HIỆN TR

HIỆN ẠNG X
TRẠNG Ử LÝ N
XỬ ƯỚC T
NƯỚC HẢI
THẢI
D ỆT NHU
DỆT ỘM
NHUỘM
TẠI TH
TẠI ÀNH PH
THÀNH ỐH
PHỐ Ồ CH
HỒ CHÍÍ MINH

1
Visu
 NỘI DUNG BÁO CÁO

TỔNG QUAN VỀ NGÀNH DỆT NHUỘM

 CÔNG NGHỆ DỆT NHUỘM
 THÀNH PHẦN VÀ TÍNH CHẤT NƯỚC THẢI
 AÛNH HÖÔÛNG MOÂI TRÖÔØNG

HIỆN TRẠNG XLNT DỆT NHUỘM TẠI TP. HCM

 HIỆN TRẠNG XLNT
 CÁC CÔNG TRÌNH XLNT DỆT NHUỘM TIÊU BIỂU TRONG
VÀ NGOÀI TP.HCM

KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ

2
Visu
 TỔNG
TỔNG QUAN
QUAN VỀ
VỀ NGÀNH
NGÀNH DỆT
DỆT NHUỘM
NHUỘM

A.TOÅNG QUAÙT
Moät caùch toång quaùt, ngaønh coâng nghieäp deät nhuoäm ñöôïc chia ra laøm caùc loaïi
nhö sau:
*Deät nhuoäm vaø vaûi cotton: vôùi caùc loaïi vaûi naøy thuoác nhuoäm hoaït tính hoaëc
hoaøn nguyeân hoaëc tröïc tieáp, ñöôïc söû duïng ôû haàu heát caùc nhaø maùy deät.(Deät
Thaønh Coâng, nhaø maùy deät Thaéng Lôïi, Coâng ty Deät May GiaÑònh, Coâng ty deät
Sai Goøn JouBo, ….).
*Deät vaø nhuoäm sôïi toång hôïp (polymester): thuoác nhuoäm phaân taùn, coù caùc nhaø
maùy tieâu bieåu nhö: Thaønh Coâng, Thaéng Lôïi, Saøi Goøn,….
*Deät vaø nhuoäm vaûi peco: thuoác nhuoäm hoaøn nguyeân hoaëc phaân taùn(Nhaø maùy
Saøi Goøn).
*Öôm tô vaø deät luïa: ñaây laø daïng chuû yeáu laø trong nöôùc tröø moät soá hoaù chaát
ñaëc duïng, ñoù laø ñieåm khaùc bieät ñoái vôùi caùc nhaø maùy deät khaùc laø nguyeän lieäu
chuû yeáu haàu nhö laø nhaäp ngoaïi gaàn 100% (Xí Nghieäp Cheá Bieán Tô Taèm Baûo
Loäc, Bình Minh, Raïng Ñoâng, ….).

3
Visu
 TỔNG
TỔNG QUAN
QUAN VỀ
VỀ NGÀNH
NGÀNH DỆT
DỆT NHUỘM
NHUỘM

B.NGUYEÂN LIEÄU
*Nguyeân lieäu deät:
Nguyeân lieäu tröïc tieáp cho caùc nhaø maùy deät laø caùc loaïi sôïi. Tuy nhieân
nhìn chung caùc loaïi vaûi ñöôïc deät töø caùc loaïi sau:
Sôïi cotton : Ñöôïc keùo töø sôïi boâng vaûi, coù ñaëc tính huùt aåm cao, xoáp.
Beàn trong moâi tröôøng kieàm, phaân huyû trong moâi tröôøng axit. Maët
haøng naøy thích hôïp vôùi khí haäu muøa heø noùng, tuy nhieân sôïi coøn laån
nhieàu taïp chaát nhö saùp, maøi boâng vaø deã nhaøu. Do vaäy caàn xöû lyù kyõ
tröôùc khi nhuoäm ñeå loaïi boû taïp chaát.
Sôïi pha PECO (polester vaø cotton): Sôïi polyester laø sôïi hoaù hoïc daïng
cao phaân töû ñöôïc taïo thaønh töø quaù trình toång hôïp höõu cô, huùt aåm
keùm, cöùng beàn ôû traïng thaùi öôùt sô, … tuy nhieân keùm beàn vôùi ma saùt
neân loaïi vaûi naøy thöôøng ñöôïc troän chung vôùi cac loaïi sô khaùc. Sôïi
naøy beàn vôùi axít nhöng keùm beàn vôùi kieàm. Sôïi pha PECO ñöïoc pha
cheá ñeû khaéc phuïc caùc nhöôïc ñieåm cuûa sôïi PE vaø cotton .

4
Visu
 TỔNG
TỔNG QUAN
QUAN VỀ
VỀ NGÀNH
NGÀNH DỆT
DỆT NHUỘM
NHUỘM

*Nguyeân lieäu nhuoäm vaø in hoa.

