AMKP Podrecznik

Symfonia Pace
Podrcznik uytkownika
Wersja 2011
Windows
jest znakiem towarowym firmy Microsoft Corporation.
Adobe, Acrobat, Acrobat Reader, Acrobat Distiller s zastrzeonymi znakami towarowymi firmy Adobe Systems Inc. Btrieve jest zastrzeonym znakiem towarowym firmy Btrieve Technologies, Inc. System Symfonia jest zastrzeonym znakiem towarowym firmy Sage sp. z o.o.
Opracowanie i skad: Sage sp. z o.o. Warszawa, luty 2011 Symbol dokumentu MXKPV2011P0001 Copyright Sage sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeone. All Rights Reserved.
Powielanie w jakiejkolwiek formie caoci lub fragmentw podrcznika bez pisemnej zgody firmy Sage sp. z o.o. jest zabronione.
Spis treci
Wstp
0-1
Dokumentacja programu ................................................................................................................ 0-1 Korzystanie z podrcznikw elektronicznych.............................................................................. 0-1 Korzystanie z pomocy kontekstowej ........................................................................................... 0-1 Pomoc techniczna .......................................................................................................................... 0-2 Zastrzeenia ................................................................................................................................... 0-2 Aktualne informacje ........................................................................................................................ 0-2
Pojcia podstawowe
1-1
Firma ................................................................................................................................................. 1-2 Dane firmy ...................................................................................................................................... 1-2 Uytkownicy i ich uprawnienia ....................................................................................................... 1-3 System wynagrodze firmy ............................................................................................................ 1-3 Elementy systemw wynagrodze ................................................................................................ 1-3 Okres pacowy ................................................................................................................................. 1-3 Tworzenie okresw pacowych ...................................................................................................... 1-4 Zamykanie okresw pacowych ..................................................................................................... 1-4 Praca w wielu okresach ................................................................................................................. 1-4 Okresy wsteczne ............................................................................................................................ 1-4 Pracownik ........................................................................................................................................ 1-4 Personalia pracownika ................................................................................................................... 1-5 Adresy, konto bankowe i urzd skarbowy pracownika .................................................................. 1-5 Systemy pacowe pracownika ........................................................................................................ 1-5 Wzorzec kadrowo-pacowy............................................................................................................. 1-5 Raporty ............................................................................................................................................. 1-6 Wsppraca z innymi moduami Symfonii .................................................................................... 1-7 Schematy ksigowa ..................................................................................................................... 1-7 Dekretacja dokumentw ................................................................................................................. 1-7 Kryteria wyszukiwania filtry ........................................................................................................ 1-7 Bezpieczestwo danych ................................................................................................................. 1-7
Cz pierwsza ROZPOCZCIE PRACY Z PROGRAMEM Ustawienia programu
2-1
Rozpoczcie pracy z programem .................................................................................................. 2-1 Aktywacja programu ....................................................................................................................... 2-3 Charakterystyka okien w programie Symfonia Pace ..................................................................... 2-3 Etykiety ikon ................................................................................................................................... 2-3 Korzystanie z menu podrcznego .................................................................................................. 2-4 Wprowadzanie wartoci liczbowych - korzystanie z kalkulatora podrcznego .............................. 2-4 Wprowadzanie daty - korzystanie z kalendarzyka podrcznego ................................................... 2-4 Zapisywanie danych ....................................................................................................................... 2-5 Zakadanie nowej firmy ................................................................................................................... 2-5
0 II
Podrcznik uytkownika Symfonia Pace
Uzupenianie danych firmy ............................................................................................................. 2-6 Ustawienie parametrw pracy programu ...................................................................................... 2-9 Parametry dla drukarek ................................................................................................................ 2-10 Okrelanie zawartoci zestaww list pac i kart wynagrodze ..................................................... 2-11 Ustalanie uprawnie dla uytkownikw programu ....................................................................... 2-15 Kopia bezpieczestwa .................................................................................................................. 2-17 Firma ............................................................................................................................................... 2-18 Dodawanie okresu pacowego ..................................................................................................... 2-19 Pracownicy ..................................................................................................................................... 2-21 Organizacja struktury zatrudnienia ............................................................................................. 2-21 Struktura w oknie Pracownicy ...................................................................................................... 2-22 Zakadanie katalogw ................................................................................................................... 2-22 Kasowanie katalogw ................................................................................................................... 2-23 Wprowadzanie pracownikw ........................................................................................................ 2-23 Usuwanie pracownika z katalogu ................................................................................................. 2-25 Struktura w oknie Wzorce............................................................................................................. 2-26 Tworzenie systemu wynagrodze ............................................................................................... 2-29 Metoda indywidualna .................................................................................................................... 2-29 Metoda grupowa ........................................................................................................................... 2-30 Wprowadzanie danych do systemu wynagrodze pracownikw ............................................ 2-37 Metoda indywidualna .................................................................................................................... 2-37 Metoda zbiorczego wprowadzania danych .................................................................................. 2-38 Przypisanie schematw ksigowania do pracownika ............................................................... 2-44 Przykadowe schematy ksigowania ......................................................................................... 2-45 Wyrnianie pracownikw ............................................................................................................ 2-50 Naliczanie i zamykanie okresw pacowych ............................................................................... 2-50 Zestawienia i raporty ..................................................................................................................... 2-52 Raport Lista pac ........................................................................................................................ 2-52 Raport Podsumowanie z wzorcw ............................................................................................. 2-56 Raport Statystyka firmy .............................................................................................................. 2-58 Raport PIT- 4R ........................................................................................................................... 2-61
Bieca praca z programem
3-1
Dodawanie nowych okresw pacowych ...................................................................................... 3-1 Uzupenianie systemu wynagrodze ............................................................................................. 3-2 Wprowadzanie nowych wartoci do systemu wynagrodze pracownikw .............................. 3-2 Zbiorcza zmiana wartoci ............................................................................................................... 3-3 Naliczanie i zamykanie okresw pacowych ................................................................................. 3-5 Eksport do FK .................................................................................................................................. 3-6 Eksport do programu Kadry i Pace .............................................................................................. 3-7 Eksport do programu Patnik ......................................................................................................... 3-8 Instalacja Patnika i import deklaracji ZUS ..................................................................................... 3-9 Kopia bezpieczestwa .................................................................................................................. 3-11
Cz druga PODRCZNIK UYTKOWNIKA Podstawowe zasady obsugi programu
4-1
Rozpoczcie pracy z programem ................................................................................................... 4-1 Okno programu Symfonia Pace bez firmy ............................................................................... 4-2 Zakadanie nowej firmy ................................................................................................................... 4-3 Panel Podstawowe informacje o firmie ....................................................................................... 4-4 Panel Urzd skarbowy i Oddzia ZUS ......................................................................................... 4-5 Panel Konta firmy ........................................................................................................................ 4-6 Panel Organ rejestrowy ............................................................................................................... 4-6 Panel Dane osobowe .................................................................................................................. 4-7
MXKPV2011P0001
Spis treci
0 III
Panel Adres ................................................................................................................................. 4-7 Odczanie firmy............................................................................................................................. 4-8 Usuwanie firmy ............................................................................................................................... 4-9 Pomoc kontekstowa ..................................................................................................................... 4-10 Bezpieczestwo danych ............................................................................................................... 4-10 Organizacja wykonywania kopii bezpieczestwa ........................................................................ 4-10 Powody tworzenia kopii bezpieczestwa .................................................................................. 4-10 Wykonawca kopii bezpieczestwa ............................................................................................ 4-10 Nonik kopii bezpieczestwa .................................................................................................... 4-10 Czstotliwo wykonywania kopii bezpieczestwa .................................................................. 4-10 Przechowywanie kopii bezpieczestwa .................................................................................... 4-11 Przygotowanie do wykorzystania kopii bezpieczestwa ........................................................... 4-11 Archiwizacja i odtwarzanie danych .............................................................................................. 4-11 Wykonywanie kopii bezpieczestwa ............................................................................................ 4-12 Odtwarzanie danych z kopii bezpieczestwa .............................................................................. 4-13 Obsuga baz danych w programie ............................................................................................... 4-14 Otwieranie firmy ........................................................................................................................... 4-14 Okno programu Symfonia Pace .................................................................................................. 4-14 Zakoczenie pracy z firm ........................................................................................................... 4-15 Zmiana firmy w trakcie pracy ....................................................................................................... 4-15 Zmiana uytkownika w trakcie pracy............................................................................................ 4-16 Zmiana hasa przez uytkownika ................................................................................................. 4-16 Zakoczenie pracy z programem ................................................................................................. 4-17 Okno komunikatw ....................................................................................................................... 4-17 Okna katalogw ............................................................................................................................. 4-17 Linia podziau ............................................................................................................................ 4-18 Listki zakadek dostpu ............................................................................................................. 4-18 Narzdzia w oknach .................................................................................................................. 4-18 Lista obiektw ........................................................................................................................... 4-18 Metoda przecignij i upu ..................................................................................................... 4-19 Menu podrczne ....................................................................................................................... 4-19 Formularze i strony formularza ................................................................................................. 4-20 Katalogi ........................................................................................................................................ 4-20 Przyciski polece nad drzewkiem katalogw ............................................................................ 4-20 Drzewko graficzna prezentacja danych ................................................................................. 4-23 Elementy drzewka ..................................................................................................................... 4-23 Kategorie ...................................................................................................................................... 4-24 Kryteria wyszukiwania filtry ....................................................................................................... 4-25 Okno definiowania kryterium wyszukiwania .............................................................................. 4-25 Raporty ........................................................................................................................................... 4-27 Okno definiowania raportw ......................................................................................................... 4-29 Szybkie poruszanie si w oknach programu Symfonia Pace .................................................. 4-30 Akceleratory ................................................................................................................................. 4-30 Klawisze skrtu programu Symfonia Pace .................................................................................. 4-31 Oglne klawisze skrtw programu Symfonia Pace ................................................................ 4-31 Klawisze dla struktur drzewiastych ........................................................................................... 4-31 Kalkulator i kalendarz ................................................................................................................... 4-31 Kalkulator ..................................................................................................................................... 4-31 Kalendarz ..................................................................................................................................... 4-32 Wymiana danych ........................................................................................................................... 4-33 Eksportowanie danych ................................................................................................................. 4-33 Importowanie danych ................................................................................................................... 4-35 Odwzorowanie kolumn pliku tekstowego i kolumn bazy danych ................................................. 4-35 Eksport danych do programu Symfonia Finanse i Ksigowo ................................................... 4-38 Definiowanie schematw ksigowania ........................................................................................ 4-38 Przebieg eksportu danych do programu Symfonia Finanse i Ksigowo .................................. 4-41 Import z programu Symfonia Finanse i Ksigowo .................................................................... 4-42
0 IV
Przygotowanie programu do pracy
5-1
Organizacja obsugi programu ....................................................................................................... 5-1 Ustalenie parametrw wydruku ..................................................................................................... 5-1 Ustalanie drukarek i stylw pisma .................................................................................................. 5-2 Drukarki graficzne........................................................................................................................ 5-2 Tabela definiowania stylw ......................................................................................................... 5-3 Drukarki tekstowe ........................................................................................................................ 5-4 Tabela definiowania stylw ......................................................................................................... 5-7 Drukowanie raportw jako nadruk na oryginalnych formularzach .............................................. 5-8 Okrelenie uytkownikw i ich uprawnie ................................................................................... 5-8 Lista uytkownikw ......................................................................................................................... 5-8 Okno z danymi uytkownika ........................................................................................................... 5-9 Uprawnienia uytkownika ............................................................................................................... 5-9 Ustalanie czstotliwoci wykonywania kopii bezpieczestwa ................................................ 5-12 Firma - definicje ............................................................................................................................. 5-13 Pracownik - definicje ..................................................................................................................... 5-16 Naliczanie dla wszystkich pracownikw ....................................................................................... 5-16 Ustalanie zawartoci rednich dla pracownikw .......................................................................... 5-16 Ustalanie zestawu elementw w kartach wynagrodze pracownikw ......................................... 5-16 Ustalanie zestawu elementw w listach pac pracownikw ......................................................... 5-18 Ustalanie zawartoci zestawu do wypaty (nominay) .................................................................. 5-19 Ustalanie zawartoci zestaww do zbiorczego wprowadzania danych ....................................... 5-19 Sowniki .......................................................................................................................................... 5-20 Elementy sownika ..................................................................................................................... 5-21 Zaokrglenia................................................................................................................................... 5-22 Domylny system wynagrodze .................................................................................................. 5-22
Okresy pacowe
6-1
Podstawowe informacje o okresach pacowych .......................................................................... 6-1 Okno Okresy ................................................................................................................................. 6-2 Okresy pacowe Podzia na lata .................................................................................................. 6-2 Drzewko okresw pacowych ...................................................................................................... 6-3 Okresy pacowe Kolejno wypat ............................................................................................... 6-3 Lista okresw pacowych ............................................................................................................. 6-4 Pasek narzdziowy okresw pacowych ........................................................................................ 6-4 Menu podrczne okna okresw .................................................................................................. 6-5 Okno dialogowe Nowy okres ....................................................................................................... 6-5 Dane podstawowe ....................................................................................................................... 6-6 Przyporzdkowania ..................................................................................................................... 6-7 Praca z okresami ............................................................................................................................. 6-8 Dodawanie okresu pacowego na podstawie innego okresu ......................................................... 6-8 Dodawanie okresu pacowego jako kopii innego okresu ................................................................ 6-8 Dodawanie okresu pacowego na podstawie domylnego systemu wynagrodze........................ 6-9 Dodawanie nowego okresu bez kopiowania z innych okresw pacowych ................................. 6-11 Zmiana waciwoci okresu pacowego ........................................................................................ 6-11 Ustalanie domylnego okresu pacowego .................................................................................... 6-12 Naliczanie okresu ......................................................................................................................... 6-12 Zamykanie otwartego okresu pacowego ..................................................................................... 6-13 Otwieranie zamknitego okresu pacowego ................................................................................. 6-14 Usuwanie okresu pacowego ........................................................................................................ 6-14
Elementy systemw wynagrodze
7-1
Poruszanie si po katalogu elementw ........................................................................................ 7-1 Drzewko katalogu elementw ........................................................................................................ 7-2 Narzdzia nad drzewkiem elementw ............................................................................................ 7-2 Kryteria wyszukiwania elementw .................................................................................................. 7-3 Lista typw elementw ................................................................................................................... 7-4
MXKPV2011P0001
Spis treci
0V
Lista elementw ............................................................................................................................. 7-4 Pasek narzdziowy nad list elementw ....................................................................................... 7-5 Wyszukiwanie elementu na licie ................................................................................................... 7-6 Podstawowe czynnoci zwizane z elementami .......................................................................... 7-6 Wprowadzanie nowego elementu .................................................................................................. 7-6 Kopiowanie elementw .................................................................................................................. 7-6 Modyfikacja definicji elementu ....................................................................................................... 7-6 Usuwanie elementu ........................................................................................................................ 7-7 Grupowanie elementw .................................................................................................................. 7-7 Tworzenie katalogu elementw...................................................................................................... 7-8 Tworzenie hierarchii katalogw elementw ................................................................................... 7-8 Umieszczanie elementw w katalogach ........................................................................................ 7-8 Uywanie techniki przecignij i upu ......................................................................................... 7-8 Usuwanie elementu z katalogu ...................................................................................................... 7-9 Zmiana nazwy katalogu elementw ............................................................................................... 7-9 Usuwanie katalogu elementw ...................................................................................................... 7-9 Definiowanie elementw systemw wynagrodze ...................................................................... 7-9 Okno definicji elementu ................................................................................................................ 7-10 Pasek narzdziowy nad oknem definicji elementu ................................................................... 7-11 Panel podstawowych informacji elementu ................................................................................... 7-11 Panel atrybutw elementu ............................................................................................................ 7-13 Panel klasyfikacji elementu .......................................................................................................... 7-17 Panel z formu obliczajc warto elementu ............................................................................ 7-18 Panel z list elementw dowizanych.......................................................................................... 7-25 Panel schematw ksigowania .................................................................................................... 7-26 Panel uycia elementw .............................................................................................................. 7-30
Firma
8-1
Ustalanie globalnego systemu wynagrodze firmy .................................................................... 8-1 Okno firmy ....................................................................................................................................... 8-1 Pasek narzdziowy w oknie firmy .................................................................................................. 8-2 Panel z danymi firmy....................................................................................................................... 8-2 Panel z systemem wynagrodze firmy ......................................................................................... 8-6 Drzewko elementw systemu wynagrodze firmy ......................................................................... 8-7 Drzewko dostpnych elementw ................................................................................................... 8-8 Dodawanie elementu do systemu firmy ......................................................................................... 8-9 Usuwanie elementu z systemu firmy.............................................................................................. 8-9 Narzdzia zmiany okresu ............................................................................................................... 8-9 Drzewko okresw pacowych w oknie Firma. .............................................................................. 8-10 Panel z domylnym systemem wynagrodze firmy .................................................................. 8-10 Panel z wartociami wynagrodze dla firmy .............................................................................. 8-10 Ustalanie wartoci wynagrodze firmy ......................................................................................... 8-12 Panel z wartociami domylnego systemu wynagrodze firmy .................................................. 8-12 Menu podrczne ....................................................................................................................... 8-12 Panel ze statystyk firmy.............................................................................................................. 8-13 Menu podrczne ....................................................................................................................... 8-13
Wzorce kadrowo-pacowe
9-1
Okno wzorcw kadrowo-pacowych ............................................................................................. 9-2 Drzewko katalogu wzorcw kadrowo-pacowych ........................................................................... 9-3 Narzdzia nad drzewkiem katalogu wzorcw kadrowo-pacowych z list wzorcw ...................... 9-3 Pasek narzdzi nad list wzorcw ................................................................................................. 9-4 Okno katalogw wzorcw kadrowo-pacowych z list pracownikw ........................................ 9-5 Drzewko katalogu wzorcw kadrowo-pacowych ........................................................................... 9-5 Narzdzia nad drzewkiem katalogu wzorcw kadrowo-pacowych z list pracownikw ............... 9-6 Okno listy wzorcw kadrowo-pacowych z list przypisanych pracownikw .......................... 9-6 Lista pracownikw przyporzdkowanych do wzorcw kadrowo-placowych .................................. 9-7 Pasek narzdzi nad list pracownikw ....................................................................................... 9-7
0 VI
Definiowanie wzorcw kadrowo-pacowych ................................................................................. 9-9 Panel definicji wzorca kadrowo-pacowego ................................................................................. 9-9 Panel informacji podstawowych wzorca ..................................................................................... 9-11 Panel z list pracownikw przyporzdkowanych do wzorca .................................................... 9-11 Narzdzia zmiany okresu ............................................................................................................. 9-12 Drzewko okresw pacowych w oknie Wzorca. ............................................................................ 9-12 Pasek narzdziowy nad list pracownikw przyporzdkowanych do wzorca .............................. 9-13 Drzewko pracownikw przyporzdkowanych do wzorca .......................................................... 9-15 Technika przecigania obiektw ............................................................................................... 9-15 Panel z domyln list pracownikw przyporzdkowanych pacowo do wzorca ......................... 9-16 Panel systemu wynagrodze wzorca kadrowo-pacowego ...................................................... 9-16 Drzewko elementw systemu wynagrodze wzorca................................................................. 9-16 Drzewko wszystkich dostpnych elementw ............................................................................ 9-18 Technika przecigania obiektw .................................................................................................. 9-19 Domylny system wynagrodze wzorca kadrowo-pacowego ................................................. 9-19 Panel wartoci elementw systemu pacowego ........................................................................ 9-19 Wartoci elementw domylnego systemu wynagrodze ........................................................ 9-22 Zbiorcze wprowadzanie danych ................................................................................................... 9-22 Zbiorcza zmiana wartoci ............................................................................................................. 9-23
Pracownicy i grupy pracownikw
10-1
Poruszanie si po katalogu pracownikw .................................................................................. 10-1 Drzewko katalogu pracownikw ................................................................................................... 10-1 Narzdzia nad drzewkiem katalogu pracownikw ....................................................................... 10-2 Menu podrczne drzewka katalogu pracownikw ........................................................................ 10-2 Kryteria wyszukiwania pracownikw ............................................................................................ 10-3 Menu podrczne kryteriw wyszukiwania pracownikw .............................................................. 10-3 Kategorie pracownikw ................................................................................................................ 10-4 Lista pracownikw ........................................................................................................................ 10-4 Nagwek listy pracownikw ......................................................................................................... 10-5 Pasek narzdziowy nad list pracownikw .................................................................................. 10-5 Menu podrczne listy pracownikw .............................................................................................. 10-6 Podstawowe czynnoci zwizane z pracownikami .................................................................... 10-7 Wprowadzanie nowego pracownika ............................................................................................. 10-8 Kopiowanie pracownikw ............................................................................................................. 10-8 Modyfikacja danych pracownika ................................................................................................... 10-8 Usuwanie wszelkich informacji o pracowniku............................................................................... 10-8 Grupowanie pracownikw ............................................................................................................ 10-9 Tworzenie katalogu pracownikw ................................................................................................ 10-9 Tworzenie hierarchii katalogw pracownikw .............................................................................. 10-9 Umieszczanie pracownikw w katalogach ................................................................................. 10-10 Uywanie techniki przecignij i upu ...................................................................................... 10-10 Usuwanie pracownika z grupy .................................................................................................... 10-10 Zmiana nazwy grupy pracownikw ............................................................................................ 10-10 Usuwanie katalogu pracownikw ............................................................................................... 10-10 Przenoszenie pracownika do archiwum ..................................................................................... 10-11 Poruszanie si w oknie danych pracownika ............................................................................. 10-11 Pasek narzdziowy w oknie pracownika .................................................................................... 10-12 Narzdzia zmiany okresu ........................................................................................................... 10-13 Okrelanie podstawowych danych pracownika ....................................................................... 10-13 Strona personaliw pracownika ................................................................................................. 10-14 Okrelanie personaliw pracownika ........................................................................................... 10-14 Strona adresw pracownika ....................................................................................................... 10-14 Okrelanie adresw, konta i urzdu skarbowego pracownika ................................................... 10-15 Panel z notatkami ....................................................................................................................... 10-16 Okrelanie systemu wynagrodze pracownika ........................................................................ 10-16 Panel systemu wynagrodze pracownika .................................................................................. 10-17
MXKPV2011P0001
Spis treci
0 VII
Pasek narzdziowy nad drzewkiem przyporzdkowania do wzorcw pacowych ..................... 10-17 Drzewko wzorcw kadrowo-pacowych pracownika .................................................................. 10-19 Drzewko wzorcw kadrowo-pacowych dostpnych w programie ............................................. 10-19 Drzewko elementw pracownika................................................................................................ 10-20 Drzewko dostpnych elementw ............................................................................................... 10-20 Dodawanie wzorca kadrowo-pacowego do systemu wynagrodze pracownika ...................... 10-21 Usuwanie wzorca pacowego z systemu kadrowo-pacowego pracownika ............................... 10-21 Dodawanie elementu do systemu wynagrodze pracownika .................................................... 10-22 Usuwanie elementu z systemu wynagrodze pracownika......................................................... 10-22 Dodawanie elementu dla grupy pracownikw ............................................................................ 10-22 Wykorzystywanie wzorcw pacowych....................................................................................... 10-22 Okrelanie wartoci wynagrodze pracownika ....................................................................... 10-23 Panel wynagrodze pracownika ................................................................................................ 10-23 Menu podrczne panelu wynagrodze pracownika ................................................................ 10-24 rednie za poprzednie okresy.................................................................................................... 10-25 Okrelanie wartoci elementu nie wyliczanego ......................................................................... 10-25 Ustalanie wartoci elementu wzgldem innej wartoci .............................................................. 10-25 Zmiana wartoci wyliczanej automatycznie ............................................................................... 10-26 Uzyskiwanie zestawie pacowych pracownika ...................................................................... 10-26 Lista pac .................................................................................................................................... 10-27 Karty wynagrodze pracownika ................................................................................................. 10-27
Urzdy skarbowe
11-1
Poruszanie si po katalogu urzdw skarbowych .................................................................... 11-1 Drzewko katalogu urzdw .......................................................................................................... 11-1 Kryteria wyszukiwania urzdw ................................................................................................... 11-2 Tworzenie nowego kryterium ....................................................................................................... 11-3 Menu podrczne listy kryteriw .................................................................................................... 11-5 Lista urzdw ............................................................................................................................... 11-5 Pasek narzdziowy nad list urzdw skarbowych ..................................................................... 11-5 Menu podrczne listy urzdw skarbowych ................................................................................ 11-6 Podstawowe czynnoci zwizane z urzdami ............................................................................ 11-6 Grupowanie urzdw .................................................................................................................... 11-7 Okrelanie urzdu skarbowego pracownika .............................................................................. 11-7 Definiowanie urzdw skarbowych ............................................................................................. 11-7 Okno danych urzdu skarbowego................................................................................................ 11-7
Raporty
12-1
Poruszanie si po katalogu raportw ......................................................................................... 12-1 Drzewko katalogu raportw .......................................................................................................... 12-1 Narzdzia nad drzewkiem raportw ............................................................................................. 12-2 Lista raportw ............................................................................................................................... 12-2 Pasek narzdziowy nad list raportw ......................................................................................... 12-3 Podstawowe czynnoci zwizane z raportami ........................................................................... 12-3 Grupowanie raportw ................................................................................................................... 12-4 Wykonywanie raportw ................................................................................................................ 12-5 Pasek narzdziowy nad oknem widoku wydruku ......................................................................... 12-6 Definiowanie raportw .................................................................................................................. 12-7
0 VIII
MXKPV2011P0001
Wstp
System Symfonia wspomaga zarzdzanie w maych i rednich firmach o dowolnym profilu dziaalnoci. Tworzce go programy umoliwiaj obsug wielu firm i rwnoczesn prac wielu uytkownikw w sieci. Dostpny jest wasny wewntrzny jzyk programowania raportw, pozwalajcy wykorzystywanie informacji zgromadzonych w bazach danych. Stosowana jest wymiana informacji pomidzy programami systemu poprzez mechanizm integracji baz danych oraz eksport i import plikw tekstowych. Symfonia Pace jest jednym z programw Systemu Symfonia.
Dokumentacja programu
W skad dokumentacji programu wchodzi podrcznik elektroniczny w formacie .PDF inne dokumenty w tym formacie, dokumenty pomocnicze w formacie .RTF oraz pliki pomocy kontekstowej.
Korzystanie z podrcznikw elektronicznych

Podrcznik w postaci elektronicznej zawiera pen wiedz o programie. Podrczniki elektroniczne s tworzone w formacie .PDF. Oprcz tego do programu mog by doczane inne dokumenty w tym formacie lub w formatach tekstowych, opisujce wybrane zagadnienia i wprowadzane w programie zmiany. Do korzystania z dokumentw w formacie .PDF niezbdne jest zainstalowanie w systemie przegldarki Acrobat Reader. Jej najnowsza, bezpatna wersja jest dostpna do pobrania na stronie producenta (link do strony producenta w jzyku polskim: http://adobe.com/pl/.
Korzystanie z pomocy kontekstowej

Program posiada typow dla wikszoci programw Windows dodatkow instrukcj obsugi nazywan pomoc kontekstow. Wywoywana jest przez nacinicie klawisza F1. Pomoc przypomina troch suflera, ktry podpowiada potrzebn akurat kwesti. Uyciu klawiszy Shift+F1, powoduje zmian ksztatu kursora na . Kliknicie takim kursorem na dowolnym elemencie okna programu otwiera pomoc kontekstow w miejscu dotyczcym tego elementu. W programach Systemu Symfonia zostaa dodatkowo zastosowana pomoc kontekstowa opisujca dostarczone z programem raporty i jzyk, w ktrym zostay napisane. Pomoc ta jest dostpna w oknach zwizanych z tworzeniem i wykonywaniem raportw po wybraniu klawiszy Ctrl+F1.
02
Pomoc techniczna
Jeeli wystpi trudnoci zwizane z programem naley skorzysta z pomocy technicznej dostpnej dla uytkownikw programw Sage. Preferowana jest nastpujca kolejno korzystania z kolejnych elementw pomocy technicznej. Wykorzysta informacje z pliku pomocy kontekstowej otwieranego klawiszem F1. Skorzysta z informacji zawartych w podrczniku uytkownika. Jest on otwierany poleceniem Podrcznik uytkownika z menu Pomoc programu. Przeczyta plik zawierajcy najnowsze informacje, jego wersj elektroniczn otwiera polecenie Aktualnoci z menu Pomoc programu. Zgosi problem wykorzystujc polecenie Zgoszenie problemu z menu Pomoc programu i postpujc zgodnie z ukazujcymi si kolejnymi wskazwkami. Skontaktowa si z Dziaem Wsparcia Technicznego Produktu Sage. Moliwoci uzyskiwania pomocy w tej formie zale od zakresu wykupionego wraz z systemem pakietu usug wsparcia technicznego. Aktualny sposb kontaktu jest opisany na naszej stronie w Internecie.
Zastrzeenia
Przytaczane w dokumentacji przykady wprowadzania danych naley traktowa jako ilustracj dziaania programu, a rzeczywiste dane wasnej firmy wprowadza zgodnie z posiadan wiedz w zakresie zasad prowadzenia rachunkowoci i prawa podatkowego. Wszystkie uyte nazwy wasne nie dotycz istniejcych firm i osb, ale zostay wymylone na potrzeby przykadw. Autorzy zakadaj znajomo przez uytkownika podstawowych zasad obsugi programw w rodowisku Windows oraz w stosowanej przez jego firm sieci komputerowej. Dokumentacja zostaa opracowana i opublikowana zgodnie ze stanem programu w momencie publikacji. Program i dokumentacja mog podlega modyfikacji bez dodatkowego powiadamiania uytkownikw. Sage sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialnoci za bdy uytkownika, wynikajce z nieznajomoci powyszych zasad.
Aktualne informacje
System jest stale i na bieco aktualizowany. Opis wszystkich nowoci i zmian w programie, ktre nie zostay ujte w niniejszym podrczniku mona znale w specjalnym pliku doczanym w momencie instalacji programu. Aktualne informacje znajduj si rwnie na naszej stronie w Internecie.
MXKPV2011P0001
Pojcia podstawowe
W tym rozdziale zaprezentowano opis podstawowych poj uywanych w dalszej czci podrcznika. Ich znajomo i zrozumienie uatwi poznanie programu i pozwoli na pene wykorzystanie jego moliwoci. Program Symfonia Pace moe wspomaga czynnoci zwizane z zarzdzaniem wynagrodzeniami w firmie, umoliwiajc: MOLIWO ATWEGO PRZYSTOSOWANIA DO POTRZEB FIRMY Moliwo rozpoczcia pracy w dowolnym momencie roku po uzupenieniu danych za wczeniejsze okresy (zbiorczo lub za poszczeglne miesice). Moliwo definiowania wasnych elementw pacowych. Definiowanie wasnego systemu wynagrodze oraz moliwo jego modyfikacji: indywidualnie, dla grup pracownikw lub dla caej firmy. Grupowanie pracownikw wedug dowolnych kryteriw, np. pracownicy umysowi, fizyczni, pracujcy na umow-zlecenie, wedug dziaw bd stanowisk. Uwzgldnienie wszystkich potrzebnych i najczciej wystpujcych skadnikw pacowych (wynagrodzenie podstawowe kwotowe, dzienne, godzinowe, prowizyjne, akordowe, nagrody, premie, zasiki, odprawy). Uwzgldnienie rnych sposobw wynagradzania (umowa o prac, umowy cywilnoprawne i inne). Rozliczanie wynagrodze wypacanych na przeomie miesicy i koca roku. Moliwo pracy przy wielu jednoczenie otwartych miesicach w przd (moliwo planowania kosztw, pac, podwyek) AUTOMATYZACJ COMIESICZNEGO NALICZANIA PAC Moliwo tworzenia wielu wasnych okresw rozliczeniowych w jednym miesicu. Automatyczne przenoszenie staych elementw wynagrodze oraz zmian dokonanych w danym miesicu (dodanie lub usunicie pewnego skadnika systemu wynagrodze dla pracownika, zmiana wartoci parametru pacowego itp.) do nastpnych okresw. Sygnalizowanie pozycji wymagajcych uzupenienia na licie pac (tworzenie nowej listy pac bez koniecznoci przegldania wszystkich danych). Automatyczne obliczanie wartoci skadnikw pacowych w danym miesicu. Moliwo tworzenia list pac dla dowolnej grupy pracownikw (dziau pracownikw). Automatyczne obliczanie wartoci wynagrodzenia (lub jego skadnikw) brutto, przy zaoonej wartoci netto. Moliwo drukowania paskw wynagrodze (w rnych ukadach) dla pracownikw na postawie list pac. Moliwo wydruku przeleww na rachunki pracownikw indywidualnie i grupowo. WSPOMAGANIE ROZLICZE Z URZDEM SKARBOWYM I ZAKADEM UBEZPIECZE SPOECZNYCH Przenoszenie danych na comiesiczne deklaracje i roczne rozliczenia.
12
Wydruki: PIT (2, 4R, 8AR, 11, 40) na gotowych lub zdefiniowanych w programie formularzach. Przesyanie danych do programu Patnik, m.in. do deklaracji: ZUA, ZZA, ZCNA, ZWUA, ZSWA, RCA, RSA, RZA, DRA. Wydruki przeleww dla ZUS i innych urzdw indywidualnie i grupowo. Rozliczanie skadek ZUS, m.in.: Zakadw Pracy Chronionej, osb fizycznych prowadzcych dziaalno gospodarcz. ATWY DOSTP DO INFORMACJI O PRACOWNIKACH Gromadzenie danych o przebiegu pracy pracownika (historia zatrudnienia). Ewidencja informacji o systemie wynagrodze pracownikw w poszczeglnych miesicach. Moliwo generowania zestawie wedug dowolnej grupy pracownikw (dziau pracownikw) lub wzorca. Generowanie wybranych danych do zestawie statystycznych dla kierownictwa firmy. TAJNO INFORMACJI Zaleno dostpu do informacji od uprawnie uytkownika. Moliwo utajnienia pac. INTEGRACJA Z PROGRAMEM SYMFONIA FINANSE I KSIGOWO. Przesyanie poleceniem ksigowania danych pacowych do programu Finanse i Ksigowo. Moliwo podania konta dla poszczeglnych elementw wynagrodze. Przyporzdkowanie pracownikowi numeru z kartoteki pracownikw programu Symfonia Finanse i Ksigowo. Wiksze moliwoci w zakresie czynnoci zwizanych z wynagradzaniem pracownikw ma program Symfonia Kadry i Pace, ktry w duym stopniu automatyzuje naliczanie pac i zapewnia pen obsug kadrow firmy. Jeeli pracujemy z programem Symfonia Pace i dojdziemy do wniosku, e potrzebny jest nam rwnie program kadrowy, to w dowolnym momencie mona dokona konwersji danych z programu Symfonia Pace do programu Symfonia Kadry i Pace.
Firma
Firma prowadzi swoj dziaalno gospodarcz pod zarejestrowan nazw. Program Symfonia Pace wymaga okrelenia parametrw tej dziaalnoci. Dane te naley poda w momencie zakadania firmy. Dokadne informacje o parametrach firmy znajduj si w rozdziale Podstawowe zasady obsugi programu w podrczniku uytkownika
Dane firmy
Wszelkie dane zwizane z prac programu s przechowywane w plikach baz danych w folderze wskazanym podczas zakadania firmy (nazywanym te katalogiem dyskowym). S tam umieszczone wszystkie informacje o ustawieniach programu zwizanych z firm. Przy pomocy programu Symfonia Pace mona zarzdza systemami pacowymi rnych firm, jednake nie jest moliwe operowanie na bazach kilku firm jednoczenie. Wymaga to przeczania si midzy firmami w sposb opisany w rozdziale Podstawowe zasady obsugi programu w podrczniku uytkownika. Zmiana firmy na inn, jak te zaoenie nowej firmy, nie oznacza utraty dotychczasowych danych. S one bezpiecznie zapisane na dysku i w kadej chwili mona z nimi ponownie pracowa.
MXKPV2011P0001
Pojcia podstawowe
13
Uytkownicy i ich uprawnienia

W dziaalnoci firmy wane jest okrelenie, kto wykonuje poszczeglne czynnoci i za co dokadnie jest odpowiedzialny. Dziki systemowi hase i rnicowaniu uprawnie program umoliwia prac tylko tym osobom, ktre wczeniej zostay wpisane, jako uytkownicy programu. Specjalnym rodzajem uytkownika jest administrator o nazwie Admin. Uytkownik ten posiada uprawnienia do zarzdzania danymi firmy, w tym do nadawania uprawnie pozostaym uytkownikom i nie moe by usunity. Przy pracy z danymi jednej firmy nie moe te istnie dwch uytkownikw o nazwie admin. O sposobie administrowania danymi mona si dowiedzie z rozdziau Przygotowanie programu do pracy w podrczniku uytkownika.
System wynagrodze firmy

W programie istnieje moliwo zdefiniowania specyficznych dla danej firmy elementw pacowych, z ktrych mona tworzy systemy wynagrodze firmy. Ma to na celu zebranie, wyliczenie i zapamitanie pewnych wartoci dla firmy, potrzebnych do wykonania niezbdnych raportw lub dla celw analiz i planowania. Przykadem takiego elementu dla caej firmy jest czna kwota pobranych zaliczek na podatek dochodowy. Mona te deklarowa parametry globalne, tzn. takie skadniki systemu wynagrodze, ktrych wartoci s jednakowe dla wikszoci pracownikw lub wzorcw w caej firmie. Przykadami elementw o wartociach globalnych dla caej firmy mog by: Stawki podatku dochodowego dla poszczeglnych progw podatkowych, Miesiczne koszty uzyskania przychodu czy Procent skadki ZUS za pracownika.

Jak ju napisano powyej do budowania systemw wynagrodze firm y su elementy systemw wynagrodze zwane rwnie elementami pacowymi. Z podobnych elementw zbudowane s systemy pacowe wzorcw i pracownikw. Kady element pacowy posiada swoj nazw i opis. Mona mu przypisywa rne wartoci w rnych okresach pacowych. Element moe mie warto wprowadzan z klawiatury przez uytkownika lub te by wyliczany z innych elementw za pomoc odpowiedniej formuy. Aby tworzenie systemw wynagrodze byo jak najprostsze, z programem dostarczane s gotowe (predefiniowane) elementy. Jednake w razie potrzeby uytkownik moe tworzy wasne elementy pacowe. Elementy systemu wynagrodze dziel si w zalenoci od rodzaju przechowywanej informacji na kilka typw: Skadnik, Parametr, Naliczenie, Obcienie, Element zgrupowany. Podzia ten dotyczy rwnie nowych elementw, stworzonych przez uytkownika. Wicej informacji na temat elementw pacowych i sposobu ich definiowania znajduje si w ro zdziale Elementy systemw wynagrodze w podrczniku uytkownika.
Okres pacowy
W programie Symfonia Pace zdefiniowano pojcie miesica bazowego i okresw przyporzdkowanych. Do kadego miesica bazowego moe by przyporzdkowanych do 20 okresw pacowych, w ktrych mona wypaci wynagrodzenia pracownikom (wynagrodzenie zasadnicze, premie, zasiki, zaliczki itp.). Jednake nie jest zalecane tworzenie wielu okresw pacowych bez potrzeby. Definiujc okres pacowy okrela si, do jakiego miesica kalendarzowego program ma przypisa rozliczenie podatku dochodowego, a do jakiego rozliczenie ZUS. Umoliwia to dokonywanie wypat w programie zgodnie z rzeczywistym wypacaniem pensji pracownikom, zachowujc przy tym prawidowe obliczenia dla deklaracji ZUS i PIT.
14
Tworzenie okresw pacowych

W momencie tworzenia okresu pacowego kademu pracownikowi firmy mona automatycznie przydzieli system wynagrodze, obowizujcy w tym okresie. Mona rwnie modyfikowa systemy wynagrodze poszczeglnych pracownikw, okrelajc tym samym zasady ich wynagradzania w utworzonym okresie.
Zamykanie okresw pacowych

Po upywie okresu pacowego naley dokona jego zamknicia. Podczas zamykania okresu pacowego automatycznie aktualizowane s wynagrodzenia wszystkich pracownikw oraz obliczane s globalne wartoci elementw systemu wynagrodze firmy, ktre s agregacj wartoci dla poszczeglnych pracownikw (np. Suma wszystkich zaliczek podatkowych itp.) lub te agregacj danych z poprzednich okresw (np. Suma wszystkich wynagrodze od pocztku roku). Pozwala to na stworzenie listy pac oraz zestawie i wykonanie niezbdnych raportw, ktre w zasadzie powinny by wykonywane ju po zamkniciu okresu pacowego. Systematyczne zamykanie kolejnych okresw pacowych znacznie przyspiesza prac programu, a take umoliwia programowi pilnowanie przekroczenia pewnych wartoci wynagrodze ustalonych przepisami prawa np. przekroczenie podstawy wymiaru skadki na ZUS. Po zamkniciu okresu pacowego nie mona ju modyfikowa zwizanych z nim danych, ale w dowolnej chwili mona ponownie otworzy okres. Nie jest zalecane ponowne otwieranie zamknitego okresu pacowego, zwaszcza w momencie, gdy zostay ju wykonane wszystkie raporty oraz rozliczono si z Urzdem Skarbowym i Zakadem Ubezpiecze Spoecznych.
Praca w wielu okresach

Bardzo wan cech programu Symfonia Pace, ktrej nie posiada wiele innych programw pacowych, jest moliwo jednoczesnej pracy w kilku okresach pacowych. Wystarczy stworzy wiele okresw pacowych, dodajc nowe okresy bez zamykania okresu biecego. Nowe okresy mona dodawa zarwno przed, jak i po biecym okresie. Poniewa z kadym okresem zwizany jest odrbny system wynagrodze, to stworzenie wielu otwartych okresw naprzd pozwala na zaplanowanie pac w caej firmie w dowolnym przedziale czasu (na przykad w caym roku). Dziki temu wszystkie czynnoci zwizane z realizacj pac mog sprowadza si do zamykania kolejnych okresw pacowych i ewentualnych, incydentalnych zmian w gotowych systemach wynagrodze pracownikw.
Okresy wsteczne
Program ma moliwo tworzenia okresw wstecz. Opcja ta jest przydatna przy rozpoczciu pracy z programem Symfonia Pace w trakcie wikszego okresu sprawozdawczego (np. roku). Zdefiniowanie wstecznych okresw pacowych (poprzedzajcych okresy ju utworzone) umoliwia na zarejestrowanie ju zrealizowanych wynagrodze i uwzgldnianie ich w sprawozdaniach i dokumentach zamykajcych rok. W programie przechowywana jest pena informacja o pacach, co pozwala na wyszukiwanie odpowiednich danych statystycznych i pomaga przy podejmowaniu decyzji. Wicej informacji na temat okresw pacowych i pracy z okresami pacowymi znajduje si w rozdziaach Ustawienia programu i Bieca praca z programem tej ksiki oraz w rozdziale Okresy pacowe w podrczniku uytkownika.
Pracownik
Program Symfonia Pace jest ukierunkowany na wspomaganie czynnoci zwizanych z wynagradzaniem pracownikw, std pracownik i zasady jego wynagradzania (zawarte w systemie wynagrodze) s centralnymi obiektami w programie. Z kadym pracownikiem zwizane s, oprcz zasad wynagradzania, jego personalia, adresy, karta wynagrodze, czyli zestawienie wynagrodze w rnych okresach oraz lista pac, ktra stanowi dokument potwierdzajcy rozliczenie z pracownikami za dany okres.
MXKPV2011P0001
Pojcia podstawowe
15
UWAGA
Pracownikiem niekoniecznie musi by osoba pracujca w firmie na etacie, moe pracowa na umow zlecenie, umow o dzieo, odbywa praktyk zawodow itp.
Personalia pracownika
Personalia pracownika to szczegowe informacje, ktre jednoznacznie identyfikuj zatrudnion osob oraz wykorzystywane s przy tworzeniu dokumentw. Personalia zawieraj takie dane, jak: imi i nazwisko, drugie imi, nazwisko panieskie, imiona rodzicw, data i miejsce urodzenia, numer dowodu osobistego i organ wydajcy dowd osobisty, numer PESEL, numer identyfikacji podatkowej (NIP), telefon pracownika.
Adresy, konto bankowe i urzd skarbowy pracownika

Poniewa pracownik moe mie miejsce zamieszkania rne od miejsca zameldowania lub posiada kilka miejsc zamieszkania, program umoliwia dla kadego pracownika podanie adresu staego i adresu tymczasowego. Kady adres zawiera pen informacj adresow, czyli kraj, wojewdztwo, powiat, gmin lub dzielnic, ulic, nr domu, nr lokalu, miejscowo, kod pocztowy, poczt, skrytk pocztow, telefon. Jeli pracownik posiada konto bankowe, ktre chce wykorzystywa przy rozliczeniach z firm, program umoliwia jego podanie. Mona rwnie poda urzd skarbowy, z ktrym rozlicza si pracownik. Wszystkie te dane bd wykorzystywane przy tworzeniu raportw.
Systemy pacowe pracownika

Aby umoliwi obliczanie wynagrodze dla poszczeglnych pracownikw za kolejne okresy pacowe, naley zdefiniowa system wynagrodze pracownika. Kady pracownik ma przydzielony wasny system wynagrodze dla kadego okresu pacowego. Przykadowo jeeli w jednym miesicu pracownikowi wypacano wynagrodzenie w trzech rnych terminach np. oddzielnie wynagrodzenie zasadnicze, z tytuu umowy zlecenia oraz premi z zysku, to zostay utworzone trzy oddzielne okresy pacowe, w ktrych wystpi trzy rne systemy wynagrodze. Systemy wynagrodze zbudowane s z elementw pacowych, a naliczanie wynagrodze polega na przypisaniu wartoci tym elementom w danym okresie pacowym.
Wzorzec kadrowo-pacowy
Poszczeglne elementy lub grupy elementw pacowych mona indywidualnie przypisa pracownikom. Jest to metoda mudna i nieefektywna, gdy kad zmian w systemie wynagrodze firmy naleaoby indywidualnie korygowa w oknach pracownikw. Program Symfonia Pace oferuje moliwo stosowania wzorcw, ktre maj zdefiniowany system wynagrodze. W kadym okresie pacowym mona do tych wzorcw przyporzdkowywa pracownikw, ktrzy bd dziedziczyli system wynagrodze z wzorca. Elementy pacowe nie s przypisane do wzorcw na sztywno, ich zestaw moe si zmienia w zalenoci od potrzeb. Podobnie kady pracownik moe jednoczenie by w danym okresie pacowym przyporzdkowany do wielu wzorcw kadrowo-pacowych, a zmiana systemu wynagrodze wzorca zostanie uwzgldniona w systemie wynagrodze pracownika. Metoda ta pozwala na uproszczenie sposobu przeprowadzenia zmian lub korekt systemw wynagrodze pracownikw. Pojedynczy wzorzec moe suy jako model danych pacowych dla grupy pracownikw. Oznacza to, e moemy mwi np. o wzorcu kadrowo-pacowym dyrekcji zakadu, wzorcu kadrowo-pacowym dziau handlowego, wzorcu kadrowo-pacowym pracownikw administracyjnych, czyli o sposobach rozliczania pac zoonych z elementw systemu wynagrodze. Wraz z programem dostarczany jest zestaw wielu predefiniowanych wzorcw kadrowo-pacowych. W miar potrzeb uytkownicy mog sami definiowa wasne wzorce.
16
Dla przykadu moemy utworzy wzorzec o nazwie Pracownicy dziau marketingu, ktrego system wynagrodze bdzie skada si z nastpujcych elementw pacowych: wynagrodzenie zasadnicze, premia I, prowizja, zaliczka na podatek, skadka ZUS za pracownika. Nastpnie przypisujemy do utworzonego wzorca wszystkich pracownikw dziau marketingu. Przyporzdkowanie pacowe pracownikw ustala si dla danego okresu pacowego. W przedsibiorstwie moe zdarzy si sytuacja, e cz pracownikw tego samego dziau i nalecych do tego samego wzorca, odbiera wypat przelewem, a cz gotwk. W takim przypadku wygodnie jest utworzy dodatkowo wzorce: Wypata gotwk - zawierajcy element gotwka (cao), oraz Wypata przelewem - zawierajcy element przelewem (cao). Sugerujemy utworzenie dodatkowo dwch mniejszych wzorcw, a nie duych wzorcw dla dziau marketingu, rnicych si tylko sposobem wypaty. Dziki temu mona uzyska uniwersalne wzorce sposobu wypaty, ktre bd miay zastosowanie dla innych pracownikw firmy. Tworzone wzorce nazwano kadrowo-pacowymi, gdy poza funkcjami pacowymi mog rwnie spenia rol kadrow. Przykadowo, jeeli w naszej firmie wystpuje fundusz socjalny, to wypaty nale si zarwno pracownikom, ktrzy normalnie pracuj jak i tym, ktrzy s na urlopach wychowawczych. W takim przypadku moemy stworzy sobie wzorzec urlop wychowawczy i przyporzdkowa do niego wszystkich pracownikw firmy, przebywajcych na urlopie wychowawczym. Z jednej strony jest to dla nas informacja kadrowa ile osb i kto korzysta z tej formy urlopu, z drugiej pacowa moemy tych pracownikw przyporzdkowa np. do wzorca zasiek losowy. Zrozumienie sposobu dziaania wzorcw kadrowo-pacowych umoliwi wygodne i efektywne zarzdzanie wszystkimi systemami wynagrodze firmy. Szczegowe informacje na temat definiowania wzorcw i pracy z wzorcami znajduj si w rozdziale Wzorce kadrowo-pacowe w podrczniku uytkownika. Systemy wynagrodze mog by tworzone automatycznie dla pracownikw w momencie dodawania nowego okresu pacowego. Mog one by automatycznie kopiowane z poprzedniego okresu lub tworzone w oparciu o systemy domylne.
Raporty
Wszystkie czynnoci zwizane z wynagradzaniem pracownikw musz by dokumentowane. W tym celu w programie Symfonia Pace stosuje si raporty, ktre mona podzieli na grupy: dotyczce pracownikw; dotyczce urzdw; sprawozdawcze dla firmy; inne. Wraz z programem dostarczane s podstawowe raporty zwizane z dziaalnoci gospodarcz, takie jak: PIT-11, PIT-4R, PIT-8AR, PIT-40, DRA, RCA, RSA, RZA, ZUA, ZWUA i wiele innych najczciej uywanych dokumentw finansowo-ksigowych i sprawozdawczych. Ten zestaw moe jednak nie wystarcza do penego udokumentowania wszystkich czynnoci realizowanych w firmie. Mona wic zdefiniowa wasne raporty. Wicej o definiowaniu raportw oraz o definicjach raportw dostarczonych z programem mona przeczyta w rozdziale Podstawowe zasady obsugi programu i Raporty w podrczniku uytkownika oraz w Pomocy programu Symfonia Pace pod hasem Raporty. Moliwo definiowania raportu pozwala na wpywanie na jego wygld oraz zawarto. Kady raport wykonywany przez program zdefiniowany jest w postaci programu napisanego w specjalnym jzyku Ambasic. Wydruki raportw powstaj w wyniku wykonania takiego programu.
MXKPV2011P0001
Pojcia podstawowe
17
Wsppraca z innymi moduami Symfonii

Wsppraca midzy programami Symfonia Pace oraz Symfonia Finanse i Ksigowo polega na wymianie danych pomidzy nimi. Przesanie informacji do programu FK odbywa si na komend uytkownika poprzez eksport odpowiednich danych. O eksporcie do programu FK mona przeczyta w rozdziale Podstawowe zasady obsugi programu w podrczniku uytkownika.
Schematy ksigowa
Schematy ksigowania pozwalaj na ksigowanie tego samego elementu wynagrodze na wiele sposobw. Umoliwia to np. zaksigowanie premii wypacanej staym pracownikom na innych kontach ni premii wypacanej uczniom, bez koniecznoci tworzenia dwch rnych rodzajw premii w elementach pacowych. Schematy ksigowania stanowi list sposobw dekretacji dokumentw, gdzie okrelamy m.in. konta Wn i Ma oraz konta ksigowa rwnolegych R-Wn i R-Ma. Konkretne sposoby dekretacji przypisujemy elementom podczas ich definiowania. Mona rwnie przypisa wybrany schemat ksigowania w oknach definicji wzorca kadrowo-pacowego (panel wartoci wzorca) i w oknie pracownika (panel wynagrodze pracownika).
Dekretacja dokumentw
W programie Symfonia Pace mona poda sposb dekretacji danych ksigowych przesyanych do programu Symfonia Finanse i Ksigowo. Zadeklarowane konta s wykorzystywane przez program dopiero w momencie eksportu danych do programu Symfonia Finanse i Ksigowo. Zatem nie trzeba wpisywa dekretacji przed rozpoczciem pracy mona nalicza wynagrodzenia i wystawia dokumenty bez podania dekretacji. UWAGA Wszystkie konta do dekretacji powinny zosta zadeklarowane przed pierwszym eksportem do FK.
Kryteria wyszukiwania filtry

Przy wyszukiwaniu pozycji w oknach programu mona posuy si kryteriami wyszukiwania (filtrami). Pozwalaj one na wybranie jedynie tych pozycji tabeli, ktre speniaj okrelone warunki wyszukiwania. Wraz z programem dostarczane s standardowe kryteria wyszukiwania; jeeli s one niewystarczajce, mona utworzy wasne definicje. Kryterium nie moe by jednak cakowicie dowolne moe by skadane tylko z dostarczonych w programie komponentw. Np. Zarzd postanowi przyzna nagrod jubileuszow wszystkim pracownikom, ktrzy pracuj w firmie ponad 10 lat. Chcemy si dowiedzie, ktrym pracownikom naszej firmy naley si ta nagroda. Ustawiamy filtr Pracownicy zatrudnieni od.. do.., wpisujemy odpowiedni dat i program automatycznie wyszuka, a nastpnie pokae list wszystkich uprawnionych pracownikw. Szczegowo o sposobie definiowania wasnych kryteriw wyszukiwania mona przeczyta w rozdziale Podstawowe zasady obsugi programu w podrczniku uytkownika.
Bezpieczestwo danych
Aby zapobiec utracie danych w przypadku awarii sprztu, naley regularnie sporzdza kopie tych danych. S to kopie bezpieczestwa, a ich tworzenie nazywa si archiwizacj danych. Sposb tworzenia kopii bezpieczestwa i odtwarzania danych opisany jest w rozdziale Podstawowe zasady obsugi programu w podrczniku uytkownika. UWAGA Obowizek wykonywania kopii bezpieczestwa nakada na ksigowego Art. 71 Ustawy o rachunkowoci.
18
W przypadku uszkodzenia danych kopie bezpieczestwa umoliwiaj ich odtworzenie. Kopia bezpieczestwa sporzdzona w programie Symfonia Pace zawiera wszystkie wykorzystywane przez program dane, dotyczce zabezpieczanej firmy. UWAGA Odtworzenie danych z kopii bezpieczestwa powoduje odtworzenie danych firmy. Oznacza to utrat wszystkich informacji wprowadzonych po sporzdzeniu aktualnie odtwarzanej kopii bezpieczestwa. Nie naley wic traktowa kopii bezpieczestwa jako sposobu na atwe usunicie bdw operatora programu.
Kopie bezpieczestwa biecych danych powinny by wykonywane systematycznie. Okres, co jaki powinno si archiwizowa biece dane zaley od zaufania do jakoci sprztu, iloci i wanoci zgromadzonych danych oraz zdolnoci firmy do odtworzenia (ponownego wprowadzenia) danych. Program bdzie przypomina o potrzebie zachowania danych przed zakoczeniem pracy, jeli od ostatniej archiwizacji miny 2 dni (ustawienie domylne) lub wicej. UWAGA Obowizki prawidowego zorganizowania procesu archiwizacji danych powinny spoczywa na osobie bdcej administratorem programu.
Opis zasad zabezpieczania danych w firmie zawarty jest w rozdziale Podstawowe zasady obsugi programu w podrczniku uytkownika.
MXKPV2011P0001
Cz pierwsza
ROZPOCZCIE PRACY Z PROGRAMEM
Ustawienia programu
Rozpoczcie pracy z programem
Przystpujc do pracy z programem naley wykona nastpujce czynnoci: 1. Uruchomi system operacyjny Windows. 2. Uruchomi program Symfonia Pace. W celu rozpoczcia pracy z programem naley go uruchomi w sposb typowy dla wykorzystywanej wersji Windows, np. dwukrotnie klikn na pulpicie ikon programu . Spowoduje to rozpoczcie procesu uruchamiania programu. Program zgosi si oknem Porada dnia. Po przeczytaniu informacji moemy klikn przycisk Nastpna porada i wywoa tekst nastpnej porady lub klikniciem przycisku OK zamkn okno.
Rys. 2-1 Okno Porada dnia. W dole okna Porada dnia jest umieszczony napis Pokazuj porad po rozpoczciu pracy. Jeeli klikniciem w okienko zlikwidujemy haczyk, to po rozpoczciu pracy z programem okno Porada dnia nie bdzie si ukazywao, a od razu pojawi si okno Otwieranie firmy widoczne na rysunku poniej. Jeeli chcesz pniej przeczyta porady dnia to moesz je zawsze otworzy z menu gwnego programu klikajc Pomoc i wybierajc z listy polecenie Porada dnia.
Rys. 2-2 Dialog Otwieranie firmy.
22
Jeeli w programie nie zostaa zaoona adna firma, otwarte zostanie okno programu bez firmy. W pozostaych przypadkach pojawi si okno dialogu Otwieranie firmy, umoliwiajce uzyskanie dostpu do danych firmy demonstracyjnej. Klikniciem w przycisk naley rozwin pole wyboru i klikn mysz w nazw firmy (np. demonstracyjnej). Nastpnie poda uytkownika i ewentualnie haso. Klikniciem w przycisk Otwrz rozpoczniemy prac ze wskazan firm. W grnym pasku okna tzw. pasku tytuu ukae si napis: Symfonia Pace Nazwa firmy. Otwieranie firmy to czynno, ktr trzeba wykona, aby rozpocz prac z firm uzyskujc dostp do jej danych. W momencie otwierania naley poda nazw uytkownika i haso dostpu. Haso dostpu jest to okrelony dla uytkownika tajny tekst o dugoci od kilku do kilkunastu znakw, ktry suy do zabezpieczania danych firmy przed niepowoanym dostpem. Program sprawdza haso, umoliwiajc dalsz prac tylko po podaniu waciwego hasa. Wybr uytkownika i zidentyfikowanie go przez program na podstawie hasa jest niezbdne ze wzgldu na zasad zabezpieczania danych. Jeeli klikniemy w przycisk Anuluj, to okno Otwieranie firmy zostanie zamknite i w pasku tytuu pojawi si napis: Symfonia Pace Bez firmy. Program daje moliwo wyboru polece rnymi sposobami, podobnymi jakie s zazwyczaj dostpne w rodowisku WINDOWS: z menu programu, z paska narzdziowego ikon. Pasek narzdziowy zawiera ikony (przyciski), ktrymi dla rnych grup operacji moemy otwiera odpowiednie okna dialogowe: klikniciem w ikon (mysz), Ctrl + numer ikony (klawiatur). Po uruchomieniu programu w trybie bez firmy na ekranie widoczny jest pasek narzdziowy;
Przyciski na pasku narzdziowym su do: Nowa zakadania nowej firmy; Otwrz otwierania istniejcej firmy; Usu usuwania firmy; Docz doczenia istniejcej firmy, ktrej nie ma na licie wyboru; Kopia wykonanie kopii bezpieczestwa firmy; Odtwrz odtwarzania danych z kopii bezpieczestwa firmy; Pomoc wywoywania ekranu pomocy. rozwijajc menu gwne programu i wybierajc odpowiedni opcj.
Rys. 2-3 Wybr polecenia z menu gwnego programu. MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
23
Aktywacja programu
Przed rozpoczciem korzystania z programu naley przeprowadzi jego rejestracj, a po otrzymaniu kodu aktywujcego, aktywacj. Niezarejestrowana kopia programu jest aktywna tylko przez okrelony czas, umoliwiajcy zapoznanie si jej dziaaniem. Szczegowy opis rejestracji i aktywacji programu jest opisany w dokumentach elektronicznych zapisywanych na dysku podczas instalacji. Procedura przeprowadzania aktywacji programu jest szczegowo opisana w pliku Aktywacja.pdf , ktry znajduje si w katalogu Dokumentacja.
Charakterystyka okien w programie Symfonia Pace

Okna w programie Symfonia Pace maj rnorodn posta. Najczciej s podzielone na dwie czci. W jednej znajduje si lista obiektw lub katalogw, w drugiej szczegowy opis zawartoci wskazanego obiektu lub katalogu z czci pierwszej. UWAGA Jeeli otwarte okno wyglda inaczej ni w opisie, przyczyn moe by przesunicie linii podziau do krawdzi okna. Widoczna jest wtedy tylko jedna cz okna.
W celu przywrcenia poprawnego ukadu okna naley maksymalnie powikszy okno, analogicznie jak w systemie Windows, a nastpnie kursorem myszy znale lini podziaow przylegajc do prawej krawdzi okna. Jeeli kursor zmieni si w znak , naley wcisn lewy klawisz myszy i trzymajc go przesun mysz na rodek okna. Aby obejrze ca zawarto czci okna nie trzeba przesuwa linii podziau. Moemy uy skrtu klawiszowego - nacinicie klawisza F10 wywietla tylko praw cz okna, F11 pokazuje tylko lew cz okna, a F12 wraca do standardu dwch okien z lini podziau. Wskaza obiekt, (katalog lub pozycj katalogu) oznacza, e naley naprowadzi wskanik myszy na pozycj i klikn lewym przyciskiem myszy. W niektrych oknach dane s uoone w struktur katalogow tworzc drzewko. Katalogi oznaczone ikon posiadaj podkatalogi. Klikniciem w plus moemy rozwin ga drzewka, wtedy znak plusa zmieni si na znak minusa. Gdy klikniemy w minus ga drzewka zostanie ponownie zwinita. Okna posiadaj wiele rnorodnych elementw takich jak np.: paski ikon, pola wyboru (najczciej umieszczane w grnych czciach okna), zakadki nad oknem, zakadki pod oknem i inne elementy umoliwiajce wybr odpowiedniej opcji. Wybra opcj - oznacza, e naley naprowadzi wskanik myszy na wybrane polecenie, ikon lub element okna i klikn lewym przyciskiem myszy. UWAGA W programie jedn czynno mona wykona na wiele sposobw. W tej ksice nie bdziemy opisywa wszystkich, podamy sposb najatwiejszy lub polecany przez twrcw programu.
Etykiety ikon
Jeeli naprowadzimy wskanik myszy na ikon i chwilk poczekamy nie zmieniajc pozycji kursora, to przy wskaniku myszy ukae si etykieta z krtkim opisem czynnoci wykonywanej przez t ikon oraz skrt klawiszowy do wykonania operacji z klawiatury. Przykad jest widoczny na rysunku poniej.
Rys. 2-4 Etykieta ikony Nowy pracownik. UWAGA W tej ksice opis bdzie umieszczony za ikon np. [Nowy pracownik].
24
Korzystanie z menu podrcznego

Menu podrczne otwiera si po klikniciu prawym przyciskiem myszy na wybranym obiekcie, grupie obiektw lub elemencie okna (najpierw naley wskaza kursorem myszy dany obiekt, grup obiektw lub element okna, a nastpnie klikn prawym przyciskiem myszy). Wtedy otworzy si okno menu podrcznego z poleceniami dotyczcymi wskazanego obiektu. Dla rnych obiektw lub elementw okna zawarto otwieranego menu podrcznego bdzie rna.
Rys. 2-5 Przykadowe menu podrczne. UWAGA Korzystanie z menu podrcznego bardzo uatwia prac w tym programie.
Wprowadzanie wartoci liczbowych - korzystanie z kalkulatora podrcznego

Najprostszym sposobem wprowadzania wartoci liczbowych do odpowiedniego pola jest wpisywanie ich bezporednio z klawiatury. Jednake w programie zdarzaj si takie pola, do ktrych trudno jest bezporednio wprowadzi dane liczbowe. Wtedy naley skorzysta z kalkulatora wywoujc go na jeden z dwch sposobw: dwukrotnym klikniciem w pole, po wskazaniu pola, wywoujc menu podrczne i wybierajc opcj "Kalkulator". Pojawi si kalkulatorek widoczny na rysunku poniej:
Rys. 2-6 Kalkulator. Warto liczbow moemy wprowadza klikajc mysz w odpowiednie cyfry lub z klawiatury numerycznej (umieszczonej w prawej czci klawiatury), pod warunkiem, e jest zapalona kontrolka klawisza "Num Lock". Na kalkulatorze mona rwnie wykonywa proste dziaania matematyczne, a ich wynik wprowadza w wybrane pole.
Wprowadzanie daty - korzystanie z kalendarzyka podrcznego

W caym programie, daty naley wprowadza w okrelonym formacie:
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
25
Rok-miesic-dzie. Oto kilka prostych sposobw wprowadzania daty. Klikniciem w pole umieszczamy w nim kursor i wpisujemy dat. Biec dat moemy wprowadzi naciskajc trzykrotnie klawisz spacji (Spacebar). Dwukrotnym klikniciem w pole wywoujemy kalendarzyk podrczny widoczny na rysunku poniej. Nastpnie klikniciem wskazujemy potrzebny dzie otwartego miesica. Poprzedni miesic Nastpny miesic
Rys. 2-7 Kalendarz.
Zapisywanie danych
Po wprowadzeniu lub edycji danych naley pamita o ich zapisaniu. W kadym oknie znajduj si dwa znaczki, z ktrych jeden suy do zapisywania danych, a drugi do rezygnacji ze zmian wprowadzonych w danym oknie: - zapisuje wprowadzone dane, - anuluje zmiany.
Zakadanie nowej firmy

Po klikniciu przycisku na gwnym pasku narzdziowym naley wypeni strony formularza z danymi firmy, przesuwajc si do nastpnych paneli przy pomocy strzaek w pasku narzdziowym formularza. Urzd skarbowy mona wybra z listy urzdw, klikajc przycisk znajdujcy si na kocu tego pola. Do utworzenia firmy wystarczy wpisa w pierwszym panelu formularza: Nazw pen, Nazw skrcon, Skrt oraz Katalog, a pozostae dane mona potem uzupeni w oknie Ustawienia Dane firmy.
Rys. 2-8 Panel Zakadanie nowej firmy.
26
Po wypenieniu pl formularza naley klikn utworzona klikn Pojawia si nowy pasek narzdziowy:
, a kiedy pojawi si informacja, e firma zostaa .
. W oknie dialogowym Otwieranie firmy naley wybra
Uzupenianie danych firmy

Jeeli w czasie zakadania firmy nie wpisano wszystkich danych firmy, a bd one potrzebne przy wykonywaniu raportw, mona je uzupeni w oknie Firma na zakadce . Panele z danymi firmy, ktre moemy wybra przy pomocy zakadek w grnej czci okna s identyczne z tymi, ktre pojawiay si przy zakadaniu firmy.
Rys. 2-9 Okno Firma - uzupenianie danych Podstawowe informacje o firmie. W panelu Podstawowe informacje o firmie (zakadka Nazwa) wpisujemy NIP, REGON, NKP, EKD firmy oraz ewentualnie zaznaczany pole Osoba fizyczna dla podania w panelu Dane osobowe informacji o wacicielu firmy (jeeli nie zaznaczymy tego pola, to panel Dane osobowe nie bdzie zawiera pl do wypenienia). Do nastpnych paneli przechodzimy klikajc kolejne listki zakadek.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
27
Rys. 2-10 Okno Firma - uzupenianie danych Urzd Skarbowy i Odzia ZUS. W panelu Urzd Skarbowy i Odzia ZUS (zakadka ZUS) trzeba klikn przycisk i w oknie Urzdy skarbowe wybra z katalogu urzdw skarbowych ten urzd, z ktrym rozlicza si firma.
Rys. 2-11 Okno Urzdy skarbowe. Nastpnie naley uzupeni pola dotyczce Oddziau ZUS odpowiedniego dla firmy. Firma moe mie konta w kilku bankach, w panelu Konta firmy (zakadka Konta) moemy wpisa dane trzech kont bankowych.
28
Rys. 2-12 Okno Firma - uzupenianie danych o kontach bankowych firmy. Istotnymi danymi s informacje o rejestracji firmy. Moemy je wprowadzi w panelu Organ rejestrowy (zakadka Rejestr).
Rys. 2-13 Okno Firma uzupenianie danych dotyczcych rejestracji firmy. Jeeli w pierwszym panelu zaznaczylimy pole Osoba fizyczna, to w panelu z danymi osobowymi (zakadka Osoba) pojawi si pola do wypenienia dotyczce podstawowych informacji o wacicielu firmy. Rwnoczenie w panelu Organ rejestrowy zamiast Sd Rejonowy w Warszawie wpisuje si dane Wydziau Gospodarki i Handlu odpowiedniej gminy, a zamiast rejestru handlowego podaje si numer zawiadczenia o wpisie do ewidencji.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
29
Rys. 2-14 Okno Firma uzupenianie danych osobowych waciciela firmy. W ostatnim panelu moemy uzupeni dane zwizane z adresem firmy oraz numerami jej telefonw, faksu i teleksu.
Rys. 2-15 Okno Firma uzupenianie danych adresowych firmy. Po uzupenieniu danych we wszystkich panelach zapisujemy je, klikajc przycisk .
Ustawienie parametrw pracy programu

Aby program dziaa prawidowo, trzeba w nim zadeklarowa odpowiednie ustawienia. W tym celu grnego paska narzdziowego naley wybra przycisk mona okreli warunki pracy programu. . Po pojawieniu si okna Ustawienia
2 10
Parametry dla drukarek

