Professional Documents
Culture Documents
Danh mc cc ch vit tt K hiu DNN&V DNNN DNTN TNHH NHNN State Bank NHTMQ State commecial Bank D NHTM Commercial bank NHNON Bank for agriculture and rural development ICB VCB BIDV HTPT BLTD GTGT TNDN WTO GATT Scm World trade organization General agreement on trade and tariffs Agreement on subsidies and countervailing Value Added Ting anh Small and medium Enterprise State-owned Enterprise Private Enterprise Ting vit Doanh nghip nh v va Doanh nghip Nh nc Doanh nghip t nhn Trch nhim hu hn Ngn hng Nh nc Ngn hng thng mi quc doanh Ngn hng thng mi Ngn hng nng nghip v pht trin nng thn
Industrial and commecial Ngn hng cng thng Bank Vietnam commecial Bank Ngn hng ngoi thng Vit Nam Bank for invesment and development of Vietnam Ngn hng u t v pht trin H tr pht trin Bo lnh tn dng Gi tr gia tng Thu nhp doanh nghip T chc thng mi th gii Hip nh v thu quan ca WTO Hip nh v tr gi v cc bin php i khng ca
Li m u
1. Tnh cp thit ca ti. Mt trong nhng nt ni bt ca kinh t th gii v quan h kinh t quc t t sau chin tranh th gii th II tr li y, c bit l trong khong mt thp k qua, l s pht trin mnh m ca xu th ton cu ho, khu vc ho v hi nhp kinh t quc t m mt trong c trng c bn l s gia tng ca thng mi quc t. Trong xu th , y mnh thng mi quc t, tng cng xut khu hng ha l mt yu cu cp thit trong qu trnh qu trnh ch ng hi nhp vo nn kinh t th gii. Qu trnh hi nhp thng mi quc t ca Vit Nam c thnh cng hay khng ph thuc ch yu vo nng lc sn xut xut khu ca cc doanh nghip, m trong hn 90% l cc doanh nghip nh v va (DNN&V). Pht trin khu vc doanh nghip nh v va Vit Nam c Chnh ph v cc t chc ti tr nc ngoi xc nh l ng lc tng trng trong thin nin k mi. Pht trin DNN&V khng nhng s gp phn quan trng vo s pht trin kinh t, khuyn khch xut khu m cn to s n nh x hi thng qua to nhiu vic lm gii quyt vn lao ng v phc li x hi. mt nc m phn ln lao ng lm nng nghip nh nc ta th chnh DNN&V l tc nhn v ng lc thc y s chuyn i c cu kinh t theo hng cng nghip ho, hin i ho hng v xut khu. Thi gian qua, ng v Nh nc ta c nhiu ch trng, chnh sch bin php i mi v pht trin kinh t x hi. Lut Doanh nghip ban hnh nm 2000 tho g kh khn v to iu kin d dng cho thnh lp doanh nghip, s lng doanh nghip khng ngng tng ln. Nm 2001, Chnh ph ban hnh Ngh nh 90/2001/N-CP v Tr gip pht trin doanh nghip nh v va (Nghi nh 90) ng thi thnh lp Hi ng khuyn
Chng I l lun Chung v thc y xut khu hng ho ca doanh nghip nh v va (DNN&V) bng cc bin php ti Chnh I. Khi qut v doanh nghip nh v va (DNN&V)
Ngun: DNN&V definition, www.modcontractsuk.com S phn nh nh vy cha xc ng v khng phn bit cc doanh nghip gia cc ngnh trong khi c mt thc t l c im kinh t gia cc ngnh nhiu khi quyt nh qui m doanh nghip. b. Khu vc ASEAN Ti cc nc ASEAN, khi nim v DNN&V cn c s khc nhau. Song nhn chung cc nc Singapore, Malaixia, Innxia, Thi lan, Philippin u da vo 2 tiu ch c bn phn nh mt doanh nghip thuc quy m va, nh hay ln, l: s lng lao ng c s dng v tng vn u t. Singapore quan nim DNN&V l nhng doanh nghip c s lng lao ng di 100 ngi v vn u t di 1,2 triu la Singapore. Vi Malaixia, DNN&V l nhng doanh nghip c s lao ng di 200 ngi v vn u t di 2,5 triu riggit. Cn vi Innxia, Thi Lan v Philippin th c s phn loi chi tit hn thnh doanh nghip va, doanh nghip nh v doanh nghip siu nh (micro-enterprise) trong doanh nghip siu nh thng l nhng h kinh doanh gia nh. Nh vy, quan nim th no l mt DNN&V mt s nc ASEAN cn c s khc nhau, ng thi s phn nh ny ch
180.396
196.057
212.879
234.011
250.392
36.214
Tng s DNN&V 361.01 6 DNNN Doanh nghip ngoi quc doanh Doanh nghip c vn u t nc
2 3
40%
50% 10%
49% 12%
48% 13%
48% 13%
48% 13%
() - Nin gim thng k nm 2002 NXB Thng k () - Bo co 3 nm thc hin Lut doanh nghip Vin nghin cu qun l kinh t TW
