Chng 2: NGUYN L LM VIC CA NG C T TRONG Cu 1.

Trnh by nguyn l lm vic ca ng c xng 4 k khng tng p (kt hp th cng P-V v gin pha phi kh gii thch) a,V hnh nguyn l lm vic ca ng c, c ch thch. * V hnh

*Ch thch hnh v 1. Trc khuu, 2. Thanh truyn, 3. Piston, 4.Xu pap thi, 5. Bu-gi (ng c xng) 6. Xu pap np, 7. Xilanh, 8. ng np, 9. ng x, CT.im cht trn, CD. im cht di, S.Hnh trnh piston, D. ng knh xy lanh b,Nu nguyn l lm vic (cc qu trnh np, nn, chy-gin n, thi). -Hnh trnh th nht: hnh trnh np Piston i t CT xung CD to nn s chnh p, do mi cht c ht vo xilanh. Kh np ng c xng l hn hp ca xng v khng kh. tng lng kh np vo trong xilanh trong thc t ta c th: +Tng tit din lu thng ca xupp np v gim sc cn kh ng ca dng kh np th xupp np m sm mt gc l 1 ti im d1. +Xupp np ng mun mt gc 2 ti im d2 trc CT nhm tn dng qun tnh ca dng kh np np thm. -Hnh trnh th hai: hnh trnh nn Piston c hng i t CD ln CT, khi xupp np ng. Hn hp cng tc b nn khi hai xupp cng ng dn ti tng p sut v nhit trong xylanh. Ti im cgn CT tng ng vi gc s, buzi bt tia la in. Gc c gi l gc nh la sm Sau mt thi gian chun b rt ngn, qu trnh chy thc s din ra lm cho p sut v nhit trong xilanh tng ln rt nhanh. -Hnh trnh th ba: hnh trnh chy- gin n, hnh trnh cng tc
s

Piston i t CT xung CD. Sau CT, qu trnh chy tip tc din ra nn p sut v nhit tip tc tng, sau gim do th tch xilanh tng nhanh. Kh chy gin n sinh cng. Gn cui hnh trnh, xupp thi m sm mt gc 3 ti im b thi t do mt lng ng k sn vt chy ra khi xilanh vo ng thi. -Hnh trnh th t: hnh trnh thi Piston i t CD ln CT, sn vt chy b thi cng bc do piston y ra khi xilanh. tn dng qun tnh ca dng kh nhm thi sch thm, xupp thi ng mun sau CT mt gc 4 hnh trnh np ca chu trnh tip theo. Sau khi kho st, ta rt ra mt s nhn xt nh sau: +Trong bn hnh trnh ch c mt hnh trnh sinh cng. Cc hnh trnh cn li u tiu hao cng t ng nng ca cc chi tit chuyn ng quay nh bnh , trc khuu... +Cc xupp u c cc gc m sm v ng mun nhm thi sch v np y. Tp hp cc gc m sm ng mun ca xu pp c gi l pha phi kh. Gi tr ti u ca pha phi kh cng cc gc nh la sm s rt kh xc nh bng tnh ton nn thng c la chn bng thc nghim. +Trong khong gc 1 + 4 (cui qu trnh thi, u qu trnh np), hai xupp u m. Do 1 + 4 c gi l gc trng ip ca xupp. c, th cng P-V c gii thch.

- P: L trc p sut (trc tung). - V: L trc th tch(trc honh). - Hai ng thng song song vi trc tung l (im cht trn; im cht di). - ng thng nm ngang song song trc honh kh quyn Pk. Phn tch th - d1: im m sm xupap np - d1d2: Gc m sm xupap np - b : im m sm xupap x - b b: Gc m sm xupap x

- d2: im ng mun ca xupap np - ad2: Gc ng mun ca xupap np - r: im ng mun ca xupap x - rr: Gc ng mun ca xupap np - on d1rad2: Qu trnh np thc t - c, z, b: Qu trnh chy, gn n, sinh cng. - b br r : Qa trnh x d, Gin pha phi kh c gii thch

1 gc m sm xupap np 2 gc ng mun xupap np 3 gc m sm xupap x 4 gc ng mun xupap x s gc nh la sm 1 + 4 c gi l gc trng ip ca xupap Cu 2.Trnh by nguyn l lm vic ca ng c Diesel 4 k khng tng p (kt hp th cng P-V v gin pha phi kh gii thch) a, V hnh nguyn l lm vic ca ng c, c ch thch..

*Ch thch hnh v 1. Trc khuu, 2. Thanh truyn, 3. Piston, 4.Xu pap thi, 5. Vi phun (/c diesel) 6. Xu pap np, 7. Xilanh, 8. ng np, 9. ng x, CT.im cht trn, CD. im cht di, S.Hnh trnh piston, D. ng knh xy lanh b, Nu nguyn l lm vic (cc qu trnh np, nn, chy-gin n, thi). -Hnh trnh th nht: hnh trnh np Piston i t CT xung CD to nn s chnh p, do mi cht c ht vo xilanh. Kh np ng c xng l hn hp ca xng v khng kh. tng lng kh np vo trong xilanh trong thc t ta c th: +Tng tit din lu thng ca xupp np v gim sc cn kh ng ca dng kh np th xupp np m sm mt gc l 1 ti im d1. +Xupp np ng mun mt gc 2 ti im d2 trc CT nhm tn dng qun tnh ca dng kh np np thm. -Hnh trnh th hai: hnh trnh nn Piston c hng i t CD ln CT, khi xupp np ng. Hn hp cng tc b nn khi hai xupp cng ng dn ti tng p sut v nhit trong xylanh. Ti im cgn CT tng ng vi gc s, vi phun phun nhin liu . Gc s c gi l gc phun sm Sau mt thi gian chun b rt ngn, qu trnh chy thc s din ra lm cho p sut v nhit trong xilanh tng ln rt nhanh. -Hnh trnh th ba: hnh trnh chy- gin n, hnh trnh cng tc Piston i t CT xung CD. Sau CT, qu trnh chy tip tc din ra nn p sut v nhit tip tc tng, sau gim do th tch xilanh tng nhanh. Kh chy gin n sinh cng. Gn cui hnh trnh, xupp thi m sm mt gc 3 ti im b thi t do mt lng ng k sn vt chy ra khi xilanh vo ng thi. -Hnh trnh th t: hnh trnh thi Piston i t CD ln CT, sn vt chy b thi cng bc do piston y ra khi xilanh. tn dng qun tnh ca dng kh nhm thi sch thm, xupp thi ng mun sau CT mt gc 4 hnh trnh np ca chu trnh tip theo.

Sau khi kho st, ta rt ra mt s nhn xt nh sau: +Trong bn hnh trnh ch c mt hnh trnh sinh cng. Cc hnh trnh cn li u tiu hao cng t ng nng ca cc chi tit chuyn ng quay nh bnh , trc khuu... +Cc xupp u c cc gc m sm v ng mun nhm thi sch v np y. Tp hp cc gc m sm ng mun ca xu pp c gi l pha phi kh. Gi tr ti u ca pha phi kh cng cc gc phun sm s rt kh xc nh bng tnh ton nn thng c la chn bng thc nghim. +Trong khong gc 1 + 4 (cui qu trnh thi, u qu trnh np), hai xupp u m. Do 1 + 4 c gi l gc trng ip ca xupp. c, th cng P-V c gii thch.

- P: L trc p sut (trc tung). - V: L trc th tch(trc honh). - Hai ng thng song song vi trc tung l (im cht trn; im cht di). - ng thng nm ngang song song trc honh kh quyn Pk. Phn tch th - d1: im m sm xupap np - d1d2: Gc m sm xupap np - b : im m sm xupap x - b b: Gc m sm xupap x - d2: im ng mun ca xupap np - ad2: Gc ng mun ca xupap np - r: im ng mun ca xupap x - rr: Gc ng mun ca xupap np - on d1rad2: Qu trnh np thc t - c, z, b: Qu trnh chy, gn n, sinh cng. - b br r : Qa trnh x

d, Gin pha phi kh c gii thch

1 gc m sm xupap np 2 gc ng mun xupap np 3 gc m sm xupap x 4 gc ng mun xupap x s gc nh la sm 1 + 4 c gi l gc trng ip ca xupap Cu 3 Trnh by nguyn l lm vic ca ng c xng 2 k (kt hp th cng P-V v gin pha phi kh gii thch) a,V hnh nguyn l lm vic ca ng c, c ch thch.

A. Ca np(qut), B. Ca x, 1. Xilanh, 2. piston, 3 .Thanh truyn, 4. Buzi b, Nu nguyn l lm vic (cc qu trnh np, nn, chy-gin n, thi). - Hnh trnh th nht Piston di chuyn t CT n CD, hn hgp nhin liu ang chy trong xy lanh gin n sinh cng. Khi piston i xung cho ti khi m ca x B, kh chy c p sut cao c thi t do ra ng thi.Piston tip tc i xung m ca qut A cho n khi n im cht di, kh np cng nhin liu c p sut cao np vo xy lanh ng thi qut kh chy ra ca B Nh vy trong hnh trnh th nht gm cc qu trnh: chy gin n, thii t do, qut kh v np kh mi. -Hnh trnh th hai Piston di chuyn t CD CT, qu trnh qut np vn tip tc cho n khi piston ng ca qut A. T cho n khi piston ng ca x B, mi cht trong xy lanh b y qua ca x ra ngoi, v vy giai on ny gi l giai on lt kh. Tip theo l qu trnh nn bt u t khi piston ng ca x B hn hp nhin liu b nn vi p sut v nhit 1 cch nhanh chng, khi piston i ti gn CT th bugi bt tia la in t chy hn hp. Sau mt thi gian chy tr rt ngn qu trnh chy s xy ra. Nh vy trong hnh trnh th hai gm cc qu trnh: qut v np kh, lt kh, nn v chy. c im ca ng c 2 k l kh np mi phi c p sut pk ln qut kh chy ra ng thi c p sut pth thng thng ngi ta thit k my nn kh ring trn ng c hoc tn dng khng gian bn di piston- hp trc khuu nn kh np nh 1 vi ng c c nh c th cng P-V c gii thch + P: p sut trong xy lanh + V: Th tch ca xy lanh + d: Bt u ng ca qut + a: ng ton b + c: Bugi bt u bt tia la in + Z: p sut chy cc i + pK: p sut kh np + pth: p sut kh thi - Cc giai on trn th Pk>Pth Ac: nen Cz:chay

Zb: gian no Bd:thai tu do Da:lot khi d,Gin pha phi kh c gii thch.

nn

chy gin n

np. qut thi 1. lt kh, 2. np qut, 3. thi t do Cu 4 Trnh by nguyn l lm vic ca ng c Diesel 2 k (kt hp th cng P-V v gin pha phi kh gii thch) a,V hnh nguyn l lm vic ca ng c, c ch thch

