Chng I: l lun chung v hot ng xut khu v khi qut v xut khu ch.

i. Khi qut v xut khu trong nn kinh t quc dn

1. Khi nim Hot ng xut khu hng ho l vic bn hng ho v dch v cho mt quc gia khc trn c s dng tin t lm phng tin thanh ton. Tin t y c th l ngoi t i vi mt quc gia hoc vi c hai quc gia. Mc ch ca hot ng ny l khai thc c li th ca tng quc gia trong phn cng lao ng quc t. Khi vic trao i hng ho gia cc quc gia u c li th cc quc gia u tch cc tham gia m rng hot ng ny. C s ca hot ng xut khu l vic mua bn v trao i ( bao gm c hng ho v hnh v hu hnh ) trong nc. Cho ti khi sn xut pht trin v vic trao i hng ho gia cc quc gia u c li, hot ng ny m rng phm vi ra ngoi bin gii ca cc quc gia hoc gia th trng ni a v khu ch xut. Hot ng xut khu l hot ng xut khu l hot ng c bn ca hot ng ngoi thng . N xut hin trt sm trong lch s pht trin ca x hi v ngy cng pht trin mnh m c v chiu rng v chiu su. Hnh thc s khai ca chng ch l hot ng trao i hng ho nhng cho n nay n pht trin rt mnh v c biu hin di nhiu hnh thc. Hot ng xut khu din ra trn mi lnh vc, trong mi iu kin ca nn kinh t, t xut khu hng tiu dng cho n t liu sn xut, my mc hng ho thit b cng ngh cao. Tt c cc hot ng ny u nhm mc tiu em li li ch cho quc gia ni chung v cc doanh nghip tham gia ni ring. Hot ng xut khu din ra rt rng v khng gian v thi gian. N c th din ra trong thi gian rt ngn song cng c th ko di hng nm, c th c din ra trn phm vi mt quc gia hay nhiu quc gia khc nhau. 2.Vai tr ca hot ng xut khu 2.1.i vi nn kinh t ton cu Nh chng ta bit xut khu hng ho xut hin t rt sm. N l hot ng bun bn trn phm vi gia cc quc gia vi nhau(quc t). N khng phi l hnh vi bun bn ring l, n phng m ta c c mt h thng cc 1

quan h bun bn trong t chc thng mi ton cu. Vi mc tiu l tiu th sn phm ca mt doanh nghip ni ring c quc gia ni chung. Hot ng xut khu l mt ni dung chnh ca hot ng ngoi thng v l hot ng u tin ca thng mi quc t. Xut khu c vai tr c bit quan trng trong qu trnh pht trin kinh t ca tng quc gia cng nh trn ton th gii. Xut khu hng ho nm trong lnh vc lu thng hng ho l mt trong bn khu ca qu trnh sn xut m rng. y l cu ni gia sn xut v tiu dng ca nc ny vi nc khc. C th ni s pht trin ca ca xut khu s l mt trong nhng ng lc chnh thc y sn xut. Trc ht , xut khu bt ngun t s a dng v iu kin t nhin ca sn xut gia cc nc , nn chuyn mn ho mt s mt hng c li th v nhp khu cc mt hng khc t nc ngoi m sanr xut trong nc km li th hn th chc chn s em li li nhun ln hn. iu ny c th hin bng mt s l thuyt sau. a. L thuyt li th tuyt i. Theo quan im v li th tuyt i ca nh kinh t hc Adam Smith , mt quc gia ch sn xut cc loi hng ho, m vic sn xut ny s dng tt nht, hiu qu nht cc ti nguyn sn c ca quc gia . y l mt trong nhng gii thch n gin v li ch ca thng mi quc t ni chung v xut khu ni ring. Nhng trn thc t vic tin hnh trao i phi da trn nguyntc i bn cng c li. Nu trong trng hp mt quc gia c li v mt quc gia khc b thit th h s t chi tham gia vo hp ng trao i ny . Tuy nhin , li th tuyt i ca Adam Smith cng gii thch c mt phn no ca vic em li li ch ca xut khu gia cc nc ang pht trin. Vi s pht trin mmh m ca nn kinh t ton cu my thp k va qua cho thy hot ng xut khu ch yu din ra gia cc quc gia ang pht trin vi nhau, iu ny khng th gii thch bng l thuyt li th tuyt i. Trong nhng c gng gii thch cc c s ca thng mi quc t ni chung v xut khu ni ring, li th tuyt i ch cn l mt trong nhng trng hp ca li th so snh. b. L thuyt li th so snh. Theo nh quan im ca li th so snh ca nh kinh t hc ngi Anh David Ricardo. ng cho rng nu mt quc gia c hiu qu thp hn so vi 2

hiu qu ca quc gia khc trong vic sn xut tt c cc loi sn phm th quc gia vn c th tham gia vo hot ng xut khu to ra li ch. Khi tham gia vo hot ng xut khu quc gia s tham gia vo vic sn xut v xut khu cc loi hng ho m vic sn xut ra chng t bt li nht( o l nhng hng ho c li th tng i)v nhp khu nhng hng ho m vic sn xut ra chng c nhng bt li hn( l nhng hng ho khng c li th tng i). c. Hc thuyt HECSHER- OHLIN. Nh chng ta bit l thuyt li th snh ca David Ricardo ch cp n m hnh n gin ch c hai nc v vic sn xut hng ho ch vi mt ngun u vo l lao ng. V th m l thuyt ca David Ricardo cha gii thch mt cch r rng v ngun gc cng nh l l ch ca cc hot ng xut khutrong nn kinh t hin i. i tip con ng ca cc nh khoa hc i trc hai nh kinh t hc ngi thu in b sunhg m hnh mi trong ng cp ti hai yu t u vo l vn v lao ng. Hc thuyt Hcher- Ohlin pht biu: Mt nc s xut khu loi hng ho m vic sn xut ra chng s dng nhiu yu t r v tng oi sn ca nc v nhp khu nhng hng ho m vic sn xut ra chng cn nhiu yu dt v tng i khan him quc gia . Hay ni mt cch khc mt quc gia tng i giu lao ng s sn xut hng ho s dng nyhiu lao ng v nhp khu nhng hng ho s dng nhiu vn. V bn cht hc thuyt Hecher- Ohlin cn c v s khc bit v tnh phong ph v gi c tng i ca cc yu t sn xut , l nguyn nhn dn n s khc bit v gi c tng i ca hng ho gia cc quc gia trc khi c cc hot ng xut khu ch r li ch ca cc hot ng xut khu. s khc bit v gi c tng i ca cc yu t sn xut v gi c tng i ca cc hng ho sau s c chuyn thnh s khc bit v gi c tuyt i ca hng ho. S khc bit v g c tuyt i ca hng ho l ngun nli ca hot ng xut khu. Ni mt cch khc, mt quc gia d trong tnh hung bt li vn c th tm ra im c li khai thc. Bng vic khai thc cc li thny cc quc gia tp trung vo vic sn xut v xut khu nhng mt hng c li th tng i v nhp khu nhng mt hng khng c li th tng i. S chuyn mn hotong sn xut ny lm cho mi quc gia khai thc c li th ca mnh mt cch tt nht, gip tit kim c nhng ngun lc nh vn, lao ng, ti nguyn thin nhintrong qu trnh sn xut hng ho. Chnh v vy trn quy m ton th gii th tng sn phm cng s tng. 3

2.2. i vi nn kinh t mi quc gia Xut khu l mt trong nhng t to , thc y s tng trng v pht trin kinh t ca mi quc gia. Theo nh hu ht cc l thuyt v tng trng v pht trin kinh t u khng nh v ch r tng trng v pht trin kinh t mi quc gia cn c bn iu kin l ngun nhn lc, ti nguyn, vn, k thut cng ngh. Nhng hu ht cc quc gia ang pht trin (nh Vit Nam ) u thiu vn, k thut cng ngh. Do vy cu hi t ra lm th no c vn v cng ngh a.Xut khu to ngun vn cho nhp khu, phc v cng nghip ho, hin i ho t nc. i vi mi quc gia ang pht trin th bc i thch hp nht l phi cng nghip ho, hin i ho t nc khc phc tnh trng ngho ln lc hu chn pht trin. Tuy nhin qu trnh cng nghip ho phi c mt lng vn ln nhp khu cng ngh thit b tin tin. Thc t cho thy, c ngun vn nhp khu mt nc c th s dng ngun vn huy ng chnh nh sau: + u t nc ngoi, vay n cc ngun vin tr + Thu t cc hot ng du lch dch v thu ngoi t trong nc + Thu t hot ng xut khu Tm quan trng ca vn u t nc ngoi th khng ai c th ph nhn c, song vic huy ng chng khng phi r dng. S dng ngun vn ny, cc nc i vay phi cfhu thit thi, phi chu mt s iu kin bt li v s phi tr sau ny. Bi v vy xut khu l mt hot ng to mt ngun vn rt quan trng nht. Xut khu to tin cho nhp khu, n quyt nh n qui m tc tng trng ca hot ng nhp khu. mt s nc mt trong nhng nguyn nhn ch yu ca tnh trng km pht trin l do thiu tim nng v vn do h cho ngun vn bn ngoi l ch yu, song mi c hi u t vay n v vin tr ca nc ngoi ch thun li khi ch u t v ngi cho vay thy c kh nng sn xut v xut khu ngun vn duy nht tr n thnh hin thc . b. Xut khu thc y chuyn dch c cu kinh t thc y sn xut pht trin Di tc ng ca xut khu, c cu sn xut v tiu dng ca th gii v ang thay i mnh m. xut khu lm chuyn dch c cu kinh t ca cc quc gia t nng nghip chuyn sang cng nghip v dch v.

C hai cch nhn nhn v tc ng ca xut khu i vi0s sn xut v chuyn dch c cu kinh t. Th nht, ch xut khu nhng sn phm tha so vi nhu cu tiu dng ni a. Trong trng hp nn kinh t cn lc hu v chm pht trin sn xut v c bn cha tiu dng, nu ch th ng ch s d tha ra ca sn xut th xut khu ch b hp trong phm vi nh v tng trng chm, do cc ngnh sn xut khng c c hi pht trin. Th hai, coi th trng th gii t chc sn xut v xut khu. Quan im ny tc ng tchcc n chuyn dch c cu kinh t thc y xut khu.N thhin: + Xut khu to tin cho cc ngnh cng c c hi pht trin. iu ny c th thng qua v d nh khi pht trin ngnh dt may xut khu, cc ngnh khc nh bng, ko si, nhum, tys c iu kin pht trin. + xut khu to iu kin m rng th trng sn phm, gp phnn nh sn xut, to li th nh quy m. + Xut khu to iu kin m rng kh nng cung cp u vo cho sn xut, m rng th trng tiu dng ca mt quc gia. N cho php mt quc gia c rth tiu dng tt c cc mt hng vi s lng ln hn nhiu ln gii hn kh nng sn xut ca quc gia thm ch c nhng mt hng m h khng c kh nng sn xut c. + Xut khu gp phn thc y chuyn mn ho, tng cng hiu qu sn xut ca tng quc gia. N cho php chuyn mn ho sn xut pht trin c v chiu rng v chiu su. Trong nn kinh t hin i mang tnh ton cu ho nh ngy nay, mi loi sn phm ngi ta nghin cu th nghim nc th nht, ch to nc th hai, lp rp nc th ba, tiu th nc thtq v thanh ton thc hin nc th 5. Nh vy, hng ho sn xut ra mi quc gia v tiu th mt quc gia cho thy s tc ng ngc tr li ca chuyn mn ho ti xut khu. Vi c im quan trng l tin t sn xut s dng lm phng tin thanh ton, xut khu gp phn lm tng d tr ngoi t mt quc gia. c bit vi cc nc ang pht trin ng tin khng c kh nng chuyn i th ngoi t c c nh xut khu ng vai tr quan trng trong vic iu ho v cung cp ngoi t, n nh sn xut, qua gp phn vo tng trng v pht trin kinh t.

c. Xut khu c tc ng tch cc ti vic gii quyt cng n vic lm, ci thin i sng nhn dn. i vi cng n vic lm, xut khu thu ht hng triu lao ng thng qua vic sn xut hng xut khu. Mt khc, xut khu to ra ngoi t nhp khu hng tiu dng p ng yu cu ngay cng a dng v phong ph ca nhn dn. d. Xut khu l c s m rng v thc y s pht trin cc mi quan h kinh t i ngoi. Xut khu v cc mi quan h kinh t i ngoi, ngoi giao c tc ng qua li, ph thuc ln nhau. Hot ng xut khu l c s tin vng chc xy dng cc mi quan h kinh t i ngoi sau ny, t ko theo cc mi quan h khc pht trin nh du lch quc t, bo him quc t, tn dng quc t ngc li s pht trin ca cc ngnh ny li tc ng tr li hot ng xut khu lm c s h tng cho hot ng xut khu pht trin. C th ni xut khu ni ring v hot ng thng mi quc t ni chung s dn ti nhng s thay i trong sinh hot tiu dng hng ho ca nn kinh t bng hai cch. + Cho php khi lng hng tiu dng nhiu hn vi s hng ho c sn xut ra. + Ko theo s thay i c li cho ph hp vi cc c im ca sn xut Tuy nhin, tu thuc vo iu kin c th ca tng quc gia m cc tc ng ca xut khu i vi cc quc gia khc nhau l khc nhau. 2.3. i vi cc doanh nghip Cng vi s bng ni ca nn kinh t ton cu th xu hng vn ra th trng quc t l mt xu hng chung ca tt c cc quc gia v cc doanh nghip. Xut khu l mt trong nhng con ng quen thuc cc doanh nghip thc hin k hoch bnh trng, pht trin, m rng th trng ca mnh. Xut khu to iu kin cho cc doanh nghip m rng th trng tiu th sn phm do doanh nghip sn xut ra. Nh c xut khu m tn tui ca doanh nghip khng ch c cc khch hng trong nc bit n m cn c mt th trng nc ngoi. Xut khu to ngun ngoi t cho cc doanh nghip, tng d tr qua nng cao kh nng nhp khu, thay th, b sung, nng cp my mc, thit b, nguyn vt liu phc v cho qu trnh pht trin. 6

Xut khu pht huy cao tnh nng ng sng to ca cn b XNK cng nh cc n v tham gia nh: tch cc tm ti v pht trin cc mt trong kh nng xut khu cc th trng m doanh nghip c kh nng thm nhp. Xut khu buc cc doanh nghip phi lun lun i mi v hon thin cng tc qun tr kinh doanh. ng thi gip cc doanh nghip ko di tui th ca chu k sng ca mt sn phm. Xut khu tt yu dn n cnh tranh, theo di ln nhau gia cc n v tham gia xut khu trong v ngoi nc. y l mt trong nhng nguyn nhn buc cc doanh nghip tham gia xut khu phi nng cao cht lng hng ho xut khu, cc doanh nghip phi ch hn na trong vic h gi thnh ca sn phm, t tit kim cc yu t u vo, hay ni cch khc tit kim cc ngun lc. Sn xut hng xut khu gip doanh nghip thu ht c thu ht c nhiu lao ng bn ra thu nhp n nh cho i sng cn b ca cng nhn vin v tng thm thu nhp n nh cho i sng cn b ca cng nhn vin v tng thm li nhun. Doanh nghip tin hnh hot ng xut khu c c hi m rng quan h bun bn kinh doanh vi nhiu i tc nc ngoi da trn c s i bn cng c li. 3. Cc hnh thc xut khu ch yu Trn th trng th gii, cc nh bun giao dch vi nhau theo nhng cch thc nht nh. ng vi mi phng thc xut khu c c im ring. K thut tin hnh ring Tuy nhin trong thc t xut khu thng s dng mt trong nhng phng thc ch yu sau: 3.1. Xut khu trc tip Khi nim trc tip l vic xut khu cc loi hng ho v dch v do chnh doanh nghip sn xut ra hoc thu mua t cc n v sn xut trong nc ti khch hng nc ngoi thng qua cc t chc cu mnh. Trong trng hp doanh nghip tham gia xut khu l doanh nghip thng mi khng t sn xut ra sn phm th vic xut khu bao gm hai cng on: + Thu mua to ngun hng xut khu vi cc n v, a phng trong nc.

