You are on page 1of 10

L thuyt ng d v mt s ng dng

A. T VN
I- L DO CHN TI
Ton hc l mt b mn khoa hc rt tru tng, c suy lun mt cch
lgic v l nn tng cho vic nghin cu cc b mn khoa hc khc. S hc l
mt phn khng th thiu v n chim mt vai tr kh quan trng trong b
mn ny.
L thuyt chia ht trong vnh s nguyn l mt ni dung kh quan trng
trong phn s hc. Hn na, y cng l mng rt kh khn cho gio vin v
hc sinh trong qu trnh dy v hc. Xut pht t vn , ti tm ti,
nghin cu, trao i v hc hi bn b, ng ch ng nghip v tm ra
cha kho gii quyt vn ny. l l thuyt ng d. Nm hc 20092010, ti c s phn cng ca cc ng ch trong t v lm chuyn
cm vn ny c nhiu ng nghip quan tm v chia s. V vy ti
chn L thuyt ng d v mt s ng dung lm sng kin kinh nghim
nhm trao i vi bn b ng nghip nhiu hn v lnh vc ny.
II- C S KHOA HC V PHNG PHP NGHIN CU
1. C s l lun.
L thuyt ng d c xy dng trn nn tng l php chia trn vnh s
nguyn. L mt ni dung c suy lun mt cch lgic, cht ch. Trn c s
l thuyt ng d c hai nh bc l le v Fcma a ra 2 nh l rt
ni ting v c tnh ng dng rt cao.
2. C s thc tin
L thuyt ng d s cho ta phng php ng d, l mt ng tc c
tnh cht k thut gip chng ta b sung gii quyt vn chia ht trong vnh
s nguyn.
3. Phng php nghin cu
- Nghin cu ti liu
- Trao i qua ng nghip

L thuyt ng d v mt s ng dng

B. NI DUNG
I- NG D THC
1. nh ngha v cc iu kin:
a. nh ngha:
Cho m N *; a,b Z. Nu a v b khi chia cho m c cng s d ta ni: a
v b ng d theo mun m.
K hiu: a b (mod m)
H thc: a b (mod m) gi l ng d thc.
V d: 19 3 (mod 8);

-25 3 (mod 4)

b. Cc iu kin tng ng:


1-

a b (mod m)

2-

(a - b) m

3-

t Z sao cho: a = b + m.t.

2. Cc tnh cht
a. Quan h ng d l mt quan h tng ng trn tp hp Z c ngha l:
1-

a a (mod m)

2-

a b (mod m) => b a (mod m)

3-

a b (mod m); b c (mod m) => a c (mod m)

b. Ta c th cng tng v mt vi nhau theo cng mt mun.


C th:
ai bi (mod m) i = => (mod m)

L thuyt ng d v mt s ng dng

c. Ta c th nhn tng v vi nhau nhiu


ng d thc theo cng mt mun.
C th: ai bi (mod m);i =
=> (mod m);

3. Cc h qu
a. a b (mod m) => a c b c (mod m)
b. a + c b (mod m) => a b - c (mod m)
c. a b (mod m) => a + k.m b (mod m)
d.
a b (mod m) => a.c b.c (mod m)

e. a b (mod m) => an bn (mod m) n N


f. Cho f(x) = an xn + an-1 xn-1 + . . . +a1x + a0 ai Z . Nu

(mod m) th

ta cng c f( ) f( ) (mod m)
1. f(
Ta c
d thc
0 vi
c bit:
) th
0 nhn
(modcm)hai v
thv
ta mun
cng c:ca mt
f( ng
+ k.m)
(mod m)
k Z cng mt s nguyn dng.

g.

