You are on page 1of 17

LI M U Thng nht gia l lun v thc tin l mt trong nhng nguyn l c bn nht ca trit hc Mc - Lnin.

y l nguyn l c th hin trong mi mt ca i sng, gip con ngi trnh khi bnh kinh nghim gio iu, ng thi c ci nhn ng n v tm quan trng ca thc tin cng nh l lun. Vic a tiu chun thc tin vo lm c s cho l lun nhn thc l bc pht trin v cht ca trit hc Mc. Quan im coi thc tin v l lun c mi lin h cht ch vi nhau ph tan mi lun iu nhm tch ri thc tin khi l lun, cho rng thc tin khng c mi lin h g vi hot ng nhn thc ca con ngi, t ph nhn vic con ngi c kh nng nhn thc th gii. l lun iu ht sc sai lm ca cc nh duy tm ch ngha v nhng ngi theo thuyt bt kh tri. ng trn lp trng ca ch ngha duy vt mc-xt, mt khoa hc ng n ca thc h v sn, chng ta cn c s nhn nhn khch quan v sng sut v s thng nht gia l lun v thc tin. y l vn mang tnh phng php lun ch o mi hot ng ca chng ta. Chnh v vy, em xin chn ti: Nguyn tc thng nht gia l lun v thc tin lm ti tiu lun ca mnh. Tiu lun s phn no gii quyt c vn nu trn.

NI DUNG CHNG 1: THNG NHT GIA L LUN V THC TIN L MT NGUYN TC CN BN CA TRIT HC MC- LNIN 1.1. Quan im ca trit hc Mc- Lnin v nguyn tc thng nht gia l lun v thc tin 1.1.1. Phm tr l lun Trc ht cn khng nh rng phm tr l lun l phm tr mang tnh tru tng, v vy t trc n nay, c rt nhiu quan nim, quan im khc nhau v l lun. L lun ra i ngay t thi c i, khi trit hc mi ra i, lc u ch l nhng tri thc thun ty tri qua qu trnh nhn thc lu di cng vi s xut hin ca ngnh khoa hc th tri thc l lun hnh thnh v ngy cng mang tnh khi qut tru tng ha cao. K tha nhng yu t hp l v pht trin mt cch sng to. Mcngghen xy dng nn hc thuyt bin chng duy vt v l lun: l lun l kinh nghim c khi qut trong thc ca con ngi, l ton b tri thc v th gii khch quan, l h thng tng i c lp ca cc tri thc c tc dng ti hin trong lgc ca khi nim ci lgc khch quan ca s vt. [24, 242-243]. Ni cch khc, l lun l h thng nhng tri thc c h thng ha, khi qut ha t nhng ti liu ca thc tin, kinh nghim lch s phn nh mi lin h bn cht nhng quy lut ca th gii khch quan cng nh s pht trin ca t duy con ngi. Chnh v th m ch tch H Ch Minh ch r l lun l s tng kt nhng kinh nghim ca loi ngi, l tng hp nhng tri thc v t nhin v x hi tch tr li trong qu trnh lch s [ 21,497 ] hnh thnh l lun, con ngi phi tri qua qu trnh nhn thc kinh nghim. Kt qu ca nhn thc kinh nghim l tri thc kinh nghim.Tri thc kinh nghim tuy l thnh t ca tri thc trnh thp th nhng n l c s hnh thnh l lun. L lun l sn phm cao nht ca nhn thc, ca s phn nh hin thc khch quan vo trong b no con ngi. Cho nn, bn cht ca l lun l hnh nh ch quan ca th gii khch quan. Nhn thc l c mt qu trnh bin chng t cha bit n bit, t bit t n bit nhiu, t nng cn n su sc, t hin tng n bn cht

Nh vy c th thy, nhn thc l mt qu trnh bin chng din ra rt phc tp bao gm nhiu giai on, trnh , vng khu v hnh thc khc nhau. Tu theo tnh cht nghin cu m qu trnh c phn chia thnh nhn thc cm tnh v nhn thc l tnh. Nhn thc cm tnh (hay cn gi l trc quan sinh ng) l giai on u tin ca qu trnh nhn thc. N c th hin ba hnh thc c bn l cm gic, tri gic v biu tng. Nhn thc l tnh hay cn gi l t duy tru tng l giai on tip theo v cao hn v cht ca qu trnh nhn thc, n ny sinh trn c s nhn thc cm tnh. Nu ch bng cm gic, tri gic th nhn thc ca con ngi s rt hn ch, bi v con ngi khng th bng cm gic m hiu c nhng ci nh tc nh sng, gi tr hng ho, quan h giai cp, hnh thi kinh t x hiMun hiu c ci phi nh n sc mnh ca t duy tru tng. T duy tru tng l s phn nh khi qut gin tip hin thc khch quan. T duy phi gn lin vi ngn ng, c biu t thnh ngn ng, ngn ng l ci v vt cht ca t duy. T duy c tnh cht nng ng sng to, n c th phn nh mi lin h bn cht, tt nhin bn trong ca s vt, do phn nh s vt su sc hn v y hn. Nhn thc l tnh c th hin ba hnh thc c bn l khi nim, phn on v suy l. Xt v bn cht, l lun l h thng nhng tri thc c khi qut t thc tin, phn nh nhng mi lin h bn cht, nhng tnh quy lut ca th gii khch quan, l lun c hnh thnh khng phi nm ngoi thc tin m trong mi lin h vi thc tin. Do qu trnh hnh thnh v bn cht ca n, l lun c hai chc nng c bn l chc nng phn nh hin thc khch quan v chc nng phng php lun cho hot ng thc tin. L lun phn nh hin thc khch quan bng nhng quy lut chung nht. Tri thc kinh nghim cng nh tri thc l lun u phn nh hin thc khch quan nhng nhng phm vi lnh vc v trnh khc nhau. L lun phn nh hin thc khch quan lm phng php lun nhn thc v ci to hin thc khch quan bng hot ng thc tin.