+ m phn k kt vi doanh nghip nc ngoi, giao hng v thanh ton tin hng vi n v bn. Phng thc ny c mt s u im l: thng qua m phn tho lun trc tip d dng i n thng nht v t xy ra nhng hiu lm ng tic do : + Gim c chi ph trung gian do lm tng li nhun cho doanh nghip. + C nhiu iu kin pht huy tnh c lp ca doanh nghip. + Ch ng trong vic tiu th hng ho sn phm ca mnh. Tuy nhin bn cnh nhng mt tch cc th phng thc ny cn bc l mt s nhng nhc im nh: + D xy ra ri ro + Nu nh khng c cn b XNK c trnh v kinh nghim khi tham gia k kt hp ng mt th trng mi hay mc phi sai lm gy bt li cho mnh. + Khi lng hng ho khi tham giao giao dch thng phi ln th mi c th b p c chi ph trong vic giao dch. Nh khi tham gia xut khu trc tip phi chun b tt mt s cng vic. Nghin cu hiu k v bn hng, loi hng ho nh mua bn, cc iu kin giao dch a ra trao i, cn phi xc nh r mc tiu v yu cu ca cng vic. La chn ngi c nng lc tham gia giao dch, cn nhc khi lng hng ho, dch v cn thit cng vic giao dch c hiu qu. 3.2. Xut khu u thc y l hnh thc kinh doanh trong n v XNK ng vai tr l ngi trung gian thay cho n v sn xut tin hnh k kt hp ng xut khu, tin hnh lm cc th tc cn thit xut khu do nh sn xut v qua c hng mt s tin nht nh gi l ph u thc. Hnh thc ny bao gm cc bc sau: + K kt hp ng xut khu u thc vi n v trong nc. + K hp ng xut khu, giao hng v thanh ton tin hng bn nc ngoi. + Nhn ph uy thc xut khu t n v trong nc.

u im ca phng thc ny: Nhng ngi nhn u thc hiu r tnh hnh th trng php lut v tp qun a phng, do h c kh nng y mnh vic bun bn v thanh trnh bt u thc cho ngi u thc. i vi ngi nhn u thc l khng cn b vn vo kinh doanh to ra cng n vic lm cho nhn vin ng thi cng thu c mt khon tin ng k. Tuy nhin, vic s dng trung gian bn cnh mt tch cc nh ni trn cn c nhng han ch ng k nh : - Cng ty kinh doanh XNK mt i s lin kt trc tip vi th trng thng phi p ng nhng yu sch ca ngi trung gian. - Li nhun b chia s 3.3. Bun bn i lu (Counter trade) a. Khi nim: Bun bn i lu l mt trong nhng phng thc giao dch xut khu trong xut khu kt hp chc ch vi nhp khu, ngi bn hng ng thi l ngi mua, lng trao i vi nhau c gi tr tng ng. Trong phng thc xut khu ny mc tiu l thu v mt lng hng ho c gi tr tng ng. V c im ny m phng thc ny cn c tn gi khc nh xut nhp khu lin kt, hay hng i hng. b. Yu cu: Cc bn tham gia bun bn i lu lun lun phi quan tm n s cn bng trong trao i hng ho. S cn bng ny c th hin nhng kha cnh sau: - Cn bng v mt hng: mt hng qu i ly mt hng qu, mt hng tn kho i ly mt hng tn kho kh bn. - Cn bng v gi c so vi gi thc t nu gi hng nhp cao th khi xut i phng gi hng xut khu cng phi c tnh cao tng ng v ngc li. - Cn bng v tng gi tr hng giao cho nhau: - Cn bng v iu kin giao hng: nu xut khu CIF phi nhp khu CIF. c. Cc loi hnh bun bn i lu Bun bn i lu ra i t lu trong lch s quan h hng ho tin t, trong sm nht l hng i dng v trao i b tr. 9

Nghip v hng i hng (barter): hai bn trao i trc tip vi nhau nhng hng ho c gi tr tng ng, vic giao hng din ra hu nh ng thi. Tuy nhin trong hot ng i hng hin i ngi ta c th s dng tin thnh ton mt phn ting hng hn na c th thu ht 3-4 bn tham gia. Nghip v b tr (Compensation) ha8i bn trao i hng ho vi nhau trn c s ghi tr gi hng giao, n cui k hn hn, hai bn mi i chiu s sch, i chiu vi gi tr giao v gi tr nhn. S d th s tin c gi li chi tr theo yu cu ca bn ch n. Nghip v mua i lu (Counler Purchase) mt bn tin hnh ca cng nghip ch bin, bn thnh phm nguyn vt liu. Nghip v ny thng c ko di t 1 n 5 nm cn tr gi hng giao thanh ton thng khng t 100% tr gi hng mua v. Nghip v chuyn giao ngha v (Swich) bn nhn hng chuyn khon n v tin hng cho mt bn th ba. Giao dch bi hon (offset) ngi ta i hng ho hoc dch v ly nhng dch v v u hu (nh u hu u t hoc gip bn sn phm) giao dch ny thng xy ra trong lnh vc bun bn nhng k thut qun s t tin trong vic giao nhng chi tit v nhng cm chi tit trong khun kh hp tc cng nghip. Trong vic chuyn giao cng ngh ngi ta thng tin hnh nghip v mya li (buy back) trong mt bn cung cp thit b ton b hoc sng ch b quyt k thut (know-how) cho bn khc, ng thi cam kt mua li nhng sn phm cho thit b hoc sng ch b quyt k thut to ra. d.Bin php thc hin -Dng th tn dng thng mi i ng (Reciprocal L/C): y l loi L/C m trong ni dung ca n c iu khon quy nh (L/C ny ch c hiu lc khi ngi hng m mt L/C khc c kim ngch tng ng). Nh vy hai bn va phi m L/C va phi giao hng. - Dng ngi th 3 khng ch chng t s hu hng ho, ngi th 3 ch giao chng t cho ngi nhn hng khi ngi ny i li mt chng t s hu hng ho c gi tr tng ng. - Dng mt ti khon c bit ngn hng theo di vic giao hng ca hai bn, n cui mt thi k nht nh (nh sau su thng, sau mt

10

nm) nu cn c s d th bn n hoc phi giao nt hng hoc chuyn s d sang k giao hng tip, hoc thanh ton bng ngoi t. - Pht v vic nu mt bn khng giao hng hoc chm giao hng phi np pht bng ngoi t mnh, mc pht do hai bn tho thun quy nh trong hp ng. 3.4. Xut khu hng ho theo ngh nh th y l hnh thc xut khu hng ho (thng l gn n) c k kt theo ngh nh th gia hai chnh Ph. y l mt trong nhng hnh thc xut khu m doanh nghip tit kim c cc khon chi ph trong vic nghin cu th trng: tm kin bn hng, mt khch khng c s ri ro trong thanh ton. Trn thc t hnh thc xut khu ny chim t trong rt nh. Thng thng trong cc nc XHCN trc y v trong mt s cc quc gia c quan h mt thit v ch trong mt s doanh nghip nh nc. 3.5. Xut khu ti ch y l hnh thc kinh doanh mi nhng ang pht trin rng ri, do nhng u vit ca n em li. c im ca loi hnh xut khu ny l hng ho khng cn vt qua bin gii quc gia mkhch hng vn mua c. Do vy nh xut khu khng cn phi thm nhp th trng nc ngoi m khch hng t tm n nh xut khu. Mt khc doanh nghip cng khng cn phi tin hnh cc th tc nh th tc hi quan, mua bo him hng ho do gim c chi ph kh ln. Trong iu kin nn kinh t nh hin nay xu hng di c tm thi ngy cng tr nn ph bin m tiu biu l s dn i du lch nc ngoi tng nn nhanh chng. Cc doanh nghip c nhn thc y l mt c hi tt bt tay vi cc t chc du lch tin hnh cc hot ng cung cp dch v hng ho thu ngoi t. Ngoi ra doanh nghip cn c th tn dng c hi ny khuch trng sn phm ca mnh thng qua nhng du khch. Mt khc vi s ra i ca hng lot khu ch xut cc nc th y cng l mt hnh thc xut khu c hiu qu c cc nc ch trng hn na. Vic thanh ton ny cng nhanh chng v thun tin. 3.6.Gia cng quc t

11

y l mt phng thc kinh doanh trong mt bn gi l bn nhn gia cng nguyn vt liu hoc bn thnh phm ca mt bn khc (gi l bn t gia cng) ch bin ra thnh phm giao cho bn t gia cng v nhn th lao (gi l ph gia cng). y l mt trong nhng hnh thc xut khu ang c bc pht trin mnh m v c nhiu quc gia ch trng. u im: i vi bn t gia cng: Phng thc ny gip h li dng v gi r, nguyn ph v nhn cng ca nc nhn gia cng. i vi bn nhn gia cng: Phng thc ny gip h gii quyt cng n vic lm cho nhn cng lao ng trong nc hoc nhp c thit b hay cng ngh mi v nc mnh, nhm xy dng mt nn cng nghip dn tc nh Nam Triu Tin, Thi Lan, Sinhgapo. Cc hnh thc gia cng quc t: Xt v quyn s hu nguyn liu, gia cng quc t c th tin hnh di hnh thc sau y: Bn t gia cng giao nguyn liu hoc bn thnh phm cho bn nhn gia cng v sau thi gian sn xut, ch to, s thu hi sn phm v tr ph gia cng. Bn t gia cng bn t nguyn liu cho bn nhn gia cng v sau thi gian sn xut, ch to s mua thnh phm. Trong trng hp ny quyn s hu nguyn liu chuyn t bn t gia cng sang bn nhn gia cng. Ngoi ra ngi ta cn c th p dng hnh thc kt hp trong bn t gia cng ch giao nhng nguyn vt liu chnh cn bn nhn gia cng cung cp nhng nguyn vt liu ph. Xt v gi c gia cng ngi ta c th chia vic gia cng thnh hai hnh thc: + Hp ng thc chi, thc thanh (cost phis contract) trong bn nhn gia cng thanh ton vi bn t gia cng ton b nhng chi ph thc t ca mnh cng vi tin th lao gia cng. + Hp ng khon trong ta xc nh mt gi tr nh mc (target price) cho mi sn phm, bao gm chi ph nh mc v th lao nh mc. D chi ph ca bn nhn gia cng l bao nhiu i chng na, hai bn vn thanh ton theo nh mc . 12

Mi quan h gia bn nhn gia cng v bn t gia cng c xc nh bng hp ng gia cng. Hp ng gia cng thng c quy nh mt s iu khon nh thnh phm, nguyn liu, gi c, thanh ton, giao nhn 3.7.Tm nhp ti xut Khi nim: y l mt hnh thc xut khu tr ra nc ngoi nhng hng ho trc y nhp khu, cha qua ch bin nc ti xut.qua hp ng ti xut bao gm nhp khu v xut khu vi mc ch thu v s ngoi t ln hn s ngoi t b ra ban u. Hp ng ny lun thu ht ba nc xut khu, nc ti xut, v nc nhp khu. V vy ngi ta gi giao dch ti xut l giao dck ba bn hay giao dch tam gic.( Triangirlar transaction) Cc loi hnh ti xut Ti xut c th thc hin bng mt trong hai hnh thc sau: Ti xut theo ng ngha ca n, trong hng ho i t nc xut khu n nc ti xut, ri li c xut khu t nc ti xut sang nc nhp khu. Ngc chiu vi s vn ng ca hng ho l s vn ng ca ng tin ng tin c xut pht t nc nhp khu sang nc ti xut v nhanh chng c chuyn sang nc xut khu. u im ca hnh thc xut khu ny l doanh nghip c th thu c li nhun cao m khng phi t chc sn xut, u t vo nh xng my mc, thit b, kh nng thu hi vn cng nhanh hn. kinh doanh ti xut i h s nhy bn tnh hnh th trng v gi c, s chnh xc v cht ch trong cc hot ng mua bn. Do vy khi doanh nghip tin hnh xut khu theo phng thc ny th cn phi c i ng cn b c chuyn mn cao. II. Ni dung ca hot ng xut khu 1. Nghin cu th trng xc nh mt hng xut khu 1.1. Nghin cu th trng hng ho Th gii Nh chng ta bit th trng l ni gp g ca tng cung v tng cu. Mi hot ng ca n u din ra theo ng quy lut nh quy lut cung, cu, gi c, gi tr.

13

Tht vy th trng l mt phm tr khch quan gn lin vi sn xut v lu thng, u c sn xut th c th trng. nm r cc yu t ca th trng, hiu bit cc quy lut vn ng ca th trng nhm mc ch thch ng cp thi v lm ch n th phi nghin cu th trng. Nghin cu th trng hng ho Th gii c ngha quan trng sng cn trong vic pht trin v nng cao hiu qu kinh t, c bit l cng tc xut, nhp khu ca mi quc gia ni chung v doanh nghip ni ring. Nghin cu v nm vng c im bin ng ca th trng v gi c hng ho Th gii l nn mng vng chc m bo cho cc t chc kinh doanh xut khu hot ng trn th trng Th gi c hiu qa nht. cng tc nghin cu th trng c hiu qu chng ta cm phaie xen xt ton b qu trnh ti sn xut ca mt ngnh sn xut hng ho, tc l vic nghin cu khng ch trong lnh vc lu thng m cn lnh vc phnphi, tiu dng. Cc doanh nghip khi nghin cu th trng cn phi nm vng c th trng v khch hng tr li tt cc cu hi ca hai vn l th trng v khch hng doanh nghip cn phi nm bt c cc vn sau: Th trng ang cn mt hng g? Theo nh quan im ca Marketing ng thi th cc nh kinh doanh phi bn ci m th trng cn ch khng phi ci mnh c. V vy cn phi nghin cu v khch hng trn th trng th gii, nhn bit mt hng kinh doanh ca cng ty. Trc tin phi da vo nhu cu tiu dng ca khch hng nh quy cch, chng loi, kch c, gi c, thi v v th hiu cng nh tp qun ca ngi tiu dng tng a phng, tng lnh vc sn xut. T xem xt cc kha cnh ca hng ho trn th trng th gii. V mt thng phm phi hiu r gi tr hng ho, cng dng, cc c tnh l ho, quy cch phm cht, mu m bao gi. hiu r vn ny yu cu cc nh kinh doanh phi nhy bn, c kin thc chuyn su v kinh nghim d on cc xu hng bin ng trong nhu cu ca khch hng. Trong xu th hin nay, i hi vic nghin cu phi nm bt r mt hng mnh la chn, kinh doanh ang trong thi k no ca chu k sng ca sn phm trn th trng, Bi v chu k sng ca sn phm gn lin vi vic tiu th hng ho trn th trng, thng thng vic sn xut gn lin vi vic xut khu nhng mt hng ang giai on thm nhp, pht trin l c nhiu thun li tt nht. Tuy nhin i vi nhng sn phm ang giai on bo

14

ho hoc suy thoi m cng ty c nhng bin php xc tin c hiu qu th vn c th tin hnh kinh doanh xut khu v thu c li nhun. Tm li vic nghin cu mt hng th trng ang cn l mt trong nhng yu t tin phong cho hot ng thnh cng ca doanh nghip. Nghin cu dung lng th trng v cc nhn t nh hng Dung lng th trng l khi lng hng ho c giao dch trn mt phm vi th trng nht nh trong thi gian nht nh (thng l mt nm). Vic nghin cu dung lng th trng cn nm vng khi lng nhu cu ca khch hng v lng d tr, xu hng bin ng ca nhu cu trong tng thi im..Cng vi vic nm vng nhu cu ca khch hng l phi nm vng kh nng cung cp ca cc i th cnh tranh v cc mt hng thay th, kh nng la chn mua bn. Nh chng ta bit dung lng th trng khng phi l c nh, n thng xuyn bin ng theo thi gian, khng gian di s tc ng ca nhiu yu t. Cn c theo thi gian ngi ta c th chia cc nhn t nh hng thnh ba nhm sau: + Cc nhn t c nh hng ti dung lng th trng c tnh cht chu k nh tnh hnh kinh t, thi v + Cc nhn t nh hng lu di n s bin ng ca th trng nh pht minh, sng ch khoa hc , chnh sch ca nh nc + Cc nhn t nh hng tm thi vi dung lng th trng nh u c tch tr, hn hn, thin tai, nh cng.. Khi nghin cu s nh hng ca cc nhn t phi thy c nhm cc nhn t tc ng ch yu trong tng thi k v xu th ca thi k tip theo doanh nghip c bin php thch ng cho ph hp . K c k hoch tt n u. Nghin cu gi c cc loi hng ho v cc nhn t nh hng. Trong thng mi gi tr gi c hng ho c coi l tng hp c bao gm gi vn ca hng ho, bao b, chi ph vn chuyn, chi ph bo him v cc chi ph khc tu theo cc bc thc hin v theo s tho thun gia cc bn tham gia. c th d on mt cch tng i chnh xc v gi c ca hng ho trn th trng th gii. Trc ht phi nh gi mt cch chnh xc cc nhn t nh hng n gi c v xu hng vn ng ca gi c hng ho . 15

C rt nhiu nhn t nh hng ti gi c ca hng ho trn th trng quc t. Ngi ta c th phn loi cc nhn t nh hng ti gi c theo nhiu phng din khc nhau tu thuc vo mc ch nhu cu. Thng thng nhng nh hot ng chin lc thng phn chia thnh nhm cc nhn t sau: + Nhn t chu k: l s vn ng c tnh quy lut ca nn kinh t, c bit l s bin ng thng trm ca nn kinh t cc nc. + Nhn t lng on ca cc cng ty xuyn quc gia (MNC). y l mt trong nhng nhn t quan trng c nh hng rt ln ti s hnh thnh ca gi c ca cc loi hng ho trn th trng quc t. Lng on lm xut hin nhiu mc gi khc nhau trn th trng cho mt loi hng ho. Lng on cnh tranh: cnh tranh bao gm cnh tranh gia ngi bn vi nhau, ngi mua vi ngi mua. Trong thc t cnh tranh lm cho gi r i v cht lng nng cao. + Nhn t cung cu: l nhn t quan trng nh hng trc tip n lng cung cp hay lng tiu th ca hng ho trn th trng, do vy c nh hng rt ln n s bin ng ca gi c hng ho. + Nhn t lm pht: gi c hng ho khng nhng ph thuc vo gi tr ca n m cn ph thuc vo gi tr ca tin t. Vy cng vi cc nhn t khc s xut hin ca lm pht lm cho ng tim mt gi do vy nh hng n gi c hng ho ca mt quc gia trong trao i thng mi quc t. + Nhn t thi v: l nhn t tc ng n gi c theo tnh cht thi v ca sn xut v lu thng. Ngoi ra cc chnh sch ca Chnh ph, tnh hnh an ninh, chnh tr ca cc quc gia cng tc ng n gi c. Do vy vic nghin cu v tnh ton mt cch chnh xc gi c ca hp ng kinh doanh xut khu l mt cng vic kh khn i hi phi c xem xt trn nhiu kha cnh, nhng li l mt nhn t quan trng trong quyt nh hiu qu thc hin cc hot ng kinh doanh thng mi quc t. La chn i tng giao dch. Cn c vo cc kt qu ca vic nghin cu dung lng ca th trng, gi c cng ty s tin hnh la chn gia giao phng thc giao dch v thng nhn tin hnh giao dch. Khi tin hnh giao dch cn phi cn c vo lng hng nc cn nhp, cht lng hng nhp, chnh sch v tp qun

16

thng mi ca nc . Ngoi ra iu kin v a l cng l vn cn quan tm. Vic la chn i tng giao dch cn phi da theo mt s ch tiu nh sau: Tnh hnh sn xut kinh doanh ca hng, lnh vc v phm vi kinh doanh kh nng cung cp hng ho thng xuyn ca hng. Kh nng cung cp hng ho thng xuyn ca hng. Kh nng v vn, c s vt cht k thut. Thi v quan im kinh doanh l chim lnh th trng hay c gng dnh ly c quyn v hng ho. Uy tn ca bn hng. Trong vic la chn thng nhn giao dch tt nht nn gp trc tip trnh nhng i tc trung gian, tr trng hp doanh nghip mun thm nhp vo th trng mi cha c kinh nghim. Vic la chn cc i tc ph hp l mt trong nhng iu kin cn thc hin thng li cc hp ng thng mi quc t. Song n ph thuc rt nhiu vo nng lc ca ngi lm cng tc m phn, giao dch. 1.2. Nghin cu th trng cung cp hng ho xut nhp khu (Ngun hng xut khu). Hp ng kinh doanh thng mi ni chung v kinh doanh xut nhp khu ni ring thc t l hnh vi mua v bn. Bn l quan trng v khi bn c tc l kim c tin song trn thc t mua li l tin ra v c s cho hnh vi kim tin. Do vy, nghin cu v th trng cung cp hng cho cng ty cng ty la chn c ngun hng ph hp c ngha rt ln. Da trn c s nm chc nhu cu ca th trng trn th gii, cc cng ty tin hnh nghin cu v xc nh c cc ngun hng tho mn cc mhu cu . i vi cc cng ty l cc doanh nghip thng mi chuyn doanh XNK c th k n cac ngun hng sau: +Ngun hng tn kho u k cng ty. Xc nh theo phng php c tnh. + Ngun hng thu gom khng tp trung + Ngun hng thu gom tp trung. 17

