B THNG MI

V CHNH SCH THNG MI A BIN

Asia-Pacific Economic Cooperation

HI P V DIN N HP TC KINH T CHU THI BNH DNG (APEC)

H Ni, thng 1 nm 2006

LI NI U

Cho ti nay, Vit Nam l thnh vin chnh thc ca Din n Hp tc Kinh t Chu - Thi Bnh Dng (APEC) c 8 nm. Trong nhng nm qua, Vit Nam ch ng, tch cc tham gia cc chng trnh hp tc thng mi, u t trong APEC, m rng quan h vi tng thnh vin. Nm 2006, Vit Nam tr thnh nc ch nh ca APEC vi vic t chc trn 100 Hi ngh, hi tho t cp chuyn vin n cp B trng chun b cho Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t APEC c t chc vo thng 11/2006. c th ch ng hi nhp kinh t quc t su rng theo ng li ca ng v Nh nc, ng thi gip cc doanh nghip khai thc cc c hi kinh doanh t vic ng cai t chc APEC 2006, chng ta cn ph bin rng ri cc thng tin v APEC vi cc nh qun l, cc nh nghin cu v c bit l cc doanh nghip. Nhm mc ch , V Chnh sch Thng mi a bin, B Thng mi bin son cun sch Hi p v APEC vi hy vng cun sch s gip bn c khai thc c nhng thng tin hu ch, phc v cng tc nghin cu v kinh doanh. Do thi gian hn ch, cun sch ny chc chn khng trnh khi mt s thiu st. Chng ti rt mong nhn c cc kin ng gp qu bu ca cc c gi Xin trn trng gii thiu cun sch ny vi bn c ./.

Lng Vn T Th trng B Thng mi

I. KHI QUT CHUNG 1. Cm t vit tt APEC c ngha l g? APEC l t vit tt ting Anh ca Asia-Pacific Economic Cooperation, ngha l Hp tc Kinh t Chu - Thi Bnh Dng. 2. APEC c thnh lp nm no? APEC c thnh lp nm 1989 ti Canberra (Australia). 3. APEC ra i trong bi cnh no v mc ch ca vic thnh lp APEC? Din n Hp tc Kinh t Chu - Thi Bnh Dng (APEC) ra i trong bi cnh nn kinh t quc t ang ng u vi nhng thch thc ln: ch ngha ton cu vn pht trin mnh sau th chin th hai bt u gp phi nhng kh khn nan gii vi nhiu vn b tc trong tin trnh m phn Hip Uruguay/WTO; ch ngha khu vc hnh thnh v pht trin mnh; khng hong kinh t trong nhng nm 1980 t ra nhng i hi c tnh khch quan cn tp hp lc lng ca nhng nn kinh t trong khu vc Chu - Thi Bnh Dng ng u vi cnh tranh quc t gay gt. APEC ra i l kt qu hi t ca cc yu t trn nhm khc phc nhng kh khn ca ch ngha ton cu, ng thi nhm lin kt cc nn kinh t pht trin trong khu vc nh M, Canaa, Australia, Nht Bn, cc nn kinh t cng nghip mi nh Hn Quc, i Loan, Singapore v cc nc ang pht trin nh Trung Quc, ASEAN li vi nhau, a khu vc ny tr thnh ng lc cnh tranh mnh ca nn kinh t th gii. 1. APEC bao gm nhng thnh vin no v h gia nhp nm no? Hin ti, APEC c 21 nn kinh t thnh vin v APEC ang trong thi k tm ng ca khng kt np thnh vin mi (moratorium). C ch tm ng ca ny s kt thc vo nm 2007. Hin c trn 10 quc gia/vng lnh th ang np n xin gia nhp APEC.

Khi mi bt u thnh lp nm 1989, APEC c 12 sng lp vin l Australia, Brunei Darussalam, Canaa, Hn Quc, Indonesia, Malaysia, New Zealand, Nht Bn, Philippines, Singapore, Thi Lan v M. Thng 11/1991, APEC kt np thm 3 thnh vin na l Trung Quc, Hng Kng v i Loan. Mexico v Papua New Guinea gia nhp thng 11/1993 v Chi L tham gia thng 11/1994. Thng 11/1998, Peru, Nga v Vit Nam tr thnh thnh vin chnh thc ca APEC. 2. Mc tiu hot ng ca APEC l g? Mc tiu hot ng chnh ca APEC c th hin qua Tuyn b ca Hi ngh Cp cao u tin APEC c t chc ti Baske Island (1993) v Tuyn b B-go (1994). Theo Tuyn b Baske Island, mc tiu di hn ca APEC l thc y tng trng kinh t v s thnh vng cho khu vc v pht trin cng ng Chu - Thi Bnh Dng. Trn c s mc tiu di hn , Tuyn b B-go 1994 ca cc nh Lnh o APEC xc nh mi hot ng ca APEC nhm thc hin 3 mc tiu ln sau y, hay cn gi l mc tiu B-go: - Cng c h thng thng mi a phng: APEC s dng y cc nguyn tc v kt qu ca WTO thc hin cc vng m phn ni b khi v pht trin nhng kt qu v mc tiu t do ha hn trong ni b khi; - Tng cng t do ha thng mi v u t: thc y v pht trin quan h thng mi thng qua vic loi b nhng hn ch v thng mi v u t, xc tin trao i hng ha, dch v, t bn gia cc nn kinh t. Mc thi hn t do ha thng mi v u t ca APEC l nm 2010 i vi cc thnh vin pht trin v nm 2020 i vi cc thnh vin ang pht trin; - Tng cng hp tc kinh t - k thut gia cc nn kinh t APEC nhm bo m cho cc nn kinh t thnh vin thc hin c hiu qu nhng cam kt quc t v nng cao kh nng qun l v m i vi nn kinh t. Ngai nhng mc tiu c th trn, APEC cng hot ng theo hng tp hp lc lng chnh tr to th v lc trong cc cuc m phn a bin v n nh kinh t khu vc. Hot ng chnh ca APEC l cc vn kinh t, tuy
4

nhin, gn y, vn chnh tr v an ninh cng thng xuyn c a vo chng trnh ngh s ca APEC. 3. Nguyn tc hot ng ca APEC l g? thc hin mc tiu B-go v thng mi - u t t do v m, cc nh Lnh o Kinh t APEC thng qua K hoch Hnh ng Osaka (OAA) nm 1995, trong qui nh tt c cc hot ng ca APEC c iu tit bi nhng nguyn tc chung sau: Bnh ng v tn trng ln nhau; H tr v cng c li; Quan h i tc chn thnh v trn tinh thn xy dng; Mi quyt nh c a ra trn c s ng thun, nht tr chung.

Cc nguyn tc chung ny c c th ho thnh 9 nguyn tc c bn sau: Ton din; Ph hp vi T chc Thng mi Th gii (WTO); m bo mi tng ng gia cc thnh vin; Khng phn bit i x; m bo cng khai, minh bch; Ly mc bo h hin ti lm mc gim dn; ng lot trin khai tin trnh t do ho, thun li ha thng mi v u t; - C s linh hot; v - Hp tc.

4. APEC hot ng trong nhng lnh vc no? Hot ng hp tc APEC ht sc a dng, t i thoi chnh sch n cc cam kt n phng m ca th trng, t trao i kinh nghim khoa hc- k thut v qun l n xy dng cc chng trnh hnh ng nhm nng cao nng lc, gim bt chi ph kinh doanh. Cc lnh vc hp tc khng ch ch trng vo kinh t, thng mi v u t m cn c nhng vn khc nh an ninh con ngi (bao gm cc vn y t, phng chng thin tai, bnh dch, chng khng
5

b, an ninh nng lng...), hp tc bo tn ti nguyn, pht trin ngun nhn lc, khoa hc cng ngh cng nghip, thanh nin, ph n, gio dc v.v.... 5. C cu t chc hot ng ca APEC nh th no? APEC hot ng nh mt din n hp tc kinh t, thng mi lin khu vc. Vn kin thnh lp APEC nu r y l mt t chc khu vc m (open regionalism), theo cc kt qu hot ng v cam kt t do ha thng mi, u t ca APEC s c m cho c cc nc khng phi l thnh vin APEC. Tuy tuyn b thc hin mc tiu t do ha thng mi v u t vi mc thi gian 2010-2020, im c bit ca APEC l ch APEC l mt t chc lin chnh ph duy nht cam kt ct gim cc ro cn thng mi v thc y u t m khng i hi tham gia cc iu khon php l bt buc no. Hng nm mt trong 21 thnh vin APEC s ng cai cc hi ngh ln ca APEC v lm Ch tch APEC theo qui tc 1 thnh vin ASEAN ri n 2 thnh vin ngoi ASEAN. Thnh vin ng cai APEC s chu trch nhim lm Ch tch Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t (Economic Leaders Meeting-AELM), Hi ngh lin B trng Ngoi giao Kinh t (AMM), v mt s Hi ngh B trng chuyn ngnh, cc Hi ngh Quan chc Cp cao (SOM), Hi ngh ca cc U ban v mt s nhm cng tc, ng thi m nhn v tr Gim c iu hnh Ban Th k APEC. Cc hot ng cp chuyn vin v cc d n ca APEC chu s hng dn ca cc Quan chc Cao cp APEC. Cc hot ng v d n ny c thc hin bi 4 U ban cp cao: U ban Thng mi v u t (CTI); U ban Qun l v Ngn sch (BMC); U ban Kinh t (EC); U ban cc quan chc cao cp v hp tc kinh t v k thut (ESC). T cui nm 2005, y ban ny c i tn l Ban iu hnh SOM v Hp tc kinh t k thut (SCE).

Di cc u ban ny c cc tiu nhm, cc nhm chuyn gia, nhm cng tc v nhm c trch h tr cho cc hot ng v d n.
6

6. Phm vi hot ng ca APEC l g? Cc hot ng ca APEC da trn 3 tr ct chnh nh sau: - T do ho thng mi v u t; - To thun li cho doanh nghip; - Hp tc kinh t v k thut. Kt qu hot ng trn ba lnh vc ny gip cc nn kinh t thnh vin APEC cng c nn kinh t ca mnh thng qua vic chia s kin v thc y hp tc trong khu vc nhm t c hiu qu v tng trng. T sau s kin 11/9/2001, cc vn an ninh v chng khng b c a vo chng trnh ngh s APEC, hnh thnh mt mng hot ng tng u phong ph v u n T do ho thng mi v u t tp trung vo vic m ca th trng, ct gim v dn dn dn n loi b hon ton cc ro cn thu v phi thu i vi thng mi v u t. Cc bin php t do ho dn ti vic ct gim kh ln cc loi thu sut. Mc thu sut trung bnh ca cc nn kinh t thnh vin APEC gim ng k, t 16,6% nm 1988 xung cn 6,4% nm 2004. Tt c cc nn kinh t pht trin ca APEC hin ti u c mc thu sut trung bnh thp hn 5%. To thun li cho doanh nghip tp trung vo vic gim chi ph giao dch. APEC phn u mc tiu ct gim 5% chi ph giao dch vo nm 2006 (da trn cc s liu ca nm 2001). To thun li cho doanh nghip cng tp trung vo vic ci thin vic tip cn vi cc thng tin thng mi, ti a ho li ch thng tin v cng ngh thng tin ng thi hi ho cc chin lc v chnh sch doanh nghip nhm to iu kin tng trng. To thun li cho doanh nghip gip cc nh xut nhp khu khu vc Chu Thi Bnh Dng tin hnh kinh doanh mt cch hiu qu hn. Chi ph sn xut gim, dn ti tng trao i thng mi, hng ho v dch v r hn v c hi vic lm ngy cng nhiu. Hp tc kinh t v k thut (ECOTECH) bao gm vic o to v cc hot ng hp tc khc nhm xy dng nng lc cho cc nn kinh t thnh vin APEC cc mc khc nhau, to iu kin cc thnh vin tn dng thng mi ton cu v nn kinh t mi.
7

7. Nguyn tc ra quyt nh ca APEC nh th no? APEC hot ng trn c s ng thun. Cc thnh vin trin khai cc hot ng v chng trnh cng tc ca mnh trn c s i thoi m vi nguyn tc tn trng cc kin ca tt c cc thnh vin tham gia. 8. Ch tch ca APEC c la chn nh th no? Ch tch ca APEC do cc nn kinh t thnh vin thay phin nhau m nhim. Ch tch APEC l nn kinh t ch nh t chc Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t nm . 9. Ban Th k APEC c thnh lp nm no v t tr s ti u? Nm 1992, Hi ngh B trng ln th 4 ca APEC nht tr thnh lp Ban Th k APEC vi chc nng l mt c quan gip vic h tr v phi hp cc hot ng trong APEC. Tr s ca Ban Th k c t ti Singapore. 10. T chc v chc nng hot ng ca Ban Th k APEC? Ban Th k APEC hot ng nh b my nng ct h tr tin trnh APEC. Ban Th k thc hin vic phi hp, h tr k thut v t vn cng nh qun l thng tin v lin lc. Ban Th k APEC ng vai tr trung ng qun l d n, gip cc nn kinh t thnh vin v cc din n APEC gim st cc d n APEC ti tr v qun l ngn sch hng nm ca APEC. Lnh o Ban Th k APEC c Gim c iu hnh v Ph Gim c iu hnh. Cc v tr ny do cc quan chc cp i s tng ng ca thnh vin ng cai Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t nm hin ti v nm tip theo m nhim. Cc v tr ny c quay vng hng nm. Ban Th k APEC c mt i ng nhn vin gm khong 20 gim c chng trnh, do cc thnh vin APEC c, v khong 25 nhn vin di hn thc hin cc chc nng h tr cho Ban Th k.
8

11. Mun tr thnh thnh vin ca APEC cn p ng c nhng iu kin g? Hi ngh Cp cao APEC ti Vancouver, Canada thng 11/1997 thng qua qui ch thnh vin ca APEC, qui nh cc nc, cc vng lnh th kinh t mun tr thnh thnh vin ca APEC cn phi c mt s iu kin sau: - V tr a l: nm khu vc Chu - Thi Bnh Dng, tip gip vi b bin Thi Bnh Dng; - Quan h kinh t: c cc mi quan h kinh t cht ch vi cc nn kinh t thnh vin APEC v thng mi hng ha v dch v, v u t trc tip nc ngoi; - Tng ng v kinh t: chp nhn chnh sch kinh t m ca theo hng th trng; - Quan tm v chp thun cc mc tiu ca APEC: hon ton chp thun nhng mc tiu v nguyn tc c bn c ra trong cc tuyn b v quyt nh ca APEC, k c nguyn tc ng thun v t nguyn. 12. APEC mang li li ch cho cc nn kinh t trong khu vc nh th no? Trong thp k u tin, cc nn kinh t thnh vin APEC to ra xp x 70% tng trng kinh t ton cu v khu vc APEC lin tc vt tri so vi cc nc khc trn th gii ngay c trong thi gian din ra khng hong ti chnh Chu . Cc thnh vin tip tc cng nhau hp tc nhm thc y tng trng kinh t thng qua cam kt ci cch kinh t v tin ti thng mi, u t t do, m ca. Cc thnh vin lin tc ct gim thu v cc ro cn thng mi khc, p ng ngy cng tt hn cc nhu cu ca doanh nghip trong khu vc v to iu kin cho vic kinh doanh d dng hn v t tn km hn. Cc bin php c tin hnh gip cho cc nn kinh t pht trin nhanh v to iu kin m rng xut khu. Nhng thnh qu ni bt bao gm: - Ro cn thu quan trong khu vc APEC gim t 16,6% nm 1988 xung cn 6,4% nm 2004;
9

- Cc ro cn phi quan thu c chuyn sang dng thu sut; - Cc ro cn u t c ct gim; - Xut khu hng ho v dch v to ra 18,5% GDP ca cc nn kinh t APEC nm 2003 so vi mc 13,8% nm 1989; - Lu chuyn vn ton cu gia APEC vi khu vc bn ngoi tng gn 8 ln, t 1,4 nghn t USD trong vng 20 nm qua; - Tng sn phm quc ni ca APEC tnh trn u ngi tng 26% t nm 1989 n nm 2003; - Cc nn kinh t c thu nhp thp trong APEC tng trng mt cch mnh m.

II. CC HOT NG HP TC 13. APEC hng ti mc tiu g v hp tc thng mi v u t? Mc tiu hp tc thng mi v u t ca APEC c vch r trong bn Tuyn b Bogor ca cc nh Lnh o, c th l: thng mi v u t t do v thng thong trong khu vc Chu - Thi Bnh Dng vo nm 2010 i vi thnh vin APEC pht trin v nm 2020 i vi cc thnh vin APEC ang pht trin. Cc thnh vin APEC cho rng t do v thng thong thng mi v u t gip cc nn kinh t thnh vin tng trng, to cng n vic lm, to ra nhiu c hi hn cho thng mi v u t quc t, ng thi lm gim chi ph sn xut v gim gi c hng ho v dch v, t to li ch trc tip cho tt c cc nn kinh t thnh vin. 14. Ti nghe ni Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t APEC va thng qua L trnh Busan thc hin mc tiu Bogor. Xin gii thiu khi qut v L trnh Busan v mc tiu khi xy dng L trnh ny? Trong 2 nm 2004-2005, APEC thc hin r sot gia k tnh hnh thc hin mc tiu Bogor r sot v nh gi nhng kt qu APEC thc hin trong thi gian qua v xy dng l trnh thc hin mc tiu Bogor trong thi gian ti. Kt qu ca qu trnh r sot ny l s ra i ca L trnh Busan thc hin
10

mc tiu Bogor v nh bn bit L trnh ny c thng qua ti Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t APEC ln th 13 ti Busan, Hn Quc thng 11/2005. L trnh Busan gm 4 chng: Chng 1 v 2 ch yu nh gi li nhng kt qu v t do ha, thun li ha thng mi v u t APEC t c. Chng 3 cp n cc c hi v thch thc hin nay ca APEC v Chng 4 xut L trnh Busan thc hin mc tiu Bogor trong thi gian ti. L trnh Busan nu bt cc thch thc APEC cn gii quyt hin nay bao gm: mi trng kinh doanh ang thay i trong bi cnh hi nhp kinh t ton cu i hi APEC phi c nhng sch lc hp l p ng c i hi ca cng ng doanh nghip; bn cht hp tc khng rng buc ca APEC cng gy kh khn cho qu trnh thc hin cc cam kt v t do ha; APEC cn to c hch kt thc DDA, thc y WTO v c cc bin php m bo s pht trin RTAs/FTAs hin nay gip gim chi ph cho doanh nghip trong khu vc. Ngoi ra do trnh pht trin ca cc nn kinh t APEC rt a dng, APEC cn thc y h tr k thut cho cc thnh vin ang pht trin bt kp vi tin trnh APEC. V l trnh thc hin mc tiu Bogor, L trnh Busan tp trung vo cc bin php to thun li cho thng mi, u t v doanh nghip. Trng tm l ng h h thng thng mi a phng v WTO; xy dng cc iu khon mu cho tt c cc chng ca RTAs/FTAs; xy dng chng trnh ton din nhm to thun li cho doanh nghip, pht trin khu vc t nhn v xy dng chin lc nng cao nng lc cho cc thnh vin ang pht trin trong mi lnh vc ca APEC. 15. Qua qu trnh r sot gia k, APEC c nhng nh gi v nhn nhn nh th no v kt qu hot ng ca APEC trong thi gian va qua? Bo co r sot gia k ca APEC khng nh trong 16 nm k t khi thnh lp APEC vo nm 1989, vic thc hin mc tiu Bogor thc y cc nn kinh t thnh vin APEC vt nhanh trong vic m ca th trng cho thng mi v u t quc t, gp phn to ra mc tng trng kinh t ln. Mc tng trng ny i km vi cc thnh tu v qun l v chnh sch x hi, gp phn ci thin i sng ca nhn dn trong khu vc APEC.
11

APEC thc hin nhiu bin php d b cc ro cn i vi thng mi v u t. V thu quan, mc thu p dng trung bnh ca cc nn kinh t APEC gim ng k t 16.9% vo nm 1989 xung cn 5.5% vo nm 2004. Thu quan ca gn mt na s thnh vin APEC hin gi l thp hn 5% v thu quan i vi nhiu mt hng mc 0% hoc mc khng ng k. Hng lot ro cn phi thu quan nh hn ngch thu quan, ph thu xut nhp khu, giy php, tr cp xut khu trong khu vc APEC c d b hoc c chuyn i thnh thu quan, qua gim mc bo h chung v tng cng minh bch ha h thng thng mi. Mc tng trng thng mi dch v tng ng k ti cc nn kinh t thnh vin APEC trong hn mt thp k qua. Khu vc APEC ang ngy cng tr thnh mt khu vc m cho u t trc tip nc ngoi (FDI) nh n lc ca cc thnh vin trong vic xa b ro cn v tng cng cc bin php xc tin u t. Cc th tc hnh chnh trong c cc th tc xem xt u t cng c n gin ha nhiu nn kinh t thnh vin. APEC cng ch trng n vic to thun li cho thng mi trong khu vc vi vic a ra K hoch Hnh ng v Thun li ha Thng mi nhm gim 5% chi ph giao dch giai on 2001-2006 trong 4 lnh vc l thng mi phi giy t, i li ca doanh nhn, tiu chun hp chun, v th tc hi quan. Vi ng gp gn 50% thng mi th gii v 60% GDP ton cu, APEC ng vai tr quan trng trong vic thc y WTO t vic kt thc Vng Urugoay n vic y nhanh thc hin Vng -ha. Cc thnh vin tho lun v thng nht quan im v nhng vn ang gp b tc ti Vng -ha v a ra nhng thng ip chnh tr thc y tin trnh ny. Tuy nhin, APEC cng gp phi nhiu thch thc trn con ng tin ti mc tiu Bogor, mt phn l do bn cht ca APEC l mt din n khng rng buc v da trn nguyn tc ng thun, s a dng v pht trin kinh t gia cc nn kinh t thnh vin cng nh hng n vic thc hin cc hot ng hp tc chung, mi trng quc t ang thay i vi nhng thch thc mi i hi APEC phi c sch lc kp thi cng c hiu qu hot ng v nng cao nng lc nhm p ng c nhu cu ca cng ng v doanh nghip.