A. Ca np, B. Ca x, 1. Xilanh, 2. piston, 3 .Thanh truyn, 4. vi phun b,Nu nguyn l lm vic (cc qu trnh np, - Hnh trnh th nht

nn,

chy-gin

n,

thi

Piston di chuyn t CT n CD, hn hgp nhin liu ang chy trong xy lanh gin n sinh cng. Khi piston i xung cho ti khi m ca x B, kh chy c p sut cao c thi t do ra ng thi.Piston tip tc i xung m ca qut A cho n khi n im cht di, kh np cng nhin liu c p sut cao np vo xy lanh ng thi qut kh chy ra ca B Nh vy trong hnh trnh th nht gm cc qu trnh: chy gin n, thii t do, qut kh v np kh mi. -Hnh trnh th hai Piston di chuyn t CD CT, qu trnh qut np vn tip tc cho n khi piston ng ca qut A. T cho n khi piston ng ca x B, mi cht trong xy lanh b y qua ca x ra ngoi, v vy giai on ny gi l giai on lt kh. Tip theo l qu trnh nn bt u t khi piston ng ca x B cho ti khi vi phun phun nhin liu vo xi lanh. Sau mt thi gian chy tr rtt ngn qu trnh chy s xy ra. Nh vy trong hnh trnh th hai gm cc qu trnh: qut v np kh, lt kh, nn v chy. c im ca ng c 2 k l kh np mi phi c p sut pk ln qut kh chy ra ng thi c p sut pth thng thng ngi ta thit k my nn kh ring trn ng c hoc tn dng khng gian bn di piston- hp trc khuu nn kh np nh 1 vi ng c c nh c th cng P-V c gii thch + P: p sut trong xy lanh + V: Th tch ca xy lanh + d: Bt u ng ca qut + a: ng ton b + c: Bugi bt u bt tia la in + Z: p sut chy cc i + pK: p sut kh np + pth: p sut kh thi - Cc giai on trn th Pk>Pth Ac: nen Cz:chay Zb: gian no Bd:thai tu do Da:lot khi d,Gin pha phi kh c gii thch.

nn np. qut thi 1. lt kh, 2. np qut, 3. thi t do

chy gin n

Cu 5 Trnh by u nhc im ca ng c Diesel so vi ng c xng. ng c hai k v ng c 4 k. a, ng c 4 k v ng c 2 k.

b, So snh v tnh hiu qu. + u im :

- Hiu sut ng c Diesel ln hn 1,5 ln so vi ng c xng. - Nhin liu Diesel r tin hn xng. - Sut tiu hao nhin liu ring ca ng c Diesel thp hn ng c xng. - Nhin liu Diesel khng bc chy nhit bnh thng, v vy t gy nguy him. - ng c Diesel t h hng lt vt v khng c b nh la v b ch ho kh. + Nhc im: - Cng mt cng sut th ng c Diesel c khi lng nng hn ng c xng. - Nhng chi tit ca h thng nhin liu nh bm cao p, kim phun c ch to rt tinh vi, i hi chnh xc cao vi dung sai 1/100mm. - T s nn cao i hi vt liu ch to cc chi tit ng c nh np xylanh phi tt. Cc yu t trn lm cho ng c Diesel t tin hn ng c xng. - Sa cha h thng nhin liu cn phi c my chuyn dng, dng c t tin v th chuyn mn cao. - Tc ng c Diesel thp hn tc ng c xng. c, So snh ng c hai k v ng c bn k - Nu cng ng knh xy lanh D, hnh trnh piston S v tc vng quay n th v l thuyt cng sut ca ng c hai k gp hai ln cng sut ca ng c bn k. Trong thc t do c tn tht hnh trnh cho cc qu trnh np thi v tn cng nn v qut thi kh nn cng sut ch gp 1,6 n 1,8 ln. - C cu phi kh ca ng c hai k n gin hn. - ng c bn k d la chn pha phi kh ti u hn. - Qu trnh qut thi ng c bn k hon ho hn v thc hin trong hai hnh trnh ca piston, tc l lu hn nhiu so vi ng c hai k. - Tng p ng c bn k d dng hn v ng sut nhit thp v d b tr h thng tng p. Vn tng p ng c s c kho st sau ny trong mn hc Tng p ng c t trong... - Moment xon ca ng c hai k u n hn so vi ng c bn k v ton b chu trnh n ch din ra vi mt vng quay ca trc khuu . - Gc quay ng vi qu trnh chy v gin n ca ng bn k ln hn ng c hai k (khong 140, cn ng c hai k khong 100 120). - Hiu sut ng c bn k ln hn ng c hai k v ng c hai k c tn tht mi cht trong qu trnh qut kh. Chng 3: CC B PHN CHNH TRONG NG C T Cu 1 Phn tch c im ca cc dng bung t trn ng c xng a, Bung t kiu hnh bn cu (hnh v).

Loi ny c c im l din tch b mt bung t nh gn. Trong bung t b tr mt supap np v mt supap thi, hai supap ny b tr v 2 pha khc nhau. Trc cam b tr gia np my v dng c m iu khin s ng m ca supap. S b tr ny rt thun li cho vic np hn hp kh v thi kh chy ra ngoi. b,Bung t kiu hnh nm (hnh v).

Loi ny cng c c im l din tch b mt tip xc nhit nh. Bung t mi xylanh c b tr mt supap np v mt supap thi, 2 supap ny c b tr cng mt pha. i vi loi ny trc cam c b tr thn my hoc np my. iu khin s ng m cc supap qua trung gian ca c m. Cu 2 Phn tch c im ca cc dng bung t trn ng c Diesel a,Bung t thng nht (hay trc tip); (hnh v)

Ton b th tch bung chy nm trong mt khong khng gian thng nht: np xy lanh ,nh piston. Vi phun c th t thng hay xin ,loi ny rt thng dng .Nhin liu c phun trc tip vo bung t v phn b u .Vi phun c nhiu l v p sut phun t 175 200 kg /cm2 . Gc tia phun v nh piston c dng ph hp cho tia phun ra ho trn u vi khng kh chy c hon ton. u im: Cu to n gin, tn tht nhit t, tit kim nhin liu, khi ng d. Nhc im: T s nn cao, p sut phun ln, phi dng kim phun c nhiu l nn d b nght. - Bung t ngn cch: L loi bung t chia thnh 2 hay 3 phn v c ni li vi nhau bng cc hng .N c phn ra lm 3 loi b,Bung t trc (hnh v)

Loi ny c bung t ph t trn np my chim khong 25 150 kg/cm2 v bt chy ngay 1/3 lng nhin liu phun p sut tng cao t ngt y phn nhin liu cn li vo bung t chnh v t chy hon ton. Do nhin liu c chy bung t ph m bung t chnh s nhin liu c sy nng ,v tn nhuyn nn chy tt. Bi vy kim phun khng cn c l tia nh to sng .Loi ny c ng dng trn ng c caterpilat, toyota,... u im: p sut phun thp nn dng kim phun c l t b nght. p sut chy khng ln Khuyt im: Hao nhin liu, kh khi ng c,Bung t xoy lc (hnh v).

Bung t ny thng chim t 50 80% th tch bung t ,c dng hnh tr hay hnh cu t trn np xylanh .N thng vi bung t chnh trong xy lanh bng 1 hay vi ng thng c tit din ln t tip tuyn vi phng t xoy lc. u im: p sut phun trn kim phun mt l kh b nght, xoy lc mnh to iu kin chy trn vn. Khuyt im: Tn tht nhiu nhin liu, kh khi ng - Bung t ph tri: Bung t ph tri chim khong 20% th tch chung, c lp trn np xy lanh thng vi bung t chnh nm trong xy lanh. Bung ph tri c dng hnh cu hay van Cu 3 Trnh by c im v kt cu ca piston ng c xng piston ng c Diesel a,V hnh kt cu ca piston (c ch thch) Piston chia piston thnh nhng phn nh: 1: nh piston. 2: u piston 3 Thn piston. Mi phn u c cng dng ring v nhng c im kt cu ring

b, nh piston (cng dng, kt cu ca /c xng v /c Diesel) - Cng dng: nh piston l phn trn cng ca piston cng vi np xylanh v xylanh to thnh bung t - Kt cu: nh piston c rt nhiu dng:

+ nh bng: c din tch chu nhit b, kt cu n gin d ch to. Thng c s dng trong ng c diezel bung chy d b v bung chy xoy lc (hnh .a) + nh li : C sc bn ln, nh mng nh nhng din tch chu nhit ln. Thng c s dng trong ng c xng 2 k v 4 k xupp treo, bung chy chm cu (hnh.b v c). + nh lm: C th to xoy lc nh, to thun li cho qu trnh hnh thnh ha kh v chy. Tuy nhin sc bn km v din tch chu nhit ln. Loi nh ny thng c s dng c ng c xng v ng c diesel (hnh.d). + nh cha bung chy: Thng gp trn ng c diesel. Kt cu bung chy phi tha mn cc yu cu sau ty tng trng hp c th:

+ Phi ph hp vi hnh dng bung chy v hng ca chm tia phun nhin liu to thnh hn hp tt nht. (hnh e) + Phi tn dng c xoy lc ca khng kh trong qu trnh nn( hnh f); bung chy Denta, ( hnh g); buongf chy omega, ( hnh h): bung chy Man. c, u piston (cng dng, kt cu). ng knh u piston thng nh hn ng knh thn v thn l phn dn hng ca piston. Kt cu u piston phi m bo nhng yu cu sau:

+ Bao kn tt cho bung chy: Nhm ngn kh chy lt xung cacte du v du bi trn t ccte lt ln trn bung chy. + Tn nhit tt cho piston: tn nhit tt thng dng cc kt cu u piston sau: Phn chuyn tip gia nh v u c bn knh chuyn tip R ln ( hnh a).

