You are on page 1of 96

Sinh h c t bo

Bin so n: Tr n Th Dung

N I DUNG Sinh h c - khoa h c v s s ng C s ha h c c a s s ng C u trc c a t bo S trao i ch t qua mng t bo N ng l ng v s trao i ch t H h p t bo Quang h p

Ch

ng 1. Sinh h c - khoa h c v s

s ng

Khi ni m c tr ng c a s s ng Ph ng php nghin c u

1. Khi ni m
S s ng l d ng ho t v t ang t n t i ng v t ch t c trong m i sinh

TH GI I SINH H C

Khi ni m
S s ng hi n di n cch y h n 3.5 t n m Sinh v t (living things) S s ng ch c trn tri u tin l t bo n

t trong hng tri u n m nay

Cc sinh v t ti n ha theo th i gian Sinh v t m i pht sinh t loi c ( hng tri u loi)

Ngy nay cc loi sinh v t sinh s ng h u h t trn m i vng tri t

2.

c tr ng c a s s ng

C u trc v ch c n ng t bo (Cell structure and function) S n nh v cn b ng t nhin (Stability and homeostasis) S sinh s n v di truy n (Reproduction and inheritance) S ti n ha (Evolution) M i t ng quan gi a cc sinh v t (Interdependence of organisms) V t ch t, n ng l ng v t ch c (Matter, energy, and organization)

2.1 C u trc v ch c n ng t bo

T bo l

n v c b n c a s s ng c hnh thnh v

T t c cc sinh v t pht tri n t t bo

M t s sinh v t c c u t o ch l 1 t bo n (unicellular), h u nh gi ng v i cha m

T bo

T t c cc sinh v t c c u t o b i t bo H u h t cc sinh v t c c u t o a bo (multicellular) Cc t bo khc bi t nhau qua qu trnh bi t ha T bo c kch th c nh . Kch th c c a sinh v t a bo khng ty thu c theo kch th c t bo m theo s l ng t bo T bo c t ch c cao (highly organized)

T bo

T bo ch a cc bo quan (organelles) th c hi n ti n trnh s ng c a t bo C nhi u lo i t bo khc nhau T t c t bo c bao b c b i mng t bo (membrane) T bo ch a cc thng tin di truy n (genetic information)

2.2 S n nh v cn b ng t nhin Stability and Homeostasis


Sinh v t duy tr r t n nh cc i u ki n n i t i S ng cn b ng v i cc y u t t nhin

2.3 S sinh s n v di truy n


T t c sinh v t t o ra sinh v t m i gi ng nh chng cho s sinh t n c a c th v s k t c c a loi Cc sinh v t truy n thng tin di truy n cho con chu

Thng tin di truy n

DNA (Deoxyribonucleic Acid) ch a thng tin di truy n DNA mang y u t di truy n (genes) c a cc tnh tr ng (traits) DNA t o c u trc v ph c h p c n thi t cho s s ng DNA trong t bo sinh d l gi ng nhau ng (somatic)

S sinh s n h u tnh (sexual reproduction)

Thng tin di truy n t 2 ph n c a cng sinh v t hay 2 sinh v t khc nhau k t h p Tr ng (egg) v tinh trng h p t (zygote) (sperm) (fertilized egg) H p t mang thng tin di truy n c a c 2 cha m

S sinh s n v tnh (Asexual Reproduction)

Thng tin di truy n t cc sinh v t khng c s k t h p Cc t bo mang thng tin di truy n gi ng nhau di truy n t 1 cha m (single parent)

2.4 S ti n ha

Qu n th sinh v t ti n ha qua cc th h Kh n ng thch ng v i mi tr ng c a sinh v t qua qu trnh ti n ha Nh ng tnh tr ng thu n l i c ch n l c qua i con chu T cc loi sinh v t khc nhau hi n h u Cc sinh v t hi n t i c m i quan h v i sinh v t c x a Cc sinh v t c x theo cch c a chng T o ra s pht tri n m i quan h gi a cc nhm khc nhau c a sinh v t

Ch n l c t nhin (Natural Selection)