C th l:
Ta c th chia ca hai
v ca
d(mod
thc m.c)
cho mt c chung ca
b (mod
m)mt
=> ng
a.c b.c
chng
nguyn
vic
mun.
2. Ta
c thtchia
hai v v mun ca mt ng d thc vi
C
th mt
l: c dng ca chng.
cng

h.

a.c l:
b.c (mod m); CLN (c; m) =1 => a b (mod m)
C th
a b (mod m); 0 < c C (a; b; m) => a/c b/c (mod m/c)
4

L thuyt ng d v mt s ng dng

k. Nu 2 s a v b ng d vi nhau tho nhiu mun th chng ng d vi


nhau theo mun l bi chung nh nht ca mun y.
C th l:
a b (mod mi), i = 1, n => a b (mod m).
Trong : m = BCNN(m1, m2 mn)
l. Nu a v b ng d vi nhau theo mun m th chng cng ng d vi
nhau theo mun l c dng ca m.
C th l:
a b (mod m); 0 < (m) => a b (mod )
u. Nu: a b (mod m) th: CLN( a; m) = CLN( b; m).

II- NH L LE V NH L FCMA

L thuyt ng d v mt s ng dng
1. nh l le
a. Hm s le- (m)
Cho hm s (m) c xc nh nh sau:
- m = 1 ta c: (m) = 1
- m > 1 th (m)l cc s t nhin khng vt qu m 1 v nguyn t vi m
b. Cng thc tnh (m)
m = p ( p l s nguyn t, l s t nhin khc 0)

b.1
Ta c:

(m) = (p) = p (1 p )
b.2

m = p1 p2 p3 ... pn (pi l cc s nguyn t, 1 l s t nhin khc 0 ).


1

Ta c:

(m) = m (1 p )(1 p )(1 p )(1 p )


1
2
3
n

c.

nh l le

Cho m l mt s t nhin khc 0 v a l mt s nguyn t vi m.


Khi y ta c:
(mod m)

2.

nh l Fcma

L thuyt ng d v mt s ng dng

- nh l Fcma 1
Cho p l mt s t nhin khc v a l mt s nguyn
khng chia ht cho m.
Khi y ta c:

ap - 1

1 (mod p)

- nh l Fcma 2
Cho p l mt s nguyn t, a l mt s nguyn bt k.
Khi y ta c:

ap - 1

a (mod p)

III - MT S NG DNG
1. Tm s d trong php chia
V d1: Tm s d trong php chia: 29455 3 chia cho 9
Gii: Ta c: 2945 2 (mod 9)
=> 29455 3 25 3 (mod 9)
M 25 3 2 (mod 9)
Vy s d ca 29455 3 chia cho 9 l 2

V d 2: Tm s d trong php chia 109345 chia cho 14

L thuyt ng d v mt s ng dng
Gii:
Ta c: 109 -3 (mod 14)
=> 109345 (-3)345 (mod 14)
Ta li c: ( -3; 14 ) = 1
1
2

1
7

Hn na: (14) = 14.(1 )(1 ) = 6


Nn: (-3)6 1 (mod 14) (theo nh l le)
=> (-3)345 (-3)3 (mod 14)
Mt khc: (-3)3 = -27 1 (mod 14)
Vy s d trong php chia 109345 chia cho 14 l 1
V d 2:Tm s d trong php chia: (19971998 + 19981999 +19992000 )10 chia cho
111
Gii: Ta c: 1998 0 (mod 111)
=> 1997 -1 (mod 111) v 1999 1 (mod 111)
Nn ta c: 19971998 + 19981999 +19992000 2 (mod 111)
(19971998 + 19981999 +19992000 )10 210 (mod 111)
Mt khc ta c: 210 = 1024 25 (mod 111)
Vy (19971998 + 19981999 +19992000 )10 chia cho 111 c s d l 25
2. Chng minh chia ht
V d 1: Chng minh: 3100 3 chia ht cho 13
Gii.
Ta c: 33 = 27 1 (mod 13)
=> 3100 = 3.399 3.1 (mod 13)
=> 3100- 3 0 (mod 13). Vy 3100-3 chia ht cho 13

V d 2: Chng minh 62n + 1 + 5n + 2 chia ht cho 31 vo mi n l s t nhin

L thuyt ng d v mt s ng dng
Gii:
Ta c: 62 5 (mod 31) => 62n 5n (mod 31)
Mt khc: 6 - 52 (mod 31)
Nn: 62n + 1 -5n + 2 (mod 31)
Vy 62n + 1 + 5n + 2 chia ht cho 31.
V d 3: Chng minh 2 3

4 n +1

+ 311 vi n l s t nhin
1
2

1
5

Gii: Ta c: (11) = 10; (10) = 10(1 )(1 ) = 4.


p dng L le ta c: (3; 10) = 1 => 3(10) 1 (mod 10)
<=> 34 1 (mod 10) => 34n + 1 3 (mod 10)
t 34n + 1 = 10.k + 3 vi k N.
4 n +1

Khi ta c: 23

+ 3 = 210.k +1 + 3

p dng nh l le ta c: (2; 11) = 1


Nn 2(11) 1 (mod 11)
<=> 210 1 (mod 11) => 210.k +3 23 (mod 11)
4 n +1
=> 210.k +3 + 3 23 +3 (mod 11) <=> 23 + 3 0 (mod 11)

Vy 2 3

4 n +1

+ 311

3. Tm ch s tn cng
V d 1: Tm 2 ch s tn cng ca 20092010
Gii: Ta c: 20092010 92010 (mod 100)
p dng nh l le ta c: (9; 100) =1
1

Nn: 9(100) 1 (mod 100). M (100) = 100.(1 )(1 ) = 40


2
5
Hay: 940 1 (mod 100) => 92010 910 (mod 100)
M 910 = 3486784401 1 (mod 100).
Vy 2 ch s tn cng ca 20092010 l 01.

L thuyt ng d v mt s ng dng
V d 2: Tm 3 ch s tn cng ca 21954
Gii: Ta thy (2; 1000) = 2 nn cha th p dng trc tip nh l le c.
Ta c: (21954; 1000) = 8.
Ta xt 21951 chia cho 125
p dng nh l le ta c: (2; 125) = 1
1

Nn: 2(125) 1 (mod 125). M (125) = 125(1 ) = 25


5
Hay: 225 1 (mod 125) => 21951 2 (mod 125)
=> 21951. 23 2.23 (mod 125.23) <=> 21954 16 (mod 1000)
Vy 3 ch s tn cng ca 21954 l 016
V d 3: Tm 2 ch s tn cng ca 9 9

Gii:
p dng nh l le ta c: (9; 100) = 1; (100) = 40;
=> 940 1 (mod 100). (*)
Mt khc ta c: 92 1 (mod 40) => 99 9 (mod 40).
t 99 = 40.k + 9 vi k N

**)

9
T (*) v (**) suy ra: 9 9 99 (mod 100)

M: 99 = 387420489 89 (mod 100)


9

Vy 2 ch s tn cng ca 9 9 l 89

C. KT LUN V KIN NGH

10

L thuyt ng d v mt s ng dng
I- KT LUN
L thuyt ng d l mt mng kin thc kh rng v tng i phc tp.
Tuy nhin kh nng ng dng ca n th rt rng v c tnh u vit cao. N
phc v rt nhiu trong qu trnh ging dy mn Ton THCS. Hn na t l
thuyt ng d m s cho ta cc lnh vc khc. V d nh: Phng trnh v
nh, L thuyt chia ht trong vnh a thc Z(x), ... V vy trong sng kin
kinh nghim ny ti khng th a ra ht c.
L thuyt ng d v mt s ng dng l mt iu ti ang nung nu v
hon thin hn na. Trong sng kin ny chc chn cn nhiu vn cha
y . V vy ti knh mong qu v, bn b ng nghip gp chia s
cng hon thin hn.
II- KIN KIN NGH
Trong nhiu nm qua, cng vi s quan tm gip ca cc c quan v
nhiu mt cho ngnh gio dc v cng vi s pht trin nhanh ca cng ngh
thong tin. Cc sng kin kinh nghim ca nhiu gio vin cng ngy cng c
cht lng. Tuy nhin kh nng trao i, phm vi ng dng cha c rng
ri v nhiu tng hay cha n vi tt c mi gio vin v hc sinh nhm
bin cc tng thnh hin thc. V vy ti knh mong Phng GD-T, T
chuyn mn phng nn to iu kin cc sng kin, tng hay c th n
vi tt c cc gio vin v hc sinh, bng cch c th in n, a ln trang Web
ni b ca phng cc tng tr thnh hin thc v c ngha hn.

11

You might also like