Kinh T Pht Gio : Mt Gii Php Ton Din .TS. Thch Tm c, HVPGVN ti TPHCM ---o0o--Ngun http://thuvienhoasen.

org Chuyn sang ebook 10 8 - 2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org Mc Lc
Dn nhp Th gii quan Pht gio Nhng cch bin gii khc nhau trong Pht gio Nam Truyn Theo cch nhn ca c Pht: Cn bn th mi ngi u bnh ng Bi kinh Mangalasutta Trit hc ca bi kinh Mangala sutta: Mt m hnh pht trin tng th Bi kinh Mangalasutta v nn dn ch

---o0o---

Dn nhp
Trn 2500 nm nay tn gio ca S-t-ta Gotama, mt v thnh xut thn t giai cp chin s thuc dng h Thch-ca Bc n m th gii bit n; tn gio ny mt cch ha bnh lan ta vo nhiu vng t xa xi ca chu . T trc th k th 12, Pht gio ha nhp vo nn vn minh chu, n ngy nay c hng trm triu ngi trn th gii theo Pht gio, t nhng hi o xa xi ca Nht Bn, Bc Hn v Nam Hn, Trung Quc, Mng C n nhng quc gia Nam v Tch Lan. S lng Pht t nhng quc gia Phng Ty nh Hoa K, Canada, nhng quc gia u Chu cng lc cng tng theo thng k hng nm. Mt im c o ca Pht gio l khng c v tr dnh cho Thng , ng Sng to ti thng. H thng gio l ca o Pht da trn quan nim v mt nn o c v tr trong mi c nhn u tim tng nng lc pht huy o c v tr tu n ch hon thin bng chnh n lc ca mnh. Tuy nhin Pht gio khng phi l mt tn gio nht th, ngc li Pht gio rt a dng v ngay c trong mt dng truyn tha c th c nhng cch

l gii v hnh tr khc nhau ca cc chi phi. tu tp s bnh an cho bn thn v x hi iu cn thit l hnh gi phi nhn thc c th gii quan c o ca Pht gio.

---o0o---

Th gii quan Pht gio

c Pht miu t v tr l mt khng gian ln, xung ng nhng khng do ai sng to gm hng ngn thi dng h, mi thi dng h c mt tri, mt trng v cc ngi sao, v cnh gii ca ch thin, ma qu thuc nhiu chng loi khc nhau. Nh vy th qu a cu khng phi l hnh tinh duy nht c loi ngi, th vt v cy c. Nhiu ln v nhiu ln mi sinh th c sinh ra v cht i trong vng chuyn kip bt tuyt gi l samsara. Cch nhn khng ly a cu lm trung tm l cch nhn ph bin, th hin trong nhiu tng phi Pht gio. Theo mi thi k ln u c mt sinh linh khi tch tp y c hnh v tr tu m tr thnh bc gic ng, mt v Pht. V Pht ny s tuyn b gio php v thnh lp hi chng tu hc nh c Pht lch s Thch-ca Gotama lm. Bt c thi k no no cng c nhiu v Pht ha nhiu quc khc nhau trong v tr mnh mng ny. Mt s b phi Pht gio khng tn ngng c Pht Thch-ca ca lch s bng nhng v Pht trong v tr, c bit l Tng Tnh , tng phi tn ngng c Pht V lng th (hay V lng quang). V Pht ny to lp quc ring pha Ty ca a cu lm trung tm ca nim tin Pht gio. Cng vi c Pht Thch-ca ca lch s, tt c nhng tng phi Pht gio u hon ton ng rng mt c nhn cui cng c th sng sut nh mt v Pht. Mt chng sinh quyt nh thnh tu trng thi sng sut cao nht trong kip sng sau cng ca mnh c gi l b-tt. c bit truyn thng Bc truyn hu nh xc lp rng tt c mi ngi u phi dng mnh pht nguyn to ln nh vy trong khi truyn thng Nam truyn gn gi quan im cho rng ngi ta c th khc bit nhau v v vy c quyn quyt nh s gii thot ti hu theo ca mnh. Theo c Pht th khng c s trng pht vnh vin d ti nhn phm phi ti li nghim trng nh th no i na. Tuy nhin mt ngi c th phi chu qu bo au kh v rt l lu di trong nhng cnh gii gii nghip