Jednym z podstawowych zada programu Symfonia Pace jest generowanie raportw, powstajcych w oparciu o dane pacowe pracownikw firmy. Sporzdzanie tych raportw, czy to dla firmy, wzorcw czy dla pracownikw, odbywa si po wybraniu ikony tylko z okien, w ktrych znajduje si ta ikona. [Wykonaj raport]. Raporty mona wykona
Przy wykonywaniu raportw automatycznie wczony jest jako domylny podgld wydruku. Najpierw odbywa si tzw. wydruk na ekran, a nastpnie mona jeszcze raz wybra polecenie drukowania i skierowa raport na drukark. W programie moemy sporzdza wydruki w dwch trybach, w zalenoci od podczonej do komputera drukarki: graficznym lub tekstowym. UWAGA Jeeli do komputera nie jest podczona adna drukarka, to i tak w systemie Windows musimy mie zainstalowane odpowiednie sterowniki drukarek: atramentow lub laserow do podgldu wydruku graficznego oraz igow do podgldu wydruku typu tekstowego, poniewa tylko wtedy moemy prawidowo ustawi parametry wydrukw. Bez tych ustawie nie jest moliwe sporzdzanie raportw.
Okno do ustawienia parametrw wydruku otwieramy wybierajc z paska narzdziowego przycisk . W lewej czci okna naley klikniciem w znak poniej: rozwin katalog jak na rysunku
Rys. 2-16 Ustawienia - zawarto katalogu Drukarki. Dla drukarki atramentowej lub laserowej naley wybra katalog . Wtedy z prawej strony ukae si okno z parametrami wydruku, ktre trzeba ustawi np. jak na rysunku poniej:
Rys. 2-17 Ustawienia drukarki graficznej i stylw pisma. Nazw dla raportu mona kadorazowo definiowa wybierajc przycisk [Nowy krj pisma], nastpnie wprowadzi np. "nagwek" i okreli dla niego parametry kroju czcionki: Wys. rozmiar czcionki (odpowiednikiem wstawionej wielkoci 35 jest rozmiar czcionki 12 w systemie Windows). G pogrubienie K kursywa
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 11
S skrelenie P podkrelenie W trybie graficznym, ze wzgldu na odpowiednie pozycjonowanie tekstu w polach dokumentu, wykonuje si wszystkie raporty typu nadruk na gotowych formularzach (np. PIT). Dla drukarki igowej naley wybra katalog . Z prawej strony ukae si okno z parametrami wydruku, ktre trzeba ustawi np. jak na rysunku poniej:
Rys. 2-18 Ustawienia drukarki tekstowej i stylw pisma. Szczegowe informacje na temat ustawie drukarek znajduj si w podrczniku uytkownika rozdzia Przygotowanie programu do pracy punkt Ustalanie parametrw drukarek i stylw pisma.
Okrelanie zawartoci zestaww list pac i kart wynagrodze

Analizujc elementy wynagrodze, jakie wystpuj w zakadanej firmie, moemy okreli zawarto list pac pracownikw zatrudnionych w tej firmie, jak rwnie zawarto kart wynagrodze tych pracownikw. Elementy pacowe, ktre umiecimy w poszczeglnych listach pac oraz kartach wynagrodze w oknie Ustawienia (katalog podkatalogi i ) pojawi si pniej w oknach pracownikw na zakadce tach pacowych. UWAGA , a take jako nagwki kolumn w rapor-
Jeeli nie wiesz, jakie elementy pacowe powinny by umieszczone w tworzonych przez Ciebie listach pac i kartach wynagrodze, to przejrzyj nagwki list pac w twojej firmie i porwnaj z zawartoci list pac zdefiniowanych w programie. Zastanw si take czy nie chciaby, aby na tych lista znalazy si jeszcze jakie inne elementy systemu wynagrodze.
2 12
Rys. 2-19 Okno Ustawienia zwarto predefiniowanej Listy pac rozbudowanej. Po wybraniu list pac i kart wynagrodze najbardziej przystosowanych do potrzeb firmy utwrz nowe listy pac oraz karty wynagrodze i nadaj im takie nazwy, aby byy atwe do identyfikacji dla Ciebie i innych uytkownikw programu. W tym celu musisz wskaza katalog Listy pac, a nastpnie z menu podrcznego wybra polecenie Nowy. W oknie Nowy katalog wpisz nazw listy lub karty i kliknij przycisk Utwrz.
Rys. 2-20 Okno Nowy katalog tworzenie nowej listy. Po utworzeniu nowej listy lub karty wska j i z menu pomocniczego wybierz polecenie Skopuj z... W oknie Wybierz definicj rdow zaznaczamy Listy pac i z pola listy wybieramy t, ktrej elementy maj by skopiowane np. Lista pac rozbudowana.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 13
Rys. 2-21 Okno Wybierz definicj rdow. Niektre elementy na listach pac i kartach wynagrodze s zbdne, gdy nie wystpuj w systemach wynagrodze firmy, mona je wic usun. Usuwanie zbdnego elementu z listy polega na wskazaniu tego elementu na licie, a nastpnie klikniciu przycisku [Usu element] w grnej czci okna. Na licie pac firmy Pro-Han nie wystpuje element stawka podatku %, wic moemy go usun. Usunity element zawsze bdzie mona doda, jeeli pojawi si w systemie wynagrodze firmy. Znacznie czciej pojawia si potrzeba dodania nowego elementu do listy pac lub karty wynagrodze. W takim przypadku naley wskaza wybran list lub kart, a nastpnie w prawej grnej czci okna klikn przycisk [Dodaj element]. W oknie Dodawanie elementw pacowych trzeba otworzy katalog lub kategori, w ktrych znajduje si potrzebny element, wskaza go, a nastpnie klikn przycisk Dodaj.
Rys. 2-22 Dodawanie elementu zasiek chorobowy ZUS. W firmie Pro-Han zasiki na listach pac oraz kartach wynagrodze s rozbite na poszczeglne kolumny. W zwizku z tym naley doda np. odpowiednio zasiek chorobowy ZUS, zasiek rodzinny, zasiek macierzyski i zasiek porodowy (jeeli w firmie wystpuj inne rodzaje zasikw, naley je rwnie doda). Dodane elementy pojawi si na licie jako ostatnie. Jeeli chcemy zmieni kolejno elementw na licie, naley je przecign przy pomocy myszy na wybrane miejsce. Po usuniciu elementu stawka podatku %, dodaniu zasikw i ustawieniu ich w odpowiedniej kolejnoci nasza lista pac powinna wyglda tak jak na rysunku.
2 14
Rys. 2-23 Okno Ustawienia - zwarto nowej listy pac po dokonanych zmianach. UWAGA W programie mona uzupenia listy pac i karty wynagrodze o poszczeglne zasiki lub te zamiast tego wykona raport Zestawienie zasikw jako zacznik do Listy pac bez rozbicia na poszczeglne zasiki.
Podobnie moemy zmodyfikowa inne listy pac i karty wynagrodze. Okrelanie zasad wsppracy z programem Symfonia Finanse i Ksigowo. Jak podano wczeniej program Symfonia Pace wsppracuje z programem Symfonia Finanse i Ksigowo, w ktrym mona zadekretowa wynagrodzenia pracownikw. Aby transfer danych przebiega prawidowo, naley w ustawieniach wybra, z jak wersj programu Symfonia Finanse i Ksigowo bdzie wsppracowa program Symfonia Pace. Po wskazaniu w oknie Ustawienia katalogu w prawej czci okna pojawi si panel Wsppraca z FK. W tym panelu naley wybra wersj programu ksigowego, ktr mamy zainstalowan w firmie oraz katalog, gdzie bd przechowywane pliki wymiany.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 15
Rys. 2-24 Okno Ustawienia - wsppraca z programem Symfonia Finanse i Ksigowo. W trakcie eksportu danych do zaksigowania program pozwala na pobranie opisu pozycji w poleceniu ksigowania i eksporcie do FK z nazwy elementu pacowego lub z opisu schematu ksigowania.
Ustalanie uprawnie dla uytkownikw programu

Pracujc z programem pacowym, chcielibymy, by dane pacowe byy odpowiednio zabezpieczone przed dostpem osb nieuprawnionych, co zapewnia haso przy otwieraniu programu. Dane pacowe powinny by jednak dostpne dla osb uprawnionych, ktre np. w oparciu o nie tworz raporty finansowe firmy, wpisuj dane pacowe, zmieniaj systemy wynagrodze itp. W tym celu w programie zbudowano system uprawnie i zwizanych z nim praw w systemie. Uprawnienia uytkownikw mona ustali w katalogu okna Ustawienia.
Rys. 2-25 Okno Ustawienia ustalanie praw dostpu dla uytkownikw programu. Po otwarciu tego katalogu i dodaniu nowego uytkownika klikniciem ikony [Nowy uytkownik], naley wypeni okno dialogowe Uytkownik. Kady uytkownik moe mie wasne haso oraz okrelone uprawnienia.
2 16
Rys. 2-26 Okno Uytkownik - ustalanie indywidualnego prawa dostpu do danych w programie. Po wpisaniu imienia i nazwiska uytkownika naley wpisa jego nazw, przez ktr bdzie identyfikowany w programie. Nastpnie trzeba wpisa haso i dla bezpieczestwa potwierdzi je. Z pola listy mona wybra uprawnienia w systemie, ktre uytkownikowi przyznajemy. S to: Brak praw, Wgld w dane podstawowe, Wgld we wszystkie dane, Modyfikowanie danych, Zarzdzanie wynagrodzeniami, Uprawnienia specjalne. Poprzez uprawnienia specjalne mona dokadnie ustali prawa dostpu do danych firmy i moliwoci ich modyfikacji. Ustala si je w oknie Prawa uytkownika przez zaznaczenie odpowiednich pl.
Rys. 2-27 Okno Prawa uytkownika - okrelenie indywidualnych uprawnie. Poza oglnym zabezpieczeniem programu mona rwnie zabezpieczy w programie dostp do kadego katalogu. Katalog zaznaczamy, a nastpnie wybieramy polecenie Waciwoci z menu podrcznego. S dwie metody ustawiania praw dostpu do katalogu: Ograniczamy wszystkim uytkownikom dostp do katalogu, a nadajemy okrelone uprawnienia tylko wybranym osobom. Nadajemy okrelone uprawnienia wszystkim uytkownikom, a ograniczamy lub rozszerzamy uprawnienia okrelonym osobom.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 17
Rys. 2-28 Okno Waciwoci Katalogu - ustalanie praw dostpu do katalogu metoda pierwsza.
Kopia bezpieczestwa
Program Symfonia Pace posiada wbudowany mechanizm wspomagajcy zabezpieczenie danych przez regularne wykonywanie kopii bezpieczestwa oraz odtwarzanie z tych kopii baz danych zawierajcych wprowadzone informacje. Kopia bezpieczestwa moe by wykonana w dowolnym czasie, okrelonym zasadami funkcjonowania firmy. W celu przypomnienia o tym terminie, program wywietla dialog o potrzebie wykonania kopii bezpieczestwa, jeeli od ostatniej archiwizacji upyna okrelona w ustawieniach programu liczba dni. Domylnie program przypomina co dwa dni o potrzebie zachowania danych przed zakoczeniem pracy z firm. W celu zmiany tych ustawie naley otworzy okno Ustawienia (przyciskiem rzdziowym), a nastpnie wybra z drzewka ustawie katalog okna pojawi si panel Kopia bezpieczestwa. na pasku na. W prawej czci
Rys. 2-29 Okno Ustawienia Kopia bezpieczestwa.
2 18
Jeeli wybierzemy polecenie Nie przypominaj o potrzebie wykonywania kopii bezpieczestwa, to moemy zrezygnowa z komunikatu, nie jest to jednak polecane. Po wybraniu pola Przypomnij po ... dniach od ostatniej kopii bezpieczestwa moemy wpisa liczb dni okrelonych np. regulaminem firmy, po jakiej koniecznie naley wykona kopi bezpieczestwa danych. UWAGA Naley pamita, e systematyczne wykonywanie kopii bezpieczestwa jest bardzo istotne dla zabezpieczania danych firmy.
Kontakt z firm Sage sp. z o.o oraz uaktualnienia do programu Symfonia Pace. W trakcie pracy z programem moe pojawi si konieczno skontaktowania si producentem programu. Po klikniciu ikony katalogu Sage w oknie Ustawienia w prawej czci okna pojawia si wizytwka firmy z adresem i telefonami producenta programu. Na wizytwce jest take interaktywny adres strony WWW firmy oraz strony na ktrej mona dowiedzie si o uaktualnieniach do programu. Jeeli jeste podczony do Internetu, to moesz po klikniciu w adres internetowy odpowiedniej strony, poczy si z t stron, a take pobra najnowsze uaktualnienia.
Firma
Ustawiajc program naley sprawdzi wartoci dla parametrw globalnych, ktre su do nalicze dla wszystkich pracownikw (np. progw podatkowych, kosztw uzyskania itp.) Aby to zrobi naley klikn przycisk , a nastpnie w oknie Firma listek . Po ukazaniu si panelu z wartociami dla firmy trzeba sprawdzi i skorygowa je tak, aby byy zgodne z obowizujcymi przepisami. Np. jeeli zmieniy si wartoci progw podatkowych, to trzeba klikn przycisk znajdujcy si przy polu progi podatkowe, a nastpnie wpisa nowe wartoci progw.
Rys. 2-30 Okno Firma - dostosowywanie progw podatkowych do obowizujcych przepisw. Zmiany naley rwnie dokona, gdy regulamin firmy ustala inne wartoci ni stanowi przepisy, o ile te wartoci nie s z przepisani sprzeczne. Np. wg przepisw warto nie moe by mniejsza ni 80%,
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 19
ale regulamin firmy moe j ustala w granicach 80% - 100%. W takim przypadku warto elementu naley zmieni, tak aby program mg poprawnie wylicza wynagrodzenia pracownikw. Przykadowo w firmie Pro-Han % wynagrodzenia za chorob zosta w regulaminie ustalony na 90%. Aby zmieni standardow warto naley klikn w pole % wynagrodzenia za chorob i wpisa zamiast 80 liczb 90 (mona rwnie uy kalkulatora).
Rys. 2-31 Okno Firma - dostosowywanie wartoci % wynagrodzenia za chorob do obowizujcego regulaminu firmy.
Dodawanie okresu pacowego

Program Symfonia Pace rozlicza wynagrodzenia pracownikw w okrelonych okresach pacowych. Podstawowym okresem pacowym w programie jest miesic kalendarzowy. Do kadego okresu podstawowego mona przyporzdkowa najwyej dwadziecia dodatkowych okresw pacowych ( z tym samym miesicem rozliczenia). Dodatkowe okresy tworzy si, jeeli: w danym miesicu nastpuje kilka razy wypata wynagrodze i dla tych wypat drukowane s oddzielne listy wynagrodze, gdy wynagrodzenia maj rny tytu ubezpieczenia, w przypadku zmiany w trakcie miesica rozliczeniowego wartoci wynagrodze. Poprawne zdefiniowanie okresw pacowych zapewni prawidowe rozliczenie pac w firmie. Aby doda okres pacowy naley klikn mysz na przycisk Na pasku narzdziowym w oknie Okresy klikamy ikon . [Dodaj okres].
2 20
Rys. 2-32 Okno Okresy - dodawanie okresu pacowego. W oknie na zakadce Dane podstawowe moemy wpisa nazw tworzonego okresu, okreli warunki tworzenia okresu oraz wpisa miesic i rok do jakiego tworzony okres bdzie nalea.
Rys. 2-33 Okno Nowy okres okrelanie danych dla tworzonego okresu. W programie mona pracowa jednoczenie w wielu okresach. Posiadanie wielu otwartych okresw pozwala na zaplanowanie wynagrodze w firmie w dowolnym przedziale czasu. Pierwszy okres pacowy naley otworzy na podstawie domylnego systemu wynagrodze lub bez kopiowania z innych okresw pacowych. Definiujc okres pacowy naley okreli, kiedy nastpi rozliczenie podatku dochodowego i ZUS za ten okres pacowy. Te dane wpisujemy po klikniciu w listek zakadki .
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 21
Rys. 2-34 Okno Nowy okresy rozliczenie ZUS i podatku dochodowego pracownikw. Nastpne okresy pacowe dodajemy jako kopi poprzedniego lub na podstawie poprzedniego. Dodanie nastpnego okresu jako kopii spowoduje przeniesienie caego systemu wynagrodze pracowniczych. Przy dodaniu nastpnego okresu na podstawie poprzedniego nie zostan przekopiowane do systemw wynagrodze pracownikw elementy pacowe o charakterze incydentalnym np. wynagrodzenie za okres choroby, nagroda jubileuszowa, itp.
Pracownicy
Program Symfonia Pace jest ukierunkowany na wspomaganie czynnoci zwizanych z wynagradzaniem pracownikw, std pracownik i zasady jego wynagradzania (zawarte w systemie wynagrodze) s centralnymi obiektami w programie. Pracownikiem niekoniecznie musi by osoba pracujca w firmie na etacie, moe pracowa na umow zlecenia, umow o dzieo, odbywa praktyk zawodow itp. W kadej firmie jest zazwyczaj stworzona pewna struktura zatrudnienia. Przystpujc do wprowadzania danych pracownikw warto tak struktur utworzy w programie Symfonia Pace. Uatwi to pniejsze odszukanie pracownikw, grupow i indywidualn zmian ich systemw wynagrodze, modyfikacj wartoci wynagrodze, jak rwnie wykonywanie raportw i przesyanie danych pacowych do zaksigowania. Zaoona przez nas przykadowa Firma Produkcyjno-Handlowa skada si z trzech dziaw: Administracja, Dzia Produkcji, Dzia Handlowy . W skad dziau Administracji wchodz Dyrekcja i Ksigowo. Pracownicy firmy zatrudnieni s na umow o prac lub na umow cywilnoprawn. Pracownicy administracyjni otrzymuj sta kwot wynagrodzenia plus premi, produkcja stawk godzinow i akord, a dzia handlowy sta kwot wynagrodzenia plus prowizj. Cz pracownikw odbiera wynagrodzenie gotwk w kasie firmy, a reszta przelewem. Niektrzy z zatrudnionych dojedaj do pracy z innych miast.
Organizacja struktury zatrudnienia

Struktur zatrudnienia firmy warto zbudowa rwnoczenie w dwch paszczyznach: w oparciu o katalogi pracownikw oraz o wzorce kadrowo-pacowe. W pierwszym przypadku umoliwia to nam szybkie wyszukiwanie pracownikw nalecych do rnych grup np. (pracownicy niepenoetatowi, praktykanci itp.), w drugim uatwia zarzdzanie wynagrodzeniami pracownikw nalecych do wybranego wzorca oraz wykonywanie dokadnych i aktualnych raportw (podsumowanie z wzorcw).
2 22
Struktura w oknie Pracownicy

Przystpujc do tworzenia struktury zatrudnienia firmy w oknie Pracownicy i wprowadzania danych pracownikw, naley wybra z paska narzdziowego przycisk Otworzy si okno Pracownicy skadajce si z dwch czci: jeeli w lewej czci okno jest otwarte na zakadce dolnej utworzy struktur katalogow zatrudnienia w firmie, wwczas moemy .
w prawej czci bd wwczas widoczni pracownicy przypisani do wskazanego katalogu. Jeeli w firmie nie mamy jeszcze zatrudnionych adnych pracownikw, to okno z prawej strony bdzie puste.
Rys. 2-35 Okno Pracownicy - brak struktury katalogw i wprowadzonych pracownikw.
Zakadanie katalogw
Struktur firmy mona budowa w oparciu o katalogi utosamiane z dziaami firmy. Tworz one struktur hierarchiczn, oznacza to, e do kadego katalogu mona utworzy podkatalogi. Przy zakadaniu podkatalogw naley wskaza katalog bezporednio nadrzdny, a nastpnie wykorzysta jedn z dwch moliwoci: wybra ikon [Dodaj podkatalog],
z menu podrcznego wybra opcj Nowy. Stworzone katalogi dla uatwienia moemy nazwa tak jak dziay w naszej firmie. Grupowanie pracownikw najczciej zaley od struktury firmy. Moemy tworzy odrbne dziay dla kadej jednostki organizacyjnej, a w jej ramach tworzy mniejsze jednostki. Kryterium tworzenia katalogw nie musi by cile zwizane ze struktur organizacyjn firmy np. wygodnie jest utworzy katalog "Pracownicy dojedajcy" w ktrym bd znajdowa si wszyscy pracownicy spoza miejscowoci, w ktrej znajduje si zakad pracy. Budowa takiej struktury nie stanowi adnego problemu, gdy jeden pracownik moe by przypisany do kilku katalogw jednoczenie. Wszyscy pracownicy zatrudnieni w danej firmie bd widoczni, gdy zostanie wskazany Katalog pracownikw (nadrzdny dla wszystkich utworzonych podkatalogw). W firmie Pro-Han utworzymy struktur katalogow zatrudnienia, ktra przedstawiona jest nastpujco: mamy trzy dziay Administracj, Produkcj i Sprzeda, w dziale administracyjnym pracuje Dyrekcja i Ksigowo. Do naszego zakadu cz pracownikw dojeda z innej miejscowoci, cz pracownikw jest zatrudniona na umowie o prac, a cz na umowy cywilnoprawne. Klikniciem w ikon [Dodaj podkatalog],otwieramy okno Nowy katalog. W puste pole wpisujemy nazw Administracja i przyciskiem Utwrz zatwierdzamy.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 23
Rys. 2-36 Okno Nowy katalog tworzenie podkatalogu Administracja. Ponownie wskazujemy katalog pracownikw i analogicznie zakadamy katalogi Produkcja, Sprzeda, Pracownicy etatowi, Umowy cywilnoprawne oraz Pracownicy dojedajcy. Nastpnie wskazujemy utworzony katalog Administracja i ponownie wybieramy ikon [Dodaj podkatalog], wpisujemy nazw podkatalogu Ksigowo i przyciskiem Utwrz zatwierdzamy. W analogiczny sposb zakadamy kolejny podkatalog Dyrekcja.
Rys. 2-37 Okno Pracownicy po utworzeniu katalogw z wybranym okresem pacowym czerwiec 2000, podstawowy.
Kasowanie katalogw
W przypadku zmiany struktury organizacyjnej firmy moe wystpi potrzeba usuwania katalogw. Skasowa mona tylko taki katalog, ktry nie zawiera adnych podkatalogw. Naley wskaza dany katalog i zastosowa jedn z dwch metod usuwania: wybra ikon [Usu podkatalog]
z menu podrcznego wybra polecenie Usu. Przykadowo zbdne okazuj si katalogi Pracownicy dojedajcy oraz Pracownicy etatowi moemy je wic skasowa.
Wprowadzanie pracownikw
Kady pracownik ma w programie swoje okno z danymi. S one pogrupowane w panelach zawierajcych: personalia, adresy, system wynagrodze, karta wynagrodze czyli zestawienie wynagrodze w rnych okresach oraz lista pac, ktra stanowi dokument potwierdzajcy rozliczenie z pracownikami za dany okres. Poszczeglne panele mona przecza za pomoc systemu zakadek. Aby wprowadzi dane pracownikw kliknijmy w ikon . W lewej czci okna Pracownicy [Nowy pra-
otwrzmy odpowiedni katalog, a nastpnie w prawej czci okna kliknijmy w ikon
2 24
cownik]. W oknie Pracownik klikamy listek zakadki i .
i wypeniamy strony formularzy
Rys. 2-38 Okno Pracownik wprowadzanie danych personalnych. UWAGA W polu Data rozpoczcia pracy powinna by wpisana faktyczna data rozpoczcia pracy w danym zakadzie.
Rys. 2-39 Okno Pracownik wprowadzanie danych adresowych. Dane Urzdu skarbowego wprowadzamy klikajc przycisk , a nastpnie w oknie Urzdy skarbowe wybieramy z drzewka urzdw ten, z ktrym rozlicza si pracownik.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 25
Rys. 2-40 Okno Urzdy skarbowe wprowadzanie danych urzdu skarbowego pracownika. UWAGA Naley pamita o dokadnym wypenieniu danych pracownika, gdy bd one wykorzystywane przy wykonywaniu raportw.
Rys. 2-41 Okno Pracownicy po wpisaniu danych personalnych pracownikw.
Usuwanie pracownika z katalogu

Jeeli pracownik ma by usunity z katalogu, naley zaznaczy go we waciwym katalogu, a nastpnie klikn na ikon na pasku narzdziowym w prawej czci okna i menu wybra polecenie Usu z grupy lub Usu. Polecenie Usu z grupy usuwa tylko dane pracownika z wybranej grupy, ale mona je dalej znale w katalogu gwnym. Polecenie Usu powoduje cakowite usunicie wskazanego pracownika z bazy danych, w tym przypadku program prosi o potwierdzenie polecenia. UWAGA Nie naley usuwa pracownikw z gwnego katalogu pracownikw, gdy spowoduje to cakowite usunicie informacji o tych pracownikach.
2 26
Struktura w oknie Wzorce

Troch inaczej tworzymy struktur firmy w oknie Wzorce. Klikamy przycisk , a nastpnie w lewej czci okna Wzorce klikamy ikon [Dodaj katalog]. Podobnie jak w oknie pracownikw dodajemy nowy katalog np. Pro-han, a w nim podkatalog Administracja. Nastpnie wskazujemy katalog Pro-Han i w prawej czci okna klikamy przycisk [Nowy wzorzec].
Rys. 2-42 Okno Wzorce tworzenie nowego wzorca. W oknie Wzorzec na zakadce wpisujemy nazw Produkcja i zaznaczamy pole Kopiuj list przyporzdkowanych pracownikw (pozwoli to kopiowa pracownikw przypisanych do wzorca, gdy bdziemy tworzyli nowy okres pacowy jako kopi innego okresu). Zatwierdzamy wprowadzone zmiany.
Rys. 2-43 Wzorzec - Produkcja ustawienia na zakadce Wzorzec. Po klikniciu zakadki przechodzimy do panelu przyporzdkowania pracownikw do wzorca. Otwieramy katalog Pracownicy w prawej czci panelu i przenosimy za pomoc myszy wszystkich pracownikw zatrudnionych w dziale produkcji na lew stron panelu. W ten sposb przyporzd-
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 27
kowalimy ich do wzorca Produkcja. To samo mona zrobi wybierajc pracownikw z listy wszystkich pracownikw.
Rys. 2-44 Wzorzec - Produkcja ustawienia na zakadce Wzorzec. Gdyby wszyscy pracownicy dziau produkcji mieli dodatek BHP i byby on tej samej wysokoci, to warto byoby go wprowadzi do wzorca Produkcja i ustali jego warto dla tego wzorca. W takim przypadku wszystkie systemy pacowe pracownikw przypisanych do wzorca dziedziczyyby ten elementy wraz z jego wartoci. Jeeli chcemy doda do systemu wzorca element pacowy dodatek BHP, naley klikn na zakadce . W panelu System trzeba odszuka w Katalogu elementw pac dodatek BHP i przenie go za pomoc myszy do systemu wynagrodze wzorca.
2 28
Rys. 2-45 Wzorzec - Produkcja dodawanie elementu pacowego do systemu wzorca. Nastpnie w panelu Wartoci ustali warto dodatku BHP dla wzorca Produkcja.
Rys. 2-46 Wzorzec - Produkcja ustalanie wartoci dodatku BHP dla wzorca. W firmie Pro-Han nie wszyscy pracownicy dziau produkcji dostaj dodatek BHP, w zwizku z tym trzeba go bdzie dodawa indywidualne do systemw tylko tych pracownikw, ktrzy go otrzymuj. Nie jest natomiast konieczne, aby system pacowy wzorca zawiera jakiekolwiek elementy systemu wynagrodze. Pomimo to, tak zdefiniowane wzorce mog by bardzo uyteczne. Budujc w dalszym cigu struktur firmy w oknie wzorcw naley postpowa analogicznie tworzc wzorce Sprzeda w katalogu Pro-Han oraz Dyrekcja i Ksigowo w katalogu Administracja.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 29
Rys. 2-47 Okno Wzorce dodana struktura firmy.
Tworzenie systemu wynagrodze

Najefektywniejsz metod tworzenia systemw wynagrodze pracownikw jest przypisanie pracownikw do wzorcw kadrowo-pacowych. Wzorzec kadrowo-pacowy jest elastycznym i wygodnym w uyciu narzdziem, sucym do zarzdzania danymi pacowymi pracownikw, umoliwiajcym automatyczne przygotowywanie i naliczanie wypat. Podstawowymi skadnikami wzorcw s elementy pacowe, ale nie s one przypisane do wzorca na sztywno, gdy ich zestaw moe si zmienia w rnych okresach pacowych. Aby konkretny wzorzec zacz funkcjonowa w programie, naley skojarzy go z pracownikami, ktrym w oparciu o ten wzorzec zostan przypisane elementy pacowe oraz naliczona pensja. Posugiwanie si wzorcami znacznie uatwia tworzenie systemw wynagrodze dla poszczeglnych pracownikw i grup pracowniczych, a przede wszystkim przyspiesza prac i pozwala unikn bdw. Drug zalet korzystania z tej metody jest atwiejsze zarzdzanie systemami wynagrodze mona na przykad zobaczy, kto by na zwolnieniu lekarskim w zeszym miesicu, kto otrzyma premi, mona rwnie tworzy odpowiednie zestawienia dla potrzeb firmy. Dziki wzorcom nie trzeba definiowa poszczeglnych skadnikw wynagrodzenia pracownika, ale np. dla pracownika zatrudnionego na umow o prac mona wybra wzorzec pracownik etatowy z katalogu 00 Pracownik/wsppracownik, okreli rodzaj wynagrodzenia z tytuu umowy o prac np. wzorzec staa kwota z katalogu 01 Rodzaj wynagrodzenia (umowy o prac) oraz ustali sposb patnoci np. doda wzorzec patno gotwk etat z katalogu 04 Sposb patnoci.
Metoda indywidualna
Z gwnego paska narzdziowego naley klikn w ikon . W oknie pracownikw trzeba otworzy panel danego pracownika i wybra listek . W prawej czci okna po wybraniu listka zakadki pojawia si lista wzorcw zawartych w programie. W lewej czci okna wywietla si system wynagrodze wybranego pracownika. Aby przypisa pracownikowi wzorzec naley, po prawej stronie okna wskaza dany wzorzec i trzymajc wcinity lewym klawisz myszy przecign do lewej strony i upuci.
2 30
Rys. 2-48 Okno Pracownik indywidualne przypisywanie pracownika do wzorca Patno przelewem.
Metoda grupowa
Z gwnego paska narzdziowego trzeba klikn na ikon , a nastpnie wskaza dany wzorzec np. pracownik etatowy, i otworzy jego okno klikajc, dwa razy lewym przyciskiem myszy. Po klikniciu na listek zakadki , a nastpnie w prawej czci okna pojawi si lista pracownikw. Zaznaczamy grup pracownikw (klikamy na nich mysz przy wcinitym klawiszu Ctrl) i trzymajc lewy klawisz myszy wcinity przecigamy ich na praw stron. W ten sposb wskazana grupa zostanie przyporzdkowana do wzorca.
Rys. 2-49 Okno Wzorzec grupowe przypisywanie pracownikw do wzorca Pracownik etatowy.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 31
PRZYKADOWY SYSTEM BAZOWY UTWORZONY Z WZORCW Pracownik na umow o prac 1. Wsp(pracownik) 2. Pracownik etatowy Pracownik na umow cywilnoprawn 1. Wsp(pracownik) 2. Jednorazowa lub staa umowa cywilnoprawna
3. Rodzaj wynagrodzenia z tyt. Umowy o prac 3. Rodzaj umowy cywilnoprawnej np. umowa o np. staa kwota dzieo 4. Sposb patnoci np. patno przelewem etat 4. Sposb patnoci np. patno gotwk umowy cywilnoprawne
Oczywicie w firmie mog by pracownicy wynagradzani jednoczenie wg obu syst emw. System bazowy utworzony przy pomocy wzorcw mona uzupenia innymi wzorcami lub elementami np. premia, czy zasiek rodzinny, dodatek BHP, alimenty itp. Postpujemy analogicznie jak przy indywidualnym przypisywaniu pracownika do wzorca, jednak zamiast zakadki w oknie pracownika zakadk . Przykad Firma Pro-Han zatrudnia dziesiciu pracownikw, pracujcych w trzech dziaach. W Administracji skadajcej si z Dyrekcji i Ksigowoci pracuj trzy osoby: Dyrektor p. Jan Kowalski mieszka w miejscowoci, w ktrej dziaa firma. Jest pracownikiem etatowym, pobierajcym wynagrodzenie w staej kwocie oraz premi w staej miesicznej kwocie. Odbiera je czciowo w gotwce, a czciowo przelewem na konto osobiste. Zoy owiadczenie o rozliczaniu podatkowym wsplnie z maonk. wybieramy
Rys. 2-50 Okno Pracownik- Jan Kowalski system pracownika zbudowany z wzorcw. Ksigowa p. Anna Abacka rwnie mieszka w tym samym miejscu co siedziba firmy. Jest pracownikiem etatowym, otrzymuje sta kwot wynagrodzenia i premi w staej miesicznej kwocie. Jej pensja jest przelewana w caoci na konto.
2 32
Rys. 2-51 Okno Pracownik - Anna Abacka system pracownika zbudowany z wzorcw. Gwna ksigowa p. Weronika Cudna pracuje w firmie na umow cywilnoprawn. Wynagrodzenie z tytuu umowy cywilnoprawnej jest jej wypacane gotwk w kasie firmy.
Rys. 2-52 Okno Pracownik Weronika Cudna system pracownika zbudowany z wzorcw. W dziale produkcji jest zatrudnionych pi osb: Pan Zdzisaw Bednarek jest pracownikiem etatowym pracujcym wg stawki godzinowej, a wynagrodzenie jest wypacane w kasie zakadu. Pan Zdzisaw dojeda do pracy z innej miejscowoci.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 33
Rys. 2-53 Okno Pracownik Zdzisaw Bednarek system pracownika zbudowany z wzorcw. Pan Zbigniew Dejmek mieszka w tej samej miejscowoci co siedziba firmy, jest pracownikiem etatowym, ktry pracuje w systemie staa kwota wynagrodzenia oraz akord. Jego pensja jest przelewana na konto. Pan Zbigniew buduje dom i korzysta z ulgi budowlanej.
Rys. 2-54 Okno Pracownik Zbigniew Dejmek system pracownika zbudowany z wzorcw. Pan Andrzej Ejsmont jest pracownikiem etatowym, pracujcym na dniwk. Pobiera zasiek rodzinny na trjk dzieci, cz wypaty odbiera w kasie, a cz jest przelewana na jego konto w banku.
2 34
Rys. 2-55 Okno Pracownik- Andrzej Ejsmont system pracownika zbudowany z wzorcw. Pan Roman Forman pracuje na sta umow cywilnoprawn w siedzibie firmy. Wynagrodzenie odbiera gotwk w kasie firmy.
Rys. 2-56 Okno Pracownik Roman Forman system pracownika zbudowany z wzorcw. Pani Wiesawa Grabowska jest emerytk zatrudnion na umow cywilnoprawn - umowa o dzieo z prawami autorskimi, wynagrodzenie jest wypacane gotwk w kasie.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 35
Rys. 2-57 Okno Pracownik Wiesawa Grabowska system pracownika zbudowany z wzorcw. W dziale sprzeday zatrudnione s dwie osoby: Pani Marzena Henkel jest pracownikiem etatowym. Otrzymuje sta kwot wynagrodzenia oraz prowizj od sprzeday w wysokoci 2%. Wynagrodzenie odbiera gotwk w kasie.
Rys. 2-58 Okno Pracownik Marzena Henkel system pracownika zbudowany z wzorcw. Pan Arnold Igaski prowadzi wasna dziaalno gospodarcz i jest zatrudniony na etacie. Otrzymuje sta kwot wynagrodzenia oraz prowizj od sprzeday w wysokoci 2%. Pensja jest przelewana na jego konto.
2 36
Rys. 2-59 Okno Pracownik Arnold Igaski system pracownika zbudowany z wzorcw. W dziale produkcji trzech pracownikw etatowych z racji wykonywanej pracy otrzymuje dodatek BHP. Naley w zwizku z tym uzupeni ich system wynagrodze o ten element pacowy, ktrego nie ma we wzorcach (mona rwnie zbudowa samemu wzorzec zawierajcy ten element patrz punkt Definiowanie wzorcw kadrowo-pacowych w rozdziale Wzorce kadrowo-pacowe w podrczniku uytkownika). Aby uzupeni system pracownika o element kadrowo-pacowy dodatek BHP naley otworzy okno tego pracownika na zakadce i wybra zakadk . Nastpnie trzeba odszuka ten element w katalogu elementw pac w prawej czci okna i przecigajc go mysz na lew stron.
Rys. 2-60 Okno Pracownik dodawanie elementu Dodatek BHP do sytemu wynagrodze pracownika.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 37
Wprowadzanie danych do systemu wynagrodze pracownikw

Po stworzeniu systemu pacowego pracownikw trzeba wprowadzi wartoci tych wynagrodze. Mona to zrobi indywidualnie dla kadego pracownika osobno, bd zbiorczo dla grupy pracownikw.
Metoda indywidualna
Po klikniciu ikony pracownika na listku otwiera si okno Pracownicy. Nastpnie naley otworzy panel z danymi i wypeni biae pola w tabelce waciwymi kwotami.
Jeeli warto parametru sucego do nalicze dla danego pracownika, jest inna ni ta, ktra jest ustalona globalnie dla wszystkich w firmie, wwczas dla tego pracownika mona t warto zmieni.
Rys. 2-61 Okno Pracownik Jan Kowalski wartoci wynagrodze pracownika. Przykad 1: Pracownik Jan Kowalski rozlicza si z urzdem skarbowym razem z on. Zarobki ony s takie, e wsplne rozliczenie nie spowoduje przekroczenia limitu drugiego progu podatkowego. W zwizku z tym naley ustawi indywidualne wartoci dla progw podatkowych. Aby ustawi indywidualne wartoci dla progw podatkowych naley klikn ikon , a nastpnie wybra polecenie Warto indywidualna z menu podrcznego. Po pojawieniu si ikony , naley klikn przycisk i w miejsce 30 % trzeba wstawi 19%, a nastpnie zapisa wprowadzone zmiany. Moe si rwnie zdarzy, e pracownik pobiera wynagrodzenie w kilku firmach i wie, e paca w danej firmie bdzie obciona podatkiem w wysokoci 30% lub 40%. Aby nie paci pod koniec roku rozliczeniowego podatku wyrwnawczego, mona od razu ustawi odpowiednio progi podatkowe w programie. Przykad 2: Pracownik uleg wypadkowi podczas pracy i naley mu si wynagrodzenie za okres choroby. Procent wynagrodzenia za okres choroby dla caej firmy zosta ustalony na 90%, ale w tym przypadku naley si pracownikowi 100% i trzeba to uwzgldni przy ustaleniu jego pacy. Aby program dla danego pracownika stosowa inny procent wynagrodzenia za okres choroby, naley przy polu % wynagrodzenia za chorob, ktre jest nieaktywne, otworzy list wyboru klikajc na ikon i wybra z
2 38
menu Warto indywidualna. Po dokonaniu wyboru pojawi si ikona aktywne i mona w nie wpisa warto 100.
, a pole tekstu stanie si
Rys. 2-62 Okno Pracownik Anna Abacka zmiana wartoci elementu % wynagrodzenia z okres choroby.
Metoda zbiorczego wprowadzania danych

Aby zbiorczo wprowadzi wartoci wynagrodze wzorca, naley klikn ikon i otworzy okno Wzorce. Nastpnie trzeba wskaza wzorzec, np. pracownik etatowy i klikajc prawym klawiszem myszy wybra z listy polecenie Zbiorcze wprowadzanie danych. Pojawia si lista pracownikw przyporzdkowanych do tego wzorca, a przy nich pola do wypenienia. W grnej czci okna do zbiorczego wprowadzania danych z rozwijanego menu Zestawy naley wybra kolejne zestawy do zbiorczego wprowadzania danych (np. zestaw prowizja) i wprowadzi dane dla poszczeglnych pracownikw przyporzdkowanych do wybranego wzorca.
Rys. 2-63 Okno Wzorce wprowadzanie wartoci wynagrodze dla wzorca pracownik etatowy. Nie wszystkie elementy wynagrodze znajduj si w zestawach do zbiorczego wprowadzania danych. Przykadowo etatowi pracownicy dziau Produkcji firmy Pro-Han otrzymuj dodatek BHP. Mona byoby wprowadzi kwot dodatku dla kadego pracownika oddzielnie, wygodniej jest jednak wprowa-
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 39
dzi j zbiorczo. W tym celu naley uzupeni zestawy do zbiorczego wprowadzania danych w oknie Ustawienia. Klikamy ikon , a nastpnie wskazujemy katalog Zestawy do zbiorczego
wprowadzania danych. Klikamy w ikon [Nowy katalog] i w oknie Nowy katalog wpisujemy nazw Dodatki, a nastpnie klikamy polecenie Utwrz. Po wskazaniu nowopowstaego katalogu, klikamy ikon [Nowy element], a nastpnie z katalogu elementw w oknie Dodawanie elementw pacowych wybieramy dodatek BHP i klikamy Dodaj.
Rys. 2-64 Okno Ustawienia dodawanie podkatalogu Dodatki z elementem dodatek BHP w katalogu zestaww do zbiorczego wprowadzania danych. Otwieramy okno Pracownicy, a nastpnie wybieramy pracownikw, ktrym przysuguje dodatek BHP. Z menu podrcznego wybieramy polecenie Zbiorcze wprowadzanie danych, a nastpnie wypeniamy pola danymi.
Rys. 2-65 Okno Zbiorcze wprowadzanie danych dla grupy grupowe wprowadzanie wartoci dodatku BHP dla pracownikw produkcji.
2 40
Po wpisaniu wszystkich wartoci wynagrodze pracownikw firmy Pro-Han ich panele Wartoci powinny wyglda nastpujco:
Rys. 2-66 Okno Pracownik Jan Kowalski wartoci wynagrodze pracownika.
Rys. 2-67 Okno Pracownik Anna Abacka wartoci wynagrodze pracownika.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 41
Rys. 2-68 Okno Pracownik Weronika Cudna wartoci wynagrodze pracownika.
Rys. 2-69 Okno Pracownik Zdzisaw Bednarek wartoci wynagrodze pracownika.
2 42
Rys. 2-70 Okno Pracownik Zbigniew Dejmek wartoci wynagrodze pracownika.
Rys. 2-71 Okno Pracownik Andrzej Ejsmont wartoci wynagrodze pracownika.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 43
Rys. 2-72 Okno Pracownik Roman Forman wartoci wynagrodze pracownika.
Rys. 2-73 Okno Pracownik Wiesawa Grabowska wartoci wynagrodze pracownika.
2 44
Rys. 2-74 Okno Pracownik Marzena Henkel wartoci wynagrodze pracownika.
Rys. 2-75 Okno Pracownik Arnold Igaski wartoci wynagrodze pracownika. Wartoci wynagrodze pracownikw naley jeszcze raz sprawdzi z danymi zawartymi w umowach o prac, umowach cywilnoprawnych oraz z danymi z wybranego okresu pacowego (liczba przepracowanych godzin, kwoty podstawy prowizji, ilo jednostek akordowych itd.).
Przypisanie schematw ksigowania do pracownika

Istotn cech programu Symfonia Pace jest moliwo zaksigowania wynagrodze pracownikw. Aby po stworzeniu systemu pacowego i wprowadzeniu wartoci wynagrodze mona byo zaksigowa wynagrodzenia w programie finansowo-ksigowym, naley zdefiniowa schematy ksigowania. Definiowane schematy ksigowania musz by zgodne z planem kont w programie finansowoksigowym.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 45
Schematy ksigowania mona zdefiniowa klikajc przycisk
i wybierajc polecenie Schematy
ksigowania. Po pojawieniu si okna Schematy ksigowania naley klikn na ikon (Dodaj schemat). W tabelce naley wpisa schemat ksigowania dla elementw ksigowanych w programie Symfonia Finanse i Ksigowo.
Przykadowe schematy ksigowania

WB Wynagrodzenie brutto.
WB
Wn 405
Ma 230-P
RWn
RMa
RSFU Rozliczenie skadki finansowanej przez ubezpieczonego. RSFU Wn 230-P Ma 22032 RWn RMa
PDOW Podatek dochodowy od wynagrodze. PDOW Wn 230-P Ma 220-2-1 RWn RMa
UZ Rozliczenie skadki na ubezpieczenie zdrowotne. UZ Wn 220-2-1 Ma 22032 RWn RMa
RSFP Rozliczenie skadki finansowanej przez patnika. RSFP Wn 406 Ma 220-3-2 RWn RMa
RUS wiadczenia rozliczane w ciar skadek na ubezpieczenie spoeczne. UZ Wn 220-3-2 Ma 230P RWn RMa
Jeli wynagrodzenie jest ksigowane na kilka kont np. w zalenoci od rodzaju umowy zlecenia, wwczas trzeba wpisa tyle schematw, ile rodzajw ksigowania jest w programie Symfonia Finanse i Ksigowo. Aby doda nastpny schemat ksigowania naley zapisa poprzedni, klikajc na . i ponownie klikn
2 46
Rys. 2-76 Okno Schematy ksigowania zdefiniowane przykadowe schematy. Schematy naley podpi do odpowiednich elementw pacowych. Po klikniciu ikony i wybraniu polecenia Elementy, naley w oknie Elementy pacowe odszuka element pacowy, ktry ma by ksigowany.
Rys. 2-77 Okno Elementy Pacowe wybr elementu do ksigowania. Trzeba go otworzy (klikn prawy klawisz i z menu podrcznego wybra polecenie Edycja) i klikn listek .
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 47
Rys. 2-78 Okno Elementy zaliczka na p. doch. Odprowadzana do US dodawanie schematu ksigowania. W panelu elementu zaznacza si pole wyboru Element moe by ksigowany, a nastpnie przypisuje si mu odpowiedni schemat ksigowania (klikajc ksigowania z listy). Wybr naley zatwierdzi komend . i wybierajc schemat
2 48
Rys. 2-79 Podpinanie schematu ksigowania do elementu. Nastpnie naley zapisa dokonane zmiany i zamkn okno elementw pacowych. Aby przypisa schemat ksigowania do pracownika, naley w oknie danego pracownika, stojc na listku klikn przycisk , wwczas w oknie poka si po prawej stronie kolumny schematw ksigowa. Po naciniciu z rozwijanego menu naley wybra odpowiedni schemat ksigowania dla danego elementu pacowego.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 49
Rys. 2-80 Podpinanie schematw ksigowania w oknie pracownika. Wygodniejsz metod jest przypisanie schematw ksigowania poszczeglnych elementw we wzorcach kadrowo-pacowych, gdy w ten sposb przypisani do wzorca pracownicy bd dziedziczy schemat ksigowania z wzorca. Aby przypisa schemat ksigowania elementu we wzorcu, naley w oknie danego wzorca wybra listek i klikn przycisk . Po prawej stronie poka si schematy ksigowania. Po naciniciu z rozwijanego menu naley wybra odpowiedni schemat ksigowania dla danego elementu pacowego.
Rys. 2-81 Podpinanie schematw ksigowania w oknie wzorca.
2 50
Podpite do wzorcw schematy ksigowania bd widoczne rwnie w oknach pracownikw przypisanych do tych wzorcw kadrowo-pacowych.
Wyrnianie pracownikw
Dla atwiejszej identyfikacji pracownikw w programie Symfonia Pace ustalono metody ich wyrniania np. przy nazwiskach mona postawi ikony charakteryzujce rodzaj zatrudnienia pracownika: pracownik jest zatrudniony na umow o prac lub na umow cywilnoprawn. Stawiajc zaznacza si, e istniej jakie istotne informacje dotyczce pracownika. Moemy take zaznaczy go ikon sygnalizujc, i dane pracownika zostay przeniesione do archiwum (po zaprzestaniu wsppracy z firm pracownik powinien zosta zarchiwizowany). Archiwizacji danych pracownika naley dokona w okresie pacowym nastpujcym po dokonaniu ostatniej wypaty. Dane z archiwum nie s widoczne na listkach wyboru, ale jeli pracownik ponownie podejmie wspprac, mona wyszuka w archiwum jego dane i ponownie wprowadzi do systemu wynagrodze firmy. Mona rwnie wyrni ca grup pracownikw wskazujc j, a nastpnie klikajc prawym klaw iszem myszy. Po ukazaniu si menu podrcznego z listy wybiera si odpowiednie polecenie ( Zaznacz, Archiwalny, Umowa o prac, Umowa cywilnoprawna). Wybr Zaznacz spowoduje pojawienie si chorgiewek przy nazwiskach pracownikw. Jeli zaznacza si w ten sposb pracownika naley natychmiast zrobi notatk w panelu pracownika, np. wynagrodzenie za chorob w dn. 37.07.1998. Aby zrobi notatk o pracowniku, naley otworzy panel z danymi pracownika (czyli np. dwa razy klikn na nazwisku lub zaznaczy pracownika i klikn na ikon albo po klikniciu prawym klawiszem myszy wybra z listy polecenie Edycja), a nastpnie klikn listek i wpisa uwag. UWAGA Naley pamita, aby po wykorzystaniu notatki usun chorgiewk, gdy w przeciwnym wypadku bdzie ona widoczna take w innych okresach pacowych.
Wszystkie wyrnienia mona usun, powtarzajc te same czynnoci co przy wyr nianiu.
Rys. 2-82 Okno Pracownicy - wyrnieni pracownicy Weronika Cudna i Jan Kowalski.
Naliczanie i zamykanie okresw pacowych

Operacj zamknicia okresu pacowego naley przeprowadzi przed stworzeniem listy pac oraz zestawieniem i wydrukiem wszystkich niezbdnych dokumentw. W momencie zamknicia okresu automatycznie aktualizowane s wynagrodzenia wszystkich pracownikw. Obliczane s te globalne wartoci elementw systemu pacowego firmy (np. Suma wszystkich zaliczek podatkowych). Moment
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 51
zamknicia okresu zaley wycznie od osoby do tego uprawnionej ( patrz Uprawnienia uytkownika) i nie jest to czynno automatyczna. Jeeli chcemy zamkn okres pacowy, klikamy ikon w oknie Okresy (ikona ).
Rys. 2-83 Okno Okresy zamykanie okresu pacowego czerwiec podstawowy. W trakcie zamykania okresu program nalicza wynagrodzenia wszystkich pracownikw i sygnalizuje wszystkie brakujce wartoci wynagrodze. Naley je uzupeni, gdy inaczej nie zamknie si okresu.
Rys. 2-84 Okno Zamykanie okresu - program nalicza wynagrodzenia pracownikw. Aby mona byo zamkn okres, wszystkie wynagrodzenia pracownikw musz by naliczone prawidowo, o czym informuje program.
2 52
Rys. 2-85 Okno Informacja o zamykaniu okresu okres naliczony poprawnie. Po klikniciu przycisku Zamknij program naliczy system wynagrodze firmy.
Rys. 2-86 Okno Naliczanie systemu wynagrodze firmy. Nastpnie program zamknie okres pacowy, co bdzie symbolizowaa ikona zamknitej ksieczki przy okresie czerwiec podstawowy. Po prawidowym naliczeniu i zamkniciu okresu pacowego mona wykona raporty zwizane z tym okresem pacowym.
Zestawienia i raporty
Program Symfonia Pace umoliwia wykonanie rnego rodzaju zestawie i raportw. Poszczeglne raporty mona wykona z rnych okien programu. Najistotniejsze raporty i zestawienia, dotyczce danych pracownikw i ich wynagrodze oraz zwizanych tym rozliczeniem z urzdami skarbowymi i ZUS-em, s wykonywane w oknie Wzorce lub Pracownicy. Natomiast raporty dla firmy wykonujemy z okna Firma w panelu . Aby sprawdzi czy program jest ustawiony prawidowo, a systemy wynagrodze firmy, wzorcw i pracownikw zostay zbudowane waciwie oraz, czy wszystkie wartoci wynagrodze prawidowo si naliczaj, warto wykona raporty Listy pac, Podsumowanie z wzorcw, Statystyka firmy, PIT-4R oraz DRA wraz z zacznikami.
Raport Lista pac

Aby wydrukowa list pac dla pracownikw etatowych, kliknij ikon . W oknie Wzorce przejd na zakadk , a nastpnie w lewej czci okna wybierz z katalogu wzorzec Pracownik etatowy. W prawej czci okna pojawi si lista wszystkich pracownikw przypisanych do wzorca. Nastpnie kliknij ikon drukarki na pasku narzdziowym nad list.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 53
Rys. 2-87 Okno Wzorce - wykonywanie raportu dla wzorca Pracownik etatowy. W oknie dialogowym wybierz raport Lista pac, zaznacz pole opcji Wykonaj raport dla: grupy, Wybierz pracownikw: zaznacz pola etatowych , Rodzaj wydruku: podgld wydruku (jeeli chcesz podejrze wydruk raportu na monitorze) lub wydruk (jeeli chcesz przesa raport na drukark), a nastpnie kliknij .
Rys. 2-88 Okno Raporty raport Lista pac. W oknie dialogowym Lista pac wybieramy: Okres pacowy (jeli jest ich kilka w danym miesicu), Zestaw skadnikw patrz w Ustawieniach. wybierz odpowiadajcy Ci rodzaj Listy pac
Tytu raportu w to pole moesz wpisa wasn nazw drukowanego raportu. Lista sklejana - pole zaznacza si, jeeli jest duo elementw pacowych na licie i wydruk moe by mniej czytelny; wybranie listy sklejanej spowoduje rozcignicie wydruku raportu na nastpn stron. Podpis pole zaznacza si, jeeli ma by drukowana na licie kolumna z podpisami pracownikw. Podsumowanie na kadej stronie zaznaczenie spowoduje dodanie podumowania kadej strony listy pac
2 54
Podpisy pod list - na wydruku pojawi si miejsce na podpisy dyrektora oraz gwnego ksigowego. Sortuj po Id FK gdy to pole jest zaznaczone lista pracownikw posortowana bdzie wedug ich numerw indentyfikacyjnych w programie Finanse i Ksigowo(pole ID w FK na zakadce waciwoci pracownika Personalia). Drukuj wypenienia drukuje wypenienia komrek tabel. Dla naszej firmy Pro-Han ustawiamy parametry jak na rysunku:
Rys. 2-89 Okno Lista pac ustawienia raportu. Nastpnie naciskamy przycisk OK. Program sygnalizuje komunikatem zaawansowanie wykonania raportu. Zostanie wywietlony podgld wydruku listy pac, aby wydrukowa list naley wyra przycisk .
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 55
Rys. 2-90 Raport Lista pac dla pracownikw firmy Pro-Han.
2 56
Analogicznie moemy wydrukowa list pac dla pracownikw zatrudnionych na umow cywilnoprawn, wybierajc wzorzec umowy cywilnoprawne. Mona rwnie wybra wzorzec (Wsp)pracownik, a nastpnie List pac etat + umowy w oknie Lista pac.
Raport Podsumowanie z wzorcw

Ten raport rwnie wykonujemy w oknie Wzorce. W tym przypadku klikamy zakadk , a nastpnie w prawej czci okna wybieramy z listy raporty, dla ktrych chcemy zrobi podsumowanie (moemy rwnie w lewej czci okna wskaza katalog zawierajcy raporty, ktre chcemy podsumowa). Po wskazaniu raportu lub grupy raportw klikamy ikon .
Rys. 2-91 Okno Raporty ustawienia dla raportu Podsumowanie z wzorcw. W oknie Raporty wybieramy z katalogu lub listy raport Podsumowanie z wzorcw, ustawiamy odpowiednio pola wyboru Wykonaj raport dla oraz Rodzaj wydruku i klikamy Wykonaj.
Rys. 2-92 Okno Okres ustawienia okresu pacowego do podsumowania. W oknie Okres naley wybra okres pacowy, dla ktrego bdziemy robili podsumowanie z wzorcw oraz zestaw elementw, ktre maj by uwzgldnione w raporcie. Kliknicie przycisku OK rozpoczyna wykonanie raportu.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 57
Rys. 2-93 Raport Podsumowanie z wzorcw pierwsza strona.
2 58
Rys. 2-94 Raport Podsumowanie z wzorcw druga strona.
Raport Statystyka firmy

Raport Statystyka firmy prezentuje wartoci zbiorczych nalicze dla firmy od pocztku roku. Moemy go wykona w oknie Firma (ikona na pasku narzdziowym programu), mona go rwnie wykona z okna Wzorce. Po otwarciu okna Firma klikamy na zakadk . W panelu Statystyki klikamy ikon .
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 59
Rys. 2-95 Okno Firma panel statystyki firmy Pro-Han. W oknie Raporty trzeba odszuka i wskaza raport Statystyka firmy, a nastpnie klikn Wykonaj.
Rys. 2-96 Okno Raporty raport Statystyka firmy. W oknie Zestaw naley okreli rok dla jakiego chcemy wykona raport, wybra sposb prezentacji danych: [Bez grupowania] - prezentowane bd dane dla wszystkich, zdefiniowanych w programie, okresw pacowych (z danego roku), Wg miesica bazowego - prezentowane bd dane pogrupowane wzgldem miesica bazowego, Wg miesica naliczeniowego ZUS - prezentowane bd dane pogrupowane wzgldem miesica naliczenia skadki ZUS, Wg miesica naliczeniowego podatku dochodowego - prezentowane bd dane pogrupowane wzgldem miesica naliczania podatku dochodowego, oraz wybra Zestaw danych jakie maj by zamieszczone w raporcie.
2 60
Rys. 2-97 Okno Zestaw ustalenie okresu i sposobu prezentacji danych statystycznych firmy. Polecenie OK rozpoczyna wykonywanie raportu.
Rys. 2-98 Raport Statystyka firmy.
MXKPV2011P0001
Ustawienia programu
2 61
Raport PIT- 4R
Analogicznie wykonujemy raport PIT4R (naley go wskaza w oknie Raporty zamiast raportu Statystyka firmy) z t rnic, e zamiast okna Zestaw pojawia si okno Parametry wydruku, gdzie ustalamy miesic rozliczenia firmy z urzdem skarbowym, moliwo wykonania korekty i edycji wartoci na raporcie oraz ustawienia wydruku raportu.
Rys. 2-99 Okno Okres - ustawienia dla raportu PIT- 4R.
2 62
Rys. 2-100 Raport PIT 4R. UWAGA Jeli wydruk PIT nie mieci si na stronie A4 (czsto wystpuje to przy wydrukach na drukarkach atramentowych) to naley zaznaczy pole due marginesy.
MXKPV2011P0001

Dodawanie nowych okresw pacowych
Pracujc na co dzie z programem Symfonia Pace operacj, ktr bdziesz wykonywa co miesic jest dodawanie nowych okresw pacowych. Nowe okresy pacowe dodajemy w ten sam sposb, jak otwieralimy pierwszy okres w oknie Okresy (kliknicie mysz na przycisk [dodaj okres], okres]. [usu okres],
),
nadajc mu inn nazw. Na pasku menu ukazuj si ikony: [ustaw jako domylny], [nalicz okres], [zamknij
[edycja],
Nastpne okresy pacowe dodajemy jako kopi poprzedniego, lub na podstawie poprzedniego. Dodanie nastpnego okresu jako kopii spowoduje przeniesienie caego systemu wynagrodze pracowniczych. Jeeli natomiast dodamy nastpny okres na podstawie poprzedniego to nie zostan przekopiowane do systemw wynagrodze pracownikw na nastpny miesic elementy pacowe o charakterze incydentalnym np. wynagrodzenie za okres choroby, nagroda jubileuszowa, itp. Aby doda nowy okres pacowy, naley klikn w ci (np. na podstawie poprzedniego). Kliknicie przycisku i w polu wyboru okreli jakie ma mie waciwo-
powoduje utworzenie nowego okresu pacowego.
Rys. 3-1 Okno Okresy nowy okres pacowy lipiec podstawowy utworzony na podstawie okresu pacowego czerwiec podstawowy. Aby wybra dany okres do pracy, naley wskaza dany miesic i klikn ikon [Ustaw jako domylny]. Wwczas w oknie Okresy dany okres bdzie aktywny (wyrniony pogrubion czcionk), a program podczas dalszej pracy bdzie domylnie pokazywa dane dotyczce tego okresu.
32
Uzupenianie systemu wynagrodze

Po dodaniu okresu lipiec podstawowy na podstawie okresu czerwiec podstawowy zostaj przenoszone przyporzdkowania do wzorcw.
Rys. 3-2 Okno Przyporzdkowanie pracownika do wzorcw kadrowo pacowych Dodawanie wzorca wynagrodzenie za okres choroby. Podobnie bd wyglda systemy wynagrodze innych pracownikw firmy Pro-Han w nowym okresie pacowym. W przypadku, gdy pracownik zachoruje i otrzymuje zwolnienie lekarskie, aby mona byo obliczy wynagrodzenie za okres zwolnienia lekarskiego, naley przypisa go do wzorca Wynagrodzenie za okres choroby. W biecej pracy z programem Symfonia Pace naley rwnie uwzgldni urlopy pracownikw. Podczas urlopu przypisujemy pracownika do wzorca Wynagrodzenia za urlop. Aby przyporzdkowa pracownika do wzorca np. Wynagrodzenie za okres choroby, otwieramy okno pracownika na zakadce , a nastpnie klikamy zakadk . W katalogu Urlopy, Zasiki wyszukujemy wzorzec Wynagrodzenie za okres choroby i przenosimy go na lew stron okna. Podobnie postpujemy z wzorcem Wynagrodzenia za urlop znajdujcym si w tym samym katalogu. Jeeli pracownikowi w nowym okresie pacowym zmieni si system wynagrodze, to naley zaktualizowa system, przypisujc pracownika do odpowiedniego wzorca pacowego lub dodajc mu odpowiednie elementy pacowe.
Wprowadzanie nowych wartoci do systemu wynagrodze pracownikw

Po uzupenieniu i aktualizacji systemw pacowych pracownikw trzeba im rwnie zaktualizowa wartoci wynagrodze w nowym okresie pacowym. Kliknicie ikony otwiera okno Pracownicy. W oknie pracownika naley otworzy panel z danymi pracownika na listku i wpisa np. obliczon dla pracownika kwot wynagrodzenia za dzie choroby oraz liczb dni zwolnienia lekarskiego. Trzeba take ustali % wynagrodzenia za chorob, o ile nastpia ona np. wskutek wypadku przy
MXKPV2011P0001
33
pracy. Przykadowo pracownik uleg wypadkowi podczas pracy i naley mu si wynagrodzenie za okres choroby. Procent wynagrodzenia za okres choroby dla caej firmy zosta ustalony na 80%, ale w tym przypadku naley si pracownikowi 100% i naley to uwzgldni przy ustaleniu jego pacy. Aby program dla danego pracownika stosowa inny procent wynagrodzenia, naley przy polu % wynagrodzenia za chorob, ktre jest nieaktywne, otworzy list wyboru klikajc na ikon i wybra z menu Warto indywidualna. Po dokonaniu wyboru pole tekstu stanie si aktywne i mona w nie wpisa warto 100. Rwnoczenie wpisujemy wartoci wynagrodze zmieniajcych si wraz ze zmian okresu pacowego takich jak np. premia motywacyjna.
Rys. 3-3 Okno Pracownik uzupenianie wartoci wynagrodze. Podobnie postpujemy, gdy pracownicy wykorzystuj przysugujcy im urlop wypoczynkowy.
Rys. 3-4 Okno Pracownik uzupenianie wartoci wynagrodze.
Zbiorcza zmiana wartoci

Aby dokona zbiorczej zmiany wartoci elementu pacowego dla grupy pracownikw przypisanych do wzorca, naley w oknie Wzorce kadrowo-pacowe wybra odpowiedni wzorzec, a nastpnie klikn prawym klawiszem myszy i z menu podrcznego wybra polecenie Zbiorcze wprowadzanie danych. W panel Zbiorcze wprowadzanie danych dla wzorca otwieramy menu podrczne i wybieramy polecenie Zbiorcza zmiana wartoci.
34
Rys. 3-5 Okno Zbiorcze wprowadzanie danych zbiorcza zmiana wartoci pracownikw przypisanych do wzorca. W podobny sposb mona zmieni zbiorczo warto elementw kadrowo-pacowych w oknie Pracownicy dla wybranej grupy pracownikw. W tym celu naley w oknie Pracownicy wybra grup pracownikw, dla ktrej ma by zmieniona warto elementw, a nastpnie z menu podrcznego wybra polecenie Zbiorcze wprowadzanie danych.
Rys. 3-6 Okno Zbiorcze wprowadzanie danych zbiorcza zmiana wartoci dla grupy pracownikw. W panelu Zbiorcze wprowadzanie danych, trzeba w menu podrcznym (prawy klawisz myszy) wybra polecenie Zbiorcza zmiana wartoci i ustali parametry zmiany wartoci elementu pacowego.
MXKPV2011P0001
35
Rys. 3-7 Okno Zbiorcza zmiana wartoci elementw.

Element nazwa elementu, ktrego warto ma by zmieniona. Argumentem jest Warto wpisywana pozwala na wpisanie nowej wartoci elementu z klawiatury. Warto elementu umoliwia zmian wartoci wybranego elementu w oparciu o warto innego elementu kadrowo-pacowego wskazanego w oknie Wybierz element kadrowo-pacowy. Rodzaj operacji Ustal warto na ustala warto elementu w zalenoci od wybranego rodzaju argumentu na liczb
wpisan z klawiatury lub warto wybranego innego elementu kadrowo-pacowego.

Zwiksz o zwiksza warto elementu w zalenoci od wybranego rodzaju argumentu o liczb wpi-
san z klawiatury lub o warto wybranego innego elementu kadrowo-pacowego.

Zmniejsz o zmniejsza warto elementu w zalenoci od wybranego rodzaju argumentu o liczb
wpisan z klawiatury lub o warto wybranego innego elementu kadrowo-pacowego.

Pomn przez mnoy warto elementu w zalenoci od wybranego rodzaju argumentu przez liczb
wpisan z klawiatury lub przez warto wybranego innego elementu kadrowo-pacowego.