Ngun: Tng cc Thng k, 2001, 2002, Nin gim thng k 2.2. Gp phn quan trng vo vic gii quyt vic lm v tng thu nhp cho ngi lao ng, to s n nh x hi. Tng trng kinh t lun i km vi vic gii quyt nhng kh khn, bc xc trong x hi m trong s khng th khng k n kh khn v tht nghip trong nn kinh t. T thc t pht trin kinh t nhiu quc gia khc nhau trn th gii, c th thy rng s lng lao ng trong cc DNN&V chim mt t l ng k trong tng s lao ng ca cc doanh nghip. Ti hu ht cc quc gia, mc d quy m nh nhng theo quy lut s ln, DNN&V c bit n nh mt khu vc thu ht nhiu lao ng, gp phn quan trng vo vic gii quyt vic lm, chnh khu vc kinh t ny to ra khong 70% vic lm trong x hi. DNN&V c tc thu ht lao ng cao hn nhiu so vi cc doanh nghip ln. iu ny c th hin qua vic cc DNN&V c th thu ht lao ng thuc nhiu thnh phn, nhiu trnh chuyn mn, tay ngh khc nhau. Trong khi cc doanh nghip ln nhn chung thng thu ht cc lao ng lnh ngh th mt b phn khng nh (nu nh khng mun ni l phn ln) lao ng cha lnh ngh khc li c c hi pht huy kh nng ngh nghip cc DNN&V. Tng t, trong khi cc doanh nghip ln thng thu ht lao ng trong mt s lnh vc ph bin, vi nhng i hi khc nghit v kh nng th cc DNN&V li khng bt buc phi c (ch khng phi khng cn thit) nhng lao ng nh vy. Cc DNN&V c th thu ht nhiu thnh phn lao ng nhiu lnh vc khc nhau t cng ngh hin i n th cng truyn thng, nhng lao ng cha qua o to hoc qua o to, nhng lao ng c nhiu kh nng hay thm ch c cc lao ng c kh nng cn hn ch. Thm vo khi s sa thi nhn cng cc doanh nghip ln xy ra do kt qu ca khng hong kinh t hay nhng nguyn nhn tng t nh vy th lc ny cc DNN&V li chnh l
SME Outlook, 2000. Vit nam, vai tr ca DNN&V trong hot ng xut khu cng c th hin rt r nt. Trong nhng nm qua, khu vc DNN&V c nhng ng gp khng nh vo hot ng xut khu chung ca t nc. S tham gia th trng quc t ca cc DNN&V khng ch thng qua c cu sn phm xut khu a dng, th trng xut khu khng ngng c m rng m cn th hin gi tr kim ngch xut khu ang tng ln ca cc doanh nghip. Nhiu sn phm xut khu ca cc DNN&V c gi tr cao, nng lc cnh tranh mnh, tng bc ginh c nhng th trng xut khu truyn thng. S tham gia ca cc DNN&V vo hot ng xut khu gp phn pht huy sc mnh tng hp, tn dng mi ngun lc ca t nc cho xut khu. iu ny c ngha c bit quan trng khi m nn sn xut ca Vit Nam vn mang nng nhng c im ca mt nn sn xut nh. Vi li th nh gn, nhu cu vn t, d dng khi s v nng ng nhy bn vi th trng, DNN&V c nhiu iu kin thm nhp th trng mi, pht huy sc mnh trn th trng hin ti. y chnh l li th gip cc DNN&V c iu kin m rng th trng xut khu ca mnh, khng ch b hp trong nhng th trng sn c.
thc hin mc tiu thc y xut khu cho cc DNN&V, chng ta cn c mt h thng cc chnh sch hoc gii php ng b, gn b hu c vi nhau cng nh c ch r rng, hiu qu thc hin cc chnh sch v gii php , va m bo gii quyt nhng nhim v chin lc lu di, va thc hin tt nhng mc tiu trc mt, ngn hn. Trong cc bin php h tr xut khu, bin php ti chnh lun c xem l bin php nng ng, hiu qu, c tc ng trc tip ti xut khu. Tuy nhin, y cng c xem l bin php h tr nhy cm nht. Do vy, khi xy dng cc bin php ti chnh nhm thc y xut khu cho khu vc DNN&V khng th khng quan tm ti cc quy nh ca WTO, sn chi chung v bnh ng cho tt cc quc gia tham gia thng mi quc t. C nhiu bin php ti chnh khc nhau, mi bin php c tc ng nht nh n hot ng xut khu. Trong khun kh lun vn ny, ngi vit ch xin cp ti mt s bin php ph hp vi bi cnh Vit Nam, khng tri vi cc quy nh do WTO ra nh bin php v thu, t gi, tn dng, u t, ti tr, bo lnh xut khu
() - Thng t s 18/2002/TT-BTC ngy 20/2/2002 ca B Ti chnh hng dn thi hnh Ngh nh s 26 ngy 4/6/2001 v Ngh nh s 30 ngy 13/5/1998 ca Chnh ph hng dn chi tit thi hnh Lut thu thu nhp doanh nghip (Thng t s 18), Phn A.I. 6 () - hng t 18, Phn A.II.
