You are on page 1of 11

NHNG GI TR CA L TR, KHOA HC, V TM LINH

c t Lai Lt Ma Tu Uyn chuyn ng ---o0o--Ngun http://thuvienhoasen.org Chuyn sang ebook 9-8-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org ---o0o--c Pht ni trong kinh in rng: Cc tu s v hc gi nn phn tch nhng li ca ta mt cch k lng, nh vng phi c th nghim qua nung chy, ct gt, v nh bng. V ri th chp nhn chng, nhng khng phi v biu l s tn knh ta. Nhng li ca c Pht c ngha rng ngay c nu mt gio thuyt no c kt tp trong nhng kinh in ca Pht , chng ta phi th nghim quyt nh hoc l chng c b sai lc bi l do no hay khng. Nu c s sai lc bi phng cch tranh lun, n khng thch hp xc quyt s uyn bc xuyn sut theo ch ngha. Gi s rng iu g y c th chng minh r rng qua s kho st khoa hc. Rng mt gi thuyt no y c thm tra v xc minh hay mt s vic no y cho thy nh mt kt qu ca s kho st khoa hc. V hn th na, gi s rng s vic y l khng ph hp vi gio ngha o Pht. Khng nghi ng g na m chng ta phi chp nhn kt qu ca s nghin cu khoa hc. Chng ta thy y, v th ph bin ca Pht gio l chng ta lun lun chp nhn s tht. n thun suy on khng thi da vo cn bn kinh nghim, khi iu nh th l c th xy ra, s khng c kt qu. V vy nu mt gi thuyt tng c th nghim, v tng c thy l chc chn mt trm phn trm, th th y l iu m chng ta phi chp nhn.

Chng ti ngh quan im ny l ct li chnh yu ca t duy Pht gio. N l thi ph qut ca Pht gio. Nhng ngi Pht t tin tng s ti sinh. Nhng gi s rng qua nhng phng tin kho nghim khc nhau, mt ngy no y khoa hc i n mt kt lun xc nh rng khng c s ti sinh. Nu iu ny c chng minh mt cch xc nh r rng, th th chng ta phi chp n v chng ta s chp nhn n. y l tng ph qut ca Pht gio. Th th dng nh phng php khoa hc hiu qu hn v nng ng hn! Nhng d nhin chng ta bit rng cng c mt gii hn ca phng php ny. Mt cch cn bn, thi ca Pht gio trn bt c i tng no phi l mt m n ph hp vi nhng s tht. Nu, trn s kho nghim, chng ta thy rng n hp l hay c chng c cho mt quan im, th th chng ta nn chp nhn n. iu y khng phi ni rng khng c nhng im no y m chng vt ngoi kh nng ca con ngi v l lun suy din y l mt vn khc. Nhng nhng vn chng hn nh kch thc hay ta ca mt trng v nhng ngi sao l nhng th m tm t u c con ngi c th bit c. Trn nhng vn ny, tht quan trng chp nhn s tht, trng hung thc t, cho d chng l g i na. Khi chng ta kho nghim nhng s din t no y nh chng hin din trong kinh lun ca chng ta, chng ta thy rng chng khng ph hp vi thc t. Trong trng hp nh th, chng ta phi chp nhn thc t, v khng phi l s gii thch ca ch ngha trong kinh in. iu ny phi nn l mt thi cn bn. L do no cho s trnh by nhng ch trong chi tit bao qut nh th? Ci r ca kh au n t nng lc ca v minh si m, v s tn ph ca v minh c dn n bi tch tr (tr tu phn tch ca hng thanh vn). Chng ti s a ra mt phc tho ngn gn v h thng ca lun l hc Pht gio. Trong nhng dng thc ca phng cch m tch tr nghin cu hay kho nghim nhng i tng ca n, c su cch thc nghin cu hay kho nghim, c hon thnh vi mc tiu cui cng tr tit kh au. 1- Trc tin l nghin cu ngha ca nhng t ng, y l, kho nghim ngha tng ch mt. 2- Th hai l nghin cu nhng hin trng ca nhng s vic trong dng thc chng l ni ti hay ngoi ti.