Podziel przez dzieli warto elementu w zalenoci od wybranego rodzaju argumentu przez liczb
wpisan z klawiatury lub przez warto wybranego innego elementu kadrowo-pacowego. Operacj koczymy klikniciem przycisku Wykonaj.
Naliczanie i zamykanie okresw pacowych

Po wprowadzeniu danych mona zamyka nastpne okresy pacowe, klikajc podobnie jak poprzednio odpowiednio ikon w oknie Okresy (ikona ).
36
Rys. 3-8 Okno Okresy zmiana kolejnoci wypat. Naley pamita, e utworzone okresy s zamykane w kolejnoci wypat, a nie ze wzgldu na miesic podatkowy. Dziki temu pewne wartoci (np. maksymalna podstawa wymiaru skadki ZUS) naliczane s z okresu pacowego na okres, a nie z miesica na miesic. W zwizku z tym przekroczenie podstawy wymiaru skadki ZUS bdzie widoczne ju przy nastpnej wypacie - i ju w tym okresie pacowym przestan si nalicza odpowiednie elementy skadki ZUS. Po prawidowym naliczeniu i zamkniciu okresu pacowego mona wykona raporty zwizane z tym okresem pacowym. Wykonujemy je analogicznie jak to zostao przedstawione w punkcie Zestawienia i raporty w rozdziale Ustawienia programu tego podrcznika.
Eksport do FK
Jeli prawidowo zdefiniowane schematy ksigowania przypisano elementom pacowym, a nastpnie zostay uwzgldnione w panelach wzorcw i pracownikw, to system wynagrodze jest ju przygotowany do wsppracy z programem Symfonia Finanse i Ksigowo. Aby wyeksportowa dane pacowe do programu Symfonia Finanse i Ksigowo, trzeba otworzy okno Pracownicy i zaznaczy grup pracownikw, ktrych dane pacowe maj by przesane do ksigowania. Nastpnie naley klikn na wybranej grupie prawym klawiszem myszy i z menu podrcznego wybra polecenie Eksport do FK.
Rys. 3-9 Okno Pracownicy Eksport do FK. W oknie dialogowym Eksport do FK trzeba poda nazw katalogu w ktrym maj by zapisane dane do eksportu, a nastpnie klikn .
MXKPV2011P0001
37
Rys. 3-10 Okno Wsppraca z FK.
Eksport do programu Kadry i Pace

Program Symfonia Pace zawiera mechanizm wspierajcy przy migracji danych do programu Symfonia Kadry i Pace opierajcy si na plikach (.xml i .xsl) zawierajcych informacje wejciowe. Aby wyeksportowa dane otwieramy okno Pracownicy i z menu wywoywanego prawym przyciskiem myszy na licie pracownikw wybieramy Wykonaj raport. Z listy wybieramy Eksport danych w formacie XML z katalogu Systemowe i potwierdzamy przyciskiem Wykonaj.
Rys. 3-11 Okno Raporty. Wywietli si okno wyboru definicji zestawu danych moliwych do eksportu. Po wybraniu zestawu zatwierdzamy wykonanie raportu przyciskiem OK.
Rys. 3-12 Okno Wybierz definicje do eksportu. W nowowywietlonym oknie wskazujemy miejsce i nazw pliku XML jaki chcemy utworzy. W trakcie wykonywania raportu moe si pojawi dodatkowe okno w jakim okrelamy okres jakiego ma on dotyczy.
38
Rys. 3-13 Okno Podaj okres zestawienia. Utworzone pliki XML mona zaimportowa w programie Symfonia Kadry i Pace. UWAGA W zalenoci od wybranego zestawu naley dokona importu danych kadrowych lub pacowych w programie Symfonia Kadry i Pace.
Eksport do programu Patnik

Aby przeprowadzi eksport danych pacowych do Patnik-a warto na dysku twardym zaoy nowy katalog np. ZUS, ktry bdzie nam suy do poredniczenia pomidzy programem Symfonia Pace, a programem Patnik. Po zaoeniu katalogu, otwieramy okno Pracownicy (eksport przeprowadzamy z tego okna) i stajc na katalogu pracownikw klikamy ikon . Nastpnie wybieramy po kolei raporty do eksportu: DRA eksport, RNA eksport, RSA eksport, RZA eksport, a take dokumenty zgoszeniowe ZUA eksport za dany okres.
Rys. 3-14 Okno Raporty katalog ZUS. Przy eksporcie pierwszego dokumentu ustawiamy ciek dostpu do katalogu ZUS, ktra zostanie zapamitana i bdzie nam si domylnie podpowiada przy przenoszeniu nastpnych deklaracji.
Rys. 3-15 Okno Miesic.
MXKPV2011P0001
39
Moemy te zmieni dat wypenienia dokumentu lub jego nadania:
Rys. 3-16 Okno ZUS DRA. Po zakoczeniu eksportu powinnimy otrzyma komunikat:
Rys. 3-17 Komunikat o powodzeniu eksportu. W analogiczny sposb przenosimy wszystkie potrzebne nam deklaracje.
Instalacja Patnika i import deklaracji ZUS

Przy instalacji programu Patnik, postpujemy zgodnie z instrukcj dostarczon z programem. Nastpnie ustawiamy nasz firm jako patnika (osoba fizyczna lub prawna ) w rejestrze patnikw i tworzymy nowy zestaw dokumentw , wybierajc prac w kontekcie waciwej firmy.
Rys. 3-18 Okno Nowy zestaw dokumentw.
Z menu Zestaw ( lub z paska narzdziowego) wybieramy opcj Importuj nowe i szukamy naszego katalogu ZUS (w ktrym znajduj si nasze deklaracje), w ten sposb ustawiamy ciek do importu danych z programu Symfonia Kadry i Pace, ktra zostanie zapamitana po pierwszym imporcie.
3 10
Rys. 3-19 Okno Plik importowanego zestawu. Dalej postpujemy w ten sam sposb, poprzez polecenie Importuj nowe doczamy kolejne deklaracje rozliczeniowe z tego samego miesica.
Rys. 3-20 Okno Patnik (Nowy zestaw elementw). Po zaimportowaniu danych wybieramy interesujcy nas miesic rozliczeniowy i klikajc prawym klawiszem myszy otwieramy menu podrczne, po czym uywamy mechanizmu weryfikacji poprawnoci dokumentw dla poszczeglnych deklaracji (raportw}. Zalecane jest aby jako ostatni tworzy deklaracj DRA stosujc opcj wylicz z raportw. Mechanizm weryfikacji wskae nam miejsca bdnie lub niedokadnie wypenione. Na podstawie poprawnie zweryfikowanych dokumentw tworzy si miesiczna deklaracja RMUA dla pracownikw. Po podwietleniu nazwy miesica moemy skorzysta z opcji drukuj dokumenty rozliczeniowe za ... i wydrukowa automatycznie komplet dokumentw rozliczeniowych za dany okres.
Rys. 3-21 Menu podrczne dla miesica rozliczeniowego. MXKPV2011P0001
3 11
Zestaw dokumentw zapisujemy, np.
Rys. 3-22 Okno Zapisz zestaw dokumentw.
Kopia bezpieczestwa
Dla bezpieczestwa danych firmy naley systematycznie tworzy kopi bezpieczestwa. T operacj wykonuje si wybierajc polecenie Kopia bezpieczestwa z menu Firma. W oknie dialogowym Kopia bezpieczestwa: zachowywanie danych trzeba wybra firm, ktrej dane maj by zabezpieczone, oraz plik archiwum, w ktrym maj by zapisane. Mona wpisa haso, aby zabezpieczy dane przed niepowoanymi osobami. Haso naley dla pewnoci potwierdzi.
Rys. 3-23 Okno Kopia bezpieczestwa: zachowywanie danych. W celu odtworzenia danych firmy naley wybra polecenie Odtwarzanie danych z menu Firma. W oknie dialogowym Kopia bezpieczestwa: odtworzenie danych trzeba wpisa ciek dostpu do pliku archiwum, poda haso i katalog firmy.
3 12
Rys. 3-24 Okno Kopia bezpieczestwa: odtwarzanie danych. Program Symfonia Pace posiada wbudowany mechanizm, wspomagajcy zabezpieczenie danych przez regularne wykonywanie kopii bezpieczestwa oraz odtwarzanie z tych kopii baz danych zawierajcych wprowadzone informacje. Kopia bezpieczestwa moe by wykonana w dowolnym czasie, okrelonym zasadami funkcjonowania firmy. W celu przypomnienia o tym terminie, program wywietla dialog o potrzebie wykonania kopii bezpieczestwa, jeeli od ostatniej archiwizacji upyna okrelona w ustawieniach programu liczba dni. Sposb okrelenia czstotliwoci przypominania przez program o kopii bezpieczestwa jest opisany w rozdziale Przygotowanie programu do pracy w podrczniku uytkownika. Procesy archiwizacji i odtwarzania danych firmy prowadzone s w oknie programu Symfonia Pace bez firmy. Jeeli polecenie uruchamiajce taki proces, zostanie wybrane przy otwartych danych firmy, to w pierwszej kolejnoci program zamyka bazy danych firmy, a pniej rozpoczyna wywoany proces. Po zakoczeniu wykonywania kopii bezpieczestwa lub jej odtwarzania, program zaproponuje otworzenie firmy, ktrej dane byy ostatnio wykorzystywane.
MXKPV2011P0001
Cz druga
PODRCZNIK UYTKOWNIKA
Podstawowe zasady obsugi programu

W programie Symfonia Pace wygld okien i sposb obsugi jest zgodny z oglnymi zasadami ustalonymi dla rodowiska Windows. Wystpuj jednak pewne cechy charakterystyczne jedynie dla tego programu. Zostay one opisane w tym rozdziale. Ponadto przypomnimy tu podstawowe zasady, ktrych stosowanie zapewni bezpieczestwo wprowadzonych danych.
Rozpoczcie pracy z programem

W celu rozpoczcia pracy z programem naley go najpierw zainstalowa na pojedynczym komputerze lub w sieci. Po pomylnym zainstalowaniu programu naley go uruchomi. Sposb uruchamiania programu zaley od systemu, w jakim si pracuje. W systemie Windows 98 i Windows NT 4.0 naley klikn przycisk Start, a nastpnie wskaza Programy i dalej Sage. Z menu Sage trzeba wybra Symfonia Pace. Spowoduje to rozpoczcie procesu uruchamiania programu. Jeeli w programie nie zostaa zaoona adna firma, otwarte zostanie okno programu bez firmy. W pozostaych przypadkach pojawi si okno dialogu Otwieranie firmy, umoliwiajce uzyskanie dostpu do danych firmy. Po uruchomieniu programu na pasku zada systemu operacyjnego zostaje wywietlony przycisk reprezentujcy program. Aby przecza si pomidzy programami, naley klikn odpowiednie przyciski na pasku zada. Jeli ikona programu nie zostanie wywietlona w menu Programy, ani w adnym jego podmenu (np. w wyniku niepoprawnej instalacji), naley wskaza polecenie Znajd w menu Start, a nastpnie Pliki lub foldery. W celu odnalezienia programu mona skorzysta z okna dialogowego Znajd i odszuka plik amkp.exe. Aby uruchomi program z Windows NT 3.51 naley uaktywni Menedera Programw, odszuka i otworzy grup, ktra zawiera ikon programu Symfonia Pace, a nastpnie dwukrotnie klikn ikon programu lub wybra ikon programu i przycisn Enter. Otwieranie firmy to czynno, ktr trzeba wykona, aby rozpocz prac z firm, uzyskujc dostp do jej danych. W momencie uaktywnienia danych firmy podaje si rwnie nazw uytkownika i haso dostpu. Haso dostpu jest to okrelony dla uytkownika tajny tekst o dugoci od kilku do kilkunastu znakw, ktry suy do ochrony danych firmy przed niepowoanym dostpem. Program sprawdza haso, umoliwiajc dalsz prac tylko po podaniu waciwego hasa. Dialog Otwieranie firmy bdzie pojawia si automatycznie zawsze po uruchomieniu programu.
Rys. 4-1 Dialog Otwieranie firmy. Firma - z opuszczanego pola listy naley wybra jedn z doczonych firm. Program domylnie podpowiada ostatnio otwieran firm. Uytkownik - w tym polu naley poda nazw uytkownika.
42
Haso - jeli dostp do danych firmy jest zabezpieczony hasem, to naley poda je w tym polu. Litery hasa, dla zabezpieczenia przed podgldaniem, bd wywietlane w postaci gwiazdek. Jeeli podano niepoprawne haso, pojawi si komunikat informujcy o tym fakcie i po potwierdzeniu go przyciskiem OK, nastpi powrt do dialogu Otwieranie firmy.
Rys. 4-2 Komunikat o podaniu niepoprawnego hasa. Dla nowo zaoonej firmy istnieje tylko jeden uytkownik, niemoliwy do usunicia, o nazwie Admin. Dla nowo zaoonej firmy nie posiada on hasa. Uytkownik ten ma uprawnienia do definiowania praw pozostaych uytkownikw i jest osob konfigurujc program do pracy. Zaleca si, aby osoba, ktra bdzie miaa przyznane uprawnienia administratora, po zaoeniu firmy wpisaa swoje haso. Szczegowy opis konfiguracji programu i metod organizacji dostpu uytkownikw do danych w czasie pracy z programem znajduje si w rozdziale Przygotowanie programu do pracy oraz w rozdziale Ustawienia programu.
Okno programu Symfonia Pace bez firmy

Po uruchomieniu programu, jeli wczeniej nie zostaa zaoona lub doczona do programu adna firma, rozpoczyna si prac w specjalnym trybie, okrelanym jako bez firmy. Tryb bez firmy wystpuje: po uruchomieniu programu, jeli wczeniej nie zostaa zaoona lub doczona do programu adna firma lub wybrany by przycisk Anuluj w oknie dialogowym Otwieranie firmy; jeli wybrano polecenie Koniec pracy z firm z menu Firma; podczas wykonywania czynnoci, ktre wymagaj zakoczenia pracy z firm, takich jak tworzenie lub odtwarzanie kopii bezpieczestwa. W trakcie pracy bez firmy mona wykonywa wszystkie podstawowe czynnoci zwizane z administrowaniem danymi firmy. Mona zaoy now firm, doczy, otworzy lub usun istniejc firm, a take zapisa i odtworzy dane firmy z kopii bezpieczestwa.
MXKPV2011P0001
43
Rys. 4-3 Okno programu Symfonia Pace w trybie bez firmy. Wybierajc odpowiedni przycisk polecenia z paska narzdziowego, uruchamia si proces wykonywania zwizanej z nim operacji. Aby wybra przycisk, wystarczy go klikn albo przycisn kombinacj klawiszy Ctrl+numer kolejny przycisku (numery naley wybiera w alfanumerycznej czci klawiatury, skrt ten nie dziaa dla klawiatury numerycznej).
Zakadanie nowej firmy

Proces zakadania nowej firmy polega na zarejestrowaniu danych firmy w programie, ktry zapisuje je we wskazanym folderze (katalogu) na dysku. Aby zaoy now firm, naley pracowa w trybie bez firmy. Nastpnie wybra polecenie Nowa... z menu Firma lub klikn przycisk na pasku narzdziowym. Pojawi si okno Zakadanie nowej firmy, z otwartym panelem Podstawowe informacje o firmie. Przycisk przecza do nastpnego panelu danych. Przycisk przecza do poprzedniego panelu danych. Przycisk tworzy katalog i bazy danych zakadanej firmy.
UWAGA
Wypeniajc pola w kolejnych panelach trzeba pamita, e wprowadzone informacje bd widoczne na wydrukach generowanych w programie.
44
Panel Podstawowe informacje o firmie
Rys. 4-4 Panel Podstawowe informacje o firmie. Nazwa_pena - w tym polu naley poda pen nazw firmy w formie, ktra powinna si pojawia na wydrukach tworzonych w programie. Nazwaskrcona - w tym polu naley poda skrcon nazw firmy, zgodnie z dokumentami rejestracji. Skrt - w tym polu naley wpisa skrt nazwy firmy przeznaczony do wykorzystywania w programie. Pojawi si on jako domylna nazwa folderu (katalogu) w polu Katalog firmy, okrelajcym nazw katalogu, w ktrym przechowywane bd bazy danych firmy. Jeeli chcesz wskaza inny folder, wybierz przycisk i w otwartym oknie Wska katalog firmy kliknij waciwy. UWAGA Aby utworzy firm, wystarczy wypeni pola Nazwa pena, Nazwa skrcona i Skrt. Pozostae pola mog by wypenione pniej w katalogu Dane firmy ustawie programu.
NIP - w tym polu naley poda numer identyfikacji podatkowej NIP firmy. Numer ten ma dwa dopuszczalne formaty (xxx-xxx-xx-xx) lub (xxx-xx-xx-xxx). Dopki numer nie ma waciwego formatu, nie moemy go zatwierdzi. PESEL - w tym polu, w przypadku osb fizycznych, naley poda numer identyfikacji podatkowej PESEL. NKP - w tym polu naley poda numer konta patnika w ZUS dla firmy. EKD - w tym polu naley wpisa numer statystyczny rodzaju dziaalnoci firmy EKD. Osoba fizyczna - to pole wyboru naley zaznaczy, jeeli podmiotem gospodarczym jest osoba fizyczna. wpynie to na zawarto przedostatniego formularza w procesie zakadania firmy. dla osoby fizycznej pojawi si dodatkowo okno dane osobowe.
MXKPV2011P0001
45
Panel Urzd skarbowy i Oddzia ZUS
Rys. 4-5 Panel Urzd skarbowy i Oddzia ZUS. Urzd skarbowy - w tym polu naley poda urzd skarbowy waciwy dla firmy. pole to mona wypeni po klikniciu przycisku znajdujcego si po prawej stronie pola i wybraniu urzdu z katalogu urzdw, a nastpnie klikniciu przycisku Wybierz.
Rys. 4-6 Katalog Urzdy skarbowe. ZUS - w tym polu naley poda dokadne dane oddziau ZUS waciwego dla firmy.
46
Panel Konta firmy
Rys. 4-7 Panel Konta firmy. W tym panelu mona wpisa dane dotyczce kont bankowych firmy.
Panel Organ rejestrowy
Rys. 4-8 Panel Organ rejestrowy. Nazwa - w tym polu naley poda nazw organu administracji pastwowej, ktry dokona rejestracji firmy podczas jej powstawania. Rejestr - w tym polu naley poda nazw rejestru, do ktrego zostaa wpisana firma. Numer - w tym polu naley wpisa numer, pod jakim zostaa zarejestrowana firma. Data rejestracji - w tym polu wpisz dat rejestracji firmy. Data rozpoczcia dziaalnoci gospodarczej - w tym polu naley wpisa dat zgodn ze zgoszeniem w urzdzie skarbowym informacji o rozpoczciu przez firm dziaalnoci. UWAGA Pola w tym panelu naley wypenia na podstawie dokumentw rejestrowych firmy oraz zgoszenia rozpoczcia dziaalnoci w urzdzie skarbowym.
MXKPV2011P0001
47
Panel Dane osobowe

Jeeli byo zaznaczone pole wyboru Osoba fizyczna w pierwszym panelu, to pojawi si formularz z danymi osobowymi.
Rys. 4-9 Panel Dane osobowe. W kolejnych polach tego panelu naley wpisa dane osobowe waciciela firmy. Jeeli nie zaznaczono pola wyboru Osoba fizyczna w pierwszym panelu, to program pomija to okno i przechodzi do ostatniego panelu.
Panel Adres
Rys. 4-10 Panel Adres. W kolejnych polach tego panelu wpisz dane adresowe zakadanej firmy. Po wypenieniu pl w kolejnych panelach naley wybra przycisk polecenia w grnej czci okna. Spowoduje to utworzenie folderu (katalogu) o nazwie wskazanej w polu Katalog i wypenienie go niezbdnymi plikami bazy danych. Doczanie firmy
48
Doczanie firmy polega na wskazaniu folderu na dysku, w ktrym znajduj si dane wczeniej zaoonej firmy. Czynno ta jest przydatna wwczas, gdy zamierza si pracowa na danych firmy zaoonej przez innego uytkownika lub jeli z innych przyczyn program nie widzi zaoonej firmy (nie ma jej na licie firm w oknie Otwieranie firmy). UWAGA Doczenie istniejcej firmy jest konieczne, aby mona byo uaktywni firm i rozpocz prac na jej danych, a take wykonywa inne zwizane z ni czynnoci, takie jak usunicie firmy czy tworzenie i odtwarzanie kopii bezpieczestwa.
Aby doczy firm, naley pracowa w trybie bez firmy. Nastpnie wybra polecenie Docz... z menu Firma lub klikn przycisk na pasku narzdziowym. Pojawi si dialog Wska katalog firmy, w ktrym naley wskaza folder (katalog dyskowy) zawierajcy dane firmy.
Rys. 4-11 Dialog Wska katalog firmy. Dyski - w tym polu naley wybra z opuszczanej listy, z ktrego napdu dyskowego bd czytane dane firmy. Katalog - w tym polu naley wpisa pen nazw folderu (ciek), w ktrym znajduj si dane firmy, lub wskaza ten folder na licie w oknie poniej. W momencie, gdy zostanie wskazany folder zawierajcy prawidowe dane firmy, program wywietli jej nazw w tytule okna. Sie....(Network...) - ten przycisk polecenia pojawia si tylko w sytuacji, gdy program pracuje w sieci i umoliwia mapowanie dyskw sieciowych.
Odczanie firmy
Odczanie firmy polega na usuniciu jej nazwy z listy firm w dialogu Otwieranie firmy. Moe to by przydatne, jeeli uytkownik wykonuje operacje na danych firmy incydentalnie (np. kilka razy w roku). W celu wykonania operacji odczania firmy, naley wybra w menu Firma polecenie Odczanie firmy. Program wywietli dialog Odczanie firmy.
MXKPV2011P0001
49
Rys. 4-12 Dialog Odczanie firmy. Po wybraniu odczanej firmy i potwierdzeniu uprawnie do jej odczenia w polach Uytkownik i Haso nastpuje usunicie firmy z listy. Dane firmy nie zostaj jednak skasowane.
Usuwanie firmy
Usuwanie firmy powoduje wymazanie wszystkich danych firm z dysku. Aby usun firm, naley wybra polecenie Usu z menu Firma lub klikn przycisk na pasku narzdziowym. Pojawi si okno dialogowe Usuwanie firmy, w ktrym mona wskaza usuwan firm oraz poda nazw i haso uytkownika. UWAGA Usuwajc firm traci si wszystkie jej dane. Mona je odzyska tylko wwczas, gdy zostay wczeniej zachowane. Naley wic pamita o uprzednim wykonaniu kopii bezpieczestwa, nawet wtedy, gdy uwaasz, e dane firmy nigdy nie bd potrzebne. Ponowne wprowadzenie cakowicie usunitych danych jest bardzo kosztowne, a czsto niemoliwe.
Rys. 4-13 Dialog Usuwanie firmy. Firma - z opuszczanego pola listy naley wybra jedn z doczonych firm, ktra ma by usunita. Program domylnie podpowiada ostatnio otwieran firm. Uytkownik - w tym polu naley poda nazw uytkownika. Haso - jeli dostp do danych firmy jest zabezpieczony hasem, to naley wpisa je w tym polu. Litery hasa, dla zabezpieczenia przed podgldaniem, bd wywietlane w postaci gwiazdek. UWAGA Program sprawdza uytkownika i haso, umoliwiajc usuwanie firmy tylko uytkownikom z uprawnieniami administratora.
4 10
Pomoc kontekstowa
Program posiada typow dla wikszoci aplikacji Windows dodatkow instrukcj obsugi w formie programu komputerowego. Wywoywana jest przez nacinicie klawisza F1. Pomoc przypomina troch suflera, ktry podpowiada potrzebn akurat kwesti. Przycisk polecenia na pasku narzdziowym lub (Shift+F1), powoduje zmian ksztatu kursora
na . Kliknicie takim kursorem na elemencie okna programu otwiera temat pomocy kontekstowej dotyczcy tego elementu. Tematy pomocy zawieraj interaktywne odnoniki pozwalajce na przechodzenie pomidzy pokrewnymi zagadnieniami lub objaniajce trudniejsze terminy.
Bezpieczestwo danych
Organizacja wykonywania kopii bezpieczestwa
Program Symfonia Pace zawiera wbudowany mechanizm, umoliwiajcy wykonywanie kopii bezpieczestwa danych. Wykonanie kopii bezpieczestwa stanowi jeden z poziomw zabezpieczenia danych i polega na zapisaniu kopii danych firmy na noniku innym ni dysk roboczy. Tak wykonana kopia bezpieczestwa zawiera tylko informacje o danych rejestrowanych w programie Symfonia Pace. Prawidowo zorganizowany proces wykonywania kopii bezpieczestwa powinien wyrnia si dwiema gwnymi cechami: regularnym cyklem tworzenia kolejnych kopii; fizyczn odrbnoci nonikw, na ktrych wykonywane s kopie.
Powody tworzenia kopii bezpieczestwa

Powodem tworzenia kopii bezpieczestwa danych jest moliwo fizycznej awarii oraz powstanie bdw w strukturze zapisanych danych. Jeeli nastpi uszkodzenie dysku, najprawdopodobniej niedostpne bd dane ze wszystkich fragmentw jego powierzchni. Dziaaj wprawdzie firmy zajmujce si odzyskiwaniem danych, ale nigdy nie ma pewnoci, e bdzie to moliwe w Twoim przypadku. Natomiast koszt takiej usugi jest z pewnoci wyszy ni cena dodatkowych nonikw przeznaczonych na wykonywanie kopii bezpieczestwa. Dlatego za kopi bezpieczestwa bdziemy uwaa tylko t, ktra zostaa wykonana na innym noniku.
Wykonawca kopii bezpieczestwa

Jednym z organizacyjnych warunkw pewnoci dziaania systemu tworzenia kopii bezpieczestwa jest wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za ich terminowe i poprawne wykonanie. Wskazane jest, aby by to administrator programu Symfonia Pace lub programw systemu Symfonia.
Nonik kopii bezpieczestwa

Aktualny stan technologii pozwala na wybr rnych nonikw przeznaczonych do archiwizacji danych w systemie Symfonia. Tradycyjne dyskietki maj w zasadzie tylko t zalet, e ich napdy montowane s w kadym komputerze. Istnieje wiele bardziej niezawodnych nonikw danych, takich jak dodatkowe dyski twarde, montowane w wyjmowanej kieszeni lub dyski magnetooptyczne. Wybr naley do uytkownik i zaley od oceny wanoci danych i posiadanych rodkw finansowych. Z punktu widzenia zastosowanej w systemie Symfonia metody archiwizacji wane jest tylko to, aby zastosowany napd by widziany przez system operacyjny jako kolejny dysk.
Czstotliwo wykonywania kopii bezpieczestwa

Zalecanym rozwizaniem jest posiadanie kilku kompletw nonikw danych uywanych cyklicznie, zawierajcych kolejne kopie bezpieczestwa. Oznacza to, e kolejna kopia tworzona jest na noniku
MXKPV2011P0001
4 11
zawierajcym najstarsz wersj archiwum. Dobrym rozwizaniem jest rwnie zachowywanie w bezpiecznym miejscu nonika z kopi sporzdzon np. na koniec kadego miesica, kwartau lub roku. Czstotliwo wykonywania kopii bezpieczestwa moe by rna, zalenie od indywidualnej oceny problemw bezpieczestwa w firmie. Czynnikami, ktre powinny by brane pod uwag, s: zaufanie do jakoci posiadanego sprztu komputerowego i umiejtnoci jego uytkownikw; ilo i wano zgromadzonych danych; zdolno firmy do odtworzenia danych. Program Symfonia Pace moe przypomina o potrzebie zachowania danych przed zakoczeniem pracy z firm. Domylnie ustawione jest wywietlanie odpowiedniego komunikatu, jeli od ostatniej archiwizacji miny dwa lub wicej dni. Sposb zmiany tego ustawienia zosta opisany w rozdziale Przygotowanie programu do pracy.
Przechowywanie kopii bezpieczestwa

Kopie bezpieczestwa danych powinny by przechowywane w sposb i w miejscu maksymalnie zmniejszajcym moliwo rwnoczesnego zniszczenia lub kradziey komputera z danymi i kopii bezpieczestwa. Przyzwoitym minimum jest inne pomieszczenie i sejf przystosowany do przechowywania nonikw danych (odporny na ogie i ekranujcy przed wpywem pl magnetycznych). Dla firm posiadajcych oddziay w rnych miejscach moe to by przesyanie kopii do innego oddziau.
Przygotowanie do wykorzystania kopii bezpieczestwa

Osoba odpowiedzialna za wykonywanie kopii bezpieczestwa powinna rwnie przygotowa si do ich odtworzenia w przypadku wystpienia awarii oraz regularnie sprawdza jako wykonanych kopii. Weryfikacja danych przez program po wykonaniu kopii bezpieczestwa polega na sprawdzeniu, czy zapisane zostay wszystkie niezbdne pliki. Proponujemy nastpujcy trening odtwarzania danych z kopii bezpieczestwa: 1. Wykona kopi bezpieczestwa danych wybranej firmy. 2. Odczy firm w programie. 3. Zaoy nowy katalog testowy na dysku. 4. Odtworzy dane firmy w utworzonym katalogu testowym. 5. Otworzy odtworzon firm i sprawdzi poprawno ostatnio wprowadzonych danych. 6. Odczy odtworzon firm w programie. 7. Usun katalog testowy wraz z zawartoci. 8. Doczy firm w programie. Przed wykonywaniem powyszych czynnoci naley dokadnie zapozna si z ich opisem, a zakadanemu katalogowi testowemu nada nazw wyranie rn od katalogu z danymi i okrelajc przeznaczenie np. C:\TEST.
Archiwizacja i odtwarzanie danych

Program Symfonia Pace posiada wbudowany mechanizm wspomagajcy zabezpieczenie danych przez regularne wykonywanie kopii bezpieczestwa oraz odtwarzanie z tych kopii baz danych zawierajcych wprowadzone informacje. Kopia bezpieczestwa moe by wykonana w dowolnym czasie, okrelonym zasadami funkcjonowania firmy. W celu przypomnienia o tym terminie, program wywietla dialog o potrzebie wykonania kopii bezpieczestwa, jeeli od ostatniej archiwizacji upyna okrelona w ustawieniach programu liczba dni. Sposb okrelenia czstotliwoci przypominania przez program o kopii bezpieczestwa jest opisany w rozdziale Przygotowanie programu do pracy.
4 12
Procesy archiwizacji i odtwarzania danych firmy prowadzone s w oknie programu Symfonia Pace bez firmy. Jeeli polecenie uruchamiajce taki proces zostanie wybrane przy otwartych danych firmy, to w pierwszej kolejnoci program zamyka bazy danych firmy, a pniej rozpoczyna wywoany proces. Po zakoczeniu wykonywania kopii bezpieczestwa lub jej odtwarzania, program zaproponuje otworzenie firmy, ktrej dane byy ostatnio wykorzystywane. UWAGA W czasie wykonywania i odtwarzania kopii bezpieczestwa dane firmy nie powinny by wykorzystywane przez innych uytkownikw.
Wykonywanie kopii bezpieczestwa

Rozpoczcie procesu archiwizacji danych nastpuje po wybraniu polecenia Kopia bezpieczestwa z menu Firma lub przycisku polecenia na pasku narzdziowym w oknie programu bez firmy. Zostanie wtedy otwarte okno dialogu Kopia bezpieczestwa: zachowanie danych.
Rys. 4-14 Dialog Kopia bezpieczestwa: zachowanie danych. Dialog ten otwiera si rwnie po potwierdzeniu zamiaru wykonania archiwizacji podczas koczenia pracy z firm. Firma - z opuszczanego pola listy naley wybra firm, ktrej dane bd archiwizowane. Plik archiwum - w tym polu naley wpisa nazw pliku kopii bezpieczestwa wraz ze ciek dostpu. Jeeli nie chcemy wpisywa pooenia archiwum, naley wybra przycisk polecenia Przegldaj... i w otwartym oknie dialogu Plik archiwum wskaza odpowiednie parametry cieki dostpu. Haso i Potwierdzenie - w celu zabezpieczenia danych z archiwum przed dostpem osb nieuprawnionych naley wpisa w tych polach cig znakw, stanowicych haso zabezpieczajce dane. Haso nie musi by wsplne z tym, ktrego uywa si do zabezpieczenia dostpu do danych w programie, a nawet - ze wzgldw bezpieczestwa - powinno by inne. UWAGA Odtworzenie zarchiwizowanych danych bez znajomoci hasa jest niemoliwe.
Po wskazaniu pliku archiwum i wybraniu przycisku Wykonaj program ostrzega o moliwoci usunicia danych z dyskietki, a nastpnie otwiera okno dialogu Tworzenie kopii bezpieczestwa i sporzdza kopi. UWAGA Przed wykonaniem kopii bezpieczestwa wskazane jest sformatowanie i weryfikacja dyskietek, na ktrych bd zarchiwizowane dane.
W trakcie tworzenia kopii mog pojawi si komunikaty z prob o wkadanie kolejnych dyskietek do napdu. Nastpnie program zaproponuje weryfikacj utworzonego archiwum na kolejnych dyskietkach
MXKPV2011P0001
4 13
i po jej zakoczeniu wywietli komunikat o poprawnoci wykonania archiwum. Jeeli wystpi bd, cay proces naley powtrzy.
Odtwarzanie danych z kopii bezpieczestwa

Rozpoczcie procesu odtwarzania danych z kopii bezpieczestwa nastpuje po wybraniu polecenia Odtwarzanie danych... z menu Firma lub przycisku polecenia na pasku narzdziowym w oknie programu bez firmy. Zostanie wtedy otwarte okno dialogu Kopia bezpieczestwa: odtworzenie danych.
Rys. 4-15 Dialog Kopia bezpieczestwa: odtworzenie danych. Plik archiwum - w tym polu naley wpisa nazw pliku kopii bezpieczestwa wraz ze ciek dostpu. Jeeli nie chcemy wpisywa pooenia archiwum, naley wybra przycisk polecenia Przegldaj... i w otwartym oknie dialogu Plik archiwum wskaza odpowiednie parametry cieki dostpu. Haso - jeli kopia bezpieczestwa jest chroniona hasem przed dostpem osb nieuprawnionych, to naley wpisa je w tym polu. Katalog firmy pamitany w archiwum - zaznaczenie pola wyboru spowoduje odtworzenie danych w tym samym katalogu, w ktrym znajdoway si w momencie tworzenia kopii bezpieczestwa. Ta cieka dostpu jest zapisana w pliku archiwum. Katalog - to pole jest dostpne tylko po wyczyszczeniu pola wyboru Domylny katalog firmy. Naley wpisa w nim katalog, w ktrym maj by odtworzone dane firmy. Jeeli nie chcemy wpisywa pooenia katalogu firmy, naley wybra uaktywniony przycisk polecenia Przegldaj... i w otwartym oknie dialogu Wska katalog firmy wskaza odpowiednie parametry cieki dostpu. Po wskazaniu pliku archiwum i katalogu firmy oraz wybraniu przycisku Wykonaj, program ostrzega o moliwoci utraty danych i proponuje weryfikacj archiwum na dyskietce, a nastpnie otwiera okno dialogu Odtwarzanie danych i kopiuje dane z archiwum do wskazanego katalogu. UWAGA Operacja odtworzenia danych nie powinna by przerywana. Po przerwaniu procesu w trakcie odtwarzania wszystkie dane mog by niepoprawne i nie wolno z danymi takiej firmy pracowa.
W przypadku niepowodzenia naley powtrzy operacj odtwarzania danych. UWAGA Odtworzenie danych z kopii bezpieczestwa powoduje odtworzenie wszystkich danych firmy. Oznacza to utrat wszystkich informacji wprowadzonych po sporzdzeniu aktualnie odtwarzanej kopii bezpieczestwa.
4 14
Obsuga baz danych w programie

Informacje wprowadzane w czasie wykorzystywania programu zapisywane s w plikach o specjalnej organizacji, zwanych bazami danych. Wicej informacji na temat ich organizacji w programach systemu Symfonia znajdziesz w pliku pomocy Jzyka raportw. Obsuga zapisu i wykorzystywania informacji z baz danych jest prowadzona przy pomocy specjalnego programu zwanego motorem bazy danych. W systemie Symfonia jest to program firmy Btrieve Technologies, Inc. Informacja ta jest istotna dla uytkownikw ze wzgldu na moliwo wystpienia nieoczekiwanych trudnoci w dziaaniu programu w nastpujcych sytuacjach: wystpienie nieprawidowoci w obsudze baz danych. Powoduje to pojawienie si okna z komunikatem o nieprawidowoci w obsudze. W przypadku niepewnoci co do treci komunikatu naley wybra przycisk polecenia Pomoc i postpowa zgodnie z opisem. Ze wszystkimi komunikatami mona si zapozna w pliku pomocy programu Symfonia Pace. pozostaje aktywny program Microkernel Database Engine, po zakoczeniu wszystkich programw Symfonii. Przed ponownym uruchomieniem ktregokolwiek z programw naley zamkn t aplikacj (wybra polecenie Exit z menu Microkernel lub Alt+F4). Na pytanie (zadane w jzyku angielskim) o potwierdzenie naley odpowiedzie twierdzco "Yes". Nie naley wykonywa tej operacji, gdy ktrykolwiek z programw Symfonii jest uruchomiony, gdy spowoduje to zamknicie baz danych wszystkich programw.
Otwieranie firmy
UWAGA Aby otworzy firm, naley j wczeniej zaoy lub doczy do systemu.
Jeli utworzono lub doczono firm, to aby j otworzy, naley wybra polecenie Otwrz z menu Firma lub klikn przycisk na pasku narzdziowym. Pojawi si okno dialogowe Otwieranie firmy, w ktrym mona wskaza doczon firm oraz poda nazw i haso uytkownika.
Okno programu Symfonia Pace

Po prawidowym podaniu nazwy uytkownika i hasa otwiera si okno programu Symfonia Pace, umoliwiajc prac w wybranej firmie. Na pasku stanu w dolnej czci okna stale widoczna jest nazwa uytkownika i aktualna data.
MXKPV2011P0001
4 15
Rys. 4-16 Okno programu Symfonia Pace po wybraniu firmy. W programie Symfonia Pace zastosowano elementy okien wsplne dla programw systemu Symfonia oraz wystpujce jedynie w tym programie.
Zakoczenie pracy z firm

Jeeli w czasie pracy z firm trzeba powrci do pracy w oknie bez firmy, na przykad wwczas, gdy naley wykonywa czynnoci administracyjne, trzeba wybra z menu Firma polecenie Koniec pracy z firm. Moe pojawi si komunikat z pytaniem, czy wykona archiwizacj danych firmy. Potwierdzenie spowoduje otwarcie okna dialogu Archiwizacja danych i mona wykona kopi bezpieczestwa w sposb opisany wczeniej w tym rozdziale.
Zmiana firmy w trakcie pracy

Podczas pracy z firm, jeli jest doczona wicej ni jedna firma, mona zmieni biec firm na inn. Oznacza to zamknicie biecej firmy i otworzenie innej. W tym celu naley wskaza bezporednio w menu Firma nazw firmy, ktra ma by otwarta. Pojawi si okno dialogowe Zmiana firmy. Dalsze czynnoci naley przeprowadzi tak samo jak przy otwieraniu firmy. Po wybraniu nowej firmy, przed jej otwarciem, moe pojawi si komunikat proponujcy przeprowadzenie archiwizacji danych zamykanej firmy.
4 16
Rys. 4-17 Dialog Zmiana firmy.
Zmiana uytkownika w trakcie pracy

W trakcie pracy z firm moe nastpi zmiana uytkownika pracujcego na danych firmy. W tym celu naley wybra z menu Firma polecenie Zmiana uytkownika.... Pojawi si okno dialogowe Zmiana uytkownika. Dalsze czynnoci trzeba przeprowadzi tak samo jak przy otwieraniu firmy.
Rys. 4-18 Dialog Zmiana uytkownika.
Zmiana hasa przez uytkownika

Pierwsz czynnoci uytkownika, po zdefiniowaniu przez administratora jego praw w programie, powinna by zmiana tymczasowego hasa wpisanego w czasie definiowania praw na inne. Rwnie podczas dalszego wykorzystywania programu kady z uytkownikw powinien regularnie zmienia haso zabezpieczajce dostp do jego uprawnie w czasie pracy z firm. W tym celu, po rozpoczciu pracy z firm, trzeba wybra z menu Firma polecenie Zmiana hasa.... Pojawi si dialog Zmiana hasa.
Rys. 4-19 Dialog Zmiana hasa. W polu Stare haso naley wpisa cig znakw, ktre dotychczas wykorzystywane byy jako haso, natomiast w polach Nowe haso i Potwierdzenie hasa poda nowe haso. Potwierdzenie treci hasa jest niezbdne dla zabezpieczenia przed bdami w trakcie tej czynnoci, poniewa wpisywane znaki hasa s widoczne jako gwiazdki. Jeeli potwierdzenie bdzie rne od nowego hasa, pojawi si komunikat informujcy o tym fakcie i po potwierdzeniu go przyciskiem OK nastpi powrt do okna Zmiana hasa. MXKPV2011P0001
4 17
Rys. 4-20 Komunikat o niepoprawnym potwierdzeniu hasa.
Zakoczenie pracy z programem

W celu zakoczenia pracy z programem naley wybra z menu Firma polecenie Koniec (Alt+F4). Pojawi si wtedy komunikat z prob o potwierdzenie zakoczenia pracy z programem. Jeeli firma jest otwarta , zostanie ona automatycznie zamknita i moe pojawi si komunikat proponujcy przeprowadzenie archiwizacji danych zamykanej firmy.
Rys. 4-21 Komunikat z prob o potwierdzenie zakoczenia pracy z programem.
Rys. 4-22 Komunikat z propozycj przeprowadzenia archiwizacji.
Okno komunikatw
W przypadku prby wykorzystania nieprawidowo wprowadzonych danych pojawiaj si okna zawierajce komunikaty. Mog to by komunikaty o wystpujcych bdach, ostrzeenia oraz informacje.
Rys. 4-23 Przykadowy komunikat. Kliknicie na wybranym komunikacie przenosi akcj do okna, w ktrym naley dokona poprawki. Jeeli okno zawierao wicej ni jeden komunikat, jego powtrne wywoanie jest moliwe przy pomocy klawisza F5.
Okna katalogw
Z kadym programem zwizane s rne rodzaje danych, ktre ten program przetwarza. Ze wzgldu na przyjty sposb gromadzenia danych dla programu Symfonia Pace, standardowym oknem prezentacji danych bd okna katalogw zawierajce rne obiekty (np. pracownikw, elementy pacowe, wzorce itp.). Przedstawimy tu oglny opis okna katalogw i jego odmian. Opisy konkretnych okien znajduj si w dalszych rozdziaach podrcznika.
4 18
Przyciski polece nad drzewkiem
Przyciski polece nad list
Drzewko
Liczba obiektw na licie Lista obiektw Linia podziau Rys. 4-24 Przykadowe okno katalogu.
Listki zakadek dostpu
Okna katalogw dziel si na dwie funkcjonalne czci. W lewej czci zawarte s dostpne sposoby uporzdkowania obiektw (moe to by np. drzewko katalogw lub lista kategorii), a w prawej obiekty (wybrane albo wszystkie) zaprezentowane w postaci listy. W przypadku niektrych okien moe si pojawia w prawej czci okna panel z zawartoci wybranego folderu (katalogu).
Linia podziau
Pomidzy praw i lew czci okna znajduje si tzw. linia podziau. Lini t mona przesuwa, co powoduje odpowiedni zmian proporcji pomidzy czciami okna. UWAGA Jeeli otwarte okno wyglda inaczej ni w opisie, przyczyn moe by przesunicie linii podziau do krawdzi okna. Widoczna jest wtedy tylko jedna cz okna.
W celu przywrcenia poprawnego ukadu okna naley maksymalnie powikszy okno, analogicznie jak w systemie Windows, a nastpnie kursorem myszy znale lini podziaow przylegajc do prawej krawdzi okna. Jeeli kursor zmieni si w znak , naley wcisn lewy klawisz myszy i trzymajc go przesun mysz na rodek okna. Aby obejrze ca zawarto czci okna nie trzeba przesuwa linii podziau. Moemy uy skrtu klawiszowego - nacinicie klawisza F10 wywietla tylko praw cz okna, F11 pokazuje tylko lew cz okna, a F12 wraca do standardu dwch okien z lini podziau.
Listki zakadek dostpu

W dole lewej czci okna znajduj si listki dostpu, umoliwiajce przeczanie pomidzy rnymi sposobami uporzdkowania prezentowanych obiektw.
Narzdzia w oknach
Kade okno zawiera dodatkowy pasek narzdziowy. Przy pomocy ikon umieszczonych na tym pasku mona uruchomi odpowiednie polecenie. Jeeli przytrzymasz kursor na ikonie, pojawi si ty pasek etykiety z objanieniem funkcji narzdzia i ewentualnie skrtem klawiszowym. Pojawienie si konkretnego narzdzia zaley od charakteru danych prezentowanych w oknie. Narzdzia mog by aktywne lub nieaktywne (szare), gdy z poprzednich dziaa wynika, e ich uycie jest logicznie uzasadnione.
Lista obiektw
Lista suy do przegldania zawartoci wskazanego katalogu, prezentujc wszystkie znajdujce si w nim obiekty. Lista moe te prezentowa obiekty speniajce zastosowane kryterium kategorii lub kry-
MXKPV2011P0001
4 19
terium wyszukiwania. Na licie widoczne s kolumny zawierajce wybrane pola bazy danych. Podczas pracy z list moliwe jest dodawanie, edytowanie i przenoszenie obiektw. Mona zaznaczy jeden lub wiele obiektw i przeprowadzi na nich wybran operacj. Przez zaznaczenie obiektu rozumie bdziemy ich podwietlenie (zmian koloru ta i pogrubienie napisw). Zaznaczenie jednego obiektu: naley umieci kursor na wybranym obiekcie i klikn lewym klawiszem myszy. Zaznaczenie grupy obiektw po kolei: naley umieci kursor na pierwszym obiekcie i klikn lewym klawiszem myszy, wcisn i przytrzyma klawisz Shift, a nastpnie przemieci kursor na ostatni obiekt i klikn ponownie lewym klawiszem myszy lub podwietli pierwszy obiekt, wcisn i przytrzyma klawisz Shift, a nastpnie klawiszem kursora przesun podwietlenie do ostatniego obiektu. Zaznaczenie grupy obiektw wybirczo: naley umieci kursor na wybranym obiekcie i klikn lewym klawiszem myszy, wcisn i przytrzyma klawisz Ctrl, a nastpnie wybra kursorem nastpne obiekty, klikajc na nich lewym klawiszem myszy albo podwietli pierwszy obiekt, wcisn i przytrzyma klawisz Ctrl, a nastpnie klawiszem kursora zaznacza nastpne obiekty, wciskajc na kadym klawisz Spacja.
Metoda przecignij i upu

W programie Symfonia Pace wiele informacji prezentowanych jest w oknach programu w postaci graficznej jako struktury hierarchiczne. Struktury takie stosowane s np. dla grup pracownikw. Aby przenie obiekty do innego katalogu, wystarczy otworzy katalog zawierajcy te obiekty, a nastpnie w prawej czci okna zaznaczy je i przytrzymujc lewy przycisk myszy, przecign na wybrany katalog docelowy w lewej czci okna i upuci. Jest to tak zwana metoda przecignij i upu. T metod mona np. przyporzdkowywa pracownikw do wzorca kadro-pacowego. Innym sposobem realizacji tego zadania jest wykorzystanie menu podrcznego.
Menu podrczne
Bardzo wygodn metod znajdowania i wykonywania polece dotyczcych rnych obiektw na ekranie jest uycie menu podrcznego.
Rys. 4-25 Menu podrczne. Kliknicie na obiekcie prawym przyciskiem myszy lub nacinicie Shift+F10 powoduje wywietlenie menu z poleceniami. Typowe polecenia menu podrczne to: Nowy - tworzy nowy obiekt i pozwala na jego modyfikacj; Usu z grupy - usuwa wskazany obiekt z grupy; Usu - usuwa wskazany obiekt; Edycja - otwiera okno, w ktrym moesz modyfikowa obiekt;
4 20
Wytnij - wycina zaznaczone obiekty i umieszcza je w schowku. Nazwy wycitych obiektw zmieni kolor, sygnalizujc, e zostay wycite. Wycite obiekty znikn dopiero po ich wklejeniu w nowym miejscu; Skopiuj - kopiuje zaznaczone obiekty do schowka; Utwrz kopi - tworzy kopi obiektu; Wklej - wkleja obiekty znajdujce si w schowku, do otwartego katalogu; W zalenoci od okna i wykonywanej operacji menu podrczne moe wyglda inaczej. Poszczeglne polecenia menu podrcznego bd prezentowane przy opisie ich zastosowa.
Formularze i strony formularza

Formularz to okno zawierajce pola do prezentacji i modyfikacji danych, zwizanych z wybranym obiektem. Z wieloma obiektami programu zwizana jest na tyle dua liczba informacji, e dane nie mieciyby si w jednym oknie. W takich przypadkach informacje zostay podzielone na strony, nazywane panelami. Okno danych moe zawiera szereg takich paneli. Panele opatrzone s listkami, ktre widoczne s w dolnej czci okna. Aby uwidoczni potrzebny panel, naley klikn odpowiedni listek. Moliwe jest przeprowadzenie wyboru z klawiatury za pomoc skrtu Alt+kolejny numer listka. Dane w poszczeglnych panelach czsto nie mieszcz si na jednej stronie, wic panele zostay podzielone na podstrony wybierane listkami zakadek umieszczonymi w grnej czci panelu. Wybieramy je klikajc na listek lub za pomoc skrtu Alt+podkrelona litera listka.o
Pasek narzdziowy formularza
Listki zakadek dostpu do podstron panelu
Pola danych Listki zakadek dostpu do stron formularza Rys. 4-26 Przykadowe okno z panelem.
Katalogi
Podstawowym sposobem prezentacji danych jest hierarchiczna (drzewiasta) struktura katalogw. Wywietlenie obiektw danego katalogu, wskazanego na drzewku, nastpuje po jego wybraniu, czyli po klikniciu na nim lewym przyciskiem myszki, albo po ustaleniu katalogu przy pomocy klawiszy kursorw i wciniciu klawisza Enter. Lista prezentuje wszystkie obiekty znajdujce si w katalogu wybranym z drzewka i ma posta skrconej tabeli z najwaniejszymi lub wybranymi dla tej listy kolumnami.
Przyciski polece nad drzewkiem katalogw

Nad drzewkiem katalogw znajduj si dwa przyciski polece, umoliwiajce dodawanie i usuwanie pozycji na drzewku katalogw.
MXKPV2011P0001
4 21
Przycisk umoliwia dodanie nowego katalogu, umieszczonego o jeden poziom niej ni podwietlony. Wybranie tego przycisku otwiera okno dialogu Nowy katalog, w ktrym moesz wpisa nazw tego katalogu. W zalenoci od okna, w ktrym wywoany zosta dialog, kolejnym katalogiem moe by np. nowa grupa pracownikw, wzorcw kadrowo-pacowych lub elementw pacowych.
Rys. 4-27 Dialog Nowy katalog. Przycisk powoduje usunicie podwietlonego katalogu. Moliwe jest usunicie katalogu nie zawierajcego adnych podkatalogw. W celu zabezpieczenia dostpu do danych zawartych w katalogach osobom nieuprawnionym moemy dla kadego katalogu indywidualnie ustali prawa dostpu dla uytkownikw. Naley klikn na ikon katalogu prawym klawiszem myszy i z menu wybra Waciwoci. Wybranie tego polecenia powoduje wywietlenie okna dialogowego:
Rys. 4-28 Dialog Waciwoci katalogu. Nazwa katalogu - w tym polu moemy zmieni nazw wybranego katalogu. Domylne prawa uytkownika - pozwala ustali prawo dostpu do katalogu tym uytkownikom programu, ktrym nie zostay przyznane specjalne uprawnienia (nie ma ich na licie dostpu do katalogu). Prawa uytkownika do katalogu - ustala indywidualne prawa dostpu do katalogu dla wybranych uytkownikw. Dostpnymi zakresami uprawnie s: Zakaz dostpu, Odczyt, Odczyt podkatalogw,
4 22
Zapis, Zmiany, Pena kontrola, Prawa specjalne (do ktrych nale: odczyt podkatalogw, odczyt katalogu, dodawanie i usuwanie z katalogu, trwae usuwanie obiektw, tworzenie nowych obiektw, przegldanie obiektw, modyfikowanie obiektw, zarzdzanie katalogiem, prawo nadawania praw). Zakres uprawnie wybiera si klikajc odpowiedni pozycj na licie, natomiast w prz ypadku Praw specjalnych naley zaznaczy pola w dodatkowym oknie dialogowym Prawa do katalogu.
Rys. 4-29 Okno dialogowe Prawa do katalogu. UWAGA Przy nadawaniu uprawnie naley pamita, e elementy nalece do dowolnej grupy s dostpne rwnie po klikniciu korzenia drzewka. Dlatego ograniczajc komu dostp do jednej z grup, naley zrobi takie samo ograniczenie odnonie do korzenia. Naley rwnie pamita, i kady uytkownik ma domylnie (tzn. dopki nie zmieni si tego w oknie Waciwoci katalogu) pene prawa do katalogu.
Zapisz - zapisuje zmiany we waciwociach katalogu. Anuluj - anuluje wprowadzanie zmian. Wybranie tego przycisku uaktywnia okno dialogowe Wybierz uytkownika.
Rys. 4-30 Dialog Wybierz uytkownika.
MXKPV2011P0001
4 23
W tym oknie dialogowym pojawiaj si wszyscy uytkownicy zdefiniowani w Ustawieniach (szczegowe informacje dotyczce dodawania uytkownikw i ich praw w programie Symfonia Pace znajduj si w rozdziale Przygotowanie programu do pracy). Po wybraniu i zaznaczeniu uytkownika, dla ktrego maj by zdefiniowane specjalne prawa dostpu do katalogu, naley klikn w przycisk Dodaj. dane uytkownika pojawiaj si w oknie Waciwoci katalogu. Wybranie tego przycisku usuwa zaznaczonego uytkownika z okna Waciwoci katalogu. S dwie metody ustawiania praw dostpu do katalogu: Ograniczamy wszystkim uytkownikom dostp do katalogu, a nadajemy okrelone uprawnienia tylko wybranym osobom. Nadajemy okrelone uprawnienia wszystkim uytkownikom, a ograniczamy lub rozszerzamy uprawnienia okrelonym osobom.
Drzewko graficzna prezentacja danych

Wiele danych w programie Symfonia Pace ma charakter hierarchicznych struktur drzewiastych. Przykadowo w katalogu pracownikw mona umieszcza podkatalogi grup pracownikw, w podkatalogach mona tworzy dalsze podkatalogi. Struktura taka przypomina struktur folderw dyskowych (katalogw) w komputerze. Tego rodzaju dane s prezentowane w postaci struktur drzewiastych, nazywanych dla uproszczenia drzewkami, bo przypominaj zwyke drzewo, odwrcone korzeniami do gry. Rozwinita ga Korze
drzewa
Zwinita ga
Rys. 4-31 Przykadowe drzewko.
Elementy drzewka
Poniej przedstawiono przykadowe symbole graficzne elementw drzewka w oknie Pracownicy. Dla innych okien symbole graficzne s skojarzone z zawartoci okien. Korze drzewka. W celu dodania nowego katalogu w kartotece, a nie w innym katalogu, naley najpierw wybra korze drzewka. Ga drzewka reprezentuje katalog lub folder. Kliknicie gazi otwiera j, na licie w prawej czci okna poka si wszystkie zawarte w niej obiekty. Ga drzewka reprezentujca aktualnie wybrany folder. May plus z lewej strony gazi oznacza, e ga ta zawiera niewidoczne dalsze poziomy gazi. Aby rozwin ga, naley klikn ten symbol. May minus z lewej strony gazi oznacza, e uwidoczniona jest na drzewku ga z dalszymi poziomami gazi. Aby zwin ga drzewka, naley klikn ten symbol.
4 24
Kategorie
Obiekty w programie mog by uporzdkowane (pogrupowane) w katalogach. Mog rwnie by posortowane w inny sposb, wg ustalonych w programie kategorii. Aby zmieni kategori, naley klikn listek , znajdujcy si pod drzewkiem i wybra z listy waciw kategori. W prawej czci okna zostan wywietlone obiekty nalece do wybranej kategorii.
Lista kategorii
Rys. 4-32 Okno kategorii.
MXKPV2011P0001
4 25
Kryteria wyszukiwania filtry

Jeeli na licie istnieje wiele obiektw, nie trzeba wywietla ich wszystkich jednoczenie. Mona samemu decydowa o tym, ktre z nich bd widoczne. Su do tego kryteria wyszukiwania. Kryterium wyszukiwania to zbir warunkw zebranych pod wspln nazw. Wybranie okrelonego kryterium kartoteki powoduje pokazanie spord wszystkich obiektw tylko tych, ktre speniaj narzucony warunek. Znakomicie uatwia to wyszukiwanie obiektw o zadanych waciwociach. Program standardowo dostarcza rne kryteria wyszukiwania. Jeli dostarczone wraz z programem kryteria s niewystarczajce, mona utworzy wasne definicje. Kryterium nie moe by jednak cakowicie dowolne musi si skada z dostarczonych w programie komponentw. Mona wic okreli kolejno przedmiot wyszukiwania, wybra warunek i okreli poszukiwane wartoci. W celu wybrania pozycji speniajcych zadane kryterium naley klikn listek , znajdujcy si pod drzewkiem i wybra waciwe kryterium z listy w lewej czci okna. W prawej czci okna zostan wywietlone pozycje listy speniajce warunki kryterium.
Rys. 4-33 Okno kryteriw. Ponad list kryteriw znajduj si przyciski polece, umoliwiajce uruchamianie procesu definiowania, modyfikacji i usuwania kryteriw wyszukiwania. Przycisk polecenia otwiera okno Definiowanie kryteriw, umoliwiajc okrelenie nowego kryterium. Przycisk polecenia powoduje usunicie podwietlonego kryterium. Przycisk polecenia otwiera okno Definiowanie kryteriw, umoliwiajc modyfikacj podwietlonego kryterium.
Okno definiowania kryterium wyszukiwania

W otwartym oknie Definiowanie kryteriw moliwe jest zdefiniowanie treci nowego kryterium lub zmodyfikowanie istniejcego. Su do tego umieszczone w grnej czci okna pola i przyciski sterujce.
4 26
Rys. 4-34 Okno Definiowanie kryteriw. Zapisuje zdefiniowany wiersz kryterium. Przerywa definiowanie wiersza kryterium bez zapisywania wprowadzonych zmian. Nazwa filtru - wywietla nazw aktualnie definiowanego kryterium. Wywouje pomoc kontekstow. Zamyka okno. Dodaje nowy wiersz kryterium. Usuwa podwietlony wiersz kryterium. Definiowanie polega na nadaniu odpowiedniego znaczenia poszczeglnym kolumnom w definiowanym wierszu kryterium. W tej kolumnie mona zdecydowa klikniciem, czy definiowane kryterium jest otwarte (oznaczone znakiem ). W takim kryterium w czasie kadego zastosowania naley poda warto. W tej kolumnie naley wskaza, ktre pole bdzie przedmiotem wyszukiwania. Na licie do wyboru pojawi si nazwy pl z okna, dla ktrego definiuje si kryterium. Mog to by rne listy pl, z ktrych trzeba wskaza waciwe. Kliknicie w tej kolumnie powoduje zanegowanie warunku logicznego z nastpnej kolumny. W tej kolumnie z opuszczanego pola listy naley wybra warunek wyszukiwania dla okrelonego wczeniej pola. Do wyboru s warunki typu logicznego: rwne, wiksze od, mniejsze od,
MXKPV2011P0001
4 27
rne od, wiksze lub rwne, mniejsze lub rwne, oraz dodatkowo warunki: pomidzy umoliwiajcy podawanie zakresu wartoci speniajcych kryterium; zawierajce umoliwiajcy wyszukiwanie spord pozycji tylko tych, ktre zawieraj podany tekst; wedug wzorca umoliwiajcy definiowanie wzorcw z zastosowaniem prostych wyrae regularnych. Wyraeniem regularnym jest napis, w ktrym oprcz zwykych znakw uywanych w danym polu wystpuj wieloznaczniki: * (gwiazdka), oznaczajca dowoln sekwencj znakw, i ? (pytajnik), oznaczajcy dowolny znak. W tej kolumnie naley wprowadzi warto, wykorzystywan w warunku wyszukiwania. Dla kryterium otwartego (oznaczone znakiem w pierwszej kolumnie) nie trzeba wprowadza wartoci w procesie definiowania, ale dopiero podczas jego wykorzystywania. Jeli w tej kolumnie zostanie wpisana konkretna warto, program potraktuje j jako domyln. UWAGA Wszystkie warunki (wiersze) podane w czasie tworzenia definicji zostan poczone operatorem iloczynu logicznego, co oznacza, e musz by spenione jednoczenie.
Raporty
W programie Symfonia Pace wbudowany jest jzyk raportw, przeznaczony do tworzenia raportw i sprawozda na podstawie wprowadzonych danych. Ponadto jzyk raportw umoliwia dowolne przetwarzanie danych, ich prezentacj oraz komunikowanie si z uytkownikiem. Uytkownik posiadajcy odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia moe definiowa wasne raporty. Dokadny opis skadni jzyka raportw wraz z przykadami stosowania znajdziesz w pliku pomocy Jzyk raportw, zainstalowanym wraz z programem. UWAGA Jeli nie ma si dowiadczenia w programowaniu, nie naley wprowadza poprawek do istniejcych raportw. Szczeglnie dotyczy to raportw systemowych i specjalnych. Zmiany te mog spowodowa bdy lub cakowite zniszczenie wszystkich raportw programu.
Program dostarcza wiele predefiniowanych raportw. Jeli raporty dostarczone wraz z programem nie speniaj oczekiwa, mona sprbowa zdefiniowa wasne ich wersje.
4 28
Aby uzyska dostp do raportw, naley wybra z menu Funkcje rozwijane menu Kartoteki lub przycisk na pasku narzdziowym programu, a nastpnie wybra polecenie Raporty. Spowoduje to otwarcie okna Raporty, z ktrego mona zarzdza raportami w programie.
Pasek narzdziowy nad oknem katalogw raportw
Pasek narzdziowy nad oknem raportw
Okno katalogw raportw
Okno raportw
Rys. 4-35 Okno Raporty. W lewej czci okna znajduje si drzewko katalogu raportw, umoliwiajce grupowanie raportw zgodnie z zasadami obowizujcymi w oknach katalogw. W prawej czci okna widoczna jest lista raportw nalecych do podwietlonej grupy. W kolumnie obok nazwy raportu widoczna jest ikona, opisujca typ raportu. Typ grupuje raporty zwizane z okrelonymi podmiotami programu: - dotyczce pracownikw; - dotyczce wzorcw kadrowo-pacowych; - dotyczce elementw kadrowo-pacowych; - dotyczce urzdw; - dotyczce firmy; - specjalne i systemowe. Nagwki kolumn s rwnoczenie przyciskami sortujcymi. Kliknicie nagwka powoduje posortowanie raportw wedug nazwy nagwka. Ponad list raportw znajduj si przyciski polece, umoliwiajce uruchamianie procesu definiowania, modyfikacji i usuwania raportw. Otwiera puste okno definiowania raportw, rozpoczynajc proces definiowania nowego raportu. Umoliwia usunicie podwietlonego raportu. Otwiera okno definiowania raportw, umoliwiajc modyfikacj podwietlonego raportu. Wycina podwietlone raporty i umieszcza je w schowku. Nazwy wycitych raportw zmieniaj kolor, sygnalizujc, e zostay wycite. Znikaj dopiero po wklejeniu ich do docelowego katalogu.
MXKPV2011P0001
4 29
Kopiuje podwietlone raporty do schowka. Wkleja raporty ze schowka do wybranego katalogu. Uruchamia proces wykonywania raportu.
Okno definiowania raportw

W otwartym oknie moliwe jest zdefiniowanie treci nowego raportu lub zmodyfikowanie istniejcego. Pomoc w realizacji tej czynnoci s umieszczone w grnej czci okna pola i przyciski sterujce. Dostpna jest tu pomoc kontekstowa opisujca polecenia jzyka raportw. Po ustawieniu kursora na sowie kluczowym jzyka raportw (nazwy polece, typy zmiennych) i naciniciu klawiszy Ctrl+F1 plik pomocy otwarty zostanie na stronie opisujcej zaznaczonym kursorem element.
Rys. 4-36 Okno definiowania raportw. Powoduje rozpoczcie definiowania nowego raportu. Zapisuje zdefiniowany raport. Przerywa edycj raportu bez zapisywania wprowadzonych zmian. W oknie definicji raportu mona zmieni aktualnie ogldany raport, wybierajc go spord wszystkich raportw nalecych do tej samej grupy. Wewntrzne strzaki su do przemieszczania o jeden raport, skrajne przesuwaj odpowiednio do pierwszego i ostatniego raportu. Umieszczone wewntrz opuszczane pole listy suy do wyboru kryterium uporzdkowania raportw. Dostpne s nastpujce kryteria: Kolejno wprowadzania; Nazwa Rozwija list raportw w grupie. Raporty zdefiniowane w programie podzielone zostay na grupy tematyczne.
4 30
Wywouje pomoc kontekstow. Zamyka okno. Tytu - w polu tekstowym widoczna jest nazwa edytowanego raportu. Jeeli definiuje si nowy raport, naley wpisa tu jego nazw. Typ raportu - mona tu zobaczy, do jakiego typu jest zaliczony edytowany raport. Jeeli definiowany jest nowy raport, naley wybra z opuszczanego pola listy typ, do ktrego bdzie on zaliczony. W tych polach wywietlane jest aktualne pooenie kursora w treci edytowanego raportu. Pierwsze pole okrela numer wiersza, drugie numer znaku w tym wierszu. Rozwija list polece edycyjnych, uatwiajcych prac z treci raportu. Zawiera nastpujce polecenia: Cofnij - usuwa skutki ostatnio wykonanej operacji w treci raportu; Wytnij - wycina zaznaczony fragment raportu i umieszcza go w schowku; Skopiuj - kopiuje zaznaczony fragment treci raportu do schowka; Wklej - wkleja fragment treci raportu, znajdujcy si w schowku, na pozycji aktualnego ustawienia kursora; Zaznacz wszystko - zaznacza ca tre edytowanego raportu; Znajd - otwiera okno Znajd, umoliwiajc znalezienie w treci wpisanego cigu znakw; Zastp - otwiera okno Zastp, umoliwiajce znalezienie w treci wpisanego cigu znakw i zastpienie go innym; Wczytaj - otwiera okno systemowe Otwrz, skonfigurowane do poszukiwania plikw raportw (rozszerzenie .sc); Zapisz jako - otwiera okno systemowe Zapisz jako, skonfigurowane do zapisywania plikw raportw (rozszerzenie .sc). Uruchamia wykonywanie aktualnie edytowanego raportw. Jeeli w czasie definiowania raportu niezbdne jest wykorzystywanie programu uruchomieniowego (ang. debuggera), naley przed wybraniem tego przycisku nacisn rwnoczenie trzy klawisze: Ctrl+Alt+D.
Szybkie poruszanie si w oknach programu Symfonia Pace

Podczas pracy z programem mona wykorzysta zdefiniowane sekwencje klawiszowe. Dziel si one na akceleratory i klawisze skrtw.
Akceleratory
Pod pojciem akceleratorw naley rozumie przypisanie kademu menu i kademu z jego polece unikalnej dla aktywnej konfiguracji programu litery. Wykorzystanie akceleratora polega na rwnoczesnym wybraniu Alt i litery akceleratora. Jeeli w stosowanej konfiguracji klawiatury prawy Alt jest stosowany do wstawiania polskich liter, to wszystkie akceleratory wykorzystuj lewy Alt. Litery akceleratora s podkrelone w nazwach polece. W opisie stosowane s nastpujce oznaczenia sekwencji klawiszy: jeli jeden z klawiszy powinien by wcinity podczas naciskania innego klawisza, to ich nazwy poczone s znakiem plus (+)
MXKPV2011P0001
4 31
jeli klawisze trzeba wcisn kolejno (zwalniajc poprzedni przed naciniciem nastpnego), to ich nazwy poczone s znakiem przecinka (,). Przykad Alt+A naley nacisn i przytrzyma klawisz Alt, nacisn klawisz A, a nastpnie zwolni obydwa klawisze. Alt+A, R naley nacisn i przytrzyma klawisz Alt, nastpnie nacisn klawisz A, zwolni obydwa klawisze i wcisn klawisz R.
Klawisze skrtu programu Symfonia Pace

Klawisz skrtu to skojarzenie klawisza lub kombinacji klawiszy z wybran akcj programu. Skojarzenie to jest unikalne w strukturze menu programu. Klawisze skrtw s widoczne obok polece w menu, np. w menu Funkcje, oraz na tych etykietkach przyciskw polece, pojawiajcych si po przytrzymaniu wskanika myszy nad przyciskiem polecenia. Przykad: Ctrl+1 nacisn i przytrzyma klawisz Ctrl, nacisn klawisz 1, a nastpnie zwolni obydwa klawisze. F5 nacisn klawisz F5.
Oglne klawisze skrtw programu Symfonia Pace Aby:

wybra i-ty przycisk z paska narzdziowego odczyta ponownie zawarto okna zapisa wprowadzone w panelu dane zrezygnowa ze zmian wprowadzonych w panelu rozpocz wprowadzanie nowego rekordu danych usun wprowadzony rekord danych
Wcinij klawisz(e):
Ctrl+i gdzie i to kolejna cyfra z klawiatury alfanumerycznej; F5 Shift+Enter Alt+Enter Ctrl+plus z klawiatury numerycznej Ctrl+minus z klawiatury numerycznej
Klawisze dla struktur drzewiastych

Przy przegldaniu struktur drzewiastych, np. drzewa katalogu dokumentw, mona wykorzystywa nastpujce klawisze:
Aby:
przesun wskanik pozycji w d przesun wskanik pozycji w gr rozwin lub zwin tylko jeden, wskazany poziom drzewa rozwin wskazan ga drzewa zwin wskazan ga drzewa
Wcinij klawisz(e):
(klawisz strzaki w prawo lub w d); (klawisz strzaki w lewo lub w gr); Enter (dziaa jak przecznik); plus z klawiatury numerycznej; minus z klawiatury numerycznej.
Kalkulator i kalendarz
Kalkulator
W kadym polu edycyjnym przeznaczonym do wprowadzania kwot mona, wybierajc kombinacj klawiszy (Alt+) lub klikajc podwjnie na polu, skorzysta z podrcznego kalkulatora.
4 32
Rys. 4-37 Kalkulator. Udostpnia on wszystkie niezbdne funkcje biurowego kalkulatora. Przycisk Funkcja kasuje ostatnio wprowadzon liczb; zeruje kalkulator; kasuje ostatni cyfr; wprowadza liczb z pola wywietlacza do pamici; dodaje liczb z pola wywietlacza do pamici; odejmuje liczb z pola wywietlacza od pamici; wprowadza liczb z pamici w pole wywietlacza; wylicza wynik; udostpniaj standardowe operacje arytmetyczne; wprowadza kropk dziesitn; zmienia znak liczby w polu wywietlacza; lub Enter Esc wprowadza wynik do pola, z ktrego zosta wywoany kalkulator; zamyka kalkulator bez zmian zawartoci pola, z ktrego zosta wywoany.
Dane wprowadzone do pamici kalkulatora pozostaj w niej take po zamkniciu okna z kalkulatorem.
Kalendarz
W kadym polu edycyjnym zawierajcym daty mona, przyciskajc kombinacj klawiszy (Alt+) lub klikajc dwukrotnie na polu, skorzysta z kalendarza:
Rys. 4-38 Kalendarz. Kalendarz otwiera si na takim miesicu, jaki pokazany jest w polu, z ktrego zosta wywoany. Dzie miesica jest wyrniony ciemniejszym kolorem. Jeli do pola nie byy wprowadzone wartoci, wyrniona zostanie aktualna data systemowa. Aby zmieni dat w polu, naley wybra now dat z kalendarza. Przycisk lub PgUp Funkcja wywouje poprzedni miesic;
MXKPV2011P0001
4 33
lub PgDn Enter Esc
wywouje nastpny miesic; wywouje poprzedni tydzie; wywouje nastpny tydzie; wywouje poprzedni dzie; wywouje nastpny dzie; wprowadza dat do pola, z ktrego zosta wywoany; zamyka kalendarz bez zmian zawartoci pola, z ktrego zosta wywoany.
Wymiana danych
Eksportowanie danych
Eksportowanie danych polega na zapisywaniu danych z baz danych programu Symfonia Pace do pliku tekstowego. Plik taki mona potem wczyta w innym systemie. W celu rozpoczcia procesu eksportu naley wybra polecenie Eksport danych... z menu Firma. Otworzy si okno dialogu Eksport danych, gdzie naley zdefiniowa parametry eksportu.
Rys. 4-39 Dialog Eksport danych. Baza danych - w opuszczanym polu listy naley wybra nazw bazy danych programu, z ktrej chce si dokona eksportu. Zbir danych - w polu naley wpisa pooenie pliku docelowego, do ktrego eksportuje si dane, oraz jego nazw. Mona to zrobi klikajc na przycisk Wybierz... i w otwartym oknie dialogu Zapisz jako wskaza odpowiednie parametry cieki dostpu. Ogranicznik pola - w opuszczanym polu listy naley wybra znak oddzielajcy kolejne pola w pliku docelowym. Ogranicznik tekstu - w opuszczanym polu listy naley wybra znak ograniczajcy pola tekstowe w pliku tekstowym. Typ zbioru - w opuszczanym polu listy naley wybra format docelowego pliku tekstowego. Istotne jest, aby przy imporcie i eksporcie danych wybra ten sam typ zbioru. Wybranie rnych typw dla eksportu i importu moe spowodowa nieprawidowe dziaanie programu. Pierwszy wiersz zawiera nazwy pl - zaznaczenie tego pola wyboru powoduje wpisanie w pierwszym wierszu pliku docelowego nazw kolumn bazy danych. po zatwierdzeniu parametrw eksportu, (przycisk OK), pojawia si okno Pola eksportowane, w ktrym mona dokona wyboru pl rekordw, ktre maj by wyeksportowane. jeeli schemat wybranych pl bdzie czsto uywany w procesie eksportu, warto nada mu nazw i zapisa w programie.
4 34
Rys. 4-40 Okno Pola eksportowane. Pola eksportowane - lista pl rekordw wybranych do eksportu. Pola dostpne - lista pl rekordw dostpnych do eksportu. OK - uruchamia proces eksportu. Anuluj - anuluje proces eksportu <Dodaj - dodaje pole do listy pl eksportowanych. <<Wszystkie - dodaje wszystkie dostpne pola do listy pl eksportowanych. Odejmij> - usuwa pole z listy pl eksportowanych. Wszystkie>> - usuwa wszystkie pola z listy pl eksportowanych. Zakres identyfikatorw - pola w umoliwiajce przy pomocy identyfikatora wybr rekordw do eksportu, przeznaczone dla zaawansowanych uytkownikw. Nazwa schematu - pole, w ktrym naley zapisa nazw schematu do zapamitania. Schematy - pole wyboru zawierajce nazwy zdefiniowanych schematw. aduj schemat - umoliwia uycie wybranego schematu do eksportu danych. Zapisz schemat - zapisuje zdefiniowany schemat. Usu schemat - usuwa zaznaczony schemat. Po okreleniu parametrw i wybraniu pl do eksportu dane s wysyane do wskazanego pliku tekstowego. Jeeli taki plik nie istnieje, to zostanie utworzony we wskazanym katalogu. Po wyeksportowaniu danych pojawia si komunikat o wyniku eksportu.
Rys. 4-41 Komunikat Eksport danych.
MXKPV2011P0001
4 35
Importowanie danych
Importowanie danych polega na wczytywaniu danych z pliku tekstowego do ustalonej kartoteki programu Symfonia Pace. Plik tekstowy mg by utworzony w dowolnym systemie eksportujcym dane do plikw tekstowych, a nawet stworzony rcznie (przez dowiadczonego uytkownika) w prostym edytorze tekstowym. Mona importowa tylko wybrane pozycje pliku tekstowego do wybranej kartoteki. W celu rozpoczcia procesu importu naley wybra polecenie Import danych... z menu Firma. Otworzy si okno dialogu Import danych, naley zdefiniowa parametry importu.
Rys. 4-42 Dialog Import danych. Baza danych - w opuszczanym polu listy naley wybra nazw bazy danych programu, do ktrej maj by importowane dane. Zbir danych - w tym polu naley wpisa pooenie oraz nazw pliku, z ktrego s importowane dane. Jeeli pooenie pliku nie jest dokadnie znane, trzeba wybra przycisk polecenia Wybierz... i w otwartym dialogu Otwrz okreli parametry cieki dostpu. Ogranicznik pola - w opuszczanym polu listy naley wybra znak oddzielajcy kolejne pola w pliku z danymi. Ogranicznik tekstu - w opuszczanym polu listy naley wybra znak oddzielajcy pola tekstowe w pliku tekstowym. Typ zbioru - w opuszczanym polu listy naley wybra format pliku tekstowego, z ktrego bd wczytywane dane. Pierwszy wiersz zawiera nazwy pl - zaznaczenie tego pola wyboru powoduje odczytanie pierwszego wiersza pliku rdowego jako nazw importowanych kolumn. Po okreleniu parametrw importu i wybraniu przycisku polecenia OK, zostanie przeprowadzony import lub, gdy plik tekstowy zawiera w pierwszym wierszu nazwy pl, otwarte zostanie okno Odwzorowanie importowanych pl. Naley w nim przypisa pola wskazanego pliku tekstowego do pl bazy danych.
Odwzorowanie kolumn pliku tekstowego i kolumn bazy danych

