Chng 3:

CC CNG C TI CHNH PHI SINH TRN TH TRNG NGOI HI

MC TIU
HP NG K HN
HP NG HON I
HP NG GIAO SAU
HP NG QUYN CHN
CU HI N TP
BI TP THC HNH
BI TP T RN LUYN
MC TIU
Chng ny trnh by cc giao dch phi sinh trn th trng ngoi hi nhm cung cp nn tng
kin thc thc hin cc gii php qun l ri ro t gi s c trnh by trong cc chng sau.
Hc xong chng ny sinh vin c th:
Hiu c khi nim, ni dung giao dch v c im ca tng loi giao dch phi sinh
trn th trng ngoi hi, bao gm hp ng k hn, hp ng hon i, hp ng giao
sau v hp ng quyn chn.
Bit c mc tiu v cng dng ca tng loi giao dch phi sinh trn th trng ngoi
hi.
Nm c thc tin giao dch cc cng c phi sinh trn th trng ngoi hi Vit Nam.
HP NG K HN
Khi qut v giao dch ngoi t k hn
Giao dch ngoi t k hn c thc hin trn th trng gi l th trng hi oi k hn. Th
trng hi oi k hn (forward markets) l th trng giao dch cc hp ng mua bn ngoi t
k hn. Hp ng mua bn ngoi t k hn l hp ng mua bn ngoi t m vic chuyn giao
ngoi t c thc hin sau mt thi hn nht nh k t khi tha thun hp ng. L do xut
hin th trng ny l cung cp phng tin phng nga ri ro hi oi, tc l ri ro pht sinh
do s bin ng bt thng ca t gi. Vi t cch l cng c phng nga ri ro, hp ng k
hn c s dng c nh khon thu nhp hay chi tr theo mt t gi c nh bit trc, bt
chp s bin ng t gi trn th trng.
Tham gia giao dch trn th trng ny ch yu l cc ngn hng thng mi, cc cng ty
a quc gia, cc nh u t trn th trng ti chnh quc t v cc cng ty xut nhp khu, tc l
nhng ngi m hot ng ca h thng xuyn chu nh hng mt cch ng k bi s bin
ng ca t gi. Khi c nhu cu giao dch ngoi t, hai bn ngn hng v khch hng tho thun
giao dch v k kt hp ng giao dch ngoi t k hn. Th trng hi oi k hn chnh l th
trng thc hin giao dch loi hp ng ny.
Vit Nam giao dch hi oi k hn chnh thc ra i t khi Ngn hng Nh nc ban
hnh Quy ch hot ng giao dch hi oi km theo Quyt nh s 17/1998/Q-NHNN7 ngy
10 thng 01 nm 1998. Theo quy ch ny giao dch hi oi k hn l giao dch trong hai bn
cam kt s mua, bn vi nhau mt s lng ngoi t theo mt mc gi xc nh v vic thanh ton
s c thc hin trong tng lai. Quy ch ny cng xc nh t gi k hn l t gi giao dch do
ngn hng thng mi, ngn hng u t v pht trin yt gi hoc do hai bn tham gia giao dch
t tnh ton v tho thun vi nhau, nhng phi bo m trong bin qui nh gii hn t gi k
hn hin hnh ca Ngn hng Nh nuc ti thi im k kt hp ng.
Loi hp ng k hn
Trn th trng hi oi quc t ni chung c hai loi hp ng hi oi k hn: hp ng
outright v hp ng swap. Hp ng outright l s tha thun gia mt ngn hng v khch
hng khng phi ngn hng (nonbank customer) nhm mc ch phng nga ri ro hi oi cho
khch hng. V nguyn tc, trc khi hp ng n hn cha c vic chuyn giao tin t gia cc
bn tham gia hp ng. Tuy nhin, ngn hng c th yu cu khch hng k qu vi mt mc ti
thiu no hoc th chp ti sn m bo cho vic thc hin hp ng. Tin k qu trong
phm vi ti thiu, theo tha thun, khng c hng li nhng khch hng c th c hng
phn li tc (trong trng hp th chp ti sn ti chnh) pht sinh t ti sn th chp.
46
Ngy nay, phn ln cc hp ng k hn l loi hp ng swap. Hp ng swap l loi hp
ng k hn gia hai ngn hng theo hai bn ng hon i mt s lng ngoi t nht nh
vo mt ngy xc nh v sau hon i ngc li mt ngy trong tng lai theo mt t gi
khc vi t gi hon i ln u. Nh vy, hp ng swap gm hai ln hon i ngoi t, trong
phn ln hon i ln u l giao dch giao ngay v hp ng swap nh vy gi l hp ng
hon i giao ngay-k hn (spot-forward swaps).
Tuy nhin, hp ng hon i k hn-c k hn (forward-forward swaps), tc l hon i
ngoi t k hn c ln u v ln sau, cng kh ph bin. Chng sau s xem xt k hn v hp
ng swap.
Vit Nam hp ng k hn mc d c chnh thc a ra thc hin t nm 1998
nhng n nay nhu cu giao dch loi hp ng ny vn cha nhiu. L do mt mt l khch
hng vn cha am hiu lm v loi giao dch ny. Mt khc, do c ch iu hnh t gi ca Ngn
hng Nh nc trong sut thi gian qua kh n nh theo hng VND gim gi t t so vi ngoi
t khuyn khch xut khu nhng vn m bo n nh i vi hot ng nhp khu. Chnh l
do ny khin cc nh xut khu khng cm thy lo ngi ngoi t xung gi khi k kt hp ng
xut khu nn khng c nhu cu bn ngoi t k hn. V pha nh nhp khu, tuy ngoi t c ln
gi so vi VND khin nh nhp khu lo ngi, nhng s ln gi ca ngoi t vn c Ngn hng
Nh nc gi mc c th kim sot c nn nh nhp khu vn cha thc s cn giao dch k
hn phng nga ri ro t gi. Tuy nhin, sau khi Vit Nam gia nhp WTO v dn dn hi nhp
ti chnh vi quc t th Ngn hng Nh nc s bt dn can thip vo th trng ngoi hi, khi
y ri ro t gi ng lo ngi v nhu cu giao dch hi oi k hn s gia tng. Do vy, cc ngn
hng v cng ty xut nhp khu nn lm quen vi loi giao dch ny cng sm cng tt.
Thi hn ca hp ng k hn
Trn th trng hi oi k hn t gi thng c nim yt theo bi s ca 30 ngy v
nm ti chnh thng c 360 ngy nn, tin s dng v chnh xc, thi hn ca hp ng k
hn thng l mt thng, hai thng, ba thng v.v Tuy nhin, trn th trng lin ngn hng
(Interbank Market) c th c nhng hp ng vi thi hn di mt thng. Ngoi ra, cng c mt
s t hp ng vi thi hn khng phi l bi s ca 30 ngy, nhng loi hp ng ny thng
kh tha thun hn loi hp ng c thi hn l bi s ca 30 ngy.
Vit Nam do th trng hi oi k hn cha pht trin mnh nn thi hn giao dch theo
bi s ca 30 ngy cha c p dng ph bin thay vo thi hn giao dch thng l do tho
thun gia hai bn nhng ni chung khng qu 180 ngy. Hu ht cc ngn hng thng mi c
giao dch hi oi k hn nh Vietcombank, Eximbank, ACB, Techcombank, thi hn giao
dch hp ng k hn u do ngn hng tho thun ty theo nhu cu ca khch hng.
Yt gi k hn
T gi k hn thng c yt theo hai cch: yt gi theo kiu outright v yt gi theo kiu
swap. T gi k hn theo kiu outright n gin l gi c ca mt ng tin ny tnh bng mt s
n v ng tin kia. N cng c nim yt tng t nh t gi giao ngay ch khc mt iu l
t gi c hai bn xc nh v tho thun hin ti nhng s c p dng trong tng lai. T
gi theo kiu swap ch yt phn chnh lch theo s im cn bn (basic points) gia t gi k hn
v t gi giao ngay tng ng.
V d ti mt ngn hng c t gi k hn 30 ngy theo kiu outright USD/JPY : 134,36
50 , c ngha l ngn hng sn sng mua mc 134,36 v bn mc 134,50 JPY cho 1USD. Gi
s rng t gi giao ngay ca ngn hng l USD/JPY: 135,85 95. Da trn c s thng tin
47
ny chng ta c t gi k hn 30 ngy theo kiu swap l USD/JPY: 49 45
1
, tc l chnh lch
tuyt i gia t gi k hn theo kiu outright v t gi giao ngay tng ng.
Yt gi theo kiu swap thng c s dng trn th trng lin ngn hng, tc l trong
giao dch gia mt ngn hng ny vi mt ngn hng khc. Di y s minh ha cch yt gi
trn th trng k hn bng 3.1. Bng ny gip chng ta c th so snh t gi c yt theo kiu
swap v theo kiu outright thy r s khc bit gia hai kiu yt gi ny. Ngoi ra, n cn cho
thy s khc bit gia t gi giao ngay v t gi k hn. Bn nn xem xt k cc kiu yt gi ny
v phn bit r s khc nhau ca tng loi t gi c th d dng la chn t gi thch hp cho
vic thc hin hp ng k hn s minh ha trong nhng phn sp ti.
Bng 3.1: Yt gi k hn
2
th trng Chicago
Yt gi theo kiu swap Giao ngay 1 thng 3 thng 6 thng
GBP/USD 1,6440 50 99 97 278 275 536 530
USD/CHF 1,7140 50 4 2 0 3 13 19
USD/CAD 1,1720 30 40 43 105 109 175 181
USD/JPY 145,80 90 22 20 48 45 136 130
Yt gi theo kiu outright Giao ngay 1 thng 3 thng 6 thng
GBP/USD 1,6440 50 1,6341 53 1,6162 75 1,5904 20
USD/CHF 1,7140 50 1,7136 48 1,7140 53 1,7153 69
USD/CAD 1,1720 30 1,1760 73 1,1825 39 1,1895 911
USD/JPY 145,80 90 145,58 70 145,32 45 144,44 60
Vit Nam do s lng khch hng c nhu cu giao dch k hn cha nhiu nn cc ngn
hng thng mi cha thng xuyn nim yt t gi k hn nh cc nc m ch xc nh v
cho cho khch hng khi no khch hng c nhu cu giao dch. Khi c nhu cu mua hoc bn
ngoi t k hn, khch hng c th lin h vi ngn hng. Da vo nhu cu v loi ngoi t giao
dch, k hn giao dch v li sut ca hai ng tin giao dch ngn hng s xc nh v cho t gi
k hn cho khch hng. Cch xc nh t gi k hn s c xem xt mc k tip.
Cch xc nh t gi k hn
T gi k hn (forward rate) l t gi p dng trong tng lai nhng c xc nh hin ti. T
gi ny p dng cho cc giao dch mua bn ngoi t k hn v c xc nh da trn c s t gi
giao ngay v li sut trn th trng tin t. Gi:
F l t gi k hn
S l t gi giao ngay
rd l li sut ca ng tin nh gi tnh theo nm.
ry l li sut ca ng tin yt gi tnh theo nm.
n l k hn hp ng tnh theo nm.
1
B ng t gi giao ngay tr t gi k h n nim y t theo ki u outright: 49 = 85 36 v
45 = 95 50
2
International Finance, John S. Evan, 1992 trang 165.
48
Ta c t gi k hn c xc nh bi cng thc da trn c s l thuyt cn bng li sut
(interest rate parity) IRP. L thuyt ny ni rng chnh lch li gia hai quc gia phi c b
p bi chnh lch t gi gia hai ng tin nhng ngi kinh doanh chnh lch gi khng th
s dng hp ng k hn kim li nhun trn c s chnh lch li sut :

,
_

+
+

n r 1
n r 1
S F
y
d
(1)
Chng hn nu li sut ngn hn Canada cao hn li sut ngn hn M th, theo IRP,
ng dollar Canada (CAD) s gim gi so vi USD ngn chn cc nh kinh doanh chnh
lch gi di chuyn vn t M sang Canada v s dng th trng k hn kha cht khon
thu nhp t kinh doanh chnh lch li sut. Trong trng hp ny nh kinh doanh chnh lch gi
s thc hin mt s giao dch nh sau :
B ra mt s tin, chng hn, p dollar M.
i sang dollar Canada theo t gi giao ngay S s c pS dollar Canada.
u t pS dollar Canada trn th trng tin t vi li sut rCAD v k hn l n s
thu li pS(1 + rCAD x n) dollar Canada khi o hn.
Chuyn s dollar Canada thu c sang dollar M theo t gi k hn F c
p(1+ rCAD x n)S/F dollar M.
Nu khng di chuyn vn sang Canada nh kinh doanh s dng p dollar M u t trn th
trng tin t M vi li sut rUSD v thu c p(1 + rUSD x n) dollar M khi o hn.
Nu p(1 + rCAD x n) S/F > p(1 + rUSD x n) th cc nh kinh doanh chnh lch gi s di chuyn
vn u t sang Canada. Do , ngn chn khng cho cc nh kinh doanh chnh lch gi thu
li nhun tri cho, chnh lch li sut trn th trng tin t phi c b p bi chnh lch t
gi trn th trng hi oi sao cho th trng lun trng thi cn bng, tc l:
p(1+ rCAD x n)S/F = p(1 + rUSD x n)
hay l F = S(1 + rCAD x n)/(1 + rUSD x n)
Nu tng qut ha cho trng hp hai loi tin t bt k no , thay v cho USD v CAD,
ta s c cng thc (1).
Ni chung t gi k hn ph thuc vo t gi giao ngay v li sut ng tin yt gi v
ng tin nh gi. Trn th trng tin t, li sut ng tin nh gi c th ln hn hoc nh hn
li sut ng tin yt gi. Da vo cng thc (1), chng ta c th rt ra mt s nhn xt nh sau:
1. Nu li sut ng tin nh gi ln hn li sut ng tin yt gi: rd > ry => 1+rd x n >
1+ry x n => (1+rd x n)/ (1+ry x n) >1 => F > S . Khi ngi ta ni c im gia tng t
gi k hn.
2. Nu li sut ng tin nh gi nh hn li sut ng tin yt gi: rd < ry => 1+rd x n <
1+ry x n =>(1+rd x n)/ (1+ry x n) <1 => F < S . Khi ngi ta ni c im khu tr t
gi k hn.
3. Kt hp hai trng hp trn chng ta thy rng t gi k hn c th tm tt nh sau: F
= S + im k hn, trong im k hn c th dng hoc m v c xc nh da
trn c s t gi giao ngay v chnh lch li sut gia hai ng tin nh gi v yt gi.
T gi k hn = T gi giao ngay + im k hn
Trong im k hn c xc nh nh sau:
49
( )

,
_

+
+
1
1
]
1

+
+
+

,
_

+
+
+

,
_

+
+

n r 1
n r - r
S S 1
n r 1
n r 1
S S S
n r 1
n r 1
S S
n r 1
n r 1
S F
y
y d
y
d
y
d
y
d

im k hn
( )

,
_

n r 1
n r - r
S
y
y d
P
, vi n thi hn ca k hn giao dch (Tnh theo nm).
Khi ng dng vo Vit Nam, xy dng cng thc tnh t gi k hn mua vo v bn ra ca
ngn hng ta thit lp cc k hiu quy c nh sau :
Fm, Sm : T gi mua k hn v t gi mua giao ngay.
Fb, Sb : T gi bn k hn v t gi bn giao ngay.
Ltg(VND), Lcv(VND): Li sut tin gi v li sut cho vay ng Vit Nam tnh theo
nm.
Ltg(NT), Lcv(NT) : Li sut tin gi v cho vay ngoi t tnh theo nm.
n l k hn ca hp ng tn theo nm.
Ta c, t gi mua k hn :
T gi bn k hn :
50
V d 1: Minh ha cch xc nh t gi k hn theo cng thc
( )

,
_

+
n r 1
n r - r
S S F
y
y d
Ngy 05/11 ti Vietcombank c t gi giao ngay USD/VND: 16.825 16.845 v li sut k hn 3
thng trn th trng tin t nh sau: VND: 14,5 16%/nm v USD: 4,5 6%/nm. Da vo thng tin
t gi v li sut, Vietcombank xc nh t gi k hn nh sau: C ba bin lin quan khi xc nh t gi
k hn l t gi giao ngay, li sut ng tin nh gi v li sut ng tin yt gi. Trn th trng t gi
giao ngay c nim yt bao gm c t gi mua v t gi bn, li sut c nim yt bao gm c li sut
tin gi v li sut cho vay.
T gi mua k hn 3 thng: Khi xc nh t gi mua k hn, nguyn tc la chn t gi v li sut
nh sau:
- T gi giao ngay: Chn t gi mua S = 16.825
- Li sut ng tin nh gi: Chn li sut tin gi rd = rVND = 14,5%/nm.
- Li sut ng tin yt gi: Chn li sut cho vay ry = rUSD = 6%/nm.
Kt qu:
( )
( )
177 . 17
12 / 3 % 6 1
12 / 3 % 6 14,5%
825 . 16 825 . 16 F
m

+

+
T gi bn k hn k hn 3 thng: Khi xc nh t gi bn k hn, nguyn tc la chn t gi v li
sut nh sau:
- T gi giao ngay: Chn t gi bn S = 16.845
- Li sut ng tin nh gi: Chn li sut cho vay rd = rVND = 16%/nm.
- Li sut ng tin yt gi: Chn li sut tin gi ry = rUSD = 4,5%/nm.
Kt qu:
( )
( )
324 . 17
12 / 3 % 5 , 4 1
12 / 3 % 5 , 4 16%
845 . 16 845 . 16 F
b

+

+
( )
( ) n ) NT ( Lcv 1
n ) NT ( Lcv Ltg(VND)
S S F
m m m
+

+
(2)
Thc ra, cng thc (2) v (3) khi p dng ph bin cc ngn hng thng mi Vit Nam c
tnh theo cng thc gn ng nu hp ng k hn c tnh theo ngy :
( )
y d
r - r S S F +
n. Do
ry x n thng rt nh nn (1 + ry x n) gn bng 1. Nu chuyn i li sut thnh n v phn trm
cho k hn n ngy v quy c chn mt nm c 360 ngy th ta s c cng thc :
T gi mua k hn :
T gi bn k hn :
Vi hai cng thc (4) v (5) trn y, ngi ta gi nh nm ti chnh c 360 ngy v li sut
c tnh theo %/nm. Cch thc s dng hai cng thc ny c minh ha v d 2.
51
360 x 100
Lcv(NT)]n - [Ltg(VND) S
S F
m
m m
+
360 x 100
Ltg(NT)]n - [Lcv(VND) S
S F
b
b b
+
(4)
(5)
360 x 100
)n r - S(r
S F
y d
+
V d 2: Minh ha cch xc nh t gi k hn theo cng thc
360 x 100
)n r - S(r
S F
y d
+ trong n l s ngy
v r c quy i theo phn trm.
Ngy 05/11 ti Vietcombank c t gi giao ngay USD/VND: 16.825 16.845 v li sut k hn 3
thng trn th trng tin t nh sau: VND: 14,5 16%/nm v USD: 4,5 6%/nm.
Da vo thng tin t gi v li sut, Vietcombank xc nh t gi k hn nh sau: C ba bin lin
quan khi xc nh t gi k hn l t gi giao ngay, li sut ng tin nh gi v li sut ng tin yt
gi. Trn th trng t gi giao ngay c nim yt bao gm c t gi mua v t gi bn, li sut c
nim yt bao gm c li sut tin gi v li sut cho vay.
T gi mua k hn 3 thng: Khi xc nh t gi mua k hn, nguyn tc la chn t gi v li sut
nh sau:
- T gi giao ngay: Chn t gi mua S = 16.825
- Li sut ng tin nh gi: Chn li sut tin gi rd = rVND = 14,5%/nm.
- Li sut ng tin yt gi: Chn li sut cho vay ry = rUSD = 6%/nm.
Kt qu:
( )
183 . 17
36000
90 % 6 14,5%
825 . 16 825 . 16 F
m


+
T gi bn k hn k hn 3 thng: Khi xc nh t gi bn k hn, nguyn tc la chn t gi v li
sut nh sau:
- T gi giao ngay: Chn t gi bn S = 16.845
- Li sut ng tin nh gi: Chn li sut cho vay rd = rVND = 16%/nm.
- Li sut ng tin yt gi: Chn li sut tin gi ry = rUSD = 4,5%/nm.
Kt qu:
( )
329 . 17
36000
90 5 , 4 16
845 . 16 845 . 16 F
b


+
( )
( ) n ) NT ( Ltg 1
n ) NT ( Ltg Lcv(VND)
S S F
b b b
+

+
(3)
S dng hp ng mua bn ngoi t k hn
Hp ng mua bn ngoi t k hn gia ngn hng v khch hng thng p dng p
ng nhu cu ngoi t ca khch hng nhm mc tiu phng nga ri ro ngoi hi.
Chng hn mt nh xut khu c mt hp ng xut khu tr gi 120.000USD ba thng
na s n hn thanh ton. Gi s th trng ngoi hi c th ni v t gi USD/VND ba thng
na nh th no khng ai c th on c. USD c kh nng ln gi cng c kh nng xung
gi so vi VND. Nu USD ln gi so vi VND th tt cho nh xut khu, nhng nu USD xung
gi so vi VND th nh xut khu s b thit hi. trnh thit hi do bin ng t gi USD/VND
nh xut khu tho thun bn USD cho ngn hng theo hp ng k hn. Ngn hng mua USD
ca nh xut khu theo t gi mua k hn c tho thun trc v c nh trong sut thi hn
giao dch. Nh vy nh xut khu trnh c ri ro bin ng t gi.
Ngc li vi nh xt khu, nh nhp khu lo s USD ln gi s lm cho chi ph nhp
khu tng ln. trnh ri ro t gi, nh nhp khu lin h v tho thun mua ngoi t, USD, k
hn t ngn hng. Ngn hng s bn s ngoi t k hn va mua ca nh xut khu cho nh nhp
khu theo t gi bn k hn. T gi ny l t gi c xc nh trc v c nh trong sut k hn
giao dch. Nh vy, nh nhp khu trnh c ri ro bin ng t gi.
Trong giao dch k hn gia ngn hng vi cc nh xut khu v nhp khu, tt c cc bn
u c li ch nht nh. Li ch ca nh xut khu l c ngn hng cam kt mua ngoi t t
gi c nh v bit trc nn nh xut khu trnh c ri ro ngoi t xung gi. Li ch ca nh
nhp khu l c ngn hng cam kt bn ngoi t t gi c nh v bit trc nn nh nhp
khu trnh c ri ro ngoi t ln gi. V pha ngn hng, l ngi trung gian mua ngoi t k
hn ca nh xut khu bn li cho nh nhp khu, ngn hng c hng li nhun t chnh
lch gia t gi bn k hn v t gi mua k hn.
Thc hnh hp ng mua bn ngoi t k hn
Hp ng mua bn ngoi t k hn hin nay c nhiu ngn hng thng mi thc hin
nhm cung cp cng c phng nga ri ro t gi cho khch hng. Bn c th vo website
www.vcb.com.vn ca Vietcombank hay website www.acb.com.vn xem qui ch v mu hp
ng giao dch. minh ha cho vic thc hnh giao dch k hn gia ngn hng v khch hng
chng ta xem xt tnh hung sau y: Ngy 04/08 ti ngn hng ACB c hai khch hng lin h
giao dch ngoi t k hn:
Cng ty Saigonimex lin h vi ACB bn 90.000EUR k hn 6 thng.
Cng ty Cholimex lin h mun mua 100.000EUR k hn 3 thng.
p ng nhu cu giao dch ca khch hng, ACB s cho t gi mua k hn 6 thng cho cng ty
Saigonimex v t gi bn k hn 3 thng cho cng ty Cholimex. Cch thc thc hin giao dch
c m t chi tit v d 3 di y.
52
Hn ch ca giao dch hi oi k hn
Giao dch ngoi t k hn tho mn c nhu cu mua bn ngoi t ca khch hng m
vic chuyn giao c thc hin trong tng lai. Tuy nhin, do giao dch k hn l giao dch bt
buc nn khi n ngy o hn d bt li hai bn vn phi thc hin hp ng. Chng hn trong
tnh hung trn y nu n ngy o hn m t gi giao ngay trn th trng ln hn t gi k
hn (19621) Saigonimex b thit nhng vn phi thc hin hp ng bn ngoi t cho ngn hng
theo t gi 19621, thay v bn theo t gi giao ngay lc ny cao hn t gi k hn. Ngc li, nu
t gi giao ngay vo ngy o hn nh hn t gi k hn (19885), Cholimex vn phi mua ngoi
53
V d 3: Minh ha thc hnh giao dch k hn
Trong tnh hung trn, thng tin cn thit xc nh t gi k hn bao gm:
T gi giao ngay USD/VND: 15.888 15.890
T gi giao ngay EUR/USD: 1,2248 1,2298
Li sut k hn 3 thng v k hn 6 thng ca VND v EUR nh sau:
K hn EUR (%/nm) VND (%/thng)
Tin gi Cho vay Tin gi Cho vay
3 thng 4,5 6,2 0,65 0,96
6 thng 4,8 6,5 0,68 0,98
Vo ngy tho thun, da vo thng tin t gi v li sut trn y ACB s xc nh v cho t gi k hn
cho khch hng nh sau:
i vi Saigonimex, ACB cho t gi mua EUR/VND k hn 6 thng. xc nh t gi ny
trc tin cn xc nh t gi mua giao ngay EUR/VND = EUR/USD x USD/VND = 1,2248 x
15888 = 19459. K n t gi k hn c xc nh theo cng thc:
19.621
x360 100
6,5]180 x12 8 19.459[0,6
19.459
360 x 100
Lcv(NT)]n - [Ltg(VND) S
S F
m
m m