Dng gn tn nhit di u piston( hnh b). To rnh ngn nhit u piston gim nhit lng chuyn cho sc mng th nht( hnh c). Lm mt cho nh piston bng du lu thng( hnh d). + Sc bn cao: tng sc bn v cng vng cho b cht piston ngi ta ngi ta thit k cc gn tr lc( hnh e). d, Thn piston (cng dung, kt cu) -Thn piston: gm nh piston v cc xc mng c nhim v l bao kn. -Kt cu :

+vn tn nhit:nh piston mng nhng c gn tn nhit tng din tch tip xc. Dng hp kim nhm c h s dn nhit ln hoc b tr cc ng du bi trn t pha di nh lm mt piston. + Vn bao kn : phi chn s xc mng cng nhiu nu p sut kh th cng cao v ngc li, bao kn tt. + Vn sc bn: i vi piston bng hp kim nh, m bo cng vng v sc bn ca nh v u piston, ngoi vic lm gn chu lc pha di nh ta cn lm cc gn dc ni vi b cht piston. Cu 5 Phn tch cng dng, iu kin lm vic v kt cu ca xc-mng kh (lm kn) xc-mng du. Bi lm a, Cng dng ca xc-mng kh v xc-mng du. - Xc mng kh bao kn trnh lt kh, cn xc mng du ngn du t hp trc khuu sc ln bung chy. - Truyn phn ln nhit t u piston sang thnh xylanh. - a du i bi trn cho piston xylanh xcmng. b,iu kin lm vic ca xc-mng - Chu nhit cao: trong qu trnh lm vic, sc mng trc tip tip xc vi kh chy, do piston truyn nhit cho xi lanh qua sc mng v do ma st vi vch xi lanh nn sc mng c nhit cao, nht l sc mng th nht. Khi sc mng kh b h, khng kht vi xi lanh, kh chy thi qua ch b h lm cho nhit cc b vng ny tng ln rt cao, c th lm chy sc mng v piston. Nhit ca sc mng kh th nht 623673K, cc sc mng kh khc 473523K, sc mng du 373423K. Do nhit cao, sc bn c hc b gim st, sc mng d b mt n hi, du nhn d b chy thnh keo bm trn sc mng v xilanh, lm xu thm iu kin lm vic, thm ch lm b sc mng. - Chu lc va p ln: khi lm vic, lc kh th v lc qun tnh tc dng ln sc mng, cc lc ny c gi tr rt ln, lun thay i v tr s v chiu tc dng nn gy ra va p mnh gia sc mng v rnh sc mng nht l trong ng c bn k cao tc. - Chu mi mn: khi lm vic, sc mng ma st vi vch xi lanh rt ln. Cng ma st ca sc mng chim n 5060% ton b cng tn tht c gii ca ng c t trong. Sc mng s d ma st ln v mi mn nhiu (nht l sc mng kh th nht) l do p sut tip xc ca sc mng tc dng ln vch xi lanh ln, tc trt ln m bi trn li rt km, b n mn ho hc v mi mn bi cc tp cht sinh ra trong qu trnh chy hoc c ln trong kh np v trong du nhn. c,Kt cu ca xc-mng kh (hnh v) Xc mng c kt cu rt n gin l mt vng h ming hnh 3.15.a. Kt cu ca xc mng kh c c trng bi kt cu ca tit din v ming ca xc mng.

V mt tit din xcmng kh:

Hnh. Kt cu xc mng kh. + Loi tit din ch nht (hnh.b) c kt cu n gin nht, d ch to nhng c p sut ring khng ln, thi gian r kht vi xylanh sau khi lp rp lu. + Loi c mt cn (hnh.c) c p sut tip xc ln v c th r kht nhanh chng vi xylanh, tuy nhin ch to phin phc v nh du khi lp sao cho xc mng i xung s c tc dng nh mt li co gt du. + c ng u im trn v trnh c nhng iu phin phc nu, ngi ta a ra kt cu tit din khng i xng bng cch tin vt tit din xc mng (hnh.d v e). Khi lp cc piston v xylanh, do c sc cng nn xc mng bi vnh i nn c tc dng nh mt mt cn. Khi lp rp phi ch : Nu vt pha ngoi (hnh.d) th phi lp hng xung pha di cn vt pha trong (hnh.e) th phi lp hng ln bung chy, nhm trnh hin tng gim lc cng ca xc mng do p sut cao ca kh lt t bung chy. + Loi hnh thang vt (hnh.f) c tc dng gi mui than khi xc mng co bp do ng knh xylanh khng hon ton ng u theo phng dc trc, do trnh c hin tng b kt xc mng trong rnh ca n. - V kt cu ming: + Loi thng (hnh.g) d ch to nhng d lt kh v sc du qua ming. + Loi hnh (hnh.h) c th khc phc phn no nhng nhc im trn. + Loi bc ( hnh.i) bao kn rt tt nhng kh ch to. d,Kt cu ca xc-mng du (hnh v) - rnh xcmng du ca piton c rnh thot du (hnh ). Mt s xec mng du c kt cu tit din dng li co gt du thng gp trong thc t. - Kt cu ca xcmng du t hp gm 3 chi tit ring r. Do c l xo hnh sng p hai vng thp mng ln mt u ca rnh nn xec mng khi lm vic khng c khe h mt du. Do xec mng du t hp c tc dng ngn du v gim va p rt tt

Hnh. Xc mng du t hp. Cu 6 Nu iu kin lm vic v c im v kt cu ca thanh truyn. a, iu kin lm vic -Thanh truyn chu lc kh th, lc qun tnh. - Chu cc lc ko, nn, un dc v khi i chiu chuyn ng th c lc qun tnh lm n b un ngang.

b, Kt cu (hnh v)

1: Bc u nh, 2: u nh thanh truyn, 3: L du, 4: Thn thanh truyn, 5: Bulng bt np u to 6: Na trn thanh truyn, 7: Bc u to thanh truyn, 8: Na di thanh truyn, 9: Rnh thot du -u nh (cc loi dng nh)

Hnh.a. u nh c bc lt Hnh.b. u nh lm vu li Hnh.c, d. u nh c rnh hng du Hnh.e. u nh dng bi kim loi cho bc lt Kt cu u nh thanh truyn ph thuc vo kch thc cht piston v phng php lp ghp u nh thanh truyn vi cht piston. -Thn (cc dng thn) Tit din thn thanh truyn thng thay i t nh n ln k t u nh n u to.

+Tit din trn (hnh a) c dng n gin, thng c dng cho ng c tu thy. +Loi tit din ch I (hnh b v c) c sc bn u theo 2 phng, c dng rt ph bin, t ng c c nh n ng c c ln. + Loi tit din hnh ch nht, van (hnh d v e) c u im l d ch to, thng c dng ng c t, xung my c nh. -u to (cc dng u to)

Hnh a. Kt cu u to thanh truyn 1. Np u to 2. Bulng u to thanh truyn 3. Thn thanh truyn 4. Bc lt

Hnh b: Kt cu bc lt u to thanh truyn 1. Vu li g . 2. Bc lt

u to thanh truyn thng c ct lm 2 na v lp ghp vi nhau bng bulng hay vt cy. Do bc lt cng phi chia lm hai na v phi c c nh trong l u to thanh truyn. Hnh .b th hin mt dng kt cu ny gi l kiu vu li g.

Vi ng c c ln( hnh a). Thanh truyn c chia thnh 2 na mt phng cho gim kch thc u to c loi kt cu bn l v hm cht cn( hnh c) ng c c nh chia thnh 2 na phi dng bi a( hnh d) c lp dn tng vin ng c ch V hoc hnh sao, thanh truyn ph lp vi cht ph trn thanh truyn chnh( hnh e) hoc lng vi nhau trn trc khuu nn 1 u thanh truyn c u to dng hnh nng ( hnh f) ng c c trc khuu trn c , chiu dy u to khng i xng qua mt phng dc ca thn thanh truyn( hnh g) Cu 7 Phn tch cng dng, iu kin lm vic v kt cu ca trc khuu. a, Cng dng v iu kin lm vic ca trc khuu - Chc nng +Trc khuu nhn lc tc dng t piston to mmen quay. + Nhn nng lng ca bnh sau truyn cho thanh truyn v piston. - iu kin lm vic Trc khuu chu lc T, Z do lc kh th v lc qun tnh ca nhm piston thanh truyn gy ra, ngoi ra trc khuu cn chu lc qun tnh li tm ca cc i tng quay lch tm ca bn thn trc khuu v cc thanh truyn. Nhng lc ny gy un, xon, dao ng xon v dao ng ngang ca trc khuu trn cc . b,Kt cu ca trc khuu (hnh v) Kt cu trc khuu ph thuc trc ht vo nhng loi trc khuu. Ngi ta phn chia trc khuu thanh mt s loi sau: - Trc khuu ghp v trc khuu nguyn Trc khuu ghp l trc khuu gm nhiu chi tit c lp vi. Loi trc khuu ny c dng nhiu trong ng c c ln, ng c ng gam v i khi ng c c nh nh ng c xe my. Trc khuu nguyn l trc ch gm mt chi tit . Trc khuu nguyn c dng trong ng c c nh v trung bnh, v d ng c t my ko.

Hnh 7 Trc khuu nguyn( c) ng c 4 k, 4 xylanh. 1. u trc; 2. Cht khuu; 3.C khuu; 4. M khuu; 5.i trng; 6.ui trc khuu - Trc khuu c v trc khuu trn c:

Hnh 8. Trc khuu ng c 4 k, 4 xilanh, trn c Gi s xylanh ca ng c l z v s l i. Trc khuu c ( hnh 3.25): i = z + 1, Trc khuu trn c: i < z + 1. Thng thng i= z/2 +1 (hnh 8) Ngi ta chia trc khuu ra thanh cc phn: -u trc khuu: 1: C bin 2: Buly u trc lp vu quay trc khi cn thit hoc khi ng bng tay quay. Trn u trc khuu thng c then lp puli dn ng qut gi, bm nc cho h thng lm mt, gim dao ng xon (nu c) v lp bnh rng trc khuu. B truyn bnh rng t trc khuu dn ng trc cam phi kh v bm cao p (ca ng c iezen) hoc b chia in dnh la (ca ng c xng) v bm du ca h thng bi trn . Ngoi ra u trc khuu loi ny cn c kt cu hn ch di chuyn dc trc. Cc b mt u ca c trc u tin khi di chuyn dc trc s t vo cc tm chn c trng hp kim chu mn. -C trc: Hnh. Kt cu c trc

c gia cng v x l b mt t cng v bng cao. Thng cc c trc cng mt ng knh. c bit c ng c c ln ng knh c trc ln dn t u n ui trc khuu c sc bn u. C khuu thng rng lm rnh dn du bi trn n cc c v cht khc ca trc khuu. -Cht khuu: Hnh. Kt cu dn du bi trn cht khuu

Cht khuu c cng v bng cao. ng knh cht thng nh hn ng knh c, nhng cng c nhng trng hp ng c cao tc do lc qun tnh ln ng knh cht khuu c th bng ng knh c khuu. Trong trng hp u to thanh truyn lm lin khi lp bi kim mt s ng c 2 k. Do phi lp lng thanh truyn t u trc khuu nn ng knh cht phi ln hn ng knh c. Cht khuu c th lm rng gim trng lng v cha u bi trn ln b mt cht khuu. Cc phng php kt cu nh trn hnh

-M khuu: Hnh. Cc dng m khuu

M khuu n gin v d ra cng nht l c dng ch nht v dng trn (hnh a v b). i vi ng c c c khuu lp bi, m khuu trn ng thi ng vai tr c khuu. gim trng lng ngi ta thit k m khuu ch nht c vt gc (hnh c). M khuu van (hnh .d) c sc bn u. trc khuu c cng vng v sc bn cao trc khuu thng c thit k c trng ip. trng ip k hiu l (hnh .a) c th xc nh theo cng thc sau: d + dc = ch R 2 trng ip cng ln, cng vng v bn ca ton b trc khuu cng cao. trnh tp trung ng sut, gia m v c khuu cht khuu thng c cc bn knh chuyn tip

