Nhng nguyn tc c bn ca vic kinh doanh

n phm ca Chng trnh Thng tin Quc t, B Ngoi giao Hoa K, thng 11/2007

NI DUNG
Gii thiu Kh nng kinh doanh l g? Phm cht g khin mt ai tr thnh mt nh doanh nghip? Ti sao nn tr thnh nh doanh nghip? Quyt nh v sp Hot ng n l hay lin kt vi i tc? La chn sn phm v th trng Chin lc thm nhp cho cc d n kinh doanh mi Marketing l bn hng Doanh nhn v Internet Bn hng trc tuyn La chn loi hnh kinh doanh Lp k hoch kinh doanh Nhu cu vn ca cc doanh nhn Cc ngun ti chnh S hu tr tu: Mt ti sn kinh doanh qu bu Sc mnh ca cc doanh nghip nh Kh nng kinh doanh h tr cho nn kinh t Tm quan trng ca cc chnh sch ca chnh ph Ngun t liu hin c dnh cho cc ch doanh nghip Kh nng kinh doanh: Danh mc thut ng c thm 2 3 5 7 9 11 13 15 17 19 22 24 26 29 31 33 35 37 39 42 46 51

Ton vn bng ting Anh ca n phm ny c trn Internet ti a ch: http://www.america.gov/publications/books/principles-of-entrepreneurship.html

-1-

Gii thiu
Cc nh kinh t hc v cc doanh nhn c cch nh ngha khc nhau v vic kinh doanh. Tuy nhin, hu ht u ng rng kinh doanh l cng vic sng cn gip nn kinh t tng trng v to ra c hi vic lm trong mi x hi. iu ny c bit ng cc nc ang pht trin, ni m cc doanh nghip nh thnh cng l ng c chnh to ra cng n vic lm v gip gim i ngho. Ti liu ny gii thiu vi bn nhng nguyn tc c bn ca vic kinh doanh. Tc gi cng bn v nhng yu t cn thit xy dng v iu hnh mt doanh nghip, t bc lp k hoch ti bc bn sn phm. Tc gi Jeanne Holden l mt cy vit t do chuyn vit v cc vn kinh t. B l bin tp vin cho Cc Thng tin Hoa K trong 17 nm.

-2-

1. Kh nng kinh doanh l g?

Kh nng kinh doanh c ngha l g? Khi nim kh nng kinh doanh c t ra ln u tin vo th k th XVII v ngha ca n vn tin trin k t . Nhiu ngi n gin coi n l vic bt u kinh doanh ca mt c nhn. Hu ht cc nh kinh t tin rng khi nim kh nng kinh doanh cn bao trm nhiu ngha khc na. Vi mt s nh kinh t, doanh nhn l mt ngi sn sng gnh chu ri ro trong mt d n kinh doanh mi nu cm thy c c may r rt thu c li nhun. Mt s khc li nhn mnh n vai tr ca doanh nhn, coi h l ngi khi xng, a sng kin ca mnh ra th trng. Mt s nh kinh t khc li cho rng doanh nhn l nhng ngi a ra nhng hng ha hay phng thc sn xut mi p ng nhng nhu cu ca th trng m hin ti cha c ngi cung ng. Vo th k XX, nh kinh t hc Joseph Schumpeter (1853-1950) quan tm s ci tin v pht minh ca cc doanh nhn c tc ng th no trong vic to ra s chuyn dch v thay i. Schumpeter xem kh nng kinh doanh nh l ngun lc a n S hy dit sng to. Nh doanh nghip tin hnh nhng s kt hp mi, nh lm cho cc ngnh cng nghip c tr nn li thi. Cc cch thc kinh doanh truyn thng xa c b ph v bi vic xut hin cc cch thc mi tt hn. Chuyn gia Peter Drucker (1909-2005) pht trin tng ny vi vic m t doanh nhn l mt ai tm kim s thay i, thch ng vi s thay i v tn dng c hi . Hy xem xt s thay i trong lnh vc thng tin - t my ch n my tnh c nhn sau l mng Internet - y l minh chng r nt nht cho tng ny. Ngy nay, hu ht cc nh kinh t u ng rng kh nng kinh doanh l mt nhn t cn thit thc y pht trin kinh t v cc c hi v ngh nghip trong mi x hi. cc nc ang pht trin, cc doanh nghip nh thnh cng l ng lc c bn trong vic to ra vic lm, pht trin thu nhp v gim ngho. Chnh v l , h tr ca chnh ph i vi kh nng kinh doanh l mt chin lc quan trng trong pht trin kinh t. Tuyn b ca y ban T vn Cng nghip v Thng mi ca T chc Hp tc v Pht trin Kinh t (OECD) nm 2003 cho rng: Cc chnh sch nhm pht trin kh nng kinh doanh c ngha quan trng trong vic to ra vic
-3-

lm v pht trin kinh t. Cc quan chc chnh ph c th thit lp cc bin php khuyn khch nhm c v cc nh doanh nghip dn thn vo d n kinh doanh mi. Trong s cc bin php l cc vn bn php lut nhm thc thi quyn v ti sn v khuyn khch mt h thng th trng c tnh cnh tranh. Vn ha ca mt cng ng cng c th to nh hng ti kh nng kinh doanh ti cng ng . Cc kh nng kinh doanh cp khc nhau c th xut pht t s khc bit v vn ha, iu khin kh nng kinh doanh c th c nh gi cao hoc khng cao lm. Mt cng ng coi trng nhng ngi lm nhng v tr cao trong b my nh nc hoc nhng tr thc c hc vn chuyn mn cao c th s khng c tc dng khuyn khch kh nng kinh doanh. Ngc li, mt nn vn ha hoc chnh sch coi trng cc c nhn t lp thng khuyn khch cc kh nng kinh doanh hn. Nhng im khi qut nu trn l bi u tin trong lot cc bi tiu lun mt trang vit v cc yu t c bn ca kh nng kinh doanh. Mi trang u kt hp t duy ca cc nh l lun kinh t ch o vi cc v d v thc tin hot ng ca cc kh nng kinh doanh ti nhiu quc gia khc nhau. Lot bi tiu lun ny nhm tr li cc cu hi:

V sao v lm th no mi ngi c th tr thnh nh doanh nghip? Ti sao kh nng kinh doanh mang li li ch cho nn kinh t ? Lm cch no Chnh ph khuyn khch kh nng kinh doanh pht trin, v cng vi n l s tng trng kinh t ?

-4-

2. Phm cht g khin mt ai tr thnh mt nh doanh nghip? Ai c th tr thnh mt nh doanh nghip? Khng c mt cu tr li ng no cho cu duy nht hi ny. Mt nh doanh nghip thnh t c th xut hin bt k tui, mc thu nhp, gii tnh v chng tc no. H khc nhau v hc vn v kinh nghim. Nhng mt kt qu nghin cu cho thy: hu ht cc doanh nhn thnh t u c nhng phm cht c nhn nht nh, l: tnh sng to, tnh chm ch, lng quyt tm, tnh linh hot, kh nng lnh o, lng say m, tnh t tin v thng minh.

Tnh sng to: l tia la to ra s pht trin i vi cc sn phm v dch v mi hoc a ti cc cch thc kinh doanh. y chnh l ng lc ca s ci tin v i mi. N khin ngi ta khng ngng hc tp, suy ngh sng to ngoi nhng g c to ra. Tnh chm ch: l iu khin nh doanh nghip lm vic cn mn, 12 gi/ngy hoc nhiu hn, thm ch lm vic c 7 ngy trong tun, c bit l t khi khi u n khi ht sc lc ca mt ngy lm vic. Vic lp k hoch v cc tng phi c tp trung cao nhm t kt qu. S chm ch khin ngi ta t c iu ny. Lng quyt tm: l mong mun kht khao mnh m t c thnh cng. N bao gm s kin tr v kh nng ng vng v vt qua nhng lc sng gi. N khin cc nh doanh nghip c th gi cuc in thoi th mi sau khi gi chn cuc in thoi trc m khng c kt qu g. i vi mt nh doanh nghip ch thc, tin khng phi l ng lc. S thnh cng l ng lc, tin l phn thng m thi. Tnh linh hot: l kh nng chuyn bin nhanh thch ng vi s thay i nhu cu ca th trng. N l kh nng gi cho nhng m c khng b tr nn vin vng trong khi lun ghi nh nhng thc tin trn th trng. C mt cu chuyn v mt nh doanh nghip khi nghip bng mt ca hiu rt sang trng ch bn bnh ngt Php. Nhng khch hng cng mun mua c bnh xp na. trnh vic s khch hng ny ri b ca hng mnh, nh doanh nghip ny thay i cch nhn ca mnh bng cch p ng lun c nhu cu v bnh xp ca khch hng, nu ko lng khch hng ny.

-5-

Kh nng lnh o: L kh nng to ra nhng quy tc v thit lp nhng mc tiu. N cng chnh l kh nng m bo rng nhng quy tc c tun th v cc mc tiu s t c. Lng say m: l iu khin cho nh doanh nghip khi u v gi h . Lng say m to cho cc doanh nhn kh nng thuyt phc ngi khc tin vo nhng g h din t. N khng th thay th cho vic lp k hoch, nhng n gip h tp trung v khin ngi khc ch n k hoch m doanh nhn ra. Tnh t tin: c c t k hoch chu o, iu gip loi tr c nhng ri ro khng lng trc c. Tnh t tin c c t s tinh thng chuyn mn. T tin gip nh doanh nghip c c kh nng lng nghe m khng b dao ng mt cch d dng hoc cm thy s hi. Thng minh thng c hiu gm c t duy logc kt hp vi hiu bit hoc kinh nghim trong mt lnh vc hoc n lc kinh doanh c lin quan. T duy lgc em li cho ngi ta mt bn nng tt, cn hiu bit v kinh nghim em li s tinh thng ngh nghip. Nhiu ngi c tr thng minh nhng chnh h cng khng nhn ra. Mt ngi thnh cng trong qun l ngn sch gia nh thng c k nng ti chnh v k nng t chc. Kinh nghim trong cuc sng, trong lao ng v trong gio dc l cc yu t cu thnh nn s thng minh.

Bt k mt nh doanh nghip no cng u c cc phm cht nu trn theo mi mc khc nhau. Nhng iu g xy ra nu mt ngi thiu mt hoc nhiu cc phm cht ny? Nhiu k nng c th c c do hc hnh. Hoc gi, nh doanh nghip c th thu nhng ngi c cc phm cht m chnh h ang thiu. Chin lc c ngha quan trng nht chnh l vic nhn thc c nhng im mnh v pht huy chng.

-6-

3. Ti sao nn tr thnh nh doanh nghip?

iu g khin mt ngi n lc v khi u mt cng vic kinh doanh ca mnh? C th do s li ko ca ngi ny hay mt vi ngi khc? i ngi ta thng bi quan, chn nn cng vic hin ti ca mnh v khng thy c bt k c may no trn bc ng ca mnh. i khi, ngi ta nhn thy cng vic mnh ang lm cha ng mi n ha. Mt cng ty d tnh thu hp c th dn n tnh trng gim lng v vic lm. C th mt ngi b qua c hi thng tin ca mnh. C th ngi ta khng thy c c hi trong cng vic kinh doanh hin ti cho mt ngi vi nhng s thch v k nng ca h. Mt s ngi trong thc t khng th chu ni tng lm thu cho ngi khc. H phn i mt h thng qun l m tin thng thng da trn thm nin cng tc ch khng da vo kt qu cng vic, hoc h buc phi tun th mt th vn ha doanh nghip nht nh. Mt s khc quyt nh tr thnh nh doanh nghip bi h b mt nim tin do s quan liu hoc nhng th on chnh tr nu mun tin thn trong mt ngnh ngh, lnh vc c b dy pht trin lu i. Mt s khc th mt mi v c phi c gng pht trin mt sn phm, dch v hay thc hin vic kinh doanh khng thuc v lnh vc hot ng ch o ca mt cng ty quy m ln. Ngc li, mt s ngi b hp dn tr thnh nh doanh nghip do nhng li th ca vic khi u mt cng vic kinh doanh, nhng li th ny bao gm:

Nh doanh nghip l ng ch ca chnh mnh. H quyt nh. H la chn i tc s lm n vi h v nhng ni dung h s tin hnh kinh doanh. H quyt nh s lm vic bao nhiu gi mt ngy v ng nhin h quyt nh s thanh ton nh th no, ngh php ra sao. Kh nng kinh doanh em li nhiu c hi kim c nhng khon tin ln hn so vi vic ch i lm thu cho ngi khc. N a ti kh nng tham d vo hot ng kinh doanh tng th ca doanh nghip, t vic hnh thnh tng ti vic thit k, to dng, t vic bn hng n sn xut v p ng nhu cu ca khch hng. N to ra uy th ca mt ngi ng u doanh nghip.
-7-

N a n cho c nhn c hi tch ly ti sn, nhng ti sn ny c th c gi li, bn i hoc chuyn giao cho th h sau. Kh nng kinh doanh to ra c hi cho mt ngi c th ng gp mt phn cng sc ca mnh. Phn ln cc nh doanh nghip mi u h tr cho kinh t a phng pht trin. Mt s t cc nh doanh nghip thng qua cc sng kin ca mnh gp phn pht trin x hi ni chung. Mt v d in hnh l nh doanh nghip Steve Jobs, ng sng lp hng Apple vo nm 1976 v sau a ti cuc cch mng trong lnh vc my tnh c nhn bn.

