1.C ch 2. Genetic Factors 2.1. General B gen norovirus di kho ng 7,6 kb v th ng bao g m ba o n m (ORFs).

ORF 1 m ha cho cc cc polyprotein, ORF 2 m ha cc protein c u trc chnh c a v capsid v ORF 3 m ha m t o n nh virion protein. Cc nghin c u g n y cho th y r ng norovirus c a chu t c thm m t o n ORF, ORF 4, trng l p v i ORF 2. Noroviruses hi n ang c phn lo i thnh n m nhm gen. Ba trong s nhm ny, nhm gen I, II v IV (GI, GII v GIV), x y ra ng i b nhi m Norovirus m c d h u h t cc Noroviruses nh h ng n con ng i thu c v GI ho c GII. Bn trong m i m i nhm gen c m t ho c nhi u h n " o n" hay "ki u gen" c xc nh. Trong bi bo c a Zheng v c ng s v phn lo i norovirus, nghin c u trnh t 164 axit amin v capsid Norovirut c ng i v ng v t. Cc tc gi xc nh cn m nhm gen genogroups bao g m 29 ki u gen, v i tm ki u gen trong nhm GI, 17 trong nhm GII, 2 trong nhm GIII, v 1 trong nhm GIV v GV. G n y, Patel v c ng s xc nh 32 ki u gen di truy n trong n m nhm gen Cc protein chnh c a v capsid c m ha b i ORF2, c g i l VP1, c quan tm ng k b i v n c cho l lin quan n s nh n bi t cc th th ti p nh n c a v t ch . VP1 bao g m m t v v m t ph n nh ra (P), xoay trn, c l p ghp t ti u ph n P1 v P2. Cc ti u ph n P2 c xem l quan tr ng i v i cc i m k t n i v i th th . C gi thuy t cho r ng nh ng thay i axit amin trong ti u ph n P2 cho php virus khng nhi m v t ch (v d , v t ch chuy n i t bo th th ) v do thot kh i kh n ng mi n d ch n. B gen norovirus tr i qua nh ng thay i th ng xuyn b ng c ch bao g m t bi n v ti t h p. M c d t m quan tr ng t ng i c a t bi n so v i ti t h p trong qu trnh ti n ha c a norovirus v n ch a r rng [19], d ng nh l khng c nghi ng r ng ti t h p l r t quan tr ng. Ch ng h n, Bull v c ng s . xc nh c 20 lo i norovirus ti t h p trn ton th gi i v Motomura c ng s cho r ng ti t h p c th l m t c ch quan tr ng m theo nhm gen GII.4 v n cn dai d ng trong qu n th ng i. Hi n nay c m t s b ng ch ng cho th y m t thay i nh gen trong v capsid c th c nh h ng l n n tnh c h i norovirus. Bailey v c ng s pht hi n ra r ng c l c norovirus chu t c lin quan n m t glutamate thay th cho lysine c trong v capsid. Thay i nucleotide khc nhau trong cc ph n khc c a b gen c lin quan n s thay i c l c norovirus. V d , c m t s b ng ch ng cho th y nh ng thay

i nucleotide trong chu i polymerase c a nhm gen GII.4 c a Norovirut th nh h ng n c tnh 2.2. nghin c u trn bi n th GII.4

