You are on page 1of 327

1

Pht Lch 2542

BN KINH CA PHT T
Thch Huyn Vi MC LC
Li u Lc gii Kinh Bt i Nhn Gic Phn u Phn hai Phn cui
2

Ging gii Kinh Bn Mi Hai Chng Ging gii Kinh Di Gio I. Phn Ta II. Phn Chnh Tn III. Phn Lu Thng c Pht ni Kinh Nghip Bo Sai Khc ngha rng ln ca Nghip Phm l Ph trang

Li u Bn Kinh ca Pht T thuyt ra cho nhn loi ni chung, cho hng by chng (T Kheo, T Kheo Ni, Thc Xoa Ma Na Ni, Sa Di, Sa Di Ni, u B Tc, u B Di) t ca Pht ni ring, khai ng con ng siu
3

thot v thng thit ch by, phng php tht hnh. Nhng ai mun tr thnh bc i nhn, mun tr thnh i B Tt, cu chng sanh, mun tr thnh V Thng Chnh ng Chnh Gic tn mun loi hm linh. Bc u khng th khng c hc Bn Kinh ny m thnh tu c. Kinh Bt i Nhn Gic l tp kinh ch tm iu gic ng ca bc i nhn: nhn r th cuc l v thng, nhn sinh thng kh, mun gii ta s v thng v thng kh, tm hn phi nhn ng mc cuc i, ri pht tm xut gia hc o, sng i an nhin t ti, t tha. trong mi nim, mi chnh nim, dt ti v lng, mau n gic ng, thnh Pht, ht chng sanh. Kinh Bn Mi Hai Chng: Mi chng Pht dy rt l r rng v tht t, sng i
4

sng gi hnh thanh tnh, tm hn nh nhng cao thng Thn, ming, lc no cng cn thn Ba nghip hng thanh tnh ng Pht v phng Ty. Tng qut m ni phi hiu bit s sai bit chng qu Sa Mn khen ngi thng hnh u ; bit r v tnh ca lnh d; theo phi ngn c lm lnh, vui theo cng c, mnh v ngi u li, so snh rung phc hn thua khng ng; bit r hai mi (20) vic kh ri chuyn c gng tu hnh, khng c thin no bng chn tu thnh o! Ch r sc nhn nhc v i, tm mi ngi hng trong, phi gi ng n ch li ni vic lm siu vit; Pht ch dy ch c tm thc qun, ch cho ngi dng bn i qun thn; ch r nhng ngi ho danh, sc dc l bnh nng ca chng sanh; ngi hc o
5

phi xa la cc chng ngi; tm vin m kh iu phc; ch r phi xa la cc dc vng; ngi lm o phi gi gii, nh, hu, mng ngi v thng, khng th khng bit; dng Pht nhn quan st tt c s vt. Tm li, kinh ny n gio, tim gio gm thu, bit tm thng gc, hiu php v vi Kinh Di Gio: c Pht ph chc li nhng li n cn, ht sc thng thit. Gng sng li l c Pht nm v t kheo, cho ci i c ngi Tam Bo: - c Pht l Pht Bo. - Bn chn l Php Bo. - Nm v t khu l Tng Bo. Sau cng cho ng Tu Bt La c thnh A La Hn.
6

Kinh ny, c Pht dy: Ngi Pht t phi gi gii lut lm thy, i tr cn dc bung lung, i tr kh n ung nhiu; i tr kh bing nhc ng ngh, i tr chng ngi tc gin phin no, i tr tm l cng cao; i tr chng ngi phin no dua nnh V php ct yu khng chung th gian Pht dy: cng c khng cu, cng c tri tc; cng c xa la, cng c khng qun chnh nim; cng c thin nh; cng c tr hu, v cng c rt ro. Cui cng, Pht n cn dy: Mi ngi thng phi pht tm sing cu thnh Pht qu trn n p bn n su, di cu gip ba ng kh. Kinh Nghip Bo Sai Khc: Mc d gio l ci ngi, ci tri, ngha l ph thng, hiu bit khng kh; nhng Pht php qu trng ch tht hnh mi c li ch.
7

Kinh Nghip Bo Sai Khc, phn chnh yu quan nim nhn sinh ht sc chnh xc, mi vic trong ngoi u do sc nghip ca mi ngi tuyt i nn, h, thnh, bi u do chnh mnh quyt nh, khng c s an bi no ca Phm Thin hay Thn Ng, khng ai chi phi ngoi chnh mnh. To thin nghip c qu bo ca thin nghip, mnh lm c nghip s c qu bo ca c nghip. Tp Kinh ny, trc nu mc, sau gii ngha, vn l r rng, lm cho ngi c d hiu t u n cui, c ch gii cc danh t, php s yu im no kh hiu, lin mang gii thch t m, hy vng ngi c, hc tham kho khng kh Bn kinh ny, chng ti ging dy cho Tng, Ni, ti Pht Hc Vin Linh-Sn v Tng Lm Linh-Sn Php quc nhiu
8

kha hc. C kha trc tip ging dy vi bn Hn Vn, c kha chng ti dch ra thnh Vit vn dy. Thng chng ti theo bn vn gii thch ca i S Ngu ch, i nh Minh Trung Hoa Bn vn ny ging gii rt r rng nhng sc tch, ngha l su xa. V phn thm Phn ng v ch thch t ng, chng ti bin son cho ngi c hc d dng tm hiu v tra cu tng tn. Mun c li lc cho hng Pht t Vit c hc, chng ti cho xut bn. Tp sch ny c hon thnh, n tn tay qu v phn ln l do cng c ca T Kheo Thch Tr Hi, Linh Sn T H Uy Di (M quc), sau l cng tc nh my, trang tr ca hai Pht t Tnh Ho v Phc Tm cng s chung gp tnh ti ca ch Pht t bn x.
9

Xin hi hng cng c ny n tt c ch v y c phc hu trang nghim, ty tm mn nguyn. V cng vic hong php v Pht s qu nhiu, nn khi son dch cng nh xut bn, khng sao trnh khi li lm, xin qu v cao minh thy ch no cn khuyt im, hoan h cho bit k sau chng ti ti bn c thp phn hon ho. Rt mong! Thch Huyn-Vi LC GII KINH BT I NHN GIC *** Tng qut chia lm ba: 1.

Gii chung.
10

2. 3.

Gii ring. Khen phn cui. Y L PHN U:

L t Pht, thng phi ngy m, ht lng tng nim, tm iu gic ng ca bc i nhn. Khng lun l Pht t1 ti gia hay xut gia, nhng ai tr v nng ta vi Pht, tc l t ca Pht. l t Pht, phi nn thng c tng v tht hnh tm iu gic ng ny. Ni thng phi ngy m l th no? L ch r cng tu khng gin on. Ni ht lng l sao? L ch r, t mnh tha thit chn thnh c tng v tht hnh. Ni tng nim l th no? Tc l c tng suy ngh vn ngha thun thc, ghi nh khng qun.

Pht t: Fils, Disciple de Bouddha, Bouddhiste. Con ca Pht, t ca Pht, tn Pht gio. Trong kinh thng ni: T ming Pht sanh, t php ha sanh, c phn Pht php, gi l Pht t.

11

Tm iu gic ng ca bc i nhn s gii trong on vn khen phn cui TH HAI CHIA RING TM IU: GIC NG U TIN, V THNG V NG Gic ng th nht, th gian v thng, ci nc nguy khn, bn i kh khng, nm m2 v ng, sanh dit i thay, h di khng ch, tm l ngun c, thn hnh l rng ti, qun st nh th, tm la s sanh t. y l ca mi vo o, trc ht phi ph tr ng chp3 php chp4, qun xt cnh th gian l v thng, ci nc nguy khn, cng

Nm m: Skandsa Cing aggregates: Ngha l tch tp, nhiu yu t kt hp li nhau. Cng gi l nm un. Nm th tch tp li hip thnh ngi, thnh chng sanh. y l sc, th, tng, hnh, thc. Ng chp: Lng, chp n c ta, c thn mnh, c kh kh mc vo nhn thc y cng gi l nhn chp. Chp c ngi.

Php chp: Chp c cc s vt. C chp cc s vt trong th gian. C chp nh vy l do lng nghi si, do kin sai lc, h c chp th chng thng; ngi tu thng vng hai li chp: ng chp v php chp.

12

nh b cao thnh hang hc, hang su thnh vc thm v.v th i vi y bo5, khng nn tham lam m trc, k dng bn i6 qun st thn th, t, nc, gi, la, tn hi ln nhau, nn c kh bn trm bn bnh, mi mi khng c tht tnh, rt ro u khng, sau dng bn m qun tm. y l th, tng, hnh, thc v sc thn ny, chung gi l nm m. trong tht khng c ng v ng s, ch l cc php sanh dit, trong giy pht, tch tc bin chuyn i di, khng tht nn gi l gi di, khng tht nn gi l h ngy; thay nhau g nng, nn gi l khng ch t. Trong chnh bo7 cng khng nn tham lam m trc.

Y bo: Qu bo nng theo qu bo chnh, cng gi l y qu. Mi mng chng sanh u chu hai th qu bo: Chnh bo v y bo. Y bo l qu bo ty theo qu bo chnh, tc l cc vt nng theo thn mng ca mnh, nh nh ca, ca ci, lng xm, v.v Bn i: Quatre elements. Mahabhutas: Bn cht ln hip li thnh thn ngi v vn vt: t, nc, gi,la.

Chnh bo: Qu bo chnh. Con ngi sanh ra u do ni nghip nhn i trc ca mnh, n cm ng m sanh ra qu bo. C hai qu bo: Chnh bo l ci thn th ng un ca mnh tt hay xu, yu hay th, thng minh hay ngu dt Hai l y bo (Xem li s 3 pha trn)

13

Li na, chnh bo thn tm ny khng nhng khng thng tic, nhiu s v ch m l m mui trong su trn8 vin nh lm tm tng ca mnh, th tm li l ngun cc c nghip, ri m bn i l thn tng ca mnh, th thn hnh li l rng cc ti li. Nu khng trc tip ph th hi v cng. Ngi no tm quan st nh th th thn v tm hai chp dn dn nh. Tc l phng tin th nht dn dn xa la s sanh t lun hi vy. GIC NG TH HAI THNG THT HNH THIU DC Gic ng hiu bit th hai, nhiu s ham mun l kh, sanh t qu mi mt, t

Su trn: Sc, thinh, hng, v, xc, php.

14

tham dc pht khi, t ham mun v vi9, thn tm t ti. Trn em gic ng th nht hng phc kin hoc10. y gic ng th hai hng phc t hoc11. T hoc tuy nhiu, lng ham mun ng u, hay tht hnh t ham mun, th c gic ng v vi m chc chn t ti. GIC NG TH BA BIT V GI O Gic ng hiu bit th ba, tm khng nhm , duy ng cu nhiu, tng trng ti c. B Tt khng nh th, thng ngh bit , an ngho gi o, ch ly tr tu lm s nghip.

V vi: Asamskrta. Non agir. Khng to tc, khng c nhn duyn to tc. V vi tc l chn l, chn tm, nit bn, v tng, tht tng Kin hoc: Sai lm ca kin. kin tham trc, m chp, lm lc. l cn th su trong su cn. Cc y tnh lng tri l, khi ra cc kin t T hoc: Tc l s sai lm ca lng ngh, ca t tng. T hoc l ci mi lm ca nm cn: mt, tai, mi, li, thn. i vi nm trn: Sc, thinh, hng, v, xc. Nm cn khi ra lng tham i, nhim trc, m m khng tnh

10

11

15

y tht hnh thiu dc, li tht hnh tri tc, chuyn tm ni hu nghip12. Ngi nhiu ham mun khng bit , thng hay ngn che hu nghip. Nay trong t mun li cn bit , th hu nghip t nhin tng tin. GIC NG TH T THNG THT HNH TINH TN Gic ng hiu bit th t, bing nhc try lc, thng tht hnh tinh tn, ph c phin no, tr phc bn th ma, ra khi ngc m gii. Lun v t mun bit , chnh mun xt s tinh tin kia dng bin ti ra khi ch thit yu; thn nh g nng s bit , m li ngi trong hm bing nhc th try lc

12

Hu nghip: Hu nghip c hai ngha quan thip vi nhau: 1. Nhng vic tt lnh c tnh cch gii thot, minh mn. Nh bc thng t l Khng th chuyn lm nhng hu nghip. 2. Do cc vic lnh, nhng nt tu hnh v tr hu, trong cc i trc, i ny mnh c mt sc mnh, n lm cho mnh hng tr hu v tu thm tr hu.

16

khng cn. Th nn phi thng tht hnh tinh tn, ph kin t phin no. Con ma phin no ph th m ma, thin ma, t ma13 thy u tr phc, ri mi c th ra khi ngc nm m, mi tm gii14. GIC NG TH NM TR HU NGHE NHIU Gic ng hiu bit th nm, ngu si sanh t. B Tt thng ngh hc rng nghe nhiu tr hu thm ln, thnh tu bin ti, gio ha tt c, ly trn vui rng ln. Tuy ni tinh tin, nu khng hc rng nghe nhiu, thm ln tr hu, th tr thnh li m chng; li na, c nghe m khng hu, nh cm la t t; c hu m khng nghe, nh

13

T ma: Ma cht, s cht tc l ma. Ma l loi c th ph hoi ngi ta. V ci cht, c th hi mng cn ca ngi ta, ngn tr vic tin tu, nn gi n l t ma.

14

Mi tm gii: Dix huit localits: Mi tm ranh gii: Su cn trong: Mt, tai, mi, li, thn, . Su cn ngoi: Sc, thinh, hng, v, xc, php. Su thc gia: Nhn, nh, t, thit, thn v thc.

17

cm dao t ct, nghe v hu y , mi c th li mnh, li ngi. GIC NG TH SU B TH BNH NG Gic ng hiu bit th su, ngho cng c nhiu on hn, ngang tri kt duyn c. B Tt b th, bnh ng ngh n k on ngi thn, khng ngh n c c, khng ght k lm c. Tuy c tr hu, nhng khng phc c, cng khng th li mnh li ngi c, nn phi tht hnh ba cch b th15. Bit nhiu on ngho kh m lm s b th, tc l ti th. Bit s bnh ng ca k on ngi thn m khng ngh khng ght, tc l y

15

Ba cch b th: B th tin ca, b th gio php v b th khng s st

18

th. Php th ni r trn. Nay em ti th v v y th, vin mn ba cch th vy. GIC NG TH BY XUT GIA V HNH TT Gic ng hiu bit th by, li lm lo s ca nm th ham mun, tuy lm ngi th tc, khng nhim cnh vui trong th gian, thng ngh ba php y16, bnh bt17, php bo, ch nguyn xut gia, thanh bch gn gi mi o, hnh tt cao thng, t bi vi tt c mi ngi. Mc d tht hnh tr tu phc c nu khng xa la nm th ham mun trong cuc sng, th khng th no ni thnh ngi Tam Bo, tr tr Pht php. Phi bit cc c Pht

16

Ba php y: Ba y ca t kheo: h y: y nm iu. Trung y: y by iu v thng y l y chn iu

17

Bnh bt: Gi tt l Bt: Patra = Boi aumne. Vt dng ng thc n ca nh s kht thc. Khi Pht cn ti th, thng ba, mc o, m bt i vo thnh ph hay lng xm m kht thc.

19

trong ba i, khng c mt v no khng xut gia m c thnh o. Ba php y l y An Hi, nm iu; Ut a La Tng, y by iu v Tng Gi L, y chn iu. Song, thn tuy xut gia, nhng khng th gi gn o hnh thanh bch, gii c cao xa, t bi i vi tt c th tr thnh di trm hnh nghi ca Pht, ti cng thm nhiu, khng th khng bit. GIC NG TH TM TM RNG LN, GIP CNG KHP Gic ng hiu bit th tm, sanh t hng thnh, kh no v lng, pht tm i tha18, khp gip chng sanh; nguyn thay th chng sanh, chu kh v lng, khin cho chng sanh, an vui rt ro.

18

Pht tm i tha: Php tm rng ln, ht chng sanh. Tm i tha l tm i o. L tm Pht, rng ln bao la.