n tr nhng ti c m mnh gieo to, c th ri vo nhng cnh gii bt hnh trong kip sng sau ny. Tuy nhin sau khi n tr tt c nhng ti li do mnh gy ra ngi y c sinh tr li vo cnh gii loi ngi. Nit bn ch l mt trng thi tch tnh vnh hng, l mt thc ti khi tt c nhng nghip qu ca mt ngi c n tr hon mn. c Pht t chi tho lun vn nguyn nhn u tin, ngy tn th, v s hin hu ca mt ci ng sau trng thi nit bn ch v l do l nhng vn ny vt ngoi tm nhn thc ca con ngi v v vy khng th chng minh. Tuy nhin Pht xc nhn rng php m c Pht tm ra l kh chng v dnh cho tt c mi ngi t chng nghim. Mt khi gii thot ri th tm thc con ngi s c t do mc sc tm ti nhng b n ca v tr. S sng sut ca Pht v phng thc chng t th mt ngi c th truyn dy v ngi khc c th hc tp. V vy theo c Pht tn gio khng phi l tin m l th nghim v t chng nghim ngang qua nhng n lc ca bn thn. ---o0o---

Nhng cch bin gii khc nhau trong Pht gio Nam Truyn
Nhng v chuyn tu v ging s thuc Pht gio Nam truyn c nhng quan im khc nhau v th bc quan trng ca gii lut v cc php thc hnh trong vic tu tp theo Pht gio. Nhng ngi tin Pht ng trn lp trng xem Pht gio l gio thuyt ca gii thot tm linh th s t nng vic chng t gii thot nit bn v vy m xut hin danh xng Pht gio ca Nit-bn. Pht gio ca Nit bn c mc tiu duy nht ca kip sng l gii thot tm linh m thi; gii thot tm linh c thc hin ngang qua con ng Thnh o tm nghnh, thnh phn ca Bn thnh . Nh vy h cho rng cuc sng y nhng au kh v con ng duy nht thc s tin ha trong cuc sng l khng chp th bt c iu g, k c phc v khng phi phc, v mc tiu ca nhng v ny l khng cn phi ti sinh d l sinh vo cnh gii no i na. Tuy nhin mt nhm Pht t khc li tranh lun rng ch hng nh trn c th l khim khuyt v cho rng nng lc ca nghip chi phi tt c. Theo , mc tiu cuc sng ca nhng v ny l tch to ti a phc nghip t c thnh tu ln cho kip ny v nhng kip sau. Phc v ti chnh l ti sn tm linh m tht s ngi ta c th mang qua kip sau v v vy

ngha cuc sng l tch to phc c cho mnh. Hu ht nhng Pht t thuc h thng t tng ny thch gii hn rung phc trong phm vi Tng bo ch khng phi l ngi ngho kh hay ngi thiu thn; ngi ngho thiu khng phi l rung phc tt nht. Mt nhm Pht t khc na li c nim tin cn bn i vi v Pht th nm s ging trn trong tng lai, c Pht Di lc. Trong Trng B kinh Pht Thch ca th k rng c Di lc s chng t gic ng khi th gii ny tri qua mt thi k tai kip ton cu. Theo bn kinh ny Di lc l danh hiu c Pht th nm v cng l c Pht cui cng ca th gii ny. Ngi s ging thuyt mt gio php ging y nh c Pht Gotama v s lm cho th gii tht s bnh an khi th mng ca con ngi t n 80 ngn tui. Nhng ngi Pht t ny tin rng tin trnh vn hnh ca th gii c nh trc ri v khng c thay i. Tuy nhin mi c nhn c th ra cng tm kim mt phng dc ng hu gi gn sc sng gp Pht Di-lc. C ba cch nhn thc o Pht trn y u c c s t thnh in Pht gio Nam truyn. C ba cng xem tam tng l ngun t liu kh tn, cng quy y mt c Pht. S khc bit y l do mi nhm Pht t chn la, xem trng mt b phn no trong thnh in lm nn tng cho cch nhn thc ca mnh. Nhng tt c u ng tnh v tng trng ca thc ti v nhng phm tnh ca c Pht. ---o0o---