Phaåm nhuoäm phaân taùn : laø loaïi phaåm khoâng tan trong nöôùc nhöng ôû
traïng thaùi phaân taùn vaø huyeàn phuø trong dung dòch vaø coù theå phaân tan
treân sôïi, maïch phaân töû thöôøng nhoû. Coù theå coù nhieàu hoï khaùc nhau nhö:
antharaquinon, nitroannilamin,……. .Ñöôïc duøng ñeå nhuoäm sôïi:
poliamide, polyester,axetat,…
Phaåm tröïc tieáp : duøng ñeå nhuoäm vaûi cotton trong moâi tröôøng kieàm,
thöôøng laø muoái sulfonat cuûa caùc hôïp chaát höõu cô: R-SO3Na. Keùm beàn
vôùi aùnh saùng vaø khi giaët giuõ.
Phaåm nhuoäm axit : ña soá nhöõng hôïp chaátsulfo chöùa moät hay nhieàu nhoùm
SO3H vaø moät vaøi daån xuaát chöùa nhoùm COOH duøng phaåm nhuoäm tröïc
tieáp caùc loaïi tô chöùa nhoùm bazô nhö : len, tô, poliamide,…..
Phaåm nhuoäm hoaït tính : coù coâng thöùc toång quaùt : S-F=X, trong ñoù F:
phaân töû mang maøu, S:nhoùm tan trong nöôùc (SO3Na, COONa), T: goác
mang phaûn öùng (coù theå laø nhoùm Clo hay vinyl), X: nhoùm coù khaû naêng
phaûn öùng,…
Phaåm hoaøn nguyeân : bao goàm caùc hoï maøu khaùc nhau nhö: indigo, daãn
xuaát anthraquinon, phaåm sulfua,….. duøng ñeå nhuoäm chæ, sôïi boâng,
5
Visu visco, sôï i toång hôïp .
 TỔNG
TỔNG QUAN
QUAN VỀ
VỀ NGÀNH
NGÀNH DỆT
DỆT NHUỘM
NHUỘM

Ngoaøi ra, ñeå coù ñöôïc maët haøng vaûi ñeïp, beàn maøu vaø thích hôïp vôùi
nhu caàu ngöôøi tieâu duøng, ngoaøi phaåm nhuoäm coøn duøng caùc chaát trôï
khaùc nhö: chaát thaám, chaát taûi (nhuoäm phaân taùn ), chaát daët, chaát ñieän
ly(Na2SO4), chaát ñieàu chænh pH (CH3COOH, Na2CO3, NaOH), chaát
hoà choáng nöôùc, hoà meàm, hoà laùng, chaát choáng loang maøu….

6
Visu
 TỔNG
TỔNG QUAN
QUAN VỀ
VỀ NGÀNH
NGÀNH DỆT
DỆT NHUỘM
NHUỘM

COÂN
COÂNGG NGHEÄ
NGHEÄ::

Tuøy theo quy moâ cuûa cô sôû deät nhuoäm, tính chaát cuûa sôïi nguyeân lieäu, tính
chaát cuûa sôïi saûn phaåm, trình ñoä coâng ngheä maø coâng ngheä deät nhuoäm taïi moãi
cô sôû coù söï khaùc nhau nhieàu hay ít. Tuy vaäy, nhìn chung coâng ngheä deät
nhuoäm bao goàm 4 coâng ñoaïn chính: hoà sôïi, deät, giaët taåy, nhuoäm hoaøn taát, vaø
ñöôïc theå hieän qua sô ñoà sau:

7
Visu
 TỔNG
TỔNG QUAN
QUAN VỀ
VỀ NGÀNH
NGÀNH DỆT
DỆT NHUỘM
NHUỘM

COÂN
COÂNGG NGHEÄ
NGHEÄ::

Sôïi Hoà Deät Naáu Giaët Trung Giaët

hoøa

Vaét nöôùc Giaët Nhuoäm Giaët Taåy

Hoà hoaøn taát Saáy khoâ Saûn phaåm

Sô ñoà daây chuyeàn saûn xuaát chung cuûa nhaø maùy

8
Visu
 TỔNG
TỔNG QUAN
QUAN VỀ
VỀ NGÀNH
NGÀNH DỆT
DỆT NHUỘM
NHUỘM

COÂN
COÂNGG NGHEÄ
NGHEÄ::
Deät
vaûi

Chuaån bò nhuoäm: Ruõ

Hoà, naáu, taåy

Laøm
Boùng

Nhuoäm In boâng

Sô ñoà daây chuyeàn nhuoäm vaø in boâng

9
Visu
 TỔNG
TỔNG QUAN
QUAN VỀ
VỀ NGÀNH
NGÀNH DỆT
DỆT NHUỘM
NHUỘM

COÂN
COÂNGG NGHEÄ
NGHEÄ::

Chuaån bò sôïi nguyeân lieäu : Sôïi nguyeân lieäu ñöôïc nhaäp vaøo, ñaàu tieân ñöôïc
ñöa qua coâng ñoaïn ñaùnh oáng nhaèm loaïi boû tuyeán xô, caën baån, chuyeån sôïi
sang caùc oáng coân.
Hoà sôïi :ñöôïc tieán haønh tröôùc khi deät coù taùc duïng taêng cöôøng löïc cho sôïi qua
quaù trình deät, sau khi hoà sôïi xong vaûi seû ñöôïc ñem ñi deät.
Hoaù chaát hoà sôïi bao goàm: tinh boät, keo ñoäng vaät (casein vaø zelatin), chaát laøm
meàm, daàn thaûo moäc, chaát beùo, chaát giöõ aåm CaCl2, glyxerin, chaát choáng moác
(phenol)….

