TH GII

TT.Thch Nht Chn --- o0o --Ngun http://thuvienhoasen.org Chuyn sang ebook 27-8-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org ---o0o--Trong Pht gio i tha, Gii khng phi ch l mt cn bn chung cho mi ngi tu o ca bt c tng phi no, Gii cng khng phi ch l mt bi hc v lng v o, hay ch l mt s thc hnh ph km theo cc s thc hnh chnh yu ca Thin Qun, m Gii cn l mt ch trng v thc hnh chnh yu lp thnh mt Tng phi ring r quan trng na. M l mt tng phi th phi c gio thuyt lp trng chnh xc v r rng. Chnh v th m mi ngha v Gii mi c qun st v gii thch tinh vi tng tn qua cc t s ca Lut tng. S hiu lm hay l l v tht ngha ca Gii thng b cc t Lut tng than phin v ch trch... D g i na th bt k tng phi sai khc, Gii vn l mt cnh ca m ai cng phi di qua nu h mun vo trong kho tng ca o Pht. Vy, Gii l g vy ? Phn trnh by sau y ch ni v cc ngha cn bn chung ca Gii trong khun kh ca Gii lut ti gia m thi. Thng khi ni n th Gii, chng ta thng hay ngh ngay l khng c lm iu ny, khng c lm iu kia, phi gi gn cc iu cm gii rt kh gi m phm vo l coi nh c ti, chng ta cm thy Gii nh mt s g b kh chu, mt gnh nng phi eo mang. Nu c ai tr gi c nghim ngt th qu lm c mi ngi xung quanh khen tng v thn phc, nhng ri lm g th chng ta khng my r rng lm. i a s th ch lo l "kh lm ! gi khng c ti cht !". Chng ta lm nh th rng l c Pht, khi Ngi ch lp ra Gii, l v tnh hay c to cho chng ta

mt vn kh x. C ngi thnh tm mun th Gii, song bn khon "tham sn si nh mnh th lm sao gi gii y ?". C ngi t ho l ch c mnh l gii hnh vn ton, c ngi chuyn dng Gii xoi mi v ch trch ngi khc. C phi chng c Pht ch lp ra Gii l to ra tt c mi vn nu trn ? D nhin l Khng ! V xc nh ci ch "Khng" ny, chng ta cn phi xc nh li v ngha chnh yu ca Gii vy. Trc tin ni n Gii, chng ta cn thit phi phn bit ngay ra hai thnh phn chnh yu ca Gii, l Gii th v Gii tng. Khi nghe ni n Gii, lp tc ngi ta ngh ngay l khng c lm iu ny, khng c lm iu kia, ngh ngay n cc gii iu m mnh phi tr gi. Cc iu khng c lm y, cc Gii iu y, c gi l Gii tng. Chng ta cho rng th Gii c ngha l nhn lnh cc Gii tng y m tr gi, v l ton th ngha ca th Gii. Ngh nh th l mt thiu st qu ln v d a n cc nhn nh sai lc hon ton v ngha chn chnh ca Gii. Tri li v ng ra, khi ni n ch Gii, tc ni n Gii th, khi ni n th Gii, tc ni l th nhn Gii th ; khi trong Lut ni mt ngi c Gii, th c ngha l ngi c Gii th ch khng phi l Gii tng, tc cc gii iu ny n. Tt c ton b cc nghi thc th Gii u l cc php thc truyn trao v th nhn Gii th ch khng phi l truyn trao hay th nhn Gii tng. Vy Gii th l g vy ? c Pht khng bao gi git hi d l i vi bt c chng sinh loi no. Loi ngi chng ta, a s ch khng git chnh loi ngi, ch cn cc loi khc th chng ta vn git hi nh thng. Ngay c i vi loi ngi, i khi chng ta ch khng git ngi lnh, ch cn k c, k th th vn coi l git c. Vy khi chng ta khng git hi mt ngi hin, th hnh ng khng git ca chng ta c khc g vi hnh ng khng git ca c Pht hay khng ? Trn mt hin tng th khng khc nhau, song trong Lut cho l khng h ging nhau cht no. V hnh ng khng git ca chng ta ch gii hn ni ngi hin m thi, vi k c v k th chng ta c th git ; trong khi c Pht hin hay c, thn thay th, Ngi cng khng bao gi git. Vy nu ti cng khng git ai ht d l k c hay ngi th th phi chng hnh ng khng git ca ti s khng khc g vi hnh ng khng git ca c Pht ? Vn khc, v hnh ng khng git ca ti vn ch gii hn ni loi ngi m thi ; cn Pht khng git l i vi tt c mi loi hu tnh. Nu ti cng vy, khng git bt c loi hu tnh no ht, th c khc g vi hnh ng khng git ca c Pht hay khng ? Vn khc, v c th gp

