You are on page 1of 143

PHT HC PH THNG KHO TH IX (DUY THC HC V NHN MINH LUN) Ngi THIN THN B Tt to lun Hn Dch : Ngi HUYN

TRANG

Vit Dch :HT.Thin Hoa Ngun http://thuvienhoasen.org Chuyn sang ebook 15-7-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org Mc Lc
TP NHT - LUN I THA TRM PHP V BT THC QUI C TNG BI TH NHT - LUN I THA TRM PHP PHN TH NHT PHN TH HAI BI TH HAI - LUN I THA TRM PHP PHN TH NHT, NI 100 PHP BI TH BA - I. TM VNG (C TM MN) BI TH T - THC (THC TH SU) BI TH NM - MT NA THC (THC TH BY) BI TH SU - A LI DA THC (THC TH TM) BI TH BY - II. TM S (C 51 MN) A. TM S BIN THNH (C 5 mn) B. TM S BIT CNH (C 5 mn): C. TM S THIN (C 11 mn) D.CN BN PHIN NO (C 6 mn) BI TH TM - E. TU PHIN NO (C 20 mn) BI TH CHN - G. BT NH TM S (C 4 mn) BI TH MI - IV. TM BT TNG NG HNH PHP (C 24 mn) PHN TH HAI - NI "KHNG THT" (V NG) TP NH - LUN A NA THC I. NU CI TN II. NH GII NGHA

III. GII THCH V CHN LA IV. CHE CI "TH" CA THC A NA V. HI CC TN GII THCH TP BA - DUY THC TAM THP TNG D GII LI CA DCH GI LI TA BI TH NHT - DUY THC TAM THP TNG D GII BI TH HAI BI TH BA BI TH T BI TH NM BI TH SU - GII THCH CC IU NGHI BI TH BY DUY THC TAM THP TNG NHN MINH LUN NHN MINH LUN CNG YU PH BI HC N

---o0o---

TP NHT - LUN I THA TRM PHP V BT THC QUI C TNG


BI TH NHT - LUN I THA TRM PHP (Trch yu Bi ny nn hc thuc lng) PHN TH NHT CHNH VN Hi: Nh li Pht dy: "Tt c cc php u v ng". Vy ci g l "Tt c php" v sao gi l "v ng"? p: Tt c cc php tuy nhiu, nhng tm li c 100 php, chia lm 5 loi: I. Tm php (C 8 mn) II. Tm s hu php (C 51 mn) III. Sc php (C 11 mn)

IV. Tm bt tng ng hnh php (C 24 mn) V. V vi php (C 6 mn) LC GII I. TM PHP HOC GI L TM VNG C 8 MN 1. Nhn thc (ci bit ca mt) 2. Nh thc (ci bit ca tai) 3. T thc (ci bit ca mi) 4. Thit thc (ci bit ca li) 5. Thn thc (ci bit ca thn) 6. thc (ci bit ca ) 7. Mt na thc (Thc th 7) 8.A li da thc (Thc th 8) II. TM S HU PHP, GI TT L TM S, C 51 MN, PHN LM 6 LOI: 1. Bin thnh, c nm: Xc, Tc , Th, Tng, T. 2. Bit cnh, c nm: Dc, Thng gii, Nim, nh, Hu. 3. Thin, c mi mt: Tn, Tm, Qu, V tham, V sn, V si, Tinh tn, Khinh an, Bt phng dt, Hnh x, Bt hi. 4. Cn bn phin no, c su: Tham, Sn, Si, Mn, nghi, c kin. c kin li chia lm nm: Thn kin, Bin kin, T kin, KIn th, Gii cm th. 5. Tu phin no, c 20 mn, chia lm ba loi: a) Tiu tu, c 10: Phn, Hn, Ph, No, Tt, Xan, Cung, Sim, Hi, Kiu. b) Trung tu, c 2: V tm, V qu. c) i tu, c8: Tro c, Hn trn, Bt tn, Gii i, Phng dt, Tht nim, Tn lon, Bt chnh tri. 6. Bt nh, c bn mn: Hi, Min, Tm, T. III. SC PHP, C 11 MN:

Nm cn: Nhn cn, Nh cn, T cn, Thit cn v Thn cn. Su trn: Sc trn, Thinh trn, Hng trn, V trn, Xc trn v Php trn. IV. TM BT TNG NG HNH PHP, GI TT L "BT TNG NG HNH", C 24 MN: c, Mng cn, Chng ng phn, Di sanh tnh, V tng nh, Dit tn nh, V tng bo, Danh thn, C thn, Vn thn, Sanh, Tr, Lo, V thng, Lu chuyn, nh d Tng ng. Th tc, Th , Thi, Phng, S, HO hip tnh, Bt ho hip tnh. V. V VI PHP, C 6 MN: H khng v vi, Trch dit v vi, Phi trch dit v vi, Bt ng dit v vi, Tng th dit v vi, Chn nh v vi. Nguyn vn ch Hn Nht th ti thng c D th tng ng c Nh s hin nh c Tam v sai bit c T s hin th c Nh th t . Dch ngha: Th lp nh vy: Tm vng hn tt c. Tm vng cng Tm s hp nhau. Do hai mn: Tm vng v Tm s, m hin ra nh tng l "sc php". Do ba mn: Tm vng, Tm s v Sc php, m thnh ra 24 mn sai khc l "Bt tng ng hnh". Do bn mn: Tm vng, Tm s, Bt tng ng hnh, u thuc v Php Hu vi, nn hin ra 6 Php V vi. LC GII Tm li, ngoi nhn hi: "Ci g l tt c php ? i , Lun ch tr li: Cc php tuy nhiu, nhng c lc ch c mt trm php, phn lm 5 loi:1. Tm vng c 8; 2. Tm s c 5; 3. Sc php c 11; 4. Bt tng ng hnh c 24; 5. V vi php c 6. Trong 5 loi, li chia lm hai: Bn loi trn thuc v Php Hu vi, loi th 5 thuc v php V vi.

Trn nguyn vn ni "tt c php" tc l php Hu vi v v vi vy. T trc n y Lun ch tr li xong cu hi th nht: "Ci g l tt c php". V mun cho hc gi d nh, nn C nhn c lm bi k bn cu, tm li 100 php nh vy: Sc php thp nht, tm php bt, Ng thp nht c tm s php Nh thp t chng bt tng ng, Lc c V vi thnh b php. Dch ngha: Sc php mi mt, Tm php tm, Nm mi mt mn Tm s php, Hai mi mt mn Bt tng ng, Su mn V vi thnh trm php. *** PHN TH HAI Lun ch tr li cu hi th hai: "Sao gi l v ng?" CHNH VN Ni "v ng", lc c 2 mn: 1. Nhn v ng, 2. Php v ng. LC GII Chng sinh chp thn, tm ny tht l mnh (ta), nh th l "Nhn ng" ; chp ni, sng, t, nc, tt c s vt bn ngoi l tht c, nh th l "Php ng". V "nhn" khng tht c v "Php" cng khng tht c, nn Pht gi rng: "Tt c Php v ng"; tc l "Nhn khng tht" v "Php khng tht" vy. Nh th l Lun ch tr li xong cu hi th hai: "Th no l v ng". ---o0o---

BI TH HAI - LUN I THA TRM PHP Nguyn vn ch Hn Nh Th Tn ngn: "Nht th php v ng". H dng nht th php ? Vn h vi v ng ? Dch ngha: Nh li c Th Tn ni: "Tt c Php khng tht". Vy, ci g l "tt c Php"? V sao gi l "khng tht"? LC GII Ch "PHP" tc l tt c s vt t tinh thn ln vt cht, no Thnh Phm chn vng, hu tnh v tnh, hu hnh v hnh, hu vi v vi, v.v...u gi l Php. Dch ng theo vn Tu: "Phm ci g, t n c th gi c hnh dng hay khun kh ca n, lm cho ngi, khi trng n n, bit l vt g, th gi l "Php" (Nhm tr t tnh, qu sanh vt gii). Ch "NG" l Ta hay Ti. Phm ni "Ta" th phi hai iu kin: 1. T ti hay t ch, 2. C th sp t sai khin mi vic. Nh th mi c gi "Ta". Nhng ch "v ng" y, nn hiu ngha l "khng tht" th r hn. *** PHN TH NHT, NI 100 PHP Nguyn vn ch Hn Nht th php gi, lc hu ng chng: Nht gi Tm php, Nh gi Tm s hu php, Tam gi Sc php,

T gi Tm bt tng ng hnh php, Ng gi V vi php. Dch ngha Ni tt c Php c nm mn: 1. Tm php 2. Tm s hu php 3. Sc php 4. Tm bt tng ng hnh php 5. V vi php LC GII Ch "TM" c nhiu ngha, nhng tm li c 6 ngha: 1. Tp khi: Cha nhm v pht khi. Ngha ny thuc v thc th Tm (Tng thc). V thc ny c cng nng "cha nhm" chng t ca cc php, ri "pht khi" ra hin hnh. 2. Tch tp: Cha nhm. Ngha ny thuc v by thc trc. V by thc trc c cng nng "cha nhm" cc php hin hnh hun vo Tng thc. Tri li, By th`c trc cng c ngha "tp khi" (cha nhm v pht khi), v by thc trc c cng nng "cha nhm" cc php hin hnh, hun vo Tng thc, "khi thnh" chng t. Thc th Tm cng c ngha "tch tp" (cha nhm), v thc th Tm c cng nng "cha nhm" chng t ca cc php vy. 3. Duyn l: Duyn cnh, khi phn bit. Tm thc u t duyn ci cnh tng phn ca mnh, ri khi ra phn bit (l). 4. Thc: Hiu bit phn bit. C tm thc u c cng dng hiu bit phn bit. 5. :Sanh dit tng tc khng gin on. C tm thc u nim nim sanh dit tng tc khng gin on.

6. Tm, v Thc: V y theo c tnh ca mi thc, th thc th Tm v ngha"Tch tp" th thng, nn gi l"Tm"; thc th By v ngha"sanh dit tng tc" th thng, nn gi l "" v su thc trc v ngha phn bit th thng nn goi l:Thc". Ch "TM PHp": Php thuc v Tm. V 8 mn Tm ny c cng nng th thng hn ht; cng nh ng Vua c oai quyn th lc, thng tr thin h, cho nn cng gi l "Tm vng". *** NGI HC NN HC THUC LNG NHNG DANH T SAU Y: I. Ba cnh: a) Tnh cnh, b) c nh cnh, c) i cht cnh. II. Ba lng: a) Hin lng, b) T lng, c) Phi lng. III. Ba tnh: a) Thin tnh, b) c tnh, c) V k tnh. IV. Ba th: a) Kh th, b) Lc th, c) X th. V.Nm th: a) Kh th, b) Lc th, c) u th, d) H th, ) X th. VI. Tm c bn phn: a) Tng phn, b) Kin phn, c)T chng phn, d) Chng t chng phn. VII. 51 mn Tm s, phn lm 6 v: a) Bin hnh, c 5 b) Bit cnh, c 5 c) Thin, c 11 d) Cn bn phin no, c 6 e)Tu phin no, c 20 g) Bt nh, c 4 a) Dc gii: 1. Ng th tp c a. 2. Ly, sanh h lc a. 3. nh, sanh h lc a. VIII. Ba gii b) Sc gii: 4. Ly h, diu lc a. v chn a 5. X nim thanh tnh a

6. Khng v bin x a 7. Thc v bin x a c) V sc gii: 8.V s hu x a 9.Phi tng phi ph tng x a. T lng vi: 1. Thp tr, 2. Thp hnh, 3. Thp hi hng. a) Hin: T gia hnh v: 1. Non, 2. nh, 3. Nhn, 4. Th nht. IX. B tt 1. Hoan h a, 2. Ly cu a, c hai 3. Pht quang a, 4. Dim hu a, 5. Nan thng a, 6. Hin b) Thnh: tin a, 7. Vinhnh a, 8. Bt ng a, 9. Thin hu a, 10. Php vn a. X. Tm thc v cc duyn: Nhn thc, c 9 duyn: 1. H khng, 2. nh sng, 3. Cn, 4. Cnh, 5. Tc , 6. Phn bit y, 7. Nhim tnh y, 8. Cn bn y, 9. Chng t. Nh thc, c 8 duyn: Cc duyn cng ng nh Nhn thc trn, ch tr " nh sng". Ba thc: T, Thit v Thn, li cn c 7 duyn: Cc duyn ng nh Nhn thc trn, ch bt 2 duyn l H khng v nh sng. thc,c 5 duyn: 1. Cn, 2. Cnh, 3. Tc , 4. Cn bn y, 5. Chng t. Mt na thc, c 3 duyn: 1. Cn cnh, 2. Tc , 3. Chng t.

A li da thc, c 3 duyn: 1. Cn (Mt na), 2. Cnh (thn cn, kh gii v chng t), 3. Tc , 4. Chng t. V mun d nh, nn C nhn c bi tng nh sau: Nhn thc cu duyn sanh Nh thc duy tng bt T, Thit, Thn tam,tht Hu tam; ng, tam, t Dch ngha Nhn thc chn duyn Nh thc ch cn tm T, Thit, Thn c by Sau ba; nm, ba bn LC GII Nhn thc c chn duyn; Nh thc ch c 8 duyn; T, Thit v Thn ba thc ny li c 7 duyn; cn ba thc sau th thc th 6 c 5 duyn, thc th 7 c 3 duyn v thc th 8 c 4 duyn. (Thc th 7 ly kin phn ca A li da thc lm cnh; Thc th 8 ly cn thn, kh gii v chng t lm cnh). ---o0o--BI TH BA - I. TM VNG (C TM MN) Tm mn tm ny rt th thng,t ti v t ch; cng nh v Quc vng, nn gi l Tm vng(nht th ti thng c) NM THC TRC (TIN NG THC)

1. Nhn thc: Ci bit ca con mt. V thc ny nng Nhn cn, khi ra tc dng phn bit v sc trn, nn gi l "Nhn thc". 2. Nh thc: Ci bit cal tai. V thc ny nng Nh cn, khi ra tc dng phn bit v thinh trn, nn gi l "Nh thc". 3. T thc: Ci bit cami. V thc ny nng T cn, khi ra tc dng phn bit v hng trn, nn gi l "T thc". 4. Thit thc: Ci bit cali. V thc ny nng Thit cn, khi ra tc dng phn bit v vi trn, nn gi l "Thit thc". 5. Thn thc: Ci bit cathn. V thc ny nng thn cn, khi ra tc dng phn bit v xc trn, nn gi l "Thn thc". Trong 8 thc Tm vng. V 5 thc ny bn ngoi v trc, nn cng gi l "Tin ng thc" (nm thc trc). KHI A V PHM PHU NM THC NY I VI: 1. Ba cnh: Nm thc ny ch c"Tnh cnh" 2. Ba lng: Nm thc ny ch c"Hin lng" 3. Ba tnh: Nm thc ny c 3 tnh: Thin,c v V k. 4. Nm th: Nm thc ny ch c 3 th: Kh, Lc v X th. 5. Ba ci: ci Dc th nm thc ny c, n ci Sc ch cn thc: Nhn,Nh v Thn; v hai thc T v Thit khng hin hnh(Nhn, Nh, Thn tam Nh a c). 6. Chn a: Nm thc ny ch trong hai a: 1. Ng th tp c a, tc l ci Dc thuc v S a. 2. Ly sanh h lc a, ci Sc, thuc S thin gi l Nh a. 7. Nm mi mt Tm s: Nm thc ny ch tng ng 34 tm s: 5 mn bin hnh, 5 mn bit cnh, 11 mn Thin, 3 mn Cn bn phin no, 2 mn Trung tu v 8 mn i tu. 8. :Chn duyn:Nhn thc 9 duyn, Nh thc ch cn 8 duyn (thiu Minh), 3 thc T, Thit v Thn ch c 7 duyn ( thiu Minh v Khng ).

9. Th: Th ca 5 thc ny, ch c T tnh phn bit, khng c Tu nim phn bit v K t phn bit. 10. Tng: Thc vi cn kh phn (ngu gi nan phn thc d cn). 11. Nghip dng: Duyn trn cnh. Song 2 thc: Nhn v Nh phi cch trn cnh mi phn bit c. Cn 3 thc: T, Thit v Thn phi hip vi trn cnh mi phn bit c. KHI LN THNH V NM THC NY I VI: 1. Qun hnh (tu): Khi ln Thnh v, th 5 thc ny chuyn thnh "Hu c tr", v bin ra ci Tng phn ca 2 mn chn nh (Sanh khng chn nh v php khng chn nh) m qun (duyn). 2. on hoc v chuyn thnh tr: Khi thc th 8 chuyn thnh "i vin cnh tr", th cc cn c v lu; lc by gi 5 thc ny cng c v lu v chuyn lm "Thnh s tc tr". 3. Chng qu v diu dng: Khi chng qu v Pht th 5 thc ny chuyn lm "Thnh s tc tr". Lc by gi n c cng dng ho hin ra 3 loi thn gio ho v dt tr cc kh sanh t lun hi cho chng sanh. BA LOI THN: 1. Thn i ho tc l Thng ng thn. Thn ny cao 1.000 trng, gio ho hng i tha B Tt. 2. Thn Tiu ho tc l Lit ng thn. Thn ny cao mt trng su thc, gio ho hng Tam hin B Tt cng Nh tha v phm phu. 3. Thn Tu loi ho. Thn ny tu theo loi chng sanh m ho hin. * V mun cho ngi hc d nh, nn trong Bt thc Qui c, Ngi Huyn Trang Php s c lm ba bi tng tm tt li 5 thc nh sau. Hai bi tng u l ni 5 thc ny khi cn a v phm phu, bi tng th 3 l ni khi ln Thnh v. Bi tng th nht

Tnh cnh, Hin lng, thng tam Tnh Nhn, Nh, Thn tam Nh a c Bin hnh, Bit cnh, Thin thp nht Trung nh, i bt, Tham, Sn, Si Dch ngha Tnh cnh, Hin lng, thng ba Tnh Nhn, Nh, Thn ba Nh a Bin hnh, Bit cnh, Thit mi mt Trung hai, i tm, Tham, Sn, Si LC GII Trong 3 Cnh th 5 thc ny ch c "Tnh cnh"; trong 3 lng n ch c "Hin lng"; cn 3 Tnh th n c Thin, c v V k. ci Dc l S a, th c 5 thc. Ln ci Sc v Nh a, th ch cn 3 thc l: Nhn, Nh v Thn. Ni v Tm s, th 5 thc ny tng ng vi 34 mn: 5 mn Bin hnh, 5 mn Bit cnh, 11 mn Thin, 2 mn Trung tu, 8 mn i tu v 3 mn Cn bn phin no l: Tham, Sn, Si. Bi tng th hai Ng thc ng y Tnh sc cn Cu duyn, bt, tht ho tng ln Hip tam, ly nh, qun trn th Ngu gi nan phn thc d cn Dch ngha

Nm thc ng nng Tnh sc cn Chn, tm, by duyn a gn nhau Ba hip, hai ri, duyn trn cnh Ngu gi kh phn Thc v Cn . LC GII Cn, c 2 loi: 1. Ph trn cn:Cn th ph bn ngoi. 2. Tnh sc cn: cn thanh tnh tinh t bn trong; cng gi l "Thng ngha cn", v cn ny rt th thng. Nm thc u nng 5 cn Tnh sc v nh c cc duyn mi sanh ra c. Nh Nhn thc nh 9 duyn, Nh thc ch cn 8 duyn, T, Thit v Thn mi thc ch c 7 duyn. Ba thc: T, Thit v Thn phi hip vi trn cnh mi duyn c; cn 2 thc l Nhn v Nh phi cch h trn cnh mi duyn c. Chng phm phu v hng Nh tha v chp php nng n, nn kh phn bit ci no l Thc v ci no l Cn. V th, m c hai u b gi l "Ngu gi". Bi tng th ba Bin tng qun khng duy hu c Qu trung du t bt thuyn chn Vin minh s pht thnh V lu Tam loi phn thn tc kh lun. Dch ngha Tr Hu c bin tng khng, qun (duyn) Khi chng qu cn chng ni chn Vin minh va pht thnh V lu

Phn thn ba loi, dt kh lun. LC GII Nm thc ny khng c "Cn bn tr" m ch c "Hu c tr". Khi duyn chn nh th n ch bin li tng phn ca hai mn chn nh (Sanh khng chn nh v Php khng chn nh) m duyn, ch khng th trc tip thn duyn c; v n khng c "Cn bn tr" nn khng th thn duyn. Khi chng c Thnh qu, cng khng th ni "Nm thc ny thn duyn c chn nh", hung chi l trong lc tu nhn. n khi thc th Tm va chuyn thnhi vin cnh tr (vin minh s pht) th 5 thc ny thnh V lu. Lc by gi, 5 thc ny c cng dng hin ra ba loi thn ho v dt tr cc kh sanh t lun hi cho chng sanh. Cu "Bin tng khng qun": Bin li tng chn nh m duyn. Ch "Tng khng" l tng Ng khng v Php khng tc l Chn nh (nh khng chn nh). Ch "Qun" l duyn. Ngha l:Tr Hu c ny ch bin li tng chn nh m duyn. Ch "Ni Chn": Ngha l ni thn duyn Chn nh. ---o0o--BI TH T - THC (THC TH SU) Thc ny nng cn (thc th 7) khi tc dng phn bit Php trn, nn gi l " thc". Trong tm thc duy c thc th Su ny rt lanh l v khn ngoan hn ht, nn trong bi th Bt thc c cu rng:"c hu nht c ti linh ly" (ring c mt ci thc rt lanh l). Suy ngh lm vic phi, thc ny ng u; cn tnh ton to tc vic c, th n cng hn c. Bi th nn trong Duy thc ni:"Cng vi th, ti vi khi" (Ni v "Cng" th thc ny hn ht, cn lun v "Ti" th n cng ng u). Thc ny cng c cng nng chp Ng v chp Php.

Mt iu m ngi hc thng thc mc: Ti sao thc th Su gi l " thc", m thc th By cng gi l " thc"? trong i tha b php minh mn lun chu ngn, c gii thch nh vy: Thc th Su m gi l " thc" v thc ny nng " cn" m khi ra phn bit, nn gi " thc". Ngha l thc ca cn. "Thc" l nng y, cn"" l b y, hai phn khc nhau.cng nh ni "Nhn thc", tc l thc ca Nhn cn. Th l cn vi thc khc nhau. Cn thc th By m gi l " thc"; ch "" l sanh dit tng tc khng gin on. V thc ny sanh dit tng tc khng gin on nn gi l " thc". Th l "Thc" tc l "" khng khc. Cng nh "Tng thc", ch "Tng" l cha ng. V thc ny cha ng cc php, nn gi l "Tng thc". Th l "Thc" tc l "Tng (cha) khng khc. KHI I V PHM PHU, THC NY I VI: 1. Ba cnh: Thc ny c ba cnh: a) Tnh cnh, b) c nh cnh, c) i cht cnh. 2. Ba lng: Thc ny c ba lng: a) HIn lng, b) T lng, c) Phi lng. 3. Ba tnh: Thc ny c ba tnh: a) Thin tnh, b) c tnh, c) V k tnh. 4. Ba ci: Thc ny c trong ba ci: a) Ci dc, b) ci sc, c) ci V sc. 5.Chn a: Thc ny c trong chn a: 6. Tm s: Thc ny c 51 mn Tm s: 5 mn Bin hnh, 5 mn Bit cnh, 11 mn Thin, 6 mn cn bn phin no, 20 mn Ty phin no, 4 mn Bt nh. 7. Chn duyn: Trong chn duyn, thuc ny ch c 5 duyn: a) Cn duyn, b) Cnh duyn, c)Tc duyn, d)Cn bn duyn, e) Chng t duyn.

8. Th (tnh): Th ca thc ny c ba mn phn bit: a)T tnh phn bit, b)Tu nim phn bit, c) K t phn bit. 9. Tng: Tng ca thc ny l lun chuyn trong ba ci (tam gii lun thi d kh tri). 10. Nghip dng: Nghip dng ca thc ny lm cho thn v ming to ra dn nghip v mn nghip cm th qu bo trong ba ci. V ba tnh cng nm Th, thc nt thng thay i lun. KHI LN THNH V, THC NY I VI 1. Qun hnh (tu): Thc th su ny qun sanh khng, ph tr ng chp v qun php khng, ph tr php chp. 2. on hoc v thnh tr: Thc ny c nm giai on tr hoc chuyn thnh tr: a)n v T lng, th thc ny mi chinh phc c hai mn hin hnh ca ng chp. b)n v Kin o, th thc ny mi on c hai mn chng t v phn phn bit ca ng chp v php chp. c)n v Tu tp, thc ny on c hai mn hin hnh v chinh phc c hai chng t cu sanh ca ng chp v php chp. d)n v Vin hnh tr ln th thc ny mi on ht cu sanh ng chp v hon ton v lu. e)n v ng gic, thc ny on ht cu sanh php chp,chuyn thnh Diu quan st tr. 3. Chng qu v diu dng: Khi chng qu v Pht, th thc ny chuyn thnh Diu quan st tr v c cng nng chiu soi cn c ca chng sanh trong i thin th gii, ri ty c thuyt php ho hm linh. Mun cho ngi hc d nh, nn trong Bt thc quy c, ngi Huyn Trang Php s c lm ba bi tng nh sau. Hai bi tng u, ni thc ny khi i v Phm phu, bi tng th ba ni thc ny khi ng Thnh qu. Bi tng th nht

Tam Tnh, tam Lng thng tam Cnh Tam gii lun thi di kh tri Tng ng Tm s ng tht nht Thin c lm thi bit phi chi. Dch nghi Ba Tnh, ba Lng v ba Cnh Lun chuyn ba ci rt d bit Tm s tng ng nm mi mt Thin c n thi ring phi hip. LC GII Thc th Su ny c ba Tnh, ba Lng v ba Cnh. N lun hi trong ba ci rt d bit. Nhng Tm s tng ng vi thc ny c 51 mn. Khi thc ny ngh vic lnh th c Thin tm s ring phi hip, cn khi ngh vic c th c c tm s ring phi hip. *** Bi tng th hai Tnh, Gii, Th tam hng chuyn dch Cn, Ty, Tn dng ng tng lin ng thn pht ng c vi ti Dn, Mn nng chiu nghip lc khin. Dch nghi Tnh, Gii, Th ba thng bin i Cn, Tu, Tn chung nhau lin tip

Thn ng, ming tht n hn ht Dn nghip, Mn nghip th qu bo LC GII Thc Ny i vi ba Tnh, ba Gii v nm Th th n thng thay i; khi th vui lc li bun, ...51 mn Tm s, nh cn bn phin no, Tu phin no v Thin tm s, ...cng nhau lin tip khng lc no ri thc ny. Lm cho thn ng v ming ni, duy c thc ny l hn ht. N to ra dn nghip v mn nghip chiu cm qu bo i sau. Ba tng th ba Pht khi s tm Hoan h a Cu sanh du t hin trin min Vin hnh a hu thun v lu Qun st vin minh chiu i thin. Dch ngha Khi ng s tm Hoan h a Cu sanh ng, php hin cn n Vin hnh v sau thun v lu Qun st vin mn khp i thin LC GII Hnh gi trong lc tri qua Thp thnh th th c ny c ba thi k on phin no v thun v lu. 1. Khi ln S a, tc l Hoan h a, th phn bit ng chp v php chp u on. Nhng cu sanh ng chp v php chp hy cn hin hnh v min phc trong Tng thc, cha c th chinh phc v on tr c.

