tm b th tng dn, c th em thn huyt cho. Trc em giy mc, kinh sch b th, v em y phc, m thc, ngo c, y dc bn th cng dng cng dng php s, sau chng c php thn li v v lng chng sanh thuyt cc php, lm php th. Cc th nh vy, t trong n Ba-la-mt pht sanh n Ba-la-mt. - Th no l B-tt b th sanh Thi-la Ba-la-mt? B-tt suy ngh: "Chng sanh khng bit b th, i sau chu ngho cng; v ngho cng m sanh trm cp; v trm cp m gy git hi. V ngho cng nn khng y sc p; v sc khng y m hnh t dm. Li v ngho cng m b lm ngi h tin; h tin s hi m sanh ni di. Do nhn duyn ngho cng nh vy, lm mi iu bt thin o; nu tu hnh b th, sanh ra c ti ca; c ti ca nn khng lm iu phi php, v c sao? V ng dc y , khng thiu thn chi. Nh -b-t kip trc tng lm mt con rn, chung vi mt con ch, mt con ra trong mt ci ao; kt lm bn thn, sau nc ao kh ht, i kh cng khn, khng t co u c. Rn khin Ra ku ch n, ch ni k bo li Ra rng: "Nu gp ngho cng mt bn tm, Khng v ngha c, trc v n, Anh em li ti ni li rn, ch khng bao gi n bn rn". Nu tu b th, i sau c phc, khng b thiu thn, thi c th tr gii, khng lm cc iu c. y l b th pht sanh Gii Ba-la-mt. Li na, khi b th, c th lm cho cc kit s ph gii b mng, tng thm tm tr gii, c kin c. y l b th lm nhn duyn tng ch cho gii.

Li na, B-tt b th, thng sanh tm t bi i vi ngi lnh th, khng m ti vt; vt ca mnh cn khng tic, hung g cp trm? t bi vi ngi th lnh, th u cn c git hi? Hay ngn s ph gii nh vy; y l b th sanh gii. Nu nng b th ph ci tm xan tham, vy sau tr gii, nhn nhc v.v... c thc hnh. Nh B-tt Vn-th-s-li, vo kip rt xa trong qu kh, tng lm T-kheo, i vo thnh kht thc, c "hon hoan h" trm v y bnh bt. Trong thnh c mt em b i theo xin, khng cho lin, i n trc bc tranh Pht cm hai hon hoan h ln m giao c vi n rng: "Nu em n mt hon cn mt hon b th cho chng Tng, th ta s cho!". N lin chp nhn, em mt hon hoan h b th chng Tng, vy sau xin th gii vi Vn-th-s-li, pht nguyn lm Pht. B th nh vy, c th lm cho th gii pht tm lm Pht, y l sanh Gii Ba-la-mt. Li na, qu bo b th c bn s cng dng, gp quc tt, thy hay, khng b thiu thn, cho nn c th tr gii. Li, qu bo b th lm cho tm kia iu nhu, do tm iu nhu nn pht sanh s tr gii; do pht sanh s tr gii, nn t php bt thin m c th t iu phc tm. Do cc nhn duyn b th nh vy, t b th pht sanh gii Ba-la-mt. - Th no l b th lm pht sanh Nhn nhc Ba-la-mt? Khi B-tt b th, gp ngi th lnh ng nghch mng nhic; hoc i xin cho nhiu; hoc i xin khng phi lc; hoc khng ng i xin m c i xin. Khi y B-tt t suy ngh rng: "Ta nay b th cu Pht o, cng khng bo c ai khin tab th, chnh ta t lm, ti sao ta sn?" Suy ngh nh vy, thc hnh Nhn nhc, y l b th lm pht sanh Nhn nhc Ba-la-mt. Lai na, khi B-tt b th, gp ngi th lnh on gin bc no, bn t suy ngh rng: "Nay ta b th, ti vt trong ngoi, kh b m c th b; hung g i vi m thanh trng rng m khng th nhn c sao? Nu ta khng nhn, th nhng vt b th tr thnh bt tnh. V nh Voi trng vo ao tm ra, ra khi ao li ly t bi vo mnh. B th m khng nhn nhc cng nhu vy. Suy ngh nh vy, m thc hnh nhn nhc". Do cc nhn duyn ca b th nh vy, nn pht sanh Nhn nhc Ba-la-mt. - Th no l b th lm pht sanh Tinh tn Ba-la-mt? Khi B-tt b th, thng thc hnh Tinh tn, v c sao? Khi B-tt mi pht tm, cng c cha ln. By gi mun thc hnh hai s b th, lm mn nguyn ca ht thy chng sanh. Nhng v ti vt khng , phi sing nng tm ti v php cung cp cho y . Nh tin thn ca c Pht Thch-ca Mu-

ni, lm v i y vng, cha ht thy bnh, khng cu danh li, m ch v thng xt chng sanh. Song ngi bnh qu nhiu, sc khng cu khp, lo ngh n ht thy, nhng khng lm theo c tm nguyn, o no m cht, lin sanh ln ci tri ao-li, t suy ngh rng: "Nay ta sanh ci Tri, ch n phc bo, khng c ch lu di", lin t tm phng tin chm dt thn mng, b i sng ci Tri, h sanh lm Thi t Rng trong cung Long vng Ta-gi-. Thn hnh to ln, cha m qu yu. Li mun ly ci cht, i n vua chim Kim-s, chim lin bt Rng Thi t em ln cy Xa-ma-l m nut. Cha m ku la khc lc o no. Rng con sau khi cht, li sanh lm Thi t ca v i Quc vng trong ci Dim-ph-, tn l Nng th. Khi sanh ra ni c, hi cc ngi hai bn: "Nay trong nc ny c nhng vt g u em ht li y b th". Mi ngi s hi, u b chy c. M thi t thung xt, mt mnh t gi con. Thi t ni vi m: "Con khng phi qu La-st, sao mi ngi chy ht? Kip trc con thng a b th, con l n-vit ca mi ngi". M Thi t nghe li ni y, em ni li vi mi ngi, mi ngi lin tr li. B m kho nui nng Thi t, n khi khn ln, t mnh c c g Thi t u em b th ht. n ch vua cha, xin vt b th, vua cha chia phn cho li em th ht. Thy ngi ci Dim-ph- ngho cng tn kh, suy ngh mun cp th m ti vt khng , bn t than khc, hi ngi hai bn rng: "Lm cch no khin cho ht thy y ti vt?" Cc ngi lo tr li rng: "Chng ti tng nghe ni c ngc Nh , nu c ngc y thi c th ty tm cu g c ny". B-tt nghe li y xong, tha vi cha m xin i vo bin c tm ngc bu Nh trn u Long vng. Cha m tr li: "Ta ch c mt mnh con, nu vo bin c, tai nn kh trnh. Mt mai mt con, chng ta sng lm g, khng cn i! Trong kho ca ta hin cn nhiu vt, s cp cho con". Thi t ni: "Vt trong kho c hn, m tm con v hn. Con mun em ca cho ht thy, khng cn ai thiu thn. Xin chp nhn cho con c toi nguyn, lm cho ngi ci Dim-ph-, ht thy sung tc". Cha m bit ch ln ca con, khng dm cm ngn, bn cho i. Khi y nm trm khch bun, v cho Thi t l bc i nhn phc dc, u thch i theo, bit ngy khi hnh ca Thi t, tp hp ti ca bin. Btt trc nghe ni trn u Long vng Ta-gi-c ngc bu Nh , hi mi ngi rng: "Ai bit thy o dn n cung ca Rng kia?" C mt ngi m tn l -x, tng c by phen i vo bin c, bit r hi o. Btt lin bo cng i. Ngi y tr li: "Tui ti gi, hai mt khng sng, tuy tng vo bin nhiu ln, song nay khng th i c". B-tt hi: "Ta

nay i y, khng v thn mnh m khp v ht thy tm ngc Nh , cung cp cho chng sanh, cho thn khng cn thiu thn. K em o php nhn duyn m gio ha h. ng l ngi tr, t chi sao c ? Nguyn ta c thnh tu, h chng phi nh sc ng sao!" -x nghe li Thi t c hn, vui v ng tnh, ni vi B-tt rng: "Nay ti i vi ng vo bin c, chc thn ti khng ton, ng hy t thi hi ca ti trn bi ct vng trong bin c". Vic i ra tp hp xong, bc si dy th by, thuyn i nh bay, n cc bi bu. Cc khch bun dnh ly by bu, ai ny , hi B-tt rng: "V sao khng ly?" B-tt tr li: "Th ti cn l ngc bu Nh , cn y l vt c ngy ht, ti khng cn. Cc ngi hy nn bit , bit lng, ng thuyn nng, khng t thot khi c". Cc khch bun tha vi vi B-tt rng: "i c! Ch nguyn cho chng ti c an n". Ri co t chia tay. -x khi y ni vi B-tt rng: "Gi li chic thuyn nh theo ng ring m i. i gi by ngy, nng gi theo b bin pha nam, n mt ch him, s c ven ni cht vt, nhnh cy rng to u ph trn nc, gi ln thi thuyn, thuyn s lt p. ng hy ngc ln vin cnh cy to, c th t cu c; cn ti khng c mt, s cht ni y. Qua khi b him ny, s c bi ct vng, c th em xc ti t trong ct y; ct vng thanh tnh, y l nguyn ca ti". Thi t lin nh li ni y, gi n m i. Khi n b cht vt, ng nh li -x ni, B-tt ngc ln vin cnh to, t c thot khi. t thy -x, qung yn ni t vng, ri i mt mnh. ng nh li ch by ca -x trc , ni trong nc su by ngy; gia nc ngang hng i by ngy; gia nc ngang lng i by ngy; gia nc ngang u gi i by ngy ; st gia bn i by ngy. Thy hoa sen p, xinh ti mm du, B-tt t suy ngh: "Hoa ny mm b, ta hy nhp H khng tam mui, t lm nh mnh", i trn Hoa sen by ngy. Thy cc con Rn c, li suy ngh: "Loi trng ngm c rt ng s". B-tt lin nhp T tm tam mui, i trn u Rn c by ngy. Rn c ngng u ln B-tt p ln trn m i qua. Qua khi nn ny, thy c thnh bu by lp, c by lp ho; trong ho y c Rn c; c hai con Rng ln gi ca. Rng thy Btt hnh dung oan chnh, tng ho uy nghi, vt khi cc nn c n ni y; suy ngh rng: "y khng phi l ngi phm phu, chc l bc B-tt cng c ln!", lin cho php bc ti i thng vo cung. Gp khi v chng Long vng va mi chn con, cn ang khc lc. Thy B-tt n, v chng Long vng c thn thng, bit l con, hai v

sa chy ra, bo ngi xung m hi rng: "Con l con ta, b ta m qua i, nay sanh ch no?". B-tt cng t bit kip trc, bit y l cha m, m tr li m rng: "Con sanh trn ci Dim-ph-, lm thi t ca i Quc vng, thng xt ngi ngho cng, i rt cc kh, khng c t ti, cho nn i n y, mun xin ngc Nh ". Long mu ni: "Trn u cha con, c ngc bu , trang sc u, kh c th cho con c. Chc s a con vo kho bu, ty con mun, t mun cho con. Con hy tr li rng: Cc th tp bo kia, con khng cn, con ch mun c ngc bu trn u ph vng. Nu c thng xt, xin ly cho con. Nh th c th c". B-tt lin n gp Long ph, Long vng rt va mng, va thng, vui v v hn. Thng ngh a con, t xa vt gian nan mi i n c y, lin a tay ch cc chu bo tt: "Ty cho con, cn th ly". B-tt ni: "Con t xa n, nguyn gp ph vng, cu xin ngc bu Nh trn u. Nu c thng xt, hy ly cho con; nu khng c cho, con khng cn vt khc!" Long vng tr li rng: "Ta ch c mt vin ngc, thng trang sc trn u, ngi ci Dim-ph- bc phc h tin, khng ng thy". B-tt ni: "Con v ngc , xa vt gian nan, liu cht n y, chnh v ngi ci Dim-ph- bc phc h tin, xin ngc bu Nh cu vt s mong cu ca h; vy sau ly nhn duyn Pht o m gio ha h". Long vng cho ngc v dn d rng: "Nay ta ly ngc ny cho con, khi con qua i, hy em tr li cho ta". B-tt tha: "Knh vng nh li Ph vng ni". B-tt c ngc. Bay ln h khng, trong khonh khc co dui cnh tay, n Dim-ph-. Vua cha vua m ci ngi thy con yn lnh tr v, vui mng nhy nht, m m hi rng:" Con c vt g?". B-tt tha: "c ngc bu Nh ". Li hi: "Nay u ri". p: " trong cho o ny". Cha m ni: "Sao, n ln nh?" Tha: "Ct thn c ca n, khng ct ln. Tha cha m, hy sc cho trong ngoi thnh, qut dn t hng, tro la, phan, lng, tr trai th gii, sng sm ngy mai, dng cy di lm nu, ly ngc t ln trn". B-tt, khi y lp th nguyn rng: "Nu ti s thnh Pht o, thot ht thy th ngc s theo nh nguyn ca ti, xut sanh ht thy bo vt, ty ai cn g th c y ". By gi, my im tri khp, ma cc vt bu; y phc m thc, nga c thuc thang, y cc iu cn thit cho mi ngi; cho n khi mng chung, thng nh vy khng dt. Nh vy gi l B-tt b th pht sanh Tinh tn Ba-la-mt.

- Th no B-tt b th pht sanh Thin Ba-la-mt? Khi B-tt b th th tr c xan tham. Tr xan tham ri, nhn vic b th ny m thc hnh nht tm, tr dn nm trin ci. Tr c nm trin ci; y gi l thin. Li na, tm nng theo b th m nhp vo S thin, cho n Dit-tn-nh thin. Th no l nng? Nu khi b th cho ngi hnh thin, tm t ngh rng: "Ta v ngi ny hnh thin nh nn tnh tm cng dng; ta nay v sao t b tu thin? Lin t kim ch tm, t duy hnh thin. Nu b th cho ngi ngho, suy ngh i trc ngi ny lm cc iu bt thin, khng cu nht tm, khng tu phc nghip, nn i nay ngho cng, do t c gng tu thin, nht tm vo thin nh. Nh truyn ni: "Chuyn lun Thnh vng H kin, c tm vn bn ngn tiu vng n chu, u em by bu, vt qu n hin. Vua ni: "Ti khng cn, cc ngi mi ngi t nn tu phc". Cc vua ni: "i vng tuy khng cn ly, chng ti cng khng nn t em dng". Lin chung nhau tm th, lp in by bu, lm ao tm by bu. trong i in to tm vn bn ngn lu by bu, trong lu u c ging nm by bu, gi bc tp sc, t hai u ging, treo la phan lng, xng hng bi t. Mi vic y , bch i vng rng: "Xin i vng th nhn php in, cy bu, ao bu" Vua im lng th nhn, m t ngh rng: "Ta nay khng cn trc tin in mi, t vui chi, nn cu thin nhn, cc Sa-mn, B-la-mn, trc tin vo cng dng, vy sau ta s ". Lin nhm cc thin nhn, trc tin vo bo in, cng dng y cc th vi diu. Khi mi ngi ra ri, vua mi vo bo in, ln lu vng, ngi ging vng, ngh ti vic b th, tr nm trin ci, nhip su cn, tr su trn, th h lc vo S thin. Tip ln lu bc, ngi ging vng, vo Nh thin. Tip ln lu T-lu-ly, ngi ging pha l, vo Tam thin. Tip ln lu pha l, ngi ging T-lu-ly, vo T thin. Ngi mt mnh t duy, sut trong ba thng. Ngc n, bo hu, vi tm vn bn ngn th n ng , u ly ngc trng danh bo xu lm chui eo thn, n tha vi vua: "T lu tri b hu h, nay chng ti dm n thm hi". Vua bo: "Cc em gi, cc em mi ngi hy oan chnh tm, nn lm ngi tri thc ca ti, ch lm k on ca ti". Ngc n, bo hu, u ri l ni: "i vng! Sao gi chng ti l em gi? Chc ngi c lng khc, xin cho nghe y? Ti sao sc bo "Hy lm ngi tri thc, ch lm k on ca ti?" Vua bo rng: "Cc v nu ly ti lm nhn duyn i, chung hnh dc s cho l vui sng, th l k on cu ti. Nu gic ng c l v thng, bit thn nh huyn, lo tu phc hnh thin, dt b dc tnh, th l ngi tri thc ca ti". Cc ngc n tha: "Knh vng li nh vua sc". Ni li y xong, lin bo nhau tr v.

Cc ngc n i ra ri, vua ln lu vng, ngi ging bc, thc hnh T tam mui. Ln lu bc, ngi ging vng, thc hnh Bi tam mui. Ln lu T-lu-ly, ngi ging pha l, thc hnh H tam mui. Ln lu bu pha l, ngi ging T-lu-ly, thc hnh X tam mui, y l B-tt b th pht sanh Thin Ba-la-mt. - Th no l B-tt b th pht sanh Bt-nh Ba-la-mt? Khi B-tt b th, bit r s b th ny chc chn c qu bo khng cht nghi hoc, ph c t kin v minh, y l b th pht sanh Bt-nh. Li na, khi B-tt b th, c th phn bit bit: "Ngi khng tr gii, hoc hay nh p tra kho, giam tri tri php; nhng nu c ti vt m bit lm b th, th s sanh ra trong loi voi, nga, tru. Tuy chu thn hnh sc sanh, ch nng, b roi nh, cm xing, ko xe, ci, nhng thng c nh tt, n ngon, c ngi qu trng, c ngi cung cp. Li bit ngi c, m lng sn hn nhiu, tm quanh co khng ngay thng, m bit lm b th, s a trong loi Rng, c cung in by bu, n ngon, sc p. Li bit ngi nhiu kiu mn b th vi sn tm, s a trong loi chim Kim-s. Thng c t ti; c ngc bu Nh lm chui Anh lc; mi s cn dng u c t do, khng c iu g khng nh ; bin ha vn oan; khng vic g khng lm, Li bit ngi t quan, un lm ca nhn dn, khng thun theo php tr m chim ly ti vt dng b th, s a trong loi qu thn, lm qu Cu-bn-tr bin ha cch, t vui vi Nm trn. Li bit ngi nhiu sn gin, tn nhn, ngang tri, yu thch ru tht, m bit b th, s a trong loi D-xoa i trn t, thng c cc th hoan lc, m nhc, n ung. Li bit c ngi cang cng, ngang bng, hng h, m bit b th, s a trong loi D-xoa i gia h khng, c sc mnh, i n ni nh gi. Li bit c ngi tm hay tt , a u tranh, song bit em phng x, nm, y phc, n ung tt b th, cho nn sanh trong loi D-xoa c cung qun bay i; c cc vt thun tin lm vui thn.

Cc th nh vy, khi b th c th phn bit bit, y l B-tt b th pht sanh Bt-nh. Li na, b th n ung th c qu bo c sc mnh, sng lu, an lc, n ngon. Nu b th y phc, khi sanh ra bit tm qu, c oai c oan chnh, thn tm an lc. Nu b th phng nh, thi t nhin c c cc th cung qun by bu, t vui th nm dc. Nu b th ging, ao, sui nc, cc th nc ngon, khi sanh ra khng b i kht, c y nm dc lc. Nu b th cu v giy dp, khi sanh ra c cc th xe nga. Nu b th vn rng, thi c ho qy, tn trng, lm ch nng da cho ht thy, th thn oan chnh, tm vui khng lo bun. Nhng hng ngi nh vy, do nhn duyn b th m c. Nu ngi b th, tu hnh phc c, m khng a tc nghip sanh hot theo hu vi, thi sanh c ch T-thin-vng. Nu ngi b th, cn thm cng dng cha m v ch bc anh ch, khng sn khng hn, khng a tranh ci, thi sanh c vo ci tri ao-li, Dim-ma, u-sut, Hat-ti, Tha-ha-t-ti. Cc th phn bit v b th nh vy; y l B-tt b th pht sanh Bt-nh. Nu ngi b th, m tm khng nhim m, nhm chn th gian, cu vui Nit-bn; y l A-la-hn, Bch-chi Pht b th. Nu ngi b th m v Pht o, v chng sanh; y l B-tt b th. Nh vy trong cc th b th u phn bit bit; y l B-tt b th pht sanh Bt-nh Ba-la-mt. Li na, khi B-tt b th, t duy tht tng ca ba s (ngi th, ngi nhn, ti vt) nh trn ni. Bit c nh th l B-tt b th pht sanh Bt-nh Ba-la-mt. Li na, nhn duyn ca ht thy tr tu v cng c u do b th. Nh ngn Pht khi mi pht tm, l em cc th ti vt b th cho ch Pht, hoc ly hng hoa, hoc ly y phc, hoc ly cnh dng b th m pht tm. Cc th b th nh vy, y lB-tt b th pht sanh Bt-nh Bala-mt. (Ht cun 12 theo bn Hn) --o0o --

Cun 13

CHNG 21 : GII THCH: THI BA-LA-MT KINH: V ti v khng ti khng th c c, nn y Thi-la Ba-lamt. Hi: Thi-la (Tu dch l Tnh thin), l a hnh thin o, khng t phng dt, gi l Thi-la. Hoc th gii m hnh thin, hoc khng th gii m hnh thin, u gi l Thi-la. Ni tm lc c tm th lut nghi ni thn v ming: Khng no hi, khng trm cp, khng t dm, khng ni di, khng ni hai li, khng ni thu dt, khng ung ru v nui sng mt cch thanh tnh; y l gii. Nu bung b khng nhip h; y l ph gii. Ngi ph gii b a vo trong ng c. Nu tr gii bc h th sanh trong loi ngi; tr gii bc trung th sanh trong ci tri Lc Dc; tr gii bc thng li tu hnh bn Thin, bn Khng nh th sanh trong cc ci tri Sc v V sc thanh tnh. Tr gii bc thng c ba hng: Tr gii thanh tnh bc h th chng Ala-hn; tr gii thanh tnh bc trung th chng c Bch-chi-Pht; tr gii thanh tnh bc thng th c Pht o. Khng m trc, khng y, khng ph, khng khuyt, c Thnh nhn khen ngi yu thch, nh vy gi l thanh tnh bc thng. Nu v thng xt chng sanh, v chng sanh, cng v bit tht tng ca gii; tm khng y, m trc; tr gii nh th, tng lai chng n Pht o. Nh vy gi l c gii v thng Pht o. Nu ngi mun cu c thin li ln, hy kin tr gii, nh tic chu bu qu trng, nh gi thn mng, v c sao? V nh i a, ht thy vn vt hu hnh, u nng t m tn ti. Gii cng nh vy, gii l tr x ca ht thy thin php. Li na, v nh khng chn m mun i; khng cnh m mun bay; khng thuyn m mun qua sng, l khng th c. Nu khng c gii m mun cu qu bo tt cng nh vy. Nu ngi b gii ny, tuy ni tu kh hnh, n tri cy, ung thuc, th khng khc g cm th. Hoc c ngi ch ung cho l gii; hoc ung sa, hoc hp khng kh; hoc ct tc; hoc mc Ca-sa; hoc mc o trng; hoc mc o c, hoc o da cy; hoc ma ng vo nc; hoc ma h h la; hoc t ni cao sa xung; hoc tm sng Hng; hoc ngy tm ba ln; li cng dng la, t t

cch, ch nguyn kiu; chu thc hnh cc kh hnh, cho l gii, ch l trng khng, khng c g. Nu c ngi tuy nh cao in ln, mc p n ngon, m thc hnh c gii ny, cng c sanh ch tt v c o qu. Hoc ngi sang k hn, ngi ln k nh, thc hnh c gii ny, th u c li ln. Nu ph gii ny, thi khng k sang hn, ln nh, u khng c ty sanh vo ch lnh. Li na, ngi ph gii, cng v nh ao trong mt mc rn c, khng ng tm ra, cng nh cy c hoa qu ngon m c nhiu gai nghch. Nh ngi tuy c sanh nh qu trng, thn th oan chnh, hc rng nghe nhiu, m khng a tr gii, khng c tm t bi, li cng nh vy, nh k ni: "Sang m v tr thi l suy, Tr m kiu mn cng l suy, Ngi tr gii m li ph gii, C i ny i sau u suy" Ngi tuy ngho hn m tr gii, hn ngi giu sang m ph gii. Hng ca hoa, hng ca cy, khng th bay xa; hng ca tr gii, bay khp c mi phng. Ngi tr gii, c y s an vui, ting tm nghe xa, tri ngi yu knh, hin i thng c cc th khoi lc. Nu mun sanh vo ci tri ci ngi, th ly s giu sang, sng lu khng kh. Ngi tr gii thanh tnh, c g u c ny. Li na, ngi tr gii, thy ngi ph gii b hnh ngc tra kho, cc th kh no, m t bit mnh vnh vin xa la vic y, ly lm vui mng. Nu ngi tr gii, thy ngi lnh c c vinh d, danh ting, khoi lc, th tm s suy ngh: "Nh ngi c vinh d, ta cng c phn". Ngi tr gii, khi mnh chung, d c gi ao ct thn, gn mch on tuyt, t bit mnh tr gii thanh tnh, tm khng s hi, nh k ni: "Trong bnh rt d, Gii l thuc hay, Trong s hi ln. Gii lm th h. Trong cht ti tm, Gii lm n sng, Trong ch ng c,

Gii l cu , Trong nc bin cht, Gii l thuyn ln". Li na, ngi tr gii thng c ngi i nay cung knh cng dng, tm vui khng hi hn, o cm khng thiu, cht c sanh ln tri, sau chng c Pht o. Ngi tr gii, khng vic g khng c c; ngi ph gii, tt c u mt. V nh c ngi thng cng dng tri, ngi y ngho cng, mt lng cng dng mn mi hai nm, mong cu giu sang, tri thng ngi , t hin thn ra, m hi rng: "Ngi cu nhng g?" Ngi kia p: "Ti cu giu sang, mun cho nhng iu tm nguyn, ht thy u c". Tri trao cho mt vt, gi l ci bnh c, v ni: "Mi vt cn dng, t trong bnh ny xut ra". Ngi kia c bnh ri, ng theo mun, mi s u c. c nh gy dng nh tt. Voi Nga, xe c, by bu y , cung cp cho tn khch, khng thiu s g. Khch hi: "Trc ng ngho cng, nay sao do u c giu nh th ny?" p: "Ti c ci bnh tri cho, xut ra cc th vt, cho nn giu nh vy". Khch ni: "ua bnh cho xem, k cvt t bnh xut ra". Lin a bnh ra, trong bnh dn ra cc th vt, ngi khch kia kiu cng phng tng, ng ln trn bnh nhy ma, bnh lin v nt. Ht thy cc vt cng mt lc tiu mt. Ngi tr gii cng nh vy. Cc th diu lc, c mong u c, nu ngi ph gii, kiu cng phng tng t do, cng nh ngi kia ph v bnh, mt li. Li na, ngi tr gii, hng thm ca danh ting, i ny i sau bin khp trn tri v loi ngi. Li na, ngi tr gii, c ngi a cng th, khng tic ti vt, khng kinh doanh ti li c i m khng b thiu g. c sanh ln ci tri, trc mi phng Pht, vo tam tha o m c gii thot. Ch tr s tr gii theo cc th t kin, v sau khng c g. Li na, nu ngi tuy khng xut gia, ch bit tu hnh gii php, cng c sanh ci tri. Nu ngi tr gii thanh tnh, tu thin nh, tr tu, mun cu thot sanh gi bnh cht kh, nguyn y quyt chc c. Ngi tr gii tuy khng c binh trng, m cc s d khng gia n, ti vt ca ngi tr gii, khng ai cp c. Ngi thn ca tr gii, tuy cht khng ri, s trang nghim ca tr gii qu hn by bu. Do v l , nn h tr

gii, nh h v thn mng, nh yu vt bu. Ngi ph gii, th kh vn oan, nh ngi ngho b bnh v vt tiu, trc kia. Li na, ngi tr gii, qun thy ti ca ngi ph gii, nn t gng sc, nht tm tr gii. Th no gi l ti ca ngi ph gii? Ngi ph gii, ngi khc khng knh, nh n nh m hoang, khng ngi no n. Ngi ph gii, mt ht cc cng c, ging nh cy kh, ngi khng yu thch. Ngi ph gii, nh Hoa sen y sng, khng ai a thy. Ngi ph gii, c c tm ng s, ging nh qu La-st. Ngi ph gii, ngi khc khng quy hng, ging nh ngi kht, khng tm n ging kh. Ngi ph gii, tm thng nghi ng hi hn, ging nh ngi phm s, thng s ti p n. Ngi ph gii, ging nh rung b ma , khng th trng cy. Ngi ph gii, ging nh mp ng, tuy thn hnh ging tri ngt m khng th n. Ngi ph gii, ging nh xm gic, khng th sng chung. Ngi ph gii, ging nh bnh nng, khng ai mun gn. Ngi ph gii, khng c khi kh, ging nh ng d, kh i qua. Ngi ph gii, khng th chung; ging nh gic d, kh th thn cn. Ngi ph gii, ging nh hm la, ngi i ng trnh xa. Ngi ph gii, kh th chung, ging nh Rn c. Ngi ph gii, khng th gn gi, ging nh ngn la ln.

Ngi ph gii, ging nh thuyn v, khng th ch qua sng. Ngi ph gii, ging nh ma ra, khng th n li. Ngi ph gii, trong chng tt ging nh Nga d trong Nga lnh. Ngi ph gii, khc vi ngi lnh, nh La trong by B. Ngi ph gii, gia chng tinh tn ging nh a b yu t gia ngi mnh. Ngi ph gii, tuy hnh t T-kheo m cng nh thy cht trong con mt ngi. Ngi ph gii, ging nh ngc gi gia ngc thit. Ngi ph gii, ging nh cy Y-lan trong rng Chin-n. Ngi ph gii, tuy hnh dng t ngi lnh m bn trong khng c thin php. Tuy cng co u, nhum o, theo th lp cm th (hnh tr) gi l T-kheo, m tht chng phi T-kheo. Ngi ph gii, nu mc php y thi l qun thn vi l st ng nng. Nu m bnh bt thi l ng nc ng nng chy. Nu ung n thi l nut hon st nng. Li na, ngi ph gii, thng m lng s hi, nh ng mc trng bnh, thng s cht n. Cng nh ngi phm ti ng nghch, tm thng t ngh: Ta l gic ca Pht, che du trnh np, nh gic s ngi, nm thng ngy tri qua, thng khng an n. Ngi ph gii, tuy c cng dng li lc, th lc bt tnh; ging nh ngi ngu cng dng trang sc thy cht. Ngi tr nghe c, ght khng mun thy. V lng ti ph gii nh vy, khng th k ht. Hnh gi hy nn nht tm tr gii. ---o0o---

CHNG 22 : GII THCH: NGHA CA GII TNG

Hi: bit cc th qu bo, cng c nh vy, th no gi l gii tng? p: Dt c khng lm tr li, gi l gii. Hoc t tm sanh, hoc t ming ni, hoc t ni ngi khc lnh th m dt s c ni thn v ming; y l tng ca gii. Sao gi l c? Nu tht l chng sanh, bit l chng sanh, sinh tm mun git, cp mng sng ca n, to thnh thn nghip, c sc tng to tc, y l ti st sanh, ngoi ra tri, nht, nh p, v.v... l cch gip st. Li na, git k khc mc ti st, ch chng phi t git thn. Tm bit r l chng sanh m git, l thnh ti git, khng phi nh ban m thy ngi li cho l gc cy rung rinh m git. C st sanh mi thnh ti git, chng phi khng c . Tm khoi st sanh mi thnh ti git, chng phi si cung. Mng sng dt mi thnh ti git, chng phi lm b thng. Thn nghip lm mi thnh ti st, chng phi ch c ming sai bo. Ming bo l thnh ti st, chng phi ch c tm sanh ngh c. Nh vy v.v... gi l tng mo ca ti st. Khng lm ti y, gi l gii. Nu ngi th gii, tm sanh ming ni: Ti t ngy nay, khng cn st sanh. Hoc thn khng ng, ming khng ni, ch c tm sanh, t th rng: Ti t ngy nay, khng cn st sanh, y gi l gii khng st sanh. C ngi ni: Gii khng st sanh y hoc thin hoc v k Hi: Nh trong A-t-m ni Ca-chin-din-t ni: Ht thy gii lut nghi u l thin, sao nay ni l v k? p: Nh trong A-t-m ca Ca-chin-din-t ni: Ht thy l thin; cn trong cc A-t-m khc ni: Gii bt st hoc thin hoc v k, v c sao? V nu gii bt st y lun lun lthin, th ngi tr gii y, l phi nh l ngi c o, thng khng b a vo c o. Do vy nn hoc c khi l v k. V k th khng c qu bo, khng sanh vo ci tri, ci ngi. Hi: Khng c gii v k nn a a ngc; li do c c tm sanh nn a a ngc? p: Khng st sanh c v lng thin php, lm hay khng lm phc c ngy m pht sanh. Nu gy mt t ti th phc y thnh c hn c lng, v c sao? V n theo c lng m khng theo v lng. Do vy nn bit trong gii bt st hoc c khi l v k.

Li na, c ngi khng theo Thy th gii, m ch tm sanh th rng: Ti t ngy nay, khng cn st sanh. Khng st nh vy, hoc c khi gi l v k. Hi: Gii bt st y tri buc vo ci no? p: Trong A-t-m ca Ca-chin-din-t ni: Ht thy th gii lut nghi u tri buc theo ci Dc. Cn trong cc A-t-m khc ni: Hoc tri buc theo ci Dc, hoc khng tri buc. Ni cho ng nn c ba loi: Hoc tri buc theo ci Dc, hoc tri buc theo ci Sc, hoc khng tri buc. Vic st sanh tuy ci Dc, gii bt st cng phi theo vic st m ci Dc. Ch ci Sc khng st, tm v lu khng st, y l gii chn bt st v ngn t lu xa... Li na, c ngi khng th gii, nhng t khi sanh v sau, khng a st sanh, hoc thin hoc v k, y gi l v k. Php bt st sanh y chng phi tm, chng phi tm php, cng chng phi tm tng ng, hoc cng tm sanh, hoc chng cng tm sanh. Trong At-m ca Ca-chin-din-t ni: Khng st sanh l thn nghip khu nghip, hoc c sc tng to tc, hoc khng c sc tng to tc, hoc ty tm hnh, hoc khng ty tm hnh, chng phi l nghip bo ca i trc. Hai li tu nn tu, hai li chng nn chng. Do t duy on, th ht thy vo thn cui cng ti ci Dc chng c; do kin on, thi on, th phm phu Thnh nhn chng c. N l sc php, hoc c th thy, hoc khng th thy, hoc l php c i ngi, hoc l php khng i ngi; php c qu bo, php khng c qu bo; php hu lu, php hu vi; php cn c php trn (php hu thng i li l php v thng), chng phi l tng ng nhn. Phn bit nh vy; y gi l gii bt st. Hi: Gii ca trong Bt chnh o cng c gii khng st sanh, c sao ch ni gii khng st sanh l c qu bo, l hu lu? p: Trong y ch ni php th gii lut nghi, khng ni v lu gii lut nghi. Li na, trong cc A-t-m khc ni: Php bt st thng khng i theo tm, chng phi nghip thn khu. Nghp hnh khng theo tm th hoc c qu bo, hoc khng c qu bo. Php chng tng ng vi tm th hoc l hu lu hoc v lu. l im sai khc, ngoi ra u ng nhau. Li c ngi ni: Ch Pht Thnh Hin khng h lun cc php, ch thy hin tin chng sanh u tic thn mng nn Pht dy ch cp mng sng k

khc, cp mng sng k khc i i b au kh. Chhng sanh tht c hay khng sau s ni. Hi: Ngi ta hay ly sc thng ngi, chim nc, git on, lm th sn ly da tht, cu gip rt ln. Cn nay khng st sanh c li ch g? p: c khng s hi, c an vui. Ta khng hi kia, kia khng hi ta, do vy khng s khng hi. Ngi hiu st, tuy a v lm vua ngi, cng khng t an c nh ngi tr gii do i mt mnh, khng chi s st tai nn. Li na, ngi hiu st, cc loi c mng sng u khng a thy, nu khng hiu st th ht thy chng sanh u a nng da. Li na, ngi tr gii, khi mng chung tm c an lc, khng nghi, khng hi, hoc c sanh ci tri, hoc sanh ci ngi, thng c sng lu. y l nhn duyn c o, cho n khi c thnh Pht, i sng lu v lng. Li na, ngi st sanh, th i ny i sau th cc loi thn tm au kh. Ngi khng st sanh, khng c cc nn ; y l li ln. Li na, hnh gi suy ngh: Ta bit tic mng sng, yu thn mnh, th kia cng nh vy, cng vi ta khc g? Do l y, khng nn st sanh. Li na, nu st sanh th b ngi lnh ch trch, k oan gia ghen ght, v mc n mng nn thng hay s hi, b kia on ght, khi cht n nn, s a trong a ngc, hoc trong loi sc sanh, hoc sanh trong loi ngi th thng phi cht yu. Li na, gi s i sau khng b ti, khng b ngi lnh ch trch, oan gia ghen ght, cn khng nn c cp mng k khc, v sao? V ngi c c tng lnh, cn khng nn lm, hung g c hai i c ti, b qu bo xu c. Li na, st sanh l ti nng nht trong cc ti, v sao? V ngi khi gp phi ci cht gp, th khng tic vt qy bu, m ch lo cho mng sng trc tin. V nh ngi khch bun vo bin tm chu bu, sp ra khi bin, thuyn cht b v, trn bo mt ht m rt vui mng, a tay ln ni: Cht

na mt vt bu ln! Mi ngi ly lm l ni: Ngi mt ht ti bo, trn trung thot khi, c sao vui mng ni: Cht na mt vt bu ln? p: Trong tt c vt bu, mng ngi bu nht. Ngi v mng sng m tm ca bu, ch khng phi v ca bu m tm mng sng. V l y, Pht dy trong mi bt thin o, st sanh ng u. Trong nm gii, gii bt st cng ng u. Nu ngi tu nhiu phc c mkhng c gii bt st sanh, thi khng c ch g, v sao? V tuy c c sanh vo ni giu sang, th lc cng ho, m khng c sng lu, th ai th hng ci vui y? Do vy bit trong cc ti, ti st sanh nng nht, trong cc cng c, cng c khng st sanh ln nht. Trong th gian, tic mng sng l nht, v sao bit? V tt c ngi i, th cam chu hnh pht, tn tt, kho nh h mng sng. Li na, nu c ngi th gii, tm sanh, ming ni rng: K t ngy nay khng git ht thy chng sanh. Th l i vi v lng chng sanh, em th vt yu trng m th cho, nn c cng c cng v lng. Nh Pht dy: C nm th b th ln. Nhng g l nm? 1- Khng st sanh, l vic b th ln, 2- Khng trm cp, 3- Khng t dm, 4- Khng ni di, 5- Khng ung ru, cng nh vy. Li na, thc hnh T tam mui c phc v lng, nc la khng hi c, ao binh khng tn thng c, ht thy c c khng th trng c. V hnh nm s b th ln, nn c nh vy. Li na, cc bc tn qu trong ba i mi phng, Pht l tn qu nht. Nh Pht dy u-b-tc Nan--ca rng: St sanh c mi ti. Nhng g l mi? 1- Tm thng m c i i khng dt. 2- Chng sanh on ght, mt khng mun nhn. 3- Thng m nim c, suy, ngh vic c. 4Chng sanh s hi nh thy Cp Rn. 5- Khi ng tm s, thc bt an. 6Thng c c mng. 7- Khi mnh chung cung s ci cht d. 8- Gieo nghip nhn duyn ca cht yu. 9- Thn hoi mnh chung, a trong a ngc. 10- Nu c lm ngi, thng phi cht yu. Li na, hnh gi tm nim suy ngh: Tt cloi c mng sng, cho n cn trng, u t tic thn mng. C sao bit ly y phc ung n bo h thn mnh m li git chng sanh?! Li na, hnh gi nn hc php i nhn. Trong ht thy i nhn, Pht l ti i, v c sao? V tt c tr tu c thnh tu, mi tr lc y , hay

chng sanh, thng hnh t mn, gi gii st sanh, t c thnh Pht, cng dy t thc hnh tm t mn . Hnh gi mun hc hnh ca i nhn, cng nn khng git. Hi: Nu khng xm hi ta th tm st c th dt c, cn nu xm hi, cng ot, bc bch ta, thi phi lm sao? p: Phi nn lng vic khinh trng. Nu ngi git mnh, trc nn t suy ngh: Ci li ton gii l trng hay ton thn l trng? Ph gii l mt mt hay tn thn l mt mt? Suy ngh nh vy bit gi gii l trng, ton thn l khinh. Nu tm khi nn m c ton thn, th thn c ci g? Thn l ch t ng ca gi bnh cht, chc chn phi bi hoi. Nu v gi gii m mt thn, li y rt trng. Li suy ngh: Ta trc sau mt thn, i i v s, hoc lm thn gic c, cm th, ch v ti li m lm cc vic bt thin, nay mi c v s gi tnh gii cho nn khng tic thn. X mng gi gii, hn trm ngn vn ln hy cm gii gi ton thn, khng th v d c. nh tm nh vy, nn phi x thn h tnh gii. Nh mt v Tu--hon sanh trong mt nh st, tui sp thnh ngui, phi cai qun gia nghip m khng chu st sanh. Cha m a dao v mt con d, nht trong nh m bo: Nu khng git d, khng cho ngi ra m thy nh mt tri mt trng v sinh hot n ung. Ngi con t suy ngh: Ta nu git mt con d ny, bn phi sut i lm nghip ny, h v thn m gy nn ti ln ny ? Lin ly dao t st. Cha m m ca ra thy d ng mt phi cn a con th mnh tuyt. Ngay lc a st, lin sanh ln ci tri. Hoc c nh th y, l v khng tic mng sng h ton vn tnh gii. Nhng ngha nh vy, gi l gii khng st sanh. Khng cho m ly l, bit l vt ca ngi khc m sanh tm trm cp, ly vt em i khi ch c, cho l vt thuc ca ta; th gi l trm. Nu khng lm, gi l khng trm. Ngoi ra, phng tin so tnh, cho n tay cm m cha la khi ch; y gi l cch gip s n trm. Ti vt c hai loi: C loi thuc ca ngi khc, c loi khng thuc ca ngi khc. Ly vt thuc ca ngi khc l ti trm. Vt thuc ca ngi khc cng c hai: 1- Vt trong lng xm, 2- Vt ch trng. Vt hai ch y, c tm trm ly, th mc ti trm. Nu vt ch trng, hy kim xt bit vt y gn nc no? Vt y phi c s thuc, khng nn ly. Nh trong Lut tng ni v cc vic khng trm. y gi l tng mo khng trm. Hi: Khng trm c li ch g?

p: Mng sng c hai: Trong v ngoi. Nu cp ti vt, y l cp mng ngoi, v sao? V mng sng da ni cm n, o mc v.v... mi sng. Nu cp, nu git, y gi l cp mng ngoi, nh k ni: Ht thy chng sanh Ly cm o nui sng Hoc cp hoc trm ly y gi l cp mng V l y, ngi c tr khng nn cp ot. Li na, nn t suy ngh: Cp git c vt cung cp cho mnh, tuy thn c y ri cng phi cht, cht vo a ngc. Tuy c gia tht thn thuc cng c th vui m ch ring mnh chu ti, cng khng cu c. Qun st c th y, nn khng nn trm. Li na, khng cho m ly y c hai th: 1- Trm, 2- Cp. C hai u gi l khng cho m ly. Trong ti khng cho m ly, trm l rt nng, v sao? V mi ngi u ly ti vt nui sng, m o ngch khot vch trm ly; v khng c sc hn ngi, m s cht nn mi trm ly, y l rt bt tnh. Trong ti cp ot, trm l ti nng. Nh k ni: i kht thn m gy Th ti ch i kh, Ca ngi khng th ng, Ging nh ng la ln. Nu trm ly ca ngi, Ch n khc o no, Gi s l Thin vng, Cng cn ly lm kh. Ti ca ngi st sanh tuy nng, ch l gic i vi k b git, cn ngi trm cp li l gic i vi ht thy ngi c ca. Nu phm cc gii khc, c khi khng phi l ti i vi trong nc khc, cn ngi trm cp, th tt c cc nc u tr ti. Hi: Ngi cp ot, i nay c ngi khen cho l mnh. Vy i vi vic cp ot; v sao phi bung x? p: Khng cho l m trm ly, l tng bt thin. Trong s cp ot, tuy c so le, nhng u l bt thin. V nh n ngon ln ln cht c, n d ln ln cht c; ngon d tuy khc nhau m cht c khng khc. Cng nh lc sng, lc ti p la, ngy m tuy khc nhau m chy chn th l mt. i nay, ngi ngu khng bit qu bo ti phc trong hai i, khng c lng nhn t, thy ngi dng sc xm ln nhau, cng ot

ti sn k khc, khen cho l mnh, cn ch Pht Hin Thnh th thng xt ht thy, r sut ng ha ba i khng mt, nn khng khen ngi. Do vy nn bit ti trm cp u l bt thin, nn ngi lnh v hnh gi khng lm. Nh Pht dy: Khng cho m ly c mi ti. Nhng g l mi? 1- Ch ti vt thng gin. 2-B ngi nghi cho phm trng ti. 3- Du hnh phi thi, khng tr tnh. 4- Bn b vi k c, xa la bc hin thin. 5Ph tng lnh. 6- B ti vi quan. 7- Ti vt khng vo. 8- Gieo nghip nhn duyn ca s ngho. 9- Cht a vo a ngc. 10- Nu c ra khi m lm ngi, sing kh cu ti vt, tr thnh chung ca c nm nh l hoc vua, hoc gic, hoc la, hoc con bt hiu s dng. Cho n chn du cng b mt. - T dm l, nu i vi con gi c cha m, anh em, ch em, chng, con ci, php lut th gian, v php vua th h, m hoc phm n, y gi l t dm. Hoc c ngi tuy khng c ai th h, m do php th h. Th no l php th h? L ht thy ngi n xut gia v ngi n th gii trong mt ngy; y l php th h. Nu dng sc, dng ti vt, hoc d d, hoc t c ngi v th gii; c thai, c con ang thi k b; hoc phi o; cho n dng trng hoa cho dm n yu sch. Phm nhng iu nh vy gi l t dm. Khng lm nhng iu nh vy gi l khng t dm. Hi: Ngi th h nn ngi ni sn, php th h nn ph php, nn gi l t dm. Cn ngi i vi v mnh, v sao cho l t? p: cho php v th gii trong mt ngy, trong php, tuy vn l v m nay khng c t do. Qua khi ngy th gii, thi chng phi l php th h. Li, ngi v ang mang thai, v thn th kia nng n, chn thi c; li v s tn thng bng cha; khi con cn thi k b m hnh dm m n th sa kh kit; li v tm n say dm dc th khng cn sn sc con. Ch phi o l khng phi n cn, tm ngi n khng vui m cng p phi l nn gi l t dm. Nhng vic y khng lm, nn khng gi l t dm. Hi: Nu ngi chng khng bit, khng thy, khng phin no th ngi dm kia c ti g? p: V n l t. gi l t, y l bt chnh, cho nn c ti. Li na, vic ny c cc ti li: Tnh chng v tuy khc thn m ng th. Cp tnh yu ca ngi khc, ph bn tm ca ngi ta; y l gic, li mc trng ti, ting tm xu xa, b ngi on ght, vui t s nhiu, hoc s hnh

pht git cht. Li s chng v ngi hai bn bit, thng a ni di, b Thnh nhn trch mng l ti ca trng ti. Li na, ngi dm dt nn t suy ngh: V ta v ngi, ng l n nhn, xng tht tnh thi, kia y khng khc; m v sao ta sanh tm m lm ngang tri, chy theo t? Ngi t dm ph mt ci vui i ny, i sau. Li na, i ch xoay v mnh, t ch tm rng: Nu ngi kia xm phm v ta, thi ta gin c; nu ta xm phm v ngi kia, thi ngi kia cng th khc g. Suy bng mnh t ch cho nn khng nn lm. Li na, nh Pht dy: Ngi t dm, sau a vo a ngc cy gm, chu mi kh. Khi c ra khi m lm ngi th gia o bt ha, thng gp dm dc, t vy, gic c. T dm l hon nn v nh Rn c, cng nh la ln, khng gp rt xa lnh, th ha li p n. Nh Pht dy: T dm c mi ti: 1- Thng b phu ch ca ngi b dm mun lm nguy hi. 2- Chng v bt ha, thng u tranh nhau. 3- Ngy ngy tng trng cc php bt thin, tn gim cc php thin. 4- Khng th h thn, v con ci ct. 5- Ti sn mi ngy hao mn. 6- C cc vic d, thng b ngi nghi. 7- Thn thuc, tri thc khng vui mng yu mn. 8- Gieo nghip nhn duyn v oan gia. 9- Thn hoi mng chung, cht vo a ngc. 10- Nu c ra khi m lm ngi n, phi chung chng vi nhiu ngi, cn nu l ngi nam, th v khng trinh khit. - Ni di l, tm khng thanh tnh, mun di gt ngi, che du s tht, xut li ni khc, sanh khu nghip; y l ni di. Ti vng ng l do hai bn cng hiu v ngn ng m c; nu khng cng hiu, th tuy c ni khng tht, cng khng c ti ni di. Ni di l, bit ni khng bit, khng bit ni bit; thy ni khng thy, khng thy ni thy; nghe ni khng nghe, khng nghe ni nghe; y l ni di. Nu khng lm, y l khng ni di. Hi: Ni di c nhng ti g? p: Ngi ni di trc ht t di mnh, sau di ngi. Ly tht lm h; ly h lm tht, h tht in o, khng th nhn thin php. V nh ci bnh p, nc khng vo c. Ngi ni di, tm khng tm qu, ng bt ca thin o v Nit-bn. Qun xt bit ti y, cho nn khng lm. Li na, qun xt bit tht ng li n rt rng ln. Ci li ca tht ng t ni mnh ra, rt l d c. l ci lc ca ht thy ngi xut gia. Cng

c nh vy, ngi ti gia xut gia u c ci li ny. l tng ca ngi lnh. Li na, ngi tht ng, tm h ngay thng, d c khi kh. V nh ko cy ra ch rng rm, cy thng d ra. Hi: Nu ni di c ti nh vy, ti sao ngi ta ni di? p: C ngi ngu si thiu tr, gp vic kh ch, ni di cu thot khi, khng bit vic php xut i ny mc ti, khng bit i sau mc ti bo ln. Li c ngi tuy bit ti ni di, nhng v xan tham sn nhu, ngu si nhiu cho nn ni di. . Li c ngi tuy khng xan tham sn nhu, m di lm chng ti ngi, tm c bo l tht, cht b a vo a ngc, nh t ca -b-t-a l Cu-gi-ly, thng tm ti li lm ca X-li-pht, Mc-kin-lin. Lc y hai ngi h an c xong, du hnh qua cc nc, lc gp tri ma ln, n nh ngi th gm, ngh li trong nh cha y gm. Trong nh y, trc c mt ngi n ng ch ti, hai ngi khng bit. m ngi n nm mng xut bt tnh, sng sm i n ch c nc ra. By gi Cu-gi-ly ngu nhin i qua trng thy. Cu-gi-ly c kh nng xem tng, bit tnh trng ca ngi c giao hi, m khng bit c c mng hay khng mng. Cu-gi-ly quay ni vi t: Ngi n ny m qua thng tnh vi ngi khc. Lin hi ngi n: C nm ch no? p: Ti ng nh trong nh ngi th gm. Li hi: Cng vi ai? p: Hai T-kheo. Lc y hai ngi t trong nh i ra. Cu-gily thy ri, li xem tng xt nghim, trong cho rng hai ngi chc chn lm iu bt tnh. Trc m sn tm tt , nay thy vic ny, em ru rao khp cc thnh p xm lng, sau i n K Hon, xng ln ting xu y. Gia lc y, Phm-thin vng i n mun hu Pht, Pht vo tnh tht, yn lng trong Tam mui. Chng cc T-kheo cng u ng phng vo tam mui, khng th nh thc c, lin t suy ngh: Ta c n hu Pht. Pht vo tam mui, v mun tr lui, li ngh rng: Pht t nh dy, chc s khng lu, nn ngng li chc lt v i n trc phng Cu-gi-ly, g ca ni rng: Cu-gi-ly! Cu-gi-ly! X-li-pht v Mc-kin-lin tm thanh tnh nhu nhuyn, thy ch hy bng m phi chu kh sut i. Cugi-ly hi: ng l ngi no? p: Ti l Phm-thin vng! Hi: Pht ni ng c o qu A-na-hm, v c sao n y Phm-vng tm suy ngh m ni k: Mun lng php v lng Khng nn th ly tng, Mun lng php v lng,

Ngi y b che mt Ni k y xong, Phm-thin vng i n ch Pht, trnh by y . Pht ni: Lnh thay! Lnh thay! Kho ni k y. By gi Th Tn ni li k y: Mun lng php v lng Khng nn th ly tng, Mun lng php v lng, Ngi y b che mt Phm-thin vng nghe Pht ni xong bng nhin khng hin, lin tr li ci Tri. By gi, Cu-gi-ly i n ch Pht, u mt l chn Pht, lui ngi mt bn. Pht ni vi Cu-gi-ly: X-li-pht v Mc-kin-lin tm thanh tnh nhu nhuyn, ngi ch hy bng m phi chu kh sut i. Cu-gily tha Pht: Con i vi li Pht dy khng dm khng tin, ch v t mt thy r rng, bit chc hai Tn gi tht s hnh bt tnh. Pht mng nh vy ba ln, Cu-gi-ly cng ba ln khng chu, lin t ch ngi ng dy i tr v phng, ton thn sanh mn nht, mi u nh ht ci, ln dn nh ht u, qu to, qu ni, cng ln nh qu da, ng li tiu hoi, nh la ln t chy, ku la rn sit, cht ngay trong m y, sa vo a ngc i Lin Hoa. By gi c mt Phm-thin ban m i n bch Pht: Cu-gi-ly cht. Li c mt Phm-thin ni: B a vo a ngc i Lin Hoa. m y qua, Pht bo chng Tng tp hp m dy rng: Cc ng c mun bit th mng ca Cu-gi-ly a ngc di ngn chng? Cc Tkheo tha: Nguyn mun c nghe. Pht dy: C su mi hc m, c mt ngi qua 100 nm ly i mt ht m. C nh vy n ht m th s trong a ngc A-ph- vn cha ht. Th s trong hai mi a ngc Aph- l th s trong mt a ngc Ni-la-ph-. Th s trong hai mi a ngc Ni-la-ph- l th s trong mt a ngc A-a-la. Th s trong hai mi a ngc A-a-la l th s trong mt a ngc A-b-b. Th s trong hai mi a ngc A-b-b l th s trong mt a ngc Hu-hu. Th s trong hai mi a ngc Hu-hu l th s trong mt a ngc u-ba-la. Th s trong hai mi a ngc u-ba-la l th s trong mt a ngc Phn-l-ca. Th s trong hai mi a ngc Phn--l-ca l th s trong mt a ngc Ma-ha-Ba-u-ma. Cu-gi-ly b a vo a ngc Ma-ha-Ba-uma y, li n b ko ra tht ln, ly nm trm ci inh m vo nm trm ci li cy cy ln. By gi Th Tn mi ni k: Ngi sanh i, Ba trong ming, S d chm thn,

Do li ni c. ng mng li khen, ng khen li mng, Ming cha iu c, Trn chng c vui, Tm khu nghip sanh c. a ngc Ni-la-ph, y trm ngn i, Chu kh au cay c, Nu sanh A-ph-, y ba mi su, Li ring c nm i, Chu cc kh c. Tm nng t kin, Ph li Hin Thnh, Nh tre sinh tri, T hy thn n. Nh vy, tm sanh nghi ng ph bng bn i ti quyt nh cng l ni di. Ngi ni di, thm ch li Pht cng chng tn th. V chu ti nh vy, nn khng nn ni di. Li na, nh con Pht l La-hu-la, khi cn u th, cha bit d ming, c ngi n hi: Th Tn c nh chng? Ni di l: Khng c nh. Nu khi Pht khng nh, c ngi hi: La-hu-la, Pht nh chng? Ni di l: Pht nh. C ngi. C ngi k li vi Pht, Pht bo Lahu-la: Cm chu ly nc cho Ta ra chn. Pht ra chn xong, bo: p chu y li. Theo li dy, La-hu-la lin p li, Pht bo La-hu-la: Ly nc rt ln. Rt xong, Pht hi: Nc c vo trong chu chng? Tha: Bch Th Tn, khng vo. Pht bo La-hu-la: Cng nh vy. Ngi khng bit tm qy, s ni di che tm, o php khng vo c. Nh Pht dy: Ni di c mi ti: 1- Hi ming hi. 2- Thin thn xa lnh, k phi nhn c tin li. 3- Tuy c ni tht khng ai tin th. 4Ngi tr mu ngh, thng khng c tham d. 5- Thng b ph bng, b ting xu c n khp thin h. 6- Khng c ngi cung knh, tuy c dy bo, ngi ta khng tha nhn ng dng. 7- Thng nhiu u su. 8Gieo nghip nhn duyn cho s ph bng. 9- Thn hoi mng chung s sa vo a ngc. 10- Nu c ra lm ngi, phi thng b ph bng. Cc th nh vy khng lm, y l khng ni di, gi l thin lut nghi ca ming. - Khng ung ru l, ru c ba th. 1- Ru go, 2- Ru qu, 3- Ru cy thuc. Ru qu l qu nho, qu A-l-tra, cc th nh vy gi l Ru qu. Ru cy thuc l cc th cy thuc ha hp vi go, men trong nc

ma, c th bin thnh Ru, ging nh Ru sa th, tt c sa nng u c th lm Ru c. Ni tm, cc th nh vy hoc kh hoc t, hoc thanh hoc trc c th khin tm ngi bin ng phng dt, u gi l Ru. Tt c u khng nn ung, y gi l khng ung Ru. Hi: Ru c th tr lnh, ch thn, lm cho tm hoan h, v sao khng ung? p: ch thn rt t m hi thn rt nhiu, cho nn khng nn ung. V nh n ngon trong c ln c. L nhng c g? Nh Pht ni vi u-btc Nan--ca: Ru c 35 iu hi: 1- Hin i ti vt hao kit, v sao? V ngi ung ru say, tm khng bit tit ch gii hn, ph dng v . 2- Ca ng cho mi tt bnh. 3- Gc ca s u tranh. 4- La l khng bit h. 5- Ting tm xu xa. 6- Khng ai knh trng. 7- Vt ng c li khng c, vt c c li b tan mt. 8- Nhng vic kn o em ni ht vi ngi. 9- Cc s nghip b b ph khng thnh. 10- Say l gc su mun, v sao? Trong khi say gy nhiu ti li. 11- Thn lc cng km st. 12- Thn sc bi hoi. 13- Khng bit th knh cha. 14- Khng bit th knh m. 15- Khng knh Sa-mn. 15- Khng knh B-la-mn. 16Khng knh Bc, ch v cc v tn trng, v sao? V khi say hn mui hong ht, khng phn bit c g. 18- Khng tn knh Pht. 19- Khng knh Php. 20- Khng knh Tng. 21- B bn vi k c. 22- Xa la bc hin thin. 23- Lm ngi ph gii. 24- Khng tm qu. 25- Khng th h cc cn. 26- Phng tng sc dc. 27- B ngi ganh ght khng a thy. 28- B cc thn tc tn qy v cc hng tr thc ui b. 29- Hnh php bt thin. 30- Vt b thin php. 31- B ngi sng k tr khng tin dng, v sao? V phng dt theo ru. 32- Xa la Nit-bn. 33- Gieo nhn duyn v s cung si. 34- Thn hoi mng chung a vo trong a ngc, c o. 35- Nu c lm ngi, ni sanh ra thng phi in cung ln thn. V cc iu tai hi nh th, cho nn khng ung, nh k ni: Ru, mt tng gic tri, Thn sc trc m xu, Tr tm ng m lon, Tm qy b cp. Tht nim, tng sn hn, Mt vui, hy tn tc, Nh vy tuy gi ung, Tht l ung c cht. Khng ng gin m gin, Khng ng ci m ci, Khng ng khc m khc Khng ng nh m nh,

