You are on page 1of 60

Cuc i Tn Gi MC KIN LIN Tc gi: HELLMUTH HECKER Dch gi: NGUYN IU ---o0o--Ngun http://www.quangduc.

com Chuyn sang ebook 14-8-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org Mc Lc
Li ni u 1- THI NIN THIU 2- DU PHNG TM O 3- TM RA CHN L 4- TINH TN THEO LI PHT DY 5- NHNG THANH VN XUT SC 6- NHNG NG GP CA HAI V I T 7- THN THNG CA MAHA MOGGALLANA 8- TIN KIP CA MAH( MOGGALL(NA 9- NHNG NGY CUI CNG CA MAH( MOGGALL(NA 10- KT THC CUC I PHT NGN

---o0o---

Li ni u
T lu, ti hng tm nguyn c dp phin dch hay bin son lch s ca nhng v i t ca c Pht, nht l cc ngi X-li-pht (Sriputta), Mc-kin-lin (Mah Moggallna), A-nan (Ananda) Ca-dip (Kassapa), u-b-li (Upli) v.v... Nhng rt tic tm c ti liu y c kt cuc i ca cc v Thnh Tng y khng phi l chuyn d. Duyn may, khi cn trong nc, ti dch c quyn Cuc i c X-li-pht m son gi l ngi Nyna Ponika. V by gi hi ngoi ti li cn duyn lnh nhn c cun Mah Moggallna (i Mc-kin-lin) ca Hellmuth Hecker do b Trn Vn Bch mang tng. Ti mo mui phin dch cun sch ny ra Vit ng cng hin ch Pht t bn phng nht l nhng ai mun tm hiu cuc i ca cc v i

t Pht. Khi din gii t mt th ting ny ra mt th ting khc, c bit l trong lnh vc tn gio, ti t cm thy trnh hc Pht cn yu km, do trnh sao khi nhng s st. Ngng mong ch v hin gi b tc cho, ngi dch xin chn thnh cm t! Dch gi cng xin chia u phn phc thanh cao ny n tt c qu thn hu, o hu, nhng ngi khuyn khch, cung cp ti liu, tip tay nh my v ng h n tng, xin cho qu v y B- tm kin c v chng t c o qu gii thot. Ngoi ra dch gi cn xin hin dng mt phn phc phin dch ny n tt c chng sanh, nht l song thn v Thy T ca dch gi ang mt cnh gii no . Nguyn cho tt c nhn loi ng oan tri ln nhau v mi ngy mi gim thiu ci kh! Paris thng 3/1988 Dch gi

Namo Tassa Bhagavato Arahato Samma(sambuddhassa. Namo Tassa Bhagavato Arahato Samma(sambuddhassa. Namo Tassa Bhagavato Arahato Samma(sambuddhassa. Chng con, ton th nhng Pht t thnh knh:

nh l Pht Bo, Ngi l bc Ton tri Diu gic, v lng t bi, tm ra con ng gii thot. nh l Php Bo, l nhng li vng ngc, c hiu nng cu chng sanh. nh l Tng Bo, nhng bc gng mu, sng i sng thanh tnh trong hng t chng.

Thnh knh nh l c Mc-kin-lin (Mah Moggallna), mt i Samn, mt i t Pht, sng i sng Phm hnh, c kh nng ch trong nhy mt, thy r mun vn chiu v tr, l bc Thng tha ca cc loi Thn thng, c th nhn xuyn qua dng thi gian bit ht t vng sanh dit trong cc ci tri. (Thergth 1181: Tn Tc K Ngn, cu 1181) ---o0o---

1- THI NIN THIU


Trong mt ngi lng nh, gn th vng quc Ma-kit- (Magadha, nay thuc tiu bang Bihar, n ), thu xa c mt a b cho i, t tn l Kolita Moggalla(na. a b y sau ny l i c Mc-kin-lin (Mah Moggallna). Kolita Moggalla(na thuc ging di Mudgala, tc l Thin vn gia. Theo ng cn th danh t Moggalla(na pht ngun t ch Mudgala (mt ging di chuyn nghin cu Thin vn hc rt c). Ngi lng ca Kolita khng ng dn ngho , m hu nh ch dnh cho nhng i tc B-la-mn c ng. Thn sinh Kolita vn l con mt ging h danh gi, v a s cc chc sc cao cp trong lng thuc ging h ny.

L cng t xut thn t mt giai cp cao qu v thuc ging di c mi ngi tn knh, ph thn ca Kolita thu y chng khc no Tiu vng. Bi th Kolita ln ln trong mt khung cnh sang trng khng thiu thn bt c mn g. Cu b Kolita y c gio dc hon ton theo truyn thng B-la-mn gio, mt truyn thng cn c vo lut Nhn qu, da trn tt c nhng hnh ng. D nhin l truyn thng gio dc y cao s tin tng c mt i sng ny phi ty thuc vo nhng nghi l cng bi hng ngy. Gia nh Kolita c mt mi thm giao c bit vi mt gia nh B-lamn khc ngi lng bn cnh. Vo ngy Kolita cho i, gia nh B-lamn kia cng n mng s n sanh mt a b trai khc t tn l Upatissa (sau ny l ngi X-li-pht). C hai cu b lc khn ln tr thnh i bn rt thn, khng ai c th tch ri chng c. Lm bt c vic g, c hai cng ng tnh vi nhau, khi chi a cng nh khi bun chn. Ngi ta thy cu b Kolita u l cng thy cu b Upatissa . Tnh bn ca i thiu nin kia khng nhng ch bn chc thu thiu thi, m cn ko di n trn i, khi c hai ngoi tm mi tui. c im l i bn y chng bao gi bt ng kin, cng chng bao gi c mt s him khch d l nh nht, ngay c trong trng hp gp chuyn kh x hay bt bnh. Tuy nhin, tnh tnh hai cu b khc hn nhau. Trong khi Upatissa l mt ngi xng xo, mnh dn v tho vt, th Kolita li l mt thanh nin rt bo th, v ch bit gn gi, pht trin nhng g c. V li, v tr ca i bn tr trong hai gia nh cng hon ton chnh lch. Kolita l con c v cng l con mt, th Upatissa li c ba ngi anh v ba ngi ch. Nhng tnh bn i thanh nin ny rt su m, su m n m c hai dng nh khng ngh n n gii, mc d vi tui thanh xun y nha sng v khng thiu ht mt mn g. Mi thanh nin c mt s thuc h ty tng vui chi, hc hi v rn luyn th xc cng nh tinh thn. Khi thng ngon v th thao trn nhng dng sng th nhm Kolita ci nga, v nhm Upatissa dng kiu. Ngha l

hai thanh nin y, cng khng trnh khi ci thi thanh nin m chm trong sang giu v nha sng. Ti Vng X thnh (Rajgaha), th x Ma-kit- (Magadha) hng nm c mt k hi rt linh nh, gi l Hi Sn Thn (trc t l thn ni, sau dn chng c mt dp lin hoan vui th). D nhin i thanh nin cng t ny cng c mi tham d. Ban t chc dnh cho h gh ngi danh d, t Kolita v Upatissa c th mc kch d dng ton b khung cnh trnh din. i thanh nin ci vang trc cc mn thch th v cng khch ng trc nhng hi gay cn. Kh nng din xut ca cc ti t qu lm cho c hai say m, say m n m h nhn li n thng thc tip ngy hi ch th ba. Nhng trong ngy sau ny, khi vn ngh bng chuyn sang nhng bi kch t bit sanh ly gia cuc i v huyn thoi cu ri, i bn bt thn khng tm thy cao im l th na. Mc d nghe xng ngn vin hng hn tuyn b chng trnh hp dn ca ngy th ba, h vn khng cm thy th v. V trong m th hai y, i bn Kolita v Upatissa trn trc khng an gic. Nhng hnh nh trong hai ngy qua c m nh i thanh nin. Trong khi thao thc, Kolita suy ngh: Cc cnh tng m ta nhn thy hi ch s cho ta bi hc g? C g xng ng hn cho ta ngi xem khng? C tiu khin nh th, ta s thu thp li ch no hay ch trong mt thi gian na, chnh nhng ti t y quyn r kia s gi yu. H s tr thnh chnh nhng nhn vt trong bi kch m h ng. Ri ci cht s bt h t gi ci i, v tip tc cuc hnh trnh sanh dit bt tn do lng kht vng ca h ch ng? Ri chng ta cng th! Nhng ti t ny khng gip ni chnh h gii quyt vn sanh t th hng g h c th thc tnh c ai tm ra con ng gii thot? Xem th, chng ta ph ung thi gian m thi, thay v phi tm ra con ng gii thot!. Upatissa cng th, sau ngy hi ch th hai v, m y chng khng ti no nhm mt c. Nhng tng tng t nh Kolita cng n vi chng. Upatissa suy t rt nhiu v nhng b n v huyn thoi c m t trong bi kch c lin quan n ci thc t ti sanh (Lun hi) v nhng th vui gi to lun lun che kn bn cht kh au bng cch ngy trang cho cuc i hin ti mt ci g kch thch ngi ta hng th hn l quan tm n tng lai, n mt kip sng khc. Upatissa t t cu hi: Phi chng s vui th gi to ny l nguyn nhn lm cho mi ngi khng nhn ra o nh v tm ti trc s tht?.

Vo sng ngy th ba, khi c hai n d cuc l Kolita lin hi Upatissa: Bn chc c iu g bn tm? Sao bn khng vui v nh trc? Upatissa thnh tht tr li: Ti t hi cc khoi lc trong m thanh v cnh sc ny c ch li g? Nhng th y qu tht v ngha v khng gi tr. iu ng cho ti phi lm l cn tm kim mt con ng gii thot, gii thot khi s tn ph khc nghit ca lut V thng, tm kim mt cch thot ly khi nhng tin tng khng tht v s sng, mt th hin tng y gi to, m ai tr thnh nn nhn s ri vo trong h su thm thm, hay i mi trn mt vng trn v ngha? y chnh l iu ln vn trong u c ti v bt ti phi suy ngh! Nhng cn bn, ny Kolita! Bn r rng l cng ang t duy mt ci g khc ch khng cn vui v? Kolita tr li: Nhng iu bn va by t cng chnh l tm s ca ti! Ti sao chng ta phi ngi y chng kin nhng cnh tng bt lnh gi to? Chng ta phi tm kim mt con ng dn n s thanh khit, bnh an! Khi Upatissa nghe r s th l mi bn khon ca ngi bn thn, chng rt vui mng lin tn thnh: y l mt ngh rt tt p pht sanh n chng ta mt cch t nhin, khng c thnh kin no chi phi c! Vy thay v chng ta ung ph mt i rng buc vi nhng hng th v ch, chng ta th dc lng tm kim mt gio l gip chng ta tm ra con ng gii thot. V thc hin, chng ta phi t b nh ca v ca ci tr thnh k v gia nh, i hnh hng khp bn phng tri, khng nhng khoi lc vt cht rng buc, t do thnh thi tm o, nh con chim ngn ct cnh! K t i thanh nin quyt nh sng mt cuc sng i o s (Ging nh ngy nay chng ta thy vn cn mt s tu s du phng trn khp cc no ng nc n tm kim mt Tn s, mt Guru (ting n c ngha l Thy dt dn mnh tu theo mt s nguyn no ).

Khi Kolita v Upatissa by t quyt nh ca mnh n nhng thuc h ty tng, nhng thanh nin xu hng u chp thun, v hu ht tham gia vo chuyn trng chinh tm o y. Nhng thanh nin thuc h ca Kolita v Upatissa cng thot ly gia nh, thot b si dy giai cp ca B-la-mn ([1]) m h hng eo trn ngi, ct tc, co ru, ri mc vi s mu t, mt th thng phc ca nhng kht s du phng. Tt c cng dp qua mt bn nhng biu hin phn bit giai cp v nhng c quyn ca gia tc Bla-mn gio, bc vo cuc i v giai cp ca nhng o s.

---o0o---

2- DU PHNG TM O
Mt trng hp k l l khi y Thi t S-t-ta (Siddhattha) vng li vua cha ci v, tc Ngi bc sang giai on th hai ca kip cht lm ngi. Kolita v Upatissa b li sau lng s hng th th gian bt u cuc i du s thanh tnh ni tm v tm o gii thot. Cng vi hai nhm ty tng, h m ra mt giai on em mnh tu luyn di s ch dy ca mt s Tn s. Tng t nh c B-tt lm sau vi nm v Kiu-trn-nh (Pa(nca Kondanna), trc khi Ngi c o thnh Pht. Thu y, c n c nhiu Gio ch nu ln nhiu trit hc khc nhau. Mt s ch trng hn thuyt v o c (o c l s v ch) mt s khc cao thuyt nh mnh, v mt s khc truyn b t tng Duy vt. i bn Kolita v Upatissa nhn thy s sai lm ca nhng gio thuyt nh th, nn chng bao lu khng mng tm nghin cu na. Tuy nhin, ti Vng X thnh (Ra(jagaha), c mt Gio ch tng i ng hc hi. ng tn l Sanjaya. Theo lch s n th ng chnh l Sanjaya Belat(t(haputta c ghi trong Kinh in Pht gio, tc l mt trong su v Gio ch ln nht ng thi (cn gi l Lc s) ngoi tr c Pht. i bn Kolita v Upatissa dn hai nhm ty tng n th gio vi ng ta v lm cho danh ting ca Sanjaya tr thnh vang di.

Trit hc ca Sanjaya l g, s sch v Kinh in khng ghi r. Khi kho cu chng ta ch thy mt s t tng cn bn ca Sanjaya c nhc li, m i vi tr thc n thu by gi, c th gi l y gip h hiu thu trng tm thuyt l Sanjaya. Khng nh cc Gio ch khc, nhng ngi nu ln mt s l thuyt v tn iu nht nh v mt s vn lm tiu chun, Sanjaya ging dy ci m ng gi l Nhng bin chng su xa nht bng mt phng php d hiu hn. ng da vo bn cu hi: 1- C mt th gii khc ngoi ci th gian phm tnh hay khng? 2- Sau khi tan r xc thn, mt ngi c th t ng sanh ra mt kip mi nh tm hn trong sch khng? 3- Bt c hnh ng no, xu hay tt m con ngi lm trong kip sng ny c mang li hu qu g trong kip sau khng? Nu c th s thng pht s nh th no v s phn ca nhng ngi y s tip tc ra sao? 4- Mt bc hon ton trong sch, sau khi cht s tr thnh ci g? Lm sao c th chng minh c trng thi vnh vin ca mt bc hon ton trong sch? H khi mt trong nhng cu hi nh th c cc t tng gia c n t ra l Sanjaya lin p li bng mt trong bn cch tr li sau y: * Xc nhn. * Ph nhn. * Mt phn xc nhn mt phn ph nhn. * Khng xc nhn cng khng ph nhn. Tuy nhin, Gio ch Sanjaya cn b tc thm rng: i vi nhng cu hi nh th mt trong bn cch tr li ca ng, khng c cch no c xem l gii php xng ng, v nhng cu hi nh vy l nhng cu hi hm cha mu thun hai chiu khng th gii quyt c (Nh nguyn mu