12

16. Trong L trnh Busan thc hin mc tiu Bogor, APEC t ra chng trnh Ngh s Busan v to thun li cho kinh doanh, xin cho bit i cht v ni dung ca chng trnh ny. Chng trnh ngh s Busan v to thun li cho kinh doanh c xy dng trn c s cc chng trnh hin nay ca APEC nh K hoch Hnh ng Thun li ha Thng mi (TFAP)1, cc tiu chun minh bch ha ca APEC, Sng kin Santiago v m rng thng mi2 cng nh gii quyt cc vn sau bin gii3, s bao gm cc hot ng trong 6 lnh vc sau: - Tip tc ct gim thm 5% chi ph giao dch vo nm 2010 v xc nh danh mc cc hot ng tp th chung v thun li ha thng mi cho 21 thnh vin APEC; - Tng cng bo v v thc thi quyn s hu tr tu trong khu vc; - Phi hp vi cng ng doanh nghip APEC xy dng chng trnh hot ng nhm tng cng t do ho v thun li ho u t; - Xy dng cc lnh vc cng tc mi v chng tham nhng trong khu vc t nhn v nh nc; - y nhanh cc chng trnh lm vic hin thi c lin quan n doanh nghip, c bit l i vi cc SMEs nhm gii quyt cc vn v ngun nhn lc v cng ngh, cc quy nh kinh doanh v cc th tc hnh chnh lin quan; - Tip tc ng u vi cc thch thc i vi an ton thng mi trong khu vc APEC, ng thi tng cng hp tc gia chnh ph v t nhn thc hin an ton thng mi trong khu vc; v - a ra cch tip cn tng hp v ci cch c cu, nhm thc y hn na th trng m, cnh tranh v tng cng kh nng chng ca cc nn kinh t trc vic iu chnh c cu, cc c sc, qua tng cng trin vng pht trin.

K hoch ny bao gm 4 lnh vc: th tc hi quan, tiu chun v hp chun, i li ca doanh nhn v thng mi in t. 2 Sng kin ny gm 2 phn: (i) cc hot ng t do ha thng mi ca APEC, gm WTO, RTAs/FTAs v IAPs v (ii) thun li ha thng mi gm ct gim th tc hnh chnh, hi ha ha tiu chun cht lng... 3 Cc vn sau bin gii c ch thch l cc chnh sch v kinh t v x hi lin quan n cc quy nh trong nc ca mt nn kinh t v cc th ch thc hin v thc thi cc quy nh ny. Chng c th bao gm lut php, chnh sch, cc quy nh v cc thng l qun l cnh tranh, bo v ngi tiu dng, gio dc, mua sm chnh ph, h thng php lut, dch v y t, cc vn v c s h tng, quy nh v u t, cc chnh sch v th trng lao ng, bo h quyn s hu tr tu, tiu chun, ci cch c cu, thu, minh bch ha...
13

17. Thun li ho thng mi l g? L vic to iu kin thun li cho vic trao i thng mi, gip lung hng ho lun chuyn c d dng v tin li. Trong thng mi quc t, c nhiu vn lin quan n vic lu chuyn hng ho xut nhp khu gia cc quc gia, v d nh th tc hi quan, kim nh hng ho, kim tra tiu chun cht lng.... V vy, thun li ho thng mi bao gm vic n gin ho, tiu chun ho, hi ho v loi b bt cc th tc lin quan n qu trnh giao dch hng ho v cc yu cu v s liu.... 18. Tc ng ca thun li ha thng mi i vi doanh nghip? Thng mi th gii ngy cng pht trin, thu quan gim dn, cng ngh tin tin pht trin, thun li ha thng mi ngy cng quan trng hn v li ch tim tng ca cc bin php to thun li thng mi cng tng ln. Nghin cu ca Ngn hng Th gii nm 2002 Tc ng kinh t ca cc bin php Thun li ha Thng mi: Quan im Pht trin trong khu vc Chu Thi Bnh Dng nghin cu cc bin php thun li ha nh cc bin php hu cn cng bin, hi ha ha tiu chun, minh bch ha th tc hnh chnh, chuyn nghip ha, v thng mi in t trong khu vc Chu -Thi Bnh Dng. Nghin cu a ra kt lun rng mi ch thc hin mt na chng ng to thun li thng mi em li 10% gia tng trong kim ngch xut khu thuc ni khi APEC, tng ng tr gi l $280 t. Tha nhn li ch tim tng ca thun li ha thng mi, nm 2001 ti Thng Hi, cc nh Lnh o APEC t ra mc tiu gim 5% chi ph giao dch vo nm 2006. c tnh li ch thu c t vic gim chi ph giao dch ny l cc nn kinh t thnh vin s t GDP mc $154 t. Hot ng v thun li ha thng mi trong APEC hin nay em li li ch trc tip cho doanh nghip do hiu sut cao hn, tng cng minh bch v nht qun ca cc qui nh trong ton khu vc. 19. APEC s dng cng c no tin hnh thun li ho thng mi? APEC xy dng K hoch Hnh ng Tp th (Collective Action Plan, gi tt l CAP) lm phng tin thc hin thun li ho. K hoch Hnh ng
14

Tp th do 21 nc thnh vin cng phi hp thc hin, thng qua cc nhm cng tc v tng lnh vc c th, bao gm 15 lnh vc: thu quan, cc bin php phi thu quan, dch v, u t, tiu chun v hp chun, th tc hi quan, s hu tr tu, chnh sch cnh tranh, mua sm chnh ph, r sot vn bn php quy/ni lng c ch chnh sch, cc ngha v ca WTO (k c qui tc xut x), gii quyt tranh chp, i li ca doanh nhn, thu thp v x l thng tin. Thng qua cc K hoch Hnh ng Tp th, cc thnh vin phi hp, chia s kinh nghim thc hin cc bin php thun li ho trong ni b nc mnh. V d cc nc thc hin n gin ho th tc hi quan ca mnh, to thun li cho lu thng hng ho. 20. Hot ng thun li ha thng mi hin ang c tin hnh nh th no trong APEC? K t khi thnh lp nm 1989, APEC c cc hot ng to thun li thng mi. APEC t ra cc mc tiu c th v h tr k thut cho cc nn kinh t ang pht trin thc hin thun li ha thng mi. Nm 2001, cc Nh Lnh o nht tr t ra mc tiu gim 5% chi ph giao dch vo nm 2006. APEC xy dng b nguyn tc Thun li ha Thng mi, K hoch Hnh ng Thun li ha Thng mi (TFAP) v Khun kh hng dn cc nn kinh t thnh vin hng ti thc hin mc tiu 5% ni trn. Theo , APEC xy dng cc bin php c th gim chi ph giao dch v n gin ha th tc hnh chnh, cc yu cu th tc kinh doanh khc trong mt khong thi gian xc nh. K hoch ny cng bao gm vic cung cp h tr k thut cho cc nn kinh t ang pht trin. Phn ln cng vic thun li ha thng mi trong APEC c tho lun ti cc nhm chuyn gia v cc din n. Cc lnh vc c th bao gm: th tc hi quan, tiu chun hp chun, i li ca doanh nhn, thng mi in t, tng cng minh bch ha, chng tham nhng, xy dng nng lc th ch, php lut v con ngi t c cc mc tiu ny trong khu vc APEC. Trn thc t chnh cc nn kinh t thnh vin trin khai thc hin cc bin php, chng trnh thun li ha thng mi cc bin php r rng, thit thc v c li cho doanh nghip. Nguyn tc trung tm ch o mi hot ng APEC
15

l cc thnh vin hp tc trn c s t nguyn v chia s chuyn mn, trnh k thut cng nh cc ngun lc khc. Mt nh gi nh lng v tin b ca cc nn kinh t trong vic thc hin TFAP nm 2004, da trn bo co ca cc thnh vin, cho thy hu ht 60% cc bin php d kin trin khai c trin khai v 25% cc bin php ang c trin khai. ng lu l ng gp ca APEC i vi thun li ha thng mi trn phm vi ton cu, c bit l trong khun kh T chc Thng mi Th gii (WTO).Trong qu trnh APEC thc hin thun li ha thng mi, thnh vin c th vn dng thc tin p dng cho APEC ng gp cho WTO, cho tin trnh m phn nhm tin ti cam kt v thun li ha thng mi. 21. Doanh nghip c th tm thy thng tin v thun li ha thng mi APEC t cc ngun thng tin no? APEC c ngun thng tin v thun li ha thng mi rt a dng. Cc ngun thng tin s dng hng ngy c th ti t trang ca y ban Thng mi v u t. APEC cng xut bn mt s n phm nh: S tay Hi quan APEC: l n phm hng nm, thc y minh bch ha v thng bo cho khu vc doanh nghip v hot ng ca Tiu ban Th tc Hi quan v cch thc doanh nghip c th hng li t cc hot ng ny. S tay Hi quan v Thun li ha Thng mi APEC: Hng dn cho Cng ng Kinh doanh APEC: cung cp thng tin ca cc nn kinh t thnh vin APEC v c quan hi quan, lut php, qui nh v cc th tc khc. S tay cng cung cp danh mc cc iu khon doanh nghip cn bit khi tin hnh kinh doanh vi tng thnh vin APEC c th. Thng tin trn c ng ti trn: http://www.apec.org/apec/publications/all_publications/committee_on_trade.html 22. Ti c bit tiu chun hp chun l mt trong 4 lnh vc ca K hoch Hnh ng Thun li ha Thng mi (TFAP). C th cho bit mt s kh khn, thch thc hin nay APEC ang gp phi trong vic to thun li thng mi trong lnh vc ny? to thun li hn cho vic lu thng hng ha trong khu vc, APEC v ang n lc trin khai cc chng trnh hot ng trong lnh vc tiu chun
16

hp chun nh hi ha cc tiu chun t nguyn v bt buc ca quc gia vi tiu chun quc t, tham gia tha thun tha nhn ln nhau v tiu chun trong cc lnh vc c th, thc y pht trin hp tc c s h tng k thut nhm tng cng vic tham gia rng ri vo cc tha thun tha nhn ln nhau, v m bo tnh minh bch v tiu chun v nh gi s ph hp ca cc nn kinh t thnh vin. Tiu chun ha dn dn tr thnh mt xu hng tt yu ca nn cng nghip hin i. Bn cnh vic ban hnh cc quy nh hiu qu, tiu chun ha l mt yu t sng cn i vi bt k nn kinh t no. Tuy nhin, s pht trin c lp ca cc tiu chun v quy nh a dng li l nhng ro cn ngy mt gia tng v cng to nn nhiu chi ph trong kinh doanh. Chi ph b ra thc hin cc tiu chun khc nhau l tng i ln i vi cc ngnh kinh doanh nh. Tuy vy, cc tiu chun quc gia li gn kt cht ch vi cc iu kin trong nc, v do , vic hi ha cc tiu chun trn qui m quc t c th khng kh thi. V vy, thch thc y l phi m bo rng cc tiu chun khc bit khng phi l cc ro cn thng mi, khng to nn nhng chi ph bt thng, khng cn tr s sng to v chng mc no , c lin kt vi cc tiu chun quc t v c k tha nhng thng l quc t tt nht. 23. APEC lm g gii quyt nhng vng mc ? Nhn thc c li ch ca vic lin kt cc tiu chun, APEC tip tc thc hin cc cng vic trong lnh vc tiu chun v hp chun di nhiu hnh thc khc nhau. Cc thnh vin c khuyn khch lin kt cc c cu tiu chun hin nay vi cc tiu chun quc t, trong c s dng nhng thng l tt nht, c bit l khi a ra cc tiu chun mi. Ngoi ra, APEC cng khuyn khch vic a ra nhng h thng hu hiu m bo tnh hp chun ca cc tiu chun, to s t tin cho cc ngnh cng nh cho ngi tiu dng v hng ha v dch v trn th trng. Bn cnh , cc nn kinh t thnh vin cng c khuyn khch tng cng tham gia cc c quan hoch nh tiu chun quc t v vic s dng cc tiu chun quc t ca nhng c quan ny. Cui cng, cc thnh vin APEC

17

cn c cc tha thun tha nhn ln nhau (MRA) v nhng cng c thc tin khc gip gim chi ph cho doanh nghip khi tun th cc tiu chun trong mt s ngnh chnh. C th l APEC c cc MRA trong nhiu lnh vc nh thit b vin thng, thit b in v in t, thc phm v chi. V d: MRA nh gi hp chun thit b vin thng APEC l mt minh chng tt rng APEC hi ha c nhng tiu chun th tc cho mt lot cc sn phm vin thng v thit b lin quan n vin thng. Nhng tha thun ny gip gim 15% chi ph dnh cho thit b kim tra v chng nhn. Bng vic lin kt cc tiu chun vin thng, cc sn phm c th c tung ra th trng trc 6 thng sm hn thng thng, khi cha thc hin MRA. Nm 2005, APEC tin hnh r sot nhng cng vic lin quan n tiu chun ti cc thnh vin APEC v cho thy 11/15 thnh vin bo co t c 100% mc tiu lin kt v tiu chun, 4 thnh vin cn li cng t c hn 90% mc tiu ra. 24. Thun li ha trong lnh vc Tiu chun cht lng c thc hin trong APEC c th trong lnh vc no no? to thun li hn cho vic lu thng hng ha trong khu vc, APEC v ang n lc trin khai cc chng trnh hot ng trong lnh vc tiu chun v hp chun nh hi ho cc tiu chun t nguyn v bt buc ca quc gia vi tiu chun quc t, tha nhn v nh gi s ph hp cho cc lnh vc t nguyn v bt buc, thc y hp tc pht trin c s h tng k thut nhm tng cng vic tham gia rng ri vo cc tho thun tha nhn ln nhau, v m bo tnh minh bch v tiu chun v nh gi s ph hp ca cc nn kinh t thnh vin APEC. Trong lnh vc hi ha ha tiu chun, APEC tp trung u tin vo 4 lnh vc l dn nhn thc phm, in t, cao su v c kh. Thi gian thc hin hi ha cc tiu chun ny l vo nm 2005 i vi cc thnh vin pht trin v 2010 i vi cc thnh vin ang pht trin.
Cc tha thun tha nhn ln nhau (MRA) gip vt qua nhng ro cn quy nh khng phn bit i x nh cc quy nh v giy php v cht lng v cc tiu chun k thut thng qua
18

Trong lnh vc tha nhn ln nhau, APEC hin xy dng xong mt s tha thun nh in v in t, thc phm, an ton chi, thu hi v hng dn thu hi thc phm. Chng trnh ny khi a vo thc hin tit kim c kh nhiu chi ph. V d, giao dch hng in v in t trong khu vc APEC chim khong 250 t USD/nm v vic chng nhn hp chun thng lm pht sinh thm t 2-10% chi ph sn xut. Theo nh gi tha thun tha nhn ln nhau trong lnh vc ny tit kim c khong 5% chi ph sn xut, tng ng 12,5 t USD/nm. 25. C th cho bit mt s hot ng thun li ho thng mi ca APEC trong lnh vc hi quan c khng? Hot ng hp tc ca APEC trong lnh vc hi quan nhm thng nht v n gin ho th tc hi quan ci thin vic thm nhp th trng v gim chi ph giao dch. Cc hot ng lin quan c th k n K hoch Hnh ng APEC v Thng mi phi giy t trong qui nh cc thnh vin pht trin s thc hin thng mi phi giy t vo nm 2005 v 2010 i vi cc thnh vin ang pht trin. C quan hi quan trong khu vc APEC s s dng cc h thng thng tin in t x l cc giao dch, lin h trc tip vi cc nh xut khu, nhp khu v nh vy gim ng k vic s dng giy t. Hin nay, trung bnh mt giao dch thng mi cn ti 40 vn bn, 200 s liu. Vic my tnh ho cc th tc hi quan s lm gim i rt nhiu cc yu cu ny, lm tng tc lung chu chuyn hng ho v gim ng k chi ph giao dch trong qu trnh thng quan. Ngoi ra, APEC cng c cc chng trnh hot ng nhm khuyn khch cc thnh vin tham gia Cng c Kyoto sa i, thc hin Cng c HS, to thun li cho hng tm nhp, thc hin h thng phn loi trc khi thng quan, hi ho ho d liu thng mi, thc hin Hip nh TRIPS ti ca khu... Cc hot ng ni trn khng nm ngoi mc ch to thun li cho thng mi v u t trong khu vc APEC thng qua vic n gin ho v hi ho ho th tc hi quan. 26. Ti thng nghe ni K hoch Hnh ng Quc gia (IAP) l mt trong 3 tr ct chnh ca APEC, xin gii thch r vn ny ?

