V Tr Hc Pht Gio

Tc gi : Rev. Tri Ratna Priya Karuna Dch Vit : M Thanh (Nguyn tc : Buddhist Cosmology by Rev. Tri Ratna Priya Karuna) ---o0o--Ngun http://www.quangduc.com Chuyn sang ebook 20 8 - 2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org ---o0o--Chu cua bui thuyt phap hm nay la Vu tru hoc Pht giao, mt t khng khi nao nghe thy trong cac bui noi chuyn thng ngay. Th thi Vu tru hoc la gi ? T in giai thich rng o la mt nganh trit ly co lin h n ngun gc, s tin trin va cu truc cua vu tru. iu ny nghe nh mt inh nghia gh gm, ma s thm do cua nganh ny it co lin quan n nhng vn ma chung ta hng ngay gp phai. Tht ra, vn ngc lai thi ung hn, t khi co s hiu bit v nhng vn hanh va quy lut cua vu tru, va m hinh cua quy lut ny ang m by ra co th cung cp cho chung ta, nhng con ngi tm thng, s chi dn quy bau. Nu chng ta sng sut i theo s hng dn ny, chng ta s trnh c nhng quyt nh sai lm c th dn n nhng hu qu khng tt, thay v tin trin n cc mc ch tt p trong i sng ca chng ta. Thm vao o, bi tri tu v han cua Thy chung ta, c Pht Sakyamuni (Thich Ca) va nhng bc trc o a xut hin trn th gian trc thi cua c Pht Thch Ca, chung ta tht may mn la nhng ngi tha k mt truyn thng vu tru hoc vi ai, ang kinh, ang s, hoan toan lam lu m nhng khai nim tn giao Ty phng. K ca trc thi cua c Pht, nhng nha thng thai va trit gia n qua s tng tng, s dung nhng sc manh siu pham va s trm t cua mt tri tu c xa nht a co t thi tin s, a xoay x at n khai nim cua vu tru bao la, ca khng gian, v thi gian khng th o lng. Trn thc t, ho a at n mt im im v tn. Vn hoc Pht giao ro rang chng minh s tht la c Pht, vi Pht nhan, a thanh loc va hoan hao hoa s hiu bit v cai v han thc s cua vu tru cung

nh thi gian dai khng th tinh c cua thi qua kh, hin tai, va tng lai trong vong tron cua sinh dit va hin hu. Vu tru c khoa hoc bit n chi la tng thp nht cua ba mi mt tng, vu tru khng th m c, vi khng co khi u. Vu tru vt cht bao gm s v han inh cua nhiu h thng th gii nm rai rac trong khng gian v inh, mi th gii u thanh hinh va ri bi huy dit trong vng thi gian v thuy v chung. cho cac t hiu chut t v ngha ca s lng ln thi gian cn c, hiu v cuc sng m h hin ang tri qua, c Pht tuyn b s lng sa m c ung v nc mt chy trong nhng kip sng trc cn nhiu hn nc trong bn i dng. Khi nim ca Pht gio bao gm chn tri to tt, rng ln vi tm nhn v tn, ngc li vi khi nim hn hp ca a l c tm thy vn chng tn gio ca Do Thi v Rp (Semitic), c bit l Kinh Thnh; theo li ca mt tc gi ng thi, ging nh bc ra mt tp lu khng ca s v nhn ln bu tri na m y sao. Chiu di khng tnh c ca thi gian th gii c ni n nh l mt kip hoc mt i kip. Mt kip c chia ra thnh bn thi gian ngn, mi thi gian rt di, khng th o lng k c bng ngn nm. Trong thi gian u ca mt kip, h thng ca nhng th gii hin hu hon ton b tiu hu, hoc chuyn th sang nhng nguyn t kt hp. Phn ng chng sinh sng nhiu tng hin hu khc nhau, c ti sanh th gii ca Phm Thin, tng hin hu cao nht v tinh t nht, khng b hu dit v tan bin. Thi gian th hai ca mt kip bt u, chng ta tm nhng phn t nng lng cn li, tiu biu hon ton tnh khch quan, v th gii Phm Thin v cc chng sinh sng , biu hin tnh cch ch quan, b chia cch bi cc thi cc ca s hin hu phi thng. S tch ri ny tip tc cho n thi gian th ba ca mt kip ang hnh thnh. Trong thi gian ny, h thng th gii tin ho t nhng phn t cn li, trong khi s ng chng sinh th t tri Phm Thin thc sinh tr li trn mt t ti tm v y nc. iu ny dng nh khng lm phin n cc chng sinh c tm thc tng tri Phm Thin, h vn sng nh h tng sng, thn th sng chi, c nui dng bi s sung sng v khng c gii tnh. Vi thi gian di v tn, cc iu kin (nhn duyn) bt u thay i. Cn b, vi mt cht si sc ca nc go, bt u t li trn mt t lnh, v