20

Tuy l xut gia, nhng khng pht tm i tha khp gip, th tm t khng chu bin; khng pht tm thay th kh cho chng sanh th tm bi khng tha thit. T bi chu bin tha thit, mi l chn Pht t, ni thnh gia nghip Pht t. TH BA L KHEN PHN CUI Tm vic gic ng nh th, chnh l ch gic ng ca cc c Pht, B Tt i Nhn, tinh tn hnh o, t bi tu hu, ngi trn con thuyn php thn, n b nit bn. Li tr v con ng sanh t, thot tt c chng sanh. em tm vic gic ng trn khai o cho tt c, khin cc chng sanh, gic ng kh sanh t, b la nm dc lc19, tu tm theo con ng Thnh. Nu t Pht, tng tm iu

19

Nm dc lc: Nm th ham mun l: Ti, sc, danh, thc, thy (ng).

21

gic ng ny, trong mi nim, dt v lng ti li, tin n con ng gic ng, chng ln bc Chnh Gic20, hng dt s sanh t, thng tr trong s an lc. Tm s gic ng nh th tr xung di hai mi ch, kt thnh danh ngh, tinh tn hnh o, di hai mi ch, kt thnh cng c t gic, chic thuyn php thn, ch tnh c s ng. B nit bn, ch tu c hin l. Ri tr li con ng sanh t xung di bn mi bn ch, kt thnh cng c gic tha. Duy c t gic, mi hay gic tha. Nu t Pht tr xung bn mi ba ch, kt thnh cng c tng nim, thng tng vn kia, quyt hay chuyn rng ngh nh ngha kia, phi dng t gic, gic tha ny, cho nn hay

20

Bc Chnh Gic: Sambudha: Qui a la connaissance de tout. Bc Pht, Bc gic ng hon ton hiu bit tt c, tc l Pht Th Tn, Pht Nh Lai.

22

dit ti m on kh sinh t, n ch gic ng m chng an vui thng tr vy. LC GII KINH BT I NHN GIC HT GING GII PHT NI KINH BN MI HAI CHNG PHT NI KINH BN MI HAI CHNG mc kinh c by ch, chung ring hip c hai, nhn php u r rng. Mt ch kinh l tn chung. Tt c tng kinh ca nguyn th v i tha, ng gi l kinh. Su ch Pht Ni Bn Mi Hai Chng l tn ring. Cc kinh khc, trong tn ring, c Pht l v
23

hay ni kinh, cn bn mi hai chng l php c c Pht ni ra. Ch Pht, ting Pht gi l Pht , dch l Gic Gi. C ba ngha l t mnh gic ng, gic ng cho ngi khc, s gic ng c vin mn. T mnh gic ng khng ng vi phm phu. Gic ng cho ngi khc, khng ng vi hng Thinh Vn, Duyn Gic. Gic ng vin mn khng ng vi cc v B Tt. Tc l c Thch Ca Mu Ni Nh Lai, mun c T Tn, gio ch th gii Ta B. Ch ni l vui theo bn hoi. c Pht dng s chng sanh lm bn hoi. C duyn cha n, yn lng i thi, c duyn thun thc, th Ngi theo bnh cho thuc. Bn mi hai chng, l nu danh ca s mc. Bi v t trong mt i gio ha ca
24

c Pht, Ngi la ra nhng im rt thit yu, rt r rng, v rt n gin, bin tp thnh mt quyn sch thch hp cn c quc ny. Do tuy vn lc nhng ngha rng, thng sut bn gio: Tng gio, Thng gio, Bit gio v Vin gio. i Hu Hn, Ngi Ca Dip Ma ng v Ngi Trc Php Lan ng dch Hu Hn tc l ng Hn, i vi Tin Hn m ni. Hong Hiu Minh, nin hiu Vnh Bnh, nm th ba, l nm Canh Thn. Hong nm chim bao thy ngi vng, ni c c yn sng nh mt tri, bay n trc n Vua. Hong em im chim bao hi qun thn. Quan th s Ph Ngh tu rng: Thn nghe bn Ty Vc c v thn linh, gi l Pht. im chim bao ca B H, chc l thy Pht ging. Bc s
25

Vng Tun cng tu rng: Xt trong sch nh Chu cng c ghi: Pht ging sanh, triu nh Chu, Vua Chiu Vng nm th 26 l nm Gip Dn. Lc by gi nc sng sui y trn, qu t rung ng, ho quang nm sc chiu sng khp h khng, quan thi s To Do bi trng qu cng rng bay trn tri l i Thnh Nhn phng Ty xut hin. Sau mt ngn nm, gio php lu b khp ci ny. Vua ra lnh khc bia ghi li, dng ti Nam Giao. Sau n i Chu Mc, tri t chn ng, c 12 ng ho quang trng , chiu khp bu tri. Quan thi s p a nhn thy cho l nh tng nhp dit ca i Thnh Nhn phng Ty. Vua Minh n nm th by l nm Gip T, sc ch quan lang trung Thi Am, quan lang Trng Trn Cnh, Bc s Vng Tun
26

v.v mi tm v n phng Ty tm gio php ca Pht. Cc s gi n nc n thnh ngi Ca Dip Ma ng v Ngi Trc Php Lan, dng nga trng ch kinh, thnh x li Pht v cc tng Pht ha trn tranh mang v. n nin hiu Vnh Bnh nm th 10 l nm inh Mo. n t Lc Dng, Hong hoan h kin to cha Bch M, dch kinh Bn Mi Hai Chng. n nm th 14, ngy mng mt thng ging, Ng Nhc o s cng cc thin nam tn n v.v trong tm h khng vui, dng t biu ln Vua, xin duyt li kinh sch lm th nghim, cho ti ngy rm, h t li cha Bch M, v ca pha nam, cc v y em cc kinh qu bu trn n v pha ng. Vua dng kinh tng, x li trn in by bu v pha Ty. Thin tn nhiu n khc
27

lc, knh thnh Thin Tn, ht lng cu khn, dng ci chin n thiu t kinh sch, cu cho kinh sch khng b tn hi. Lc trc dng ch thut ln tri, vo la, i trn nc, n hnh v.v u khng hiu nghim, nhng ch c x li Pht, c ho quang chiu sng nm sc, chiu thng ln h khng xoay trn nh bo ci, che khp i chng, chi che vng mt tri. Ngi Ma ng dng thn tc thng, bay ln gia h khng, i, ng, ngi, nm, thn ha t ti, tri ma hoa qu bu v tu cc bn nhc. Lc by gi trong i chng u hoan h, khen cha tng c. y l lc Pht Php mi vo ci Chn n21. Xt k th Ngi Ca Dip Ma ng v Ngi Trc Php Lan u l ngi Trung n

21

Chn n: Tc l nc Trung Hoa t xa n nay.

28

. Chng thy c hai danh hiu c dch ngha ra, m c gi l ngi dch, y l dng ting Hoa pht m theo ting Phn kia khin ngi phng ny hiu r vy. Sau khi c Th Tn thnh o22, Ngi suy ngh ly dc an tnh, l ti thng, tr i thin nh, hng phc cc ma chng. Ngi n vn Lc Gi23 chuyn bnh xe t diu 24 nhm Kiu Trn Nh v.v nm ngi chng c o qu. Li c t kheo hi cc iu nghi, cu Pht gii p. Th Tn dy truyn ch, mi mi khai ng, chp tay cung knh, thun theo li Th Tn ch dy.

Thnh o: Hon thnh t c chn l. Thnh Pht, thnh qu v V Thng Chnh ng Chnh Gic. Tr v yn sng gic ng Vn Lc Gi: Mrgadava. Parc aux gazelles. Vn Lc Gi gn thnh Ba La Ni, trong vn y c rt nhiu con lc, ni y c Thch Ca thuyt php ln u, chuyn php lun, cho nm v t kheo.
24 23 22

T diu : Aryasatyani. Quatre vrits exellentes. Bn chn l nhim mu, cng gi l T Thnh : Kh , Tp , Dit v o .

29

Ta chung cc kinh u c su th chng tn: - Mt l php th. - Hai l hay nghe. - Ba l c cm. - Bn l gio ch. - Nm l x s. - Su l ng nghe. y l Ti nghe nh vy, mt thu n, c Pht ng ti v.v Nay theo vn th lp cng dng chung ch hi khc cch trnh by. Bi v gio php ca Pht mi truyn n, v li thun theo th vn t phng y, qu ch gin lc. Song xt k su ngha u . Hai ch Th Tn tc l nu ra v gio ch; bn ch sau khi thnh o, tc
30

l nu ra c cm. Trong vn Lc Gi, tc l nu ra x s. Kiu Trn Nh v.v v li c t kheo tc l nu hay nghe v ng nghe khc. Bnh xe php gio ch, tc l nu ra php th. Bn vn trn vn chia ra bn tit. Mt cu, sau khi c Th Tn thnh o l li ni chung. K n t Ngi suy ngh cho n hng phc cc ma chng l truy nim php thnh o. Ba, t cu ti trong vn Lc Gi n chng c o qu, ba cu l ring trnh by lc u chuyn bnh xe chnh php. Bn l t cu, li c t kheo cho n cu thun theo li Th Tn ch dy l trnh by s pht khi ca kinh ny. Vn u ni hai ch Th Tn, tc l c Thch Ca Mu Ni Nh Lai l tri trong bc tri l Thnh trong qu Thnh, i vi tt c s vt trong th gian, tt c chng sanh trong
31

th gian, tt c chnh gic trong th gian, c xng l Tn. Thnh o l th no? Nu lun c Th Tn t khi thnh Pht ti nay, tri qua s kip vi trn khng th ni. Nh trong phm TH LNG KINH PHP HOA ni r. Nay v ci ny chng sanh c duyn vi Pht, nn trong thi qu kh, ngi sng lu hai mun tui, thi ca Pht Ca Dip, Ngi cn trong ngi v b x, thin nhn thanh tnh qun st cn c gio ha, cho n khi ngi sng lu trm tui, c duyn mi thun thc. Ngi th hin ging trn ti thnh Ca t La V, min Bc n ngy nay. Ph Hong tn l Tnh Phn, mu hu tn l Ma gia Vi, trong thai mi thng, t hng bn hu sinh ra, mt tay ch tri, mt tay ch t, mt nhn bn hng, mi
32

phng by bc du hnh t ni: Trn tri di t ch c TA l c tn. Sau li th hin lm ng t, hc khp cc ngh, khng mt ngh no m chng vt bc. n nm 29 tui, i do bn ca thnh, nhn thy cc tng gi, bnh, cht v v Sa Mn. Sau Ngi quyt ch xut gia, na m gi t vt thnh, dng dao vng co tc, b ht y phc th gian, mc o ca sa do v th thn dng cng; Ngi i tm hc khp ni. Trc ht Ngi theo o s A Lam Ca Lam hc tp nh V S Hu X25, khng bao lu chng ng. Tuy nhin Ngi cha bit rt ro, nn b ra i; sau theo Ngi Hut u Lam Pht tp nh Phi Tng, Phi Phi Tng X26, cng khng bao lu chng

25

nh v s hu x: Akincanyayatanasamadhi. Php nhp nh t ti cnh tri v s hu x. Nh tu hnh nhp nh thu n ci V Sc Gii, lin vo cnh khng v bin x

26

nh Phi Tng, Phi Phi Tng X: Tc l php thnd 9nh sanh ln cnh tri Hu nh, l ni cao nht trong V Sc Gii. Php thin nh ny rt tch tnh, tm tng tuy c nh nhng l khng, cho nn gi l phi tng, phi phi tng (chng phi tng, chng phi khng tng.)

33

ng nhng Ngi bit l cha rt ro, li b ra i, thy cc ngoi o, ua nhau tu kh hnh, hy vng cu c o. Mi k l ba nm, trn khng kt qu tt p, toan mun h, Ngi bn n ni Tuyt, th hin tu kh hnh su nm, mi ngy ch n mt t m, mt t bp, cn da bc ly xng, cui cng khng thnh o c. Ngi mi b tu kh hnh, th lnh bt sa bt ca ch em b Sugata, dn dn sc khe tr li y . K n Ngi n sng Ni Lin Thin, tm gi sch s, nhn lnh tm c kit tng ca v tri Thch ha hin k ng t cng dng cho Ngi. n di gc cy B , tri tm c ngi kit gi, dng tm t Tam Mui, hng phc cc ni ma, ngoi chng, i su vo bn th thin nh, qun st bn
34

chn l nhim mu, n m mng 7 thng chp ta, Ngi thu trit ba vic sng sut. n lc sao mai va l mc, Ngi hot nhin i ng, t c chn l v lu, thnh Pht. y l Pht bo xut hin trong th gian ln u tin. K trong chnh vn ni Ngi suy ngh v.v l khi ngi di gc cy, Ngi dng tr v s27 v tr t nhin28, r bit ly dc an tnh, l ti thng. Th nn trc b php bt thin, c c ci Dc, cng gic qun vo ni s thin; k li xa la gic qun, bn trong thanh tnh nht tm vo nh thin. Sau li xa la vng tm mng chng diu lc vo tam thin. Cui cng, b c kh v vui, b nim thanh tnh th nhp t thin. T trong thin ny,

27

Tr v s: Ci tr hu ca bc khng thy, ca ngi t mnh liu ng. Tc l Pht tr. Tr t nhin: Tc l Pht tr. Ci tr hu hon ton, sng sut, t nhin ca Pht tnh.

28

35

chng pht ba yn sng, ph li i ma vng, dt kin chp ca tm ngoi o. Hoc cu mi thnh o l tr cn bn29. T chng b , khi suy ngh v.v l hu c tr30. Li qun bn chn l lm cn bn thuyt php, vng lng ti thng, tc l qun dit , tr i thin nh, lin qun o , cc ma ngoi o, tc l kh, tp hai vy. Trong chnh vn ni vn Lc Gi, cng gi vn Nai, ti thnh Ba La Ni, tc l ch u tin c Pht chuyn bnh xe php. Ni bn chn l nhim mu. Kh, Tp, Dit, o l bn thnh k diu. Kh l qu th gian, tc l ch ba ci31, su ng32, sc tm nm un.

Tr cn bn: Ci tr ci r. Li cng gi l v phn bit tr. Nh l tr (ci tr in nh l). Chnh tr. Chn tr. Chnh do tr y m c ra cc tr thc khc, cng do h khng m sanh ra mun loi, nn gi l tr cn bn.
30 29

Tr hu c: Ci tr c v sau. Sau khi tu chn chnh mi c tr ny. Ci tr chn chnh su kn ph hp vi chn nh.

31

Ba ci: Trois mondes: Nhng chng sanh cha hon ton siu thot th cn trong ba ci. y l ci Dc, ci Sc, v ci V Sc.

36

Tp l nhn th gian, tc l ch kin hoc, t hoc phin no v cc nghip hu lu, thin c bt ng. Dit l qu xut th, ngha l nhn dit nn qu dit, lin c an vui tch dit v vi. o l nhn xut th, lc ni th c gii, nh, hu; ni rng th c ba mi by phm tr o. y l bn nim x33, bn chnh cn34 bn nh tc35, nm cn36, nm lc37, by gic chi38 v tm chnh o39 vy.

32

Su ng: Six voies. Cng gi l su th. Theo o Pht, chng sanh ty theo cn qu thin hay c ca mnh m chuyn vo trong su ng. Tri, a tu la, ngi, sc sanh, qu i v a ngc.

33

Bn nim x: Bn ch thng suy ngh: 1. Qun thn bt tnh 2. Qun th l kh 3. Qun tm v thng v 4. Qun php v ng.

34

Bn chnh cn: Bn iu sing nng chn chnh 1. Nhng iu c cha sanh, phi sing nng tinh tn ch cho pht sanh. 2. Nhng iu c sanh, phi tinh tn on dit. 3. Nhng iu lnh cha sanh, phi tinh tn lm cho pht sanh. 4. Nhng iu lnh sanh, phi tinh tn lm cho n tng trng. Bn nh tc: Bn php thn tc: 1. Dc nh tc. 2. Tinh tn nh tc. 3. Nim nh tc. 4. T duy nh tc. Nm cn: Nm th cn bn: 1. Tn cn. 2. Tn cn. 3. Nim cn. 4. nh cn v 5. Hu cn.

35

36

37

Nm lc: Nm sc mnh: 1. Sc mnh lng tin. 2. Sc mnh tinh tn. 3. Sc mnh suy ngh. 4. Sc mnh thin nh v 5. Sc mnh tr hu.

