You are on page 1of 6

2.2. Cc cht kch thch sinh trng: 2.2.1.

Nhm Auxin - 1934 ngi ta bit axit b- indolaxetic (IAA) tn ti ph bin TV gy ra s sinh trng ca t bo TV. Nhiu auxin t nhin l hp cht ca IAA. * Vai tr sinh l ca Auxin: - Kch thch pha dn TB c bit theo chiu ngang, kch thch s phn chia TB, tng pht sinh bn gcy pht trin b ngang. - Gy nn hin tng u th ngn: Auxin sinh ra t nh chi v l non v di chuyn hng xung gc theo mch ry tc 10 - 15mm/gi nh khuch tn. Mt t auxin c tng hp r, s tng cng tng hp IAA trong cy khi bn nit v ti nc v trong bng ti IAA b phn hu ngoi nh sng, nht l nh sng cc tm (280nm). Trong khi Cytokinin t r ln lm yu u th ngn. - Kch thch s ra r c bit l r bt nh cnh gim, cnh chit, nui cy TB v m. - Kch thch hnh thnh v sinh trng ca qu, to qu khng ht: TV sau khi hnh thnh, hp t phn chia to thnh phi. Auxin kch thch vo bu, kch thch bu ln ln thnh qu, nu khng c th tinh th hoa s rng - nh hng n s vn ng cu cht nguyn sinh, tng trao i cht, kch thch s tng hp polimer, c ch s phn hy. - Auxin nng thch hp c vai tr kch thch sinh trng, ngc li nng cao li c ch sinh trng. i vi thn nng auxin thch hp l 10-7 10-6M/l. Cn r vi nng 10-10 10-11 M/l. - Auxin gy phn ng hng quang lm cy tip nhn c nhiu nh sng *C ch tc ng: Auxin tc ng ti s ST ca t bo. Tuy nhin tu tng b phn ca cy m phn ng vi nng auxin khc nhau. Khi nng cao hn mong mun th ngc li auxin li km hm ST. S tng trng KT t bo do auxin c gii thch bng: s lm mm vch TB v s tp trung cht dinh dng nh auxin.

*S lm mm vch t bo: 1973 c 4 nhm nghin cu c lp cho bit auxin kch thch tit proton t t bo cht vo thnh t bo lm cho pH gim do vy vi enzim c hot ho ph v lin kt ca polysacarit (lin kt hiro gia cc b si xenlulza. Cng c nhng thng tin cho rng auxin lm thay i hot tnh gen sinh ra tng hp enzim mi hoc protein mi c lin quan ti ST. Trc y Masuda cng cho rng auxin lm tng hm lng ARN l cht d lin kt vi Ca, tch Ca khi lin kt vi protein (mt s cht tng t: a.oxalic, mt s cht to selat lin kt vi Ca u c th lm mm vch t bo). S tp trung cht dinh dng do auxin c chng minh trn thc t, khi tc ng auxin vo hoa c chua: dng cht dinh dng vo bu nhu tng ln nhiu, bu ST mnh, trong khi dng cht vo chi bn gim v tng lng cc cht ln cnh khng i, nh vy auxin gy ra s phn phi li cht dinh dng trong cy (nguyn nhn hin tng ny, t 1933 cho thy auxin tng, h thng v hu qu ATP dn n tng tc phn ng enzim v tng cng vn chuyn dinh dng v nc). Khi nng cao qu ngng, auxin c ch ST. Nguyn nhn c ch c th lin quan n s tng cng qu mnh tng hp xenlulza, pectin lm thnh t bo cng li, s tng tng hp etylen lm hocmon c tc ng ngc vi auxin. * S dng auxin: + Auxin c tc dng ch khi thiu chng trong cy (ny mm, ra hoa, m tn thng...) t bo phi trng thi tip nhn (tu fa ST, v nng thch hp. + Cc hng ng dng: To r cnh gim, chit (50mg/lit) kch thch to qu v to qu n tnh khng ht c chua, da chut... 50mg/l 3-4-5-T ch khng b nhim bn khi SX: 2,3,7, 8 tetraclo diberzoparadioxin, gi qu khng rng sm 10ng/l a-NAA 2 tun trc thu hoch cy n qu, KT ny mm (ht b) v dng lm cht dit c. 2.2.2. Nhm giberelin - 1926 Eiichi Kurosawa v nhm nh khoa hc trng i hc TOKYO nghin cu bnh la von do nm Giberella fujikuroi (cn gi l fusarium moniliforme). Nm 1935 Yabuta tch v kt tinh cht KT ST ko di gi l giberelin. Nm 1954 ti Anh thu c axit giberelinic v c hot tnh mnh nht tng t cht ca cc nh khoa hc Nht Bn. Nhng nm 50 th k 20 cn thy nhng cht ny khng ch c nm m c TV, tuy nhin cng thc ho hc ch xc nh r vo 1959. Hin nay bit c 70 loi, trong trn 50 loi c ngun gc t nhin. - Giberelin c cu to diterpenoit, c tnh axit, c to ra cc phn trong ST cy, nhiu cht l non, chi, ht, u r. Trong cy c hai dng: t do, lin kt. Di chuyn khng phn cc, theo mch g hay libe.