Vin nghin cu v ngun hng khng ch b hp trong phm vi v ngun cung cp m i hi phi xc nh r v kh nng cung ng ca tng ngun c th nh: + Khi lng hng ho m mi ngun c th cung cp. + Quy cch, chng loi hay cht lng ca hng ho. + Thi im hng ho c th thu mua. + n gi ng vi tng loi hng ho v phng thc mua. + c im kinh doanh ca tng chn hng. Kh nng cung cp hng c xc nh bi ngun hng thc t v ngun hng timnng. Ngun hng thc t l ngun hng c v ang sn sng a vo lu thng. Vi ngun hng ny doanh nghip ch cn ng gi l c th xut khu c. Ngun hng tim nng l ngun hng cha xut hin, n c th c hoc khng xut hin trn th trng. i vi cc ngun ny i hi doanh nghip XNK phi c u t, c t hng hp ng kinh t th ngi sn xut mi tin hnh sn xut. Vic nghin cu ngun hng xut khu cn c mc ch xc nh mt hng d nh kinh doanh xut khu c ph hp v p ng nhng nhu cu ca th trng nc ngoi v nhng ch tiu nh v sinh thc phm hay khng da trn c s ngi XNK c nhng hng dn cho ngi cung cp iu chnh ph hp vi yu cu ca th trng nc ngoi. Mt khc nghin cu ngun hng xut khu phi xc nh c gi c ca hng ho trong nc so vi gi c quc t nh th no? t y c th tnh c doanh nghip s thu c li nhun l bao nhiu t a quyt nh chin lc kinh doanh ca tng cng ty. Ngoi ra, qua nghin cu ngun hng xut khu bit c chnh sch qun l ca nh nc v mt hng nh th no? Mt hng c c php xut khu khng? C thuc hn ngch xut khu khng? C c nh nc khuyn khch khng? Sau khi tin hnh nghin cu k lng th trng hng ho th gii (th trng xut khu v th trng trong nc (th trng ngun hng xut khu)) cng ty tin hnh nh gi, xc nh v la chn mt hng kinh doanh xut khu ph hp vi ngun lc v cc iu kin hin c ca cng ty tin hnh kinh doanh xut nhp khu mt cch c hiu qu nht. 2. Lp phng n kinh doanh 18

Trn c s nhng kt qu thu lm trong qu trnh nghin cu tip cn th trng, n v kinh doanh lp phng n kinh doanh. Phng n ny l k hoch hot ng ca n v nhm t n nhng mc tiu xc nh trong kinh doanh. Vic xy dng phng n kinh doanh bao gm cc bc sau: a. nh gi tnh hnh th trng v thng nhn Trong bc ny, ngi xy dng chin lc cn rt ra nhng nt tng qut v tnh hnh, phn tch thun li v kh khn trong kinh doanh. b. La chn mt hng, thi c, iu kin v phng thc kinh doanh c. ra mc tiu Nhng mc tiu ra trong mt phng n kinh doanh bao gi cng l mt mc tiu c th nh: s bn c bao nhiu hng ho, vi gi c bao nhiu, s thm nhp vo th trng no d. ra bin php thc hin Nhng bin php ny l cng c t c mc tiu ra. Nhng bin php ny bao gm c bin php trong nc v ngoi nc, trong nc nh: u t vo sn xut, ci tin bao b, k hp ng kinh t, tng gi thu mua Nhng bin php ngoi nc nh: y mnh qung co, lp chi nhnh nc ngoi, m rng mng li i l. e. S b nh gi hiu qu kinh t ca vic kinh doanh Vic nh gi hiu qu kinh doanh c thng qua mt s ch tiu ch yu sau: + Ch tiu t sut ngoi t hng xut khu hoc hng nhp khu. + Ch tiu thi gian hon vn tnh theo cng ty sau. + Ch tiu t sut li nhun +Ch tiu ho vn. Sau khi phng n kinh doanh c ra, n v kinh doanh phi c gng t chc thc hin phng n thng qua vic qung co, bt u cho hng chun b hng ho. 3. Giao dch, n phn k kt hp ng. 3.1. Giao dch m phn 19

 tin ti k kt hp ng mua bn vi nhau ngi xut khu v nhp v ngi nhp khu th phi qua 1 qu trnh giao dch. Trong bun bn quc t thng bao gm nhng bc giao dch ch yu sau: a.1. Hi gi (Inquiry) y c th coi l li thnh cu bc vo giao dch. Nhng xt v phng din thng mi th y l vic ngi mua ngh ngi bn cho mnh bit gi c v cc iu kin mua hng. Ni dung ca mt hi gi c th gm: tn hng, quy cch, phm cht, s lng, thi gian giao hng mong mun. Gi c m ngi mua hng c th tr cho mt hng thng c ngi mua gi kn, nhng trnh mt thi gian hi i hi li, ngi mua nu r nhng iu kin m mnh mong mun lm c s cho vic quy nh gi: loi tin, th thc thanh ton, iu kin c s giao hng. a.2. Cho hng (Offer) y l li ngh k kt hp ng nh vy pht gi c th do ngi bn hoc ngi mua a ra. Nhng trong bun bn khi pht gi cho hng, l vic ngi xut khu th hin r nh bn hng ca mnh. Trong cho hng ta nu r: tn hng, quy cch, phm cht, gi c s lng, iu kin c s giao hng, thi hn mua hng, iu kin thanh ton bao b k m hiu, th thc giao nhn trong trng hp hai bn c quan h muabn vi nhau hoc iu kin chung giao hng iu chnh th gi cho hng c khi ch nu nhng ni dung cn thit cho ln giao dch nh tn hng. Nhng iu kin cn li s p dng nhng hp ng k trc hoc theo iu kin chung giao hng gia hai bn. Trong thng mi quc t ngi ta phn bit hai loi cho hng chnh: Cho hng c nh (Firm offer) v cho hng t do (Free offer) a.3. t hng (Oder) y l li ngh k kt hp ng xut pht t pha ngi mua c a ra di hnh thc t hng. Trong t hng ngi mua nu c th v hng ho nh mua v tt c nhng ni dung cn thit cho vic k kt hp ng. Thc t ngi ta ch t hng vi cc khch hng c quan h thng xuyn. Bi vy, ta thng gp nhng t hng ch nu: tn hng, quy cch, phm cht, s lng, thi hn giao hng v mt vi iu kin ring bit i vi ln t hng . V nhng iu kin khc, hai bn p dng iu kin 20

chung v tho thun vi nhau hoc theo nhng iu kin ca hp ng k kt trong ln trc. c.4. Hon gi (Counter-offer). Khi nhn c cho hng (hoc t hng) khng chp nhn hon ton cho hng (t hng) m a ra mt ngh mi th ngh mi ny l hon gi, cho hng trc coi nh hu b trong thc t, mt ln giao dch thng tri qua nhiu ln hon gi mi i n kt thc. a.5. Chp nhn gi (Acceptance) Chp nhn l s ng hon ton tt c mi iu kin ca cho hng (hoc t hng) m pha bn kia a ra khi hp ng c thnh lp. Mt chp thun c hiu lc v mt php lut, cn phi m bo nhng iu kin di y. - Phi c chnh ngi nhn gi chp nhn - Phi ng hon ton v iu kin vi mi ni dung ca cho hng. - Chp nhn phi c truyn t n ngi pht ea ngh. a.6. Xc nhn (Confirmation) Hai bn mua bn sau khi thng nht tho thun vi nhau v cc iu kin giao dch, c khi cn thn ghi li mi iu tho thun gi cho bn kia. l vn kin xc nhn. Vn kin do bn bn gi thng gi l nhn bn hng do bn mua gi v giy xc nhn mua hng. Xc nhn thng c lp thnh 2 bn, bn xc nhn k trc ri gi cho bn kia. Bn kia k xong gi li mt bn ri gi tr li mt bn. Cc bc giao dch ca hot ng thng mi quc t c th tm tt s sau: Hi gi Cho hng t hng Hon gi Chp nhn

Xc nhn

b. Cc hnh thc m phn b.1. m phn giao dch qua th tn.

21

Ngy nay m phn thng qua th tn v in tn vn cn l mt hnh thc ch yu giao dch gia cc nh kinh doanh xut nhp khu. Nhng cuc tip xc ban u thng qua th t. Ngay c sau ny khi hai bn c iu kin gp g trc tip th vic duy tr quan h cng phi qua th t thng mi. So vi vic gp th giao dch qua th tn tit kim c nhiu chi ph. Trong cng mt lc c th giao dch vi nhiu khch hng nhiu nc khc nhau. Ngi vit th c iu kin cn nhc suy ngh tranh th kin nhiu ngi v c th kho lo du kn nh thc s ca mnh. Nhng vic giao dch qua th tn thng i hi nhiu thi gian ch i, c th c hi mua bn s tri qua. Tuy nhin vi s pht trin ca mng Internet nh hin nay th nhc im ny c khc phc phn no. Vi i phng kho lo gi dn th vic phn on ca h qua li l trong th l mt vic rt kh khn. b.2. Giao dch m phn qua in thoi Vic m phn qua in thoi nhanh chng, gip cc nh kinh doanh tin hnh m phn mt cch khn trng ng vo thi im cn thit. Nhng ph tn in thoi gia cc nc rt cao, do vy cc cuc m phn bng in thoi thng b hn ch v mt thi gian, cc bn khng th trnh by chi tit, mt khc trao i qua in thoi l trao i bng ming khng c g lm bng chng nhng tho thun, quyt nh trao i. Bi vy in thoi ch c dng trong nhng trng hp cn thit, tht khn trng s l thi c, hoc trng hp m mi iu kin tho thun song ch cn ch xc nh nhn mt vi chi tit khi phi s dng in thoi, cn chun b tht chu o c th tr li ngay mi vn c nu ln mt cch chnh xc. Sau khi trao i bng in thoi cn c th xc nh ni dung m phn, tho thun. b.3.Giao dch phn bng cch gp trc tip Vic gp g trc tip gia hai bn trao i v mi iu kin giao dch, v mi vn lin quan n vic k kt v thc hin hp ng mua bn l hnh thc m phn t bit quan trng. Hnh thc ny y nhanh tc gii quyt mi vn gia hai bn v nhiu khi l li thot cho nhng m phn bng th tin hoc in thoi ko di qu lu m khng c kt qu. Hnh thc ny thng c s dng khi c nhiu iu kin phi gii thch cn k thuyt phc nhau hoc v nhng hp ng ln, phc tp. 3.1. K kt hp ng xut khu 22

Vic giao dch m phn nu c kt qu s dn ti vic k kt hp ng xut khu. Hp ng xut khu thng c thnh lp di hnh thc vn bn. nc ta, hnh thc vn bn ca hp ng l bt buc i vi cc n v xut khu. y l hnh thc tt nht bo v quyn li ca c hai bn. Ngoi ra n cn to thun li cho thng k, theo di, kim tra vic k kt v thc hin hp ng. Khi k kt hp ng, cc bn cn ch mt s quan im sau: -Cn c s tho thun thng nht vi nhau tt mi iu khon cn thit trc khi k kt. - Mi iu kin cn r rng trnh tnh trng mp m, c th suy lun ra nhiu cch. - Mi iu khon ca hp ng phi ng vi lut l ca hai quc gia v thng l quc t. - Ngn ng ca hp ng l ngn ng hai bn cng chn v thng Mt hp ng xut khu thng gm nhng phn sau: - S hp ng - Ngy v ni k hp ng - Tn v i ch ca cc bn k kt - Cc iu khon ca hp ng nh: + Tn hng, quy cch phm cht, s lng, bao b, k m hiu + Gi c, n gi, tng gi + Thi hn v a im giao hng, iu kin giao nhn + iu kin thanh ton - iu kin khiu ni, trng ti + iu kin bt kh khng + Ch k ca hai bn Vi nhng hp ng phc tp nhiu mt hng th c thm cc phc lc l nhng b phn khng th tch ri cu hp ng. 4. T chc thc hin hp ng xut khu

23

y l mt l mt cng vic tng i phc tp n i hi phi tun th lut quc gia v lut quc t, ng thi bo m quyn li quc gia v uy tn ca doanh nghip. bo m yu cu trn doanh nghip thng phi tin hnh cc bc ch yu sau: S xut khu hng ho
Xin giy php Kim tra cht lng

Chun hng

Thu tu

Th tc thanh ton

Gii quyt tranh chp

Kim tra hng ho

Mua bo him

Giao hng

Lm th tc hi quan

Tu thuc vo tng hot ng xut khu m cn b xut khu phi thc hin cc nghip v khc nhau. Trnh t cc nghip v cng khng c nh. 5. Phn tch nh gi kt qu, hiu qu kinh doanh y l mt trong nhng ni dung quan trng trong hot ng kinh doanh xut khu, l cn c iu chnh v tip tc hot ng kinh doanh xut khu mt cch c hiu qu. Kt qu hot ng kinh doanh xut khu c th hin bng nhng ch tiunh doanh thu xut khu, li nhun xut khu. Hiu qu l mt ch tiu tng i nhm so snh kt qa kinh doanh vi cc khon chi ph b ra. xy dng ch tiu trn cn phi xc nh r cc ch s tuyt i trong kinh doanh TMQT nh: Tng gi thnh sn phm Thu nhp ngoi t xut khu ( tnh theo gi FOB) Thu ni t ca hng ho xut khu: L s ngoi t thu c do xut khu tnh i ra ni t theo t gi hin hnh. 24

T cc con s ny, tnh c hiu qu kinh doanh xut khu theo cng thc sau:

1.

T l thu nhp NT XK =

Gi thnh chuyn i XK =

Nu o ngc ch tiu ny l hiu qu tng i ca xut khu Thu nhp ni t XK-gi thnh XK Ni t Gi thnh XK Ni t

T l l li XK=

III. cc nhn t nh hng n hot ng kinh doanh xut nhp khu. 1. Cc nhn t khch quan. 1.1. Nhn t chnh tr lut php.

Hot ng kinh doanh xut nhp khu c tin hnh thng qua cc ch th hai hay nhiu mi trng chnh tr php lut khc nhau, thng l v th trng cng khc nhau. Tt c cc n v tham gia vo thng mi quc t u phi tun th lut thng mi trong nc v quc t. Tun th cc chnh sch , quy nh ca nh nc v thng mi trong nc v quc t : - Cc quy nh v khuyn khch , hn ch hay cm xut khu mt Cc quy nh v thu quan xut khu. - s mt hng . - Cc quy nh v quyn li v ngha v ca doanh nghip khi tham gia vo hot ng xut khu. 25

- Phi tun th php lut ca nh nc ra. Cc hot ng kinh doanh khng c i tri vi ng li pht trin ca t nc. 1.2. Cc nhn t kinh t x hi. S tng trng ca kinh t ca t nc. Sn xut trong nc pht trin s to iu kin thun li cho vic sn xut hng xut khu, lm tng kh nng cnh trnah ca hng xut khu v mu m , cht lng , chng loi trn th trng th gii. Nn kinh t ca mt quc gia cng pht trin th sc cnh tranh v hng xut khu ca nc trn th trng th gii s khng ngng c ci thin. S pht trin ca hot ng thng mi trong nc cng gp phn hn ch hay kch thch xut khu, bi n quyt nh s chu chuyn hng ho trong ni a v th gii. S bin ng ca n kinh t th gii s nh hng trc tip n th trng hng ho trong nc v th gii, do vy s nh hng rt ln n hot ng kinh doanh xut khu. H thng ti chnh, ngn hng cng c nh hng rt ln n hot ng xut khu. Hot ng xut khu lin quan mt thit vi vn thanh ton quc t, thng qua h thng ngn hang gia cc quc gia. H thng ti chnh , ngn hng cng pht trin th vic thanh ton din ra cng thun li , nhanh chng s to iu kin thun li hn cho cc n v tham gia kinh doanh xut khu. Trong thanh ton quc t thng s dng ng tin ca cc nc khc nhau, do vy t gi hi oi c nh hng rt ln n hot ng xut khu. Nu ng tin trong nc so vi cc ng tin ngoi t thng dng lm n v thanh ton nh USD , GDP... s kch thch xut khu v ngc li nu ng tin trong nc tng gi so vi ng tin ngoi t th vic xut khu s b hn ch . H thng c s h tng pht trin cng nh hng ln n hot ng xut khu. Hot ng xut khu khng th tch ri h thng c s h tng , h thng thng tin lin lc , vn ti ... t khu nghin cu th trng n khu thc hin hp ng , vn chuyn hng ho v thanh ton. H thng c s h tng pht trin s to iu kin thun li cho vic xut khu v gp phn h thp chi ph cho n v kinh doanh xut khu. 26

Ngoi ra, s ho nhp v hi nhp vi n kinh t khu vc v th gii, s tham gia vo cc t chc thng mi nh: AFTA, APEC, WTO s c nh hng rt ln n hot ng xut khu.

2. Nhng nhn t ch quan thuc phm vi doanh nghip. 2.1- C ch t chc qun l cng ty. Nu c ch t chc b my hp l s gip cho cc nh qun l s dng tt hn ngun lc ca cng ty., s nng cao c hiu qu ca kinh doanh ca cng ty. Cn nu b my cng knh , s lng ph cc ngun lc ca cng ty v hn ch hiu qu kimh doanh ca cng ty. 2.2.Nhn t con ngi. Trnh chuyn mn v nng lc lm vic ca mi thnh vin trong cng ty l yu t c bn quyt nh s thnh cnbg trong kinh doanh. Cc nghip v kinh doanh xut khu nu c cc cn b c trnh chuyn mm cao, nng ng , sng to trng cng vic v c kinh nghim th chc chn s mang li hiu qu cao. 2.3. Nhn t v vn v trang b vt cht k thut ca cng ty. Vn l yu t khng th thiu trong kinh doanh. Cng ty c vn kinh doanh cng ln th c hi dnh c nhng hp ng hp dn trong kinh doanh s tr nn d dng hn. Vn ca cng ty ngoi ngun vn t c th ngun vn huy ng cng c vai tr rt ln trong hot ddng kinh doanh. Thit b , c s vt cht k thut thc cht cng l ngun vn ca cng ty ( vn bng hin vt). Nu trang b c s vt cht k thut hin i , hp l s gp phn lm tng tnh hiu qu trong hot ng kinh doanh ca cng ty.

