1

A.LI M U

Qu trnh ton cu ho ang thc y mnh m s hi nhp ca cc nc vo nn kinh t th gii v khu vc. C th ni, hin nay hu nh khng c quc gia no ng ngoi qu trnh hi nhp quc t, nu khng mun t c lp mnh v ri vo nguy c tt hu.Trong , u t trc tip nc ngoi (FDI) l mt hot ng chim v tr ngy cng quan trng i vi c nc u t v nc tip nhn u t. Vic khai thc s dng FDI mt cch c hiu qu, ang l mc tiu hng u ca nhiu nc trn th gii, nht l i vi cc nc ang pht trin, trong c Vit Nam. Vit Nam ang trn ng hi nhp v pht trin. t c mc tiu tr thnh nc Cng nghip theo hng hin i vo nm 2020, i hi cn c mt ngun vn rt ln pht trin trn tt c lnh vc. V thc t, vic gia nhp vo cc t chc khu vc v quc t a n cho Vit Nam nhiu c hi thu ht nhiu nh u t nc ngoi hn.iu ny lm thc y nn kinh t pht trin nhanh hn v tin gn hn vi khoa hc k thut tin tin trn th gii. c bit trong thi gian gn y, ngun vn FDI vo Vit Nam gia tng mt cch nhanh chng v c tc ng mnh m n nhiu lnh vc, lm thay i din do nn kinh t v x hi. Vy FDI tc ng nh th no m Vit Nam li thay i nh th nhm 3 a ra kin mong nhn c kin ca cc bn hon thin bi tiu lun cng nh kin thc hiu r hn v s pht trin ca nn kinh t nc nh.

B. NI DUNG
I/ TNG QUAN V FDI:
1. Khi nim FDI:

u t trc tip nc ngoi (FDI- Foreign Direct Investment) l hnh thc u t di hn ca c nhn hay cng ty nc ny vo nc khc, bng cch thit lp c s sn xut, kinh doanh. C nhn hay cng ty nc ngoi s nm quyn qun l c s sn xut kinh doanh ny. 2. c im v hnh thc ca FDI: 2.1. c im:

- T l vn ca cc nh u t nc ngoi trong vn php nh ca d n t mc ti thiu ty theo lut u t ca tng nc quy nh.

- Cc nh u t nc ngoi trc tip qun l d n m h b vn u t. Quyn qun l doanh nghip ph thuc vo t l gp vn ca ch u t trong vn php nh ca d n.

- Kt qu thu c t hot ng kinh doanh ca d n c phn chia cho cc bn theo t l gp vn v vn php nh sau khi np thu cho nc s ti v tr li tc c phn (nu c).

- FDI thng c thc hin thng qua vic xy dng doanh nghip mi, mua li ton b hoc mt phn doanh nghip ang hot ng, hoc mua c phiu thn tnh, hoc st nhp cc doanh nghip vi nhau.

2.2. Hnh thc:

- Theo xu hng th gii hin nay, hot ng FDI din ra ch yu di cc hnh thc:

Hnh thc doanh nghip Lin doanh:

L hnh thc c s dng rng ri nht ca u t trc tip nc ngoi trn th gii t trc n nay. N cng c thm nhp vo th trng nc ngoi mt cch hp php v c hiu qu thng qua hot ng hp tc.

Hnh thc doanh nghip 100% vn nc ngoi:

Doanh nghip 100% vn nc ngoi cng l mt hnh thc doanh nghip c vn u t nc ngoi nhng t ph bin hn hnh thc lin doanh trong hot ng u t quc t.

Hnh thc hp tc kinh doanh trn c s hp ng hp tc kinh doanh:

y l hnh thc u t trong cc bn quy trch nhim v phn hia kt qu kinh doanh cho mi bn tin hnh u t kinh doanh m khng thnh lp php nhn mi - Ngoi ra cn c mt vi hnh thc cng kh ph bin: u t theo hp ng BOT. u t thng qua m hnh cng ty m v con (Holding company). Hnh thc cng ty c phn. Hnh thc chi nhnh cng ty nc ngoi. Hnh thc cng ty hp danh. Hnh thc u t mua li v sp nhp (M&A).

3. Li ch ca FDI i vi nn kinh t:
B sung cho ngun vn trong nc: mt nn kinh t mun tng trng nhanh th

n cn nhiu vn, nu vn trong nc khng , nn kinh t ny s thu ht vn t nc ngoi, trong c vn FDI.

Tip thu cng ngh v b quyt qun l: vn cho tng trng d thiu vn c th

huy ng c bng chnh sch tht lng buc bng. Thu ht FDI t cc cng ty a quc gia s gip t nc c c hi tip thu cng ngh, b quyt qun l kinh doanh m cc cng ty ny tch ly v pht trin qua nhiu nm, bng nhng khon chi ph ln. Mt khc, n cn ph thuc rt nhiu vo nng lc tip thu ca t nc.

4 Tham gia mng li sn xut ton cu: khi thu ht FDI, khng ch doanh nghip c vn u t ca cng ty a quc gia, m cc doanh nghip khc trong nc c quan h lm n vi doanh nghip cng s tham gia qu trnh phn cng lao ng khu vc. V th, nc nhn FDI c c hi tham gia mng li sn xut ton cu => Thun li cho xut khu.

Tng s lng vic lm v o to nhn cng: t c chi ph sn xut thp,

nn doanh nghip c FDI s thu nhiu lao ng a phng, nhm lm cho thu nhp ca mt b phn dn a phng c ci thin, ng gp tch cc vo tng trng kinh t. ng thi to ra mt i ng lao ng c k nng ngh nghip cho nc nhn FDI.

