Tr li 15 cu hi n tp TRIT HC trong ni dung chng trnh cao hc Cu 1: Quan im CT - XH ca Nho gia Trung Hoa c i.

. S khc nhau trong ng li chnh tr ca Nho gia, o gia v Php gia. 1. Quan im CT - XH ca Nho gia Trung Hoa c i Nho gia l mt trong nhng trng phi trit hc chnh ca Trung Hoa c i. Phi Nho gia c Khng T sng lp, Mnh T pht trin v pha duy tm tin nghim v Tun T pht trin v pha duy vt. v Quan im CT - XH ca Khng T: Khng T l ngi sng lp ra o Nho, ng c phong l Ch thnh tin s, Vn th s biu, ngha l thy, thnh ca mun i, mun nh. Khng T coi XH l tng hp cc mi quan h gia ngi vi ngi, trong c cc quan h nh: Vua-ti, Chacon, Chng-v, Anh-em, Bn b. Nm mi quan h ny v sau c phi Nho gia gi l Ng lun, trong 3 mi quan h Vua-ti, Cha-con, Chng-v l nhng mi quan h c bn nht v c gi l Tam cng. Nhng phm tr c bn trong thuyt Chnh tr - o c ca Khng T l Nhn, L, Ngha v Chnh danh: - Nhn: l lng thng ngi. Ngi c nhn l ngi c o c hon ton. Trung v Th l hai kha cnh ca Nhn: Trung l tnh ngay thng vi ngi, iu mnh mun th hy lm cho ngi; Th l lng v tha, iu mnh khng mun th ng lm cho ngi. Trong o nhn, hiu l gc - hiu khng ch th hin vic phng dng cha m m quan trng nht l lng thnh knh. Khng T ni: Nui cha m m chng knh trng th c khc g nui th vt. -L: l hnh thc th hin lng nhn. L bao gm mi quan h rng ln, t quan h thn linh n quan h ng x gia ngi vi ngi, quan h o dc, phong tc, tp qun, quan h nh nc, lut php Tun theo l l mt iu kin thc hin nhn c. Ngi qun t khng bao gi lm tri vi l. - Ngha: l hnh vi o c th hin c nhn. Ngi lm vic ngha th hy sinh li ch ca mnh v ngi khc. Ngha v li khng th dung hp vi nhau. Khng T ni: Qun t bit r v ngha, tiu nhn bit r v li. - Chnh danh: c ngha l phi b tr ngi cng v ph hp vi nng lc, ngi cng v no th phi xng ng vi cng v , phi lm ng danh phn, chc trch ca mnh qun qun, thn thn, ph ph, t t. Ni v lm khng c vt chnh danh: + Khng T cao ngi hin ti vi t tng Thng hin v khuyn cc nh cai tr nn s dng ngi hin ti qun l t nc v loi b dn nhng k bt ti trong b my cai tr. + Phi thc hin ba iu: thc tc, binh cng, dn tn. + ng khuyn giai cp thng tr phi thng yu, tn trng chm lo nhn dn. ng thi ng khuyn dn phi an phn, ly ngho lm vui, ngho khng on trch + Tuy nhin nhng k sch chnh tr ca ng ch dng li tnh cht ci lng v duy tm ch khng phi phi bng cch mng hin thc (hn ch). v Quan im CT - XH ca Mnh T: T tng v CT - XH ca Mnh T th hin trit l nhn sinh (trit l v cuc i) m trung tm l hc thuyt v tnh thin. ng ni: Nhn chi s tnh bn thin. Tnh thin ca con ngi c 4 c tnh ln vn c bm sinh, l Nhn, L, Ngha, Tr v chng bt ngun t t oan: - Ai sinh ra cng c lng thng xt nn phi ly Nhn m cm ho. - Ai sinh ra cng c lng ghen ght nn phi ly Ngha m iu chnh. - Ai sinh ra cng cung knh nn phi ly L m gio ho. - Ai sinh ra cng bit phi tri nn phi ly Tr m phn bit ng sai. Tnh thin ca con ngi vn bt ngun t ci tm do tri ph cho con ngi ta bit suy ngh, phn bit phi tri ng sai ng x vi con ngi v vn vt. Da trn thuyt tnh thin v t tng c tr ca Khng T, Mnh T a ra thuyt Nhn chnh, tc l ci tr l chnh, phi v nhn ch khng phi v li. Ch trng ca thuyt ny l ly c thu phc lng ngi, phn i

vic cai tr bng bo lc. Trn c s t tng nhn ngha v ch trng nhn chnh, Mnh T ra mt quan im rt c o l dn bn. ng coi dn l quan trng nht, k n l giang sn x tc, vua l thng thi Dn vi qu, x tc th chi, qun vi khinh. V ng gii thch l c dn mi lp nn nc, c nc mi lp nn vua, ch vua khng th sinh ra dn. Quan h vua ti l quan h hai chiu, tn trng ln nhau. Tm li, trit hc ca Mnh T tuy cn mang yu t duy tm v thn b (hn ch) nhng trong hc thuyt v CTXH vi t tng nhn chnh, dn bn c ngha tin b, ph hp vi yu cu v xu th pht trin ca lch s XH v Quan im CT - XH ca Tun T: Tun T l ngi pht trin hc thuyt ca Khng T, cao nhn, ngha, l nhc v chnh danh. Tuy nhin, ng phn i quan nim ca Khng T v Mnh T v nhng vn chnh tr v o c. Tun T ng trn quan im duy vt v v thn (tch cc), ng cho rng t nhin gm 3 b phn: tri, t v ngi. Tri ch l mt b phn ca t nhin, bn thn t nhin l c s hnh thnh v bin ho ca vn vt. Nh vy, tri khng quyt nh vn mnh ca con ngi, con ngi l sn phm cao nht ca gii t nhin. Vic tr hay lon, lnh hay d l do con ngi lm ra ch khng phi ti tri. Nu con ngi hnh ng thun vi l t nhin th lnh, tri li s gp lon Ly s tr m i ph vi o th lnh, ly s lon m i ph vi o y th d. Khng ch hnh ng ph hp vi t nhin m con ngi c th ci to t nhin v XH lm cho cuc sng tt p hn. ng ph phn m tn d oan, vic tn th tri, li tri, khuyn con ngi nn tin sc mnh, ra sc pht trin sn xut, thc hnh tit kim, n iu , gi gn sc kho th tri s khng cho ngho kh v bnh tt. V o c ng a ra thuyt tnh c cho nn ng ch trng sa tr vic nc, gio dc o c, l ngha lm cho XH tin b, vn minh hn. ng cao l tr, ng cho rng l ngha v ng cp trong XH l cn thit duy tr trt t XH. 2. S khc nhau trong ng li chnh tr ca Nho gia, o gia v Php gia Nho gia o gia Php gia ng li chnh tr: c tr hay nhn tr ng li chnh tr: s dng hc thuytng li chnh tr: Hn Phi v vi, c ngha l sng, hot ngch trng ng li php - Coi trng gio dc, phn i bo lc vtheo l t nhin, thn phi, khng lmtr. cai tr XH cn phi tri vi t nhin, khng can thip voc 3 yu t l Php, Thut v chin tranh. trt t ca t nhin, ch lm cho dn noTh: - Khng T coi XH l tng hp cc mi quanbng, xng ct mnh m lng h tnh, h gia ngi vi ngi, l Ng lun vkhin cho dn khng bit, khng mun. - Php l php lut, c cng b cbo mi ngi bit, Tam cng. - Khng dng lut php, khng cn tun theo v phi thay i cho ph hp vi tnh hnh c Cc phm tr c bn trong hc thuyt cagio dc nhn, l, ngha, tr. th v khng c mt th php Khng T l Nhn-Ngha-L-Chnh danh: - Lo T ch trng hn ch quyn lclut lun lun ng vi mi thi i - ng li nhn tr ca Khng T c tnhca Nh nc v hot ng ca dn cht iu ha mu thun giai cp, phn in mc ti a, cho dn sng cht u tranh. ng khuyn giai cp thng tr phiphc thi nguyn thy, duy tr tnh- Th l a v, th lc, quyn uy ca ngi cm u. thng yu, tn trng, chm lo cho nhn dn.trng nc nh, dn t. ng thi, ng cng khuyn dn phi an phn, ly ngho lm vui, ngho m khng on trch. ng coi vic on trch cnh ngho hn, a dng bo lc l mm mng ca lon. Tuy nhin nhng k sch chnh tr ca ng ch dng li tnh cht ci lng v duy tm ch khng phi phi bng cch mng hin thc - Thut l phng php mu tr, th on trong vic tr dn.

Cu 2: Bn th lun v nhn sinh quan ca Pht gio n c i

Pht gio l mt trng phi Trit hc Tn gio, ngi sng lp ra o Pht l Thch ca Mu ni. v Bn th lun: th hin trong 4 nguyn l: V to gi: o Pht cho rng v tr l v thy, v chung, vn vt trong th gii ch l dng bin ho v thng, v nh, khng do mt v thn no sng to nn c. Pht gio cho rng th gii tn ti khch quan, khng do thn thnh sng to ra. V ng: c ngha l khng c linh hn bt t, s vt hin tng xung quanh ta v chnh bn thn ta l khng c tht m n c to thnh t cc yu t m Pht gi l Danh v Sc. Danh l tinh thn, Sc l vt cht. Th gii do cc yu t vt cht v tinh thn kt hp li vi nhau to nn. V thng: c ngha l khng c g n nh, bt bin. Pht khng nh rng th gii khch quan khng c g l vnh hng, bt bin m ci g cng c qu trnh sinh thnh, bin i v tiu vong theo lut Nhn - qu m Pht gi l Sinh, Tr, D, Dit, t s vt nh nht cho n v tr u tun th lut trn. Nhn qu tng tc: Pht khng nh rng tt c mi s vt hin tng trn i u c nguyn nhn ca n. Nhn kt hp vi duyn th sinh ra qu, qu li kt hp vi duyn li bin thnh nhn v sinh ra qu khc. Nhn v qu to thnh mt chui khng ngng ngh, Pht gi l Nhn qu tng tc v gin on" v Nhn sinh quan: Pht gio tuy bc b Brahman v atman nhng li k tha thuyt lun hi, nghip bo trong o Balamn. Thch ca Mu ni a ra thuyt T diu v Thp nh nhn duyn gii thot chng sinh ra khi mi ni kh v kip nghip bo, lun hi. y l t tng trit l nhn sinh quan ch yu ca o Pht. T diu l bn chn l vnh hng, thing ling, cao c, ng n gm c: Kh , Nhn , Dit v o . Kh : Pht cho rng i l b kh v vy ta ch dy cc con mt iu l kh v dit kh v cc ni kh ca con ngi th hin trong Bt kh. Nhn (Tp ): Pht gio gii thch nguyn nhn mi ni kh ca con ngi. Pht khng nh rng tt c mi ni kh ca con ngi u c nguyn nhn ca n. Cc nguyn nhn ca ni kh c th hin qua Thp nh nhn duyn (12 ni kh ca con ngi). Dit : Pht ni khi con ngi ta tm ra c nguyn nhn ca ni kh theo Thp nh nhn duyn th Pht khng nh rng con ngi c th t b tn gc mi ni kh v ch c nh th con ngi mi n c ci Nit bn. Do vy, Pht cho rng ci kh c th tiu dit c. o : Pht ni chng sinh c th tiu dit c ni kh nu i theo con ng Bt chnh o. v Nhn xt: - u im: + L trng phi trit hc v thn (chng li Brahman v khng tha nhn atman) mc d khng trit , c yu t duy vt bin chng, tha nhn c s vn ng tuyt i ca cc s vt hin tng. + Chng li s phn bit ng cp, ch trng bnh ng x hi. + Trit l ca o Pht c ngha gio dc rt ln v n khuyn con ngi khinh ght nhng ham mun dc vng vt cht tm thng. + o Pht c tnh nhn o cao bi v n khuyn con ngi suy ngh v lm iu thin, trnh xa iu c, thng yu cu gip mi ngi. Khng dng bo lc trong quan h gia cc gio phi khc nhau cng nh tn gio khc nhau. - Nhc im: + Pht gio l trng phi duy tm ch quan trong quan nim v XH bi v n cho rng nguyn nhn c bn ca

mi ni kh l do v minh do Pht gio cho rng s sng sut, gic ng ca con ngi l yu t quyt nh s gii thot con ngi khi ci kh. + Cha nhn thy c s ng yn tng i ca cc s vt hin tng + Pht gio ch trng gii thot con ngi bng php tu thn, tch c tiu cc, xa lnh cuc i m khng mang phong tro cch mng XH, ph nhn s bin i ci to XH bng thc tin cch mng. + Pht gio theo trng phi nhn thc lun duy tm, nhn thc ch thc hin bng s tu luyn, thin nh. Khng tha nhn vai tr ca nhn thc cm tnh v t duy cng nh via tr ca hot ng thc tin i vi nhn thc. + Pht gio cho rng cuc i l gi, o, mi ham mun i thng u l ti li. Tuy nhin, Nit bn - ci m Pht cho l thc ti th ha ra ch l iu tng tng thun ty, khng c g lm bng chng. Cu 3: Nhng ni dung c bn ca t tng trit hc Vit Nam Tr li : Trit hc Vit nam chu nh hng ca cc t tng trit hc trng phi Nho ga, o gia v c bit l o Pht. 1. V bn th lun: Ch ngha duy tm v t tng tn gio l t tng thng tr trong x hi Vit Nam. T tng duy tm th hin vic vo s mnh, nghip, kip; coi mnh tri quyt nh s thnh bi ca con ngi: Mu s ti nhn thnh s ti thin. Bn cnh t tng mnh tri cng c t tng cao vai tr con ngi hn mnh tri: Xa nay nhn nh thng thin cng nhiu. C quan im coi trng thi, th hn mnh. Cc quan im duy vt l t, khng thnh h thng thng xuyn phn khng li quan im duy tm: - Bc b ngun gc thn thnh v vai tr quyt nh ca vua - Vch trn thc cht ca t m tn bi ton - Vch trn s gi tr ca thy bi, a l 2. Quan im chnh tr-x hi + Ch ngha yu nc Vit Nam + Yu nc l phm cht cao qu nht, ng hng u trong bng gi tr tinh thn Vit Nam. + Yu nc l trch nhim ca mi ngi khng phn bit ng cp, gii tnh. + Tn knh, th cng nhng ngi anh hng dn tc, nhng ngi c cng dng nc, xy dng lng x ... + Khinh ght nhng k phn quc, nh L Chiu Thng, Trn ch Tc + T tng v c lp dn tc, ch quyn quc gia - Vit Nam l mt quc gia c lp, c ch quyn, ngang hng vi Trung quc. - T tng t ho v ngun gc dn tc (Huyn thoi Con rng, chu tin) - Chm lo xy dng nh nc c lp, lun lun gi vng a v ca mt nh nc c lp - Gi vng bn sc vn ha dn tc, phong tc, tp qun, chng li m mu ng ha ca Trung quc. (T tng

ca Nguyn Hu, nh cho di tc, nh rng en). + Vn ng lc v phng thc ginh v bo v c lp dn tc - i on kt ton dn tc. Truyn thuyt ng bo (cng mt bc) ni ln tnh on kt dn tc, khng phn bit chng tc ca tt c cc dn tc trong i gia nh dn tc Vit Nam. - Quan h vua-ti, nh nc v nhn dn: Vua ti ng lng, qun dn hp sc. Khoan th sc dn lm k bn gc su r (Trn Hng o) - Ton dn khng chin, trng k khng chin, ly t nh nhiu, ly nh thng ln. Pht huy vai tr tr ca a th v cc phng tin nh gic, gi nc. - Va nh bi ch xm lc, va m ng cho gic rt khi nc ta. Thc hin ng li ngoi giao mm do, khn kho gi vng c lp dn tc, ch quyn quc gia. 3. Quan nim v o lm ngi + Ch ngha nhn o Vit Nam - Thng yu, gip mi ngi. Thng ngi nh th thng thn. Ch ng em nng. Ming khi i gi khi no. L lnh m l rch... - Tnh thng yu, gn b gia cc dn tc trong i gia nh dn tc Vit Nam. - Lng nhn o khoan dung i vi nhng ngi lm ng lc li n nn hi ci. i x nhn o vi k th u hng: nh ngi chy i, khng nh ngi chy li. - Li sng nng tnh ngha, coi trng o l. Hiu tho vi cha m. Th cng t tin. Chm sc phn m t tin. Thng yu con chu, t phn bit nam n. - Gi vng li sng trong sch: + Quan nim v o lm ngi trong Nho gia, o gia vi nhng khi nim Tam cng, Ng lun, Ng thng, Nhn. + Quan nim o c Pht gio vi lng t bi, cu kh, cu nn ...cng nh hng su m trong i sng tinh thn ca ngi Vit Nam Tm li t tng trit hc Vit Nam l t tng yu nc, c lp dn tc v ch quyn quc gia. T tng ny th hin lng quyt tm bo v c lp dn tc, bo v ch quyn quc gia, xy dng mt nh nc vng mnh, chm lo i sng nhn dn. T tng ny cn th hin lng t ho v ngun gc dn tc, t ho v truyn thng dn tc, tn knh nhng ngi anh hng dn tc, nhng ngi c cng bo v, xy dng t nc, qu hng, khinh ght nhng k phn quc. Ngoi ra, t tng i on kt ton dn tc, t tng v o lm ngi, t tng khoan dung vi ngi lm ng lc li v vi k th chu tht bi hoc u hng cng gp phn lm nn tm vc v i ca dn tc Vit Nam. Cu 4: S i lp gia quan im duy tm v duy vt, bin chng v siu hnh trong trit hc Hy Lp c i (v bn th lun, nhn thc lun, quan im CT-XH gia mcrit v Platon; trit hc Hraclit v phi El ) Tr li : -V bn th lun: + Democrit ng trn lp trng duy vt v thn, ng cho rng khi nguyn ca th gii l nguyn t, l dng vt cht nh nht, khng th phn chia c na, n l c s ca th gii, ca s vt hin tng. Nguyn t ny khng mu, khng mi, khng v, khng nng, khng lnh, n khng khc nhau v cht, n ch khc nhau v hnh dng, v cu to, v t th sp xp v cc nguyn t ny lun lun vn ng trong chn khng. Cc s vt hin