By gic chi: By chi gic ng: 1. Gic ng chn php. 2. Gic ng tinh tn. 3. Gic ng hoan h. 4. Gic ng khinh an. 5. Gic ng chnh nim. 6. Gic ng chnh nh. 7. Gic ng h x. Tm chnh o: Tm con ng chnh: 1. Hiu bit chn chnh. 2. Suy ngh chn chnh. 3. Li ni chn chnh. 4. Hnh ng chn chnh. 5. Mng sng chn chnh. 6. Tinh tn chn chnh. 7. Ghi nh iu chn chnh. 8. Thu nhip thn tm chn chnh.
39

38

37

Bn ci ny, ti sao gi l ? V n chc tht khng h. Li cn gi l bn thnh l sao? V ch c thnh tr mi chng bit m thi. c Pht chng thy bn l chc tht ny, chuyn khin tt c chng sanh, u lm cho chng hay bit, t trong hu c tr ca Pht lu xut ra ting php, vo trong tm chng sanh, cho nn gi l lun. Li na, ch lun cn c ngha trin chuyn. em gio php ny, chuyn ph cc kin hoc, t hoc cho chng sanh, nn gi l lun. Ni bn php lun ny gm c ba ln chuyn: - Mt l th chuyn. y l kh, tnh bc bch. y l tp, tnh chiu cm. y l dit, tnh c chng. y l o, tnh sing tu.

38

- Hai l khuyn chuyn. y l kh, cc ng nn bit. y l tp, cc ng nn on. y l dit, cc ng nn chng. y l o, cc ng nn tu. - Ba l chng chuyn. y l kh, ta bit. y l tp, ta on. y l dit, ta chng. y l o, ta tu. y l php bo xut hin trong th gian ln u tin. Kiu Trn Nh v.v nm ngi l ai? - Mt l A Thp B, dch l M Thng. - Hai l Bt , dch l Tiu Hin. - Ba l Cu Li, hoc gi l Ma Ha Nam. Ba v ny l b con bn Ph Hong c Pht. - Bn l Kiu Trn Nh, dch l Ha Kh.

39

- Nm l Thp Lc Ca Dip, hoc gi l B Phu. Hai v ny l b con bn Mu Hong c Pht. Lc u Thi t vt thnh xut gia, Ph Vng khng yn tm, sc lnh cho nm v ny i tm Thi T. Thi T th quyt khng chu v. Nm v ny khng dm v nc, lin xin theo hu cn. Khi Thi T tu kh hnh. Hai trong nm v khng chu ni hnh kh, lin t b i. Sau khi Thi T th thc, Ba v thch tu kh hnh cng t b i, v tng Thi T thoi ch. Cc v n trong vn Nai, mi v tu theo mi o khc nhau. Khi c Pht thnh o, qun st trc phi tm nm ngi ny. Ngi n tm h ti vn Nai. u tin Ngi chuyn bnh xe php, ging Bn Chn L. ng Kiu Trn
40

Nh ng o trc. Sau c Pht ni php, b th, gi gii, sanh ln ci tri, ch trch cc hnh ng bt tnh, khen ngi xut ly l s an vui. ng A Thp B v ng Bt t ng o mu. Thi php th ba, ng Ca Dip v ng Cu Li cng ng o. y l Tng Bo u tin xut hin trong th gian. Trong chnh vn on th t, li c t kheo v.v l th no? c Pht cho nm v t kheo. K li cho ba anh em ng Ca Dip Ba, v thanh nin Gia X v.v nm mi ngi ban c mt ngn v. Ngi X Li Pht v Mc Kin Lin v.v hai trm v. T v sau v s chng sanh, u tr thnh t kheo tnh. Ni n ch t kheo, phin dch l tr i, ngha l y th tr hai trm nm mi tnh gii, c lm rung phc trong th gian, ph
41

tr s i kht trn ci qu trong nhn ca mun loi chng sanh. Gm c ba ngha: Mt l kht s. Hai l ph c. Ba l b ma. Cc t kheo a ra cc nghi vn, yu cu c Pht gii p quyt nh i trn con ng gii thot. Chp tay l tiu biu cho s mt lng nghe php, khng ngh khng ngi g khc. Trn y l phn ta. Di y l phn chnh thuyt. c Pht dy: T bit cha m xut gia40 phi bit tm thng cn bn, hiu c php v vi, gi l Sa Mn41, thng tht hnh 250 gii, tu tp thanh tnh, tht hnh bn o hnh chn chnh, thnh bc A La Hn.

40

Xut gia: Ra khi nh. Ra khi nh th tc. Ra khi nh ba ci v ra khi nh v minh.

41 Sa Mn: Sramana. Moine. Sa Mn c ngha l: Cn gi; Tc gi; Php o: Ngi chu thiu, chu ngho, chng gi ca ci, chng c chi gi l ca mnh.

42

A La Hn l th no? L hng ngi bay i t ti, thn thng bin ha, sng lu nhiu kip, tr ng tri t. K l qu A Na Hm. A Na Hm l th no? L mng sng lu, thn linh trn ci tri th mi chn, ri chng qu A La Hn. K n l qu T Hm. T Hm l th no? Bc ny cn mt ln sanh ln ci tri, mt ln tr li nhn gian, lin chng A La Hn. Sau cng l qu Tu Hon. Tu Hon l th no? Hng ny by ln cht, by ln u sanh mi chng c A La Hn. Ngi no on c i dc, cng nh k cht t tay chn, chng dng li c na.
43

y l chng th nht. Ch r s sai khc ca qu chng Sa Mn, mun chng bn qu Sa Mn, cn phi t bit cha m i xut gia, bit r tm thng cn bn, hiu php v vi. Bi v cha m khng cho th trong Pht php khng cho xut gia. Xut gia m khng bit tm thng cn bn, th d thn la th tc, khng b rng buc hu vi, nhng khng c gi l Sa Mn. Bit tm l th no? R bit ngoi tm khng c php no ht, tc l ng c bin k42 l khng. Thng cn bn l sao? R bit vng tm vng tnh khng tht, tc l ng c y tha43 nh huyn. Hiu c php v vi l sao? R bit chn nh cng tt c php chng phi mt chng

42

Bin k: Tnh khp chp so o, m lm mi s vt Y tha: Nng theo vt khc m thnh. Mi vt y theo cc duyn t hp li m thnh

43

44

phi khc, tc l chng c vin thnh tht44. Ting Phn gi l Sa Mn (Sramana), Trung Hoa gi l Cn Tc. Ngha l sing tu gii, nh, hu, dt ht tham, sn, si. Thng tht hnh 250 gii, tc l gii hc tng thng. Tht hnh bn o hnh chn chnh, tc l hu hc tng thng, ngha l qun st bn chn l m tu hnh lm o. Ch A La Hn, ni c ba ngha: Mt l st tc, hai l ng cng, ba l bt sanh, l qu v hc th t, bc v sanh chng, dt ht kin hoc, t hoc trong ba ci. Bay i bin ha, y n c mt trong su php thn thng. Sng lu nhiu kip, ngha l ba th sanh thn45, rt hay ty nguyn i rt lu. Tr ng tri t l ni ch s tr ca bc La Hn. Thin thn

44

Vin thnh tht: Tnh trn y sng sut. Ng s l dung thng ca mi s vt.

45

sanh thn: Ci sanh, to thnh ci thn. Ngi tu hc chng c ngi v B Tt t bc s a sp ln, v mun t chng sanh nn h mun sanh vo u th lin c th sanh. y l nh sc mnh ca m thnh ra ci thn vy.

45

a k u c cm ng. Hoc c th mi khi i, mi khi ng u hay chn ng c tri t. A Na Hm dch l bt hon, tc l qu th ba. Tri th mi chn (19) l t T Thin Vng ln n ci tri V Phin l th hai mi (20) th vt qua di mi chn ci tri. Kia on chn phn t hoc ci Dc. Tc l trong ci tri Ng Tnh C, chng qu A La Hn, khng tr li ci Dc na. T Hm dch l Nht Lai, tc l qu th hai, on su phm t hoc ci Dc, tr ba phm cn li, nn phi mt ln ln ci tri Dc v mt ln tr li nhn gian, mi chng qu A La Hn. Tu Hon dch l D Lu, tc l qu u, on kin hoc ba ci, mi d vo dng
46

Thnh, khng a lc trong ba ng c. Nhng chn phm t hoc ci Dc hon ton cn, nn phi nhun sinh by i. y l thng thng phm ci Dc mc cho tham, sn, si, mn hay nhun sanh hai i. M hoc thng trung phm, hay nhun sanh mt i. M hoc thng h phm cng nhun sanh mt i. M hoc trung trung phm, trung h phm, ng nhun sanh mt i. M hoc h thng phm, h trung phm, h h phm, ng nhun sanh mt i. Sau khi by ln sanh t, mi chng qu A La Hn. y l ng v tun t m on l th, nu gia cng tn hnh m on th li khng nht nh. Song kin, tu hoc trong ba ci, tuy c nhiu phm, nhiu loi u do i dc lm cn bn, mt khi on ht i dc lin ra khi kh sanh t lun hi. Th
47

nn th d nh hai tay v hai chn mt khi b cht t, quyt nh khng cn dng li c na. c Pht dy: Ngi xut gia lm Sa Mn on tham dc, b n i, bit ngun tm ca mnh, thng l su ca Pht, ng php v vi, trong khng ch ng, ngoi khng ch cu, tm khng h o, cng khng kt nghip, khng vng nim, khng to tc, khng cn tu, khng thy chng, khng tri qua cc a v, m t tn sng. y gi l o. y l chng th hai. Ni r s chng qu Sa Mn, mc d c s sai khc, nhng l s chng, khng c sai khc. on i dc th phm thnh ng , bit ngun tm ca mnh, ng chp vn khng, thng chn 46

46

Chn : Ngha l hc thuyt chn tht khng sai khc, i vi tc . Nh ni th gian php l tc . Xut th gian php l chn , cng gi l tht

48

thm l ca Pht, ng sanh khng r php chn nh v vi, on tht bo, khng chng ngi dc i, bit ngun tm ca mnh u khng chng sanh, thng trung 47 thm l ca Pht, ng u khng r php chn nh v vi. Li na r bit ba ci dc i tc l khng, gi l dt tham dc b n i, bit ngun tm ca mnh bin k vn khng, t c chn thm l ca Pht, mt khng tt c khng, khng gi, khng trung m chng khng. Ng c nh lai tng, ngha nh tht khng, gi l php v vi. R bit ba ci dc i tc l gi, gi l dt tham dc, b n i, bit ngun tm ca mnh y tha nh huyn, t c tc thm l ca Pht, mt gi tt c u gi, khng khng, khng trung m khng gi, ng nh lai tng, ngha nh tht chng khng, y gi

47

Trung : Chn l trung dung. L trung o nht ngha, khng chp bn c m chng theo bn khng.

49

l php v vi. R bit ba ci dc i tc l trung, gi l dt tham dc b n i, bit ngun tm ca mnh, trn thnh vn , t trung thm l ca Pht, mt trung tt c u trung, khng khng, khng gi m chng trung, ng nh lai tng, la tc la phi l tc ngha phi thc, gi l php v vi. y l php v vi, vn t mnh sn c, khng thuc v mi sanh. Th nn trong khng ch ng, ch mt chn tm, ngoi tm khng c php, nn ngoi khng ch cu, bit r php nh chic b, th nn tm khng h o, on chng t m hoc nn cng khng kt nghip, chng tht tr cn bn v phn bit, nn ni l khng vng nim, chng quyn tr hu c khng ngh bn, nn ni l khng to tc. Tu xng theo bn tnh, tu tc l khng tu. Nn khng tu
50

ton tnh chng ng, chng khng c chng no khc, nn gi l khng thy chng. Cc a v cng nh trng thc ch r h khng, nhng h khng vn khng trng thc. Li na cng nh vo trong bin tuy bin ni c su cn, nhng cn su u l bin ln. Th nn ni rng khng tri qua a v m t tn sng. y gi l o. Tng gio th nhn dit hi chn, dit khng phi chn , nn chn khng tri qua cc a v. Thng gio tc s ton chn, nn chn khng tri qua cc a v. Bit gio th trung o theo duyn khng thay i, nn trung o khng tri qua cc a v.
51

Vin gio th mt sc mt hng u l trung o, nn trung o khng tri qua cc a v. Theo mt chng trn mi bit tnh khng b tu. Theo mt chng ny mi bit tu khng ngi tnh. Theo mt chng trn mi bit tc m thng su. Theo mt chng ny mi bit su m thng tc. Bn gio u lun, tnh tu, u lun su tc. Ai thng hiu ny th trong mt thi gio ca c Pht, suy t qu na vy. c Pht dy: Ngi co b ru tc l Sa Mn th lnh o php, b ca ci trong i, xin cu va , gia ngy mt ba n, di gc cy mt m ng, cn thn ch ng hai ln. Ci m khin cho ngi ngu, t l i cng dc.

52

y l chng th ba, khen ngi thng hnh u 48, dng lm yu thut chng o. Vn trn ni khng tu khng chng s ngi hiu lm, chp tnh b tu. Nn y c bit by ci hnh p d trn lao, dng lm phng php dt tham dc b n i. V nh tm gng xa, tuy sn yn sng, song l phi lau chi, mi c sng sch. c Pht dy: Chng sanh dng mi vic lm thin, cng dng mi vic lm c. Nhng g l mi? Thn c ba. Ming c bn. c ba. Thn c ba l: St sanh, trm cp, dm dc. Ming c bn l: Ni li i chiu, ni li hung c, ni lo xc, ni li thu dt.

u : Dhudanya dch l tu tr, ngha l phi b trn cu ca phin no, khin cu Pht o. V hnh u , kinh Pali c 13 mc. Kinh Trung Quc c 12 hnh.
48

53

c ba l: Ganh ght, gin tc, si m. Mi vic nh th khng thun theo con ng thnh. y gi l mi hnh ng c. Nhng c y nu ngn c, gi l mi hnh ng lnh. y l chng th t. Ni r thin c khng c t tnh, cng nh lt bn tay. Sanh t cng nit bn, duy c ba nghip ny li khng c vt g khc. Dt mng ca k khc, gi l st sanh. Khng cho m ly, gi l trm cp. Hai thn hnh giao hi, gi l dm dc. u lon kia y, gi l li i chiu. Tr ra mng nhic, gi l ni li hung c. Tm cng ming tri nhau, gi l ni lo xc. Li trau chut v ngha, gi l ni li thu dt. Sn tic tham dc, khng a k khc, gi l ganh ght. Hung bo tn nhn, m lng kt on,
54

gi l gin tc. i vi s l, m mt khng hiu r, gi l si m. Thn ming by chi, ch l con ng nghip. a ba chi, thuc con ng phin no; theo m lm to nghip, quyt b qu kh, kt di rng buc ba ci, nn khng thun theo con ng thnh. Cc c y nu dng, tc gi l mi iu thin, v nh ph ht ti tm, tc l sng sut, p tan bng tuyt lin thnh nc vy. Song c c s c, l c, nn chuyn c thnh thin, cng c s thin l thin. Chnh trong s thin. H phm, mi thin l nhn tu la. Trung phm mi. Thin l nhn loi ngi. Thng phm mi thin l nhn cc ci tri.
55

Cn trong l thin, chn thin l nhn hai tha. Tc thin l nhn B Tt. Trung thin l nhn Pht tha. Ba thin ny u gi l thng thng phm mi thin. Ngi tht hnh s thin, cha chc thng c l thin, nhng ngi tht hnh l thin, chc chn vin mn gm c s thin vy. c Pht dy: Ngi c cc li lm, nhng khng t n nn, chng dt tm kia, ti n y thn, nh nc chy v bin, dn dn thnh su rng. Nu ngi c li, t hiu bit li, i c lm lnh, ti t tiu diet. Cng nh ngi bnh c m hi, dn dn thuyn gim.