Mt s ngi nh gi nghim tc v kh nng thng tin trong s nghip hin ti v quyt nh mt cch c thc c tip tc i lm thu hay s tr thnh nh doanh nghip. Khng l do no quan trng hn l do no, khng thnh cng no c m bo mt cch chc chn. Tuy nhin, kht vng mnh m mun khi nghip, kt hp vi mt tng tt, k hoch thc hin chi tit v s chm ch lm vic c th s dn ti mt doanh nghip thnh cng.

-8-

4. Quyt nh v sp
Kh nng kinh doanh l s la chn ngh nghip rt c sc hp dn. Nhng nhiu quyt nh phi c thc hin trc khi a ra v qun l mt cng vic kinh doanh mi, bt k quy m ca n nh th no. Theo , cn phi tr li cc cu hi sau:

C nhn c thc s mong mun chu trch nhim i vi mt cng vic kinh doanh hay khng? Sn phm v dch v no l c s trong vic kinh doanh? Th trng l g, th trng u? Liu cng vic kinh doanh c tim nng v trang tri lng v cc khon chi ph cho ng ch v ngi lm cng ca doanh nghip? Lm cch no mt c nhn huy ng vn khi bt u hot ng kinh doanh? Liu mt c nhn nn lm vic thng xuyn hay lm vic bn thi gian bt u vic kinh doanh mi? H s khi u vic kinh doanh mt mnh hay vi i tc?

Khng c cu tr li ng hay sai cho nhng cu hi trn. Trn thc t, cu tr li phi da trn nhn nh ca mi nh doanh nghip. Mi nh doanh nghip thu thp li khuyn v t vn nhiu nht c th trc khi quyt nh hnh ng v cc quyt nh quan trng khc. Thch thc i vi nh doanh nghip l cn bng gia tnh quyt on v s thn trng - l mt con ngi hnh ng khng chn ch trc khi nm ly mt c hi - v vo cng mt thi im, cn sn sng tn dng c hi bng cch thc hin tt c nhng cng vic chun b cn thit c th gim thiu nhng ri ro trong vic thc hin. Cc cng vic chun b bao gm: nh gi c hi th trng, pht trin sn phm hoc dch v, chun b k hoch kinh doanh hon ho, tnh ton s vn cn thit l bao nhiu v thu xp c c s vn . Thng qua vic phn tch k lng thnh cng v tht bi ca cc nh doanh nghip, cc nh kinh t xc nh nhng yu t quan trng m cc nh doanh nghip tng lai cn phi xem xt k lng, cn nhc k chng c th gim bt c ri ro. Ngc li, khng quan tm n vic chng c th lm doanh nghip mi sp .

-9-

ng lc: iu g khuyn khch s khi ng mt cng vic kinh doanh? Ch n thun l tin bc? S thc l nhiu doanh nhn sau ny tr nn giu c. Tuy nhin, tin bc hu nh rt eo hp khi mi khi u v giai on u tin thc hin mt cng vic kinh doanh mi. Nhiu nh doanh nghip thm ch khng nhn lng trong giai on ny, thm ch vn ri b khi doanh nghip t c doanh thu tin mt tt. Chin lc: Chin lc nh th no i vi vic phn bit sn phm v dch v? C k hoch cnh tranh ch trn c s gi bn? Gi bn l quan trng nhng hu ht cc nh kinh t u nhn nh rng y l yu t cc k ri ro khi ch cnh tranh trn c s gi. Doanh nghip ln c khi lng sn xut khng l s c li th v gi. Tm nhn thc t: Liu c tm nhn thc t v tim nng ca doanh nghip ? Ngn sch hot ng ca doanh nghp b thiu dn n nhiu doanh nghip b b. Trong k hoch kinh doanh, cc nh doanh nghip thng khng tnh ht c nhng chi ph khi s doanh nghip v d bo cao hn v tng doanh thu. Mt s nh phn tch thng cng thm 50% vo d ton chi ph cui cng v gim doanh s bn hng trong d n. Ch khi nh doanh nghip mi tnh ton dng tin mt v quyt nh xem mnh sn sng a ra th trng mt sn phm hoc dch v mi hay cha.

- 10 -

5. Hot ng n l hay lin kt vi i tc?

Mt la chn quan trng m nh doanh nghip cn phi lm l quyt nh xem mnh nn bt u cng vic ring l hay kt hp vi nhng nh doanh nghip khc. H cn phi xem xt nhiu yu t, bao gm phm cht v k nng ca ngi cng nh bn cht ca cng vic kinh doanh. V d Hoa K, cc nghin cu cho thy gn nh mt na cc cng ty kinh doanh mi c thit lp bi nhng nhm t 2 ngi tr ln. Thng thng th h l nhng ngi rt quen bit vi nhau. Trn thc t, ph bin cc nhm l nhng cp v chng. C rt nhiu li th khi khi u mt doanh nghip vi nhng nh doanh nghip khc. Cc thnh vin trong nhm chia s trch nhim khi qun l, ra quyt nh. H cn ng vin, khuyn khch ln nhau lm gim cng thng, p lc ln mi c nhn. Nhng cng ty c thit lp bi cc nhm dng nh c ri ro thp hn. Nu mt thnh vin sng lp no khng th m ng c trch nhim ca mnh th ngi khc c th ni tip cng vic. Mi tng tc nhm thng thng to ra sc sng to. Cc thnh vin trong nhm c th ny ra nhng tng t qu trnh phi hp vi nhau v a ra nhng gii php cho cc vn ang vng mc. Cc nghin cu ch ra rng cc nh u t, cc ngn hng dng nh thch cp vn cho nhng doanh nghip mi c thit lp bi nhiu ngi hn l cho mt nh doanh nghip. Ch ring yu t ny cng l l do kinh doanh theo nhm ri. Nhng li th quan trng khc ca vic hot ng theo nhm cn n t ngun lc ti chnh v kinh nghim chuyn mn. Trong tnh hung tt nht, nhng thnh vin trong nhm c c nhng k nng b sung ln cho nhau. Mt ngi c th l chuyn gia trong lnh vc my mc thit b, cn ngi kia l chuyn gia trong vic xc tin thng mi. Nhn tng quan, nhng nhm vng mnh s c c hi thnh cng ln hn. Trn t Nhng doanh nghip cng ngh cao, gio s Edward Roberts ca Vin Cng ngh Massachusetts ch ra rng, nhng cng ty c thnh lp bi cc nhm kh nng kinh doanh c t l tht bi thp hn nhng cng ty c
- 11 -

thnh lp bi mt doanh nhn n l. iu ny c bit ng khi m nhm li bao gm c chuyn gia v marketing. Nhng nh doanh nghip la tui khc nhau cng c th to ra nhng nhm tng h. l tinh thn lc quan v phong cch, nhit huyt chinh phc ca tui tr, trong khi tui tc li mang li s tin cy v kinh nghim. V d, nm 1994 Marc Andeessen l mt k s my tnh thng minh, tr trung vi nhng tng mi. James Clark l nh sng lp v ch tch Silicon Graphics nhn thy tm nhn ca anh ta. Cui cng th h cng nhau thit lp Netscape Navigator, mt phn mm my tnh trnh duyt Internet lm bin i ton b lnh vc my tnh c nhn. Tuy nhin, vic thit lp nhm kinh doanh cng c nhng bt li nht nh. u tin, nhm chia quyn s hu. Nhn chung, cc nh doanh nghip khng nn xut vic chia quyn s hu tr khi i tc tim nng c ng gp ng k cho cng vic kinh doanh. Khi lm theo nhm tc l phi chia s quyn ra quyt nh iu hnh. iu ny s c th to thnh vn nu mt thnh vin c u c nhn nh, xt on km hay thi quen lm vic khng tt. a s cc nhm trn thc t s gp phi nhng xung t nghim trng. iu ny c th lin quan n k hoch qun l, iu hnh sn xut, hay nhng mc tiu trong tng lai. iu ny c th bt ngun t nhng cam kt khng cng bng v thi gian hay nhng xung t c nhn. i khi nhng xung t ny c gii quyt, nhng nhiu khi dn n vic phi bn cng ty hay ti t hn l tht bi. iu quan trng l nhng doanh nghip mi cn phi quan tm n nhng vng mc tim tng trong khi nghin cu nhng li th khi lm vic cng cc nh doanh nghip khc nhng nhn cung li ch ca vic hot ng theo nhm mang li ln hn l nhng ri ro c th xy ra.

- 12 -

6. La chn sn phm v th trng

Mt nh doanh nghip tng lai cn phi c mt tng tt. iu ny l nn tng cho vic thit lp mt cng vic kinh doanh mi. i khi, nh doanh nghip nhn thy nhu cu th trng - Tm thy ri! - v h c tng cho sn phm hay dch v cung cp. trng hp khc, nh doanh nghip c tng v sn phm, dch v v c gng tm kim th trng cho n. Mt k s ngi Scotland ang lm vic cho General Electric to ra mt loi bt b n hi nhng khng s dng n. Khi vo tay mt nh doanh nghip nng ng, n tr thnh mn chi nha do Silly Putty vi mt th trng y tim nng l tr em. tng khng nht thit phi mang tnh t ph, cch mng. Vic nghin cu, thi im, v cht may mn s bin nhng tng bnh thng ny thnh vic kinh doanh thnh cng. Nm 1971, Chuck Burkett khi u mt doanh nghip lm mt sn phm rt bnh thng, nhng dy eo cha kha l mt. Nhng khi ng ta c c mt hp ng vi mt n v kinh doanh mi Florida-Disney World, ng ta bt u lm ra chic dy eo cha kha chut Mickey v t c nhng thnh cng vang di. C rt nhiu cch tm kim nhng tng. c nhiu, chuyn tr vi mi ngi, suy ngh nhng cu hi nh: nhng tn ti hn ch ca sn phm v dch v hin thi l g? C th g bn thch nhng li khng c trn th trng? C ng dng no khc cho cng ngh mi khng? C cch no khc, mi m, s dng hay cung cp sn phm hin nay khng? Australia nm 1996, hai nh doanh nghip thnh lp Aussie Pet Mobile Inc. cung cp tm v vt dng cho vt nui trong nh cho nhng gia nh bn rn. Hin nay hng ny l mt trong nhng hng nhng quyn hng u M. X hi c ang thay i hay khng? Nhng nhm i tng no cha c tha mn cn quan tm? Nhn thc ca con ngi ra sao? V d: Nhu cu pht trin nhng ba n nhanh c li cho sc khe to ra rt nhiu c hi kinh doanh M. tng kinh doanh thng theo mt trong bn yu t c H. Igor Ansoff m t trn Tp ch Havard Business Review nm 1957 nh sau:

- 13 -

Hng ha hoc dch v ang c cung cp trn th trng hin ti. y l phng php tip cn kh i vi hot ng ban u. N c ngha l li ko khch hng thng qua s hp dn thng mi, qung co Chi ph thm nhp th trng thng cao v li nhun khng chc chn. Mt hng ha hoc dch v mi cho mt th trng mi. y l chin lc ri ro nht cho cc doanh nghip mi bi l c sn phm v th trng u cha r rng. N yu cu hu ht cc ni dung ca vic nghin cu v lp k hoch. Tuy nhin, nu thnh cng, n s rt tim nng i vi doanh nghip mi v li nhun s c th rt tt. Mt hng ha hoc dch v mi cho mt th trng hin ti. (N thng c m rng bao gm cc hng ha v dch v c ci tin). V d, cc nh sn xut thip chc mng s dng nhng c hi hc v nhng cu chc khc hn vi cc cu chc ca Hallmark hay American Greetings, nh c th cnh tranh vi nhng sn phm ang c by bn trn th trng. Mt hng ha hoc dch v cho mt th trng mi. Th trng mi c th ti mt quc gia, khu vc khc hoc mt phn on khc ca th trng. Kh nng kinh doanh cung cp hng ha v cc dch v ti nh/ vn phng ca khch hng hoc bn cc hng ha v dch v ny trn mng Internet cng u hng mc tiu vo th trng mi l nhng ngi khng thch mua sm v qu bn rn khng c thi gian mua sm.

Hai loi yu t cui cng bao hm ri ro mc nhng sn phm v nghin cu th trng c th gim bt nhng ri ro ny. Chng cng a ra cc c hi mi cho vic s dng tiu chun th trng, s phn bit, sng kin chin lc khi ng hiu qu.

- 14 -

7. Chin lc thm nhp cho cc d n kinh doanh mi

Ngi ta d b m hoc bi s ha hn kh nng kinh doanh v s cm d ca vic tr thnh ng ch ca chnh mnh. Tuy nhin, mt nh doanh nghip tng lai c th kh xc nh doanh nghip s sn xut v cung cp cc hng ha v dch v g. y c nhiu yu t cn c xem xt bao gm: th trng tim nng ca tng , s cnh tranh, cc ngun lc ti chnh v s thch cng nh k nng ca nh doanh nghip. Do vy, cu hi quan trng c t ra l: Ti sao ngi tiu dng li chn la sn phm v dch v ca mt doanh nghip mi ny? Mt yu t quan trng l tnh c o ca tng. Bng vic tin hnh mt d n ni bt ln so vi cc i th cnh tranh, tnh c o c th gip vic thm nhp ca sn phm v dch v vo mt th trng hon ton mi tr nn thun li hn. Tt nht l khng nn thm nhp th trng ch trn c s chi ph thp. Cc doanh nghip mi thng c quy m nh. Cc doanh nghip ln thng c li th v chi ph thp bng vic sn xut khi lng ln hng ha. Cc nh doanh nghip thnh cng thng phn bit vic kinh doanh ca h thng qua s c bit ha sn phm, th trng ngch v s sng to.

