1.1. Ho t ng tn d ng c a ngn hng th 1.1.1.

Khi ni m tn d ng ngn hng

ng m i

Tn d ng l m t quan h ra i g n li n v i s n xu t v l u thng hng ha trong n n kinh t . Tn d ng b t ngu n t ch Credit Creditum hay c hi u n gi n l m t quan h s d ng s tn nhi m. C th xem xt khi ni m tn d ng d i nhi u gc v trong nh ng b i c nh khc nhau, ch ng h n: trn th tr ng ti chnh, theo ngu n g c l ch s , y chng ta t p trung vo quan h tn d ng ngn hng, trong tn d ng c nhn nh n l m t ch c n ng c b n c a h th ng ngn hng th ng m i. Khi ni m ngn hng th ng m i:

Ngn hng th ng m i l t ch c kinh doanh ti n t m ho t ng ch y u v th ng xuyn l nh n ti n g i c a khch hng v i trch nhi m hon tr v s d ng s ti n cho vay, th c hi n nghi p v chi t kh u v lm ph ng ti n thanh ton. Khi ni m tn d ng ngn hng: Tn d ng ngn hng l m t giao d ch gi a hai ch th , trong bn c p tn d ng (ngn hng/ t ch c tn d ng khc) chuy n giao m t ti s n (c th l ti n t ho c hi n v t) cho bn nh n tn d ng (doanh nghi p, c nhn ho c cc ch th khc) s d ng theo nguyn t c c hon tr c g c v li. 1.1.2. c tr ng c a tn d ng ngn hng

T khi ni m trn, hi u r h n v tn d ng ngn hng, ta i su vo cc n i dung th hi n c tr ng c a tn d ng ngn hng sau y: y Ti s n giao d ch trong tn d ng ngn hng a d ng, c th d ti s n th c ho c ch k i d ng ti n t ,

N u xem xt v kha c nh hnh thi gi tr tn d ng, c th nh n th y trong cc lo i hnh tn d ng khc, ti s n giao d ch th ng l ti n t (trong quan h tn d ng gi a nh n c v i nhn dn) ho c d i d ng hng ha (tn d ng th ng m i). Tuy nhin v i ngn hng th khc, tn d ng ngn hng c th thng qua hnh thi ti n t , ti s n th c ho c b ng ch k. Do h th ng ngn hng khng ch c ch c n ng trung gian tn d ng m cn c ch c n ng trung gian thanh ton cho n n kinh