1. Kch thch thc y cc tng lp dn c b vn u t trc tip thnh lp doanh nghip mi tham gia th trng xut khu hoc m rng quy m xut khu ca cc DNN&V hin c.
Bng chnh sch u i thu, min gim thu i vi cc doanh nghip mi thnh lp, nh nc kch thch cc tng lp dn c b vn thnh lp doanh nghip mi, tng cng u t, sn xut hng xut khu. Cc gii php v thu thc y xut khu cn c vai tr c bit quan trng trong vic nng cao sc
2. Gp phn tng kh nng t tch lu v huy ng vn t bn ngoi, gip DNN&V tng cng nng lc ti
Bi Xun Thng Anh 6 K38 KTNT 40
chnh pht trin sn xut kinh doanh, m rng th trng xut khu.
Tr ngi ln nht ca cc DNN&V hin nay l quy m vn hn hp, t hn ch vic u t my mc, thit b v cng ngh tin tin m bo yu cu sn xut hng ha cht lng cao p ng nhu cu th trng nc ngoi, c bit l nhng th trng nhp khu kh tnh nh EU, Nht Bn, M... Bng cc chnh sch tn dng u i, Chnh ph v cc t chc h tr gip DNN&V m rng vn u t sn xut kinh doanh. Vic Nh nc cho vay vn vi li sut thp trn thc t l thc hin mt khon tr cp ti chnh cho DNN&V. Mt khc cho vay vn vi li sut thp c xem nh mt cch gim chi ph u t, nng cao kh nng thu li nhun, kh nng t tch lu ca doanh nghip. Vi ngun vn u i ny, DNN&V c iu kin u t cng ngh, nghin cu pht trin sn phm mi, o to lao ng, tham gia cc hot ng xc tin xut khu, hi ch trin lm, nng cao nng lc cnh tranh ca hng xut khu trn th trng quc t. Mt bin php ti chnh khng km phn quan trng trong vic h tr xut khu ca cc DNN&V hin nay l nghip v cho thu ti chnh. Cho thu ti chnh mc d cn kh mi m Vit Nam, song nh tnh u vit ca mnh, cng c h tr xut khu ny sm c p dng. Cng c ny rt c li cho cc doanh nghip xut khu ca Vit Nam do n c th gii quyt vn thiu ht v vn, mt vn lun c xem l tr ngi ln nht ca DNN&V i vi nhu cu i mi cng ngh, nng cao tnh linh hot trong hot ng xut khu. thc hin hot ng kinh doanh, cc doanh nghip phi s dng vn ch s hu ng thi phi huy ng ngun vn t bn ngoi. Nhng i vi cc DNN&V, kh nng vay vn t cc ngn hng thng mi, cc t chc tn dng rt hn ch. Mt mt, do vn ch s hu ca cc DNN&V thng rt nh, hn na cc ngn hng thng mi v t chc tn dng rt nghi ng v kh nng tr n ca cc doanh nghip ny. Mt khc, mt trong nhng iu kin bt buc vay vn l phi c ti sn th chp, trong khi phn ln cc DNN&V khng c ti sn th chp. Khc phc nhng kh khn ng thi nhm to iu kin thun li v b sung kh nng vay vn cho DNN&V, Chnh
3. Gp phn quan trng hng dn v iu tit hot ng xut khu ca cc DNN&V, hng cc hot ng vo cc ngnh ngh v khu vc cn pht trin theo nh hng ca Nh nc.
Tng trng kinh t l mc tiu hng u ca mi quc gia. Nh nc l ngi hoch nh chnh sch, chin lc pht trin kinh t x hi v trn c s s dng cc cng c qun l v m iu hnh nn kinh t vn hnh theo nh hng ra. Trong cc cng c qun l v m, chnh sch ti chnh ca Nh nc l phng tin quan trng thc hin mc tiu pht trin kinh t ca mi nc. Nh nc c th s dng chnh sch u i, min gim thu, chnh sch tn dng u i hng cc DNN&V vo nhng ngnh ngh u tin pht trin, nhng vng hi o, min ni xa xi, ho lnh khai thc tim nng ca tt c cc vng min. Cc gii php v thu cn c vai tr gp phn chuyn i c cu xut khu, c th l vic p dng thu xut khu i vi cc mt hng xut khu l nguyn liu th, sn phm s ch bc u iu tit hot ng xut khu ca DNN&V theo hng gim xut khu hng nguyn liu th, tng xut khu hng qua ch bin nhm em li hiu qu xut khu cao hn cho thay v ch quan tm n gi tr xut khu. Bn cnh chnh sch thu, chnh sch u t cng c nh nc s dng nh mt cng c quan trng nh hng pht trin cc DNN&V. Chnh sch u t thng bao hm hai ni dung ch yu l khai thc huy ng vn v phn phi s dng vn.