Ch n l c t ti n ha

nhin c tc

ng m nh m trong s

Sinh v t c cc tnh tr ng thu n l i (favorable traits) sinh s n thnh cng h n cc sinh v t khng c tnh tr ng S s ng st c a sinh v t c tnh tr ng thu n l i gy ra s thay i d n d n trong qu n th qua nhi u th h

2.5 M i t ng quan gi a cc sinh v t (Interdependence of Organisms)


S t ng tc c a sinh v t ny v i sinh v t khc v v i mi tr ng (Ecology) Quan st cc c th c a loi (single species) v s t ng tc c a chng v i nhau v v i mi tr ng nghin c u sinh thi c a mi tr ng (ecosystems) v c ng ng (multiple species)

T t c cc sinh v t c n ch t dinh d ng, n c, kh t mi tr ng S n nh c a mi tr ng ty thu c vo tnh cch lnh m nh c a sinh v t trong mi tr ng

2.6 V t ch t, n ng l ng v t ch c c a sinh v t (Matter, energy and organization)


Sinh v t s ng c t ch c cao Yu c u cung c p n ng l ng lin t c c a chng duy tr tr ng thi

H u h t n ng l ng n t m t tr i (tr c ti p ho c gin ti p) M t s sinh v t nh n n ng l ng t m t tr i v bi n thnh n ng l ng ha h c s d ng (Photosynthesis) N ng l ng s d ng trong qu trnh bi n d ng Yu c u n ng l ng duy tr t ch c t bo v phn t , sinh tr ng v pht tri n

T d

ng (Autotrophs)

Cc sinh v t t t o ra th c n g i l t d ng Phototrophs s d ng n ng l ng m t tr i t o n ng l ng (photosynthesis)

Chuy n ha H2O v CO2 thnh ng v O2 Chemotrophs s d ng cc ti n trnh ha h c khc nhau t o n ng l ng

D d

ng (Heterotrophs)

Cc sinh v t ph i l y th c n p ng nhu c u n ng l ng c a chng g i l d d ng Tiu th autotrophs (herbivores), hay heterotrophs (carnivores) ho c c 2 (omnivores) cho nhu c u n ng l ng c a chng Cc ph c h p b ph v v ti h p thnh ch t ha h c v c u trc c n thi t cho sinh v t

T ch c (Organization) Sinh v t c t ch c 2 m c phn t v t bo Cc c u trc t bo chuyn bi t (organelles) th c hi n ch c n ng ring bi t Trong sinh v t a bo, t bo (cells) v m t bo (tissues) c t ch c theo ch c n ng c a chng Cells tissues Tissues organs Organs systems

T boC th Qu n th Loi-

nv c s c as nv t nt i

s ng s ng

cl pc as

n v c s c a ti n ha

n v c n b n c a phn lo i t n t i c a nhi u loi sinh v t trn 1 vng n v c n b n c a sinh thi

Qu n x- s nh t nh H sinh thi-

Sinh quy n- S s ng trn hnh tinh

3. Ph

ng php nghin c u khoa h c

Scientific Method

Ph

ng php nghin c u khoa h c

Quan st (Observation) t cu h i (Asking a Question) a ra gi thuy t (Hypothesizing) Hnh thnh gi thuy t (Forming a Hypothesis) Tin on k t qu (Predicting) Lm th nghi m (Experimenting) Thu th p d li u (Collecting Data)

Ph

ng php nghin c u khoa h c

T ng h p s li u (Organizing Data) Phn tch d li u (Analyzing Data) Suy ra k t lu n (Inferring) Hnh thnh l thuy t (Forming a Theory) Cng b k t qu (Communication)

Ch

ng 2. C s ha h c c a s

s ng

CC CH T V C N c Cc ch t v c khc
Cc kh ha tan

CC CH T H U C Carbohydrat Acid amin Lipid Nucleotide CC I PHN T SINH H C Protein Acid nucleic

1. CC CH T V C

N c, acid, base, mu i, cc kh ha tan N c chi m t l cao nh t v quan tr ng nh t cho s s ng N c

1phn t n c (H2O): 1 oxygen v 2 hydrogen phn t n c phn c c (polarity) v cc i n t phn b khng i x ng Do s phn c c, 2 phn t n c g n nhau c th t o thnh lin k t hydro