Khng ng ni m ni, Chng khc chi ngi cung, Cp cc cng c lnh. Ngi bit h khng ung Bn ti nh vy khng lm, l lut nghi thin ca thn. Khng ni di l lut nghi thin ca ming, gi l nm gii lut nghi u-b-tc. Hi: Nu gi tm lut nghi (thn c 3, ming c 4 v khng ung Ru) v nui sng cch trong sch, gi l gii, vy v sao u-b-tc i vi trong lut nghi ca ming khng c 3 lut nghi (ni hai li, ni c, ni thu dt) v nui sng cch trong sch? p: Hng c s ti gia, th dc lc i, ch kim tu phc c, khng th tu ht cc gii php, cho nn Pht ch khin gi nm gii. Li na, trong bn th khu nghip, nghip ni di l nng nht. Li na, ni di l sanh tm c lm, cn cc nghip khc (ni hai li v.v...) hoc c tm lm, hoc khng c tm lm. Li na, ch ni di l gm ba th kia. Li na, trong cc thin php, chn tht l ln nht. Nu ni li chn tht l gm c bn th chnh ng. Li na, hng c s i, cn phi lm quan x l s vic, s gi ca nghip nh, cho nn kh gi c gii khng ni c. Ni di l c lm. V l vic trng nn chng nn lm. Nm gii ny c nm bc lnh th l nm hng u-b-tc : 1- Nht phn hnh u-b-tc, 2- Thiu phn hnh u-b-tc, 3- a phn hnh u-btc, 4- Mn phn hnh u-b-tc, 5- on dm u-b-tc. Nht phn hnh l trong nm gii ch th c mt gii, khng th th tr bn gii kia. Thiu phn hnh l hoc th c hai gii, hoc th c ba gii. a phn hnh l th c bn gii. Mn phn hnh th tr nm gii. on dm l sau khi th ng gii, trc Thy li pht li th rng: Ti i vi v mnh khng cn hnh dm, y gi l nm gii, nh Pht dy k rng: Khng git cng khng trm. Cng khng c t dm, Tht ng, khng ung ru Chnh mng vi tnh tm, Nu lm c nh vy, Tr lo s hai i,

Gii phc thng theo thn, Thng cng vi tri ngi. Hoa su thi i, Mu ti sng cng pht, V hoa mt nm ny, Trn tri mt ngy . Cy tri t nhin sanh, Trng hoa v anh lc, Hoa nh n chiu, Cc mu xen ln nhau. Ao tri v ng s, Bao nhiu th mu sc, Tinh bch nh mt tri, Nh kn khng xen h. Thu dt chiu sc vng, Vn v nh hi my. o thng diu nh vy, u t cy tri ra. Ngc sng hoa tai tri, Xa c sng tay chn, o mc p ty tm, Cng t cy tri ra. Hoa vng cng lu ly, Kim-cng lm tua hoa, Mm du hng thm ngt, u t ao bu ra. n cm, tranh, khng hu, Trang xc bng by bu, p nn ting trong, Cng u t cy ra. Cy Ba-l-cht-a, Vua gia cc cy tri, Ti vn hoan h kia Khng c u snh bng. Gi gii l cy rung, Cy tri t ra, Bp tri v cam-l, Ung n tr i kht. Gi tri khng giam ngi, Khng c nn mang thai,

c vui v t nhin, n, khi nn i tiu. Gi gii thng nhip tm, c sanh ch t do, V s cng v nn, Thng c vui tha ch. Ch thin c t ti, Lo kh khng cn sanh, Ngh mun g lin n. Thn quang chiu ti tm. Cc th vui nh vy, u do th v gii, Nu mun c bo y, Hy nn t gnh sc. Hi: Nay ni gii Ba-la-mt s c thnh Pht, v sao li tn thn phc bo ci Tri? p: Pht dy ba s chc chn c qu bo khng sai: B th c i phc, Tr gii c sanh ch tt, Tu nh c gii thot. Nu ring tr gii ch c sanh ch tt, nu tu nh, tr tu, t bi ha hp th c o qu ba tha. Nay ch tn thn tr gii hin i c cng c, ting tm, an vui, i sau c qu bo, nh bi k tn thn. V nh con nt, ly ng bc thuc ng, sau mi ung c. Nay trc ht tn thn phc c ca s tr gii, vy sau ngi ta mi tr gii c. Tr gii ri, lp th nguyn ln, c i n Pht o, y l tr gii sanh Gii Ba-la-mt. Li v ht thy ngi u a m s vui. Trong s vui ca th gian, vui trn tri l hn c. Nu nghe cc th khoi lc trn ri, lin th tr gii. Sau li nghe ni trn tr v thng sanh tm nhm chn, nn c th cu gii thot. Li nghe v lng cng c ca Pht, nu c tm t bi pht sanh, nng gii Ba-la-mt s c t n Pht o. Do l , tuy ni phc bo ca gii m khng li. Hi: Hng c s ti gia, ch th nm gii y hay cn c php g khc? p: Cn c gii th tr trong mt ngy th vo trong su ngy trai, cng c v lng. Hoc trong mi hai thng, t mt ngy n mi lm ngy th tr gii ny, c phc c rt nhiu. Hi: Lm sao th gii trong mt ngy?

p: Cch th gii mt ngy, l qu thng chp tay (trc gii s) ni nh vy: Con tn ... nay mt ngy mt m Quy y Pht, Quy y Php, Quy y Tng. Ni nh vy tip quy y ln th hai, ln th ba. Con tn .... Quy y Pht ri, Quy y Php ri, Quy y Tng ri. Ni nh vy tip ln th hai, ln th ba Quy y ri. Con tn l ... hoc thn nghip bt thin, khu nghip bt thin, nghip bt thin, v tham dc sn nhu, ngu si. Hoc i ny hoc i trc, c cc ti nh vy, ngy nay thnh tm sm hi. Thn c thanh tnh, ming c thanh tnh, th tr tm gii. y l B-tt, Tu dch l thin tc (ng yn lnh). Nh ch Pht, trn i khng st sanh, con tn l ... trong mt ngy mt m khng st sanh, cng nh vy. Nh ch Pht, trn i khng trm cp, con tn l ... trong mt ngy mt m khng trm cp, cng nh vy. Nh ch Pht, trn i khng dm dc, con tn l ... trong mt ngy mt m khng dm dc, cng nh vy. Nh ch Pht, trn i khng ni di, con tn l ... trong mt ngy mt m khng ni di, cng nh vy. Nh ch Pht, trn i khng ung ru, con tn l ... trong mt ngy mt m khng c ung ru, cng nh vy. Nh ch Pht, trn i khng ngi ging cao ln, con tn l ... trong mt ngy mt m khng ngi ging cao ln, cng nh vy. Nh ch Pht, trn i khng eo trng hoa, khng xoa hng, khng mc o p hng, con tn l ... trong mt ngy mt m khng eo trng hoa, khng xoa hng, khng mc o p hng, cng nh vy. Nh ch Pht, trn i khng t ca ma lm vui, khng i xem nghe, con tn l ... trong mt ngy mt m khng t ca ma lm vui, khng i xem nghe, cng nh vy. th tm gii, nh ch Pht, trn i khng n qu ng, nay con tn l ... trn mt ngy mt m khng n qu ng, cng nh vy. Con tn l ... th hnh tm gii theo hc php ca ch Pht, gi l B-tt. Nguyn gi phc bo B-tt ny, i i khng b a vo ng c, tm nn. Con cng khng cu ci vui trong th gii Chuyn lun Thnh vng, Phm-thin, -thch-thin-vng, ch nguyn dt ht cc phin no, kp c Tt-b-nh (tr tu) thnh tu Pht o. Hi: Lm th no th nm gii?

p: Qu thng chp tay (trc gii s) ni rng: Con tn l... Quy y Pht, Quy y Php, Quy y Tng. Ni nh vy ln th hai, ln th ba. Con tn l... Quy y Pht ri, Quy y Php ri, Quy y Tng ri. Ni nh vy tip ln th hai, ln th ba. Con l u-b-tc ca c Pht Thch-ca Mu-ni, xin chng tr cho con tn l ... t ngy nay cho n trn i Quy y. Gii s nn ni: u-b-tc, ngi hy lng nghe: c Nh Lai, ng cng, Chnh bin tri, bit ngi, thy ngi, v hng u-b-tc thuyt ra nm gii ny, ngi hy trn i th tr. Nhng g l nm? - Trn i khng st sanh l gii u-b-tc. Trong y trn i khng nn c st sanh. Vic ny nu gi c, hy tr li: D, gi c. - Trn i khng trm cp l gii u-b-tc. Trong y trn i khng nn trm cp. Vic ny nu gi c, hy tr li: D, gi c. - Trn i khng t dm l gii u-b-tc. Trong y trn i khng nn t dm. Vic ny nu gi c, hy tr li: D, gi c. - Trn i khng ni di l gii u-b-tc. Trong y trn i khng nn ni di. Vic ny nu gi c, hy tr li: D, gi c. - Trn i khng ung ru l gii u-b-tc. Trong y trn i khng nn ung ru. Vic ny nu gi c, hy tr li: D, gi c. y l nm gii u-b-tc, trn i th tr. Nn cng dng Tam bo l Pht bo, Php bo, T-kheo Tng bo, sing tu phc cu Pht o. Hi: V sao trong su ngy trai, th tm gii, tu phc c? p: V cc ngy y c Qy theo di ngi, mun cp mng ngi, gy tt bnh, hung d suy bi lm cho ngi khng yn lnh. Do vy lc kip s, cc thnh nhn dy ngi tr trai, tu thin, lm phc trnh s hung, suy. Lc y trai php khng phi th tm gii, ch trong mt ngy khng n l trai. Sau ny Pht ra i, mi dy rng: Cc ngi hy mt ngy, mt m ging nh ch Pht gi tm gii, v qu ng khng n. Cng c y a ngi n Nit-bn. Nh trong kinh T-thin-vng, Pht dy: Mi thng su ngy trai, Thi t s gi v bn Thin-vng, t xung trn gian quan st chng sanh, nu thy t ngi b th, tr gii, hiu thun cha m, lin tr ln tri ao-li cc vi -thch. -thch, ch thin u khng vui, ni rng: Ging A-tu-la nhiu, ging ch thin t. Nu c nhiu b th, tr gii, hiu thun cha m th -thch, ch thin tm u hoan h, ni rng: Ch thin tng ch, chng A-tu-la tn gim, By gi Thch--bna-dn thy ch thin tm hoan h nn thuyt k rng:

Thng su ngy thn o, Th tr gii thanh tnh, Ngi y tui th ht, Cng c t nh ta. Pht bo vi cc T-kheo: Thch--hon-nhn khng nn thuyt k nh vy. V Thch--hon-nhn cn b nm suy tng v ba c cha tr, c sao ni di l gi gii mt ngy, cng c phc bo t nh ta? Nu ni: Th tr gii y, chc c nh ch Pht mi l li ni tht. Bi nhn duyn c cc i thin tn hoan h nn c phc tng nhiu. Li na, trong su ngy trai y, Qy c hi ngi, no lon tt c. Nu ch xm lng, g i, qun huyn, quc p no c ngi lnh tr trai, th gii, do nhn duyn y, c qy trnh xa, tr x an n. Do vy, nn su ngy tr trai, th gii c phc tng nhiu. Hi: V sao cc bn Qy c dng su ngy y no hi ngi? p: Trong kinh Thin a Bn Khi ni: Lc kip mi thnh, c con ca D Phm-thin vng l cha cc qy thn, tu kh hnh theo Phm-ch, mi hai nm trn tri, trong su ngy ny ct tht, xut huyt, ly trong la. Do vy nn cc Qy Thn trong su ngy ny, bn c th lc. Hi: Cha cc Qy thn, ti sao trong su ngy ny ct tht, xut huyt, ly trong la? p: Trong cc thn, Ma-h-th-la thn l ln hn c, cc thn u c nht phn. Ma-h-th-la mi thng c bn nht phn l ngy mng 8, 2, 3, 14, 29, v cc thn khc mi thng c hai nht phn l ngy mng 1 v ngy 16, hoc ngy mng 2 v ngy 17, cn ngy 15 v ngy 30 l thuc tt c thn. Ma-h-th-la l ch ca cc Thn, nn c nhiu ngy hn. K c bn ngy kia l trai, cn hai ngy thuc tt c Thn cng k l trai. Do vy nn trong su ngy ny cc Qy Thn c th lc. Li na, cha cc Qy thn, trong su ngy ny ct tht, xut huyt, ly trong la qu mi hai nm, Thin vng i xung ni vi con rng: Ngi cu nguyn g? p: Cu c con. Thin vng ni: Php cng dng ca tin nhn l t hng, qu ngt v cc vt thanh tnh. Sao ngi ly huyt tht trong la, lm nh php ti c? Ngi ph thin php, a lm vic c, ch khin ngi sanh con c, n tht, ung mu. Ngay trong khi ang ni li y, trong la c tm i Qy xut hin, thn en nh mc, tc vng, mt , c nh sng ln. Tt c cc Qy thn u t tm

Qy thn ny sinh ra. Do vy nn trong su ngy ny ct tht, xut huyt, ly trong la, m c c th lc. Cn nh trong Pht php, ngy khng c tt xu, ch ty theo nhn duyn cc ngy hung d ca th gian m dy tr trai th gii thi. Hi: Nm gii v gii mt ngy, gii no hn? p: C nhn duyn nn hai gii bng nhau. Nhng nm gii th gi trn i, cn tm gii ch gi trong mt ngy. Nm gii thng gi, thi gian nhiu m gii li t. Cn gii mt ngy th thi gian t m gii li nhiu. Li na, nu khng c i tm tuy trn i gi gii, khng bng ch c i tm gi gii mt ngy. V nh k mm yu lm tng, tuy cm qun trn i, m tr dng khng , cui cng khng c cng danh. Nu nh k anh hng hng hi, lp tc bnh nh ha lon, cng trng mt ngy m trm c thin h. Hai th gii ny l php ca u-b-tc ti gia. Hng ti gia tr gii c bn bc: C h, trung, thng, c thng thng. H nhn tr gii ch v ci vui i ny, hoc v s hi, v vinh d, ting tm, hoc v php nh, chiu theo ngi, hoc trnh kh dch, cu khi ch nn. Cc th nh vy gi l h nhn tr gii. Trung nhn tr gii, l hng ngi giu sang, vui chi thch , m hoc v mong phc lc i sau, khc k t gng, ngy chu kh t m c li rt nhiu. Suy ngh nh vy, nn kin c tr gii. V nh ngi bun bn, i ra xa vo su, c li chc chn nhiu. Phc ca s tr gii, lm cho ngi ta hng phc lc i sau cng nh vy. Thng nhn tr gii l v cu Nit-bn. Bit cc php thy u v thng, mun cu la kh, thng vui v vi. Li na, ngi tr gii tm khng hi hn, tm khng hi hn nn c vui mng, c vui mng nn c nht tm, c nht tm nn c tht tr, c tht tr nn c c tm nhm chn, c c tm nhm chn nn c ly dc, c ly dc nn c gii thot, c gii thot nn c Nit-bn. Tr gii nh vy l cn bn ca cc thin php. Li na, tr gii l ca ng s khi ca tm chnh o, ca ng s khi vo o, chc chn i n Nit-bn. ---o0o--CHNG 23 : GII THCH: TN THN NGHA THI-LA BA-LA-MT

Hi: Nh trong Tm chnh o, Chnh ng, Chnh nghip gia, Chnh kin, Chnh hnh u. Nay v sao ni tr gii l ca ng s khi ca Tm chnh o? p: Ly s ni, ci ln l u, Chnh kin rt ln cho nn u. Li na, v s hnh o ly chnh kin lm trc tin; cn cc php theo th t, nn gii trc. V nh lm nh, nc mi x nh tuy ln, m do t trc tin. Thng nhn tr gii l v thng xt chng sanh, v Pht o, v bit r cc php, cu tht tng, khng v s c o, khng cu vui. Cc th nh vy, l thng nhn tr gii, y l bn. Gi chung l gii u-b-tc. Gii xut gia cng c bn hng: 1- Gii Sa-di, Sa-di-ni, 2- Gii Thcxoa-ma-na, 3- Gii T-kheo-ni, 4- Gii T-kheo-Tng. Hi: Nu gii ti gia c sanh ln ci Tri, c B-tt o, cng c Nit-bn, th cn cn g n gii xut gia? p: Tuy cng c , nhng c kh d khc nhau. Ti gia b cc nghip v sanh k, nu mun chuyn tm vo o php, thi gia nghip b b ph, nu mun chuyn lo gia nghip thi o nghip phi b ph. Khng ly khng b, mi l cch ng nn lm, y gi l kh. Nu xut gia la tc, dt cc ri lon, mt b chuyn tm hnh o l d. Li na, ti gia n o, nhiu chuyn nhiu vic, l gc ca kit s, ch cha cc iu c, th nn rt kh. Nu xut gia, v nh c ngi ra ch ng trng khng ngi m chuyn nht tm, khng ngh khng lo, cc tng bn trong tr, th cc vic bn ngoi cng mt, nh k ni: Ngi tnh gia cy rng, Yn lng dt cc c, im m c nht tm, Vui y hn vui tri. Ngi cu li giu sang, o p nm ging tt, Vui y chng an n, V cu khng nhm . Ca-sa i kht thc, ng ch tm thng nht, T ly mt tr tu, Qun bit cc php tht. Trong cc th php mn. u bnh ng qun vo,

Tm sng tu vng lng, Ba ci khng b kp. Do vy nn bit xut gia tu gii hnh o l d. Li na, xut gia tu gii, c v lng thin lut nghi, tt c c y ; v vy nn hng o trng nn xut gia th gii. Li na, trong Pht php, xut gia php l kh tu nht. Nh Phm-ch Dim-ph-kh- hi X-li-pht: Trong Pht php vic g kh nht? X-li-pht p: Xut gia l kh. Li hi: Xut gia kh g? p: Xut gia vui thch php l kh. c vui thch php, cn c g kh? Tu cc thin php kh, v vy nn cn xut gia. Li na, nu ngi khi xut gia th Ma vng kinh hi nghi rng: Ngi ny cc kit s sp mng, chc chng c Nit-bn, ng vo s Tng bo. Li na, trong Pht php, ngi xut gia tuy hy ph hnh dung, a vo ch ti, m khi ht ti c gii thot. Nh trong kinh Ut-bt-la-hoa T-kheoni Bn Sanh ni: Lc Pht ti th, T-kheo-ni ny chng c A-la-hn, su thn thng, i vo nh qu nhn, thng khen ngi php xut gia, ni vi cc ph n qu nhn rng: Ch em nn xut gia! Cc ph n qu nhn ni: Chng ti thiu nin trng kin, dung sc y n tt p, gi gii rt kh, hoc s phi ph gii. T-kheo-ni ni: Ch cn xut gia, ph gii th ph. Hi: Ph gii th s b a vo a ngc, lm sao m ph c? p: a a ngc th a. Cc ph n qu nhn u ci ni rng: a ngc chu ti, lm sao a c? T-kheo-ni ni: Ti t nh thn kip trc l con gi lm tr, k li s tch c, c khi mc o Tkheo-ni lm tr ci. Do nhn duyn y, m thi c Pht Ca-dip ti l T-kheo-ni, t ging h cao qu, oan chnh, tm sanh kiu ngo m ph cm gii. V ti ph gii phi a a ngc chu cc ti. Chu ti xong, may gp c Pht Thch-ca Mu-ni m xut gia, c chng o qu A-lahn, su thn thng. V vy nn bit xut gia th gii, tuy li ph gii, m do gii nhn duyn nn c chng o qu A-la-hn. Nu ch lm c, m khng c gii nhn duyn th chng c o. Ti th trc i i a a ngc, t a ngc ra lm ngi c, ngi c cht li tr vo a ngc m chng c g. Nay ly vic ny lm chng m bit rng xut gia th gii, tuy li ph gii; song nh gii nhn duyn m c th c o qu. Li na, nh khi Pht ti K Hon, c mt B-la-mn say i n ch Pht, xin lm T-kheo. Pht sai A-nan co u, cho mc o Php. Khi tnh dy, thy thn mnh sao nay bng thnh T-kheo, lin b chy. Cc T-kheo hi Pht: Sao cho ngi B-la-mn say y lm T-kheo? Pht dy: B-lamn y, trong v lng kip, lc u khng h c tm xut gia, nay nhn say ru nn mi tm thi pht tm cht t. Nh nhn duyn y, sau s xut

gia c o. Do cc th nhn duyn nh vy, ci li ca s xut gia c cng c v lng. Th nn hng c s tuy c th nm gii m khng bng xut gia. Lut nghi xut gia c bn hng l Sa-di, Sa-di-ni, Thc-xoa-ma-na, Tkheo-ni v T-kheo. Lm th no Sa-di, Sa-di-ni c xut gia th gii php? Hng c s mun cu xut gia, th nn cu hai s: 1- Ha thng, 2- A-x-l. Ha thng nh cha, A-x-l nh m. V b cha m sanh ra nn cu cha m xut gia. Mc y c sa, co b ru tc, hai tay cm hai chn Ha thng . V sao cm chn? Theo php x Thin Trc cho vic cm chn l s cung knh cng dng cao nht. V A-x-l nn dy mi gii, ng nh cch th gii. Sadi-ni cng nh vy, ch ly T-kheo-ni lm Ha thng. Thc-xoa-ma-na th tr su php trong hai nm. Hi: Sa-di th mi gii, bn th C tc gii, cn trong php T-kheoni, sao li phi c Thc-xoa-ma-na, sau mi c th C tc gii? p: Lc Pht cn ti th, c ngi v mt ng trng gi, khng bit mnh mang thai, xut gia th C tc gii. Sau thn cng hin to ln, cc ng trng gi c him cc T-kheo. Nhn Pht ch hai nm hc gii, th tr su php, vy sau mi cho th C tc gii. Hi: Nu v c him, Thc-xoa-ma-na h li khng gy c him? p: Thc-xoa-ma-na cha th C tc, v nh tr con, cng nh ngi gip vic, tuy c ti u, ngi ta khng c him. Thc-xoa-ma-na y c hai hng: Mt l ng n 18 tui th su php, hai l mi tui g chng c th su php. Nu th gii C tc th phi gia hai b Tng sm nm y v bnh bt. T-kheo-ni lm Ha thng v gio s. T-kheo lm gii s. Ngoi ra, ng nh php th gii. Ni lc th c 500 gii, ni rng th c 8 vn gii. Khi kit-ma ln th ba xong, l c v lng lut nghi, thnh tu T-kheo-ni. T-kheo thi c 3 y v bnh bt, 3 s, 10 Tng, ng nh php th gii. Ni lc c 250 gii, ni rng thi c 8 vn gii. Khi kit-ma ln th ba xong, l c v lng lut nghi (thnh T-kheo), gi chung l gii, y l Thi-la. (Ht cun 13 theo bn Hn) --o0o -Cun 14

Gii Thch : B TH BA-LA-MT Hi: bit tng ca Thi-la. Th no l Thi-la Ba-la-mt? p: C ngi ni: B-tt tr gii, th t mt thn, khng hy ph gii nh, y l Thi-la Ba-la-mt. Nh trn, trong kinh T--t Ma-vng ni: Khng tic thn mng ton cm gii. Nh tin thn B-tt, tng lm Rng c sc mnh. Nu chng sanh no trc mt m thn lc yu, th ly mt nhn lin b cht, cn thn lc mnh th phun hi n lin b cht. Rng c y th gii mt ngy, xut gia cu yn lng, i vo gia rng cy t duy, lu qu, mt mi m ng. Theo php ca Rng th khi ng hnh trng nh Rn, thn c vn v, sc mu by bu. Ngi th sn trng thy kinh d vui mng, t ni rng: Ly th da him c kh c ny em dng Quc vng phc sc, chng nn ? Ngh vy lin ly gy u, ly dao lc da. Rng t suy ngh: Sc ta lm g khng c, lt nho c nc ny nh lt bn tay. Ngi ny b nh, sao dm lm khn ta? Nhng ta nay v tr gii, khng k thn ny, nn theo li Pht. Th nn t nhn, mt khng nhn, ngm hi khng th, thng xt ngi y. V tr gii mmt lng chu ct x, khng sanh tm hi hn. b mt da, tht nm trn t, gp lc tri rt nng, quay ln ra t, mun i n ch nc ln, li thy cc tiu trng rc n thn mnh, m v tr gii nn khng dm ng. T suy ngh: Nay thn ny ca ta, c th th cho cc loi trng, l v Pht o. Ngy nay ly tht th lm sung tc cho thn n, ngy sau thnh Pht s ly php th lm li ch cho tm n. Th nguyn nh vy xong, thn kh mng cht , lin sanh ln ci tri ao-li th hai. Rng c by gi chnh nay l Thch-ca Vn Pht. Ngi th sn chnh nay l -b-t-a v Lc s vy. Cc tiu trng chnh l tm vn ch Thin c o khi c Pht Thch-ca Vn s Chuyn php lun. B-tt h gii, khng tic thn mng, quyt nh khng hi tic. Vic y nh vy, y gi l Thi-la Ba-la-mt. Li na, B-tt tr gii v Pht o, pht th nguyn ln, quyt chng sanh, khng cu ci vui i ny i sau, khng v ting tm danh li, cng khng v sm cu Nit-bn ring cho mnh, ch v chng sanh chm m trong trng lu, b n i di gt ngu hoc lm m lm, ta s c cho n bn b kia. Mt lng tr gii nn c sanh ch lnh, sanh ch lnh nn c gp thin nhn, gp thin nhn nn sanh thin tr, sanh thin

tr nn c hnh su Ba-la-mt, hnh su Ba-la-mt nn c Pht o. Tr gii nh vy nn gi l Thi-la Ba-la-mt. Li na, B-tt tr gii, v tm a iu thin thanh tnh, khng phi v s c o, cng khng phi v sanh ln ci tri m ch cu thin thanh tnh, ly gii hun tp tm, lm cho tm a thin, y l Thi-la Ba-la-mt. Li na, B-tt do tm i bi m tr gii, c n Pht o, y gi l Thi-la Ba-la-mt. Li na, B-tt tr gii c th pht sanh su Ba-la-mt, y gi l Thi-la Bala-mt. - Th no l tr gii c th sanh gii? Nhn nm gii m c Sa-di gii, nhn Sa-di gii m c Lut nghi gii. Nhn Lut nghi gii m c Thin nh gii. Nhn Thin nh gii m c V lu gii, y gi l sanh gii. - Th no l tr gii c th sanh b th? B th c ba: 1- Ti th, 2- Php th, 3- V y th. Tr gii th t kim thc khng xm phm ti vt ca ht thy chng sanh, y l ti th. Chng sanh gp c, knh m vic lm , nn li thuyt php cho h, khin c khai ng. Li t suy ngh: Ta s kin tr tnh gii, lm rung phc cho ht thy chng sanh cng dng chng sanh c v lng phc. Cc th nh vy, gi l php th. Tt c chng sanh u s cht, tr gii khng lm hi, y l v y th. Li na, B-tt t suy ngh: Ta s tr gii, do qu bo ca tr gii, m v cc chng sanh lm Chuyn lun Thnh vng, hoc lm vua ci Dim-ph, hoc lm vua tri, khin cho chng sanh c y ti vt, khng b thiu ht, vy sau mi ngi di gc cy B-, hng phc Ma vng, ph cc Ma qun, thnh V thng o, v cc chng sanh thyt thanh tnh php, khin v lng chng sanh vt qua bin lo, bnh, t. y l nhn duyn tr gii sanh n Ba-la-mt. - Th no l tr gii sanh nhn nhc? Ngi tr gii tm t ngh rng: Ta nay tr gii v t tm, nu tr gii m khng nhn nhc, s a a ngc. Tuy khng ph gii, song v khng nhn nn khng khi sa c o. Sao c bung lng gin m khng t ch tm? Ch do v tm m a vo trong ba c o. Th nn, phi t kho c gng, sing tu nhn nhc. Li na, hnh gi mun cho gii c kin cng, hy tu nhn nhc, v sao? V tu nhn l sc ln, lm bn chc gii, khin khng lay ng. Li t suy ngh: Ta nay xut gia thn hnh khc tc, u th bung th nh tm thi ngi i. Nn t c gng, ly nhn iu phc tm. Do thn ming nhn,

m tm cng dc nhn, nu tm khng nhn, thn ming cng vy. Cho nn hnh gi nn lm cho thn, ming, tm u nhn, dt ht s gin d. Li na, gii y lc ni thi c tm vn, ni rng thi v lng, ta phi lm sao gi v lng gii php? Ch phi nhn nhc, th mi t y cc gii. V nh c ngi c ti vi vua, vua ch ngi ti trn xe ao, bn pha t mi nhn, khng ch xen h, rong chy vi v, i khng chn ng, nu kho gi mnh th khng b dao m, th l git m khng cht, ngi tr gii cng nh vy. Gii l ao bn, nhn l gi mnh, nu tm nhn khng vng th ao gii m ngi. Li v nh ngi gi i m, khng gy l b t ng. Nhn l gy ca gii, gip ngi i n o, nhn duyn phc lc, khng lay ng c. Cc th nh vy, gi l tr gii sanh Sn- Ba-la-mt. - Th no l tr gii sanh tinh tn? Ngi tr gii, tr b phng dt, t sc sing tu tp qun v thng, b vui th gian, vo trong thin o, ch cu Nit-bn ht thy, tm ln khng bing nhc, ly vic cu o lm gc, y l tr gii sanh tinh tn. Li na, ngi tr gii chn mt s kh i v ci ha gi, bnh, cht, tm sanh tinh tn, t cu thot kh, cng ngi. V nh chn hoang gia rng cy, nng theo S t v H bo, kim tht b tha t nui sng. Gp lc thiu i, na m tro thnh, ln vo nh ngi, kim tht khng c, ng ngh ch kn, khng bit m ht, hong s khng bit tnh sao, chy thi s khng khi, li th s cht, bn t nh tm, gi cht nm trn t. Mi ngi trng thy, c mt ngi ni: Ta cn tai chn, lin ct ly tai. Chn t ngh: Ct tai tuy au, nhng thn cn sng c. Li mt ngi ni: Ta cn ui chn, lin ct ly ui. Chn li suy ngh: Ct ui tuy au, nhng cn l vic nh. Li mt ngi ni: Ta cn rng chn. Chn trong tm suy ngh: Ngi cn ly cng lc cng nhiu, hoc gi ly u ta th khng cn ng sng. Lin t t ng dy, tung ht tr lc, c nhy qua ca, theo ng tc m t cu c. Tm ca hnh gi cu thot kh nn cng nh th. Hoc khi gi n, cn t cho thong th, khng chu n cn quyt on tinh tn. Khi bnh n cng nh vy, cn cho c khi lnh, cha chu quyt on. Khi cht sp n, t bit khng cn mong g na, nn t c gng, qu cm n cn, tu hnh rt tinh tn, t trong ch cht c n Nit-bn. Li na, php tr gii ging nh ngi bn tn, trc phi c ch t bng, c t bng ri sau tm mi an, tm an ri sau ko cung mi nng, ko cung nng ri sau mi tn mi cm su. Gii l t bng, nh l cy cung, ko nng cung l tinh tn, mi tn l tr tu. Gic l v minh. Nu

nng gng sc tinh tn c nh vy, chc t n i o chng sanh. Li na, ngi tr gii thng ly sc tinh tn, t kim ch nm cn, khng th nm dc. Nu tm chy i th khin nhip tr li. Th l gii hay th h cc cn. Th h cc cn thi pht sanh thin nh, sanh thin nh thi sanh tr tu, sanh tr tu thi c n Pht o, y l tr gii sanh T-l-gia Ba-la-mt. - Th no l tr gii sanh Thin nh? Ngi ta c ba nghip lm cc iu thin. Nu thn khu nghip thin, th nghip t nhin vo thin. V nh cy c cng sanh gia bi gai, khng chng m t ln thng. Sc tr gii hay lm gy yu cc kit s. Th no l lm cho gy yu? Nu khng gi gii, gp vic sn nhu n, tm st lin sanh; nu vic dm dc n, tm dm lin thnh. Nu tr gii tuy c gp cht sn, khng sanh tm st, tuy c nim dm, dm s khng thnh. y l tr gii lm cho cc kit s gy yu. Cc kit s gy yu th Thin nh d c. V nh gi bnh mt sc, s cht d n. Kit s gy yu th Thin nh d c. Li na, lng ngi cha dt, thng cu cho tht vui. Hnh gi tr gii, vt b phc lc i, tm khng phng dt, cho nn d c Thin nh. Li na, ngi tr gii c sanh trong ci ngi, tip n sanh trong ci tri Lc dc, tip n sanh ln Sc gii, ph Sc tng sanh V sc gii, tr gii thanh tnh, dt cc kit s, chng c o qu A-la-hn. C tm i tr gii, thng ngh n chng sanh, y l B-tt. Li na, gii kim thc th hoc, thin nh kim thc t hoc. Li na, gii thu nhip thn khu, thin nh nh ch on tm. Nh ngi ln lu, khng c thang khng ln dc. Khng c thang gii, thin cng khng ng vng. Li na, ngi ph gii, gi kit s thi mnh, lm tn lon tm. Tm kia tn lon thi khng th thin nh. Ngi tr gii, gi phin no thi nh, tm khng tn lon nhiu nn thin nh d c. Do cc nhn duyn nh vy, y gi l tr gii sanh thin Ba-la-mt. - Th no l tr gii sanh tr tu? Ngi tr gii, qun st gii tng y t u m c. Bit t cc ti m sinh. Nu khng c cc ti thi cng khng c gii. Gii tng nh vy l t nhn duyn m c.

V sao tm sanh m trc? V nh Hoa sen sanh t bn nh, sc tuy ti p m ch sanh ra th bt tnh, ly ng tm, khng sanh m trc, y l tr gii sanh Bt nh Ba-la-mt. Li na, ngi tr gii, tm t suy ngh: Nu ta cho vic tr gii l qu nn ng chp th, vic ph gii l gic nn ng x b. Nu cn c tm y th khng phi Bt-nh. Ly tr so lng, tm khng chp trc gii, khng th khng x, y l tr gii sanh Bt nh Ba-la-mt. Li na, ngi khng tr gii, tuy c li tr, m v kinh doanh vic i, cu mong cc th s nghip sanh sng, th tu cn dn dn m n. V nh dao bn em ct bn t, lin thnh lt (i). Nu xut gia tr gii, khng kinh doanh s nghip i, thng qun cc php tht tng v tng, th tuy trc l n cn m dn dn thnh li cn. Do cc nhn duyn nh vy gi l tr gii sanh Bt nh Ba-la-mt. Nh vy v.v... gi l Thi-la Ba-la-mt sanh su Ba-la-mt. Li na, B-tt tr gii chng v s hi, cng chng phi ngu si; chng phi nghi, chng phi v gii o cng chng v cu Nit-bn ring cho mnh, m ch v ht thy chng sanh, v c Pht o, v c tt c Pht php. Cc tng nh vy, gi l Thi-la Ba-la-mt. Li na, nu B-tt i vi ti khng ti chng th c c, by gi gi l Thi-la Ba-la-mt. Hi: Nu ngi b c lm lnh, y l tr gii, sao li ni ti khng ti u chng th c c? p: Khng phi v t kin th tm m ni chng th c c, m chnh v thm nhp php tng, thc hnh Khng tam mui, tu nhn qun thy ti chng th c c, v ti vn khng, nn khng ti cng chng th c c. Li na, chng sanh l chng th c c nn ti st cng chng th c c. V ti chng th c c nn gii cng chng th c c, v sao? V c ti st thi mi c gii st, nu khng c ti st thi cng khng c gii st. Hi: Nay chng sanh hin c, sao li ni chng sanh chng th c c?

p: u con mt tht thy l chng phi thy. Nu tu nhn qun thy thi chng c chng sanh. Nh trong phn ni v b th trn ni khng c ngi th, khng c ngi th, khng c ti vt. y cng nh vy. Li na, nu c chng sanh, thi chnh l nm un chng hay la ngoi nm un chng? Nu chnh l nm un, th nm un c nm, cn chng sanh l mt. Nh vy nm un chng th lm mt, mt chng th lm nm. V nh ch trao i vt tr gi nm con, m dng mt con i ly l khng th c, v sao? V mt khng th lm nm c. Do vy nn bit nm un khng th lm mt chng sanh c. Li na, tng ca nm un sanh dit v thng, cn chng sanh th i trc n i sao th ti th phc trong ba ci. Nu nm un l chng sanh, th cng nh cy c, t sanh t dit, nh vy thi khng c ti buc cng khng c gii thot. Do vy nn bit chng phi nm un l chng sanh. Nu la ngoi nm un c chng sanh thi nh on trc ph thuyt cho rng thn hn bin khp. Li na, la ngoi nm un thi tm chp ng khng sanh. Nu la ngoi nm un c chng sanh, l b ri vo thng kin. Nu ri vo thng kin thi khng sanh khng cht, v sao? V sanh l trc khng m c, cht l sanh ri li dit. Nu chng sanh thng, thi l trc thng c khp trong nm ng, ti sao nay li cn sanh? Nu khng c sanh thi khng c cht. Hi: Nht nh c chng sanh, v sao ni khng? C nm un lm nhn duyn nn c chng sanh, cng nh c nm ngn tay lm nhn duyn nn c nm tay? p: Ni nh vy khng ng! Nu nm un lm nhn duyn nn c chng sanh, vy tr ngoi nm un thi phi ring c chng sanh, nhng khng th c c. Mt t thy sc, tai t nghe ting, mi ngi mi, li nm v, thn bit xc, bit php l khng, v ng, la su vic ny li khng c chng sanh. Cc ngoi o v thy in o nn ni mt thy sc, y l chng sanh, cho n bit php, y l chng sanh. Li bit nh ngh, bit th kh vui, y l chng sanh. Ch khi ln ci thy y, nn bit c chng sanh tht. V nh mt v i c Trng lo T-kheo, ngi ta gi l v A-la-hn, n cng dng rt nhiu. Sau b bnh cht, cc t s mt cng dng nn ban m ln em xc ra ngoi, ri ti ch nm ca v T-kheo, sp t mn gi ging nh thy ang cn, c v nh nm. Ngi no n thm bnh hi: Thy u? Cc t ni: Ngi khng thy mn gi trn ging sao? Ngi ngu khng xt k, cho l thy ang bnh nm, c a cng dng ri i, nh vy chng phi mt ln. Sau mt

ngi c tr n hi, cc t cng tr li nh trc. Ngi tr ni: Ta khng hi gi mn, ging nm, ta cn tm ngi. Ngi y lin ko mn ra tm, tt cuc khng c ngui u c. Tr ngoi su s tng bit, thy v.v... ch khng c ng nhn u c. Ngi bit ngi thy cng nh vy. Li na, nu chng sanh t ni nm un nhn duyn m c, nm un v thng, chng sanh cng phi v thng, v sao? V nhn qu ging nhau vy. Nu chng sanh v thng, thi khng i n i sau. Li na, nu nh cc ng ni: Chng sanh t xa n nay thng c. Nu ni vy, chng sanh l phi sanh ra nm un, nm un khng th sanh ra chng sanh. Nay do nm un lm nhn duyn sanh ra danh t chng sanh, ngi v tr chy theo v t tm s tht, v sao? V chng sanh tht khng c. Nu khng c chng sanh, th cng khng c ti st. V khng c ti st nn cng khng c tr gii. Li na, nm un y, qun st su xa, phn bit bit n l khng, nh cnh thy trong mng, bng trong gng. Nu git nh cnh thy trong mng, bng trong gng, thi khng c ti git. Git chng sanh ca nm un khng tng cng nh vy. Li na, nu ngi khng a ti st, m a m v khng ti, thi ngi y khi thy ngi mc ti ph gii th khinh mn, thy ngi lnh thch tr gii th yu thch. Tr gii vi tm nh vy, l nhn duyn khi ln ti. V vy nn ni i vi ti, khng ti u chng th c c. ---o0o--CHNG 24 :GII THCH: SN- BA-LA-MT KINH: V tm khng ng nn y Sn- Ba-la-mt. LUN: Hi: Sao gi l Sn-? p: Sn- (Tu dch l Nhn nhc). Nhn nhc c hai l sanh nhn v php nhn. B-tt thc hnh sanh nhn, c v lng phc c. Thc hnh php nhn B-tt , c v lng tr tu. Phc c v tr tu hai vic y nn c nhs nguyn. V nh ngi c mt c chn, ty i li c. B-tt nu gp ngi c khu mng nhic hoc ly dao gy gia hi, lin suy ngh bit nghip ti phc nhn duyn cc php trong ngoi

u rt ro khng, v ng, v ng s. Ly ba php n, n vo cc php, nn tuy sc p tr m khng sanh c tm, khng khi nghip c khu, by gi, tm php sanh ra gi l nhn. c nhn php y nn nhn tr bn chc, v nh v mu, c c keo th bn chc. C ngi ni: Thin tm c hai l: C th, c t. Th gi l nhn nhc, t gi l thin nh. Khi tm cha c ci vui ca thin nh m c th ngn chn cc c, y gi l Nhn nhc. Nhn y l tm s php, tng ng vi tm, theo tm hnh ng, ch chng phi nghip, chng phi nghip bo, theo nghip hnh ng. C ngi ni: Nhn nhc ch tri buc ni Dc gii, hoc khng tri buc. V Sc gii khng c ci c bn ngoi a n Nhn. Nhn nhc cng l hu lu cng l v lu, phm phu v Thnh nhn u tu c. N lm chng ngi php bt thin tm mnh v tm ngi, cho nn gi l thin. V thin cho nn hoc do t duy on hoc chng on. Cc th nh vy trong Lun tng c phn bit rng. Hi: Th no gi l sanh nhn? p: C hai hng chng sanh i n vi B-tt: 1- Cung knh cng dng, 2- Sn mng nh hi. By gi tm B-tt hay nhn, khng yu hng chng sanh cung knh cng dng, khng gin hng chng sanh gia c, y gi l sanh nhn. Hi: Th no i vi s cung knh cng dng m gi l nhn? p: C hai th kit s: 1- Thuc i kit s, 2- Thuc nhu kit s. Cung knh cng dng tuy khng sanh sn nhu, nhng m n lm cho tm a m, y l th gic mm, cho nn i vi n t nhn, khng m khng yu. Lm sao nhn? Hy qun n v thng l ni pht sanh kit s. Nh Pht c dy: Mt nht li dng rt su, v nh ct da n tht, ct tht n xng, ct xng n ty. Ngi m li thi ph lp da tr gii, ct tht thin nh, ph xng tr tu, mt ty thin tm vi diu. Nh Pht khi mi i v nc Ca-t-la-b vi 2500 T-kheo ng , u mang thn hnh Phm-ch. V l nhng ngi th la nn hnh dung tiu ty, v kh hnh b n, da d ho ht en iu. Vua Tnh-phn trng thy trong tm ngh rng: K theo hu con ta, tuy tm thanh tnh tinh khit, nhng u khng c dung mo. Ta nn chn ly con chu trong nh no ng o qu trng cho xut gia mt ngi, lm t Pht. Suy ngh nhvy xong, h lnh trong nc la chn trong hng con em qy tc ging h Thch, c tui hc tr khin cho xut gia. Lc y, -

b-t-a con ca Hc-phn-vng, xut gia hc o, tng su vn php t, tu hnh tinh tn mi hai nm. Sau v li dng cng dng, -bt-a i n ch Pht xin hc thn thng. Pht dy Kiu m hy qun nm un v thng, c th c o, cng c thn thng, nhng khng ni r cch thc ly c thn thng, ng mi n cu X-li-pht, Mckin-lin cho n nm trm A-la-hn m khng ai dy cho c, ch ni ng hy qun nm un v thng l c th c o, cng c th c thn thng. Cu khng c, khc lc khng vui, i n ch A-nan xin hc php thn thng. Lc y A-nan cha c tha tm tr, ngh v ng l anh thc b, nn trao dy cho ng nh Pht dy. -b-t-a th hc php thn thng, vo ni tu khng bao lu lin c ng thng. c ng thng ri t ngh: Ai s lm k n-vit cho ta? Nh Vng t A-x-th, c tng i vng, -b-t-a mun cng vng t lm k thn hu, mi n ci tri ly n ca tri, tr li ci Utt-la-vit ly la go mc t nhin, n trong rng Dim-ph ly qu Dim-ph, em tng cho Vng t A-x-th . C khi bin thn lm Voi bu, Nga bu m hoc tm Vng t. C khi bin lm hi ng ngi trn u gi Vng t, Vng t m b, ku rn php nh. C khi t ni tn mnh cho Thi t bit. Lm cch bin thi lm lay ng tm Vng t. Tm Vng t lm, lp i tinh x trong vn xoi, cng dng t s v cc th khc khng thiu vt g cp cho -b-t-a. Ngy ngy sai cc i thn a n nm trm ch cm canh. -b-t-a c cng dng nhiu m chng th c cht t. -b-t-a t ngh: Ta c ba mi hai tng, thua Pht khng my, ch v t cha tp hp m thi. Nu c i chng vy quanh th c khc g Pht. Suy ngh nh vy xong, sanh tm ph Tng, r c nm trm t, nhng X-li-pht, Mc-kinlin thuyt php gio ha, Tng tr li ha hp. By gi -b-t-a li sanh c tm, x Pht, nhng lc s Kim-cang ly chy Kim-cang t xa nm n, vn bay li, ch lm b thng ngn chn Pht. T-kheo-ni Hoa Sc mng, -b li ly nm tay nh c, c lin b li mt m cht. -b gy ba ti nghch, li kt lm thn hu vi c t s ngoi o Ph-lan-na v.v..., dt ht thin cn, tm khng bit h thn. Li ly thuc c tm trong mng tay, mun nhn trong khi l Pht lm trng thng Pht. Mun i, song khi cha n trong thnh Vng-x, th t t nhin n ra, xe c la chy n n, -b ang sng m a vo a ngc.

-b-t-a thn c ba mi hai tng m khng nhn phc tm mnh, ch v ham c li dng cng dng m gy ti ln, nn phi sa vo a ngc trong khi ang sng. Do vy nn ni mn nht li dng rt su, ph da n ty. Hy nn t b tm a ngi cng dng. y l B-tt tm nhn, khng a ngi cng dng cung knh. Li na, cng dng c ba loi: 1- Do phc c nhn duyn i trc, 2Do cng c i nay tu gii, thin nh, tr tu nn c ngi cng dng, 3- Do h vng di hoc, trong khng c tht c m b ngoi nh thanh bch, gt ngi i m c cng dng. trong ba s cng dng y, tm t suy ngh: Nu do nhn duyn i trc sing tu phc c, nn nay c cng dng, th l do thn sing lm m t c c, ti sao v th m sanh tm cng cao? V nh ma xun gieo thi ma thu gt, do t sc lm c, u t kiu? Suy ngh nh vy ri, nhn phc tm mnh, khng m khng kiu. Nu do cng c i nay nn c cng dng, hy t suy ngh: Ta do tr tu m bit tht tng cc php, hoc dt kit s, do cng c y nn c ngi cng dng, ch i vi ta v s. Suy ngh nh vy ri, t ch phc tm mnh, khng t kiu cao. Cng dng tht do a thch cng c ch khng phi a ta. V nh Tam-tng T-kheo nc K-tn (Kasmia) hnh php A-lan-nh, i n mt cha vua. Cha ang thit i hi, ngi gi ca thy T-kheo y phc th xu, chn ca khng cho vo. Nh vy my ln, ch v y phc xu m khng c vo. T-kheo bn phng tin mn mc o p mc m i n, ngi gi ca trng thy cho vo khng cm. Khi n ti hi ngi, c cc n ngon, trc ht lya cho o n. Mi ngi hi: V sao nh vy? p: Ti my ln i n, u khng vo c, nay nh chic o ny mc ngi y. c cc n ngon, tht l nh o m c, cho nn ly n a mi o. Hnh gi do cng c tu hnh, tr tu, tr tu m c cng dng, t suy ngh l do cng c ch chng phi do ta. Suy ngh nh vy, c th t ch phc tm, y gi l nhn. Nu do h vng di gt m c cng dng, th l t lm hi, khng th gn c. Hy t suy ngh: Nu ta do hvng m c cng dng th khng khc g gic c trm cp c n, y l b ti di gt. Nh vy i vi ba hng ngi cng dng, tm khng a m, cng khng t cao, y l sanh nhn.

Hi: Ngi cha c o th o cm l iu cp thit, lm cch g c th nhn c, tm khng m khng yu ngi cp th cho mnh? p: Dng sc tr tu qun tng v thng, tng kh, tng v ng, tm thng nhm chn. V nh ngi ti, sp phi chu git, tuy c v ngon trc mt, gia tht khuyn d, nhng v lo cht n, d ung n ngon vn khng bit t v. Hnh gi cng nh vy, thng qun tng v thng, tng kh, tuy c cng dng, tm khng m trc. Li nh con chng, con hu tuy khi b cp ui bt, chy theo khng ri, tuy c c ngon, nc sch ung n m tm khng nhim trc. Hnh gi cng nh vy, thng b cp v thng ui theo, khng ri pht chc. Nu c suy ngh chn ght, tuy c v ngon, cng khng nhim trc. Cho nn hnh gi i vi ngi cng dng, tm c t nhn. Li na, nu co ngi n, i n mun vui, di hoc B-tt. Khi y B-tt hy t ch phc tm, an nhn khng cho tm khi. Nh Pht Thch-caVnni ti ci cy B-, Ma vng lo su, sai ba ngc n, mt tn l a Thy, hai tn l Vui Kia, ba tn l Kht i, i n hin thn hnh, lm th b iu, mun ph hoi B-tt. B-tt lc y tm khng lay ng, mt khng h ng. Ba ngi n ngh rng: Lng ngi khng ng, a thch khc nhau, hoc a tr, hoc a trung nin, hoc a di a ngn, a trng a en. Cc s a nh vy, u c s thch ring. By gi ba ngi n mi mi ha lm 500 gi p, mi gi p y hin ra v lng bin thi, t trong rng i ra. Ging nh my en, in chp sng chc chc hin ra, hoc nhng my nhu mi, nng du tr chm nhn, lm tr ma ht, dng dp ti p, n rc B-tt, mun ly trng thi thn hnh chm bc B-tt. By gi lc s Kim-cang Mt-tch trn mt qut ln: y l ngi no, m cc ngi yu m dm n xc nhiu!? Khi y Mttch ni k mng: Ngi khng bit thin , Mt p m ru vng, Nc bin ln trong xanh, Ngy nay ton mn ng. Ngi khng bit trng gim, B-tu ch thin a, La vn t ming tri, M nay n ht thy. - Ngi khng bit vic y, m dm khinh bc Thnh ny? Khi y, cc Ma n rn rn li li, ni vi B-tt rng: Nay chng n ny oan nghim khng ai snh bng, c th t lm vui lng, ch ngi ngay thng lm chi?