4. Tng hiu qu ca hot ng kinh doanh xut khu v nng lc cnh tranh ca cc DNN&V trn th trng trong nc v quc t.
Cng vi chnh sch u i v thu, tn dng, xy dng c s h tng, to mi trng sn xut kinh doanh thun li, Nh nc ta
(9) - Hemlin M, Ramamurthy B v Ronnas P, 1998, "C cu v ng lc ca ngnh sn xut t nhn quy m nh Vit Nam", Trng Kinh t Stockholm, Ti liu v kinh t v ti chnh s 236.
Ngun: Tp ch Pht trin Kinh t, Thnh ph H Ch Minh, nm 2000. Theo kt qu iu tra ca nhm nghin cu ti phn tch nng lc cng ngh ca cc DNN&V phc v CNH, HH t nc trong ba ngnh ch o: Dt may, ch bin nng sn, v in dn dng do PGS. L Vn Hoan lm ch tr cho thy nng lc nghin cu trin khai to sn phm mi ca cc DNN&V l km nht, sau l n nng lc ci tin quy trnh sn xut sn phm. Nguyn nhn dn n tnh trng ny l thiu vn u t vo nghin cu v pht trin sn phm. Do vy, sn phm ca cc doanh nghip c gi tr cng ngh thp, hm lung cht xm t, gi tr thng mi v sc cnh tranh thp so vi cc sn phm cng loi ca cc quc gia trong khu vc v th gii. 1.3. V cht lng sn phm nh gi v cht lng sn phm ca cc DNN&V, a s kin cho rng cc sn phm ny nhn chung c cht lng cha cao, nht l cha sc cnh tranh vi hng ngoi nhp v cnh
Ngun: S liu thng k Bn tin Thng tin Thng mi - B Thng mi C cu cc mt hng xut khu chnh ca cc DNN&V hin nay bao gm cc loi hng, nhm hng ch yu sau: - Hng th cng, m ngh ( g trm, khc, hng thu ren, my tre, hng m ngh, la t tm) - Hng cng nghip nh (giy dp, may mc, thm) 2.3. Th trng xut khu ch yu. Thi gian qua, hng ho xut khu ca cc doanh nghip Vit Nam ni chung v cc DNN&V ni ring c mt hu khp cc th trng nc ngoi. Bn cnh nhng th trng xut khu truyn thng nh Nht Bn, i Loan, c, Hng Kng, H
Bn cnh nhng ng gp to ln khng th ph nhn ca khu vc DNN&V vo hot ng xut khu, hot ng xut khu ca khu vc doanh nghip ny khng phi khng tn ti nhng hn ch cn khc phc. Hu ht cc DNN&V hin nay ch sn xut hng ho bn trn th trng trong nc l ch yu. Theo ti liu B Nng nghip v Pht trin nng thn, 98,7% lng hng ho do cc DNN&V khu vc nng thn sn xut ra c tiu th ti th trng trong nc v ch xut khu qua u thc 1,3%. Bn cnh , cc doanh nghip cng nghip khc li ch yu tp trung sn xut mt s mt hng tiu dng thu ht nhiu lao ng nh may mc, giy da. Theo s liu iu tra 12 tnh, thnh ph ca Phng TM&CN Vit Nam, 51% s DNN&V lm hng gia cng theo cc n t hng sn xut ca nc ngoi c cp theo quota ch cha t tm kim th trng xut khu ring ca mnh. Rt nhiu DNN&V ch nhn c cc hp ng gia cng t cc DNNN c quota ch khng gia cng v xut khu trc tip. Do rt l thuc vo doanh nghip giao gia cng v b ng vi s thay i ca th trng xut khu.
() - Lut thu GTGT do Quc hi ban hnh ngy 10/5/1997 (Lut thu GTGT 1997). T 1/1/2004, Lut ny s c thay th bi Lut s 07/2003/QH11 v sa i b sung mt s iu ca Lut thu GTGT nm 1997 do Quc hi thng qua ngy 17/6/2003, d kin s c p dng k t 1/1/2004.
() - Mt s qu vn mo him ang hot ng hoc c d kin thnh lp gm c: (i) Qu Vietnam Enterprise Investments Ltd (VEIL) (ca Drangon Capital) ang tin hnh pht hnh c phiu t 4 v d kin huy ng 50 triu USD; (ii) Qu PXP Vietnam (thuc PXP Vietnam Asset Management) ang tm cch huy ng 25 triu USD dnh u t vo cc chng khon nim yt ti Trung tm giao dch chng khon; (iii) Qu u t ASEANChina (trc thuc UOB Capital Partners) ang tm cch huy ng 125 triu USD u t vo cc DNN&V Trung Quc v ng nam vi Ngn hng pht trin Chu l nh u t ch cht; (iv) Mt s qu u t khc lin quan DNN&V ng Nam v Vit Nam gn y cng c a ra bn bc gm c cc qu ca SEAF v Aureos Capital. Bn cnh , qu u t trong nc u tin c ph chun bi U Ban chng khon nh nc gia nm 2003 v mt s qu khc ang c d kin ph chun. Tuy nhin vn phi xem xt chnh xc loi ti sn no nhng qu ny s c php (v mong mun) u t vo. Chc chn rng mt vi qu u t s ch tp trung hoc ch yu tp trung vo cc cng ty nim yt v/ hoc cc ti sn d thanh khon (nh l cc chng khon hng li sut c nh), nhng ch yu cc qu ny mun u t vo c phiu t nhn. () - Prudential Vietnam hin c mt nhm c phn t nhn nh ang hot ng ti Vit Nam.