trng hp chng ng ng ti vn phi ra tay git nh thng ; Pht khng vy, d l bt c trng hp no, t nh ra sao i na, Ngi cng khng git. Vy nu ti cng th, th l mt mng ca chnh mnh ch quyt khng git bt c loi no trong bt c hon cnh no, nh th ti c c c hnh ng khng git ca c Pht ri hay cha ? Vn cha, v hnh ng dt khot khng st ca ti vn ch gii hn ni hin ti v trong mt khong khng gian hn hp ny thi ; trong khi hnh ng khng st ca c Pht th nhp khp ht mi phng v ba thi v cng tn. Song nu ti cng th, ti s khng st khp cng ht mi phng v ba thi th sao y ? Khng l vn khng phi l hnh ng khng st ca c Pht ? Vn hon ton khng phi ! V hnh ng khng st vin mn ca ti vn a n lun hi nn nhim v khng gii thot ; trong khi hnh ng khng st ca c Pht hon ton chm dt lun hi nn thanh tnh v gii thot. Bng mi cch, cho d ti c thc hnh cc iu khng st sinh, khng trm cp, khng dm dc, khng ni lo v.v... c vn ton n u i na, ti vn ch l ngi lm thin ch khng phi l ngi tr Gii. Bi v cc vic lm thin y vn a ti vo lun hi bt tn nh thng ; trong khi Gii c ngha l vt thot ra khi lun hi. Th nn trong Lut tng mi nhc nh chng ta cn phi bit phn bit gia thin v Gii l vy. Bng cch no i na hnh ng khng git ca chng ta vn ch l thin lun hi, v ch c hnh ng khng git ca c Pht mi l Gii gii thot. Ti sao ti khng th y nh c Pht m ti vn ch c thin thi ch khng sao c Gii c ? Bi v lm sao i na th ti vn l ti, Pht vn l Pht. C ngha l bn th ca ti lun lun ch l v minh chp ng, tham sn si, trong khi bn th ca Pht lun lun li l gic ng v ng, thanh tnh gii thot. T bn th thanh tnh gii thot v ng ny t ng c Pht, i vi v lng php gii chng sinh trong ba thi mi phng, khng bao gi li git, trm, dm hay vng... Cc hnh ng khng git, khng trm... ny c bn th l thanh tnh gii thot gic ng v ng, nn chng c gi l Gii. Trong khi cc hnh ng khng git... ca ti c iu ng t bn ng ca ti, t tm phn bit phi tri ng sai, t tnh cm thng ght nc mi tham sn si ca ti, bn th ca chng nhim nh th, th nn chng ch l thin ch khng sao l Gii c. Do , nu ti mun cc hnh ng khng git v.v... ca ti tr thnh Gii, th ti phi lm sao cho cc hnh ng thin y c c mt bn th thanh tnh gii thot y nh ca c Pht. Khi cc hnh ng thin ny c