+ +
i vi Cholimex, ACB cho t gi bn EUR/VND k hn 3 thng. xc nh t gi ny trc
tin cn xc nh t gi bn giao ngay EUR/VND = EUR/USD x USD/VND = 1,2298 x 15890 =
19542. K n t gi k hn c xc nh theo cng thc:
19.885
x360 100
4,5]90 x12 6 19.542[0,9
19.542
360 x 100
Ltg(NT)]n - [Lcv(VND) S
S F
b
b b

+ +
Nu ngn hng v khch hng ng giao dch th vo ngy o hn s thc hin chuyn giao ngoi t
nh sau:
Saigonimex giao cho ngn hng 90.000EUR, ngn hng thanh ton cho Saigonimex s tin VND
bng 90.000 x 19.621 = 1.765.890.000VND
Cholimex nhn 100.000EUR v thanh ton cho ngn hng s tin bng 100.000 x 19.885 =
1.988.500.000VND.
t ca ngn hng theo t gi cao hn, thay v mua theo t gi giao ngay, lc ny thp hn t gi
k hn.
Mt im hn ch na l hp ng k hn ch p ng c nhu cu khi no khch hng
ch cn mua hoc bn ngoi t trong tng lai cn hin ti khng c nhu cu mua hoc bn
ngoi t. i khi trn thc t khch hng va c nhu cu mua bn ngoi t hin ti ng thi
va c nhu cu mua bn ngoi t trong tng lai. Chng hn mt nh xut nhp khu hin ti
cn VND thanh ton cc khon chi tiu trong nc, nhng ng thi cn ngoi t thanh
ton hp ng nhp khu ba thng na s n hn. p ng nhu cu ny nh xut nhp khu c
th lin h vi ngn hng thc hin hai giao dch:
Bn ngoi t giao ngay ly VND chi tiu trong nc
Mua ngoi t k hn ba thng sau c ngoi t thanh ton hp ng nhp khu n hn.
Trong hai giao dch trn, giao dch th nht l giao dch hi oi giao ngay, giao dch th
hai l giao dch hi oi k hn. R rng trong tnh hung ny ch vi giao dch hi oi giao
ngay hay ch vi giao dch hi oi k hn cha th p ng c nhu cu giao dch ca khch
hng, m phi kt hp c hai loi giao dch ny li vi nhau mi p ng c nhu cu ca khch
hng. S kt hp ny hnh thnh nn mt loi giao dch mi, l giao dch hon i. Phn tip
theo s xem xt chi tit hn v loi giao dch ny.
HP NG HON I
Khi qut v th trng hon i (swaps market)
Trong nhng nm cui thp nin 80 u thp nin 90 do kt qu ca vic ni lng v ha
nhp ca th trng vn cc nc cng vi s bin ng mnh ca li sut v t gi trn th
trng khin cho th trng hon i (swaps market), bao gm hon i li sut v hon i
ngoi t, tri qua thi k pht trin mnh m vi tng doanh s giao dch vo u nm 1991 ln
n 2 t t USD
3
. Hon i (swaps) c nh hng ln n hot ng ti tr v phng nga ri ro,
n cho php cng ty t ph vo loi th trng vn mi v tn dng nhng u th ca n gia
tng vn m khng phi gia tng ri ro km theo. Thng qua hon i ngi ta c th chuyn
dch ri ro mt th trng hay mt loi tin t no sang th trng hay loi tin t khc.
Hon i cn mang li k thut qun l ri ro cho cc cng ty a quc gia m hot ng ca
chng c lin quan n th trng vn quc t.
Trn gc th trng ti chnh quc t, hon i c hai loi: hon i li sut (Interest
swaps) v hon i tin t (Currency swaps). Trong phm vi chng ny chng ta tp trung ch
yu vo lnh vc kinh doanh tin t nn ch xem xt hon i tin t cn hon i li sut c
trnh by trong sch nghip v ngn hng.
Hon i tin t (currency swaps)
Hon i tin t l trao i mt khon n bng mt ng tin ny cho mt khon n bng
mt ng tin khc. Bng cch hon i ny cc bn tham gia c th thay th dng tin t phi tr
t mt ng tin ny sang mt ng tin khc. Chng hn, mt cng ty M c mt khon n bng
JPY vi li sut c nh, thng qua hon i tin t cng ty c th chuyn s n ny sang n bng
USD, v nh th m trnh uc ri ro do bin ng t gi gia USD v JPY. C t nht hai l do
c bn cho vic s dng hp ng hon i. Th nht l s dng hp ng hon i gim chi
ph. Th hai l to ra cng c phng nga ri ro.
3
Multinational Finanacial Management, A.C. Shapiro, 1994 trang 544.
54
S dng hon i h thp chi ph
S dng hp ng hon i c th h thp chi ph vay vn cho cc thnh vin tham gia
bng nhiu cch nh tn dng u th tng i trong vay vn, h thp chi ph thng qua phng
nga ri ro, khai thc s chnh lch thu kha v thng qua vic pht trin th trng mi.
Tn dng u th tng i
S khng hon ho ca th trng gy ra s chnh lch chi ph vay vn cc th trng
khc nhau. Chng hn, trn th trng vn ni a cc cng ty trong nc thng c u th tng
i hn cc cng ty nc ngoi, do , c th vay vn vi chi ph thp hn cc cng ty nc
ngoi. Hn na, s nh gi ca ngn hng v th trng v uy tn trong vay vn ca cc khch
hng vay cng thng khc nhau. iu ny kch thch vic s dng hp ng hon i tn
dng u th tng i ca tng khch hng trong quan h vay vn. V d nh c quan h tt,
cng ty A c th vay USD t Ngn hng A trong khi cng ty B c th vay JPY t Ngn hng B
thp 50 im so vi li sut th trng. Mt khc cng ty A ang cn JPY trong khi cng ty B li
cn USD. Trong hon cnh ny, cng ty A nn vay t Ngn A v cng ty B nn vay t Ngn
hng B, sau s dng hp ng hon i c c ng tin mong i nhng vi mt chi ph
thp hn.
H thp chi ph thng qua phng nga ri ro
Phng nga ri ro c th h thp chi ph vay vn bi v n ct gim s khng chc chn
ca dng tin t v xc xut thay i bt li ca ti sn c v ti sn n, v do lm cho cng ty
uy tn hn trong vay mn. Hn na, nh c phng nga ri ro v gia tng uy tn nn cng ty c
th vay vn vi s lng ln. iu ny cng gp phn h thp chi ph nh tn dng u th v qui
m (economies of scale).
Khai thc s khc bit v cc qui nh v thu
iu ny c th minh ha bng v d sau y. Mt cng ty Nht mun pht hnh tri phiu
c li sut c nh vi thi hn 10 nm nhng chnh ph p dng thu li tc v qui nh cht ch
hn nu tri phiu pht hnh trn th trng Nht v bng JPY, trong khi nu pht hnh
Eurobond bng USD th khng phi chu thu li tc v th tc n gin hn. Hn na,
Eurobond bng USD d c th trng chp nhn hn l tri phiu bng JPY. Trong trng hp
ny, cng ty nn pht hnh Eurobond tn dng nhng u th ca th trng Eurobond v tin
hnh hp ng hon i c c JPY nh mong mun.
Pht trin th trng mi
Vic s dng hp ng hon i h thp chi ph vay vn bng cch pht trin th trng
mi hay cho php ngi i vay c th vo c nhng th trng cha pht trin th hin qua s
xut hin bt ng ca th trng Eurobond bng dollar c (AUD) trong nhng nm 1980. Thi
, cc cng ty c v cc t chc chnh ph thy rng khng th pht hnh tri phiu di hn c
li sut c nh bng AUD v th trng tri phiu trong nc cha pht trin. Hn na cc ngn
hng c cng khng mun cho vay di hn vi li sut c nh trong khi li sut th ni ca cc
khon tn dng ngn hn kh cao. Trong tnh hnh nh vy, cc cng ty c thy rng cch tt
nht c c s ti tr trung v di hn l pht hnh Eurobond th ni sau chuyn s tin
thu c sang AUD.
mt thi im khc, tri phiu pht hnh bng AUD thu ht c nhiu nh u t bi v
li sut danh ngha ca AUD qu cao so vi USD n ni ngi ta mong i rng chnh lch ny
55
c th b p nhiu hn cho s st gi AUD trong tng lai. iu ny chng t tnh cht kh thi
ca cc hp ng hon i tin t theo cc cc cng ty pht hnh Eurobond bng AUD c li
sut c nh v hon i s AUD thu c ly USD m theo h phi tr li sut th ni. Nh
vy m th trng tri phiu v th trng Eurobond ra i v pht trin.
S dng hon i tin t nh mt cng c nga ri ro
Cng nh hp ng c k hn v hp ng giao sau, hp ng hon i tin t c s
dng phng nga ri ro hi oi. Thng qua hp ng hon i cc bn tham gia c c
ngoi t mnh mong mun cng t gi m khng phi mua bn thng qua ngn hng nn trnh
c ri ro do bin ng t gi v chnh lch gia gi mua v gi bn. C im khc bit l cc
hp ng c k hn v hp ng giao sau thng s dng phng nga ri ro hi oi trong
ngn hn trong khi hp ng hon i tin t s dng phng nga ri ro hi oi trong di
hn, thng trn 2 nm. Tuy vy, hp ng hon i tin t cng c th c, v ngy cng gia
tng, s dng cho mc ch phng nga ri ro hi oi trong ngn hn. Do , hp ng hon i
thng cnh tranh vi hp ng c k hn v hp ng giao sau hn l b sung cho cc hp ng
ny.
Cc yu t cnh tranh bao gm s nng ng, chi ph v s quen thuc. Hp ng hon i
c u th hn hp ng c k hn v hp ng giao sau yu t nng ng nhng km u th
hn yu t quen thuc trong s dng. Cn v chi ph, nhn chung hp ng c k hn v hp
ng giao sau c u th hn, tuy nhin u th ny khng ln lm.
Trn y chng ti trnh by khi qut v hp ng hon i trn th trng quc t.
Phn tip theo s trnh by cch thc vn dng v c ch thc hin giao dch hon i khi ng
dng vo iu kin ca Vit Nam.
Hon i tin t Vit Nam
Vit Nam giao dch hon i chnh thc ra i t khi Ngn hng nh nc ban hnh Quy
ch hot ng giao dch hi oi km theo Quyt nh s 17/1998/Q-NHNN7 ngy 10 thng 01
nm 1998. Theo quyt nh ny, giao dch hon i l giao dch hi oi bao gm ng thi c
hai giao dch: giao dch mua v giao dch bn cng mt s lng ng tin ny vi ng tin
khc, trong k hn thanh ton ca hai giao dch khc nhau v t gi ca hai giao dch c xc
nh ti thi im k hp ng.
Quyt nh 17 m ng cho cc ngn hng thng mi trin khai thc hin cc giao
dch hon i ngoi t Vit Nam. Nm 1998 l nm th trng ngoi hi Vit Nam c nhiu
bin ng do nh hng ca cuc khng hong tin t ng Nam . ng trc tnh hnh v
s cho php ca Ngn hng Nh nc, Ngn hng Chu sm ban hnh th l giao dch hi
oi bao gm c ba loi giao dch: giao dch giao ngay, giao dch c k hn v giao dch hon
i.
Thc hnh giao dch hon i tin t
Phn ny s trnh by cch thc thc hnh giao dch hon i gia ngn hng v khch
hng trn thc t. Khch hng c nhu cu thc hin giao dch hon i vi ngn hng c
th l cc cng ty xut nhp khu, cc ngn hng khc hoc l mt t chc tn dng phi
ngn hng. Sau y chng ta s xem xt hai tnh hung c bn a n nhu cu thc hin
giao dch hon i ca khch hng.
Tnh hung 1: Cng ty Saigonimex va thu ngoi t 90.000USD t mt hp ng xut
khu. Hin ti cng ty cn VND chi tr tin mua nguyn liu v lng cho cng nhn. Ngoi
56
ra, cng ty bit rng ba thng na s c mt hp ng nhp khu n hn thanh ton. Khi y cng
ty cn mt khon ngoi t 80.000USD. tho mn nhu cu VND hin ti v USD trong
tng lai, thi im hin ti Saigonimex c th tho thun vi ngn hng hai loi giao dch:
Bn 90.000USD giao ngay ly VND chi tiu thi im hin ti
Mua 80.000USD k hn c USD thanh ton hp ng nhp khu s n hn sau ba
thng na.
Tnh hung 2: Cng ty Cholonimex ang cn ngoi t 90.000USD chi tr cho mt
hp ng nhp khu n hn. Ngoi ra, cng ty bit rng ba thng na s c mt hp ng xut
khu n hn thanh ton. Khi y cng ty s c mt khon ngoi t thu v 80.000USD cn bn
ly VND. tho mn nhu cu USD hin ti v VND trong tng lai, thi im hin ti
Cholonimex c th tho thun vi ngn hng hai loi giao dch:
Mua 90.000USD giao ngay c USD thanh ton hp ng nhp khu n hn
Bn 80.000USD k hn c VND chi tiu sau ba thng na.
Cch thc thc hin tng loi giao dch nhm tho mn nhu cu ngoi t v VND ca khch
hng trong hai tnh hung trn c trnh by trong cc chng trc. Tuy nhin, nu thc
hin ring r tng loi giao dch giao ngay v giao dch k hn th ngn hng v khch hng phi
tha thun n hai loi hp ng, theo khch hng bn giao ngay v mua k hn hoc mua
giao ngay v bn k hn vi cng mt loi ngoi t. Giao dch ring r ny khin cho khch hng
phi chu thit hai ln do chnh lch gia gi bn v gi mua v nhng phin toi trong tho
thun hp ng giao dch.
Thay v thc hin giao dch giao ngay v giao dch k hn ring bit, ngn hng kt hp
hai loi giao dch ny li trong mt hp ng gi l hp ng hon i tin t. Trong hp ng
giao dch hon i, hai bn ngn hng v khch hng tha thun vi nhau mt s ni dung chnh
nh sau:
Thi hn giao dch Thi hn giao dch hon i c th t 3 ngy n 6 thng. Nu
ngy o hn ri vo ngy Ch nht hoc ngy l th hai bn s tho thun chn mt ngy o
hn thch hp v thi hn hp ng s tnh trn s ngy thc t.
iu kin thc hin Giao dch hon i p dng i vi khch hng c cc iu
kin sau: (1) c giy php kinh doanh, (2) xut trnh cc chng t chng minh nhu cu s dng
ngoi t, (3) m ti khon ngoi t v ti khon VND ngn hng, (4) tr ph giao dch theo qui
nh, (5) duy tr mt t l t cc ti a khng qu 5% tr gi hp ng bo m vic thc in
hp ng, v (6) k hp ng giao dch hon i vi ngn hng.
Ngy thanh ton Trong giao dch hon i, ngy thanh ton bao gm hai loi ngy
khc nhau: ngy hiu lc v ngy o hn. Ngy hiu lc l ngy thc hin thanh ton giao dch
giao ngay trong khi ngy o hn l ngy thc hin thanh ton giao dch c k hn.
Xch nh t gi hon i Mt hp ng hon i lin quan n hai loi t gi: t gi
giao ngay v t gi c k hn. T gi giao ngay l t gi do ngn hng nim yt ti thi im giao
dch do hai bn tho thun. T gi c k hn c tnh trn c s t gi giao ngay, chnh lch li
sut gia VND v ngoi t, v s ngy thc t ca hp ng.
Quy trnh thc hin giao dch hon i Ti ngn hng thng mi quy trnh thc
hin giao dch hon i tin hnh qua cc bc sau y:
Khch hng c nhu cu thc hin giao dch hon i dn lin h vi phng kinh doanh
tin t ca ngn hng
Cn c vo cung cu mua bn ngoi t, phng kinh doanh tin t s cho gi v k hn c
th cho khch hng
57
Nu khch hng ng gi c th hai bn s k hp ng hon i.
C hai trng hp xy ra hp ng hon i nh va trnh by trong hai tnh hung trn
y. tnh hung 1 ngn hng mua giao ngay v bn c k hn. tnh hung 2 ngn hng bn
giao ngay v mua c k hn. V d 4 v 5 minh ha cch thc hin tnh hung giao dch p ng
nhu cu ca Saigonimex v Cholimex.
58
V d 4: Minh ha giao dch hon i vi Saigonimex
Saigonimex c nhu cu giao dch:
Bn 90.000USD giao ngay ly VND chi tiu thi im hin ti
Mua 80.000USD k hn c USD thanh ton hp ng nhp khu s n hn sau ba thng
na.
Gi s Saigonimex chn VAB thc hin giao dch hon i. Vo ngy hiu lc VAB c thng tin t
gi USD/VND: 15805 15810 v li sut USD: 4,6 5,2; VND: 7,8 10,6. Hai bn tha thun giao dch
hon i vi thi hn 3 thng v tr gi 80.000USD (hoc 90.000USD) nh sau:
Vo ngy hiu lc:
Ngn hng mua giao ngay 80.000USD ca Saigonimex theo t gi mua
USD/VND=15805 v nhn 80.000USD.
Saigonimex nhn c: 80.000 x 15805 = 1.264.400.000VND v chi ra 80.000USD.
Ngn hng xc nh v cho t gi bn k hn (Fb) cho Saigonimex. T gi ny bng:
16047
360 x 100
4,6)90 15810(10,6
15810
360 x 100
Ltg(NT)]n - [Lcv(VND) S
S F
b
b b