vic tha nhn tnh tng ng, tng hp hoc chp nhn h thng quy nh ca nc i tc.
19

IAP l mt trong cc cng c ch yu thc hin mc tiu t do ho v thun li ho thng mi, u t ca APEC. IAP bao gm cam kt t nguyn ca cc thnh vin, c thc hin trn nguyn tc "cun chiu" trong 15 lnh vc nu ti OAA nhm thc hin mc tiu t do ho v thun li ho thng mi, u t ca APEC, bao gm thu quan, cc bin php phi thu quan, dch v, u t, tiu chun hp chun, th tc hi quan, quyn s hu tr tu, chnh sch cnh tranh, mua sm chnh ph, r sot c ch chnh sch, gii quyt tranh chp, thc hin cc ngha v ca WTO (bao gm c qui tc xut x), i li ca doanh nhn, thu thp v phn tch thng tin, v thng mi in t. Trong mi lnh vc, cc thnh vin phi nu r tnh hnh hin ti, cc lut l, chnh sch c bn iu tit cc hot ng trong lnh vc , nhng tin trin trong mt nm qua v k hoch thay i trong thi gian ti. IAP mt trong cc cng c ch yu thc hin mc tiu t do ho v thun li ho thng mi, u t cu APEC, v th, vic thc hin IAP c thc y thng qua mt c ch tham vn r sot (Peer review). K t nm 2000, tng cng tnh minh bch v c th ca IAP nhm em li nhiu li ch hn cho cc doanh nghip, APEC yu cu cc thnh vin xy dng IAP theo mu mi v xy dng mt trang web v IAP trn mng Internet (gi tt l e-IAP). Bn c th truy nhp vo trang web ny c thm thng tin c th v cc chnh sch ca cc thnh vin APEC trong 15 lnh vc ni trn. a ch: http://www.apec-iap.org 27. Vic gim thu trong IAP l t nguyn, nh vy c ngha l Vit Nam ang c hng li khi cc thnh vin khc n phng ct gim thu quan. Ti hiu nh vy c ng khng? Vic gim thu c cc thnh vin APEC thc hin trn c s t nguyn, n phng hng ti thc hin mc tiu t do ho thng mi vo nm 2010/2020. Trong nhng nm qua c nhiu thnh vin APEC thc hin gim thu n phng ng thi cng c hng tip tc gim thu thm na thc hin mc tiu Bogor. Tuy nhin, vic gim thu ca cc thnh vin APEC trong khun kh IAP rt hn ch. Tip l tnh tht thng v vn gim thu l khi cc thnh vin thng bo gim thu i vi mt s mt hng nhng khng thng bo khi h tng thu nh vo mt hng khc. Khi nim "standstill" nh cp trn c hiu
20

l h khng tng thu cao hn mc trn trong cam kt vi WTO ch khng phi l thu sut thc t ang p dng. V vy, trong mt s trng hp, tuy c thng bo gim thu nhng trn thc t, nhng mt hng xut khu c li cho ta li b tng thu. Ngoi tr Trung Quc v i Loan l hai thnh vin mi nht va m phn gia nhp WTO nn s dng bn cho vi WTO a vo IAP v Indonesia cng vi Philippines phi thc hin cc cam kt vi IMF, vic gim thu ca cc thnh vin khc ch c tnh cht tng trng ch khng phi gim c bn hng ro thu quan. Mc d M c tuyn b bi b thu i vi mt s mt hng dc phm nhng cc nh quan st cho rng vic gim thu khng c ngha i vi cc thnh vin ang pht trin v c cc thnh vin pht trin na khi kh c th cnh tranh vi cc hng sn xut dc phm ca M. Nh vy, vn gim thu mt cch c hiu qu cho hng ho Vit nam kh c th thc hin c trong iu kin p dng ch t nguyn, n phng ca IAP. Li ch ch yu t cc IAP l m bo phn no rng cc thnh vin APEC s duy tr cc cam kt m ca th trng ca mnh, khng p dng cc chnh sch bo h cao hn mc hin ti. 28. Ti nghe ni APEC cn s dng chng trnh t do ho sm theo ngnh nhm thc y tin trnh t do ho thng mi. C th cho bit tin trin hin nay ca chng trnh ny khng? Song song vi IAP, chng trnh t do ho sm theo ngnh (EVSL) l sng kin nhm thc y, b sung cho tin trnh t do ho trong APEC. Sng kin ny c thc hin trn nguyn tc t nguyn v linh hot, thnh vin no c iu kin th tham gia, thnh vin no cha iu kin c th tm thi khng tham gia. EVSL bao gm 15 ngnh hng l c v cc sn phm t c, lm sn, thit b v dng c y t, tho thun cng nhn ln nhau v vin thng, nng lng, chi, qu v trang sc, ho cht, ht c du v cc sn phm t ht c du, thc phm, cao su t nhin v cao su tng hp, phn bn, t, my bay dn dng. Cc thnh vin APEC tham gia EVSL s thc hin gim thu v cc bin php phi quan thu cho cc ngnh hng ny sm hn mc thi gian 2010/2020, theo l trnh gim thu cho 9 ngnh hng u l gim mc thu sut xung cn 0-5% vo nm 2002-2005, 6 lnh vc cn li s c nghin cu xy dng l trnh gim thu c th c cc thnh vin cng chp nhn.
21

Tuy nhin, chng trnh ny khng thnh cng nh d kin. Nm 1998, APEC quyt nh chuyn vic m phn thu quan ca EVSL vo khun kh m phn ca WTO. APEC s ch tp trung vo vic loi b cc hng ro phi thu quan, thc hin thun li ho thng mi v hp tc kinh t k thut trong mt s lnh vc. Cho n nay, APEC xy dng cc i thoi theo lnh vc nh i thoi v t, i thoi v ho cht, i thoi v kim loi mu. Nh vy, APEC c xu hng chuyn i EVSL tr thnh c cu i thoi thun li ha theo ngnh. 29. APEC c K hoch Hnh ng Tp th trong 15 lnh vc tng t nh IAP. Vy c th cho bit bi cnh ra i ca hai k hoch ny v s khc nhau gia chng? Hi ngh Cp cao APEC ln th t ti Manila, Philippines thng 11/1996 l mt trong nhng mc quan trng nh du bc tin mi trong lch s hp tc APEC. Vi ch T vin cnh ti hnh ng, Hi ngh ln ny thng qua mt s vn kin quan trng ca APEC trong c K hoch Hnh ng Manila. K hoch ny c xy dng trn c s cc mc tiu v hng dn ca K hoch Hnh ng Osaka (OAA) 1995 thit lp cc bc i cho hp tc APEC, tip tc c th ho OAA nhm t c mc tiu t do ho thng mi v u t vo nm 2010/2020. K hoch Hnh ng Manila gm hai phn chnh l K hoch Hnh ng Tp th (CAP) v K hoch Hnh ng Quc gia (IAP). Trong khi IAP thin v cc bin php t do ho th CAP ch yu nhm mc tiu thun li ho thng mi v u t. IAP bao gm cam kt t nguyn ca cc thnh vin, c thc hin trn nguyn tc "cun chiu" trong 15 lnh vc nu ti OAA. Trong mi lnh vc, cc thnh vin phi nu r tnh hnh hin ti, cc lut l, chnh sch c bn iu tit cc hot ng trong lnh vc , nhng tin trin trong mt nm qua v k hoch thay i trong thi gian ti. IAP mt trong cc cng c ch yu thc hin mc tiu t do ho v thun li ho thng mi, u t cu APEC, v th, vic thc hin IAP c thc y thng qua mt c ch tham vn r sot (Peer review).

22

Cc hot ng hp tc trong khun kh CAP thc cht l cc hot ng chung ca tt c cc thnh vin trn cc lnh vc ca IAP. Cc hot ng CAP h tr c lc cho vic ci cch chnh sch thng mi v u t theo hng t do hn, ci m hn, c th l cc hot ng nghin cu chnh sch, h tr xy dng chnh sch, xy dng c s d liu chung ca APEC trn hu ht cc lnh vc, xy dng cc danh mc la chn, t chc hi tho nng cao nhn thc, i thoi chnh sch, h tr nng cao nng lc, thu thp v ph bin thng tin... 30. ECOTECH l g? ECOTECH l t vit tt ting Anh ca Hp tc kinh t k thut trong APEC nhm tng cng t do ho thng mi v u t, duy tr s pht trin kinh t nng ng trong khu vc, thu hp dn khong cch pht trin gia cc thnh vin, gp phn nng cao i sng ca nhn dn, v nu cao tinh thn cng ng trong khu vc. Hp tc kinh t k thut da trn nguyn tc bnh ng, tn trng ln nhau, tng tr cng c li, v xy dng trn nguyn tc ng thun. 31. Hot ng ch yu ca ECOTECH bao gm nhng g? Hot ng ca ECOTECH ch yu thng qua cc d n v nhm mc tiu pht trin ngun nhn lc, nng cao nng lc ca cc thnh vin hng ti s pht trin kinh t bnh ng, cn bng v bn vng trong khu vc. Hin nay, cc chng trnh ECOTECH tp trung vo cc lnh vc u tin nh pht trin ngun nhn lc, pht trin th trng vn an ton, n nh v hiu qu, pht trin c s h tng kinh t, tng cng cng ngh cho tng lai, bo m cht lng cuc sng thng qua pht trin mi trng bn vng, v pht trin cc doanh nghip va v nh. 32. APEC c quan im nh th no i vi vic cng c h thng thng mi a bin? Mc d APEC ch l din n i thoi kinh t khu vc, cha phi l mt th ch a phng c nhiu rng buc cht ch, nhng APEC li chim ti gn mt na (47%) thng mi th gii vi 2,5 t ngi tiu dng, gm hu ht nhng nn kinh t mnh v nng ng nht th gii nh: Hoa k, Nht Bn, Canaa, Singapore, Hng Kng... Trong s 21 thnh vin th hin ti 19 thnh vin l thnh vin WTO, 2 thnh vin cn li (Nga, Vit Nam) cng ang
23

trong tin trnh m phn gia nhp. Chnh v vy, APEC c ting ni quan trng gy nh hng nht nh n h thng thng mi a bin. K t khi thnh lp, APEC lun c nhng n lc ng h h thng thng mi a bin m, da trn lut l v em li li ch cho c cc nn kinh t v ang pht trin, ng thi to thun li cho thng mi. Trc khi WTO ra i, APEC tch cc vn ng gim bt s khc bit quan im ca cc bn trong qu trnh m phn Vng Urugoay ca GATT, ng h kt thc ng hn vng m phn ny. Sau khi WTO i vo hot ng, APEC xut mt s sng kin nh gim thu quan i vi cc sn phm cng ngh thng tin (sau ny l hip nh ITA). Thi gian gn y, APEC lun th hin s ng h i vi Vng m phn mi ti WTO (Vng m phn Doha)... 33. APEC c chng trnh hp tc c th no cng c h thng thng mi a bin? by t quan im ca mnh mt cch c th, APEC a ra mt s chng trnh hp tc bao gm hai cch tip cn chnh: - Th nht l thc y i thoi nhm tm quan im chung i vi nhiu vn lin quan n h thng thng mi a bin; v - Th hai l xy dng cc d n c th tr gip cc thnh vin ang pht trin thc hin cc Hip nh WTO. V i thoi, APEC t chc c nhiu cuc hp, hi tho i thoi, chia x kinh nghim v cc vn khc nhau ca WTO nh: mi quan h gia thng mi v mi trng, thng mi v u t, thng mi v chnh sch cnh tranh, vn to thun li ho thng mi trong WTO, vn lin quan n RTAs/FTAs, thc thi quyn s hu tr tu, mua sm chnh ph, th tc hi quan v qui tc xut x... Song song vi i thoi chnh sch, nhiu d n nng cao nng lc hiu bit v thc thi cc hip nh ca WTO c APEC xy dng v trin khai c hiu qu. WTO c hnh thnh da trn c s nhiu hip nh thng mi a phng cht ch v phc tp. thc hin y cc cam kt, cc thnh vin WTO phi hiu r v tun th cht ch cc nguyn tc c bn v qui tc rng buc ca WTO. y l mt thch thc khng nh i vi nhiu thnh vin WTO,
24

c bit l cc thnh vin ang v km pht trin do h tng php l kinh t trnh thp, cha hon thin. V vy, cc d n h tr di hnh thc t vn, o to, trao i ph hp vi nhu cu c th ca mi nn kinh t thnh vin thc s to c lng tin, nng cao nng lc v cng c c h thng thng mi a bin trong khun kh WTO. 34. APEC c chng trnh hp tc c th g h tr cho Vng m phn Doha ca WTO? Vng m phn Doha ang l c hi tt cp nht v ti cng c qui tc thng mi a bin nhm bo m s pht trin v thnh vng bn vng trn ton th gii. Vng Doha a ra mt lot cc vn m phn c tnh nhy cm cao nh: ct gim/xo b tr cp nng sn, m ca th trng nng sn, c ch i x c bit v khc bit (SDT) dnh cho cc thnh vin WTO ang v km pht trin, vn RTAs/FTAs, vn sc kho cng ng v quyn s hu tr tu, cc bin php chng bn ph gi... K t khi Vng Doha c pht ng, APEC tch cc i thoi nhm tm ra quan im tng ng v cc vn m phn ti Vng Doha. Mc d vn cn nhiu khong cch, cc nn kinh t thnh vin APEC cng a ra c mt s im chnh th hin phn no quan im APEC i vi Vng Doha, c th l: ng h ct gim mc thu bnh qun, ct gim hoc loi b tr cp xut khu cc mt hng nng sn; m rng v c th ho cc qui nh lin quan n SDT v by t quyt tm ci tin cc qui nh lin quan n vn chng bn ph gi, vn ang b nhiu nc pht trin lm dng tu tin; ng h vic cn tng cng i thoi hn na i vi cc vn mi nh: chnh sch cnh tranh, thun li ho thng mi, u t; tip tc thc y hp tc h tr nng cao nng lc v to dng lng tin, c bit di nhng thch thc mi t Vng m phn Doha. 35. Ni dung hp tc v RTA/FTA c a vo APEC t khi no v bao gm nhng ni dung c th g ? Trn th gii, tro lu RTA/FTA pht trin mnh m t nhng nm 20002001, th hin s nn lng ca cc nuc truc tin trin chm chp ca m phn a phng trong khun kh WTO v mong mun thc y s ra i ca mt mi trung kinh doanh t do hn. Theo , ni dung hp tc v RTA/FTA chnh thc c nc ch nh ca APEC nm 2004 a vo chng trnh ngh s thng k. Thc t cho thy, trc , rt nhiu thnh vin APEC tham gia
25

tch cc vo tro lu ny. Trong s , c c cc thnh vin pht trin nh Hoa K, Australia, New Zealand v cc thnh vin ang pht trin nh Chi L, Singapore, Thi Lan. Gn y, 4 thnh vin Singapore, Brunei, New Zealand v Chi L xut m phn FTA vi nhau v mun coi FTA ny l m hnh mu cho APEC (m hnh P-4). cc RTA/FTA pht trin ng hng, gp phn thc hin mc tiu Bogor cng nh thc y ton cu ho ni chung, Hi ngh B trung v Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t APEC 2005 ti Busan, Hn Quc thng qua cc iu khon mu v Thun li ho thng mi trong RTA/FTA do Australia xut vi ni dung ch yu cp cc vn lin quan n th tc hi quan, thng mi in t. Cc thnh vin APEC cng nht tr s tip tc nghin cu, xy dng iu khon mu trong mt s lnh vc khc nh u t, s hu tr tu, chnh sch cnh tranh, mi trung trong nm 2006. Ngoi ra, APEC cng t chc 3 bui i thoi cp SOM v chnh sch RTA/FTA nhm trao i tnh hnh tham gia, k kt cc RTA/FTA ca mnh v khuyn khch cc thnh vin khc tham gia, nu mun. Hng lot hi ngh, hi tho v ni dung RTA/FTA cng c t chc nhm xy dng nng lc cho cc thnh vin ang pht trin tham gia vo cc RTA/FTA. Ring Vit Nam ng cai t chc 2 hi tho v vn ny vi s tham gia tch cc ca hu ht 21 nn kinh t thnh vin. 36. Xin hy nu tnh hnh tham gia RTAs/FTAs ca cc thnh vin APEC. Hin nay trong APEC c trn di 34 RTA/FTA uc k kt v ang trong qu trnh thc hin. Hoa K, Canada, Australia, Chil, New Zealand v Singapore l nhng nc c su tch cc cho cc hot ng v RTA/FTA theo hung xy dng cc RTA/FTA ton din, theo cc iu khon mu v cc thng l tt. Trong khi , Trung Quc, Hn Quc, Nht Bn v cc nuc ASEAN (tr Singapore v Thi Lan) ni chung khng t r quan im i vi vic c thc y hay khng ni dung RTA/FTA. Ring Nht Bn gn y mun a cc iu khon ca cc hip nh u t song phng (BIT) theo tiu chun ca Nht vo cc RTA/FTA. Nhn chung, trong APEC khng xut hin mu thun ln v cc vn c lin quan n RTA/FTA. Quan im chung l tha nhn s pht trin ca RTA/FTA nhng nhn mnh cc tho thun ny cn ph hp vi cc quy
26

nh ca WTO, ng gp cho vic thc hin mc tiu Bogor v to iu kin cho cc thnh vin cng tham gia. 37. K hoch hnh ng ci cch c cu ca APEC c nhng nt g ni bt? APEC trin khai thc hin k hoch ny ra sao? Nm 2003, cc nh Lnh o APEC thng qua K hoch Hnh ng v Ci cch c cu nhm a ra mt khun kh chung thc hin ci cch c cu trong APEC. K hoch tp trung vo vic nng cao nhn thc v tm quan trng ca hot ng ci cch c cu, xy dng cc d n nng cao nng lc, h tr k thut cho cc nn kinh t thnh vin v tng cng phi hp gia cc din n ca APEC thc hin ci cch mt cch hiu qu. Da trn k hoch ny, thng 11/2004, Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t APEC ti Chi L thng qua K hoch hnh ng v Ci cch c cu (LAISR) nhm cng c quyt tm ca APEC trong vic y mnh ci cch c cu thng qua cc hot ng trong lnh vc chnh sch cnh tranh, chnh sch u t, qun l khu vc t nhn v qun l qu trnh ci cch tng th. Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t APEC thng 11/2005 ti Hn Quc thng qua K hoch Hnh ng v Ci cch c cu n nm 2010 (LAISR towards 2010) c th ha thm mt bc l trnh thc hin ci cch c cu trong APEC. Trong giai on 2006-2010, hng nm s c 2-3 nn kinh t iu phi nghin cu mt vn chnh sch c th. Cc nghin cu c th c tin hnh trong khung thi gian t 1-2 nm v kt qu s c trnh ln Hi ngh B trng v Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t APEC ph duyt. Cc ch nghin cu cho tng nm d kin bao gm ci cch qun l (regulatory reform), qun l khu vc cng, chnh sch cnh tranh, tng cng c s h tng php l kinh t. Cui cng, vo nm 2010, APEC s tng kt cc hot ng v ci cch c cu. 38. c bit APEC hp tc vi OECD trin khai cc hot ng v ci cch c cu qun l. Xin cho bit vi nt v hot ng ny. APEC v OECD c im chung l xy dng cc nguyn tc v cnh tranh v ci cch qun l. Nm 1997, B trng ca cc thnh vin OECD t c tha thun v b nguyn tc v ci cch qun l, bao gm cc quy nh v kinh t, cc quy nh v x hi v iu hnh ca chnh ph. Thng 9/1999 APEC a ra Tuyn b ng h tng trng thng qua cc th trng vng mnh v m,
27