t , nn gi tr ti n t m tn d ng ngn hng th c hi n ch y u d i d ng bt t (ti n ghi s trn ti kho n) m khng nh t thi t l ti n m t. Hnh vi gi i ngn ti n vay c a ngn hng c th c th c hi n b ng cch chuy n vo ti kho n c a chnh khch hng vay ho c i tc c a h . y l i m khc bi t v i vi c c p tn d ng c a cc t ch c tn d ng phi ngn hng, theo tn d ng m cc t ch c ny chuy n giao cho khch hng lun d i d ng ti n m t. C p tn d ng b ng ti s n th c l m t trong nh ng lo i hnh tn d ng dang c xu h ng ph bi n trong n n kinh t . Cc doanh nghi p bn l c th c p tn d ng cho ng i tiu dng thng qua vi c bn hng tr gp (ti s n tr gp c th l c n h chung c , xe c , dng gia nh,). i v i cc t ch c tn d ng, c p tn d ng b ng ti s n th c l vi c t ch c tn d ng cho khch hng thu ti s n thng qua giao d ch cho thu ti chnh. Cng v i s l n m nh v quy m ho t ng, uy tn c a cc ngn hng trong n n kinh t c ng gia t ng, t xu t hi n m t lo i hnh tn d ng ngn hng c o v i tn g i l tn d ng ch k. Th c ch t c a lo i hnh tn d ng ny l nh ng cam k t thanh ton c i u ki n m ngn hng cung c p cho khch hng c a mnh. Trong cc giao d ch , ngn hng khng chuy n giao ti n ho c ti s n th c cho khch hng, nh ng cam k t m b o c a ngn hng c th gip cho khch hng nh ng thu n l i trong giao d ch v i i tc c a h . Tn d ng ch k c a ngn hng c th th c hi n d i cc hnh th c c th nh b o lnh ngn hng, tn d ng ch ng t v i cng c th ch ng t , h i phi u ch p nh n c a ngn hng y R i ro trong tn d ng ngn hng c tnh t t y u, khng th lo i tr hon ton Khng ch tn d ng ngn hng, t t c cc giao d ch tn d ng ni chung u d a trn c s c a lng tin. R i ro tn d ng s x y ra khi m t trong hai y u t : kh n ng tr n v/ ho c thi n ch tr n khng c hnh thnh y . Trong , thi n ch tr n l y u t v hnh khng th cn ong o m, do v y r i ro tn d ng l y u t xu t pht t b n ch t c a quan h tn d ng, ngn hng khng th tri t tiu, lo i b hon ton c r i ro tn d ng. M t khc trong qu trnh khch hng s d ng tn d ng, c r t nhi u bi n c khch quan ngoi t m ki m sot c a c ngn hng v khch hng, lm cho kh n ng tr n ch c th ki m sot, gi m thi u, h n ch n m thi. y c ng c n ph i nh n m nh thm l cc ngn hng l nh ng t ch c kinh doanh chnh l ch li su t, ngu n v n m cc ngn hng s

d ng c p tn d ng ch y u hnh thnh t cc kho n ti n huy ng, vay m n trong n n kinh t v x h i, v v y h n b t k m t ch th c p tn d ng no, b o m s an ton c a ng v n l y u t s ng cn trong ho t ng tn d ng ngn hng. Chnh v i u nn cc ngn hng h t s c th n tr ng trong qu trnh c p tn d ng. M t lo t cc bi n php m b o an ton c cc ngn hng thi t l p v th c hi n trong ho t ng tn d ng nh : xy d ng chnh sch tn d ng nh m nh h ng cho cng tc qu n tr r i ro tn d ng, thi t l p quy trnh c p tn d ng g m nhi u b c, nhi u giai o n nh m ki m sot ch t ch qu trnh c p tn d ng, p d ng cc bi n php b o m thu h i n thng qua th ch p c m c ti s n, b o lnh c a bn th ba, xy d ng chnh sch li su t thch h p m b o b p r i ro, quy nh v n i ng t pha khch hng, quy nh cc i u kho n rng bu c ch t ch trong h p ng tn d ng. y S hon tr y c g c v li l b n ch t c a tn d ng ni chung v tn d ng ngn hng ni ring S khc bi t gi a tn d ng v nh ng giao d ch khc y chnh l s hon tr . Trong tn d ng ngn hng th s hon tr c c k quan tr ng (do b n ch t ho t ng ngn hng l kinh doanh chnh l ch li su t). m b o hon tr y c g c v li, trong nghi p v tn d ng ph i cn nh c hai y u t c b n sau y: Th nh t l xc Th i h n tn d ng nh th i gian v k h n tn d ng ph i h p l c xc nh c n c vo cc y u t sau:

 Th i gian lun chuy n c a i t ng c p tn d ng l c s khch quan cho vi c xc nh th i h n c p tn d ng. i t ng c p tn d ng c th l cc thnh ph n c a ti s n l u ng ho c ti s n c nh. N u i t ng c p tn d ng l ti s n l u ng th chu k chuy n ha t ti n - v t t , nguyn li u s n ph m d dang, bn thnh ph m thnh ph m, hng ha ti n chnh l kho ng th i gian t i a c p tn d ng. Cn trong cc lo i hnh tn d ng c i t ng l ti s n c nh, th th i gian kh u hao ti s n/ th i gian c a m t vng quay ti s n c nh l c s ngn hng c n c vo tnh ton th i h n vay v tr n . l l do v sao th i h n c p tn d ng cho ti s n c nh l trung, di h n v k h n thu n lun c chia ra thnh nhi u k . M i khi gi tr ti s n c nh d ch chuy n vo gi thnh s n ph m d i d ng trch kh u hao, r i quay v trong ti n thu bn hng l lc

