L I NI

Trong s nghi p pht tri n kinh t x h i c a cc qu c gia trn th gi i v n Vi t Nam, l m pht n i ln l m t v n ng quan tm v vai tr c a i v i s nghi p pht tri n kinh t . Nghin c u l m pht, ki m ch v nhi u cc qu c gia trn th gi i. Cng ngy

ch ng l m pht c th c hi n

cng v i s pht tri n a d ng v phong ph c a n n kinh t , v nguyn nhn c a l m pht cng ngy cng ph c t p. Trong s nghi p pht tri n kinh t th tr ng n c ta theo nh h ng x h i ch ngha c s i u ti t c a nh t n c, vi c nghin c u v l m pht, tm hi u nguyn nhn v cc bi n php ch ng l m pht c vai tr to l n gp ph n vo s nghi p pht tri n c a n c.

CHNG I L M PHT V NH NG V N
I. CC L THUY T V L M PHT

CHUNG

Khi phn tch lu thng ti n gi y theo ch kh ng l ng vng th c s lu thng nh cc gi i h n s l ng vng ho c b c m n c a Mc v l m pht. Song c nh ng v n n c ta cng nh

b n v vng, Mc s

nh m t qui lu t:vi c pht hnh ti n gi y ph i c gi i h n

i di n ti n gi y c a mnh, v i qui lu t i di n th gi tr c a ti n gi y s gi m nh ngha c n phn tch c th hn. Ti n gi y u khng theo ch b n v vng

ny, khi kh i l ng ti n gi y do nh n c pht hnh v lu thng v t qu m c xu ng v tnh tr ng l m pht xu t hin. C th xem y nh l m t t t c cc n c khc h n ng ti n

n a, do v y ng i ta c th pht hnh ti n theo nhu c u chi c a nh n c, ch khng theo kh i l ng vng m th i Mc. T sau chi n tranh th gi i th hai xu t hi n nhi u l thuy t khc nhau v l m pht. Trong s cc d c cc l thuy t ch y u l: L thuy t c u do nh kinh t Anh n i ti ng John Keynes qui nguyn nhn c b n c a l m pht v s bi n cung t n t t nh v t qu m c c u, d n n nh x ng. ng n s n su t, th i di n. i u hon ton khc v i

ng cung c u. Khi m c

nh n c c n ph i tung thm ti n vo lu thng, tng cc kho n chi nh n c, tng tn d ng, ngha l tng c u t t i m c cn b ng v i cung v y c tc d ng thc c im i v t cung. Khi xu t hin l m pht, v l m pht

y s n xu t pht tri n. V y l trong i u ki n n n kinh t pht tri n c hi u qu , ti n b k thu t c p d ng tch c c, c c u kinh t nhanh v ng h ng th l m pht l m t cng c tng tr ng kinh t ,

ch ng suy thoi. Th c t c at cc n n kinh t th tr ng trong th i k sau

chi n tranh th gi i th hai ch ng t c u kinh t c t n ng c

i u . Nhng khi n n kinh t

ri

vo th i k pht tri n km hi u qu , ti n b k thu t c p d ng ch m ch p, c i m i theo cc h ng khng ng hay tr tr , thi t b k thu t y . v. v... th l m pht theo l thuy t c u khng cn l cng c

tng tr ng kinh t n a. L thuy t chi ph cho r ng l m pht n y sinh do m c tng cc chi ph s n xu t, kinh doanh nhanh hn m c tng nng su t lao li u tng, cng ngh c k khng c khng gi m c chi ph... tng cao, lm cho l m pht gia tng m c m m c tng nng su t lao ng. M c tng chi ph ny ch y u l do ti n lng c tng ln, gi cc nguyn nhin v t i m i, th ch qu n l l c h u nhi u n c. V y l chi ph tng n c bi t l trong nh ng nm 70 do gi d u m ng x h i khng b p c m c tng y suy thoi kinh t

chi ph khi n cho gi c tng cao l m pht xu t hi n.

i li n v i l m pht. Do o, cc gi i php ch ng l m pht khng th khng g n li n v i cc gi i php ch ng suy thoi. K t cu i nh ng nm 60 n n kinh t th gi i ri vo th i k suy thoi v i ngha l t c tr ng b ch m l i, k t khng cn n a. L thuy t c c u c ph bi n c u c c a n n kinh t m t cn xu t v d ch v ... Chnh s m t cn nhi u n c ang pht tri n. Theo l i su s c trong chnh c tng vai tr l cng c tng tr ng c a l m pht

thuy t ny th l m pht n y sinh l do s m t cn

i gi a tch lu v tiu dng, gi a cng i trong c c u kinh t lm cho n n

nghi p n ng v cng nghi p nh , gi a cng nghi p v nng nghi p gi a s n kinh t pht tri n khng c hi u qu , khuy n khch cc lnh v c i h i chi ph tng cao pht tri n. V xt v m t ny l thuy t c c u trng h p v i l thuy t chi ph Cng c th k ra cc l thuy t khc n a nh l thuy t t o l tr ng l m pht l thuy t s l ng ti n t ... song d c khc nhau v cch l gi i nhng

h u nh t t c cc l thuy t

u th a nh n: l m pht ch xu t hi n khi m c ng ti n gi m xu ng. nh b i t c thay nh i

gi c chung tng ln, do lm cho gi tri c a ng ti n gi m xu ng. T c m c gi c .

II. CC LO I L M PHT

ngha ny c m t i n chung l hi n t ng gi c chung tng ln v gi tr l m pht c xc

Cn c vo t c

l m pht ng i ta chia ra lm ba lo i l m pht khc nhau.

1. L m pht v a ph i x y ra khi gi c tng ch m m c m t con s hay d i 10% m t nm. Hi n ph n l n cc n c TBCN pht tri n ang c l m pht v a ng ti n b m t gi khng y l khng ph i. Trong i u kin l m pht v a ph i gi c tng ch m th ng x p x b ng m c tng ti n lng, ho c cao hn m t cht do v y l n, i u ki n kinh doanh tng ng k . 2. L m pht phi m x y ra khi gi c b t thnh v ng ch c, th cc h p ho c theo h p ng kinh t u tng v i t l hai ho c ba i nh tc h i c a l m pht

con s nh 20%, 100% ho c 200%... m t nm. Khi l m pht phi m hnh c k k t theo cc ch s gi ng ngo i t m nh no v do v y gy ph c t p cho

vi c tnh ton hi u qu c a cc nh kinh doanh, li su t th c t gi m t i m c m, th tr ng ti chnh tn l i, dn chng thi nhau tch tr hng ho vng b c b t ng s n... D c nh ng tc h i nh v y nhng v n c nh ng n n tng tr ng v n t t nh Brasin n nay chng ta cha thng tin kinh t m c ch ng l m pht phi m m t c v Itxaraen. V cc tr ng h p ny cho

v cc cng trnh nghin c u gi i thch m t cch c khoa h c v c cn c . 3. Siu l m pht x y ra khi t c m t cht tc tng gi v t xa m c l m pht phi

m, c cc nh kinh t xem nh l cn b nh ch t ng i v khng h c ng g i l t t no. Ng i ta d n ra cc cu c siu l m pht

n ra i n hnh

c nm 1920-1923, ho c sau chi n tranh th gi i th hai

Trung qu c v Hunggari... Xem xt cc cu c siu l m pht x y ra ng i ta rt ra m t nt chung l: th nh t t c lu thng c a ti n t tng ln gh g m; th hai gi c tng nh; th ba ti n lng th c t bi n ng r t l n nhanh v v cng khng ti n

th ng b gi m m nh; th t cng v i s m t gi c a ti n t m i ng i c u b t c o t ai c ti n cng nhi u th b t c o t cng l n; th nm u b bi n d ng bp mo ho c b th i ng kinh doanh ri vo tnh tr ng r i lo n. Siu l m h u h t cc y u t c a th tr ng ph ng do v y cc ho t

pht th c s l m t tai ho , song i u may m n siu l m pht l hi n t ng c c hi m. N x y ra trong th i k chi n tranh, sau chi n tranh. C th c m t cch phn lo i l m pht tu theo tc l m pht cn b ng v c d khng c d b ng v c d ng c a chng i

v i n n kinh t . Nh kinh t h c ng i M PaunA. Samuelson phn bi t on tr c v i l m pht khng cn b ng v u tng v tng v i m t ch s n on tr c. Theo Samuelson trong tr ng h p l m pht cn on tr c, ton b gi c i u ch nh ho t

nh c d bo, m i thu nh p cng tng theo. Ch ng h n m c l m pht l 10% v m i ng i s ng c a mnh theo thu c do . N u i u c li su t th c t l 6% m t nm th nay nh ng ng i c ti n cho vay s ch nh m c li su t ny ln t i 16% m t nm. Cng nhn vin ch c s on tr c khng gy ra m t tc h i no qu ho c phn ph i thu nh p. Trn th c t hi m c th x y ra m t cu c l m pht nh v y, v khi m t kh i l ng ti n t tng m c c nm thm vo lu thng, gi c m i hng ho khng v th m tng ngay, v n u l m pht cha sang giai o n phi m th m c gia u th ng l th p hn m c tng kh i l ng ti n t , do v y nh n c c l i v thu nh p v ngay khi m c gi c tng ln ngang ho c cao

tng lng ln 10% m t nm... V y l m t cu c l m pht cn b ng v c d i v i s n l ng th c t , hi u

hn m c tng c a kh i l ng ti n t th nh n c v n c l i v gi tr ti n t c a nh ng ng i cho nh n c vay ti n gi m i. Ch li su t v ti n lng n khi ton b gi c k c u tng theo m c l m pht thu thu nh p c a nh p c a nh, v c kh nhi u y u t lm

nh n c m i cn b ng trn m t m t b ng gi c m i. Hn n a trong th c t r t kh d bo c m t ch s l m pht n gi c tng v t nh: gi d u m ki n chi n tranh vng v nh. Song c th th y m t lo i l m ph v a ph i c i u ti t xu t hi n m t s nc c n n kinh t th tr ng. Lo i l m pht ny c m c th hi n l m pht khng l n v n nh, khng tng c trng l t bi n v nh n c c tng trong nh ng nm70, hay trong s

i u ti t n, tng, gi m tu theo cc i u ki n c th sao cho n khng nh ng qu c gia m b my nh n c m nh ch c ki m ch t c hi u bi t v l m v

gy ra cc tc h i ng k cho n n kinh t . Lo i l m pht ny ch c th xu t l m pht khi c n. S c m nh cu nh th hi n ni n), ng th i ph i c

pht v cc cng c ch ng l m pht( m ngy nay c kh nhi u ti li u ch v quy t tm s d ng cc cng c gi i quy t cc h u qu c a n. Trong nh ng nm 80 ta th y khng t qu c gia TBCN pht tri n phng Ty lm c i u . M c l m pht m h duy tr c vo kho ng t 3-6% m t nm. M c l m pht ny c xem nh m t ch s c ng thm vo m c tng lng th c t , li su t th c t m c tng t ng s n ph m x h i th c t . Paul A. Samuelson cn ni t i m t lo i l m pht khng cn b ng v khng d khng on tr c. S khng cn b ng s y ra l v gi c hng ho tng u nhau v tng v t m c ti n lng. nh n c i u ng tng b t ng cua