B-tt ni: Cc ngi bt tnh, x u ng gm, hy i i, ch ni di! B-tt lin ni k: Thn y l nh, Cha nh thi nt, N tht l cu tiu, u vui lng! Cc n nghe k y, t ngh: Ngi ny khng bit chng ta c thn Tri thanh tnh, nn ni k y. Lin t bin thn tr li thn hnh c, sng chi rc r, chiu gia rng cy, ma ca nhc tri, ni vi B-tt rng: Thn ti nh vy, c chi ng mng? B-tt p rng: Thi n t bit. Hi: Li ni y l th no?. Ni k p rng: Trong vn rng ch thin, Ao sen hoa by bu, Ch thin cng vui chi, Khi mt, ngi t bit. Lc y thy v thng, Vui trn tri u kh, Ngi nn chn dc lc, a vui o chnh chn. Cc n nghe k xong, tm ngh rng: Ngi ny tr ln v thng, s vui ca tri thanh tnh m cn bit n xu, th ta y khng th ng ni, lin bin mt. B-tt qun ci vui dm dc nh vy, c th t ch phc tm, an nhn khng khuynh ng. Li na, B-tt qun dc cc th bt tnh. trong cc th suy, n suy nng nht. Cc loi ao, la, sm, chp, st nh, oan gia, Rn c, cn c th tm gn, ch ngi n xan tham, tt , sn si, nnh ht, m miu, u, u tranh, khng th thn cn, v sao? V con gi tiu nhn, tm cn tr mng, ch dc l thn, khng xt giu sang, tr c, ting tm, chuyn lm dc c, ph thin cn ca ngi. Cc th gng cm, kha kp, nht tri, nh t, tuy l kh m m cn d m, ch ngi n kha tri ngi, bn r su bn, k v tr cht chm trong , kh c th thot ra c. Trong cc th cht, n bnh nng nht, nh k ni: Th ly st , Xoay ln trong mt, Khng em lon tm, T xem n sc. Mm ci lm dng, Kiu mn h thn, Quay mt, nhu mt, Ni p, ghen, gin.

i bc l li, m hoc ngi, Li dm ging khp, Ngi u chn thn. Ngi, nm, i, ng, Quay lic xo p, Ngi ngu tr mng, Tm say m theo. Cm gng nh ch, Cn c th thng, N tc hi ngi, L khng th cm. Rn rt ngm c, Cn ly tay bt. N tnh m ngi, L khng th ng. Nhng ngi c tr, Quyt khng nn xem, Phi nh m ch. Nu mun xem . Qun xem k cng, Cha y bt tnh, La dm khng tr, B n chy tiu. Li na, tng ngi n l nu c trng i thi khin tm ngi chng cao ngo; nu tnh cm trng i b mt thi khin tm ngi chng s hi. Ngi n nh vy, thng em phin no lo s cho ngi, lm sao gn c? Lm cho chng tri xa la gia ngi thn ho l ti ca ngi n, gii tm iu xu ca ngi l tr ca ngi n. La chy ngi cn c th gn, gi thanh v hnh, cng c th nm bt, rn rt ngm c, cng cn c th ng, tm ca ngi n khng th bit u tht, v sao? V tng ca ngi n khng cn xem giu sang, oan chnh, danh ting, tr tu, ging h, ngh nghip, bin ti, thn hu, i trng, u khng tm, ch dm dc l tm xem n. V nh con Thung lung, Rng, khng chn tt xu, ch mun git ngi. Li nu ngi ta khng xem n th bun kh tiu ty, nu c cp dng trng i, th kiu sa khng t ch. Li na, nu gia ngi lnh, thi t nui tm cao ngo, gia ngi v tr thi xem h nh oan gia, gia ngi sang giu th i theo cung knh

thng yu, gia ngi ngho hn thi xem h nh ch, Thng theo tm dc, ch khng theo cng c. Nh truyn ni: Quc vng c ngi con gi tn l Cu-mu-u, c ngi th nh c tn l Thut-gia-b, i dc theong, xa thy vng n trn lu cao, nhn qua trong ca s thy mt, lin tng tng m nhim, tm khng tm dt, tri qua ngy thng b n b ung. M hi l do, em tnh thc tr li m rng: Con thy vng n, tm khng qun ni! Ngi m khuyn d con rng: Con l hng tiu nhn, vng n l hng qu trng, khng th c u! Ngi con ni: Tm con mong c khoi lc, khng th tm qun, nu khng c nh , con khng th sng c. M v thng con, i vo cung vua, thng em cc bo tht chm tng cho Vng n m khng ly tin. Vng n ly lm l m hi: Mun cu mong iu g? B m tha: Xin ui ht ngi hai bn, ti s em tnh tht tha r: Ti ch c mt a con trai, knh m Vng n, mi tnh ut kt thnh bnh, mng gn k, nguyn d lng thng, cu cho mng sng ca n. Vng n ni: B i i. Dn ngy mi lm gia thng, n trong n th tri n, np sau tng Tri. Ngi m tr v ni vi con: c mong ca con c, v k li s vic nh trn. Ngi con tm ra thay o mi, n np sau tng Tri. n ngy, Vng n tha vi vua cha: Con c vic chng lnh, phi n n th cu phc lnh. Vua ni: Tt lm! Vng n lin sm sa 500 c xe, ra khi cung i n n th tri. n ri, ra lnh cc ngi ty tng ngng li ngoi ca, mt mnh i vo n th. Thin thn suy ngh: Vic ny khng th nh vy. Vua l ch ca ci i, khng th k tiu nhn lm hy nhc Vng n , lin ym vo ngi y lm cho ng m khng bit. Khi Vng n i vo, thy ngi kia ng m, lay my khng tnh, lin ly chui anh lc tr gi mi vn lng vng li ri i. Sau khi i, ngi y tnh li thy chui anh lc, hi ngi hai bn th bit l Vng n c n. Nguyn tnh khng toi, u su ut hn o no, la dm t trong thn bc ra, t t m cht. Do chng c y, bit tm ca ngi n khng chn sang hn, ch m theo dm dc m thi. Li na, xa c ngi con gi quc vng, i theo k Chin--la, cng nhau hnh bt tnh. Li c con gi ca tin nhn, i theo con S t. Nhng iu nh vy, tm ca ngi n khng la chn g. Do cc nhn duyn y, i vi ngi n phi t b tnh dc, nhn nhc khng a m. Lm sao vi hng ngi sn si no hi m nhn nhc c? Nn t suy ngh: Ht thy chng sanh c nhn duyn ti li, nn xm hi ln nhau, ta nay b bc no cng do nhn duyn ca hnh nghip c, tuy chng phi to tc i nay, m l c bo i trc ca ta; ta nay n tr, hy nn cam

chu, u c th tri c, v nh mc n, ch n n i, hy nn hoan h tr n, khng th ni gin c. Li na, thng thc hnh t tm, tuy c b no lon bc thn, phi nn nhn chu. V nh tin nhn Sn- trong i lm tu hnh t nhn, vua Ca-li em cc th n, vo rng vui chi. n ung xong xui, vua tm ng ngh, cc th n i hi hoa gia rng, thy v tin y th cung knh l bi, ri ng qua mt bn. By gi tin nhn ni li khen ngi hnh t bi nhn nhc cho cc th n nghe. Li ni hay ho, nghe khng bit chn nn lu m khng i. Vua Ca-li thc dy, khng thy th n, rt kim i tm tng tch, thy ang ng trc tin nhn, lng vua kiu cng ganh ght, bng bng trn mt h kim, hi tin nhn rng: Ngi l ngi no? Tin nhn p: Ti ni ny tu hnh t bi nhn nhc. Vua ni: Nay ta th ngi, s ly gm bn ct tai mi ngi, cht tay chn ngi. Nu ngi khng gin mi bit l ngi tu nhn nhc. Tin nhn ni: Mc ! Vua lin rt kim ct tai mi, cht tay chn tin nhn, m hi rng: Tm ngi c ng chng? p: Ti tu t nhn, tm chng ng. Vua ni: Ngi mt thn y, khng c th lc, tuy ming ni chng ng, ai m tin c? Khi y tin nhn lin pht li th rng: Nu ti tht tu t nhn , th huyt s thnh sa. Tc th huyt bin thnh sa, vua rt kinh hi, vui mng, em cc th n i. Lc y, hung thn trong rng, v tin nhn ny m sm chp, st nh thnh lnh, vua b c hi, cht khng tr v cungc. Do vy nn ni trong ch no lon hay tu hnh nhn nhc. Li na, B-tt tu hnh t tm. Tt c chng sanh thng c cc kh, nh trong thai chu cc au kh, khi sanh bc bch, xng tht b ph nt, gi lnh chm thn, qu hn dao ct. Cho nn Pht ni: Trong ht thy kh, sanh kh hng nht. Nh vy, gi, bnh, cht kh, th kh ch, th no ngi tu hnh li cn gia thm kh cho chng? Th l trong mn nht cn ly dao ph. Li na, B-tt t suy ngh: Ta khng nn nh cc ngi khc, thng tri theo dng nc sanh t, ta phi ngc dng tm n tn ngun, vo o Nit-bn. Ht thy ngi phm, h ai ng n l ni gin, ai a li ch n th mng, ch s th s, cn ta lm B-tt, khng th nh h. Tuy cha dt kit s, hy t c ch, tu hnh nhn nhc, gp no hi khng gin,c cung knh cng dng khng mng, cc kh gian nan khng nn s st, hy v chng sanh, hng khi tm i bi. Li na, B-tt thy chng sanh n lm no lon, hy t suy ngh: l ngi thn hu ca ta, cng l thy ta, cng thm lng thn i, cung knh tip i, v sao? V nu kia khng em cc s no lon n thi ta khng

thnh nhn nhc. Do l , nn ni kia l ngi thn hu ca ta, cng l thy ta. Li na, B-tt tm bit r nh li Pht dy: Chng sanh v th, th gii v bin, qua li nm ng, lun hi v lng. Ta cng tng lm cha m anh em ca chng sanh; chng sanh cng tng lm cha m anh em ca ta, ng lai cng vy. Ly m suy, khng nn c tm m lng sn hi. Li na, suy ngh trong hng chng sanh, c rt nhiu ht ging Pht, nu ta em gin n chng sanh, thi l gin Pht. Nu ta gin Pht, thi l xong chuyn! Nh truyn ni: Chim B cu s c lm Pht, nay tuy l chim, khng th khinhc. Li na, trong cc phin no, gin l nng nht, trong qu bo bt thin, qu bo gin l ln nht, cc kit s khc khng c trng ti . Nh Thch-b-na-dn hi Pht bng bi k rng: Git vt g, an n? Git vt g, khng hi? Vt g gc ca c? Nut mt mi iu thin? Git vt g, c khen? Git vt g, khng bun?. Pht p: Git gin, tm an n, Git gin, tm khng hi. Gin l gc ca c Gin dit mi iu thin Git gin, ch Pht khen. Git gin, thi khng bun. B-tt suy ngh: Ta nay thc hnh bi tm, mun cho chng sanh c vui. Gin l nut mt mi iu thin, c hi tt c, ti sao ta lm trng ti y? Nu c sn gin, t mnh mt li lc, th lm sao c th khin chng sanh c vui? Li na, ch Pht, B-tt ly i bi lm gc, do bi m ra, gin l th c lm tiu dit bi, c bit khng hp nhau. Nu hoi gc bi, sao gi l B-tt? B-tt t u m ra? V l nn tu nhn nhc. Nu chng sanh em cht thm cc s sn no, hy ngh n cng c ca h. Hin chng sanh ny tuy c mt ti, song cn t c cc cng c tt khc. V cng c y, khng nn sn hn. Li na, ngi y hoc mng hoc nh, y l ti ta. V nh th luyn vng, cu bn theo la i mt, ring vng rng cn li. y cng nh vy, nu ta

c ti, y l do nhn duyn i trc, nay phi n tr, khng nn sn hn, nn tu nhn nhc. Li na, B-tt thng nim chng sanh ging nh con . Ngi ci Dim-ph- nhiu cc u su, t c ngy vui, nu c n mng nhic, bc hi m tm h hoan lc, ci vui kh c, cho ngi t do mng, v sao? V ta vn pht tm mun cho chng sanh c hoan h. Li na, chng sanh th gian, b cc bnh bc no, li b gic cht theo rnh, v nh oan gia thng rnh ch h, lm sao ngi thin khng thng xt m cn mun gia kh cho h c? Kh cha ti ngi m trc t mnh th hi. Suy ngh nh vy, khng nn gin kia, nn tu nhn nhc. Li na, nn qun s sn nhu, ti n rt su. Trong ba th c, khng th no nng bng n. Trong 98 s, n l cng chc nht, Trong cc tm bnh, n kh tr nht. Ngi sn nhu chng bit thin, chng bit phi thin, khng qun ti phc, khng bit ti hi, khng t nh ngh, s b a c o, qun mt cu ni thin, khng tit danh xng, khng bit ngi khc phin no, khng k thn tm mnh mt nhc, phin no, gin lm che lp mt tu, chuyn lm no hi ngi khc. Nh mt ng thng tin nhn, v lng sn nhu, tuy tu tnh hnh, m git hi mt nc nh Chin--la. Li na, ngi c tm sn nhu, ging nh h lang, kh th chung. Li nh mt c, d pht d hoi. Ngi sn nhu ging nh rn c, khng ai a thy. Ngi cha tnh gin, c tm ln dn, n vic khng th n, nh git cha, git vua, c i vi Pht. Nh chng T-kheo nc Cudim-di, v nhn duyn nh nht, tm sn hn ln dn, chia thnh hai nhm, mun x on thch ng, trn mt ba thng m cn khng th xong! Pht i n gia chng, a cnh tay lun tng ln ngn m bo rng: T-kheo cc ngi, ch u tranh nhau. c tm tng tc, kh bo rt nng. Cc ng v cu Nit bn, vt b li lc i, trong thin php, sao cn u tranh nhau? Ngi i cu gin u tranh cn tha th c, ch ngi xut gia u c th u tranh? Trong tm xut gia m cn m c, ch t lm hi, nh trong my lnh tung la t thn! Cc T-kheo bch Pht: Pht l Php vng, xin Ngi tm yn ngh. Bn y xm phm chng con, chng con khng th khng p tr li!. Pht ngh hng ngi ny khng th c, ngay gia chng Tng, Ngi ln khng trung m i, vo gia rng cy, yn lng tam mui. Ti sn nh vy, thm ch khng chu nghe li Pht. V l y nn hy tr sn, tp tu hnh nhn nhc.

Li na, thng tu nhn nhc th d c t bi. Ngi c t bi thi n Pht o. Hi: Nhn nhc u l tt, song c mt vic khng th c l b k tiu nhn khinh mn cho l s st. V l y khng nn nhn tt c? p: Nu v s tiu nhn khinh mn cho l s cht m khng mun nhn, song ti khng nhn cn qu hn th, v sao? V ngi khng nhn b ngi Hin Thnh thin nhn khinh ch, ngi nhn b tiu nhn khinh mn. Trong hai th khinh y, th b k v tr khinh mn, khng th b Hin Thnh thin nhn khinh ch, v sao? V ngi v tr khinh iu khng ng khinh, cn Hin Thnh ch iu ng ch. V l y nn tu nhn nhc. Li na, ngi nhn nhc, tuy khng b th, thin nh m thng c cng c vi diu. c sanh vo ci tri, ci ngi, sau c Pht o, v sao? V tm nhu nhuyn. Li na, B-tt suy ngh: i nay ngi bc no ta, hy nhc cup li, khinh mng, buc tri, ta nn lm nhn. Nu ta khng nhn, s a a ngc, thnh st t nng chu kh v lng, t, nng, sy, nu, khng th ni ht, v sao? V tuy b k tiu nhn v tr khinh m l qu, cn khng nhn m dng oai, tuy khoi m l hn. Th nn B-tt nn nhn nhc. Li na, B-tt suy ngh: Ta ban u pht tm th v chng sanh, tr tm bnh cho h. Nay chng sanh b bnh sn nhu kit s, ta hy tr bnh , c sao li ly lm bnh ca mnh? Hy nn nhn nhc. V nh thy thuc cha tr cc bnh, nu gp bnh Qu cung, rt ao mng nhic, khng phn bit tt xu. Thy thuc bit bnh Qu m, ch v tr bnh ch khng sn nhu. B-tt nu b chng sanh n sn no mng nhic, bit n ang b bnh sn nhu phin no cung tm xui khin, th phi kho lo cha tr, khng him trch chi, cng nh vy. Li na, B-tt nui nng ht thy, thng yu nh con, nu chng sanh n sn no B-tt, B-tt ch thng m khng no, khng trch. V nh cha lnh v nui con chu, con chu u tr cha c bit g, hoc c khi mng nhic, nh p, khng knh, khng s, cha vn thng n ngu di, cng thng yu thm. Tuy c ti li, khng gin, khng bun. B-tt nhn nhc cng nh vy.

Li na, B-tt suy ngh: Nu chng sanh em s sn no n cho ta, ta s nhn nhc. Nu ta khng nhn, th i nay tm hi hn, i sau vo a ngc, th kh v lng. Nu sanh vo sc sanh th lm rng c, rn d, s t, h lang. Nu lm Ng qu th la t ming ra, v nh ngi b la t, khi t au nh, sau khi t au nng. Li na, B-tt suy ngh: Ta lm B-tt, mun lm li ch chng sanh, nu ta khng nhn nhc c, th khng gi l B-tt, m gi l ngi c. Li na, B-tt suy ngh: i c hai loi: 1- Chng sanh s, 2- Khng phi chng sanh s. Ta ban u pht tm, th vht thy chng sanh. Nu c chng phi chng sanh s nh ni , cy c, gi rt, lnh nng, nc, ma, xm hi, th ch lo ch ng, khng cht sn nhu. Nay chng sanh ny l chnh c ta v h, h gia c n ta, ta nn nhn chu, ti sao li gin? Li na, B-tt bit t lu xa n nay, nhn duyn ha hip, gi danh l ngi, ch khng tht c php ngi, th c ai gin? Trong ch c xng, huyt, da, tht, v nh b hy, ngi mc. Li nh ngi g, do my mc ng tc m c i c li. Bit r nh vy, khng nn sn gin, nu ta sn gin, th ta l ngu si, t chu ti kh. V l nn tu nhn nhc. Li na, B-tt suy ngh: V lng Hng h v s ch Pht trong qu kh khi hnh B-tt o, u trc ht thc hnh Sanh nhn, vy sau mi thc hnh Php nhn. Ta nay cu th Pht o, iu trc ht thc hnh Sanh nhn, hy nn nh php ca ch Pht, khng nn khi tm sn nhu, nh php ca cnh gii Ma. V l y, nn tu nhn nhc. Do v lng nhn duyn nh vy, cho nn hay nhn. y gi l Sanh nhn. (Ht cun 14 theo bn Hn) --o0o -Cun 15 GII THCH: SN- BA-LA-MT PHP NHN Sao gi l php nhn? Nhn i vi chng sanh cung knh cng dng v i vi cc ngi phin no, dm dc; y gi l Sanh nhn. Nhn i vi php cung knh cng dng v php phin no, dm dc; y gi l Php nhn.

Li na, Php nhn l trong khng m su cn, ngoi khng th su trn. i vi hai th khng khi tm phn bit, v sao? V tng trong nh ngoi, tng ngoi nh trong, c hai tng u khng th c c (bt kh c), v l nht tng, v l nhn duyn hp, v l n tht khng, v l ht thy php tng thng thanh tnh, v l nh tnh tng php chn t, v l bt nh thp, tuy khng hai cng khng mt. Qun cc php nh vy, tm tin chc khng lay chuyn, y gi l nhn. Nh trong kinh T-ma-la-ct ni: B-tt Php-Tr ni: Sanh v dit l hai, bt sanh bt dit l nhp php mn bt nh. Cho n Vn-th-thi-l ni: Khng nghe, khng thy, tt c tm duyt, khng thuyt, khng ni l nhp php mn bt nh. T-mala-ct th im lng khng ni. Cc B-tt tn thn: Lnh thay! Lnh thay! y tht l nhp php mn bt nh. Li na, ht thy php c hai: 1- Chng sanh, 2- Cc php. B-tt nhn i vi chng sanh, nh trc ni. Nay ni nhn i vi php. Php c hai l: Tm php v phi tm php. Trong phi tm php c ni c ngoi. Ngoi c rt, nng, gi, ma v.v... Ni c i, kht, gi, bnh, cht, v.v... Cc th nh vy gi l phi tm php. Trong tm php c hai: 1-Sn nhu,u su, nghi, v.v... 2- Dm dc, kiu mn, v.v... Hai th gi l tm php. B-tt i vi hai php , an nhn khng lay ng, y gi l Php nhn. Hi: i vi chng sanh hoc lm h sn hn, lm no hi mng h th mc ti, nu thng xt h th c phc. Cn i vi lnh, nng, gi, ma ... khng c lm tng hay tn g ai, v sao m phi nhn? p: Tuy khng tng hay tn, song t mnh sanh no lon u kh th s lm hi B-tt o, v vy nn phi nhn. Li na, khng phi ch st hi bc no chng sanh nn mc ti, m v c tm lm nhn duyn nn mc ti. V sao? V tuy git chng sanh m tm v k, l khng mc ti, thng ngh ti chng sanh, tuy khng cho g m rt c phc. Lnh, nng, gi, ma... tuy khng lm tng tn, nhng v c cho nn mc ti. Do vy, nn phi nhn. Li na, B-tt t bit do nhn duyn ca ti i trc nn sanh vo ch kh ny. y l do ta lm, ta nn t chu. Suy ngh nh vy, cho nn hay nhn. Li na, B-tt suy ngh: Quc c hai th: C th tnh, c th khng tnh. B-tt nu sanh vo trong Quc khng tnh, chu cay ng, i rt cc kh, th t pht li nguyn thanh tnh rng: Khi ta thnh Pht, trong

Quc khng c cc th kh y.... Nh vy, quc y tuy khng tnh, nhng m c li cho ta. Li na, B-tt suy ngh: Tm php ca th gian, Hin Thnh cn khng th trnh c, hung g l ta? Do vy, phi nn nhn. Li na, B-tt suy ngh: Bit thn ngi y khng bn, khng mnh, b gi bnh cht ui theo. Tuy li cn c thn tri thanh tnh, khng gi khng bnh, nhng li m m th vui ci tri th cng ging nh ngi say, khng th tu hnh phc c Thnh o, xut gia la dc. V vy nn i nhn thn ny t gng nhn nhc tu phc, li ch chng sanh. Li na, B-tt suy ngh: Ta th xc thn t i ng un ny, tt phi chu phn thng kh. Khng ai c th thn m khng kh. Giu sang, ngho hn, xut gia, ti gia, ngu tr, sng ti, khng ai khi kh c, v sao? V ngi giu sang thng hay s hi, th h ti vt; ging nh d bo, phi sm n my t; nh Qu tha ming tht, c by Qu ui theo. Ngi ngho hn th c ci kh i rt; ngi xut gia, i nay tuy kh m i sau hng phc c o. Ngi ti gia, i nay tuy vui, m i sau chu kh. Ngi ngu lc u cu ci vui i ny, nhng khi v thng i mt n, sau li phi chu kh. Ngi tr lc u suy ngh v ci kh v thng, sau li c th vui. Nh vy, ngi c th thn, chng ai khng kh. Cho nn B-tt phi nn thc hnh nhn nhc. Li na, B-tt suy ngh: Ht thy th gian u kh, lm sao ta trong m li cu vui c? Li na, B-tt suy ngh: Ta trong v lng kip, thng chu cc kh, m khng c li ch g, cha tng v php, ngy nay v chng sanh, m cu Pht o, tuy c chu kh ny, song s c li ln. Th nn i vi cc kh trong, ngoi, u nn nhn chu. Li na, B-tt i tm th nguyn rng: Nu gp ci kh V gin a ngc m ta cn phi nhn, hung chi ci kh nh m khng th nhn sao? Nu kh nh khng nhn c lm sao nhn c kh ln? Nh vy nhn c cc php bn ngoi, gi l Php nhn. Hi: Lm sao nhn c tm php bn trong?

p: B-tt suy ngh: Ta tuy cha c o, cc kit s cha dt, nu khng nhn th chng khc g phm phu, chng phi l B-tt. Li t suy ngh: Nu ta c o, cc kit s cha dt ht, thi khng cn c php chi nhn. Li na, i kht, lnh nng l ma qun bn ngoi; kit s, phin no l Ma tc bn trong. Hy ph hai tn qun thnh Pht o. Nu khng nh vy thi Pht o khng thnh. Nh ni trong khi Pht tu kh hnh su nm, Ma vng n ni Qu nhn ging St-li, trong ngn phn sanh ca ngi ch cn c mt phn sng! Mau mau ng dy tr v trong nc, b th tu phc, th c th c ci vui ci ngi ci tri, i ny v i sau. o khng th no c, ngi ch lung cng cn kh. Nu ngi khng chu nghe li du ngt, c th s u m khng ng dy, th ta em on i qun n nh ph ngi. B-tt ni: Ta nay cn ph c i qun sc mnh bn trong ca ngi, hung l i qun bn ngoi? Ma ni: Nhng g l i qun bn trong ca ta? B-tt p: Dc l qun u ca ngi, u su l qun th hai, i kht l qun th ba, Kht i l qun th t, Ng ngh l qun th nm, S hi l qun th su, Nghi hi l qun th by, Sn nhu l qun th tm, Li dng, h danh chn, T cao, kiu mn mi, Cc tn qun nh vy, Chn ght ngi xut gia, Ta dng sc thin, tr, Ph qun y ca ngi, c thnh Pht o ri, thot ht mi ngi. B-tt tuy ch ath cc th qun y, nhng mc o gip nhn nhc, cm gm tr tu, cm ci thun thin nh, chn cc mi tn phin no, y gi l ni nhn. Li na, B-tt nn tu nhn i vi cc phin no, khng nn dt kit s, v sao? V nu dt kit s, th b mt mt rt nhiu, b ri vo con ng A-lahn, khng khc g ngi m cc cn bi lit. Cho nn ngn kit s m khng dt. Do tu nhn nhc, khng theo kit s.

Hi: Lm sao kit s cha t m khng theo n c? p: Nh Chnh t duy nn tuy c phin no m khng theo n. Li na, nh t duy qun st tng khng, v thng, nn tuy c nm dc tt p, m khng sanh cc kit s; v nhQuc vng c mt i thn, t che du ti, khng ngi no bit. Vua bo: Ngi hy chn ly mt con d bo m khng c m em li y, nu khng c s bt ti ngi. V i thn c tr, ct mt con d ln, kho nui bng c, la, song mi ngy cho ba con ch si n khng b, d tuy c nui bo m khng m. Khi dt n cho vua, vua sai ngi git, qu l bo m khng m. Vua hi: Lm sao c nh vy? i thn p li vic trn. B-tt cng nh vy, v do thy ch si v thng, kh, khng, nn lm cho m cc kit s phi tiu, m tht cc cng c th bo. Li na, B-tt do v lng phc bo cng c, nn tm c nhu nhuyn, cc kit s mng, d tu nhn nhc. V nhs t cha rng gia rng, c ngi trng thy, ci u cu xin, thi n th cho i, nhng cp beo l vt nh, th khng th th nh vy, v sao? V s t cha l loi th qu, c tr phn bit , cn cp beo l loi trng hn, khng bit phn bit. Li nh qun bi trn, gp c i tng thi sng, gp phi tiu binh thi cht. Li na, B-tt cng c tr tu lc qun s sn nhu c cc iu xu c, qun s nhn nhc c cc th cng c, cho nn hay nhn cc kit s. Li na, tm B-tt c tr lc, hay dt kit s, v chng sanh nn tr lu ti th gian. Bit kit s l gic, cho nn nhn m khng theo. B-tt tri gic kit s y li, khng cho phng tng, m lo tu cng c. V nh c gic, v c nhn duyn nn khng git, ch nht k mt ni m t tu tp s nghip. Li na, B-tt nh tht bit tng cc php, nn khng cho cc kit s l xu, khng cho cc cng c l tt, cho nn i vi kit s khng sn, i vi cng c khng i. Do tr lc y nn hay tu nhn nhc, nh k ni: B-tt on tr cc bt thin, Cho n vi t, dt khng cn, Phc i cng c khng c lng, S nghip to tc u thnh tu. B-tt nh sc i tr tu, Nn cc kit s khng no hi.

Cho nn bit c cc php tng. Sanh t Nit-bn mt khng hai. Do cc nhn duyn nh vy, tuy cha c o, m c th nhn i vi cc php phin no; y gi l Php nhn. Li na, B-tt i vi ht thy php, bit l mt tng khng hai. Ht thy php u l php c tng kh thc, cho nn ni mt. Nhn thc thc sc cho n thc thc php, y l php c tng kh thc, cho nn ni mt. Li na, ht thy php c tng kh tri, cho nn ni mt. Kh php tr, kh t tr (kh loi tr), bit Kh . Tp php tr, tp t tr, bit Tp . Dit php tr, dit t tr, bit Dit . o php tr, o t tr, bit o . V th tr thin cng bit c Kh, Tp, Dit, o v h khng, chng phi l tr duyn Dit . y l php c tng kh tri cho nn ni mt. Li na, ht thy php c tng kh duyn, cho nn ni mt. Nhn thc v php tng ng vi nhn thc duyn sc, nh thc, thit thc, thn thc cng nh vy. thc v php tng ng vi thc cng duyn nhn, cng duyn sc, cng duyn nhn thc, cho n duyn , duyn php, duyn thc. Ht thy php c tng kh duyn, cho nn ni mt. Li na, ht thy php u l mt, mt li c mt gi l hai, ba ln gi l ba. Nh vy cho n ngn, vn cng u l mt m gi gi l ngn, vn. Li na, ht thy php c tng, cho nn ni mt. Do mt tng gi l mt. Ht thy vt gi l php. Ht thy vt gi l php, tng ca php gi l mt. Do v lng nht mn nh vy, nn ph tng khc, khng m tng mt, y gi l php nhn. Li na, B-tt qun ht thy php l hai. Th no l hai? Hai l tng trong v tng ngoi. V c tng trong ngoi, nn tng trong chng phi ngoi, tng ngoi chng phi trong. Li na, ht thy php hu tng, v tng cho nn l hai. Khng, bt khng; thng, phi thng; ng, phi ng; sc, phi sc; thy c, khng thy c; c i ngi, khng i ngi; hu lu, v lu; hu vi, v vi; tm php, phi tm php; tm s php, phi tm s php; php tng ng vi tm, php khng tng ng vi tm. Do v lng nh mn nh vy, nn ph tng mt, khng m tng hai; y gi l Php nhn.

Li na, B-tt qun ht thy php l ba. Thng, trung, h; thin, bt thin, v k; c, khng, chng phi c chng phi khng; kin on, t duy on, khng on; hc, v hc, phi hc phi v hc; qu bo, c qu bo, chng phi qu bo chng phi c qu bo. Do v lng tam mn nh vy, nn ph tng mt, khng m tung khc; y gi l Php nhn. Li na, B-tt tuy cha c v lu o, kit s cha dt, m c th tin Thnh php v lu, v ba php n: Mt l php n: ht thy php hu vi sanh u v thng. Hai l php n: ht thy php v ng. Ba l php n: Nit-bn chn tht. Bc Hin Thnh c o, t c t bit. B-tt tuy cha c o, m c th tin v th; y gi l Php nhn. Li na, i vi mi bn php nn vn khng p. C thng hay khng thng, v.v... qun st khng ngn ngi, khng mt trung o, hay nhn c php y; gi l Php nhn. Nh c mt T-kheo i vi mi bn php nn vn y, t duy qun st, khng th thng t c nn tm khng nhn c, mi m y bt i n ch Pht, bch Pht rng: Pht c th gii mi bn nn vn ny cho con, khin cho con c hiu r, th con s lm t, nu khng th hiu r, th con s i tm o khc. Pht dy: Ngi ngu! ng c tng c hn vi Ta, nu Ta p mi bn nn vn th ng lm t Ta chng? T-kheo ni: Bch Th Tn, khng! Pht ni: ng l ngi ngu, sao nay li ni nu khng p cho con, con s khng lm t? Ta v ngi gi, bnh, cht m thuyt php t cho h. Mi bn nn vn y l php u tranh, khng ch chi n Chnh php, ch l h lun, hi lm chi? Nu p cho ng, tm ng khng r, n cht vn khng hiu, vn khng thot c sanh, gi, bnh, cht. V nh c ngi, thn b tn c, b con mi thy thuc rt mi tn, ngi y bn ni: Cha c rt mi tn, trc tin phi ni cho ti bit h, tn, thn l, cha m, tui tc ngi bn; ti li mun bit mi tn xut t ni no, cy g, lng g, bt nhn mi tn l ngi no, lm bng st g, li mun bit chic cung lm bng cy ni no, sng con chi, ri li mun bit cy thuc sanh ch no, tn chng loi g? Nhng vic nh vy ti cn bit r tt c, sau ti mi cho ngi rt mi tn v xc thuc. Pht hi T-kheo: Ngi kia c th cho bit ht mi vic y, sau mi cho rt mi tn ? T-kheo tha: Khng th bit c. Nu ch cho bit ht, thi cht mt ri! Pht ni: ng cng nh vy, b mi tn t kin, bi th thuc c i, thm vo tm ng, trc v mi tn y nn lm t Ta, nhng nay li khng mun nh mi tn, ch mun tm bit ht th gian l thng hay v thng, hu bin hay v bin v.v... tm bit cha c th mt tu mng, cht

nh sc sanh, t ri vo ti tm! T-kheo h thn, bit su li Pht, lin chng c o qu A-la-hn. Li na, B-tt mun lm ngi Nht thit tr, nn suy tm ht thy php, bit tht tng ca n, i trong mi bn nn vn khng tr, khng ngi, bit n l bnh nng ca tm, nn thot ra c, nhn c; y gi l Php nhn. Li na, Pht php thm thm, thanh tnh vi diu, din by v lng cc th php mn, m c th nht tm tn th, khng nghi, khng hi; y gi l Php nhn. Nh Pht dy: Cc php tuy khng, cng khng on, cng khng dit. Cc php nhn duyn tng tc sanh cng chng phi thng. Cc php tuy v ng, m cng khng mt ti phc. Ch trong khonh khc mt nim ca tm m cc php, cc cn, cc tu ni thn chuyn dit khng ngng, chng kp n nim sau, c i mi sanh dit, cng khng mt nghip nhn duyn ca v lng i. Tuy trong nm un, mi tm gii, mi hai nhp u khng, v ng, m chng sanh vn lun chuyn trong nm ng chu sanh t. i vi cc php thm thm vi diu nh vy, tuy cha c Pht o, m c th tin th, khng nghi, khng hi; y l Php nhn. Li na, A-la-hn, Bch-chi Pht v s sanh t xu c m cu vo Nit-bn, cn B-tt tuy cha c thnh Pht, m mun cu Nht thit tr, v thng xt chng sanh mun phn bit r rng tht tng cc php. Nhn c vic ny, gi l Php nhn. Hi: Lm sao qun c tht tng cc php? p: Qun cc php khng c t vt, l hng, khng th ph, khng th hoi, y l tht tng. Hi: Tt c li ni, u c th p, c th ph, c th hoi; ti sao li ni khng th ph hoi, y l tht tng? p: V cc php khng th ph, nn trong Pht php tt c ng ngn ng u vt qua, ch tm i qua u dt bt, thng bt sanh bt dit, nh tng Nit-bn, v sao? V nu cc php tng l tht c, thi lc sau chng nn khng c, nu cc php trc c m nay khng, tc l on dit.

Li na, cc php chng phi l thng, v sao? V nu thng tc khng c ti, khng c phc, khng c st thng, cng khng c th cho mng sng, cng khng c li ch tu hnh, cng khng trin phc, khng gii thot, th gian l Nit-bn. Do nhn duyn nh vy, cc php chng phi thng. Nu cc php l v thng thi l on dit, cng khng c ti, khng c phc, cng khng thm bt, cc nghip nhn duyn qu bo u mt. Do nhn duyn nh vy, cc php chng phi v thng. Hi: ng ni trong Pht php thng cng chng tht, v thng cng chng tht, s y khng ng, v sao? V trong Pht php thng cng tht, v thng cng tht. Thng l thng duyn dit , phi thng thng duyn dit , chng thng thng duyn dit , h khng, khng sanh, khng tr, khng dit, y l tng thng. Tng v thng l, nm un sanh, tr, dit l tng v thng, v sao ng ni thng v v thng u chng tht? p: Thnh nhn c hai li ni: 1- Ni phng tin. 2- Ni thng. Ni phng tin l v ngi, v nhn duyn. V ngi l v chng sanh m ni l thng, l v thng, nh trong on i tr Tt n ni: Nu ni v thng l v mun cu chng sanh khi m say trong ci vui ba ci. Pht suy ngh nn ly php g khin chng sanh c xa la dc, cho nn mi ni cc php l v thng, nh k ni: Nu qun php v sanh, i php sanh c la, Nu qun php v vi, i hu vi c la. Th no l sanh? Sanh l nhn duyn ha hp, v thng, khng t ti, thuc nhn duyn, c tng gi, bnh, cht, tng h di, tng ph hoi; y gi l sanh. Sanh l php hu vi. Nh trong i tr Tt n ni: Thng v v thng u chng phi l tng tht, v c hai u sai lm. Nu ni cc php chng phi hu thng, chng phi v thng, y l li l lun ngu si, v c sao? V nu chng phi c thi ph khng, nu chng phi khng thi ph c, nu ph c hai s y, th cn c php g na ni? Hi: Trong Pht php thng ni khng tng, chng c chng khng. Khng tr c, khng khng ngn khng, y l chng c, chng khng; sao li cho l l lun ngu si? p: Tht tng chng phi c, chng phi khng, theo trong Pht php ni l khng lnh th, khng chp trc. Cn chng phi c, chng phi khng

ca ng ni l c lnh th, c chp trc, nn cho l l lun ngu si. Nu ni: Chng phi c, chng phi khng th l c th ni, c th ph, l ch tm sanh khi, l ch u trnh. Pht php thi khng nh vy. Tuy theo nhn duyn m ni: chng phi c, chng phi khng Nhng khng sanh tm chp trc, khng sanh tm chp trc nn khng th hoi, khng th ph. Cc php hoc hu bin, hoc v bin, hoc va hu bin va v bin, hoc chng phi hu bin v bin, hoc cn c i sau khi cht, hoc khng cn c i sau khi cht, hoc va c i va khng i sau khi cht, hoc chng phi c i chng phi khng i sau khi cht, thn xc l phn hn, hoc thn xc khc phn hn khc, cng nhvy, u chng tht. Qun cc php theo nh trong su mi hai kin chp cng u chng tht, khc tr ht thy nhng iu nh vy, tin Pht php l tng thanh tnh bt hoi, tm khng hi hn, khng lay chuyn; y gi l Php nhn. Li na, hu v nh bin, qun cc php khi sanh, khi tr, thi l tng hu kin. Qun cc php khi gi, khi hoi thi l tng v kin. Chng sanh trong ba ci phn nhiu m trc vo hai kin . C hai th php y h di khng tht. Hu tng thi chng phi v, v sao? V nay khng trc c l ri vo on dit, nu on dit thi l khng ng. Li na, ht thy cc php, do danh t ho hp, nn mi gi l c. Do vy, php do danh t ho hp sanh l php chng th c c (bt kh c). Hi: Php do danh t ho hp sanh, tuy chng th c c, song vn c danh t ho hp? p: Nu khng c php, th danh t ho hp v ci g? Th y l khng danh t. Li na, nu cc php tht c, thi khng phi cn do tm thc bit nn mi c, th thi chng phi c. Nh tng cng ca t, do thn cn, thn thc bit nn mi c. Nu khng c thn cn, thn thc bit thi khng c tng cng. Hi: Thn cn, thn thc, hoc bit, hoc khng bit, th t vn thng l tng cng? p: l do trc t bit c tng y, hoc do ngi khc ni m bit l c tng cng. Nu trc khng t bit, khng nghe ngi ni, thi khng c tng cng.

Li na, t thng l tng cng, thi khng nn b tng , nh sa c, sp ong, nha cy, gp kh nng tan ra thi b tng cng m tr thnh tng t; vng, bc, ng, v.v... st cng nh vy. Nh nc l tng lng t gp kh lnh thi chuyn thnh tng c cng. Nh vy, cc th u l x b tng. Li na, cc lun ngh s c th khin c thnh khng, khin khng thnh c. Cc bc Hin Thnh, ngi ta thin, c th khin t thnh nc, nc thnh t. Nh vy, cc php u c th chuyn i; nh ni trong mi php nht thit nhp hoc gi mi bin x. Li na, hu kin (chp c) y pht sanh v c tham dc, sn nhu, ngu si, kit phc, u trnh cho nn ch no sanh tham dc, sn nhu v.v... y l khng phi Pht php, v sao? V tng ca Pht php l lnh, l trong sch. Do th nn chng phi tht. Li na, ht thy php c hai th: Sc php v v sc php. Sc php thi phn tch cho n cc vi, tan mt khng cn g, nh ni trong chng n Ba-la-mt on ph bc v b th. V sc php th ng thc khng bit c, khi thc sanh, tr, dit, qun st bit tm c phn on, c phn on nn v thng, v thng nn khng, khng nn chng phi c, trong khong gy mng tay c n su mi th (nim, thi gian rt ngn) trong mi th, tm c sanh dit, do tng tc sanh, nn bit y l tm tham, y l tm sn, y l tm si, y l tm tn, y l tm thanh tnh, tr tu, thin nh. Hnh gi qun tm sanh ri dit nh dng nc, nh ngn n; y l ca ng i vo khng tr, v sao? V nu tm mt thi sanh, cn trong cc thi khc dit, th tm y nn l thng, v sao? V trong thi gian tm sanh rt ngn y khng c dit. Nu trong mt thi y khng c dit, thi phi nn trc sau u khng dit. Li na, Pht ni php hu vi u c ba tng, nu trong thi gian rt ngn, ch sanh m khng dit, th khng phi l php hu vi. Nu trong thi gian rt ngn tm c sanh, tr, dit, thi v sao ch trc sanh m sau dit, ch khng trc dit m sau sanh? Li na, nu trc c tm, sau c sanh thi tm khng cn i sanh, v sao? V trc c tm vy. Nu trc c sanh, thi sanh khng cn sanh lm g na. Li sanh v dit tnh tri nhau, khi sanh thi khng th c dit, khi dit thi khng th c sanh. Do l , nht thi cng khng th c c. Th tc l v sanh, nu v sanh thi v tr, v dit; nu khng sanh,

tr, dit thi khng tm s php; khng tm s php, thi khng c cc tm bt tng ng hnh, sc php, v sc php khng thi v vi php cng khng, v c sao? V nhn hu vi nn c v vi, nu khng c hu vi thi khng c v vi. Li na, thy php c to tc l v thng, nn bit php khng to tc l thng. Nu nh vy, nay thy php to tc phi l c php, th php khng to tc phi l khng php. V th nn php Thng l khng th c c (bt kh c). Li na, ngoi o v t Pht, ni php Thng c ch ng nhau, c ch khc nhau. Ch ng l nh ni hkhng, Nit-bn; ch khc l ngoi o ni c ng, thi, phng, vi trn, minh s. C t Pht ni, chng phi thng xuyn dit . Li ni php nhn duyn l thng; php do nhn duyn sanh l v thng. Trong i tha ni php thng nh ni php tnh, nh nh, chn t; nh vy gi l php thng. Cn nh h khng, Nit-bn th nh trong chng Tn thn B-tt trc kia ni. Thn, thi, phng, vi trn, cng nh trc ni. Do vy khng nn ni cc php l c. Nu cc php khng, c hai th: 1- Thng khng. 2- on dit nn khng, hoc trc c nay khng, hoc nay c sau khng, y l on dit. Nu vy thi khng c nhn duyn, khng nhn duyn th trong mt vt xut sanh ht thy vt, m cng c th trong mt vt khng xut sanh g ht. i sau cng nh vy. Nu dt mt nhn duyn ti phc thi khng th c s giu ngho, sang hn khc nhau v b a vo trong c o, sc sanh. Nu ni thng khng, thi khng c Kh, Tp, Dit, o. Nu khng c T , thi khng c Php bo, thi khng c Tm o qu Hin Thnh. Nu khng Php bo, Tng bo, thi khng c Pht bo. Nu nh vy thi ph hoi Tam Bo. Li na, nu ht thy php tht khng, thi khng c ti phc, khng c cha m, cng khng c l ngha php tc th gian, cng khng c thin c. Vy thi thin c ng mn, th phi nht qun, ht thy mi vt u khng, nh thy trong mng. Nu ni tht khng, th c li nh vy, li ni y ai m tin c! Nu cho rng v in o nn thy c, vy sao ang khi thy mt ngi li khng thy thnh hai, ba, l v n tht khng m in o thy. Nu khng ri vo hai kin c, khng y, thi bit c trung o tht tng. Lm sao bit tht? ng nh iu c bit, c ni ca hng h sa ch Pht B-tt qu kh; iu c bit, c ni ca hng h sa chPht B-tt v lai; iu c bit, c ni ca hng h sa ch Pht B-tt hin ti, m sanh lng tin ln

lao khng nghi khng hi, c sc tin ln lao nn hay tr hay th; y gi l Php nhn. Li na, do sc thin nh nn tm nhu nhuyn, thanh tnh, v khi nghe n tht tng cc php, tm lin cng ng hp, tin cht vo su, khng nghi khng hi. V c sao? Nghi v hi l php h thuc Dc gii, v n th c nn khng dnh vo trong tm nhu nhuyn; y gi l Php nhn. Li na, do tr tu lc nn khi qun ht thy cc php m khng c mt php kh c. Nhn c, th c php y l khng nghi, khng hi; y gi l Php nhn. Li na, B-tt suy ngh rng: Hng phm phu v ci c v minh nn i ht thy cc php chuyn thnh tng khc, phi thng tng thnh thng, kh tng thnh vui, v ng tng thnh c ng; khng m cho l c tht, phi hu l hu, hu l phi hu. Nh vy trong chng chng php chuyn thnh ra tng khc. c tr tu Thnh hin ph ci c v minh, bit r tht tng cc php, c c tr tu bit v thng, kh, khng, v ng, vt b khng chp trc. Nhn c php y gi l Php nhn. Li na, qun ht thy cc php t trc n nay thng khng, i nay cng khng, tin c, th c Php y gi l Php nhn. Hi: Nu qun ht thy cc php t trc n nay thng khng, i nay cng khng, th l c t kin, sao li ni l Php nhn? p: Nu qun cc php rt ro khng, tm th trc khng y, thi l c t kin. Nu qun khng m khng th trc, khng sanh t kin, thi l Php nhn, nh k ni: Cc php tnh thng khng, Tm chng th trc khng. Nhn c php nh vy, L s tng Pht o. Nh vy cc ca nhp vo tr hu, qun tht tng cc php, tm khng thi chuyn, khng hi hn, khng ty theo cc gic qun, cng khng lo bun, c t li li tha; y gi l Php nhn. Php nhn y c ba th hnh tng thanh tnh l: Khng thy php nhn nhc, Khng thy thn mnh, khng thy ngi nhc m; khng h lun cc php, khi y gi l php nhn thanh tnh. V l , ni B-tt khi tr trong Bt-nh Ba-la-mt, c th c nhn nhc Ba-la-mt, v khng lay ng, khng thi chuyn.

Sao gi l khng lay ng, khng thi chuyn? Ngha l khng sanh sn gin, khng xut li c, thn khng gy c, tm khng nghi hoc. B-tt bit tht tng Bt-nhBa-la-mt, khng xut li c, thn khng gy c, tm khng nghi hoc. Nu ngi n mng, hoc lm au n, git hi, ht thy u nhn. Do vy, nn ni tm tr trong Bt-nhBa-la-mt, thi c th y nhn nhc Ba-la-mt. ---o0o--CHNG 25 :GII THCH: T-L-GIA BA-LA-MT KINH: Thn tm tinh tn khng gii i, nn c th y T-l-gia (tinh tn) Ba-la-mt. LUN: Hi: Tinh tn l gc ht thy cc thin php, ng phi u ht, nay c sao n li vo hng th t? p: B th, tr gii, nhn nhc th gian thng c; nh ci o ngha gia khch v ch theo l phi cung cp cho nhau, n nh sc sanh cng bit cch b th . Hoc c ngi v l do ny, l do khc, cho nn b th; hoc v i ny, hoc v i sau, hoc v o cho nn b th m khng cn tinh tn. Cn nh tr gii l v thy ngi lm c, b php vua tr ti nn s hi m khng dm lm quy. Hoc sn c tnh thin, nn khng lm iu c. Hoc c ngi nghe ni i ny lm c, i sau chu ti m s hi, cho nn tr gii. Hoc c ngi nghe ni, do tr gii m xa la c cnh kh, sanh, gi, bnh, cht, nn trong tm sanh, ming ni: Ta t ngy nay khng cn st sanh. Nh vy, l gii, u cn c tinh tn Ba-la-mt mi lm c ? Nh trong php nhn nhc, hoc b mng, b nh, b git m hoc v s nn khng p tr, hoc v sc km, v s ti li, hoc v tu theo php thin nhn, hoc v cu o cho nn gi yn lng khng p tr, u l khng cn phi c tinh tn Ba-la-mt mi nhn c. Nay mun c bit tht tng cc php, phi thc hnh Bt-nh Ba-la-mt v nn tu hnh thin nh. Thin nh l cnh ca tr tu chn tht, trong y phi sing tu tinh tn, nht tm hnh thin. Li na, b th, tr gii, nhn nhc l phc c ln, c an n khoi lc, c danh d tt, mun g c ny. bitc mi v ca phc li y, nay mun tinh tn tip tc c c thin nh, tr tu thng diu, thi v

nh o ging, thy bn t, cng thm tinh tn, hy vng chc chn c nc, li cng nh di la, thy c khi, gng sc gp bi, chc chn thy c la. Mun thnh Pht o, phm c hai mn: 1- Phc c, 2- Tr tu. Tu hnh b th, tr gii, nhn nhc, l mn phc c. i Bt-nh Ba-la-mt bit tht tng ht thy cc php l mn tr tu. B-tt nhp vo phc c mn th tr ht thy ti, s nguyn u tha mn. Nu khng c tha mn, l v ti cu ngn che. B-tt nhp vo tr tu mn thi khng chn ngn sanh t, khng a vui Nit-bn, v hai vic l mt. Nay mun xut sanh i Bt-nh Ba-la-mt th phi nhn ni thin nh mn, v mun c thin nh mn cn phi nh n sc i tinh tn, v c sao? V Dc gii lon tm, khng th thy c tht tng ca cc php; v nh n gia gi, nh sng khng th chiu r vt, nhng n trong nh kn, nh sng chc chn chiu r c. Thin nh, tr tu y, khng th ly phc c m cu c, cng khng phi qun chiu s si m c, m phi thm thm tinh cn gp rt bm cht khng gii i, mi thnh tu c. Nh Pht tng ni d cho huyt, tht, m, ty kit ht, ch cn li da, xng, gn cng khng b tinh tn, thi nh vy mi c c thin nh, tr tu. c hai vic ny thi mi vic u thnh. Do vy nn tinh tn ng vo th t, lm cn bn cho thin nh, tr tu chn tht. Trong ba th u tuy u c tinh tn, nhng v t cho nn khng ni. Hi: C ngi ni: Ch thc hnh b th, tr gii, nhn nhc l c i phc c, khi c i phc c thi s nguyn u thnh tu, thin nh, tr tu t nhin n, vy cn g phi c tinh tn Ba-la-mt? p: Pht o su xa kh c, tuy c sc b th, tr gii, nhn nhc, song cn phi c tinh tn mi c thin nh su xa, tr tu chn tht v v lng Pht php. Nu khng thc hnh tinh tn thi khng sanh thin nh, khi thin nh khng sanh thi ci Phm-thin-vng cng khng th sanh n c hung g mun cu c Pht o ? Li na, c ngi nh Dn i c s v.v... mun c v lng phc bu, thi u c nh . Nh vua nh Sanh lm vua c bn chu thin h, tri ma xung by bu v cc vt cn dng, li cn c tri -thch chia ch cho ngi. Tuy c phc ay nhng khng th c o. Nh T-kheo Latn-chu tuy chng c o qu A-la-hn, nhng khi i kht thc n by ngy m khng c c vt g, nh phi mang bnh bt khng tr v, sau

dng la thin nh t thiu thn m vo Nit-bn. Do , nn bit chng phi ch c sc phc c m c o c. Mun thnh Pht o, cn phi i tinh tn. Hi: B-tt xem tinh tn c li ch g m sing tu, khng gii i? p: Ht thy o c li ch i ny i sau u do tinh tn m c c. Li na, nu ngi mun t thn, cn phi cn kp tinh tn, hung chi B-tt th nguyn mun tt c chng sanh. Nh trong bi k tn thn tinh tn ni: Ngi m khng tic thn, Tm tr tu quyt nh, Tinh tn ng nh php. Vic mong cu khng kh. Nh nng phu sing lm, Thu hoch chc y , Cng nh i ng xa, Sing i chc mau n. Nu c sanh ci Tri, V c vui Nit-bn, L do c nh vy, u do sc tinh tn.. Chng tri, chng v nhn, T lm nn t c, u phi ngi tr tu, M khng t gng sc? La ba ci chy bng, V nh ngn la ln. Ngi c tr quyt on, Mi c thot ra khi! Do vy nn Pht bo A-nan! Phi tinh tn! Nh vy khng gii i, i thng n Pht o. Mnh m m sing lm. o t thng c sui, Tinh tn cng nh vy, Khng g khng cu c. Nh hnh c o php, Tinh tn khng gii i,

Chc c v lng qu, Bo y trn khng mt. Li na, php tinh tn l cn bn ca mi iu thin, c th xut sanh ht thy cc thin o, cho n c V thng Chnh ng B-, hung g l li nh! Tt c u t tinh tn, khng phng dt m pht sanh. Li na, tinh tn c th lm pht ng phc c i trc, nh ma thm ht ging, lm cho mc mm, y cng nhvy. Tuy c phc c nhn duyn i trc, nu khng c tinh tn thi khng pht sanh c, cho nn n ci li i ny cn khng c c, hung chi c Pht o? Li na, cc i B-tt cu vt chng sanh, phi chu th kh, cho n kh trong a ngc A-t, tm cng khng gii i; y l tinh tn. Li na, ht thy mi s, nu khng tinh tn thi khng thnh c. V nh thuc x, ly v b u lm ch, nu b b u thi khng x. Nh vy Bn nim x ( ch), Bn thn tc, Nm cn, Nm lc, By gic chi, Tm chnh o, chc chn phi cn c tinh tn; nu khng c tinh tn thi mi vic khng thnh. Nh gii ch c trong Tm chnh o, cc ch khc khng c; tn ch ch c trong Nm cn, Nm lc, cc ch khc khng c; cn tinh tn thi khng ch no khng c. Tinh tn tuy c khp trong cc php m vn ring t c mt sai khc; v nh v minh s tuy c khp trong ht thy cc kit s, m vn ring c bt cng v minh. Hi: B-tt mun c ht thy Pht php, mun ht thy chng sanh, mun dit ht thy phin no, u c nh ; sao cn phi tng thm tinh tn mi c th c thnh Pht; nh m la nh khng th t rng ln, phi c th la tng thm mi c th t tt c? p: B-tt t khi s pht tm, th nguyn s ht thy chng sanh, lm cho h c hoan lc, thng v ht thy,khng t tic thn, nu tic thn th khng th thnh tu cc thien php. Do vy phi tng thm tinh tn. Li na, B-tt dng l do q trch tm gii i, khin m say tinh tn. m my en gii i che lp nh sng tr tu, nut mt cc cng c, tng trng iu bt thin. Ngi gii i lc u tuy c vui nh m v sau thi b kh ln. V nh n c c, lc u tuy thm ngon, m lu thi cht ngi. Tm gii i t chy cc cng c, v nh la ln t chy ht rng cy hoang d. Ngi gii i b mt ht cc cng c; v nh b gic cp, khng cn li cht g, nh k ni: ng c m chng c,

c ri li mt, t khinh thn mnh, Mi ngi cng khng knh. Thng ch rt ti, Khng c cc uy c. Php tr tu tn qu, Vic y mt vnh vin. Nghe cc php diu o, Khng th gip ch thn, Cc ti li nh th, u do tm gii i, Tuy nghe php tng ch, Chng th c ti trn, Cc ti li nh th, u do tm gii i, Sanh nghip khng tu l, Khng c vo o php, Cc ti li nh th, u do tm gii i. Bc thng tr b xa, Trung nhn thng li gn, H ngu v chm, Nh heo a chung, Nu lm ngi i, Ba vic u ph mt, Dc lc v ti vt, Phc c cng mt lun. Nu lm ngi xut gia, Thi khng c hai vic, Sanh Thin v Nit-bn, Danh d mt c hai. Nhng ph mt nh vy Mun bit l do n, Trong ht thy cc gic, Khng qua gic gii i. V c cc ti y, Khng nn nui tm nhc, Hai T-kheo M, Tnh, Gii i sa c o, Tuy thy Pht nghe Php,

Cng chng thot khi c. Qun cc ti li ca gii i nh vy, m tinh tn c tng trng. Li na, qun st s li ch ca tinh tn, thi bit ci li ca i ny i sau, Pht o hay Nit-bn m c c, l u do tinh tn. Li na, B-tt bit ht thy cc php u l khng, khng c g, nhng khng chng Nit-bn, ch v thng xt chng sanh, cha nhm cc iu thin, y l sc tinh tn Ba-la-mt. Li na, B-tt ch l mt ngi n c khng c bng hu, ch do sc phc c tinh tn m ph c Ma qun v gic kit s, c thnh Pht o. c Pht o, i vi ht thy cc php thy r l nht tng v tng, n tht u lkhng, song B-tt v chng sanh m thuyt cc danh t v cc php, dng cc phng tin kho lo thot chng sanh khi kh sanh, gi, bnh, cht. Khi sp dit em php thn (gio php) trao cho B-tt Di-lc, i Ca-Dip, A-nan v.v... vy sau vo Kim-cang tam-mui, t lm nt thn ct ra nh ht ci chng sanh m khng ri b sc tinh tn. Li na, nh A-nan v cc T-kheo ni v By gic , cho n tinh tn gic , Pht hi A-nan: Thy ni tinh tn gic ? A-nan tha: Con ni tinh tn gic . Nh vy ba ln hi ba ln p, Pht lin t ch ngi ng dy bo A-nan: Thya thch tu hnh tinh tn th khng vic g khng c, c n Pht o, trn i khng h di. Do cc nhn duyn nh vy, qun xt s li ch ca tinh tn m c tng trng li ch. V s tinh tn nh vy, c khi Pht ni l dc, c khi ni l tinh tn, c khi ni l khng phng dt. V nh ngi mun i xa, khi bt u mun i, th gi l dc; ct bc khng ngng, th gi l tinh tn; t khuyn khch c gng, khng cho vic lm ngn tr; th gi l khng phng dt. Do vy bit dc sanh ra tinh tn, tinh tn sanh ra khng phng dt, khng phng dt nn c th sanh ra cc php, cho n khi chng thnh Pht o. Li na, B-tt nu mun thot khi sanh, gi, bnh cht, mun thot chng sanh, th thng phi tinh tn, nht tm khng phng dt, cng nh ngi bng bt du y i vo gia i chng, nh hin tin nht tm khng phng dt, nn c sanh li ln. Li nh tng gc nghing, ng him, dy treo, ven ni r xung, ti cc ch him c , nh nht tm khng phng dt, nn thn c an n, i ny c sanh li ln. Cu o

m tinh tn cng nh vy, nu nht tm khng phng dt, th s nguyn u c thnh tu. Li na, v nh dng nc c th lm v ln, tm khng phng dt cng nh vy, chuyn tu kho lo, thng hnh khng b, thi c th ph cc ni kit s phin no. Li na, B-tt c ba th suy ngh: Nu ta khng lm thi khng c qu bo; nu ta khng t lm thi khng t ngi khc a n; nu ta lm th cui cng khng mt. Suy ngh nh vy ri, nn quyt tm tinh tn v Pht o m chuyn tu, ch khng phng dt. Nh mt tiu T-kheo tu hnh Alan-nh, mt mnh trong rng ta Thin m sanh gii i, trong rng c v thn vn l t Pht nhp vo trong xng ca mt t thi, ni bi k: Tiu T-kheo trong rng, V sao sanh gii i, Ngy n nu khng s, m li n nh vy. T-kheo y s hi ngi dy, trong tm t suy ngh , n na m li ng, v thn y li n hin ra mi u, trong ming tun la, rng vt nh kim, mt nh la, ngoi li ni v i theo nm v T-kheo gii i y, ni: ch ny khng nn gii i, sao li lm vy? By gi v T-kheo qu s, lin khi tm suy ngh n vic , ri chuyn tm nim php, chng c o qu A-la-hn. y gi sc t cng tinh tn, khng phng dt, c th c o qu. Li na, s tinh tn y khng t tic thn m tic qu bo. Trong bn oai nghi ca thn l ngi, nm, i, , thng sing tinh tn, th t mt thn khng b o nghip. V nh b la chy, khng dng bnh nc cu, ct lm sao dp tt la, ch khng tic ci bnh. Nh v thy Tin nhn dy t bi k rng: Tm quyt nh vui v, Nh c qu bo ln, Nh khi c toi nguyn, Mi bit ti diu ny. Do cc nhn duyn nh vy, qun xt ci li ca tinh tn m c th lm cho s tinh tn tng thm. Li na, B-tt tu cc kh hnh, nu c ngi n xin u, mt, ty, no, thi c th cho ht, ri t ngh: Ta c sc nhn nhc, tinh tn, tr hu, phng tin, th nhng khi chu s ct u mt y m vn cn thy au n, hung g chng sanh ngu si, ln thn trong ba ng c. Ta nn v cc chng sanh y, sing tu tinh tn sm thnh Pht o, cu vt chng sanh.

(Ht cun 15 theo bn Hn) --o0eo -Cun 16 GII THCH: TINH TN BA-LA-MT Hi: Th no l tng ca tinh tn? p: C kh nng i vi vic lm, pht khi khng kh, ch kin cng, tm khng mt mi, lm vic rt ro, nh vy l tng ca tinh tn. Li na, nh Pht dy: Tng ca tinh tn l thn tm khng ngng ngh. V nh Thch-ca Vn Pht, kip trc tng lm ch khch bun, em cc ngi bun i vo ch him nn, c qu La-st a tay ngn li ni rng: Ngi ng yn ng nhc nhch, khng cho ngi i. Ch khch bun lin ly nm tay phi nh n, nm tay lin dnh khng ko ra c, li ly nm tay tri nh n, cng khng ko ra c, li ly chn phi p n, chn b dnh lun, li ly chn tri p n, cng dnh nh th, li ly u hc ti, u cng dnh lun. Qu hi: Ngi nay nh vy, cn mun lm g na, tm ngi chu ngng cha? p: Tuy c nm vc b tri dnh, nhng tm ta khng bao gi cho ngi dp, ta s dng sc tinh tn nh ln vi ngi, quyt nh khng gii i thi lui. Qu lin hoan h ngh rng: Ngi ny m lc rt ln. Lin ni vi ngi y rng: Sc tinh tn ca ngi rt ln, quyt chc khng ngng ngh, ta cho ngi i. Ngi tu hnh nh vy, i vi thin php, u m, gia m, cui m tng kinh, ta thin, cu chng tht tng cc php, khng b cc kit s che lp, thm tm khng gii i. y l tng ca tinh tn. Tinh tn l mt tm s php, sing lm khng tr tng, theo tm hnh, cng tm sanh, c gic c qun (tm t), hoc khng gic c qun, hoc khng gic khng qun, nh trong sch A-t-m ni rng. i ht thy thin php, sing tu khng gii i, y l tng ca tinh tn. trong nm cn, gi l Tinh tn cn, cn tng trng th gi l Tinh tn lc, tm c khai ng th gi l Tinh tn gic chi, c th a n thnh Nitbn ca Pht o, th gi l Chnh tinh tn. Trong bn Nim x, sing nng buc tm l Tinh tn phn. Bn Chnh cn l Tinh tn mn. Trong bn Nh tc, dc v tinh tn l Tinh tn nh tc. Trong su Ba-la-mt gi l Tinh tn Ba-la-mt.

