NOORDNIEUWS

MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 13 NUMMER 5 > 2008

> Investeringen in provinciale en lokale infrastructuur blijven achter

> Zuiderzeewerkers uit Stadskanaal

> SNN moet meerwaarde bewijzen in tijd van crisis

> Emmen, volwaardige plek langs de noordelijke ontwikkelingsas

 Het is niet eenzaam aan de top
Paterswoldseweg 802
Postbus 1100, 9701 BC Groningen
t e l e f o o n + 3 1 ( 0)5 0 5 21 4 3 3 3
w w w. p l a s b o s s i n a d e . n l
mr. Daan Kuijken |advocatuur|
PlasBossinade heeft een geruststellende boodschap voor
ondernemers, bestuurders en managers: u staat er niet alleen voor.
Er zijn mensen die graag met u meedenken bij ingrijpende beslissingen
of in conflictsituaties. Ervaren mensen, die uw dilemma’s herkennen
en oplossingen paraat hebben. Mensen die u wijzen op risico’s, maar
ook op kansen. Mensen die bovendien niet van uw zijde wijken als het echt
spannend wordt. Bij PlasBossinade werken er ruim honderd. Mensen als
Daan Kuijken, advocaat, één van onze specialisten Arbeidsrecht.
Ook op dat terrein staat u er dus niet alleen voor.
Inhoud NoordNieuws 5 > 2008 1

2 4 15

20 24 32

Opinie 2 SNN moet meerwaarde bewijzen in tijd van crisis

4 De onderste steen boven: investeer in provinciale en lokale infrastructuur
22 Nieuwe agenda voor noordelijke werklocaties

Actualiteit 12 Emmen goed op weg

19 Harmonie in overleg
20 Zuiderzeewerkers uit Stadskanaal
28 Groei van mensen leidt tot groei van de omzet

Vereniging 15 Rock the vote! Werk aan Water voor een zakelijk waterschap

Praktijk 7 Joke van der Ven verovert de wereld vanuit Groningen

10 Internetmarketing: inhaken of afhaken
11 Ongekend talent: een nieuwe bron van creatief personeel
14 Los komen in Lapland
32 Ronald McDonald Huis Friesland

Vaste rubrieken 6 Bedrijfsnieuws

9 Column
24 Hoe is het een jaar later met...
26 Actualiteiten
27 VNO-NCW Noord in actie
30 Personalia
31 Welkom nieuwe leden
2 NoordNieuws november 2008
Leiderschap in moeilijke tijden
SNN moet meerwaarde
bewijzen in tijd van crisis
In tijden van crisis wordt publiek leiderschap
gevraagd. Of het nu gaat om het activeren van
aan dit landsdeel toevertrouwde gelden of het
versnellen van procedures en verstrekken van
vergunningen. VNO-NCW Noord roept het SNN
op haar verantwoordelijkheid te nemen.
Een belangrijk verschil tussen de andere
regio’s en het noorden is dat de drie
noordelijke provincies nog altijd de
bestuurlijke ruimte hebben om een
gezamenlijk beleid te ontwikkelen en
te implementeren. Zodoende kan een
samenhangend economisch, sociaal,
cultureel en ecologisch gebruik van hun
fysieke ruimte bewerkstelligd worden.
In het verleden werd Noord-Nederland
harder geraakt dan andere regio’s op
momenten van laagconjunctuur. De crisis
werd hier dieper gevoeld en het moment
van upswing volgde doorgaans later.
De noordelijke economie staat er anno
2008 robuuster voor en valt op door een
grotere diversiteit aan bedrijvigheid en
aanstekelijke ondernemersgeest.
De regio is daarmee beter toegerust de
internationale klappen te incasseren en
te pareren. Tegelijkertijd maken vele
ondernemers een ‘pas op de plaats’.
Grotere geplande investeringen worden
voorlopig in de wachtstand gezet.
Noord-Nederland mag zich gelukkig
prijzen dat over de hoofdlijnen van
ruimtelijk-economisch en sociaal beleid
veel eensgezindheid bestaat bij noor-
delijke sociale partners en noordelijke
bestuurders. Dit is een heel groot goed
waar elders nog steeds met een zekere
afgunst naar wordt gekeken. Het heeft
haar concrete vertaling gekregen in het
mal – contramal beleid, de ontwikkeling
van vijf noordelijke economische kernzo-
nes, drie herkenbare nationale pieken,
de oriëntatie op Noord-Duitsland, de
wording van Nordconnect, omvangrijke
Europese stimuleringsmiddelen, het bin-
Hans Haerkens
h.haerkens@vno-ncwnoord.nl
nenhalen van het Waddenfonds en het
Regio Specifieke Pakket en een groei-
end zelfbewustzijn over de noordelijke
kerncompetenties. Het Samenwerkings-
verband Noord Nederland (SNN) heeft
hierin onmiskenbaar een glansrol vertolkt
tezamen met de noordelijke sociale part-
ners. De oprechte bereidheid belangrijke
onderwerpen in voornoemde setting
noordelijk met elkaar af te stemmen
heeft de regio geen windeieren gelegd.
De bereidheid om de provinciale agenda
ondergeschikt te laten zijn aan de noorde-
lijke agenda is allesbehalve een vanzelf-
sprekende reflex. Dit vereist voortdurende
inspanning, herijking en inschikkelijkheid
van alle betrokken hoofdrolspelers en
hun achterbannen. Terugverlangen naar
de provinciaalse en gefragmenteerde
vorm van belangenbehartiging, of wat
daarvoor destijds moest doorgaan, is geen
serieus alternatief. De magistraten in Den
Haag en omstreken deden er maar al te
graag hun voordeel mee.
Kredietcrisis
De kredietcrisis oefent langs 4 kanalen
zijn invloed uit op de reële economie,
mondiaal en in het verlengde daarvan in
Nederland:
> duurdere, scherpere en minder kre-
dietverlening;
> vermogensverliezen bij banken, bur-
gers, pensioenfondsen en bedrijven;
> vertrouwenseffecten bij consumenten
en bedrijven;
> en - als neerslag van dit alles - via min-
der groei van de wereldhandel.
In de eerste plaats is het zaak om
Foto: SNN
nationaal gezamenlijk scherp te stel-
len wat Nederlandse partijen in eigen
land moeten doen om een teruggang in
bedrijvigheid onverhoopt te vererge-
ren. En hoe Nederland zo sterk mogelijk
aan de startlijn bij straks het mondiale
herstel te brengen. Naast de rijksover-
heid hebben ook de lagere overheden
een taak en verantwoordelijkheid. Meer
in het bijzonder het Samenwerkingsver-
band Noord-Nederland, waarvan de drie
noordelijke provincies en de vier grotere
steden integraal deel uitmaken.
Het is hierbij van belang dat genoemde
overheden:
> zorgen voor vertrouwenwekkende
signalen en een beleidspakket richting
bedrijfsleven. Vooral naar investeer-
ders, exportsectoren/industrie, bouw
die nu volop in de wind liggen. Dit kan
langs verschillende wegen.
> een versnelling bevorderen van proce-
dures en uitvoering van investerings-
projecten en bouwprojecten waar dat
kan. (activering RSP en Waddenfonds-
gelden).
> snel de gemaakte afspraken tussen
rijk en regio vertalen in contracten die
onomkeerbaar en onweerlegbaar zijn.
(RSP-gelden)
> de ongeëvenaarde publieke beste-
dingsimpuls zonder vertraging en toe-
gankelijk voor noordelijke marktpar-
tijen - met de vereiste zorg - versneld
wordt aanbesteed.
> de maximale ruimte benutten om uit-
staande investeringsprojecten (IPR etc.)
tot een succesvol einde te brengen,
resp. te begeleiden.

> s neller hun betalingsverplichtingen
inlossen met marktpartijen.
> de voorstellen van de commissie Ru-
opinie
ding – PPS- en de commissie Elverding
– versnelling procedures - onverwijld
omarmen en in de praktijk te brengen.
> de publieke begeleiding van de
omvangrijke investeringsagenda voor
Noord-Nederland fors opschalen waar
nodig en gewenst. Het forse beroep
op de vereiste financiële arrangemen-
ten is door de kredietcrisis onder een
gewijzigd gesternte komen te staan.
> aantoonbaar werk maken – in woord
en geschrift - van een voorspoedig en
gestroomlijnd vergunningenproces.
> in goed overleg met de vertegen-
woordigers van het maatschappelijk
middenveld komen tot een samen-
hangend en offensief beleidspakket
waarbij elke deelnemende partner
naar vermogen zijn bijdrage levert.
Juist waar het gaat om het versterken
van de positie van Noord-Nederland als
kennisregio en het verbeteren van de be-
reikbaarheid, is een noordelijke krachten-
bundeling veruit te verkiezen boven een
provinciale insteek. Dit geldt evenzeer op
het moment dat namens het landsdeel
met het rijk wordt gesproken over de
toedeling en verdeling van rijksmiddelen
3
of leniging van financiële arrangemen- belang. Ook in de regio. De financiële
ten. Alleen met een noordelijke smoel crisis raakt inmiddels de reële economie.
is invloed verzekerd bij het kabinet en Heldere en tijdige communicatie met
nationale beleids- en adviesgremia. Het is het werkveld wekt vertrouwen en geeft
een test voor de kracht van de noorde- houvast. Het noordelijke bedrijfsleven
lijke samenwerking en slagkracht nu èn dringt bij noordelijke bestuurders aan op
voortvarend de verantwoordelijkheid operationele deskundigheid en een sense
te nemen voor aanvullende acties zoals of urgency. VNO-NCW Noord vraagt het
hierboven geschetst. Samenwerkingsverband Noord-Neder-
land te bewaken dat er snel werk wordt
Een strategie gebaseerd op de eigen gemaakt van de omvangrijke noorde-
mogelijkheden is alleen maar uitvoer- lijke publieke investeringsagenda in de
baar als alle partijen daar met elkaar ruimste zin van het woord. Vele noorde-
aan werken. De afgelopen jaren hebben lijke bedrijven zouden hiermee op korte
laten zien dat de samenwerking van de termijn hun voordeel kunnen doen.<
drie noordelijke provincies van toege-
voegde waarde is. Dat een ruimtelijk-eco-
nomische strategie tot resultaten heeft
geleid en een inspiratiebron is om ook
op andere onderdelen, waar dat zinvol is
gebleken, elkaar te vinden. Samenwer-
king die zijn waarde in het onderlinge
verkeer heeft bewezen, en die een extra
dimensie heeft gekregen door het feit
dat ze niet beperkt is gebleven tot de
provincies, maar zich ook uitstrekt tot
andere overheden, bedrijven en maat-
schappelijke organisaties.
Leiderschap
Op momenten van crisis is publiek leider-
schap en snelheid van handelen van
4 NoordNieuws november 2008 Jan-Willem Lobeek Foto’s: Koos Boertjens (www.beeldsite.nl)
jw.lobeek@vno-ncwnoord.nl

De onderste steen boven

Investeer in provinciale en lokale infrastructuur

In Nederland wordt verschil gemaakt tussen het hoofdwegen- meentelijke & waterschapswegen (i.v.m.
woningbouw), 26 km aan rijkswegen en
net en het onderliggend wegennet. Maar laatstgenoemde is een schamele 2 kilometer aan provinciale
niet van ondergeschikt belang. Integendeel. VNO-NCW Noord wegen. De verwaarlozing van het regio-
nale wegennet blijkt ook uit de uitgaven.
vraagt aandacht voor provinciale en lokale infrastructuur. Tabel 2 laat zien dat de uitgaven aan pro-
vinciale wegen sterk zijn achtergebleven
De capaciteit van het regionale wegen- In 2005 kwam er in totaal 791 kilometer bij de investeringen in andere wegen.
net is onvoldoende. In vergelijking met aan verharde wegen bij: 763 km aan ge- Van de € 600 miljoen die provincies in
het buitenland loopt Nederland qua aan-
tal kilometers per duizend inwoners flink Tabel 1 Ontwikkeling rijstrooklengte verharde wegen van 1983 - 2004
achter, vooral waar het de lengte van
Procentuele
provinciale wegen betreft. De afgelopen
Soort verharde weg 1983 1996 2004 toename
25 jaar zijn aan het provinciale wegennet
1983-2004
nauwelijks verbeteringen aangebracht,
Rijksautosnelwegen 1.820 km. 2.210 km. 2.350 km. + 30%
terwijl het verkeer toch sterk is toegeno-
men. In de Nota Mobiliteit wordt gecon- Rijksautowegen 2.760 km. 1.000 km. 920 km. - 65%
stateerd dat de groei van het verkeer de Provinciale
komende jaren vooral ligt bij het regio- (auto)wegen 8.740 km. 6.910 km. 6.710 km. - 25%
nale personenvervoer (afstanden tot 40 Gemeentelijke & 81.820 km. 103.300 km. 120.420 km. + 45%
kilometer) en het vrachtverkeer. Boven- waterschapswegen
dien gaan verreweg de meeste autorit-
Totaal 95.140 km. 113.420 km. 130.400 km. + 35%
ten over korte afstanden: 80 procent zit
onder de 30 kilometer. Het gros van deze Bron: CBS (1999, 2007), AVV 2004
ritten gaat over het regionale wegennet
Tabel 2 Uitgaven aan wegen naar wegbeheerder 1992 - 2004
Nederland telt drie soorten wegen: rijks-
Wegbeheerder 1992 2004 Toename 1992-2004
wegen, provinciale wegen en gemeen-
telijke & waterschapswegen. In tabel 1 is Rijk €0,8 mrd. €1.5 mrd. + 90%
aangegeven hoeveel kilometers er bij de Provincies €0,5 mrd. €0,6 mrd. + 20%
verschillende wegcategorieën zijn bijge- Gemeenten &
komen. De cijfers laten duidelijk zien dat waterschappen €2,1 mrd. €3,4 mrd. + 60%
de provinciale wegen de voorbije decen- Totaal €3,4 mrd. €5,5 mrd. + 60%
nia in feite ‘vergeten’ zijn.
Bron: CBS (2002), VenW (2007)
 5

2004 aan wegen hebben uitgegeven, is
€ 400 miljoen voor de aanleg en € 200
miljoen voor beheer en onderhoud ervan.
Het is schrijnend om te constateren
dat de uitgaven aan provinciale wegen
zijn achtergebleven bij de provincie-
inkomsten en – vooral – bij de provinciale
opcenten in de motorrijtuigenbelasting.
Met circa € 1,3 miljard vormen de opcen-
ten bijna de belangrijkste inkomstenbron
voor provincies. De opcenten zijn geen
‘doelbelasting’. Het geïnde bedrag gaat
niet automatisch naar wegen of infra-
structuur, maar is ‘vrij’ besteedbaar aan
maatschappelijke zaken die provincies
belangrijk vinden.
> N356 Centrale As (weg naar Dokkum):
na vele jaren soebatten ligt er een
variant die door de provincie Friesland
wordt uitgewerkt. De milieubeweging
ligt al ingegraven klaar om waar mo-
gelijk de uitvoering te torpederen.
> N360 Groningen – Delfzijl: feitelijk is
deze weg de laatste jaren door het
aanleggen van rotondes en verlagen
van de maximum snelheid afgewaar-
deerd. Om de twee economische
kernzones (Eemsmond en Groningen-
Assen) beter met elkaar te verbinden is
een opwaardering noodzakelijk.
> N381 Drachten – Oosterwolde: hoewel
een verdubbeling van de capaciteit op
dit wegvak voor de hand had gelegen,
is men politiek niet verder gekomen
dan de aanleg van nieuw tweebaans
tracé
> N34 Holsloot – Hardenberg: de belang-
rijke economische kernen Coevorden
en Hardenberg zouden baat hebben
bij een opwaardering van dit wegvak.
In Noord-Nederland zijn de RSP gelden
dus van harte welkom. Het gaat niet
om additionele investeringen, maar om
investeringen die al lang gedaan hadden
moeten worden. Want het onderlig-
gende wegennet is van bovengeschikt
belang. <

Provincies kunnen voor grote infrastruc-

turele projecten eventueel een beroep
doen op het Infrastructuurfonds. Ook
ontvangen zij per jaar circa € 700 miljoen
BDU (Brede Doeluitkering) voor wegen,
openbaar vervoer en veiligheid. Circa 80
procent van de BDU heeft het openbaar
vervoer als vaste bestemming in ver-
band met langlopende OV-concessies.
Bovendien wil het rijk de komende jaren
een korting op de BDU doorvoeren. Dat
beperkt de kans op meer BDU-gelden
voor wegen tot een minimum. Uit een
inventarisatie onder een aantal provin-
cies blijkt dat de komende tijd tenminste
€ 200 miljoen tot € 300 miljoen per jaar
opinie

extra nodig is om het onderliggende

wegennet up to date te krijgen.

