t vn

i hi ng ton quc ln th VI ra ng li i mi kinh t theo hng pht trin mt nn kinh t hng ho nhiu thnh phn theo c ch th trng c s qun l ca Nh nc theo nh hng XHCN. Theo , chng ta khuyn khch s pht trin mnh m ca tt c cc thnh phn kinh t. c bit kinh t Nh nc m nng ct l cc doanh nghip Nh nc (DNNN), phi mnh gi vai tr ch o trong nn kinh t. Sc mnh ca DNNN khng ch th th hin quyn lc hnh chnh ca Nh nc m cn sc mnh kinh doanh thc s ca doanh nghip. Th im thnh lp cc Tng cng ty Nh nc theo hng hnh thnh v pht trin cc tp on kinh t mnh l mt ch trng ng n ca Nh nc ta nhm t chc li khu vc kinh t Nh nc, to nn tng cho s n nh v pht trin kinh t t nc. Thc t hot ng ca cc Tng cng ty Nh nc trong nhng nm qua t c nhng thnh tu rt ng khch l, ngy cng khng nh c vai tr ch o ca DNNN trong nn kinh t. Tuy nhin v m hnh t chc Tng cng ty Nh nc vn cn nhiu vn phi bn. nng cao sc cnh tranh v hiu qu hot ng ca Tng cng ty, tin ti xy dng mt s Tng cng ty t c cc yu cu c bn ca mt tp on kinh t, cn phi tng kt, nh gi li mt mnh, mt yu ca m hnh Tng cng ty, t c bin php, chnh sch tng cng, cng c, nng cao hiu qu hot ng ca Tng cng ty, la chn cc Tng cng ty Nh nc quan trng, hot ng c hiu qu, c kh nng v iu kin xy dng thnh lp on kinh t mnh. Trong bi vit ny em xin 1

cp n mt s phng hng, bin php nhm gii quyt vn trn.

Ni dung

I. S cn thit phi xy dng cc Tng cng ty thc s tr thnh cc tp on kinh t ln mnh.

1. Cc Tng cng ty Nh nc c quy m ln (Tng cng ty 91,90) l cng c quan trng Nh nc iu tit nn kinh t theo nh hng x hi ch ngha. Trong qu trnh chuyn sang nn kinh t hng ho nhiu thnh phn, ng v Nh nc lun nhn thc r s cn thit phi c mt khu vc kinh t Nh nc mnh, hot ng c hiu qu gi vng vai tr iu tit nn kinh t, to ch da vt cht cho Nh nc trc tip iu tit v m nn kinh t. Mt h thng cc DNNN hot ng c hiu qu l mt tc nhn quan trng Nh nc lm i tng vi cc thnh phn kinh t khc trong vic km ch nhng s pht trin mt cn i ca nn kinh t do cc thnh phn kinh t t nhn gy ra (do chy theo li nhun n thun), km ch s lng on ca cc thnh phn kinh t khc trong tng ngnh hng, lnh vc c th. Nh , Nh nc c th hng nn kinh t theo chin lc chn. Cc DNNN l lc lng vt cht Nh nc ta thc hin s nh hng XHCN. Mun xy dng ch ngha x hi, nht thit B phn s hu ny phi c cng c, pht trin, phi c xem va l mc tiu, va l phng tin xy dng ch ngha x hi. Khng c cc nhn t kinh t x hi ch ngha sc lin kt, d dt cc thnh phn kinh t khc i theo qu o ca CNXH, chc chn s khng th c c CNXH. c bit, trong nn kinh t hng ho nhiu thnh phn vi s cnh tranh ca cc doanh nghip thuc mi thnh phn kinh t th iu l tt yu. Nu h thng cc DNNN khng c 3

cng c, ln mnh, khng sc mnh vt cht tr vng trong cnh tranh, Nh nc XHCN s khng th c lc lng vt cht iu tit hot ng ca nn kinh t i theo nh hng XHCN. m bo cho cc DNNN lm i tng vi cc doanh nghip thuc cc thnh phn kinh t khc, chng ta ang xucs tin xy dng cc tp on kinh doanh mnh ca Nh nc m bc u l vic thnh lp cc Tng cng ty 91 (Quyt nh 91/Ttg) v 90 (Quyt nh 90/Ttg) vic thnh lp cc Tng cng ty ny nhm tp trung vn, k thut tng cng sc cnh tranh, t vn ln ginh v tr chi phi ngnh hng hoc mt s ngnh hng, tr thnh xng sng ca nn kinh t. Cc Tng cng ty Nh nc hin nay chim khong 80% sn lng v vn ca khu vc DNNN, c kh nng chi phi ton B nn kinh t. Vit Nam. 2. Thnh lp cc Tng cng ty Nh nc l mt bin php sp xp li cc DNNN. Nhm khc phc s dn tri v nng cao hiu qu hot ng ca cc DNNN, thi gian qua Nh nc ta ban hnh nhiu chnh sch sp xp li DNNN. c bit, ngy 7/3/1994, th tng Chnh ph ra quyt nh s s90/Ttg v 91 Ttg thnh lp 18 - Tng cng ty c quy m quc gia v 73 Tng cng ty c quy m nh hn. Gi tt l cc Tng cng ty 91,90. Theo cc quyt nh ny th tt c cc Tng cng ty (c thnh lp trc ) khng iu kin v vn, ti sn phi h cp. Hin nay, cc Tng cng ty Nh nc ny thu ht gn 1100 DNNN l thnh vin hch ton c lp hoc ph thuc, chim khong 30% tng s DNNN ang hot ng v khong 70% doanh nghip do trung ng qun l. Tnh n cui nm 1999, c nc c 5.925DNNN, mc d s l-

ng DNNN gim gn 50% so vi nm 1989 song DNNN vn gi v tr quan trng trong nn kinh t quc dn. 3. Th im thnh lp cc Tng cng ty Nh nc theo hng hnh thnh v pht trin cc tp on kinh t mnh l mt ch trng ng n ca Nh nc ta. Cc Tng cng ty hin nay v c bn l doanh nghip 100% vn Nh nc, vn hnh theo c ch cng ty m, cng ty con. y chnh l bc khi u cho vic hnh thnh cctp on kinh t ln, kinh doanh a ngnh, c hiu qu v sc cnh tranh cao. Ti hi ngh s kt m hnh Tng cng ty Nh nc, nhn chung, lnh o cc Tng cng ty u tn thnh kin th im m hnh cng ty m, cng ty con. Tng gim c Tng cng ty dt may, ng Bi Xun Khu ni: cng ty m - cng ty con l m hnh rt linh hot v hot ng theo dng tp on ln. M hnh ny s em li hiu qu v s hp tc cao hn trong cng vic. Ch tch HQT Tng cng ty Thu sn Vit Nam cho bit: cng ty m- cng ty con l m hnh tp on kinh t c quy m ln v vn, lao ng, doanh thu v th trng. p dng m hnh ny, Tng cng ty Thy sn Vit Nam s c phm vi hot ng rng, kinh doanh a ngnh, a ngh, nhiu lnh vc. Cng ty m s hu s lng vn ln, gi c phn chi phi trong cng ty con. Bn cnh cc t chc sn xut, kinh doanh cn cc t chc ti chnh, ngn hng, bo him.... nng cao sc cnh tranh v nng cao hiu qu hot ng ca Tng cng ty tin ti xy dng mt s Tng cng ty t c cc yu cu c bn ca mt tp on kinh t, trc ht phi tng kt, nh gi li thy s mt mnh mt yu ca tng Tng cng ty, th hai l c bin php, danh sch tng cng, cng c cc Tng cng ty, th ba l la chn

cc Tng cng ty Nh nc quan trng hot ng c hiu qu xy dng thnh lp tp on kinh t mnh.
II. Tng kt li m hnh Tng cng ty Nh nc

