B qua l thuyt nh, ch chng ta cn quan tm nht l cch gii dng ny, bt u n li nh cc bn:

1.Cch tnh tch phn kp (hai lp; bi hai) trong ta vung gc:
1.1. Min u: a. Min u theo phng Oy:

Gi s mi ng thng song song vi trc Oy v i qua im trong ca min D (im khng nm trn bin), ch ct bin L ca min D ti 2 im M, N (theo hng t di ln). M c ta v N c ta .

Khi , ta ni D l min u theo phng Oy v M c gi l im vo min D, N c gi l im ra khi min D. ng cong c gi l ng vo, v ng cong c gi l ng ra ca min D. b. Min u theo phng Ox: Gi s mi ng thng song song vi trc Ox v i qua im trong ca min D (im khng nm trn bin), ch ct bin L ca min D ti 2 im P, Q (theo hng t tri sang). P c ta v Q c ta .

Khi , ta ni D l min u theo phng Ox v P c gi l im vo min D, Q c gi l im ra khi min D. ng cong c gi l ng vo, v ng cong c gi l ng ra ca min D.

c. Min u: Min u theo phng Ox v Oy c gi l min u d. Cc v d: 1. Hy xt xem cc min sau y l min u theo phng no?

Ta c: Hnh a : D l min u theo phng Oy (d ng thng x = a v x = b ct min D ti v s im, nhng l nhng im bin ch khng phi im trong) v c cng 1ng vo, 1 ng ra nhng khng l min u theo phng Ox v c 1 vng m nhng ng thng song song vi trc Ox, i qua im trong v ct bin ti 4 im. Hnh b: D l min u theo phng Oy c ng vo v ng ra . Ngoi ra, D cng l min u theo phng Ox nhng c 2 ng vo v 1 ng ra x = b. Hnh c: D l min u theo phng Oy, c cng 1 ng vo, v 1ng ra. Bn cnh , D l min u theo phng Ox nhng c ti 2 ng vo v 2 ng ra. 2. Cc min D c xc nh di y l min u theo phng Ox. Bn hy xt xem n c phi l min u theo phng Oy khng? V nu l min u, hy xt xem n c my ng vo v my ng ra?

1.2. Cch tnh (nh l Fubini)

1. Nu D xcnh bi tc trn th: , g lin

2. Nu D xcnh bi tc trn th:

, h lin

Nhn xt: 1. trng hp 1, ta c D l min u theo phng Oy trong khong v c cng 1 ng vo , ta tnh tch phn theo bin y trc (coi x l hng s) vi cn di l ng vo v cn trn chnh l ng ra. Sau khi c kt qu, ta tnh tip tch phn theo bin x trong on [a; b]. 2. Min u theo phng Oy th ng vo, ng ra l hm theo bin x. 3. trng hp 2, ta c D l min u theo phng Ox trong khong v c cng 1 ng vo , ta tnh tch phn theo bin x trc (coi y l hng s) vi cn di l ng vo v cn trn chnh l ng ra. Sau khi c kt qu, ta tnh tip tch phn theo bin y trong on [c; d]. 4. Min u theo phng Ox th ng vo, ng ra l hm theo bin y. v cng 1 ng ra . Khi v cng 1 ng ra . Khi

1.3. Phng php tnh:

1. V min ly tch phn D 2. Xt xem min D c phi l min u theo phng Ox (hoc Oy) khng? Nu min ly tch phn khng u th ta chia min D thnh nhng min u khng c phn trong chung.

3. Chn ng vo v ng ra (thch hp) cho min D. Nu mn D khng c cng 1ng vo v 1 ng ra th ta chia min D thnh nhng min nh sao cho trn mi min nh, chng c cng 1ng vo v 1 ng ra. 4. p dng cng thc Fubini v cc tnh cht tch phn tnh tch phn hai lp theo phng Oy (hoc Ox). [b][b]1.4.

Mt s v d:[/b][/b]

1. Xc nh cn ly tch phn theo 2 phng Ox v Oy ca: , trong D l min cung trn nm trong on t na di ng trn (O; 2) c xc nh nh hnh di y: n 1 ca

Gii: Ta c min D gii hn bi cc ng: , , v

Theo phng Oy ta c: D l min u trong khong cng ng vo ng ra v cng v c

Do ta c:

Ngc li, nu i th t ly tch phn th theo phng Ox ta c: D l min u theo phng Ox trongon [-2 ; 0]. Tuy nhin, ng bin tri ca D gm 2 on AB v BC(-2) c phng trnh khc nhau (khng cng ng vo) v ng bn phi ca D cng gm 2 on (-2)D v DEF c phng trnh khc nhau (kng cng ng ra). V li, hai im B, D khng c cng tung nn ta phi

chia min D thnh 3 min ABEF, BCDE v C(-2)D bi cc ng thng song song vi trc Ox: (BE): , (CD):

Trong min ABEF nm gia 2 ng thng y = -1 v y = 0, ng vo c phng trnh ra c phng trnh: x = 1. v ng

Trong min BCDE nm gia 2 ng thng -1, ng vo c phng trnh ra c phng trnh: x = 1.

v y = v ng

Trong min C(-2)D nm trong on t y = -2 n vo c phng trnh ra c phng trnhh: v ng

, ng

Vy: (Click vo thy r hn nh)

V d 2. Tnh min gii hn bi cc ng: Gii

, D l v

Ta giao im ca 2 ng v l A(2;-2) v C(8;4) v min D c xc nh nh hnh bn. Nhn thy, theo phng Ox th min D c cng 1 ng vo

l v cng 1 ng ra l x = y+4.

Do : Vy

Cn theo phng Oy th min D li c 2 ng vo l y = x 4 v chung 1 ng ra l v c .

Do , ta chia min D thnh 2 min D1, D2 bi on AB trn mi min c chung 1 ng vo v 1 ng ra.

Do , theo phng Oy ta c:

Vy ta c:

Tnh ton tng t nh trn, ta c kt qu.

Nhn xt:

1. T tch phn trn min D1, ta nhn thy cn ca tch phn theo bin y c tnh i xng, hay da vo th ta c min D l min i xng qua Ox. Do , nu hm f(x;y) l hm l theo y th tch phn bng 0; cn nu f(x;y) l hm chn theo y th tch phn s bng 2 ln tch phn trn min D1 (D1 l min D1 ng i y >0). T , nu min D i xng qua Ox v f(x;y) = f(x;-y) th: (vi D1 l phn ca D ng vi y > 0) Nu min D i xng qua Ox v f(x;y) = -f(x;-y) th:

[b]2. Tng t, nu min D i xng qua Oy v f(x;y) = f(-x;y) th:[/b] (vi D l phn ca D ng vi x > 0) Nu min D i xng qua Ox v f(x;y) = -f(-x;y) th:

[b]3. Nu min D l min i xng qua Ox v Oy v f(x;y) = f(-x;y) = f(x;-y) = f(-x;-y) th:[/b] (vi D* l phn ca D nm trong gc phn t th nht) [b]4. Gi s[/b] (ngha l tch phn kp s thnh tch ca 2 tch phn n) [b]5. Kt qu quan trng:[/b] v th: