Gio n d gi: HO HC 11 Ngy 07 thng 02 nm 2012 Trng THPT Trung Vn-T Lim. Lp 11A8.

GSTT: Ng Qu Trung GVHD : Nguyn Trng Hiu BI 43: ANKIN I. MC TIU: 1. Kin thc: * Hc sinh nu c: - Khi nim v ankin; cng thc chung, c im cu to, ng ng, ng phn, danh php ca ankin. - Phng php iu ch v ng dng ca axetilen. - So snh c ankin vi ankan, anken. ankaien *Hc sinh pht trnh by c: S ging nhau v khc nhau v tnh cht ha hc gia ankin v anken. 2. K nng: - Vit phng trnh ha hc minh ha cho tnh cht ha hc ca ankin. - Gii thch hin tng th nghim. II. Chun b: 1.Gio vin: - M hnh phn t axetilen hoc tranh v cu to phn t axetilen. - Cc th nghim minh ha lin quan n kin thc trong bi. 2.Hc sinh: - n tp kin thc v axetilen hc lp 9 III. Trng tm bi ging: - Phn ng ha hc ca ankin IV. Phng php: - m thoi nu vn , (th nghim trc quan: khng c ha cht c th thay bng video phn ng). V. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp:2 2 Kim tra bi c: Nu tnh cht vt l, ho hc, ng dng ca anken.(5)

3.Bi mi: -Vo bi: Hm nay cc em s tm hiu hchc c lin kt ba trong phn t, in hnh l dy ankin. HOT NG THY HOT NG TR NI DUNG GHI BNG

I. ng ng, ng phn, danh php tnh cht vt l v cu trc: Hot ng 1. 1. ng ng 1.ng ng: C2H2 + kCH2 1. ng ng -T CT ca axetilen v KN C2+kH2+2k C2H2, C3H4, C4H6, C5H8.... CnH2n-2 ng ng, gi HS lp t n=2+kCTC l (n 2). CTTQ ca dy ng ng CnH2n-2 (n2) (CH CH), (CH C - CH3)... ankin. - 2 dy ng ng c So snh CTTQ ca dy CTTQ ging nhau. Ging v CTPT khc v CTCT ng ng ankin vi VD: C4H6 ankaien. CHCCH2 CH3 - C2H2, C3H4, C4H6, Ankin: *T CTC, GV yu cu HS C5H8.... CnH2n-2 Akaien: CH2=CH - CH=CH2 cho cc v d v ankin. *Vit CTCT ca C2H2, sau *Vit cc CTCT theo yu cu HS vit cc yu cu ca GV CTCT ca ankin C3H4, -L HC mch h c 1 Ankin l hirocacbon mch h C4H6, C5H8.T yu cu lin kt ba trong phn t trong phn t cha mt lin kt HS a ra nh ngha v ba. ankin? Hot ng 2 2. ng phn v danh php, tnh cht vt l: 2. ng phn, danh php v TCVL. - Yu cu HS phn loi ng phn cu to ca ankin C4H6,C5H10 Va vit t kt lun v loi ng phn ca ankin. - Lu y Ankin khng c ng phn hnh hc nh anken. - Cng c:tng t anken, 2. ng phn v danh php, tnh cht vt l: a)ng phn :C 2 loi. ng phn v tr ni ba v ng phn mch C. b) Danh php: *Tn thng: Tn gc ankyl vi nguyn t C mang ni 3 + axetilen. * Tn thay th: Xut pht t tn ca ankan tng

- HS tin hnh phn loi v rt ra nhn xt: ankin c 2 loi ng phn: ng phn v tr ni ba v ng phn mch C.

*CH C CH2 CH3 : etylaxetilen

ankin c 2 loi ng phn cu to, nhng khng c ng phn hnh hc. -Nu cch c tn thng thng. Yu cu HS ctn 1 s ankin theo danh php ny. Lu HS tn ny t dng v khi gc hp cht cng ln c cng phc tap -Cung cp quy tc c tn quc t. Yu cu HS c tn cc ng phn vit trn theo qui tc trn. - Yu cu hc sinh t nghin cu phn tnh cht vt l.

CH3-CC-CH3: imetylaxetilen. CHC-CH2-CH2-CH3 propylaxetilen -Xut pht t tn ca ankan tng ng, i ui -an thnh ui in. -Gi tn cc CTCT m GV ch nh.

ng, i ui -an thnh ui -in V d CH C CH2 CH3 but - 1 -in CH3 - C C CH3 but - 2 -in CH C CH2 CH2 CH3 Pent - 1 - in
CH C - CH - CH3 CH3

3 - metyl but - 1 in c) Tnh cht vt l: (sgk)

a ra m hnh phn t axetilen . Phn t gm lien kt no, c im lin kt - Cc nguyn t C v H trong phn t axetilen c phn b nh th no trong khng gian.