3- Th ba l nghin cu c im ca hin tng c im c th, chi tit ca chng v c im tng qut ca chng. 4- Th t l nghin cu mc ca hin tng trong dng thc ni m nhng phm cht thch hp v khng thch hp th hin hay n cha. 5- Th nm l l nghin cu thi gian, bi v s chuyn bin hin tng ph thuc vo thi gian. 6Th su l nghin cu s suy lun, trong iu ny c bn loi:

a- Suy lun v s ph thuc: nhng tc ng y l thuc trn nhng nguyn nhn. b- Suy lun v s biu l ca chc nng: th d, la biu hin chc nng ca t chy hay nc biu hin chc nng ca vic lm m t. c- Suy lun v tnh t nhin: y l mi hin tng c tnh t nhin ca n; th d, la c tnh t nhin ca hi nng v nc c tnh t nhin ca m t. d- Suy lun v gi tr t chc hay cu thnh: khng mu thun i khng vi s nhn thc v lin h trc tip. Nhn thc v gi tr c hai loi, nhn thc gi tr trc tip v suy lun. Nhn thc gi tr suy lun c ba hnh thc: 123Suy lun bi nng lc ca s vic. Suy lun qua ting tm. Suy lun qua kinh in bng phng thc ca c th tin c.

Cn bn cho pht sinh mt thc suy lun l mt du hiu hp l. iu quan trng ca nhng du hiu hp l hay l tr l qua s vic m mt thc suy lun l s tm ra mt i tng thng thng n du n nhn thc trc tip trong s ph thuc trn du hin ng n, khng sai lm. Nhng bc thy ca lun l hc Trn Na, Php Xng, .v.v - trc tc nhng trnh by v nhng loi l tr trong nhng phng php rt chi tit. Mt du hiu ng hay l tr l mt kiu mu ba chiu, ngn gn n c ngha l:

1- Du hiu c cu thnh nh hin din mt quyn s hu ca i tng. 2- S thm nhp cng khp c cu thnh. 3- S i lp ta khp c hnh thnh. Mt du hiu ng nh th c hin din t nhiu quan im khc nhau. Trong dng thc ca tng th ton b, nhng du hiu ng l c ba loi: 1- Nhng du hiu l nhng tc ng (t s hin din m s tn ti ca nhng nguyn nhn c th c kt lun). 2- Nhng du hiu ging nhau hay n iu ca t nhin tnh (nh trong trng hp c chng minh iu g y l mt cy bi v s hin hu l mt cy si). 3- Nhng du hiu khng c kh nng qun st (nh trong trng hp c chng minh s vng mt ca iu g y qua s s hu ca n khng c nhn thc mc d y nhng iu kin cho s nhn thc ca n nu n hin din). Trong mt cch khc, khi nhng du hiu ng c phn chia thnh nhng hnh thc ca s xc nhn s tn c minh chng, th c hai loi: 1Nhng du hiu tch cc ca hin tng, v 2- Nhng du hiu tiu cc ca hin tng. Ri th, trong hnh thc ca nhng nhm m chng c trc tip ch n h, c nhng du hiu ng trn duyn c mc tiu ca chnh mt ngi chng minh iu g y n chnh mnh qua nhng l do v nhng du hiu ng trn duyn c ca mc tiu ca ngi khc chng minh iu g y n mt ngi khc. Th th, nhng hnh thc kiu mu ca chng c th c nm iu: 1- Nhng du hiu chng minh tp qun (hay s tha thun) iu y ni rng, qu v bit ngha ri nhng cn bit tn (danh tnh). 2- Nhng du hiu chng minh nhng ngha. 3- Nhng du hiu chng minh n thun v tp qun (hay s tha thun). 4- Nhng du hiu chng minh n thun ngha. 5- Nhng du hiu chng minh c ngha v tp qun (hay s tha thun). Tt c nhng iu ny c bao gm trong nhng du hiu m y l nhng tc ng, nhng du hiu ca s ging nhau t nhin, v nhng du