Tm li, l lun l mt cng c t tng sc bn c vai tr rt to ln i vi hot ng thc tin cng nh i vi s nh hng v nhn thc. L lun gip cho con ngi thy c nhng u im v hn ch trong vic bin i nhng qu trnh i tng ho khch th. T nhin lun cn n nhng bn tay con ngi, v cng chnh t nhin quyt nh cho con ngi nhng trnh t tt yu trong qu trnh tn ti, con ngi t b sung, hon thin cch thc ci to t nhin. L lun lun ng vai tr quan trng trong vic to ra s lin kt gn b gia ch th t nhin v ch th nhn thc. L lun cng c qu trnh hnh thnh v pht trin ca n, khng phi l lun c khi con ngi xut hin, m con ngi phi pht trin n mt giai on nht nh no l lun mi c xut hin. L lun khng phi sinh ra vn hon thin m n c b sung v hon thin dn dn theo tin trnh pht trin ca lch s x hi. Hay ni cch khc, l lun mang tnh lch s x hi, c nhng l lun ng qu kh nhng hin ti v tng lai n khng cn ph hp na.
1.1.2. Phm tr thc tin

Da vo nhng thnh tu ca khoa hc ni chung v khoa hc t nhin ni ring, cng vi vic k tha v pht trin sng to nhng yu t hp l trong nhng quan nim v thc tin ca cc nh trit hc trc v khc phc nhng yu t sai lm ca nhng quan nim c v thc tin, cng vi nhng hot ng ca cc ng trong phong tro u tranh ca qun chng lao ng, C.Mc Ph. ngghen c cng ln trong vic a thc tin vo nhn thc lun. Khng nhng th, c l lun v thc tin u c cc ng nng ln trnh mi: Thc tin cch mng v l lun cch mng. Nh , l lun gn b cht ch vi thc tin, tr thnh v kh nhn thc v ci to th gii. Vi vic a phm tr thc tin vo l lun ca mnh, C.Mc v Ph.ngghen thc hin mt bc chuyn bin cch mng trong l lun ni chung v trong nhn thc lun ni ring. Thc tin l ton b hot ng vt cht c mc ch mang tnh lch s - x hi ca con ngi nhm ci to t nhin, x hi v bn thn con ngi. Hot ng ca con ngi bao gm hot ng vt cht v hot ng tinh thn. Thc tin l hot ng vt cht. Hot ng vt cht l nhng hot ng

m ch th s dng phng tin vt cht tc ng vo i tng vt cht nht nh nhm ci to chng theo nhu cu ca con ngi. Con ngi s dng cc phng tin tc ng vo i tng theo nhng hnh thc v mc khc nhau tu thuc mc ch ca con ngi. Kt qu ca qu trnh hot ng thc tin l nhng sn phm tho mn nhu cu vt cht v nhu cu tinh thn ca c nhn v cng ng. Hot ng thc tin l hot ng c tnh nng ng sng to, l hot ng c i tng ho, l qu trnh chuyn ho ci tinh thn thnh ci vt cht. Bi hot ng thc tin l qu trnh tng tc gia ch th v khch th trong ch th hng vo vic ci to khch th trn c s nhn thc khch th. V vy thc tin l khu trung gian ni lin thc con ngi vi th gii bn ngoi. Nh vy, hot ng thc tin l hot ng bn cht ca con ngi. Nu ng vt ch hot ng theo bn nng nhm thch nghi mt cch th ng vi th gii bn ngoi th con ngi nh vo thc tin nh l hot ng c mc ch, c tnh x hi ca mnh ci to th gii nhm tho mn nhu cu mnh thch nghi mt cch ch ng tch cc vi th gii v lm ch th gii. tho mn nhu cu ca mnh con ngi phi tin hnh sn xut ra ca ci vt cht nui sng mnh v nh con ngi to nn nhng vt phm vn khng c sn trong t nhin. Nh vy, khng c hot ng thc tin con ngi v x hi khng th tn ti v pht trin c. V vy c th ni: Thc tin l phng thc tn ti c bn ca con ngi v x hi, l phng thc u tin v ch yu ca mi quan h gia con ngi v th gii. Mi hot ng ca con ngi u mang tnh lch s c th. N ch din ra trong mt giai on nht nh no . N c qu trnh hnh thnh pht trin v kt thc hoc chuyn ho sang giai on khc, khng c hot ng thc tin no tn ti vnh vin. Mt khc, hot ng thc tin chu s chi phi ca mi giai on lch s c v i tung, phng tin cng nh mc ch hot ng. Hot ng thc tin mc d phi thng qua tng c nhn, tng nhm ngi nhng hot ng thc tin ca tng c nhn, tng nhm ngi li khng th tch ri quan h x hi. X hi quy nh mc ch, i tng phng tin v lc lng trong hot ng thc tin. Do hot ng thc