+ +
Vo ngy o hn (3 thng sau):
Ngn hng giao li 80.000USD cho Saigonimex v nhn s VND bng 80.000 x 16047
= 1.283.760.000VND.
Saigonimex nhn li 80.000USD v chi ra s VND bng 80.000 x 16047 =
1.283.760.000VND.
V d 5: Minh ha giao dch hon i vi Cholonimex
Cholonimex c nhu cu giao dch:
Mua 90.000USD giao ngay c USD thanh ton hp ng nhp khu n hn
Bn 80.000USD k hn c VND chi tiu sau ba thng na.
Gi s Cholonimex chn ACB thc hin giao dch hon i. Vo ngy hiu lc ACB c thng tin t
gi USD/VND: 15805 15810 v li sut USD: 4,6 5,2; VND: 7,8 10,6. Hai bn tha thun giao dch
hon i vi thi hn 3 thng v tr gi 80.000USD (hoc 90.000USD) nh sau:
Vo ngy hiu lc:
Ngn hng bn giao ngay 80.000USD cho Cholonimex theo t gi giao ngay
USD/VND=15810 v nhn c: 80.000 x 15810 = 1.264.800.000VND
Cholonimex nhn 80.000USD v chi ra 1.264.800.000VND.
Ngn hng xc nh v cho t gi mua k hn (Fm) cho Cholonimex. T gi ny
bng:
15908
360 x 100
5,2)90 - 15805(7,8
15805
360 x 100
Lcv(NT)]n - [Ltg(VND) S
S F
m
m m
+ +
Vo ngy o hn (3 thng sau):
Ngn hng nhn li 80.000USD v chi cho Cholonimex mt s VND bng 80.000 x 15908 =
1.272.640.000VND
Cholonimex giao cho ngn hng 80.000USD v nhn li 1.272.640.000VND.
Qua hai tnh hung minh ha trn y chng ta thy r c tnh cht kt hp gia mt
hp ng giao ngay v mt hp ng c k hn hai thi im khc nhau ca hp ng hon
i. Nh vy m p ng c nhu cu mua v bn li hoc bn v mua li cng loi ngoi t
hai thi im khc nhau ca khch hng.
Li ch ca cc bn trong giao dch hon i tin t
Trong giao dch hon i cc bn tham gia bao gm ngn hng v khch hng u c
nhng li ch nht nh. Vi khch hng li ch th hin ch khch hng tha mn c
nhu cu ngoi t hoc ni t ca mnh thi im hin ti, tc l vo ngy hiu lc, ng
thi cng tha mn nhu cu mua hoc bn ngoi t vo ny o hn. iu ny ging nh
hp ng k hn v, do trnh c ri ro bin ng t gi.
i vi ngn hng li ch th hin ch mt mt ngn hng p ng c nhu cu ca
khch hng gp phn nng cao uy tn v gia tng gi tr thng hiu ca mnh. Mt khc, ngn
hng c th kim c li nhun t chnh lch gi mua v bn ngoi t. Chng hn trong hai tnh
hung minh ha trn y, vo ngy hiu lc ngn hng c th kim li nhun t chnh lch gi
mua v gi bn ngoi t giao ngay l (15810 15805)80.000 = 400.000 ng. Vo ngy o hn,
ngn hng kim c li nhun t chnh lch gi mua v gi bn k hn l (16047
15908)80.000= 1.112.000 ng. Tng cng ngn hng kim li c 1.512.000 ng qua giao
dch hon i gia ngn hng v hai khch hng c nhu cu giao dch ngoi t tri chiu nhau.
Nhng hn ch ca giao dch hon i tin t
Nh trnh by, giao dch hon i l mt s kt hp gia giao dch giao ngay v giao
dch k hn. Bn thn giao dch hon i ch gii quyt c nhc im ca hp ng
giao ngay l c th tha mn nhu cu ngoi t ca khch hng thi im tng lai,
ng thi khc phc c nhc im ca hp ng k hn ch c th tha mn nhu
cu ngoi t ca khch hng thi im hin ti. Tuy nhin, cng nh giao dch k hn,
giao dch hon i vn cn hn ch hai im:
N l hp ng bt buc yu cu cc bn phi thc hin khi o hn bt chp t gi
trn th trng giao ngay lc nh th no. in ny c mt li l trnh c ri ro
t gi cho khch hng, nhng ng thi nh mt i c hi kinh doanh nu nh t gi
bin ng tri vi d on ca khch hng.
N ch quan tm n t gi hai thi im: thi im hiu lc v thi im o hn,
m khng quan tm n s bin ng t gi trong sut qung thi gian gia hai thi
im . Chng hn trong tnh hung ca Saigonimex trn y nu vo mt thi
im no sau khi tha thun hp ng giao dch USD ln gi so vi VND,
Saigonimex c li v ang c trng thi dng USD k hn 3 thng. Th nhng lc
ny Saigonimex vn khng c hng li v hp ng cha n hn. n khi hp
ng n hn c th li ch khng cn v bit u lc y USD li xung gi so vi
VND!
Chnh hn ch ny khin cho hp ng k hn v hp ng hon i ch c th l cng c
phng nga ri ro t gi v thch hp vi nhu cu phng nga ri ro ca khch hng hn l nhu
cu kinh doanh hay u c kim li t s bin ng t gi. b sung cho hn ch ny ca giao
dch k hn v giao dch hon i, ngn hng pht trin thm mt loi cng c khc, l hp
ng giao sau.
HP NG GIAO SAU
59
Lin h gia hp ng k hn v hp ng hon i vi hp ng giao sau
Trong cc phn trc, chng ta cp n vic s dng hp ng k hn qun l
ri ro bin ng t gi cng nh qun l ri ro ngoi hi trong cc giao dch ngoi t, c bit l
hot ng xut nhp khu. C th ni hp ng k hn c thit k nh l mt cng c hu hiu
qun l ri ro. Th nhng do qu ch trng n cng dng qun l ri ro nn hp ng k hn
nh mt i c hi kinh doanh hay u c. Chng hn, qun l ri ro ngoi hi khi c hp
ng nhp khu s n hn thanh ton trong tng lai, doanh nghip c th tho thun mua ngoi
t k hn 6 thng vi ngn hng. Sau khi k hp ng k hn, t gi k hn c xc nh chng
hn l F(USD/VND)=16.200. Nm thng sau t gi giao ngay trn th trng ln n
S(USD/VND)=16.220, doanh nghip thm mng v thy hp ng k hn ca mnh c li.
Nhng li y ch l li trong tnh ton ch khng phi li thc s v lc ny hp ng k
hn cha n hn. n khi hp ng n hn, t gi giao ngay trn th trng li i khc v bit
u chng lc y t gi giao ngay S(USD/VND)=16.050 tc nh hn t gi k hn cam kt.
Nhng v lc ny hp ng k hn n hn v v l hp ng bt buc nn doanh nghip phi
mua ngoi t theo t gi k hn F(USD/VND) = 16.100 nh cam kt trong hp ng k hn.
y l hn ch hay nhc im quan trng ca hp ng k hn. Nhc im ny c th trnh
c nu doanh nghip s dng hp ng giao sau.
Ngoi ra khi phn tch hn ch ca hp ng k hn, chng ta c th d dng nhn thy
rng hp ng k hn ch p ng c nhu cu giao dch ca doanh nghip khi no doanh
nghip ch c nhu cu mua hoc bn ngoi t trong tng lai cn hin ti th doanh nghip
khng c nhu cu. Thc t cho thy i khi doanh nghip va c nhu cu giao dch ngoi t giao
ngay thi im hin ti, ng thi va c nhu cu giao dch ngoi t k hn mt thi im
no trong tng lai. Khi y, hp ng k hn khng th p ng c. Trong tnh hung ny
hp ng hon i nn c s dng. Th nhng nhiu khi khch hng chng c nhu cu ngoi t
hin ti cng chng c nhu cu ngoi t trong tng lai m ch n thun c nhu cu c cc
t gi ca mt ngoi t no ln hay xung. Khi y, hp ng giao sau c thit k nhm p
ng nhu cu ny ca khch hng.
Khi qut v th trng ngoi t giao sau
Th trng ngoi t giao sau (currency futures market) l th trng giao dch cc hp ng
mua bn ngoi t giao sau, sau y gi tt l hp ng giao sau
4
. Hp ng giao sau (futures
contracts) c Th Trng Tin T Quc T (International Monetary Market IMM) a ra ln
u tin nm 1972 Chicago nhm cung cp cho nhng nh u c (speculators) mt phng
tin kinh doanh v cho nhng ngi ngi ri ro (hedgers) mt cng c phng nga ri ro hi
oi. Hp ng giao sau l mt tha thun mua bn mt s lng ngoi t bit theo t gi c
nh ti thi im hp ng c hiu lc v vic chuyn giao ngoi t c thc hin vo mt
ngy trong tng lai c xc nh bi S giao dch (IMM). Tuy nhin, khc vi hp ng c k
hn, hp ng giao sau ch sn sng cung cp i vi mt vi loi ngoi t m thi. Chng hn,
th trng Chicago ch cung cp hp ng giao sau vi su loi ngoi t mnh l GBP, CAD,
EUR, JPY, CHF v AUD. Th trng giao sau thc cht chnh l th trng c k hn c
tiu chun ha v loi ngoi t giao dch, s lng ngoi t giao dch v ngy chuyn giao ngoi
t. V d th trng Chicago cc hp ng giao sau c tiu chun ha nh sau:
Bng 3.2: Tiu chun ha hp ng giao sau th trng Chicago
AUD GBP CAD EUR JPY CHF
4
i khi cn c dch thnh hp ng tng lai. Trong mn hc ny chng ti thng nht dch thut
ng futures thnh hp ng giao sau. Thut ng ny hon ton c ngha ging nh l hp ng
tng lai c dch nhng ti liu khc.
60
Tr gi H 100.000 62.500 100.000 125.000 12.500.000 125.000
K qu:
- Ban u
- Duy tr
1.148$
850$
1.485$
1.100$
608$
4504
1.755$
1.300$
4.590$
3.400$
2.565$
1.900$
Thng giao dch Thng 1, 3, 4, 6, 7, 9, 10, 12
Gi giao dch 7:20 sng n 2:00 chiu
Ngun: Chicago Mercantile Exchange
So snh hp ng c k hn v hp ng giao sau
Trong chng ny chng ta s so snh hp ng c k hn vi hp ng giao sau d
dng hiu r hn v hai loi hp ng ny. Bng 6.2 di y s lit k nhng tnh cht khc
nhau gia hp ng c k hn v hp ng giao sau.
Bng 3.3: So snh hp ng c k hn v hp ng giao sau
im khc bit Hp ng k hn Hp ng giao sau
Loi hp ng Mt tha thun gia NH v khch
hng. iu khon ca H rt linh
ng
c tiu chun ha theo nhng chi
tit ca S giao dch
Thi hn Cc bn tham gia H c th la chn
bt k thi hn no, nhng thng l
h s ca 30 ngy
Ch c mt vi thi hn nht nh
Tr gi H Ni chung rt ln, trung bnh trn 1
triu USD mt H
Nh thu ht nhiu ngi tham
gia
Tha thun an
ton
Khch hng phi duy tr s d ti
thiu NH bo m cho H
Tt c cc nh giao dch phi duy tr
tin k qu theo t l phn trm tr gi
H
Thanh ton tin
t
Khng c thanh ton tin t trc
ngy H n hn
Thanh ton hng ngy bng cch trch
ti khon ca bn thua v ghi c vo
ti khon bn c
Thanh ton sau
cng
Trn 90% H c thanh ton khi
n hn
Cha ti 2% H c thanh ton
thng qua vic chuyn giao ngoi t,
thng thng thng qua o hp
ng
Ri ro Bi v khng c thanh ton hng ngy
nn ri ro rt ln c th xy ra nu
nh mt bn tham gia H tht bi
trong vic thc hin H
Nh c thanh ton hng ngy thng
qua phng Giao hon nn t ri ro. Tuy
nhin ri ro cng c th xy ra gia
nh mi gii v khch hng
Yt gi Cc NH yt gi mua v gi bn
vi mt mc chnh lch gia
gi mua v gi bn
Kiu chu Au
Chnh lch gi mua v gi bn
c nim yt sn giao dch
Kiu M
Ngoi t giao
dch
Tt c cc ngoi t Ch gii hn cho mt s ngoi t
T gi T gi c kha cht trong sut thi
hn H
T gi thay i hng ngy
Hoa hng Trn c s chnh lch gia gi bn v
gi mua
Khch hng tr hoa hng cho nh
mi gii
Nh mi gii v nh giao dch tr
61
ph cho S giao dch
Qui ch Cc bn tham gia t tha thun c qui nh bi S giao dch
Thnh phn tham gia giao dch
Thnh phn tham gia giao dch trn th trng giao sau bao gm nhng ngi thc hin
giao dch vi t cch c nhn (floor traders) v nhng ngi mi gii (floor brokers) cho mt bn
no .
Nh kinh doanh sn giao dch (floor traders): thng l cc nh u c
(speculators) hoc i din cho cc ngn hng, cng ty s dng th trng giao sau b
sung cho cc giao dch c k hn.
Nh mi gii sn giao dch (floor brokers): ni chung l i din ca cc cng
ty u t, nhng cng ty chuyn mi gii u t n hoa hng.
Qui ch giao dch
Tt c cc hp ng giao sau u thc hin giao dch S giao dch c t chc. S giao
dch l ngi ra qui ch v kim sot hot ng ca cc hi vin. Hi vin ca S giao dch c
th l i din ca cc cng ty, ngn hng thng mi hay c nhn c ti khon ring.
S giao dch gii hn s lng hi vin v, v th, quyn hi vin c th c mua bn cho
thu hay y quyn giao dch li cho cc nh giao dch khng phi hi vin. Cc cng ty mi gii
c quyn c i din ca mnh sn giao dch.
M vic giao dch cc hp ng tin t giao sau c thc hin thng qua h thng
open outcry, tm gi l rao gi cng khai, da trn c s du hiu bng tay v ting reo h.
Trong h thng giao dch ny, cc li cho gi phi c cng khai trc cng chng, tc l cng
khai cho tt c cc bn tham gia trn sn giao dch. Sau cc giao dch c thc hin thng
qua phng giao hon (clearing house). Phng giao hon c chc nng xc nhn giao dch v bo
m cho vic thc hin ngha v hp ng bng cch lm trung gian gia cc bn , v mt k
thut, n lun l mt bn tham gia trong mi hp ng. Phng giao hon phi chu trch nhim
hon ton nu mt bn tham gia hp ng tht bi trong vic thc hin ngha v hp ng.
bo v mnh, phng giao hon yu cu cc giao dch phi c tha thun thng qua cc thnh
vin ca phng giao hon. Thnh vin ca phng giao hon trc ht phi l hi vin ca s giao
dch, k n phi tha mn nhng yu cu do phng giao hon ra. Ngoi ra, thnh vin ca
phng giao hon cn phi k qu phng giao hon v nu h i din cho mt bn giao dch
khc th h c quyn yu cu bn ny k qu i vi h. Tt c cc khon k qu u nhm mc
ch bo m vt cht cho vic thc hin hp ng. Tin k qu bin ng theo thi gian mi khi
thc hin thanh ton hng ngy. Nu tin k qu xung di mc duy tr ti thiu th ngi tham
gia hp ng phi np thm tin vo tip tc tham gia hp ng.
c im ca hp ng giao sau
Mc d cc hp ng c k hn thng rt linh hot v phng din thi hn v s tin
giao dch nhng chng hn ch v mt thanh khon (liquidity) bi v cc bn tham gia hp ng
khng th bn hp ng khi thy c li cng khng th xa b hp ng khi thy bt li. Trong
khi , hp ng giao sau c tnh thanh khon cao hn bi v phng giao hon sn sng ng ra
o hp ng bt c khi no c mt bn yu cu. Khi o hp ng th hp ng c b xa b
v hai bn thanh ton cho nhau phn chnh lch gi tr ti thi im o hp ng.
c im ny khin cho hu ht cc hp ng giao sau u tt ton thng qua o hp
ng, ch c khon 1,5% hp ng giao sau c thc hin thng qua chuyn giao ngoi t vo
62
ngy n hn. Cng chnh c im ny khin hp ng giao sau ni chung l cng c thch hp
cho cc nh u c. Nh u c d bo mt loi ngoi t no ln gi trong tng lai s mua
hp ng giao sau loi ngoi t . Ngc li, nh u c khc li d bo ngoi t s xung
gi trong tng lai s bn hp ng ngoi t giao sau. S giao dch vi t cch l nh t chc v
trung gian trong giao dch s ng ra thu xp cc loi hp ng ny.
V d minh ha hp ng giao sau
d hiu hn v cch thc thc hin mt hp ng giao sau, di y xin ly mt v d
minh ha. Nh u c th trng giao sau d bo vi ngy ti CHF s ln gi so vi USD. Nhm
kim tin t c hi ny, vo sng ngy th ba, mt nh u t trn th trng giao sau Chicago
mua mt hp ng giao sau tr gi 125.000 CHF vi t gi 0,75 USD cho 1 CHF. Hp ng ny
s n hn vo chiu ngy th nm. bt u, trc tin nh u t phi b 2.565$ (Xem bng
3.2) vo ti khon k qu ban u. Bit rng mc k qu ti thiu nh u c phi duy tr i vi
hp ng giao sau CHF l 1900USD, nh u c phi sn sng thm tin vo nu mc k qu
ca mnh xung n di mc 1900USD. Sau khi mua hp ng giao sau, nh u c st rut
theo di din bin tnh hnh th trng. Bi v vic thanh ton din ra hng ngy, c ba iu s
xy ra:
Th nht, hng ngy nh u c s nhn c tin hoc s chi tin ra ty theo
hp ng li hay l.
Th hai, hp ng giao sau vi gi 0,75$/CHF s b hy b vo cui ngy giao
dch
Th ba, nh u c s nhn c hp ng giao sau theo gi mi c thit lp
vo cui ngy giao dch.
Din bin t gi v thc hin thanh ton hng ngy hp ng ny c minh ha v d
6.
S dng hp ng giao sau vo mc ch u c
T v d minh ha hp ng giao sau trn y chng ta d nhn thy rng giao dch giao
sau ging nh hot ng c cc, trong S giao dch ng vai tr ngi t chc, ngi mua
63
V d 6: Minh ha din bin thanh ton mt hp ng giao sau
Thi gian Hot ng Thanh ton
Sng ngy th ba Nh u t mua hp ng giao sau,
n hn vo chiu ngy th nm vi t
gi 0,75 $/CHF
Nh u t k qu 2.565$
Cha xy ra
Cui ngy th ba Gi CHF tng n 0,755$, v tr ca nh
u t c ghi nhn trn th trng
Nh u t nhn:
125.000 x (0,755 0,75) = 625$
Cui ngy th t Gi CHF gim cn 0,752$, v tr mi ca
nh u t c ghi nhn
Nh u t phi tr:
125.000 x (0,755 0,722) = 375$
Cui ngy th nm Gi CHF gim cn 0,74$
Hp ng n hn thanh ton
Nh u t nhn ngoi t chuyn giao
Nh u t phi tr:
(1) 125.000(0,752 0,74) = 1500$
(2) 125.000 x 0,74 = 92.500$
hp ng giao sau mt loi ngoi t no chnh l ngi l nh cc rng ngoi t s ln
gi. Ngc li, ngi bn hp ng giao sau mt loi ngoi t no chnh l ngi nh cc
rng ngoi t s xung gi trong tng lai. Chuyn thng hay thua nhiu hay t ty thuc vo
din bin ca t gi trn th trng. Nu gi ngoi t ln th ngi mua hp ng giao sau ngoi
t li v s c ghi c vo ti khon. Ngc li, nu gi ngoi t xung th ngi mua giao
sau ngoi t l v s b ghi n vo ti khon. Tng t, nu gi ngoi t gim th ngi bn
giao sau ngoi t s li v c ghi c vo ti khon. Ngc li, nu gi ngoi t ln th ngi
bn giao sau ngoi t l v s b ghi n vo ti khon. Tin li hoc l bng chnh lch t gi
ngy hm nay so vi ngy hm trc nhn vi tr gi hp ng. Nm r tnh cht trn y ca
hp ng giao sau chng ta c th s dng n vo mc ch u c. lm r vic s dng hp
ng giao sau vo mc ch u c nh th no chng ta xem xt hai tnh hung sau y:
Tnh hung 1: ang thi im hin ti t gi EUR/USD=1,2028, ng A d bo rng
trong tng lai EUR s ln gi so vi USD v t gi c th ln n EUR/USD= 1,2928.
Tnh hung 2: ang thi im hin ti t gi EUR/USD=1,2028, nhng khc vi ng A,
ng B d bo rng trong tng lai EUR s xung gi so vi USD v t gi c th xung
n EUR/USD= 1,1528.
ng trc c hi kinh doanh nh va m t hai tnh hung trn. ng A c th nm bt
c hi u c v hnh ng theo cc phng n c minh ha v d 7. Trong khi , ng B c
th nm bt c hi u c v hnh ng theo cc phng n c minh ha v d 8.
64
V d 7: Minh ha hot ng u c gi ln ca ng A. Trong tnh hung ny, ng A c th thc hin u
c bng cch:
Mua EUR u c:
ng A mua EUR v ch ln gi s bn ra ly li trong tng lai. D nhin l vic mua EUR u c
ny l mt vic lm ri ro v nu EUR khng ln gi ng nh d on ca mnh th ng A s l. Nhng
l ngi c kinh nghim v bn lnh ng A tin chc vo s d on ca mnh v k vng kim li mi
EUR c (1,2928 1,2028) = 0,09USD hay 9 cent. Chuyn ng y kim c nhiu hay t hoc l
nhiu hay t ty thuc vo din bin t gi trn th trng v s lng EUR m ng y mua nhiu hay t.
Chng hn kim c 9000USD ng A phi mua 100.000EUR. mua c 100.000EUR ngay thi
im hin ti ng A phi b ra 100.000x1,2028 = 102.280USD. Vi s tin USD phi b ra kh ln khin
ng A c th ngm ngi nhn c hi kim 9000USD tri qua trong tic nui v chng c tin mua
100.000EUR. May mn cho ng A l ng ta sng ni c th trng giao sau hot ng v nh vy ng
ta c th nm bt c c hi u c, d trong ti khng c 102.280USD, bng cch mua hp ng
giao sau tr gi 100.000EUR thay v mua giao ngay 100.000EUR.
Mua hp ng giao sau u c:
Nu ng A khng c hoc khng mun b ra 102.2800USD mua 100.000EUR, ng ta cng c th u
c bng cch mua hp ng giao sau tr gi 100.000EUR. V mua hp ng giao sau tr gi 100.000EUR
ch khng phi mua 100.000EUR nn ng A khng cn b ra ngay 102.280USD m ch cn b ra
1.755USD k qu theo yu cu ca s giao dch. Nh vy, vi s tin b ra t hn: 1755USD so vi
102.280USD ng A vn mua c c hi kim li nu nh t gi bin ng ng nh d bo ca ng ta.
Vi hp ng giao sau ny, hng ngy nu t gi EUR/USD ln ng nh d on ca ng A th ti
khon ca ng A s c ghi c mt s tin bng chnh lch gia t gi giao ngay ngy hm nay so vi
ngy hm trc nhn vi tr gi hp ng. Ngc li, nu t gi xung, tc l ngc vi d bo ca ng
A, th ti khon ca ng ta s b ghi n mt s tin bng chnh lch gia t gi giao ngay ngy hm trc
so vi ngy hm nay nhn vi tr gi hp ng. Ngoi ra, nu vic ghi n nhiu khin cho s d ti khon
k qu ca ng A gim xung n mc ti thiu do S giao dch quy nh, ng A phi b thm tin vo
cho mc qui nh mi c tip tc giao dch.
V d 8: Minh ha hot ng u c gi xung ca ng B. Trong tnh hung ny, ng B c th thc hin
u c bng cch:
Bn EUR u c:
ng B bn EUR ngay by gi theo t gi 1,2028 v ch n khi EUR xung gi s mua li v kim li t
chnh lch gia gi bn by gi v gi mua li sau ny. D nhin l vic bn EUR u c ny l mt
vic lm ri ro v nu EUR khng xung gi ng nh d on ca mnh th ng B s l. Nhng l ngi
c kinh nghim v bn lnh ng B tin chc vo s d on ca mnh v k vng kim li t mi EUR
c (1,2028 1,1528) = 0,05USD hay 5 cent. Chuyn ng y kim c nhiu hay t hoc l nhiu hay
t ty thuc vo din bin t gi trn th trng v s lng EUR m ng y em bn nhiu hay t. Chng
hn kim c 5000USD ng B phi bn i 100.000EUR. c c 100.000EUR em bn ngay by
gi khng phi l chuyn d lm i vi ng B khin ng phi ngm ngi nhn c hi kim 5000USD
tri qua trong tic nui. May mn cho ng B l ng ta sng ni c th trng giao sau hot ng v nh
vy ng ta c th nm bt c c hi u c, d trong ti khng c sn 100.000EUR, bng cch bn hp
ng giao sau tr gi 100.000EUR thay v bn giao ngay 100.000EUR.
Bn hp ng giao sau u c:
Nu ng B khng c hoc khng mun bn 100.000EUR, ng ta cng c th u c bng cch bn hp
ng giao sau tr gi 100.000EUR. V bn hp ng giao sau tr gi 100.000EUR ch khng phi bn