nhng sinh vt ca a cu bt u nm th v thch th vi v gic ny. Nim sung sng ny dn n s ham mun v dn dn h nng ta vo cn b ny lm mn n. Nhng con ngi y thy thn th nh nhng ca h mt dn nh sng, v tr nn nng n, th kch, v hnh dng v din mo ca h bt u bin i. Dn dn, nc ph trn mt t rt xung; sng m bin mt, v mt tri, mt trng hin r trn nn tri. Vi thi tin ho lin tc, u tin ru mc, ri n cc cy b st, cy leo, v cui cng l nhng ht ging n c xut hin. Lc con ngi hc tn ti nh vo nhng ngun thc n ny, h tr nn th kch, mt ht nh sng v nt rng r. V ri, h thay i, tr thnh nhng ging khc nhau, cng nh tr thnh nam v n. S chia r thnh hai gii tnh a n tnh trng ham mun nhc dc, am m, v ganh ght, v ng thi hnh thnh nhm gia nh, v ri s thnh lp x hi. H s vy mu ca vi chc ngn nm va qua, l bng chng c th v tnh trng in hnh ca thi k cui ca giai on th ba ca mt kip. Phn th t v cui cng ca mt kip l lc h thng th gii vn gi nc thang pht trin m n t n, cho n lc bt u mt kip mi, trong lc ny c tin trnh c lp li. D mun d khng, chng ta cng ang bn l giai on th t ca kip hin ti. Cn phi thy r l tin trnh kh tin ny cha ng mt mu thun gy au kh : Khi h thng th gii i theo con ng a n s tin b rt cao v mt vt cht, mi mt bc tin v mt vt cht km theo l mt bc tut dc v mt tinh thn, hoc tm linh. Nguyn tc ny p dng cho ton b h thng th gii, v tri t v ngha ny l mt phn trong h thng y. H thng th gii c khong 10.000 th gii. C rt nhiu h thng th gii nh ni trn, v chiu dai cua mt kip tht la dai qua sc tng tng, s xut hin cua c Pht chi la vic him co, so vi thi gian mt kip. C vi kip c xem l nhng kip trng khng v khng c v Pht no xut hin. Nhng kip khc may mn hn c th c mt hoc nhiu v Pht. H thng th gii ca chng ta, trong vng nhiu kip c u i vi 28 v Pht, k c c Sakyamuni (Thch Ca Mu Ni). Kip m chng ang sng c xem l 1 kip rt thnh vng vi nm v Pht : Kusanda, Konagamana, Kasyapsa, Sakyamuni v Maitreya, v Pht tng lai.

By gi chng ta hy tm n nhng chng sinh thng minh, c tri gic ca nhng loi khc nhau ang hin hu trong v tr ca chng ta, k c nhng v tr khng th m ht, qua nhng thi i khng th o lng. Mc du, thng thng th ch c con ngi mi c th gic ng, nhng c nhng tng hin hu cao hn v sung sng hn, c nhng chng sinh c u i vi v p, s sung sng v quyn lc cao hn loi ngi rt nhiu. Ti sanh nhng th gii ny ch dnh ring cho nhng chng sinh bit lm vic phc thin, v sng cuc sng oan chnh. Tuy vy, nhng tng tri ny khng thng hng, v mt khi nghip tt ht, nhng sinh linh ny s phi u thai li lm ngi ni trn th. Di ci trn, c v s cp bc thp, sng rt au kh, nhng tng a ngc khng khip, ni cc chng sinh tng lm c ang b trng pht cho n khi h thay i tr nn tt hn, v c mong c c tin trin ni ci ngi, v ni ny l ni duy nht c th gic ng v t n Nit Bn. Tuy vy, nh chng ta thy, thi gian v khng gian l v nh, v hon cnh ca mt chng sinh trong i sng c bit no chu nhiu nh hng ca nghip qu kh trong nhng kip trc. Nng lng nghip qu ny hnh thnh thin hng, tnh cch, v trong chng mc ng k, nh hng n t cch v c tnh ca ngi ny. c c s la chn cn tu thuc vo vic ngi ny b khut phc bi nng lng khng tt ca qu kh, v chng chu c gng sa i hnh vi xu ca mnh. Trong trng hp ny, k ny s ti sanh trong mt tnh trng xu hn tnh trng hin ti. Mt khc, nu ngi ny tm hiu v Pht tnh, qua s c gng thay i khc phc tnh xu, v cho thc vn ln n mc cao ca tr tu, t bi v s sng sut, kip ti sanh ti ca ngi ny khng cn nghi ng g na, s l mt ti sanh tt p, thun li, vi nhiu c hi tin trin n mc ch ti thng gic ng. Do , con ngi hon ton chu trch nhim v nh mnh ca chnh mnh. Tt c chng sinh u nng tru nghip, c ti sanh, kinh nghim mt cch khng ngng ngh v s chuyn i vn mnh, c nh sn hon ton do nhng chn la, v hnh ng ca h trong nhng kip sng qu kh. c Pht v tr tu v lng t bi tuyn b v s thc ca vng lun hi mi mi tip din cng vi au kh v s bt nh . c Pht mun nhng ngi theo Pht phi hiu r hai nguyn nhn khng khip khng th trnh khi cho vic ti sanh khng ngng ngh, y l ham mun v si m. Ham mun v si m ch b khc phc xuyn qua vic gic ng, t n tr