Hnh .Cc bin php kt cu tng bn m khuu - i trng: Hnh. Vai tr ca i trng

i trng l cc khi lng gn trn trc khuu to ra lc qun tnh ly tm. nhm nhng mc ch sau: +Cn bng lc qun tnh ly tm Pk ca trc khuu (hnh.a). + Cn bng mt phn lc qun tnh chuyn ng tnh tin cp mt (hnh.b) thng thng ngi ta cn bng mt na lc qun tnh chuyn ng tnh tin cp nhm piston thanh truyn. i trng lp ngc vi hng ca cht khuu to ra lc qun tnh ly tm c gi tr:
Pjl 2 = mR 2 2

Nh vy trn phng ngang s xut hin lc mt cn bng mR 2 . sin /2 +i trng l ni khoan bt cc khi lng khi cn bng ng h trc khuu. +Gim ti trng tc dng cho mt c khuu, v d cho c gia trc khuu ng c 4 k, 4 xylanh (hnh 3.32.d). i vi trc khuu ny, cc lc qun tnh ly tm Pk t cn bng nhng to ra cp mmen Mpk lun gy un c gia. Khi c i trng cp mmen Mpdt ca i trng s cn bng lc mmen Mpk nn gim c ti cho c gia

Hnh. Kt cu i trng C cc loi i trng sau: i trng lin vi m khuu (Hnh a). i trng c ly bng bulng vi trc khuu (Hnh b). i trng c lp vi m khuu bng rnh mang c v c kp cht bng bulng (Hnh c). -ui trc khuu: Hnh. Mt loi kt cu ui trc khuu t

Hnh ui trc khuu c mt bch lp bnh v c lm rng lp vng bi trc s cp hp s. Trn b mt ngng trc c mt pht chn du tip l ren hi du c chiu xon ngc vi chiu quay ca trc khuu gt du tr li. St vi c trc cui cng l a chn du. Du c cc kt cu chn li s ri xung v theo l thot du tr li cacste du Ngoi ra, mt s ng c ui trc khuu cn lm l ni lp chn di chuyn dc trc, lp bnh rng dn ng cc c cu ph nh bm cao p, bm du. Cu 8 Nu cng dng, yu cu v phn loi c cu phn phi kh a,Cng dng Thc hin qu trnh thay i mi cht: thi sch sn vt chy ra khi xylanh v np y mi cht mi (khng kh hoc ha kh ) vo xylanh gip ng c lm vic lin tc. b, Yu cu ng m ng thi gian quy nh v m b kn kht. m ln dng kh lu thng. Lm vic m du, tui th v tin cy cao. Thun tin trong vic bo dng, sa cha ng c v gi thnh ch to hp l. c,Phn loi C cu phn phi kh kiu xupap: dng xupap ng m l np & l thi. C cu phn phi kh kiu van trt: a s s dng trn ng c 2 k, piston ng vai tr nh 1 van trt iu khin ng m l np v l thi. C cu phn phi kh kiu phi hp: kt hp 2 kiu trn, va c xupap va c van trt, c s dng trn cc ng c 2 k qut thng. Cu 9 Trnh by cc phng n b tr supap v dn ng supap. Phn tch u, nhc im ca mi loi. a, Cc phng n b tr supap:

-B tr supap t (hnh v) 1. Trc cam 2. Con i 3. L xo xupap 4. Xupap 5. Np my 6. Thn my Thng dng cho ng c xng c t s nn thp v s vng quay khng ln lm. u im : gim c chiu cao ng c. Kt cu ca np xylanh n gin v dn ng supap cng d dng Nhc im : bung chy khng gn. Din tch truyn nhit ln nn tnh kinh t ca ng c km ( tiu hao nhin liu tc cao,gim h s np lm gim mc cng ha ca ng c ). Vy ch dng cho mt s ng c xng c t s nn thp, s vng quay nh -B tr supap treo (hnh v)

1. Trc cam 2. Con i 3. L xo xupap

4. Xupap 5. Np my 6. Thn my 7. a y 8. n gnh 9. C m c dng ph bin ng c diesel v xng, do n lm cho bung chy nh gn, gip ng c tng c t s nn. u im : bung chy rt gn. Din tch b mt truyn nhit nh nn lm gim tn tht nhit. i vi ng c xng, khi dng c cu loi ny c th tng t s nn thm t 0,5 n 2 so vi b tr xupap t. ng np v ng thi thng thong, lm cho sc cn kh ng nh v tng c h s np 5 n 7 %. Nhc im: dn ng xupap phc tp v lm tng chiu cao ng c. Lm cho kt cu ca np xylanh tr nn phc tp gy kh khn cho gia cng ch to. b, Dn ng xupap Trc cam c th b tr trn np xylanh hoc hp trc khuu dn ng trc tip hay gin tip qua n by. S trc cam trn np xylanh c th 1 hoc 2 trc cam. Ngoi ra trc cam cn b tr thn my, supap c dn ng gin tip qua con i, a y. Cu 10 Trnh by cc phng n dn ng trc cam. Phn tch u, nhc im ca mi loi. a,Dn ng bng bnh rng (hnh v) Khi trc khuu v trc cam gn nhau thng c dn ng bng bnh rng. Nu khong cch 2 trc nh th thng dng 1 cp bnh rng, khi khong cch ny ln phi dng thm 1 hoc nhiu bnh rng trung gian. gim ting n trong qu trnh chuyn ng ngi ta thng dng bnh rng nghing u im: kt cu n gin. Cp bnh rng phn phi kh thng dng bnh rng nghing nn truyn ng m v bn. Nhc im: khi khong cch trc cam v trc khuu ln th phi cn thm cc bnh rng trung gian ,iu ny lam cho c cu phc tp v cng knh. b,Dn ng bng xch (hnh v) Khi trc khuu v trc cam t xa nhau ta dng xch truyn ng. u im: gn nh v dng cho cc trc c khong cch ln. Nhc im: xch c gi thnh ln, gy ting n v d b rung ng lm sai lch pha phn phi kh. xch lun cng ta phi c c cu cng xich. c, Dn ng bng ai rng (hnh v) u im: truyn ng m du, ai c tui th kh ln nn khng cn bo dng, gi thnh thp. Nhc im: ai lun cng ta phi c c cu cng ai nhm trnh trt ai lm sai quy lut phn phi kh. Chng 4: H THNG BI TRN Cu 1. Trnh by cng dng ca h thng bi trn v cc c tnh c bn ca du bi trn a, Cng dng ca h thng H thng bi trn c nhim v a du bi trn n cc b mt ma st gim tn tht cng sut do ma st gy ra v lm sch cc b mt. Ngoi ra h thng bi trn cn c cc nhim v lm mt, bao kn bung chy v chng xy ha. - Bi trn b mt ma st lm gim tn tht ma st. - Lm mt b mt lm vic ca cc chi tit c chuyn ng tng i. - Ty ra b mt ma st. - Bao kn khe h cc cp ma st. - Chng xy ha. - Rt ngn qu trnh chy r ca ng c. b, iu kin bi trn.

- Bi trn ma st kh: B mt lp ghp ca hai chi tit c chuyn ng tng i vi nhau m khng c cht bi trn. Ma st kh sinh ra nhit lm nng cc b mt ma st khin chng nhanh mn hng, c th gy ra mi mn dnh. - Bi trn ma st t: L dng bi trn m gia hai b mt ca cp lp ghp lun lun c duy tr bng mt lp du bi trn ngn cch. - Bi trn ma st na t: L dng bi trn m gia hai b mt ca cp lp ghp c duy tr bng mt lp du bi trn ngn cch khng lin tc, m ch yu l nh nht ca du bi trn. c, Cc c tnh c bn ca du bi trn Du bi trn - cn gi l du nht, du nhn - dng bi trn cc chi tit m chuyn ng trt ln nhau phi c nhng c tnh c bn sau: Du bi trn phi bm chc trn cc b mt chi tit, chng han g, ht nhit, khng thay i phm cht trong qu trnh lm vic v c bit l khng phn hy do tc dng ca nhit . Du bi trn phi c nhng yu cu nht nh v hm lng lu hunh (S%), nc v tp cht c hc. Ngoi ra du phi c nht ph hp, nhit ng c gii hn nht nh. - nht ca du : L sc cn di chuyn qua li ca cc phn t du (hay cn gi l ni ma st cc phn t du) Ch : Khi s dng phi chn nht theo ng quy nh ca nh thit k, ng thi ph hp vi vng s dng. Nu nht ca du khng m bo th du d b p ra khi khe h cc chi tit khi lm vic. nht ca du c k hiu bng cc ch s v ng sau ch ci ch k hiu du trong mc du. Ch s k hiu cng ln th t nht cng cao. -Nhit n nh ca du: n nh v nhit ca du, du phi m bo sao cho khi nhit thay i th nht khng thy i ng k. Cn c vo iu kin lm vic c th ca ng c m ngi ta chn du c nht cho ph hp. -Nhit ng c ca du: Nhit ny c trng cho s mt c tnh ca du. Do vy ngi ta bit s dng vo ma ng hay ma h hoc vung thp hay vng cao. Cu 2. V s khi v trnh by nguyn l lm vic ca h thng bi trn cng bc trn ng c t a, khi din t nguyn l lm vic - H thng bi trn ccte t Hnh. H thng bi trn ccte t.

1: Cc te du 2: Phao lc du 3: Bm du 4: Van iu p 5: Bu lc du 6: Van an ton 7: ng h o p sut

9: ng du n trc khuu 10: ng du n trc cam 11: Bu lc tinh 12: Kt lm mt du 13: Van nhit 14: ng h bo mc du 15: L du

8: ng du chnh

16: Que thm du.

-H thng bi trn ccte kh Hnh. H thng bi trn ccte kh.