Theo cch nhn ca c Pht: Cn bn th mi ngi u bnh ng

Kinh Aggannasutta, mt trong nhng bi kinh ch yu v rt hm sc ca Trng B Kinh, l mng t liu rt tt khi ni v ngun gc siu nhin ca loi ngi. T ci ngun ny loi ngi pht trin thnh x hi v h thng giai cp ca nc n c i. Ni dung ngha c lng vo mu i thoi biu trng gia c Pht v hai v B-la-mn ang c nguyn gia nhp vo gio hi tng-gi. Theo c Pht th loi ngi l hu du ca mt dng thin thn phi gii tnh v t thn ta ra nh sng. V b cm d m nhng v thin thn mc kt li trn gian. Khi nh mt nng lc siu nhin, nhng thin thn phi chu ng hng lot nhng suy thoi ca mi trng do chnh s bt cng

i vi ng loi m to nn. phng nga nhng sa st nng hn na h bu chn ra v vua u tin gi l Mahasammata hay Ngi-c-dntuyn-chn lm nh cai tr cm quyn bo v cng l v trng pht nhng ngi ng trng pht. Ngi ta thy rng bi kinh ny tc ng vo nn vn ha Pht gio qua ch sammata hnh thc vit tt ca t Ngi-cdn-tuyn-chn. Ngy nay, trong ngn ng Min-in t sammata vn cn c s dng ch cho chc v tng thng dn c ca quc gia. Da trn cu chuyn ny th tt c nhng thnh vin ca nhn loi u bnh ng v khng c mt c quyn no dnh cho nam gii i vi n gii hay ngc li. Hn na, quyn lc ca nh vua hay ca chnh quyn u do ngi dn trc tip to dng. Bt cng da trn mu da th khng th chp nhn v bt cng chnh l nguyn nhn gy nn nn suy thoi mi trng v c xem l mt trong nhng ti li u tin m t tin ca loi ngi phm phi. Nhng hc gi v Pht gio l gii v xem cu chuyn trn l mt d bn ca bi tng ca sng th k ni ting trong RgVeda. Trong bi tng ca ny sng to ra giai cp c xem l vic c bn trong cng trnh sng to ra v tr. C ch bu chn c ghi li trong cu chuyn Sammata c nhng thnh vin ca gio hi tng gi vn dng v v vy m kin ca mi thnh vin u c tn trng ngang nhau. Ni chung ton b cu chuyn Sammata c bin son da trn np vn ha t vin Pht gio v gii lut ca tng s. V mt lch s th bi kinh Aggannasutta cho chng ta thy phng thc m nhng cng ng Pht gio xa xa vn dng ha gii nhng vn m h gp phi, tc l, ha gii thng qua nhng bui hp m mi v T-kheo u c quyn nh nhau trong vic trnh by nhng tng ca mnh. Tuy nhin, trong nn vn ha Pht gio th lng tn nhim i vi kinh in l rt ln nh trng hp Min in ni m kinh in l ngun t liu c trch dn thng xuyn nht nu ln nhng nguyn l dn ch trong nn vn ha Pht gio Nam truyn. Nhng nguyn l trong kinh in cho chng ta thy do u m ngi dn c bnh ng v do u m chnh quyn c quyn lc. Mc du c Pht khng h miu t m hnh ca mt x hi l tng ca nhng ngi tin Pht nhng bi kinh vn ng h cho quyn bnh ng ca mi c nhn ng thi chng li ch trng phn chia con ngi thnh nhng giai cp, hay thnh nhng tc ngi. Thng ip ca c Pht nu ln mt cch r rng rng thu u chng ta u l thnh vin ca cng

mt chng loi ngi v tt c chng ta u xng ng c tn trng v ng nhin c nhng quyn li nh l mt thnh phn ca thin nhin.

Hng n mt x hi ha bnh: Xy dng mt x hi ca mi ngi Mc du Pht gio c phong ph nhng li dy v mt nn vn ha ha bnh t ni tm v t lc thng hoa nhng trong tam tng thnh in c Pht cha bao gi cp n mt c ch iu hnh l tng hay mt m hnh x hi l tng; cha c nhng l gii truyn thng d theo dng Pht gio nit bn hay dng Pht gio phc nghip hay dng Pht gio ca thin nin k mi ch nhiu n nhng vn x hi v ton cu. Nhng ngi Pht t tu tp theo Pht gio Nam truyn c chiu hng l l i vi nhng vn x hi v nhng xung t phi tn gio. V vy ti s chuyn sang bn tho v mt trong nhng bi kinh c xa tn l Mangalasutta hay bi cch ngn v nhng im lnh. Ti tin rng bi kinh ny ni chung c th s dng nh mt phng php khc ging thuyt v Pht gio v lin quan trc tip n vn xy dng mt x hi ha bnh. Theo truyn thng y l bi kinh rt ph bin trong gii Pht gio, l thnh phn ca bi kinh Paritta m cc v tng ni thng c tng trong nhng dp cng knh, l hi cu phc trng i nht. Trong bi kinh c Pht i thoi vi mt v thin. V thin t cu hi v bn cht ca im lnh, mt vn gy tranh lun nhiu nm ti th gian v trn thin gii. Nhn , c Pht ging gii v 38 im lnh; mt cch nhn bao bin gip cho chng ta nhn thc c o c x hi Pht gio, nn tng x hi ca mi ngi. ---o0o---