2. Khi n Vin hnh a (tc l Tht a) tr ln th mi on c chng t cu sanh ca ng chp v chinh phc c hin hnh ca php chp. Lc by gi thc ny mi thun V lu. 3. Khi sp ln qu Pht th on c chng t cu sanh ca php chp. Lc by gi thc ny chuyn thnh Diu quan st tr, qun st chiu soi c a thin th gii v tu theo cn c ca mi loi m thuyt php gio ho. ---o0o--BI TH NM - MT NA THC (THC TH BY) Thc ny c nhiu tn: 1. Mt na (go theo nguyn m ting Phn), 2. cn: Thc ny l cn ca thc (Thc th Su); V thc th Su nng thc ny pht sanh. 3. Thc th By: Theo th th thc ny ng nhm th By. 4. Truyn thng thc: V thc ny c cng nng truyn cc php hin hnh. 5. thc, v thc ny sanh dit tng tc khng gin on nn gi l "". Song, s ngi lm ln vi thc th Su, nn thc th By ny ch gi l "", m khng thm ch "Thc". Thc ny ch duyn kin phn cu thc A li da chp lm tht ng v tht php. KHI I V PHM PHU, THC NY I VI: 1. Ba cnh: Thc ny ch c i cht cnh 2. Ba lng: Thc ny ch c Phi lng 3. Ba tnh: Thc ny ch c Hu ph V k tnh. 4. Ba gii: Trong ba Gii, thc ny u c . 5. Chn a: Trong chn a, thc ny c . 6.Tm s: Thc ny c 18 tm s: 5 mn Bin hnh, 1 mn Hu trong Bit cnh, 4 mn cn bn phin no: Si, Kin, Mn, i v 8 mn i ty. 7.Chn duyn: Thc ny ch c ba duyn: 1. Cn cnh duyn. 2. Tc duyn. 3. Chng t duyn. 8.Tnh: Hng thm xt v lo ngh (Hng thm t lng).

9. Tng: Lo ngh (T lng vi tnh tng) 10. Nghip dng: Lm ch cho 6 thc trc nng, hoc nhim hay tnh. KHI LN THNH V THC NY I VI: 1. Qun hnh: Tht ra thc ny khng c nng lc on hoc, ch nh thc th Su tu qun, on hoc, m thc ny cng c on. 2. on hoc v chuyn thnh tr:C ba giai on: a) n s a, th thc ny mi va chinh phc c hai mn chp v phn cu sanh v chuyn thnh Bnh ng tnh tr. b) Khi ln Bt a (V cng dng o) thc ny on c cu sanh ng chp. c) n Kim Cang o th thc ny mi on c cu sanh php chp 3. Chng qu v diu dng: Khi chng qu v Pht, th thc na hin ra thn "Tha th dng", gio ho thp a B Tt. *** Mun cho ngi hc d nh, nn trong Bt thc quy c, ngi Huyn Trang Php s c lm ba bi tng nh sau. Hai bi tng u, ni thc ny khi i v Phm phu, bi tng th ba ni thc ny khi ln Thnh qu. Bi tng th nht i cht hu ph thng tnh bn Ty duyn chp ng, lng vi phi Bt i Bin hnh, Bit cnh Hu Tham, Si, Ng kin, Mn tng tu. Dch nghi i cht hu ph thng By, Tm Ty duyn chp ng thuc Phi lng Tm i, Bin hnh, Hu Bit cnh

Tham, Si, Ng, Mn thng theo nhau LC GII Trong ba cnh, thc ny ch duyn v "i cht cnh". Ba tnh, thc ny ch thuc v "Hu ph V k tnh". Cnh i cht ca thc ny l thng c thc th By v thc th Tm. Ngha l thc th By dng kin phn nng duyn ca mnh (Tc l Tm, trn nguyn vn bi tng ch Hn gi l Tnh) duyn qua kin phn ca thc th Tm (kin phn thc th Tm cng l Tm; song v b thc th By ly n lm "bn cht" duyn, nn trn bi tng theo nguyn vn ch Hn go l "Bn", tc l "Bn cht" vy), ri bin li "Cnh i cht". V th nn trong Duy thc c cu: "D tm duyn tm chn i cht Trung gian tng phn lng u sanh" Nghi l thc th By dng kin phn ca tm mnh, duyn qua kin phn tm ca thc th Tm, nn chnh gia hai th c ny sanh ra mt tng phn l cnh "Chn i cht". Chng sanh ty vng nghip sanh trong Tam gii, th thc ny cng theo m chp ng. Trong ba lng, thc ny thuc v phi lng. V tm s th thc ny c 18 mn: 8 i ty, 5 mn Bin hnh v mt mn Hu trong 5 mn Bit cnh vi 4 mn cn bn phin no l Tham, Si, Mn v Ng kin. Bi tng th hai Hng thm t lng ng tng ty Hu tnh nht d trn hn m T hoc bt i tng ng khi Lc chuyn h vi "Nhim tnh y" Dch ngha Hng xt lo lng theo chp ng

Hu tnh ngy m b m mui Bn hoc, tm i chung nhau khi Su thc gi l "Nhim tnh y" LC GII Thc th By thng suy xt so o chp kin phn ca thc th Tm lm ng. Trong Bt thc quy c tng Trang ch c ni: Thc th Tm, c hng m khng thm xt. Thc th By, va hng li va thm xt. Thc th Su, c thm xt m khng hng. Nm thc trc, khng hng v khng thm. Cng v thc ny chp ng, nn chng hu tnh m mui trong sanh t m di m chng t bit. Thc ny tng ng vi bn mn cn bn phin no l: Si, Kin, Mn, i v 8 mn i tu. Su thc trc gi thc ny l "Nhim tnh y" (Lc thc h vi nhim tnh y) Bi tng th ba Cc h s tm, bnh ng tnh V cng dng hnh ng hng thi Nh Lai hin khi tha th dng Thp a B Tt s b ci (c) Dch ngha n S a, thnh "bnh ng tr" n V cng dng, hng ph Ng Nh Lai hin thn "Tha th dng"

Gio ho hng Thp a B Tt. LC GII Hnh gi khi chng c Hoan h a, tc l S a, th thc ny chuyn li thnh "Bnh ng tnh tr". n bt ng a, tc l a th Tm, cng gi l "V cng dng hnh"; lc by gi hnh gi mi dp tr chng t ca ng chp. n khi chng qu Pht, thc ny chuyn thnh tr, hin ra thn "Tha th dng" gio ho hng Thp a B Tt. ---o0o--BI TH SU - A LI DA THC (THC TH TM) Thc ny c rt nhiu tn, khi c n lun "A na thc" qi v s hiu r. Nay chng ti ch k s lc mt vi tn. 1. bt thc: Thc th tm. V theo th : mt l nhn thc, hai l nh thc, cho n thc th Tm l thc ny, nn gi l bt thc. 2. A li da thc: Tu dch l "Tng thc": Thc ny c cng nng cha ng chng t ca cc php. "Thc" l th, m "cha" l dng. Hip c th v dng, nn gi l "thc cha" (Tng thc). C 3 ngha: a. Nng tng: Nng cha. Thc ny co cng nng cha ng v gn gi chng t (ht ging) ca cc php. b. S tng: B cha. Thc ny l ch cha cc php. c. Ng i chp tng, gi tt l "chp tng": Thc th By chp kin phn ca thc ny lm Ta v thng i luyn. KHI A V PHM PHU, THC NY I VI: 1. Ba cnh: Thc ny ch duyn v "V bn cht tnh cnh". 2. Ba lng: Thc ny ch c "hin lng" 3. ba tnh: Thc ny thuc v "V ph v k tnh". 4. Ba th: Thc ny ch c "X th".

5. Ba ci: Thc ny tu nghip lc dn sanh trong ba ci. 6. Chn a:Trong chn a u c thc ny. 7. Tm s: Thc ny ch tng ng vi 5 mn bin hnh; song trong 5 th th n ch c "X th". 8. Chn duyn: thc ny ch c 4 duyn: a. Cn (Mt ma), b. Cnh (Cn thn, th gii v chng t), c. Tc , d. Chng t. 9. Th (tnh): Vi vi khng cng (ho ho tam tng bt kh cng) 10. Tng: Thc ny nh vc su (uyn thm tht lnh cnh vi phong). 11. Nghip dng: Thc ny duy tr chng t cn thn, th gii v lm ch th cc php hun vo. KHI LN THNH V, THC NY I VI: 1. Qun hnh: (Khng c qun hnh). 2. on hoc v chuyn thnh tr: Khi ln "Bt ng a" (Bt a) th hnh gi on c cu sanh Ng chp; lc by gi thc ny b ci tn "Tng thc". n Kim Cang o ri, th hnh gi on ht cu sanh php chp, khng cn cm th sanh t, cho nn cng khng cn tn l "D thc thc"; v n a v ny th cc chng t hu lu ht. Lc by gi thc ny c gi l "V cu thc", v chuyn thnh i vin cnh tr. 3. Chng qu v diu dng: V thc ny thnh i vin cnh tr, nn chiu khp mi phng cc ci nc nhiu nh vi trn. Mun cho ngi hc d nh, nn trong Bt thc quy c, ngi Huyn Trang Php s c lm ba bi tng tm li cc ngha trn nh sau. Hai bi tng u ni thc ny khi cn a v phm phu, bi tng th ba, ni khi ln thnh qu. Bi tng th nht Tnh duy v ph ng Bin thnh Gii, a tu tha nghip lc sanh

Nh thabt liu nhn m chp Do th nng hng Lun ch tranh Dch ngha V ph tnh v nm Bin thnh Ba ci, chn a tu nghip sanh Nh tha khng r sanh m chp Bi th nn chi Lun ch tranh (ci) LC GII Trong ba tnh, thc ny thuc v "V ph v k tnh". Trong 51 mn tm s thc ny ch tng ng vi 5 mn Bin hnh, song trong 5 th th n ch c X th. Tu theonghip lc ko dn, m thc ny sanh trong ba ci v chn a. Hng Nh tha khng hiu, chp thc ny khng c. Bi th nn Lun ch dn rt nhiu bng chng trong cc Kinh Lun tranh lun, ch r v quyt nh phi c thc th Tm ny. *** Bi tng th hai Ho ho tam tng bt kh cng Uyn thm tht lng cnh vi phong Th hun tr chng cn thn kh Kh hu lai tin tc chng ng Dch ngha Chi vi ba tng khng cng tt Vc su, by sng, cnh lm gi Chu hun, tr chng v thn cnh

n trc i sau lm ch ng LC GII Ba tng l Nng tng, S tng v Ng i chp tng. Bi thc ny c cng nng duy tr cc chng t, nn gi l "Nng tng". V thc ny l ch chu cho cc php hin hnh hun vo, nn gi l "S tng". Thc th By chp kin phn ca thc ny lm Ng, nn gi l "Ng i chp tng". Th v dng ca thc ny su rng v cng; hng phm phu v Nh tha khng th thu tt. Chng hu tnh t v th n nay, cng do thc ny m sanh t tng tc khng cng tt, nn trong bi tng ni: "Vi vi ba tng khng cng tt". Bin tng thc rt l su rng, gi bn duyn (cn, cnh, chng t v tc ) mt phen thi vo, th sng by thc nhp nh ni dy. Thc ny c cng nng duy tr chng t, cn thn, th gii v chu cho cc php hin hnh hun vo. Thc ny lm ng Ch; v khi chng hu tnh cht th n i sau, cn khi u sanh thi n li n trc. C nhn c lm bi k, t trng thi ngi cht, trong lc thn thc sp ri thn xc, c th kinh nghim bit ngi cht ri c thng ln hay a xung. Chnh vn nh Thnh, nhn sanh Thin Nhn tm, Ng qu phc Bn sanh tt ci ly a ngc khc tm xut Dch ngha Thnh u, Tri ti mt

Ngi tim, Ng qu bng Sc sanh hai chn xung a ngc bn chn ra Bi tng th ba Bt ng a tin ti x tng Kim Cang o hu D thc khng i vin v cu ng thi pht Ph chiu thp phng trn st trung Dch ngha n bt a b tn "Tng" Chng Kim Cang o, khng "D thc" Gng tr khng nh ng thi pht Khp chiu mi phng v s ci. LC GII Hnh gi khi ti Bt ng a, tc l Bt a tr ln, th thc ny mi x ci tn "Tng thc" m ch cn gi l "D thc thc". Khi n v ng gic, c Kim Cang o, th thc ny khng cn gi tn l "D thc" na. V lc by gi, cc chng t hu lu cu nhim ht, nn thc ny c i tn l "V cu thc"; ch cn thun chng t v lu thanh tnh, nn cng c gi l "Bch tnh thc". n Kim Cang o, th thc ny c gi l "V cu" v chuyn thnh i vin cnh tr, nn trong bi tng ni: "i vin (tr) v cu (thc) ng thi pht"

tr i vin ny chiu khp c mi phng th gii nhiu nh s ct sng Hng; v hin ra Bo thn Pht v Ho thn Pht thot chng sanh tt n i v lai. Tm li, thc th Tm ny v tri qua 3 giai on, nn c 3 tn khc nhau: 1. t phm phu cho n mn Tht a, th gi thc ny l Tng thc (A li da) hay "D thc thc". 2. t Bt a n ng gic, th khng cn gi l "Tng thc" na m ch gi l "D thc thc". 3. n qu v Pht, th tn "D thc" cng khng cn, m ch gi l "V cu thc" hay "Bch tnh thc". *** Mun cho ngi hc d nh hnh tng v cng nng ca 8 thc tm vng nn c nhn c lm bi th rng: Bt c huynh, nht c si c hu nht c ti sinh ly Ng c mn tin t mi mi Nht c gia trung tc ch y. Dch ngha Anh em tm ch mt chng si (thc th By) duy c thc rt linh ly (khn ngoan) nm ngi ngoi ca lo bun bn (nm thc trc) lm ch trong nh bt y (thc th Tm) ---o0o--BI TH BY - II. TM S (C 51 MN) "Tm s hu php" gi tt l "Tm s", ngha l php s hu ca Tm vng. Tm s tu theo Tm vng m khi v gip Tm Vng to nghip (D th tng ng c) tm s c 51 mn, chia lm 6 loi:

A. TM S BIN THNH (C 5 mn) Ch "Bin thnh" ngha l i khp. Nm mn Tm s ny i khp 4 ch: 1. Tt c thi gian (qu kh, hin ti v v lai), 2. Tt c ch (khng gian: Ba ci, chn a), 3. Tt c cc thc (Tm thc Tm Vng), 4. Tt c tnh (tnh lnh, d v tnh khng lnh d). 1. Xc: Tip xc, gp g. Tnh ca Tm s ny, hay lm cho Tm Vng hoc Tm s tip xc vi cnh. Nghip dng ca n lm ch nng cho Th, Tng, T, ... pht sanh. 2. Tc : Mong khi tri . Tnh ca Tm s ny hay nh thc chng t ca Tm vng, Tm s khin cho sanh khi. Nghip dng ca n dn tm n duyn t cnh. 3. Th: Lnh th. Tnh ca Tm s ny hay lnh th nhng cnh thun, nghch v cnh khng thun nghch. Nghip dng ca n l mong mun. Nh gp cnh thun th mun hip, gp cnh nghch th mun la v mun cnh khng thun nghch. Ni li cho d hiu l th cnh vui, bun v cnh bnh thng. 4. Tng: Nh tng. Tnh ca Tm s ny hay tng hnh tng ca cnh vt. Nghip dng ca n l ba t ra nhng danh t ku gi. Nh tng hnh tng trng, mng v vung, ri tu theo m t ra ci tn l "t giy". 5. T: lo ngh. Tnh ca Tm s ny, khin cho tm lo ngh to tc. Nghip dng ca n l sai tm ln nhng vic lnh, d hoc khng phi lnh d. B. TM S BIT CNH (C 5 mn): Ch "Bit cnh" l mi cnh ring khc. Nm mn Tm s ny, mi mn duyn mi cnh ring khc. 1. Dc: Mong mun. Tnh ca Tm s ny l hng mong mun duyn nhng cnh vui thch. Nghip dng ca n lm ch nng cho "sing nng". 2. Thng gii: Hiu bit r rng. Tnh ca Tm s ny, hiu bit r rng khng c nghi ng. Nghip dng ca n l quyt nh khng chuyn i.

3. Nim:Nh. Tnh ca Tm s ny, khin cho tm ghi nh r rng nhng cnh qua. Nghip dng ca n, lm ch nng cho nh. 4. nh: Chuyn ch. Tnh ca Tm s ny, khin cho tm khi i vi cnh, chuyn ch khng tn lon. Nghip dng ca n lm ch nng cho Tr; v khi i vi cnh, tm chuyn ch khng tn lon, nn sanh ra Tr. 5. Hu: Sng t. Tnh ca Tm s ny, khi i vi cnh sng sut la chn. Nghip dng ca n, dt nghi ng. Trong khi i vi cnh, v c Hu suy xt, nn quyt nh khng cn nghi ng. C. TM S THIN (C 11 mn) Ch "Thin" l hin lnh. Bn tnh ca 11 Tm s ny, hin lnh v lm li ch cho chng sanh. 1. Tn: Tin. Tnh ca Tm s ny, tin chu nhng g c tht (chn tht), c (hnh dung), Nng (nghip dng) v lm cho Tm c thanh tnh. Nghip dng ca n: i tr Bt tn v a vic lnh. 2. Tinh tn: Tinh chuyn v tn ti. Tnh ca Tm s ny, sing nng on cc vic d, lm cc vic lnh. Nghip dng ca n i tr gii i v lm vin mn vic lnh. 3. Tm: T xu h. Tnh ca Tm s ny, mi khi lm iu g quy, t mnh xu h; knh trng ngi hin v a vic phi. Ngip dng ca n: i tr "tm khng bit xu h" v ngn nga vic d. 4. Qu: Thn vi ngi. Tnh ca Tm s ny, khi mnh lm iu g quy, thy ngi thn tha; khng chu gn ngi c, chng lm vic d. Nghip dng ca n: i tr "tm khng bit thn" v ngn lm vic c. 5. V tham: khng tham lam. Tnh ca Tm s ny, khng tham lam, cnh dc lc trong tam gii. Nghip dng ca n: i tr lng "tham" v a lm vic lnh. 6. V sn: Khng sn hn. Tnh ca Tm s ny, khi i vi cnh tri nghch, khng nng gin. Nghip dng ca n: i tr "sn hn" v a lm vic lnh.

7. V si: Khng si m. Tnh ca Tm s ny, khi i vi s l, hiu bit rnh r khng m m. Nghip dng ca n: i tr "si m" v a lm vic lnh. 8. Khinh an: Nh nhng, th thi. Tnh ca Tm s ny, lm cho thn tm nh nhng khoan khoi, xa la nhng g nng n bc bi. Nghip dng ca n: i tr "Hn trm". 9. Bt phng dt:Khng bung lung, phng tng. Tnh ca Tm s ny l phng nga vic c, lm vic lnh v khng phng tng. Nghip dng ca n: lm vin mn vic lnh th gian, xut th gian v i tr "Bung lung". 10. Hnh x: Lm ri khng chp trc. Tnh ca Tm s ny, khi lm cc vic phc thin, khng chp trc, khin tm an tr ni v cng dng. Nghip dng ca n: i tr "Tro c" v lm cho tm an tr ni yn tnh. 11. Bt hi: Khng lm tn hi. Tnh ca Tm s ny khng lm tn hi tt c chng hu tnh. Nghip dng ca n: T bi thng xt loi vt v i tr "Tn hi". D.CN BN PHIN NO (C 6 mn) Su mn phin no ny thuc v c. N lm ci gc sanh ra cc phin no chi mc, nn gi l "Cn bn". 1. Tham: Tham lam. Tnh ca Tm s ny tham lam m nhim nhng g n a thch; nh ti sc, danh vng,...Nghip dng ca n: lm chng ngi "V tham" v sanh ti kh. 2. Sn: Ni nng. Tnh ca Tm s ny, gin ght nhng cnh tri nghch. Nghip dng ca n: lm cho thn tm khng yn n, chng ngi tnh "V sn" v sanh cc ti li. 3. Si: Ngu si, hoc gi l "V minh" (khng sng sut). Tnh ca Tm s ny l m mui, khng bit hay d,phi quy. Nghip dng ca n sanh ra cc php tp nhim v chng ngi tnh "V si". Ba mn phin no tm s (Tham, Sn, Si) ny, lm chng ngi ba mn V lu l Gii, nh v Hu.

4.Mn: Khinh mn. Tnh ca Tm s ny, ti nng hoc th lc ca mnh, khinh d ngo mn ngi. Nghip dng ca n lm nhn sanh ra ti li v chng ngi tnh "khng khinh mn". 5. Nghi: Nghi ng, do d. Tnh ca Tm s ny, nghi ng khng tin nhng vic phi, chn chnh. Nghip dng ca n lm tr ngi vic lnh v chng ngi tnh "khng nghi". 6.c kin: Thy bit thuc v ti c, nhim . Tnh ca Tm s ny, hiu bit in o, khng ng chnh l. Nghip dng ca n gy to ti kh v chng ngi nhng hiu bit chn chnh. c kin ny c 5 mn: 1. Thn kin: Chp Ta (Ng). 2. Bin kin: Chp mt bn, hoc chp Ta cht ri mt hn (chp on), hoc chp Ta cht ri cn hoi (chp thng). 3. T kin: Chp t, m tn, d oan. 4. Kin th: Chp cng ch hiu bit ca mnh l ng, mc d c ngi bit sai, ch bo li cng khng nghe. 5. Gii cm th: Chp gi theo nhng gii cm khng chn chnh ca ngoi o. Ni rng ra l chp theo nhng tc l khng hay. ---o0o--BI TH TM - E. TU PHIN NO (C 20 mn) Hai mi mn phin no ny, l tu thuc 6 mn Cn bn phin no trn m sanh khi. V phm vi tng ng ca n c rng v hp khng ng, nn chia lm ba loi: I. TIU TU, c 10 mn, mi mn t lc sanh khi, phm vi tng ng nh hp, nn gi l "Tiu". 1. Phn: Gin. Tnh ca tm s ny, khi gp cnh tri nghch, nng gin. Nghip dng ca n l hay lm tn hi ngi, vt v chng ngi tnh khng nng gin.

2. Hn: Hn. Khi gp cnh nghch, trc nng gin ri sau mi hn. Tnh ca Tm s ny l m p s on ght khng b. Nghip dng ca n l nng ny, bun phin v hay lm chng ngi tnh khng hn. 3. Ph: Che giu. Tnh ca tm s ny, v s mt danh gi v ti li, nn che giu ti li ca mnh. Nghip dng ca n l hay n nn, bun v chng ngitnh khng che giu. 4. No: Bun bun. Khi gp cnh nghch, trc gin hn ri sau mi bun. Tnh ca Tm s ny hay nh li nhng cnh tri nghch qua, ri sanh bun phin. Nghip dng ca n l chng ngi tnh khng bun. 5. Tt: tt , ganh ght. Tnh ca tm s ny hay ganh ght k nhng g m ngi ta hn mnh. Nghip dng ca n l lm chng ngi tnh khng tt v su kh lo bun. 6. Xan: Bn xn. Tnh ca tm s ny, bn xn, rch rm, khng chu ban b tin ti hay gio php cho ngi. Nghip dng ca n l lm b qu ma, n mt ngho cc, tch tr ti sn v lm chng ngi khng bn xn. 7. Cung: Di. Tnh ca tm s ny, di gt ngi li mnh. Nghip dng ca n l lm vic khng chn chnh nui sng v chng ngi tnh khng di gt. 8. Sim: B , nnh ht. Tnh ca tm s ny, la thi th nnh ht, b ngi. Nghip dng ca n l khng nghe li ch gio chn chnh ca thy, bn v lm chng ngi tnh khng dua nnh. 9. Hi: Tn hi. Tnh ca tm s ny lm tn hi cc loi hu tnh. Nghip dng ca n l lm bc no ngi, vt v chng ngi tnh khng tn hi. 10. Kiu: Kiu cng. Tnh ca tm s ny, v thy mnh giu sang, quyn tc hoc ti nng, ri sanh ra kiu cch v ngo ngh. Nghip dng ca n l lm nhn sanh ra nhim , ti li v chng ngi tnh khng kiu cng. II. TRUNG TU, c hia mn l V tm v V qu; v hai mn Tm s ny, duyn cc Tm s bt thin, phm vi tng ng ca n trung bnh, nn gi l "trung tu".

11. V tm: T mnh khng bit, xu h. Tnh ca tm s ny, khi lm vic quy khng bit t h, khinh d nhng ngi hin thin. Nghip dng ca n l lm tng trng vic c v chng ngi tnh bit xu h. 12. V qu: Khng bit thn vi ngi. Tnh v tm s ny, khi lm vic quy, khng bit thn vi ngi, a lm vic ti c. Nghi dng ca n l lm tng trng vic c v chng ngi tnh bit thn. III. I TY, c 8 mn sau y. Tm mn Tm s ny bin khp cc Tm s bt thin, phm vi ca n rng hn hai mn Trung tu trc, nn gi l "i tu". 13. Trao c: Lao chao. Tnh ca Tm s ny lm cho thn tm chao ng khng yn tnh. Nghip dng ca n l lm chng ngi nh v Hnh x. 14. Hn trn: M ti trm trng. Tnh ca Tm s ny, khin cho tm khi i vi qun cnh m mt khng sng sut. Nghip dng ca n l lm hng ngi Hu v khinh an. 15. Bt tn: Khng tin. Tnh ca Tm s ny l khng tin cc php lnh, lm cho tm tnh nhim. Nghip dng ca n hay sanh gii i v chng ngi tm thanh tnh. 16. Gii i: Bing nhc tr ni, Tnh ca Tm s ny l bing nhc, khng lo on c v tu thin. Nghip dng ca n l lm chng ngi tinh tn v tng trng tnh nhim . 17. Phng dt: Bung lung. Tnh ca Tm s ny phng tng, bung lung, khng thc lim thn tm on c tu thin. Nghip dng ca n l lm tng c tn thin, v chng ngi tnh khng bung lung. 18. Tht nim: Mt chnh nim. Tnh ca Tm s ny khng nh cnh duyn. Nghip dng ca n l lm chng ngi chnh nim v sanh tn lon. 19. Tn lon: Ri lon. Tnh ca Tm s ny lm cho tm ri lon. Nghip dng ca n l lm chng ngi chnh nh v sanh ra c hu. 20. Bt chnh tri: Bit khng chn chnh. Tnh ca Tm s ny, khi i vi cnh, hiu bit sai lm. Nghip dng ca n l lm chng ngi ci hiu bit chn chnh v sanh ra phm gii.