1. M hnh t chc Tng cng ty Nh nc Hin nay, cc Tng cng ty Nh nc c t chc theo quyt nh s 90/ Ttg v 91/Ttg ngy 7/3/1994 ca th tng Chnh ph gi tt l Tng cng ty 90 v Tng cng ty 91. Cc Tng cng ty ny vn hnh theo c ch cng ty m v cng ty con; t chc gm: Hi ng qun tr (HQT); Tng gim c (TG), Ban kim sot; cc n v thnh vin. Tng cng ty 90 v Tng cng ty 91 c phn bit da trn quy m v n php nh, s lng doanh nghip thnh vin; cp c thm quyn quyt nh thnh lp, ph chun iu l v b nhim nhn s B my ca Tng cng ty. Vic la chn m hnh Tng cng ty nh trn, lc u, s hot ng c th cha c hiu qu so vi m hnh doanh nghip hot ng c lp thnh lp theo quyt nh 338; song, ci c ln l gim ng k s lng doanh nghip trc thuc B qun l ngnh hay cp hnh chnh a phng cng nh gim s lng doanh nghip khng cn thit, tip tc duy tr qua sp xp li khi a vo Tng cng ty. Ci c ln v c bn to cho B v cp hnh chnh a phng thc hin ng n chc nng qun l Nh nc p ng yu cp thit vic nng cao hiu qu v hiu lc hot ng ca B my qun l hnh chnh hin nay. 2. Cc kt qu bc u. Hin nay, c nc c 17 Tng cng ty 91, 74 Tng cng ty 90. Cc Tng cng ty ny dung np gn 1100 DNNN lm thnh vin, tng ng 70% s DNNN o trung ng qun l; 6

chim s80% tng s vn v gi tr sn lng ca DNNN. Do , cc Tng cng ty Nh nc khng nhng chi phi c bn khu vc DNNN m cn chi phi c nn kinh t. Kt qu bc u nh sau: * Cc Tng cng ty Nh nc i vo n nh, khc phc kh khn, vn ln t kt qu ng k v sn xut, kinh doanh. Hu ht cc Tng cng ty u t mc tng trng c giao v tng sn lng sn xut, tng doanh thu, np ngn sch, li, l, thu nhp bnh qun ngi lao ng, kim ngch xut khu nhp khu v mt s ch tiu quan trng khc u tng trng qua cc nm. C mt s Tng cng ty ngy cng ln mnh, c thm lc pht trin, hot ng c hiu qu, n nh, vng chc; nh Tng cng ty Bu chnh - Vin thng, Tng cng ty du kh, Tng cng ty Than, Tng cng ty in lc, Tng cng ty Hng Khng, Tng cng ty Xi mng, Tng cng ty Thuc l, Tng cng ty Ru bia, nc gii kht, Tng cng ty Xng du. Cc Tng cng ty ny khng ch t c cc ch tiu hin tng trng m th phn ca ngnh ngy cng c m rng, t l huy ng nng lc sn xut cao. * Cc Tng cng ty ngy cng th hin c sc mnh kinh t v kinh doanh, khng nh vai tr, tc dng ca n trn thc t i vi hu ht cc ngnh kinh t - k thut quan trng ca nn kinh t nc ta. Cc Tng cng ty c sc mnh cnh tranh trong sn xut kinh doanh v th trng tiu th sn phm trong nc. Mt s loi sn phm ca mt s ngnh kinh t do cc Tng cng ty sn xut v ang c v tr ng th trng nc ngoi, to kh nng t cn i c kim ngch xut nhp khu nhh 7

ngnh Ru - bia - nc gii kht, thuc l, Than, May mc, Du kh. Nhn chung cc Tng cng ty c kh nng v thc lc thc hin cc nhim v v chin lc pht trin ngnh do Chnh ph giao. Cc Tng cng ty 91 v 90 c t chc v hot ng tt c cc ngnh kinh t - k thut quan trng ca t nc. Do tim hp v s lng cc doanh nghip thnh vin v ngun lc tch t, tp trung vn, vo ng, khoa hc cng ngh, trnh t chc qun l, nn cc Tng cng ty c vai tr ch o v chi phi c trong sn xut v th trng i vi cc ngnh kinh at. i vi mt s ngnh kinh t ln, vai tr tc dng ca Tng cng ty ch to lp c trt t trong sn xut v th trng tiu th thng qua c ch thng nht qun l v iu hnh ton Tng cng ty v trc tip k hp ng v cc h tiu th ln, n nh, lu di. im hnh nht l Tng cng ty Than, Tng cng ty in lc trong qun l thng nht cc u mi tiu th. Cn hu ht cc Tng cng ty u qun l thng nht c cc u mi th trng xut nhp khu. * a ngnh, a lnh vc trong hot ng sn xut kinh doanh, trong c ngnh ch o mang tn ca Tng cng ty. Thc t hot ng khng nh c hng hot ng kinh doanh a ngnh, a lnh vc ca cc Tng cng ty l ng n, nng cao c hiu qu v v tr ca mi Tng cng ty trong c ch kinh t th trng a thnh phn vi m ca vi th trng bn ngoi, thch ng c vi cc tnh hung chuyn i ca nn kinh t. Kinh nghim v thc t hin nay cho thy a dng ho hot ng theo a ngnh, a

lnh vc c ngnh kinh t ch lc l thit thc, em li hiu qu cao i vi cc Tng cng ty. 3. Nhng vn t ra trong hot ng sn xut ca Tng cng ty. Qua gn 6 nm hot ng, bn cnh nhng thnh tch t c, m hnh Tng cng ty Nh nc cng Bc l mt s mt cn yu km. 3.1. V t chc v cc mi quan h, chc nng phn cp hot ng. 3.1.1. Vai tr ca Hi ng qun tr Theo iu l mu Tng cng ty, c cu v B my ca m hnh Tng cng ty mi gm c: HQT, Ban kim sot, Tng gim c v B my gip vic. Tng cng ty c qun l bi HQT v c iu hnh bi Tng gim c. Nhng trong thc t thi gian qua, vai tr ca HQT trong cc Tng cng ty hu nh rt m nht. C mt s Tng cng ty hot ng vi nm ri m vn cha s lng thnh vin HQT. C bit, c Tng cng ty cho ti tn u nm 1999 mi c ch tch HQT. Theo bo co ca ban i mi qun l doanh nghip trung ng th Qua thc t hot ng cho thy mt s thnh vin HQT khng nng lc d thiu am hiu chuyn mn qun l, cha gn b vi hot ng sn xut kinh doanh ca Tng cng ty. V chc danh Ch tch HQT cng gy nhiu tranh ci trong gii doanh nghip. Nhiu ngi cho rng, Ch tch HQT l mt chc danh hu danh v thc, l ni gii quyt chnh sch cho cc cn B qu tui nhng cha v hu... Pht biu ti hi ngh tng kt m hnh Tng cng ty, hu ht kin ca cc i biu u cho rng, thi gian qua HQT khng khng nh c v tr ca mnh trong Tng cng ty. iu mt phn do c ch, 9