Bi kinh Mangalasutta
T mangala va l t Sanskrit va l t Pali. Bi kinh ny trc tip ni n mt nim tin t lu c lu truyn trong x hi cho rng nhng bin c ln trc khi xy ra th phi c nhng im bo. Ngay c trong i sng hin i, nim tin ny cng rt ph bin, tuy nhin mi h tn ngng c mi cch ging gii khc nhau v im lnh. C th mt s cng ng ngi

rt tin tng vo mu sc ca y phc ang mc, hay nhng c im nhn tng, hay v tr v hng nh s lm thay i tng lai ca ch nhn. Kinh Mangalasutta ghi li cuc i thoi bng 12 bi k. Trong bi k th nht v thin ni ln mc ch ca cuc tham vn. Mi mt bi k cn li l phn tr li ca c Pht, bt u vi vic khng thn cn vi ngi ngu (im lnh th nht); thn cn vi ngi tr (im lnh th hai); knh l bc ng knh (im lnh th ba). Mi cu k tr bi k cht u kt thc bng ip ng: y chnh l im lnh ti thng Tm tt bi kinh Mangalasutta theo nhng cu k: K 1: Cu chuyn ngn V thin tha hi Pht K 2: Ch thn cn ngi ngu Hy thn cn ngi tr Knh l ngi ng knh K 3: Sng trong mi trng tt lm nhng vic phc C nh hng ng cho kip sng K 4: Hc nhiu hiu rng Bit ngh thut, c tay ngh

Bit t ch Ni li p K 5: Phng dng cha m Sn sc con chu Quan tm v/chng Vng vng ngh nghip K 6: Bit b th C c hnh Gip cho thn quyn Hnh x chu ton K 7: Trnh xa iu c Trnh xa tp nhim Hon thnh nhim v K 8: Bit knh cn Bit khim cung Bit t ti

Bit n Bit nghe php K 9: Bit t ch C nhy bn Ving thm ngi c tu tp ng thi bn lun chuyn tu tp K 10: Bit sng n gin Bit sng cao thng Nhn thc Bn s tht cao thng Chng t Nit-bn K 11: Khng giao ng gia thng trm Khng b su lo Khng b u nhim Tm hn thanh thn K 12: Ngi thc hin tt c nhng iu trn s vt qua tt c, thnh cng trong mi lc; y l im lnh ti thng. ---o0o---

Trit hc ca bi kinh Mangala sutta: Mt m hnh pht trin tng th

Kinh Mangalasutta c l l mt bi ging gii v Pht gio c h thng duy nht. Bi kinh cho thy mi lin h cht ch gia nhng khi nim v php tu tp trong Pht gio t c s thng tin tm linh, ng thi cng cho chng ta thy rng c Pht sng mt cuc i nh bi kinh v thc hnh nhng iu m Ngi ging thuyt. Mi hai bi k trong kinh Mangalasutta chuyn ti mt hnh nh trn tra ca Pht gio. Nhng im lnh trong kinh khng phi b sp xp mt cch ty tin m lin quan h thng vi nhau bt u vi nhng vic c tnh vt cht v ngoi vi nht. Ri dn dn bi kinh gii thiu cho chng ta nhng nguyn l o c v nhng li ch dy v np sng ca mt ngi tt sau cng l nhng phm cht thanh cao nht ca tm thc (mt tm thc khng cn lo u, khng cn u nhim v an tnh). Khi nim im lnh c mi lin h trc tip vi s thnh vng trong tng lai. C mt l gii cho rng bi kinh c tnh cht cch ngn ny l mt d bn m tnh o c ca mt chuyn m tn ca ngi n ; bi kinh ny tng bc pht trin khi nhng gio on tng ni u tin dn thn ha nhp mt cch tch cc vo nn vn ha a phng. Bi kinh cng cho chng ta thy mi lin h thc t gia mt nguyn l ny vi mt nguyn l khc trong Pht gio, cho php chng ta thy c ton b tin trnh pht trin tm thc. ng thi mi mt im lnh khi chng ta tu tp c th c th dn dt cho chng ta n vic tu tp nhng im lnh cao hn. C im lnh c lin quan n o c x hi, c th nh trch nhim i vi cha m, con chu, ngi hn phi, bn hu v quyn thuc gip chng ta nhn thc c mi lin quan gia mi thnh vin trong x hi. V im lnh c tc dng ni kt gia cuc sng hin ti vi cuc sng tng lai ngay sau nn chng ta c th thy o c c nhn v o c quan h c mi lin quan vi s khang lc chung ca x hi. Ni cch khc, nhng c nhn trong kinh Mangalasutta khng h tch bit m gn b vi nhau bng chun mc o c; mt chun mc khi c tu tp s mang li an vui chung cho tt c mi ngi. Ngang qua lng knh ca kinh Mangalasutta th s t c trong x hi l mt im khng lnh; n s lm suy