C bit ha sn phm l mt n lc nhm phn bit hng ha v dch v ca mt cng ty mi vi hng ha v dch v ca cc i th cnh tranh. Khi s c bit ha thnh cng, hng ha v dch v mi s t b nhy cm i vi bin ng v gi bi cht lng khin tnh duy nht ca sn phm c gi tr i vi khch hng. V d, mt sn phm c th c tnh nng tng ng vi sn phm ca i th cnh tranh nhng cc tnh nng u vit hn trong khi vn hnh. N c th nh hn mt cht, nh hn, d s dng hn hoc d lp rp hn Vo nm 1982, hng my tnh Compaq bt u cnh tranh vi Apple v IBM. Sn phm u tin ca Compaq l my tnh c nhn n chic c tay cm. Khi nim my tnh xch tay lc vn cn l mt iu ht sc mi m v cc k thnh cng.

- 15 -

Th trng ngch l mt c gng nhm cung cp sn phm v dch v nhm tho mn cc nhu cu ca nhm nh khch hng c nhu cu c th, ring r. Bng vic tp trung vo khu vc th trng hp r rng, mt d n kinh doanh mi c th tha mn nhu cu khch hng tt hn l nhng g m cc i th ln hn c th p ng. S thay i trong c im ca dn s c th to ra nhng c hi phc v cc th trng ring bit. Mt phn on th trng ang pht trin ti cc quc gia c nn kinh t pht trin bao gm nhng ngi ngoi 65 tui. Mt th trng ring bit khc bao gm nhm khch hng c xc nh bi s thch, li sng. Trong thc t, mt s nh doanh nghip ch chuyn vo vic to ra Homemade Dinner - Ba n ti ti nh - chuyn dnh cho nhng ng b b m phi i lm, t c th gi nu n; h s mua cc ba ti ny v, hm nng li l c th n c ngay.

S sng to c l l c tnh xc nh c trng ca kh nng kinh doanh. Chuyn gia Peter F. Drucker l gii s sng to nh s thay i to ra cu trc vn hnh mi. S sng to sn phm c hai hnh thc chnh. Sng to tin phong hoc sng to cn bn bao gm bc nhy vt v cng ngh hoc sn phm mi. Sng to gia tng l s thay i, ci tin cc sn phm c. Nhng s sng to xut hin trong tt c cc lnh vc kinh doanh t qu trnh sn xut n chnh sch v gi. Quyt nh ca Tom Monagan vo cui nhng nm 1960 nhm to lp cc ca hng Domino Pizza giao bnh ti nh v quyt nh ca Feff Bezos nm 1995 khi cho ra i trang web Amazon.com l mt v d in hnh ca chin lc phn phi lm bin i ton b th trng.

Cc nh doanh nghip ti cc quc gia km pht trin thng sng to bng cch bt chc v thch ng ha cc sn phm c sn xut ti cc quc gia pht trin. Drucker gi qu trnh ny l "Bt chc mang tnh sng to" . Vic bt chc mang tnh sng to din ra khi ngi bt chc hiu r s sng to c p dng, s dng hoc bn nh th no ti th trng ring bit ca h mt cch hiu qu hn do ngi sng ch ban u thc hin. S sng to, s c bit ha sn phm, v/hoc i vo mt th trng ngch l chin lc h tr mt d n kinh doanh mi thu ht khch hng v khi ng vic bn hng.

- 16 -

8. Marketing l bn hng
Marketing thng c xc nh l mt hot ng lin quan n vic dch chuyn cc hng ha t nh sn xut n khch hng, bao gm qung co, vn chuyn, lu kho v bn hng. Tuy nhin, i vi doanh nghip mi hot ng, marketing c ngha l bn hng. K hoch v chin lc ca cc nh doanh nghip s chc chn tht bi nu vic bn cc hng ha v dch v ca h khng ch n hot ng marketing. Lm cch no mt doanh nghip mi c n t hng? Trc khi khi nghip, nh doanh nghip phi nghin cu th trng mc tiu v phn tch cc sn phm cnh tranh. Nh doanh nghip Phil Holland cho rng: "Hu ht cc lnh vc kinh doanh u c chin lc marketing c th ph hp nht vi lnh vc , v c thc thi trong thc t". Vo nm 1970, Holland thnh lp Yum Yum Donut Shop Inc. m sau ny pht trin thnh chui cc ca hng bn bnh rn ln nht ti Hoa K. ng ny gi rng cn phn tch k phng php bn hng, chnh sch gi v qung co thnh cng ca cc i th cnh tranh. Mt nh doanh nghip cng c th pht trin danh mc khch hng tim nng bng cch thu thp tn tui, danh sch th t cc nh th, trng hc ti a phng v cc nhm cng ng hoc cc t chc khc. Danh mc ny c th c s dng sau ny thng qua th gi trc tip ti h thm ch l mi khch hng tham d l khai trng doanh nghip mi. Sau khi doanh nghip mi ra i, ch doanh nghip cn phi c c cng nhiu thng tin cng tt v sn phm v dch v ca h t cc khch hng tim nng, thng tin y v c hiu qu, vi chi ph mc c th trong phm vi ngn sch ca doanh nghip. Ngi bn hng c hiu qu nht trong doanh nghip mi thng l ngi ng u b phn kinh doanh. Ngi ny thng phi lin h trc tip vi "Ch tch" ca doanh nghip. y l ngi c tm nhn, s hiu bit v doanh nghip mi v c th quyt nh cc vn lin quan mt cch nhanh chng. Nhiu doanh nhn ni ting, chng hn nh Bill Gates ca hng Microsoft, l nhng ngi thc s c nng khiu bn hng. Ngi bn hng c tuyn dng ca doanh nghip c th hiu qu i vi doanh nghip mi, ngi hng ti mt th trng tng i hp. Vic bn hng trc tip bng t hng qua th hoc qua mng Internet thng l mt la chn c chi ph t hn nhng cng c th thnh cng tng t.
- 17 -

Cc knh phn phi bn ngoi cng c th c s dng. Cc i tng trung gian chng hn nh i l, nh phn phi c th c thu nhm xc tin mt sn phm hoc dch v. Cc c nhn ny phi c i x bnh ng v thanh ton nhanh chng. Mt s nh phn tch khuyn rng vic i x vi cc i tng trung gian nh ngi trong doanh nghip v trao cho h cc khon thng ho phng s l bin php thc y hot ng phn phi ca doanh nghip. Qung co v xc tin l cc cng c marketing quan trng. Qung co trn bo, tp ch, i truyn hnh, i pht thanh c hiu qu i vi vic thu ht lng khch hng ln. Mt la chn t tn chi ph hn l marketing bng cc t ri in thng tin qung co c th gi ti cc khch hng tim nng, chuyn trc tip qua ca nh khch hng hoc trng by nhng cng ty ng cho h lm nh vy. Cc cng ty mi thnh lp cng c th kt hp vic qung co tung ra sn phm mi trn cc tp ch thng mi pht hnh min ph. Cng rt quan trng khi c nm trong danh b in thoi theo nhm cc doanh nghip hoc ring r, chng hn nh trn cun Nhng trang vng ti Hoa K. Cng thc s hu dng nu c xut hin trn cc cng c tm kim nh Yahoo, Google. ng dn ti trang Web ca doanh nghip cng l cch biu t thng tin. Quan h cng chng cng l cch quan trng xc tin mt sn phm hay dch v mi. Cc doanh nghip mi s ng cc thng tin bo ch qung b trn cc phng tin thng tin i chng. Bo a phng, i truyn hnh hoc i pht thanh c th phng vn ch doanh nghip. iu ny c th v cng hu ch trong vic bn hng v n hon ton min ph!

- 18 -

9. Doanh nhn v Internet

Internet - mng my tnh khng l kt ni cc my tnh c nhn vi nhau - to nn cuc cch mng trong thng mi, kt ni con ngi khp ni trn th gii. C th s dng nhiu li th ca Internet xy dng mt doanh nghip mi. Thng tin lin lc: Mt doanh nhn cn phi lin lc vi rt nhiu ngi, v d cc nh cung cp, nh phn phi v khch hng. Cch gi th, bo co, nh ti nhng ngi khc s dng Internet mt cch nhanh chng v tng i r tin l s dng th in t hay cn gi l email. Cng c th s dng email tip th. Hin c nhiu loi phn mm my tnh ngn chn truy cp bt hp php cc ti liu hoc sa i d liu, do cc ti liu in t c th c chia s mt cch an ton v m bo. Tm kim: Khi nghip kinh doanh i hi phi nghin cu tm hiu rt nhiu iu. Cc doanh nhn c th tm thng tin gn nh trong tt c mi lnh vc mt cch nhanh chng khi s dng mng Internet ton cu (Mng Internet ton cu l tp hp cc ti liu bng vn bn hoc a phng tin v to thnh mt th vin in t khng l). Nhiu c quan chnh ph, cc trng i hc, cc t chc v doanh nghip thng cung cp min ph thng tin trn mng Internet. Cch tm thng tin trn mng Internet n gin nht l s dng mt cng c tm kim - h thng truy xut d liu trc tuyn. Chng ta ch cn nh t kha v mt ch no trn my tnh, nhn nt enter trn bn phm v ch trong vi giy l tm thy mt danh mc cc thng tin. Cc u mc ny c ng dn in t ti cc ti liu thc t, do ngi s dng Internet c th c ni dung ngay trn mn hnh my tnh. Yahoo! (http://yahoo.com) v Google (http://google.com) l hai cng c tm kim ph bin nht hin nay. Qung b: Cc trang web, ni dung cc trang v thng tin bng hnh nh c lin kt vi nhau qua ng dn in t l mt cch rt tin li cc doanh nhn gii thiu mt doanh nghip mi hay sn phm/dch v ca doanh nghip ti ng o mi i tng. Nhn chung, xy dng v cp nht cc trang web nhanh chng v r hn nhiu so vi cc ti liu qung b c in bng vn bn. Ngoi ra, cc trang web ny cn lin tc c cp nht.

- 19 -

 lp trang web cho doanh nghip, cc doanh nhn c th thu mt cng ty hoc mua phn mm t thit k v xy dng trang web. Nhiu trng i hc cng c mn hc thit k website. Mi trang web u phi c tn v a ch. Trn Internet, tn v a ch thng l mt v cn phi c ng k. http://rs.internic.net l trang web lit k cc n v ng k theo tng quc gia v ngn ng. a ch ca mt doanh nghip trc tuyn c hiu l ng dn ti trang web ca doanh nghip trn Internet . a ch ny thng kt thc bng ui (.com), th hin y l mt trang web thng mi. Mt ui ph bin khc l (.net), thng c s dng khi mt trang web no trng tn c ui l (.com) c ng k. Cc trang web kinh doanh tt thng c tn rt d nh v gi lin tng ti cng ty v sn phm hay dch v ca h. Doanh nhn cng cn phi c quyn s hu trn th gii web ni t trang web ca h. Nhiu nh cung cp dch v Internet (ISP), cho thu ch trn my tnh khng l ca h (my ch) vi mc ph hng thng hoc hng nm rt nh. Vic qung b trang web rt quan trng. C th in a ch trang web trn danh thip, dng vn phng v sch gii thiu - bt k th g c lin quan n doanh nghip mi. Hoc, cc doanh nhn cng c th thu mt ch trn cc trang web khng cnh tranh t qung co y mu sc, v d v sn phm u i ca h. Cc mu qung co ny thng lin kt ti trang web ca hng c qung co. Cc doanh nhn cng c th cung cp thng tin v trang web ca h cho cc cng c tm kim ni ting trn Internet. Ch cn mt khon ph, hu ht cc cng c tm kim s qung co cho mt trang web khi ngi ta a vo mt cm t tm kim c lin quan. V d, nhng ngi mua hng trn mng thng s dng cng c tm kim tm cc doanh nghip cung cp cc sn phm v dch v c th. S dng an ton: Tng t nh ch ca hng kha mt trc ca hng ca h, cc doanh nhn s dng Internet cng cn thc hin mt s bc bo v h thng my tnh ca h an ton trc cc nguy c virt hoc bo mt. Mt trong nhng bc hiu qu nht l ci t phn mm bo mt. Mt cch khc l s dng bc tng la lc v ngn chn trao i bt hp php gia mng my tnh v Internet. Mt chuyn gia my tnh theo hp ng c th ci t cc phn mm ny hoc cc bin php bo v my tnh khc. Hin c rt
- 20-

nhiu thng tin min ph v bo mt my tnh. V d, Lin minh Bo mt mng Quc gia (NCSA) (http://www.staysafeonline.info/), mt t chc chuyn nng cao nhn thc v bo mt trn Internet, cung cp rt nhiu ti liu hng dn v cc ngun t liu khc. Julian E. Lange, Ph Gio s v kinh doanh ti trng i hc Babson, tng ni: i vi nhng doanh nhn giu tng sng to nhng t vn, Internet l cng c quan trng h khi nghip hoc cng c nhng doanh nghip hin c. Cc doanh nghip mi cn phi c cc gii php tng cng kinh nghim s dng Internet. Cc doanh nghip hin ang hot ng c th s tn dng c v s ng dng trn Internet - t dch v khch hng ti t hng gia cng hay quan h u t. Ph Gio s Lange cho rng i vi nhiu doanh nhn, nhng thch thc trn Internet li l nhng c hi lm hi lng khch hng v trin khai nhng tng kinh doanh mo him y th v.