VI. khi qut v xut khu ch 1. Khi qut v cy ch 27

Hin nay trn th gii c khong 95 nc ung ch ch ring 12 nc nhp khu ch nhiu nht th gii, hng nm nhp trn 1,15 triu tn trong khi ch c khong 28 nc c iu kin t nhin trng ch. Vit Nam l mt trong nhng nc c iu kin kh hu v t ai thun li cho cy ch pht trin. Cy ch xut hin rt sm nc ta v c s pht trin tng i lau di lm r vn chng ta c th xem nhn nhn mt s im sau: a. S hnh thnh pht trin cy ch Vit Nam Ch l mt loi cy cng nghip c gi tr kinh t cao lu nm, trng mt ln c th thu hoch nhiu nm. Trng ch ch yu ly bp ch non l nhng bp ch v 2-3 l non. T l tu theo cch ch bin v cng ngh ch bin khc nhau m cho cc sn phm kc nhau: ch xanh, ch en, ch vng, ch + Ch xanh l l loi sn phm c ch bin t bp ch sau khi thu hi em sy kh ri c ng gi. Vic sao kh phi m bo sao cho ch sau khi sy kh phi c hng v hp dn cng nh nc ch khi pha phi l mu xanh ... + Ch en l loi ch sau khi thu hi ch ti v cc bp ch c nghin nh , sy kh ri qua mt s quy trnh nht nh lc cht kch thch trong ch a ra mt sn phm khng gy mt ng. Loai ch ny c cc nc phng ty v khu vc trung cn ng rt a chung v thng dng vi mt cht ng. +Ch vng l mt loi ch dng cha bnh. y l loi ch c trng vng t c cht khong v iu kin khc bit nhng vng ch khc v ging ch ny l ch tuyt. nc ta ch c duy nht vng Sn Dng ( thuc tnh Tuyn Quang ) l trng c loi ch ny . Cy ch l mt loi cy nng sn c gi tr kinh t kh, khng nhng ch em li li ch cho ngi sn xut m ng gp mt phn khng nh vo kim nghch xut khu Chnh v li ch ca cy ch m nc ta ch c trng t rt sm, th nh mt s ngun li liu t cy ch xut hin v c trng t trc cng nguyn cho ti th k 17 nc ta sm hnh thnh 2 vng sn xut ch l: Ch vn vng trung du v ch vng ni. Ch vng trung du sn 28

xut ch ti, ch n v ch bm ch bin n gin. Vng ch min ni sn xut loi ch chi, ch mn ca ng bo dn tc. K thut trng ch ch yu l qung canh, ch bin n gin mang tnh t cung t cp hoc trong cng ng lnh th nh. n th k 19, mt ngi Php bt u kho st vic sn xut v bun bn ch H Ni. n nm 1890 Panlchllan xy dng n in ch u tin Vit Nam ti Tnh Cng (Ph Th) din tc khong 60 ha. n nm 1925 cy ch pht trin mnh, c nc hnh thnh 3 vng trng ch chnh v tng din tch khong 13000ha v sn lng hng nm t khong 6000 tn kh. Sau chin thng in Bin Ph thng 5/1945, min Bc hon ton gii phng, ng v Chnh ph c nhiu ch trng chnh sch pht trin sn xut cy ch. Nm 1955 din tch ch c 5,5 nghn ha, n nm 1965 t 16,6 nghn ha. Nm 1970 l 21 nghn ha, nm 1980 l 46,9 nghn ha. Trong lc sn lng bp ticng khng ngng tng ln t 12,6 nghn tn nm 1960 n 21,2 nghn tn, nm 1965, 1970 l 10,5 nghn tn. Nhng nm gn y: 1980 din tch trng ch l 39,9 nghn ha, n nm 2000/din tch ch l 82 nghn ha sn lng ch t khong 190, 424 nghn tn (60 nghn tn ch quy kh) Qua s liu trn cho thy din tch v sn lng ch ca Vit Nam khng ngng tng ln qua cc nm, v mc tng trng tng u n qua cc nm. Trong thi k bao cp mc sn xut cn tri buc trong c ch c nn xut pht im ca ngnh ch chuyn sang sn xut hng ho cn thp. C s vt cht, c bit l c s h tng cn lc hu. Nng sut ch, hiu qu s dng rung t v i sng ca nhn dn vng ch cn cha cao. Trn 70% thu nhp vn dnh cho n, i sng nhn dn cc vng trng ch cong gp nhiu thiu thn c bit ca nhn dn min ni trung du Bc B, y l vng c din tch trng ch chim 60,3% din tch trng ch c nc. ( ng bng Sng Hng l 4,04%). Khu 4 c 6,16%, Duyn hi min trung l 2,39%, Ty nguyn l 22,8%, cc vng cn li 4,31%. iu ny th hin bng s sau:

29

Th trng nng thn cn yu t, nhiu vng cha c iu kin v tin cho s ra i nn kinh t hng ho nh : Th trng vn, th trng sc lao ng, th trng cng gh v th trng tiu th sn phm cn thiu ng b v km pht trin. Do vy, khu lu thng ca nhng sn phm lm ra t ch thng xuyn b ch tc t lm nh hng n sn xut khng tin ti sn xut m rng theo chiu rng v chiu su. Bn cnh ng ngi nng dn vng ch phi chu khon thu nh : Thu nng nghip, thu thu lihn na do b chn p c u vo v u ra, li ch ca ngi trng ch b vi phm l yu t hn ch ng lc pht trin sn xut. Sau i hi TW ng VI, vi ng li i mi chnh sch hp l thi mt lung kh mi vo vic pht trin sn xut ch ca Vit Nam. T nm 1986 tr li y(2000) ngnh ch Vit Nam c c nhng tin b, nng sut sn lng ngy cng cao. Khng nhng n ci thin c i sng ca ngi trng ch, sn xut ch m cn ng gp mt phn khng nh vo t[ngr kim nghch xut khu. b. Tnh hnh sn xut Nh chng ta bit Vit Nam l mt trong nhng quc gia co li th v sn xut ch do nhng i kin v kh hu , th nhng rt thch hp. c bit l din tch t ai ph hp vi kh nng trng ch Vit Nam( hin nay ti 200.000 ha). Hn na chng ta c nghnh cng nghip ch bin ch pht trin hn 40 nm nay, hng nm xut khu 2-4 van tn n nhng nm ti s l 5-6 van tn trn mt nm. Bn cnh vng t tt trng ch c phn b hu ht cc vng kinh t trng im ca t nc, chnh v th m theo nh mt s nh kinh t cho rng vit nam l mt trong nhng vng t y h hn cho cc nh u quan tm n vic pht trin ch. Sn phm hin nay gm cc loi ch en , ch xanh , ch vng, ch tho dc, cc loi ch hng hoa sen, nhi, si , ch p hng tng hp. Theo nh ngn tin ca Hip hi ch Vit Nam n nay nc ta trng c khong 130 nghn ha, vi sn lng t 4.32 tn /ha. Tng sn lng cc loi t khong 60 nghn tn tp trung ch yu ba vng chnh l min ni Bc B , Ty nguyn v Khu Bn c. c ci nhn chnh xc hn v vn ny chng ta c th quan st biu sau. Din tch Nng sut- sn ln ch qua cc thi k 30

Din tch v NS cc .v tnh vng

1.Din tch c nc a. T. Du v min ni pha bc b. Ty nguyn c. khu bn c 2. Nng sut 3. Sn lng Vng trung du v bc b Ty nguyn 1000 ha

1995 1996
6,47 4,01 65,59 42,31

1997
70,3 47,72 14,8 5,34 3,512 197,2 100,1 60,7

1998
78,6 45,16 15,42 6,12 3,84 200,3 121,2 61,1

1999
90,3 50,1 16,7 6,01 4,31 233,1 137,9 62,5

2000
130.9 60,03 20,13 6,25 4,612 292,4 165,9 70,02

15,06 13,31 4,12 3,45 3,48

Tn /ha

3,47

1000 tn 178,3 180

94,22 95,2 53,32 53,32

Ngun: Tp ch nng nghip ( b nng nghip v pht trin nng thn1995- 2000). Tnh hnh sn xut ch khng ch pht trin v din tch, nng sut , sn lng m bn canh n th hiu qu ca vic sn xut ch cng khng ngng c ci thin theo thi gian. Hiu qu kinh t ca mt ha ch kinh doanh

v.tnh

1998

1999

2000

2001 (ch tiu)

1.Sn Lng 2. Gitr sn lng 3. Chi phi sn xut 4.Thu nhp thun 5.Tng thu nhp 6.Thu nhp ngy cng 7.T sut li nhun

Tn /ha 1000 nt Nt nt nt

3,78 4611,3 3915,5 995,8 2042,2 8,08 25%

4,31 4824,5 4111,8 1612,7 2252,3 8,9 26,8%

4,612 5223,6 4389,3 1443,2 2019,9 9,35 21.9%

48,1 6392,6 4569,9 1822,7 2941,8 10,7 39,1%

Ngun: Tp ch nng nghip thng 5 nm 2001 31

Nhn vo bng ta thy, hiu qu ca 1 ha ch kinh doanh khng phi l nh. Nu chng ta u t mt cch chnh xc, hp l, cng ngh ch bin t hiu qu th thu nhp ca ch l khng nh. Nm 1997 t sut li nhun l 25% th nm 1999 ch cn li l 21,95 do s bin ng ca th trng th gii v nm 2000 39,1% do th trng i vo n nh. iu ny cho thy l nm 200 ch Vit Nam s c nhng bc tin ng k ra th trng th gii. sn xut v xut khu ch Vit Nam thu c li nhun cao nht, ti u nht chng ta phi c nhng ci t v u t, qun l v c bit l nng cao i mi v mt khoa hc k thut v cng ngh sn xutm, ch bin ng gi, bo qun c. Tnh hnh xut khu ch Vit Nam Tnh hnh sn xut ch Vit Nam ngy cng tng cho nn xut khu ch Vit Nam ngy mt tng th trng m rng hin nay chng ta c quan h xut khu ch vi khong 30 nc trn th gii. Xut khu ch em li li ch kinh t khng nh n em li mt lng ngoi t ng k. Xut khu ch Vit Nam nm 1990 t 1,5 % lng ch xut khu ch th gii Nm 1995 1999 2000 T l % 1,7 1,91 2

Ngun : V xut nhp khu B thng mi iu ny cho thy hng nm chng ta xut khu khi lng ch ngy cng ln ra th trng th gii l mt iu ng mng cho ngnh ch Vit Nam. c bit l khi lng ch xut khu ca chng ta chim mt t trng ng k so vi khi lng xut khu ch xut khu ca ton th gii. Vi mc tiu ca ngnh ch Vit Nam nm 2005 chng ta xut khu hn 2,5% lng ch xut khu th gii v nm 2010 l 3%.

Bng 3: Phn nh lng ch xut khu ca Vit Nam 1995-2001 32

Nm 1995 1996 1997 1998 1999 2000

Lng ch xut khu ( 1000 tn) 17,041 20,755 32,229 33,295 36,440 44,2

Tr gi xut khu ( triu USD) 21,2 29,031 47,902 50,497 45,145 51,230

Ngun: V xut nhp khu B thng mi Qua bng trn ta thy khi lng v kim ngch ca ch khng ngng tng : nm 1997 vt qua ngng 30 ngn tn, t 32,295 v 3 nm tip theo khi lng xut khu vn tip tc tng, khi lng nm 1998 33,295, nm 2000 45 tn. iu ny cho thy ngnh ch Vit Nam c th thc hin tt quyt nh s 43/199/Q-TTg trong nhng nm u ca thp k 21 l rt kh thi. 2. Khi qut v tnh hnh xut khu ch ca th gii Ch c sn xut 28 nc, nhng c ti hn 100 nc tiu th ch. Ch l mt trong nhng loi ung ph bin nhiu nc trn th gii. T lu ch tr thnh cy cng nghip ch yu ca mt s quc gia. Xt v mc phn b din tch trng ch: Chu c 12 nc chim khong 90%, chu Phi (12 nc) 8% v Nam M 2% (4 nc). Nh vy ch c sn xut v xut khu ch yu chu . Do nhng thay i sn xut v xut khu ch ca th gii s ph thuc ln vo tnh hnh sn xut v xut khu ch ca chu . c c bc tranh v xut khu ch trn th gii, ta ln lt xem xt cc kha cnh sau: 2.1. Sn lng Mc d din tch trong nhng nm gn y c xu hng gim (gim 0,4% nm), nhng nh c u t vn cng nh k thut thm canh tng nhanh nng sut thu hoch (23% nm), nn n nm 2000 sn lng ch th gii ln ti 3 triu tn. Tc tng 33

trng sn lng bnh qun mi nm l 2% y l mt tc tng trng kh vi mt cy cng nghip di ngy nh ch.

Biu 4: Din tch, nng sut, sn lng ch th gii

Danh mc Din tch Nng sut Sn lng n v Nghn/ ha Tn/ha Nghn tn 1994 2.299 1,137 2.615 1995 2.296 1,124 2.581 1996 2.310 1,135 1.622 1997 2.303 1,213 2.794 1998 2297 1,298 2.986 1999 2.253 1,27 2.871 2000 2.250 1,29 3.000

Ngun : B k hoch v u t Nc c sn lng ch hng nm cao nht th gii l n vi 811 nghn tn nm 1997, chim 27,26% tng sn lng th gii. Tip n l Trung Quc (23,32%) Srilanca (9,38%), KenYa (9,3) v Indonexia (6,55%). Mc d sn lng ch ph thuc rt ln vo iu kin thi tit nn bin i khng n nh, nhng nhn chung th 10 nm tr li y, sn lng ch hu ht cc nc u tng nn vi mt mc tng trng kh cao. Sn lng ch mt s nc ch yu trn th gii n v tnh: 1000 tn Tn nc n Trung Quc Snilanca Kenya Innxia Nht Bn Iran Bnglalet Vit Nam 1991-1993 749 588 218 201 139 83 52 48 36 1994 753 610 244 209 136 86 56 52 42 1995 764 609 246 244 145 89 54 48 40 1996 780 617 259 257 144 90 56 55 47 1997 811 558 277 221 139 88 55 34 45 34

Ngun: FAO 2.2. Xut khu Trong 28 nc sn xut ch th c 26 quc gia xut khu ch. Theo s liu thng k, ta c th thy 50 % sn lng th gii ch dnh cho xut khu. Nhng nc xut khu ch hng u th gii nh Srilanca, Kenya, n , Trung Quc chim t trng khong 70% khi lng ch ca th gii. Tip theo l Kenya y l mt nc c bc nhy vt trong ngnh ch v c nh gi l mt nc c rt nhiu trin vng v ngnh ch. n v Trung Quc l hai quc gia ln tuy nhin vic xut khu ch ca hai nc ny khng n nh do ph thuc vo rt nhiu vo vic tnh hnh tiu th ni a. Xut khu ch th gii thi gian qua tng vi tc tng i n nh , bnh qun 3% nm. iu ny chng t rng cc nc c iu kin pht trin cy ch vn khng ngng y mnh sn xut v xut khu ch. hiu r tnh hnh xut khu ch trn th gii chng ta c th tham kho biu sau: Xut khu ch th gii nhng nm gn y.

Nm 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000

Kim nghch ( 1000 USD) 2.524.954 2.212.449 2.289.409 2.089.409 2.226.866 2.500.252 3.017.509 2.758.903 2.674.418 2.710.000 Ngun : B k hoch u t

Sn lng ( tn) 1.207.290 1.108.145 1.193.144 1.052.177 1.119.029 1.234.708 1.351.562 1.175.000 1.195.000 1.200.000

35

Xut khu ch mt s nc trn th gii n v :1000 tn Tn nc 1. Srilanca 2.Kenya 3.n 4. Trung Quc 5.Innexia 6. AHentina 7. Malayxia 8. Bangladesh 1994 199 177 83 192 118 39 36 28 1995 224 183 149 148 85 43 39 24 1996 235 237 164 170 79 41 33 25 1997 234 244 154 173 101 41 37 26 1998 258 209 156 1 64 40 31 25 1999 268 235 153 172 70 42 30 24 2000 262 245 157 175 68 40 31 25

Ngun FAO 2.3. Nhp khu ch ca th gii trong nhng nm gn y Th trng nhp khu ch th gii gn y c xu hng tng. Hng nm th gii nhp khong 1,2 triu tn ch kh. Nhng nhp khu ch hng u th gii l: Anh, Nga, Pakistan. Ch ring 5 nc ny nhp khu ti 45% tng lng ch xut khu ca cc nc v chim hn 20% sn lng ch ton th gii. Vic bn trn th trng ch yu c tp trung ti 4 trung tm u gi ln nht trn th gii l: Lun n, Niuli, Clmbia, Monbaza. Phng php bn u gi c s dng l phng php u gi ngoi khi hoc l phng php u gi treen t lin. Vic trao i bun bn ch trn th gii ch yu da vo thng tin v ch do hi mi gii ch Lun n thng tin vo th su hng tun. tm hiu thm tnh hnh nhp khu ch ca mt s nc nhp khu ch ln nht th gii, trc ht ta c th tham kho biu: Nhp khu ch ca mt s nc ch yu. nvtnh:1000 tn Tn nc 1.Anh Nm 1995 147.406 Nm 1996 148.452 Nm 1996 150.538 Nm1997 152.016 36

2. Nga 3.Pakistan 4.M 5.Ai Cp 6. afganistan 7.maroc

135.000 104.200 83.934 70.023 40.542 30.076

11.095 110.703 89.155 65.41 41.100 28.400

150.000 860.871 81.216 77.892 38.000 35.016

150.000 115.640 87.200 76.400 42.312 32.560

Ngun: Tea Statisties 2.4 Gi c Gi ch l mt nhn t nhy cm vi cung cu trn th trng th gii, v chu nh hng rt ln ca iu kin kh hu. Tuy nhin trong nhng nm gn y gi ch trn th gii l tng i n nh. Vic mi gii thng c thng qua nhng nh mi gii giu kinh nghim nm bt c nhu cu tiu dng v qung co. Trong c 4 cng ty hng u chim ti 80% th trng ch l: Brooker Bond, Liptone, Lytone, Lyons Tetley Gi ch xut khu trn th gii trong cc nm t 1991 n 1996 tng i n nh (trn di 2000 USD/tn), iu chng t rng cung v cu trn th trng chnh lch khng ng k. Nhng nm tip theo t 1997 n 1999 gi ch xut khu tng mnh, iu c th l gii do cu tng t ngt ca Nga, iran v cc nc chuyn sang tng t trng xut khu ch c phn cp thit, gi ch coa trong c cu ch xut khu. hiu r hn v tnh hnh gi ch th gii thi gian ta c th tham kho biu. Gi ch xut khu ca th gii t 1994- 2000. n v tnh: Triu USD/ 1000 tn Nm 1994 1995 1996 1997 Gi ch ca xut khu ca th gii 1,715 1,697 1,980 2,227

37

1998 1999 2000

2,327 1,697 1,707

Ngun: V xut nhp khu B Thng Mi 2.5.Trin vng th trng a. Sn lng Theo nh ngun tin ca FAO cho bit, sn lng ch th gii tng 1,97 triu tn nm 1994 ln 3,1 triu tn nm 2005 vi t l tng i cao khong 3% nm. n vn l nc sn xut ch ln trn th gii c tng 28% nm giai on 1994-1995. Cc nc sn xut v xut khu ch chnh vn l Xnilanca, n , Bnglat, Knia..