c mt bn th thanh tnh nh th ri th chng mi c gi l cc iu Gii tng, v bn th thanh tnh gii thot kia ca cc iu Gii tng kia c gi l Gii th. Th Gii do chnh l th nhn Gii th ny vy. Do , iu mt ngi th Gii phi phn vn l lm sao c c Gii th ch khng phi l c gi c iu ny hay gi c iu kia hay khng. V th Gii khng c ngha l vo mt k lut st thp no ri c tip tc lng vng trong cc ci lun hi bt tn, m th Gii c ngha l thu nhn ly mt bn th thanh tnh gii thot vo tm mnh ri ra sc tr gi v pht trin cho bn th y tr thnh qu gii thot vin mn khi lun hi. Th Gii nh th l gieo nhn m gii thot Nit Bn l kt qu, con ng hay tin trnh t nhn n qu gi l o. Ngi th Gii nh th l ngi ct bc i vo con ng o gii thot, mt con ng tm linh, ch khng phi l mt ngi hnh thin hay mt nh o c. Nh vy, vn th Gii hon ton thuc v con ng o. Khi mt ngi lng l khng bit l mnh c nn th Gii hay khng, th c ngha l mnh c nn chp nhn c Pht lm Thy hay khng, c nn quy y v vi Tam Bo hay khng, c nn i theo o Pht, tc con ng m c Pht ch ra, t n cu cnh gii thot hay khng, ch khng phi lng l ch l v cha gi c gii iu ny hay lm sao gi c gii iu kia. Mt khi dt khot l chng ta s "theo" o Pht, th bc u tin i theo y chnh l th Gii, l lm sao c c mt bn th thanh tnh gi l Gii th cho s tu tp ca mnh tr thnh mt s hnh o, tc c ngha l mnh i trn con ng o vy. Mun c Gii th y, chng ta cn phi thc hin php thc th Gii. Vy php thc th Gii ny ra sao m chng ta c th t c mt Gii th nh th ? Php thc th Gii gin d ch l thc hin s Quy Y cho chng ta. Quy y c tc dng nhm th np ly bn th thanh tnh gii thot t c Pht truyn vo trong tm ca chng ta tr thnh Gii th thanh tnh gii thot ca chng ta. Cc t Lut tng Trung Hoa da theo T phn Lut xc nh rng chnh ngay lc Tam quy va chm dt l lc th c Gii th ; v ng thi cc ngi th theo Thnh Tht Lun v Duy Thc Tng m xc nh tip rng Gii th y l chng t o thanh tnh v gii thot c gieo vo trong A Li Gia Thc ca ngi th gii, nh c chng t nh th nn khi chng ta ra sc tu hnh mi c c kt qu ca Pht o. Tam quy c Gii th nh th l cn bn duy nht phi c ca ton th ta kin trc ca o php, nh mt nh trng trt mun c hoa mu thu hoch th cn

thit nht l phi c ht ging m gieo cy trc . Tm chng ta l t rung, Gii th l ht ging, hnh ng quy y l gieo ht ging vo t rung, nhn ly Gii tng tu tr l cy cy ti bn chm sc cho ht ging tng trng. o qu l v ma thu hoch c. Quy y do c tm vc quan trng bc nht i vi s tu hnh trn con ng o Pht, song vn lun lun b ngi Pht t l l v coi nh, chng ta thng coi l mt hnh thc ly l. Chng ta cho rng tu hnh l phi thc hnh php mn ny hay php mn kia th mi l tu hnh. Nhng nu chng ta khng c c mt chng t o trong tm th hnh php mn no cng ch l xy lu i trong khng. Th nn chng ta cn thit phi quy y th Gii m c c chng t ca o gi l Gii th trc khi p dng tu tp bt c php mn no. Mt cch tng qut quy y th Gii th c ngha nh sau : v bn th ca chng ta cn bn l tham sn si, nn chng ta khng h c chng t ca o ; chng ta li mun t n kt qu ca o, nn chng ta ht sc cn c chng t y. Pht l qu ca o, Ngi l ton th nhng g l o, th nn mt khi chng ta mun c c chng t o, bt buc chng ta phi nng v Ngi, mong rng Ngi s truyn t ci bn th o y li cho chng ta. c Pht thnh o khng ngoi mc tiu l cu tt c chng sinh, phng tin cu ny chnh l Tam Bo, tc l ni m bn th thanh tnh gii thot v gic ng hin hin ra trn vn ton thn, c coi nh mt sui ngun truyn t o chng n cho tt c chng sinh vy. Li v o hay bn th thanh tnh gii thot ca Ngi chnh l bn Tm ca Ngi, th nn Ngi khng th truyn li cho chng ta nh truyn mt ci y hay truyn mt ci bt, v chng ta cng khng th th nhn bng cch a tay ra ly nh ly ci y hay ci bt c. M Ngi truyn o l truyn t Tm ca Ngi qua m thanh v ch ngha bng cch ni Php (tc ng nghip), v chng ta n nhn ly cng bng tm ca chng ta qua s tc lng nghe m thanh t ng ca Ngi, ri t duy v cc ngha ca cc t ng y. Tm thanh tnh ca Ngi, xuyn qua cc ngha v cc t ng y, sn sng thm nhp vo trong tm a ca chng ta. Nu chng ta pht lng tin tng v mong mun i theo Ngi, c c o nh Ngi, th lc y chng ta cn phi dng n ba nghip m thc hin php thc Tam quy, nh Tm o thanh tnh gii thot v gic ng ca Ngi s truyn thng vo tm chng ta tr thnh Gii th trong tm chng ta.