ng

i c

Norovirus GII.4 l nguyn nhn ph bi n nh t c a i d ch norovirus ng i trn ton th gi i v Norovirut GII.4 c t p trung nghin c u nhi u . Ch ng GII.4 th ng xuyn tr i qua thay i di truy n v nh ng hnh th c thay i i khi cg i l "bi n th " ho c "phn nhm". C m t s b ng ch ng cho th y s xu t hi n c a bi n th norovirus GII.4 m i c th t ng quan v i s xu t hi n c a d ch b nh bng pht. V d , s xu t hi n c a cc bi n th "th s n" GII.4 t i c vo n m 2004 trng h p v i s gia t ng i d ch norovirus. Bo co c a Kroneman v c ng s cho r ng s gia t ng trong d ch vim d dy H Lan n m 2004 c lin quan n s xu t hi n c a cc bi n th GII.4 "GII.4-2004". Bo co Ho v c ng s cho th y d ch b nh norovirus bng pht n m 2006 t i H ng Kng c lin quan n s xu t hi n c a cc bi n th GII.4 Bi n th c xc nh l m t c m ho c GII.4 ORF1 cy pht sinh loi [3] ho c trong GII.4 ORF2 cy pht sinh loi. Trong m t nghin c u ko di t 2002 n 2007 Bruggink v Marshall [3] pht hi n ra r ng m i nhm gen norovirus GII.4 d ch b nh bng pht c lin quan n m t trong b n bi n th xc nh v c th i gian nhi m, th i gian x y ra t 2 n 6 thng,t pht hi n u tin c a bi n th GII.4 v s bng pht d ch u tin ,n c xc nh ch y u l do bi n th . Nhm gen GII.4 c l u r ng cng m t bi n th c th c bi n th chnh trong cc d ch b nh bng pht norovirus trong nh ng n m k ti p, do s xu t hi n c a bi n th m i khng th gi i thch chu k d ch b nh bng pht hng n m c a norovirus GII.4, qua cho th y r ng cc y u t mi tr ng quan tr ng trong vi c b t u c a b nh d ch 3. nh h ng c a mi tr ng

3.1. T ng quan Noroviruses c th ly lan qua th c ph m ho c n c b nhi m, ly lan t ng i ny sang ng i khc. Noroviruses th ng c pht hi n trong phn nh ng c ng c pht hi n d ch nn m a. Norovirus lin quan n d ch vim d dy c th x y ra trong b t c tnh tr ng n i m con ng i t p h p l i v i nhau ho c sm ng, bao g m c trung tmmua s m c a tr em, tr ng h c, c m tr i, nh hng, b nh vi n, k tc x, nh i u d ng, nh t v tu du l ch. Ph ng th c ly lan c a norovirus, tnh ch t ph bi n c a n v tnh chu k c a d ch b nh bng pht norovirus cho th y cc y u t mi tr ng r t quan tr ng trong s ly lan c a vi rt 3.2. M hnh bi ti t c a Norovirus

M t s k t qu quan tr ng cho th y m hnh bi ti t c a Norovirus c th ng m t vai tr quan tr ng trong s ly lan c a virus. C b ng ch ng cho th y RNA norovirus hay ch t bi ti t virion c th x y ra trong tr ng h p khng c tri u ch ng c a vim d dy ru t. V d , RNA norovirus hay ch t bi ti t virion c th x y ra sau khi cc tri u ch ng chnh gi m b t v c m t bo co cho th y RNA norovirus hay ch t bi ti t virion c tm th y ng i m t ngy tr c khi kh i pht cc tri u ch ng .H n n a, cc nghin c u c a cc tnh nguy n vin cho th y r ng norovirus c th c pht hi n nh ng ng i b nhi m b nh khng c tri u ch ng chnh nh ng cc nghin c u v RNA norovirus hay ch t bi ti t virion ng i bnh th ng khi b nhi m b nh, cho th y t l ph n tr m bi ti t virion khng c tri u ch ng ph thu c vo s m u l y c. Ch t bi ti t Norovirus c th ti p t c trong th i gian di. Norovirus c pht hi n ln n b y ngy sau khi tim virus trong m t nghin c u tnh nguy n v RNA norovirus ln n 44.5 ngy sau kh i pht cc tri u ch ng m t c nhn t nhin b nhi m b nh.Tri u ch ng t virion bi ti t RNA norovirus ko di c ng d n suy gi m mi n d ch 3.3. Kh n ng s ng st c a Norovirus M t s nghin c u xem xt norovirus s ng st trong mi tr ng. i v i norovirus ng i khng th pht tri n trong canh tr ng nui c y, m t lo t cc ph ng php ti p c n c th nghi m bao g m c vi c thay i v t ch ho c cc ng d ng c a m t "th nghi m ly nhi m norovirus ng i, m khng lin quan n h th ng nui c y. T ng h p cc ph ng php ti p c n c s d ng cho th y norovirus c th t n t i trong th i gian di trong mi tr ng.. Doultree v c ng s c s d ng calicivirus nh l m t thay th norovirus trong nghin c u v kh n ng t n t i c a virus trong m t lo t cc i u ki n. Cc tc gi pht hi n ra r ng vi rt t n t i t nh t 60 ngy 4oC v t ly nhi m. nhi t phng calicivirus n nh t 14 n 21 ngy trong b v ho t mi tr ng nui c y trung bnh 21 n 28 ngy trong tnh tr ng kh. Bae v Schwab so snh kh n ng s ng st c a calicivirus v i norovirus trong n c v k t lu n r ng norovirus c t l s ng st cao h n ng k h n so v i nh ng calicivirus. c bi t trong vi c gi m ly nhi m 25C c a calicivirus (0.18 log10/day) so v i norovirus (0.09 log10/day). T ng t nh v y, t l gi m axit nucleic 25C, c xc nh b ng cch s d ng m t m hnh h i quy tuy n tnh nhi u, cho th y calicivirus cao h n (0.08 0.03 log10/day) h n so v i norovirus (0.04 0.03 log10/day). Tuy nhin, c n l u trong gi thuy t norovirus chu t l thay th l t ng cho norovirus con ng i trong cc nghin c u nh v y. Tan, Jiang, Layc ng s l u r ng c xu t hi n c s khc bi t quan tr ng gi a Noroviruses ng i v chu t. Nh ng khc bi t ny bao g m cc ph m vi bi u hi n lm sng, cc th th v t ch , ph m vi c a cc lo i t bo sao chp x y ra v sinh b nh.