tng khc nhau l do s lin kt gia cc nguyn t c hnh dng khc nhau, t th khc nhau, cu to khc nhau. Cc nguyn t vn ng khng ngng v chnh s a dng ca cc nguyn t to nn s a dng ca th gii s vt v s hnh thnh ca v tr + i lp vi Democrit, Platon ng trn lp trng duy tm, ng khng nh rng bn nguyn ca th gii l th gii nim, th gii nim tn ti mt cch chn tht, vnh cu v bt bin. ng chia th gii thnh hai b phn l th gii nim v th gii vt cm tnh. Th gii nim l th gii c trc v sinh ra th gii vt cm tnh. Th gii vt cm tnh l th gii khng chn tht, khng ng n v lun lun thay i, l th gii c sau v l ci bng ca th gii nim. - V con ngi: mcrit bc b quan nim thn thnh sinh ra con ngi. ng cho rng con ngi xut hin trn tri t l kt qu ca s tin ha t nhin v linh hn c cu to t nguyn t. Platon th cho rng con ngi gm th xc v linh hn tn ti c lp vi nhau. Trong th xc c to thnh t t, nc, la v khng kh cn linh hn do Thng to ra v n l bt t, tn ti vnh hng. - V nhn thc lun: + Democrit chia nhn thc thnh hai dng: nhn thc cm tnh v nhn thc l tnh. Nhn thc cm tnh l dng nhn thc m ti, do gic quan em li. Nhn thc l tnh l dng nhn thc thng qua nhng phn on logic, l dng tr tu. ng thy c mi quan h gia nhn thc cm tnh v nhn thc l tnh v ng ch ra phi bng nhn thc l tnh th con ngi mi pht hin c nguyn t tc l ngun gc ca th gii + Do Platon cho rng nhn thc cm tnh c sau nhn thc l tnh nn ng cho rng nhn thc l s hi tng ca linh hn v th gii nim c trc vt cht. ng cho rng nhn thc cm tnh ch l s nhn thc ci bng ca nim, ch cho ta nhng quan nim, ch khng phi l tri thc chn thc. Ch c nhn thc l tnh, tc nhn thc khi nim mi t n tri thc chn thc. - V chnh tr: + Democrit ng trn lp trng ca phi ch n dn ch, ng vn coi ch n l l hp l, chng li ng li Platon. + Trong khi Platon a ra hc thuyt v mt nh nc l tng, l nh nc cng ha bao gm 3 ng cp: nh trit hc lm vua, v binh bo v t nc v ngi lao ng sn xut. - So snh quan im gia bin chng v siu hnh trong trit hc Hraclit v phi El Trit hc Hraclit cho rng khi nguyn ca v tr l la v la sinh ra vn vt. ng cng cho rng vn vt khng ngng bin i nh dng chy. V ng tha nhn s tn ti ph bin ca mu thun trong s vt, hin tng. Chnh nh s u tranh gia cc mu thun mi c hin tng s vt ny cht i v s vt khc ra i nn v tr thng xuyn bin i. Ngc li trng phi El li cho rng th gii l mt khi chung nht bt ng khng do thn thnh sinh ra. Cu 5: Quan im trit hc ca cc nh trit hc Ty u Trung c (V quan h gia trit hc v tn gio, v vn bn th lun, nhn thc lun con ngi v x hi). Tr li: X hi Ty u t th k IV - XV l x hi phong kin. Thin cha gio tr thnh tn gio chnh thng v cng vi th lc phong kin tr thnh lc lng thng tr x hi. Trit hc trong thi k ny chu s chi phi v thng tr ca tn gio v thn hc. Trit hc tr thnh ti t ca tn gio. V quan h gia trit hc v tn gio cc nh trit hc giai on ny cao vai tr nim tin tn gio so vi l tr. Chng hn Tmat acanh cho rng i tng ca trit hc l chn l ca l tr, i tng ca thn hc l chn l ca nim tin v nim tin cao hn l tr. Cn nxct li cho rng i tng ca thn hc l thng , i tng ca trit hc l t nhin. V vy cc nh trit hc thi k ny a thn hc t nim tin ln trn ht, cao nim

tin hn l tr v khoa hc phi phc tng tn gio. V bn th lun cc nh trit hc cho rng Thng sng to ra th gii v quyt nh mi trt t trong t nhin v x hi, l c s ca tri thc v o c con ngi. Tmat acanh cho rng mi trt t trong t nhin, t s vt khng c linh hn n con ngi ri n thn thnh v sau cng l Cha tri u do Thng sp xp. Mi ci trong t nhin v x hi u c mc ch do Thng an by, mi ng cp trong x hi u do Thng quy nh. V nhn thc p dng hc thuyt v hnh dng ca Arixtt, ng chia hnh dng thnh hnh dng cm tnh v hnh dng l tnh, trong hnh dng l tnh cao hn hnh dng cm tnh. V con ngi v x hi theo quan im thn hc cc nh trit hc cho rng con ngi l thc th yu ui, do Thng to ra v c t do trong gii hn tin nh ca Thng . V vy cuc sng trn gian l tm b, ti li ch c cuc sng vnh cu th gii bn kia. Mc ch ca n l bo v quyn lc ti cao ca nh th hay ca nh vua, giai cp thng tr. Cu 6: Nhng thnh tu v hn ch ca ch ngha duy vt Ty u th k 17-18 Thi k Phc hng l thi k qu t ch phong kin ln ch t bn, l thi k ca nhng cuc cch mng t sn. Trong giai on ny s pht trin ca lc lng sn xut mi lm quan h sn xut phong kin tr nn li thi v mu thun gia lc lng sn xut v quan h sn xut tr nn gay gt hn. ng thi y l thi k pht trin mnh ca khoa hc k thut, khoa hc t nhin c bc tin nhy vt c bit l c hc. Tt c ci lm tin cho s pht trin trit hc vi nhiu thnh tu v hn ch nh sau: + Thnh tu: - V bn th lun, cc nh trit hc ng trn lp trng duy vt v thn, chng li th gii quan duy tm, tn gio ca Nh th. H khng nh vt cht, t nhin l thc th duy nht, Thng cng chnh l gii t nhin. "Trong v tr ch c mt thc th - c con ngi ln ng vt l vt cht" (. Dir). H cng tha nhn vt cht lun lun vn ng bao gm c ng im hay vn ng tng i. V qu trnh vn ng do nguyn nhn bn trong ca vt cht, t lm tin thn cho thuyt tin ha sau ny. - V con ngi: Con ngi l sn phm ca t nhin, l th thng nht gia c th v thc. H bc b linh hn bt t, linh hn tch ri c th. .Dir quan nim v linh hn tch ri c th cng v l nh: c th nhn m khng cn mt, c th nghe m khng cn tai. Theo h, nhn cch con ngi l sn phm ca hon cnh v gio dc. - V nhn thc: Cc nh trit hc duy vt chia nhn thc thnh nhn thc cm tnh v nhn thc l tnh. Trong cm tnh l giai on th nht ca nhn thc, l tnh l giai on th hai nhn thc v giai on kt hp chng dng thc nghim khoa hc kim tra. - V chnh tr-x hi: H chng li t tng v trt t phong kin, tuyn truyn t tng chnh tr ca giai cp t sn. H cao hnh thc nh nc dn ch; chng quyn lc phong kin v Nh th. - V vn tn gio, h vch trn bn cht tn gio v tnh cht phn ng, phn tin b ca n. Theo Hpx ngun gc ca tn gio l s s hi v ngu dt ca qun chng. Theo h, khng phi tn gio sng to ra con ngi m chnh con ngi sng to ra tn gio. + Hn ch: - V bn th lun: do chu nh hng ca c hc Newtn nn th gii quan ca h nhn chung l siu hnh v my mc. H ch nhn nhn vn ng hnh thc vn ng c gii. - V con ngi: h cha thot khi cch nhn my mc v con ngi, coi con ngi nh mt ci my, ly quy lut c hc hay ly yu t bn nng gii thch bn cht con ngi. - V nhn thc: cc nh trit hc duy vt cao vai tr nhn thc cm tnh, ca t duy v thc nghim khoa hc, cha nhn thc c tm quan trng ca thc tin, mi lin h gia nhn thc v thc tin. - V chnh tr-x hi: h cho rng nh nc l do s tha thun gia cc tng lp nhn dn lp ra. H cha nhn ra

c bn cht ca nh nc l cng c ca giai cp thng tr. - V tn gio: h ch thy ngun gc nhn thc, cha thy c ngun gc x hi ca tn gio. V vy h ch trng xa b tn gio bng cch gio dc qun chng v tiu dit gii tu hnh. Cu 7: Nhng lun im c bn ca ch ngha hin sinh, ch ngha thc dng a) Nhng lun im c bn ca ch ngha hin sinh ( i biu Soren Kierkegaard, Jean Paul Sarte): + V vn tn ti. Ch ngha hin sinh khng ph nhn tn ti khch quan ca th gii, nhng theo h tn ti t n khng l ci g c. Sartre chia tn ti thnh hai min: tn ti trong n v tn ti cho n. + V quan h gia hin sinh v bn cht. Cc nh hin sinh cho rng hin sinh c trc bn cht, hin sinh l tnh th nht so vi bn cht. + S trn tr hay s au kh cng l mt ch ca ch ngha hin sinh. l trng thi khng thoi mi, lo s, khng khip ni chung, khng gn mt cch trc tip vi mt i tng c th no c. + S phi l ca cuc i. N khng tha nhn ch ngha duy l trong trit hc v khoa hc, khng tha nhn s gii thch s vt, hin tng bng l lun, bng khoa hc. N khng tha nhn bt k mi lin h khch quan no, bt k bn cht v quy lut khch quan no. + H v. Ch ngha hin sinh ph nhn mi bn cht, kt cu. Con ngi hin sinh khng mt bn cht, mt kt cu tri thc, mt gi tr o c, mt mi quan h x hi no c. Ni tm li, n ch n thun l mt s trng rng, h v. + Ci cht. i vi con ngi hin sinh, ci cht l vn quan trng nht. Con ngi hin sinh l con ngi lun lun s hi trc ci cht, v s sng l s tn ti dn n ci cht. + S tha ha. Ch ngha hin sinh pht trin khi nim tha ha n cc oan, khng th chp nhn c. Con ngi hin sinh l nhng con ngi b tha ha, tch ri, tr thnh xa l vi tt c: vi th gii vt, vi x hi, trong lao ng, trong quan h vi ngi khc, k c trong quan h gia cha m v con ci, gia v chng, gia con ci vi nhau, v k c s tha ha ngay c trong tnh yu. + T do v trch nhim. Cc nh hin sinh gii thch t do mt cch ch quan: t do l s t la chn ci g ph hp vi xc cm ni tm, ci g m c nhn coi l ng n. Sartre gn lin t do vi trch nhim c nhn. Ngi hin sinh hon ton chu trch nhim v s la chn v hnh vi ca mnh. S t do khng b quy nh bi bt k ci g khc ngoi trch nhim c nhn. b) Nhng lun im c bn ca ch ngha thc dng (i biu Peirce, James, Dewey): Nguyn tc phng php lun cn bn ca ch ngha thc dng l ly kinh nghim, hiu qu, cng dng lm tiu chun. Do , h rt ra kt lun: con ngi tuyt i t do trong hot ng ca mnh, h c th lm bt c vic g h mun, bt c ci g c li cho h. Theo ch ngha thc dng, nhng g tn ti u l nhng yu t ca kinh nghim. Ch ngha thc dng coi kinh nghim nh l ci bao hm trong n c vt cht v thc, c khch quan v ch quan. V nhn thc lun, ch ngha thc dng coi ngha ca s vt, ca khi nim khng phi l ci g c sn, vn c ca n, m ch biu hin ra trong quan h c th, trong cng dng thc t. Gi tr ca t tng hay l lun khng phi ch n c phn nh ng n hin thc khch quan hay khng, m l ch n c em li hiu qu thc t hay khng. V tiu chun ca chn l, James cho rng chn l khng phi l hnh nh ch quan ca th gii khch quan, m l mi lin h gia cc kinh nghim vi nhau. Ci g em li li ch v hiu qu hu dng th n l chn l, m khng cn xem n c ph hp vi thc t khch quan hay khng. Chn l theo quan nim ca ch ngha thc dng ch c tnh cht tng i, ty theo tng ngi, tng hon cnh, tng thi gian v a im p dng khc nhau. Cu 8: Thc cht ca cuc cch mng trong trit hc do C.Mc v Ph.ngghen thc hin, V.I.Lnin pht trin