Aby import danych do bazy by poprawny, naley odwzorowa kolumny pliku tekstowego na kolumny bazy danych w oknie dialogowym Odwzorowanie importowanych pl. Po wyborze i skojarzeniu pl do importu danych mona zapisa stworzony schemat i wykorzysta go w nastpnym imporcie.
4 36
Rys. 4-43 Dialog Odwzorowanie importowanych pl. Pola kartoteki - lista zawiera pola kartoteki, ktre naley skojarzy z polami z importowanego pliku oraz pola jeszcze nie skojarzone. Jeli pole z bazy danych nie zostanie skojarzone z adnym z importowanych pl, to nie zostanie wypenione danymi. Pola importowane - Lista zawiera nazwy pl w importowanym pliku. < cz - przy pomocy tego przycisku kojarzymy pola kartotek oraz pola importowane. Naley wskaza pole z kartoteki oraz odpowiadajce mu pole importowane, a nastpnie klikn przycisk <cz. Rozcz > - przy pomocy tego przycisku polecenia mona rozczy wskazane skojarzenie. << Wszystkie - nazwy pl z kartoteki zostan automatycznie skojarzone z nazwami pl z pliku. Kolejno wystpowania pl na obydwu listach musi by taka sama. Schematy - pole wyboru zawierajce nazwy zdefiniowanych schematw. Nazwa schematu - pole, w ktrym naley zapisa nazw schematu do zapamitania. aduj schemat - przycisk umoliwia uycie wybranego schematu do importu danych. Zapisz schemat - zapisuje zdefiniowany schemat. Usu schemat - usuwa zaznaczony schemat. OK - w celu wykonania importu naley wybra ten przycisk. W czasie przeprowadzania importu moe okaza si, e zostay zdublowane identyfikatory rekordw lub pola z bazy danych, ktre powinny by unikalne. Wtedy pojawia si okno dialogowe, gdzie mona zadecydowa co zrobi z tymi danymi. Bdne dane mona skorygowa, zmodyfikowa lub zignorowa bdy. UWAGA Przed dokonaniem zmian naley koniecznie zrobi kopi bezpieczestwa danych firmy, gdy nieumiejtne korygowanie lub modyfikowanie baz danych moe prowadzi do ich uszkodzenia.
MXKPV2011P0001
4 37
Rys. 4-44 Dialog Istniejcy rekord. Nazwa pola - nazwa pola w bazie danych. Pole istniejce - zawarto pola w pliku docelowym. Pole importowane - zawarto pola w pliku importowanym. Ponw prb - odczytuje ponownie zawartoci rekordu w celu wyeliminowania ewentualnych bdw odczytu lub po dokonaniu korekty, modyfikacji lub zignorowaniu bdu. Zmodyfikuj - zastpuje rekord docelowy w bazie rekordem importowanym. Zmodyfikuj wszystkie - zastpuje wszystkie istniejce rekordy rekordami importowanymi. Ignoruj - powoduje zignorowanie importowanego rekordu i pozostawienie w bazie dotychczasowego. Ignoruj wszystkie - powoduje zignorowanie wszystkich importowanych rekordw i pozostawienie w bazie dotychczasowych. Przerwij - przerywa proces importu danych. Pomoc - wywouje okno pomocy kontekstowej. Nazwa zduplikowanego klucza - podaje nazw powtarzajcego si klucza. Poka pola klucza - aktywny przy przegldaniu pl innych ni pola kluczy, powoduje powrt do pola klucza. Poka nastpny zduplikowany klucz - powoduje przejcie do nastpnego powtrzonego klucza, o ile on istnieje. Liczba cakowita, rozmiar 4 - rodzaj i liczba znakw okrelajcych nowy klucz. Pole importowane - tu powinny by wpisane nowe dane klucza. Pole. istniejce - dane istniejcego klucza. Po zakoczeniu importu danych pojawia si okno z komunikatem o jego przebiegu.
4 38
Rys. 4-45 Komunikat Import danych.
Eksport danych do programu Symfonia Finanse i Ksigowo

Do programu Symfonia Finanse i Ksigowo eksportowane s wyniki operacji prowadzonych w programie Symfonia Pace. Eksport do FK moliwy jest zarwno w przypadku zainstalowania programw na jednym komputerze (w jednej sieci), jak rwnie na oddzielnych komputerach. W celu ustalenia miejsca, w ktrym nastpi skadowanie wymienianych plikw, niezbdne jest przeprowadzenia ustawie, definiujcych domylny katalog. Opisano je w rozdziale Przygotowanie programu do pracy. Jeeli programy zainstalowane s na oddzielnych komputerach (w systemie rozproszonym), jako katalog wymiany moe by wskazany napd dyskietek. W tym przypadku wymiana danych polega na wyeksportowaniu danych z programu Symfonia Pace na dyskietk, a nastpnie przeniesieniu dyskietki do komputera z programem Symfonia Finanse i Ksigowo i zaimportowaniu danych do tego programu. UWAGA Operacje importu i eksportu powinny by wykonywane na tej samej dyskietce.
Definiowanie schematw ksigowania

Program Symfonia Pace bdzie mg wsppracowa z programem Symfonia Finanse i Ksigowo, jeeli elementy pacowe wchodzce w skad systemw wynagrodze firmy, wzorcw i pracownikw, bd odpowiednio zadekretowane. Mona to zrobi po wejciu w menu Funkcje - Kartoteki - Schematy ksigowania lub klikajc na ikon ksigowania. i z rozwijanego menu wybierajc polecenie Schematy
MXKPV2011P0001
4 39
Rys. 4-46 Okno Schematy ksigowania. Dodaje nowy schemat ksigowania. W oknie Schematy ksigowania naley zdefiniowa wzory ksigowania dla danego elementu pacowego. Nazwa - w polu naley poda skrtow, najwyej omioliterow nazw schematu ksigowania. Opis- w polu naley poda opis schematu ksigowania. Konta- w polu naley wpisa numery kont, na ktre bd ksigowane zapisy. Zapisuje zmiany w oknie schematw ksigowa. Anuluje ostatnio dokonane zmiany. np.
Rys. 4-47 Schemat ksigowania. Jeeli ksiguje si wynagrodzenie w programie FK na kontach analitycznych, wwczas przy numerze konta syntetycznego 230 (Rozrachunki z pracownikami) naley dopisa P. Litera P jest symbolem kartoteki pracownikw w programie Symfonia Finanse i Ksigowo.
Rys. 4-48 Schemat ksigowania analitycznego. W przypadku prowadzenia rachunku kosztw wedug rodzaju, naley rwnie zdefiniowa w programie Symfonia Pace ksigowanie rwnolege.
Rys. 4-49 Schemat ksigowania rwnolegego.
4 40
Jeeli istnieje podzia ksigowania wynagrodze wedug miejsc powstawania kosztw, naley zdefiniowa dla elementu pacowego kilka schematw ksigowania.
Rys. 4-50 Schematy ksigowania wg miejsca powstawania kosztw. Jeli miejsca powstawania kosztw s w programie FK rozrniane analitycznie wwczas w programie Symfonia Pace naley zdefiniowa schemat, G oznacza symboliczny numer konta analitycznego (ID) w programie Symfonia Finanse i Ksigowo.
Rys. 4-51 Schemat ksigowania analitycznego wg miejsca powstawania kosztw. Numer ID z FK powinien by wpisany w polu Ksigowy identyfikator grupy w oknie dialogowym Waciwoci katalogu grupy pracownikw programu Symfonia Pace.
Rys. 4-52 Dialog Waciwoci katalogu. Poza elementami wynagrodzenia pracownika w systemie wynagrodze moemy zaksigowa rwnie elementy rozlicze, np. z urzdami skarbowymi. Przykadowo w programie Symfonia Finanse i Ksigowo musi by zaksigowana zaliczka na podatek z umw cywilno-prawnych na konto analityczne Rozliczenie z urzdami skarbowymi pracownikw. Naley wwczas zdefiniowa nastpujcy schemat ksigowania, gdzie P jest symbolem numeru konta analitycznego w kartotece pracownikw w programie Symfonia Finanse i ksigowo, a U symbolem numeru konta analitycznego w kartotece urzdw skarbowych.
Rys. 4-53 Schematy ksigowania analitycznego Rozliczenia z urzdami skarbowymi pracownikw. Kasuje zaznaczony schemat ksigowania. Przy kasowaniu schematu ksigowania, ktry jest wykorzystywany przez elementy pacowe pojawi si komunikat. MXKPV2011P0001
4 41
Rys. 4-54 Komunikat Schematy ksigowa. Aby skasowa wybrany schemat naley go odczy od elementw pacowych w oknie Elementy. Po zdefiniowaniu wszystkich schematw ksigowania naley przypisa je do elementw pacowych. Sposb przypisywania schematw ksigowania do elementw opisano w rozdziale Elementy systemw wynagrodze. Ostatnim krokiem przygotowania danych do eksportu jest przypisanie schematw ksigowania elementw pacowych do poszczeglnych pracownikw, wzorcw lub firmy. Wykonanie tych operacji przedstawiono w rozdziaach: Firma, Pracownicy i grupy pracownikw oraz Wzorce kadrowo-pacowe.
Przebieg eksportu danych do programu Symfonia Finanse i Ksigowo

Po przygotowaniu danych mona przej do waciwego eksportu danych do programu Symfonia Finanse i Ksigowo. W zalenoci od tego, jakiego typu dane chcemy eksportowa, rne bd miejsca skd dokonujemy eksportu. Jeeli dane dotycz globalnych wartoci dla firmy, naley z menu Firma wybra polecenie Export do FK. Dla danych pracownikw to samo polecenie wybiera si z menu podrcznego w oknie Pracownicy po zaznaczeniu wybranej grupy pracownikw i klikniciu prawym przyciskiem myszy. Dane grupy pracownikw moemy wyeksportowa z okna Wzorce, o ile zdefiniowalimy wczeniej wzorzec danej grupy. Po wybraniu po raz pierwszy polecenia Eksport do FK... pojawia si okno dialogowe Wsppraca z FK.
Rys. 4-55 Dialog Wsppraca z FK W tym oknie dialogowym trzeba wpisa nazw stanowiska w programie Symfonia Pace, ktre bdzie uywane przy wsppracy z programem Symfonia Finanse i Ksigowo. Jeeli firma pracuje na kilku stanowiskach, to nazwa kadego musi by unikalna. Domylnie program proponuje AMKP1, ale mona wpisa dowoln nazw wasn. Po wpisaniu nazwy stanowiska i jej zaakceptowaniu przyciskiem OK pojawia si okno dialogowe Eksport do FK.
4 42
Rys. 4-56 Dialog Eksport do FK. Program poda, z jakim formatem programu Symfonia Finanse i Ksigowo bd zgodne eksportowane pliki i poprosi o przygotowanie dyskietki lub wybranie nazwy katalogu w ktrym bd zapisane dane. W otwartym oknie dialogu naley okreli lub zaakceptowa podpowiadan przez program ciek dostpu, a nastpnie dokona eksportu, wybierajc przycisk OK. Utworzone zbiory naley wczyta do programu Symfonia Finanse i Ksigowo przy pomocy procedury System - Import specjalny.
Import z programu Symfonia Finanse i Ksigowo

W programie Symfonia Pace wypeniajc stron Personalia na formularzu pracownika nie naley wpisywa w polu ID w FK jego numeru konta analitycznego w programie Symfonia Finanse i Ksigowo, ten numer bdzie uzgodniony z programem FK przy najbliszym imporcie. Podczas eksportu danych pacowych z programu Symfonia Pace w razie potrzeby jest eksportowana rwnie kartoteka pracownikw. W programie Symfonia Finanse i Ksigowo wyeksportowani pracownicy trafiaj do kartoteki FK, gdzie s im nadawane numery identyfikacyjne numery kont analitycznych. Numery identyfikacyjne zostan nadane tylko tym pracownikom, ktrzy wczeniej ich nie mieli. Podczas importu danych program Symfonia Finanse i Ksigowo zapisuje w katalogu danych zwrotnych numer ID w FK pracownika. Naley go zwrotnie zaimportowa do programu Symfonia Pace, aby nastpio uzgodnienie numeru identyfikacyjnego w obu programach. Podczas importu program uwzgldni tylko te numery identyfikacyjne, ktre zostay nadane pracownikom po raz pierwszy. Aby wczyta do Symfonia Pace numery ID pracownikw w FK, naley z menu Firma wybra polecenie Import z FK. Po pojawieniu si okna dialogowego Import z FK program prosi o przygotowanie dyskietki, na ktrej program Symfonia Finanse i Ksigowo zapisa dane dla lub wybranie nazwy katalogu, w ktrym znajduj si zapisane dane. W otwartym oknie dialogu naley okreli lub zaakceptowa podpowiadan przez program ciek dostpu, a nastpnie dokona importu, wybierajc przycisk OK.
Rys. 4-57 Dialog Import z FK. Po wczytaniu danych numery identyfikacyjne pracownikw uzgodnione z programem Symfonia Finanse i Ksigowo pojawi si na stronach Personalia w panelach pracownikw programu Symfonia Pace w polu ID w FK.
MXKPV2011P0001

Przed rozpoczciem wykorzystywania programu Symfonia Pace naley go przystosowa do potrzeb konkretnej firmy. Przygotowania do wdroenia programu dotycz zarwno organizacji firmy, jak i wykorzystywanego sprztu i oprogramowania. Cz ustawie mona wprowadzi ju w trakcie wykorzystywania programu, ale zastanowienie si nad wszystkimi punktami tego rozdziau uatwi proces planowania i zarzdzania systemem wynagrodze w firmie. UWAGA Przed rozpoczciem pracy w programie Symfonia Pace naley szczegowo przemyle sposb wykorzystania jego moliwoci zgodnie z zasadami, okrelonymi w ustawie o rachunkowoci, ustawach podatkowych, kodeksie pracy oraz rozporzdzeniach Ministerstwa Finansw i Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej.
Organizacja obsugi programu

Zakadamy, e w firmie, ktrej system wynagrodze bdzie tworzony i zarzdzany w programie Symfonia Pace, istnieje lub jest przewidywany okrelony tryb postpowania od momentu otwarcia firmy i zatrudnienia pracownikw, do rozliczenia finansowego wykonanej pracy w zaoonym okresie pacowym oraz wykonania zwizanych z tym raportw. Przed rozpoczciem pracy w programie wskazane byoby udokumentowanie aktualnego sposobu postpowania i dopasowanie go do metod oferowanych w programie Symfonia Pace. Moliwe, e konieczne bd modyfikacje procedur dziaania firmy, ale jest to normalne zjawisko w czasie wprowadzania komputerowych metod zarzdzania. Zastosowanie si do wskazwek zawartych w tym rozdziale uatwi wdroenie programu. Opis zawiera zagadnienia, ktre maj by przydatne dla moliwie najwikszej liczby uytkownikw programu; naley wybiera z niego tylko cz niezbdn dla wasnej firmy.
Ustalenie parametrw wydruku

W celu zapewnienia poprawnego drukowania wynikw wykonywanych w programie raportw, naley ustawi parametry wydruku. Trzeba to zrobi przed rozpoczciem wykorzystywania programu. UWAGA Po zainstalowaniu programu lub zmianie drukarki naley zweryfikowa ustawienia drukarki, rozmiaru papieru oraz style pisma. W przeciwnym wypadku sporzdzane raporty mog by nieprawidowo formatowane. Ustawienie drukarek dotyczy tylko programu Symfonia Pace, w innym programie Symfonii trzeba te parametry okreli oddzielnie. W przypadku wersji sieciowej programu, parametry drukarek dla kadej kocwki s niezalene od pozostaych. Zapewnia to prawidowo ustawie bez wzgldu na wersj Windows, zainstalowan na kadej z kocwek (Windows 98 lub Windows NT/2000).
W przypadku, gdy korzystasz z wersji wielostanowiskowej programu ustawienia drukarek mog by wsplne dla wszystkich stacji roboczych, gdy zwykle w takiej sytuacji pracuje tylko jedna wsplna drukarka sieciowa. Moliwa jest tu jednak zmiana lokalnych ustawie dla pojedynczej stacji roboczej, bez zmiany parametrw dla pozostaych. Przed wprowadzeniem zmian musisz w pliku amkp.ini, ktry
52
znajduje si zawsze w katalogu Windows dla tej stacji roboczej, dopisa pewne informacje w sekcji [ustawienia drukarek] - jeli sekcja nie istnieje, naley j utworzy: [Ustawienia drukarek] Lokalnie = Tak Po uruchomieniu programu naley zdefiniowa drukarki domylne dla obydwu rodzajw wydruku, ustali przekodowanie polskich znakw i zdefiniowa kroje pisma dla raportu tekstowego. Po uruchomieniu programu, gdy po raz pierwszy wybierzesz opcj raportw, program poinformuj o braku pliku 21basprg.cmp. Wybierz, dostpny w tym oknie dialogowym, przycisk Stwrz baz. Komunikat ten bdzie si pojawia (tylko raz) przy pierwszym wybraniu firmy.
Ustalanie drukarek i stylw pisma

W celu zdefiniowania ustawie drukarek naley wybra przycisk na pasku narzdziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. Pojawia si okno Ustawienia. Po wybraniu grupy lub na drzewku ustawie, w prawej czci okna pojawi si dane, zwizane z odpowiednim rodzajem drukarki i stylami pisma wykorzystywanymi przez raporty.
Drukarki graficzne
Dla wydruku graficznego okno bdzie miao nastpujc posta:
Rys. 5-1 Ustawienia drukarki graficznej i stylw pisma. Drukarka - z opuszczanego pola listy trzeba wybra sterownik drukarki, ktra bdzie uywana do drukowania raportw z programu Symfonia Pace. Ustawienia.- wybranie tego przycisku powoduje otwarcie okna ustawie sterownika drukarki, gdzie naley okreli rozmiar papieru (taki, jaki faktycznie bdzie uywany) oraz inne ustawienia (np. jako wydruku). Wszystkie raporty bd dopasowywa si do ustalonego rozmiaru strony. W przypadku, gdy wybrany rozmiar strony jest niewystarczajcy dla sporzdzenia raportu (np. ze wzgldu na ilo danych umieszczanych w jednym wierszu raportu), program automatycznie zmieni orientacj wydruku z pionowej na poziom. Jeli mimo to rozmiar strony jest za may, zostanie wywietlony odpowiedni komunikat. Marginesy - w tych polach mona okreli sposb formatowania strony wydruku, czyli umieszczenie wydruku na stronie. Standardowo ustawienie 0 marginesw powinno gwarantowa prawidowy wydruk raportu na papierze formatu A4. Jednak jeli zbyt due marginesy drukarki powoduj obcinanie tekstu, w tym polu mona poda inne wartoci. Naley sprawdzi poprawno ustawienia marginesw, dokonujc prbnego wydruku dowolnego raportu wykonanego w programie i w razie potrzeby poprawi ustawienia.
MXKPV2011P0001
53
Kody.polskich.liter - dla drukarek graficznych dostpne jest pod nazw Windows ustawienie zgodne ze zdefiniowanym dla systemu.
Tabela definiowania stylw

Definiowaniem stylw pisma steruj dwa przyciski polece. Dodaje nowy styl pisma. Usuwa zaznaczony styl pisma. Tabela przedstawiona na rysunku umoliwia tworzenie powiza pomidzy symboliczn nazw stylu pisma a czcionkami do niego przypisanymi. Postpowanie jest podobne do wyboru czcionek w typowych edytorach tekstu. Nazwa.dla.raportu - w tej kolumnie naley wybra z opuszczanego pola listy symboliczn nazw stylu pisma uywan w raportach. Po wykorzystaniu nazw stylw zdefiniowanych w programie mona dodawa wasne nazwy, a nastpnie uywa ich w swoich raportach. Nazwa.kroju.pisma - w tej kolumnie mona wybra z opuszczanego pola listy nazw kroju pisma (czcionki) spord wszystkich krojw zainstalowanych w rodowisku Windows. G.K.S.P - w tych kolumnach mona zaznaczy pola wyboru, przypisujc atrybuty czcionek do stylu pisma. S to: G pogrubienie K kursywa S przekrelenie P - podkrelenie. Wys. - w tej kolumnie wpisuje si wysoko czcionek. Wielko czcionki dla drukarek graficznych jest podawana w dziesitych czciach milimetra. Przeliczenia z jednostek punktowych na dziesitne czci milimetra trzeba wykonywa indywidualnie. Jeden punkt to 0.3528 mm, std wielkoci czcionki najczciej wykorzystywanej przy druku ksiek, tj. 10 punktw, odpowiada wielko 35. Zdefiniowane style pisma mog by identyfikowane w definiowanych raportach przez nadan im nazw symboliczn. Dla poprawnej wsppracy programu z drukarkami laserowymi naley w ustawieniach sterownika drukarki laserowej zaznaczy: jako grafiki: wysoka; tryb graficzny: raster; tryb tekstowy: TrueType jako grafika. W zalenoci od konkretnego sterownika, niektre z tych parametrw mog nie istnie lub mie inne nazwy. Pewna grupa drukarek atramentowych ma fabrycznie ustawione due marginesy, ktrych wielkoci nie da si zmieni. Moe to powodowa obcinanie czci drukowanych raportw. W takim przypadku podczas drukowania raportw naley na pojawiajcym si oknie dialogowym zaznaczy pole Due marginesy.
54
Rys. 5-2 Ustawienia marginesw dla drukarki atramentowej.
Drukarki tekstowe
Dla drukarki tekstowej okno bdzie miao nastpujc posta:
Rys. 5-3 Ustawienia drukarki tekstowej i stylw pisma. UWAGA Style pisma dla raportu tekstowego naley zdefiniowa tylko dla zainstalowanych w systemie drukarek igowych.
Drukarka - z opuszczanego pola listy wybiera si (spord zainstalowanych w systemie) sterownik drukarki, ktra bdzie uywana do drukowania raportw z programu Symfonia Pace. Naley wybra jeden ze sterownikw drukarki: waciwy sterownik dla faktycznie zainstalowanej drukarki (np. Epson FX 1050, Star LC 10), sterownik o nazwie typowytylko tekst (generic / text only). Uycie sterownika waciwego dla danej drukarki jest prostsze, ale moe stwarza problemy przy druku polskich liter. Wynika to z faktu, e sterowniki dokonuj wewntrznej zmiany kodw liter z zakresu 128255, a wanie w tym zakresie znajduj si kody polskich liter. Z tego powodu wybrane w ustawieniach programu Kody polskich liter mog nie przynie spodziewanego efektu. W takim przypadku naley wybra opcj bez polskich liter lub zastosowa sterownik typowytylko tekst. Uycie sterownika typowytylko tekst wymaga dodatkowej pracy przy jego konfiguracji oraz pewnego dowiadczenia i wiedzy fachowej. Ustawienia. - wybranie tego przycisku spowoduje otwarcie okna ustawie sterownika drukarki, gdzie naley wybra rozmiar papieru (taki, jaki faktycznie jest woony do drukarki) oraz inne ustawienia drukarki (np. jako wydruku). Wszystkie raporty bd dopasowywa si do ustalonego rozmiaru strony.
MXKPV2011P0001
55
Poniej zaprezentujemy kilka dodatkowych uwag. Po wybraniu ustawie drukarki, w panelu Czcionki naley wpisa waciwe kody sterujce, zmieniajce szeroko i atrybuty pisma. Waciwe kody sterujce mona odnale w instrukcji obsugi drukarki. Jeli kody te nie zostan wpisane, dostpny bdzie tylko jeden krj pisma Roman 10cpi. Naley zwrci uwag na to, aby dla kodu 17cpi wpisa kod odpowiadajcy dokadnie tej szerokoci (cz drukarek posiada rwnie font 20cpi i wybranie tylko kodu druk skondensowany moe powodowa ze formatowanie wydruku). W panelu Opcje urzdzenia naley wypeni waciwe kody rozszerzonego zestawu znakw. Mona tu wpisa bezporednio waciwe kody polskich liter, odpowiadajce sposobowi ich kodowania w posiadanej drukarce wwczas w programie trzeba wybra kody polskich liter jako Windows, lub wpisa tu takie same kody dla drukarki, jak dla Windows, dla wszystkich polskich znakw (np. dla 185 = naley wpisa z klawiatury kod Alt 0185). Dziki temu waciwe przekodowanie polskich znakw bdzie mona wybra w opcji definiowania drukarek domylnych. Jeli wydruki sporzdzane s na papierze szerokim o dugoci 12 cali (nie ma go w standardowym zestawie), naley wybra dla drukarek domylnych rozmiar strony uytkownika, a po wybraniu przycisku OK wpisa waciwy rozmiar strony (np. 14 x 12 cali). W przypadku, gdy wybrany rozmiar strony jest niewystarczajcy dla sporzdzenia raportu (ze wzgldu na ilo danych umieszczanych w jednym wierszu raportu), program dla czci wydrukw tekstowych, przy zmianie papieru z szerokiego (15 cali) na wski (8 1/2 cala), automatycznie zmniejszy ilo informacji prezentowanych na wydruku. Marginesy - w tych polach mona okreli sposb formatowania strony wydruku, czyli umieszczenie wydruku na stronie. Zmieniajc wartoci w tym polu mona atwo formatowa strony wydruku np. zmniejszy marginesy drukarki, jeeli tekst jest obcity. Naley sprawdzi poprawno ustawienia marginesw, dokonujc prbnego wydruku dowolnego raportu wykonanego w programie i w razie potrzeby poprawi ustawienia. Kody.polskich.liter - w tym polu naley wskaza sposb kodowania polskich liter dla drukarki igowej. Do wyboru s: Bez polskich liter, IBM Latin 2, Mazovia, Windows, DHN, PN ISO Latin. Dla drukarek tekstowych dostpna jest moliwo dokadnego wyspecyfikowania sposobu wydruku polskich znakw. Wybranie przycisku Kody drukarki, spowoduje otwarcie dodatkowego okna, w ktrym mona dokona wyboru pomidzy standardowym mechanizmem wydrukw lub bezporednim sterowaniem za pomoc kodw sterujcych, oraz dokona dodatkowej konfiguracji drukarki. Moesz wskaza:
56
Rys. 5-4 Okno ustawie kodw sterujcych drukarki. Driver WIN - jest to opcja domylna. Wybranie tej opcji wcza standardowy mechanizm wydrukw tekstowych, zapewniajc pen zgodno z zainstalowanym dla drukarki sterownikiem. ESC/P - wcza bezporednie sterowanie drukark i przyjmuje dla drukarki standard kodw sterujcych ESC/P. Pola edycyjne kodw sterujcych s wypenione wartociami odpowiadajcymi temu standardowi oraz s zablokowane do edycji. Moliwe jest wpisanie tylko dwch dodatkowych kodw sterujcych odpowiadajcych moliwym dodatkowym krojom pisma, ktrych mona uywa ponad standardowe 5,10,12 oraz 17 cpi. IBM - wcza bezporednie sterowanie drukark i przyjmuje dla drukarki standard kodw sterujcych IBM. Pola edycyjne kodw sterujcych s wypenione wartociami odpowiadajcymi temu standardowi oraz s zablokowane do edycji. Moliwe jest wpisanie tylko dwch dodatkowych kodw sterujcych odpowiadajcych moliwym dodatkowym krojom pisma, ktrych mona uywa ponad standardowe 5,10,12 oraz 17 cpi. INNE - wcza bezporednie sterowanie drukark i umoliwia podanie dowolnych niestandardowych kodw sterujcych dla drukarki. Aby wprowadzi wasne kody sterujce naley skorzysta z instrukcji obsugi drukarki i odnale odpowiednie kody sterujce dla odpowiednich operacji drukarki. Wprowadzajc kody sterujce naley mie na uwadze to, e czsto nie wystarczy wczenie jednej opcji (np. szerokoci 10cpi), ale take naley wyczy inne ustawienia (np. zagszczenie lub podwjn szeroko). Dla prawidowego funkcjonowania wydrukw zalecane jest stosowanie dedykowanego sterownika dla danej drukarki. Ustawienia dotyczce rozmiaru papieru podane w opcjach drukarki s akceptowane przez nowy mechanizm wydruku. Dla uzyskania maksymalnej szybkoci wydruku naley wybra opcj jakoci wydruku Kopia robocza (draft). W wydrukach tekstowych nie ma moliwoci operowania orientacj papieru, tzn. na drukarce z wskim wakiem nie mona sporzdzi wydruku w orientacji poziomej (landscape) zmieniajc opcje drukarki. Oczywicie na drukarkach z szerokim wakiem mona woy kartk A4 w poprzek i wwczas zmiana orientacji w ustawieniach przyniesie podany efekt.
MXKPV2011P0001
57
UWAGA
Wydruki tekstowe przeznaczone s wycznie dla drukarek igowych (wierszowych). Zastosowanie ich do drukarek laserowych lub atramentowych (ktre nie akceptuj kodw sterujcych zwykych drukarek) moe spowodowa wydruk pustych stron lub przypadkowych fragmentw tekstu. Podobnie jak dla drukarek graficznych, krj pisma wskazujesz na dialogu wyboru krojw pisma. Dialog ten wywietli tylko te czcionki, ktre s zainstalowane fabrycznie w drukarce igowej. Wysoko liter dla czcionek jest podawana automatycznie i nie naley jej zmienia. Dalsze postpowanie jak takie samo, jak w przypadku raportw graficznych.
Kroje pisma dla raportu tekstowego ustala naley tylko i wycznie dla drukarek igowych. Program ma wbudowany mechanizm przekodowywania polskich znakw. Zmiana sposobu kodowania nie wymaga adnych modyfikacji w zdefiniowanych poprzednio raportach. W takiej sytuacji polskie litery nie s widoczne na ekranie, ale s poprawnie drukowane. Wynika to z cechy systemu Windows, w ktrym czcionki drukowane s zastpowane na ekranie przez najblisze czcionki ekranowe, posiadajce inne kodowanie polskich znakw.
Tabela definiowania stylw

Definiowaniem stylw pisma steruj dwa przyciski polece. Dodaje nowy styl pisma. Usuwa zaznaczony styl pisma. Tabela na rysunku umoliwia tworzenie powiza pomidzy symboliczn nazw stylu pisma a czcionkami do niego przypisanymi. Postpowanie jest podobne do wyboru czcionek w typowych edytorach tekstu. Nazwa.dla.raportu - w tej kolumnie wybiera si z opuszczanego pola listy symboliczn nazw stylu pisma wykorzystywan w raportach. Po wykorzystaniu nazw stylw zdefiniowanych w programie mona dodawa wasne nazwy, a nastpnie uywa ich w swoich raportach. Nazwa.kroju.pisma - w tej kolumnie wybiera si z opuszczanego pola listy nazw kroju pisma. Pokazane zostan wycznie te kroje pisma, ktre s zainstalowane fabrycznie w wybranej drukarce igowej. Raporty tekstowe stosuj kroje pisma zainstalowane w drukarce, tj. wbudowane przez producenta. Kada drukarka posiada zatem swoje wasne kroje pisma o rnej nazwie, np. Orator, Courier, Roman lub Draft. Z tego powodu kada zmiana drukarki wymusza zmian krojw pisma naley wic po kadej zmianie wskaza waciwe kroje i szerokoci pisma dla wszystkich nazw stosowanych przy sporzdzaniu raportw. Dostpne kroje pisma drukarki oraz nazwy uywane przez Jzyk raportw s wybierane z rozwijanej listy. W przypadku sterownika typowytylko tekst dostpne s kroje pisma o nazwie Roman i odpowiedniej szerokoci. G.K.S.P - zaznaczone pola wyboru informuj o przypisanych atrybutach czcionek: G pogrubienie K kursywa S przekrelenie P - podkrelenie. Dla wydrukw tekstowych atrybuty s nadawane automatycznie w raportach.
58
Wys. - w tej kolumnie wpisana jest wysoko czcionek. Dla wydrukw tekstowych nie naley zmienia wysokoci liter warto ta jest wpisywana automatycznie. UWAGA Po wybraniu (lub zmianie) sterownika drukarki naley ustali waciwe kroje pisma. Dla przyspieszenia wydrukw tekstowych mona wybra w ustawieniach drukarki jako wydruku roboczego (draft).
Drukowanie raportw jako nadruk na oryginalnych formularzach

Jedn z form wykonania raportw jest nadruk na oryginalne urzdowe formularze. Moe si zdarzy, e tekst raportu jest przesunity w stosunku do pl formularza. W takim przypadku naley w pojawiajcym si podczas procesu wykonywania raportu oknie Offset dopasowa wielkoci przesunicia w poziomie Offset x oraz w pionie Offset y dla poszczeglnych stron dokumentu. Jeden punkt odpowiada przesuniciu o 0,1 mm na wydruku.
Rys. 5-5 Ustawienia przesunicia Offset.
Okrelenie uytkownikw i ich uprawnie

Program umoliwia rnicowanie uprawnie przez okrelenie uytkownikw i zdefiniowanie zakresu ich dostpu do danych. Przed wykonaniem tej czynnoci niezbdne jest powizanie zada osb, ktre bd pracowa w programie, z dostpnymi poziomami uprawnie. Uatwi to waciwe korzystanie z programu.
Lista uytkownikw
Program umoliwia prac tylko tym osobom, ktre wczeniej zostay wpisane na list jako uytkownicy programu. Aby uniemoliwi niepowoany dostp do danych firmy, kady uytkownik powinien zabezpieczy swoje uprawnienia indywidualnym hasem dostpu, podawanym w momencie rozpoczynania pracy z firm. Dostp do listy uytkownikw umoliwia wybranie przycisku na pasku narzdziowym programu lub polecenia Ustawienia z menu Funkcje. W oknie Ustawienia. naley wybra z drzewka ustawie ikon . W prawej czci okna pojawi si lista uytkownikw. Lista prezentuje wszystkich uytkownikw firmy. Kady uytkownik ujty na licie opisany jest polami: Identyfikator, Imi i nazwisko, Prawa. Nad list znajduj si trzy przyciski polece.
.
Umoliwia dodanie nowego uytkownika. Po wybraniu tego przycisku pojawi si puste okno Uytkownik, gdzie mona wpisa wszystkie jego dane.
.
Usuwa dane wskazanego uytkownika.
MXKPV2011P0001
59
Otwiera okno Uytkownik dla wskazanego na licie uytkownika. Mona w nim przeglda i modyfikowa dane definiujce wskazanego uytkownika programu oraz jego prawa w systemie.
Okno z danymi uytkownika

Po wybraniu przycisku polecenia lub dla podwietlonego uytkownika pojawia si okno z jego danymi. Dane uytkownika ma prawo wprowadza i modyfikowa tylko administrator.
Rys. 5-6 Okno z danymi uytkownika. Nazwa.uytkownika - w polu naley wpisa skrt identyfikujcy uytkownika (np. jego inicjay). Imi - w polu naley wpisa imi definiowanego uytkownika. Nazwisko - w polu naley wpisa nazwisko definiowanego uytkownika. Haso - w polu naley wpisa haso zabezpieczajce uprawnienia definiowanego uytkownika. Potwierd.haso - w polu powtrnie naley wpisa haso, aby sprawdzi jego poprawno. Program porwnuje zawarto pl Haso oraz Potwierd haso i ostrzega, jeeli s rne. Przy wpisywaniu hasa program odrnia mae i wielkie litery. Wpisanie hasa nie jest konieczne, ale brak hasa oznacza bdzie moliwo operowania na danych firmy przez inne osoby pod nazw zdefiniowanego uytkownika. Prawa.w.systemie - z opuszczanego pola listy trzeba wybra uprawnienia, ktre powinien posiada definiowany uytkownik. Poziomy uprawnie omwione s poniej. Konto.zablokowane - zaznaczenie pola wyboru powoduje zablokowanie danej osobie prawa dostpu do danych firmy. Tego pola wyboru nie ma w oknie przy wprowadzaniu nowego uytkownika. Pole zaznaczamy np. gdy chcemy czasowo zablokowa danej osobie dostp do danych firmy lub gdy dana osoba w firmie ju nie pracuje, a jej konta nie mona usun. Uprawnienia.administratora - zaznaczenie tego pola wyboru nadaje definiowanemu uytkownikowi uprawnienia administratora w programie. Administrator posiada w systemie uprawnienia umoliwiajce zarzdzanie zasobami firmy, w tym usuwanie danych firmy, dostp do ustawie, dodawanie uytkownikw, a take nadawanie im praw. Zapisz - wybranie tego przycisku powoduje zapisanie wprowadzonych danych. Anuluj - wybranie tego przycisku powoduje wycofanie si z aktualnie wykonywanej czynnoci bez zapamitywania wprowadzonych zmian.
Uprawnienia uytkownika
Ze wzgldu na tajno niektrych danych, dostp do informacji w programie jest kontrolowany. Uytkownik moe mie precyzyjnie okrelony zestaw uprawnie, ktre definiuje si w oknie Prawa uyt-
5 10
kownika zaznaczajc poszczeglne pola wyboru. Okno to otwiera si w dialogu Uytkownik wybierajc Uprawnienia specjalne w polu menu Prawa w systemie.
Rys. 5-7 Okno Prawa uytkownika. Prawa uytkownika podzielone s na trzy grupy: Uprawnienia pacowe, Uprawnienia kadrowe i Uprawnienia oglne. W programie predefiniowano pi zestaww uprawnie uytkownika: Brak praw - uytkownik traktowany jest jako nieaktywny, moe zobaczy jedynie struktur zatrudnienia w firmie i zawarto katalogw w oknie Pracownicy. Moe dokona zmiany uytkownika i swojego hasa. Wgld w dane podstawowe - uytkownik moe przeglda personalia i notatki o pracownikach.
Rys. 5-8 Okno Prawa uytkownika wgld w podstawowe dane. Wgld we wszystkie dane - uytkownik ma moliwo wgldu w dane pacowe i personalne. Moe przeglda przyporzdkowanie pacowe wzorcw, oraz wykonywa zdefiniowane w programie raporty.
MXKPV2011P0001
5 11
Rys. 5-9 Okno Prawa uytkownika wgld we wszystkie dane. Modyfikowanie danych - poza omwionymi wczeniej uprawnieniami uytkownik ma prawo zmienia dane pacowe i przyporzdkowanie pacowe do wzorcw.
Rys. 5-10 Okno Prawa uytkownika modyfikacja danych. Zarzdzanie wynagrodzeniami - uytkownik ma wszystkie prawa w programie, z wyjtkiem nadawania uprawnie uytkownikom i usuwania firmy (uprawnienia administratora).
5 12
Rys. 5-11 Okno Prawa uytkownika zarzdzanie wynagrodzeniami. Jeeli w czasie wykorzystywania programu uytkownik bdzie chcia wykona czynno, do ktrej nie jest uprawniony, pojawi si komunikat informujcy o tym fakcie.
Rys. 5-12 Komunikat o braku uprawnie.
Ustalanie czstotliwoci wykonywania kopii bezpieczestwa

Program Symfonia Pace moe przypomina o potrzebie zachowania danych przed zakoczeniem pracy z firm. Domylnie ustawione jest wywietlanie odpowiedniego komunikatu, jeli od ostatniej archiwizacji miny dwa lub wicej dni. W celu zmiany tych ustawie naley otworzy okno Ustawienia (przyciskiem na pasku narzdziowym lub poleceniem Ustawienia z menu Funkcje), a nastpnie wybra z drzewka ustawie . W prawej czci okna pojawi si panel Kopia bezpieczestwa.
MXKPV2011P0001
5 13
Rys. 5-13 Panel Kopia bezpieczestwa. W grnej czci panelu znajduj si przyciski polece. Zapisuje wprowadzone dane. Przerywa operacj bez zapisywania zmian. Poniej s dwie opcje definiujce sposb przypominania o potrzebie wykonania kopii bezpieczestwa: Nie.przypominaj.o.potrzebie.wykonania.kopii.bezpieczestwa Wybranie tej opcji wycza mechanizm wywietlania komunikatu o potrzebie wykonania kolejnej kopii bezpieczestwa. Przypomnij.po...dniach.od.ostatniej.kopii.bezpieczestwa Wybranie tej opcji powoduje, e po upywie zadeklarowanego okresu od ostatniego wykonania kopii bezpieczestwa zostanie wywietlony komunikat w chwili zakoczenia pracy z danymi firmy. Naley zaznaczy opcj, ktra na by stosowana w programie, zapisa dane i zamkn okno.
Firma - definicje
Po wybraniu grupy ustawie uzyskuje si dostp do zestawie dla firmy. S to m.in. Statystyki (podsumowania), Zestawienie dla kierownika, Zestawienie zasikw i rne rodzaje przeleww oraz Zestaw parametrw pacowych. W oknie Ustawienia moemy dodawa i usuwa elementy pacowe wchodzce w skad powyszych zestawie, a w katalogu Statystyki (podsumowania) moemy tworzy wasne statystyki, zawierajce wy.brane przez siebie elementy
5 14
Drzewko ustawie
Drzewko elementw wchodzcych w skad zestawienia
Wybrane zestawienie
Kosz
Rys. 5-14 Ustawienia zawartoci karty statystyki firmy. (Nowa statystyka) umoliwia dodanie wasnych zestaww statystyki dla firmy. Zestawy bdziesz mg przeglda i drukowa w oknie Firma na zakadce . Aby doda now kart statystyki firmy, naley wybra katalog Firma-definicje w oknie Ustawienia, a nastpnie klikn ikon Nastpnie kliknij ikon W oknie Nowy katalog wpisz nazw tworzonej statystyki i kliknij Utwrz. w prawej czci okna.
.
(Nowy element) umoliwia dodanie elementu do zaznaczonego zestawienia (statystyki) dla firmy. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Dodawanie elementw pacowych, gdzie mona wybra element spord dostpnych w programie. Klikajc na listki zakadek mona przecza si pomidzy oknem prezentujcym elementy zgrupowane w katalogach, a oknem grupujcym elementy pacowe w kategorie.
MXKPV2011P0001
5 15
Rys. 5-15 Okno Dodawanie elementw pacowych - katalogi.
Rys. 5-16 Okno Dodawanie elementw pacowych - kategorie. Aby doda element pacowy, naley wybra go z listy, zaznaczy, klikajc lewym klawiszem myszy, klikn przycisk , a nastpnie zatwierdzi wybr przyciskiem . Po zakoczeniu operacji wybrany element powinien pojawi si w prawej czci okna Ustawienia. W podobny sposb definiuje si wszystkie rodzaje zestawie. (Usu element) Powoduje usunicie wskazanego elementu z zaznaczonego zestawienia (np. z karty statystyki firmy).
Kosz suy do usuwania elementw. Aby usun element, naley przecign go (trzymajc przycinity lewy klawisz myszy) z drzewka i upuci nad koszem lub wybra z menu podrcznego polecenie Usu.
5 16
UWAGA
Do karty statystyki firmy mona dodawa tylko elementy zdefiniowane jako globalne, tj. z zaznaczonym atrybutem Element globalny (dla firmy).
Pracownik - definicje
Po wybraniu grupy ustawie uzyskuje si dostp do zestaww dla pracownikw. S to Domylny system wynagrodze, Naliczane dla wszystkich pracownikw, rednie, Karty wynagrodze, Listy pac, Do wypaty (nominay), Karta ewidencji czasu pracy pracownika, Karta urlopowa pracownika i Zestawy dla zbiorczego wprowadzania danych. W oknie Ustawienia mona dodawa i usuwa elementy pacowe wchodzce w skad powyszych zestawie.
Naliczanie dla wszystkich pracownikw

Wybierajc podkatalog z grupy mona zobaczy, jakie elementy bd naliczane dla kadego pracownika przy naliczaniu i zamykaniu okresu pacowego. W prawej czci okna pojawi si drzewko elementw wchodzcych w skad nalicze. Drzewko w tym oknie nie uwzgldnia podziau elementw wedug kategorii.
Ustalanie zawartoci rednich dla pracownikw

Ustalanie zestawu elementw, prezentowanych w tabelce rednich za poprzednie okresy w panelach wynagrodze pracownikw, przeprowadza si podobnie jak ustalanie zestawu elementw na kartach wynagrodze pracownikw. Po wybraniu grupy ustawie w grupie na drzewku ustawie, w prawej czci okna pojawi si lista elementw, z ktrych program oblicza rednie za poprzednie okresy dla pracownikw. Drzewko w tym oknie nie uwzgldnia podziau elementw wedug kategorii.
Ustalanie zestawu elementw w kartach wynagrodze pracownikw

Po wybraniu podgrupy w grupie naley klikn plus z lewej strony podgrupy. Drzewko rozwinie si, prezentujc kilka dostpnych rodzajw kart wynagrodze. Nastpnie trzeba klikn interesujc nas pozycj (np. Karta wynagrodze skrcona). W prawej czci okna pojawi si lista elementw wchodzcych w skad karty. Ustalenie, jakie informacje bdzie zawiera dany rodzaj karty, ma swoje odzwierciedlenie w oknie pracownika, gdy zostanie uruchomiony panel Zestawienia na stronie Karty wynagrodze oraz przy wykonywaniu raportw Karta wynagrodze. To, jakie kolumny bdzie zawiera karta pokazana w panelu okna pracownika, okrela si wanie w tym miejscu programu.
MXKPV2011P0001
5 17
Drzewko ustawie
Drzewko elementw wchodzcych w skad kart wynagrodze pracownikw
Kosz
Rys. 5-17 Ustawienia zawartoci kart wynagrodze pracownikw. (Nowy element) Umoliwia dodanie elementu do zestawu. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Dodawanie elementw pacowych, gdzie mona wybiera elementy spord dostpnych w programie. Procedura dodawania elementw pacowych przebiega identycznie jak dla Firma definicje. (Usu element) Powoduje usunicie wskazanego elementu z zestawu. Menu podrczne prawy klawisz myszy na wysokoci elementu, polecenie Usu. Kosz suy do usuwania elementw z zestawu. Aby usun element z zestawu, naley przecign go z drzewka i upuci nad koszem. Edycja Polecenie wybierane z menu podrcznego umoliwia edycj wskazanego elementu. Przy definiowaniu zestaww kart wynagrodze mona okreli, czy dany element prezentowany na karcie ma by sumowany przy grupowaniu okresw pacowych (np. wedug miesica bazowego), czy te nie. W celu okrelenia tej cechy posugujemy si menu podrcznym prawy klawisz myszy, polecenie Sumuj wartoci z poszczeglnych okresw. O tym, czy dany element bdzie sumowany, czy nie, informuje ikona: wartoci z poszczeglnych okresw pacowych bd sumowane, wartoci nie bd sumowane. Posugujc si menu pomocniczym mona usun wszystkie elementy wybranego zestawu, wystarczy zaznaczy dany zestaw, a nastpnie klikn prawym przyciskiem myszy i wybra polecenie Wyczy zestaw. Mona rwnie skopiowa zawarto dowolnego zestawu za pomoc polecenia menu pomocniczego Skopiuj z .... Po klikniciu mysz na tym poleceniu otwiera si okno Wybierz definicj rdow, w ktrym naley zaznaczy typ zestawu do skopiowania oraz wybra z listy lub z drzewka katalogw konkretny zastaw, ktrego elementy maj by skopiowane.
5 18
Rys. 5-18 Okno Wybierz definicj rdow. Zaznaczenie pola Usu dotychczasow zawarto zestawu pozwala wyczyci zestaw z poprzednich elementw przed skopiowaniem nowych. Uytkownik moe stworzy wasne zestawy kart wynagrodze. Wystarczy w katalogu klikn na pasku narzdzi nad drzewkiem informacji albo uy menu podrcznego prawy klawisz myszy na wysokoci katalogu, polecenie Nowy. Na ekranie pojawi si okno dialogowe pozwalajce na wpisanie nazwy nowo tworzonej karty.
Rys. 5-19 Okno dialogowe Nowy katalog tworzenie nowej karty wynagrodze. Nastpnie naley wpisa nazw karty i klikn Utwrz. Na drzewku informacji w katalogu pojawi si nazwa utworzonej karty. Naley zaznaczy nazw nowej karty i w prawej czci okna przypisa odpowiednie elementy pacowe. Utworzone karty, w przeciwiestwie do zestaww dostarczonych z programem, mona usun zaznaczajc je i klikajc na pasku narzdzi nad drzewkiem informacji, albo polecenia Usu w menu podrcznym. Uytkownik ma moliwo zmiany nazwy istniejcej karty wynagrodze korzystajc z menu podrcznego polecenie Zmie nazw.
Ustalanie zestawu elementw w listach pac pracownikw

Po wybraniu podgrupy ustawie w grupie naley klikn plus z lewej strony podgrupy. Drzewko rozwinie si, prezentujc kilka dostpnych rodzajw list pac. Nastpnie naley zaznaczy wybran pozycj (np. Lista pac standardowa 1), w prawej czci okna pojawi si drzewko elementw wchodzcych w skad listy. Bardzo istotne jest prawidowe ustawienie elementw na drzewku, gdy od tego zaley, jakie kolumny i w jakiej kolejnoci bdzie zawiera dana lista i jak bdzie ona wygldaa po wydrukowaniu. Aby ustali waciw kolejno elementw na licie, naley w prawej czci okna wybra element, zaznaczy go, a nastpnie przytrzymujc przycinity lewy klawisz myszy przecign go na waciwe miejsce. Czynno naley powtarza a do uzyskania waciwej kolejnoci elementw na licie. Sama procedura dodawania i usuwania elementw jest podobna do opisanej wczeniej. Drzewko w tym oknie nie uwzgldnia podziau elementw wedug kategorii.
MXKPV2011P0001
5 19
Ustalenie, jakie informacje bdzie zawiera dany rodzaj listy pac, ma swoje odzwierciedlenie w oknie pracownika, gdy uruchamiamy panel Zestawienia na stronie Lista pac, oraz przy wykonywaniu raportw Lista pac. Uytkownik ma moliwo tworzenia wasnych zestawie typu lista pac, zalenie od potrzeb firmy. Procedura tworzenia nowej listy pac jest podobna do tworzenia nowej karty wynagrodze, opisanej powyej. Wykonujc kolejne etapy instrukcji krok po kroku, naley pamita, i polecenia odnosz si do podkatalogu . Utworzone zestawy - w przeciwiestwie do zestaww dostarczonych z programem - mona usun, zaznaczajc je i klikajc na pasku narzdzi nad drzewkiem informacji, albo korzystajc z menu podrcznego polecenie Usu. Uytkownik ma moliwo zmiany nazwy istniejcej listy pac przy wykorzystaniu menu podrcznego polecenie Zmie nazw.
Ustalanie zawartoci zestawu do wypaty (nominay)

Po wybraniu podgrupy ustawie w grupie naley klikn plus z lewej strony podgrupy. Drzewko rozwinie si, prezentujc dostpne tytuy wypat. Po zaznaczeniu odpowiedniej pozycji (np. Do wypaty z tytuu umw o prac), w prawej czci okna pojawi si drzewko elementw wchodzcych w skad wypaty. Ustalenie, jakie informacje bdzie zawiera dany zestaw, ma swoje odzwierciedlenie przy wykonywaniu raportu Nominay do wypaty. Sama procedura dodawania i usuwania elementw jest podobna jak w przypadku kart wynagrodze. Uytkownik ma moliwo tworzenia wasnych zestawie typu Do wypaty (nominay) zalenie od potrzeb firmy. Procedura tworzenia nowego zestawu jest podobna do tworzenia nowej karty wynagrodze. Wykonujc kolejne etapy instrukcji, naley pamita, i polecenia odnosz si do podkatalogu . Utworzone zestawy - w przeciwiestwie do zestaww dostarczonych z programem - mona usun, zaznaczajc je i klikajc na pasku narzdzi nad drzewkiem informacji albo korzystajc z menu podrcznego polecenie Usu. Uytkownik ma moliwo zmiany nazwy istniejcego zestawienia tego typu przy wykorzystaniu menu podrcznego polecenie Zmie nazw.
Ustalanie zawartoci zestaww do zbiorczego wprowadzania danych

Zagadnienie zbiorczego wprowadzania danych jest omwione w rozdziale Wzorce kadrowo-pacowe. W opcji Ustawienia okrela si, jakie elementy pacowe powinny si znale w wykorzystywanych Zestawach do zbiorczego wprowadzania danych. Po wybraniu katalogu w grupie naley klikn plus z lewej strony podgrupy. Drzewko rozwinie si, prezentujc dostpne zestawy. Nastpnie trzeba zaznaczy interesujc nas pozycj (np. Wynagrodzenia zasadnicze). W prawej czci okna pojawi si drzewko elementw wchodzcych w skad zestawu. Sama procedura dodawania i usuwania elementw jest podobna jak w przypadku kart wynagrodze. Uytkownik ma moliwo tworzenia wasnych zbiorw elementw typu Zestaw do zbiorczego wprowadzania danych, zalenie od potrzeb wystpujcych w jego zakadzie. Procedura tworzenia nowego zestawu jest podobna do procedury tworzenia nowej karty wynagrodze. Wykonujc kolejne etapy instrukcji, naley pamita, i polecenia odnosz si do podkatalogu .
5 20
Utworzone zestawy - w przeciwiestwie do zestaww dostarczonych z programem - mona usun zaznaczajc je i klikajc na pasku narzdzi nad drzewkiem informacji, albo korzystajc z menu podrcznego polecenie Usu. Uytkownik ma moliwo zmiany nazwy istniejcego zestawienia zbiorczego wprowadzania danych przy wykorzystaniu menu podrcznego polecenie Zmie nazw.
Sowniki
Sowniki su do definiowania Elementw pacowych typu parametr element sownika. Wraz z programem dostarczone s sowniki zapisane w podkatalogu . Utworzony jest take pusty podkatalog o nazwie . Uytkownik moe tworzy wasne podkatalogi, ustawiajc si w wybranym podkatalogu sownikw i klikajc lub uywajc polecenia Nowy z menu podrcznego. Po wybraniu grupy ustawie , naley klikn plus z lewej strony grupy. Drzewko rozwinie si, prezentujc dostpne sowniki. Nastpnie trzeba klikn plus przy waciwym podkatalogu i zaznaczy konkretny sownik. W prawej czci okna ukae si lista elementw sownika. Cz sownikw w katalogu sownikw predefiniowanych nie ma zdefiniowanych elementw sownika, gdy s one zalene od rodzaju dziaalnoci prowadzonej przez firm, jej struktury organizacyjnej i kadrowej. Dla prawidowej pracy programu te sowniki powinny by zdefiniowane przez pracownika kadr firmy. W dalszej czci rozdziau pokaemy jak si tworzy sownik. Podstawowymi operacjami s: tworzenie (usuwanie) podkatalogw sownikw, tworzenie (usuwanie) nowych sownikw, modyfikacja listy elementw sownika. Nowy sownik tworzy si wchodzc do katalogu i klikajc na pasku narzdzi nad list formu albo uywajc menu podrcznego prawy klawisz myszy, polecenie Nowy. Na ekranie pojawi si okno Dodawanie sownika.
Rys. 5-20 Okno Dodawanie sownika Utwrz W polu mona wybra utworzenie nowego sownika czy nowego podkatalogu. Nazwa sownika/podkatalogu W polu naley wpisa nazw tworzonego sownika lub podkatalogu. Typ atrybutu Z opuszczanej listy naley wybra typ atrybutu (do wyboru: brak, liczba cakowita, data lub liczba rzeczywista).
MXKPV2011P0001
5 21
Nazwa atrybutu W polu naley wpisa nazw atrybutu. UWAGA Typ i nazwa atrybutu mog zosta wykorzystane w formule.
Domylne uporzdkowanie elementw W tym polu mona wybra sposb uporzdkowania elementw. Do dyspozycji s trzy moliwoci: wedug nazwy elementu, wedug kolejnoci wprowadzania i zdefiniowane przez uytkownika. Tworzenie sownika koczy si klikniciem Utwrz.
Elementy sownika
Po utworzeniu nowego sownika naley przypisa mu elementy. W tym celu zaznacza si na drzewku nazw nowego sownika. Z prawej strony pojawia si lista elementw (pocztkowo pusta). Nad list znajduj si dwa przyciski. Pozwala doda nowy element sownika. Klawisze skrtw - Ctrl+szary plus. Menu podrczne polecenie Nowy. Pozwala usun element sownika. Klawisz skrtw Ctrl+szary minus. Menu podrczne polecenie Usu. Aby zdefiniowa nowy element sownika, trzeba klikn albo uy klawiszy skrtu Ctrl+szary plus (menu podrczne polecenie Nowy). Na licie elementw pojawi si nowa pusta pozycja; migajcy kursor oznacza oczekiwanie na podanie nazwy. Naley wpisa waciw nazw elementu. Kady nowo tworzony element jest zaznaczony jako aktywny, to znaczy bdzie pokazywany w listach wyboru w innych oknach programu (np. panel Wynagrodzenia pracownika). W razie potrzeby mona w kolumnie oznaczonej wyczy cech aktywny. Jeden z elementw sownika moe mie atrybut domylny. Taki element pojawi si jako domylny w polu wyboru na formularzu pracownikw, ktrych systemy wynagrodze zawieraj zdefiniowany element pacowy typu sownik. Jeeli sownik z wybranym elementem domylnym jest przyczony do zestawu do zbiorczego wprowadzania danych, to rwnie pojawi si jako domylny w polach wyboru zestawu do zbiorczego wprowadzania danych. Tylko jeden element moe by oznaczony jako domylny. W przypadku prby oznaczenia w ten sposb drugiego elementu program zapyta o potwierdzenie operacji i pozwoli na zaznaczenie nowego elementu domylnego, ale cecha ta zostanie skasowana przy elemencie poprzednim. Aby element sta si elementem domylnym, naley klikn w kolumnie oznaczonej lub z menu . podrcznego wybra polecenie element domylny. Wybrany element zostaje oznaczony ikon
W prawej kolumnie, opatrzonej w nagwku podan wczeniej nazw atrybutu, wpisuje si jego warto dla danego elementu. Na zakoczenie naley klikn (Zapisz) albo uy skrtu Shift+Enter. Aby sownik mg by wykorzystany w systemach wynagrodze pracownikw, naley zdefiniowa parametr (element pacowy) jako element sownika. W tym celu z menu Funkcje Kartoteki trzeba wybra polecenie Elementy lub klikn ikon i rozwijanego menu wybra Elementy. W lewym oknie naley wybra katalog w ktrym maj by umieszczone elementy sownika. Nastpnie naley przej do prawej czci okna i klikn ikon . W oknie definicji elementu na zakadce wpisuje si jego nazw i opis, a nastpnie wybiera typ elementu Parametr i typ parametru Element sownika. Po zapisaniu wprowadzonych danych naley przej do panelu Atrybuty, klikajc na zakadce
.
Atrybutom przypisuje si odpowiedni warto i okrela, czy jest ona
5 22
indywidualna czy dla wzorca lub globalna. Nastpnie naley wybra sownik, zapisa wprowadzone dane i zamkn okno Elementy. Nowo utworzony element mona teraz przypisa do systemw wynagrodze firmy, pracownikw lub wzorcw. Jeeli dany sownik wystpuje u duej grupy pracownikw, to warto utworzy nowy wzorzec i przyporzdkowa mu pracownikw. Nastpnie konkretne elementy sownika przypisa mona pracownikom w oknie zbiorczego wprowadzania danych, wczeniej jednak naley przyczy utworzony przez nas parametr do zestawu do zbiorczego wprowadzania danych. Uytkownik ma moliwo zmiany nazwy istniejcego sownika przy wykorzystaniu menu podrcznego polecenie Zmie nazw. Sowniki mona rwnie modyfikowa w trakcie pracy z programem. Jeeli jaki element typu sownik wystpuje w systemie wynagrodze pracownika i w oknie Pracownik na zakadce pojawi si opuszczana lista z elementami sownika, to wybierajc polecenie Edycja sownika otwieramy okno Sownik. W tym oknie moemy wykonywa analogiczne operacje jak przy tworzeniu nowego sownika tzn. dodawa nowe elementy, usuwa istniejce elementy, nadawa lub usuwa cechy aktywnoci elementw. Nie mona natomiast zmienia znacznika elementu domylnego, gdy zosta on ju przyporzdkowany do elementu pacowego.
Zaokrglenia
Zgodnie z przepisami naley wybra dokadno zaokrglenia wyznaczon oddzielnie dla celw ZUS, podstawy opodatkowania i naliczonego podatku. Po wybraniu katalogu w prawej czci okna Ustawienia pojawia si dialog Definicje zaokrgle.
Rys. 5-21 Okno Definicje zaokrgle Definicje zaokrgle na rok Ustawienia zaokrgle s zapamitywane dla roku podanego w tym polu. Zaokrglenia dla celw ZUS Z rozwijanego menu wybiera si dokadno zaokrglenia zgodn z przepisami ZUS. Zaokrglenia podstawy opodatkowania W tym miejscu ustawia si dokadno zaokrglenia zgodn z przepisami skarbowopodatkowymi. Zaokrglenia zaliczki na podatek Z rozwijanego menu ustala si dokadno zaokrglenia zgodn z przepisami skarbowo-podatkowymi.
Domylny system wynagrodze

Domylny system wynagrodze wykorzystywany jest przy tworzeniu systemw wynagrodze obowizujcych w nowym okresie, w trakcie dodawania okresu pacowego z opcj na podstawie domylnego systemu wynagrodze. Domylny system wynagrodze otrzymaj wszyscy pracownicy nie przyporzdkowani do adnego wzorca w domylnym systemie wynagrodze. Aby obejrze domylny system wynagrodze, naley wybra przycisk na pasku narzdziowym programu, lub polecenie Firma z menu Funkcje. Pojawia si okno Firma. Po wybraniu zakadki
MXKPV2011P0001
5 23
System a nastpnie rozwijanego drzewka okresw na grze okna Domylny system wynagrodze pojawi si drzewko elementw tworzcych domylny system wynagrodze.
Drzewko elementw wchodzcych w skad kart wynagrodze

pracownikw
Kosz
Rys. 5-22 Ustawienia domylnego systemu wynagrodze.
5 24
MXKPV2011P0001
Okresy pacowe
Podstawowe informacje o okresach pacowych
Okres pacowy jest traktowany przez program Symfonia Pace bardzo elastycznie. W najprostszym rozumieniu tego pojcia moemy mwi o miesicu kalendarzowym, ktry jest jednoczenie okresem obrachunkowym dla podatku dochodowego i nalenoci ZUS. Jednak w wielu zakadach pracy na czn kwot zarobku pracownika za dany miesic skada si kilka rzeczywistych wypat. Moe to by na przykad, sytuacja, gdy pracownik otrzyma 25 maja kwot swojego wynagrodzenia podstawowego, nastpnie 31 maja pobra zasiek rodzinny, a godziny nadliczbowe za miesic maj zostan mu wypacone dopiero 10 czerwca. Razem z godzinami nadliczbowymi wypacona bdzie premia za stycze, luty i marzec, kiedy dokadnie znane bd wyniki finansowe firmy za maj. W programie zdefiniowano pojcie okresu bazowego rozumianego jako miesic kalendarzowy. Do kadego okresu bazowego mona przyporzdkowa do 20 okresw pacowych. Std w powyszym przykadzie z okresem bazowym Maj mona zwiza np. okresy pacowe Maj podstawowe, Maj zasiki, Maj godziny nadliczbowe. Definiujc okres pacowy naley okreli, do jakich miesicy kalendarzowych program ma przypisa rozliczenie podatku dochodowego, a do jakiego ZUS. Uatwia to dokonywanie wypat w programie zgodnie z rzeczywistym wypacaniem pensji pracownikom. W trakcie pracy z programem Symfonia Pace naley powici troch czasu temu tematowi, gdy dobre rozplanowanie i zdefiniowanie okresw pacowych gwarantuje wygodne i prawidowe rozliczanie pac w firmie. Dziki takiej koncepcji okresw pacowych, moliwe s midzy innymi: wypata wynagrodzenia co tydzie, wypata czci wynagrodzenia np. na koniec miesica, a pozostaej czci na pocztku nastpnego miesica (obsuga przeomu miesica, przeomu roku), wypata 13-tki, obsuga kilku list pac w miesicu (np. lista pac podstawowa, lista zasikw, lista premii), wiele umw zlece z tym samym pracownikiem w jednym miesicu, naliczenie i wypata nadgodzin, Poniej przedstawiono przykady, ktre przybli sposb operowania okresami pacowymi. Przykad 1 Zakad pracy przyj zasad wypaty poborw tak, e w kady pitek wypaca pracownikom naleno za miniony tydzie. Zostay stworzone okresy pacowe, ktre posu do dokonania wypat w maju 2000 roku. Pitki w tym miesicu to: 5, 12, 19, 26. W zwizku z tym utworzymy nastpujce okresy pacowe: okres 5-maja-2000 przyporzdkowany do okresu bazowego maj 2000, okres 12-maja- 2000 przyporzdkowany do okresu bazowego maj 2000, okres 19-maja- 2000 przyporzdkowany do okresu bazowego maj 2000, okres 26-maja -2000 przyporzdkowany do okresu bazowego maj 2000.
62
W kadym z tych okresw zarwno rozliczenie ZUS, jak i podatku dochodowego przypadaj na maj. Przykad 2 Przyjmujemy, e zakad pracy wypaca wynagrodzenie w nastpujcej kolejnoci: 29 maja - wynagrodzenie podstawowe, 31 maja zasiki, 12 czerwca - premia za maj. Dla dokonania tych wypat naley utworzy nastpujce okresy pacowe: okres Podstawowe maj przyporzdkowany do okresu bazowego maj, rozliczenie ZUS maj, rozliczenie podatku dochodowego maj, okres Zasiki maj przyporzdkowany do okresu bazowego maj, rozliczenie ZUS maj, rozliczenie podatku dochodowego maj, okres Premia maj przyporzdkowany do okresu bazowego maj, rozliczenie ZUS czerwiec, rozliczenie podatku dochodowego czerwiec. Dostp do okna okresw pacowych umoliwia przycisk na pasku narzdziowym programu.
Moemy rwnie wybra opcj Okresy z polecenia Funkcje w menu gwnym programu lub nacisn klawisze Ctrl+6.
Okno Okresy
Po wybraniu polecenia Okresy z menu Funkcje lub po klikniciu przycisku na pasku narzdziowym pojawia si okno Okresy. Okno to skada si z dwch paneli przeczanych klikniciem zakadek i Pozwala ono tworzy i usuwa okresy pacowe, przeprowadza na nich operacje naliczenia, zamknicia, otwarcia i ustalenia okresu aktywnego, a take ustalania kolejnoci wypat.
Okresy pacowe Podzia na lata
Drzewko okresw pacowych
Pasek narzdziowy okresw pacowych
Rys. 6-1 Okno Okresy pacowe Podzia na lata.
MXKPV2011P0001
Okresy pacowe
63
Okno Okresy Podzia na lata zawiera drzewko okresw pacowych oraz pasek narzdziowy.
Drzewko okresw pacowych

Drzewko przedstawia wszystkie okresy pacowe uporzdkowane wedug lat. Kady okres reprezentuje przedzia czasu, za ktry oblicza si wynagrodzenia pracownikw. Dla kadego okresu pokazany jest jego okres bazowy (miesic rozliczeniowy), nazwa okresu, okres podatkowy i okres rozliczenia z ZUS, z ktrymi zwizany jest dany okres pacowy. Reprezentuje rok. Wszystkie okresy w danym roku s na drzewku listkami tego roku. May plus z lewej strony roku oznacza, e rok ten zawiera niewidoczne okresy. Aby je uwidoczni, trzeba klikn . Pojawi si ga drzewka z okresami. May minus z lewej strony roku oznacza, e uwidocznione s na drzewku wszystkie okresy danego roku. Naley klikn , aby schowa ga drzewka z okresami. Reprezentuje otwarty okres. Wytuszczona nazwa okresu (np. maj) oznacza, e jest to okres aktywny. Kiedy podczas pracy wywietlane s okna firmy, pracownikw lub wzorcw kadrowo-pacowych, program domylnie wywietla dane dotyczce okresu aktywnego. Zawsze jeden z okresw wybrany jest jako okres aktywny. Wyboru okresu aktywnego mona dokona za pomoc opisanych dalej narzdzi. Reprezentuje zamknity okres.
Okresy pacowe Kolejno wypat

W tym oknie mona ustala kolejno wypat, co pozwala kontrolowa naliczanie wartoci elementw wynagrodze z wypaty na wypat. UWAGA Naley pamita, e utworzone okresy s zamykane w kolejnoci wypat, a nie ze wzgldu na miesic podatkowy. Dziki temu pewne wartoci (np. maksymalna podstawa wymiaru skadki ZUS) naliczane s z okresu pacowego na okres, a nie z miesica na miesic. W zwizku z tym przekroczenie podstawy wymiaru skadki ZUS bdzie widoczne ju przy nastpnej wypacie i ju w tym okresie pacowym przestan si nalicza odpowiednie elementy skadki ZUS.
Mona tu rwnie tworzy i usuwa okresy pacowe, a take przeprowadza na nich operacje zamknicia, otwarcia i ustalenia okresu aktywnego.
Lista okresw pacowych
Rys. 6-2 Okno Okresy pacowe kolejno wypat.
64
Okno Okresy Kolejno wypat zawiera list okresw pacowych oraz pasek narzdziowy.
Lista okresw pacowych

Prezentuje list okresw pacowych w kolejnoci wypat wynagrodze. Dane zawarte w polach tabel Nazwa, Okres podatkowy, Okres ZUS, ustalane s w trakcie dodawania okresu pacowego. Mona je zmieni dla wybranego okresu pacowego wybierajc polecenie Waciwoci z menu podrcznego.