N N

c c i u ha nhi t c th v n mi tr ng s ng c a cc sinh v t nh nhi t

N c l dung mi cc ch t ha tan d dng th c hi n ph n ng v n nh c u trc t bo

Cc ch t v c khc: Acid, base, mu i v c v cc nguyn t kim lo i Cc ch t v c th ng g p l: NaCl, KCl, NaHCO3, CaCl2, CaCO3, MgSO4, NaH2PO4

Cc kh ha tan: O2 ha tan kh nhi u trong t bo, tham gia vo cc ph n ng oxy ha t o n ng l ng c n thi t cho h at ng c a sinh v t CO2 h uc c th c v t s d ng t ng h p cc ch t

2. CC CH T H U C Cc carbohydrat hay glucid: G m carbon, hydrogen & oxygen Ngu n cung c p n ng l ng ch y u c a sinh v t Cc ng n (monosaccharide) c cng th c chung (CH2O)n ; n = 3,5,6 Glucose, fructose, ribose c vai tr quan tr ng trong h at ng s ng c a t bo Glucose cn l ngu n nguyn li u t ng h p cc ch t khc

Cc polysaccharide: l polymer monomer ch y u l glucose Tinh b t l ch t d tr Glycogen l ch t d tr c a t bo

cc ut ot

cc

c a t bo th c v t ng v t

Cellulose t o nn vch t bo th c v t Chitin c u t o nn v cc loi ti t tc nh v tm

Cc ch t lipid

-C u t o b i Carbon, Hydrogen v Oxygen, c th ch a P hay N. T l H:O l n h n 2:1 -G m fats, oils, phospholipids v cholesterol -Phospholipid l thnh ph n ch y u c a mng t bo -Glycerid l ngu n d tr n ng l ng c a sinh v t

Cc amino acid C 2 nhm ch c: amin v acid C 20 amino acid khc nhau b i nhm R, tham gia trong s t ng h p protein Trong nh a nguyn v nh a luy n, d ng m h u c c v n chuy n th ng l: asparagin, glutamin, acid aspartic v acid glutamic

4 nhm amino acid:

nhm ki m: mang i n tch + (lysine, arginine, histidine) nhm acid: mang i n tch (acid aspartic, acid glutamic) nhm trung tnh k n c: nhnh bn mang nhm k n c (alanine, valine, leucine) nhm trung tnh phn c c: nhnh bn mang nhm OH, t o n i hydro v i n c

Cc nucleotide Cc nucleotide n i v i nhau t o ra nucleic acid Cc nucleotide tham gia vo thnh NH 2 ph n c a nhi u coenzym gi vai tr N N quan tr ng trong trao i ch t n v c u trc c a DNA v RNA g m base c N, ng 5C v nhm phosphat
O HO - P - O O
phosphoric acid OH OH ribose (sugar)

adenine (N-base)

CC

I PHN T

SINH H C

Protein Cc amino acid n i nhau b ng lin k t peptide t o thnh m ch polypeptide Cc phn t protein c nhi u h n 1 m ch polypeptide v g n v i nhau nh cc lin k t y u C u trc: b c 1: l trnh t s p x p cc amino acid trong chu i polypeptide b c 2: u n chu i polypeptide thnh c u trc u n trong khng gian b c 3: k t h p chu i thnh d ng 3 chi u trong khng gian b c 4: t ch c nhi u chu i thnh 1 phn t protein

Protein c ch c n ng sinh h c a d ng: -ch t xc tc (enzym) -ch t c ho t tnh sinh h c (hormone) -protein c u trc (protein tham gia c u trc mng) -protein v n chuy n (hemoglobin) -protein v n ng (myosin-protein) -protein b o v (antibodies)

Cc nucleic acid
2 lo i nucleic acids DNA v RNA
4 bases: guanine (G), cytosine (C), adenine (A), thymine (T) G-C A-T ng deoxyribose M ch i Ch y u trong nhn t bo 4 bases: guanine (G), cytosine (C), adenine (A), uracil (U) G-C A-U ng ribose M ch n rRNA, mRNA, tRNA T ng h p trong nhn, th c hi n ch c n ng trong t bo ch t