100.000EUR nn ng B khng cn b ra ngay 100.000EUR m ch cn b ra 1.755USD k qu theo yu
cu ca s giao dch. Nh vy, vi s tin b ra t hn: 1755USD so vi 100.000EUR ng B vn c c
c hi kim li nu nh t gi bin ng ng nh d bo ca ng ta. Vi hp ng giao sau ny, hng
ngy nu t gi EUR/USD xung ng nh d on ca ng B th ti khon ca ng B s c ghi c
mt s tin bng chnh lch gia t gi giao ngay ngy hm trc so vi ngy hm nay nhn vi tr gi
hp ng. Ngc li, nu t gi ln, tc l ngc vi d bo ca ng B, th ti khon ca ng ta s b ghi
n mt s tin bng chnh lch gia t gi giao ngay ngy hm nay so vi ngy hm trc nhn vi tr
gi hp ng. Ngoi ra, nu vic ghi n nhiu khin cho s d ti khon k qu ca ng B gim xung
n mc ti thiu do S giao dch quy nh, ng B phi b thm tin vo cho mc qui nh mi c
tip tc giao dch.
Qua hai tnh hung minh ha trn y chng ta thy rng th trng giao sau ging nh th
trng c cc, trong cc nh u c ng vai tr ngi cc cc, s giao dch ng vai tr
nh t chc v t gi chnh l i tng m cc nh u c c cc. Nu gi ngoi t ln th
ngi mua hp ng giao sau thng cn ngi bn th thua v ngc li. S tin ngi mua thng
bng chnh s tin ngi bn thua v ngc li. S giao dch vi t cch l ngi t chc, khng
tham gia c cc, nn khng thng hoc thua nhng thu c hoa hng ph bt chp ai thng ai
thua.
Kh nng phng nga ri ro vi hp ng giao sau
Qua v d minh ha trn y, chng ta thy r rng rng hp ng giao sau l mt cng
c thc hin u c. Cn kh nng phng nga ri ro th sao? Bi v hp ng giao sau ch cung
cp gii hn cho mt vi ngoi t v mt vi ngy thanh ton trong nm nn kh nng phng
nga ri ro ca n hi hn ch. Tuy nhin, hp ng giao sau vn c th s dng nh l mt cng
c phng nga ri ro t gi. Nguyn l chung l khi bn c mt khon phi tr bng ngoi t v
lo s rng ngoi t s ln gi khi khon phi tr n hn, bn nn mua mt hp ng giao sau
ngoi t . Bng cch ny bn to ra hai trng thi ngoi t tri ngc nhau: bn c trng thi
m khi n mt khon phi tr, khi mua hp ng giao sau bn to ra trng thi dng vi cng
loi ngoi t . Hai trng thi ngoi t tri chiu nhau c th t ha gii ri ro. Trng hp bn
c mt khon phi thu thay v khon phi tr th lm ngc li.
Chi tit v vic s dng hp ng giao sau phng nga ri ro t gi s c xem xt
k hn trong cc chng sau. y ch a ra mt v d gip bn c vi suy ngh trc v vn
65
ny. Gi s rng mt hng du lch M mun t chc mt chuyn du lch ma h sang chu u.
thi im thng 6 hng ny d tnh s cn 450.000CHF vo thi im 15 thng 8 p ng
nhu cu chi ph. Ngy 20 thng 6 cng ty mua 4 hp ng giao sau tr gi 125.000CHF cho mi
hp ng vi t gi 0,5424 $/CHF v s n hn thanh ton vo thng 9. Mc d cng ty c th
mua CHF cng ngy theo t gi 0,5412 $/CHF nhng n chn hp ng giao sau trnh phi
nhn CHF trc ngy 15 thng 8. Vo ngy 15 thng 8 cng ty thanh l 4 hp ng bng cch
bn li vi t gi 0,6029 $/CHF ng thi mua 450.000CHF trn th trng giao ngay t gi
0,6021 $/CHF. Nu b qua cc yu t chi ph giao dch v li sut, kt qu giao dch v chi ph
USD c 450.000CHF c th tm tt nh sau:
Mua 450.000CHF vo ngy 15/8 t gi 0,6021$/CHF (450.000 x 0,6021) = 270.945$
Tr i li t mua bn 4 hp ng giao sau [4 x 125.000(0,6029 0,5424)] = 30.250$
Tng chi ph mua 450.000CHF nh s dng H giao sau phng nga ri ro = 240.695$
Chi ph trung bnh mi CHF: 240.695/450.000 = 0,5349$
V d n gin trn y minh ha nguyn l s dng hp ng giao sau phng nga ri
ro t gi. Trong chng 8, khi tp trung bn v ri ro t gi chng ti s trnh by vi cc
bn chi tit hn vic vn dng nguyn l ny phng nga ri ro t gi bng hp ng
giao sau, trong iu kin th trng Vit Nam. By gi chng ta bn thm v kh nng
thc hin giao dch giao sau Vit Nam nh th no.
Kh nng thc hin hp giao dch giao sau vit nam
Giao dch giao sau nh trnh by trn y c thc hin ph bin cc nc c th
trng ti chnh pht trin. giao dch giao sau khng ch c thc hin trn th trng
ngoi hi m cn c thc hin trn th trng chng khon v th trng hng ho. Nh vy th
trng c thm mt loi cng c u c v phng nga ri ro bin ng gi c. Vit Nam
hin ti cha thc hin loi giao dch ny nhng tng lai liu loi giao dch ny c kh nng
c thc hin hay khng? iu ny cn ty thuc vo nhiu th nhng trong c ba iu kin
c bn loi giao dch ny c th c a ra th trng hay khng:
1. Th nht l kh nng nhn thc v loi giao dch ny. giao dch hay hp ng
giao sau c a ra th trng iu kin tin quyt l cc bn c lin quan phi nhn
thc hay hiu r v loi giao dch ny. Cc bn lin quan y bao gm: Nh hoch
nh chnh sch, s giao dch v khch hng. Nh hoch nh chnh sch l nhng
ngi i din qun l v mt nh nc c nhn thc ng n v loi giao dch ny
mi c th cho php thc hin. Nu khng giao dch ny khng th thc hin v l do
n gin l Nh nc khng cho php. S giao dch ng vai tr l ngi t chc
thc hin v m bo cng bng trong giao dch cng phi nhn thc r v loi giao
dch ny. Nu khng s khng c ai ng ra t chc v nh th khng th c th trng
cho loi giao dch ny. Cui cng khch hng tham gia giao dch l thnh phn quan
trng nht trn th trng c nhn thc r c loi giao dch ny mi tch cc tham
giao giao dch v lm cho th trng tr nn si ng.
2. Th hai l mc hiu qu ca th trng. Mc hiu qu ca th trng chnh
l mc phn ng nhanh nhy ca t gi i vi tt c thng tin c lin quan. Mc
hiu qu ca th trng nhm m bo s cng bng trong giao dch, c nh vy mi
thu ht c khch hng tham gia giao dch. Nu th trng hiu qu th t gi phn
66
nh nhanh vi tt c thng tin c lin quan. D , khng ai c th li dng u th v
thng tin chin thng ngi khc. Kt qu l mi ngi giao dch trn th trng u
bnh ng nhau v thng tin v m bo c s cng bn trong giao dch.
3. Th ba l c s h tng phc v giao dch. C s h tng phc v giao dch bao
gm phn cng l i im v c s vt cht phc v giao dch v phn mm l cc qui
nh, th ch giao dch v h thng thanh ton b tr phc v giao dch hng ngy.
Trong ba iu kin trn y, iu kin th nht l iu kin cn v l iu kin tin quyt.
iu kin ny c th t c bng cch nghin cu hc hi kinh nghim cc nc sau
qung b rng ri cho cng chng trong nc thng qua h thng gio dc, hi tho chuyn v
cc phng tin thng tin i chng. iu kin th hai l iu kin v l iu kin cc k quan
trng nhm m bo s si ng v thnh cng ca th trng. Khng may l iu kin ny rt
kh t c v n ph thuc vo s pht trin khch quan v quy m v s hon ho ca th
trng. Cui cng iu kin th ba cng l iu kin nhng ch l chuyn nh nu nh hai
iu kin u c.
Gn y nhu cu giao dch hp ng giao sau bt u xut hin mt s th trng v mt
s t chc cng bt u quan tm n vic cung cp loi giao dch ny. in hnh gn y c nhu
cu giao dch hp ng giao sau trn th trng c ph thng qua trung gian l Techcombank.
Techcombank ng ra lm cu ni cho mt s khch hng Bun M Thut mua bn c ph qua
sn giao dch London (London International Financial Futures Exchange - LIFFE). Vic lm ny
c mt tch cc l gip khch hng c c hi tip cn vi th trng quc t v bit cch s dng
cc cng c giao dch hin i. Tuy nhin, do cha chun b v nhn thc y v cng dng v
tc dng ca cng c hin i ny nn va qua cng c khng t khch hng phi tr gi cho s
thiu hiu bit v thiu kinh nghim ca mnh. S kin bun c ph giy Bun M Thut
cha kp ln xung th mi y trn th trng li xut hin s kin bun tin c th kim li
n 5%/thng ca mt s i din cng ty nc ngoi, in hnh l v Golden Rock v Vietsec!
y mt ln na li dng s chm chp v mt qun l ca Nh nc v v mt pht trin sn
phm mi ca cc ngn hng thng mi, trong khi nhu cu mi ca khch hng xut hin,
mt s cng ty nc ngoi nhy vo kinh doanh la o v phi php gy thit hi cho khch
hng nh d. S vic ny l ting chung cnh bo rng n lc cc nh qun l phi hnh
ng ch ng ch khng phi lc no cng cm on hoc khng cho php thc hin cc giao
dch trong khi th trng c nhu cu.
u nhc im ca hp ng giao sau
Ni chung, hp ng giao sau c c u ln nhc im khi s dng. u im ca n trc
tin l sn sng cung cp nhng hp ng c tr gi nh. K n, n cho php cc bn tham gia
c th sang nhng li hp ng bt k thi im no trc khi hp ng ht hn. Vi hai u
im ny hp ng giao sau d dng thu ht nhiu ngi tham gia. Ngc li, hp ng giao sau
c nhc im, trc ht l ch cung cp gii hn cho mt vi ngoi t mnh v mt vi ngy
chuyn giao ngoi t trong nm m thi. K n, hp ng giao sau l hp ng bt buc phi
thc hin khi n hn ch khng cho ngi ta quyn c chn nh trong hp ng quyn chn.
Ni chung giao dch giao sau c th b sung cho giao dch k hn v hon i tnh cht thc
hin thanh ton hng ngy (mark to market) nhm m bo cho nh u c c th tn dng c hi
nu th trng bin ng c li cho h. Tuy nhin, nu th trng bin ng bt li nh u c
khng c quyn t rt khi th trng. Tnh cht c quyn ny ch c th c c trong giao
dch quyn chn. Chng tip theo chng ta s xem xt chi tit v loi giao dch hin i ny.
HP NG QUYN CHN
67
Gii thiu v th trng quyn chn (options)
Trong cc phn trc, chng ta thy mc d hp ng c k hn v hp ng giao sau
c th s dng phng nga ri ro hi oi, nhng v l nhng hp ng bt buc thc hin khi
n hn nn n cng nh mt i c hi kinh doanh, nu nh t gi bin ng thun li. y l
nhc im ln nht ca hp ng c k hn v hp ng giao sau. khc phc nhc im
ny, mt s ngn hng thng mi nghin cu a ra mt dng hp ng mi, hp ng
quyn chn tin t (currency options contract).
Hp ng quyn chn giao dch trn t gi hi oi c S Giao Dch Chng Khon
Philadelphia a ra u tin vo nm 1983. Ngy nay th trng quyn chn l mt trong nhng
phn khc th trng c tc pht trin nhanh nht trn th trng hi oi ton cu v n
chim khon chng 7% doanh s giao dch hng ngy
5
Ni chung, quyn chn (options) l mt cng c ti chnh m cho php ngi mua n c
quyn, nhng khng bt buc, c mua (call) hay bn (put) mt cng c ti chnh khc mt
mc gi v thi hn c xc nh trc. Ngi bn hp ng quyn chn phi thc hin ngha
v hp ng nu ngi mua yu cu. Bi v quyn chn l mt ti sn ti chnh nn n c gi tr
v ngi mua phi tr mt khon chi ph nht nh (premium cost) khi mua n. c th hiu r
thm khi nim quyn chn, mt s thut ng lin quan cn c gii thch chi tit hn:
Ngi mua quyn (holder) Ngi b ra chi ph c nm gi quyn chn v c quyn
yu cu ngi bn c ngha v thc hin quyn chn theo mnh.
Ngi bn quyn (writer) Ngi nhn chi ph mua quyn ca ngi mua quyn, do ,
c ngha v phi thc hin quyn chn theo yu cu ca ngi mua quyn.
Ti sn c s (underlying asset) Ti sn m da vo quyn chn c giao dch. Gi
c trn th trng ca ti sn c s l cn c xc nh gi tr ca quyn chn. Ti sn c
s c th l hng ho nh c ph, du ha, vng,.. hay chng khon nh c phiu, tri
phiu hoc ngoi t nh EUR, CHF, CAD,...
T gi thc hin (exercise or strike rate) T gi s c p dng nu ngi mua quyn
yu cu thc hin quyn chn.
Tr gi hp ng quyn chn (volume) Tr gi c chun ha theo tng loi ngoi t v
th trng giao dch.
Thi hn ca quyn chn (maturity) Thi hn hiu lc ca quyn chn. Qu thi hn ny
quyn chn khng cn gi tr.
Ph mua quyn (premium) Chi ph m ngi mua quyn phi tr cho ngi bn quyn
c nm gi hay s hu quyn chn. Chi ph ny thng c tnh bng mt s ni t
trn mi ngoi t giao dch.
Loi quyn chn Loi quyn m ngi mua nm gi. Loi quyn no cho php ngi
mua c quyn c mua mt loi ti sn c s mc gi xc nh trc trong thi hn
nht nh gi l quyn chn mua (call). Ngc li, loi quyn no cho php ngi mua c
quyn c bn gi l quyn chn bn (put).
Kiu quyn chn Kiu giao dch do hai bn tha thun cho php ngi mua quyn c
la chn thi im thc hin quyn. Kiu quyn chn cho php ngi mua quyn c
thc hin bt c thi im no trong thi hn hiu lc ca quyn chn gi l quyn chn
kiu M. Kiu quyn chn ch cho php ngi mua thc hin khi quyn chn n hn gi
l quyn chn kiu chu u.
5
Multinational Financial Management, A. C. Shapiro, 1994 trang 129.
68
Quyn chn c th p dng cho nhiu loi th trng vi nhiu loi hng ha khc nhau.
Do vy c nhiu loi quyn chn khc nhau theo nhng loi th trng khc nhau, chng hn
quyn chn trn th trng hng ho, quyn chn trn th trng chng khon v quyn chn trn
th trng ngoi hi. y ch cp n quyn chn trn th trng ngoi hi vi hai hnh thc
khc nhau: quyn chn mua (call option) v quyn chn bn (put option).
Quyn chn mua l kiu hp ng quyn chn cho php ngi mua n c quyn, nhng
khng bt buc, c mua mt s lng ngoi t mt mc gi v trong thi hn c xc nh
trc. Quyn chn bn l kiu hp ng quyn chn cho php ngi mua n c quyn, nhng
khng bt buc, c bn mt s lng ngoi t mt mc gi v trong thi hn c xc nh
trc. Nu t gi bin ng thun li ngi mua s thc hin hp ng (exercise the contract),
ngc li ngi mua s khng thc hin cho n khi hp ng ht hn.
y cng cn thit phn bit hai kiu hp ng quyn chn: Hp ng quyn chn theo
kiu M v hp ng quyn chn theo kiu chu u. Hp ng quyn chn theo kiu M
(American Options) cho php ngi mua n c quyn thc hin hp ng bt k thi im no
trc khi hp ng ht hn. Trong khi quyn chn theo kiu chu u (European Options) ch cho
php ngi mua thc hin hp ng khi hp ng n hn (at maturity).
Gi tr ca quyn chn ty thuc vo t gi thc hin (exercise or strike price) v s bin
ng ca t gi trn th trng. T gi bin ng c th lm cho quyn chn tr nn sinh li (in-
the-money), ha vn (at-the-money) hoc l vn (out-of-the- money). Nu t E l t gi thc
hin v S l t gi trn th trng giao ngay, chng ta c cc trng hp c th xy ra nh sau i
vi mt hp ng quyn chn:
Quyn chn mua:
S > E hp ng sinh li
S = E hp ng ha vn
S < E hp ng l vn
Quyn chn bn:
S < E hp ng sinh li
S = E hp ng ha vn
S > E hp ng l vn
nh gi hp ng quyn chn
Nh trnh by phn trc, quyn chn l mt ti sn c gi tr. Do , n cn c
nh gi trn th trng. Lm th no nh gi chnh xc c mt hp ng quyn chn trn
th trng? y qu tht l mt vn quan trng v y th thch. Bi v ch cn mt s bin
ng nh ca t gi cng c th nh hng ng k n kh nng sinh li ca hp ng, cho nn
cn pht trin nhng m hnh nh gi mt cch chnh xc v np d liu vo my tnh nhanh
chng iu chnh gi bn hp ng theo s bin ng ca t gi trn th trng giao ngay. Hin
ti m hnh Black-Scholes c s dng rng ri nh gi hp ng quyn chn. Trc khi
gii thiu chi tit v m hnh ny thit ngh cn lu mt s yu t c bn di y.
T gi thc hin (strike or exercise price)
T gi thc hin (trn y gi l E) l t gi s c p dng trong mua bn ngoi t nu
nh ngi mua thc hin hp ng quyn chn. Vic ra gi mt quyn chn (premium) trc ht
ty thuc vo t gi thc hin. Gi bn hp ng quyn chn mua tng khi t gi thc hin gim
v gi bn hp ng quyn chn bn tng khi t gi thc hin tng.
69
Trong c hai trng hp, chn mua v chn bn, chnh lch gia t gi giao ngay v t gi
thc hin quyt nh gi bn ti thiu ca quyn chn. Nu gi bn ti thiu ca quyn chn thp
hn mc chnh lch gia t gi giao ngay v t gi thc hin th mt c hi kinh doanh chnh
lch gi s xut hin (b qua cc yu t khc nh hoa hng, chnh lch gia gi bn v gi mua).
Chng hn t gi thc hin ca quyn chn mua theo kiu M l 0,85 USD cho 1CAD, nu t gi
giao ngay l 0,86 USD/CAD th gi bn ti thiu ca quyn chn mua phi l 0,01 USD/CAD.
Nu khng, s c c hi kinh doanh chnh lch t gi bi v khi ngi mua hp ng s thc
hin hp ng mua CAD gi 0,85 USD/CAD v bn li trn th trng giao ngay mc gi
cao hn, 0,86 USD/CAD. Tng t, bn c th t ly v d minh ho i vi quyn chn bn.
Tuy nhin trn thc t, gi ti thiu ca mt quyn chn theo kiu M cao hn chnh lch gia t
gi giao ngay v t gi thc hin bi v cn ty thuc vo cc yu t khc s xem xt trong phn
sau.
i vi quyn chn theo kiu chu u, gi ti thiu ca quyn chn khng ch n thun
cn c vo chnh lch gia t gi giao ngay v t gi thc hin. Bi v quyn chn theo kiu chu
u khng cho php thc hin hp ng trc hn nn gi ca quyn chn cn ty thuc vo yu
t li sut. Ni tm li, gi ti thiu ca mt hp ng quyn chn c xc nh nh sau:
i vi quyn chn theo kiu M: Gi gi tr ca quyn chn mua l Ca, gi tr ca quyn
chn bn l Pa, t gi thc hin l E v t gi giao ngay l S. Ta c gi tr quyn chn
kiu M c xc nh bi cng thc :
Ca(S, E) max(0, S E) v Pa(S, E) max(0, E S)
i vi Quyn chn theo kiu chu u: Gi gi tr ca quyn chn mua l Ce, gi tr ca
quyn chn bn l Pe, t gi thc hin l E, t gi giao ngay l S, li sut phi ri ro ca ng tin
A l a, li sut phi ri ro ca ng tin B l b, v thi hn hp ng l T. Ta c gi tr quyn chn
kiu chu u c xc nh theo cng thc:
Ce(S, T, E) max{0, S(1 + b)
-T
E(1 + a)
-T
} v
Pe(S, T, E) max{0, E(1 + a)
-T
S(1 + b)
-T
}
Chnh lch li sut
S chnh lch li sut cng ng vai tr quan trng trong vic quyt nh gi c quyn
chn. Chng hn, quyn chn mua CAD theo kiu chu u c gi c cao hn khi no li sut
ng USD cao hn li sut CAD v ngc li. Quyn chn bn CAD theo kiu chu u c gi c
cao hn khi no li sut CAD cao hn li sut USD v ngc li. Vn t ra l ti sao li sut
c nh hng n gi c quyn chn? Trong chng 2 chng ta thy yu t li sut c nh
hng n t gi trong mt thi hn nht nh v khi t gi thay i th gi c quyn chn cng
thay i theo.
Thi hn hp ng
y l mt yu t na nh hng n gi c quyn chn bi v thi hn hp ng cng di,
nh hng ca yu t chnh lch li sut cng ln. Mt khc, mc nh hng chnh lch li
sut cng t khi quyn chn sp n hn v cng ln khi quyn chn cn thi hn kh di.
Tuy nhin s nh hng ca yu t thi hn ln gi c quyn chn khng ch c gii
thch bng s nh hng ca chnh lch li sut m cn c gii thch bi xc sut ca s bin
ng t gi. R rng thi hn cng di, kh nng thay i t gi cng ln.
70
Thng s bin ng t gi k vng (expected volatility)
y l yu t kh lng ha nht trong vic quyt nh gi c quyn chn, n ty thuc
ch yu vo kh nng phn on ca nh d bo (forcasters) v hu nh khng c cch no khc
o lng chnh xc uc s bin ng ca t gi. Nu thiu kh nng phn on th thng
thng nh kinh doanh quyn chn s da vo hai thng s sau y quyt nh. Th nht l
da vo thng s bin ng t gi trong qu kh (historical volatility). Thng s ny c xc
nh da vo vic phn tch s liu lch s thu thp c. Th hai l da vo thng s bin ng
ngm nh (implied volatility) trong nhng thng tin hin ti v gi c ca quyn chn v t
gi c kt hp vi nhng thng tin khc c a vo m hnh c lng thng s ny.
Cui cng nh kinh doanh so snh thng s ngm nh vi thng s mong i ra quyt nh.
Cng thc nh gi quyn chn va trnh by trn y ch p dng trong iu kin chc
chn, ngha l khi no t gi giao ngay S c bit. Trn thc t khi nh gi quyn chn chng ta
nh gi ca n trong tng lai tc l nh gi mt thi im m t gi giao cha bit. Do
cha bit c quan h gia S v E nh th no. nh gi quyn chn trong trng hp ny gi
l nh gi trong mi trng ngu nhin S cha bit, do , cha bit c quan h gia S
v E. R rng y gi tr quyn chn ty thuc vo xc sut xy ra kh nng S ln hn hay nh
hn E. Trong trng hp ny phi s dng m hnh nh gi Black-Scholes.
M hnh black-scholes
Nm 1973, cng thc ni ting v nh gi quyn chn c a ra trn bi bo ca hai
gio s MIT, Fischer Black v Myron Scholes. M hnh Black-Scholes nguyn thy c xy
dng cho vic nh gi quyn chn mua theo kiu chu u v p dng cho c phiu khng tr c
tc (non-dividend-paying stock). M hnh ny c gii thiu m rng p dng sang lnh vc
tin t t cc bi bo ca Mark Garman v Steven Kohlhagen v bi ca Orlin Grables vo nm
1983. i vi quyn chn mua theo kiu chu u, m hnh Black-Scholes c th din t bi cng
thc sau:
Ce = Se
-bT
N(d1) Ee
-aT
N(d2)
Trong :
Ce l gi c ca quyn chn mua theo kiu chu u
S l t gi giao ngay gia ng tin A v ng tin B
E l t gi thc hin
T l thi hn hp ng, tnh bng nm
a l li kp lin tc
6
khng c ri ro ca ng tin A
b l li kp lin tc khng c ri ro ca ng tin B
e = 2,71828 l hng s N-pe
l lch chun hng nm ca phn trm thay i t gi giao ngay
N(d1) v N(d2) l gi tr ca hm phn phi xc xut chun v d1, d2 c xc nh nh sau:
6
Li kp c xc nh khi s khi hn tnh li ln n v cng.
71
T
)] 2 / ( b - [a ln(S/E)
d
2
1