Ngun thu ngn sch ln: i vi nhiu nc ang pht trin, hoc i vi nhiu a phng, thu do cc doanh nghip FDI np l ngun thu ngn sch quan trng.

II/ FDI I VI VIT NAM: 1.Tnh hnh FDI Vit Nam: Tnh hnh thc hin vn FDI vo Vit Nam trong giai on 1988-2010: FDI NG K (TRIU USD) 36.133 2.839 2.508 2.999 3.191 4.548 6.840 12.004 21.348 60.217 21.480 18.0425 TB VN/D N (TRIU USD/D N) 12,68 7,26 5,66 3,71 4,03 5,61 7,05 12,16 13,83 51,42 25,60 15,40 FDI THC HIN (TRIU USD) 17.049 2.413 2.450 2.591 2.650 2.852 3.309 3.956 4.500 11.500 10.000 63.270

NM

S D N

% THC HIN 40,77 84,99 77,95 86,40 83,05 62,71 48,38 32,96 21,08 19,10 46,55 35,07

1990-1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 TNG

2.849 391 555 808 791 811 970 987 1544 1.171 839 11.716

(Ngun: Cc u t nc ngoi - B K hoch v u t) Sau i hi VI t nc m ca i mi. T , nm 1987 nhng d n u t FDI u tin vo Vit Nam. Tri qua 20 nm, FDI bin ng qua tng thi k, c bit l sau khi Vit Nam gia nhp t chc thng mi WTO, FDI khng ngng tng trng mt cch mnh m v nh im nm 2008 FDI t ti 64 t USD. Sau y chng ta cng nhn li tnh hnh FDI vo Vit Nam trong 20 nm qua: Giai on t (1988- 1990): y l giai on u tin FDI vo Vit Nam rt khim tn, tng 3 nm ch t 1,79 t USD v cha c nh hng r rt n nn kinh t- x hi Vit Nam. Giai on (1991- 1996): y l giai on FDI tng trng nhanh v gp phn quan trng vo vic thc hin cc mc tiu x hi. Giai on ny thu ht 25,179 t USD vn ng k, tc tng trng hng nm cao. Vn ng k nm 1991 l 1,322 t USD th nm 1996 l 8,497 t USD, bng 6,43 ln. Giai on (1997- 2003): y l thi k suy thoi ca FDI. Do nh hng ca cuc khng hong ti chnh tin t nm 1997. Vn ng k bt u gim t nm 1997 v gim mnh trong 2 nm tip theo. Nm 1996 vn ng k l 8,498 t USD, nm 1997 ch bng 50%, cn 4,649 t USD. Nm 1999 ch cn 1,568 t USD v tip tc ngng tr cho n nm 2003. Giai on (2004- 2006): y l giai on FDI phc hi v pht trin. Nm sau tng gp i so vi nm trc. Nm 2004 ch mi t 2,084 t USD th nm 2006 ln ti 10,200 t USD tng 400% so vi 2004. Giai on (2007-2008): Sau khi Vit Nam gia nhp t chc thng mi WTO cc chnh sch ngoi thng ci m hn, to iu kin thun li cho cc nh u t, nh to ra mt hiu ng rt tt trong vic thu ht FDI, a Vit Nam lt vo top 10 nn kinh t hp dn vn u t FDI nht. Giai on(2009-2010): Lng vn FDI vo Vit Nam trn thc t vn tng khong 9,6%. - Theo Tng cc Thng k, u t trc tip ca nc ngoi c cp php t 01/01- 20/08/2010 t 10,79 t USD. Xt v quy m vn ng k, Qung Nam dn u, Bnh Dng l tnh xp th 10 v thu ht FDI. Theo , tng s vn c cc nh u t ngoi rt vo Vit Nam nm 2010 bt ng sn t 2,8 t USD; trong , 2,7 t USD ca 20 d n cp php mi v 132,1 triu USD vn tng thm. - C nc c 48 tnh, thnh ph trc thuc Trung ng c d n u t trc tip nc ngoi cp php mi trong 11 thng ca 2010, trong B Ra -Vng Tu c s vn ng k ln nht vi 2,349 t USD, chim 19,4% tng vn ng k cp mi; tip n l

Qung Ninh 2,148 t USD, chim 17,8%; Tp.HCM 1,726.8 t USD, chim 14,3%; Ngh An 1,012.7 t USD, chim 8,4%; C Mau 773 triu USD, chim 6,4%.

(Ngun: cafeland.vn) V con s d kin k hoch nm 2011 vi ch tiu vn FDI thc hin l 11,5 t USD, trong vn nc ngoi chuyn vo Vit Nam l 8,4 t USD; tng vn ng k t 20 t USD, trong cp mi 16 t USD, b sung 4 t USD. 2. Sc ht v hn ch ca FDI n Vit Nam: 2.1. Sc ht: - Vit Nam t chc thnh cng cc s kin vn ha chnh tr nn gp phn nng tm v th v danh ting ca Vit Nam n cc nh u t nc ngoi. Vit Nam c sc ht ln i vi FDI, do c h thng chnh tr n nh, c trin vng kinh t pht trin trong trung v di hn.

- C nn kinh t ang dn t do ha, c v tr chin lc c bit ng Nam .

- C lao ng di do, cn c sng to trong cng vic, nhn cng r. - C ngun ti nguyn thin phong ph.

2.2. Hn ch:

- Chi ph sn xut gia tng, nht l gi nguyn nhin vt liu (gi in, than, du kh) nh hng n gi thnh v tnh cnh tranh trong mt s sn phm.

- Vit Nam cha khc phc c nhng hn ch c hu v th ch, lut l, tnh d bo ca lut l.