Hi: ng trc kia ni khen ngi tinh tn, nay ni tng ca tinh tn, y l tinh tn g ? p: y l tng tinh tn i vi ht thy thin php. Hi: Nay ang lun ngh v i Bt-nh Ba-la-mt, th ch nn ni Tinh tn Ba-la-mt, ch sao li ni tinh tn i ht thy thin php? p: B-tt mi pht tm, phi tinh tn i ht thy thin php, dn dn mi c Tinh tn Ba-la-mt. Hi: Tinh tn i vi ht thy thin php th c nhiu, nay ch ni Tinh tn Ba-la-mt l nhip vo trong s tinh tn i vi ht thy thin php ri? p: Tinh tn v Pht o gi l Ba-la-mt, cn tinh tn v cc thin php khc th ch gi l tinh tn m khng gi l Ba-la-mt. Hi: Sing nng i vi ht thy thin php, sao khng gi l Tinh tn Bala-mt, m ch gi B-tt tinh tn mi Ba-la-mt? p: Ba-la-mt gi l n b kia, ngi th gian v Thanh-vn, Bch-chi Pht khng th hnh tinh tn mt cc y , cho nn khng gi l Ba-lamt. Li na, ngi y khng c tm i t, i bi, b ri chng sanh, khng cu cc thin php nh mi Lc, bn V s y, Mi tm php bt cng, Nht thit tr v V ngi gii thot, V lng thn, V bin quang minh, V lng m thanh, V lng tr gii, Thin nh, Tr tu, do vy ngi y tinh tn m khng gi l Ba-la-mt.

Li na, B-tt tinh tn khng ngng khng ngh, nht tm cu Pht o. Tu hnh nh vy gi l Tinh tn Ba-la-mt. Nh B-tt Ho Th v cu ngc Nh m tho cho chy cn bin ln, du gn xng b kh kit, trn khng gii i ph b, c ngc Nh , cp th cho chng sanh, cu vt s kh ni thn h. B-tt lm c vic kh lm nh vy; y l B-tt Tinh tn Ba-la-mt. Li na, B-tt ly lc tinh tn lm u thc hnh nm Ba-la-mt kia, khi y gi l B-tt Tinh tn Ba-la-mt. V nhha hp cc th thuc mi tr lnh trng bnh, B-tt tinh tn cng nh vy, ch thc hnh tinh tn m

khng thc hnh nm Ba-la-mt kia, thi khng gi l B-tt Tinh tn Ba-lamt. Li na, B-tt tinh tn khng phi v ti li, giu sang, th lc; cng khng v thn, khng v sanh ln tri, lm Chuyn lun Thnh vng, Phm-thin, -Thch, Thin-vng, cng khng v cu Nit-bn cho ring mnh, m ch v Pht o, li ch chng sanh. Cc tng nh vy, gi l B-tt Tinh tn Ba-la-mt. Li na, B-tt tinh tn, tu hnh ht thy thin php u ly tm i bi lm u, nh cha m lnh, ch c mt a con, m n b bnh nng, th nht tm tm thuc, cu bnh cho con. B-tt tinh tn, ly tm t lm u cng nh vy, cu vt cho ht thy tm khng tm ri b. Li na, B-tt tinh tn, ly tr tu bit r tht tng lm u, thc hnh su Ba-la-mt; y gi l B-tt Tinh tn Ba-la-mt. Hi: Tht tng ca cc php l v vi v tc, cn tinh tn l hu vi hu tc, lm sao ly tht tng lm u? p: Tuy bit tht tng cc php l v vi v tc, nhng v bn nguyn i bi mun chng sanh nn trong v tc m dng lc tinh tn thot ht thy. Li na, nu tht tng cc php l v vi nh tng Nit-bn, khng mt khng hai th ng lm sao ni tht tng khc vi tng tinh tn ? Chnh l ng khng hiu r tht tng cc php th no c! Li na, B-tt c lc thn thng, dng Thin nhn thy chng sanh trong ba ci, nm ng v mt vui nn kh, thy ch thin ci V sc v ham vui trong thin nh, tm m m khng gic tnh, khi mng tn phi ri tr li trong ci Dc, th thn hnh cm th. Thy ch thin ci Sc cng nh vy, t ch thanh tnh b a tr li chu s dm dc trong bt tnh. Thy su tng tri ci Dc a m ng dc, nn tr li a vo a ngc, chu cc kh thng. Thy trong nhn o, nh phc ca mi iu thin i c thn ngi, thn ngi th nhiu kh t vui, mnh tn phn nhiu b o vo ng c.

Thy cc sc sanh chu cc kh no, roi gy ui chy, ch nng i xa, c hng b m thng, st nng thiu t, l nhng ngi v hnh nghip i trc, tri buc chng sanh, roi gy nh p kh no. V cc nhn duyn nh vy cho nn phi chu mang thn hnh cm th voi nga, tru d, hu nai. Thy ngi c tnh dm dc nng, v minh nhiu th chu lm loi ngng ngang, chim s, uyn ng, tu h, b cu, g, vt, anh v, chim trm li. Lm cc th chim trm ngn chng loi, do ti dm dc m thn mc lng v, b cch bc vi cc th xc trn mn, m ca th cng, khng phn bit c s xc chm. Thy ngi sn gin nhiu, th chu lm loi trng nh rn c, rt, b cp, su b, ong. lm trm chn ngm c. Thy ngi ngu si nhiu, th chu lm loi giun, con ngi, b hung, kin hi, c mo, loi chim mnh tn, nhng th trng chim ln thn. Thy ngi kiu mn sn gin nhiu, th chu mang thn mnh th nh s t, h bo. Do t mn m chu sanh trong loi la, heo, lc . Ngi xan tham, tt , khinh khi, nng ny, ngt ngt th chu mang hnh con kh, kh t, gu. Do nghip nhn t tham ghen ght th chu mang hnh cc loi th mo, chn, cp t. Do nghip nhn khng bit h thn, tham n tham ung nn chu mang hnh hi cc loi chim qu, chim khch, kn kn. Do khinh mn ngi lnh nn chu mang thn g, ch, chn. Lm vic b th ln m tm sn gin quanh co, do nhn duyn y nn chu mang thn loi rng. Lm vic b th ln m tm cao ngo lng ngc, lm kh no chng sanh nn chu mang thn chim Kim-s. Do cc kit s hnh nghip nhn duyn nh vy nn chu cc thng kh ca loi cm th sc sanh. B-tt c thin nhn qun thy chng sanh lun chuyn nm ng, c quanh qun trong . Cht ci tri sanh vo ci ngi, cht ci ngi sanh ln ci tri; cht ci tri sanh vo a ngc, cht a ngc sanh ln ci tri; cht ci tri sanh vo ng qu, cht ng qu li sanh ln ci tri; cht ci tri sanh vo sc sanh, cht sc sanh li sanh ln ci tri; cht trn ci tri tr sanh li trn ci tri. a ngc, ng qu, sc sanh cng nh vy. Cht trong ci Dc sanh trong ci Sc, cht trong ci Sc sanh trong ci Dc; cht trong ci Dc sanh trong ci V sc; cht trong ci V sc sanh trong ci Dc; cht trong ci Dc li sanh trong ci Dc. Ci Sc, ci V sc cng nh vy.

Cht trong Hot a ngc sanh trong Hc-thng a ngc, cht trong Hcthng a ngc sanh trong Hot a ngc; cht trong Hot a ngc sanh li trong Hot a ngc. Hp hi a ngc cho n A-t a ngc cng nh vy. Cht trong Thn-khanh a ngc sanh trong Pht-x a ngc, cht trong Pht-x a ngc sanh trong Thn-khanh a ngc; cht trong Thnkhanh a ngc sanh li trong Thn-khanh a ngc. Thiu-lm a ngc cho n i Ba-u-ma a ngc cng nh vy. Trin chuyn sanh vo trong . Cht trong loi non sanh li sanh trong loi thai sanh; cht trong loi thai sanh li sanh trong loi non sanh; cht trong loi non sanh li sanh trong loi non sanh. Thai sanh, thp sanh, ha sanh cng nh vy. Cht trong chu Dim-ph- sanh trong chu Pht-b-; cht trong chu Pht-b- sanh trong chu Dim-ph-; cht trong chu Dim-ph- sanh li trong chu Dim-ph-. Chu C--ni Ut-n-la-vit cng nh vy. Cht ch T-thin-vng sanh trong ao-li thin; cht trong ao-li thin sanh ch T-thin-vng; cht ch T-thin-vng li tr sanh ch T-thin-vng. ao-li thin cho n Tha-ha-t-ti thin cng nh vy. Cht trong ci tri Phm-chng, sanh trong ci tri Phm-ph; cht trong ci tri Phm-ph sanh trong ci tri Phm-chng; cht trong ci tri Phmchng sanh tr li trong ci tri Phm-chng. Tri Phm-ph, tri Thiuquang, V-lng-quang, Quang-m, Thiu-tnh, V-lng-tnh, Bin-tnh, A-na-bt-la-gi, c-sanh, i-qu, H-khng-x, Thc-v-bin-x, V-shu-x, Phi-hu-tng-phi-v-tng cng nh vy. Cht trong ci tri Phihu-tng-phi-v-tng sanh trong a ngc A-t. Nh vy trin chuyn sanh trong nm ng. B-tt qun thy nh vy ri, sanh tm i bi: Ta i vi chng sanh khng c li ch g, tuy gip cho ci vui th gian, khi vui cng tt thi kh. Vy ta hy ly ci vui chn thng ca Nit-bn Pht o gip ch cho tt c. Lm sao gip ch? Phi sing nng i tinh tn, mi c tr tu chn tht, c tr tu chn tht bit c tht tng ca cc php, ly cc Ba-lamt khc gip thnh lm li ch cho chng sanh, y l B-tt Tinh tn Ba-la-mt. B-tt qun thy trong loi Ng qu b i kht, hai mt b hm su, lng tc di, chy ng chy ty; nu mun chy n ch nc th b cc con qu gi nc ly gy st nh ui lui; nu khng c qu gi gn th nc t nhin

kh; hoc tri c ma, nc ma ha thnh than. Hoc c loi Ng qu thng b la t, nh lc kip tn, cc ni u tun la. Hoc c loi Ng qu gy guc chy cung, lng tc ri lon ph khp thn mnh. Hoc c loi Ng qu thng n phn, nc gii, nc mt, nh, mi, nc cn b ra ry, c khi i n ng bn cu x rnh ch bt tnh. Hoc c loi Ng qu thng tm tng huyt ca sn ph ung, thn hnh nh cy chy, c nh l kim; nu cho n nc ung ngn nm khng . Hoc c loi Ng qu t ph u mnh, ly tay mc no m lim. Hoc c loi Ng qu thn hnh nh ni en, b mc st mc c, dp u cu thng xt, ly lc lnh ngc. Hoc c loi Ng qu, i trc c khu, a ly li th c gia hi chng sanh, thy chng sanh rt on ght, trng thy nh k th. V ti y m b a vo ng ng qu chu v lng thng kh. B-tt qun thy tm i a ngc, kh c mun mi: Thy trong i a ngc Hot cc ti nhn u trnh nhau, c tm sn gin tranh ginh, tay cm dao bn cht chm ln nhau, ly gio di m nhau, ly cha st thc nhau; ly gy nh nhau, ly i st nhau, dy st qun nhau; ly dao bn vm nt nhau, ly mng tay st co x nhau, ly mu ni thn bi trt nhau. Kh c bc thit m man khng bit g. Do nhn duyn ca nghip trc m c ngn gi lnh thi n, lnh ngc ku ln: i chao! Ti nhn sng li! Lin sng li. Sng li li tip chu kh c. Do vy nn gi l a ngc Hot (sng). Nhng chng sanh trong y do nhn duyn hnh nghip i trc, ham git sanh vt nh tru, d, cm th. V rung vn nh ca, n t v con, quc th tin ti m git hi ln nhau. Do cc th nghip bo git hi nh vy, m phi chu ti qu lm nh vy. Thy ti nhn trong i a ngc Hc-thng b qu La-st hung c, ngc tt, th qu, thng ly dy st chy en o t ti nhn, ly ba st trong ngc sai ngi n chm di lm cho ngn, ngn lm cho di; vung lm cho trn; trn lm cho vung; chm t t chi, xo b tai mi, ct rt chn tay, ly ca st ca x cht t, ph phn mu huyt, thi tht tng ming em cn. Nhng ti nhn ny do hnh nghip nhn duyn i trc hay dm pha k trung lng, ni di, c khu, ni hai li, ni thu dt, git oan k v ti, hoc lm s gian, hung bo xm lng st hi qu lm. Do cc th c khu dm pha nh vy, nn phi chu ti y. Thy trong a ngc Hp-hi loi c La-st, lnh ngc lm ra cc hnh th tru, nga, heo, d, hu, nai, chn, ch, cp, si, s t, loi lc bc, voi ln, kn kn, chim ct, chim nh. Lm ra cc th u chim, u th i n nut cn, m x, nghin ngu ti nhn. Hai ni p li (hp hi), vnh st

nng ln p nghin lm cho thn ti nhn tan nt, trong ci st gi lm cho nt; nh p du, p nho; v nh bi chin trng b dy xo, tht cha thnh ng, u cht nh ni, huyt chy thnh ao; kn kn, chim ct, cp si lit tranh nhau cu x. Nhng ti nhn ny do nhn duyn hnh nghip i trc, hay git tru, nga, heo, d, hu, nai, chn, th, cp, si, s t, loi lc bc, voi ln, tn hi rt nhiu iu th nh vy, cho nn b cc loi iu th n lm hi li. Li ly th lc ln p, p ung k hn km, nn phi chu ti hai ni p li. Tham xn, gin tc, ngu si, s hi, s on vic khinh trng khng theo chnh l. Hoc ph chnh o,thay i chnh php, nn phi chu vng st nng nghin nt, ci st nng gi tan. Th t, th nm l a ngc Khiu-hon, i-khiu-hon. Ti nhn trong a ngc ny b qu La-st, Ngc tt u vng nh kim, trong mt tun la, mc o st , thn tht cng rn, chy nhanh nh gi, tay chn di to, ming bung li c, dng cha ba mi, tn bay nh ma, m bn ti nhn, ti nhn cung chy, ci u cu xin i tng qun bung tha mt cht, tc thi b a vo a ngc st nng, ngang dc mt trm do tun, ui nh rong chy, chn u b chy, m ty chy ra; nhp sa du, gy st nh u, u v no chy nh bnh sa; li chm m ct lc, thn th nt tan, ri li a vo nhst, trong nh khi en xng ln, x ln nhau; li on hi ln nhau, u ni: Sao li p ta? Va mun tm ra th ca d ng, ct to ting go khc, m vang khng ngt. Nhng ngi ny do hnh nghip nhn duyn i trc u bi o lng gian cn di, on s phi php, nhn gi khng tr, ln hip k thp km, no hi k ngho cng, lm cho ku khc, ph thnh quch ngi, ph xm lng ngi, lm tn hi cp bc, nh nh on ght, c thnh ku la, c khi la bp di tr d d cho i ra ri li hi tip. Do cc nhn duyn nh vy, nn phi chu ti th y. Nhng ngi trong a ngc i-khiu-hon, u l loi ngi bt k khc trong hang m hun khi git, y l nh giam ng kn u ti. Hoc bt trong hang hun khi ti tm, hun khi git cht, hoc qung k khc xung ging m cp ot ti sn ngi. Do cc nhn duyn nh vy, nn phi chu ti a ngc i-khiu-hon (ku la to). Th su, th by l a ngc Nhit, i nhit. Trong hai a ngc ny c hai ci vc ng ln, l Nan- v Bt-nan-, cha y nc mn si, qu La-st, ngc tt bt ti nhn qung vo trong , nh ngi u bp nu tht. Ngi trong vc, u chc xung chn chng ngc ln; ging nh nu u nh nt, xng tic r ri, da tht ly tn, bit nt ri, ly a vt ra. Do hnh nghip nhn duyn nn c ngn gi lnh thoi n lin

sng li; li tip qung vo hm than, hoc qung trong tro nng, ging nh c ra khi nc; li trn ct nng; li ly mu m m t nu nung. T trong hm than li b trn giung la, cng p bt ngi; mt, tai, mi, ming v cc l chn lng, tt c u bc la. Ngi ny i trc lm no hi cha m, s trng, Sa-mn, i trc cc phc in, ngi tt bc no lm cho h nng bc. Do ti y phi chu ti a ngc Nhit nng. Hoc c ngi ly cy xu ngi nng sng, hoc thiu t ni rng, ng ni, lng xm, tng Pht, tinh x v.v...; hoc x chng sanh rt trong hm la. Do cc nhn duyn nh vy, phi sanh trong a ngc Nhit, i nhit ny. Thy trong A-t a ngc, dc ngang bn ngn dm, tng st bao quanh, so vi by a ngc trn th ch ny rt su. Ngc tt, qu La-st ly chy st ln nh p ti nhn, nh th rn p st, lt da t u n chn, ly nm trm ci inh ng vo thn, nh x da tru, ging ko ln nhau b ph nt theo tay ko. Xe la st nng nghin thn xc, ui vo h la bt m than ra li ui vo trong sng phn si nng, c trng c m st, chui vo t ng mi ra ng chn, hoc chui t bn chn ra ng mm. Hoc ui vo ng dng kim, bn chn rch nt nh nh bp nu tht; ao, kim, gio bn nhn bay m vo thn nh sng xung l tng, theo gi ri xung. Tay, chn, tai, mi cc chi tit u b rc lt cht t ri xung t, mu chy thnh ao. Hai con ch d ln l Xa-ma va Xa-b-la mm st cng mnh, ph nt gn xng ngi, sc hn h bo, mnh nh s t. C rng gai ln, khua ui ti nhn, bt tro ln cy; khi ti nhn leo ln th gai cha xung, khi ti nhn trt xung th gai chc ln. Rn c ln, rt, b cp, c trng tranh nhau li cn cu. Chim to m di, m u n c. Vo sng nc mn, theo nc chy ln xung; khi ra khi phi p trn t st nng, i trn gai st; hoc ngi trn mc st, mc t di m ln, ri ly km vch ming rt ng si vo. Nut hn st nng, vo ming ming tiu, vo c c tan, vo bng bng chy, nm tng u tiu, ri thng ung t, ch thy cnh xu c, thng nghe hi hi thi, thng chm xc th rt, gp ton cc thng kh, m man r. Hoc chy cung lon xng xo, hoc ln trn qung vt, hoc ng nging to lc. Ngi ny i trc thng to trng ti ng nghch i c, dt ht thin cn, php ni l phi php, phi php ni l php; tht ni l khng tht, khng tht ni l tht; ph nhn ph qu, ganh ght ngi lnh. V cc ti y, nn vo a ngc A-t ny chu ti rt kch lit.

C tm a ngc ln nh vy. Li c mi su a ngc nh lm quyn thuc, l ngc bng lnh, tm ngc la nng, trong ti c, khng th thy nghe. Tm a ngc ha nng l hm than, phn nng, rng chy, rng gm, ng ao, rng gai st, sng mn, cc st y l tm. Tm a ngc bng lnh l n-ph-, Ni-la-ph-, A-la-ca, A-b-b, Hu-hu, u-ba-la, Ba-u-ma, i Ba-u-ma, y l tm. Nu ph gii hnh thanh tnh ca php xut gia k c s khinh r Pht o. Hoc x chng sanh rt trong h la, hoc khi mng chng sanh cha ht m em nng trn la. Do cc nhn duyn nh th, nn b a vo a ngc hm than, la chy than nng n gi, thiu t thn ti nhn. Nu mn n ca rung phc tc l Sa-mn, B-la-mn m ly tay bn s m vo, hoc n trc, hoc ly vt bt tnh b vo, hoc ly nc phn nng vo thn ngi ta, ph tnh mng ly t mng nui sng. Do cc nhn duyn nh th, phi a trong ngc phn si. a ngc phn si rng su nh nc bin c trong c loi trng nh, m st ph u ti nhn n c, ph xng n ty. Nu thiu t c cy, lm thng hi cc loi trng, hoc t rng sn bn gy hi rt nhiu. Do cc nhn duyn nh th, phi a trong a ngc rng chy, la chy c cy t ti nhn. Nu cm dao kim tranh u, git hi, hoc cht cy bo on c, hoc ngi em lng trung tn thnh tht khuyn co, li b mt cng nhau hm hi. Do cc nhn duyn nh th, phi a trong a ngc rng gm. Ti nhn vo trong a ngc ny gi thi l gm chm, cht tay chn, tai mi u b ri rng, Khi y trong rng c chim ct, ch d tranh nhau n tht. Nu ly dao bn m ngi, hoc cc g, hay ly thng ao nh git ngi, hoc ct t ng s, ph cu cng, ph chnh php chnh o, ch by phi php phi o. Do cc nhn duyn nh th, phi a trong a ngc ng ao, chng hp vch cao, dng ao bn bt ti nhn i trn y m qua. Hoc phm t dm, xm phm ph n ngi ta, ham hng th vui xc phm. Do cc nhn duyn nh th, phi a trong a ngc rng gai st, cy gai cao mt do tun, trn c rn c ln ha thnh thn gi p, gi ti nhn tro ln cng hng vui. Ngc tt ui bt tro ln, gai u cha xung m sut ti nhn vo xng thu ty. Khi n trn cy, ha n lin tr li thn rn, ph u rc vo bng ti nhn ni ni moi thnh hang l u b ph nt, bng tr li thnh thn th bnh phc, ho n li di cy gi xung, ngc tt ly cung tn bn ln, ku phi trt xung, gai

li chc ngc ln. Khi xung n t, thn ha n tr li lm Rn c, ph thn ti nhn. Nh vy, lu lu t rng gai st nng i ra, xa thy nc sng trong mt khoi lc chy n bi li vo th bin thnh nc mn si nng, ti nhn trong chc lt da tht r ri, xng dng ng trong nc, qu La-st lay xoa mc ra em b trn b. Ngi ny do nhn duyn hnh nghip i trc tn st loi thy tnh, hoc x ngi, cc chng sanh chm vo trong nc, hoc nm vo nc si, nc bng. Do cc nhn duyn c nghip nh vy, nn phi chu ti y. Hoc a ngc Cc ng Ngc tt, La-st hi cc ti nhn: Ngi t u n? p: Ti au kh m man khng r t u n, ch lo i kht. Khi y nu ni kht, th ngc ng lin ui ti nhn bt ngi trn cc ng nng, ly km st vch ming, rt nc ng si vo. Nu ni di th bt ngi trn cc ng nut hon st nng, vo ming ming tiu, vo c c tan, vo bng bng chy, nm tng tiu hoi, ri thng xung t. Ngi ny v nhn duyn ca cc hnh nghip i trc, hay trm cp ti sn ca ngi khc cung cp cho ming mnh. C ngi xut gia i khi gi bnh cu tm du, sa, ng phn cho nhiu, hoc khng tr gii, khng tham thin, khng c tr tu m lnh th nhiu vt th ca ngi. Hoc c khu lm tn thng ngi. Do cc nhn duyn hnh nghip i trc nh vy, phi a vo a ngc Cc ng. Nu ngi o vo a ngc t-ph-, ch ny cha bng lnh, gi c thi n lm cho cc ti nhn da lng x rng, gn tht t mt, xng ph ty li, lin cng tr li chu ti nh lc u. Ngi ny v nhn duyn ca hnh nghip i trc, thng rt lt da ngi, hoc trm cp ci la ca ngi ang lnh cng, hoc lm c long sn c tc gin ma ln, bng rt hi ngi, hoc khinh d Pht v t Pht, ngi tr gii. Hoc bn nghip ca cc ming gy cc trng ti. Do cc nhn duyn nh vy, phi a vo trong a ngc t-ph-. a ngc Ni-la-ph- cng nh vy. t-ph- i khi c gin on tm c ngh ngi, cn Ni-la-ph- khng gin on, khng c lc ngh ngi. Ba a ngc A-b-b, A-la-la, Hu-hu gi rt run kha ming khng m c. Nhn ting ku rn y m t tn ngc. Trong a ngc u-ba-la bng rt thm khp, t nh hoa sen xanh. Ngc Ba-u-ma hnh trng nh hoa sen . Ngc i Ba-u-ma, tr x ca Cu-gi-ly trong . Ngi c tr nghe nh vy kinh hi ni: i cha! V v minh tham i sn nhu mi phi chu kh ny!

c ra ri li vo, khng cng khng thi. B-tt thy th suy ngh nh vy: Nhn duyn ca nghip kh ny u l do cc phin no v minh to tc, ta phi tinh tn sing tu Lc , nhm cc cng c dt tr cc kh ca chng sanh trong nm ng, hng pht lng thng ln, tng thm tinh tn, nh thy cha m mnh trong nh giam ti tm b tra kho nh p th lo bun mun mi, tm cch cu cu, tm khng li b. B-tt thy cc chng sanh chu kh trong nm ng tng l cha m, cng nh th. Li na, B-tt tinh tn, i i sing tu cu cc ti bo b th cho chng sanh, tm khng bing nhc ph b. T c ca ci c th cho ht, tm cng khng bing nhc. Li na, tinh tn tr gii, hoc gii ln gii nh, ht thy u th, ht thy u tr, khng hy khng phm, ln bng lng tc, gi s c tri phm, lin php l sm hi ngay t u, khng che du. Li na, sing tu nhn nhc, nu ngi dng dao gy nh hi, mng nhic hy nhc, hay cung knh cng dng, tt c u nhn, khng th nhn, khng dnh mc, cng khng nghi ng hi hn, tm khng thi mt i vi php su xa. Li na, chuyn tinh mt lng, tu cc thin nh c th tr vng, c th hc tp, c Bn tm v lng, Nm thn thng, Tm thng x, Tm bi x, v Mi Nht thit x, cc cng c, c Bn nim x v cc B-tt thy Pht tam mui. Li na, B-tt tinh tn cu php, thn tm khng gii i, sing nng n lc cng dng php s cc th cung knh cung cp, sai s, khng h tri li, cng khng ph b thi lui, khng tic thn mng, ch v php tng c, hi p; u m, gia m, cui em t duy c nim, tr lng phn bit, tm nhn duyn ca n, chn la ch ng, ch d bit tht tng. i vi ht thy cc php t tng, d tng, tng tng, bit tng, nht tng, hu tng, v tng nh tht tng v v lng tr tu ca ch Pht, B-tt, tm khng thi khng mt; y gi l B-tt tinh tn. Do cc nhn duyn nh vy, c th lm pht sanh, c th lm thnh tu cc thin php, cho nn gi l tinh tn Ba-la-mt. Ngha ch Ba-la-mt nh trc ni. Li na, B-tt tinh tn th gi l Tinh tn Ba-la-mt, cn ngi khc khng tinh tn th khng gi l Tinh tn Ba-la-mt. Hi: Th no ltinh tn c vin mn, c tc?

p: B-tt sanh thn, php tnh thn u c th y cng c, y l Tinh tn Ba-la-mt vin mn c tc. Ngha ch Mn tc nh trn ni v thn v tm tinh tn khng ph b vy. Hi: Tinh tn l mt tm s php, sao trong kinh gi l thn tinh tn? p: Tinh tn tuy l mt tm s php, m t thn lc xut hin, nn gi l thn tinh tn. Nh th l mt tm s php, m th tng ng vi nm thc, gi l thn th, th tng ng vi thc, gi l tm th. Tinh tn cng nh vy. Do thn lc sing tu, hoc hay b th, ming tng li php, hoc ging thuyt php... Tinh tn nh vy, gi l thn tinh tn. Li na, thc hnh b th, tr gii, y l thn tinh tn. Thc hnh nhn nhc, thin nh, tr tu y l tm tinh tn. Li na, sing tu vic bn ngoi; y l thn tinh tn. T chuyn tinh bn trong; y l tm tinh tn. Th tinh tn gi l thn, t tinh tn gi l tm. Tinh tn v phc c gi l thn, tinh tn v tr tu gi l tm. Nu B-tt t khi mi pht tm cho n khi chng c v sanh nhn, khong khng gian y gi l thn tinh tn, v sanh thn cha x. Khi chng c v sanh nhn, x nhc sanh thn, c php tnh thn, cho n khi thnh Pht, y l tm tinh tn. Li na, B-tt khi mi pht tm, v cng c cha nn gieo ba nhn duyn phc bo l b th, tr gii, thin tm, dn dn c phc bo em th cho chng sanh, chng sanh vn cha c y , li rng tu phc, pht tm i bi: Ht thy chng sanh khng ca ci, gy nhiu ti c, ta em cht ca khng th lm cho y c h, h rt bt mn, thi h khng th sing nng lnh th gio ha, khng lnh th o gio thi khng th gii thot sanh, gi, bnh, cht. Vy ta phi to phng tin ln, cung cp ca ci cho y ! Bn vo bin c, tm cc bu l, p nguy nan leo ln ni tm thuc hay, vo hang su tm vt l, nha , trn bo cung cp cho chng sanh. Hoc lm Tt--b (Sadprarudita = Tt--balun: Thng- B-tt) sing cu ti bo b th cho chng sanh m mo qua ng him, gic cp, S t, H lang, c th vn khng cho l nn. C thuc, ch thut c th lm cho ng bin thnh vng. Cc th bin ha nh vy, lm thnh ti vt v vt v ch t bn phng em cp cho chng sanh; y l thn tinh tn. c nm thn thng, c th t bin ha lm cc mn n ngon, hoc ln tri ly thc n t nhin, nh vy gi l tm tinh tn. Cha cc mn ti vt b th; y l thn tinh tn. Do c b th y m n c Pht o; y l tm tinh tn. Sanh thn B-tt tu su Ba-la-mt; l thn tinh tn. Pht tnh thn B-tt tu su Ba-la-mt; y l tm tinh tn

(cha c php thn thi tm theo thn, c php thn thi tm khng theo thn, thn tm khng hai). Li na, trong ht thy php u c thnh tu, khng tic thn mng; y l thn tinh tn. Khi cu ht c thin nh, tr tu, tm khng bing nhc mi mt; y l tm tinh tn. Li na, thn tinh tn l chu mi s sing nng kh nhc, khng bao gi bing nhc, ph b. Nh ni: Vua Phm-ma-t nc Ba-la-ni i do sn trong rng thy hai by Nai, mi by u c ch, mi ch c by Nai nm trm con. Mt ch c thn sc by bu, y l Thch-ca Vn B-tt, mt ch l -b-t-a. B-tt Cha nai thy i chng ca vua ngi git hi ng Nai, mi khi tm i bi i thng trc vua ngi, vua ngi ua nhau bn, tn bay nh ma. Vua ngi thy Nai y c i thng n mnh khng cht s st, hy k, lin ra lnh cho k ty tng thu nhip cung tn li, khng c lm dt mt mun i n ca cha nai kia. Cha nai khi n, qu xung tha vi vua ngi rng: Vua ch v dc lc du h l vic nh m by Nai trong mt lc u phi chu cht kh. Nu v cung cp c n ngon th chng ti s t chia phin mi ngy a n mt con Nai cung cp vo nh bp vua. Vua khen li y, chp thun theo Nai. By gi cha ca hai by nai hp li chia phin c tun t mi by ngy np mt con. Trong by nai ca -b-t-a c con ang mang thai, n phin phi tng np, n tha vi cha n rng: Ngy nay thn ti phi np vo ch cht, nhng ti ang mang a con trong bng, khng phi n phin n, xin d lng liu l, cho k cht c ng phin, k sng khng b xm lm. Cha nai ni gin ni: Ai khng tic mng, n phin ch phi i, u c t thc! Nai m suy ngh: Cha ta bt nhn, khng l tha th, khng chu xt li ta, nng gin ngang tri, khng ta tha ni g na. Lin i n ch B-tt Cha nai, em tnh tht tha . Cha hi nai rng: Cha ngi ni th no? Nai p: Cha ti bt nhn, khng thy liu l m ch thy nng gin. i nhn l nhn t khp ht thy, cho nn ti n quy mng. Nh ti ngy nay, tri t tuy rng m khng bit ni no co mch. B-tt suy ngh: y rt ng thng, nu ta khng liu l th a con kia s b git oan ung! Nu chng phi phin m li sai khin th cha n phin lm sao sai khin c, ch c ta phi thay th thi. Suy ngh chc chn, lin t i np mnh, bo nai m tr lui: Ta nay thay th cho ngi, ch c lo bun. Nai cha i thng n ca vua,

mi ngi trng thy, ly lm l: Sao n t i n! em chuyn tha li vua, vua cng ly lm l, bo i n trc mt hi rng: Cc con nai tit ht c hay sao m ngi n? Cha nai p: i vng nhn t ph cp by nai, khng cho ai xm phm, nn ch c ng c, u c tit ht c! Ti v trong by nai khc c mt con nai ang mang thai, sp sanh con m n phin phi thn a n dao tht th a con kia phi mt mng lun. n co by vi ti, ti ngh nu sai cc con nai cha n phin i th cng khng c, nu n tr v m khng cu c th c khc g cy ! Thn ny khng bao lu chc khng khi cht, nu thng xt cu vt kh ch th cng c v lng. Nu ngi khng c t tm th u khc h lang. Vua nghe li y lin t ch ngi ng dy m ni k rng: Ta tht l sc sanh, Gi l nai u ngi. Ngi tuy l thn nai Gi l ngi u nai. Ly l m ni, Khng ly hnh lm ngi. Nu c tm t hu, Tuy th, tht l ngi. Ta bt u t nay, Khng n mi th tht, Ta th iu khng s, V an ngi. Cc con nai c yn, vua c ting nhn t tin tng. Li na, nh Phm-ch i php, mi hai tui i khp ci Dim-ph- cu bit Thnh php m khng c, v gp lc khng c Pht. Pht php cng tn ht. C mt B-la-mn ni: Ta c mt bi k Thnh php, nu tht yu php ta s cho ngi. p: Tht yu php! B-la-mn ni: Nu tht yu php, hy ly da ngi lm giy, xng ngi lm bt, ly mu chp th ta s cho ngi. Lin ng nh li y, ph xng lt da, ly mu chp k: Nh php nn tu hnh, Phi php khng nn th, i ny v i sau, Ngi hnh php an n. Li na, xa la ng t chy rng, trong rng c mt con tr, t lc sing nng bay vo trong nc, nhng t lng cnh em v dp tt la ln, la to nc t, bay i bay li mt nhc khng ly lm kh. Khi y thin thch i n hi rng: Ngi lm g vy? p: Ti cu rng ny, v

thng xt chng sanh, rng ny l ch rng ri c bng rp, nui sng mt m khoi lc cc chng loi v cc tn thn ca ti cng cc chng sanh u nng nh ni y. Ti c thn lc, u c bing nhc m khng cu. -thch hi: Ngi tht tinh tn, nh vy phi n bao lu? Tr p: n cht l k hn. -thch ni: Tm ngi tuy nh vy, ly chi lm chng m bit? Lin t th nguyn: Tm ti ch thnh, nu chn tht khng h di, th la lin dp tt. Khi y tri Tnh-c bit th nguyn ca B-tt, lin lm cho la tt, nn t xa n nay, ch c c nht rng ny ti tt, khng b la chy. Cc hnh s i trc nh vy, vic kh lm m lm khng tic thn mng, quc ti, v con, voi nga, by bu, u mt, ty no, sing b th khng bit mt. Nh ni B-tt v cc chng sanh m trong mt ngy ngn ln cht ngn ln sng. Ging nh tinh tn b th, thc hnh tr gii, nhn nhc, thin nh, tr tu Ba-la-mt cng tinh tn nh vy. Cc tng nhn duyn ni trong kinh B-tt Bn Sanh y, cng l thn tinh tn. i vi cc thin php, tu hnh tin vui, khng sanh nghi ng hi hn, khng bing nhc mi mt, theo cc bc Thnh Hin xung n phm phu, cu php khng nhm chn, nh bin nut dng sng, y l B-tt tm tinh tn. Hi: Tm khng bit nhm , vic y khng ng, v c sao? Nu vic s cu thnh tu, s nguyn vin mn, thi nn bit nhm , nu bit l khng th cu, s khng th thnh bin, thi cng nn bung b, ch sao li thng khng bit nhm ? Nh ngi o ging tm sui; dng cng cng nhiu cng khng thy du hiu nc, thi phi nn ngng b; cng nh i ng n ch ri thi khng cn i na, ch sao li thng khng bit nhm chn ? p: B-tt tinh tn khng th ly vic th gian v d so snh, nh o ging sc t th khng th c nc, ch chng phi khng nc. Nu ch ny khng c, cc ch khc t c, nh c ch n chc chn l cu n Pht, n khng nhm chn, dy ngi khng bit mt mi, cho nn ni khng nhm chn. Li na, B-tt tinh tn, ch nguyn rng ln, th ht thy, chng sanh v cng tn, cho nn tinh tn cng khng cng tn. ng ni vic xong ri phi ngng. Vic y khng ng. Tuy c n Pht, m chng sanh cha ht th chng nn ngng ngh. V nh tng la nu khng tt th lun lun chy. B-tt tinh tn cng nh vy, cha vo dit th lun lun khng

ngng ngh. Do vy trong mi tm php bt cng, hai php l dc v tinh tn thng tu tp (l dc v ym v tinh tn v ym). Li na, B-tt khng tr php m tr trong Bt-nh Ba-la-mt, khng b tinh tn, y l B-tt tinh tn ch khng phi Pht tinh tn. Li na, B-tt khi cha c B-tt o, vi thn sanh t em vic tt m th cho chng sanh, chng sanh li em vic khng tt gia hi B-tt. Hoc c chng sanh, B-tt khen ngi li em li hy nhc, B-tt cung knh li em tm khinh mn, B-tt thng tng li i tm li B-tt, mu toan lm thng tn. Cc chng sanh khng c th lc n bc no B-tt, B-tt i vi cc chng sanh y, pht th nguyn rng ln: Ta c Pht o ct cc chng sanh c hn trong s c y, i vi cc c y, sanh tm i bi, khng gii i, v nh t mu thng con mnh bnh, lo ngh khng dt. Tng trng nh vy, y lB-tt tinh tn. Li na, khi hnh B th Ba-la-mt, nhng k i xin t mi phng n mun cu xin, ci khng ng xin c n xin, v nhng vt h trng kh x th, ni vi B-tt rng: Cho ti hai mt, cho ti u c, xng ty, v con yu qu v cc trn bo qu gi... Nhng vt kh x th nh vy, k i xin c ni xin cho c, m tm B-tt vn bt ng, khng khi keo kit, sn hn, khng sanh tm nghi ngi m ch mt lng v Pht o nn b th. V nh ni Tu-di, gi bn phng thi n khng lm lay ng c. Cc tng trng nh vy, gi l Tinh tn Ba-la-mt. Li na, B-tt tinh tn l tu c nm Ba-la-mt kia, y l Tinh tn Ba-lamt. Hi: C ngi n xin ba y, v bnh bt, nu cho thi ph gii, v sao? V Pht khng cho php, nu cho thi ph n Ba-la-mt. Nh vy tinh tn lm sao m thc hnh c nm Ba-la-mt kia? p: Nu B-tt mi tu thi khng th mt i mt thi thc hnh c nm Ba-la-mt. V nh khi B-tt thc hnh n Ba-la-mt, thy Cp i qu mun n con n, by gi B-tt pht tm i bi, lin em thn th cho. Cha m B-tt v mt con mnh, u su o no, hai mt b m. Cp git Btt cng phi mc ti, nhng khng tr tnh cha m u kh, Cp mc ti git m ch mun y n Ba-la-mt, t c phc c.

Li nh T-kheo tr gii, ty theo s khinh trng, ui cc ngi phm gii, ngi b ui u su phin no, nhng ch mun tr gii, khng thng s kh ca ngi kia. Hoc c khi thc hnh Bt-nh th tc, dt tm t bi, nh B-tt Thch-ca Mu-ni Kip trc lm Thi t ca i Quc vng, Vng ph, c ngi thy Phm ch n di gt l khng n ng cc, mi ngi tin theo cung knh cho l k l. Thi t suy ngh: Con ngi c t chi, phi nh n ng cc nui sng m ngi ny khng n, chc l quanh co ly lng ngi ch khng phi tht. Cha m bo con: Ngi ny tinh tn nn khng n, l iu him c trn i, con sao qu ngu m khng cung knh?. Thi t p: Xin t nh lu ngi ny, khng bao lu chng nghim s t bi l ra. By gi Thi t tm n ch ngi y trong rng, hi k chn tru trong rng: Ngi y n nhng th g? K chn tru p: Ngi y na m n t nhiu vng sa ton mng. Thi t bit th ri tr v cung mun a ra s chng nghim y, lin ly cc th thuc x p vo Hoa sen xanh, sng ngy Phm ch i vo cung ngi bn vua, Thi t tay cm Hoa sen y n cng dng, vi cho xong trao hoa cho Phm ch. Phm ch vui mng ngh rng: Vua v phu nhn ln nh trong ngoi u phc s ta, ch c Thi t khng tin tng cung knh, m nay em hoa p cng dng, tht qu tt khng lng! c hoa p y ri, v knh ngi cng dng cho mnh, nn a hoa ln mi ngi, hi thuc trong hoa i vo bng, giy lt thuc hnh trong bng, mun tm ch i x. Thi t ni: Phm ch khng n, v sao n nh x? Bt gp i, giy lt ma bn vua, trong thy ton l vng sa, chng nghim r rng, vua v phu nhn mi bit n di tr. Thi t ni: Ngi ny l gic tht! V cu danh m di gt c mt nc. Nh vy thc hnh Bt-nh th tc, ch mun cu y tr tu m xm phm n lng thng, khng s ngi ta gin. Hoc c khi B-tt thc hnh Bt-nh xut th gian, i vi vic b th, tr gii tm khng nhim trc, v sao? V i vi ngi th, ngi th v ti vt b th, ti v khng ti, sn v khng sn, tinh tn v gii i, nhip tm v tn tm, u l khng th c c (Bt kh c) Li na, B-tt thc hnh tinh tn Ba-la-mt, i vi ht thy cc php vn l bt sanh, bt dit, chng phi thng, chng phi v thng, chng phi kh chng phi vui, chng phi khng chng phi tht, chng phi ng chng phi v ng, chng phi nht chng phi d, chng phi c chng phi khng. Bit r cc php u do nhn duyn ha hp, ch c tn gi, cn tht tng l khng th c c.

B-tt qun nh vy, bit ht thy php hu vi u l h di, tm ngng t khng tc vi, mun dit b tm, ch ly s tch dit lm an n. Nhng by gi, v nh n bn nguyn thng xt chng sanh, nn tr li thc hnh B-tt php, nhm cc cng c. B-tt t suy ngh: Ta tuy bit cc php l h di, nhng chng sanh khng bit vic y, nn phi chu cc thng kh trong nm ng, ta nay phi thc hnh y su Ba-la-mt B-tt c qu bo khi sinh ra c thn thng, cng chng c Pht o, ba mi hai tng tt, tm mi v p, tt c tr tu, i t i bi, v ngi gii thot, mi lc, bn iu khng s, mi tm php bt cng, ba t minh ... v v lng cc Pht php. Khi c cc php y, tt c chng sanh u c c tm tin thanh tnh, u lnh tho hnh tr, a vui Pht php. Thnh tu c vic ny l u do sc ca tinh tn Ba-la-mt, y l tinh tn Ba-la-mt. Nh Pht ni: B-tt tinh tn khng cn thy thn, khng cn thy thn, thn khng to tc, tm khng ngh tng, thn tm nht mc bnh ng khng phn bit, cu Pht o chng sanh, nhng khng thy chng sanh l b ny. Pht o l b kia, ht thy s to tc ni thn tm u phng x, nh trong mng c tc vi, khi thc khng c lm chi, y l tch dit mi tinh tn, nn gi l Ba-la-mt. V c sao? V bit ht thy mi tinh tn u l t ngy, v ht thy cc php u l h vng khng tht, nh mng nh huyn, cc php bnh ng, mi l chn tht. Trong php bnh ng th khng c s cu tn g. Cho nn bit ht thy cc php tinh tn u l h vng. Tuy bit tinh tn u l h vng, m vn thnh tu khng thi chuyn, y gi l B-tt tinh tn chn tht. Nh Pht ni: Ta trong v lng kip, th c u mt ty no cho chng sanh khin c mn nguyn. Khi tr gii, nhn nhc, thin nh trong rng ni, thn th kh khao, hoc tr trai bt n, hoc dt cc th sc v, hoc nhn chu s tai ha m nhc, ao gy, do vy thn th tiu kh. Li thng ta thin, sing kh khng k nng sng, cu tr tu, tng kinh, suy ngh, vn nn, ging thuyt cc php, dng tr phn bit tt xu, th t, h tht, nhiu t, cng dng v lng ch Pht, n cn tinh tn cu cc cng c y, mun y nm Bala-mt. Ta khi y cha c g; chng c b th, tr gii, nhn nhc, tinh tn, thin nh, tr tu Ba-la-mt, thy c Pht Nhin-ng. Ta ly nm cnh hoa ri trn Pht, tri tc trn bn ( Pht i qua) lin chng c V sanh Php nhn, tc thi c su Ba-la-mt c y , ng gia hkhng ca ngi c Pht Nhin-ng, trng thy mi phng v lng cc Pht khi y mi c tinh tn.

Thn tinh tn bnh ng nn tm c bnh ng, tm bnh ng nn c cc php bnh ng. Cc tng trng nhn duyn nh vy, gi l Tinh tn Ba-la-mt. (Ht cun 16 theo bn Hn) --o0o -Cun 17 CHNG 26 : GII THCH: THIN BA-LA-MT KINH: Do khng lon, khng a m, nn y Thin Ba-la-mt. LUN: Hi: B-tt l ly vic ht thy chng sanh lm s nghip, c sao li ngi nhn trong rng, chm, yn lng trong ni, lo tt ring cho mnh m b ri chng sanh? p: Thn B-tt tuy xa la chng sanh, m tm thng khng b, ch yn vng cu nh, chng c tr hu chn tht ht thy. V nh lc ung thuc nui thn, tm thi dt mi cng vic, n khi kh lc bnh phc, trng kin thi lm vic li nh c. B-tt yn lng cng nh vy, dng sc thin nh, ung thuc tr tu, c c thn thng, tr li vi chng sanh, hoc vi cha m, v con, hoc thy tr tng trng, hoc tri hoc ngi, xung n sc sanh, dng cc th ng ngn, phng tin khai o. Li na, B-tt thc hnh ba s l b th, tr gii, nhn nhc, gi l phc c mn, trong v lng i c lm Thin-vng, Thch--honnhn, Chuyn lun Thnh vng, Dim-ph- vng, thng em y phc by bu th cho chng sanh, theo s a mun ca nm cn, i ny i sau u lm cho y , nh trong kinh ni Chuyn lun Thnh vng em mi iu thin dy dn tu, i sau u c sanh ln ci tri, i i lm li ch chng sanh khin c khoi lc. Nhng ci vui y v thng, cn tr li chu kh, B-tt nhn pht tm i bi, mun em ci Nit-bn thng vui lm li ch chng sanh. Nit-bn thng vui ny t tr tu chn tht sanh, tr tu chn tht li t nht tm thin nh sanh, v nh t n, n tuy chy nhng gia gi to thi khng th dng c, nu nh kn, cng dng ca n mi ton vn. Tr tu gia tn tm cng nh vy, nu khng c nh thin nh yn lng, thi c tr tu m cng dng ca n khng ton, nu c c thin nh thi tr tu chn tht sanh. Do vy nn B-tt tuy xa la chng sanh, ch xa vng, cu c thin nh. Do

thin nh thanh tnh nn tr tu cng thanh tnh, v nh du v tim sch th nh sng trong. Do vy nn ngi mun c tr tu thanh tnh, phi thc hnh thin nh. Li na, nu mun cu vic thin cn ca th gian, m khng chuyn tm thi s nghip cng khng thnh, hung g cu Pht o thm thm m li khng dng n thin nh? Thin nh l thu nhip cc lon tm, lon tm nh bay hn c lng hng, chy tn lon khng dng, nhanh hn gi lc, khng th cm ch, qu hn kh vn, va hin lin mt, nhanh hn in chp. Tm tng nh vy, khng th cm ch, nu mun ch ngn m khng tu thin khng th nh c, nh k ni: Thin l kho gi tr, L rung phc cng c, Thin l nc thanh tnh, Ra sch cc dc trn. Thin l o Kim-cang, Ngn mi tn phin no, Tuy cha chng V d, c phn Nit-bn. Chng tam mui Kim-cang, X nt ni kit s, c su thn thng lc, Ho v lng ngi. Bi bay che mt tri, Ma ln lm tan mt, G gic qun tn tm, Thin nh lm tiu dit. Li na, thin nh kh c, hnh gi nht tm chuyn cau, mi thnh tu c. Ch thin v thn tin cn khng th thnh c hung chi ngi phm phu gii i! Nh Pht ta thin di gc cy Ni-cu-l, ba ngi con gi ca Ma vng thuyt k hi rng: c ta gia rng cy, Su cn thng tnh lng, C ngi mt trn bo, Khng cu su thng kh. Dung mo i khng bng, M thng nhm mt ngi, Lng chng ti c nghi: Cu g m y?

By gi Th Tn ni k p: Ta c v Nit-bn, Khng a ch nhim i, Gic trong ngoi tr, Cha ngi cng lui mt. Ta c v cam-l, An lc ngi trong rng, Chng sanh b n i, V chng khi bi tm. Khi y ba ngi con gi sanh h thn m t ni rng: Ngi ny ly dc khng th ng c, lin bin mt khng hin. Hi: Thc hnh phng tin g m c thin Ba-la-mt? p: B nm s (nm trn), tr nm php (nm trin ci), hnh nm hnh (S thin nm chi l tm, t, h, lc, x). Th no l b nm s? l phi mng trch nm dc. Thng thay chng sanh thng b nm dc lm bc no, m vn tm cu khng ngh. Nm dc ny c n cng kch lit nh la h gh; nm dc v ch nh ch gm xng; nm dc tng s tranh ginh nh qu ginh tht; nm dc thiu t ngi nh ngc gi thnh uc; nm dc hi ngi nh p rn c; nm dc khng tht nh vt c trong mng; nm dc khng bn nh vay mn giy lt. Ngi i u m tham m nm dc, n cht khng b, v n m i sau chu v lng kh. V nh ngi ngu ham m qu ngon, leo ln cy n, khng chu trt xung, ngi n cy, cy ng b rt, thn u tan nt, thng no m cht. Li nm dc ny, khi c vui chc lt, khi mt kh qu nhiu. Mt ngt dnh u mi dao, k thch ngt ham lim khng bit ha t li. Nm dc chung vi sc sanh, ngi tr bit r t xa la c. Nh ni c mt u -b-tc, cng cc khch bun i xa tm k sng, gp lc tuyt lnh, m i lc bn, tm tr trong mt hang , khi y thn ni bin lm mt ngi n i n mun th, ni k rng: Tuyt trng ph ni rng, Chim th u n np, Ti khng ni nng cy, Xin d lng xt thng u -b-tc ly hai tay bt tai m p k rng: K c khng bit h, Ni li bt tnh y, Nc tri la chy i,

Khng mun nghe ting y. C v lng khng dc, Hung g to t dm, Cc dc vui rt cn, i kh hon rt su. Cc dc c khng chn, Mt n kh rt ln. Cha c mong cho c, c ri b kh no. Cc dc vui rt t, u kh c rt nhiu, V n mt thn mng, Nh nga sa vo n. Thn ni nghe k xong, lin vc ngi y a n gia chng bn. y l k tr q trch dc, khng th cho m trc. Nm dc l sc p, ting hay, hng thm, v ngon, xc mn. Mun cu thin nh u phi xa b n. - Th no l xa b sc? Qun xt tai ha ca sc. Ngi m sc, cc ngn la kit s u bng chy, thiu hi thn ngi, cng nh la t vng bc, nc si, mt nng, tuy c sc p v ngon, nhng lm t thn chy ming, phi gp xa b n. Nu ngi nhim m sc p, v ngon cng nh vy. Li na, p xu ti ngi, ch sc khng nht nh, sao bit? Nh xa trng thy ngi ng yu lin sanh tm yu mng; nu xa trng thy ngi hung c oan gia lin sanh tm on hi; nu trng thy ngi khng on khng thng, thi khng gin khng mng. Nu mun dt b tnh mng, tnh nng gin, th phi tr t nim v sc, x b c hai trong mt ln. V nh nu vng chy chy thn, nu mun tr n khng th ch b la gi li vng, m phi vng v la u b. Nh vua Tn-b-ta-la, v m sc nn thn vo nc ch mt mnh trong phng dm n A-phm-b-la. Vua u-in v nhim m sc nn mi ct tay chn nm trm tin nhn. Cc nhn duyn nh vy, gi l mng trch sc dc. - Th no l mng trch ting? Tng ca m thanh khng dng, va nghe c lin mt, ngi ngu si khng hiu tng m thanh v thng bin mt nh vy nn i vi m thanh, vng sanh tm a thch, i vi m thanh tri qua cn nh li m sanh tm m trc. Nh nm trm tin nhn tu trong ni, nghe ting ca gi Chn--la ca ln khi ang tm trong ao ni tuyt, lin mt thin nh, tm m say cung dt, khng cn t gi c. V nh gi ln thi cc cy rng, nghe ting ca du dng m i, trong tro y, sanh nim tng t vy, cho nn khng t gic c tm cung lon, i

ny mt cc cng c, i sau phi a ng c. Ngi c tr qun bit m thanh nim nim sanh dit, trc sau khng cng lc, khng theo kp nhau. Bit c nh vy thi khng sanh tm nhim trc. Nhng ngi tr nh th, m nhc ca ch Thin cn khng lm lonc hung l m nhc ca loi ngi? Cc nhn duyn nh vy, l mng trch thanh dc. - Th no l mng trch hng? C ngi ni m hng t ti, nhng nhim i hng thi s m ca cho cc kit s, nn tuy nm trm tr gii, c th mt ngy mt ht. Nh v A-la-hn thng vo Long cung n xong a bnh bt cho Sa-di ra, trong bt cn tha vi ht n, Sa-di ngi thy rt thm, n rt ngon mi tm cch vo np di ging dy ca Thy, hai tay nm cht chn ging, khi Thy i th c ci ging cng vo Long cung, Rng ni: Ngi ny cha c o, v sao em n? Thy ni: V ti khng bit... Sa-di c n cm li thy Long n thn th oan chnh, thm p khng ai bng, tm rt nhim trc, lin c nguyn rng: Ta s to phc, chim ly ch Rng , vo cung in Rng. Rng ni: Ln sau ch em Sa-di y n. Sa-di tr v ri, nht tm lo b th, tr gii, chuyn cu s nguyn, nguyn sm c lm Rng. Khi y i nhiu quanh cha, di chn c nc tri ln, t bit chc c lm Rng, lin i thng n bn ao ln, ch trc kia Thy i vo, ly C-sa trm u m vo, lin cht bin lm Rng ln, do phc c ln, nn git Rng kia, c ao u . Trc khi xy ra vic y, Thy v chng Tng q trch, Sa-di ni: Tm ti nh, tng ca tm xut hin. By gi Thy a chng Tng i n ao xem. Cc nhn duyn nh vy l v m m mi thm. Li na, c mt T-kheo i kinh hnh bn ao sen trong rng, nghe mi sen thm, mi ngi tm m, v Thn ao ni: Sao ng b ch ngi thin nh trong rng kia, m trm hng ca ta? V m hng nn cc kit s trc kia nm xung nay u tnh dy. Khi y li c mt ngi i vo ao b ly nhiu hoa o ko gc r, b by b m i, thn ao lng l khng ni g. T-kheo thy vy ni: Ngi ny ph ao ng, ly hoa ng, ng khng ni g c; cn ti ch i bn b ao, li b ng q mng cho l ti n trm hng? Thn ao ni: Ngi th gian xu c thng trong phn nh ti cu, bt tnh, ngp u, nn khng ni ti. Cn ng l ngi tt hnh thin, m m hng y, ph mt vic tt ca ng, cho nn ta qng. V nh la trng tinh khit m b dnh mt im en th ai cng thy, cn ngi c kia v nh o en c thm chm en, ngi ta cng khng thy, ai hi lm chi. Cc nhn duyn nh vy l mng trch hng dc.

- Th no l mng trch v? Nn t gic ng ta ch v tham m v ngon m phi chu cc kh, nc ng si rt vo ming, nut hon st nng. Nu khng qun st n, tm ham thch dnh cng, phi a trong loi trng bt tnh, nh mt Sa-di tm thng a thch vng sa, khi cc n-vit thit i Chng Tng vng sa, Sa-di c mi phn tha, tm a m, vui mng khng ngui, sau khi mng chung sanh vo trong bnh vng sa tha y. Thy ca Sa-di chng c o qu A-la-hn, mi khi Tng chia th vng sa, th Thy ni: T t! Ch lm tn thng k Sa-di a vng sa y. Mi ngi ni: l loi trng, sao li gi l Sa-di a vng sa? Thy p: Con trng y vn l Sa-di ca ti, ch v tham vng sa tha nn sanh ra trong bnh . Thy c phn vng sa, trng t trong b ra, thy ni: Ngi a vng sa hay sao m ngi n y? Lin ly vng sa a cho. Lai na, nh mt Quc th, vua tn l Nguyt Phn, vua c Thi t a m v ngon, ngi gi vn ca vua mt ngya n mt qu ngon. Trong vn c mt cy ln, trn cy c chim m ang nui con, chim m thng bay n trong ni hng ly tri thm ngon nui con, by con dnh nhau, mt qu ri xung t, ngi gi vn sng sm trng thy cho l phi thng k l, lin nht em cho vua, vua qu qu y thm p khc thng, Thi t thy i xin, vua thng con lin cho. Thi t n qu c mi v , tm nhim m su xa, mun c qu mi ngy. Vua lin gi ngi gi vn n hi l do ca qu y. Ngi gi vn ni qu y khng c trng, t t lm c, chng bit do t u n. Thi t khc lc khng chu n, vua thc dc q trch ngi gi vn: Ngi hy kim cho c. Ngi gi vn i n ch lm qu, thy c chim, bit chim ngm qu em n, du thn trn cy, rnh ly, khi chim m bay n, lin cp qu em vua, c mi ngy nh vy, chim m ni gin, bay n trong ni Hng ly qu c, hung v sc ton ging nh qu trc, ngi gi vn cp c em np cho vua, vua cho Thi t n, trong chc lt thn tht b r nt m cht. Cc nhn duyn nh vy l mng trch v dc. - Th no l mng trch xc? Xc l nguyn nhn ln sanh ra cc kit s , l gc r tri buc tm, v sao? V bn cn kia mi th ng ly phn ca mnh, cn xc ny bin khp thn thc, v ch pht sanh rng, nn sanh nhiu nhim trc, snhim trc ny kh la, v sao? Nh ngi nhim trc sc, qun thn c ba mi su th bt tnh thi sanh tm nhm chn, cn nu sanh nhim trc xc, thi tuy bit l bt tnh nhng lng tham xc tinh t m du, qun bt tnh khng c ch, th nn kh la.

