Mangan Nguyn t vi lng thit yu ca c th Sng khe, http://angi.com.

vn
11:05' AM - Th hai, 24/01/2011

Mangan cng vi st, km, iod... l nhng nguyn t vi lng tn ti rt t trong c th nhng li v cng cn thit cho c th. Nu coi t bo nh mt nh my th trung tm mi t bo l v tr ca my pht in, ni cht dinh dng nh ng, protein, cht bo lun phin c t chy cung cp nng lng cho nh my v mangan c coi l ng c ca my pht in
Vai tr ca mangan Mangan trong c th ch khong 12 20 mg nhng tham gia vo rt nhiu qu trnh bin dng vi nhiu vai tr khc nhau. Trong ng rut, mangan gip men tiu ha nhn din thc n d hp thu nht. t bo, mangan thc y tng hp protein bo ton cu trc ca t bo, nh t bo c th sinh sn bnh thng. Ni cch khc, t bo t b bin ng thnh t bo ung th. Mangan l nguyn t vi lng "bn rn" nht, c mt khp ni trong c th. Gip to huyt cu trong ty xng, tng cng cu trc chc khe cho xng v rng hay thc y qu trnh sn xut ni tit t. Mangan tham gia vo sn xut tc cht trung gian thn kinh dopamin mt cht dn truyn xung thn kinh cm gic v ch v tinh thn sng to ca con ngi. Nu thiu mangan, c th s mt cm gic sung sng hay au bun, gim kh nng phn x ca c th. Ngoi ra, mangan cn kch thch chuyn ha cht bo, gim cholesterol gp phn ngn nga x va ng mch. Mangan trong ty th lm cht ng xc tc cng cc enzyme chuyn ha hng lot qu trnh trong t bo... Hn na, mangan cn thc y hnh thnh sc t melanin lm sng da, tng sc sng cho tc. Thiu hay tha mangan c nguy him khng? Thiu hay tha mangan u nguy him c. Nu thiu mangan thng c triu chng nh: tai, st cn, mt mi, rng tc, da kh, mt ng, lnh cm, tinh thn bi quan... Nu tha mangan c th gy c cho phi, h thn kinh, thn v tim mch

Tuy nhin, bn cng khng cn phi qu lo lng v b sung mangan bng con ng dc pm bi nhu cu mangan hng ngy ca c th khng qu 5 mg v mangan trong thc phm c th cung cp y theo nhu cu . V vy, bn ch n lu thng xuyn s dng cc thc phm giu mangan nh cc loi ht nh: u phng, u xanh, ht iu... hay cam chanh, rau dn, khoai lang v trng ng vt. S hp th ca mangan qua ng tiu ha b c ch bi mt s khong t khc nh st, canxi, photpho. c th hp th tt mangan ch cn ung mt ly nc chanh sau ba n l m bo c lng mangan cho c th.

Mangan, l nguyn t ha hc trong bng tun hon c k hiu Mn v s nguyn t 25. N c tm thy dng t do trong t nhin (i khi kt hp vi st), v trong mt s loi khong vt. dng nguyn t t do, mangan l kim loi quan trng trong cc hp kim cng nghip, c bit l thp khng g. Mangan phosphat c dng x l g v chng n mn trn thp. Ty theo trng thi xy ha ca n, cc ion mangan c nhiu mu khc nhau v c dng lm thuc nhum trong cng nghip. Cc permanganat vi cc kim loi kim v kim th l cc cht xy ha mnh. Mangan ixt c dng lm vt liu catt trong cc pin v pin kh kim v tiu chun. Cc ion mangan(II) c chc nng lm cofactor trong mt s enzyme sinh vt bc cao, c vai tr quan trng trong s gii c ca cc gc peoxit t do. Nguyn t ny cn thit dng vt trong cc sinh vt sng. Khi ht phi Vi lng ln hn, mangan c th gy hi chng nhim c ng vt, gy tn thng thn kinh m i khi khng th phc hi c.

Mc lc
[n]

1 Thuc tnh 2 ng dng 3 Phn b v sn xut 4 Vai tr sinh hc

5 Tham kho 6 Lin kt ngoi

[sa] Thuc tnh

Mangan l kim loi mu trng xm, ging st. N l kim loi cng v rt gin, kh nng chy, nhng li b xi ha d dng. Mangan kim loi ch c t tnh sau khi qua x l c bit. Trng thi xi ha ph bin ca n l +2, +3, +4, +6 v +7, mc d trng thi xi ha t +1 n +7 c ghi nhn. Mn2+ thng tng tc vi Mg2+ trong cc h thng sinh hc, v cc hp cht c mangan mang trng thi xi ha +7 l nhng tc nhn xi ha mnh.