Nad drzewkiem okresw znajduje si pasek narzdziowy, zawierajcy przyciski polece zwizanych z okresami. Przed wydaniem dowolnego polecenia naley wskaza okres, ktrego ma dotyczy polecenie, klikajc wybrany okres.
Dodaj okres (Ctrl+szary plus). Dodaje nowy okres. Pojawia si okno dialogowe Nowy okres, pozwalaj-
ce okreli sposb utworzenia nowego okresu.

Usu okres (Alt+szary minus). Usuwa wybrane okresy. Usunicie okresu pacowego nie powoduje
usunicia z bazy danych pracownikw, usunity zostanie jedynie system wynagrodze, ktry by zdefiniowany w tym okresie. Jeeli wskazanym elementem jest rok, to program proponuje usunicie wszystkich okresw z danego roku kalendarzowego UWAGA Usunicie danego okresu spowoduje otworzenie wszystkich okresw, ktre maj okrelony pniejszy miesic rozliczenia podatku dochodowego w obrbie tego samego roku podatkowego.
Waciwoci. Przywouje okno dialogowe Waciwoci okresu. Zmiana waciwoci nie pozwala na
zmian okresu bazowego danego okresu.
Rys. 6-3 Okno dialogowe Waciwoci okresu ... . Opis poszczeglnych elementw okna przedstawiono w dalszej czci podrcznika (Okno dialogowe Nowy okres).
Ustaw jako domylny (Alt+D). Ustala wskazany okres jako okres aktywny. Program domylnie wywie-
tla systemy wynagrodze firmy, pracownikw i wzorcw dla okresu aktywnego.
MXKPV2011P0001
Okresy pacowe
65
Nalicz okres (Alt+N). Nalicza pace dla wszystkich pracownikw w danym okresie. Zamknij okres (Alt+Z lub polecenie Zamknij okres z menu podrcznego). Zamyka wskazany otwarty
okres. Jeli zostanie wskazany okres zamknity, przycisk ten bdzie nieaktywny. Po zamkniciu okresu nie mona ju modyfikowa zwizanych z nim danych. W momencie zamknicia okresu automatycznie aktualizowane s wynagrodzenia wszystkich pracownikw oraz obliczane s globalne wartoci elementw systemu wynagrodze firmy, ktre s agregacj wartoci dla poszczeglnych pracownikw (np. Suma wszystkich zaliczek podatkowych itp.) lub te agregacj danych z poprzednich okresw (np. Suma wszystkich wynagrodze od pocztku roku). Pozwala to na stworzenie listy pac oraz zestawienie i wydruk wszystkich niezbdnych dokumentw. UWAGA Mona zamkn otwarty okres tylko wtedy, gdy zamknite s wszystkie inne okresy, dla ktrych miesic rozliczenia podatku dochodowego jest wczeniejszy od miesica rozliczenia podatku dochodowego zamykanego okresu (ale w ramach tego samego roku podatkowego).
Otwrz okres (Alt+O). Otwiera wskazany zamknity okres. Jeli zostanie wskazany okres otwarty,
przycisk ten bdzie nieaktywny. Otwieranie zamknitych okresw moe by konieczne w przypadku potrzeby poprawienia lub uzupenienia danych w ubiegych, zamknitych okresach. UWAGA Gdy otwiera si zamknity okres, otwarte zostaj wszystkie okresy, dla ktrych miesic rozliczenia podatku dochodowego jest pniejszy od miesica rozliczenia podatku dochodowego otwieranego.
Menu podrczne okna okresw
Rys. 6-4 Okno menu podrcznego okna Okresy. Pracujc w oknie okresw mona uatwi sobie prac, uywajc polece menu podrcznego. Po zaznaczeniu okresu pacowego naley klikn prawym klawiszem myszy wybrany okres i po pojawieniu si listy wybiera waciw operacj.
Okno dialogowe Nowy okres

W trakcie dodawania nowego okresu pojawia si okno dialogowe Nowy okres, pozwalajce okreli sposb tworzenia nowego okresu pacowego. Okno skada si z dwch paneli Dane podstawowe oraz Przyporzdkowania (przeczanych zakadkami).
66
Dane podstawowe
Rys. 6-5 Okno dialogowe Nowy okres Dane podstawowe.

Na podstawie domylnego systemu wynagrodze - wybranie tej opcji powoduje, e systemy wynagro-
dze firmy, wzorcw i pracownikw w nowo utworzonym okresie bd zbudowane na podstawie systemw domylnych. Domylne systemy wynagrodze dla firmy mona okreli w oknie Firma. Domylny system wynagrodze dla pracownikw mona okreli w oknie Ustawienia. Naley jednak zaznaczy, e system wynagrodze na podstawie systemu domylnego otrzymaj tylko ci pracownicy, ktrzy nie s przyporzdkowani w okresie domylnym do adnego wzorca. Domylne systemy wynagrodze dla poszczeglnych wzorcw mona okreli w oknie wzorca.
Na podstawie wskazanego okresu - wybranie tej opcji powoduje, e systemy pacowe firmy, wzorcw i
pracownikw w nowo utworzonym okresie bd utworzone na podstawie wczeniej wskazanego, istniejcego okresu. Okres ten naley wybra na drzewku przed stworzeniem nowego okresu. Jego nazwa jest podpowiadana w oknie dialogowym (np. Na podstawie okresu: lipiec 2000 podstawowy).
Jako kopi wskazanego okresu - wybranie tej opcji powoduje, e systemy pacowe firmy, wzorcw i
pracownikw w nowo utworzonym okresie bd wiern kopi wczeniej wskazanego, istniejcego okresu. Okres ten trzeba wybra na drzewku przed stworzeniem nowego okresu. Jego nazwa jest podpowiadana w oknie dialogowym (np. Na podstawie okresu: lipiec 2000 podstawowy). Rnica w stosunku do opcji poprzedniej polega na tym, e w przypadku wyboru moliwoci na podstawie wskazanego okresu do nowego okresu przejd tylko te elementy z systemw wynagrodze, ktre maj zaznaczony atrybut przechodzi do nastpnego miesica. Skopiowane zostan take wartoci parametrw, dla ktrych zaznaczono atrybut warto przechodzi do nastpnego miesica. Natomiast dla parametrw wprowadzanych z klawiatury, nie majcych ustawionego atrybutu warto przechodzi do nastpnego miesica (np. kwota podstawy prowizji), naley poda nowe wartoci. Zaznaczenie opcji jako kopi okresu... spowoduje przekopiowanie do nowo tworzonego okresu wszystkich elementw z systemw pacowych oraz wszystkich wartoci, ktre bdzie mona potem zmodyfikowa, ale jeli nie zajdzie taka potrzeba, program naliczy pace poprawnie.
Bez kopiowania z innych okresw placowych - wybranie tej opcji powoduje, e stworzony zostanie
okres, w ktrym pracownicy nie maj przypisanych adnych elementw pacowych, wzorcw itp. Natomiast systemy wynagrodze wzorcw i firmy bd skopiowane z systemu domylnego.
MXKPV2011P0001
Okresy pacowe
67
Nazwa okresu - w tym polu naley wpisa nazw, jak sami wybierzemy dla danego okresu (np. czer-
wiec wypata zasikw). Program sam podpowiada nazw tak, jak ma okres podwietlony na drzewku okresw.
Miesic, Rok - zgodnie z opisem zamieszczonym na pocztku tego rozdziau kady nowo tworzony
okres posiada odwoania do miesicy kalendarzowych w konkretnym roku kalendarzowym. Tworzc nowy okres nale w okienka wpisa odpowiednie dane.
Przyporzdkowania
Rys. 6-6 Okno dialogowe Nowy okres Przyporzdkowania.

Przyporzdkowania do okresw Rozliczenie ZUS, Rozliczenie podatku dochodowego - w tym panelu mona ustali w ktrym miesicu
ma nastpi rozliczenie ZUS i podatku dochodowego. Kliknicie tego przycisku powoduje utworzenie nowego okresu na zasadach okrelonych w niniejszym oknie dialogowym. Wskanik w oknie informuje o zaawansowaniu procesu.
Rys. 6-7 Okno tworzenia nowego okresu. Mona zrezygnowa z tworzenia okresu, wybierajc przycisk Przerwij. Kliknicie tego przycisku powoduje wycofanie si z aktualnie wykonywanej czynnoci bez zapamitywania wprowadzonych zmian. UWAGA Po wstawieniu nowego okresu, zmianie miesica rozliczeniowego podatku dochodowego w ktrym z okresw lub usuniciu okresu, otwierane s wszystkie okresy, ktre maj wskazany pniejszy miesic rozliczeniowy podatku dochodowego (ale wystpujcy w tym samym roku).
68
Praca z okresami
W programie Symfonia Pace mona pracowa jednoczenie w wielu okresach. Wystarczy stworzy wiele okresw, dodajc nowe okresy bez zamykania okresu biecego. Nowe okresy mona dodawa zarwno przed biecym okresem, jak i naprzd. Posiadanie wielu otwartych okresw pozwala na zaplanowanie pac w caej firmie w dowolnym przedziale czasu (na przykad w caym roku). Aby zaplanowa pace, musisz ustali zasady wynagradzania pracownikw w kadym okresie pacowym. Dziki temu wszystkie czynnoci zwizane z realizacj pac mog sprowadza si do zamykania kolejnych okresw pacowych i ewentualnych incydentalnych zmian w gotowych systemach wynagrodze pracownikw.
Dodawanie okresu pacowego na podstawie innego okresu

Dodawanie okresu na podstawie innego okresu jest typow operacj w trakcie pracy z programem, zwykle bowiem zasady wynagradzania w nowym okresie s podobne do zasad w poprzednim okresie. Aby doda otwarty okres na podstawie innego okresu, naley w oknie Okresy zaznaczy na drzewku okres, na podstawie ktrego ma by dodany nowy, i klikn (Dodaj okres). Pojawi si okno dialogowe Nowy okres, pozwalajce okreli sposb utworzenia nowego okresu, gdzie w polu wyboru naley wybra opcj Na podstawie okresu.... Dziki temu systemy wynagrodze firmy, wzorcw i pracownikw w nowo utworzonym okresie bd utworzone na podstawie wczeniej wskazanego, istniejcego okresu. Do nowopowstaego okresu nie przejd elementy incydentalne, nie majce zaznaczonego atrybutu przechodzi do nastpnego miesica np. wynagrodzenie za okres choroby. W razie potrzeby mona zmieni nazw okresu. Po okreleniu miesicy dla opcji Okres bazowy, Rozliczenie ZUS, Rozliczenie podatku dochodowego naley klikn . W trakcie tworzenia okresu pacowego zaczynajcego nowy rok kalendarzowy program przypomina o koniecznoci skorygowania wartoci elementw pacowych z przepisami w nowym roku.
Rys. 6-8 Komunikat przy tworzeniu pierwszego okresu pacowego w nowym roku kalendarzowym.
Dodawanie okresu pacowego jako kopii innego okresu

Dodawanie okresu jako kopii innego okresu jest korzystne szczeglnie wtedy, gdy powinna by zachowana wikszo elementw pacowych. W trakcie dodawania okresu kopiowane s wszystkie elementy pacowe, ktre pniej mona modyfikowa. Mona te zmieni nazw okresu. Aby doda otwarty okres jako kopi innego okresu, naley po zaznaczeniu okresu, na podstawie ktrego bdzie robiona kopia w oknie Okresy, klikn (Dodaj okres). Pojawi si okno dialogowe Nowy okres, pozwalajce okreli sposb utworzenia nowego okresu. Nastpnie naley zaznaczy opcj Jako kopi okresu.... Dziki temu systemy wynagrodze firmy, wzorcw i pracownikw w nowo utworzonym okresie pacowym bd skopiowane z wczeniej wskazanego, istniejcego okresu. Po okreleniu miesicy dla opcji Okres bazowy, Rozliczenie ZUS, Rozliczenie podatku dochodowego naley klikn Utwrz..
MXKPV2011P0001
Okresy pacowe
69
Dodawanie okresu pacowego na podstawie domylnego systemu wynagrodze

Dodawanie okresu na podstawie domylnego systemu wynagrodze przydatne jest wtedy, kiedy tworzy si system wynagrodze od nowa lub trzeba zmieni wikszo zasad pacowych firmy w stosunku do okresw poprzednich, zachowujc jednak niezmienion struktur pacow zdefiniowan w domylnym systemie wynagrodze. W takim przypadku niepodane byoby kopiowanie caych systemw pacowych z innego okresu. W trakcie dodawania nowego okresu program kieruje si zasadami przedstawionymi w tabeli.
6 10
Okres pusty Na podstawie domylnego systemu wynagrodze

Kopiowane z domylnego systemu Kopiowane z wybranego okresu zaznaczony atrybut przechodzi do nastpnego miesica wynagrodze firmy Kopiowane z wybranego okresu, ale tylko te, ktre maj wynagrodze firmy Kopiowanie z domylnego systemu
Kopia innego okresu
Na podstawie innego okresu
Firma
Elementy
MXKPV2011P0001
Kopiowane z domylnego systemu Kopiowane z wybranego okresu parametr ma zaznaczony atrybut warto przechodzi do nastpnego miesica wynagrodze firmy Kopiowane z wybranego okresu, ale tylko te wartoci, gdzie Kopiowanie z domylnego systemu wynagrodze firmy Kopiowanie z domylnego systemu Kopiowane z wybranego okresu czony atrybut kopiuj system wynagrodze wynagrodze danego wzorca Kopiowane z wybranego okresu, o ile wzorzec ma zaznaKopiowanie z domylnego systemu wynagrodze wzorca Kopiowanie z domylnego systemu Kopiowane z wybranego okresu wynagrodze danego wzorca Kopiowane z wybranego okresu, o ile wzorzec ma zaznaczony atrybut kopiuj system wynagrodze Kopiowanie z domylnego systemu wynagrodze wzorca Nie ma Kopiowane z wybranego okresu Kopiowane z wybranego okresu, o ile wzorzec ma zaznaczony atrybut kopiuj list przyporzdkowanych pracownikw Kopiowanie z domylnego systemu wynagrodze wzorca Nie ma Kopiowane z wybranego okresu Kopiowane z wybranego okresu, ale tylko te, ktre maj zaznaczony atrybut przechodzi do nastpnego miesica Kopiowanie z domylnego systemu wynagrodze pracownika, o ile pracownik nie jest przyporzdkowany do adnego wzorca w domylnym systemie wynagrodze Nie ma Kopiowane z wybranego okresu Kopiowane z wybranego okresu, ale tylko wartoci, gdzie parametr ma zaznaczony atrybut warto przechodzi do nastpnego miesica Nie ma Nie ma Wynika z przyporzdkowania pacowego pracownikw do wzorcw Wynika z przyporzdkowania pacowego pracownikw do wzorcw w wybranym okresie Wynika z przyporzdkowania pacowego pracownikw do wzorcw w domylnym systemie wynagrodze
pacowe
Wartoci
Wzorce
Elementy
pacowe
Wartoci
Przyporzdkowanie
pacowe pracownika
Pracownicy
Elementy
pacowe
Wartoci
Przyporzdkowanie
pacowe do wzorcw
Tabela 5-1 Tworzenie okresw pacowych
Okresy pacowe
6 11
Domylny system wynagrodze dla firmy mona okreli w oknie Firma, dla pracownikw w oknie Ustawienia, dla wzorcw w oknie Wzorce. Aby doda otwarty okres na podstawie domylnych systemw wynagrodze, naley w oknie Okresy klikn (Dodaj okres). Pojawi si okno dialogowe Nowy okres, pozwalajce okreli sposb utworzenia nowego okresu. W oknie trzeba zaznaczy opcj Na podstawie domylnego systemu. Dziki temu systemy wynagrodze firmy, wzorcw i pracownikw w nowo utworzonym okresie bd zbudowane na podstawie systemw domylnych. W razie potrzeby naley zmieni nazw okresu, a nastpnie okreli miesice dla opcji Okres bazowy,
Rozliczenie ZUS, Rozliczenie podatku dochodowego. Okres zostanie dodany po klikniciu przycisku Utwrz.
Dodawanie nowego okresu bez kopiowania z innych okresw pacowych

Pusty okres moe suy do sporzdzenia wypaty nietypowej, ktrej nie mona zdefiniowa na podstawie systemw domylnych ani utworzonych wczeniej okresw pacowych. Aby doda otwarty pusty okres naley otworzy okno Okresy pacowe, a nastpnie klikn (Dodaj okres). Po pojawieniu si okna dialogowego Nowy okres, naley zaznaczy opcj Pusty okres i w razie potrzeby zmieni jego nazw, a nastpnie okreli miesice dla opcji Okres bazowy, Rozliczenie ZUS, Rozliczenie podatku dochodowego. Operacj koczy si klikniciem Utwrz.
Zmiana waciwoci okresu pacowego

W programie Symfonia Pace mona zmieni praktycznie wszystkie parametry okresu Nazw, Rozliczenie ZUS, Rozliczenie podatku dochodowego. Wyjtek stanowi miesic bazowy, ktrego waciwoci nie mona zmieni bezporednio. Jeeli jednak taka konieczno zaistnieje, naley okreli odpowiedni okres bazowy, utworzy nowy okres na podstawie danego okresu, a nastpnie usun zbdny okres.
Aby zmieni waciwoci okresu pacowego, naley wybra w oknie Okresy ikon (Waciwoci). Pojawi si okno dialogowe Waciwoci okresu, pozwalajce zmieni parametry okresu. Wprowadzone zmiany naley zatwierdzi przyciskiem OK.
Rys. 6-9 Okno Waciwoci okresu.
6 12
Ustalanie domylnego okresu pacowego

Kiedy podczas pracy z programem wywietlane s okna firmy, pracownikw lub wzorcw, program domylnie pokazuje dane dotyczce jednego z okresw, wybranego jako okres aktywny. Aby ustali domylny okres, naley go zaznaczy, a nastpnie klikn (Ustaw jako domylny). Od tej chwili wskazany okres stanie si okresem aktywnym (bdzie wyrniony pogrubion czcionk na drzewku okresw) i podczas dalszej pracy program bdzie domylnie pokazywa dane dotyczce tego okresu.
Naliczanie okresu
W trakcie pracy program automatycznie aktualizuje i pokazuje wartoci pacowe wszystkich pracownikw, a take oblicza wszystkie wartoci tych elementw pacowych firmy, ktre nie s agregacj wartoci dla poszczeglnych pracownikw. Dla wyliczenia tych wartoci niezbdne jest naliczenie okresu pacowego. Proces naliczania okresu pacowego jest pomocny np. wtedy, gdy planuje si zmian wysokoci wynagrodze pracownikw w firmie i w zwizku z tym naley sprawdzi, jak zmiana wartoci elementw pacowych wpynie na koszty wynagrodze firmy. Aby naliczy okres naley w oknie Okresy zaznaczy ten okres, ktry ma by naliczony, a nastpnie klikn . System rozpocznie proces naliczania, informujc uytkownika o jego przebiegu w specjalnym oknie.
Rys. 6-10 Okno Naliczanie okresu w trakcie procesu naliczania. W przypadku braku danych do penego naliczenia wartoci pacowych ktrego z pracownikw, program poinformuje o tym.
MXKPV2011P0001
Okresy pacowe
6 13
Rys. 6-11 Okno dialogowe Informacja o naliczeniach, gdy wartoci pacowe nie zostay naliczone prawidowo dla wszystkich pracownikw. Komentarz pod tabel informuje, dla ilu pracownikw nie mona poprawnie naliczy wartoci pacowych w danym okresie, natomiast w kolumnie Stan program podaje przyczyny, dla ktrych wykonanie tej operacji nie byo moliwe. Przycinicie Tak uruchomi okno z panelem naliczania wartoci pacowych pierwszego pracownika z tabeli, dla ktrego nie mona byo dokona poprawnych oblicze. Uycie przyciskw Nastpny, Poprzedni, Pierwszy, Ostatni oraz pola listy rozwijanej Lista grupy pozwoli dokona poprawek w panelach poszczeglnych pracownikw, dla ktrych nie mona naliczy poprawnie okresu. Nacinicie Nie spowoduje powrt do okna Okresy.
Zamykanie otwartego okresu pacowego

Operacj zamknicia okresu pacowego naley przeprowadzi przed stworzeniem listy pac oraz zestawieniem i wydrukiem wszystkich niezbdnych dokumentw. W momencie zamknicia okresu automatycznie aktualizowane s wynagrodzenia wszystkich pracownikw (patrz poprzedni punkt Naliczanie okresu). Obliczane s te globalne wartoci elementw systemu pacowego firmy, ktre s agregacj wartoci dla poszczeglnych pracownikw (np. Suma wszystkich zaliczek podatkowych) lub te agregacj danych z poprzednich okresw (np. Suma wszystkich wynagrodze od pocztku roku). Moment zamknicia okresu zaley wycznie od osoby do tego uprawnionej ( patrz Uprawnienia uytkownika) i nie jest to czynno automatyczna. Okres mona zamkn, jeeli operacja naliczania przebiegnie poprawnie i system poinformuje o tym nastpujcym komunikatem:
Rys. 6-12 Okno dialogowe Informacja o naliczeniach, gdy wartoci pacowe dla wszystkich pracownikw zostay naliczone prawidowo. Aby zamkn okres pacowy naley w oknie Okresy zaznaczy wybrany okres, a nastpnie klikn (Zamknij okres). Po zamkniciu okresu pacowego nie mona ju modyfikowa zwizanych z nim danych (aby dokona modyfikacji musimy zamknity okres ponownie otworzy).
6 14
Jeeli dane niektrych pracownikw (wyrnionych czerwonym znaczkiem) wymagaj uzupenienia proponowane jest wejcie do okna z panelem naliczania wartoci pacowych pierwszego pracownika z tabeli, dla ktrego nie dokonano poprawnych oblicze. W oknie pracownika mona dokona poprawek, a uywajc przyciskw Nastpny, Poprzedni, Pierwszy, Ostatni oraz pola listy rozwijanej Lista grupy, przej do okien nastpnych pracownikw, dla ktrych nie mona naliczy poprawnie okresu pacowego. UWAGA Otwarty okres mona zamkn tylko wtedy, gdy zamknite s wszystkie inne okresy, dla ktrych miesic rozliczenia podatku dochodowego jest wczeniejszy od miesica rozliczenia podatku dochodowego zamykanego okresu (ale w tym samym roku podatkowym).
Otwieranie zamknitego okresu pacowego

Otwieranie zamknitych okresw moe by konieczne w przypadku potrzeby poprawienia lub uzupenienia danych w zamknitych okresach. Okresy pacowe mona bez obawy wielokrotnie otwiera i zamyka, dokonujc zmian i modyfikacji w systemach pacowych. Nie jest jednak zalecane otwieranie i modyfikacja danych w tych okresach, ktre zostay ju cakowicie rozliczone, a raporty wysane do urzdw podatkowych i ZUS. Aby otworzy zamknity okres pacowy naley zaznaczy go w oknie Okresy, a nastpnie klikn (Otwrz okres). UWAGA Gdy otwiera si zamknity okres pacowy, otwarte zostan wszystkie okresy, dla ktrych miesic rozliczenia podatku dochodowego jest pniejszy od miesica rozliczenia podatku dochodowego otwieranego okresu (ale w tym samym roku podatkowym). Trzeba je potem kolejno zamkn, aby powrci do stanu wyjciowego.
Powyszy fakt wynika z zasady, e zamknite okresy musz tworzy spjny przedzia czasu, tj. nie mona mie w zakresie jednego roku podatkowego na przemian zamknitych i otwartych okresw. Na przykad, jeli zamknite byy miesice Stycze, Luty i Marzec i otworzy si Stycze, to otwarte zostan rwnie Luty i Marzec. Po dokonaniu modyfikacji mona z powrotem zamkn kolejno Stycze, Luty i Marzec, powracajc w ten sposb do stanu wyjciowego.
Usuwanie okresu pacowego

Program Symfonia Pace umoliwia usuwanie okresw. Aby usun okres naley w oknie Okresy zaznaczy waciwy okres, a nastpnie klikn (Usu). Jeeli zaznaczonym obiektem jest rok, program usunie wszystkie okresy pacowe w tym roku. UWAGA W trakcie usuwania okresw wszystkie dane pacowe w tych okresach s bezpowrotnie tracone. W zwizku z tym, przed kad operacj usuwania powinno si stworzy kopi bezpieczestwa danych, traktowan jako archiwum.
Dla zabezpieczenia przed przypadkowym usuniciem okresu program wywietla dwa dialogi:
Rys. 6-13 Okno dialogowe usuwania okresu.
MXKPV2011P0001
Okresy pacowe Nie - kliknicie tego przyciski spowoduje anulowanie operacji usuwania okresu. Tak - kliknicie tego przycisku spowoduje otwarcie nastpnego okna dialogowego:
6 15
Rys. 6-14 Okno dialogowo-informacyjne usuwania okresw.

Nie - kliknicie tego przyciski spowoduje anulowanie operacji usuwania okresu. Tak - kliknicie tego przycisku spowoduje usunicie wybranego okresu.
6 16
MXKPV2011P0001

Poruszanie si po katalogu elementw
Elementy systemu wynagrodze s podstawowymi komponentami wielu innych obiektw programu. Zbudowane s z nich m.in. systemy wynagrodze, wzorce kadrowo-pacowe, karty wynagrodze, listy pac, zestawy zbiorczego wprowadzania danych. Dlatego uwane zapoznanie si z technik definiowania elementw systemu wynagrodze oraz przeanalizowanie powiza midzy nimi, pozwoli uytkownikowi na swobodne modyfikowanie ustawie programu, a take wprowadzanie nowych systemw wynagrodze i uzyskiwanie odpowiednich informacji w zestawieniach. Kady element systemu wynagrodze posiada swoj nazw, opis oraz waciwoci wpywajce na jego zachowanie w programie. Zestaw tych informacji nazywany jest definicj elementu. Program Symfonia Pace moe by wykorzystywany w firmach o rnym profilu dziaalnoci i w zwizku z tym istnieje moliwo modyfikowania istniejcych i tworzenia wasnych definicji elementw. Wszystkie definicje elementw przechowywane s w katalogu definicji elementw, ktry bdzie nazywany katalogiem elementw. Dostp do katalogu elementw umoliwia przycisk na pasku narzdziowym programu i wybranie polecenia Elementy z rozwijanego menu. Mona rwnie uy polecenia Funkcje z menu gwnego, Kartoteki z menu pomocniczego i Elementy z listy (lub skrtu Ctrl+6) i wybra polecenie Elementy. Po klikniciu polecenia Elementy pojawia si okno Elementy, prezentujce katalog elementw do budowy systemw wynagrodze, ktre pozwala zarzdza tymi elementami.
Narzdzia drzewka
Narzdzia listy elementw
Drzewko katalogu elementw
Nagwek listy elementw
Listki drzewka, typw i kryteriw wyszukiwania
Lista elementw
Rys. 7-1 Okno Elementw.
72
Okno podzielone jest lini podziau na dwie czci. Pomidzy nimi znajduje si linia podziau. Lini t mona przesuwa, co powoduje odpowiedni zmian wielkoci obydwu czci okna. W lewej czci znajduje si drzewko prezentujce struktur katalogu elementw, list typw elementw lub list kryteriw wyszukiwania elementw, w zalenoci od wyboru sposobu prezentacji (listki w dole okna). W prawej czci okna znajduje si lista prezentujca wszystkie definicje elementw znajdujce si we wskazanej na drzewku grupie, wskazanego typu lub speniajce wskazane kryterium wyszukiwania.
Drzewko katalogu elementw

Drzewko to prezentuje struktur katalogu elementw. Wszystkie elementy dostarczone z programem zostay wstpnie pogrupowane, co uatwia ich wyszukiwanie. Mona jednak zmodyfikowa t struktur zgodnie z wasnymi potrzebami. Aby wybra drzewko, jeli jest niewidoczne, naley klikn listek .
Reprezentuje cay katalog elementw (korze drzewka). Znajduj si tutaj wszystkie elementy, niezalenie od tego, czy umieszczono je w grupach. Jeli istnieje potrzeba dopisania nowej grupy lub nowego elementu w katalogu, a nie w innej grupie, naley najpierw klikn na tym piktogramie. Reprezentuje grup elementw. Kliknicie grupy otwiera j, pokazujc na licie w prawej czci okna wszystkie elementy znajdujce si w tej grupie. Reprezentuje otwart grup elementw, ktra jest aktualnie przegldana. Wszystkie elementy znajdujce si w tej grupie pokazane s na licie w prawej czci okna. Jeli z lewej strony grupy znajduje si may plus, oznacza to, e grupa ta zawiera niewidoczne podgrupy. Aby je uwidoczni, naley klikn , pojawi si ga drzewka z podgrupami. May minus z lewej strony grupy oznacza, e uwidocznione s na drzewku wszystkie podgrupy danej grupy. Aby schowa ga drzewka z podgrupami, naley klikn .
Narzdzia nad drzewkiem elementw

To pole opuszczanej listy uatwia poruszanie si po bardzo rozbudowanych drzewkach. Po klikniciu przycisku z prawej strony pola pojawia si lista prezentujca ciek powrotn od aktualnie wskazanej grupy do korzenia drzewka. Aby wybra dowoln grup na ciece, po prostu trzeba j klikn. Dodaje now podgrup w wybranej grupie. Aby doda now grup gwn, czyli na najwyszym poziomie hierarchii, naley ustawi si wczeniej na korzeniu drzewka. Klawisz skrtu: Ctrl+szary plus. Usuwa wskazan grup. Grupa ta nie moe zawiera innych grup. Klawisz skrtu: Ctrl+szary minus. Operacje zwizane z grupami elementw mona prowadzi za pomoc menu podrcznego. Po ustawieniu kursora myszy na wybranej grupie naley klikn prawy klawisz myszy. Pokazuje si menu podrczne:
Rys. 7-2 Menu podrczne grup elementw MXKPV2011P0001
73
Poza wymienionymi wczeniej operacjami dodawania i usuwania do dyspozycji s jeszcze polecenia: Zmie nazw - umoliwia zmian nazwy grupy elementw. Waciwoci - otwiera okno waciwoci katalogu. Podobnie jak w innych oknach katalogw, mona zabezpieczy dostp do danych przed osobami nieupowanionymi, rnicujc uprawnienia uytkownikw. Szczegowe informacje na temat okrelania praw dostpu do katalogw znajduj si w rozdziale Podstawowe zasady obsugi programu punkt Katalogi.
Kryteria wyszukiwania elementw

Aby uatwi wyszukiwanie elementw speniajcych zadane warunki, mona posuy si kryteriami wyszukiwania. Kryterium wyszukiwania jest to zbir warunkw zebranych pod wspln nazw. Na licie kryteriw w oknie katalogu elementw znajduj si wszystkie kryteria wyszukiwania okrelone dla elementw. Wybranie okrelonego kryterium powoduje ograniczenie listy elementw do pozycji speniajcych wszystkie warunki. Na przykad tworzc wasne kryterium Elementy zwizane z ZUS i umieszczajc w nim warunek opis zawiera ZUS, mona po wybraniu takiego kryterium ograniczy list elementw do tych, ktrych opis zawiera tekst ZUS. Znakomicie uatwia to wyszukiwanie potrzebnych elementw. Szersze omwienie tematu Zastosowanie i zasady tworzenia kryteriw wyszukiwania znajduje si w rozdziale Podstawowe zasady obsugi programu. Aby wywietli list kryteriw, jeli jest niewidoczna, naley klikn Wskazane kryterium .
Lista kryteriw wyszukiwania elementw
Lista elementw speniajcych wskazane kryterium
Rys. 7-3 Kryteria wyszukiwania w oknie katalogu elementw. Aby ograniczy list elementw do elementw speniajcych wszystkie warunki zawarte w kryterium, naley klikn okrelone kryterium. (Nowe) Umoliwia stworzenie nowego kryterium wyszukiwania. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Definiowanie kryteriw, gdzie mona wpisa nazw kryterium i okreli warunki. Klawisz skrtu: Ctrl+szary plus. (Usu) Powoduje usunicie wskazanego kryterium wyszukiwania z listy kryteriw. Klawisz skrtu: Ctrl+szary minus. (Edycja) Otwiera okno Definiowanie kryteriw dla kryterium wskazanego na licie, gdzie mona oglda i modyfikowa wszystkie warunki wchodzce w skad kryterium. Zamiast wybiera ten przycisk, mona podwjnie klikn kryterium wyszukiwania na licie.
74
Mona te klikn prawym przyciskiem myszy na licie kryteriw, aby otworzy menu podrczne z poleceniami dotyczcymi kryteriw. Dostpne s nastpujce polecenia: Nowy, Usu, Edycja, Dodefiniuj. Poza opisanymi powyej operacjami mona wybra polecenie Dodefiniuj. Polecenie to daje moliwo dodania dodatkowych kryteriw umoliwiajcych zawenie zakresu wyszukiwania elementw.
Lista typw elementw

Lista typw elementw suy do wyszukiwania definicji elementw wedug ich typu. Aby ograniczy list do definicji danego typu, trzeba klikn okrelony typ na licie. Aby wywietli list typw, jeli jest niewidoczna, naley klikn listek .
Wskazany typ
Pasek narzdziowy
Lista typw elementw
Lista elementw wskazanego typu
Rys. 7-4 Lista typw elementw w oknie katalogu elementw. W programie Symfonia Pace elementy dziel si w zalenoci od rodzaju przechowywanej informacji na pi typw. Skadniki - wybiera wszystkie definicje skadnikw, czyli elementw decydujcych bezporednio o wysokoci przychodu pracownika. Parametry - wybiera wszystkie definicje parametrw, czyli pomocniczych elementw wykorzystywanych do obliczenia innych elementw. Obcienia - wybiera wszystkie definicje obcie okrelajcych sposb rozliczenia z pracownikiem kwoty netto wynagrodzenia. Naliczenia - wybiera wszystkie definicje nalicze reprezentujcych wielkoci zbiorcze. Elementy zgrupowane - wybiera wszystkie definicje elementw zgrupowanych, reprezentujcych szereg innych elementw traktowanych jako cao.
Lista elementw
W prawej czci okna z katalogiem elementw znajduje si lista prezentujca wszystkie elementy, znajdujce si we wskazanej na drzewku grupie lub, nalece do wskazanego typu bd speniajce wskazane kryterium wyszukiwania.
MXKPV2011P0001
75
Podwjne kliknicie elementu otwiera okno definicji elementu, zawierajce wszystkie dane zwizane z funkcj elementu w programie. Opis tego okna znajduje si w dalszej czci rozdziau. Kady element na licie opisany jest znacznikiem typu oraz polami Nazwa i Opis. Pola te tworz kolumny listy. Nagwek znajdujcy si nad list definicji elementw zawiera tekstowe lub graficzne opisy kolumn (pl) poniszej listy. Opisy te s jednoczenie przyciskami. Kliknicie przycisku powoduje posortowanie listy wedug wskazanego pola. Jest to wygodny sposb szybkiej zmiany porzdkowania listy przy wyszukiwaniu konkretnych informacji. Na przykad aby ustawi definicje elementw wedug nazwy, naley klikn pole Nazwa.
Pasek narzdziowy nad list elementw

Nad list elementw znajduje si pasek, zawierajcy nastpujce narzdzia: (Nowy) Umoliwia zdefiniowanie nowego elementu. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno, w ktrym mona zdefiniowa element. Opis okna znajduje si w dalszej czci rozdziau. Klawisz skrtu: Ctrl+szary plus. (Usu). Otwiera menu podrczne zawierajce dwa polecenia: Usu z grupy -powoduje usunicie wskazanego elementu z grupy. Nie oznacza to, e element bdzie usunity bezpowrotnie. Mona go nadal odszuka na licie wszystkich elementw po ustawieniu si na korzeniu drzewka lub po wybraniu kryterium wyszukiwania Wszystkie; Usu powoduje cakowite usunicie wskazanego w tym przypadku program prosi o potwierdzenie polecenia. Klawisz skrtu: Ctrl+szary minus. (Edycja) Otwiera okno definicji elementu wskazanego na licie, gdzie mona oglda i modyfikowa wszystkie dane zwizane z definicj. Opis okna znajduje si w dalszej czci rozdziau. Zamiast wybiera ten przycisk, mona podwjnie klikn element na licie. (Wytnij) Wycina zaznaczone elementy i umieszcza je w schowku. Nazwy wycitych elementw zmieni kolor, sygnalizujc, e zostay wycite. Wycite elementy znikn dopiero po ich wklejeniu w innej grupie. Klawisz skrtu: Ctrl+X. (Kopiuj) Kopiuje zaznaczone elementy do schowka. Klawisz skrtu: Ctrl+C. (Wklej) Wkleja elementy znajdujce si w schowku do aktualnie otwartej grupy. Klawisz skrtu: Ctrl+V. (Drukuj) Pozwala wykona raport dla zaznaczonych na licie elementw. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Wykonaj raport, gdzie mona na drzewku dokumentw wskaza nazw dokumentu, ktry ma by wydrukowany. Klawisz skrtu: Ctrl+P. Bbenek bbni, gdy lista elementw jest aktualizowana, co oznacza, e program jeszcze nie wywietli wszystkich elementw (liczba aktualnie dostpnych na licie elementw pokazuje si na tle bbenka). Dla bardzo dugich list zwykle trwa to kilka sekund. W tym czasie mona ju pracowa. Kliknicie ikony bbenka, przerywa odczytywanie pozycji z bazy danych. Program prosi o potwierdzenie przerwania operacji: elementu z bazy danych,
76
Rys. 7-5 Okno dialogowe potwierdzenie przerwania operacji. Kliknicie Tak moe spowodowa, e lista elementw w prawym oknie bdzie niepena. Klawisz skrtu: Alt+Z.
Wyszukiwanie elementu na licie

Domylnie elementy na licie posortowane s wedug typw. Jest to wygodny ukad do przegldania listy wtedy, gdy nie znana jest dokadna nazwa elementu, ale potrafi si w przyblieniu okreli jego wykorzystanie, a std i jego typ. Jeeli natomiast pamita si nazw lub choby jej pocztek, to mona przyspieszy wyszukiwanie, klikajc na nagwku kolumny Nazwa (w ten sposb mona posortowa elementy na licie alfabetycznie wedug ich nazw), a nastpnie naciskajc na klawiaturze liter, na jak zaczyna si nazwa. Program przewinie list i zaznaczy na niej pierwszy element rozpoczynajcy si od podanego znaku.
Podstawowe czynnoci zwizane z elementami

Pracujc w oknie Elementy mona wykonywa czynnoci zwizane z zarzdzaniem elementami oraz ich definicjami. Operacje te to: wprowadzanie nowego elementu, kopiowanie elementu, przejcie do tworzenia i modyfikacji definicji elementu oraz usuwanie elementu z grupy i ze wszystkich grup. Naley pamita, e mona pracowa jednoczenie z wieloma elementami, na przykad po to, by porwnywa ich definicje na ekranie. Wystarczy otworzy okna dla poszczeglnych elementw.
Wprowadzanie nowego elementu

W oknie Elementy naley na drzewku katalogw elementw klikn grup, w ktrej ma by wprowadzony nowy element. Jeli nie istnieje taka grupa lub element nie naley do adnej z grup, trzeba klikn korze drzewka, a nastpnie nacisn Ctrl+szary plus lub klikn . Zostanie utworzony nowy element i pojawi si pusty formularz definicji elementu, gdzie mona okreli wszystkie jego atrybuty. Dalsze informacje na temat okrelania lub modyfikacji definicji elementu znajduj si w punkcie Modyfikacja definicji elementw pacowych.
Kopiowanie elementw
Kopiowanie jest przydatne przy definiowaniu elementw posiadajcych bardzo podobne definicje. Wystarczy zmodyfikowa tylko indywidualne atrybuty definicji, inne mona pozostawi, co zmniejsza moliwo popenienia bdu. Aby utworzy kopi elementu naley na licie w oknie Elementy zaznaczy element, ktry ma by skopiowany i prawym przyciskiem myszy klikn Utwrz kopi... z menu podrcznego lub klikn na pasku narzdziowym, a nastpnie . Zostanie utworzony nowy element z dopiskiem kopia: przy nazwie, posiadajcy identyczn definicj jak element oryginalny.
Modyfikacja definicji elementu

Czsto zachodzi potrzeba zmiany atrybutw definicji elementu. Aby dokona modyfikacji, naley odszuka wybrany element, zaznaczy go na licie i klikn ikon . Pojawi si formularz definicji elementu, w ktrym mona modyfikowa wszystkie jego atrybuty. Zasady korzystania z okna definicji elementu opisane s w dalszej czci rozdziau.
MXKPV2011P0001
77
Usuwanie elementu
Aby usun element z bazy danych naley w oknie Elementy wybra korze drzewka, ktry reprezentuje wszystkie elementy w katalogu , nastpnie odszuka element na licie, zaznaczy go i klikn ikon (Usu). Po pojawieniu si okna dialogowego naley wybra Tak, aby usun element, lub Nie dla anulowania operacji.
Rys. 7-6 Okno dialogowe usuwanie elementu. Do usunicia elementu mona uy polecenia Usu z menu podrcznego. UWAGA Program nie pozwoli na usunicie elementu pacowego, jeli jest on uyty w definicji systemu wynagrodze.
Jeli element jest uyty w definicji systemu wynagrodze pojawi si komunikat:
Rys. 7-7 Komunikat usuwanie elementu. UWAGA W trakcie usuwania elementu wszelkie informacje z nim zwizane s bezpowrotnie tracone. W zwizku z tym, przed kad operacj usuwania powinna by stworzona kopia bezpieczestwa danych, traktowana jako archiwum.
Grupowanie elementw
Aby uatwi zarzdzanie elementami, mona definiowa katalogi i grupowa w nich elementy. Dodatkow cech programu jest moliwo umieszczania w obrbie katalogu elementw innych katalogw. Pozwala to na tworzenie dowolnej struktury hierarchicznej. UWAGA Kady element moe nalee do wielu katalogw.
W programie Symfonia Pace predefiniowano katalogi wraz z podkatalogami elementw. Elementy zostay zgrupowane w katalogach ze wzgldu na rodzaj podstawowych skadnikw systemu pacowego, sposb rozliczania si z pracownikiem lub podmiot, ktrego elementy pacowe dotycz (pracownicy, firma, urzdy skarbowe, ZUS). Uytkownik moe zdefiniowa wasny system kryteriw grupowania w zalenoci od potrzeb firmy i komfortu pracy. Moliwo tworzenia hierarchii katalogw pozwala wykorzystywa dowolne kombinacje kryteriw grupowania. Przykadowo mona stworzy katalogi elementw pacowych specyficznych dla dziaw firmy.
78
Tworzenie katalogu elementw

W oknie Elementy, na drzewku katalogw naley klikn miejsce, w ktrym ma by stworzony nowy katalog, a nastpnie . Pojawi si okno dialogowe Nowy katalog.
Rys. 7-8 Okno Nowy katalog. Po wpisaniu w wolne pole okna nazwy nowego katalogu naley klikn Utwrz. Jeli nowy podkatalog ma by dopisany w katalogu gwnym, a nie w innym katalogu, naley najpierw klikn korze drzewka . Mona uy polecenia Nowy... z menu podrcznego lub klawiszy Ctrl+szary plus.
Tworzenie hierarchii katalogw elementw

Tworzenie hierarchii katalogw polega na umieszczaniu nowych podkatalogw w obrbie innych. Aby stworzy hierarchi katalogw w oknie Elementy, na drzewku katalogw naley klikn katalog, w ktrej ma by umieszczony nowy podkatalog. Po klikniciu pojawi si okno dialogowe Nowy katalog, w ktrym w wolne pole trzeba wpisa nazw i klikn Utwrz. Powtarzajc powysz procedur mona zbudowa dowoln struktur katalogw pracownikw. Jeli nowy katalog ma by dopisany w katalogu gwnym, a nie w innym katalogu, naley najpierw klikn korze drzewka .
Umieszczanie elementw w katalogach

Aby elementy systemu pacowego umieci w katalogu lub wielu katalogach naley w oknie Elementy odszuka i zaznaczy klikniciem wybrany element na licie. Jeeli element ma by przeniesiony do innego katalogu, to naley klikn (Wytnij), jeli element ma by skopiowany, to trzeba klikn (Kopiuj).W obu wypadkach element znajdzie si w schowku. Nastpnie naley otworzy katalog, w ktrym ma by umieszczony element i klikn (Wklej). Aby umieci element w dalszych katalogach, naley powtrzy powysz procedur. Mona zaznaczy jednoczenie wiele elementw, trzymajc wcinity klawisz Ctrl. Mona uy menu podrcznego lub metody przecignij i upu. Mona wykorzysta rwnie klawisze skrtw: Ctrl+X (Wytnij), Ctrl+C (Kopiuj), Ctrl+V (Wklej).
Uywanie techniki przecignij i upu

Aby przenosi lub kopiowa obiekty na ekranie, zamiast uywa przyciskw i polece menu, mona zastosowa metod przecignij i upu. Naciskajc i przytrzymujc klawisz myszy na wybranym obiekcie, mona przenie go w nowe pooenie, a przytrzymujc przy tym klawisz Ctrl - dodatkowo skopiowa. UWAGA Zaznaczone obiekty mona przeciga take pomidzy oknami, na przykad z katalogu elementw do katalogu pracownikw. Spowoduje to dodanie przenoszonych elementw do systemu wynagrodze pracownikw w biecym okresie.
MXKPV2011P0001
79
Jeeli metoda przecignij i upu ma by uyta do przeniesienia elementu, naley na licie w prawej czci okna zaznaczy wybrany obiekt, a nastpnie sprawdzi, czy katalog, do ktrego ma by przecignity element, jest widoczny na drzewku w lewej czci okna. Nastpnie nacisn i przytrzyma przycisk myszy na wybranym elemencie i przecign go do wybranego katalogu. Jeeli metoda przecignij i upu ma by uyta do skopiowania elementu, naley na licie w prawej czci okna zaznaczy wybrany obiekt, a nastpnie sprawdzi, czy katalog, do ktrego ma by przecignity element, jest widoczny na drzewku w lewej czci okna. Wcisn i przytrzyma klawisz Ctrl, a nastpnie nacisn i przytrzyma przycisk myszy na wybranym elemencie i przecign go do wybranego katalogu.
Usuwanie elementu z katalogu

Jeeli element pacowy ma by usunity z katalogu, naley w lewej czci okna Elementy otworzy wybrany katalog, a nastpnie po zaznaczeniu elementu w prawej czci okna klikn (Usu). Do usunicia elementu mona uy polecenia Usu z grupy z menu podrcznego lub Ctrl+szary minus. UWAGA Usunicie z grupy nie oznacza, e element bdzie bezpowrotnie usunity z bazy. Mona go nadal odszuka na licie wszystkich elementw po ustawieniu si na korzeniu drzewka .
Zmiana nazwy katalogu elementw

Czasem moe by potrzebna zmiana nazwy katalogu elementw. Naley wwczas w oknie Elementy zaznaczy katalog, ktrego nazwa ma by zmieniona, a nastpnie z menu podrcznego wybra polecenie Zmie nazw. Po wykonaniu tych operacji naley wpisa now nazw i zatwierdzi klawiszem Enter. Zamiast uywa menu podrcznego, mona wskaza grup, ktrej nazwa ma by zmieniona, a nastpnie klikn sam nazw elementu. Teraz mona wpisa now nazw i potwierdzi klawiszem Enter.
Usuwanie katalogu elementw

Aby usun katalog elementw naley w lewej czci okna Elementy, zaznaczy katalog, ktry ma by usunity, a nastpnie klikn ikon i potwierdzi decyzj w oknie dialogowym, klikajc OK. UWAGA Aby mona byo usun katalog, naley usun z niego wszystkie podkatalogi.
Mona uy polecenia Usu z menu podrcznego lub skrtu Ctrl+szary minus.
Definiowanie elementw systemw wynagrodze

Kady element do budowy systemw wynagrodze posiada swoj definicj, ktra stanowi zestaw informacji okrelajcych nazw, opis, typ oraz waciwoci elementu. Istnienie definicji elementu warunkuje moliwo umieszczenia danego elementu w dowolnym systemie pacowym, sama definicja za precyzyjnie okrela funkcj, jak element peni po umieszczeniu go w konkretnym systemie. Precyzyjne zdefiniowanie elementw do budowy systemw wynagrodze umoliwia tworzenie systemw zgodnych z potrzebami firmy. Std dobre zrozumienie waciwoci i zasad definiowania elementw systemw pacowych jest bardzo wane w pracy z programem Symfonia Pace.
7 10
UWAGA
Definiujc nowe elementy systemu pacowego, warto stworzy wczeniej nowy katalog, w ktrym te elementy zostan umieszczone. Mona w ten sposb uproci proces wyszukiwania potrzebnych elementw.
Okno definicji elementu

Po wybraniu w oknie Elementy polecenia Edycja lub Nowy dla elementu w katalogu (za pomoc paska narzdzi lub menu podrcznego) pojawia si okno definicji elementu zatytuowany nazw elementu (np. wynagrodzenie zasadnicze). Okno to pozwala oglda i modyfikowa zestaw informacji dotyczcych wybranego elementu.
Pasek narzdziowy
Typy elementw
Listki paneli
Rys. 7-9 Okno definicji elementu systemw wynagrodze. Okno zawiera szereg paneli opatrzonych listkami, ktre widoczne s w dolnej czci okna. Aby uwidoczni dany panel naley klikn odpowiedni listek. Wybiera panel informacji podstawowych. Wybiera panel atrybutw. Wybiera panel klasyfikacji elementu. Wybiera panel formuy. Wybiera panel z list elementw dowizanych. Wybiera panel ksigowania elementu. Wybiera panel uycia elementu
MXKPV2011P0001
7 11
Pasek narzdziowy nad oknem definicji elementu

W grnej czci okna znajduje si pasek narzdziowy, zawierajcy elementy pomocne przy wpisywaniu danych oraz przy zmianie aktualnie wywietlanej definicji elementu. Po wpisaniu lub zmodyfikowaniu dowolnej informacji w oknie elementw, naley zatwierdzi lub anulowa zmiany. Zatwierdza wprowadzone zmiany. Program dodatkowo pyta o potwierdzenie. Anuluje zmiany. Otwiera okno definicji nowego elementu, co umoliwia zdefiniowanie nowego elementu w oparciu o dane elementu ju zdefiniowanego. Bdc w oknie definicji elementu, mona zmieni aktualnie ogldan definicj, wybierajc j spord definicji nalecych do tej samej grupy. (Pierwsza), (Ostatnia), (Poprzednia), (Nastpna).
W polu tym mona wybra sposb uporzdkowania definicji elementw w ramach grupy (np. wedug kolejnoci ich wprowadzenia do programu lub wedug nazwy). Wywietla list wszystkich definicji elementw w aktualnej grupie. Definicj mona wskaza klikniciem. UWAGA Czsto dobrym sposobem tworzenia nowego elementu jest utworzenie kopii elementu istniejcego, speniajcego podobne warunki, a nastpnie modyfikacja tej kopii. Taka metoda pozwala zaoszczdzi czas na definiowanie od podstaw wszystkich atrybutw, klasyfikacji i argumentw elementu, a take zmniejsza moliwo popenienia bdw.
Otwiera okno pomocy kontekstowej. Zamyka okno definicji elementu.
Panel podstawowych informacji elementu

Panel ten pojawia si po klikniciu listka w oknie definicji elementu.
Zawarte s tu podstawowe dane elementu.
7 12
Pasek narzdziowy
Nazwa i opis elementu Pole ustawiajce typ parametru. Tylko dla parametrw.
Typy elementw
Listki paneli
Rys. 7-10 Panel podstawowych informacji elementu systemw wynagrodze. Nazwa - pole to zawiera nazw elementu, ktra jednoznacznie identyfikuje element. Nazwa powinna by adekwatna do tego, co realizuje dany element. Precyzyjne nazwanie elementw pozwala pniej atwo wyszukiwa potrzebne elementy i unika bdw przy konstruowaniu systemw wynagrodze. UWAGA Aby mona byo zapisa definicj elementu, pole Nazwa musi by wypenione. Nazwa elementu musi by unikalna (moe istnie tylko jeden element o danej nazwie).
Opis - pole zawiera opis elementu, ktry moe stanowi duszy tekst, bardziej szczegowo omawiajcy przeznaczenie elementu. Pole to nie jest obowizkowe, ale jego wypenienie uatwia prac. Typ elementu - pola opcji okrelaj typ elementu, ktry decyduje o podstawowej funkcji elementu w systemach wynagrodze. Skadnik wynagrodzenia - element tego typu decyduje bezporednio o wysokoci przychodu pracownika. Skadnik moe by uywany przy budowaniu systemw wynagrodze pracownikw i wzorcw kadrowo-pacowych. Warto skadnika jest wyliczana z innych elementw za pomoc formuy obliczajcej. Jeli skadnik ma si zachowywa jak element wprowadzany z klawiatury, naley zdefiniowa pomocniczy element typu Parametr Liczba rzeczywista z zaznaczon opcj Wprowadzany z klawiatury. Nastpnie, w definicji skadnika, trzeba okreli formu obliczajc jako Ident i jako warto jej argumentu wybra wczeniej stworzony, pomocniczy parametr. Parametr dla innych elementw - element tego typu jest wykorzystywany przy obliczaniu wartoci innych elementw. Warto parametru podstawiana jest wtedy jako argument w formuach obliczajcych wartoci innych elementw. Warto parametru moe by wprowadzana z klawiatury przez uytkownika albo wyliczana na podstawie wasnej formuy obliczajcej. Parametr moe by uywany przy budowaniu systemw wynagrodze pracownikw lub przy budowaniu systemw pacowych wzorcw i przy globalnym systemie wynagrodze firmy (posiada wtedy warto dla wzorca lub globaln). Definiujc parametr wybieramy jego typ: liczba rzeczywista, progi podatkowe, uamek zwyky, data, napis,
MXKPV2011P0001
7 13
element sownika. Naliczenia - element tego typu reprezentuje pewn wielko zbiorcz, to znaczy tak, ktra moe by liczona z wielu skadnikw na przestrzeni jednego lub wielu okresw pacowych. Pozwala na to specjalny atrybut Narastajco (patrz opis nastpnego panelu). Elementy tego typu pozwalaj nalicza rne wartoci wynikajce z zobowiza ustawowych lub suce jako informacje statystyczne do analizy systemu wynagrodze w firmie. Warto nalicze jest wyliczana z innych elementw za pomoc formuy obliczajcej. Naliczenie moe by uywane przy budowaniu systemw wynagrodze pracownikw i wzorcw lub przy budowaniu globalnego systemu wynagrodze firmy. Obcienie - element tego typu okrela sposb rozliczenia z pracownikiem kwoty netto wynagrodzenia tego pracownika. Obcienie moe by uywane przy budowaniu systemw wynagrodze pracownikw i wzorcw kadrowo-pacowych. Warto obcienia jest wyliczana z innych elementw za pomoc formuy obliczajcej. Jeli obcienie ma si zachowywa jak element wprowadzany z klawiatury, naley zdefiniowa pomocniczy element typu Parametr Liczba rzeczywista z zaznaczon opcj Wprowadzany z klawiatury. Nastpnie, w definicji obcienia, trzeba okreli formu obliczajc jako Ident i jako warto jej argumentu wybra wczeniej stworzony, pomocniczy parametr. Element zgrupowany - element tego typu nie posiada adnej wartoci, a jedynie list zwizanych z nim innych elementw. W trakcie dodawania elementu zgrupowanego do jakiego systemu wynagrodze, elementy zwizane automatycznie znajd si w budowanym systemie. Mona wic traktowa element zgrupowany jak paczk zawierajc inne elementy. Elementy zgrupowane, kojarzc ze sob typowe elementy, uatwiaj tworzenie systemw wynagrodze i zmniejszaj ryzyko popenienia bdw przy konstruowaniu systemw.
Panel atrybutw elementu

Panel ten pojawia si po klikniciu listka w oknie definicji elementu. Okno moe zawiera rne atrybuty, zalenie od typu wybranego elementu.
Pasek narzdziowy Atrybuty elementu
Atrybuty elementu
Listki paneli
Rys. 7-11 Panel atrybutw elementu. Atrybuty - atrybuty pozwalaj precyzyjnie okreli rne waciwoci elementu. Zestaw atrybutw zaley od wybranego w poprzednim panelu typu elementu. Poniej podajemy spis wszystkich atrybu-
7 14
tw istniejcych w programie, uwzgldniajc przy ich nazwie typy elementw, przy jakich atrybuty te wystpuj. Dopuszczalna warto ujemna - skadnik; parametr typu: liczba rzeczywista, uamek zwyky; naliczenie; obcienie; Elementy pacowe z zaoenia maj warto dodatni i jeli w trakcie oblicze okae si, e dany element ma warto ujemn, program traktuje to jako bd i sygnalizuje komunikatem #UJEMNA! w polu wartoci elementu. Jeeli element moe osiga wartoci ujemne, to zaznaczajc ten atrybut informujemy program, aby w powyszym przypadku nie sygnalizowa bdu i kontynuowa prac. Element dla pracownika - naliczenie; Jeli to pole wyboru zostanie zaznaczone, element moe by stosowany w systemach wynagrodze pracownikw oraz wzorcach kadrowo-pacowych. Element globalny (dla firmy) - naliczenie; Jeli to pole wyboru zostanie zaznaczone, element moe by stosowany tylko w globalnym systemie wynagrodze firmy. Element ukryty - skadnik; parametry typu: liczba rzeczywista, uamek zwyky, data, napis, element sownika; naliczenie; obcienie; element zgrupowany; Zaznaczenie tego pola powoduje, i element ten nie bdzie pokazywany w panelach dostpnych elementw, z wyjtkiem gwnego okna Elementy. Nie doczaj argumentw - skadnik; parametry typu: liczba rzeczywista, progi podatkowe, uamek zwyky; naliczenie; obcienie W formule obliczeniowej definiowanego elementu uywamy innych elementw jako czci skadowych formuy (argumentw) poczonych odpowiednim dziaaniem. Kiedy wykorzystujemy ten element w systemie wynagrodze, program automatycznie dodaje do systemu, oprcz zdefiniowanego przez nas elementu rwnie jego argumenty. Po zaznaczeniu tego atrybutu na zakadce Wartoci znajdzie si jedynie element wynikowy. Pomimo zaznaczenia tego atrybutu argument moe jednak zosta pokazany, jeli: argument ma warto niepoprawn (np.: #UJEMNA) argument jest parametrem i nie ma okrelonej wartoci dla wzorca lub globalnie. Przykad Istnieje element predefiniowany typu naliczenie Skadka na FGP za pracownika. Element ma dwa argumenty: % skadki na FGP za pracownika; podstawa wymiaru skadki ZUS. Jednoczenie element ten ma zaznaczony atrybut Nie doczaj argumentw. Kiedy w panelu systemu wynagrodze doczymy Skadk na FGP za pracownika do systemu wynagrodze pracownika, to w panelu, w ktrym obliczamy pace, zobaczymy jedynie t pozycj. Jeli natomiast wyczymy atrybut, to w oknie poka si wszystkie trzy elementy: Skadka na FGP za pracownika, % skadki na FGP za pracownika, podstawa wymiaru skadki ZUS. Narastajco - naliczenie; obcienie; Jeli to pole wyboru zostanie zaznaczone, warto elementu bdzie liczona narastajco (tzn. w sposb skumulowany). Parametr wyliczany - parametr typu: liczba rzeczywista, uamek zwyky; Jeli to pole wyboru zostanie zaznaczone warto parametru bdzie wyliczana na podstawie formuy. Parametr wprowadzany z klawiatury - parametr typu: liczba rzeczywista, uamek zwyky; Jeli to pole wyboru zostanie zaznaczone, oznacza to, e warto parametru bdzie wprowadzana z klawiatury przez uytkownika.
MXKPV2011P0001
7 15
Przechodzi do nastpnego miesica - skadnik; naliczenie; element zgrupowany; obcienie; Jeli to pole wyboru zostanie zaznaczone, to element automatycznie przechodzi do systemu wynagrodze w nastpnym okresie pacowym (w trakcie dodawania okresu pacowego na podstawie innego okresu). Precyzja - skadnik; parametr typu liczba rzeczywista, uamek zwyky; naliczenie; obcienie; W tym polu mona wybra z opuszczanej listy precyzj, czyli sposb zaokrglania wartoci elementu. Poniej pokazano tabel przedstawiajc sposb zaokrglania. Precyzja pena tysiczne setne dziesitne jednoci dziesitki setki tysice 1234,3434 1234,3434 1234,343 1234,34 1234,3 1234 1230 1200 1000 1555,5555 po zaokrgleniu 1555,5555 1555,556 1555,56 1555,6 1556 1560 1600 2000 16767,6767 16767,6767 16767,677 16767,68 16767,7 16768 16770 16800 17000
Przy wyborze precyzji naley pamita o dwch zasadach. W przypadku zaznaczenia atrybutu warto pienina wybranie jednoczenie precyzji tysiczne nie odniesie skutku, gdy program i tak bdzie zaokrgla wartoci do setnych (czyli do groszy). Zaznaczenie precyzji pena spowoduje przyjmowanie precyzji okrelonej w ustawieniach systemu Windows. Sownik - parametr typu element sownika; Podaje nazw sownika, z ktrym zwizany jest definiowany parametr. Stosuj warto domyln - parametry typu: liczba rzeczywista, uamek zwyky, data, napis, element sownika; Dziki temu atrybutowi program przyjmie warto domyln dla danego parametru, o ile tej wartoci nie wpiszemy sami. Jeeli zaznaczymy ten atrybut i nie podamy wartoci dla danego parametru to program przyjmie do oblicze: dla liczb rzeczywistych - warto zero, dla uamka zwykego warto 1, dla parametru typu napis pusty napis, dla parametru typu element sownika domylny element, dla parametru typu data pust (nieustawion) dat. Jeeli atrybut nie jest zaznaczony i nie zostanie podana warto dla danego parametru, to program nie pozwoli na naliczenie i zamknicie danego okresu pacowego. Sumuj wartoci przy grupowaniu okresw oraz przy grupowaniu pracownikw - wybranie tej opcji powoduje, e program przy tworzeniu podsumowa i raportw dla grupy pracownikw lub przy grupowaniu okresw sumuje wartoci tego elementu dla tych pracownikw lub wybranego przedziau czasu. Sumuj wartoci tylko przy grupowaniu pracownikw - wybranie tej opcji powoduje, e program przy tworzeniu podsumowa i raportw dla grupy pracownikw wartoci tego elementu dla tych pracownikw. Sumuj.po.wszystkich.pracownikach - naliczenie; Powoduje uwzgldnienie wynagrodze wszystkich pracownikw przy naliczaniu. Program wykona nastpujce operacje: najpierw dla kadego pracownika osobno odczyta wartoci tych elementw, ktre s argumentami danego naliczenia i obliczy formu dla danego pracownika. Nastpnie wszystkie otrzymane wyniki zsumuje.
7 16
Nie sumuj wartoci - wybranie tej opcji powoduje, e program przy tworzeniu podsumowa i raportw dla grupy pracownikw lub przy grupowaniu okresw nie sumuje wartoci tego elementu dla tych pracownikw lub wybranego przedziau czasu. Warto indywidualna - parametry typu: liczba rzeczywista, progi podatkowe, uamek zwyky, data, napis, element sownika; Jeli to pole wyboru zostanie zaznaczone, parametr moe mie okrelon warto tylko dla poszczeglnych pracownikw, natomiast nie ma okrelonej wartoci globalnej ani wartoci dla wzorca. Warto oglnodostpna - parametry typu: liczba rzeczywista, progi podatkowe, uamek zwyky, data, napis ,element sownika; Jeli to pole wyboru zostanie zaznaczone, parametr moe by stosowany nie tylko dla pracownikw, ale take w systemach wynagrodze wzorcw i w globalnym systemie wynagrodze firmy, moe wic posiada warto wzorcow lub globaln. Warto pienina - skadnik; parametry typu: liczba rzeczywista, uamek zwyky, naliczenie; obcienie; Jeeli definiujemy element, ktry w rzeczywistoci posiada warto pienin (np. premia kwartalna lub nagroda), to ten atrybut powinien by zaznaczony. Pozwoli to na ksigowanie tego elementu oraz podsumowywanie na kartach wynagrodze. Ponadto do wartoci elementu dodawany bdzie symbol z. Warto przechodzi do nastpnego miesica - parametry typu: liczba rzeczywista, progi podatkowe, uamek zwyky, data, napis, sownik; Jeli to pole wyboru zostanie zaznaczone, to warto parametru automatycznie przechodzi do systemu wynagrodze w nastpnym okresie pacowym (w trakcie dodawania okresu pacowego). Ze znakiem ujemnym - skadnik; parametry typu: liczba rzeczywista, uamek zwyky, naliczenie, obcienie; Jeli to pole wyboru zostanie zaznaczone, to w trakcie wylicze warto elementu jest mnoona przez 1 (minus jeden). Atrybut ten pozwala na definiowanie elementw bdcych potrceniem pewnej kwoty z wypaty. Wprowadzana warto potrcenia bdzie dodatnia, a program w dalszych obliczeniach bdzie traktowa j jako ujemn.
MXKPV2011P0001
7 17
Panel klasyfikacji elementu

Pola wyboru klasyfikacji podstawowej
Pola wyboru klasyfikacji dodatkowej
Rys. 7-12 Panel klasyfikacji elementu Definiowany element moe zosta zaklasyfikowany przez zaznaczenie odpowiednich pl wyboru. Dziki temu program uwzgldni ten element przy wyliczaniu elementw takich, jak: Przychd opodatkowany, Podstawa wymiaru skadki ZUS czy Podstawa premii. Elementy tego rodzaju wyliczane s automatycznie jako suma innych elementw, nalecych do odpowiedniej klasy. Wchodzi do podstawy opodatkowania - jeli to pole wyboru zostanie zaznaczone, element wejdzie w skad Podstawy opodatkowania oraz w skad wszystkich elementw, ktre w polu Typ argumentw dodatkowych (na nastpnym panelu z formu obliczeniow) maj wybran pozycj Wchodzi do podstawy opodatkowania. Wchodzi do podstawy naliczenia ZUS - jeli to pole wyboru zostanie zaznaczone, element wejdzie w skad Podstawy naliczenia ZUS oraz w skad wszystkich elementw, ktre w polu Typ argumentw dodatkowych (na nastpnym panelu z formu obliczeniow) maj wybran pozycj Wchodzi do podstawy naliczenia ZUS. Analogicznie dziaaj pozostae klasyfikacje: Wchodzi do kwoty brutto wynagrodzenia, Obcienie kwoty do wypaty, Wchodzi do podstawy naliczania chorobowego, Wchodzi do podstawy naliczania wynagrodzenia urlopowego jako element stay, Wchodzi do podstawy naliczania wynagrodzenia urlopowego jako element zmienny, Wchodzi do podstawy premii, Wchodzi do kwoty netto umw cywilno-prawnych, Obcienie kwoty do wypaty. Program przewiduje rwnie moliwo wykorzystania innych klasyfikacji dla indywidualnych potrzeb firmy. Maj one nazwy: Klasyfikacja dodatkowa A, Klasyfikacja dodatkowa B itd. Mona dowolnie zmieni ich nazwy wedug wasnych potrzeb, wybierajc przycisk . Pojawi si okno, w ktrym mona wpisa nowe nazwy i zatwierdzi zmiany, wybierajc przycisk Zmie.
7 18
Panel z formu obliczajc warto elementu

Panel ten pojawia si po klikniciu listka Mona tu wybra formu i okreli jej argumenty. w oknie definicji elementu.
Pasek narzdziowy
Pasek narzdziowy listy
Lista jawnych argumentw formuy
Rys. 7-13 Panel z formu obliczajc warto elementu. Formua obliczajca - w polu tym mona wybra z opuszczanej listy jedn z dostpnych w programie formu. Z programem zostay dostarczone formuy predefiniowane opisane poniej. Powinny one zaspokoi potrzeby zdecydowanej wikszoci uytkownikw. Nowe formuy obliczajce mona zdefiniowa w jzyku Ambasic. Formua wylicza wartoci elementu w systemie wynagrodze na podstawie innych elementw. Na przykad prowizja za sprzedany towar wyliczana jest na podstawie kwoty sprzedanego towaru i ustalonego procentu prowizji od sprzeday. W tym przypadku obie skadowe (tzw. argumenty formuy) procent prowizji i warto sprzeday moemy wprowadzi bezporednio z klawiatury, ale jako argumentw mona rwnie uywa elementw bardziej zoonych (obliczanych na podstawie innych elementw). Formu mona porwna do funkcji matematycznej, ktrej zmiennymi s argumenty formuy. Aby program mg wyliczy warto formuy, naley podstawi do niej wartoci konkretnych elementw (mog to by zarwno parametry, jak i skadniki, naliczenia i obcienia). Aby otworzy list dostpnych formu obliczajcych naley klikn .
Tabela formu predefiniowanych

