You are on page 1of 23

RABINDRANATH TAGORE

Thi Nhn i Tm V Hn Trong Vng Tay Ca B M Ct Bi


TK.Thch Phc An ---o0o--Ngun http://thuvienhoasen.org Chuyn sang ebook 9-8-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org ---o0o--Trong tc phm Nhng t tng gia v i ca Phng ng (Great thinkers of the Eastern world) tc gi IAN P. Mc GREAL nhn nh rng: Ton b th Tagore l nhng li tnh v ng t nhn l ngi tnh ca nhn loi.1 ng l nh vy, d c Tagore ta thy ng vn thng cp n Thng hay ng ch tn tuyt i, nhng tht ra cng l mt cch gi khc m Tagore mun m ch n tnh yu m thi: Khng c tnh yu th khng c Thng , yu l Thng , khi tnh yu ngi v ch tn. Tnh yu l thc th tuyt i.2 Ngay c Nit-bn ca Pht gio Tagore cng cho l thng ip tnh yu m c Pht mun gi n cho th gii chng nh thiu vng tnh yu ny: Khi ta hc c rng trng thi Nit-bn do c Pht t n bng tnh yu, ta bit chc rng Nit-bn y l mt nh ti thng ca tnh yu. V tnh yu chnh l mc ch ca Nit-bn. Bt c ci g khc cng u nu ln trong tm tr ta hai ch Ti sao? v ta u tra hi l do. Nhng khi ti ni Ti yu th khng c Ti sao. Tnh yu ca ti t n l li p rt ro.3 V to bo hn ngay c vn dit dc ca Pht Gio xa nay vn l vn gy ng nhn nhiu nht, v nhiu ngi c ngh rng ch c nhng ngi ch k, nhng ngi m tri tim hon ton ngui lnh vi cuc i th mi i vo con ng khc k y t nui o tng ca mnh v mt i sng tt p hn ngy mai. Nhng Tagore vi t cch l mt ngi mang

c my ngn nm truyn thng t tng ca n khng nh mt cch mnh m rng: Chnh v tnh yu l ci m c Pht gi l dit dit lng v ng. l tc dng thc s ca tnh yu, khng a n ti tm, m a n gic ng: l B , l s thc tnh thc s; l s bc l ta mt nim vui sng v bin nh nh sng ca tnh yu. V Tagore cng khng qun lu chng ta rng s dit dc ch l phng tin ch khng phi cu cnh khi chnh ta hon ton ha nhp c vo tnh yu: c Pht ging dy s khc k v i sng o c, ngha l Ngi hon ton chp nhn nh lut. Nhng s chp nhn nh lut y t n chng phi l ci ch bng cch thc hin n trn vn, ta ch th c nhng phng tin t vt qua n. Thng thng h ni n tnh yu th ngi ta hay ngh ngay n tnh yu la i, ngha l tnh yu gia ngi n ng v ngi n b. Thi nhn cng l con ngi, tt nhin cng khng th khc c. Nhng c l ch khc ch thi nhn l k a tnh hn ngi bnh thng chng ta. Ngoi ci p ca ngi n b ra h cn yu nhiu ci p khc na, nh chnh Tagore cng nhn: Shes one half woman One half Dream.4 Nh vy l ngi n b ch c th l ci c thi nhn trt ht tm s ca mnh v tt c nhng kht khao, hoi vng cng nh m c ca chnh mnh m thi. Bi th sau y c th chng minh c cho iu : Ni cho em nghe i, anh, tt c ci c ng khng, c tht khng? Khi mt em sng ngi ln th nhng m my en dng t n n trong lng anh. Mi em du dng nh a hoa u tin ca mt i tnh chm n, tht vy khng anh? Hi k my thng nm trc kia vn cha m trong lng em ?

Mt t, di gt chn em, vang ln nh mt th cm, tht vy khng anh ? C tht vy khng, bng m khi thy em, th sng rt xung nh l, cn nh sng ban mai tng bng bao ph thn em? C tht l lng anh tm em t thu khai thin lp a, trong khp v tr? Ri ti khi gp em, nghe ging ni, ngm cp mt, ln mi, m tc xa ca em, lng anh du xung? V cn iu ny na, c tht l ci b mt v bin trn vng trn nh ca em khng? Tt c nhng ci c tht khng anh, ni cho em nghe i!5 Vy l sau ci p ca ngi n b chng ta cn thy thp thong t tri T thu khai thin lp a, nht l ci b mt v bin trn vng trn nh ca em l nhng ci m bt c mt thanh nin ti hoa no li khng m c mt ln a tay vi bt? Will Durant khi trch bi th ny trong Lch s vn minh n c nhn xt rng: C thi s no va hoi nghi, li va u ym lm ni bt c ci v l nhng rt th mng ca i tnh lng mn nh ng.6 ng l Tagore rt hoi nghi, v khng hoi nghi sao c, khi chnh thn mng ca mi ngi trong chng ta cng mong manh chng khc g nng qui chiu hm. Cn tnh yu? Chng phi ngi ta vn thng v tnh yu cng ging nh a hoa Ph dung sm n ti tn hay sao? Nhng thi nhn ca chng ta khng bi quan, bng tt c sc mnh ca tnh yu thi nhn can m vt qua ni s hi ca ci cht, v xem ci cht cng th mng chng khc g s sng: Ti s t trc thn cht chic bnh trn y ca ti vi nhng tri nho du ngt m ti hi trong nhng ngy ma thu v nhng m h, Nhng b la ngy ma v nhng ht thc lm lt trong cuc sng a mang, ti s t trc ca nh khi thn cht n g ca. V c sao u, khi ta i ri th mi s trn i ny vn khng c g thay i, ngha l Nhng ngi sao vn thc dy ban m, bnh minh tr mnh nh c, v thi gian vn y ging nh nhng cn sng bin mang theo lc th v bun phin. S d thi nhn khng s ci cht, v theo thi nhn ci cht khng