Th hai, ti n t v thu l hai cng c quan tr ng nh t ti t n n kinh t ti n n a cc bi u thu khng th i u ch nh k p v i m c

b v hi u ho, v ti n m t gi nn khng ai tin vo

l m pht v do v y tc d ng ieu ch nh c a thu b h n ch ngay c trong

tr ng h p nh n c c th ch s ho lu t thu thch h p m c l m pht th tc d ng i u ch nh c a thu cng b h n ch . Th ba, phn ph i l i thu nh p lm cho m t s ng i n m gi cc hng ho c gi c tng ti n b ngho i. Th t, kch thch tm l u c tch tr hng ho, b t ng s n v vng t bi n gi u ln m t cch nhanh chng v nh ng ng i c cc hng ho m gi c a chng khng tng ho c tng ch m, v nh ng ng i gi

b c... gy ra tnh tr ng khan hi m hng ho khng bnh th ng v lng ph. Th nm, xuyn t c, bp mo cc y u t c a thi tr ng, lm cho cc i u ki n c a th tr ng b bi n d ng h u h t cc thng tin kinh t gi c hng ho, gi c ti n t ( li su t), gi c lao ny tng hay gi m trnh kh i b th i ph ng ho c bp mo. Do nh ng tc h i nu trn, lo i l m pht khng cn b ng v khng d on tr c v c b n l c h i cho ho t ng c a thi tr ng. u th hi n trn ng... m t khi nh ng gi c

t bi n v lin t c th nh ng y u t c a th tr ng khng th

CHNG II L M PHT VI T NAM C TRNG

TH C TR NG V
I.

L M PHT VI T NAM NH NG NM 1981- 1988

L m pht

Vi t Nam c t lu song

y chng ti mu n ni

th i k 1981-1988 trong th i k 1976-1980, l m pht ngha l tuy ch s gi c do nh n c n s gi c

Vi t Nam ng m, v t xa m c

nh tng khng nhi u, nhng ch

th tr ng t do tng kh cao, m c tng gi c

tng gi tr t ng s n l ng, cng nh thu nh p qu c dn: trong th i gian 1976-1980, gi tr tr t ng s n l ng tnh theo gi nm 1982 tng 5. 8%, thu nh p qu c dn s n xu t tng 1, 5%, nhng m c gi tr l n: 1 - Th c tr ng: B c vo nh ng nm 80, l m pht b t pht cng khai, v tr thnh l m pht phi m v i m c tng gi 3 ch s . Ch s bn l (nm tr c =100) Thi tr ng nh n c ki m sot l th tr ng m cc gi c do nh n c qui nh. L m pht Vi t Nam m c phi m, nm cao nh t t t i ch s tng tng 2, 62

gi 557% v t qua m c l m pht phi m. Song nh ng bi u hi n v tc h i c a n khng km g siu l m pht. Th nh t, qua b ng trn ta th y t nm 1981-1988 ch s tng gi trn 100% m t nm; nh ng nm u 80 m c tng ny l trn 200%,
8

n nm

1983v 1984 gi m xu ng, nhng t nm 1986 tng v t t i m c cao nh t 557%, sau c gi m; nh v y l m c l m pht cao v khng n nh. Th hai, t c lu thng ti n t tng nhanh v dn chng khng ai m t gi c a n qu

mu n gi ti n, ng i ta bn song hng ph i mua ngay hng khc, ho c vng ho c la, khng ai dm gi ti n lu trong tay, v t c nhanh. Song Vi t Nam vng quay c a l i khng tng ln m gi m i, v c ch ho t c. Th ba, ti n lng th c t c a dn c b gi m m nh, 1988, h u h t cc gi c do nh n c qui khng l n, tuy m c tng gi Vi t Nam tr c nm nh ng ti n qua ngn hng nh n c ng c a ngn hng qu km

khng p ng c nhu c u g i v rt ti n c a cc ch kinh doanh v dn

nh. Trong nh ng nm 80 nh n c

nhi u l n tng gi. Tr c nm 1985, m c tng gi do nh n c qui khng b gi vo lng, ti n lng th c t

th tr ng t do cao hn nn nh n c gi m xu ng. T nm 1986 nh

n c b gi vo lng ngay sau khi tng gi. Nhng ti n lng th c t v n gi m m nh v nh n c khng kh ng ch c th tr ng t do. Gi nh n c tng m t l n th gi th tr ng t do hng cho dn c theo gi nh tng 1, 5 l n. Nh n c l i khng cung c p

n c, nn m i ng i ph i mua hng ngoi th tr ng t do v i gi cao hn, m t khc nh ng ng i c nh n c b gi ch l nh ng ng i lm trong khu v c nh n c cn s ng dn c th khng c b gi nh v y. u b t c o t, v m c

Th t nh ng ng i g i ti n v c ti n cho vay li su t so v i l m pht.

Th nm, cc y u t c a th tr ng Vi t Nam b th i ph ng v bp mo. Do gi c nh n c khch xu h ng m i cch nh khng ph i l gi c th tr ng, lun th p hn gi c th tr ng t do, v l i tng theo t ng chu k, nn khuy n u c v tch tr hng ho ki m l i. Cc x nghi p tm d tr v t t, khng c n kinh doanh cng c l i. Dn chng ph i
9

d tr nhu y u ph m. Tnh tr ng khan hi m hng ho, khan hi m v n c phng i, cc nhu c u gi t o tng ln, b c trang th c c a n n kinh t b xuyn t c, li gi , l th t. Nh ng bi u hi n trn y c a l m pht Vi t Nam tuy m i trong giai do n phi m, nhng cng g n nh l m pht. M t i u ng ch l tr c nm 1988, nh n c p d ng nhi u bi n php, ngh quy t ch ng l m pht, nhng v n khng ki m ch v ki m sot c l m pht. Ch s gi m pht v n tng gi m th t th ng ngoi d tnh c a nh n c. 2 - Nh ng c trng ch y u c a l m pht th i k ny. Vi t Nam cng c nh ng bi u hi n chung gi ng cc n c Vi t Nam c nh ng c i m ring y cc nt chung c a giai o n siu

L m pht c a nh.

khc trn th gi i: nh ch s gi c ni chung tng ph bi n, do v y gi tr ng ti n gi m. Song l m pht do nh ng i u ki n chnh tr , kinh t , x h i c th c a Vi t Nam qui

L m pht c a m t n n kinh t km pht tri n trong khu v c kinh t nhf n c gi a v th ng tr .

N n kinh t Vi t Nam km pht tri n vo b c nh t trn th gi i tnh tr ng km pht tri n ny th hi n y. Tuy khu v c nh n c chi m ph n l n s v n c n c, nhng l i ch c th lm ra t 30 su t nh ng nm 80. M t i u nh v ch t sm trong m t ch tiu tnh bnh qun u ng i sau

n 37% t ng s n ph m x h i trong

c bi t quan tr ng ng ch l cc x nghi p

qu c doanh nhn chung n p ngn sch nh n c m t s ti n th p r t xa so v i s ti n m ngn sch nh n c ph i bao c p cho n qua cc knh b l , b gi, b cho vi c c p pht tn d ng v i li su t th p, b cho vi c bn
10

hng nh p kh u v i gi r v. v..C nm s ti n m ngn sch nh n c ph i bao c p l n g p ba l n s ti n m khu v c qu c doanh n p vo ngn sch nh n c. Tnh tr ng li gi l th cl kh ph bi n n u so snh v i khu v c kinh doanh t nhn th s km c i v hi u qu l i cng r. Bo nhn dn ngy 12-11-1988 cng a ra m t s so snh kh l th: T i trung tm thng nghi p N ng, n u cng chi m m t di n tch kinh doanh nh nhau, nhng thng nghi p qu c doanh ch n p ngn sch nh n c 11 tri u trong qu m t, trong khi thng nghi p t nhn n p cho ngn sch 351 tri u ng. V y l ng l khu v c kinh t nh n c ph i l ngu n thu ch y u c a ngn sch, th trong nh ng nm 80, ng c l i n i h i ngn sch nh n c qu l n. S phn tch trn cho th y l khu v c kinh t nh n c chi m m t t tr ng l n nh t v ti s n c nh, lao Vi t Nam ng lnh ngh v ch t

xm, nhng l i lm n km hi u qu nh t, hng nm i h i ngn sch nh n c bao c p l n nh t, khu v c kinh t t p th cng v y; ch c khu v c t nhn lm n c hi u qu , nhng l i chi m m t t tr ng nh trong n n kinh t . Ngu n thu ch y u c a ngn sch nh n c trng ch t khu v c kinh t nh n c v kinh t t p th , nhng cc khu v c ny trn th c t khng ng gp g cho ngn sch nh n c n u so v i ph n nh n c ph i bao c p. Hn n a cc khu v c ny l i lun lun i h i ngn sch nh n c ph i u i v bao c p cho h , v h l c a nh n c, c a t p th , c a XHCN... cho th tr ng r i lo n, l i l kh xc ph i y m nh cc ho t ng l nguyn nhn ch y u d n t i l m pht v m t khi l m pht bng n , lm nh, cc h ng kinh doanh c hi u qu v khng c hi u qu l n l n. Trong tnh tr ng , cc n v kinh doanh u c n chnh l ch gi c l i hn l tm gi m st hi u qu kinh doanh cng h ng kinh doanh c hi u qu . S qu gi m st d n n thu khng

nghim tr ng hn v do v y l m pht l i cng cao hn. Ci vng soay hi u chi v l m pht, r i l m pht l i lm cho hi u qu gi m st... c th quay, th t nguy hi m.
11