Hi:_ Ba mn Tm s: Tro c, Tn lon v phng dt khc nhau th no? p:_ Tro c l lao chao; d nh con nga ng mt ch trong chung, nhng u v mnh vn lc qua lc li khng yn._Tn lon l ri lon; d nh con nga chy lng xng trong chung._Phng dt l bung lung; d nh con nga thot ra khi chung, tun vo la m ca ngi. Hi:_ Bn mn Tm s: Sn, phn, Hn v No, Hnh tng khc nhau th no? p:_ Sn l ni nng, d nh la rm. Phn l gin, d nh la ci. Hn l hn; d nh la than. No l bun, d nh tro nng. Hi:_ Sing nng lm vic quy, c phi l Tinh tn Tm s khng? p:_ Khng phi. Sing nng lm vic quy l phng dt Tm s. ---o0o--BI TH CHN - G. BT NH TM S (C 4 mn) Bn mn Tm s ny khng nht nh thin hay c, nn gi l "Bt nh". 1. Hi: n nn. Ch khc gi l " tc": ght vic lm qua; cng l d danh ca "Hi". Tnh ca Tm s ny, n nn vic lm qua. Nghip dng ca n lm chng ngi nh. An nn c khi thin m cng c lc li c. Nh n nn: Va ri mnh sn si nh p ngi tht by qu, nh th l thin. An nn: Va ri sao mnh khng trm ly vt ca ngi, nh th l c. 2. Min: Ng. Tnh ca Tm s nylm cho tm m mt, thn khng t ti. Nghip dng ca n lm chng ngi qun tng. Ng cng c khi thim m cng c khi c: Ng phi thi l thin, cn ng trong khi nghe kinh hay nim Pht l c. 3. Tm: Tm cu. Tm s ny thin c khng nht nh, ch tu theo trng hp. Tnh ca n lm cho tm i vi cnh danh ngn ca thc ( ngn cnh) sanh khi th ng. Nghip dng ca n l lm cho thn tm chng yn.

4. T: Chnh chn xt Tm s ny cng c thin v c, tu theo trng hp. Tnh ca n lm cho tm i vi cnh danh ngn ca thc, sanh khi t nh. Nghip dng ca n lm cho thn tm c yn. Tm li, tt c chng sanh hng ngy to nghip lnh hay d, chu qu bo kh hay vui, khng vt ra ngoi phm vi ca 8 mn Tam Vng v 51 mn Tm s ny. *** III. SC PHP (C 11 mn) sc php l thuc v sc (nhng ci thuc v sc). Sc c hai loi: 1. Hnh sc, nh di, ngn, vung,trn, ...2. Mu sc, nh xanh, , trng, vng, ... sc c 11 mn l 5 cn: Nhn cn, Nh cn, T cn, Thit cn, Thn cn v 6 trn: Sc trn, Thinh trn, Hng trn, V trn, Xc trn, v php trn. Sc php l tng phn nh tng ca Tm Vng v Tm s (nh s hin nh c). 1. Nhn cn: Con mt. Ch "Cn" c ngha l lm ch nng cho thc v pht sanh ra thc. Nm cn, cn no cng c hai th: 1. Tinh t v bn trong, gi l "Thng ngha cn", 2. Th ph, bn ngoi, gi l "Ph trn cn". Hnh tng ca con mt nh tri nho. Nghip dng ca n chiu soi cc sc. 2. Nh cn: L tai. Hnh tng ca tai nh l sen non. Nghip dng ca n hay nghe cc ting. 3. Ty cn: L mi. Hnh tng ca l mi nh hai ngn tay xui xung. Nghip dng ca n hay ngi cc mi thm v hi. 4. Thit cn: Ci li. Hnh tng ca li nh trng li lim. Nghip dng ca n nm cc v v ni nng ku gi.

5. Thn cn: Thn th. Ch "thn" c hai ngha: Tch t cc b phn v lm ch nng cho cc cn. Nghip dng ca n l duyn xc trn. Nh nng, nh, trn, nhm, ... 6. Sc trn: cnh b thy ca con mt. Ch "trn" c ngha nhim v bi bm. Sc trn c 25 mn: 1. Xanh, 2. Vng, 3. , 4. Trng, 5. Di, 6. Ngn, 7. Vung, 8. Trn, 9. To, 10. Nh, 11. Cao, 12. Thp, 13. Ngay, 14. Xin, 15. nh sng, 16. Bng, 17. Sng, 18. Ti, 19. Khi, 20. Bi, 21. My, 22. M, 23. Cc lc sc (sc rt nh) v cc hnh sc (sc rt xa), 24. Biu sc (sc, c nu ra c), 25. Sc h khng. 7. Thinh trn: Ting, cnh b nghe ca tai. C 12 loi ting: 1. Ting: ci tng b nghe ca tai (ni chung cc ting), 2. Ting va , 3. Ting khng va , 4. Ting bnh thng (khng a ght), 5. Ting loi hu tnh (ting ni), 6. Ting loi v tnh (ting cy, ...), 7. Ting thuc c hu tnh v v tnh (nh ting trng do tay ngi ta nh), 8. Ting thuc v th tc ni, 9. Ting thuc v ca Thnh gi, 10. Ting ca ngoi o ni (do Bin k s chp), 11. Ting ni chnh (Thnh ngn)(nh tht c thy, nghe, hay, bit th ni c thy nghe, hay v bit; khng thy nghe, hay, bit th ni khng thy, nghe, hay, bit, nh th gi l 8 li ni chnh), 12. Ting vang. 8. Hng trn: Mi, cnh b ngi ca mi. C 6 th mi: 1. Mi thm, 2. Mi hi, 3. Mi khng thm hi, 4. Mi t bn cht sanh (cu sanh hng), 5. Mi do ch to m c (ho hip hng), 6. Mi do s bin i m sanh. 9. V trn:V, cnh b nm ca li. C 12 th v: 1. V ng, 2. V chua, 3. V ngt, 4. V cay, 5. V mn, 6. Vlt, 7. V va , 8. V khng va , 9. V bnh thng, 10. V t bn cht sanh, 11. V do ho hip ch to m c, 12. V do bin i ma sanh. 10. Xc trn: Xc, cnh b bit ca thn. Xc trn c 24 mn: 1. t, 2. Nc, 3. Gi, 4. La, 5. Nh, 6. Nng, 7. Nhm, 8. Trn, 9. Hn, 10. Gp, 11. Lnh, 12. Nng, 13. Cng, 14. Mm, 15. i, 16. Kht, 17. No, 18. Sc lc, 19. Yu, 20. Bun, 21. Nga, 22. Dnh, 23. Gi, 24. Bnh, 25. Cht, 26. m. 11. Php trn: Ci bng dng ca nm trn cn lu lai trong thic. Ngha l khi mt khng cn thy sc, tai khng cn nghe ting, cho n thn khng cn bit xc, m trong thc vn nh li bng dng ca 5 trn; ci bng dng ls php trn. Trong Duy thc gi l "lc t nh t" (ci bng rt li). y l cnh b bit ca thc. Php trn c 5 loi:

1. Cc lc sc: Sc rt nh nh vi trn. 2. Cc hnh sc: Sc rt xa, nh thy tm tm m m. 3. nh qu sc: Nhng sc tng do tu nh hin ra. Nh cc v B Tt, khi nhp nh hin ra nc, la, th gii, ... 4. V biu sc: Sc khng nu by ra c; nh khi th gii, thc lnh th m c, nn cng gi l "th s dn sc" (sc do th gii dn sanh). 5. Bin k s chp sc: Sc do thc vng tng phn bit sanh, chng tht. ---o0o--BI TH MI - IV. TM BT TNG NG HNH PHP (C 24 mn) Tm bt tng ng hnh php, gi tt l "Bt tng ng hnh". Ch "Hnh php" l nhng php thuc v "Hnh un". Hnh un l mt trong nm un. Ch "Hnh" l sanh dit di i; ch "Un" l cha nhm. Hnh un c 2 loi: 1. Tng ng hnh un, tc l cc tm s (51 mn). Ch "Tng ng" l ng thun vi Tm Vng. 2. Bt Tng ng hnh un, tc l 24 mn "Bt tng ng hnh" sau y; 24 mn ny khng tng ng vi tm, chng ch y ba phn: Tm Vng, tm s v sc php m gi thnh lp.(Tam, phn v sai bit c). 1. c: c, tri vi mt. Th nh "Ti c ng xu", c nhin phi c ng xu l "sc php", v nhn thc thy, thc phn bit l tm php, cng vi cc tm s chung khil tm s php; phi c ba phn nh th, mi thnh ngha "c". 2. Mng cn: Thn mng. Do nghip i trc ko dn, lm cho thn thc th thn, sng trong mt thi gian hoc lu hay mau, gi l "mng cn". 3. Chng ng phn:Cng nh ch "ng loi". Cc loi chng sanh hoc hu tnh hay v tnh, loi no ng vi loi ny. Nh loi ngi ng vi ngi; loi vt ng vi vt.

4. Di sanh tnh: Nhng loi sanh ra khc vi Thnh nhn, tc l phm phu;ch khc gi "Phi c": Chng phm phu khng c Thnh qu. Bi th nn gi "Di sanh tnh" hay "phi c" u c c. 5. V tng nh: nh ny dit ht cc tm vng v tm s ca 6 thc trc. Song y ch gi "V tng" l v "tng" lm ch ng vy. 6. Dit tn nh: nh ny khng nhng dit ht cc tm vng v tm s ca 6 thc trc, m dit lun c phn tp nhim ca tm vng tm s v thc th By. V tng nh l nh ca phm phu; cn Dit tn nh l nh ca Thnh nhn. 7. V tng bo: Ngi ci Dc tu V tng nh, sau khi mng chung, ng bo thn ci tri V tng. 8. Danh thn: Tn hay danh t. C danh t n v danh t kp. 9. C thn: Cu. Do rp nhiu ting thnh cu; cu c ngn v di. 10. Vn thn: Ch. Ch l ch y ch ca danh t v cu. 11. Sanh: Sanh ra. Ngha l t hi no n gi khng c, nay mi c. 12. Tr: . Nhng vt sanh ra ri, cn lu li trong mt thi gian , cha dit. 13. Lo: Gi, suy yu gn cht. 14. V thng: Khng thng, bit danh ca cht. 15. Lu chuyn: Xoay vn, nhn qu trc sau ni nhau khng dt. 16. nh v: Nhn qu lnh, d kkhc nhau, khng ln lo. 17. Tng ng: ng thun vi nhau. Nh nhn no qu ny, cn xng vi nhau. (Hi: C 24 mn, u gi l "Bt tng ng hnh" ti sao mn th 17 ny li gi l "Tng ng"?_p: Ni "Bt tng ng" l phn bit 24 mn ny, khng phi l tng ng tm s.cn v mn th 17 ny m gi l

"Tng ng", l do Sc, Tm v Tm s ho hp m ni, nn khng ng vi "Tng ng tm s" trc). 18. Th tc:Cc php hu vi xoay vn mau l nh chong chng. 19. Th :Th lp, trt t khng c ln lo. 20. Thi: Thi gian: qu kh, hin ti v v lai. 21. Phng: Khng gian: ng, ty, Nam, Bc, t duy, thng h. 22. S: S lng. Nh: mt, hai, ba, bn cho n trm, ngn .. 23. Ho hp tnh: Cc duyn ho hp khng c tri nhau. 24. Bt ho hp tnh: Nhng php chng tri, khng ho hp vi nhau. Ni tm li, t trc n y k 94 php: 8 mn Tm vng, 51 mn Tm s, 11 mn Sc php, 24 mn Bt tng ng hnh, u thuc v php hu vi c sanh dit bin i. Su php sau y thuc v v vi. Ch "hu vi" l nhng g c to tc, c sanh dit, khng thng cn. "V vi" l nhng g khng to tc, khng sanh dit, khng tng gim, vng lng thng cn. *** V. V VI PHP (C 6 MN) Php V vi khng sanh dit, khng bin i, khng phi nh cc php hu vi l Tm vng, Tm s, Sc php, Bt tng ng hnh c sanh dit bin i. Do cc php hu vi (94 mn) dit ri, th php v vi mi hin by (T, s hin th c). Tht ra, v vi khng phi c 6 php, song v theo tng kha cnh ca n gii thch, nn t ra 6 tn. 1. H khng v vi: Chn nh hay Php tnh, khng th dng thc suy ngh hay li ni lun bn c. N phi sc, phi tm, khng sanh dit, khng cu tnh, khng tng gim nn gi l "V vi".

Bi n khng ng, khng php, ri cc cu nhim, rng rang nh h khng, nn gi l "H khng v vi".y l theo th d m t tn. 2. Trch dit v vi:Do dng tr hu V lu, la chn dit tr ht cc nhim , nn chn nh v vi mi hin. V th nn gi l "Trch dit v vi". 3. phi trch dit v vi:V vi khng cn la chn dit tr cc phin no. C hai ngha: a) Tnh chn nh vn thanh tnh, khng phi do la chn dit tr cc phin no nhim mi c, nn gi l "Phi trch dit". b) Cc php hu vi tp nhim, v thiu duyn khng sanh khi, nn php v vi c hin. Bi th nn gi "Phi trch dit". 4. Bt ng dit v vi: t thin la c ba nh di, ra khi tam tai (ao binh tai, ha tai, thu tai) khng cn b mng, gin, thng, ght ...lm chao ng ni tm, nn gi l "Bt ng dit". 5. Th tng dit v vi: Khi c Dit tn nh, dit tr ht "th" v "tng" tm s nn gi l "Th tng dit v vi". 6. Chn nh v vi: Khng phi Vng, gi l Chn (khng bin k s chp); khng phi in o gi l Nh (khng y tha khi), tc l tht tnh ca cc php (Vin thnh tht). Trong lun i tha trm php ny, ngoi nhn hi hai cu: Tt c php l g? Th no l khng tht (v ng)? T trc n y, Lun ch lc ni 100 php, tr li cu hi th nht ri, sau y tr li v cu hi th hai. ---o0o--PHN TH HAI - NI "KHNG THT" (V NG) Chnh vn Ni "khng tht" (v ng), tm c 2 loi:

Nhn (ngi ) khng tht. Php (vt) khng tht. Ngi i chp tt c cc php tht c, tc l chp Ng (Tht). Chp Tht (Ng) c hai: 1. Nhn (ngi) tht. 2. Php (vt) tht. Chp thn ny tht c, gi l Nhn tht. Chp ni sng tt c cc cnh vt bn ngai tht c, gi l Php tht. Do chp tht c (ng) nn sanh ra tham, sn, si ri to ra cc nghip, sanh t lun hi trong lc o. Bi th nn Pht ni: "Tt c Php khng tht". Ni "Tt c php" tc l bao trm c loi hu tnh v v tnh. Loi hu tnh khng tht c l "Nhn khng tht". Loi v tnh nh hon cnh, s vt khng tht c, l "Php khng tht". KT LUN T trc n y, lc ni 100 php th bao trm Nhn v Php. Phm phu chp c Nhn v Php u tht c. Tiu tha ch chp Php l tht c. Trong lun ny ni: 8 mn Tm vng l t th ca thc v hn tt c (nht th ti thng c). 51 mn tm s l phn s hu v tng ng ca thc (d th tng ng c). 11 mn sc php l phn hnh bng, do Tm vng v Tm s hin ra (nh s hin nh c). 24 mn Bt tng ng hnh l do ba phn: tm vng, tm s v sc php, phn chia ngi th sai khc m gi lp (tam, phn v sai bit c). 6 mn v vi l do 4 mn hu vi trn (tm vng, tm s, sc php v bt tng ng hnh) dit ht m hin by ra, tc l tht tnh ca thc (t, s hin th c). Bi th nn bit: Ngi i chp "Nhn tht c" v "Php tht c" u khng ngoi thc. Do m c Th Tn ni: "Tt c Php khng khng tht" (V ng).

V "Mun Php Duy thc". Vit xong li Pht Hc ng Nam Vit Rm thng 6 nm K Hi (1959) ---o0o---

TP NH - LUN A NA THC
Ngi Thi H Php s ging Sa mn Thch Thin Hoa dch ngha Ni dung quyn A Na thc ny, chia lm 8 phn: 1. Nu ci tn 2. nh gii ngha 3. Gii thch v chn la 4. Nu ci th 5. Hi li gii thch 6. Ch nhng ch sai lm 7. Lp Tn ch 8. Ch ci dng I. NU CI TN Tn A Na thc, xut x t u? Trong kinh Gii thm mt c bi tng rng: Nguyn vn ch Hn A Na thc thm thm t Tp kh chng t nh bc lu Ng phm ngu bt khai din Khng b phn bit chp vi ng.

Ngha l: Thc A Na rt thm thm v t nh; cc tp kh(1) chng t ca n sanh dit nh dng nc thc. Ta (Pht) i vi chng phm phu v Nh tha, khng ging ni thc ny; v s chng phn bit chp lm Ng. Trong kinh i Pht nh Th lng nghim ni: Nguyn vn ch Hn: na vi t thc Tp kh thnh bc lu Chn, phi chn khng m Ng thng bt khai din. Ngha l thc A Na rt l vi t; cc tp kh nh dng nc thc. V s chng phm phu v nh tha chp thc ny l "chn" hay "phi chn", nn Ta (Pht) chng h ging ni thc ny cho chng nghe. Thc ny l "Cn bn" ca chn v vng; Thnh, Phm u nng ni y. Bi th nn trong Duy thc tn, rt c bit ch trng n thc ny. Nay chng ta cn c theo cu vn v ngha l ca bi tng trn m quan st_Trong bi tng ni ch "Phm" l ch cho loi d sanh (chng sanh); ni ch "Ngu" l ch chung c phm phu v Nh tha(ch ngu l m lm). i hai bi tng ni: A Na rt thm su v t nh, tm cha cc tp kh chng t t v th n nay. N lm ch gi gn bo thn ca chng hu tnh sng trong mt thi k. Xem in tung nh "chn", song n h vng sanh dit rt l vi t. Cng nh dng nc thc, xa thy nh im tnh, m k tht n chy rt mau. Chng nhng chng phm phu (d sanh)(1) khng bit m hng tiu tha Thinh vn chp php (ngu php) cng m lm thc ny. Pht i vi hai hng ny chng h ging ni n thc A Na, v s h m lm chp lm "Ng".

Chng phm phu m lm chp ng th thm kh sanh t; cn hng nh tha tuy c th la c kh sanh t, song nu m lm chp ng th lu chng o qu; chi bng chng cho h nghe n thc ny cn hn. Bi tng ca kinh Lng Nghim v kinh Gii Thm Mt, hai cu u ng ngha nhau. Trong cu th hai ni ch "tp kh" tc l "chng t". n cu th ba li chia ra lm hai phng din: Bn kinh Lng Nghim i ni: "Thc ny rt rng su v t nh, sanh dit tng tc khng gin on. Bi n tng tc khng gin on cho nn in nh "chn"; v n sanh dit nn "khng phi chn". Nu ngi m lm chp thc ny l "chn" th b ci chp "Tng ch" (thm), s o mi trong sanh t lun hi. Cn ngi m lm chp thc ny l "phi chn", th b ci chp "Tn gim" (bt); v cho thc ny l "vng" ri ri b thc ny tm cu ci "chn tht" th khng th c, nn cng o mi trong sanh t lun hi. Cu tng th t trong kinh Gii Thm Mt, i ni: "Phn bit chp thc ny lm ng", tc ng bn kinh Lng Nghim ni: "M thc ny chp l chn". Song m lm chp thc ny "phi chn" cng l chp Ng. V s cho chng phm phu v hng Nh tha m lm chp thc ny l "chn" hoc "phi chn", cho nn Pht chng h ging ni. Trn bi tng ni "chp ng", tc l c chp thc ny lm tht ng, tht php. Bi phm phu v Nh tha i vi thc ny hay khi tm phn bit chp l "chn" hoc "phi chn". em hai bi tng trn y i chiu m quan st; th ngha y . Song, bi tng trong kinh Gii Thm Mt c mt ngha c bit v r rng hn l: "chng phm phu v Nh tha d khi tm phn bit chp lm Ng". Trong Du D S a Lun, hon ton cn c vo kinh Gii Thm Mt m gii ni v thc ny. Ngoi ra cn c rt nhiu ch ni n ci tn thc ny, khng th k ht nh Nhip i tha lun, Hin dng Thnh gio lun, Thnh Duy thc lun, ...V trong cc kinh lun c ci tn A Na thc, nn nay y theo lm cn c cho bn Lun ny. ---o0o---

II. NH GII NGHA Ch "Gii ngha" tc l nh gii hn v danh ngha. Thc A Na, ci gii ngha nh th no? Ting Phn gi l A Na, Tu dch l "Tr" (gi gn). Trong kinh khng c gii thch n nh th no nhng trong Nhip i tha lun gii thch c hai ngha, v Thnh Duy thc lun li cn phn tch hon b hn. Trong Thnh Duy thc lun v quyn ba ni: Nguyn vn ch Hn D nng chp tr ch php chng t Cp nng chp th sc cn y x Dic nng chp th kit sanh tng tc C thuyt th thc danh A Na Dch ngha Thc ny c ba cng nng, nn gi l A Na: 1. Gi gn (chp tr) chng t ca cc php 2. Gi chu (chp th) cn thn v th gii 3. Gi ly (chp th) vic kt ni i sau. Nay mun cho c gi d hiu, nn bt t cn vo su, t th n t; ngha l ngc th lp ca ba ngha trn gii thch nh sau. 1. GI LY (CHP TH) VIC KT NI I SAU S d c vic "kt ni i sau" (kit sanh tng tc) l do ba php: Phin no, Nghip v Sanh; theo thng thng gi "Hoc, Nghip v Kh". Ngha l: do phin no nn to nghip, do to nghip nn mi tip ni i sau th kh. Ch "Kit sanh" (Kt ni i sau), ngha l th sanh, bt u t khi kt thai cho n lc sanh ra vy.

Li na, t mt i ny cht ri sanh n mt i khc. Ngha l: t thn "bn hu" (1) (thn hin sng) n thn "t hu" (thn ang cht), t thn "t hu" n thn "trung hu"(2) (thn sau khi cht cha u thai), t thn "trung hu" n thn "hu hu"(3)(thn i sau). S d c tng tc khng gin on nh th, c nhin phi c mt ci g thng lu hnh v gn gi (chp th)_Ci l thc A Na. Nu khng c thc ny nm gi vic "kt ni i sau" (kit sanh tng tc) th ngi mt khi cht ri phi mt lun, khng cn ti sanh c na! Nh th thnh ra b ri vo thuyt on dit ca ngoi o. Trong kinh Lng Nghim v quyn th hai chp, i : "Trc kia vua Ba T Nc theo ngoi o, chp v "on dit" (ngi cht ri mt lun) nn Vua thng m lng lo bun !...Sau khi nghe Pht ni Php, Vua ng c ci l "sanh t tng tc"; ngha l: con ngi khi cht l b thn ny th thn khc, t gi i ny n nhn lnh i kia; ci g c bin i th phi b hoi dit, cn ci g khng bin i th thng khng hoi dit, nn vua rt vui mng !". Ni "chp on dit" tc l chp mt phen cht ri mt lun. Nu tht vy, thi i sng ca con ngi khng c mt cht gi tr no c ! Bi th, nn bit c thc A Na ny hng lu hnh khng gin on, n nm gi vic "u thai tip ni" (kit sanh tng tc). Tm li, nu ngi hiu r c: "C thc A Na nm gi vic kit sanh tng tc" (kt ni u thai) th i tr c ci chp "on dit" ca phm phu v ngoi o. 2. GI CHU (CHP TH) SC CN V TH GII Nguyn vn ch Hn trn, ni ch "sc cn y x"_Ch "sc cn" l ch cho nm cn tinh t bn trong (nm tnh sc cn: Nhn, Nh, T, Thit, Thn); cn ch "y x" l ch cho nm cn th ph bn ngoi (ph trn cn) lm ch (x) y ch cho nm cn bn trong. Tm li l ch chung ci Bo thn ca chng hu tnh ang sng trong mt thi k. Ni "ci Bo thn sng trong mt thi k" tc l gm c "cc php hu vi v thng st na sanh dit"._Ci cng nng gn gi Bo thn c tng tc tn ti trong mt thi k khng tan hoi , tc l thc "A Na" ny vy.

Nguyn vn ch Hn trn, ni hai ch "chp th", ngha l chp thn ny nn "t th" khin sanh ra bit cm gic v lnh th. Li c mt ngha th hai, trn nguyn vn ni ch "sc cn" l ch cho thn loi hu tnh (chnh bo); cn ch "y x" l ch cho th gii (y bo). Trong th gii, t mt vt nyi vi cc vt khc ngi nhau, t mt vi trn ny i vi cc vi trn khc ngi nhau, m vn tn ti, u do thc ny gn gi khng mt; ch khc vi loi hu tnh l khng lm cho bit cm gic v lng th. Trong lun T vt, ng Chng Thi Dim ni: "Loi khong vt v thc vt u c thn thc". Nhng xt nhng li chng minh ca ng, th khng phi l thn thc; tht ra do cng nng gi gn ca thc A Na; chng qua ng khng hiu, ln cho l thn thc. Thn thc ch bit cm gic lnh th cc xc trn, nh au, nga, ...m thi; cn ci cng nng nm gi cc vt ngi nhau lm t th, quyt nh phi l thc A Na ny. 3. GI GN (CHP TR) CHNG T CA CC PHP Ni "cc php" tc l ch cho tt c cc php hu vi. C hai loi: 1. "Hu lu hu vi", tc l cc php tp nhim, thuc v loi D sanh (chng sanh), 2. "V lu hu vi", tc l cc php thanh tnh, thuc v Thnh Hin. "CHNG T" cng c hai loi: 1. "Nghip chng" tc l D thc tp kh", 2. "Php chng", tc l ng lu tp kh. Mi mi cc php, khi khi hin hnh u t chng t ca n m khi hin. Bi ng ng lu xut ra chng loi , nn gi l "ng lu chng". "NGHIP CHNG" (D thc chng t) tc l chng t T Tm s. Bi v T Tm s, Tm vng v cc Tm s thin c v.v...c tc dng hot ngthnh ra "nghip chng". Nu ly hin hnh ca n, th cng u gi l "ng lu chng". Song ci "nghip chng" ny, ng thi li c cng dng c bitl thng lnh cc php khc. Cng nh op6ng Th tng, nu ni v c nhn th ng l mt ngi nh bao nhiu ngi trong nc nhng ng thi, ng cng c ci trch nhim thng lnh ton quc._Nghip chng (D thc chng t) cng th, n khc hn "php chng"(ng lu chng) ch .

"Nghip chng" cng c hai loi: 1. Hu lu, 2. V lu. Song v "chng t" th ch c cng nng tim tng (n np) m khng khi hin. Nu khng c mt ci g cha gi, th chng t cc php phi b tn mt. Nu chng t cc php b tn mt, th cc php hin hnh th gian v xut th gian cng phi khng cn. Bi th nn phi c thc A Na cha gi chng t (cng nng tim tng) ca cc php. C ngi ni: "Sc php c cng nng cha gi chng t". Ni nh th khng hp l, v "sc php" tnh n bin i v chng ngi, nn khng th cha gi chng t c. Li na, khi sanh ln ci tri V sc, ci y khng c "sc php" th ly g cha gi chng t. Cc "Tm s" cng khng th cha gi chng t c, v n khng t ti vy. Su thc trc cng khng th cha gi chng t, v khi sanh ln ci tri V tng v vo Dit tn nh v.v ...khng c su thc trc vy. Thc th By, tuy hng thi lu hnh v khng gin on, song cng khng th cha gi chng t cc php c, v tnh n "hu ph v k". Nu thc th By cha gi chng t, th khi n a v B Tt, chuyn thc thnh tr thanh tnh ri, v sau lai khi sanh cc php tp nhim na, th phi l. Bi th nn, ch c thc A Na, tnh v ph v k, nht loi sanh dit tng tc, mi c th duy tr (cha gi) chng t ca cc php. Cnh gii ny duy c Pht mi bit c hon ton rt ro, cn cc v B Tt ch bit mt phn no thi. *** III. GII THCH V CHN LA Trong thnh Duy thc lun, quyn ba chp: "Cc hu tnh u c thc th Tm, song tu theo mi phng din m danh ngha c khc nhau, nn t ra rt nhiu tn: 1. Hoc gi l "Tm":_V thc ny l ch cha nhm (tch tp) cho cc php hun tp chng t vo.