De conclusie moet zijn dat het provinci-

ale wegennet is verwaarloosd. Er is geen
extra capaciteit gecreëerd en de uitgaven
aan de regionale infrastructuur lopen
ver achter bij de (ook hoogstnoodzake-
lijke) investeringen in het rijkswegennet.
Doordat de capaciteit geen gelijke tred
houdt met de toename van het regionale
verkeer kunnen grote verkeersknelpun-
ten ontstaan.

Gelukkig heeft Noord-Nederland nu het

Regionaal Specifiek Pakket (RSP), als
compensatie voor de niet aan te leggen
Zuiderzeelijn. Een deel van dat geld zal
worden besteed aan provinciale wegen.
Gezien de eerdere cijfers is dat geen luxe.
Toch dicht het RSP niet alle gaten die in
het verleden ontstaan zijn. Mede omdat
een belangrijk deel van de RSP gelden
worden geïnvesteerd in railinfrastructuur
en gebiedsontwikkeling.
Een paar voorbeelden van noodzakelijke
infrastructuur in Noord-Nederland die
nog buiten het RSP vallen:
Het belang van infrastructuur…
Dat de voortdurende roep vanuit VNO-NCW Noord om een goede bereikbaar-
heid geen loze kreet is, bleek uit de het onlangs gepubliceerde onderzoek naar
de MKB-Vriendelijkste gemeente 2008. De drie Noordelijke winnaars (Skarsterlân,
Hoogeveen en Leek) liggen niet toevallig op een kruispunt van snelwegen. Leek
niet helemaal, dat zou eigenlijk Groningen moeten zijn, maar die gemeente
maakte juist een enorme duikeling in de ranglijst ten opzichte van twee jaar
geleden. Zolang het gemeentebestuur in Groningen geen haast lijkt te maken
met de oplossing van de problemen op de Zuidelijke Ringweg, zullen zij niet het
predicaat MKB-Vriendelijk opgeplakt krijgen.
6 NoordNieuws november 2008
>R
 WE gaat voor haar windparken op de Noordzee nieuwe innova-
tieve betonnen voetconstructie voor op de zeebodem gebruiken.
Deze constructie is nodig om de stabiliteit en veiligheid van de
tot nu toe grootste windmolens op de Noordzee te waarborgen.
De windmolens zijn 90 meter hoog en hebben wieken met een
doorsnede van 126 meter. De in totaal 400 molens staan in twee
parken op circa 75 kilometer uit de Hollandse kust in waterdiep-
tes tot 30 meter. De twee parken leveren in totaal 2.000 MW
groene stroom.
>M
 anagement Resultants Noord bundelt sinds 1 oktober de
kennis van 50 ervaren noordelijke interrimmanagers. Het nieuwe
bedrijf opereert vanuit de visie: je hoeft goede tijdelijke mana-
gers niet altijd van ver te halen, ze zitten namelijk om de hoek.
Management Resultants Noord is een initiatief van Peter Mulder
en Ernst Wallinga, beiden zelf ook ervaren verandermanagers.
Het bedrijf is gevestigd in Groningen.
>R
 ovecom ICT heeft haar nieuwe pand in Hoogeveen open laten
schieten door Foppe de Haan en Burgemeester Urlings. Op 28
oktober jl. schoot het gelegenheidsduo de voordeur van het
nieuwe kantoor open met een voetbal. Bovendien had Rovecom
haar gasten gevraagd om geen cadeaus mee te brengen, maar
om een donatie te schenken aan Stichting Foppe Fonds. Deze
stichting van Foppe de Haan financiert onder andere de aanschaf
van elektrische rolstoelen.
> ING Bankkantoor Heerenveen is als een van de eerste kanto-
ren in Nederland ingericht volgens de nieuwe kantorenformule
van ING. De metamorfose loopt vooruit op het samengaan van
de ING Bank en de Posbank in 2009. De bank is ingedeeld in drie
secties: zelf bankzaken doen, geholpen worden of advies krijgen.
>S
 childers de Vries heeft twee bedrijfsauto’s in gebruik geno-
men die rijden op aardgas. In overleg met Verheijen bedrijfswa-
gens, Fiat en Noordlease laat het schilder- en onderhoudsbedrijf
twee Fiats Doblo Natural Power rijden in Assen en Groningen. In
het kader van duurzaamheid en Cradle to Cradle werkt Schilders
de Vries ook samen met opdrachtgevers aan een nieuwe manier
om gebouwen door renovatie duurzamer en vriendelijker voor
de gebruikers te maken.
>K
 oop Centraal is op 1 november jl. gestart met een webboule-
vard (www.koopcentraal.nl) waar 12 webwinkels op aangesloten
zijn. De webwinkels bundelen hun krachten en betreden geza-
menlijk de Nederlandse markt. Daarmee bereiken zij een grotere
doelgroep en meer omzet. Koop Centraal is een unieke samen-
werking tussen Syntens, LiveWIRE, BekenT Internet Marketing en
diverse ondernemers.
> iWink is door Gasunie N.V. gekozen als partner voor interactief
webdesign ten aanzien van de websites en interne webappli-
caties van Gasunie. iWink is een full service internetbureau uit
Groningen en ontwikkelt dagelijks websites en webapplicaties
voor bedrijfsleven en overheden.
>D
 e NCP Groep heeft een nieuw initiatief ontwikkeld voor
ZZP’ers. Met de NCP Franchise formule kan nauwer samen-
gewerkt worden met een vaste groep zelfstandigen die een
hoogwaardige kwaliteit bieden. De belangrijkste voorwaarde
voor deze nauwere samenwerking is de win winsituatie voor alle
betrokken partijen. De NCP Groep zal per provincie(s) een verbin-
tenis aangaan met een beperkt aantal franchisedeelnemers.
– Geef uw bedrijfsnieuws door via noordnieuws@vno-ncwnoord.nl –
>Z
 eldenrust mag de zandwinning in de bossen bij Gasselte uitbrei-
den en exploiteren tot 2013. De Raad van State heeft bepaald dat
de provincie terecht een ontgrondingsvergunning heeft verleend
aan Zeldenrust. Ook het bestemmingsplan werd door de raad
grotendeels in orde bevonden.
>W
 itteveen+Bos en architectenbureau irs. VEGTER b.i. heb-
ben de ontwerpaanbesteding van de Provincie Fryslân voor de
vervanging van de hoofdbrug in Oosterwolde gewonnen. Zowel
op vormgeving als op advies- en bouwkosten is deze brug als
beste beoordeeld. Met de realisatie van dit ontwerp hebben
Witteveen+Bos en VEGTER een nieuwe richting in de bouw van
beweegbare bruggen geïnitieerd. In juni 2009 wordt gestart met
de bouw van de brug.
>B
 ellen.com viert dit najaar haar tienjarig jubileum. Tien jaar
geleden maakte de toen 13-jarige Ben Woldring een website in
het kader van een schoolopdracht. Op deze site konden telefoon-
tarieven vergeleken worden, hetgeen uitgroeide tot Bellen.com.
Inmiddels werken er 15 mensen verdeeld over drie vestigingen
aan acht verschillende vergelijkingssites.
>H
 et UMCG heeft op 23 oktober jl. in samenwerking met Alzhei-
mer Nederland het Alzheimer Centrum Groningen geopend. Het
centrum richt zich met onderzoek en onderwijs op het verbeteren
van de kwaliteit van leven van mensen met dementie en hun
naaste omgeving. Het Alzheimer Centrum Groningen maakt deel
uit van het UMCG Centrum Ouderengeneeskunde en wordt finan-
cieel ondersteund door Alzheimer Nederland.
>A
 STRON heeft een nominatie in de wacht gesleept voor een
Europese prijs. Het LOFAR (Low Frequency Array)-project in Dwin-
geloo is samen met twee projecten uit andere Europese landen
genomineerd voor de Regional Champions Awards 2008, in de
Bedrijfsnieuws
categorie innovatie. De uiteindelijke winnaar zal aangewezen
worden door het Comité van de Regio’s. Het LOFAR project omvat
de bouw van een sensornetwerk waaraan verschillende soorten
sensoren gekoppeld worden.
>G
 as Transport Services bv uit Groningen gaat een samenwer-
king aan met het Duitse Gasunie Deutschland Services GmbH. Zij
gaan op basis van een geïntegreerde aanpak een Open Season
houden om de interesse van de markt voor additionele transport-
capaciteit in kaart te brengen. Het is de eerste keer in Europa dat
netwerkontwikkeling op deze manier gestalte krijgt, op basis
van een grensoverschrijdende aanpak door een onafhankelijke,
(‘gesplitste’) eigenaar van gastransportnetten.
>A
 IESEC Groningen heeft de onderscheiding “The Highest Per-
forming Local Committee in Western Europe and North America”
in ontvangst genomen. Deze prijs wordt eens per jaar uitgeloofd
door het internationale AIESEC bestuur. De vestiging in Gronin-
gen, onder andere bekend door het aanbieden van internationale
stagairs in Noord-Nederland, heeft dit jaar de beste “perfor-
mance” geleverd van alle wereldwijde vestigingen in deze regio.
AIESEC Groningen is erg trots op haar award en hoopt hiermee bij
te dragen aan het internationale karakter van Noord-Nederland.
> f .a.x. Translations b.v. bestaat 20 jaar. In deze periode werden
miljoenen woorden, in de vorm van bijvoorbeeld een contract,
handleiding of website, vertaald in talloze talen. Het jubileum
werd op 13 november luister bijgezet door Dichter des Vaderlands
Driek van Wissen.
 7

Joke van der Ven verovert de

wereld vanuit Groningen
Op 10 november wordt de prijs van de Federatie van
Zakenvrouwen voor dé Vrouwelijke Ondernemer
2008 uitgereikt. Eén van de drie genomineerden is
Joke van der Ven uit Groningen die met Ars Bene
Laborandi onder andere sollicitatiebrieven op maat
verzorgt. Van der Ven is actief in Nederland en Duits-
land. Engeland, België, China en de rest van de wereld
zullen volgen.

‘Als mens ben ik tamelijk bescheiden maar in de business niet. Ik

ben hartstikke ambitieus.’ Dat zegt Joke van der Ven, directeur/
eigenaar van Ars Bene Laborandi BV. Viereneenhalf jaar gele-
den is ze gestart met Briefopbestelling, een bedrijf dat zakelijke
en persoonlijke brieven op maat verzorgt. Uit Briefopbestelling
is in 2005 het bedrijf It’sMyTurn ontstaan dat kandidaten via
online coaching begeleidt naar de arbeidsmarkt. Vervolgens
werd It’sMyBusiness ontwikkeld: een organisatie die startende
ondernemers via internet begeleidt. Inmiddels zijn de drie be-
drijven ondergebracht in haar BV.

Briefopbestelling is de afgelopen jaren hard gegroeid. Dat is

mede te danken aan de Europese aanbesteding die het bedrijf
in 2007 heeft gekregen voor het schrijven van sollicitatiebrieven
in opdracht van alle CWI’s. Van der Ven: ‘We kregen de op-
dracht omdat onafhankelijk onderzoek heeft aangetoond dat
met onze brieven 35 procent van de mensen wordt uitgenodigd
voor een gesprek en dat van hen 35 procent een baan krijgt.
Schrijven mensen zelf een brief dan wordt 8 procent uitgeno-
digd en nog geen 10 procent aangenomen.’

‘Toen de studenten terugkwamen van het marktonderzoek in

Beijing en Sjanghai bleek dat er welgeteld één bedrijf is waar
je voor grof geld een cv in het Chinees en Engels kunt bestel-
len. De kwaliteit van het Chinese cv kon er mee door maar het
Engelse cv was waardeloos. Vervolgens heb ik Hedy gevraagd
projectmanager in China te worden. Nu zit ze in Beijing om
medewerkers te werven die brieven en cv’s gaan schrijven voor
afgestudeerden. Staat het op de rails dan wil ik uitbreiden naar
India, enkele andere Europese landen en Brazilië.’

In Nederland zijn op dit moment 150 medewerkers – de mees-
ten als freelancer – actief voor Ars Bene Laborandi. In Duitsland
is inmiddels een vestiging van Briefopbestelling die samenwerkt
met de arbeidsbureaus en dit jaar zal het bedrijf uitbreiden
naar België en Engeland.
Op dit moment is Van der Ven druk bezig om in China voet aan
de grond te krijgen. Begin dit jaar heeft ze zich ter plaatse ge-
oriënteerd op de markt. Vervolgens heeft ze een aantal Chinese
studenten uit Leeuwarden ingeschakeld voor marktonderzoek.
‘Eén studente, Hedy, viel me meteen op. Ze gaf aan dat wat
mijn bedrijf doet al lang in China bestaat. Daarop zei ik: “Ik ben
er geweest en iedereen zei dat zoiets er helemaal niet is.”
Zoveel succes en plannen, wat is dan de betekenis van de no-
minatie voor dé Vrouwelijke Ondernemer 2008. Dat is toch net
zoiets als een AKO-prijs voor het beste boek van een vrouwe-
lijke schrijver? ‘Ik was ooit lid van Man Vrouw Maatschappij,
een feministische actiegroep eind jaren zestig. Anno 2008 is het
voor een vrouw nog steeds moeilijker om een bedrijf te starten
dan voor een man. Daarnaast: veel vrouwen willen hun bedrijf
klein houden. Nou ik niet. Ik heb hartstikke grote ambities en
vind het leuk als dat gezien wordt.’ <
Nieuw: Is uw website al
ge-STROOM-lijnd?
STROOM
(Strategisch Onderzoek Online Marketing)
Gun je website een Onderdelen STROOM
STROOM-versnelling in het Strategisch Online Marketing
Onderzoek zijn o.a. de volgende
Vroeger. Toen was de website nog een soort onderwerpen opgenomen:
digitale folder. Waar je lang niet naar om
hoefde te kijken. In elkaar gebakken in een - Commercieel Communicatieplan
Waarbij o.a. de bedrijfsgegevens,
onbegrijpelijk taaltje door onnavolgbare
kerncijfers en omstandigheden
techneuten. Ach, dat waren nog eens tijden.... kritisch worden onderzocht, de
missie, de visie en de doelen
En nu? Nu is de website een kritische succes- worden geformuleerd, de huisstijl
factor. Een teken des onderscheids. In de wordt vertaald, identiteit en imago
communicatie, de marketing en de organisatie. worden benoemd en de doel-
groepen gesegmenteerd en
Een uitermate slim medium. Dat weliswaar de ondersteunende media worden
nodige investeringen vergt, maar dan ook bekeken.
behoorlijk wat oplevert. Bezoekers en bekend-
heid natuurlijk, maar vooral ook besparingen. - Online Marketingplan
Waarbij o.a. de concurrentie
En uiteindelijk de nodige omzet. uitgebreid in kaart wordt gebracht,
de SWOT en het producten/
En straks? In de toekomst wordt de website diensten-pakket worden geanaly-
een strategisch instrument, een management seerd, onderscheidende elemen-
tool. Waarin de huisstijl tot uitdrukking komt. ten worden benoemd, de PMC’s
worden vastgesteld en de werk-
De visie en de missie zijn ondergebracht. De
gebieden worden bepaald
doelstellingen zijn vertaald. En de producten
of diensten een prominente plek krijgen. - Trefwoorden Onderzoek
Alleen dan gaat een website ook echt werken. Waarbij bovenstaande uitkomsten
worden vertaald naar bedrijfs-
Een goede website begint met een goed plan. kritische kernbegrippen.