Formua Dzielenie Dzielenie przez procent Ident Jeli warunek = NIE to Warto Wynik dzielenia dzielna/dzielnik Wynik dzielenia dzielna/dzielnik (procent) Identyczna z wartoci argumentu Warto drugiego argumentu, jeeli warunek ma warto 0 (lub NIE), zero jeli warunek ma warto niezerow (lub TAK) Liczba argumentw 2 2 1
MXKPV2011P0001
7 19
Formua Jeli warunek = TAK to
Warto Warto drugiego argumentu, jeeli warunek ma warto rn od 0 (lub TAK), zero jeli warunek ma warto 0 (lub NIE)
Liczba argumentw 2
Kod inf. o przekr. Kod informacji o przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru r. podst. ub. emer. skadek na ubezpieczenie emerytalne L. wystpie w mies. pod. Jeden - jeeli warto elementu podanego jako argument formuy jest rna od zera w przynajmniej jednym okresie zwizanym z danym miesicem podatkowym Zero - jeli warto elementu podanego jako argument formuy jest rwna zera we wszystkich okresach zwizanych z danym miesicem podatkowym Formua ma zastosowanie gwnie dla nalicze z ustawionym atrybutem sumuj po wszystkich pracownikach; wynikiem jest wtedy liczba pracownikw majcych niezerow warto elementu podanego jako argument w przynajmniej jednym okresie zwizanym z danym miesicem podatkowym.
L. wystpie w mies. ZUS
Jeden - jeeli warto elementu podanego jako argument formuy jest rna od zera w przynajmniej jednym okresie zwizanym z danym miesicem ZUS Zero - jeli warto elementu podanego jako argument formuy jest rwna zera we wszystkich okresach zwizanych z danym miesicem ZUS Formua ma zastosowanie gwnie dla nalicze z ustawionym atrybutem sumuj po wszystkich pracownikach; wynikiem jest wtedy liczba pracownikw majcych niezerow warto elementu podanego jako argument w przynajmniej jednym okresie zwizanym z danym miesicem ZUS.
Liczba wystpie
Jeden jeeli warto elementu podanego jako argument formuy jest rna od zera Zero jeeli warto elementu podanego jako argument formuy wynosi zero Formua ma zastosowanie gwnie dla nalicze z ustawionym atrybutem sumuj po wszystkich pracownikach; wynikiem jest wtedy liczba pracownikw majcych niezerow warto elementu podanego jako argument. 1
Maks warto w mies. pod. Maks warto w mies. ZUS Minimum nieujemne
Maksymalna warto elementu podanego jako argument formuy ze wszystkich okresw zwizanych z danym miesicem podatkowym Maksymalna warto elementu podanego jako argument formuy ze wszystkich okresw zwizanych z danym miesicem ZUS Najmniejsza warto spord argumentw, o ile jest dodatnia Zero, jeeli najwiksza warto spord argumentw jest ujemna Iloczyn wszystkich argumentw
Mnoenie
7 20
Formua Negacja logiczna elementu Podatek wg skali
Warto Jeeli element >0 zwraca 0 w przeciwnym wypadku zwraca 1 Podatek obliczony na podstawie zasad ujtych w progach, przyjmujc dochd po odliczeniach jako podstaw opodatkowania i z uwzgldnieniem rocznej ulgi podatkowej Podstawa wymiaru skadki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe z uwzgldnieniem przekroczenia rocznej podstawy Potrcenie wynagrodzenia za okres pobierania zasikw wyliczone z uwzgldnieniem kwoty potrcenia wynagr. za dzie zasikw i liczby dni w miesicu wg ZUS. 0,01 * procent * podstawa
Liczba argumentw 1 3
Podstawa wymiaru skadki na ub. spo. Potrcenie wynagrodz. za okres pobier. zasikw Procent z
2 2
Procent z iloczynu Wynik dziaania 0,01 * procent * czynnik1 * czynnik 2 * ... * czynnik n Procent z sumy Razy wspczynnik Rnica 0,01 * procent * (skadnik 1 + skadnik 2 + ... + skadnik n) Wynik dziaania czynnik * (licznik/mianownik) Wynik dziaania odjemna odjemnik 1 odjemnik 2 - ... odjemnik n 3
Rnica nieujem- Jak wyej, ale w przypadku kiedy wynik dziaania jest ujemny, wynik przyjmuje warto na zero Skala podatkowa Skala naliczania podatkw oparta o: progi podatkowe, podstaw opodatkowania (za konkretny okres obliczeniowy), skumulowan podstaw opodatkowania (od pocztku roku do danego okresu obliczeniowego wcznie)
Skadka na ubez- Naliczona skadka na ubezpieczenie zdrowotne i naliczona pieczenie zdro- zaliczka na podatek wotne Skadka ZUS Zasada oblicze podobna jak w formule Procent z sumy, ale z uwzgldnieniem zaokrgle okrelonych w ustawieniach
Skadka ZUS od Wynik dziaania 0,01 * procent * kwota brutto zlece Suma narastajca podstawy wymiaru z uwzgldnieniem podSkumulowana podstawa wymia- okresw wg okresu bazowego. ru w/g okresu bazowego Skumul. podst. wymiaru wg okresu podatkowego Suma narastajca podstawy wymiaru z uwzgldnieniem podokresw wg okresu podatkowego.
Suma narastajca podstawy wymiaru z uwzgldnieniem podSkumulowana podstawa wymia- okresw wg okresu ZUS. ru w/g okresu ZUS Suma Suma wszystkich argumentw
MXKPV2011P0001
7 21
Formua Suma narast. wg mies. podat. bez biecego okresu Suma narast. wg mies. podat.z uwzgl. poprz. okres. Suma warunkowa
Warto Skumulowana podstawa wymiaru od pocztku roku bez biecego okresu podatkowego. Skumulowana podstawa wymiaru od pocztku roku z uwzgldnieniem biecego i poprzednich okresw podatkowych.
Liczba argumentw 1
Suma argumentw. Argumenty tej formuy traktowane s jako opcjonalne, tzn. uwzgldniane s tylko wtedy jeeli wystpuj w systemie wynagrodze danego pracownika, wzorca lub firmy Formua pomaga obliczy wypat brutto, kiedy znana jest wypacana kwota netto; argumentami wyjciowymi do oblicze s: skumulowana podstawa opodatkowania (od pocztku roku do danego okresu obliczeniowego wcznie), progi, kwota netto
Ubruttowienie
Zaliczka od umo- Wynik dziaania 0,01 * procent * (kwota brutto koszty uzyskawy cywilnopraw- nia), z uwzgldnieniem zaokrgle okrelonych w ustawieniach nej Zaliczka od umo- Wynik dziaania 0,01 * procent * kwota brutto, wy cywilnopraw- z uwzgldnieniem zaokrgle okrelonych w ustawieniach nej bez kosztw uzyskania Zaliczka na p. Rnica pomidzy naliczon zaliczk na podatek dochodowy i doch. odprowa- skadk na ubezpieczenie zdrowotne z uwzgldnieniem zaokrgle okrelonych w ustawieniach dzona do US Zaliczka na podat. od umw cywilnoprawnych z ZUS zaliczka na podatek od umw cywilnoprawnych wyliczona z uwzgldnieniem kwoty umowy, procentu podatku, kosztw uzyskania i skadki na ubezpieczenie spoeczne finansowane przez ubezpieczonego.
Zaliczka podatko- Wynik dziaania 0,01 * procent podatku * podstawa opodatkowania ulga podatkowa, z uwzgldnieniem zaokrgle okrewa lonych w ustawieniach Zaliczka podatkowa 99 Zaliczka wg skali Wynik dziaania 0,01 * procent podatku * podstawa opodatkowania ulga podatkowa, z uwzgldnieniem okrelonego w ustawieniach zaokrglenia podstawy Zaliczka na podatek dochodowy, obliczony na podstawie zasad ujtych w progach, od podstawy opodatkowania, z uwzgldnieniem ulgi podatkowej i skumulowanej podstawy opodatkowania, oraz zaokrgle okrelonych w ustawieniach
3 4
Zaniechanie p. zal. Kwota zaniechania poboru zaliczki wykorzystana w danym okresie pacowym Zasiek rodzinny Zasiek rodzinny przypadajcy na podan liczb osb
4 8
Typ argumentw dodatkowych - formua, oprcz argumentw jawnie ustalonych na licie, moe oblicza warto biorc pod uwag wszystkie elementy systemu wynagrodze, ktre zaklasyfikowano do wsplnego zbioru. W polu tym mona wybra z opuszczanej listy jedn z dostpnych klasyfikacji. Na przykad, jeli zostanie wybrany Wchodzi do podstawy opodatkowania, to wszystkie elementy w
7 22
systemie wynagrodze danego pracownika, zaklasyfikowane w ten sposb, stan si argumentami formuy. Wartoci argumentw - lista ta umoliwia jawne okrelenie argumentw formuy. Kady argument opisany jest nazw i wartoci. Warto argumentu stanowi po prostu inny element systemw wynagrodze. Nad list znajduj si narzdzia umoliwiajce modyfikacj zawartoci listy argumentw. (Nowy argument) Dodaje nowy argument na licie. Klawisz skrtu: Ctrl+szary plus. Menu podrcznego prawy klawisz myszy, polecenie Nowy. (Usu argument) Usuwa wskazany argument z listy. Klawisz skrtu: Ctrl+szary minus. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Usu. (Ustaw argument) Umoliwia okrelenie wartoci argumentu. Po klikniciu tego przycisku pojawia si okno z drzewkiem wszystkich elementw w katalogu. Po odszukaniu i wskazaniu elementu naley klikn Wybierz. Wybrany element stanie si wartoci argumentu formuy. Klawisz skrtu: Enter. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Ustaw. Edycja definicji elementw bdcych argumentami formuy - z panelu z formu obliczajc mona przej do edycji kadego z elementw bdcych argumentami formuy. W tym celu mona wykona podwjne kliknicie lewym klawiszem myszy na wybranym elemencie. Drug metod jest - po zaznaczeniu tego elementu kliknicie prawym klawiszem myszy, uruchomienie w ten sposb menu podrcznego i wybranie polecenie Edycja. Formuy Powyej omwiono wykorzystanie formuy obliczeniowej, a take przedstawiono tabel formu predefiniowanych. Wszystkie definicje formu przechowywane s w katalogu definicji formu. Dostp do katalogu formu umoliwia przycisk janego menu.
Mona rwnie uy polecenia
na pasku narzdziowym programu i wybranie polecenia Formuy z rozwi-
Funkcje z menu gwnego, Kartoteki z menu pomocniczego i Formuy z listy lub skrtu Ctrl+6, i wybra polecenie Formuy. Po klikniciu polecenia Formuy pojawia si okno Formuy. W oknie mona przeglda definicje formu predefiniowanych, a take dopisywa, zmienia lub usuwa nowozdefiniowane formuy. Definiowanie formu wymaga przynajmniej elementarnego dowiadczenia w programowaniu. Lista formu moe by uporzdkowana wedug Skrtu, Nazwy lub kryterium: czy jest to formua predefiniowana czy zdefiniowana w Ambasic-u?. W celu uzyskania na ekranie okrelonego porzdku trzeba klikn odpowiedni nagwek listy (dla formu w Ambasic-u nagwek ). Formuy zdefiniowane w Ambasic-u wystpuj przed predefiniowanymi i s oznaczone ikon Pasek narzdziowy okna Formuy. Pozwala na utworzenie nowej formuy. Klawisz skrtu Ctrl+szary plus. Menu podrczne polecenie Nowy. Usuwa zaznaczon formu. Formuy predefiniowanej ani formuy przyporzdkowanej do jednego z elementw wynagrodze nie mona usun. Klawisz skrtu Ctrl+szary minus. Menu podrczne polecenie Usu. Pozwala na edycj zaznaczonej formuy. Formuy predefiniowane mona jedynie przeglda, program nie pozwala na wprowadzanie w nich zmian. Menu podrczne polecenie Edycja. .
MXKPV2011P0001
7 23
Rys. 7-14 Okno Formuy. (Wytnij) Wycina zaznaczone formuy i umieszcza je w schowku. Klawisz skrtu: Ctrl+X. Menu podrczne polecenie Wytnij. (Kopiuj) Kopiuje zaznaczone formuy do schowka. Klawisz skrtu: Ctrl+C. Menu podrczne Skopiuj. (Wklej) Wkleja formuy znajdujce si w schowku. Klawisz skrtu: Ctrl+V. Menu podrczne Wklej.
7 24
W menu podrcznym dostpne jest ponadto polecenie:

Utwrz kopi Tworzy kopi zaznaczonej formuy. Nazw kopii jest nazwa zaznaczonej formuy poprzedzona sowem kopia:. Polecenie jest aktywne tylko dla formu utworzonych w Ambasicu. Jeeli chcemy zdefiniowa now formu, naley w oknie Formuy klikn na pasku narzdziowym nad list formu albo uy menu podrcznego prawy klawisz myszy, polecenie Nowy (Ctrl+szary plus). Na ekranie pojawi si okno dialogowe Formua.
Rys. 7-15 Okno dialogowe Formua tworzenie nowej formuy. W grnej czci okna znajduje si pasek narzdziowy. Zatwierdza wprowadzone zmiany. Anuluje zmiany. Otwiera okno definicji nowej formuy, co umoliwia zdefiniowanie nowej formuy. Wybiera pierwsz formu na licie. Wybiera ostatni formu na licie. Wybiera poprzedni formu. Wybiera nastpn formu. W polu tym mona wybra sposb uporzdkowania formu (np. wedug kolejnoci ich wprowadzenia do programu lub wedug nazwy). Pozwala uzyska pomoc kontekstow dotyczc okna formuy.
MXKPV2011P0001
7 25
Zamyka okno formuy. Wywietla list wszystkich definicji formu w aktualnej grupie, gdzie mona wskaza definicj klikniciem. Dla zdefiniowania nowej formuy naley poda jej nazw i skrt (skrt bdzie uywany w niektrych komunikatach programu). Nastpnie trzeba zaznaczy, w jaki sposb bd przekazywane parametry (przez warto czy przez referencj). Uywajc przyciskw (Nowy parametr) i (Usu parametr) naley ustali odpowiedni liczb parametrw dla danej formuy. Mona w tym celu rwnie posuy si klawiszami skrtu Ctrl+szary plus, Ctrl szary minus. Jeeli definiowana formua moe posiada rn liczb parametrw, to trzeba zaznaczy pole Zmienna liczba wystpie argumentw. Po klikniciu listka w oknie Formuy, otworzy si pole edycji definicji formuy. Definicja formuy obliczeniowej wyraona jest poprzez instrukcje doczonego jzyka programowania Ambasic. Jzyk ten opisany jest w pliku pomocy programu. Po wprowadzeniu odpowiednich instrukcji naley klikn listek , co pozwoli powrci do poprzedniej strony, a nastpnie trzeba klikn (Zapisz) albo uyj skrtu Shift + Enter, aby zatwierdzi zdefiniowan formu. Opisana powyej procedura dotyczy tworzenia nowej formuy. W przypadku edycji istniejcej formuy mona rwnie sprawdzi jej wykorzystanie w elementach pacowych. W tym celu naley klikn listek w oknie Formua. Lista elementw, w ktrych uyto formuy, przedstawia si nastpujco:
Rys. 7-16 Okno Formuy edycja formuy. Lista moe by uporzdkowana wedug nazwy elementu (naley klikn nagwek Nazwa), albo wedug typu elementu (trzeba klikn nagwek ).
Panel z list elementw dowizanych

Panel ten pojawia si po klikniciu listka w oknie definicji elementu. Mona tu okreli tzw. elementy dowizane do definiowanego elementu.
7 26
Pasek narzdziowy Pasek narzdziowy listy
Lista elementw dowizanych
Rys. 7-17 Panel z list elementw dowizanych. Elementy dowizane do elementu zawsze towarzysz temu elementowi w systemach wynagrodze. Na przykad kiedy zostanie dodany element do systemu wynagrodze, wszystkie elementy dowizane zostan automatycznie doczone. Dziki temu mechanizmowi mona wraz z elementem automatycznie dodawa wszystkie elementy potrzebne do jego wyliczenia. Zapewnia to budowanie systemw wynagrodze, ktre poprawnie si naliczaj. Rwnie elementy zgrupowane funkcjonuj w oparciu o elementy dowizane. Definicja elementu zgrupowanego skada si wanie z listy elementw dowizanych, ktre wchodz w skad elementu zgrupowanego. Nad list znajduj si narzdzia pozwalajce dodawa i usuwa elementy dowizane. Przesuwa zaznaczony element dowizany w gr na licie. Przesuwa zaznaczony element dowizany w d na licie. (Nowy powizany element) Dodaje nowy element do listy elementw dowizanych. Po klikniciu tego przycisku pojawia si okno z drzewkiem wszystkich elementw w katalogu. Po odszukaniu i wskazaniu elementu kliknij Wybierz. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Nowy. (Usu powizany element) Usuwa wskazany element z listy. Klawisz skrtu: Ctrl+szary minus. Menu podrcznego prawy klawisz myszy, polecenie Usu. Edycja definicji elementw doczonych - z panelu elementw doczonych mona przej do edycji kadego z elementw znajdujcych si na licie. W tym celu naley wykona podwjne kliknicie lewym klawiszem myszy na wybranym elemencie. Drug metod jest - po zaznaczeniu tego elementu kliknicie prawym klawiszem myszy, uruchomienie w ten sposb menu podrcznego i wybranie polecenia Edycja.
Panel schematw ksigowania

Panel ten pojawia si po klikniciu listka w oknie definicji elementu. Umoliwia zdefiniowanie ksigowania jednego elementu pacowego wedug kilku rnych schematw ksigowania. Jest to funkcja szczeglnie uyteczna w przypadku, gdy dany element moe by rozliczany w rny sposb w systemie Symfonia Finanse i Ksigowo (na przykad umowa-zlecenie z ZUS MXKPV2011P0001
7 27
moe zosta rozliczona z rnych funduszy, zalenie od charakteru i przeznaczenia wykonanej pracy). W programie Symfonia Pace okrela si najpierw wszystkie moliwe schematy ksigowa dla danego elementu pacowego, a nastpnie, naliczajc pace dla pracownika, wybiera jeden z tych schematw, stosownie do zaistniaej sytuacji.
Pasek narzdziowy
Lista schematw ksigowa
Rys. 7-18 Panel z list schematw ksigowa. Kolejne kroki, ktre powinien wykona uytkownik, aby zdefiniowa schematy ksigowa, zostan omwione na przykadzie poniej. Zamy, e w maju zakad pracy zleci swojemu pracownikowi, aby ten skontrolowa stan techniczny wszystkich narzdzi znajdujcych si w magazynie i wykona moliwe naprawy. Jako form rozliczenia przyjto umow-zlecenie z ZUS. Poniewa zlecenie dotyczyo bezporedniej dziaalnoci zakadu, wypata bdzie ksigowana w sposb typowy dla tego zakadu, czyli: Wn - konto 230 (Rozrachunki z tytuu wynagrodze), Ma - konto 100 (Kasa) (numery kont maj charakter przykadowy) W nastpnym miesicu pracownik przyj zlecenie na wykonanie gabloty informacyjnej dla rady zakadowej. Przy wypacie zastosowano ten sam element pacowy, ale rozliczenia dokonano z funduszu rady zakadowej (konto 250), czyli operacj ksigowano nastpujco: Wn - 250, Ma - 100. W celu poprawnego przypisania operacji do kont naley otworzy okno Elementy, wybra i zaznaczy element, ktry ma by ksigowany (w tym przypadku umowa-zlecenie z ZUS), po czym na pasku narzdziowym okna klikn . Otworzy si okno definicji wybranego elementu. Klikajc na listek mona przej do panelu ksigowania elementu. Aby umoliwi ksigowanie wybranego elementu naley zaznaczy pole wyboru Element moe by ksigowany, a nastpnie klikn Spowoduje to otwarcie okna Schematy ksigowania. .
7 28
Rys. 7-19 Okno schematw ksigowania. W oknie Schematy ksigowania znajduje si lista wszystkich schematw, jakie byy wczeniej zdefiniowane. Jeli wybrany schemat znajduje si na licie, to naley zaznaczy go i klikn . Wskazany wzorzec zostaje dopisany do listy schematw w formatce elementu. Operacj naley powtarza tak dugo, a zostan dopisane wszystkie schematy dotyczce danego elementu, po czym trzeba klikn . Jeli nie ma waciwego schematu, naley klikn i w oknie pojawi si pusta ramka. Trzeba wpisa nazw, opis i poda odpowiednie konta dla stron Wn i Ma, oraz - o ile wystpuj - do ksigowania rwnolegego R-Wn i R-Ma, a nastpnie zapisa wprowadzone informacje (przycisk Schematy ksigowania). w grze okna
Szczegowe informacje na temat definiowania schematw ksigowania znajduj si w rozdziale Podstawowe zasady obsugi programu punkt Eksport danych do programu Symfonia Finanse i Ksigowo. W razie potrzeby mona usun schemat ksigowania z listy wszystkich schematw lub tylko z panelu danego elementu pacowego. W tym celu naley zaznaczy dany schemat (na licie schematw lub w formatce elementu) i klikn Schemat pierwszy . W prezentowanym przykadzie naley wpisa dwa schematy ksigowania.
Schemat drugi
Po zapisaniu schematw naley kolejno je zaznaczy i klikn . Wybrane schematy pojawi si w panelu elementu umowa-zlecenie z ZUS. Po zamkniciu okna schematw naley zapisa zmiany i zamkn okno elementu. W ten sposb schematy ksigowa zostay przypisane do elementu systemu wynagrodze.
MXKPV2011P0001
7 29
Chcc wykorzysta powysze schematy przy naliczaniu wypaty, naley uzupeni system naliczania wynagrodze pracownika w wybranych miesicach pacowych o element umowa-zlecenie z ZUS. Odpowiednie czynnoci opisane s w rozdziale Pracownicy i katalogi pracownikw. Jeli w panelu wynagrodze pracownika nie jest widoczna tabela ksigowa, to naley j przywoa przyciskiem .
Tabela ksigowa skadnikw pacy
Rys. 7-20 Panel wynagrodze pracownika po prawej tabela ksigowa. W tabeli ksigowa obok kwot elementw pac okrelonych jako "przeznaczony do ksigowania", widoczny jest przycisk , ktry rozwija list schematw ksigowa, przypisanych do danego elementu pacowego. W prezentowanym przypadku przycisk listy jest na pewno widoczny przy pozycji umowazlecenie z ZUS. Naley klikn i wybra odpowiedni schemat. Nazwa schematu i stosowne konta pojawi si w tabeli ksigowa. W przykadzie w panelu wynagrodze w maju naley wybra schemat ksigowania "F.Pac", a w czerwcu "F.R.Zakadowej".
7 30
Panel uycia elementw

Rys. 7-21 Panel z list elementw, w ktrych uyty jest element definiowany. Panel ten uatwia odszukanie wzajemnych zalenoci pomidzy elementami, gdy pokazuje, w jakich innych elementach jest wykorzystany element aktualnie przegldany. Naley tu zwrci uwag na pole Doczytaj elementy wykorzystujce aktualny element poprzez typ argumentw dodatkowych. Zaznaczenie tego pola powoduje powikszenie listy w oknie o elementy, ktre miay ustawiony typ argumentu dodatkowego na jedn z ustawionych klasyfikacji danego elementu. Jako przyciskw pomocniczych mona uywa , wykorzystywany dla uaktualnienia na licie zmian dokonanych w definicjach elementw, a take nagwkw kolumn listy. Kliknicie na ktrym z nagwkw powoduje uporzdkowanie listy wedug danej kolumny, a wic odpowiednio: typu elementu, sposobu wykorzystania (formua, element doczony albo poprzez typ argumentw dodatkowych), nazwy elementu. Znaczenie ikon wystpujcych w kolumnie jest nastpujce:
element jest argumentem formuy innego elementu, element jest doczany przez inny element, element jest argumentem formuy innego elementu poprzez typ argumentw dodatkowych. Edycja definicji elementw z panelu uycia elementw - z panelu uycia elementw moemy przej do edycji kadego z elementw znajdujcych si na licie. W tym celu naley wykona podwjne kliknicie lewym klawiszem myszy na wybranym elemencie. Drug metod jest - po zaznaczeniu tego elementu kliknicie prawym klawiszem myszy, uruchomienie w ten sposb menu podrcznego i wybranie polecenia Edycja.
MXKPV2011P0001
Firma
Ustalanie globalnego systemu wynagrodze firmy
Specyficzne dla danej firmy elementy systemw wynagrodze mona uj w system pacowy firmy. Ma to na celu zagregowanie dla firmy pewnych wartoci, potrzebnych do raportw lub dla celw analiz i planowania. Ponadto w systemie pacowym firmy mona umieci takie parametry, ktrych wartoci s jednakowe dla wszystkich pracownikw lub wzorcw w caej firmie (np. Stawki podatku dochodowego dla poszczeglnych progw podatkowych czy Procent skadki ubezpieczenie emerytalne za pracownika). Dostp do systemu pacowego firmy umoliwia przycisk na pasku narzdziowym programu. Po klikniciu tego przycisku otwiera si okno Firma. Dostp do okna Firma mona uzyska rwnie po wybraniu polecenia Firma z menu Funkcje lub uyciu skrtu klawiszowego Ctrl+3.
Okno firmy
Okno Firma prezentuje dane zwizane z systemem pacowym firmy oraz pozwala go modyfikowa. Z tego okna mona rwnie uzyska dostp do danych statystycznych i raportw dla caej firmy.
Pasek narzdziowy w oknie firmy
Wybrany panel z wartociami wynagrodze firmy Listki paneli
Rys. 8-1 Okno danych firmy.
82
Ze wzgldu na du ilo informacji zwizanych z systemem pacowym firmy, okno zawiera szereg paneli. Panele opatrzono listkami, ktre widoczne s w dolnej czci okna. Aby uwidoczni dany panel, naley klikn odpowiedni listek. Wybiera panel z danymi firmy Wybiera panel systemu pacowego firmy Wybiera panel z wartociami wynagrodze firmy. Wybiera panel z danymi statystycznymi firmy.

W grnej czci okna firmy znajduje si pasek narzdziowy, zawierajcy elementy pomocne przy modyfikowaniu danych. W momencie, w ktrym zostanie wpisana lub zmodyfikowana dowolna informacja w oknie firmy, naley zatwierdzi lub anulowa zmiany. Zatwierdza wprowadzone zmiany. Anuluje zmiany. Pozwala uzyska pomoc kontekstow dotyczc elementu okna. Zamyka okno firmy.
Panel z danymi firmy

Panel ten pojawia si po klikniciu listka w oknie firmy i prezentuje dane firmy na stronach wybieranych listkami zakadek na grze okna. Panele z danymi firmy, ktre moemy wybra przy pomocy zakadek w grnej czci okna s identyczne z tymi, ktre pojawiay si przy zakadaniu firmy.
MXKPV2011P0001
Firma
83
Rys. 8-2 Okno Firma - uzupenianie danych Podstawowe informacje o firmie. W panelu Podstawowe informacje o firmie (zakadka Nazwa) wpisujemy NIP, REGON, NKP, EKD firmy oraz ewentualnie zaznaczany pole Osoba fizyczna dla podania w panelu Dane osobowe informacji o wacicielu firmy (jeeli nie zaznaczymy tego pola, to panel Dane osobowe nie bdzie zawiera pl do wypenienia). Do nastpnych paneli przechodzimy klikajc kolejne listki zakadek.
Rys. 8-3 Okno Firma - uzupenianie danych Urzd Skarbowy i Odzia ZUS. W panelu Urzd Skarbowy i Odzia ZUS (zakadka ZUS) trzeba klikn przycisk i w oknie Urzdy skarbowe wybra z katalogu urzdw skarbowych ten urzd, z ktrym rozlicza si firma.
84
Rys. 8-4 Okno Urzdy skarbowe. Nastpnie naley uzupeni pola dotyczce Oddziau ZUS odpowiedniego dla firmy. Firma moe mie konta w kilku bankach, w panelu Konta firmy (zakadka Konta) moemy wpisa dane trzech kont bankowych.
Rys. 8-5 Okno Firma - uzupenianie danych o kontach bankowych firmy. Istotnymi danymi s informacje o rejestracji firmy. Moemy je wprowadzi w panelu Organ rejestrowy (zakadka Rejestr).
MXKPV2011P0001
Firma
85
Rys. 8-6 Okno Firma uzupenianie danych dotyczcych rejestracji firmy. Jeeli w pierwszym panelu zaznaczylimy pole Osoba fizyczna, to w panelu z danymi osobowymi (zakadka Osoba) pojawi si pola do wypenienia dotyczce podstawowych informacji o wacicielu firmy. Rwnoczenie w panelu Organ rejestrowy zamiast Sd Rejonowy w Warszawie wpisuje si dane Wydziau Gospodarki i Handlu odpowiedniej gminy, a zamiast rejestru handlowego podaje si numer zawiadczenia o wpisie do ewidencji.
Rys. 8-7 Okno Firma uzupenianie danych osobowych waciciela firmy. W ostatnim panelu moemy uzupeni dane zwizane z adresem firmy oraz numerami jej telefonw, faksu i teleksu.
86
Rys. 8-8 Okno Firma uzupenianie danych adresowych firmy. Po uzupenieniu danych we wszystkich panelach zapisujemy je, klikajc przycisk .
Panel z systemem wynagrodze firmy

Panel ten pojawia si po klikniciu listka w oknie firmy. Panel ten prezentuje struktur systemu wynagrodze firmy w aktywnym okresie pacowym oraz umoliwia dokonywanie modyfikacji tej struktury, czyli dodawanie, usuwanie i zmian kolejnoci poszczeglnych elementw systemu. W panelu tym dokonuje si wic waciwego ustalenia, dla jakich elementw maj by podane wartoci globalne dla firmy, dostpne pniej w oknach pracownikw i wzorcw jako wartoci globalne, oznaczone . Pasek narzdziowy w oknie firmy Narzdzia zmiany okresu Drzewko elementw systemu wynagrodze firmy
Drzewko wszystkich dostpnych elementw do budowy systemw wynagrodze

Kosz
Listki paneli Rys. 8-9 Panel systemu wynagrodze firmy.
Listki sposobu prezentacji elementw
MXKPV2011P0001
Firma
87
Panel zawiera dwa drzewka. Po lewej stronie znajduje si drzewko elementw systemu wynagrodze firmy. Po prawej stronie znajduje si drzewko zawierajce wszystkie dostpne w programie elementy do budowy systemw wynagrodze. Dodawanie elementw do systemu wynagrodze firmy polega na przeciganiu wybranych elementw z prawego do lewego drzewka. Jeli dodanie elementu nie jest moliwe, zamiast wskanika pojawia si znak zakazu, a pod lewym drzewkiem pojawia si na czerwono opis, dlaczego operacja nie moe by przeprowadzona. Wcza lub wycza prawe drzewko. Kosz suy do usuwania elementw. Aby usun element, naley przecign go z lewego drzewka i upu nad koszem. Umoliwia dodanie elementu do systemu firmy. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Dodawanie elementw pacowych, gdzie mona wybra potrzebny element spord wszystkich dostpnych w programie. Powoduje usunicie wskazanego elementu z systemu wynagrodze firmy. Umoliwia przeprowadzanie operacji zwizanych z zarzdzaniem systemem wynagrodze firmy: Usunicie systemu wynagrodze - program w tym wypadku poprosi o potwierdzenie, gdy operacja ta wie si z usuniciem caego systemu wynagrodze firmy (wraz z wartociami) w ustawionym okresie pacowym; Skopiowanie systemu z innego okresu - umoliwia wybr jednego z okresw pacowych, z ktrego skopiowany zostanie cay system wynagrodze wraz z wartociami; Skopiowanie systemu z domylnego systemu wynagrodze - pozwala na skopiowanie systemu wynagrodze z domylnego systemu wynagrodze; Skopiowanie systemu do innego okresu - umoliwia wybr jednego z okresw pacowych, do ktrego skopiowany zostanie cay system wynagrodze wraz z wartociami; Skopiowanie systemu do innych okresw umoliwia skopiowanie do wielu okresw pacowych caego systemu wynagrodze wraz z wartociami. Uytkownik wybiera interesujce go okresy w oknie dialogowym Wybr okresu.
Rys. 8-10 Okno dialogowe Wybierz okresy.
Drzewko elementw systemu wynagrodze firmy

Drzewko prezentuje wszystkie elementy, znajdujce si aktualnie w systemie wynagrodze firmy dla wybranego okresu. Reprezentuje skadniki firmy.
88
Reprezentuje parametry firmy. Reprezentuje naliczenia firmy. Reprezentuje obcienia firmy. Reprezentuje elementy zgrupowane firmy. Jeli z lewej strony grupy znajduje si may plus, oznacza to, e grupa ta zawiera niewidoczne elementy. Aby je uwidoczni, naley klikn . Pojawi si ga drzewka z elementami. May minus z lewej strony grupy oznacza, e na drzewku uwidocznione s wszystkie elementy w tej grupie. Naley klikn , aby schowa ga drzewka z elementami. Reprezentuje element systemu wynagrodze firmy, ktry mona usuwa i przemieszcza. Reprezentuje element systemu wynagrodze firmy, ktrego nie mona usuwa ani przemieszcza (np. element skadowy elementu zgrupowanego). Mona zmienia kolejno elementw na drzewku, przecigajc je i upuszczajc w nowym pooeniu. Uporzdkowanie elementw na drzewku decyduje o ich kolejnoci w panelu z wartociami wynagrodze firmy.
Drzewko dostpnych elementw

Drzewko to prezentuje wszystkie dostpne w programie elementy do budowy systemw wynagrodze, umoliwiajc ich wyszukiwanie i dodawanie do systemu firmy. Pod drzewkiem znajduj si dwa listki umoliwiajce zmian formatu prezentowanej informacji. Wybiera widok katalogu elementw (np. grupy stworzonej przez uytkownika). Reprezentuje korze drzewka. Reprezentuje grup elementw w katalogu. Jeli z lewej strony grupy znajduje si may plus, oznacza to, e grupa ta zawiera niewidoczne elementy lub podgrupy. Aby je uwidoczni, naley klikn . Pojawi si ga drzewka z elementami i podgrupami. May minus z lewej strony grupy oznacza, e na drzewku s uwidocznione wszystkie elementy i podgrupy danej grupy. Trzeba klikn , aby schowa ga drzewka. Reprezentuje element systemu wynagrodze, ktry mona wybra. Reprezentuje element systemu wynagrodze, ktrego nie mona wybra (np. element skadowy elementu zgrupowanego). Wybiera widok wedug kategorii.
MXKPV2011P0001
Firma
89
Reprezentuje wszystkie dostpne skadniki. Reprezentuje wszystkie dostpne parametry. Reprezentuje wszystkie dostpne naliczenia. Reprezentuje wszystkie dostpne obcienia. Reprezentuje wszystkie dostpne elementy zgrupowane.
Dodawanie elementu do systemu firmy

Aby doda element do systemu wynagrodze firmy naley w panelu z systemem wynagrodze firmy odszuka element na prawym drzewku, po czym przecignij go i upu na lewym drzewku. Aby doda element, mona rwnie klikn w pasku narzdziowym lewego drzewka. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Dodawanie elementw pacowych, zawierajce drzewko dostpnych elementw, gdzie mona wyszuka i zaznaczy element, a nastpnie wybra przycisk Dodaj i zamkn okno. Jest to sposb alternatywny w stosunku do metody przecignij i upu.
Rys. 8-11 Okno Dodawanie elementw pacowych. Naley pamita, e jeli dodaje si element, ktry wykorzystuje do obliczenia swej wartoci inne elementy (np. parametry), to wszystkie te elementy automatycznie znajd si w systemie wynagrodze firmy.
Usuwanie elementu z systemu firmy

Aby usun element z systemu wynagrodze firmy, naley w panelu z systemem wynagrodze firmy odszuka element na lewym drzewku, po czym przecign go i upuci nad koszem. Element mona usun rwnie po zaznaczeniu go i klikniciu .
Narzdzia zmiany okresu

Nad panelami zawierajcymi dane zwizane z konkretnymi okresami pacowymi, takie jak wartoci wynagrodze czy system wynagrodze, umieszczono narzdzia pozwalajce zmieni okres pacowy, dla ktrego prezentowane s dane. (Poprzedni okres) Wybiera poprzedni okres pacowy. Klawisz skrtu: Alt+P.
8 10
(Nastpny okres) Wybiera nastpny okres pacowy. Klawisz skrtu: Alt+N. Pole to pozwala wybra dowolny okres pacowy Po klikniciu pola wywietla si drzewko okresw pacowych umoliwiajce wybr. Przy piktogramach okresw na drzewku mog pojawia si czerwone ptaszki, ktre oznaczaj, e dane z tych okresw s aktualnie wykorzystywane do oblicze w otwartych oknach firmy, wzorca lub pracownika.
Drzewko okresw pacowych w oknie Firma.
Rys. 8-12 Okno Firma - drzewko okresw pacowych.
Panel z domylnym systemem wynagrodze firmy

Oprcz opisanego wczeniej globalnego systemu wynagrodze, firma posiada domylny system wynagrodze, wykorzystywany przy tworzeniu nowego okresu pacowego po wybraniu jednej z opcji: na podstawie domylnego systemu wynagrodze lub pusty okres. Domylny system firmy staje si wwczas waciwym systemem wynagrodze firmy w nowym okresie pacowym. Jednoczenie wartoci domylne dla firmy staj si aktywnymi wartociami globalnymi (oznaczone ) w nowym okresie i uwidoczni si w wynagrodzeniach pracownikw, ktrzy korzystaj z tych wartoci. Okno z systemem domylnym pojawia si po wybraniu opcji Domylny system wynagrodze na drzewku okresw w oknie systemu pacowego firmy. Okno to prezentuje struktur domylnego systemu wynagrodze firmy oraz umoliwia dokonywanie modyfikacji tej struktury, czyli dodawanie, usuwanie i zmian kolejnoci poszczeglnych elementw domylnego systemu. W oknie tym dokonuje si wic ustalenia, z jakich elementw bdzie skada si domylny system wynagrodze firmy. Sposb pracy w tym oknie jest identyczny jak w oknie systemu pacowego firmy. Naley tylko pamita, e nie modyfikuje si tu aktualnego systemu wynagrodze firmy, lecz jej system domylny.
Panel z wartociami wynagrodze dla firmy

Panel ten pojawia si po klikniciu listka w oknie firmy i prezentuje wszystkie wartoci elementw globalnego systemu wynagrodze firmy w aktywnym okresie pacowym oraz umoliwia dokonywanie modyfikacji tych wartoci. W tym panelu dokonuje si waciwego ustalenia wartoci wynagrodze dla firmy, dostpnych pniej w oknach pracownikw i wzorcw jako wartoci globalne, oznaczone . Mona tu rwnie oglda w prawej kolumnie wartoci zbiorczych nalicze dla firmy.
MXKPV2011P0001
Firma
8 11
Narzdzia przeliczenia tabeli
Listki paneli
Wartoci elementw systemu wynagrodze firmy
Rys. 8-13 Panel wartoci wynagrodze firmy. Lewa kolumna tabeli zawiera parametry, ktrych wartoci s obliczane lub wprowadzane z klawiatury. Prawa kolumna zawiera naliczenia. Kolejno elementw jest zgodna z kolejnoci ustalon w panelu z systemem wynagrodze firmy (na drzewku elementw firmy). Naley pamita, e domylnie prezentowane s dane dotyczce aktywnego okresu pacowego. Mona zmieni okres za pomoc narzdzi zmiany okresu. Powoduje przeliczenie tabeli. Klawisz skrtu: Alt+L. Powoduje obliczenie wartoci zbiorczych, liczonych na podstawie danych poszczeglnych pracownikw. Klawisz skrtu: Alt+R. Powoduje ponowne wczytanie definicji elementw wchodzcych w skad systemu wynagrodze firmy. Jest to przydatne np. w przypadku, gdy nie zamykajc okna firmy zmienia si definicj elementu wynagrodze. Wtedy program nie zaktualizuje automatycznie okna firmy i potrzebne jest polecenie ponownego wczytania elementw. Powoduje zmian widoku okna: wszystkie wartoci wynagrodze firmy prezentowane s w lewej czci okna, a w prawej czci mona zobaczy tabel schematw ksigowania. Jeeli elementy pacowe dla firmy maj zdefiniowane schematy ksigowa, to przy ich nazwie po stronie tabeli schematw ksigowa znajduje si przycisk . Po klikniciu tego przycisku pojawia si okno z dostpnymi dla tego elementu schematami ksigowa, z ktrych mona wybra odpowiedni.
8 12
Rys. 8-14 Podpinanie schematw ksigowa do elementw pacowych.
Ustalanie wartoci wynagrodze firmy

Aby zmodyfikowa warto elementu systemu wynagrodze firmy, naley w panelu z wartociami wynagrodze firmy klikn w komrk obok wybranego skadnika lub parametru. Po pojawieniu si migajcego kursora w jego miejsce naley wpisa z klawiatury odpowiedni warto, a nastpnie zatwierdzi wprowadzone zmiany. W oknie globalnych wartoci wynagrodze dla firmy, podobnie jak w oknie systemw wynagrodze, znajduj si narzdzia pozwalajce na zmian okresw pacowych. Podobnie jak poprzednio na drzewku okresw pacowych mona wybra Domylny system wynagrodze otwierajcy panel z domylnymi wartociami wynagrodze dla firmy.
Panel z wartociami domylnego systemu wynagrodze firmy

Panel prezentuje wszystkie wartoci elementw domylnego systemu wynagrodze firmy oraz umoliwia dokonywanie modyfikacji tych wartoci. Lewa kolumna tabeli zawiera parametry, ktrych wartoci s obliczane lub wprowadzane z klawiatury. Prawa kolumna jest pusta, gdy naliczenia i obcienia s wyliczane automatycznie i nie mona okrela ich wartoci w domylnym systemie. Kolejno elementw ustalana jest w panelu z domylnym systemem wynagrodze firmy. Panel ten wyglda podobnie jak zwyky panel wynagrodze firmy. Identyczny jest te sposb ustalania wartoci elementw. Naley tylko pamita, e nie wprowadza si tu aktualnych wartoci wynagrodze dla firmy, lecz wartoci domylne.
Menu podrczne
Operacje w oknie wartoci wynagrodze firmy, wykonywane za pomoc ikon paska narzdziowego, mona wykona rwnie za pomoc menu podrcznego.
Rys. 8-15 Menu podrczne okna wynagrodze firmy. Poza operacjami opisanymi wczeniej mona dodatkowo wybra: Kalkulator - uruchamia dla zaznaczonej wartoci elementu kalkulator, umoliwiajc wpisanie nowej wartoci bezporednio z klawiatury lub wyniku oblicze dokonanych za pomoc kalkulatora. Skopiuj arkusz do schowka - kopiuje dane z panelu wartoci wynagrodze firmy do schowka systemu Windows, umoliwiajc ich edycj w innych programach. Edycja - umoliwia bezporednie przejcie do okna definicji wybranego elementu.
MXKPV2011P0001
Firma
8 13
Propaguj wartoci do pracownikw - propaguje wartoci globalne firmy do systemw wynagrodze pracownikw, zmieniajc wartoci indywidualne wybranych elementw wynagrodze pracownikw na wartoci globalne zdefiniowane dla firmy. Przykadem wykorzystania mechanizmu propagowania wartoci, moe by sytuacja, kiedy pracownicy przedsibiorstwa maj rne, indywidualnie przypisane wartoci procentu prowizji od sprzedanych produktw. Dla uporzdkowania sytuacji dyrekcja podejmuje decyzj o ustaleniu dla wszystkich pracownikw firmy jednej wartoci procentu prowizji od sprzeday. Bez uycia mechanizmu propagowania wartoci trzeba kademu pracownikowi osobno zmieni procent prowizji z wartoci indywidualnej na globaln. Za pomoc polecenia Propaguj wartoci do pracownikw mona dokona tej zmiany jednoczenie dla wszystkich pracownikw przedsibiorstwa, ktrzy otrzymuj prowizj.
Panel ze statystyk firmy

Panel ten pojawia si po klikniciu listka Pasek narzdziowy w oknie statystyki firmy w oknie firmy.
Tabela z danymi statystycznymi Listki paneli
Rys. 8-16 Panel statystyki (podsumowa) firmy. W tabelach mog by zestawione rne informacje zwizane z wartociami wynagrodze firmy na przestrzeni caego roku (w ukadzie miesicznym). Zestaw elementw prezentowanych w tabeli okrela si w oknie Ustawienia, wybierajc kolejno Firma - definicje i Statystyki (podsumowania) na drzewku ustawie. Opis tworzenia nowych kart statystyki firmy znajduje si w rozdziale Przygotowanie programu do pracy w punkcie Firma-definicje. Tabele mona wydrukowa:
(Wykonaj raport) Umoliwia wykonanie raportu np. wydrukowanie statystyki. Klawisz skrtu: Ctrl+P.
Menu podrczne
W oknie statystyki firmy poza omwionymi wczeniej operacjami dostpnymi z paska narzdziowego dodatkowo s dostpne operacje przy pomocy menu podrcznego.
Rys. 8-17 Menu podrczne okna statystyki firmy. Grupuj okresy - wybranie tego polecenia otwiera menu pomocnicze z czterema dodatkowymi poleceniami dotyczcymi prezentacji danych statystycznych w oknie:
8 14
[Bez grupowania] - w tabeli prezentowane s dane dla wszystkich okresw pacowych (z danego roku) zdefiniowanych w programie. Wg miesica bazowego - w karcie statystyki firmy pokazane s dane pogrupowane wzgldem miesica bazowego. Wg miesica naliczeniowego ZUS - w karcie statystyki firmy pokazane s dane pogrupowane wzgldem miesica naliczenia skadki ZUS. Wg miesica naliczeniowego podatku dochodowego - w karcie statystyki firmy pokazane s dane pogrupowane wzgldem miesica naliczania podatku dochodowego. Skopiuj arkusz do schowka - kopiuje dane z panelu statystyki firmy do schowka systemu Windows, umoliwiajc ich edycj w innych programach.
MXKPV2011P0001
Wzorzec kadrowo-pacowy jest elastycznym i wygodnym w uyciu narzdziem sucym do zarzdzania grupami pracownikw, ich danymi pacowymi oraz umoliwiajcym przygotowywanie i naliczanie wypat. Podstawowymi skadnikami wzorcw s elementy pacowe, ale nie s one przypisane do wzorca na sztywno, gdy ich zestaw moe si zmienia w rnych okresach pacowych. Aby konkretny wzorzec zacz funkcjonowa w programie, naley skojarzy go z pracownikami, ktrym w oparciu o ten wzorzec zostan przypisane elementy pacowe oraz naliczona pensja. Posugiwanie si wzorcami znacznie uatwia tworzenie systemw wynagrodze dla poszczeglnych pracownikw i grup pracowniczych przede wszystkim przyspiesza prac i pozwala unikn bdw. Drug zalet korzystania z tej metody jest atwiejsze zarzdzanie systemami wynagrodze mona na przykad zobaczy kto by na zwolnieniu lekarskim w zeszym miesicu, kto si czsto spnia, mona rwnie tworzy odpowiednie zestawienia dla potrzeb firmy. Podstawowymi sposobami wykorzystania wzorcw kadrowo-pacowych s: wykorzystanie wzorca jako zestawu elementw pacowych w danym okresie pacowym wraz z zestawem pracownikw, ktrzy maj ten zestaw elementw. W celu szybkiego wpisywania danych potrzebnych do sporzdzenia listy pac, wykorzystuje si tryb zbiorczego wprowadzania danych dla wszystkich pracownikw przyporzdkowanych do danego wzorca kadrowo-pacowego; wykorzystanie wzorca jako nonika wartoci pewnych elementw dla pewnej grupy pracownikw (np. inn wysoko premii mona ustali we wzorcu Handlowiec, a inn we wzorcu Konsultant). Mechanizmu takiego naley uywa w taki sposb, aby do tego samego pracownika nie byy przyporzdkowane dwa wzorce majce rn warto danego elementu, np. handlowcy i konsultanci mog mie t sam struktur wynagrodzenia, ale inn wysoko prowizji decydujcej o premii (np. konsultant 5%, handlowiec 7,5%). Zamiast wpisywa dla kadego pracownika osobno wysoko prowizji, moemy utworzy dwa wzorce kadrowo-pacowe, ktre bd miay wprawdzie ten sam zestaw elementw, ale jeden z tych elementw wysoko prowizji - bdzie mia inn warto we wzorcach; stosowanie wzorca kadrowo-pacowego jako nonika wartoci elementw pacowych w dugim okresie czasu nie zwizanym z jednym okresem pacowym, np. wypata ekwiwalentu za t odzie robocz. Trzeba rwnie wspomnie, i we wzorcach kadrowo-pacowych mona okrela schematy ksigowania elementw wchodzcych w skad tych wzorcw. Jeeli w przedsibiorstwie pewna grupa pracownikw ma taki sam sposb naliczania pac, ale cz wynagrodze jest ksigowana na inne konto ni pozostali, mona rwnie utworzy dwa odrbne wzorce kadrowo-pacowe, ktre bd si rni jedynie schematami ksigowa. Na wstpie zamieszczamy take kilka wskazwek, ktre naley mie na uwadze tworzc system wynagrodze w firmie i definiujc wzorce kadrowo-pacowe. Pracownik moe by przyporzdkowany w jednym okresie pacowym do kilku wzorcw kadrowo-pacowych (np. jeli by na zwolnieniu, to oprcz normalnie uywanej dla niego wzorca np. Handlowiec wykorzystuje si rwnie wzorzec za okres choroby np. Zwolnienie lekarskie). Naley jednak pamita, e w przypadku, kiedy dany element pacowy np. Premia - jest wypacana w danym miesicu kilkakrotnie, to; o albo tworzy si kilka elementw (np. o nazwie Premia 1, Premia 2), przypisanych do jednego wzorca kadrowo-pacowego w danym okresie pacowym,
92
albo uywa si jednego elementu Premia, przypisanego do danego wzorca, ale wtedy naley utworzy kilka okresw pacowych danym miesicu.
Inaczej mwic jeeli jeden pracownik jest przyporzdkowany do kilku wzorcw, to ten sam element - jeli wystpuje w rnych wzorcach - nie moe mie rnych wartoci dla jednego pracownika w danym okresie pacowym. Charakterystycznym przykadem, zwizanym ze zmianami w systemie ubezpiecze spoecznych w roku 1999, jest przyporzdkowanie pracownika w tym samym okresie pacowym do wzorca Pracownik etatowy oraz do wzorca Umowa zlecenie z ZUS. W wyniku takiego przyporzdkowania nastpi konflikt w elemencie sownika tytu ubezpieczenia, inny bdzie tytu dla wzorca Pracownik etatowy, a inny dla wzorca Umowa zlecenie z ZUS. W polu wartoci tego elementu w panelu wartoci obu wzorcw pojawi si sowo KONFLIKT#. Jeeli pracownikowi przyporzdkujemy kilka wzorcw w jednym okresie, program - naliczajc okres - grupuje najpierw elementy ze wszystkich wzorcw, czyli system tworzy na wasny uytek jakby jeden wzorzec w danym okresie, zoony ze wszystkich elementw wszystkich wzorcw w tym okresie. Jeli przy naliczeniu okresu, wzorce maj by rozliczane osobno (zakadamy przy tym, e niektre elementy wynagrodze powtarzaj si na listach), naley umieci wzorce w osobnych okresach pacowych.
Okno wzorcw kadrowo-pacowych

Okno wzorcw kadrowo-pacowych staje si dostpne po klikniciu przycisku na pasku narzdziowym programu lub po wybraniu polecenia Wzorce kadrowo-pacowe z menu Funkcje lub te naciniciu klawiszy (Ctrl+2). Narzdzia drzewka Drzewko katalogu wzorcw kadrowopacowych
Narzdzia listy wzorcw Nagwek listy wzorcw
Listki listy Lista wzorcw i listy wzorcw pracownikw przyporzdkowanych do Rys. 9-1 Okno Wzorce kadrowo-pacowe widok z list wzorcw. wzorca Okno podzielone jest na dwie czci. Pomidzy nimi znajduje si linia podziau, ktr mona przesuwa, co powoduje odpowiedni zmian wielkoci obydwu czci okna. W lewej czci znajduje si drzewko prezentujce struktur katalogw lub list wzorcw. W czci prawej moe znajdowa si lista wzorcw przynalenych do danego podkatalogu albo lista pracownikw przypisanych do danego wzorca. Lista wzorcw kadrowo-pacowych w prawym oknie suy do zarzdzania wzorcami, grupowania wzorcw, zmiany ich definicji i tworzenia nowych. Aby uwidoczni list wzorcw, jeli jest niewidoczna, naley klikn listek . Wzorce na licie uporzdkowane s domylnie wedug nazwy, jednak mona zmieni ten ukad, klikajc nagwek kolumny.
MXKPV2011P0001
93
Flaga suy do zaznaczenia danego wzorca, dla celw wasnych. Aby postawi lub skasowa flag, naley klikn przy wybranym wzorcu w kolumnie zawierajcej flagi lub wybra z Menu podrcznego (prawy klawisz myszy na wysokoci danego wzorca) polecenie Zaznacz. Priorytet okrela kolejno, w jakiej bd prezentowane wzorce kadrowo-pacowe na licie wzorcw przyporzdkowanych do danego pracownika (na panelu systemu wynagrodze w oknie pracownika). Ma take wpyw na kolejno prezentowania elementw pacowych dla danego pracownika - w panelu wynagrodze, jeli jest on przyporzdkowany do wielu wzorcw.
Drzewko katalogu wzorcw kadrowo-pacowych

Drzewko to prezentuje struktur katalogu wzorcw. Wraz z programem dostarczono kilkadziesit predefiniowanych wzorcw kadrowo-pacowych. S one wstpnie pogrupowane w katalogi. Mona jednak tworzy wasne wzorce, wasne podkatalogi, a istniejce ju pozycje pogrupowa stosownie do wasnych potrzeb. Reprezentuje cay katalog wzorcw kadrowo-pacowych (korze drzewka). Znajduj si tutaj wszystkie wzorce, niezalenie od tego, czy umieszczono je w podkatalogach. Jeli ma by dopisany nowy podkatalog lub nowy wzorzec w katalogu, a nie w innej grupie, naley najpierw klikn na tym piktogramie. Reprezentuje podkatalog wzorcw kadrowo-pacowych. Kliknicie podkatalogu otwiera go, pokazujc na licie w prawej czci okna wszystkie obiekty znajdujce si w tej grupie Reprezentuje otwarty podkatalog wzorcw, ktry jest aktualnie przegldany. Jeli z lewej strony katalogu znajduje si may plus, oznacza to, e katalog zawiera niewidoczne podkatalogi. Aby je uwidoczni, naley klikn . Pojawi si ga drzewka z podkatalogami. May minus z lewej strony grupy oznacza, e uwidocznione s na drzewku wszystkie podkatalogi danego katalogu. Trzeba klikn , aby schowa ga drzewka z podkatalogami.
Narzdzia nad drzewkiem katalogu wzorcw kadrowo-pacowych z list wzorcw

To pole opuszczanej listy uatwia poruszanie si po bardzo rozbudowanych drzewkach. Po klikniciu przycisku z prawej strony pola pojawia si lista prezentujca ciek powrotn od aktualnie wskazanego podkatalogu do korzenia drzewka. Aby wybra dowolny katalog na ciece, po prostu naley go klikn. Dodaje nowy podkatalog w katalogu, ktry aktualnie jest zaznaczony. Aby doda nowy katalog na najwyszym poziomie hierarchii, naley ustawi si wczeniej na korzeniu drzewka. Klawisz skrtu: Ctrl+szary plus. Menu podrcznego prawy klawisz myszy, polecenie Nowy. Usuwa wskazany katalog. O ile katalog ten nie jest pusty, to wzorce, ktre zawiera, mona odszuka klikajc na korze drzewka. Klawisz skrtu: Ctrl+szary minus. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Usu. Oprcz polece menu podrcznego opisanych powyej przy przyciskach, w menu podrcznym dostpne s jeszcze:
94
Zmie nazw - pozwala zmieni nazw zaznaczonego podkatalogu przy zachowaniu wszystkich pozostaych ustawie; Waciwoci - pozwala nada uytkownikom odpowiednie prawa do zaznaczonego katalogu. Podobnie jak w innych oknach katalogw, mona zabezpieczy dostp do danych przed osobami nieupowanionymi, rnicujc uprawnienia uytkownikw, wybierajc polecenie Waciwoci z menu podrcznego. Szczegowe informacje na temat okrelania praw dostpu do katalogw znajduj si w rozdziale Podstawowe zasady obsugi programu punkt Katalogi.
Pasek narzdzi nad list wzorcw

(Nowy) Umoliwia zdefiniowanie nowego wzorca. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno definicji nowego wzorca. Klawisz skrtu: Ctrl+szary plus. Menu podrczne - prawy klawisz myszy, polecenie Nowy. (Usu) Powoduje usunicie wskazanego wzorca. Klawisz skrtu: Ctrl+szary minus. Menu podrczne - prawy klawisz myszy, polecenie Usu. (Edycja) Otwiera okno definicji wzorca wskazanego na licie. Zamiast wybiera ten przycisk, mona podwjnie klikn wzorzec na licie lub wybra Menu podrczne - prawy klawisz myszy na wysokoci danego wzorca - polecenie Edycja. (Wytnij) Wycina zaznaczone wzorce i umieszcza je w schowku. Nazwy wycitych wzorcw zmieni kolor, sygnalizujc, e zostay wycite. Wycite elementy znikn dopiero po ich wklejeniu w innej grupie. Klawisz skrtu: Ctrl+X. (Kopiuj) Kopiuje zaznaczone wzorce do schowka. Klawisz skrtu: Ctrl+C. Menu podrczne - prawy klawisz myszy na wysokoci danego wzorca, polecenie Skopiuj. (Wklej) Wkleja wzorce znajdujce si w schowku do aktualnie otwartej grupy. Klawisz skrtu: Ctrl+V. Menu podrczne - prawy klawisz myszy na wysokoci danego wzorca, polecenie Wklej. (Drukuj) Pozwala wydrukowa dokument dla zaznaczonych na licie wzorcw. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Wykonaj raport, gdzie mona na drzewku dokumentw wskaza nazw dokumentu, ktry ma by wydrukowany. Klawisz skrtu: Ctrl+P. Bbenek bbni, gdy lista wzorcw jest aktualizowana, co oznacza, e program jeszcze nie wywietli wszystkich wzorcw. Dla bardzo dugich list zwykle trwa to kilka sekund. W tym czasie mona ju pracowa. Jeli zajdzie potrzeba zatrzymania aktualizacji (np. nie chce si czeka na aktualizacj, gdy zamierza si zmieni widok lewego okna), wystarczy klikn na ikonie bbenka. Program poprosi o potwierdzenie przerwania operacji, kliknicie Tak spowoduje, e lista wzorcw w prawym oknie moe by niepena.
Rys. 9-2 Okno potwierdzenia zatrzymania operacji Menu podrczne - oprcz polece opisanych powyej przy przyciskach, dostpne jest jeszcze:
MXKPV2011P0001
95
Usu z grupy - powoduje usunicie wzorca z danego podkatalogu; definicj wzorca mona nadal odszuka w katalogu gwnym (czyli korzeniu drzewka); Utwrz kopi - tworzy kopi wskazanego wzorca w danym podkatalogu. Efekt dziaania tego polecenia jest taki sam, jak w przypadku uycia bezporednio po sobie przyciskw Kopiuj i Wklej; Zbiorcze wprowadzanie danych - uruchamia procedur zbiorczego wprowadzania danych dla pracownikw przyporzdkowanych w biecym okresie do wskazanego wzorca.
Okno katalogw wzorcw kadrowo-pacowych z list pracownikw

Po klikniciu listka zakadki mona otworzy okno katalogw wzorcw kadrowo-pacowych z list przypisanych pracownikw. Praca w tym oknie umoliwia rwnoczesne zarzdzanie wzorcami i przypisanymi do nich pracownikami. Narzdzia drzewka Drzewko katalogu wzorcw kadrowo-pacowych Narzdzia listy pracownikw Nagwek listy pracownikw Lista pracownikw Rys. 9-3 Okno katalogu wzorcw z list pracownikw.
Drzewko katalogu wzorcw kadrowo-pacowych

Podobnie jak w poprzednim oknie drzewko prezentuje struktur katalogu wzorcw. Nie mona tu tworzy nowych katalogw i podkatalogw wzorcw, natomiast mona definiowa nowe wzorce kadrowopacowe oraz dokonywa edycji istniejcych. Reprezentuje cay katalog wzorcw kadrowo-pacowych (korze drzewka). Znajduj si tutaj wszystkie wzorce. Reprezentuje podkatalog wzorcw kadrowo-pacowych. Kliknicie podkatalogu otwiera go, pokazujc na licie wszystkie obiekty znajdujce si w tej grupie, a w prawej (po zaznaczeniu wzorca) list pracownikw przypisanych do tego wzorca. Reprezentuje otwarty podkatalog wzorcw, czyli ten, ktry aktualnie jest przegldany. Jeli z lewej strony katalogu znajduje si may plus, oznacza to, e katalog zawiera niewidoczne podkatalogi. Aby je uwidoczni, naley klikn . Pojawi si ga drzewka z podkatalogami. May minus z lewej strony grupy oznacza, e uwidocznione s na drzewku wszystkie podkatalogi danego katalogu. Trzeba klikn , aby schowa ga drzewka z podkatalogami.
96
Narzdzia nad drzewkiem katalogu wzorcw kadrowo-pacowych z list pracownikw

To pole listy opuszczanej uatwia poruszanie si po bardzo rozbudowanych drzewkach. Po klikniciu przycisku z prawej strony pola pojawia si lista prezentujca ciek powrotn od aktualnie wskazanego podkatalogu do korzenia drzewka. Aby wybra dowolny katalog na ciece, trzeba po prostu go klikn. Powoduje edycj zaznaczonego wzorca. Edycj mona te rozpocz klikajc podwjnie na nazwie wzorca albo uywajc menu podrcznego prawy klawisz myszy, polecenie Edycja. Powoduje dodanie nowego wzorca kadrowo-pacowego do aktualnie zaznaczonego katalogu. Klawisz skrtu: Ctrl+szary plus. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Nowy wzorzec. Oprcz polece opisanych powyej przy przyciskach, dostpne s w menu podrcznym jeszcze: Odczytaj ponownie - umoliwia uaktualnienie informacji o wzorcach, o ile wprowadzono w nich jakie zmiany (np. dodanie nowego wzorca w danym katalogu lub przyporzdkowanie pracownika do wzorca), a program nie zdy ich odczyta. Waciwoci - pozwala nada uytkownikom odpowiednie prawa do zaznaczonego katalogu. Podobnie jak w innych oknach katalogw, mona zabezpieczy dostp do danych przed osobami nieupowanionymi, rnicujc uprawnienia uytkownikw. Szczegowe informacje na temat okrelania praw dostpu do katalogw znajduj si w rozdziale Podstawowe zasady obsugi programu punkt Katalogi. Zbiorcze wprowadzanie danych - uruchamia procedur zbiorczego wprowadzania danych dla pracownikw przyporzdkowanych w biecym okresie do wskazanego wzorca. Eksport do FK - umoliwia eksport danych pacowych pracownikw przypisanych do danego wzorca do programu Symfonia Finanse i Ksigowo.
Okno listy wzorcw kadrowo-pacowych z list przypisanych pracownikw

Po klikniciu listka w lewej czci okna pojawia si lista wszystkich wzorcw kadrowo-pacowych dostpnych w programie oraz lista przypisanych do nich pracownikw. Wzorce kadrowopacowe Narzdzia listy pracownikw Nagwek listy pracownikw
Listki katalogw wzorcw kadrowopacowych i listy wzorcw Rys. 9-4 Okno wzorcw kadrowo-pacowe z list przypisanych pracownikw.
Lista pracownikw przyporzdkowanych do wzorca
Nowy wzorzec - otwiera okno definicji wzorca umoliwiajc dodanie nowego wzorca do listy. Edycja - otwiera okno definicji wybranego wzorca umoliwiajc zmian zdefiniowanych parametrw.
MXKPV2011P0001
97
Odczytaj ponownie - umoliwia uaktualnienie informacji o wzorcach, o ile wprowadzono w nich jakie zmiany (np. dodanie nowego wzorca w danym katalogu lub przyporzdkowanie pracownika do wzorca), a program nie zdy ich odczyta. Zbiorcze wprowadzanie danych - uruchamia procedur zbiorczego wprowadzania danych dla pracownikw przyporzdkowanych w biecym okresie do wskazanego wzorca. Eksport do FK - umoliwia eksport danych pacowych pracownikw przypisanych do danego wzorca do programu Symfonia Finanse i Ksigowo.
Lista pracownikw przyporzdkowanych do wzorcw kadrowoplacowych

Lista pracownikw w prawej czci zarwno okna katalogw wzorcw z list pracownikw, jak i okna listy wzorcw kadrowo-pacowych, suy do zarzdzania pracownikami firmy z punktu widzenia struktury pacowej. Mona przypisywa pracownikw do poszczeglnych wzorcw (jeden pracownik moe wystpi w kilku wzorcach) wybranych z katalogu bd listy. Pracownicy na licie uporzdkowani s domylnie wedug nazwisk, jednak mona zmieni ten ukad, klikajc nagwek kolumny danych, wedug ktrych ma by posortowana lista. Oprcz nazwiska, imienia i daty urodzenia, w kolumnach dostpne s nastpujce dane: Liczba porzdkowa okrela miejsce pracownika na licie pac. Mona zmieni t warto uywajc przycisku z paska narzdzi nad list pracownikw.
Flaga suy celw wasnych, mona j postawi przy dowolnym pracowniku. Aby postawi lub skasowa flag, naley klikn przy wybranym pracowniku w kolumnie zawierajcej flagi lub wybra z menu podrcznego (prawy klawisz myszy na wysokoci danego pracownika) polecenie Zaznacz. Oznacza, e pracownik jest pracownikiem etatowym. Aby postawi lub skasowa ten znacznik, kliknij wybranego pracownika prawym przyciskiem myszy i z menu podrcznego wybierz polecenie Umowa o prac. W polu tym moe dodatkowo pojawi si may, czerwony znak zapytania, ktry oznacza, e program nie wie, jak obliczy wszystkie elementy systemu wynagrodze pracownika. Naley wtedy wywoa okno tego pracownika i uzupeni brakujce informacje w panelu Wynagrodzenia. Aby wywoa okno pracownika, trzeba podwjnie klikn wskazanego pracownika na licie lub wybra z menu podrcznego (prawy klawisz myszy na wysokoci danego pracownika) polecenie Edycja. Oznacza, e pracownik zawar z firm umowy cywilno-prawne (np. umow-zlecenie). Aby postawi lub skasowa ten znacznik, naley klikn wybranego pracownika prawym przyciskiem myszy i z menu podrcznego wybra polecenie Umowa cywilno-prawna.
Pasek narzdzi nad list pracownikw

(Nowy) Umoliwia przyporzdkowanie nowego pracownika w biecym okresie do wybranego wzorca. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno z list pracownikw pogrupowanych zgodnie z podziaem w oknie Pracownicy. Klawisz skrtu: Ctrl+szary plus.
98
Rys. 9-5 Okno Dodawanie pracownikw. Pracownicy mog by przedstawieni tak, jak na rysunku powyej (listek w porzdku alfabetycznym (listek ). ), albo wszyscy razem
W celu dodania pracownika do wzorca, trzeba zaznaczy pracownika na licie i klikn . Naley powtarza t operacj, a wszyscy dani pracownicy zostan przyporzdkowani do wzorca. Aby opuci okno dialogowe, trzeba klikn . (Usu) Powoduje odczenie wskazanego pracownika od wzorca (w biecym okresie). Klawisz skrtu: Ctrl+szary minus. (Edycja) Otwiera okno danych pracownika wskazanego na licie, gdzie mona oglda i modyfikowa wszystkie dane zwizane z pracownikiem. Zamiast wybiera ten przycisk, mona podwjnie klikn pracownika na licie lub wybra z menu podrcznego (prawy klawisz myszy na wysokoci danego pracownika) polecenie Edycja. (Zmie numer porzdkowy) Pozwala zmieni pozycj (liczb porzdkow) pracownika na danej licie. Uycie polecenia otwiera na ekranie okno dialogowe:
Rys. 9-6 Okno Numer porzdkowy. Po wpisaniu danej wartoci do pola (lub wybraniu jej poprzez klikanie przyciskw zwikszanie, zmniejszanie) naley klikn (bd ). (Kopiuj) Kopiuje zaznaczonych pracownikw do schowka. Klawisz skrtu: Ctrl+C. Menu podrczne prawy klawisz myszy na wysokoci danego pracownika, polecenie Skopiuj.
MXKPV2011P0001
99
(Wklej) Przyporzdkowuje pracownikw znajdujcych si w schowku do aktualnego wzorca (w biecym okresie). Klawisz skrtu: Ctrl+V. Menu podrczne - prawy klawisz myszy na wysokoci danego pracownika, polecenie Wklej. (Drukuj) Pozwala wydrukowa dokument dla zaznaczonych na licie pracownikw lub np. dla wszystkich pracownikw przyporzdkowanych do danego wzorca (w biecym okresie). Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Wykonaj raport, gdzie mona na drzewku dokumentw wskaza nazw dokumentu, ktry ma by wydrukowany. Klawisz skrtu: Ctrl+P. Bbenek bbni, gdy lista pracownikw jest aktualizowana, co oznacza, e program jeszcze nie wywietli wszystkich pracownikw. Dla bardzo dugich list zwykle trwa to kilka sekund. W tym czasie mona ju pracowa. Jeli zajdzie potrzeba zatrzymania aktualizacji (np. nie chce si czeka na aktualizacj, gdy ma by zmieniony widok lewego okna), wystarczy klikn na ikonie bbenka. Program poprosi o potwierdzenie przerwania operacji, kliknicie Tak spowoduje, e lista pracownikw w prawym oknie moe by niepena. Klawisz skrtu: Alt+Z.
Rys. 9-7 Okno potwierdzenia zatrzymania operacji. Oprcz polece opisanych powyej przy przyciskach, dostpne w menu podrcznym jest jeszcze: Archiwalny powoduje przeniesienie pracownika do archiwum; z przeniesieniem do archiwum wie si usunicie pracownika ze wszystkich wzorcw list pac w danym okresie.
Definiowanie wzorcw kadrowo-pacowych

Kady wzorzec kadrowo-pacowy posiada swoja definicj, ktra okrela np. jego nazw, waciwoci, budow, wartoci domylne. Wraz z programem dostarczono wiele predefiniowanych wzorcw kadrowo-pacowych, ktre w podstawowym zakresie mog wystarczy do obsugi firmy. Jednak u wielu uytkownikw na pewno zaistnieje potrzeba modyfikacji bd utworzenia nowych wzorcw. Dobre zrozumienie zasad definiowania i dziaania wzorcw kadrowo-pacowych warunkuje poprawn modyfikacj i dodawanie nowych wzorcw, a tym samym poprawne i wygodne w obsudze dziaanie programu. Proponujemy, aby nie kasowa wzorcw predefiniowanych, gdy mog posuy jako matryca nowego wzorca. W tym celu naley skopiowa istniejcy wzorzec, zmieni odpowiednio jego nazw, definicj, dane waciwoci. Nieuywane wzorce mona zgrupowa w oddzielnym podkatalogu, aby nie pojawiay si w grupach, ktre s wykorzystywane na co dzie.
Panel definicji wzorca kadrowo-pacowego

Po wybraniu polecenia Edycja lub Nowy dla wzorca kadrowo-pacowego pojawia si okno definicji zatytuowane nazw wzorca - np. Wynagrodzenie za okres choroby albo Nowy wzorzec. Okno to pozwala oglda i modyfikowa nazw, waciwoci, notatk zwizan ze wzorcem, list przyporzdkowanych pracownikw itd.
9 10
Rys. 9-8 Okno definicji wzorca kadrowo-pacowego Okno zawiera szereg paneli opatrzonych listkami, ktre widoczne s w dolnej czci okna. Aby uwidoczni dany panel, naley klikn odpowiedni listek. Wybiera panel informacji podstawowych wzorca. Wybiera panel z list pracownikw przyporzdkowanych do wzorca. Wybiera panel systemu wynagrodze, w ktrym mona zdefiniowa, z jakich elementw pacowych skada si wzorzec w danym okresie pacowym lub wybra domylny system wynagrodze dla wzorca. Wybiera panel, w ktrym mona okreli wartoci kadrowo-pacowe dla wzorca w danym okresie pacowym lub wybra wartoci domylne dla wzorca. W grnej czci okna znajduje si pasek narzdziowy, zawierajcy elementy pomocne przy wpisywaniu danych oraz przy zmianie aktualnie wywietlanej definicji wzorca. Otwiera okno definicji nowego wzorca kadrowo-pacowego. Zatwierdza wprowadzone zmiany. Program dodatkowo pyta o potwierdzenie. Anuluje zmiany. Bdc w oknie definicji wzorca mona zmieni aktualnie ogldan definicj, wybierajc j spord wszystkich definicji nalecych do tej samej grupy. (Pierwsza), (Ostatnia), (Poprzednia), (Nastpna).
W polu tym mona wybra sposb uporzdkowania definicji wzorcw w ramach grupy (np. wedug kolejnoci ich wprowadzenia do programu lub wedug nazwy). Wywietla list wszystkich definicji wzorcw w aktualnej grupie, gdzie mona wybra definicj klikniciem lewym klawiszem myszy.
MXKPV2011P0001
9 11
Panel informacji podstawowych wzorca

Panel ten pojawia si po klikniciu listka warte s tu podstawowe dane wzorca. w oknie definicji wzorca kadrowo-pacowego. Za-
Pasek narzdziowy
Informacje dot. zachowania si wzorca przy dodawaniu okresu pacowego
Nazwa wzorca
Dodatkowy Listki paneli opis wzorca
Rys. 9-9 Panel podstawowych informacji wzorca kadrowo-pacowego. Nazwa - pole to zawiera nazw wzorca, ktra jednoznacznie ten wzorzec identyfikuje. Nazwa powinna by adekwatna do zawartoci i wykorzystania wzorca. Precyzyjne nazwanie pozwala na uniknicie bdw i uatwia prac z wzorcami kadrowo-pacowymi. Nazwa powinna by unikalna (tzn. nie mog wystpowa dwa wzorce o tej samej nazwie). Pole to jest obowizkowe, czyli program nie zapisze wzorca bez podania nazwy. Notka - pole to zawiera opis wzorca, ktry moe stanowi duszy tekst, szczegowo omawiajcy przeznaczenie danego wzorca. Pole to nie jest obowizkowe, ale waciwe wykorzystanie go uatwia prac z wzorcami. Operacje przy tworzeniu nowego okresu pacowego Mona tu zaznaczy dwa pola: kopiuj system wynagrodze jeli zostanie zaznaczone to pole, program przy otwieraniu nowego okresu pacowego skopiuje system pacowy zdefiniowany w panelu z listkiem
.
kopiuj list przyporzdkowanych pracownikw jeli zostanie zaznaczone to pole, program przy otwieraniu nowego okresu pacowego skopiuje list pracownikw okrelon w panelu z listkiem
.
Priorytet wzorca - priorytet okrela kolejno, w jakiej bd prezentowane wzorce kadrowo-pacowe na licie wzorcw przyporzdkowanych do danego pracownika (w panelu systemu wynagrodze w oknie pracownika). Ma take wpyw na kolejno prezentowania elementw pacowych dla danego pracownika w panelu wynagrodze, jeli jest on przyporzdkowany do wielu wzorcw.
Panel z list pracownikw przyporzdkowanych do wzorca

Panel pojawia si po klikniciu listka w oknie definicji wzorca kadrowo-pacowego. Zawiera on Przyporzdkowanie pacowe pracownikw. W panelu tym moliwe jest wywietlanie dwch okien: lewego z list pracownikw przyporzdkowanych do wzorca w danym okresie, prawego
9 12
z list wszystkich dostpnych pracownikw. Prawe okno mona wcza i wycza przyciskiem pasku narzdzi tego panelu.
na
Mona tutaj dokonywa nastpujcych operacji: przyporzdkowywa pace pracownikw do wzorca, usuwa przyporzdkowanych pracownikw z listy, przechodzi do edycji danych wskazanego pracownika, zmienia kolejno pracownikw przyporzdkowanych do danego wzorca. Pasek narzdziowy Przecznik widoku
okna
Lista pracownikw przyporzdkowanych do wzorca w danym okresie
Katalog wszystkich dostpnych pracownikw
Rys. 9-10 Panel z list pracownikw przyporzdkowanych pacowo do wzorca. Na grze strony znajduje si opisany wczeniej standardowy pasek narzdziowy okna definicji obiektu.