12
Mt hng
1 2 3 4 5 6 7
Doanh s cho vay 2.595.199 2.047.145 358.805 233.619 175.132 169.839 619.991 6.200.000
65,7 3
Ngun: Bo co tnh hnh thc hin nhim v nm 2003 trnh Th tng Chnh ph ca Qu h tr pht trin. * Cho vay theo th trng Hin ti Qu ang cho vay cc hp ng xut khu sang 28 th trng, trong c th trng M, Nht, vn chim t trng ln nht. C th nh sau: Bng 8. Cho vay theo c cu th trng nm 2003 (n v: Triu ng)
7 8
48 241 2.292
Ngun: Bo co tnh hnh thc hin nhim v nm 2003 trnh Th tng Chnh ph ca Qu h tr pht trin. * Cho vay theo loi hnh doanh nghip Trong thi gian qua, Qu HTPT hon thnh tt chc nng h tr tn dng cho cc doanh nghip, cc t chc kinh t v c nhn thuc mi thnh phn kinh t. Tuy nhin, ngun vn h tr xut khu vn ch yu tp trung vo cc DNNN, h tr cho cc DNTN cn rt nh hp. T l cho vay ca Qu i vi cc thnh phn kinh t l cha hp l, cha coi trng cng tc h tr cc DNN&V khu vc t nhn, gip cc doanh nghip ny chim lnh th trng, nng cao tim lc trong hot ng xut khu.
Bng 9: Kt qu hot ng tn dng xut khu ti Qu htpt nm
2003
ST T
1 2 3 4
S khon vay
1.348 600 266 66
T trng
71,22% 19,02% 7,05% 2,31%
Ngun: Bo co tnh hnh thc hin nhim v nm 2003 trnh Th tng Chnh ph ca Qu h tr pht trin. Qua phn tch nh gi tnh hnh tn dng h tr xut khu ti Qu HTPT cho thy: T ch ch cho vay trung v di hn u t vo cc d n khuyn khch u t ca Nh nc, h thng qu v ang ngy cng pht trin ln mnh, thc hin y cc nhim v h tr xut khu: Cho vay h tr xut khu ngn hn, h tr li sut sau u t... Tip tc duy tr tc tng trng cao v quy m tn dng, nm 2002 tng cao so vi nm 2001 l 69% v t tng d n l 40.303.379 t ng. Vn tn dng trung v di hn ca Qu v ang tham gia vo 295 d n ln nh trn phm vi c nc, ca c Trung ng v a phng vi tng mc vn 1.142.602 t ng. Tuy nhin, hot ng ca Qu HTPT hin nay khng phi l khng tn ti nhng hn ch. Vi vai tr ca mt qu h tr xut khu, sau hai nm hot ng Qu HTPT c nhng ng gp nht nh vo vo hot ng h tr xut khu cho cc DNN&V, nhng c hi tip cn cho cc doanh nghip ngoi quc doanh khng nhiu. Mt khc quy m hot ng ca Qu cn nh l, ngun thu t, nng lc v hiu qu hot ng cha c nh mong mun. Hin ti Qu mi ch tp trung h tr mt s i tng nht nh, v th vai tr ca Qu i vi hot ng h tr xut khu khng r nt. Theo s liu thng k mc thu ca Qu h tr xut khu hin nay ch p ng c 26% nhu cu thc t14. Qu HTPT cha thc hin c 100% k hoch, cho vay ch t 83.3%, nghip v bo lnh tn dng vn cha c trin khai thc hin ti qu, kt qu t c cha cao, ch yu tp trung vo hot ng cung cp tn dng cho cc d n trong mt s ngnh sn xut, ch bin nng lm, thu hi sn, hng dt may, giy da, c kh xut khu Cc hnh thc tn dng h tr xut khu cn n iu, Qu mi ch yu cho vay trung v di hn, cha y mnh cho vay ngn hn, bo lnh tn dng bi
() - Theo Tn dng xut khu Mt s gi php ti chnh phc v cho hot ng xut khu ca Vit Nam hin nay Tp ch ti chnh, s 8/2001
14
() - Ngn hng Th gii, 2002, "Vit Nam - Thc hin cam kt, Bo co Pht trin 2003", Ban Qun l kinh t v gim ngho, Ngn hng Th gii, Washington. 20 () - Ngn hng Th gii, 2002, "nh gi Khu vc Ngn hng Vit Nam"
19
() - V d, nm 2000, VILC pht hnh chng ch tin gi vi tng tr gi l 15 t ng v 35 t ng tri phiu p ng nhu cu vn ngy cng tng. Cc cng ty bo him ti a phng l nh u t chnh vo nhng tri phiu ny. Nm 2002, Cng ty cho thu ICB pht hnh tri phiu vi tng gi tr l 20 t ng v 2 cng ty bo him ng ra u t vo ton b tri phiu ny.