1: Cc te du 8: ng du chnh 2,5: Bm du 9: ng du n trc khuu 3: Thng du 10: ng du n trc cam 4: Phao ht du 11: Bu lc tinh 6: Bu lc th 12: ng h bo nhit du 7: ng h bo p sut 13: Kt lm mt du b, Nu nguyn l lm vic; u v nhc im -H thng bi trn ccte t Khi ng c lm vic bm du c dn ng lc ny du trong ccte 1 qua phao lc du 2 i vo bm. Sau khi qua bm du c p sut cao khong 2-6 Kg/cm2. Khi nhit ca du cao qu mc quy nh th du bi trn c y n kt 12, ti y du c lm mt ri tr v ccte Khi nhit ca du t mc quy nh th du i qua bu lc th 5 n ng du chnh 8. T ng du chnh, du theo ng nhnh 9 i bi trn trc khuu, sau bi trn u to thanh truyn qua l khoan cho xuyn qua m khuu (khi l u to thanh truyn trng vi l khoan trong c bin du s c phun thnh tia vo ng lt xylanh), Du t u to thanh truyn theo ng dc thn thanh truyn ln bi trn cht piston. Cn du mch chnh theo nhnh 10 i bi trn trc camcng t ng du chnh mt ng du khong 15 20% lu lng ca nhnh du chnh dn n bu lc tinh 11. Ti y nhng phn t tp cht rt nh c gi li nn du c lc rt sch. Sau khi ra khi bu lc tinh vi p sut cn li rt nh du tr v ccte 1. Van n p 4 ca bm du c tc dng gi cho p sut du ng ra khi bm khng i trong phm vi tc vng quay lm vic ca ng c. Khi bu lc th 5 b tc van an ton 6 s m, phn ln du s khng i qua bu lc m ln thng ng du chnh bng ng du qua van i bi trn, trnh hin tng thiu du cung cp n cc b mt ma st cn bi trn. Van nhit 13 ch hot ng (ng) khi nhit du ln qu cao khong 800C. Du s qua kt lm mt 12 trc khi v ccte. -H thng bi trn ccte kh HTBT ccte kh khc c bn vi HTBT ccte t ch c thm t mt n hai bm du s 2, lm nhim v chuyn du sau khi bi trn ri xung ccte. T ccte du qua kt lm mt 13 ri v thng cha 3 bn ngoi ng c. T y du c bm ly i bi trn ging nh HTBT ccte t.

Chng 5: H THNG LM MT Cu 1.Trnh by cng dng ca h thng lm mt v gii thch ngha nhit lm vic ti u ca ng c a, Cng dng ca h thng -Duy tr ch lm vic cho ng c khi nhit n nh. - Gi cho ng c nhit thch hp v tt c cc tc , iu kin vn hnh. - Lm cho ng c t n nhit vn hnh bnh thng mt cch nhanh chng. -H thng lm mt gi cho ng c lm vic hiu qu trong mi iu kin hot ng cng nh mi tc . N cng cho ng c t c nhit lm vic bnh thng mt cch nhanh nht khi bt u khi ng trong ma ng gi rt. V n cng cung cp ngun nhit si m vo trong khoang hnh khch b, Nhit lm vic ti u (70 85oC) - Duy tr nhit lm vic ca ng c trong mt khong nht nh (cc pac ngh tip nha ). Ai chng bit rng ng c s dng trn t l ng c nhit (ng c t trong). Khi n lm vic th ng nhin l phi sinh ra nhit ri. V hiu sut ca ng c t trong l khng cao ( cao nht hin nay l 52 %) nn tn tht nhit trong ng c l rt ln. Phn nhit ny thot qua vch xi lanh s lm cho cc c cu khc ca ng c v c du bi trn nng ln. Khi nhit tng s lm du bi trn long ra ( h s nht thay i) v ma st gia cc chi tit c chuy ng tng i vi nhau trong ng c s tng ln (in hnh l ma st gia xc mng v xilanh) v cui cng l c th gy b my. - Vic la chn khong gii hn nhit lm mt cn cn i gia m men ko ca ng c (Me), cng sut ko ca ng c (Ne) v c bit l lng tiu hao nhin liu ca ng c ( ci ny lin quan ti tnh kinh t) phi nm trong khong thp nht cn i 2 ch tiu trn, ngi ta tin hnh th ng c trn b th (cn gi l bng ti). thu c ng c tnh ngoi ca ng c ngi ta s cho ng c chy ch nhin liu c cung cp l ln nht ( vi ng c xng th bm ga c m hon ton v vi ng c Diezel th thanh rng bm cao p c t ch cc i). T ng c tnh ngoi ca ng c cng vi cc th nghim khac v mi mn gia cc chi tit v du bi trn, ngi ta tm ra c khong nhit ti u (cn i gia ch tiu kinh t v k thut ) l xp x 72 C ( khng phi l 90 C nh trn ).Tuy nhin do nng lc ca h thng lm mt v c im ca t l ti trng lun lun thay i (nht l i vi xe ti) nn ngi ta xc nh khong lm vic ti u i vi ng c t l nm trong khong 70 - 80 C. Cu 2. Trnh by nguyn l lm vic v u, nhc im ca h thng lm mt bng cht lng (tun hon, cng bc mt vng kn) trn ng c t. a,S h thng din t nguyn l lm vic, ch thch

1: thn my; 2: xi lanh; 3: np xi lanh; 4: dng nc ra kt; 5: np rt nc, 6: kt nc; 7: khng kh lm mt; 8: qut gi; 9: ng nc lm mt vo ng c. b, Nu nguyn l lm vic Nc lm mt c nhit thp c bm 12 ht t ngn cha pha di ca kt nc 7 qua ng ng 11 ri qua kt 13 lm mt du sau d lm mt ng c. phn phi nc lm mt ng u cho cc xylanh, nc sau khi bm vo thn my1 chy qua ng phn phi 14 c sn trong thn my. Sau khi lm mt xylanh, nc ln lm mt np my ri theo ng ng 3 ra khi ng c vi nhit cao n van hng nhit 5. Nu nhit nc lm mt cha nng th van hng nhit ng s a nc quay li lm mt ng c qua ng ng 10. Khi van hng nhit m, nc qua van vo ngn trn ca kt nc. Tip theo, nc t kt trn i qua cc ng mng c gn cc cnh tn nhit, ti y nc c lm mt bi dng khng kh qua kt do qut 8 to ra nh dn ng bng puly t trc khuu ca dng c. Ti ngn di ca kt lm mt, nc c nhit thp li c bm vo ng c thc hin chu trnh lm mt tun hon. c, u v nhc im -u im: vn tc lu ng ca dng nc c tng bi 1 bm nc. h thng ny thng n cho ng c t, my ko dng 1 hng xi lanh -Nhc im: Phc tp, kh ch to Cu 3. Phn tch u, nhc im ca h thng lm mt bng cht lng v h thng lm mt bng khng kh a,u, nhc im ca h thng lm mt bng cht lng u im :Hiu qu lm mt cao, cc chi tit lm mt ng u hn do nc c nhit dung ring v nht ln hn nhiu so vi khng kh. Tn tht cho h thng lm mt t hn. Do lm mt dng u nn t s nn v kch n c th cao hn v cc chi tit mn u hn. Chiu di ng c ngn hn do khng phi b tr cc gn tn nhit gia cc xi lanh do ng c cng vng hn Nhc im:H thng lm mt phc tp hn v c cc b phn nh kt nc, bm... i vi ng c lm vic x lnh phi c bin php chng ng nc. Ngoi ra nc c th r r xung cc ta du gy mn trc cc chi tit ma st nh piston, xilanh, trc v trc b,u, nhc im ca h thng lm mt bng khng kh u im: t chi tit, d chm sc bo dng, nhanh t hiu qu nhit lm vic nh mc. Khng b nh hng ca nc ti du bi trn. Ph hp vi nhng ni khan him nc nh: sa mc, rng suDng trn xe m t v qun s Nhc im: Hiu qu rt km, ng c thng b nng, nht l khi cnh tn nhit b bn, qut gi c cng sut nh hn nn khi lm vic n hn Chng 6: H THNG NHIN LIU NG C XNG Cu 1.Nu cc phng php hnh thnh hn hp trn ng c xng a,S dng ch ho kh, hnh v v gii thch - S h thng

1. Thng xng 2. ng dn xng 3. Bu lc 4. Bm xng 5. Gcl chnh 6. Van kim ba cnh

7. Phao 13. Vi phun 8. Bu phao 14. Bm ga 9. ng thng hi 15. ng ht 10. Bu lc kh 16. ng x 11. Bm gi 17. ng tiu m 12. Hng khuych tn

-Nguyn l lm vic Khi ng c lm vic, bm xng ht xng t thng cha theo ng dn ln bu lc. Bu lc, lc cc cn bn v nc ri theo ng dn ln bung phao ca b ch ho kh. C cu van kim - Phao gi cho mc xng trong bung phao c n nh trong qu trnh ng c lm vic. hnh trnh ht, piston i xung lm cho p sut trong xylanh gim gy chnh lch vi p sut bn ngoi, ht khng kh t ngoi bu lc, khng kh c ht vo ng c phi lu ng qua hng khuch tn c tit din b thu hp. Ti y do tc dng ca chn khng xng c ht ra t bung phao qua gicl chnh. Thc cht gicl l mt chi tit c ch to chnh xc, c th tit lu nh lng lu lng xng ht ra ng nh thit k. Sau khi ra hng khuch tn, xng c dng khng kh x nh di dng sng m, to thnh hn hp np vo ng c. Lng hn hp i vo ng c ph thuc vo m ca bm ga. cui k nn bugi bt tia la in t chy hn hp khng kh trong bung t ca xi lanh ng c. Sau qu trnh chy gin n, sinh cng, kh chy trong ng c c thi ra ngoi. b, Kiu phun xng trn ng ng np v phun trc tip - Kiu phun xng trn ng ng np h thng phun gin tip (cn gi l h thng tch phun) : Nhin liu t BCA khng c a trc tip n vi phun m c bm n ng cao p chung. Thng thng, ng cao p chung c dung tch ln hn nhiu ln so vi th tch nhin liu c phun vo bung t trong mt chu trnh, nn p sut phun hu nh khng thay i trong sut qu trnh phun . iu m bo cht lng phun tt trong mt phm vi rng ca tc quay v ti . m bo yu cu nh lng v nh thi, h thng tch phun c kt cu kh phc tp. V vy n thng ch c s dng cho nhng ng c diesel c yu cu cao v cht lng phun nhin liu nhng ch ti nh.

-Kiu phun trc tip HTPNL trc tip l mt loi HTPNL bng thu lc, nhin liu sau khi ra khi BCA c dn trc tip n vi phun bng ng dn cao p c dung tch nh. u im ca HTPNL kiu ny l : kt cu tng i n gin, c kh nng nhanh chng thay i cc thng s cng tc ph hp vi ch lm vic ca ng c. Nhc im c bn ca HTPNL trc tip l : p sut phun gim khi gim ca tc quay ca ng c , iu hn ch kh nng lm vic n nh ca ng c tc quay thp. Mc d cha p ng hon ton cc yu cu t ra, nhng HTPNL trc tip vn c s dng ph bin nht hin nay cho tt c cc kiu ng c diesel.

H. 1.3-23. Phn loi h thng phun nhin liu theo cch thc t hp cc thnh t c bn 1- Bm cao p , 2- ng cao p , 3- vi phun , 4- b phn phi a) HTPNL c in vi BCA n b) HTPNL c in vi BCA cm c) HTPNL vi bm cao p phn phi d) HTPNL vi BCA-VP lin hp Cu 2. Nu cng dng v nguyn l lm vic ca h thng chnh lm gim chn khng sau gic-l chnh a, Hnh v c ch thch -Dng cung cp khng kh t gia ng phun chnh.