chnh sch cha r rng, nhng phn ch yu vn l cn B thnh vin ca HQT khng nng lc m nhn nhim v mi m ny, c bit l chc danh HQT. 3.1.2. Mi quan h gia HQT v ban Tng gim c. Cho n nay vn cn nhiu vng mc trong cc quyt nh v quyn i din ch s hu ti sn Nh nc trong DNNN, vai tr v trch nhim ca Ch tch HQT cha c xc nh r nn i khi vn cha c s phi hp nhp nhng gia HQT v ban TG. Cng mt s vn c giao nhng c Ch tch HQT v TG u phi k nhn. Nh vy, trch nhim th tp th nhng ngi iu hnh ch l Tng gim c. HQT tuy c trch nhim gim st nhng vn ca cc DNNN li khng thuc quyn s hu ca mnh. Do , trch nhim v quyn hn ca HQT cng b gii hn. Hin nay, gim c ca cc doanh nghip thnh vin ch lc hu ht cha tham gia HQT ca Tng cng ty v mun tch chc nng qun l v chc nng iu hnh, nhng thc t hai chc nng ny gn b ti hiu qu kinh doanh ca Tng cng ty. C ni HQT trong khi cha thc hin tt chc nng. Ch yu nh xy dng chin lc, quyt nh d n u t, la chn cn b nhng li sa vo lnh vc iu hnh ca Tng gim c. C ni Tng gim c quyt nh cc vn thuc quyn hn ca ch tch HQT. Li c ni ch tch HQT li bao bin cng vic iu hnh ca gim c. Thc t hin nay cho thy, ni no uy tn v trnh ca ch tch HQT cao hn th thng can thip vo hot ng kinh doanh, ln quyn ca gim c, bin HQT thnh c quan ch qun ca doanh nghip. Ngc li, ni no trnh v uy tn ca Tng gim c cao hn th vai tr ca HQT tr ln m nht. S d c tnh trng trn l v quyn hn v trch nhim y c

10

phn cng khng xut pht t li ch kinh t m hon ton xut pht t nng lc qun l hnh chnh. 3.2. Mi quan h gia Tng cng ty vi cc n v thnh vin v gia cc n v thnh vin vi nhau. * S dnh kt hu c gia cc doanh nghip thnh vin vi Tng cng ty cha thc s tn ti; ng lc xy dng Tng cng ty i vi cc n v thnh vin b th ni, khng pht huy c sc mnh tng hp ca ton Tng cng ty. Sau khi tham gia vo Tng cng ty, cc DNNN thnh vin hu nh hch ton c lp. H phi t xoay s, t lo cng n vic lm, t lo l, li, cc Tng cng ty gn nh khng c vai tr g. c bit sau khi Chnh ph ban hnh ngh nh s 44/1998/N - CP (ngy 29/6/98) v vic chuyn DNNN thnh Cng ty c phn, mt s doanh nghip trong cc Tng cng ty Nh nc c th im tin hnh c phn ho. iu c ngha l cc doanh nghip ny tch hon ton khi s kim sot ca Tng cng ty v hot ng theo mt lut mi: lut cng ty. Theo s liu iu tra TPHCM v H Ni th ch c khong 13% cc doanh nghip (m a phn l nh hay hot ng cha c hiu qu) l cn c Tng cng ty. iu ny cho thy m hnh Tng cng ty ch c mt phn tc dng vi mt s doanh nghip cha khng nh c trn th trng v mt s cc doanh nghip c th. Cn phn ln cc doanh nghip khc th m hnh Tng cng ty l khng cn thit v khng t doanh nghip ang mong mun c lp vi c Tng cng ty. iu ny cho thy, s iu hnh ca Tng cng ty vi cc cng ty thnh vin cha em li hiu qu cao, cha hi t c cc anh ti t cc cng ty v vi Tng cng ty. Hin ti c 11

khng t kin ngh trc tip hoc gin tip xem xt li m hnh t chc Tng cng ty v iu l hot ng ca n. Ngoi ra, chnh t tng c lp theo ngh nh 388/HBT lm mt s n v thnh vin ca cc Tng cng ty khng lin kt c vi nhau, hot ng ri rc, cha pht huy c sc mnh tng hp ca ton Tng cng ty. Thm ch cc doanh nghip thnh vin cn cnh tranh ln nhau, gy thit hi n li ch ca Nh nc. * Khc vi cc tp on kinh t ca nc ngoi, mi quan h gia cng ty m v cng ty con l mi quan h mang tnh hu c cht ch, cng ty m chi phi hot ng ca cng ty con bng cc quan h ti chnh, th trng, cc Tng cng ty ca Vit Nam, mi quan h ny ch mang tnh hnh chnh, c hc. Tng cng ty iu hnh hot ng ca cc doanh nghip thnh vin bng cc quyt nh, bng cc rng buc v quyn li v ngha v ca doanh nghip vi Tng cng ty. iu ny phn nh mt thc trng l, nu Tng cng ty thc hin vai tr ca mnh th v hnh chung n bin mnh thnh cp ch qun cn tr hot ng kinh doanh ca cc doanh nghip thnh vin. S d c mu thun trn l v cc Tng cng ty Nh nc c thnh lp ch yu bng con ng hnh chnh t chc ch khng p dng nhng yu t ca kinh t th trng. Theo cch thc ny, cc DNNN trong cng mt ngnh c gom gp li v c tham gia vo mt t chc gi l Tng cng ty Nh nc. C nhng DNNN tham gia vo Tng cng ty khng phi l t nguyn m b g p, h thm ch khng c quyn quyt nh vn mnh ca chnh mnh. Tt c nhng iu ny khng to ra c s gn kt cn thit gia cc n v thnh vin vi Tng cng ty v do khng pht huy c sc mnh tng hp ca Tng cng ty. 12

3.3. Thiu s phn cng, phn cp c th, r rng v qun l Nh nc v thc hin quyn ch s hu Nh nc i vi DNNN gia chnh ph vi B qun l ngnh, B chc nng v UBND cp tnh, cp huyn nn mi quan h gia Tng cng ty vi cc c quan qun l Nh nc rt phc tp, c qu nhiu u mi, trch nhim gii quyt cng vic khng r rng v kh xc nh trch nhim khi xy ra hu qu. Hin ti i din quyn s hu Nh nc c dn tri nhiu c quan i din lm ny sinh nhiu vn phin h cho doanh nghip, to ra nhiu s h trong c ch qun l vn v ti chnh ca doanh nghip m hu qu kh lng ht cho c cc c quan qun l Nh nc ln doanh nghip. 3.4. Qua thc t hot ng c mt s Tng cng ty ang i hi phi c gii php t chc sp xp li nh: Tng cng ty qu v vng (Tng cng ty 91), Tng cng ty c kh nng lng v m (Tng cng ty 90). 3.5. Tnh trng thiu vn ca cc DNNN l ph bin v nghim trng. Tng cng ty Nh nc tuy c u tin cc iu kin vt cht, ngun lc pht trin nhng tnh hnh cng khng sng sa hn. Nm 1998, vn Nh nc bnh qun ca Tng cng ty 91 l 3661 t ng (260 triu USD). Nhng trong s 17 Tng cng ty 91 c ti 14 Tng cng ty (82%) c mc vn Nh nc di mc vn bnh qun, trong 6 Tng cng ty (35%) c mc vn Nh nc di 1000 t ng. iu c ngha l ch c 3 Tng cng ty 91 c vn Nh nc l ln. i vi Tng cng ty 90, tnh hnhh vn cn ng bun hn. Hn 20% s Tng cng ty 90 vn Nh nc ch c di 100 t ng, trong 13 Tng cng ty vn t ngn sch cp cho mi Tng cng ty ch c di 40 t ng.