Trit hc Mc-Lnin l s k tha c ph phn v chn lc nhng t tng trit hc ca nhn loi trong qu trnh lch s. ng thi s ra i ca trit hc Mc-Lnin l mt bc ngot v i trong s pht trin t tng trit hc ca nhn loi. Trit hc Mc c nhng ci mi v cht so vi cc h thng trit hc trc : + C. Mc v Ph. ngghen pht trin ch ngha duy vt ln hnh thc cao ca n l ch ngha duy vt bin chng v pht trin php bin chng ln hnh thc cao ca n l php bin chng duy vt. Trc Mc, ch ngha duy vt vn cn mang tnh cht siu hnh, my mc. N cha a c quan im pht trin vo trong l lun ca n; n ly quy lut c hc gii thch s vn ng ca th gii, dng quy lut c hc v quy lut sinh hc gii thch bn cht con ngi. Cn php bin chng trc Mc m nh cao ca n l php bin chng Hghen th li l duy tm, tc ng xut pht t quy lut vn ng, pht trin ca mt nim tuyt i no c trc th gii gii thch tt c nhng g ang tn ti. Cho nn php bin chng ca Hghen l php bin chng duy tm, ngc u v ng khung trong mt mt kt cu t bin, gng go. Trn c s k tha c ph phn v chon lc nhng thnh tu m m cc nh duy vt t c cng nh k tha ht nhn hp l trong php bin chng ca Hghen, C. Mc v Ph. ngghen sng lp ra ch ngha duy vt bin chng v php bin chng duy vt. T khi trit hc Mc ra i, ch ngha duy vt v php bin chng c kt hp vi nhau thnh mt th thng nht. + Vic sng lp ra ch ngha duy vt lch s l biu hin quan trng nht ca bc ngot cch mng trong s pht trin t tng trit hc ca nhn loi. Trc Mc, cc nh trit hc, u khng trnh khi duy tm khi gii thch cc hin tng x hi. H u cho rng tinh thn, t tng ( nim tuyt i, tinh thn th gii, tri, thng , hoc thc ch quan ca con ngi) l yu t quyt nh trong lch s. H khng thy c vai tr quyt nh ca hot ng sn xut vt cht, ca i sng vt cht. C. Mc v Ph. ngghen vn dng ch ngha duy vt bin chng vo nghin cu i sng x hi. Trit hc Mc coi x hi nh l mt c th sng, mt cu trc phc tp bao gm nhng c nhn, gia nh, giai cp, dn tc vi v s nhng mi quan h x hi chng cht c hnh thnh trn c s hot ng thc tin ca h. Trit hc Mc coi sn xut vt cht l c s ca s tn ti v pht trin ca x hi; vch ra nhng quy lut khch quan ca s pht trin x hi khng ph thuc mun ch quan ca con ngi; ly c s h tng gii thch kin trc thng tng, ly tn ti x hi gii thch thc x hi. Chnh v th, trit hc Mc l ch ngha duy vt cn i, hon chnh v trit ; n bao qut c t nhin, x hi v t duy. + Thng nht gia l lun v thc tin l mt nguyn tc c bn ca trit hc Mc-Lnin. Trit hc Mc - Lnin khng ch gii thch th gii m vn quan trng l ci to th gii. Trc Mc, ngi ta cha xc lp c mi quan h gn b vi nhau gia l lun v thc tin. L lun nhiu khi ch l sn phm ca t duy thun ty, ch l kt qu ca s suy l t bin ca cc nh l lun. Ngi ta cha ch ra c mt tiu chun khch quan phn bit ci ng v ci sai trong l lun. L lun cng cao siu, cng xa ri thc t th cng c nh gi cao. Ln u tin trong lch s trit hc, C. Mc v Ph. ngghen vch ra mt cch y v chnh xc vai tr ca hot ng thc tin vi tnh cch l hot ng vt cht ci to t nhin v x hi i vi qu trnh nhn thc; khng nh rng thc tin l c s, mc ch, ng lc ca nhn thc, tiu chun ca chn l. S thng nht gia l lun v thc tin l mt nguyn tc cn bn ca trit hc Mc-Lnin. + Trit hc Mc-Lnin c s thng nht gia tnh cch mng v tnh khoa hc. Vi s ra i ca trit hc Mc-Lnin, giai cp v sn v nhn dn lao ng c mt l lun trit hc khoa hc gii thch ng n cc hin tng t nhin v x hi. Trit hc Mc-Lnin cn l v kh l lun cch mng ca giai cp v sn v nhn dn lao ng u tranh xa b p bc, bt cng, xy dng x hi khng c giai cp, khng c ngi bc lt ngi. Nhng quan im cch mng trong trit hc Mc-Lnin, nht l quan im v ch ngha x hi v ch ngha cng sn khng phi l nhng hoi bo ch quan ca loi ngi, m tri li chng c c s khoa hc vng chc, da

trn s nghin cu nghim tc v lgc cht ch ca trit hc v cc khoa hc x hi. +Trit hc Mc em li mt quan nim ng n v i tng ca trit hc. Trc y quan nim coi trit hc l khoa hc bao trm tt c cc khoa hc hay coi trit hc ch cn cng c ca khoa hc hoc ca hot ng thc tin. Trit hc Mc a ra mt quan nim ng n trong vic xc nh i tng v vai tr ca trit hc. i vi trit hc Mc, trit hc khng ng nht vi cc khoa hc c th, cng khng phi l khoa hc ca cc khoa hc, m l hc thuyt v nhng nguyn l chung nht, l khoa hc v nhng quy lut chung nht ca t nhin, x hi v t duy con ngi. Sau C. Mc v ngghen, trit hc Mc c Lnin b sung v pht trin mt cch sng to trong tnh hnh mi. Lnin vn dng sng to hc thuyt ca Mc gii quyt nhng vn ca cch mng v sn trong thi i ch ngha quc v bc u xy dng ch ngha x hi. Cu 9: Bn cht, vai tr ca php duy vt bin chng. Cc nguyn tc phng php lun ca n v s vn dng trong thc tin cch mng XHCN Vit Nam. TGQ duy vt ra i v pht trin trong cuc u tranh chng li th gii quan thn thoi, tn gio v th gii quan trit hc duy tm 1. Bn cht ca th gii quan duy vt bin chng a) Gii quyt ng n vn c bn ca trit hc - Khng nh vt cht c trc, quyt nh thc. Nhng thc c vai tr v cng to ln. Quan h vt cht v thc khng phi l quan h mt chiu m l quan h tc ng qua li ln nhau trn c s hot ng thc tin. - Khng nh kh nng nhn thc th gii ca con ngi b) Thng nht gia ch ngha duy vt (CNDV) v php bin chng (PBC) Thiu st ca CNDV trc Mc l phng php siu hnh, my mc. Trong khi , PBC li c cc nh duy tm pht trin. C. Mc v Ph. ngghen a PBC ra khi trit hc duy tm v tr v vi quan im duy vt, to nn s thng nht gia CNDV v PBC. c) Ch ngha duy vt trit Trc Mc, quan im duy tm thng tr trong lnh vc x hi. Ngay nhng nh trit hc trit hc duy vt, v thn nh Phoibc cng khng thot khi quan im duy tm khi bc vo nghin cu x hi. i vi quan im duy tm khch quan v lch s th x hi do mt nim c trc th gii hoc do Thng quyt nh. Cn i vi quan im duy tm ch quan th s pht trin ca x hi do ch ca v nhn, lnh t quyt nh. Trit hc Mc a quan nim duy vt vo lnh vc x hi, sng lp ra CNDV lch s. CNDV lch s l mt cng hin v i ca C. Mc. Vic vn dng quan im duy vt vo trong lnh vc x hi to ra mt CNDV trit . a) Thng nht gia l lun v thc tin - L lun phi xut pht t thc tin, ly thc tin lm mc ch - L lun phi c kim tra trong thc tin. Thc tin l tiu chun ca chn l - Thc tin phi c hng dn bng l lun khoa hc L lun m khng lin h vi thc tin l l lun sung. Thc tin m khng c l lun hng dn thnh thnh thc tin m qung. b) Tnh cch mng v tnh sng to - Trit hc Mc khng dng li nhn thc th gii, m vn quan trng l ci to th gii - Ln u tin trong lch s, giai cp v sn v nhn dn lao ng c th gii quan khoa hc ca mnh. Trit hc