hiu khng th qun st, kiu mu th nht ca s phn chia bi phng php ton b tng th. Lin h n thi gian, trng hung, v con ngi c th cho ai y ngi ang pht biu mt l do, ngi pht biu mt du hiu tc ng, mt du hiu t nhin, hay mt du hi khng th qun st. Mi th ny trong ba s phn chia bi phng php ton b tng th cng c nhiu s phn chia nh na. Th d, nhng du hiu tc ng c nm loi: 1- nhng th minh chng mt nguyn nhn thc s, 2- nhng nguyn nhn trc, 3- mt nguyn nhn tng qut, 4- mt nguyn nhn c th, v 5- mt du hiu tc ng ng, y l mt ngha ca s lin h nhn qu thuc tnh. Tng t nh th, trong nhng du hiu khng th qun st, c nhng du hiu khng th qun st ca s khng xut hin v nhng du hiu ng , nhng iu khng th qun st ca iu thch hp xut hin nu chng hin din. y l nhng d phn chia xa hn trong mi mt loi, mt s hc gi ngay c lm thnh hai mi lm loi, nhng th khng th qun st nh th ca mt i tng lin h, s khng th qun st ca mt nguyn nhn, hay quan st v mt i tng tng phn. Trong su kiu mu kho st, iu cui cng nghin cu ca suy lun iu , nh cp trn, c phn chia thnh bn loi. Dng nh s kho st khoa hc hu nh tin hnh trn ba cch ca nhng iu ny 1- Tranh lun v tnh t nhin, trong iu m c tnh cn bn ca mt i tng c nghin cu. 2- Tranh lun v s biu hin ca chc nng, trong iu m nhng chc nng m mt i tng biu hin cn c trn s hin hu mt tnh t nhin no y c nghin cu. 3- Tranh lun v s ph thuc, trong iu m nhng i tng l thuc c nghin cu. Nhng iu ny dng nh l nhng kiu mu cn bn ca tin trnh khoa hc. V th, dng nh rng su loi kho st bao trm tt c nhng s nghin cu ca c khoa hc v tm linh. Chng ti tin rng s nghin cu v pht trin khoa hc nn cng hnh ng vi s nghin cu v pht trin thin qun v c hai cng quan tm trn nhng i tng ging nhau. Mt bn hnh ng qua th nghim bi nhng kh c, v pha kia, qua nhng kinh nghim ni ti v thin qun. S phn bit r rng nn c lm gia iu g khng tm thy bi khoa hc v iu g iu g c tm thy l khng tn ti bi khoa hc. iu g khoa hc tm thy l khng tn ti, Pht hc tt yu phi chp nhn nh khng tn ti, nhng nhng g khoa hc n