3000

2000

Sl XK

1000

N k

38

b. Xut khu D on xut khu ch tng 2,5%/nm giai on 1994-2005 t 1,292 triu tn vo nm 2005, Trung Quc, n , Inonxia, Slinanca s tng nhanh. + Xut khu ch ca cc nc Bnglat, Malawi, Lnzania, Th Nh K, v Zinbabua s tng nhanh. + Srailanca nc xut khu ch ln nht trn th gii s xut khu 263 ngn tn ch vo naem 2005, tng 1,6%/nm. Trong d kin xut khu s tng cc nc Chu phi. Xut khu ca Chu phi nm 2005 s t 101 nghn tn, tng 2,8%/nm giai on 1994-1995. c cch nhn ton cnh th trng xut khu ch th gii nm 2005 ta c th quan st biu sau

25% 20% 15% 11% 10% 5% 0% 13% 15% 20% 20% 21% Innxia n Trung Quc Snilanca Kenya Cc nc khc T ln t

b. Nhp khu Tiu th tr th gii d kin s tng t 1,97 triu tn nm 1994 ln 2,67 triu tn nm 2005, tng 2,8%/nm. Cc nc pht trin tng nhu cu ln khong 3% nm.

39

Thu gim khin tiu th ch nm 2005 nhp khu ch th gii d kin t 1,27 triu tn, tng 2,3% nm trong giai on 1994-2005 tng 1,6% cc nc ang pht trin. D on nhu cu nhp khu ch ca cc nc thuc Lin X c, M, Anh, Pakixtan v Aicp chim 51% khi lng xut khu ton th gii. Th trng ch nhp khu trn th gii 2005

50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% T l XK ch ca cc n-c trn th gii

d. Gi c Cc th trng tim nng c thu quan tng i cao, s gim thu nhp khu cc th trng ny s nh hng ln ti vic cu ca ch. C th l s tng tiu th ch th gii. Theo nh ccnh chuyn mn cho bit th trng ch th gii k t nm 1999 tr li y th khng c g chuyn bin ln. Th trng vo qu II nm nay s nhch ln vi mc tng khong 4-5% so vi cc thng trong nm. Nguyn nhn do cc nh sn xut d tr nguyn liu cho ma ng v nhu cu th cc th trng truyn thng tng. Sau y l d on gi ch trung bnh quIII/2000 ti trung tm u gi ln nht th gii( trong ngoc l gi trung bnh qu I/2000) Tn th trng Lun n Niu Li C-Lm-B Mc gi trung bnh 130 penci/kg(928) 55,8 Rupec/kg (38 Rupe n ) 108,5 Rupec/kg(111,75) Rupec Srilanca 40

Mom-ba-sa

1,6 US/kg (1,72)

Theo ngn hng th gii, gi ch nm 2005 s t con s l 1800 USD/tn 3. Vai tr ca xut khu ch trong nn kinh t quc dn Thc t ca kinh t th trng khc nghit chng minh rng: Cho r mt quc gia no c c thin nhin u i cho chng nanu khng hi nhp vo thng ma quc t, th nn kinh t t cung, t cp s b kit qu, yu km, khng th vc theo kp vi nhp p v s pht trin ca nn kinh t th gii. Ti i hi VI TW ng cng sn Vit Nam, chng ta nhn thc c mt cch su sc rng: Ch c tng cng v m rng quan h bun bn vi nc ngoi, hi nhp vo n kinh t ton cu mi cho php chng ta nh gi ng kh nng trnh pht trin ca nn kinh t nc nh. Vi s tham gia vo ngoi thng ni ring v thng mi quc t ni chung s m ra mt b mt mi cho nn kinh t nc nh. xut khu ng vai tr quan trng trong nn kinh t quc dn, xut khu ng gp mt phn quan trng vo hot ng xut khu ca Vit Nam. 3.1.xut khu ch ng gp vo to cng n vic lm cho ngi lao ng c bit l ngi lao ng trung du v min ni pha bc, Ty nguyn. Trung du v min ni pha bc, Ty nguyn l ni dn tr, thu nhp i sng gp nhiu kh khn. Chnh v sn xut ch trong nc cung vt qu cu v vy duy tr i sng cho ngi dn th chng ta phi tp trung thu mua xut khu ch. Vic sn xut v xut khu ch tc ng n vic gii quyt cng n vic lm cho ngi lao ng. Theo nh s liu thng k th c mt ha ch s thu ht c bn lao ng trc tip trong vic gieo trng v chm sc. Nh vy vi din tch hin nay ca nc ta th vic trng ch thu ht khong 400 nghn lao ng trc tip trong vn ch cng vi khong 5 nghn lao ng hot ng trong cc ln vc khc nh ch bin , xut khu. Theo nh k hach d kin ca nghnh ch phn u n nm 2010 th s lao ng trong nghnh ch s ln ti khong gn 1triu lao ng chim khong 10% dn s trong c nc. Tc l c mi ngi th s c mt ngi cng tc trong nghnh ch . Chnhv l , khi m sn xut ch cng pht trin th s gii quyt c phn no lao ng d tha, t gp phn n nh, t nn x hi gim. 41

3.2. Xut khu ch ng gp vo cn cn thanh ton Vit Nam Mt trong nhng l do ca hot ng xut khu ch l li ch kinh t, hay ni cch khc l thu v ngoi t. Xut khu ch gip chng ta thu c ngoi t, lm gim s thm ht ca cn cn thanh ton. ng gp vo d tr ngoi t quc gia, nng cao v th hng ho Vit Nam trn th trng quc t. 3.3 Vi GDP, GNP Xut khu ch Vit Nam th vic ng gp vo GDP, GNP ngy mt tng. Nm 1998 xut khu ch Vit Nam thu c 48 triu USD, nm 1999 chng ta thu c 45 triu USD v nm 2000 chng ta thu v c 50 triu USD. Xut khu ch sang th trng quc t cn gip cho ngnh ch hiu c mnh phi sn xut ci g, cn nng cao cht lng, i mi cng ngh cho ph hp vi th hiu ca th trng. 4.Th mnh ca xut khu ch ca vit nam 3.1 V iu kin t nhin. a. V kh hu Nc ta c kh hu nng m ma nhiu, h s dao ng nhin gia ngy v m ln t 8-100C, rt ph hp vi iu kin pht trin ca cy ch v lm tng kh nng tng hp cht thm t nhin. b. V t ai Cht t Vit Nam tng, dy, kt hp vi ti xp vn c ca t nhin to nhiu dinh dng cho cy trng c bit l cy ch. Cng vi c im ny kt hp iu kin kh hu t nhin l c s tt cy ch pht trin tt. c.Nhn lc. Vi dn s khong 76 tri ngi trong c 80% dn s lm nng nghip. C th ni y l mt i ng lao ng rt di do cho ton ngnh nng nghip ni v ngnh ch ni ring. d. Chnh sch ca nh nc Nhn thc tm quan trng ca cy ch ng v Nh nc coi xut khu ch l mt trong nhng ngnh xut khu c u tin. Chnh ph ban hnh nhiu quy nh thng t hng dn c th nh thng t 100 ca hi ng cc b trng nay l thu tng chnh ph v tip theo l Quyt nh s 42

43/i999/Q-TTg v u tin ngnh xut khu ch v cng nghip ch bin ch xut khu. e. Th trn v gi c ch xut khu ca Vit Nam: e.1. Th trng: nghnh ch Vit nam xut khu ti hn 30 nc v khu vc, nghnh ch cng c cng ngh mi ca Anh, Nga , i Loan, Nht ... nng cao cht lng v a dng ho mt hng. Danh sch cc nc m nghnh ch Vit nam xut khu sang: 1.Algeri 2 Bulgaria. 3. Cu Ba. 4. Czech. 5. Germany. 6. In dia 7. Iran. 8. Irak. 9.Japan. 10. Taiwan 11. Rusia 12. Singpore 13. Turkey 14. Ukraina ...

Ngun: Tng cng ty ch Vit Nam Th trng xut khu ca chng ta trc kia ch yu l Lin X v cc ng u. Do tnh hnh th cc th trng ny c nhiu bin ng ta mt hn 60 th trng xut khu. Nn nm 1991 ta ch xut khu c 8000 tn ch t kim ngch xut khu 9 triu USD . Trc tnh hnh Hip hi ch Vit Nam ( VIIAS) nhanh chng thnh lp cng ty c phn Vit Anh tao London xut khu ch sang cc nc thuc khi lin hip Anh v c nhng kt qu ng mng. Ch Vit nam cunbgx thm nhp c cc th trng kh tnh nh Anh, Gmany,Irak... VIIAS cng kho st th trng n , Trung Quc, Nga... v hin nay trong 6 nm t nm 1995- 2000 v qu I nm 2001 chng ta xut khu c 180 tn ch thu v 250 triu USD. Lng ch xut khu n mt s nc ch yu. n v tnh: tn Nc Nga 1996 10075 1997 15704 1998 12040 1999 16475

43

Anh i Loan Irak Hng Kng Trung Quc Angeri

1304 1352 400 2084 1000 300

2050 2621 1088 2100 1230 1003

1742 4072 3069 2321 794 786

2133 2076 1564 1897 936 1800

Ngun; V xut khu B Thng Mi. Qua y ta thy nga vn l nc nhp khu ch ln nht. Tuy nhin n khng u n qua cc nm ,cc th trng khc nh Anh, i Loan , irak cng tng qua cc nm. Tuy nhin th trng Chu M,Chu c l rt ln nhng chng ta cha khain thc tt v vy chng ta cn c nhng bi php nng cao cht lng ch xut khu ch Vit nam c mt v chim lnh th trng ch c nhu cu ln trn th gii. Tm li y mnh ngnh ch pht trin,Vit nam cn phi tiu chun cc khu ch bin, mu m v cht lng thnh phn nng cao cht lng ch ch bin t tiu chun xut khu. e.2 gi c ca ch xut khu ca Vit Nam trn th trpngf th gii . gi ch ca Vit Nam ngy cng nhch li gn gi ch ca th gii. Tuy nhin, do cht lng ch bin thp , li xut khu di dng nguyn liu th nn gi c cn thp ch t 60% - 70% thm ch 50% gi ch ca th gii. Gi ch xut khu ca Vt Nam so vi th gii. n v tnh : Triu USD/ 1000 tn Nm 1994 1995 1996 1997 1998 1999 Gi ch xut khu ca Vit Nam Gi ch xut khu ca th gii 1,115 1,188 1,347 1,433 1,466 1,188 1,7715 1,697 1,980 2,205 2,327 1,697

44

2000

1,144

1,707

Ngun : V xut nhp khu B Thng Mi Qua s liu trn ta thy gi ch xut khu ca ch Vit Nam t 1994 1998 tng u n qua cc nm( do nhu cu ca th gii tng v gi ch th gii cng tng u n qua cc nm). Tuy nhin vn thp hn so vi gi ch bnh qun ca th gii .iu ny chng t cht lng ca ch Vit

45

chngII: thc trng xut khu ch cng ty xut nhp khu nng sn thc phm h ni

I :Tng quan v cng ty xut nhp khu nng sn thc phm H Ni 1 .Lch s hnh thnh v pht trin ca cng ty xut nhp khu Nng Sn H Ni. a. Qu trnh thnh lp cng ty. Tng cng ty XNK Nng Sn Thc Phm H Ni tn giao dch quc t l AGREXPORT HN (Vit Nam National Agliculture Produce And Foodstuff Import - export Company.) C tr spr ti s 6 Trng Tin Hon Kim H Ni.c thnh lp t nm 1963 theo nh quyt nh ca th tng chnh ph , trc thuc b thng mi qun l. n nm 1985 c chuyn sang B Nng Nghip v Cng Nghip Thc Phm qun ltheo quyt inh 08HBT ngy 14/1/1985. n nm 1995 Tng cng ty Xnk Nng Sn c i tn thnh Cng ty XNK Nng Sn Thc phm trc thuc b Nng Nghip v pht trin Nng Ttheo quyt inh s 90-TTg ngy 17/3/ 1994 ca th tng chnh ph v cng vn hng dn ca UBKH nh nc ngy 5/5/1994. Tri qua hn 30 nm vi nhiu bin c ca t nc AGREXPORT HN khng ngng c cng c v pht trin.

b. Qu trnh pht trin: Giai on 1 : (1963 - 1975) y l giai on c nc thc hin ng li ca i hi ng ln th III vi hai nhim v chin lc l: Xy dng ch ngha x hi min Bc v chin tranh gii phng min Nam thng nht t nc. Do phng chm ca Cng ty l y mnh xut khu, tranh th nhp khu. Cng ty thnh lp hng lot cc trm thu mua t Cao Bng, Lng Sn, n Ngh An thu gom ngun hng xut khu. Giai on ny hng lot cc nh my sn xut hng xut khu ra i lm cho tng kim ngch XNK ca cng ty tng ln, c nm 46

cng ty xut khu trn di 100 mt hng. Tng kim ngch xut khu t l 963 - 1975 t 144.698 Rup-USD, ring hng nng sn chim 20% kim ngch. V nhp khu, ch yu l nhp khu hng vin tr ca cc nc XHCN. Mt hng ch yu l lng thc nh Ng, Go, la m, bt m. V thc phm th c tht c hp, u tng, thc phm kh, m chnh, ng... p ng nhu cu ca qun i trong chin tranh v cho tiu dng ca nhn dn. Tng kim ngch nhp khu trong thi k ny l 950 triu Rup-USD. Giai oan 2: (1975 - 1985) y l giai on Nh nc thc hin c ch qun l tp trung bao cp, cng ty c c quyn trong hot ng kinh doanh XNK hng nng sn nn cng ty c a bn hot ng rng ln trn phm vi c nc. c bit l vng nng nghip pha Nam vi s lng l hng lng thc, hng nng sn ch bin rt ln. V xut khu : Cng ty c s hp tc cht ch vi b nng nghip, B long thc v UBND cc tnh trong c nc, cc t chc ngoi thng a phng thu gom hng nng sn xut xut khu nh go cc tnh min Ty nam b, u tng ng Nai, An Giang, Lc Ngh An, Thanh Ho, Ty Ninh, Long An v cc sn phm hng cng nghip nh: Ru bia, ch, ng, thuc l,c ph... Tng kim ngch xut khu t: 411 .204.000 R USD. Trong nm t cao nht ca hn 20 nm hot ng xut khu l nm 1983 - kim ngch xut khu t 123 triu Rup - USD. c im ni bt l nm 1994 t c ng kim ngch nh tn gi ca n Cng ty XNK nng sn vi l00% mt hng nng sn t 33 triu Rup - USD. Mt hng xut khu ch yu giai on ny l Go, Lc, u, Vng. V nhp khu: Nhng nm sau gii phng, khi lng nhp khu cn ln ch yu l lng thc t Lin X c v ng th t Cu Ba. Cng v sau sn lng lng thc cng gim dn. c bit l trong giai on ny cn nhp khi lng hng ln khc (ngoi Lin x) nhm gii quyt kh khn do thin tai gy ra vo cui nm 198l u nm l 982. Tng kim ngch nhp khu thi k ny l l 360 triu Rup - USD trong go chim 285,704 triu Rup-USD, phn bn chim l59 triu Rup - USD. Nm 1980 cao nht vi kim ngch nhp khu 192 triu Rup - USD. Trong mt hng thc phm chim 70 - 80% tng gi tr nhp khu, Giai on 3: T 1985 n nay: 47

y l thi k Nh nc chuyn i c ch qun l kinh t, chuyn nn kinh t nc ta sang nn kinh t th trng c s iu tit v m ca nh nc. Do hot ng ca cng ty cng c nhiu thay i cho ph hp vi tnh hnh mi. Cng ty khng cn c quyn kinh doanh hng nng sn nh trc na, m c nhiu doanh nghip khc cng kinh doanh mt hng ny. ng thi Nh nc cng giao quyn t ch cho cng ty cn i l li, Nh nc khng cn b l nh nhng nm trc . Sau nm 1986 th trng cng thu hp li, ngun vn ca cng ty gp nhiu kh khn. Song cng ty kp thi vay vn ngn hng thu mua hng nng sn v nhp khu thuc tr su, phn bn, hng tiu dng phc v cho sn xut.

2.Chc nng v nhim v ca tng cng ty.

Cn c vo quyt nh s 263/NN/TCCB/ Q ngy9/8/1 985 ca B nng nghip v pht trin nng thn, Cng ty XNK nng sn thc phm c chc nng v nhim v sau: a.Chc nng Cng ty XNK nng sn thc phm H Ni l n v hch ton kinh t c lp c s dng con du ring, c m ti khon ngn hng Nh nc theo ch quy nh (bao gm c ti khon ngoi t). Cng ty XNK Agrexport H Ni l mt t chc thng nht kinh doanh XNK thuc B nng nghip v pht trin nng thn. b.Nhim v Cn c phng hng nhim v pht trin nng nghip v hng dn ca B nng nghip v pht trin nng thn, xy dng k hoch nhp khu cc loi vt t hng ho phc v yu cu pht trin sn xut hng nm v di hn, t chc thc hin k hoch XNK sau khi c B nng nghip v pht trin nng thn duyt.