th no bi en c s lc quan v s sng, v S tht l ci cht chng phi l chn l rt ro. Ta thy n hnh nh en ti cng nh ta thy bu tri hnh nh xanh l, nhng n cng chng bi en g i sng cng nh da tri chng bi en c cnh chim. Nhng nu ci cht khng th bi en c i sng, th th ci g lm cho i sng con ngi trn mt t ny tr thnh en ti, ngha l lc no cng xao xuyn, cng hoang man v s hi trc ci cht? Tagore khng tic li li cho nn vn minh Ty phng: Xa kia, Hy Lp vn minh pht huy trong khun kh th. Tht vy, cc thnh tr bo v cho ngun gc ca mi nn vn minh hin i. S bo v vt cht ny li trong tinh thn con ngi mt du vt su m. N du nhp vo cc quan nim ca ta bi nguyn tc chia tr lm ny n trong ta ci thi h chinh phc c ni no th lp tc xy thnh bao quanh v phn ranh ni ny vi ni kia. Ta bit lp x ny vi x khc, ta phn nh cc kin thc ca ta thnh nhng ngn kn mt, ta phn bit gia con ngi vi thin nhin. Do , ta pht sinh nhng ng vc trm trng i vi nhng g ngoi cc hng ro m ta dng ln, cc phn t bn ngoi phi chin u cam go c ta thu nhn. Trong khi , n mt trong nhng ni pht minh ra nn vn minh ng phng th hon ton ngc li: Ngi Aryen u tin t nhp n , x s ca chng ti cn ton l rng r, v bn ngi mi n ch my chc bit khai thc. Rng ni bo v h khi ci nng nh thiu t, khi cc dng t hng ngy tn ph cc x nhit i, cc rng cung cp thc phm cho tru b, ci t thn linh, vt liu xy ct nh ca. Cc b lc Aryen di s du dt ca cc tc trng an c lc nghip ti cc min c rng ni bo v h c an ton, c thc phm, c nc ung di do. Mt nn vn minh pht xut t thnh th c ngha l nn vn minh ng nhin phi nhn thin nhin bng cp mt lnh lng v cm v Trong i sng th, con ngi d nhin ch tp trung tm tr mnh vo np sng ca chnh mnh, vo cng vic ca chnh mnh, v do c mt s chia r gi to gia chnh mnh vi thin nhin v tr p n trong lng. V s chia r gi to ny theo Tagore nht nh phi a n mt hu qu v cng tai hi:

Mt khi bng nhng hng ro vt cht v tinh thn chng ta li quyt lit t phn cch mnh vi np sng v tn ca thin nhin, mt khi chng ta tr thnh tm thng, ch khng phi l Con ngi trong v tr na, cng l khi chng ta t to ra nhng vn ri rm cho chng ta. Cn mt nn vn minh pht xut t ni rng nh dn tc n th c mt c nhn hon ton khc: Con ngi v th gii c bao gm trong mt chn l v i duy nht, n nhit lit ch trng s ha ng gia c nhn v v tr. n cm thy rng chng ta khng th c s giao cm no vi th gii chung quanh ta nu nh n hon ton xa l vi chng ta. Nhng iu m mt dn tc nh dn tc n sng hay ni ng hn l tng chng nghim ci chn l rng con ngi v v tr c bao gm trong mt chn l v i duy nht th c th gip ch g cho th gii hm nay, mt th gii m ta c th xem nh Ty phng ha t rt lu ri? Mt Ty phng m Tagore cho rng lc no cng t ph rng mnh ch ng c thin nhin v c lm nh chng ta ang sng trong mt th gii th ch v bi vy h phi dn ht tt c n lc dnh git cho c tt c nhng g m h cn n t mt trt t ca nhng s vt k d v ng ngnh. Tagore tr li cu hi quan trng y nh th ny: Mc tiu ca t tng n chng phi l quyn uy; n khng quan tm pht huy trit cc tim lc ca mnh, khng t chc dn tc mnh th hay cng, cng tc hu thu ot ca ci v thng tr v chnh tr hay qun s. L tng m n c th thc hin a nhng ngi u t ca mnh t bit lp trong mt np sng trm t. V cc kho tng m n chinh phc c nhn loi bng cch i su vo cc b mt ca chn l chn chnh th n phi tr mt ci gi rt c trong a ht ca nhng thnh cng m th gii hin nay tha nhn. Tuy nhin, cng l mt thc hin cao c, mt biu th cao c ca nguyn vng con ngi khng chp nhn hu hn, v mc ch chnh khng g khc hn l th hin ci v hn. ng l gn nh ton b s nghip vn chng, trit l v thi ca ca Tagore u n lc i tm kim ci v hn ny. i vi Tagore v hn l vn sng cht, nu khng tm c v hn ngay kip ny th con ngi s phi cht i trong tc ti, trong au kh. Bi vy nn ng lp li ci kinh nghim ca dn tc ng:

n , v hn chng phi l mt ni dung v ngha. Cc Rishis ca chng ti tng khng nh hn hoi rng bit c n trong kip ny l tht, khng bit c n trong kip ny l cht i trong au kh. Vy th lm sao bit n? Bng cch nhn thc c n mi vt v mi vt, khng nhng trong thin nhin, m c trong gia nh, trong x hi v c trong quc gia, cng thc c tm thc ca v tr mi ci th cng hay cho ta, cng khng nhn c tm thc y, th ton th chng ta s tin n dit vong. Tagore vit iu ny khng phi ch cn c trn phng din lch s m ng cn cn c ngay c trn thc t ca x hi n m Tagore ang sng, d x hi cng ging nh bt c x hi cc quc gia no khc ang thay i mt cch nhanh chng: Chng ti cng tng c nhng con ngi o c, nhng bc anh hng v nhng nh thng thi, chng ti cng c nhng chnh khch ti ba, nhng minh qun v nhng i , ngha l n cng tn knh nhng g m tt c cc quc gia khc trn th gii u tn knh. Nhng n khc ch ngi dn n c ci m cc quc gia trn th gii cn i cng nh ng i u hon ton khng c. l cc Rishis, chnh cc Rishis ny mi c ton th dn tc n tn knh hn c cc nh thng thi, cc nh khoa hc v cc bc anh hng. Nhng Rishis l g m li c dn tc n tn knh nh vy? Theo Tagore th Rishis l Nhng ngi t c linh hn ti thng trong kin thc, thm nhun minh trit, nhng ngi thy linh hn ti thng kia hon ton ph hp vi ni tm ca mnh. Khi thc hin linh hn ti thng trong tm mnh, h ci b c mi v k, vy khi thc c linh hn ti thng trong mi hot ng ca nhn sinh th h t n bnh thn, tm c thanh tnh bt dit, nn ha mnh vi vn vt, thm nhp vo i sng ca v tr. Trong tinh thn y, chng ta c quyn ngh rng nhng tn tui v i ca n cn i cng nh hin i nh Ramakrishnan, Aurobindo, Krishnamurti v c bit nht l Mahatma Gandhi u l nhng Rishis em ci v hn xung trong thin hnh vn trng ca ci hu hn; ng nh li pht biu ca Tagore: Ci v hn v s biu hin ca mnh h xung trong thin hnh vn trng ca ci hu hn; v ci hu hn v s t thc hin ca mnh phi vt ln ci duy nht ca v hn, c nh th th by gi vng chn l mi hon ton y .7

Tagore din t li t tng y bng tinh thn ca thi ca: Ht sng ri than khc vi thi dng: Ti m mng Ngi, nhng hu h Ngi khng bao gi ti dm hy vng. Ti qu nh b ko Ngi v vi ti. Hi Cha ti cao, v sut i ti m a git l. Vng thi dng p li: Ta chiu soi khung tri v hn, nhng ta cng h c n nhng git sng nh mn. Ta s ch l mt tia sng trn ngp ly mi v cuc i nh b ca mi s l mt bu tri ti sng.8 V h c n nhng git sng nh mn Tagore quyt bm ly cuc i, m cuc i khng phi lc no cng ch c nhng nh mt ranh mnh, tinh ma m cn c c nhng n ci du hin, cht phc na: y, c nhng ngi c n ci du hin, cht pht, c nhng nh mt ranh mnh, tinh ma, c nhng ngi nc mt tun tro trong nh sng ban ngy v c nhng ngi nh l m thm trong bng ti m u. H thy u cn n ti, bi th ti lm g c thi gi p cuc i bn kia th gii. Ti cng thuc thi i vi mi ngi. C sao u, nu tc ti ng mu?9 Bi th y c th coi nh ci nhn tng qut ca Tagore v cuc i, khin ta phi lin tng n trm t ca c Pht, khi Ngi dng thin nhn quan st cn c ca chng sinh trc khi Ngi chp nhn li thnh cu ca Phm Thin Sahampati bc xung cuc i trao truyn gio php v i: Ngi nhn thy rng chng sanh k t ngi nhiu c ct bi trong mt, ngi thng minh sng sut, k m tt ti tm. Bm tnh ngi ny tt, ngi kia xu, c chng sanh d dy cng c chung sanh kh dy v mt s t khc nhn nh c mi him ha ti kh ca kip sng trong tng lai.10 Theo chn c Pht cng nh cc Rishis i trc, Tagore cng xung ni trao truyn ci v hn gia cuc i hu hn ny. Tagore vn l mt ngi theo o B La Mn nhng v khng chu ng ni ci bt cng giai cp m cc tu s B La Mn t t ra hng t