- H thng lut php cha thng nht, b my hnh chnh cn yu km, th tc hnh chnh cn rm r, phc tp.

- Kh nng hp th vn ca Vit Nam cn thp do s yu km v quy hoch, h tng, thiu nhn lc cht lng cao v s chm tr trong vic gii quyt cng vic. Cng tc quy hoch c nhng bt hp l, quy hoch ngnh cn nng v bo h sn xut trong nc gy kh khn trong vic qun l. - Tin trnh gii ngn vn FDI chm do h thng h tng giao thng, cng bin, thng tin lin lc cn thp, lm hn ch kh nng tip nhn lng vn u t.

- Cha ra c chin lc xc tin u t di hn, kinh ph thiu tnh ch ng trong xc tin u t cn yu.

3. FDI tc ng n kinh t Vit Nam: 3.1. i vi ngnh nng nghip: a/ Tch cc: - B sung ngun vn cho u t pht trin nng nghip: t trng FDI vo ngnh nng nghip cha cao, cha c nhng tc ng ng k vo Nng - lm - ng nghip (chim t trng khong 6,7% t trng vn u t FDI ng k c nc). - FDI gp phn chuyn i c cu ngnh nng nghip theo hng hin i, a dng ha v nng cao gi tr sn phm: FDI gp phn khng nh trong vic chuyn dch c cu kinh t nng nghip, pht trin sn xut hng ho quy m ln, nng cao gi tr xut khu cho nng sn Vit Nam, trn c s p dng cc cng ngh mi hin i, c kh nng cnh tranh khi tham gia hi nhp. Vi 758 d n v ang trin khai, lnh vc FDI trong nng nghip em li doanh thu hng nm khong 312 triu USD. - u t FDI trong khu vc nng nghip cng c chnh lch cao gia cc ngnh ngh, thng tp trung ch yu vo cc d n thu hi vn nhanh. C n 53,7% tng s vn FDI c a vo ngnh ch bin nng sn thc phm, 24,7% vn vo ch bin lm sn. Ngnh chn nui v ch bin thc n gia sc thu c 12% v thp nht l ngnh trng trt ch thu ht c 9,6% tng s vn.

(Ngun: http://bktaynguyen.com/)

- Trong trng trt v chn nui, rt t d n trin khai vo vic pht trin cng ngh sinh hc, lai to ging cy trng, vt nui mi, ch bin cc loi rau qu xut khu c k thut cao, cht lng tt, ph hp vi iu kin t nhin Vit Nam. - To ra cng n vic lm, thu nhp n nh cho ngi nng dn, to ngun nguyn liu thng xuyn cho d n hoc theo ma v (trng ma ng, khoai m) gp phn quan trng thc hin cng tc xo i, gim ngho. b. Tiu cc: - Vic tp trung ngun vn FDI vo cc vng kinh t trng im v vic chuyn i s dng t cho cc d n u t nc ngoi khin cho hng vn lao ng b nh hng trc tip do b mt t sn xut. - Khan kit ngun ti nguyn thin nhin: S u t, khai thc ca nhng tp on a quc gia n t nhiu nc, c th gy ra nn cn kit ngun ti nguyn thin nhin ca nc ta trong tng lai. Hin tng ny khng ch nh hng ti ti nguyn thin nhin nh t ai, khong sn m cn nh hng ti ngun lao ng vn c coi l di do v r ca VIT NAM. ( Ngun: http://bktaynguyen.com) 3.2. i vi ngnh cng nghip: a. Tch cc: - Ngun vn u t trc tip nc ngoi vo ngnh cng nghip Vit Nam t nm 1988 n 2002 l 2522 d n, vi 18.217,4 triu USD vn ng k, chim 59,8% s d n v chim 42,7% vn ng k. S c s cng nghip FDI tng t 666 ln 1063 n v. iu gp phn lm tng gi tr sn xut ton ngnh nm 2002 ln 14,5% tc vt mc tiu 14%. - Cc doanh nghip c vn FDI gp phn b sung ngun vn quan trng cho s pht trin ca ngnh cng nghip. - Ngnh cng nghip-xy dng lun l lnh vc thu ht s quan tm ln nht ca nh u t nc ngoi. Theo s liu nm 2010, ngnh ny dn u v s d n ng k cp mi v d n tng vn u t (vi 532 d n cp mi, tng vn t trn 8,68 t USD v 209 d n tng vn vi s vn tng thm l trn 1 t USD) => Tng vn u t ng k mi v tng thm l 9,68 t USD, chim 52,5% tng vn u t ng k. - Bn cnh ngnh cng nghip du kh v cng nghip nng cng chim mt phn ln FDI. - FDI gp phn to ra nng lc sn xut v phng thc sn xut kinh doanh mi, lm cho c cu ngnh cng nghip tng bc chuyn bin tt hn. Khu vc c vn FDI