- 21 -

10. Bn hng trc tuyn

Nhiu doanh nhn bn hng ha hoc dch v ca h trn Internet? Ti sao li nh vy? n gin l v Internet l ca ng tip cn th trng ngy cng rng ln. Theo ACNielsen, mt cng ty tip th thng tin ton cu, trong nm 2005 c khong 627 triu ngi mua hng trc tuyn. Khi bn hng trn Internet, mt ca hng hay cng ty gia nh c th tip cn c khch hng tim nng trong nc hoc quc t. Khi bn hng trc tuyn, cc doanh nhn s c mt sn chi bnh ng hn vi cc i th ln hn ca h. L d nhin, bn hng trn Internet cng mt ph. Nhng chi ph xy dng v duy tr hot ng ca trang web gim, trong khi s lng cc cng ty thit k v duy tr trang web li tng ln. Thc ra, nhiu doanh nhn thy chi ph cho mt ca hng trc tuyn r hn nhiu so vi vic phi thu mt i ng bn hng ng o v duy tr hot ng ca cc ca hng thng thng. Mt s doanh nghip - v d hiu sch, du lch hng khng, cng ty chng khon - pht trin mnh m nh thnh cng trong vic bn hng trc tuyn. Cc doanh nghip khc, v d cng vin gii tr, bowling, hoc cc cng ty cung cp in nc, c th lc u cha hp vi Internet. Nhng h c th s dng trang web bn v, gim gi hoc gip khch hng thanh ton qua mng Internet. kinh doanh trc tuyn, mt doanh nhn cn phi:

ng k mt tn min - tn v a ch trn Internet. Mua my ch hoc k hp ng vi mt nh cung cp dch v Internet t trang web. Mua phn mm xy dng trang web hoc thu mt chuyn gia lp trang web. Thit k mt ca hng trc tuyn bt mt v d tm thng tin. Lp danh mc hng ha trc tuyn. Cung cp nhng thng tin r rng, khng s dng ngn t k thut hoc thut ng kh hiu. S dng tht nhiu hnh nh thuyt phc khch mua hng. a ra nhng ch dn r rng khch hng c th t hng qua in thoi hoc trc tuyn.

- 22 -

Xc nh phng thc thanh ton. Mt s cng ty gi ha n ti khch hng trc hoc sau khi giao hng. Tuy nhin, phng php ny c th gy chm tr trong thanh ton. Mt gii php khc l yu cu khch hng s dng th tn dng trc tuyn. Cc doanh nghip u c th m ti khon giao dch qua ngn hng (ti khon mua bn hng ha) qun l ngun thu (v ph) thng qua cc giao dch bng th tn dng qua mt ngn hng hoc t chc khc x l giao dch th tn dng trc tuyn. Ngoi ra, c th thu dch v thanh ton trc tuyn, v d WorldPay (www.worldpay.com), x l cc giao dch ny. Bo mt trang web, c bit l bo mt thng tin ti chnh ca khch hng. Thu mt chuyn gia cng ngh s l cch hiu qu v thi gian v tin bc nu so vi nguy c b tn cng bo mt. Xc nh phng thc vn chuyn. C th doanh nghip s chi tr cc vn chuyn, bao gm cc chi ph tnh vo gi nim yt, hoc nim yt cng khai cc vn chuyn. Khng nn tnh trng khch hng bt ng phi tr ph vn chuyn khi kt thc giao dch. Khch hng c th hy vic mua hng. Cung cp a ch email hoc s in thoi khch hng khiu ni, kin ngh, khen ngi v hi m ti khch hng. iu s lm gia tng hiu ng trung thnh ca khch hng.

Vn cn rt nhiu vic phi lm sau khi xy dng ca hng trc tuyn. Cc doanh nhn cn thu ht khch hng tim nng. C nhiu cch qung co trn trang web. Th nht, c th in a ch trang web trn ha n, mu th, bn tin v cc ti liu khc. Mt cch khc l k hp ng vi cc cng c tm kim nh Google v Yahoo, v s dng nhng t kha trong thit k web nhng ngi dng cng c tm kim s c dn dt ngay ti a ch trang web ca doanh nhn. V d, mt ca hng chuyn cung cp thc phm t Afghanistan c th ci sn nhng t kha nh "m thc Afghanistan", "cch ch bin truyn thng", "cch ch bin ng i", "bulani", "hummus", "korma", "kabobs", "kofta", "lamb, "ashwak", v nhng t kha tng t. Qung b trang web ht sc quan trng. Thu ht s ch l bc u tin trn con ng bn hng trc tuyn.

- 23 -

11. La chn loi hnh kinh doanh

nhiu quc gia, cc doanh nhn phi la chn mt hnh thc kinh doanh c th khi khi nghip. Cc loi hnh kinh doanh c bn bao gm doanh nghip t nhn, cng ty hp danh v tp on. Mi loi hnh u c nhng u v nhc im ring. Hn na, cc quc gia v lnh th khc nhau c lut php v quy nh khc nhau i vi ch doanh nghip. Cc doanh nhn cn trao i kin vi lut s hoc chuyn gia m bo h c cc giy php cn thit, ng thi hiu r tt c cc ngha v php l ca mnh. nhiu nc, Phng Thng mi hoc hi ng kinh doanh a phng cng l ngun thng tin rt ng tin cy. Doanh nghip t nhn: Trong doanh nghip t nhn, mt c nhn l ch s hu doanh nghip v hon ton chu trch nhim v tt c cc khon n v ngha v php l ca doanh nghip. Trn 75% doanh nghip Hoa K l doanh nghip t nhn. V d v doanh nghip t nhn bao gm cc nh vn hoc t vn, cc nh hng v ca hng hoc cc doanh nghip gia nh. y l loi hnh khi nghip kinh doanh d dng nht v t tn km nht. Nhn chung, doanh nhn ch cn np tt c cc giy t theo yu cu l m c ca hng. Nhc im ca loi hnh ny l trch nhim v hn ca c nhn - tt c mi ti sn ca c nhn v doanh nghip thuc s hu ca doanh nhn c th b nguy him khi doanh nghip mc n. Cng ty hp danh: Mt cng ty hp danh gm t hai ngi tr ln cng chia s ti sn, trch nhim v li nhun ca doanh nghip. u im ln nht l chia s trch nhim. Cc cng ty hp danh cng c li v c thm nhiu nh u t v do c nhiu tri thc v chuyn mn hn. C hai loi hnh cng ty hp danh ch yu, hp danh chu trch nhim hu hn v hp danh chu trch nhim v hn. Trong cng ty hp danh chu trch nhim v hn, tt c cc bn tham gia hp danh phi chu trch nhim v hnh vi ca tt c cc bn tham gia khc trong hp danh. Tt c u chu trch nhim c nhn v hn vi cc khon n ca doanh nghip. Tri li, trong cng ty hp danh chu trch nhim hu hn, t nht mt thnh vin hon ton chu trch nhim cng vi mt hoc mt vi thnh vin khc ch chu trch nhim vi s vn m h u t vo cng ty hp danh m thi.

- 24 -

Nhc im ln nht ca cng ty hp danh l nguy c bt ng c th xy ra, bt k cc thnh vin tham gia quen bit nhau ti mc no v trong bao nhiu lu. Cc chuyn gia cho rng tha thun hp danh do mt lut s c kinh nghim son tho c ngha ht sc quan trng m bo thnh cng ca mt cng ty hp danh. Thng thng, tha thun ny c s dng :

To c ch gii quyt bt ng; Nu c th ng gp ca tng thnh vin trong cng ty hp danh; Phn chia trch nhim qun l; v Nu r iu g s xy ra nu mt thnh vin rt lui hoc b cht.

Tp on: Ngi ta thng gi nhng doanh nhn c d nh kinh doanh quy m ln thnh lp tp on. L mt php nhn c lp v s tn ti ca n khng ph thuc vo tui th ca ch s hu, tp on c th khi kin hoc b kin, mua bn ti sn v cho vay tin. Cc tp on c chia thnh c phn hoc c phiu, do mt, mt s hoc nhiu ngi s hu. Mc s hu ty thuc vo t l c phn. Cc c ng khng phi chu trch nhim v khon n ca tp on, ngoi tr trng hp c nhn h m bo cc khon n ny. u t ca mt c ng s xc nh gii hn trch nhim ca h. Cc tp on c th d dng thu ht u t hn, huy ng vn bng cch pht hnh c phiu v d dng tn ti khi c thay i v s hu. y l hnh thc c nhiu bo v chc chn hn v trch nhim so vi cc hnh thc kinh doanh khc. Cc tp on c tim nng tng trng v hn. Tuy nhin, vic thnh lp cc tp on phc tp v tn km hn so vi cc loi hnh kinh doanh khc, ng thi thng phi chu s iu tit nhiu hn ca chnh ph.

- 25 -

12. Lp k hoch kinh doanh

Mt k hoch kinh doanh ton din c ngha ht sc quan trng i vi mt doanh nghip mi thnh lp. K hoch ny th hin r tm nhn ca ch doanh nghip v c coi l bn l lch ca doanh nghip. C nhiu l do phi lp k hoch kinh doanh:

t khng nh tng mo him mi l hon ton xng ng thc hin trc khi dn cng sc v c cc cam kt ti chnh; gip qun l khi xc nh mc tiu v lp k hoch di hn; thu ht cc nh u t v huy ng vn; gii thiu doanh nghip vi cc cng ty khc nhm thnh lp lin minh hoc k hp ng. tuyn dng nhn vin.

Mt k hoch kinh doanh c th s gip doanh nhn phn b ngun lc hp l, gii quyt cc kh khn bt ng ny sinh, v a ra cc quyt nh kinh doanh sng sut. K hoch chi tit cng l mt phn quan trng trong h s xin vay vn. K hoch ny cn nu r doanh nghip s tr tt c cc khon n nh th no. Doanh nhn cng cn xem xt tt c cc chi ph khi nghip v nhng ri ro tim tng trnh tnh trng u tr. Tuy nhin, theo Andrew Zacharakis, ngi ta vn thng sai lm cho rng k hoch kinh doanh ch yu l phc v vic huy ng vn. Zacharakis l gio s ngnh kinh doanh ti i hc Babson, ng cho rng mc ch hng u ca k hoch kinh doanh l gip cc doanh nhn hiu r hn nhng c hi m h lng trc. ng l gii rng: Qu trnh lp k hoch kinh doanh gip doanh nhn nh hnh r hn tm nhn ban u ca mnh thnh nhng c hi chc chn hn bng cch t nhng cu hi mang tnh phn bin, t nghin cu cu tr li v ri t tr li cc cu hi ny". Mt s doanh nhn xy dng hai k hoch kinh doanh: mt k hoch lu hnh ni b v mt k hoch mang tnh tip th thu ht vn u t t bn ngoi. Trong trng hp ny, thng tin trn mi k hoch v c bn l ging nhau, song trng tm th hi khc. Chng hn, k hoch lu hnh ni b nhm nh hng cho doanh nghip th khng cn cc bn l lch chi tit ca

- 26 -

ban lnh o. Tuy nhin, trong k hoch tip th th nhng thng tin v kinh nghim ca ban lnh o li l ni dung quan trng nht. Mt k hoch kinh doanh chun thng di khong 40 trang. K hoch ny phi c trnh by r rng, di dng gch u dng hoc cc on ngn. Ngn t phi d hiu, tuyt i trnh nhng thut ng kh hiu. Li vn cn tot ln tinh thn v nhit huyt kinh doanh. K hoch ny nn nhn mnh cc con s v s kin thuyt phc ngi khc u t thi gian hoc tin bc vo d n kinh doanh mi. Nhng ni dung c bn ca mt k hoch kinh doanh chun mc bao gm: - Trang ba; - Mc lc; - Tm tt ni dung ; - M t cng ty; - Sn phm/dch v; - Th trng v cnh tranh; - Chin lc tip th v bn hng; - K hoch hot ng; - Qun l/T chc; - Ti chnh; - Ti liu b tr; Phn tm tt ni dung l linh hn ca mt k hoch kinh doanh tt. y l phn c c u tin trc khi ngi ta quyt nh c c phn cn li hay khng. Do , phn tm tt cn nu ngn gn, sc tch cc chi tit k thut, tip th, ti chnh v qun l. Quan trng hn, phn ny cn thuyt phc ngi c d n kinh doanh mi hon ton xng ng u t. Phn gii thiu cng ty nu bt tm nhn, chin lc v mc tiu ca ch doanh nghip. Phn gii thiu sn phm/dch v cn nhn mnh cc c im v li ch ca d n kinh doanh mi. iu g khin doanh nghip khc bit vi i th cnh tranh? Liu hng ha/dch v c mang tnh i mi sng to hay khng? Phn ti chnh trong k hoch kinh doanh thng bao gm ba d ton: bng cn i k ton, bo co thu nhp v phn tch vng quay ca vn. Nhng ni
- 27 -

dung ny yu cu d ton chi tit chi ph v doanh s. C th d ton chi ph tng i d dng. D ton doanh s thng cn c vo nghin cu th trng v s dng d liu v cc loi hng ha v dch v tng t do i th cnh tranh sn xut. Vic lp k hoch kinh doanh c th mt nhiu cng sc. Tuy nhin, c nhiu cch kim sot qu trnh ny. Trc ht, c nhiu phn mm my tnh lp k hoch kinh doanh chun. Nhiu cun sch v kinh doanh cng c nhng hng dn chi tit, ng thi nhiu trng i hc cng ti tr cc chng trnh dnh cho doanh nghip mi.