13

Vi quy m vn nh hp nh vy, e rng cc Tng cng ty kh m thc hin c vai tr ch o trong nn kinh t ca mnh.
III. Phng hng v gii php cn lm cng c v pht trin cc Tng cng ty.

1. Chn chnh B my t chc ca HQT v x l li mi quan h gia ch tch HQT v Tng gim c. * Hi ng qun tr cn c chn chnh c v c cu t chc v cht lng hot ng. Bi kt lun hi ngh s kt m hnh Tng cng ty ca Ph Th tng Ng Xun Lc nu r chun b tt v mt nhn lc. Nng cao cht lng hot ng ca HQT sc gnh vc nhim v. Ch tch HQT v cc thnh vin ca HQT phi l nhng ngi thuc lnh vc hot ng ca Tng cng ty, c kin thc chuyn mn su rng, am hiu ni tnh ca doanh nghip m mnh ang qun l. Tham gia vo HQT c mt s cc gim c ca cc cng ty u n ca Tng cng ty. Tng gim c Tng cng ty Dt - May Vit Nam Bi Xun Khu ni: M hnh HQT cn ht sc gn nh. Thnh vin HQT phi l nhng ngi gii chuyn mn, am hiu ngnh ngh th mi c th xy dng cc chin lc, chnh sch ng n. Bn cnh c th lp hi ng c vn gip cho HQT. Theo kin ca Th tng chnh ph v ca ban i mi qun l doanh nghip trung ng th trong thi gian ti nn th im m hnh ch tch HQT kim Tng gim c Tng cng ty. Mt s Tng cng ty ng tnh vi gii php ny. Vic ch tch HQT kim Tng gim c Tng cng ty l hon ton ng ng ch tch HQT Tng cng ty xy dng s 1 ni. Nhng cng c kin cho rng, ch tch HQT khng nn kim nhim Tng gim c. Tng gim c 14

Tng cng ty in lc Vit Nam Hong Trung Hi ngh: HQT nn ch c mt s t thnh vin chuyn trch nh: ch tch v trng ban kim sot, cn cc thnh vin khc nn kim nhim. Ch nhim HQT phi l ngi qun l c nhiu kinh nghim, nng ng, c kh nng qun l, kinh qua cng tc lnh o doanh nghip t nht 3 nm. Tng gim c khng nht thit l thnh vin HQT v do HQT chn v c chnh ph ph chun. i vi DNNN, ch tch HQT khng nn kim nhim Tng gim c thc hin c cc chc nng khc nhau m khng b chng cho v cng tc gim st c tt hn. Tng gim c Tng cng ty hng khng cng ni: i vi Tng cng ty hng khng Vit Nam ngh khng p dng m hnh ch tch HQT kim nhim Tng gim c trnh s ln ln gia i din s hu Nh nc v ngi iu hnh trong Tng cng ty. * Xt c v phng din php l v trn thc t, th v tr, chc nng, nhim v v quyn lc gia HQT v Tng gim c vn cha r rng nn ngi ta cm thy Tng cng ty l mt c th c hai u va HQT va Tng gim c m quyn lc ca HQT th cao nht trn phng din qun l, cn Tng gim c quyn lc cao nht trn phng din iu hnh. Tht ra th kh c th tch bch gia qun l v iu hnh, v c qun l no li khng c iu hnh v c iu hnh no li khng c qun l? cho nn x l mi quan h gia ch tch HQT v Tng gim c Tng cng ty, cn phn bit r chc nng ca HQT v nhim v ca ban Tng gim c trong tng lnh vc c th: xc nh, nh hng chin lc pht trin, qun l vn, s dng lao ng, qun l d n u t, qun l b nhim cn B... Nghin cua phng thc giao vn cho HQT v HQT giao li vn cho Tng gim c v cc doanh nghip thnh vin. 15

Trin khai vic HQT tuyn chn Tng gim c v k hp ng theo quy nh v s hng dn ca chnh ph. K hp ng l xc nh r c s php l v chc trch v quyn hn ca Tng gim c trong vic qun l iu hnh Tng cng ty theo ng hp ng. Mt khc khc phc tnh hnh Tng cng ty c hai c quan ng u gy kh khn, chng cho, s phn nh khng r rng gia HQT v Tng gim c nh hin nay. Bn cnh , chnh ph cng s khn trng nghin cu th im gii php tp trung quyn lc vo mt chc danh l ch tch HQT kim Tng gim c mt s Tng cng ty.

2. X l mi quan h gia Tng cng ty vi cc n v thnh vin v gia cc n v thnh vin vi nhau. Cn phi to ra cc lin kt kinh t gia cc doanh nghip trong Tng cng ty. lm c iu , cc doanh nghip ny cn phi c phn cng chuyn mn ho trong sn xut, cn hp tc vi nhau v cng ngh hoc h tr nhau v vn. Cng ty c th lin kt di dng cng ty m, cng ty con trong cng ty m qun l cng ty con ch yu l qun l vn. Cng ty m yu cu cc cng ty con phi lm ra li nhun v ng thi qun l cng ty con v phng hng sn xut theo hng chuyn mn ho c s phi hp ng B gia cc doanh nghip ch khng iu hnh v thu ph ph nh cc Tng cng ty Nh nc hin nay. V mt kinh doanh, cng ty m, cng ty con l bnh ng, quan h vi nhau trn c s hp ng kinh t, hai bn u c li khng p buc nhau. Vic qun l v ch o cng ty con hot 16

ng cho ng phng hng nh l do hi ng qun tr ca cng ty m ch o. Ngoi ra c th tin hnh c phn ho cc doanh nghip thnh vin ca Tng cng ty vi iu kin Nh nc nm c phn chi phi v Tng cng ty c u quyn i din nm gi. Nh vy, cc doanh nghip c phn ho vn nm trong thnh phn Tng cng ty trn c s rng buc bng mi quan h ti chnh, quan h khai thc th trng. Tng cng ty c tp trung ngun vn khu hao c bn, li sau thu, vn thu c qua qu trnh c phn ho doanh nghip thnh vin v thc hin vic iu ho vn trong qu trnh sn xut kinh doanh ca ton Tng cng ty. 3. Hon chnh ng b c s php l quy nh v qun l Nh nc, thc hin quyn ch s hu Nh nc i vi DNNN ni chung v cc Tng cng ty 90, 91 ni ring. Phng hng v ni dung quan trng v s qun l Nh nc, thc hin quyn ch s hu Nh nc i vi DNNN l: - Thc hin s phn cng, phn cp qun l Nh nc i vi DNNN v ni dung, phm vi, mc vi cp chnh ph, cp B, cp UBND tnh, huyn. - Phn cng, phn cp v u quyn thc hin quyn ch s hu Nh nc i vi DNNN cn quy nh: trch nhim, quyn hn c th ca B ti chnh trong vic qun l vn v ti sn ca Nh nc ti DNNN. Phm vi, mc trch nhim, quyn hn ca B qun l ngnh hay UBND cp tnh, huyn. Mi quan h gia B Ti chnh v B qun l ngnh (hay UBND cc cp) trong vic phi hp thc hin cc chc nng trn. HQT c u quyn thc hin quyn ch s hu Nh nc i vi DNNN th no? 17