10

lun to ra hn 25% gi tr sn xut ca ton ngnh cng nghip => T trng cng nghip tng v ngy cng chim u th trong ton nn kinh t quc dn. - c bit FDI to nn ngnh ngh, sn phm mi: khai thc du kh, sn xut xe my, in t - vin thng gp phn tha mn nhu cu trong nc cng nh lm tng nng lc ngnh cng nghip Vit Nam. - Mt s d n c quy m, ngun vn ln trong ngnh cng nghip v xy dng c ng k trong nm 2010 l: + Cty TNHH in lc AES - TKV Mng Dng (BQT nhit in Mng Dng 2), vi vn u t ng k trn 2 t USD. + D n Cng ty TNHH St xp Kobelco Vit Nam trong lnh vc sn xut phi thp vi tng vn u t 1 t USD. + Formosa Plastics Group, mt trong nhng tp on cng nghip ln nht i Loan dnh 8 t USD xy dng mt nh my thp ccbon ti VN. b. Tiu cc: - Cng tc quy hoch lin quan n thu ht FDI trong ngnh cng nghip cn chm, cht lng cha cao, thiu c th: +) Cc khu cng nghip thnh lp nhng thiu thit k kt cu h tng, cha sc hp dn vi cc nh u t, ch lp kn c gn 30% din tch t cng nghip c th cho thu. +) Mc tiu chuyn dn t lp rp bng linh kin nc ngoi sang lp rp bng cc linh kin trong nc l ch yu, vn cha iu kin thc hin do thiu vn, nh xng, thit b cng ngh cao, trong khi s sn phm tiu th cn hn ch (2%-20% cng sut thit k). +) Quy m th trng Vit Nam cn nh b, sc mua thp, nht l cc vng nng thn; mt khc, nc ta li ch trng khuyn khch u t hng v xut khu, nhiu doanh nghip b rng buc bi iu kin xut khu trn 80% v phi t cn i ngoi t... - C cu vn FDI vo ngnh Cng nghip c mt s bt hp l, dn n hiu qu kinh t ca khu vc u t nc ngoi cha cao: FDI tp trung ch yu vo cc KCN nhng a phng c iu kin thun li (TP.H Ch Minh, ng Nai, H Ni, B ravng tu). - Cc iu kin kinh t-x hi cn nhiu bt cp:

11

+) Th trng vn pht trin chm nn hn ch kh nng p ng yu cu vn vay ca cc thnh phn kinh t, trong c doanh nghip u t trc tip nc ngoi. +) Cn tn ti vic p dng chi ph hai gi phn bit gia doanh nghip trong nc v doanh nghip c vn FDI. Cc doanh nghip c vn u t nc ngoi phi tr gi in, nc, cc ph in thoi, gi v i li v cc dch v khc cao hn cc doanh nghip trong nc. +) C s h tng kinh t -x hi cn nhiu hn ch (giao thng vn ti, in nc, cc dch v x hi,...) +) Vic cung cp nguyn liu ph tng ti ch cho cc doanh nghip u t nc ngoi gp kh khn v khng n nh, nh hng n k hoch sn xut kinh doanh v lm tng gi thnh sn phm. +) Cc a phng cha ch trng n cng tc o to lao ng cung cp cho cc doanh nghip,doanh nghip phi t t chc ( cch n mc, tc phong lm vic) Mt khc, cha c s kt hp cht ch gia a phng v doanh nghip FDI trn a bn v vic o to cng nhn k thut. - Nhiu doanh nghip sn xut kinh doanh b thua l dn ti mc np Ngn sch Nh nc cn thp, cha tng xng vi thc lc ca n. - Km hm cc doanh nghip trong nc: Cc doanh nghip c vn FDI thng c cng ngh khoa hc tin tin hn, tnh hiu qu cao hn, dn n gi thnh c th r hn v cht lng li c nng cao. Nu cc doanh nghip Nh nc khng c s iu chnh ng n v hp l th s b bin mt trn th trng. 3.3. i vi ngnh dch v: - Ngnh dch v cng ngy cng chim mt th phn ln ca thng mi ton cu. Khu vc dch v bao gm nhiu lnh vc khc nhau: du lch, ti chnh, y t, chm sc sc khe, gio dc...

12

- FDI vo Vit Nam ngy cng nhiu v dng vn ang c s chuyn dch mnh vo lnh vc dch v, chim 47,7% tng vn ng k ca c nc. Nm 2007 tp trung ch yu vo kinh doanh bt ng sn: xy dng cn h, vn phng, pht trin khu th mi, kinh doanh h tng khu cng nghip (42% tng vn u t nc ngoi trong khu vc dch v), du lch-khch sn (24%), giao thng vn ti - bu in (18%). * Thc trng pht trin ngnh dch v hin nay: - Vai tr ca ngnh dch v cn hn ch. - Ngnh dch v hin nay cn lm gim kh nng cnh tranh ca cc ngnh sn xut. Chi ph ca nhiu dch v nc ta cn cao hn so vi mc trung bnh ca cc nc trong khu vc, dn n chi ph u vo ca sn xut kinh doanh cao. - Ngnh dch v Vit Nam cn thiu v yu cc dch v h tng u vo (dch v trung gian) cho mi hot ng kinh t-x hi. - Vic phn b trong ngnh dch v cng cn nhiu bt cp. - Tc tng trng v c cu cn cha hp l, thiu chin lc - Xut khu dch v ca Vit Nam cha mnh, cha tng xng vi tim nng, cha ngang bng vi mc trung bnh ca th gii: * C th: + Cc vin thng quc t ca Vit Nam cao hn 10-30% so vi Malaysia, Thi Lan, Indonesia, Philipine v Singapore; + Chi ph vn ti ng bin container cao hn t 40-50% so vi Malaysia, Indonesia, v Singapore; cc mc ph v l ph hng hi ti cng cao hn vi ln so vi cc cng bin ti Bangkok, Manila v Jakarta...