thoi x hi v gy ra nhng vng xoy v. Trch nhim ca mi thnh vin trong x hi l hnh ng v chuyn ha im khng lnh xu thnh im lnh. Cch ging gii ny da theo m thc duyn sinh. Cuc sng ca chng ta c tin l nhng ngi khc, nhng thnh cng v nhng tht bi ca chng ta c tin l o c hnh x ca chng ta. Khi m mt im lnh c thc hin th im lnh cng s to iu kin cho mt im lnh khc xut hin. V khi m tt c im lnh u c tu tp th hnh phc v thnh cng trong cuc sng l iu chc chn. V vy m bi kinh c tnh cht cch ngn ny l h thng nhng li dy v o c x hi ca Pht gio, m ra cho chng ta mt chiu kch khc trong khng gian tng quan x hi: hnh phc v thnh cng trong cuc sng da vo chun mc o c ca mt c nhn. C o c chung ca nhng thnh vin x hi ri th chc chn mi ngi trong x hi u c hnh phc v thnh cng. ---o0o--Hnh nh c Pht ngang qua lng knh ca bi kinh Mangalasutta: tc nhn cho s chuyn ha ca th gii Ngang qua lng knh ca kinh Mangalasutta, c Pht c th c xem l mu mc l tng, Ngi hon thin tt c nhng im lnh trong cuc sng v tht s l n phc u tin ca th gii. Chuyn c Pht gio k li rng c Pht trc kia l mt v B-tt tch tp v lng phc c trong nhng kip qu kh, Ngi chng t qu v v thng trong im lnh th nm [ lm nhng vic phc] ca bi kinh c tnh cht cch ngn Mangala. V phng din o c, Ngi quyt nh t b i sng ca mt thi t chnh l mt phc lnh gip cho Ngi hon thnh ch nguyn tm linh ca mnh. i sng ca c Pht cho chng ta thy tt c 38 im lnh m Ngi thc hin trong nhng trng hp khc nhau. Ni Ngi, mi mt quyt nh phc lnh no u cng gp phn xy dng cho nhng im lnh khc. Tng th nhng im lnh khin cho x hi c chuyn ho. Gio on Pht gio c thnh lp trong n lc hong truyn nhng li c Pht dy nhm thc y nn vn minh tm linh ca nhn loi. S kin Thi t S-t-ta ra i tm cu gic ng cng c xem l mt im lnh, mc du mt s ngi c th ch trch rng Ngi khng phi l mt ngi

chng tt hay mt ngi cha tt. Tht ra c Pht khng h hon ton chi b trch nhim ngi chng, ngi cha. Ngi tr v gia nh sau khi thnh tu c mc ch ca mnh. Trong ngha ny, c Pht hon thnh tt c nhng iu lnh m Ngi ging gii trong bi kinh c tnh cht cch ngn Mangalasutta v nhng ni khc trong thnh in Pali. Da trn ni dung ca bi kinh chng ta khng quyt rng c Pht thc hin nhng g Ngi ging thuyt v khng h hnh ng theo hng khc. V vy Ngi l v o s tm linh chn chnh, cuc i ca Ngi l biu hin c th ca nhng li Ngi ging dy. ---o0o---