Li na, v n kh x cho nn thng v n m gy trng ti. Nu a a ngc, a ngc c hai b: Mt l bng lnh, hai la chy. Trong hai ngc ny u ly thn xc chu ti, kh c mun mi. Xc l ch i hc m, l ng him nguy nan... Cc nhn duyn nh vy l mng trch t hot xc dc. Nh vy l mng trch nm dc. Tr nm ci (che lp), ngi b tham dc ci th cch o rt xa, v sao? V dc l tr x ca cc th no lon; nu tm tham m dc th khng do u gn o c. Nh bi k tr dc ci ni: Ngi vo o bit h thn, m bt lm phc chng sanh. Ti sao phng tng trn dc, Chm m vo ni nm cn. Mc gip cm dao gy, Thy gic b chy lui, Ngi khip nhc nh th, Ngi i u khinh ci. T kheo lm kht s, Co tc mc C-sa, B nga nm cn cm. Chuc ci cng nh th. Li nh ngi ho qu, Mc p nghim thn, M i xin cm o, Chuc ci ni mi ngi. T-kheo b trang sc, Xu hnh nhip tm, M cn cu dc lc, Chuc ci cng nh th.. x nm dc lc, B i khng ng li, Ti sao li mun c, Nhu ngu ma li n. Ngi tham dc nh vy, Khng bit xt bn nguyn, Cng khng bit tt xu, Cung say theo kht i. Php tn trng tng qu, Tt c u b ht, Hin tr khng thn cn,

K ngu si a gn. Cc dc khi cu kh, c ri nhiu s hi, Khi mt lng su no, Mi thi u khng vui. Cc dc hon nh vy, Ly g x b n? c cc vui thin nh, Thi khng b di gt. Lc dc m khng chn, Ly g dit tr c? Nu c bt tnh qun, Tm y t nhin khng. m dc khng t gic, Ly g ng c tm? Hy qun gi bnh cht, Mi ra khi bn chu. Cc dc kh phng x, Ly g xa c n? Nu a vui thin php. Dc y t nhin dt. Cc dc kh m c, Ly g m n Qun thn bit tht tng, Thi khng b rng buc. Cc qun php nh vy, Dit c cc la dc. V nh ma ln, La ni u dp tt. Cc nhn duyn nh vy l dit tr c dc ci. Ngi b sn nhu ci th mt gc cc thin php, l nguyn nhn a vo cc c o, oan gia ca php lc, gic ln ca thin tm, kho cha cc th c khu. Nh Pht ni k dy t hay sn rng: Ngi nn bit suy gh, Th thn trong thai. Nh nhp ti tm kh, Sanh cng c gian nan. c ngh ny, M cn khng dit sn. Thi nn bit bn y,

Chnh l ngi v tm. Nu khng qu bo ti, Cng khng b q trch. Cho nn phi t nhn, Hung ngi nhiu kh qu. Hy qun gi bnh cht, Khng mt ai trnh khi. Nn khi tm t bi, C sao em c hi. Chng sanh gic on nhau, m chm chu kh c. C sao ngi tu thin, M cn gy kh hi. Thng nn hnh t bi, nh tm tu cc thin, Khng nn m c , Xm hi n tt c. Nn sing tu o php, Vic no hi khng lm, Thin c th khng u, Nh nc la tri nhau. Sn gin che lp tm, Khng bit c tt xu, Cng khng bit li hi, Khng bit s c o. Khng k ngi kh no, Khng bit thn tm mt, Trc t chu nhn kh, Sau em kh n ngi. Nu mun dt sn gin, Hy suy ngh t tm, T c c thanh nhn, Ngng vic dt nhn duyn. Nn s gi bnh cht, Chn th sn no tr, Nh vy t duy t. Thi dt c sn c. Cc nhn duyn nh vy, tr sn nhu ci. Thy min ci l c th ph hng ba vic ca i ny l dc lc, li lc v phc c, c th ph hng ci vui rt ro ca i ny i sau khng khc

g ngi cht, ch cn c hi th. Nh mt v B-tt ni k q trch t a ng rng: Ngi dy ch m thn thi nm, th bt tnh gi danh ngi, Nh mc trng bnh, tn vo thn, Cc thng kh nhm, u c ng! La cht t ht thy th gian, Ngi ang cu ra, khng c ng! Nh ngi b tri em i git, Tai hi n ni, u c ng! Gic kt cha dt, hi cha tr, Nh cng rn c ng chung nh, Cng nh lm trn gia gm sng. By gi u th c ng ngh, Ng l ti tm khng thy g, Ngy ngy di gt cp sng ngi, V ng che tm khng hiu g, Ti li nh vy u c ng! Cc nhn duyn nh vy, l mng trch thy min ci. Tro hi ci: tro l dao ng, ph hi tm xut gia, nh ngi nhip tm, cn khng th tr c, hung chi dao ng, tn lon. Ngi dao ng tn lon nh voi say khng mc cu, nh lc sc mi, khng th cm ch, nh k ni: Ngi co u mc c-sa, Cm bnh bt gm i kht thc, Ti sao vui m s tro h, khng php li, mt th lc. Hi l nh ngi phm ti ln, thng m lng s hi, mi tn hi hn gm vo lng, cng khng th nh, nh k ni: Khng nn lm m lm, Nn lm m khng lm, La hi no thiu t. i sau a c o. Nu ngi ti bit hi, Hi ri nn phng x, Nh vy tm an vui, Khng nn thng ch nht. C hai th hi hn, Khng lm hoc lm, Do th, hi dnh tm,

y l tng ngi ngu. Khng v tm hi hn, Khng lm m hay lm, Cc vic c lm, Khng th khin khng lm. Cc nhn duyn nh vy, l mng trch tro hi ci. Nghi ci l nghi ng che lp nn khng c nh tm i vi cc php. nh tm khng c nn i vi Pht php trng khng, khng c g. V nh ngi i vo ni bu, nu khng c tay th khng th ly c g. Nh bi k ni v ngha Nghi rng: Nh ngi ng r, Nghi hoc khng ch ti, i cc php tht tng, Nghi hoc cng nh vy. V nghi khng cn cu. Tht tng ca cc php, Nghi y t si sanh, T c trong t c. Trong php thin bt thin, Sanh, t v Nit-bn, L php quyt tht c, Ni ch sanh nghi. Ngi nu sanh tm nghi, Thn cht, s ngc tri, Nh S t bt Nai, Khng th c gii thot. i tuy c nghi, Nn theo php diu thin, V nh xem ng r, ng tt y nn i. Cc nhn duyn nh vy nn x b nghi. B c nm ci (ngn che) y, nh mc n c thot, bnh nng c lnh, ch i kht c n nc giu, nht ngc c ra, nh trong ch gic c c t thot khi, an n khng hon nn. Hnh gi cng nh vy , tr b nm ci th tm c an n, thanh t nh khoi lc. V nh mt tri, mt trng b nm th che m l khi, my, bi, m, tay La-hu A-tu-la che, thi khng th soi sng. Tm ngi cng nh vy, b nm ci che ngn t mnh khng li cng khng th ch ngi.

Nu hay q trch nm dc, tr nm ci, hnh nm php l dc, tinh tn, nim, xo tu, nht tm, hnh nm php ny thic nm chi, thnh tu S thin. Dc l mun ra khi dc gii, mun c S thin. Tinh tn l xut gia tr gii, u m, cui m chuyn tinh khng gii i, tit ch n ung, nhip tm khng cho dong rui, tn lon. Nim l ngh ti ci vui S thin, bit dc gii bt tnh, cung lon, m hoc, ng hn, cn S thin l tn trng ng qu. Xo tu l qun st, so lng vi ci vui dc gii, ci vui S thin nng nh, c mt. Nht tm l thng buc tm vo trong mt duyn khng cho phn tn. Li na, chuyn cu S thin, phng x ci vui dc gii. V nh s k on mun dit tr thi khng b on lm hi. NhPht v k B-la-mn m dc ni: Ta vn qun st dc, dc l s hi, l nhn lo kh; dc l t vui nhiu kh; dc l li ma, rng buc kh ra, dc thiu t, kh kit cc th vui. V nh rng cy, bn b bc la; dc nh ti h la rt ng s hi, nhp bc rn c, nh gic on rt dao, nh c La-st, nh c c vo ming, nh ung nc ng si, nh ba dng voi in, nh i ti h su ln, nh s t chn ng, nh c Ma-kit h ming, cc dc cng nh vy, rt ng s hi. Nu m trc cc dc, khin cho ngi kh no. Ngi m dc cng nh ngc t, nh nai gia vng vy, nh chim mc li, nh c nut cu, nh beo bt ch, nh qu gia n chim ct, nh rn gp heo rng, nh chut gia mo, nh bn m i ti h, nh rui u du nng, nh ngi yu ui ra trn, nh ngi kho chn gp la, nh vo sng nc mn si, nh lim mt dnh u li dao, nh thi tht gia ng t ng, nh vi mng ph rng dao, nh hoa che bt tnh, nh mt bi bnh c, nh hm rn c, nh mng h di, nh vay mn phi tr v, nh tr huyn gt tr con, nh la khng tht, nh chm nc ln, nhthuyn vo ming c Ma-kit, nh ma hi la, nh sm st nh ngi. Cc dc cng nh vy, h di khng tht, khng bn khng mnh, vui t kh nhiu. Dc l Ma qun ph cng c thin, thng cp hi chng sanh. Nh vy l cc th d v dc. Mng nm dc, tr nm ci, hnh nm php c n S thin. Hi: Tm bi x, tm thng x v mi nht thit nhp, bn v lng tm, cc nh tam mui, nhng nh nh vy, sao khng gi l Ba-la-mt, m ch gi thin Ba-la-mt? p: Cng c ca cc nh y, u l t duy tu. Thin Trung hoa ni l T duy tu, ni thin Ba-la-mt l bao gm tt c.

Li na, Thin ti i nh vua, ni thin l gm tt c, ni nh thi khng gm c, v sao? Trong T thin, tr v nh ngang nhau nn vui: V o a, Trung gian a, tr nhiu m nh t. nh v sc gii th nh nhiu m tr t, nn cc ch ny khng vui. V nh xe mt bnh mnh, mt bnh yu, thi khng i an n, tr v nh khng ngang nhau cng nh vy. Li na, ni T thin c bn ng tm, nm thn thng, tm bi x, tm thng x, mi nht thit x, v trnh tam mui, nguyn tr, nh thin, t ti nh, luyn thin, mi bn bin ha tm, ban chu ban, cc tam mui Th Lng Nghim, v.v... ca B-tt, lc ni thi c mt trm hai mi, cn cc tam mui bt ng v.v... ca ch Pht lc ni thi c mt trm l tm, v Pht c o, x th mng, cc cng c diu nh nh vy, u trong Thin c. Do vy, nn gi Thin l Ba-la-mt, cc nh khc khng gi l Ba-la-mt . Hi: Trc y, ng ni mng nm dc, tr nm ci, hnh nm php, c S thin, tu vic g, nng o g c th c S thin? p: Nng bt tnh qun v cc mn nh An-na-ban-na... Nh bi k thin ngha trong thin kinh ni: La dc v c php, C gic v c qun, Ly sanh c h lc, Ngi y vo S thin. c la la dm, Thi c nh trong mt, Nh ngi rt nng bc, Vo ao lnh thi vui. Nh ngho c kho bu, H gic lm ng tm, Phn bit, y l qun. Vo S thin cng vy. Bit gic qun lon tm, Tuy thin m phi la, Nh nc ln ng lng, Sng dy cng khng thy. V nh ngi rt mt, Khi an n nm ng, Nu c ting ku gi, Th tm rt no lon.

Khi nhip tm vo thin, V gic qun lm no, Cho nn tr gic qun, c vo nht thc x. Nh ni tm thanh tnh, nh sanh c h lc, c vo Nh thin y, H tm mnh rt vui. Nht tm nht nh, Yn lng khng nim g, S h mun b n, Cng nh b gic qun. Do th nn c h, Mt h thi sanh lo, La h lc thn th. X nim v phng tin. Thnh nhn hay x c, Ngi khc x l kh, Nu bit lc l nn. Thy bt ng rt yn. u h trc tr, Kh lc nay cng dt, X nim tm thanh tnh, Vo trong T thin. Lc trong Tam thin, V thng ng nn kh, Trong dc gii on u, S Nh thin tr h. Cho nn Pht Th Tn, Ni trong T thin, Trc on u h, Nay c tr kh lc. Li na, tr gii thanh tnh, nhn c mt mnh, nhip gi cc cn, u m cui m chuyn tinh suy ngh, vt b th vui bn ngoi, ly thin lm vui, la cc dc v php bt thin, nng v o a c S thin. S thin, nh trong lun tng ni: Thin c bn th: 1- V tng ng, 2- Tnh, 3V lu, 4- Nm un do bo c nhip thuc S thin, trong y hnh gi vo tnh v lu. Nh thin, Tam thin, T thin cng nh vy. Nh Pht ni:

Nu c T-kheo la cc dc v php c bt thin, c gic c qun, ly dc sanh h lc vo S thin. Cc dc l nm dc i trc nh sc v.v... Suy ngh phn bit, mng trch dc nh trc ni. Php c bt thin l nm ci nh tham dc v.v... La hai vic trong ngoi y nn c S thin. Tng ca S thin l c gic c qun, h lc, nht tm. C gic c qun lc cng c thin php cha tng c ca trong S thin, nn tm rt kinh ngc tnh ng, thng b la dc thiu t, nn khi c S thin nh ngi vo ao nc trong mt, li nh ngi ngho bng c kho bu. Hnh gi suy ngh phn bit v ti li Dc gii v bit cng c li ch ca S thin rt nhiu, tm rt hoan h; y gi l c gic c qun. Hi: C gic c qun l mt php hay hai php? p: Hai php, th tm mi ngh n, y gi l gic. T tm phn bit k, y gi l qun. V nh nh chung, khi ting mi pht ln, y l gic, sau ting nh ln, y gi l qun. Hi: Nh lun ni: T Dc gii cho n S thin, trong mt tm c gic qun tng ng, sao nay ni th tm mi ngh n gi l gic, t tm phn bit k gi l qun ? p: Hai php tuy mt tm m hai tng khng u, khi gic thi qun khng r rng, khi qun thi gic khng r rng. V nh khi mt tri mc th cc sao khng hin ra. Ht thy tm tm s php ty thi m t tn cng nh vy. NhPht ni: Nu on c mt php. Ta n chng cho chng c A-na-hm. Mt php l xan tham. ng tht nn phi ni l on ht nm h phn kit thi chng c A-na-hm. Th sao y ni ch on mt php? V ngi y xan tham nhiu hn, cc kit s khc u t ni tham sanh ra, cho nn xan tham ht th cc kit s cng on. Gic v qun cng nhvy. Hnh gi bit cc gic qun y, ty l thin php nhng n lm nhiu lon nh tm. V tm mun la nn mng gic qun y. Ngh rng: Gic qun nhiu ng thin tm, v nh nc trong, sng ni dy thi khng trng thy g. Li nh ngi mi mt c ngh mun ng, ngi bn cnh ku gi thi rt no lon. Khi nhip tm ni nh b gic qun lm lay ng cng nhvy. Cc th nhn duyn nh vy, mng trch gic qun, gic qun dt, bn trong thanh tnh, ct tm mt ch, khng gickhng qun, nh sanh h lc, vo nh thin. c nh thin thi c s h lc v t cha tng c ca trong nh thin.

Gic qun dit l bit ti li ca gic qun nn dit; bn trong thanh tnh l vo su thin nh, tin rng x gic qun ca Sthin thi s li ch trng i, s mt rt t, s c rt nhiu. Buc tm vo mt duyn, nn gi l bn trong thanh tnh. Hnh gi qun ti li ca h cng nh gic qun, ty ch c h, h nhiu h l nhiu u, v c sao? Nh ngi ngho c ca bu hoan h v lng, mt mai b mt th u cng su, h lin chuyn thnh u, cho nn, nn x. La h y nn hnh xa nim tr, th thn lc, lc y Thnh nhn c th c c th x, nht tm ni lc, vo Tam thin. X l x h tm khng cn hi tic. Nim tr l c ci vui Tam thin khng lm cho sanh hon nn i vi lc. Th thn lc l ci vui Tam thin lan khp ton thn u lnh th. Thnh nhn c th c x l, ci vui y l nht ca th gian hay lm pht sanh tm m trc, k phm phu t ai x c. Do vy nn Pht ni: Qu bo ca s thc hnh lng t l th nht ca trong Bin-tnh-a (Bin-tnh-thin). Hnh gi qun xt ci li ca lc cng nh ci li ca h, bit ch tm bt ng l ti nht, ch c lay ng thi l c kh. Hnh gi v ci vui Tam thin lay ng nn cu ch bt ng. V dt kh lc trc nn dt u h, khng kh khng vui, x nim thanh tnh, vo T thin. Trong T thin y, khng kh khng vui, ch c tr tu bt ng, v vy nn ni T thin l x nim thanh tnh. Tam thin c ci vui lm lay ng nn ni l kh, cho nn trong T thin ni c ci vui dt kh. Nh Pht ni: Qua khi ht thy sc tng, khng tng nim bit tng, dit hu i tng vo V bin h khng x. Hnh gi ngh rng: Nu khng sc thi khng c ci kh i kht, lnh nng, thn sc y th trng t c, h di khng tht, do nhn duyn i trc ho hp c thn qu bo ny, l ch ca cc kh no, lm sao thot khi c thn nn ny? Nn qun thn ny trong thn trng khng, thng qun thn khng, nh ci lng, nh ni t, thng nim nh khng b thi c qua khi sc, khng cn thy thn. Ging nh ni khng, ngoi khng cng vy. By gi c th qun v lng v bin h khng. c qun y ri khng kh khng lc, tm y cng tng, nh chim nht trong bnh, bnh v c bay ra; y gi l nh khng x. Khng y v bin v lng, ly thc duyn theo, duyn nhiu thi tn lon, c th ph nh. Hnh gi qun h khng, duyn th, tng, hnh, thc nh bnh, nh ung, nh gh, nh gai nhn, v thng, kh, khng, v ng, gi di, ha hp thi c, chng phi tht c. Nim nh vy xong x tm duyn h khng m ch duyn thc.

Th no m duyn? Thc hin tin duyn n v lng v bin thc qu kh, v lai. Thc y v lng v bin nh hkhng v lng v bin; y gi l nh thc x. Thc y v lng v bin, ly thc duyn theo, thc nhiu thi tn lon, c th ph nh. Hnh gi qun duyn thc, th tng hnh thc nh bnh, nh ung, nh gh, nh gai nhn, v thng, kh, khng, v ng, gi di ha hp m c, chng phi tht c. Nh vy qun ri thi ph thc tng, y l mng trch thc x, tn thn v s hu x, ph cc thc tng, ct tm trong v s hu x, y gi l nh v s hu x. V s hu x duyn th, tng, hnh, thc nh bnh, nh ung, nh gh, nh gai nhn, v thng, kh, khng, v ng, gi di ha hp m c, chng phi tht c. Nh vy, t duy v tng x nh ung, hu tng x nh bnh, nh ung, nh gh, nh gai nhn, diu x nht l Phi-hutng-phi-v-tng-x. Hi: Phi-hu-tng-phi-v-tng-x c th, tng, hnh, thc ti sao ni Phi-hu-tng-phi-v-tng? p: Trong y c tng, song vi t kh bit, nn gi l Phi-hu-tng, song c tng nn gi l Phi-v-tng. Tm phm phu cho l c tht tng cc php, y l Nit-bn, cn trong Pht php tuy bit c tng, song nhn v tn gi c ca n, nn gi l Phi-hu-tng-phi-v-tng. Hi: Th no l V tng? p: V tng c ba l v tng nh, dit th tng nh v v tng thin. Ngi phm phu mun dit tm vo v tng nh, cn t Pht mun dit tm vo Dit th tng nh. Cc thin nh y c hai th, hoc hu lu hoc v lu. Hu lu l s hnh ca phm phu, nh trc ni. V lu l mi su thnh hnh. Nu l hu lu o th nng thng a m la ci dc ca h a. Nu v lu o th la c ci dc ca t a v thng a. V vy phm phu Hu nh x khng c ly dc, v khng cn c thng a nng. Nu t Pht mun la ci dc ca dc gii. Phin no ca Dc gii thuc loi t duy on c chn bc thng, trung, h, l thng thng, thng trung, thng h, trung thng, trung trung, trung h, h thng, h trung, h h. on chn bc y, t Pht hoc nng hu lu o, cu c S thin. By gi trong chn v ngi o (chn v gin o), tm gii thot o, ca v o a, hin ti tu hu lu o, v lai tu hu lu v lu o. Trong gii thot o th chn v o a, hin ti tu hu lu o, v lai tu

v o a hu lu, v lu o v hu lu ca bin a S thin. Nu v lu o mun c S thin cng nhvy. Nu nng hu lu o, la ci dc ca S thin, ni bin a ca Nh thin, trong chn v ngi o, tm gii thot o, hin ti tu Nh thin bin a hu lu, v lai tu Nh thin bin a hu lu o, cng tu S thin v lu v quyn thuc. Trong gii thot o th chn, ni bin a ca Nh thin, hin ti tu Nh thin bin a hu lu o, v lai tu Nh thin bin a, Sthin v lu v quyn thuc, Nh thin tnh v lu. Nu v lu o, la ci dc ca S thin trong chn v ngi o, tm gii thot o, hin ti tu v lu o ni t a, v lai tu S thin v quyn thuc hu lu v lu o. Trong gii thot o th chn, hin ti tu v lu o ni t a, v lai tu S thin v quyn thuc hu lu v lu o, v tu Nh thin tnh v lu, cho n khi V s hu x la dc cng nh vy. Khi Phi-hu-tng-phi-v-tng la dc, th trong chn v ngi o, tm gii thot o ch tu ht thy v lu o. Trong gii thot o th chn, tu thin cn ca tam gii v v lu o, tr v tm nh. Tu c hai th: 1- c tu; 2- Hnh tu. c tu l trc vn khng c m nay c , i v lai tu vic mnh cng tu vic khc. Hnh tu l tng tu, trong hin ti tu, v lai cng tu, khng tu vic khc. Nh vy l li tu trong cc th thin nh. Li na, tng ca thin nh lc ni c hai mi ba th, l tm v thin, tm tnh thin, by v lu thin. Li c su nhn: Tng ng nhn, cng nhn, tng t nhn, bin nhn, bo nhn, danh nhn, mi mi u v lu. By v lu nhn l tng t v lu, trong t a tng thm v lu tng ng v nhn cng hu. S v nh s v nh nhn, cho n hu v nh hu v nh nhn. Tnh cng nh vy. Bn duyn l nhn duyn, th duyn, duyn duyn, tng thng duyn. Nhn duyn nh trn ni. S thin v lu nh, th lp sanh su nh: 1- S thin tnh, 2- V lu, 3Nh thin tnh, 4- V lu, 5- Tam thin tnh, 6- V lu. Nh thin v lu nh th lp sanh tm nh: 1- T a tnh, 2- V lu, 3S thin tnh, 4- V lu, 5- Tam thin tnh, 6- V lu, 7- T thin tnh, 8V lu. Tam v lu nh th lp sanh mi nh l T a c hai, H a c bn, Thng a c bn. t thin v Khng x cng th lp sanh mi nh nh vy. Thc x v lu nh, th lp sanh chn nh l T a c hai, H a c bn, Thng a c ba.

V s hu x v lu nh, th lp sanh by nh l T a c hai, H a c bn, Thng a c mt. Phi-hu-tng-phi-v-tng-x th lp sanh su tm l T a c hai, H a c bn. Cc tnh a khc cng nhvy. Li u li ch t a v. S thin v th lp c hai l v v tnh, cho n Phi tng phi phi tng x v cng nh vy. Tnh vv lu thin, ht thy x u duyn. V thin duyn v trong t a, cng duyn tnh, i, v khng c v lu duyn, nn khng duyn v lu. Tnh v v lu cn bn v sc nh, khng duyn hu lu ca h a. Danh nhn v Tng thng duyn thng ht thy nh. Bn v lng tm, tm bi x, tm thng x, v tm nht thit x u duyn dc gii. Nm thn thng th duyn dc gii, sc gii, ngoi ra u ty theo ch thch hp m duyn. Dit th tng nh th khng duyn g. Trong T thin c luyn php, ly v lu luyn hu lu, nn c T thin tm t ti. Ly v lu T thin luyn hu lu T thin, vy sau Tam, Nh, Nht thin u ly t a v lu luyn t a hu lu. Hi: Sao gi l luyn thin? p: Cc thnh nhn thch v lu nh, khng thch hu lu. Khi ly dc, tnh hu lu khng thch m t c. Nay mun tr cu u nn ly v lu luyn n. V nh luyn vng b cu bn, v lu luyn hu lu cng nh vy. T v lu thin khi dy, nhp vo tnh thin, lun lun nh vy gi l luyn. Li na, trong cc thin c nh thin. Sao gi l nh? C hai loi A-la-hn l hoi php v bt hoi php. Bt hoi php A-lahn c t ti i vi ht thy thin nh su xa, c th pht khi nh thin. c nh thin y, c th chuyn s sng lu thnh giu sang, chuyn s giu sang thnh sng lu. Li c nguyn tr, t bin, v trnh tam mui. Nguyn tr l nguyn mun bit vic ba i, ty s nguyn thi u bit c. Nguyn tr ny nhip vo hai ni l dc gii v T thin. T bin l php bin, t bin th nhip vo hai ni l dc gii v S thin; ngha bin v lc thuyt th nhip vo chn ni ldc gii, bn thin, bn v sc nh. V trnh tam mui l lm cho tm ngi khc khng khi tranh ci, n nhip vo nm ni l dc gii v bn thin. Hi: c cc thin cn c php khc na ?

p: V nh sanh cng c, thi cng c. Tnh thin th khi sanh c, khi ly dc c, khi v lu ly dc c, khi thi c. Chn a v lu nh l bn thin, ba v sc nh, v o a thin, trung gian thin, c th on kit s. v o a thin, trung gian thin c x cn tng ng. Nu ngi thnh tu thin, tm bin ho ca h a cng thnh tu. Nh s thin thnh tu tm bin ha, mt l S thin, hai l Dc gii, Nh thin c ba, Tam thin c bn, T thin c nm, nu trong Nh thin, Tam thin, T thin khi mun nghe, thy, xc, chm u dng thc ca tri Phm th, khi thc dit th ngng. Bn v lng tm, nm thn thng, tm bi x, tm thng x, mi nht thit nhp, chn th nh, chn tng, mi tng, ba tam mui, ba gii thot mn, ba v lu cn, ba mi by phm tr o. Cc cng c nh vy, u t trong thin Ba-la-mt pht sanh. Trong nn rng ni. Hi: Nn phi ni l Thin Ba-la-mt, c sao ch ni thin? p: Thin l gc ca Ba-la-mt. c thin y ri thng xt chng sanh, trong ni tm c cc diu lc ca thin nh nhng khng bit cu, nn mi cu ci vui trong php kh bt tnh bn ngoi. Qun nh vy ri sanh tm i bi, lp th nguyn rng ln Ta s lm cho chng sanh u c ci vui bn trong thin nh, la ci vui bt tnh. Nng ci vui thin nh, ri tip n lm cho c ci vui ca Pht o. By gi thin c gi l Ba-la-mt. Li na, trong thin y, khng v lnh th thin v, khng v cu qu bo, khng v ty bo sanh ra, m v iu phc tm nn nhp thin, dng tr tu phng tin sanh tr li dc gii, thot ht thy chng sanh, by gi thin c gi l Ba-la-mt. Li na, B-tt nhp thin nh su xa, ht thy tri ngi khng th bit c tm B-tt nng da u, duyn u, trong cc php thy nghe hay bit, tm khng lay ng, nh trong Kinh T-ma-la-ct (Duy-ma-ct) v X-li-pht m ni php an ta, khng nng da thn, khng nng da tm, khng nng da ba ci. trong ba ci khng tm thy thn tm, nhvy l an ta. Li na, nu ngi nghe ni ci vui thin nh hn ci vui ci ngi, ci tri, bn b ci vui ng dc m cu thin nh. y l t cu lm li mnh, khng cho l l. B-tt thi khng nh th, ch v em vui cho chng sanh nn lm cho tm t bi thanh tnh, khng b chng sanh. B-tt thin, trong thin pht tm i bi, thin c ci vui cc diu bn trong, nhng chng sanh th b i m cu ci vui bn ngoi. V nh ngi m giu ln, c nhiu kho bu m v khng bit, khng thy m phi i xin. Ngi

tr thng xt ngi y c vt qy m khng th thy bit, nn phi i xin ngi khc. Chng sanh cng nh vy, trong tm c nhiu ci vui thin nh m khng bit pht huy, tr li cu ci vui bn ngoi. Li na, B-tt bit tht tng cc php nn vo thin, trong lng an n khng m thin v, cc ngoi o khc tuy vo thin nh, m tm khng an n, khng bit tht tng cc php nn m trc thin v. Hi: A-la-hn, Bch-chi Pht u khng m trc thin v, c sao khng c Thin Ba-la-mt? p: A-la-hn, Bch-chi Pht tuy khng m trc thin v, song khng c tm i bi nn khng gi l thin Ba-la-mt. Li khng th hnh ht cc thin, cn B-tt th hnh ht cc thin th t, ln nh, su cn, ni duyn, ngoi duyn, ht thy u thc hnh. Do vy nn trong tm B-tt gi l thin Ba-la-mt, cc ngi khc ch gi l thin. Li na, Ngoi o, Thanh-vn, B-tt u c thin nh, nhng trong thin ngoi o c ba iu hon, hoc m trc, hoc t kin, hoc kiu mn. Trong thin Thanh-vn tm t bi mng, i vi cc php khng th dng li tr thng t tht tng cc php, lo tt ring cho thn mnh, dt ht ht ging pht. Cn trong thin B-tt khng c vic y. Mun tp hp ht thy Pht php, nn trong thin m khng qun chng sanh, cho n cn trng cng thng gia nim thng xt. Nh c Pht Thch-ca Vn-ni, vn l tin nhn bi tc, gi l Thng-x-l, thng hnh thin th t, hi th ra vo dt, ngi di mt gc cy cao cht bt ng, chim trng thy nh vy cho l cy, trng trong bi tc. B-tt t thin nh khi gic, bit trn u c trng chim, lin suy ngh: Nu ta ng dy chim m chc khng cn n, chim m khng n trng chim phi hng, lin vo thin tr li, cho n khi chim con bay i, mi ng dy. Li na, tr B-tt, cc ngi khc vi tm dc gii khng th th lp vo thin. B-tt thc hnh thin Ba-la-mt, vi tm dc gii th lp vo thin, v c sao? B-tt i i tu cc cng c, tm kit s mng, tm mm du vy. Li na, cc ngi khc c tr tu bit tng tng cc php m c th la dc, nh qun v thng, qun kh, qun bt tnh. B-tt c th phn bit c bit tng ca ht thy php m la dc. Nh nm trm tin nhn khi ang bay i, nghe ting ca ca con gi Khn--la, sanh tm m trc cung say, lin mt ht thn tc m cng mt lc rt xung t. Li nhhng Thanh-vn nghe ting ca ht gy n ca vua Khn--la tn l n-lun-ma, em tht tng cc php m tn thn Pht. By gi ni Tu-di

v cy ci u rung ng, cc i t nh i Ca-dip v.v... u khng an n ngay trn ch ngi ca mnh. Thin-nam B-tt hi i Ca-dip: ng tui rt cao, tu hnh u bc nht, nay v sao khng th ch tm an nc? i Ca-dip p: Ti i vi cc dc ca ngi v tri, tm khng khuynh ng, nhng y l ting ca v lngcng c qu bo ca B-tt, li l ting do tr hu ban pht ra, nn khng th nhn c. Nu gi bn phng khi ln th khng th lm cho ni Tu-di ng, nhng khi kip tn gi T-lam thi n thi lm cho ni Tu-di lay ng nh c mc. Do vy nn bit B-tt qun bit tng m la c cc dc, cc ngi khc ch c gi l thin ch khng c gi l Ba-la-mt. Li na, cc ngi khc bit tm B-tt nhp thin xut thin ch khng th bit tm khi tr thin duyn u n u, bit cc php su cn ra sao, chnh A-la-hn, Bch-chi Pht cn khng th bit hung chi cc ngi khc, v nh Voi cha li nc, khi vo khi ra, du chn thy c, cn khi trong nc khng th bit c. Nu c S thin th ngi ng c Sthin bit c, nhng khng th bit B-tt nhp S thin. C ngi c Nh thin, qun bit c tm ngi c Sthin rt r rng nhng khng th bit tm B-tt khi nhp S thin. Cho n Phi-hu-tng-phi-v-tng-x cng nh vy. Li na, trong s siu vit tam mui, t S thin khi Tam thin, t Tam thin khi nhp H-khng-x, t H-khng-x khi nhp V-s-hu-x. Nh tha ch siu vit c mt ch khng th siu vit c hai. Cn Btt th t ti siu vit,t S thin khi hoc nhp Tam thin nh l thng, hoc nhp T thin, hoc nhp Khng-x, Thc-x, V-s-hux, Phi-hu-tng-phi-v-tng-x, hoc nhp Dit-th-tng-nh; t Dit-th-tng-nh khi hoc nhp V-s-hu-x, hoc Thc-x, Khngx, T thin cho n S thin, hoc c khi vt mt bc, c khi vt hai bc, cho n vt chn bc. Hng Thanh-vn khng th vt hai bc, v c sao? V tr tu, cng c v sc thin mng. Ging nh hai loi S t. Mt hunhS t , hai S t bm trng. Hunh S t tuy nhy c nhng khng bng S t cha bm trng. Cc nhn duyn nhvy, l phn bit thin Ba-la-mt. Li na, by gi B-tt, thng vo thin nh, nhip tm bt ng, khng sanh gic qun, cng c th v chng sanh mi phng em v lng m thanh thuyt php thot; y gi l Thin Ba-la-mt. Hi: Nh trong kinh ni: Trc c gic qun t duy sau mi thuyt php, cn vo trong thin nh khng c ng ngngic qun, th khng th ni

php c. Sao nay ng ni thng trong thin nh khng khi gic qun m vn thuyt php cho chng sanh? p: Cch thc ca ngi cn sanh t khi nhp thin nh, trc do c gic qun v ngn ng, sau mi thuyt php. Cn php thn B-tt la thn sanh t, bit ht thy php thng tr nh tng thin nh, khng thy s tn lon, php thnB-tt bin ha ra v lng thn thuyt php cho chng sanh, m tm B-tt khng phn bit. Nh n cm ca A-tu-la thng t pht ra ting theo mun, khng phi c ai gy, n cng khng tn tm, cng khng nhip tm. Ch do phc c qu bo sanh, ty ngi m pht ra ting. Php thn B-tt cng nh vy, khng phn bit, cng khng tn tm, cng khng c tng thuyt php. y l do v lng phc c, tr tu, thin nh, nn php thn B-tt ty ch ng hp m pht ra php m. Ngi c tm xan tham nhiu, th nghe m thanh thuyt v b th; ngi ph gii, sn nhu, gii i, lon tm, ngu si nhiu th nghe m thanh thuyt v tr gii, nhn nhc, thin nh, tr tu. Nghe php y ri mi ngi t suy ngh, dn dn do tam tha m c thot. Li na, B-tt qun ht thy php hoc lon, hoc tnh, u l tng bt nh, cn ngi khc th t ni lon m cu nh, v c sao? V trong php lon th khi sn tng, trong php nh th khi trc tng, nh tin nhn Ut--la-ca c ng thng, ngy ngy bay n trong cung vua m n, c vng i phu nhn theo ng quc php ly xung tip chn, tay phu nhn chm n, tin nhn lin mt thn thng, theo vua xin xe ci m tr v ch c. i vo gia rng, li cu ng thng, nht tm chuyn ch, khi sp chng c, c con chim trn cy ku cp kp, lm cho lon , ng b gc cy i n b nc cu nhp nh, li nghe ting quy nc ca by c u nhau, ng y cu nhp thin m khng c, lin sanh sn nhu: Ta s git ht c chim. ng y lu v sau nh t duy c nh, sanh ln Phihu-tng-phi-v-tng-x. Tui th ht y li sanh xung lm con co bay, git ht c chim, gy v lng ti, a vo ba c o. y l do trong thin nh c tm m trc. Ngoi o nh th, trong hng t Pht cng c nh th. Nh mt T-kheo tu c T thin, sanh tm tng thng mn cho l c bn o qu. Khi c S thin th cho l c Tu--hon, khic Nh thin th cho l c T--hm, khi c Tam thin th cho l c A-na-hm, khi c T thin th cho l c A-la-hn. vo m ngng li, khng cu tin na. Khi sp mnh chung, thy tng trung m ca t thin hin n bn sanh t kin cho l khng c Nit-bn, Pht di ta. Sanh c t kin nh vy nn mt trung m ca T thin bn thy tng trung m ca a ngc A-t. Cc T-kheo hi Pht: T-kheo tu

A-la-nh y mng chung sanh v u? Pht ni: Ngi y sanh trong a ngc A-t. Cc T-kheo u rt kinh ngc ly lm l hi: V y ta thin tr gii, do u m dn n nh vy? Pht ni: ng y tng thng mn, v khi c T thin th cho l c bn o qu. Khi sp mnh chung, thy tng trung m ca T thin bn sanh t kin, bo l khng c Nit-bn: Ta l A-la-hn m phi sanh tr li, nh vy Pht h di. Khi y lin thy tng trung m ca a ngc A-t. Mng chung lin sanh trong a ngc A-t. Lc y Pht ni k: a vn, tr gii, thin. Cha c v lu php, Tuy c cng c y, Vic y khng th tin. T-kheo y chu kh c o. Cho nn bit chp th lon tng th d sanh cc phin no sn v.v... chp th nh tng th d sanh m trc. B-tt khng chp th lon tng cng khng chp th thin nh tng. Tng lon v tng nh l mt, nn gi l Thin Ba-la-mt. Nh tng S thin l la dc, tr ci, nhip tm mt ch. B-tt li cn ly tr tu qun st, nn i vi nm ci khng c g phi bung x, i vi tng thin nh khng c g phi chp th, v tng cc php l khng. Ti sao i vi nm ci khng c g x? V tham dc ci chng phi trong chng phi ngoi, cng chng phi trung gian, v c sao? V nu ni php l c, thi khng cn ch ngoi mi sanh. Nu ngoi php l c thi khng c hon nn i vi ta, nu trung gian l c, thi trung gian l khng c ch nht nh, cng khng t i trc i n, v sao? V ht thy cc php khng n, nh ng t khng c lng dc, nu i trc c, thi ngay khi nh cng phi c, v sao? V bit i trc khng n th cng khng n i sau; chng t cc phng n; cng khng thng t c; chng phi trong mt phn, cng chng phi trong khp thn; cng chng t nm trn n; cng chng t nm cn ra, khng t u sanh, khng t u dit. Tham dc y hoc trc sanh, hoc sau sanh, hoc cng mt thi sanh, u khng ng, v sao? V nu trc c sanh sau mi c tham dc, th l khng phi t tham dc sanh, v trc cha c tham dc; nu sau c sanh thi trc c tham dc, thi sanh m khng sanh g c; nu cng mt thi sanh, thi khng c s sanh, khng c ch sanh, v s sanh v ch sanh khng c phn bit. Li na, tham dc v ngi tham dc khng phi mt, khng phi khc, v c sao? V la s tham dc khng th c c, la ngi tham dc th s

tham dc khng th c c, n ch t nhn duyn ha hp m sanh, Php do nhn duyn ha hp sanh tc l t tnh khng. Nh vy s tham dc v ngi tham dc khc nhau, l khng th c c. Cn nu mt th gia s tham dc v ngi tham dc khng phn bit c. Cc nhn duyn nh vy, tham dc sanh l khng th c c. Nu php y khng sanh th php y cng khng dit. V khng sanh khng dit thi khng nh khng lon. Qun tham dc ci nh vy cng vi thin l mt. Bn trin ci khc cng nh th. Nu r c tht tng cc php, thi qun thy nm trin ci khng c g, khi y lin bit tht tng ca nm trin ci l tht tng ca thin, tht tng ca thin l tht tng ca nm trin ci. B-tt bit c nm dc v nm ci, thin nh v chi tng ca thin nh vy khng da vo u m vo thin nh, yl Thin Ba-la-mt. Li na, khi B-tt hnh Thin Ba-la-mt, c nm Ba-la-mt kia ha hp gip thnh, y gi l Thin Ba-la-mt. Li na, do sc Thin Ba-la-mt m c thn thng, trong khonh khc mt nim khng khi nh, m c th cng dng mi phng ch Pht hng hoa, trn bo cc th. Li na, B-tt do sc Thin Ba-la-mt, bin thn v s khp vo nm ng, ly php Tam tha gio ha chng sanh. Li na, B-tt vo trong Thin Ba-la-mt, tr cc c bt thin php m vo S thin cho n Phi hu tng phi v tng nh. Tm iu ho nhu thun, trong mi thin thc hnh i t bi, do nhn duyn t bi, m nh ht ti trong v lng kip. c tr bit tht tng ch php, nn c mi phng ch Pht v i B-tt h nim. Li na, B-tt vo trong Thin Ba-la-mt, dng thin nhn qun chng sanh trong nm ng mi phng, thy k sanh trong sc gii, th lc ca thin nh, tr li b a vo loi cm th chu th kh, li thy ch thin ci Dc, t vui th vi hng hoa trong ao tht bo, sau b a vo a ngc si mn. Li thy trong loi ngi k a vn, th tr bin thng, v khng c o nn tr li a vo loi heo d sc th, khng bit g c. Nhng thn nh th, mt ht cc th vui ln, b kh ln, mt li ln, v suy ln, mt ht tn qu, b ti tin.

i vi cc hng chng sanh y m sanh bi tm, dn dn ln rng, c thnh i bi, khng tic thn mng, ch v chng sanh nn sing tu tinh tn, cu Pht o. Li na, khng lon, khng m trc gi l thin Ba-la-mt. Nh Pht bo X-li-pht: B-tt tr trong Bt-nh Ba-la-mt, th y Thin Bala-mt, v khng lon, khng v vy. Hi: Sao gi l lon? p: Lon c hai: Mt l t, hai l th. T lon c ba: 1- i nhiu, 2Mn nhiu, 3- Kin nhiu. Th no l i nhiu? c ci vui thin nh, tm a tham i nhiu. Th no l mn nhiu? Khi c thin t cho vic kh thnh c, m t cao. Th no l kin nhiu? Dng ng kin m vo thin nh. Phn bit chp th tng cho y l tht, ngoi ra l vng ng. Ba iu y gi l vi t lon. Do nhn duyn m thi tht thin nh, khi ln ba c, y l th lon. V l khi mi c thin nh mt lng a thch y l v. Hi: Ht thy phin no u c th lm i nhim m trc, sao ch gi l i v? p: i vi thin tng t, v c sao? Thin thi nhip tm kin tr, i cng chuyn tham m kh b. Li khi mi cu thin, tm chuyn mun c. Tnh ca i l ham mun a vui, chuyn cu mong tham mun, cng vi thin nh khng tri nhau. c thin nh, nhim m khng b, th hoi thin nh , v nh b th vt cho ngi, li mong qu bo hin tin, thi khng phc c; ni thin yn thn, yu m ni thin, cng li nh th. Th nn ch ly i lm thi v, khng ly cc kit s khc lm v. (Ht cun 17 theo bn Hn) --o0o -Cun 18

CHNG 27 : GII THCH: BT-NH BA-LA-MT KINH: i vi ht thy php, tm khng tr trc, nn y Thin Ba-la-mt. LUN: Hi: Th no l Bt-nh Ba-la-mt? p: Ch B-tt t khi mi pht tm cu tr Nht thit chng, gia khong thi gian y tu bit r tht tng cc php, y l Bt-nh Ba-la-mt. Hi: Nu nh vy, khng nn gi l Ba-la-mt, v c sao? V cha n bn b tr tu? p: Tr tu ca Pht chng c tht l tht Ba-la-mt. Nhn ni Ba-lamt y m s hnh ca B-tt cng gi l Ba-la-mt; v l trong nhn ni qu vy. Bt-nh Ba-la-mt y, trong tm Pht th i tn l tr Nht thit chng. B-tt thc hnh tr tu cu n b kia, nn gi l Ba-la-mt; Pht n b kia, nn gi tr ca Pht l Nht thit chng. Hi: Ht thy phin no v tp kh Pht on, con mt tr tu thanh tnh, nn ng nh tht chng c tht tng cc php; tht tng cc php tc l Bt-nh Ba-la-mt. B-tt cha dit tn cc lu, mt tu cha thanh tnh, lm sao c th bit c tht tng cc php? p: Ngha y s ni rng trong chng sau, nay ch lc ni. Nh ngi vo bin, c ngi mi vo, c ngi tn thu y ngun, cn su tuy khc m u gi l vo. Pht v B-tt cng nh th. Pht thi cng tn y ngun, cn B-tt cha dt phin no v tp kh, th lc t i, khng th su vo. Nh trong phm sau c ni th d: Nh ngi trong nh ti t n chiu cc vt, mi mi u r rng, li c thm n ln na th li cng r hn, thi bit bng ti ca ngn n sau chiu ph cng vi bng ti ca ngn n trc chiu ph cng trong mt ch. Ngn n trc tuy cng bng ti chung, m cng chiu sng c cc vt. Nu ngn n trc khng c bng ti chung, thi ngn n sau khng ch thm g. Tr tu ca Pht v B-tt cng nh vy. Tr tu ca B-tt tuy cng vi phin no v tp kh hp mt ch, m vn c th bit c tht tng cc php, cng nh ngn n trc c th soi c vt; cn tr tu ca Pht dt ht cc phin no tp kh v cng bit c tht tng cc php; nh ngn n sau li cng sng r gp bi. Hi: Th no l tht tng cc php?

p: Mi ngi u ni n tht tng cc php, t cho l phi. Trong y ni tht tng l khng th ph hai, thng tr khng i khc, khng ai lm ra c. Nh trong chng sau Pht ni vi Tu-b-: Nu B-tt qun ht thy php chng phi thng, chng phi v thng, chng phi kh chng phi lc, chng phi ng chng phi v ng, chng phi c chng phi khng v.v... cng khng tc v qun y, y gi l B-tt thc hnh Bt-nh Ba-la-mt. Theo ngha ny l b ht thy qun, dt ht thy ngn ng, la cc tm hnh, t xa li nay bt sanh bt dit nh tng Nit-bn. Tng ht thy php cng nh vy, y l tht tng cc php. Nh bi k khen ngi Bt-nh Ba-la-mt rng: Bt-nh Ba-la-mt, Tht php khng in o, Nim, tng, qun tr, ng ng ngn cng dt. V lng ti tr ht, Tm thng nht thanh tnh. Ngi tn diu nh vy, Thi thy c Bt-nh, Nh h khng v nhim, V h, v vn t, Nu qun c nh vy, y tc l thy Pht, ng nh php qun Pht, Bt-nh v Nit-bn, Ba iu y mt tng, ng tht khng sai khc. Ch Pht v B-tt, Li ch cho tt c, Bt-nh chnh l m, Hay xut sanh nui nng, Pht l cha chng sanh, Bt-nh sanh ra Pht, Bt-nh l t mu, Ca ht thy chng sanh. Bt-nh l mt php, Pht ni ra nhiu tn. Ty sc cc chng sanh, Lp ra danh t khc. Nu ngi c Bt-nh,

Tm ngh lun u dt. Nh khi mt tri mc, Sng sm bin tan lin. Oai c ca Bt-nh, Lay ng hai hng ngi: K v tr s hi, Ngi c tr hoan h. Nu ngi c Bt-nh, Thi l ch Bt-nh, i Bt-nh khng vng, Hung g i php khc. Bt-nh khng u n, Cng li khng i u, Ngi tr khp mi ni, Tm cu khng thy c. Nu khng thy Bt-nh, y l thi b buc. Nu ngi thy Bt-nh, y cng l b buc. Nu ngi thy Bt-nh, y thi c gii thot. Nu khng thy Bt-nh, y cng c gii thot. Vic y rt hy hu, Su xa c i danh, Th nh vt huyn ha, Thy m khng th thy. Ch Pht v B-tt, Thanh-vn, Bch-chi Pht, o gii thot Nit-bn, u t Bt-nh c. Ngn thuyt l th tc, V thng xt ht thy, Gi danh ni cc php, Tuy ni m chng ni. Bt-nh Ba-la-mt, Th nh ngn la ln, Bn pha khng th c, Khng ly cng chng ly, (V th dic bt th).

Mt chp th x, y gi khng th th. Khng th th m th, y tc gi l th. Tng Bt-nh khng hoi, Vt qua mi ngn ng, V khng nng ta u, Ai khen c c n, Bt-nh chng th khen. Ti nay c tn thn, Tuy cha khi t cht, Th cng c ra. ---o0o--CHNG 28 : GII THCH: TNG BT-NH Hi: Sao ch gi ring Bt-nh Ba-la-mt l i (Ma ha) m khng gi nm Ba-la-mt kia? p: Ma ha, Trung hoa dch l i, Bt-nh dch l Tu. Bt-nh Ba-lamt dch l o b ngn. V n c b kia ca bin c tr tu, n b m ca ht thy tr tu, n ch cng tt nn gi l o b ngn. Ch Pht trong ba i mi phng ln bc nht, th n l B-tt, Bch-chi Pht, Thanhvn; bn bc i nhn y u t Bt-nh Ba-la-mt xut sanh nn gi l i. Li na, n hay em li cho chng sanh qu bo ln, v lng v tn, thng khng bin khc, gi l Nit-bn. Cn nm Ba-la-mt kia khng c nh vy. B th v.v... m la Bt-nh Ba-la-mt th ch em li cho chng sanh qu bo th gian, cho nn khng c gi l i. Hi: Ci g l tr tu? p: Bt-nh Ba-la-mt thu nhip tt c tr tu; v c sao, v B-tt cu Pht o nn phi hc tt c php, c tt c tr tu; l tt c tr tu ca Thanh-vn, Bch-chi Pht, Pht. Tr tu y c ba th: Hc, v hc, phi hc phi v hc. Tr phi hc phi v hc l nh cn hu a, bt tnh qun, anna-bt-na, t nim x thuc Dc gii, non php, nh php, nhn php, th nht php v.v... Tr hc l kh php tr, nhn, tu cho n hng A-lahn, Kim-cang tam-mui tu trong v ngi o (v gin on) th chn. Tr v hc l A-la-hn vi tr gii thot th chn (gii thot o). T v sau,

ht thy tr v hc nh Tn tr, V sanh tr v.v... Tr tu cu o Bch-chi Pht cng nh vy. Hi: Nu Bch-chi Pht o cng nh vy, thi lm sao phn bit gia Thanh-vn v Bch-chi Pht? p: o tuy mt th m dng tr c khc. Nu lc ch Pht khng xut hin, hoc lc Pht php dit, ngi y do nhn duyn i trc, t xut pht tr tu, khng theo ngi khc nghe, do t tr tu c o. Nh mt Quc vng i do chi trong vn, ban mai trong sng trng thy rng cy hoa qu tt ti, rt ng a vui. Vua n xong nm ngh, cc i phu th n ca vua, chung nhau hi hoa, b ph cy rng, vua thc dy, thy cy b hy hoi, m t gic ng: Tt c th gian v thng, bin hoi, u cng nh vy! Suy ngh nh vy, tm v lu pht sanh, dt ht kit s, chng c o Bch-chi Pht, su thn thng, lin bay n gia rng yn vng. Nhn duyn nh vy, do phc c, nguyn hnh, qu bo i trc, i nay thy c mt t nhn duyn m chng thnh o Bch-chi Pht. Nh vy l sai khc. Li na, Bch-chi Pht c hai hng: Mt gi l c gic, hai gi l Duyn gic nh trn ni. c gic l ngi ny trong i ny thnh o, t mnh gic ng khng theo ngi khc nghe, y gi l c gic Bch-chi-ca Pht. c gic Bch-chi-ca Pht c hai hng: 1- Vn l hc nhn, sanh trong loi ngi, lc by gi khng c Pht, Pht php dit, v Tu--hon ny mn by phen sanh, khng cn phi sanh phen th tm, t c thnh o. Ngi ny khng gi l Pht, khng gi l A-la-hn, ch gi l Tiu Bchchi-ca Pht, cng vi A-la-hn khng khc. Hoc c v khng bng i Ala-hn X-li-pht v.v... 2- L i Bch-chi-ca Pht, trong mt trm kip to cng c, tng trng tr tu, c phn ba mi hai tng, hoc c ba mi mt tng, ba mi tng, hai mi chn tng, cho n mt tng trong chn hng A-la-hn, tr tu thng li hn, vo c trong tng tng, bit tng ca cc php thm thm, lu ngy tu tp nh, thng a mt mnh. Tng trng nh vy, gi l ai Bch-chi Pht, v th m c sai khc. Ngi cu Pht a, t khi mi pht tm khi nguyn: Nguyn ti lm Pht thot chng sanh, c ht thy Pht php, thc hnh su Ba-la-mt; ph chng Ma qun v cc phin no, c Nht thit tr, thnh tu Pht o, cho n vo V-d Nit-bn. Ty theo bn nguyn bn hnh, t trung gian y c c tr tu, ht thy tng tng, bit tng u bit ht; y gi l

tr tu ca Pht o. Ba th tr tu y u bit c, n tn cng b m n; do vy nn ni l n b tr tu. Hi: Nu nh ni ht thy tr tu u nn vo, hoc th gian, hoc xut th gian; sao ch ni tr tu ca ba tha n tn cng b n, m khng ni cc tr khc? p: Tr tu ca ba tha l tht tr tu, cc tr khc u l h vng. B-tt tuy bit m khng chuyn lm. Nh tr ni Ma-l, cc ni khc khng sn xut cy hng Chin-n. Hoc ch khc c li ni hay, u t trong Pht php m c c. T ni phi Pht php, mi nghe tuy hay ho, m lu thi khng p; th nh sa b sa la, sc n tuy ging nhau, m sa b thi thnh vng sa, sa la thi thnh phn. Li Pht php v li ca ngoi o u ni: Khng git, khng trm, t mn chng sanh, nhip tm la dc; v qun khng tuy ng, nhng li ngoi o ni lc u tuy in tung p, m cng tt ch v thi l h di. Tt c ngoi o u mc vo ng kin. Nu tht c ng thi n phi ri vo hai ch ltng hy hoi; hoc l tng khng hy hoi; nu ltng hy hoi thi phi nh da b, nu l tng khng hy hoi thi phi nh h khng. hai ch y khng c ti st, khng c phc bt st. Nu nh h khng, ma mc khng th thm, gi nng khng th lm kh, th thi ri vo tng thng; nu thng thi kh khng th no hi, lc khng th lm vui. Nu khng chu kh lc, thi khng nn trnh kh tm phc. Nu nh da B, b gi ma lm h hoi, thi ri vo v thng; nu v thng thi khng ti phc. Li ngoi o ni nu ng tht nh vy, thi u c vic khng st l phc, st sanh l ti? Hi: Phc c tr gii ca ngoi o c li nh vy, cn thin nh v tr tu th th no? p: Ngoi o ly tm chp ng chy theo thin cho nn phn nhiu cn i, kin, mn, khng x ht thy php nnkhng c tr tu tht. Hi: ng c ngoi o qun khng, qun khng thi x ht thy php, ti sao ni ngoi o khng x ht thy php, nn khng c tr tu tht? p: Ngoi o tuy qun khng, m li chp th tng khng, tuy bit cc php khng m khng t bit ta khng; v i trc theo tr tu qun khng vy.