 y cng cn quy nh r cc Tng cng ty 91 v 90 u khng c khi nim trc thuc Th tng chnh ph v v nguyn tc Tng cng ty no cng u thuc s qun l Nh nc ca B qun l ngnh kinh t, k thut tng ng. T , chnh ph sm ban hnh mt ngh nh v qun l Nh nc v thc hin quyn ch s hu Nh nc i vi DNNN. 4. Cn tip tc sp xp li c cu t chc cc Tng cng ty v c cu cc n v thnh vin. a. V c cu Tng cng ty 91 v 90. Qua thc t gn 6 nm t chc v hot ng ca cc Tng cng ty 91 v 90 cho thy cn phi c s nh gi v sp xp li c cu t chc cc Tng cng ty theo vai tr, v tr quan trng ca cc ngnh kinh t v thc lc hot ng kinh doanh ca cc Tng cng ty. V d: B cng nghip c n trnh Th tng chnh ph cho hp nht Tng cng ty qu v Vng (Tng cng ty 91) v Tng cng ty khong sn (Tng cng ty 90); sp nhp Tng cng ty c kh nng lng v m (Tng cng ty 90) vo Tng cng ty Than (Tng cng ty 91)... Cc B, ngnh v a phng cn thit c s nh gi v sp xp li c cu cc Tng cng ty 91 v 90 hot ng c thc lc v hiu qu, ph hp vi tnh hnh thc t hin nay. b. V c cu li cc n v thnh vin. Hng ch yu c cu li cc n v thnh vin trong Tng cng ty l: chuyn t cch sp xp hnh chnh sang cch sp xp theo quy hoch; chuyn t ch coi trng gim u mi l chnh sang mc tiu hiu qu - t tnh tt yu ca qu trnh kinh t a cc doanh nghip vo c cu n v thnh vin ca Tng cng ty.

18

 t chc li cc n v thnh vin Tng cng ty cn da trn c s nh gi v phn loi doanh nghipt hnh vin, cn qun trit nguyn tc thng nht quy hoch ngnh v quy hoch lnh th vi quan im xy dng cc Tng cng ty mnh. 5. M rng cc knh huy ng vn. Trong iu kin nc ta hin nay, nhu cu vn u t ca cc Tng cng ty rt ln, Tng cng ty khng th trng ch vo s u t ca Nh nc v cng khng th i n khi Tng cng ty tch t vn mi u t, do Tng cng ty phi tm cch huy ng vn t cc ngun khc. C phn ho cc DNNN l mt bin php huy ng vn quan trng ang c Nh nc ta y mnh tin hnh. Thc hin c phn ho, cc doanh nghip c th thu ht c vn t bn trong (cn B cng nhn vin trong doanh nghip) v bn ngoi doanh nghip. y l nhng ngun lc rt ln cn c trit khai thc, s dng. Ngoi ra cn c cc knh huy ng vn khc: vay ngn hng, pht hnh tri phiu, lin doanh, lin kt...
IV. Phng hng, bin php xy dng cc Tng cng ty thnh cc tp on kinh t ln mnh.

Xut pht t yu cu i hi ca vic pht trin bn vng nn kinh t Vit Nam i vi cc Tng cng ty trong thi k mi, cc Tng cng ty cn t chc thc hin y Ngh quyt hi ngh trung ng ln th 4 (kho VIII) v ngh quyt ca quc hi kho X k hp th 2 v i mi DNNN. Tng kt m hnh Tng cng ty Nh nc, trn c s c phng n xy dng cc Tng cng ty thc s tr thnh nhng tp on kinh t mnh, c hiu qu v sc cnh tranh cao, thc s l xng sng ca nn kinh t. 19

Tp on kinh t mnh ca Vit Nam, theo cc chuyn gia kinh t, phi do chnh ph qun l v t c cc tiu chun sau y: - C quy m sn xut kinh doanh ln, sn xut kinh doanh mt ngnh hng, mt nhm ngnh hng hoc nhiu ngnh hng c quan h cht ch vi nhau, c v tr quan trng i vi s pht trin ca nn kinh t quc dn nc ta. l nhng ngnh then cht, mi nhn, trng im, l xng sng ca nn kinh t quc dn trong tng thi k pht trin ca t nc. - C cng ngh, phng tin v phng php kinh doanh, qun l hin i t nng sut lao ng cao, cht lng hng ho tt, gi thnh sn phm hng ho, dch v r, ng vng v cnh tranh thng li trn th trng trong nc, khu vc v quc t. t c ch tn vi khch hng, c th trng tiu th n nh v rng ln trong nc, trong khu vc v quc t. C i ng lao ng, c bit l i ng cng nhn k thut lnh ngh, c nhiu chuyn gia u ngnh trong cc lnh vc cng ngh, sn xut kinh doanh v qun l. i ng lao ng ny phi tng i ng B v c cu trnh , ngnh ngh sc gii quyt c cht lng v hiu qu ton B hot ng sn xut kinh doanh ca tp on kinh doanh. - C vn sn xut kinh doanh thc hin nhim v c giao t cc ngun vn Nh nc, vn vay ngn hng trong nc v nc ngoi, vn u t nc ngoi, vn t c ca tp on kinh doanh, vn vay ca cn B cng nhn vin trong tp on kinh t v vn huy ng trong nhn dn... Hiu qu s dng vn kinh doanh t c h s cao hn cc Tng cng ty, bo ton v pht trin c vn trong qu trnh sn xut kinh doanh.

20

- C gi tr sn lng hng ho v hng ho XNK t t trng cao v ln hn Tng cng ty cng ngnh ngh c quy m ln. t li nhun, hiu qu cao, np tch lu ln cho Nh nc v kh nng m bo s tn ti v pht trin ca tp on kinh doanh. Chp hnh nghim tc php lut, chnh sch, ch ca Nh nc quy nh i vi tp on kinh doanh. Pht huy y vai tr ch o ca mt t chc kinh t Nh nc trn nhng mt ch yu: m ng cho cc thnh phn kinh t khc pht trin v bnh ng trong cnh tranh, pht trin quan h hp tc, to iu kin gip cc thnh phn kinh t khc pht trin, c thc lc kinh t mnh v quyt nh nhng cn i ch yu ca nn kinh t; to nn tng xy dng ch x hi mi, ch XHCN Vit Nam. Mun vy, cc Tng cng ty phi phn u thc hin tt nhng phng hng v bin php c bn sau: 1. Xy dng ng n chin lc kinh doanh v pht trin ca Tng cng ty v cng ty thnh vin. Xy dng chin lc kinh doanh v pht trin Tng cng ty l khu u tin rt cn thit v c bn. Chin lc kinh doanh v pht trin cng ty phi cn c vo chin lc pht trin kinh t, x hi, chin lc pht trin kinh doanh, cn c vo nhu cu ca th trng v hng ho v dch v; cn c vo kh nng hin ti v tng lai ca Tng cng ty. Da vo cc cn c , Tng cng ty quyt nh ng n ba vn c bn l: sn xut kinh doanh mt hng, cht lng v quy m theo yu cu ca th trng; Hai l la chn cc u vo: nguyn vt liu, cng ngh, phng php, phng tin, ngun nhn lc, ngun vn ph hp vi quyt nh sn xut 21

