T LIU QUN Nguyn nh Chc ---o0o--Ngun http://thuvienhoasen.

org Chuyn sang ebook 6-8-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org Mc Lc
1. Thp cha Hi Tn v C Lm 2. T Liu Qun 3. t c php ca t Liu Qun 4. Cha Chu Lm v n th T Liu Qun

---o0o---

1. Thp cha Hi Tn v C Lm
Cha Hi Tn l ni T Liu Qun ng chn nhp o nm ln 6 khi m va qua i.Theo nguyn ca Ngi,cha bng lng cho xut gia vi Ha thng T Vin ngi Trung Hoa ang hong ha o php ti y. Du tch ca cha Hi Tn vo gia th k XVII, nay ch cn mt ngi thp c cnh nh th Mng Lng thuc thn Hi Tn, x An Thch, huyn Tuy An tnh Ph Yn. Bn thp y cn c nhiu ngi m m kiu cch v thi im xy dng khc nhau: C m c lu i dng kiu nga, bp sen, con ra C hai m tp th m theo gio dn trong vng l ca t tin h b git trong thi st t nhiu ni c ci tng v y. iu ngc nhin l thp v m ca cc gio dn cng trn din tch rt hp v chen chc nhau. Vt liu xy dng bng vi, t ong hoc bng gch c. Trong vng t Mng Lng n L Gm thn Qung c ri rc cng c m kiu dng ny. Ch nhn l ai: ngi Chm, ngi Hoa hay ngi Vit, cn l vn ca cc nh nghin cu xc minh. Cha Hi Tn tn ti trong mt thi gian di? ri sau mi di n cha C Lm xy dng trn lng chng ni Sn Ch, cch a im c chng 300m theo ng chim bay.Tng truyn m thp c di di v xy li ni

cha mi 10 ngi thp, c 7 thp Ha thng v 3 thp bp sen ch cn li mt thp Ha thng ni cha c nh l chng tch. Cha C Lm hoang ph, di tch cn li l nhng bc tng gch sp v mng, nn v vn.. Bin th Php v th ca C Lm c lu gi ti cha Lin Tr cng thn Hi Tn. Theo s hiu bit ca ngi dn trong vng, chu ca thy dng Nguyn Hu Ti k li: Nhng ngy cm o di triu Nguyn c v s che du hai thy truyn gio trong h o trn thot khi sp b st hi. Sau ny, chnh h hng dn ci tng m ca nhng gio dn b git hi. Nhng thp cha C Lm c cng thi im v m hnh cng nh cht liu xy dng chng t y l nhng thp c xy dng cng mt lc trong khi phi di cha. M thp khng c bia k. Trc y Thy Kh Tm c gn biaC Lm ng thng t thp th" vo mt ngi thp. Cc thp cn li cn c tu sa, bi c thp nghing theo trin dc ! V thp cn li ni cha Hi Tn cch y hn 300 nm phi tm hiu thn trng v chnh xc ! y l s kin ca cc nh nghin cu thuc nhiu lnh vc, trc mt l tn gio cn quan tm. ---o0o---

2. T Liu Qun
Ngi h L, hy Thit Diu hiu Liu Qun ngi lng Bc M, huyn ng Xun, nay l thn Trng Xun th trn Ch Thnh huyn Tuy An, tnh Ph Yn. Sinh gi Thn ngy 13 thng 1 nm inh V (1667) i vua L Huyn Tn. Nm 6 tui m mt, Ngi c thn sinh cho xut gia vi TVin Ha thng ti cha Hi Tn. thn Hi Tn x An Thch, huyn Tuy An tnh Ph Yn. Ngi t ra thng minh kh tit hn cc chng ng tu. Hc o c 7 nm th Ha thng qua i. Nm Canh Thn (1680), Ngi ra Hu th hc vi Ha thng Gic Phong cha Hm Long Hu, tc cha Bo Quc ngy nay. Nm Tn Mi (1691) Ngi phi tr vo Ph Yn nui cha gi yu, nh ngho phi hi ci c tin thuc thang lc cha bnh v qua i nm t Hi (1695). Ma chay xong, Ngi tr ra Hu th sa di vi Ha thng Thch Lim v th c tc gii vi Ha thng T Lm vo nm inh Su (1697). Nm K Mo (1699), Ngi i tham l cu hc cc thin mn, n nm Nhm Ng (1702) Ngi n Long Sn bi yt Ha thng Minh Hong T Dung, T sng lp cha An Tn nay l T m v c trao cng n: Vn php quy nht, nht quy h x