L m pht c a m t n n kinh t m

c quy n nh n c c v tr th ng tr trn

m i lnh v c, c ch quan liu m nh l nh, bao c p n ng n . Nh chng ta bi t, tronh m t n n kinh t th tr ng c nh tranh pht tri n t t d n ti n lao gi n tnh tr ng c quy n v ginh l y v tr c quy n khi m i xu t hi n c c quy n, cc cng ty ph i c i nh ng ngha ti n b nh: c tr

ng p d ng ti n b k thu t, t p trung cc ngu n l c... Nhng khi c quy n r i, th cc cng ty ny l i tm cch duy tr v tr ch th v t ch n vi c c i ti n qu n Vi t n suy thoi v kh ng ho ng.

c a mnh b ng cch bp ch t cc l k thu t, chnh i u ny d n

Nam nhi u nghnh h p nh t t t c cc x nghi p l i thnh m t doanh nghi p duy nh t v trong cc lnh v c ny khng th cn t n t i m t s c nh tranh no. Cng v i ch c quy n nh n c, c ch m nh l nh quan liu bao c p ng tr b n v ng v bm r su ch c vo b my kinh t nh n c Vi t Nam, cc c s kinh t m t th i lm g cng ph i xin l nh c p trn. S n su t ci g, m u m g, bn u, do ai cung c p v t t, thi t b , c tuy n c l p t ch c a cc c s . Ch Vi t nam, lm cho n n kinh t bao nhiu cng nhn vin, lng m i ng i bao nhiu v. v.. u do c p trn qui nh. C ch quan liu ny xo h t tnh c p tri t tiu m t cc quan h th tr ng Vi t Nam xa l v i th tr ng. Chnh ch qu v l m pht cao. L m pht c a m t n n kinh t v n l v n l m t n n kinh t ng c a v ph thu c m t chi u vo cc n nm 1988v c b n u t kh c i m . T u t n c ngoi vo c quy n v c ch quan liu bao c p l m t trong c quy n c a nh n c v c ch kinh t k ho ch, quan liu, m nh l nh, bao

nh ng nguyn nhn ch y u a n n kinh t Vi t Nam t i tnh tr ng km hi u

ngu n ti tr bn ngoi. N n kinh t Vi t Nam cho ng c a, tuy c lu t tr c nm 1988 v tr c, d ng nh c r t t cc nh

Vi t Nam, cc bin gi i b ng c a ch t h u nh khng c bun bn bin

12

gi i, chnh sch h i quan kh ch t ch khng khuy n khch su t nh p kh u, chnh sch su t nh p c nh cng ch t ch khng km. H u qu l cc ng v n, hng ho... khng du nh p vo Vi t Nam c m c d th tr ng Vi t Nam r t thi u v n v hng ho. Tnh tr ng khan hi m hng ho trn th tr ng khng c gi i quy t b ng cch ng p kh u hng ho b xung. u c pht tri n, cng lm cho cung c u khng cn hn. Ngoi nh ng c trng ch y u trn y, ta cn c th k ra cc c i, y gi c ln cao

trng khc c a l m pht Vi t Nam nh: - L m pht c a m t n n kinh t m c c u c a n bao g m nh ng nghnh km hi u qu c u tin pht tri n.

- L m pht c a m t n n kinh t ch u h u qu n ng n c a cc cu c chi n tranh ko di nhi u nm. Do v y nh ng kho n chi tiu cho qu c phng l n, nh ng kho n chi ph lm tng s thm h t ngn sch v gia tng l m pht. - Vi t nam l n c nng nghi p m nm no cng c ni b thin tai h n hn l l t, m t ma n ng n , nn ngn sch ph i tr c p vng l l t. T nh ng phn tch cc c trng c a l m pht, ta c th th y c

nh ng nguyn nhn c a l m pht c a th i k 1981-1988. Tr c h t ta c th tm th y nguyn nhn c a l m pht t trong chnh cc th ch kinh t Vi t Nam, t ch cng h u trn lan n c c u kinh t quan liu bao c p, m nh l nh, ng c a... Chnh th ch kinh t ny d lm cho n n kinh t hnh thnh v pht tri n theo h ng tng chi ph, tch r i nhu c u, c l p v i th tr ng th gi i, do v y m khng th t o mi tr ng kinh doanh c hi u qu cho cc x nghi p cc cng ty, thc y m t cn l i cung c u, thu v chi ngn sch... Th ch kch thch xu h ng pht tri n khng c hi u qu , khng tr ng ph t cc x nghi p lm n thua l .

13

nguyn nhn su xa a n n kinh t n c ta lm vo tnh tr ng l m pht phi m. Th hai nh ng nguyn nhn c a l m pht t trong chnh cc th ch ch o sai l m c a b my nh n c: c c u khng su t pht t hi u qu , chnh sch li su t qu th p so v i m c tr t gi lm dn chng khng mu n g i ti t ki m, cc ngn hng ch lm ch c nng pht hnh thu gi m khng lm ch c nng kinh doang ti n t v v n, khng bi t qu , chnh sch ti chnh ch tnh chnh sch ny trn th c t kh i. Th ba, nguyn nhn l m pht do nh ng i u ki n khch quan gy ra nh chi n tranh, thin tai... Nh ng c trng trn y cho th y l m pht Vi t Nam th i k ny khc u t vo ngnh c hi u chi chi v. v..Nh ng n vi c t n thu v pht hnh ti n

m khng bi t nui d ng cc ngu n thu, vay c a dn

lm cho cc ngu n thu ngy cng c n ki t,

ngn sch ngy cng thi u h t v l m pht gia tng l m t i u khng trnh

h n v i cc n c phng Ty.
II. L M PHT N C TA NH NG NM 1990-1995

1-

i M i C Ch , chnh sch. Nh ng k t qu b c c a qu trnh i m i c ch , chnh sch gi theo ng c a ng C ng s n Vi t Nam c

ng l i

i h i VI v

i h i VII c a

th hi n tr c h t v v c b n l c ch v chnh sch gi chuy n bi n theo h ng xo b c ch t p trung, quan liu bao c p, thng qua h th ng hai gi chuy n m nh sang c ch m t gi kinh doanh ph h p v i quan h cung c u v th tr ng, b t v ... V i v i u t gi mua nng s n, thu s n, gi bn l hng tiu dng v d ch n nay h u h t cc lo i v t t ch y u ; m r ng quy n t ch v gi, i i m i c ch k ho ch ho, t ch v v n t ch u trch nhi m v l i l

trong s n xu t kinh doanh.

14

Vi c i u hnh kinh t v m c a nh n c c s d ng v n lu x y ra ng cho cc t ch c kinh t c b

ng b trn cc m t

ti chnh, ti n t v di u ho th tr ng gi c , b i chi ngn sch v nhu c u tn p ch y u b ng ngu n vay dn; ngn hng c d tr b t trong nm 1992. Gi c th tr ng c xu h ng i vo v trong nh ng thng nh. Ch s gi bn l hng ho d ch s c can thi p hai thi tr ng vng v la khng

t bi n gi, l m pht c km ch v gi m th p l k t qu n i

u nm 1992 tng 5-6% thng. T thng 3-1992 t c

tng gi lin t c gi m, m c tng gi bnh qun hng thng t 3, 5%trong qu I, xu ng 0, 75% trong qu II v xu ng cn 0, 2% trong qu III, m c tng gi hng thng trong qu IV l 1, 05% tuy cao hn qu II v III nhng th p hn nhi u so v i m c tng gi trong qu IV cc nm tr c. M c tng gi c nm l 17, 49% th p hn m c Qu c h i S d ra t t cs u nm (30-40%). n nh nh trn l do k t qu t ng h p c a nhi u nhn thu ht m nh s ti n nhn r i

t , nhng tr c h t l chnh sch qu n l ch t ch kh i l ng ti n t tng thm, m r ng vi c pht hnh cc tn phi u, k phi u trong dn, c i ti n m t b c cng tc i u ho lu thng ti n t , xo d n bao c p qua ngn sch v tn d ng, ch n ch nh cng tc qu n l ngo i h i v i s can thi p tr c ti p c a ngn hng v th tr ng vng v o la, gi ti p t c c b n lu di. T thng ba nm 1989 l n u tin sau nhi u nm l m pht nghim n ng th i trong lnh v c i m i v hon thi n c ch qu n l, g n li n v i qu trnh ch ng

l m pht, c th c thi trong cu c s ng b ng cc gi i php tnh th v c cc gi i php

tr ng trong vi c th c hi n cc gi i php ch ng l m pht cao ch tr ng

khu tr ng tm c n x l l chnh sch ti n t , tn d ng. Do cng l l n u tin p d ng chnh sch li su t ph h p v i qui lu t c a c ch th tr ng: a li su t huy huy ng ti t ki m ln cao hn t c tr t gi. Li su t ng v cho vay cc t ch c kinh t cng c d ch g n v i li su t huy