56

y l chng th nm. Theo ngn c lm lnh trn, nhng khuyn gng i li hnh thin. C li m khng sm hi th cng nh nc chy v bin, ngy cng su rng; bit li sa i th cng nh ngi bnh m hi, bnh dn thuyn gim. c Pht dy: Ngi c nghe ngi lm thin, c n nhiu lon. ng t ngn dt, ch nn gin trch, kia em n vic c ri t h gnh ly c . y l chng th su. Ch r thin hay thng c, nhng c khng th ph thin. Vn trn khuyn ngi ngn c hnh thin i li qua vic thin, e c ngi ngu, s ngi c kia nhiu lon, bn khng dm lm, nn khuyn rn cn thn ch gin trch ngi c, v c ni ngi kia i vi ta khng quan h g. Cng nh trong gng sng hin
57

hnh dung xu, hnh dung kia t xu, gng u c xu g? Thng nh mnh gin trch, th ngc li ci c kia tr thnh c v ta vy. c Pht ni: C ngi nghe ta gi o, tht hnh i nhn t, c n mng nhic ta. Ta lm thinh khng tr li. Mng nhic xong, ta hi: Cc ng mang l vt n cho ngi, nhng ngi kia khng nhn lnh, l vt v ai? Cc v kia tr li: Tr v ngi cho. c Pht ni: Nay cc ng mng nhic ti, nhng ti khng nhn lnh, cc ng t mang ha v thn cc ng, cng nh vang ng theo ting, bng chy theo hnh, cui cng khng chy khi, cn thn ch lm c. y l chng th by tc l chng trn minh chng ngi kia mang c n, t h
58

gnh ly c y. y nghe ngi mng tm khng pht gin, khng nhn lnh s mng kia, d nhin li mng nhic tr vo tm in cc ngi . Hi: Pht c lng i t sao khng cho ngi mng nhic khi b tai ng? p: Pht u mun cho ngi kia b ha ng, chnh v ngi kia t to ha ng. Nay khuyn cn thn ch lm c, tc l tr ngun ha kia. Tht l lng i bi. c Pht dy: Ngi c hi ngi hin cng nh nga mt ln tri phun nc ming, nc ming khng n tri, li ri vo mt ngi; ngc gi gieo bi, bi cha n kia, li tp vo mnh. Khng nn hi ngi hin, ha chc chn v mnh.
59

y l chng th tm. Khuyn nhc ngi c ch nn hi ngi hin v nn gip ngi hin. Nu ngi tht hin th khng c cch g gia hi c. Hai th d trn l mt bng chng ht sc hng hn. c Pht dy: Rng nghe thch o, o chc kh lnh hi, gi ch phng s o, o kia rt l v i. y l chng th chn. Rn khuyn ngi tu hnh, phi ht lng nghe, nghe ri suy ngh, suy ngh ri tht hnh, khng nn h ch qu ni ming tai. Rng nghe l th no? Khng bit theo vn vo php qun ch lo ghi chp danh ngn. Thch o l sao? Khng bit o vn tc tm, vng ngoi tm tm o. Gi ch l sao? Mi nim hng v tnh gic, khng xen tm danh li.
60

Phng s o l th no? Mi nim th hi ngun tm, khng hng ngoi tm cu. c Pht dy: Thy ngi ra lm o, hoan h gip , ng phc rt ln. Sa Mn hi rng: Phc c ht khng? c Pht ni: V nh la trong mt b uc, vi ngn trm ngi, mi ngi n mi nh uc chia ra ng dng, nu chn n, tr ti v.v uc ny nh c th phc cng nh th. y l chng th mi. Ni r cng c, mnh v ngi u li, phc khng cng tn. Th nh c ba cch: - Mt l t sanh th, ngha l dng ca ci gip ngi ngho cng.

61

- Hai l v y th, ngha l trong lc kh khn gip cho kia khng lo, khng s, khng kh. - Ba l php th, ngha l dng ba hc (gii, nh, hu) khin c bn li ch, chng nhng t mnh lm ba th o th, ng phc rt nhiu, m l khin bo cc ngi khc hnh s b th gip h, khin h hoan h, phc cng khng cng tn. T ch Sa Mn v sau l gii cc nghi vn. S c ngi ngu, chnh khi lm hnh b th, thy ngi khc ty h, s ngi khc chia cng c ca mnh, nn dng la trong cy uc ch r. Bi v chng nhng khng gim bt ni mnh, m phc bo cn trin chuyn th thng hn. Thu xa c hai ngi hi hoa, mt ngi t mnh cng Pht. Mt ngi kia a qua cho k khc
62

cng Pht. em vic ny hi c Di Lc. c Di Lc dy: Ngi t cng s thnh qu Pht Bch Chi. Ngi a cho ngi khc cng s thnh V Thng B . V sao? Bi v vui mt mnh khng bng cho nhiu ngi vui, cho t khng bng cho nhiu. o th v xut th u ni nh vy c. Nu chn n l d cho thnh qu Thnh. Tr ti l d cho ph ht ba chng: phin no chng49, nghip chng50 v bo chng51. c Pht dy: B th cm cho mt trm ngi c, khng bng b th cm cho mt ngi thin; b th cm cho ngn ngi thin, khng bng b th cm cho mt ngi gi nm gii. B th cm cho mun

49

Phin no chng: Nh tham dc, gin tc, ngu si v v s cc mi chng ngi khc i theo tham, sn, si. Nghip chng: Nh l ng nghch v thp c

50

51

Bo chng: Nh b a a ngc, ng qu, sc sanh. Ti hy bng chnh php, ti chng tin Tam Bo. Ba chng y ku l bnh ln.

63

ngi gi nm gii, khng bng cng cm cho mt v Tu Hon; cng cm cho mt trm mun v Tu Hon, khng bng cng cm cho mt v Tu Hm; cng cm cho ngn mun v Tu Hm, khng bng cng cm cho mt v A Na Hm; cng cm cho mt c v A Na Hm, khng bng cng cm cho mt v A La Hn; cng cm mi c v A La Hn, khng bng cng cm cho mt v Pht Bch Chi. Cng cm cho trm c Pht Bch Chi, khng bng cng cm mt trong cc c Pht ba i; cng cm n ngn c c Pht ba i, khng bng cng cm cho mt v khng nim, khng tr, khng tu, khng chng. y l chng th mi mt. So snh rung phc hn km khng ng, khin cho mi
64

ngi bit ch quy hng. Mt ngi thin hn trm ngi c, ch r bit. Mt ngi gi nm gii hn ngn ngi thin, v ngi thin trong th gian vng lm mi iu lnh, ch thuc phng php y dc xa, khng dng ba t quy lm th, khng thnh bn xut th. Nu ai hay th ba php t quy, phng tr nm gii l t ca Pht; lin bit php mn t , t nim x52 trong mt i, kham chng ba qu, nn c ngn ln hn ngi thng. Mt v Tu Hon hn mun ngi gi nm gii, v Tu Hon dt kin hoc d vo dng Thnh, nn ng xa hn trong ngoi phm phu vy. Mt v Tu Hm thng hn trm mun v Tu Hon. V Tu Hm on su

52

T nim x: Bn ch thng suy ngh, gii mc th 13 pha trn.

65

phm t hoc ci Dc, phin no dn dn ht, chnh vy khin cho trm mun tr qu Tu Hon, khi cha tu hnh thng tn, trn khng th bit hai cnh gii qu53, hung chi l hay n. Mt v A Na Hm thng hn ngn mun T Hm, v A Na Hm on chn phm t hoc ci Dc u ht, chnh khin ngn mun T Hm, trn khng hay bit cnh gii ba qu, hung l hay n ? Mt v A La Hn thng hn mt c A Na Hm l th no? Mun mun gi l c, A La Hn dt ht kin hoc t hoc, vt ra ba ci, khng tr hng ngi ba qu, hay bit hay n. Pht Bch Chi c hai hng: Mt l ra i c Pht, th gio 12 nhn duyn, ng o hun

53

Hai cnh gii qu: Hai qu v Thnh l T Hm v Tu Hon.

66

tp, gi l Duyn Gic. Hai l ra i khng gp Pht, qun mi vt nh huyn ha, t ng php v sanh, on kit dn dn, gi l c Gic, v A La Hn ch on chnh s. Pht Bch Chi, dt ht d tp, nn ni mt Pht Bch Chi hay thng hn mi c A La Hn. Cc Pht trong ba i. ng v tng gio mi qu Pht m ni, ba v s kip, tu hnh lc54 chnh tp thy u on ht, li ch v lng chng sanh, th nn mt Pht hay thng hn trm c Pht Bch Chi. V nim, v tr, v tu, v chng l th no? L ch bc vin gic s tr tr ln, cng c th gm nhip bit gio s a, thng gio s a. Bi v thng gio th sc vo khng, bit tt c php khng tnh, nn nim tc l

54

Lc : Su phng php thot: B th, tr gii, nhn nhc, tinh tn, thin nh v tr hu.

67

khng nim, tr tc l khng tr, tu tc l khng tu, chng tc l khng chng, n khi thnh Pht, hay ci tri Sc Cu Knh th hin thn ln rt cao, thng lnh ba ngn th gii, ring v hoan h a, trn tr pht tm, u chia chng php thn, u hay th hin trm ci lm Pht, tm tng thnh o55, do cng dng mt ngi ny, thng hn ngn c cc c Pht ba i. Li na tm ln trc, u l ng v rung. Ln th chn ny, tc l ng v tm. Bi v cha thng tt c cc s vt, nim vn khng nim, tr vn khng tr, tu vn khng tu, chng vn khng chng, nn i vi trong php bnh ng, chia hn chia thua. Nu r thng diu l khng nim, khng tr,

55

Tm tng thnh o: 1. u Sut lai nghi tng. 2. Lam T Ni vin ging sanh tng. 3. T mn du quan tng. 4. Du thnh xut gia tng. 5. Tuyt sn th hin tu kh hnh tng. 6. B th h hng ma thnh o tng. 7. Lc Gi uyn chuyn php lun tng. 8. Ta La lm h Bt Nit Bn tng.

68

khng tu, khng chng, th di t ngi c trn n cc c Pht u l hng khng nim, khng tr, khng tu, khng chng. Do ngi dng cm ln Pht, Pht cho con ch i, cng c khng khc. Ngi Duy Ma dng mt phn phm vt cng c Nan Thng Nh Lai, mt phn cho ngi xin n rt thp, nhng phc cng ngang nhau; nu khng bit phc hn thua sai khc, th khng r ch cao qu tu c; nu khng thng chng sanh cng Pht vn t bnh ng th khng dng ngun vc ng tnh c. y l thng ng thng khc, thng khc thng ng, php nh ca th gii cng nh php mn vi diu. c Pht dy: Ngi i c hai mi vic kh (20): Ngho cng b th kh, giu sang hc o kh, b mng quyt cht
69

kh, c xem kinh Pht kh, sanh i gp Pht kh, nhn sc nhn dc kh, thy tt khng cu kh, b nhc khng gin kh, c th lc khng dng kh, gp vic v tm kh, hc rng nghin cu k kh, tr dit tnh ng mn kh, tm tht hnh bnh ng kh, khng ni phi quy kh, gp thin tri thc kh, thy tnh hc o kh, theo ha ngi kh, thy cnh tm khng ng kh, kho gii phng tin kh. y l chng th mi hai. Lc ni hai mi vic kh m khuyn nhc. Thun lng th d, nghch lng th kh, song hay pht su tm lng th tuy kh m d, kia hoc ch chy theo dng i th tuy d cng kh. Lun ra ngho cng m lm vic b th l kh, nn tuy b th t c phc rt
70

nhiu, khng th khng gng sc. Song, hin thy c ngi ngho m hay b th, ngc li ngi giu li khng chu b th, th bn sn lm sao trnh khi. Giu sang hc o, so vi s b th th bit. Ngi th ai cng tn trng thn mng, thit hay b mng, lm sao c th lm c. Song cha nghe ai gi mng s cht, qu hay trng sanh bt t, th cng l vic tham tic! Kinh Pht kh xem, nay may mn xem c kinh Pht, nhng khng chu nghin cu k cng th cng vi ngi khng xem u c khc g. Pht ra i kh gp, nay may mn gp c o Pht m khng kp thi tin tu, th cng vi s khng gp u c khc g. Sc dc tuy thng tnh c tt p, nhng xt tht k vui t kh nhiu, hoc xt kia nh huyn nh bng, th u c kh g cht ng,
71

nu khi thy sc p, bit r cha chc ham cu th lng tham t dt. Nu khi b nhc ch dng lng tha th, l tr dit th lng gin t bnh. Xem s giu sang cng nh git sng trn u ngn c, th lm sao kh th n ngi, xem s vic ng nh gic chim bao, u cn nhc tm kh tr. Hc rng m khng nghin cu, cng nh ngi vo trong bin m khng c kim ch nam, lm sao thng sut. hc m sanh tm ngo mn cng nh mang nc mn ri vo rung t, ch c hi cho la m. c Pht thng ni c bn hng khng nn khinh thng: Mt l la tuy nh khng nn khinh thng. Hai l rng tuy nh khng nn khinh thng. Ba l con vua tuy nh khng nn khinh thng. Bn l sa mn tuy nh khng nn khinh thng.
72

Nay c ai khinh ngi cha hc, cha bit kia khng nn khinh khi vy. Tm bnh ng th cng dng c Nan Thng Nh Lai cng b th cho ngi h tin xin n, phc c khng khc. Dt phi quy th tt c s vt u l Pht php. Phi quy tnh cha qun, quyt khng th quy chn thin tri thc trong php gii, khng thy tht tnh mt tm nim hin tin, quyt khng th hc o v thng, khng hc c o xng tnh quyn tht, khng th ty thun ha nhn sanh, cha thng phng tin ty ha nhn, u hay xem cnh mi php gii nhng nht tm khng ng; nu khng th trong mi php gii thy tt c s l php gii, lm g kho gii ng th phng tin. Th nn bit 20 vic ny. Cc im sau kh hn cc im trc.
73

Sa Mn hi Pht: Nh nhn duyn no bit mng i trc? Lnh hi c ch o? c Pht dy: Tnh tm gi ch c th thng tn l o. V nh lau gng, bi i nh sng cn, dt ham mun, khng cu s bit ng mng i trc. y l chng th mi ba. hi nng v mng i trc, p nng v hiu r l o. Bi v ngi bit mng i trc cha chc lnh hi ch o, nhng ngi lnh hi ch o quyt nh bit mng i trc. Sa Mn hi Pht: Th no l thin? Th no l rt v i? c Pht tr li: Hnh o gi tm chn chnh l thin. Ch cng o hp nht l rt v i. y l chng th mi bn. Ch r thin khng c thin no hn chn tu; v i khng c v i no hn tht chng. Hnh
74

o gi tm chn chnh th mun vic lnh ng t hi. Ch cng o hp nht th th php gii vin dung. Sa Mn hi Pht: th no l nhiu sc mnh? Th no l rt sng? c Pht tr li: Nhn nhc c nhiu sc mnh, v khng nh c li thm an kin. Ngi nhn khng c c quyt c mi ngi tn trng, dit ht tm d, trong sch khng vt nh. y gi l rt sng. T khi cha c tri t, cho n ngy nay, mi phng c, khng c s g chng thy, khng c vic g chng bit, khng c iu g chng nghe, ng tt c tr, c th gi l sng nht. y l chng th mi lm. Ch r sc nhn nhc rt l v i, dit nh, sng xa. Nhn c ba th: Mt l nhn ni on hi,
75

cng gi l sanh nhn. Hai l nhn yn chu kh, cng gi l php nhn. Ba l qun xt chc chn php nhn, cng gi l nht ngha nhn. Nay t nhn ni on hi m vo nht ngha nhn. c Pht dy: Ngi m lng i dc kh thy c o. V nh lng nc, c ly tay khuy ln, cc ngi n, khng thy bng trong nc. Ngi b i dc giao kt, trc trong tm pht khi, nn khng thy o. Sa Mn cc ng phi b i dc, ht ci nh i dc, mi thy c o. y l chng th mi su. Ni r tm nc chng ta vn lng lng, tc l ch o, ch v i dc khuy ng, nn khng th trong mt nim, hin by nh tng mi php gii; b ht kin hoc, t hoc i dc
76

ba ci th chn o c th thy. B thin chn i dc, ht trn sa cu nhim th tc o c th thy. B qu bo i dc, dt ht cu nhim v minh th trung o c th thy vy. c Pht dy: Lun v ngi thy o. V nh cm uc vo trong nh ti, ti kia lin dit, nhng nh sng hy cn. Hc o thy chn l lin dt ti tm, nhng nh sng thng cn. y l chng th mi by. Su sc ch r v minh khng c t tnh, nn khi thy o tc thi v minh hng dit. Cng ch r v minh cha dit th khng c gi chn kin o. Bit phi dit v minh, khng sanh tm thoi chuyn; bit thng minh chn kin o, cng c th dp tng thng mn.
77

c Pht dy: o ta nim khng nim nim, hnh khng hnh hnh, ngn khng ngn ngn, tu khng tu tu, ngi no lnh hi th gn, ai m th cch xa. Ni nng o dt, chng b vt cu thc, sai trong ho ly, mt giy pht. y l chng th mi tm, ch r nim, hnh, ni, tu, u vt qua c khng hai bn, nhng khng th dng c khng tnh nng cy. Ngh tc l khng ngh, cho nn thng ngh ci ngh khng ngh ny, u phi dng khng ngh lm chng ngh ? Hnh v.v ba cu so vi y th bit, lnh hi c th gp vic ton chn. Ngi m th chuyn n cng xa, tng ni nng tc l tng gii thot, nn ni: ni nng o dt. Tt c vt tc l tnh chn nh, nn ni chng b vt cu thc, va tnh c khng, li
78

b cch bit, nn ni sai trong ho ly, mi va suy ngh, lin thnh tr ngi, nn ni mt giy pht. c Pht dy: Qun tri t, ngh phi thng, qun th gii, ngh phi thng, qun linh gic, tc b . Hiu bit nh th, c o rt nhanh. y l chng th mi chn. Ch r duy c tm thc qun, dp h cn tht, tri che t ch, lng phm chp thnh tht c thng tr. Nay qun xt tri th lnh nng thay phin, t th hm h di i, nh th sanh dit phi thng. u phi l ngoi tm c tht php. K qun trong mt thn, di l di i, ci l phng v. i vn mi nim khng dng, ci cng lun i khng nh, trong u c tht ng tht php. Th th dp bn h bin k. Tip qun
79

mt nim hin tin tnh linh gic, tc l la hai chp ng, php, bn thnh bn tr b 56. Th th cn nng tht tnh vin thnh. Dp h th khng ch tng ch, cn tht th khng ch tn gim, chng phi c, chng phi khng, chng hp vi trung o vy. c Pht dy: Phi ngh bn i trong thn, mi mi c danh t, u l khng c ng, ng u khng, kia ch nh huyn m thi. y l chng th hai mi. Khai th ngi dng bn i57 qun thn m vo php mn nh huyn. Trong thn cht cng l t, cht lng l nc, cht m l la, cht ng l gi. Tm ta r khng th c. Nng thnh

56

Bn tr b : Bn tr ca bc Pht. 1. o hu tr. 2. o hu chng tr. 3. Nht thit tr. 4. Nht thit chng tr. Bn i qun thn: Qun thn ny do bn i t hp li m thnh. Bn i l: t, nc, gi, la.