+ +

T d d
1 2

M hnh Black-Scholes cho thy gi c ca quyn chn mua theo kiu chu u ph thuc
vo t gi thc hin so vi t gi giao ngay, li sut phi ri ro gia hai quc gia, thi hn ca hp
ng v lch chun ca s thay i t gi hai ng tin. M hnh ny c thc hin da trn
mt s gi nh nh sau:
1. Li sut vn khng thay i, li sut cho vay v i vay nh nhau
2. Khng c thu hay chi ph giao dch
3. S sai bit t gi tun theo qui lut phn phi chun
4. lch chun vn khng i trong sut thi hn hp ng.
Bi v nhng gi nh ny khng ng trn thc t, li sut v t gi lun thay i bt ng,
li sut cho vay v li sut i vay khng ging nhau, c chi ph giao dch v thu,
lch t gi cha chc c phn phi chun, nn m hnh Black-Scholes cha hn chnh
xc v n cn phi c hon thin thm.
Tuy vy, m hnh Black-Scholes vn p dng rng ri trong vic nh gi quyn chn, mt
mt bi v theo thi quen, mt mt bi v n n gin p dng. Hn na, m hnh ny c th
dn n vic nh gi sai nhng mc sai lch khng nghim trng n ni to ra c hi thu li
cho nhng ngi kinh doanh chnh lch gi.
Hng dn s dng m hnh black-scholes
M hnh Black-Scholes va gii thiu trn y ot c gii Nobel kinh t hc nm
1997. Ch ring iu ny cng chng ta bit rng s phc tp th no nu n lc tm cch
chng minh hay pht trin m hnh ny. Gii Nobel nay c ch, bn khng nn b cng sc
vo vic ny na. Tt nht l c gng hiu v tm cch ng dng m hnh ny vo vic nh gi
quyn chn hu kim cht t li nhun trong vic u c quyn chn! s dng m hnh Blach-
Scholes, trc ht phi thu thp c thng tin ca cc bin trong m hnh. Cc bin ny bao
gm:
T gi giao ngay (S) gia hai ng tin A v B T gi ny bit c thi im hai
bn tha thun giao dch, n gin l v thi im xy ra v t gi c th thu thp
c trn th trng giao ngay.
T gi thc hin (E) T gi ny do bn bn quyn a ra. T gi thc hin l t gi
c xc nh hin ti nhng s c p dng trong tng lai. Cng thc xc nh t gi
c k hn da vo t gi giao ngay v li sut gia hai ng tin c th p dng xc
nh t gi thc hin E. Cch thc s dng cng thc ny bn bit t chng 2.
Thi hn hp ng (T) tnh bng n v nm Thng thng thi hn hp ng do hai
bn tha thun hoc c tiu chun ho theo tp qun ca th trng. Ni chung thi hn
hp ng quyn chn c xc nh theo ngy. Mun a vo m hnh nh gi quyn
chn bn phi ly s ngy ca thi hn hp ng chia cho 360 ngy quy i thi hn
th n v ngy ra n v nm. Chng hn hp ng quyn chn c thi hn 90 ngy hay
3 thng c quy i thnh 90/360 = 0,25 nm. Do trong m hnh chng ta s dng T
= 0,25.
Li kp lin tc
7
phi ri ro (a) ca ng tin A C th thu thp bng cch ly li sut tn
phiu kho bc ca quc gia c ng tin A.
7
Li kp c xc nh khi s khi hn tnh li ln n v cng.
72
Li kp lin tc phi ri ro (b) ca ng tin C th thu thp bng cch ly li sut tn
phiu kho bc ca quc gia c ng tin B.
Hng s N-pe (e) bng 2,71828.
lch chun hng nm ca phn trm thay i t gi giao ngay () Gi tr ca bin
ny xc nh da vo d liu t gi trong qu kh. Trc ht bn thu thp t gi ca hai
ng tin trong khon thi gian mt nm v lu d liu t gi trn file Excel. K n s
dng Excel tnh phn trm thay i t gi giao ngay v s dng hm thng k trn
Excel tnh ra lch chun ca phn trm thay i t gi.
N(d1) v N(d2) l gi tr ca hm phn phi xc xut chun v d1, d2 c xc nh bng
cch thay cc bin thu thp trn y vo cng thc:
Sau s dng hm thng k trong Excel tm ra hai gi tr N(d1) v N(d2) da vo gi
tr d1 v d2 va tnh ton.
Khi thu thp thng tin v x l c c cc bin s nh va lit k trn y, bn b
tt c vo mt file trn Excel ri ci cng thc m hnh Black-Scholes tnh gi tr ca quyn
chn. Xong bn lu kt qu ny trn file Excel s dng sau ny bng cch thay i cc bin s
u vo m khng cn lp li qui trnh tnh ton nh va m t.
Nu bn c iu kin v khng mun s dng Excel bn c th tm v download ly phn
mm tnh gi tr quyn chn theo m hnh Black-Sholes m khng cn phi s dng n Excel.
Vi cng c internet ngy nay hy vng bn c th tm kim v thc hin c iu ny.
Mi quan h gia quyn chn mua v quyn chn bn
Khi s dng m hnh Black-Scholes nh gi quyn chn chng ta ch nh gi i vi
quyn chn mua. nh gi quyn chn bn chng ta s dng ng thc cn bng gia gi tr
quyn chn mua v quyn chn bn. Mi quan h gia quyn chn mua v quyn chn bn c
din t qua s cn bng chn mua-chn bn (put-call parity). Trong trng hp quyn chn theo
kiu chu u mi quan h ny th hin qua cng thc sau:
Ce(S, T, E) = Pe(S, T, E) + S(1 + b)
-T
E(1 + a)
-T
Trong Ce v Pe ln lt l gi c ca quyn chn mua v quyn chn bn theo kiu chu
u. Trong trng hp quyn chn theo kiu M, mi quan h gia quyn chn bn v quyn
chn mua phc tp hn bi kh nng cho php thc hin hp ng bt k thi im no trc
khi hp ng n hn.
S dng hp ng quyn chn
Giao dch quyn chn va trnh by trn y c th s dng cho c hai mc tiu : u c v
phng nga ri ro t gi. Chng ny u tin trnh by cch s dng giao dch quyn chn cho
mc tiu u c, cn mc tiu phng nga ri ro t gi s c tp trung xem xt chi tit
chng sau. Phn ny ly v d c tnh cht l thuyt minh ha v vic s dng hp ng
quyn chn vo mc ch u c, trong v d 9 minh ha u c quyn chn mua v v d 10
minh ha u c quyn chn bn.
73
T d d

T
)] 2 / ( b - [a ln(S/E)
d
1 2
2
1

+ +

Bng 3.4 : Tm tt kt qu kinh doanh quyn chn mua (n v: 1000 ng)

T gi 15,710 15,720 15,730 15,740 15,750 15,760 15,770 15,780
Ph mua quyn chn
mua 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000
K VND khi thc hin
quyn - - -
786,50
0
786,50
0
786,50
0
786,50
0 786,500
K VND khi bn USD
giao ngay - - -
787,00
0
787,50
0
788,00
0
788,50
0 789,000
Li (+)/L (-) (1,000) (1,000) (1,000) (500) 0.00 500 1,000 1,500
74
V d 9: Minh ha s dng quyn chn mua cho mc ch u c
Gi s Cng ty d bo trong tng lai USD ln gi so vi VND. Cng ty E mua mt hp ng chn mua
tr gi 50.000USD, t gi thc hin l 15730 ng/USD, chi ph mua quyn chn mua l 20 ng/USD.
Kt qu li/l kinh doanh quyn chn mua ty thuc vo mc bin ng ca t gi giao ngay trn th
trng.
T gi ha vn = T gi thc hin + Ph mua quyn chn mua = 15730 + 20 = 15750
Nu t gi giao ngay trn th trng cao hn im ha vn th cng ty E thc hin quyn v mua
50.000USD theo t gi thc hin l 15730 sau em 50.000USD bn ra th trng giao ngay vi gi
cao hn. Li m cng ty E c c bng chnh lch gia t gi giao ngay tr t gi thc hin v ph mua
quyn nhn tr gi hp ng. Nu t gi giao ngay thp hn t gi ha vn nhng cao hn t gi thc
hin th cng ty E vn thc hin quyn chn mua nu nh quyn chn n hn. Khi y cng ty vn l
nhng l di mc chi ph mua quyn chn. Nu t gi giao ngay thp hn t gi thc hin, cng ty E
khng thc hin quyn chn mua. Khi y cng ty l ti a bng chi ph mua quyn tc l bng 50.000 x
20 = 1.000.000 ng. Kt qu kinh doanh quyn chn mua c th tm tt bng 3.4 di y.
Gii thch cch tnh bng 3.4:
Tng chi ph mua quyn chn = Tr gi H x Ph mua quyn = 50 x 20 = 1.000 nghn ng.
i khon VND khi thc hin quyn = Tr gi HxTG thc hin = 50 x 15730 = 786.500 nghn
ng.
i khon VND khi bn USD giao ngay = Tr gi H x TG giao ngay.
V d mc t gi giao ngay 15760, i khon VND khi bn USD giao ngay =50x15760 =
788.000 nghn ng => Li (+)/L (-) = K VND khi bn USD K VND khi thc hin quyn
chn Ph mua quyn = 788.000 786.500 1.000 = 500 nghn ng.
cc mc t gi khc cch tnh tng t.
Nhn xt:
Nhn vo hnh v v bng 3.4 chng ta thy rng ty theo mc bin ng ca t gi USD/VND
giao ngay trn th trng, quyn chn mua c th li hay l nhiu hay t. T mc t gi ha vn
(15750) tr ln nu t gi USD/VND cng ln cao th li kinh doanh quyn chn mua cng ln.
Ngc li, t mc t gi ha vn tr xung, nu t gi USD/VND cng gim th quyn chn mua
b l nhng l c gii hn ti a bng chi ph mua quyn chn, tc l ti a 1 triu ng. Tnh
cht l (nu xy ra) c gii hn trong khi li (nu c) khng c gii hn lm cho quyn chn mua
tr thnh cng c u c ngoi t rt hp dn.

Bng 3.5: Tm tt kt qu kinh doanh quyn chn bn (n v: 1000 ng)
T gi 15,680 15,690 15,700 15,710 15,720 15,730 15,740 15,750
Ph mua quyn chn bn 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000
K VND khi thc hin
quyn
786,50
0
786,50
0
786,50
0
786,50
0
786,50
0 - - -
K VND khi mua USD giao
ngay
784,00
0
784,50
0
785,00
0
785,50
0
786,00
0 - - -
Li (+)/L (-) 1,500 1,000 500 0.00 (500) (1,000) (1,000) (1,000)
75
V d 10: Minh ha s dng quyn chn bn cho mc ch u c
Ngc li vi cng ty E, cng ty G d bo trong tng lai USD s xung gi so vi VND.
nm bt c hi u c ny, cng ty G mua quyn chn bn tr gi 50.000USD, t gi thc hin l 15730
ng/USD, chi ph mua quyn chn bn l 20ng/USD. Kt qu li/l kinh doanh quyn chn bn tu
thuc vo mc bin ng ca t gi giao ngay trn th trng.
T gi ha vn = T gi thc hin - Ph mua quyn chn bn=15730 - 20 = 15710
Nu t gi giao ngay trn th trng thp hn im ha vn th cng ty G thc hin quyn v bn
50.000USD theo t gi thc hin l 15730 sau mua li 50.000USD trn th trng giao ngay vi gi
thp hn. Li m cng ty G c c bng chnh lch gia t gi thc hin tr i t gi giao ngay v ph
mua quyn chn bn nhn tr gi hp ng.
Nu t gi giao ngay cao hn t gi ha vn nhng vn thp hn t gi thc hin th cng ty G
vn thc hin quyn chn mua nu nh quyn n hn. Khi y cng ty vn l nhng l di mc chi ph
mua quyn chn.
Nu t gi giao ngay cao hn t gi thc hin, cng ty G khng thc hin quyn chn bn. Khi
y cng ty l ti a bng chi ph mua quyn chn bn tc l bng 50.000 x 20 = 1.000.000 ng. Kt qu
kinh doanh quyn chn bn c th tm tt bng 3.5.
Gii thch cch tnh:
Tng chi ph mua quyn chn = Tr gi H x Ph mua quyn = 50 x 20 = 1.000 nghn
ng.
i khon VND khi thc hin quyn = Tr gi H x TG thc hin = 50 x 15730 =
786.500 nghn ng.
i khon VND khi mua USD giao ngay = Tr gi HxTG giao ngay.
V d mc t gi 15.700, i khon VND khi mua USD giao ngay = 50 x 15700 =
785.000 nghn ng => Li (+)/L (-) = K VND khi thc hin quyn chn K VND khi mua
USD giao ngay Ph mua quyn = 786.500 785.000 1.000 = 500 nghn ng.
cc mc gi khc, cch tnh tng t.
Nhn xt:
Nhn vo hnh v v bng 3.5 chng ta thy rng ty theo mc bin ng ca t gi
USD/VND giao ngay trn th trng, quyn chn bn c th li hay l nhiu hay t. T mc t gi
ha vn (15710) tr xung nu t gi USD/VND cng gim th kinh doanh quyn chn bn cng
ln. Ngc li, t mc t gi ha vn tr ln, nu t gi USD/VND cng tng th quyn chn bn
b l nhng l c gii hn ti a bng chi ph mua quyn chn, tc l ti a 1 triu ng. Tnh
cht l (nu xy ra) c gii hn trong khi li (nu c) cng ln nu t gi cng gim lm cho
quyn chn bn tr thnh cng c u c ngoi t rt hp dn.
Thc hnh giao dch quyn chn vit nam
T hai v d c tnh cht l thuyt minh ha giao dch quyn chn nh va trnh by trn y
chng ta c th vn dng vo iu kin thc tin giao dch Vit Nam. Vit Nam giao dch
quyn chn c Eximbank a ra giao dch th im nm 2002. Vi s thnh cng ca
Eximbank, cc ngn hng khc nh Citi Bank, ACB, Techombank cng bt u trin khai thc
hin giao dch quyn chn. ng k nht l ACB mt ngn hng lun mnh dn trong vic pht
trin v tung ra th trng cc sn phm mi. Hin nay ACB cung cp cc hp ng giao dch
quyn chn trn t gi gia cc ngoi t nh EUR, JPY, GBP so vi USD v k c giao dch
quyn chn trn t gi USD/VND. Bn c th tham kho th l giao dch v mu hp ng trn
website ca ACB a ch www.acb.com.vn . Mi y Ngn hng Vit (VAB) cng rt thnh
cng v c bc pht trin mnh trong vic cung cp giao dch quyn chn vng.
minh ha vic s dng quyn chn vo mc ch u c trn thc t, chng ta xem xt
hai tnh hung di y. Hin ti t gi EUR/USD l 1,2412 - 82. Gi s khch hng G d bo ba
thng na EUR s ln gi so vi USD trong khi khch hng H ngc li d bo EUR s xung
gi so vi USD. C hai khch hng ny u c mc tiu u c kim li t th trng ngoi hi.
76
Khch hng G c th u c bng cch mua 100.000EUR gi ba thng sau khi
EUR ln gi bn li kim li. Mun vy, ngay hin ti G phi b ra 100.000 x 1,2482 = 124.820
USD mua 100.000EUR. Do khng c c ngay hin ti s tin kh ln ny nn gic m u
c ca G kh c th thc hin c. Thi c khng th n c, d G l ngi c hiu bit.
to iu kin cho G th thi vn, ACB cho cho G mt hp ng quyn chn mua. V d 11
minh ha cch thc kinh doanh quyn chn mua ca khch hng G v ACB.
Vi t gi thc hin l 1,2502 v ph mua quyn chn mua l 0,02, im ho vn ca G
s l 1,2502 + 0,02 = 1,2702, tc l mc gi ny li nhun G kim c t quyn chn va
trang tri chi ph mua quyn, do , G khng kim c ng li no. Sau khi mua quyn
chn, vic EUR ln gi hay xung gi bao nhiu so vi USD s tr thnh mi quan tm n qun
n mt ng ca G. mt thi im no sau khi mua, tnh hnh th trng khin cho EUR c
th xy ra mt trong hai kh nng : ln gi hoc xung gi so vi USD.
Ln gi so vi USD: Nu trng hp ny xy ra, cng c th c mt trong hai kh nng
xy ra :
- Nu EUR ln gi nhng cha vt qua im ho vn th iu m G c th lm l
xem quyn chn n hn hay cha. Nu quyn chn cha n hn th ch vi nim
hy vng l EUR s tip tc ln gi. Nu quyn chn n hn th hy vng tan tnh
my khi v G mt toi i 2.000USD th thi vn. Tuy nhin, G c th thc hin
quyn chn g gt i cht t tn tht, nu t gi nm gia t gi thc hin v im
ho vn. Chng hn, t gi giao ngay lc hp ng o hn l 1,2602, G thc hin
hp ng quyn chn s li c: (1,2602 1,2502)100.000 = 1000USD tr i chi
ph mua quyn l 2.000USD cn l 1000USD thay v khng thc hin s toi ht
2000USD.
- Nu EUR ln gi v vt qua im ho vn th thi vn ca G n. Nu quyn
chn n hn th G phi thc hin ngay v kim li nhun bng chnh lch gia
t gi giao ngay v t gi thc hin nhn vi tr gi hp ng nhng phi tr i chi
ph mua quyn (2.000USD) b ra. Chng hn t gi giao ngay EUR/USD khi hp
ng n hn l 1,2710. G thc hin quyn chn v kim li nhun: (1,2770
1,2502)100.000 2000= 680USD. Nu quyn chn cha n hn, G phi bit th
bn lnh ca mnh quyt nh: thc hin quyn chn kim li bng chnh lch
77
V d 11: Minh ha thc hin kinh doanh quyn chn mua gia ACB v G
nm bt c hi kinh doanh, khch hng G lin h ACB mua quyn chn mua. ACB cho cho khch
hng G quyn chn mua c nhng iu khon nh sau:
Ngi bn quyn: ACB
Ngi mua quyn: Khch hng G
Loi quyn: chn mua (call)
Kiu quyn: kiu M
S lng ngoi t: 100.000EUR
T gi thc hin: 1,2502
Thi hn hiu lc ca quyn chn: 90 ngy k t ngy tho thun
Ph mua quyn: 0,02USD cho mi EUR.
Vi hp ng quyn chn, G khng phi mua 100.000EUR v do khng phi b ra 124.820USD
hin ti. G ch mua quyn c mua 100.000EUR mc t gi 1,2502 USD cho mi EUR v chi ph mua
quyn G phi b ra hin ti l: 0,02 x 100.000 = 2.000USD. Ch b ra 2.000USD thay v phi b ra
124.820USD c th d dng hn cho G th thi vn ca mnh.
gia t gi giao ngay v t gi thc hin nhn vi tr gi hp ng v tr i chi ph
mua quyn hay tip tc ch vi nim hy vng l EUR s tip tc ln gi v G c th
kim li nhun ln hn l thc hin ngay by gi. Cn lu rng, s ch i ny
cng l vic th thi vn en v nu ch m sau EUR xung gi th c nguy
c hy vng tan tnh theo my khi.
Xung gi so vi USD: Nu trng hp ny xy ra th cng c th c mt trong hai kh
nng xy ra:
- Thi vn cha n! Nu quyn chn cha n hn, iu m G c th lm l tip tc
ch i v theo di tnh hnh th trng bin chuyn th no.
- Nu quyn chn n hn, thi vn quay lng li vi G. iu m G c th lm l
ngi luyn tic hoc t an i mnh xem 2.000USD ph mua quyn chn nh l tin
hc ph c c mt bi hc qu gi!
Qua phn tch cc tnh hung xy ra i vi khch hng G chng ta thy nu xy ra tnh
hung t gi EUR/USD ln cao hn im ha vn th khch hng G s kim c li nhun bng
chnh lch gia t gi giao ngay v t gi thc hin sau khi tr i chi ph mua quyn chn. Khi y
ngn hng s l mt s tin bng li nhun m nh u t kim c. Vy ngn hng lm th no
b p phn l ny? Ngn hng c th b p phn l ny bng hai cch:
Doanh thu c c t bn quyn chn, k c quyn chn bn ln quyn chn mua. Nu
ngn hng l khi bn quyn chn mua th ngn hng s li bng ng phn thu c do
bn quyn chn bn v ngc li. Ngn hng c th s dng doanh thu do bn quyn
chn mua v quyn chn bn chi cho khch hng trong trng hp khch hng thc
hin quyn chn.
Ngn hng c th b p phn l ny t vic mua li quyn chn mua t pha ngn hng
i tc nc ngoi. Chng hn, ACB sau khi bn quyn chn mua cho khch hng G s
mua li quyn chn mua t ngn hng Bepielle. Trong trng hp ny ACB cho chi
ph bn quyn chn cho khch hng G cao hn chi ph mua quyn chn t Bepielle. Khi
EUR ln gi so vi USD v khch hng G thc hin quyn chn mua kim li nhun
th ngn hng ACB s thc hin quyn chn mua i vi khch hng G sau ACB thc
hin quyn chn mua li i vi ngn hng Bepielle b p phn l m ngn hng
tr cho khch hng G. Ngc li, nu EUR khng ln gi so vi USD, khch hng G
khng thc hin quyn chn mua th ACB cng khng thc hin quyn chn mua vi
ngn hng i tc. Khi y, ACB n gin l ly ph bn quyn chn mua thu c ca
khch hng G trang tri cho ph mua quyn chn mua t ngn hng i tc. Kt qu ACB
cng chng mt g m cn c hng chnh lch ph do bn quyn chn mua cho khch
hng G cao hn l ph mua li quyn chn mua t ngn hng i tc.
Ngc li vi khch hng G, khch hng H d bo EUR xung gi so vi USD. Khch
hng H c th u c bng cch bn 100.000EUR ly USD ngay by gi v gi ba thng
sau khi EUR xung gi th mua li 100.000EUR. Li nhun H kim c chnh l kt qu bn
EUR ri sau mua li mc gi thp hn. Mun vy, ngay hin ti H phi c 100.000EUR
bn ly USD. Do khng c c ngay hin ti s EUR kh ln ny nn gic m u c ca H
kh c th thc hin c. Thi c khng th n c, d H l ngi c hiu bit. to iu
kin cho H th thi vn, ACB cho cho H mt hp ng quyn chn bn. V d 12 di y
minh ha cch thc kinh doanh quyn chn bn ca khch hng H v ACB.
78
V d 12: Minh ha thc hin kinh doanh quyn chn bn gia ACB v H
nm bt c hi kinh doanh, khch hng H lin h ACB mua quyn chn bn. ACB cho cho khch
hng H quyn chn bn c nhng iu khon nh sau:
Ngi bn quyn: ACB
Ngi mua quyn: Khch hng H
Loi quyn: chn bn (put)
Kiu quyn: kiu M
S lng ngoi t: 100.000EUR
T gi thc hin: 1,2482
Thi hn hiu lc ca quyn chn: 90 ngy k t ngy tho thun
Ph mua quyn: 0,02USD cho mi EUR.
Vi hp ng quyn chn, H khng phi bn 100.000EUR v do khng phi b ra 100.000EUR
hin ti. H ch mua quyn c bn 100.000EUR mc t gi 1,2482 USD cho mi EUR v chi ph mua
quyn H phi b ra hin ti l: 0,02 x 100.000 = 2.000USD. Ch b ra 2.000USD thay v phi b ra
100.000EUR c th d dng hn cho H th thi vn ca mnh.
Vi t gi thc hin l 1,2482 v ph mua quyn chn mua l 0,02, im ho vn ca H
s l 1,2482 0,02 = 1,2282, tc l mc gi ny li nhun H kim c t quyn chn va
trang tri chi ph mua quyn, do , H khng kim c ng li no. Sau khi mua quyn
chn, vic EUR ln gi hay xung gi bao nhiu so vi USD s tr thnh mi quan tm n qun
n mt ng ca H. mt thi im no sau khi mua, tnh hnh th trng khin cho EUR c
th xy ra mt trong hai kh nng : xung gi hoc ln gi so vi USD.
Xung gi so vi USD: Nu trng hp ny xy ra, cng c th c mt trong hai kh nng
xy ra :
- Nu EUR xung gi nhng cha xung di im ho vn th iu m H c th lm
l xem quyn chn n hn hay cha. Nu quyn chn cha n hn th ch vi
nim hy vng l EUR s tip tc xung gi. Nu quyn chn n hn th hy vng
tan tnh my khi v H mt toi i 2.000USD th thi vn. Tuy nhin, H c th thc
hin quyn chn g gt i cht t tn tht, nu t gi nm gia t gi thc hin v
im ho vn. Chng hn, t gi giao ngay lc hp ng o hn l 1,2382, H thc
hin hp ng quyn chn s li c: (1,2482 1,2382)100.000 = 1000USD tr i
chi ph mua quyn l 2.000USD cn l 1000USD thay v khng thc hin s toi ht
2000USD.
- Nu EUR xung gi v xung di im ho vn th thi vn ca H n. Nu
quyn chn n hn th H phi thc hin ngay v kim li nhun bng chnh lch
gia t gi thc hin v t gi giao ngay nhn vi tr gi hp ng nhng phi tr i
chi ph mua quyn (2.000USD) b ra. Chng hn t gi giao ngay EUR/USD khi
hp ng n hn l 1,2210. G thc hin quyn chn v kim li nhun: (1,2482
1,2210)100.000 2000= 720USD. Nu quyn chn cha n hn, H phi bit th
bn lnh ca mnh quyt nh: thc hin quyn chn kim li bng chnh lch
gia t gi giao ngay v t gi thc hin nhn vi tr gi hp ng v tr i chi ph
mua quyn hay tip tc ch vi nim hy vng l EUR s tip tc xung gi v H c
th kim li nhun ln hn l thc hin ngay by gi. Cn lu rng, s ch i
ny cng l vic th thi vn en v nu ch m sau EUR ln gi th c nguy
c hy vng tan tnh theo my khi.
Ln gi so vi USD: Nu trng hp ny xy ra th cng c th c mt trong hai kh nng
xy ra:
79
- Thi vn cha n! Nu quyn chn cha n hn, iu m H c th lm l tip tc
ch i v theo di tnh hnh th trng bin chuyn th no.
- Nu quyn chn n hn, thi vn quay lng li vi H. iu m H c th lm l
ngi luyn tic hoc t an i mnh xem 2.000USD ph mua quyn chn nh l tin
hc ph c c mt bi hc qu gi!
Qua phn tch cc tnh hung xy ra i vi khch hng H chng ta thy nu xy ra tnh
hung t gi EUR/USD xung di im ha vn th khch hng H s kim c li nhun bng
chnh lch gia t gi thc hin v t gi giao ngay sau khi tr i chi ph mua quyn chn. Khi y
ngn hng s l mt s tin bng li nhun m nh u t kim c. Vy ngn hng lm th no
b p phn l ny? Ngn hng c th b p phn l ny bng hai cch:
Doanh thu c c t bn quyn chn, k c quyn chn mua ln quyn chn bn. Nu
ngn hng l khi bn quyn chn bn th ngn hng s li bng ng phn thu c do
bn quyn chn mua v ngc li. Ngn hng c th s dng doanh thu do bn quyn
chn mua v quyn chn bn chi cho khch hng trong trng hp khch hng thc
hin quyn chn.
Ngn hng c th b p phn l ny t vic mua li quyn chn bn t pha ngn hng
i tc nc ngoi. Chng hn, ACB sau khi bn quyn chn bn cho khch hng H s
mua li quyn chn bn t ngn hng Bepielle. Trong trng hp ny ACB cho chi
ph bn quyn chn cho khch hng H cao hn chi ph mua quyn chn t Bepielle. Khi
EUR xung gi so vi USD v khch hng H thc hin quyn chn bn kim li
nhun th ngn hng ACB s thc hin quyn chn bn i vi khch hng H sau
ACB thc hin quyn chn bn li i vi ngn hng Bepielle b p phn l m ngn
hng tr cho khch hng H. Ngc li, nu EUR khng xung gi so vi USD, khch
hng H khng thc hin quyn chn bn th ACB cng khng thc hin quyn chn bn
vi ngn hng i tc. Khi y, ACB n gin l ly ph bn quyn chn bn thu c ca
khch hng H trang tri cho ph mua quyn chn bn t ngn hng i tc. Kt qu ACB
cng chng mt g m c hng phn chnh lch ph do bn quyn chn bn cho
khch hng H cao hn l ph mua li quyn chn bn t ngn hng i tc.
CU HI N TP
1. Th no l nghip v hi oi k hn? Khch hng v ngn hng s dng hp ng k hn
vo mc ch g?
2. T gi k hn c xc nh nh th no? Trnh by cng thc tnh t gi k hn, bao gm t
gi mua v t gi bn k hn, v ch r lm th no thu thp thng tin cn thit tnh ton
cc t gi ny?
3. Trnh by nhng li ch m khch hng v ngn hng c c khi hai bn thc hin giao dch
ngoi t k hn. Qua ch ra trng hp no khch hng nn mua ngoi t k hn v trng
hp no khch hng nn bn ngoi t k hn?
4. Giao dch k hn c nhng hn ch g? Lm th no khc phc c nhng hn ch ?
5. Th no l mt giao dch hon i? u im, nhc im ca giao dch ny nh th no?
6. Giao dch hon i tin t v giao dch ngoi t k hn ging v khc nhau nhng im
no? Ti sao ngn hng li a ra giao dch hon i bn cnh vic s dng giao dch k hn?
7. Phn bit giao dch hon i li sut v giao dch hon i tin t? Giao dch hon i tin t
s dng vo mc ch g?
8. Giao dch hon i tin t bt u s dng Vit Nam t khi no? Ti sao n nay loi giao
80
dch ny vn cha c khch hng s dng rng ri?
9. Hp ng tin t giao sau l g? N khc vi hp ng c k hn nhng im no?
10. Hp ng giao sau c nhng u, nhc im g khi s dng? N c th s dng u c
kim li v phng nga ri ro t gi nh th no?
11. Nu ra nhng l do chnh no khin cho giao dch tin t giao sau hin ti cha th thc hin
Vit Nam? Lm th no c th a giao dch tin t giao sau ra giao dch th trng
Vit Nam?
12. Th no l mt hp ng quyn chn? Hp ng quyn chn c nhng u im g so vi hp
ng c k hn v hp ng giao sau?
13. Phn bit hp ng quyn chn theo kiu M v theo kiu chu u, quyn chn mua v
quyn chn bn?
14. Ti sao phi nh gi mt hp ng quyn chn? Khi nh gi hp ng quyn chn cn lu
nhng yu t g?
15. Hp ng quyn chn c th s dng vo mc tiu g? Trnh by tm tt cch thc s dng
hp ng quyn chn nhm mc tiu .
BI TP THC HNH
Bi 1 : Gi s t gi v li sut c nim yt ti VCB ngy 06/08 nh sau:
T gi T gi mua T gi bn
USD/VND 15887 15889
JPY/VND 114,29 115,89
Li sut Li sut tin gi (%) Li sut cho vay (%)
USD 5,7 7,7
JPY 4,8 6,8
VND 9,8 10,6
Ngy 06/08 cng ty Trilimex k mt hp ng nhp khu tr gi 92.000USD n hn vo ngy
23/12 v hp ng xut khu tr gi 32.628.000 JPY n hn thanh ton vo ngy 23/11. Trilimex
lin h giao dch vi VCB mua bn k hn s USD v JPY trn y. Hi t gi no m VCB
s cho cho Trilimex? Vi hai hp ng mua USD v bn JPY k hn, Trilimex c th kha cht
khon phi tr v phi thu ca mnh mc bao nhiu VND?
Bi gii:
Vi hp ng nhp khu, Trilimex mun mua k hn 92.000USD kha cht khon phi tr ca
mnh. VCB s cho cho Trilimex t gi bn k hn USD/VND vi k hn t 06/08 n 23/12 tc
l 137 ngy. T gi ny xc nh nh sau:
16185
x360 100
5,7]137 15889[10,6
15889
360 x 100
Ltg(USD)]n - [Lcv(VND) S
S F
b
b b