Mc tr thnh v kh l lun ca giai cp v sn v nhn dn lao ng trong cuc u tranh ci to x hi c, xy dng x hi mi. - Tnh ng v tnh giai cp ca CNDV mcxt khng mu thun vi tnh khoa hc ca n. S thng nht gia tnh ng v tnh khoa hc ca ch ngha duy vt mcxt c c s l s thng nht gia li ch ca giai cp v sn vi quy lut khch quan ca tin trnh lch s. - Ngoi ra, CNDV mcxt cn c tnh sng to. N khng phi l gio iu m l kim ch nam cho hnh ng. N lun lun c i mi v pht trin cho ph hp vi yu cu ca thc tin. N phi c vn dng ph hp vi tnh hnh c th ca mi thi k v mi nc. N l h thng m sn sng tip nhn nhng pht mnh mi ca khoa hc. 2. Cc nguyn tc phng php lun ca n v s vn dng trong thc tin cch mng XHCN Vit Nam. a) Cc nguyn tc phng php lun - Nguyn tc tnh khch quan ca s xem xt. Th gii quan DVBC l c s l lun ca nguyn tc (quan im) tnh khch quan ca s xem xt (quan im khch quan). Nguyn tc ny i hi trong nhn thc s vt phi xut pht t chnh bn thn s vt, xem xt s vt ng nh n tn ti trong thc t. Ci to s vt phi xut pht t qui lut khch quan ca s tn ti v pht trin ca s vt. Khng c ly tnh cm, ch ch quan lm im xut pht trong vic xem xt v ci to s vt. Phi tn trng v hnh ng theo qui lut khch quan. - Pht huy tnh nng ng ch quan, chng ch ngha duy ch. - Chng thi th ng, li, bo th, tr tr. - Pht huy tnh nng ng sng to ca mi c nhn cng nh ca ton x hi trong vic nhn thc v hnh ng. - Kin quyt khc phc v ngn nga bnh ch quan, duy ch. b) Vn dng vo cch mng XHCN Vit Nam - Tn trng cc quy lut khch quan v iu kin c th ca cch mng Vit Nam - Pht huy vai tr lnh o ca ng, qun l ca Nh nc - Coi trng cng tc gio dc ch ngha Mc-Lnin, t tng H Ch Minh, gio dc tri thc khoa hc, k thut, bi dng nhit tnh cch mng cho nhn dn. - Coi trng li ch, kt hp hi ha cc li ch: li ch c nhn, li tp th v li ch x hi; li ch kinh t, li ch chnh tr v li ch tinh thn. - Chng nhng hin tng tiu cc trong x hi. Cu 10: Nhng ni dung c bn ca php bin chng duy vt v ngha phng php lun ca n 1. Bn cht ca php bin chng duy vt Php bin chng duy vt l s thng nht hu c gia l lun v phng php. H thng cc quy lut, phm tr ca n khng ch phn nh ng n th gii khch quan m cn ch ra nhng cch thc nh hng cho con ngi trong nhn thc th gii v ci to th gii. Php bin chng duy vt bao gm 2 nguyn l c bn, nhng phm tr v nhng nguyn l c bn, va l l lun duy vt bin chng, va l l lun nhn thc khoa hc, va l logic ca ch ngha Mc. - Hai nguyn l c bn ca php bin chng duy vt : Nguyn l v mi lin h ph bin: khi qut bc tranh ton cnh nhng mi lin h ca th gii (t nhin, x hi v t duy). PBCDV khng nh rng trong t nhin, x hi v t duy, khng c s vt, hin tng no tn ti mt cch ring l, c lp tuyt i, m tri li chng tn ti trong s lin h, rng buc, ph thuc, tc ng, chuyn ha ln nhau. * ngha : + Phi xem xt ton din cc mi lin h + Trong tng s cc mi lin h phi rt ra c nhng mi lin h bn cht, ch yu thu hiu bn cht ca s

vt. + T bn cht ca s vt quay li hiu r ton b s vt trn c s lin kt cc mi lin h bn cht, ch yu vi tt c cc mi lin h khc ca s vt m bo tnh ng b khi gii quyt mi vn trong i sng. Quan im ton din i lp vi mi suy ngh v hnh ng phin din, chit trung, siu hnh. Nguyn l v pht trin: phn nh c trng bin chng ph qut nht ca th gii. Pht trin l s vn ng theo hng i ln, t thp n cao, t n gin n phc tp, t cha hon thin n hon thin. PBCDV khng nh rng mi lnh vc trong th gii (v c v hu c; t nhin, x hi v t duy) u nm trong qu trnh pht trin khng ngng t thp n cao, t n gin n phc tp, t cha hon thin n hon thin. Mi s vt, hin tng lun vn ng, bin i khng ngng v v phng din bn cht ca mi s vn ng, bin i ca th gii c xu hng pht trin. Pht trin c coi l khuynh hng chung, l khuynh hng ch o ca th gii. * ngha : Yu cu ca nguyn tc ny i hi phi xem xt s vt trong s vn ng, bin i v pht trin ca n, phi t duy nng ng, linh hot, mm do, phi nhn thc c ci mi v ng h ci mi. Pht trin khng loi tr s tht li, tc s thoi ha, s dit vong ca ci c, ci lc hu, ci li thi. Thm ch ci mi cng phi tri qua nhng tht bi tm thi. Tuy nhin, tht li l khuynh hng khng ch o, chng nhng khng ngn cn s pht trin, m tri li l tin , l iu kin cho s pht trin - Cc quy lut c bn ca php bin chng duy vt: 3 quy lut c bn ca php bin chng duy vt c ngha phng php lun ch o mi hot ng ca con ngi thc hin quan im ton din, quan im pht trin v quan im lch s - c th v phng din vch ra ngun gc, ng lc, cch thc v xu hng pht trin tin ln ca cc s vt, hin tng trong th gii. l 3 quy lut: + Quy lut u tranh v thng nht gia cc mt i lp: cn c gi l quy lut mu thun. Quy lut ny l ht nhn ca php bin chng, N vch ra ngun gc, ng lc ca s pht trin, phn nh qu trnh u tranh gii quyt mu thun bn trong s vt. T , phi vn dng nguyn tc mu thun m yu cu c bn ca n l phi nhn thc ng n mu thun ca s vt, trc ht l mu thun c bn v mu thun ch yu, phi phn tch mu thun v qu trnh u tranh gii quyt mu thun. u tranh l phng thc gii quyt mu thun. Tuy nhin, hnh thc u tranh rt a dng. linh hot, tu thuc mu thun c th v hon cnh lch s c th. + Quy lut chuyn ho t nhng bin i v lng dn ti nhng bin i v cht v ngc li: gi l quy lut lng - cht. Quy lut ny phn nh cch thc, c ch ca qu trnh pht trin, l c s phng php lun chung nhn thc v thc y qu trnh pht trin ca s vt vi 3 yu cu c bn l: > Thng xuyn v tng cng tch lu v lng to iu kin cho s thay i v cht. Chng ch ngha duy ch mun t chy giai on. > Khi lng c tch lu n gii hn , phi mnh dn thc hin bc nhy vt cch mng, chng thi bo th, tr tr. > Vn dng linh hot cc hnh thc nhy vt y nhanh qu trnh pht trin. + Quy lut ph nh ca ph nh: Quy lut ny khi qut khuynh hng pht trin tin ln theo hnh thc xoy c th hin tnh cht chu k trong qu trnh pht trin. l c s phng php lun ca nguyn tc ph nh bin chng, ch o mi phng php suy ngh v hnh ng ca con ngi. Ph nh bin chng i hi phi tn trng tnh k tha, nhng k tha phi c chn lc, ci to, ph phn, chng k tha nguyn xi, my mc v ph nh sch trn, ch ngha h v vi qu kh. Nguyn tc ph nh bin chng trang b phng php khoa hc tip cn lch s v tin on, d kin nhng hnh thi c bn ca tng lai. - Cc cp phm tr khng c bn Bn cnh 3 quy lut c bn, ni dung ca php bin chng duy vt cn bao gm cc cp phm tr khng c bn: + cp phm tr ci ring - ci chung + tt nhin - ngu nhin + nguyn nhn - kt qu + bn cht - hin tng + kh nng - hin thc + ni dung - hnh thc.