2. Hoc gi l "A na": _V thc ny gi gn chng t v thn th ca chng hu tnh khng mt. 3. Hoc gi l "S tri y":_ V thc ny l ch y ch ca cc php b bit(s tri) nhim v tnh. 4. Hoc gi l "Chng t thc": _ V thc ny c cng nng cha gi chng t ca cc php th gian (hu lu) v xut th gian (v lu). Bn tn trn y, thng c cc a v Phm, Thnh. 5. Hoc gi l "A li da": _ Tu dch l Tng thc v thc ny tm thu cha ng cc php tap nhim, gi gn khng mt, nn c ngha Nng tng, S tng v Ng i chp tng. (Thc th By chp thc ny lm "Ni ng"). Tn A li da (tng thc) ny, ch ch Phm ohu v Thnh hu hc, cn Thnh v hc v bc Bt thi B Tt, th khng c tn ny (tng thc), v khng cn cha gi chng t cc php tp nhim na. 6. Hoc gi l "D thc thc ":_ V thc ny c cng nng dn dt i trong sanh t lnh th qu D thc (bo thn), do thin nghip hoc c nghip, to i trc. Tn D thc ny, ch c hng Phm ohu, Nh tha v cc v B Tt, cn n a v Pht th khng cn D thc thc. 7. Hoc gi l "V cu thc": _ V thc ny l ch cha gi cc php hon ton v lu thanh tnh. Tn "V cu thc", duy Pht mi c. T cc v B Tt i tha tr xung, cho n hng Phm phu, th thc th Tm cn cha cc chng t hu lu, cha ng hon ton thanh tnh, nn khng c tn "V cu thc". CHN LA Ngoi cc tn k trn, thc ny li cn c nhng tn nh: S nng bin, Cn bn thc v Nh Lai tng ...Nay theo th lp lc nu cc tn, la chn tn no hon b. 1. A li da thc._Tu dch l "Tng thc". Cc lun gii ch "Tng" c ba ngha: Nng Tng, S tng v Ng i chp tng.

Ci tn "Tng thc" ny, ch c a v phm phu (D sanh) v Thnh hu hc. Khi n hng Nh tha v hc v bc Nim bt thi B Tt, th thc ny khng cn cha gi (chp tng) cc php tp nhim, nn khng gi n l "Tng thc" (A li da thc). Bi tn "A lai da" ny ngha rt hp, cho nn lun ny chng dng. 2. S nng bin thc._Thc ny cha gi chng t ca cc php, ri bin hin ra tng phn l cn thn v th gii. Chng Phm phu v Nh tha khng hiu, nn chp l tht ng v tht php. V ph chp ca Phm ohu v Nh tha, nn Lun ni: "Cc ng v php u gi, do thc bin hin". Cc thc chung li. C ba loi Nng bin, m thc ny l nng bin th nht, nn gi l "s nng bin". Bi ngha ny rt hp, khng ni ht c ci lng ca thc ny, nn cng khng dng. 3. D thc thc._ D thc c ba: D thi nhi thc (khc thi m chn), D loi nhi thc (khc loi m chn) v Bin d nhi thc (bin khc m chn). So vi "A li da" th tn ny c phn rng hn; song n khi thnh Pht th b ci tn D thc (Kim Cang o hu D thc khng) Bi tn ny khng ph thng: khi n qu Pht khng cn v hng Nh tha khi vo Dit tn nh, thn th nh tro ngui, tm tr bt dt, lc by gi khng cn thc D thc, nn lun ny khng dng. 4. Ym ma la thc._ Tu dch l "V cu thc", ngha l thc thanh tnh khng cu nhim. Ci tn ny duy a v Pht mi c; t B Tt tr xung cho n Nh tha v Phm phu u khng c "V cu thc"; v B Tt cn v minh hin hnh v cn chng t tp nhim. Bi ci tn ny ch c qu Pht, khng thng c Thnh, Phm v tm thu ht ci th nhim tnh ca thc ny, nn cng khng dng. 5. Tm: _ Tn ny thng c Phm phu, Nh tha, B Tt v Pht. Trong cc kinh lun, c ch gi chung c tm thc l:Tm, v Thc; c ch gi ring thc th Tm l "Tm", thc th By l "" v 6 thc trc l "Thc"; c ch gi "tm vng", "Tm s" u l "Tm" hoc gi Sc php (vt cht) cng l "Tm"; _ nh tri tim tht gi l "Tm tng" ( mt tng trong ng tng:Tm, Can, T, Ph, Thn). Bi ci tn ny qu rng v ln lo, cho nn lun ny cng khng dng.

6. Cn bn thc: _ By thc trc v cc php nhim tnh, u y ch thc ny, nn gi l "Cn bn thc". Ci tn ny cng thng c Thnh, Phm. Nhng tn "Cn bn", khng phi ch gi thc th Tm, m "Chn nh tr" cng gi l "Cn bn tr"; bi v "Chn nh" l "Cn bn" ca tt c Php. V danh t ny c ln lo, nn lun ny chng dng. 7. bt thc: _ Y theo th t, s mc m gi, th nm thc trc, thc th Su, thc th By v n thc ny gi l " bt thc". Ci tn ny tuy c th thng c Thnh Phm v cng khng c li ln lo vi ci khc, song ci tn bt khng th ni ln c ci tng v dng ca thc ny; chng qua ch mt danh t c gm s mc ku gi m thi, nn lun ny cng chng dng. 8. S tri y: _ Ci tn ny xut x t Nhip i tha lun, ngha rng ri v thng c Thnh, Phm. _ Ch "S tri" (b bit) tc l ch cho cc php nhim v tnh. Bi cc php ly thc ny lm ch y ch, nn gi l "S tri y". Ci tn ny tuy sc ni ln tng v dng ca thc ny, nhng cng khng dng; v y theo trong Nhip i tha lun, th cc php "S tri" chnh l ch cho ba tnh: Bin k s chp tnh, Y tha s tnh, v Vin thnh tht tnh. Song k tht cc php s tri (b bit) chng nhng y thc th Tm (Y tha khi) m cng y chn nh (vin thnh tht) hoc y thc (Bin k s chp). Vy thi ci ngha "Y"cng thng ng vi php khc; chng bng dng ngha "A na" rt l tinh xc hn. 9. Nht th chng thc: _ Danh t ny trong Thnh duy thc lun, ch v ci "Nhn tng" ca A li da. Tn ny cng thng tt c a v Thnh, Phm( a v Pht c th ni "nht th v lu chng thc"). Danh t ny so vi danh t A na khng rng m cng khng hp lm, c phn ng nhau. Song "nht th chng" l ch cho tng phn b duyn v vt s tri ca tng ny, ch khng phi ci bn th hin hnh ca thc ny; ci thc "Nng tr nht th chng t" , tc l A na.

V li, ci ngha "Nng tr chng t" ny ch l mt trong ba ngha ca thc A na. Bi th nn y cng khng dng. 10. Nh Lai tng: _ Danh t ny cng vi bt thc c lin quan nhau. Trong cc kinh lun gii ngha rt rng, nay ch ni s lc ci . Ch "Tng" ngha l "che giu". Tt c chng hu tnh u san c "tr hu c tng, php thn thanh tnh ca Nh Lai", song v b che giu trong v minh tp nhim. "Nh lai thanh tnh php thn" l b (s) che giu, cn "v minh tp nhim" l (nng) che giu; hip c Nng v S m gi l "Nh Lai tng". Danh t ny tuy thng cc a v, nhng bn lp ra l chuyn ch v phn "cng c php thn thanh tnh"b che giu trong v minh tp nhim m gi l "Nh Lai tng", ch khng phi ch chung c cc php tp nhim. Tri li, gi A li da l ring ch v "php tp nhim", cn Nh li tng l ring ch v "php thanh tnh". Danh t ny ngha rt hp, li thuc v "chn nh v v". V cc php thanh tnh ca by thc trc, cng chung gi l Nh Lai tng. Danh t ny tuy thng cc a v, nhng bn lp ra l chuyn ch v phn "cng c php thn thanh tnh" b che giu trong v minh tp nhim m gi l "Nh Lai tng", ch khng phi ch chung c cc php tp nhim. Tri li, gi A li da l ring ch v "php tp nhim", cn Nh Lai tng l ring ch v "php thanh tnh". Danh t ny ngha rt hp, li thuc v "Chn nh v vi". V c php thanh tnh ca by thc trc, cng chung gi l Nh Lai tng. Tm li, hp cc danh t trn so snh v chn la, th danh t "A na" l hon b hn c. ---o0o---

IV. CHE CI "TH" CA THC A NA Y theo on trn nghim khc la chn, qu v bit i khi thc ny ri, v thy ch nn chn ly danh t A na m thi. n y mi l phn ct yu ca bn lun ny. Chng ta thy c ci danh ngha, th ci danh ngha tt nhin phi y trn mt ci th m t ra. Vy ci "Th" ca A na thc th no ? _ p: Tc l cc php; khng th ri cc php m ring tm c thc A na c. Phi bit tri, t, nhn, vt ton l thc A na, song chng ta khng thy c "thc A na" m ch thy tri, t, nhn, vt; l v b hai mn chp: Ng, Php thng hin hnh. Cng nh ngi nhm con mt, thy cc hoa m h khng. V con mt b nhm, nn ch thy hoa m m khng thy c h khng. Chng sanh v b hai chp (Ng, Php) v hai chng (phin no chng v s tri chng) m nh, nn khng thy c thc A na m ch thy cc vt tp nhim. C nhn ni: "Nhc nhn thc c tm, tc i a v thn th": Nu ngi ng c chn tm ri, th qu i a khng cn mt tc t (Kinh Lng nghim), tc l ci y vy. 1. Tr t tr hu c ca bc i thnh duyn cnh A na thc: _ "Ting" l ci b nghe ca tai, "Sc" l ci b thy ca mt. Do c ci tn "ting" v "sc", nn c th ch ra ci th ca ting v sc. Nay chng ta nghe tn v bit ngha ca thc A na, vy phi ch ci th (hnh th) ca n ra th xem. _ Thc A na, mt khng thy c n v tai cng khng nghe c n; nh th lm sao ch ra ci th ca n cho c ! chng ta ch y theo Kinh, Lun ca Pht v do l lun m bit c thc A na. Nh on vn trc, dn trong Thnh Duy thc lun ni: "C ci cng nng duy tr s kt ni i sau", do m suy xt bit c thc A na ny; hoc "C cng nng gi th thn th v th gii", do m so snh bit c thc A na ny; hoc "C ci cng nng gi gn chng t ca cc php", do m kho xt, bit c thc A na. Nhng s hiu bit v thc A na y, l do so lng suy lun m bit, nn khng th ch by r rng ci th ca thc ny. Cng nh cc nh Trit

hc, ch suy lun m thm, ngh ngi mt cch xa xm m thi, khng c cht g c th. Th nh c ngi cha tng n L sn, ch nghe ngi ni phong cnh L sn, hoc thy cc hnh chp cc cnh, ri phn bit: ch kia l ni i lm, ch n l ni Ng lo, ch l ni C lnh ...ch do so lng suy tng m bit, ch cha tng thn hnh n xem cnh L sn. Bit thc A na ny cng th, chng qua nghe king sch hoc l lun ri so snh m bit. Mun trc tip bit thc A na, phi l bc i thnh dng ci "Tr t tr hu c" mi thy bit c thc ny. Ch "i thnh" nich "i" l la ring Tiu tha; ni ch "Thnh" L la ring phm phu, tc l ch c bc B Tt t S a sp ln. "Tr" c hai loi: 1. "Cn bn tr", tc l Nh l tr (cng gi l V phn bit tr). 2. "Hu c tr", tc l Nh lng tr (cng gi l Sai bit tr). "Hu c tr li c hai phn: 1. T tr hu 1c tr; 2. Thip tha hu c tr. Thc A na ny, ch c tr "T tr hu c" mi bit c. Qu v Pht, v "Thn t th dng" th dng "T tr hu c tr" (cn Thn tha th dng, th dng Thip tha Hu c tr). Trong bn tr, m ba tr trc, tc: i vin cnh tr, Bnh ng tnh tr v Diu quan st tr, mi tr u c hai tr l: Cn bn v Hu c; duy ch c tr th t l "Thnh s tc tr", th ch c "Hu c tr" m khng c "Cn bn tr", v khng thn chng c "Chn nh". B Tt ch dng ci tr "T tr hu c" ca Bnh ng tnh tr v Diu quan st tr m chng bit thc A na ny. Thc th By, khi cha chuyn thnh tr, th ch duyn kin phn ca bt thc; khi chuyn thnh tr ri, cng c th bit c tt c php; song ch bit cc php u l thc A na. Trong Du d v phm Chn tht chp: Nguyn vn ch Hn

"B Tt t tnh gi lp; Tm, T duy hu t tnh gi lp d. Nh tht thng t liu tri sc ng tng s trung, duy t tnh gi lp; phi b s t tnh nhi t b s t tnh hin hin". Dch ngha "B Tt ni t tnh gi lp; Tm, T ch c t tnh gi lp m thi. Nh tht thng sut r bit sc ...trong s tng tng, duy t tnh gi lp, khng phi ci s t tnh kia, m in nh ci s t tnh kia hin hin". Nu la c ci s t tnh gi lp, tc l B Tt an tr niNh huyn Tam ma a; lc by gi cc php s duyn (b bit) u nh cnh huyn, Duy thc bin hin. Bi th nn kinh chp: "Bin Tng thc thng tr" (Tng thc hi thng tr). n qu v Pht, c vin mn thnh tu bn tr, mi hay hiu bit rt ro cng tn thc A na ny; do an tr ni Hi n tam mui, mi hay r bit khp gip cc php "Nh huyn bt khng". y ti ch lc ni B Tt dng tr T tr hu c, chng bit c thc A na; nu qu v mun hiu bit r rng, xin ch dp khc. 2. Tr cn bn duyn cnh "Chn nh": _ on trn ch ci th ca A na thc, tc l ch ci "th" ni s tng,khng phi ci "th" ca th tnh (chn nh); nn trong Lun chp: "Hin ra tng t nh ci th kia". R bit c th tnh chn nh, th ch c cn bn tr. Ch cn bn tr mi chng bit c v tng chn nh; cng nh nh Vt cht hc ni: Ton c v tr ch l vt cht( nguyn cht); cn nh Sanh vt hc ni l Sanh c ...Bi th nn sch chp:"Ngi nhn th thy l nhn; k tr li thy l tr". _Tr T tr hu c bit thc A na, th tt c php u thc A na; Tr Cn bn bit Chn nh th tt c php u l Chn nh. 3. Tr Thip tha hu c, duyn cnh cc php nhim v tnh. _ Pht, B Tt ny i vi Pht, B Tt kia, hay i vi cc chng sanh cng nhau giao thip, cho n lp ra T nhip php, Lc ...tt c cc php thin xo, u dng tr "Thip tha hu c" ny m lp ra. Nh tr ny m r bit c cc php Thnh, Phm; no mnh no ngi, no nhim tnh v bit c tnh ham mun ca mi chng sanh khng ng, ri cng vi chng giao thip v tu theo cn c gio ho. Cng do tr ny, nn c B Tt thng cu Pht o, h ho hu tnh v Nh Lai hin thn ni php. Tuy phn bit cc php

t, tha, nhim, tnh, song cng tc khi r bit cc php u nh huyn nh ho, Duy thc bin hin. 4. Tr ca tiu tha, duyn cnh T , cc php nhim v tnh._Thinh vn tu php T , Duyn gic qun 12 Nhn duyn, chng c sanh khng chn nh (ng khng). Hai v ny tuy u chng v ng, nhng cn php chp: chp tht c bn , php Nhim (kh, tp) tr, php Tnh (Dit, o) chng; khng bng B Tt r bit cc php u Duy tm bin hin. Cnh gii Nhn khng ca Nh tha, ch Pht v B Tt cng chng bit. 5. Tr ca chng sanh (D sanh), tu theo mi loim t duyn cnh v tr, vt ng ca mnh. Tr (thc) ca chng sanh (D sanh) trong ba ci ng, tc l cc hu lu h vng phn bit thuc v hai chp (ng chp, php chp) v tng ng vi hai chng (phin no chng v s tr chng); tu theo nghip bo sanh lm loi no, th hin ra v tr vt ng ca loi . V tr vt ng ca loi ny, khng phi ca loi kia; V tr vt ng ca loi kia, khng phi ca loi ny. Nh ng mt sng Hng, m ngi thy l nc, ng qu thy l la, cn tri li thy ngc Lu ly. Bi th nn trong kinh Lng nghim chp: "Tu theo nghip bo ca chng sanh nh th no, th tm n hin ra cnh vt nh th y, y theo s hiu bit ca chng" (Tu D sanh tm, ng s tri lng, tun nghip pht hin). Chng sanh khng bit cc cnh th gian u duy tm bin hin, nn tu theo mi loi, kh ra tnh "Bin k", chp ci "tng" ri t ra cai "tn"; gi th ny l "ng", chp th kia l "php". Bi th nn tu theo mi loi, u c mi v tr, vt ng khc nhau; song u l cnh b bit do tr h vng phn bit ca chng sanh (D sanh). T trc n nay, ch cn c theo 5 v tr hiu bit ca Thnh, phm m phn bit c 5 lp. Nu ri cc tr phn bit ny, th khng cn danh t g c th gi c, khng th an lp v cng khng th t by ra nh th no c c; ch gng gng gi l "Nht chn php gii" m thi. n cnh gii ny khng cn ni nng v suy ngh c na (Ngn ng o on, tm hnh x dit). ---o0o---

V. HI CC TN GII THCH Thc A na l cnh b duyn ca tr "T tr hu c". Bi theo mi kha cnh ca thc ny, nn t ra c rt nhiu tn. Nay hi cc tn li gii thch. Thc ny v cha ng chng t ca cc php tp nhim, nn gi l "A na"._ V b nghip thin v c i trc ko dn i lnh th bo thn D thc i sau, nn gi l "D thc thc"._ V lm nhn duyn sanh cc php nh huyn; v ng, php ca chng sanh chp, u do thc ny bin hin, nn gi "S nng bin"._ Khi chng ng B d nit bn thnh Nh Lai, th thc ny chuiyn phn tp nhim i li thnh v cu thanh tnh, nn gi l "Ym ma la thc"._ V c cng nng cha nhm (tch tp) chng t cc php v phn bit, nn gi l "Tm"._ V lm cn bn ca cc php nhim tnh, nn gi l "Cnbn thc"._ Trong cc thc, thic ny ng v th Tm, nn gi l " bt thc". V cha chng t ca tt c php nn gi "Nht th chng thc"._ Khi cha la c cc php tp nhim th "Nh Lai v cu thc" b v minh tp nhim che giu, nn gi l "Nh Lai tng". Tm li, v thc ny c nhiu nhim v, nn c nhiu danh ngha khc nhau. VI. CHE NHNG CH SAI LM Cc nh phin dchv ch gii, v khng r thc A na ny, nn trong nhng kinh lun dch c nhiu ch sai lm, khng thk xit. Trong Nhip i tha lun, c ci th d "ngi m r voi" tc l ni bi khng r thc ny, nn sanh ra cc mn vng chp. Nay ch cn c trong nhng kinh lun i tha, ni v thc A na ny, bin minh mt vi on. 1. i Bc Ngu, Ngi B Lu Chi dch b lun Hoa nghim Thp a kinh, ri y theo lun ny lp ra Tn a lun. Trong Tn ny, nhn thy thc A na c ngha "chp tr" (nm gi) ri lm vi thc th By l thc chp ng; khng bit ngha "chp tr" ca thc A na l chp tr (gi gn) chng t, cn thn v th gii, khng cho mt; ci "chp" ny so vi ci "chp ng" ca thc th By khc nhau.

Lm thc A na vi thc th By l ci lm rt to ! Ci lm ny lu truyn lu i cho n thnh sch, nn trong sch v ca Thin Thai tn thng thy dn ra. Bi tri qua thi gian lu i, cho n cc bc i c tin bi cng tha k nhau dng, nn nhng nh hc gi i sau khng bit ly u ra quyt nh phi quy ! Hm nay bit c s sai lm y do phin dch, th hc gi ht nghi ng. 2. Trong Tn a lun, cn ci lm th hai, l ni "thc th Tm l thanh tnh, thc th By l nhim ; khi chuyn thc thnh tr, l dit 7 thc nhim trc thnh thic th Tm thun tnh". Ci sai lm ny cn tha k n ngy nay, c lu truyn cho rng dit 7 thc trc hoc 6 thc trc v.v...Nh khu u thin. Ch ny rt nn em ra ph tr. Ch Pht v B Tt dng cn bn tr, thn chng chn nh. Cnh gii ny rt thm thy v t nh, khng th ni nng v suy ngh c. Nh bn Thin tn gi: "u non th nht khng cho ni nng v hiu bit" ( nht phong u, bt dung hoi hi). V cc php duyn khi, nh Php gii duyn khi, A li da duyn khi ...u t tr Hu c m t lm ra. Nh bn Thin tn ni:"u non th hai mi kh thng lng" ( nh phong u, lc kh thng lng). Duy c Pht, thc th Tm mi c thun tnh; cn t B Tt sp xung th thc th Tm cha ri nhim. Nu thc th Tm thun tnh, th cc php duyn khi tp nhim khng thnh (v khng c ci g cha gi cc chng t tp nhim). Nu ni "do 7 thc trc tp nhim cha gi chng t, nn cc php tp nhim hin hnh c thnh tu". _ Ni nh vy cng khng hp l; v 7 thc trc khng th gi gn chng t ca cc php c. Cc php khng chng t, th khng th sanh c. Nu chp "v nhn sanh" (khng c nguyn nhn m c sanh) l theo ngoi o, ch khng phi Pht t. Li na, nu chp nh th th ch Pht khng bn tr, v dit 7 thc tp nhim trc, m thnh thc th Tm thanh tnh, th khng c Diu quan st tr ho Bnh ng tnh tr ...

Bi nhng l trn, nn ngoi Pht ra, t B Tt sp xung, th thc th Tm chng c thun tnh, ch l "v ph v k"; phi nh th mi hp l. 3. Ngi chn Tam tng Php s ni: "Ym ma la (Bch tnh thc) l thc th Chn, thc th Tm l thc nhim tnh ho hip; 7 thc trc l thc nhim , khi chuyn nhim thnh tnh, l dit ht 7 thc nhim trc v dit lun mt phn nhim ca thc th Tm; lc by gi ch cn phn thanh tnh ca thc th Tm, thnh ra thc th Chn". _ Tht ra, chng qua ch b phn tp nhim ca thc th Tm, chng ton phn thanh tnh ca n m thi. V cng khng phi dit ton th thc th Tm m c mt ci thc khc gi l thc th Chn. Ci sai lm ny do ngi dch vn ch Phn khng r ngha m ra. Nh ngy nay c ngi, gi l bc "hc gi", dch sch v Duy thc i Minh v Thanh ra ch ngoi quc, sai lm rt nhiu. Song ngi i nghe ni "nh Hc gi", th tn trng v t ht s tin tng vo h, ri c tha truyn dng theo, khng dm ngh n sai lm. Gn y c ngi dung ho ci sai lm ny, li chia lm C hc v Kim hc. Tht ra C hc l li dch sai lm, ch Duy thc hc ch l mt, khng c C v Kim. Mt ng kia y theo i tha trang nghim lun, ri khn kho lp ra Duy thc c hc. ng ni rng: "Ci tn thc th Chn ca Ngi Chn ni l y theo Chn nh m lp ra". Song "Chn nh" l tht tnh ca thc; v tht tnh ca thc nn gi gi (tm gi) l thc, cng tm thng ; nhng khng c gi "Chn nh" l Ym ma la thc (Bch tnh thc). Kho st theo vn bi tng ca kinh Nh Lai xut hin cng c, th thc Ym ma la l ch cho phn thanh tnh ca thc th Tm, ch khng phi chn nh v cng khng th ring gi l thc th Chn. Bi th nn khng bng y theo kinh Lng gi lp ci "Chn tng thc" l thc th Chn.bi v ci "Chn tng thc" trong kinh Lng gi ni , tc l "chn nh" vy. Ngi Chn cho "Ym ma la" l thc th Chn, khng phi Ngi ch "tnh Chn nh bnh ng khp cc php" lm thc th Chn; m Ngi ch bo ring phn thanh tnh ca thc th Tm, l thc th Chn nn khng ng.

Trong Ma ha din thch lun, ni c mi mn thc, m Ym ma la l thc th Chn v KIn tht tm l thc th Mi. Trong cng y theo phn thanh tnh ca thc th Tm ri gi t ra thc th Chn v y theo "chn nh" ri gi t ra thc th Mi thi. Mt ng khc dn trong Pht a kinh lun, gii ngha bi tng trong Cng c kinh, li ni "i vin cnh tr l phn thanh tnh ca thc th Tm, cng vi thc Ym ma la l thc th Chn, hip nhau". Song xt theo vn bi tng, th khng phi nh vy. Nguyn vn ch Hn Nh Lai v cu thc Th tnh v lu gii Gii thot nht th chng Vin cnh tr tng ng Ngha l: Thc v cu ca Nh Lai l cnh gii v lu thanh tnh; gii thot tt c chng, hip vi tr i vin cnh. Bi tng ny ni "Thc v cu ca Nh Lai", tc l ch cho phn thanh tnh Tm vng, Tm s ca thc th Tm; cn ni "Vin cnh tr", tc l ch cho cc "Tr" tng ng vi thc ny. Do phn thanh tnh ca thc th Tm gii thot tt c chng, nn cng vi "Tr" hip nhau. Tuy ni rng: "Cng vi tr hip nhau", m tht ra th phn thanh tnh ca thc th Tm vi Thin tm s v.v...m thi; song v ci "Tr" th thng, nn ni "cng tr hip nhau" vy. Trong Ph a kinh lun, hip chung thanh tnh Tm vng, tm s ca thc th Tm, gi l "i vin cnh tm", chng phi ni "cng vi chn nh hay thc th Tm hip nhau" vy. ---o0o--VII. LP TN im c bit th thng ca Duy Thc Tn l ni tc th Tm. Nu r c th A na ny, tc l r bit c "Tt c php Duy thc". Bi th nn lun ny ly vi "ni r tt c php Duy thc" lm tn.