thun). Do , tt hn mt hc gi ch nn phn xt v nhng vn nh th. y chng ta c th rng bn lun c ngy bin Tng ng nghch l (hay Nh nguyn mu thun) tm thy trong Kinh in Pa(li (Majjhima Nika(ya: Trung A Hm, on s 63), ch c lun c s bn l c ch tng ng vi l thuyt Sanjaya, ngha l lun c c lin quan n Nhng g s xy ra cho mt ng Ton thin sau khi cht. Trong khi nhng Gio ch, o s khc bnh vc mt trong bn cch ngy bin duy l trn nh l mt gii php ca trng phi h (nh ng, khng ng, ng v khng ng, va ng va khng ng) th Sanjaya khng mnh vng vo bt c ci no trong bn lun c ! c bit l ng khng mnh b mc kt gia s xc nhn khng th chng minh c v l thuyt c tnh cch tn iu. Chng hn nh c mt s Gio ch dng khoa hc thc nghim xc nhn rng ngoi th gii vt cht, khng c th gii v hnh, khng c Thin chng, khng c nh lut nhn qu, khng c s ti sanh sau khi cht. Nh thi m ng tr thnh khc hn nhng Gio ch ng thi. Ni cch khc l ng ch trng rng: i vi nhng vn khng th thng gii, mt Gio ch nn gi thi Trnh n mt cch v t v ng bao gi v cho thnh kin thin v xc nhn hay bc b d trn l thuyt. Do , chng ta c th thy rng Sanjaya c v vng vng trn phng din ngy bin, v dng nh ng mun ha chuyn ci thuyt T duy nghim chng ra thnh thuyt Bt kh tri lun. Ngha l ng ging nh nhng nh C th hc ngy nay v nhng iu ng thuyt ra biu l t tng Hin sinh bin chng hn l Duy l bin chng. Vua Bnh-sa (Bimbisa(ra) ca vng quc Ma-kit- (Magadha) thu y c ln thut li vi c Pht cuc m thoi gia nh vua vi o s Sanjaya nh sau: Mt hm khi trm n thm Gio ch Sanjaya thuc ging h Belat(t(ha v hi: Tha Gio ch ngi c th k cho trm nghe mt qu phc nhn tin ca i sng o hnh kip ny khng? Sanjaya lin tr li vng vo rng: Tu i vng, nh i vng bit, i vi cu hi phi chng c mt th gii khc ngoi th gian ny, ti

tr li nu ti ngh l c th ti ni c! Nhng ti khng ni nh th ngha l ti ngh khng th ph nhn v y l s tht. Ti khng ngh hay ni khc hn c. Ti li cng khng ph nhn n na. Tm li l ti vn khng ni c hay khng c mt th gii khc ngoi th gii ny, th by gi cu hi i vng v qu phc nhn tin ca mt o s, hay kt qu ca nhng hnh ng xu v tt trong kip ny, hoc ng Ton thin s tr thnh ci g sau khi cht trong bt c phn no ca cu hi, ti cng s tr li nh trc! Tc l, Bch c Th Tn, o s Sanjaya thuc ging Belat(t(ha trc cu hi v qu phc nhn tin, v li ch ca s tu hnh ca trm, tm mi cch ni quanh co, khng tr li r rng vy. (Theo Digha Nikya: Trng A Hm, Vn truyn s 2 do T. W. Rhys Davids dch) Nhng Kolita v Upatissa, thu y cha tm ra mt Tn s no gii hn, nn phi n Sanjaya, v ngh rng t lm quan im Trit hc ca ng cng c mt sc thi ng nghe hn nhng g ca cc Gio ch khc, nn h n nhn ng lm thy. Nhng sau mt thi gian ngn, c hai nhn thy Sanjaya s chng p ng c nguyn ca h: Mt phng php cha tr au kh v phin no. Ngoi ra, i bn cn linh cm chc chn phi c mt s sng khc ngoi kip sng trn gian ny, phi c nhng chng sanh ch c hn m khng c th xc (nh ch Thin chng hn). Cng i su vo th gii v hnh, s hiu bit ca h dng nh vt khi tm hc thc ca v Gio ch thuc trng phi hoi nghi. Ri mt hm n, Sanjaya bng tuyn b nhng t u t nht ca ng ti sanh ln ci tri ny ci tri n (Sam(yutta Nikya 44,9: Tp A Hm, on 44,9). iu ny hon ton mu thun vi tiu chun hoi nghi ca ng. V vy, mt hm i bn Kolita v Upatissa n gn Sanjaya v hi ng rng: Phi chng ng cn nhng gio thuyt b mt cha dy, khc vi nhng g m c hai hc?. Sanjaya tr li: Ch c th v hai t hc ht gio thuyt ca ta ri!. Nghe th, i bn tm o khng th lm g khc hn l quyt nh t gi Sanjaya, tip tc con ng tm chn l. i thanh nin ngh rng v mun cu s gii thot m h mi thot ly gia nh, ch mc ch ca h khng

phi l hc hi ngh thut n trnh nhng vn Bt kh tri lun mt cch v ch. Th l ln th hai, i bn li phi ti din cuc i du phng tm o. Ln ny h bt k thi gian, ln li xuyn qua c nc n , t Bc ti Nam, t ng sang Ty. H sn sng chu ng ci ngt ngt ca bi ng nng chi v ci nng nh thiu t ca mt qu hng nhit i. H dm ma di gi v nhiu khi cng khai tuyn b vi nhng b hnh l do tm o ca h: Chng ta l nn nhn ca sanh, gi, bnh, cht, nn nhn ca bun ru, than tic au kh, phin no v tuyt vng. Chng ta l nn nhn ca trm lun. Chng ta kin tr i tm o gii thot th chc chn cui cng chng ta cng s khm ph ra c nguyn nhn ca nhng au kh y! (Majjhima Nikya No 28: Trung A Hm s 28) D nhin l trong khi du phng tm o nh vy Kolita v Upatissa gp nhiu o s B-la-mn l nhng nh thng thi ting tm, i thanh nin tm o khng trnh c nhiu cuc tho lun si ni v tn gio, v Tin Thnh, v thin ng, v a ngc, v ngha s sng, v con ng gii thot. Nhng nh tr thng minh him c cng vi ngh thut bin lun Bt kh tri nghim hc c ca Sanjaya, i bn Kolita v Upatissa mau chng nhn ra s v l trong ci hc m h ca nhng nh thng thi ny. Trong khi khng c mt Gio ch no kh nng gii thng nhng cu hi su xa ca h th i thanh nin ny li c th ng i mt cch d dng khi b cht vn. Khng s sch no ni r l Kolita v Upatissa, sau Sanjaya, i th gio vi ai, nhng chc chn i thanh nin y lm sao trnh khi gp nhng nh thn b hc nh Tin tri Ba(va(ri, mt ngi c c thn lc rt cao, hoc gp hai v Thin s thuc trng phi Siu th V bin lun. Chnh c B-tt cng mt thi gian lm mn trng phi ny. Theo nhng s liu lin quan n i sng ca h th i bn Kolita v Upatissa khng gt hi c g nhiu vi cc danh s ny trong vic tu thin hng n chng ng gii thot, ging nh c B-tt tng t c khi cn lm mn thin phi ny. Chng ta th tm hiu nguyn nhn vn y; c hai khuynh hng cho k tm o hay tu tp. Mt l t c an n ni tm v thanh tnh tinh thn

bng cch tin su vo Thin nh (Sama(dhi), hai l tm kim mt gio thuyt r rng, thng gii c mi kha cnh ca s sng, bao gm c gi tr hay ngha ca thin nh. Hu ht nhng k t c an tr tm hn bng thin nh thng b dng li khng th tin mnh n cu cnh. Bi h mt khi lt vo trong s vi diu ca qu thin, h hng nhm tng mnh n ch gii thot. V d qu thin c cao siu c no i na, Cc lc Hu bin y cng ch ko di ti mt s thin nin kip m thi (i vi loi ngi th gi l i kip), sau nh phc cng phi tn lc, tr thin tm ca k c nh tr li trong ci vng sanh t nh trc. Trong tin kip, iu ny hn xy ra nhiu ln n c B-tt (tin thn Pht Thch Ca) cng nh n Kolita v Upatissa. Mc d trn kip ny, i bn y khng nh li nhng hng th thin lc nh th, nhng dng nh trc gic vn khin h hiu rng thin nh v qu thin khng phi l ci ch cui cng, m ch l mt s gii thot tm thi trong ci vng au kh trin min m thi. Bi vy, nguyn vng trc tin ca h l phi tm ra ng Gii thot ch r ci Nguyn nhn ni tip sanh dit, ch r ti sao Tm v Vt b ct cht vi nhau trong ci vng sanh t phc tp ny! Nhng s lm sng t y khng th thc hin c nu khng gp mt v Pht. Mt ng Gic ng! Cho nn h phi tip tc hnh trnh, tip tc cho n khi bc chn tm o dn dt h n mt ng Pht T. Vo nhng thi xa xa, khng c c Pht xut hin, cng phu tm o gii thot ca h thng bt thnh, v h ch ti a tm ra mt php mn thin nh no , t tp, c thin, hng lc, ri sau cng khng cn nh thin nh. Nhng ng c tm o ca h trong kip ny vn l Ting gi tm linh chnh h khng ct ngha ni, khin h khng th ngi yn trc khi gp c Pht. ng thi khi y c Pht li bt u ln bnh xe Php (Dhammacakka) cu chng sanh. V cng trnh tm o ca Kolita v Upatissa phi chuyn vo giai on cht.

im cn nhn mnh y l gi s trong khi y c B-tt cha thnh Pht, ang tinh tn thc hnh i nguyn, dng thin nh tng thun thc thu thiu thi, tin v cnh ca gic ng, th i bn Kolita v Upatissa cng khng th nh thin nh tm ra nc thang gii thot cao hn. Bi h cha bao gi tri qua cao im tu thin nh c Pht tng bc qua, v h cng khng c tim lc t mnh gii thot nh c Pht. y l chng ngi vi t nht i vi cc hng Thanh-vn gic! Chng ta c th gi chng ngi ny l Ranh gii gia Cc lc v au kh, l Ho quang ca cc bc tng an tr che khut cnh ca gii thot. Ngoi tr bc Ton gic, ai n gn ho quang y ph lc y cng dng li. Nh ngi bao nm thng tri git tm li c ngi nh c, nhng ch ngi trc ca, cm thy sung sng mt thi gian ri quay lng b i. ng l h phi vt ho quang bc vo trong ngi nh gii thot y th hnh gi li lm ci vic ngh chn ca nhng k qua ng. Sau h li khi hnh vo mt hng lun hi khc. Nhng trng hp ca Kolita v Upatissa th khc. i Thanh-vn gic tng lai ny lc nh hai tm gng phn chiu. H cht thy h phi nh n c Pht. V ch c bc Gic ng mi c th ch cho h cch bc qua khi ci mn ho quang, bc ra khi ci vng ln qun, ci vng cha c kh au ln cc lc m trong qu kh h nhiu ln n im cht, ri li b i. ---o0o---

3- TM RA CHN L
Lc y, Kolita v Upatissa hon ton khng bit rng c c Pht. H t nhin t b i sng ca hai o s du phng v quay v qu hng Makit- (Magadha) ca h, sau khong hai mi nm rng r lang thang tm o. iu ny xy ra khng lu, sau khi c Pht bt u Chuyn php lun (Thuyt php ln th nht) ti vn Lc Gi (Isipatana Migada(ya), Bnares. Tuy nhin, i bn Kolita v Upatissa vn cha t b hy vng tm ra ng gii thot. Sau khi tr li qu nh, h quyt nh chia tay nhau, mi ngi i

mt hng hy vng gp i s tm o nh th, may ra sm c kt qu. C hai cng c hn vi nhau rng ai tm ra con ng bt t trc s lp tc thng bo cho ngi kia. Khi y, c Kolita v Upatissa khong bn mi tui, v nhm lc c Pht va cho php on t u tin i truyn b chn l. on Nh Lai s gi y, gm su mi v, tt c l nhng Thnh nhn. Mc ch on Thnh Tng ny l i ban b gio l an lnh v tin ha trong nhn loi. Cn c Pht, Ngi ch thn n thnh Vng X (Ra(jagaha) tip v vua nc Ma-kit- (Magadha) tn l Bimbisa(ra (Bnh-sa vng) v nhn lnh ngi cha Trc Lm (Velu-vana Viha(ra) do vua dng cng. Pht ang c mt ti ngi cha ny th Kolita v Upatissa va quay v thnh Vng X, tm thi ng trong vin ca Sanjaya. Mt hm, Upatissa ra ng ph, cn Kolita nh. Cht chng thy ngi bn thn tr v vi v mt v cng hn h m t xa n gi, chng cha bao gi nhn thy. Phong ca Upatissa lc y hon ton khc hn: trang nghim v rng r! Kolita lp tc hi: Ny bn! V mt bn tht tha mn, dung nghi bn rt trong sng, phi chng bn tm ra con ng gii thot? Upatissa tr li: ng nh th, tha bn! Php gii thot khi s cht c khm ph. Ri Upatissa thut li rng: Trn con ng ph chng gp mt v Samn phong cch rt t ti. V Sa-mn ny lm cho chng pht sanh lng kinh cm, ri chng khng ngn ngi hi v Sa-mn xem Tn s ngi l ai. Sa-mn y chnh l Trng lo Assaji mt trong nhng v t u tin ca c Pht v cng l mt trong su mi v Thnh A-la-hn. Trng lo Assaji cn xc nhn rng ngi ch l mt t ca v i s thuc ging h Thch Ca. Khi Upatissa yu cu Sa-mn Assaji ban b gio l th ngi ni rng ngi khng th thuyt php c nhiu, v ngi mi th C tc gii my thng.

V ngi ch tit l ngi va hc c bn s tht su sa (T diu ) m ngoi bc Gic ng ra, phm nhn khng th no qun trit. Nhng Upatissa lin cu khn ngi ch dy cho, d mt phn tinh yu cng cho mnh phng ra mi o. Trng lo Assaji nghim trang nhc li mt k ngn ca c Pht rng: Ye Dhamma( Hetupabha(va(, Tesam( Hetum( Tatha(gat(a(ha, Tesam( Yo Nirodho Evam Va(di Maha(samano( ti Dch: Php no c nhn y, Bc Gic ng thy r nhn, Ngi cng tm ra con ng dit qu. y l gio l ca cc bc i Sa-mn K ngn ny sau khi c c Pht tht ra tr thnh cu ni gi trn gio l gii thot, v tr thnh trit hc cn bn ca o Pht xuyn qua bao nhiu th k. Upatissa nghe c k ngn y lin c Php nhn (Dhamma Cakkhu) trong tm thc chng qu Nhp lu, Tu-a-hon (Sota(patti). Ri khi chng thut li cho Kolita nghe, ngi y cng chng qu tng t. Ngha l c hai cng gic ng rng Bt c ci g sanh ra u phi tan bin. S thy r chn l do bi k ny soi sng, qu tht l mt bin c k diu. i vi chng ta ngy nay, bn cu k ngn trn y khng th thng ht tm thc si m, nn chng ta nghe m cng cha trc nhn c ngha

no. Chiu su v chiu rng ca cu Pht ngn y, ch c th biu hin i vi nhng ai tng nhiu kip tu tp hnh t b nhng dc lc tm b i, v hng rn luyn tr tu thy r l v thng (lun lun chi phi bi nhn duyn iu kin) v chng thc o bt sanh t. Hn na, cu k ngn ny vn c tc dng k diu i vi nhng ai tr tu chn mui, v tng thun thc trong php qun xt cc php hnh thuc nhn duyn iu kin. Cng thm i bn Upatissa v Kolita sn sng tm thc n nhn Php bo, nn k ngn do Trng lo Assaji tht ra Nh mt git nc rt vo chn nc y. S chng qu Nhp lu Tu--hon (Sota(patti) t ng pht hin, khin cho ngi nghe thy r gii thot Nit-bn, vt khi nhng sanh nim thng tnh m thn cht lc no cng chi phi. Ch trong mt nh lo, Php nhn bng sng, tr thc gic ng pht sanh, h thy r l bt sanh bt dit! n y cng cn nhc li rng ba v i t thn cn nht ca c Pht l A-nan- (Ananda), X-li-pht (Upatissa Sriputta) v Mc-kin-lin (Mah Moggallna) c qu Nhp lu (Tu--hon) khng phi nh nghe Php bo t ca ming c Pht, m t cc Sa-mn tha truyn Pht gio: Ananda th do thy T , mt Thnh A-la-hn tn l Punna Manta(niputta, Upatissa Sariputta (X-li-pht) th do Trng lo Assaji, cn Kolita Moggalla(na (Mc-kin-lin) th do ngi bn va c qu Tu--hon, cha t ti Thnh qu A-la-hn (m ch Upatissa - X-li-pht). c th t ti mt s gic ng k diu nh th, Kolita Moggalla(na phi c mt nim tin ni tr tu ca bn thn ln nim tin trong chn l v cng vng chc. V l d nhin iu l mt s tht, khng cn nghi ng na! Nghe xong k ngn y nhim mu y Kolita Moggalla(na lin hi ni c ng ca c Bn S, ng Ton gic. Khi nghe Upatissa thut l Pht ti Trc Lm Tnh x (Jetavana Viha(ra) cch khng xa, Kolita Moggalla(na lin t mun n yt kin c Thng S lp tc. Nhng Upatissa trm tnh ngh: Ny bn! Trc tin chng ta nn n gp thy Sanjaya v thng bo cho ng bit chng ta tm ra o bt t. Nu thy y hu duyn, thy cng s bc vo nh sng chn l nh chng ta.