48

Trn c s k hoch, t chc kinh doanh XNK cc hng nng sn thuc danh mc Nh nc cho php t khu u t sn xut n khu thu mua ch bin v xut khu. Nghin cu tnh hnh th trng quc t , xut ch trng chnh sch pht trin sn xut cc loi hng nng sn xut khu v nhp khu cc loi vt t hng ho phc v yu cu sn xut nng nghip nhm khng ngng nng cao khi lng v cht lng hng xut khu, tng kim ngch xut khu... T chc giao dch k kt hp ng vi t chc sn xut trong nc, t chc k kt hp ng mua bn vi doanh nghip nc ngoi. T chc thc hin cc hp ng kinh t k theo ng ch quy nh ca Nh nc v ph hp vi tp qun, th tc thng mi quc t. Qun l c hiu qu vt t, ti sn, tin vn khng ngng nng cao hiu qu kinh doanh v tng cng c s vt cht k thut ca cng ty. Qun l s dng lc lng cn b cng nhn vin ng ch chnh sch ,khng ngng nng cao nng lc, trnh , phm cht ca cn b cng nhn vin m bo hon thnh nhim v ca cng ty. 3. C cu t chc ca cng ty. a) C cu t chc ca cng ty Cng ty Agrexport H Ni thuc s qun l ca Nh nc, hin nay trc thuc B nng nghip v pht trin nng thn nhng c t ch trong cc hot ng sn xut kinh doanh. C cu t chc ca cng ty nh sau: Ban gim c : 1 Gm gim c 2.Ph gim c Cc phng nghip v XNK 1. phng XNK 1 2. phng XNK 2

49

3. Phng XNK 3 4. Phng XNK 4 5. Phng XNK 5 6. Phng XNK 6 7. Phng XNK 7

Cc phng ban qun l. 1.phng k hoch th trng. 2. phng k hoch ti chnh. 3. phng t chc hnh chnh. 4. ban n cng n. Cc chi nhnh: 1.Chi nhnh XNK Nng Sn Thc Phm Hi phng. 2.Chi nhnh Xnk Nng Sn Thc phm TP. H Ch Minh

50

C cu t chc ca Cng ty AGREXPORT H Ni :

Ban gim c

Phng TCHC

Phng TCKT

Phng KHTT

Ban cng n

Cc phng XNK t 1-7

Chi nhnh cng ty XNK NSTP Hi Phng

Chi nhnh cng ty XNK NSTP TP H Ch Minh

XN ch

Kho ng

Kho 2 Cu

XN ch bin

51

bin nng sn XK

Kh

Tin

nng sn XK ( vnh ho thuc CH T.P HCM )

b.Chc nng nhin v ca cc phng ban trong cng ty : b.1. Ban gim c : Gim c l ngi ch o trc tip , iu hnh mi hot ng ca cng ty. Ph gim c gip Gim c qun l iu hnh cc mng hot ng m Gim c giao ph , ng thi gim c qun l iu hnh cng vic khi c gim c giao ph. b.2. Cc phng nghip v XNK: Cc phng kinh doanh XNK c cng chung chc nng v nhim v sau ; Trc tip xut nhp khu cc mt hang ca cng ty c UBKH Nh nc cho php kinh doanh, ngoi ra cn lm i l tiu th cc sn phm m nh nc cho php . Khai thc cc mt hng trong phm v c nc, xy dng phng n kinh doanh xut khu. c php k kt cc hpk ng kinh t vi cc t chc sn xut trong v ngoi nc trn c s gim c u quyn. c php lin doanh lin kt xut nhp khu vi cc t chc sn xut trong nc , ngoi nc v cc n v khc c lin quan vi iu kin phng n c gim c duyt. c php lm u thc khi thy cn thit v c hiu qu. c php vay vn trong v ngoi nc t cho sn xut, thu mua , mua bn vi nc ngoi trn c ms phng n c s tham gia ca cc phng chc nng cng s xt duyt ca gim c. 52

Nhn chung cc phng ny l tng i c lp vi nhau trong qu trnh kinh doanh Xnk. Tuy nhin cc phng u c cc mt hng ch lc ring ca mnh nh phong 1 c mt hng chnh l Lc nhn, phng s 2 v phng s 3 l ch v cafe, phng s 4 l ht tiu ...

B.3. phng k hoch th trng : C hai b phn chnh l b phn k hoch v th trng. B phn k hoch: Chc nng v nhim v ch yu l tham mu cho gim c xy dng cc chng trnh k hoch c mc tiu trong hot ng ngn hn, trung hn, di hn, tng hp v cn i ton din cc k hoch nhm xc nh hiu qu sn xut kinh doanh ca cng ty, gip gim c kim tra vic t chc thc hin k hoch v iu chnh cho ph hp vi iu kin m. B phn th trng: lm nhim v xc tin qung co, gip gim c qun l v cng tc i ngoi, chnh sch th trng, thng nhn nc ngoi, nghin cu tm hiu lu php ... ng thi b phn ny cn lm cng tc nghin cu th trng xut vi gim c cc phng n gii quyt mt cch c hiu qu nht. Phng k ton ti chnh (KTTC): c nhim v qun l vn ca cng ty, kim tra gim st cc hot ng kinh doanh, hch ton l li, thc hin thu chi cho cc phng ban v cc chi nhnh theo nhu cu k hoch ca cng ty. d. Ban cng n: c nhim v i cc khon n do cc t chc kinh doanh khc chim dng vn ca cng ty v thanh ton cc khon n ca cng ty vi thng nhn nc ngoi.

II. Thc trng hot ng kinh doanh ca Cng ty 1. Quy m v c cu XNK T khi thay i c cu b my AGREXPORT H Ni hot ng ph hp vi c ch th trng nn tc tng kim ngch qua hng nm vn m bo k hoch t ra. 53

Bng 2: Gi tr kim ngch XNK 1997 - 2000 : n v : Triu USD Nm Kim ngch XNK Kim ngch XK Kim ngch NK % hon thnh k hoch 1997 12,220 3,761 8,459 163,5% 1998 21,328 2,720 18,608 175,2% 1999 22,249 2,683 19,566 179,4% 2000 20223,482 9157,368 11066,614 174,1%

(Ngun: Bo co kim ngch XNK 1997-1998 ca Cng ty AGREPORT) Quan bng trn cho ta thy gi tr kim ngch ca Cng ty tng dn, phn trm hon thnh k hoch cng tng, th hin c bc chuyn bin tch cc trong kinh doanh. T khi i mi cho n nay Cng ty lun hon thnh vt mc k hoch, l kt qu tch cc, quy m kinh doanh XNK lun c m rng. C th: nm 1997 tng kim ngch XNK t 12,220 triu USD bng 163,5% k hoch t ra, tng 128% so vi nm 1996. Tng kim ngch XNK t doanh t 3,76 triu USD tng 35% so vi nm 1996 v chim 30,78% tng kim ngch. Kim ngch NK t 8,49 triu USD tng 219% so vi nm 1996 v chim t trng 69,22%. Nm 1998 tng kim ngch XNK t 21,328 triu USD bng 179,4% k hoch, trong t doanh chim 52,3% v u thc chim 46% v tn kho 2,7%. Kim ngch NK t 18,608 triu USD chim 87,25%, kim ngch XK ch t 2,720 triu USD bng 12,75% tng kim ngch. Qua y cho ta thy kim ngch XNK t doanh tng mnh trong khi t l hot ng XNK u thc cng c tng qua cc nm v tn kho gim dn. Chng t cng ty thch nghi hn v hot ng c hiu qu hn trong c ch th trng. Cng t bng phn tch trn cho chng ta thy kim ngch XNK tng kh cao qua tng nm, nhng t trng kim ngch XK li gim dn v chim t trng nh so vi tng kim ngch. y cng l xu th chung ca cc cng ty kinh t XNK, khng ring g Cng ty AGREXPORT H Ni. 54

1.1. Tnh hnh kinh doanh XK Cng ty vn ch trng vo cc mt hng truyn thng nh lc, hi, qu, y l nhng mt hng ch lc ca cng ty trong nhiu nm qua, c th hin qua bng sau:

Biu : Cc mt hng XK 1997-2000 n v: USD. S TT Ni dung 1997 1 2 3 4 5 6 7 Lc nhn Hoa hi Qu Ch Nhn iu K np Ht tiu 722.912 236.088 290.573 582.000 569.369 212.315 667.718 1998 694.347 391.932 173.682 260.688 79.950 13.922 579.123 Nm 1999 615.782 431.623 156.528 212.486 85.235 14.922 635.323 802,945 2000 716.302 161.007,19 212.069 375.178,2

55

8 9 10

C ph Ng Thc phm

312.159 374.880 0

350.136 13.758 87.859

367.059 15.672 90.865 3724470,5

(Ngun: Bo co kim ngch XNK 1997- 2000 ca Cng ty AGREPORT Nhng mt hng lc nhn, hoa hi, qu l nhng mt hng chim t trng kim ngch Xk cao nhng gi tr li gim dn do cnh tranh gay gt vi cc cng ty cng kinh doanh mt hng ny. Mt khc, do cng tc thu mua trong nc gp nhiu kh khn v mt hng nm c ba min ca t nc ta li tp trung min ni, nng thn nn c s h tng cn thp km, giao thng i li kh khn lm cho gi c v chi ph thu mua tng cao lm gim sc cnh tranh dn n gim li nhun. Ngoi cc mt hng trn cng ty cn tr trng n cc mt hng c trin vng nh ht iu, tiu, c ph, thc phm hp, Qua kt qu thc t cho ta c nhn nh rng cc mt hng XK ca cng ty l khng n nh, bin ng tht thng qua cc nm . C th nh

800000 700000 600000 500000 400000 300000 200000 100000 0

Lac nhan hoa hoi che nhan dieu Line 5

nm 1997 kim ngch ht iu ca cng l hn 500 nghn d th n nm 1999 ch cn c85 nghn USD v n nam 2000 th cng ty khng xut khu c ht iu , cng nh mt s cc mt hng ch lc khc ca cng ty cng gim mnh

56

Nh vy trong thi gian tip theo c c mt hng XK n nh mang li hiu qu cao, cng ty cn nghin cu a ra k hoch di hn c tnh chin lc thot khi tnh trng hin nay. Vi ch trng ngy cng m rng nghin cu th trng, cng ty tng bc chuyn hng sang mt s th trng mi v t c hiu qu bc u th hin qua biu kim ngch XK i vi th trng cc nc nh sau:

Bng 4: Th trng XK t 1998-2000 n v: USD th trng 1998 Gi tr Singapor i Loan Indnsia n 735.393 383.207 537.331 0 % 20,8 10,8 15,2 0 1999 Gi tr 540.436 26.564 0 43.673 % 28,3 1,4 0 2,3 2000 Gi tr 56.744 871.920 84.510 233.837 % 0,6 9,5 0,92 2,5

57

Hn Quc Nht Malaysia Hng Kng Trung Quc

238.962 33320 249.098 398.510 962.341

6,8 0,9 7,0 11,3 27,2

80.973 137.222 875.358 13.728 191.167

4,2 7,2 45,9 0,7 10,0

121.023 201.600 57.691 54.950 6844.098

1,25 2 0,72 1 72

(Ngun: Bo co kim ngch XNK 1997- 2000 ca Cng ty AGREPORT ) Hin nay cc bn hng ca cng ty bao gm cc nc trong khi ASEAN, Ty u v mt s nc thuc Lin X c. Ngoi ra cn c cc nc thuc khu vc chu nh Hng Kng, Trung Quc, i Loan, Hn Quc, Nht Bn, nhng khi lng hng XK sang cc nc ny cn rt t. Do yu cu v cht lng rt cao nn th trng Ty u ch yu l th trng NK. Th trng khu vc Chu m t bit l th trng cc nc ASEAN chim mt t trng kh cao, tc gia tng kim ngch ln hn cc th trng khc. Tuy nhin t l XK sang th trng ny cn thp, cha khai thc ht c tim nng. V vy trong thi gian ti vi chin lc th trng ng n cng ty s t c hiu qu XNK cao hn. 1.2,Tnh hnh kinh doanh NK Cng vic NK ca cng ty phc v cho mc ch p ng kp thi nhu cu vt t hng ho ca t nc. Nhng mt hng NK ca cng ty rt a dng, trn 80 mt hng phc v sn xut nng nghip, cng nghip v cc nhm mt hng xy dng. in hnh mt s cc mt hng qua bng sau:

Bng 5: Mt s mt hng NK 1998-2000 n v: USD ST Ni dung T Nm 1998 Gi tr % 1999 Gi tr % 2000 Gi tr % 58

1 2 3 4 5 6 7 8

Thuc su Phn bn Sa Malt bia Gch men Lp xe ng nc Nguyn liu

2.053.598 1.046.540 2.743.731 3.251.304 1.720.065 606.030 514.124 2.683.143

14,0 3.146.250 16,0 7,2 2.361.739 12,0

2.276.672

10,5

18,8 2.653.871 13,4 22,2 4.765.000 24,3 11,8 2.607.080 13,3 4,1 3,5 700.430 623.312 3,6 3,2

2568.616 11.156.825 212.081 308.799

23 10 2 3,5

18,4 2.768.415 14,2

371.8154

3,6

(Ngun: Bo co kim ngch XNK 1997- 2000 ca Cng ty AGREPORT

Nh vy trong nhng nm qua cng ty AGREXPORT H Ni c s chuyn dch c cu mt hng XK hp l hn, hiu qu hn. Mc d t c kt qu tt hn trong thi gian va qua rt ng khch l, song cng ty cn phi cn i li mt hng XK cho cn i hn na vi kim ngch XNK em li hiu qu kinh doanh cao nht. 2. Tnh hnh ti chnh ca cng ty: Do c im kinh doanh ca cng ty nn vn c quy i theo ng tin c kh nng chuyn i cao l USD, cc hng ho XNK u tnh theo UAS. Tuy kinh doanh mt hng nng sn li nhun thu c khng cao li hay gp ri ro, nhng cng ty vn bo ton v b sung c vn kinh doanh. Bn cnh vic nh gi s huy ng v s dng vn chng ta cn nh gi kh nng t m bo v mc c lp v ti chnh ca cng

59

Bng 6: Cc ch tiu ti chnh 1998-2000: Ch tiu 1998 TSL (1) Vn bng tin (2) 125.616 9.720 Gi tr 1999 133.734 11.268 2000 147.269 11.639 60

Tng n ngn hn (3) Ngun vn ch s hu (4) Tng gi tr np ngn sch(5) Tng ngun vn (6) T sut thanh ton hin hnh (1:3) T sut thanh ton ca VL (2:1) T sut thanh ton tc thi (2:3)

38.340 1.262 5.462 129.711 0,0097 3,254 0,07

47.658 1.799 15.075 139.040 0,012 2,836 0,08

60.828 3.723 67.786 153.246 0,024 2,421 0,049

(Ngun: Bo co tng hp ca cng ty) Qua kt qu tnh ton trn ta thy s tuyt i ti sn lu ng, vn bng tin, ngun vn ch s hu tng dn qua cc nm th hin kt qu tt. T sut ti tr tng dn qua cc nm 1998 l 0,0097, nm 1998 l 0,013n nm 2000 l 0,024 chng t mc c lp v mt ti chnh ca cng ty ngy cng tng cao. T sut thanh ton hin hnh gim dn t 3,254 nm 1998 xung 2,836 nm 1999 v nm 2000 cn 2,421 nhng t sut ny lun ln hn 1 cho thy cng ty hon ton c kh nng thanh ton cc khon n trong vng 1 nm hoc 1 chu k kinh doanh. T sut thanh ton tc thi ca cng ty gim dn v u nh hn 0,5 kt hp vi ch tiu t sut thanh ton ca vn lu ng ni trn cho thy cng ty c kh nng thanh ton cc khon n trong vng 1 nm song li kh khn trong vic thanh ton cc khon n hin hnh v lng tin hin c rt t. cng ty ngun vn vay l rt ln km theo l cc khon n ng nn tnh hnh ti chnh vn trong tnh trng kh khn. hn ch, cng ty nn tch cc thu n a nhanh vn vo quay vng. Nm 1999 tng kim ngch XNK t 22,249 triu USD bng 179,4% k hoch, trong t doanh chim 52,3% v u thc chim 465, tn kho chm 1,7%. Kim ngch NK t 19,566 triu USD chim 87,95% tng kim ngch XNK v kim ngch XK t 2,683 triu USD chim 12,05% tng kim ngch XNK.

61

III. thc trng xut khu ch cng ty xut nhp khu nng sn -thc phm - h nI.

1. qu trnh t chc v thu mua. 1.1. Cng tc nghin cu th trng xut khu ch ca cng ty ca cng ty . Cng tc nghin cu th trng ca cng ty c giao cho phong nghin cu th trng chuyn trch. Ngun thng tin v th trng ch yu l cc tp ch v cc bo , thng tin trn mng. Ring v mt hng ch ca cng c t Kinh t v khoa hc k thut ch- tp ch ra hai thng mt kca Hip hi ch Vit nam. Ngoi ra cng ty cng c nhiu bin php khc nh c cn b i thc t , nghin cu th trng , thng qua cc tham tn thng mi ca vit nam cc nc , thng qua cc t chc thng mi v ch ca th gii. Cng ty cng c chin lc v gi vi tng th trng c th nh vi nhng th mi cng ty dung chnh sch v g c cnh tranh. Hin nay cng ty l a dng ho cc mt hng ni chung v mt hng ch ni ring. Theo c chiu rng v chiu su nh : i vi th trng truyn thng c gng pht huy nhng li th ca mnh trin khai mt hng ch en v xanh . i vi th trng hin ti cng ty c ch trng gic vng th trng ny v trin khai nhng mt hng mi c cht lng cao nh ch en PO.. 62

i vi th trng tim nng cng ty ra mc tiu trc mt cn sm thm nhp mt hng ch xanh c cht lng cao v sau l mt hng ch en c cht lng cao. Tm li , th trng ch ca cng ty trong nhng nm gn c nhng kt qu ng mng. Tuy nhin vn cn bc l nhiu im yu.