DNA ch a thng tin di truy n RNA c vai tr trung gian trong t ng h p protein

Ch

ng 3. C u trc c a t bo

T bo n v c b n c a sinh v t T bo prokaryote & eukaryote C u t o t bo Mng t bo T bo ch t Cc bo quan: th golgi, tiu th , nhn, ti u h ch, m ng n i ch t, ty th T bo TV: l c l p, vch t bo, khng bo T bo V: trung t T bo TV & V

T bo: -l -l d n v c b n c a s s ng n v hnh thi v ch c n ng c a sinh v t ng, bi n

-c kh n ng trao i ch t v n ng l ng, sinh tr ng v pht tri n

1. T bo -

n v c b n c a sinh v t

T bo ch c th c quan st d i knh hi n vi (microscope) C 3 lo i t bo c b n: -T bo ng v t -T bo th c v t -T bo vi khu n

T bo

ng v t

T bo th c v t

T bo vi khu n

2. T bo c a Eukaryote v prokaryote

Prokaryotes: - vi khu n (bacteria), vi khu n lam (cyanobacteria) - kch th c nh (1-10 m) - khng c nucleus v c u trc mng bao cc bo quan Eukaryotes: - h u h t cc t bo khc (fungi, plants & animals) - c nucleus v mng bao cc bo quan

Prokaryotes

Vng nhn (Nucleoid region) ch a DNA Mng t bo (cell membrane) & vch t bo (cell wall) Ribosomes (khng c membrane) t ng h p protein trong t bo ch t

Eukaryotic Cell

C 3 c u trc c b n: Nhn (Nucleus) Mng t bo (Cell Membrane) T bo ch t v i cc bo quan (Cytoplasm with organelles)

Nhm sinh v t Kch th c

Prokaryote 1-10 m khng 1 vng trn, khng c histone khng khng khng khng nh Khng

Eukaryote 10-100 m c nhi u, th ng, c histone c c c trong l c l p to c

Mng nhn Nhi m s c th B golgi L i n i ch t, lysosome Ty th Chlorophyll Ribosome Vi ng, vi s i

3. C u trc t bo
Mng t bo l p t bo s ng n m ngay st vch t bo TV c u t o b i protein v phospholipids tnh th m ch n l c (Selectively permeable) ki m sot s v n chuy n cc ch t ra vo t bo

Mng t bo

T bo ch t ch t keo c bao b c b i mng t bo l n i x y ra cc ph n ng ha h c ch a cc bo quan th c hi n ch c n ng chuyn bi t. Ex: chloroplast & mitochondrion

Cc bo quan Kch th c r t nh Ch c th quan st c d i knh hi n vi C ch c n ng chuyn bi t c tm th y trong t bo ch t

Mng n i ch t

Mng n i ch t tr n (Smooth ER) khng mang cc h t ribosomes, lin quan trong s bi n d ng lipid Mng n i ch t nhm (Rough ER) c nhi u h t ribosomes m t ngoi, n i t ng h p protein

Ty th

- Ty th l trung tm n ng l ng c a t bo - c kch th c c a vi khu n, ch a DNA v nhi u enzym khc nhau - th c hi n s h h p t bo

Mng trong Kho ng gi a mng Ch t n n Mng ngoi

ng v t, t bo ho t ty th

ng nh

c (muscles) c nhi u

Th Golgi

H th ng ti d p (flattened sacs) x p ch ng ln nhau Ti p nh n v bi n i ti p t c proteins t ng h p t ER Nhi u b t trn nh c mng bao (vesicles) n m r i rc xung quanh cc ti d p

Tiu th Ch a enzym tiu ha Phn h y th c n v tiu h y cc bo quan khng c n thi t cho t bo ti s d ng

Nhn (nucleus)

- ki m sot h at ng bnh th - bao b c b i mng nhn - ch a NST

ng c a t bo

- M i t bo c s NST c nh mang gen - gen ki m sot tnh ch t c a t bo

Ti u h ch T bo c th c 1 - 3 h ch nhn N m trong nhn Khng nhn th y khi t bo phn chia S n xu t cc ribosomes

Cc bo quan t bo TV L c l p (Chloroplast) - Bao b c b i 1 bao v i 2 mng n v , ch t c n b n bn trong bao l stroma - ch a di p l c t (chlorophyll) v cc s c t quang h p khc - ch a DNA - thu nh n n ng l ng m t tr i t ng h p nn ch t h u c t CO2 v H2O- photosynthesis (quang t ng h p)

Khng bo

- trung tm t bo - bao b c b i tonoplast (mng trong t bo ch t) - ch a nh a cy (cell sap): n c v cc ch t tan ( ng, acid h u c , protein, ch t khong) - ch a ch t th i v s c t (wastes & pigments)

Vch t bo l p t bo ch t kho ng khng r ng hi n di n gi a cc s i cellulose tnh th m t do (Freely permeable) -b o v v ch ng cho cc ch t bn trong t bo -ng n c n l ng n c d th a vo t bo -t o hnh d ng cho t bo

T bo

ng v t

Khng c vch t bo v l cl p D tr glycogen trong t bo ch t lm ngu n n ng l ng Trung t n m g n nhn, c u trc c p, gip t bo phn chia

Ch

ng 4. S

trao

i ch t qua mng t bo

C u trc v ch c n ng mng t bo S th m th u v khu ch tn S v n chuy n qua mng t bo V n chuy n th ng V n chuy n tch c c Nh p bo & xu t bo

1. C U TRC V CH C N NG MNG T BO C U TRC MNG T BO Cc mng t bo u c l p i phospholipid v i cc protein ngo i vi hay xen trong l p i Phospholipids c u phn c c a n c v i nhm phosphat v 2 ui k n c l cc acid bo

Cc ch t tan trong lipid c th khu ch tn vo v ra t bo d dng do mng t bo c s tham gia c a s l ng l n lipid

Phospholipids u phn c c
u an c

an

c v i nhm phosphat
u an c

-2 ui k n

c l cc acid bo

Vng acid bo k n

M hnh kh m l ng
L ng- phospholipids v proteins c th di chuy n t do trong mng, gi ng nh ch t l ng Kh m- cc phn t protein n m r i rc trong mng t bo

Mng bn th m (Semipermeable Membrane) Phn t nh v phn t k n d dng e.g. O2, CO2, H2O c di chuy n qua mng

Ions, phn t a n c v phn t l n nh khng t di chuy n qua mng

proteins

CH C N NG MNG T BO b o v t bo i u ha s cho php s v n chuy n trong v ngoi t bo nh n bi t c a t bo khung t

cung c p v tr g n cho cc vi s i c a b bo cung c p v tr g n cho cc enzyme N i k t cc t bo Ch a nguyn sinh ch t

2. S Khuy ch tn

TH M TH U V KHU CH TN n gi n

Khu ch tn l hi n t ng cc phn t c a 1 ch t ( tr ng thi l ng ho c kh) di chuy n t n i c n ng cao n n i c n ng th p

S S

th m th u di chuy n c a n c qua mng th m ch n l c n ch c n ng ch t cao h n l s th m th u

3. S

V N CHUY N QUA MNG T BO

L p i phospholipid cho n c v cc phn t nh khng tch i n khuy ch tn qua mng, nh ng ng n c n cc ch t ha tan c kch th c l n v cc ch t tch i n, c bi t l cc ion

Cc hnh th c v n chuy n qua mng

v n chuy n th

ng (Passive transport):

+Khuy ch tn

n gi n (simple diffusion)

+Khuy ch tn c ch n l c (facilitated diffusion)

v n chuy n tch c c (Active transport) ng

- c n n ng l

Mng t bo t ng i khng th m i v i ph n l n cc phn t to phn c c, qua mng chng c n nh ng protein v n chuy n

C 2 lo i protein v n chuy n: -Knh (channel protein): ho t chuyn bi t ng nh nh ng l

-Th v n chuy n (carrier protein): ho t ng b ng cch g n v tch r i v i phn t ha tan v tr chuyn bi t v chuy n qua mng Cc knh v th v n chuy n c a mng ki m sot s qua l i c a cc phn t qua mng