trong c a ra cc nguyn tc ca APEC cng c cnh tranh v ci cch qun l. T c im chung ny, Nhm cng tc v Chnh sch cnh tranh v Ni lng c ch qun l (CDPG) ca APEC phi hp vi OECD a ra Danh mc tng th (Integrated Checklist) cc thnh vin la chn nhm nh gi n lc thc hin ci cch th ch ti nc mnh. Danh mc ny nhn mnh cc vn cc thnh vin cn ch trong qu trnh xy dng v thc thi cc chnh sch qun l, c tnh n s a dng v mi trng kinh t, x hi v chnh tr cc nn kinh t. Danh mc ny c thng qua ti Hi ngh B trng Thng mi APEC, t chc ti o Cheju, Hn Quc thng 6/2005. Cc thnh vin APEC s thc hin nh gi t nguyn vic p dng Danh mc vo nm 2006. 39. i ph vi bi cnh kinh t-chnh tr th gii vi nhiu bin ng mi, APEC phn ng ra sao? Trong nhng nm gn y bi cnh kinh t, chnh tr th gii c mt s bin ng nh: s gia tng ca ch ngha khng b, th trng ti chnh, chng khon th gii c nhiu bt n, nn kinh t th gii tng trng chm, thin tai, bnh dch... i ph vi nhng thch thc mi ny, APEC a ra mt s chng trnh hp tc mi nhm tip tc duy tr v thc y nhng mc tiu c t ra ca APEC. Nhng chng trnh ny c th hin trong cc k hoch hnh ng, sng kin v tuyn b ca cc nh Lnh o nh K hoch hnh ng v thun li ho thng mi APEC (TFAP), Tuyn b APEC v thc hin cc tiu chun v minh bch ho, Tuyn b thc hin chnh sch APEC v thng mi v kinh t k thut s, Tuyn b APEC v m bo thng mi an ton (STAR), cc sng kin ngi tm ng, i thoi APEC v hip nh thng mi khu vc/t do (RTAs/FTAs)... 40. APEC l din n hp tc kinh t. Vy ti sao cc vn phi kinh t vn c tho lun trong APEC? C ch hi ngh cp cao APEC ra i nm 1993 vi tn gi chnh thc Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t APEC cho thy ni dung v mi quan tm ch yu ca cc thnh vin khi l cc vn hp tc kinh t. K t sau s kin 11/9/2001, vi s xut hin ca nhiu s kin ln nh khng b v chng khng b, dch bnh, thin tai sng thn ngy cng c
28

nhiu vn phi kinh t c lng ghp vo chng trnh ngh s ca APEC. Cc vn nh hp tc chng khng b, chng ph bin v kh git ngi hng lot, trin khai cc bin php nhm m bo thng mi an ton, phng chng thin tai, dch bnh, SARS, cm g, HIV v bo m an ninh nng lng, chng tham nhng v mi y nht l hp tc v vn ho ang chim thi lng ngy cng ln trong cc cuc tho lun ca APEC t cp chuyn vin n Lnh o. Tuy nhin, trong APEC, cc vn phi kinh t c tip cn t gc nhm gim nh hng ca cc vn phi kinh t i vi kinh t, thng mi, ng thi to ra v bo m mi trng an ninh, an ton, thun li cho thng mi. 41. 2. Vn chng khng b c tho lun trong APEC t khi no? Xin hy cho bit nhng cam kt v hot ng c th ca APEC trong lnh vc ny? APEC c thnh lp vi mc tiu ban u l thc y t do ha thng mi, tng cng hp tc, h tr k thut gia cc nn kinh t khu vc chu Thi Bnh Dng. Tuy nhin sau s kin khng b ngy 11/09/2001, vn chng khng b ni ring v cc vn an ninh ni chung ngy cng tr thnh mt ni dung quan trng trong chng trnh ngh s ca APEC. Ti Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t APEC 2001 ti Thng Hi (Trung Quc), cc nh Lnh o APEC thng qua Tuyn b chung v chng khng b vi cam kt tng cng hp tc ton din chng li ch ngha khng b. K t sau Tuyn b trn, vn hp tc chng khng b ngy cng c tho lun rng ri trong APEC v phm vi hp tc c thc y ln mt mc cao hn. Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t APEC nm 2002 ti Mexico din ra sau v nh bom khng b m mu ti Ba-li (Indonesia) ra Tuyn b v chng khng b v thc y tng trng, ng thi thng qua Sng kin Bo m An ninh Thng mi trong khu vc APEC (STAR) vi ni dung chnh l m bo an ton trong vn chuyn hng ha, tng cng an ninh hng hi, chng li cc nguy c khng b. thc hin sng kin trn, cc nn kinh t thnh vin thng qua K hoch hnh ng ca APEC v chng khng b (CTAPs), trong vch ra cc bin php m bo an ninh hng ha, tu thuyn, bo m an ton cho ngi qu cnh, ngn chn cc ngun ti tr cho hot ng khng b, tng cng an ninh mng, an ninh nng lng, bo v sc khe cng ng. i vi an ninh hng
29

khng sn bay, theo sng kin ca M, Hi ngh cp cao APEC 2004 ti Santiago (Chile) thng qua Hng dn ca APEC v kim sot v an ninh h thng tn la phng khng vc vai (MANPADS). Cc cam kt v chng khng b cn c c th ha bng vic thnh lp Nhm c trch ca APEC v chng khng b (CTTF) nm 2003 theo c ch hp 03 ln mi nm cc chuyn gia tham gia tho lun a ra cc sng kin lin quan n vn chng khng b. n Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t APEC 2005 ti Busan (Hn Quc), cc thnh vin APEC t c mt bc tin c th hn trong lnh vc hp tc chng b, vi vic nht tr: Hng ti thc hin t cui nm 2006 Hng dn v Xut nhp khu cc ngun phng x v B Quy tc ng x v an ton v an ninh ca cc ngun phng x ca T chc nng lng nguyn t quc t (IAEA); (ii) Mi thnh vin tin hnh nh gi v mi de da ca MANPADS ti mt sn bay quc t ln ca mnh t cui nm 2006 theo hng dn ca T chc Hng khng dn dng quc t (ICAO); (iii) Bo m an ton v to thun li cho dy chuyn cung ng ton cu. 42. Xin ni r hn cc hot ng v thng mi An ton trong khu vc APEC (STAR)? Cc hot ng chng khng b ca APEC mang nhiu tnh cht khc nhau t vic bo m an ton cho dy chuyn cung ng, an ninh nng lng v vn chuyn hng ha, cho ti vic ban hnh nhng khun kh php l ton din v chng ti phm mng v truy tm cc lung ti chnh bt hp php. Sng kin STAR c cc nn kinh t APEC a ra, vi s phi hp ca khu vc t nhn, nhm m bo an ton v tng cng lung di chuyn hng ha v con ngi thng qua cc bin php bo m an ton cho hng ha, tu bin, hng khng quc t v con ngi khi qu cnh, ngn chn ngun ti chnh cho khng b; thc hin sng kin an ninh mng v an ninh nng lng. Trong thi gian qua, c 3 Hi ngh STAR c t chc: Hi ngh STAR 1 (Bng-cc, Thi Lan thng 2/2003) tho lun nhiu lnh vc nh an ninh hng hi, an ninh hng khng, quy trnh x l thng tin hnh khch, xy dng nng lc, ln k hoch ti chnh, an ninh dy chuyn cung ng. Hi ngh STAR 2 (Vina del Mar, Chi L - thng 3/2004) vi ch chnh l Lin kt khu
30

vc nh nc v t nhn; Hi ngh STAR 3 (Incheon, Hn Quc thng 2/2005) tp trung vo an ninh hng khng v hng hi. Hi ngh STAR 4 s c t chc ti H Ni trong hai ngy 24 v 25 thng 2 nm 2006 vi ch chnh l Tng cng quan h i tc Cng T trong qu trnh trin khai cc bin php thng mi an ton. 43. Trong chng trnh ngh s ca APEC c vn tng cng an ninh con ngi. Xin cho bit vn ny c chnh thc cp khi no v cc ni dung c tho lun trong vn ny Mt s nn kinh t cho rng an ninh con ngi c cp t nm 1993 trong Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t APEC ln th nht (AELM-1) (Seattle, Hoa k) Trn thc t, Tuyn b ca AELM-1 ch nu Cc thnh vin APEC cam kt tng cng tinh thn cng ng ca chng ta da trn mc tiu chung v n nh, an ninh v thnh vng cho ngi dn ca chng ta4. Ch n nm 2003, thut ng An ninh con ngi mi c chnh thc s dng ln u tin trong Tuyn b Hi ngh AELM ln th 11 (Bng-cc, Thi Lan). Nhm cc vn an ninh con ngi hin ang c tho lun trong APEC bao gm an ninh nng lng, i ph thin tai/tnh trng khn cp, chng khng b v an ninh y t (phng chng SARS, HIV/AIDs, cm H5N1 v cc dch bnh mi ni) - theo trnh t thi gian a vo chng trnh ngh s. Vn an ninh nng lng c a ra sm nht, t 1990. Tip theo, vn i ph tnh trng khn cp c bn ln u vo nm 1997 khi mt s nn kinh t thnh vin khu vc ng Nam b nh hng khi bi do chy rng gy ra, v kt thc nm 1998. Tuy nhin, vn ny c tho lun li t cui 2004 sau thm ha sng thn n Dng. Chng khng b l vn c y mnh trong chng trnh ngh s APEC sau s kin khng b 11/9/2001 Hoa k. An ninh y t bt u c cp vo nm 2003 vi vic bnh vim ng h hp cp (SARS) lan rng chu v Bc M, hin tip tc xoay quanh vn phng chng dch cm H5N1 v HIV/AIDS.

31

Nhn chung, do cc vn an ninh con ngi mi c nu ra trong chng trnh ngh s APEC nn cc hot ng hp tc ch yu tp trung vo xy dng nhn thc v tm quan trng ca cc n lc tp th nhm nng cao an ninh con ngi thng qua cc hi tho, hi ngh chia x thng tin, kinh nghim. Nhiu nn kinh t pht trin trong APEC lp lun rng, s d cc vn an ninh con ngi c a vo chng trnh ngh s ca APEC, mt din n hng n thc hin thng mi v u t t do trong khu vc, v thng mi v u t vo cc nn kinh t s b nh hng nu an ninh, an ton ca con ngi khng c m bo. Do vy, theo tnh hnh gia tng cc mi e da khng b, thin tai, dch bnh, cc vn an ninh con ngi cng c bn nhiu hn trong APEC. 44. Trc nguy c ngy cng xut hin nhiu bnh dch ly lan, APEC lm g i ph vi nguy c ny? Vic xut hin bnh vim ng h hp cp (SARS) ti khu vc chu Thi Bnh Dng nm 2003 v cm gia cm chng H5N1 nm 2004 gy nh hng khng nh n cc ngnh thng mi, nng nghip, du lch, giao thng vn ti v kinh doanh. APEC. gii quyt nhng tc ng a ngnh ca cc vn y t, SOM I/2004 quyt nh thnh lp Nhm c trch c bit v Y t (HTF). Chun b cho cc nn kinh t APEC cng vt qua cc t dch bnh s bng n trong tng lai l u tin hng u ca HTF. Cc nh Lnh o APEC nhn mnh cc hnh ng ngn nga ly lan bnh AIDS v khuyn khch APEC gii quyt cc loi bnh tt c th ang e da khu vc Chu Thi Bnh Dng nh SARS, cm gia cm, dch cm ln, bnh lao, si v bi lit. Sng kin An ton Sc khe cng c thng qua v a vo thc hin. nhm bo v ngi dn v cc nn kinh t trong khu vc thng qua vic pht trin c s h tng y t cng cng v cng nhau hnh ng u tranh chng cc loi bnh tt v khng b sinh hc. 45. APEC ra i v hot ng c 16 nm. Trong sut 16 nm hot ng APEC m rng hp tc ra nhiu lnh vc, t cc hot ng t do ha v thun li ha thng mi v u t sang cc hot ng v an ninh, chnh tr
4

Nguyn vn: As members of APEC, we are committed to deepening our spirit of community based on our

32

v an ninh con ngi. Vy hin nay u l trng tm hot ng ca APEC? Liu APEC c th i ng hng hon thnh mc tiu Bogor vo nm 2010/2020? Khi ra i vo nm 1989, APEC hot ng da trn 3 tr ct chnh l t do ha thng mi v u t, thun li ha thng mi v u t v hp tc kinh t k thut. Trn c s ny, APEC a ra mc tiu Bogor vo nm 1994 v vic thc hin thng mi t do v m vo nm 2010 cho cc thnh vin pht trin v 2020 cho cc thnh vin ang pht trin. Bo co r sot gia k ca APEC gn y nhn mnh rng tri qua gn 2 thp k hot ng, mc tiu Bogor vn cn ph hp vi bi cnh hin nay cng nh khi ln u c thng qua vo nm 1994, cho d mi trng kinh doanh hin ang thay i nhanh chng v bi cnh kinh t-chnh tr-x hi cng c rt nhiu khc bit. Tuy nhin, cc nn kinh t APEC nhn thc r rng mi trng chnh sch thng mi v u t c nhng thay i ng k k t mc tiu Bogor ra i vo nm 1994 do khi nim thng mi, u t t do v m tr nn phc tp v tham vng hn rt nhiu. Ct gim thu quan, loi b cc hng ro phi thu v m rng kh nng tip cn th trng hin vn ang l u tin ca APEC, c bit i vi cc nn kinh t ang pht trin hng ti thc hin mc tiu Bogor. Ngoi cc hot ng trn, trong nhng nm gn y, APEC cng ch trng n cc vn sau bin gii nh quyn s hu tr tu, mua sm chnh ph, chnh sch cnh tranh, ni lng c ch qun l, minh bch ha v chng tham nhng, an ninh thng mi to dng mi trng kinh doanh cng bng, minh bch v an ton. Pht trin bn vng v t c thnh vng chung cng l mc tiu phn u ca APEC nhm to dng mt cng ng Chu -Thi Bnh Dng vng mnh v thnh vng. V mc tiu ny, APEC tng cng hp tc c trong lnh vc an ninh con ngi vi cc hot ng chng khng b, i ph vi thin tai v dch bnh nhm bo m an ton cho nhn dn trong khu vc. Mt cng ng APEC n nh v an ton cng s l yu t thc y cho thng mi v u t pht trin.

shared vision of achieving stability, security and prosperity for our peoples.
33

Do vy, c th ni rng APEC vn ang trn ng thc hin mc tiu Bogor t c thng mi v u t t do v m, bn cnh khng ngng tng cng hp tc t c pht trin bn vng, n nh v an ninh v hp tc cng pht trin. 46. Sng kin ngi tm ng l g? Sng kin ngi tm ng (pathfinder initiatives) c mc ch thc y mnh m hn tin trnh t do ho thng mi. Sng kin ny nhm tp hp mt nhm thnh vin i tin phong trong vic thc hin mt cch to bo cc sng kin v y nhanh tin trin thc hin mc tiu Bogor v t do ho v thun li ho thng mi v u t, to ra khun kh chung nhm khuyn khch thm nhiu thnh vin khc tham gia thng qua cc chng trnh xy dng nng lc v mt s cc chng trnh chung. 47. Cc thnh vin khng tham gia Sng kin ngi tm ng c c tham gia vo cc cuc tho lun c lin quan hay khng? Theo tho thun ban u, cc thnh vin c khuyn khch tham gia Sng kin ny vo bt c khi no c kh nng. Trong ni dung ca cc chng trnh thuc Sng kin ngi tm ng, mt s tho thun c th s mang tnh cht rng buc tng i. Nhng thnh vin khng tham gia ch c theo di cc cuc m phn ch khng c ngn cn hay phn i cc tho thun ca cc thnh vin thuc nhm m phn, tuy nhin nhng thnh vin khng tham gia sng kin ny th khng phi thc hin cc cam kt c th thuc sng kin. 48. Ti sao li phi a ra Sng kin ngi tm ng? Th mnh ca Sng kin ngi tm ng l gip cho cc thnh vin c ch ng thc hin mt s xut ca mnh vi s ng h ca mt nhm thnh vin khc. Cc thnh vin, khi cm thy mnh c li th so snh trong mt lnh vc no s c gng a xut ca mnh vo Sng kin ngi tm ng nhm to tin cho cc thnh vin khc ng h v cng thc hin, v vy, c hi thc hin nhng xut s cao hn. 49. Cc trung tm nghin cu c tham gia vo cc hot ng APEC hay khng? Nu c, th tham gia mc no?
34

Cc Trung tm Nghin cu APEC (ASC) c thnh lp t nm 1993. Thng qua cc Trung tm Nghin cu APEC, cc thnh vin APEC tch cc a cc c quan nghin cu v hc thut tham gia tin trnh APEC. Hin nay c 19 Trung tm nghin cu APEC t ti cc nn kinh t thnh vin, bao gm hn 100 trng i hc, trung tm nghin cu khp khu vc APEC. Mc tiu ca ASC l thc y cc hot ng hp tc trong lnh vc nghin cu bc i hc v nghin cu chuyn su, to thun li cho cc hot ng trao i tri thc v vn ho trong khu vc; ghi nhn tm quan trng ca s kt ni v gio dc trong vic pht trin tinh thn cng ng v tng cng hiu bit v s a dng ca khu vc; tr gip tin trnh APEC thng qua cc nghin cu chnh sch cp cao trong nhiu lnh vc quan trng vi quan im c lp v c tnh d bo di hn; khuyn khch sinh vin, cc trng i hc v vin nghin cu trong khu vc tng cng trao i, o to v thc hin cc chng trnh gio dc p ng nhu cu pht trin ca khu vc; khuyn khch s tham gia rng ri ca cc tng lp x hi, c bit l thanh nhin, ph n, gii doanh nghip, t chc phi chnh ph v cc phng tin thng tin i chng vo cc cuc i thoi v nghin cu lin quan n APEC. 50. Khi nim Cng ng c cp nhiu trong APEC. Xin gii thch r hn v khi nim ny? Khi nim Cng ng ln u tin c cp chnh thc trong Tuyn b Seatle nm 1993 v mt Cng ng Chu Thi Bnh Dng an ton, n nh v thnh vng. Trong Tuyn b Osaka nm 1995, cc nh Lnh o ch ra rng vi Chng trnh Hnh ng Osaka APEC bc sang giai on hnh ng bin tm nhn v cc mc tiu ca mt cng ng cc nn kinh t Chu Thi Bnh Dng thnh hin thc. Ch ca APEC nhng nm gn y cng phn nh xu th hng ti mt cng ng Mt cng ng Tng lai ca chng ta (Chil 2004) v Hng ti mt cng ng: i u vi thch thc, to ra s thay i (Hn Quc 2005) v ch ca Nm APEC 2006 l Hng ti mt Cng ng Nng ng v Pht trin Bn vng v Thnh vng. Khi nim Cng ng trong APEC nguyn bn l s tng cng cc hot ng kinh t trong khu vc m khng c s phn bit i vi cc thnh phn khng phi l thnh vin thng qua vic to ra hnh thc hi nhp khu vc lng lo trn c s gim thu khng y v cc bin php phi hp chnh sch,
35

iu chnh th ch v cc hnh thc hp tc khc. Nh vy, cng ng APEC khng ging nh Cng ng kinh t Chu u c trng bi vic chuyn giao ch quyn, hi nhp v th ch ho su rng, m l mt tp hp cc nn kinh t c cng tng cam kt hp tc v xo b cc ro cn i vi trao i kinh t v li ch ca tt c mi ngi. . Trn thc t, sau 15 nm tn ti v pht trin, APEC dn mang nhng yu t v c im ca mt cng ng; qu trnh xy dng cng ng c bt u trong nhiu lnh vc hp tc ca APEC. Gn y, gii hc gi c tng thay i tn gi ca APEC t Hp tc Kinh t Chu Thi Bnh Dng thnh Cng ng Kinh t Chu Thi Bnh Dng (Cooperation thnh Community hay c nh thnh C ln). Tuy nhin, s m rng phm vi ni dung hp tc ca APEC trong nhng nm gn y cho thy APEC ang hng n mt cng ng theo ngha rng hn l mt Cng ng Kinh t n thun. III. HOT NG CA CC Y BAN V NHM CNG TC