+ +
Vi t gi bn k hn c nh ny, Trilimex c th kha cht khon phi tr ca mnh mc
92.000 x 16185 = 1.489.020.000VND.
Vi hp ng xut khu, Trilimex mun bn k hn 32.628.000JPY kha cht khon phi thu
ca mnh. VCB s cho cho Trilimex t gi mua k hn JPY/VND vi k hn t 06/08 n 23/11
tc l 107 ngy. T gi ny xc nh nh sau:
81
115,31
x360 100
6,8]107 114,29[9,8
114,29
360 x 100
Lcv(JPY)]n - [Ltg(VND) S
S F
m
m m

+ +
Vi t gi k hn c nh ny, Trilimex c th kha cht khon phi thu ca mnh mc
32.628.000 x 115,31 = 3.762.334.680VND.
Bi 2 : Gi s bn thu thp v c nhng thng tin trn th trng tin t v th trng ngoi hi
nh sau:
T gi:
Mua Bn
GBP/USD 1,7245 1,7295
EUR/USD 1,2128 1,2188
USD/JPY 110,12 110,92
USD/CHF 1,1084 1,1164
USD/VND 15990 15992
Li sut (%/nm):
K hn 1 thng 3 thng 6 thng
Gi Vay Gi Vay Gi Vay
GBP 3,25 4,25 3,45 4,45 3,65 4,65
EUR 3,35 4,35 3,55 4,55 3,75 4,75
USD 3,38 4,48 3,48 4,58 3,68 4,78
JPY 3,00 4,10 3,10 4,20 3,20 4,30
CHF 3,45 4,25 3,50 4,15 3,60 4,20
VND 7,20 9,60 7,80 10,20 8,40 10,80
Gi s bn l nhn vin phng kinh doanh ngoi t, da vo nhng thng tin trn, bn xc
nh v nim yt t gi mua v bn ngoi t k hn cho khch hng i vi tt c cc loi
ngoi t trn theo ba loi k hn nu trn.
Bi gii:
gii bi tp ny bn cn nm vng c l thuyt ln thc hnh k thut. V l thuyt, cn nm
vng cc trng hp tnh t gi cho, k c t gi mua v t gi bn, gia cc ngoi t GBP,
EUR, CHF v JPY so vi VND. Ngoi ra, cn nm vng cng thc tnh t gi k hn gia cc
ngoi t ny so vi VND theo tng loi k hn. V d, y minh ha cch tnh i vi t gi
EUR/VND. Cc t gi cn li thc hin thng t.
Xc nh t gi giao ngay EUR/VND:
TG mua EUR/VND = TG mua EUR/USD x TG mua USD/VND
= 1,2128 x 15990 = 19393
TG bn EUR/VND = TG bn EUR/USD x TG bn USD/VND
= 1,2188 x 15992 = 19491
Xc nh t gi k hn F(EUR/VND):
TG mua k hn (Fm) xc nh theo cng thc:
82
19439
36000
30 ) 35 , 4 20 , 7 ( 19393
19393
100 x 360
n LSCV(EUR)] - [LSTG(VND) S
S F
m
m m

+ +
TG bn k hn (Fb) xc nh theo cng thc:
19591
36000
30 ) 35 , 3 60 , 9 ( 19490
19490
100 x 360
n LSTG(EUR)] - [LSCV(VND) S
S F
b
b b

+ +
Sau khi nm vng cch tnh t gi cho v t gi k hn nh trn, v thc hnh, bn s dng
Excel tnh cc t gi cho cc ngoi t cn li. Kt qu tnh ton c tm tt v cho cho
khch hng trn bng nim yt t gi nh sau:
T gi
Giao ngay
K hn
30 ngy 90 ngy 180 ngy
Mua Bn Mua Bn Mua Bn Mua Bn
GBP/VND 27,575 27,658 27,643 27,805 27,806 28,125 28,092 28,647
EUR/VND 19,393 19,491 19,439 19,593 19,686 19,815 19,747 20,178
USD/VND 15,990 15,992 16,026 16,075 16,235 16,261 16,279 16,561
JPY/VND 144.16 145.22 144.53 146.02 146.50 147.80 147.11 150.74
CHF/VND 14,323 14,428 14,358 14,502 14,541 14,670 14,624 14,947
Bi 3 : Ngy 23/05/200x cng ty Trilimex k mt hp ng nhp khu tr gi 92.000USD thanh
ton bng L/C tr chm n hn vo ngy 23/08/200x. T gi v li sut c nim yt ti VCB
ngy 23/05/200x nh sau:
T gi mua T gi bn
USD/VND 15.650 15.661
JPY/VND 110,01 111,84
HKD/VND 1.492 1.552
Li sut tin gi (%) Li sut cho vay (%)
USD 6 6,5
JPY 3 3,25
VND 9 10,8
a. c lng tr gi (VND) ca hp ng nhp khu m Trilimex phi tr ti thi im k
hp ng v thi im thanh ton.
b. Cng ty ngh rng trong 3 thng ti USD s tng gi 1,5% so vi VND. Hp ng nhp
khu ny c ri ro ngoi hi hay khng? Ch r ri ro nh th no?
Bi gii:
a. c lng tr gi (VND) ca hp ng nhp khu m Trilimex phi tr ti thi im k
hp ng v thi im thanh ton?
83
Tr gi hp ng thi im k hp ng v thi im thanh ton ph thuc vo t gi
USD/VND. thi im k hp ng t gi bn USD/VND = 15661. Do , tr gi VND ca
hp ng nhp khu thi im ny bng 92.000 x 15661 = 1.440.812.000VND.
thi im thanh ton, t gi USD/VND thay i do c chnh lch gia li sut VND v USD.
S dng cng thc tnh t gi k hn, bn c th c lng t gi USD/VND thi im thanh
ton nh sau:
Da vo t gi ny, bn c th c lng tr gi VND ca hp ng nhp khu thi im
thanh ton bng 92.000 x 15849 = 1.458.108.000VND
b. Cng ty ngh rng trong 3 thng ti USD s tng gi 1,5% so vi VND. Hp ng nhp
khu ny c ri ro ngoi hi hay khng? Ch r ri ro nh th no?
Cng ty d bo rng trong 3 thng ti USD tng gi 1,5%, tc l t gi USD/VND tng ln n
15896. Nh vy, hp ng nhp khu ny c ri ro ngoi hi. C th, so vi thi im k hp
ng, c mi USD nhp khu cng ty phi chi thm 15896 15661 = 235VND.
Bi 4 : Thng 4 nm 200x, ti cng ty Xut Nhp Khu Cholimex c mt s hot ng kinh t ti
chnh nh sau:
Ngy 7/4 Cng ty k hp ng xut khu s 136/9x tr gi 128.000USD. Hp ng ny s
n hn thanh ton trong vng 6 thng ti.
Ngy 12/4 Cng ty k hp ng nhp khu s 139/9x tr gi 176.000USD thanh ton bng
yen Nht (JPY). Hp ng ny 9 thng sau s n hn thanh ton.
Gi s rng Cng ty c th d dng tm kim cc hp ng vay v u t trn th trng tin t,
cc hp ng k hn v hp ng quyn chn trn th trng hi oi vi mt s thng tin v th
trng nh sau:
T gi thi im k H Li sut
USD/VND: 15.678 08 USD: 6 6,5 %
USD/JPY: 112,22 82 VND: 7,8 10,2%
USD/EUR: 0,9128 48 EUR: 4 6%
GBP/USD: 1,6216 36 JPY: 3 5%
a. c lng gi tr (VND) ca hp ng xut khu v tr gi (JPY) ca hp ng nhp khu
thi im k hp ng v thi im thanh ton.
b. C bt k ri ro ngoi hi no trong hot ng xut nhp khu ca Cng ty khng?
Bi gii:
a. c lng gi tr (VND) ca hp ng xut khu v tr gi (JPY) ca hp ng nhp khu
thi im k hp ng v thi im thanh ton.
84
15849
36000
90 ) 6 8 , 10 ( 15661
15661
360 x 100
Ltg(USD)]n - [Lcv(VND) S
S F
b
b b

+ +
Hp ng xut khu s 136/9x tr gi 128.000USD:
thi im k hp ng, t gi mua USD/VND = 15678. Do , tr gi VND ca hp ng xut
khu thi im ny c th c lng bng 128.000 x 15678 = 2.006.784.000VND. thi im
thanh ton t gi USD/VND c th c lng theo cng thc tnh t gi k hn nh sau:
15780
36000
6,5)180 15678(7,8
15678
360 x 100
Lcv(USD)]n - [Ltg(VND) S
S F
m
m m

+ + .
Tr gi VND ca hp ng xut khu bng 128.000 x 15780 = 2.019.840.000VND.
Hp ng nhp khu s 139/9x tr gi 176.000USD thanh ton bng yen Nht (JPY):
thi im k hp ng, t gi bn USD/JPY = 112,82. Do , tr gi JPY ca hp ng nhp
khu thi im ny c th c lng bng 176.000 x 112,82 = 19.856.320JPY. thi im
thanh ton t gi USD/JPY c th c lng theo cng thc tnh t gi k hn nh sau:
111,97
36000
6)270 112,82(5
112,82
360 x 100
Ltg(USD)]n - [Lcv(JPY) S
S F
b
b b

+ + . Tr gi VND ca
hp ng xut khu bng 176.000 x 111,97 = 19.706.720JPY.
b. C bt k ri ro ngoi hi no trong hot ng xut nhp khu ca Cng ty khng?
Da vo t gi c c lng cu a c th thy rng vi hp ng xut khu 128.000USD
trong khi USD c xu hng tng gi so vi VND nn cng ty khng phi lo ngi ri ro t gi i
vi hp ng ny. Vi hp ng nhp khu 176.000USD thanh ton bng JPY trong khi JPY c
xu hng gim gi so vi USD nn cng ty cng khng phi lo ngi ri ro t gi i vi hp
ng ny. Tuy nhin, y ch l d bo cn thc t t gi c ng nh d bo hay khng chng ai
bit. Do , vn c ri ro t gi trong hot ng xut nhp khu ca cng ty. Th nhng, nu nh
qun l khng ngi ri ro v tin tng vo d bo ca mnh th khng nht thit phi ra quyt
nh phng nga ri ro t gi i c hai hp ng xut nhp khu ny. Nn nh rng, quyt nh
nh th ng ngha vi vic nh qun l chp nhn ri ro t gi.
Bi 5 : Ngy 16/08/200x cng ty Tn Hon Cu mun mua 15.000USD thanh ton mt hp
ng nhp khu n hn. Mt khc, cng ty bit rng mnh c mt hp ng xut khu s n hn
thanh ton vo ngy 22/09/200x v khi cng ty cn bn li 15.000USD cho ngn hng. Ngc
vi Tn Hon Cu, cng ngy ny cng ty Tanimex mun bn giao ngay 20.000USD va thu
c t hp ng xut khu nhng ng thi mun mua li s USD ny vo ngy 15/10/200x v
khi Tanimex c mt hp ng nhp khu n hn thanh ton. gii quyt nhu cu mua v
bn ngoi t trong tnh hung trn, Tn Hon Cu v Tanimex lin h v thc hin hp ng
hon i vi ngn hng. Ngn hng cho cho Tn Hon Cu v Tanimex t gi v li sut vo
ngy 16/08/200x nh sau:
USD/VND: 15805 15809
USD: 6,7 7,7
VND: 10,8 12,6
Hy xc nh v trnh by din bin cc giao dch gia ngn hng vi Tn Hon Cu v
Tanimex thi im hiu lc v o hn?
85
Bi gii:
Giao dch gia ngn hng vi Tn Hon Cu: Tn Hon Cu mun mua giao ngay v bn k hn
15.000USD.
Ngy hiu lc
Ngn hng bn giao ngay cho Tn Hon Cu 15.000USD theo t gi bn USD/VND = 15809.
Vi giao dch ny, ngn hng chi ra 15.000USD v nhn li 15.000 x 15809 = 237.135.000VND.
Tn Hon Cu chi ra 237.135.000VND v nhn li 15.000USD.
Ngn hng xc nh v cho cho Tn Hon Cu t gi mua k hn USD/VND vi k hn t
16/08 n 22/09 tc l 38 ngy. T gi ny xc nh nh sau:
15857

+ +
x360 100
7,7]38 15805[10,8
15805
360 x 100
Lcv(USD)]n - [Ltg(VND) S
S F
m
m m
Ngy o hn
Tn Hon Cu chi ra 15.000USD v nhn li t ngn hng 15.000 x 15857 = 237.855.000VND.
Ngn hng nhn 15.000USD v chi cho Tn Hon Cu 237.855.000VND.
Giao dch gia ngn hng v Tanimex: Tanimex mun bn giao ngay v mua k hn 20.000USD.
Ngy hiu lc
Ngn hng mua giao ngay ca Tanimex 20.000USD theo t gi mua USD/VND = 15805. Vi
giao dch ny, ngn hng nhn 20.000USD v chi ra 20.000 x 15805 = 316.100.000VND.
Tanimex nhn 316.100.000VND v chi ra 20.000USD.
Ngn hng xc nh v cho cho Tanimex t gi bn k hn USD/VND vi k hn t 16/08 n
15/10 tc l 60 ngy. T gi ny xc nh nh sau:
15964
x360 100
6,7]60 15809[12,6
15809
360 x 100
Ltg(USD)]n - [Lcv(VND) S
S F
b
b b

+ +
Ngy o hn
Tanimex nhn li 20.000USD v chi ra cho ngn hng 20.000 x 15964 = 319.280.000VND.
Ngn hng chi cho Tanimex 20.000USD v nhn li 319.280.000VND.
Bi 6 : Thng tin v t gi v li sut ti ngn hng thng mi GHK nh c trnh by bng
nim yt di y:
USD/VND 15930 15961
Li sut USD 3,55%/nm 4,55%/nm
Li sut VND 0,65%/thng 0,85%/thng
Gi s bn l nhn vin kinh doanh ngoi t, trnh by cc giao dch din ra gia ngn hng
v cng ty Hng Long khi cng ty thc hin hp ng hon i ngoi t tr gi 86.000USD
k hn 3 thng vi ngn hng, trong hai trng hp:
a. Cng ty bn giao ngay v mua k hn
b. Cng ty mua giao ngay v bn k hn.
Bi gii:
a. Cng ty bn giao ngay v mua k hn: Ngn hng s tin hnh cc giao dch mua giao
ngay v bn k hn vi cng ty Hng Long. Cc giao dch din ra hai thi im nh sau:
86
Vo ngy hiu lc: Ngn hng GHK mua 86.000USD theo t gi mua USD/VND = 15930.
i khon ca giao dch ny: 86.000USD = 86000 x 15930VND = 1.369.980.000VND.
Nhn Chi
Ngn hng GHK 86000USD 86000 x 15930 = 1.369.980.000VND
Cty Hng Long 1.369.980.000VND 86000USD
Hai bn tho thun t gi bn k hn 3 thng nh sau:
16226
36000
90 ) 55 , 3 x12 % 85 , 0 ( 15961
15961
100 x 360
n LSTG(USD)] - [LSCV(VND) S
S F
b
b b

+ +
Vo ngy o hn:
Nhn Chi
Ngn hng GHK 86000 x 16226 = 1.395.436.000VND 86000USD
Cty Hng Long 86000USD 1.395.436.000VND
b. Cng ty mua giao ngay v bn k hn: Ngn hng s tin hnh cc giao dch bn giao
ngay v mua k hn vi cng ty Hng Long. Cc giao dch din ra hai thi im nh sau:
Vo ngy hiu lc: Ngn hng GHK bn 86.000USD theo t gi bn USD/VND = 15961. i
khon ca giao dch ny: 86.000USD = 86000 x 15961VND = 1.372.646.000VND.
Nhn Chi
Ngn hng GHK 86000 x 15961 = 1.372.646.000VND 86000USD
Cty Hng Long 86000USD 1.372.464.000VND
Hai bn tho thun t gi mua k hn 3 thng nh sau:
16059
36000
90 ) 55 , 4 x12 % 65 , 0 ( 15930
15930
100 x 360
n LSCV(USD)] - [LSTG(VND) S
S F
m
m m