() - Theo Quyt nh s 166 ca B Ti chnh, cc cng ty hin nay ph hp vi phng php khu hao nhanh, mc d ch c mt s cng ty t c tiu chun ca Tng cc thu a ra. Theo Lut Thu thu nhp doanh nghip c hiu lc t thng 1/2004, cn c mt thng t lm r v hng dn cc doanh nghip qu trnh tnh khu hao nhanh. Tuy nhin, trong trng hp hin nay, t l khu hao nhanh s khng c li cho cc ti sn cho thu bng ti sn c mua sm thng qua tn dng.
Ngun: Bo co caNgn hng Nh nc Vit Nam C th ni t c kt qu ny c mt phn khng nh ca chnh sch t gi hi oi. Ngoi vic cho th trng t iu tit t gi theo xu hng tng (khong 1,3%), th trong thi gian ny phi k n hai hnh ng tch cc trong chnh sch t gi ca NHNN l h t l kt hi ngoi t 40% xung cn 30%, v m rng bin t gi giao dch gia ng VND vi ng USD t 0,1% ln 0,25% so vi t gi bnh qun trn th trng ngoi t lin ngn hng. Vi bin rng ny th chnh lch gia t gi trn th trng ngoi t lin ngn hng v t gi trn th trng t do gim t 35-50 ng/1USD xung ch cn 10-20 ng. Ln iu chnh ny l mt bc m rng dn iu hnh gin tip v gim bt tnh hnh chnh Trong iu hnh t gi. Ngay sau khi p dng bin mi, t gi do cc ngn hng cng b ln ti st mc v to iu kin khuyn khch xut khu, kim sot nhp khu. Tm li, trong thi gian qua, chng ta ch ng iu chnh t gi mt cch linh hot ph hp vi iu kin quc t, hon cnh ca Vit Nam theo hng tng t gi USD/VND mt cch hp l. T gi, mt nhn t nhy cm nh hng rt mnh n hot ng xut khu ca cc doanh nghip ni chung, c Chnh ph v NHNN Vit Nam x l linh hot, ng quy lut v c tc ng tch cc n hot ng xut khu. Nh vy ch ng iu chnh t gi tng r rng l mt vic lm ng hng kch thch xut khu cho cc DNN&V. V nhng thnh qu xut khu m cc DNN&V Vit Nam t c khng nh tnh hp l ca iu hnh chnh sch t gi thi gian qua. Tuy nhin, vic vn dng chnh sch t gi hi oi h tr xut khu cho cc doanh nghip ni chung trong c cc DNN&V ca Vit Nam hin nay vn cn nhng hn ch cn
I.
Chng III Mt s kin ngh nhm hon thin hot ng h tr xut khu cho cc DNN&V bng cc bin php ti chnh nh hng pht trin dnn&v ca vit nam trong giai on 2000-2010 v kinh nghim h tr xut khu cho DNN&V mt s nc
2. Kinh nghim ca mt s nc (M, Nhtj, CHLB c, Hng Quc, Malaysia) trong vic s dng bin php ti chnh h tr xut khu cho DNN&V.
Hin nay, hu ht cc nc trn th gii, DNN&V u ng vai tr quan trng trong vic thc hin cc mc tiu pht trin kinh t x hi, c bit l hot ng sn xut hng xut khu, mt hot ng trung tm ca nn kinh t. Mt khc, s pht trin ca cc DNN&V tu thuc rt ln vo s h tr ca Chnh ph. Trong thi gian gn y, Chnh ph nhiu nc ginh nhiu s quan tm, khuyn khch v gip cc DNN&V thng qua cc chnh sch v cc chng trnh h tr trn cc phng din khc nhau nhm to iu kin thun li v thc y s pht trin ca cc DNN&V. Mi nc c iu kin v trnh pht trin kinh t khc nhau, v do chnh sch ca Chnh ph mi nc i vi hot ng h tr xut khu cho DNN&V cng c nhng im khc nhau. Tuy nhin, c th thy, cc nc nc u s dng chnh sch ti chnh nh l mt cng c quan trng khuyn khch s tng trng, pht trin cc DNN&V, c bit h tr cc doanh nghip ny nng cao nng lc cnh tranh v thc y xut khu hng ha. Cc nc pht trin hin nay nh M, Nht Bn, CHLB c... v cc nc trong khu vc nh Malaysia, Hn Quc u tp trung vo mt s vn ch yu sau:
Ngun: Ti chnh h tr DNN&V, Vin KHTC, Hc vin Ti chnh, 2002. Theo bng trn, nhng cng ty c tng thu nhp 335.000 USD tr ln th mc thu sut thu thu nhp cng ty l 34%. Nh vy, i vi nhng cng ty c thu nhp di 335.000 USD m thng l nhng DNN&V ch phi chu thu sut trung bnh thp hn l 34%. y chnh l cch gim thu i vi DNN&V ca Chnh ph M. CHLB c, t thng mt nm 1990, cc DNN&V khng phi np thu doanh thu (Nu doanh thu hot ng sn xut kinh doanh hng nm khng qu 25.000 DM v nu thu nhp hng nm ca doanh nghip di 2 triu DM, doanh nghip c gim 50% s thu phi np. Ti Nht Bn, Chnh ph c nhiu gii php h tr cho cc DNN&V. Chnh sch thu thu nhp cng ty ca Nht quy nh: Nhng DNN&V c mc thu nhp di 8 triu YN/nm th ch phi np thu thu nhp vi thu sut l 28%, trong khi
1. iu kin thc hin hiu qu cc bin php ti chnh h tr xut khu cho DNN&V.