Li na, c th nh y m thnh lp "Nht th php nh huyn" v tt c php u Duy thc hin ra vy. Cn c theo thc th Tm, thnh lp : tn Duy tc", ni nhiu trong Nhip i tha lun v Thnh Duy thc lun. ---o0o--VIII. CNG DNG CA LUN NY Nu y theo Ng, Php ca tnh "Bin k s chp" m ni, th ch c ngn nga ph chp m thi; khi ng chp v php chp ht ri th chng c qu B ; nh trong Bt Nh v Tam lun tn (khng tn) khng thnh lp mt php g c. Song, nu i vi k tr km, th mc v "chp khng", nn cng khng th thu sut c "tht tng" ca cc php. Nh cc T Thin tn, ch xng "chng cn bn tr", nu ai ng c th ng, bng khng ng c th thi, ch khng c quyn bin khai th phng tin. Nh th cng mt mt phn no trong cng vic sanh ca B Tt. Cn Hin th tn .. (Hoa nghim tn) th ni cnh, tr ca Nh Lai rt l vin dung mu nhim; nh th cng mc v ch h v huyn diu. Cng dng th thng ca Lun ny, l ch thng vo tm con ngi, ni r thc A na. Thc ny thng c Thnh, Phm; ni ngi v cng tc l ngi. Lun ny ch tt c php do thc ny biu hin, nn khin cho ngi khng chp tn gim (bt). Bi tt c php Duy thc bin hin, nh huyn nh ha, nn cng khin cho ngi khng chp tng ch (thm). Tm li, i dng ca bn lun ny l ngn nga v ph tr hai ci chp: Tng ch (thm: c) v tn gim (bt: khng) khin cho ngi ng nhp tnh Duy thc: phi hu phi v. Dch xong ti cha Pht Quang Tr n Tit Trung thu nm Canh T (1960) ---o0o---

TP BA - DUY THC TAM THP TNG D GII


Ngi THIN THN B Tt to lun Ngi HUYN TRANG Php s dch ch Phn ra ch Hn ng NG I VIN gii d gn Sa mn THCH THIN HOA dch li ch Vit v lt gii. TP DUY THC TAM THP TNG NY CHIA LM 3 PHN: 1. DUY THC TAM THP TNG D GII 2. DUY THC TAM THP TNG CHNH VN 3. PH HAI CI BIU LI CA DCH GI Pht ra i sanh gn na th k, thuyt php trn 300 hi,ni ra 84.000 php mn, no quyn, thit, n, tim, cc phng tin u dy by; chung qui li ch c hai phn: php tng v php tnh. Duy thc tn l mt trong Php tng. L Duy thc, trong cc kinh in, Pht ni nhiu. V sau cc v B Tt trch lc li, sp xp theo h thng, c th lp, bin thnh sch, lp thnh tn, gi l php tng tn hay Duy thc tn. Nh vo khong 900 nm, sau khi Pht dit , c Ngi B Tt Thin thn, y theo cc kinh, vit qua quyn "Duy thc tam thp tng" v.v...n sau c 10 v i lun s (1) ra i, tun t gii thch quyn "Duy thc tam thp tng" lp thnh mi b i lun. Trong s y, b s gii ca Ngi H php l c phn hon b hn ht. n i ng, Trung Hoa c Ngi Tam Tng Php s Huyn Trang, tr tu v saong, thng minh xut chng, pht tm qua n , nghin cu Pht php 18 nm trng (xem b Huyn Trang ca V nh Cng), Ngi rt thng v Duy thc tn. Sau khi tr v nc, Ngi phin dch rt nhiu kinh sch, m quyn "Duy th tam thp tng" ca Btt Thin Thn l mt. Ngi li cn lm lt nhng tinh hoa s gii trong 10 b lun ca 10 v i lun s, ri phin dch ra ch Trung Hoa, lm thnh mt b mi quyn, mnh danh l "Thnh Duy thc lun".

t ln ca Ngi Huyn Trang l Khuy C, tri qua thi gian my mi nm hu Thy, c c truyn v mn Duy thc hc ny, nn s gii li b "Thnh Duy thc lun" n 60 quyn, t tn l "Thnh Duy thc lun thut k". n sau, Ngi Huyn Trang mun cho ngi hc d nh, nn lm 12 bi tng (mi bi bn cu) tm tt ngha l rng ri u huyn ca Duy thc, t tn l "bt thc qui c tng". nh rng sch v Duy thc rt nhiu, v cc v B Tt nhm nhiu kha cnh ca Duy thc m phn tch ging gii, song c ba bn, t xa n nay c xem l chnh tng, l cn bn ca Duy thc hc: 1. i tha b php minh mn lun: Ni v php s (danh t chuyn mn) ca Duy thc. 2. Duy thc tam thp tng: Ni v ngha chnh ca Duy thc. 3. Bt thc qui c tng: Tm tt ngha l bao la ca Duy thc. V sau cc hc gi hoc sang tc hoc gii thch sch v Duy thc, u cn c vo ba bn lun y, khai thc nhiu kha cnh, ri tn rng ra hoc lm cho ni bt nhng im quan trng. Bn "i tha b php minh mn lun" v bn "Bt thc qui c tng" Ti dch v gii ri, hip chung li di nhan l "Duy thc nhp mn". Cn bn "Duy thc tam thp tng" ny, nay mi dch xong. Ni dung ca lun ny, do Ngi B Tt Thin Thn dng 24 bi tng u, ni v Duy thc tng, bi tng th 25 ni v Duy thc tnh, 5 bi tng sau l ni v Duy thc v; hay ni mt cch khc l: Duy thc cnh, Duy thc hnh v Duy thc qu (xem 2 ci biu cui quyn ny). Qu v mun nghin cu v Duy thc hc, trc nht nn c k 3 bn lun ny. Cng nh ngi hc ngh v, trc phi hc ng tho, ri sau mi phn ming. Huyn diu thay !Cng ba bn lun ny, m t xa n nay, khng bit bao nhiu v i lun s v cc nh hc gi, s gii mi cng khng cng.

Chng ta ch nn c ngh nng cn: hc s lc chnh vn hay c li s gii th s ca ba bn lun ny, ri cho l y . Phi hc mi, coi nhiu, chng ta s thy rng hoa Duy thc, tht khng bit bao nhiu mu sc tt ti xinh p. Knh Sa mn THCH THIN HOA ---o0o--LI TA Trong Duy thc ni "Thc A li da", tc l ni v php chng sanh, ng l phi d hiu, ti sao li rt kh hiu ? Tuy ni v php chng sanh, song chng sanh c v lng v bin, nn li ni cng phi v lng v bin; y l iu kh th nht. Li na, bn Thin tn th ch thng v "Tm php" nn khng cn vn t ng ngn; cn Duy thc tn li khai phng tin, dng vn t, ng ngn. dng vn t bin chp v li ni lun bn, nhng s l v lng v bin, cho nn li ni phi nhiu, vn t phi thm; y l iu kh th hai. Bi hai iu kh trn, nn mn hc Duy thc ny ngy xa b bt tm, cho n ngy nay ngi hc Pht, phn nhiu cng trnh ch kh m tm ni d: nghe ni n Duy thc th thi lui. i khi cng c ngi c gng tm hc, song likhng gp ca vo ! i Vin ny m p ch li tha t lu, nn i vi vic kh khn ny nhiu ln lu . Nn tng u tin ca Duy thc hc l quyn: "i tha b php minh mn lun" v quyn "Duy thc tam thp tng". Song, nu theo nhng bn ch gii v i ng th rt kh khn; ngi s hc khng d g nhp c. Cn nhng bn Duy thc thuc v i Minh ch gii, li s ngu truyn. Bi th nn ti cn c theo bn ch gii xa (i ng), ri ci to vn th nhng ch ngha l thm thu kh hiu, th ti lm cho r rng d hiu; cn nhng ch phin phc, th ti thanh gin cho

gn gng. V th nn ti t tn quyn sch ny l "Duy thc d gin" (Duy thc d gn). Bi "d", nn ngi c d hiu v c th c lu, v "gn" nn ngi hc d theo v c th c nhiu. Nay ti ging 30 bi tng Duy thc ny, l mun cho ngi hc d hiu v d theo, d tin n vic c nhiu, c lu v mn Duy thc hc vy. NG I VIN ---o0o--BI TH NHT - DUY THC TAM THP TNG D GII GII MC "Duy thc" _ Thc l phn bit; c hai phn: 1. S phn bit (b bit) gi l cnh, hoc gi l s vt, tc l ni, sng, rung, vn ...2. Nng phn bit (ci bit) gi l thc, tc l ci tc dng phn bit hay nhn bit cc cnh vt. Cnh vt c hnh tng, thc khng hnh tng. Ngi i u ni hai vt ny ( vt cht, tinh thn) ring khc; tht ra nng phn bit (bit) v s phn bit (b bit) cng u l thc; ngoi thc ra khng c vt g khc. Bi th nn gi l Duy thc. Ngi i v chp tt c s vt l tht c, nn khng tin l duy thc. Nay mn hc ny, gii thch cho ngi bit: tt c s vt, ch c thc bin hin, khng phi tht c, nn gi l "Duy thc hc". "Tam thp tng" _ Theo l thng, trong kinh Pht, mi mt bi l bn cu; nay dng 30 bi tng, gii thch ngha mu nhim ca Duy thc, cho nn quyn lun ny gi l "Duy thc tam thp tng". "D gii" _ Nguyn vn bn lun ny c 30 bi tng, do ngi B Tt Thin Thn to ra. Vn t kh m ngha l li thm, ngi hc rt kh hiu. Nay ti gii thch bn lun ny, dng nhng li l gn gng d hiu, nn gi l "D gii". CHNH VN

Hi: _ Nu ch c thc, ti sao ngi th gian v trong Pht gio, u ni c Ng v Php ? LC GII Ngi i chp tt c s vt, nh ni, sng, c, cy ...u tht c. Nay li nghe ni:"Cc cnh vt y u do thc bin hin, ch l gi tng, ch khng phi tht c", th h quyt nh khng tin. Bi th nn Lun ch xng Duy thc hc, t ra nhng li vn p, gii thch cc iu nghi ng . C ngi hi: _ Nu ch c thc m thi, th ti lm sao, ngi th gian v trong Pht gio u ni c Ng, Php ? Nu l Duy thc ng, th li ngi th gian v Pht gio ni sai, cn nu th gian v Pht gio ni ng, th l Duy thc phi sai. Hai thuyt rt mu thun nhau, vy bn no ni ng l ? Cu hi ny rt kh, nu khng phi bc B Tt tr hu v bin, th khng d g tr li c. "Ng php" ngha l g?_ "Ng" l ch t (t ch, c quyn sp t). Nh ngi i chp thn ny l "ta"; c quyn t ch, t ti v sai khin sp t cc vic, nh thgi l "Ng". "Php" l khun php v gi gn; ngha l t n gi gn bn cht ca n, lm cho ngi xem n, th bit l vt g. (Nhm tr t tnh, qu sanh vt gii). Nh ci bn trc mt y, t n gi gn bn cht cng nhc, hnh dng di rng hoc cao thp v c cng nng cha vt. Mt khi ngi xem n th bit l ci bn. Nh th gi l "php". Ngi th gian chp ng, nh chp thn mng loi hu tnh, u c quyn t ch, t ti v sai khin sp xp mi vic. Ngi th gian chp php, khng ngoi ba im: Tht (bn cht), c (hnh dng), Nng (cng dng). Nh h chp nh ca c cy, v.v ...l tht c (tht) hnh dng tt hay xu (c) v cng dng ca n (nghip); mi mn u gi l mt php. Trong Pht gio ni ng, nh ni "Tu hon, Tu hm, A Na Hm, A la Hn, v.v ...". mi tn u hm n ngha: ta chng, ta c t ch v t ti.

Trong Pht gio ni Php, nh ni "5 un, 12 x, 18 gii, v.v...". mi php u t gi gn bn cht (t tnh) v hnh dng ca n; khi ngi xem n, c th bit l vt g. Nhng chng ta phi ch im ny: Trong Pht gio ni "ng" , khng ng vi ngi th gian "chp ng". Nh kinh Kim Cang ni: "Gi l Tu Hon (Nhp lu) m khng c Tu Hon (v s nhp) th mi gi l Tu Hon, v.v ..." em on kinh ny chng minh, th chng ta thy trong kinh tuy ni "Ng", song ch c gi danh m thi, khng phi nh th gian chp c tht Ng. p:_Nguyn vn ch Hn Tng vit: Do gi thuy Ng Php Hu chng chng tng chuyn B y thc s bin. Dch ngha Lun ch ni ba cu tng tr li rng: Th gian v Thnh gio u gi ni c Ng, Php; bi v cc tng Ng, Php kia u do thc sanh ra vy. LC GII i ba cu tng ny ni: Do th gian v Thnh gio u gi ni c Ng, Php, ri t trn thc ca ngi nghe t bin ra hnh tng ca Ng, Php. NI V TNG NG, PHP CA TH GIAN Nh c ng6i ang ngi yn trong nh ti, bng nghe ngi ni: " gc nh kia c con qu". Lc by gi trn thc ca h lin bin ra con qu,tc tai x x, hnh tng rt gh s, mun chp bt ngi. Tht ra khng c qu, nhng trn thc ngi nghe li bin ra qu. y l tng Ng ca th gian, do thc bin vy. C ngi ngi trong nh, nghe ni: "Tuyt ri ngoi sn". Lc by gi trn thc h t bin ra hnh tng tuyt bay trng xo. Tht ra khng c tuyt,

nhng trn thc ca ngi nghe li bin ra c hnh tng ca tuyt. y l tng Php ca th gian, di thc bin ra vy. NI V TNG NG, PHP TRONG THNH GIO Nh c ngi nghe trong kinh ni: "Pht c 32 tng". Ri t trn thc ca h t bin ra tng Pht tt p l thng. y l tng "Ng" trong Thnh gio, do thc bin ra. Hoc nghe ni: "Ci Pht c 7 mn bu trang nghim"; ri t trn thc ca h bin ra cnh Tnh . y l tng "Php" trong Thnh gio, do thc bin hin. *** Ngoi nhn nghe Lun Ch ni: "Cc tng Ng, Php u do thc bin hin", th tt nhin h phi nghi rng: Hnh tng ca thc th no? V c bao nhiu chng loi? V on tm l ca ngoi nhn, nn Lun ch ni tip ba cu tng, tr li rng: Nguyn vn ch Hn Th nng bin duy tam V: D thc, T lng Cp Liu bit cnh thc Dch ngha Thc Nng bin ny c 3 loi: 1. D thc thc (thc th Tm) 2. T lng thc (thc th By) 3. Liu Bit cnh thc (6 thc trc).

LC GII on trn ni: "Do thc bin ra cc tng Ng, Php". c cnh s bin (b bin) tt nhin phi c thc nng bin. on ny ni v thc nng bin. Thc nng bin c ba loi: 1. D thc thc, tc l thc th Tm 2. T lng thc, tc l thc th By 3. Liu bit cnh thc, tc l 6 thc trc (t nhn thc cho n thc). Ba loi thc Nng bin ny, nu phn tch ra th c tm thc (Nhn thc, Nh thc, T thc, Thit thc, Thn thc, thc, Mt na thc v A li da thc) ---o0o--BI TH HAI CHNH VN Hi:_ Trn lc ni ci "tn", nhng chua ni r ci "tng" ca thc Nng bin; vy cai "tng" ca thc Nng bin th nht th no? p:_ Nguyn vn ch Hn Tng vit: S A li da thc D thc, Nht th chng. Dch ngha Lun ch ni tng (10 cu) tr li rng: Thc Nng bin th nht tn l A li da, cng gi l D thc thc hay Nht th chng thc. LC GII Thc Nng bin th nh?t c ba tng:

I. T tng (th); ting Phn gi l "A li da", Tu dch l "Tng". Ch Tng c ba ngha: 1. Nng tng: Thc ny c cng nng cha tt c chng t (ht ging) ca cc Php thin c; cng nh ci kho c cng nng cha la. 2. S tng: Thc ny c ch cha chng t ca cc Php; cng nh ci kho l ch cha la. 3. Ng i chp tng: Thc ny thng b thc th By i luyn chp lm ng. N nh ngi gi kho, gi gn chng cho la mt (chp tng). II. Qu tng (qu), gi l "D thc thc". Ch D thc c ba ngha: 1. D thi nhi thc: Khc thi m chn. D nh tri xoi, t khi sanh cho n khi chn, thi gian khc nhau. 2. D loi nhi thc: Khc loi m chn. D nh tri xoi, khi nh tnh chua, n chn li ngt. 3. Bin d nhi thc: Bin khc cht m chn. D nh tri xoi, khi nh th xanh, n khi gi chn bin i li vng. V thc D thc ny lnh th thn qu bo, nn gi l D thc qu. Tnh cht ca D thc qu l v k (khng nht nh thin hay c); song v nghip nhn i trc ca n, li c thin v c. Bi ly nghip nhn (thin c) i vi qu (v k) m ni, nn c ba ngha: Khc thi gian chn (D thi nhi thc), khc loi m chn (D loi nhi thc) v bin i chn (Bin d nhi tc). 1. D thi ... D thc 2. D loi ... nh thc 3. Bin d ... Qu (v k) Nhn (thin, c) III. Nhn tng (nhn), gi l Nht th chng tc. Tt c cc php hin tng (hin hnh) trong th gian v xut th gian, u c chng t (cng nng tim tng) ca n. Cc chng t ny u cha trong thc th Tm

(tng thc). Cc chng t l "nhn" khi hin ra cc Php l "qu". V theo "nhn tng" (chng t), nn gi thc ny l "Nht th chng". Nguyn vn ch Hn Bt kh tri chp th X liu thng d xc Tc th tng t Tng ng duy x th Dch ngha Khng th bit hnh tng nng duyn v cng nng gi gn chng t, lnh th thn th v th gii ca thc ny c. Thc ny thng tng ng vi nm mn bin hnh l: xc, tc , th, tng v t. Song trong cc th, n ch tng ng vi x th. LC GII Hnh tng thc Nng bin th nht rt l t nh ! Bi ngi i tm th khng th bit c, nn ni "Bt kh tri". Nhng vic ca thc ny m ngi i khng th bit c, c hai phn: 1. Thc ny gi gn chng t, th gii, thn th v lm cho thn th sanh ra cm gic, lnh th; ngha l thc th Tm ny bin hin ra th gii v chng sanh ri gi gn khng cho mt; y l in kh bit th nht. 2. Hnh tng nng duyn (liu) ca thc ny, rt su xa v t nh, y l iu kh bit th hai. Khng 1. Kin phn nng duyn ca thc ny (liu) Th bit 2. Tng phn b 1. Chng t Duyn ca thc 2. Thn th (chp th) Ny 3. Th gii (x)

Tm thc, phn lm ba mn nng bin, u c quyn t ch, t ti; cng nh v Quc Vng, nn gi l Tm vng. Song nh v Quc vng phi c qun thn ph t, th mi c th gi nc tr dn. Tm vng cng phi c b h tu tng gip mi hay to ra cc nghip. Nhng b h tu tng y l thuc Tm vng, khng c t ti, nn gi "Tm s", hoc gi l "Tm s hu"; ngha l ci s hu ca Tm vng. Li na, Tm s gip Tm vng to nghip, th Tm vng vi Tm s phi ng thun vi nhau nn gi l tng ng. Hi:_ C my Tm s tng ng vi thc ny? p:_ Ch c nm mn bin hnh thng tng ng vi thc ny l: Xc, Tc , Th, Tng v T. Xc: Tip xc. Nh con mt xen hoa, khi mi va tip xc vi hoa; l tc dng ca Xc Tm s. Th nh hai ngi ng i mt con ng; mt ngi i t phng ng n phng Ty, mt ngi i t phng Ty n phng ng; hai ngi gp nhau mt ch, gi l xc. Mt th d na, nh mn K h hc: trn ci hnh trn gch qua mt ng, ch ng nhau mt ch trn ng gch, l xc. Tc : Mng khi ci . Nh khi mun xem hoa, trc nht mng khi ci ; l "Tc Tm s". Ri n dn dt nhn thc xem hoa. Nu khng c tc dng ca Tm s ny, th d c gp hoa cng khng thy. Ngi i c khi i ngang qua vn y hoa, m khng thy hoa. Nh th l v trong lc , Tm s tc khng c tng ng vi nhn thc. Th: Lnh th. Nh khi thy hoa, c s cm th vui bun ... Tng: Tng tng. Nh sau khi thy hoa, ri tng tng hnh tng ca hoa hay vng, tt hay xu ... T: Lo ngh, to tc. Nh nhn thy hoa, ri lo ngha trng hoa hay b hoa ... Li na, "Th Tm s" c 3 loi:

1. Lc th: Th vui. Khi gp cnh thun, nh c ngi khen ngi, th cm th vui mng. 2. Kh th: Th kh. Khi gp cnh nghch, nh b ngi hu bng h nhc, th cm th bun kh. 3. X th: Th cnh khng vui bun. Khi gp cnh bnh thng khng thun nghch, nh trong lc khng c khen hay b ch, th cm th khng vui bun. Tm li, thc th Tm ny, tng ng vi 5 mn Tm s Bin hnh v hnh tng ca n rt l t nh, khng c hin ra kh v vui, nn ch tng ng vi x th. Nguyn vn ch Hn Th v ph v k Xc ng dic nh th Dch ngha Tnh ca thc ny l v ph v k, nn nhng Tm s tng ng vi n, nh Xc, Tc ...cng v ph v k. LC GII Tnh ca cc php, tm li c 3 loi: 1. Tnh thin, 2. Tnh c, 3. Tnh v k (khng thin khng c). Tnh v k li chia lm 2 loi:1. V ph v k, 2. Hu ph v k _ Th nh mt gng, khng phi thin c, d cho "tnh v k"; khi b bi che lp nh sng, d cho "tnh hu ph v k". n lc lau chi sch bi; d cho "tnh v ph v k". Tm li, thc th Tm ny khng b cc phin no ngn che, nn thuc v tnh v ph v k. V nhng Tm s tng ng vi thc ny, nh Xx, Tc ...cng thuc v tnh v ph v k.

Nguyn vn ch Hn Hng chuyn nh bc lu Dch ngha Hng chuyn bin nh dng nc chy mnh. LC GII Ngoi o chp cc php thng cn khng mt, nh th gi l chp "thng?; hoc chp cht ri mt hn, nh th gi l chp "on?. Nh duy thc ni: t v th n nay, thc ny hng chuyn bin lun, mi nim sanh dit tng tc khng gin on. Cng nh nc thc, t trn ni cao xung, mt dy trng xo; xa trng nh tm vi trng. V n hng chy lun, nn chng phi "on dit". Song n lin kt tip tc nhiu git, bin chuyn sanh dit lun, nn khng phi "thng nht". Nguyn vn ch Hn A la hn v x ? Dch ngha n v A la hn mi x b thc ny (tng thc). LC GII Hi: Thc ny, sanh dit tng tc, l gc ca sanh t lun hi, vy phi tu n a v no mi x b n c ? p: Ngi tu hnh on ht phin no chng, n qu v A la hn, mi x b c thc "A li da". Song ch x b ci "danh", ch khng phi x b ci "th" ca thc ny. Hi: Ti sao khng x b ci "th", ca thc ny? p: Ci "th" ca thc ny c hai phn: nhim v tnh. Phn tnh tc l "Tr". Trong bi tng ni "x b thc ny", tc l chuyn thc thnh tr, ch khng phi x b. Nu x b ci "th" ca thc ny, th thnh ra on dit,

thuc v ngoi o. Trong o Pht khng c ch trng on dit (mt hn). BI TH BA CHNH VN Hi: _ Trn ni thc nng bin th nht, cn thc nng bin th hai th no? p: _ Nguyn vn ch Hn Tng vit: Th nh nng bin Th thc danh Mt na Y b chuyn, duyn b T lng vi tnh tng. Dch ngha Lun ch ny tng (12 cu) tr li rng:Thc nng bin th hai tn l Mt na. Thc ny do thc A li da sanh ra, ri tr li duyn thc A li da chp lm ng. Tnh v tng ca n thng lo ngh. LC GII Trc ni thc Nng bin th nht, tip theo y ni thc Nng bin th hai, tc l thc th By. Ting Phn gi l Mt na, Tu dch l . Thc ny l "Cn" ca thc, ch khng phi thc (th 6). Thc ny nng thc A li da sanh khi, ri tr li duyn thc A li da chp lm ng. Cng nh ci tay t ni thn sanh ra, ri tr li h v ci thn. V thc ny tnh hay lo ngh, nn hin ra tng trng bn ngoi cng lo ngh. Nguyn vn ch Hn T phin no thng cu V: ng si, ng kin Tinh ng mn, ng i Cp d xc ng cu.

Dch ngha Bn mn phin no thng chung cng vi thc ny l: Ng si, Ng kin, Ng mn, Ng i. Ngoi ra thc ny cn tng ng vi cc Tm s, nh Xc, Tc ... LC GII Trc ni thc nng bin th nht, thip theo y ni thc Nng bin th hai, tc l thc th By. Ting Phn gi l Mt na, Tu dch l . Thc ny l cn ca thc, ch khng phi l thc (th 6). Thc ny nng thc A li da sanh khi, ri tr li duyn thc A lai na chp lm ng. Cng nh ci tay t ni thn sing ra, ri tr li h v ci thn. V thc ny tnh hay lo ngh, nn hin ra tng trng bn ngoi cng lo ngh. Nguyn vn ch Hn T phin no thng cu V: ng si, ng kin Tinh ng mn, ng i Cp d xc ng cu. Dch ngha Bn mn phin no thng chung cng vi thc ny l: Ng si, Ng kin, ng i. Ngoi ra thc ny cn tng ng vi cc Tm s nh: Xc, Tc , v.v... LC GII Nhng Tm s thng tng ng vi thc ny, l bn mn phin no: 1. Ng si (si m ci Ng), 2. Ng kin (Chp ci Ng), 3. Ng mn ( cao ci Ng ca mnh, khinh mn ngi), 4. Ng i (tham i ci Ng). Bi thc Mt ma thng chp thc A li da lm Ng, nn bn mn phin no tng ng vi thc ny, cng u do caqi Ng m sanh. V th nn trn mi mn phin no li thn ch Ng (Ng si, Ng kin, Ng mn, Ng i).

Ngoi bn mn phin no trn, li cn c cc Tms, nh nm mn Bin hnh v tu phin no v.v...cng tng ng vi thc ny; nhng khng phi thng c nh bn mn phin no trn. Si, Kin, Cc Tm s 1. Thng chung khi Tng ng vi Mn, i. Thc ny 2. Khng thng Nm mn Bin hnh. Tu phin no v.v ... Nguyn vn ch Hn Hu ph vk nhip Tu s sanh s h A la hn, Dit nh Xut th o v hu Dch ngha Tnh ca thc ny l "hu ph v k". Tu thc A li da sanh v cnh gii no, th thc ny theo m chp Ng. Khi chng A la hn, nhp Dit tn nh v c vo o xut th, th khng cn thc ny. LC GII V bn mn phin no ngn che, nn tnh ca thc Mt ma thuc v hu ph v k. Li na, v thc ny do thc A li da sanh ra, nn tu theo thc A li da sanh v ci no, th n theo chp ng ci . Hi:_ Ngi tu hnh phi n a v no mi on c Ng chp v khng cn thc Mt ma? p:_ C ba a v: 1. n a v A la hn: V v ny x tng thc, nn thc Mt ma khng cn chp Ng.