[sa] ng dng

Mangant, mt loi xt mangan Mangan c vai tr quan trng trong sn xut st thp v c tc dng kh lu hunh, kh xi, v mang nhng c tnh ca hp kim. Luyn thp, v c luyn st, s dng nhiu mangan nht (chim khong 85-90% tng nhu cu). Trong nhng mc ch khc, mangan l thnh phn ch yu trong vic sn xut thp khng r vi chi ph thp, v c trong hp kim nhm. N cn c thm vo du ha gim ting n lc xc cho ng c. Mangan ioxt c s dng trong pin kh, hoc lm cht xc tc. Mangan c dng ty mu thy tinh (loi b mu xanh lc do st to ra), hoc to mu tm cho thy tinh. Mangan xt l mt cht nhum mu nu, dng ch to sn, v l thnh phn ca mu nu en t nhin. Kali pemanganat l cht xi ha mnh, dng lm cht ty u trong ha hc v y khoa. Phtpht ha mangan l phng php chng r v n mn cho thp. N thng hay c dng sn xut tin xu. Nhng loi tin xu duy nht c s dng mangan l ng xu niken "thi chin" ("Wartime" nickel) t nm 1942 n 1945, v ng xu la Sacagawea (t nm 2000 n nay).

Trnh ng dng mangan Hoa K vn khng c nhiu thay i. Hin nay, khng c gii php cng ngh thc t no c th thay th mangan bng cht liu khc hay s dng cc trm tch trong nc hoc cc cng ngh lm giu khc gim hon ton s ph thuc ca Hoa K vo cc quc gia khc i vi qung mangan. Cht liu thay th: Mangan khng c cht liu thay th tha mn no trong nhng ng dng ln. Trong nhng ng dng nh, km hoc vanai c th thay th c cho phng php phtpht ha mangan.

[sa] Phn b v sn xut

Mangan chim khong 1000 ppm (0,1%) trong v Tri t, ng hng th 12 v mc ph bin ca cc nguyn t y.[1] t cha 79000 ppm mangan vi hm lng trung bnh 440 ppm.[1] Nc bin ch cha 10 ppm mangan v trong kh quyn l 0,01 g/m3.[1] Mangan c mt ch yu trong pyrolusit (MnO2), braunit, (Mn2+Mn3+6) (SiO12),[2] psilomelan (Ba,H2O)2Mn5O10, v t hn trong rhodochrosit (MnCO3).

Qung mangan

Psilomelan (qung mangan)

Mangan xit tp hp dng cnh cy trn mt vi, Solnhofen, c.

Qung mangan quan trng nht l pyrolusit (MnO2). Cc qung quan trng khc thng c s phn b lin quan n cc qung st.[3] Cc ngun trn t lin ln nhng phn b khng ng u. Khong 80% ngun ti nguyn mangan c bit trn th gii c tm thy Nam Phi, cc m mangan khc Ukraine, c, n , Trung Quc, Gabonv Brasil.[4] Nm 1978, ngi ta tnh c 500 t tn mangan dng thn y bin.[5] nhng n lc tm phng php c hiu qu kinh t thu hi mangan dng thn ny b b lng trong thp nin 1970.[6] Mangan c khai thc Nam Phi, c, Trung Quc, Brasil, Gabon, Ukraine, n , Ghana v Kazakhstan. Ngun nhp khu ca Hoa K (19982001) t: 1/ qung

mangan: Gabon, 70%; Nam Phi, 10%; c, 9%; Mexico, 5%; v ngun khc, 6%. 2/ Ferromangan: Nam Phi, 47%; Php, 22%; Mexico, 8%; c, 8%; v ngun khc, 15%. Mangan cha trong cc ngun nhp khu gm: Nam Phi, 31%; Gabon, 21%; c, 13%; Mexico, 8%; v ngun khc, 27%.[4][7] V sn xut ferromangan, qung mangan c trn vi qung st v cacbon, sau kh hoc trong l cao hoc trong l in h quang.[8] Ferromangan c to ra c hm lng mangan t 30 n 80%.[3] Mangan tinh khit c dng sn xut cc hp kim khng cha st, c sn xut bng cch cho qung mangan c ngm chit vi axit sulfuric v tip theo l x l bng in trit.[9]

[sa] Vai tr sinh hc

Mangan l nguyn t ng vai tr thit yu trong tt c dng sng.