51. Cc Nhm cng tc trong APEC c chc nng nhim v g? trin khai cc nhim v v mc tiu hp tc kinh t, thng mi trong APEC do cc Nh Lnh o Kinh t giao ph theo tng giai on hoc tng nm hp tc, APEC thnh lp cc Tiu ban v Nhm cng tc trc thuc U ban thng mi v u t (CTI) v U ban kinh t (EC) di s ch o chung ca SOM. Cc Tiu ban v Nhm cng tc s chuyn trch theo tng lnh vc hp tc trc tip tho lun nhng vn mang tnh k thut trc khi trnh ln cp cao hn thng qua. Chnh v vy, c th ni chc nng, nhim v chnh ca cc Tiu ban v Nhm cng tc ny l xem xt cc vn c tnh cht k thut h tr cho CTI v SOM nh ra phng hng trin khai v c th ho nhng tng hp tc kinh t, thng mi trong khun kh APEC. 52. Cc nhm cng tc ca APEC hot ng trong nhng lnh vc no? APEC hin c 11 Nhm cng tc trc thuc CTI l: Tip cn th trng, bao gm lnh vc thu v phi thu (MAG), Dch v (GOS), u t (IEG), S hu tr tu (IPEG), Tiu chun hp chun (SCSC), Th tc hi quan (SCCP), Chnh
36

sch cnh tranh v ci cch c ch (CPDG), i li ca doanh nhn (MBPG), Gii quyt tranh chp (DMG), Nhm xy dng nng lc WTO (WTOCB Group) v Mua sm Chnh ph (GPEG) v mt s Nhm cng tc trc thuc SOM nh: Nhm chuyn gia v k thut nng nghip (ATCWG), Nng lng (EWG), Ngh c (FWG), Pht trin ngun nhn lc (HRDWG), Khoa hc Cng ngh Cng nghip (ISTWG), Du lch (TWG), Xc tin thng mi (WGTP), Giao thng vn ti (TPTWG), Doanh nghip va v nh (SMEWG) v Bo tn ti nguyn bin (MRCWG)... 53. Nh vy, c th ni hp tc APEC khng ch n thun tp trung vo cc ni dung kinh t, thng mi m cn khai thc c nhng lnh vc nh khoa hc k thut? ng nh vy, c th ni rng cc chng trnh hp tc trong APEC rt a dng, tri rng trn nhiu ni dung, nhiu lnh vc hot ng. Tuy nhin, iu quan trng l cc chng trnh hp tc ny u trc tip hoc gin tip h tr cho tin trnh thc hin cc mc tiu ca Tuyn b Bogor v t do ho thng mi v u t. 54. Xin cho bit nhim v c th v cc hot ng u tin ca y ban Thng mi v u t (CTI) CTI chu trch nhim cc vn lin quan n thng mi v u t trong APEC, iu phi cc cng vic APEC lin quan n t do ho, thun li ho thng mi v u t (TILF). Xin xem cu 33 bit cc lnh vc hot ng thuc CTI ph trch. K hoch Hnh ng Tp th (CAPs) l cng c chnh ca CTI thc hin chng trnh ngh s TILF. Hin nay, CTI t ra 5 u tin sau: Tip tc h tr WTO; Thun li ho thng mi (bao gm c IPRs); Thc hin cc tiu chun minh bch ho trong APEC; Thc hin cc sng kin ngi tm ng; ng gp cho K hoch hnh ng v ci cch c cu ca APEC.

37

Ngoi ra, CTI cng ang tin hnh cc cc hot ng lin quan n Tho thun thng mi t do song phng v khu vc, thc hin cc cam kt v an ninh v ci cch APEC. 55. Xin hy gii thch r hn v chc nng, nhim v ca Nhm cng tc v xy dng nng lc WTO (WTOCBG). Ti sao APEC, vi t cch l mt din n hp tc kinh t khu vc m li hp tc xy dng nng lc thc hin cc ngha v cn bn ca T chc Thng mi Quc t? APEC c tng cng 21 nn kinh t thnh vin th tnh n thi im hin nay c ti 19 thnh vin APEC ng thi cng l thnh vin WTO. Hai thnh vin duy nht ca APEC vn cha phi l thnh vin chnh thc ca WTO l Nga v Vit Nam th hin nay cng ang tch cc y nhanh qu trnh m phn gia nhp T chc thng mi ln nht hnh tinh ny. Hn na, mt trong nhng mc tiu cn bn m APEC nhm ti trong qu trnh hp tc l h tr c lc cho tin trnh m phn WTO. Chnh v vy, vic APEC t nguyn xy dng nng lc cho cc thnh vin ca mnh nhm thc hin cc ngha v trong WTO cng l iu d hiu. V chc nng nhim v ca Nhm cng tc xy dng nng lc WTO, c th tm lc nh sau: Nguyn tc c bn ca h thng thng mi a bin l khng phn bit i x, d d on, n nh v minh bch. Nhng nguyn tc xng sng ny l nn tng cho s thit lp v pht trin lung thng mi gia cc nn kinh t trn th gii, trong bao gm c cc nn kinh t APEC. Nh cp trn, mt trong nhng hot ng ch o ca APEC l h tr c lc cho WTO. V vy, chc nng chnh ca Nhm xy dng nng lc WTO l gip APEC thc hin c mc tiu ca mnh l h tr cc nn kinh t thnh vin trong tin trnh m phn WTO, thng qua t chc cc bui ta m trong APEC v qu trnh thc hin cc kt qu ca Vng m phn Urugoay, Vng m phn Doha v thng mi a bin cng nh cung cp cc chng trnh h tr nng lc cho cc thnh vin ang pht trin APEC. Cc d n h tr k thut i vi cc vn lin quan ti thng mi trong khun kh ca Nhm c trin khai theo c ch song phng. Hin c 12 thnh vin ng gp ch yu cho cc d n h tr ny, bao gm: Australia, Canada,
38

Trung Quc, Hng Kng, Nht Bn, Hn Quc, Malaysia, New Zealand, Peru, Singapore, i Loan v Hoa K. 56. Ti sao trong APEC li c nhng Danh mc la chn v B nguyn tc khng rng buc? Vy th chng l g v c ngha nh th no ? Mt trong nhng nguyn tc xng sng ca hp tc APEC l t nguyn, linh hot, khng rng buc v i thoi. Chnh nguyn tc ch o ny khin cho APEC khc vi nhng t chc kinh t thng mi khc nh WTO, ASEAN... Tt c cc chng trnh hp tc trong khun kh APEC u mang tnh linh hot rt cao. V vy, khi cc Nhm cng tc ca APEC a ra cc B nguyn tc v Danh mc la chn trong mt s lnh vc c th, chng u mang tnh t nguyn, APEC ch khuyn khch cc thnh vin tham gia mc su nht c th. Hin nay, trong APEC c nhiu b Danh mc la chn v B nguyn tc khng rng buc trong cc lnh vc: Dch v, u t, Mua sm Chnh ph, Chnh sch cnh tranh, Thun li ho Thng mi... Nhng b nguyn tc ny c mc tiu chnh nhm hng dn v cung cp cho cc thnh vin mt s gii php v la chn v chnh sch thc thi h t la chn trong qu trnh hoch nh chnh sch kinh t v m theo hng to thun li ti a cho thng mi v u t. Theo , cc thnh vin c th xem xt v p dng nhng bin php chnh sch ph hp vi mnh nht v khng b bt buc phi p dng tt c cc nguyn tc nu. 57. Hy cho bit nhng ni dung hp tc c bn ca Nhm tip cn th trng (MAG). MAG l tn vit tt ting Anh ca cm t Market Access Group, c ngha l Nhm tip cn th trng, ni dung hp tc ch yu ca Nhm bao gm hai lnh vc l thu quan v phi thu quan. Thu quan v phi thu quan l hai lnh vc quan trng trong s 15 lnh vc c cp trong K hoch hnh ng Osaka (OAA). Mc tiu c bn ca MAG l tng cng hp tc gia cc thnh vin APEC nhm gim thu v tin ti d b hon ton cc hng ro phi thu trong khu vc v tin ti cc mc tiu ca Tuyn b Bogor v t do ho v thng mi u t. APEC xy dng c s d liu thu APEC. Doanh nghip thuc cc thnh vin APEC c th tham kho d liu lin quan n thu xut nhp khu ca ton b 21 nn kinh t thnh vin APEC ti trang Web C s d liu thu APEC a ch: http://www.apectariff.org/ . Khi vo a ch ny, ngi
39

s dng ch vic ng k s dng (min ph hon ton) v truy cp ton b thng tin trong . Trang web cung cp cc d liu lin quan ti thu nhp khu, lch trnh gim thu v nhng thng tin v thu quan hu ch cho cc doanh nghip mun tm hiu thng tin v thu ca cc thnh vin APEC. 58. Xin cho bit cc hot ng hp tc ca APEC trong lnh vc dch v. Dch v ng mt vai tr quan trng, gp phn vo tng trng kinh t, thng mi v u t trong khu vc Chu - Thi Bnh Dng. khuyn khch tng trng v pht trin trong lnh vc ny, nhm Dch v APEC (GOS) c thnh lp nm 1997 nhm gii quyn cc vn thun li ho v t do ho u t v thng mi dch v. Cc hot ng hp tc trong APEC v dch v nhm mc tiu gim dn cc hn ch v thm nhp th trng, ng thi tng bc p dng i ng ti hu quc v i ng quc gia i vi thng mi dch v. APEC tp trung hp tc trong bn lnh vc dch v l vin thng v thng tin, vn ti, du lch v nng lng. Cc hot ng hp tc hin nay tp trung vo vic trao i thng tin lin quan n m phn dch v WTO gip cc nn kinh t thnh vin APEC tham gia tch cc vo vng m phn v ng gp vo s pht trin ca thng mi dch v; xy dng Danh mc la chn v T do ho t nguyn, thun li ho v thc y hp tc kinh t k thut trong thng mi dch v; nghin cu v Chi ph v li ch ca T do ho thng mi dch v, cung cp thng tin hu ch cho cc nh hoch nh chnh sch v gi tr ca vic tin hnh t do ho thng mi dch v 59. Ti rt quan tm ti lnh vc bo h quyn S hu tr tu, c bit trong bi cnh ca Vit Nam hin nay. Vy hp tc trong APEC i vi vn ny nh th no? Bo h quyn s hu tr tu l mt vn quan trng i vi cc nn kinh t tri thc thi k hu cng nghip, l cht xc tc i mi, pht trin cc ngnh cng nghip mi v to cng n vic lm. Vic bo v quyn s hu tr tu gm vn bng sng ch, thng hiu ng k, quyn tc gi v nhng quyn c lin quan, ch dn a l, kiu dng cng nghip, b quyt v b mt thng mi. V tng th, cc quyn s hu tr tu trn l mt b phn hp nht trong h thng thng mi quc t, to thun li cho cc c hi thng mi v u t.
40

Nhn thc r tm quan trng ca vic bo h quyn s hu tr tu, nm 1996, APEC thnh lp Nhm Chuyn gia v s hu tr tu (IPEG) iu phi v thc hin nhng cng vic c lin quan n quyn s hu tr tu. Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t APEC ln th 12 v Hi ngh B trng APEC ti Santiago, Chil, thng 11/2004 ghi nhn tm quan trng ca vic tng cng bo h v thc thi quyn s hu tr tu v s cn thit trin khai Chin lc tng th ca APEC v s hu tr tu, trong c ni dung gim vi phm bn quyn tc gi v bun bn hng gi. Trong nm 2005, APEC thng qua Sng kin v Chng Hng gi v Vi phm Bn quyn trong APEC vi cc ni dung chnh: (i) Gim bun bn hng gi v vi phm bn quyn tc gi bng cch p dng cc bin php thc thi xuyn bin gii, cc bin php hnh s hiu qu hn; (ii) Gim vi phm bn quyn trn mng; (iii) Tng cng hp tc nhm ngn chn vi phm bn quyn v sn xut, bun bn hng gi ; (iv) Nng cao nng lc nhm tng cng thc thi chng hng gi; v (v) Tng cng s tham gia ca khu vc t nhn. trin khai sng kin ny, APEC cng thng qua b Hng dn mu v (i) Gim bun bn hng gi v hng nhi; (ii) Chng sao chp tri php; v (iii) Ngn cm bun bn hng gi trn mng. C th ho cc hng dn l cc bin php c xut cc thnh vin c th tham kho p dng trong thc t. Thng tin v hot ng ca Nhm IPEG c th tm thy trn trang http://www.apecipeg.org. 60. Xin cho bit ni dung hp tc ca APEC trong lnh vc Chnh sch Cnh tranh. Nhm cng tc v chnh sch cnh tranh v li nng c ch chnh sch (CPDG) chu trch nhim v cc hot ng ca APEC lin quan n chnh sch cnh tranh. Mc tiu hot ng ca nhm l tng cng pht trin mi trng cnh tranh trong khu vc; nng cao hiu bit v lut v chnh sch cnh tranh trong khu vc; nh gi tc ng ca cc lung thng mi v u t; xc nh nhng lnh vc hp tc gia cc thnh vin APEC. Hot ng ni bt ca nhm cng tc ny l xy dng v cp nht hng nm C s d liu lut v chnh sch cnh tranh ca cc thnh vin. Tt c mi ngi
41

u c th truy cp vo c s d liu ny ti a ch http://www.apeccp.org.tw/. Ngoi ra, nhm thng xuyn a ra nhng chng trnh xy dng nng lc mi h tr cc nn kinh t thnh vin thc hin cc Nguyn tc APEC v tng cng ci cch php lut v cnh tranh, thc hin Danh mc la chn v chnh sch cnh tranh. Trong nm qua, nhm kt thc giai on tip theo ca Chng trnh o to APEC nng cao tnh cnh tranh v kinh t, c bit l trong lnh vc dch v ti chnh v vin thng. 61. Nu ti mun tm hiu v chnh sch u t ca cc nn kinh t thnh vin APEC th c th tm kim nhng thng tin ny u? Nhm chuyn gia u t ca APEC c gip c g cho ti trong vic tm hiu cc c ch chnh sch v u t hay khng ? Nhm chuyn gia v u t APEC (IEG) l Nhm chuyn trch v vn ny. Ngoi vic thc y hp tc APEC v to thun li cho hot ng u t khu vc nh: trin khai thc hin Danh mc cc bin php u t khng rng buc (thc cht l a ra nhng hng dn c bn v chnh sch u t v m cho cc thnh vin trin khai trn nguyn tc hon ton t nguyn); t chc cc hi tho v u t... Nhm cn phi hp v xut bn mt cun sch rt hu ch cho cc doanh nghip quan tm ti chnh sch u t ca cc nn kinh t thnh vin APEC, vi tn gi l: S tay hng dn v cc chnh sch u t ca cc thnh vin APEC. Cun s tay ny cung cp nhng thng tin kh cp nht v ch , chnh sch u t ca ton b 21 nn kinh t thnh vin APEC v thc s hu ch cho cc doanh nghip. Bn c th lin h vi Ban Th k APEC c cun s tay ny. 62. Nu Nhm chuyn gia v u t APEC c cun hng dn v ch u t nh vy th Nhm cng tc v cc doanh nghip va v nh APEC c cun hng dn no tng t nh vy khng ? Nhm cng tc v cc doanh nghip va v nh APEC, vit tt l SMEWG c thnh lp t nm 1995. Nhm ny cng bin son mt cun sch gii thiu v cc doanh nghip va v nh trong APEC, cun sch ch ra cho ngi c lm th no tn dng tin trnh hp tc APEC trong vic : - Gim bt cc ro cn i vi thng mi v u t; - Gip cc SMEs tn dng nhng c hi mi trong tin trnh hp tc APEC;
42

- Thit lp mi trng kinh doanh thun li hn; - Tng cng nng lc cho cc Chnh ph trong vic h tr cho cc SMEs. Ngoi ra, cun sch cng cung cp cho ngi c nhng thng tin v a ch cc website lin quan v hu ch trong APEC. Cun hng dn v SMEs ny c cp nht hng nm v bn c th ti v t a ch: http://www.apecsec.org.sg. 63. Th cn hp tc APEC trong lnh vc Du lch th sao ? Nhm cng tc v Du lch ca APEC (TWG) c thit lp rt sm, ch 2 nm sau khi APEC c thnh lp (nm 1991) khi ngi ta nhn thc c rng cng nghip du lch ang c vai tr ngy cng gia tng i vi s pht trin kinh t, to cng n vic lm, thc y u t v tng trng trong khu vc Chu Thi Bnh Dng. Nhim v ca nhm l xy dng chin lc chung v du lch thng qua vic phi hp 4 mc tiu chnh sch v du lch ca APEC vo chin lc du lch ca tng nn kinh t v pht trin cng nghip du lch trong ton khu vc. Bn mc tiu ny hp thnh Hin chng v du lch ca APEC, bao gm: - D b ro cn i vi thng mi v u t trong ngnh du lch; - Tng cng vic i li ca du khch v nhu cu v hng ho v dch v du lch; - Qun l bn vng cc tc ng v hiu qu ca du lch; - Tng cng nhn thc v hiu bit v du lch nh l mt phng tin pht trin kinh t x hi. Mt s cc hot ng hp tc trong thi gian gn y bao gm: - Nghin cu cc tr ngi trong du lch nhm d b cc ro cn i vi thng mi v u t trong ngnh dch v; - Xy dng d n Thng l thc hnh tt nht (best practice) v tng v an ton, an ninh i vi cc nn kinh t APEC nhm chng khng b trong lnh vc du lch. D n ny c hng tip cn trn din rng v bao gm tt c cc kha cnh v an ninh; - Thnh lp trung tm quc t APEC v du lch bn vng (AICST). Hin nay c 11 thnh vin tham gia v sp ti c thm 5 thnh vin na;
43