- 28 -

13. Nhu cu vn ca cc doanh nhn

Cc doanh nghip mi him khi lm n c li ngay trong nhng thng u mi hot ng. C doanh s bn hng i hi phi c thi gian, thng thng cc khon thu khng b p nhng chi ph lp doanh nghip v chi ph hng thng. Do , cc doanh nhn cn d ton h cn bao nhiu vn v huy ng s vn bin c m ca h thnh hin thc. Lp mt doanh nghip thnh cng khng nht thit phi c rt nhiu tin mt. Gia nhng nm 1970, Steve Jobs v Steve Wozniak thnh lp Cng ty my tnh Apple (Apple Computer) bng cch bn chic xe but c nh Volkswagen v mt my tnh in t Hewlett-Packard c s vn 1.300 la - va xy dng dy chuyn sn xut tm thi. Nm 1997, Bill Martin v Greg Wright s dng ng truyn Internet min ph trong phng k tc x v s vn 175 -la - gm 75 -la l ph lp cng ty hp danh ti New Jersey, 70 -la ng k tn min v 30 -la l ph thu ch t web trong mt thng - thnh lp trang web www.ragingbull.com, hin l mt trang web v ti chnh thnh cng. Nhiu doanh nhn khi nghip vi s vn cha y 5.000 -la, va lp doanh nghip, u t mua hng ha v mt s ti liu qung co. C nhiu cch gim thiu chi ph: v d lm vic ngay ti nh thay v phi thu vn phng, hoc thu thit b vn phng thay v phi mua. Tuy nhin, tt c cc doanh nhn u phi d ton h cn bao nhiu tin mt trang tri chi ph cho n khi doanh nghip bt u lm n c li. lm c iu , cc cng c ti chnh tt nht chnh l bo co thu nhp v bo co dng tin. Dngtin th hin s tin thc s c mua sm v thanh ton cc ha n v thc hin cc ngha v ti thi im hin ti. chnh l s chnh lch gia s thu v s chi trong mt khong thi gian nht nh no . iu quan trng l phi lun gii cc d ton ny th hin r cc khon chi hoc gi nh bt thng no khi tnh ton.

Bo co thu nhp nu r tt c cc khon d ton thu v chi (bao gm c khu hao v cm c th chp) nhm xc nh li nhun hng thng v hng nm ca d n kinh doanh. Khu hao l phng thc tnh gi tr ca ti sn b gim i theo thi gian.

- 29 -

Bo co dng tin c tnh doanh thu v d ton s chi. C th d ton theo tun, theo thng hoc theo qu. Tuy nhin, cc chuyn gia khuyn co t nht nn thc hin mi thng mt ln trong mt hoc hai nm u tin mi thnh lp doanh nghip. D ton ny s l cn c c tnh s tin cn c cp vn cho hot ng hng nm. Khi tnh ton ly k, doanh nhn c th xc nh tng s vn cn thit khi mi khi nghip kinh doanh.

Dng tin rng hng thng cho bit s thu hng thng vt bao nhiu so vi s chi hng thng. Gn nh trong ton b nm u tin, cc khon chi hng thng c th ln hn cc khon thu. Trong nhiu trng hp, hng ha c chuyn i trc khi nhn c s tin thanh ton. Trong khi , doanh nhn vn phi thanh ton cc ha n khc. Nh vy, dng tin ly k - cng dn s d t thng trc - c th s l s m ngy cng ln. Mt thi im cc k quan trng vi doanh nghip mi din ra khi s thu hng thng trang tri s chi hng thng. Ti thi im , dng tin mt cng dn b m t trc s bt u gim i v dn dn chuyn sang s dng. Dng tin mt cng dn n thi im ha vn s cho thy doanh nghip mi s cn phi c bao nhiu vn. D bo ti chnh chc chn s khng trnh khi sai st, n gin v khng th lng trc tt c mi s c bt ng. V vy, cc chuyn gia khuyn co cc doanh nhn cn cng thm t nht 20% vo nhu cu ti chnh trong bo co dng tin d phng cho nhng s c bt ng. Vi nhng con s d ton , doanh nhn c th huy ng vn v tp trung n lc khi s kinh doanh mt cch r rng hn.

- 30 -

14. Cc ngun ti chnh

Nhiu doanh nhn phi cht vt tm ngun vn khi s kinh doanh. C nhiu ngun ti chnh xem xt, do , iu quan trng l doanh nhn phi xem xt thu o tt c cc phng n huy ng vn. Cc doanh nhn cng nn huy ng t nhiu ngun khc nhau. Tit kim c nhn: Cc chuyn gia nht tr cho rng ngun vn tt nht khi nghip kinh doanh chnh l vn t c. Ngun vn ny d s dng, nhanh chng tip cn, khng b rng buc bi cc iu khon tr n v khng i hi chuyn i s hu. ng thi, s vn ny cng chng t vi cc nh u t tng lai rng ch doanh nghip sn sng mo him vi s vn ca mnh v s kin tr trong nhng thi im kh khn. Gia nh v b bn: H l nhng ngi tin tng vo ch doanh nghip, v y l ngun vn d tip cn th nh. Thng thng, gia nh v b bn khng i hi nhng th tc giy t nh cc t chc tn dng khc. Tuy nhin, ngun vn ny cng cn phi c h s v phi c coi l khon vay. Khng nn cho php cc ch tn dng c s hu mt phn hay c quyn ra quyt nh, ngoi tr h c chuyn mn. Nhc im chnh ca loi vn ny l nu doanh nghip b ph sn v thua l, mi quan h qu bu c th s b tn hi. Th tn dng: Th tn dng c nhn ca cc doanh nhn cng l ngun ti chnh rt d tip cn, c bit dng mua cc thit b vn phng nh my photocopy, my tnh v my in. Thng thng c th mua nhng thit b ny ch cn tr trc mt t tin hoc khng cn tr trc m tr gp hng thng vi s tin rt nh. Nhc im chnh l li sut i vi phn tr sau rt cao. Ngn hng: Ngn hng l t chc tn dng rt thn trng. Phil Holland, mt doanh nhn thnh t, nhn xt: "nhiu ch doanh nghip tng lai tht vng khi bit tin ngn hng khng cho doanh nghip mi thnh lp c vay vn, ngoi tr trng hp c ti sn th chp". Nhiu doanh nhn khng c ti sn th chp cho khon vay t mt t chc tn dng. Tuy nhin, nu mt doanh nhn c ti khon tit kim ti ngn hng th h c th dng s tin lm th chp. Nu mt doanh nhn c l lch tn dng tt th h c th vay vn ngn hng tng i d dng. Thng thng, y l cc khon vay ngn hn, khng ln bng cc khon vay ca doanh nghip.

- 31 -

Cc nh u t mo him: y l ngun vn ln cho cc doanh nghip mi thnh lp c tim nng pht trin. Tuy nhin, cc nh u t mo him li i hi phi s hu mt phn trong doanh nghip mi m h u t.

Cc qu u t mo him chnh thng thng l nhng cng ty hp danh trch nhim hu hn, trong cc thnh vin chu trch nhim hu hn nh qu lng hu, cung cp phn ln ngun vn. Cc qu ny c ngun tin u t rt ln. Tuy nhin, quy trnh huy ng vn u t mo him rt chm. Mt s cun sch nh Vn mo him v Danh b qu t nhn ca Galante cung cp thng tin rt chi tit v cc qu ny. Qu u t mo him ca doanh nghip l nhng tp on ln c vn u t vo nhng d n kinh doanh mi. Cc qu ny thng cung cp chuyn mn v qun l cng vi s vn u t rt ln ca h. Tuy nhin, tip cn c cc qu ny chm hn so vi cc ngun vn khc. Ngoi ra, cc qu ny thng tm cch kim sot cc doanh nghip mi. Cc nh u t thin thn (angel investor) thng l nhng doanh nhn thnh t c vn v sn sng mo him. Thng thng, h i phi l c vn cho cc doanh nghip m h u t. C th tip cn cc qu u t c nhn nh vy nhanh hn qu u t mo him ca cc tp on. ng thi, cc qu u t c nhn c nhiu kh nng u t cho cc doanh nghip mi thnh lp hn. Tuy nhin, cc khon u t ca h c th nh hn v t a ch lin h hn so vi cc ngn hng.

Cc chng trnh ca chnh ph: Nhiu chnh ph v chnh quyn a phng c cc chng trnh xc tin doanh nghip va v nh. Hoa K, Cc Qun l Doanh nghip nh (SBA) h tr nhiu doanh nghip nh bng cch bo lnh cho cc khon vay t cc t chc t nhn cho nhng ngi bnh thng khng c ti sn th chp cho khon vay thng mi.

- 32 -

15. S hu tr tu: Mt ti sn kinh doanh qu bu

Ti sn tr tu l ti sn qu ca mi doanh nhn, bao gm nhng sn phm tr tu c gi tr thng mi v c cp quyn s hu hp php ca ch doanh nghip v i ng nhn vin. V d v sn phm tr tu bao gm sn phm mi v tn sn phm, phng php sn xut mi, quy trnh sn xut mi, chng trnh khuyn mi mi, hoc mt kiu dng mi. Hng ro hay nhng chic kha khng th bo v c nhng ti sn v hnh. Do , bng sng ch, bn quyn v nhn hiu l cng c ngn chn cc i th cnh tranh trc li t nhng tng ca c nhn hoc doanh nghip. Bo v ti sn tr tu l quyt nh rt thc t ca doanh nghip. Thi gian v tin bc b ra u t hon thin mt tng c th s bng khng nu nhng i tng khc bt chc. i th cnh tranh c th t mc gi thp hn v h khng phi tr cc chi ph u t ban u. Mc ch ca lut s hu tr tu l khuyn khch i mi sng to bng cch dnh cho nhng ngi sng ch khong thi gian nht nh kim li t nhng tng mi ca h v hon vn u t pht trin. Quyn s hu tr tu c th c mua, bn, cp php hoc cho biu t do. Mt s doanh nghip c th kim hng triu -la t vic cp php hoc bn cc bng sng ch hoc nhn hiu ca h. Tt c cc doanh nhn cn nhn thc r v quyn s hu tr tu bo v nhng ti sn ny trn th trng ton cu. Lut s s hu tr tu c th cung cp thng tin v t vn v lnh vc ny. Cc hnh thc s hu tr tu chnh bao gm:

Bng pht minh sng ch: Bng ny cho php ngi pht minh c quyn cm nhng ngi khc khng c sn xut, s dng, rao bn hoc bn mt tng sng to trong mt khong thi gian nht nh - hu ht cc quc gia, ti a l 20 nm. Khi thi hn ny kt thc, bng sng ch thuc s hu chung v bt k ai cng c th s dng.

- 33 -

Bn quyn: Bn quyn bo v cc tc phm sng to nguyn bn ca cc tc gi, nhc s, nh son kch, Nhn chung, bn quyn khng bo h tng m bo h hnh thc ca tng - ghi m, sch, cc chng trnh my tnh hoc kin trc. Ch s hu bn quyn c c quyn khai thc tc phm, cc tc phm phi sinh, phn phi bn sao tc phm, trnh din hoc trng by tc phm cng khai. B mt kinh doanh: B mt kinh doanh bao gm tri thc c gi b mt c li th trong kinh doanh. Joseph S. Iandiorio, mt trong nhng ngi sng lp cng ty lut s hu tr tu Iandiorio v Teska, gii thch: "danh sch khch hng, ngun cung vt t qu him hoc ngun cung c gi thp hn hoc giao hng nhanh hn c th l b mt kinh doanh. Chc chn tt c nhng quy trnh, cng thc, th thut b mt, b quyt sn xut, k hoch qung co, chng trnh tip th v k hoch kinh doanh u c th c bo h".