1. Gicl chnh ,2. Hng khuych tn ,3. Bm ga ,4. Gicl khng kh ,5. ng phun - Dng cung cp khng kh t bn trong ng to bt:

1. Gicl chnh ,2. Gicl khng kh ,3. Bu phao ,4. ng to bt ,5. Bm ga ,6. vi phun chnh -Dng cung cp khng kh t bn ngoi ng to bt. 1. Gicl chnh 2. Gicl khng kh 3. Bu phao 4. ng to bt 5. Bm ga 6. Vi phun chnh

-H thng kt hp.

1. Bung phao 2. Gicl chnh 3. Ging to bt 4. ng phun vi cc l 5. ng dn khng kh 6. Kim ga

7. Tr ga 8. Hng khuych tn 9. ng dn hng 10. Dy ga b, Gii thch cng dng v nguyn l lm vic -Dng cung cp khng kh t gia ng phun chnh. Khi ng c, mc xng trong ng phun chnh, trong ng khng kh, v trong bung phao bng nhau, mc xng ny u thp hn ming ng phun chnh mt lng. Khi ng c lm vic ch ti nh, bm ga c m nh nn xng c ra khi ng phun chnh theo quy lut tng t nh trong ch ho kh n gin . Khi mc xng trong ng khng kh gim, khng kh bn ngoi lp tc i qua gicl khng kh thay th ch trng. Trong giai on ny lu lng khng kh qua gicl khng kh cn nh, nn p sut trn b mt xng trong ng khng kh lun cn bng vi p sut kh tri. V vy lu lng xng i qua gicl chnh ch ph thuc chnh lch gia mc xng trong bung phao v ng khng kh. Khi chn khng trong hng khuych tn tng ln n mt gi tr no , xng trong ng khng kh c h n mc thp nht, khng kh t bn ngoi vo qua gicl khng kh v chng s trn ln vi xng to thnh bt xng phun vo trong ng khuych tn. S hnh thnh bt xng trong ng phun khu vc sau gicl chnh s lm gim chn khng y dn n lu lng xng qua gicl chnh gim v hn hp nhin liu cung cp ngho i. -Dng cung cp khng kh t bn trong ng to bt: Tng t nh loi cung cp khng kh t gia ng phun chnh. Khi ng c cha lm vic mc xng trong bung phao, trong ng to bt v trong vi phun chnh bng nhau. Khi ng c lm vic ch ti nh, bm ga m nh, chn khng hng ht thp, xng c ht ra t vi phun chnh m bo giai on u hn hp nhin liu c t l m. Khi ng c chy tc ln hn, chn khng hng khuych tn tng, lng xng c ht ra nhiu. Do vy xng trong ng to bt s c ht ra v gim dn. Khi mc xng trong ng to bt gim lm cho cc l trn ng to bt h ra, khng kh t ngoi vo qua gicl, khng kh trn vo qua ng to bt thng qua l trn ng to bt trn vi xng to thnh bt xng phun vo hng khuych tn, ng thi lm gim chn khng khu vc ng to bt nh vy lng xng i qua vi phun chnh gim hn hp b ngho i nhiu hn. -Dng cung cp khng kh t bn ngoi ng to bt. (tng t nh dng cung cp khng kh t trong ng to bt). -H thng kt hp Khi ng c lm vic ch ti nh tr ga h m, Lng bt hnh thnh trong ng to bt 3 t do lng khng kh i qua t nn chn khng sau qua gicl 2 b nh hng khng ng k, lc ny lu lng xng i qua ng phun ln to nn hn hp nhin liu c thnh phn m. Khi ng c chuyn sang lm vic ch ti trng trung bnh, tr ga c nng ln cng vi kim ga 6 nn tit din lu thng trong ng phun chnh tng. Nh vy lu lng i qua ng phun c xu hng tng rt nhanh dn n vic hnh thnh hn hp nhin liu m. Mt khc tc lu thng ca dng kh trong ng tng, mc xng trong ging 3 h xung thp hn lm h cc l thng hi, lm cho khng kh t ngoi vo ng to bt qua cc l b h ho trn vi xng to thnh bt xng phun vo hng khuych tn. Kt qu l lng bt xng hnh thnh trong ng nhiu hn dn n chn khng sau gicl chnh 2 gim, lng xng ht qua gicl chnh 2 gim t hn so vi bnh thng lm cho hn hp ngho i Cu 4. Cng dng, nguyn l lm vic ca h thng khng ti a, Hnh v c ch thch

1. Gicl khng kh 2. Mch xng khng ti. 3. L phun khng ti 4. Vt iu chnh. 5. Gcl khng ti b, Gii thch cng dng v nguyn l lm vic -Cng dng: L h thng khng kh c nhim v cung cp hn hp nhin liu cho ng c lm vic n nh ch chy cm chng - Nguyn l lm vic H thng chy khng ti bao gm c gicl chy khng ti lp sau gicl chnh, gicl khng kh rnh khng ti, l phun khng ti v vt iu chnh khng ti. Khi ng c lm vic ch chy cm chng, khng c ph ti, lc ny bm ga ng gn kn, lng khng kh i vo ng c t. Ti hng khuych tn ca b ch ho kh chn khng nh, vi phun chnh khng lm vic. pha di bm ga chn khng rt ln do sc ht ca ng c. Xng s c ht t bu phao qua gicl chnh, qua gicl khng ti i vo rnh khng ti. Ti y xng s c ho trn vi khng kh i t ngoi vo qua gicl khng kh to thnh hn hp nh tng v c phun ra l phun khng ti pha di bm ga cung cp hn hp cho ng c chy ch khng ti. ch khng ti khi s vng quay thp ch c ming phun pha di thc hin phun nhin liu cn l pha trn c tc dng cung cp thm khng kh vo ho trn vi xng trnh hn hp qu m. Khi ng c chuyn t ch lm vic khng ti sang c ti, bm ga h m vt qua l phun chuyn tip. chn khng pha di bm ga vn ln nn c hai l phun u phun hn hp lm cho nhin liu cung cp cho ng c tng ln, ng c t t tng tc v khng b cht my. Ti l phun pha di ca h thng khng ti c mt vt iu chnh l phun. Khi vn ra s lm tng lng hn hp khng ti. Cu 5.Cng dng, nguyn l lm vic ca h thng lm m (dn ng bng c kh hoc chn khng) a, Hnh v c ch thch Khi ng c chy ton ti, b tit kim c nhim v b xung thm lng xng lm m thm hn hp, m bo cho ng c pht ra cng sut cc ai. Vic dn ng h thng lm m c thc hin bng hai cch: Dn ng bng chn khng v dn ng bng c kh. - H thng lm m bng c kh:

1. Tm ni. 2. Gicl chnh. 3. Gicl tit kim. 4. L xo. 5. Cn ni. 6. Van. 7. Cn ko. 8. Cn y; 9. Vi phun. Cu to h thng dn ng bng c kh bao gm h thng cn iu khin, cn ni, cn ko, cn y c lp lin ng vi trc bm ga pha y bung phao c b tr van tit kim, l xo van v gicl b tit kim. Gicl b tit kim c th c lp song song hoc ni tip vi gicl chnh. +H thng lm m dn ng bng chn khng:

1. Vi phun chnh

2. Hng khuych 12. Bung phao tn 3. Bm ga 8. Gcl chnh 13. ng chn khng 4. Gcl lm m 9. L xo cn lm m 5. Van an ton 10. Xylanh Bao gm: Piston, xylanh, cn y, piston v cn y c ni vi nhau. piston chuyn ng ln xung trong xylanh. Trn xylanh c hai l nh xylanh thng vi di bm ga, l di bm ga thng vi bu lc kh.

6. ng ng chn khng 7. Kim van lm m

11. Piston

b, Gii thch cng dng v nguyn l lm vic - Cng dng H thng lm m c nhim v cung cp thm nhin liu khi ng c chy ch ton ti, m bo cho ng c pht ra cng sut cc i (Khi m hon ton bm ga). -Nguyn l lm vic +H thng lm m bng c kh: Khi ng c lm vic ch ti trung bnh bm ga m na chng, lc ny van b tit kim ng, xng c cung cp vo ch ho kh qua gicl chnh qua ng xng chnh m bo cho ng c lm vic ch ti trung bnh. Khi ng c lm vic ch ton ti, bm ga m trn 80% qua h thng cn lin ng y cho van b lm m b xung thm hn hp nhin liu phun vo ng c m bo cho ng c lm vic ch ton ti, pht huy c cng sut cc i. +H thng lm m dn ng bng chn khng Khi bm ga m cha ht, chn khng di bm ga ln thng qua ng ng chn khng ni vi xylanh b lm m lm cho bung trn chn khng ln. piston i ln thng sc cng ca l xo lm cho l xo b p li, cn y i ln khng tc ng vo van lm m, l xo van y cho van ng li. Do vy khng c lng xng b xung vo ng xng chnh. Khi bm ga m ht chn khng di bm ga nh lm cho chn khng bung trn piston nh khng thng c sc cng ca l xo khng y cn piston. Lc l xo cn piston y cho piston i xung tc ng vo di van lm m qua gicl lm m i vo vi phun chnh cung cp thm mt lng xng ng c pht huy cng sut. Cu 6. Cng dng, nguyn l lm vic ca h thng tng tc v h thng khi ng a,Hnh v c ch thch - H thng tng tc

1. Vi phun 2. Van trng lng 3. Piston. 4. Cn ni

5. Cn ko 6. Van xng vo. 7. L xo. 8. Tm ko. 9. Cn y. 10. Xylanh bm tng tc. Cu to h thng tng tc bao gm 1 piston xylanh. Van xng vo c tc dng cung cp xng cho cp piston xylanh. Trn xylanh c mt l n thng vi bung phao thot nng lng. B phn dn ng bao gm cn ni, cn ko thanh ngang, van trng lng dng to p sut v ng m ng xng ra. - H thng khi ng Khi khi ng ng c, tc thp ,s vng quay ca trc khuu nh ,sc ht ca ng c yu, nhit ca ng c thp, s bay ca xng km. Do nhim v ca h thng khi ng l cung cp mt hn hp nhin liu ph hp ng c khi ng d dng. C hai hnh thc khi ng l dng bm gi v dng b khi ng ring y ta ch tm hiu v b khi ng dng bm gi . S h thng khi ng dng bm gi. Trong h khi ng dng bm gi xng c phun ra t l phun khng ti v l phun chnh . trn bm gi c lp thm van kh ph 1. Bm gi. 2. Van kh ph

b,Gii thch cng dng v nguyn l lm vic - H thng tng tc

Khi ng c tng tc bm ga m t ngt qua h thng cn lin ng ko cn p i xung tc dng mt lc vo l xo y piston i xung nhanh to ra p sut ln trong xylanh lm ng van xng vo, y van trng lng m ra, p xng theo ng xng tng tc phun vo hng ht to hn hp m c ng c tng tc thun li khng b cht my, khi ng c tng tc bm ga m t t, piston bm tng tc i xung t t do khng to ra p sut t ngt trong xylanh nn van xng vo ng khng kn, xng trong xylanh qua van xng vo quay tr li bu phao. -H thng khi ng Khi khi ng ng c, ngi li kho tay bm gi thng qua cn linh ng, bm gi ng li, bm ga h m. Do sc ht ca ng c di bm gi c chn khng ln , xng c ht ra c vi phun chnh v l phun khng ti to ra hn hp m c ng c d khi ng. Khi ng c bt u lm vic, s vng quay tng, sc ht ca ng c ln. Nu bm gi m th lc ny van kh ph s lm vic cung cp thm khng kh vo ng c trnh tnh trng ng c b cht my do thiu khng kh. Khi khi ng xong bm gi li m hon ton. Cu 7. Trnh by nguyn l lm vic ca h thng phun xng kiu L-Jetronic (cho hnh) s h thng