Tm li, mi nguyn l, phm tr, quy lut ca php bin chng duy vt c ngha phng php lun quan trng. V vy, chng phi c vn dng tng hp trong nhn thc khoa hc thc tin cch mng. 2. ngha ca phng php lun ca php bin chng duy vt Nguyn l v mi lin h ph bin v nguyn l v s pht trin ca PBCDV l c s l lun ca nguyn tc ton din, nguyn tc lch s-c th v nguyn tc pht trin. a) Nguyn tc ton din trong nhn thc v thc tin Nguyn tc ton din i hi chng ta phi xem xt s vt, hin tng vi tt c cc mt, cc mi lin h; ng thi phi nh gi ng vai tr, v tr ca tng mt, tng mi lin h; nm c mi lin h ch yu c vai tr quyt nh. S vn dng quan im ton din trong s nghip cch mng: - Trong Cch mng dn tc dn ch: ng ta vn dng quan im ton din trong phn tch mu thun x hi, nh gi so snh lc lng gia ta vi ch, to ra v s dng sc mnh tng hp. - Trong cng cuc i mi, ng ta tin hnh i mi ton din, trit ; ng thi phi xc nh khu then cht. Nm vng mi quan h gia i mi kinh t, i mi chnh tr v i mi t duy. i lp vi nguyn tc ton din ca PBC, quan im siu hnh xem xt s vt, hin tng mt cch phin din. N khng xem xt tt c cc mt, cc mi lin h ca s vt, hin tng; hoc xem mt ny tch ri mt kia, s vt ny tch ri s vt khc. Ch ngha chit trung th kt hp cc mt mt cch v nguyn tc, kt hp nhng mt vn khng c mi lin h vi nhau hoc khng th dung hp c vi nhau. Thut ngu bin th cng iu mt mt, mt mi lin h; hoc ly mt th yu lm mt ch yu. b) Nguyn tc lch s-c th trong nhn thc v thc tin Nguyn tc lch s-c th i hi phi xem xt s vt hin tng trong qu trnh vn ng pht trin: n ra i trong iu kin nh th no? tri qua nhng giai on pht trin nh th no? mi giai on c tnh tt yu v c im nh th no? c) Nguyn tc pht trin trong nhn thc v thc tin Nguyn tc pht trin i hi khi xem xt s vt, hin tng phi nhn thy khuynh hng bin i trong tng lai ca chng: ci c, ci lc hu s mt i; ci mi, ci tin b s ra i thay th ci c, ci lc hu. Cu 11:Nguyn tc thng nht gia l lun v thc tin (Khi nim thc tin v l lun, ni dung nguyn tc thng nht gia l lun v thc tin) v ngha phng php lun ca n A- Khi nim thc tin v l lun: Thc tin c nh ngha l nhng hot ng vt cht c mc ch, c tnh lch s - XH ca con ngi nhm bin i gii t nhin v x hi. Do vy, thc tin khng phi l ton b hot ng ca con ngi m ch l nhng hot ng vt cht ch khng phi l hot ng tinh thn hay cn gi l hot ng l lun. Hot ng thc tin l qu trnh tng tc gia ch th (tc l con ngi) v khch th (tc l gii t nhin), l dng hot ng vt cht trong ch th ch ng lm bin i khch th. Trong hot ng thc tin, con ngi phi s dng cc phng tin, cng c vt cht cng nh sc mnh vt cht ca mnh tc ng vo t nhin, XH nhm ci to, lm bin i chng cho ph hp vi mc ch s dng ca mnh. V vy, c th ni thc tin l phng thc tn ti c bn nht ca con ngi v XH, l phng thc u tin v ch yu ca mi quan h gia con ngi v th gii. Hot ng thc tin mang tnh lch s - x hi v ni dung, phng php, phng tin cng nh phm vi nh hng ca n ph thuc vo nhng iu kin lch s nht nh. Tuy trnh v cc hnh thc ca hot ng thc tin c thay i qua cc thi k lch s khc nhau ca XH, nhng thc tin lun lun l dng hot ng c bn v ph bin ca XH loi ngi. Thc tin cng c qu trnh vn ng v pht trin ca n, trnh pht trin ca

thc tin ni ln trnh chinh phc gii t nhin, trnh lm ch XH ca con ngi. Hot ng thc tin c th hin qua ba hnh thc c bn sau y: Hnh thc c bn u tin ca thc tin l hot ng sn xut vt cht. y l hnh thc nguyn thu nht v c bn nht v n quyt nh s tn ti v pht trin ca XH loi ngi, quyt nh cc dng khc ca hot ng thc tin. Hnh thc c bn th hai ca thc tin l hot ng CT - XH nhm ci to, bin i XH, pht trin cc quan h XH, ch XH. y l hnh thc hot ng thc tin cao nht. Vi s ra i v pht trin ca khoa hc lm xut hin hnh thc c bn th ba ca thc tin - hot ng thc nghim khoa hc. y l hnh thc hot ng thc tin c bit nhm mc ch phc v nghin cu khoa hc v kim tra l thuyt khoa hc. Hnh thc hot ng ny ngy cng tr nn quan trng do s pht trin mnh m ca cuc cch mng khoa hc - k thut hin i. L lun c hiu l h thng nhng tri thc phn nh nhng mi lin h bn cht, nhng tnh quy lut ca th gii khch quan. L lun c hiu theo mt cch khc l h thng ho cc khi nim, phm tr, nguyn l, quy lut; trong quy lut l ci ct li, l sn phm ca hot ng nhn thc ca con ngi. Khc vi cc quan im duy tm, tn gio Trit hc Mc-Lnin khng nh l lun l kt qu ca qu trnh nhn thc. Qu trnh nhn thc i t nhn thc cm tnh n nhn thc l tnh, t trc quan sinh ng n t duy tru tng. Nhn thc cm tnh (trc quan sinh ng ) l giai on u, trnh thp ca qu trnh nhn thc, bao gm 3 hnh thc c bn: cm gic, tri gic v biu tng. Nhn thc l tnh (t duy tru tng) l giai on cao, trnh cao ca qu trnh nhn thc, bao gm 3 hnh thc c bn l khi nim, phn on v suy lun. Nh vy l lun l kt qu ca qu trnh pht trin cao ca nhn thc, l trnh cao ca nhn thc. B- Nguyn tc thng nht gia l lun v thc tin: Hot ng l lun v hot ng thc tin l hai dng hot ng ca con ngi. L lun c hnh thnh khng phi bn ngoi thc tin m trong mi lin h cht ch vi thc tin. Hai hot ng ny thng nht khng tch ri nhau, gn b xm nhp, lm c s, tin cho nhau pht trin. Gia thc tin v l lun c mi lin h bin chng vi nhau, tc ng qua li ln nhau, v trong thc tin gi vai tr quyt nh. L lun l kim ch nam cho hnh ng, soi ng, dn dt, ch o thc tin. L lun xut pht t thc tin, da trn c s thc tin, i su i st thc tin, coi trng vic tng kt thc tin, nghin cu l lun phi lin h vi thc tin bi v ch c thc tin l tiu chun ca chn l kim nghim li l lun ng hay sai. Nu l lun xa ri thc tin s dn ti cc sai lm ca bnh ch quan, gio iu, my mc, bnh quan liu. Tuy nhin t bn thn l lun lun lun phi i mi theo kp s pht trin ca thc tin khi phi lc hu, li thi v phi lm vai tr hng dn ch o v thc y hot ng thc tin bi v ch c mt l lun khoa hc, cch mng th hot ng thc tin mi t hiu qu cao c. L lun c vai tr rt ln i vi thc tin, tc ng tr li thc tin, gp phn lm bin i thc tin thng qua hot ng ca con ngi. Thc tin l c s, ngun gc, ng lc ca l lun. Bi v n l nn tng, l im xut pht, l ni din ra hot ng l lun. Mt khc hot ng thc tin thc y cho hot ng l lun con ngi v thng qua n con ngi pht trin bn cht, nng lc tr tu ca mnh. Thc tin cn l mc ch ca nhn thc, ca l lun bi v hot ng l lun khng phi ch l lun m l ci to t nhin, x hi nhm phc v cho nhu cu con ngi. Thc tin phi c ch o, hng dn bi l lun, khoa hc, cch mng. Nu thc tin khng c l lun dn ng th thc tin s tr nn m qung. Cn nu thc tin c ch o bi l lun sai lm v phn cch mng th hu qu s kh lng. C- ngha ca phng php lun trong thc tin nc ta: a) Vn dng sng to ch ngha Mc-Lnin, t tng H Ch Minh cng nh cc tri thc khoa hc m nhn loi t c vo iu kin c th ca nc ta - ng ta ly ch ngha Mc-Lnin v t tng H Ch Minh lm nn tng t tng v kim ch nam cho hnh ng. Bi v, ch ngha Mc-Lnin l l lun cch mng v khoa hc, vch ra quy lut v xu th pht trin tt yu khch quan ca x hi loi ngi v con ng u tranh ci to x hi c, xy dng x hi mi. T tng H

Ch Minh l s vn dng v pht trin sng to ch ngha Mc-Lnin vo hon cnh c th ca nc ta; l h thng quan im c bn ca ng li cch mng Vit Nam; l s k tha v pht huy nhng tinh hoa t tng ca dn tc v nhn loi; l o c cch mng ca mi ngi. - Nm vng bn cht khoa hc v cch mng ca ch ngha Mc-Lnin. Vn dng sng to ch ngha Mc-Lnin v t tng H Ch Minh cho ph hp vi iu kin nc ta hin nay. - Vn dng sng to cc tri thc khoa hc ca nhn loi trong cng cuc xy dng ch ngha x hi nc ta. b) Nghin cu tng kt kinh nghim thc tin ca Vit Nam v quc t tip tc hon thin l lun v ch ngha x hi v con ng i ln ch ngha x hi nc ta. - Tng kt kinh nghim thc tin hon thin l lun v ch ngha x hi. - Tng kt kinh nghim thc tin hon thin con ng i ln CNXH. c) Trong gio dc, o to phi kt hp l lun vi thc tin, hc vi hnh - Gio dc o to phi p ng nhu cu pht trin x hi - Kt hp l lun vi thc tin, hc vi hnh. d) Khc phc bnh kinh nghim v bnh gio iu Bnh gio iu: Bnh gio iu l khuynh hng cng iu l lun, coi thng thc tin, tch ri l lun khi thc tin. - Ch cn c trn cu ch trong sch v, khng nm bt c bn cht khoa hc v cch mng ca ch ngha McLnin. - p dng l lun mt cch cng nhc khng tnh n iu kin c th - p dng kinh nghim ngi khc mt cch rp khun my mc Tc hi ca bnh gio iu l bin ch ngha x hi khoa hc thnh nhng cng thc x cng, phin din, cn tr qu trnh i mi thng xuyn CNXH hin thc. Bnh kinh nghim:L khuynh hng t tng tuyt i ha kinh nghim, coi thng l lun. Ngi mc bnh kinh nghim thng tha mn vi kinh nghim sn c ca bn thn, khng chu kh hc tp l lun, khng tip thu v p dng nhng tin b khoa hc k thut vo trong cng tc, xem thng gi tr thc, thiu nhn xa trng rng, d bo th tr tr. Nguyn nhn ca bnh kinh nghim v gio iu l s yu km v l lun v thiu hiu bit thc tin, ch ngha c nhn. khc phc bnh gio iu v bnh kinh nghim, cn phi tng cng nghin cu, i mi cng tc l lun, tng kt thc tin, t b li nghin cu kinh vin, gn l lun vi thc tin, tng cng gio dc nng cao trnh l lun cho cn b, ng vin Cu 12: Khi nim cu trc ca hnh thi KT - XH. Php bin chng ca s vn ng, pht trin cc hnh thi KT-XH. Con ng i ln ch ngha x hi Vit Nam. Tr li : 1. Khi nim cu trc hnh thi kinh t - x hi Vn dng quan im duy vt bin chng v nghin cu i sng XH, Mc nu ln hc thuyt hnh thi KT-XH, ch ra s pht trin ca XH l qu trnh lch s t nhin ca s thay th cc hnh thi KT-XH t thp n cao. i