V n chuy n th

ng

V n chuy n ch

ng

v n chuy n th ng Passive Transport n gi n (Simple Diffusion) ng cao t i th p

Khuy ch tn Khng c n n ng l Di chuy n t n ng

Ex: Oxygen hay n c khuy ch tn vo t bo v carbon dioxide khuy ch tn ra Khuy ch tn c ch n l c (Facilitated diffusion) Khng c n n ng l ng di chuy n t n ng S d ng transport proteins cao t i th p

Ex: Glucose hay amino acids di chuy n t bn ngoi t i t bo

khu ch tn c ch n l c

Cc knh c a mng m ra cho cc ch t i qua 1 cch c a ch t ch n l c khi c s chnh l ch n ng trong v ngoi t bo. Mng cho ch t khuy ch tn v pha n ng th p h n

khu ch tn c ch n l c

Knh: tr ng thi m , knh cho ion khu ch tn qua mng v i v n t c r t cao (knh K+, Ca 2+, Cl-) Th v n chuy n: nh n bi t, c nh v v n chuy n ch t tan qua mng theo nhi u cch khc nhau (v n chuy n cc h p ch t h u c : glucid, acid amin, anion v c : H2PO4-, NO3-)

Channel protein

Carrier protein

v n chuy n tch c c

S v n chuy n tch c c c p 1: s d ng n ng l ng tr c ti p t s th y gi i ATP. Cc carrier protein l cc ATPase mng hay cc b m (pump) -ATPase-H+: b m H+ t cytosol ra mi tr ng ngoi

-ATPase-Ca2+, ATPase-Na+: b m Ca2+ v Na+ ra kh i t bo -Cc b m anion Cl-, NO3- v H2PO4- gip s ion ny vo cytosol -ATPase-Ca2+/2H+ gip s trao th m cc

i 2H+ cho m i Ca2+

Cc b m c a mng th c hi n s v n chuy n tch c c nh n ng l ng ATP do t bo tch l y, gip a vo t bo cc ch t c kch th c l n v khng tan trong mng

B m Na-K l 1 protein c hi u c a mng sinh ch t, s d ng ATP a ion Na+ ra ngoi v b m ion K+ vo trong t bo 3 Na+ i ra v 2 K+ i vo t o ra th mng

S v n chuy n tch c c c p 2: s d ng n ng l t l c d n proton do ho t ng c a ATPase-H+

ng

S b m proton ra kh i t bo t o gradient H+, hnh thnh l c d n proton, gip H+ tr l i t bo qua cc carrier protein Nh l c d n proton c s (cotransport) v i H+: ion ng ng v n chuy n ng c a 2 ng c a 2

ng chuy n: s di chuy n cng h c d u (Cl- / H+ ) ch

- i chuy n: s di chuy n ng ion cng d u (Na+ / H+ , K+ / H+)

S b m proton ra kh i t bo l ho t ng ch y u t o nn th mng (membrane potential) v i i n tch m bn trong

Nh p bo v xu t bo Endocytosis and exocytosis Nh p bo: qu trnh thu nh n tch c c cc ch t khng qua mng t bo c. T bo bao cc ch t vo 1 ti tch bi t v i mng sinh ch t - m bo (Pinocytosis): bao cc ch t l ng hay h t nh . Gi t l ng bm vo mng, mng lm d n vo hnh thnh ti ch a ch t l ng -Th c bo (Phagocytosis): bao cc h t hay v t r n vo t bo Xu t bo: Nh ng ti bn trong t bo ch a ch t th i di chuy n ra ngoi v nh p v i mng sinh ch t r i v ra a cc ch t kh i t bo

Ch

ng 5. N ng l

ng v s

trao

i ch t

nh ngh a Ph n ng n ng l ng Ph n ng bi n d ng c a t bo Ph n ng oxyd ha kh N ng l ng t bo ATP

1.

nh ngh a
N ng l ng sinh h c nghin c u n ng l ng trong h th ng s ng (mi tr ng) v cc sinh v t (TV v V) s d ng chng