quyn t li trn s au kh, rn sit m cc tn hu ca ng phi cn rn chu ng. ng ch trch h qua mt bi th m c th gy ra nhiu ng nhn nht l nhng ngi c chp v h ngh rng Tagore bng b nim tin v s cu nguyn ca h. Nhng theo ti bi th y li rt cm ng: Hy t b nhng trng ht V nhng li tng nim, ht ca! Ngi th ai Trong ci x ti en, ho lnh ny Ca ngi n ng kn? Hy m mt nhn xem C Thng no trc mt ngi u Thng ni Ngi nng dn ang cy mnh t kh cn V ni phu ng ang p Thng cng vi h Trong nng trong ma V qun o ca ngi Cng ph y bi bm Hy ci chic o linh thing V nh Thng , hy i vo t bi Thot tc ? Bit tm s thot tc u?

Thng ca chng ta vui v mang vo mnh Nhng si dy ca sng to Ngi buc cht vi chng ta Mi mi khng ri Hy ra khi nhng pht giy trm mc V hy dp b ht thy hng hoa! Du o qun c b rch bm v hoen Th c g ng tic? Hy tm n gp ngi V ng bn ngi trong lao ng gian lao M hi t trn.11 Ta nn hiu bi th trn nh th no? C phi cng l Phng s chng sanh tc cng dng ch Pht theo tinh thn ca Pht gio, nht l Pht gio i Tha? Tagore sanh ra v ln ln nhng nm cui th k 19 v nhng thp nin u th k 20 (1861 1941). Nh vy l Tagore phi sng lnh nh gia hai th k vi nhiu bin ng gia nhng gi tr truyn thng tm linh ca qu hng ng cng vi nhng gi tr t tng Ty phng theo gt giy xm lc ca ngi Anh va mi du nhp vo t nc ng. Tagore vi t cch l mt ngi cha gi ca dn tc n (ng l bn thn vi Mahatma Gandhi, ngi khai sng ra nc n hin thi) c li khuyn nhng ngi tr tui ang ng ng ngc gia ng ba ng rng, hy t mnh vch ly con ng i ca chnh mnh vi tt c lng kiu hnh: Ni y tr bt khut, u ngng cao Ni y, hiu bit t do phng dt

Ni y, th gii khng b thnh tr C h hp hi phn chia thnh mnh nh Ni y ting ni pht ra t s tht thm su; Ni y, n lc khng ngng vn tm tuyt i Ni y, sui l tr trong veo Ln khc khng lc li vo bi ct dt, hoang vu ca tp qun kh cn, cng nhc; Ni y cha dn tm tr con vo hnh ng V suy t m rng lun Trong vm tri t do y Xin cho qu hng con bng tnh Cha i!12 Tagore vn rt hnh din v truyn thng tm linh ca t quc mnh, vy m trong bi th ny ta thy ng b bt buc lp i lp li n nhng hai ln v nhng thnh tr c h hp hi, v nhng tp qun kh cn, cng nhc th ta c th hiu c l nhng th lc bo th ngn chn s vn dy ca th h tr ni t quc ng lc y nh th no. V ta tin chc rng n khng phi l trng hp ngoi l m dng nh cng l s phn chung ca tt c nhng quc gia chm tin? Vi nhng quc gia c lch s vn minh lu i nh n hoc Trung Quc chng hn th to ra rt nhiu nh Nho hng nguyn. Nhng nh Nho hng nguyn ny lun lun trch dn li cc bc Thnh hin mt cch thnh tho. V d nu l nh Nho Trung Quc th h lun lun nhc n T Th, Ng Kinh, trch dn li ca Khng T, Lo T hay Mnh T. Cn nu l o s n th h cng s rt thnh tho trch dn cc Thnh th nh V , Upanishad hoc Bhagavad Gita. Nhng sau nhng li ca cc bc Thnh hin y th tm hn ca h trng rng, h chng thy ci p y u c. i vi hng ngi ny Tagore cho rng ci p i vi h ch cn l trang sc ca bn thng nhn trong ci nghip ngn t. Tagore v sch v chng khc g ngn n chy