Li v tm ca chng ta vn lun l tm phin no v mnh ng chp, th nn cc Gii php m c Pht truyn sang tm chng ta khi ni Tm Ngi th l mt kt qu hon ton vin mn thanh tnh. Khi truyn qua tm chng ta th cc Gii php thanh tnh y b pha trn ln ln vi cc php phin no v minh ng chp ni tm chng ta, song Gii php thanh tnh y khng h b nhim ly m lun lun gi nguyn tnh cht thanh tnh ca mnh. C iu n khng hin l ra r rng vin mn nh mt kt qu, n c coi l mt chng t thanh tnh trong lng phin no, m trong Lut v Lun gi l Gii th v biu. Chnh nh chng t v biu ny m ngi tu o mi c c kt qu gii thot vy. Ti sao li gi Gii th l v biu ? Theo Lut v Lun ni, khi th Gii xong ri, gii t c Gii th, khi ra khi gii trng tm ca gii t tr li trng thi bnh thng hng ngy, ngha l cc phin no tip tc khi ln quy nhiu, gii t c th khi th c tm na, song ci chng t Gii th kia vn tip tc c mt lin tc trong tm ca gii t hon ton rt n mt, nh ht ging n kn di mt t khng hin l ra bn ngoi, nn c gi l v biu. Nh th, ngha th Gii r rng l mt hot ng "truyn o" hay "im o", hay ng hn l mt hot ng "ly tm truyn tm" ging nh khu hiu "d tm truyn tm" ph thng trong tng Thin. Tuy nhin s khc bit vn l r rng gia mt ng l Tng mn (tc Thin tng) mt ng l Gio mn (tc tt c cc tng phi i tha khc ngoi Thin). Trong khi vi Thin, tm c truyn y chnh l tm ca ngi hc o, ch khng phi l tm ca mt ai khc t bn ngoi truyn vo, th nn Thin thch ni "d tm n tm" hn l "d tm truyn tm". V vi Thin chnh t tm ca chng ta l Pht ri, th ti sao li cn cn phi c Pht khc truyn vo na ? Trong khi vi Lut tng, m vn l cn bn ca tt c mi tng phi khc, th tm ca chng ta l tm phin no nhim, khc hn vi tm ca Pht l gic ng v thanh tnh. nh Lut tng cng chp nhn rng l tt c chng sinh u c Pht tnh, tm chng sinh cng vn l bn gic ng ng vi tt c ch Pht, song chng sinh vn l chng sinh v Pht vn l Pht khc hn nhau, nh nc trong nc c th cng u l nc, song khng phi v vy nc c cng chnh l nc trong. Thin tng truyn tm l ch thng ra (trc ch) cho ngi hc ci tm th siu vit thng hng phi thi gian phi khng gian m vn sn c ngay ca h, v tm ny c trc tip truyn n k hc bi mt v Thy tht s gic ng.