- Xy dng d n Nhu cu pht trin kinh doanh du lch ca doanh nghip va v nh; - Xy dng Chin lc phc hi sau thm ho... Bn c th khai thc cc thng tin v hot ng hp tc v du lch trong APEC ti trang web: http://www.apec-tourism.org/ 64. L mt doanh nghip hot ng trong lnh vc Vin thng, ti thc s quan tm cc hot ng hp tc ca APEC. Xin cho bit chc nng, nhim v v ni dung hp tc ca Nhm cng tc v vin thng v thng tin. Nhm cng tc v vin thng (TEL) c thnh lp nm 1990 v nm 2001 c i tn thnh nhm cng tc v vin thng v thng tin bao gm bn tiu nhm chnh: t do ha, thun li ha thng mi, hp tc pht trin v pht trin ngun nhn lc. Nhm chu trch nhim xut, thc hin v nh hng cc d n hot ng t c mc tiu tng th ca APEC l pht trin c s h tng vin thng v thng tin trong khu vc, to thun li cho vic hp tc hiu qu, t do thng mi v u t v pht trin bn vng. Chng trnh hnh ng ca nhm bao gm vic thc hin chin lc eAPEC, thc hin k hoch hnh ng rt ngn khong cch k thut s, thc y pht trin cc chnh sch v cc bin php nhm t do ha thng mi v u t trong lnh vc vin thng v thng tin, an ton in t, chnh ph in t, cc chng trnh tha nhn ln nhau v cc sn phm vin thng, xy dng nng lc v i thoi vi cng ng doanh nghip. 65. L mt doanh nghip hot ng trong lnh vc Khoa hc v Cng ngh, ti thc s quan tm ti vic hp tc vi cc i tc trong khu vc Chu Thi Bnh Dng. Vy APEC c hp tc v lnh vc ny khng, v nu c th ni dung hp tc nh th no? Vn Khoa hc v Cng ngh trong APEC do Nhm Cng tc v Khoa hc Cng ngh Cng nghip (ISTWG) ch tr. Hin nay Nhm ang tp trung nghin cu 6 ch u tin nh sau: (i) Tng cng cp nht v trao i thng tin; (ii) Tng cng pht trin ngun nhn lc; (iii) Ci thin mi trng kinh doanh; (iv) ng gp tch cc cho s pht trin bn vng ca khu vc; (v) Tng
44

cng i thoi trao i v r sot chnh sch v (vi) pht trin h thng mng v quan h i tc. Trong khun kh Nhm ISTWG li chia thnh 4 tiu nhm c trch v 4 lnh vc khc nhau nh sau: a. Nhm A: Xy dng nng lc v nghin cu, pht trin nhng cng ngh then cht; b. Nhm B: Kt ni nghin cu, sng ch v i thoi v cc chnh sch v khoa hc, cng ngh, cng nghip; c. Nhm C: Gii quyt cc vn lin quan ti bnh truyn nhim v nhng vn khc c lin quan ti sc khe con ngi; d. Nhm D: Cng ngh sn xut sch hn v cc vn c lin quan ti mi trng. Bn c th khai thc thm cc thng tin v cc hot ng, chng trnh hp tc ca Nhm ny ti trang web chnh thc ca Nhm theo a ch: http://www.apecst.org/site/index.cfm . Trang web ny c lin kt ti nhng trang web v khoa hc cng ngh cng nghip ca tt c 21 nn kinh t thnh vin APEC. 66. Nhm Chuyn gia v hp tc k thut nng nghip c chc nng, nhim v g v cc hot ng hp tc ca nhm? Nhm chuyn gia v hp tc k thut nng nghip (ACTEG) c thnh lp nm 1996 nhm tng cng hp tc gia cc thnh vin trong lnh vc k thut nng nghip, nng cao nng lc ca ngnh nng nghip v cc ngnh lin quan khc nhm gp phn vo tng trng kinh t v an sinh x hi. i din khu vc t nhn v cc doanh nghip cng c mi tham gia cc hot ng hp tc ca nhm. Nhm cng hp tc cht ch vi Hi ng hp tc kinh t Thi Bnh Dng (PECC), c bit trong cc lnh vc sn xut, tip th, ch bin v phn phi cc sn phm nng nghip. Cc hot ng u tin ca nhm bao gm: - S dng v bo tn cc ngun gien ng thc vt; - Nghin cu, pht trin v m rng cng ngh sinh hc nng nghip; - Sn xut, ch bin, tip th, phn phi, tiu dng cc sn phm nng nghip;
45

Kim sot dch bnh v kim dch ng thc vt; Hp tc pht trin h thng ti chnh nng nghip; Chuyn giao cng ngh cng nghip v o to; Nng nghip bn vng v cc vn lin quan n mi trng.

Hin nay, nhm v ang tin hnh mt s d n do APEC ti tr, bao gm: - D n lin kt cc t chc ca APEC pht trin ngun nhn lc trong lnh vc cng ngh sau thu hoch; - Hi tho v hp tc k thut v trao i thng tin v nh gi an ton trong cng ngh sinh hc nng nghip nhm tho lun v vic nh gi v qun l ri ro nhm hng ti vic tip cn minh bch v c c s khoa hc gii thiu v s dng cc sn phm cng ngh sinh hc; - Hi tho v pht trin nng nghip bn vng v o to k thut nhm trao i cc vn nh s dng v bo tn ngun ti nguyn nng nghip (ngun nc, ngun t, ngun kh hu v ngun sinh thi), cng ngh thng tin pht trin nng nghip bn vng, nhim v bo v mi trng nng nghip, gim ngho khu vc nng thn, xy dng c ch nng sinh thi pht trin nng nghip bn vng, s tham gia ca cng ng v gio dc cng ng 67. Nhm Xc tin Thng mi APEC c chc nng, nhim v g v cc hot ng hp tc ca nhm? Nhm Xc tin Thng mi APEC (WGTP) c thnh lp nm 1990. Hot ng ca nhm tp trung vo xc tin thng mi, u t, k nng thng mi, o to thng tin v mng li thng mi, hp tc gia cc khu vc t nhn v cc t chc xc tin thng mi nh nc. Nhm cung cp cho cng ng doanh nghip nhng thng tin quan trng thng qua vic xut bn cun Hng dn trin lm thng mi APEC v t chc hi tho v t bn ri ro v h thng m bo tn dng nhm trao i thng tin v vic cung cp ti chnh cho thng mi. Cc hot ng hp tc trong thi gian gn y ca nhm bao gm:

46

- o to phn tch v th trng quc t nhm h tr nhn vin ca cc t chc xc tin thng mi v cc doanh nghip phn tch th trng quc t, tng cng chin lc tip th v trao i kinh nghim v cc phng thc tip cn th trng quc t; - Phn tch v gii trong cc hot ng ca cc t chc xc tin thng mi; - Xy dng d n Tng cng xut khu gin tip thng qua vic pht trin cc nh cung cp nhm tng cng cc cuc tip xc v thng mi v u t cng nh trao i thng tin nhm khuyn khch cc hot ng tng h trong gii doanh nhn v quan chc ca cc t chc xc tin thng mi, to iu kin cho cc cng vic kinh doanh mi v tng cng hiu bit ln nhau; - Hi tho v Nhn hiu hng ho o to v khi nim nhn hiu trong thng mi quc t, tng cng k nng lp chin lc nhn hiu, thc hin v nh gi hiu qu cc chng trnh nhn hiu; - Bo co v Nghiu cu c trng c bn (CCS) v a ra cc hot ng ca t chc xc tin thng mi nhm gip cc thnh vin APEC hiu r vai tr, chc nng v hot ng ca cc t chc xc tin thng mi trong APEC. C th tham kho bo co ny trong th vin ca Ban Th k APEC. 68. Ti nghe ni rt nhiu v cc Chng trnh h tr xy dng nng lc m APEC dnh cho cc thnh vin, c bit l cho cc thnh vin ang pht trin. Vy th c th ra sao v APEC thng h tr theo phng thc no v Vit Nam nhn c chng trnh h tr no cha? APEC cn c cc chng trnh h tr xy dng nng lc dnh cho cc thnh vin ang pht trin nhm gim bt khong cch v trnh pht trin kinh t gia cc thnh vin APEC. Mi tiu ban v nhm cng tc trong APEC u c nhng chng trnh h tr nng cao nng lc ring ca nhm mnh. Tuy nhin, c ch ti tr th li c trin khai theo phng thc chung. Cc tiu ban v nhm cng tc APEC u xy dng, xt duyt v mt k thut nhng d n ca ring mnh, sau s gi cho U ban Qun l v Ngn sch ca APEC (BMC) xem xt, ph duyt v mt ti chnh. Ngn qu dnh cho cc d n ny c ly t qu Trung ng ca APEC (APEC Central Fund).
47

69. Ti nghe ni cc thnh vin tham gia APEC u phi ng nin lim, trong Vit Nam phi ng s nin lim l 50 000 USD. S tin ny c s dng nh th no? phc v cho cc hot ng ca Ban th k APEC nh tr lng cho nhn vin, thu tr s, trang thit b v cng tc ph ca cc nhn vin ti Ban th k ng thi ti tr cho mt s d n hp tc do cc nn kinh t thnh vin xy dng, xut, mi nm 21 thnh vin APEC u phi ng nin lim to lp nn qu Trung ng APEC, chia thnh hai ti khon: Ti khon hnh chnh ( chi cho cc hot ng mang tnh cht hnh chnh ca Ban th k) v Ti khon hot ng ( ti tr cho cc d n xy dng nng lc). Trong tng mc ng gp th c Nht v M l hai thnh vin ng nhiu nht, mi thnh vin ng 601.000 USD, chim 18% tng s nin lim. Vit Nam cng khong 8 thnh vin ang pht trin, mi nc ng 50.000 USD, chim 1,5% tng nin lim. Do cc hot ng ca APEC ngy cng m rng nn trong thi gian ti, mc ng ca cc thnh vin s c iu chnh. 70. Nh vy, ngoi thu nhp t ng gp nin lim ca cc thnh vin, APEC cn c ngun thu no khc hay khng? C y, ti Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t APEC ti Osaka, nm 1995, Chnh ph Nht Bn cam kt n phng ng gp cho APEC s tin 10 t Yn ti tr ring cho cc d n xy dng nng lc c lin quan trc tip n qu trnh t do ha v thun li ha thng mi-u t. Qu ny c gi tt l qu TILF. Theo , hng nm Chnh ph Nht Bn s chuyn vo ti khon ca APEC khong 5 triu USD ti tr cho cc d n. Qu ny do Ban th k APEC qun l v c cng khai cho ton th cc thnh vin APEC ti hi ngh hng nm. Ngoi ra, nm 2004, Chnh ph Australia cng cam kt ti tr cho APEC khon ti chnh l 3 triu la Australia ti tr cho cc d n, gi tt l qu ASF (qu h tr APEC). Quy trnh qun l v hot ng ca qu ny cng tng t nh qu TILF. 71. Tnh hnh tham gia xy dng, trnh d n APEC ca Vit Nam nhng nm gn y nh th no ?
48

K t khi gia nhp APEC cho ti nay, Vit Nam xy dng v vn ng c APEC ti tr khong gn 30 d n xy dng nng lc, vi tng gi tr hn 2 triu USD nhm vo cc ni dung chnh nh: m phn cc tha thun thng mi t do khu vc v song phng (RTAs/FTAs), Doanh nghip va v nh, u t, Hi quan, Chnh sch cnh tranh, Tiu chun v hp chun, V sinh dch t, Khoa hc Cng ngh, Thu sn, S hu tr tu... iu ny gp phn tng thm ngun kinh ph o to nhn lc, qun l, hc tp trao i kinh nghim ca Vit Nam ni chung cng nh ca cc cn b tham gia APEC ni ring trong qu trnh hi nhp kinh t quc t. Trn thc t, xy dng d n v ngh APEC thng qua khng phi qu kh khn. Vn ngoi vic am hiu ni dung hp tc trong APEC, cn phi hiu cc cch tip cn, quy trnh xy dng d n APEC nh th no. V vn ny, B Thng mi cho xut bn cun Quy trnh xy dng, trnh cc d n do APEC ti tr nm 2003 v phn pht cho cc B/Ngnh lm v hp tc APEC. 72. Xin cho bit tn v c ch hot ng ca cc Nhm cng tc v cc vn lin quan n an ninh con ngi trong APEC? Cc nhm cng tc lin quan n vn an ninh con ngi ang c tho lun trong APEC bao gm Nhm c trch v i ph vi tnh trng khn cp (TFEP), Nhm c trch v chng khng b (CTTF), Nhm c trch v Y t (HTF) v Nhm lm vic v nng lng (EWG). - Nhm c trch v Y t (HTF): Trong bi cnh dch bnh vim ng h hp cp (SARS) ang lan rng khu vc chu -Thi Bnh Dng nm 2003, v dch cm H5N1 t nm 2004, Nhm c trch v Y t c thnh lp i ph vi nhng thch thc v y t, ch yu tp trung vo cc dch bnh mi xut hin, e da n hot ng kinh t, thng mi, du lch v an ninh ca cc nn kinh t thnh vin. Nhm c trch v y t s tin hnh cc hot ng lin quan vn y t theo ch o ca cc Lnh o cp cao, B trng v quan chc cao cp ca APEC. Hin nay, cc quan chc APEC ang tip tc bn v phng chng dch
49

cm H5N1 v HIV/AIDS. Cho n nay, nhiu bin php, c ch hp tc c trin khai theo Sng kin an ninh y t c thng qua thng 12/2003, nh kim sot dch bnh, gim st ngun sinh phm, xut nhp khu ha cht sinh hc. - Nhm c trch v i ph vi tnh trng khn cp: Vn i ph tnh trng khn cp c bn ln u vo nm 1997 khi mt s nn kinh t thnh vin khu vc ng Nam b nh hng khi bi do chy rng gy ra, v kt thc nm 1998. Tuy nhin, vn ny chnh thc c cp mt cch ton din t cui 2004 sau thm ha sng thn n Dng gy thit hi khng khip cho nhiu nn kinh t trong khu vc. Thng 3/2005, Hi ngh cc quan chc cp cao APEC thng qua Chin lc APEC v vic i ph vi thin tai v tnh trng khn cp, trong ku gi thnh lp mt Nhm c trch o v i ph vi tnh trng khn cp. Nhm ny sau c i tn thnh Nhm c trch v i ph vi tnh trng khn cp (TFEP). Mc tiu ca TFEP l tng cng phi hp, chia x thng tin, kinh nghim gia cc thnh vin APEC trong vic i ph vi cc tnh trng khn cp, ng thi thc y vic tng cng nng lc ca cc thnh vin sn sng i ph vi thin tai v cc tnh trng khn cp. TEFP hot ng theo cc quyt nh ca Hi ngh cc quan chc cp cao (SOM), v hp ln u vo thng 5/2005 ti Bali, Indonesia. - Nhm c trch ca APEC v chng khng b (CTTF): K t sau s kin 11/9/2001 vn hp tc chng khng b ngy cng tr thnh mt ch quan trng trong chng trnh ngh s ca APEC. Trong bi cnh , CTTF c thnh lp phi hp cc n lc trong vic thc hin Tuyn b v chng khng b v thc y tng trng c cc nh Lnh o APEC thng qua thng 10/2002. CTTF c vai tr xc nh v nh gi nhu cu chng khng b ca cc thnh vin, iu phi cc chng trnh h tr, xy dng nng lc v hp tc vi cc t chc quc t v khu vc khc trong vn chng khng b. CTTF hot ng theo c ch hp 03 ln mi nm cc chuyn gia tham gia tho lun a ra cc sng kin lin quan n vn chng khng b. Cc sng kin s c tho lun v xem xt thng qua trnh ln Hi ngh cc quan chc cp cao, Hi ngh B trng v Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t
50

ca APEC. - Nhm lm vic v nng lng (EWG): Nhm lm vic v nng lng c thnh lp t nm 1990 vi mc tiu l gp phn thc y tng trng kinh t v phc li x hi trong khu vc. EWG c 05 nhm chuyn gia h tr cc mng cng vic chuyn mn. EWG hot ng thng hp 02 ln trong mt nm. Gn y, trc tnh hnh gi du tng cao trn th trng th gii, gy nh hng nghim trng n cc nn kinh t thnh vin, EWG ang tch cc trin khai cc bin php c ra theo Sng kin an ninh nng lng APEC (ESI), Sng kin Cairns cng nh Chng trnh hnh ng APEC nhm tng cng an ninh nng lng, trong nhn mnh vic thc y hiu qu s dng v kh nng d tr nng lng, tng cng cc giao dch qua bin gii gia cc nc thnh vin, thu ht u t v pht trin cng ngh trong lnh vc nng lng.

IV.

NHM CU HI LIN QUAN N DOANH NGHIP

73. APEC c nhng hat ng g to thun li cho doanh nghip? Phi ni cha kha cho s thnh cng ca APEC l duy tr c mi quan h i tc bn vng vi cng ng doanh nghip. Kinh doanh lun l ng lc cho pht trin kinh t trong khu vc v APEC cng phi ghi nhn rng to dng mt mi trng m trong kinh doanh pht trin l yu t sng cn em li vic lm v nng cao mc sng. Do vy, APEC t mc tiu lm cho mi trng kinh doanh trong khu vc tr nn d dng hn v gim thiu cc chi ph kinh doanh trong khu vc. Thc hin mc tiu ni trn, doanh nghip l mt trong nhng i tng hng li chnh t tin trnh hp tc APEC v kh c th nu ht c nhng g cng ng doanh nghip khu vc c hng t tin trnh t do ho v thun li ho thng mi ca APEC. V rng, mt s li ch l hu hnh, mt s l v hnh, mt s l di hn, s khc li l ngn hn. Tuy nhin, qua mt s v d di y c th thy c APEC c nhiu hot ng em li li ch g cho cng ng doanh nghip APEC.
51

APEC xy dng chng trnh thun li ho thng mi vi mc tiu ct gim 5% chi ph giao dch giai on 1 t nm 2001-2006, giai on 2 ct gim tip 5% chi ph giao dch t 2006-2010. Mt nh gi nh lng v tin b ca cc nn kinh t trong vic thc hin TFAP nm 2004, da trn bo co ca cc thnh vin, cho thy hu ht 60% cc bin php d kin trin khai c trin khai v 25% cc bin php ang c trin khai. Thng qua cc chng trnh thun li ho hi quan, hin nay, thi gian x l hng ho ti cng gim t 9,6 ngy xung 5,3 ngy, em li li ch kinh t c tnh l 1,5 t USD. Thng qua cc chng trnh v hi ho tiu chun, APEC xy dng nhng tho thun tha nhn ln nhau trong nhiu lnh vc nh thit b vin thng, thit b in v in t, thc phm v chi. Nhng tha thun ny gip gim 15% chi ph dnh cho thit b kim tra v chng nhn. Bn cnh , chng trnh Th i li ca doanh nhn, l mt bc tin ln to thun li cho vic i li ca cc doanh nhn trong khu vc. Vi th i li ny, cc doanh nhn tit kim thi gian v cng sc do khng cn cn phi xin th thc nhp cnh, ng thi c hng li i c bit dnh cho APEC ti cc cng hng khng ln ca cc nn kinh t tham gia chng trnh. APEC cng ang xc tin cc hot ng pht trin thng mi in t, h tr nng lc ng dng thng mi in t cho cc doanh nghip APEC, ci thin mi trng kinh doanh cho thng mi in t. to thun li cho vic tm kim thng tin ca doanh nghip, APEC xy dng trang web ca APEC, trong c cc thng tin v h thng chnh sch kinh t - thng mi ca cc thnh vin, cc biu thu p dng, cc hng dn v quy ch iu hnh kinh doanh thng mi v u t. APEC cn xut bn nhiu n phm cung cp thng tin y nhng ngn gn, d s dng. V d, Bn Hng dn v u t APEC, cung cp thng tin v khun kh chnh sch v thun li ho u t, bo h u t, khuyn khch u t, tm lc cc hip nh/ lut u t quc t m cc thnh vin APEC tham gia, nh gi xu hng u t nc ngoi. Cun S tay Hi quan APEC, s tay Hi quan v Thun li ho thng mi APEC, ngoi cc thng tin v quy nh v th tc hi quan, cn cung cp danh mc cc iu khon doanh nghip cn bit khi tin hnh kinh doanh vi tng thnh vin APEC c th.