leo lt trong cn nh ti tm. ng ku gi nhng ngi n l sch v hy tt ngn nn leo lt i cn nh c trn ngp nh trng: m ti tht c n vi ti, v ti c mt cun sch cho n khi tim ti kh cng. V dng nh vi ti, ci p ch cn l trang sc ca bn thng nhn trong ci nghip ngn t. Mt mi, ti khp sch v thi tt nn. Trong pht chc cn phng trn ngp nh trng. Tagore c bn khon nhc i nhc li rng, lm sao mt quyn sch trc ngn nn li c th t ht tt c v p ca bu tri cao rng? Hi tinh thn ca ci p, Lm sao ngi vi v rc r lm rng ngi bu tri li chu khut mnh sau ngn nn nh nhoi?13 c bi th trn khin ti c lin tng n Lc T Hu Nng v Thn T. Ti nh c mt tc phm no v bi k ca Thn T nh ngn n trong cn nh cn bi k ca Lc T Hu Nng nh nh trng ngoi tri. Ni nh vy ta hiu rng ngn nn cng rt cn thit khi ta ang ngi trong cn nh ti tm, nhng n s khng cn cn thit na khi nh trng trn ngp vo cn nh ti tm m ta ang ngi. V nh th chc chn Tagore khng h ch trch kinh in hay sch v m ng ch ch trch nhng k n l vo kinh in hay sch v m thi. Ni cho cng th sch v ch l phng tin ch cho ta thy bu tri trn ngp nh trng ch chnh n khng phi l nh trng. Bi th ny c th cho ta bit ti sao Tagore li rt th ght trng hc. Khi cn l cu hc tr Bengale ng phi ht ln rng: Ti cm thy kh s nh mt con ch b nht trong s th. l l do v sao vo nm 1901 Tagore t ng ra thnh lp ngi trng c ng t tn l Shantiniketan (The Abode Of Peace, ni chn yn bnh) nh phn i li ng li gio dc ng thi do ngi Anh son tho v p t ln t nc ng, mt ng li gio dc m ng cho l: t

nc ta hin nay cho thy mt nn gio dc phi nhn cch. N cao n thn tr tu (Saraswati) c gng mt trng lnh lng, v cm. Nn c thy ln tr u mang mt b mt trng bt m nht nht, nh nhng bc tng vi hoen v nng ma lu i. Tnh cch lnh lng hin thn m ng tn sng bn c u c cha y tnh ton m mu ca tr xo c xng tng l nh cao tr tu.14 T nhng sai lm nghim trng , Tagore cho l L li gio dc tt nht khng nhng l dy cho chng ta hiu bit m cn gip chng ta ha nhp vi vn vt na. ng li gio dc y theo Tagore hn 25 th k trc c Pht cng tuyn thuyt trong gio php ca Ngi: Khi c Pht suy t tm cch a nhn loi ra khi nanh vut ca kh au, th Ngi pht hin ra chn l ny: Nu con ngi mun t c mc tiu cao qu nht ca mnh th khng c cch no hn l phi ha c nhn mnh vi vn vt, tc th con ngi s lp tc thot ra khi mi rng buc ca kh au. Theo ti, iu Tagore ni chc khng sai cht no, v ta c th t hi ti sao c Pht khng ht nhin i ng vo bui ti, bui tra hay bui chiu, m li ng vo lc sao mai va mc (nht minh tinh o thnh chnh gic). Chng phi l gi pht p nht ca v tr va bng tnh sau m di tm ti hay sao? Cha ht, Sandha, mt t ca c Pht cn thut li trong kinh Thoi ng rng: c Th Tn thng tm n nhng khu vn hoang vu, thm u tnh mch, khng mt ting ng, ni gi r ro thi qua cnh ng c n kn khng ai hay, ni thun tin cho vic trm t qun tng. Chnh v th Tagore cho rng s au kh hin nay l do chnh con ngi t ly cch mnh ra khi thin nhin v vn vt. Xin c lp li mt ln na li ni v cng quan trng ny ca Tagore: Mt khi bng nhng hng ro vt cht v tinh thn chng ta li quyt lit t phn cch mnh vi np sng v tn ca thin nhin, mt khi ta khng phi l Con ngi trong v tr na; cng l khi chng ta bt u to ra nhng vn ri rm cho chnh chng ta. Bi vy k no m tm hn ha nhp vi thin nhin vn vt th tm hn h lun trn ngp nim vui. i vi h mi ma thm ch l mi pht giy tri qua trn cuc i h cng u l nhng gi pht thing ling, nhng gi pht trn y th mng. Tagore k li cho ta nghe nim vui bt tuyt