2. Ph n

ng n ng l
ng

ng

Ph n ng thu n ng l

Ph n ng th i n ng l

ng

Ph n ng thu n ng l

ng

Th c v t xanh v cc vi khu n quang h p c kh n ng thu nh n nh sng m t tr i qua qu trnh quang h p (photosynthesis): n ng l ng l ng t c a nh sng c chuy n thnh n ng l ng c a cc lin k t ha h c Ph n ng th i n ng l ng

N ng l ng ch a trong cc ch t h u c th ng c gi i phng qua qu trnh h h p (respiration): Oxy v glucose ck th p t o ra CO2 v H2O

3. Ph n

ng bi n d

ng c a t bo

S bi n d ng: Ton b cc ho t trong t t c t bo

ng ha h c

S ng ha: qu trnh t ng h p nn cc ch t h u c ph c t p S d ha: qu trnh phn h y cc th c n gi i phng n ng l ng cho t bo

4. Ph n ng oxyd ha-kh
S ch 1. 2. chuy n 1 hay nhi u i n t t khc Oxidation (oxyd ha) Reduction (kh ) Oxy ha -thm oxygen -chuy n hydrogen -chuy n i n t -gi i phng n ng l ng t 1 ch t ny sang

Kh -chuy n oxygen -thm hydrgen -thm i n t -d tr n ng l ng

5. N ng l

ng t bo

Adenosine Triphosphate (ATP) gi vai tr ch ch t trong qu trnh chuy n ha n ng l ng c a cc ho t ng s ng Enzyme th y gi i ATP (ATP-ase) c th ph v lin k t PO4 gi i phng n ng l ng v PO4 t do Enzyme t ng h p ATP (ATP synthetase) g n thm nhm phosphate tch tr n ng l ng

Sinh v t s d ng enzymes phn h y cc h p ch t carbohydrate giu n ng l ng nh glucose, lipid gi i phng n ng l ng d tr c a chng N ng l ng ny c thu nh n v tch tr d i d ng ATP S th y phn ATP gi i phng n ng l ng cho t bo s d ng sinh t ng h p cc ch t, v n chuy n qua mng S t ng h p ATP tch tr n ng l ng

Ch

ng 6. H h p t bo

nh ngh a Chu trnh ng phn S ln men H h p oxy ha -S oxy ha -Chu trnh Krebs -H th ng chuy n i n t

1.

nh ngh a
H h p (respiration): S phn h y ch t h u c trong i u ki n hi u kh (aerobic) v t o ra n ng l ng (ATP)

3 giai o n c a h h p: -s tiu ha (digestion) -s phn h y trong t bo ch t ( ng phn) -s bi n i n ng l ng trong ty th (chu trnh Krebs v h th ng chuy n i n t )

2. Chu trnh

ng phn

1 glucose b phn c t thnh 2 pyruvate (3C) 2 ATP v 2 NADH ct o thnh Khng s d ng O2 X y ra trong t bo ch t

3. S ln men
S chuy n ha y m kh acid pyruvic thnh acid lactic hay r u ethanol V, acid lactic t o ra do Ln men Lactic Acid: s bi n i y m kh khi co c nhi u thi u O2 (2ATP-2 Acid lactic) Ln men Alcohol: ln men bia, r u (2ATP, 2CO2, 2 ethanol)

4. H h p oxy ha
S oxy ha pyruvate thnh acetyl-CoA tham gia vo chu trnh acid citric (Krebs), h chuy n i n t v t ng h p ATP

oxy ha pyruvate thnh acetyl-CoA S oxy ha hi u kh pyruvate c t pyruvate 3C thnh CO2 v acetic acid 2C. Acetic acid g n v i CoA thnh acetyl-CoA

Chu trnh Krebs (Citric Acid Cycle)

Th c hi n trong d ch ty th T ng h p Citrate: Acetyl CoA (2C) g n v i Oxaloacetic acid (4C - OAA) t o thnh Citrate (6C). C n 2 vng c a chu trnh Krebs t glucose oxy ha 1 phn

1 chu k Krebs: 3NADH, 1FADH2, 2CO2 v 1ATP 1 glucose / chu k Krebs: 6NADH, 2FADH2, 4CO2 v 2ATP