1.2. Nghin cu ngun ch xut khu. a.Tnh hnh sn xut khu ch trong nhng nm gn y. Trong nhng nm gn y th trng th gii c nhiu bin ng. c bit l cuc khng hong tin t ca cc nc trong khu vc ng nam d lm cho tc tiu th cc mt hng nng sn gim xung vi hang nng sn ca nc ta cng gim xung theo xu hng chung ca khu vc. Do m tnh hnh sn xut hng nng sn cng gim xung. nc ta cy ch c trng ch yu ba vng l trung du mn ni bc b , ty nguyn v khu bn c. Din tch canh tc ch ca nc ta ng th 9 so vi khu chu thi bnh dng . Din tch canh tc trong nhng nm gn y khng ngng tng trng tnh n cui nm 2000 nc ta c khong 82 nghn ha. S din tch c phn b ch yu 16 tnh v ba thnh ph. C th din tch canh tc ch v sn lng ca mt s a phng ch yu ca nc ta hin nay c th hin biu sau.

Kt qu canh tc ch mt s tnh trong nc nm 2000.

63

TT Tnh

Din tch ( ha)

Snlng ( tn/ha) 20 000 15 000 36 000 17 000 9 300 14 800 8 00 4 760 1 200 4 800 2 600

Nngsut (tn/ha) 3.2 3.1 4.8 3.4 3.1 3.7 4.0 3,5. 1.9 3.0 2

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

H Giang Tuyn Quang Ph Th Sn la Lo Cai Yn Bi Thi Nguyn H Bc H tnh Lm ng Qung Nam

8966 7469 9855 5000 3000 4000 2000 1360 6300 1600 1300

Ngun : Tng cc thng k Vit nam thng 12/1999.

Nhn vo bng trn ta thy th trng trng im min bc l nhm vo cc tnh vng trung du bc b nh Ph th, Sn la, Yn bi ,H giang , Thi nguyn. min nam tp trung ch yu l Bo lc lm v Qung nam. Nhng nm gn y tnh hnh sn xut ch c ci thin c c iu ny l mt phn do i mi quy trnh sn xut v p dng khoa hc k thut vo sn xut nng nghip tng i c hiu qu. Nng sut ca cy ch t khong 4,5 tn/ha.

64

Do thi tit min bc v min nam ca nc ta khc nhau nn ma thu hoch ch hai min l khc nhau. C th ma ch min nam vo khong thng 6 n 1 nm sau v min bc vo khong thng 2 cho ddn thng 9 hng nm (m lch). b.Ngun ch ca cng ty . Ngun ch ca cng ty cng nh mt s n v cng nghnh khc ph thuc vo din tch gieo trng v nng sut ca nm . Tuy nhin ngun ch ch yu ca cng ty tp trung vo cc tnh nh Tuyn Quang , Ph Th , H giang ,Yn bi, ... trng im tp trung cc huyn nh: V xuyn ( H Giang), sn dng (Tuyn Quang), Mc chu (Sn La), Vn Chn ( Yn Bi), Thanh ho , Yn lp ( Ph th). Do ti cc a phng ny c iu kin thun li hn cc khu vc trng ch v c s h tng , hn na ch cc vng ny c cht lng tng i cao , gim bt cng vic sng lc, to iu kin cho vic xut khu ch. Trn thc t ch xut khu ph thuc rt ln vo yu cu ca khch hng. Chng hn khch hng t l hng khng i hi v mu m mhng li yu cu hm lng cc cht trong ch , do m chng ta c th chn ngun cung cp no cho hp l, va p ng nhu cu va thc y sn xut ch trong nc. Ngun cung cp ch nc ta l tng i phong ph , nhng thc hin nghip v mua bn xut khu thun li vn t ra l tm c ngun cung ng c li th v nhiu mt , lun m bo khi c nhu cu. thc c tm quan trng ca vn ny, l mt trong nhng iu kin quan trng quyt nh s thnh cng ca nhng hp ng ch , l u th cnh tranh nng cao th phn trong nc cng nh ngoi nc. Cng ty c s quan tm , ch v u t hp l v vn ny nh : + C cc cn b xung tn a phng trng ch kho st tnh hnh nng sut , sn lng. + t cc mi quan h mt thit vi cc n v, a phng sn xut c uy tn nh : C th thanh ton tin hng trc ma v to iu kin cho cc i tc gii quyt c phn no ca tnh trng thiu vn...

65

Do vy ngun ch ca cng ty lun p ng c phn ln nhng yu cu ca khch hng nhng y cng phi nhn thy rng c c iu kin thun li nh trn mt phn l do : cng ty c b dy lch s kinh doanh. Mi hot ng ca cng ty u em li li nhun cho c hai bn , nn mi quan h qua li gia cng ty v cc n v ngun hng cng tr nn bn cht, cng ty lun c uy tn trn th trng v lun to iu kin cho sn xut pht trin. 1.2.T chc thu mua ch xut khu. a. T chc thu mua ch xut khu. Du vo c im ca th trng , nhu c ca cc loi hng ho v c im hng ho, s a dng v chng loi v cht lng. p ng c nhu cu ttc ht cng vic thu mua hng phi din ra mt cch tt p, cng ty c cn b chuyn trch c nghip v nghin cu tm hiu trong nc v ngoi nc v nhu cu v kh nng cung cp hng ho. C th l tng phng ban c cn b xung tn a phng hot ng khai thc ngun hng trong phm vi chuyn doanh. Cng ty , t chc thu mua cng nh xut khu theo kiu chuyn doanh m c th t chc kinh doanh thnh cc phng c th theo tng nt hng. Nh vy pht huy c tnh nhp nhng trong hot ng thu mua hng xut khu trnh tnh trng thu mua v cha bn c hoc khng bn c, gy ng vn sn phm b xung cp khng p ng c nhu cu. Trc y vo nhng nm u ca thp k trc cng vic thu mua ch l cc nhn vin nghip v ca cng ty phi xung tn a bn thu gom hng. Nhng ngy nay vic thu mua li khc: khi nghin cu thy hp ng ch ny mang tnh kh thi th ngi ca cng ty n k hp ng vi u mi ca a phng ( y thng l cc thng nhn a phng chuyn v thu gom ), nh my ( gim c nng , nh my ch bin ). Nhng c s ny phi c trch nhim ton b v hng ho cng nh v s lng , cht lng , mu m.. theo ng yu cu v thi im giao hng. Ngi i din ca cng ty ch vic n a im giao hng kim tra li( v lng hng ho, cht lng , mu m ...) xem tho mn c yu cu hay cha. Nu t yeu cu th chuyn tin cho bn a phng (nu c), cn cha t yu cu th buc a phng phi ti ch li cho ph hp ( chi ph do a phng tr). Nu khng c kh nng ti nh th bn a phng phi bi thng ton b tn tht do phm vi hp ng gy ra. 66

Xy dng n hng. Trn c s nhu cu ca khch hng ca khch hng nc ngoi v cht lng, chng loi, mt hng ch , cng ty xc lp n hng gi ti nh my, a phng cung cp, tin hnh m phn tho thun mua bn. Khi xy dng n hng cng ty cn cn c mt s im sau: - Nhu cu tiu dng ca khch hng nc ngoi. - Kh nng cung cp ca cng ty Trn c s cng ty la chn n v cung ng hng, xc nh ngun hng cung cp hng. Trong n hng ny cn cp n mi yu cu t pha khch hng nh : + Ch loi g ? ( ch en, ch vng, ch xanh). + Quy cch : ( ghi r tp cht %, m. Hng v ...). + S lng. Sau khi xy dng n hng th tin hnh vic thu mua, k kt hp ng vi c hai bn, khch hng trong nc v bn hng nc ngoi. b.Cc hnh thc thu mua ch xut khu. Trong nhng nm trc y cng ty s dng cc hnh thc thu mua ch yu sau: - Thu mua theo n hng kt hp vi k hp ng. - Thu mua hng xut khu theo hp ng. - Thu mua thng qua lin doanh, lin kt vi n v sn xut. - Thu mua thng qua i l. - Thu mua thng qua hng i hng. - Thu mua theo phng thc u thc. - Thu mua theo phng thc mua t bn on.

67

Trong my nm gnhiu y nn kinh t th trng pht trin mnh m . ph hp vi xu th chung ca thi i v t hiu qu cao trong kinh doanh cng ty s dng hai phng thc thu mua ph bin l :

+ Thu nhn u thc . + Thu mua theo phng thc mua t bn on. b.1Phng thc mua t bn on. S chuyn i ca nn kinh t th trng lm thay i c bn cc phng thc thu mua. Vi ngi bn hng tm l l mun bn hng nhanh gn, th tc thanh ton n gin. V th m cng ty phi huy ng vn v la chn cc phng thc thch hp t hiu qu cao trong kinh doanh. Vi phng thc mua t bn on ny c u im: qu trnh thu mua nhanh gn, ph hp vi yu cu ca hai bn. Cng ty c th so snh gia v gi bn , chi ph lu thng c tnh ton cht ch chnh xc. Hn na thu mua theo kiu ny khng thng qua trung gian , cho nn cng ty c th ch ng c gi mua vo v gi bn ra l iu kin cng ty c s linh hot trong kinh doanh , t ti li nhun cao. Tuy nhin phng thc ny cng c mt s nhng nt hn ch nh: ri ro cao, chu nhiu nh hng ca bin ng ca th trng , nhiu khi b l do s bin i v gi m cng ty khng kim sot c. b.2.Phng thc thu mua u thc. y l phng thc cng ty dng danh ngha ca mnh tin hnh giao dch vi khch hng nc ngoi nhng mt hng do ngi sn xut u thc xut khu. cng ty s nhn c mt s tin ho hng theo s tho thun gia hai bn thng l t 1-1,5% tr gi hng ho. Theo phng thc ny mc ri ro thp do cng ty khng phi b vn ra mua hng. Lc ny cng ty hot ng nh mt trung gian c hng mt t l li nht nh. Phng thc ny cng c nhng nhc im ng k l li nhun kinh doanh thp do s nh hng ti tc pht trin kinh doanh ca cng ty trong c ch th trng.

68

c. Cc nhn t nh hng n hot ng thu mua ch xut khu ca cng ty. c.1.c im nng nghip ca nc ta nh hng n qu trnh thu mua ch xut khu. -Thun li Nc ta l mt nc nng nghip vi hn 80%dn s sng bng ngh nng. Ngoi cy trng ch yu l cy la , cc cy nng sn cng c ch trng v trng vi mt din tch khng nh. Trong cy ch l cy em li hiu qu kinh t tng i cao , nn trong nhng nm gn y din tch trng ch ngy cng tng m bo ngun cung cp lun sn sng v p ng nhu cu ca khch hng do cng vic thu mua c din ra tng i d dng. Nh nc c k hoch , chng trnh khuyn khch pht trin nng nghip tng cng xut khu. -kh khn: Tuy iu kin nc ta l thun li cho vic trng cy ch nhng khng loi tr nhng nm gp hn hn , dn n mt ma. Lc ny cng vic thu mua gp nhiu kh khn do : lng hng t, cht lng khng m bo... c.2. nh hng ca mi trng kinh doanh n vic thu mua ch : trong nc c rt nhiu cng ty xut nhp khu hnh nng sn ni chung v mt hng ch ni ring, nn vic cnh tranh gia cc cng ty l rt phc tp. Hn na cc nh sn xut li lun tm cc bn hng tr gi cao hn , do vy kim c ngun hng chung thn l rt kh. Xut khu ch l mt trong nhnh mt hng c cng ty ch trng v quan tm, cng vi kinh nghim nhiu nm hot ng trn th trng c uy tn, do y l im thun li cho cng ty v thu mua ch xut khu. cng ty hot ng tng i hou qu cng vi cc phng thc thu mua linh hot dn chim c nim tin ca ngi sn xut nn dnh c phn no u th cnh tranh trong th trng trong nc. th trng nc ngoi , yu cu cht lng hng hpo c cht lng ngy cng cao , hnh thc mu m phi pj, xu th yu cu hang qua 69

cxh bin , m iu kin ca cng ty ni ring cha p ng c, y l mt trong nhng kh khn ln trong vic thu mua to ngun hng xut khu.

2. sn lng v kim nghch xut khu ch ca cng ty. Tnh hnh xut khu ch ca cng ty my nm gn y u c nhng du hiu ng mng. iu c biu hin qua biu sau. Biu: Sn lng v kim nghch xut khu ch ca Cng ty xut nhp khu Nng Sn Thc Phm H Ni

Nm

Sn lng( tn)

Kim nghch ( NghnUSD)

1996 1997 1998 1999 2000

107 47 205,4 228 315

102,4 58,15 260,7 275,6 378

Ngun : bo co tng hp xut nhp khu 1996 2000 ca Cng ty AGREXRORT HN.

Qua biu trn ta thy kim nghch xut khu ch ca cng ty cc nm gn y u tng , s d c c iu ny cng ty c c ngun tiu th tng i n nh. ch ca cng ty c xut khu ti cc khu vc nh 70

trung cn ng v th trng truyn thng l lin bang Nga sau thi gian b gin on cng ty bt u li li c. Nm 1997 sn lng ch ca cng ty b gim mt cch ng k sn lng ch t 47 tn . nguyn nhn l do cuc khng hong tin t ca cch nc Chu tc ng ti th trng i Loan ca cng ty b gim st. Trong iu kin buc cng ty phi chuyn hng kinh doanh v tm kim th trng mi. Bc sang nm 1998 cng ty d bt u c nhng th trng mi , sn lng v kim nghch ch tng cao. Sn lng xut khu ch t 105,4 Tn tng 4,35 ln so vi nm 97 v tng 1,9 ln so vi nm 1996 v lng ,gi tr tng 4,5 ln so vi nm 1997 v tng gp 2,15 ln so vi nm1996.s d c c iu ny l bc chuyn mnh ca mt hng ch ca cng ty, hiu qu ca cc hp ng ch l tng i cao vic u t vo nghin cu th trng mi c nhngx kt qu r rt nh s lng th trng tng v sn lng cng nh kim nghch xut khu u tng. Vic thu mua cung ng hng cng nh cng tc km tra hng ho , mu m bao b, l mt trong nhng yu tgip cng ty cng c c a v ca mnh trn th trng quc t. Sang nm 1999 th trng ch ca cng ty l tng i n nh , nhng th trng quen thuc vn c duy tr. Hot ng ca cc cn b chuyn trch tng i c hiu qu. Sn lng xut khu ch ca cng ty t con s 228 tn tng gp 1,1 ln so vi nm 1998v gi tr 1,04 ln . Ring nm 2000 sn lng xut khu ch ca cng ty c nhng bc th ph mi. Cng ty c hp ng vi th trng c coi l truyn thng ca nhng nm trc sau khi b gin on l Lin Bang Nga. Do vy sn lng ca cng ty t ti315 tn, gi tr ca xut khu ch l hn 300 nghn USD. Nhng thnh tu trn l rt ng k , chng t c phn no nhng l lc ca cng ty trong thi k i mi. c mt ci nhn ton cnh tc tng trng v s lng v g tr xut khu ch ca cng ty nhng nm gn y ta c th quan st biu sau: Tc tng trng theo s lng v ga tr ca xut khu ch ti Cng Ty AGREXPORT H Ni.

71

Nm 1996 1997 1998 1999 2000

V sn lng (%) 7 - 66 350 10 38

V kim nghch (%) 7,5 - 52 348 4 37

Ngun : Bo co tng hp XNK- Cng Ty AGREXPORT H Ni.

Nm 1998 nhn chung c tng trng ca khi lng v gi tr xut khu ch u tng trng mnh b cng ty tm c nhng th trng mi nh : Rp , c, Anh , n . Nm 1999 v nm 2000 l nhng nm xut khu ch ca cng ty lun c mnhng tn hiu ng mng, kim nghch v sn lng khng ngng tng trng. Nguyn nhn l do sn xut trong nc v nhng th trng ca cng ty c m rng m bt ngun t qu trnh c gng ca cng ty. Tm li sn lng v kim nghch ca xut khu ch ca cng ty ngy mt khng nh c tm quan trng i vi cng ty ni ring v nghnh ch ni chung.

3.cc mt hng ch xut khu ca cng ty agreport hn. Trong nhng nm qua cng ty rt ch trng ti c cu mt hng xut khu ni chung v mt hng ch ni ring. Tnh hnh c cu cc loi ch xut khu vo cc th trng c biu hin qua biu sau. C cu xut khu ch ca cng ty.

72

n v ( %) Loi ch en Vng Xanh X S ch 1996 20 40 10 30 1997 70 10 20 1998 50 20 10 20 1999 52 19 15 16 2000 63 15 15 7

Ngun : Bo co tng hp XNK 1996-2000 Cng Ty AGREXPORT H Ni. T biu trn ta thy c cu ch en ca cng ty chim t trng ln mt hng ch xut khu nhng nm va qua. Trung bnh t nm 1998-2000 l 54,6%, trong ch xanh chim t trng t trng tng i nh ( ch yu l ch mang nhn hiu thng mai l: Bch Tuyt), y l loi ch m c Chu u chung do nhng c im truyn thng. Ch vn v ch s ch chim t trng trung bnh khong 15% trong c cu ch xut khu ca cng ty, ch vng l mt loi ch cha bnh nhng chn ta mi ch yu xut khu c sang th trng i Loan. Nh vy trong thi k ny nhu cu trn th gii v loi ch en l tng i cao , mt hng ny c a chung trn th trng Chu u v trung Cn ng. Tuy nhin thm nhp v tn ti trn nhng th trng ny cc cn b ca cng ty cn phi c gng hn na vo cng vic nghin cu th trng v cng tc thu mua to ngun ch c cht lng cao p ng c nhu cu ca khch hng. Trong c cu xut khu ch ca cng ty chng ta khng thy c ch thnh phm iu ny chng t tinh ca cng cng nh ca ton nghnh ,vn ch c chx ng trn th trng quc t. y l mt thch thc i hi cng ty phi c bin php tch cc hn na khai thc c lnh vc ny. Tm li vic phn u tng t trng , mt hng ch , c cht lng cao l mt trong chin lc ca cng ty nhm tng cng uy tn cho cng ty 73

v nng cao li nhun bi gi ch v th trng ch c cht lng cao l tng i ha hn. 4. Thc trng th trng xut khu ch ca cng ty. Hin nay ch ca cng ty c xut khu sang mt s nc trn th gii cc nc nhp klhu ch ch y ca cng ty nh : n , c , i loan , Rp, Anh, Nga. Mt s th trng khc ang c quan tm v trin khai tip th , cho hng. c ci nhn c th ta c th quan st bi sau. Lng ch xut khu n mt s nc ch yu (Tn).