thun khng tm thy l mt vn hon ton khc nhau. Tht rt r rng rng c rt nhiu, rt nhiu nhng s kin, s vt huyn b. Gic quan ca con ngi nm bt n mt trnh no y, nhng chng ta khng th ni rng khng c iu g ngoi tm nhn thc tc l ngoi nhng g chng ta nm bt vi nm gic quan. Ngay c nhng g m ng b chng ta khng nhn thc vi nm gic quan ca h, ngy nay chng ta ang tm vi nhng gic quan ca chng ta. V th, ngay c trong nhng hin tng vt l vi hnh tng v mu sc, v.v, nhng th y m chng ta c th nhn thc bng nm gic quan, c nhiu th m by gi chng ta khng hiu, s c hiu trong tng lai. Vi mi quan h ti nhng lnh vc khc nh tm thc (tm-- thc), mc d chng sinh, bao gm c con ngi, c kinh nghim v thc qua hng bao th k, chng ta vn khng bit tm thc tht s l g chc nng ca n, tnh hon ton t nhin ca n. Nhng th nh th - khng hnh, khng tng, v khng mu sc - l trong mt phm tr ca hin tng m khng th c hiu trong phng cch ca nhng hin tng ngoi ti c kho st. Quan im ca Pht gio v tm thc rt phc tp v chi tit. nh ngha ca Pht gio v tm-- thc l iu trong sng v hiu bit. xc tin mt s a dng v s hiu bit v nhn thc vi s lin h vi tm thc (tm-- thc), n c phn chia thnh nhiu khi nim khc nhau. Dng nh mc d vt l hc hin i chp nhn mt loi ht cn bn v th cht. Mt th bt u vi hnh th vt l m c th thy bng mt v phn tch n, s phn chia n xa hn v phn chia thm na qua th nghim. N cui cng c ni l mt thc th tn ti m khng th phn chia c na v c ni l v th cht. Khi n c th phn chia nh ra c na, n c ni l c nhng b phn (hay nhng phn), v mt khi n n mt gii hn ca tnh chia ch, s tn ti y c gi l v th cht. Pht gio cp n v th cht, hay s phn bc ca n, khng l g m tht s l cn c trn s th nghim. Pht gio lun bn v ch ny khng phi thng qua trn kinh nghim chia ch phn tch vn thnh nhng phn khc nhau. N l thay th mt s lun bn l thuyt sung ca s c c th ca khng gian hay chiu kch v th cht m chng ta thit lp. Trong s quan tm n tm thc n chng phi l khng gian v th cht m c bn ti (bi v tm thc khng phi l vt cht v v th khng thuc v khng gian) m thuc v v th cht thi gian. V th, trong

s bn lun v v th cht, nhng phn hin hu lin h trong kinh lun Pht gio khng phi c trc nghim da theo kinh nghim phn tch chia ch chi li ring bit. Thay v th, nhng thnh t vt cht c phn chia thnh nhng phn khng gian v tm thc c phn chia thnh nhng phn thi gian, trong mt phng thc c tnh cht l thuyt v tru tng hon ton. HI: Xin cho th d v nhng hin tng m khoa hc khng th tm thy. P: Tm thc (tm--thc) chnh n. Mi thi khc chng ta c nhiu trnh tm--thc khc nhau th thin v vi t. ng ngh n trnh vi t ca tm thc, tht rt kh khn nhn ra ngay c trnh th thin. HI: Nu tm thc hn l b no hay mt hin tng vt cht ti sao t duy c th v thay i hay kim sot hay khng ch qua vic dng y dc hay quan s kch thch b no? P: C nhiu loi khc nhau ca nhn thc hay tm thc. Nhng th no y lin h rt nhiu n cp vt l. Th d, ci thy ca con mt chng ta hin ti (nhn thc) ph thuc trn con mt vt cht (nhn cn); v th, nu iu g y xy ra trn con mt vt cht (nhn cn), ci thy (nhn thc) khng th hot ng mt cch bnh thng, v nu con mt b ly i, ci thy (nhn thc) khng th tn ti, tr khi mt c quan cm gic c cy ghp. Trong bt c trng hp no, nhng tm thc no y rt lin h rt nhiu n nhng gic quan v t bo no hin din; nhng tm thc ny c th c khng ch qua gii phu trn no b hay qua nhng phng php in t. Tuy nhin, nhng trng hp vi t hn ca tm thc th c lp hn vi thn th vt l; v th nhng nhn thc ny th kh b nh hng qua nhng phng php vt l. HI: Ngi c ngh rng chng ti phng Ty phi hc hi mang nhng phng php kho st ca tm linh v khoa hc hp tc vi nhau nhm mc ch ngn nga tn hi n con ngi khng? P: Nu chng ta ch tp trung s pht trin trn khoa hc m chnh mnh khng quan tm n s pht trin tm linh nu chng ta mt i s cm nhn ngha gi tr ca loi ngi n s l him ha. Cui cng,