1: l van lt, 2: b iu khin in t, 3: l cn gim chn, 4: vi phun in t, 5: thng xng, 6: bm, 7: lc,8: b iu chnh p sut, 9: cng tc, 10: r l- nhit thi gian, 11: vi phun khi ng, 12: cm bin nhit ng c, 13: bm hn hp, 14: r le nhit, 15: ng b sung khng kh a, Gii thch cc tn hiu vo (cc cm bin) -Cng tc nhit thi gian Cng tc nhit - thi gian dng gii hn qu trnh phun nhin liu ca kim phun khi ng b, Ch khi ng Bt kha in, r le tng cp in cho h thng xoay kho in n v tr khi ng, my khi ng quay ng c. Bm xng in ht xng t thng xng ln bm xng, bu lc, ng phn phi ri ti cc vi phun, p sut nhin liu trong h thng iu khin bi b iu chnh p sut ty thuc chn khng c ht.. Lc ny, cng tc nhit thi gian ng, van kh ph m. ECU s nhn tn hiu t cc cm bin nh: cm bin v tr bm ga, cm bin o gi (lu lng v nhit khng kh), tn hiu b chia in kha in iu khin di ca vi phun chnh v kch thch vi phun khi ng lnh hot ng. ng thi khng kh qua bu lc gi =ngf kh khng ti v ng kh b sung vo c ht ha trn vi nhin liu c phun ra cc vi phun to ha kh tng i m gip ng c khi ng d dng. Khi ng c t nhit lm vic, cng tc nhit ct mch in vi phun khi ng lnh lm n ngng hot ng, ng thi van b sung kh ct dng khng kh b sung c, Ch cm chng Bm ga ng kn, tip im khng ti trong cmar bin v tr bm ga ng, cc in tr trong cm bin c gii phng khi mch iu khin. ECU s iu khin vi phun phun nhin liu vi thi gian ti thiu cung cp nhin liu ph hp vi ch cm chng, cn khng kh c i qua ng kh ph. Lng khng kh khng ti c iu chnh bng vt hp bm ga. Van b sung kh ( Van khng ti) c dng van trt thay ilngk

khng kh i song song vi bm ga, c t trong thn my gn vng o nc ca xi lanh. Vic ng m van ph thuc vo nhit ca ng c. Khi nhit tng, van t t ng li d, Ch tng tc Trong ch ny, bm ga m t ngt. V tr bm ga thay i v tr gc quay bm ga c a ngay vo ECU di dng tn hiu. Tn hiu ny kt hp vi tn hiu c a v t b o lu lng kh np, ECU s iu khin vi phun a vo ng c nhin liu ti u nht. Kt qu l xung iu khin c m rng nhieen liu c phun thm vo ng c gip ng c tng tc d dng e, Ch ton ti Lc ny h thng nhn liu phi cung cp thm xng m bo cho ng c pht ra cng sut cc i.Thi im bt u lm m khi y ti ph thuc vo thi im ng tip im lm m trong cmar bin v tr bm ga. Thi im nayd c xc nh trc bi dng cam gn trn trc bm ga trong b o v tr bm ga. Mc lmf m c lp trnh trong ECU v iu khin vi phun thm nhin liu f Ct nhin liu khi gim ti t ngt: Lng nhin liu c th b ct gim khi bm ga ng hon ton m tc ng c vt qu tc khng ti cho php (khi xung dc hoc khi phanh xe) th ECU s gim btt thi gian phun nhin liu. g,Gii hn tc ng c: Khi tc ng c vt qu gii hn cho php. B gii hn tc ng c ECU hot ng ngt tn hiu cung cp nhin liu ti vi phun. Chng 7: H THNG NHIN LIU TRN NG C DIESEL Cu 1.Nu cng dng v yu cu ca h thng cung cp nhin liu trn ng c Diesel a, Cng dng H thng nhin liu diesel c nhim v cung cp nhin liu diesel vo bung t to thnh hn hp cho ng c di dng sng m vi p sut cao, cung cp kp thi, ng lc ph hp vi cc ch ca ng c v ng u trong tt c cc xylanh. b, Yu cu H thng nhin liu lm vic tt hay xu c nh hng ti cht lng phun nhin liu, nh hng ca qu trnh chy, tnh tit kim v bn ca ng c v vy ng c lm vic tt, kinh t v an ton trong qu trnh lm vic th h thng cung cp nhin liu ng c diesel phi m bo cc yu cu sau: - Phi cung cp nhin liu vo bung chy ca ng c vi p sut cao v lng nhin liu cung cp vo phi ph hp vi ph ti (ch cng tc) ca ng c - Phi phun ng th t lm vic ca cc xylanh v lng nhin liu phun vo phi ng u nhau ng c c tnh kinh t cao. - Thi gian phun nhin liu phi chnh xc, kp thi bt u v kt thc phi dt khot nhanh chng. - Nhin liu phi c ho sng tt v phn tn ng u trong bung chy ca ng c hnh thnh hn hp chy tt. Cu 2. Nguyn l lm vic v kt cu ca bm cao p PE (cho hnh) a, Gii thch cu to

HNH 7: Bm cao p PE. 1. B iu tc; ,2: Bm chuyn nhin liu; 3: C cu phun du sm t ng; 4: Trc cam bm cao p;

5: Vt x khng kh; 6. Ca chn; 7: Cc phn bm; 8: V bm.

HNH : Cu to mt t bm cao p PE. 1. u ni; 2. Bung cao p; 3. Van trit hi; 4. Piston bm cao p; 5. Thanh rng; 6. Vu ch thp; 7. Vng rng; 8. ng kp ui piston; 9. L xo bm; 10. Bulng iu chnh; 11. Con i con ln; 12. Trc cam; 13. xylanh bm cao p; 14. V bm; 15. van cao p b, Nu nguyn l lm vic ca mt phn bm

Qu trnh ny bao gm cc giai on sau : - Qu trnh np (hnh a). Khi cam thi tc ng ln con i, piston dch chuyn i xung di tc dng ca l xo hi v van cao p ng nn chn khng trong khng gian trn piston tng ln khi piston m l np nhin liu t trong bung nhin liu s in y vo trong xylanh bm qu trnh np nhin liu vo xylanh ko di cho n khi piston i xung v tr thp nht. - Qu trnh nn - phun nhin liu (Hnh b). Khi cam lch tm bt u tc dng vo con i piston s dch chuyn ln trn v ng thi l xo b nn li. trong giai on ny trc khi piston ng kn l np mt phn nhin liu trong xylanh b y tr li qua l np qu trnh nn s bt u khi nh piston ng kn l np khi p sut nhin liu trong xylanh ln thng c sc cng ca l xo van cao p v p sut d ca nhin liu trong ng ng cao p nng van ln pha trn m cho nhin liu trong xylanh i vo ng ng cao p ti vi phun v chnh p sut ca nhin liu thng c sc cng ca l xo kim phun nng kim phun m phun nhin liu vo bung chy ca ng c. - Kt thc phun (Hnh c). Piston tip tc i ln khi rnh vt (g x ca rnh cho) m l x do chnh lch v p sut nn nhin liu t khng gian pha trn nh piston s thot ra ca x do rnh khoan ng lm cho p sut ng nhin liu gim xung t ngt, l xo s ng van cao p ng thi kim phun s ng li rt nhanh ngng cung cp nhin liu cho bung chy. di tc dng ca l xo van cao p v p sut d trong ng ng cao p lm van cao p s c

ng kn v vi phun ngng lm vic kt thc qu trnh phun nhin liu piston dch chuyn xung di v qu trnh lm vic li c lp li nh c nh qu trnh np. Cu 3. Nguyn l lm vic v kt cu ca bm cao p VE (cho hnh) a, Gii thch cu to

1. Trc truyn ng; 2. Bm chuyn nhin liu; 3. Bnh rng truyn ng;4. Vng con ln; 5. Con ln; 6. a cam; 7. B iu khin phun sm; 8. L xo hi v piston; 9. Bc iu chnh nhin liu; 10. Xylanh chia; 11. Piston chia; 12. u chia; 13. Cht M2; 14. Cn khi ng; 15. Cn iu khin; 16. Vt iu chnh ton ti; 17. Cn hiu chnh; 18. ng du hi; 19. Vt c khng ti; 20. L xo iu tc; 21. Vt c ton ti; 22. Cn ga; 23. ng trt b iu tc; 24. Qu vng; 25. Thn b iu tc Bm gm: Np bm, thn bm v u chia. Trong c cc b phn chnh: - B phn truyn chuyn ng: Trc truyn ng (1), bnh rng truyn ng (3), a cam (6), khp ni trung gian. Nhim v ca b phn ny l nhn chuyn ng quay t trc khuu ng c truyn cho piston (11). Mt khc cng vi con ln (5), l xo hi v piston (8), khi a cam quay to nn chuyn ng tnh tin cho piston. - B phn to p sut cao v phn phi: Piston (11), xylanh chia (10), cc u phn phi (12). Piston chia va quay, va chuyn ng tnh tin np, nn v chia nhin liu ti cc l chia trn xylanh, qua cc u phn phi v ng dn ti vi phun. - B iu tc: c iu khin bng cn ga (22), mt khc chuyn i tc ng c thnh lc ly tm ca cc qu vng tc ng vo cn iu khin. Hp lc tc dng ca hai thnh phn lc ny s iu khin lng nhin liu thng qua bc iu chnh, t nh lng nhin liu cung cp cho xylanh ng c ph hp vi tng ch lm vic. - B iu khin phun sm hot ng da vo p sut du trong bung bm, t lm xoay vng con ln cng hoc ngc chiu quay ca trc truyn ng, tc gim l hay tng gc phun sm nhin liu sao cho ph hp vi tc v trng thi lm vic ca dng c. - Ngoi ra trn bm chia cn trang b cc b phn khc nh: Van ct nhin liu, cm bin tc ng c, b tng kh nng khi ng lnh, van iu chnh p sut, ng du hi, b, Nu nguyn l lm vic 1. Trc truyn ng; 2. Bm chuyn nhin liu; 3. Con ln v vng con ln; 4. B iu khin phun sm; 5. a cam; 6. L xo hi v piston; 7. Bc iu chnh nhin liu; 8. Rnh chia; 9. L chia; 10. ng dn nhin liu; 11. Van cao p; 12. Piston; 13. Khoang cao p; 14. Ca np; 15. Van in t; 16. Cn khi ng; 17. Cn iu khin; 18. Vt iu chnh ton ti; 19. Cn hiu chnh; 20. ng du hi; 21. L xo khng ti; 22. n tt ct nhin liu bng c kh; 23. ng trt b iu tc; 24. L xo iu tc; 25. Cn ga; 26. Qu vng; 27. Bnh rng b iu tc; 28. Bu lc nhin liu; 29. Trc b iu tc; 30. Van iu chnh p sut; 31. Thng nhin liu; 32. Vi phun