kinh doanh; Ba l sn xut kinh doanh dch v cho ai, tiu th hng ho dch v th trng no, thu nhp v li nhun phi c phn phi hp l gia Nh nc, Tng cng ty v cc n v thnh vin, ngi lao ng trong phi u tin ng mc cho lao ng qun l, iu hnh, u ngnh, lao ng lnh ngh. Chin lc kinh doanh v pht trin Tng cng ty phi ng B theo lnh vc ch yu: sn xut - k thut - ti chnh - kinh doanh. Trong c bit quan tm n chin lc sn phm, chin lc i mi cng ngh, u t, xut nhp khu. Cn c vo chin lc kinh doanh v pht trin ca Tng cng ty, cc cng ty thnh vin xy dng ng n chin lc kinh doanh v pht trin ca mnh. Ch khi c chin lc kinh doanh v pht trin ng n, Tng cng ty v cng ty thnh vin mi c cn c ch ng tin hnh, chun b tt nht, thun li nht nhng iu kin trong sn xut kinh doanh v pht trin c hiu qu.

2. T chc li c cu sn xut kinh doanh v c cu qun l ph hp vi chin lc kinh doanh v pht trin Tng cng ty xc nh: Trn c s tng kt m hnh Tng cng ty c thnh lp trong nhng nm qua, Nh nc cn tin hnh t chc li m hnh ca Tng cng ty, chuyn ngnh, nhm ngnh, a ngnh v theo chc nng: kinh doanh, cng ch va cng ch va kinh doanh. Nh nc cn r sot xc nh r hn, c th hn vai tr, v tr, nhim v ch yu ca tng loi m hnh Tng cng ty. Cn c vo chin lc kinh doanh v pht trin ca tng cng ty, cn tin hnh t

22

chc li c cu sn xut kinh doanh v c cu qun l mt cch hp l theo hng. a. T chc li mt cch hp l, ng B hn qu trnh sn xut - kinh doanh ca Tng cng ty. Mun vy cn xc nh ng quy m sn xut kinh doanh v phc v ca tng Tng cng ty, quyt nh ng s lng v quy m cc cng ty thnh vin. Cn thit thc hin ng B, c hiu qu cc khu ca qu trnh kinh doanh: tm kim nhu cu th trng v sn phm hng ho dch v ca Tng cng ty; chun b ng B cc yu t u vo ca qu trnh kinh doanh; sn xut hng ho v dch v; t chc tiu th hng ho v dch v c thu tin v; chun b cho qu trnh kinh doanh tip tc ca Tng cng ty. Khi xc nh li c cu sn xut kinh doanh cn quyt nh r rng nhng cng ty thnh vin s c c phn ho, lin doanh vi cc nh u t nc ngoi v trong nc. Tng cng ty nm gi nhng cng ty thnh vin ch lc nh cng ty m, cng ty ti chnh, xut nhp khu v.v... b. T chc li c cu qun l c hiu lc, chuyn trc. i vi cc Tng cng ty c cng ty thnh vin l cng ty Nh nc. Cng ty c c phn ho, cng ty tham gia vo cc lin doanh cn thnh lp Hi ng qun tr. HQT thc hin chc nng qun l, bo ton v pht trin vn trong a hnh thc s hu ca Tng cng ty (s hu vn Nh nc 100%, s hu vn Nh nc tham gia vo lin doanh, vo cng ty c phn). M hnh t chc HQT cn cn thit i vi cc Tng cng ty Nh nc chuyn ngnh, c vai tr quan trng trong nn kinh t quc dn, vai tr quan trng trong ngnh, tnh ton thnh ph. HQT la chn Tng gim c iu hnh, cc i din tham gia HQT trong cc lin doanh, cng ty c

23

phn. gip HQT qun l, cn xy dng c quan vn phng thng trc mnh bao gm mt s chuyn gia u ngnh v lnh vc sn xut - kinh doanh - k thut - ti chnh - tin t - u t. gip TG iu hnh thc hin ngh quyt HQT cn thnh lp B my iu hnh ca Tng cng ty hot ng c hiu lc, thnh lp cc c quan chc nng, tham mu, ph hp chuyn nhng tinh nh vin nghin cu v ng dng; trung tm o to, bi dng, cc c quan qun l v phc v theo lnh vc v theo qu trnh kinh doanh sn xut, kinh doanh - k thut - ti chnh - tin t - u t - tiu th v.v... c cu v quy m ca c quan iu hnh phi ph hp vi c im, yu cu pht trin ca Tng cng ty. 3. Xc nh ng n nh hng u t pht trin v i mi cng ngh ch lc ca Tng cng ty. Cn c vo nh hng cng nghip ho, hin i ho chin lc kinh doanh v pht trin Tng cng ty, tng cng ty thnh vin, cn xy dng chin lc, k hoch di hn ng n v u t pht trin v i mi cng ngh. Cc Tng cng ty phi qun l nhng hot ng ch yu v sn xut kinh doanh ca Tng cng ty v qun l cc cng ty thnh vin: v vy cc Tng cng ty phi xc nh ng phng hng pht trin v phng hng u t i mi cng ngh cho ph hp. Nhu cu pht trin ca ton B Tng cng ty i hi trc ht phi u t cho sn xut - kinh doanh v qun l, c bit l cng ngh, phng tin, phng php sn xut - kinh doanh v qun l, u t cho o to v bi dng cho cng nhn lnh ngh, cn B cng ngh u ngnh, cn B qun l ch cht cc cp trong Tng cng ty, u t cho qu trnh 24

pht trin th trng tiu th v xut nhp khu. Trong phng hng u t c xc nh cn lun lun m bo tnh ng B gia cc mt quan trng sau y: - Gn cht vic sn xut hng ho, dch v ca Tng cng ty vi pht trin th trng tiu th trong nc v nc ngoi. Mt s hng ho v dch v cung ln hn cu, khng tiu th c, gy ng vn nh hin nay l mt minh chng ca mu thun gia th trng v sn xut cha c mt s Tng cng ty gii quyt tt. - Gn cht vic pht trin quy m sn xut kinh doanh v nng cao cht lng hng ho ca Tng cng ty vi s pht trin cc ngun vn sn xut kinh doanh hin c. Thc trng v ngun vn hin nay ca Tng cng ty cho thy nhu cu vn cho u t pht trin rt ln, nhng mc p ng cn thp, thiu vn l tnh trng ph bin v nghim trng. y l mu thun m Tng cng ty v Nh nc cha gii quyt c . - Gn cht i mi cng ngh, phng tin v phng php sn xut kinh doanh qun l tin tin hin i vi i ng lao ng nht l lao ng lnh ngh vn hnh v cn B qun l cng ngh mi. Nhng c th ni tnh trng nhp cng ngh lc hu vn cn tip din, i ng lao ng vn hnh v qun l cng ngh mi. Hin i cha p ng c, nn hiu qu s dng thp. Trong vic xy dng v thc hin phng hng u t i mi cng ngh cc Tng cng ty cn qun l nhng cng ngh ch lc v xy dng mi, ng thi hng dn v kim tra vic i mi cng ngh ca cc cng ty thnh vin, c bit l u t chiu su.