Hi: Ngoi o c nh v tng, tm tm s php u dit; v u dit nn khng c li th tng i trc tr tu? p: Do nh lc v tng cng lm cho tm dit, chng phi do sc ca tht tr tu; li trong sanh tng cho l Nit-bn, khng bit c c l ch do ha hp lm ra, do vy ri vo trong in o; trong tm tuy tm dit, sau khi gp nhn duyn th sanh tr li; v nh ngi ng say khng mng, tm tng khng hot ng, nhng n khi thc thi c tr li. Hi: nh v tng c li nh vy, cn c nh phi hu tng phi v tng, khng ht thy vng tng, cng chng ging nh cng lm cho tng dit nh nh v tng; m trong y do sc tr tu, nn khng cn tng? p: Trong y c tng, v t vi nn khng bit; nu l v tng th Pht t cn v l g li cu c tr tu tht? Trong Pht php, thc ca trong Phihu-tng-phi-v-tng y, nng ni ba un (th, tng, hnh) m tr. Bn un ny thuc nhn duyn cho nn v thng, v thng nn kh, v thng kh nn khng, khng nn v ng, khng v ng nn c th x b. Cc ng a m tr tu nn khng c Nit-bn; v nh con su o, co chn sau an n mi ct chn trc, nu ch ta ht, khng cn tin ti c na m tr lui. Ngoi o nng S thin x tham dc h a, cho n nng phi-hu-tng-phi-v-tng-x, x v s hu x, trn khng cn ch nng na, thi khng th x phi-hu-tng-phi-v-tng-x. V khng cn ch nng, nn lo s mt ng, s ri vo trong ch v s c. Li na, trong kinh ngoi o c cho php st, o, dm, vng ng, ung ru, ni rng v t tri nn ch nguyn m gitkhng ti. V hnh o, nu gp cp nn,mun ton thn m git ngi nh, khng ti. Li gp cp nn m v hnh o, tr vng, ngoi ra c php trm ly t cu ton, sau s tr ng ti y. Tr v ca Thy, phu nhn ca Quc vng, v ca thin tri thc, ng n, ngoi ra nhng n nhn khc v bc bch cp nn, c php t dm. V thy, v cha m, v b, v thn, v lm mi gii, c php ni di. x lnh cho php ung ru thch mt, trong khi t tri cho php nm mt hai git ru. Trong Pht php th khng nh vy. i vi ht thy chng sanh, tm t xem bnh ng, cho n mt con kin cngkhng cp mng n, hung g git ngi? Mt cy kim, mt si ch khng ly hung g nhiu vt? i vi k dm n v ch khng ly tay ng, hung g l v con ngi? a gin cn khng c ni di, hung chi c ni di. Tt c ru ht thy thi khng c ung, hung chi x lnh, khi t

tri? Ngoi o cc ng so vi Pht php khc xa nhau nh tri vi t. Php ngoi o cc ng l ch sanh ra cc phin no, cn Pht php thi l ch dit cc phin no. l ch khc nhau ln. Php ca Pht v lng, ging nh bin ln, ty dc ca chng sanh m thuyt ra mi mi php; hoc ni c, hoc nikhng; hoc ni thng, hoc ni v thng; hoc ni kh, hoc ni vui; hoc ni ng, hoc ni v ng; hoc ni sing lm ba nghip, thu nhip cc thin php; hoc ni ht thy cc php khng c tc tng. Nh vy mi mi ni sai khc. Ngi v tr nghe n l cho tri nghch sai lm, cn ngi tr nhp vo ba php mn, qun ht thy li Pht ni u l tht php, khng tri nghch nhau. Nhng g l ba php mn? 1- Cn-lc-mn, 2- A-t-m mn, 3- Khng mn? Hi: Sao gi l Cn-lc-mn? Sao gi l A-t-m mn? Sao gi l Khng mn? p: Cn-lc c ba triu hai trm ngn li. Lc Pht cn ti th, i Cachin-din vit ra. Sau khi Pht dit , tui th con ngi gim dn, sc nh bit t, khng th c tng rng, cc v c o son lm ba trm tm mi bn ngn li. Nu ngi no vo Cn-lc-mn, thi lun ngh s v cng, trong c cc mn ty tng, mn i tr v.v... Ty tng mn nh Pht ni k: Cc vic c ch lm, Cc vic lnh vng lm, T thanh tnh mnh, y l ch Pht dy. Trong ni cc tm s php, nay ch ni t thanh tnh mnh, thi nn bit ni cc tm s php. Sao vy? V hnh tng v s duyn ng nhau vy. Nh Pht ni bn nim x, trong y khng ri bn chnh cn, bn nh tc, nm cn, nm lc, v sao? Trong bn nim x, bn tinh tn l bn chnh cn, bn nh tc l bn nh tc, nm thin php tc l nm cn lc. Pht tuy khng ni cc php mn khc m ch ni bn nim x, nn bit ni cc php mn khc. Nh Pht trong bn , hoc ni mt , hoc ni hai, hoc ni ba. Nh M-tinh T-kheo (Assaji A-thuyt-th: M- thng, M-s) ni k cho X-li-pht: Cc php t duyn sanh, Php y duyn n, dit, Thy ti i Thnh ch, Ni ngha y nh vy.

Bi k ny ch ni n ba , nn bit o c trong , v khng ri nhau. V nh mt ngi phm li, c nh chu ti. Nh vy v.v... gi l ty tng mn. i tr mn l, nh Pht ch ni bn in o, thng in o, lc in o, ng in o, tnh in o. Trong y tuy khng ni bn nim x, song nn bit c ngha bn nim x; v nh ni thuc l bit bnh n, ni bnh l bit thuc n. Nu ni bn nim x thi bit ni bn o. Bn o l tng t; nu ni bn o l ni cc kit s, v c sao? V ni ci gc thi bit cnh l n. Nh Pht ni ht thy th gian c ba c; ni ba c nn bit ni ba phn, tm chnh o. Nu ni ba c, nn bit l ni ht thy cc phin no c. Mi lm th i l tham dc c, nm th sn l sn nhu c, mi lm th v minh l ngu si c; cc t kin, kiu mn, nghi thuc v v minh. Nh vy tt c cc kit s u thu vo ba c. Ly g dit n? Ly ba phn, tm chnh o. Nu ni ba phn, tm chnh o, nn bit ni ba mi by tr o phm. Cc tng nh vy, gi l i tr mn. Nhng php ty tng mn, i tr mn nh vy, gi l Cn-lc-mn. Sao gi l mn A-t-m? Hoc Pht t ni ngha cc php, hoc Pht t ni danh t cc php, cc t tp hp thut gii ngha l ca n. Nh Pht ni: C T-kheo i vi cc php hu vi, khng chnh c nim, m mun c nht php ca th gian (th nht), khng c l . Nu khng c nht php ca th gian m mun vo trong chnh v, khng c l . Nu khng vo trong chnh v m mun c qu Tu--hon, T-hm, A-na-hm, A-la-hn, khng c l . Nu c T-kheo i vi cc php hu vi, chnh c nim, mun c php nht ca th gian, vic y c c. Nu c php nht ca th gian, nn c vo chnh v, vo chnh v nn c qu v Tu--hon, T--hm, A-na-hm, A-la-hn, th chc chn c l y. Nh Pht ni i thng n php nht ca th gian m khng ni cc ngha tng ca n nh n h thuc gii no, nhn duyn g, qu bo g? T php nht ca th gian, cc php s hnh ca hng Thanh-vn, cho n V-d Nit-bn, mi mi phn bit ngha tng ca n, y gi l A-t-m mn. Khng mn l Sanh khng, Php khng; nh trong kinh Tn-b-ta-la Vng Nghinh Pht ni: Pht bo i vng: Khi sc sanh ch l khng sanh, khi sc dit ch l khng dit, khi cc hnh sanh ch l khng sanh. Khi dit ch l khng dit, trong y khng c t ng, khng ngi, khng thn ng, khng c ngi t i ny n i sau, tr nhn duyn ha hp danh t

l chng sanh; k phm phu ngu si chy theo danh cu tht. Trong cc kinh nh vy, Pht ni v sanh khng. Php khng l, nh Pht ni trong kinh i Khng: Mi hai nhn duyn t v minh cho n gi cht, nu ngi ni l gi cht , hoc ni ai gi cht? u l t kin. Sanh, hu, th, th, i, xc, lc nhp, danh sc, thc, hnh, v minh cng nh vy. Hoc c ngi ni thn tc l thn ng, hoc ni thn khc thn ng; hai li tuy khc nhau, song ng l t kin. Pht ni: Thn tc l thn ng, t kin nh vy, chng phi t Ta. Hoc ni thn khc thn ng, cng l t kin, chng phi t Ta. Trong kinh y Pht ni v php khng. Nu ni: ai gi cht, nn bit l li h vng, y gi l sanh khng. Nu ni: y l gi cht, nn bit l li h vng, y gi l php khng. Cho n v minh cng nh vy. Li na, Pht ni v su mi hai kin trong kinh Phm Vng: Nu c ngi ni thn ng thng, th gian cng thng, y l t kin. Nu ni: thn ng v thng, th gian v thng y cng l t kin. Nu ni: thn ng v th gian cng thng cng v thng, thn ng v th gian chng phi thng v chng phi v thng u l t kin. Do vy, bit cc php u l khng, y mi l tht. Hi: Nu ni thn ng thng, nn l t kin v c sao? v tnh thn ng khng c. Nu ni thn ng thng cng phi l t kin, v c sao? v th gian tht v thng, v in o cho nn ni thng. Nu ni thn ng v thng, cng l t kin, v c sao? v tnh thn ng khng c, khng nn ni l v thng. Cn nu ni th gian l v thng th chng phi l t kin, v c sao? v tnh ht thy php hu vi, tht u v thng? p: Nu ht thy php tht u v thng, sao Pht ni: ni th gian v thng, y gi l t kin. Th cho nn bit th gian chng phi tht l v thng. Hi: Ni ni Pht u ni: Qun php hu vi v thng, kh, khng, v ng, khin ngi ta c o; sao y ni v thng b ri vo t kin? p: Pht ni ni thuyt v thng, ni ni thuyt bt dit. Nh Ma-hanam Thch vng i n Pht, bch Pht rng: thnh Ca-t-la ny dn chng ng nhiu, c khi ti gp h rong xe, rui nga, voi cung, u sc, bn mt tm nim Pht. Khi y ti t ngh: Nu nay ti cht, s sanh v u? Pht bo Ma-ha-nam: Ngi ch s hi. Ngi by gi khng sanh vo c th m sanh n thin th; v nh cy thng nghing v hng ng, nu c b n, chc ng v hng ng; ngi lnh cng nh vy.

Nu khi thn t hoi, thin tm thc thng ly tn, gii, vn, th, hu hun tm, nn chc chn c li ch, c sanh ln ci tri. Nu ht thy php nim nim sanh dit v thng, sao Pht ni c cc cng c hun tp, cho nn mi chc chn c sanh ln ci tri. Do vy nn bit chng phi tnh v thng. Hi: Nu v thng l khng tht, sao Pht ni v thng? p: Pht ty ch thch ng ca chng sanh m thuyt php. V ph in o chp thng cho nn Pht ni v thng. V ngi khng bit khng tin c i sau nn Pht ni tm i n i sau, sanh ln ci tri do nghip ti phc, trm ngn vn kip khng mt. y l i tr Tt-n, chng phi nht ngha Tt-n. Tht tng cc php, chng phi thng, chng phi v thng. Nhiu ni Pht cng ni cc php khng, trong cc php khng, cng khng v thng. Do vy nn ni th gian v thng l t kin. Th nn gi l php khng. Li na, Phm-ch thnh T-gia-ly tn Lun Lc. Nhng ngi c ti li hng thnh em nhiu vt bu thu Lun Lc n tranh lun vi Pht. Nhn vt thu xong, ngay m y son nm trm nn vn, sng sm cng cc ngi ti lc i n ch Pht, hi Pht rng: Mt o cu knh hay nhiu o cu knh? Pht ni: Mt o cu knh ch khng nhiu. Phm-ch ni: Pht ni mt o, cc thy ngoi o u c o cu knh. Th l nhiu ch khng phi mt?. Pht ni: Tuy tn c nhiu m u chng phi tht o, v c sao? V ht thy u mc vo t kin, nn khng gi l o cu knh. Pht hi Phm-ch: Lc u Phm-ch c o chng? p: Trong ht thy ngi c do, y l nht. Khi y T-kheo Trng lo Lc u Phm-ch, ang sau lng Pht hu qut cho Pht, Pht hi Phm-ch: ng bit T-kheo ny chng? Phm-ch tha bit, ri h thn ci u. By gi Pht ni ngha phm k: Mi mi cho cu knh, M mi t a m, Cho mnh phi ngi tri, y u chng cu knh. Ngi y vo lun chng, Khi bin minh ngha l, Mi mi th phi nhau, Hn thua m lo mng. Ngi hn ri hm kiu, K thua sa ngc lo. Cho nn ngi c tr,

Khng theo hai php y. Lun Lc ng nn bit, Php ca t Ta, Khng h cng khng tht. ng mun cu vic g? ng mun hoi lun ti, Trn khng hoi c, Kh thng bc i tr, Ch t hy hoi. Nh vy, nhiu ni trong cc kinh Thanh-vn, Pht thuyt cc php khng. i tha Khng mn l, ht thy cc php, tnh thng t khng, khng do tr tu phng tin qun cho nn khng. Nh Pht ni vi Tu-b-: Sc, sc t khng, th, tng, hnh, thc, thc t khng. Mi hai nhp, mi tm gii, mi hai nhn duyn, ba mi by o phm, mi lc, bn v s y, mi tm php bt cng, i t i bi, Tt-b-nh, cho n V thng Chnh ng Chnh gic u t khng. Hi: Tt c cc php tnh thng t khng, khng c g, sao khng a vo t kin? T kin gi l khng ti, khng phc, khng i ny i sau, cng vi y ni khng khng khc nhau? p: Ngi ni khng ti, khng phc, h khng ni khng c i ny, ch ni khng c i sau; nh loi cy c t sanh t dit. Hoc ngi sanh, hoc ngi git, ch trong i hin ti, khng cn c sanh i sau, m h khng bit qun trong thn ngoi thn t tng u khng. Do m c khc. Li na, ngi t kin, lm nhiu vic c, dt cc vic lnh, cn ngi qun khng, i vi thin php cn khng mun lm, hung chi lm c? Hi: T kin c hai th: th ph nhn ph qu, c th ph qu khng ph nhn. Nh li ng ni l ph qu khng ph nhn. Ph qu ph nhn l ni khng nhn khng duyn, khng ti khng phc; y l ph nhn. Ni khng i ny, i sau, ti phc qu bo; y l ph qu. Ngi qun khng ni u khng thi ti phc nhn qu u khng, thi cng vi t kin y c g khc? p: Ngi t kin, i vi cc php on dit lm cho khng; cn ngi i tha bit cc php tht khng, khng ph khng hoi.

Hi: Ba th t kin: 1- Ph qu bo ti phc, khng ph ti phc; ph qu bo nhn duyn, khng ph nhn duyn; ph i sau, khng phi ny. 2- Ph qu bo ti phc; cng ph ti phc; ph qu bo nhn duyn, cng ph nhn duyn; ph i sau, cng phi ny, khng ph ht thy php. Ph ht thy php, u lm cho khng c g. Ngi qun khng, cng ni chn khng khng c g, cng vi ngi t kin th ba ny c g khc? p: Ngi t kin ph cc php lm cho khng; cn ngi qun khng bit cc php tht khng, khng ph khng hoi. Li na, ngi t kin ni cc php u khng, khng c g, chp th h lun v tng khng ca cc php; cn ngi qun khng, bit cc php khng, khng th tng, khng h lun. Li na, ngi t kin tuy ming ni ht thy khng, nhng ch a thi sanh a, ch gin th sanh gin, ch kiu mn thi sanh kiu mn, ch ngu si thi sanh ngu si, t di gt mnh. Cn nh t Pht tht bit khng, tm khng lay ng; ht thy ch kit s sanh khng cn sanh; v nh h khng, khi la khng th lm nh, ma ln khng th t. Qun khng nh vy, cc th phin no khng cn dnh vo tm. Li na, ngi t kin ni khng c g, khng t i (thch bn ghi l ch th?) lm nhn duyn xut sanh; cn chn khng l t i lm nhn duyn xut sanh, th l khc. Bn v lng tm, cc php thanh tnh, v s duyn ca n khng tht nn cn khng bng vi tr tu chn khng, hung l t kin ny? Li na, kin y gi l t kin, cn chn khng kin gi l chnh kin. Ngi hnh t kin, i ny gi l ngi t c, i sau s ri vo a ngc. Ngi hnh tr tu chn khng, i ny c khen ngi, i sau c lm Pht; v nh nc khc vi la; cng nh cam l vi c dc; l phn hi so vi v t-, thc n ca tri. Li na, trong chn khng c Khng khng tam mui, t kin thy khng, tuy c khng m khng c Khng khng tam mui. Li na, ngi qun chn khng; trc ht b th, tr gii, thin nh v lng, tm kia du mm , cc kit s mng, sau mi c chn khng. Ngi t kin khng c cc vic y, ch mun ly c tng phn bit, t tm th khng; v nh ngi nng in, lc u khng bit mui, thy ngi ta

ly mui b vo rau tht m n. Hi rng: V sao lm nh vy? Tr li rng: V mui y c th lm cho n ngon lnh. Ngi kia bn ngh rng, mui y c th lm cho n ngon th cht v n phi nhiu, lin bc ton mui b vo ming m n, mui mn rch ming, mi hi li rng: Sao ng ni mui c th lm cho ngon? Ngi kia ni: ngu! Phi tr lng nhiu t ha vo mi ngon c, c sao n ton c mui, khng thc hnh cc cng c, m ch mun c khng, y l t kin, dt cc thin cn. Cc ngha nh vy gi l Khng mn. Nu ngi no vo ba mn (Cn-lc, A-t-m, Khng mn) ny thi hiu ngha Pht php khng h tri nghch nhau. Bit c vic y tc l nng lc ca Bt-nh Ba-la-mt, i vi ht thy php khng g qui ngi. Nu khng c Bt-nh Ba-la-mt, m vo A-t-m mn thi ri trong chp hu, vo Khng mn thi ri trong chp v; nu vo Cn-lc mn thi ri trong chp c hu c v. Li na, B-tt Ma-ha Tt thc hnh Bt-nh Ba-la-mt, tuy bit cc php nht tng, cng bit c ht thy php chng chng tng. Tuy bit cc php chng chng tng, cng bit c ht thy php nht tng. Tr tu nh vy ca B-tt, gi l Bt-nh Ba-la-mt. Hi: B-tt Ma-ha Tt lm sao bit ht thy php chng chng tng? Lm sao bit ht thy php nht tng? p: B-tt qun cc php nht tng, l tng c; nhn tng c y, trong cc php c tm sanh, nh vy ht thy c. Hi: Trong php khng sao cng c tm sanh? p: Nu ni khng, s y tc l c. Li na, B-tt qun ht thy php nht tng, l v tng; nh tng tru khng c tng d, ni d khng c tng tru. Nh vy trong cc php, mi mi khng c tng ca php khc; nh trc ni, nhn c nn c tm sanh, php y khc vi c, v khc cho nn khng. Nu php c l tru th d cng nn l tru, v sao? V php c khng khc nhau vy. Nu khc vi c thi l khng, nh vy ht thy l khng. Li na, B-tt qun ht thy php l mt, nhn php mt y m trong cc php ch mt tm sanh. Cc php mi mi c tng mt, hp cc mt nn gi l hai, gi l ba .... Mt l tht; hai, ba ... l h.

Li na, B-tt qun cc php c s nhn nn c, nh thn ngi v thng; v sao? V l tng sanh dit. Ht thy php u nh vy, c s nhn nn c. Li na, ht thy php khng s nhn nn c, nh thn ngi v thng sanh dit; nhn sanh dit nn bit v thng. Nhn y li nn c nhn. Nh vy th v cng, nu v cng thi v nhn. Nu nhn y li khng c nhn, thi nhn v thng y cng khng phi nhn. Nh vy, ht thy khng c nhn. Li na, B-tt qun ht thy php c tng, khng c php g khng tng; nh t c tng cng nng, nc c tng lnh t; la c tng nng, chiu sng; gi c tng nh, ng; h khng c tng dung cha; phn bit gic tri l tng ca thc; c y c kia l tng ca phng; c lu c mau l tng ca thi; tm trc c no lon chng sanh l tng ca ti; tm tnh thin thng xt chng sanh l tng ca phc; m trc cc php l tng ca tri buc; khng m trc cc php l tng ca gii thot. Hin tin ht thy php, khng b chng ngi l tng ca Pht. Nh vy, ht thy u c tng. Li na, B-tt qun ht thy php u khng tng, cc tng y do nhn duyn ha hp sanh, khng c t tnh cho nn khng. Nh t; do hng, v, xc bn php ha hp li gi l t. Khng phi ch c sc m gi l t; cng khng phi ch v, xc m gi l t; v c sao, nu ch c sc l t, cn ba th kia khng phi l t, vy l t khng c hng, v, xc? Hng, v, xc cng nh vy. Li na, bn php y sao lm mt php? Sao mt php lm bn php? V th khng c ly bn th lm t, cng th khng c la bn th lm t. Hi: Ti khng cho bn php l t, ch nhn bn php cho nn c php t sanh; t y tr gia bn php? p: Nu t bn php sanh ra t, thi t vi bn php khc nhau; nh cha m sanh ra con, thi con khc vi cha m. Nu nh vy, nay con mt thy sc, mi bit hng, li bit v, thn bit xc; t nu khc vi bn php , thi phi nn c cn khc, thc khc bit t. Nu khng c cn khc, thc khc bit t, thi khng c t.

Hi: Nu trn kia ni v tng t c li, phi nn nh A-t-m ni v tng t: t gi l sc do bn i to ra, trong ch a chng l tng cng. t l sc c th thy? p: Nu t ch l sc, trc kia ni li. Li t l tng cng, nhng con mt ch thy sc, nh thy trng di nc, tng trong gng, bng ca cy c thi khng c tng cng, tng cng l do thn cn xc chm m bit. Li na, nu con mt thy sc y l t, cn tng cng l a chng; con mt thy sc y l nc, la, cn tng t l thy chng, tng nng l ha chng. Nu nh vy, th gi v phong chng, cng nn phn bit, nhng m khng phn bit c. Nh ni: Th no l gi, th no l phong chng? Th no l phong chng? Th no l gi? Nu gi v phong chng l mt vt, thi khng nn p hai cch. Nu gi v phong chng khng khc thi t v a chng cng khng th khc. Hi: Bn i, mi mi khng la nhau; nh trong t c nc, la, gi bn th. Nhng trong t th t nhiu hn ht, nn gi l t; trong nc, la, gi cng nh vty? p: Khng phi, v sao? V nu trong la c bn i, th phi nn u nng c, v khng c la g khng nng; nu ba i kia trong la m khng nng, thi khng gi l la. Nu nng thi t, nc, gi b mt t tnh, u gi l la. Nu cho l n vi t nn khng th bit, thi khng khc g vi khng c. Nu c th c th bit c, thi bit c vi t; nu khng th thi cng khng t. V cc nhn duyn nh vy, bit tng t khng th c c. Nu tng t khng th c c thi tng ca ht thy php cng khng th c c. Th nn ht thy php u mt tng. Hi: Chng nn ni v tng, v sao, v i vi cc php v tng tc l tng, Nu khng c v tng thi khng th ph tng ht thy php, v sao, v khng c v tng. Nu c v tng y, thi khng th ni ht thy php v tng. p: Ly v tng ph tng cc php; nu c tng v tng, thi a vo trong tng cc php. Nu khng a vo trong tng cc php, thi khng nn hn hi. V tng ph ht tng cc php, cng l tng t dit; v nh que ci mi la, sau khi t ht ci, cng li t t. Th nn Thnh nhn thc hnh V tng v tng tam mui, ph v tng.

Li na, B-tt qun ht thy php khng hp, khng tan, khng sc, khng hnh, khng i, khng by, khng ni, ch c mt tng, l v tng. Nh vy cc php mt tng, Lm sao qun chng chng tng? Ht thy cc php thu nhip vo hai php l danh, sc; sc, v sc; c th thy, khng th thy; c i, khng i; hu lu, v lu; hu vi, v vi v...v... Hai trm php mn hai phn, nh trong phm Thin Nn ni. Li na, c hai php, l nhn nhc v nhu ha. Li c hai php l thn knh v cng dng. Hai th l ti th v php th. Hai lc l lc tu phn bit v lc tu o. Hai c tc l gii c tc v chnh kin c tc. Hai tng l tng cht trc v tng nhu nhuyn. Hai php l nh v tr. Hai php l minh v gii thot. Hai php l th gian php v nht ngha php. Hai php l nim v xo tu. Hai l th v nht ngha . Hai gii thot l i thi gii thot v bt hoi tm gii thot. Hai Nit-bn l Hu-d Nit-bn v V-d Nit-bn. Hai cu cnh l s cu cnh v nguyn cu cnh. Hai kin l tri kin v on kin. Hai c tc l ngha c tc v ng c tc. Hai php l thiu dc v tri tc. Hai php l d nui v d . Hai php l php ty v php hnh. Hai tr l tn tr v v sanh tr. Nh vy ... v lng php mn hai phn. Li na, bit ba o l kin o, tu o, v hc o. Ba tnh l on tnh, ly tnh, dit tnh. Ba tu l gii tu, nh tu, tu tu. Ba B- l Pht B-, Bch-chi-ca Pht B-, Thanh-vn B-. Ba tha l Pht tha, Bch-chica Pht tha, Thanh-vn tha. Ba quy y l Pht, Php, Tng. Ba tr l phm tr, thin tr, thnh tr. Ba tng thng l t tng thng, tha tng thng, php tng thng. Ch Pht ba th bt h l thn nghip bt h, khu nghip bt h, nghip bt h. Ba phc x l th, gii, thin tm. Ba gy kh (c) l gy kh nghe, gy kh ly dc, gy kh tu. Ba lun l bin ha lun, th tha tm lun, gio ho lun. Ba gii thot mn l Khng gii thot mn, V tng gii thot mn, V tc gii thot mn. Nh vy ... v lng php mn ba phn. Li bit bn php l bn nim x, bn chnh cn, bn nh tc, bn Thnh , bn Thnh chng, bn sa mn qu, bn tri, bn tn, bn o, bn nhip php, bn y, bn thng t thin cn, bn o, bn thin nhn lun, bn kin php, bn v s y, bn v lng tm. Nh vy ... v lng php mn bn phn.

Li bit nm v hc chng, nm xut tnh, nm gii thot x, nm cn, nm lc, nm i th, nm tr, nm A-na-hm, nm ch Tnh-c thin, nm tr o, nm tr tam mui, nm Thnh phn chi tam mui, nm ng o nh php. Nh vy ... v lng php mn nm phn. Li bit su x php, su i knh php, su thn thng, su hng A-la-hn, su a kin o, su ty thun nim, su tam mui, su Ba-la-mt. Nh vy ... v lng php mn su phn. Li bit by gic , by ti, by y ch, by tng nh, by diu php, by tri, by ch thin nhn i, by tnh, by ti phc, by phi ti phc, by tr nh php. Nh vy ... v lng php mn by phn. Li bit tm Thnh o phn, tm bi x, tm thng x, tm i nhn nim, tm th tinh tn, tmtrng phu, tm A-la-hn lc. Nh vy ... v lng php mn tm phn. Li bit chn th nh, chn danh sc (t danh n sanh t l chn) vv... dit, chn v lu tr, chn v lu a, chn a t duy o. Nh vy ... v lng php mn chn phn. Li bit mi v hc php, mi tng, mi tr, mi nht thit nhp, mi i a thin, Pht mi lc. Nh vy ... v lng php mn mi phn. Li bit mi mt tr Thnh o php. Li bit mi hai nhn duyn php. Li bit mi ba xut php, mi bn bin ha tm, mi lm tm kin o, mi su An-na-ban-na hnh, mi by Thnh hnh (nn ni mi su), mi tm php bt cng, mi chn ly a. Mt trm su mi hai o trong t duy o, t duy o c kh nng ph gic phin no. Mt trm by mi tm Sa-mn qu gm tm mi chn hu vi qu, tm mi chn v vi qu. Nh vy cc th v lng php tng sai khc; sanh, dit, tng, gim, c, tht, cu, tnh u bit c c. B-tt Ma-ha-tt bit cc php y xong, c th khin cho cc php nhp vo t tnh khng, m i vi cc php khng dnh mc; vt qu a v Thanh-vn, Bch-chi Pht, m vo a v B-tt. Vo a v B-tt xong, ly i bi tm thng xt, ly sc phng tin phn bit chng chng danh t cc php, chng sanh khin chng c tam tha. V nh ngi cng xo, dng sc thuc c th bin bc thnh vng, bin vng thnh bc.

Hi: Nu cc php tnh chn khng, sao cn phn bit chng chng danh t? Sao khng ch ni l tnh chn khng? p: B-tt Ma-ha-tt khng ni khng l c th c, c th trc, th khng nn ni cc php c chng chng tng sai khc. Khng bt kh c l khng c g qui ngi; nu c qui ngi y l kh c ch chng phi bt kh c khng. Nu B-tt Ma-ha-tt bit bt kh c khng, li cn phn bit c cc php, thng xt thot chng sanh, y l sc ca Bt-nh Ba-la-mt, Ly ch ct yu m ni: Tht tng cc php l Bt-nh Ba-lamt. Hi: Ht thy kinh sch th tc v chn mi su th kinh ca xut gia ngoi o u ni c tht tng cc php?. Li trong tam Tng php ca Thanh-vn, cng c ni tht tng cc php, sao khng gi l Bt-nh Ba-la-mt, m ch ring tht tng cc php ni trong kinh ny, c gi l Bt-nh Ba-la-mt? p: Trong kinh sch th tc, v lm an nc ton gia, thn mng th vui, cho nn chng phi tht. Ngoi o xut gia a trong php t kin, tm a m, cho nn cng chng phi tht. Trong php Thanh-vn tuy c bn , ly v thng, kh, khng, v ng qun tht tng cc php; v tr tu khng y , khng thng li, khng th v ht thy chng sanh; khng v cu c Pht php, nn tuy c tht tr tu m khng gi Bt-nh Ba-lamt. Nh ni: Pht vo v ra cc tam mui, X-li-pht cn khng nghe c tn n hung l c th bit c, v c sao? V cc A-la-hn, Bch-chi Pht khi mi pht tm,khng c nguyn ln, khng i t i bi, khng cu ht thy cc cng c, khng cng dng ht thy ba i mi phng Pht, khng cu xt cu bit tht tng cc php, m ch cu thot khi kh gi bnh cht. Cn cc B-tt t khi mi pht tm c th nguyn rng ln, c i t bi, cu ht thy cc cng c, cng dng ht thy ba i mi phng Pht, c li tr ln, cu tht tng cc php, tr cc th qun l tnh qun, bt tnh qun, thng qun, v thng qun, lc qun, kh qun, khng qun, tht qun, ng qun, v ng qun. X b cc qun theo tm lc vng kin nh vy, m ch qun tht tng ca ngoi duyn l phi tnh, phi bt tnh, phi thng, phi v thng, phi lc, phi kh, phi khng, phi tht, phi ng, phi v ng. i cc qun nh vy, khng chp trc, khng th c, v l php th tc, khng phi nht ngha. Thanh tnh cng khp, khng ph khng hoi l ch cc Thnh nhn hnh, y gi l Bt-nh Ba-la-mt.

Hi: bit th tng Bt-nh l php v tng, v c; vy hnh gii lm sao c th c php y? p: Pht dng phng tin thuyt php, hnh gi hnh ng nh Pht ni thi c; v nh ng him b cao, nh thang m ln c. Li nh nc su nh thuyn m qua c. B-tt mi pht tm, nu theo Pht nghe, hoc theo t Pht nghe, hoc nghe trong kinh ni: ht thy php rt ro khng, khng c tnh nht nh kh th kh trc, l php nht tht, dit tr cc h lun. Tng Nit-bn l rt an n, ti mun thot ht thy chng sanh, lm sao ring ly Nit-bn? Ti nay phc c, tr tu, thn thng lc cha y , nn khng th dn dt chng sanh, phi y cc nhn duyn y, thc hnh nm Ba-la-mt l b th, v.v... Do ti th nn c giu ln, do php th nn c tr tu, c th do hai th y m dn dt chng sanh ngho cng vo tam tha o. Do tr gii nn c sanh vo ci ngi ci tri tn qu, t thot khi ba ng c; cng khin chng sanh thot khi ba ng c. Do nhn nhc, nn ngn c th c nng gin, m c thn sc oan chnh, oai c nht, ai thy u hoan h, tm phc knh tin, hung cn thuyt php na? Do tinh tn nn c th ph s gii i i vi phc c, o php, m c thn kim cang, tm bt ng. Dng thn tm y ph tm kiu mn ca phm phu khin c Nit-bn. Do thin nh, ph tm tn lon, la ci vui ti li theo ng dc, hay v chng sanh ni v php ly dc. Thin l ch y ch ca Bt-nh Ba-la-mt, y ni thin m Bt-nh Ba-la-mt t nhin php sanh. Nh trong kinh ni: Tkheo nht tm chuyn nh, c th qun tht tng cc php. Li na, bit trong Dc gii phn nhiu do ti nghip xan v tham, ng ca cc thin. Khi thc hnh B-th Bt-nh Ba-la-mt th ph hai vic y, m ca cc thin. V mun c thng m, nn thc hnh gii Ba-la-mt v mi thin o. V cha y thin nh, tr tu, cha ly dc nn ph gii Ba-la-mt. Do vy nn thc hnh nhn nhc, bit ba vic trn c kh nng m ca phc. Li bit phc c qu bo y l v thng, th ht vui ci tri ngi, tr li a vo ng kh. V nhm phc c v thng y, nn cu tht tng Bt-nh Ba-la-mt. Vic y lm sao c? Chc chn phi do nht tm mi c th c. Nh xu ngc bu ca Long vng, nht tm qun st m khng chm n rng th gi tr bng Dim-ph-. Nht tm thin nh th tr b nm dc, nm ci; mun c tm vui phi dng tinh tn; cho nn tip sau nhn nhc l ni tinh tn Ba-la-mt. Nh trong kinh ni hnh gi thn ngi ngay thng, buc nim trc, chuyn tinh cu nh, du cho tht xng kh mc, trn

khng gii i thi lui, cho nn tinh tn tu thin. Nu c ti vt m b th khng kh; v s a ng c, s mt ting tt m tr gii, nhn nhc cng khng l kh. Do vy nn ba u khng ni n tinh tn. Nay v tht tng Bt-nh Ba-la-mt, m t tm cu nh, vic y mi kh, cho nn phi cn n tinh tn. Thc hnh nh vy, c th c Bt-nh Ba-la-mt. Hi: Phi thc hnh nm Ba-la-mt, sau mi c Bt-nh Ba-la-mt, hay cng c th thc hnh mt, hai Ba-la-mt cng c th c Bt-nh ? p: Cc Ba-la-mt c hai th: 1. Trong mt Ba-la-mt c cc Ba-lamt tng ng ty hnh. 2. Ty thi thc hnh ring tng Ba-la-mt. H Ba-la-mt no nhiu th theo gi tn y. V nh bn i chung hp, tuy khng la nhau, song theo i no nhiu m c gi tn. Tng ng ty hnh l, trong mt Ba-la-mt c nm Ba-la-mt. y l khng la nm Ba-la-mt m c Bt-nh Ba-la-mt. Ty thi c danh l, hoc nhn mt, nhn hai Ba-la-mt m c Bt-nh Ba-la-mt. Nu ngi pht tm V thng Chnh ng Chnh gic m b th, by gi tm tng b th thy chng mt chng khc, phi thng, phi v thng, phi hu, phi v v.v... Nh trong on ni v b th trc. Nhn tht tng b th m hiu ht thy php cng nh vy. y gi l nhn b th m c Bt-nh Ba-la-mt. Hoc c ngi tr gii, khng no hi chng sanh, tm khng c hi tic. Nu th tng ri sanh chp trc thi ni ln cnh tranh, ngi y tuy khng sn no chng sanh, song i vi php c tm a ght cho nn li sn no chng sanh. Th cho nn mun khng sn no chng sanh, hy thc hnh qun ch php bnh ng. Nu phn bit l ti l v ti, thi chng phi thc hnh Gii Ba-la-mt; v c sao, v ght ti, yu khng ti, thi tm sanh t cao, tr li trong con ng no hi chng sanh. Th cho nn B-tt qun ngi c ti, ngi khng ti, tm khng ght yu. Qun nh vy l ch thc hnh Gii Ba-la-mt m c Bt-nh Ba-la-mt. B-tt suy ngh rng: Nu khng c php nhn, thi khng th thng nhn. Ht thy chng sanh khi cha c g bc bch thi nhn c; khi c s kh bc thit ri thi khng th nhn c. V nh ngi t s gy nh phi n cht kh. Do nhn duyn y nn sanh php nhn: Khng c ngi nh, ngi mng, cng khng c ngi chu; ch do nhn duyn qu bo in o i trc nn gi l chu. Khi y khng phn bit, y gi l s nhn. Php nhn l thm nhp tt cnh khng, y gi l php nhn. c

php nhn y, thng khng cn sn no chng sanh . Tu tng ng vi php nhn l Bt-nh Ba-la-mt. Tinh tn thng trong ht thy thin php, thnh tu c ht thy thin php. Nu c tr tu tr lng phn bit cc php, thng t php tnh, khi y tinh tn gip cho thnh tr tu. Lai nh tht tng ca tinh tn l thn la tm, nh tht bt ng. Tinh tn nh vy, hay sanh ra Bt-nh Ba-la-mt. Ngoi ra cc s tinh tn khc l nh huyn, nh mng, h di phi thc, cho nn khng ni. Nu thm tm nhip nim, thi nh tht thy tht tng cc php. Tht tng cc php l khng th dng thy, nghe, suy ngh m bit c; v c sao, v su cn, su trn u l nhn duyn qu bo h di. Nhng iu thy bit trong y cng l h di. Ci bit h di y, hon ton khng th tin. iu c th tin l ch c tht tng tr tu ca ch Pht tri A-tng-k kip chng c. V tr tu y da ni thin nh nht tm, qun tht tng cc php; y gi l trong thin nh pht sanh Bt-nh Ba-la-mt. Hoc c khi la nm Ba-la-mt, ch nghe, c tng, t duy, tr lng thng t tht tng cc php; y l trong phng tin tr pht sanh Bt-nh Ba-la-mt. Hoc t hai, ba, bn Ba-lamt pht sanh Bt-nh Ba-la-mt; nh nghe mt m c thnh o qu. Hoc c khi nghe hai, ba, bn m thnh c thnh o qu. C ngi i vi kh cn m lm nhiu, nh nghe ni kh m c o. Ba kia cng nh vy. Hoc c ngi m c bn , nh nghe ni bn m c o. Nh Pht ni vi T-kheo: Nu ngi dt c tham dc, Ta bo nhm ngi chng c o qu A-na-hm. Nu dt c tham dc, th nn bit sn, si cng dt. Trong su Ba-la-mt cng nh vy. V ph tm xan tham nhiu nn ni php b th, nn bit cc c khc cng b ph. V ph cc tp c nn ni su Ba-la-mt cho nn hoc mi mi thc hnh ring, hoc hp li thc hnh. Khp v mi ngi nn ni su Bala-mt, ch khng phi v mt ngi. Li na, nu B-tt khng hnh ht thy php, khng th c ht thy php nn c Bt-nh Ba-la-mt, v c sao? V cc hnh u h vng khng tht; hoc gn c li, hoc xa c li; nh php bt thin l gn c ti li, cn php thin lu v sau, khi bin i th ngi m trc n hay sanh lo kh, y l xa c ti li. V nh n ngon, n d u c tp c, m n n d lin khng vui, n n ngon tc thi ngon vui; song lu v sau, c hai u cp mng sng, nn khng nn n c hai. Cc hnh thin, c cng nh vy.

Hi: Nu nh vy, sao Pht ni c ba hnh l Phm hnh, Thin hnh, Thnh hnh? p: Hnh v hnh gi l Thnh hnh, v c sao? V ht thy Thnh hnh, khng ngoi ba mn gii thot. Trong Phm hnh, Thin hnh, nhn th tng chng sanh m sanh, tuy khi hnh khng c li, nhng v sau u c li. Li chnh ngay y tm tnh tht, th u l h vng. Nu Hin Thnh em tm v trc thc hnh hai hnh , thi khng c li. Nu c nh vy, hnh php v hnh, hon ton khng c g c, thi phin no in o h vng rt ro khng sanh. Nh h khng thanh tnh, nn c tht tng ch php, do v s c l c; nh trong on v s c Bt-nh ni. Sc php v.v... khng phi khng cho nn khng, m t xa n nay thng t khng. Sc php v.v... khng phi v tr tu hiu khng thu, cho nn ni khng c g c, m chnh t xa n nay thng t khng c g c. Th khng nn hi thc hnh my Ba-la-mt th c Bt-nh! Cc c Pht thng xt chng sanh, theo ngha th tc m ni hnh, ch khng phi nht ngha. Hi: Nu khng c g c, khng c g hnh, sao hnh gi cu tm n? p: Khng c g c (v s c) c hai th: 1. Th gian c ch mong cu m khng c nh , y l khng c g c (v s c). 2. Trong tht tng cc php, khng c g l tng quyt nh, nn gi l khng c g c (v s c), ch khng phi khng c phc c tr tu tng ch thin cn; nh ngi phm phu phn bit php trn th gian nn c s c. Cc cng c thin cng nh vy, ty theo tm th gian nn ni c s c, cn trong tm ch Pht thi khng s c. y l lc ni ngha Bt-nh Ba-la-mt. Sau s rng ni. (Ht cun 18 theo bn Hn) --o0o -Cun 19

CHNG 29 :GII THCH: 37 PHM TR O KINH: B-tt Ma-ha-tt do khng tr php m tr trong Bt-nh Bala-mt. V bt sanh nn Bn nim x, Bn chnh cn, Bn nh tc, Nm cn, Nm lc, By gic phn, Tm thnh o phn. LUN: Hi: Ba mi by phm tr o l o ca Thanh-vn v Bch-chi Pht; su Ba-la-mt l o ca B-tt Ma-ha-tt. y v sao trong B-tt o cn ni n php Thanh-vn? p: B-tt Ma-ha-tt phi hc tt c cc thin php, tt c o; nh Pht ni vi Tu-b-: B-tt Ma-ha-tt thc hnh Bt-nh Ba-la-mt u phi hc tt c cc thin php, tt c o; l t Cn hu a cho n Pht a. Chn a y nn hc m khng th chng; Pht a cng hc v cng th chng. Li na, ch no ni Ba mi by phm tr o ch l php Thanh-vn, Bch-chi Pht, ch khng phi l php B-tt? Chnh trong phm i tha ca kinh Bt-nhBa-la-mt, Pht ni bn nim x, cho n tm thnh o phn l i tha. Trong Tam tng cng khng ni ba mi by o phm ch l php Tiu tha. Pht v tm i t nn ni Ba mi by o phm l o Nit-bn; ty nguyn ca chng sanh, ty nhn duyn ca chng sanh u chng c o y. Ngi mun cu Thanh-vn th c Thanh-vn o; ngi mun gieo ging thin cn v Bch-chi Pht th c Bch-chi Pht o; ngi cu Pht o th c Pht o. Ty bn nguyn v cc cn lanh li hay n n; c tm i bi, khng tm i bi; v nh Long vng xung ma, ma khp thin h, ma khng sai khc, cy ln c ln, gc ln cho nn th nhn nhiu; cy nh c nh, gc nh cho nn th nhn t. Hi: Ba mi by o phm, tuy khng ch no ni l o ring ca Thanh-vn, Bch-chi Pht ch khng phi B-tt o. Song ly ngha suy ra kh bit; B-tt lu trong sanh t, qua li nm ng, khng gp ly Nitbn; cn trong Ba mi by o phm th ch ni php Nit-bn, khng ni n Ba-la-mt, cng khng ni i bi. Do nn bit khng phi l B-tt o? p: B-tt tuy lu trong sanh t cng phi bit tht o, phi tht o, l php th gian, l php Nit-bn. Bit th ri lp i nguyn: Chng sanh ng thng, ta s li ra v t vo ch v vi. Do tht php y, thc hnh cc Ba-la-mt, c th t n Nit-bn. B-tt tuy hc, tuy bit php y,

song v cha y su Ba-la-mt nn khng th chng. Nh Pht ni: V nh nga mt bn ln gia khng, mi mi tn dnh nhau, khng cho ri xung t, B-tt Ma-ha-tt cng nh vy, ly mi tn Bt-nh Ba-la-mt, bn vo gia khng ca ba gii thot mn; li dng mi tn phng tin bn vo mi tn Bt-nh, khng cho ri xung t Nit-bn. Li na, hoc nh ng va ni, B-tt lu trong sanh t, phi chu cc th kh no ni thn tm. Nu khng c c tht tr thi lm sao nhn c vic y. Do vy, B-tt khi cu tht tr v o phm y, do sc Bt-nh Bala-mt m c th chuyn th gian thnh o qu Nit-bn, v c sao? V ba ci th gian u do ha hp sanh; ha hp sanh l khng c t tnh. V khng c t tnh nn l khng, v l khng nn khng th th; khng th th tng y l Nit-bn. Do vy ni B-tt Ma-ha-tt do khng tr php nn tr trong Bt-nh Ba-la-mt. V khng sanh nn y bn nim x. Li na, trong php ca Thanh-vn v Bch-chi Pht khng ni th gian tc l Nit-bn; v c sao, v tr tu khng thm nhp cc php vy. Nh Pht ni vi Tu-b-: Sc tc l khng, khng tc l sc; th, tng, hnh, thc tc l khng; khng tc l th, tng, hnh, thc; khng tc l Nit-bn; Nit-bn tc l khng. Trong Trung lun ni k: Nit-bn khng khc th gian, Th gian khng khc Nit-bn. M th gian, m Nit-bn, Mt m khng c sai khc B-tt Ma-ha-tt chng c tht tng y nn khng chn th gian, khng vui Nit-bn. Ba mi by o phm l ch tht tr. Hi: Bn nim x l php c th y c o; sao cn ni n Ba mi by? Nu ng cho v ni lc nn ni Bn nim x, ni rng nn ni Ba mi by. iu y khng ng, v c sao, nu ni rng thi phi v lng? p: Bn nim x tuy l y c th c o, m cng nn ni Bn chnh cn, v c sao? V tm chng sanh chng loi bt ng; kit s cng nhiu th, php a thch hiu bit cng nhiu th. Pht php tuy nht tht nht tng; song v chng sanh nn ni mi hai b kinh, phn bit thuyt ra tm vn bn ngn php t. Nu khng nh vy, u tin Chuyn php lun, ni n Bn l , khng cn ni thm php khc. V c hng chng sanh nhm kh, m vui, nn thuyt ra Bn . Nhng php thn tm c c u l kh, khng c vui. Nguyn nhn ca kh y l do cc phin no tham i v.v; Ni kh y on tn l Nit-bn; phng tin i n

Nit-bn gi l o. C hng chng sanh nim nhiu lon tm in o, nn m theo thn, th, tm php y m lm cc hnh t. V hng ngi nn ni ra Bn nim x. Cc o php khc cng nh vy, v mi chng sanh m thuyt, v nh thy thuc khng dng mt th thuc tr tt c cc bnh. Cc bnh khng ng, th thuc cng chng mt th. Pht cng nh vy, v tm bnh ca chng sanh nhiu th nn Pht dng nhiu th thuc tr. Hoc thuyt mt php chng sanh; nh Pht ni vi mt T-kheo: Chng phi vt ca ngi th ch ly. T-kheo ni: Bit ri. Pht hi: Bit th no? T-kheo ni: Nhng php khng phi vt ca ti th khng nn ly. Hoc dng hai php chng sanh, l nh v tu. Hoc dng ba php l gii nh tu. Hoc dng bn php l Bn nim x. Th nn Bn nim x tuy c th c o, nhng cc php khc hnh tr c khc, phn bit hi khc, qun st cng khc. Do vy nn phi ni cc php nh Bn chnh cn, v.v Li na, cc B-tt Ma-ha-tt v c tn lc ln, v ht thy chng sanh, nn trong mt lc Pht ni Ba mi by o phm. Nu ni php khc lm ca vo o, thi mi tng v.v... u thu nhip c trong Ba mi by o phm. Ba mi by o phm y l cc th thuc ha hp li, cha lnh mi bnh ca chng sanh, cho nn khng cn thuyt nhiu. Nh Pht tuy c v lng tr lc, nhng ch ni mi lc l cho vic chng sanh. Ba mi by o phm ny, ly mi php lm cn bn. Nhng g l mi? l tn, gii, t duy, tinh tn, nim, nh, tu, tr, h, x. Tn l Tn cn, Tn lc. Gii l Chnh ng, Chnh nghip, Chnh mng. Tinh tn l Bn chnh cn, Tinh tn cn, Tinh tn lc, Tinh tn gic phn, Chnh Tinh tn. Nim l Nim cn, Nim lc, Nim gic phn, Chnh nim. nh l Bn nh tc, nh cn, nh lc, nh gic phn, Chnh nh. Tu l Bn nim x, Tu cn, Tu lc, Trch php gic phn, chnh kin. Cc php y, nim ty thun theo cnh duyn ca tr tu m c chn chnh an tr, nn by gi gi l Nim x. Ph t php, i trong chnh o, nn gi l Chnh cn. Nhip tm an n trong qun duyn, nn gi l Nh tc. Tr tm c nhu nhuyn, gi l Cn; tri tm c lanh li gi l Lc. Dng tu o nn gi l Gic, dng thy o nn gi l o.

Hi: Nn trc ni o, v c sao? V hnh o ri sau mi c cc thin php; v nh ngi trc tin i ng ri sau mi c n ni. Nay sao in o, ni Bn nim x trc, ri sau mi ni Tm chnh o? p: Khng c g in o. Ba mi by o phm l tn gi khi bt u mun vo o; cng nh k hnh gi i n ch thy, khi nghe o php, trc tin dng nim th tr php y; khi y gi l Nim x. Th tr ri, t ni php m cu tu chnh qu, cho nn tinh tn tu hnh; khi y gi l Chnh cn. V tinh tn nhiu nn tm khng tn lon; nhip tm iu nhu nn gi l Nh tc. Tm iu nhu ri pht sanh Nm cn: Tht tng cc php su xa kh hiu, do Tn cn nn tn c; y gi l Tn cn. Khng tic thn mng, nht tm cu o; y gi l Tinh tn cn. Thng nim o khng nim vic khc, y gi l nim cn. Thng nhip tm o; y gi l nh cn. Qun tht tng Bn ; y gi l Tu cn. Nm cn y tng trng, hay ngn chn phin no; nh sc cy ln hay ngn nc. Nm cn ny khi tng trng c th dn vo thm php; y gi l Lc. Khi lc c ri, phn bit o php c ba phn: Trch php gic, Tinh tn gic, H gic. Ba php ny, khi hnh o nu tm b trm mt th n lm cho khi ln, cn Tr gic (Khinh an gic chi), nh gic, X gic, ba php ny, nu khi hnh o m tm tn ng, th n thu nhip lm cho nh, Nim gic chi hai ni, nhm tp thin php, ngn chn c php; cng nh ngi gi ca, k c li th cho vo, k v ch th ui i. Nu khi tm trm mt th nim ba php lm cho khi ln; nu khi tm tn ng th nim ba php lm cho nhip li. By vic ny (By gic chi) c th a n tht gic ng ca bc v hc, cho nn gi l phn (chi). c php y an n y ri, v mun nhp vo thnh Nit-bn v vi, nn thc hnh cc php y, khi y gi l o. Hi: Nhng g l Bn nim x? p: Thn nim x; Th, Tm, Php nim x; y l Bn nim x. Qun bn php u c bn: Qun thn bt tnh, qun th l kh, qun tm v thng, qun php v ng. Bn php ny tuy u c bn tng l bt tnh, kh, v thng, v ng; song i vi thn phn nhiu qun l bt tnh; i vi th phn nhiu qun l kh; i vi tm phn nhiu qun l v thng; i vi php phn nhiu qun l v ng. V c sao? K phm phu khi cha vo o, th i vi bn php ny, v t hnh khi ln bn in o.

Trong cc php bt tnh in o cho l tnh; trong kh in o cho l vui; trong v thng in o cho l thng; trong v ng in o cho l ng. ph bn in o y nn thuyt Bn nim x: Ph tnh in o nn ni Thn nim x; ph lc in o nn ni Th nim x; ph thng in o nn ni Thn nim x; ph thng in o nn ni Tm nim x; ph ng in o nn ni Php nim x. Do vy nn ni bn, khng t khng nhiu. Hi: Lm sao thnh c Bn nim x y? p: Hnh gi nng tr tnh gii, nht tm tu hnh tinh tn, qun thn c nm tng bt tnh. Nhng g l nm? 1- Ni sinh ra bt tnh, 2- Chng t bt tnh, 3- T tnh bt tnh, 4- T tng bt tnh, 5- Cu knh bt tnh. - Th no l ni sinh ra bt tnh? u, chn, bng, lng, hng, gn, cc vt bt tnh ha hp gi l thn n, bn trong c sanh tng thc tng, phn, nc tiu bt tnh, bn ngoi c ngn gi do phin no nghip thi thc chng t vo trong hai tng, hoc tm thng, hoc chn thng, nh trong hm x, nh bi k ni: Thn y l x u, Khng t hoa n sanh, Cng khng t Chim-bc, Khng xut t ni bu. y gi l ni sanh ra bt tnh. - Th no l chng t bt tnh? Cha m c ngn gi vng tng t nim thi la dm dc, tht ty cao chy ra, nng bin thnh tinh. Do hnh nghip nhn duyn i trc, thc chng t trong tinh trng; y gi l thn chng, nh k ni: Thn ny ging bt tnh, Chng phi vt diu bo. Khng t tnh bch sanh, Ch t ng tiu ra. y gi l chng t bt tnh. - T tnh bt tnh l, t chn n u, bn pha da mng, trong y dy th bt tnh; trang sc y phc, tm gi xoa hng, n cc th ho son hng v, tri qua mt m u thnh bt tnh. Gi s mc o tri, n n tri, v bn tnh ca thn nn tr thnh bt tnh; hung g o cm ca loi ngi, nh k ni: Cht t nc la gi, Bin i tr bt tnh. Nghing bin ra thn ny, Khng th lm thn sch. y gi l t tnh bt tnh.

- T tng bt tnh l, ni thn ny chn l thng chy bt tnh: Con mt chy nc mt, tai chy ct ry, mi chy nc di, ming chy nc ming, ng i ng tiu thng chy ra phn, nc tiu, v cc l chn lng chy m hi bt tnh, nh k ni: Cc th vt bt tnh, Cha y trong thn, Thng chy ra khng ngng, Nh y lng ng nc. y gi l t tng bt tnh. - Cu knh bt tnh l, thn ny nu qung vo la thi thnh tro, trng n thi thnh phn, t thi mc nt thnh t, nc thi phnh trng tiu hai, hoc b loi thy trng n. Trong ht thy thy cht, thy ngi bt tnh nht. Php bt tnh s ni rng trong on ni v chn tng, nh k ni: Xt k qun thn ny, Cui cng n ch cht, Kh ngn khng p tr. Bi n nh tiu nhn. y gi l cu knh bt tnh. Li na, thn ny khi sanh khi cht, nhng vt gn thn, ch an thn u thnh bt tnh; nh nc sch thm ngon, theo trm ging chy, khi vo bin, u bin thnh nc mn. Cc th m v m thn n vo, d sc p hng thm, thng son trn mn, khi vo bin bng u bin thnh bt tnh. Thn ny nh vy, t sanh n cht, thng c bt tnh, rt ng nhm ght. Hnh gi suy ngh: Thn ny tuy bt tnh, nu c cht thng thi cn c th cha khi, nhng n li v thng; thn tuy bt tnh, v thng, nu c cht vui thi cn c th cha khi, nhng li i kh. Thn ny l ni sanh ra kh, nh nc t t sanh ra, gi t h khng sanh, la nhn cy m c. Thn ny nh vy, cc kh trong ngoi u t thn sanh ra. Kh trong l gi, bnh, cht, v.v... Kh ngoi l ao gy, lnh nng, i kht v.v... V c thn ny nn c kh y. Hi: Thn chng phi ch l kh; m cng t thn c vui. Nu khng c thn thi nm th dc thun theo , ai s lnh th? p: Kh trong Bn Thnh , Thnh nhn bit n tht l kh, k ngu cho l vui. Bc thnh tht ng nng, k ngu cn xa b. Thn ny tht kh, v dt i kh nn ly tiu kh lm vui; cng nh ngi ng phi cht,

c th mng bng s hnh pht, th tht rt vui mng. Hnh pht tht l kh, nhng v thay th ci cht, nn cho l vui. Li na, kh mi l vui, kh c l kh; nh khi mi ngi th vui, ngi lu sanh kh. Khi mi i, ng, nm l vui, lu cng l kh. Co, dui, ci, ngc, xem ng, ht th, kh thng theo thn. T khi mi th thai, sanh ra cho n cht, khng c lc no vui. Nu ng cho s lnh th dm dc l vui, bnh dm l nng; i tm n sc bn ngoi, tm c cng nhiu, hon n cng nng; nh kh v bnh gh l a tay vo la h, lc y c c cht vui, m thng kh ln li cng su. Ci vui nh nh vy, cng do bnh m c, ch khng phi tht vui. Ngi khng bnh xem thy ngi h la sanh tm thng xt. Ngi la dc xem ngi dm dc cng nh vy; thng cho k cung m b la dc thiu t, th nhiu th kh nhiu. Cc nhn duyn nh vy, bit r tng kh v nhn kh ca thn. Hnh gi bit thn ch l vt bt tnh, v thng, kh, bt c d m phi nui nng n; v nh cha m sanh con, con li t c bo ngc, nhng v t mnh sanh ra nn phi nui nng n thnh tu. Thn tht v ng, v c sao? V khng t ti. V nh ngi bnh phong, khng th ci ngc i li; ngi b bnh tc c hng khng th ni nng; do vy nn bit thn khng t ti. Nh ngi c vt, ty s dng n; cn thn th khng c nh vy, v khng t ti, nn xt bit v ng. Hnh gi suy ngh: Thn ny bt tnh, v thng, kh, khng v ng nh vy, c v lng ti c nh vy. Cc li qun thn nh vy, gi l Thn nim x. Thnh tu thn nim x qun y, ri li suy ngh: Chng sanh v nhn duyn g m tham m thn ny? V lc th vy; v c sao, do su cn bn trong ha hp vi su trn bn ngoi sanh ra su thc, trong su thc sanh ba th th: Kh th, lc th, bt kh bt lc th. Lc th l iu tt c chng sanh a mun; kh th l iu ht thy chng sanh khng a mun; bt kh bt lc th th khng th khng x, nh k ni: Hoc lm ngi c, hoc xut gia, Ch thin, ngi i v ng vt. Trong ht thy mi phng ng o, Tt c u a vui ght kh. V cung hoc in o v tr, Khng bit ch Nit-bn thng vui Hnh gi qun lc th y, tht bit n khng c g vui, m ch c kh; v sao, vui l tht vui th khng c in o, ht thy ci vui ca th gian hng th, u t in o sanh, khng c cht tht.