(Mun php quy v mt. mt quy v u). Sau mt thi gian khng tm ra gii p, Ngi tr v Ph Yn v mt hm nhn c Truyn ng lc: Ch vt truyn tm, nhn bt hi x , (Ch vt truyn tm, ch m ngi ngoi khng bit). Ngi bng nhin ng nhp v tm ra cu gii p, nhng v xa cch khng th trnh Thy nn mi n nm Mu T (1708) Ngi n Long Sn cu Ha thng n chng, nhng khng c. Ha thng T Dung cn nu ra nhiu cu hi khc na. Sau , Ngi phi n ni Thin Thai lp tho am tham thin nhp nh. Tho am l cha Thuyn Tn Hu hin nay, mt ngi cha ca tng phi Thin. Ma H nm Nhm Thn (1712), Ngi trnh bi k Dc Pht ln Ha thng v tr li thng sut nhiu cu hi p th c T n kh. T Minh Hong T Dung i th 34 phi Thin Lm T chnh tng truyn tm n cho ngi Liu Qun, hy Thit Diu l t i th 35 tip ni v lm rng r dng Thin Lm T Thun Ha gi l T Dung - Liu Qun. V sau bit xut dng k 48 ch: Thit T i o, Tnh Hi Thanh Trng, Tm Nguyn Qung Nhun, c Bn T Phong ri hong truyn o php khp min Trung v c nhiu tnh min Nam hin nay. T nm Nhm Dn (1722) Ngi v T nh Thuyn Tn, Hu v sau m nhiu i gii n truyn gii theo thnh cu ca hng c s, xut gia v quan vin. Nm Canh Thn (1740), Ngi tr li T nh. Cha Minh Vng Nguyn Phc Chu (16911725) cm phc o hnh ca Ngi thng triu vo cung, nhng Ngi t t khng n. Nm Nhm Tut (1742), Ngi chng minh i gii n ti cha Vin Thng, thng 9 nm y Ngi nhm bnh ri thng 11 trc khi vin tch Ngi hp t v dy rng: Nhn duyn mn, ta sp tch y v Ngi cn vit: Tht thp nin d th gii trung Khng khng sc sc dic dung thng Kim triu nguyn mn hon gia l H tt bn man vn t tng. Dch ngha: Ngoi by mi nm trong th gii Khng khng sc sc thy dung thng Ngy nay nguyn mn v qu c No phi n cn hi t tng.

Ngy 22 thng 11 nm Nhm Tut (1742) vo gi Mi Ngi th tch vi 76 tui i, 43 h lp. Cha V Vng Nguyn Phc Khot (1738 -1765) ban hiu l o Hnh thy l Chnh Gic Vin Ng Ha thng. Ngy 19 thng 2 nm Qu Hi (1743) mi nhp thp pha Nam ni Thin Thai thuc lng An Cu, huyn Hng Tr nay thuc thnh ph Hu. Gn 3 thng sau ngy T vin tch mi nhp thp, c l v ch i ch sn Ph Yn, qu hng xa cch ca T ra d l. ---o0o---

3. t c php ca t Liu Qun

T Liu Qun c 49 t xut gia danh ting v rt nhiu t ti gia. Hu c 9 v gm: -T Hip: t c php trc tip cha Thuyn Tn, ngi T nh ln nht Thun Ha. Ngi hy Hi in thy Vin Minh Ha thng. Ngi tr tr 33 nm v vin tch nm 1775 ti T nh. -T Mn T Hun k th T T Hip tr tr T nh t 1775 - 1777,v Ngi T Hin Trm Quang l php l ca hai T trn. -T Nhn Hu Bi cha Bo Quc hy Vin Gic thy Gic Vin Ha thng ( -1753) v sau truyn vo Ph Yn. Ngi Tnh Thng Gic Ng Ha thng, 41 nm tu luyn trong ni c tn phong l Sn nhn tng c php thn tc thng v cha c bnh m mt m vua Minh Mng, l T khai sn cha Bt Nh ti M Ph, x An Hip huyn Tuy An, tnh Ph Yn thuc php phi ca T T Nhn. -T n Lu Quang, trng hng cha Bo Quc thy Vin Gic l v T pht huy rng khp Thin phi T Dung - Liu Qun Thun Ha, Hu v nhiu tnh min Trung. -T V Trng Chiu, T khai sn cha ng Thuyn, Dng Xun Thng, huyn Hng Thy tnh Tha Thin, thy l Vin Hiu Ha thng -T Ph Vin Tr k th T Liu Qun tr tr cha Vin Thng. T k tha hy i Nguyn thy l Vin oan Ha thng, phi Lm T i 37.