khuynh hng ca chnh tin trnh khoa hc l lm li ch cho con ngi. Nu s pht trin khoa hc i sai lc v em n nhiu kh au v thm ha hn cho con ngi, iu ny tht bt hnh. Chng ti tin rng s pht trin tinh thn v vt cht phi i song song vi nhau. Trong th k ny, khi s thng minh ca con ngi c lm qu phong ph bi nhng kin thc mi bt ngun t nhng khm ph khoa hc quan trng, mt cch may mn t mt khuynh hng mi ang hin ln. Con ngi trong nhng nguyn tc khoa hc ang tip nhn mt s hp dn mi m trong nhng nhn thc tm linh v o c v c chun b nhn nh li nhng thi ca h lin h n s pht trin tm linh nhm mc tiu t n mt quan im hon ton hn v i sng v th gii. c bit, c mt s hp dn ln mnh trong cng ng khoa hc i vi t duy trit l Pht gio. Chng ti lc quan rng qua vi thp nin ti s c mt s thay i ln trong quan nim th gii c t nhn thc vt cht v tm linh. HI: Pht gio c qu nhiu kin thc v hiu bit v tm thc nhng phng Ty chng ti c qu t. Ngi c ngh rng tm thc s l lnh vc k tip cho nhng khoa hc gia phng Ty khm ph khng? P: Chng ti tin rng khoa hc phng Ty s pht trin mt quan im tng hp hn v nhiu ngnh khc nhau ca n tm l hc, sinh vt hc, v vt l hc. N s tm thy mt s ni kt, mt s lin h gia nhng lnh vc ny ca kinh nghim. Trong qu kh s pht trin ca khoa hc v tm linh hay tinh thn coi nh ring bit vi nhau, nh hai con ng khc nhau dn n nhng hng i lp nhau. Nhng by gi, vo cui th k hai mi, quan im ny ang bt u thay i. Newport Beach, CA, 08 thng mi 1989 ---o0o--Nhng trnh by ca nhng khoa hc gia tri thc, th khc bit bi s ch cc k gn gi c cp n bi c Dalai Lama v bi s hiu bit sc so trc gic ca Ngi v khoa hc. Thi gian tri qua v mt ln na Ngi bit trc dng chy ca s hp l hay th nghim. - Gio s Newcomb Greenleaf

i vi nhng ai tng quan st c Dalai Lama qua nhng nm thng, s tham d mnh m ca Ngi trong nhng hi ngh vi nhng nh thn kinh hc din ra m chng c g phi ngc nhin. Ngi ot gi Nobel ha bnh nm 1989 minh chng t lu mt s hp dn trong nhng vic khoa hc mt cch c bit trong im gp gia khoa hc v Pht gio. Mi y Ngi tham d mt hi ngh v Tm thc v i sng Newport Beach, California, vi nhng nh tm l hc n t trng Y Dc Harvard v nhng nh thn kinh hc ni ting k c Lewes L. Judd, Gim c Hc vin Quc gia v Sc khe Tinh thn. Nhng ch sp xp t s qun v k c n gic mng trong sng minh mn. Mc d nhng s trnh by c thc hin bi nhng ngi phng Ty, nhng khoa hc gia lm r rng h tp hp ti hi ngh nh mt c hi hc hi t Ty Tng. y l mt h thng c xa vi mt s thu hiu cc k tinh t v tm thc m c th c nhng iu ni vi chng ti, bnh lun ca Lary R. Squire ca trng i hc California, San Diago. Hai nm trc y mt hi ngh ln u tin ca Tm thc v i sng c din ra ti Dharamsala, ni t chnh ph Ty Tng lu vong Hymalaya. C mt nhm nhng nh khoa hc dnh mt tun tp trung cao vi lnh t Ty Tng, tho lun nhng vn v khoa hc nhn thc t s thng minh khng t nhin n phn t ha sinh hc. Rng Ngi c gii Nobel ha bnh nh mt tng phm n kh nng ca v Dalai Lama phc v nh mt cy cu gia nhng nhm khc nhau. Trong nhng s bn tho ca Ngi ti hi ngh vi nhng nh thn kinh hc, v lnh t v i ny ca th gii biu l rng Ngi hnh ng khng ch nh mt cy cu gia nhng quan im khc nhau, nhng cng nh mt nh tng hp tt c nhng th y. REASON, SCIENCE AND SPIRITUAL VALUES Trch t quyn The Dalai Lama A Policy of Kindness Tu Uyn chuyn ng 24-05-2009 ---o0o---

C T LAI LT MA TNG I HC QUC T FLORIDA 100,000 USD


Thch Minh Tr bin dch (Miami, Hoa K) : c Dalai Lama quyt nh tng 100.000 -la M nhm gip cu sng Khoa Tn gio hc thuc i hc Quc t Florida vn c d kin gii th. Vic gii th Khoa Tn gio hc ny nh l mt phn trong s 27 triu M kim tin ct gim ngn sch chi tiu ca i hc. Trong th gi gio s Modesto A. Maidique, ch tch hi ng qun tr i hc Quc t Florida, t vn phng c Dalai Lama n , c Dalai Lama vit: Trong mt th gii tng quan tng lin rt cht ch ca chng ta, vic hiu v nh gi ng tnh a dng ca cc tn gio l ht sc quan thit nhm c v v thc y mt nn vn ha t bi, khoan dung v cng chung sng ha bnh. Nu khoa Tn gio hc b gii th th s kh m ti thit lp li n. Vic ng ca khoa Tn gio hc c 125 sinh vin cha tt nghip, tt nghip, v cc cn b ging dy lm vic sut tun hn s tit kim khong 600.000 M kim mt nm. i hc Quc t Florida c ngn sch hot ng tng cng 642 triu M kim. Gio s Tn gio hc thuc i hc Quc t Florida, ng Nathan Katz, ngi tin phong trong vic vn ng cu sng Khoa Tn gio hc, vit th gi c Dalai Lama vo u thng 4/2009 ni: Ti rt ngc nhin v mn qu ca c Dalai Lama. Gio s Nathan Katz cho bit ng ni chuyn vi gio s Maidique v i hc Quc t Florida s n nhn mn qu y ca c Dalai Lama. Gio s Katz ni ch ring mn qu tng ca c Dalai Lama khng thi th s khng th cu sng Khoa Tn gio hc c. Khoa ang c k hoch tm kim ngun ti tr thm na v mi c Dalai Lama n thm i hc ngay trc thi im m n c th b sp . Trc y, lnh t tinh thn Ty Tng n thm i hc Quc t Florida hai ln: nm 1999 khi ngi nhn hc v tin s danh d v tn gio v nm 2004. Gio s Katz nghin cu Do thi gio v Pht gio ti n . Gio s tip xc c Dalai Lama ln u tin nm 1973 khi ang cn l sinh vin n . ng pht trin mi quan h c nhn vi c Dalai Lama k t .

Nhng khoa khc ca i hc Quc t Florida c d kin ng ca l khoa Qun tr Gii tr v Th thao, v khoa Hun luyn in kinh. 16 bng cp khc m hu ht thuc v h Cao ng Gio dc, c s lng sinh vin m trn u ngn tay cng s b xa s nhm tit kim 400.000 M kim khc mi nm.Hng triu M kim s c tit kim nh vo vic ct gim chi ph mua sm cc phng tin h tr hc tp, nh mua sch trong th vin..Cc thnh vin hi ng qun tr i hc Quc t Florida s b phiu danh sch cc khoa cn ct gim ngy 12/6. Thch Minh Tr bin dch theo miamiherald.com (giacngo.vn) ---o0o--Ht

You might also like