Trong khi trong Lut tng, ci tm th siu vit kia khng phi l vn ca o, ca s tu tp hnh o vi nguyn tc nhn v qu. Tm chng sinh c hai phng din, ni phng din "tm tc l Pht" thi tt c tch dit bnh ng t Pht cho n rui mui cn trng, ni y khng c chuyn nhn qu tu tp, khng c phn bit ti phc thnh phm g ht, ni phng din ny khng c tm no truyn tm no ht, qu lm l tm ny n kh cho tm kia m thi. Cng nh nu ch ni v bn th ca nc khng thi, th h c l cht lng thm t th gi l nc, ch khng c phn bit g trong c, mn nht, nc thuc nc c g ht, tt c mi loi nc u bnh ng. Song mt khi ni n tu tp tc ni n nhn qu, ng sai hay d, th phi tr qua phng din "tm chng sinh cn bn l phin no", ni phng din ny Pht l Pht v chng sinh l chng sinh, chng sinh l au kh phin no v Pht l gii thot thanh tnh, v chng sinh phi th Gii tu tp v lng v bin kip mi thnh Pht c, ni phng din ny ngi tu mun c o chng th phi dng tm phin no ca mnh m th nhn ly o php y t Tm Pht truyn sang. Cng nh cng l nc, song trong vn khc vi c, mn vn khc vi ngt, c vn khc vi thuc. Tm chng sinh nh l nc c thuc c, Tm Pht nh nc c cht gii c, nay th Gii l truyn Tm Pht vo tm chng sinh, khng khc g cho nc gii c vo trong nc c tr cho ht c, ch khng phi c ni "nc c nc thuc cng u l nc", th nn c ch thng ra cho thy nc c cng chnh l nc th l chn l ti thng ri. V ngi truyn y chnh l c Pht hin thn qua Tam Bo, cn gii s truyn gii ch l trung gian m thi. Bi v khi th nhn Gii th l quy y v vi Tam Bo th nhn ly phn bn th thanh tnh y ni Tam Bo, ch khng phi l quy y ring vi c nhn ca gii s m c th c c Gii th y. Chnh v trong Lut tng v thy ch l trung gian Tam Bo truyn tm cho mnh, th nn v thy khng bt buc phi gic ng, m ch cn l v gii s th gii trc mnh v hiu bit r rng v cch thc th gii hng dn v ch bo cho mnh, thy v tr u l phm nh nhau v u c Tam Bo truyn o sang cho. Do cch truyn o trong Lut tng l ph thng cho tt c mi hng chng sinh, khng cn phi l mt v "thy" gic ng c bit no v ngi t phi l mt nhn vt hu duyn vi cn tnh siu vit no , nh s t t Ma qun vch nhp nh chn nm ch i ch c mt ngi m truyn tm n, l nh t Hu Kh vi cn tnh siu vit sn sng cht tay cu o. Vi Lut tng, Tam Bo l o v l nn tng o cho tt c mi loi chng sinh, mi hng chng sinh bt k cn tnh cao hay thp u c c Gii, ngha l u

c Tam Bo truyn o sang cho mnh, ch min l mnh thc hin ng cch php thc th Gii. V th php thc th gii ht sc quan trng trong Lut tng vy. Ngi th Gii, tc l gii t, cn phi c mt giai on chun b hiu r v cc ngha ca Tam Bo, ca Gii php, ca Gii th, ri phi bit cch qun tm vn tng, i khi nh sau : v bn th ca c Pht l gic ng thot khi tt c mi xung lc ca kin chp v phin no tham sn si, th nn bn th y hon ton thanh tnh gii thot v chm dt tt c mi c nghip i vi ton th php gii chng sinh. S thanh tnh v chm dt c nghip ny gi l Gii php, v php gii chng sinh vn v lng nn Gii php ny cng theo m thnh v lng. Do gii t mun n nhn Tm gii thanh tnh y ca Pht vo tm mnh, gii t cn phi ly ton th php gii chng sinh v lng lm cnh i tng qun v ng thi phi pht khi mt tm phm thanh tnh l dt khot thc hnh gii i vi v lng chng sinh nh th. Thm vo, gii t phi tht tm chn thnh v tha thit mong mun thu nhn ht v lng v bin gii thanh tnh y vo tm mnh, trong Lut gi l tm "thun trng". c nh th, gii t phi qun tng thn ca mnh rng ln bao trm ht h khng gii thu np trn v lng Gii php vo thn tm mnh, trong Lut tng ni : "nu Gii php vn v lng ny m li l vt cht th khi thu nhn vo trong thn ny, thn ny s n tung ra. Cng v Gii php l tm php, th nn nh vo nghip lc qun tng bt kh t ngh ca tm, m chng sinh mi thu np Gii php c..." Sau khi thc r rng ht mi ngha chn tht li ch v cng ca Gii ri, v sau khi khi tm ng phm, qun tng ng cnh ri, gii t cn cn phi sm hi cho ba nghip thanh tnh na. Vi Lut tng, cng nh Mt tng hay Tnh tng, ba nghip thn khu l cn bn v l phng tin duy nht ca tt c mi s tu tp thc hnh. S thc hnh gia ba nghip hu nh quan trng ngang nhau, ch khng thin hn hon ton v tm nh cc tng phi a tu thin qun. Ba nghip l phng tin duy nht chuyn bin tt c tinh ty ca Tm Pht truyn sang tm mnh. Ngay c Pht, khi Ngi mun cu chng sinh th Ngi cng khng c phng tin no hn l ba nghip ca Ngi. V th ba nghip cn phi dn sn cho thanh tnh chuyn b thu np Gii php ca Pht chuyn sang thnh Gii th ca mnh. Nh c hiu r v mi ngha ca Gii ri, gii t mi c tm nguyn tha thit trn qu th Gii v pht tm qun tng ng php. Tm nguyn