tin ca con ngi mang tnh x hi su sc, c thc hin trong cng ng, v cng ng v do cng ng. Hot ng thc tin mang tnh tt yu, nhng tt yu c nhn thc, c thc. l thc v kt qu, thc v phng php, thc v i tng, c bit l thc v mc ch ca qu trnh hot ng. Mc ch ca hot ng thc tin l nhm tha mn nhu cu vt cht v tinh thn ca c nhn v x hi. Mi hot ng u c mc ch khc nhau gii quyt nhu cu c th, khng c hot ng no khng c mc ch, mc d kt qu ca hot ng thc tin khng phi lc no cng din ra ph hp vi mc ch ca con ngi. Hot ng thc tin rt phong ph a dng, song c th chia lm ba hnh thc c bn l hot ng sn xut vt cht, hot ng chnh tr-x hi v hot ng thc nghim khoa hc. Hot ng sn xut vt cht l hot ng trc tip ca con ngi tc ng vo gii t nhin, ci to t nhin bng cc cng c vt cht nhm to ra ca ci vt cht cn thit cho s tn ti v phi trin ca con ngi v ca x hi. V vy hot ng sn xut vt cht c xem l ng lc pht trin ca x hi bin i con ngi theo trng thi pht trin tch cc v mt th cht ln tinh thn. Bi thng qua lao ng con ngi mi pht huy ht tim nng ca mnh. Ph.ngghen vit: trc ht l lao ng v ng thi vi lao ng l ngn ng; l hai th c sc kch thch ch yu nh hng n b c ca con vn, lm cho b c dn dn bin chuyn thnh b c ca con ngi [ 1, 251]. S pht trin ca x hi cng cao th cch thc con ngi sng to ra cng c lao ng ngy cng tinh vi, hiu qu hn, gp phn vo vic to ra ca ci vt cht ngy cng nhiu hn, a dng hn v cht lng, mu m c nng ln. Nh vy tn ti x hi quyt nh thc x hi. Lnin khng nh: vic anh ta sng anh ta hot ng kinh t, anh ta sinh con ci v anh ta ch to ra cc sn phm, lm ny sinh mt chui tt yu khch quan gm nhng bin c, nhng s pht trin, khng ph thuc vo thc x hi ca anh ta v thc ny khng bao gi bao qut c ton vn cc chui [9, 403 ] ng thi sn xut vt cht l c s hnh thnh x hi v cc thit ch x hi khc nhau. Tt c quan im v nh nc, php quyn, o c, ngh

thut tn gio cc quan h x hi nh gia nh, chng tc, dn tc, quc t v cc thit ch x hi nh ta n, nh th u c hnh thnh v pht trin trn c s sn xut vt cht. Bn cnh sn xut vt cht cn l c s cho tin b x hi. Hot ng chnh tr-x hi l hot ng ca con ngi nhm ci to, bin i x hi, pht trin cc quan h x hi, ch x hi, nh u tranh giai cp, u tranh gii phng dn tc, u tranh bo v ha bnh th gii v s tin b x hi loi ngi, u tranh chng nhim mi trng bo v cn bng sinh thi, u tranh chng cc thm ha do cc dch bnh gy ra. Hot ng ny gip cho con ngi c iu kin pht huy ht kh nng sng to ca mnh gp phn vo s pht trin chung ca nhn loi v nu khng c cc dng hot ng ny th s khng lm thay i cc quan h x hi v nh vy s khng thc y x hi pht trin c. Hot ng thc nghim khoa hc l hot ng ca cc ngnh khoa hc tc ng lm ci bin nhng i tng nht nh trong mt iu kin nht nh, theo mt mc ch nghin cu nht nh, y l dng c bit ca hot ng thc tin bi v n c tin hnh trong nhng iu kin nhn to nhm to nhng lun c khoa hc v phc v cho hot ng nhn thc v hot ng lm bin i gii t nhin, x hi ca con ngi. Ngoi cc hot ng thc tin c bn nu trn, cn c cc hot ng pht sinh trong cc lnh vc o c, ngh thut, y t, gio dc,cc loi hot ng ny ny sinh trong qu trnh pht trin ca lch s x hi loi ngi, c tc dng b sung lm phong ph thm nhng dng hot ng thc tin ca con ngi. Nh vy mi hnh thc hot ng c bn c mt chc nng quan trng khc nhau, khng th thay th c cho nhau. Song gia chng c mi quan h cht ch vi nhau. Trong mi quan h hot ng sn xut vt cht l hot ng c bn nht, ng vai tr quyt nh i vi cc hot ng khc. Bi v n l hot ng nguyn thu nht, tn ti mt cch khch quan, thng xuyn nht trong cuc sng ca con ngi v n to ra nhng iu kin, ca ci thit yu c tnh quyt nh i vi s sinh tn v pht trin ca con ngi v x hi. Nu khng c hot ng sn xut vt cht th khng th c cc hnh thc hot ng khc. Cc hnh thc hot ng khc suy cho