10
Visu
 TỔNG
TỔNG QUAN
QUAN VỀ
VỀ NGÀNH
NGÀNH DỆT
DỆT NHUỘM
NHUỘM

COÂN
COÂNGG NGHEÄ
NGHEÄ::
Chuaån bò nhuoäm : giai ñoaïn naøy bao goàm: phaân truïc, taåy vaø giuõ hoà.
Phaân truïc: xaùc ñònh löôïng pphaåm maøu vaø caùc chaát phuï gia khaùc theo
khoái löôïng vaûi caàn nhuoäm.
Naáu taåy: coù taùc duïng phaù huûy caùc taïp chaát xenluloza nhö peptin chöùa
Nitô, pentoza,…. ñoàng thôøi taùch deã daøng caùc axit beùo khoûi vaûi, ôû nhieät
ñoä hôn 850 C saùp bò noùng chaûy, nhuõ hoaù, taùch khoûi beà maët vaûi. Maët
khaùc quaù trình naáu coøn laøm bieán ñoåi caáu truùc xô, deã haáp phuï thuoác
nhuoäm. Hoaù chaát trong coâng ñoaïn naøy bao goàm: NaOH, NaHSO3,
Na2SiO3, H2O−2 chaát hoaït ñoäng beà maët taùc duïng vôùi nhuõ hoa saùp,
giaûm söùc caêng beà maët, taïo ñieàu kieän cho dung dòch deã ngaám vaøo vaûi.
Taåy traéng: coâng ñoaïn naøy ñöôïc söû duïng cho saûn xuaát caùc loaïi vaûi traéng.
Do sau khi naáu, thaønh phaàn vaûi coøn chöùa caùc chaát maøu thieân nhieân chöa
bò huyû hoaïi, ñoàng thôøi cellulose coù khaû naêng haáp thuï caùc chaát saãm maøu
trong nöôùc naáu.
Caùc chaát taåy giaët thöôøng ñöôïc söû duïng laø: NaClO, HclO, H2O2. Moät soá hoaù
chaát phuï gia bao goàm: NaOH, Na2SiO3, chaát ngaäm,…
11
Visu
 TỔNG
TỔNG QUAN
QUAN VỀ
VỀ NGÀNH
NGÀNH DỆT
DỆT NHUỘM
NHUỘM

Giuõ hoà : Quaù trình naøy ñöôïc thöïc hieän baèng caùch ngaâm uû hoaù chaát, sau
ñoù giaët eùp baèng nöôùc noùng ñeå loaïi saïch caùc taïp chaát, tinh boät,… Thoâng
thöôøng caùc hoaø chaát cho vaøo laø axít loaõng, NaOH, chaát oxi hoaù H2O2,
men goác thöïc vaät, ñoäng vaät, xaø boâng,.. Giai ñoaïn uû vaøo khoaûng töø 1 – 12
giôø ôû nhieät ñoä 300 – 1000 C (coù hoaù chaát), trong quaù trình uû, tinh boät nôû
ra, thuyû phaàn vaø hoaø tan taùch khoûi sôïi vaûi.
Nhuoäm sôïi : Ñöôïc tieán haønh sau khi hoaøn taát caùc coâng ñoaïn chuaån bò
nhuoäm. Trong giai ñoaïn naøy ngöôøi ta thöôøng söû duïng caùc loaïi hoaù chaát
nhö: NaOH, CH3COOH, chaát taïo ra moâi tröôøng (kieàmhay axit), phaåm
nhuoäm, caùc chaát hoaït ñoäng beà maët, chaát khöû, H2O−2, chaát ñieän ly.
Ñoái vôùi caùc maët haøng vaûi khaùc nhau, ñoøi hoûi caùc saûn phaåm nhuoäm vaø caùc
moâi tröôøng khaùc nhau,( ví duï: neáu nhuoäm sôïi Peco, thaønh phaàn cuûa chuùng
bao goàm Polyseter vaø cotton, do ñoù phaûi söû duïng ñoàng thôøi hai loaïi thuoác
nhuoäm khaùc nhau: Sôïi polyester nhuoäm ôû ñieàu kieän pH=5, moâi tröôøng
axít, nhieät ñoä 1300, trong khoaûng thôøi gian 30 phuùt. Coøn sôïi cotton nhuoäm
baèng thuoác nhuoäm hoaøn nguyeân ôû pH=12, moâi tröôøng kieàm vôùi nhieät ñoä
1300C vaø thôøi gian haáp phuï tuyø thuoäc vaøo töøng loaïi thuoác nhuoäm cuï theå).
12
Visu
 TỔNG
TỔNG QUAN
QUAN VỀ
VỀ NGÀNH
NGÀNH DỆT
DỆT NHUỘM
NHUỘM