Lamhoujeb v c ng s c s d ng norovirus c a ng i nghin c u kh n ng s ng st c a norovirus trn cc b m t ti p xc th c ph m, ch ng h n nh thp khng g v polyvinyl clorua. Trong nghin c u ny, g i thuy t trong vi c xc nh norovirus truy n nhi m v khng truy n nhi m c d a trn th nghi m s d ng ti n x l enzyme c a virus lo i b virus khng truy n nhi m. Trn c s ny cc tc gi k t lu n r ng norovirus ng i c th ly nhi m cho n 28 ngy trn c hai lo i b m t 20C. TLTK: John A. Marshall and Leesa D. Bruggink, The Dynamics of Norovirus Outbreak Epidemics: Recent Insights, International Journal of Environmental Research and Public Health ISSN 1660-4601 Rotavirus. Rotavirus l nguyn nhn hng u e d a tnh m ng b nh tiu ch y tr em. Nghin c u trong vi n m qua cho th y nh ng nh n bi t quan tr ng c a c ch sinh b nh c a virus v d n n pht tri n thnh cng vaccin lm gi m c l c cho vim d dy ru t. Rotavirus ch y u ly nhi m cc t bo nhung mao nh ng ru t v c th gy tiu ch y m khng c b t k tri u vim ng ru t. Hai chu i gen RNA c a rotavirus m ha cho 6 protein c u trc hnh thnh cc h t virus (VPs) v 6 c u trc phi protein (NSPs). NSP4 l c m t l o n m u tin gy c t trong ru t v ng m t vai tr quan tr ng trong dng i n gi i. Th t th v , NSP4 khng c m t trong cc virion tr ng thnh v c t ng h p trong nhung mao b nhi m b nh (Hnh 7). NSP4 v cc h t virus c gi i phng thng qua i m phn c c trn mng t bo bi u m b ng con ng bi ti t khng i n hnh. Tuy nhin, NSP4 c ng gi i phng t v tr n i bo mang tnh ki m b nhi m b nh, m c d khng hi u r vai tr c a v tr n i bo NSP4 gy ra tiu ch y (Hnh 7). Virus h c v b nh h c c a rotavirus c xem xt r ng ri g n y.