cng cng xut pht t hot ng sn xut vt cht v phc v cho hot ng sn xut vt cht ca con ngi. Nhng nh vy khng c ngha l cc hnh thc hot ng chnh tr x hi v thc nghim khoa hc l hon ton th ng l thuc mt chiu vo hot ng sn xut vt cht. Ngc li, chng c th tc ng km hm hoc thc y hot ng sn xut vt cht pht trin. Chng hn nu hot ng chnh tr - x hi mang tnh cht tin b cch mng v nu hot ng thc nghim khoa hc m ng n s to cho hot ng sn xut vt cht pht trin. Cn nu hot ng chnh tr - x hi m lc hu phn cch mng v nu hot ng thc nghim m sai lm khng khoa hc s km hm s pht trin ca sn xut vt cht. Tm li, hot ng thc tin l mt phm tr khng th thiu i vi nhn thc khoa hc, vi qu trnh hot ng trong lnh vc l lun, nghin cu l lun cn phi hiu r v nm chc c tnh ng n ca thc tin l y t gp phn lm nn thnh cng trong cng vic ca mi ngi. 1.1.3 Nguyn tc thng nht gia l lun v thc tin S thng nht gia l lun v thc tin bt ngun t mi quan h gia con ngi v th gii khch quan. Con ngi lun tc ng tch cc vo th gii khch quan, t nhin v x hi, ci bin th gii khch quan bng thc tin. Trong qu trnh s pht trin nhn thc ca con ngi v s bin i th gii khch quan l hai mt thng nht. iu quy nh s thng nht bin chng gia l lun v thc tin trong hot ng sinh tn ca c nhn v cng ng. Gia l lun v thc tin dng nh hai mt tng i c lp vi nhau nhng li c mi quan h bin chng, tc ng qua li ln nhau. Trong thc tin lun lun gi vai tr quyt nh. khng nh vn ny Lnin nhn xt rng: Thc tin cao hn l lun (nhn thc) v n c u im khng nhng c tnh ph bin m ca c tnh hin thc trc tip [ 11,230]. Vai tr ca thc tin i vi nhn thc c th hin nhng kha cnh sau: Thc tin l c s, l ng lc, l mc ch v tiu chun ca l lun, l lun hnh thnh, pht trin phi xut pht t thc tin, p ng yu cu thc tin

Thc tin l c s ca l lun. Xt mt cch trc tip, nhng tri thc c khi qut thnh l lun l kt qu ca qu trnh hot ng thc tin ca con ngi. Thng qua kt qu hot ng thc tin, k c thnh cng cng nh tht bi, con ngi phn tch cu trc, tnh cht v cc mi quan h ca cc yu t, cc iu kin trong cc hnh thc thc tin hnh thnh l lun. Qa trnh hot ng thc tin cn l c s b sung v iu chnh nhng l lun c khi qut. Mt khc, hot ng thc tin ca con ngi lm ny sinh nhng vn mi i hi qu trnh nhn thc phi tip tc gii quyt. Thng qua , l lun c b sung, m rng. Chnh v vy, V.I.Lnin ni: Nhn thc l lun phi trnh by khch th trong tnh tt yu ca n, trong nhng quan h ton din ca n, trong s vn ng mu thun ca n, t n v v n [ 12,227] Thc tin l ng lc ca l lun. Hot ng ca con ngi khng ch l ngun gc hon thin cc c nhn m cn gp phn hon thin cc mi quan h gia con ngi vi t nhin, vi x hi. L lun c vn dng lm phng php cho hot ng. Thc tin, mang li li ch cho con ngi cng kch thch con ngi tch cc bm st thc tin khi qut l lun. Qu trnh din ra khng ngng trong s tn ti ca con ngi, lm cho l lun ngy cng y , phong ph v su sc hn. Nh vy hot ng con ngi khng b hn ch trong khng gian v thi gian. Thng qua , thc tin thc y mt ngnh khoa hc mi ra i khoa hc l lun. Thc tin l mc ch ca l lun. Mc d l lun cung cp nhng tri thc khi qut v th gii lm tho mn nhu cu hiu bit ca con ngi, nhng mc ch ch yu ca l lun l nng cao nng lc hot ng ca con ngi trc hin thc khch quan a li li ch cao hn, tho mn nhu cu ngy cng tng ca c nhn v x hi. T thn l lun khng th to nn nhng sn phm p ng nhu cu ca con ngi. Nhu cu ch c thc hin trong hot ng thc tin. Hot ng thc tin s bin i trong t nhin v x hi theo mc ch ca con ngi, thc cht l mc ch ca l lun. Tc l lun phi p ng nhu cu hot ng thc tin ca con ngi. Thc tin l tiu chun chn l ca l lun. Tnh chn l ca l lun chnh l s ph hp ca l lun vi hin thc khch quan v c thc tin