l mt cch chng ta t lng bit n thy mt thi cho chng ta hc o. Cn nu thy cha pht hin c duyn th thy s suy ngh li, bit u sau ny thy s nh chng ta a n ra mt c Pht. Chng khi nghe Php bo ni kim khu ng Ton gic, thy s chc chn chng c o qu. Sau i bn n gp Gio ch Sanjaya v ni rng: Tha thy, thy hay chng c mt bc Ton gic xut hin trn i, ang ban b Chnh php lm cho nhng mn ca Ngi sng mt i sng trong sch, gii thot? Mi thy hy cng chng ti n yt kin ng Ton gic!. Nhng Gio ch Sanjaya khng quan tm n nhng li yu cu chn thnh ca hai ngi t. Ngc li ng cn khuyn d Kolita Moggallna v Upatissa lnh o nhng ty tng c ca mnh lp ra mt trng phi mi, ngang hng vi ng. Nu i bn ny chp thun, h s tr thnh nhng bc Tn s, th hng oai danh ca cc hng Gio ch. Nhng Kolita Moggallna v Upatissa by t lng dt khot, khng cn mun dnh mc vi bt c danh v g trong ci i, d cho cao c n u i na. i bn tr thc nhiu ln lp li quyt tm cui cng khng lay chuyn ca h, v thy c y thy rng chng cn cch no lung lc c h na. Rt cuc Gio ch Sanjaya nh chu tht vng. ng rt kh tm trc s ra i ca hai t xut sc ny. ng bun bc la ln rng: Ta khng th lm c! Ta khng th lm c! Ta l mt bc Tn s t bao nhiu nm qua. Ta c ng o tn . Ta khng th tr thnh hng t! Nh th chng khc no ta em ci h rng ln i ly mt vng nc cht hp tm thng! Nht thi tm hn ng b xung t gia hai c vng: c vng t c Thnh qu v c vng mun hng th a v cao sang. V c vng th

hai (thun vi lng ham mun) thng th, khin ng hon ton bt chp nhng li khuyn ca i t thng thi. Thu y, Sanjaya c khong nm trm mn . Khi nhng mn ny hay tin Kolita Mog-galla(na v Upatissa quyt nh n quy y Pht, tt c ng lot mun i theo. Mt na s y suy ngh Ri y Sanjaya s cn li mt mnh nn khng n, ch i mt on ng, ri quay tr li. Nhng mun, Gio ch Sanjaya trc cnh mt ht mn , li b phin no, tht vng ln hoang mang cng pht, nn ut c hc mu ti m cht. ---o0o---

4- TINH TN THEO LI PHT DY


By gi, i bn Upatissa v Kolita Mog-galla(na ang dn u hai trm nm mi mn hng v pha Trc Lm tinh x (Veluvaana Viha(ra). Khi y, c Pht ang thuyt php gia hng Tng chng. Ngi thy i bn t xa i ti, lin ni rng: Ny ch T-kheo! Hai ngi sp n kia tn l Kolita Moggalla(na v Upatissa, l hai nh tr thc. H s l nhng i t u t ca Nh Lai. H l mt i bn phc duyn song ton. Lc n gn, Kolita Moggalla(na v Upa-tissa ng knh cn l bi c Th Tn. H chp i bn tay nng cao ngang trn v ci ly tn bn chn c Pht, ri c hai cng ni: Ly ng Ton gic! Xin Ngi cho php chng con gia nhp Pht gio v c nhn lnh y phm hnh xut gia trong hng Tng chng. c Th Tn lin phn rng: Hy n! Nh Lai cng b qu v s l nhng Sa-mn, s sng i o c thanh tnh chm dt phin no.

Nhng li tuyn ngn trn ca c Pht chnh l s Ban b phm v Tkheo khng nhng ch cho i bn Kolita Moggalla(na v Upatissa, m lun c cho nhng ty tng ca h na. V k t Upatissa c gi l Sriputta (X-li-pht) c ngha l ngi con trai ca b Sri (Sri c phin m l X-li, Putta c phin m l Pht. V Putta ngha l con, nn c khi Sriputta c dch l X-li t). Sri l tn ca m ngi. Cn Kolita Moggalla(na c gi l Mah Moggallna (i Mc-kin-lin) c ngha l con ln ca ging h Moggalla(na. Sau khi tt c c c Pht ban b php xut gia y , trn hai trm nm mi tn T-kheo cn c nghe c Th Tn thuyt cho mt bi php c ngha thng gii nhng php hc cn bn, khin tt c u t c o qu Nhp lu (Sota(patti). V sau chng bao lu, h c qu A-la-hn (Arahatta) Ring Sriputta v Mah Moggallna k t y pht tm ni thanh vng tu tp. Ln ny, i bn tr thc t tch ri mi ngi mt ng, khng chung mt ch nh trc. Sriputta (X-li-pht) lu ng trong vng ph cn thnh Vng X, v ngy ngy tu thin trong mt hc ni gi l ng heo (c sch ni l ng gu). ngi cng thun ng i kht thc v lun tin n nghe c Pht thuyt php. Mi ln Sriputta (X-li-pht) nghe php ca Pht v, ngi t mnh thanh tnh qun xt, v tm ra ngha su xa, thu o. Ngi hnh tr nh th n mi bn ngy mi t ti Thnh qu gii thot (Arahatta: A-la-hn), mt trng thi tiu dit ton b phin no v tr thnh Sa(vaka (Thanh-vn gic) Cn Mah Moggallna th khng s sch no ni r ti sao ngi li chn ni n tu xa xi tn rng ni, ti ngi lng Kalla Va(laputta, thuc vng quc Ma-kit- (Magadha). , vi mt s tinh tn bt thi ngi lun lun gi tm trong php thin, ngay c trong lc i kinh hnh hay trong nhng oai nghi khc. Mc d vy, ngi vn b nhng cn bun ng nng n trn ngp. ngi khng mun u hng nhng hn trm ny. Nhng ngi vn bt lc, khng th gi cho thn mnh ngi thng, v u vn gc xung. C nhng lc ngi phi vn dng ton lc m rng i m mt, khng cho n khp li.

y l mt trng thi rt d hiu. Bi kh hu vng nhit i oi bc, v bi sau nhng nm di du phng tm o, i c Mah Moggallna gi y thn th phi mt mi v nhng cn bun ng n vi ngi l mt s t nhin. Nhng c Th Tn, bng c tnh chm sc ca mt bc thy n hng t, Pht d bit vy, vn khng ngng theo di mi sinh hot ca Mah Moggallna. c Pht tuy xa, nhng vi nhn lc siu phm Ngi thy r nhng tr ngi tu tp ca ngi tn mn , nn dng Pht lc hin ra trc mt Mah Moggallna. Khi Mah Moggallna thy Pht ang ng trc mt mnh, mt phn ln s bun ng, s mt nhc t nhin b bin mt. By gi c Th Tn mi hi ngi: Phi chng Mah Moggallna ang ng gc? Bch Th Tn! ng vy! Pht bn dy tm phn php gii tr chng ngi hn trm (bun ng) nh sau: 1- Ny Mah Moggallna! ng ngh rng c cn bun ng ang trong ng, ri ch n n. Gi tm nh th cn bun ng s bin mt. 2- Nu lm nh vy m hn trm khng i mt th ng nn nh li nhng li dy ca Nh Lai v suy gm. Khi ng nh , ri soi xt ngha gii thot th hn trm s bin mt. 3- Nhng nu nh Pht ngn nh th m hn trm khng bin mt, th ng nn lp li s phn xt y mt cch chi tit hn v cc php hu vi ca Nh Lai dy, hn trm s theo m bin mt. 4- Nhng nu hn trm cng khng bin mt th ng em tm ph vo xc gic, c mnh i vnh tai v xoa bp t chi th hn trm (hay cn bun ng) s bin mt. 5- Khi lm nh vy m hn trm cng khng i mt th ng nn i oai nghi, tm v duyn vo ng tc, nh ng dy i ra mt bng nc

mt, ri phng tm mt quan st tt c mi phng tm hng. on ng nhn ln bu tri, quan st mi tinh t, khng gian, th hn trm s bin mt. 6- Nhng nu lm nh th m hn trm vn khng bin mt th ng nn chm ch n nh sng. Nu y l ban ngy th ly nh sng mt tri lm mc. Ban m th ly nh sng tinh t (trng, sao) lm mc. y l cch lm cho tinh thn xn ln khng b u m, hn trm s bin mt. 7- Nhng nu dng nh sng bn ngoi m hn trm khng bin mt th ng quay li soi xt ni tm. Ly ni tm lm mc v c gng xem k tng ngha, ging nh ly nh sng tinh thn ri thng vo tm thc thy r tng chp t duy khc nhau, ng mt th t duy no hin ln trong u ng m ng khng bit, ng thi ng ng dy i kinh hnh. Lm th hn trm s bin mt. 8- Nh th m hn trm vn khng bin mt th ng c th nm xung, bit r mnh ang nm nh mt con s t: vai mt di, vai tri trn, hai chn dui thng, k ln nhau, gi trong tm mt nim mnh m l: Ta phi bit mnh ton thn ang nm nh th no? Nu thn th ta mt mi th ta cho ngh ngi, nhng ta khng say m trong s ngh ngi y, th hn trm s bin mt. Ny Mah Moggallna! ng nn tinh tn hnh tr tm phng php ny! (Theo Anguttara Nikya VII 58: Tng Nht A Hm s 58). Trn y, c Pht hng dn ngi Mah Moggallna mt phng php tim tin gii tr s hn trm. im quan trng nht v hu hiu nht l ng tm mnh b li ko bi ngh cho rng cn bun ng (hay hn trm) ang xy n v tip tc. D nhin iu ny rt kh lm. Nu hnh gi khng thnh cng, h c th tp trung ngh lc, suy xt nhng li Pht dy, hoc t c thuc lng nhng li dy y. Khi gii php hng dn tr nh (tinh thn) khng em li kt qu hnh gi c th quay sang gii php tc ng thn th nh ko mnh vnh tai, lc l thn mnh, chuyn vn huyt mch bng cch xoa bp t chi, ra mt bng nc lnh v.v... Nu vo ban m h nn ngc mt ln bu tri, hng s ch vo v bin thm thm ca v tr, khng gian y tinh t. Ban ngy th nhn nh sng rc r ca vng thi dng v.v... Nhng tc ng y va c th kch thch gic quan (nht l xc gic v th gic) va c th a tm cu hu vi mi i tng thin nhin bn ngoi.

Lm tt c nhng iu y c th gip hnh gi vt qua cn bun ng, nh trong Theraga(tha( (Tn Tc K Ngn) c li lu li ca mt Thnh Tng nh sau: Ch li bc v hn trm m ng Nhn khng gian sao sng chiu lung linh Khi m n tm m nh tinh t Tu tm soi bng gic tnh ni mnh! (Theragth V, 193) Khi p dng tt c cc cch y m hnh gi khng thng ni s hn trm, lc by gi c th quay v vi nh sng ni tm m nhiu nh Thn b hc ni. Hay ni mt cch khc l quay v vi sc mnh k diu ca gic tnh (l ht ging lnh gieo, do s tu tp thin nh trong mt kip no ). Sc mnh hay nh sng ni tm y s gip hnh gi vt ra ngoi s chi phi xc tht ca cuc i hin ti. Trong trng hp ny, hnh gi s khng cn phn bit ngy hay m, bi v nh sng ni tm khng cho ln mc gia hai ci y (m v ngy) hin hu na. Nh vi mt tinh thn t soi sng, hnh gi c th loi b, nh mt tri Phm Thin, ton din cnh gii ca ngy ln m (vn ch l nhng hin tng gi lp ca cm quan!). Khi c Pht, trong cc iu dy th nm, th su, th by nhc n tinh t, bu tri, ngy m v.v... tc l Ngi mun m ch nhng g Mah Moggallna tng tri qua (tng an tr) trong kip ny hay kip trc. i vi chng ta, tm li dy ny t ra qu bnh thng bao nhiu th i vi Maha( Mog-galla(na c ngha c bit by nhiu. S Thp li nh sng ni tm y (Aloka sanna() c ghi r trong bi Kinh s 33 ca b Trng A Hm (D(gha Nika(ya) nh mt trong bn cch pht trin thin php dn n tr tu v quang kin (Sannadassana). Nu tinh tn c y m hn trm (i hi gic ng ca xc thn) khng chm dt th hnh gi bt buc phi kinh hnh. Kinh hnh nhng tm tr

khng c la khi tm soi sng ni tm bng thin lc, tiu tr mt mi do hn trm gy ra. Tuy nhin, nu bng c s soi sng ni tm y m hnh gi vn khng t c kt qu th by gi h c th nm xung ngh ngi trong chc lt, v l s phn ng t nhin ca thn th, ch khng phi do tnh li bing thc gic xc thn i hi. Hnh gi ch cn nm iu ha oai nghi cng qun bnh s qu trong chc lt, ch khng phi hng th. V vy h s nhanh chng ngi dy khi s hn trm tri qua. Trong bi Kinh s 33 (c Pht dy ngi Mah Moggallna cch tiu tr hn trm) cn mt on tip: Ny Mah Moggallna! ng nn tu tp xa hn na bng cch t mnh nhc nh rng khi ng trc nhng th ch (kht thc) ta khng nn t ra ng mn, khng nn c nim trng i vt th. Nhiu khi nhng th ch y bn rn khng hay s hin din ca ta, ch khng phi h th . Nu ta ng mn v trng ch vt th, ta s tng rng h lnh nht vi ta, v do phin no ni ln. Ch v khng nhn c b th m mt Sa-mn tr nn bt tnh, tr nn khch ng, tr nn nng gin v mt ht an tr l mt iu tri o gii thot. Ny Mah Moggallna (Mc-kin-lin). Li na, ng nn gi nt hnh t mnh nhc nh rng: Ta khng nn ni iu tranh lun. V s bn ci ch khin ta ni nhiu (a ngn) khin ta b kch thch, khin ta mt qun bnh, v khin ta kh nh tm trong thin php. y c Pht ch ra hai trng hp gn gi hnh kim, hai trng hp trnh s lon ng v bt an ni tm. C hai trng hp ny u nm trong thi quen tip xc hng ngy gia mt bc xut gia vi cc thin tn. Trong trng hp th nht, mt bc xut gia thng mong mi Pht t nhn nhn mnh l mt Sa-mn v hnh din vi a v lnh o tinh thn y, ri i hi mi ngi phi knh trng. Nu cc hng ti gia v s hay bn rn cng vic sinh nhai m thiu quan tm n h, h s tr thnh lo lng, s tr nn bt mn. Trng hp th hai, trong khi bin lun thng c s t c v cch biu dng c nhn xt sc bn. T cao cho rng Ta bit nhiu hn k khc

hay Ta hu l hn p o ngi i thoi thng lm cho ngi tranh lun bt tnh. Kt qu, k ham thch tranh lun ch ph b mt s th gi qu bu ng l phi dng trong vic tu tp, ph b hi lc v tim c khch ng mt bnh an mt cch v li, m khng gt hi c thin php ng khen no. K d dui v thin cn thng mnh ri vo cc sinh hot bt tnh nh th, nn h khng nhng kh tp trung c thn tr phm phu. Cn khi mun tu thin, h s gp rt nhiu chng ngi. Sau khi c Pht dy cho Mah Moggallna (Mc-kin-lin) tm cch vt qua s hn trm v hai trng hp trnh xa s khch ng, Mah Moggallna lin bch hi Pht nh vy: Bch c Th Tn! Xin Ngi gii ngha tm tt lm th no mt t c th t mnh tiu dit hon ton kht vng, gii thot v t ti cu cnh cui cng, khng cn b tri buc trong phin no, c sng i sng Thnh thin v trong sch hn c ch Thin v nhn loi?. Ny Mah Moggallna (Mc-kin-lin)! Mt bc xut gia nh tinh tn tu tp m nhn thc c rng Khng c g ng cho ta dnh mc, tc l h bt u bit r mi vt. V khi h bit r mi vt th h s hiu r mi vt. Khi mt Sa-mn hiu, bit y mi vt th bt c cm ngh no h tri qua, d vui sng hay au kh hoc v v, h cng u thy n trng thi v thng, h s nhn n mt cch v t , khng n li ko, v sn sng bung b. Khi mt v Sa-mn tr thnh thanh tnh nh th th h s khng ham thch bt c ci g trong i ny, khng ham thch th h khng khao kht, v khng khao kht h s khng vng mc, tc l h t ti ch hon ton tiu dit dc vng, chm dt ti sanh, sng i sng thnh thin. Ri h s bit r rng cng trnh tu tp gii thot ca h vin mn!. Sau khi Mah Moggallna nhn c nhng li gio hun do c Pht ch thn truyn dy (ghi trong Anguttara Nika(ya VIII, 58), ngi lin vng tm hnh o vi mt quyt tm bt thi. Mc-kin-lin tranh u vi nm php chng ngi mt cch dng mnh phi thng. Hn na, trong sut nhng nm di lm o s du phng tm o ngi thnh cng mt cch vng chc vic dp b cc c v nhng am m trn tc. y chnh l hai trong nm chng ngi ngn cn hnh gi tin vo Thnh lu.