Taåy giaët :nhaèm laøm saïch vaûi, loaïi boû caùc taïp chaát, maãu thuoác nhuoäm thöøa,…
qui ñònh taåy giaët baøo xaø phoøng hay hoaù chaát giaët toång hôïp (giaët noùng ) ôû nhieät
ñoä khoaûng 800C, sau ñoù xaû laïnh vôùi caùc chaát taåy giaët thoâng duïng laø: xaø phoøng
1g/l, xoâ ña g/l,.. .
Coâng ñoaïn hoaøn taát : laø coâng ñoaïn cuoái cuøng taïo ra vaûi coù chaát löôïng toát vaø
theo ñuùng yeâu caàu nhö: choáng moác, choáng chaùy, meàm, choáng nhaøu, … hoaëc trôû
veà traïng thaùi töï nhieân sau quaù trình caêng keùo, co ruùt ôû caùc khaâu tröôùc hay thaúng
neáp ngay ngaén. Qui trình coâng ngheä ôû giai ñoaïn naøy tuyø thuoäc vaøo saûn phaåm
vaûi nhuoäm cuï theå bao goàm caùc böôùc khaùc nhau, nhöng nhìn chung ao goàm hai
coâng ñoaïn sau:
Xöû lyù cô hoïc : chöõa sôïi ngang, caêng boùng, chænh khoå, uûi,….
Xöû lyù hoaù hoïc: ñöa vaøo vaûi moät soá hoaù chaát ñeå taêng chaát löôïng vaûi hoaøn
taát.
Nhìn chung coâng ngheä deät nhuoäm töông ñoái ña daïng vaø coøn phuï thuoäc vaøo
nhieàu vaøo loaò vaûi saûn phaåm, loaïi vaûi nuyeân lieäu, loaïi thuoác nhuoäm, … .

13
Visu
 TỔNG
TỔNG QUAN
QUAN VỀ
VỀ NGÀNH
NGÀNH DỆT
DỆT NHUỘM
NHUỘM

Taåy giaët :nhaèm laøm saïch vaûi, loaïi boû caùc taïp chaát, maãu thuoác nhuoäm thöøa,…
qui ñònh taåy giaët baøo xaø phoøng hay hoaù chaát giaët toång hôïp (giaët noùng ) ôû nhieät
ñoä khoaûng 800C, sau ñoù xaû laïnh vôùi caùc chaát taåy giaët thoâng duïng laø: xaø phoøng
1g/l, xoâ ña g/l,.. .
Coâng ñoaïn hoaøn taát : laø coâng ñoaïn cuoái cuøng taïo ra vaûi coù chaát löôïng toát vaø
theo ñuùng yeâu caàu nhö: choáng moác, choáng chaùy, meàm, choáng nhaøu, … hoaëc trôû
veà traïng thaùi töï nhieân sau quaù trình caêng keùo, co ruùt ôû caùc khaâu tröôùc hay thaúng
neáp ngay ngaén. Qui trình coâng ngheä ôû giai ñoaïn naøy tuyø thuoäc vaøo saûn phaåm
vaûi nhuoäm cuï theå bao goàm caùc böôùc khaùc nhau, nhöng nhìn chung ao goàm hai
coâng ñoaïn sau:
Xöû lyù cô hoïc : chöõa sôïi ngang, caêng boùng, chænh khoå, uûi,….
Xöû lyù hoaù hoïc: ñöa vaøo vaûi moät soá hoaù chaát ñeå taêng chaát löôïng vaûi hoaøn
taát.
Nhìn chung coâng ngheä deät nhuoäm töông ñoái ña daïng vaø coøn phuï thuoäc vaøo
nhieàu vaøo loaò vaûi saûn phaåm, loaïi vaûi nuyeân lieäu, loaïi thuoác nhuoäm, … .

14
Visu
 THAØ
THAØNNH
H PHAÀ
PHAÀNN TÍNH
TÍNH CHAÁ
CHAÁTT NÖÔÙ
NÖÔÙCC THAÛ
THAÛII DEÄ
DEÄTT NHUOÄ
NHUOÄMM

Coâng ngheä deät nhuoäm söû duïng moät löôïng raát lôùn nöôùc phuïc vuï cho caùc coâng
ñoaïn saûn xuaát ñoàng thôøi xaû ra moät löôïng lôùn nöôùc thaûi töông öùng, bình quaân
khoaûng 50-300m3/taán vaûi. Trong soá ñoù hai nguoàn oâ nhieãm chính caàn giaûi quyeát
laø töø coâng ñoaïn deät nhuoäm vaø naáu taåy.