nh th no? V nim vui th khp ni: trong tm o xanh ti bao trm khp mt t, trong mu xanh bnh thn ca bu tri, trong s sum xu ny n ca ma xun, hay trong s suy t khc kh m m ca ma ng. Mt thi s Vit Nam hu bn th k hai mi cng sng trn vn vi tng phc giy vi thin nhin vn vt nh vy: Ti gi hn ti bit my bn Cho my xa cho t liu gn Ti t trong bn tay vn vt Qu tim mnh nng hi nhng ch mong (Bi Ging) Khi ta trong tnh yu ca thin nhin v vn vt th tt nhin ta c bn phn phi ln ting chng li nhng th lc lm cho cuc i ny tr thnh bn c. H l ai? Vi Tagore khng ai khc hn chnh l nhng k ham quyn th. Tagore pht ha mt cch ngn gn v s phn bi thm ca h, tc nhng k ham quyn th nh th ny: Quyn th bo ci i rng: Ngi l ca ta V ci i cm t quyn th Ngay trn ngai vng ca n. Tnh yu ni vi ci i rng: Ta l ca ngi V ci i cho tnh yu c t do nh mnh.15 V bi th qu sc tch nn ta c th hiu theo cch suy din ringca mi ngi. Nhng d hiu cch no i na th ta cng c th tm kt lun c rng, k no ham quyn th th chng nhng b con ngi nguyn ra khi

h cn ang trn ngai vng m h s cn b lch s nguyn ra, ph phn v khinh b cho n c ngn i sau. Ch c t do mi l ci c th tn ti mi trong lng ca con ngi trn mi thi i m thi. Tagore l k lun lun chin u mt mt mt cn vi loi ngi say m quyn lc ny, loi ngi m ng gi l dng nhng vt chn m mu ph ln mu xanh mt m ca t tri . ng mun c ni ln li cm t v c chia x cng s phn thp hn ca nhng ngi b k quyn th dm p: Nhng k i trn con ng kiu hnh Xo di chn mnh nhng cuc i hn mn V dng nhng vt chn m mu Ph ln mu xanh mt m ca t tri. Cha i xin hy cho h vui ci V cm t n ngi Bi l ngy ca h Nhng cn ti, ti cm t n ngi cho s phn ti cng vi nhng k thp hn tng chu au kh V mang c gnh nng cng quyn V phi du mt i Bp nghn li mnh trong bng ti. V lc no Tagore cng tin tng mt cch tuyt i rng Nhng tri tim chy mu ang tr thnh hoa ca bui sng mai. Cn nhng k kiu cng v quyn th th nht nh s tn li nh khi mt tri mc ln th bng ti s b xua tan: Hi vn dng hy mc ln

Trn nhng tri tim chy mu ang tr thnh hoa ca bui sm mai V nh la huy hong ca ngn uc kiu cng S li thnh mt ng tro tn.16 Chin u chng li ci c cng l con ng tin n cnh ca ca v hn. V ni cho cng th ci v hn, thin ng hay thin thu vnh cu v.v, tc l nhng t Tagore thng s dng trong ngn ng ca ng th cng u y, by gi ni trn gian hu hn ny c, ch khng phi ni no khc trn cao kia. Tagore c mt bi th di (hay kch th) ni ln tt c ngha : Thy tu kh hnh hai mt nhm nghin ang t hnh xc trong rng su Thy mun c ln thin ng Nhng c gi hi ci Mang n cho thy Nhng tri cy bc trong t o V nc sui ng trong nhng cc lm bng l cy. Ngy c tri i V cuc hnh xc Cng tr nn khc nghit n ni tri cy Thy cng khng ng ti

V c gi bun ru V cha t ca thin ng Nghe ni c mt ngi Dm mong c nh thn thnh ng tng nh ng bn thin li Vn chng km mnh V ui h ra khi vng quc ca ng Tuy nhin ng s con ngi Ly s kh hnh lm sc mnh Nhng ng rt hiu l thi ca ngi trn V m mu by ci th chng sinh Bng t bi ny Ra khi cuc phiu lu ca h. V qu s nhng k ly s kh hnh lm sc mnh nn v cha t ca Thin ng bng mi cch phi lm sao cho v thy tu kh hnh ny phi xiu lng: Mt hi th t thin ng bay xung Hn vo chn c gi hi ci Sc p tr trung ca c Bng tr nn rng r V nhng ngh ca c Bay ro ro nh ong v t

Nhng sc p y vn khng th no lay chuyn c ch sc ca nh tu kh hnh quyt tm p xc c ln thin ng: n lc thy tu kh hnh phi ri b khu rng Vo trong hang ni hon thnh cuc hnh xc khc nghit kia Khi thy m mt Th c gi li hin ra Nh mt bi th quen thuc qun M iu mi thm vo Lm cho k l Thy tu kh hnh ng ln V bo cho c bit n lc thy phi ri b khu rng. V nh tu kh hnh ch ng li khi c gi hi ci xung nc vi thy: Nhng sao thy li tc mt ca con S may mn c hu thy Nc mt lng trng c gi hi Thy tu ngi li Suy ngh hi lu Ri nguyn ch c Hm y, c gi thc sut m khng ng C hi hn