15

ng ti t ki m v ch s tr t gi thi tr ng, rt ng n k h n 3 nm (ng n) v 5 nm (di) v ti n g i ti t ki m xu ng khng k h n v k h n ba thng. Gi i php tnh th ny c tc d ng quan tr ng ch n nm1989. M c l m pht c km ch trong c su thng v i cc t ch c ti chng th gi i v gp ph n n lng tin trong n c v trn th gi i v tnh ng ta. Tuy nhin trong vi c p d ng bi n php tnh th nng li su t ti t ki m v i u hnh chnh sch li su t ni chung cng lm n y sinh nh ng mu thu n m i, ngoi tc d ng tch c c c gy m t s tiu c c cho n n kinh t , cng chnh l m t trong nh ng nguyn nhn d n 1989 v u 1990) t qu III/1990 cho n n ti l m pht cao( so v i nm u nm 1992( t c tr t gi hng u nm 90, y li nguy ng l m pht cao. M c l m pht bnh qun thng t 14, 2% nm1988 gi m xu ng cn 2, 5%

c kh ng ho ng kinh t - chnh tr - x h i, t o i u ki n c i thi n quan h kinh t nh chnh tr x h i t o c n v cu c m i n c

ho hng thng bnh qun qu III/1990 l 4, 5%, qu IV/1990 l 7, 6% v bnh qun thng c a nm 1991 l 4, 5%. Li su t ngn hng khng c i u ch nh k p th i, tng ng v i tnh hnh l m pht theo ng tnh ch t tnh th c a cng c ny, nn c lc tr thnh qu cao so v i ch s tr t gi. kch thch tng ti n g i qu m c, thu h p u t cho s n xu t v lu thng gy kh khn cho kinh t qu c doanh trong qu trnh ph c h i v s p x p l i. Nhng t qu III/1990 li su t tr ln th p xa so v it c tr t gi, sinh ra bao c p tr l i cho kinh t qu c doanh v pht sinh nhu c u v n gi t o t c s . Vi c p d ng bi n php tnh th s d ng chnh sch li su t ngn hng ch ng l m cao trong nm 1989 v ko di n qu I/1990 lm c ch ngn hng b mo m tri qui lu t, li su t cho vay th p hn li su t huy ng ti n ti t ki m. Tnh tr ng ny tuy c c kh c ph c d n trong nm
16

1991 nhng lm cho ngn hng cng cho vay cng l , b l ngn sch cho ngn hng v ngn hng khng chuy n sang kinh doanh c. Tnh tr ng bao c p trong tn d ng trong kinh t qu c doanh ( li su t tn d ng th p hn t c tr t gi ) che gi u th c tr ng l c a khu v c ny, hnh thnh nhu c u gi t o v v n. Vi c s d ng v n vay km hi u qu n kh i c lc ln qua gi n 20% d n tn d ng c a ngn hng nh n c. Do v y ch trng ch ng bao c p ng b v i ch ng bao c p qua v n khng c kin tr v th c thi c hi u qu . Vi c p d ng bi n php tnh th nng li su t ti t ki m khng thi hnh cc bi n php c b n ch n ch nh kinh t qu c doanh sch ti chnh ti n t thay i chnh sch ti n lng, s p x p i lao ng b v i i m i chnh ng, tr c h t

l bin ch khu v c hnh chnh s nghi p, cc chnh sch b o hi m chuy n ngn hng sang kinh doanh th c s , lm lnh m nh th tr ng v n... Cho nn nh ng nguyn nhn ti m tng c a l m pht v n cn t n t i. T nh ng bi h c kinh nghi m rt ra trong qu trnh th c thi cc gi i php ch ng l m pht mang tnh tnh th c a th i k 1989-9991 m nm 1992 trong vi c i u hnh n n kinh t b ng cc bi n php v m c a nh n c c s b ng b trn cc m t ti chnh- ti n t v i u ho th tr ng gi c , b i ng cho cc t ch c kinh t c p ch y u b ng ngu n vay dn; ngn hng c d tr x y ra s c can thi p chi ngn sch v nhu c u tn d ng v n lu hai th tr ng vng v la khng c km ch . pht,

t bi n v k t qu l l m pht

chnh l tnh hi n th c c a cc gi i php ch ng l m i kinh t cng lm sng t lu n i m ng n:

ng th i cng l thnh cng trong i u hnh v m n n kinh t Vi t

Nan trong qu trnh chuy n

ch ng l m pht v chuy n sang c ch th tr ng c s qu n l c a nh n c l hai qu trnh dan xen xo n xut v i nhau, lm ti n nhau li l m pht b o m cn cn thanh ton thng m i v v t o i u ki n cho y m b o cng b ng x t t i nh ng m c tiu c b n: tng tr ng kinh t km ch v

17

h i c a qu trnh d i m i c ch kinh t v c ch qu n l do t i h i VI (1986).

ng ta kh i x ng

Tuy l m pht c km ch v ang c xu h ng gi m, song tnh hnh th tr ng v gi c c a nm qua cng b c l m t s t n t i l: Do c ma lng la hng ho tng nhng vi c tiu th cha c gi i quy t tch c c nn gi thc hai vng ng b ng u xu ng th p cha th c s khuy n khch nng dn s n xu t lng th c. Hng ngo i trn vo nhi u qua nh p l u gy kh khn cho s n xu t trong n c nhi u m t hng ph i gi m gi, ch u l . Vi c i u ho lu thng ti n t cha c c i ti n ng k , cc doanh nghi p thi u v n nhng khng vay ngn hng do li su t ngn hng v n cn cao. Nh ng k t qu do t c c a qu trnh i h i VI i m i c ch v chnh sch gi v nh: ng l i ch trng n. im i

ch ng l m pht trong nh ng nm qua kh ng ng ta kh i x ng t

n nay l ng

2 - Th c tr ng nm 1994-1995. L m pht c ki m ch v gi m th p l k t qu n i b t c a nm 1992 v 1993. y t c n nm1994 v 1995 l m pht l i gia tng. So v i hai nm g n u nm 1995 m c cao nh t (7 thng u nm u nm1994 l 7, 2%). L m pht m c ng lo ng i l l m pht 7 thng

1993 l 3, 9% v 7 thng

cc nguyn nhn ch y u sau: V cn i ngn sch nh n c.

- Tuy k ho ch thu chi ngn sch nh n c c giao cho cc B , cho cc d a phng t cu i thng 12 nm 1994, nhng ch c, th t thu thu nghim tr ng n nay k ho ch thu ng b , t m c th p. S d nh v y l do m t s ngu n thu khng c c s v ng m t s lnh v c, c ch thi u

18

nh t qun. Khu v c kinh t ngoi qu c doanh pht tri n m nh chi m 24% GDP nhng ch n p c 11% s thu v thu v ph. Tnh tr ng tc chi ngn sch Nh n c, c bi t l cho ng m nh n ti n u t pht tri n. Thm vo vi c

thanh ton cc kho n n xy d ng c b n t p trung trong nm 1994chuy n sang l n, m t s ngu n chi pht sinh nh n n c ngoi, chi th c hi n ngn sch x h i... Trong khi ngu n b ti n t trong n n kinh t . V t ch c i u hnh n n kinh t thng qua chnh sch ti n t . - M c d ngn sch nh n c c nhi u c g ng trong vi c qu n l i u hnh n n kinh t b ng chnh sch ti n t , nhng trong nh ng nm g n y n i ln m t s v n . i p ngn sch b ng con ng tn d ng trong n c v qu c t h t s c kh khn, t o p l c cho vi c gia tng cung c p

Vi c th c hi n, duy tr khng nghim ng t t l d tr ti n m t b t bu c d ng

v i cc ngn hng thng m i ; vi c tng v n tn d ngv ch m thu h i v n tn n h n ph i tr c a cc ngn hng thng m i lm gia tng t ng phng ti n thanh ton trong n n kinh t . Vi c m r ng v pht tri n cc nghi p v trong kinh doanh c a ngn hng thng m i v chnh sch s d ng ngo i t trong n n kinh t th i gian qua v a qua lm tng l ng ti n g i vo ngn hng, lm tng h s ti n, do lm tng t ng phng ti n thanh ton. M c n tn d ng c a ngn hng th ng m i tng qu nhanh; nhi u lnh v c u t km hi u qu , dn tr i, tnh tr ng cc cng trnh d dang ph bi n i hng - ti n trong n n kinh t . Hn n a, c bi t khi c s bi n ng v gi c . lm tr m tr ng thm s m t cn l c kh i v i gi c th tr ng,

l ng ti n m t trong lu hnh khng cn thu ht qua knh ngn hng, t o p

C nhi u ki n khc nhau khi xem xt ngyn nhn c a l m pht c a n c ta trong th i gian qua. M t s ki n cho r ng thm h t ngn sch nh

19

n c trong th i gian qua. M t s ki n cho r ng thm h t ngn sch nh n c, qu n l i u hnh th tr ng trong th i gian qua khng t t gy ra tnh tr ng thi u m t s m t hng nh g o, xi mng, gi y... ; xu t kh u hng l u tng, m r ng qu m c h n tn d ng c a cc ngn hng thng m i... lm cho l m pht gia tng. Do c n ph i lm r m i quan h c a cc nhn t trn v i tnh tr ng l m pht gia tng trong th i gian qua. - Th nh t, vi c thm h t ngn sch th ng xuyn v kh khn trong vi c tm ki m ngu n b ti n. Tuy nhin n u vi c b p l ng thm h t ny, t o nn p l c tng cung p l ng thm h t ny b ng con ng tn d ng

nh n c nh bn tri phi u chnh ph th khng nh h ng g t i ch s gi c hng ho v d ch v trn th tr ng. Nhi u n c trn th gi i c th i k thm h t ngn sch tng nhng t l l m pht v n c duy tr nh t tr c ti p gy ra l m pht. - Th hai, tnh tr ng bi n th i gian v a qua do m t cn N u nh cung ti n t khng lm thay ng l n v gi c m t s lo i hng ho trong i cung c u v lo i hng ho trn th tr ng. i th s tng gi t bi n v i m t s m t hng iv im ts m tm c nh. Do v y thm h t ngn sch nh n c khng ph i l nguyn nhn

i c c u tiu dng trong x h i, th c hi n phn ph i l i gi a cc

c nhn v cc t ch c trong n n kinh t . Do v y s s t gi gian qua. Tuy nhin trn th c t s tng gi cung ti n t , lm thay hng tc ng n ch s gi c .