Een grondige analyse, omgezet in een gerichte

- Trefwoord Benchmark
aanpak. Voorzien van de juiste uitstraling. Waarbij de eigen kernbegrippen en
En - ook niet onbelangrijk - technisch vertaald die van de concurrentie uitgebreid
in de eisen die Google voorschrijft. Zet je website onder STROOM! worden getest en geanalyseerd

Voor de strategische aanpak van uw

website hebben wij een speciaal Advertising Rijksweg 236
product samengesteld:
Zoekmachinemarketing 9423 PH Hoogersmilde
Strategisch Onderzoek E-mailmarketing T 0592 - 45 93 80
Online Marketing Internetapplicaties F 0592 - 45 82 66
met daarin
- een Commercieel Communicatieplan Persbureau E info@wijakoers.nl
- een Online Marketingplan Noord Nederland
I www.wijakoers.nl
- een Trefwoorden Onderzoek
- een Trefwoord Benchmark

NU van € 3.125,-

voor € 2.500,- www.wijakoers.nl

 9

Waar is de ‘brand’?
COLUMN

Terwijl de globalisering voortschrijdt en je in elke stad op aarde

dezelfde hamburger kunt bestellen, is iedere zichzelf respecte-
rende regio bezig het ‘eigene’ te definiëren. Wat onderscheidt
de regio ten opzichte van andere regio’s. Er is een hoop werk te
verzetten op dat vlak omdat er talloze regio’s zijn. Sterker nog,
de EU beschouwt regio’s, al dan niet grensoverschrijdend, als de
bouwstenen van Europese eenwording. Eenheid in verscheiden-
heid.

Temidden van die lappendeken zoekt elke regio naar de eigen

unique selling points. Niet zelden wordt het onderscheid ge-
maakt door middel van een slogan. “Twente jezelf”, “Da’s nou
Drenthe”, “Er gaat niets boven Groningen”. De regio als merk.
Als er een provincie geschikt is voor branding dan is het Fryslân.
Een en al eigenheid: een eigen taal en volkslied, eigen sporten,
een herkenbare vlag en een rijke historie. De Romeinse historicus
Tacitus schreef 98 n.c. de woorden ‘Frisia non cantat’ (Friezen Gelukkig heeft regiomarketing een stevige positie gekregen
zingen niet) waarmee hij doelde op de eigenwijsheid van de binnen het toekomstdebat Fryske Fiersichten. Als een van de
stammen in het gebied dat tegenwoordig bekend staat als tien Beste Fiersichten wordt een actieplan opgesteld en geld
Noord-Nederland. Je kan Friezen eigenwijs noemen of eigenaar- vrijgemaakt voor branding. VNO-NCW Friesland zal dit proces
dig, maar ik beschouw het liever als ‘aardig eigen’. met belangstelling volgen, met de hoop dat het merkbaar zal
zijn in heel Fryslân .
Toch is het merk Fryslân tot nu toe onvoldoende aan de man
gebracht. Serieuze branding vraagt een solide strategie met Durk van Tuinen,
coördinatie tussen de verschillende initiatieven en organisaties. Voorzitter VNO-NCW Friesland

(advertentie)
10 NoordNieuws november 2008 Jan-Willem Lobeek
jw-lobeek@vno-ncwnoord.nl

“Inhaken of afhaken”
Onderzoek naar internetmarketing mkb-bedrijven

De website is bij vrijwel alle bedrijven een zaak van de
directie geworden, maar bijna niemand pakt de inter-
netmarketing planmatig aan. Dit blijkt uit een onder-
zoek van Wija Koers en de Hanzehogeschool onder
mkb-bedrijven in Noord-Nederland.
De ambities van ondernemers met betrekking tot internet-
marketing zijn hoog. 65% van de ondervraagde ondernemers
wil nieuwe klanten trekken en naamsbekendheid verhogen
en 45% wil een hogere omzet. Maar uit het onderzoek dat de
Hanzehogeschool in opdracht van Wija Koers uitvoerde onder
mkb-bedrijven in Noord-Nederland, blijkt dat slechts 5% van de
ondernemers daarin slaagt.
‘Het positieve nieuws is dat bijna overal de website een zaak
van de directie is geworden. Zo hoort het ook, want een goede
website sluit aan op de missie en de visie van de onderneming,’
aldus Wija Koers. ‘Maar bijna niemand beschikt over een goed,
uitgewerkt strategisch marketing- en communicatieplan. En dat
snap ik dan weer niet. Want de website is een diepte-investe-
ring, die je planmatig moet aanpakken.’
Koers stelde vast dat meer dan de helft van de Noordelijke mkb-
ondernemers voor supraregionale of landelijke afnemers werkt.
‘Dus de klanten en de toeleveranciers zitten niet meer om de
hoek. Dan ben je nergens zonder een goede website. Internet
is in de moderne bedrijfsvoering niet meer weg te denken. Dat
geldt zowel voor de bedrijfsorganisatie, de communicatie en
zeker ook voor de marketing. Dat betekent inhaken of afhaken.’
Naar aanleiding van het onderzoek stelt Wija Koers vast dat de
ondernemer er verstandig aan doet de website als een investe-
ring op lange termijn te zien en niet als kostenpost. ´Wanneer
je investeert in een website die je regelmatig moet verversen
en bijhouden en waarvoor je meerdere slimme programma’s
met elkaar moet laten samenwerken, dan merk je dat het een
uiterst effectief en intelligent middel is. Waarbij ook nog eens
aanzienlijk op marketing- en communicatiekosten bespaard kan
worden.”<
Het onderzoek is op te vragen via www.wijakoers.nl

(advertentie) (advertentie)

Het Afierisme*
* Meer weten
over het
Afierisme?
Vraag het
boekje aan:
afierisme@
afier.com

‘Hoe een
accountantskantoor
Fietsbrug A7 Drachten

Grontmij, opgericht in 1915, is een multidisciplinair advies- en

ingenieursbureau met ruim 8.000 professionals actief op het kan zijn’
gebied van milieu, water, energie, bouw, industrie en
infrastructuur. Wij willen de beste lokale dienstverlener zijn in
Noordwest-Europa en meerwaarde leveren op het hele traject
van advies, ontwerp, engineering, contracting en management
van multidisciplinaire projecten.

Wij ontwerpen en realiseren plannen voor de toekomst door

mensen en partijen in regio’s bij elkaar te brengen en met ‘Inzicht in
elkaar te verbinden. Wij doen dat met respect voor de
omgeving, voor onze klanten en voor elkaar. www.grontmij.nl structuren’
mr. André Kool FB Handelsweg 16c
belastingadviseur/vennoot Tynaarlo
T (0592) 53 09 53

mensen voor cijfers www.afier.com

Afier 86x134 Kool.indd 1 03-07-2008 13:21:33


Ongekend talent
Een nieuwe bron van
creatief personeel
Organisaties hebben steeds meer behoefte aan getalenteerde
en creatieve mensen.Het blijkt steeds lastiger om binnen een
redelijke termijn geschikte mensen te vinden. Maar de bron kan
dichterbij gevonden worden dan verwacht.
Bald Consulting heeft veel ervaring
opgedaan met het begeleiden van een
bijzondere groep mensen die om welke
reden dan ook maatschappelijk tussen
wal en schip zijn geraakt. Tot deze groep
behoren mensen die te vinden zijn in de
bestanden van de Sociale Diensten, het
UWV en ook de groep van niet-uitke-
ringsgerechtigden, de NUG-ers, behoort
hiertoe. Wanneer de kaartenbakken
van deze instanties zorgvuldig worden
doorgelopen, blijkt dat een aanzienlijk
deel behoort tot een groep van mensen
die, ondanks het feit dat ze over bijzon-
dere talenten en intelligentie beschikken,
helaas als “onbemiddelbaar” worden
bestempeld. Het stempel wordt gegeven
omdat de bestaande reïntegratieproce-
dures niet aansluiten op de andere en
originele manier van denken van deze
groep. De schatting is dat het gaat om
20% van de mensen die in deze bestan-
den voorkomen. Deze getalenteerde
mensen komen ook in de andere lagen
van de samenleving voor, maar die heb-
ben door hun achtergrond wel de kans
gekregen om hun talenten te ontplooien.
De “20%-groep” is een nog niet ontdekte
bron van innovatie en vernieuwing.
Het gaat om een groep mensen die
begaafd, intelligent, sensitief, beeld-,
kleur- en sfeerdenkend, in hoge mate
Daan Bultje
d.bultje@vno-ncwnoord.nl
omgevingsbewust en zeer origineel in
hun denken en handelen zijn. Het zijn
eigenschappen die een grote creativiteit
en een groot associatief vermogen in zich
herbergen, mits de kans en begeleiding
wordt geboden om die te ontwikkelen en
ontplooien. Hun eigenschappen zijn goed
in te zetten voor vernieuwingen, zowel
technisch als sociaal, maar door hun ma-
nier van communiceren kan deze groep
zonder een goede begeleiding verkeerd
worden begrepen. Men kan zich dan ook
miskend en niet erkend voelen, wat tot
frustratie en een terugtrekkend gedrag
kan leiden. In het gunstigste geval worden
deze mensen als bijzonder bestempeld,
maar in het ongunstigste geval als afwij-
kend.
Ruim een jaar geleden is door Bald Con-
sulting het project Gildensupport gestart.
Het is een project waarin deze groep de
gelegenheid wordt geboden om in diverse
samenstellingen met reële vraagstukken
en vragen uit de markt aan de gang te
gaan. Zo worden rondom vragen vanuit
organisaties denktanks samengesteld
waaruit onverwachte ideeën en originele
oplossingen komen, niet gebaseerd op
kennis, maar op gezond verstand. Daar-
naast zijn er deelnemersprojecten, waarin
bijvoorbeeld vraagstukken van bedrij-
ven bijvoorbeeld via advisering worden
11
opgelost. Ook het gildensysteem wordt
ingezet; waarin eerder in het project inge-
stapte deelnemers (de meesters) andere
deelnemers (de gezellen) begeleiden. Het
concept blijkt te werken. De deelnemers
ontwikkelen zelfvertrouwen, de activering
neemt toe, men krijgt een andere kijk op
zaken en de wereld en leert accepteren
dat geen specifieke kennis nodig is om tot
creatieve ideeën te komen. Sterker nog,
zonder specifieke kennis en in dialoog
met elkaar komt nog meer creativiteit
naar boven.
Zo ontstaat een win-win situatie. Ener-
zijds kan iemand eindelijk zijn ware en
verborgen talenten ontwikkelen, produc-
tief gaan inzetten en zo de mogelijkheid
krijgen om bijvoorbeeld uit het uitke-
ringscircuit te komen. Anderzijds krijgen
organisaties de kans gebruik te maken van
een bron van bijzondere, innovatieve en
vooral origineel denkende mensen. Een
echte vorm van maatschappelijk verant-
woord ondernemen. Voorlichting blijkt de
belangrijkste pijler van het project te zijn.
Ondanks de sympathie voor de aanpak en
de inzet, blijven er altijd vragen. Wanneer
een deelnemer geplaatst wordt, wordt
jobcoaching als instrument ingezet om
in samenspraak met de organisatie de
plaatsing en de fase daarna vloeiend te
laten verlopen.
Voor het verder uitbreiden van het project
en het plaatsen van de deelnemers wordt
gezocht naar maatschappelijk verant-
woord ondernemende organisaties.
Belangstellende bedrijven kunnen zich
melden via www.baldconsulting.com. <
12 NoordNieuws november 2008
Emmen goed op weg
Volwaardige plek langs de noordelijke
ontwikkelingsas
De noodklok is in het verleden regelma-
tig geluid in Emmen. Zoals ten tijde van
de verkoop van de AKZO Nobel onder-
delen. Velen zagen de positie van de
belangrijkste industriestad van Noord-
Nederland in gevaar komen. Uiteindelijk
blijkt het tegendeel uitgekomen. Op het
Emmtec-park staan nog steeds veel be-
drijven die zijn voortgekomen uit AKZO
Nobel. Nagenoeg alle bedrijven op dit
terrein presteren goed, zoniet beter dan
destijds onder de vlag van AKZO Nobel.
Het mooiste voorbeeld is Tejin Aramid.
De Japanse moeder, Tejin, investeert al
jaren vele miljoenen wat ook resulteert
in een flinke banengroei.
Emmen telt ruim 5.800 bedrijven en in-
stellingen. Met meer dan 4.500 bedrijven
in de (maak-)industrie heeft Emmen de
grootste industrieconcentratie in Noord-
Nederland.
De industrie is, ondanks een beperkte
afname in de directe werkgelegenheid,
nog steeds een belangrijke banenmotor
voor Emmen. De werkgelegenheidsgroei
werd de afgelopen jaren vooral veroor-
zaakt door de zakelijke dienstverlening,
een sector die een drager als industrie
nodig heeft om te floreren. Met de
openstelling van de A37 zijn ook de
verwachtingen voor de logistieke sector
hooggespannen. Nu Emmen ‘ineens’ mid-
den in Europa blijkt te liggen, is het voor
de logistiek een interessant knooppunt
geworden.
De lobby voor de verdubbeling van de
N37 tot A37 is destijds van de grond
gekomen op initiatief van een aantal
Jan-Willem Lobeek
jw.lobeek@vno-ncwnoord.nl
Het jaar 2008 begon goed voor Emmen met de langverwachte
opening van de A37. Maar met de faillissementen van Diolen
Industrial Fibers en Init Polymers leek de wind ineens te draai-
en. Toch staat Emmen er nog steeds goed voor.
Drentse ondernemers die hiervoor geld
zijn gaan inzamelen. Dit leidde ertoe dat
het project op de agenda werd gezet en
uiteindelijk tot uitvoering kwam.
Maar ook de lokale overheid heeft op
tijd ingespeeld op deze ontwikkeling.
Ruimtelijk planologisch is Emmen er he-
lemaal klaar voor. Men heeft voldoende
ruimte op voorraad om nieuwe ontwik-
kelingen te faciliteren. Ook is men niet
kieskeurig, bijna ieder bedrijf is welkom.
Dat is op andere plekken in Nederland
wel eens anders
Tijd vooruit
Hoewel het herstructureren van bedrij-
venterreinen inmiddels hot is, loopt het
Emmense project Bahco al jaren en is
zijn tijd dus vooruit. Bahco staat voor
Bargermeer herstructureren en collectief
ondernemen. Het project richt zich op
het opnieuw inrichten van delen van het
bedrijventerrein Bargermeer. Duurzaam-
heid, optimaal ruimtegebruik en bereik-
baarheid spelen hierbij een hoofdrol.
Bargermeer is het grootste bedrijventer-
rein van Noord-Nederland, met ruimte
voor nagenoeg alle bedrijvigheid.
Bedrijven tot en met milieucategorie
6 kunnen er terecht. Het bedrijventer-
rein bestaat uit Bargermeer-Noord en
Bargermeer-Zuid, met een gezamenlijke
oppervlakte van 646 hectare, en is het
hart van de industriële bedrijvigheid in
Emmen.
Bahco is een vernieuwings- en samen-
werkingsproject op dit bedrijventerrein
dat door de Rijksoverheid is aangeduid
als een bedrijventerrein van nationaal
Foto: Gemeente Emmen
belang. De oudste delen van Bargermeer
dateren uit de jaren vlak na de Tweede
Wereldoorlog en liggen tegen het cen-
trum van Emmen aan. De nieuwste delen
nabij de internationale route A37-E233
zijn nog volop in ontwikkeling. Bahco
staat ook voor bedrijven die gezamenlijk
allerlei activiteiten oppakken, zoals park-
management en gezamenlijke. Bahco
wordt gezamenlijk uitgevoerd door de
gemeente Emmen en het bedrijfsleven,
actueel
met steun van de Provincie Drenthe en
Europese fondsen.
Maar Emmen heeft meer op stapel staan.
Met de verplaatsing van de Dieren-
tuin vanuit het centrum naar de rand
ontstaan enorme kansen voor gebieds-
ontwikkeling enerzijds en een nieuw
marktconcept van Dierentuin en theater
anderzijds. Ook de heringebruikneming
door NAM van het olieveld in Schoone-
beek brengt interessante ontwikkelingen
mee. Zo wordt er een puur water fabriek
speciaal hiervoor gebouwd.
Maar zeker ook de gezondheidszorg
biedt kansen. In lijn met de maatschap-
pelijke trend laat die sector een banen-
groei zien. De zorgeconomie is al eerder
door VNO-NCW Noord aangewezen als
zeer kansrijke sector. Op dat vlak valt
voor Zuid-Oost Drenthe meer te behalen,
maar dan moet men bereid zijn om in
grootschalige bovenregionale zorgfunc-
ties te investeren.
De arbeidsmarkt in Emmen is wel een
punt van zorg. Traditioneel was er een
oververtegenwoordiging van lager opge-
leiden. Maar de verschuiving van eenvou-