tu, v vic ti sanh s khng cn na. gii thot khi vng lun hi, d nhin mc tiu tin n l Nit Bn. c Pht m rng nhng tho lun v nhn duyn ti sanh bi ging v mi hai nhn duyn, c gi l Pratitya Samutpada. Tng quan ph thuc ca nhn duyn, hay lut nhn qu ca o Pht, c ni n trong mi hai nhn duyn a n s au kh trin min v s bm vu vo vic ti sanh. Mi mt nhn duyn trc da vo nhn duyn c trc . Nh vy, khi si m chm dt, th cc b tr ca nhn duyn cng chm dt, thc dt ri, th tt c mi th nh gi, cht cng nh ti sanh u dt bt ht. Sau khi c Pht nhp dit, ci thy ca c Pht v lun hi, vng lun chuyn ca hin hu, cng vi mi hai nhn nhuyn c trnh by nh mt s , thng c tho k lng, chi tit trong bc ho, c gi l Bnh xe lun hi (Wheel of Life). Di dng biu ny, s biu trng kch i ca mt ngi, vi s la chn ca h v nhng kt qu tip sau . Nh chng ta thy s ti ang cm trn tay, nguyn bnh xe c nm gi ming v nanh vut ca Mara, trong trng hp ny biu trng cho s v thng v ci cht. chu vi ca bnh xe, chng ta thy mi hai nhn duyn v mc xch ca n. trung tm, chng ta thng thy biu tng ca ba c : g trng tng trng cho ham mun, rn tng trng cho gin d-cm ght v con heo biu trng cho o tng. Nhng c ny c xem l nhng sc mnh y a chng ta vo vng sanh t. Mi c nhn phn ng theo nhng sc mnh ny to thnh nghip, t y quyt nh ni no trn vng bnh xe m ngi s b ti sanh. Nh chng ta quan st s , c th thy rng, c su th gii chng sinh ti sanh. Ti sanh ci tri, ci A-tu-la hoc ci ngi l phn thng cho cuc sng oan chnh, v nhng hnh ng phc thin, trong khi ti sanh ci sc sinh, v ng qu hoc a ngc th c th xem l b trng pht cho cuc sng m mnh trong si m, ti c, chuyn hi ngi, v khng c gng vn ln t n trnh cao ca thc. Tuy vy, nh ti ni trc , cuc sng a ngc c th ko di trong mt thi gian khc thng, rt l lu , nhng may mn thay, khng phi vnh vin. Ti sanh trong ba ci thp nht c th c xem l tnh thng cng rn ca c Pht, xem nh l mt dng dy d v ci thin nhng ngi ny, nh vy sau khi nghip xu tr xong, h c th ti sanh lm ngi.

Ci ngi, cho d thp hn ci tri v ci A-tu-la, cng vn quan trng hn, v ch ni ci ngi, tr tu v c hnh mi c th tng trng. Nh nhc qua lc trc, cc chng sinh ti sanh hai ci cao kia, cng ch l tm thi, l phn thng ca h kip sng o c trong qu kh. Tuy nhin, mt khi nghip tt ht, h s b ti sanh ci thp hn. S trc xut ny a h ra khi tnh trng hng th, c n, c th ni l cc k au n. Do , tt c cc ci lun hi vi s thay i, au kh v ci cht l nhng vic khng ai a thch. Ch duy nht mt mc ch, thng hng v mun gii thot vnh vin khi au kh, cch tt nht l gic ng. l s gii thot khi bnh xe lun hi. y l Nit Bn, gii thot khi ti sanh, v chuyn ho hon ton vng sinh t c nghit m chng ta gi l lun hi. Cho nn, Pht tng nm vo mi c nhn, mt cu ni tng vang vng qua hng th k: y l con ng a n gii thot khi au kh. Hy bc i.

---o0o--Ht