Nöôùc thaûi taåy deät coù pH dao ñoäng khaù lôùn töø 9 – 12, haøm löôïng chaát höõu cô
cao( COD = 1000 – 3000 mg/l) do thaønh phaàn caùc chaát taåy gaây neân. Ñoä maøu
cuûa nöôùc thaûi khaù lôùn ôû nhöõng giai ñoaïn taåy ban ñaàu vaø coù theå lean ñeán
10.000Pt-Co, haøm löôïng caën lô löûng SS coù theå ñaït ñeán 200mg/l, noàng ñoä naøy
giaûm daàn ôû cuoái chu kyø xaû vaø giaët. Thaønh phaàn chuû yeáu cuûa nöôùc thaûi bao
goàm: thuoác nhuoäm thöøa, chaát hoaït ñoäng beà maët, caùc chaát oxy hoaù, cellulose,
xaùp, xuùt, chaát ñieän ly,… .

15
Visu
 THAØ
THAØNNH
H PHAÀ
PHAÀNN TÍNH
TÍNH CHAÁ
CHAÁTT NÖÔÙ
NÖÔÙCC THAÛ
THAÛII DEÄ
DEÄTT NHUOÄ
NHUOÄMM

Nöôùc thaûi nhuoäm nöôùc thaûi khoâng oån ñònh vaø ña daïng, thay ñoåi ngay
trong töøng nhaø maùy khi nhuoäm caùc loaïi vaûi khaùc nhau, thaäm chí ngay
caû khi caû khi cuøng moät loaïi vaûi vôùi loaïi thuoác nhuoäm khaùc nhau, moâi
tröôøng nhuoäm coù theå laø acid hoaëc kieàm, hoaëc trung tính. Cho ñeán nay
hieäu quaû haáp thuï thuoác nhuoäm cuûa vaûi chæ ñaït töø 60-70%, 30-40% caùc
phaåm nhuoäm thöøa coøn laïi ôû daïng nguyeân thuyû hoaëc ña soá ñaõ bò phaân
huyû ôû daïng khaùc, ngoaøi ra moät soá caùc chaát ñieän ly, chaát hoaït ñoäng beà
maët, chaát taïo moâi tröôøng, …..cuõng thöôøng toàn taïi trong thaønh phaàn
nöôùc thaûi nhuoäm, ñoù laø nguyeân nhaân gaây ra ñoä maøu raát cao cuûa nöôùc
thaûi nhuoäm.

Thaønh phaàn tính chaát nöôùc thaûi nhuoäm thöôøng chöùa caùc goác nhö: R-
SO3Na, R-SO3, N-OH, R-NH2, R-Cl, …. pH nöôùc thaûi thay ñoåi töø
2-14, ñoä maøu raát cao ñoâi khi leân ñeán 50.00 Pt-Co, haøm löôïng COD
thay ñoåi töø 80-18000 mg/l

16
Visu
 AÛ
AÛNNH
H HÖÔÛ
HÖÔÛNNG
G ÑEÁ
ÑEÁNN MOÂ
MOÂII TRÖÔØ
TRÖÔØNNG
G

OÂ nhieãm nöôùc thaûi: coâng nghieäp xöû lyù hoaù hoïc vaät lieäu deät söû duïng raát
nhieàu nöôùc vaø nhieàu hoaù chaát, chaát trô (texteli auxiliaries) vaø thuoác nhuoäm
(dyestuffs).
Möùc ñoä gaây oâ nhieãm ñoäc haûi phuï thuoäc vaøo chuûng loaïi vaø soá löôïng söû duïng
chuùng vaø vaøo caû coâng ngheä aùp duïng.

Coù theå phaân chia ra caùc chaát thoâng thöôøng söû duïng thaønh 3 nhoùm chính:
+ Ñoäc haïi vôùi vinh sinh vaø caù
+Khoù phaân giaûi sinh hoïc
+ Ít ñoäc haïi vaø deã phaân huûy sinh hoïc