kim nghim, l gi tr phng php ca l lun i vi hot ng thc tin ca con ngi. Do , mi l lun phi thng qua thc tin kim nghim. Chnh v th m C.Mc ni: vn tm hiu t duy ca con ngi c th t n chn l khch quan khng hon ton khng phi l vn l lun m l mt vn thc tin. Chnh trong thc tin m con ngi phi chng minh chn l [ 17,10]. Thng qua thc tin nhng l lun t n chn l s c b sung vo kho tng tri thc nhn loi; nhng kt lun cha ph hp thc tin th tip tc iu chnh b sung hoc nhn thc li gi tr ca l lun nht thit phi c chng minh trong hot ng thc tin. Tuy thc tin l tiu chun chn l ca l lun nhng khng phi mi thc tin u l tiu chun ca chn l. Thc tin l tiu chun chn l ca l lun khi thc tin t n tnh ton vn ca n. Tnh ton vn ca thc tin l thc tin tri qua qu trnh tn ti, vn ng, pht trin v chuyn ho. l chu k tt yu ca thc tin. Thc tin c nhiu giai on pht trin khc nhau. Nu l lun ch khi qut mt giai on no , mt b phn no ca thc tin th l lun c th xa ri thc tin. Do , ch nhng l lun no phn nh c tnh ton vn ca thc tin th mi t n chn l. Chnh v vy m Lnin cho rng: Thc tin ca con ngi lp i lp li hng nghn triu ln c in vo thc ca con ngi bng nhng hnh tng lgc. Nhng hnh tng ny c tnh vng chc ca mt thin kin, c mt tnh cht cng l, chnh v (v ch v) s lp i lp li hng nghn triu ln y [ 12, 234]. Qu trnh thng trm ca ch ngha x hi th gii cho chng ta thy r iu . Sau khi ginh c chnh quyn, nhng ngi v sn tin hnh xy dng ch ngha x hi vi c ch k hoch ho, tp trung, bao cp thng qua hai hnh thc s hu l ton dn v tp th. Tng ng vi hai hnh thc s hu l hai hnh thc kinh t quc doanh v tp th. Thi k u ch ngha x hi t c nhiu thnh tu rc r. T y chng ta cho rng c ch , hai thnh phn kinh t v nhng l lun ra i trn nn tng y va khng nh tnh u vit ca ch ngha x hi, va khng nh l lun xy dng ch ngha x hi l hon ton khoa hc. Khng hong ca ch ngha x hi t nhng nm 70 ca th k XX dn n sp mt lot nc x hi ch ngha vo cui nhng nm 80 u nhng nm 90 ca th k chng t

thc tin ca ch ngha x hi cha bc l ht, cha pht trin ton vn nn l lun cha phn nh ng hin thc khch quan. Tuy xt n cng thc tin l tiu chun chn l duy nht ca l lun, nhng v thc tin lun vn ng v pht trin, ng thi thc tin cng rt phong ph v a dng, do ngoi tiu chun thc tin cn c th c nhng tiu chun khc nh tiu chun lgc, tiu chun gi trSong cc tiu chun vn phi trn nn tng ca thc tin. Chnh v vy chng ta c th ni khi qut thc tin l tiu chun ca l lun. Qa trnh pht trin nhn thc ca con ngi nht thit dn n s hnh thnh l lun. khng ch l s tng kt, khi qut t lch s nhn thc m cn t nhu cu ca thc tin. Thc tin phong ph a dng, lun vn ng v bin i, nhng hnh thnh l lun, trc ht l lun phi p ng thc tin. Con ngi nhn thc hin thc khch quan gii quyt nhng vn con ngi quan tm. Nng lc ca con ngi ngy cng c nng cao chnh nh kh nng thng qua hot ng phn nh, khi qut thnh tri thc l lun. Trong s v cng, v tn ca hin thc khch quan, con ngi khng h chong ngp m bng mi bin php nhn thc. Loi ngi c kh nng tr thnh ch th nhn thc phn nh s v tn ca hin thc khch quan, nhng p ng hot ng thc tin ca con ngi. l nhng l lun mang tnh phng php cho hot ng ci to hin thc khch quan. Mi hot ng ca con ngi u nhm t hiu qu cao. L lun, trc ht phi p ng mc ch . Quan h gia ngi vi ngi, gia ngi vi t nhin i hi con ngi phi c l lun su sc v chng. Con ngi hnh thnh l lun ch yu lm phng php cho hot ng sng to tri thc, pht minh sng ch nhng t liu sn xut, t liu sinh hot nhm nng cao nng lc sng to ca con ngi. Do h thng l lun no gp phn gii quyt ng n, ph hp mc ch ca con ngi th c con ngi quan tm khi qut. V l l lun phi p ng nhu cu pht trin ca thc tin. Thc tin ch o l lun, ngc li l lun phi c vn dng vo thc tin, tip tc b sung v pht trin trong thc tin. C.Mc tng ni, ngi th xy khng bao gi tinh xo nh con ong xy t nhng ngi th xy hn hn con ong ch, trc khi xy dng mt cng trnh h hnh

thnh c hnh tng ca cng trnh y trong u h. Tc l hot ng ca con ngi l hot ng c thc. Ban u hot ng ca con ngi cha c l lun ch o, song con ngi phi hot ng p ng nhu cu tn ti ca mnh. Thng qua , con ngi khi qut thnh l lun. T nhng hot ng ca con ngi mun c hiu qu nht thit phi c l lun soi ng hot ng thc tin ca con ngi mi tr thng t gic, c hiu qu v t c mc ch mong mun. L lun ng vai tr soi ng cho thc tin v l lun c kh nng nh hng mc tiu xc nh lc lng bin php thc hin. L lun cn d bo c kh nng pht trin cng nh cc mi quan h ca thc tin, d bo c nhng ri ro c th xy ra, nhng hn ch nhng tht bi c th c trong qu trnh hot ng. Nh vy l lun khng ch gip con ngi hot ng hiu qu m cn l c s khc phc nhng hn ch v tng nng lc hot ng ca con ngi. Mt khc l lun cn c vai tr gic ng mc tiu, l tng lin kt cc c nhn thnh cng ng, to thnh sc mnh to ln ca qun chng trong ci ta t nhin v ci to x hi. Chnh v vy, C.Mc khng nh v kh ca s ph phn c nhin khng th thay th c s ph phn ca v kh, lc lng vt cht ch c th b nh lc lng vt cht, nhng l lun cng s tr thnh lc lng vt cht, mt khi n thm nhp vo qun chng [10,580]. Mc d l lun mang tnh khi qut cao song n cn c tnh lch s, c th. Do khi vn dng l lun chng ta cn phn tch mt cch c th mi tnh hnh c th. Nu vn dng my mc gio iu, kinh vin th chng nhng hiu sai gi tr ca l lun m cn lm phng hi n thc tin, lm sai lch s thng nht tt yu gia l lun v thc tin. L lun hnh thnh l kt qu ca nhn thc lu di v kh khn ca con ngi trn c s hot ng thc tin. Hot ng thc tin tuy a dng phong ph nhng khng phi khng c tnh quy lut. Tnh quy lut ca thc tin c khi qut di hnh thc l lun. Mc ch ca l lun khng ch l phng php m cn l nh hng cho hot ng thc tin. l nh hng mc tiu, bin php s dng lc lng, nh hng gii quyt cc mi quan h trong hot ng thc tin. Khng nhng th, l lun cn nh hng m hnh ca hot ng thc tin. Vn dng l lun vo hot ng

thc tin, trc ht t l lun xy dng m hnh thc tin theo nhng mc ch khc nhau ca qu trnh hot ng, d bo cc din bin, cc mi quan h lc lng tin hnh v nhng pht sinh ca n trong qu trnh pht trin pht huy cc nhn t tch cc, hn ch nhng yu t tiu cc nhm t kt qu cao hn. L lun tuy l lgc ca thc tin, song l lun c th lc hu hn so vi thc tin. Vn dng l lun vo thc tin i hi chng ta phi bm st din bin ca thc tin kp thi iu chnh, b sung nhng khim khuyt ca l lun, hoc c th thay i l lun cho ph hp vi thc tin. Mi quan h gia l lun v thc tin cn c lm sng t c th hn khi xem xt n t quan h gia ch th v khch th. Thc tin l khu trung gian c bn gia ch th v khch th, thc tin l hnh thc lin h thc ti khch quan nh ch th t i tng ha bn thn, cc nh, cc mc ch ca mnh. iu ny cho thy thc tin v l lun khng th tuyt i c lp vi nhau. Bi v quan h l lun gia con ngi v khch th khng bao gi tch ri, bit lp vi thc tin. Hn na, l lun bao gi cng phc tng thc tin, phc v thc tin v l lun bao gi cng pht trin trn c s ci to thc tin ca x hi. V vy khng c s i lp gia l lun v thc tin, tnh c lp ca l lun ch l tng i, l lun cch mng khng phi hon ton l thc tin cch mng, tuy nhin do l lun c sinh ra bi cc nhu cu ca thc tin x hi nn l lun cch mng tr thnh mt b phn ca thc tin x hi. Tm li, quan h gia l lun v thc tin l mt qu trnh mang tnh lch s x hi c th. y l quan h thng nht bin chng nm bt c tnh bin chng ca qu trnh l tin quan trng bc nht gip chng ta c mt lp trng thc tin sng sut, trnh c ch ngha thc dng ,my mc v l lun sung. C th ni rng, C.Mc l ngi u tin a phm tr thc tin vo nhn thc lun, nh ng lm nn cuc cch mng thc s trong t duy cng nh trong hot ng. n Lnin pht trin v nng cao vai tr ca thc tin trong l lun nhn thc. Lnin c cng to ln trong vic lm sng t mi quan h bin chng gia l lun v thc tin, v hc thuyt chn l trn c s khoa hc hin i.
II. Vn dng nguyn tc thng nht gia l lun v thc tin ph phn bnh kinh nghim v bnh gio iu.