Cc b mt thng mi thng c bo h bi cc hp ng hoc tha thun khng tit l. Ngoi ra khng cn hnh thc bo h php l no khc. B mt thng mi ni ting nht l cng thc sn xut Coca-Cola, c trn 100 nm tui! Cc b mt kinh doanh ch c gi tr nu thng tin cha b tit l. Khng c bin php bo h trc nhng pht kin bng bin php cng bng nh v tnh tit l, k thut o ngc, hoc pht minh c lp. Nhn hiu: Nhn hiu bo h cc biu tng, ngn t hoc kiu dng c s dng ring l hoc kt hp ch dn ngun gc hng ha v phn bit hng ha ny vi hng ha khc. V d hng my tnh Apple s dng hnh nh qu to b cn d v biu tng , c ngha y l nhn hiu c ng k. Tng t nh vy, nhn hiu dch v xc nh ngun gc ca mt dch v. Nhn hiu v nhn hiu dch v trao quyn cho mt doanh nghip ngn chn nhng k khc s dng mt nhn hiu tng t, d gy nhm ln. hu ht mi quc gia, nhn hiu phi ng k mi c hiu lc v phi c gia hn mi c hiu lc. Tuy nhin, nhn hiu c th c gia hn v s ln. Ngi tiu dng s dng cc nhn hiu tm hng ha ca mt cng ty no m h c bit thch - v d, bp b Barbie hay xe t Toyota. Khc vi bn quyn hoc bng sng ch s ht hn mt thi im no , nhn hiu ca doanh nghip cng lu cng c gi tr hn.

- 34 -

16. Sc mnh ca cc doanh nghip nh

Bt c doanh nhn no ang nung nu mt d n kinh doanh mi cng cn xem xt th mnh ca cc doanh nghip nh so vi cc doanh nghip ln v tn dng ti a li th cnh tranh ca h. Vi k hoch thu o, cc doanh nhn c th lm gim th mnh ca doanh nghip ln so vi doanh nghip nh ca mnh v nh c th tng c hi thnh cng. Sc mnh ca cc doanh nghip ln c th hin r qua nhiu ti liu. H c tim lc ti chnh mnh hn cc doanh nghip nh, do c th cung cp ton b chui sn phm v u t pht trin sn phm v tip th. H c li th nh quy m v sn xut s lng ln sn phm, nh chi ph sn xut thp hn v gi bn cng c th thp hn. Nhiu doanh nghip ln c nhiu ngi bit ti nh mt thng hiu ni ting hoc s ng h ca mt t chc ln no . Mt doanh nghip nh c th cnh tranh nh th no? Nhn chung, cc doanh nghip nh mi thnh lp c linh hot cao hn so vi cc doanh nghip ln v c kh nng thch ng nhanh chng trc nhng din bin trong ngnh hoc trong gii doanh nghip. H c kh nng i mi v to ra nhng sn phm v dch v mi nhanh hn v sng to hn cc doanh nghip ln vn b km chn trong b my quan liu. Cho d thch ng vi nhng thay i v th hiu, dn s hc hay qung co ca i th cnh tranh, thng thng mt doanh nghip nh ch cn vi ngy l c th a ra quyt nh - ch khng cn hng thng hay hng nm. Doanh nghip nh c kh nng iu chnh sn phm hoc dch v ca h p ng th hiu c th ca ngi tiu dng. Mi doanh nhn hoc ch doanh nghip nh bit r i tng khch hng ca h tt hn nhiu so vi lnh o ca mt tp on ln. Nu iu chnh hng ha hay dch v - hoc thm ch gi gic hot ng ca doanh nghip - c th phc v khch hng hn th doanh nghip nh hon ton c th p ng yu cu . Thm ch khch hng cn c vai tr quan trng trong vic pht trin sn phm. Mt th mnh khc l s tham gia ca i ng nhn cng lnh ngh trong tt c mi kha cnh trong doanh nghip mi thnh lp. c bit, cc doanh nghip mi thnh lp thng c li th v c i tc hoc cc nh qun l c kinh nghim thc hin nhng nhim v vi tm nghip v cao nht ca h. V d, khi doanh nhn William J. Stolze gip thnh lp Cng ty truyn thng
- 35 -

RF Communications nm 1961 ti Rochester, New York, ba trong s nhng ngi sng lp lm vic cho tp on ln mang tn General Dynamics, ni h nm gi trng trch v tip th v k thut. Trong cng ty mi, chuyn gia tip th c chc danh ch tch nhng thc ra li lm nhim v nhn n t hng. Cc k s cao cp khng cn l nh qun l na, m lm nhim v thit k sn phm. Nh Stolze nhn xt trong cun sch ca ng mang ta Khi nghip: "trong hu ht cc doanh nghip mi thnh lp m ti bit, cc nh qun l ch cht l nhng ngi rt lui khi v tr qun l quan trng trong cc cng ty ln, nh gip doanh nghip mi c li th cnh tranh v cng ln". Mt li th khc ca doanh nghip mi thnh lp l i ng nhng ngi tham gia - ch doanh nghip, tt c cc i tc, c vn, cng nhn hoc thm ch cc thnh vin trong gia nh - u c mong c chy bng vn ti thnh cng. iu thi thc h lm vic hng say hn v hiu qu hn. Cui cng, nhiu doanh nghip nh v cc cng ty mi thnh lp c li th v hnh t i ng thc s tm huyt v thc hin cng vic h thc s am m. y chnh l tinh thn kinh doanh, mt bu khng kh vui v v phn khi khi tt c cng chung lng u ct to c hi thnh cng vang di hn nhng g hin c. iu ny nh thc lng ham m v khuyn khch i ng nhn vin cng hin ht sc mnh.

- 36 -

17. Kh nng kinh doanh h tr cho nn kinh t

Hu ht cc nh kinh t hc u cho rng kh nng kinh doanh ng vai tr quyt nh i vi sc sng ca mi nn kinh t, d l mt nn kinh t pht trin hay ang pht trin. Nhng ngi ch doanh nghip thnh lp nn nhng doanh nghip mi, to ra nhng vic lm mi cho bn thn h v cho ngi lm thu cho h. Trong nhiu trng hp, hot ng kinh doanh lm tng sc p cnh tranh, v cng vi nhng tin b v cng ngh v thay i v vn hnh th n cn lm tng nng sut. V d nh Hoa K, cc doanh nghip nh cung cp gn 75% tng s vic lm mi cho nn kinh t M mi nm v chim hn 99% tng s ch s dng lao ng Hoa K. Cc doanh nghip nh Hoa K thng c thnh lp bi cc ch doanh nghip t doanh. Cc ch doanh nghip mang li s an ton cho nhng ngi khc; h l ngi khi xng cho s thnh vng chung trong x hi, Carl J. Schramm, ch tch v gim c iu hnh ca Qu Ewing Marion Kauffman ni nh vy vo thng 2 nm 2007. Qu ny c thnh lp ng h v to iu kin pht trin kh nng kinh doanh, ng Schramm l mt trong nhng chuyn gia hng u th gii trong lnh vc ny. Nhng ngi khc th ng vi quan im cho rng li ch m nhng doanh nghip nh mang li khng ch l thu nhp. Hector V. Baretto, ngi ng u C quan Qun l doanh nghip nh ca Hoa K (SBA) gii thch rng cc doanh nghip nh gip m rng thm c hi tham gia vo cc cng vic x hi, to ra cng n vic lm mi, phi tp trung quyn lc kinh t v to ra cho mi ngi mt c hi trong tng lai. Cc ch doanh nghip lun lun i mi sng to, v s cch tn ny chnh l thnh phn ct li to nn tng trng kinh t. Nh Peter Drucker ni: ngi ng u doanh nghip lun tm cch t thay i, thch ng c vi s thay i v tn dng s thay i nh mt c hi mi. Cc ch doanh nghip chu trch nhim a vo trao i thng mi nhiu sn phm v dch v mi, t m ra nhng th trng mi. Lch s gn y cho thy chnh nhng ngi ch doanh nghip ny l yu t ch cht to nn hu ht cc cuc cch tn ln - nhng cuc cch tn lm thay i hon ton cuc sng v cng vic ca con ngi. T t n my bay, n my tnh c nhn - chnh tng c nhn ring l ny vi c m v lng quyt tm ca h to nn
- 37 -

nhng tin b thng mi ny. Cc doanh nghip nh thng hay to ra cc sn phm v dch v chuyn bit hoc p ng ng nhu cu khch hng hn l cc cng ty ln. Nh Schramm ni, cc ch doanh nghip thng cung cp cho khch hng nhng hng haa v dch v p ng nhng nhu cu m chnh h cng cha bao gi bit n. S sng to v cch tn lm cho cht lng cuc sng tng ln v n lm tng gp bi kh nng la chn ca ngi tiu dng. Chng lm cho cuc sng ca con ngi tr nn phong ph theo nhiu cch khc nhau - lm cho cuc sng d dng hn, tng cng i thoi, cung cp cc hnh thc gii tr mi v ci thin iu kin chm sc y t, v nhiu v d khc na. Cc doanh nghip nh Hoa K hin ang c sc sng to mnh m hn nhiu so vi cc cng ty ln. Theo C quan Qun l doanh nghip nh ca Hoa K (SBA), cc cng ty cng ngh quy m nh cho ra i s lng pht minh sng ch tnh trn u ngi lao ng nhiu gp gn 13 ln so vi cc cng ty ln. Cc cng ty nh cng chim mt phn ba tng s cc cng ty c t 15 pht minh sng ch tr ln. Theo Tm tt Kt qu D n thc y kh nng kinh doanh trn phm vi ton cu nm 2006 (GEM) th d bt k trnh pht trin v quy m doanh nghip no, th hnh vi kinh doanh vn chnh l ng c ch cht thc y sng to v tng trng cho nn kinh t v cho cc cng ty ring l, bi v theo nh ngha, n phn nh s quan tm v sn lng nm bt li th t nhng c hi cha c khai thc. D n GEM l mt nghin cu a quc gia v mi quan h gia kh nng kinh doanh vi tng trng kinh t. c thnh lp v ti tr bi Trng i hc Babson (Hoa K) v Trng i hc Kinh doanh Lun n nm 1999, tnh ti nm 2006 th d n nghin cu ny c s gp mt ca 42 quc gia. Cc th ch quc t v khu vc nh Lin hip quc v T chc hp tc kinh t v pht trin thng nht quan im cho rng cc ch doanh nghip c th ng vai tr ct li trong vic huy ng ngun lc, thc y tng trng kinh t v pht trin kinh t x hi. iu ny c bit ng ti cc nc ang pht trin, ni m cc doanh nghip nh ang l nhng ng c hng u trong vic to ra cng n vic lm v gim ngho. Vi tt c nhng l do ny, cc chnh ph nn theo ui nhng chnh sch thc y kh nng kinh doanh.
- 38 -

18. Tm quan trng ca cc chnh sch ca chnh ph

Hot ng ca cc doanh nghip dn n tng trng kinh t v gip gim ngho, to ra tng lp trung lu v lm tng tnh n nh ca nn kinh t. V vy, mi quan tm ca tt c cc chnh ph trn th gii l trin khai c nhng chnh sch thc y kh nng kinh doanh v hp thu nhng li ch m nhng hot ng ca n mang li. Thomas A. Garrett, mt chuyn gia kinh t lm vic vi Ngn hng D tr lin bang St.Louis, ni rng cc chnh sch ca chnh ph c th c chia thnh hai nhm ch ng v b ng, ty thuc vo vic chng c lin quan nh th no vi chnh ph trong vic xc nh u l nhng loi hnh hot ng kinh doanh c u tin thc y. Cc chnh sch ch ng, v d nh gim thu theo i tng nh thu, c tc ng tr gip cho mt s loi hnh doanh nghip c th; trong khi cc chnh sch b ng gip to ra mt mi trng thn thin cho tt c cc ch doanh nghip ch khng ch quan tm n mt vi doanh nghip c th no. C hai loi chnh sch trn u t ra rt hu hiu i vi vic thc y cc hot ng kinh doanh quy m nh, Garrett ni, song cc chnh sch b ng thng c tc ng thc y rng hn i vi kh nng kinh doanh ni chung. Chnh mi trng thn thin vi hot ng kinh doanh s cho php bt k c nhn hay doanh nghip no, bt k quy m, v tr v lnh vc hot ng, u c th ln mnh v thnh vng, ng ni. Trong s cc chin lc c coi l thnh cng nht trong vic thc y kh nng kinh doanh ni chung v hot ng kinh doanh quy m nh ni ring, phi k n nhng thay i trong chnh sch thu, chnh sch iu tit, chnh sch tip cn vn v s bo v hp php i vi quyn s hu tr tu. Chnh sch thu: cc chnh ph s dng thu tng ngun thu cho chnh ph. Nhng thu lm tng chi ph ca nhng hot ng b nh thu, t i khi lm cn tr nhng hot ng ny. V vy, cc nh hoch nh chnh sch cn phi cn nhc mt cch hi ha gia mc tiu tng ngn sch v mc tiu thc y kh nng kinh doanh. Vic gim thu doanh nghip, tn dng thu cho u t hay gio dc v khu tr thu cho doanh nghip u c coi l nhng phng thc hu hiu khch l s tng trng ca hot ng kinh doanh.
- 39 -