17
Visu
 AÛ
AÛNNH
H HÖÔÛ
HÖÔÛNNG
G ÑEÁ
ÑEÁNN MOÂ
MOÂII TRÖÔØ
TRÖÔØNNG
G

a/ Nhoùm thöù nhaát: Caùc chaát ñoäc haïi vôùi vi sinh vaø caù

Xuùt (NaOH) vaø Natri cacbonat (Na2CO3) ñöôïc söû duïng vôùi soá löôïng lôùn coù ñeå naáu
(boiling) vaûi sôïi boâng vaø xöû lyù tröôùc vaûi sôïi pha ( chuû yeáu laø polyester/boâng).
Axit voâ cô (H2SO4) duøng giaët, trung hoaø xuùt, vaø hieän maøu thuoác nhuoäm hoaøn
nguyeân tan indigosol.
Caùc chaát khöû voâ cô nhö natri hydrosulfit (Na2S2O4) duøng trong nhuoäm hoaøn nguyeân
(vat dyeing).
Natri sulfur (Na2S) duøng khöû thuoác nhuoäm löu hoaù (sulfur dyes).
Dung moâi höõu cô Clo hoaù, nhö caùc chaát taûi trong nhuoäm muøng tuyn hoaøn taát.
Formandehyt coù trong thaùnh phaàn caùc chaát caàm maøu vaø caùc chaát xöû lyù hoaøn taát.
Crom VI (K2Cr−2O7) trong nhuoäm len baèng thuoác nhuoämaxit Crom.
Daàu hoaû duøng ñeå cheá taïo hoà in pigment.
Caùc chaát ngaám thaáu vaø taåy röûa khoâng ion treân cô sôû ankyiphenol etoxylat (APEO).

18
Visu
 AÛ
AÛNNH
H HÖÔÛ
HÖÔÛNNG
G ÑEÁ
ÑEÁNN MOÂ
MOÂII TRÖÔØ
TRÖÔØNNG
G

a/ Nhoùm thöù nhaát: Caùc chaát ñoäc haïi vôùi vi sinh vaø caù(tieáp theo)

Moät haøm löôïng nhaát ñònh kim loaïi naëng ñi vaøo nöôùc thaûi :
Trong moät taán xuùt coâng nghieäp neáu saûn xuaát baèng ñieän cöïc thuyû
phaân coù 4g thuyû ngaân (Hg).
Taïp chaát kim loaïi naëng coù trong thuoác nhuoäm söû duïng, nhö trong
thuoác nhuoäm hoaøn nguyeân.
Haøm löôïng halogen höõu cô AOX ñoäc haïi (Organo-halogen content) ñöa
vaøo nöôùc thaûi töø moät soá thuoác nhuoäm hoaøn nguyeân, moät soá thuoác nhuoäm
phaân taùn (disperse dyes), moät vaøi thuoác nhuoäm hoaït tính (reactive dyes),
moät soá ít pigment vaø thuoác nhuoäm cation (cation dyes).
Muoái aên (NaCl) hay muoái glaube (Na2SO4) duøng nhuoäm thuoác nhuoäm
hoaït tính theo phöông phaùp “taän tích” (exhast dyeing) thaûi ra vôùi noàng
ñoä > 2mg/l ñoäc ñoái vôùi vi sinh vaät trong nöôùc.

19
Visu
 AÛ
AÛNNH
H HÖÔÛ
HÖÔÛNNG
G ÑEÁ
ÑEÁNN MOÂ
MOÂII TRÖÔØ
TRÖÔØNNG
G

b/ Nhoùm thöù hai: caùc chaát khoù phaân giaûi sinh hoïc:

Caùc chaát giaët voøng thôm, maïch etylenoxit daøi hoaëc coù caáu truùc maïch
nhaùnh ankyl.
Caùc polimer toång hôïp bao goàm caùc chaát hoà hoaøn taát, caùc chaát hoà sôïi
doïc (sôûi toång hôïp hay sôïi pha) nhö PVA, poliacrylat.
Phaàn lôùn caùc chaát nhöõ hoaù, caùc chaát laøm ,meàm, caùc chaát taïo phöùc
trong xöû lyù hoaù hoïc.
Taïp chaát daàu khoaùng, silicon töø daàu keùo sôïi ñöôïc taùch ra.
Nhieàu loaïi thuoác nhuoäm vaø chaát taêng traéng quang hoïc.

20
Visu
 AÛ
AÛNNH
H HÖÔÛ
HÖÔÛNNG
G ÑEÁ
ÑEÁNN MOÂ
MOÂII TRÖÔØ
TRÖÔØNNG
G

c/ Nhoùm thöù ba: caùc chaát ít ñoäc vaø coù theå phaân giaûi sinh hoïc

Xô sôïi vaø caùc taïp chaát thieân nhieân coù trong sô sôïi bò loaïi boû trong caùc
coâng ñoaïn xöû lyù tröôùc .

Caùc chaát duøng hoà sôïi doïc treân cô sôû tinh boät khoâng bieán tính.

Caùc chaát giaët vôùi ankyl maïch thaúng – caùc chaát taåy röûa meàm.

Axít acetic (CH3COOH), axit formic (HCOOH) ñeå ñieàu chænh pH.

Muoái trung tính (NaCL, Na2SO4) ôû noàng ñoä thaáp.

21
Visu
 HIEÄ
HIEÄNN TRAÏ
TRAÏNNG
G XLNT
XLNT DEÄ
DEÄTT NHUOÄ
NHUOÄMM TAÏ
TAÏII TP.HCM
TP.HCM

Xöû lyù nöôùc thaûi deät nhuoäm taïi Tp. Hoà Chí Minh coù theå chia laøm 3 daïng
chính nhö sau:

1/ Traïm xöû lyù nöôùc thaûi coù quy moâ nhoû töø 50-100 m3/ngaøy.