52

Trong thi gian ti APEC vn tip tc t doanh nghip lm trng tm trong chng trnh ngh s, ch trng kho st nhu cu ca doanh nghip thit k cc chng trnh h tr phc v su st nhu cu thc t ca doanh nghip. 74. Xin hy cho bit tham gia APEC, cc doanh nghip Vit Nam c li g khng ? Vit Nam tr thnh thnh vin chnh thc ca APEC nm 1998. C th ni, mt trong nhng ch trng chnh ca ta khi tham gia vo din n khu vc ny l nhm to cu ni cho cng ng doanh nghip trong nc bt nhp vi cc i tc trong khu vc. Tht vy, vi th trung ca hn 2,5 t dn, bao gm cc th trng c sc mua khng l nh ASEAN, M, Nht Bn, Trung Quc, Australia, APEC l mt th trung c tim nng xut khu ln cho cc doanh nghip Vit Nam. Theo thng k, th trng APEC chim hn 70% kim ngch xut khu ca Vit Nam trong nhng nm qua. Nhng mt hng Vit Nam c th mnh xut khu u c i tc APEC v nhiu mt hng tim nng uc xut khu sang th trng khu vc ny. Tham gia APEC, doanh nghip Vit Nam khng ch c nhiu c hi m rng tim nng xm nhp vo cc th trng khng l ca cc nc APEC m cn c iu kin tham d cc Hi ch thng mi, Hi ch u t cng hng lot hi tho, hi ngh khc trong khu vc c th nm bt tnh hnh chnh sch ca cc nc trong khu vc cng nh m rng quan h kinh doanh vi cc i tc. 75. APEC xy dng mi quan h vi cng ng doanh nghip khu vc nh th no? Nu ngun lc con ngi v vt cht l ng c ca tng trng v pht trin kinh t th doanh nghip l nng lng cho ng c . APEC nh gi cao vai tr quan trng ca doanh nghip trong bt c nn kinh t no v xy dng quan h vi cng ng doanh nghip quc t tt c cc cp ca tin trnh APEC. cp cao nht, cc nh Lnh o APEC i thoi vi Hi ng t vn kinh doanh APEC (ABAC) qua cc cuc hp thng nin. ABAC gm i din t 21 thnh vin, bao gm i din ca c khu vc doanh nghip va v nh (SMEs).

53

 cp chuyn vin, i din khu vc t nhn c mi tham d cc nhm cng tc v nhm chuyn gia APEC. iu ny to ra c hi cho doanh nghip nm bt thng tin v tham gia vo hot ng trong cc lnh vc khc nhau ca APEC. 76. S tham gia ca cng ng doanh nghip vo APEC nh th no? Trc ht phi k n Hi ng T vn Kinh doanh APEC (ABAC), ABAC l cnh tay doanh nghip ca APEC, c thnh lp nm 1995 vi thnh vin ABAC l lnh o ca nhiu cng ty nhiu ngnh khc nhau trong khu vc, gi vai tr t vn cho cc nh Lnh o APEC v nhng u tin v cc sng kin cn thit thc y thng mi v u t ci m hn trong khu vc. Hng nm ABAC u c bui i thoi trc tip vi cc nh Lnh o APEC a ra nhng khuyn ngh ca cng ng doanh nghip vi cc nh Lnh o. Ti cc nhm cng tc, khu vc t nhn tham gia mnh m vo qu trnh i thoi gip cho cng ng doanh nghip c th tham gia nhiu hn vo cc lnh vc nh nng lng, vin thng, du lch, thng mi in t bng cch ci cch th tc hnh chnh, ci tin c ch qun l v mi trng php l. APEC nhn thy rng cc doanh nghip va v nh to ra phn ln cng n vic lm v gi vai tr xng sng i vi tng trng kinh t khu vc. y cng l l do APEC thnh lp ra nhm cng tc v doanh nghip nh v va (SMEWG) v hng nm APEC t chc Hi ngh B trng chuyn trch v doanh nghip va v nh. Nhiu chng trnh, d n v to dng doanh nghip, tip cn ngun ti chnh, pht trin k nng kinh doanh, ct gim hoc xo b ro cn i vi s pht trin ca doanh nghip nh v va cng c hnh thnh. 77. C th cho v d v cc khuyn ngh ca cng ng doanh nghip c khng? K t khi thnh lp n nay, ABAC a ra c nhiu xut hu ch lm nn tng nh hng hay hnh thnh ra cc chng trnh, d n hp tc cho APEC. Mt s v d v xut ca ABAC: - C cu li h thng ngn hng v cng c h tng c s ti chnh phng chng khng hong trong tng lai;
54

- Ku gi hnh thnh khu vc xut khu phi tr cp APEC i vi hng thc phm-nng nghip; - Ku gi tm kim mt tho thun trong WTO khng nh thu quan i vi cc giao dch thng mi in t; - Nghin cu kh nng thc hin Tha thun Mu dch T do chu Thi Bnh Dng (FTAAP) v Chng trnh ngh s kinh doanh xuyn Thi Bnh Dng (TPBA); - ABAC cn a ra nhiu xut lin quan n ci thin mi trng kinh doanh, cng c c ch qun tr doanh nghip, m rng th trng vn, to thun li cho i li cho doanh nhn, thng mi phi giy t, v vn cng ngh sinh hc. 78. L mt doanh nhn, ti nghe ni APEC c Chng trnh th i li ca doanh nhn, cho php nhng nh kinh doanh mang th ny c th i li d dng gia cc thnh vin trong khu vc m khng cn xin visa. Vy xin hy gii thch r hn v vn ny ! Chng trnh Th i li ca doanh nhn trong APEC (gi tt l ABTC) l tng do Hi ng t vn doanh nghip APEC (ABAC) khuyn ngh ln cc nh Lnh o Kinh t APEC nhm n gin ho th tc, to thun li cho vic i li ca cc doanh nhn trong khu vc. Mt trong nhng li ch c bn ca ABTC l min th thc cho mt b phn doanh nhn thuc cc thnh vin APEC tham gia ABTC mang th ny, ng thi ngi mang th cng s c u tin x l th tc nhanh gn ti cc ca khu. Cho ti nay c 17 nn kinh t thnh vin tham gia vo Chng trnh ny, l: Australia, Chi L, Hng Kng, Hn Quc, Philippines, Malaysia, New Zealand, Thi Lan, Peru, Brunei, Trung Quc, i Loan, Indonesia, Nht Bn, Papua New Guinea, Singapore v Vit Nam. Thng tin chi tit hn, c th tham kho ti website: http://www.businessmobility.org/. 79. Ch mt b phn doanh nhn c tham gia vo chng trnh ny. Vy xin cho bit iu kin xin cp th i li ca doanh nhn APEC v khi c cp th, xin cho bit thi gian lu tr v thi hn ca th?
55

Th i li ca doanh nhn APEC c cp cho nhng doanh nhn c hot ng thng mi v u t thng xuyn vi cc i tc thnh vin APEC. Khi c cp th, doanh nhn c php nhp cnh trong vng 3 nm m khng cn visa. Sau thi hn 3 nm, nu doanh nhn vn mun c s dng th th phi gia hn hoc xin cp th mi (th tc tng t nh i vi h chiu). Thi gian c php lu tr c qui nh khc nhau, v d, Hn Quc, Hng Kng, Malaysia cho php ngi mang th c lu tr 60 ngy, Australia, i Loan, Nht Bn, Chi L cho php 90 ngy, cn Philippines cho php thi gian lu tr ti a l 59 ngy. Mi chi tit v cp th i li ca doanh nhn APEC xin lin h vi Cc Xut nhp cnh, B Cng an. 80. L mt doanh nghip trong lnh vc thc phm, ti mun bit trong APEC c nhng hot ng to thun li ho trong lnh vc ny hay khng? C. Hin nay, APEC xy dng tho thun tha nhn ln nhau trong lnh vc thc phm v ku gi cc thnh vin cng tham gia. Tha thun tha nhn ln nhau v thc phm ca APEC l mt c ch t nguyn c xy dng to thun li cho thng mi bng cch hp tc xy dng, trao i thng tin v h thng kim tra v chng nhn tiu chun cc sn phm thc phm. Tha thun tha nhn ln nhau ca APEC v thc phm bao gm cc yu t sau: (i) Mt tha thun khung (umbrella arrangement): bao gm cc quy nh chung c p dng cho tt c cc sn phm v cc lnh vc d nh c a vo trong phm vi p dng ca Tha thun. Tha thun khung khng yu cu cc thnh vin tham gia phi tham gia vo tha thun ring trong tng lnh vc. Ngc li, vic tham gia vo tha thun khung l bt buc c th tham gia vo cc tha thun ring trong tng lnh vc. Tha thun khung cng khuyn khch cc thnh vin tham gia vo qu trnh xy dng nng lc v hp tc cht ch hn vi nhau c th tin ti tham gia vo cc tha thun ring trong tng lnh vc. Cho n nay c 7 thnh vin APEC tham gia tha thun khung ca APEC l Australia, Trung Quc, Hng Kng, New Zealand, Singapore, i Loan v Thi Lan. (ii) Tha thun ring trong tng lnh vc (sectoral arrangement): lun i km vi tha thun khung bao gm cc ni dung c th v cc mt hng thc
56

phm v cc lnh vc c th. Cc tha thun ny s bao gm cc quy nh chi tit v k thut v hnh chnh i vi cc sn phm/lnh vc c c th ha trn c s cc quy nh ca tha thun khung. Nhm xc tin a vo trin khai tha thun ring trong tng lnh vc, Thi Lan xut xy dng sng kin ngi tm ng v Tho thun tha nhn ln nhau v thc phm nhm xy dng mt c ch minh bch hn to thun li cho vic trao i thng tin gia cc c quan chc nng ca cc thnh vin v c ch v th tc qun l thc phm; tng cng c ch m bo hng ha xut khu tun th cc yu cu v nhp khu ca cc nn kinh t thnh vin; xy dng c ch hp tc trao i thng tin v kinh nghim v hp chun gia cc thnh vin; v m bo cc yu cu nhp khu ca cc thnh vin v thc phm ph hp vi cc tiu chun thc phm quc t. Nhng qui nh mc tiu ny s ch p dng vi cc sn phm c th c la chn ch khng phi tt c cc loi thc phm. 81. Xin cung cp mt s thng tin v Mng li xy dng nng lc an ton x hi (SSN CBN) SSN CBN c thnh lp nm 1997 sau cuc khng hong ti chnh Chu nhm lm gim nhng tc ng tiu cc i vi cc nhm d b tc ng trong khu vc Chu Thi Bnh Dng. SSN CBN xc tin vic xy dng nng lc v thc hin cc khuyn ngh v mng li an ton x hi do cc B trng Ti chnh v Nhm cng tc Pht trin ngun nhn lc a ra. SSN CBN gii quyt vn mng li an ton x hi thng qua c ch trao i thng tin, nghin cu v pht trin (R&D), t chc hi tho... Trong thi gian qua, SSN CBN hot ng da trn 6 lnh vc u tin sau: Lp k hoch v mng li an ton x hi trc khng hong v cc bin php ngn nga; Thu thp d liu theo gii v tip cn nhng d liu hin c; Xc nh dn s chu ri ro; Thit lp th ch v ngun ti chnh; v Tng cng tnh minh bch v trch nhim gii trnh trong cc hot ng ca mng li an ton x hi. V. QU TRNH THAM GIA CA VIT NAM

82. Vit Nam tham gia APEC t nm no ?

57

Vit Nam chnh thc tr thnh thnh vin APEC vo ngy 14/11/1998. L kt np Vit Nam vo APEC c t chc vo thi im din ra Hi ngh lin B trng Ngoi giao Kinh t v Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t APEC nm 1998 ti Malaysia. Cng vi Nga v Pru, Vit Nam hin vn l thnh vin mi nht ca APEC. Sau t kt np 3 thnh vin mi ny, APEC c ch trng tm ngng kt np thm thnh vin mi cng c thm c ch hp tc, nng cao hiu qu ca din n. 83. Mc tiu chnh ca Vit Nam khi tham gia APEC? Thc hin ch trng tng cng hi nhp kinh t m ng cho thng mi pht trin, mc tiu chnh ca vic tham gia APEC i vi Vit Nam c xc nh l "M rng th trng xut khu cho hng ho ca Vit nam xm nhp th trng cc nc, y mnh xut khu, to iu kin cho thu ht u t trong v ngoi nc, thc y qu trnh chuyn dch c cu kinh t, pht huy li th so snh, nng cao sc cnh tranh ca hng ho v dch v Vit Nam, bo m nn kinh t tng trng cao v bn vng". Hot ng hp tc APEC gn cht vi nh hng xut khu, tham gia c chn lc cc hot ng thit thc gp phn gim bt cc ro cn cho hng xut khu ca ta, gim chi ph kinh doanh cho doanh nghip. 84. APEC c tm quan trng th no i vi nn kinh t Vit Nam? APEC c thnh lp nm 1989 vi mc tiu l thc y dng chy thng mi v u t trong khu vc. Mc d trong nhng nm qua, cc nn kinh t thuc khu vc Chu - Thi Bnh Dng c gp kh khn trong qu trnh thc y tng trng kinh t do nh hng ca cuc khng hong ti chnh Chu hay mt s bt n ca nn kinh t th gii, nhng nhm cc nn kinh t bn b Thi Bnh Dng ny vn i din cho hn 40% tng dn s th gii, 51% v 47% tng GDP v thng mi ton cu. APEC hi t hu ht cc i tc thng mi chnh v cng nghip hng u v l cc i tc thng mi ch o trong chnh sch i ngoi a phng ho, a dng ho quan h kinh t i ngoi ca Vit nam. 80% kim ngch, 75% u t trc tip nc ngoi v hn 50% vin tr pht trin chnh thc (ODA) vo Vit nam hin nay l do trao i vi cc thnh vin APEC. S n nh kinh t ca APEC c nh hng ng k n s tng
58

trng kinh t lin tc ca Vit Nam. Trn thc t, cuc khng hong ti chnh Chu nm 1997, s st gim kinh t ca M, Nht bn v mt s nn kinh t cng nghip mi (NIEs) lm gim ng k cu ca khu vc i vi hng xut khu v dng vn thu ht FDI ca Vit Nam. Ni mt cch ngn gn, APEC c vai tr quan trng duy tr qu trnh t do ho v to thun li ho cho dng chy thng mi v u t trong khu vc. Th trng APEC cng ang to nhiu c hi hn cho Vit Nam trong thu ht ngun vn FDI v gia tng khi lng thng mi vi cc i tc APEC mc cao hn. 85. Vit Nam tham gia APEC nh th no? K t khi tr thnh thnh vin ca APEC vo nm 1998, Vit Nam c nhiu n lc tch cc tham gia cc hot ng ca din n ny v t c mt s kt qu ng k. Tham gia vo cc hot ng hp tc trong APEC l mt phn ca tin trnh hp tc v hi nhp kinh t quc t, do , hot ng ny c Chnh ph rt coi trng. U ban Quc gia v Hp tc Kinh t Quc t c nhim v gip Chnh ph iu phi chung cc hot ng hp tc trong lnh vc ny. B Ngoi giao tham gia vo cc hot ng lin quan ti Hi ngh Lin B trng Ngoi giao Kinh t v Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t. C quan iu phi tham gia trc tip vo cc hot ng kinh t, thng mi ca APEC l B Thng mi, ng vai tr Trng SOM ca Vit Nam. Cc B/Ngnh hu quan ph trch cc lnh vc chuyn mn. Vi tinh thn ch ng hi nhp, s tham gia ca Vit Nam vo APEC l s tham gia c chn lc, trn c s cn i cc ngha v quc t, li ch quc gia v kh nng, trnh pht trin ca nn kinh t. Cc hot ng ch yu ca Vit Nam trong APEC bao gm tham gia K hoch Hnh ng Quc gia, mt s chng trnh trong K hoch Tp th, cc chng trnh hp tc kinh t k thut v mt s hot ng hp tc khc. 86. Xin cho bit s tham gia ca Vit Nam vo tho lun v thc hin cc cam kt APEC v tng cng an ninh con ngi.
59

Vit Nam lun ng h n lc tp th ca APEC v ca tng thnh vin nhm tng cng an ninh con ngi trong APEC, tun th lut php quc t v Hin chng Lin Hip Quc, bo m ng cc nguyn tc c bn ca APEC l t nguyn, linh hot, ng thun v khng rng buc, v ph hp vi iu kin thc t ca tng thnh vin v ch xy dng nng lc thc hin cam kt ca cc thnh vin APEC. Theo , trong cc vn an ninh con ngi, Vit Nam tham d v pht biu quan im trong cc phin hp thng k ca cc Nhm c trch/Cng tc v Chng khng b, An ninh Y t, i ph Tnh trng Khn cp v Nng lng, c i biu tham d v ng gp kin cc Hi ngh lin quan n an ninh con ngi do cc thnh vin APEC xut. Ngoi ra, trong nm 2005, Vit Nam t chc Hi ngh Nhm cng tc Nng lng vo thng 9; ng bo tr Hi tho APEC v Kim sot xut khu, t chc ti Hawaii vo thng 11 theo sng kin ca Hoa k; v ng bo tr sng kin Tng cng Cng tc APEC v Gim thiu v Sn sng i ph Cm gia cm v i dch cm. An ninh con ngi c coi l mt trong by u tin hp tc trong nm APEC Vit Nam 2006. Theo , cc vn chng khng b, an ninh y t, sn sng ng ph thin tai v an ninh nng lng s c trin khai tho lun trong nm nay tt c cc cp (Nhm Cng tc/c trch, y ban, SOM, AMM v AELM). D kin Hi ngh B trng APEC v Cm gia cm s c Vit Nam t chc vo thng 4/2006. 87. APEC c em li li ch g cho nn kinh t Vit Nam hay khng? Khng d dng g c th lng ho c li ch ca hp tc kinh t APEC i vi mi nn kinh t thnh vin. Trn th gii hin nay hu ht cc nn kinh t theo ui chnh sch a dng ho v a phng ho cc quan h kinh t i ngoi v vy li ch t hp tc song phng, khu vc v a phng an xen ln nhau. Tuy nhin, c th ni chung rng tin trnh hp tc APEC ang a n nhng kt qu thit thc cho nn kinh t Vit Nam, c th l 6 li ch sau: Th nht, Vit Nam c thm mt din n phc v mc ch i ngoi a phng ho, a dng ho quan h, gim thiu tnh trng b cc cng quc ln
60

phn bit i x, nng cao v th ca ta trn trng quc t. APEC l tp hp c th lc ln vi nhiu thnh vin c vai tr kinh t, chnh tr quan trng nh M, Nga, Trung Quc, Nht Bn m trong ta s c v tr thnh vin bnh ng, gp phn xy dng lut chi chung ca c khu vc. Quan h vi cc thnh vin APEC c ngha quan trng i vi ta c v mt kinh t ln chnh tr. Tham gia APEC l tham gia c ch tip xc, i thoi thng xuyn, khng chnh thc, c bit Cp cao s m ra nhiu c hi ta c th trao i v gii quyt cc vn cng quan tm, thc y quan h song phng vi cc i tc quan trng ca Vit Nam. Th hai, nm bt thng tin, cp nht y chiu hng pht trin ca th gii nh hng v iu chnh chnh sch trong nc. APEC l kho thng tin v cng l trung tm trao i thng tin. Vic thu thp thng tin qua cc hot ng ca APEC cng nh vic thit lp cc mng thng tin gia cc thnh vin ca APEC c li cho ta trong qu trnh pht trin kinh t. Th ba, tn dng cc chng trnh hp tc kinh t k thut. Chng trnh ny bao trm nhiu lnh vc hp tc vi trn 200 d n c trin khai mi nm, tp trung vo mt s vn lin quan n hp tc, trao i kinh nghim v pht trin ngun nhn lc, chuyn giao cng ngh, kinh nghim qun l, pht trin c s h tng, tip nhn thng tin, pht trin th trng... Nhng chng trnh ny to iu kin cho ta tham gia pht trin bi dng ngun nhn lc v tip cn vi cc cng ngh mi trong cc lnh vc sn xut, nhm nng cao hiu qu cnh tranh ca nn kinh t. Th t, nng cao kh nng qun l, kinh doanh, m rng quan h thng mi u t v thm nhp th trng: cc i tc kinh t ca ta ch yu nm trong APEC v y l th trng ln y tim nng cha c khai thc. Tham gia APEC, ta c c hi i thoi chnh sch vi cc nn kinh t pht trin hn, hoc phi hp quan im vi cc thnh vin trn cc din n quc t nhm gii to cc ro cn thng mi, u tranh i i x cng bng trong thng mi quc t. Th nm, trao i kinh nghim, to thm ng lc thc y pht trin ni lc ca cc doanh nghip v iu chnh c cu kinh t trong nc, tng tnh cnh tranh trong khu vc. Thng qua hp tc APEC, Vit Nam c c hi nng cao nng lc qun l v sn xut trong nc, y mnh cng cuc ci cch c ch
61