Hin ti, vi s h tr ca c Pht, ngi Mc-kin-lin va chin thng s li bing v hn trm (chng ngi th ba), ng thi ngi loi b c bt nh v lo u (chng ngi th t) bng cch trnh nhng va chm x hi v ch. Sau cng, ngi tiu dit c hoi nghi (tc php chng ngi th nm) bng cch hnh theo li Pht dy l nh tm qun xt thy r b mt gi tm ca vn vt, t ct t tnh cm dnh mc. Khi loi tr c nm php chng ngi y, Mah Moggallna t n tr tu thanh tnh, vt qua khi mi hp dn vt cht i, v bng mt tri kin sc bn, ngi chc thng bc mn v minh vi t che y s tht ca cuc sng, thy r gii thot Nit-bn, trng thi khng cn d st phin no. Lc Mah Moggallna t ti S thin, tm ang ph lc trong s an tr (Ekaggata) mt thnh cng vi diu m ngi thng khng th no hiu c, vn ti th gian d li lc n u cng khng th no din by chnh xc c, th dn dn nhng t tng trn tc len li vo thin tm ca ngi gy vng ng. c Pht nh php nhn c bit lin bit r nh th. Ngi lp tc hin n h tr v t ny. Ngha l khi Mah Moggallna b nm php chng ngi bao vy tr li th c c Pht bn cnh t . Nhng nhng ln sau ny, Pht khng nhc nh mt cch chi tit nh trc. Ngi ch thng gii thng vo ch chng ngi ti pht l c th gip Maha( Moggala(na vt qua s b tc. c Th Tn cn lu Mah Moggallna rng: Ch nn ph lc v tin tng ni s c thin, m phi gi vng thin tm hn na c th tin xa hn khi mc tiu nht qun (Ekaggata) Mah Moggallna nh li dy ny ca c Pht m t v sau khi an tr vo S thin, ngi khng b nhng ngh trn tc quy nhiu na! Khi vng chc trong S thin, Mah Moggallna tin ln Nh thin. Trong Kinh Sam(yutta Nika(ya (Tp A Hm), on hai mi dng mt gi l Thanh tnh tm, bi v trong y mi ngh u bin mt ri t ngi pht trin ti T thin mt cch tun t (Sam(yutta Nikya No 40, F2). Sau ny chnh Mah Moggallna tit l ngi thc hnh thin nh bng phng php Nh lp: trc tin l pht trin nh lc (Iddhipada, theo

Sam(yutta Nika(ya N0 51, 31 ([1]). Ri sau pht huy Qun lc (Vimokkha, theo Theraga(tha( 1172). Trn con ng tin n gii thot hon ton bng Tu gic ng (Panna(vimutti), cc bc Thin (Jha(na) c th xem nh nhng giai on S dng thn lc, mt mt a n nhiu kh nng siu nhin, mt khc m c ca ng bc vo nh sng ton gic. Phng php tu chng Nh lp ny l b quyt then cht Mah Moggallna tr thnh mt bc A-la-hn (Arahatta) thng thng gia cc hng Thanh-vn gic. Ni cch khc, chng ta c th tm lc rng: t n gii thot tm linh (Ceto Vimutti), chnh thin nh gip cho Mah Moggallna trc tin loi tr tm php th gian([1]) (Vimokkha), sau khi thun thc tuyt mc trong cc bc thin V sc (Aru(pa Jha(na), ngi mi c Qun lc tn tr nhng s nh vi t (Nh ph lc trong qu thin chng hn). Ngha l ngi tin mnh trn con ng gii thot bng thin php Nh lp, tc l vng vng trong an tr (Sama(dhi) ri mi nh tm pht trin Minh st (Ubhago Bhaga( Vimutti) (Xem ch gii trong Pli Dictionary ca Nynatolika). Minh st bt u t T thin v sau. Khi ly t thin lm nn tng Minh st. Hnh gi s gi tm c trong trng thi V k (tc l tm no n th t thy n n, tm no bin i t thy n i, v t khng lay ng), hon ton vt ra khi mi nim, sanh t vn php hu vi (iu kin). Nh , cc php gic ng mi c soi sng. (Theo Sam(yutta Nikya: Tp A Hm s 40, 9 ) Theo ch gii, trng thi Tm v k (Anicca Ceto Sama(dhi) l trnh tm n nh bc cao, vt ra ngoi tm ghi nhn nhng i tng ngoi cnh cng nh ni cnh (T duy). Tm trnh ny ch cn gic tnh bit r mnh ang va sng v va cht tng st na (Vipassana Sama(dhi), nn thc hon ton c gii tr khi nhng o nh v thng, tham i v.v S dn gii ny trong Kinh in qu ph hp vi li tu chng ca ngi Mah Moggallna khi ngi p dng php tu thin Nh lp. (An tr ri Minh st) c nhiu hc gi Pht gio bn n bng hai danh t Phn ng Animitta Cetovimutti. (Theo Majjhima Nikya: Trung A Hm s 43, The Wheel, xut bn)

Tuy nhin, khi thnh cng trong Thin nh (Sama(dhi) hnh gi khng kho li b ri vo vng mt nim vi t l tng ta c gii thot, khng cn b cc php hu vi chi phi, v hnh gi lc ny ang trc nhn mt loi ph lc rt siu thot. (Khng phi th ph lc do dp c tm php th gian, m l mt loi ph lc trong tr php Thanh tnh xut th). y cng l mt loi dnh mc v l mt s dnh mc v iu kin, v rt kh kin nhn. Loi dnh mc ny chnh l bc mn che ng s gic ng sau cng. N ch c th b loi tr bng thanh lc siu ng, m ngoi cc bc Ton gic Ton tri ra, khng c mt tr tu th gian no c th din t c. Nhng ngi Mah Moggallna nh c Pht h tr, nn c th vt c ci mn che ng vi t sau cng ny, t n phm cch hon ton gii thot. Gii thot mt cch rt ro v trn Tu trc gic t mi kha cnh, ngay c kha cnh dp c cm thc l mnh gii thot. Chnh Mah Moggallna xc nhn rng S t c qu v Gic ng ca mt Sa-mn nu c c Pht h tr l mt s chng qu tuyt lun nht!. Kinh gi s chng qu ny (Maha( abhinna(), ngha l Thn tu siu ng, bao gm c nm loi thn thng (Pancalabhnna() v su Thc thn tr c th ch phc d dng mi nhn c, d cho nhn c y n t mt i th nhiu Thn thng nht trong tam gii. S tu chng y ca Mah Moggallna ko di trong mt tun l. Thc ra, by ba y l by ba phi hp tt c nhng g m ngi rn luyn trong nhiu kip qua, v o qu ngi t c l mt loi o qu c o, rt t Thnh nhn t c Chng ta c th tng tng ni tinh tn v lng qu cm ca ngi Mah Moggallna trong sut thi gian ngn ngi ny. Bi v vai tr mt i Thanh-vn gic l vai tr m nhng phm hnh siu nhin gt hi c, cn mt cng phu tu tp thng tha mi xng ng, v mi c th vt thng ni nhng xing xch rng buc v cng mnh m mc r mt cch vi t trong tm. Kinh c thut li rng: c Pht, trong bn gi thuc khc th nht m tin ln phm hnh Ton gic, Ngi nh c chn mi mt kip th gian. i vi, mt ng Gic ng, s c mt ca khng gian v thi gian s b tan bin khi cng gii thot ang tip din. Tng t nh th,

Mah Moggallna cng va th nhn s vt khi thi gian v khng gian tng kt cng c ca sut bao nhiu kip ch trong vng mt tun l. y, khi nim v khng gian v thi gian hon ton b xa. Mt phm nhn ang b cm t bi nm gic quan v thc nhim y dc vng khng th no hiu ni ch trong vng by ngy, mt Thanh-vn gic Thng tha nh Maha( Mog-galla(na c th vt dng thi gian v vt khong khng gian v hn trc nhn Tt c ch l mt con s khng. Mah Moggallna (Mc-kin-lin) cn ni r trong Kinh Anguttara Nika(ya, cun IV (trang 167-168) rng: Tuy ngi c qu Thnh nhanh chng bng tinh tn vt k lc (Khipp-bhinna(), nhng trn thc t trong mt tun l y ngi tin ha kh khn (Dukkha Patipada() v phi nh ti s h tr di do (Sasankha(ra) ca c Pht. Cn Sriputta (X-li-pht) th khc. Mc d, v i Thanh-vn gic th hai ny c Thnh qu chm hn mt tun l (tc trong mi bn ngy) nhng nh vy m tin ha ca ngi thoi mi hn (Dukkha Patipa(da). Mah Moggallna (Mc-kin-lin) tin ln Thnh qu nhanh hn Sriputta (X-li-pht) v nh c c Pht ch thn hng dn v h tr. Cn Sriputta, Pht khng lm vy l v Ngi bit rng Sriputta c tr tu c bit, c th t mnh tin ln Thnh qu mt cch c lp. ---o0o---

5- NHNG THANH VN XUT SC


Trong Maha(pada(na Sutta, bi Kinh th 14 thuc b Digha( Nika(ya (Trng A Hm) c Pht cp n nhng v Chnh ng Chnh gic trong qu kh v xc nhn rng cc v Chnh ng Chnh gic y mi v u c hai t lnh o v mt t hu cn. Ri trong mt ch khc, Kinh Sam(yutta Nika(ya (Tp A Hm 17, 14) Pht cn ni rng: Tt c nhng bc Chnh ng Chnh gic trong qu kh v tng lai hay s c mt i t xut sc nht. Mi khi c ng Ton gic xut th, ba v i t ny (tc hai v lnh o Tng chng v mt v hu cn) rt cn thit. Ngi v h nh ba v cm u ba b Quc phng, Ni v v Ti chnh ca mt nh vua. c Pht so

snh vic iu hnh Pht gio nh cch t chc ca mt quc gia, Pht ni Ananda (i c A-nan) nh ngi Tng tr Php Bo (B trng Ti chnh), v Ananda l t nh tt c nhng bi php ca Pht thuyt. c Pht cng ni n Sriputta nh v Tng t lnh chu ton, bo v phm vi Gio hi (B trng Quc phng) v Mah Moggallna l ngi c trch nhim ni b, nh b v trong gia nh chm lo con ci, nh B trng Ni v duy tr ni an. C bn Thnh nhn ny (tc c Pht cng vi hai t lnh o v mt t hu cn) c th chia lm hai nhm: Mt nhm gm hai v c nhiu iu tng ng. Chng hn nh c Pht v Ananda (A-nan) thuc giai cp Chin s (Khattiya). Tng t nh th, Sriputta (X-li-pht) v Mah Moggallna (Mc-kin-lin) thuc giai cp B-la-mn v ra i cng thi k. S quan h thn tc ny nghim ng trong i sng thanh tnh hng ngy: Ananda lun lun bn cnh Pht, k t khi ngi tr thnh t hu cn nh bng vi hnh. Cn Mah Moggallna v Sriputta th gn nh khng th tch ri nhau c. Lc tui v chiu, mi khi c Pht cm thy thn th mi mt, ba v i t ny l ba v duy nht c Pht cho php nhn danh Ngi ging gii gio php. Chng hn nh xy ra Kapilavatthu (Ca-t-la-v) Mah Moggallna thay Pht thuyt mt bi php tht di ni v s thu thc lc cn i tr tnh trng chm m trong lc trn. (Theo Kinh Sam(yutta Nikya: Tp A Hm, 35, 202). Sau khi Sriputta v Mah Moggallna c qu A-la-hn. c Pht tuyn b trc Tng chng rng h s ng vai tr hai v t lnh o. Mt s T-kheo t ra ngc nhin v bt u so b ti sao c Th Tn li nng nhng T-kheo mi xut gia. H bn tn: Ngi xng ng c Pht ban cho phm v y phi l nhm nm thy Kiu-trn-nh, hoc gi Trng lo Yasa hay ba v i Sa-mn Kassapa (Ca-dip). Ti sao c Pht khng ng ngng cc v ny, m li ban gio phm cao nht n nhng t mi xut gia v thp h nht?

phn gii s xn xao y, c Th Tn dy rng: Mi ngi ch gt hi nhng g h to. Sriputta v Mah Moggallna vn trong nhiu kip qu kh gieo trng phm v y. C hai tun t bi p cng nng tr thnh i t Pht. Trong khi nhng T-kheo khc th c gng tiu tr phin no gii thot m thi. Tuy c hai v i t thuc v mt giai cp x hi khc, v t mt tn ngng khc mi gia nhp Pht gio, nhng a v c bit ca h trong hng Thnh nhn l mt a v c bit do lut nhn qu n nh. Ngoi ra c Pht cng nhiu ln, trong nhiu trng hp khc nhau, ca ngi i t u t ny nh sau: Srputta v Mah Moggallna l nhng v Thnh nhn c o, l nhng Sa-mn u hng trong cng ng Tng l. H lun lun thc hnh ng li gio hun ca Nh Lai, sng theo chn l. Hai Thnh Tng y xng ng cho hng T chng l bi v knh mn. (Sam(yutta Nikya: Tp A Hm 47, 14) V: Nu mt ngi m hin, thng khuyn nhc a con trai yu qu rng: Ny con! Con nn hc hnh v gi gn nt hnh nh mt Quan ni gim hay nh mt Hatthaka ca ging h Alavi. V y l hai hng ngi gng mu ca x hi hin ti. Th (xa hn na) b m y nn dy tip rng: Ny con! a con yu qu ca m. Nu con mun c gii thot, sng i sng v gia nh ca mt o s chn tu th con nn lm nh Sa(riputta v Mah Moggallna! V hai Sa-mn ny l hai tm gng sng ca cc hng Tkheo vy!. (Sam(yutta Nikya 17, 23) Mt ch Kinh khc: Ny ch T-kheo! Hy hc hi v tu tp cng Sa(riputta v Mah Moggallna. V hai Sa-mn ny c y sc thng minh v tinh thn h tr cho ng o trong i sng thnh thin! Sa(riputta c th v nh ngi m, v Maha( Mog-galla(na v nh b v. Sa(riputta kh nng hng dn phm Tng n Thnh qu Nhp lu v Mah Moggallna s a h n cu cnh gii thot!. (Majjhima Nika(ya: Trung A Hm s 141) c im hai v i t ny trong cc li ca ngi nu trn ca c Pht c th phn tch nh sau: Sriputta c mt bit ti khai th v h tr nhng ai

c ngi dy d, cht t ba xing xch sanh t u tin ni tm thc bc vo Thnh o! Ngha l ngi c kh nng ci ha phm nhn mt cch rt hiu qu, bng cch lm cho h thy r s o mng ca kip ngi, ri a h vo giai on bnh an, khng cn sa a. Sriputta ging nh mt hin mu, hng theo di v hng dn nhng bc chn u tin ca tr th. Hoc ni cch khc, Sriputta l v thy th k, hay t nht l bc Sa-mn lm n c a hoa Tu--hon trong mi hc tr. Cn Mah Moggallna hng tip tc hng dn ch T-kheo bc vo Thnh lu tin n mc tiu cui cng, Mah Moggallna khng bao gi cho mt v Tu--hon dng li , m sn sng soi sng khuyn khch hnh gi ti ni ti chn. Mah Moggallna nh mt Sa-mn v ch v c tnh tinh tn, nn nhng T-kheo no hu duyn tu tp gn ngi, c th xem nh tu tp gn c Pht, v phng php pht trin tinh tn m Mah Moggallna p dng h tr ng o cng ging nh phng php m c Pht h tr ngi trc y. Ni tm li, Mah Moggallna gn nh mt b v lun lun dinh dng v cng c sc mnh ca tr th cho n khi khn ln vng chc. Ring c Pht tng trng cho s tng hp ca hai phm tnh Sriputta v Maha( Mog-galla(na. Nu Sriputta l ngi m, Maha( Mog-galla(na l b v, mi ngi c mt n c ring i vi tr th, th c Pht qu tht va l ngi m, va l b v i vi tt c chng sanh, nht l i vi nhng ai bc vo con ng Bt Chnh (Atthangika Magga). d nh, chng ta c th tm tt rng cui cng Sriputta v Mah Moggallna u gii thot, nhng phng tin hai v ny tin ti gic ng l chiu rng v chiu su. Sriputta nh vo Tr tu (rng), v Mah Moggallna nh vo Thin nh (su) (Ceto vimutti ca(nivimuttica). D kin ny c hon ton chng minh khi hai i t Pht c giao ph trch nhim chm sc s tu tp ca Rahula (La-hu-la), ngi con kip cht ca c Pht. V l mt T-kheo va xut gia, Rahula c hai v thy A-x-l (Acariya): mt dy d v Php bo v mt chm sc hnh kim. Sriputta c Pht ch nh lm thy dy o, v Mah Moggallna lm S trng gim h hnh kim v tu tp thin nh...

Mt hm, Sriputta ni vi Maha( Moggal-la(na rng: Ny o huynh! S hiu bit ca bn Tng so vi nhng thn thng v i ca o huynh chng khc no mt mnh vn i vi ton khi ni Hy-m-lp-sn to ln hng v! Mah Moggallna lin p li rng: Nhng i li, ny Sriputta! V sc thng minh, tr tu ca bn o i vi tr tu ca Thnh huynh ch nh mt ht ct nh trong mt bi sa mc! (Theo Sam(yatta Nika(ya 21,3) V nhng tm thng thi a din, mt hm c Pht tit l rng: C nhng php ch c Nh lai mi nghim ra v c th thng gii, nhng khng phi Sriputta. Ri c nhng vn ch c Sriputta mi ct ngha ni, ch khng phi Mah Moggallna. V cng c nhng cng vic ch c Mah Moggallna mi kh nng gii quyt, ch khng phi bt c mt T-kheo no khc! (Theo Jataka 483) V vy, hai v i t y c th xem nh hai gch ni gia nhng phm lc Ti thng ca c Pht vi kh nng ca ch v t khc. Khi -b-t-a tuyn b i lnh o Gio hi, c Th Tn ni rng Ngi s khng giao ph ai cm u Tng chng. Ngay c hai v i t Sriputta v Mah Moggallna, khin cho -b-t-a (Devadatta) b c lp. (Cula Vagga VII, 3) Trong s phm nh nhng t u t trn cn cn, mt bn l Sriputta v Maha( Mog-galla(na v bn kia l -b-t-a (k hng lm cho nhiu T-kheo nng ni tr nn h hng), cn mt s ng Sa-mn khc vi nhiu trnh v cng hnh khc nhau, nn c Pht ph d nh th. Bi tranh ginh chc t u t m mt T-kheo tn Koka(lika, nghe li -b-t-a, c ln vu khng hai v i t y rng h c nhiu c thay v s t co nn nhm vo -b-t-a. c Pht dy: Ny Koka(lika! ng khng nn lm ln nh th! Hy thn thin v tn nhim Sriputta v Mah Moggallna, v h l hai Sa-mn c kh nng! (Theo Sam(yutta Nikya 6-10, Tp A Hm 6-10).

D c Pht nhc nh nh vy, nhng Koka(lika vn tip tc vu oan nn chu qu kh. Theo Kinh ghi li th -b-t-a (Deva-datta) v Koka(lika b a vo a ngc V gin, tc a ngc ca nhng k nng ti nht. Ngc li, Sriputta v Mah Moggallna th t ti Thnh qu cao nht, gii thot Nit-bn([1]). ---o0o---

6- NHNG NG GP CA HAI V I T
Trong Tam tng Kinh in, c nhiu bn thut s ni v nhng cng tc m hai v i t thc hnh chung ph t c Pht chm sc Gio hi. C hai lm vic rt nhiu cho cng ng Tng l c pht trin y n ch. Nhng ng gp ca h hu ht nhm vo vic dung ha ni b, n nh v gn gi k lut Gio hi, ng c ghi li cho hu th noi theo. Chng hn nh v c Pht ra lnh trc xut nhm su v T-kheo Chabaggiya (Lc qun T-kheo) c d dui v bt tun k lut m c Pht lm ln khuyn rn khng kt qu (ghi trong Kta Giri thuc b Majjhima Nikya 70). y khng phi l mt vic d lm! V cng v nhm su v T-kheo ny m mt s gii lut mi c c Pht ch nh. Sau cng, v thi qu sn si, bt phc thin ca h m c Pht quyt nh cho php Sriputta v Mah Moggallna (vi s ng h ca Tng-gi T-kheo y c hnh) trc xut su T-kheo kh dy ny ra khi Gio hi mt cch m p (Culla Vagga VI,13-16). c bit nht l sau , hai v i t thnh cng trong vic khuyn d c nhng T-kheo tr tui bng bt, nghe li xi gic ca -b-ta hnh ng sai lm, quay v vi c Pht v gi li i sng phm hnh. Khi thc hin iu ny, Sriputta dng Tha tm thng thy r nhng T-kheo nh lm lc kia suy ngh g m gii thch ngay im h hiu quy, cn Mah Moggallna th dng nhng thn thng khc! (Theo Culla Vagga VII,4). Bin c sau y chng t rng hng ng Gio hi di s hng dn ca Sriputta v Mah Moggallna c vng chc: Mt ln n, khi Sriputta

b mt T-kheo th nghch v c kt ti, Mah Moggallna v Ananda lp tc triu tp Tng chng nhn nhn v phn quyt s iu trn chn chnh ca Sriputta trc li buc ti ca ngi i lp, l s tht. (Anguttara Nikya IX 11) Ln khc, khi Mah Moggallna b bnh, c Pht n thm v khuyn khch ngi bng mt bi php ni v by yu t Gic ng. Mah Moggallna nh bi php ny m khc phc c au n v khi bnh. (Sam(yutta Nikya 46,15) Sau khi t n Thnh qu A-la-hn, v c c Pht giao ph trch nhim hng dn Gio hi, hai v i t thng sng chung vi nhau trong mt tu vin thuc Trc Lm tnh x (Veluvana Viha(ra). H thng t chc nhng bui lun o, vi s tham d ca mt s Tng l gip nhng ng o gia tng s hiu bit trong Pht gio hoc thng nhng im nghi ng ca h. (Majjhima Nikya No 5). V c rt nhiu bi php c hai v i t ny thuyt cho Tng chng nghe. Nhng bi php do Mah Moggallna thuyt c ghi li trong cc Kinh: Majjhima Nika(ya s 15, Anguttara Nika(ya 35, 202. H cng dng kh nhiu th gi trong vic ch ta nhng bui lun o ca nhng hng t. (Ghi trong Kinh Sam(yutta Nikya 14, 15) Ngoi ra cn c nhng mu i thoi su sc vi i c Anuruddha (Anu-lu-), mt Thin s thng tha trong cc hng i t Pht. Nhng mu i thoi nh th cp n php Thn qun Nim x (tc s qun xt bit mnh) (ghi trong Sam(yutta Nikya 47, 26-27) v s khc bit gia hai bc Hu hc (Sekha() v V hc (Asekha() (Sam(yutta Nikya 52, 4-6). C hai v i t thng c c Pht nhit lit khen ngi v vic lm hu ch ca h nhng h khng bao ly lm hnh din. V h l nhng Thnh nhn, nn cc s ng mn, t cao v.v... khng cn trong h na. Xin k mt giai thoi: Mt ln n khi hai i t ny ang ngi gn c Th Tn. Pht yn lng v c hai v i t u tnh ta trong mt trng thi on tuyt phin no. Cht c Pht tht ra nhng cu tn dng sau y, trc tin n Sriputta v sau n Mah Moggallna:

Nh nh ni khng lay trn mt t, Mt Sa-mn vng tng tiu tan, Tm v tr khng cn theo phng dt, Th lc cn tinh khit sng nh vng. Thin an tr lm thn tm ha Pht, Ri Sa-mn thy r Php Nit-bn! (Thot dch theo Kinh Uda(na III, 4-5) Cn s khin trch th ch c mt ln c Pht khng ng vi Sriputta m li khen ngi Mah Moggallna (Mc-kin-lin). Cu chuyn nh sau: Lc y, c Th Tn va yu cu mt nhm T-kheo lm n, vn l hc tr ca i c Sriputta, ra khi ni Pht ng. c Pht bn hi hai v i t xem h ngh sao khi Pht lm nh vy. Sriputta tr li: V c Th Tn mun an nh trong thin cnh, v ch t phi tun hnh. ( ni Sriputta v Mah Moggallna, sau khi nhm T-kheo n o kia i ri, h phi cng vi c Pht nhp vo thin nh). Nhng c Pht qu trch Sriputta. Ngi ni: ng khng nn c ngh nh vy, v ng bao gi ti suy ngh nh th!. Ri Pht quay sang Mah Moggallna nhc li cu hi tng t. Mah Moggallna p li rng: Khi c Th Tn mun an nh trong thin cnh th cc i t, nht l o huynh Sriputta phi c trch nhim coi ng ch Tng (dy d cc t ca mnh). c Pht lin khen ngi Mah Moggallna v tip rng: C hai i t phi trng nom cng ng Tng l mt cch tt p nh chnh ch c Pht trng nom vy!.

---o0o---

7- THN THNG CA MAHA MOGGALLANA


Trong bi php ni v nhng t c kh nng siu phm (Anguttara Nikya I,13) c Pht cp n Mah Moggallna nh mt bc Thng tha trong nhng k c thn thng trn th gian. Mt hm, Mah Moggallna cng vi cc hc tr i kinh hnh gn ni Tng hi (Sam(-yutta Nikya 14-15), c Pht ang c mt v cn ni r: D nhin cng c nhng t khc c thn thng qu bu, nhng mi ngi ch tuyt diu trn mt phng din. Chng hn nh Sa-mn Anuruddha v T-kheo-ni Sakula( t Thin nhn thng thy r loi chng sanh trong tam gii. T-kheo Sobhita v T-kheo-ni Bhadda Kapila(ni th c Tc mng thng bit c hng ngn kip trong qu kh. T-kheo Sagalo c th i trong la, khng bao gi b chy. t Cu(la Panthaka c th bay trn khng gian, i thm cc tng tri. V t Pilinda th c o trong vic nghe cc hng ch Thin ni chuyn (Thin nh thng). Nhng Mah Moggallna th xut sc nht trn tt c cc phng din. Ngi t c nhiu loi thn thng khc nhau, cao ng hn cc v t khc! Ngay c T-kheo-ni Uppallavanna l mt bc php thut ni ting cng khng vt ni thn thng ca Mah Moggallna vy!. Ai tng nghin cu v nhng sc mnh Siu tm l hay cc b mt Thn hc (tuy tru tng nhng rt thc dng) s khm ph ra c gi tr bn Kinh ni v thn thng ca Mah Moggallna, v phi tin tng rng y l mt iu c tht! Th gii m chng ta gi l vt cht, c th tip nhn qua nm cm quan (hay nm gic quan) c nhng nh Vt l hc hin nay ct ngha nh l S biu hin ca nhin lc v.v... vn ch l mt phn rt nh trong ci s tht v bin. S tht y bao gm tt c mi Tnh ng t cc tiu n cc i m con ngi ch thng thu c mi trng rt hn hp, kh c th hiu ni nhng g gii hn ca mnh. Nghi ng ch khng dm qu quyt xc nhn hay ph nhn v bit rng n nm ngoi tm tay t tng ca mnh, ri tm dng nhng t ng nh

Phn vt cht, Tm l lc hay Siu nhin chnh l con ngi bt u cm chng nhng k l m khoa hc khng ct ngha c. V chng ta ch thc c mt lnh vc nh hp, lnh vc ca th gii sinh ng vt, nn chng ta lun lun c khuynh hng ly nhng kin thc chuyn ng gii hn lm nguyn tc tuyt i. Nhng v tr i vi nhng bc thanh tnh i gic, i vi cc bc Thnh nhn vt khi mi tng lp vt cht ha hin, l mt v tr to ln khn lng. V tr y vn va c lp vi mi trng ca chng ta va c th linh nghim nu chng ta em sc ci T nhin ca mnh rn luyn thnh ci Siu nhin ca cc bc Thnh. y chnh l ch gch ni (hay cn gi l mi lin h) gia nhng huyn b khc nhau m ngi ta gi l php l! iu ng tic l mt khi nhng trnh siu phm y biu hin nh mt thn thng c tht, th ngi ta v qu b cm t trong t tng hp hi, khng th thc rng chnh ci s nng hu hn ca mnh khng cho mnh hiu bit c cc s tht khng th chi ci c. Nhng i vi cc hng siu th, nh c Pht hay ngi Mc-kin-lin chng hn, khi tu luyn pht trin nhng kh nng thn nghim xut th, cc ngi lt vo trong nhng php hnh v cc, cao rng hn mi trng phm tnh rt nhiu v vi nhng cm quan hon ton tinh diu, nht l t c T phn nhn thc (Iddhipada), cc ngi s thy r ci chn l V thng, v lng, phi khng gian ln phi thi gian. i vi cc bc ny, vin tng hiu bit thc nghim ca h s nm trong ln ngoi v tr, khng th o lng c, vt khi mi ln mc v bin gii. Kinh Majjhima Nika(ya (Trung A Hm) s 32 c ghi: Khi Sriputta hi Mah Moggallna: Loi Sa-mn no m Tng chng (ang) hi hp ni y nn tn dng nhiu nht?, Mah Moggallna tr li rng: Theo quan im ca bn o th y l Sa-mn c tr tu lun lun t sng v c th tho lun v ging gii mt cch rnh mch mi gio l ca c Pht Ngha l Kinh xc nhn Maha( Mog-galla(na qu tht l ngi kh nng ni php siu hnh. Tht ra, nhng bi php gi tr c b rng ln b su l nhng bi php phi thot ra t ca ming ca mt ngi tu chng t thn thng, vt ln trn lnh vc vt cht v cm quan. Sa-mn no cng m rng tr thc