+ +
Vo ngy o hn:
Nhn Chi
Ngn hng GHK 86000USD 86000 x 15059 = 1.295.074.000VND
Cty Hng Long 1.295.074.000VND 86000USD
Bi 7 : Gi s Vit Nam va t chc Th trng ngoi t giao sau. Sng ngy th hai bn mua
trong khi c Bch bn mt hp ng giao sau tr gi l 10.000USD v t gi giao sau ti thi im
tha thun l USD/VND = 15450. Phng Thanh ton b tr yu cu bn v c Bch k qu ln
u l 1,1 triu ng v duy tr k qu ny mc ti thiu l 1 triu ng. T gi ng ca vo
ngy th hai v cc ngy lin tip nh sau:
Th hai Th ba Th t Th nm Th su
T gi m ca 15450 15460 15470 15450 15439
T gi ng ca 15460 15470 15450 15439 15424
Hi s d rn ti khon ca bn v c Bch vo cui ngy th su l bao nhiu? Nu bn v c
Bch mun tip tc gi hp ng giao sau, bn v c Bch phi lm g? Nu bn v c Bch
khng mun tip tc gi hp ng giao sau, bn v c Bch s lm g?
87
Bi gii:
Tnh hnh ti khon ca bn:
S d u k lc k qu l 1.100.000 ng. Sng ngy th hai bn mua hp ng giao sau tr gi
10.000USD vi t gi USD/VND = 15450.
Chiu ngy th hai, t gi trn th trng l 15460, bn li c (15460 15450)10.000 =
100.000 ng. S d ti khon ca bn lc ny l 1.100.000 + 100.000 = 1.200.000 ng.
Chiu ngy th ba, t gi trn th trng l 15470, bn li c (15470 15460)10.000 =
100.000 ng. S d ti khon ca bn lc ny l 1.200.000 + 100.000 = 1.300.000 ng.
Chiu ngy th t, t gi trn th trng l 15450, bn l (15450 15470)10.000 = 200.000
ng. S d ti khon ca bn lc ny l 1.300.000 200.000 = 1.100.000 ng.
Chiu ngy th nm, t gi trn th trng l 15439, bn l (15439 15450)10.000 = -
110.000 ng. S d ti khon ca bn lc ny l 1.100.000 110.000 = 990.000 ng. Lc
ny s d ti khon ca bn thp hn mc ti thiu yu cu (1 triu ng), do , bn phi
k qu thm 100.000 ng duy tr ti khon mc ti thiu yu cu. Sau khi k qu thm
100.000 ng, s d ti khon ca bn l 990.000 + 100.000 = 1.000.000 ng.
Chiu ngy th su, t gi trn th trng l 15424, bn l (15424 15439)10.000 = -
150.000 ng. S d ti khon ca bn vo chiu ngy th su l 1.000.000 150.000 =
850.000 ng.
Nu bn mun tip tc gi hp ng giao sau th bn phi k qu thm 150.000 ng cho mc
ti thiu yu cu. Nu bn khng mun gi hp ng giao sau th c th bn li cho ngi khc
hoc thc hin giao dch o hp ng.
Tnh hnh ti khon ca c Bch:
S d u k lc k qu l 1.100.000 ng. Sng ngy th hai c Bch bn hp ng giao sau tr
gi 10.000USD vi t gi USD/VND = 15450.
Chiu ngy th hai, t gi trn th trng l 15460, c Bch l (15450 15460)10.000 =
-100.000 ng. S d ti khon ca c Bch lc ny l 1.100.000 - 100.000 = 1.000.000
ng.
Chiu ngy th ba, t gi trn th trng l 15470, c Bch l (15460 15470)10.000 =
-100.000 ng. S d ti khon ca c Bch lc ny l 1.000.000 - 100.000 = 900.000 ng.
Lc ny s d ti khon ca c Bch thp hn mc ti thiu yu cu (1 triu ng), do , c
Bch phi k qu thm 100.000 ng duy tr ti khon mc ti thiu yu cu. Sau khi
k qu thm 100.000 ng, s d ti khon ca c Bch l 990.000 + 100.000 = 1.000.000
ng.
Chiu ngy th t, t gi trn th trng l 15450, c Bch li (15470 15450)10.000 =
200.000 ng. S d ti khon ca bn lc ny l 1.000.000 + 200.000 = 1.300.000 ng.
Chiu ngy th nm, t gi trn th trng l 15439, c Bch li (15450 15439)10.000 =
110.000 ng. S d ti khon ca bn lc ny l 1.300.000 + 110.000 = 1.400.000 ng.
Chiu ngy th su, t gi trn th trng l 15424, c Bch li (15439 15424)10.000 =
150.000 ng. S d ti khon ca bn vo chiu ngy th su l 1.400.000 + 150.000 =
1.550.000 ng.
Nu c Bch mun tip tc gi hp ng giao sau th c Bch khng phi lm g c. Nu c Bch
khng mun gi hp ng giao sau th c th bn li cho ngi khc hoc thc hin giao dch
o hp ng.
Bi 8 : Gi s c mt th trng giao sau hot ng Vit Nam. Ngy 02/01/200x Cng ty A
mua trong khi cng ty B bn mt hp ng giao sau tr gi 50.000USD vi t gi tha thun l
15.730 ng/USD. Tnh hnh t gi trn th trng nh c trnh by di y. Hy trnh by
88
cc giao dch thanh ton xy ra hng ngy ca hai cng ty ti phng giao hon v cho bit s d
ti khon ca hai cng ty cui ngy 08/01. Gi s rng phng giao hon yu cu cc cng ty tham
gia phi duy tr mt mc k qu ln u 2 triu ng v duy tr mc ti thiu l 1,5 triu.
Thi im T gi
u ngy 02/01 15,730
Cui ngy 02/01 15,740
Cui ngy 03/01 15,755
Cui ngy 04/01 15,775
Cui ngy 05/01 15,770
Cui ngy 06/01 15,750
Cui ngy 07/01 15,790
Cui ngy 08/01 15,775
Bi gii:
Vi cng ty A:
Vo u ngy giao dch cng ty A k qu 2.000.000 ng. Cui mi ngy giao dch nu t gi
USD tng ln th ti khon ca cng ty A c ghi c mt khon bng chnh lch t gi hm nay
v hm trc nhn vi tr gi hp ng (50.000USD). Ngc li nu t gi USD/VND gim th
ti khon ca cng ty A b ghi n mt khon bng chnh lch t gi hm trc v hm nay nhn
tr gi hp ng.
Vi cng ty B:
Vo u ngy giao dch cng ty B k qu 2.000.000 ng. Cui mi ngy giao dch nu t gi
USD gim xung th ti khon ca cng ty A c ghi c mt khon bng chnh lch t gi hm
trc v hm nay nhn vi tr gi hp ng (50.000USD). Ngc li nu t gi USD/VND tng
ln th ti khon ca cng ty A b ghi n mt khon bng chnh lch t gi hm nay v hm trc
nhn tr gi hp ng. S dng Excel bn c th tnh ton c th tnh hnh ti khon ca cng ty
A v cng ty B nh sau:
Tr gi H (USD) 50,000
K qu ln u (VND) 2,000,000 K qu ti thiu (VND) 1,500,000
Thi im T gi
Ti khon k qu cng ty A (VND)
N (-)/C (+) S d Thm k qu
u ngy 02/01 15,730 - 2,000,000 -
Cui ngy 02/01 15,740 500,000 2,500,000 -
Cui ngy 03/01 15,755 750,000 3,250,000 -
Cui ngy 04/01 15,775 1,000,000 4,250,000 -
Cui ngy 05/01 15,770 (250,000) 4,000,000 -
Cui ngy 06/01 15,750 (1,000,000) 3,000,000 -
Cui ngy 07/01 15,790 2,000,000 5,000,000 -
Cui ngy 08/01 15,775 (750,000) 4,250,000 -
Tr gi H (USD) 50,000
K qu ln u (VND) 2,000,000 K qu ti thiu (VND) 1,500,000
Thi im T gi
Ti khon k qu cng ty B (VND)
N (-)/C (+) S d Thm k qu
89
u ngy 02/01 15,730 - 2,000,000 -
Cui ngy 02/01 15,740 (500,000) 1,500,000 -
Cui ngy 03/01 15,755 (750,000) 750,000 750,000
Cui ngy 04/01 15,775 (1,000,000) 500,000 1,000,000
Cui ngy 05/01 15,770 250,000 1,750,000 -
Cui ngy 06/01 15,750 1,000,000 2,750,000 -
Cui ngy 07/01 15,790 (2,000,000) 750,000 750,000
Cui ngy 08/01 15,775 750,000 2,250,000 -
Ty theo din bin t gi trn th trng, phng thanh ton b tr s thc hin thanh ton
giao dch hng ngy (mark to market). Cng ty A mua hp ng giao sau, do t gi USD/VND
tng nn c li v s d ti khon cng ty A tng ln. Ngc li, cng ty B bn giao sau nn b l
khin cho s d ti khon cng ty B gim xung. Cui ngy 08/01, s d ti khon ca cng ty A
l 4.250.000 ng v ca cng ty B l 2.250.000 ng.
Bi 9 : C Lm Mng M mua mt quyn chn mua ca ACB c cc iu khon giao dch c
ghi trong hp ng nh sau:
Ngi bn quyn: ACB
Ngi mua quyn: Lm Mng M
Loi quyn: chn mua (call)
Kiu quyn: kiu M
S lng ngoi t: 100.000EUR
T gi thc hin: 1,2302
Thi hn hiu lc ca quyn chn: 90 ngy k t ngy tho thun
Ph mua quyn: 0,01USD cho mi EUR.
T gi giao ngay hin ti l EUR/USD = 1,2228 v hp ng quyn chn vn cn trong thi hn
hiu lc. V c Mng M cha am hiu lm v giao dch quyn chn nn nh bn t vn gip.
Theo bn:
a. Hin ti c M c nn thc hin hp ng quyn chn hay khng? Nu nn th c c li
ch g? Nu cha th c nn lm g vi quyn chn?
b. C M mong i g t gi th trng giao ngay? mc t gi nh th no trn th trng
giao ngay th c M nn thc hin quyn chn?
c. Cho mt v d c th v mc t gi m c M c th thc hin quyn chn v xc
nh xem c s li bao nhiu? Khi y ACB s li hay l bao nhiu?
d. Nu mc t gi trn khng xy ra v ht thi hn hp ng m khng c c hi thc hin
quyn chn, c M s tn tht bao nhiu?
Bi gii:
a. Hin ti c M c nn thc hin hp ng quyn chn hay khng? Nu nn
th c c li ch g? Nu cha th c nn lm g vi quyn chn?
C M mua quyn chn mua tr gi 100.000EUR vi chi ph l 0,01USD cho mi EUR v t gi
thc hin l EUR/USD = 1,2302. Vi t gi v chi ph ny, t gi ha vn ca c M = T gi
thc hin + Chi ph mua quyn = 1,2302 + 0,01 = 1,2402. T gi giao ngay hin ti l EUR/USD
= 1,2228 thp hn t gi ha vn. C M cha nn thc hin quyn chn v quyn chn cha
sinh li. C M nn ch v theo di xem t gi EUR/USD c tng ln hay khng.
b. C M mong i g t gi th trng giao ngay? mc t gi nh th no
90
trn th trng giao ngay th c M nn thc hin quyn chn?
thi im hin ti, quyn chn cha sinh li nhng c M mua quyn chn v mong i rng
t gi EUR/USD trn th trng s tng ln trong thi gian ti. mc t gi cao hn im ha
vn (1,2402), c M nn thc hin quyn chn.
c. Cho mt v d c th v mc t gi m c M c th thc hin quyn
chn v xc nh xem c s li bao nhiu? Khi y ACB s li hay l bao nhiu?
V d t gi giao ngay trn th trng vo mt ngy no trong k hn hp ng t mc
EUR/USD = 1,2482 v c M quyt nh thc hin quyn chn. Khi y c s li c (1,2482
1,2402)100.000 = 800USD. ACB s l bng mc li ca c M.
d. Nu mc t gi trn khng xy ra v ht thi hn hp ng m khng c c
hi thc hin quyn chn, c M s tn tht bao nhiu?
Nu mc t gi trn khng xy ra v ht thi hn hp ng m khng c c hi thc hin quyn
chn, c M s tn tht bng chi ph mua quyn chn l 100.000 x 0,01 = 1000USD.
Bi 10 : Cu Thi Tng Tng mua ca ACB mt quyn chn bn c cc iu khon giao dch
nh sau:
Ngi bn quyn: ACB
Ngi mua quyn: Thi Tng Tng
Loi quyn: chn bn (put)
Kiu quyn: kiu M
S lng ngoi t: 100.000EUR
T gi thc hin: 1,2302
Thi hn hiu lc ca quyn chn: 90 ngy k t ngy tho thun
Ph mua quyn: 0,01USD cho mi EUR.
T gi giao ngay hin ti l EUR/USD = 1,2228 v hp ng quyn chn vn cn trong thi hn
hiu lc. V cu Tng Tng cha am hiu lm v giao dch quyn chn nn nh bn t vn
gip. Theo bn:
a. Hin ti cu Tng c nn thc hin hp ng quyn chn hay khng? Nu nn th cu
c li ch g? Nu cha th cu nn lm g vi quyn chn?
b. Cu Tng mong i g t gi th trng giao ngay? mc t gi nh th no trn th
trng giao ngay th cu Tng nn thc hin quyn chn?
c. Cho mt v d c th v mc t gi m cu Tng c th thc hin quyn chn v xc
nh xem cu s li bao nhiu? Khi y ACB s li hay l bao nhiu?
d. Nu mc t gi trn khng xy ra v ht thi hn hp ng m khng c c hi thc hin
quyn chn, cu s tn tht bao nhiu?
Bi gii:
a. Hin ti cu Tng c nn thc hin hp ng quyn chn hay khng? Nu nn th cu c
li ch g? Nu cha th cu nn lm g vi quyn chn?
91
Cu Tng mua quyn chn bn tr gi 100.000EUR vi t gi thc hin EUR/USD = 1,2302 v
chi ph mua quyn l 0,01. Vi t gi v chi ph ny, t gi ha vn ca cu Tng = T gi thc
hin Chi ph mua quyn = 1,2302 0,01 = 1,2202. T gi giao ngay hin ti l EUR/USD =
1,2228 thp hn t gi thc hin, nhng vn cn cao hn t gi ha vn. Cu Tng cha nn
thc hin quyn chn v quyn chn cha sinh li. Cu Tng nn ch v theo di xem t gi
EUR/USD c gim xung hay khng.
b. Cu Tng mong i g t gi th trng giao ngay? mc t gi nh th no trn th
trng giao ngay th cu Tng nn thc hin quyn chn?
thi im hin ti, quyn chn cha sinh li, nhng cu Tng mong i rng t gi
EUR/USD trn th trng s gim xung trong thi gian ti. mc t gi thp hn im ha vn
(1,2202), cu Tng nn thc hin quyn chn.
c. Cho mt v d c th v mc t gi m cu Tng c th thc hin quyn chn v xc
nh xem cu s li bao nhiu? Khi y ACB s li hay l bao nhiu?
V d t gi giao ngay trn th trng vo mt ngy no trong k hn hp ng t mc
EUR/USD = 1,2182 v cu Tng quyt nh thc hin quyn chn. Khi y cu s li c
(1,2202 1,2182)100.000 = 200USD. ACB s l bng mc li ca cu Tng.
d. Nu mc t gi trn khng xy ra v ht thi hn hp ng m khng c c hi thc hin
quyn chn, cu s tn tht bao nhiu?
Nu mc t gi trn khng xy ra v ht thi hn hp ng m khng c c hi thc hin quyn
chn, cu Tng s tn tht bng chi ph mua quyn chn l 100.000 x 0,01 = 1000USD.
Bi 11 : Cng ty E mua mt hp ng chn mua tr gi 50.000USD, t gi thc hin l 15730
ng/USD, chi ph mua quyn chn mua l 20 ng/USD. Hy phn tch v v th li/l kinh
doanh quyn chn mua theo mc bin ng ca t gi giao ngay trn th trng.
Bi gii:
T gi ha vn = T gi thc hin + Ph mua quyn chn mua
= 15730 + 20 = 15750
Nu t gi giao ngay trn th trng cao hn im ha vn th cng ty E thc hin quyn v mua
50.000USD theo t gi thc hin l 15730 sau em 50.000USD bn ra th trng giao ngay
vi gi cao hn. Li m cng ty E c c bng chnh lch gia t gi giao ngay tr t gi thc
hin v ph mua quyn nhn tr gi hp ng. Nu t gi giao ngay thp hn t gi ha vn nhng
cao hn t gi thc hin th cng ty E vn thc hin quyn chn mua nu nh quyn chn n
hn. Khi y cng ty vn l nhng l di mc chi ph mua quyn chn. Nu t gi giao ngay thp
hn t gi thc hin, cng ty E khng thc hin quyn chn mua. Khi y cng ty l ti a bng
chi ph mua quyn tc l bng 50.000 x 20 = 1.000.000 ng. S dng Excel bn c th tnh ton,
phn tch v v th li/l kinh doanh quyn chn mua theo bin ng theo t gi nh trnh by
bng di y (v: 1000 ng)
Tr gi hp ng (nghn
USD) 50
T gi thc hin 15730
Ph mua quyn chn mua 20
T gi 15,710 15,720 15,730 15,740 15,750 15,760 15,770 15,780
Ph mua quyn chn mua 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000
92
K VND khi thc hin quyn - - -
786,50
0
786,50
0
786,50
0
786,50
0 786,500
K VND khi bn USD giao
ngay - - -
787,00
0
787,50
0
788,00
0
788,50
0 789,000
Li (+)/L (-) (1,000) (1,000) (1,000) (500) 0.00 500 1,000 1,500
Gii thch cch tnh:
Tng chi ph mua quyn chn = Tr gi H x Ph mua quyn = 50 x 20 = 1.000 nghn ng.
i khon VND khi thc hin quyn = Tr gi HxTG thc hin = 50 x 15730 = 786.500 nghn
ng
i khon VND khi bn USD giao ngay =Tr gi HxTG giao ngay = 50x15760 = 788.000
nghn ng
Li (+)/L (-) = K VND khi bn USD K VND khi thc hin quyn chn Ph mua quyn
= 788.000 786.500 1.000 = 500 nghn ng
Bi 12 : Cng ty G mua mt hp ng chn bn tr gi 50.000USD, t gi thc hin l 15730
ng/USD, chi ph mua quyn chn bn l 20ng/USD. Hy phn tch v v th li/l kinh
doanh quyn chn bn theo mc bin ng ca t gi giao ngay trn th trng.
Bi gii:
T gi ha vn = T gi thc hin - Ph mua quyn chn bn
= 15730 - 20 = 15710
Nu t gi giao ngay trn th trng thp hn im ha vn th cng ty G thc hin quyn v bn
50.000USD theo t gi thc hin l 15730 sau mua li 50.000USD trn th trng giao ngay
vi gi thp hn. Li m cng ty G c c bng chnh lch gia t gi thc hin tr i t gi
giao ngay v ph mua quyn chn bn nhn tr gi hp ng. Nu t gi giao ngay cao hn t gi
ha vn nhng vn thp hn t gi thc hin th cng ty G vn thc hin quyn chn mua nu
nh quyn n hn. Khi y cng ty vn l nhng l di mc chi ph mua quyn chn. Nu t gi
giao ngay cao hn t gi thc hin, cng ty G khng thc hin quyn chn bn. Khi y cng ty l
ti a bng chi ph mua quyn chn bn tc l bng 50.000 x 20 = 1.000.000 ng. S dng
Excel bn c th tnh ton, phn tch v v th li/l theo bin ng theo t gi nh trnh by
bng di y (v: 1000 ng):
93
Tr gi hp ng (nghn
USD) 50
T gi thc hin 15730
Ph mua quyn chn bn 20
T gi 15,680 15,690 15,700 15,710 15,720 15,730 15,740 15,750
Ph mua quyn chn bn 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000
K VND khi thc hin
quyn
786,50
0
786,50
0
786,50
0
786,50
0
786,50
0 - - -
K VND khi mua USD giao
ngay
784,00
0
784,50
0
785,00
0
785,50
0
786,00
0 - - -
Li (+)/L (-) 1,500 1,000 500 0.00 (500) (1,000) (1,000) (1,000)
Gii thch cch tnh:
Tng chi ph mua quyn chn = Tr gi H x Ph mua quyn = 50 x 20 = 1.000 nghn ng.
i khon VND khi thc hin quyn = Tr gi HxTG thc hin = 50 x 15730 = 786.500 nghn
ng
i khon VND khi mua USD giao ngay = Tr gi HxTG giao ngay = 50x15700 = 785.000
nghn ng
Li (+)/L (-) = K VND khi thc hin quyn chn K VND khi mua USD giao ngay Ph
mua quyn = 786.500 785.000 1.000 = 500 nghn ng.
Gii thch cch tnh:
Bi 13 : Gi s bn l nhn vin phng kinh doanh ngoi t ph trch giao dch quyn chn ca
Eximbank. Ngy 05/07, c hai khch hng giao dch. Khch hng A mua mt quyn chn bn v
khch hng B mua mt quyn chn mua. Trc khi bn quyn chn cho khch hng bn thu thp
c thng tin v cc quyn chn ny t pha ngn hng i tc nh sau:
Ni dung hp ng Quyn chn mua Quyn chn bn
Tr gi 125.000EUR 125.000EUR
T gi thc hin (EUR/USD) 1,2286 1,2206
Thi hn 2 thng 2 thng
Kiu quyn M M
94
Ph mua quyn tnh trn mi EUR 0,005 USD 0,006 USD
a. Da vo thng tin quyn chn ca ngn hng i tc, bn cho bn quyn chn cho
khch hng A v B nh th no, bit ph giao dch ca Eximbank l 150USD mt hp
ng?
b. Xc nh xem t gi thay i n mc no trn th trng th khch hng A v B c th
thc hin quyn chn?
c. Nu mc t gi m A hoc B c th thc hin quyn chn th A, B v Eximbank thu
c li hoc l bao nhiu?
Bi gii:
a. Da vo thng tin quyn chn ca ngn hng i tc, bn cho bn quyn chn cho
khch hng A v B nh th no, bit ph giao dch ca Eximbank l 150USD mt hp
ng?
Vi khch hng A: Bn cho ph mua quyn chn bn. Ph ny bng ph ca ngn hng
i tc cng vi ph giao dch ca Eximbank, tc l bng 0,006 + 150/125000 =
0,0072USD cho mi EUR. Tng chi ph mua quyn chn ca khch hng A: 0,072 x
125.000 = 900USD.
Vi khch hng B: Bn cho ph mua quyn chn mua. Ph ny bng ph ca ngn hng
i tc cng vi ph giao dch ca Eximbank, tc l bng 0,005 + 150/125000 =
0,0062USD cho mi EUR. Tng chi ph mua quyn chn ca khch hng B: 0,0062 x
125.000 = 775USD.
b. Xc nh xem t gi thay i n mc no trn th trng th khch hng A v B c th
thc hin quyn chn?
Vi khch hng A, im ho vn ca khch hng A = T gi thc hin Ph mua quyn
chn bn = 1,2206 0,0072 = 1,2134. Khch hng A ch c th thc hin quyn chn khi
no t gi giao ngay EUR/USD trn th trng xung thp hn mc 1,2134.
Vi khch hng B, im ho vn ca khch hng B = T gi thc hin + Ph mua quyn
chn mua = 1,2286 + 0,0062 = 1,2348. Khch hng B ch c th thc hin quyn chn
khi no t gi giao ngay EUR/USD trn th trng ln cao hn mc 1,2348.
c. Nu mc t gi m A hoc B c th thc hin quyn chn th A, B v Eximbank thu
c li hoc l bao nhiu?
Gi s mc t gi EUR/USD = 1,2100 th khch hng A c th thc hin quyn chn
bn. Khi y:
Khch hng A: Thc hin quyn chn bn ca mnh.
Li = (1,2206 1,2100)125.000 = 1325USD
Tr chi ph mua quyn = 900USD
Li rng: 1325 900 = 425USD
Khch hng B: Khng thc hin quyn chn mua ca mnh.
L = chi ph mua quyn chn = 0,0062 x 125.000 = 775USD.
95
Ngn hng Eximbank: Thc hin quyn chn bn theo yu cu ca khch hng A. Sau
thc hin li quyn chn bn vi ngn hng i tc.
L do thc hin quyn chn cho khch hng A = (1,2206 1,2100)125.000 = 1325USD.
Li do thc hin quyn chn vi ngn hng i tc = (1,2206 1,2100)125.000 =
1325USD.
Ph nhn c do bn quyn cho khch hng A = 900USD
Cng ph nhn c do bn quyn chn bn cho khch hng B = 775USD
Tr ph mua quyn chn bn ca ngn hng i tc = 0,006 x 125.000 = 750USD
Tr ph mua quyn chn mua ca ngn hng i tc = 0,005 x 125.000 = 625USD
Li rng = 900 + 775 750 625USD = 300USD.
mc t gi EUR/USD = 1,2378 th khch hng B c th thc hin quyn chn mua.
Khi y:
Khch hng B: Thc hin quyn chn mua ca mnh.
Li = (1,2378 1,2286)125.000 = 1150USD
Tr chi ph mua quyn = 775USD
Li rng: 1150 775 = 375USD
Khch hng A: Khng thc hin quyn chn bn ca mnh.
L = chi ph mua quyn chn = 0,0072 x 125.000 = 900USD.
Ngn hng Eximbank: Thc hin quyn chn mua theo yu cu ca khch hng B. Sau
thc hin li quyn chn mua vi ngn hng i tc.
L do thc hin quyn chn cho khch hng B = (1,2378 1,2286)125.000 = 1150USD.
Li do thc hin quyn chn vi ngn hng i tc = (1,22378 1,2286)125.000 =
1150USD.
Ph nhn c do bn quyn cho khch hng A = 900USD
Cng ph nhn c do bn quyn chn bn cho khch hng B = 775USD
Tr ph mua quyn chn bn ca ngn hng i tc = 0,006 x 125.000 = 750USD
Tr ph mua quyn chn bn ca ngn hng i tc = 0,005 x 125.000 = 625USD
Li rng = 900 + 775 750 625USD = 300USD.
Kt lun bt chp t gi EUR/USD giao ngay trn th trng nh th no, Eximbank cng
c c li rng 300USD.
Bi 14 : Gi s bn l nhn vin phng kinh doanh ngoi t ph trch giao dch quyn chn ca
ngn hng ABC. Ngn hng ca bn hin cung cp thng tin v giao dch quyn chn da trn t
gi USD/VND nh sau:
Ni dung hp ng Quyn chn mua Quyn chn bn
Tr gi 100.000USD 100.000USD
T gi thc hin (USD/VND) 16040 16030
Thi hn 2 thng 2 thng
Kiu quyn M M
Ph mua quyn tnh trn mi USD 30 VND 20 VND
Ngy 05/07, c hai khch hng giao dch. Khch hng X mua mt quyn chn mua v khch
hng Y mua mt quyn chn bn.
96
a. Da vo thng tin quyn chn cho cho khch hng trn y, bn hy xc nh v thu ph
bn quyn chn cho khch hng X v Y l bao nhiu?
b. Xc nh xem t gi thay i n mc no trn th trng th khch hng X v Y c th
thc hin quyn chn?
c. Gi s vo ngy 20/07 t gi USD/VND l 16050, khch hng X v Y c th lm g vi
quyn chn ca mnh?
d. Gi s vo ngy n hn t gi USD/VND l 16090, khch hng X v Y c th lm g
vi quyn chn ca mnh?
Bi gii:
a. Da vo thng tin quyn chn cho cho khch hng trn y, bn hy xc nh v thu ph bn
quyn chn cho khch hng X v Y l bao nhiu?
Vi khch hng X, ph bn quyn chn = 30 x 100.000 = 3 triu ng
Vi khch hng Y, ph bn quyn chn = 20 x 100.000 = 2 triu ng
b. Xc nh xem t gi thay i n mc no trn th trng th khch hng X v Y c th thc
hin quyn chn?
Sau khi mua quyn chn, khch hng X v khch hng Y theo di tnh hnh bin ng ca t
gi USD/VND trn th trng quyt nh xem c nn thc hin quyn chn hay khng.
Mun bit mc t gi no c th thc hin quyn chn, trc tin khch hng phi xc nh
t gi ha vn nh sau:
Vi khch hng X, t gi ha vn = T gi thc hin + Ph mua quyn
= 16040 + 30 = 16070
Vi khch hng Y, t gi ha vn = T gi thc hin Ph mua quyn
= 16030 20 = 16010
V y l quyn chn kiu M nn vo bt c ngy no trong thi hn hiu lc ca quyn
chn, nu t gi USD/VND trn th trng cao hn mc 16070 th khch hng X c th thc
hin quyn chn mua ca mnh, trong khi khch hng Y chi c th thc hin quyn chn bn
ca mnh nu t gi USD/VND trn th trng xung thp hn mc 16010.
c. Gi s vo ngy 20/07 t gi USD/VND = 16050, khch hng X v Y c th lm g vi
quyn chn ca mnh?
mc t gi USD/VND = 16050 c hai quyn chn ca khch hng X v Y u cha sinh
li, do , khch hng X v Y cha th thc hin quyn chn ca mnh. Mt khc quyn
chn cha n hn nn iu m c hai khch hng c th lm l tip tc ch v k vng t gi
bin ng c li cho mnh.
d. Gi s vo ngy n hn t gi USD/VND = 16090, khch hng X v Y c th lm g vi
quyn chn ca mnh?
Vi khch hng X, t gi USD/VND cao hn t gi ha vn nn quyn chn mua ca khch
hng X sinh li. Khch hng c th yu cu ngn hng ABC thc hin quyn chn mua ca
mnh v hng li bng chnh lch gia t gi giao ngay v t gi thc hin tr chi ph mua
quyn. C th li khch hng X nhn c l: (16090 16040 30)100.000 = 2 triu ng.
97
Vi khch hng Y, t gi USD/VND cao hn t gi ha vn nn khch hng Y khng th thc
hin quyn chn ca mnh. Th nhng thi im ny quyn chn cng n hn nn
khch hng Y khng th ch c na. Khch hng Y l ti a bng chi ph mua quyn chn,
tc l l 2 triu ng.
BI TP T RN LUYN
Bi 1:
Gi s ngn hng khng thu ph giao dch ca khch hng khi mua bn ngoi t m s dng
chnh lch gia gi bn v gi mua b p ch ph, hy xc nh mc ph giao dch (%) t
chnh lch t gi lit k di y v in kt qu vo ct k bn:
Yt gi Ph giao dch (%)
USD/VND: 16078 16086
GBP/USD : 1,8421 1,8496
EUR/USD : 1,3815 1,3898
AUD/USD: 0,7481 0,7506
USD/JPY : 106,68 107,23
Bi 2:
S dng bng yt gi cho cu 20, hy xc nh i khon VND trong cc giao dch c lit k
di y:
a. Cng ty A bn 20.000USD
b. Cng ty B mua 2 triu JPY
c. Cng ty C bn 4.000EUR
d. Cng ty D mua 5.000EUR
e. Cng ty E bn 2 triu JPY.
Bi 3 :
S dng bng yt gi cho cu 20, hy xc nh i khon AUD trong cc giao dch c lit k
di y:
a. Cng ty A bn 120.000USD
b. Cng ty B mua 20.000GBP
c. Cng ty C bn 40.000GBP.
Bi 4:
S dng bng yt gi cho cu 20, hy xc nh i khon VND trong cc giao dch c lit k
di y:
a. Cng ty A bn 20.000USD
b. Cng ty B mua 20.000 GBP
c. Cng ty C bn 20.000AUD.
Bi 5:
98
Gi s bn thu thp v c nhng thng tin trn th trng tin t v th trng ngoi hi nh sau:
T gi:
Mua Bn
GBP/USD 1,7245 1,7295
EUR/USD 1,3128 1,3188
USD/JPY 111,12 111,92
USD/CHF 1,1184 1,1254
USD/VND 16068 16078