Li na, theo lc th y, tuy mun cu vui, li ch c th b i kh, nh k ni: Nu ngi vo bin gp gi d, Sng bin qut khi nh ni en, Nu ngi vo trn ln chin u, Tri ng him ln gia ni d, Ho qy trng gi un cong mnh, Gn gi tiu nhn v sc dc. Cc th i kh s nh vy, u do tm tham m vui thch. Do vy nn bit lc th sanh ra cc th kh. Li na, tuy Pht ni ba th th, c lc th, v lc th nn gi l kh; nh mt u mt, rt vo sng ln, thi mt ht v. Hi: Nu ci vui ca th gian, do nhn in o nn kh. Vy cc Thnh nhn thin nh sanh ra ci vui v lu, phi l tht vui, v c sao. V ci vui y khng t ngu si in o m c, ti sao ci vui y l kh? p: Chng phi l kh. Tuy Pht ni v thng tc l kh, v l php hu lu nn ni kh; v ngi phm phu i vi php hu lu sanh tm nhim trc, v php hu lu v thng bin hoi cho nn sanh kh. Cn i vi php v lu th tm khng nhim trc, nn tuy v thng khng sanh ra u bi kh no, nn khng gi l kh, cng khng b cc kit s sai s vy. Li na, nu ci vui v lu l kh thi Pht khng thuyt ring o , v nhip vo Kh ri vy. Hi: C hai th vui, l vui hu lu v vui v lu. Vui hu lu th h tin t c, vui v lu th thng diu. V sao, v trong ci vui h tin th sanh tm nhim trc, cn trong ci vui thng diu th khng sanh tm nhim trc? Trong ci vui thng diu mi sanh tm nhim trc nhiu; nh i vi vng bc bo vt th tham m nng, ch u phi ng nh cy c? p: Trong ci vui v lu thng diu th tr tu nhiu, tr tu nhiu nn c th xa la s nhim trc. Trong ci vui hu lu, cc kit s tham i v.v... nhiu; i l gc m trc, tht tr tu, c th xa la i. Do vy cho nn khng nhim trc. Li na, tr tu v lu, thng qun ht thy v thng, qun v thng nn khng sanh ra cc kit s tham i v.v...; V nh d gn cp, tuy c c

non nc tt, m khng th bo mp. Nh vy, Thnh nhn tuy th ci vui v lu, nhng qun v thng, khng, nn khng sanh tm nhim trc. Li na, ci vui v lu khng la ba tam mui, mi su Thnh hnh, thng khng c tng chng sanh. Nu c tng chng sanh, thi sanh tm nhim trc. Do vy nn ci vui v lu tuy thng diu m khng sanh tm nhim trc. Do cc nhn duyn nh vy, qun lc th ca th gian l kh. Qun kh th nh mi tn. Qun bt kh bt lc th l tng v thng bi hoi. Qun nh vy thi trong lc th khng sanh dc trc, trong kh th khng sanh sn nhu, trong bt kh bt lc th khng sanh ngu si; y gi l th nim x. Hnh gi suy ngh: V vui nn tham m thn. Ai th ci vui ? Suy ngh ri bit do tm th. Chng sanh tm cung in o cho nn th ci vui , hy nn qun tng ca tm y l v thng sanh dit, khng an tr c trong mt nim nn khng th th lc. Nhng con ngi v in o nn cho l c th lc, v c sao? V khi bt u mun th vui tm sanh ra khc, trong khi ci vui sanh ra tm li khc, tm trc tm sau khng bt kp nhau, lm sao ni tm th vui c? Tm qu kh dit nn khng th vui; tm hin ti ch tr trong mt nim qu mau chng nn khng bit th vui. Hi: Qu kh, v lai khng th th vui; tm hin ti khi tr trong mt nim c th th vui. V sao ni khng th? p: Ti ni v n i qu nhanh nn khng bit th vui. Li na, tng cc php l v thng, nn khng c lc ngng tr; nu tm ngng tr c trong mt nim, th n nim th hai n cng c th tr, th l thung tr khng c tng dit. Nhng nh Pht ni: Ht thy php hu vi u c ba tng, trong tr tng cng c dit tng; nu khng dit, thi khng phi l tng hu vi. Li na, nu php lc sau c dit, thi nn bit lc u cng c dit. V nh ngi mc o mi, ngy mi mc nu khng c, ngy th hai cng khng th c; cho n mi nm o vn c mi mi, khng th c, m k tht n c; cho nn bit c vi mi cng c mt lc, ch v vi t nn khng nhn bit, n khi s c hin ra mi bit. Do vy bit cc php khng c lc ngng tr, lm sao c khi tm tr c th vui? Nu khng tr m th vui, vic y khng ng! Do vy nn bit tht khng c ci chi th vui, ch theo php th tc, v cc tm ni nhau, nn gi l mt tng th vui.

Hi: Lm sao bit ht thy php hu vi u v thng? p: Trc ti ni, nay s p thm. Php hu duy y u phi ty thuc nhn duyn nn v thng, trc khng nay c, nay c sau khng, nn v thng. Li na, tng v thng thng theo di php hu vi, php hu vi khng c tng gim; ht thy php hu vi c xung khc nhau nn v thng. Li na, php hu vi c hai tng gi thng theo di: 1- Sp gi, 2- H hoi gi. C hai tng cht thng theo di: 1- T cht, 2- K khc git cht. Do vy nn bit ht thy php hu vi u v thng. i trong cc php hu vi, tm v thng rt d thy bit. Nh Pht ni k phm phu c khi bit thn v thng, nhng khng th bit tm v thng. Nu phm phu ni thn thng l cn cha tr c; nu ni tm l thng th l m lm qu ln; v c sao, thn tr c mi nm, hoc hai mi nm; cn tm th ngy, thng, gi, khc, pht chc qua i, sanh dit i khc, nim nim khng dng, sp mun sanh li khc sanh, sp mun dit li khc dit. Nh s huyn thut, tht tng bt kh c. Do v lng cc nhn duyn nh vy, bit tm v thng; y gi l Tm nim x. Hnh gi suy ngh: Tm y thuc ai? Ai sai khin tm y? Qun xong, khng thy c ch. Ht thy php do nhn duyn ha hp nn khng t ti; khng t ti nn khng t tnh; khng t tnh nn v ng. Nu v ng, th ai sai khin tm? Hi: Nn c ng, v c sao? V tm sai khin thn, cng nn c ng sai khin tm? V nh vua sai s tng, tng sai s binh. Nh vy nn c ng sai s tm, c tm sai s thn th nm dc lc? Li na, mi ngi u c ng tm, nn bit tht c ng. Nu ch c thn, v tm in o nn chp ng; sao khng trong thn khc khi chp ng? Do tng y nn bit mi ngi u c ng? p: Nu tm sai s thn, c ng sai s tm, thi li phi c ci khc sai s ng; nu li c ci khc sai s ng, y thi v cng. Li cn c ci sai s ng thi s c hai thn ng. Nu li v ng, m ng sai s tm, th cng nn ch tm sai s thn. Nu ng cho tm thuc thn ng, tr tm ra thi thn ng khng bit g; nu khng bit g, lm sao sai s tm? Nu thn ng c tng bit, thi cn dng tm lm g? Do vy nn bit ch c tm l tng thc tri, t sai s thn, khng c i thn ng. Nh tnh la hay thiu t vt, khng cn n ngi.

Hi: La tuy c sc thiu t, song khng c ngi th v dng; tm tuy c tng thc tri, khng c thn ng th khng sai s c? p: Cc php c tng nn c, thn ng y khng tng nn khng. ng d mun ly hi th ra vo v s kh vui v.v... cho l tng thn ng; vic y khng ng, v c sao? V hi th ra vo l tng ca thn, th kh vui v.v... l tng ca tm; sao li ly thn v tm lm tng ca thn ng? Li na, hoc thi la t c th thiu t, khng i ngi; ch v i theo danh t m gi l ngi t la. Lun l ca ng b thua, v sao? Thn ng chnh l ngi, khng nn ly ngi v d ngi. Li ng cn ni mi ngi u c ng tm, nn bit tht c ng. Nu ch c thn, m v tm in o nn chp ng, sao khng trong thn ngi khc khi tm chp ng. i vi l hu ng v ng ng cn cha r, m li hi sao khng trong thn ngi khc khi tm chp ng? T thn tha thn u t ng m c, ng cng khng th c c. Hoc sc tng, hoc v sc tng; hoc thng hoc v thng; hoc bin, hoc v bin; c i, khng i; t ti, khng t ti; cc tng ng nh vy u khng th c c. Nh ni trong on Ng vn trc. Do cc nhn duyn nh vy, qun cc php do nhn duyn ho hp sanh, khng c tht php c ng; y gi l php nim x. Bn nim x ny c ba loi l Tnh nim x, Cng nim x, Duyn nim x. - Th no l Tnh nim x? Tr tu qun thn gi l Thn nim x, tr tu qun cc th gi l Th nim x; tr tu qun cc tm gi l Tm nim x, tr tu qun cc php gi l Php nim x; y l Tnh nim x. - Th no l Cng nim x? Qun thn trn ht, lm nhn duyn pht sanh o; hoc hu lu, hoc v lu; gi l Thn nim x. Qun th, qun tm hay qun php trn ht, lm nhn duyn pht sanh o; hoc hu lu, hoc v lu; gi l Th, Tm, Php nim x; y l Cng nim x. - Th no l Duyn nim x? Ht thy sc php tc l mi nhp v mt phn php nhp; gi l Thn nim x. Su th l nhn xc sanh th; nh, t, thit, thn, xc sanh th, gi l Th nim x. Su thc l nhn thc, nh, t, thit, thn, thc; gi l Tm nim x. Tng m, hnh m v ba v vi; gi l Php nim x; y l Duyn nim x. Tnh nim x: Ly tr tu lm tnh; khng c sc, khng th thy, khng i ngi; hoc hu lu, hoc v lu; hu lu hu bo, v lu v bo, u l php hu vi nhn duyn sanh, nhip thuc vo ba i; nhip vo danh, nhip vo ngoi nhp, do tu bit. Nu hu lu on bin tri, v lu l chng phi on bin tr. Hu lu l c th on, v lu l khng th on; l php tu,

v cu; l qu v cng c qu. Ht thy chng phi php th, chng phi do bn i to thnh; l php hu thng (ch khng phi php v thng). Hu lu nim x l c, v lu nim x l chng c; u l tng ng nhn. Bn nim x nhip vo mt phn thin thuc hnh un ca trong su thin; v phn thin hnh un nhip vo bn nim x, ch khng nhip vo trong bt thin v v k lu. Hoc c Bn nim x chng phi php hu lu, hoc php hu lu chng phi Bn nim x; hoc c Bn nim x cng l php hu lu, hoc chng phi Bn nim x cng chng phi php hu lu. C Bn nim x chng phi php hu lu l Bn nim x v lu tnh. Php hu lu chng phi Bn nim x l, tr Bn nim x hu lu tnh, phn hu lu cn li. C Bn nim x cng l hu lu l, Bn nim x thuc tnh hu lu. Chng phi Bn nim x cng chng phi php hu lu l tr Bn nim x thuc tnh v lu, cc php v lu khc cn li. Bn cu v v lu cng nh vy. Cng nim x: Trong Cng nim x ny, thn nghip, khu nghip l thuc sc, cn li chng phi sc. Ht thy chng th thy, u l php khng c i ngi; hoc hu lu, hoc v lu; u l php hu vi. Hu lu nim x c bo, v lu nim x th khng bo; l php nhn duyn sanh, nhip thuc ba i, nhip vo sc ca thn khu nghip; cn li nhip thuc vo danh, nhip thuc vo tm, , thc, ni nhp cn li nhip thuc ngoi nhp, do tu bit. Nu hu lu l on bin tri, v lu chng phi on bin tri. Hu lu c th on, v lu khng th on; u l php tu, u v cu; l qu v cng c qu; ht thy chng phi php th. Thn, khu nghip do bn i to ra, cn li chng phi do bn i to; u l php hu thng. Hu lu nim x l c, v lu nim x l chng phi c. Thn, khu nghip v cc tm tng ng hnh l chng phi tng ng nhn; phn cn li l tng ng nhn. Nm thin phn thu nhip bn nim x, bn nim x cng thu nhip nm thin phn; phn cn li khng thu nhip nhau, khng nhip trong php bt thin v v k lu. Hoc c Bn nim x chng phi php hu lu, hoc c php hu lu chng phi Bn nim x; hoc c Bn nim x cng l php hu lu, hoc chng phi Bn nim x cng chng phi php hu lu. C Bn nim x chng phi php hu lu l, Bn nim x v lu tnh. C php hu lu chng phi Bn nim x l, tr Bn nim x hu lu tnh, phn php hu lu cn li. C Bn nim x cng l php hu lu, l Bn nim x hu lu tnh. Chng php Bn nim x, chng phi php hu lu l h khng, thng duyn Dit , chng thng thng duyn Dit . Hoc c Bn nim x chng phi v lu, hoc c php v lu chng phi Bn nim x; hoc c Bn nim x cng php v lu, hoc chng phi Bn

nim x chng phi php v lu. C Bn nim x chng phi php v lu l Bn nim x hu lu tnh. C php v lu chng phi Bn nim x l ba php v vi. C Bn nim x cng l v lu l Bn nim x v lu tnh. Chng phi Bn nim x chng phi php v lu l tr Bn nim x hu lu, phn php hu lu cn li. Duyn nim x: Trong Duyn nim x, Thn nim x l sc, ba nim x kia chng phi sc. Ba nim x kia khng th thy; Thn nim x th cn phn bit: Thn nim x c phn kh thy c phn khng th thy. Phn kh thy l sc nhp, phn khng th thy l chn nhp kia v mt phn php nhp. Ba nim x khng c i ngi, mt Thn nim x th cn phn bit: Thn nim x c i ngi l Mi nhp, t Sc nhp n Thn nhp v mt phn Php nhp. Thn nim x hu lu l Mi nhp v mt phn Php nhp; v lu l mt phn Php nhp. Th nim x tng ng vi hu lu l hu lu; tng ng vi v lu l v lu. Tm nim x cng nh vy, Php nim x thuc hu lu tng m v hnh m l hu lu; thuc v lu tng m, hnh m v php v vi l v lu. Ba nim x l hu vi, mt Php nim x th cn phn bit: Php nim x thuc tng m v hnh m l hu vi; ba v vi php l v vi. Thn nim x bt thin v Thn nim x hu lu thin l c qu bo; Thn nim x v k v v lu l khng c qu bo. Th nim x, Tm nim x, Php nim x cng nh vy. Ba nim x t nhn duyn sanh, Php nim x th cn phn bit: Php nim x nu l php hu vi th t nhn duyn sanh; nu l php v v th khng t nhn duyn sanh. Ba nim x nhip v ba i, Php nim x th cn phn bit: Php nim x nu l php hu vi th nhip vo ba i; nu l php v v th chng nhip vo ba i. Thn nim x nhip v sc, ba Nim x kia nhip v danh. Tm nim x nhip v ni nhp: Th nim x, Php nim x nhip v ngoi nhp; mt Thn nim x th cn phn bit: Thn nim x hoc nhip v ni nhp, hoc nhip v ngoi nhp. Nm ni nhp l nhn, nh, t, thit, thn th nhip v ni nhp, nm ngoi nhp l sc, thanh, hng, v, xc v mt phn php nhp l nhip v ngoi nhp; do tu bit. Php hu lu l on kin (l on bin tri); php v lu chng phi on kin (l on bin tri). Php hu lu l c th on; php v lu l khng th on.

S tu cn phn bit: thn nim x thin th nn tu, bt thin v v k th khng nn tu. Th, Tm nim x cng nh vy. Php nim x nu l thin php hu vi th nn tu; nu bt thin, v k v thng thng duyn Dit th khng nn tu. Cu u cn nn phn bit: Thn nim x n mt l cu, khng n mt l chng cu. Th, Tm, Php nim x cng nh vy. Ba nim x l qu v cng c qu; cn mt Php nim x th cn phn bit: Php nim x l qu m chng c qu; hoc l qu v cng c qu; hoc chng phi qu chng phi c qu. Thng thng duyn dit l qu chng phi c qu. Hu vi php nim x l qu v cng c qu. H khng v thng thng duyn dit l chng phi qu chng phi c qu. Ba nim x khng th, mt Thn nim x th cn phn bit: Nu Thn nim x ri vo thn hu tnh s l c th; khng ri vo thn hu tnh s l chng phi th Ba nim x chng phi do bn i to thnh; mt thn nim x th cn phn bit: Thn nim x chn nhp l sc, hng, v, xc, nhn, nh, t, thit, thn v mt phn ca thanh nhp, php nhp l do bn i to; cn mt phn php nhp chng phi do bn i to. Ba nim x l php hu thng; mt php nim x th cn phn bit: Php nim x thuc php hu vi, h khng v chng phi thng thng duyn dit l php hu thng, Nit bn l php v thng. Bn nim x nu l hu lu l c, nu l v lu l chng phi c. Hai nim x l Th v Tm nim x thuc tng ng nhn. Mt Thn nim x khng thuc tng ng nhn; cn Php nim x th nu thuc tng un v tng ng hnh un l tng ng nhn; nhng php cn li l bt tng ng nhn. Bn nim x phn nhip su thin php, su thin php cng phn nhip bn nim x. Phn bt thin, phn v k cng ty chng loi nhip nhau nh th. Ba lu l dc lu, hu lu, v minh lu th nhip mt phn nim x; mt phn nim x cng nhip ba lu. Hu lu nhip bn nim x phn; bn nim x phn cng nhip v lu. Cc ngha nh vy, ni rng trong Thin nn. Hi: Nhng g l ni thn? Nhng g l ngoi thn? Nu nh ni thn ngoi thn u nhip ht tt c; sao cn ni qun ni ngoi thn? p: Ni l t thn, ngoi l tha thn. T thn c hai: 1- Cc bt tnh trong thn, 2- Da, lng, mng, tc ngoi thn.

Li na, hnh gi qun t thi phnh trng, tiu hoi. Ly tng t qun thn cng nh tng y. S vic y, ta cha la c tng y. Thy cht l ngoi thn, thn hnh gi l ni thn. Nu nh hnh gi khi thy n nhn oan chnh m sanh tm nhim trc, th lin qun thn y l bt tnh, l bn ngoi; v t bit thn ta cng nh vy, l bn trong. Li na, nm cn nhn, nh v.v... l ni thn; nm trn, sc, hng l ngoi thn. Bn i t, nc, la, gi l ni thn; bn i s to sc, hng, v, xc l ngoi thn. Ni c cm gic kh, vui l ni thn; ni khng c cm gic kh, vui l ngoi thn. T thn v cc cn nhn v.v... l ni thn; v con v cc vt cn dng nh ti ca rung nh l ngoi thn, v c sao? V ht thy sc php u l thn nim x. Hnh gi tm ni mt thn y c thng, lc, ng, tnh chng? Tm xt k cng u khng th c c. Nh trc ni trong on qun php. Qun bn trong l khng th c c; vy qun bn ngoi hoc l s c ? v sao? V vt bn ngoi l ch ht thy chng sanh nhim trc; nhng khi qun ngoi thn cng khng th c c. Li suy ngh rng: Ta qun bn trong l khng th c c, vy ta hy qun bn ngoi hoc l c chng? Nhng qun bn ngoi cng li khng th c c!. T suy ngh rng: Hay ti ta sai lm, vy nay ta s qun chung c ni ngoi. Qun trong qun ngoi y l tng bit, qun trong ngoi cng lc gi l tng tng. Tng qun bit qun rt ro khng th c c. S qun nh vy trn vn. Hi: Thn nim x c th c trong c ngoi, cn cc th l nhip v ngoi nhp; ti sao phn bit c ni th ngoi th? p: Pht ni c hai th th l thn th v tm th. Thn th l ngoi, tm th l trong. Li c th tng ng vi nm thc l ngoi, th tng ng vi thc l trong. Do mi hai nhp lm nhn duyn nn c cc th pht sanh, th sanh t pha su ni nhp gi l trong; th sanh t pha su ngoi nhp gi l ngoi. Th th l ngoi, t th l trong. Hai th kh l ni kh v ngoi kh. Ni kh c hai l thn kh v tm kh. Thn kh l thn b bn trm l bn bnh nh au thn, au u v.v...; y l thn kh. Tm kh l lo, bun, gin, s, ghen ght, nghi ng v.v...; y l tm kh. Hai kh y hp li l ni kh. Ngoi kh c hai: Mt l vua hn mnh, c tc, s t, h lang, rn rt bc hi mnh. Hai l gi, ma, lnh, nng, sm chp, st nh v.v... Hai th kh ny gi l ngoi kh. Th vui, th khng kh khng vui cng nh vy. Li na, duyn ni php l ni th, duyn ngoi php l ngoi th.

Li na, mt trm linh tm th l ni th, phn cn li l ngoi th. Hi: Tm l nhip v ni nhp; sao ni qun ngoi tm? p: Tm tuy nhip v ni nhp; song v duyn ngoi php nn gi l ngoi tm. thc l ni tm, ng thc l ngoi tm. Nhip tm vo thin l ni tm, tm tn lon l ngoi tm. Tm tng ng vi ni nm ci, ni by gic; y l ni tm. Tm tng ng vi nm trin ci bn ngoi, by gic bn ngoi; y l ngoi tm. Cc th phn bit trong ngoi nh vy; y l ni tm ngoi tm. Hi: Php nim x l nhip v ngoi nhp; ti sao ni qun ni php? p: Tr th, cc tm s php khc hay duyn ni php tm s php, l ni php; hay duyn ngoi php tm s php, v vi, tm bt tng ng hnh; y l ngoi php. Li na, php ca thc duyn gi l php. Nh Pht ni: Nng duyn sanh thc. Trong y tr th, cc tm s php khc l ni php, cc tm bt tng hnh v php v vi; y l ngoi php. Bn chnh cn c hai: 1- Tnh chnh cn, 2- Cng chnh cn. Tnh chnh cn l v o nn tu bn th tinh tn, l tinh tn ngn nga hai php bt thin v tu tp hai php thin. Khi qun bn nim x, nu c tm gii i; hoc cc phin no nh nm ci che tm hay khi xa la nm thin cn l tn, tn v.v... cc php bt thin , nu sanh th sing tinh tn dt tr, nu cha sanh th sing tinh tn khng cho sanh. Cn nm thin cn tn, tn v.v... nu cha sanh th sing tinh tn lm cho sanh, nu sanh th sing tinh tn lm cho tng trng. Php tinh tn i vi bn nim x nhiu th c gi l chnh cn. Hi: Sao trong by loi php l Bn nim x, Bn chnh cn, Bn nh tc, Nm cn, Nm Lc, By gic chi, Tm chnh o; ch bn hnh ny gi l Chnh cn, v tm th sau th gi l Chnh o, ngoi ra u khng gi l chnh? p: Bn tinh tn th tm dng mnh pht ng, s sai lm nn gi l Chnh cn; hnh o hng n php, s a t php, nn gi l Chnh o. Tnh l bn tnh tinh tn. Cng l bn tnh tinh tn u lm nhn duyn u tin pht sanh Chnh o. Hoc hu lu, hoc v lu; hoc sc, hoc v sc; nh trn ni.

Khi thc hnh Bn chnh cn, nu tm hi b tn lon, ly nh thu nhip li, gi l Nh tc. V nh n ngon, thiu mui thi v v, c mui thi v y nh . Li nh ngi c hai chn, li c c nga tt, xe tt th i n ni nh . Hnh gi nh vy, c tht tr tu v bn nim x, chnh tinh tn trong bn chnh cn, do tinh tn nn tr tu tng nhiu m nh lc gim yu, c c bn nh thu nhip tm li, lm cho nh tu ngang nhau, m s nguyn u thnh tu; y gi l Nh tc. Hi: Trong Bn nim x, Bn chnh cn c nh; c sao khng gi l Nh tc? p: Kia tuy c nh, m tr tu tinh tn lc nhiu, nh lc yu hnh gi khng c nh nguyn. Bn nh l, do dc lm ch m c nh, do tinh tn lm ch m c nh, do nh lm nhn duyn pht sanh o; hoc hu lu, hoc v lu. Do tm lm ch m c nh, do t duy lm ch m c nh, do nh lm nhn duyn pht sanh o; hoc hu lu, hoc v lu. Cng vi thin ng un gi l cng nh , Bn nh do dc lm ch pht sanh v.v... gi l Tnh nh . Bn chnh cn, Bn nh tc, nh trong tnh nim x, cng nim x phn bit ni rng. Nm cn l tin vo o v thin php tr o, gi l Tn cn. Khi thc hnh o v php tr o y; sing cu khng ngng, gi l Tinh Tn cn. Nh ngh o v php tr o, khng cn ngh g khc, gi l Nim cn. Nht tm nh ngh khng tn lan gi l nh cn. V o v php tr o qun mi su hnh tng nh v thng, kh v.v... gi l Tu cn. Nm cn tng trng khng b phin no ph hoi th gi l Nm lc. Nh ni trong Nm cn. Nm cn, nm lc ny nhip thuc trong hnh un, thng chung tng ng, theo tm hnh ng, l tm s php, chung vi tm sanh, chung vi tm tr, chung vi tm dit. Nu c nm php ny l theo chnh nh, nu khng c nm php ny l ri vo t nh. Ngha ca By gic phn, nh trc ni. Hi: Trc tuy ni ngha By gic phn, song chng phi ni theo php A-t-m? p: Nay s ni tip. Cng nh ngha ca Bn nim x, By gic phn ny l v sc, khng th thy, khng i ngi; l v lu, hu vi, nhn duyn sanh, nhip v ba i, nhip v danh, nhip v ngoi nhp; do tu bit, chng phi on bin tri, chng phi on; l php tu, php v cu; l qu v cng c qu; chng phi php th, chng phi do bn i to; l php hu thng,

chng phi c; l tng ng nhn. Hai thin phn (hu lu thin, v lu thin) nhip By gic phn; By gic phn nhip hai thin phn, khng nhip vo php bt thin, v k lu v hu lu. Hai phn v lu (hu vi v lu, v vi v lu) nhip By gic phn; By gic phn nhip hai phn v lu. Cc ngha nh vy v.v... nh trong Thin nn c ni rng. Tm Tnh o phn nh trc ni. Chnh kin l tr tu, nh ni trong Bn nim x, tu cn, tu lc, trch php gic. Chnh t duy l khi qun Bn c tm v lu tng ng, suy ngh pht ng, gic bit o lng. Chnh phng tin l nh ni trong Bn Chnh cn, Tinh tn cn, Tinh tn lc, Tinh tn gic. Chnh nim l nh ni trong Nim cn, Nim lc, Nim gic. Chnh nh l nh ni trong tc, nh cn, nh lc, nh gic. Chnh ng, Chnh nghip, Chnh mng nay s ni. Tr bn th t mng thuc v khu nghip, dng v lu tr tu tr b xa la cc khu t nghip; y l Chnh ng. Chnh nghip cng nh vy. Dng tr tu v lu tr b x ly nm th t mng; gi l Chnh mng. Hi: Nhng g l nm th t mng? p: 1- Nu hnh gi v li dng, di tr hin tng k c. 2- V li dng t ni cng c ca mnh. 3- V li dng, xem tng ct hung ni cho ngi. 4- V li dng, to ting hin oai khin ngi khip s. 5V li dng, khen ngi cng c cng dng khch ng lng ngi. Dng nhn duyn t vy nui sng, y gi l t mng. Tm chnh o ny gm ba phn: Ba th l Gii phn, ba th l nh phn, hai th l Hu phn. Tu phn, nh phn nh trc phn bit ni, ring Gii phn nay s ni. Gii phn l sc tnh (v biu sc), khng th thy, khng c i ngi; thuc v lu, hu vi, khng bo, nhn duyn sanh, nhip v ba i, nhip v sc chng phi nhip v danh, nhip v ngoi nhp, do tu bit. Chng phi on kin ( nn hiu l on bin tri) chng th on; l php tu, php v cu; l qu v cng c qu, chng phi php th, do bn i to; l php hu thng, php chng phi c, chng phi tng ng nhn. Mt thin phn (hu lu thin) nhip ba chnh (ng, nghip, mng). ba chnh nhip mt thin phn, khng nhip vo bt thin, hu lu, v k lu. Mt php v lu nhip ba chnh; ba chnh cng nhip mt php v lu. Cc li phn bit nh vy, nh trong A-t-m ni rng. Ba mi by o phm ny, S thin a c , trong V o a c ba mi su, tr h gic. Trong Nh thin cng c ba mi su; tr Chnh hnh (chnh cn). Trong trung gian thin, Tam, T thin u c ba mi lm; tr h gic, chnh hnh. Trong ba v sc nh c ba mi hai; tr h gic, chnh hnh, chnh ng, chnh nghip, chnh mng. Trong Hu nh a c hai mi hai; tr by gic phn, Tm thnh o phn. Trong

Dc gii c hai mi hai, cng nh vy. y l phn bit ni trong php Thanh vn. Hi: Trong i tha ni ngha ba mi by o phm nh th no? p: B-tt Ma-ha-tt thc hnh Bn nim x, qun ni thn l v thng, kh, nh bnh nh ung, tht xng t tp bi hoi, y dy bt tnh, chn l thng chy ra, l nh x. Nh vy qun thn l by xu xa, khng mt ch sch, tht lp xng vc, gn buc, da bc. Do chu nghip nhn hu lu i trc v do i nay tm ra, hng hoa, y phc, n ung, nga c, thuc men v.v... to thnh. Nh xe c hai bnh, do sc b ko c th i n c. Do nhn duyn hai i lm thnh xe thn, do con B thc ko qua li quanh co. Thn ny do bn i o ha hp to thnh ging nh bt nc, trng rng khng kin c. Thn ny v thng, lu chc phi b ph hoi. Tng ca thn ny khng th tm thy trong thn, cng khng ngoi thn, cng khng chng gia. Thn t khng bit, v tri v tc, ging nh tng vch ngi . Trong thn ny khng c thn tng nht nh, khng c ai lm ra thn ny, cng khng c ai sai khin lm. Thn ny i trc, i ny, i ny u khng th c c. C tm vn h trng, v lng cc bnh v cc th i kht, lnh nng, hnh th suy tn, v.v... thng bc no thn ny. B-tt Ma-ha-tt qun thn nh vy, bit chng phi thn ta, cng chng phi thn ngi khc, khng c t ti lm v khng lm. Thn tng ca thn ny trng, do nhn duyn h vng sanh ra. Thn ny l gi c, thuc nghip nhn duyn ca i trc. B-tt t suy ngh: Ta khng nn tic thn ny; v c sao, v thn tng ny khng hp khng tn, khng n khng i, khng sanh khng dit, khng nng ta. Men theo thn, qun thn ny l v ng, v ng s cho nn khng, khng cho nn khng cc tng nam n. Khng cc tng cho nn khng c nguyn. Qun nh vy c vo mn V tc tr, bit thn khng lm, khng c k lm, ch do cc php nhn duyn ha hp sanh. Cc nhn duyn lm ra thn ny cng li t h vng in o m c, chnh trong nhn duyn y cng khng c tng nhn duyn. Nhn duyn y sanh, cng khng c tng sanh. Suy ngh nh vy bit thn ny t xa n nay khng c tng sanh, bit thn ny l v tng, khng th chp th. V sanh nn v tng, v tng nn v sanh. Ch di gt k phm phu nn gi l thn. B-tt khi qun tht tng ca thn nh vy, la xa cc i trc dc nhim. Tm thng buc nim ni thn, men theo thn qun nh vy, gi l Btt qun thn nim x. Qun ngoi thn, qun ni ngoi thn cng nh vy.

- B-tt qun Th nh th no? Qun ni th. Th ny c ba th l hoc kh, hoc vui, hoc khng kh khng vui. Cc th y khng t u n, dit khng i v u, ch theo h cung in o vng tng sanh; l bo qu, thuc nhn duyn nghip i trc. B-tt cu tm cc th nh vy, khng trong qu kh, khng v lai, khng hin ti; bit cc th y l khng, v ng, v ng s, v thng ph hoi. Qun cc th ba i y l khng, v tng, v tc, c vo mn gii thot. Cng qun cc th sanh dit, cng bit cc th khng hp khng tan, khng sanh khng dit, nh vy c vo mn v sanh. Bit cc th v sanh nn v tng, v tng nn v sanh. Bit nh vy ri, buc tm trong qun duyn, hoc c kh, c vui, khng kh khng vui a n, tm khng lnh th, khng i trc, khng nng ta. Do cc nhn dyn nh vy qun cc th, y gi l Th nim x. Qun ngoi th, qun ni ngoi th cng nh vy. - B-tt qun tm nim x nh th no? B-tt qun ni tm. Ni tm y c ba th l sanh, tr, dit. Suy ngh rng: Tm ny khng t u n, dit cng khng i v u, ch theo nhn duyn trong ngoi ho hp sanh, tm y khng c tht tng nht nh, cng khng tht sanh, tr, dit; cng khng trong qu kh v lai, hin ti. Tm y khng trong, ngoi, khng chng gia. Tm y cng v tnh v tng, cng khng ai sanh, khng ai khin sanh. Do bn ngoi c nhn duyn ca su trn, bn trong c tm tng in o, sanh dit tip ni nn min cng gi l tm. Trong tm nh vy, tht tng ca tm khng th c c. Tnh ca tm y bt sanh bt dit, thng l tng tnh, b tng khch trn phin no nhim trc nn gi l tm bt tnh. Tm khng t bit tm; v c sao, v tm y, tng ca tm l khng. Tm y gc ngn khng c tht php. Tm y vi cc php khng hp khng tan; cng khng i trc, i sau, i gia; khng sc, khng hnh, khng i ngi; ch l in o h vng sanh. Tm y l khng, v ng, v ng s, khng thng, khng tht; y gi l ty thun qun tm. Bit tng ca tm v sanh, c vo trong v sanh php; v c sao, v tm y v sanh, v tnh, v tng, ngi tr bit c. Ngi tr tuy qun tng sanh dit ca tm cng khng thy c php tht sanh tht dit, khng phn bit nh sch, m tm c thanh tnh. Do tm thanh tnh nn khng b khch trn phin no cu nhim. Nh vy v.v... qun ni tm. Qun ngoi tm, qun ni ngoi tm cng nh vy. - B-tt qun php nim x nh th no? Qun ht thy php khng trong, khng ngoi, khng chng gia; khng trong i qu kh v lai, hin ti; ch theo nhn duyn ha hp vng kin sanh ra, khng c tht

tng nht nh, khng c php y, khng c php y ca ai. Trong cc php, tng ca php l khng th c c, cng khng c php hoc hp hoc tan. Ht thy php khng c g c nh h khng. Ht thy php h di nh huyn, tnh cc php vn tnh, khng nhim nhau. Cc php khng c th; cc php khng c g; cc php khng th bit c, v tm s php h di vy. Khi qun nh vy, khng thy c php hoc tng mt, hoc tng khc. Qun ht thy php l khng, v ng, khng c t tnh; y tht l khng, tht khng nn khng c tng, khng c tng nn khng c to tc; khng to tc nn khng thy php hoc sanh hoc dit. Tr trong tr tu y, c vo mn V sanh php nhn. By gi tuy qun cc php sanh dit cng vo mn v tng; v c sao, v ht thy php la cc tng, ngi tr bit r. Khi qun nh vy, buc tm vo trong qun duyn, thun theo cc php tng, khng nh nim thn, th, tm, php; bit bn php y khng c ni ch; y l ni php nim x. Ngoi php nim x, ni ngoi php nim x cng nh vy. Bn chnh cn, bn nh tc cng cn phn bit nh vy, qun n l khng, khng c ni ch. - B-tt thc hnh nm cn nh th no? B-tt Ma-ha-tt qun Nm cn, tu Nm cn. Tn cn l tin ht thy php do nhn duyn sanh, do tm in o vng kin sanh; nh vng la quay, nh mng nh huyn. Tin cc php l bt tnh, v thng, kh, khng, v ng; nh bnh nh ung, nh gai nhn, tai bin bi hoi. Tin cc php khng g c; nh nm tay khng di tr nh. Tin cc php khng trong qu kh, khng trong v lai, khng trong hin ti, khng t u n, dit khng i v u. Tin cc php l khng, v tng v tc, bt sanh bt dit. V tc v tng m tin s tr gii, thin nh, tr tu, gii thot, gii thot tri kin. c tn cn y, khng cn b thi chuyn. Ly tn cn lm u, kho tr tnh gii, tr trong s tr gii ri th tn tm khng ng khng chuyn. Nht tm tin chc nng nghip c qu bo, xa la cc t kin, khng cn tin cc li l khc, ch tr tr Pht php, tin chng Tng. Tr trong tht o, trc tm nhu nhuyn hay nhn, thng t v ngi, khng lay ng khng bin hoi, c lc t ti; y gi l Tn cn. Tinh tn cn l ngy m thng tu hnh tinh tn, khc tr nm iu che lp, nhip h nm cn, mun c, mun bit, mun thc hnh, mun tng, mun c, cho n mun nghe cc kinh php thm diu. Nu cc php c bt thin khi ln, lin khin n tiu dit; nu cha sanh khi khin cho khng sanh khi; cn cc php thin cha sanh th lm cho sanh, sanh lm cho tng trng rng ln. Cng nh khng ght php bt thin, cng

khng a php thin, c s tinh tin bnh ng, tin thng khng lui chuyn, c chnh tinh tin nh tm, nn gi l Tinh tn cn. Nim cn l B-tt thng nht tm nim tng mun y b th, tr gii, thin nh, tr tu, gii thot, mun tnh thn khu nghip, thng nht tm nim trong tr bit v cc php sanh, dit, tr, d. Nht tm nim kh, tp, dit, o. Nht tm nim phn bit cn, lc, gic, o, thin nh, gii thot, sanh dit vo ra. Nht tm nim cc php bt sanh bt dit, khng lm khng ni, c tr tu v sanh nn y cc Pht php. Nht tm nim khng cho tm Thanh-vn, Bch-chi Pht xen vo. Thng nim khng qun cc php thm thm thanh tnh nh vy, qun hnh thnh tu, c nim t ti nh vy; y gi l Nim cn. nh cn l B-tt kho th ly tng nh, hay sanh cc th thin nh, r rng bit cc mn nh, kho bit vo nh, kho bit tr nh, kho bit xut nh; ni nh khng m trc, khng a thch, khng nng ta; kho bit s duyn, kho bit duyn hoi, t ti do qua cc thin nh; cng bit nh v duyn, khng theo li ngi khc, khng chuyn theo hnh thin nh, t ti ra vo v ngi; y gi l nh cn. Tu cn l B-tt v dt ht kh, thnh tu tr tu bc Thnh. Tr tu y l v xa la cc php, v Nit-bn. Dng tr tu qun ht thy ba ci v thng, b ba th suy, ba la dc thiu t. Qun xong, trong ba ci, tr tu cng khng m ht thy ba ci, m chuyn thnh mn Khng, V tng, V tc gii thot. Nht tm cu Pht php nh cu la chy du. Tr tu y ca B-tt khng ai ph hoi c. Khng nng ta trong ba ci, tm thng xa la nm dc ty , do tu cn lc, cha nhm v lng cng c, thng li chng nht tht tng cc php, khng nghi khng nn; i th gian khng u, i Nit-bn khng h, c tr tu t ti; y gi l Tu cn B-tt thnh c Nm cn ny, kho bit tng cn ca chng sanh, bit cn ca chng sanh nhim dc, bit cn ca chng sanh ly dc, bit cn ca chng sanh sn nhu, bit cn ca chng sanh la sn nhu, bit cn ca chng sanh ngu si, cng bit cn ca chng sanh la ngu si. Bit cn ca chng sanh mun a c o, bit cn ca chng sanh mun sanh trong ci ngi, bit cn ca chng sanh mun sanh ln ci tri; bit cn ca chng sanh n, bit cn ca chng sanh li, bit cn ca chng sanh c bc thng, trung, h; bit cn ca chng sanh c ti, bit cn ca chng sanh v ti; bit cn ca chng sanh thun nghch; bit cn ca chng sanh s sanh vo ci Dc, ci Sc, ci V sc; bit cn ca chng sanh c cn lnh thm hu, cn lnh mng; bit cn ca chng sanh chnh nh, t nh, bt nh t; bit cn ca chng sanh khinh tho, bit cn ca chng sanh tr trng, bit cn ca chng sanh xan tham, bit cn ca chng sanh hay bung th, bit cn ca chng sanh cung knh, bit cn ca chng sanh khng cung

knh; bit cn ca chng sanh tnh gii, bt tnh gii; bit cn ca chng sanh sn nhu hay nhn nhc; bit cn ca chng sanh tinh tn hay gii i; bit cn ca chng sanh lon tm, nhip tm, ngu si hay tr tu; bit cn ca chng sanh khng s c s; bit cn ca chng sanh tng thng mn hay khng tng thng mn; bit cn ca chng sanh chnh o hay t o; bit cn ca chng sanh c th h hay khng th h; bit cn ca chng sanh cu Thanh-vn; bit cn ca chng sanh cu Bch-chi-Pht; bit cn ca chng sanh cu Pht o. i vi trong s bit cn ca chng sanh, c sc phng tin t ti; gi l bit cn. B-tt thc hnh Nm cn tng trng, ph c phin no, chng sanh c V sanh Php nhn; y l lc. Li thin ma ngoi o khng th hy hoi; y l lc. By gic phn l B-tt i vi ht thy php khng nh khng ngh; y gi l nim gic phn. Trong ht thy php tm thin php, bt thin php, v k php khng th c c; y l trch gic gip phn. Khng vo ba ci, ph hoi ba ci; y gi l tinh tn gic phn. i vi ht thy to tc khng sanh tm a m, v tng lo mng h hoi ln nhau; y l h gic phn. i vi ht thy php, tm khinh an duyn khng th c c; y gi l tr gic phn. Bit ht thy php tng thng nh, khng lon khng tn; y gi l nh gic phn. i vi ht thy php khng m trc, khng nng ta, cng khng thy tm x y; y gi l x gic phn. B-tt qun by gic phn u khng nh vy. Hi: By gic phn ny, sao ch ni lc? p: Trong By gic phn, Nim, Tu, Tinh tn, nh trn kia ni rng, ba gic phn cn li nay s ni: B-tt thc hnh H gic phn, qun h y khng tht, v c sao? V h ny do nhn duyn sanh, l php to tc, php c, php v thng, php c th a m. Nu sanh tm a m, khi tng v thng y bin hoi th sanh lo, k phm phu v tm in o nn sanh tm m trc. Nu bit cc php tht l khng, by gi tm sanh hi hn rng, ta phi chu h di; v nh ngi trong ch ti, b i kht bc bch, n nhm vt bt tnh, ban ngy qun bit, mi bit l lm. Nu qun nh vy trong tht tr tu sanh mng; y l chn h. c chn h ny, trc ht tr c thn th trng, th n tr c tm th trng, sau mi tr ht thy php tng, c s khoi lc bin ht trong thn tm; y l tr gic phn (khinh an gic chi). c h v tr gic phn th b cc qun hnh, l v thng qun, kh qun, khng, v ng qun, sanh dit qun, bt sanh bt dit qun, hu qun, v qun, phi hu phi v qun. Nh vy x ht cc

h lun; v c sao, v v tng, v duyn., v tc, v h lun, thung tch dit l php tng tht . Nu khng thc hnh vic x b, lin c cc tranh ci. Nu cho c l tht, thi cho khng l h di; nu cho khng l tht, thi cho c l h di. i vi tht th a m, i vi h th gin ght. Ni sanh ra lo mng nh vy c sao khng x? c h, tr, x gic phn nh vy thi by gic phn c y vin mn. Tm thnh o phn th chnh kin, chnh phng tin, chnh nim, chnh nh nh trn ni. Chnh t duy nay s ni: B-tt i vi cc php khng, v s c. Tr trong chnh kin nh vy, qun xt tng ca chnh t duy; bit tt c t duy u l t t duy, cho n t duy Nit-bn, t duy Pht, u cng nh vy, v c sao? V dt ht thy t duy phn bit; y gi l Chnh t duy Cc t duy phn bit u do bt tht h di in o nn c, tng phn bit t duy u khng. B-tt tr trong Chnh t duy nh vy, khng cn thy l chnh l t, vt qua mi t duy phn bit; y gi l chnh t duy. Ht thy t duy phn bit u bnh ng, u bnh ng cho nn tm khng m trc; nh vy l tng chnh t duy ca B-tt. Chnh ng l B-tt bit ht thy ngn ng u do phn bit th tng h vng bt thc in o m sanh ra. Khi y B-tt ngh rng: Trong ngn ng khng c tng ngn ng, dt ht thy cc khu nghip, bit tht tng cc ngn ng; y l chnh ng. Cc ng y khng t u li, dit cng khng i v u; y l B-tt thc hnh chnh ng. C ni nng g u tr trong tht tng m ni ra, do vy nn cc kinh ni: B-tt tr trong chnh ng, hay khi cc khu nghip thanh tnh; bit chn tng ca ht thy ng ngn, tuy ni m khng b ri vo t ng. Chnh nghip l B-tt bit ht thy t tng ca nghip, h vng khng tht, u khng c tng to tc; v c sao, v khng c mt nghip no c c tng nht nh. Hi: Nu ht thy nghip u khng, ti sao Pht ni b th v.v... l thin nghip, st sanh v.v... l bt thin nghip; sing lm cc vic khc l nghip v k? p: Trong cc nghip cn khng c mt hung g c ba. V c sao? Nh lc i n thi khng c nghip i (s i), cha n cng khng c nghip i, hin ti ang i cng khng c nghip i. Do vy nn khng c nghip i.

Hi: n ni thi c th khng, cha n ni thi c th khng, cn hin ti ch ang i th phi l c i ch? p: Ch hin ang i cng khng c i, v c sao? V tr nghip i, ch hin ang i khng th c c. Nu tr nghip i, c ch hin ang i, th trong c th c i, nhng khng phi vy. Tr ch hin ang i thi khng c nghip i, tr nghip i thi khng c ch hin ang i; v cng lm duyn chung vi nhau nn khng c ch ni ch hin ang i l c i. Li na, nu ch hin ang i c nghip i, thi la nghip i nn phi c ch hin ang i, la ch hin ang i nn phi c nghip i. Hi: Nu nh vy c li g? p: V trong mt lc c hai nghip i. Nu c hai nghip i thi c hai ngi i; v c sao, tr ngi i thi khng c i. Nu tr ngi i, ch hin ang i khng th c c; khng c ch hin ang i thi cng khng c ngi i. Li na, ngi khng i cng khng i, cho nn khng c nghip i. Nu tr ngi i v ngi khng i, th li khng c ngi i th ba. Hi: Ngi khng i, th khng i l nh vy; cn ngi i c sao ni l khng i? p: Tr nghip i, ngi i khng th c c. Tr ngi i, nghip i khng th c c. Nh vy, ht thy php nghip u khng; y gi l Chnh nghip. Cc B-tt chng nhp l cc nghip bnh ng, khng cho t nghip l c, khng cho chnh nghip l thin. Khng to tc g, khng tc chnh nghip, khng tc t nghip; y gi l tht tr tu, tc l chnh nghip. Li na, trong cc php bnh ng, khng chnh khng t, nh tht bit cc nghip, bit nh tht ri khng to tc, khng ngng ngh, nh vy ngi tr thng c chnh nghip, khng c t nghip; y gi l chnh nghip ca Btt. Chnh mng l ht thy gip nui mng sng u chnh ch khng t. Tr trong tr bt h lun, khng th chnh mng, khng x t mng, cng khng trong chnh php, cng khng trong t php, m thng trong tr thanh tnh, chng nhp l bnh ng chnh mng, khng thy mng, khng thy phi mng. Thc hnh tht tr tu nh vy, nn gi l Chnh mng.

Nu B-tt qun c Ba mi by o phm y thi vt qua Thanh-vn, Bch-chi Pht a m vo trong a v B-tt, dn dn thnh c Nht thit chng tr. (Ht cun 19 theo bn Hn) --o0o -Cun 20 CHNG 30 :GII THCH: BA TAM MUI, BN THIN, BN V LNG TM, BN V SC NH KINH: Khng tam mui, V tng tam mui, V tc tam mui, Bn thin, Bn v lng tm, Bn v sc nh; Tm bi x, Tm thng x; Chn th nh, Mi nht thit x. LUN: Hi: V sao sau Ba mi by o phm ni tm loi php? p: Ba mi by o phm l con ng i n Nit-bn. i trn con ng y l c n thnh Nit-bn. Thnh Nit-bn c 3 ca l Khng, V tng, V tc. ni con ng th tip theo phi ni ca vo n ni. Bn thin v.v... l php gip m ca. Li na, Ba mi by o phm l php thng diu; tm Dc gii tn lon, hnh gi phi nng t no, phng tin no mi c? Phi nng cc thin nh Sc gii, V sc gii. i vi trong Bn v lng tm, Bn v sc nh, Tm bi x, Tm thng x, Chn th nh, Mi nht thit x, th nghim tm bit c nhu nhuyn t ti ty chng? V nh ngi cm cng th Nga chy quanh co ty , vy sau mi vo trn chin u. Mi nht thit x cng nh vy, qun ly mt vt c sc xanh, ri em ht thy vt u khin xanh c, ht thy vng c, ht thy c, ht thy trng c, u nh vy. Li i trong cc duyn ca Tm thng x c t ti. S v nh bi x l qun thn bt tnh, tam bi x l qun thn tr li tnh. Bn v lng tm, t v lng th qun chng sanh u vui; bi v lng th qun chng sanh u kh; h th qun chng sanh u mng. X ba tm y, ch qun chng sanh m khng c tm thng ght. Li na, c hai th qun: 1- c liu gii qun. 2- Tht qun. Tht qun l Ba mi by o phm. V tht qun kh c nn ln lt ni c liu gii qun. Trong liu gii qun th tm c nhu nhuyn, d c tht qun. Dng tht qun c vo ba ca Nit-bn. Hi: Th no l ca khng ca Nit-bn?

p: Qun cc php khng c ng, ng s. Cc php do nhn duyn ho hp sanh, khng c ai lm, khng c ai chu; y gi l ca khng. Li na, ca khng nh trong chng Nhn Tr ni. Bit l v ng, ng s; ti sao chng sanh i vi cc php sanh tm a m? Hnh gi suy ngh rng: Cc php do nhn duyn sanh, khng c php tht, ch c tng; cc chng sanh th ly tng y chp l ng, ng s. Nay ta hy qun tng y l c th c tht hay chng? Qun xt k cng u thy khng th c c. Hoc tng nam, tng n, tng nht, d v.v... cc tng y tht s u khng th c, v c sao? V cc php v ng, ng s cho nn khng; khng cho nn khng c php nam, n, nht d. Trong ng ng s c danh t l nht l d. V th php nam, n, nht, d tht s khng th c c. Li na, bn i v bn i s to sc (l sc, hng, v, xc) bao bc ch trng khng nn gi l thn. Trong y do nhn duyn ca ni nhp v ngoi nhp ha hip sanh thc chng, thn c ha hip vi thc chng y m lm mi cng vic, ni nng, ngi ng, i li. Ni trong ch h khng c su i chng (t, nc, gi, la, khng, thc) ha hip, min cng gi l nam, min cng gi l n. Nu su i chng l nam, thi phi c su nam ch khng th ly mt lm su, su lm mt; trong a chng cng khng c tng nam n, cho n trong thc chng cng khng c tng nam n. Nu trong mi a chng khng c tng nam n, thi trong khi ha hip cng khng th c. V nh su con ch, mi con khng th sanh ra s t; su con hp li cng khng th sanh, v v t tnh. Hi: V sao khng c nam n? Tuy thn ng khng c phn bit, nhng chnh thn th c phn bit nam n khc nhau. Thn y khng th la thn phn, thn phn cng khng th la c thn; nh thy phn chn ca thn, l bit c php c phn y (hu phn php); php y gi l thn. Phn chn v.v... ca thn khc vi thn; thn tc l tng nam n? p: Thn ng b ph trc kia, th thn tng cng b hoi, nay s ni li: Nu c php hu phn y gi l thn, thn y c trong cc phn (ca n) hay l thn phn chia khp cc phn? Nu trong cc phn y cc thn, thi trong phn u phi c phn chn, v c sao? V trong phn u y c thn vy. Nu thn phn chia khp trong cc phn, thi thn v tng phn khng c khc nhau. Thn hu phn ty thuc theo cc phn vy.

Hi: Nu phn chn ca thn v.v... vi php c ra phn khc nhau, thi c li. Cn nay phn chn ca thn v.v... vi thn c ra phn y khng khc nhau, nn khng c li? p: Nu phn chn ca thn v.v... vi thn c ra phn y khng khc nhau, th u tc l chn, v c sao? V hai th l thn khng khc nhau. Li tng phn ca thn c nhiu, m thn c ra tng phn ch c mt, khng th nhiu lm mt, mt lm nhiu c. Li na, v nhn khng c nn qu khng c, chng phi qu khng c nn nhn khng c. Nu tng phn ca thn vi thn c ra phn y khng khc nhau, th c th qu khng c nn nhn khng c, v c sao? V nhn qu l mt vy. Trong hoc mt, hoc khc, tm thn u khng th c c. Thn khng c, thi ch no c nam n? Nu c nam n, th nam n y l thn, hay khc thn? L thn thi khng th c c. Nu cho n ni php khc, thi php khc chng phi l sc, nn khng c tng nam n sai khc. Ch do nhn duyn hai i ha hip, v tm in o cho nn gi l nam n, nh k ni: Ci, ngng, co, dui, ng, i, li, Trong, xem, ng, ni nng, khng tht. Gi nghip nng thc c to tc, Thc y dit mt, nim nim khng. Kia dy nam n khi tm ta, V khng tr tu vng thy c, Xng mc lin nhau da tht ph, My mc ng tc nh ngi g. Trong tuy khng tht, ngoi t ngi , V nh nu vng rt trong nc, Cng nh la ng t rng tre, Do nhn duyn hp pht ra ting. Cc tng nh vy, nh trc ni ri, y ni rng thm, y gi l mn V tng. V tc l bit v tng u v tc, y gi l mn V tc. Hi: Ba th y, do tr tu qun Khng, V tng, V tc. Tr tu y v sao gi l Tam mui? p: Ba th tr tu y, nu khng trong nh, thi l cung tu, phn nhiu ri vo t nghi, khng th lm c g. Nu trong nh thi c th ph cc phin no, ng c tht tng cc php.

Li na, o l ny khc vi th gian, tri ngc th gian. Cc thnh nhn trong nh, chng c tht tng m ni ra, chng phi do cung tm ni ra. Li na, trong cc thin nh m khng c ba php ny, thi khng gi l Tam mui, v c sao? V cn thi tht, a vo sanh t, nh k ni: Hay tr tnh gii, gi T-kheo, Hay qun khng, gi ngi tu nh, Ngi nht tm thng sing tinh tn, Gi l ngi chn tht hnh o. Vui nht trong cc th vui, on ht kht i dt php cung, B thn ng un vo o php, y l thng vui c Nit-bn. Do vy Pht ni ba mn gii thot l Tam mui. Hi: Sao gi l gii thot mn? p: Thc hnh php y th c gii thot, vo V-d Nit-bn; do vy gi l ca gii thot. V-d Nit-bn l chn gii thot, thot khi kh ni thn tm, ly Hu-d Nit-bn lm ca. Ba php ny tuy chng phi l Nit-bn, song l nhn ca Nit-bn, nn gi l Nit-bn. Th gian trong nhn ni qu, trong qu ni nhn. Khng, V tng, V tc ny l tnh nh, l tm tm s php tng ng vi nh, thn nghip khu nghip hnh ng theo; trong y khi ln cc tm bt tng ng hnh ho hip, u c gi l Tam mui. V nh vua n, chc chn c i thn v k hu h i theo. Tam mui nh vua, tr tu nh i thn, cc php khc nh k hu h. Tn cc php khc tuy khng ni ra, nhng chc chn phi c, v c sao? V nh lc khng n c pht sanh, khng th n c lm g c. y l do cc php cng sanh, cng tr, cng dit, cng thnh; lm li ch cho nhau. - Khng Tam mui c hai hnh tng: 1- Qun nm th un khng c nht tng, d tng cho nn khng. 2- Qun ng, ng s php, khng th c c nn v ng. - V tng Tam mui c bn hnh tng l tn, dit, diu, xut. Qun Nitbn ht sch tt c kh, nn gi l tn. La ba c phin no v.v... dit ht, nn gi l dit; th nht trong ht thy php nn gi l diu; la khi th gian nn gi l xut. - V tc Tam mui c mi hnh tng: Qun nm th un do nhn duyn sanh nn v thng: thn tm b phin no nn kh. Qun nhn ca nm th un c bn hnh tng: Phin no v nghip hu lu ho hip sanh ra

kh qu, nn gi ltp; do su nhn sanh kh qu, nn gi l nhn; do bn duyn sanh kh qu, nn gi l duyn; nhn duyn bng nhau khng nhiu khng t sanh ra kh qu, nn gi l sanh. Qun nm bt th un c bn hnh tng: Tm thnh o phn c th a n Nit-bn; nn gi l o; khng in o nn gi l Chnh. Ch i ca ht thy Thnh nhn nn gi l tch. Phin no i v kin khng ngn tr c nn gi l o. Ba gii thot mn ny trong chn a l bn thin, v o a, trung gian thin v ba v sc nh, n thuc tnh v lu. Hoc c ngi ni: Ba gii thot mn, mt mc v lu, cn ba Tam mui th hoc hu lu hoc v lu; do vy nn c hai tn l Tam mui v Gii thot. Ni nh vy: Trong Mi mt a l Su a u, Ba v sc, Dc gii v Hu nh a. Nu l hu lu th buc vo c mi mt a; nu l v lu th khng b buc m c h cn, lc cn, x cn tng ng. Khi S hc th ti ci Dc, thnh tu th ti trong ci Sc v V sc. Nh vy, thnh tu khng thnh tu, tu khng tu; nh trong A-t-m ni rng. Li na, c hai ngha khng qun ht thy php khng; l chng sanh khng v php khng. Chng sanh khng nh trn ni, cn Php khng l cc php t tng khng. Nh Pht ni vi Tu-b-: Sc, sc tng khng; th, tng, hnh, thc, thc tng khng. Hi: Ni chng sanh khng, php chng khng l c th tin c, cn ni php t tng khng l khng th tin c, v c sao? V nu php t tng khng, thi khng sanh, khng dit; khng sanh khng dit nn khng ti khng phc; khng ti khng phc cho nn cn g hc o? p: C php khng nn mi c ti phc, nu khng c php khng th khng th c ti phc, v c sao? V nu cc php tht c t tnh, thi khng th bin hoi. Tng ca tnh khng t nhn duyn sanh; nu t nhn duyn sanh, bn l php c to tc. Nu php tnh l php c to tc, thi c th ph hoi; nu ni php tnh php c to tc c th ph hoi, vic y khng ng! Tnh gi l php khng to tc, khng ch nhn duyn mi c. Cc php t tnh vn c, vn c th khng sanh, v tnh c trc ri vy. Nu khng sanh th khng dit, sanh dit khng c nn khng c ti phc. V khng c ti phc nn cn g hc o? Nu chng sanh c chn tnh, thi khng ai hi c, khng ai lm li c, v t tnh c nh vy. Nhng ngi nh vy thi khng bit n ngha, ph hoi nghip nhn v qu bo. Trong php khng cng khng c tng php khng. ng bit php khng m ng mang tm nhim trc, nn mi nn vn nh vy. Php khng ny, chnh ch Pht v lng ln mn, nn mi ni ra dt i kit, tr t kin cho chng sanh.