2. Nhp dit tn nh: V nh ny dit ht cc Tm vng v Tm s ca by thc trc. 3. o xut th: Hnh gi khi ng ci tr hiu bit chn v ng v ng tr v lu hu c, th khng cn thc Mt ma. X Tng thc 1. A la hn khng cn Mt ma Dit ht Tm vng Tm Ba a v s ca 6 thc trc. Khng c 2. Dit tn nh Dit cc Tm s v phn Mt ma tp nhim ca thc Mt ma. c tr hiu bit chn 3. o xut th v ng ng tr v lu hu c CHNH VN Hi:_ Nh vy ni thc nng bin th hai, cn thc nng bin th ba th no? p:_ Nguyn vn ch Hn Th tam nng bin Sai bit hu lc chng Liu cnh vi tnh tng Thin, bt thin, cu phi. Dch ngha Lun ch ni tng (2 bi) tr li rng:

Thc nng bin th ba, c su mn sai khc. Tnh v tng ca thc ny u phn bit cnh (liu cnh). Thc ny c ba tnh: thin, c v v k (cu phi). LC GII Thc nng bin th ba c su mn: 1. Nhn thc, 2. Nh thc, 3. T thc, 4. Thit thic, 5. Thn thc, 6. thc. Trong 8 thc, thc no cng u phn bit cnh; song thc th By v thc th Tm ch phn bit cnh t, cn 6 thc trc li phn bit cnh th; nn trong bi tng ni "Tnh tng n u phn bit cnh". Cng nh mt tri mt trng sng sut chiu soi khp thin h. Mt tri mt trng sng sut l d cho bn tnh ca thc ny; cn chiu soi l d cho tng dng ca thc ny. Su thc ny c 3 tnh: thin, c, v v k (khng thin c). Nguyn vn ch Hn Th Tm s bin hnh Bit cnh, thin, phin no Tu phin no bt nh Giai tam tho tng ng Dch ngha Nhng Tm s tng ng vi thc ny, nh: bin hnh, bit cnh, cn bn phin no, tu phin no, bt nh v ba th. LC GII Tm s do tm vng t , cng nh cc quan do Vua sp t, nh mt v quan ln c bao nhiu nhn vin. Tm s cng th, tt c 51 mn, phn lm 6 loi, mi loi c bao nhiu mn. Nay xin lit k sau y: 1. Bin hnh, c 5 mn 2. Bit cnh, c 5 mn 3. Thin, c 11 mn

4. Cn bn phin no, c 6 mn 5. Tu phin no, c 20 mn 6. Bt nh, c 4 mn. Ba th l:kh th, lc th, v x th. Tm li, thc ny tng ng vi 51 mn tm s v 3 th ---o0o--BI TH T CHNH VN Hi:_ Trn lc nu 6 loi Tm s tng ng nay xin ni r hnh tng (hnh vi v tng trng) sai khc ca cc loi Tm s ny; vy 2 loi Tm s u tin th no? p:_ Nguyn vn ch Hn Tng vit: S bin hnh: Xc ng Th Bit cnh v: Dc Thng gii, Nim, nh, Hu S duyn s bt ng. Dch ngha Lun ch ni bi tng tr li rng: Hai loi Tm s, u tin l Bin hnh, c nm mn: Xc, Tc , Th, Tng v T; loi Tm s th hai l Bit cnh, cng c nm mn: Dc, Thng gii, Nim, ng, Hu. Cng vic duyn cnh ca nm mn Bit cnh khng ng nhau. LC GII Bin hnh Tm s: Tm s ny i khp tt c: 1. i khp tt c thi gian (qu kh, hin ti, v lai). 2. i khp tt c khng gian (ba ci, chn a)

3. i khp tt c tnh (thin,c v v k). 4. i khp tt c thc (tm thc tm vng). Nm mn Bin hnh l: Xc, Tc , Th, tng v T. Trong bi ni v thc S nng bin trc, c ni v hnh tng ca nm mn Bin hnh Tm s ri, nn bi ny ch ni v nm mn Bit cnh. Bit cnh Tm s: Tm s ny c nm mn, mi mn duyn mi cnh gii khc nhau, khng th i khp tt c nh nm mn Bin hnh. Nm mn Bit cnh l: Dc, Thng gii, Nim, nh v Hu. 1. Dc: Mun; nh pht tm mun la trn tc, hoc mun hc Pht v.v ..., 2. Thng gii: Hiu bit r rng; nh hc Duy thc, hiu bit c r rng, 3. Nim: Nh ngh; nh ngy trc hc gio l, hm nay nh li, 4. nh: Chm ch; nh chm ch nghe hoc hc Duy thc, tm khng lon ng, 5. Hu: Tr hu; nhn nh nn sanh tr hu. V nm Tm s ny, mi mn duyn mi cnh v hnh tng khc nhau; cng nh nm ngi, mi ngi mi ch v lm mi vic khng ng, nn bi tng trn ni "S duyn s bt ng": Cng vic duyn cnh ca nm mn Tm s ny khng ng. Bit cnh: 1. Dc Tm s duyn cnh b mong mun 2. Thng gii r rng 3. Nim nh li 4. nh chm ch 5. Hu qun st CHNH VN Hi:_ Trn ni hai loi Tm s bin hnh v bit cnh; cn hnh tng ca Thin Tm s th no? p:_ Nguyn vn ch Hn Tng vit: Thin, v: Tn, Tm, Qu V tham ng tam cn

Cn, An, Bt phng dt Hnh x cp Bt hi. Dch ngha Lun ch ni bi tng tr li rng: Thin Tm s c 11 mn: Tn, Tm, Qu v ba thin cn l v tham, v sn, v si vi cn, an, bt phng dt, hnh x v bt bai. LC GII 11 mn Thin Tm s ny, cng nh cc v Trung thn trong nc, hay ngi t trung thnh trong nh. 1.Tn: Tin; nh tin Tam bo, 2. Tm: Xu h; nh mnh l lm vic c ti li, sanh ra xu h, 3. Qu: Thn tha; nh mnh lm vic si quy, i vi ngi sanh lng thn tha. Ni li cho d hiu: Tm l t h ly mnh; Qu l thn vi ngi, 4. V tham: khng tham; gp cnh tt p, khng sanh tm tham lam, 5. V sn: Khng nng gin, 6. V si: Khng si m; i vi tt c s vt, tm khng si m. Ba mn tm s ny (v tham, v sn,v si) l gc r ca cc php lnh, nn c gi l "Tam thin cn" (ba cn lnh), 7. Cn: Sing nng; gp vic lnh, tm tinh tn khng thi lui, 8. Khinh an: Nh nhng sng khoi; thm tm vui v nhe nhng, 9. Bt phng dt: Khnh phng tng; b d lm lnh, khng bung lung theo dc lc, 10. Hnh x: Lm m khng c chp; lm tt c vic tt, m khng tham luyn c chp, lm vi bn tnh t nhin, ch khng c dng cng, tm thng an tr ni bnh ng. Hnh tng ca Hnh x, nh ngi i ng: Phi b bc sau mi tin ti bc trc. Nu khng b bc sau th khng bao gi tin ti bc trc c. Li na, hnh x vi X th khc nhau: "hnh x" l mn X trong Hnh un, thuc v php lnh; cn "X th" l mt trong Th un, thuuc v tnh v k, 11. Bt hi: Khng lm tn hi tt c chng sanh. CHNH VN Hi:_ Trn ni 11 mn Thin Tm s, cn hnh tng, (hnh vi, tng trng) ca cn bn phin no th no? p:_ Nguyn vn ch Hn Tng vit:

Phin no v: tham, sn Si, mn, nghi, c kin. Dch ngha Lun ch noi hai cu tng tr li rng: Cn bn phin no c su mn: Tham,Sn, Si, Mn, Nghi, c kin. LC GII Phin no ngha l bun phin no lon. V 6 mn phin no ny lm cn bn sinh ra cc phin no chi mt, nn gi l Cn bn phin no. 1. Tham, 2. Sn, 3. Si; ba mn Tm s ny tri ngc vi ba mn Thin cn (v tham, v sn, v si) trong 11 mn Thin Tm s. Trong Kh kinh gi ba mn phin no ny l "tam c" (3 mn c). 4. Mn, tc l Ng mn; gii trong bi thc nng bin th hai, 5. Nghi: Nghi ng; nh ngi nghi ng Pht php, khng tin thuy nhn qu lun hi v.v ...6. c kin: Hiu bit c ti c; ngha l hiu bit khng chn chnh t vy. Ac kin ny, chia ra lm nm mn: Thn kin, Bin kin, T kin, Kin th, Gii cm th, s gii sau. CHNH VN Hi:_ Trn ni 6 mn Cn bn phin no, cn hnh tng (hnh vi, tng trng) ca 20 mn Tu phin no th no? p:_ Nguyn Vn ch Hn Tng vit: Tu phin no v: Phn Hn, Ph, No, Tt, Xan Cung, Sim, d hi, Kiu V tm cp v qu Tro c d Hn trm Bt tn tinh Gii i Phng dt cp Tht nim Tn lon, Bt chnh tri.

Dch ngha Lun ch ni hai bi tng tr li rng: Tu phin no c hai mi mn: Phn, Hn, Ph, No,Tt, Xan, Cung, Sim, Hi, Kiu, V tm, V qu, Tro c, Hn trm, Bt tn, Gii i, Phng dt, Tht nim, Tn lon v Bt chnh tri. LC GII V hai mi mn phin no ny tu thuc vo cc cn bn phin no, nn gi l "Tu phin no". 1. Phn: Gin, khi gp nghch cnh sanh tm gin gii. 2. Hn: Hn, sau khi gin ri lu li trong tm khng b. 3. Ph: Che giu, Che giu ti li ca mnh khng cho ai bit. 4. No: Phin, sau khi gin ri bun phin ni lng. 5. Tt: Ganh ght, thy ngi hn mnh sanh tm k. 6. Xan: Bn xn, c tin ca m rt rm khng b th. 7. Cung: Di gt, v mun ng danh li nn di gt ngi. 8. Sim: Nnh, b nnh htvi ngi xin danh vng quyn li. 9. Hi: Tn hi, tri vi "bt hi" trong Thin Tm s. 10. Kiu: Kiu cch, ging nh mn tm s, song "Mn tm s" l kinh d ln lt ngi, cn "Kiu tm s" l ti nng ca mnh m khinh ngo xem thng ngi. 11. V tm v 12 l V qu, tri vi Tm v Qu trong Thin tm s. 13. Tro c: Chao ng, lm chng ngi tu Ch; tri vi nh tm s trong v Bit cnh. 14. Hn trm: Ti m, lm chng ngi tu qun; tri vi hu tm s. 15. Bt tn:Khng tin, tri vi Tn tm s trong 11 mn thin.

16. Gii i: Tr ni, tri vi Cn tm s trong 11 mn thin. 17. Phng dt: Bung lung; tri vi "Bt phng dt" trong Thin tm s. 18. Tht nim: khng nh; tri vi "Nim tm s" trong vi Bit cnh. 19. Tn lon: Ri lon, tm lng xng ri lon; tri vi "nh tm s" trong v Bit cnh. 20. Bt chnh tri: Bit khng chn chnh, khi i vicnh hiu bit sai lm, lm chng ngi hiu bit chn chnh. CHNH VN Hi:_ Trn ni 20 mn Tu phin no, cn hnh tng ca 4 mn Bt nh th no? p:_ Nguyn vn ch Hn Tng vit: Bt nh, v: Hi Min Tm T nh cc nh Dch ngha Lun ch ni hai cu tng trn tr li rng: Bt nh l Hi Min v Tm T, mi mn li chia lm hai (l bn). LC GII Bt nh l khng nht nh thin hay c. 1. Hi: n nn, ngha l n nn nhng vic nn lm m khng lm, hoc n nn nhng vic khng nn lm m li lm. 2. Min: Ng ngh, lm cho thn tm khng t ti. 3. Tm: Tm kim, i vi cnh danh ngn ca thc, n lm cho tm th ng gp gp.

4. T: Rnh xt, i vi cnh danh ngn ca thc, n khin cho tm t nh m gp gp. Li na, bn mn tm s ny, mi mn u c hai tnh: hoc thin hoc c khng nht nh, nn gi l "Bt nh". ---o0o--BI TH NM CHNH VN Hi:_ Trn ni su loi tm s tng ng ri, by gi lm sao bit c phn v hin khi ca cc thc? p:_ Nguyn vn ch Hn Tng vit: Y ch cn bn thc Ng thc tu duyn hin Hoc cu hoc bt cu Nh o ba y thy thc thng hin khi Tr sanh V tng thin Cp v tm nh nh Thu min d mun tuyt. Dch ngha Lun ch ni hai cu tng trn tr li rng: Su thc trc u nng ni thc cn bn (A li da) m hin khi; cng nh sng nng ni nc m sanh. Nm thc trc tu duyn m khi; hoc chung sanh hoc chng chung sanh. Duy c thc thng hin khi, tr ra nm ch n khng sanh khi: 1. Sanh ci tri V tng, 2. Nhp nh V tng, 3. Nhp nh Dit tn, 4. Ng m, 5. Cht gi. LC GII

Su thc trc, bn trong u nng ni thc Cn bn (A li da) bn ngoi nh cc duyn (cn, cnh, tc , v.v...) v tu theo phn v ca n m sanh khi khng ng. Nu duyn th sanh khi, cn thiu duyn th n khng sanh. Cng nh sng nng ni nc v nh gi, nn c khi sanh, khi dit. Duy c thc v t duyn nn d ; v th m c thng sanh khi, ch tr nm ch khng sanh: 1. Tri V tng; do hnh gi khi tu nh, nhm ght dit tr ci "tng", m c sanh v ci tri ny, nn ci tri ny khng c thc. 2. Nhp nh V tng; do hnh gi dit tr 6 thc trc, mi c nh ny. 3. Nhp nh Dit tn; do hnh gi dit tr phn hin hnh ca by thc trc, mi c nh ny. Hai nh trn y u khng c " thc". 4. Khi ng m khng chim bao, cng khng c thc. 5. Khi bnh nng gn cht, hoc khi bt tnh nhn s (cht gi) cng khng c thc. Xem biu Nc: D thc A li da Sng: Khng gin on: D thc thng hin khi (tr 5 ch) Nm ch thc Khng sanh 1. Tri V tng 2. nh V tng 3. nh Dit tn 4. Ng m (khng chim bao) 5. Cht gi CHNH VN Hi:_ Trn phn bit rnh r hnh tng ca ba thc nng bin, u nng ni hai phn, ri t n bin ra; by gi lm sao bit c cc php ch do thc bin hin, ri gi gi Ng, Php ch khng phi tht c, nn ni "tt c Php Duy thc"? p:_ Nguyn vn ch Hn

Tng vit Th ch thc chuyn bin Phn bit, s phn bit Do th, b giai v C nht th Duy thc. Dch ngha Lun ch ni mt bi tng tr li rng: Ch do cc thc bin ra Nng phn bit thc (kin phn) v S phn bit (tng phn). Song Nng phn bit (th) v S phn bit (b) u khng tht c, nn ni: "tt c php Duy thc". LC GII Mi thc v mi Tm s u c 4 phn: 1. Kin phn (phn Nng phn bit), 2. Tng phn (phn b phn bit, tc l cnh vt), 3. T chng phn: phn ny t chng minh cho Kin phn, 4. Chng t chng phn: Phn ny chng minh cho phn t chng. Trong bn phn ny, v phn th ba l T chng, khng nhng c cng nng chng minh cho phn th hai l Kin phn, m cng c cng nng c bit l tr li ching minh phn th t l Chng t chng phn. Bi th nn khng cn phi c phn th nm. (hnh) Xin ni mt th d gii r bn phn: Th nh anh A v anh B hn nhau bumn bn. Anh A ra tin (vt c hnh tng) l d cho "Tng phn". Anh B ra cng (khng hnh tng) l d cho "Kin phn". Hai ngilp mt t hp ng (giao ko) chng minh mt bn ra cng v mt bn xut ca. T hp ng l d cho "T chng phn". V hai anh tranh ginh nhau, nn em n quan kin. ng quan chiu theo t hp ng m phn x. ng quan l d cho "Chng t chng phn". Trn ni r hnh tng ca ba thc nng bin: T ni hai phn bn trong l T Chng Phn v Chng T Chng Phn, bin sanh ra hai phn bn ngoi l Kin phn v Tng phn. Vy th hai phn bn trong l "th" lm ch b y ch (nng ta), cn hai phn bn ngoi l "dng" l "nng y ch".

Th d nh con c hng, u v mnh con c l d cho "T chng phn" v "Chng t chng phn"; cn hai ci vi l d cho Kin phn v Tng phn. Hai vi c khi li ra, c lc li tht vo, l d cho cai dng Kin phn v Tng phn, sanh dit khng thng; cn ci u v mnh ca con c th thng cn, d cho ci th T chng phn v Chng t chng phn, khng sanh khng dit. Lun ch v ngoi nhn hai bn rt mu thun nhau. Nu l Duy thc ca Lun ch c thnh th s chp tht c Ng, Php ca ngoi nhn khng thnh; tri li, nu s chp Ng, Php ca ngoi nhn c thnh, th l Duy thc ca Lun ch bt thnh. ca ngoi nhn hi: Lm sao bit Ng, Php u nng ni thc bin ra, chng phi tht c, nn ni "Tt c Php u Duy thc"? ca Lun ch p: Trn ni ba thc Nng bin, mi thc u t ni t th m bin sanh ra Kin phn v Tng phn; Kin phn l phn nng phn bit, m Tng phn l phn b phn bit. Phn b phn bit l cc cnh vt nh ni, sng, i a, v.v ...Phn nng phn bit tc l tc dng thy, nghe, hay bit cc cnh vt. Bi phn nng phn bit (thy) v phn b phn bit (cnh) u do thc th bin ra, ton khng tht c, nn ni "Tt c php Duy thc". Thc th (t chng phn sanh ra Dng) ---> Phn bit (Kin) Phn b bit (Tng) u l thc ---o0o--BI TH SU - GII THCH CC IU NGHI CHNH VN Hi:_ Nu ch c ni thc, khng c ngoi cnh lm duyn, th ni thc lm sao sanh ra cc mn phn bit? p:_ Nguyn vn ch Hn Tng vit

Do nht th chng thc Nh th nh th bin D trin chuyn lc c B b phn bit sanh Dch ngha Lun ch ni bi tng tr li rng: Do cc chng t trong Tng thc, trng trng bin ra cc php. V sc pht trin sanh khi ca cc php, nn sanh ra cc mn phn bit. LC GII Hi:_ Nu khng c ngoi cnh lm duyn, ch c ni thc th ni thc lm sao sanh ra cc mn phn bit? p:_ Lun ch tr li: Do thc A li da cha ng chng t ca cc php, cc chng t y li sanh ra cc php hin hnh ri mi php hin hnh li sanh Kin phn (nng phn bit) v Tng phn (b phn bit). Cu "nh th nh th bin"; ngha l t khi sanh cho n khi chn s bin i pht trin rt nhiu. Cu "trin chuyn lc c"; ngha l tm thc hin hnh v cc Tm s tng ng, no Tng phn, no Kin phn v.v...u c ci nng lc h tr cho nhau, nn sanh ra cc cnh gii th gian (b phn bit) v cc mn phn bit (nng phn bit) CHNH VN Hi:_ Nu ch c ni thc, khng c ngoi cnh lm tr duyn, th ti sao li c chng hu tnh sanh t tng tc? p:_ Nguyn vn ch Hn Tng vit Do ch nghip tp kh Nh th tp kh cu Tin D thc k tn Phc sanh d D thc

Dch ngha Lun ch ni bi tng tr li rng: Do tp kh (chng t) ca cc nghip v tp kh (chng t) ca hai th (nng th, s th) chung nhau lm duyn nn thn d thc (bo thn) i ny va ht, th li tip tc sanh ra cc thn d thc i sau v i sau na. LC GII Hi:_ Nu ch c ni thc, khng c ngoi cnh lm duyn, th ti sao hin nay thy c cc chng hu tnh sanh t tip ni lun lun? p:_ Do c cc nghip lm duyn, nn chng hu tnh sanh t tng tc. Ch "Ch nghip": Ngha l nghip lnh, nghip d v nghip bt ng (tu thin nh). Ch "Nh th": Kin phn (nng th), Tng phn (s th) hoc Danh (tm) v Sc (vt) hay Tm vng v Tm s. Ch "tp kh": Tc l bit danh ca chng t. Nh ngi vit ch: khi cha vit th ci cng nng tp quen (tp kh) , n tim tng np n trong tay, ngi khng thy c. n khi vit ch, l do ci cng nng tp luyn (kh phn) ngy trc , nn nay mi vit c. Bi th nn "chng t" (cng nng tim tng) cng gi l "tp kh". Bo thn ca loi hu tnh, gi l thn D thc. Khi thn D thc hin tin sp dit, th chng t ca cc nghip lm s duyn v chng t ca hai mn th lm thn duyn, tng tc khng dt, nn lm cho sanh ra thn D thc i sau. Bi th nn cc chng hu tnh, khi sc thn ny cht i, th li sanh ra sc thn khc. Do m sanh t ni lun, khng bit chng no cng tn. [Biu , trang 162] CHNH VN Hi:_ Nu ch c thc m thi, ti sao rt nhiu ch trong kinh Pht ni c ba tnh? p: _ Phi bit ba tnh cng chng ngoi thc.

Hi: _ Ti sao vy ? p: _ Nguyn vn ch Hn Tng vit Do b b bin k Bin k chng chng vt Th Bin k s chp T tnh v s hu Y tha khi t tnh Phn bit duyn s sanh Vin thnh tht b Thng vin ly tin tnh C th d y tha Phi d phi bt d Nh v thng ng tnh Phi bt kin th b Dch ngha Lun ch ni ba bi tng tr li rng: Do tnh Bin k s chp, vng chp tt c cc vt. Tnh Bin k s chp ny, khng tht c t th. Cn tnh Y tha khi l do cc duyn phn bit m sanh. Tnh Vin thnh tht, l do trn tnh Y tha khi xa la tnh Bin k s chp m hin. Bi th nntnh "Vin thnh tht" i vi tnh "Y tha khi" cng khc m cng khng khc, v khng th tch ring c. Bi th nn, nu khng thy c tnh Vin thnh tht, th cng khng th thy c tnh Y tha khi. Cng nh tnh v thng ...i vi cc php, cng khc m cng khng khc. LC GII Hi:_ Nu ch c thc m thi, th ti sao trong cc kinh rt nhiu ch, c Th Tn ni c ba mn t tnh: 1. Bin k s chp t tnh. 2. Y tha khi t tnh . 3. vin thnh tht t tnh ? p: _ Lun ch tr li rng: "Ba mn t tnh Pht ni , cng khng ri thc". Song cn e ngi khng tin, nn Lun ch ni tip 3 bi tng gii thch nguyn do.

Tnh Bin k s chp ny l do chng sanh vng chp c c m c. Nh bn u chu c nh hc gi thy b xng kh ging b xng ngi, nhn h nghi ng v c c rng: loi kh tin ho thnh loi ngi; ri xng ln ci thuyt "ng vt tin ha" (Darwin). T v sau h mi ch trng rng "Tt c vt trn th gian, u do tin ho thnh". Bi th nn bi tng ni:"Vng chp tt c vt". V vng tng c c, ch chng phi tht c, d nh lng ra sng th, nn bi tng ni:"Tnh Bin k S chp khng c tht th" ( th Bin k s chp, t tnh v s hu). Cn tnh "Y tha khi", l do phn bit cc duyn trong th gian m sanh. Th nh ngi nhm con mt, xem h khng thy c cc hoa m, ri khi vng tng phn bit: hoa ny hay trng, tt hay xu, ging tht hoa hay khng ...H khng bit rng: Trong h khng chng c hoa, do nhm mt nn thy c hoa (Y tha khi). Trong tnh "Y tha khi" c nhim v tnh; nu la c phn nhim tc l tnh Bin k s chp, th ng phn thanh tnh, gi l tnh "Vin thnh tht". Cng nh nc v sng, nu sng xao ng lng, th tnh nc yn tnh hin ra. Bi th nn "tnh Vin thnh tht" vi "tnh Y tha khi", khng th ni khc hay khng khc, cng nh nc vi sng khng hai m cng khng mt. (hnh ) Cu " phi bt kin th b "; ngha l nu khng thy c tnh Vin thnh tht y, th cng khng thy c tnh Y tha khi kia. Ngha ny khng nhng trong o Pht, ngay n ngi th tc, nu khng tu theo Pht php, ng tnh Vin thnh tht, th cng khng th thy c cc php Y tha khi ca th gian. CHNH VN Hi:_Nu c 3 tnh, ti sao c Th Tn li ni: "Tt c php u khng c t tnh? p:_ Nguyn vn ch Hn

Tng vit: Tc y th tam tnh Lp b tam v tnh C Phtmt thuyt Nht th php v tnh S tc tng v tnh Th v t nhin tnh Hu do vin ly tin S chp ng, php tnh Th ch php thng ngha Dit tc th chn nh Thng nh k tnh c Tc Duy thc tht tnh. Dch ngha Lun ch ni 3 bi tng tr li rng: Pht y c trn ba mn t tnh ny, m mt ni: "Tt c php u khng c t tnh". 1. Bin k s chp khng t tnh, v tng hy vng vy. 2. Y tha khi khng c t tnh, v do cc duyn phn bit sanh, khng phi t nhin c. 3. Vin thnh tht khng c t tnh, do xa la tnh Bin k h vng chp ng chp php m hin. y l ngha th thng ca cc php, cng gi l "chn nh", v tnh n "thng nh" vy; cng tc "tht tnh" ca Duy thc. LC GII Hi:_ Nu c ba mn t tnh, ti sao c Th Tn li ni: "Tt c php u khng c t tnh"? p:_ Lun ch ni 3 bi tng gii thch: "Pht y c trn ba mn t tnh, ri gi lp ba mn v tnh"._ ni "Pht gi lp ba mn v tnh" th bit rng chng phi tht v. S d Pht phng tin mt ni nh vy, chng qua i tr ci chp "ba tnh" m thi, ch khng phi tht . Cng nh dng ba mn thuc i tr ba bnh.