13

=> Nhng iu ny lm gim sc cnh tranh, c bit l i vi sn phm xut khu cng nh cc sn phm ph thuc vo ngun nguyn liu nhp khu nh: phn bn; sn phm nha; sn phm dt, may; giy, dp; sn phm tu thu; sn phm thp,... Ngoi ra, vic chng loi sn phm dch v thiu, cht lng dch v thp, tin cy km v khng m bo tnh kp thi cng khin kh nng cnh tranh ca cc ngnh sn xut b gim st. 3.3.1. Th trng Bt ng sn: - T nm 2008, ng k vn FDI u t vo bt ng sn tng mnh 30 t USD, c th u t Khch sn - Du lch chim 39%; cn h, vn phng 38%, khu th mi 22% v KCN chim 1%. Theo thng k t Cc u t nc ngoi B K hoch v u t, trong s 487 d n FDI c cp mi trong 6 thng 2008, th c ti 18 d n l u t vo khch sn du lch. Trong 8 d n c vn u t ln nht trong 6 thng nm 2008 th bt ng sn du lch chim 5 d n.

- Vn ng k FDI vo Vit nam ni chung, v vo lnh vc bt ng sn ni ring trong 11 thng nm 2010 u gim so vi nm trc. - Theo s liu ca Cc u t nc ngoi B k hoch v u t, 11 thng trong nm 2010 c nc c 833 d n mi c cp vi tng vn ng k 12,1 t USD, bng 73,7% so vi cng k nm 2009. - Tnh chung c cp mi v tng vn, trong 11 thng u nm 2010, cc nh u t nc ngoi ng k u t vo Vit Nam 13,304 t USD, bng 60% so vi cng k 2009.

14

- Lnh vc kinh doanh bt ng sn, tip tc suy gim, so vi nm 2009 FDI vo bt ng sn t 7,6 t USD, trong khi 11 thng 2010 mi ch t 2,85 t USD. * FDI vo BS t 2004 2010: (Ngun: atdongsa .com.vn) Mt s d n ln c cp php nh: + Cng ty TNHH

b n *

Skybridge Dragon Sea ca Hoa K. Mc tiu xy dng, kinh doanh Khu trung tm hi ngh trin lm, trung tm thng mi, kinh doanh bt ng sn ti tnh B Ra Vng Tu vi tng vn u t 902,5 triu USD. + Gamuda Land ca Malaysia, u t d n Khu dn c Tn Thng ti TP H Ch Minh vi tng vn u t 293 triu USD. + Ngoi ra cn c d n Cty TNHH i Bch Dng (d n u t khu phc hp i Bch Dng) vi tng vn u t ng k 475,8 triu USD ca British West Indies ti Bnh Thun. - Trong 11 thng u nm 2010, c tnh cc d n u t trc tip nc ngoi gii ngn c 9,950 t USD, tng 9,9% so vi cng k nm 2009. So vi mc tiu gii ngn 11 t USD nm 2010, nhn chung cc d n FDI ang trin khai ph hp vi tin d kin.

3.3.2. Du lch khch sn:

15

Hn 10 nm qua, Vit Nam thu ht c 182 d n u t nc ngoi vo lnh vc khch sn, du lch, vi s vn hn 4,3 t USD. - Trong nm 2007, huy ng trn 3.500 t ng t nhiu ngun khc nhau u t nng cp v xy dng c s h tng du lch, ch yu l ti cc khu du lch trng im quc gia, ti min Trung v Ty Nguyn. - Tng cc Du lch cho bit, n cui thng 12/2008, c nc c 190 d n u t trc tip nc ngoi (FDI) vo cc khu du lch v khch sn, vi tng vn ng k u t l 4,46 t USD.Tng 140% so vi nm 2007. - Bn thng u nm 2009 c nc c 145 d n FDI cp mi, vi tng s vn ng k l 2.483,24 triu USD. S d n ngh c tng thm vn u t l 23, vi tng s vn tng thm l 3.874,5 triu USD. Nh vy, tng s vn cp mi v tng thm trong 4 thng u nm 2009 Vit Nam t 6.357,74 triu USD. Trong , ngnh dch v c 96 d n (chim 66,2% s d n) c cp mi u t vo Vit Nam, vi s vn ng k l: 2.100,49 triu USD (chim 84,6% tng s vn cp mi ca c nc). S d n ngh c tng thm vn u t l 11 (chim 47,8% s d n), vn ng k tng thm l 3.855,01 triu USD (chim 99,5% tng s ca ton quc). Mc vn cp mi v tng thm trong 4 thng u nm 2009 ngnh dch v t 5.955,49 triu USD (chim 93,6% tng s ca c nc). - Trong s 96 d n thuc ngnh dch v c 6 d n cp mi v lnh vc khch sn du lch (4,1% s d n ca ton quc), vi s vn ng k cp mi l 705,71 triu USD (chim 28,42 tng s vn cp mi ca ton quc). Mt d n ng k tng thm vi s vn ng k l 3.800 triu USD (chim 98,1% vn ng k tng thm ca c nc trong 4 thng u nm 2009). Tng vn cp mi v tng thm lnh vc khch sn - du lch bn thng u nm 2009 l 4.505,71 triu USD (chim 70,9% ca c nc). Theo cc chuyn gia, lnh vc du lch - khch sn ang l "im nng" thu ht FDI, gm c u t trc tip v u t gin tip. Cc nh u t nc ngoi ang dnh s quan tm rt ln cho cc d n xy dng khu vui chi, ngh dng, khch sn, sn golf quy m ln, cht lng cao. Cc nc dn u v vn FDI vo cc d n du lch l: Singapore vi 20 d n v tng vn ng k gn 1,3 t USD; i Loan c 15 d n vi 784 triu USD; Hng Kng c 41 d n vi 642 triu USD; tip n l Hn Quc, Malaysia, Php, Nht Bn. 3.3.3. Lnh vc Ti chnh - ngn hng: Trong bi cnh hi nhp m rng ti tr cho cc d n u t nc ngoi (FDI) l mt chnh sch ph hp tng trng tn dng. Tuy nhin, vic m rng qui m thng mi quc t v u t FDI i hi phi c mt h thng ngn hng thch ng h tr cc doanh nghip yu cu cung cp dch v ti chnh tt hn, cc cng ty a quc gia cng mun c cc dch v ti chnh trong nc h tr cho vn u t trc tip nc ngoi