Nad panelami zawierajcymi dane zwizane z konkretnymi okresami pacowymi, takie jak wartoci wynagrodze czy system wynagrodze, umieszczono narzdzia pozwalajce zmieni okres pacowy, dla ktrego prezentowane s dane. (Poprzedni okres) Wybiera poprzedni okres pacowy. Klawisz skrtu: Alt+P. (Nastpny okres) Wybiera nastpny okres pacowy. Klawisz skrtu: Alt+N. Pole to pozwala wybra dowolny okres pacowy Po klikniciu pola wywietla si drzewko okresw pacowych umoliwiajce wybr okresu. Przy piktogramach okresw na drzewku mog pojawia si czerwone ptaszki, ktre oznaczaj, e dane z tych okresw s aktualnie wykorzystywane do oblicze w panelu.
Drzewko okresw pacowych w oknie Wzorca.
Rys. 9-11 Okno Wzorzec - panel definicji wzorca - drzewko okresw pacowych.
MXKPV2011P0001
9 13
Pasek narzdziowy nad list pracownikw przyporzdkowanych do wzorca

(Operacje) Umoliwia kopiowanie przyporzdkowania pracownikw i systemu wynagrodze z innych okresw lub wzorcw. Klawisze skrtu (Alt+E).
Rys. 9-12 Lista operacji w oknie przyporzdkowania pacowego. Usu system wynagrodze - usuwa system wynagrodze wzorca w wybranym okresie pacowym. Program prosi o potwierdzenie decyzji o usuniciu systemu wynagrodze. Skopiuj system z innego okresu - kopiuje system wynagrodze wzorca z innego okresu pacowego.
Rys. 9-13 Okno dialogowe kopiowania systemu z innego okresu. Uywajc przycisku mona otworzy okno z drzewkiem okresw pacowych, gdzie naley wybra okres, z ktrego ma by skopiowany system wynagrodze. Zaznaczajc odpowiednie pola mona skopiowa system wynagrodze i/lub przyporzdkowanych pracownikw. Po zaznaczeniu wszystkich opcji naley je zatwierdzi klikniciem przycisku Wykonaj Skopiuj z domylnego systemu wynagrodze - kopiuje system wynagrodze wzorca z domylnego okresu pacowego. Po wybraniu tej opcji program pyta, czy ma skopiowa system z domylnego okresu pacowego oraz informuje, e wykonanie tej operacji spowoduje usunicie caego systemu wynagrodze wzorca w danym okresie pacowym. Skopiuj system z innego wzorca - kopiuje system wynagrodze wzorca z innego, wybranego wzorca kadrowo-pacowego.
Rys. 9-14 Okno dialogowe kopiowania systemu wynagrodze z innego wzorca. Skopiuj system wynagrodze wzorca - po klikniciu przycisku z ktrego bdzie kopiowany system. otwiera si okno wyboru wzorca,
9 14
Rys. 9-15 Okno wyboru wzorca. Okno Wybierz wzorzec skada si z dwch okien wyboru przeczanych za pomoc listkw zakadek w dole okna. Po klikniciu listka wzorzec mona wybra z drzewka katalogw, natomiast po klikniciu listka - z listy wszystkich wzorcw. Po zaznaczeniu wybranego wzorca naley wybr zatwierdzi przyciskiem Wybierz, a nastpnie Zamknij. Dla okrelonego wzorca mona wybra system wynagrodze z konkretnego okresu pacowego, w zwizku z tym inne elementy okna dialogowego wyboru wzorca s identyczne jak opisane przy kopiowaniu systemu z okresu i dziaaj tak samo. Po dokonaniu wyboru naley go zatwierdzi poleceniem Wykonaj. Skopiuj system do innego okresu - to polecenie pozwala skopiowa zdefiniowany system wynagrodze danego wzorca do innego okresu pacowego. Skopiuj system do innych okresw - to polecenie pozwala skopiowa zdefiniowany system wynagrodze danego wzorca z okresu wybranego na drzewku do kilku zaznaczonych okresw pacowych.
Rys. 9-16 Okno kopiowania systemu wynagrodze wzorca do innych okresw. W celu skopiowania systemu wynagrodze wzorca do innych okresw naley zaznaczy pola wyboru przy nazwach okresw, a nastpnie klikn przycisk Wykonaj. UWAGA Przed wykonaniem kopiowania program zawsze pyta, czy ma skopiowa system z wybranego okresu i informuje, e wykonanie tej operacji spowoduje usunicie caego systemu wynagrodze wzorca w danym okresie pacowym.
MXKPV2011P0001
9 15
Drzewko pracownikw przyporzdkowanych do wzorca

(Nowy) Umoliwia przyporzdkowanie do wzorca nowego pracownika. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno z list pracownikw pogrupowanych zgodnie z podziaem w oknie Pracownicy. Klawisz skrtu: Ctrl+szary plus. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Nowy.
Rys. 9-17 Okno dialogowe Dodawanie pracownikw. Pracownicy mog by przedstawieni tak jak na rysunku powyej (listek zem w porzdku alfabetycznym (listek ). ), albo wszyscy ra-
W celu dodania pracownika do wzorca, naley zaznaczy pracownika na licie i klikn . Trzeba powtrzy t operacj, a wszyscy dani pracownicy zostan przyporzdkowani do wzorca. Aby opuci okno dialogowe naley klikn . (Usu) Powoduje odczenie wskazanego pracownika od wzorca. Klawisz skrtu: Ctrl + szary minus. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Usu. Poza poleceniami opisanymi powyej przy przyciskach, w menu podrcznym dostpne jest jeszcze: Edycja - powoduje otwarcie okna zaznaczonego pracownika, gdzie mona dokona na bieco modyfikacji.
Technika przecigania obiektw

Osoby wprawnie posugujce si myszk mog wykorzysta techniki przecigania obiektw dla modyfikacji listy przyporzdkowanych pracownikw. Doczanie pracownika do listy - naley przecign myszk nazwisko pracownika z drzewka albo listy wszystkich dostpnych pracownikw na list pracownikw przyporzdkowanych (czyli z okna prawego do lewego). W przypadku prby przecignicia nazwiska pracownika ju widniejcego z lewej strony ekranu, program uprzedzi nas o tym stosownym komunikatem i uniemoliwi zdublowanie pozycji na licie. Odczanie pracownika od listy - naley przecign myszk nazwisko pracownika z listy pracownikw przyporzdkowanych na ikon . Zmiana kolejnoci pracownikw na licie - trzeba zaznaczy nazwisko pracownika na licie pracownikw przyporzdkowanych, a nastpnie przecign je myszk w gr lub w d listy i upuci na danej pozycji.
9 16
Panel z domyln list pracownikw przyporzdkowanych pacowo do wzorca

Panel ten pojawia si po wybraniu na drzewku okresw pacowych polecenia Domylny system wynagrodze. Pracownicy umieszczeni na tej licie bd przyporzdkowani do wzorca przy budowaniu nowego okresu pacowego, o ile utworzy si go, wybierajc opcj na podstawie domylnego systemu wynagrodze. Okno i jego obsuga s identyczne z opisanymi wczeniej w panelu Lista pracownikw przyporzdkowanych do wzorca.
Panel systemu wynagrodze wzorca kadrowo-pacowego

Panel ten pojawia si po klikniciu listka w oknie definicji wzorca kadrowo-pacowego. Okrela si w nim z jakich elementw pacowych skada si wzorzec w danym okresie pacowym. Pasek narzdziowy w oknie wzorca Narzdzia zmiany okresu Drzewko elementw wynagrodze wzorca Listki paneli Rys. 9-18 Panel systemu wynagrodze wzorca. W panelu moliwe jest wywietlanie dwch okien: lewego z list elementw przyporzdkowanych do systemu wynagrodze wzorca w danym okresie pacowym, prawego z list wszystkich elementw. Prawe okno mona wcza i wycza przyciskiem na pasku narzdzi panelu. Mona tutaj dokonywa nastpujcych operacji: dodawa elementy do systemu wynagrodze wzorca, usuwa je, przechodzi do edycji wskazanego elementu, zmienia kolejno elementw w systemie wynagrodze.
Przecznik widoku okna
Drzewko dostpnych elementw wynagrodze Kosz
Drzewko elementw systemu wynagrodze wzorca

W oknie widoczne s wszystkie elementy wchodzce w skad systemu wynagrodze wzorca listy pac. Korze drzewka. Reprezentuje elementy zgrupowane wzorca. Reprezentuje skadniki.
MXKPV2011P0001
9 17
Reprezentuje parametry wzorca. Reprezentuje obcienia wzorca. Reprezentuje naliczenia wzorca. Jeli z lewej strony grupy znajduje si may plus, oznacza to, e grupa ta zawiera niewidoczne elementy. Aby je uwidoczni, naley klikn plus. Pojawi si ga drzewka z elementami. May minus z lewej strony grupy oznacza, e uwidocznione s na drzewku wszystkie elementy w tej grupie. Trzeba klikn minus, aby schowa ga drzewka z elementami. Reprezentuje element systemu wynagrodze wzorca, ktry mona usuwa i przemieszcza. Reprezentuje element systemu wynagrodze wzorca, ktrego nie mona usuwa ani przemieszcza (np. element pochodzcy z elementu zgrupowanego). Nad drzewkiem dostpne s nastpujce narzdzia: Umoliwia dodanie elementu do systemu wynagrodze wzorca. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Dodawanie elementw pacowych.
Rys. 9-19 Okno dialogowe Dodawanie elementw pacowych. Elementy mog by przedstawione tak jak na rysunku powyej podzia wedug katalogw predefiniowanych i zdefiniowanych przez uytkownika (listek ), albo z podziaem na kategorie (listek ). W celu dodania elementu do wzorca, naley zaznaczy go na licie i klikn . Trzeba powtarza t operacj, a wszystkie dane elementy zostan przyporzdkowane do wzorca. Aby opuci okno dialogowe, naley klikn . Klawisz skrtu: Ctrl + szary plus. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Nowy. Powoduje usunicie wskazanego elementu z systemu wynagrodze wzorca. Klawisz skrtu: Ctrl + szary minus. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Usu.
9 18
UWAGA
Elementw bdcych czci skadow elementw zgrupowanych (np. premia) nie mona usuwa ani przemieszcza. Mona jedynie zmodyfikowa sam element zgrupowany.
Oprcz polece menu podrcznego opisanych powyej przy przyciskach, w menu podrcznym jest dostpne jeszcze: Edycja - powoduje otwarcie okna definicji zaznaczonego elementu. Nie pokazuj elementu dziaa dla elementw typu naliczenie i parametr. Naliczenie zaznaczone naliczenie nie jest wywietlane w oknie definicji wzorca list pac (w panelu wartoci domylnych) oraz w oknie pracownika (w panelu systemu wynagrodze i w panelu wynagrodze). Parametr w przypadku, kiedy nie trzeba podawa programowi wartoci parametru, zaznaczony parametr nie jest wywietlany w panelu wartoci domylnych okna wzorcw list pac oraz w oknie pracownika w panelach System wynagrodze i Wynagrodzenia. O ile jednak system oczekuje wpisania jakiej wartoci, naley j poda albo w oknie definicji wzorca kadrowo-pacowego (panel wartoci domylnych), albo w oknie pracownika. Jeli zostanie wpisana warto domylna w definicji wzorca, parametr nie bdzie pokazywany w panelu wynagrodze pracownika. Jeli tego si nie uczyni, program wywietli parametr w panelu wynagrodze pracownika, przy czym nazwa parametru zostanie napisana pismem pochyym, eby poinformowa uytkownika, i jest to parametr ukryty. Domylnie prezentowane s dane dotyczce aktywnego okresu pacowego. Okres mona zmieni okres za pomoc narzdzi zmiany okresu.
Drzewko wszystkich dostpnych elementw

Drzewko to prezentuje wszystkie dostpne w programie elementy do budowy systemw wynagrodze, umoliwiajc ich wyszukiwanie i dodawanie do systemu wzorca. Pod drzewkiem znajduj si dwa listki umoliwiajce zmian formatu prezentowanej informacji. Wybiera widok katalogu elementw (grupy stworzone przez uytkownika i grupy predefiniowane). Wybiera widok wedug kategorii elementw. Reprezentuje korze drzewka. Reprezentuje grup elementw w katalogu. Jeli z lewej strony grupy znajduje si may plus, oznacza to, e grupa ta zawiera niewidoczne elementy lub podgrupy. Aby je uwidoczni, kliknij plus. Pojawi si ga drzewka z elementami i podgrupami. May minus z lewej strony grupy oznacza, e uwidocznione s na drzewku wszystkie elementy i podgrupy danej grupy. Kliknij minus, aby schowa ga drzewka. Reprezentuje element systemu wynagrodze, ktrego nie mona wybra (np. element skadowy elementu zgrupowanego). Reprezentuje wszystkie dostpne elementy zgrupowane.
MXKPV2011P0001
9 19
Reprezentuje skadnik lub grup wszystkich dostpnych skadnikw. Reprezentuje wszystkie dostpne parametry. Reprezentuje wszystkie dostpne obcienia. Reprezentuje wszystkie dostpne naliczenia. W menu podrcznym dostpne jest jedynie polecenie: Edycja - powoduje otwarcie okna definicji zaznaczonego elementu.
Technika przecigania obiektw

Osobom wprawnie posugujcym si myszk proponujemy wykorzystanie techniki przecigania obiektw dla modyfikacji listy elementw systemu wynagrodze. Doczanie elementu do systemu wynagrodze - mona przecign myszk nazw elementu z drzewka wszystkich dostpnych elementw na list elementw systemu (czyli z okna prawego do lewego). W przypadku prby przecignicia elementu ju widniejcego z lewej strony ekranu, program uprzedzi nas o tym stosownym komunikatem i uniemoliwi zdublowanie pozycji na licie. Usuwanie elementu z systemu wynagrodze - mona przecign myszk nazw elementu z listy systemu wynagrodze na ikon .
Zmiana kolejnoci elementw na licie - naley zaznaczy element na licie systemu wynagrodze, a nastpnie przecign go myszk w gr lub w d listy i upuci na danej pozycji.
Domylny system wynagrodze wzorca kadrowopacowego

Panel ten pojawia si po wybraniu na drzewku okresw pacowych polecenia Domylny system wynagrodze. Przyporzdkowane elementy bd kopiowane do wzorca przy tworzeniu nowego okresu pacowego, o ile utworzymy go, wybierajc opcj na podstawie domylnego systemu wynagrodze. Okno i jego obsuga s identyczne z opisanymi wczeniej w panelu Systemu wynagrodze wzorca, opisanych powyej.
Panel wartoci elementw systemu pacowego

W panelu okrela si wartoci systemu wynagrodze wzorca kadrowo-pacowego w danym okresie pacowym. Jest to wygodne dla elementw, ktrych warto jest jednakowa dla wikszoci pracownikw (np. koszty uzyskania czy skala podatkowa).
9 20
Pasek narzdziowy w oknie wzorca
Wartoci domylne elementw systemu wynagrodze Listki paneli
Rys. 9-20 Panel wartoci domylnych elementw systemu wynagrodze wzorca. W lewej czci panelu znajduj si elementy systemu wynagrodze, ktre mona modyfikowa. W puste pola, dla ktrych definiuje warto domyln, naley wpisa odpowiedni warto, natomiast pozostae pozostawia si puste. Ikona informuje nas, i jest to warto ustalana dla wzorca kadrowo-pacowego, a ikona to warto globalna. , e jest
Jeeli kliknie si lewym klawiszem myszy w ikon , to wybierajc z listy polecenie Warto ustalana dla wzorca mona dokona zmiany wartoci globalnej na warto indywidualn dla wzorca. Wwczas szare nieaktywne pole zmieni si na pole edycji, gdzie mona wpisa odpowiedni warto dla wzorca. Okno z prawej strony panelu mona przecza przyciskiem . W widoku, ktry pokazuje Naliczenia / Obcienia, pokazane s wartoci elementw typu naliczenie i obcienie, obliczone na podstawie wprowadzonych wartoci domylnych. Drugi widok pokazuje domylne schematy ksigowania.
MXKPV2011P0001
9 21
Rys. 9-21 Panel wartoci domylnych schematy ksigowa. Schemat ksigowania dla danego elementu wybiera si spord dostpnych schematw przyciskiem . Po informacje o schematach ksigowania odsyamy czytelnika do rozdziau Podstawowe zasady obsugi programu punkt Eksport danych do programu Symfonia Finanse i ksigowo. (Przelicz tabel) Powoduje ponowne przeliczenie wartoci w oknie Naliczenia / Obcienia. Klawisz skrtu Alt+L. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Przelicz tabel. (Odczytaj) Powoduje odwieenie danych o definicjach elementw wchodzcych w skad systemu wynagrodze wzorca. Klawisz skrtu - F5. Przycisk ten wykorzystuje si wtedy, gdy nie opuszczajc okna definicji wzorca dokonano zmian w definicji elementw uywanych w tym wanie wzorcu. Jeeli np. w definicji elementu zostaa dodana jedna pozycja, to powinna si ona pokaza w panelu wartoci domylnych. Jednak jeli w czasie dokonywania zmian w definicji elementu okno panelu wartoci domylnych byo otwarte, to program sam nie naniesie stosownych zmian automatycznie. Konieczne jest albo zamknicie panelu i otworzenie go ponownie, albo uycie funkcji Odczytaj. Menu podrczne w panelu wartoci pozwala nam na uruchomienie nastpujcych polece: Przelicz tabelk - powoduje przeliczenie wartoci wszystkich nalicze i obcie na podstawie wprowadzonych wartoci domylnych innych elementw; Przelicz element - powoduje przeliczenie wartoci wskazanego naliczenia lub obcienia na podstawie wprowadzonych wartoci domylnych innych elementw; Przepropaguj warto do pracownikw - powoduje przeniesienie wprowadzonych zmian wartoci wzorca do wartoci systemw wynagrodze pracownikw przyporzdkowanych do danego wzorca; Poprzedni okres - powoduje przejcie do poprzedniego okresu pacowego. Polecenia mona uywa zamiast narzdzi zmiany okresu w pasku narzdziowym okna definicji wzorca; Nastpny okres - powoduje przejcie do nastpnego okresu pacowego. Polecenia mona uywa zamiast narzdzi zmiany okresu w pasku narzdziowym okna definicji wzorca; Kalkulator - uruchamia podrczny kalkulator, za pomoc ktrego mona wprowadzi wartoci; Edycja - powoduje otworzenie si okna definicji zaznaczonego elementu.
9 22
Wartoci elementw domylnego systemu wynagrodze

Panel ten pojawia si po wybraniu na drzewku okresw pacowych polecenia Domylny system wynagrodze. Wpisane wartoci bd obowizyway we wzorcu po utworzeniu nowego okresu pacowego, o ile utworzy si go wybierajc opcj na podstawie domylnego systemu wynagrodze. Elementy okna i ich obsuga zostay opisane wczeniej przy Panelu wartoci domylnych elementw systemu wynagrodze.
Zbiorcze wprowadzanie danych

Okno zbiorczego wprowadzania danych moemy wywoa przy pomocy menu podrcznego zarwno z okna Wzorce kadrowo-pacowe prawy klawisz myszy na zaznaczonym wzorcu, jak i z okna Pracownicy prawy klawisz myszy na zaznaczonej grupie pracownikw. Zbiorcze wprowadzanie danych zostao pomylane jako udogodnienie wprowadzania pac. Zestawy dla zbiorczego wprowadzania danych definiowane s w Ustawieniach programu poprzez wskazanie, jakie elementy pac wchodz w skad zestawu. Na przykad jeli w zestaw o nazwie Akordy wejd nastpujce elementy: liczba jednostek akordowych I, skadnik akordowy I, liczba jednostek akordowych II, skadnik akordowy II, to w oknie zbiorczego wprowadzania danych dla tego zestawu pojawi si cztery kolumny o takich wanie nagwkach.
Rys. 9-22 Panel zbiorczego wprowadzania danych Okno Zbiorcze wprowadzanie danych w pasku narzdziowym posiada narzdzia zmiany okresu (takie jak np. okno Wzorce kadrowo-pacowe opisane wczeniej w tym rozdziale), oraz dwa elementy charakterystyczne dla tego okna: Pole listy opuszczanej suce do wyboru jednego z Zestaww zdefiniowanych w Ustawieniach. Jeeli rozpoczto operacj zbiorczego wprowadzania danych z okna Wzorce kadrowo-pacowe, program zapamita wybrany zestaw i nastpnym razem przywoa go automatycznie po rozpoczciu tej operacji od tego samego wzorca. O ile operacja zostaa rozpoczta z okna Pracownicy, system zapamita wybrany zestaw i przywoa go niezalenie od tego, ktr grup wskaemy, rozpoczynajc operacj.
Zapisuj automatycznie
Jeli zaznaczymy to pole, program bdzie zapisywa dane wprowadzone dla danego pracownika, kiedy zaczniemy wprowadzanie danych dla pracownika nastpnego; o ile pole nie jest zaznaczone, w
MXKPV2011P0001
9 23
momencie przejcia do innego pracownika program prosi o potwierdzenie zapisania wprowadzonych danych. W tabeli znajduj si kolumny z polami biaymi i szarymi. Pola biae to miejsca przeznaczone do edycji, tam moemy wprowadza kwoty. Pola szare to tak jak w innych moduach programu pola o wartociach wyliczanych na podstawie wprowadzonych danych. Jeeli oczekuje si, e dla danego pracownika w zbiorczym wprowadzaniu danych w konkretnym zestawie (np. Premie) pojawi si okrelony element wynagrodzenia (np. parametr Kwota premii I), to spenione musz by dwa warunki: w Ustawieniach programu zadeklarowano, e ten element (Kwota premii I) wystpuje w danym zestawieniu (Premie), element (Kwota premii I) wystpuje w Systemie wynagrodze pracownika. Moe by zadeklarowany bezporednio (np. przecignlimy parametr Kwota premii I na drzewko systemu wynagrodze) lub znale si tam dziki temu, e wystpuje w innym elemencie wchodzcym w skad systemu wynagrodze pracownika mwimy wtedy, e jest dziedziczony (w systemie wynagrodze wystpuje np. skadnik Premia I, a w jego formule obliczeniowej wystpuje parametr Kwota premii I). Innymi sowy, jeeli na ekranie nie pojawia si oczekiwany skadnik, naley sprawdzi, czy jest on widoczny w Ustawieniach i w Systemie wynagrodze pracownika w danym okresie pacowym. Menu podrczne w oknie zbiorczego wprowadzania danych pozwala na uruchomienie nastpujcych polece: Przelicz pracownika - powoduje przeliczenie wartoci wszystkich nalicze i obcie dla zaznaczonego pracownika, na podstawie wprowadzonych danych. Polecenie jest aktywne, o ile wprowadzalimy dane dla tego pracownika (obok nazwiska powinien widnie znaczek ); Przelicz element - powoduje przeliczenie wartoci wskazanego naliczenia lub obcienia na podstawie wprowadzonych danych; Poprzedni okres - powoduje przejcie do poprzedniego okresu pacowego. Polecenia mona uywa zamiast narzdzi zmiany okresu w pasku narzdziowym okna; Nastpny okres - powoduje przejcie do nastpnego okresu pacowego. Polecenia mona uywa zamiast narzdzi zmiany okresu w pasku narzdziowym okna; Wprowadzanie danych rzdami - powoduje zmian kierunku ruchu kursora przy wprowadzaniu danych. Domylnie po wpisaniu kwoty i naciniciu Enter kursor przechodzi do nastpnej pozycji w tej samej kolumnie. Natomiast po zaznaczeniu tej opcji nacinicie Enter spowoduje przejcie kursora na poziomie tego samego nazwiska do nastpnej kolumny; Zbiorcza zmiana wartoci - powoduje przeliczenie wartoci wynagrodze pracownikw przypisanych do wzorca; Kalkulator - uruchamia kalkulator; Skopiuj arkusz do schowka - kopiuje dane z panelu wartoci wynagrodze firmy do schowka systemu Windows, umoliwiajc ich edycj w innych programach.
Zbiorcza zmiana wartoci

Aby dokona zbiorczej zmiany wartoci elementu pacowego dla wszystkich pracownikw przypisanych do wzorca naley w oknie Wzorce kadrowo-pacowe wybra wzorzec, a nastpnie klikn prawym klawiszem myszy i z menu podrcznego wybra polecenie Zbiorcze wprowadzanie danych. Pojawi si panel Zbiorcze wprowadzanie danych dla wzorca. Nastpnie klikajc prawym klawiszem myszy otworzy menu podrczne i wybra polecenie Zbiorcza zmiana wartoci. Po pojawieniu si okna Zbiorcza zmiana wartoci elementu mona zdefiniowa parametry zmian wartoci elementw pacowych dla pracownikw przypisanych do wzorca. W podobny sposb mona zmieni zbiorczo warto elementw pacowych w oknie Pracownicy dla wybranej grupy pracownikw. W tym celu naley w oknie Pracownicy wybra grup pracownikw, dla
9 24
ktrej ma by zmieniona warto elementw, a nastpnie z menu podrcznego wybra polecenie Zbiorcze wprowadzanie danych. Po pojawieniu si panelu zbiorczego wprowadzania danych, trzeba w menu podrcznym wybra polecenie Zbiorcza zmiana wartoci i ustali parametry zmiany.
Rys. 9-23 Panel Zbiorcza zmiana wartoci elementu Element nazwa elementu, ktrego warto ma by zmieniona. Argumentem jest Warto wpisywana pozwala na wpisanie nowej wartoci elementu z klawiatury. Warto elementu umoliwia zmian wartoci wybranego elementu w oparciu o warto innego elementu pacowego wskazanego w oknie Wybierz element pacowy. Rodzaj operacji Ustal warto na ustala warto elementu w zalenoci od wybranego rodzaju argumentu na liczb wpisan z klawiatury lub warto wybranego innego elementu pacowego. Zwiksz o zwiksza warto elementu w zalenoci od wybranego rodzaju argumentu o liczb wpisan z klawiatury lub o warto wybranego innego elementu pacowego. Zmniejsz o zmniejsza warto elementu w zalenoci od wybranego rodzaju argumentu o liczb wpisan z klawiatury lub o warto wybranego innego elementu pacowego. Pomn przez mnoy warto elementu w zalenoci od wybranego rodzaju argumentu przez liczb wpisan z klawiatury lub przez warto wybranego innego elementu pacowego. Podziel przez dzieli warto elementu w zalenoci od wybranego rodzaju argumentu przez liczb wpisan z klawiatury lub przez warto wybranego innego elementu pacowego. Zapisa po - zapisuje wartoci wybranego elementu dla edytowanego pracownika. Wykonaj - zmienia warto elementu pacowego. Anuluj - anuluje operacj zmiany wartoci elementu pacowego.
MXKPV2011P0001

Poruszanie si po katalogu pracownikw
Po klikniciu przycisku na pasku narzdziowym w oknie programu lub po wybraniu polecenia Pracownicy z menu Funkcje albo (Ctrl+1) pojawia si okno Pracownicy. Mona otworzy kilka okien Pracownicy w tym celu naley trzyma wcinity klawisz SHIFT, naciskajc przycisk Pracownicy na pasku narzdziowym. Okno to prezentuje katalog pracownikw i pozwala zarzdza pracownikami i katalogami pracownikw. Narzdzia drzewka Narzdzia listy pracownikw
Drzewko katalogu pracownikw Listki zakadek katalogw, kategorii i kryteriw wyszukiwania
Nagwek listy pracownikw
Lista pracownikw Rys. 10-1 Okno katalogu pracownikw.
Okno podzielone jest na dwie czci. Pomidzy nimi znajduje si linia podziau, ktr mona przesuwa, co powoduje odpowiedni zmian wielkoci obydwu czci okna. W lewej czci znajduje si albo drzewko prezentujce struktur katalogu pracownikw, list kategorii lub kryteriw wyszukiwania pracownikw. W prawej czci okna umieszczona jest lista prezentujca wszystkich pracownikw, znajdujcych si we wskazanym na drzewku katalogu, nalecych do wskazanej kategorii lub speniajcych wskazane kryterium wyszukiwania.
Drzewko katalogu pracownikw

Drzewko to prezentuje struktur katalogu pracownikw. Aby wybra drzewko katalogw, jeli jest niewidoczne, naley klikn . Reprezentuje cay katalog pracownikw (korze drzewka). Znajduj si tutaj wszyscy pracownicy, niezalenie od tego, czy umieszczono ich w katalogach. Jeli trzeba dopisa nowy katalog lub pracownika w katalogu, a nie w innym katalogu, naley najpierw klikn na tym piktogramie. Reprezentuje katalog pracownikw. Kliknicie otwiera katalog, pokazujc na licie w prawej czci okna wszystkich pracownikw znajdujcych si w tym katalogu.
10 2
Reprezentuje otwarty katalog pracownikw, czyli ten, ktry aktualnie jest przegldany. Wszyscy pracownicy znajdujcy si w tym katalogu pokazani s na licie w prawej czci okna. Jeli z lewej strony katalogu znajduje si may plus, oznacza to, e katalog ten zawiera niewidoczne podkatalogi. Aby je uwidoczni, naley klikn plus. Pojawi si ga drzewka z podkatalogami. May minus z lewej strony katalogu oznacza, e uwidocznione s na drzewku wszystkie podkatalogi danej grupy. Naley klikn minus, aby schowa ga drzewka z podkatalogami.
Narzdzia nad drzewkiem katalogu pracownikw

To pole opuszczanej listy uatwia poruszanie si po bardzo rozbudowanych drzewkach. Po klikniciu przycisku z prawej strony pola pojawia si lista prezentujca ciek powrotn od aktualnie wskazanego katalogu do korzenia drzewka. Aby wybra dowolny katalog na ciece, naley na niej klikn. Dodaje nowy podkatalog w katalogu, ktry jest otwarty. Aby doda nowy katalog gwny, czyli na najwyszym poziomie hierarchii, trzeba ustawi si wczeniej na korzeniu drzewka. Klawisz skrtu: Ctrl+szary plus. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Nowy. Usuwa wskazany katalog. Katalog ten musi by jednak pusty, czyli nie moe zawiera adnych pracownikw ani innych katalogw. Klawisz skrtu: Ctrl+szary minus. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Usu.
Menu podrczne drzewka katalogu pracownikw

Menu podrczne drzewka katalogu pracownikw uruchamia si zaznaczajc katalog i klikajc prawym klawiszem myszy (klawisz skrtu Shift + F10).
Rys. 10-2 Menu podrczne okna katalogu pracownikw. Oprcz opisanych powyej polece dostpne mog by: Zmie nazw - daje moliwo zmiany nazwy zaznaczonego katalogu; Waciwoci - pozwala okreli waciwoci danego katalogu, w oknie dialogowym Waciwoci katalogu. Eksport do FK - powoduje przesanie danych ksigowych, dotyczcych wskazanej grupy pracownikw, do programu Symfonia Finanse i Ksigowo. Aby program mg wykona t operacj, w danej grupie musz znajdowa si pracownicy, ktrzy w swoich systemach wynagrodze posiadaj elementy zaznaczone jako Element moe by ksigowany, a take maj przypisane konta do tych elementw w schematach ksigowa. Program poprosi o wskazanie cieki, na ktrej zostanie utworzony zbir z danymi do FK. Jeli nie wszyscy pracownicy maj w programie Symfonia Pace okrelony identyfikator dla FK, to dodatkowo program tworzy zbir z informacjami o pracownikach. Z kolei w programie Symfonia Finanse i Ksigowo naley przeprowadzi import danych, dziki czemu powstanie tam dokument prosty z wieloma pozycjami stosownie do dekretw. Szczegowe informacje na temat eksportu danych do programu FK znajduj si w rozdziale Podstawowe zasady obsugi programu. Zbiorcze wprowadzanie danych - pozwala przej do edycji okna zbiorczego wprowadzania danych. Szczegowo omwiono to zagadnienie jest omwione w rozdziale Wzorce kadrowo-pacowe.
MXKPV2011P0001
10 3
Kryteria wyszukiwania pracownikw

Aby uatwi wyszukiwanie pracownikw speniajcych zadane warunki, mona posuy si kryteriami wyszukiwania. Kryterium wyszukiwania jest to zbir warunkw zebranych pod wspln nazw. Na licie kryteriw w oknie katalogu pracownikw znajduj si wszystkie kryteria wyszukiwania okrelone dla pracownikw. Wybranie okrelonego kryterium w katalogu pracownikw powoduje ograniczenie listy pracownikw do pozycji speniajcych wszystkie warunki.
Aby uwidoczni list kryteriw, jeli jest niewidoczna, naley klikn
Lista kryteriw wyszukiwania pracownikw
Wskazane kryterium
Lista pracownikw speniajcych wskazane kryterium
Rys. 10-3 Kryteria wyszukiwania w oknie katalogu pracownikw. Aby ograniczy list pracownikw do tych, ktrzy speniaj wszystkie warunki zawarte w kryterium naley klikn okrelone kryterium. (Nowe) Umoliwia stworzenie nowego kryterium wyszukiwania. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Definiowanie kryteriw, gdzie mona wpisa nazw kryterium i okreli warunki. Klawisz skrtu: Ctrl+szary plus. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Nowy. (Usu) Powoduje usunicie wskazanego kryterium wyszukiwania z listy kryteriw. Klawisz skrtu: Ctrl + szary minus. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Usu. (Edycja) Otwiera okno Definiowanie kryteriw dla kryterium wskazanego na licie, gdzie mona oglda i modyfikowa wszystkie warunki wchodzce w skad kryterium. Zamiast wybiera ten przycisk, mona podwjnie klikn kryterium wyszukiwania na licie. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Edycja.
Menu podrczne kryteriw wyszukiwania pracownikw

Menu podrczne drzewka katalogu pracownikw uruchamia si zaznaczajc katalog i klikajc prawym klawiszem myszy (klawisz skrtu Shift+F10).
Rys. 10-4 Menu podrczne okna kryteriw wyszukiwania pracownikw. Oprcz opisanych powyej polece dostpne moe by: Dodefiniuj - umoliwia zdefiniowanie dodatkowych kryteriw wyszukiwania pracownikw.
10 4
Kategorie pracownikw
Kategorie pracownikw mog by traktowane jako pewien szczeglny rodzaj kryteriw wyszukiwania dostarczonych wraz z programem. Su one do wyszukiwania pracownikw o charakterystycznych cechach. Aby ograniczy list do pracownikw danej kategorii, naley klikn okrelon kategori. Aby uwidoczni list kategorii, jeli jest niewidoczna, naley klikn listek .
Wskazana kategoria pracownikw Lista pracownikw nalecych do Lista kategorii pracownikw wskazanej kategorii
Rys. 10-5 Kategorie pracownikw w oknie katalogu pracownikw. Aktualni pracownicy pracownicy aktualnie zatrudnieni na etacie, ze znacznikiem nieni na podstawie umw cywilno-prawnych, ze znacznikiem Archiwum pracownicy przeniesieni do archiwum, oznaczeni . . . . , lub zatrud-
Pracownicy etatowi pracownicy zatrudnieni na etacie, ze znacznikiem
Zleceniobiorcy pracownicy zatrudnieni na umow cywilno-prawn, ze znacznikiem
Do uzupenienia danych pracownicy zaznaczeni czerwonym znakiem zapytania , dla ktrych program nie wie, jak obliczy elementy systemu wynagrodze. Dla pracownikw tych naley uzupeni brakujce informacje w panelu wynagrodze w oknie pracownika. Aby wywoa okno pracownika, trzeba podwjnie klikn pracownika na licie. Zaznaczeni pracownicy zaznaczeni niebiesk flag .
Lista pracownikw
W prawej czci okna z katalogiem pracownikw znajduje si lista prezentujca wszystkich pracownikw znajdujcych si we wskazanej na drzewku grupie lub, jak wczeniej wspomniano, nalecych do wskazanej kategorii lub speniajcych wskazane kryterium wyszukiwania. Podwjne kliknicie pracownika otwiera okno formularza pracownika, zawierajce wszystkie dane zwizane z pracownikiem. Kady pracownik na licie opisany jest polami Nazwisko, Imi, Data urodzenia oraz czterema znacznikami. Pola te tworz kolumny listy. Flag mona postawi przy dowolnym pracowniku, ktrego chcemy z jakich powodw wyrni. Aby postawi lub skasowa flag, naley klikn przy wybranym pracowniku w kolumnie zawierajcej flagi lub klikn wybranego pracownika prawym przyciskiem myszy i z menu podrcznego wybra polecenie Zaznacz.
MXKPV2011P0001
10 5
Oznacza, e pracownik jest pracownikiem etatowym. Aby postawi lub skasowa ten znacznik, naley klikn wybranego pracownika prawym przyciskiem myszy i z menu podrcznego wybra polecenie Umowa o prac. Ta ikona pojawia si, gdy program nie wie, jak obliczy elementy systemu kadrowo-pacowego pracownika. Naley wtedy wywoa okno tego pracownika i uzupeni brakujce informacje w formularzu pracownika. Aby wywoa okno pracownika, naley podwjnie klikn wskazanego pracownika na licie. Oznacza, e pracownik zawar z firm umowy cywilno-prawne (np. umow-zlecenie). Aby postawi lub skasowa ten znacznik, naley klikn wybranego pracownika prawym przyciskiem myszy i z menu podrcznego wybra polecenie Umowa cywilno-prawna. Oznacza, e pracownik zosta przeniesiony do archiwum. Aby postawi lub skasowa ten znacznik, naley klikn wybranego pracownika prawym przyciskiem myszy i z menu podrcznego wybra polecenie Archiwalny.
Nagwek listy pracownikw

Nagwek znajdujcy si nad list pracownikw zawiera tekstowe lub graficzne opisy kolumn (pl) poniszej listy. Opisy te s jednoczenie przyciskami. Kliknicie takiego przycisku powoduje posortowanie listy wedug wskazanego pola. Jest to wygodny sposb szybkiej zmiany porzdkowania listy przy wyszukiwaniu konkretnych informacji. Jeeli na przykad potrzebna jest lista uporzdkowana wedug nazwisk, mona przyspieszy wyszukiwanie, klikajc na nagwku kolumny Nazwisko, a nastpnie naciskajc na klawiaturze liter, na jak zaczyna si nazwisko szukanego pracownika. Program zaznaczy na niej pierwszego pracownika zaczynajcego si na podan liter. Aby ustawi na pocztku listy pracownikw zaznaczonych flag, naley klikn Aby ustawi na pocztku listy pracownikw etatowych, naley klikn Aby ustawi na pocztku listy pracownikw z umowami, naley klikn . . . .
Aby ustawi na pocztku listy pracownikw z danymi do uzupenienia, naley klikn
Pasek narzdziowy nad list pracownikw

(Nowy) Umoliwia wpisanie nowego pracownika. Po wybraniu tego przycisku pojawi si pusty formularz danych pracownika, gdzie mona wpisa wszystkie jego dane. Klawisz skrtu: Ctrl+szary plus lub Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Nowy. (Usu) Powoduje usunicie wskazanego pracownika. Jeeli zosta wybrany pracownik majc kursor ustawiony na korzeniu drzewka, to usunicie oznacza usunicie wszelkich informacji o pracowniku z bazy danych firmy. Zalecane jest zrobienie przedtem archiwizacji danych firmy. Jeeli pracownik zosta zaznaczony w ktrej z grup, to otwiera menu podrczne zawierajce dwa polecenia: Usu z grupy - powoduje usunicie wskazanego pracownika z grupy. Nie oznacza to, e pracownik bdzie usunity bezpowrotnie. Mona go nadal odszuka na licie wszystkich pracownikw po ustawieniu si na korzeniu drzewka lub po wybraniu kryterium wyszukiwania Wszystkie; Usu - powoduje cakowite usunicie wskazanego w tym przypadku program prosi o potwierdzenie polecenia. Klawisz skrtu: Ctrl+szary minus. pracownika z bazy danych,
10 6
UWAGA
Program nie pozwoli usun pracownika, jeli posiada on system wynagrodze w zamknitym okresie pacowym, gdy doprowadzioby to do niespjnoci danych.
(Edycja) Otwiera okno danych wskazanego na licie pracownika, gdzie mona, o ile ma si odpowiednie uprawnienia, oglda i modyfikowa wszystkie dane zwizane z pracownikiem. Zamiast wybiera ten przycisk, mona podwjnie klikn pracownika na licie (menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Edycja). (Wytnij) Wycina zaznaczonych pracownikw i umieszcza ich w schowku. Nazwiska wycitych pracownikw zmieni kolor, sygnalizujc, e zostali wycici. Pracownicy znikn dopiero po ich wklejeniu w innej grupie. Klawisz skrtu: Ctrl+X (menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Wytnij). (Kopiuj) Kopiuje zaznaczonych pracownikw do schowka. Klawisz skrtu: Ctrl+C (menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Skopiuj). (Wklej) Wkleja pracownikw znajdujcych si w schowku do aktualnie otwartej grupy. Klawisz skrtu: Ctrl+V (menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Wklej). (Drukuj) Pozwala wydrukowa dokument dla zaznaczonych na licie pracownikw. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Wykonaj raport, gdzie mona na drzewku dokumentw wskaza nazw dokumentu, ktry ma by wydrukowany. Klawisz skrtu: Ctrl+P. Bbenek bbni, gdy lista pracownikw jest aktualizowana, co oznacza, e program jeszcze nie wywietli wszystkich pracownikw. Dla bardzo dugich list zwykle trwa to kilka sekund. W tym czasie mona ju pracowa. Jeli chcesz zatrzyma aktualizacj, wystarczy klikn na ikonie bbenka. Program poprosi o potwierdzenie przerwania operacji, kliknicie Tak spowoduje, e lista pracownikw w prawym oknie moe by niepena. Klawisz skrtu: Alt+Z.
Rys. 10-6 Okno dialogowe potwierdzenie przerwania operacji.
Menu podrczne listy pracownikw

Menu podrczne listy pracownikw uruchamia si zaznaczajc odpowiedni obiekt i klikajc prawym klawiszem myszy (klawisz skrtu Shift+F10).
MXKPV2011P0001
10 7
Rys. 10-7 Menu podrczne listy pracownikw. Nowy - powoduje utworzenie nowego pracownika. Usu - usuwa zaznaczonego pracownika. Usu z grupy - powoduje usunicie zaznaczonego pracownika jedynie z grupy. Dane pracownika s jednak nadal dostpne po klikniciu na korze drzewka oraz o ile by przypisany do kilku grup w innych grupach. Edycja - pozwala na edycj danych zaznaczonego pracownika. Wytnij - powoduje usunicie pracownika z biecej pozycji i przeniesienie jego danych do schowka. Skopiuj - kopiuje zaznaczonego pracownika do schowka. Utwrz kopi - powoduje utworzenie kopii pracownika w obrbie tej samej grupy. Wklej - wkleja dane pracownika ze schowka do aktualnej grupy. Wykonaj Raport - otwiera okno Raporty, gdzie dla zaznaczonego pracownika lub grupy pracownikw mona wykona wybrany raport. Zaznacz - stawia znacznik przy nazwisku pracownika.
Archiwalny - przenosi pracownika do archiwum. Przed wykonaniem polecenia program prosi o potwierdzenie decyzji. Umowa o prac - stawia znacznik obok nazwiska danego pracownika. obok nazwiska danego pracownika.
Umowa cywilno-prawna - stawia znacznik
Zbiorcze wprowadzanie danych - pozwala przej do okna zbiorczego wprowadzania danych dla grupy. Zagadnienie to omwiono szczegowo w rozdziale Wzorce kadrowo-pacowe punkt Zbiorcze wprowadzanie danych.
Podstawowe czynnoci zwizane z pracownikami

Pracujc w oknie Pracownicy mona wykonywa czynnoci zwizane z zarzdzaniem pracownikami oraz ich wynagrodzeniami. Operacje te to: wprowadzanie nowego pracownika, kopiowanie pracownika, przejcie do modyfikacji danych kadrowo-pacowych pracownika oraz usuwanie pracownika z grupy i ze wszystkich grup. Naley pamita, e mona pracowa jednoczenie z wieloma pracownikami, na przykad po to, by porwnywa ich dane na ekranie. Wystarczy otworzy okna dla poszczeglnych pracownikw.
10 8
Wprowadzanie nowego pracownika

W oknie Pracownicy naley na drzewku katalogw pracownikw klikn grup, w ktrej ma by wprowadzony nowy pracownik. Jeli nie istnieje taka grupa lub pracownik nie naley do adnej z grup, trzeba klikn korze drzewka, a nastpnie nacisn Ctrl+szary plus lub klikn . Pojawi si pusty formularz danych pracownika, gdzie mona wpisa wszystkie jego dane. Dalsze informacje na temat wpisywania lub modyfikacji podstawowych danych pracownika znajduj si w punkcie Modyfikacja danych pracownika.
Kopiowanie pracownikw
Kopiowanie jest przydatne przy wpisywaniu danych wielu pracownikw posiadajcych bardzo podobne systemy pacowe. Wystarczy zmodyfikowa tylko ich personalia i adresy. Aby utworzy kopi pracownika naley na licie w oknie Pracownicy zaznaczy pracownika, ktry ma by skopiowany, i prawym przyciskiem myszy klikn Utwrz kopi... z menu podrcznego lub klikn na pasku narzdziowym, a nastpnie . Zostanie utworzony nowy pracownik z dopiskiem kopia: przy nazwisku, posiadajcy identyczny system wynagrodze w biecym okresie pacowym jak pierwowzr.
Modyfikacja danych pracownika

Czsto zachodzi potrzeba dokonania zmiany danych dotyczcych pracownika (miejsce zamieszkania, system wynagrodze, sposobu rozliczenia z urzdem skarbowym itp.) Aby dokona modyfikacji danych kadrowych lub pacowych pracownika, naley odszuka pracownika, zaznaczy go na licie i klikn ikon . Pojawi si formularz pracownika, w ktrym mona modyfikowa wszystkie jego dane. Zasady korzystania z okna danych pracownika opisane s w dalszej czci rozdziau. Modyfikacji danych mona dokona rwnie po podwjnym klikniciu pracownika na licie lub uyciu polecenia Edycja... z menu podrcznego.
Usuwanie wszelkich informacji o pracowniku

Moe si zdarzy, e zaistnieje potrzeba usunicia pracownika i jego danych z bazy kadrowopacowej firmy. UWAGA W trakcie usuwania pracownika dane personalne i pacowe s bezpowrotnie tracone. W zwizku z tym, przed kad operacj usuwania powinna by stworzona kopia bezpieczestwa danych, traktowana jako archiwum.
Aby usun wszelkie informacje o pracowniku naley w oknie Pracownicy wybra korze drzewka , ktry reprezentuje wszystkich pracownikw w katalogu Nastpnie odszuka pracownika na licie, zaznaczy go i klikn ikon (Usu). W oknie dialogowym naley wybra Tak, aby usun pracownika, lub Nie dla anulowania operacji.
Rys. 10-8 Okno dialogowe usuwanie pracownika. UWAGA Program nie pozwoli usun pracownika, jeli posiada on system wynagrodze w zamknitym okresie pacowym, gdy doprowadzioby to do niespjnoci danych.
MXKPV2011P0001
10 9
Grupowanie pracownikw
Aby uatwi zarzdzanie pracownikami i ich systemami wynagrodze, zostaa stworzona moliwo definiowania katalogw, w ktrych mona umieci pracownikw. Dodatkow cech programu jest moliwo umieszczania w obrbie katalogu pracownikw podkatalogw. Pozwala to na tworzenie dowolnej struktury hierarchicznej, podobnej do struktury folderw w komputerze. UWAGA Kady pracownik moe nalee do wielu grup.
Kryteria grupowania pracownikw mog by rne w zalenoci od tego, jaka jest struktura firmy. Czsto jako kryterium grupowania traktuje si zawarto listy pac, umieszczajc w jednej grupie pracownikw, ktrzy maj znale si na tej samej licie. Inne kryterium moe wynika ze struktury organizacyjnej firmy. Tworzy si wtedy odrbn grup dla kadej jednostki organizacyjnej. Moliwo tworzenia hierarchii grup pozwala wykorzystywa dowolne kombinacje kryteriw grupowania. Przykadowo mona stworzy katalogi dla dziaw firmy, a w ramach dziaw umieci podkatalogi dla poszczeglnych list pac. Grupowanie pracownikw pozwala na wykonywanie czynnoci odnoszcych si do caej grupy. Na przykad, po stworzenie katalogu Handlowcy, Informatycy, mona przydziela elementy pacowe, drukowa dokumenty czy eksportowa dane od razu dla caej grupy.
Tworzenie katalogu pracownikw

W oknie Pracownicy, na drzewku katalogw naley klikn miejsce, w ktrym ma by stworzony nowy katalog, a nastpnie klikn . Pojawi si okno dialogowe Nowy katalog.
Rys. 10-9 Okno Nowy katalog. Po wpisaniu w wolne pole okna nazwy nowego katalogu naley klikn Utwrz. Jeli nowy katalog ma by dopisany w katalogu gwnym, a nie w innym katalogu, naley najpierw klikn korze drzewka . Mona uy polecenia Nowy... z menu podrcznego lub klawiszy Ctrl+szary plus.
Tworzenie hierarchii katalogw pracownikw

Tworzenie hierarchii katalogw polega na umieszczaniu podkatalogw w obrbie katalogw. Aby stworzy hierarchi katalogw w oknie Pracownicy, na drzewku katalogw naley klikn katalog, w ktrym ma by umieszczony nowy podkatalog. Po klikniciu , pojawi si okno dialogowe Nowy katalog, gdzie trzeba wpisa w wolne pole okna nazw nowego katalogu i klikn Utwrz. Powtarzajc powysze dziaania mona zbudowa dowoln struktur katalogw pracownikw. Jeli nowy katalog ma by dopisany w katalogu gwnym, a nie w innym katalogu, naley najpierw klikn korze drzewka . Mona uywa polecenia Nowy... z menu podrcznego lub klawiszy Ctrl+szary plus.
10 10
Umieszczanie pracownikw w katalogach

Aby umieci pracownika w grupie lub wielu grupach naley w oknie Pracownicy odszuka wybranego pracownika i zaznaczy go na licie klikniciem. Jeeli pracownik ma by przeniesiony, naley klikn ikon (Wytnij), jeli ma by skopiowany - ikon (Kopiuj). W obu przypadkach pracownik znajdzie si w schowku. Nastpnie naley otworzy grup, w ktrej ma by umieszczony pracownik, i klikn ikon ni operacj. (Wklej). Aby umieci pracownika w dalszych grupach, trzeba powtrzy ostat-
Mona zaznaczy jednoczenie wielu pracownikw, trzymajc wcinity klawisz Ctrl. Mona uy menu skrtw lub metody przecignij i upu, lub klawiszy skrtu: Ctrl+X (Wytnij), Ctrl+C (Kopiuj), Ctrl+V (Wklej) albo polece menu podrcznego.
Uywanie techniki przecignij i upu

Aby przenosi lub kopiowa obiekty na ekranie, mona zamiast przyciskw i polece menu, uy metody przecignij i upu. Po naciniciu i przytrzymaniu przycisku myszy na wybranym obiekcie naley przenie go w nowe pooenie. W trakcie przecigania mona przytrzymywa klawisz Shift, aby skopiowa obiekt. UWAGA Mona przeciga obiekty pomidzy oknami, na przykad z katalogu elementw do katalogu pracownikw. Spowoduje to dodanie przenoszonych elementw do systemu wynagrodze pracownikw w biecym okresie.
Usuwanie pracownika z grupy

Aby usun pracownika z katalogu, naley w oknie Pracownicy odszuka wybranego pracownika, wskaza go na licie i klikn (Usu), a nastpnie wybra operacj Usu z grupy, mona te uy polecenia z menu podrcznego. UWAGA Usunicie z grupy nie oznacza, e pracownik bdzie bezpowrotnie usunity z firmy. Mona go nadal odszuka na licie wszystkich pracownikw po ustawieniu si na korzeniu drzewka lub po wybraniu kryterium wyszukiwania Wszyscy.
Zmiana nazwy grupy pracownikw

Aby zmieni nazw katalogu pracownikw, naley w oknie Pracownicy na drzewku katalogw klikn prawym przyciskiem myszy ten katalog, a nastpnie wybra polecenie Zmie nazw z menu podrcznego. Pniej naley wpisa now nazw i zatwierdzi klawiszem Enter. Zamiast uywa menu skrtw, mona wskaza katalog, ktrego nazwa ma by zmieniona, a nastpnie klikn sam nazw. Teraz mona wpisa now nazw i zatwierdzi j klawiszem Enter.
Usuwanie katalogu pracownikw

Aby usun katalog pracownikw naley w oknie Pracownicy na drzewku katalogw klikn ten, ktry ma by usunity. Po zaznaczeniu wybranego katalogu trzeba klikn i potwierdzi decyzj w oknie dialogowym, klikajc OK. Mona uy polecenia Usu z menu podrcznego. UWAGA Aby mona byo usun katalog, musi by pusty, czyli nie moe zawiera adnych pracownikw ani innych podkatalogw.
MXKPV2011P0001
10 11
Przenoszenie pracownika do archiwum

W momencie kiedy zakad pracy przestaje zatrudnia pracownika, mona przenie go do archiwum. Przestan one by widoczne na prawym drzewku. Pracownicy przeniesieni do archiwum s widoczni jedynie w podgldzie klasy Archiwum. Naley pamita, e przenoszenie do archiwum odbywa si w konkretnym okresie pacowym i pociga za sob usunicie systemu wynagrodze pracownika i odczenie tej osoby od wszystkich wzorcw list pac w biecym okresie. Operacja przenoszenia do archiwum jest odwracalna (mona pracownika przenie z archiwum do aktualnych pracownikw, ale tracona jest informacja o systemie wynagrodze w okresie, w ktrym zosta on przeniesiony do archiwum). Program prosi o potwierdzenie przed realizacj procedury. Aby przenie pracownika do archiwum naley, w prawej czci okna Pracownicy zaznaczy na licie osob, ktr ma by przesunita do archiwum, nastpnie wybra polecenie Archiwalny z menu podrcznego (prawy klawisz myszy lub Shift+F10). Operacj trzeba potwierdzi w oknie dialogowym. Aby przenie pracownika z archiwum do listy aktualnych pracownikw, naley w oknie Pracownicy uwidoczni list klas (jeli jest niewidoczna, trzeba klikn listek ), a nastpnie wskaza klas Archiwum. Po pojawieniu si listy pracownikw przeniesionych do archiwum trzeba zaznaczy wybranego pracownika i z menu podrcznego (prawy klawisz myszy lub Shift+F10) wybra polecenie Archiwalny. Po wykonaniu tej operacji pracownik znowu znajdzie si na licie aktualnych pracownikw. Naley ponownie zdefiniowa dla niego system wynagrodze.
Poruszanie si w oknie danych pracownika

Po wybraniu polecenia Edycja lub Nowy dla pracownika w katalogu (za pomoc narzdzi lub menu podrcznego) pojawia si okno danych zatytuowane imieniem i nazwiskiem pracownika (np. Jan Kowalski). Okno to pozwala oglda i modyfikowa wszystkie dane zwizane z pracownikiem w zakresie zalenym od uprawnie uytkownika. Pasek narzdziowy w oknie pracownika Nazwy pl
Listki stron
Pola wyboru
Pola danych
Listki paneli Rys. 10-10 Okno danych pracownika Personalia. Ze wzgldu na du liczb informacji zwizanych z pracownikami, okno zawiera szereg paneli. Panele opatrzono listkami, ktre widoczne s w dolnej czci okna. Aby uwidoczni dany panel, naley klikn odpowiedni listek. Niektre panele podzielone s na strony otwierane za pomoc listkw w grnej czci okna.
10 12
Wybiera panel personaliw i adresw. Wybiera stron personaliw pracownika. Wybiera stron adresw, konta bankowego i urzdu skarbowego. Wybiera panel z notatkami. Wybiera panel systemu wynagrodze. Wybiera stron elementw pacowych. Wybiera stron przyporzdkowania pacowego. Wybiera panel wynagrodze. Wybiera panel zestawie. Wybiera stron karty wynagrodze. Wybiera stron listy pac. Do przeczania si midzy panelami mona uy kombinacji klawiszy Alt+nr panelu, natomiast pomidzy stronami Alt+podkrelona litera. Bdc w oknie pracownika mona zmieni aktualnie ogldanego pracownika, wybierajc go spord wszystkich pracownikw nalecych do tej samej grupy. Suy do tego pasek narzdziowy umieszczony w grnej czci okna.
Pasek narzdziowy w oknie pracownika

Na pasku znajduj si elementy pomocne przy wpisywaniu danych oraz przy zmianie aktualnie wywietlanego pracownika. Po wpisaniu lub zmodyfikowaniu dowolnej informacji w oknie pracownika, naley zatwierdzi lub anulowa zmiany. Zatwierdza wprowadzone zmiany. Anuluje zmiany. Wybiera pierwszego pracownika w grupie. Wybiera ostatniego pracownika w grupie. Wybiera poprzedniego pracownika w grupie. Wybiera nastpnego pracownika w grupie.
MXKPV2011P0001
10 13
W polu tym mona wybra sposb uporzdkowania pracownikw w ramach grupy (np. wedug kolejnoci ich wprowadzenia do programu lub wedug nazwiska). Wywietla list wszystkich pracownikw w aktualnej grupie, pracownika mona wskaza klikniciem. Pozwala uzyska pomoc kontekstow dotyczc elementu okna. Naley klikn ten przycisk, a nastpnie klikn element okna, ktrego ma dotyczy pomoc. Zamyka okno pracownika.