chnh sch trong nc theo hng minh bch hn, bnh ng v thun li hn cho cc hot ng kinh doanh, ng thi cng khai thc c kinh nghim v cc ngun lc quc t nhm xy dng cc khun kh php l theo nh hng kinh t th trng. Th su, c ch hp tc t nguyn trong APEC l tin tt chun b cho vic hi nhp su hn v rng hn vo kinh t khu vc v th gii, l bc chun b cho vic m phn gia nhp WTO. APEC ng vai tr l din n i thoi, trao i, hp tc, h tr trn c s t nguyn. Cc cam kt khng mang tnh rng buc, do khng gy sc p m mang tnh khuyn khch thc y. Cc din n trong APEC cng l c hi Vit Nam ku gi s tr gip v linh hot trong qu trnh m phn gia nhp WTO. Tham gia vo hp tc APEC cng gp phn ng k nng cao nng lc ca nn kinh t, ng vai tr quan trng trong bi cnh Vit Nam thc hin cc cam kt quc t ca mnh trong khun kh ASEAN, WTO. 88. Nhng thch thc, kh khn khi Vit Nam tham gia APEC? Mc d c nhiu thun li v c hi nhng vic tham gia vo qu trnh hp tc APEC cng c nhiu kh khn, thch thc, trong c c nhng thch thc ch quan v khch quan. Th nht, nhn thc v APEC trong tin trnh hi nhp kinh t quc t ca cn b, gii doanh nghip, qun chng nhn dn cn nhiu hn ch. Vn ny mt phn do cng tc, tuyn truyn, ph bin v APEC mi ch c thc hin mc nht nh c v ni dung v i tng. Mt khc, mt b phn ln cc doanh nghip cn t ra th , cha nhn thc c y v vai tr v li ch m APEC mang li cho chnh bn thn h. Th hai, h thng php lut v thng mi cn nhiu bt cp, cha ph hp vi thng l quc t. Cho ti nay, h thng chnh sch thng mi v cc chnh sch v m c lin quan khc ca ta vn cn nhiu bt cp v cha ng b, cha thc s khuyn khch c vic m rng quan h bun bn, u t, hp tc kinh t k thut ca Vit Nam trong APEC. Nhiu bin php chnh sch to li th cho kinh t thng mi c cc t chc quc t tha nhn th ta li cha c (v d nh ch hn ngch thu quan, bin php cn bng thanh ton...)
62

Th ba, hn ch v ngun nhn lc. Hin nay, chng ta ang thiu i ng cn b gii c chuyn mn v kinh nghim trong hp tc kinh t quc t. Trnh cn b tham gia trc tip vo cng tc hi nhp cng nh thc hin cc cam kt quc t nhn chung cn kh thp. Mt trong nhng nguyn nhn l t trc ti nay chng ta cha c mt chnh sch qui hoch ng b v u tin thch ng. Vn thc thi chnh sch cn nhiu bt cp cng c mt phn nguyn nhn s hn ch v trnh chuyn mn v nng lc thc thi php lut. C th hn, s hiu bit hn ch v c ch th trng v s vn hnh ca n, cc hc thuyt, cc qui nh ca thng mi quc t, cc vn ni cm trong thng mi quc t ang gy cn tr cho vic tham gia mt cch xy dng v ch ng trong hp tc APEC. Th t, nng lc cnh tranh ca doanh nghip nhn chung cn yu km, mt khc chng ta cha khai thc trit cc c hi trong APEC phc v cho cc doanh nghip. Nhng n lc ban u l ng k nhng cha th so snh vi tim nng v c hi ca qu trnh hp tc ny. Th nm, kh khn mang tnh khch quan trong hp tc APEC l tnh b ng ca cc nn kinh t nh v ang pht trin. Nhng nn kinh t ny, ch yu do hn ch v tim lc kinh t, c li ch hn ch hn v c xu hng b ph thuc vo cc nn kinh t ln hn. Vn chnh y l trong bi cnh nn kinh t th gii c nhiu bin ng th tim lc kinh t thp s hn ch rt nhiu c hi v li ch ca cc nc ang pht trin nh Vit Nam. 89. tn dng c c hi v vt qua nhng thch thc nh nu trn, ch trng, nh hng chung ca Vit Nam trong thi gian ti i vi tin trnh hi nhp kinh t quc t ni chung v i vi hp tc APEC ni ring nh th no? Bo co chin lc pht trin kinh t x hi 2001-2010 c thng qua ti i hi ng ln th IX nu r Vit Nam s tip tc m rng cc quan h kinh t i ngoi theo hng a phng ho, a dng ho, ch ng hi nhp kinh t quc t theo l trnh ph hp vi cc iu kin ca nc ta v bo m thc hin nhng cam kt trong quan h song phng v a phng nh AFTA, APEC, Hip nh Thng mi Vit - M, tin ti gia nhp WTO...

63

Ch trng ny li tip tc c khng nh trong Ngh quyt 07/NQ/TW ngy 27/11/2001 v hi nhp kinh t quc t, trong c bit nhn mnh vn ch ng hi nhp kinh t quc t nhm m rng th trng, tranh th thm cng ngh, kin thc qun l y mnh cng nghip ho, hin i ho... thc hin thng li nhng nhim v nu ra trong Chin lc pht trin kinh t x hi 2001-2010. Ngh quyt 07 ra mt s quan im ch o v nhim v c th c lin quan trc tip n hot ng hp tc APEC, ng ch l cng tc ph bin, tuyn truyn v pht trin ngun nhn lc. 90. Hng tham gia APEC ca Vit Nam trong thi gian ti l g? Vit Nam tham gia APEC trong bi cnh c nhiu bt li hn so vi nhiu thnh vin khc ca APEC. Vit Nam l nc ang pht trin, c nn kinh t ang trong qu trnh chuyn i v nht l ang trong giai on m phn gia nhp WTO. Chnh v th m vic ta tham d APEC c nhiu hn ch, nht l kh nng pht trin nhng kt qu t c ca APEC lin quan n t do ho v thun li ho thng mi. Do vy, trong thi gian ti, vic tham gia APEC s tp trung vo vic: - Xy dng K hoch Hnh ng Quc gia (IAP): Vic xy dng IAP khng ch thc hin cam kt vi APEC m cn l nhim v chnh tr quan trng nhm gii thiu h thng chnh sch php lut ca Vit Nam vi cc nc. Hin nay, IAP c cp nht ln internet, nhim v ny cng tr ln quan trng hn v n phc v trc tip cho cc doanh nghip v cc nh u t nc ngoi mun tm hiu c hi kinh doanh Vit Nam. - Tip thu kinh nghim ca APEC r sot, sa i, b sung chnh sch trong nc ph hp vi iu kin ca ta v cc chun mc quc t. Hin nay, APEC xy dng nhiu b nguyn tc v danh mc la chn, ti liu tng kt kinh nghim ca cc thnh vin, cng vi nhiu ti liu tham kho khc. y l ngun ti liu tham kho tt cho Vit Nam trong qu trnh sa i, b sung v hon thin h thng chnh sch, php lut. - Thng qua hp tc APEC thc y o to pht trin ngun nhn lc theo tinh thn ch o ca Ngh quyt 07 v hi nhp kinh t quc t.
64

- Tip tc y mnh vic tham gia cc hot ng ca APEC theo hng c chn lc. - Tng cng ph bin thng tin v kt qu hp tc APEC. Cn tp trung cho cc i tng hng li v c lin quan trc tip nh cc doanh nghip, nh u t, cc c quan qun l trung ng v a phng. Tuy nhin, cng cn c s ch trng thch ng ti cc i tng x hi khc nhau nhm nng cao hiu bit v s ng h i vi tin trnh hp tc APEC. 91. Nm 2006 Vit Nam s phi ng cai t chc nhng Hi ngh no ca APEC? Hi ngh Lin B trng Ngoi giao Kinh t ln th 10 chnh thc thng qua vic Vit Nam ng cai cc Hi ngh ca APEC nm 2006. L nc ch nh ca APEC, Vit Nam s phi t chc Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t, Hi ngh lin B trng Ngoi giao Kinh t, mt s Hi ngh B trng chuyn ngnh nh Hi ngh B trng Thng mi, Hi ngh B trng Ti chnh, Hi ngh B trng cc doanh nghip va v nh, Hi ngh B trng v Cm gia cm, Hi ngh B trng Du lch, Hi ngh B trng v Ph n, 04 Hi ngh cc quan chc cao cp (SOM), cc Hi ngh y ban, nhm cng tc v cc s kin bn l khc nh Hi ch u t Thng mi, Lin hoan thanh nin Tng s cc Hi ngh, hi tho v cc s kin c lin quan ln ti con s hn 100. 92. Nm 2006, Vit Nam s ng cai APEC. Xin cho bit APEC s thc y cc hat ng g trong nm 2006 v vai tr ca Vit Nam trong nm APEC 2006. Nm 2006 l nm c nhiu ngha vi APEC vi vic mt lot cc chng trnh hp tc APEC c hon thnh hoc bt u c trin khai. C th APEC s nh gi vic thc hin gim 5% chi ph giao dch trong 4 lnh vc l th tc hi quan, tiu chun cht lng, i li ca doanh nhn v thng mi in t vo nm 2006, trn c s , APEC s a ra cc hot ng gim tip 5% chi ph giao dch cho ti nm 2010. ng thi nm 2006 cng l nm APEC phi trin khai L trnh Busan thc hin mc tiu Bogor. Trong nm 2006, mng hp tc v t do ha v thun li ha u t cng s c y mnh ln tm cao mi cn bng vi cc hot ng v thng mi. Ngoi ra, khng th
65

khng ni n vai tr ca APEC trong vic thc y Vng m phn -ha kt thc vo cui nm 2006. Ngoi cc hot ng v kinh t-thng mi, APEC s tip tc trin khai cc hot ng v an ninh nh chng khng b, an ninh con ngi nh phng chng thin tai, dch bnh v cc hot ng c tnh cht cng ng nh thc y hp tc vn ha, du lch, hp tc v ph n, thanh nin v.v... Xt dy ca cc hot ng ni trn, trng trch ca nc ch nh Vit Nam l rt ln. Mt trong nhng nhim v chnh Vit Nam phi m nhim l iu phi cc thnh vin nh gi kt qu gim 5% chi ph giao dch, thc hin L trnh Busan, xy dng chng trnh hot ng v t do ha v thun li ha u t v iu phi chng trnh ngh s ca APEC v ng h WTO v Vng -ha. thc hin trng trch trn, di s ch o ca Chnh ph, cc B, ngnh ca Vit Nam ang chun b rt ro m bo t chc APEC thnh cng, khng ch v mt l tn, hu cn m cn a ra c cc sng kin hp tc nhm to du n ring ca Vit Nam trong nm APEC 2006.

66

CC T VIT TT
ABAC ABTC ACBD ACT AELM AFG AFS AICST AMM AOMM APEC API APIAN ASC ASEAN AFS ASTIC APEC Business Advisory Council APEC Business Travel Card APEC Customs-Business Dialogue Hi ng t vn doanh nhn APEC Th i li ca doanh nhn i thoi gia doanh nghip v hi quan APEC Anti-Corruption and Transparency Minh bch ha v chng tham nhng APEC Economic Leaders' Meeting Hi ngh cc nh Lnh o Kinh t APEC APEC Financiers' Group Nhm ti chnh APEC APEC Food System H thng lng thc APEC APEC International Centre for Sustainable Trung tm quc t APEC v pht Tourism trin du lch bn vng APEC Ministerial Meeting Hi ngh lin B trng Ngoi giaoThng mi APEC APEC Ocean-Related Ministerial Meeting Hi ngh cc B trng APEC ph trch v i dng Asia-Pacific Economic Cooperation Din n hp tc kinh t chu Thi Bnh Dng Advanced Passenger Information Thng tin hnh khch trc khi n APEC International Assesment Network Mng li nh gi quc t ca APEC APEC Study Center Trung tm nghin cu APEC Association of South-East Asian Nations Hip hi cc quc gia ng Nam APEC Support Fund Qu h tr APEC APEC Agenda for Science and Chng trnh ngh s ca APEC v Technology Industry Cooperation into the hp tc cng ngh cng nghip v 21st Century khoa hc trong th k 21 Agricultural Technical Cooperation Nhm chuyn gia hp tc k thut Experts Group nng nghip Budget and Management Committee U ban qun l v ngn sch Collective Action Plans K hoch hnh ng tp th Course of Action on Fighting Corruption K hoch hnh ng chng tham
67

ATCEG BMC CAPs COA

CPDG CSOM CTI CTTF DDA DMG EC ECOTECH ECSG EDNET EDTF E-FITS ESC EVSL EWG FMP FOTC FTA FWG GFPN GOS GPEG

and Ensuring Transparency Competition Policy and Deregulation Group Concluding Senior Officials' Meeting Committee on Trade and Investment Counter-Terrorism Task Force Doha Development Agenda Dispute Mediation Group Economic Committee Economic Technical Cooperation E-Commerce Steering Group Education Network Expanded Dialogue on Trade Facilitation APEC Working Group on Electronic Financial Transaction Systems SOM Committee on Economic and Technical Coopertion Early Voluntary Sectoral Liberalization Energy Working Group Finance Ministers' Process Friend of the Chair Free Trade Agreement Fisheries Working Group Gender Focal Point Network Group on Service Government Procurement Experts Group

nhng v bo m minh bch ha Nhm cnh tranh v ni lng c ch chnh sch Hi ngh tng kt ca cc quan chc cao cp U ban thng mi v u t Nhm c trch v chng khng b Chng trnh ngh s pht trin ha Nhm gii quyt tranh chp U ban Kinh t Hp tc kinh t k thut Nhm c trch v thng mi in t Mng li gio dc i thoi m rng v thun li ha thng mi Nhm cng tc APEC v h thng giao dch ti chnh in t U ban SOM v hp tc kinh t k thut Chng trnh t do ha sm theo ngnh Nhm cng tc v cng nghip Hi ngh B trng Ti chnh Nhm bn b ca Ch tch Hip nh thng mi t do Nhm cng tc v ngh c Mng li cc u mi cng tc v gii Nhm dch v Nhm chuyn gia v mua sm chnh ph
68

HLPDAB HRDWG HTF IAP IEG IEGBM IFIs IPEG ISTWG IT LAISR

High Level Policy Dialogue on Agricultural Biotechnology Human Resources Development Working Group Health Task Force Individual Action Plan Investment Experts Group Informal Experts Group on Business Mobility International Financial Institutions Intellectual Property Experts Group Industrial Science and Technology Working Group Information Technology Leaders' Agenda to Implement Structural Reform

Less Paper Meeting System LPMS Market Access Group MAG MANPADS Man-Portable Air Defence Systems MAPA MBPG ME MRA MRCWG MRT MTST NFMD OAA Manila Action Plan for APEC Mobility Business and People Group Micro-Enterprise Mutual Recognition Arrangement Marine Resource Conservation Working Group Meeting of APEC Ministers Responsible for Trade Mid-term Stocktake Non-Ferrous Metals Dialogue Osaka Action Plan

i thoi cp cao v cng ngh sinh hc nng nghip Nhm cng tc v pht trin ngun nhn lc Nhm c trch v y t K hoch hnh ng quc gia Nhm chuyn gia u t Nhm chuyn gia khng chnh thc v i li ca doanh nhn Cc t chc ti chnh quc t Nhm chuyn gia s hu tr tu Nhm cng tc v khoa hc cng ngh cng nghip Cng ngh thng tin Chng trnh ngh s ca cc nh Lnh o v thc hin ci cch c cu H thng hi ngh t giy t Nhm thm nhp th trng H thng tn la phng khng vc vai K hoch hnh ng Manila ca APEC Nhm i li ca doanh nhn Doanh nghip siu nh Hip nh cng nhn ln nhau Nhm cng tc bo tn ngun ti nguyn bin Hi ngh B trng Thng mi APEC Bo co nh gi gia k i thoi v kim loi mu K hoch hnh ng Osaka
69

OECD PECC PIF RTA SARS SCCP SCE SCSC SELI SMEs SMEWG SMM SOM STAR TEL TFAP TILF TFAP TPO TPWG TPTWG TRIPS

Organization for Economic Cooperation and Development Pacific Economic Cooperation Council Pacific Islands Forum Regional Trade Agreement Severe Acute Respiratory Syndrome Sub-Committee on Customs Procedures Steering Committee on ECOTECH Sub-Committee on Standards and Conformance Strengthening Economic Legal Infrastructure Small and Medium Enterprises Small and Medium Enterprises Working Group Sectoral Ministerial Meeting Senior Officials Meeting Secure Trade in the APEC Region Telecommunications and Information Working Group Trade Facilitation Action Plan Trade and Investment Liberalization and Facilitation Trade Facilitation Action Plan Trade Promotion Organizations Trade Promotion Working Group Transportation Working Group Trade Related Aspects of Intellectual

T chc hp tc v pht trin kinh t Hi ng hp tc kinh t Thi Bnh Dng Din n cc o Thi Bnh Dng Hip nh thng mi khu vc Hi chng h hp cp Tiu ban th tc hi quan y ban ch o ECOTECH Tiu ban tiu chun v hp chun Cng c c s h tng php l kinh t Doanh nghip va v nh Nhm cng tc v doanh nghip va v nh Hi ngh B trng chuyn ngnh Hi ngh cc quan chc cao cp Sng kin thng mi an ton trong khu vc APEC Nhm cng tc v vin thng v thng tin K hoch hnh ng thun li ha thng mi Qu t do ha thun li ha thng mi v u t K hoch hnh ng v thun li ha thng mi T chc xc tin thng mi Nhm cng tc xc tin thng mi Nhm cng tc v giao thng vn ti Hip nh v quyn s hu tr tu
70

TWG WTO WGTP WTOCB

Property Rights Tourism Working Group World Trade Organization Trade Promotion Working Group WTO Capacity Building

lin quan n thng mi Nhm cng tc v du lch T chc thng mi th gii Nhm cng tc v xc tin thng mi Xy dng nng lc WTO

71

MC LC
LI NI U I. Khi qut chung II. Cc hot ng hp tc III. Cc hot ng ca cc nhm cng tc IV. Nhm cu hi lin quan n doanh nghip V. Qu trnh tham gia ca Vit Nam CC T VIT TT

72

Bin tp ni dung: V Chnh sch Thng mi a bin, B Thng mi V Hp tc Kinh t a phng, B Ngoi giao Hiu nh: Trn Th Thu Hng Nguyn Th Hong Thy

73