Nc i Loan n c Rp Anh Nga

1996 50 57 -

1997 47 -

1998 2402 67 75,52 16,2 22,.6

1999 25 70 75 30 25

2000 30 80 75 32 28 70

Ngun : Bo co tng hp XNK 1996-2000 ca Cng Ty AGREXPORT H Ni. Qua bng trn ta thy t trng ca cc th trng l khng ng u. c cc cch tip cn th trng mt cch c hiu qu cng ty phn loi th xut khu ch ca cng ty thnh ba loi th trng c bn sau. a. Th trng truyn thng. Nga v cc nc ng u c ci l th trng truyn thng ca cng ty trong nhng nm trc y hang nm cc nc ny tiu th phn ln lng ch xut khu ca cng ty . Do vy khi Lin X v cc nc ng u tan r , th trng ch ca cng ty gp rt nhiu kh khn, hin nay cng ty 74

ang c ch trng nhm khi phc li th trng ny .M kt qu va qua cng ty xut khu c sang th trng ny vi khi lng l 70 tn chim khong 22 % kim nghch ch xut khu ca cng ty. y l mt th trng tiu th ch ln trn th gii v tng i d tnh v a chng mt hng ch en ca ta. Hn na ti cc th trng ny i sng ca dn chng khu vc ny cha cao nm , tnh kht khe v cht lng sn phm cng nh an ton trong v sinh thc phm cha cao . Do vy cng ty c th cnh tranh trn th trng ny bng chin lc gi tng i c hiu. Cng vi nhiu nm trc y cng ty c uy tn v s quen bit vi nhng khch hng ti nhng th trng ny.Tuy nhin ti nhng th trng gp phi kh khn v thanh ton. Tm li vi nhng li th nu trn chng ta c th k vng vo th trng ny. b.Th trng hin ti. Khu vc Chu v cc nc nh Anh, rp , n c coi l th trng hin ti ca cng ty nhng th trng ny my nm gn y cng ty hot ng tng i c hiu qu a sn lng chim khong 70% kim nghch xut khu ch ca cng ty tuy nhin ti th trng ny cng ty gp phi mt s nhng vn sau: Thun li: +y l nhng th trng c khi lng tiu th ln trn th gii v nhng mt hang nh ch en ca ta c cc ngi tiu dng rt thch. + Sn phm ch ca cng ty cng nh ca ton nghnh ch nc ta l thp hn so vi cc i th cnh tranh. Hn na cc sn phm ca cng ty xut khu sang th trng ny mang nhng c im ni tri nh : ch xut khu sang i Loan ch yu l ch vng y l loi ch cha bnh do vy lun c n nh. + Hin nay nh nc v chnh ph ang c nhng khuyn khch thm nhp nhng th trng ny cng nh qua h gia cng ty v cc bn hng th trng ny v ang c ci thin Kh khn

75

Ti th trng nh : Anh, Rp , n . Cng ty gp phi rt nhng i th cnh ng gm. + Ti Anh cng ty xut khu ch yu l mt hang ch en y l mt trong nhng mt hang cng chng loi vi cc hng ch ni ting th gii m qu hng ca chng l Anh Quc nh : LipTon i su vo tim thc ngi tiu dng v mang nhng phong cch hin i. +Ti th trng Rp cng ty cung gp nhng kh khn ng k nh : yu cu v cht lng tng i cao , kim duyt rt kht khe .Hn na phong tc tp qun y l rt quan trng. Ti y cng ty gp phi s canh tranh ca nhng i th khng cn sc c v kinh nghim v tim lc nh nhng cc hn ch ni ting v cc cng ty ca Srilanca . + Ti n cng ty gp phi s cnh tranh gay gt ca nhng i th a phng. c.Th trng tim nng. Nhn thc c tm quan trng ca th trng ni chung v th trng tng lai. Cng ty nghin cu v kho st k mt s nhng th trng v xc nh r mt s th trng mang tnh kh thi cho mt hng ch ca cng ty nh: M v cc Irc. Trong d n pht trin th trng ca cng ty cng ch r nhng kh khn v thun li ca cng ty khi tham gia vo th trng nyl. Nhng thun li. Ti nhng th trng ny c n s ng v c t l ngi dng ch tng i cao. c bit ti hoa k c cng ng ngi vit tp trung bang California c dn s trn 2 triu ngi v cng ng ngi hoa tp trung kh nhiu c tp qun dng ch xanh nh mt ung ch yu trong sinh hot. Ti nhng th trng ny ngi tiu dng c thu nhp cao so vi th gii. Quan h gia ta v cc quc gia ny ngy c ci thin v c chnh ph ca cc nc ny dnh cho nhng u tin. Nhng kh khn ch yu. Tuy nhin bn cnh nhng thun li trn ti y cng cng gp phi khng t nhng kh khn nh : Th trng ny cng ty cha c hot ng 76

nhiu , cc i th cnh tranh ca trung quc c mt y t rt sm v tm c nhng ch ng nht nh cho mt hng ch xanh, cn vi mt hang ch en cng ty s gp phi nhng i th ca nhng hng ch ni ting th thi.

5. Gi c ch xut khu ca cng ty AGRExPORT. Gi ch xut khu ca cng ty ngy cng nhch li gn vi gi ch ca th gii v c phn cao hn so vi gi ch xut khu ca cc n v khc trong nghnh. Tuy nhin cht lng ch xut khu cn thp ch yu di dng nguyn liu so vi th gii nn gi cn thp so vi gi ch ca th gii. Gi ch xut khu ca cng ty xut nhp khu Nng Sn -Thc Phm H Ni n v :Nghn USD/tn Nm 1996 1997 1998 1999 2000 Gi ch ca cng Gi ch ca Vit ty Nam 1,2 1,24 1,26 1,2 1,2 1,3 1,43 1,46 1,188 1,144 Gi ch ca th gii 1,98 2,25 2,32 1,697 1,707

Ngun : Bo co tng hp XNK 1996-2000- Cng Ty AGREXPORT H Ni.

77

Nhn vo bng gi xut khu ch ca cng ty t nm 1996-2000 tng u qua cc nm so vi vi gi ch ca ton nghnh . nm 1999 gi ch ca cng tygim 5% so vi nm 1998 ( do th trng ch ca th gii c nhiu bin ng gi ch ca th gii ch cn 1697 USD/ tn gim 27% so vi nm 1998).Tuy nhin lng ch xut khu ca cng ty ch yu l ch en , ch xanh. Gi xut khu ca nhng mt hng ny l khng n nh , n bin i theo cc nm , thng , thm ch cn bin i theo ngy.

Gi xut khu mt s loi ch ca cng ty nm 2000

Qu

Loich xut khu Ch en Ch en Ch xanh Ch en

Hnh thc xut khu ng gi -

Loi ga

Ni xut

Gi USD/ tn

I II III IV

CIF FOB CIF FOB

Mascova Hi phng Tai wan Hi phng

2300 1155 2350 1425

Ngun : bo co tng hp XNK nm 200- Cng Ty AGREXPORT H Ni. Xut khu ch ca cng ty ch yu vn phi qua cc trung gian . do vy cng ty cha thu c li nhun ti a cho nhng hp ng ch. V vy c li nhun cao cng ty cn phi xut khu trc tip sang cc th trng th gii v xut khu vi gi CIF. iu ny i hi cng ty cn phi c nhng chuyn gia gii v marketing v c c s h tng t tiu chun quc t. Cng tc thu mua v to ngun cn phi c quan tm hn na m bo tt cho cht lng ch xut khu.

78

Tm li, gi ch ca cng ty c cao hn so vi gi ch ca cc n v khc cng nghnh nhng so vi th gii vn cn c nhng chnh lch ng k. y l mt trong vn cn c quan tm hn na. 6. Cht lng ch xut khu. Mt hng ch xanh xut khu ca cng ty ch yu l loi ch mang nhn hiu bch tuyt v ch nhi, ch sen... y l loi ch c cht lng tng i cao c cc chuyn gia hng u th v ch nh gi tng ng vi loi ch Darjeeling ni ting ca th gii. S d c c cht lng cao nh vy l loi ch ny c thu mua Mc Chu c cao hn 500 m vi kh hu thun ,ging ch yu l ging ch shan, nn cht lng cao. Cng vi vic ch bin c cng ngh hin i v quan tm ng mc.Tuy nhin sn phm ny vn cn c nhng khuyt tt nh nhiu cng ,cnh nh. Ch en ca cng ty ch yu l ch OP, FOBP, PH1. c thu mua ch yu vng ch Ph Th v H Giang. y mt s cc n v chay theo s lng v t quan tm n cht lng nn cht lng ch cha cao. Cc xng ch yu c cng ngh ch bin t nhng nm 70 v 80 ca th k trc do vy khng m bo c v sinh cng nghip. Ch vng c cng ty xut khu ch yu sang th trng i Loan. y l loi ch thucv ch yu c trng Tuyn Quang , do iu kin ca nc ta m loi ch ny ch qua ch bin mang tnh cht bo qun ri c cng ty thu mua ri xut khu. IV. nh gi chung v tnh hnh thu mua v xut khu ch cng ty XNK Nng Sn- thc phm H ni. 1.Nhng kt qu t c trong vic thu mua v xut khu ch ca cng ty Agreport HN Tuy c nhiu kh khn trong vic thu mua to ngun do nhng iu kin hon cnh ca cng ty. Nhng xut khu ch ca cng ty t c nhng thnh tch ng k . c bit l nhng nm gn y s lng ch ca cng ty ngy cng tng. Nu nh nm 1997 sn lng ca cng ty ch t c 47 tn v thu v 58,2 nghn USD th n nm 2000 cng ty xut khu c 315 tn ch thu v hn 375 nghn USD .

79

Nu nh nm 1997 th phn xut khu ch ca cng ty so vi tng khi lng ch xut khu ch ca c nc l khng ng k. Th n nm 2000 sn lng ch xut khu ca cng ty chim khong 1% khi lng ch xut khu ch ca c nc . Biu . -V th trng . Th trng ca cng ty lun m rng nu nh nm 1997 ch xut khu ca cng ty ch c xut khu sang n v i Loan, th n nm 1998 cng ty xut khu c sang nhng th trng mi nh nh, Rp, c. c bit nm 200 nghn cng ty ni c li th trng truyn thng Lin Bang Nga c li li.Cng ty cng xc nh c r mc tiu ca tng loi th trng v ra nhng phng n c th . Uy tn v mt hng ca cng ty v mt hng ch ngy c khng nh trn th trng th gii v c nhng mi quan h tt . Nh mt hng ch vang ca cng ty vi th trng i Loan. *Chng loi ch xut khu ca cng ty. Nm 1997 cng ty ch xut khu c mt hng ch vng l ch yu. n nm sau chng loi ch xut khu ca cng ty c a dng hn . c th l cng ty co nhng chng loi ch mi nh ch en , ch xanh( ch bch tuyt , ch nhi ), ch x ch. * Gi c : Gi c ca ch xut khu ca cng ty nhn nhung l cao hn so vi gi ch trung bnh ca tn nghnh. Gi ch ca cng ty ngy mt nhch li gn vi gi ch ca th gii. *Cht lng . Nhn thc thy r c tm quan trng ca cht lng l v kh sc bn ch ca cng ty c mt trn nhng thih trng kh tnh nh Anh, Irack, Bc M... cng ty c nhng bin php tch cc a cht lng ch ln ngang tm vi nhng i th cnh tranh nh ch nhi , ch bch tuyt v ch vng..

80

C th ni gi vng tc tng trng ca kim nghch v m rng th trng ca cng ty. Nng cao cht lng v a dng ho cc sn phm ch xut khu l mt trong nhng iu kin tin quyt. Tuy nhin bn cnh nhng thnh tch t c v xut khu ch ca cng ty vn cn c nhng hn ch nht nh. 2.Nhng vn tn ti v nguyn nhn. 2.1.Nhng vn tn ti. -Trong t chc thu mua: Ngun ch ca cng ty mi ch dng li mt s a phng nh Sn La , Ph Th v Tuyn Quang... cha m rng vo cc vng nh Ty Nguyn v khu Bn c. Phng thc thu mua ca cng mang tnh cht n l cha mang tnh cht hai chiu , cha gn cht vi ngi sn xut. Cha ch ng c cht lng ca ch cn ph thuc vo n v ch bin. - Sn lng v kim nghch. So vi nhng u th v th mnh ca cng ty th sn lngv kim nghch xut khu ch ca cng ty vn cn khim tn. Kim nghch xut khu ch ca cng ty ch t khong 17%tng kim nghch xut nhp khu ca cng ty. V vy mt hng ch ca cng ty vn cha c nh hng ln kim nghch xut khu ca cng ty ni ring v ca c nghnh ch ni chung . - Cc loi mt hng ch xut khu: Mt hng ch xut khu ca cng ty cha phong ph. Ch xanh ch dng li hai mt hng ch yu l ch Bch Tuyt v ch Nhi, ch en l loi ch c cc mt hng tng i phong ph nh OP, FBOF, P, PS...nhng cng ty mi ch xut khu mt hng OP v PH1. Tuy nhin trong s cc mt hng ch xut khu ni trn ch mt s t ch xanh l c em ra tiu th trn th trng cn mt hng ch en v cc loi khc mi ch rng li mc lm nguyn liu ch bin cho cc nh sn xut c uy tn ( di dng nguyn liu th)

81

Mt hng ch tinh ca cng ty vn cha trin khai xut khu c. -Th trng : Th trng xut khu ch ca cng ty cn nh mi ch c quan h vi nm nc trn th gii. Th trng truyn thng vn cha pht huy c ht kh nng vn c ca mnh. Ti th trng mi vn cha to c mi quan h lu di bn cht , thm ch mt th trng do sn phm c mu m bao b khng ph hp vi nhu cu ca khch hng. Do vy hu ht cc hp ng xut khu ch ca cng ty u phi qua cc t chc trung gian. M hnh xut khu ch ca cng ttong nhng nm va qua:

Nh sn xut

Cng ty

T chc trung gian mi gii

Ngi nhp khu

Cng tc nghin cu th trng cn b hn ch , thng tin v th trng khng thng xuyn lin tc, cp nht. i ng cn b lm cng tc marketing cn thiu kinh nghim. Cc cn b lm cng tc nghin cu cng nh mt s cc lnh o ca ca cng ty, hu nh mi ch quan tm n cc ngun tin . Do cc t chc trong nc cung cp , nh thng tin qua t bo th trng ra hng ngy ca trung tm thng tin thng mi. Rt t khi s dng mng vo chiu th su hng tun bit thng tin v gi c, th trng ca trung tm u gi hng Nng Sn London cung cp. Do vy nhng d bo v xu hng gi c, sn lng, ... cha chnh xc. Hn mt s cc cn b trong cng ty cn quen vi tnh trng chnh ph cp hn nghch cng vi thi quen chm chp ca nn knh t c do vy cha gim mo him , ch ng trong cng tc tm kim bn hng . Tip cn th trng mi m[tj cch tch cc v c hiu qu . -Gi c:

82

Gi ch ca cng ty so vi cc sn phm cng loi ca cc hng khc trn th gii vn cn c chnh lch ng k( bi cht lng c nh gi l sn phm th). Ch bng 70% so vi gi ch trung bnh ca th gii. Ngoi ra cng tc cng tc t chc xut khu ca cng ty cn cng knh , lng ph, cha c mt s qun l ng mc cho xut khu ch. C s h tng cuat cng ty cn c nhng hn ch gy khng t nhng kh khn cho hot ng xut khu ni chung v hot ng xut khu ch ni ring. Nng lc ca cc cn b cng nhn vin cn c nhng hn ch nht nh. 2.2.Nguyn nhn: a.Nguyn nhn khch quan: Hot ng xut khu ch ca cng ty cn chu nhiu tc ng ca nguyn nhn khch quan t pha nh nc v t pha mi trng kinh doanh. - T pha nh nc. H thng qun l xut khu cn tn ti nhiu vn nh h thng cc vn bn php quy cha hon chnh .Nhiu vn bn cn chung chung , cha r rng c th. Mt s nhng quy nh bt hp l hay ni mt cch khc l khng mang tnh kh thi. in hnh l s thay i qu nhiu v nhanh chng ca nhng vn bn ny khin cho cng ty lun phi thay i cho hp l. H thng thu quan xut khu ni chung cn nhiu thiu st, cc dch v h tr cho xut khu hng nng sn ni chung v mt hng ch ni ring ch thc s pht huy ht tc dng. Th tc hi quan cn cng knh , mt s cc cn b hi quan b bin cht cn sch nhiu c nhng biu hin khng tt. Dch v thng tin gi c, i th cnh tranh ca cc c quan nh nc thuc b nghnh trung ng ,cc i din thng mi ca ta nc ngoi hay ca phng thng mi v cng nghip ca ta nc ngoi l khng ng k. C s h tng ca ngoi thng ca nc ta cn thiu thn cha ng b v p ng c mi yu c t ra. 83

Cc doanh nghip trong nc cnh tranh khng lnh mnh, cnh tranh mua , cnh tranh bn , gy lng ph cho ngi sn xut v cho ngi xut khu ni chung v cng ty ni ring. T pha mi trng kinh doanh. Do s tan r ca Lin X v cc nc ng u lm cho cng ty mt i th trng truyn thng . Cuc khng hong tin t Chu qua nhng d m ca n vn cn. C th ,gi ca cc ng tin khc trong khu vc b gim mt cch ng k gy nh hng ti tnh hnh xut khu ch ca cng ty. Tnh hnh sn xut v xut khu ch ca cc nc chu phi my nm gn y c nhng tin b r rt nh Krya... Lm cho gi ch ca th gii gim st. Ti cc th trng mi cng ty gp phi s cnh tranh gay gt ca nhng i th mnh ca a phng v cc i th xut thn t cc nc ang pht trin. Phong tc tp qun ca cc th trng ny tng i mi m vi cng ty v c s khc bit ln vi cc th trng quen thuc. b.Nguyn nhn ch quan: Do iu kin thc t ca cng ty nn vn cha xy dng c c cht lng cao ch ng trong vic to ngun hng. Cng ty vn cha c nhng chin lc kinh doanh di hn c th cho mt hang ch . Cng tc nghin cu th trng cha d bo mt cch c hiu qu ca s bin ng ca th trng th gii. Khu Marketing ca cng ty hot ng cha c hii qu cao, v vy c nhng th trng tim nng rt ln nhng cng ty vnc cha thm nhp vo c. S dng ngun vn ca cng ty cha mang li hiu qu cao. Khu t chc xut khu ca cng ty cn nhiu nhng bt cp. 84

Trnh qun l ca cc b cng nhn vin trong cng ty nhiu khi cn bc l nhiu thiu xt. Kinh nghim ti cc th trng ca cng ty cn t.

85