3. Cu trc phn t. Hot ng 3 - Quan st v tr li: Phn t gm lin kt n C - H v lin kt ba C Clin kt 3 gm 2 lin kt v 1 lin kt , lin kt km bn. - 2 nguyn t C v 2 nguyn t H cng nm trn 1 ng thng. III. Tnh cht ha hc Hot ng 4

3. Cu trc phn t: * Lin kt C C gm 1 lin kt v 2 lin kt * 2 C lin kt ba v 2 nguyn t H cng nm trn mt ng thng.

Yu cu HS so snh cu to ca ankin v anken, nhn xt kh nng phn ng ca ankin. Gng c kh nng tham gia phn ng cng, tuy nhin

- Ankin v anken cng cha lin kt km bn nn ging anken, ankin cng c kh nng tham gia phn ng cng.

II Tnh cht ho hc, 1 Phn ng cng a, Cng vi tc nhn i xng: * Cng H2

Ni ,t CH CH + H2 CH2 = CH2
o

ankin cha 2 lin kt nn c kh nng tham gia phn ng vi tc nhn theo t l mol 1:2 hoc 1:1, ty thuc vo nhng iu kin xc nh. 1. Phn ng cng: HS vit PTP theo yu a. Cng vi tc nhn i cu GV. xng.: - Cng vi H2. Nu vn :Khi c xc tc Ni, to thch hp th ankin cng H2 to thnh ankan. - Gi HS vit PTP ca Nhn xt : Axetilen cng axetilenvi H2 v phn ng lm mt mu dung dch tng qut ca ankin vi brm. CH CH + Br2 CHBr - Lu : HS xc tc khc = CHBr dng giai on to anken v Vit PT phn ng qua ng dng iu ch anken tng giai on. t ankin tng ng. - Cng Br2. GV gii thiu th nghim CnH2n-2+2Br2CnH2n2Br4 axetilen khi sc vo nc Br2. Yu cu HS nhn xt. 200c CnH2n-2 + Br2 - HS khc vit PTP C2H2 Cn H2n-2Br2 vi Br2 ( HD HS vit theo tng giai on) Gii thiu giai on 2 xy ra rt kh khn. KL: ankin lm mt mu dung dich Brm chm hn anken. - Lu : Mun dng li

* Lu CH
o

CH
o

H2

Pd / PbCO3 , t CH2= CH2 Ni ,t TQ:CnH2n-2 + 2H2 CnH2n+2

CnH2n-2 + H2 CnH2n

Pd / PbCO3 , t
o

* Cng Br2: CH CH + Br2 CHBr = CHBr 1,2 - ibrom eten CHBr=CHBr+Br2CHBr2CHBr2 1,1,2,2-tetrabrom etan Ankin lm mt mu dd nc brom TQ: CnH2n-2 + 2Br2 CnH2n-2 Br4 CnH2n-2 + Br2
-20oC

Cn H2n-2Br2

Lu : Ankin lm mt mu dung dch Br2 chm hn anken

G 1 th tin hnh phn ng nhit thp ( -20 o C) b.Cng vi tc nhn khng i xng HX -Vit p * Cng vi HCl: -Vit p - Goi HS vit p ca C2H2 vi HCl. (vit qua 2 G ) b.Cng vi tc nhn khng i xng: * Cng vi HCl: CHCH+HCl CHCl
xt,t CH2
o

Vinyl clorua -Lu :Mun dng li xt,t CH2= CHCl + HCl CH3giai on 1 thi k CHCl2 Hg2Cl2//150- 200 oC xt,t CH C - CH3 + HCl - Cng HX vo anken bt -Vit p theo yu cu CH2 = CCl - CH3 (spc) i xng th tun theo quy GV (Maccopnhicop) CHCl = CH - CH3 (spp) tc Mac- cop- nhi- cop. CHCH+HCl xt,t CH2 = CCl - CH3 + HCl xt,t CH2 = CHCl CH3 - CCl2 - CH3 -Cng HX vo ankin bt i xng Vinyl clorua tun theo quy tc cng CH2= CHCl + Maccopnhicop xt,t Cng H2O: HCl CH3-CHCl2 * Cng H O (Hidrat ho) 2 Lu : ankin ci tham gia CH C - CH + HCl 3 p cng vi H2O theo t Hg2+, 800C xt,t CHCH+H2O mol 1:1. H SO l 2 4 - Tng th p cng HX . CH2=CClCH3(spc) CH3CHO Vit p gia axetilen v CHCl=CH-CH3 (spp) propin vi H2O. *CH2=CCl-CH3+HCl xt,t CHCCH3+H2O (CH3)CO - Sau GV phn tich cho xt,t CH3-CCl2-CH3 . HS thy s khng bn ca Tng qut: cc sn phm c nhm OH
o o o o o o o o

ni vi C mang ni i

xt,t Axetilen + H2O anehit axetic.