bng nhng cng phu siu nhin nh th, Sa-mn y cng c nhiu iu ni. Ngha l hnh gi khi t mnh chng nghim trong diu php gii thot siu phm, h s c tr tu thng bin nht lm bc l sc mnh ca Php bo v kch thch ngi nghe. Nhng th d v Mt php do Mah Moggallna thuyt ra nh th c ghi trong Majjhima Nika(ya (Trung A Hm s 15 17), trong Anguttara Nika(ya (Tng Nht A Hm X, 84) v trong Sam(yutta Nika(ya (Tp A Hm 35, 202. 44,7-8) By gi chng ta th quay li vn Thn thng ca Mah Moggallna (Mc-kin-lin) ghi trong Kinh in Pht gio, da theo nng thc th cht th s thy nhng loi sau: 1- Tha tm thng Mt ln n nhm l Pht l (Uposatha)([1]), c Pht cng Tng chng ngi tnh ta trn c m. Khi bnh minh l dng, c Pht ch tuyn b: Tng hi m nay khng trong sch. i c Mah Moggallna lp tc dng Tha tm thng quan st t v T-kheo ny n v T-kheo khc, v tm ra mt tu s hon ton b u. Ngi lin n trc mt yu cu v T-kheo y ra khi Tng hi. Nhng ng s khng chu nhc nhch. Sau khi cnh co ba ln, Mah Moggallna mi dng i th (bn tay ln) nhc bng T-kheo y ln, ri em ra ngoi phng hi. on Mah Moggallna ng ca cn thn trc khi yu cu c Pht tuyn c Gii bn (Patimokha Sam(varasila) (Theo Anguttara Nikya VIII, 20) (Gii bn l nhng iu rn cm, gm 227 iu dnh cho phm hnh Tkheo (Bhikkhu) Gii bn ny cn gi l Bit bit gii thot gii ch c tuyn c sau khi cng ng Tng s sm hi y , c n x hay c hnh pht v tr nn trong sch. Ln khc, c Pht c mt trong cng ng nm trm v T-kheo m ch c Ngi mi bit tt c l A-la-hn. Khi Mah Moggallna t xa n, ngi Mc-kin-lin lin nhn ra cc Thnh Tng v l bi mt cch knh cn. Lin y, mt trong s nm trm v A-la-hn ng dy ca ngi i c Mah Moggallna bng nhng cu k (phng dch thnh th) nh sau: Trong khe ni tm ngi thanh tnh,

Dit tham, sn, ph tan chp m lm. Ngi xng ng cho Tng cung knh. V thn thng, v tu lc cao thm. Trong nhy mt ngi nhn ra o hnh. Ca Thnh nhn, khng cn cht bi trn! Tm ngi sng nh kim i ng nh, V ngi y l Tn tc tuyt lun! (Sam(yutta Nikya 8,10) Ngoi ra, Kinh Tp A Hm (Sam(yutta Nika(ya No 52, 1-2) cng cn mt on ghi v Tha tm thng ca Mah Moggallna nh sau: Khi y. i c Anuruddha ang hnh thin ti mt ni vng v. V mun bit r hiu lc ca diu php Nim x (Satipattha(na) c kh nng tiu tr au kh, nh tan phin no, tin ti gii thot hon ton nh th no, m Mah Moggallna dng Tha tm thng bm st thin cnh ca Anuruddha, ri hin ra trc mt, yu cu Thin tng y m t chi tit ca phng php thc hnh Nim x. ---o0o--2- Thin nh thng Mt ti n, khi i c Sriputta n thm i c Mah Moggallna, ng cht thy nt mt ca ngi o huynh ny c mt v thanh tnh lng lng, siu thot. i c Sriputta lin hi Mah Moggallna xem phi chng ngi ang tnh tm trong mt ci thin no . Nhng Mah Moggallna tr li rng: Tm ng ch an tr ci thin thp nht. Cn nt mt ng trong sut l v ng ang lng nghe mt bi php. Sriputta lin hi: S huynh nghe php ca ai vy?, th c tr li: Bn Tng nghe php ca c Th Tn!.

Lc y, c Pht ang ng ti thnh X-v (Savatthi) rt xa kinh Vng X (Ra(jagaha), tc l ni m Sriputta v Mah Moggallna ang c mt. i c Sriputta lin hi: Phi chng Mah Moggallna xut hn i nghe Pht thuyt php hay c Th Tn dng Pht lc n bn cnh Mah Moggallna thuyt php?. Mah Moggallna lin xc nhn rng khng phi ng xut hn n gn Pht, cng chng phi Pht li gn ng, m y ch l s vn dng ca Thin nhn thng v Thin nh thng khi c hai gic quan ny ca ng ln ca c Pht u tinh luyn. Ngha l vi hai thn thng y, c Pht v Mah Moggallna tuy rt xa nhau, nhng c th nhn thy nhau, v i p vi nhau tht r rng nh gn vy. Sau , i c Sriputta t ng tn dng rng: Khi t c nhng thn thng nh th c Pht hay Mah Moggallna c th sng mi n trn kip tri t, nu Pht hay Mah Moggallna mun! (Sam(yutta Nikya 21,3) Ngoi ra, vi Thin nh thng Maha( Mog-galla(na cn c th nghe c ngn ng ca phi nhn, ch thin, ma qu v.v v c th nhn r nhng t thc ca h. Chng hn nh c mt ln, mt ng qu bo cho ngi bit ngn chn -b-t-a, v c Tng ny nh lm hi c Pht (Theo Kinh Culla Vagga VIII,2). ---o0o--3- Thin nhn thng Nh on trn va ni, Mh Moggallna dng Thin nhn thng thy c c Th Tn xa hng mt trm dm. (Sam(yutta Nikya 21,3) Nhng cng cn nhng thut s sau y: Ln n, i c Sriputta ang ngi tham thin gn chn ni, mt qu D-xoa (Yakkha) hung bo dng ton lc nh ln u i c mt ci nh tri ging, v nhanh nh chp, i c Mah Moggallna cng bn hnh thin, cht thy khng ngn kp, bn hi: o huynh Sriputta! Ngi b qu D-xoa nh c au khng?

i c Sriputta mm ci tr li: Ti ch cm thy c ci g chm nh ln u. Sau , Mah Moggallna lin tn dng oai lc ca tm an tr. Cn Sriputta th khen ngi Thin nhn ca Mah Moggallna, v chnh mnh khng ti no trng thy c hung thn va tn cng mnh hnh dng nh th no. (Theo Kinh Udna IV,4) Mt hm, nh Thin nhn thng m Mah Moggallna tuy xa vn thy c c vua Pasenadi b thm bi trong mt trn nh vi ngi Licchavi. Nhng sau nh vua tp hp c tn qun ri phn cng v chin thng k th. Khi Mah Moggallna thut li chuyn ny, mt s T-kheo vi kt ti ngi ni iu khng tht v khoe php Bc cao nhn, tc phm vo mt trong bn i ti gi l Bt cng tr, phi b mt phm hnh T-kheo v b trc xut khi Gio hi. Tuy nhin, c Pht lin dng Thnh tu phn xt v phn gii rng: Ny ch T-kheo! Mah Moggallna ch ni ng nhng iu ng thy, v nhng chuyn y xy ra. (Theo Prajika IV,17) Hn th na, Mah Moggallna cng nhn thy rt thng s biu hin ca lut nhn qu: ng thy nhn loi sanh t ra sao. Do nhng hnh ng xu xa (nh lm hi ng loi chng hn) khin h ti sanh vo cc ng qu, chu au kh nh th no. Trong khi mt s ngi khc nh lm nn vic lnh c sanh vo cc ci tri Dc gii hay cc ci tri cao hn. V vy c mi ln thuyt php, Mah Mog-galla(na thng dng nhng trng hp nh th lm th d chng minh cho lut nhn qu. Thut s v Thin nhn thng ny tm thy ri rc trong Kinh in rt nhiu, khng th k ht ra c. Trong hai cun thuc Tam tng Pa(li ni v cnh ng qu (Petavatthu) v cc ci tri Dc gii A-tu-la (Vima(navatthu), c chn trong s nm mi mt bi Kinh do Mah Moggallna thuyt v nhng s sanh dit do chnh mt ng trng thy. y chnh l l do m hu ht hc gi Pht gio u kt lun rng Mah Moggallna l mt v Thnh Tng duy nht bit c nhiu th gii khc ngoi ci ngi v thu r mi Bin hnh ca Nghip (Kamma).

Tuy thut s v Thin nhn thng ca Mah Moggallna c qu nhiu, khng th k khai ht c. Nhng t nht xin k vi chuyn trong Kinh Sam(yutta Nika(ya (Tp A Hm ) s 19, 1-21 v trong Pa(ra(jika 9,15 nh sau: Ln n, Mah Moggallna n tu trn nh Linh Thu Sn, gn thnh Vng X (Raja(gaha) cng mt Sa-mn tn Lakkhana (tc mt trong s mt ngn o s B-la-mn quy y Pht gio cng vi Uruvela Kassapa). Mt bui sng n, khi hai v Sa-mn xung ni kht thc trong thnh ph, Maha( Moggal-la(na cht mm ci khi i qua mt on ng. Sa-mn Lakkhana thy l bn hi l do th Mah Moggallna tr li vn vn rng: By gi cha phi l lc bn o c th ni cho S huynh nghe! Khi gp c Bn S, bn Tng s ni cho S huynh nghe cng khng mun!. Sau , khi gp c Pht, Sa-mn Lakkhana lin nhc li cu hi ny th c Maha( Mog-galla(na tr li: Lc y, bn Tng thy nhng ng qu i rch chy lon trn khng, sau lng chng c nhng lung c kh nh phin no, hi hn, au n ui bt!. c Pht cng xc nhn y l mt s tht. Ngi cn ni thm: S d Nh Lai t khi cp n chuyn ng qu khn kh l v phm nhn khng th no tin c!. Ri c Th Tn cn dng Thng thin tu phn tch: Loi ng qu vn kip trc xem thng t hnh, ch giu nhng k chm lo tu hnh nn kip ny thm kht phc c. Mi khi chng thy mt bc chn tu i ngang l chng li gn tinh thn bt kh no. Pht kt lun: Bn ng qu y bit Mah Moggallna c nhiu thn thng mun cu ng ta gii cu, nhng v nghip c ca chng dy, khng m ming ra c nn chng c chy quanh kch thch lng t bi ca Mc-kin-lin y! ---o0o--4- Di hnh thng (hay cn gi l Di thn php) y chnh l loi thn thng m nhng chng sanh no mang s sng bng vt cht phi cn dng nht. Kinh chp: Ch d dng nh mt ngi mun co cnh tay vo hay dui cnh tay ra, v nhanh chng nh th, th Mah Moggallna cng c th

khi hnh (vi xc thn ca mnh) t ci ngi, ri xut hin trn ci tri trong khonh khc. i c Mah Moggallna s dng thn thng y nhiu ln va i thuyt php cho nhng Thin chng cc ci tri nghe va quay v trn gian lo vic Gio hi. Mt trong nhng k cng y l Mah Moggallna ging o n ch Thin tng tri th ba mi ba (Ta(va-timsa: Tha Ha T Ti thin) gip h phn ln nhp vo Thnh lu, v nhc nh lun c vua tri Thch (Sakka) xem vua cn tin tng vo gio l gii thot ca ch Pht hay khng. (Theo Majjhima Nikya: Trung A Hm s 37) Theo thut s Ja(kata s 483E th khi Pht ln cung tri ao Li thuyt php rng r trong vng ba thng Pht mu. Mah Moggallna l v mn duy nht ln thng bo mi tin tc Gio hi th gian n c Pht v xin ch th ca Ngi. Trong khi du hnh lm Pht s nh th Mah Moggallna khng phi ch gh thm cc ch Thin ci tri Dc gii, m ngi cn ln c n cc cung tri Sc gii ln V sc gii. Khi Mah Moggallna xut hin, cc Phm Thin vn khng tin c mt o s no kh nng ln ti cnh tri ca h bn cht vn, mi hay l thn thng ca Sa-mn Moggalla(na, i t Pht. T , cc i Phm Thin khng dm d dui cho rng h l nhng v tri bt dit na. (Theo Kinh Sam(yutta Nikya 6,5) c bit nht l Mah Moggallna tm ra c mt v Phm thin tn l Tissa, k trc khng bao lu chnh l mt T-kheo t Pht, vin tch v sanh vo ci tri ny. Nh nghe c Php bo ca Mah Moggallna m Phm thin Tissa chng qu gii thot ngay sau . (Theo Anguttara Nikya: Tng Nht A Hm IV, 34-VII 530) ---o0o--5- Ph lc thng i vi nhng vt cht (hu hnh) hay vt tnh (v hnh) d c trng lng v cu lc vng chc n u, Mah Moggallna cng c th lay chuyn d dng. Ln n, nhn lc mt nhm T-kheo ng ti mt tu vin, xem thng cc bc Thnh Tng v d dui phn s tu hnh, c bn tm tp luyn thn th

cho c cng trng. c Th Tn hay chuyn ny, hiu r lng tin sc mnh vt cht thi qu ca h, bn bo Mah Moggallna nn s dng thn thng cnh co. Mah Moggallna vng li Pht dy, ch dng mt ngn chn n nh, lm rung chuyn nhiu ta nh khin cho ton th tu vin mnh danh l Lnh vc thin ng Miga(ra nh tri qua mt cn ng t. Nhn thy thn lc phi thng ca Mah Moggallna ton th T-kheo t khng dm d dui, bt u knh s c Pht v cc hng Thnh Tng. Nhn , c Th Tn ging gii v bn yu t to nn thn lc (Iddhipada) v ch c Mah Moggallna mi hi bn yu t ny. (Theo Kinh Sam(yutta Nikya s 51, 14 v Kinh Jtaka 299E) Kinh Majjhima Nika(ya (Trung A Hm s 37) cng k rng: Khi Moggalla(na n thm vua tri Thch (Sakka) ti thin gii, ri nhn ra rng v vua tri ny ang bt u khi nim dc mng, ng chp tm t ho v khoi lc trong nhng hnh phc tin cnh, qun ht chn l gii thot. Mah Moggallna lin s dng Ph lc cng lm lay ng nh ngi n ca Thch , c tn l Bt Dit cung, khin cho Thch git mnh hong s. Sau , Thch mi t b ng mn v lng nghe v Thnh Tng nhc li php tiu tr tham i, m ng c Pht dy trong mt thin nin kip trc. Php y cng l php Pht dy n Mah Moggallna tin ln qu v gii thot. Ln khc, khi c Pht cn ti tin, c mt nn i xy ra vng c Pht cng Tng chng ang ng. Ch Tng i tr bnh chng thc phm. V vy, Mah Moggallna lin yu cu c Th Tn cho php ng o ngc lp mt t v c nhng cht nm trong lng t c th tri ln v con ngi c th n c, Nhng c Pht bo Mah Moggallna khng nn lm v s gy s hy hoi sanh mng ca mt s ln sinh vt sng trong lng t. Hn na, nn i cng l mt c qu phi tr ca mt s ngi khng th trnh c. i c Mah Moggallna lin nu ln mt gii php khc: t c th dng thn thng m ra mt con ng rt ngn n x Utta-rakuru (kh sung tc v cch rt xa) ch Tng c th i kht thc. Ln th hai, c Pht cng bc b v dy rng: Nn i khng th lm hi nhng Sa-mn y o hnh! D cho cc Sa-mn y khng c mt cht thn thng!. (Theo Kinh Prjika I,2). y l trng hp duy nht m c Pht t chi li ngh ca Maha( Mog-galla(na.