Vic vi phm nguyn tc thng nht gia l lun v thc tin thng dn n hai sai lm cc oan l bnh kinh nghim ch ngha v bnh gio iu ch ngha. y l hai cn bnh m cn b, ng vin chng ta t nhiu mc phi trong qu trnh xy dng ch ngha x hi va qua v gy ra nhng tc hi nht nh. 1.Bnh kinh nghim v bnh gio iu cn b ta, nguyn nhn v phng hng khc phc 1.1. Bnh kinh nghim

Bnh kinh nghim ch ngha c cp y l mun ni n nhng sai lm trong phng php t duy cng nh trong ci to thc tin. Thc cht ca bnh kinh nghim ch ngha l s cng iu hoc tuyt i ho kinh nghim, coi kinh nghim l "cha kho vn nng" trong vic gii quyt nhng vn ca cuc sng t ra. Biu hin ca nhng ngi mc bnh kinh nghim l cao kinh nghim cm tnh, coi thng tri thc l lun, tri thc khoa hc, vn dng kinh nghim gii m nhng vn thc tin mt cch my mc, dn n tnh trng p t kinh nghim trong hot ng nhn thc v hot ng thc tin. Vy, h ly nhng kinh nghim u? V i th, l s tng tri ca bn thn, kinh nghim ca ngi khc, kinh nghim ca a phng ny hay a phng n, kinh nghim ca nc ny hay nc khc, kinh nghim ca cc th h trc Tuy nhin, trong s ngun kinh nghim th xu hng ch yu l tuyt i ho kinh nghim bn thn. Nhng ngi mc bnh kinh nghim khng hiu c rng Th nht, nhng kinh nghim ca bn thn h ch mang tnh cht cc b, ch khng phi l ci ph bin v cng khng phi l tri thc kinh nghim ph bin theo quan im ca ch ngha Mc - Lnin.

Th hai, nhng kinh nghim ny h vay mn ca ngi khc, hoc ca qu kh cha hn l nhng kinh nghim c bo tn v pht trin theo "quan im chn lc". Hn na, nhng tri thc kinh nghim mi ch l s khi qut t mt thc tin, mt hon cnh cc b, ring bit, v trong nhiu trng hp, chng ch mi phn nh c ci b ngoi ngu nhin, nhng trong thc t c th, s vic din ra mt cch khc m chng ta khng th (v bt c ai cng khng c th) d on c, n din ra mt cch c o hn v phc tp hn nhiu. Th ba, s quan st da vo kinh nghim t n khng bao gi c th chng minh c y tnh tt yu. nc ta, iu kin sn xut nh l ph bin, trnh dn tr cn thp, khoa

hc k thut cha pht trin, t tng nho gio phong kin cn nh hng nhiu trong nhn dn l mnh t thun li cho bnh kinh nghim ch ngha ny sinh.Con ngi Vit Nam vn mang m nt "t duy kinh nghim". V vy, mc d c trang b ch ngha Mc -Lnin, c bit l php bin chng duy vt, nhng mt s nh qun l ca chng ta t nhiu vn mc bnh kinh nghim ch ngha. Vi cn bnh ny, trong hot ng thc tin, h ri vo tnh trng m mm, s v,tu tin, t ti, khng nht qun trong vic thi hnh cc ch trng, chnh sch ca Nh nc, lm nh hng n tin trnh pht trin kinh t - x hi, v bn thn h cng tr nn bo th, lc hu v tr tr bi phng php hnh ng c k. Hu qu s tr ln nghim trng hn khi bnh kinh nghim ch ngha an kt cht ch vi bnh ch quan duy ch. V d nh: trc thi k i mi, cn bnh kinh nghim ch ngha biu hin vic bt chc mt cch rp khun theo m hnh XHCN Lin X ( c ) : Lin X c bao nhiu b ta cng c by nhiu b, Lin X pht trin cng nghip nng th ta cng pht trin cng nghip nng m khng xem xt n iu kin c th ca Vit Nam, ng thi khng ch n pht trin nng nghip v cng nghip nh trong khi nc ta l mt nc nng nghip vi tt c nhng iu kin vt cht khch quan u thun li pht trin nng nghip. khc phc tnh trng ny, i hi phi nm vng php bin chng duy vt, phi thy c mi quan h qua li v s thng nht bin chng gia kinh nghim v l lun. Phi bm st thc tin, khi qut thc tin, khi qut l lun, xy dng c chin lc pht trin ng n, ph hp vi tng thi k lch s.
1.2. Bnh gio iu