57

80

cng s thnh, th u nh huyn, nng qun s qun, cng li nh huyn. trong mt huyn th d, li c th thng sut l khng, gi, trung, nn bit qun thn bn i, tht s bao trm bn gio58. c Pht dy: Ngi chy theo tnh dc, cu thanh danh, thanh danh c t by, thn gi ri; ham thng danh trong i nhng khng hc o, ung cng nhc hnh. V nh t hng, tuy ngi nghe thm, thm n ht, la nguy hi thn, li cn hu hon. y l chng th hai mi mt. Ch r nhng ngi ho danh, khng nhng v ch m cn tn hi su sc vy. c Pht dy: Ti sc i vi ngi, ngi m khng b. V nh li dao bn

58

Bn gio: Bn gio l Tng gio, Thng gio, Bit gio v Vin gio.

81

c dnh cht mt, khng ngon mt ba n, tr con lim th b tai nn li t. y l chng th hai mi hai. Ni r mi v ti sc th t nhng tai hi qu nhiu. Ngi c tr khng th bt chc tr con kia lm cn. c Pht dy: Ngi b rng buc bi v con nh ca, cc th y cn hn lao ngc; lao ngc cn hy vng c ngy ra khi. V con khng c nim xa la. Tnh i v sc dc, u nn chy theo ui bt. Mc d c lo ming cp, tm phi gi cn thn. Nhy vo bn t chm m, nn gi l phm phu. Thu ng ca ny l bc La Hn xut trn. y l chng th hai mi ba. Su sc ch r ngi b chn vi bi v con nh ca, khuyn mau chng xa la. Ci Dc dng
82

nam n b con lm v con, cc th cung in lm nh ca; ci Sc dng v thin lm v con, t thin thin lm nh ca; ci V Sc dng si nh lm v con, ci tri t khng lm nh ca. i kin lun thu ht, ha hon ng nh ming cp. Theo hng m lun. Nh tha dng mt v gii thot lm v con, thin chn nit bn lm nh ca. Quyn gio dng du h thn thng lm v con, ra chn vo tc lm nh ca. Lm sao thu sut ng khng c hai mn, mi hon thnh c qu trung o v sanh. c Pht dy: i dc khng c chi hn sc. Tham mun ca sc rt l trng i khng g hn, nh c mt, nu khin hai bn ng; nhng ngi khp trong thin h, khng th lm o, c o vy.

83

y l chng th hai mi bn. Su sc ch r dc l bnh nng ca chng sanh. Kinh Pht n ni: Tm dm dc khng tr,ci trn khng th ra. c Pht dy: Nhng ngi i dc, cng nh k cm uc i ngc gi, chc chn lo s chy tay. y l chng th hai mi lm. Dy r i dc khng th tp gn. Ngc gi m cm uc, cha c ngi no khng chy tay. Tp gn i dc, lm sao khi tn php thn thanh tnh, hi cho tay phng tin. Thin thn dng ba nng ngc n ln Pht, mun ph hoi Pht. c Pht ni: Cc y da hi thi, n y lm g. i mau i! Ta khng dng! Thin thn cng knh phc, nhn hi Pht. Pht
84

v Thin thn gii ni. Cc v nghe xong chng ng qu Tu Hon. y l chng th hai mi su. Ch r c Pht khng b ma vng nhiu hi, m li cn gio ha ma vng. Thin thn tc l ma vng ba tun. Khi Pht sp thnh o, trc ht Ma vng khi binh gip n trit h, nhng khng hi c Pht, k dng hin ba nng ngc n, cng khng th nhiu hi c Pht, chng mi quy u. c Pht gio ha cho h chng c s qu Tu Hon. Ngi hay qun st cc n nhn cng ch l y da hi thi th dm c tr dit, mnh v ngi u li. c Pht dy: Lun v ngi lm o, cng nh g ln ti sng, theo dng nc m i, khng chm hai bn b, khng b ngi li ko, khng b qu thn
85

ngn cn, khng b dng nc xoy ng mt ch, cng khng b mc h. Ta bo v cy ny, s vo trong bin. Nhng ngi hc o, khng b tnh dc cung hoc, khng b t ma nhiu hi, tinh tn v vi. Ta bo m ngi ny chc chn c o. y l chng th hai mi by. Th d r ngi hc o phi xa la cc chng ngi. Hai b l d cho tnh dc: Kin t tnh dc v v minh tnh dc. Kin t tnh dc b m nhim con ng sanh t nh gp b bn ny; v minh tnh dc b m nhim cnh nit bn nh gp b bn kia. Ngi v qu tht l d cho cc t ma. Li i rng buc, nh b ngi li ko, thy li ngn che, nh b qu thn ngn cn. Dng nc xoy ng mt ch, chnh cng tinh tn tri
86

nhau, mc h chnh cng v vi tri nhau. Bi v khng th trc tm chnh nim chn nh, mi khi mun tin m tri li thoi lui, nh nc chy qu mnh b xoy, khng thng php tnh v vi th trc tng tu phc hu, cui cng thnh h mc. Th nn khng b tnh dc, sanh t nit bn cung hoc, khng b i kin cc t nhiu lon, chnh nim chn nh tinh tin r thng php tnh v vi, nh vy vic c o chc chn c bo m. c Pht dy: Cn thn ch nn tin ca ng; ng khng th tin c. Cn thn ch cng sc gp g, gp g sc ha lin sanh. Chng ng qu A La Hn ri, mi nn tin c ng. y l chng th hai mi tm. Su sc dy bo nh con nga kh iu phc. Ha
87

sc phi nn trnh. Chng sanh t v th n nay, ch v bung lung tnh dc chy theo thc, phi chu lun hi qu lu, cha chng qu A La Hn, thng cng v minh i kin, ng mn ng pht khi, u nn tin ng m khng dng mnh. c Pht dy: Cn thn ch nhn sc n b, cng ch cng nhau ni chuyn, nu cng ni chuyn, chnh tm suy ngh. Ta l v sa mn, ng i c trc, phi ging nh hoa sen di bn ly, tng ngi gi nh m, ngi ln nh ch, k nh nh em, tr th nh con, sanh tm thot, dt bt nim xu. y l chng th hai mi chn. Trnh by r phng thc xa trnh ngi n dt c to lnh vy. Trc dng hoa sen khng nhim m t i k, l chnh nim t li;
88

li xem nh m, nh ch, nh em, nh con m thot cho h, l tm t li tha, cng hai li tng ng, nim c t nhin tiu dit. c Pht dy: Lun v ngi lm o, nh mc c kh, la n phi trnh. Ngi tu hnh thy i dc, cn phi xa lnh. y l chng th ba mi. Ch by dy biu xa la cc tnh dc, ch nn la tnh dc n thiu hi. Su cn tnh, ging nh c kh, su trn cnh d nh la mnh. Lc cha n tm cng cnh c hai phi khng, cn phi xa la c hnh th thng. c Pht dy: C ngi lo s khng ngn chn c dm dc, mun t on m. c Pht dy: Nu on m kia, khng bng on vng tm. Tm nh ngi ch
89

huy, ngi ch huy nu ngng hot ng, th bao nhiu ngi ty tng u ngng ht. Tm t khng chm dt th on m khng ch g c. c Pht v m ni bi k: i dc sanh ni ng, ng ngh vng th n sanh, Hai vng tm, mi u tch tnh, Chng phi sc cng chng phi hnh. c Pht ni bi k ny l bi k ca Pht Ca Dip. y l chng th ba mi mt. Ch r mun on i dc phi on t vng tm. Phng php on vng tm, xt i dc t vng sanh, li cng cng t tng sanh, ch phi bit t tng ny l t mnh sanh?
90

Hay t ngi khc sanh? Chung nhau sanh? Hay khng c nguyn nhn sanh? Li na, t tng ny l trong hay ngoi hay c hai bn? L t qu kh, hin ti, hay v lai? Thi gian qun st nh th, t tng vng lng, v t tng vng lng, lin tch tnh, v tch tnh, i dc lin im bt, v i dc im bt, qun st tt c sc nh bng trong gng, tc l chng phi sc, qun st tt c hnh nh bt nc, my tri v.v tc l chng phi hnh. T xa, cc c Pht trin chuyn truyn trao, chng qua ch truyn phng php phng tin iu tm ny m thi. c Pht dy: Ngi t i dc sanh ra lo ngh, t lo ngh sanh ra s st; nu xa la i dc, th u c lo g s g!

91

y l chng th ba mi hai. Xt ni lo s trong ng i dc m khuyn ngi on dc b i. Chng sanh t v th n nay, vng nhn bn i l thn tng ca mnh, vng nhn su trn duyn bng dng l tm tng ca mnh, chp trc tham luyn khng chu tm b, lin sanh cc th lo ru, cc th s hi. Ch dng qun thn bn i, bit thn khng c t ng, dng bn i vn dng qun tm, bit tm v thng, i dc on, s st t tr. c Pht dy: Lun v ngi lm o tu hnh. V nh mt ngi cng vi mun ngi chin u. Mc o gip ra trn, hoc b khip nhc, hoc na ng thi lui, hoc chin u m cht, hoc c thng khi hon. Sa Mn hc o, phi nn kin tr tm ca mnh, tinh tin dng
92

mnh, khng s cnh trc mt, ph dit cc qun ma, m chng c o qu. y l chng th ba mi ba. V d ni r nhng ngi tu hnh lm o, phi y gii nh hu, chuyn rng tm hc o. V nh mt ngi, t v th cc m lm hun tp m lm. V nh mun ngi, th tr gii thanh tnh. V nh ngi mc o gip, duy nht kin tr tm kia th khng c khip s. y l sc tr gii. Tinh tn dng mnh th khng thi lui gia ng. y l sc nh vy. Khng s cnh trc th chin u cho n cht. y l sc hu. Hp li ba sc ny, ph dit cc ma t v th, m chng o qu. y l c thng khi hon. Sa Mn ba m tng kinh Ca Dip Pht Di Gio, ting nghe rt bun thm, suy hi mun thoi lui. c Pht hi v Sa
93

Mn, khi ng cn ti gia, thng lm ngh g? Sa Mn p: Con thch nh n cm. c Pht hi: Khi dy n dn th th no? Sa Mn bch: N khng ku. Pht hi tip: Dy n thng th th no? p: Kh nghe ting tt. Pht hi: Khng dn, khng thng trung dung th ting n nh th no? Sa Mn bch: Th ting n rt hay. c Pht dy: Sa Mn hc o cng nh th. Tm nu iu thch, o mi c th ng. i vi o nu lm qu hng say, hng say th thn phi nhc mt, thn m nhc mt th lin sanh phin no. nu sanh phin no th vic tu hnh phi thoi lui. Tu hnh m thi lui th ti chng chc chn gia tng. Ch c thanh tnh an lc, o tmmi khng thoi tht!
94

y l chng th ba mi bn. Ch r phng php hc o, phi kho iu thn iu tm, ch cho tr hon hay gp rt, mt ht thng bng. Nh Nho cng ni: Tin qu nhanh th thoi qu d. Li cng ni: Ch qun ch tr. Bi v qu tam tha mun t, phi hnh ng nh th. c Pht dy: Ngi tu nh ngi gia st, b r thnh hu dng, c tinh ho. Nhng ngi hc o, b tm cu nhim, tu hnh c thanh tnh. y l chng th ba mi lm. V d ch r cu nhim khng th khng tr. Khi tr c cu nhim, lin thnh thanh tnh. y gi l ch cn dt ht tnh phm, y l r c Thnh ch chng c tm hiu Thnh no khc, ch b php m lm, cho php sng sut hin l. Thnh Pht lm T u c
95

ngoi tm m c, chng qua tnh tr tp kh m thi. c Pht dy: Ngi xa la con ng c, ng lm thn ngi l kh, ng lm ngi, b n thnh nam l kh, ng thn nam, su gic quan hon ho l kh, su gic quan , c sanh ni trung tm vn ha l kh, sanh ni vn ha, gp c Pht ra i l kh, ng gp o, pht khi lng chnh tn, pht tm b kh hn, pht tm b , khng thy tu khng thy chng mi l kh nht. y l chng th ba mi su. Trin chuyn ch r nhng vic kh c su sc cnh tnh ngi, khin cho khng mt duyn lnh. Chng thng sut khng thy tu khng thy chng, th sao gi l chn chnh pht tm b , khng pht tm b chn
96

chnh, u gi l tm chnh tn, khng pht khi tm chnh tn, u gi gp o, gp Pht u c ch g, gp cng nh khng gp, th sanh gia nc cng nh bin a59, m bin a th su cn c cng nh khng , su cn cng nh khng , th d ngi nam cng khng phi ngi nam, l ngi nam khng thnh ngi nam, th thn ngi no c khc theo con ng c. Yn tnh m suy ngh, phi pht tm b mi chng ng yu ch khng thy tu khng thy chng. c Pht dy: Pht t xa ta vi nghn dm, nh ngh gii ca ta, quyt c o qu; bn mt bn tri ta, tuy thng thy ta, nhng khng thun gii ta, trn khng c o.

Bin a: Pays de la frontier. Bin l thin lch qua mt bn, ni ranh gii. a l t, cnh gii. Bin a l cnh gii a v mt bn, ch khng c ni trung tm, ch chnh ng.
59

97

y l chng th ba mi by. Su sc ch r tm gn th gn, tm xa th xa, nhng khng dng hnh tch lun xa hay gn. Li vng ting ngc ca Pht, trng gii nh th. t i mt php60, ti sao khng suy ngh? Trong Lut Tng K ni: Nc Ba La Ch c hai v t kheo, cng lm bn n nc X V ra mt nh l c Th Tn. ng xa gia ng kht nc, ton l sa mc khng c nc ung. Xa xa pha trc c mt ging cn. Mt v t kheo bm nc lin ung. T kheo khc thy trong nc c vi trng khng dm ung. V t kheo ung nc hi rng, sao s huynh khng ung? V kia tr li: c Th Tn ch gii lut, khng c ung nc c vi trng. V t kheo kia li khuyn rng: S huynh gng ung ch khng kho kht qu th cht

60

Mt php: o php vo lc iu tn. i mt php cch Pht xa i, ngi c trc th nhiu, nn t ngi tu hnh c o.