Hnh 7.C ch c a b nh tiu ch y rotavirus qua trung gian. nhi m rotavirus n i bo d n, s hnh thnh c a viroplasms (vi) v gi i phng virus v c t c a n, NSP4. NSP4 n i bo (iNSP4) gy ra m t s gia t ng trong n ng Ca2+ n i bo ch y u thng qua gi i phng d ng v c ch PLC- c l p. NSP4 pht sinh t pha nh lm t ng n ng canxi trong t bo thng qua m t c ch trung gian th th ph thu c vo PLC. S gia t ng canxi NSP4 ph v the Cytoskeleton microvillus c ng nh ch c n ng b o v , d n n s gia t ng trong FOW paracellular n c v i n gi i, gy ra tiu ch y. NSP4 gy ra t ng trong Ca2 m c + c ng c th t ng ClNg c l i tiu ch y d ng khng i n hnh do nhi m n i c t NSP4 c a virus gy ra tiu ch y sau khi tiu ha ch m carbohydrate ng th i gi m s h p th n c, t ng n ng Ca2 + t do v m t t thnh ph n Cl- (Hnh 7). Tiu ha chm carbohydrate c xu t nh m t c ch , chnh l c s sinh l b nh c a tiu ch y do rotavirus-gy ra. Rotavirus ly nhi m c a t bo Caco-2 gi m ho t ng enzyme sucrose-isomaltase v bi u hi n b m t trong tr ng h p khng phn h y enterocyte, cho th y s tham gia c a cc c ch gy t c ngh n. T ng t nh v y, nhi m trng c a th con ho c chu t v i rotavirus lm gi m ho t ng enzyme disaccharidase. Ngoi ra, p d ng NSP4 ngo i sinh c bi t l gy ra gi i phng Ca2 + cc c a n i bo v Ca2 + trong mng sinh ch t thng qua m t c ch ph thu c vo phospholipase C. NSP4 qua trung gian Ca2 + t do c th h tr b nh tiu ch y nh h ng b i n ng Ca2 + ph thu c vo qu trnh bi u m nh v n chuy n ion, ho c quy nh ch c n ng hng ro cytoskeletal. Th t v y, rotavirus c ch ng minh

t ng tnh th m m t ph nqua mng t bo Caco-2. Ngoi ra, n ng Ca2 + t do c a NSP4 c th kch ho t vi c sinh ra c a cc amin / peptide c ng gi i phongs cc cytokine, prostaglandin v cc loi ph n ng v i oxi, x y ra c l p ho c ng lo t kch ho t h th ng th n kinh ru t (ENS). ti t tr c ti p thng qua m t c ch cl p CFTR v c th gy ra gi i phng amin, peptide, cytokine v cc loi ph n ng v i oxi, m c th kch thch h th n kinh ru t gin ti p t ng bi ti t Cl-. Vi c pht sinh NSP4 n i bo c ng c th kch thch ENS. Tiu ha chm carbohydrate do gi m n ng b m t c a enzyme sucrose-isomaltase v gi m ch c n ng c a SGLT-1 d ng nh l m t c ch chnh c b n tiu ch y do rotavirus nhi m gy ra. eNSP4 l ngo i bo NSP4. i u ny c xc nh n v i nghin c u ch ng minh r ng dng v n chuy n trung gian qua rotavirus c c ch b ng cch i u tr c a nh ng con chu t v i thu c c nh h ng n ch c n ng ENS. H n n a, cc nghin c u lm sng trong b nh vi n, tr em b nhi m rotavirus cho th y r ng ch t c ch enzyme enkephalinase lm gi m th i gian tiu ch y. NSP4 n i bo, tuy nhin, c ng c bi t n gia t ng m c canxi n i bo thng qua m t c ch c l p PLC. S d ng NSP4-EGFP bi u hi n trong t bo HEK 293, cc nghin c u g n y ch ng minh nguyn nhn r ng do s s p x p l i NSP4 bn trong t bo v i canxi ph thu c vo thng qua gi m phosphoryl ha c a cc protein actin. i u khi n c a ng l c actin d i v no v r i lo n ch c n ng coflin c a mng t bo lm t t nghen qu trnh v n chuy n ion. Cc thnh ph n kch thch bi ti t Cl-sinh b nh tiu ch y rotavirus lin quan r t ph c t p, bao g m c tr c v sau kch thch bi ti t. Khng gi ng nh kch thch tiu ch y ti t hon ton gy ra b i CT, nhi m rotavirus ch v a ph i t ng n ng Cl-. S gia t ng n ng Cl-n ng c th l m t h u qu c a s gi m h p th v / ho c t ng bi ti t. Nghin c u tr c ch ng minh r ng NSP4 c th gy ra tiu ch y chu t con, l k t h p v i n ng Ca2+ v kh n ng bi ti t ph thu c vo cAMP. Th t th v , thi u CFTR chu t con, NSP4 ti p t c d n n tiu ch y lo i tr s tham gia c a CFTR. Th t b t ng , nhi m rotavirus c a th kch thch h p th Cl- trong mng tiu b c l p t t bo nhung mao v khng lm thay i ph n ng bi ti t Cl- trong cc t bo. Tuy nhin, bi ti t Cl- l ph n ng y u, cho th y r ng NSP4 tc d ng c hai tr c v sau kch thch bi ti t h n ch bi ti t hon ton Cl-. Nghin c u su h n l c n thi t khoanh nh cc c ch t bo rotavirus bi ti t ph n ng lin k t Cl-. Vai tr ti m n ng ng d ng c a Cl-/ HCO3 - trao i knh CLC chloride v cc s ki n truy n tn hi u quan tr ng trong sinh b nh h c c a nhi m rotavirus s c quan tm nh t.