Cc gii php ti chnh h tr xut khu cho DNN&V s thc s pht huy tc dng trong vic khuyn khch, nh hng v thc y xut khu ca cc doanh nghip ny nu chng c thc hin trn c s c c mt s iu kin thun li v n nh kinh t x hi, khung chnh sch v m hp l 1.1. Duy tr s n nh kinh t - x hi. Mt trong nhng iu kin c bn ngi dn b vn u t trc tip tin hnh sn xut kinh doanh l s n nh kinh t v m, trong n nh v ti chnh tin t l rt quan trng. Nu lm pht mc cao v khng c kh nng v khng c kh nng kim sot c s lm tng ri ro trong u t v do , dn chng s khng dm b vn thnh lp doanh nghip. Ngc li, duy tr c n nh x hi s to nim tin cho dn chng vo chnh sch pht trin lu di ca nn kinh t nhiu thnh phn. S tin tng vo tng lai l iu kin tin quyt cho quyt nh u t di hn ca dn chng. V vy, cn to mi trng kinh doanh bnh ng gia cc thnh phn kinh t tng s tin tng ca dn chng v khi s khuyn khch u t, pht trin sn xut, kinh doanh hng xut khu thng qua cc gii php ti chnh mi t c hiu qu cao.
2. Mt s kin ngh gp phn nng cao hiu qu h tr xut khu cho cc DNN&V Vit Nam bng bin php ti chnh.
Trong thi gian qua, hu ht cc chnh sch, bin php ti chnh ca Chnh Ph c a ra vi mc tiu khuyn khch pht trin, tng cng hiu qu hot ng xut khu cho cc DNN&V. Tuy nhin, mt mt do cc bin php ny cn thiu ng b, vic thc hin cn nhiu hn ch, mt mt do nng lc sn xut, xut khu ca cc DNN&V cn yu km, do , cc mc tiu, tc ng tch cc ca cc bin php ti chnh cha thc s pht huy tc dng. Trong thi gian ti, Chnh ph, cc B, Ngnh, cc t chc ti chnh, cng nh chnh bn thn cc DNN&V cn c nhng bin php ph hp nhm nng cao hn na tc ng ca cc bin php ti chnh i vi hot ng xut khu ca cc DNN&V. Cc bin php ny khng ch dng li vic m rng nng lc sn xut, kinh doanh, kim ngch xut khu ca cc DNN&V m cn nng cao nng lc cnh tranh, to lp uy tn ca cc DNN&V trn th trng quc t v khu vc thng qua nhng chnh sch, bin php h tr ti chnh hp l. 2.1. i mi v hon thin h thng thu Vit Nam Trong thi gian qua, thu c s dng khuyn khch u t v gp phn vo vic pht trin sn xut, khuyn khch xut khu. Tuy nhin, h thng thu ca Vit Nam, c bit l thu VAT, hin nay vn ang l mt thch thc, cha thc s c tc ng tch cc cho hot ng sn xut xut khu hng ho cho cc DNN&V. Hin nay, thi gian min gim thu cho cc DNN&V vn cn qu ngn so vi cc doanh nghip c vn u t nc ngoi, thu sut v cch tnh thu vn cn phc tp, thu thp nhng l ph nhiu gii quyt nhng bt cp v hon thin hn na bin php thu h tr xut khu cho cc DNN&V cn tp trung vo mt s gii php sau: (i) Th nht, chnh sch thu thu nhp doanh nghip cn c n gin ho v loi b cc trng hp min gim tin ti thng nht mc thu sut i vi cc loi hnh doanh
1 2 3 4 5
y chnh l gii php rt hiu qa cho cc DNN&V hin ang p dng ti M. p dng biu thu sut ny s gp phn kch thch u t, thnh lp doanh nghip v ch yu l DNN&V. Cng vi vic nghin cu p dng thu lu tin tng phn i vi thu nhp doanh nghip, Nh nc cng cn h tr DNN&V
() - iu ny nn theo mt phn tch trc y v cc u i ti chnh hin ti, v mt nh gi chi tit v cc nh hng thun li c th tnh ton c (nu c). 31 () - V d, cc doanh nghip ang tn ti mun lp ra nhng php nhn kinh doanh mi hn l ti u t vo cc php nhn hin ti, tn dng c cc u i dnh ring cho cc cng ty mi.