V bt u chn uy lc ca mnh C ght chin cng va c c u c bp bnh trn sng chiu do dt Ca nim vui hn lon, xn xao. Sng hm sau C n cho thy tu kh hnh Xin c ban phc lnh V ni li t bit Thy lng l nhn c, ri ni Thi, c i, V chc c c mi iu nh Sau khi c gi hi ci ra i th thy tu kh hnh vn tip tc con ng m thy la chn: Thy ngi li mt mnh Nm ny qua nm n Cho n khi cuc hnh xc hon thnh V cha t ca nhng ngi bt t Xung bo cho thy bit rng Thy t c ci thin ng Nhng thy ni: lu ri ti khng cn n na V cha t lin hi

Thy mun c phn thng no cao qu hn Ti mun c c gi hi ci. Gio s Lu c Trung trong tc phm Tagore trong nh trng nhn nh rng: Ni dung v kch ch giu chng tu s Ba La Mn tr tui, m qung mang o tng tm hnh phc trn thin ng, chn h v, cui cng b mc nghn vo tnh yu. Tri tim st ca chng tu s b c gi hi ci lm t ti, khin chng t b nh ln thin ng m quay tr li vi cuc i thc.17 ng l Tagore ch trch li tu kh hnh p xc ca cc tu s B La Mn, iu m hai mi lm th k trc c Pht cng tng ch trch trong bi thuyt php u tin ca Ngi ti vn Lc Uyn: C hai cc oan (ant) m ngi xut gia (pabbjitena) phi t b. Nh vy chng nhng hng th dc lc theo quan im ca nhng ngi ch trng h v b bc b nh m p xc kh hnh mu cu hnh phc cho i sau cng b c Pht bc b. Nhng bo rng nh tu kh hnh b C gi hi ci lm t ti, khin chng t b nh ln thin ng m quay tr v vi cuc i thc ca gio s Lu c Trung, ti ngh l l lun ch ng vi cc em hc sinh cp hai hoc cp ba m thi, v cn g hp l hn vi li suy lun la tui hc tr: Phi m th mi li, nu khng m th lm g? Nhng theo ti, mt tm hn ln nh Tagore th khng th no li to ra mt nhn vt qu tm thng trong tc phm ca mnh. V sao? c bi th sau y th s r: Thin ng u? Thin ng l u? Con hi cha. Cc nh hin trit bo thin ng ngoi bin gii ca sng v cht, n khng b lay ng bi nhp iu ca ngy v m, n khng ni tri t ny. Nhng nh th bit rng ni khao kht v tn ca thin ng l thi gian v khong khng, v n lun lun khao kht c sinh ra trong ct bi tt ti. Thin ng trong c th ngt ngo ca con, Con i, trong tri tim thn thc ca con.

Bin c rung trng hn hoan Nhng bng hoa nhn chn hn con V thin ng c sinh ra trong con trong vng tay ca b m ct bi (the mother dust).18 Cng mt tng nh vy trong Li Dng, Tagore xc nhn li: M, nu tch con ra khi bi trn gian trong lnh, ngn khng cho con vo hi ch tng bng ca nhn sinh bnh d, o qun m s buc rng v ch, m i!19 Qua hai bi th trn ta thy ch c tri tim thn thc hoc Trong vng tay ca b m ct bi m khng h thy bt c mt c gi p no trong c, vy m tc gi vn quyt tm li trn gian y ct bi ny. Nh vy, thin ng hay v hn hay bt c tn gi no tng t l ch cho s chm dt kh au m theo Tagore ch c th tm kim ngay trn trn gian y ct bi ny ch khng h c bt c ni no ngoi th gii kh au ny c. l thng ip quan trng m Tagore mun trao cho chng ta, nhng sinh linh au kh ang kht khao vn ln khi mt t ti tm ny. Tagore vn l ngi theo B La Mn gio nhng li rt hm m t tng ca c Pht. Vy ta th em tinh thn ca Pht gio nht l Pht gio i Tha xem th Pht gio c nh hng n tc phm ca Tagore hay khng? c bit l v kch v nh tu kh hnh v c gi hi ci va trch dn. Trong kinh Kim Quang Minh, mt b kinh thuc i Tha, phm th 10, c Pht bo Thin N Thin rng: Hy da vo php tnh m hnh b , tu bnh ng hnh. Da vo php tnh m hnh b , tu bnh ng hnh l nh th no? L chnh ni ng un m pht hin php tnh, php tnh chnh l ng un.20 Ta c th xem c gi hi ci ca Tagore l tng trng cho ng un, ngha l ang cn nm trong cuc i hu hn y kh au ny. Nh Tu kh hnh cng cn ang mang tm thn ng un, nhng ng sai lm khi quyt tm