98

khng c yt kin c Th Tn. V trng lo p: Ta th mt thn mng, khng hy phm gii cm ca Pht, lin chu kht n cht, thn thc sanh ln cung tri o Li61, thn tri y , m trc n ch Pht, nh l di chn Pht, nghe php chng ng php nhn tnh. V t kheo ung nc, qua ngy hm sau, mi n ch c Pht. Pht bit r duyn c nhng hi: ng t u n v i vi ai? V t kheo lin thut li cc vic va xy ra hm qua. c Pht qu: ng l ngi si m, ng khng thy c Pht. Nu mun ni thy Pht th v t kheo trng lo cht kia thy Pht ri. T kheo m bung lung bing nhc, khng thu nhip cc cn, mc d cng ta mt ch, nhng xem nh xa cch ta

Cung tri ao Li: Trayastrimsas: Dch l tam thp tam thin, l ci tri th nh trong su ci tri Dc gii, trn cht ni Tu Di, ni xa tm mun do tun trn ci Dim Ph .
61

99

ngn dm. Kia tuy thy ta, ta khng thy kia. Nu c t kheo, bn kia b bin, tm khng bung lung, tinh tn tu tp khng bing nhc thc lim cc gic quan, d cch xa ta, ta thng thy kia, t kheo kia lun lun thn cn ta. c Pht hi mt v Sa Mn: Mng con ngi trong bao lu? Sa Mn bch: Mng ngi trong vi ngy. Pht ni: ng cha bit o. Hi Sa Mn khc: Mng ngi trong bao lu? p: trong ba n cm. c Pht ni: ng cng cha bit o. Li hi v Sa Mn th ba: Mng ngi trong bao lu? V ny bch rng; Mng ngi trong th ht. c Pht khen: Lnh thay! ng l ngi bit o.

100

y l chng th ba mi tm. Ch r mng ngi v thng, khng k khng bit. Mt thi k sc cng tm lun gn gi khng gin on, gi l mng cn. Chnh y theo ht ging bn thc gi lp, khng c tht php, hi th ra tuy cn, hi ht vo kh bo m, hung chi tng st na, st na mi nim sanh dit. Nu khng trm t qun st, lm sao bit r. Thu xa bn Ty Vc, c mt Quc vng, khng tin hiu Pht php hi v T s rng: Ta thy cc kh hnh ca ngoi o, cn khng th chit phc tm dm, nhng nay Sa Mn c bn vic nh th sao on c phin no ? T s tr li: i vng th bt mt t ti trong ngc, hai tay bng bt du y, cho tn ao ph cm dao bn i theo sau, nu mt git du khng ri ra ngoi, s x ti
101

khi b cht. Nu ri mt git, lin b cht chm. ng thi bn ng ng, Vua ra lnh cho cung phi m n, n ca xng ht, khp mi ni ca ma, th hi t ti nhn c nghe thy g khng? Vua ra lnh lm ngay cc vic. Ra lnh ti nhn bng bt du y, i khp bn no ng, ni c n ca xng ht, nhy ma rm r, nhng mt git du khng ri, nn t ti kia c n x ti cht. Vua cho lnh i t ti nhn vo hi: Nh ngi i bn no ng, c nghe thy g khng? Ti nhn tu: Lc con ch s mt git du ri l c con t, nn ch thy du trong tay m khng thy nghe g c. T s tu vi Vua rng: Ti nhn kia ch tic c mt thn ny thi, m i vi sc, thanh, khng dm thy nghe; hung chi Sa Mn vng li Pht dy: i l v thng, thn l
102

v ng, au n suy ngh kh sanh t v lng kip s, lm sao m khng lo on phin no. Cc ngoi o kia v.v khng bit v thng, v ng, chuyn mn kh hnh, ch l v ch. Lc y i vng mi tin phc li T s ging. i! Tht r mng con ngi trong th ht. u c i ngi t cm dao theo su, tm mi khng bung lung ? c Pht dy: Ngi hc o gic ng. Nhng li Pht dy, cn phi chnh tn thun ch. V nh n mt gia v hai bn ming u ngt. Kinh php ta cng nh th. y l chng th ba mi chn. Ch r kinh php ca Pht u nn tin thun, khng nn vng chia o, tiu, n, tim, m sanh tm khinh trng. Li dy ca Pht, khng
103

lun quyn, tht, u phi thc thi, khai quyn hin tht. Bn gio mi gio c bn mn, mi mn c bn tt n62. Nay c chp tiu, hy bng o, chp i hy bng tiu, chp s b l, chp l b s u tri vi Pht. c Pht dy: Sa Mn hnh o, khng nn nh con tru . Thn tuy hnh o, nhng tm o khng hnh, tm o nu hnh, u c dng hnh o. y l chng th bn mi. Ni r hnh o ni tm, khng ni hnh thc. Tm khng vo o, c chuyn nghi thc bn ngoi, cng vi con tru u c khc g! c Pht dy: Lun v ngi lm o, cng nh con tru, ch nng, i trong

Bn tt n: Siddharta. Bn php thnh tu cho chng sanh: 1. Th gii tt n. 2. V nhn tt n. 3. i tr tt n. 4. nht ngha tt n. Trong i thuyt php ca Pht khng bao gi Ngi ni ra khi bn tt n. Ngi dng bn php y khin cho chng sanh thnh Pht o
62

104

bn su, mt nhc khng dm nhn ng hai bn, ra khi bn ly, mi c th tnh dt. Sa Mn phi qun tnh dc63 rt d xu hn bn ly, lun trc tm nh ti o, mi khi au kh vy. y l chng th bn mi mt. Rn dy ngi phi trc tm nh o, nn ngh n thi k xut ly tnh dc. c Pht ni: Ta xem ngi v vua cha cng nh ht bi xen qua k h, xem ca bu vng ngc cng nh ngi , xem y phc la gm cng nh vi xu, xem i thin th gii nh tri ha t, xem ao nc A Nu cng nh du xoa chn, xem ca phng tin nh nhm ha bu, xem v thng tha cng nh vng la lc chim bao, xem Pht o nh hoa trc mt,

63

Tnh dc: Dsir, Pasion. Mi ham mun trong lng, nh ham tin ti, danh vng, chc phn, v p, hu xinh

105

xem thin nh nh ct tu di, xem nit bn nh gic ng ngy m, xem in o chnh nh nh su con rng ma, xem s bnh ng nh t tht nh nht, xem s hung ha nh cy bn ma. y l chng th bn mi hai. Kt thc ch r con mt Pht bnh ng qun st tt c cc s vt ph php chp ca chng sanh. Nhn gian mt trm nm bng mt ngy m trn cung tri ao Li. Mt i kip Ta B bng mt ngy mt m th gii Cc Lc, th vng hu vinh qu cng bi qua k h u c khc g? Kh huyt ca ch thin, thun l by th qu bu, t nc Cc Lc, vng rng lm thnh, khi Di Lc thnh Pht o, t ny cng u thnh lu ly, hung chi vng ngc ngi l bn th do cc vi to thnh, u c g qu trng.
106

Y phc tuy hng vi, chng qua che thn hnh, nu che xu h th vi xu u c hi g. i thin th gii cng l do tm. Mt tri ha t cng l duy tm; qun tng vn l vng, nn trong ngang dc ln nh qun tnh n vn l chn, thay i tm i thin, chng phi ln, chng phi nhiu: bin i tm ha t chng phi nh chng phi t. Nc ao A Nu cng du xoa chn, so snh theo y th bit. Ca phng tin l th no? Cc c Pht thi thit cc phng tin ba tha, nm tha64 by thnh ti65, chn ci chng sanh66. Chng sanh bm th php bo ny khc qu

64

Nm tha: Nhn tha, thin tha, thanh vn tha, duyn gic tha v b tt tha.

65

By thnh ti: By th ca ci v tinh thn ca hng Thnh gi: 1. c tinh, lng chnh tn. 2. Gii hnh trong sch. 3. Lng h thn. 4. Lng chn, qu thn. 5. Nghe nhiu bit rng. 6. Tr tu v 7. L x b, ri khi cc s tru mn. Chn ci chng sanh: 1. Ng th tp c a. 2. Ly sanh h lc a. 3. nh sanh h lc a. 4. Ly h diu lc a. 5. X nim thanh tnh a. 6. Khng v bin x a. 7. Thc v bin x a. 8. V s hu x a.9. Phi tng, phi phi tng x a.

66

107

khng di. Song ch Pht, chng qua l tht thi quyn, u c php tht, cho nn ch nh nhm hp bu ha m thi. V thng tha, tuy l s rt tht, song u l l tnh, y ca chng sanh, ngoi tm khng c php. Nn ni vin mn b , v v s c67. Nh vng la trong chim bao, u c vt g l tht u. Cc th trong Pht gio, l i vi phm tnh, tnh chng sanh khng sinh, Pht o u c. Ch khc ni v vi khng khi dit, chng tht nh hoa m gia h khng. Tu di ra bin, gi sng khng th di i li cun. Song tu di l php khng tht, chng qua l do bn qu bu, bn cc vi hp thnh. Thin nh cng khng php tht,

67

V s c: Chng ng chi ht, chng c chi m c. T mnh liu t rng cc php vn khng, tt c u nh h khng, nn khng thy mnh c, khng thy mnh c, khng nhn rng mnh bit. V s c cng nh: V s hu, v s tri, v s kin. i vi hu s c

108

chng qua l do cc tm, tm s, bn phn hp li thnh m thi. Sanh t nh m di, b v minh rng buc, nn ngy m u ng. Nit bn nh mt tri treo, tr hu khai thng, nn ngy m u ng. Lu chuyn trong ng sanh t, ch l su gic quan, an lc nit bn, cng do su cn, b tnh gic hp trn lao, gi l in o; nhng tht khng gim; b trn lao, hp tnh gic, gi l chnh nh, m tht cng khng tng, nn ch nh su con rng ma, chng qua l u ui thay i ln nhau m thi. Cc php u bnh ng, th ty theo mt php vi trn, tc cng mt chn a bnh ng, chng phi la ngoi tt c php, ring c mt i tng tng php mn68 ch l u u php php, u l i tng tng

i tng tng php mn: Ca php c chn tng tng qut v i. y l mt thut ng ch cho chn php tc l diu dng ca tm chn tht rt ro.
68

109

php mn vy. Y theo mt chn a m thi hnh ha o, nh y theo qu t m c cy bn ma: Xun th sanh, h th ti, thu th a, ng th rng. Thay nhau sanh, thay nhau ti, thay nhau a, thay nhau rng, sau ri li trc, trc ri li sau, khp trong mi phng, sut c ba i, u l thn lc t ti ca nh lai tng tnh. GING GII KINH PHT NI BN MI HAI CHNG Kinh ny n gio69, tim gio70 gm thu. Ban u xng hiu bit tm, thng cn bn, hiu php v vi. Gi l Sa Mn.

69

n gio: C hai ngha: 1. Dy cho thnh tu tc khc. 2. Dy cho bng gio php vn tt i tha. n gio vi tim gio.

Tim gio: Php mn dy dn dn, v chng sanh c cn tnh khc nhau, c chm (n) c nhanh (li) nn Pht ty tin m ch gio. Ngi dng tim gio, n gio hoc vin gio.

70

110

Li na ni tm khng rng buc o l, cng khng kt nghip, khng vng nim, khng to tc, khng thy tu, khng thy chng, khng tri qua cc a v, m t sng ti, gi l o. Tn ch kim cang v tr, php mn bt nh ca Duy Ma Ct, khng vt ngoi trn. Li cn ni: Cng dng cm nghn c cc c Pht ba i, chng bng cng dng cm cho mt v, khng nim, khng tr, chng tu chng chng. Lun v ngi khng nim, khng tr, chng tu, chng chng. l ch T Tnh71 Thin Chn Pht. Cc c Pht ba i gic ng n y m thi, khng c chi thm na c. Trong cc s cng dng, dng php cng dng l ti thng. Php cng dng l g? L bit c

71

T tnh thin chn Pht: Tnh mnh l tnh Pht thin chn, l tnh Pht thit t v th n nay chn tht khng h hoi, l c tnh sn c ca mi ngi.

111

bn tm ca mnh, hiu r cc php khng tch. Mi nim nh Pht ra i, mi nim nh Pht dit . l cng dng cm cho mt v khng nim, khng tr, chng tu chng chng. H phi tm bn ngoi ? y l n gio. Ngoi ra trong kinh cn n c bn chn o72, mi hnh lnh73 qu ch nhim dc, sch tn pht tm tu tnh nghip, cnh tnh i l v thng, gic ng huyn ha. y l tim gio. Lun v dc nhim khng b, th hnh thanh tnh kh thnh, hnh thanh tnh m khng thnh, th yn sng ca chn tm lm sao m pht? Th nn li phi nhc thm tu l phi dt i nhim b ham mun lm tr duyn

72

Bn chn o: Bn con ng chn tht, cng nh bn chn l m c Pht dy. Mi hnh lnh: Mi hnh ng hin lnh, tt p, cng nh mi iu thin tch cc li tha

73

112

hnh o, gi chn, nhng im ct yu l phi tr v v ng. Liu ng c v ng, tm cu t ht, yn sng ca tm thng hin tin. Nh th gi l php v vi. Th nhng, ngi trong th gian thng tham mn hu vi, khng b i dc, l ti sao? Bi v khng bit mng ngi v thng, th gii huyn ha, c vui trong giy pht, nhng b ng ly trong nhiu kip. Li dao c cht mt; cm uc i ngc gi, y l nhng li nhc cn thn. Nu ai c ch trng phu74, kia khng lo s lm, nhng phi tnh thc lun lun. Trong vn kinh ni: c Pht dy: V nh n mt, gia ming v hai bn mp u phi ngt. Ngi hc i vi trn, phi ht lng

74

Ch trng phu: Ch hng cao thng siu xut, ch hng cao thng ca bc i nhn, ch hng ca ngi xut th, ch hng tr v yn sng gic ng tm mnh.

113

tm hiu, th c th vo c ca ca tt c nm b kinh vy. Mt ngi hnh o dung thng, th kinh vn sng dy. Rt mong! GING GII KINH DI GIO GING GII KINH PHT DI GIO Ging gii kinh ny, phn ln c chia lm hai. u ging v mc, sau vo chnh vn. Trong phn u li chia lm hai: Mt, chnh gii mc; hai, lc ni ngi dch kinh. y l phn mt. 1. CHNH GII MC KINH PHT DI GIO Ba ch Pht Di Gio l tn ring. Mt ch Kinh l tn chung. Chnh trong tn ring
114

c Pht l ngi nng thuyt, Di Gio l php s thuyt. Nhn cng php u nu ra, nng cng s u gii by. Ch Pht ngha l gic. Chng sanh nhiu kip sng trong chim bao, Pht dt ht v minh nh t chim bao tnh thc, t gic ri li hay gic tha, gic ng tt c s vt u rt ro, nn gi l Pht. Li na, tm trong chim bao, tm khng th dit, gi l bn gic, t chim bao va tnh, bit r chim bao vn khng gi l th gic, t chim bao tnh, ch mt tm thc tnh, li khng c hai tm, gi l cu knh gic. Gic tnh ny, mun loi hm linh u , khng trc khng sau. Thch Ca Mu Ni, chng qua trc ng ch ng tnh ca chng ta, do th hin thnh Pht o, l o s chng ta.
115

Li na v chng ta nhiu i m lm khng gic ng, th nn trong tnh khng sanh, khng dit, li b sanh dit. V nh vng mt trng trn tri, nc trong th bng mt trng hin, nc c th bng mt. Th nn, Pht tht thng tr, cha tng dit , c bit l chng ta, mt hng phm phu sng trong i c trc, xng ni rng nhp dit, khin sanh tm bun ru luyn tic. Li na em tm i bi v tn, cu gip chng sanh v bin, cho nn tuy th hin nhp dit, nhng lu li li Di Gio, tip dn on hu cn. Ch Di l li, lu li, ch Gio l gio hun, ch dy. Cng nh sch Nho ni c mng cng nh ngi i ni li di chc, y theo m hnh, y thnh php t, khng y theo lm tr thnh ngi i