Hnh 8.Rt ng n lng nhung lin quan v i nhi m virus. nhi m virus bao g m c astrovirus v sinh thi t gai gy ra norovirus ph n u to ho c rt ng n c a cc nhung mao. C m t gi m v s l ng c a t bo lm cho cc lng nhung, lm gi m b m t t ng th h p th . cc t bo bi u m ng ru t c t o ra t t bo g c v di chuy n v pha u lng nhung. Ph n u to c th c gy ra b i gi m pht tri n t bo, m c d trong tr ng h p c a norovirus c lin quan v i nhi m trng sinh thi t gai nh, d n n ch t t bo t ng ln. Sinh thi t gai ph n u to c ng l nguyn nhn gy ra tiu ch y lin quan n b nh celiac, l t mi n d ch ch khng ph i l tc nhn gy b nh gy ra Norovirus. Noroviruses, tr c y c g i l Norwalk, nh virus, l m t thnh vin c a gia nh Caliciviridae. H l m t trong nh ng c a m t t p h p con c a virus, gy vim d dy ru t do virus, th ng c g i l au d dy. B nh ny l d ng nn m a v tiu ch y ng n h n, c hai u l truy n nhi m. au d dy gy ra b i m t s l ng l n cc virus t cc h khc nhau v bao g m sapoviruses, c ng l thnh vin c a h Caliciviridae, m t nhnh c a adenovirus, c ng nh astrovirus. Ng c l i nhi m rotavirus, khng ai trong s nh ng lo i virus ny l c bi t c nghin c u v nhi m trng r t hi m khi k t qu trong b nh vi n, ngo i tr trong cc c nhn mi n d ch b t n h i. M t nhi m norovirus i n hnh b t c n i no ko di t 1-3 ngy v khng ph i t t c cc tr ng h p nhi m b nh c tri u ch ng. Ly truy n do th c ph m v t ng i sang ng i thng qua truy n nhi m ng tiu ha. Nghin c u c ph n no h n ch i v i c s phn t c a b nh tiu ch y norovirus gy ra, k t khi virus ch g n y m i c pht tri n trong nui c y m v cc nghin c u tr c d a trn chuy n gen virus vo t bo ch . M t s y u t virus c th can thi p v i cc ch c n ng c b n di ng m khng gy ch t t bo.