lo i hng ho khng ph i l nguyn nhn ch y u c a l m pht trong th i t bi n cng t o ra p l c tng i l ng ti n m t d tr trong dn thng qua ngn

- Th ba, xu t kh u l u qua m t s lo i hng ho, m t cn i cung c u n tnh tr ng l m pht n c ta trong th i gian qua.

c bi t l g o t o nn

y gi c loai hng ho ln ch khng nh h ng

Th t vi c tng quy m tn d ng c a cc ngn hng thng m i nh h ng tr c ti p n lam pht. Vi c tng v n tn d ng cho ngn hng thng
20

m i lm tng c s ti n; m r ng quy m tn d ng lm tng h s ti n, lm cho t ng phng ti n thanh ton trong n n kinh t tng. Cc NHTM di vay v n, tng hi u qu s d ng v n trong n n kinh t c n c pht huy. ch l m pht do ho t cho ki m vay cc ngu n l c ti chnh t m th i nhn r i, th c hi n vi c tch t t p trung ng tn d ng ngy cng m r ng c a h th ng NHTM l ng trong n n kinh t

ch c nng c a ngn hng Nh n c, thng qua cc nghi p v c a n; tuy t nhin khng nn kh ng ch h n m c tn d ng t huy ti u t.

III. M I QUAN H GI A L M PHT V TNG TR NG KINH T .

Ni chung Vi t Nam khng ai cho r ng c th v c n ph i lo i b l m pht trong i u kin tng tr ng m c hai con s . Song l m pht m c no thi t n t i hai ki n khc nhau: Lu ng ki n th nh t cho r ng, nn ki m sot l m pht t c tng tr ng l c th ch p nh n c. Lu ng ki n th hai cho r ng c n ki m sot l m pht hn m c tng tr ng. m c b ng ho c th p m c 1, 2-1, 5 l n

Vi c xt l m pht trong m i quan h v i tng tr ng l ng, nhng c n ph i n m ch t v i tnh hnh th c t c a n c c i u ki n gi ng ta. B i l , o n suy thoi v a qua, t c c th ch p nh n l m pht c t c 2 gc tng tr ng cao : kch thch tng tr ng. Song l m pht cao hn m c t n c v kinh nghi m c a cc cc n c t b n pht tri n, trong giai tng tr ng) c bi t l n c

tng tr ng c a h r t th p(0-2%) do h m c 2-3%(t c l cao hn m c cc n c ang pht tri n, giai o n

u nh n c ta, th quan i m gi t c

tng tr ng l r t nguy hi m, i u ny th hi n

21

- Th nh t, kinh nghi m cc n c cho th y, khi l m pht ln t i trn 10% th Chnh ph khng cn ki m sot c n a v n nkinh t ri vo th khng n nh. - Th hai, n u ch t i m i quan h nhn qu gi a l m pht v tng tr ng, th c th th y vng xoy nh sau: l m pht cao -> li su t cao -> u t th p ->tng tr ng ch m. V d l m pht l 15% thi li su t ph i l 22- 27% v i m c li su t ny cc foanh nghi p khng dm m o hi m do t l u t s th p v t c u t tng tr ng s ch m. Trong s cc n c

khu v c Philippin l m t bi h c r t r. Trong nh ng nm 60-70 y l m t n c c tri n v ng cao nh t trong vng nhng sau do t l l m pht cao hn t c tng tr ng kinh t nn n n kinh t n c ny b t t h u d n so v i cc n c trong khu v c khc. T phn tch trn chng ti cho r ng ph i c vi c duy tr t c tr ng cao hn t c Philippin i. V y ki m sot theo m c tiu trn th ph i lm g? l m pht l m c tiu hng tng

u trong i u ki n n n

kinh t tng tr ng hai con s n u khng chng ta s lm l i con ng m

N n kinh t n c ta v t qua c th i k r i lo n l m pht nh nh ng nm 1986-1991 khng th ti di n, nhng s p t i chng ta s ph i ng u v i l m pht c c u. T c l s m t cn i trong c c u pht tri n c a giai o n u v n n kinh t . n s gi m i. y l h qu t t y u c a qu trnh tng tr ng

r t kh trnh kh i. Tuy nhin n u chnh ph th c s quan tm, th nh h ng c a

22

CHNG III KI M CH L M PHT V CH NG L M PHT

I. NH N C V L M PHT

N C TA

Sau 5 nm i vo c ch th tr ng, Vi t Nam thnh cng ng k trong vi c gi m d n ch s l m pht. N u nm 1991 ch s l m pht 67%, th nm 1992 ch s 4%, v ba thng u nm 1995 l trn 6%. T th c t m c l 17%, nm 1993 l 5, 2%, nm 1994 l 14, chng ta c th rt

ra l, trong n n kinh t th tr ng l m pht l m t hi n t ng kinh t -x h i ng nhin. Nh chng ta bi t, l m pht t ng x y ra r t s m trong l ch s nhn lo i. Trong x h i hi n ton th gi i, t cc n c ngho cao. C ki n cho r ng, trong n n kinh t th tr ng l m pht l hi n t ng ph bi n khi lu thng d u hi u gi tr khng c vng m b o. Cc c ki n khc l i cho r ng l m pht l m t chnh sch khai thc gin ti p l v h n, n c. Qu th t l m pht trong hi n i khng th tch r i vi c s d ng ti n ng c a l m pht ch i, nh t l sau chi n tranh th gi i l n th hai, l m pht tr thnh hi n t ng kinh t mang tnh ph bi n trn n cc n c gi u c n n kinh t pht tri n

bi t nhanh chng v t i a nh t cc hnh th c phn ph i l i, song khng ph i i v i gi tr v t ch t c a x h i m Nh n c c a m i giai c p p ng nhu c u chi tiu v l i ch c p bch c a nh c m quy n s d ng

d u hi u thu n tu v nh n c s d ng l m pht nh m t chnh sch ti chnh quan tr ng. Nhng ch l i u ki n ho t

23

cha quy t

nh s t n t i c a l m pht. Tnh t t y u c a l m pht trong n n kinh i c a n n kinh t . Do s pht i c a n n kinh t th tr ng, quan h cung c u v hng ho

t th tr ng chnh l s pht tri n m t cn tri n m t cn v n

ng trong tr ng thi cn b ng, ho c l c u l n hn cung, ho c l cung l n

hn c u, l m pht chnh l b t ngu n ch y u t tnh tr ng c u v hng ho v d ch v l n hn cung v hng ho v d ch v , khi n cho gi c hng ho v d ch v tng ln mang tnh ph bi n. Chnh sch l m pht th c ch t l t ng ho nh ng gi i php c a m t nh n c nh m s d ng l m pht t ng th i k nh t th c thi cc m c tiu kinh t x h i trong nh. N bao g m vi c l i d ng m t tch c c c a l m pht pht tri n, tng tr ng kinh t , gi i quy t vi c lm i khng ch b p b i chi ngn sch, m c d n v n l n i dung

v ngm ch n v ki m ch h u qu c a vi c l i d ng y, nh m t o ra m t mi tr ng thu n li b h p vi c in ti n cho x h i. R r ng chnh sch l m pht c a cc nh n c hi n

quan tr ng c a chnh sch l m pht. Ngy nay chnh sch l m pht bao g m c nh ng n i dung quan tr ng khc, nh nh n c ph i c nh ng gi i php kh ng ch cm c in thm ti n gi i quy t vi c b chi ngn sch, i b ph n ng i c s c nh ng gi i php duy tr tng tr ng lin t c c a n n kinh t , gi m d n s ng i th t nghi p, lao m b o cng n vi c lm cho l m pht. ng trong x h i. V y m u v n ay l gi i quy t m i quan h gi a

tng tr ng kinh t v t c

C hai tr ng h p ph i quan i m v vi c gi i quy t m i quan h ny. Nhi u nh kinh t trn th gi i cho r ng, s s tng tr ng nhanh. S s c tr c y, m l s bi n tng tr ng kinh t . n nh gi c nh gi c nh th c hi n n nh gi c l n n t ng t i u cho nhi u n c XHCN kch thch y ng nhin khng c ngha l

Vi t Nam cng nh

ng ch s gi qua cc thng trong nm cng nh

trong nm l r t nh . Thc ch t y l hnh th c dng l m pht

24

N t s nh kinh t khc cho r ng, i u ng s khng ph i l l m pht ni chung m l lo l m pht cao, ch s gi c hng nm bi n pht v a ph i, ch s bi n chnh thc ng t hai con s tr ln. Cn nh loai l m v n d ng ti ng d i hai con s m t nm th l i t o i u ki n

y s tng tr ng kinh t . Th c ti n pht tri n n n kinh t c a cc trn th gi i a ra cc nh h ng

t nh ng nm 70 tr l i y cho th y, vi c gi i quy t m i quan h gi a l m pht v tng tr ng kinh t khng th c m t cng th c chung, nhng chng ta c th chung nh t i v i cc n c ang pht tri n:

- C n m nh d n s d ng l m pht

tng tr ng kinh t khi hon c nh cho

php, nhng ch s l m pht khng nn v t qu 10% m t nm. - Trong tr ng h p c nhi u nguyn nhn chi ph i m n n kinh t pht tri n qu nng(trn 10% m t nm), ch s l m pht cao trn 10% m t nm th ph i p d ng m i bi n php c ch s d ng n. Nhi u nh kinh t c m i lin h trao nghin c u m i quan h gi a l m pht v vi c lm. i b n v ng v l m pht cao th th t nghi p gi m, l m h s t cho n n kinh t , a l m pht tr l i l m pht v a ph i. Nh v y, i u kh khn khng ph i l b n thn chnh sch l m pht m l