Ngoi ra, Mah Moggallna cng c thn thng em c bt c vt g bt c ni no trn th gii, n ch mnh mun. Chng hn nh trong Kinh ghi: Khi Sriputta b bnh, Mc-kin-lin (Mah Moggallna) dng thn thng ly cung sen trn nh ni Hy-ma-lp-sn v lm thuc cho v o huynh ny. (Theo Mah Vagga VI, 20 v Culla Vagga V, 34) Ch khc, Kinh Ja(taka s 78E cn ni: i c Mah Moggallna, trong chc lt ly v mt chi cy B- cch xa hng trm dm cho ng B h Cp C c (Ana(thapin(d(ika) trng trong khun vin K Vin T. Nhng theo mt thut s khc v vn tranh ti th Mah Moggallna t chi: S l thu y, nhng tn ngoi o v mt s nhng Trng gi trong thnh ph t chc mt cuc biu dng thn thng. H treo gii thng l mt bnh bt bng vng, ct nh tr rt cao, m o s hay Sa-mn no ly c tc l ngi v ch. Khi T-kheo Pindola yu cu Maha( Mog-galla(na s dng thn thng cho qun chng khm phc oai lc ca Tng bo th Mah Moggallna t chi. Ngi ni rng: S c th lm vic !. V khi Pindola ly c bt qu, khin cho qun chng knh n cc t ca c C m th c Th Tn khin trch ng y. Pht dy: Ny Pindola! T nay v sau, ng ch biu din thn thng v mc ch ham danh nh th! (Theo Culla Vagga V,8) ---o0o---

8- TIN KIP CA MAH( MOGGALL(NA


V s nh li tin kip, i c Maha( Mog-galla(na ch t thut c mt ln. l Kinh s 50 thuc b Trung A Hm (Majjhima Nika(ya), son gi xin php dng bn Kinh y lm cn c cho chng ny.

Trong Ja(taka (Tc Sanh Truyn), tc nhng truyn ni v tin thn c Pht Thch Ca v Mah Moggallna gp nhau trong nhiu kip. t nht l c ba mi mt ln c Pht v Mah Moggallna phi gp nhau l mt iu t nhin. i vi thi gian v lng kip, con s ba mi mt ln gp nhau ghi trong Kinh qu tht qu t, qu nh, so vi ci chui lun hi bt tn m c hai v tri qua. Tuy nhin, nh th cng cho chng ta c mt ci nhn tng qut v tin kip ca v Sa-mn ny. D nhin y son gi khng th k ht ba mi mt kip mt cch chi tit, vi y nhng nt p, nhng phm cch xng ng ca mt trong hai i t. Nhng nhng g m son gi c gng ghi li trong cun sch nh b ny chnh l nhng nt quan trng cho cc hng Pht t c th tm hiu tiu s v nhn cch ca i c Mah Moggallna (Mc-kin-lin). im th nht chng ta tm thy trong Ja(kata (Tc Sanh Truyn) mi lin h mt thit gia B-tt (tin thn c Pht) vi Mah Moggallna. Nhiu kip Sriputta (X-li-pht) v Mah Moggallna sanh lm anh em ca c B-tt. (Nh ghi trong cc Kinh Jtaka s 488, 509. 542, v 543). Ri nhng kip khc, h li sanh lm bn ca B-tt (Jtaka s 326). Hay khi c B-tt lm vua th h tr thnh hai trung thn (Jtaka 401). Thnh thong, h cng sanh lm o s, mn ca c B-tt (Jtaka s 423, v 522). Ngoi ra, h cn sanh lm thy ca c B-tt na (Jtaka 539). c bit, nhng Tc Sanh Truyn k li c B-tt lm vua, Sriputta lm Thi t, cn Mah Moggallna th lm quan ch huy Ng lm qun (Jtaka 525). Hoc c B-tt lm tri Thch (Sakka) th Sriputta v Mah Moggallna lm Tin trng cai qun hai cung Nht Nguyt (Jtaka s 450) im th hai ng cho chng ta ch l s chnh lch gia Mah Moggallna vi Sriputta trong mt s tin kip sanh lm cm th. c k Tc Sanh Truyn (Ja(kata) chng ta s nhn thy rng mc d c hai v i t ny thng ng hnh trong ci vng sanh t. Nhng khi ti sanh t ci ngi tr ln th h c a v tng ng nhau. Cn khi lun hi lm th vt, th h li tnh trng hon ton chnh lch. c bit l Sriputta lun lun sanh lm nhng th vt tin ha hn: Chng hn nh trong Ja(kata s 73, Sriputta sanh ra lm rn th Mah Moggallna lm chut. Trong Ja(kata s 206, 486, Sriputta sanh lm chim th Mah Moggallna sanh lm ra. Trong Ja(kata 272, 361 v 438, Sriputta

sanh lm s t th Mah Moggallna sanh lm cp. Trong Ja(kata s 37, Sriputta sanh lm kh th Mah Moggallna sanh lm voi. Trong Ja(kata s 315 Sriputta sanh lm rn th Mah Moggallna sanh lm ch si. Trong Ja(kata s 490, Sriputta sanh lm ngi th Mah Moggallna sanh lm th. Duy nht ch trong bn Ja(kata (Tc Sanh Truyn) s 160, 187, 215 v 476 l c hai sanh lm chim thin nga nh nhau. Ri lc sanh lm ngi, a v ca Sriputta thng cng cao hn a v Mah Moggallna (Mc-kin-lin). Hoc vo ngh nghip, Sriputta vn tng i cc hn Mah Moggallna phn no nh trong Ja(kata s 525, Sriputta sanh lm Hong t th Mah Moggallna sanh lm quan i thn. Trong Ja(kata s 544, Sriputta sanh lm quan i thn th Mah Moggallna sanh lm ngi hu cn. Trong Ja(kata s 151, Sri-putta sanh lm ngi xa phu cho Hong gia Bodhisatta th Mah Moggallna sanh lm xa phu cho hong thn Ananda. Ring ln n Mah Moggallna sanh lm Nguyt thn th Sriputta sanh lm o s tn Na(rada( (Jkata s 535), v mt ln khc Sri-putta sanh lm Nguyt thn th Maha( Mog-galla(na sanh lm mt v tin cao hn cai qun Nht Cung (Jkata s 450). y l hai trng hp Mah Moggallna ti sanh vo a v cao hn Sriputta. Ni tm li, khi sanh k t ngi tr ln th hai nhn vt ny c a v tng ng nhau. Tc Sanh Truyn cng c ghi mt ln duy nht Sriputta v Mah Moggallna bng ti sanh lm hai i th. l Ja(kata s 545 thut li rng Sriputta sanh lm Long vng (Nga) th Mah Moggallna sanh lm vua chim i bng (i bng iu vng) tn Supanna. Ging chim ny rt to, ch n tht rng rn. Trng hp Tc Sanh Truyn (Ja(kata) ch ni n mt mnh Mah Moggallna, m khng c s gp mt ca Sriputta rt him. Ch c hai ln: a- Ln th nht Mah Moggallna sanh ln tri thay th Thin vng Thch (Sakka). Kinh Majjhima Nika(ya (Trung A Hm) on 37 thut: Khi y, v cha t ci tri (Tin thn Mah Moggallna) khin trch nhng Thin vng tin nhim khng gi ng phm hnh, ri vi t cch l vua

tri Sakka (tin thn Mah Moggallna) hin xung trn gian cnh tnh mt ngi bn bn tin (?) quay v vi o c v to dp cho ngi bn y c ti sanh ln nhng ci cao hn (Jakta s 78). Nhng trong mt kip khc, Sriputta v Mah Moggallna cng sanh ln lm ngi. C hai l nhng thng gia tham lam, em tin ca chn su di t. Sau khi cht, mt ngi sanh lm rn, ngi kia sanh lm chut, o hang cnh ch ngy xa mnh chn giu tin bc (Theo Jkata s 73). b- Cu chuyn th hai thut Maha( Mog-galla(na sanh lm ch rng. Khi tm thy mt con voi xc cy lng bng cht, ch rng v hu n nn chui vo l hng ni bng voi, nm trong n cho bng thch. n khi n no, mt tri ln cao, xc voi snh bt kn l hng, cho khng chui ra c mi hi hn th mun. Cu chuyn c ng tiu biu v cnh co nhng k say m hng th (Jkata s 490). Nhng Tc Sanh Truyn ni ting phi k l cu chuyn Mah Moggallna sanh lm quan gi kho la go ca dn tc Kuru, v Sriputta sanh lm ngi li bun. C hai, mt bn gi ng bn phn ca mt cng bc, mt bn mua bn hp php nn khng vi phm gii trm cp v ti sang ot, d h ang c dp thun tin lm iu bt chnh m khng ai bit. ---o0o---

9- NHNG NGY CUI CNG CA MAH( MOGGALL(NA


Su thng trc khi Pht nhp Nit-bn, s tch dit tch ri ln cui cng i bn Thnh nhn Sriputta v Mah Moggallna. Sri-putta nhm mt vo ngy trng trn thng Kattika (vo khong gia hai thng 10 v thng 11 Dng lch). Sriputta vin tch ngay ni qu hng ngi cho i, v trong nh ca cha m, rt xa ngi bn cao thng Mah Moggallna. Phi chng hai v Thnh Tng y c qu A-la-hn ti hai ni khc nhau, nn h cng vin tch hai a im khc nhau, mc d h tng tri qua bao nhiu kip khng th tch ri nhau c? V chng bao lu, sau khi Sriputta vin tch, Ma vng (Ma(ra), hin thn ca ti li v thn cht, tm cch hm hi Maha( Mog-galla(na bng

cch xm nhp vo bn trong thn th ca v Thnh Tng ny. Ma vng ph phch khp ng tng lc ph nhng khng th no gia hi ni i c Mah Moggallna, v thin lc ca ngi vn an tr trn nh u, cn Ma vng th khng dm ln gn trn . Tuy nhin, Mah Moggallna vn hin t bo Ma vng rng: Ny Ma(ra! Ngi mau ra khi thn ta. Tuy tm hn ta hon ton thanh tnh khng bao gi c t nim gia hi chng sanh nhng c nghip m ngi ang lm s khin cho thn thng ta t ng pht tc th hu qu tt a ngi vo a ngc!. Ma vng nghe th s hi v cng, lin bin thnh mt vt rt nh, n np trong rut gi ca i c Mah Moggallna. Y ngh rng: Ngay c c Pht cng cha chc chn tm ra ta!. Cht Ma vng nghe Mah Moggallna ni: Ny Ma(ra! Lun xa thn (Chakra) trong thn ta khng c ch no l khng th chiu ti, vy ngi mau n nn ko c nghip thm dy!. Ma vng by gi rt i kinh ngc, nhng cn hy vng l Mah Moggallna ni m, ch khng bit xc thc hin y n np ch no. Nht thi Ma vng yn lng. on Ma vng nghe Thnh Tng ni tip: Ny Ma(ra, ngi ang khong gia rut gi ca ta. Ch lm ln cho l ta khng bit!. By gi, Ma vng khng cn cch no lm khc c. Y lin nng theo ng ming ca Mah Moggallna thot ra ngoi, v hin nguyn hnh ng i din vi Thnh Tng ny. Mah Moggallna lin bo cho Ma vng ln u trong ngy hm nay, m ngi bit r gc tch bao nhiu ngn i nghip qu trc ca hn. Ngay c con chu, ma binh, ging di hn cn bao nhiu ngi cng bit nt. Ri Mah Moggallna dng ba php Thn tr l Thin nhn thng, Tha tm thng v Tc mng thng khut phc Ma vng bng mt cch ha nh! S s dng thn thng ny v sau c ghi trong Kinh Majjhima Nika(ya s 50 vi ta l: Mah Moggallna t thut v tin kip. Sau y l nhng im chnh nhng g v Thnh Tng ny ni:

Thu Pht qu kh tn l Kakusandha xut hin vo i kip tri t (Bhaddakappa), em dim phc n cho tam gii chng sanh, vi nm v Pht khc. Ngi sng bng tui th trung bnh ca con ngi l bn trm ngn nm. V khi s tm ti u tin trong ci tui th vng son y bt u che ng bi vua cha thiu c tnh tu thn, nn b mt thin tm. Ri lng tranh ginh ch k bt u xut hin. Do s suy i , sc sng v tui th ca loi ngi b gim xung cn mt na. Thu y, Mah Moggallna chnh l Ma(ra (Ma vng) honh hnh cc ci tri Dc gii v th gian vi ci tn l Du(simra. Ma vng y c mt Ma ch tn l Ka(li sanh c mt a con trai, sau ny tr thnh Ma vng, ng vai thn cht vo thi k c Pht Thch Ca. Nh vy, Ma vng ang ng trc mt kia khng ai khc hn l hng con chu ca tin thn Mah Moggallna t mt i kip qu kh. V khi lm Ma vng trong thu xa xi y tin thn Mah Moggallna si m tn cng mt v i t Pht qu kh bng cch hin thnh mt a b, ly nhng mnh chn b, ling vo u ca v i t Pht kia cho n khi mu. Khi c Pht Kakusandha thy vy bn khuyn rng: Ma vng! Sao ngi c c th, nn bit hi tm! Ngay c qu Sa-tng cng c lc hi li. Pht ni dt, v ch trong nhy mt, ton thn Du(simra lin tiu tan ra khi v Ma(ra b a vo trong a ngc su nht. Trc chng bao lu, Ma vng l Vua ca cc cnh a ngc th by gi chnh Ma vng l nn nhn ca a ngc. Lc trc Ma vng l tay hnh h ti phm, by gi Ma vng phi chu tt c nhng gia hnh tng t. l php thay i nhanh chng trong ci Samsa(ra (Cn khn sinh t ). Tri qua khng bit bao nhiu ngn nm, tin thn Mah Moggallna phi chu nhiu au kh trong cnh a ngc tr qu ngu mui, nng ni, xc phm n mt v Thnh Tng. Mi ngn nm khc, tin thn ca Mah Moggallna cn chu cm c trong mt a ngc mang mnh ngi u c,

ging nh ha s Pieter Breughel v nhng sinh vt trn mt bc tng ni v a ngc vy. , c mi khi Phm Ma b hai ngn gio trng pht m xuyn qua tri tim th s bit rng thi gian trn dng th tri qua hai ngn nm ri. (Theo Majjhima Nikya s 50) By gi thy li Ma vng (Ma(ra), Mah Moggallna cht nh n nhng hi hng trong vng lun hi qu kh (Samsa(ra) m hin ti ngi c hon ton gii thot, nn tm hn ngi tr nn thanh tnh, Ph lc cng t ng pht tc lm rung chuyn mt t, khin Ma vng hong s chy mt. Sau khi Ma vng i ri, Mah Moggallna t nh: y l kip cht ca ta! S sanh t chc chn s chm dt! L mt Thnh nhn ta khng thy c l do no ham m mt kip sng gi to. Ta cn sng l bi v thn th ta cha n lc tiu hoi. Tuy trong mnh ta c thn thng, ta tha sc s dng php l sng lu bng mt kip tri t, nhng ta lm vy ch li g? Ta nn cho Qu v thng biu dng bn cht t nhin ca n!. Nh nhiu nh Hin trit v i khc ng phng ( chu) v cng nh ch Thnh Tng thi c Pht, Mah Moggallna lu li hu th mt loi t thut di hnh thc k ngn gi l Theraga(tha( (Tn Tc K Ngn) trong ngi tm lc nhng php chnh ngi tu tp c gii thot, v xuyn qua bao nhiu tin kip cho ch i sng sau cng, ngi vn gi ng hnh nguyn khng lo u, khng thi chuyn! Bit bao hnh phc k diu trong qu v gii thot v cc thn thng thng tha lm cho nhng k khc trn ngp ph lc, mc dnh trong nhng hnh phc thn tin nhng i vi Mah Moggallna, ngi vn thn nhin nh mt ngn ni ph y hoa! ( ni ngn ni khng bao gi bit hnh din trc s vng chc v v p ca mnh). Nhng k ngn ca ngi trong Theraga(tha( c th tm tt bng mt cu i nh sau: Khng cn ci vng sanh t lun hi no (Sama(ra) trong tam gii m bn Tng cha khm ph. Cng khng cn mt quyn lc v minh no c th che ng c Thnh tu ca bn Tng. Kh no t nay s khng cn gia hi bn Tng na, v bn Tng ang sng trong mt phm cch thanh tnh vt khi tt c s au n v bt an ca kip lun hi!.