16

ca mnh. iu ny thc y s hnh thnh cc chi nhnh ngn hng nc ngoi ti Vit Nam, cng nh thc y s pht trin ca cc ngn hng trong nc m rng qui m v cht lng dch v nhm p ng yu cu m rng sn xut ca cc doanh nghip trong nc. - Lnh vc ti chnh - ngn hng tuy c lng vn u thp nhng hiu sut thc hin rt cao, t xp x 91% tri ngc vi hu ht cc lnh vc khc ca ngnh dch v v c nn kinh t. Tuy nhin lng FDI u t vo hot ng ti chnh ngn hng ch khong 840 triu USD. Trong khi ch ring lng vn ca cc qu u t ang hot ng Vit Nam t mc xp x 6 t USD. - ANZ tuyn ngn l mt trong nhng ngn hng nc ngoi u tin hot ng ti Vit Nam vi hn 15 nm vn hnh. Ngn hng ny cn nhanh tay thit lp mt h thng 24 im t my ATM v hin ang c rt nhiu ngi c thu nhp cao, ngi c ngi thn i hc, cng tc v c tr nc ngoi s dng. - Bn cnh ANZ v HSBC, nhng ngn hng Nht cng c mt ti Vit Nam t rt sm. Nhng tn tui nh Mitsubishi Tokyo, Sumitomo-Mitsui, Mizuho, u ni ting Nht v th gii. III. FDI TC NG N VN HA X HI VIT NAM: 1. Xo i gim ngho: Hi nhp quc t l mt trong nhng ng lc chnh gim ngho v pht trin x hi Vit Nam. Cc doanh nghip FDI ng gp ng k vo ngun ngn sch, Nh nc c th tng chi tiu ngn sch cho cc dch v x hi c bn nh y t, gio dc, gp phn xo i gim ngho. Tuy nhin, kt qu gim ngho cha bn vng, nhiu nhm dn c vn cn k ngng ngho, nguy c ti ngho kh cao, nht l cc vng thng xuyn b thin tai e da.

17

2. Dn c: To c hi vic lm: - Ngun vn FDI c tc ng quan trng trong to vic lm v ci thin cht lng ngun nhn lc Vit Nam. n nay, FDI to vic lm trc tip cho trn 1 triu lao ng v khong 3 n 4 triu lao ng gin tip vi thu nhp cao hn; ngi lao ng c o to trnh chuyn mn k thut, rn luyn tc phong cng nghip. - Tuy nhin, vn tn ti mt vn l c hi vic lm ny cng c phn b khng u do FDI ch yu ch tp trung vo mt s ngnh Vit Nam c u th v lao ng v th trng. Di c: - Hi nhp quc t cng to ra lc ht mnh m lm xut hin cc dng di c vi hng triu lao ng, t nng thn vo cc khu vc th, cc vng kinh t trng im, cc khu cng nghip, trong c mt phn ng k khu vc c FDI. Tuy h c vic lm, ci thin cuc sng, song vn cn gp nhiu kh khn nh thiu ch v cc iu kin sng c bn nh y t ,o to Gio dc - Quan h lao ng trong doanh nghip: trong khu vc FDI, xut hin nhng mi quan h gia nh u t nc ngoi v ngi lao ng Vit Nam tr nn cht ch hn. Bn cnh cng gp phi khng t nhng vn ng ch : + Ngi lao ng Vit Nam cn thiu hiu bit v lut lao ng, cng vi nhng khc bit vn ha hoc xung t li ch c nhn dn n nhiu cuc nh cng ti cc doanh nghip (trn 1.500 cuc trong thp nin va qua). Trong khi , B Lut Lao ng dng nh cha iu chnh mi quan h trn, c bit khu vc FDI, v vic bo v nhng quyn li hp php chnh ng ca ngi lao ng. + FDI gy bt bnh ng v phn tng x hi: tng trng kinh t chia s li ch cho ng o cc tng lp x hi, trong c c ngi ngho, cc nhm x hi yu th. Tuy nhin, vn cn nhng khc bit: khng cng bng do c nhng nhm x hi c hng li nhiu hn v nhng nhm hng li t hn,thm ch b ri ro, mt mt. Phn tng x hi trong 2 thp k i mi v hi nhp quc t ngy cng gia tng, d rng x hi Vit Nam ang pht trin tng i cng bng so vi cc nc khc c cng trnh pht trin kinh t. chnh l do s qu tp trung ngun vn FDI, ODA vo cc vng kinh t trng im. Vic chuyn i s dng t cho cc d n v u t nc ngoi cng khin cho hng vn lao ng b nh hng trc tip do b mt t sn xut.