ngn hng c th thu h i m t ph n n , cho n khi k t thc ton b kho n tn d ng.  Kh n ng ti chnh/ thu nh p c a khch hng c ng l m t y u t chi ph i vi c xc nhth i h n v k h n tn d ng. Ngoi ngu n thu nh p c lin quan n i t ng vay v n m c nhin dng tr n , trong nhi u tr ng h p, ngn hng cn d a vo kh n ng ti chnh, ngu n thu nh p t cc ho t ng khc c a ng i vay xc nh th i h n v k h n c p tn d ng. i u ny s gip khch hng rt ng n th i ch u li tn d ng v v pha ngn hng r i ro s gi m thi u h n. Trong nghi p v tn d ng, bn c nh th i h n c p tn d ng, cc ngn hng cn ph i quan tm n cc k h n tr g c v li. i u ny th hi n trong ph ng php hon tr m ngn hng p d ng. Hi n t i c cc ph ng php hon tr n nh tr gp, phi tr gp v tr tu n hon. Trong th c t n u ngn hng p d ng ph ng php tr khng thch h p th vi c khch hng ph v k ho ch tr n r t d x y ra. Ch ng h n khi ngn hng cho khch hng vay th c hi n ph ng n ch n nui heo th t, chu k ch n nui kho ng 4 6 thng, ngn hng xc nh th i h n vay t i a 6 thng, m i m t k tr m t ph n g c v li. Do khch hng ch c m t ho t ng ch n nui heo l duy nh t nn ngu n tr n vay l ti n bn heo, ngu n ti n ny ch c c khi k t thc chu k ch n nui heo khi bn c heo v thu ti n bn v . V i cch nh k h n chia nh nh trn, khch hng s khng th tr ng h n, d n n ch m tr (tr tr ng h p khch hng c ngu n thu nh p khc ngoi ch n nui heo dng tr n ). Th hai l chnh sch li su t tn d ng c n ph i m b o m t cch hi ha gi a m c tiu l i nhu n c a ngn hng v c n n kinh t ch p nh n. V nguyn tc, li su t tn d ng ph i b p cc chi ph ngn hng b ra cho vi c huy ng nguy n ti n vay, cc chi ph th c hi n kho n tn dn d ng, r i ro tn d ng v t o l i nhu n cho ngn hng. Tuy nhin, tn d ng khng ch nh m t o ra l i nhu n cho b n thn ngn hng m quan tr ng h n, tn d ng cn l n b y pht tri n kinh t , do v y li su t tn d ng ph i th p h n t su t l i nhu n bnh qun c a n n kinh t . N u cc y u t trn khng c th a mn, h th ng ngn hng v cc khch hng c a h s g p kh kh n, t nh h ng n n n kinh t ni chung. C th th y r i u ny trong nh ng kho ng th i gian khi li su t ti n vay c a cc ngn hng Vi t Nam m c cao khi n cc doanh nghi p trong nhi u