M t trong s ny l gi ng nh cc proteinase 3C (3CLpro), m l t ng t nh m t enzyme tr c y c m t trong rhinovirus g i l 3Cpro. 3Cpro gy tr ng i cho d ch nhn i n hnh b ng cch tch poly (A)-binding protein (PABP). K t khi c hai v n chuy n ion v protein ng giao nhau ch t ch c th i gian trung gian trung bnh 12-18 gi , s c ch v t ch c th h n ch s phong ph c a cc nh qu n l quan tr ng c a n i cn b ng ng ru t. M t c ch c kh n ng can thi p v i cc protein ch nh lin quan n c u trc phi protein p48 c a Norwalk virus. P48 lin k t v i m t lo i protein t bo c g i l protein vamp lin quan ho c VAP-A, k t h p v i v-ci b y, i u ho t t ngh n. V i s c ch c a b n d ch, c ch t t ngh n protein c kh n ng can thi p vo cc qu trnh t bo quan tr ng duy tr ch c n ng h p th c ng nh ch c n ng b o v . Trong khi cc m hnh nui c y t bo l khng th cho n g n y v cc m hnh ng v t c gi i h n, m t nghin c u g n y c th c hi n b ng cch s d ng cc m u sinh v t ng ru t c a con ng i t b nh nhn b nhi m norovirus. Quan st ban u cho th y r ng, nh ng b nh nhn b nhi m b nh, chi u di lng nhung c gi m 25%, trong khi o n crypt chi u di v n khng thay i, lm gi m b m t t ng th h p th c a bi u m (Hnh 8). Miniature Ussing chamber (0,049 cm 2) c s d ng xc nh s c khng, fux v dng ng n m ch trn m u sinh v t, cho th y gia t ng nh ng b nh nhn b nhi m norovirus, ph thu c vo ho t ng bi ti t Cl-, ph h p v i kch ho t CFTR. Ho t ng SGLT1 c ng c t ng ln cho th y i n h p thu Na + l khng b suy gi m. Ngoi nh ng thay i trong bi ti t-Cl, l gi m ng k trong chuy n bi u m t ng ng v i s s t gi m cc c p c a occludin c ng nh claudins 4 v 5. B i v cng vi c ny c th c hi n trong cc m c a con ng i, t thng tin v c ch lm n n t ng cho nh ng thay i ny, tuy nhin, g n y pht tri n t bo m hnh nui c y norovirus c th ch ng minh h u ch Astrovirus. Astroviruses, nh Noroviruses, l m t nguyn nhn c a au d dy. Astrovirus nhi m trng bao g m c tiu ch y v nn m a v ly lan m t cch t ng t nh cc virus tr c m t . t c bi t v cc b nh l nhi m trng astrovirus nh n m vi n l khng. M t bo co hi n c s n m t b nh l c a m t nam gi i b c ch mi n d ch c 4 n m cho th y sinh thi t gai rt ng n, ph h p v i nh ng g c nhn th y trong cc m hnh g ty (Hnh 8). Ngoi ra, trong c hai m u sinh thi t c a con ng i v trong cc m hnh ng v t, c t ng i t infammation, cho th y y khng ph i l tiu ch y qua trung gian mi n d ch. Tuy nhin, c m t s b ng ch ng cho th y con ng chuyn nghi p-infammatory c kch ho t trong t bo. Trong th c t , kch ho t ERK1 / 2 l hon ton c n thi t cho astrovirus replication.UV b t ho t virus c ng c kh n ng kch ho t ERK1 / 2 v i m t ph n ng t ng t nh 15 pht bi ly nhi m b i b t ho t 30 pht. Gi m hm l ng protein c a virus v RNA so v i i u