o

xt,t Akin # +H2O hp cht thuc loi xeton.

o

c. Phn ng ime va trime -Vit pt theo s minh ha c.Phn ng ime v trime hoa xt,t ho. ca gio vin ime ho 2CH CH xt,t 2CH CH CH C-CH2 Goi HS cho bit phn ng CH C- CH3 ime v trime ho. Ly VD CH2 -CH3 Vinylaxetilen *3CHCH -Trime ha
o o

600 C6H6 C ,botC

o

3CH CH (benzen)

600 C6H6 C ,botC

o

2. Phn ng th bng ion kim loi: - Phn tch v tr nguyn t H lk 3 ca ankin ( Nguyn t H inhs vo C mang lk 3 linh ng hn rt nhiu so vi H nh vo C mang lk i v n, nn d b thay th bng nguyn t kim loai ). Lm th nghim minh ho C2H2 tc dng AgNO3 trong NH3. Cho HS quan st ri gi HS vit PTP minh hoa i vi propin. Lu : p ny dung phn bit ankin-1-in vi anken v ankin khc.

Quan st th nghim. Hin tng c kt ta to thnh - Vit PTP CHCH+2Ag(NH3)OH Ag-C C-Ag + 2H2O + 2 NH3

2. Phn ng th bng ion kim loi CH CH + 2 Ag(NH3)OH Ag-C C-Ag + 2H2O + 2 NH3 kt ta vng P ny dung phn bit ank1-I vi anken v cac ankin khc c lk 3 khng nm u mch.

- HS ghi lu :

3. Phn ng oxi ho a.Phn ng oxi ho hon ton: ( chy ) Yu cu HS vit PTP chy dng CTPT tng qut. Nhn xt s mol H2O v CO2.

-Vit pt 3n 1 -Nhn xt: CnH2n-2 + O2 nCO2 + (n2 nCO2 > nH2O - Axetilen cng lm mt 1)H2O mu dung dch thuc nankin = nCO2 - nH2O tm.

3. Phn ng oxi ho a.Phn ng oxi ho hon ton

b. Phn ng oxi ho khng hon ton: b. Phn ng oxh khng hon - Gii thiu th nghim: ton Axetilen sc vo dd Ankin lm mt mu dung dch KMnO4. 3C2H2+2KMnO4+4H2O thuc tm chm hn so vi anken Cho HS quan st nhn xt 3C2H2(OH)2 + 3C2H2 + 2KMnO4. + 4 H2O v vit PTP. GV nhn 2MnO2 + 2KOH 3C2H2(OH)2 + 2MnO2 + 2KOH mnh ankin lm mt mu dung dch thuc tm hn anken. III. iu ch v ng dng Hot ng 5 Yu cu HS vit cc phn CaC2 + H2O C2H2 + III. iu ch v ng dng: ng iu ch C2H2. Ca(OH)2 a) iu ch: 1500 ,l ln Nu ng dng ca C2H2 2CH4 C2H2 + CaC2 + H2O C2H2 + Ca(OH)2 l ln , 3H2 2CH4 1500 C2H2 + 3H2 -Lm nguyn liu b) ng dng -Lm nhin liu -Lm nguyn liu -Lm nhin liu
o o

VI .Cng c: Bi 1: Cht no sau y phn ng vi dd AgNO3 trong NH3 cho kt ta. A. . CH CH , . CH3- CH CH CH3, CH3- CH2 = CH2 CH3, CH2 = CH2 B. CH CH , CHCCH3 , , CH3CH CH HCl NaCl. C. CHC CH2 CH3, NaCl, CH3- C(CH3) CH CH3 D. CH2 = CH2, CH CH, CH3CH CH, CH3- C(CH3) C(CH3) CH3 Bi 2. Kh no sau y: C2H2, C2H4, C2H6, CH4. Khi t chy trong khng kh to ranhiu nhit nht. A. C2H4 B. C2H2, C. CH4. D. C2H6 2 Bi 3: Cho 3.174 lt (ktc) h hp kh gm C2H2, C2H4, CH4 ln lt qua bnh 1 cha AgNO3 trong ammoniac, ri qua bnh 2 ng dung dch Br2 ( d ) trong dung dich CCl4. bnh 1 sinh ra 5.4 g kt ta. Khi lng binh2 tng ln 1.26 gam. Tnh% theo khi lng ca h2 kh trn Bi 4. Kh A 4,68 g benzene. Biet hieu suat phan ng tao benzen la 60%.o tinh khiet at en la: A.90% B.92% C.94% D.96%*

VIII. Rt kinh nghim: .. IX : kin ca nh gi ca GVHD .. GSTT Ng Qu Trung GVHD Nguyn Trng Hiu