W panelach zawierajcych dane zwizane z konkretnymi okresami pacowymi, takie jak wartoci wynagrodze czy system wynagrodze, umieszczono narzdzia pozwalajce zmieni okres pacowy, dla ktrego prezentowane s dane. (Poprzedni okres) Wybiera poprzedni okres pacowy. Klawisz skrtu: Alt+P. (Nastpny okres) Wybiera nastpny okres pacowy. Klawisz skrtu: Alt+N. Pole to pozwala wybra dowolny okres pacowy. Po klikniciu pola wywietla si drzewko okresw pacowych umoliwiajce wybr. Przy piktogramach okresw na drzewku mog pojawia si czerwone ptaszki, ktre oznaczaj, e dane z tych okresw s aktualnie wykorzystywane w panelu (np. ptaszki przy trzech poprzednich okresach mog oznacza, e dane z tych okresw s wykorzystywane do obliczenia rednich za trzy poprzednie okresy).
Okrelanie podstawowych danych pracownika

Podstawowe dane pracownika dotycz jego personaliw, adresw, konta bankowego oraz urzdu skarbowego, z ktrym rozlicza si pracownik. Dane te umieszczono na dwch stronach w panelu Personalia w obrbie okna danych pracownika.
10 14
Strona personaliw pracownika

Panel ten pojawia si po klikniciu zakadki w oknie pracownika i wybraniu listka Zawarte s tu szczegowe dane personalne pracownika. .
Nazwy pl
Pasek narzdziowy w oknie pracownika Listki stron
Pola wyboru
Pola danych Listki paneli
Rys. 10-11 Strona personaliw pracownika. Wszystkie dane mona edytowa, wpisujc je z klawiatury lub operujc zaznaczeniem w polach wyboru.
Okrelanie personaliw pracownika

Personalia pracownika to szczegowe informacje, ktre jednoznacznie identyfikuj pracownika oraz s wykorzystywane przy tworzeniu dokumentw. Personalia zawieraj takie dane, jak: imi i nazwisko, drugie imi, nazwisko panieskie, imiona rodzicw, data i miejsce urodzenia, numer dowodu osobistego i organ wydajcy dowd osobisty, numer PESEL, numer identyfikacji podatkowej NIP, telefony pracownika. UWAGA Pola zawierajce imi i nazwisko, imiona rodzicw, dat i miejsce urodzenia, numer dowodu osobistego i organ wydajcy dowd osobisty, numer PESEL, numer identyfikacji podatkowej NIP pracownika powinny by wypenione, gdy dane te s niezbdne przy wydruku dokumentw.
Aby wpisa lub zmodyfikowa dane osobowe pracownika, naley w oknie pracownika klikn zakadk i wybra listek w grnej czci panelu. Pojawi si panel z personaliami pracownika. Nastpnie w panelu naley wypeni lub zmodyfikowa pola z danymi personalnymi pracownika. Po wykonaniu tych czynnoci trzeba klikn przycisk , aby zatwierdzi wprowadzone zmiany.
Strona adresw pracownika

Panel ten pojawia si po klikniciu zakadki okna pracownika. i klikniciu listka w grnej czci
MXKPV2011P0001
10 15
Pola edycji z adresami pracownika Pola edycji konta bankowego i danych urzdu skarbowego pracownika
Pasek narzdziowy w oknie pracownika
Rys. 10-12 Strona adresw, konta bankowego pracownika oraz Urzdu skarbowego. Zawarte s tu szczegowe dane zwizane z adresem staym i adresem tymczasowym, wykorzystywane przy tworzeniu dokumentw, a take numer konta bankowego pracownika i dane urzdu skarbowego, z ktrym on si rozlicza. Dane mona edytowa, wpisujc je z klawiatury lub wybierajc z list. Aby zatwierdzi wprowadzone zmiany, naley klikn .
Okrelanie adresw, konta i urzdu skarbowego pracownika

Poniewa pracownik moe mie miejsce zamieszkania rne od miejsca zameldowania lub posiada kilka miejsc zamieszkania, program umoliwia dla kadego pracownika podanie adresu staego i adresu tymczasowego. Kady z nich zawiera pen informacj adresow, czyli kraj, wojewdztwo, gmin lub dzielnic, ulic, nr domu, nr lokalu, miejscowo, kod pocztowy, poczt, skrytk pocztow, telefon. Dane te rwnie wykorzystywane s przy tworzeniu raportw. Jeli pracownik posiada konto bankowe, ktre chce wykorzystywa przy rozliczeniach z firm, program umoliwia jego podanie. Aby okreli adresy, konto i urzd skarbowy pracownika, naley w oknie pracownika klikn zakadk i wybra listek w grnej czci panelu. Pojawi si panel z adresami pracownika. Po wypenieniu pl zwizanych z adresem staym i adresem tymczasowym mona, wpisa nazw oddziau banku i numer konta bankowego pracownika. W tym celu trzeba klikn przycisk przy polu W banku i wybra bank z listy (o ile poszukiwany bank by wczeniej wpisany w to pole, a wpis zosta zachowany) lub po prostu wpisa jego nazw z klawiatury. UWAGA Program przechowuje wpisane dane dotyczce nazw oddziaw bankowych. Przypisujc pracownikowi konto bankowe naley w pierwszej kolejnoci szuka banku na licie i dopiero gdy poszukiwanego banku na niej nie bdzie, mona wpisa jego nazw z klawiatury. Uniknie si w ten sposb problemw z identyfikacj danego banku przy wykonywaniu raportw.
W celu przypisania pracownikowi urzdu skarbowego w ktrym dokonuje on rozlicze, naley klikn przycisk po prawej stronie pola Nazwa. Pojawi si okno z drzewkiem prezentujcym katalog urzdw skarbowych. Na drzewku trzeba wyszuka i wskaza wybrany urzd, a nastpnie klikn przycisk Wybierz. Dane urzdu przepisz si do okna pracownika. Aby zatwierdzi wprowadzone zmiany, naley klikn przycisk .
10 16
Panel z notatkami
Panel ten pojawia si po klikniciu listka zakadki dowolne notatki zwizane z wybranym pracownikiem. Pasek narzdziowy w oknie pracownika Obszar na notatki w oknie pracownika. Mona w nim wpisa
Listki paneli
Rys. 10-13 Panel z notatkami zwizanymi z pracownikiem. Cay obszar panelu mona traktowa jak okno prostego edytora tekstu, wpisujc dowolny tekst. Po wpisaniu notatek naley pamita o klikniciu przycisku , aby zatwierdzi wprowadzone zmiany.
Okrelanie systemu wynagrodze pracownika

Okrelenie systemu wynagrodze dla pracownika decyduje o sposobie obliczania wynagrodze i innych nalicze bd obcie dla tego pracownika w danym okresie pacowym. Naley pamita o tym, e w kadym okresie pacowym obowizuje odrbny system wynagrodze. Przykadowo w okresie kwartau, dla kadego pracownika wystpi co najmniej trzy systemy wynagrodze decydujce o zasadach wynagradzania w poszczeglnych miesicach tego kwartau. Nie oznacza to jednak, e trzeba od podstaw okrela system wynagrodze dla kadego okresu z osobna. Byoby to do mudne zajcie. Zwykle okrela si jeden system wynagrodze dla pierwszego okresu zatrudnienia pracownika. Potem, w momencie dodawania nowego okresu pacowego mona zdecydowa, czy systemy wynagrodze wszystkich pracownikw bd automatycznie kopiowane z poprzedniego lub innego, wskazanego okresu (patrz rozdzia Okresy pacowe). Chcc na bieco zmieni zasady wynagradzania danego pracownika, po prostu dokonuje si modyfikacji jego systemu wynagrodze w aktualnym okresie pacowym. Kady system wynagrodze zbudowany jest z elementw, ktrymi mona dowolnie manipulowa, tj. dodawa, usuwa i zmienia ich kolejno. Wiele gotowych (tzw. predefiniowanych) elementw dostarczono wraz z programem, mona je obejrze w oknie Elementy pacowe. W praktyce jednak operowanie pojedynczymi elementami lub nawet tzw. elementami zgrupowanymi, nie jest zbyt wygodne przy definiowaniu systemu pacowego pojedynczego pracownika, jak rwnie nie daje moliwoci uzyskania penego obrazu wynagrodze w przedsibiorstwie w postaci odpowiednich zestawie. Dlatego w panelu systemu pacowego proponujemy wykorzystywa wzorce kadrowopacowe, a jedynie w szczeglnych przypadkach posugiwa si uzupenianiem systemu o pojedyncze elementy. Uywanie wzorcw kadrowo-pacowych pozwala przede wszystkim unikn bdw, polegajcych na przykad na tym, e do systemu wynagrodze nie zostanie doczony jaki element. Powiedzmy, e 15 pracownikw w pewnym miesicu, oprcz czynnoci wynikajcych z umowy o prac, wykonywao prace zlecone. Wiadomo, e wypata z tytuu zlecenia powinna zawiera pozycje zwizane z kwot umowy, odpowiednimi wiadczeniami oraz sposobem wypaty. Jeli zostanie utworzony wzorzec kadrowo-pacowy Umowa zlecenia z pracownikami, to wystarczy raz dokadnie przeanalizowa ele-
MXKPV2011P0001
10 17
menty, jakie powinny si tam znale, a nastpnie docza taki pakiet do odpowiedniego pracownika. Mona by wwczas pewnym, e nie pominity zosta ktry z potrzebnych elementw pacowych. Ponadto w powyszym przykadzie wida drug istotn korzy wynikajc z uywania wzorcw kadrowo-pacowych. Uruchamiajc funkcj Wzorce, mona uzyska zestawienie, ktry z pracownikw etatowych w danym okresie naliczeniowym wykonywa prace zlecone. Sytuacja taka nie byaby moliwa, gdyby kademu pracownikowi z osobna definiowa od podstaw system wynagrodze z elementw pacowych.
Panel systemu wynagrodze pracownika

Panel ten pojawia si po klikniciu listka w oknie pracownika.
Przeczniki widoku okna Listki

stron
Drzewko wzorcw list pac pracownika
Drzewko katalogw dostpnych wzorcw kadrowo-placowych
Kosz Listki paneli Rys. 10-14 Panel systemu kadrowo-pacowego widok systemu wynagrodze. Powyszy rysunek przedstawia podstawowy widok panelu systemu pacowego pracownika. Panel ten prezentuje struktur systemu wynagrodze pracownika w aktywnym okresie pacowym oraz umoliwia dokonywanie modyfikacji tej struktury, czyli dodawanie i usuwanie (kolejno jest okrelana przez priorytety wzorcw) wzorcw kadrowo-pacowych przyporzdkowanych pracownikowi, a take dodawanie, usuwanie i zmiany kolejnoci poszczeglnych elementw pacowych. W panelu tym ustala si wic, z czego skada si wynagrodzenie pracownika. Panel zawiera dwa drzewka. Po lewej stronie znajduje si, zalenie od uycia listkw zakadek, albo drzewko wzorcw kadrowo-pacowych przyporzdkowanych pracownikowi, albo drzewko elementw pacowych pracownika. Po prawej stronie znajduje si odpowiednio albo drzewko wszystkich dostpnych w programie wzorcw pacowych lub te drzewko zawierajce wszystkie dostpne w programie elementy do budowy systemw wynagrodze. Zarwno dodawanie wzorcw pacowych, jak i dodawanie elementw do systemu wynagrodze pracownika polega na przeciganiu wybranych elementw z prawego do lewego drzewka. Jeli dodanie elementu nie jest moliwe, zamiast wskanika pojawia si znak zakazu, a pod lewym drzewkiem pojawia si czerwony opis, dlaczego nie mona wykona operacji.
Pasek narzdziowy nad drzewkiem przyporzdkowania do wzorcw pacowych

Wcza lub wycza prawe drzewko.
10 18
Kosz suy do usuwania odpowiednio wzorcw albo elementw. Aby usun wzorzec lub element, przecignij go z lewego drzewka i upu nad koszem.
Powoduje usunicie wskazanego wzorca lub elementu z systemu wynagrodze pracownika.
Umoliwia dodanie wzorca pacowego do systemu wynagrodze pracownika. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Przyporzdkowanie pracownika do wzorcw kadrowo-pacowych, gdzie mona wybra wzorzec spord dostpnych w programie. Mona stosowa t metod zamiast przecigania myszk elementw z prawego drzewka.
(Operacje) Skrt Alt+E. Umoliwia nastpujce dziaania na systemie wynagrodze:

Usu system wynagrodze program w tym wypadku poprosi o potwierdzenie, gdy operacja ta wie si z usuniciem caego systemu wynagrodze pracownika (wraz z wartociami) oraz odczeniem pracownika od wszystkich wzorcw pacowych w ustawionym okresie pacowym.; Skopiuj system z innego okresu program umoliwia wybr jednego z okresw pacowych, z ktrego skopiowany zostanie cay system wynagrodze wraz z wartociami i przyporzdkowaniem do wzorcw; Skopiuj systemu z innego pracownika program umoliwia wybr jednego z pracownikw i jednego z okresw pacowych, z ktrego skopiowany zostanie cay system wynagrodze wraz z wartociami i przyporzdkowaniem do wzorcw; Skopiuj system do innego okresu program umoliwia skopiowanie do wybranego okresu pacowego caego systemu wynagrodze wraz z wartociami i przyporzdkowaniem do wzorcw; Skopiuj system do innych okresw program umoliwia skopiowanie do wybranych okresw pacowych caego systemu wynagrodze wraz z wartociami i przyporzdkowaniem do wzorcw kadrowo-pacowych.
MXKPV2011P0001
10 19
Aby przeczy widok prawego drzewka z wzorcw pacowych na elementy pacowe, wystarczy klikn listek zakadki . Otrzymuje si wtedy widok panelu systemu pacowego, taki jak poniej. Narzdzia zmiany okresu
Przeczniki widoku okna
Listki stron Drzewko wzorcw list pac pracownika Drzewko katalogw dostpnych wzorcw kadrowopacowych
Listki paneli
Kosz Rys. 10-15 Panel systemu wynagrodze widok na elementy pacowe.
Umoliwia dodanie elementu do systemu wynagrodze pracownika. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Dodawanie elementw pacowych, gdzie mona wybra element pacowy spord dostpnych w programie. Mona stosowa t metod zamiast przecigania myszk elementw z prawego drzewka. UWAGA Elementw pochodzcych z wzorca lub bdcych czci skadow elementw zgrupowanych (np. premia) nie mona usuwa ani przemieszcza. Mona jedynie zmodyfikowa sam wzorzec.
Domylnie prezentowane s dane dotyczce aktywnego okresu pacowego. Okres mona zmienia za pomoc narzdzi zmiany okresu.
Drzewko wzorcw kadrowo-pacowych pracownika

Drzewko prezentuje wszystkie wzorce kadrowo-pacowe przyporzdkowane danemu pracownikowi w wybranym okresie pacowym. Reprezentuje pojedynczy wzorzec kadrowo-pacowy przyporzdkowany pracownikowi. Reprezentuje korze drzewka wzorcw.
Drzewko wzorcw kadrowo-pacowych dostpnych w programie

Drzewko przedstawia wszystkie wzorce kadrowo-pacowe dostpne w programie. Reprezentuje pojedynczy wzorzec kadrowo-pacowy.
10 20
Reprezentuje grup wzorcw. Korze drzewka. Jeli z lewej strony grupy znajduje si may plus, oznacza to, e grupa ta zawiera niewidoczne wzorce lub podgrupy. Aby je uwidoczni, naley klikn . Pojawi si ga drzewka z wzorcami i podgrupami. May minus z lewej strony grupy oznacza, e uwidocznione s na drzewku wszystkie wzorce, elementy i podgrupy danej grupy. Trzeba klikn , aby schowa ga drzewka.
Drzewko elementw pracownika

Drzewko prezentuje elementy znajdujce si aktualnie w systemie wynagrodze pracownika dla wybranego okresu. Jeeli element typu naliczenie jest okrelony jako element ukryty, to nie zostanie on wywietlony w panelu wynagrodze. Reprezentuje skadniki pracownika. Reprezentuje naliczenia pracownika. Reprezentuje parametry pracownika. Reprezentuje obcienia pracownika. Reprezentuje elementy zgrupowane pracownika. Jeli z lewej strony grupy znajduje si may plus, oznacza to, e grupa ta zawiera niewidoczne elementy. Aby je uwidoczni, naley klikn . Pojawi si ga drzewka z elementami. May minus z lewej strony grupy oznacza, e uwidocznione s na drzewku wszystkie elementy w tej grupie. Trzeba klikn , aby schowa ga drzewka z elementami. Reprezentuje element systemu wynagrodze pracownika, ktry mona usuwa i przemieszcza. Reprezentuje element systemu wynagrodze pracownika, ktrego nie mona usuwa ani przemieszcza (np. element pochodzcy z wzorca).
Drzewko dostpnych elementw

Drzewko to prezentuje wszystkie dostpne w programie elementy do budowy systemw wynagrodze, umoliwiajc ich wyszukiwanie i dodawanie do systemu pracownika. Pod drzewkiem znajduj si dwa listki umoliwiajce zmian formatu prezentowanej informacji. Wybiera widok katalogu elementw. Wybiera widok wedug kategorii elementw.
MXKPV2011P0001
10 21
Reprezentuje korze drzewka. Reprezentuje grup elementw w katalogu. Jeli z lewej strony grupy znajduje si may plus, oznacza to, e grupa ta zawiera niewidoczne elementy lub podgrupy. Aby je uwidoczni, naley klikn . Pojawi si ga drzewka z elementami i podgrupami. May minus z lewej strony grupy oznacza, e uwidocznione s na drzewku wszystkie elementy i podgrupy danej grupy. Trzeba klikn , aby schowa ga drzewka. Reprezentuje element systemu kadrowo-pacowego, ktry mona przecign i upuci nad lewym drzewkiem, dodajc w ten sposb element do systemu pracownika. Reprezentuje element systemu wynagrodze, ktrego nie mona wybra (np. element skadowy elementu zgrupowanego). Reprezentuje skadnik lub grup wszystkich dostpnych skadnikw. Reprezentuje wszystkie dostpne parametry. Reprezentuje wszystkie dostpne naliczenia. Reprezentuje wszystkie dostpne obcienia. Reprezentuje wszystkie dostpne elementy zgrupowane.
Dodawanie wzorca kadrowo-pacowego do systemu wynagrodze pracownika

Aby doda wzorzec kadrowo-pacowy do systemu wynagrodze pracownika, naley w oknie pracownika klikn listek . Pojawi si panel z systemem pacowym. Nastpnie trzeba odszuka odpowiedni wzorzec na prawym drzewku, przecign go i upuci na lewym drzewku. Aby doda element, mona rwnie klikn przycisk . Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Przyporzdkowanie pracownika do wzorcw kadrowo-pacowych, zawierajce drzewko dostpnych wzorcw, gdzie mona wyszukiwa odpowiednie wzorce i dodawa je, wybierajc przycisk Dodaj. Mona w ten sposb doda wiele wzorcw. Aby zamkn okno, naley klikn przycisk Zamknij. Jest to alternatywa w stosunku do metody przecignij i upu.
Usuwanie wzorca pacowego z systemu kadrowo-pacowego pracownika

Aby usun wzorzec pacowy z systemu kadrowo-pacowego pracownika, naley w oknie pracownika klikn listek . Pojawi si panel z systemem wynagrodze. Nastpnie naley odszuka wzorzec pacowy, ktry ma by usunity na lewym drzewku, po czym trzeba przecign go i upuci nad koszem. Aby usun wzorzec, mona te po wskazaniu go, klikn .
10 22
Dodawanie elementu do systemu wynagrodze pracownika

Aby doda element do systemu wynagrodze pracownika, trzeba wybra polecenie Pracownicy z menu Funkcje lub klikn przycisk Pracownicy na pasku narzdziowym. Pojawi si okno Pracownicy. Nastpnie naley odszuka pracownika, wskaza go na licie i klikn (Edycja). Po klikniciu listka w oknie pracownika pojawi si panel z systemem wynagrodze. Po odszukaniu elementu na prawym drzewku, naley przecign go i upuci na lewym drzewku. Aby doda element, mona te klikn . Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Dodawanie elementw pacowych, zawierajce drzewko dostpnych elementw, gdzie mona wyszukiwa elementy i dodawa je, wybierajc przycisk Dodaj. Mona w ten sposb doda wiele elementw. Aby zamkn okno, trzeba klikn przycisk Zamknij. Jest to alternatywny w stosunku do metody przecignij i upu sposb dodawania elementw. Naley pamita, e jeli dodaje si element, ktry wykorzystuje do obliczenia swej wartoci inne elementy (np. parametry), to wszystkie te elementy automatycznie znajd si w systemie wynagrodze pracownika. Na przykad uycie skadnika Premia I spowoduje pojawienie si w panelu wynagrodze parametru kwota premii I.
Usuwanie elementu z systemu wynagrodze pracownika

Aby usun element z systemu wynagrodze pracownika, naley w oknie Pracownicy odszuka pracownika, wskaza go na licie i klikn przycisk (Edycja). Pojawi si okno pracownika. Nastpnie trzeba klikn listek . Po pojawieniu si panelu z systemem wynagrodze trzeba odszuka element na lewym drzewku, po czym przecign go i upuci nad koszem. Aby usun element, mona te po wskazaniu go, klikn .
Dodawanie elementu dla grupy pracownikw

Czasami zachodzi potrzeba dodania jednego lub wielu elementw do systemw wynagrodze wszystkich pracownikw w wybranej grupie. Aby doda element do systemw wynagrodze grupy pracownikw naley w oknie Pracownicy upewni si, e na drzewku widoczna jest grupa, do ktrej bdzie dodawany elementy. Nastpnie naley wybra z menu Funkcje i z listy Kartoteki polecenie Elementy. Pojawi si okno Elementy pac. Trzeba upewni si, e element, ktry ma by dodany jest widoczny na licie. Potem naley tak ustawi okna na ekranie (katalog pracownikw i katalog elementw), aby wybrane obiekty byy widoczne, a nastpnie trzeba przecign element z katalogu elementw i upu go nad wybran grup w katalogu pracownikw. UWAGA Naley pamita, e jeli wielu pracownikw ma mie ten sam element, lepsz metod jest przyporzdkowanie im odpowiedniego wzorca kadrowo-pacowego, ktry zawiera wsplny element, i ewentualne zastpienie wartoci wzorcowej wartociami indywidualnymi dla kadego pracownika. Wykorzystanie wzorca jest najlepsz metod zarzdzania wsplnymi elementami pracownikw, gdy jest niezalene od grup, w ktrych znajduj si pracownicy.
Jeli dodaje si element, ktry wykorzystuje do obliczenia swej wartoci inne elementy (np. parametry), to wszystkie te elementy automatycznie znajd si w systemach wynagrodze pracownikw.
Wykorzystywanie wzorcw pacowych

Duym usprawnieniem przy ustalaniu systemw wynagrodze pracownikw jest moliwo przyporzdkowywania pracownikowi wczeniej zdefiniowanego wzorca kadrowo-pacowego. Kiedy pracow-
MXKPV2011P0001
10 23
nik ma przyporzdkowany wzorzec, oznacza to, e posiada on wszystkie elementy systemu wynagrodze okrelone dla wzorca. Naley podkreli, e jest to przyporzdkowanie dynamiczne. Przy kadej modyfikacji wzorca wszystkie zmiany uwidoczni si w systemie wynagrodze pracownika.
Okrelanie wartoci wynagrodze pracownika

Po ustaleniu, z czego skada si system wynagrodze pracownika, naley wpisa z klawiatury indywidualne wartoci elementw, ktre nie s wyliczane automatycznie. Dziki temu program bdzie mg policzy wartoci pozostaych elementw (wyliczanych automatycznie). Wartoci elementw wyliczanych (np. wynagrodzenie czy prowizja) s, podobnie jak w arkuszach kalkulacyjnych, obliczane na bieco, natychmiast po zmianie innych wartoci. Dlatego te mona zawsze wywoa panel z wynagrodzeniami danego pracownika i zobaczy aktualne wartoci elementw. UWAGA Wpisanie wszystkich potrzebnych wartoci jest konieczne, by program traktowa system wynagrodze danego pracownika jako naliczony. Tylko wtedy mona zamkn okres pacowy, ktrego dotyczy ten system.
Panel wynagrodze pracownika

Panel ten pojawia si po klikniciu listka w oknie pracownika. Prezentuje wartoci elementw systemu wynagrodze pracownika w aktywnym okresie pacowym oraz umoliwia dokonywanie modyfikacji tych wartoci. W tym panelu dokonuje si waciwego ustalenia wartoci wynagrodze. W dolnej czci panelu prezentowane s wartoci rednie za poprzednie okresy pacowe. Pasek narzdziowy w oknie pracownika
Narzdzia zmiany okresu Wartoci elementw systemu wynagrodze
rednie za poprzednie okresy
Listki paneli Rys. 10-16 Panel wynagrodze pracownika. Lewa kolumna tabeli zawiera skadniki i parametry, prawa - naliczenia i obcienia. Przy kadej wartoci wprowadzanej (czyli nie wyliczanej automatycznie) znajduje si piktogram, ktry informuje o rodzaju wartoci. Warto indywidualna, ktra dotyczy tylko danego pracownika. Warto wzorcowa, ktra pochodzi z systemu wynagrodze wzorca przyporzdkowanego pracownikowi. Warto globalna, ktra pochodzi z systemu wynagrodze firmy.
10 24
Po klikniciu lewym klawiszem myszy na piktogramie pojawi si menu, z ktrego mona wybra rodzaj danej wartoci. Mona na przykad zastpi warto globaln lub wzorcow wartoci indywidualn lub ponownie przywrci warto globaln. Jeli ustalono warto indywidualn, mona klikn ustalony skadnik lub parametr i wprowadzi warto z klawiatury, a nastpnie klikn przycisk, aby zatwierdzi wprowadzone zmiany. (Przelicz tabel) Powoduje ponowne obliczenie wartoci wszystkich elementw. Klawisz skrtu Alt+L. (Odczytaj) Powoduje aktualizacj pozycji pacowych w panelu wynagrodze. Klawisz skrtu - F5. Przycisk ten wykorzystuje si wtedy, gdy nie opuszczajc panelu wynagrodze danego pracownika, dokonano zmian w definicji elementw lub wzorcw kadrowo-pacowych uywanych u tego wanie pracownika. Jeeli np. w definicji elementu dodano jedn pozycj, to powinna ona si pokaza w panelu wynagrodze. Jednak jeli w czasie dokonywania zmian w definicji samego elementu okno panelu wynagrodze byo otwarte, program sam nie naniesie na panel wynagrodze stosownych zmian automatycznie. Konieczne jest albo zamknicie panelu i otworzenie go ponownie, albo uycie funkcji Odczytaj. (Przeczenie schematw ksigowania) Powoduje pojawienie si w prawej czci okna tabeli schematw ksigowa zamiast wartoci Naliczenia/Obcienia. Ponowne kliknicie tego przycisku spowoduje powrt do stanu poprzedniego. (Przeczenie okienka rednich) Wcza i wycza tabele nalicze rednich w dolnej czci okna. Naley pamita, e domylnie prezentowane s dane dotyczce aktywnego okresu pacowego. Mona zmieni okres za pomoc narzdzi zmiany okresu.
Menu podrczne panelu wynagrodze pracownika

W panelu wynagrodze pracownika mona korzysta z menu podrcznego.
Rys. 10-17 Menu podrczne panelu wynagrodze pracownika. Przelicz tabelk - powoduje ponowne obliczenie wartoci wszystkich elementw. Przelicz element - powoduje przeliczenie wybranego elementu pacowego. Poprzedni okres - wywietla panel wartoci wynagrodze dla poprzedniego okresu pacowego. Nastpny okres - wywietla panel wartoci wynagrodze dla nastpnego okresu pacowego. Szukaj wyniku - ustala warto wybranego elementu kadrowo-pacowego wzgldem innego elementu. Kalkulator - uruchamia podrczny kalkulator. Skopiuj arkusz do schowka - kopiuje arkusz z wartociami wynagrodze do schowka umoliwiajc dostp do niego z innych programw systemu Windows. Edycja - umoliwia edycj definicji wybranego elementu.
MXKPV2011P0001
10 25
rednie za poprzednie okresy

Po wybraniu przycisku w dolnej czci panelu pojawia si tabelka rednich za poprzednie okresy pacowe. Umoliwia ona wyliczanie sumy wartoci ustalonych elementw za dowolnie wybrany okres czasu oraz pozwala podzieli wyliczon sum przez dowolny dzielnik. W polu Suma za mona poda liczb okresw (miesicy), za ktre wyliczone zostan sumy wartoci elementw pacowych (domylnie s to 3 miesice). W polu Podzielone przez mona poda dzielnik, przez ktry zostan podzielone sumy (domylnie jest to 3, czyli wyliczane s kwoty za 1 miesic). Obliczanie rednich za dowolny okres czasu ma zastosowanie pomocnicze, na przykad przy obliczaniu zasikw chorobowych, wynagrodze za urlop lub przy sporzdzaniu zawiadcze dla bankw przy pobieraniu kredytw. Dzielc sumy przez liczb dni w liczonym okresie (np. Suma za 3 miesice, Podzielone przez 92 dni), mona wyliczy kwoty przypadajce na jeden dzie. Zestaw elementw prezentowanych w tabelce rednich okrela si w oknie Ustawienia, wybierajc kolejno , a nastpnie na drzewku ustawie. Przy pomocy menu podrcznego mona grupowa wynagrodzenia z rnych okresw pacowych (prawy klawisz myszy, polecenie Grupuj okresy). Wynagrodzenia mog by grupowane wedug miesica bazowego albo miesica rozliczeniowego ZUS lub podatku dochodowego. Zalenie od wyboru kryterium poszczeglne okresy mog by uwzgldnione bd pominite przy naliczaniu rednich. Domylnie rednie naliczane s bez grupowania okresw.
Okrelanie wartoci elementu nie wyliczanego

Indywidualne wartoci elementw, ktre nie s wyliczane automatycznie, naley wpisa z klawiatury. Dziki temu program bdzie w stanie policzy wartoci pozostaych elementw (wyliczanych automatycznie). Aby okreli warto elementu nie wyliczanego, naley w oknie pracownika klikn listek . Pojawi si panel z wynagrodzeniami pracownika. Przy kadym skadniku i parametrze w lewej kolumnie tabeli znajduje si piktogram, ktry informuje, jaki jest rodzaj tej wartoci. Warto indywidualna, ktra dotyczy tylko danego pracownika. Warto wzorcowa, ktra pochodzi z systemu wynagrodze wzorca przyporzdkowanego pracownikowi. Warto globalna, ktra pochodzi z systemu wynagrodze firmy. Naley klikn na piktogramie i wybra z menu rodzaj danej wartoci. Mona na przykad, zastpi warto globaln (wzorcow) wartoci indywidualn lub ponownie przywrci warto globaln (wzorcow) dla danego elementu kadrowo-pacowego. Jeli zostaa wybrana warto indywidualna, to trzeba klikn ustalony element lub parametr i wprowadzi jego warto z klawiatury, a nastpnie zatwierdzi wprowadzone zmiany.
Ustalanie wartoci elementu wzgldem innej wartoci

Program umoliwia ustalanie wartoci wyliczanych elementw systemw wynagrodze pracownika poprzez automatyczn zmian innej, wybranej wartoci, od ktrej zaley poszukiwana warto. Mechanizm ten przypomina rozwizywanie rwnania matematycznego, w ktrym zadaje si poszukiwan warto, a program tak modyfikuje zmienny parametr, aby speni rwnanie. Na przykad ustalajc cao kwoty do wypaty w kasie wzgldem wynagrodzenia zasadniczego naley wybra wartoci
10 26
elementu do wypaty w kasie (cao) ,wpisa poszukiwan warto (np. 1200 z), a jako zmieniany parametr wybiera Premi. Program tak dobierze premi, aby warto kwoty netto wyniosa 1200 z. Aby ustali warto elementu wzgldem innej wartoci naley w oknie pracownika klikn listek zakadki . Pojawi si panel z wynagrodzeniami pracownika. Nastpnie trzeba klikn prawym klawiszem myszy element wyliczany automatycznie (szare pola), ktrego warto ma by ustalona, i z menu podrcznego wybra polecenie Szukaj wyniku. Pojawi si okno dialogowe Szukaj wyniku.
Rys. 10-18 Okno dialogowe Szukaj wyniku. Na przewijanej licie, prezentujcej wszystkie parametry z systemu wynagrodze, od ktrych zaley poszukiwana warto, naley wybra jeden z parametrw jako parametr zmienny przy poszukiwaniu wartoci. W polu Szukana warto trzeba poda szukan warto elementu. Jeeli maj by zachowane aktualne dane z panelu wynagrodze, naley zaznaczy pole Zapisa aktualne dane. Nastpnie klikn przycisk OK. Spowoduje to wyszukanie wartoci poprzez automatyczne dobranie wartoci zmiennego parametru wybranego na licie. Program poinformuje, e znalaz rozwizanie i poprosi o zaakceptowanie zmian. Moe si zdarzy, e program nie jest w stanie dobra parametru tak, aby znale szukan warto, bowiem zadane rwnanie nie ma rozwiza. Pojawi si wtedy stosowny komunikat.
Zmiana wartoci wyliczanej automatycznie

W wyjtkowych sytuacjach moe zaistnie potrzeba rcznej zmiany wartoci, ktra jest wyliczana automatycznie. UWAGA Warto wpisana rcznie ulega zmianie po ponownym przeliczeniu wartoci w tabelce.
Aby zmieni warto wyliczan automatycznie naley w oknie pracownika klikn listek . Pojawi si panel z wynagrodzeniami pracownika. Klikn element wyliczany automatycznie (szare pola) i wprowadzi warto z klawiatury. Ramka elementu zmieni kolor na czerwony. Po dokonaniu zmiany wartoci trzeba zatwierdzi nowe wartoci.
Uzyskiwanie zestawie pacowych pracownika

W momencie, w ktrym program poprawnie naliczy wynagrodzenia pracownika, mona zapozna si z jego danymi pacowymi w bardziej przejrzystej formie ni ogldajc panel wynagrodze. Umoliwia to panel Zestawienia, w ktrym mona wybra stron Lista pac lub Karta wynagrodze.
MXKPV2011P0001
10 27
Lista pac
Panel ten pojawia si po klikniciu listka kadki . w oknie pracownika, a nastpnie klikniciu za-
Prezentowana jest tu lista pac pracownika w aktywnym okresie pacowym. O tym, jakie elementy wypaty bd widoczne na ekranie, decyduje wybr typu listy pac. Pasek narzdziowy
Przycisk wydruku
Narzdzia zmiany okresu Wybrany panel z list pac pracownika Listki neli paRys. 10-19 Panel listy pac pracownika. Listki stron
Naley tu rwnie zaznaczy, e elementy w okrelonym typie listy pac mog by dopisywane lub usuwane przez uytkownika. Suy do tego okno Ustawienia, w ktrym naley wybra kolejno, , a nastpnie w katalogu mona wybra jedn z proponowanych list lub zdefiniowa wasn. Program pozwala zdefiniowa kilka zestaww elementw tworzcych list pac. Zestawy te okrelane s w ustawieniach nazwami: Lista pac skrcona, Lista pac standardowa 1 itd. (Wykonaj raport) Drukuje list pac dla aktualnego pracownika. Skrt klawiatury: Ctrl+P. Domylnie prezentowane s dane dotyczce aktywnego okresu pacowego. Okres mona zmieni za pomoc narzdzi zmiany okresu.
Karty wynagrodze pracownika

Panel ten pojawia si po klikniciu listka pracownika. , a nastpnie zakadki w oknie
Prezentowane jest tu w tabelarycznej postaci, zestawienie rnych informacji pacowych dotyczcych pracownika, na przestrzeni caego roku (w ukadzie miesicznym). Prezentowane mog by np.: czne koszty pacy, Zaliczka na podatek, Kwota netto, Alimenty, Kwota brutto, czne koszty pacy narastajco, Do wypaty, Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, Przelew itp. Tabel mona wydrukowa lub skopiowa do schowka, aby mona byo j wykorzysta w innych programach systemu Windows.
10 28
Pasek narzdziowy
Wybrany panel z kart wynagrodze pracownika Listki stron Listki paneli
Rys. 10-20 Panel karty wynagrodze (podsumowa) pracownika. Zestaw elementw prezentowanych w tabeli okrela si w oknie Ustawienia, wybierajc kolejno: , nastpnie i Karta wynagrodze <nazwa typu> na drzewku ustawie. Program pozwala zdefiniowa kilka zestaww elementw wchodzcych w skad karty wynagrodze. Zestawy te okrelane s w ustawieniach pod nazwami: Karta wynagrodze skrcona, Karta wynagrodze standardowa 1 itd. Aby wybra jeden z zestaww (typw Karty), naley wybra jego nazw (np. Karta wynagrodze skrcona + umowy) z opuszczanej listy w polu Typ. Kart wynagrodze mona rwnie modyfikowa, posugujc si opuszczan list grupowania okresw. W przypadku braku grupowania program pokazuje wszystkie okresy pacowe, jakie zostay zdefiniowane w programie. Jeeli wybierzemy jedn z metod grupowania (miesic bazowy, rozliczeniowy ZUS albo rozliczeniowy podatku dochodowego), w karcie wynagrodze pokazane bd kolejne miesice roku. Moe zaistnie sytuacja, w ktrej przy wprowadzaniu danych pominie si lub wprowadzi bdnie ktry z elementw potrzebnych do prawidowego obliczenia, np. zaliczki na podatek dochodowy. Wtedy w tabeli karty wynagrodze pojawi si, zamiast wartoci elementu, odpowiedni komunikat o bdzie. Mog to by komunikaty typu: #ujemna! komunikat o pojawieniu si wartoci ujemnej dla elementu, ktry takiej wartoci mie nie moe, #dziel/0! przy obliczaniu formuy nastpio dzielenie przez 0, #KONFLIKT! pojawi si inny problem przy obliczaniu danych. W takiej sytuacji uytkownik powinien dokadnie sprawdzi wartoci wprowadzone dla pracownika. Jeli s one prawidowe, naley sprawdzi sam system wynagrodze. (Wykonaj raport) Umoliwia wykonanie dowolnego raportu (w szczeglnoci karty wynagrodze) dla aktualnie prezentowanego pracownika. Skrt klawiatury: Ctrl+P.
MXKPV2011P0001
Urzdy skarbowe
Poruszanie si po katalogu urzdw skarbowych
Po klikniciu przycisku na pasku narzdziowym w oknie programu i wybraniu z listy polecenia Urzdy skarbowe lub po wybraniu polecenia Kartoteki z menu Funkcje i wybraniu z listy polecenia Urzdy skarbowe pojawia si okno Urzdy Skarbowe. Okno to prezentuje katalog urzdw skarbowych. Pozwala zarzdza list urzdw i ich folderami.
Narzdzia drzewka Drzewko katalogu urzdw
Narzdzia listy
Lista urzdw skarbowych
Rys. 11-1 Okno katalogu urzdw skarbowych. Okno podzielone jest na dwie czci. Pomidzy nimi znajduje si linia podziau, ktr mona przesuwa, co powoduje odpowiedni zmian wielkoci obydwu czci okna. W lewej czci znajduje si drzewko prezentujce struktur katalogu urzdw. W prawej czci okna znajduje si lista prezentujca wszystkie urzdy, znajdujce si we wskazanym na drzewku folderze.
Drzewko katalogu urzdw

Drzewko to prezentuje struktur katalogu urzdw. Wszystkie urzdy dostarczone z programem zostay pogrupowane wedug wojewdztw, co uatwia ich wyszukiwanie. Mona jednak zmodyfikowa t struktur zgodnie z wasnymi potrzebami. Aby wybra drzewko, jeli jest niewidoczne, naley klikn Reprezentuje cay katalog urzdw korze drzewka. Reprezentuje otwarty katalog urzdw; jest to tzw. katalog biecy, czyli ten, ktry obecnie przegldasz. Reprezentuje zamknity katalog urzdw. .
11 2
Jeli z lewej strony katalogu znajduje si may plus, oznacza to, e katalog ten zawiera niewidoczne podkatalogi. Aby je uwidoczni, naley klikn . Pojawi si ga drzewka z podkatalogami. May minus z lewej strony katalogu oznacza, e na drzewku s uwidocznione wszystkie podkatalogi danego katalogu. Trzeba klikn , aby schowa ga drzewka z podkatalogami. Pokazuje ciek powrotn od aktualnie otwartego katalogu do korzenia drzewka. Uatwia poruszanie si po rozbudowanych drzewach katalogw.
Dodaje nowy podkatalog. Klawisz skrtu Ctrl+szary plus. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Nowy. Nowy podkatalog jest dodawany do aktualnie zaznaczonego katalogu. Drzewko katalogw pozwala na tworzenie dowolnie rozbudowanej struktury. Kliknicie przycisku spowoduje pojawienie si, podobnie jak w innych oknach katalogw programu Symfonia Pace, okna dialogowego Nowy katalog. Pod polem, w ktre wpisuje si nazw, znajduje si informacja, do ktrego katalogu dodaje si tworzony podkatalog. Operacj naley zakoczy, klikajc przycisk Utwrz lub Anuluj.
Usuwa wskazany podkatalog. Klawisz skrtu Ctrl + szary minus. Usun mona tylko ten katalog, ktry nie zawiera adnego podkatalogu. Okrelanie praw dostpu do katalogu - podobnie jak w innych oknach katalogw, mona zabezpieczy dostp do danych przed osobami nieupowanionymi, rnicujc uprawnienia uytkownikw, wybierajc polecenie Waciwoci z menu podrcznego. Szczegowe informacje na temat okrelania praw dostpu do katalogw znajduj si w rozdziale Podstawowe zasady obsugi programu punkt Katalogi.
Kryteria wyszukiwania urzdw

Aby uatwi wyszukiwanie urzdw speniajcych zadane warunki, mona posuy si kryteriami wyszukiwania. Kryterium wyszukiwania jest to zbir warunkw zebranych pod wspln nazw. Na licie kryteriw w oknie katalogu urzdw znajduj si wszystkie kryteria wyszukiwania okrelone dla urzdw. Wybranie okrelonego kryterium w katalogu powoduje ograniczenie listy urzdw do pozycji speniajcych wszystkie warunki. Aby uwidoczni list kryteriw, jeli jest niewidoczna, naley klikn listek zakadki dole okna. na
Lista kryteriw wyszukiwania urzdw
Narzdzia listy
Wskazane kryterium
Lista urzdw speniajcych wskazane kryterium
Rys. 11-2 Kryteria wyszukiwania w oknie katalogu urzdw.
MXKPV2011P0001
Urzdy skarbowe
11 3
(Nowe) Umoliwia stworzenie nowego kryterium wyszukiwania. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Definiowanie kryteriw, gdzie mona wpisa nazw kryterium i okreli warunki. Klawisz skrtu: Ctrl+szary plus. (Usu) Powoduje usunicie wskazanego kryterium wyszukiwania z listy kryteriw. Klawisz skrtu: Ctrl+szary minus. (Edycja) Otwiera okno Definiowanie kryteriw dla kryterium wskazanego na licie, gdzie mona oglda i modyfikowa wszystkie warunki wchodzce w skad kryterium. Zamiast wybiera ten przycisk, mona podwjnie klikn kryterium wyszukiwania na licie. Mona te klikn prawym przyciskiem myszy na licie kryteriw, aby uzyska menu skrtw z poleceniami dotyczcymi kryteriw. Dodatkowym poleceniem menu podrcznego jest: Dodefiniuj - umoliwia dodefiniowanie kryteriw wyszukiwania.
Tworzenie nowego kryterium

Po klikniciu piktogramu (Nowe) na pasku narzdzi nad list kryteriw wyszukiwania urzdw, ukae si okno dialogowe Definiowanie kryteriw.
Rys. 11-3 Okno dialogowe Definiowanie kryteriw. W dalszej czci opisu posuymy si przykadem. Zamy, e interesuj nas wszystkie urzdy w okrelonym rejonie Warszawy. Rejonem tym bd dzielnice, ktrych kod pocztowy zaczyna si cyframi 00-, lub 01-, lub 02-. Naley wpisa nazw kryterium, np. Kody 00-xxx do 02-xxx. Klikn . Pojawi si nowa, pusta pozycja na licie kryteriw, opisana jako: pole, warunek, warto (klawisz skrtu Ctrl + szary plus). Klikn obok nazwy pole, co spowoduje otworzenie listy pl, ktrych mona uy do definiowania kryterium; program pozwala na stworzenie warunkw wyboru opartych na informacjach zawartych w danych adresowych, oraz identyfikatorze w FK. W naszym przykadzie naley wybra z listy pozycj kod pocztowy. Po wybraniu pola z listy program sam zaproponuje w kolumnie Warunek ktr z dostpnych opcji; przycisk otwiera list warunkw moliwych do wykorzystania przy wybranym polu.
11 4
Warunkiem wywietlonym przez program dla pola kod pocztowy jest rwne. Mona wybra z listy inn opcj, np. pomidzy. Nastpny krok to podanie Wartoci, uzupeniajcej warunek. Dla naszych potrzeb mona wpisa zakres od: 00-000, do: 03-000. Warunek pomidzy zakada, e kod pocztowy nie moe si rwna adnej z podanych wartoci, by wpisano 03000 nieco na wyrost, ale w ten sposb nie zosta zgubiony by kod 02-999 (o ile taki by istnia). Okienko dialogowe Definiowanie kryteriw powinno wyglda jak poniej.
Rys. 11-4 Okno dialogowe Definiowanie kryteriw Na koniec tworzenia kryterium naley klikn przycisk Zapisz (klawisz skrtu Shift + Enter) lub Anuluj (klawisz skrtu Lewy Alt + Enter). W powyszym przykadzie pokazano najczciej uywane przyciski. Nie zostay opisane: Powoduje usunicie wprowadzonego kryterium (klawisz skrtu Ctrl + szary minus). Powoduje uycie negacji, czyli zaprzeczenie warunku wystpujcego po znaku ~; w przykadzie uycie nagacji spowodowaoby wywietlenie wszystkich urzdw skarbowych o kodach pocztowych innych ni ze wskazanego zakresu. Powoduje utworzenie tzw. zapytania. Kryterium z wstawionym z lewej strony znakiem zapytania jest uwidocznione na licie kryteriw rwnie ze znakiem zapytania i nazw wypisan pismem pochyym. Zapytanie tworzy si najczciej wypeniajc kolumny pole i warunek, a kolumn warto pozostawiajc pust. W ten sposb tworzy si szablon dla czciej uywanych kryteriw, w ktrym podstawia si rne wartoci. Na przykad w firmie zatrudniajcej ludzi na terenie caego kraju mona czsto korzysta z kryterium miasto, gdy interesuj nas urzdy skarbowe w rnych miastach w Polsce. Std definiuje si np. kryterium miasto, rwne, pozostawiajc kolumn warto pust, i klikajc nagwek kolumny ze znakiem zapytania. Chcc potem wykorzysta zapytanie, naley zaznaczy je na licie kryteriw. Trzeba klikn przycisk i wpisa interesujc nas w danej chwili warto. Po klikniciu Zapisz, program powrci do wywietlania okna urzdw, a w prawej czci okna poka si urzdy speniajce uzupeniony przed chwil warunek. Jednak po zaznaczeniu innego kryterium na licie, wpisana uprzednio warto zostaje skasowana i Zapytanie znowu staje si szablonem kryterium z pust kolumn warto.
MXKPV2011P0001
Urzdy skarbowe
11 5
Okno dialogowe Definiowanie kryterium pozwala na wpisanie kilku skadowych. Naciskajc kolejno buduje si list warunkw, z ktrych program tworzy tzw. iloczyn logiczny (tzn.spenienie kryterium oznacza jednoczesne spenianie warunku_1 i warunku_2 i warunku_3 itd.).
Menu podrczne listy kryteriw

Menu podrczne listy kryteriw uruchamia si zaznaczajc wybran pozycj i klikajc prawym klawiszem myszy (klawisz skrtu Shift+F10). Nowy - powoduje utworzenie nowego kryterium. Usu - powoduje usunicie zaznaczonego kryterium. Edycja - pozwala na edycj zaznaczonego kryterium. Dodefiniuj - aktywne jedynie dla zapyta. Umoliwia dopisanie pola warto, nie pozwalajc jednoczenie na zmian lub usunicie skadowych kryterium.
Lista urzdw
W prawej czci okna z katalogiem urzdw skarbowych znajduje si lista prezentujca wszystkie urzdy znajdujce si we wskazanym na drzewku folderze. Podwjne kliknicie urzdu otwiera okno z danymi urzdu. Kady urzd skarbowy opisany jest na licie polami: Nazwa i Miejscowo. Nagwek znajdujcy si nad list urzdw zawiera nazwy pl poniszej listy. Nazwy te s jednoczenie przyciskami. Kliknicie takiego przycisku powoduje posortowanie listy wedug wskazanego pola. Jest to wygodny sposb szybkiej zmiany porzdkowania listy przy wyszukiwaniu konkretnych informacji. Na przykad aby ustawi urzdy wedug nazwy, naley klikn Nazwa.
Pasek narzdziowy nad list urzdw skarbowych

(Nowy) Umoliwia wpisanie nowego urzdu skarbowego. Po wybraniu tego przycisku pojawi si puste okno danych urzdu, gdzie mona wpisa wszystkie dane oraz tekst programu. Klawisz skrtu: Ctrl+szary plus. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Nowy. (Usu) Powoduje usunicie wskazanego urzdu z listy. Klawisz skrtu: Ctrl+szary minus. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Usu. (Edycja) Otwiera okno danych urzdu wskazanego na licie, gdzie mona oglda i modyfikowa dane. Zamiast wybiera ten przycisk, mona podwjnie klikn urzd na licie. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Edycja. (Wytnij) Wycina zaznaczone urzdy i umieszcza je w schowku. Nazwy wycitych urzdw zmieni kolor. Wycite urzdy znikn dopiero po ich wklejeniu w innym folderze. Klawisz skrtu: Ctrl+X. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Wytnij. (Kopiuj) Kopiuje zaznaczone urzdy do schowka. Klawisz skrtu: Ctrl+C. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Skopiuj. (Wklej) Wkleja urzdy znajdujce si w schowku do aktualnie otwartego folderu. Klawisz skrtu: Ctrl+V. Menu podrczne prawy klawisz myszy, polecenie Wklej.
11 6
(Drukuj) Pozwala drukowa dokumenty zwizane z urzdami skarbowymi. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Wykonaj raport, gdzie mona wskaza nazw dokumentu, ktry ma by wydrukowany. Klawisz skrtu: Ctrl+P. Bbenek bbni gdy lista urzdw skarbowych jest aktualizowana, co oznacza, e program jeszcze nie wywietli wszystkich urzdw. Dla bardzo dugich list zwykle trwa to kilka sekund. W tym czasie mona ju pracowa. Mona klikn na ikonie bbenka, aby przerwa doczytywanie pozycji z bazy danych. Wtedy program poprosi o potwierdzenie przerwania, i po akceptacji bdzie gotw do dalszej pracy, wywietlajc w oknie urzdw tylko tyle pozycji, ile zdy wczyta.
Menu podrczne listy urzdw skarbowych

Poza poleceniami opisanymi powyej, po naciniciu prawego klawisza myszy, dostpne s dodatkowo polecenia: Usu z grupy - powoduje usunicie urzdu z aktualnie wywietlanej grupy. Dane tego urzdu s nadal dostpne w korzeniu drzewka. Polecenie to jest niedostpne, o ile wanie jest wywietlany korze drzewka. Utwrz kopi - powoduje utworzenie kopii danego urzdu w aktualnie wywietlanej grupie. Efekt dziaania polecenia jest taki sam, jak kolejne uycie polece: Skopiuj i Wklej.
Podstawowe czynnoci zwizane z urzdami

Wszystkie podstawowe czynnoci, ktre mona wykona w katalogu urzdw skarbowych, przeprowadza si podobnie jak w innych oknach katalogw. Szczegowe instrukcje zwizane z prac w katalogach umieszczono w poprzednich rozdziaach. Wykorzystujc tamte instrukcje, naley pamita, e teraz dotycz one urzdw skarbowych. Aby pracowa z urzdami skarbowymi, trzeba na pocztku klikn przycisk skarbowe z listy. na pasku narzdziowym programu, a nastpnie wybra polecenie Urzdy
Bdc w katalogu urzdw skarbowych mona: wprowadzi nowy urzd skarbowy; skopiowa urzd skarbowy; przej do edycji danych urzdu skarbowego (modyfikacja); usun urzd skarbowy ze wszystkich folderw; Trzeba pamita o tym, e: mona pracowa jednoczenie z wieloma urzdami, na przykad po to, by porwnywa ich dane na ekranie. Wystarczy otworzy wiele okien dla poszczeglnych urzdw; po klikniciu urzdu na licie prawym przyciskiem myszy, mona uy polece z menu podrcznego. Uycie menu podrcznego jest bardzo wygodn metod znajdowania i wykonywania polece dotyczcych urzdw na licie. Aby efektywniej pracowa, zawsze pamitaj o tej moliwoci; w trakcie usuwania urzdu dane z nim zwizane s bezpowrotnie tracone. W zwizku z tym, przed kad operacj usuwania naley stworzy kopi bezpieczestwa danych, traktowan jako archiwum.
MXKPV2011P0001
Urzdy skarbowe
11 7
Grupowanie urzdw
Aby uatwi zarzdzanie i pniej wybieranie urzdw, istnieje moliwo definiowania folderw urzdw, w ktrych umieszcza si poszczeglne urzdy. Wraz z programem dostarczono wikszo urzdw z terenu caej Polski, wstpnie pogrupowanych wedug wojewdztw. UWAGA Ten sam urzd skarbowy moe znajdowa si w wielu folderach. Np. mona w oddzielnym folderze umieci urzdy czsto wybierane w firmie.
Czynnoci zwizane z grupowaniem urzdw s podobne jak w innych oknach katalogw.
Okrelanie urzdu skarbowego pracownika

Wybieranie urzdu skarbowego dla pracownika odbywa si wedug nastpujcej procedury. W oknie Pracownicy (ikona
)
naley odszuka pracownika, wskaza go na licie i klikn
(Edycja).
Pojawi si okno pracownika. Nastpnie trzeba klikn listek na dole okna i wybra listek Adresy u gry okna. Pojawi si panel z adresami pracownika. Po prawej stronie znajduje si pole Urzdy skarbowe, kliknicie przycisku otwiera okno z drzewkiem prezentujcym katalog urzdw skarbowych. Po wyszukaniu i wskazaniu wybranego urzdu naley klikn przycisk Wybierz. Dane urzdu przepisz si do okna pracownika. Koczc trzeba zatwierdzi wprowadzone zmiany.
Drzewko dostpnych urzdw
Rys. 11-5 Okno wyboru urzdw skarbowych.
Definiowanie urzdw skarbowych

Kady urzd posiada szereg danych, ktre s wykorzystywane w trakcie wydruku dokumentw. Jeli brak w programie potrzebnego urzdu lub jego dane s nieaktualne, mona zdefiniowa nowy urzd lub zmodyfikowa istniejcy.
Okno danych urzdu skarbowego

Po wybraniu polecenia Edycja lub dla urzdu w katalogu (za pomoc narzdzi lub menu podrcznego) pojawia si okno danych urzdu zatytuowane nazw urzdu (np. Warszawa - Wola). W przypadku nowego urzdu zamiast jego nazwy pojawi si napis: Urzd Skarbowy ???.
11 8
Okno to pozwala oglda i modyfikowa nazw, adres, konto bankowe i numer urzdu w systemie Symfonia Finanse i Ksigowo. Pasek narzdziowy Panel z danymi urzdu
Rys. 11-6 Okno danych urzdu skarbowego. W grnej czci okna znajduje si pasek narzdziowy, zawierajcy elementy pomocne przy wpisywaniu danych oraz przy zmianie aktualnie wywietlanego urzdu skarbowego. Okno zawiera jeden panel z danymi urzdu. Po wpisaniu lub zmodyfikowaniu dowolnej informacji w oknie danych urzdu, naley zatwierdzi lub anulowa zmiany. Zatwierdza wprowadzone zmiany. Anuluje zmiany. Bdc w oknie danych urzdu skarbowego, mona zmieni aktualnie ogldany urzd, wybierajc go spord wszystkich urzdw nalecych do tej samej grupy. (Pierwszy), (Ostatni), (Poprzedni), (Nastpny).
W polu tym mona wybra sposb uporzdkowania urzdw w ramach folderu (np. wedug kolejnoci ich wprowadzenia do programu lub wedug nazwy). Wywietla list wszystkich urzdw w aktualnym folderze, gdzie mona wskaza urzd klikniciem. Nazwa - w tym polu podaje si nazw urzdu skarbowego. Ulica, Numer domu, Miasto, Kod - w tych polach podaje si dane adresowe urzdu. Nr konta, W banku - w tych polach podaje si konto bankowe do rozlicze z urzdem. Symbol urzdu w FK - pole to wykorzystywane jest przy wymianie danych z programem Symfonia Finanse i Ksigowo. Po wprowadzeniu lub zmodyfikowaniu danych naley klikn przycisk aby zatwierdzi wprowadzone zmiany. Po odszukaniu urzdu moesz podwjnie klikn urzd skarbowy na licie lub uy polecenia Edycja... z menu podrcznego. W celu utworzenia nowego urzdu skarbowego mona uy polecenia Nowy... z menu podrcznego.
MXKPV2011P0001
Raporty
W programie Symfonia Pace predefiniowano kilkadziesit raportw najczciej uywanych przy obsudze wynagrodze firmy. S one pogrupowane w katalogach i podkatalogach umoliwiajcych szybsze i atwiejsze wyszukiwanie. Niektre firmy potrzebuj specjalnych raportw, ktrych nie ma w programie. Istnieje jednak moliwo zdefiniowania nowych, wasnych raportw przy uyciu specjalnego Jzykiem raportw. Opis tego jzyka znajduje si w pliku pomocy programu Symfonia Pace Ambasic.hlp.
Poruszanie si po katalogu raportw

Dostp do katalogu raportw umoliwia kliknicie ikony na gwnym pasku narzdziowym programu i wybranie polecenia Raporty z listy. Po wykonaniu tych operacji pojawia si okno Raporty. Mona te wybra polecenie Raporty z menu gwnego programu Funkcje Kartoteki. Okno to prezentuje katalogi raportw oraz pozwala zarzdza katalogami i definicjami raportw.
Narzdzia drzewka
Narzdzia listy
Drzewko katalogu raportw
Lista definicji raportw
Rys. 12-1 Okno katalogu raportw. Podzielone jest na dwie czci, pomidzy ktrymi znajduje si linia podziau. Mona j przesuwa, co powoduje odpowiedni zmian wielkoci obydwu czci okna. W lewej czci znajduje si drzewko prezentujce struktur katalogu raportw. W prawej czci okna znajduje si lista prezentujca wszystkie raporty znajdujce si we wskazanym na drzewku katalogu.
Drzewko katalogu raportw

Drzewko to prezentuje struktur katalogu raportw. Reprezentuje katalog gwny drzewka raportw (korze drzewka). Znajduj si tutaj wszystkie definicje raportw, niezalenie od tego, czy umieszczono je w katalogach. Jeli trzeba doda nowy katalog lub raport w gwnym katalogu, naley najpierw klikn na tym piktogramie.
12 2
Reprezentuje katalog definicji raportw. Kliknicie katalogu otwiera go, pokazujc na licie w prawej czci okna wszystkie definicje raportw znajdujce si w tym katalogu. Reprezentuje otwarty katalog definicji raportw, czyli ten, ktry aktualnie jest przegldany. Wszystkie definicje raportw znajdujce si w tym katalogu pokazane s na licie w prawej czci okna. Jeli z lewej strony katalogu znajduje si may plus, oznacza to, e katalog ten zawiera inne niewidoczne katalogi. Aby je uwidoczni, naley klikn . Pojawi si ga drzewka z podkatalogami. May minus z lewej strony katalogu oznacza, e uwidocznione s na drzewku wszystkie podkatalogi danego katalogu. Naley klikn , aby schowa ga drzewka z podkatalogami.
Narzdzia nad drzewkiem raportw

To pole listy opuszczanej uatwia poruszanie si po bardzo rozbudowanych drzewkach. Po klikniciu przycisku z prawej strony pola pojawia si lista prezentujca ciek powrotn od aktualnie wskazanego katalogu do korzenia drzewka. Aby wybra dowolny katalog na ciece naley go klikn. Dodaje nowy podkatalog w zaznaczonym katalogu. Aby doda nowy katalog gwny, czyli na najwyszym poziomie hierarchii, naley ustawi si wczeniej na korzeniu drzewka. Klawisz skrtu: Ctrl+szary plus. Usuwa wskazany katalog. Katalog ten musi by jednak pusty, czyli nie moe zawiera adnych definicji raportw ani innych katalogw. Klawisz skrtu: Ctrl+szary minus.
Lista raportw
W prawej czci okna raportw znajduje si lista prezentujca wszystkie definicje raportw, znajdujce si we wskazanym na drzewku katalogu. Podwjne kliknicie raportu otwiera okno definicji raportu, zawierajce panel edycyjny odpowiedniego programu w Jzyku Raportw, zwizanego z raportem. Kada definicja raportu opisana jest na licie polem Nazwa i ikon reprezentujc typ raportu.
Raport dotyczcy pracownikw. Raporty takie mona wykona tylko dla pracownika lub grupy pracownikw. Raporty te wykonuje si z okna Pracownicy lub okna Wzorce kadrowo-pacowe. Raport dotyczcy wzorcw kadrowo-pacowych. Raporty takie mona wykona tylko dla wzorcw kadrowo-pacowych w oknie wzorcw. Raport dotyczcy firmy. Raporty takie mona wykona tylko dla firmy (w oknie Firma lub w oknie Pracownicy). Raport dotyczcy elementw systemw wynagrodze. Raporty takie mona wykona tylko dla elementu systemw wynagrodze lub grupy elementw. Raport dotyczcy urzdw skarbowych. Raporty takie mona wykona tylko dla urzdu skarbowego lub grupy urzdw.
MXKPV2011P0001
Raporty
12 3
Raport specjalny lub systemowy. Raporty takie su do celw specjalnych, niekoniecznie zwizanych z wykonaniem rzeczywistego raportu.
Nagwek znajdujcy si nad list definicji raportw zawiera nazwy pl poniszej listy. Nazwy te s jednoczenie przyciskami. Kliknicie takiego przycisku powoduje posortowanie listy wedug wskazanego pola. Jest to wygodny sposb szybkiej zmiany porzdkowania listy przy wyszukiwaniu konkretnych informacji. Na przykad, aby ustawi definicje raportw wedug nazwy, naley klikn Nazwa. Aby ustawi definicje raportw wedug typu, trzeba klikn .
Pasek narzdziowy nad list raportw

(Nowy) Umoliwia wpisanie nowej definicji raportu. Po wybraniu tego przycisku pojawi si puste okno definicji raportu, gdzie mona wpisa wszystkie jej dane oraz tekst programu. Klawisz skrtu: Ctrl+szary plus. (Usu) Powoduje usunicie wskazanej definicji raportu z katalogu. Nie oznacza to, e definicja raportu bdzie bezpowrotnie usunita. Mona j nadal odszuka na licie wszystkich definicji po ustawieniu si na korzeniu drzewka. Klawisz skrtu: Ctrl + szary minus. (Edycja) Otwiera okno definicji raportu wskazanej na licie, gdzie mona oglda i modyfikowa definicj. Zamiast wybiera ten przycisk, mona podwjnie klikn definicj raportu na licie. (Wytnij) Wycina zaznaczone definicje raportw i umieszcza je w schowku. Nazwy wycitych definicji zmieni kolor. Wycite definicje raportw znikn dopiero po ich wklejeniu w innym katalogu. Klawisz skrtu: Ctrl+X. (Kopiuj) Kopiuje zaznaczone definicje raportw do schowka. Klawisz skrtu: Ctrl+C. (Wklej) Wkleja definicje znajdujce si w schowku do aktualnie otwartego katalogu. Klawisz skrtu: Ctrl+V. (Drukuj) Pozwala wykona raport specjalny. Po wybraniu tego przycisku pojawi si okno Wykonaj raport, gdzie mona wskaza nazw raportu, ktry ma by wykonany. Klawisz skrtu: Ctrl+P. Bbenek bbni, gdy lista definicji raportw jest aktualizowana, co oznacza, e program jeszcze nie wywietli wszystkich definicji. Dla bardzo dugich list zwykle trwa to kilka sekund. W tym czasie mona ju pracowa.
Podstawowe czynnoci zwizane z raportami

Wszystkie podstawowe czynnoci, ktre mona wykona w katalogu raportw przeprowadza si podobnie jak w innych oknach katalogw, np. wzorcw, pracownikw itp. Wykorzystujc tamte instrukcje, naley pamita, e teraz dotycz one raportw. Bdc w katalogu raportw mona: wprowadzi now definicj raportu; skopiowa definicj raportu; przej do edycji definicji raportu (modyfikacja);
12 4
usun definicj raportu z wybranego katalogu lub ze wszystkich katalogw. Naley pamita o tym, e: mona pracowa jednoczenie z wieloma definicjami na przykad po to, by porwnywa ich programy na ekranie. Wystarczy otworzy wiele okien dla poszczeglnych raportw; po klikniciu raportu na licie prawym przyciskiem myszy mona uy polece z menu podrcznego. Uycie menu podrcznego jest bardzo wygodn metod znajdowania i wykonywania polece dotyczcych raportw na licie. Aby efektywniej pracowa, zawsze naley pamita o tej moliwoci; w trakcie usuwania definicji raportu dane z ni zwizane s bezpowrotnie tracone. W zwizku z tym, przed kad operacj usuwania naley stworzy kopi bezpieczestwa danych, traktowan jako archiwum.
Grupowanie raportw
Aby uatwi zarzdzanie i pniej wybieranie raportw do wydruku, istnieje moliwo definiowania katalogw raportw, w ktrych mona umieci definicje raportw. UWAGA Ta sama definicja raportu moe znajdowa si w wielu katalogach.
Przydatn cech programu jest moliwo umieszczania w obrbie katalogu innych katalogw. Pozwala to na tworzenie dowolnej struktury hierarchicznej Kryteria grupowania raportw mog by rne w zalenoci od tego jakie raporty s istotne w firmie. Mona na przykad w oddzielnych katalogach umieci raporty rozliczeniowe, sprawozdawcze czy statystyczne dla caej firmy. Czynnoci zwizane z grupowaniem raportw s podobne jak w innych oknach katalogw. Wykorzystujc tamte instrukcje, trzeba pamita, e tu dotycz one raportw. W oknie z katalogiem raportw mona: stworzy katalog raportw; stworzy hierarchi katalogw; umieci raport w katalogu lub wielu katalogach; usun raport z katalogu; zmieni nazw katalogu; usun pusty katalog; okreli prawa dostpu do katalogw. Trzeba pamita o tym, e: aby dopisa nowy katalog w katalogu gwnym, naley najpierw klikn korze drzewka; po klikniciu katalogu na drzewku prawym przyciskiem myszy mona uy polece z menu podrcznego. Uycie menu podrcznego jest bardzo wygodn metod wykonywania polece dotyczcych katalogw. Aby efektywniej pracowa, zawsze naley pamita o tej moliwoci; mona zaznaczy jednoczenie wiele raportw, trzymajc wcinity klawisz Ctrl; do przenoszenia i kopiowania definicji raportw mona uy klawiszy skrtu: Ctrl+X (Wytnij), Ctrl+C (Kopiuj), Ctrl+V (Wklej);
MXKPV2011P0001
Raporty
12 5
aby przenosi lub kopiowa raporty na ekranie, mona, zamiast uywa przyciskw i polece menu, uy metody przecignij i upu. Naciskajc i przytrzymujc przycisk myszy na wybranym dokumencie mona go przecign w nowe pooenie; aby skopiowa raport naley w trakcie przecigania przytrzymywa klawisz Shift; aby mona byo usun katalog, musi on by pusty, czyli nie moe zawiera adnych raportw ani innych katalogw.
Wykonywanie raportw
UWAGA Okno Raporty suy przede wszystkim do zarzdzania raportami. Nie poleca si wykonywania raportw bezporednio z tego okna.
Wykonanie raportw w programie Symfonia Pace rozpoczyna si od otworzenia okna odpowiedniego katalogu. Na przykad, jeli ma by wykonany raport zwizany z pracownikami trzeba otworzy okno Pracownicy. Nastpnie trzeba wyszuka i zaznaczy na licie obiekty, dla ktrych ma by sporzdzony raport. Aby zaznaczy na licie wiele kolejnych obiektw, naley klikn pierwszy obiekt i trzymajc wcinity klawisz Shift klikn ostatni obiekt. Aby zaznaczy rne, niekoniecznie kolejne obiekty, trzeba klika je, trzymajc wcinity klawisz Ctrl. Po zaznaczeniu obiektw naley klikn przycisk (Drukuj) lub wcisn klawisz skrtu: Ctrl+P. Pojawi si okno Wykonaj raport, ktre zawiera drzewko prezentujce wszystkie raporty dostpne w programie, dotyczce wskazanych obiektw. Np. jeli zaznaczono pracownikw, to drzewko zawiera tylko raporty dla pracownikw (typu ).
Drzewko dostpnych dokumentw
Dodatkowe parametry dostpne w wydrukach dla pracownikw.
Listki paneli
Rys. 12-2 Okno Wykonaj raport wywoane z okna Pracownicy Po odszukaniu i wskazaniu raportu, ktry ma by wykonany, trzeba zaznaczy odpowiednio pola.
Wykonaj raport dla: - pole okrela ktre obiekty naley uwzgldni w wydruku; dokonujemy
wyboru spord wartoci: grupy, zaznaczonych, biecego;

Rodzaj wydruku: - pole okrela czy wydruk skierowa bezporednio na drukark, czy udo-
stpni podgld wydruku na ekranie.
12 6
W przypadku wydruku dotyczcego pracownikw pojawia si dodatkowo pole: Wybierz pracownikw:. Okrelamy tutaj czy wydruk powinien dotyczy pracownikw etatowych czy zleceniobiorcw (obu tych opcji moemy uywa razem). Listki paneli przeczaj widok listy dostpnych wydrukw: Raporty pogrupowane w podkatalogach. Wszystkie dostpne raporty w porzdku alfabetycznym. Kliknicie Wykonaj spowoduje przygotowanie wykonania raportu. Program moe tu zapyta o dodatkowe parametry, takie jak przedzia czasu, dla ktrego ma by sporzdzony wydruk, zestaw skadnikw wydruku, typ raportu, format wydruku oraz dodatkowe elementy, ktre mog si znale w raporcie (pola do podpisw, podsumowanie na kadej stronie).
Rys. 12-3 Przykadowe okno ustawie parametrw wydruku. Po sporzdzeniu raportu program wywietli okno, w ktrym mona obejrze widok wydruku raportu.
Pasek narzdziowy nad oknem widoku wydruku

Przycisk (Powiksz) umoliwia powikszenie widoku wydruku na ekranie. Klawisz skrtu (Insert). Przycisk (Pomniejsz) umoliwia pomniejszanie widoku wydruku na ekranie. Klawisz skrtu (Delete). Przycisk (Pierwsza strona) umoliwia przejcie do pierwszej strony raportu. Klawisz skrtu (Ctrl+Home). Przycisk (Poprzednia strona) umoliwia przejcie do poprzedniej strony raportu. Klawisz skrtu (Page up). Przycisk (Nastpna strona) umoliwia przejcie do nastpnej strony raportu. Klawisz skrtu (Page down). Przycisk (Ostatnia strona) umoliwia przejcie do ostatniej strony raportu. Klawisz skrtu (Ctrl+End).
MXKPV2011P0001
Raporty
12 7
Przycisk (Wykonaj raport) wykonuje raport. Klawisz skrtu (Ctrl+P). Przycisk (Podgld nastpnej strony) umoliwia obejrzenie podgldu nastpnej strony. Klawisz skrtu (Ctrl+N). Przycisk (Zamknij) zamyka okno raportw. Klawisz skrtu (Ctrl+F4).
Definiowanie raportw
Aby utworzy nowy raport, naley klikn ikon wi si panel nowego raportu. (klawisz skrtu Ctrl+szary plus). Na ekranie poja-
Pasek narzdzi okna definicji raportu Pole edycji okna definicji raportu
Pasek stanu okna definicji raportu
Rys. 12-4 Panel definicji nowego raportu. W grnej czci okna znajduje si pasek narzdziowy, zawierajcy elementy pomocne przy wpisywaniu danych oraz przy zmianie aktualnie wywietlanej definicji raportu. Otwiera panel definicji nowego raportu Zatwierdza wprowadzone zmiany. Program dodatkowo pyta o potwierdzenie. Anuluje zmiany. Bdc w oknie definicji wzorca, mona zmieni aktualnie ogldan definicj, wybierajc j spord wszystkich definicji nalecych do tej samej grupy. (Pierwsza), (Ostatnia), (Poprzednia), (Nastpna).
W polu tym mona wybra sposb uporzdkowania definicji wzorcw w ramach grupy (np. wedug kolejnoci ich wprowadzenia do programu lub wedug nazwy). Wywietla list wszystkich definicji wzorcw w aktualnej grupie, gdzie definicj mona wskaza klikniciem.
12 8
Poniej paska narzdzi, w pole Tytu wpisuje si unikaln nazw raportu. Z opuszczanej listy wyboru naley wybra Typ raportu. Dostpne s nastpujce typy raportu: specjalne, pracownicy, firma, elementy, urzdy, wzorce. Typ raportu okrela, dla jakich obiektw bdzie dostpny definiowany raport. Nastpnie wpisuje si definicj raportu. W trakcie pisania mona posugiwa si narzdziami dostpnymi po klikniciu przycisku (Operacje), klawisz skrtu (Alt+E). S to standardowe polecenia zwizane z edycj tekstu. Ponadto w pasku stanu wywietlana jest aktualna pozycja kursora numer wiersza i numer kolumny. Po wpisaniu definicji elementu naley j zapisa, klikajc .
MXKPV2011P0001

AMKP Podrecznik

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

AMKP Podrecznik

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Symfonia Pace

jest znakiem towarowym firmy Microsoft Corporation.

Cz pierwsza ROZPOCZCIE PRACY Z PROGRAMEM Ustawienia programu

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Bieca praca z programem

Cz druga PODRCZNIK UYTKOWNIKA Podstawowe zasady obsugi programu

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Przygotowanie programu do pracy

Elementy systemw wynagrodze

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Pracownicy i grupy pracownikw

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Korzystanie z podrcznikw elektronicznych

Korzystanie z pomocy kontekstowej

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Uytkownicy i ich uprawnienia

System wynagrodze firmy

Elementy systemw wynagrodze

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Tworzenie okresw pacowych

Zamykanie okresw pacowych

Praca w wielu okresach

Adresy, konto bankowe i urzd skarbowy pracownika

Systemy pacowe pracownika

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Wsppraca z innymi moduami Symfonii

Kryteria wyszukiwania filtry

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

ROZPOCZCIE PRACY Z PROGRAMEM

Rys. 2-2 Dialog Otwieranie firmy.

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Rys. 2-3 Wybr polecenia z menu gwnego programu. MXKPV2011P0001

Charakterystyka okien w programie Symfonia Pace

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Korzystanie z menu podrcznego

Wprowadzanie wartoci liczbowych - korzystanie z kalkulatora podrcznego

Wprowadzanie daty - korzystanie z kalendarzyka podrcznego

Rys. 2-7 Kalendarz.

Zakadanie nowej firmy

Rys. 2-8 Panel Zakadanie nowej firmy.

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

, a kiedy pojawi si informacja, e firma zostaa .

. W oknie dialogowym Otwieranie firmy naley wybra

Uzupenianie danych firmy

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Ustawienie parametrw pracy programu

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Parametry dla drukarek

Okrelanie zawartoci zestaww list pac i kart wynagrodze

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Ustalanie uprawnie dla uytkownikw programu

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Rys. 2-29 Okno Ustawienia Kopia bezpieczestwa.

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Dodawanie okresu pacowego

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Organizacja struktury zatrudnienia

Podrcznik uytkownika Symfonia Pace

Struktura w oknie Pracownicy

Rys. 2-35 Okno Pracownicy - brak struktury katalogw i wprowadzonych pracownikw.

otwrzmy odpowiedni katalog, a nastpnie w prawej czci okna kliknijmy w ikon