y thc y hai nghip thn v khu ca gii t vo n gii trng, trc gii s, sn sng hoan h chn thnh thc hin php thc Tam quy. y cng chnh l giai on chnh thc hot ng ca ba nghip th np Gii th : gii t chp tay qu ngay ngn (tc thn nghip), lp li ba ln theo gii s li php ng Tam quy (tc ng nghip), v tm ng thi thc hnh ba qun php (tc nghip). Php thc Tam quy va chm dt l gii t c Gii th. Ti sao Gii li ch c c vo ngay sau lc php thc Tam quy va chm dt ny ? Bi v khi no ci tm chp ng ca chng ta chu tht s quy y v Tam Bo, th lc y Tm Pht hay nng lc ca Php Pht mi tht s thm nhp c vo trong tm ca chng ta m thi, v Tam Bo mi tht s tr thnh bn th o thanh tnh cho mi s tu hnh ca chng ta. Cn cho d chng ta c tu hnh ng y nh li Pht dy m khng c quy y Tam Bo, th coi nh chng ta khng h i theo con ng ca o Pht, bi v mt s tu hnh nh th ch l tu cho "ti", theo thch "ca ti", tt c do "ti" iu ng lm ch, ci "ti" vn lun lun l bn th ca s tu hnh y, cho nn n khng bao gi a n mt kt qu ng ngha ca o l gic ng v gii thot. Ngoi ra, trn phng din gio l thi nu do mt mun thin hay c iu ng m thn khu pht khi ln cc hnh ng l r mun y ra, th cc hnh ng ca thn khu ny c gi l biu nghip ; v ngay khi cc biu nghip y hon tt, th cc biu nghip y khng chm dt lun song tip tc li mt "nh hng" ca chng trong tng thc khng h l r ra ngoi, gi l v biu. V biu ny chnh l nhn s mang li qu bo p li tng xng vi cc hnh ng thin c n. Do mun c nhn chng v biu ca o gi l Gii th, th d tm nguyn tha thit chc chn ri, song vn phi i n khi hai biu nghip thn v khu quy y xong xui th Gii th mi thnh tu vy. Theo Lut tng th Tam quy khng phi l ch vn dng c hai biu nghip thn khu m thi, m chng ta cn phi pht khi nghip theo ba cch qun na : khi ni li Tam quy th nht, gii t phi qun tng do nghip lc ca tm thin khao kht th gii ca mnh m tt c v lng Gii php duyn sn ni v lng cnh gii chng sinh khng cn yn ni na, m bt u chuyn ng hng v ni gii trng ca mnh. Khi ni li Tam quy th hai, gii t qun thy v bin Gii php quy v n gii trng t li trong h khng ngay trn nh u ca mnh nh mt i my sng rc khng l hay nh mt tng lng che trang nghim tuyt diu, ch

sn ti rt vo thn tm mnh. Khi ni li Tam quy th ba, gii t qun tng tt c cc Gii php y t trn h khng tun rt qua nh u mnh, trn ngp vo khp trong thn tm mnh nh tm gi sch tt c mi trn cu v trn y an lc thanh tnh. V nh th l Gii th thnh tu, php thc th Gii kt thc. Phn cn li sau l phn gii s trao Gii tng. Theo Lut tng, gii t khng nht thit phi th nhn ht mi Gii tng tu tr, m ty theo kh nng v hon cnh ca mnh m chn la t mt gii cho n trn ht nm gii. L do cho chn la theo kh nng v hon cnh nh th l cho gii t c th thc hnh s tr gii c, v trnh c s phm gii v phi gi cc gii qu kh nng hay khng ng hon cnh ca mnh. Nhng l do chnh yu nht l th Gii l c Gii th, ch khng phi l Gii tng. C c Gii th ri th s hnh tr cc Gii tng sau duy tr v lm pht trin Gii th ny mi c ngha v mi tr thnh cn thit v quan trng vy. Trong Lut tng, th theo Thnh Tht Lun, cn cho php ty nghi m c nh thi gian th Gii na. Ngha l gii t c th th Nm gii trong vng mt ngy cho n mt thng, mt i ; v c th th Tm gii (bt quan trai) trong vng na ngy cho n sut i, ch khng c nh l phi mt ngy mt m. Hn k thi gian th Gii ny rt quan trng. Nu mt gii t ch ni ln thnh li r rng rng :"Con tn l... quy y Pht, quy y Php, quy y Tng" th khng phi l th Gii m ch l th Tam quy thi. Nu mun Tam quy tr thnh l th Gii, th gii t phi ni nh sau :"Con tn l... quy y Pht, quy y Php, quy y Tng. Nguyn sut i (hay ba thng, mt nm... ty ) lm u B Tc (hoc u B Di, nu l n) Nm gii". Theo , Gii th s hin hu v c mt trong A Li gia thc ca gii t cho n bao gi k hn y chm dt th Gii th mi mt theo, ngha l ngi khng cn c Gii na. Theo nguyn tc th thi hn th Gii ti a ca tt c cc loi gii nh Nm gii, Tm gii, Mi gii cho n C Tc gii ca v t kheo, ch tr B Tt gii ra, l trn i cho n lc cht. Ti sao nguyn li phi c mt k hn nh vy ? Bi v nguyn (tc T) l mt tc ng ca tm thc c tc dng lm pht sinh nng lc. Mi nng lc li ch ko di trong mt thi hn no m thi, th nn vic c nh hn k l mt yu t chnh yu tr gip cho nng lc ca nguyn pht sinh. Khi ti nguyn s th Gii trong vng mt thng, th nng lc hnh gii s pht tit ra ng mt thng nh vy. Nu mt tm