Khi u Theraga(tha(, k ngn ni: u v khi no nhng k khc tham lam, ch k, th Mah Moggallna gi cuc i n dt, hi lng vi li sng thanh m v gim thiu thm mun. (Theragth, cc cu t 1446 n 1449) Thu n c mt c gi lng chi xinh p tm cch d d, Mah Moggallna lin dt khot t chi. Ngi t chi nh c Pht t chi s quyn r ca nhng nng con gi Ma vng. (Theragth, cc cu t 1150 n 1157) Khi Sriputta, ngi bn cao thng nht ca ngi vin tch, ngi khng b khch ng hay b au bun mt cch thng thit nh Ananda (lc y cha c qu A-la-hn). Ngc li, Mah Moggallna nhn tin bn mnh qua i mt cch nghim trang v thanh tnh. (Theragth, cc cu t 1158 n 1163) Tip theo, Theraga(tha( (k ngn) chuyn sang nhng cu ni v bn lnh siu phm ca Mah Moggallna. Chng hn nh chuyn ngi lm lung lay nhiu ta nh ca mt tu vin bng ngn chn (cu 1164), chuyn ngi nhp nh mt cch v ngi trong khe ni gia cn ma gi sm st (cu 1167). Ri t cch n tu mt cch bnh thn nhng ni xa xi ho lnh, ngi qu tht xng ng lm ngi tha t c Pht v ng cho cc hng Phm Thin l bi (cu 1169). Ring nhng cu Theraga(tha( t 1169 n 1173 l nhng cu Mah Moggallna khuyn nh mt ngi B-la-mn d oan v t kin khi ngi y thy i c Mah Moggallna i kht thc v ph bng. Mah Moggallna n ha cnh co lo B-la-mn v nhng c v cc hnh ng xu xa nh th, khuyn v ny nn knh trng cc bc Thnh nhn! Nhng cu k ngn s 1176 cng l k ngn Mah Moggallna tn dng Sriputta. Cn cc k ngn s 1177 n 1181 dng nh l nhng li ca chnh i c Sriputta ca ngi i c Mah Moggallna. Tip theo l nhng cu t 1182 n 1186, Mah Moggallna dng t kim sot li php tu chng v t c qu v gii thot ca mnh nh bn phn trn ht m ngi hon tt.

Cui cng, cc k ngn t 1187 n 1208 l nhng k ngn thut li Mah Moggallna cm thng Ma vng nh th no, tng t nh bn Kinh c ta i Din Thn Cht tm thy trong b Majjhima Nika(ya (Trung A Hm) s 50 ni trn y vy. (Li ph gii ca Dch gi: Ma vng trong ngn ng Pht gio thng c dng vi hai hm : Hm th nht m ch t tnh trong nhc thn con ngi, ngha l khi no c mt thn th sinh hot l khi y c s c mt ca t tnh. Hnh ng d bng thn hay bng khng g khc hn l to mt chu k nng lc, trong s tiu th cc t bo phi din ra v T tnh (tc cc t bo c phi dit) ng nhin pht hin. Hm th hai: Ma vng tc l mt loi chng sanh khc loi ngi nhng thng lui ti trong ci ngi, m mt phm t ai c th trng thy c). ---o0o---

10- KT THC CUC I


C ba s vin tch cn nhc li: 1- c Pht nhp dit mt cch siu phm vi ng T-kheo Tng vy quanh. c Th Tn nhp su vo i nh v trt hi th cui cng. 2- i c Sriputta (X-li-pht) bit trc ngy gi vin tch, vi tr li qu hng cng vi mt s thn cn. Sriputta chn mt khung cnh v cng trang nghim va tip m gi va vin tch. y l cn phng ngy xa ngi cho i. Tuy trc khi nhm mt Sriputta b bnh, nhng v Thnh Tng ny nhp Nit-bn mt cch rt siu thot, c c ch Thin n thm vo pht cht. 3- i c A-nan (Ananda) hng th n mt trm hai mi tui mi t gi ci i. Ngi c l l ngi sng lu nht trong cc hng Thanh-vn t Pht. V A-nan l v Thnh Tng rt thun thc trong thin nh ly la lm mc, nn trc khi vin tch Ananda cht c tm nim rng: Ta s khng cho bt c ai bn rn trong vic ha tng xc thn phm tc ny!. Sau Ananda nhp thin vo mc la ri vin tch lun. Xc thn ngi t nhin bc chy v bin thnh ha tng.

Trc ba cnh nhp Nit-bn y ngha , ai cng tng rng Thnh Tng Maha( Mog-galla(na s nhp dit mt cch k diu, nht l v Thnh Tng ny li l bc Thng tha ca cc loi thn thng. Nhng Mah Moggallna chm dt cuc i mt cch rt ng thng, rt cm ng (nu khng mun ni l gh rn). V ch c nhng bc Thnh nhn t tm trn nh ngi mi c th vin tch bng mt ci cht thm khc nh th. Mah Moggallna nhp dit na thng sau i c Sriputta. Ngha l vo ngy trng non (mng 1) sau thng Kattika (khong gia hai thng 10 v 11 Dng lch). Lc y nhm ma thu, l vng ri y tin a ngi gi t bin kh. m Pht nhp Nit-bn l m trng trn thng Vesakha (nhm thng 5 Dng lch) tc l na nm sau hai v i t vin tch. Pht hng th tm mi tui, trong khi c Sriputta ln Mah Moggallna t trn nm th 84 ca kip cht. Sau y l nhng bin c ng thng trong ci cht ca Mah Moggallna: Lc y Na(thaputta (Ni-kin-t), Gio ch o La th (Jains: Jinas) m trong Kinh in Pa(li gi l Niganthasa(sana (Ni-kin gio) cng va qua i. C s tranh lun, xt li gio l ca Ni-kin-t bng xut hin trong hng ng nhng o s tu theo mn phi ny. Kt qu Ni-kin gio (hay cn gi l o La th) b mt mt s tn v cm tnh vin kh ng, khin cho cc o s cm u m ra tc gin. Nhiu s trng o La th cn nghe n rng: i c Mah Moggallna, sau nhng chuyn Thin du (ln tri thuyt php ri tr v) tit l rng: Hu ht tn Pht gio u c sanh ln ci trn, nhng rt him nhng k tu theo o khc c hng hnh phc y. Tri li, h cn b a vo cnh kh v ti sanh thnh nhiu sinh vt thp hn loi ngi. y c l l tin n tht thit, nhng l mt trong nhng l do khin cho cc o khc, k c o La th (Ni-kin gio) b st gim hu thun. c bit, mt chi gio cung tn ca o La th vng quc Ma-kit- (Magadha)

tr nn gin d trc s mt danh ting cng lc cng trm trng y, nn h ch tm tiu dit i c Mah Moggallna. Nhng o s cung tn Ni-kin gio y khng chu iu tra r nguyn nhn suy i ca mn phi mnh. H ch bit m mu ph bng v trt ht ln u i c Mah Moggallna. Nhiu ln h mu tm m st v Thnh Tng y na nhng u tht bi. V sau, h phi mn bn cp lm vic . Thu by gi cng c bn chuyn m thu chm mn, sn sng st nhn, nu c tr nhiu tin nh ngy nay. H l nhng k v cng tham lam v hung bo. i vi h ch c tin l cao qu nht, nn h bt chp vic git ngi no, d cho nn nhn l mt v Thnh Tng! Do , mt s o s cung tn Ni-kin gio (o La th) lin tm mn h i git i c Mah Moggallna. Khi y, Mah Moggallna ang n tu mt mnh trong tnh cc vng, ven rng Ka(lasika(, thuc vng quc Ma-kit-. Sau khi cm thng Ma vng ( thut trong on trc) Mah Moggallna bit rng on cht ca i mnh sp n. Mt v Thnh Tng khi c hng hng v gii thot hng thy rng xc thn phm tc ny ch l mt chng ngi hay mt gnh nng m thi!. Do , Mah Moggallna khng mt cht my may ngh n vic dng thn thng c sng trng th. Ngc li, khi Maha( Mog-galla(na thy bn cp git mn li gn, ngi ch ngh Ta khng n cho cc k y phm trng ti!. Th l ton thn ngi t nhin bin mt (do thn thng ca mt Tn tc A-la-hn y lng t bi pht tc, ch khng phi do s s st hay lng tham sng m ra). Bn st nhn (c sch gi l bn cp) xng vo tnh cc, khng tm thy mt ai, chng lc lo khp ni, nhng vn v hiu, bn tht vng ra v. Ngy hm sau, chng tr li, v cng ri vo tnh trng nh c. Ngha l t xa chng thy i c Mah Moggallna thp thong, nhng khi n gn, chng tm ra i c u c, mc d cng lc chng cng ko ng bn ng hn v lc sot k hn. Chng cng khn ngoan cho b h mai phc, rnh rp xung quanh tnh cc pht gic s xut hin ca i c Mah Moggallna, ri vn khng c kt qu. Su ngy lin tip nh th, su ln bn cp xng vo hm hi Mah Moggallna, v su ln Mah Moggallna

v lng t bi, ch mt nim khng mun k ngu mui phm trng ti thn th ngi bin mt mt cch nh nhau. ng lc ca thn thng vn khng phi l bo v xc thn trc ny, m cu nhng tm hn hung bo. Nhng tic thay thn thng y ca mt v i Tn tc A-la-hn khng cnh tnh c bn ngi ti li, nn qua ngy th by, i c Mah Moggallna qun xt bng Tha tm thng, thy rng bn cp v tham tin qu s khng bao gi t b hnh ng st nhn y. Trong khi i c Mah Moggallna s dng Tha tm thng nh th, th Di thn thn cng ca ngi t nhin bin mt, xc tht ngi bt thn hin li nh c, ngi yn trong tnh cc. Th ra c qu mt hnh ng ti li xa xa (khi tin kip n, Mah Moggallna v s v, nhu nhc em cha m b vo rng hoang, i kht cho n cht) nay c qu ang ui kp. i c Mah Moggallna phi tr xong c qu y th cng hnh mi hon ton! Ging nh c Pht v Sriputta, trc khi nhp Nit-bn tri qua mt cn bnh vy! Bn st nhn tin vo tnh cc thy v Thnh Tng hin ha ngi , lin m cht ri mun chc n chng bm nt tay chn, bin ngi thnh mt khi tht vn bt ng. Khi bit chc nn nhn ch cn l mt thy ma, khng cch no sng li, v phe mnh sp c lnh tin tr cng, bn st nhn ung dung b i khng thm quay li. Nhng i c Mah Moggallna l mt Thnh Tng i Tn tc thn thng, ngi khng th nhp Nit-bn trong tnh trng nh th. Mah Moggallna trong khi b m chm hon ton nhp nh, nn mi au n khng chi phi c ngi. By gi, ngi ch vn dng thin lc tp trung sc mnh tinh thn iu hp vi th cht, ri ti hin thnh mt Samn nh c. Mah Moggallna c gng em tm xng tht y thng tch n yt kin c Pht ln cht. Khi hin din trc mt Pht, ngi t t qu xung, nh l c Thin Nhn S, ri ngi yn, nhm mt la i, bin a im gp g ln cui ca ngi v c Pht thnh mt khung cnh v cng m m v Thnh thin. (Theo Jtaka 522E)

T cch t bi i vi nhng k c tm kim h st mnh, v phm hnh gii thot m v Thnh Tng ny t c t khi ngi chng bc A-la-hn qu tht khng ri ngi cho n pht cht. Phm hnh y gi trn by ngy sng sau cng ca Mah Moggallna. By ngy qu khc nghit ca nh lut nhn qu v trn tr lng T bi ca mt bc Thnh. Mt khong thi gian tn khc ca kip sng y e da, ch c nhng bc dt tr phin no v khng cn dc vng mi c th tri qua mt cch d dng! Nghip to tc trong qu kh phi tr qu trong hin ti l mt iu t nhin. Ngi phm hay Thnh nhn ch khc nhau cch n nhn ci qu y. Nu phm tc n nhn hu qu mt cch si m th Thnh nhn nhn thy hu qu mt cch sng sut thanh tnh. Thnh Tng A-la-hn Mah Moggallna khng cn l mt chng sanh vng cht trong th gii v thng th qu v thng d c honh hnh trong kip cht, cng khng th no ngn cn ngi bc vo con ng gii thot. on cht ca quyn sch nh b ny ni v cuc i ca i c Mah Moggallna cn cho chng ta mt ngha khc: l sc mnh ca Nghip qu, mt sc mnh t nhin, khng ai lm ch cng khng c mt thn thng no thay i n c. i vi mt ng Ton gic, sc mnh ca nghip oan tri tuy khng c hiu lc trong kip cht, nhng vn tr qu y trong mt i sng trc kip cht. Trng hp c bit ca mt v B-tt tu hnh tinh tn nu c c Chnh ng Chnh gic trc kip cht, ri vin tch lun th sc mnh ca nghip oan tri may chng khng bao gi theo kp v tr nn v hiu ch khng phi l khng c! Sau khi Mah Moggallna v Sriputta tch dit ri, c Pht nhiu ln nhc nh n hai v i t ny trc cng ng Tng chng nh hai bo vt mt. Cu m c Pht thng tn dng hai v i t l mt i Thnh nhn k diu, li lc v duyn phc vn ton!. Nhng iu k diu hn ht phi ni l c Pht nhn i t qu bu nht th gian ra i bng mt thi gii thot. Thi ch c ng Thin Nhn S mi c th t n!

V vy, chng ta l nhng Pht t c lch s v s vin tch ca hai v Thnh Tng ny chng ta hc c g? Phi chng chng ta cn nng nh ni chng ta? Chng ta chnh l Hn o duy nht ca chng ta. Ch tm kim mt Tha lc no khc! Chn l m chng ta hc c Pht l ngn n bt dit trn ci hn o y. Nu n th gian thng soi sng nhiu hng, th n chn l cng soi r bn cn gc phin no: y l phin no trong thn (Sc), phin no trong cm gic (Th), phin no trong tm (Tng, Thc) v phin no trong php (Hnh). Ngi no nhn din c phin no trong bn nn tng THN, TH, TM, PHP nh th, gi l ngi hiu ng li Pht dy, bit r mnh l ai, v ch b lun hi bng ci g (bng ng un: Sc, Th, Tng, Hnh, Thc), ngi y chc chn s bc chn vo con ng gii thot! Ni cch khc l ngi tu Pht, ngoi vic c gng gn gi gii hnh cho c trong sch, cn phi lin tc thc hnh php tu tm trong chnh thin (An tr v Qun xt) lc no ngi Pht t cng sng trong s bit mnh (Satipatha(na) v vi mt tm hn t ti. Nu Bt Chnh o (Atthangika Magga) l con ng chng ta phi i, Gii c (Sla) l sinh hot chng ta phi thc hin, Thin nh (Samdhi) l thc phm chng ta phi n, th T nim x (Catu Satipathna) l ngn n chng ta phi thp vt qua khi ci bin kh t sanh lun hi vy. Dch xong ti Paris, Ngy 3 thng 3, 1988 C s Nguyn iu ---o0o---

PHT NGN
Selo Yatha( Ekaghano, Va(tena Na Samrati! Evam Nindpasam(sa(su,

Na Samnjianti Pandita(! (Dhammapda) Dch: Nh tng vng vng khng lay chuyn, Hng Thnh nhn thanh tnh gia cuc i. Ch chng bun, khen cng thn nhin thi!. ---o0o--TH o chng thn tm vn lng trong Thn thng bin ha diu v cng! V bin th gii h sa s Mt thong nh tm, m c xong Su ci, ba i, hon li mt Tin nhn, hu qu vn chung vng Kin-lin bc Thnh khng m c S chp ngn sau y Mt tng! Nguyn iu, 1988

---o0o--Ht

You might also like