- V tr tng hp : Phi ang sinh trng,l non, r non, qu non,. S vn chuyn khng phn cc, theo mi hng, tc 5 20mm/12h. Lc lp l c quan tng hp GA mnh nht. GA bn vng v t b phn hy hn auxin. a) Vai tr sinh l ca giberelin + KT ST ko di t bo. Hin tng ny hiu qu cao khi kt hp vi auxin . C ch cn cha tht r. C kin cho rng giberelin trung ho cht c ch gy ln. - Giberelin KT ph v ng, ngh ca ht, chi. V ny lin quan n kh nng ca chng KT tng hp protein v enzim a- aminlazaa tng cng phn gii cht d tr, KT ny mm. - S dng GA: KT ST chiu di thn, cha ln cho cy. Ph v s ng ngh ca ht, chi, do GA kch thch s tng hp amilase, protease v tng hot tnh ca chng, tng qu trnh thy phn cc polime thnh monome to iu kin v nguyn liu v nng lngcho ny mm. b) C ch tc dng: - GA l mt tc nhn cm ng s m gen cho chng trnh sinh trng pht trin c thc hin - Kh tc dng ca IAA oxydase lm tng hot tnh ca auxin. L hooc mn duy nht c tc dng n s tng hp enzyme mt cch trc tip,l cht gy cm ng m gen chu trch nhim tng hp cc enzyme thy phn trong qu trnh ny mm. - Nng thch hp GA thng l 10-6M/l. Nng cao khng gy c ch c) ng dng: - Thc mm i mch lm nha trong sn xut bia - Tng sinh trng, tng nng sut cc cy ly l: ch, ay, lanh, gai, thuc l... - To qu khng ht v hn ch s rng - KT ra hoa cy ngy di trong iu kin ngy ngn. To qu khng ht , lm tng kch thc qu v NS (nho). 2.2.3. Nhm xitokinin

Nhng nm 40 th k 20 pht hin trong nc da c cht tng cng phn chia TB. 1954 - 1956 SKoog (M) v Iablonxkin cng pht hin nh vy, khi thy nc da KT phn chia TB nhu m thuc l (trc ngng phn chia). 1955 Carlos Miller v cng s tch ra cht kch thch sinh trng TB t ADN ca nm men gi l 6 - furfurinaminopurin v gi l kinetin v chnh Skoog a ra tn gi nhng cht K phn chia TB l kinon (sau gi l xitokinin). Cht xitokinin t nhin u tin xc nh 1963 t ht ng xanh bin c cu trc gi l zeatin. Zeatin v Kinetin l dn xut ca adenin. Xitokinin sinh ra t r v i ln theo mch g - chng cn c qu v ni nh. * Ni tng hp: r cy, chi, l non, qu non, tng pht sinh l c quan tng hp chnh. Xitokinin vn chuyn theo mi hng *Bn cht ha hc: l cc dn xut ca cc baz purin A c 3 dng ph bin nht l: kinetin, zeatin v 6 - bezyl aminopurin * Vai tr sinh l: - Kch thch s phn chia TB rt mnh thng qua hot ha s tng hp axit nucleic v protein - Thc y s phn ha chi cnh, hn ch u th ngn nhng li c ch s hnh thnh r (ngc vi auxin) * C ch tc dng: xitokinin KT phn chia TB (tuy nhin trong iu kin thiu auxin, v thng cn giberelin. Mt th v l xitokinin lm chm tc ho gi ca l (th nghim thy c s phn phi li cht dinh dng khi a xitokinin vo l, hn ch phn hu dip lc, protit. L nhn t chng gi (antisenescence factor). - S ging nhau xitokinin vi adenin trong cu trc ADN, ARN gi cho ta mt iu l chng c vai tr quan trng trong trao i a.nucleic. Ngoi ra cn tng cng to protochorophyl (tng tng hp grana v tylacoit). *S dng xitokinin: kch thch phn chia TB (phi hp vi auxin trong nui cy m). Tc dng km hm ho gi dng ko di thi gian bo qun rau c l (bp ci, rau dip, x lch, rau ci... v c hoa ct ri). - Cng s dng ph ng ngh, kch thch ny mm. - X l chi bn lm mt tc dng km hm ST ca nh ngn. 2.3. Cc cht kch thch sinh trng:

2.3.1. Axit abxixic (ABA) Nm 1961 F.Addicott v cng s tch t qu bng gi kh cht KT rng l. Nm 1963 t qu bng non cng vy, ng gi l absixin (t ting latinh abscidere - tch ra, ri rng). Cng 1963 Waring tch t l bch dng cht gy ng chi. Nm 1964 tch cht tng t t l cy ng ng v tinh th ho gi l dormin (dormancy = ng - ting Anh). Nm 1967 gi cht l a.absisic (ABA). - ABA c cu to tecpenoit thy tt c cc b phn ca cy (r, l, hoa, qu ht, c) c nhiu l, u r, c quan gi ang ng ngh, c quan sp rng, khi cy gp stress (hn, ng, thiu dinh dng, tn thng, bnh). - iu chnh s ng m l kh - Vn chuyn khng phn cc, ch yu qua mch ry. *C ch tc dng: cn nhiu iu cha r. C kin cho rng ABA cho rng lm gim tnh thm ca mng dn n gim TC, bin i in tch ho qua mng iu tit s tit K+ qua mng gn vi th quan ca TB l kh. Ngoi ra ABA c ch tng hp ARN (kch thch enzim ribonucleaza) gim tng hp protein gim ST. *Vai tr v s dng ABA: gy rng l ng lot thu hoch bng... (kch thch hnh thnh tng tch ri cung l). Gy ng ngh (hin tng ABA trong c quan ng cao gp 10 ln) iu ny quan trng i vi ht mt s cy khng ny mm trc thu hoch. iu chnh ng kh khng khi thiu nc. L hoocmon ca stress: hnh thnh nhanh khi gp stress thch ng iu kin MT (khi thiu nc ABA tng l kh khng ng nhanh). Gp mn, lnh, su bnh ABA tng l: phn ng thch nghi). L hoocmon ho gi: c nhiu khi hnh thnh c quan sinh sn, khi d tr. 2.3.2. Etylen - Pht hin t 1917 khi cht kh gy chn qu. 1935 Crocker (M) ngh coi etylen l hoocmon ca s chn. - L sn phm trao i cht c nhiu trong cy. Tng hp t metionin etylen + a.formic + CO2 + NH3. - Vai tr sinh l v ng dng l hoocmon gy chn qu (song qu chn hnh thnh nhiu etylen (c th etylen thay i tnh thm ca mng gii phng enzim h hp). L cht gy rng c quan (l, qu - KT tng hp enzim phn hu xenlulo ca t bo tng tch ri cung l v qu (qu xoi) i khng auxin. Etylen KT ra hoa da, xoi. - Ngoi ABA v etylen, cc cht c ch ST thng c cu to vng thm thuc nhm phenol (cumarin, a.xinamic, a.cafeic, a.galic, scpoletin).

* Tc ng: + Gim hot tnh hay phn hu cc cht KTsT: tng auxinooxidasa auxin (cumarin, ferulic a.cumaric). Gim hot tnh auxin (HAM) cnh tranh v tr hot ng vi auxin (Trans xinamic), a.triiodbenzoic (ATIB), hot ng i khng auxin. Gim hot tnh Gib: HAM, CCC, BCB a.absisic hot ng i khng giber. i khng kinin: carbamat. + Km hm trao i cht v nng lng: tch ri HH v PPOX: dinitrophenol, TiBA, xinamic ph v PPOX v PPQH: cumarin. - S dng HAM: ct xn ho hc c, bo qun c khoai ty ma ng. CCC, BCB: gim ST dng thn chng lp . Rng l: xinamit canxi; initrooctocresol cho bng. Dit c: 2 l mm: 2,4D nng cao (to Skplamin 1 l mm IPC (iropropilphenylcarbomat) a.benzoic, TIBA, dit c Ximazin (sulfometyldiazin) dit c chn lc rung ng.

You might also like