116

nghch t, bt hiu. Ch Kinh l hun php, hun thng, nh ch khc ging rng. CNG GI L KINH PHT THY NIT BN LC THUYT GIO GII Ch thy l lc gn nhp nhng cha nhp. Nit bn l la li dt quy, c ngha khng sanh khng dit. C bn th nit bn: 1. T tnh thanh tnh nit bn. Tc l mi s vt xa nay tng thng tch dit. Pht cng chng sanh bnh ng khng hai, khng tng khng gim. Th th khng lun ra vo. 2. Hu d y nit bn. Ngha l hng ba tha (Thanh Vn, Duyn Gic, B Tt) on kin hoc t hoc, on ht ging rng buc, nhng ch nng qu
117

rng buc, thn tm cn tn ti. y l ng v lc chng qu vo. 3. V d y nit bn. Ngha l hng ba tha thn lnh tr ngui, li tr v bn th khng danh khng vt. Nay chnh ng v lun ny gn vo vy. 4. V tr nit bn. Ngha l cc c Pht, ch B Tt, v c tr tu, nn khng tr sanh t, v c lng t bi, nn khng tr nit bn. Khng tr sanh t, nn hay khng dit m th hin dit; khng tr nit bn, nn khng sanh m th hin sanh. c Pht chng v tr x nit bn ny t lu, nay v c duyn tn chng sanh, cho nn th hin vo v d nit bn, tht khng ng ci dit hng dit ca nh tha. Li na, nit bn c ba ngha:
118

1. Tnh tnh nit bn tc l l th php thn, th th khng vo khng ra. 2. Vin tnh nit bn tc l bt nh, on m lm rt ro, minh hp tnh chn. Th th mt khi vo hng vo. 3. Phng tin tnh nit bn tc l gii thot, phng tin th hin, khi cc ng ha. Th th vi ln ra vi ln vo. Nu em ba ngha i vi bn th trn. Tnh tnh tc l t tnh thanh tnh nit bn, cng tc l th v tr nit bn. Phng tin tnh, tc l dng v tr nit bn, ngoi ra cn c hu d y, v d y; nu trong phn nh tha th nhip thuc vin tnh, dng phn t vin tnh, ch r thin chn, cha r trung , tc , ch tnh kin hoc, t hoc v phn on, cha tnh trn sa hoc, v minh hoc v bin
119

dch. Nu trong nh lai phn th nhip thuc phng tin tnh. Khi mi thnh o th hin ng vi hu d y ca nh tha. Nay khi dit th hin ng vi v d y ca nh tha. Lc ni l th no? L i vi lc bnh nht ni rng. y ch l n lc. Li na i vi hng i cn c thy gii trong Kinh i Bt Nit Bn, cn y ch gin lc m thi. 2. LC NI NGI DCH KINH i Giao Tn, Tam Tng Php s tn l Cu Ma La Thp dch. Vua Giao Hng kin thit quc gia, cng xng l Tn, cho nn gi l Giao Tn. Tam Tng l sao? L tng Kinh, tng Lut v tng Lun. Kinh bao trm nht tm. Lut
120

l quy ch ba nghip. Lun l khai hu bin ti. Dng ba hc ny t lm khun php cho mnh m cng lm khun php cho ngi, nn gi l Php s. Cu Ma La Thp, dch ngha l ng Th. Tui cn tr m c c ln. Phin ting Phn thnh ting Hoa, gi l dch. Vo chnh vn chia lm ba: I. Ni v phn ta. II. Ni v phn chnh tn. III. Ni v phn lu thng. I. PHN TA Pht Thch Ca Mu Ni, u tin chuyn bnh xe php cho ng A Nh Kiu Trn Nh. Sau cht ni php cho ng Tu Bt La, nhng ngi c duyn c , Ngi xong; n
121

di hai cy Sa La, chun b vo nit bn, lc y na m, vng lng khng ting ng, v cc t, lc ni php ct yu. Thch Ca dch l Nng Nhn, l h ca Pht. Mu Ni dch l Tch Mc, l tn ca Pht. ng v h th s tng c khc, nn trong Lun xng l bit tng. ng v tn, th cc c Pht l ng, nn trong Lun xng l Tng Tng. Li na ch Nng Nhn th tm t bi, khng tr v vi. Tng ny cng nh tha (Thanh Vn, Duyn Gic) hon ton khc. Tch Mc th tm i tr tu, khng tr hu vi. Tng ny cng vi nh tha lc ng. y hai tng tng v bit ny, gi l Pht. Ngha nh trc gii. Lun xt cu ny l php s thnh tu cng c rt ro.
122

c Pht thnh o ri, ni php bn mi chn nm (49) ngi v lng v s, nay ni trc sau bao trm th chung. ti vn Lc Gi, ba ln chuyn bnh xe php bn , cho nm anh em ng Kiu Trn Nh u tin. Cho n tn hi nit bn, ng Tu Bt La l ngi c sau cng. Ni cu chuyn php lun l sao? c Pht em t diu t ng trong tm mnh, a vo tm ca tt c chng sanh, gi l chuyn. Php ny hay tr phin no nghip kh ba chng ca chng sanh, gi l lun. Ngi Trn Nh nghe php ny, thy c l bn , ra khi bin sanh t, gi l . Ting Phn gi l A Nh, dch ngha l gii, cng gi l v tri.

123

Gii l th no? R rng thy l bn chn . V tri l sao? Cn bn tr75, chng ng chn l, khng cn nng, s. Kiu Trn Nh dch l Ha Kh l h ca Tn Gi. Tu Bt La dch l Ho Hin, hoc phin dch l Thin Hin, ng vn ngoi o, ti thnh Cu Thi Na, sng ti mt trm hai mi tui (120t), nghe Pht gn nhp nit bn, mi n ch Pht, nghe php bt chnh o, chng c s qu. Nhn ngi lin xut gia, tip tc nghe php T Diu thnh bc A La Hn76. Trong chnh vn c hai cu: u tin chuyn bnh xe php v cui cng thuyt php. Lun gii l khai trin php mn, thnh tu cng c rt ro. Hai cu: A

Cn bn tr: Ci tr ci r, li cng gi l v phn bit tr, nh l tr. Ci tr t nhin nh h khng, khng nng theo tm thc, khng da vi ngoi cnh, hiu ra rng, tt c u tc l chn nh.
76 75

Bc A La Hn: Arhat: Qu thnh th t. Ai chng n qu ny. A La Hn c ba ngha: ng cng, st tc v v sanh.

124

Nh Kiu Trn Nh v Tu Bt La, lun gii gi l t thnh tu cng c rt ro. Nhng ngi c duyn c , Ngi xong, ni r tr Pht soi xt cn c, hng khng qun mt, nhng chng c li ch, s nhiu tnh chng cng tn. Lun ni l i tng tng thnh tu cng c rt ro vy.Sa la dch l kin c.Song th l th no? Cy ny c bn phng, mi phng c hai nhnh, mi mt nhnh ti v mi mt nhnh kh, nhnh trn hp nhau, gc di lin nhau, tiu biu cho bn c77, ph tr tm in o78, hoc ch thy mt cp, tc l tiu biu ph

77

Bn c: Bn c siu vit l c chn thng, chn lc, chn ng, v chn tnh. Tm in o: Bn in o ca phm phu v bn in o ca nh tha. in o ca phm phu:

78

1. Thng in o: Cc php trong th gian u l v thng, m h cho l thng. 2. Lc in o: trong th gian u chu cc mi kh, th m h cho l lc (vui). 3. Ng in o: trong th gian, vn khng c ci ng, ci ta, ci bn th ch t, th m h chp l ng. 4. Tnh in o: Cc php trong th gian u l bt tnh, th m h cho l tnh. in o ca nh tha: 5. V thng in o: i vi nit bn l thng, th m h k cho l v thng. 6. V lc in o: i vi nit bn l lc (vui), th m h k l v lc, kh no. 7. V ng in o: i vi nit bn l ng (chn ng, chn nh, Pht tnh), th m h k l v ng. 8. V tnh in o: i vi nit bn l thanh tnh, th m h c k cho l v tnh, u trc.

125

tr on kin79, thng kin80, theo i c, tiu c khc nhau, cho nn thy khc m thi. Na m tc l tiu biu cho l trung o. i tha dng chng phi ti, chng phi kh lm trung o. Tiu tha dng la on la thng lm trung o. Vng lng l sao? L tm hnh x dit. Khng ting ng l th no? L ni nng o dt. Lun gii gi bn cu ny l t tng nhn qu, thnh tu cng c rt ro. Ni gia hai cy l nhn t tng. Gn vo nit bn l t tng nhn cng qu. Lc y na m l t tng chung. Vng lng khng ting ng l t tng qu. Cc t l th no? L bc thng th b con, nhn v sai khc. Php ct yu l php g?

79

on kin: kin cho l dt tuyt. kin ca k chp khng, chp v thng. kin ca k cho rng thn tm con ngi ta, qua mt i ny th dt ht, chng c chi l ti, phc, lun hi, tri vi Thng kin: kin cho rng thn tm l thng tr chng dit. C hai kin y, u l bin kin; Mt bn cho rng cht ri mt hn. Mt bn cho rng cht ri cn mi mi.

80

126

Tc l php v sai khc ca th gian v xut th gian. Lun gii nhng cu ny phn bit tng tng thnh tu cng c rt ro. Lun v gn nhp nit bn th khng c c hi gp li na, n gia m l thi gian khng nhiu, nn phi lc ni nhng iu ct yu. Li ti hu cnh tnh sch tn, chn tht khng tha mt ch mt . Pht t phi khc trong xng ghi vo lng II. PHN CHNH TN Phn ny chia lm hai phn: A. Ch r php ct yu chung ca th gian. B. Ch r php ct yu ring ca th gian.

127

Trong phn A ch r php ct yu chung ca th gian li chia ra lm ba phn. 1. 2. 3. Php ct yu i tr t nghip. Php ct yu i tr dng kh. Php ct yu i tr dit phin no.

Phn 1) Php ct yu i tr t nghip li chia ra lm bn: a. Ni r gii cn bn thanh tnh. b. Ch r phng tin xa la gii thanh tnh. c. Ni r gii hay sanh cc cng c. d. Khuyn tht hnh gii c nhiu li ch. Gi y ni v phn th nht: a.

Ch r gii cn bn thanh tnh.


128

T kheo cc ng! Sau khi ta dit , cc ng phi tn trng gii lut, c gii lut cng nh ti gp sng, nh ngi ngho ng ca bu, phi bit gii lut l i s ca cc ng, ging nh ta cn i, khng khc g c. T kheo, Trung Hoa dch l tr i, tc xng rung phc vy. Li c ba ngha. Mt l b ma, hai l kht s v ba l ph c. Song li dy ca Pht, gio hun chung tt c bn chng t, m trong kinh mi ch, ring ni t kheo, cng c ba ngha: Mt ch xa la tng vy; hai l ch con ng phng tin ca i tha, cng chung vi nh tha; ba l v ng u trong bn chng. Ni v ng u tc l bao trm bn chng, cng u ng hnh xa la vy.
129

Ni sau khi dit l sao? Tc l th hin ngha li dy. Ba la mc xoa, Trung Hoa dch l bo gii thot, cng phin dch l bit bit gii thot, cng ni rng x x gii thot. y tc l php dit khng cng tn, y theo php thn ny, vt qua hai th chng ngi, ng m chng phin no, nn ni nh ti gp sng, ng khng, khng chng ngi cn lnh, nn ni nh ngi ngho ng ca bu. Khi Pht cn ti th, tn Pht lm thy. Pht dit v sau dng gii lm thy. Khng th tr gii, th ng mt nh nh cch mun dm; nu hay tr gii th trm i no khc g ng thi. Ming vng li thnh tht nh th, v sao b y tm cu g khc!
130

b. Ch r phng tin xa la gii thanh tnh Ngi gi gii thanh tnh, khng c bun bn i chc, an rung nh nui dng nhn dn, ti t sc sanh, tt c cc th trng ta v cc ca bu, u phi xa la nh trnh hm la. Khng c n cht cy c, khn t o vn, ha hp thuc thang, xem tng tt xu, nga xem tinh t, xt bc nn hay h, tri s tnh k, u khng nn lm. Tit thn khi n ung, thanh tnh t sng; khng c tham d cc vic i, thng i s mng, ch thut thuc tin, kt bn vi cc nh ho qu, thn cn vi k ip mn81 u khng nn lm, phi

81

ip mn: Ngi n chi, chng din ho nhong bn ngoi, khu gi.

131

chnh mnh oan trang, chnh nim cu , khng c bao cha vt rn, a ra cc vic l i m lm dn chng, i vi bn th cng dng, bit lng bit , tm cc dng, khng nn dn cha. Trong y c hai on vn chnh. T u n khn th o vn l h gii khin khng ng tng thm li ca phm phu. T cu chim tng cho n cu khng nn dn cha l h gii khin khng ng ngoi o tn tr. Trong phn u gm c mi mt (11) vic: 1. Khng c i bun l tng thm li phng tin cu li. 2. Khng c bn, s tng thm li hin tin cu li.
132

3. Khng c i chc, s tng thm li giao dch cu li; nu y theo gi i, khng cu li tm, khng phm php thc bun bn, nh trong i lut c ni rng. 4. Khng c an rung vn, l ni lm tng thm li, ch ni rng ri cu nhiu s an n. 5. Khng c cha nui nhn dn, s tng thm li b con. y ch ngoi b con, ngi khng ng . 6. Khng c nui ti t, s thm li kh sanh tm ty h. Khi hng v cc ngi ny d sanh tm ng mn. 7. Khng c nui sc sanh, s thm li dng sanh cu li.

133

8. Khng c trng ta, s tng thm li l nhiu cng vic. 9. Khng c cha cc ca bu, s tng thm li dn cha. 10. u phi xa la nh trnh hm la, s tng thm li bt gic. 11. Khng c n cht c cy, khn t o vn, y l khng thun oai nghi v thm li tn hi chng sanh. Mi mt th ny l cc vic tng thm li lm. Tu hnh B Tt phi mau xa la, khng nn gn gi. Hoc c ch no v i chng khai cho, nh trong i lut ni, cn phi tinh tng xt li. Trong chnh vn th hai, trc ngn chung nm vic, sau ch r ba ch v gii lut. Trc nm vic l g? Mt l khng c
134

ha hp thuc thang; hai l xem tng tt xu; ba l nga xem tinh t; bn l xt bc nn hay h; nm l tri s tnh k. Cc vic trn u thuc v t tm cu li; khng thng c nhn duyn chnh php nn b ngn cm. K l thn ni gii lut c nm cu: Mt l thn tit , i tr ngi khc cu bung lung chng ngi; hai l khi n ung i tr ni chng, gip khng nhm ; ba l thanh tnh t sng i tr chng ngi cng tng tm cu; bn l khng c tham d vic i l tnh mnh ngn chn vic i; nm l khng c i s mng, l tn trng tnh mnh, khng lm cc vic khinh tin. Tip l ming ni gii lut, c hai th t ng khng nn to tc: Mt l nng theo
135

li ni t php, ngha l li ni t thut, no hi chng sanh v y theo t nghip, to tc nhng li bt chnh, bin lun trong th gian, tc l ch thut thuc tin vy. Hai l y theo li ni ca ngi t, ngha l cng tc h ng ni khng chn chnh, dng nhng li th b, v thn cn h hng, ni li ng mn, tc l kt bn vi ngi ho qu, gn gi vi k ip mn. Sau cng ni gii lut c su cu: Mt l phi t tm oan chnh, i tr chng thy nhiu li k khc, khng phm tm t tnh. Hai l chnh nim cu , i tr chng t t duy, hay t k thp thi. Ba l khng nn bao cha vt rn, khng lm nh tnh gii, khng th tr tm nh. Bn l khng c by vic l i, m hoc i chng, xa la cc vic v duyn, nu r
136

thng hnh ca mnh, khin ngi khc khng hiu chn chnh. Nm l i vi bn cch cng dng bit lng, bit , i tr chng ngi vi s th dng trong cc dng khng hn cuc, khng hm , nu vo phn chnh nh th bit lng, nu vo phn o th bit . Bn cng dng l g? Thc n ung, y phc, ngo c, thuc thang. Su (ng) ng cng dng khng nn dn cha, xa la ham mun, tm cha ng cc dng c. T trn phng tin xa la li ca phm phu v ngoi o, th khin gii thn c thanh tnh tip ni php thn thanh tnh ca Nh Lai. c. Ni r gii hay sanh cc cng c. y lc ni tng tr gii. Gii l ci gc chnh thun gii thot, nn gi l ba la mc xoa (gii php). Nh y theo gii ny
137

c sanh cc thin nh v dit kh sanh tr tu. Gii th duy nht, y gi l v tc. Gii tng rt nhiu. y l nm thin82, by t83. Nay em vic hng dng, rt l d phm m ni, nn gi l ni lc. Chnh gii hay thn, ming, qua khi b c, thnh tu ba nghip gii thot. Th nn ngi tu hnh, nu mun chnh thun gii thot, phi dng gii ny lm gc, nh gii sanh nh, nh nh pht hu, nh hu u t gii m sanh. d. Khuyn tht hnh gii c nhiu li ch. V th cho nn, t kheo phi tr tnh gii, ch km khuyt; nu ngi hay tr tnh gii, th hay c php lnh. Nu khng

Nm thin: Theo trong lut c: 1. Ba la di. 2. Tng gi b thi sa. 3. Ni tt k ba dt . 4. Ba la x ni. 5. t kit la, gi l nm thin.
83 82

By t: Trong Lut ni: Nm thin thm hai php na: By dit trnh v hai bt nh, gi l by t.