Li sut (%/nm):
K hn 1 thng 3 thng 6 thng
Gi Vay Gi Vay Gi Vay
GBP 3,25 4,25 3,45 4,45 3,65 4,65
EUR 3,35 4,35 3,55 4,55 3,75 4,75
USD 3,38 4,48 3,48 4,58 3,68 4,78
JPY 3,00 4,10 3,10 4,20 3,20 4,30
CHF 3,45 4,25 3,50 4,15 3,60 4,20
VND 7,20 9,60 7,80 10,20 8,40 10,80
Gi s bn l nhn vin phng kinh doanh ngoi t, da vo nhng thng tin trn, bn xc nh
v nim yt t gi mua v bn ngoi t k hn cho khch hng i vi tt c cc loi ngoi t trn
theo 3 loi k hn nu trn.
Bi 6:
Vo u gi giao dch, ngn hng VAB nhn c cc lnh mua v bn ngoi t k hn t cc
khch hng nh sau:
a. Cng ty A mua 120.000USD k hn 3 thng
b. Cng ty B bn 510.000EUR k hn 1 thng
c. Cng ty C mua 1 triu JPY k hn 6 thng
d. Cng ty D mua 520.000CHF k hn 3 thng
e. Cng ty E bn 280.000USD k hn 1 thng.
Gi s bn l nhn vin kinh doanh ngoi t, s dng thng tin cho cu 24, bn hy xc nh t
gi cho cho tng khch hng v tnh xem i khon VND khi hp ng n hn l bao nhiu?
Bi 7:
Vo u gi giao dch, ngn hng VAB nhn c cc lnh mua v bn ngoi t k hn t cc
khch hng nh sau:
a. Cng ty A mua 120.000GBP k hn 3 thng
b. Cng ty B bn 510.000EUR k hn 1 thng
c. Cng ty C mua 1 triu JPY k hn 6 thng
99
d. Cng ty D mua 520.000CHF k hn 3 thng
e. Cng ty E mua 280.000EUR k hn 1 thng
Gi s bn l nhn vin kinh doanh ngoi t, s dng thng tin cho cu 24, bn hy xc nh t
gi cho cho tng khch hng v tnh xem i khon USD khi hp ng n hn l bao nhiu?
Bi 8:
Thng tin v t gi v li sut ti ngn hng thng mi VAB nh c trnh by bng nim
yt di y:
USD/VND 16080 16090
Li sut USD 3,65%/nm 4,65%/nm
Li sut VND 0,65%/thng 0,85%/thng
Gi s bn l nhn vin kinh doanh ngoi t, trnh by cc giao dch din ra gia ngn hng v
cng ty Hng Long khi cng ty thc hin hp ng hon i ngoi t tr gi 106.000USD k hn
3 thng vi ngn hng, trong hai trng hp:
a. Cng ty bn giao ngay v mua k hn
b. Cng ty mua giao ngay v bn k hn.
Bi 9:
Thng tin v t gi v li sut ti ngn hng thng mi ACB nh c trnh by bng nim
yt di y:
USD/VND 16078 16098
Li sut USD 4,25%/nm 5,25%/nm
Li sut VND 0,75%/thng 0,95%/thng
Gi s bn l nhn vin kinh doanh ngoi t, trnh by cc giao dch din ra gia ngn hng v
cng ty Hng Phng khi cng ty thc hin hp ng hon i ngoi t tr gi 186.000USD k hn
3 thng vi ngn hng, trong hai trng hp:
a. Cng ty bn giao ngay v mua k hn
b. Cng ty mua giao ngay v bn k hn
c. So vi hp ng giao ngy v hp ng k hn hp ng hon i c nhng nt c
trng g?
Bi 10:
Gi s c mt th trng giao sau hot ng Vit Nam. Ngy 02/01/2007 Cng ty A mua trong
khi cng ty B bn mt hp ng giao sau tr gi 10.000USD vi t gi tha thun l 16.030
ng/USD. Tnh hnh t gi trn th trng nh c trnh by di y. Hy trnh by cc giao
dch thanh ton xy ra hng ngy ca hai cng ty ti phng giao hon. Gi s rng phng giao
hon yu cu cc cng ty tham gia phi duy tr mt mc k qu ln u 2 triu ng v duy tr
mc ti thiu l 1,5 triu.
Cc giao dch T gi
u ngy 02/01 16,030
Cui ngy 02/01 16,040
100
Cui ngy 03/01 16,055
Cui ngy 04/01 16,075
Cui ngy 05/01 16,070
Cui ngy 06/01 16,070
Cui ngy 07/01 16,090
Cui ngy 08/01 16,075
Bi 11:
Gi s c mt th trng giao sau hot ng Vit Nam. Ngy 02/01/2007 Cng ty X mua trong
khi cng ty Y bn mt hp ng giao sau tr gi 20.000USD vi t gi tha thun l 16.050
ng/USD. Tnh hnh t gi trn th trng nh c trnh by di y. Hy trnh by cc giao
dch thanh ton xy ra hng ngy ca hai cng ty ti phng giao hon. Gi s rng phng giao
hon yu cu cc cng ty tham gia phi duy tr mt mc k qu ln u 2 triu ng v duy tr
mc ti thiu l 1,5 triu.
Cc giao dch T gi
u ngy 02/01 16,050
Cui ngy 02/01 16,040
Cui ngy 03/01 16,055
Cui ngy 04/01 16,065
Cui ngy 05/01 16,060
Cui ngy 06/01 16,055
Cui ngy 07/01 16,050
Cui ngy 08/01 16,045
Bi 12:
Cng ty E mua mt hp ng chn mua tr gi 10.000USD, t gi thc hin l 16060 ng/USD,
chi ph mua quyn chn mua l 20 ng/USD. Hy phn tch v v th gi tr quyn chn mua
theo mc bin ng ca t gi giao ngay trn th trng.
Bi 13:
Cng ty M mua mt hp ng chn mua tr gi 125.000EUR, t gi thc hin l E = EUR/USD =
1,3873, chi ph mua quyn chn mua l 0,0035USD cho mi EUR. Hy phn tch v v th gi
tr quyn chn mua theo mc bin ng ca t gi giao ngay trn th trng.
Bi 14:
Cng ty G mua mt hp ng chn bn tr gi 50.000USD, t gi thc hin l 16070 ng/USD,
chi ph mua quyn chn bn l 22 ng/USD. Hy phn tch v v th gi tr quyn chn bn
theo mc bin ng ca t gi giao ngay trn th trng.
Bi 15:
Cng ty N mua mt hp ng chn bn tr gi 125.000USD, t gi thc hin l E=EUR/USD =
1,3857, chi ph mua quyn chn bn l 0,0024USD cho mi EUR. Hy phn tch v v th gi
tr quyn chn bn theo mc bin ng ca t gi giao ngay trn th trng.
Bi 16:
101
Gi s bn l nhn vin phng kinh doanh ngoi t ph trch giao dch quyn chn ca
Eximbank. Ngy 05/07, c hai khch hng giao dch. Khch hng A mua mt quyn chn bn v
khch hng B mua mt quyn chn mua. Trc khi bn quyn chn cho khch hng bn thu thp
c thng tin v cc quyn chn ny t pha ngn hng i tc nh sau:
Ni dung hp ng Quyn chn mua Quyn chn bn
Tr gi 125.000EUR 125.000EUR
T gi thc hin (EUR/USD) 1,2386 1,2306
Thi hn 3 thng 3 thng
Kiu quyn M M
Ph mua quyn tnh trn mi EUR 0,006 USD 0,007 USD
a. Da vo thng tin quyn chn ca ngn hng i tc, bn hy cho bn quyn chn cho
khch hng A v B nh th no, bit ph giao dch ca Eximbank l 120USD mt hp
ng?
b. Xc nh xem t gi thay i n mc no trn th trng th khch hng A v B c th
thc hin quyn chn?
c. Nu mc t gi m A hoc B c th thc hin quyn chn th A, B v Eximbank thu
c li hoc l bao nhiu?
Bi 17:
Gi s bn l nhn vin phng kinh doanh ngoi t ph trch giao dch quyn chn ca VAB.
Ngy 05/07, c hai khch hng giao dch. Khch hng A mua mt quyn chn bn v khch hng
B mua mt quyn chn mua. Trc khi bn quyn chn cho khch hng bn thu thp c thng
tin v cc quyn chn ny t pha ngn hng i tc nh sau:
Ni dung hp ng Quyn chn mua Quyn chn bn
Tr gi 100.000AUD 100.000AUD
T gi thc hin (AUD/USD) 0,7012 0,7032
Thi hn 3 thng 3 thng
Kiu quyn M M
Ph mua quyn tnh trn mi AUD 0,005 USD 0,006 USD
a. Da vo thng tin quyn chn ca ngn hng i tc, bn hy cho bn quyn chn cho
khch hng A v B nh th no, bit ph giao dch ca Eximbank l 100USD mt hp
ng?
b. Xc nh xem t gi thay i n mc no trn th trng th khch hng A v B c th
thc hin quyn chn?
c. Nu mc t gi m A hoc B c th thc hin quyn chn th A, B v Eximbank thu
c li hoc l bao nhiu?
Bi 18:
Gi s bn l nhn vin phng kinh doanh ngoi t ph trch giao dch quyn chn ca ngn hng
ABC. Ngn hng ca bn hin cung cp thng tin v giao dch quyn chn da trn t gi
USD/VND nh sau:
Ni dung hp ng Quyn chn mua Quyn chn bn
Tr gi 100.000USD 100.000USD
T gi thc hin (USD/VND) 16060 16060
Thi hn 2 thng 2 thng
102
Kiu quyn M M
Ph mua quyn tnh trn mi USD 40 VND 30 VND
Ngy 05/07, c hai khch hng giao dch. Khch hng X mua mt quyn chn mua v khch
hng Y mua mt quyn chn bn.
a. Da vo thng tin quyn chn cho cho khch hng trn y, bn hy xc nh v thu ph
bn quyn chn cho khch hng X v Y l bao nhiu?
b. Xc nh xem t gi thay i n mc no trn th trng th khch hng X v Y c th
thc hin quyn chn?
c. Gi s vo ngy 20/07 t gi USD/VND l 16050, khch hng X v Y c th lm g vi
quyn chn ca mnh?
d. Gi s vo ngy n hn t gi USD/VND l 16090, khch hng X v Y c th lm g
vi quyn chn ca mnh?
Bi 19:
Gi s bn l nhn vin phng kinh doanh ngoi t ph trch giao dch quyn chn ca ngn hng
VAB. Ngn hng ca bn hin cung cp thng tin v giao dch quyn chn da trn t gi
USD/VND nh sau:
Ni dung hp ng Quyn chn mua Quyn chn bn
Tr gi 100.000USD 100.000USD
T gi thc hin (EUR/USD) 16050 16040
Thi hn 3 thng 3 thng
Kiu quyn M M
Ph mua quyn tnh trn mi USD 30 VND 20 VND
Ngy 05/07, c hai khch hng giao dch. Khch hng K mua mt quyn chn mua v khch
hng L mua mt quyn chn bn.
a. Da vo thng tin quyn chn cho cho khch hng trn y, bn hy xc nh v thu ph
bn quyn chn cho khch hng K v L l bao nhiu?
b. Xc nh xem t gi thay i n mc no trn th trng th khch hng K v L c th
thc hin quyn chn?
c. Gi s vo ngy 20/07 t gi USD/VND l 16050, khch hng K v L c th lm g vi
quyn chn ca mnh?
d. Gi s vo ngy n hn t gi USD/VND l 16090, khch hng K v L c th lm g vi
quyn chn ca mnh?
Bi 20:
Thng tin v t gi v li sut ti ngn hng thng mi GHK nh c trnh by bng nim
yt di y:
USD/VND 16078 16080
Li sut USD 4,55%/nm 5,55%/nm
Li sut VND 0,75%/thng 0,95%/thng
103
Gi s bn l nhn vin kinh doanh ngoi t, trnh by cc giao dch din ra gia ngn hng v
cng ty Hng Phng khi cng ty thc hin hp ng hon i ngoi t tr gi 286.000USD k hn
3 thng vi ngn hng, trong hai trng hp:
a. Cng ty bn giao ngay v mua k hn
b. Cng ty mua giao ngay v bn k hn
c. So vi hp ng giao ngy v hp ng k hn hp ng hon i c nhng nt c
trng g?
Bi 21:
Gi s c mt th trng giao sau hot ng Vit Nam. Ngy 02/01/2007 Cng ty X mua trong
khi cng ty Y bn mt hp ng giao sau tr gi 50.000USD vi t gi tha thun l 16.030
ng/USD. Tnh hnh t gi trn th trng nh c trnh by di y. Hy trnh by cc giao
dch thanh ton xy ra hng ngy ca hai cng ty ti phng giao hon. Gi s rng phng giao
hon yu cu cc cng ty tham gia phi duy tr mt mc k qu ln u 2 triu ng v duy tr
mc ti thiu l 1,5 triu.
Cc giao dch T gi
u ngy 02/01 16,030
Cui ngy 02/01 16,040
Cui ngy 03/01 16,055
Cui ngy 04/01 16,065
Cui ngy 05/01 16,060
Cui ngy 06/01 16,055
Cui ngy 07/01 16,050
Cui ngy 08/01 16,045
Bi 22:
Cng ty M mua mt hp ng chn mua tr gi 125.000EUR, t gi thc hin l E = EUR/USD =
1,2873, chi ph mua quyn chn mua l 0,0025USD cho mi EUR. Hy phn tch v v th
li/l kinh doanh quyn chn mua theo mc bin ng ca t gi giao ngay trn th trng.
Bi 23:
Cng ty N mua mt hp ng chn bn tr gi 125.000USD, t gi thc hin l E=EUR/USD =
1,2857, chi ph mua quyn chn bn l 0,0020USD cho mi EUR. Hy phn tch gi tr quyn
chn bn theo mc bin ng ca t gi giao ngay trn th trng.
Bi 24:
Gi s bn l nhn vin phng kinh doanh ngoi t ph trch giao dch quyn chn ca VAB.
Ngy 05/07, c hai khch hng giao dch. Khch hng A mua mt quyn chn bn v khch hng
B mua mt quyn chn mua. Trc khi bn quyn chn cho khch hng bn thu thp c thng
tin v cc quyn chn ny t pha ngn hng i tc nh sau:
Ni dung hp ng Quyn chn mua Quyn chn bn
Tr gi 100.000AUD 100.000AUD
T gi thc hin (AUD/USD) 0,7812 0,7832
Thi hn 3 thng 3 thng
Kiu quyn M M
Ph mua quyn tnh trn mi AUD 0,005 USD 0,006 USD
104
a. Da vo thng tin quyn chn ca ngn hng i tc, bn hy cho bn quyn chn cho
khch hng A v B nh th no, bit ph giao dch ca Eximbank l 100USD mt hp
ng?
b. Xc nh xem t gi thay i n mc no trn th trng th khch hng A v B c th
thc hin quyn chn?
c. Nu mc t gi m A hoc B c th thc hin quyn chn th A, B v Eximbank thu
c li hoc l bao nhiu?
Bi 25:
Gi s bn l nhn vin phng kinh doanh ngoi t ph trch giao dch quyn chn ca ngn hng
VAB. Ngn hng ca bn hin cung cp thng tin v giao dch quyn chn da trn t gi
USD/VND nh sau:
Ni dung hp ng Quyn chn mua Quyn chn bn
Tr gi 100.000USD 100.000USD
T gi thc hin (EUR/USD) 16050 16040
Thi hn 3 thng 3 thng
Kiu quyn M M
Ph mua quyn tnh trn mi USD 30 VND 20 VND
Ngy 05/07, c hai khch hng giao dch. Khch hng K mua mt quyn chn mua v khch
hng L mua mt quyn chn bn.
a. Da vo thng tin quyn chn cho cho khch hng trn y, bn hy xc nh v thu ph
bn quyn chn cho khch hng K v L l bao nhiu?
b. Xc nh xem t gi thay i n mc no trn th trng th khch hng K v L c th
thc hin quyn chn?
c. Gi s vo ngy 20/07 t gi USD/VND l 16050, khch hng K v L c th lm g vi
quyn chn ca mnh?
d. Gi s vo ngy n hn t gi USD/VND l 16090, khch hng K v L c th lm g vi
quyn chn ca mnh?
105