2/ Traïm xöû lyù nöôùc thaûi coù quy moâ trung bình töø 100-1000 m3/ngaøy.

3/ Traïm xöû lyù nöôùc thaûi coù quy lôùn > 1000 m3/ngaøy.

22
Visu
 HIEÄ
HIEÄNN TRAÏ
TRAÏNNG
G XLNT
XLNT DEÄ
DEÄTT NHUOÄ
NHUOÄMM TAÏ
TAÏII TP.HCM
TP.HCM

1/ Sô ñoà coângngheä traïm xöû lyù XÖÛ LYÙ HOÙA LYÙ

nöôùc thaûi coù quy moâ nhoû töø 50-

100 m3/ngaøy
DD keo tuï Nöôùc ra

Song chaén raùc Keo tuï – Taïo boâng

Beå ñieàu hoaø
Beå laéng

Buøn dö
Buøn thaûi boû Saân phôi buøn

Nöôùc taùch buøn

23
Visu
 HIEÄ
HIEÄNN TRAÏ
TRAÏNNG
G XLNT
XLNT DEÄ
DEÄTT NHUOÄ
NHUOÄMM TAÏ
TAÏII TP.HCM
TP.HCM

Traïm xöû lyù nöôùc thaûi coù quy moâ nhoû töø 50-100 m3/ngaøy, chæ aùp duïng
cho nhöõng cô sôû deät nhuoäm nhoû, voán ñaàu tö coøn haïn cheá neân coâng
ngheä xöû lyù chæ laø keo tu, taïo boâng, laéng do ñoù chaát löôïng nöôùc thaûi sau
xöû lyù khoâng ñaûm baûo, phaàn lôùn laø khoâng ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng.

24
Visu
 HIEÄ
HIEÄNN TRAÏ
TRAÏNNG
G XLNT
XLNT DEÄ
DEÄTT NHUOÄ
NHUOÄMM TAÏ
TAÏII TP.HCM
TP.HCM

2/ Sô ñoà coâng ngheä traïm xöû lyù nöôùc thaûi coù quy moâ trung bình töø 100-1000
m3/ngaøy
TIEÀN XÖÛ LYÙ XÖÛ LYÙ SINH HOÏC XÖÛ LYÙ HOÙA LYÙ

Maùy thoåi khí

Beå laéng 2
DD keo tuï

Song chaén raùc

Beå ñieàu hoaø Aeroten

Keo tuï – Taïo boâng

Tuaàn hoaøn buøn

Nöôùc ra

Buøn dö Buøn thaûi

Buøn thaûi boû Saân phôi buøn
Beå laéng
Nöôùc taùch buøn

25
Visu
 HIEÄ
HIEÄNN TRAÏ
TRAÏNNG
G XLNT
XLNT DEÄ
DEÄTT NHUOÄ
NHUOÄMM TAÏ
TAÏII TP.HCM
TP.HCM

2/ Traïm xöû lyù nöôùc thaûi coù quy moâ trung bình töø 100-1000 m3/ngaøy, phaàn lôùn laø
do caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö töông ñoái lôùn, coù dieän tích maët baèng roäng do
ñoù xaây döïng heä thoáng xlnt töông ñoái hoaøn chænh bao goàm caùc quaù trình xöû lyù nhö :
Xöû lyù cô hoïc, xöû lyù sinh hoïc, xöû lyù hoaù lyù.
Chaát löôïng nöôùc thaûi sau xöû lyùñaït tieâu chuaån xaû ra nguoàn tieáp nhaän.
Thoâng soá Tieâu chuaån nguoàn loïai B
Ñaàu vaøo Ñaàu ra
pH 7.0 – 11.0 7.5 6.0 – 8.5

BOD5 toång, mg/L 300-700 20 <50

COD toång, mg/L 500-900 80 <100

Caën lô löûng (SS), mg/L 100-200 50 <100

Baûng keát quaû tröôùc vaø sau xöû lyù cuûa heä thoáng xlnt
coâng ty deät nhuoäm SaiGon Joubo- quaän 6 tp.HCM

26
Visu
 COÂ
COÂNNG
G TRÌNH
TRÌNH XÖÛ
XÖÛ LYÙ
LYÙ NÖÔÙ
NÖÔÙCC THAÛ
THAÛII COÂ
COÂNNG
G TY
TY DEÄ
DEÄTT NHUOÄ
NHUOÄMM SAØ
SAØII GOØ
GOØNN JOUBO,
OUBO, QUAÄ
JJOUBO, QUAÄNN 6,
6, TP.HCM
TP.HCM

27
Visu
 COÂ
COÂNNG
G TRÌNH
TRÌNH XÖÛ
XÖÛ LYÙ
LYÙ NÖÔÙ
NÖÔÙCC THAÛ
THAÛII COÂ
COÂNNG
G TY
TY DEÄ
DEÄTT NHUOÄ
NHUOÄMM SAØ
SAØII GOØ
GOØNN JOUBO,
OUBO, QUAÄ
JJOUBO, QUAÄNN 6,
6, TP.HCM
TP.HCM