i tm kim php tnh (Bn tnh chn thc ca cc php) ngoi tm thn ng un ngha l ngoi cuc i hu hn ny. Nh tu kh hnh cha nhn ra rng php tnh (hay thin ng, v hn theo cch gi ca Tagore) ch c th tm thy trong ng un m thi nh c Pht dy nh vy cho Thin N Thin: Chnh ni ng un m pht hin php tnh. Php tnh chnh l ng un. Trong tc phm Huyn thoi Duy Ma Ct, Tu S ni v v B Tt ny: Cuc sng ca Duy Ma Ct l s th hin ca nhn cch ngh s lo thnh. V B Tt ny d sng cch xa Tagore n nhng 25 th k, nhng khi c nhng dng sau y trong Huyn Thoi Duy Ma Ct ti c cm tng l i sng ca Duy Ma Ct c th l tt c nhng g m Tagore u th k 20 mun th hin trong ton th tc phm ca ng: Ngi ngh s nm bt thc ti bng nhn thc m cm, nht v bin trong mt ht ct, n vnh cu trong tng khonh khc st na. Cht liu ng lm rung ng m thanh tnh lc bng nhng ting khc, ting ci ca mi chng sanh au kh hay hoan lc, t trn cc tng tri cao nht ca v sc gii, cho n ci a y thng kh nht trong a ngc A T, ni cch khc, phin no tc B .21 V tc gi cng khng qun nhc li li ca Long Th, trit gia hng u ca Pht gio i Tha lm r thm ngha ny: Thc t ca Nit-bn cng chnh l thc t ca sinh t, gia hai hon ton khng c mt cht khc bit no, y l v chnh sinh t l nht th tuyt i, khng h khc bit vi Nit Bn.22 Bi vy, khi v cha t ca nhng ngi bt t n bo cho nh tu kh hnh bit l ng vo c ci thin ng ri, th nh tu kh hnh bnh thn tr li: T lu ri ti khng cn n na, v hin thi th Ti ch mun c gi hi ci m thi. Chng ta nn nh rng nh tu kh hnh ch tr li nh th sau khi ng vo c ci thin ng ngha l ng gic ng hay thc tnh. Khi thc tnh, ni theo tinh thn ca Pht gio hay l Hu hn khng xung khc vi V hn, l V bin tnh bc l trong cc gii hn theo cch gi ca Tagore. Ni chnh xc hn th nh tu kh hnh nhn ra rng mnh sai lm khi i tm chn l bng cch trn trnh kh au. Nhng B Tt i tm chn l ch khng phi chy trn cuc i, b li ng sau mt th gii au kh.23

Nh Tu S vit nh vy trong Huyn Thoi Duy Ma Ct, mt v B Tt ngh s t chi ci tnh lc ca Nit-bn li gia cuc i vi i nguyn bin th gian au kh ny tr thnh ci Tnh gia nhn gian. Tagore i mt t lu, nhng nhng c m ca ng vn cn li mi vi th gii au kh ny: Hi ngi l hnh th gii! Chng con cu xin ngi hy cho dng nng lc v tr v song ca ngi trn ngp nh ngn gi Nam hng h thi vo ma xun cho n qut sch cnh ng bao la ca i sng con ngi. Cho n mang li hng thm ca hoa rng, cho n lm thnh du dng du dng ci bt ng kh khan ca i sng tm linh ca chng con! Lm sao cho tt c kh nng ca chng con, li c thc tnh, ln ting yu cu mt s ny n v bin ca l v ca tri Bit bao gi th mt ma xun bt tn theo m c ca Tagore mi thc s n trn th gii ny, mt th gii m chng nh lc no cng mang mt mu m m ca ma ng gi rt? T.P.A. ---o0o--Ht

. . .

Phm Khi dch, nxb Lao ng, H Ni 2005. Tr. 75. Sd. Tr.74.

Tt c u c trch t Thc nghim tm linh (SADHANA), Nh Hnh dch, nxb Vn hc, H Ni 2007. 4 . Sd. Tr.76. 5 . Nguyn Hin L dch. 6 . Nguyn Hin L dch, nxb i hc S phm TP HCM 1989, tr. 336. 7 . Lch s trit hc Phng ng tp 3, Nguyn ng Thc, nxb TP HCM, tr. 7. 8 . Sd. Tr.8. 9 . Khnh Hoan dch. 10 . c Pht v Pht php ca Narada, nxb TP HCM 1998. 11 . o Xun Qu dch. 12 . Khnh Hoan dch. 13 . V Hong Linh dch. 14 . Nhng t tng gia v i phng ng, Phm Khi dch, nxb Lao ng H Ni 2005, tr.78. 15 . o Xun Qu dch. 16 . o Xun Qu dch. 17 . nxb Tr, Hi nghin cu ging dy vn hc TP HCM 2002, tr.23. 18 . V Hoan Linh dch. 19 . Khnh Hoan dch. 20 . HT. Tr Quang dch. 21 . Huyn Thoi Duy Ma Ct, Tu S, nxb Phng ng 2006, tr. 242. 22 . Sd. Tr. 260. 23 . ] Sd. Tr. 63.
3

You might also like