dig en ongeschoold werk naar zakelijke
dienstverlening vraagt ook een nieuw
arbeidspotentieel. Gelukkig wordt dit on-
derkend en wordt er ook aan het imago
van Emmen als woon- en leeflocatie
gewerkt. Dit moet de goed opgeleiden
bewegen naar Emmen (terug) te komen.
Emmen kruipt langzaam maar zeker uit
het verdomhoekje van Nederland. Ze
hebben een volwaardige plek gevonden
langs de Noordelijke ontwikkelingsas
en stralen een zelfverzekerdheid uit die
lange tijd voor Emmen ongewoon was <
13
Volop ruimte voor ondernemende ondernemers
Emmen heeft de grootste concentratie industriële werkgelegenheid van Noord-
­Nederland. De gemeente beschikt zowel in de stad Emmen als in het omringende
gebied over een breed scala aan bedrijventerreinen voor zeer uiteenlopende
vor­men van bedrijvigheid. Van een terrein voor olie en gas gelieerde bedrijven in
Schoonebeek en ruime terreinen voor bedrijven tot en met milieucategorie 6 in
Emmen, tot zeer groene bedrijvenparken voor high-tech industrie en dienst­
verlening. Momenteel zijn kavels beschikbaar van 1000 tot 50.000 vierkante meter.
Op locaties aan de invalswegen van Emmen is ruimte gereserveerd voor kantoor-
functies. Emmen biedt strategisch gelegen ruimte voor grootschalige en internatio-
naal georiënteerde bedrijven, kantoren, groothandel en grootschalige detailhandel,
ICT-bedrijven en dienstverleners. Naar Emmense traditie is veel aandacht besteed
aan de inrichting van de bedrijventerreinen en een goede bereikbaar
14 NoordNieuws november 2008 Daan Bultje
d.bultje@vno-ncwnoord.nl
Los komen in Lapland
Van koers veranderen in stilte
´Waar doe ik het allemaal voor? ben ik echt gelukkig
met wat ik doe?´ Voor wie zichzelf deze vragen stelt
en daar in alle stilte over na wil denken, wordt de
reis ’Lapland in stilte’ georganiseerd. Initiatiefnemer
Toonin Visser: ´De stilte van Zweeds Lapland is een
ervaring die de deelnemers altijd zal bijblijven
Toonin Visser richt zich met haar bedrijf Diamas op persoonlijke
ontwikkeling en bewustwording. Zij ervaart dat veel mensen,
vooral in het bedrijfsleven, op een punt aanbelanden waarop
ze zich afvragen waar ze het allemaal voor doen. En ook of ze
echt gelukkig zijn met wat ze doen. ’Alles lijkt – vooral in de
buitenwereld en in materiële zin – ingevuld, maar op een die-
pere laag zijn mensen vaak niet tevreden. Ook kan er angst zijn
om stil te worden omdat het gevoel van ontevredenheid zich
dan nog heviger kan aandienen. En dus worden de dagen en
ook vakanties helemaal volgepropt met afspraken en activitei-
ten. Mensen lopen zichzelf enorm voorbij op die manier.’
Wanneer is het idee voor de reis naar Lapland ontstaan?
’Dat is zo’n anderhalf jaar geleden gebeurd. We merkten in
onze trainingen dat de omgeving een grote positieve invloed
De reis ’Lapland in stilte’ staat gepland van zater-
dag 14 februari tot en met vrijdag 13 maart 2009.
Nadere informatie is te vinden op www.diamas.nl
of door contact op te nemen met 0598 – 451128.
kan hebben. Wanneer we de ruimte en de natuur opzoeken
kunnen er hele heldere inzichten ontstaan waardoor er andere
en bewustere keuzes worden gemaakt. We gaan al regelmatig
naar Schiermonnikoog en Portugal. En nu komt er dus een reis
naar Zweeds Lapland. De reis is bedoeld voor mensen die vast-
zitten en/of een hele andere koers in hun leven willen maar nog
niet goed weten wat die koers moet gaan worden.’
Wat kunnen deelnemers verwachten?
’We gaan sowieso naar één van de mooiste gebieden die er in
Europa te vinden is. Zweeds Lapland heeft een indrukwekkende
en ongerepte natuur. De reis duurt vier weken. De dagen heb-
ben een vaste indeling waarin we stilte afwisselen met actief
zijn. Elke dag maken de deelnemers twee tochten met hun
eigen slee die wordt voortgetrokken door husky’s. Soms krijgen
de deelnemers voor die dag een concrete persoonlijke opdracht
mee. Aan het eind van de dag worden de ervaringen met elkaar
gedeeld. Door het vaste dagritme en de stille omgeving ontstaat
er ruimte voor nieuwe inzichten. De reis is bedoeld voor mensen
die misschien vastzitten maar die sowieso verder willen en die
een stevige verandering in hun leven niet uit de weg gaan. De
stilte van Zweeds Lapland is een ervaring die de deelnemers
altijd zal bijblijven.’<

Van 13 tot en met 25 november mag iedereen een stem
uitbrengen tijdens de waterschapsverkiezingen. VNO-NCW
Noord mengt zich samen met MKB-Noord en LTO Noord in de
verkiezingsstrijd met de ondernemerspartij Werk aan Water.
De waterschappen houden zich bezig
met zaken die ondernemers dagelijks
raken, zoals zorg dragen voor voldoende
VERENIGING
schoon water, het waterpeil beheersen
en zorgen voor afwatering om droge
voeten te houden. De manier waarop
deze activiteiten vervolgens worden
uitgevoerd heeft weer gevolgen voor de
hoogte van de waterschapsbelastingen.
Ondernemers zien het waterschap het
liefst zo bedrijfsmatig mogelijk werken:
een hoog rendement, tegen zo laag mo-
gelijke kosten. Daarom is het belangrijk
te zorgen voor een sterke ondernemers-
partij in waterschappen.
Werk aan Water is de enige onder-
nemerspartij die in Nederland aan de
waterschapsverkiezingen meedoet. De
partij doet mee in vijf waterschappen
in Noord-Nederland: Hunze en Aa’s,
Noorderzijlvest, Reest en Wieden, Velt en
Vecht en Wetterskip Fryslân. Op de kan-
didatenlijsten zijn ondernemers terug te
vinden in de breedste zin van het woord:
ondernemers uit de bouw, het mkb, de
landbouw, dienstverlening, etc.
Hoewel het bedrijfsleven zich in de regel
niet actief bemoeit met verkiezingen,
wordt voor de waterschappen een uit-
zondering gemaakt.
Daan Bultje
d.bultje@vno-ncwnoord.nl
Rock the vote!
Stem Werk aan Water voor
een zakelijk waterschap
Werk aan Water wil met een zakelijke
kijk op het waterschap, tegenwicht
bieden aan gekissebis tussen politieke
partijen. Werk aan Water gaat dan ook
de verkiezingen in met de slogan ‘Vak-
manschap in het waterschap’.
Standpunten:
> Werk aan veiligheid: alle dijken en
keringen bestand tegen klimaatveran-
dering en bodemdaling
> Werk aan kostenbeheersing: keuzes
maken, efficiënt opereren en zuive-
ringsheffing jaarlijks met 2% vermin-
deren
> Werk aan waterkwaliteit: meer stra-
tegische zoetwatervoorraden, geen
verzilting van het Lauwersmeer
> Werk zonder franje: het waterschap
moet zich concentreren op haar kern-
taak: goed waterbeheer
> Werk aan functiecombinatie: zuinig
met de ruimte, combineer functies als
natuur met waterberging
> Werk aan afwatering: de kruipruimtes
van bedrijven en woningen moeten
droog blijven, goede drooglegging
voor de land- en tuinbouw
> Werk aan haalbare doelen: bij uitwer-
king van Europese regels moet het
waterschap uitgaan van haalbaarheid
en betaalbaarheid.
15
> Werk aan draagvlak: Het waterschap
moet een klantgerichte organisatie
zijn; bedrijfsleven en burgers moeten
betrokken worden bij het waterbeleid.
Stemmen
Bij de waterschapsverkiezingen hoeft u
niet naar het stemlokaal te gaan. U stemt
door uw stembiljet per post op te sturen.
De stembiljetten worden op 12 novem-
ber 2008 verzonden. Dit betekent dat u
in de dagen direct na 12 november 2008
uw stembiljet ontvangt. Op het stembil-
jet geeft u aan op wie u stemt. Hoe dat
moet, staat op het stembiljet uitgelegd.
Vervolgens stuurt u uw stembiljet gratis
in de antwoordenvelop per post op. Doe
dat vóór 24 november 2008. Uw stem-
biljet moet uiterlijk 25 november 2008
om 12.00 uur zijn ontvangen om mee te
tellen.
Elke stem telt! Stem Werk aan Water
voor vakmanschap in het waterschap!
Kijk voor nadere informatie over Werk
aan Water op www.werkaanwater.nl
U kunt ook contact opnemen via
info@werkaanwater.nl <
16 NoordNieuws november 2008
17
18 NoordNieuws november 2008
Kandidaten Werk aan Water
vanuit VNO-NCW Noord
Hunze en Aa’s
Lijsttrekker:
Pieter Hofstra,
voorzitter Vereniging
Afvalbedrijven
Nr. 3 
Joop Volkers, Haren,
directeur EBConsult B.V.
Nr. 7 
Leo de Kok, Groningen,
algemeen directeur
Griendtsveen Holding BV
Nr. 8 
Thom Sijs, Zuidlaren,
algemeen directeur LPF
Flexible Packaging BV
Nr. 10 
Peter van Heuveln,
Groningen, directeur priva-
te banking F. van Lanschot
Bankiers N.V.
Nr. 15 
Hendrik-Willem Damming,
Haren
Noorderzijlvest Velt en Vecht
Lijsttrekker: Lijsttrekker:
Frans Jaspers, Groningen, Jan van Keulen, Dalen,
lid Raad van Bestuur Directeur De Roo
UMCG Wegenbouw
Nr. 3  Nr. 5 
Gerard Feijen, Roden, Geert Jan Pastoor, Sleen,
algemeen directeur Rabo- directeur Pastoor Consult
bank Noordenveld West-
Groningen
Nr. 7  Wetterskip Fryslân
Engbert Gotink, Zuidhorn,
directeur Vastgoed Hanze­ Nr. 2 
hogeschool Groningen Harm Beerda, Ureterp,
algemeen directeur
Oosterhof Holman Beheer
B.V. 
Nr. 10 
Jolanda Coenen,
Groningen, directeur Nr. 4 
De Sleutel Keimpe van der Hoeven,
Sneek, directeur Wilaard
Operations BV 
Reest en Wieden
Nr. 3 Nr. 7 
René Genee, Wapse, Maarten Volbeda,
directie-secretaris Drachten, regio directeur
Groningen ­Seaports BAM Utiliteitsbouw b.v. 
Nr. 13 
Gerrit Koele, Hoogeveen, Nr. 11 
directeur Univé OBM William Wold, Joure,
­Hoogeveen manager Environmental
Affairs Friesland Foods 
Nr. 14 
Jacob ten Buur, Drachten,
Directeur Jansma Bouw en
Beton BV