25

4. Tng cng ty thc hin tt chc nng qun l thng nht cc hot ng xut nhp khu sn phm, hng ho, dch v: Mun vy cc Tng cng ty phi tin hnh cc hot ng ch yu sau: a. Tm kim th trng xut nhp khu hng ho v dch v ca Tng cng ty, xy dng chin lc v k hoch XNK, c bit l xc nh quy m mt hng, cht lng v gi c hng ho xut nhp khu. C nh vy mi c c s bo m s thng nht trong qun l xut nhp khu ca Tng cng ty. b. T chc thc hin chin lc, k hoch xut nhp khu ca Tng cng ty. Mun vy cn t chc B my cn thit, thch hp nh cng ty xut nhp hoc phng qun l xut nhp khu v quy nh trch nhim c th ca B my cc hot ng trong lnh vc xut nhp khu. Phn cng tc cho cng ty thnh vin tham gia thc hin k hoch xut nhp khu ca Tng cng ty. Quy nh hp l li ch v hot ng xut nhp khu gia Tng cng ty v cc cng ty thnh vin. c. Ch huy thng nht phi hp cht ch cc hot ng xut nhp khu trong Tng cng ty, bo m cho hot ng thun li, mang li hiu qu cao. Tin hnh kim tra v iu chnh kp thi nhng bt hp l trong qu trnh thc hin cc hot ng xut nhp kh. d. C bin php khuyn khch ng mc thc y sn xut cc mt hng xut khu vi quy m ln, t kim ngch xut khu cao, li nhun tng ca cc cng ty thnh vin v Tng cng ty. Cn khuyn khch c v tinh thn v vt cht ng mc cn c vo kt qu m ngi lao ng v cc

26

t chc trong Tng cng ty thc hin v ng gp, c bit l khuyn khch vt cht. 5. Qun l cht ch thng nht c hiu qu hot ng ti chnh ca Tng cng ty. Mun vy cn gii quyt cc vn sau: a. Ch ng c bin php huy ng nhiu ngun vn cho pht trin: vn Nh nc, vn nc ngoi, vn vay trong nc v nc ngoi, vn vay cn B v nhn dn. iu ho v phn phi ngun v ti sn cho cc cng ty thnh vin thc hin k hoch pht trin kinh doanh, bo m pht trin ng B trong Tng cng ty, h tr gip cc cng ty thnh vin c kh khn. b. Thc hin cc bin php s dng hp l, tit kim v c hiu qu cc ngun vn bo ton v pht trin vn. Tng nhanh vng quay vn, tng li nhun trn mt ng vn l c s vng chc nng cao hiu qu s dng cc ngun vn, bo ton v pht trin vn. Mun vy, phi qun l cc nh mc, tiu chun v s dng vn v ti sn; tit kim v chng lng ph, tham ti sn, tin vn trong tng khu, tng lnh vc hot ng sn xut kinh doanh v qun l. c. Tng bc thc hin ch hch ton kinh doanh thng nht ca ton B Tng cng ty. Tp on kinh t c xc nh l mt t chc kinh doanh th n phi l mt t chc hch ton kinh t c lp cn cc cng ty thnh vin hch ton ph thuc. Nhng trong qu trnh kinh doanh, cc Tng cng ty cn c c ch u quyn cho cc cng ty thnh vin c thc hin mt s quyn hn nht nh, v ti chnh. C nh vy mi va bo m tnh tp trung thng nht, va pht

27

huy tnh ch ng trong kinh doanh ca cc cng ty thnh vin. 6. Phi hp ng b v nng cao hiu lc hot ng ca hi ng qun tr, c quan Tng gim c v ban kim sot. Hi ng qun tr ca Tng cng ty, ng u l ch tch Hi ng qun tr l c quan qun tr, l i din ch s hu trc tip, chu trch nhim trc Nh nc v bo ton v pht trin vn ca Nh nc. HQT xy dng c quan Tng gim c, chn c Tng gim c Tng cng ty c quan cp trn b nhim. Tng gim c iu hnh ton B hot ng sn xut kinh doanh ca Tng gim c cng ty theo ngh quyt ca HQT. Ban kim sot l c quan c lp chu trch nhim kim sot ton B hot ng ca Tng cng ty theo ngh quyt ca HQT v chnh sch ca Nh nc. Nh vy, ba c quan ny c chc nng r rng, nhng c quan h cht ch vi nhau cng thc hin mt mc tiu chung l nng cao hiu qu v sc cnh tranh ca Tng cng ty. Nhng cc c quan ca Tng cng ty: HQT, c quan Tng gim c, ban kim sot c quan h cht ch vi nhau, thc y nhau pht trin. HQT ng u l ch tch HQT phi to mi trng thun li cho c quan Tng gim c iu hnh, ng u l Tng gim c. C quan Tng gim c, ng u l Tng gim c phi to iu kin thun li cho ban kim sot hot ng c hiu lc, ban kim sot sm pht hin gip HQT, c quan Tng gim c Tng cng ty hot ng theo ng php lut, theo c ch chnh sch ca Nh nc. Cc c quan ny u phi t di s lnh o ca t chc ng cng cp nh ng u, ban cn s ng ca Tng cng ty. HQT c

28

quan iu hnh cn ch ng to iu kin phi hp cht ch vi t chc cng on v on thanh nin cng sn H Ch Minh cng cp thc hin mc tiu kinh doanh v pht trin ca Tng cng ty. 7. Pht trin v qun l cht ch cc ngun lc ca Nh nc trong cc doanh nghip lin doanh v cng ty c phn. Chuyn dch c cu s hu ca DNNN, ca cc Tng cng ty theo hng chuyn mt B phn DNNN thnh cng ty c phn gp vn vo lin doanh vi nc ngoi ti Vit Nam v cc thnh phn kinh t khc l ng n v rt cn thit. Nhng thc t cho thy s vn Nh nc trong cng ty c phn v lin doanh khng pht trin c, thm ch t trng vn gim v mt vn. Nguyn nhn c th bao gm nhiu mt, nhng trong c vic qun l ngun vn v ngun nhn lc trong cng ty c phn v lin doanh cha cht ch, thm ch cn bung lng. Nh nc cha quy nh cho c quan no qun l y ngun vn ny. V vy, cn thc hin cc bin php sau: a. Nng cao trch nhim trong vic pht trin ngun lc ca ngun nhn lc c bit l i ng cn B ch cht i din cho Nh nc hot ng trong cng ty c phn v lin doanh c cc hnh thc khen thng v tinh thn v vt cht. Cn quy nh r trch nhim vt cht v tinh thn ca h i vi nhim v bo ton v pht trin vn, pht trin ngun lc ca Nh nc. b. Giao cho cc Tng cng ty v c quan qun l vn ti sn ca Nh nc qun l cht ch ngun vn v ti sn, ngun nhn lc c bit l ngi i din ca Nh nc trong cng ty c phn v lin doanh vi cc thnh phn kinh t 29