ngnh kinh t (c t su t l i nhu n ngnh th p) khng th vay v n ngn hng ho t ng c. Trong b i c nh , chnh sch u i li su t c a chnh ph l m t trong cc gi i php tnh th nh m dung ha l i ch chung cho c ngn hng v cc doanh nghi p trong n n kinh t . y S hon tr trong tn d ng ngn hng l v i u ki n Cc ch ng t c hnh thnh trong quan h tn d ng ngn hng nh h p ng tn d ng, gi y nh n n , kh c n , u th hi n trn n i dung cam k t hon tr v i u ki n cho ngn hng khi kho n n n h n. y chnh l nh ng rng bu c php l m khch hng ph i tun th trong qu trnh s d ng tn d ng c a ngn hng. 1.1.3. Vai tr c a ho t ng tn d ng y Tn d ng gp ph n thc y qu trnh ti s n xu t c a x h i Tn d ng gip i u ha v n t cc ch th t m th i th a v n t i cc ch th c n v n. Nh v y nh ng ngu n v n ti n t t m th i nhn r i khng c kh n ng sinh l i nay c huy ng tr thnh h u ch v ti p t c sinh l i, i v i nh ng ch th t m th i thi u v n c ng nh v y c b sung v n k p th i p ng nhu c u m r ng v pht tri n s n xu t, y nhanh t c tiu th hng ha. Cc ngu n v n tn d ng c cung c p bao gi c ng km theo nh ng i u ki n nh t nh h n ch r i ro o c v r i ro l a ch n i ngh ch, t gp ph n bu c nh ng ng i s d ng v n vay ph i th c s quan tm n hi u qu s d ng v n duy tr m i quan h lu di v i ng i cung ng v n. y Tn d ng l knh truy n t i nh h ng c a nh n c n cc m c tiu v m

Cc m c tiu v m c a n n kinh t bao g m n nh gi c , thc y t ng tr ng kinh t , t o vi c lm gi m t l th t nghi p. Cc m c tiu trn u ch u nh h ng r t l n b i kh i l ng v c c u tn d ng cung ng trn th tr ng. Thng qua c ch tc ng vo cc i u ki n tn d ng nh li su t, i u ki n vay, nh n c c th i u ch nh c vi c m r ng hay thu h p tn d ng, i u ch nh c c c u tn d ng theo ngnh kinh t hay theo vng lnh th . Vi c m r ng hay thu h p tn d ng m t m t nh h ng n l ng ti n cung ng v li su t trn th tr ng v do tc ng n tnh tr ng gi c trong n n kinh t . M t khc vi c m r ng hay thu h p tn d ng, gi m hay t ng li su t v thay i c c u tn d ng s tc

ng n quy m u t , c c u u t v do v y c ng l ng, vi c lm v c c u kinh t .

ng th i tc c

ng

ns n

y Tn d ng l cng c th c hi n cc chnh sch x h i c a nh n

th c hi n cc chnh sch x h i, nh n c c th ti tr khng hon l i b ng ngu n v n t ngn sch nh n c. Tuy nhin ph ng php ny khng ph i lc no c ng hi u qu , h n n a ngu n v n c a ngn sch nh n c ch c gi i h n so v i nhu c u c a cc i t ng x h i, nh t l i v i cc n c ch m pht tri n v ang pht tri n. V v y khc ph c h n ch trn, ngy nay ng i ta c xu h ng th c hi n ti tr b ng con ng tn d ng, nh chnh sch tn d ng u i i v i vng su vng xa, v i cc i t ng xa i gi m ngho, i t ng h c sinh sinh vin ngho hi u h c, b ng cch h tr qua con ng tn d ng, n cn bu c cc i t ng nh n c s ti tr ph i quan tm n hi u qu s d ng v n m b o hon tr tn d ng, nn gp ph n nng cao k n ng, hi u qu lao ng s n xu t, h c t p v t m c i u ki n pht tri n nh cc ch th khc trong x h i. y T o di u ki n m r ng quan h kinh t i ngo i

Khng ch c v y, tn d ng cn c vai tr quan tr ng khng th thi u trong vi c m r ng, pht tri n cc m i quan h kinh t i ngo i v m r ng giao l u qu c t . Thng qua vi c cung c p cc kho n tn d ng ti tr ho t ng xu t nh p kh u, thu ht ngu n v n tn d ng c a n c ngoi, tn d ng gp ph n thc y, m r ng cc quan h kinh t i ngo i, gp ph n y m nh qu trnh cng nghi p ha, hi n i ha t n c, lm cho cc n c c i u ki n g n nhau h n.