18

IV/ NGUYN NHN GII PHP KHC PHC BI HC KINH NGHIM: 1.Nguyn nhn: - T duy kinh t chm i mi. Cc loi th trng cha to lp ng b theo nguyn tc. Vic x l tranh chp kinh t gia cc bn cng thin v bo v quyn li cho pha Vit Nam. Thi im kh khn, ta tranh th vn FDI nhng khi iu kin thun li li c xu hng khng khuyn khch FDI m trong nc t lm, lm nn lng nh u t nc ngoi. - H thng lut php, chnh sch v u t tuy c sa i, b sung nhng vn cha ng b, thiu nht qun. - Mi trng u t kinh doanh nc ta tuy c ci thin nhng tin t c cn chm hn so vi cc trong khu vc. - nh hng chin lc thu ht vn FDI, hng ch yu vi lnh vc cng nghip, sn xut hng xut khu nhng s lin kt gia cc doanh nghip FDI vi cc doanh nghip trong nc cn yu nn gi tr gia tng trong mt s sn phm xut khu cn thp. - Qui hoch ngnh cn nng v xu hng bo h sn xut trong nc, cha kp thi iu chnh ph hp vi cc cam kt quc t. - Nn kinh t nc ta c im xut pht thp, qui m nh b, kt cu h tng kinh t x hi yu km, trnh cng ngh v nng xut lao ng thp, chi ph sn xut cao. - S phi hp trong qun l hot ng FDI gia cc b ngnh a phng cha cht ch, nng v s lng, cha coi trng cht lng, cn tn ti bnh thnh tch trong c quan qun l cc cp. T chc b my, cng tc cn b v ci cch hnh chnh ch p ng yu cu pht trin trong tnh hnh mi. 2. Gii pht: Hon thin c ch chnh sch v qun l FDI sch: Hon thin h thng php lut v bo v mi trng. Cn phi c mt h thng qun l theo ngnh thng nht c th qun l cht ch hn cng tc bo v mi trng tng c s, trong v ngoi khu cng nghip. Ngoi vic c th ha nhng qui nh php lut v xem xt tnh hp l ca mt s ch tiu v mi trng, cn nng cao hiu lc ca Lut Bo v mi trng. Cc c quan qun l cn cung cp y thng tin php lut cho cc doanh nghip FDI, v t vn cho doanh nghip v thc thi php lut mi trng.

19

C c ch chnh sch khuyn khch u t FDI sch: - Da trn mt s tiu ch c bn nh gi mt doanh nghip thc hin gii php mi trng tt nht nh: + Vn hnh vi cc tiu chun mi trng cao mang tnh ton cu; + Tch cc gn kt vi cc i tc a phng; + Chuyn giao k nng v cng ngh thn thin mi trng ti i tc ti nc ch nh; + m bo nc ch nh nhn c nhng li ch hp l trong FDI, c bit trong cc lnh vc ti nguyn thin nhin. - Cc c quan qun l FDI cng nh qun l mi trng cn tham kho danh sch hng dn do T chc Qu ng vt hoang d th gii (WWF) xy dng, nhm xc nh hnh vi thc hin gii php mi trng tt nht ca doanh nghip FDI. Nng cao vai tr qun l ca nh nc v s tham gia ca x hi: trong lnh vc FDI bn vng mi trng, vai tr ca Chnh ph thng th hin hai kha cnh l to lp chnh sch v trng ti trong cc xung t mi trng gia hot ng cng nghip v ngi dn nhm kim sot chng nhim mi trng v bo v iu kin sng ca con ngi. Thc y, khuyn khch s tham gia ca ton x hi,trong bo v mi trng u t: Vai tr ca cng ng v cc t chc x hi dn s c tm quan trng trong vic hi ha li ch v kinh t, x hi v mi trng. Theo xu hng trn th gii hin nay, ngi tiu dng v cng ng dn c ni c doanh nghip FDI hot ng c th to sc p vi doanh nghip h nng cao cht lng mi trng ca mnh. Thu ph hoc thu cc doanh nghip gy nhim mi trng: xy dng mt c ch pht trin bn vng, nhiu nghin cu ngh phi lng ghp chi ph mi trng vo h thng ti khon quc gia , ngha l phi nh gi bng tin t i vi s suy thoi mi trng nh gy nhim v lm cn kit ti nguyn thin nhin. Khi i mt vi vn nhim khng kh, nc hoc t ai, chnh ph c mt s la chn cn nhc nhm cn bng gia nhu cu vi cc chi ph kinh t ca vic lm sch mi trng. Quy nh gii hn nhim: trong thi gian ti Vit Nam cn phi thc hin gii php kim sot nhim da trn th trng bng cch ban hnh hn ngch nhim, quy nh lng kh thi c thi ra mi trng i vi cc doanh nghip. thc hin c iu

20

ny i hi Vit Nam cn c mt i ng chuyn gia v mi trng c th xc nh c lng kh thi no v khi lng bao nhiu c php thi ra mi trng. Gii php trong quy trnh u t FDI: trong la chn i tc u t, cn u tin chn nhng i tc doanh nghip FDI t nhng nc pht trin c cc chun mi trng cao, ni c qui nh cht ch v cng tc mi trng. Nhng doanh nghip ny, ngoi kh nng s dng cc cng ngh sch, thng p dng cc bin php qun l mi trng tt hn, cn c th gn kt cht ch gia hot ng FDI v nn kinh t nc ch nh, c bit l thng qua qu trnh chuyn giao tri thc v cng ngh sch cho cc nh thu ph a phng.Trong khu cp php u t, cn ch ch cp php cho cc d n khai thc ti nguyn thin nhin no c cng ngh cao, trnh qun l tt v c uy tn, hn ch ti a vic cp php cho nhng d n c nguy c gy nhim mi trng nghim trng u t vo Vit Nam nh d n sn xut giy, thp..., nhng d n khng ph hp vi quy hoch pht trin ca Vit Nam. Gii php v xc tin u t: cn t chc cc hi ngh xc tin u t cho cc nh u t nc ngoi nhm cung cp thng tin v mi trng u t, ng thi to c hi trao i trc tip vi cc nh u t ang hot ng ti Vit Nam v mi trng u t ca VN. 3. Bi hc kinh nghim: Mt l: Cn thng nht nhn thc v c cch nhn nhy bn v kinh t - chnh tr, nm bt thi c thun li, thy r c nhng kh khn, thch thc t bn trong cng nh bn ngoi kp thi ra ch trng ng li ng n, tp trung lc lng, gii quyt dt im cc vn ny sinh.