lp vi nhng quan im duy tm v siu hnh, Mc cho rng lch s XH l do con ngi to ra nhng di nh hng s pht trin ca LLSX. V vy, khng phi thc con ngi m chnh l hot ng sn xut vt cht ca h mi lm bin i lch s Quan nim ca CNDV lch s xem xt XH vi tnh cch l mt h thng bao gm trong n 4 lnh vc c bn: Lnh vc kinh t ca i sng XH, tc l QHSX, quan h kinh t gi vai tr ban u, c bn v quyt nh tt c cc quan h khc. Lnh vc XH, tc l cc quan h gia nh, tng lp XH, giai cp, dn tc, trong quan h giai cp ng vai tr chi phi. Lnh vc chnh tr ca i sng XH, tc l cc t chc v thit ch quyn lc, h thng lut php v t tng chnh tr. Lnh vc tinh thn ca i sng XH. Tm li, hnh thi KT-XH l phm tr ca CNDV lch s dng ch x hi tng giai on pht trin nht nh trong lch s vi mt kiu QHSX c trng cho x hi ph hp vi LLSX mt trnh pht trin nht nh v vi mt KTTT tng ng dng bn trn nhng QHSX . Mt hnh thi KT-XH c 3 mt: LLSX, QHSX (CSHT) v KTTT. Mi mt ca hnh thi KT-XH c mi lin h bn cht, tt yu, n nh. 2. Php bin chng trong s vn ng, pht trin ca cc hnh thi KT-XH: Bin chng gia lc lng sn xut v quan h sn xut Lc lng sn xut l s kt hp gia ngi lao ng (l nhng ngi c k nng, kinh nghim, tri thc nht nh, ch to v s dng cng c lao ng, tc ng vo t nhin to ra ca ci vt cht) vi t liu sn xut (bao gm i tng lao ng v t liu lao ng). Quan h sn xut bao gm 3 mt: quan h v chim hu t liu sn xut, quan h v qun l v phn cng lao ng v quan h v phn phi sn phm. Trong 3 mt trn th quan h v chim hu t liu sn xut gia vai tr quyt nh. LLSX v QHSX tn ti khng tch ri nhau, thng nht bin chng vi nhau trong phng thc sn xut nht nh. Trong LLSX quyt nh QHSX, QHSX phi ph hp vi trnh ca LLSX. Khi LLSX thay i v cht th QHSXcng thay i theo. Ngc li QHSX cng c tnh c lp tng i v tc ng tr li s pht trin ca lc lng sn xut. Nu QHSX ph hp vi trnh pht trin ca LLSX th s thc y s pht trin ca LLSX v ngc li nu QHSX khng ph hp n s km hm s pht trin ca LLSX. Bin chng gia c s h tng (CSHT) v kin trc thng tng (KTTT) C s h tng l ton b nhng quan h sn xut hp thnh c cu kinh t ca x hi. C s h tng ca mt x hi c th c nhiu kiu QHSX: QHSX thng tr, QHSX tn d, QHSX mm mng, trong QHSX thng tr gi vai tr quyt nh Kin trc thng tng l ton b nhng hin tng x hi hnh thnh v pht trin bn trn c s h tng, bao gm nhng t tng x hi, nhng quan h v thit ch tng ng vi nhng t tng . C s h tng v kin trc thng tng l hai mt cu thnh ca hnh thi KT-XH, chng thng nht bin chng vi nhau, tc ng qua li ln nhau, trong CSHT quyt nh KTTT, song KTTT cng c tc ng tch cc tr li CSHT. CSHT quyt nh KTTT. CSHT nh th no th KTTT nh th y; khi CSHT c nhng bin i cn bn th KTTT sm mun cng bin i theo. KTTT c s tc ng tr li CSHT. KTTT tin b c vai tr thc y s pht trin ca i sng kinh t; cn ngc li, KTTT lc hu th km hm s pht trin ca kinh t. 3. S vn dng ca ng ta trong con ng i ln ch ngha x hi: Vn qu ln CNXH b qua ch TBCN:

Lch s chng minh khng phi bt c nc no cng phi tun t tri qua cc hnh thi KT-XH tng c trong lch s. Vic b qua mt hnh thi KT-XH no do nhng yu t bn trong quyt nh, song ng thi cn tu thuc s tc ng ca tng nhn t bn ngoi. Cuc cch mng khoa hc v cng ngh to ra cho cc nc chm pht trin thi c mi nhng cng c nhiu thch thc mi trn con ng la chn s pht trin ca mnh. nc ta cng c nhng tin v iu kin cho php chng ta la chn con ng XHCN, kt hp sc mnh dn tc vi sc mnh thi i qu ln CNXH nhanh chng thot khi ngho nn lc hu, lm cho t nc ngy cng phn vinh. ng ta ch r: nc ta qu ln CNXH b qua ch TBCN, tc l b qua vic xc lp thng tr ca quan h sn xut TBCN v KTT TBCN. C ngha l khng hnh thnh giai cp t sn v s thng tr ca n i vi i sng chnh tr, kinh t x hi. Tuy nhin qu trnh ny phi tri qua mt thi k qu lu di vi nhiu chng ng, nhiu hnh thc t chc kinh t, x hi c tnh cht qu . Mt s nguyn tc phng php lun trong vic xy dng hnh thi KT-XH XHCN nc ta: ng ta ra nhng quan im phng php lun xut pht xy dng CNXH: + Xy dng nh nc php quyn XHCN ca dn, do dn, v dn di s lnh o ca ng Cng sn Vit Nam. + Pht trin nn kinh t nhiu thnh phn vn hnh theo c ch th trng c s qun l ca nh nc theo nh hng x hi ch ngha (nn kinh t th trng nh hng XHCN). + Pht trin lc lng sn xut bng vic thc hin CNH, HH i i vi hon thin QHSX x hi ch ngha vi s a dng ca cc hnh thc s hu v phn phi trong s hu cng cng v kinh t nh nc tng bc gi vai tr ch o. + Thc hin cch mng trn lnh vc t tng v vn ha. Pht huy nhn t con ngi. Coi con ngi va l mc tiu va l ng lc trong cng cuc xy dng x hi mi. Cu 13: Quan im macxit v giai cp, u tranh giai cp v quan h gia giai cp, dn tc v nhn loi. S vn dng ca ng ta trong giai on hin nay. Quan im macxit v giai cp, u tranh giai cp v quan h gia giai cp v dn tc:[/QUOTE] - V giai cp: nh ngha: Ngi ta gi giai cp l nhng tp on to ln gm nhng ngi khc nhau v a v ca h trong h thng sn xut XH nht nh trong lch s, khc nhau v quan h ca h i vi nhng t liu sn xut, v vai tr ca h trong t chc lao ng XH Giai cp l nhng tp on ngi m tp on ny th c th chim ot lao ng ca tp on khc nh ngha trn cho thy nhng tiu chun c th xc nh cc giai cp khc nhau, ng thi cng xc nh r trong tt c cc XH c giai cp i khng, quan h gia cc giai cp c bn l quan h gia bc lt v b bc lt. Mc v nghen cho rng t khi LLSX pht trin, nng sut lao ng tng ln dn n c s d tha sn phm XH, v t xut hin ch t hu l nguyn nhn quyt nh trc tip s ra i giai cp. - V u tranh giai cp: TGC l u tranh gia nhng giai cp c li ch cn bn (li ch kinh t) i lp nhau, khng th iu ha c, ch yu l u tranh ca ng o qun chng lao ng b bc lt, b p bc, b thng tr chng li giai cp bc lt, p bc, thng tr. u tranh giai cp l quy lut chung ca mi XH c giai cp, l ng lc c bn ca s pht trin XH c cc giai cp i khng. u tranh giai cp xy ra khi c mu thun gia LLSX mi vi QHSX li thi, t thc y s pht trin ca LLSX. TGC dn n nh cao l CMXH, xa b QHSX c, CSKT c, KTTT c a x hi pht trin ln mt hnh thi kinh t-x hi mi cao hn l XH khng cn giai cp. u tranh GCVS nhm th tiu ch t hu v thit lp ch cng hu v nhng TLSX ch yu. Cuc u tranh ny din ra di 3 hnh thc: u tranh kinh t, u tranh chnh tr, u tranh t tng - Quan h gia giai cp v dn tc:

Dn tc: L mt cng ng ngi c chung mt lnh th, chung mt ngn ng, chung mt nn vn ho, chung mt hon cnh. Quan h gia giai cp v dn tc: Mt dn tc bao gi cng gm cc giai cp khc nhau. Giai cp gi vai tr quyt nh s hnh thnh dn tc, xu hng pht trin ca dn tc, bn cht XH ca dn tc v mi quan h gia cc dn tc. Bn cht XH ca mt dn tc do PTSX thng tr v giai cp i din cho PTSX y Quan h gia giai cp v nhn loi: Nhn loi: l cng ng ngi sng trn tri t. Li ch chung ca nhn loi l li ch v s tn ti v s pht trin ca cng ng nhn loi. Tuy nhin trong XH c giai cp li ch nhn loi khng tch ri li ch giai cp. Ch c li ch ca giai cp tin b (GCVS) ph hp vi li ch nhn loi S vn dng ca ng ta trong giai on hin nay: - Pht huy khi i on kt ton dn tc trn nn tng lin minh cng- nng- tr thc di s lnh o ca CSVN. - M rng quan h quc t trn c s gi vng c lp dn tc v ch quyn quc gia - Xy dng nn kinh t c lp t ch, ch ng hi nhp quc t . - CNH, HH xa b tnh trng nc ngho, xy dng nn kinh t c lp, t ch, a nc ta thnh mt nc cng nghip hin i. - u tranh lm tht bi m mu din bin ha bnh, bo lon lt ca cc th lc th ch, gi vng chnh quyn cch mng, bo m an ninh chnh tr v trt t x hi. - Gi vng nh hng XHCN. Tng cng vai tr qun l ca nh nc, vai tr ch o ca kinh t nh nc. Chng khuynh hng t pht TBCN. - Tng bc hn ch i n xa b tnh trng ngi bc lt ngi; xy dng x hi cng bng, dn ch, vn minh. - Xa b mi tn tch v t tng v li sng ca g/c bc lt. Khc phc nhng hin tng tiu cc. Pht trin con ngi ton din. Xy dng li sng tt p, lnh mnh. Xy dng nn vn ha tin tin m bn sc dn tc. Cu 14: Quan im mcxt v bn cht nh nc, ngun gc, chc nng ca nh nc. c im ca nh nc XHCN. Vn xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha Vit Nam Tr li : a) Bn cht nh nc - Nh nc l cng c chuyn chnh ca giai cp thng tr nhm bo v a v v li ch (trc ht l li ch kinh t) ca giai cp trong tt c cc lnh vc ca i sng x hi. b) Ngun gc ca nh nc Nh nc l mt phm tr lch s ra i do hai nguyn nhn: - S pht trin ca lc lng sn xut dn n s thay th ch cng hu bng ch t hu - S phn chia x hi thnh cc giai cp i khng. X hi cn phi c mt t chc bo lc gi cho cuc u tranh gia cc giai cp c quyn li kinh t i lp nhau nm trong vng trt t. Nh nc do giai cp c th lc mnh nht trong x hi, tc giai cp thng tr v kinh t lp ra, trc ht l bo v li ch v a v thng tr ca giai cp .

c) Chc nng c bn ca nh nc * Chc nng thng tr chnh tr ca giai cp : Nh nc l mt b my cai tr ca mt giai cp, n sn sng s dng bo lc bo v li ch v s thng tr ca giai cp . * Chc nng x hi: thc hin mt s nhim v v nhu cu v li ch chung ca cng ng dn c trong s qun l ca nh nc. Chc nng thng tr giai cp l chc nng chnh, quy nh ni dung, phng hng, mc thc hin chc nng x hi ca nh nc. + Chc nng i ni: thc hin nhng nhim v trong phm vi lnh th quc gia nhm bo v s thng tr ca giai cp thng tr, qun l x hi. + Chc nng i ngoi: thc hin nhng nhim v trong quan h vi cc nh nc khc nhm bo v c lp quc gia hoc m rng s thng tr n cc dn tc khc. Chc nng i ni gi vai tr quyt nh chc nng i ngoi; chc nng i ngoi nhm mc ch phc v chc nng i ni. d) Nh nc XHCN c nhng c im : + Nh nc XHCN l t chc chnh tr thng qua nhn dn lao ng thc hin quyn lm ch x hi ca mnh. Nh nc XHCN i din cho li ch ca ton th nhn dn lao ng. + Nh nc x hi ch ngha c hai chc nng c bn: Chc nng t chc xy dng l chc nng c bn nht. - S dng cng c bo lc bo v c lp, ca T quc, gi vng an ninh chnh tr, trt t x hi. - T chc xy dng ch mi, nn kinh t mi, nn vn ha mi v con ngi mi. + Nh nc XHCN thc hin s bnh ng chng tc v s hp tc bnh ng cng c li gia cc dn tc trn th gii. + Nh nc XHCN do giai cp v sn lnh o m i tin phong ca n l ng cng sn. e) Nh nc php quyn x hi ch ngha Vit Nam + Bn cht nh nc php quyn XHCN Vit Nam - L nh nc ca dn, do dn, v dn. L cng c ch yu thc hin quyn lm ch ca nhn dn. - Quyn lc nh nc l thng nht c s phn cng v phi hp gia cc c quan nh nc trong vic thc hin cc quyn hnh php, lp php, t php. - Nh nc qun l x hi bng php lut. + Xy dng v hon thin nh nc php quyn XHCN Vit Nam - M rng dn ch XHCN, pht huy quyn lm ch ca nhn dn trong xy dng v qun l Nh nc. - Nng cao cht lng hot ng v kin ton t chc Quc hi - Tip tc ci cch nn hnh chnh nh nc - Ci cch t php - Tng cng s lnh o ca ng i vi Nh nc

Cu 15: Quan im ca ch ngha Mc-Lnin v t tng H Ch Minh v con ngi v vn xy dng con ngi Vit Nam trong giai on hin nay. Tr li : C nhiu quan im trc Mc v con ngi nh quan im tn gio cho rng con ngi do Thng to ra hay theo ch ngha duy tm con ngi l hin thn ca nim tuyt i ngay c cc quan im duy vt trc Mc cng ch thy mt sinh hc ca con ngi m cha thy vai tr quyt nh ca mt x hi v hot ng thc tin ca con ngi. Trn quan im duy vt trit Mc i n bn cht con ngi l thc th thng nht gia mt sinh hc vi mt x hi. Mt sinh vt bao gm c th , mi quan h gia c th vi gii t nhin chung quanh, cng nhng nhu cu sinh vt v nhng quy lut sinh hc chi phi i sng ca c th con ngi. Mt x hi bao gm tng ha nhng quan h x hi, nhng hot ng x hi, i sng tinh thn ca con ngi. Hai mt sinh vt v x hi con ngi hp thnh mt th thng nht c quan h khng kht khng th tch ri nhau, trong mt sinh hc l nn tng vt cht t nhin ca con ngi, nhng khng phi l yu t quyt nh bn cht ca con ngi; mt x hi mi l mt gi vai tr quyt nh bn cht ca con ngi. Nh vy chng ta thy rng con ngi vt trn con vt qua 3 phng din : quan h vi t nhin, quan h vi x hi v quan h vi chnh bn thn con ngi. Trong quan h x hi gia ngi vi ngi l quan h bn cht bi v ch trong ton b cc mi quan h x hi con ngi mi bc l bn cht x hi ca mnh. Tm li Trong tnh hin thc ca n, bn cht ca con ngi l tng ha nhng mi quan h x hi. Trn c s tip thu quan im v con ngi ca ch ngha Mc-Lnin, t tng nhn vn ca cch mng Php, t tng t bi ca Pht gio, nhn vn ca Nho gio v k tha truyn thng ca dn tc H Ch Minh a ra quan im: con ngi va l mc tiu, va l ng lc ca cch mng dn tc vi mc tiu l pht trin con ngi ton din. Cch mng Vit Nam hin nay v nhng vn t ra i vi con ngi Vit Nam - Vn xa i gim ngho, nng cao i sng vt cht ca nhn dn lao ng, nht l ng bo vng su, vng xa, vng dn tc thiu s. - Vn pht trin th cht, sc khe ca con ngi. - Vn nng cao trnh khoa hc-k thut - Vn vn ha, o c; chng nhng hin tng tiu cc pht sinh trong x hi. + Xy dng con ngi p ng yu cu ca cch mng trong giai on hin nay - Phn u cho hnh phc ca con ngi trong mt x hi dn ch, cng bng, vn minh. Mc ch ca ch ngha x hi l s pht trin t do v hnh phc ca con ngi v chnh s pht trin t do ca c nhn l iu kin cho s pht trin ca x hi. Tuy nhin vic mu cu hnh phc cho con ngi khng th tch ri vic phn u xy dng mt x hi pht trin v kinh t, cng bng, dn ch v vn minh. Kin quyt chng nhng hin tng tiu cc trong i sng x hi. - o to nhng con ngi ca x hi vn minh. Con ngi mi l nhng con ngi c trnh v nng lc lm ch t nhin, x hi v bn thn. Do , gio dc v o to phi p ng yu cu o to ra nhng con ngi mi va hng, va chuyn, ngha l va c trnh v nng lc sng to v lm ch khoa hc v cng ngh, qun l kinh t, qun l nh nc, va c phm cht chnh tr, o c c th gi vng thnh qu cch mng v xy dng thnh cng ch ngha x hi nc ta, a nc ta tin kp trnh ca vn minh nhn loi. - Pht trin con ngi mt cch ton din. c nhng con ngi c trnh v nng lc lm ch t nhin, x hi v bn thn, c cuc sng gia nh hnh phc th cn phi pht trin con ngi mt cch ton din, c v th lc v tr lc, c v nng lc chuyn mn v phm cht chnh tr, o c, c v phm cht c nhn v quan h x hi.