Nh kinh t h c ng i Anh A. W. Philip cho r ng gi a l m pht v th t nghi p pht th p th th t nghi p l i cao. L thuy t ny c th thch h p v i m t giai o n pht tri n no nhng nhn chung l khng cn thch h p. Ng i ta th y r ng t nh ng nm 70 tr l i y, tr m tr ng. V y m i quan h gi a l m pht v th t nghi p cn tu thu c vo m i quan h gi a l m pht v tng tr ng kinh t . Khi tng tr ng kinh t th vi c lm s ra tng v khi kinh t suy thoi th vi c lm gi m, th t nghi p gia tng. Nh v y i u c b n l ph i duy tr c s gia tng lin t c c a n n kinh t . nhi u n c trn th gi i l m pht cao i i v i th t nghi p

25

Tuy c nh ng ki n khc nhau, nhng ni chung cc nh n c trn th gi i u ch p nh n l m pht v tm m i cch chinh ph c l m pht ph c v cho cc m c tiu kinh t x h i c a mnh. Th c ti n chinh ph c l m pht c a th gi i v c a Vi t Nam cho th y l m pht c th chinh ph c c, nhng v l m pht l s bi n ng c a gi nn khng th c chuy n chinh ng v gi nn khng th chinh i theo t ng giai ph c c nhng v l m pht l s bi n cu c chi n nh ng v n u ny

ph c m t l n l song, m l cu c chi n lu di th ng xuyn. Hn n a m i n c l i c m u s c ring, thay o n nn khng th c li u thu c chung cho m i lc m i ni. M t trong trong c ch ki m ch l m pht hi n nay l gi quy t m c b i ti n chi ngn sch, qu n l cc kho n vay n v vi n tr qu c t . Khng th kinh t dn v khng th khng quan tm xu t- kinh doanh, th tr ng gi c .
II. CC PHNG PHP CH Y U CH NG L M PHT VI T NAM

v t t ti snr vi n tr v vay n b phn tn, i u ti t tn d ng cu ton b n n nv n thng tin v tnh hnh s n

th c hi n m c tiu tng tr ng v pht tri n kinh t nghi p ho v hi n m v lun duy tr ki m ch v i ho t n c, v n

t m c tiu dn

gi u n c m nh x h i cng b ng vn minh. Th c hi n m c tiu cng ch ng l m pht c n c b o u tranh nh, nhng k t ki m ti t ki m il nc a ng th i m c h p l. Trong nh ng nm g n y, cu c

y li l m pht tuy thu c k t qu nh t

qu cha th t v ng ch c v nguy c ti l m pht cao v n cn ti m n. Do ki m ch v ki m sot l m phtv n l m t nhi m v quan tr ng. pht tri n s n xu t, gi m chi ph s n xu t v lu thng, tri t trong chi tiu, tng nhanh ngu n v n d tr , b o n n kinh t nh m b o ph i mt c m cc cn tng tr ng kinh t theo d ki n, ch v ki m sot c hi u qu , c n p d ng t ng th cc gi i php: y m nh

y m nh c ch qu n l kinh t ph h p v i c ch th tr ng c s

qu n l c a nh n c, lm cho cc y u t tch c c c a th tr ng ngy cng

26

 c hon thi n v pht tri n. V y nh ng ch trng v gi i php sau:

th c hi n ch ng l m pht chng ta c

T p chung m i ngu n l c, nng cao nng su t lao ki m, gi m chi ph s n xu t giao cho b k ho ch v t ,b o m cc cn

ng, tri t

ti t

y m nh s n xu t. Th t ng chnh ph

u t ph i h p v i cc B cc ngnh c lin quan

nghin c u b sung hon thi n cc c ch chnh sch chung v qu n l kinh i l n cho n n kinh t tng tr ng nhanh v b n v ng; y m nh pht tri n s n xu t v i hi u qu t p chung m i ngu n l c nh m ho t y u,

ngy cng cao; gi v ng ch n ch nh h th ng doanh nghi p Nh n c ng c hi u qu hn, s p x p t t m ng l i lu thng hng ho, xy m nh, nh t l nh ng m t hng thi t ng bnh ng, tham gia n tiu Nh n c c kh nng can thi p vo th tr ng, bnh n gi c , t o cc doanh nghi p ho t d ng kh i l ng d tr lu thng mi tr ng thu n l i dng. Cc gi i php tin t ti chnh: Kh ng ch t ng phng ti n thanh ton ph h p v yu c u c a tng tr ng kinh t m c tng t i a trong kho ng 21%; d n tn d ng tng kho ng 21-26%, huy ng v n tng 40-45%, trong v n trong th c hi n c tiu trn. u t. B ti n c tng 19-20%; ti p t c i u ch nh li su t v t gi ph h p v i yu c u pht tri n c a n n kinh t -x h i trong giai o n m i. ngn hng nh n c ph i ph i h p ch t ch v i b k ho ch v gi i php sau y: a) Ti p t c tri n khai pht tri n th tr ng v n ng n h n, c ng c th tr ng tn phi u kho b c. Ngn hng nh n c c n ph i h p v i B ti chnh t ch c i u hnh c hi u qu ho t nguyn n. ng c a cc th tr ng ny nh m thc y tng tr ng kinh t , gp ph n ki m sot l m pht nh t l trong dip t t

c nh tranh lnh m nh, hng ho lu thng thng su t t s n xu t

chnh v cc B , cc ngnh c lin quan t p trung th c hi n kin quy t m t s

27

b). Ngn hng nh n c i u hnh ch t ch phng ti n thanh ton d ki n:Thu h i n n h n v qu h n, khng ch h n m c tn d ng ki m sot nh m c d tr b t bu c theo php l nh Ngn hng, lo i b tn phi u kho b c trong c c u d tr b t bu c v tng tng ng ph n ti n g i trn ti kho n c a Ngn hng nh n c. c. ) Ngn hng Nh n c c n s k t kinh nghi m i u hng th tr ng ngo i t lin ngn hng c nh ng s a i b sung c n thi t nh m p ng yu c u mua bn ngo i t gi a cc ngn hng v i cc t ch c kinh t . Vi c mua ngo i t c a ngn hng nh n c ch th c hi n khi c Quy t nh c a Th t ng Chnh ph . tng c ng ki m tra ki m sot v t ng b c th c hi n nhanh hn ch trng trn t Vi t Nam ch tiu ti n Vi t nam. d). Bn c nh cc cng c d ng thnh cc chuy n gin ti p i u hnh chnh sch ti n t tr c ti p, c n p i u hnh li su t th tr ng, i u ho lu c

thng ti n t , m r ng vi c thanh ton. Ngn hng nh n c theo di ki m tra t i cc ngn hng thng m i vi c gi m li su t cho vay so v i hi n nay phng n gi m ti p li su t cho vay kch thch - Cc bi n php v ngn sch nh n c. a. ) Ph n u tng thu, th c hi n tri t ti t ki m chi nh m gi m b i chi m cn i ngn sch nh n c gp ph n ki m ch l m pht. Cc u t.

ngn sch nh n c, tng d tr ti chnh b o v ng ch c, lnh m nh l bi n php c b n ngnh, cc c p ph i c vi c ch mnh. b)

o thu, chi ngn sch l nhi m v tr ng tm c a

i i v i vi c nghin c u chnh sch thu . B ti chnh, T ng c c m thu ng, thu theo quy nh c a php lu t. u

h i quan v u ban nhn dn cc c p c n tng c ng cng tc qu n l thu v ch ng th t thu thu , b o Ph i h p v i cc nghnh cc c p qu n l ch t ch i t ng n p thu ,

tranh ch ng bun l u v kinh doanh tri php lu t, khai man doanh s v

28

ch y trong vi c n p thu . T ch c thanh tra v kimt tra vi c thu thu , c i ti n th t c n p thu , trnh phi n h cho ng i n p thu . c) Cc B ngnh d a phng v n v c s th c hi n nghim tc ch thi c a Ban B th, Ngh quy t c a Qu c h i v th c hi n ti t kim, ch ng lng ph, ch ngtham nhng, ch ng bun l u, t ch c s d ng v n ngn sch Nh n c ng m c ch, c hi u qu v ph i chiu trch nhi m kho n chi sai ch trng hnh th c. d) Ti p t c s p x p l i khu v c doanh nghi p nh n c nh m nng cao nng su t lao ng, ch ng th t thot, lng ph v n ti s n Nh n c. B ti n i m i c ch qu n l doanh nghi p nh k ton m i trong a ho t ng ti chnh chnh kh chng hon thnh i v i lm th t thot ti s n v nh ng kho n chi lng ph, ph

n c trnh Th t ng Chnh ph , tri n khai r ng ri ch cc doanh nghi p, tng c ng ki m tra, h ng d n c a doanh nghi p i vo n n p, ng ch - Cc bi n php v .

i u hnh cung c u th tr ng: hng ho lu thng thng su t trong c n c u c, tch tr khan hi m gi t o, kch gi tng i s ng. B thng m i ch tr cng cc b

a) Th c hi n cc bi n php nh m ngn ch n cc hin t ng ln thi t h i cho s n su t v ngnh lin qun s m c

n qu n l th tr ng, tiu th hng ho ph h p

v i c ch th tr ng c s qu n l c a Nh n c. Xy d ng m ng l i thng nghi p v i s tham gia c a cc thnh ph n kinh t , trong doang nghi p qu c doanh ph i ch v i ng chi ph i th tr ng Vi c qu n l th tr ng ph i g n c th c a t ng khu v c. V di u hnh cn i cung c u hng ho. B K Ho ch v u t ch

tr ph i h p v i cc c quan qu n l ngnh hng ph i h p v i c quan ch c nng ch u trch nhi m theo di di n bi n cung c u nh ng m t hng thu c B , c quan c a mnh qu n l. Pht hi n v s l k p th i nh ng m t cn pht sinh trong qu trng i u hnh. B thng m i c trch nhi m i u ho
29

hng ho trong c n c, nh t l nh ng m t hng quan tr ng nh ng m t cn vi c cn i c c b t ng khu v c. tr ng cho s n xu t v

gi i quy t

i v i nh ng m t hng quan i v i cc m t

i s ng ( lng th c, ng, xng d u, xi mng... )th

i cung c u ph i ti n hnh t ng qu, t ng thng.