Chnh sch iu tit: chnh sch iu tit cng n gin v cng t c thc hin bao nhiu th cc hot ng kinh doanh quy m nh cng d dng c m rng hn by nhiu, Steve Strauss - mt lut s v cng l mt hc gi chuyn nghin cu v kh nng kinh doanh - ni. Gim chi ph tun th cc quy nh iu tit ca chnh ph cng l mt vic lm hu hiu. V d nh cc chnh ph c th cung cp trung tm dch v mt ca, ti , cc ch doanh nghip c th c h tr; ng thi cho php thc hin cc th tc hnh chnh in t v tit kim c chi ph lu tr h s. Chnh sch tip cn vn: Vic khi u mt hot ng kinh doanh cn rt nhiu tin chi tr cho cc th tc, l ph v chi ph ban u ca mt doanh nghip mi. V vy, hot ng quan trng nht m chnh ph c th thc hin l h tr cho cc ch doanh nghip tim nng trong vic tm kim ngun vn khi s cng vic kinh doanh ca h. Hoa K, C quan Qun l doanh nghip nh (SBA) gip cc ch doanh nghip tm c ngun vn. SBA l mt c quan lin bang c chc nng chnh l bo m vn vay. Cc ngn hng v cc th ch cho vay khc tham gia vo nhng chng trnh ca SBA thng ni lng nhng quy nh vn rt kht khe v vn vay v chnh ph ha l s thanh ton khon vay ny nu ngi i vay khng tr c n. Chnh sch ny gip cho nhiu hot ng kinh doanh mi y ri ro vn c kh nng c vay vn. S bo v hp php i vi quyn s hu tr tu: cc cng ty nh c th thnh vng khi c s tn trng i vi quyn s hu tr tu ca cc c nhn, ng thi, c mt h thng php l bo v nhng quyn ny. Khng c quyn s hu tr tu th s khng c nhiu sng kin tin hnh hot ng kinh doanh hoc u t. kh nng kinh doanh c pht trin, lut php phi bo v quyn s hu tr tu. Nu cc sng kin khng c php lut bo v thng qua bn quyn, bng pht minh sng ch v tn thng mi th cc ch doanh nghip s khng mun chp nhn ri ro cn thit pht minh ra cc sn phm mi hay nhng phng thc mi. Theo bo co ca Ngn hng Th gii, Thc tin kinh doanh 2007: Lm th no ci cch?, cc cng ngh mi c p dng nhanh hn khi h thng lut php t ra c hiu qu. L do l ch hu ht cc sng kin u c thc hin ti cc doanh nghip mi - ni m khng ging nh cc cng ty ln, khng mt thi gian vo vic gii quyt nhng tranh chp bn ngoi ta n.

- 40 -

To ra vn ha kinh doanh: cc chnh ph cng c th by t quan im ng h v nh gi cao cc doanh nghip t nhn thng qua vic to iu kin cc c nhn c th hc c k nng kinh doanh, thng qua vic tn vinh cc ch doanh nghip v cc ch s hu nhng doanh nghip nh. Cc nh lm chnh sch c th:

a ra cc sng kin ti chnh h tr cho hot ng kinh doanh. Nhng t chc h tr doanh nghip ny thng cung cp cho cc doanh nghip mi nhng vt dng kinh doanh c chi ph thp nhng doanh nghip mi bt u hot ng v cung cp dch v - v d nh mt chic my photo hay mt chic my fax - nhng vt dng m hu ht cc doanh nghip mi u khng th thiu c. Thng thng, cc t chc ny thng hp tc vi cc trng i hc v cc gio s th cung cp kin thc chuyn mn ca h. Cung cp thng tin: V d nh Hoa K, SBA c rt nhiu vn phng cung cp thng tin v xut bn nhng n phm c th d dng tra cu. B phn gii p dnh cho doanh nghip quy m nh (in thoi: 800-8275722) v trang web ca h (www.sba.gov) c th tr li bt k cu hi no v hot ng kinh doanh ni chung. Hng dn kinh doanh trc tuyn ca C quan ny c th c truy cp bi bt k ai c ng truyn Internet. (a ch trang web: http://sba.gov/training/ coursestake.html). Tng cng uy tn ca cc ch doanh nghip v cc doanh nhn trong x hi. Cc chnh ph c th to ra nhng chng trnh phong tng gii thng cp a phng hoc cp quc gia nhm tn vinh nhng ch doanh nghip v nhng doanh nhn cng v lnh o hon thnh xut sc cng vic ca mnh.

- 41 -

19. Ngun t liu hin c dnh cho cc ch doanh nghip

Chnh ph Hoa K
C quan Qun l doanh nghip nh (SBA) l mt c quan c lp ca chnh ph lin bang c nhim v tr gip, t vn, h tr v bo v quyn li ca cc cng ty nh. SBA cung cp dch v thng qua mt mng li rng ln bao gm cc vn phng ti ch v cc quan h i tc vi nhiu t chc nh nc v t nhn. Trang web ca C quan ny cung cp lng thng tin khng l khi s v vn hnh mt doanh nghip nh. a ch trang web: http://www.sba.gov/

Cc t chc quc t
T chc Hp tc kinh t v Pht trin, Trung tm kh nng kinh doanh, cc doanh nghip nh v va v chng trnh Pht trin a phng c nhim v ph bin nhng cch thc tt nht v thit k, trin khai v nh gi cc sng kin thc y kh nng kinh doanh, thc y s tng trng ca cc doanh nghip nh v va, tng trng kinh t v m rng vic lm a phng. Trang web ny gm nhiu ng dn ti cc n phm v cc chng trnh. a ch trang web: http://www.oecd.org/ department/0,2688,en_2649_33956792_1_1_1_1_1,00.html. Chng trnh Pht trin Lin hip quc, U ban v Khu vc T nhn v Pht trin c thnh lp gii quyt nhng kh khn lm cn tr vic m rng khu vc t nhn ti cc nc ang pht trin. Trang web ny bao gm Bo co nm 2004 ca y ban v Pht huy kh nng kinh doanh: To ra cng vic kinh doanh cho ngi ngho. a ch trang web: http://www.undp.org/ cpsd/indexF.html D n Thc tin kinh doanh ca Ngn hng Th gii cung cp cc d liu o lng khch quan v cc quy nh kinh doanh v vic thc thi nhng quy nh ny ti 178 quc gia v ti mt s thnh ph c la chn cp vng v khu vc. a ch trang web: http://www.doingbusiness.org/Downloads/.

- 42 -

Cc ngun ti liu tra cu hc thut, nghin cu hoc ca cc tc gi n l

Trung tm Kh nng kinh doanh Arthur M. Blank ti trng i hc Babson (Massachusetts, USA) m t nhim v ca trung tm l i u trong nhng tin b ton cu trong gio dc v kh nng v thc tin kinh doanh thng qua ging dy, nghin cu, thc hin cc sng kin kinh doanh. C quan h i tc vi Trng i hc Kinh doanh Lun n, trung tm ny tin hnh nghin cu ton cu v kh nng kinh doanh. Trung tm cng t chc hi tho nghin cu v kh nng kinh doanh hng nm v pht hnh cun Nghin cu v cc lnh vc kh nng kinh doanh. a ch trang web: http:// www3.babson.edu/eship/research-publications/ s Trung tm h tr kh nng kinh doanh nng thn h tr cc n lc thc y kh nng kinh doanh trong cc cng ng nng thn chu M v pht hnh th thng bo. a ch web ca trung tm ny c nhim v chia s thng tin v cc cng c, cc cu chuyn thnh cng v nghin cu. a ch trang web: http://www.energizingentrepreneurs.org/ T chc cc ch doanh nghip tt nghip t cc trng i hc v cao ng l mt mng li ton cu v kh nng kinh doanh, phc v gn 30.000 sinh vin thng qua 400 chi hi v cc t chc hi vin ti cc trng cao ng v i hc. a ch trang web: http://www.c-e-o.org/page.php? mode=privateview&pageID=124&navID=24 Entrepreneur.com l mt n phm trc tuyn v n phm in v cc doanh nghip quy m nh, cung cp thng tin gip khi s, tng trng v qun l doanh nghip quy m nh. a ch trang web: http:// www.entrepreneur.com/ T chc cc ch doanh nghip (EO) l mt t chc thnh vin ton cu vi hn 6.000 ch s hu doanh nghip, nhng ngi cng chia s mong mun chung l m rng cng vic kinh doanh ca h, hc hi thm t nhng ngi khc v cng nhau chia s kinh nghim. a ch trang web: http:// www.eonetwork.org/Default.aspx Qu Ewing Marion Kauffman l t chc h tr chnh cho cc hot ng nghin cu v ti tr thc y kh nng kinh doanh, pht trin cc chng trnh gio dc, o to ging vin v to iu kin thun li thng mi ha cc cng ngh mi. L mt trong nhng qu ln nht ti Hoa K, Qu
- 43 -

Kauffman c trang web cung cp nhiu ng dn ti cc nghin cu, cc n phm v cc bo co. a ch trang web: http://www.kauffman.org/ FastTrac l mt chng trnh gio dc ton din v kh nng kinh doanh, bao gm cc kha hc v thc tin, xy dng hot ng kinh doanh v nhng cuc hi tho dnh cho cc ch doanh nghip, ph bin kin thc v kh nng kinh doanh ti sinh vin cc trng i hc. Cc chng trnh ca FastTrac hin ang c tin hnh 50 bang trn lnh th Hoa K, ti Australia v lin bang Nga. a ch trang web: http://www.fasttrac.org/ D n Gim st kh nng kinh doanh ton cu (GEM) l mt d n nghin cu hc thut phi li nhun, c mc ch chnh l to ra c s d liu nghin cu quc t v kh nng kinh doanh c th c tra cu d dng. C quan h i tc vi trng i hc Babson v Trng i hc Kinh doanh Lun n, chng trnh nghin cu ny c thc hin da trn nh gi v hot ng kinh doanh cp quc gia ti nhng nc c tham gia chng trnh v da trn kho st v vai tr ca kh nng kinh doanh i vi tng trng kinh t ca nhng quc gia . Bt u vo nm 1999 vi 10 nc thnh vin, GEM 2007 tin hnh nghin cu ti 42 quc gia. Trang web ca d n ny ng ti bo co ton cu v bo co tm tt ca cc quc gia. a ch trang web: http://www.gemconsortium.org U ban quc t v cc hot ng kinh doanh quy m nh l t chc quc t c quan h thnh vin u tin c chc nng thc y tng trng v pht trin hot ng kinh doanh quy m nh trn phm vi ton cu. U ban ny ng ra t chc hi ngh thng nin nhm thc y cc hot ng kinh doanh nh v kh nng kinh doanh. a ch trang web: http://www.icsb.org/ My Own Business, Inc. l mt t chc phi li nhun cung cp cc kha o to v t liu tham kho min ph cho cc ch doanh nghip. Trang web ca n cng cung cp cc kha o to trc tuyn min ph, ton din v su sc v cch thc khi s mt hot ng kinh doanh. a ch trang web: http:// www.myownbusiness.org/ Din n chung ca Vin nghin cu i thoi quc gia v kh nng kinh doanh cung cp hng lot thng tin v kh nng kinh doanh, bao gm cc nghin cu v tin tc. Din n ny ng ti nhiu bo co v cc bc i c thc hin ti nhiu nc trn khp th gii thc y sng to v tng trng ca cc doanh nghip mi. Trang web ny cng c ng dn ti

- 44 -

nhng cu chuyn thnh cng v kh nng kinh doanh. a ch trang web: http://www.publicforuminstitute.org/nde/global/index.htm Sinh vin trong doanh nghip t do l mt t chc phi li nhun ton cu hot ng ti 47 quc gia v c quan h i tc vi nhiu doanh nghip. SIFE khuyn khch cc nhm sinh vin i hc xy dng v thc hin nhiu d n ti cng ng nhm thc y kh nng kinh doanh. http://www.sife.org/

- 45 -

20. Kh nng kinh doanh: Danh mc thut ng

Nhng nh u t mo him: cc c nhn c vn v sn sng chp nhn ri ro. H thng l nhng ch doanh nghip thnh cng, nhng ngi u t vo cc hot ng kinh doanh mi ni v mo him, h thng c v nh chic cu ni t giai on t cp vn ti giai on m hot ng kinh doanh ca h bt u thu ht vn u t mo him t bn ngoi. Ti sn: cc khon mc c gi tr c s hu bi cng ty v c m t trong bng cn i k ton, bao gm tin mt, thit b, cc ti sn c kim k khc, v.v. Bng cn i ti sn: bo co tm tt tnh trng ti chnh ca cng ty ti mt thi im c th, trong nu r ti sn v n. im ha vn: gi tr tnh bng -la ca lng bn va trang tri, ch khng vt qu, tng chi ph ca doanh nghip, k c chi ph c nh v chi ph lu ng. Vn tm ng: vn ngn hn d bo l s c thanh ton nhanh chng. Trnh duyt: chng trnh my tnh gip ngi s dng truy cp v nh v trang web ton cu. Vn phng h tr kinh doanh: mt hnh thc thc y kinh doanh, trong , ni lm vic, cc dch v hun luyn v h tr c cung cp cho cc ch doanh nghip v cc doanh nghip mi thnh lp vi mc chi ph thp hoc hon ton min ph. K hoch kinh doanh: ti liu vit trong nu chi tit k hoch u t mo him xut, nh gi hin trng, d bo nhu cu v kt qu i vi doanh nghip. K hoch kinh doanh bao gm nhng phn tch chi tit v sn phm hoc dch v s cung cp, v th trng v cnh tranh, v chin lc marketing, v k hoch hnh ng, v cng vic qun l cng nh v li nhun, bng cn i k ton v cc dng tin mt. Vn: tin mt hoc hng ha c s dng to ra thu nhp. i vi cc ch doanh nghip, vn thng bao hm vn v nhng ti sn khc c dng u t vo nhng hot ng kinh doanh mo him.