Harmonie in overleg
Samen doen wat mogelijk is 
Werkgevers- en werknemersorganisa-
actualiteit
ties kwamen tijdens het Najaarsoverleg
samen met het kabinet tot de slotsom
dat een loon-/prijsspiraal vermeden moet
worden. Daarom zal het kabinet onder
andere voorlopig de btw niet verhogen,
het verlaagt de WW-premie voor werk-
gevers en het schrapt de WW-premie
geheel voor werknemers. Deze laatste
maatregel heeft De Unie bewogen om
haar looneis te bij te stellen van 4 naar
3,75%. FNV beperkt de looninzet voor
het komende cao-seizoen tot 3,5 procent
en CNV heeft de vaststelling van die
loonvraag uitgesteld tot december, in de
verwachting dat de gevolgen van de kre-
dietcrisis dan beter zichtbaar zijn. Werk-
gevers zullen in overleg met de bonden
een hogere arbeidsparticipatie en een
hogere arbeidsproductiviteit nastreven.
Natuurlijk is het harmonieuze resultaat
van het Najaarsoverleg geïnspireerd
door de internationale ontwikkelingen.
Een woelige wereldeconomie vraagt
nu eenmaal om daadkracht. Dat zal
ook de insteek moeten zijn voor de
uitwerking van deze afspraken in het
arbeidsvoorwaardenoverleg. Voor dat
overleg hebben AWVN, VNO-NCW en
Hans van der Stijl
stijl@awvn.nl
MKB-Nederland inmiddels speerpunten
vastgesteld. Op drie fronten willen we
zichtbaar en meetbaar resultaat boeken:
beheersing van de loonkosten, verhogen
van de productiviteit en het oplossen
van knelpunten op de interne en externe
arbeidsmarkt.
Het arbeidsvoorwaardenoverleg staat
daarbij in het teken van slimmer werken,
een thema dat AWVN al geruime tijd
bevordert. De speerpunten van dit thema
vallen samen te vatten in een zespunten-
plan:
> Concurrerender en resultaatgerichter
werken
> Meer productieve uren werken
> In flexibeler patronen werken en file-
vermijdend werken
> Breder inzetbaar werken
> Levensfasebewuster werken
> Met nieuwe doelgroepen (diverser)
werken
Nu de voorbereiding voor het cao-sei-
zoen 2009 van start is gegaan, zien we
echter wat terughoudendheid ontstaan
bij partijen. De onzekerheid die de
huidige economische situatie met zich
meebrengt, lijkt voor velen een reden om
19
Het Najaarsoverleg stond dit
jaar in het teken van eensge-
zindheid. Dat manifesteerde
zich in de snelheid waarmee
de afspraken zijn gemaakt
en werd nog eens benadrukt
met de noemer waaronder de
afspraken zijn gepresenteerd:
‘Samen doen wat mogelijk is’.
de kat uit de boom te kijken. Toch is het
van groot belang ruim op tijd te starten
met een gedegen voorbereiding op het
komende cao-seizoen. Cao-partners
kunnen samen vooruit kijken en werken
aan rust en duidelijkheid. Een goede
voorbereiding kan helpen om invulling
te geven aan de speerpunten van het
arbeidsvoorwaardenoverleg. Daarbij zal
de nadruk moeten liggen op gezamen-
lijke activiteiten om slimmer werken te
stimuleren. Dan komen we in overleg tot
harmonieuze afspraken. <
Werkgeversvereniging AWVN
verleent diensten rond onder meer
arbeidsvoorwaarden (cao’s), functie-
waardering, arbeidsrecht, belonings-
systemen, competentiemanagement
en sociale innovatie. AWVN werkt
nauw samen met VNO-NCW. Het
hoofdkantoor is gevestigd in Den
Haag. AWVN heeft vestigingen in
Haarlem, Barendrecht, Apeldoorn,
Roermond en Groningen. Meer infor-
matie: www.awvn.nl of neem contact
op met de AWVN-werkgeverslijn, 070
850 86 05.
20 NoordNieuws november 2008 Christel Slim Foto’s Hans Banus
c.slim@vno-ncwnoord.nl

Zuiderzeewerkers uit Stadskanaal

Frans Nooren en MultiPaint Staalconservering

actualiteit
Wie de laatste tijd over de Afsluitdijk heeft gereden, zal on- Paint Staalconservering. Dit zusterbedrijf
richt zich op corrosiepreventieprojecten
getwijfeld de namen van twee Stadskanaalster bedrijven zijn voor diverse branches zoals de tankbouw
tegengekomen. Frans Nooren en Multipaint Staalconservering en staalindustrie, de petrochemische
industrie, weg- en waterbouw, scheeps-
tekenden voor het opknappen van het icoon van de Neder- bouw en energie industrie. In projecten
landse waterbouwkunde. waar beide bedrijven worden ingezet, is
er sprake van de bewezen synergetisch
De Afsluitdijk veranderde 75 jaar gele- Frans Nooren b.v. is opgericht in 1972, effect. Net als Frans Nooren is het bedrijf
den de Zuiderzee in het IJsselmeer. Na heeft vestigingen in Stadskanaal en goed ingespeeld op veranderende hou-
driekwart eeuw in weer en wind waren Muiden en opereert als multidisciplinair ding van opdrachtgevers naar de markt,
de kunstwerken van de dertig kilometer bouwchemisch aannemingsbedrijf door waarbij een accent is komen te liggen op
lange dam aan een opknapbeurt toe. heel Nederland. De werkzaamheden van life cycle cost management.
Hierbij is een belangrijke rol weggelegd het bedrijf zijn te omschrijven als ‘het
voor twee ondernemingen uit Stads- scheiden van nat en droog’. Het komt Voor een groot aantal kunstwerken,
kanaal. Frans Nooren tekende onder erop neer dat het bedrijf gespecialiseerd verspreid over het hele land, heeft Rijks-
andere voor het waterdicht maken van is in het waterdicht maken van bouwpro- waterstaat een aanbestedingsdossier op-
de betonnen heftorens, waartussen de jecten. Denk daarbij aan kelderafdich- gesteld. Dit dossier kreeg de welluidende
spuischuiven zijn geplaatst. Waarom koos tingen, kunststof coatingsystemen, het titel mee: Kunstwerken Onderhoud
Rijkswaterstaat bij de aanbesteding van injecteren van watervoerende scheuren Samen met de Markt Onder Systeemge-
dit project nu juist voor het Oost-Gro- en het repareren van betonconstructies. richte contractbeheersing (KOSMOS). In
ninger aannemingsbedrijf? En waarom Martin van der Leest, sinds 1987 werk- dit dossier wordt omschreven op welke
gunde zij het ook het zusterbedrijf Multi- zaam Frans Nooren, nam in 2003 de wijze onderhoudsmaatregelen dienen
paint Staalconservering de opdracht voor onderneming over. Onder zijn leiding te worden ontworpen en uitgevoerd.
het constructieschilderwerk? Hoog tijd versterkte het bedrijf zijn marktpositie Vanuit KOSMOS stelde Rijkswaterstaat
voor een nadere kennismaking met twee en behoort het thans tot de top 3 binnen contractdossiers samen voor zelfstandige
uitzonderlijk presterende bedrijven. de branche. Een belangrijke stap werd in onderdelen. Eén ervan betreft een selec-
2004 gezet met de oprichting van Multi- tie van de kunstwerken in het beheer-
 21

gebied van Rijkswaterstaat: Gelderland
west, IJsselmeergebied en Noord-Neder-
land (GIJNN). Het hele GIJNN-contract
is gegund aan MNO-Vervat, waarbij het
uitgangspunt van de relatie tussen MNO
enerzijds en Frans Nooren en Multipaint
Staalconservering anderzijds plaats heeft
gevonden op basis van een partnership.
De werkzaamheden ten behoeve van de
renovatie van de Afsluitdijk hebben iets
meer dan een jaar geduurd. In augustus
2007 zijn de Knoalster bedrijven, met te-
zamen 140 man eigen personeel, begon-
nen met de uitvoer van de werkzaam-
heden. De verwachte einddatum van dit
project is 30 oktober 2008. Volgend jaar
gaat fase twee in. Dan worden de kunst-
werken aan de kant van het IJselmeer
opgeknapt.
men bleek eerder uit het project NAM
Norg/Langelo. Hier werden de staalcon-
serveerders uit Stadskanaal ingeschakeld
voor het uitvoeren van groot onderhoud
en het schilderen van de fornuizen.
Daarnaast werd de constructie inte-
graal gestraald en opnieuw gespoten.
Het betrof in totaal 60.000 m2 groot
onderhoud. De straal- en schilderwerk-
zaamheden werden onder zeer moeilijke
omstandigheden uitgevoerd omdat de
locatie niet werd stilgelegd ten behoeve
van de werkzaamheden. Er was sprake
van zogeheten concurrent operations.
Alle isolatie, E&I onderdelen werden ten
behoeve van de straalwerkzaamheden
afgeschermd met een sterke PVC-folie
voor een optimale bescherming. Dat
Multipaint ook een sterk innovatief
bedrijf is blijkt uit het feit dat het een
gepatenteerd systeem geïntroduceerd
heeft voor het verwijderen van de oude
coatinglagen. Dit systeem is gebaseerd
op inductieve verwarming en is uiter-
mate geschikt wanneer het gaat om
hoge laagdiktes. De methode levert
aanzienlijke besparingen op in manuren,
energieverbruik en staalgrid.<
Voor meer informatie:
www.fransnooren.nl en
www.multipaintbv.nl

Huzarenstukje
Was de Afsluitdijk een huzarenstukje
voor de betonspecialisten uit Oost-Gro-
ningen, ook het zusterbedrijf MultiPaint
Staalconservering heeft ‘t een en ander
in huis. De ’zuster’ werd op de dijk
ingezet voor het constructieschilderwerk
van sluisdeuren en de verkeerskundige
draagconstructies zoals portalen en der-
gelijke. Ook demonteerde MultiPaint een
serie stalen spuischuiven die op de oever
zijn voorzien van nieuwe conserveringsla-
gen. Dat MultiPaint kan voldoen aan de
hoogste normen als het gaat om
innovatief/prestatie gerichte contractvor-
(advertentie)

Oosteinde 4b Postbus 145 9300 AC Roden

T 050 50 15 455 F 050 50 15 456
www.schuurmans.nl
E info@schuurmans-advocaten.nl
22 NoordNieuws november 2008 Hans Haerkens
h.haerkens@vno-ncwnoord.nl

Terreinwinst
Nieuwe agenda voor noordelijke werklocaties

opinie
Vijftienduizend hectare bedrijventerrein in Nederland is aan
lijke kwaliteit en een bijdrage aan de
een opknapbeurt toe. De taskforce Noordanus heeft aanbe- te snelle veroudering;
velingen gedaan voor vitale werklocaties. VNO-NCW Noord > vaak matige ruimtelijke kwaliteit en
landschappelijke inpassing van de
omarmt deze voorstellen en bepleit een kwaliteitsagenda greenfields, waaronder onvoldoende
noordelijke werklocaties. intensief ruimtegebruik.

De verrommeling lijkt Nederland in de
greep te hebben. In bredere lagen van
de bevolking maakt men zich zorgen
over de wijze waarop we met onze
ruimte omgaan. Ofschoon de hoeveel-
heid bedrijventerreinen minder dan 3%
van het nationale areaal beslaat, liggen
bedrijvenlocaties in de vuurlinie van
het publieke debat. Ook bedrijven zelf
opteren voor meer verbeeldingskracht en
intelligentie bij de inrichting, vormgeving
en het waardevast houden van bedrij-
venterreinen. Voldoende en kwalitatief
goede werklocaties zijn hard nodig om
bedrijven hun werk te laten doen. Er zal
wel geld moeten worden verdiend. Niets
is schadelijker voor het bedrijfsleven
dan speelbal te zijn van een ongeleide
discussie. VNO-NCW Noord bepleit een
offensieve houding en een noordelijke
aanpak.
Over nut en noodzaak van een aanpak
van de bedrijventerreinenproblematiek
bestaat in grote lijnen overeenstemming.
De kern van de problematiek is:
> te snelle veroudering van bedrijven-
terreinen (functionaliteit, represen-
tativiteit, ontsluiting), met als gevolg
sociale (slechte werkomgeving) en
economische marginalisering, inef-
ficiënt ruimtegebruik, verrommeling
en onveiligheid op de zogenaamde
brownfields;
> te ruim en goedkoop aanbod van
nieuwe uitleglocaties (greenfields),
die uitnodigen tot een vlucht van de
brownfields en nodeloos beslag op
ruimte in de hand werken;
> onvoldoende vraaggestuurd en dus
gedifferentieerd terreinaanbod, met
als gevolg een suboptimaal vestigings-
klimaat, gemiste kansen voor ruimte-
Dáárover hoeft de discussie niet te gaan.
De kern van de beleidsopgave ligt in de
voorwaarden voor een oplossing van de
problemen.
> structuur van de bedrijventerreinen-
markt
Gemeenten zijn daarop de dominante
grondaanbieder, met soms door lokale
werkgelegenheidsmotieven ingegeven
lage grondprijzen, die de herstructure-
ring planeconomisch zeer lastig maken
en professionele vastgoedontwikke-
laars en –beleggers op afstand zetten;
> zwakke ruimtelijke regie op regionaal
niveau
Deze afwezige regie is zowel bij de
planning en programmering als bij de
uitvoering van het bedrijventerreinen-
beleid zichtbaar, met als gevolg een
kwantitatief en kwalitatief onvoldoen-
de gecoördineerd terreinaanbod;
 23

> financiële
 voorwaarden adresseren
Om de decennialange scheefgroei in
de bedrijventerreinenmarkt ongedaan
te maken en de prioriteiten die bij de
inzet van financiële middelen moeten
worden gesteld.
Deze voorwaarden kunnen niet los van
elkaar worden gezien. Dat maakt de
bedrijventerreinenproblematiek ook zo
complex en een verantwoordelijkheid
voor velen. Gemeenten staan er tot nu
toe teveel alleen voor en verkeren be-
stuurlijk niet in een positie om regionale
patstellingen te doorbreken.
Verpaupering
De aanpak van de verrommeling van
het Nederlandse landschap vergt een
strakkere regionale planning bij de
aanleg en herontwikkeling van bedrij-
venterreinen. Betere afstemming tussen
gemeenten moet leiden tot zuiniger
ruimtegebruik en het tegengaan van
verpaupering. De regionale samenwer-
king moet vorm krijgen in de oprichting
van regionale ontwikkelingsbedrijven.
Het areaal aan verouderde werklocaties
is de afgelopen tien jaar verdubbeld tot
ruim dertigduizend hectare. Nederland
telt in totaal ruim zesendertighonderd
bedrijventerreinen. Bijna een derde
kampt met leegstand, met verrommeling
en verpaupering tot gevolg. Het is een
maatschappelijk belang dat werklocaties
minder snel verouderen.
naar bedrijfsgrond worden voldaan. Een
deel van de opbrengsten van nieuwe
bedrijventerreinen zullen worden benut
voor het opknappen van verouderde
terreinen. De provincie krijgt de ver-
antwoordelijkheid voor de uitgifte van
nieuwe bedrijfsterreinen en een leidende
rol in de herstructurering van verouderde
terreinen. Positief is dat Noordanus daar-
bij niet pleit voor één nationale blauw-
druk, maar rekening houdt met regionale
en plaatselijke omstandigheden, waarbij
het beschikbare geld voor herstructure-
ring in één pot wordt gestopt.
Het recept voor een succesvolle aanpak:
een collectieve aanpak van de achterstal-
lige herstructureringsopgave
Het wegwerken van de herstructurerings-
achterstand en het daarvoor noodzake-
lijk flankerend beleid zullen het vertrou-
wen moeten wekken dat nodig is om de
transitie naar een meer zakelijke bedrij-
venterreinensector op gang te brengen.
het verzakelijken van ontwikkeling,
herstructurering en beheer van bedrij-
venterreinen
In combinatie met een zekere ruimte-
lijke schaarste moet verzakelijking ertoe
leiden dat herstructurering op den duur
gaat behoren tot de normale, marktge-
stuurde levenscyclus van bedrijventer-
reinen, met een faciliterende rol voor de
overheid.
verevening tussen nieuwe bedrijfsterrei-
nen (greenfields) en bestaande terreinen
die moeten worden geherstructureerd.
Dat dient op regionaal niveau te worden
aangepakt.
Met de Ministers Cramer en Van der Hoe-
ven, ondersteunt VNO-NCW Noord de
gedachte dat de provincie de regie krijgt
in het ruimtelijk beleid voor bedrijfster-
reinen. Dit betekent dat aan de autono-
mie van de gemeenten op dit punt een
einde komt. Dit sluit aan op een natuur-
lijke ontwikkeling waarbij gemeenten
het bedrijfsterreinenbeleid op regionaal
niveau beter met elkaar afstemmen. De
regio Groningen-Assen is hiervan een
goed voorbeeld.
Noord-Nederland heeft veel te win-
nen bij de adviezen van de Commis-
sie Noordanus. We hebben een regio
die zich graag laat voorstaan op haar
fraaie combinatie van werken, wonen
en recreëren. Laten we vast beginnen
met voor te sorteren. Geen enkel nieuw
terrein zonder parkmanagement. En bij
de herstructurering van oude terreinen is
parkmanagement een voorwaarde voor
financiële steun van overheden.<

De commissie Noordanus pleit voor een positionering van planning en uitvoering

tweesporenaanpak. Op de lange termijn
wil hij een verzakelijkte bedrijventerrei-
nenmarkt met een grote betrokkenheid
van het bedrijfsleven zoals bij de markt
voor kantoren en winkelcentra. Op de
korte termijn is de commissie voorstander
van een inhaalslag van de herstructu-
rering in de vorm van een economische
stadsvernieuwingsaanpak. Het is aan pro-
vincies, gemeenten en private partijen
om de noodzaak van herstructurering
van bestaande terreinen in samenhang
met de ontwikkeling van nieuwe ter-
reinen te beoordelen. Marktpartijen
worden opgeroepen actief mee te doen.
Zij kunnen zowel op het vlak van de
herstructurering van bestaande terreinen
als bij de (innovatieve) ontwikkeling van
nieuwe bedrijventerreinen een belang-
rijke rol spelen.
De commissie Noordanus kiest voor het
opknappen van bestaande, verouderde
bedrijventerreinen in combinatie met de
aanleg van nieuwe bedrijventerreinen.
Alleen zo kan aan de toekomstige vraag
van de (her)ontwikkeling van bedrijven-
terreinen in een regionale arena
Een zodanig scenario biedt de beste kan-
sen voor een proces van verzakelijking en
voor de koppeling van greenfieldontwik-
keling aan brownfieldherontwikkeling.
VNO-NCW Noord
Werklocaties dienen te worden ontwik-
keld en beheerd door de professionele
vastgoedmarkt. Professionele ontwik-
kelaars en vastgoedbeleggers zijn van
nature beter in het creëren en behouden
van waarde. Merkwaardig dat bedrijfs-
ruimte het enige vastgoed is in Neder-
land dat niet in waarde stijgt maar daalt.
De markt wil graag meedoen, onder
voorwaarde dat relevante overheden ook
hun verantwoordelijkheden nemen. Dus
geen haasje-overgedrag van gemeenten
of het ongecoördineerd aanbieden van
kavels op een steenworp afstand. VNO-
NCW Noord ondersteunt het voorstel om
te komen tot een systeem van onderlinge
24 NoordNieuws november 2008 Alex van Schooten Foto: NOM
info@de-walvis.nl

Hoe is het een jaar later met…

een jaar later

Siem Jansen, algemeen directeur van de NOM
(Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij NV)?