Chu i chuy n i n t S

v s phosphoryl oxy ha

oxy ha NADH do chuy n i n t n Oxy c th c hi n mng trong ty th N ng l ng t o ra qua chu i chuy n i n t c tch tr vo ATP Qu trnh tch tr n ng l ng ATP v i s c m t c a O2 g i l phosphoryl oxy ha Trong qu trnh i n t di chuy n theo chu i, n ng l ng gi i phng ra c dng b m proton t ty th qua mng trong vo kho ng gi a 2 mng ty th (ha th m th u)

Ch

ng 6. Quang h p

nh ngh a Cc thnh ph n tham gia Cc giai o n quang h p


Ph n ng sng Ph n ng t i

1.

nh ngh a

S s d ng n ng l ng nh sng chuy n n c v CO2 thnh O2 v carbohydrate giu n ng l ng


6CO2 + 6H2O C6H12O6 + 6O2

Quang t ng h p x y ra trong di p l p c a t bo l Di p l p c 2 mng: mng ngoi r t th m, mng trong t th m v bao quanh stroma. Di p l p ch a cc ch ng ti g i l granum. Cc ti d p trong m i granum l thylakoid c 1 mng bao b c

2. Cc thnh ph n tham gia


Stroma Ph n ng t i x y ra stroma ATP c s d ng t o thnh carbohydrates nh l glucose V tr x y ra c a chu k Calvin Mng thylakoid Mng thylakoid: n i x y ra giai quang h p o n sng c a

Kho ng trong thylakoid: n i phng thch O2 trong s phn gi i n c nh nh sng

Di p l c t n m trong mng thylakoid, g m nhn porphyrin v nguyn t Mg gi a Di p l c t h p th n ng l ng b c sng xanh l (420 nm) v (660 nm), khng h p th b c sng xanh l c Quang h th ng Quang h th ng c hnh thnh b i cc phn t chlorophyll Quang h th ng n m mng thylakoid C 2 quang h th ng: Photosystem I Photosystem II

Chlorophyll a Tm th y trong TV, t o, khu n lam T o thnh qu trnh quang h p Tham gia tr c ti p trong ph n ng sng C th nh n n ng l ng t chlorophyll b Chlorophyll b Chlorophyll b ho t ng gin ti p trong quang h p (chuy n nh sng h p th c t i chlorophyll a) Gi ng chlorophyll a, chlorophyll b h p thu nh sng & xanh v ph n chi u nh sng xanh l c

c tnh quang ha c a di p l c t : Qu trnh chuy n i n ng l ng trong di p l p b t u c 1 quang t kch ho t khi 1 phn t di p l c t chuy n 1 e- t qu o phn t ny t i qu o khc c n ng l ng cao h n Cc h th ng quang h p (Photosystem): M i quang h th ng g m chlorophyll a (ho t ng chuyn bi t nh trung tm ph n ng) v cc s c t khc (thu nh n n ng l ng nh sng nh cc antenna)

3. Cc giai o n quang h p
Ph n ng sng S n xu t n ng l ng ATP v NAPDH t nh sng m t tr i -Quang phosphoryl ha vng (cyclic photophosphorylation) -Quang phosphoryl ha khng vng (non-cyclic photophosphorylation) + Quang phn gi i n c + Quang h th ng I + Quang h th ng II + Ha th m th u t o ATP

Ph n

ng sng

X y ra mng thylakoid S d ng n ng l ng nh sng S n xu t Oxygen t n c Chuy n ADP thnh ATP Chuy n NADP+ thnh NAPDH Trong ph n ng sng, c 2 con ng chuy n i n t : vng (cyclic) v khng vng (noncyclic)

Ph n S

ng t i

c nh Carbon Chu trnh Calvin (S d ng n ng l ng t ph n ng sng thnh glucose) X y ra trong stroma ATP v NADPH t lm n ng l ng CO2 c a khng kh glucose v fructose ng 6 C ph n cs ng sng d ng t o

t o

c s

d ng ng nh

c t o ra trong chu trnh Calvin

You might also like