Li na, tht tng ca cc php hay dt ht cc kh v l ch chn tht hnh ca cc Thnh nhn. Nu php khng ny c t tnh, th khi ni ht thy php khng, lm sao n cng t khng? Nu khng c t tnh ca php khng, thi ng nn ci g? Do hai khng y c th qun cc php u khng, tm la c cc php, bit th gian h di nh huyn. Qun khng nh vy, nu cn chp th tng khng ca cc php, do nhn duyn y m sanh ra cc kit s kiu mn v.v... ni rng Ta bit c tht tng ca cc php. Lc ny nn phi hc mn V tng, dt tm chp th tng khng y i. Nu trong v tng m cn sanh tm h lun, mun phn bit c s to tc, chp trc vo v tng y th khi ny phi t suy ngh rng: Ta b sai lm ri, trong cc php khng v tng, lm sao c tng c, m chp th tng ni ln h lun? Lc ny, nn phi hnh theo khng v v tng. Thn, khu, , khng nn c s to tc g; ch nn qun tng v tc, dit ba c, khng nn khi thn nghip nghip, khng nn cu sanh thn trong ba ci. Khi t duy nh vy, tr li vo mn V tc gii thot. Ba mn gii thot ny, trong i tha ch l mt php, v nhn duyn thc hnh, nn mi c ba th. Qun cc php khng, y gi l khng, trong khng khng th th tng. By gi Khng chuyn li gi l V tng. Trong V tng khng nn c to tc sanh vo ba ci. By gi V tng chuyn li gi l V tc; v nh thnh c ba ca, mt ngi khng th mt lc t c ba ca i vo, nu vo thi ch t mt ca. Tht tng cc php l thnh Nit-bn, thnh c ba ca l Khng, V tng, V tc. Nu ngi vo ca khng, m khng th c Khng y, cng khng th tng, ngi y i thng vo. S vic xong, khng cn n hai ca kia na. Nu ngi vo ca Khng ny, m cn th tng c, thi Khng y, i vi ngi ny khng c l ca; v ng thng thng b bt li. Hoc tr tng Khng, by gi theo ca V tng m vo, nu i vi tng V tng m tm cn chp th, sanh h lun, by gi hy tr tm chp th tng V tng m vo ca V tc. Trong ngha ca A-t-m th Khng gii thot mn ny duyn Kh , gm nm un; V tng gii thot mn duyn mt php, l thng thng duyn Dit ; V tc gii thot mn duyn ba gm nm un. Trong ngha ca i tha, ba gii thot mn ny duyn tht tng cc php, v ba gii thot mn ny xem th gian tc l Nit-bn; v c sao, v Nit-bn l Khng, V tng, V tc. Th gian cng nh vy. Hi: Nh kinh ni: Mt ca Nit-bn; sao nay ni c ba?

p: Trn kia ni, php tuy mt m ngha c ba. Li na, ngi ng c c ba hng: Hng tham i nhiu, hng chp kin nhiu, hng i v kin ngang nhau. Hng chp kin nhiu th ni Khng gii thot mn cho h thy ht thy cc php do nhn duyn sanh, khng c t tnh. Khng t tnh nn khng; khng cho nn cc chp kin dit. Hng tham i nhiu th ni V tc gii thot mn cho h thy ht thy php l v thng, kh, do nhn duyn sanh. Thy ri th tm s nhm chn m la i, lin c vo o. Hng i v kin ngang nhau th ni V tng gii thot mn cho h nghe bit tng nam n l khng c, cho nn dt i; tng nht d l khng c, cho nn dt kin. Pht hoc mt lc ni hai mn, hoc mt lc ni ba mn. Hng B-tt nn phi hc khp, bit ht thy o, cho nn Pht ni ba mn. Li c khi v mun thc hnh cc vic khc, cho nn ch ni lc ngha ca ba mn. T thin c hai th: 1- Tnh thin. 2- V lu thin. Sao gi l tnh? L nm un hu lu thin. Sao gi l v lu? L nm un v lu. Khu nghip nhip vo trong T thin l sc php, phn nghip cn li l v sc php. Ht thy u khng th thy, khng i ngi; hoc hu lu, hoc v lu. Hu lu l nm un thin hu lu; v lu l nm un v lu, u l hu vi. Hu lu th b tri buc vo sc, v lu th khng b tri buc. Thn nghip khu nghip v cc tm bt tng hnh nhip vo trong thin, l chng phi tm, chng phi tm s, chng phi tm tng ng. Th un, tng un v tng ng hnh un nhip vo trong thin l tm s php, cng l tm tng ng. Tm, , thc nhip vo trong thin ch l tm. T thin hoc theo tm hnh chng phi th un tng ng, hoc th un tng ng chng phi theo tm hnh; hoc theo tm hnh cng th un tng ng; hoc chng phi tm hnh chng phi th un tng ng. T thin theo tm hnh chng phi th un tng ng l, thn nghip, khu nghip, cc tm bt tng ng hnh theo tm hnh v th un nhip trong T thin. T thin th un tng ng chng phi theo tm hnh l, tm thc nhip trong T thin. T thin theo tm hnh cng th un tng ng l hnh un, tng un tng ng hnh m nhip trong T thin. T thin chng phi theo tm hnh cng chng phi th un tng ng l, phn cc tm bt tng ng hnh cn li ngoi theo tm hnh, cc tm tng ng hnh nhip trong T thin.

Tng m, hnh m tng ng cng nh vy. Trong T thin, ba thin sau chng phi theo gic hnh cng chng phi qun tng ng. Cn S thin th hoc c khi theo gic hnh chng phi qun tng ng; hoc c khi qun tng ng chng phi theo gic hnh; hoc c khi theo gic hnh cng qun tng ng; hoc c khi chng phi theo gic hnh chng phi qun tng ng. S thin theo gic hnh chng qun tng ng l thn nghip khu nghip v cc tm bt tng ng hnh theo gic hnh v qun. S thin c qun tng ng chng phi theo gic hnh l gic. S thin theo gic hnh cng c qun tng ng l cc tm tm s php c gic v qun tng ng. S thin chng phi theo gic hnh cng chng phi qun tng ng l tr cc tm bt tng ng hnh theo gic hnh, phn cc tm bt tng ng hnh cn li. T thin u c nhn duyn v cng cho nhn duyn. Trong T thin, S thin hoc l th duyn, chng cho th duyn; hoc l th duyn cng cho th duyn; hoc chng phi th duyn cng chng cho th duyn. S thin l th duyn chng cho th duyn l tm tm s php sp mun sanh trong i v lai. S thin l th duyn cng cho th duyn l tm tm s php trong qu kh, hin ti. S thin chng phi th duyn cng chng cho th duyn l tr tm tm s php sp mun sanh trong i v lai; phn cn li ca tm tm s php, thn nghip, khu nghip v cc tm bt tng ng hnh trong i v lai. Nh, Tam thin cng nh vy. T thin l th duyn chng cho th duyn l tm tm s php sp mun sanh vo v tng nh hoc sanh hoc sp mun sanh trong i v lai. T thin l th duyn cng cho th duyn l tm tm s php trong qu kh, hin ti. T thin chng phi th duyn cng chng cho th duyn l tr tm tm s php sp mun sanh trong i v lai, phn cn li ca tm tm s php trong i v lai, v tr tm th , cc tm bt tng ng hnh; phn cn li ca cc tm bt tng ng hnh v thn nghip, khu nghip. Thn nghip, khu nghip, v cc tm bt tng ng hnh nhip thuc trong T thin l cho duyn v chng phi duyn; phn cn li cng l duyn cng cho duyn. T thin cng l tng thng duyn cng cho tng thng duyn. Nhng ngha nh vy phn bit rng trong A-t-m.

Thin phng tin, thin tng, thin chi ca B-tt t c u ni r trong Thin Ba-la-mt. Hi: Trong phn lun ngh v Bt-nh Ba-la-mt, ch ni cc php tng khng; B-tt lm sao ni khng php li c th khi ln thin nh? p: B-tt bit cc nm dc v nm th ngn che do nhn duyn sanh khng c t tnh, l khng, khng c g, nn x b n rt d. Chng sanh v nhn duyn in o m say cht t th vui t xu ca nm dc, nm th ngn che, nn xa la th vui thm diu ca trong thin. B-tt v hng chng sanh , khi tm i bi, tu hnh thin nh, buc tm trong qun duyn, la nm dc, tr nm th ngn che m vo S thin rt mng. Dit gic qun, nhip tm vo su thanh tnh bn trong, c s mng vi diu m vo Nh thin. V s mng thm diu lm tn lon nh cho nn la ht thy mng, c ci vui bin khp vin mn m vo Tam thin. La ht thy kh vui, tr ht thy u h v hi th ra vo; ly tm x thanh tnh vi diu t trang nghim m vo T thin. y l B-tt tuy bit cc php l khng, v tng, m v chng sanh khng bit, nn ly thin tng gio ha chng sanh. Nu tht c cc php khng th khng gi l khng; cng khng th x b c nm dc m c thin. V khng c g b khng c g c, nn khng tng ca cc php cng bt kh c, cho nn khng nn nn rng nu cc php khng th lm sao m c thin. Li na, B-tt khng phi do chp th tng, i trc m hnh thin; v nh ngi ung thuc, ct tr bnh, ch khng phi v ngon. Do gii thanh tnh, tr tu thnh tu cho nn hnh thin. B-tt trong mi mi thin, thc hnh tm i t qun khng; i vi thin khng nng ta g. Do nm dc th trng, di tr in o cho nn dng php thm t vi diu h vng i tr, cng nh ly c tr c. Bn v lng tm l t, bi, h, x. T l i nim chng sanh; thng tm vic vui thch an n lm li ch cho chng sanh. Bi l mn nhim chng sanh phi chu mi s thn kh tm kh trong nm ng. H l mun lm cho chng sanh t s vui c hoan h. X l x b ba th tm trn, ch ngh n chng sanh m khng ght khng thng. Tu t tm tr gic tng sn hn i vi chng sanh; tu bi tm tr gic tng no hi i vi chng sanh; tu h tm tr s khng vui v i vi chng sanh; tu x tm tr s yu ght i vi chng sanh.

Hi: Trong T thin c bn v lng tm, cho n mi nht thit x; sao nay cn ni ring? p: Tuy trong T thin u c cc php , song nu khng ni ring danh t thi khng ni r c cng c ca n; cng nh bo vt trong y, nu khng m ra thi ngi ta khng bit. Nu ngi mun c i phc c th ni cho h bn v lng tm; nu ngi lo s nhm chn sc nh trong lao ngc th ni cho h bn v sc nh; nu ngi i vi cc cnh duyn khng c t ti, mun qun cnh duyn theo mnh th ni cho h tm thng x; nu ngi c b ngn o khng c thu sut th ni cho h tm bi x; nu ngi tm khng iu ha nhu nhuyn khng th t thin khi dy th lp nhp thin, th ni cho h chn th nh; nu ngi khng c ht thy cnh duyn soi khp ty c hiu r, th ni cho h mi nht thit x . Nu trong khi ngh ti mi phng chng sanh, mun lm cho h c an vui; trong tm tm s php pht sanh mt php gi l t. Th, tng, hnh, thc un tng ng vi t; y gi l tm s php. T khi ln thn nghip khu nghip v cc tm bt tng ng hnh, cc php ny ha hp, u gi l t. Do t m cc php y sanh; ly t lm ch, cho nn c gi l t. Cng nh ht thy tm tm s php, tuy u l nghip lm nhn duyn cho i sau, nhng ch c tm s t c gi l nghip; v trong s to nghip, tm s t c sc mnh hn c. Bi, h, x cng nh vy. Tm t ny ti Sc gii hoc hu lu hoc v lu; hoc c th on hoc khng th on. T cng c trong cn bn thin, cng c trong trung gian thin. T tng ng vi ba cn h, lc, x, tr kh cn, u cn. Cc ngha nh vy trong A-t-m c phn bit ni r. Chp th tng chng sanh nn tm t thnh hu lu; th tng ri i vo tht tng ca cc php, nn t thnh v lu. Do vy trong cu hi ca V Tn B-tt ni t c ba th l chng sanh duyn t, php duyn t v v duyn t. Hi: Bn v lng tm ny lm sao thc hnh? p: Nh Pht ni trong cc kinh: C v T-kheo do tm tng ng vi t: khng sn khng hn, khng on khng no, qung i v lng, kho tu. Tm t ri khp chng sanh th gii phng ng; tm t ri khp chng sanh mi phng th gii, phng Nam, Ty, Bc, bn gc, trn di. Tm tng ng vi bi, h, x cng ri khp nh vy.

Tm tng ng vi t, t l tm s php, c th tr s ri rm trc trong tm; l cc phin no sn hn xan tham v.v...; v nh vin ngc tnh thy b vo nc, nc lin trong. Khng sn hn l, i vi chng sanh hoc c nhn duyn hoc khng c nhn duyn m ni sn; hoc mun c khu mng nhic, st hi cp ot; y gi l sn. Ch thi tit, c ni chn, c th lc th s lm hi; y gi l hn. Ly tm t tr hai s y, gi l v sn v hn. Khng on khng no l, hn tc l on, khi mi him khch l hn, hn lu thnh on, khi thn khu nghip lm hi gi l no. Li na, khi mi sanh sn kt gi l sn, sn tng trng, tnh ton, m gi trong lng cha c gii quyt, gi l hn; cng gi l on. Nu tm quyt nh, khng cn y k g, th gi l no. Ly sc ca tm t tr b, xa la ba vic y; y gi l khng sn khng hn. Pht ly s khng sn khng hn, khng on khng no y m tn thn tm t. Ht thy chng sanh u s kh m tham vui; sn l nhn duyn ca kh, t l nhn duyn ca vui. Chng sanh nghe c T tam mui ny c cng nng tr kh, c cng nng cho vui, nn nht tm sing tinh tn, thc hnh Tam mui y. Do vy nn khng sn khng hn, khng on khng no. Qung, i, v lng l, mt tm t m phn bit c ba tn: Qung l mt phng, i l cao xa, v lng l h phng v chn phng kia. Li na, h phng l qung, trung phng l i, thng phng l v lng. Li na, duyn n tm chng sanh trong bn phng gi lqung, duyn n tm chng sanh bn gc gi l i; duyn n tm ca chng sanh thng h phng gi l v lng. Li na, ph tm sn hn gi l qung, ph tm on gi l i, ph tm no gi l v lng. Li na, ht thy tm phin no, k tiu nhn thi hnh th sanh tiu s, nn gi l nh. Li nh hn th nn gi l sn hn, on no. Ph ci nh trong ci nh y, gi l qung i v lng; v c sao? V i nhn duyn thng ph c tiu s. Qung tm l s ti, s a a ngc nn tr b c php trong tm. i tm l tin a qu bo phc c nn tr b iu c trong tm. V lng tm l v mun c Nit-bn nn tr b iu c trong tm. Li na, hnh gi gi gii thanh tnh, y l tm rng; thin nh y y l tm ln; tr tu thnh tu y l tm lng. Ly t tm ny ngh n bc Thnh nhn c o; y gi l v lng tm. Dng v lng php phn bit bc Thnh nhn, ngh ti ch tn qy ca ch thin v loi ngi nn gi l i tm. Ngh n cc ni htin khc v chng sanh trong ba c o; y gi l qung tm. Ly tm t ngh n chng sanh c thng yu rng hn

ngh n mnh; gi l qung tm. Tm t ngh n ngi khng yu khng ght; gi l i tm. em tm t ngh n k on ght, cng c y rt nhiu nn gi l v lng tm. Li na, v i vi tm duyn cnh hn hp, nn gi l qung; v i vi tm duyn cnh nh nn gi l i; v i vi tm c lng nn gi l v lng. Phn bit cc ngha nh vy. Kho tu l tm t bn chc. Khi mi c c tm t, khng gi l tu. Chng phi ch i vi chng sanh mnh thng yu; chng phi ch i vi chng sanh tt; chng phi ch i vi chng sanh c ch cho mnh; chng phi i vi chng sanh trong mt phng m gi l kho tu. Nhng thc hnh lu ngy c su xa a thch; i vi ba hng chng sanh thng, ght v khng thng khng ght, xem bnh ng khng khc. i vi mi phng chng sanh trong nm ng, ly mt tm t xem nh cha nh m, nh anh em, ch em con chu, tri thc; thng cu s tt p cho h; mun lm cho h c li ch an n. Tm nh vy bin khp chng sanh trong mi phng. Tm t nh vy, gi l chng sanh duyn t. Tm t ny phn nhiu hng phm phu, hng hu hc cha dt ht lu thc hnh. Php duyn t l hng A-la-hn lu tn, Bch-chi Pht v ch Pht. Cc bc Thnh nhn ph ht tng t ng, dit ht tng nht d; ch qun tt c u do nhn duyn tng tc sanh cc dc. Khi bc Thnh thng ngh n chng sanh, thy u do nhn duyn ha hp tng tc sanh, ch l khng. Nm un tc l chng sanh, ngh n nm un y, nn em t tm ngh n chng sanh v khng bit php khng y nn thng mt mt mong mun c vui. Thnh nhn thng xt lm cho c vui theo mun. y l v theo php th tc, nn gi l php duyn t. V duyn t l tm t ch ch Pht mi c, v c sao? V tm ch Pht khng tr trong tnh hu vi, v vi; khng nng ta vo i qu kh, v lai, hin ti; bit cc duyn khng tht, u l in o h di, nn tm khng duyn g. Song v thy chng sanh khng bit tht tng ca cc php, m phi b qua li nm ng, tm m theo cc php, phn bit ly, b; nn Pht em tr tu bit v tht tng cc php, khin cho chng sanh ng c; y gi l v duyn t. Cng nh cp th cho ngi ngho hoc ti vt, hoc vng bc bo vt, hoc nh trn chu. Tm t duyn chng sanh, duyn php, duyn v duyn cng nh vy. y l lc ni ngha ca tm t. Tm bi cng nh vy, em tm ln mn xem thy mi phng chng sanh chu kh, suy ngh rng: Chng sanh tht ng thng, ch chng sanh chu cc kh y, cho nn tm khng sn khng hn, khng on khng no; cho n khp c mi phng cng nh vy.

Hi: C ba hng chng sanh: C hng th vui, nh ch thin v mt phn loi ngi; c hng th kh, nh chng sanh ba ng c v mt phn loi ngi; c hng th khng kh khng vui, nh mt t trong nm ng. Ti sao ngi thc hnh tm t xem thy chng sanh u th vui; ngi tht hnh tm bi xem thy ht thy chng sanh u th kh? p: Hnh gi khi mun hc tm t v lng th trc tin pht nguyn rng: Nguyn chng sanh c th cc th vui. Nm ly tng ngi th vui, nhip tm vo thin, tng y dn dn tng rng; tc thy chng sanh u th vui; v nh c la, trc tin ly c mn, phn b kh, khi th la cng ln c th t cy ti ln, T tam mui cng nh th, khi mi pht sanh tm nguyn t th ch cp n thn tc, tri thc; n khi tm t cng rng ln, th k on ngi thn ng ng u thy h c vui; y l thin nh v tm t c tng trng thnh tu vy. Bi, h, x cng nh vy. Hi: Trong tm bi nm ly tng ngi th kh, trong tm h nm ly tng ngi th mng; cn trong tm x th nm ly tng g? p: Nm ly tng ngi th khng kh khng vui. Hnh gi do tm y dn dn ln rng th thy ht thy u th khng kh khng vui. Hi: Trong ba th tm t, bi, h u phi c phc c; cn tm x i vi chng sanh th khng kh khng vui th c c li ch g? p: Hnh gi ngh rng: Ht thy chng sanh khi ht vui thi b kh; khi ang kh thi l kh; nu c khng kh khng vui thi an n. l li ch. Hnh gi thc hnh tm t tm h, th hoc c khi tm tham m pht sanh; thc hnh tm bi, th hoc c khi tm u su pht sanh, v tham v u nn tm lon. Nhp vo tm x ny th tr tm tham v u y, tm tham v u tr nn gi l tm x. Hi: Tm bi, tm x khc nhau c th bit c; cn tm t lm cho chng sanh vui, tm h lm cho chng sanh mng; vui v mng c g sai khc? p: Thn vui gi l vui, tm vui gi l mng. Vui tng ng vi nm thc gi l vui, vui tng ng vi thc gi lmng. Trong nm trn sanh vui gi l vui, trong php trn sanh vui gi l mng. Trc tin cu vui, nguyn cho chng sanh u c; t nhn ca vui lm cho chng sanh c mng; nh ngi thng k ngho, trc cho bo vt, gi l vui, sau dy cho bun bn c th nm dc lc gi l mng.

Li na, nguyn cho chng sanh c ci vui ci Dc gi l vui; nguyn cho chng sanh c ci vui ci Sc gi l mng. Li na, ci vui tng ng vi nm thc ci Dc gi l vui, ci vui tng ng vi ba thc S thin, tt c ci vui trong Tam thin gi l vui; ci vui tng ng vi thc ci Dc v S thin, tt c ci vui Nh thin gi l mng. Vui th gi l vui, vui t gi l mng. Khi trong nhn gi l vui, khi trong qu gi l mng. Khi mi c vui gi l vui; tm hn hoan pht ra bn trong, tng vui hin ra bn ngoi, ca ma nhy nht, gi l mng. V nh khi mi ung thuc gi l vui, khi thuc ngm khp thn gi l mng. Hi: Nu nh vy, sao khng ho hip hai tm lm mt v lng, m li chia ra lm hai php? p: Hnh gi s tm cha nhip phc c, cha c th thng chng sanh mt cch su xa, nn ch cho vui. Khi tm nhip phc, thng chng sanh mt cch su xa, cho nn mi cho mng. Do vy nn trc vui ri sau mng. Hi: Nu nh vy, sao khng theo th lp t tip n h?? p: Khi thc hnh tm t, yu chng sanh nh con , nguyn cho n vui; ra khi t Tam mui nn thy chng sanh chu th kh, mi pht tm thm i thng xt chng sanh lm cho n c ci vui su xa; v nh cha m tuy thng yu con, nu con b bnh nguy cp, khi y tm thng yu cng nng. B-tt cng nh vy. Nhp vo tm bi xem thy chng sanh kh, sanh lng thng xt bn cho ci vui su xa. Do l , tm bi chng gia. Hi: Nu thm i chng sanh nh vy, sao li cn thc hnh tm x? p: Hnh gi thung qun st nh vy: Thng khng x b chng sanh, m ch x b ba tm y; v c sao, v phng vic b ri cc php mn khc. Cng l do tm t mun lm chng sanh vui, m thc t khng lm cho vui c; tm bi mun lm chng sanh la kh, m thc t khng lm cho c la kh. Khi thc hnh tm x cng khng th lm cho chng sanh c i h. y mi ch l nh tng, ch cha c tht s. Mun lm cho chng sanh c tht s la kh c vui, th phi pht tm lm Pht, thc hnh su Ba-la-mt, y Pht php, mi lm cho chng sanh c tht s

vui. Do vy nn b ba tm y, m vo tm x ny. T, bi, h c tm yu thng su xa nn b chng sanh kh, cn tm x ny d ri b c. Hi: B-tt thc hnh su Ba-la-mt cho n khi thnh Pht, cng khng th lm cho ht thy chng sanh la kh c vui; vy ti sao ch ni ba tm t, bi, h y ch l sanh tm nh tng m khng c tht s? p: V B-tt khi c lm Pht, tuy khng th lm cho ht thy chng sanh c vui, nhng B-tt pht th nguyn rng ln, t i nguyn y c qu bo phc c ln; nh c qu bo ln nn c th lm li ch ln. Hng phm phu, Thanh-vn thc hnh bn v lng tm, ch v t iu phc, t li ch, cng ch nh sung n chng sanh; cn cc B-tt thc hnh tm t l mun lm cho chng sanh la kh c vui. Do nhn duyn ca tm t y, cng t c phc c, cng gio ho ngi khc lm phc c. Khi th qu bo, hoc Chuyn lun Thnh vng, lm c nhiu vic li ch. B-tt hoc xut gia hnh thin, dn o chng sanh, dy cho hnh thin, c sanh vo th gii thanh tnh, th tm vui v lng; hoc khi lm Pht, cng vi v lng v s chng sanh, vo V-d Nitbn. So vi s li ch ca tm nguyn sung, th y l li ch ln; cho n cn lu li X-li v php cng lm li ch rt nhiu. Li na, nu mt c Pht ht tt c chng sanh, thi cc c Pht khc khng cn ai; th l khng c Pht v lai, l dt ging pht. C cc li nh vy, do c mt c Pht khng ht tt c chng sanh. Li na, tnh ca chng sanh t ngu si m c, khng c tht php nht nh; cc c Pht trong ba i mi phng tm tnh chng sanh tht khng th c c, lm sao ht tt c. Hi: Nu chng sanh l trng khng, khng th ht, thi mt t chng sanh cng u l khng; lm sao c th phn t y? p: Ti ni cc c Pht trong ba i mi phng tm tht tnh ca ht thy chng sanh khng th c, nn khng c ; m ng th nn hi rng sao Pht khng ht, th l ng b thua. ng b thua khng t cu c, m cn nn hi rng trong ch khng c chng sanh, th nhiu v t cng mt loi, c sao phn t; th l ng b thua thm mt ln na. Li na, trong tht tng nht ngha ca cc php thi khng c chng sanh cng khng c ; ch v theo php th tc m ni l c . ng trong php th tc tm nht ngha, vic y khng th c; cng nh trong ngi tm trn bo l khng th c.

Li na, ch Pht t khi mi pht tm, cho n khi php tn, khong trung gian y, c cng c g u l php c to tc, c hn c lng, c trc c sau; cho nn c chng sanh cng phi c lng. Khng th em php theo nhn duyn qu bo c lng m ht v lng chng sanh; nh i lc s, th mnh ca cy cung tuy ln m mi tn bay xa th phi rt; cng nh ngn la ln lc kip tn, t chy ba ngn th gii, sng rc v lng, nhng lu cng phi tt. B-tt thnh Pht cng nh vy. T khi mi pht tm, cm cy cung tinh tn, dng mi tn tr tu, gm su vo Pht php, lm Pht s to ln cng s phi dt. Khi B-tt c Nht th chng tr, thn phng ra nh sng, chiu soi v lng th gii; mi mi nh sng bin ha lm v lng thn, mi phng v lng chng sanh. Sau khi nhp Nit-bn, X-li v tm vn bn ngn php tu ha chng sanh; v nh ngn la lc kip tn chiu ra, lu cng phi dt. Hi: ng t ni nh sng bin ha lm v lng thn, mi phng v lng chng sanh; nay sao li ni v nhn duyn c lng nn chng sanh cng c lng? p: V lng c hai th: 1- Tht v lng. Cc thnh nhn khng th lng c; v nh h khng, Nit-bn, tnh chng sanh; l khng th lng. 2- Php c th lng nhng v sc km khng lng c; nh ni Tu-di, nc bin c, cn lng, s git nhiu t, ch Pht B-tt bit c; cn ch thin v ngi i khng th bit c. Pht chng sanh cng nh vy. Cc c Pht bit c nhng chng phi cc ng bit c, cho nn ni l v lng. Li na, cc php nhn duyn ha hip sanh, khng c t tnh; t tnh khng c cho nn thng khng; trong thng khng, khng th c chng sanh c, nh Pht ni: Khi ta ngi o trng, Tr tu khng th c, Tay khng gt tr nh, thot ht thy. Tht tng ca cc php, L tng ca chng sanh, Nu nm tng chng sanh, Thi xa la tht o. Thng nim tng thng khng, Ngi y chng hnh o, Trong php khng sanh dit, M khi tng phn bit,

Nu phn bit nh tng, y chnh l li Ma, Khng ng, khng nng ta, y chnh l php n. Hi: Nu vui c hai phn l tm t v tm h. Tm bi qun kh sao khng c hai phn? p: Vui l ch yu trng ca chng sanh nn lm hai phn; cn kh th chng sanh khng yu khng nh. Li khi th vui, tm mm; khi th kh, tm cng. Nh Vi--du em ca vua A-dc, c php lm vua ci Dimph- trong by ngy, vi nm dc thng diu ty th hng. Qua khi by ngy, vua A-dc hi: vua Dim-ph- hng vui sung sng chng? Em khng thy, khng nghe, khng bit, v c sao? Tn Chin-la c mi ngy rung linh h ln: Trong by ngy qua i mt, hai v.v... ngy, qu by ngy th ng phi cht. Em nghe m thanh y nn tuy lm vua Dim-ph- c y nm dc thng diu, nhng v ni lo kh su xa m khng nghe khng thy g c. Do nn bit th lc ca kh nhiu, th lc ca vui yu. Nu ngi ton thn th vui, m ch b m mt ch, l s vui u bin mt, ch cn thy kh; v th lc ca vui yu vy. S vui c hai phn l mnh; nhng th lc ca kh nhiu, nn ch mt ch kh cng thy r rng. Hi: Thc hnh bn v lng tm y c qu bo g? p: Pht ni: Vo T tam mui, hin ti c nm cng c l: Vo la khng chy, trng c khng cht, binh ao khng tn thng, trn i khng b honh t v thin thn ng h; do lm li ch cho v lng chng sanh nn c v lng phc c y. Do tm hu lu v lng duyn theo chng sanh y nn c sanh ch thanh tnh; l Sc gii. Hi: Sao Pht ni qu bo ca tm t c sanh vo ci Phm-thin? p: V Phm-thin l ch chng sanh tn qy, ai ny u nghe u bit. Pht nc Thin Trc, ti nc Thin Trc thng c nhiu B-la-mn; m php ca B-la-mn h c phc c g u nguyn sanh ci Phmthin. Nu chng sanh nghe ni hnh t tm c sanh ci Phm-thin, th a s theo thc hnh php t. Do vy Pht ni hnh t sanh Phm-thin.

Li na, v tri dt b dm dc u gi l Phm vy, v ni Phm l gm c Sc gii. Do vy nn on dm dc gi l phm hnh. La dc cng gi l Phm. Nu ni Phm thi gm c T thin, T v sc nh. Li na, gic v qun kh dt nn khng ni theo tn ci trn; v nh trong nm gii, v gii ming ch c ni mt iu bt vng ng, l gm c ba iu kia. Hi: Tm t c nm cng c: tm, bi, h, x sao khng ni c cng c? p: Nh trn v d, ni mt l gm c ba. y cng nh vy, nu ni t l ni bi, h, x. Li na, t l chn v lng, t v nh vua; ba s kia l ty tng nh nhn dn, v c sao? V trc ly tm t mun lm cho chng sanh c vui; khi thy c k khng c vui mi sanh tm bi mun lm cho chng sanh la kh; tm c php lc, cho nn sanh tm mng. i vi ba vic khng ght khng yu, khng tham khng u, cho nn sanh tm x. Li na, T l em vui cho chng sanh, nn trong kinh Tng-nht A-hm ni T c nm cng c. Tm bi nh trong kinh i tha, ni ni u ni cng c ca Bi; nh trong KinhVng Minh B-tt ni rng: B-tt gia chng sanh thc hnh ba mi hai th bi, dn dn ln rng chuyn thnh i bi. i bi l ci gc cng c ca ht thy ch Pht, B-tt; l m ca Btnh Ba-la-mt; l t mu ca ch Pht. B-tt do tm i bi nn c Btnh Ba-la-mt; c Bt-nh Ba-la-mt nn c lm Pht. Nh vy nhiu cch tn thn tm i bi. Tm h, tm x cc ch khc cng c tn thn. Hai tm t, bi bin khp to ln nn tn thn cng c n; v t l cng c kh c, v bi l c kh nng thnh tu i nghip. Hi: Pht ni bn cng c v lng, t tm gii tu, kho tu, c phc cng tt n Bin-tnh-thin; bi tm gii tu, kho tu, c phc cng tt n H-khng-v-bin-x; h tm gii tu, kho tu, c phc cng tt n Thc-v-bin-x; x tm gii tu, kho tu, c phc cng tt n V-shu-x. Sao y ni qu bo ca t tm c sanh ci tri Phm-thin? p: Php ca ch Pht khng th t ngh, ty mi chng sanh ng c nh th no th ni nh th y. Li na, t ni t nh khi dy hi hng n Tam thin d; t ni bi nh khi dy hi hng n H-khng-v-bin-x d; t ni h nh khi dy m nhp vo Thc-v-bin-x d; t ni x nh khi dy hi hng m nhp vo V-s-hu-x d.

Li na, tm t nguyn lm cho chng sanh c vui, qu bo y t nhin c th vui. Trong ba ci, ci tri Bin tnh l rt vui vy, nn ni phc cng tt n Bin tnh thin. Bi tm qun thy chng sanh b kh sanh gi bnh cht, tn hi; hnh gi sanh tm thng xt, lm th no h c la kh? Nu tr ni kh, th ngoi kh li n. Hnh gi suy ngh: C thn l c kh; ch c v thn mi l khng kh. H khng c th ph sc, cho nn phc cng tt l n H-khng-v-bin-x. Tm h mun cho chng sanh tm thc c vui, ngi tm thc c vui l tm c la thn; nh chim ra khi lng. Tm H-khng-x, tuy c la khi thn m tm cn buc ni h khng. Thc x v lng, trong ht thy php u c tm thc, thc c t ti v bin; do vy nn phc cng tt ca h tm l ti Thc-v-bin-x. X tm l x kh lc trong chng sanh. Kh lc x nn c chn x php; l V-s-hu-x. Do vy nn phc ca tm x cng tt n Vs-hu-x. Bn v lng tm nh vy, ch Thnh nhn c c; chng phi phm phu c c. Li na, Pht bit cc t i v lai v cn n nn phn bit chp trc cc php, ni sai v tng ca bn v l ng nh vy: Bn v lng tm ny duyn theo chng sanh nn ch l hu lu; ch duyn theo Dc gii nn khng c trong V sc gii, v c sao? V V sc gii khng duyn Dc gii. dt vng kin ca hng ngi y, nn Pht ni bn v lng tm trong V sc gii. Pht ni v bn v lng tm duyn khp mi phng chng sanh nn cng phi duyn V sc gii; nh trong li hi ca V-tn- B-tt ni: T c ba th l chng sanh duyn, php duyn v v duyn. Ngi vit lun ni: Chng sanh duyn l hu lu, v duyn l v lu. Php duyn hoc hu lu hoc v lu. Cc ngha nh vy, c ni v Bn v lng tm. Bn v sc nh l H-khng-x, Thc-x, V-s-hu-x, Phi-hu-tngphi-v-tng-x. Bn v sc ny c ba loi: 1- C cu nhim, 2- Sanh ra c c, 3- Thc hnh m c c. C cu nhim l trong V-sc gii gm c ba mi mt kit s, v tm bt tng ng hnh php t kit s y khi ln. Sanh ra c c l thc hnh v sc nh; do nhn duyn ca nghip bo y, nn khi sanh vo v sc gii, c c bn un v k khng n mt. Thc hnh m c c l qun sc y th xu, kh trng, gi bnh, st hi v.v... l nhn duyn ca cc kh no; nh trng bnh, nh ung nht, nh mi c, u l vng ng h di, nn phi tr b. Suy ngh nh vy ri, vt qua ht thy cc sc tng, dt ht thy tng c i ngi; khng ngh nh n ht thy tng sai khc, m nhp vo nh V bin h khng x. Hi: Lm sao dit c ba loi tng y?

p: Ba loi tng y u do nhn duyn ho hp sanh, nn khng c t tnh; t tnh khng c nn ba loi tng y h di khng tht, d c th dit c. Li na, sc y phn bit tng phn ph tan, sau hon ton khng c; do sau khng c nn nay cng khng. Chng sanh v in o nn i vi sc ha hip chp th tng nht tng d, tm nhim trc theo sc tng; ta nay khng nn hc theo ngi ngu, m nn tm s tht; trong s tht khng c tng nht, tng d. Li na, suy ngh rng: Nu ta tr khc, xa la cc php, thi c li ch su xa. Trc ht ta x b ti vt, v con m xut gia, tr gii thanh tnh, tm c an n khng s khng hi, la cc dc, cc php c bt thin. La dc sanh h lc, c vo S thin; la gic qun, bn trong thanh tnh m c vui mng ln trong Nh thin, la th mng ca Nh thin m vo Tam thin, c th vui nht trong cc th vui. B th vui ny m c x nim thanh tnh trong T thin. Nay x bn thin y nn li c diu nh. Do vy, vt qua tng sc, dit tng c i ngi, khng nim n tng sai khc. Pht ni c ba th sc: C th sc c th thy v c i ngi, c th sc khng th thy v c i ngi, c th sc khng th thy v khng i ngi Vt qua tng sc l ch cho sc c th thy v c i ngi; dit tng c i ngi l ch cho sc khng th thy c i ngi; khng nim tng khc l ch cho sc khng th thy khng i ngi. Li na, mt thy sc bin hoi, gi l vt qua sc; tai nghe ting, mi ngi mi, li nm v, thn cm xc bin hoi, gi l vt qua tng sc c i ngi. Cc sc cn li ngoi hai sc trn, v v gio sc (v biu sc) cc th phn bit, gi l tng sc sai khc. Qun nh vy th xa la phn nhim trong sc gii m c vo H-khng-v-bin-x. Phng tin nhn duyn c ba v sc y, nh trong Thin Ba-la-mt ni r. Bn ci nh v sc y, mt thng l hu lu (ch Phi-phi-tng-x), ba nh kia cn phn bit: H-khng-x hoc hu lu hoc v lu. Hu lu l bn un hu lu nhip thuc H-khng-x; v lu l bn un v lu nhip thuc H-khng-x, Thc-x, V-s-hu-x cng nh vy. Tt c u l hu vi. H-khng-x thin hu lu l hu bo; H-khng-x v k v v lu l v bo; Thc-x, V-s-hu-x cng nh vy. Phi-hu-tng-phi-v-tng-x; Phi-hu-tng-phi-v-tng-x thin l hu bo; Phi-hu-tng-phi-v-tng-x v k l v bo. Bn v sc nh thin l kh tu; bn v sc nh v k l khng kh tu.

n mt l c cu nhim, khng n mt l khng c cu nhim. Mt Phi-phitng-x l c cu nhim; trong ba x kia, nu hu lu th c cu nhim, v lu th khng c cu nhim. Tm tm s php nhip thuc bn v sc nh, l tng ng nhn. Cc tm bt tng ng hnh l chng phi tng ng nhn. C thin php chng trong bn nh v sc, c trong bn nh v sc chng phi thin php, cng c thin php cng trong bn nh v sc, c chng thin php cng chng phi trong bn nh v sc. C thin php khng trong bn nh v sc l, tt c sc un thin v bn un thin, v tr duyn tn khng nhip thuc bn nh v sc. C th trong bn nh v sc chng phi thin php l bn v sc v k. C thin php cng c bn nh v sc l bn nh v sc thin. C th chng phi thin php cng chng phi bn nh v sc l, tt c nm un bt thin; v sc un v k; v bn un v k nhip thuc bn nh v sc; v h khng, v chng phi tr duyn tn . Bn nh v sc v php bt thin khng nhip thuc nhau. C php v k chng phi bn nh v sc; c bn nh v sc chng phi v k php; c cng v k php cng bn nh v sc; c chng phi v k php chng phi bn nh v sc. C v k php chng phi bn nh v sc l sc un v k v bn un v k khng nhip thuc bn nh v sc; v h khng; v chng phi tr duyn tn . C bn nh v sc chng phi v k php l bn nh v sc thin. C cng v k php cng bn nh v sc l, bn nh v sc v k. C chng phi v k php cng chng phi bn nh v sc l, nm un bt thin, sc un thin; bn un thin khng nhip thuc v sc v tr duyn tn . Hoc lu m chng phi bn nh v sc; hoc bn nh v sc chng phi lu; hoc lu v cng bn nh v sc; hoc chng phi lu cng chng phi bn nh v sc. Lu m chng phi bn nh v sc l, mt lu (ch dc lu) v mt phn ca hai lu (hu lu, v minh lu). Bn nh v sc chng phi lu l, bn nh v sc khng nhip thuc v lu. Cng lu m cng bn nh v sc l, mt phn ca hai lu (hu lu, v minh lu). Chng phi lu chng phi bn nh v sc l, sc un v bn un khng nhip thuc bn nh v sc lu, v php v vi.

Hoc hu lu m chng phi bn nh v sc; hoc bn nh v sc m chng phi hu lu; hoc hu lu cng bn nh v sc; hoc chng phi hu lu chng phi bn nh v sc. Hu lu m chng phi bn nh v sc l, sc un hu lu v bn un hu lu khng nhip thuc v sc. Bn nh v sc m chng phi hu lu l, mt phn ca ba v sc. Cng hu lu cng bn nh v sc l, mt v sc v mt phn ca ba v sc. Cng chng phi hu lu cng chng phi bn nh v sc l, sc un v lu v bn un v lu khng nhip thuc v sc, v ba v vi php (h khng v vi, trch dit v vi, phi trch dit v vi). Hoc v lu m chng phi bn ci nh v sc; hoc bn nh v sc m chng phi v lu; hoc cng v lu cng bn nh v sc; hoc chng phi v lu chng phi bn nh v sc. V lu m chng phi bn nh v sc l, sc un v lu v bn un v lu khng nhip thuc v sc, v ba php v vi. Bn nh v sc m chng phi v lu l, mt nh v sc v mt phn ca ba nh v sc kia. Cng v lu m cng bn nh v sc l, mt phn ca ba nh v sc. Chng phi v lu chng phi bn nh v sc l, sc un hu lu v bn un hu lu khng nhip thuc v sc. H khng x hoc kin on; hoc t duy on; hoc chng on. Kin on l ngi hnh theo lng tin vngi hnh theo ch bit php, dng kin nhn (kh php tr nhn, tp php tr nhn v.v...) m on, l th no? L hai mi tm s v H-khng-x tng ng vi hai mi tm s; v cc tm bt tng ng hnh khi ln t n. T duy on l, hc theo kin o v dng t duy m on l th no? L t duy on ba s v H-khng-x tng ng vi ba s v cc tm bt tng ng hnh khi ln t n; v H-khng-x v cu, v lu (khng n mt), hu lu. Chng on l H-khng-x v lu, Thc-x, V-s-hu-x cng nh vy Phi-hu-tng-phi-v-tng-x hoc kin on, hoc t duy on. Kin on, l ngi hnh theo lng tin vngi hnh theo ch hiu php, dng kin on m on l th no? L hai mi tm s v Phi-hu-tngphi-v-tng-x tng ng vi hai mi tm s , v cc tm bt tng ng hnh khi ln t n. T duy on l, hc theo kin o v dng t duy m on l th no? L t duy on ba s, v phi hu tng phi v tng x tng ng vi ba s , v cc tm bt tng ng hnh khi ln t n, v phi hu tng phi v tng x v cu.

Cc tm bt tng ng hnh nhip thuc bn nh v sc l, chng phi tm, chng phi tm s php, chng phi tm tng ng. Th un, tng un v hnh un tng ng vi th. Tng l tm s php, cng l tm tng ng; cn tm, , thc th ch l tm. Bn nh v sc hoc ty tm hnh m khng phi th tng ng; hoc th tng ng m khng phi ty tm hnh; hoc ty tm hnh v cng th tng ng; hoc chng phi ty tm hnh v chng phi th tng ng. Ty tm hnh m chng th tng ng l, cc tm bt tng ng hnh ty tm hnh v th. Th tng ng m chng ty tm hnh l tm. Ty tm hnh v cng th tng ng l, tng un v hnh un tng ng vi n. Chng phi ty tm hnh cng chng phi th tng ng l, tr cc tm bt tng ng hnh ty theo tm hnh, phn cn li ca cc tm bt tng ng hnh. Tng un tng ng, hnh un tng ng, nn bit cng nh vy. H-khng-x hoc do thn kin lm nhn, khng tr li lm nhn cho thn kin; hoc do thn kin lm nhn cng tr li lm nhn cho thn kin; hoc khng do thn kin lm nhn cng khng tr li lm nhn cho thn kin. Do thn kin lm nhn khng tr li lm nhn cho thn kin l, tr cc kit s do thy Kh on i qu kh, hin ti, v H-khng-x tng ng vi n; cng tr cc bin kit s do thy Tp on trong qu kh, hin ti, v H-khng-x tng ng vi n; v tr H-khng-x tng ng vi thn kin trong i v lai cng tr thn kin sanh, gi, tr, dit, phn cn li ca H-khng-x hu cu. Do thn kin lm nhn cng tr li lm nhn cho thn kin l, nhng g trn kia lm ra. Khng do thn kin lm nhn cng khng tr li lm nhn cho thn kin l, H-khng-x v cu. Thc-x, V-s-hu-x, Phi-hu-tng-phi-v-tng-x cng nh vy. Bn nh v sc, tt c u c nhn duyn v cng cho nhn duyn. H-khng-x hoc l th duyn (ng v gin duyn) m khng cho th duyn. Hoc l th duyn cng cho th duyn; hoc chng phi th duyn cng chng cho th duyn. H-khng-x l th duyn m khng cho th duyn l, tr tm tm s H-khng-x mun sanh ra trong i v lai, v tm tm s H-khng-x thuc qu kh hin ti ca A-la-hn trong lc ti hu chm dt. H-khng-x l th duyn cng cho th duyn l, t tm tm s Hkhng-x lc ti hu chm dt thuc qu kh, hin ti A-la-hn; phn cn li ca tm tm s nh H-khng-x qu kh, hin ti.

H-khng-x chng phi th duyn cng chng cho th duyn l, tm tm s H-khng-x mun sanh trong i v lai, phn cn li ca tm tm s H-khng-x trong i v lai v cc tm bt tng ng hnh. Thc-x, V-s-hu-x cng nh vy. Phi-hu-tng-phi-v-tng-x hoc l th duyn m chng cho th duyn; hoc l th duyn m cng cho th duyn; hoc chng phi th duyn cng chng cho th duyn. Th duyn chng cho th duyn l, tm tm s trong Phi-hu-tngphi-v-tng-x mun sanh trong i v lai v tm tm s trong Phi-hutng-phi-v-tng-x i qu kh, hin ti; lc ti hu dit ca A-la-hn v dit th tng hoc sanh hoc mun sanh. Th duyn cng cho th duyn l, tr tm tm s trong Phi-hutng-phi-v-tng-x lc ti hu dit ca A-la-hn i qu kh, hin ti; phn cn li ca tm tm s trong Phi-hu-tng-phi-v-tng-x i qu kh, hin ti. Chng phi th duyn cng chng cho th duyn l, tm tm s trong Phi-hu-tng-phi-v-tng-x sp mun sanh trong i v lai, phn cn li ca tm tm s Phi-hu-tng-phi-v-tng-x trong i v lai; tr tm th , cc tm bt tng ng hnh; phn cn li ca cc tm bt tng ng hnh. Cc tm tm s php nhip thuc bn nh v sc u c duyn v cng cho s duyn duyn. Cc tm bt tng ng hnh nhip thuc trong bn nh v sc chng phi duyn m cho s duyn duyn. Bn nh v sc u l tng thng duyn cng cho tng thng duyn. Cc cch phn bit bn nh v sc nh vy, nh trong A-t-m ni rng. Hi: Trong i tha ni bn nh v sc th no? p: Cc php tht tng cng i chung vi tr tu, l bn nh v sc theo i tha. Hi: Th no l tht tng cc php? p: Cc php, cc php t tnh khng. Hi: Sc php do nhn duyn ho hp phn bit cho nn khng, cn trong v sc lm sao khng?

p: Sc l th th ph do mt thy, tai nghe c m cn c th thnh khng; hung cc th khng th thy, khng i ngi, khng bit kh vui, th sao m chng khng? Li na, phn chia cc php cho n cc nh, u tn dit v khng; hung g tm tm s php ny ch trong khong ngy thng, thi tit, giy pht cho n ch mt nim cng khng th nm bt c. y gi l ngha ca Bn nh v sc. Cc ngha nh vy, lc ni v Bn nh v sc. (Ht cun 20 theo bn Hn) ---o0o--KHI QUT S TRUYN DCH KINH BT-NH KINH BT-NH PHN BN (Hin cn 5 th) 1. Satasahasrika Prajnaparamita sutra (Bt-nh 10 vn bi tng). Nm 1902 ng Prata pacandra Glosa tc san ti Gulcutta. ng Rajendralala Mitra cho bn kinh ny do 113.670 bi tng chia lm 72 phm, to thnh. 2. Astasahasrika Prajnaparamita (Bt-nh 8.000 bi tng) ly bn ch Phn truyn Npal lm bn. ng Mitra xut bn Gulentta (Gip-cc) cng 32 phm, tng ng tiu phm Bt-nh. 3. Vajrashedika Prajnamita (Kim-cang Bt-nh) tng ng Nng on Kim-cang ca Huyn Trng dch. 4. Paneavimsatisahasrika Prajnaparamita, hin c 8 phm 28.000 bi tng. Tng ng i phm Bt-nh v Hi th hai trong i Bt-nh kinh. 5. Prajnparamita Brdayasutre (Bt-nh tm kinh). BT-NH HN DCH (C 10 th) Kinh Bt-Nh Hn dch tng cng c 747 cun. Trong b i Bt-nh do ngi Huyn Trng dch c 600 cun ni 4 ch gm 16 Hi, 255 phm, 200.000 bi k. Bn ch l: 1- Ti Linh-thu sn, 6 hi. 2- Th-a-lm, 8 hi. 3- Ma ni bo in Tha-ha-t-ti thin, 1 hi. 4- Bn ao Bch-hc trong vn Trc-lm, 1 hi. 1. TIU PHM BT-NH (C 13 bn Hn Dch) 1. o hnh Bt-Nh 1 cun 1 phm. Trc php h dch nm 172 T.L (mt).

2. Bt-Nh o hnh phm 10 (8) cun 30 phm. Chi-lu-ca-sm dch nm 179 TL. 3. i Minh V cc 6 (4) cun 30 phm. Chi Khim dch nm223-228. 4. Ng phm 5 cun 10 phm. Khang-tng-hi dch nm 251 (mt). 5. Tiu phm 7 cun. Trc-php-hi dch nm 272 (mt). 6. Ma-ha Bt-Nh o hnh, 2 cun. V-s- dch nm 290-306 (mt). 7. i Tr 4 cun. K--mt dch nm 317-420 (mt). 8. Ma-ha Bt-Nh Ba-la-mt sao, 5 (4) cun, 13 phm. m-ma-pht-h dch nm 382. 9. Tiu phm Bt-Nh Ba-la-mt, 10 cun, 29 phm. Cu-ma-la-thp dch nm 408. 10. i Minh 4 cun. o Cung dch nm 397-418 (mt). 11. i Bt-Nh t hi, 18 cun, 29 phm. Huyn Trng dch nm 660663. 12. Pht mu xut sanh tam php tng Bt-Nh Ba-la-mt, 25 cun, 32 phm. Thi-h dch nm 980-1000. 13. Pht mu bo c Bt-Nh Ba-la-mt 3 cun, 32 phm. Php Hin dch nm 980-1000. 2. I PHM BT-NH (C 4 bn dch) 1. Phng quang Bt-Nh Ba-la-mt, 20 (30) cun, 90 phm, V-la-xoa dch nm 291 T.L. 2. Quang Tn Bt-Nh Ba-la-mt, 10 (15) cun, 21 (27) phm, Trc-phph dch nm 286. 3. Ma-ha Bt-Nh Ba-la-mt 27 (30) cun, 90 phm, Cu-ma-la-thp dch nm 403. 4. i Bt-Nh kinh hi th hai, 78 cun, 85 phm. Huyn Trng dch nm 660. 3. NHN-VNG BT-NH (C 2 bn dch) 1. Nhn vng h quc Bt-Nh Ba-la-mt, 2 cun, 8 phm, Cu-ma-lathp dch nm 403. 2. i ng tn dch H quc nhn vng Bt-Nh kinh 2 cun 8 phm. Bt-khng dch nm 765. 4. KIM-CANG BT-NH (C 6 bn dch) 1. Kim-cang Bt-Nh Ba-la-mt 1 cun. Cu-ma-la-thp dch. 2. Kim-cang Bt-Nh Ba-la-mt 1 cun. B--lu-chi dch. 3. Kim-cang Bt-Nh Ba-la-mt 1 cun. Chn- dch. 4. Kim-cang Nng on Bt-Nh Ba-la-mt 1 cun. t-ma-cp-a dch.

5. Nng on Kim-cang Bt-Nh Ba-la-mt 1 cun. Huyn Trang dch. 6. Nng on Kim-cang Bt-Nh Ba-la-mt 1 cun. Ngha Tnh dch nm 703. 5. BT-NH TM KINH (C 11 bn dch) 1. Ma-ha Bt-Nh Ba-la-mt i minh ch 1 cun. Cu-ma-la-thp dch. 2. Bt-Nh Ba-la-mt-a tm kinh 1 cun. Huyn Trang dch. 3. Pht thuyt Bt-Nh Ba-la-mt-a tm 1 cun. Ngha-Tnh dch. 4. Bt-Nh Ba-la-mt-a 1 cun. B--lu-chi dch nm 693. 5. Ma-ha Bt-Nh ty tm 1 cun. Tht-xoa-nan- dch nm 695. 6. Ph-thng Tr- Bt-Nh Ba-la-mt a tm 1 cun. Php Nguyt dch nm 738. 7. Bt-Nh Ba-la-mt a tm1 cun (mt ngi dch). 8. Bt-Nh Ba-la-mt a tm,1 cun, Bt-nh Cng Li dch. 9. Bt-Nh Ba-la-mt a tm1 cun. Tr Tu lun dch nm 487-859. 10. Thnh Pht mu Bt-Nh Ba-la-mt-a 1 cun, Thi-h dch nm 9801000. 11. Bt-Nh Ba-la-mt a-tm 1 cun, Php Thnh dch. 6. NHU TH BT-NH (C 3 bn dch) 1. Nhu Th B-tt V thng thanh tnh phn v, 2 cun. Nghim Pht iu dch nm 188. 2. Nhu Th B-tt V thng thanh tnh phn v, 2 cun. Tng Cng dch nm 420 n 478. 3. i Bt-Nh kinh bt hi, Huyn Trang dch. Vn-th Bt-nh c 3 bn dch: 7. VN TH BT-NH (C 3 bn dch) 1. Vn-th-s-li s thuyt Bt-Nh Ba-la-mt, 2 cun, Mn--la dch nm 506-511. 2. Vn-th-s-li s thuyt Bt-Nh Ba-la-mt, 1 cun, Tng-gi-la dch nm 515 n nm 520. 3. i Bt-Nh kinh tht hi, 2 cun, Huyn Trang dch. 8. THNG THIN VNG BT-NH (C 2 bn dch) 1. Thng thin vng Bt-Nh Ba-la-mt, 7 n 16 cun, Nguyt-b-th-na dch nm 565. 2. i Bt-Nh kinh lc hi, cun 3 n cun 17, Huyn Trang dch. 9. L TH BT-NH (C 5 bn dch)

1. i Bt-Nh kinh thp hi, 1 cun, Huyn Trng dch. 2. Tht tng Bt-Nh Ba-la-mt, 1 cun, Huyn Trng dch. 3. Kim-cang-nh-Du-gi L-th Bt-Nh, kinh tht hi, B--lu-chi dch. 4. i lc kim-cang bt khng chn tht Tam ma-gia kinh Bt-Nh Ba-lamt-a L-th phm, 1 cun, Bt-Khng dch nm 720 n 774. 5. Bin chiu Ba-la-mt, 1 cun, Thi H dch 10. I BT-NH KINH (600 cun, 275 phm. Huyn Trang dch) Trn y, t Tiu phm n i phm, Hn dch gm c 10 th. Ngoi ra cn c bn dch ca Tng Thi H nh: Pht thuyt liu ngha Bt-Nh Mta kinh 1 cun, Pht thuyt Ng thp tng Thnh Bt-Nh Ba-la-mt kinh 1 cun, Pht thuyt -thch Bt-Nh Mt-a Tm kinh 1 cun, Pht thuyt Thnh mu Ba-la-mt-a kinh 1 cun. - Cc bn dch ca Thin Tc Tai nh: Pht mu tiu t Ba-la-mt-a kinh 1 cun, Pht thuyt qun tng Pht mu Bt-Nh Ba-la-mt B-tt a kinh 1 cun. - Bn dch ca Dung Tnh v.v... nh: Pht thuyt Vin gic t ti Bt-nh Ba-la-mt-a kinh 4 cun. - Bn dch ca ng Bt-nh Tam tng nh: i tha L th lc Ba-lamt kinh 10 cun. - Bn dch ca Tng Php Hin nh: Pht thuyt Ti thng cn bn i lc Kim-cang Bt khng tam mui i gio vng kinh 7 cun. Cc bn dch trn, danh mc tuy khc nhau nhiu, nhng u thuc h thng Bt-nh b. Cn c Nhn vng Bt-nh kinh, m theo cc bn s ca Thin Thai, Vin Trc th c 3 bn dch: 1. Nhn vng Bt-nh kinh 2 cun. Trc Php H dch nm 307-312 TL. 2. Pht thuyt Nhn vng h quc Bt-nh Ba-la kinh 2 cun. Cu-ma-lathp dch nm 402 TL. 3. Nhn vng Bt-nh kinh 2 cun. Chn dch nm 525-545 TL. Ngoi ra, theo Xut tam tng k tp ca Lng-tng-hu th Bt-nh Tm kinh cn c mt bn dch tn l Ma-ha Bt-nh Ba-la-mt thn ch 1 cun, mt tn ngi dch. Hoc trong Chng kinh Mc lc c san nh thi Chu V c ghi cu: Ng Chi Khim truyn dch mt ch. --o0o -Ht

You might also like