Heeft u een voorbeeld waaruit blijkt

Siem Jansen is benoemd tot algemeen
directeur van de NOM (Noordelijke
Ontwikkelingsmaatschappij NV).
(Bron: NoordNieuws 1, 2007)
Volgens Jouke van Dijk, hoogleraar
regionale arbeidsmarktanalyse aan de
Rijksuniversiteit Groningen gaat het op
sociaal-economisch gebied inmiddels re-
latief goed in het Noorden en voor geld
kunnen bedrijven gewoon aankloppen
bij een bank. Wat is anno 2008 dan nog
de bestaansreden van de NOM?
‘Natuurlijk, de sociaal-economische struc-
tuur is verbeterd. Maar er is sprake van
een relatief ijle economie. Daarnaast zijn
banken sinds ongeveer een jaar – dus
al voordat de kredietcrisis in het nieuws
kwam – terughoudend bij het nemen
van risico’s. Dat geldt zeker bij starters.
Het duurt langer voordat bedrijven een
lening krijgen en banken vragen meer
zekerheden in de vorm van eigen ver-
mogen of een investering van de NOM.
Waar een bank in het verleden tegen een
onderneming zei: We zijn bereid er drie
ton in te stoppen als de NOM er één ton
in stopt. Daar zeggen banken nu: Wij
stoppen er twee ton in als de NOM er
ook twee ton in stopt. Dat betekent dat
bij de NOM meer risico komt te liggen en
dat we hogere bedragen investeren dan
in het verleden.’
Maar een andere kerntaak van de
NOM, het bevorderen van innovatie,
wordt toch ook vervuld door tal van
andere organisaties als Syntens en
de drie Noordelijke provincies?
‘Bedrijven geven aan dat ze tevreden zijn
over onze dienstverlening op subsidie-
gebied. Dat geeft aan dat we het goed
doen. Verder denk ik dat de provincies
vanwege hun ambtelijke en bureau-
cratische structuur niet altijd goed in
staat zijn om in te spelen op vragen van
ondernemingen.’
dat de provincie niet goed inspeelt
op de behoefte van bedrijven?
‘Onlangs hebben we een samenwerkings-
project opgezet voor zeventig bedrijven
in Noord-Nederland. Het doel was de
deelnemende bedrijven lean and mean
te maken. We hebben de Noordelijke
provincies gevraagd het programma
voor een bedrag van 3,6 miljoen euro
mee te subsidiëren. Het verzoek is af-
gewezen. Dat was voor mij een enorme
teleurstelling want daarmee werden de
deelnemende midden- en kleinbedrijven
behoorlijk in de kou gezet.’
De huisstijl van de NOM is onlangs
veranderd. Is alleen optisch iets ge-
wijzigd of staat de nieuwe huisstijl
ergens voor?
‘Absoluut. De afgelopen tijd hebben
we nagedacht over onze visie en missie.
We hebben besloten dat we ons nog
uitsluitend inzetten voor het realiseren
van bedrijfsmatige activiteiten. We be-
moeien ons dus niet met bijvoorbeeld de
toeristische sector, het ontwikkelen van
bedrijventerreinen, onderwijs et cetera.
Een paar jaar geleden waren we betrok-
ken bij de verplaatsing van de bedrijfs-
school van Philips. Dat zouden we nu niet
meer doen.’
Hoeveel bedrijven hebben sinds 1
maart 2007, de dag dat u begonnen
bent als directeur, geprofiteerd van
financiering van de NOM?
‘Er zijn zo’n zestig financieringen ge-
weest. Dat is iets meer dan gemiddeld.
Het gaat daarbij om aandelenpartici-
paties, achtergestelde leningen of een
combinatie van die twee. Bij ongeveer de
helft van de financieringen gaat het om
bedrijven waar de NOM niet eerder bij
betrokken was. Voor het merendeel zijn
dit jonge startende ondernemers.’
Hoe verklaart u dat zoveel jonge on-
dernemers aankloppen bij de NOM?
‘Onderwijsinstellingen zoals de Hanzeho-
geschool in Groningen en hogescholen in
Leeuwarden en Emmen bevorderen sinds
een paar jaar het ondernemerschap.
Mede daardoor kiezen steeds meer afge-
studeerden voor een eigen bedrijf. In de
provincie Groningen ligt het aantal jonge
starters nu zelfs boven het landelijk
gemiddelde. Dat is natuurlijk heel goed
nieuws.’
Aan wat voor soort bedrijven moet
ik dan denken?
‘In de stad Groningen gaat het met
name om ondernemingen die nieuwe
internettoepassingen ontwikkelen. Een
voorbeeld is Kalooga; dit bedrijf ontwik-
kelt een zoekmachine voor plaatjes. Ook
zijn er interessante initiatieven op het
gebied van de watertechnologie. Zo is er
een bedrijf in Leeuwarden dat een soort
koffer heeft ontwikkeld met een kleine
waterzuiveringsinstallatie die op zonne-
energie werkt. Dat is heel interessant
voor ontwikkelingslanden.’
De NOM probeert ondernemingen
over te halen zich te vestigen in
Noord-Nederland. Wat heeft dat de
afgelopen anderhalf jaar opgele-
verd?
‘Ruim tien bedrijven hebben zich, mede
dankzij de inspanningen van de NOM,
in het Noorden gevestigd. Een aardig
voorbeeld is zonnepanelenfabrikant APA
 25

in Leeuwarden, waar we overigens ook
in hebben geïnvesteerd. Het is een inte-
ressant bedrijf omdat ze vanaf 2009 met
een innovatieve techniek zonnepanelen
gaan bouwen. Daarnaast produceren ze
op dit moment al touchscreens.’
Hoe staat het met de sociaal-econo-
mische structuur en de werkgele-
genheid in het Noorden?
‘Een paar jaren terug was de werkloos-
heid nog enkele procenten hoger dan
het landelijk gemiddelde maar inmiddels
is de situatie sterk verbeterd. Neem Fries-
land. Ik zag vanmorgen dat de werkloos-
heid nog maar 0,8 procent hoger is dan
het landelijk gemiddelde. Groningen
scoort wat dat betreft net iets minder.
Maar de groei van de werkgelegenheid
in bijvoorbeeld de Eemshaven was de
afgelopen jaren enorm. Daar staat een
aantal projecten op stapel zodat het
aantal arbeidsplaatsen de komende jaren
waarschijnlijk sterk zal toenemen.’
Een voorbeeld van een interessant
project in de Eemshaven?
‘De bouw van de elektriciteitscentrale
van Nuon leidt ertoe dat steeds meer
bedrijven die veel stroom nodig heb-
ben zich in de Eemshaven vestigen. Eén
daarvan is het datacenter TCN Eemsdelta.
De NOM is op dit moment bezig het
Chinese chemische bedrijf Yantai binnen
te halen. Vestigt deze onderneming zich
in de Eemshaven dan gaat het om een
investeringsimpuls van bijna een miljard
euro en minimaal duizend arbeidsplaat-
sen. Maar de race is nog niet gelopen. De
Eemshaven is in zware concurrentie met
Antwerpen.’
Wat was voor u het meest stimu-
lerende moment van de afgelopen
anderhalf jaar?
‘Onlangs was ik bij een klein bedrijfje
dat dreigde meegezogen te worden bij
het faillissement van een ander bedrijf -
zonder dat men daar zelf schuld aan had-
den. Bij het failliete bedrijf had de NOM
een participatie. Daarom dacht men bij
het kleine bedrijfje: De NOM zit in het
failliete bedrijf en dan komt het voor ons
wel goed. Maar zo werkt het helaas niet.
Ik heb toen van heel dichtbij meege-
maakt wat de NOM kan betekenen en
wat de gevolgen van ons ingrijpen kun-
nen zijn.’<

(advertentie)

Plan Melkvaart, de uitbreiding van Makkum, is bijna

ingevuld maar enkele mooie kavels zijn nog beschik-
baar. Aan de zuidrand van deze nieuwe woonwijk, met
ligging op de zon, zijn nog 3 exclusieve kavels te koop.

Bouw uw droomhuis in Makkum

Op deze zeer ruime kavels met een oppervlakte van
990, 1247 en 1354 m2 kunt u zelf uw vrijstaand villa
(laten) bouwen voor permanente bewoning.
Uw droomhuis heeft een vrij uitzicht over de weilanden
en ligt aan het water, dus midden in de natuur.

Informatie:
tel. 0515 23 25 50
www.makelaardijgros.nl
26 NoordNieuws november 2008

Uitbreiding garantieregeling mkb Door een opslag op het OZB tarief op bedrijfspanden dra-

Minister Van der Hoeven van Economische Zaken heeft de
garantieregeling voor het midden- en kleinbedrijf uitge-
breid. Dat is het resultaat van een overleg met onder an-
dere VNO-NCW over de gevolgen van de kredietcrisis voor
de reële economie. De uitbreidingen houden in dat het
ministerie van EZ garant staat voor bedrijven tot maximaal
250 medewerkers, voor leningen van starters tot 200.000
euro en dat het maximale garantiebedrag per bedrijf is
verhoogd naar 1,5 miljoen euro. Bovendien staat EZ garant
voor een bedrag van 745 miljoen euro aan kredieten dat
eventueel verhoogd kan worden tot 825 miljoen euro.
Afgesproken is om in gezamenlijk overleg tussen het mkb,
banken en overheid de bestaande kredietregelingen beter
te benutten en waar nodig de toegang te vergroten. VNO-
NCW zal het initiatief nemen tot een gezamenlijke werk-
groep, die een inventarisatie gaat maken van een aantal
grote dossiers waarbij versnelling van de besluitvorming
kan bijdragen aan een groter vertrouwen in het investe-
ringsklimaat in Nederland.
Skarsterlân opnieuw mkb-vriendelijkst
Skarsterlân is voor de derde keer op rij verkozen tot de
MKB vriendelijkste gemeente van Noord-Nederland. De
Friese gemeente kwam beter uit de bus dan Leek en
Hoogeveen, de mkb-vriendelijkste gemeente van respectie-
velijk Groningen en Drenthe. De prijs werd door MKB-
Noord in 2004 en 2006 ook al uitgereikt aan Skarsterlân.
De ondernemers in deze gemeente geven gemiddeld een
hoger rapportcijfer dan 2 jaar geleden, en de lokale lasten
steken dit maal nog gunstiger af tegen de lasten in andere
gemeenten. De winnaar van de provincie Groningen is (net
als 2 jaar geleden) Leek, onder andere omdat de gemeente
investeert in de relatie met ondernemers en in het nieuwe
bedrijventerrein langs de A7, Leeksterveld. De gemeente
Hoogeveen werd voor het eerst MKB vriendelijkste ge-
meente van Drenthe, na een stijging van 10 plaatsen op de
ranglijst. De gemeente scoort vooral goed op het punt van
communicatie en beleid.
ACTUALITEITEN
gen dan alle instellingen in Leeuwarden hun steentje bij,
waardoor free-riding wordt tegengegaan. De financiële
middelen die hierdoor worden gegenereerd mogen door
de instellingen zelf besteed worden, mits dit in georgani-
seerd verband gebeurt. Investeringen kunnen uiteenlopen
van feestverlichting voor centrumondernemers, parkma-
nagement faciliteiten voor ondernemers op bedrijventer-
reinen tot stadspromotie voor de totale gemeente.
Leren van concurrentie
Uit onderzoek van het Centraal Planbureau blijkt dat
Nederlandse bedrijven vooral leren van de meest produc-
tieve bedrijven die in eigen land actief zijn in dezelfde
bedrijfstak. Het onderzoek laat zien dat concurrentie een
hogere productiviteit bevordert omdat het efficiënter
werken stimuleert maar vooral ook prikkelt om te leren
van andere bedrijven in eigen land. Bovendien blijken ook
zwakker presterende bedrijven te blijven leren, terwijl in
andere landen een trend zichtbaar is dat dergelijke bedrij-
ven afzien van innovatie of imitatie omdat de kosten niet
opwegen tegen de verwachte opbrengsten.
Westpoort
Op 8 november is de eerste paal geslagen op bedrijven-
park Westpoort van het nieuwe logistiek centrum van
LCW Groningen bv. Daarmee werd meteen de eerste paal
geslagen op het bedrijvenpark Westpoort. Het bedrijven-
park is ontwikkeld in het kader van het stedelijk netwerk
Groningen-Assen 2030 en wordt met 150 hectare het
grootste bedrijventerrein in de regio. De kavels in West-
poort worden tussen 2008 en 2028 in twee fasen van elk
zo’n jaar of tien uitgegeven. Bij de inrichting van het
terrein speelt duurzaamheid een belangrijke rol en wordt
ingezet op gezamenlijke voorzieningen in de vorm van
parkmanagement. De nieuwe locatie van LCW omvat 4
hectare, waarvan 16.000 m2 bebouwd gaat worden als
op- en overslagruimte. De verhuizing naar de nieuwbouw
staat voor de tweede helft van volgend jaar gepland.