hng ny, ph i xy d ng l c l ng d tr lu thng hng ho l cng c khng th thi u hng, h i i u ho th tr ng. Cc B , cc c quan qu n l ngnh n v ng qu n l, cc t ng cng ty ny s m trnh Chnh ph i.

c ch lu thng, b o m c d tr c n thi t, d s c chi ph i khi th tr ng pht sinh m t cn

c) B thng m i kh n trng t ch c t t vi c tri n khai th c hin quy t nh s 864/ITg ngy 30 thng 12 nm 1995 c a Th t ng Chnh ph b o ms v chnh sch hng ho v i u hnh v i u hnh cng tc su t nh p kh u. Ph i h p v i cc B ngnh lin quan th c hi n cc bi n php cn o v n v cn c cc doanh nghi p su t nh p kh u a i gi a l c l ng hng ho, d ch v v i t ng s c mua c a x h i. Ch i b ph n hng ho u nm, p ng k p cho s n xu t

nh p kh u v n c ngay t nh ng thng i cung c u hng ho kh u b ng vi c s p x p

trong n c. Ch n ch nh tnh tr ng xu t nh p

u m i xu t nh p kh u h p l, nh t l xu t kh u y gi ln. Nghin c u hnh thnh qu h

lng th c. T ch c vi c mua hng ho xu t kh u c tr t t , ngn ch n tnh tr ng tranh mua hng xu t kh u tr xu t nh p kh u d) c ngu n s l nh ng r i ro trong kinh doanh. u nh ng d u hi u d n n pht sinh bi n i

ngn ch n ngay t

gi. Ban v t gi Chnh Ph ph i theo di st di n bi n gi c th tr ng, n m b t k p th i nh ng thng tin v tnh hnh s n xu t, xu t nh p kh u, lu thng hng ho, ti n t trn th tr ng, t xu t v i Th t ng Chnh Ph nh h ng c a Nh n c. nh ng bi n php bnh n gi c , gip cc B ngnh qu n l s n xu t, kinh doanh, hnh thnh cc m c gi c th theo

30

ch n

ng tnh tr ng gi c tng cao th ng di n ra vo nh ng thng ng thng binh x h i ch tr ph i h p v i cc B ng chi ph s n xu t, lu m ts n v s n xu t, kinh doanh cc l o hng su t chnh sch v bi n pht ng i v i khu v c s n xu t kinh

u nm, cc B ngnh c n nghim ch nh ch p hnh nh ng yu c u c a Th t ng Chnh ph . B lao thng v vi c hnh thnh gi ho doanh. - V ch d o i u hnh: a) B K ho ch vf u t ch tr ph i h p v i B Ti chnh, Ng hng Nh nh k hng thng n m ch c di n bi n tnh i hng ti n qua xu t v i ngnh c lin quan t ch c ti n lng, nng su t lao i di n cho cc ngnh kinh t qu c dn

gi i quy t ti n lng g n v i nng su t lao

n c, B thng m i, ban v t gi chnh ph , T ng c c h i quan, T ng c c th ng k... t ch c giao b n hnh v n ng c a hng ho, th tr ng, ti n t , tnh hnh cn

pht hi n nh ng khu y u pht sinh trong cng tc i u hnh v Chnh ph cc bi n php s l k p th i.

b) T t v n gi c do Tr ng ban V t gi Chnh ph lm t tr ng c n n m b t thng tin v di n bi n gi c trong n c, ngoi n c chnh xc k p th i, pht hi n nh ng v n hnh v ng m c trong i u hnh hng ho v thng bo tnh x l. n cc B cc ngnh lin quan

c) Cc T ng cng ty kinh doanh, nh t l cc T ng cng ty kinh doanh cc m t hng quan tr ng, thi t y u ph i nh k bo co tnh hnh s n xu t, tiu th s n ph m cho c quan c p trn, c quan qu n l ch c nng v chiu trch nhi m tr c B qu n l chuyn ngnh v tnh hnh gi c cc m t hng do mnh ph trch. B qu n l chuyn ngnh ph i ch u trch nhi m tr c chnh ph v vi c tng gi nh ng m t hng thu c ph m vi mnh qu n l. t bi n v i

31

CHNG IV L M PHT V V N S X L L M PHT C A M T

N C TRN TH GI I H C T P V P D NG VO VI T NAM

I.

M :

G n 30 nm nay, tnh hnh l m pht

M c th khi qut:tr c th p il m n th p k v t ln 7,

k 60 m c l m pht bnh qun 5 nm l 1, 3% nm, t nm 60 tr pht bnh qun l m pht nm nm li n l 4, 7%. 5%ko di m t nm. l m pht. n n th p k 70, l m pht M u nh ng nm 80, n c m t

u th p k 80, 10 nm tr l i y gi m xu ng cn 4, 7% nh cao nh t v nguyn nhn

ch y u l do Chnh Ph coi nh nh ng i m nng kinh t , thi u ch x l ng tr c tnh hnh cha t ng th y gi m d n l m pht. v suy thoi kinh t v l m pht. ngn ch n l m pht phi m , M

th c hi n m t chnh sch v li su t v ti n t
II. NH T:

50 nm sau chi n tranh th gi i th hai, trong qu trnh khi ph c v pht tri n kinh t . L m pht vng v nh. 1984 Chnh Ph kh u nh m n su t, Nh t B n x y ra vo nh ng nm 50- 51 do nh h ng c a chi n tranh Tri u Tin v nm 1973-1974 do cu c chi n tranh ngn ch n l m pht, v a n n kinh t thot kh i c nh kh i ph. Thng 12 nm i ph v i t nu 9 nguyn t c nh m n nh kinh t . khn. Chnh ph Nh t p d ng nhi u bi n php

l m pht 1970, Nh t p d ng chnh sch gi m chi ti chnh v tng xu t nh v t gi. T thng 4-12 nm 1973 nm l n nng li ng th i qu n l v t gi m t cch h u hi u. Nh nh ng gi i php
32

ng

n Nh t B n khng nh ng ch n

ng c l m pht m cn tng th c l c

cu n n kinh t . Tng tr ng kinh t v ch ng l m pht c a B n con r ng Chu : Tng tr ng kinh t nhanh th t l l m pht tng s cao v ng c l i. nhng trong th c t , i thng th ng cng tng tr ng i th p. i

m t s n c t c

kinh t cao m v n c th duy tr m c l m pht thch h p ho c tng Loan, H ng Kng, Xingapore c t c pht v n gi y u t g m m c th p ho c tng i th p ? u B n con r ng

l tr ng h p c a b n con r ng Chu . Trong su t 31 nm qua, Hn Qu c,

tng tr ng kinh t cao nhng t l l m i th p. V y b n con r ng d a vo mb o

ng th i th c hi n c s tng tr ng kinh t cao m v n

m c l m pht tng Trong th i k

u th c hi n chnh sch kinh t th

tr ng t do hay m c a, nhng kinh t hng ho khng pht tri n, s n xu t l c h u. Khi l i b cc n c c nh tranh m nh m v lng o n n ng n , cho nn cc n c ny u th c c r ng khng th bung l ng t do cho c ch thhi tr ng. Ho bu c ph i p d ng bi n php: Chnh Ph can thi p m nhb ng cch th c hi n m t chnh sch pht tri n kinh t c l tr v trnh t . Ch quan ch c lim khi t c hi u qu , khng ng ng hon thi n ch m cho b c pht tri n kinh t lu t php nh n c v h th ng ch p hnh lu t php nghim ng t. T t c nh ng i u ki n t o thnh c s b o thu n l i v n cn gip cho Chnh Ph th c hi n nh ng bi n php can thi p c a mnh vo qu trnh pht tri n kinh t x h i. Trong i u ki n mi tr ng x h i v kinh t c tr t t th cc m t cng tc c a Chnh ph tri t v ch p hnh tng c cc m c tiu d i nghim ch nh, t nh: pht tri n kinh t cao l m pht gi m th p. can thi p m t cch khoa h c th c hi n ch c qun gip Chnh ph th c hi n

V y Chnh ph cc qu c gia lm g y u sau:

33

v c hi u qu . C th nu 6 bi n php m cc chnh ph

1. L a ch n chi n l c pht tri n kinh t n c v qu c t

ng

n; n m ch c tnh hnh trong

k p th i i u ch nh co ph h p:

- Chi n l c pht tri n kinh t c quan h m t thi t v i l m pht. - Trong i u ki n th c hi n chi n l c kinh t theo m hnh h ng n i th quan h cung c u ch y u l s quy t nh s gia tng nh ng nhu c u i v i th gi i bn ngoi ng i u ch nh. B c sang i c l i cho n n kinh t pht tri n kinh t i v kh nng cung c p n i b , s c mua c h n khng d g gy ln l m pht c. S pht tri n khp kn cch ly tng trnh c s xung t gi c hng ho v i gi c th tr ng qu c t , a c nhi u thay y nhanh t c

th i cng kh gy ra l m pht. gi c trong n c t th p k 60, khi hon c nh qu c t h ng ngo i, h

nhanh chng n m b t th i c thu n l i v k p th i i u

ch nh chi n l c pht tri n kinh t , nguyn t c gi v ng n nh

ngo i. Nhng d th c hi n chi n l c no th b n con r ng v n kin tr pht tri n, pht tri n trong n nh, coi n nh l m c tiu quan tr ng c a chnh sch kinh t . v d d t, trong b t k chnh sch quan tr ng no quy t phng l m pht

cao, s mang l i nh ng t n th t cho qu c gia v khu v c. H r t th n tr ng u thng l ng c n th n n v i cc nh kinh t , cc ch cng ty l n, cc nh chi n l c r i m i i tnh hnh th gi i m i. 2. Nghim kh c kh ng ch gi c v b o v l i ch c a ng i s n xu t v ng i ng i tiu dng: - Gi c hng ho l m t y u t c lin quan t i nhi u v n x h i khc. B t k gi c c a m t hng ho no ln xu ng kinh t v u nh h ng

nh, trong qu trnh th c hi n lun th c i u ch nh cho ph h p v i

n gi c c a hng ho khc. B n coa r ng th c hi n m t n n kinh t hng ho t do t b n ch ngha, gi c c b n t do hnh thnh. Nhng nh v y khng ph i t do tu l n x n, Chnh ph tay c h u hnh l n v hnh dng nhi u cng c trong pht huy tc d ng quan tr ng trong vi c hnh
34

thnh gi c lm cho s hnh thnh v gi c b n v c b n l do ba t o nn. l gi c c a Chnh ph can thi p, gi do cc t ch c nghi p hi p thng t o nn v gi do cc x nghi p quy gi c a nh ng hng ho c bi t. Nh ng bi n

i tc ng

nh. Ph m vi can

thi p c a Chnh ph bao g m gi c a s nghi p cng c ng, gi lng th c, ng gi c a nh ng hng ho nh. m c ch ch ny l tu thu c vo nh ng bi n y u c a n l b o ton x h i. 3. B o hng m cn b ng thu chi ti chnh, s d ng bi n php ti chnh ngn ng c a tnh tr ng cung c u v c a nh ng

ng i c m c thu nh p bnh qun cao do Nh n c qui

m nh ng nhu c u tiu hao c b n c a nhn dn v an

kh ng ch l m pht: - V m t ny, cch lm c a b n con r ng r t khc nhau. Hn qu c, u

th p k 60 l y phng th c b i chi ti chnh l n, v t t ng ch xu t v t c oc ah

duy tr t c u,

tng tr ng b l v gi

kinh t cao. Do hon c nh trong n c thi u v n, qui m t xu t kh u ln hng l i nhu n th p cho cc x nghi p xu t kh u d n

u t xy d ng l i

n k t qu , cng v i s n

xu t kh u tng nhanh, l m pht cng ngy cng thm nghim kh ng ch l m

tr ng, t l l m pht ln t i 30% m t nm. Cu i cng bu c Chnh ph ph i can thi p b ng hnh chnh, dng bi n php ng k tgi pht. Tnh hnh tng t cng x y ra m t chnh sch tch tr vng thng b ng. Chnh ph qui trch m t t l lng nh t Kng v Singapore thu chi ti chnh tng i n i loan. Trong th i gian H ng nh. Singapore th c thi u ph i

t o i u ki n t t cho thu chi ti chnh c nh, t t c cc x nghi p hng thng

nh n p cho trng ng lm qu ti t ki m cho c

nhn. M t ph n qu ny c trch ra a vo qu d ng lo, mua nh , y t gio d c... Nh lm nh v y gi m nh gnh n ng chi ph phc l i cho Chnh ph , m t khc l i i u ti t c t c dng c nhn. Hi u qu tng tr ng v nhu c u tiu u t cao khi n nh n c tng thu nh p ti chnh.

35

T i Singapore vng tu n hon kn tch lu cao- u t cao-hi u qu cao-tng tr ng cao-thu nh p cao. Tch lu cao l nhn t quy t pht hnh v qu n l ti n t pht hnh v qu n l ti n tr ngo i t hnh ti n quy t nh b o m cho th i gian ko di tng tr ng kinh t cao m l m pht l i gi m. Ngoi vi c H ng kng v Singapore cng r t Singapore do c c ti n t c s c. vi c c quy n ph trch.

Khi kinh t tng tr ng, nhu c u ti n t l n ln, th c c ti n t cn c vo d nh kh i l ng pht hnh ti n trong n c. Cn s pht nh s l ng c H ng kng th ch u s chi ph i c a qu ngo i h i. Chnh ph

pht hnh m t s ti n r t h n ch v Chnh ph khng qui

th cho h . Khong b t k m t ngn hng no c php pht hnh ti n. Ki u t ch c ny ngn c vi c pht hnh l ng ti n v t qu m c cho php m i khi nhu c u x h tng ln, chnh ngay trong c quan ti chnh. 4. Tng c ng qu n l ngo i h i, kh ng ch l m pht: - B n con r ng l nh ng qu c gia v khu v c h ng ngo i cao tr c ti p t i l m pht. Tr c th p k 60 h d a vo xu t kh u pht tri n kinh t . m r ng xu t kh u, tr c tin h t thc v y ng th i kh ng ch hi n t ng b i chi ti

m u d ch l n c a th gi i, cho nn vi c i u ch nh gi h i oi c nh h ng nh t t t gi

ng ti n c a mnh; khi th c l c n n kinh t m nh ln, nhu c u ngu n nguyn v t li u, thi t b my mc, linh ki n bn ngoi tng m nh th h l i i u ch nh t gi h i oi lm cho gi tr cho nh p kh u. trong n c qu cao ho c qu th p qu n l ngo i h i lm sao ng ti n trong n c tng ln c l i ng ti n ng nhin vi c g cng c hai m t c a n, gi tr n m c thch h p l v n u t n c ngoi: y qu

u b t l i cho n n kinh t . Do c quan quy t nh.

5. S d ng hi u qu ngu n v n

- Trong s lu chuy n trn ph m vi th gi i, t b n s thc cc n c t b n pht tri n, m c ch l tm l i nhu n cao

36

trnh nh t th ho n n kinh t ton c u. ngu n t b n lu chuy n ch y u chnh qu c v

y m nh su t kh u hng ho. Ng i ti p thu ngu n t b n ch y u l cc n c ang pht tri n. Ngu n v n ch y vo nhi u s t o nn v thc yl m ng pht c a cc n c ang pht tri n, nhi u n c th m tha bi h c cay o n pht tri n khc nhau 6. Qui nh r chnh sch thu ht u t n c ngoi.

ny. Tr c kinh nghi m B n con r ng d a vo nhu c u c a cc giai

nh nh ng hnh vi c a x nghi p v thng nhn ph i h p ch t ch

v i chnh ph : - Trong nhi u trng h p, l m pht lin quan m t thi t v i nh ng ho t pht Chnh ph tm cch kh ng ch nhng ng

l n x n b t th ng c a cc x nghi p v thng nhn. M i khi xu t hi n l m u khng mang l i k t qu mong mu n. M t trong nh ng nguyn nhn quan tr ng l s b t h p tc c a cc x nghi p v thng nhn. Chnh ph c a b n n c s d ng c ch th ng ph t qui nh hnh vi c a x nghi p v thng nhn lm cho x nghi p v thng m cho cc chnh sch c a Chnh ph nhn ph i h p ch t ch v i Chnh ph b o c qun tri t v th c hi n thu n l i.

37

K T LU N
Ti p t c hon thi n m c tiu ch ng l m pht v km ch l m pht l m c tiu c b n qu tng tr ng v pht tri n kinh t n nh x h i, th c hi n cng nghi p ho v hi n i ho c a n c ta trong th i gia t i. Pht huy k t su t t ch c th c hi n cc y li l m pht.

t c trong nh ng nm v a qua, trong th i gian t i c n t ch c th c

hi n cc nhi m v ch y u l: nghin c u v

chnh sch bi n php bnh n gi c thi tr ng, ki m ch v

Ti p t c nghin c u i u ch nh m t b ng gi, quan h gi sao cho ph h p v i tnh hnh, s n xu t v chi ph s n xu t, gi quan h cng nng h p l, cng nh quan h cung c u v s bi n khng lnh m nh, thc ng c a gi c th tr ng th gi i. c quy n v c nh tranh y ng v hi u qu kinh t . Hon thi n c ch qu n l gi v ki m sot gi y tng nng su t lao

m nh cng tc nghin c u khoa h c, m r ng h p tc qu c t .

38

TI LI U THAM KH O

1.

T P CH TH TR NG GI C S 3 - 1996 S 5 - 1997 S 2 - 1999 S 5 - 1999 S 7 -1999

2.

T P CH PHT TRI N KINH T S 77 NM 97

3.

T P CH TH TR NG, TI CHNH, TI N T THNG 4- 1998 THNG 8 - 1998

4. 5. 6. 7.

T P CH TI CHNH THNG 9 - 1999 TH I BO KINH T S 87 - 1999 KINH T KINH T H C SAMULSON WEBSITE THAM KH O: www.vnedoc.com

39

M CL C
L I NI U ........................................................................................................................1 CHUNG...........................................2

CHNG I: L M PHT V NH NG V N
I.

CC L THUY T V L M PHT...............................................................................................2

II. CC LO I L M PHT.....................................................................................................................4

CHNG II: L M PHT

VI T NAM C TRNG ... .....................................................8

TH C TR NG V
I.

L M PHT VI T NAM NH NG NM 1981- 1988...................................................................8

1 - Th c tr ng:... .............................................................................................................. 8 2 - Nh ng c trng ch y u c a l m pht th i k ny... ............................................ 10

II. L M PHT N C TA NH NG NM 1990-1995.....................................................................14

1-

i M i C Ch , chnh sch... ................................................................................. 14

2 - Th c tr ng nm 1994-1995... ................................................................................... 18
III. M I QUAN H GI A L M PHT V TNG TR NG KINH T ... ...............................21

CHNG III: KI M CH L M PHT V CH NG L M PHT N C TA..............................................................................................23

I. NH N C V L M PHT... .....................................................................................................23 VI T NAM... ...........................26

II. CC PHNG PHP CH Y U CH NG L M PHT

CHNG IV: L M PHT V V N

X L L M PHT C A M T S

N C TRN TH GI I H C T P V P D NG VO VI T NAM......................................................................................32
I. M :......................................................................................................................................................32

II. NH T:..................................................................................................................................................32

K T LU N............................................................................................................................38

40