Hai l: Cc ch trng, phng hng ln phi c nhanh chng th ch ha thnh php lut, c ch, chnh sch mt cch ng b, to hnh lang php l cho vic thc hin. Php lut v vn bn lin quan v FDI phi minh bch, r rng v ph hp vi thng l quc t c ch ti iu kin, hon cnh c th ca Vit Nam.

Ba l: Cng tc ch o, iu hnh phi thng sut, thng nht, c n np, k cng trong b my cng quyn to nim tin v tin cy i vi nh u t.

tc.

Bn l: C k hoch o to, bi dng cng tc cn b phi thng xuyn, lin

21 Nm l: Vic t chc trin khai, gim st v nh gi vic thc hin cc ngh quyt, ch trng, chnh sch php lut nh nc v u t sao cho hiu qu, m bo li ch ca nh nc v li ch ca cc nh u t trong.

V/ CC D N FDI VO NGNH DCH V TRONG TNG LAI:

DU LCH DCH V: Hi ngh do Hi Quy hoch th Vit Nam phi hp vi Hi Truyn thng thnh ph H Ni v Tp on bt ng sn t Xanh t chc. Qua s kin, Ban t chc cng cung cp nhng thng tin cp nht v tim nng u t ca vng kinh t trng im pha Nam, cc c im ca th trng bt ng sn ti nhng khu vc ny v c bit l nhng thng tin phn tch chuyn su v c hi u t ti th trng bt ng sn ng Nai.

i din Tp on t Xanh gii thiu c hi u t vo d n khu th dch v thng mi v du lch Sui Son mt trong nhng d n c quy m ln bc nht tnh ng Nai hin nay do tp on t Xanh lm ch u t. D n Sui Son thuc x Giang in, huyn Trng Bom, tnh ng Nai, bn cnh khu th Tam Phc (khu th v tinh TP.HCM) v gn khu hnh chnh mi ca tnh ng Nai (ang c di sang huyn Long Thnh), nm cch tuyn ng cao tc thnh ph H Ch Minh - Long Thnh - Du Giy khong 8km, v nm cnh khu du lch sinh thi Thc Giang in. Tng din tch d n l 117ha, trong din tch t l 56,5ha, cn li l t cng trnh cng cng, giao thng, cng vin v h nc. Khu th Sui Son c xy dng bao gm cc bit th n lp, nh lin k v chung c thp tng. Trong , cc tin ch cng cng c t ch trng u t nh trng hc, bnh vin, ch, khu vc thng mi dch v, khu vui chi th dc th thao v gii tr, khu cng vin, cy xanh cnh quan... - Cng ty Winvest Investment vn u t 300 triu USD; Khu du lch v gii tr quc t c bit Silver Shores-Hong t ti Nng, vn u t 86 triu USD. BT NG SN: Cc u t nc ngoi va mi nhn h s thnh lp Cng ty TNHH ua nga Vit Nam ti Vnh Phc vi s vn 570 triu USD. Mt d n v xy dng cng bin ca Cng ty lin doanh dch v container cng quc t SG-SSA tr gi 160 triu USD. c bit, d n pht trin khu kinh t tng hp Vn Phong - Khnh Ho ca Tp on Simitomo - Nht Bn vi s vn c th ln n trn 600 triu USD. Lnh vc xy dng nh v th: c nhiu d n kh ln nh: D n Cng ty TNHH tp on Itra Vit Nam xin xy dng khu th tr gi 100 triu USD; Cng ty lin doanh TNHH Capitaland Vista vi d n xy nh bn c s vn 40 triu USD. Theo nhn nh ca B K hoch u t, trong 6 thng u nm, quy m vn

22

trung bnh ca mt d n u t nc ngoi t 6,7 triu USD/d n. c bit, trong s cc d n mi cp php c mt s d n c quy m vn u t ng k ln l: Cng ty Intel vn u t 605 triu USD; Cng ty Ty H Ty vn u t 314,1 triu USD;; Cng ty Panasonic Communication vn u t 76,36 triu USD; Cng ty kho xng du Vn Phong vn u t 60 triu USD; Cng ty Panasonic Electronic vn u t 50 triu USD. iu ny khng nh xu hng cc nh u t ln, cc tp on a quc gia ang ngy cng quan tm n Vit Nam.

23

C.KT LUN

Trong chin lc pht trin kinh t-x hi, nh nc ta lun coi trng thu ht v s dng u t trc tip nc ngoi nhm t c nhng mc tiu ra, c bit mc tiu cng nghip ha - hin i ha t nc phn u n nm 2020 a t nc ta tr thnh mt nc cng nghip pht trin. Thc tin cho thy vn FDI vo Vit Nam trong nhng nm qua gp phn quan trng trong vic khc phc tnh trng thiu vn nc ta (khong 30% tng s vn u t trong nc), tip thu nhng thnh tu khoa hc cng ngh tin tin t nc ngoi, to cng n vic lm cho ngi lao ng, tng ngun thu nhp t xut khu dch v v ng gp cho ngn sch Nh ncnhng hin nay vn FDI vo Vit Nam vn cn thp do nhiu hn ch v vy ng v Nh nc cn phi c nhng gii php hp l khc phc nhng hn ch . Do thi gian v trnh c hn, nn bi vit khng trnh khi nhng khim khuyt mong c s gp ca c bi vit dc hon thin, nhm chng em xin chn thnh cm n c.

____Ht____