Ba mn v tnh l: 1. Tng v tnh; ngha l tng Bin k s chp, h vng khng tht c, 2. T nhin v tnh; ngha l do cc duyn sanh, khng phi t nhin c; nn cng gi l "sanh v tnh", 3. Thng ngha v tnh; ngha l xa la cac vng chp ng chp php ri, mi hin ra tnh ny; nn gi l "Thng ngha v tnh". Thngh ngha v tnh, cng tc l chn nh, v tnh n chn tht khng vng, thng nh vy; cng gi l "Tht tnh ca Duy thc". V tnh: -Tng v tnh i tr Bin, K s chp tnh -T nhin v tnh i tr T 3 tnh (thuc) nhin tnh (Y tha) (bnh) -Thng ngha v tnh i tr Vin thnh tht tnh ---o0o--BI TH BY CHNH VN Hi:_ Nh trn thnh lp Duy thc tng v Duy thc tnh ri; Ngi no mi c th nhp c? V lm sao ng nhp? p:_ Phi l ngi c hai ging tnh i tha v tu hnh tri qua nm a v sau ny mi c ng nhp: 1. V T lng 2. V Gia hnh 3. V thng t 4. V Tu tp 5. V Cu tnh. Hi:_ Hnh tng ca v T lng th no? p:_ Nguyn vn ch Hn Ni ch v khi thc Cu tr Duy thc tnh nh th tu min Du v nng phc dit Dch ngha

Lun ch ni bi tng tr li rng: T khi cha pht tm, cho n khi pht tm cu an tr Duy thc tnh, trong thi gian hai mn th (ng chp, php chp) hy cn min phc; hnh gi cha c th chinh phc hay dit tr c. LC GII T trc n y ni r v Duy thc cnh ri, tc l Duy thc tng v Duy thc tnh. Nay s ni Duy thc hnh v Duy thc qu, tc l dy ngi sau khi hc hiu, phi pht tm tu hnh ri mi chng c Duy thc qu. Vy t khi pht tm tu Duy thc, cho n chng Duy thc qu, phi tri qua nm a v: 1. V T lng: Lng phn, hnh l. Th nh ngi i ng. Trc phi sm sa lng phn tin bc v.v... ln ng. a v ny bt u t khi cha pht tm tu Duy thc qun, cho n khi pht B tm, cu an tr Duy thc tnh (chn nh tm). Th nh chng ta nghe trong kinh dy: "vn php Duy thc"; ri chng ta bt u ngy m tu Duy thc qun. Bt lun thi gi no, khi thy nghe hay bit, chng ta u qun "Tt c php l gi tng, Duy thc bin hin". Chng ta lun lun trong Duy thc qun. Cng nh ngi trong cnh Tnh by bu trang nghim. c nh th th tt c phin no khng th xm nhp. Song, khi mi cu an tr Duy thc, cng tu cha thm, nng lc cn km, nn cha c th an tr Duy thc tnh c. Lc by gi hai mn phin no (nng th, s th) cn min phc, cha tri dy; cng nh c b . n khi p lc c nh i, th hai mn chng t ny s sanh khi tr li. Duy thc tnh nh ng ch nh, phin no nh k trm. K trm khng bao gi a ch nh; ch nh lc no cng ght k trm. Duy thc tnh v phin no cng th. Nu khng dit tr phin no th khng th an tr Duy thc tnh c. Bi th nn mun an tr Duy thc tnh th quyt nh phi dit tr hai mn th (ng, php). CHNH VN

Hi:_ Hnh tng cav Gia hnh th no? p:_ Nguyn vn ch Hn Tng vit: Hin tin lp tiu vt V th Duy thc tnh D hu s c c Phi tht tr Duy thc Dch ngha Lun ch ni bi tng tr li rng: Nu hin tin cn mt t thy mnh an tr Duy thc tnh, th cha phi tht an tr Duy thc tnh, v cn c ch s c vy. LC GII 2. V Gia hnh: Gia cng tn hnh. V Gia hnh ny ging nh ngi i ng, trc phi d b hnh l, ri sp sa khi hnh. Hnh gi, khi tu Duy thc qun, thy cnh gii Duy thc hin tin, nu chp mnh chc c Duy thc tnh, nh th l cn c ch s c, nn cha phi tht chng Duy thc. Cng nh ng Nhan Hi hc o vi c Khng t, sau khi th hi c o, ng ni rng: "Nh c mt vt g ng s vy(1)". cng l cnh gii Duy thc bin, chng qua thc bin khng ng. V chn tnh ca Duy thc, chng phi c, chng phi khng, tuy chng m khng c g l chng, th mi tht l chng Duy thc. Ngi an tr c chn tnh ca Duy thc, cng nh ci tay nghi bit vit ch: Khng thy c g khc c. Bi th nn ni "ng m khng c g l ng". Nay ngi tu Duy thc, do hin tin cn mt t thy mnh chng Duy thc, nn khng phi tht an tr ni Duy thc tnh. Hi:_ Hnh tng ca v Thng t th no?

p:_ Ngun vn ch Hn Tng vit: Nhc thi s duyn Tr v s c Nh thi tr Duy thc Ly nh th tng c Dch ngha Lun ch ni bi tng tr li rng: bao gi cnh s qun v tr nng qun u khng, khi mi an tr ni Duy thc tnh, v xa la c hai mn th vy. LC GII 3. V Thng t: R rng thng sut. V Thng t ny cng nh ngi i ng, thng sut con ng s i, bt u khi hnh, khng cn lo ngi. Hnh tng ca v ny,l khi hnh gi i vi cnh s qun v tr nng qun, u xem nh huyn nh ho, khng c s c V Gia hnh trc, cha xa la hai mn th (Ng chp, Php chp), v cn c s c V Gia hnh trc, cha xa la hai mn th (Ng chp, Php, chp), v cn c s c, nn cha c th an tr ni Duy thc. n v Thng t ny, th xa la hai mn th, khng c s c, nn mi tht an tr ni Duy thc. on vn ny, ng mt ngha vi cu: "V tr dic v c" (khng c tr nng c v cnh s c) trong Bt Nh Tm kinh. CHNH VN HI:_Hnh tng ca v Tu tp th no? p: _Nguyn vn ch Hn Tng vit:

V c bt t ngh Th xut th gian tr X nh th trng c Tin chng c chuyn y. Dch ngha Lun ch ni bi tng tr li rng: Cnh gii: V c ny khng th ngh bn; y l "Tr xut th gian" (vphn bit tr). Do xa la c hai mn th trng (Phin no chng v S tri chng) v chng c hai mn chuyn y (B ,Nit bn). LC GII 4. V Tu tp:Tu hnh tp luyn. a v Thng t trn, l ch thng sut gio l, song cha tu tp. n a v ny mi tu tp Lc mun hnh, chng ng chn l. a v Thng t mi va chng ci "Th" ca tr v c. n a v Tu tp ny mi ng "Diu dng"ca tr v c. Diu dng ca tr ny ny khng th ngh bn. Nhng, nu tr cn c s c l tr ca th gian; ci tr khng c s c, mi phi l tr ca xut th gian. Tr V c -V thng t mi va chng ci th "tr v c. - V Tu tp mi c "Diu dng" ca tr v c V Tu tp ny x b c chng t ca hai chng l phin no chng v S tri chng v chng c hai qu B v Nit bn. Bi tng trn ni ch "th trng" l ch cho hai mn chng t ca hai mn chng: Phin no v S tri: cn ni ch "chuyn y" ,ngha l y c trn y tha khi tnh, m chuyn nhim tr li tnh: chuym phin no chng thnh i gii thot (Nit bn), chuyn s tri chng thnh i B Trn tnh Y tha khi -X hai mn nhim (Phin no chng v S tri chng) -ng hai qu Thanh tnh (i Nit bnv i B )

CHNH VN Hi:_ Hnh tng ca v Cu cnh th no? p:_ Nguyn vn ch Hn Tng vit: Th tc v lu gii Bt t ngh, thin, thng An lc, Gii thot thn i Mu ni danh php Dich ngha Lun ch ni bi tng tr li rng: y l cnh gii v lu, cng gi l: 1. Bt t nghi, 2. Thin, 3. Thng, 4. An lc, 5. Gii thot thn, 6. i Mu ni, cng gi l Php thn. LC GII 5. V Cu cnh: Qu v rt ro; trong cc qu v tu hnh, n y cng tt ri, khng cn qu v no hn na. Hnh gi chng c qu v B , Nit bn l cnh gii v lu rt ro thanh tnh. Ni "Cnh gii thanh tnh" tc l ch cai Tng tng ca v Cu cnh; nu ch Bit tng ca v ny th c 6 mn: 1. Bt t nghi: cnh gii ny khng th dng tr suy ngh hay li ni lun bn c. 2. Thin: Cnh gii ny xa la ht cc php nhim , bt thin. 3. Thng: cnh gii ny thng cn, tt n i v lai, khng c cng tn vy. 4. An lc: Cnh gii ny rt thanh tnh vui v, khng c cc iu kh no bc bch vy. 5. Gii thot thn: Do xa la cc phin no trin phc, nn c thn Gii thot (Cnh gii ca Nh tha).

6. i Mu Ni hay gi l Php thn. Do xa la c s tri chng, nn chng ng qu v thng B : v qu v ny bn tnh rt thanh tnh, nn gi l i Mu ni (tnh mc) cng gi l Php thn vy. Dch xong ti cha Pht quang (Tr n) Ngy tr tch nm Canh T (14 2 1961)

---o0o---

DUY THC TAM THP TNG


CHNH VN Ngi B Tt THIN THN to lun Ngi HUYN TRANG dch ra ch Hn Sa mn T.THIN HOA dch ra ch Vit Nguyn vn ch Hn Nhc Duy thc, vn h th gian cp ch Thnh gio thuyt hu Ng, Php? Tng vit: Do gi thuyt Ng Php Hu chng chng tng chuyn B y thc s bin Th nng bin duy tam V: D thc, T lng Cp liu bit cnh thc. Dch ngha Hi:_ Nu ch c thc, ti sao ngi th gian v trong Pht gio u ni c Ng v Php? p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng:

Do gi ni Ng, Php: Cc tng Ng, Php kia, Nng ni thc sanh ra. Thc nng bin c ba: D thc v T lng Cng thc Liu bit cnh. Nguyn vn ch Hn Tuy d lc thuyt tam nng bin danh, nhi v qung bin tam nng bin tng; th s nng bin k tng vn h? Tng vit: S A lai da thc D thc, Nht th chng Bt kh tri chp th X liu thng d xc Tc , Th, Tng, T Tng ng duy X th Th v ph v k Xc ng dic nh th Hng chuyn nh bc lu A li hn v x. Dch ngha Hi:_ Trn c ni ci "tn" ca ba thc Nng bin, song cha ni r ci "tng"; vy ci "tng" ca thc Nng bin th nht th no? p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng: Trc l A li da, D thc, Nht th chng. Khng th bit: gi, chu (chp th) Th gii (x) v phn bit (liu). Tng ng nm Bin hnh, Nm th ch X th Thc ny v Tm s Hng chuyn nh nc thc

A la hn mi x. Nguyn vn ch Hn Nh th d thuyt s nng bin tng, nh nng bin k tng vn h? Tng vit: Th nh nng bin Th thc danh Mt ma Y b chuyn duyn b T lng vi tnh tng T phin no thng cu V: Ng si, Ng kin Tinh Ng mm, Ng i Cp d Xc ng cu Hu ph v k nhip Tu s sanh s h A la hn, Dit nh, Xut th o v hu. Dch ngha Hi:_Trn ni thc Nng bin th nht; cn thui71c nng bin th hai th no? p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng: Thc nng bin th hai, Tn l thc Mt ma. Nng kia li duyn kia (A li da) Tnh tng u lo ngh; Thng cng bn phin no; Ng si v Ng kin Ng mn vi Ng i; Cng vi Xc vn vn. Hu ph v k tnh Sanh u chp ng . La hn v Dit nh o Xut th khng c.

Nguyn vn ch Hn Nh th d thuyt nh Nng bin, tam Nng bin k tng vn h? Tng vit: Th tam Nng bin Sai bit hu lc chng Liu cnh vi tnh tng Thin, bt thin, cu phi Th tm s Bin hnh Bitcnh, Thin, Phin no Tu phin no, Bt nh Giai tam th tng ng Dch ngha Hi:_ Nh vy ni thc Nng bin th hai, cn thc Nng bin th ba th no? p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng: Thc Nng bin th ba C su mn sai bit Tnh, tng u bit (liu) cnh. Thin, Bt thin, V k y tm s: Bin hnh Bit cnh, Thin, Phin no Tu Phin no, Bt nh, Tng ng vi ba th. Nguyn vn ch Hn Tin d lc phiu lc v tm s tng ng, kim ng qung bin b sai bit tng; th s nh v k tng vn h? Tng vit: S Bin hnh: Xc ng Th Bit cnh v: Dc,

Thng gii, Nim, nh, Hu. S duyn s bt ng Dch ngha Hi:_ Trn lc nu 6 v tm s tng ng; nay xin ni r hnh tng sai khc ca cc loi tm s. Vy hai v tm s u th no? p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng: Trc Bin hnh l Xc; Sau bit cnh l Dc, Thng gii, Nim, nh, Hu Cnh b duyn khng ng. Nguyn vn ch Hn D thuyt Bin hnh, Bit cnh nh v, Thin v tm s k tng vn h? Tng vit: Thin,v: Tn, Tm, Qu V tham ng tam cn Cn, An, Bt phng dt Hnh x cp Bt hi. Dch ngha Hi:_ Trn ni hai loi Bin hnh v Bit cnh, cn hnh tng ca Thin tm s th no? p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng: Thin l: Tn, Tm,Qu V tham, Sn v Si Cn, An, Bt phng dt Hnh x v Bt hi Nguyn vn ch Hn

Nh th d thuyt Thin v tm s, Phin no tm s k tng vn h? Tng vit: Phin no v: Tham, Sn Si, Mn, Nghi, c kin. Dch ngha Hi:_ Nh trn ni Thin tm s ri, cn hnh tng ca cn bn phin no th no? p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng: Phin no l: Tham, Sn Si, Mn, Nghi, c kin. Nguyn vn ch Hn D thuyt cn bn lc phin no tng, ch Tu phin no k tng vn h?

Tng vit: Tu phin no v: Phn Hn, Ph, No, Tt, Xan Cung, Sim d Hi, Kiu V tm cp V qu Tro c d Hn trm Bt tn tinh Gii i Phng dt cp Tht nim Tn lon, Bt chnh tri Dch ngha Hi:_ Trn ni 6 mn cn bn phin no cn hnh tng ca Tu phin no th no? p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng:

Tu phin no l: Phn, Hn, Ph, No, Tt, Xan Cung, Sim, v Hi, Kiu V tm vi V qu Tro c cng Gii i Phng dt v Tht nim Tn lon, Bt chnh tri. Nguyn vn ch Hn D thuyt nh thp Tu phin no tng, Bt nh hu t k tng vn h? Tng vit: Bt nh v Hi, Min Tm, T nh cc nh. Dch ngha Hi:_ Trn ni hai mi mn Tu phin no, cn hnh tng ca bn mn Bt nh th no? p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng: Bt nh l Hi, Min Tm, T li chia hai Nguyn vn ch Hn D thuyt lc v tm s tng ng Vn h ng tri hin khi phn v? Tng vit: Y ch cn bn thc Ng thc tu duyn hin Hoc cu hoc bt cu Nh o ba y thu

thc thng hin khi Tr sanh v tng thin Cp v tm nhi6 nh Thu min d mun tuyt. Dch ngha Hi:_ Trn ni 6 loi tm s tng ng ri, by gi lm sao bit c phn v hin khi ca 6 thc? p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng: Nng ni thc cn bn (A li da) Nm thc tu duyn hin, Hoc chung hoc chng chung, Nh sng nng vi nc. thc thng hin khi, Tr sanh tri v tng V hai nh v tm, Ng m hay cht gi. Nguyn vn ch Hn D qung phn bit tam Nng bin tng, vi t s bin nh phn s y; vn h ng tri y thc s bin, gi thuyt ng php, phi bit tht hu, do th nht th duy hu thc da? Tng vit: Th ch thc chuyn bin Phn bit s Phn bit Do th b giai v C nht th D uy thc. Dch ngha Hi:_ Trn ni ba thc Nng bin, u do hai phn (T chng v Chng t chng) lm s y, ri t n bin ra hai phn (Kin phn v Tng phn); by gi lm sao li bit "Tt c u Duy thc bin ra" ri gi ni ng php, ch khng phi tht c?

p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng: Cc thc ny chuyn bin: Phn bit, b phn bit. Do b, th u khng Nn tt c Duy thc Nguyn vn ch Hn Nhc duy hu thc, v ngoi duyn, do h nhi sanh chng phn bit? Tng vit: Do nht th chng thc Nh th nh th bin D trin chuyn lc c B b phn bit sanh Dch ngha Hi:_ Nu ch c ni thc khng c ngoi cnh lm duyn, th lm sao sanh ra cc mn phn bit. p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng: Do tt c chng thc, Bin nh vy nh vy; V sc bin chuyn , Sanh cc mn phn bit. Nguyn vn ch Hn Tuy hu ni thc, nhi v ngoi duyn,do h hu tnh sanh t tng tc? Tng vit: Do ch nghip tp kh Nh th tp kh cu Tin D thc k tn Phc sanh d D thc Dich ngha

Hi:_ Nu ch c ni thc, khng c ngoi cnh lm tr duyn, th ti lm sao chng hu tnh li sanh t tng tc? p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng: Do chng t cc nghip V chng t hai th (nng th, s th) Nn D thc trc cht Li sanh D thc sau Nguyn vn ch Hn Nhc duy hu thc, h c Th Tn x x kinh trung, thuyt hu tam tnh? ng tri tam tnh, dic bt ly thc. S d gi h? Tng vit Do b b Bin k Bin k chng chng vt Th Bin k s chp T tnh v s hu Y tha khi t tnh Phn bit duyn s sanh Vin thnh tht b Thng vin ly tin tnh C th d Y tha Phi d phi bt d Nh v thng ng tnh Phi bt kin th b. Dch ngha Hi:_ Nu ch c thc, ti sao trong cc kinh c Th Tn ni c ba tnh? p:_ Phi bit ba tnh cng khng ri thc. Hi:_ Ti sao th?

p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng: Do cc tnh bin k, Chp ht tt c vt. Tnh Bin k s chp, T n khng tht c. Cn tnh Y tha khi Do cc duyn m sanh. Vin thnh tht vi kia (Y tha) Xa la Bin k trc. Thnh tht vi Y tha, Cng khc cng khng khc; Nh v thng vn vn Chng thy y (Vin thnh) v kia (Y tha) Nguyn vn ch Hn Nhc hu tam tnh, nh h Th Tn thuyt nht th php, giai v t tnh? Tng vit Tc y th tam tnh, Lp b tam v tnh. C Pht mt thuyt: Nht th php v tnh. S tc tng v tnh, Th v t nhin tnh, Hu do vin ly tin: S chp ng php tnh. Th ch php thng ngha, Dic tc th Chn nh: Thng nh k tnh c; Tc Duy thc tht tnh. Dch ngha Hi:_ nu c ba tnh, ti sao c Th Tn ni: "tt c php u khng c t tnh"? p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng:

Y theo ba tnh ny, Lp ra ba v tnh. Nn Pht mt ni: Tt c php v tnh. Trc l "tng" v tnh, K, khng t nhin tnh, Sau, do xa la trc: Tnh chp Ng v Php. y Thng ngha cc Php, Cng tc l Chn nh, V tnh thng nh vy, Tc tht tnh Duy thc. Nguyn vn ch Hn Nh th s thnh Duy thc tng tnh, thu y k v, nh h ng nhp? V c i tha nh chng tnh gi, lc hu ng v, phng nng ng nhp. Nht T lng v, nh Gia hnh v, tam Thng t v, t Tu tp v, ng Cu cnh v. 1. S T lng v, k tng vn h? Tng vit Ni ch v khi thc Cu tr Duy thc tnh nh th tu min Du vi nng phc dit Dch ngha Hi:_ Nh th l thnh lp tng v tnh ca Duy thc. Vy ngi no, c my v, v lm sao ng nhp c Duy thc ? p:_ Phi ngi c hai mn tnh i tha v tu hnh tri qua nm a v sau ny, mi ng nhp c Duy thc tnh. 1. V T lng, 2. V Gia hnh, 3. V Thng t, 4. V Tu tp, 5. V Cu cnh.

Hi:_ Hnh tng ca v T lng th no? p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng: Cho n cha khi thc Cu tr Duy thc tnh Hai th cn min phc Cha c th dit tr. Nguyn vn ch Hn 2. Thc Gia hnh v, k tng vn h ? Tng vit: Hin tin lp thiu vt V th Duy thc tnh D hu s c c Phi tht tr Duy thc Dch ngha Hi:_ Hnh tng ca v Gia hnh th no? p: _ Lun ch ni bi tng tr li rng: Hin tin cn mt t Gi l Duy thc tnh; V cn s c vy, Chng tht tr Duy thc. Nguyn vn ch Hn 3. Th Thng t v, k tng vn h ? Tng vit Nhc thi s duyn Tr v s c

Nh thi tr Duy thc Ly nh th tng c. Dch ngha Hi: _Hnh tng ca v Thng t th no? p: _ Lun ch ni bi tng tr li rng: Khi no "cnh" b duyn V "tr" u khng c Khi tr Duy thc la hai mn th. Nguyn vn ch Hn 4. Th Tu tp v, k tng vn h? Tng vit: V c bt t ngh Th xut th gian tr X th th trng c Tin chng c chuyn y. Dch nghi Hi:_ Hnh tng ca v Tu tp th no? p: _ Lun ch ni bi tng tr li rng: "Khng ng", chng ngh bn; y l "Tr xut th" (v phn bit tr) V b hai Th trng Nn chng ng "chuyn y" Nguyn vn ch Hn 5. Hu Cu cnh v, k tng vn h ? Tng vit

Th tc v lu gii Bt t ngh, Thin, Thng An lc, Gii thot thn i Mu ni danh Php. Dch ngha Hi:_ Hnh tng ca v Cu cnh th no? p:_ Lun ch ni bi tng tr li rng: y l ci V lu Bt t ngh, Thin, Thng An lc, Gii thot thn i Mu ni Php thn *** BIU TH NHT Hnh 1 BIU TH HAI Hnh 1 ---o0o---

NHN MINH LUN


BI HC THUC LNG (Qu v mun hc Nhn minh lun c d hiu, trc phi hc thuc lng nhng danh t sau y) Nhn minh nhp chnh l lun, ni dung c ba phn (tam chi): Tn, Nhn, D. T "Tn" c chn li: 5 Tn ny u b li "tri vi t tng ca cc php": 1. Hin lng tng vi

2. T lng tng vi 3. T gio tng vi 4. Th gian tng v 5. T ng tng v 3 Tn ny u b li "bt thnh" 6. Nng bit bt cc thnh 7. S bit bt cc thnh 8. Cu bt cc thnh 9. Tng ph cc thnh (Tn ny lp khng c hiu qua) T "Nhn" c 4 li, phn lm 3 phn: I. Bt thnh c 4 li 1. Lng cu bt thnh 2. Tu nht bt thnh 3. D d bt thnh 4. S y bt thnh II. Bt nh c 6 li 1. Cng bt nh 2. Bt cng bt nh 3. ng phm nht phn chuyn, D phm bin chuyn bt nh 4. D phm nht phn chuyn, ng phm bin chuyn bt nh. 5. Cu phm nht phn chuyn bt nh 6. Tng v quyt bt nh III. Tng vi c 4 li 1. Php t tng tng vi 2. Php sai bit tng vi 3. Hu php t tng tng vi 4. Hu php sai bit tng vi T D c 10 li, phn lm 2 phn: I. T ng c 5 li 1. Nng lp php bt thnh 2. S lp php bt thnh 3. Cu bt thnh 4. V hip 5. o hip

II. T d d c 5 li 1. S lp php bt khin 2. Nng lp php bt bin 3. Cu bt khin 4. Bt ly 5. o ly. ---o0o---

NHN MINH LUN CNG YU


NHN MINH LUN T U M C? Trc thi Pht Thch Ca ging sanh (cha r xc tht l bao nhiu nm), n c nhiu phi ngoi o, tranh chp nhau bng l thuyt. ng Tc Mc Tin nhn l mt trong cc v T ca cc phi, lp ra php lun l ny, bc cc o. Phng php ny c tn dng v c lc trong thi k y. n khi Pht ra i, thy Nhn minh l mt mn lun l c qui tc, va ng l v va hp thi, c cng chng tha nhn, nn Pht cng dng li l lun ny bc cc ngoi o t gio em v chnh l. Sau khi Pht nhp dit, khong 600 nm, c Ngi M Minh v Long th, hai v B Tt ra i n , su tp li, phn lm nm phn: Tn, Nhn, D, Hip, Kt. V sau Ngi Trn Na Btt, ci cch li, thnh lp Nhn minh lun c 3 phn: Tn, Nhn, D v vit ra b "Nhn minh nah65p chnh l lun". T ngi Trn Na v trc, ngi ta gi l: "C Nhn minh"; t Ngi Trn Na v sau l: "Tn Nhn minh". n i ng, Ngi Huyn Trang Php s (ngi Trung hoa) sang n d hc Pht php, rt tinh thng v mn hc ny. Ngi nhiu ln ln lun m, dng li l lun Nhn minh ny m bin lun, lm cho c n 18 nc u knh phc.

Sau khi tr v nc, Ngi dch li v truyn b trong nc Trung hoa. V s i hi ca tn , nn ti (Sa mn Thch Thin Hoa) phng dch v ch gii bng ch Vit. SAO GI L "NHN MINH NHP CHNH L LUN?" Nhn minh lun l mt lun l ti c ng, va ng l, vng chc v va c qui tc. iu c yu l phi rnh r "nguyn nhn" hay "l do v sao", th li lun l mi chn chnh v ng n, nn gi l "Nhn minh nhp chnh l lun". V nh "Nhn" mi r c Tn, nh "Nhn" mi lp c D. Bi "Nhn" rt trng yu nh vy, nn gi l "Nhn minh", m khng gi l "Tn minh hay D minh. Nhn minh l mt trong ng minh NI DUNG CA NHN MINH Ni dung ca Nhn minh lun chia lm 3 phn: Tn, Nhn, D. Theo C Nhn minh c thm 2 phn: Hip v Kt l 5 phn: C Nhn minh : 1. Tn: Nhn loi n phi cht. 2. Nhn: V c sanh vy. 3. D: Nh loi vt 4. Hip: Phm c sanh phi c cht 5. Kt: Loi vt c sanh, nn loi vt phi c cht; nhn loi c sanh, nn nhn loi phi c cht. Tn Nhn minh 1. Tn: Nhn loi n phi cht. 2. Nhn: V c sanh vy. 3. D: Phm c sanh phi c cht, nh loi vt. *** A.TN Phm ni ra mt cu g, hy trnh by mt lp thuuyt g, ci lp thuyt y gi l Tn.nh ni:

Ti n cm. Tn c nhiu tn, nh: 1. Tin trn(danh t trc) cng gi: Hu php, T tng, S bit. 2. Hu trn (danh t sau) cng gi: Php, Sai bit, Nng bit. Th d nh ni: Ti n cm Ti Tin trn(danh t trc), Hu php, T tng, S bit. n cm Hu trn (danh t sau), Php, Sai bit, Nng bit. TN C TN Y V TN TH I.Tn y gm c 2 phn 1. Tin trn:Hu php, S bit v T tng 2. Hu trn: Php, Nng bit v Sai bit. II. Tn th._C Nhn minh (t Ngi Trn Na v trc) ly Tin trn lm Tn y, Hu trn lm Tn th. Tn Nh minh (t Ngi Trn Na v sau) cho Tin trn v Hu trn l vt kin lp Tn, nn u l Tn y. Hai vt kin y hp chung li th gi l Tn th. CHN LI V T TN Phm lp Tn phi trnh chn li sau y, th ci Tn y mi ng n, mi t cch thnh lp lun thuyt ca mnh, hoc bc thuyt ca ngi khc. Chn li gm c: 1. Hin lng tng vi._Lp ci tn, tri vi cm gic hin tin. Nh hin tin ai cng hiu bit rng: Mi ngi mi, tai nghe ting v.v...Nay li lp ci Tn rng:

Tn 1. Tai ti nghe mi thm 2. mt ti thy ting ni v.v ... V ni nh vy l tri vi s hiu bit hin ti; va ni ra, ngi ta thy mnh ni sai ri. Tn sai th lm sao lp c "Nhn" v "D". 2. T lng tng vi._ Lp ci Tn ri vi s "so snh phn bit". Theo s so snh hiu bit ca ngi: Phm l ngi, ai cng phi cht, nh cc v tin nhn cht. V phm vt g c hnh phi c hoi, cng nhu bao nhiu vt hoi trc. Nay li lp Tn rng: Tn 1. Ti sng hoi khng cht. 2. Ci nh ti khng bao gi h. Lp Tn nh vy l tri vi s "so snh phn bit" ca ngi, nn c li. 3. T gio tng vi._ Lp ci Tn, tri vi giol ca mnh tn th. Ni rng ra l tri vi ch ngha, ng phi, gia nh, quc gia hay mt l thuyt m mnh ng tn trng. Nh trong o Pht ni "Chng sanh c qu bo lun hi". V ni "C th gii cc lc phng Ty v.v...". chng ta l Pht t li lp ci Tn rng: Tn 1. Chng sanh khng c lun hi qu bo 2. khng c nc cc lc. Ngoi nhn hi li: "ng ni nh vy, th mu thun vi Tn gio ca ng. Vy ng ni ng l, hay Tn gio ca ng ng l? Nu Tn gio ng dy ng l, th li ni ng sai, cn li ni ca ng ng l th Tn gio ca ng sai. Vy ng nhn nhn ci no ng?" H khng cn bc m mnh cng b thua. 4. Th gian tng vi._ Lp ci Tn, tri vi phong tc, tp qun v s hiu bit ca th gian. Th gian c 2 hng ngi: C hc thc v khng hc thc. Nu i vi ngi c hc thc m chng ta lp ci Tn nh vy:

Tn 1. ng Thin li nh anh Xoi cht 2. Bnh ho lao khng phi do vi trng gy nn. Lp ci Tn nh th, b li tri vi th gian, vi nhng ngi c hoc thc (Khoa hc). V khoa hc (ngi c hc thc) ni "bnh ho lao do vi trng gy nn", v khng cng nhn c ng Thin li. Chng ta ni nh th, s b h ch l ngi khng c hc thc. Tri li, nu i vi th gian ngi v hc, m chng ta lp ci Tn nh vy, cng b li th gian tng vi. Tn 1. Khng c ng Thn ban phuc ging ho. 2. Bnh ho lao pht sinh do vi trng. Bi th ngi th gian v hc, h tin c ng Thn ban phc ging ho v h khng bit vi trng.Mt d chng ta ni phi, nhng thiu nhng li l khn kho ngn n, nn h khng cng nhn. Bi h khng cng nhn, nn li ni sau ca mnh khng gi tr, v th nn mi b li "Th gian tng vi". 5. T ng tng vi._ Lp ci Tn m li ni sau ca mnh, t mu thun vi li ni trc ca mnh. Nh lp: Tn 1. Vt ny bao nhiu m r vy? 2. ng ny m m ci chi cng thy ht. khng bit gi l bao nhu, ti sao bit r? l m th ti sao ci chi cng thy. Li ni ca mnh t mu thun vi li ni ca mnh. Chnh mnh cng thy sai, th ai cng nhn l phi.