Bi kinh Mangalasutta v nn dn ch
Mc du trong thnh in c Pht cha bao gi nu ln mt nh ngha cho x hi hay phc ha ra hnh dng ca mt x hi l tng nhng r rng rng khi m nhng thnh vin trong x hi thc hnh nhng im lnh th h tch cc lm cho x hi thng tin. Nhng li c Pht dy khng ch hng n nit bn m thi m cn em n phc lc chung cho mi ngi trn i v x hi c ci thin khi nhng thnh vin trong dn thn vo vic lm gim i ni kh au hin hu. V nhng im lnh l du hiu bo trc tng lai, im lnh gi ln trong chng ta thc v tnh chuyn bin v tnh nng ng ca x hi. X hi thng tin hay suy thoi ty thuc vo s khang lc chung ca mi thnh vin trong . Ni cch khc, x hi chnh l khi thnh vng chung v o c ca nhng c nhn. Phm cht o c m mt ngi thnh tu c tc dng duy tr v thc y x hi theo chiu hng tt p. Hn na, ba mi tm im lnh trong bi kinh khng cp ring mt gii tnh no hay gii hn trong mt v th x hi no. Ba mi tm im lnh c th p dng chung cho mi thnh phn x hi. Nhng im lnh dnh cho ngi ti gia cng vn tt khi p dng cho ngi xut gia, nhng im lnh cho ngi nam cng vn tt khi p dng cho ngi n v ngc li. Ngang qua lng knh ca bi kinh Mangalasutta, x hi khng phi l mt tp hp gm nhng c nhn bit lp v ring l; mi ngi u tng quan vi nhau v vi mi trng thin nhin. Mt x hi thng dn l mt x hi bit tn trng lut php v trt t, trong tt c thnh vin l bn tt ca nhau, tch cc dn thn vo nhiu nghnh hot ng, hc ng, ngh

thut v khoa hc, vn chng, trit hc, tn gio... Mi ngi u chu trch nhim vi nhau, vi mi trng sinh thi v s khang lc chung ca ton x hi. ---o0o--Kt lun Tm ca nhng c nhn cha gic ng th c dukkha, c xung t v bt tha ni ti; nguyn nhn chnh l ba loi khao kht. Theo c Pht th ha bnh ni tm khng phi l do n in hoc do tnh c. Khng ai c th mt mnh tin bc trn con ng tnh ha ni tm; chng ta phi da vo nhng ngi khc v mi trng chung quanh. Con ng ny yu cu chng ta phi c mun cng hin v c ngun cm hng hot ng vi nim tin rng i sng c nhiu chiu kch khc nhau; nhng chiu kch ny c th c ci thin v thng tin dn dn v ng b thng qua vic xy dng mt h thng khi nim ct li bn thn v x hi cng pht trin. Pht gio cp n bn cht siu thot v bn cht bnh ng trong tng thnh vin loi ngi, ng thi cp n vic bu chn ra nh cm quyn u tin ca th gii vi chc danh l Ngi-c-dn-chn-la. y chnh l nn tng vng mnh xy dng nn dn ch nhng nc Pht gio. Theo bi kinh Mangalasutta, mt c nhn khng h c lp i vi x hi m phi tin trin trong v tr l mt phn t ca x hi. Ngang qua tnh thn hu v nhng li khuyn hu ch m mt ngi c th c c nhng hiu bit tt hn v th gii v tip nhn c tr tu cao hn ngang qua nhng cuc i thoi mt cch nghim tc vi mi trng, vi gia nh v thn hu, vi nn gio dc, ngh thut, vn ha, php lut v k cng, vi nhng ngi c tu tp cho n khi tm thc tr nn an tnh v thanh lc c tt c nhng cu u. Trong kinh Mangalasutta, cng nh trong tt c nhng dng truyn tha Pht gio, s chuyn ha lun lun khi ng t thc ca con ngi, thc y rng mnh cn phi tin ha, cn phi lin tc t ci thin ngang qua tnh thn hu v nhng mi quan h sng to i vi mi trng v con ngi. Khi mt ngi sng theo im lnh th cuc sng ca ngi y chnh l hin thn ca im lnh. S tin ha mang tnh song phng v ton phng. X hi tin b ngang qua s tin b ca nhng con ngi. Phc li

ca x hi gia tng vi s gia tng li lc ni nhng con ngi. Nhng im lnh c tc dng i vi c hai: c nhn v x hi. ---o0o--Thch Minh Thnh dch