khi n l ph h p nh t v i cc tr ng h p nhi m HIV, trong yu c u ERK kch ho t cho nh p c nh, tuy nhin, c ch th c t c a ERK kch ho t vo nhn r ng entryand adenovirus ch a c bi t n. Kch ho t c a ERK trong cc t bo ny l v a ph i v nhi u h n n a c bi t n v ng ng ho t ng, c ch p ng mi n d ch b m sinh b sung do. Astrovirus o protein c kh n ng lin k t v i C1q thnh ph n b sung c i n, ng n ch n cc t ti p theo c a s phn c t b sung v hnh thnh mng t n cng ph c t p. Astrovirus infection causes diarrhea with mild infammation and has been shown to affect barrier function. Moser et al.demonstrated a decrease in TER in Caco-2 cells infected with astrovirus. Interestingly, there was also a loss of TER in cells which were treated with UV-inactivated astrovirus, which is incapable of replication, or with virus-like particles, which lack RNA. This suggests that the entry step is responsible for a loss of TER and is consistent with the fact that other viruses are known to target tight junctions during entry. However, the cellular receptor for astrovirus remains unknown. The authors also suggest that there is a disruption of occludin in infected cells, however, cellular morphology is changed substantially after viral infection and is consistent with cells undergoing the early stages of apoptosis. The alteration of occludin could represent an early apoptotic event, although there is a loss in barrier function which is not infuenced by early apoptotic events. Astrovirus nhi m trng gy ra tiu ch y v i infammation nh v c ch ng minh l nh h ng n ch c n ng b o v . Moser et al.demonstrated gi m trong TER CaCO2 t bo b nhi m v i astrovirus. Th t th v , c ng l m t m t mt c a TER trong cc t bo c i u tr v i tia c c tm astrovirus b t ho t, khng c kh n ng sao chp, ho c v i cc h t gi ng nh virus, thi u RNA. i u ny cho th y r ng b c vo l ch u trch nhi m cho m t s m t mt c a TER v ph h p v i th c t l cc virus khc c bi t l m c tiu lin k t ch t ch trong qu trnh nh p c nh. Tuy nhin, cc th th t bo cho astrovirus v n ch a c bi t. Cc tc gi c ng cho th y r ng c m t s gin o n c a occludin trong cc t bo b nhi m b nh, tuy nhin, hnh thi di ng c thay i ng k sau khi b nhi m virus v ph h p v i cc t bo tr i qua nh ng giai o n u c a qu trnh apoptosis. Vi c thay i occludin c th i di n cho m t s ki n u apoptosis, m c d c m t s m t ch c n ng b o v m khng ph i l infuenced b i nh ng s ki n u apoptosis. The association of astrovirus with cell death in humans is in question due to the lack of patient samples and the variability seen in animal models, specifcally turkeys and pigs. In vitro,however, cell death has been seen in Caco-2 cells starting at 36 hours post-infection. This apoptosis is blocked by the caspase inhibitor z-VAD-fmk. Interestingly, this viral activation of the caspase system is critical for the

production of infectious virions. A precursor of the capsid protein called VP90 has a caspase cleavage site, which is clipped as a step in generating an intermediate capsid protein, VP70. As such, the caspase inhibitor z-VAD-fmk substantially inhibits viral processing to VP70. Virions can be formed by VP90, although they are not stable or infectious and in host cells the cleavage of VP90 to VP70 is critical for release from the cell. While cell death is not particularly associated with astrovirus infection, the characteristic blunting of villus tips could be explained through a loss of cells. This villus blunting along with changes in barrier function are the primary means through which astrovirus causes diarrhea, although changes in ion transport have not yet been studied. S k t h p c a astrovirus v i ci ch t t bo trong con ng i l trong cu h i do thi u cc m u b nh nhn v s thay i nhn th y trong cc m hnh ng v t, specifcally g ty v l n. Tuy nhin, trong ng nghi m, t bo ch t c nhn th y trong CaCO-2 t bo b t u t 36 gi sau khi nhi m. Apoptosis ny b ch n b i cc ch t c ch caspase z-VAD-fmk. Th t th v , kch ho t virus c a h th ng caspase ny l r t quan tr ng cho vi c s n xu t cc h t virus truy n nhi m. M t ti n thn c a cc protein capsid g i l VP90 c m t trang web chia tch caspase, l c t b t nh l m t b c trong vi c t o ra m t protein capsid trung gian, VP70. Nh v y, cc ch t c ch caspase z-VAD-fmk ng k c ch x l virus VP70. Virion c th c hnh thnh b i VP90, m c d h khng n nh ho c truy n nhi m v trong t bo ch , s phn c t c a VP90 VP70 l r t quan tr ng thot ra kh i t bo. Trong khi t bo ch t khng ph i l c bi t lin quan n nhi m trng astrovirus, blunting c tr ng cc th thu t sinh thi t gai c th c gi i thch thng qua m t m t mt c a cc t bo. Sinh thi t gai blunting cng v i nh ng thay i trong ch c n ng b o v ny l ph ng ti n chnh m qua astrovirus gy tiu ch y, m c d nh ng thay i trong v n chuy n ion ch a c nghin c u. TLTK: Kim Hodges and ravinder Gill, Infectious diarrhea Cellular and molecular mechanisms, Gut Microbes 1:1, 4-21; January/February 2010; 2010 Landes Bioscience