i th 38, Ngi o Thin thy l Vin Trng Ha thng. i th 39 c ngi Tnh Trm thy l Qung Phong tr tr nhng cha suy dn. Nm Thnh Thi nguyn nin (1889) Ha thng Php Lm hy Chn Kim, T k tha th 5 cha Chu Lm PhYn, thuc dng k ca Thin s Minh Hi cha Chc Thnh, Qung Nam ngang vi th h 40 phi Lm T trng hng cha. Sau .Ngi vin tch, t Nh Tha Hong Nguyn i th 41 k th khai khn t ai vi tinh thn Nht nht bt tc, nht nht bt thc. -T Ng Chnh Dng, T khai sn cha T Lm. T Huy Qung Tnh cha Khnh Vn. Cha ny do ngi Gic Th (1664 -1754) phi To ng khai sn. Sau hai phi thay nhau tr tr. Tnh Ph Yn c khong 10 t k tha T Liu Qun khai sn cc cha: -T Hu hiu Khnh Lin i lo Ha thng k tha T khai sn cha Bo Tnh hy l Thit Diu, hiu Liu Qun thy Chnh Gic Vin Ng Ha thng -T Duyn cha Kim Cang hiu Qung Gic Ha thng. Cha c sng lp t thi L trung hng c nh vua ban sc t vo nm th 5 nin hiu Vnh Hu (1739). Cha cn gi c ip ca vua Minh Mng cp vo nm 1830. -T Dng T khai sn cha Bnh Quang phng 4 Thnh ph Tuy ha, tnhPh Yn. -T Cn (1702-1767) T khai sn cha H Sn hiu T Chiu Lo T Ha thng. Cha nm trn ngn i ba b l rung ng thuc phng 9 thnh ph Tuy Ha. -T Khon : hiu Trng Hng Ho thng khai sn cha Dng Long thn Ph An ,x Ha An huyn Ph Ha, tnh Ph Yn. -T Ngn T khai sn cha Long Sn (cha Bu c) thn An Nghip x Ha nh huyn Tuy Ha nay l huyn Ph Ha, tnh Ph Yn hiu l Thanh Tng Ha thng -T Thng hiu An Dng Ha thng, T khai sn cha Vnh Xng thn Ph Lng x An Ph huyn Tuy An, tnh Ph Yn.

-T i hiu Khnh Thy Ha thng, T khai sn cha Kim Long pha ng ni Nhn thuc phng I thnh ph Tuy Ha. -T hiu Hong Cu Ha thng, T khai sn cha Long Sn, thn Ph Ha x An M huyn Tuy An, tnh Ph Yn T Tn hiu Php V Ha thng c long v th cha ny. Cng thi vi T Liu Qun khai sn cha Bo Tnh, Ph Yn cn c cc thin s phi Lm T i th 35 nh Thit Lm hiu Ch Kin Ha thng khai sng cha Bo Sn Thin Hi Ph c v cha Thin Hng Hi Ph x An Ninh ng huyn Tuy An, tnh Ph Yn. Cha Vin Quang An Nghip huyn Tuy An, T khai sn hy Pht t hiu Mc Ty v cha Chu Lm nguyn thy l cha Long Thy lng Bc M tng An Hi, nay l thn Qung c x An Thch huyn Tuy An do T k tha hy Pht oan (theo dng k o Mn) phi Lm T i th 35.. ---o0o---

4. Cha Chu Lm v n th T Liu Qun

Cha Chu Lm pha Nam ni Aman ti lng Ngn Sn ( nguyn l Bc M x, H tng, huyn ng Xun), nay l thn Qung c x An Thch huyn Tuy An. Cha nguyn thy ng thi vi cha Hi Tn vo cui th k XVII, bi T k tha l Pht oan phi Lm T i th 35 cng i vi T Liu Qun.

Cha C Chu Lm - nh: Lm Vy Cha trn cao 10m c chnh in, nh ng, nh ty. n th T Liu Qun c s Kh Tm xy dng trn ni Aman pha ty cha cao 20m. n xy kin c c tng lu th tng T Liu Qun t th ngi. Tng

di th Bia T chm khc bng Non Nc cao 1.2m rng 0,8m. Mt trc khc ch Hn theo bn chnh ca Php it Thin K cha Tang Lin tnh Phc Kin. Mt sau l phn dch ting Vit v cc t k tha i th 36 Ph Yn. Cha Chu Lm cn lu gi tng Pht Thch Ca bng ng nng 2.000 cn, cao 1,5m v bia bng ca 24 v n t ca thin s Php Lm, hong ha o php cha Vin Thng ti Hu. Cc t tng nh T ng Chu Lm nn khc bia v cng dng i hng chung lu nim. i hng chung c s chng minh ca Ha thng cc cha sc t Bo Lm, T Hiu, Quc n, Tng Vn Hu v cc v Hong thn cng cng chaHa thng Qung c vi Qu tim bt dit l php it ca thin s Hong Thm t ca T k tha hy Chn Kim hiu Php Lm phi Lm T, i th 40. Cha Chu Lm ngy xa trc mt l cnh ng nn cha cn c tn ng M. Nhng nm chin tranh tn ph, cha b h hi nng n, vy m cc tng Pht v kh mnh th phng trong chnh in khng h h hng. Chu Lm ngy nay khang trang ni c n th v Bia T Liu Qun. Nguyn nh Chc http://www.baophuyen.com.vn/ ---o0o--T liu tham kho: - Lc s Pht gio v cc cha Ph Yn - Nguyn inh Chc - Hu Nguyn, nxb Thun Ha - Hu 1999. - Lch s Pht gio x Hu - Thch Hi An - H Xun Lim, nxb Tp HCM nm 2001. -Nhng ngi cha Hu - H Xun Lim, nxb Thun Ha - Hu 2000. - Cha Thin Tn v T s Liu Qun - PL.2543. - Tiu s T s Liu Qun -Tnh hi Pht gio Ph Yn, PL 2543

---o0o--HT