6. Nng bit bt cc thnh._ Lp ci Tn m "danh t sau" bn i phng khng cng nhn. Nh i vi Pht hc hay khoa hc m lp ci Tn nh vy: Tn 1. Th gii ny (danh t trc) do Thn To vt (danh t sau) sanh. 2. Anh i (danh t trc) b Thin li (danh t sau) nh. Pht hc v khoa hc ng nhn Th gii v anh i; nhng khng bao gi nhn c "Thn To vt" v "Thin li". Bi i phng khng cng nhn nn b li "bt thnh". 7. S bit bt cc thnh._ Lp ci Tn m "danh t trc" bn i phng khng cng nhn. Nh i vi Pht hc v khoa hc, lp nh vy: Tn 1. Thn To vt (danh t trc) sanh ra loi ngi. 2. Thi cc (danh t trc) sanh ra vn vt. Loi ngi v vn vt l hai danh t sau, th c Pht hc v khoa hc u nhhn c: cn Thn To vt v Thi cc l hai danh t trc, th Pht hc cng nh khc hc u khng cng nhn, nn b li "bt thnh". 8. cu bt cc thnh._ Lp ci Tn m "danh t trc" v "danh t sau", bn i phng u khng nhn nhn. Nh i vi khoa hc m lp nh vy: Tn 1. Cc thn, Thi cc tc l chn nh 2. Thn To vt chnh l Thi cc. Bn khoa hc khng nhn nhn danh t trc l "Cc thn, Thi cc hay Thn To vt" v cng khng nhn nhn danh t sau l "Chn nh hay Thi cc". Phm lp lun m bn i phng khng hiu, hoc hiu m khng nhn nhn, th khng th l lun c n. Nn b li "bt thnh". Tm li, ba li bt thnh ny (Nng bit, S bit v Cu bt thnh) bn i phng khng hiu, hoc hiu m khng cng nhn. Bi hai nguyn nhn: 1. Lp khng ng.

2. Lp ng m thiu li khn kho gin bit, nn b li y. 9. Tng ph cc thnh._ Lp ci Tn m trng kin vi bn i phng. Nh lp: Tn 1. Cm n no bng. 2. Nc ung khc. Phm ca nhau l v hai bb kin khng ng. Nu bn khch nhn nhn nh mnh, m mnh cn lp thm cxi tn ra na th v ch, nn b li "tng ph" (trng ip). Trong 9 li v Tn, t 1 n 5 l thuc v li "tmng vi"; t 6 n 8 l thuc v li "Bt thnh". Li th 9 v lp trng ip, nn khng c hiu qu. 9 li v t Tn, gii thch ri, by gi s ni 14 li v t Nhn. ---o0o---

PH BI HC N
(N LI 9 LI V T TN) Qu v nn xt k, nhng cu sau ny, i vi 9 li trong t Tn, thuc v li g? 1. M ti khng c chng. 2. Khng c Tri t Qu Thn. 3. Khng Nhn qu, Lun hi. 4. Khng Thin ng v a ngc. 5. Tri sanh mun loi. 6. Tri khng lun hi. 7. Minh s sanh Thn ng.

8. V v bt su lm con ca n. 9. Tai nghe mi thm. 10. Tai nghe ting, mi ngi mi. 11. Ti trng sanh bt t. 12. Vt ny bao nhiu m r vy. 13. ng m ny, ci chi cng thy. 14. Nga ua di nc, tu chy trn b. *** B. NHN Nhn l nguyn nhn hay l do. Phm mt s vt hay cu ni g, cng u c nguyn nhn hay l do c. Nh ni Tn : Ti mun n cm. Nhn: V ti i bng vy (l do). Phm ci "Nhn" no c ba tnh cht sau y, mi ng n. Tri li, nu thiu mt, thiu hai, hoc thiu ba, th ci Nhn y c li. 14 li v Nhn sau ny, cng bi thiu mt, hai hoc ba tnh cht sau y. Vy qu v nn nh k ba tnh cht ca Nhn. 1. Bin th Tn php tnh. _ Ngha l: Ci Nhn phi bao trm c Tn (tnh cht th nht). Biu Nh Tn : Ti mun n cm. lp Nhn:V ti i bng vy. Ci Nhn "V ti i bng" ny, n trm c danh t trc ca Tn l "Ti mun"; v cng trm c danh t sau ca Tn l "n cm".

Nhn trm c Tn Ngha l: V ti i bng, nn "ti mun"; v v ti i bng, nn "ti n cm". 2. ng phm nh hu tnh._ Ngha l ci Nhn quyt nh phi hon ton hoc t nht l phi c mt phn lin quan vi ng d. N phi l ng mt tnh cht nh ng d (tnh cht th hai ca Nhn). BIU Tn: Ti mun n cm Nh Nhn: V i bng vy lp ng d: Nh anh A (i bng v mun n cm) "Nh anh A " l ng d. Ngha l anh A cng "v i bng" (Nhn) nn "mun n cm" (Tn). Nhn trm c Tn v lin quan Vi ng d Ci Nhn "v i bng" ny, hon ton lin quan vi Tn v ng d (th d thun). 3. D phm bin v tnh._ ci "Nhn" ny i vi D d (th d v b tri) phi hon ton khng lin quan; ngha l tnh cht ca Nhn, phi hon ton khng c trong D d mi c (tnh cht th ba ca Nhn). BIU Tn: Ti mun n cm Nh Nhn: V i bng vy lp ng d: Nh anh A (i bng, mun n) Di d: Nh anh B (no bng khng mun n) Ci Nhn "v i bng" ny, i vi D d hon ton khng c lin quan; ngha l: anh B (D d) no bng (tri vi Nhn: i bng), nn khng mun n (tri vi Tn: mun n). Nhn ny trm c Tn v ng d, cn D d th khng lin quan n Tn v Nhn. 14 LI V NHN

phm lp ci "Nhn", phi trnh 14 li sau ny, th ci "Nhn" y mi hon ton ng n, chia lm 3 loi: 1. BN LI BT THNH: 1. Lng cu bt thnh._ Lp cai Nhn m c ch v khch u khng nhn nhn. Nh lp Tn: con rn H my chy mau Nhn: V n c chn vy (nguyn nhn) C ch v khch u khng nhn nhn "rn h c chn". Nay li lp ci Nhn "v c chn", nn ci Nhn ny chng thnh. 2. Tu nht bt thnh._ Phm lp ci Nhn, phi ch v khch hai bn u cng nhn, t nht l mt bn khch phi c cng nhn, th ci nhn y mi thnh. Nay ci Nhn ny bn khch khng cng nhn nn b li "Tu nht bt thnh". Nh i vi nh Khoa hc m lp nh vy: Nh lp Tn: V v khng sanh con (t rng) Nhn: V n bt su lm con vy. Theo Khoa hc ni con V v trng trong t, ri bt su nht vo lm mi, cho con n khi n ra c mi n. Nay lp ci Nhn "bt su lm con" th bn khch (Khoa hc) khng cng nhn, nn b li. 3. D d bt thnh._ ci Nhn d d chng nht nh, nn khng thnh. Nh xa thy m m, khng r l sng m hay khi m, li lp nh vy: Nh lp Tn:Ch kia c la Nhn: V c m (my m) Bi ci Nhn ny c th lp c c hai Tn, va "c la" v va "khng c la", d d khng nht nh, nn b li "bt thnh". 4. S y bt thnh._ Ch y c ca mnh, bn khch khng cng nhn. Nh tn Nht thn gio i vi khoa hc hoc Pht gio m lp nh vy:

Nh lp Tn: Thn sanh ra mi vt Nhn: V trong kinh ca o ti ni vy. Phi l tn ca Tn gio h, mi nhn nhn kinh ca o h l ng. Cn i vi khoa hc hay Pht gio, khng nhn nhn kinh sch ca h, m y c ni kinh sch lp lun vi ngi ngoi o mnh, nn b li "s y t thnh". Mt t d th hai: Theo trong Nhn minh c lp ci lng nh vy: Nh lp Tn: H khng tht c Nhn: V mun vt u y h khng vy. Phi "v khng lun", h chng cng nhn "tht c h khng". Nu vi phi ny, m lp ci Nhn nh vy th b li "sy bt thnh". Bn li "bt thnh" ni ri, by gi s ni n su li "bt nh" II. SU LI BT NH: 1. Cng bt nh._ ci Nhn ny lin quan c ng d v Di d, nn b li "khng nht nh" BIU Tn: Anh A au Nhn: V n xoi sng Nh ng d: Nh anh B Lp (n xoi sng v au) D d: Nh anh D (n xoi sng, khng au)

Nu ni anh A "v n xoi sng" m au nh anh B, th ti sao anh D cng "n xoi sng" m li khng au? Bi th nn ngi ta c th lp ci Tn ngc li rng: Tn: Anh D khng au Nhn: v n xoi sng Nh lp ng d: Nh anh D (n xoi sng v khng au) D d: Nh anh A (n xoi sng, au) ngi ta c th ni rng: Vy th "v n xoi sng" m b au nh anh A, hay "v n xoi sng" m khng au nh anh D? Bi lp ci Nhn bt nh nh vy nn c li. 2. Bt cng bt nh._ Ci nhn ny khng c lin quan vi ng d. BIU Tn: Ting l thng cn Nhn: v tai nghe vy Nh ng d: Nh h khng Lp (tai khng nghe) D d: Nh c cy (tai khng nghe). Ci Nhn "v tai nghe" ny, i vi "ng d" v D d u khng c lin quan cht no c, nn cng b li "bt nh". Bi ci nhn ny ngi ta c th lp ngc li nh vy: Tn : Ting l v thng Nh Nhn : V tai nghe vy lp ng d: Nh c cy (v thng) D d : Nh h khng (thng cn)

Vy, "v tai nghe" m ting ni thng cn nh h khng? Hay "v tai nghe" m ting ni v thng nh c cy? Bi th nn ci Nhn ny b li "bt nh". 3. ng phm nht phn chuyn, D phm bin chuyn bt nh: BIU Tn : Ch kia c khi Nhn: V c la vy Nh Nh la ru alcool ng d: (c la, khng khi) Lp Nh la nh bp (c la, c khi) D d: Nh la nh bp (c la, c khi). Nu ci Nhn "v c la", d nh la nh bp, th Tn ny c "khi"; cn "v c la", d nh la ru, th ci Tn ny "khng khi". V ci Nhn ny, i vi Tn "c khi" hay "khng khi" u khng nht nh, nn ci Nhn ny c li bt nh. Bi ngi ta c th lp ngc li nh vy: Tn : Ch kia khng khi Nh Nhn : V c la vy lp ng d: Nh la Alcool (c la, khng khi) D d : Nh la nh bp (c la, c khi) 4. D phm nht phn chuyn, ng phm bin chuyn bt nh: ci Nhn ny i vi D d, c dnh lu mt phn, cn i vi ng d th phi hon ton dnh lu, nn ci Nhn ny cng b li "bt nh". BIU Tn : Con kh leo cy gii Nhn: V c hai tay.

Nh ng d: Nh con D d _ Nh con b (khng tay, khng bit leo) _ Nh con rn (khng tay, leo cy gii). Phm ng d th phi hon ton lin quan c Tn v Nhn; cn D d th hon ton khng dnh lu g n Tn v Nhn, nh th mi ng. Nay ci Nhn ny, i vi D d b dnh lu ht mt phn. Bi th ci tnh cht th ba ca Nhn l "D phm bin v tnh", nn b li; v khch c th hi li rng: "V khng tay, nn leo cy gii nh con rn"; hay v khng tay, n "chng bit lao cy nh con b?". Bi th nn ci Nhn ny b li "bt nh". 5. Cu phm nht phn chuyn bt nh: Ci Nhn ny, i vi ng d v D d u ch c dnh lu mt phn, nn cng b li "bt nh". BIU Tn: Ting v thng Nhn: V mt khng thy Nh tnh gin, bun v.v... (mt khng thy v v thng) Nh ng d Nh rung, nh v.v...(mt thy lp V cng v thng) Nh H khng (thng, mt trng thy) D d Nh Gic tnh (thng, mt khng thy) Ci th d th hai:

Tn: Ngi ta ai cng phi cht Nhn: V vt hu tnh vy ng Nh cm th (hu hnh d c cht) d Nh nc bin (hu hnh, khng cht) Nh lp D d Nh h khng (v hnh khng cht) Nh tng g (hu hnh khng cht) Nu ci Nhn "v hu hnh" ny, m d nh cn th, th ci Tn nu c cht", cn ci Nhn "v hu hnh" m th d nh nc, th ci Tn ny "khng cht". Phm D d l d b tri ca Tn v Nhn, nn phi dng nhng vt "khng cht". (tri vi Tn) v "v hnh" (tri vi Nhn) lm th d._ Nay ci D d ny ch tri vi Nhn c phn na. V ngoi nhn c th hi li rng: vy "h khng, khng cht" v v hnh vy? Hay "tng g khng cht "v hu hnh vy? Bi hu hnh (tng g)v hnh (h khng) u khng cht, nn ci Nhn ny b li "bt nh". 6. Tng vi quyt nh bt nh: Ch v khch lp lng tri nhau; song c hai u khng c li, v u quyt nh thnh lp c. Nhng khng bn no ph dc bn no. Tn : Sng thng cn Nhn: V sng tc l nc Khch lp ng d : Nh in. Tn : Sng l v thng Ch ph Nhn : V chuyn ng dc ng d : Nh gi.

Hai ci lng ny rt mu thun nhau, song u quyt nh thnh lp c. Bn khch vn cng nhn "sng c chuyn ng", bn ch cng nhn "sng tc l nc". Nhng khng bn no ph c bn no, nn Nhn ny b li "bt nh". y cng l v thiu li l khn kho, lm cho "ngi ta phc mnh. Th xa c ngi ni: Ai lp trc th hn". Phi lp Tn : Sng khng thng cn Nhn : V n l nc b gi ng nh vy ng d: Cng nh gi. 6 li "Bt nh" gii thch ri, by gi s ni n 4 li tng vi. III. BN LI TNG VI 1. Php t tng tng vi._ Ci Nhn tri (mu thun) vi t tng (li ni trng) ca danh t sau Tn: Gi thng cn Nh lp Nhn : V c ng vy ng d : Nh h khng D d : Nh sng. c ng th lm sao li thng cn; nn ci Nhn "c ng" ny, rt tri vi ting "thng cn" l li ni trng v danh t sau ca Tn. 2. Php sai bit tng vi Nhn._ Ci Nhn tri (mu thun) vi ha (n ) ca danh t sau Tn: Loi ngi quyt nh c to ra Nh lp ( ha l mt v thn). Nhn : V c tr khn v mt, tai v.v... ng d : Nh con do cha m sanh ra

trong ci Tn ny, v ch "quyt nh c ngi to ra "l do ngi lp Tn, n ca h mun ni: Ngi to y l mt v Thn. V n ca h cho v Thn y c ba c tnh sau ny: 1. Ton tr ton nng, 2. Thng cn, 3. c tn. Nhng ci Nhn ny n li tri ngc (mu thun) vi n ca h: 1. Nu v thn y to ra loi ngi c tr khn v mt tai v.v...nh cha m sanh con; vy cha m "khng ton tr ton nng", v sanh ra c nhng a con ng nghch vi cha m, th v thn y cng "khng ton tr ton nng" v to ra loi ngi m c nhng k on trch li v Thn y, v gia loi ngi, khng bit bao nhiu nhng iu bt bnh ng. 2. Cha m sanh ra con, n khi gi phi cht "khng phi thng cn"; vy v Thn y sanh ra loi ngi, th v thn y cng phi cht, "khng thng cn". 3. Cha m sanh ra con, tt nhin phi c ng, b sanh li cha m, nn cha m khng phi "c tn". Vy th v Thn y to ra loi ngi, th v thn y cng phi c mt v thn ln hn sanh ra, nn v thn y cng khng "c tn". Bi th nn ci Nhn ny b li mu thun vi ha (n ) ca danh t sau l "ngi to ra". 3. Hu php t tng tng vi Nhn._ ci Nhn mu thun vi li ni trng (t tng) v danh t trc ca Tn Tn : Phi c mt ng V hnh, to ra V tr Nh lp Nhn :V V tr c trt t y ng d: Nh ng Kin trc s lm nh. Ci Nhn "V v tr c trt t" ny, rt tri ngc vi danh t trc ca Tn l "ng V hnh". V hnh th lm sao to ra V tr l vt hu hnh v c trt t c? Phi vt hu hnh mi to ra vt hu hnh. Nh ng kin trc s, v hu hnh mi to ra ci nh hu hnh c.

4. Hu php sai bit tng vi nhn._ Ci Nhn tri ngc vi ha (n ) v danh t trc ca Tn. Tn : Phi c mt ng sanh ra v tr Nh lp Nhn : V v tr c th t vy. ng d:Nh ng th lm nh. Ngi lp lng ny, nu ni trng ra "C mt ng thn", th s bn i phng khng cng nhn, m phi b li "S bit bt thnh", nn h ch ni mt cch hn hm l "C mt ng".song n ca h mun ni "ng y l mt v thn"; v h cho v Thn ny c 3 c tnh: 1. Thng cn, 2. Cao c, 3. Sanh vn vt. Nhng ng y sanh ra ?c van vt, th ng y tt nhin cng phi b ngi khc ln hn sanh ra v cht; khng phi cao c v thnhg cn. Cng nh ng th lm nh. V ci Nhn ny, tri ngc vi n ca danh t trc, nn b li "tng v". Ngoi nhn c th lp lng bc li rng: Tn: ng y phi b ngi khc sanh ra v phi cht. Nh lp Nhn : V ng y sanh ra v tr vy. ng d: Nh ng th lm nh. 14 li v T Nhn, chng ti gii thch ri, sau y s ni 10 li v T d. ---o0o--PH BI N HC (N LI 14 LI V T NHN) Qu v nn xt k cc lng sau ny, ri ch ra: li ca Tn, li ca Nhn, v ni r ti sao

Lng th I Tn: Nhn loi quyt nh c ngi to Nhn : V c tr khn v c mt, tai v.v... ng d : Nh con, phi c cha m sanh ra. Lng th II Tn: Gi thng cn Nhn : V c ng vy ng d : Nh h khng D d: Nh sng Lng th III Tn: Phi c mt ng sanh ra v tr Nhn : V v tr c trt t vy ng d : Nh ng Kin trc s lm nh Lng th IV Tn: Phi c mt ng v hnh to ra v tr Nhn : V v tr c trt t vy ng d : Nh ng th lm nh. *** C. D Phm ly mt vt g m bn i phng bit v cng nhn, so snh chng minh vi mt vt kh m bn i phng kia cha bit, hoc cha cng nhn th gi l "D". Th d khi lp ci "Tn thng cn", th phi ly tt c nhng vt "thng cn", lm ng d; tri li, phi ly tt c nhng vt "v thng" lm D d. V T d c 10, chia lm 2 loi: I. T NG D C 5: 1. nng lp php bt thnh,_ Phm ci nhn l thnh lp ci Tn, nn ci Nhn l "nng lp php" cn ci Tn l "S lp php". Ci D ny tri ngc Nhn, nn b li "bt thnh"

Nh lp Tn: Con nga hay chy Nhn : V c bn v ng d : Nh con rn h nga Ci D ny hip vi Tn (chy hay), ttri vi Nhn (thiu chn) 2. S lp php bt thnh._ Nhn l Nng lp m Tn l S lp (b lp). Ci d ny tri ngc vi Tn, nn cng b li "bt thnh". Nh lp Tn: Ngi ta khng bay c. Nhn : V thiu hai cnh ng d : Nh my (khng cnh, bay dc) Ci D ny hip vi Nhn (thiu cnh) v tri ngc vi Tn v Nhn. Bi ly D d lm ng d, nn b li "bt thnh". Nh lp Tn : Ting thng cn Nhn : V tai nghe vy ng d : Nh bn, gh. Bn, gh "v thng" nn tri vi Tn, v "tai khng nghe c", nn tri vi Nhn. 4. V hip._ Ci D ny khng c li phi hip kt thc li cho d hiu. Nh lp Tn : Ngi ta phi cht Nhn : V c sanh vy ng d : Nh chim v.v... ng l phi ni li phi hip kt thc li nh vy: "Ngi ta c sanh (Nhn) phi c cht (Tn). Phm vt g c sanh (Nhn) phi c cht (Tn), nh chim v.v..."thi ngi ta mi d hiu. Ci ny ch ni tt rng "nh chim"; lm cho ngi ta khng hiu:

Nh chim c hai cnh, hay l nh chim c m?nn b li "v hip". 5. o hip._ Li th d, kt thc phi hip li tri ngc. Phm kt thc phi hip th phi ni ci nhn trc ri ni ci Tn sau. Nh lp Tn : Ngi ta phi cht Nhn : V c sanh vy ng d : Phm vt g c sanh (Nhn) th phi c cht (Tn)nh chim v.v ... Nay kt thc li tri ngc, ngha l: Phi hip Tn trc ri nhn sau. Nh lp Tn : Ngi ta phi cht Nhn : V c sanh vy ng d : Phm c cht (Tn) phi c sanh (Nhn) nh chim v.v ... Bi v ni "c sanh phi c cht" th ai cng thy; cn ni "c cht phi c sanh", ngi ta kh nhn. II. T D D C 5: Phm D d l d b tri ca Tn v Nhn, ne6n phi hon ton tri ngc vi Tn v Nhn. 1. S lp php bt khin._ Ci D d ny khng tri vi Tn Nh lp Tn : Ting ni thng cn Nhn : V v hnh vy ng d : Nh h khng D d: nh vi trn (vi trn hu hnh v thng cn) vi trn c hnh cht mli thng cn. Nu ly vi trn lm D d, th ch tri vi Nhn (v hnh) m khng tri vi Tn (thng) nn b li. 2. Nng lp php bt khin._ ci D d ny khng tri vi Nhn

Nh lp Tn : Ting ni thng cn Nhn : V v hnh vy ng d : Nh h khng D d: nh in chp (v hnh, khng thng). Ly in chp lm D d, th ch tri vi "Tn thng cn", m khng tri vi "Nhn v hnh", nn b li. 3. Cu bt khin,_ ci D d khng tri vi Tn v Nhn. Li ny v ly ng d lm D d. Nh lp Tn : Ngi phi cht Nhn: V c sanh vy ng d : Nh c cy D d: nh loi vt Phm D d l phi tri vi Tn v Nhn. Nay dng ci D d ny khng tri vi Tn v Nhn nn b li. 4. Bt ly._ D d khng c li kt thc ly bit Tn v Nhn Nh lp Tn : Ting ni thng cn Nhn : V khng hnh cht ng d : Nhng g v hnh u thng cn, nh h khng D d: nh bn gh V D d, ng l cng phi c li phi hip kt thc ly bit Tn v Nhn nh vy: "Phm nhng g v thng, th u c hnh cht, nh bn gh". Nay ch ni tt rng: "Nh bn gh" Lm cho ngi ta khng hiu: Nh bn gh c bn chn? Hay nh bn gh c mt?

Phi lu : V ng d, nu thiu li phi hip kt thc, th gi l "V hip"; cn bn D d, nu thiu li phi hip kt thc, th gi l "bt ly". 5. o l._ Li kt thc ca D d, ly bit Tn v Nhn, li phi hip mt cch tri ngc. Nh lp Tn : Ting thng cn Nhn : V v cht ngi ng d : Nh h khng D d: nhng g c cht ngi (Nhn) u v thng (tn) nh bnh, bn v.v... Phm li phi hip kt thc ca D d l phi ni Tn trc ri Nhn sau, mi thun. Nh ni: "Nhng g v thng (Tn) th u c cht ngi (Nhn) nh bnh, bn v.v... "Nay phi hip ngc li Nhn trc Tn sau, nn b li "o ly". Lu :_ v ng d, khi kt thc, phi ni Nhn trc ri ni Tn sau. Nu tri li th b li "o hip". V D d, khi kt thc, phi ni Tn trc ri ni Nhn sau. Nu tri li th b li "o ly". 10 li v T D gii thch ri. *** PH BI HC N Qu v nn xt k cc lng sau ny: Tn thuc v li g? Nhn thuc v li g? V D thuc v li g? Lng th I Tn : Ngi ta phi cht Nhn : V c sanh vy

ng d : Phm c cht phi c sanh, nh chim D d: Phm khng sanh th khng cht, nh h khng Lng th II Tn : Ting ni thng cn Nhn : V v hnh vy ng d : Nh h khng D d: nh vi trn Lng th III Tn : Ting ni thng cn Nhn : V tai nghe vy ng d : Nh h khng D d: nh in chp Lng th IV Tn : Ngi ta phi cht Nhn : V c sanh vy ng d : Nh c cy D d: nh loi vt. Hoc lp nhiu lng khc LI CH HC NHN MINH LUN Trong cc Kinh in i tha, phn nhiu Pht dy cc t phi bit Ng minh (1. Ni minh, 2. Nhn minh, v.v...) thi vic ho o mi c nhiu li ch. Trong Ng minh, Nhn minh l mt. Nh bit Nhn minh nn li ni t li, lun l vng vng, c th thuyt phc c cc t thuyt em v chnh o.

Nh bit Nhnminh, mi hc ni c cc b lun trong Pht gio. V trong cc b lun y phn nhiu dng nhn minh lp Chnh l v ph cc t thuyt. Tm li, Nhn minh l mt mm Lun l hc, va li ch cho mnh v li ch cho ngi. Sa mn THCH THIN HOA Sa li v vit xong ma thu nm Mu tut (1958) Cha PHT QUANG (Tr n) ---o0o--HT

You might also like