Kt lun
Ngy nay, hu ht c cc quc gia t cc nn kinh t pht trin mnh nh c, M, Nht Bn, EU, cc nn kinh t cng nghip mi nh i Loan, Hn Quc, Singapore n cc nc ang pht trin trong khu vc nh Trung Quc, Thi Lan, Malaysia, n v mt s quc gia Chu Phi khc u ng vi quan im cho rng DNN&V v ang ng vai tr ht sc quan trng trong pht trin kinh t mi quc gia. Vai tr ny khng ch th hin ng gp ca khu vc DNN&V vo tng trng kinh t, to vic lm v tng thu nhp cho ngi lao ng, khai thc mi tim nng ca t nc, tng ngun hng xut khu m vai tr ca khu vc DNN&V cn c khng nh thng qua thc
Ngoi thng H Ni, NXB Gio dc, 2000 2. inh Xun Trnh, Gio trnh l thuyt ti chnh tin t, Trng i hc Ngoi thng, NXB Gio dc, 2001 3. inh Xun Trnh, Gio trnh thanh ton quc t trong ngoi thng, NXB Gio dc 2002. 4. L Vn T, Tn dng ti tr xut nhp khu, NXB Thng k, 2000. 5. Bi Xun Lu, Gio trnh thu v h thng thu ca Vit Nam, Trng i hc Ngoi thng, 1998. 6. Ngn hng pht trin Chu (ADB), L trnh pht trin DNN&V, D n chun b Chng trnh pht trin DNN&V TA 4031 VIE, Thng 7/2003. 7. Phng thng mi cng nghip Vit Nam (VCCI), DNN&V thc trng v gii php, NXB Thng k, 2002. 8. Hc vin Ti chnh Vit Nam, Vin Khoa hc Ti chnh, Ti chnh h tr pht trin DNN&V, NXB Ti chnh H Ni, 2002. 9. Nguyn Cc, i mi c ch chnh sch h tr pht trin DNN&V Vit Nam n nm 2005, NXB Chnh tr Quc gia, 2000. 10. c Thnh, Pht trin DNN&V mt s nc trn th gii, NXB Thng k, 1999. 11. Chng trnh d n M Kng, Hnh thnh mt Qu u t mo him Vit Nam, Chuyn nghin cu t nhn s 4, nm 1999.
nghim h tr DNN&V ti Cng ho Lin Bang c, Vin nghin cu qun l kinh t Trung ng, 2000. 13. Phm Th Tut, Bo co quan im v nh hng xy dng Qu bo lnh tn dng cho cc DNN&V Vit Nam, B ti chnh, 2001. 14. Vin Nghin cu Thng mi, xc tin xut khu ca Chnh ph cho DNN&V, NXB lao ng thng binh x hi H Ni, 2003. 15. Hi ng lin minh HTX Vit Nam, Bo co v n Qu bo lnh tn dng cho DNN&V, 2001. 16. Vin nghin cu Qun l Kinh t Trung ng, pht trin DNN&V kinh nghim nc ngoi, NXB Thng k H Ni, 2001. 17. Phm Thu Hng, To vic lm tt bng cc chnh sch pht trin DNN&V, Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam. 18. V Quc Tun, Kinh nghim pht trin DNN&V ca mt s nc v bi hc kinh nghim cho Vit Nam. 19. Bo co s kt 4 nm thc hin Lut doanh nghip 4/11/2003. 20. Ngh nh s 90/2001/N-CP ngy 23/11/2001 v vic tr gip v pht trin DNN&V. 21. Ngh nh s 43/1999/N-CP ngy 29/6/1999 v tn dng u t pht trin ca Nh nc. 22. Ngh nh s 50/1999/N-CP ngy 8/7/1999 v t chc hot ng ca Qu h tr pht trin. 23. Bo co ca Qu h tr pht trin v tnh hnh thc hin nhim v nm 2003 (Ngy 22/9/1003) 24. Thi bo kinh t, Tp ch kinh t pht trin, Bo u t, Tp ch ngn hng, cc s nm 2000-2003, Ti liu ting Anh:
1. Yoshiyuki Oba, Finance for small Business in Japan, March
1999, 2. James Riedel and Chuong S.tram (1997), The emerging Private sector and Industrialization of Vietnam, Private sector discussion No. 1, Mekong project Development Facility (MPDF), 4/2002, Hanoi. 3. UNDP, Job creation and private sector in Vietnam, 2001.
Vietnam, Stockholm School of Economics, 2000. 5. UFJ Institute, Soft Infrastructure Development for Better financial Access of small and Medium Enterprise in Vietnam, October 2003