Creative industry
De Gemeente Groningen en de Hanzehogeschool Gronin-
gen hebben de handen ineen geslagen om de creative in- 2226 • Adv fc VNO 86*76 25-02-2004 15:58 Pagina 1
(advertentie)
dustry in Groningen te versterken. Creatieve ondernemers
die worstelen met vragen die betrekking hebben op hun
bedrijfsvoering, kunnen in een pilot terecht bij docenten
Koeltechniek:
van de Hanzehogeschool Groningen en adviseurs van
Commercieel en
HanzeConnect. De adviestrajecten worden gefinancierd
vanuit de zogenaamde innovatievouchers, die verkrijgbaar
Industrieel
zijn bij Senter Novem (ministerie EZ). Bedrijven krijgen met • Koelmeubelen Postbus 55, 9480 AB Vries
zo’n voucher recht op 2.500 euro, die ze kunnen besteden • Koel- en vriescellen Handelsweg 32
9482 WE Vries/Tynaarlo
bij een kennisinstelling.De pilot is een opmaat voor een • Koel- en Bedr.terr. Vriezerbrug
grotere projectaanvraag, waarbij creatieve ondernemers vriesinstallaties a/d A28, afslag 35
Telefoon (0592) 530 310
uit de provincie Groningen de doelgroep zijn. Inmiddels • Procesregeling Fax (0592) 530 315
doen twintig ondernemers mee aan het project. Internet: www.koelgroep.nl
  Klimaatbeheersing E-mail: info@koelgroep.nl

Ondernemersfonds Leeuwarden • Airconditioning U bent van harte

De gemeente Leeuwarden en de Kamer van Koophandel • Bedrijfsventilatie welkom in onze
500 m2 grote
hebben onlangs met de ondertekening van een contract, • Luchtbehandeling- showroom in Vries.
de eerste stap gezet naar het oprichten van Ondernemers- kasten Koeltechniek Dorenbos,
Coolings Systems Holland,
fonds Leeuwarden. Dit fonds is bedoeld voor collectieve • Warmtepompen KoelAirco en Wiekamp
investeringen voor ondernemersactiviteiten en projecten Installaties maken deel uit
van KoelGroep Dorenbos.
en wordt gevoed door een verhoging van het OZB tarief.

In deze rubriek houden we u op de hoogte van de activiteiten
van VNO-NCW Noord in de regio.
Nieuws uit Friesland
Natura 2000 vraagt extra aandacht
VNO-NCW Friesland houdt zich al enkele
jaren bezig met Natura 2000. Natura
2000 is als het ware een netwerk van be-
schermde natuurgebieden. Inmiddels zijn
148 van deze gebieden door de Neder-
landse regering benoemd en de proce-
dure om deze aanwijzingen definitief te
maken loopt.
In Friesland is momenteel het opstel-
len van deze beheerplannen actueel. In
een beheerplan wordt vastgelegd hoe
en wanneer de doelen voor een gebied
gehaald worden. Ook wordt benoemd
welke activiteiten in en rondom Natura
2000-gebieden (bedrijfsactiviteiten,
landbouw, recreatie, waterbeheer) wel
en/of niet kunnen plaatshebben. Een
beheerplan wordt voor maximaal zes
jaar vastgesteld, daarna volgt een nieuw
VNO-NCW NOORD IN ACTIE
plan. In Friesland moeten in totaal 20
beheerplannen worden gemaakt.
De provincies zijn verantwoordelijk voor
het opstellen van beheerplannen. Het
Rijk heeft opdracht gegeven dat beheer-
plannen dienen te worden opgesteld in
nauw overleg met eigenaren, gebrui-
kers, belangengroeperingen, betrokken
overheden.
En daar zit nu net de crux. VNO-NCW
Friesland heeft GS reeds meerdere
malen gemaand het ondernemerscol-
lectief te betrekken bij het opstellen van
de beheerplannen. Dit heeft zowel in
2006 als 2007 toezeggingen opgeleverd.
Echter tot op heden is er geen enkel
initiatief richting VNO-NCW Friesland
genomen. Inmiddels is duidelijk dat de
provincie wel degelijk aan de slag is met
de beheerplannen, maar zonder daarbij
het bedrijfsleven te betrekken. En dat is
onacceptabel. Daarom heeft het bestuur
van VNO-NCW Friesland actie onderno-
men zodat ondernemers en provincie op
zeer korte termijn met elkaar in gesprek
gaan. Dit gesprek vindt in november
plaats. Afhankelijk van dit gesprek wordt
gekeken welke aanvullende inspanning
nodig is om de belangen van bedrijvig
Friesland te borgen.
Want er kan geen twijfel bestaan over
het feit dat VNO-NCW Friesland zowel de
bestaande als toekomstige economische
activiteiten in de Natura 2000 gebieden
op een verantwoorde manier wil veilig-
stellen.<
Nieuws uit Drenthe
Poortwachterscentrum
In Drenthe is onlangs het initiatief
genomen om een Poortwachtercentrum
Drenthe op te richten. Het Poortwach-
tercentrum (PWC), een landelijk initiatief
van werkgevers en overheid, brengt
regionale bedrijven bij elkaar. Iemand die
arbeidsongeschikt is voor de ene functie
is wellicht geschikt voor een andere. Een
arbeidsongeschikte medewerker kan van
waardevolle betekenis zijn voor een ander
bedrijf. Er wordt een win-winsituatie
gecreëerd, twee bedrijven besparen veel
kosten, het ene aan boetes en/of reïnte-
gratiekosten, het andere aan wervingskos-
ten, en de medewerker vindt een nieuwe
baan. Het PWC maakt de match en regelt
de overstap. Zij zorgt voor begeleiding en
bouwt aan een re-integratienetwerk van
bedrijven in de regio.
Recent kwamen de eerste twintig
Drentse werkgevers bijeen in Hoogeveen
onder de bezielende leiding van Bert
van der Haar, teneinde te bezien of een
PWC Drenthe kan rekenen op voldoende
draagvlak. Afgesproken is dat dit initia-
tief een nadere uitwerking verdient.
VNO-NCW Drenthe is actief betrokken
bij deze ontwikkeling aangezien deze rol
nog niet wordt opgepakt door marktpar-
tijen. Het netwerk van VNO-NCW Dren-
the zou een prima basis kunnen vormen
voor deze onderlinge uitwisseling. Bo-
vendien kan het in de toekomst een basis
vormen voor een mobiliteitscentrum
Drenthe, waardoor de aanwezige talent,
kennis en kunde voor Drenthe behouden
kunnen blijven.<
27
Nieuws uit Groningen
Provinciaal Omgevingsplan
VNO-NCW Groningen heeft onlangs haar
reactie gegeven op het Voorontwerp POP
(concept). In het Provinciaal Omgevings-
plan, kortweg POP, wordt beschreven
hoe de provincie er in de toekomst uit
komt te zien. Onderwerpen als wonen,
werken, ondernemen, bereikbaarheid,
milieu en veiligheid komen erin aan bod.
In het Voorontwerp POP wordt onderne-
mers de ruimte geboden om te onderne-
men, maar in de reactie wordenechter
wel een aantal kritische kanttekeningen
geplaatst.
Het voorgestelde POP is weinig ontwik-
kelingsgericht. Naar de mening van VNO-
NCW Groningen wordt te weinig reke-
ning gehouden met de maatschappelijke
ontwikkelingen en wordt niet genoeg de
mogelijkheid geboden daarop in te spe-
len. VNO-NCW Groningen ondersteunt
de lijn van revitalisering van bestaande
bedrijventerreinen. Het betrekken van
het bedrijfsleven bij deze revitalisering is
van groot belang.
In het POP wordt de prioritering van de
genoemde infrastructurele projecten
gemist. VNO-NCW Groningen vindt dat
de externe bereikbaarheid van de stad
Groningen prioriteit heeft. Dit is primair
een structurele aanpak van de Zuidelijke
Ringweg Groningen, in nauwe samen-
werking met het bedrijfsleven. Daarop
aanvullend een hoogwaardig en hoog-
frequent OV-systeem dat op intelligente
wijze verknoopt wordt met de zware
autoverkeersstromen aan de randen van
de stad. Door investeringen in bijvoor-
beeld infrastructuur en gebiedsontwikke-
ling zijn de voorwaarden voor bedrijfs-
huisvesting in Groningen de afgelopen
jaren verbeterd. Dit is tevens van belang
om jonge getalenteerde mensen in het
noorden te houden.<
28 NoordNieuws november 2008 Akke Groenewoud
a.groenewoud@vno-ncwnoord.nl
‘Groei van mensen leidt tot groei
van de omzet’
Eerst de mens, daarna de prestatie
Op de arbeidsmarkt draait het om mensen; zij vormen het kapitaal
waarop de winstgevendheid van ondernemingen stoelt. Dat is het
uitgangspunt van Hylke van der Veen, regiodirecteur van Randstad
Uitzendbureau Friesland, Noordoost polder en Zuidwest Drenthe.
Er is Hylke van der Veen, regiodirecteur van Randstad Uitzend-
bureau Friesland, Noordoost polder en Zuidwest Drenthe, veel
aan gelegen om de paar duizend uitzendkrachten in zijn werk-
gebied optimaal op hun taak te prepareren. ‘Ik wil een situatie
creëren waarin mensen zich happy voelen. We zullen in toene-
mende mate selecteren op mentaliteit, houding en creativiteit.
Als mensen groeien, kan de omzet ook groeien.’
Van der Veen gelooft heilig in die volgorde: Eerst de mens,
daarna de prestatie. Al tijdens zijn studie richtte de bedrijfseco-
noom zich niet alleen op
het verwerven van harde
mathematische kennis,
maar ook op sociale
aspecten zoals psycholo-
gie en arbeidsorganisa-
tie. ‘Ik ben van huis uit
goed met cijfers, maar
de werkelijkheid bestaat
niet alleen uit optellen
en aftrekken.’ De brede
invulling van zijn studie
komt hem beslist van pas
in zijn functie als regio-
directeur bij Randstad. De rol als
toonaangevend dienstverlener op de arbeidsmarkt vereist een
optimale kennis van de vraag bij bedrijven, maar ook inzicht in
de wensen van flexibele arbeidskrachten. ‘Goed personeel is nu
eenmaal nooit te duur. Als wij mensen een uitdagende tijde-
lijke baan kunnen bieden, zijn wij niet alleen voor hen maar
ook voor de klant aantrekkelijk. Daarvoor moeten we bij de
goede bedrijven die een prominente rol in de regio vervullen
als gesprekspartner aan de tafel zitten. Zij leveren ook weer de
leukste opdrachten.’
Goed luisteren naar klant
Als marktleider in Nederland is Randstad het volgens de regi-
odirecteur aan haar stand verplicht om op ontwikkelingen in
te spelen. ‘Om mijn rol als toeleverancier en dienstverlener op
de arbeidsmarkt waar te maken, moet ik vraag en aanbod op
elkaar kunnen afstemmen. De klanten moeten me kennen en
weten dat ik goed naar hun wensen luister.’ Die specialistische
kennis van het werkveld maakt het mogelijk om tijdig in te spe-
len op trends. Van der Veen: ‘De klassieke uitzendkracht hoefde
alleen maar over twee handen en twee voeten te beschikken en
moest kort gezegd over een rechte lijn kunnen lopen. Aan dat
soort generieke arbeidskrachten is bijna geen behoefte meer.
Tegenwoordig moeten flexwerkers toch vaak een bepaalde
training doorlopen voordat ze ergens aan de slag kunnen.’ Dat
geldt voor de uitleenchauffeurs net zo goed als het commerci-
ële bankpersoneel of flexwerkers bij verzekeraars of tijdelijke
secretaresses. Er zijn zelfs werkgevers die het uitzendbureau
belonen als de gedetacheerde werknemer langer dan een jaar
blijft. Een snel vertrek van een arbeidskracht leidt immers al snel
tot een forse kapitaalvernietiging.
De ‘flexgraad’ bedraagt momenteel zo’n 4,5 procent nadat
het de afgelopen jaren iets was gedaald. ‘Als de arbeidsmarkt
krap is, nemen bedrijven mensen eerder in vaste dienst omdat
ze bang zijn dat ze anders achter het net vissen. Hoewel er
momenteel grote vraag is naar goede arbeidskrachten, heerst
er ook onzekerheid over de economische ontwikkeling. Dat
maakt dat bedrijven toch terughoudend zijn met het in vaste
dienst nemen van personeel.’ Daarnaast denkt Van der Veen
dat de rek wel zo’n beetje uit de onderkant van de arbeids-
markt is. ‘Dat zijn mensen die nog lastig aan het werk zijn te
krijgen. Er begint zich een ijzeren voorraad aan werklozen te
ontwikkelen.’ Toch ziet Van der Veen nog volop mogelijkheden
voor verdere groei. ‘We zullen iedere dag scherp moeten zijn.
Steeds een stapje voor de concurrentie uitlopen. Juist omdat we
marktleider zijn, mogen we niet arrogant achterover leunen.
Het loont om er boven op te blijven zitten. De klant te verrassen
met slimme oplossingen en een creatieve aanpak. Dat stempel
wil ik graag zetten.’
Cultuurverschil
Net als vrijwel alle andere leidinggevenden binnen Randstad
is Van der Veen ook als intercedent bij het uitzendbureau
begonnen. De basis voor zijn loopbaan werd in 1994 gelegd bij
de vestiging van Tempo Team, een dochteronderneming van
Randstad, in Eindhoven. Tijdens zijn studententijd in Gronin-
gen had hij al als flexwerker kennisgemaakt met die kant van

het bedrijf. ‘Het werk bij een uitzendbureau leek me toen al
actualiteit
leuk.’ Na tien maanden was hij klaar voor een leidinggevende
positie en werd Van der Veen vestigingsmanager in Geleen. Zijn
grootste klant in Zuid-Limburg was DSM. Het chemieconcern
had net een grondige reorganisatie achter de rug en groeide
weer sterk maar wilde niet opnieuw te veel dure vaste krachten
in dienst nemen. ‘Ze wilden meer flexibiliteit. Wij zorgden ook
voor een deel van de opleidingen. Dat was op dat moment nog
redelijk nieuw.’ Binnen drie jaar werkten er bij de vestiging
geen 3 medewerkers maar 22. ‘Het was mooi werk, een hele
leerzame tijd’, vat hij bondig samen. Vervolgens maakte Van
der Veen binnen Tempo Team de stap als districtsmanager in
Drenthe. Na vijf jaar werd hij gevraagd voor een directiefunctie
bij Randstad Groot-Brittanië. ‘Dat was wel even een cultuurver-
schil. Alleen in Londen opereren al tienduizend uitzendbureaus.
De markt is daar enorm gefragmenteerd.’ In zo’n competitieve
markt was het vooral zaak kleine stapjes te zetten. ‘Je kon
geen moment achterover leunen. Altijd scherp en alert zijn. Dat
ene telefoontje met een klant kon precies het verschil maken.
Daar heb ik veel van opgestoken’, zegt Van der Veen. Het is die
buitenlandse kennis en ervaring die hem voeden in het werk als
regiodirecteur Friesland, een functie die hij sinds 1 januari dit
jaar bekleedt. ‘Om je te onderscheiden moet je ondernemend
zijn en vooral passie voor het vak hebben. Dat maakt het werk
ook uitdagend. Eenzelfde instelling verwacht ik ook van de
vestigingsmanagers en de medewerkers. Ze moeten hun klant
kennen en innovatief kunnen denken.’
Nog altijd daalt de werkloosheid in Friesland iets sneller dan
het landelijk gemiddelde. Vooral Heerenveen en Smallinger-
29
land fungeren als economische motor. ‘Je bereikt straks een
niveau waarmee je het zult moeten doen.’ Er is vooral behoefte
aan technisch georiënteerde arbeidskrachten, maar ook in het
toerisme of in de dienstverlening ziet Randstad grote moge-
lijkheden. Uit onderzoek onder de beroepsbevolking blijkt dat
het aantal werkzoekenden dat een technische functie ambieert
hoger ligt dan landelijk. Dat gegeven biedt mogelijkheden. Van
der Veen: ‘Daar kunnen we ons profijt mee doen. We moeten
meer mensen opleiden en beschikbaar hebben voor dergelijke
tijdelijke banen in de zakelijke en toeristische dienstverlening.
Ook in de horeca liggen volop kansen. Ouderen die in toene-
mende mate een bijverdienste zoeken en sociale contacten wil-
len houden, moeten we eveneens aan het werk krijgen. Vraag
en aanbod sluiten nu nog onvoldoende op elkaar aan’, meent
de regiodirecteur. Hij ziet een rol voor Randstad weggelegd in
de scholing van goed opgeleide vakmensen. ‘Door mensen met
potentieel tijdig te selecteren, kunnen we de arbeidsreserve
op peil houden. Daar moeten we op tijd mee beginnen.’ Juist
doordat het uitzendbureau beschikt over een enorme database
van potentiële arbeidskrachten, is Randstad een aantrekkelijke
partner bij het oplossen van problemen op de arbeidsmarkt. In
vergelijking tot de rest van het land telt de beroepsbevolking in
Friesland iets meer jongeren en 45-plussers. Daarnaast heeft de
streek iets minder hoog opgeleiden dan het landelijk gemid-
delde (26 procent tegenover 32 procent). Van der Veen: ‘Als
het krap wordt, zijn wij in het voordeel. Dat vereist wel dat wij
talent snel herkennen en de markt nog beter gaan bedienen.’<
30 NoordNieuws november 2008