nguyn m khng c thi hn no ht, th lc ca nguyn cng vn pht sinh nh thng, song n c th dp tt, ngha l i bt c lc no nu li c mt nguyn khc khi ln. Do , th Gii phi c c nguyn hn k r rt. Ngoi ra mi loi gii u c Gii th ring, nh Nm gii c Gii th ca Nm gii, Tm gii c Gii th ca Tm gii v.v... Do m Tam quy tuy l mt hnh thc, song ty theo c bao nhiu loi gii th c by nhiu loi Tam quy, v d nhin khi th bt c loi gii no, tr T kheo gii v B Tt gii, chng ta cng u phi thc hin php thc Tam quy c Gii th ca loi gii y. Nhng g c cp n trong sut bi ny tuy l nhng yu t chnh yu v cn bn ca Gii lut ni chung, song vn cha bao qut c ht mi lnh vc ca Gii, nh T kheo gii chng hn, trong lnh vc y v T kheo c Gii th khng qua php thc Tam quy m bng php thc Yt ma ; v nht l B Tt gii, mt lnh vc m ni ngha ca Gii i khi nh mang hn mt b mt khc l hon ton. Song trc khi bc sang cc lnh vc y, chng ta cn phi hiu rng vn th Gii trong Lut tng l c mt l thuyt tinh vi v Nghip m chng ta s c dp bn n trong mt ti ring r. Li cn ngha ca Tam Bo, ni nng ta ca ton th chng sinh, kho nng lc bt tn cung cp v lng nhn chng thanh tnh v gii thot cho v bin chng sinh, m vn l bn th ca Gii lut, d nhin l mt ti ti quan trng nn cng cn c kho st ring. Lut tng, cng nh Thin tng hay Tnh tng, l cc tng phi chuyn v thc hnh, nn d hm cha rt nhiu ngha v gio thuyt tinh vi thm su song li t c khai trin ra cho tng tn r rng, th nn chng ta mi thng hay bt gp cc thnh kin sai lm nh : Gii lut l hnh thc g b, Tnh l tn ngng bnh dn, Thin tng l mc tnh ph chp. Tht ra, Lut v Tnh l hai tng phi ca i chng, nhm ni kt vo vi Tam Bo tt c mi loi chng sinh, mi hng hu tnh, bt k gi tr, nam n, khn ngu, li cn n cn..., cho tt c c trc tip m nhn lnh ly "o phn" t ni Tam Bo hay t ni cnh gii Tnh , ly lm vn ling cho s nghip gic ng v gii thot ca mnh. Trong hai tng phi ny khng c "guru" truyn o c nhn, khng c "Master" im o ring r no ngoi Tam Bo hay cnh gii Tnh . Cc v thy ch l nhng ngi bn tt, cc thin hu tri thc, cc kalynamitra ca tt c chng sinh ch gip cho chng sinh c c i s nhn duyn "gp g" c Tam Bo v mi phng ch Pht qua cnh gii ca Pht A Di , v s gp g

y l tt c u mi ca s nghip o ca ring tng c nhn mi chng sinh vy.

Thng Ta Thch Nht Chn thng 7 nm 1998 ---o0o--Ht