khc. Nh nc cn c c ch kim tra, kim sot v kinh t ti chnh ca cc cng ty c phn v lin doanh vi cc thnh phn kinh t khc, hn ch, khc phc tnh trng trong lin doanh vi nc ngoi c cng ty m chuyn dch gi, nng gi u vo lm cho lin doanh b l gi nh u t li tht, pha Vit Nam l tht. c. Xy dng ng n quy hoch ngnh, kt hp vi lnh th to iu kin thun li cho cc nh u t nc ngoi, trong nc lin doanh vi cc Tng cng ty Nh nc, khuyn khch cc nh u t nc ngoi, trong nc lin doanh vi cc Tng cng ty Nh nc, yu cu cc nh u t nc ngoi thc hin nghim tc cc cam kt v xut khu hng ho. Cn thc hin cc bin php cn thit khi bn nc ngoi khng thc hin cam kt trong giy php. C nh vy mi m bo thc hin trt t kinh t trong lin doanh v hn ch nhng tiu cc c th xy ra gy tn tht cho Nh nc. 8. Bo m s phi hp cht ch v ng b gia cc B, Tnh, Thnh ph trong vic qun l Nh nc i vi cc Tng cng ty. S phi hp cht ch v ng B gia cc B, tnh, thnh ph trong vic qun l Nh nc i vi cc Tng cng ty l i hi rt cp bch v quan trng, nhm to hnh lang php l thun li, thng thong cho cc Tng cng ty pht trin c hiu qu, hn ch v khc phc tnh trng gy phin h, ch tc. Mun vy cn gii quyt nhng vn c bn sau: a. a cc Tng cng ty 90,91 v cho cc B, tnh, thnh ph qun l trc tip. B chuyn ngnh, tnh, thnh ph chu trch nhim trc chnh ph v qun l Nh nc i vi cc Tng cng ty, c bit l xy dng nh hng chin lc 30

k hoch pht trin, u t i mi cng ngh, o to cn B. Cc B qun l Nh nc theo chc nng ca mnh, cn quy nh quy ch qun l Nh nc v lnh vc m B ph trch i vi Tng cng ty bit thc hin. C nhng vn lin ngnh th chnh ph u quyn cho mt B tng hp ch tr phi hp cc B lin quan gii quyt nh l cc B k hoch v u t, B ti chnh, vn phng Chnh ph, B Thng mi, Ngn hng Nh nc v Tng cc hi quan... b. Cn B qun l Nh nc cn quan tm n cc hot ng sau y. - Xy dng ng v st thc tin cc nh hng pht trin chnh sch v m cc tiu chun, nh mc, ch qun l Nh nc i vi Tng cng ty. C nh vy mi thc hin vic qun l Nh nc i vi doanh nghip (Tng cng ty) bng cc cng c, chnh sch ca chnh ph, ca Nh nc. - Hng dn c th, ng n cho cc doanh nghip (Tng cng ty) trong qu trnh thc hin nhm pht huy c sc sng v sc chin u ca chnh sch tiu chun, nh mc, ch trong thc tin, chnh sch, ch l quy nh c th hnh lang php l theo ngh quyt ca ng ca Quc hi v php lut. - Thc hin nghim tc ch kim tra v thanh tra, vic thanh tra kinh t ti chnh i vi Tng cng ty hoc doanh nghip thnh vin khng qu mt ln trong nm, thanh tra phi c kt lun ng, r rng. Trng hp pht hin c cn c l vi phm php lut th cc c quan c thm quyn quyt nh thanh tra t xut theo quyt nh ca chnh ph.

31

Kt lun

tin ti thnh lp cc tp on kinh doanh mnh, n nh, vng chc, trong nm 1999 - 2000, Ban i mi qun l doanh nghip Trung ng t mc tiu l tp trung nghin cu sa i lut doanh nghip, lut ph sn, lut khuyn khch u t trong nc v cc Ngh nh 39/CP v iu l mu t chc hot ng ca Tng cng ty Nh nc, 50/CP v thnh lp t chc li, gii th cc DNNN 59/CP v ban hnh quy ch qun l ti chnh v hch ton kinh doanh i vi DNNN 56/CP v DNNN hot ng cng ch; 92/CP v vic sa i b sung mt s iu ca iu l qun l u t v xy dng ban hnh km theo Ngh nh 42/CP, 93/CP v vic sa i b sung mt s iu ca quy ch u thu ban hnh km theo Ngh nh 43/CP. Nhng bin php ny s gp phn i mi v hon thin m hnh t chc hot ng ca cc Tng cng ty Nh nc.

32

Mc lc

Trang t vn I/ S cn thit phi xy dng cc tng cng ty thc s tr thnh cc tp on kinh t ln mnh 1. Cc Tng cng ty Nh nc c quy m ln (Tng cng ty 91, 90) l cng c quan trng Nh nc iu tit nn kinh t theo nh hng x hi ch ngha 2. Thnh lp cc Tng cng ty Nh nc l mt bin php sp xp li cc DNNN 3. Th im thnh lp cc Tng cng ty Nh nc theo hng hnh thnh v pht trin cc tp on kinh t mnh l mt ch trng ng n ca Nh nc ta II/ Tng kt li m hnh Tng cng ty Nh nc 1. M hnh t chc Tng cng ty Nh nc 2. Cc kt qu bc u 3. Nhng vn t ra trong hot ng sn xut ca Tng cng ty III/ Phng hng v gii php cn lm cng c v pht trin cc Tng cng ty 1. Chn chnh b my t chc ca HQT v x l li mi quan h gia ch tch HQT v Tng gim c 2. X l mi quan h gia Tng cng ty vi cc n v thnh vin v gia cc n v thnh vin vi 1 2

3 3

4 4 5 7 11 11 13

33

nhau 3. Hon chnh ng b c s php l quy nh v qun l Nh nc, thc hin quyn ch s hu Nh nc i vi DNNN ni chung v cc Tng cng ty 90, 91 ni ring. 4. Cn tip tc sp xp li c cu t chc cc Tng cng ty v c cu cc n v thnh vin 5. M rng cc knh huy ng vn IV/ Phng hng, bin php xy dng cc Tng cng ty thnh cc tp on kinh t ln mnh 1. Xy dng ng n chin lc kinh doanh v pht trin ca Tng cng ty v cng ty thnh vin 2. T chc li c cu sn xut kinh doanh v c cu qun l ph hp vi chin lc kinh doanh v pht trin Tng cng ty xc nh 3. Xc nh ng n nh hng u t pht trin v i mi cng ngh ch lc ca Tng cng ty 4. Tng cng ty thc hin tt chc nng qun l thng nht cc hot ng xut nhp khu sn phm, hng ho, dch v 5. Qun l cht ch thng nht c hiu qu hot ng ti chnh ca Tng cng ty 6. Phi hp ng b v nng cao hiu lc hot ng ca hi ng qun tr, c quan Tng gim c v ban kim sot 7. Pht trin v qun l cht ch cc ngun lc ca Nh nc trong cc doanh nghip lin doanh v cng 23 22 21 20 19 18 17 15 15 13

14

34

ty c phn 8. Bo m s phi hp cht ch v ng b gia cc B, Tnh, Thnh ph trong vic qun l Nh nc i vi cc Tng cng ty Kt lun 26 24

35