Janet Borgdorff is vanaf september Jilko Andringa is per 1 januari benoemd tot algemeen
als advocaat werkzaam bij Dorhout directeur van uitzendorganisatie Manpower Nederland. De
Advocaten. Borgdorff gaat bij Dorhout laatste 4,5 jaar vervulde Andringa voor concurrent Randstad
zorg- en onderwijsinstellingen, over- verschillende directiefuncties in de Verenigde Staten, waarbij
heidsorganisaties en bedrijven onder- hij uiteindelijk verantwoordelijk was voor de circa tweehonderd
steunen bij alle problemen die zich uitzendvestigingen van Randstad in de VS met duizend mede-
kunnen voordoen in de verhoudingen werkers. Bij Manpower Nederland wordt hij verantwoordelijk
op het werk. voor 150 vestigingen, waar 900 consultants werken.

Max van der Berg, commissaris der Koningin in Groningen,
wordt de nieuwe voorzitter van de Noordelijke Regieraad
Bouw (NRB). Van den Berg volgt gedeputeerde Marc Calon op,
die de functie niet meer kan combineren met andere drukke
werkzaamheden. De Noordelijke Regieraad Bouw is eind 2004
opgericht door VNO-NCW Noord en de voorlopers van Bou-
wend Nederland, onder aanvoering van de toenmalige CdK van
Groningen, Hans Alders.
Ronald M. Prince is benoemd tot Algemeen Directeur van
FanoFineFood te Oosterwolde. Prince houdt naast deze functie
de leiding over Romi Smilfood te Heereveen. Beide bedrijven
behoren tot de Royal Smilde Food Group te Heereveen.    VNO-NCW Noord.
Lambert Zwiers, de huidige algemeen
secretaris/directeur van Limburgse
Werkgevers Vereniging (LWV), wordt
per 1 januari 2009 de nieuwe algemeen
secretaris van VNO-NCW Noord. Zwiers
heeft Drentse roots, maar is inmid-
dels bijna 25 jaar werkzaam bij de
Limburgse Werkgevers Vereniging, de
Limburgse zusterorganisatie van VNO-
NCW Noord, waarvan de laatste 14 jaar
als algemeen secretaris. Deze schat aan
ervaring komt ook zeker goed van pas in zijn nieuwe functie bij

Gea Bausch, medewerker van Cvites, is op het jaarlijkse re- Berend Lukens is de nieuwe
integratiecongres in de jaarbeurs in Utrecht 2e geworden bij Bureaumanager van VNO-
de verkiezing van Consulent van het jaar 2008. Doel van de ver- NCW Noord. Hij volgt in deze
kiezing is de centrale rol die de consulent speelt in het primaire functie Bas van Mierlo op.
proces van uitkering, verzuim, uitval of ziekte terug naar werk Lukens was eerder werkzaam
in de spotlights zetten. bij PTT Post en KPN in functies
met betrekking tot HRM en
Annemarie Resink is vanaf 1 september de interim-directeur informatiemanagement.
van theater de Tamboer. Zij is de tijdelijke opvolger van Giel
Pastoor die op 1 september begonnen is als directeur van het
Parktheater in Eindhoven. Annemarie Resink is op dit moment
nog in dienst als interim-manager bij Haute Consulting BV. Christel Slim versterkt het
secretariaat van VNO-NCW
Renske Bos van Bos & Bos Catering in Groningen is verko- Noord als nieuwe regioma-

Personalia
zen tot Zakenvrouw van het Noorden. Tijdens het Women in nager Groningen. Zij volgt in
Business-event in Martiniplaza werd na stemming van jury en deze functie Peter Buurman
publiek besloten dat zij het stokje over mag nemen van Alice op. Christel Slim werkte hier-
Wösten-Kreeft, die vorig jaar won. Bos liet met haar overwin- voor bij Ernst & Young.
ning Alfride Groenewold van Area Reiniging en Manon Copini
van ING Bank achter zich.
Kijk voor een video-impressie van de bijeenkomst Women in
Business 2008 op www.vno-ncwnoord.nl

(advertentie)

Martini Hotel Groningen

Al sinds 1871 een gastvrij
huis in hartje Stad.
Slapen op steenworpafstand
van de Martinitoren.
Maarten Reijgersberg
 31

Welkom nieuwe leden

De volgende personen zijn lid geworden van de vereniging:

Drenthe > Mw F.E.Y. van Binsbergen-Stierum Nederlandse Aardolie Maatschappij BV, Assen
R. Eschbach DIT Bouw en Techniek, Zwolle
T. de Haan Markon (WTC Alnovum), Almere
H. Klaver Terra Next, Eelde
B. Sinnema Heijmans Bouw Assen BV, Assen
J. Vording Simon Benus Bouw, Stadskanaal
Mw R.A.M. Zwart Essent N.V., Arnhem

Friesland > Mw Y.M. Bleize MCC Cartesius Institute, Leeuwarden

ing. H. Kriele Mons Pompenbouw BV, Balk
E. Meijer Rabobank Leeuwarden - Noordwest Friesland, Leeuwarden
drs. A.B. Wymenga CSO-Milfac BV, Leeuwarden

Groningen > Mw mr. J.G.H. Borgdorff Dorhout Advocaten, Groningen

Mevrouw mr. S.Y. Dijkstra De Haan Advocaten en Notarissen, Groningen
H. Eggens Noorderlink, Groningen
H. van Goor USG Capacity Beheer BV, Groningen
Mevrouw S. Heeres Werk vof, Molenrij
R.V. de Jong DSW Stadspark, Groningen
W. Jongsma Actemium consultants & engineers, Veendam
G.H. Walhof MBA Hanzehogeschool Groningen, Groningen
NIEUWE LEDEN

Natuurlijk
goed!
Koninklijke Van Gorcum BV
Industrieweg 38, 9403 AB Assen
Postbus 43, 9400 AA Assen

[t] 0592 37 95 55
[f] 0592 37 20 64
[e] info@vangorcum.nl
[i] www.vangorcum.nl

KVG adv A5 liggend.indd 1 10-12-2007 13:18:58

32 NoordNieuws november 2008 Akke Groenewoud
a.groenewoud@vno-ncwnoord.nl

Ronald McDonald Huis Friesland

‘Het is echt een uitkomst voor veel mensen’

In 1996 kwamen Trienke

Reijgersberg en haar man in
aanraking met Ronald McDo-
nald Huis Groningen doordat
hun jongste zoon ernstig ziek
was. Nu zwaait ze zelf, samen
met collega Chris Kalsbeek
(huismanager) als assistent­
huismanager de scepter
in Ronald McDonald Huis
Friesland, op een steenworp
afstand van het Medisch
Centrum Leeuwarden (MCL).
Ronald McDonald Huizen vind je inmid-
dels overal in Nederland. De Friese
vestiging kwam in 2004 van de grond en
Trienke Reijgersberg was daar vanaf het sive-care van het UMCG in ­Groningen maar ook de exploitatie wordt gedragen
eerste moment bij betrokken. ‘Samen t­ erechtkomen kunnen bovendien worden door acties en giften van allerlei vereni-
met een grote groep van vijftig zeer overgeplaatst naar deze couveuse-unit. gingen, bedrijven enzovoort. Allemaal
gemotiveerde en enthousiaste personen De afdeling plastische chirurgie, met gratis. Zoiets is toch geweldig, dat dat
heb ik de prille start van het Friese Huis onder meer een schisisteam, heeft een kan! Gelukkig zijn er steeds weer mensen
meegemaakt. De vrijwillige inzet van al bovenregionale functie. De kinderen op die aan ons denken. We hebben net weer
die medewerkers is onbetaalbaar. We deze afdeling komen uit de drie noorde- een leuke actie lopen. Terp 10 Commu-
zouden echt niet zonder hen kunnen!’ lijke provincies. nicatie uit Oosterbierum ontwierp voor
ons een serie prachtige wenskaarten. Van
Ouders, broertjes en zusjes van zieke Wenskaarten elke verkochte kaart gaat minstens 40
kinderen en jongeren die in het MCL Vanaf het eerste begin kon het Friese cent naar Ronald McDonald Huis Fries-
worden behandeld kunnen in het Ronald initiatief op veel medewerking van land. Daar kan het bedrijfsleven mooi op
McDonald Huis logeren. Maar ook voor particulieren en bedrijven rekenen. ‘En inhaken, toch? De kaarten zijn te zien en
partners van kraamvrouwen is er plek. dat is nodig ook, want we zijn helemaal te bestellen via www.rmcd-kaarten.nl‘ En
Ook gezinnen van de Waddeneilanden, self-supporting. We moeten het doen met een knipoog: ‘Ook weer een gratis
vanwege hun unieke ligging bij zie- met giften en donaties. De bouw van het site!’. <
kenhuisopname toch heel ver van de huis is mogelijk gemaakt door sponsors,
vaste wal, hebben al veelvuldig gebruik
gemaakt van Ronald McDonald Huis
Friesland. ‘Het is echt een uitkomst voor
veel mensen’, aldus Trienke. ‘Voor een Via de wenskaartenactie draagt u een
ziek kind is het natuurlijk een veilig steentje bij aan een gezonde exploita-
gevoel dat zijn ouders in de buurt zijn. tie van Ronald McDonald Huis Fries-
En ouders worden in het Ronald McDo- land. Bovendien helpt u het huis zo aan
nald Huis opgevangen door het huisma- verdere naamsbekendheid. Daarnaast
nagement en de vrijwilligers. Ze vinden blijven giften welkom op rekening-
bovendien steun bij de andere gasten die nummer 12.80.52.813.
in het huis verblijven.’

Het Leeuwarder MCL heeft een groot

aantal kinderbedden en een uitgebreide
high-care couveuse-unit. Te vroeg gebo-
ren kinderen die op de neonatale inten-
 Dinsdag 18 november Colofon
Net wakker, netwerken
De ontbijttafel wordt gedekt voor 15 ondernemers NoordNieuws, het magazine van
die allemaal de mogelijkheid krijgen zich in drie VNO-NCW Noord verschijnt zes
minuten aan hun tafelgenoten te presenteren. maal per jaar en wordt verspreid
Plaats: Restaurant Van der Valk, Drachten onder leden in Drenthe, Friesland
Ontvangst: 07.45 en Groningen.
Einde: 09.00
beperkte deelname Jaargang 13 nummer 5
November 2008
Donderdag 4 december
Algemene ledenvergadering nieuwe stijl Oplage
Plaats: Golden Tulip, Zeegse 2.000 exemplaren
14.30 uur: Algemene Ledenvergadering
donderdag 20 november 2008 16.15 uur: boswandeling, gesprekken over de Redactie
Congres ‘bedrijf en klimaat’ koers van de vereniging Daan Bultje (hoofdredacteur)
Klimaat neutraal ondernemen in Noord-Nederland 18.00 uur: Stamppotmaaltijd in herberg ‘de Akke Groenewoud
Een coproductie van IVN en VNO-NCW Noord, Drentsche Aa’ te Schipborg. Hans Haerkens
met medewerking van leerlingen bovenbouw van 18.30 uur: Cees Oudshoorn - directeur economi- Jan-Willem Lobeek
noordelijke onderwijsinstellingen en duurzame sche zaken VNO-NCW praat de leden Christel Slim
noordelijke bedrijven bij over relevante ontwikkelingen en noordnieuws@vno-ncwnoord.nl
Locatie: TT-circuit, Assen noties aan het Haagse front.
Postbus 132
Dinsdag 25 november 9700 AC Groningen
Lunch met inhoud T 050 5343844
In navolging van de netwerkontbijten organiseert F 050 5346145
VNO-NCW Noord ook een aantal themalunches. www.vno-ncwnoord.nl
Onder het genot van een lunch kunnen de deelne-
mers van gedachten wisselen over het thema ´goed Advertentieverkoop
werkgeverschap´. Koninklijke Van Gorcum bv,
Plaats: Koperen Tuin, Leeuwarden Assen
Onderwerp: Goed werkgeverschap binnen de poor- Lilian de Winter
ten van het bedrijf dhr Oudshoorn T 0592 37 69 33
Beperkte deelname
agenda

20.15 uur: einde programma. Na afloop en Basisvormgeving

desgevraagd tussentijds zult u per studio Tineke Wieringa bno,
bus teruggebracht worden naar de Haren
parkeerplaats in Zeegse.
Tot de Algemene Ledenvergadering hebben alleen Prepress, druk en distributie
leden toegang Koninklijke Van Gorcum bv,
Assen
dinsdag 16 december 2008
Eindejaarsreceptie
Woensdag 3 december Plaats: De Friesland Bank, Leeuwarden
Net wakker, netwerken Ontvangst: 17.00 uur
De ontbijttafel wordt gedekt voor 15 ondernemers Einde: 20.00 uur
die allemaal de mogelijkheid krijgen zich in drie Sprekers: Johannes Boonstra, Wetsus
minuten aan hun tafelgenoten te presenteren. ­Leeuwarden
Plaats: Infrahuis, Groningen Gerrit van Werven, Energy Valley
Ontvangst: 07.45 uur Groningen
Einde: 09.00 uur Henk Koopmans, Sensor Universe
beperkte deelname Assen
Voorafgaand aan deze bijeenkomst heeft een bij-
eenkomst voor nieuwe leden van VNO-NCW Noord VNO-NCW Noord vertegenwoor-
plaats bij de Friesland Bank. digt in Groningen, Friesland
en Drenthe 12.000 bedrijven
waarbij ruim 1.400 persoonlijke
leden de harde kern van de
vereniging vormen. Genoemde
bedrijven representeren tachtig
procent van de werkgelegenheid
in de marktsector. Zestig procent
van het ledenbestand zijn mkb-
bedrijven.
 Transparant
pensioenadvies
voor DGA én collectief !

Werkgeversdesk
Rabobank Stad en Midden Groningen
Dé pensioenspecialist.
Het is tijd voor de Rabobank.

Griffeweg 80
9723 DR Groningen
Telefoon (050) 586 86 79
Werkgeversdesk@StadEnMiddenGroningen.rabobank.nl