- 46 -

Dng tin mt: s khc bit gia cc khon thu v chi bng tin mt ca cng ty trong mt giai on c th. N th hin tng lng tin mt hin c th s dng mua hng ha v tr cc ha n cng nh cc ngha v n khc. Bo co dng tin mt: tm tt dng tin mt ca cng ty theo cc giai on thi gian. Ti sn k qu: ti sn c dng lm vt bo m cho mt khon vay. Tc quyn: tc quyn l mt hnh thc bo v hp php i vi cc n phm vn hc ngh thut v khoa hc c cng b hoc cha c cng b, c c th ha di dng thc hu hnh. Quyn ny c trao cho tc gi trong mt khong thi gian c th. Cng ty c phn: mt hnh thc kinh doanh, l php nhn c lp vi nhng ngi s hu n. c im quan trng ca hnh thc kinh doanh ny l ngha v n b gii hn, chuyn giao quyn s hu d dng v vng i khng hn ch. Khu hao: s gim st gi tr ti sn theo vng i d bo, c tnh ton theo phng thc k ton c chp nhn, v d nh chia chi ph ca ti sn cho s nm m ti sn c s dng. Thng mi in t: bn hng ha v dch v trn Internet Ch doanh nghip: ngi t chc, vn hnh v hng chu ri ro ca mt hot ng kinh doanh mo him. C phn: quyn s hu trong cng ty Doanh nghip h gia nh: mt cng vic kinh doanh, bt k hnh thc v quy m no, c vn phng kinh doanh u tin c t ti t gia. Bo co thu nhp: cn c gi l bo co l li, m t c th thu nhp v chi tiu ca cng ty, t nu r li nhun thu c hoc khon l b mt trong mt khong thi gian c th. Ti sn v hnh: cc khon mc ti sn khng c hnh thc vt cht hu hnh, v d nh cc tng.

- 47 -

Internet: mng li rng ln kt ni hng triu ngi v hng triu mng my tnh trn khp th gii. Hng lu kho: cc thnh phm, cc sn phm d dang v nguyn liu th do cng ty s hu. Lin doanh: mt php nhn c thnh lp t hai hoc nhiu hn hai cng ty, cng phi hp tin hnh hot ng ca mt doanh nghip kinh doanh c th, trong li nhun v l c chia cho tt c cc bn tham gia. Ngha v n: cc khon n kinh doanh, bao gm cc ti khon phi thanh ton, thu, n ngn hng v cc ngha v n khc. N ngn hn l n phi tr trong nm, trong khi , n di hn l n phi tr trong thi hn di hn mt nm. Cng ty hp danh trch nhim hu hn: mt tho thun kinh doanh trong hot ng vn hnh hng ngy c kim sot bi mt hoc nhiu hn mt i tc chung v c cp vn bi cc i tc c hoc nhng i tc u t khng lm vic ti cng ty, nhng ngi c trch nhim php l i vi cc khon l da trn tng vn u t ca h. Hn mc tn dng: (1) mt tho thun gia ngn hng v khch hng, c th ha lng tin n khng c bo m ln nht m khch hng c th n ngn hng ti mt thi im no . (2) Lng tin ngi bn cho php ngi mua c mua bng tn dng. Tnh thanh khon: kh nng m mt ti sn c th c chuyn i mt cch nhanh chng nht c th c thnh tin mt m khng b gim gi. Marketing: qu trnh nghin cu, thc y bn hng, bn hng v phn phi sn phm hoc dch v. Marketing bao gm hng lot cc thc tin, trong c qung co, rao hng, xc tin bn hng, nh gi v ng gi. K hoch marketing: mt ti liu m t nhng khch hng tim nng v mt chin lc ton din bn sn phm v dch v cho nhng khch hng . Xy dng quan h: (1) pht trin nhng ngi quen bit trong kinh doanh hnh thnh cc mi quan h kinh doanh, tng cng hiu bit, m rng doanh nghip hay phc v cng ng; (2) kt ni cc mng my tnh vi nhau.

- 48 -

Marketing nhm khai thc th trng ngch: xc nh r th trng mc tiu cn b b ng bi cc i th cnh tranh. Thu ngoi: mt tp qun s dng cc nh thu ph, cc cng ty hoc cc c nhn c tr lng khc t bn ngoi c c dch v theo tiu chun nh k ton, tin lng, cng ngh thng tin, qung co, vv. Cng ty hp danh: mt php nhn kinh doanh trong c hai hoc nhiu hn hai ngi l ng ch s hu, chia s li nhun v cc khon l. Bng sng ch: quyn s hu tr tu c cp cho ngi pht minh, nhm trnh khng cho nhng ngi khc lm, s dng, cho bn hoc bn mt pht minh trong mt khong thi gian nht nh, i ly vic cng b rng ri pht minh ny cho cng chng khi pht minh c cp bng sng ch. C quan Qun l cc doanh nghip nh (SBA): c thnh lp nm 1953, l mt c quan c lp ca chnh quyn lin bang Hoa K, c nhim v gip , tham vn, h tr v bo v li ch ca cc doanh nghip quy m nh. Trung tm pht trin doanh nghip nh (SBDC): Chng trnh ca SBA s dng cc trng i hc v cc t chc nghin cu khc tr gip qun l cho cc ch s hu doanh nghip nh hin ti v tim nng. Vn phng cc gim c iu hnh ngh hu (SCORE): mt t chc phi li nhun cung cp cc kha o to cho ch doanh nghip v gii thiu v cc cu chuyn thnh cng ca doanh nghip. T chc ny c ti tr bi SBA v c nhim v tham vn cho cc hot ng kinh doanh quy m nh. Cng c tm kim: mt chng trnh my tnh h tr vic nh v v thu thp thng tin t Internet. Vn m to: mt khon tin tng i nh c cung cp chng thc mt khi nim, c th lin quan n pht trin sn phm hoc nghin cu th trng. My ch: h thng my tnh cung cp cng truy cp thng tin hoc truy cp vo cc trang web. Ch doanh nghip x hi: mt ngi no thc c vn x hi v s dng cc nguyn tc kinh doanh t chc, vn hnh v qun l mt khon
- 49 -

u t mo him thay i x hi. Cc ch doanh nghip x hi thng lm vic thng qua cc t chc phi li nhun v cc nhm cng dn nhng h cng c th lm vic trong khu vc t nhn hoc nh nc. Nhiu ch doanh nghip thnh cng, v d nh Bill Gates ca Microsoft, tr thnh cc ch doanh nghip x hi. Doanh nghip mt ch: mt hnh thc kinh doanh vi mt ch s hu duy nht c trch nhim i vi tt c ngha v n ca doanh nghip. Vn khi nghip: vn c cp cho cng ty s dng trong pht trin sn phm v marketing ban u. Vn ny thng c cp cho cc doanh nghip cha bn sn phm ca h theo cch thc tthng mi ha. Nhn hiu: mt hnh thc bo v hp php c cp cho doanh nghip hoc c nhn nhm bo v t ng, tn, biu tng, m thanh hoc mu sc phn bit sn phm v dch v vi nhng sn phm v dch v khc. Khng ging nh bng sng ch, tn thng mi c th c ng k li mi mi cho n khi tn thng mi khng cn c s dng trong hot ng kinh doanh. Vn vay khng c bo m: ngun vn vay ngn hn khng c bo m bng bt k ti sn k qu no ca ngi i vay. Chi ph bin i: chi ph bin i khi sn lng hoc lng bn thay i. Cc nh u t mo him: mt th ch chuyn cung cp nhng khon tin ln c s dng lm vn di hn cho cc doanh nghip hin ch c quy m nh nhng c k vng l s tng trng nhanh chng. Vn mo him c th c cung cp ty theo trnh qun l v trnh k thut. Web ton cu: mt b phn ca mng Internet, to iu kin thun li s dng cc vn bn, biu , bng hnh, bng ghi m a truyn thng.

- 50 -

21. c thm
Acs, Zoltan J. "Kh nng kinh doanh tt cho tng trng kinh t nh th no?" Sng to, MIT Tp ch bo ch (Ma ng 2006): tr.97-107. a ch trang web: http://www.mitpressjournals.org/doi/pdf/10.1162/itgg.2006.1.1.97 Allen, Kathleen. Kh nng kinh doanh cho nhng ngi mi vo ngh. Thnh ph Foster, CA: IDG Mng li sch ton cu, Inc., 2001. Niels Bosma v Rebecca Harding. Tm tt kt qu GEM 2006. Cc th ch sng lp v ti tr: i hc Babson, Babson Park, MA v i hc kinh doanh Lun n, Lun n, Vng quc Anh 2007. a ch trang web: http:// www.gemconsortium.org/download.asp?fid=532 v http://64.233.167.104/ search?q=cache:XeMKRlP0P-wJ:www.gemconsortium.org/ Bygrave, William D. v Andrew Zacharakis, bin tp vin. MBA cm nang v kh nng kinh doanh, ti bn ln th 2. Hoboken, NJ: John Wiley & Con trai, 2004. Cohen, William A. Ch doanh nghip v Ngi gii quyt kh khn cho cc doanh nghip quy m nh, ti bn ln th 2. Hoboken, NJ: John Wiley & Con trai, 2006. K yu hi ngh. Hy chng bn nhau: Vai tr ca kh nng kinh doanh i vi pht trin kinh t. c ti tr bi Vn phng Lut s C quan Qun l cc hot ng kinh doanh quy m nh ca Hoa K, Qu Ewing Marion Kauffman, Hi ng Thng c cc Bang, Hip hi Ph Thng c quc gia, ngy 7/ 3/2005. http://www.sba.gov/advo/research/conf_summary.pdf Drucker, Peter F. i mi v kh nng kinh doanh. New York: Harper Business, 1985. Qu Ewing Marion Kauffman. Hiu v kh nng kinh doanh: Nghin cu v Bo co chnh sch. Thnh ph Kansas: Qu Ewing Marion Kauffman, 2005. a ch trang web: http://research.kauffman.org/cwp/jsp/redirect.jsp? &resourceId=Research/Resource/Report_070.htm Garrett, Thomas A. "Cc ch doanh nghip giu c nc M: Chnh sch lin bang v chnh sch ca cc bang to ra iu khc bit cho nhng ai ang phi i mt vi ri ro." Bridges, St. Louis, Missouri: Ngn hng D tr
- 51 -

Lin bang St. Louis (maxXun nm 2005). a ch trang web: http:// www.stlouisfed.org/publications/br/2005/a/pages/2-article.html. Reynolds, Paul D., Michael Hay v S. Michael Camp, Gim st kh nng kinh doanh ton cu: Bo co hot ng nm 1999. Thnh ph Kansas, MO: Trung tm lnh o doanh nghip Kauffman, thng 6 nm 1999. a ch trang web: http://www.gemconsortium.org/download/1203085057277/ GEM%20Global%201999%20report.pdf Hiam, Alexander Watson v Karen Wise Olander. Ngun sch y ca ch doanh nghip. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall, 1996. Jacksack, Susan M. Start, Run & Grow: Mt doanh nghip nh thnh cng, ti bn ln th 2. Chicago, IL: CCH Incorporated, 2000. Karlgaard, Rich. "Peter Drucker trn cng v lnh o". Forbes.com, 19/ 11/ 2004. a ch trang web: http://www.forbes.com/2004/11/19/ cz_rk_1119drucker_print.html Reiss, Bob, cng vi Jeffrey L. Cruikshank. Ri ro thp, li ch cao: khi s v m rng cng vic kinh doanh ca bn vi ri ro thp nht. New York, NY: Bo ch T do, 2000. Stolze, William J. Bt u: Hng dn cho ch doanh nghip bt u v qun l cng ty mi, ti bn ln th 5. Franklin Lakes, NJ: Bo ngh nghip, 1999. Chng trnh pht trin ca Lin hip quc, y ban v lnh vc T nhn v Pht trin. Pht huy kh nng kinh doanh: to ra cng vic kinh doanh cho ngi ngho. New York: Chng trnh pht trin ca Lin hip quc, 2004. a ch trang web: http://www.undp.org/cpsd/indexF.html B Ngoi giao Hoa K. "Kh nng kinh doanh v cc doanh nghip nh". Tp ch in t Hoa K: Trin vng kinh t, Tp 11, S 1 (Thng 1/ 2006). a ch trang web: http://usinfo.state.gov/journals/ites/0106/ijee/ijee0106.htm Ngn hng Th gii. Thc tin kinh doanh 2007: Lm th no ci cch. Washington, D.C.: Ngn hng Quc t v Ti thit v Pht trin/ Ngn hng Th gii, 2006. a ch trang web: http://www.doingbusiness.org/documents/ DoingBusiness2007_FullReport.pdf
- 52 -

Trung tm Hoa K Phng Thng tin-Vn ha, i s qun Hoa K Tng 1, Rose Garden Tower, 170 Ngc Khnh, H Ni Tel: (04) 3850-5000; Fax: (04) 3850-5048; Email: HanoiAC@state.gov http://vietnam.usembassy.gov