- S NGUYN L LM VIC:

NGUYN L HOT NG: Khi bt kha in v ng c lm vic, thng qua b truyn ai, trc c dn ng trc bm quay. Bm chuyn nhin liu lm vic v ht hin liu t thng cha (31) qua bu lc (28) c y vo bung bm. Mt van iu chnh p sut (30) c lp trn ca ra ca bm chuyn nhin liu, khi p sut nhin liu trong bung bm vt qu gi tr cho php s y m van, nhin liu d c y tr li ng np. ng du hi (20) c lp trn np bm, thng bung bm vi thng nhin liu (31) n nh nhit v p sut bung bm, ng thi thng xuyn t x e cho bm chia. Piston chia (12) va chuyn ng quay, va chuyn ng tnh tin do a cam (5) truyn ti. a cam quay nh trc truyn (1) qua khp ni trung gian, ng thi cc vu cam trn a cam s trt trn cc con ln, cng vi s tc ng ca l xo hi v piston to nn chuyn ng tnh tin cho a cam. Chuyn ng quay ca piston (12) ng, m ng du vo khoang cao p (13), cn chuyn ng tnh tin np v nn nhin liu. Trng hp np nhin liu, khi piston i xung v rnh vt trn u piston m ca np, nhin liu trong khoang bm qua ng np, qua rnh vt ca piston chia vo khoang cao p (13). Trng hp piston i ln, s nn nhin liu bt u khi u piston ng ca np (14), ti khi l chia trn piston (9) trng vi mt l chia trn xylanh (8), th nhin liu c p sut cao y m van trit hi (11) vo ng ng cao p v ti vi phun (32). Qu trnh kt thc cung cp nhin liu khi bc iu chnh (7) m ca x () trn piston, khi nhin liu t khoang cao p (13) c x t do tr li khoang bm. Lng nhin liu cung cp cho ng c c iu khin bi bc iu chnh (7) thng qua b iu tc ly tm v cn ga (25) sao cho ph hp vi cc ch khc nhau. Khi tc ng c tng, gc phun sm nhin liu c iu chnh bng b iu phun sm (4). Khi mun tt my ta ngt kha in, van in t (15) ng ng np nhin liu vo khoang cao p (13). . Cu 5. Cu to v nguyn l lm vic ca b phun du sm t ng trn bm cao p PE a, Hnh v c ch thch S cu to c cu iu chnh phun sm

1. V; 2. Qu vng; 3. a iu chnh ; 4. Con ln; 5. Giong; 6. Vng chn iu chnh; 7. May 8. Np; 9. Cht xoay i trng; 10. L xo v c chn l xo b, Gii thch cc ch lm vic

1. V ;2. Qu vng; 3. a iu chnh; 4. Cht xoay i trng; 5. C chn l xo; 6. Vng chn iu chnh 7. May ; 8. Cht xoay i trng; 9. L xo Khi ng c lm vic nu tng vn tc trc khuu, lc li tm lm cc qu vng vng ra y con ln vo cc vng cung ca a iu chnh m a c vu li lp cht vi vng chn iu chnh quay c trn trc trong thn ng c. Lc nn ca con ln ln vng cung ca a iu chnh truyn ti bn l xo vt, lm bn l xo ny b nn li. V vy a iu chnh vi may v vng chn iu chnh s quay i mt gc (gc iu chnh phun sm) a trc cam quay tin ti phun du sm hn. Cu 6.c im kt cu ca cc loi vi phun trn ng c Diesel a, Vi phun h, (v hnh v nu c im)

- Cu to n gin nht: C mt hoc 2 l phun, s l phun , ng knh v hng l ty thuc vo h.nh dng ca bung chy v s vn ng ca mi cht trong bung chy ca ng c ( ng knh l phun d1 thng l 0,31,2 mm) Cu to vi phun h gm thn vi phun 1 u vi phun 3 cu trng 2, phn u ca thn c ren bt vi ng ng cao p - Nhc im: + Trong khong thi gian gia 2 ln phun , mt t nhin liu trong vi phun b chn p nh git vo xylanh ng c, ng thi kh t xylanh ca ng c i vo khng gian ca vi phun gy kh khn cho vic phun nhin liu khi ti nh tc nh

+ u v cui qu trnh phun nhin liu, cht lng phun km v p sut phun thp + Sau mi ln phun nhin liu nh dt qua l phun gy ra kt cc u vi phun Tt c nhng nhc im trn gy hn ch cho v.i phun h nn hin nay t c dng b, Vi phun kn c kim( vi phun kn tiu chun ), (v hnh v nu c im) -Cu to :

1: kim phun, 2: Kim phun, 3: ai c, 4: thanh y, 5: thn vi phun, 6: l xo, 7 ng lng, 8: cht l xo, 9: vt iu chnh, 10: np che,11: m, 12: ng hi du lt, 13: u lp vi ng cao p, 14: khoang nhin liu, 15: l phun Nhin liu c p sut cao t bm cao p qua ng ng cao p vo u lp vi ng cao p 13 vo khoang nhin liu 14. Khi lc y p sut nhin liu to ra ln hn lc p ca l xo 6 th kim phun m thng cho nhin liu qua l phun vo bung chy ng c . p sut bt u nng kim phun P= 15-25 MN/m2 trong qutrnh phun c th ln ti 50-80 , c vi trng hp cn cao hn .Loi vi phun kn khc phc c nhng nhc im ca viphun h , cht lng phun tt hn mi ch ti v tc . c, Vi phun kn c cht (v hnh v nu c im)

1: kim phun, 2: Kim phun,16: cht kim phun. Nguyn tc lm vic tng t nh vi phun c kim, c im l phn di c cht hnh tr , tip l 2 hnh cn ( nn ct ) chung mt y nh .Trn thn kim phun c 1 l phun ng tm 1,5-2 mm mt ta ca kim phun che kn tit din ca l phun , Khi lp kim phun v thn thn kim phun th. kim phun nh ra 0,4-0,5 mm . Khi lm vic th gc phun ca tia nhin liu ph thuc vo hnh dng ca cht trn kim phun ( 0-600) c s dng rng ri trn ng c diesel c bung chy ngn cch Cu 8.Nguyn l lm vic ca b iu tc c kh nhiu ch

a, V hnh, c ch thch 1. Cn iu khin 2. Thanh iu khin 3. a l xo 4. L xo cn bng 5. Thanh rng 6. c hiu chnh 7. L xo iu chnh 9, 8. Cn L, Qu vng 10. Tm dn hng 11. Cht dn hng 12. ng trt 13. Cn iu khin con trt 14. Con trt 15,16. G nh v, Vt iu chnh Hnh . Cu to b iu tc

b, Nu nguyn l lm vic * Ch khi ng :

- Giai on bt u khi ng: Trong ch khi ng cn phi tng lng nhin liu cn cung cp, do khi khi ng c cn ga t v tr khng ti s b tc ng n v tr ton ti lm cho con trt di chuyn xung v tr cui cng dn ng qua thanh ko dch chuyn thanh sang phi p l xo trn thanh rng li lm tng nhin liu cung cp cho ng c. -Trong giai on ng c khi ng xong. Cn ga lc ny vn gi v tr ton ti khi tc ca trc khuu tng lc ly tm ln thng c sc cng ca l xo lm cc qu vng vng ra tc dng vo cn (L) ko ng trt dch chuyn sang phi thng qua tay n v cn y lm cho thanh rng dch chuyn sang tri v lm gim bt mt phn *Ch khng ti : Khi ng c lm vic ch khng ti. trong trng hp vn tc trc khuu tng nn lc ly tm ln cc qu vng vng ra p l xo lm cho cn (L) 9 ko ng trt ngang 12 con trt ngang 14 dch chuyn sang phi thng qua tay n iu khin dn ng thanh rng dch chuyn sang tri lm nhin liu

cung cp. Khi vn tc trc khuu gim lc ly tm gim khng thng c sc cng ca l xo khi cc l xo s p qu vng, qu vng i vo cn (L) lm dch chuyn ng trt sang tri lm cho con trt ngang 14 dch chuyn sang tri thng qua h thng tay n iu khin dn ng thanh rng dch chuyn sang phi lm tng lng nhin liu cn cung cp, khi ng c lm vic ch n nh.

* Ch ti trung bnh:

Khi ng c lm vic ch ti trung bnh (tay ga t v tr c ti) vn tc trc khuu tng nn lc ly tm ln lm cc qu vng b vng ra p l xo khng ti li cc qu vng b l xo iu chnh cui cng l xo gi nguyn v tr ny. khi coi nh mt khi cng do khng iu chnh c vn tc trc khuu m vn tc trc khuu ph thuc hon ton vo v tr cn ga(tay ga) do ngi vn hnh iu chnh. *Ch ton ti: Khi ng c chuyn ng t ch trung bnh sang ch ton ti th tay ga c y sang ch ton ti thng qua h thng tay n iu khin s lm dch chuyn thanh rng v lng nhin liu cung cp tng (do thanh rng dch chuyn sang tri ) lm cho vn tc trc khuu tng lc li tm ln cc qu vng b vng ra p l xo li ng c chy ch ton ti. * Ch iu chnh cui cng : Nu vt qu tc cho php (vn tc quay nh mc) khi lc li tm ln sc thng c sc cng ca l xo iu chnh ch kt thc lm 2 qu vng ,vng ra p l xo li lm cho cn (L) 9 ko tm trt ngang sang phi thng qua c cu iu khin lm cho thanh rng dch chuyn sang tri lm cho lng nhin liu cung cp cho ng c gim i.