28
Visu
 HIEÄ
HIEÄNN TRAÏ
TRAÏNNG
G XLNT
XLNT DEÄ
DEÄTT NHUOÄ
NHUOÄMM TAÏ
TAÏII TP.HCM
TP.HCM

3/ Traïm xöû lyù nöôùc thaûi coù quy moâ lôùn > 1000m3/ngaøy,laø nhöõng traïm xöû lyù coù
coâng ngheä hoaøn chænh. Keát hôïp caùc quaù trình xöû lyù cô hoïc, sinh hoïc , vaø hoaù lyù,
trang bò caùc thieát bò xöû lyù hieän ñaïi, caùc thieát bò quan saùt ñieàu khieån töï ñoäng vaø
kinh phí ñaàu tö lôùn .
Chaát löôïng nöôùc thaûi sau xöû lyù ñaûm baûo ñaït tieâu chuaån xaû ra nguoàn tieáp nhaän.

Caùc ñôn vò coù traïm xöû lyù nöôùc thaûi coù quy moâ lôùn nhö :

Coâng ty deät may Thaønh Coâng coâng suaát 5000 m3/ngaøy

Coâng ty deät may Thaéng lôïi .

29
Visu
 COÂ
COÂNNG
G TRÌNH
TRÌNH TIEÂ
TIEÂUU BIEÅ
BIEÅUU DO
DO CEFINEA
CEFINEA THÖÏ
THÖÏCC HIEÄ
HIEÄNN

TIEÀN XÖÛ LYÙ XÖÛ LYÙ SINH HOÏC XÖÛ LYÙ HOÙA LYÙ

Maùy thoåi khí

Beå laéng
DD keo tuï
Nöôùc
vaøo
Song chaén raùc
Beå tieáp nhaän Beå ñieàu hoaø Aeroten
Tuaàn hoaøn buøn
Keo tuï – Taïo boâng

Nöôùc ra

Ngaên chöùa buøn

Buøn thaûi Beå tuyeån noåi

Maùy eùp buøn Maùy neùn khí

Beå aùp suaát

Coâ
Coânngg ngheä
ngheä xöû
xöû lyù
lyù nöôù
nöôùcc thaû
thaûii

30
Visu
 COÂ
COÂNNG
G TRÌNH
TRÌNH TIEÂ
TIEÂUU BIEÅ
BIEÅUU DO
DO CEFINEA
CEFINEA THÖÏ
THÖÏCC HIEÄ
HIEÄNN

Coâ
Coânngg suaá
suaátt 1000
1000 m3/ngaø
m3/ngaøyy
Chuû
Chuû ñaà
ñaàuu tö
tö :: DEAWON -KORE
DEAWON-KORE
Thi
Thi Coâ
Coânngg :: Trung
Trung Taâ
Taâmm Coâ
Coânngg Ngheä
Ngheä
Moâ
Moâii Tröôø
Tröôønngg –– CEFINEA
CEFINEA
Beå Sinh hoïc
Nöôùc sau xöû lyù
Beå tuyeån noåi

31
Visu
 COÂ
COÂNNG
G TRÌNH
TRÌNH TIEÂ
TIEÂUU BIEÅ
BIEÅUU DO
DO CEFINEA
CEFINEA THÖÏ
THÖÏCC HIEÄ
HIEÄNN

Coâ
Coânngg suaá
suaátt 1000
1000 m3/ngaø
m3/ngaøyy
Chuû
Chuû ñaà
ñaàuu tö
tö :: DEAWON -KORE
DEAWON-KORE
Thi
Thi Coâ
Coânngg :: Trung
Trung Taâ
Taâmm Coâ
Coânngg Ngheä
Ngheä
Moâ
Moâii Tröôø
Tröôønngg –– CEFINEA
CEFINEA
Cuïm beå xöû lyù hoùa lyù

Maùy thoåi khí Beå laéng

32
Visu
 KEÁT LUAÄN
Ngaønh deät nhuoäm laø ngaønh coâng nghieäp chieám ñöôïc vò trí quan troïng
trong neàn kinh teá quoác daân, ñoùng goùp ñaùng keå cho ngaân saùch nhaø nöôùc
vaø laø nguoàn giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm cho nhieàu lao ñoäng .
Tuy nhieân ñeå phaùt trieån beàn vöõng caàn phaûi quan taâm ñeán baûo veä moâi
tröôøng cuï theå ñoái vôùi ngaønh deät nhuoäm laø xöû lyù nöôùc thaûi.
Xöû lyù nöôùc thaûi phaûi ñaûm baûo chaát löôïng vaø hieäu quaû, nöôùc thaûi sau xöû
lyù luoân luoân ñaït tieâu chuaån xaû ra nguoàn tieáp nhaän.

33
Visu
 34
Visu