Bnh gio iu l trng thi sai lm trong qu trnh t duy ca ch th ( tnh my mc, rp khun, cng nhc, thiu sng to), mang li hiu qu xu cho hot ng l lun v hot ng thc tin. Thc cht ca bnh gio iu l s tuyt i ho tri thc l lun, tri thc khoa hc, coi tri thc l chn l tuyt i v vn dng mt cch my mc nhng tri thc vo hot ng nhn thc cng nh hot ng ci to hin thc m khng tnh n tnh lch s - c th ca nhng hot ng . Xt t kha cnh trnh nhn thc th bnh gio iu c ngun gc t s yu km v t duy l lun, nht l l lun ca ch ngha duy vt bin chng, do , dn n hn ch kh nng p dng tri thc mt cch linh hot, sng to vo cuc sng v khng hiu c tnh bin chng ca qu trnh nhn thc cng nh bin chng ca lch s x hi. Trong thc tin, i khi bnh gio iu biu hin vic p dng ci chung vo

ci ring mt cch n gin, ly ci ph bin p t cho ci ring, ci c th, hoc p. dng mt l thuyt, mt m hnh cha c kim nghim thc s bi thc tin. Sai lm chnh l ch, nh Lnin ni: "Nu ch bit bt chc, khng c tinh thn ph phn m em rp khun kinh nghim mt cch m qung vo nhng iu kin khc, nh th l sai lm nghim trng". nc ta, ngay sau khi tin hnh ci to x hi ch ngha min Bc, Ch tch H Ch Minh cn dn: "Khng ch trng n c im ca dn tc mnh, trong khi hc tp kinh nghim ca cc nc anh em l sai lm nghim trng, l phm ch ngha gio iu. Li cn dn n nay vn gi nguyn gi tr trong vic hc tp kinh nghim pht trin kinh t v qun l kinh t ca cc nc pht trin trn th gii. Trc y chng ta nhn thc gio iu m hnh ch ngha x hi ca Lin X, bi coi l kiu mu duy nht m khng tnh n iu kin c th ca Vit Nam. Chnh v vy dn n vic trc thi k i mi, c thi gian nc ta xa tt c cc thnh phn kinh t, ch cn kinh t quc doanh v kinh t tp th. iu ny do p dng l lun vo u cng c m khng xem xt iu kin thc tin, iu kin c s vt cht khch quan ca t nc. Rt tic, khi pht hin ra sai lm, chng ta chm khc phc, sa cha, nn cn bnh ny vn cn tc ng tiu cc n s pht trin ca t nc . cn bn khc phc cn bnh ny theo tinh thn ca php bin chng duy vt, chng ta phi trit phn tch mi vn trong tnh lch s - c th ca n. T m tm ra nhng gii php ph hp , trnh rp khun, my mc, trnh tuyt i ho cc tri thc c. Nh vy, s yu km v l lun l mt nguyn nhn trc tip v rt quan

trng dn n ca bnh kinh nghim v bnh gio iu. Bi v, chnh s yu km v l lun lm chng ta d tip thu l lun ch ngha Mc L nin mt cch gin n, phin din, ct xn, s lc, khng n ni n chn. Vic tip thu l lun t trnh t duy kinh nghim d dn n lm mo m l lun thc c tnh trng thiu tri thc khoa hc v yu km v l lun, ng ta vch ra phng hng v ra bin php khc phc hn ch . Tuy nhin y l mt hn ch lch s khng th trnh khi i vi giai cp v sn trong bui u cch mng, mt tnh trng hon ton t nhin. i vi giai cp v sn v cn b, ng vin nc ta, hn ch cng khng trnh khi bi v trong x hi c nhn dn ta khng c iu kin hoch tp vn ha, khoa hc,

hn na trong mt thi gian di, ng ta v nhn dn ta phi tp trung mi sc lc v tr tu cho cuc khng chin chng ngoi xm, ginh c lp t do cho T quc. Nhng vn quan trng l khng nn ko di nhc im trn y m phi tm mi cch khc phc n mt cch nhanh chng. khc phc bnh kinh nghim ch ngha, bnh gio iu chng ta cn phi nng cao trnh l lun; y mnh tng kt thc tin v nghin cu l lun, tho lun dn ch, sm lm r v kt lun nhng vn mi, bc xc ny sinh t thc tin; tng bc c th ha, b sung pht trin ng li, chnh sch ca ng, u tranh vi khuynh hng, t tng sai ; i mi v nng cao cht lng cng tc nghin cu l lun, cng tc ging dy v hc tp l lun; m rng dn ch v gi vng nh hng chnh tr trong hat ng l lun; i mi cng tc l lun ca ng vin trn nn tng Ch Ngha Marx Lnin v t tng, o c H Ch Minh v tng cng s lnh o ca ng i vi cng tc l lun, ng nh hng cho cng tc l lun. 2.Vai tr ca l lun trong thi i ngy nay.

You might also like