138

tnh gii, cc cng c lnh u khng th sanh. Th nn phi bit, gii l s mt, l tr x cng c yn n. Trong y gm c nm iu khuyn: 1. Phi tr tnh gii l khuyn khng mt t th. 2. Ch cho km khuyt l khuyn khng nn b phng tin. 3. Hay c php lnh l khuyn thng nhm cc cng c. 4. Nu khng tnh gii v.v l khuyn bit nhiu li xu. 5. Tr x cng c yn n l khuyn tr x yn n,ch nn tr ch khng yn n.

139

Phn u php yu i tr t nghip xong ri. 2. Php ct yu i tr dng kh. Phn ny li chia lm ba: a. b. c. i tr kh cn dc bung lung. i tr kh n nhiu. i tr kh bing nhc ng ngh.

Trong phn a) i tr kh cn dc bung lung li chia lm hai: 1. 2. 1. i tr kh v cn bung lung i tr kh v dc bung lung. Phn i tr kh cn bung lung:

T kheo cc thy! hay gi gii phi ch ng nm cn, ch cho bung lung chy vo nm dc. V nh nhng ngi chn tru, cm gy trng chng chng,
140

khng cho bung lung phm n la m ca ngi. Nu nm cn bung lung, chng nhng b nm dc li cun, m l hi khng b bn, khng th ch ng, cng nh con nga d, khng cm cng ch ng, n s a ngi sa ni hm h. Nh b cp gic, kh ch mt i; ha hi ca nm cn, tai ng n nhiu kip, b hi rt nng, khng th khng cn thn. Th nn ngi tr ch ng m khng chy theo, gi chng nh nga gic, khng cho bung lung, gi s cho chng bung lung, khng bao lu s b tn dit. hay gi gii, ch hai th cn bn v phng tin trc m ni. Sau chnh ni r php ct yu h cn. Gm c ba th d: u tin phi ch ng nm cn l d chn
141

tru, trc ni php, sau ni d. Nm cn l mt, tai, mi, li, thn. Nm dc l sc, thinh, hng, v, xc. Tru l d cho nm cn. Ngi chn l d thy t kheo. Cm gy l d cho ngh n gii. La m l d cho cc cng c lnh, tc l cc php gii nh K , nu bung lung nm cn l d cho con nga d, cng trc ni v php, sau ni d. Con nga d cng d cho nm cn. Cm cng ch ng cng d cho ngh n gii. Hm h d cho ba ng c. Bi v bung lung nm cn, chng nhng gy chng ngi vic lnh, li chc chn sa vo ng c. Th nn ni: Ch c ng dc l sai tri khin phi tri dt linh inh khng b m. Sau cng ni nh b cp gic l d cho gic cp, trc ni d, sau ni php. Hi
142

n nhiu i, ha kia cn ln hn cp gic. Thng nh khng ch m cng khng ty, h c gi l ngi tr ? Li, gi nh bung lung, khng bao lu tn hoi, cng nh cht mt dnh trn li dao bn, khng mt ba n, a con nt lim , lo nn b ct li m thi. 2. i tr kh dc bung lung: Nm cn ni trn do tm lm ch. Th nn cc ngi phi c gng ch ng vng tm. ng s ni tm hn l rn c, th d, on gic, la d vt khi, cha lm th d. V nh c ngi, tay bng bt mt, ng chuyn vi vng, ch nhn ni mt, khng thy hm su. Th nh con voi cung khng mc st; con vn, con kh nm c nhnh cy, nhy nht, nho ln kh m cm ngn, phi gp rt
143

gii ta, ch cho chng bung lung. Vng tm ny th lng, mt vic lnh ca ngi. Ngn vng tm vo mt ch, khng vic g chng lm xong. Th nn thy t kheo, phi sing tinh tn, chit phc vng tm cc thy. Nm cn l sc php, ngoan n v tri, y theo vng tm m chuyn, cho nn u dng tm lm ch. Do mun ch nm cn, khng g bng ch vng tm. Ni c gng ch tm l th no? Phi bit tm ny c ba th tng chnh nh, c ba th chng ngi php: Mt l chng tm tnh sai khc, hay chng chnh nh khng hai nim. Hai l chng khinh ng khng iu ha, hay chng chnh nh iu nhu khng ng. Ba l chng ngi mt cc cng c, hay chng chnh nh khi nhiu cng c.
144

Trong chnh vn: ng s ni tm v.v Trc ni r chng ngi tm tnh sai bit; tham phn phin no ht nt cn lnh, qu hn rn c; sn phn phin no nut hi cn lnh, qu hn th d, si phn phin no, tn dit cn lnh, qu hn on tc; ng phn phin no, thiu t cn lnh, qu hn la d trn lan, cho nn ni cha lm th d vy. K , th nh c ngi, ch r chng khinh ng khng iu ha. Bt mt th d nm cn th lc nm trn. ng chuyn khinh tho d cho chuyn thc theo di cc cn, mi nim khng nht nh, ch xem ni bt mt, d su thc ch duyn su trn hin i; khng thy hm su, d cho khng bit chng ngi v lai.

145

Chng ngi c hai th: Mt l ch sanh khng ngi. Hai l chng ngi khi tht hnh tt c hnh, khn kh khng th thnh tu. Voi cung khng mc st, d cho tm khng chnh nh km ch. Con vn, con kh nm c nhnh cy, d cho tm duyn su trn cnh sanh nhim , nn phi gp rt gii ta, khin vo chnh nh iu nhu khng ng. K vng tm ny th lng, mt vic lnh ca ngi, ch r chng ngi mt cc cng c. Cu ngn vng tm vo mt ch ch tng chnh nh khng c hai vng nim. Cu khng vic g chng lm xong, ch tng chnh nh khi nhiu cng c. Cu tinh tn, chit phc vng tm cc thy ch tng chnh nh iu nhu khng ng. b. i tr kh n nhiu
146

T kheo cc thy, th lnh cc n ung, ging nh ung thuc, i vi n ngon, d, ch sanh lng tng gim, ch nhm tr i kht ni c th. Cng nh ong ht mt trong hoa, ch ly mi v ca n, khng tn sc hng. T kheo cng nh th, th lnh cng dng ca ngi tr i no, khng nn cu nhiu, ph hoi tm lnh ca ngi. V nh ngi c tr, so lng sc tru, kham ch nhiu hay t, khng nn qu phn, ht sc ca chng. n nhiu lm chng ngi chnh nh, nn em nm php qun i tr: Mt, phi nh ung thuc l qun i tr th dng. Hai, ch sanh lng tng gim l qun ngon d bnh ng. Ba, chi thn tr i kht l qun i tr cu cnh. Bn, nh ong ht nh
147

hoa v.v trc d sau ni php l qun t tha khng tn gim. Nm, th nh ngi tr o lng sc tru v.v l qun bit lng bit thi. Thuc tr lnh bnh, n tr ht i, nu ht i th thi, cn g phi cho ngon b lng tham tng trng, i vi n d lin sanh lng gin bun kh. Ong d cho thy t kheo, hoa d cng dng, mi v d mn con ng ny tu hnh lm o tr phin no, sc hng d cho tm lnh ca mnh v ngi, tham n cu nhiu, tn chnh nh ca mnh cng tn tm lnh ca ngi n vit. Tru hay ch nng, song s ch qu phn, sc kia tiu mn, d cho thy t kheo tuy lm rung phc cho ngi i, song tham th cng qu nhiu th o kia t thm bi.
148

c. i tr kh bing nhc ng ngh T kheo cc thy, ngy th chuyn tm tu tp php lnh, ch mt thi gi. u hm g gy, cng ch b, na m tng kinh t tiu nghip, ch dng nhn duyn ng ngh, khin mt i lung qua khng c g c; phi ngh la v thng t cc vt th gian, sm cu t , ch ng ngh nhiu, cc gic phin no, thng rnh git ngi, c hn on gia, u nn ng ngh nhiu, khng t thc tnh, phin no rn c, ng trong tm cc thy. V nh rn en ng trong nh cc thy, thng dng mc tr gii, sm hng phc n, con rn ng ra, mnh mi t an ng, n cha ra m ng l ngi khng bit h thn, lng mang php h thn, i
149

vi cc trang nghim, n l s mt. H thn nh mc st, hay ch ng vic phi php cho ngi, th nn thng phi h thn; khng c tm th, nu xa la tm h thn th mt ht cc cng c lnh. Nhng ngi c thn th c php lnh, nu ngi khng thn cng cc loi cm th u c khc g! Vng tm bing nhc, nn gi l gii i, thn th nng n, nn ni l ng ngh. Hai trng thi ny chung thnh mt s kh, chng ngi cho nh hu, khin khng sanh khi. Song ng ngh ny, t ba vic pht khi: Mt l t s n ung pht khi. Hai l t thi tit pht khi. Ba l t vng tm pht khi. Trong kinh ni sing tu php lnh, khng khi no cho qun mt l i tr t n ung
150

pht khi ng ngh. u hm g gy cng ch b b v.v l i tr theo thi gian pht khi ng ngh. Phi ngh la v thng v sau u i tr t vng tm pht khi ng ngh. Li c hai : Ban u t phi ngh cn v thng cho n khng t thc tnh l qun st i tr. Hai l t phin no rn c cho n khng tng g khc l i tr tnh gii. u tin qun st trong i tr v thng c hai: Mt l thi k sanh dit l th. Hai l mi nim sanh dit l t. Th gian cng c hai: Mt l y bo ba ci l kh th gian. Hai l chnh bo su ng l chng sanh th gian, y chnh u v ch hoi dit, khng th no nh lu, nn ni nh la t. V li i, kin, hai th phin
151

no, ng v ba ci chn a84 th kin c tm mi tm (88) s, i c tm mi mt (81) phm, u lm thng hi php thn, lu m hu mng, nn xem hn l on gia. Qun st nh th tnh ng, gi l i tr qun st. K trong phn i tr tnh gii, ngha l phin no mc d khi khng hin hnh, cng cha tng khng mien phc trong tm tng thc ca ng, nhng phin no ny c hi ng s, cng nh con rn en, khng khi th thi, n khi th chc chn git php thn hu mng ca ngi, mnh khng c mc tr gii th u hay dit tr. Ni mc tr gii l g? Gii php hay ngn nga thn, ming, nh cng gii, hay chit phc tm m lm; o cng gii, hay on

84

Chn a: Phn ch gii Kinh Bn Mi Hai Chng, s 46 gii chn ci chng sanh tc l chn a.

152

vng tm m lm, ba gii ny, hng dit ht ging phin no trong rung vng tm tm thc85, gi l con rn ng ra, t y ch lm xong, khng th thn hu hu86, gi l mi c th an ng. Th nn A La Hn on vng tm ng ri, khng on n ung khi thi tit, khi ng ngh, v ng ngh kia khng b che lp. Nay nu ht ging phin no cha on m bn n ng th khng bit tn trng tnh linh ca mnh. Gi l khng h thn. Khng bit sa i li c ca mnh, gi l khng h thn. Li na khng hy vng lm Hin Thnh, gi l khng h, khng thn vi k thp hn mnh, gi l khng thn. H thn hai thin tm s, pht khi chc chn ng

85

Tm thc: Tm thc l nhn thc, nh thc, t thc, thit thc, thn thc, mt na thc v a li gia thc.

Thn hu hu: Ci thn v sau. Ci qu bo v lai, ci tm thn v sau. Gi l thn hu hu. L ci thn sau khi cht li u sanh ra vy. Tc l i sau ca mt ngi.

86

153

thi vi ngi, do khc hn cc loi cm th, chnh ni y, phi c gng ti a. Phn php yu i tr ngn kh xong. 3. a. b. c. Php yu i tr dit phin no. i tr chng phin no gin tc. i tr chng phin no cng cao. i tr chng phin no dua nnh. Phn ny li chia lm ba:

Nay ni phn a) i tr chng phin no gin tc. T kheo cc thy, nu c ngi n cht tay ct chn, phi t nhip tm, ch cho s gin tc ni ln, cng phi gi gn ci ming, ch tht ra li ni c. Nu bung lung tm gin tc th t hi o, mt cng c li ch, nhn nhc l c tr gii kh
154

hnh khng b kp. Ngi hay tht hnh hnh nhn nhc, mi ng gi l sc i nhn. Nu kia khng th hoan h nhn chu cc c mng c, nh ngi ung nc cam l th khng gi l ngi tr tu vo o. L do v sao? V ci hi gin tc, ph ht cc php lnh, hoi dit ting n tt, i nay i sau, ngi khng a thy, phi bit lng gin, mnh hn la d, thng phi phng, ch cho sc gin xm vo; gic cp cng c, khng g gin hn l gin tc. Nhng k bch y cn th ham mun, khng c php g t km ch, gin tc cn c th dung th. Nhng v xut gia hnh o khng ham mun, m m lng gin tc, th khng th c. V nh gia m my trong, hng hc

155

pht khi la d, khng phi l ch thch ng vy. Trong chnh vn c su tit mc: 1. Nu c ngi n cht tay ct chn l ni cnh b nhn, dng nng ch nh, cht ct hy cn nhn c, cc cnh nghch khc u nn m lng gin. 2. Phi t nhip tm v.v Chnh ch tng kham nhn, khng cho gin hn th thn, thanh tnh, ch tht ra li ni c th khu nghip c thanh tnh. 3. Nu bung lng gin tc v.v ch c ci li khng nhn, t hi o tm, khng th t li. Mt cng c li ch, khng th li tha. Lng gin mt khi ni ln, hai ci li u tan, rt r l khng nn gin tc.
156

4. Nhn l c v.v su khen sc th thng, khuyn tu hnh. Bi v ngi tr gii cha chc hay nhn nhc. K nhn nhc quyt c tr gii. Do , trong su , tr gii vo hng th hai, nhn nhc ng vo th ba, dng trc khng gm sau, sau chc chn c c trc. em tm ta m tr gii th qu bo ch ci ngi, ci tri, em v ng m nhn nhc, lin thnh con ng ln xut th, phm m khng hiu nghim. V nh bin rng tri trong, t do chim bay c li, nn ni c sc i nhn. 5. Nu kia khng kh nng v.v lp li ch r ci li khng nhn nhc, rn nhc ngi tu hnh. Cam l l thuc khng cht, nhn kia c khu, mng nhic, hon thnh sc nhn ca ta, cng
157

nh bc ln ni vng, th vng cng sng, mi gm tt, th gm cng bn. Do , vua Ca Li v ng iu t, u l chn thin tri thc ca Pht Thch Ca, nu m ni c khu mng nhic, chng xt tng lm thnh c cam l, khng th hoan h nhn chu, li ngu si, v cha nghe o, hung chi mt nim lng gin ni ln, trm mun ca nghip chng m tung, ph cc php lnh, u c li mnh, ph hoi ting n tt, u c li ngi, i nay khng c nhn hai li, i sau lm g c qu hai li, ai s a thy ngi nh vy. Do mun gi php lnh li mnh, phi phng la gin, mun gi cng c li ngi, phi phng gic gin tc.

158

6. Bch y th dc v.v T ci ngi n ci tri lc dc, ngi cha vo o, u gi l bch y. Kia c hai li: Mt l th dc, dc cng tng gin lm tiu biu bn trong. Hai l khng hnh o khng c php lnh ch ng vng tm nn gin cn c th tha th. C ch ni, ngi th tc to ti l phn bn trong ca h, chng hi duyn ch trch su nng. Ngi xut gia hnh o khng ham mun, nh my trong lnh, u nn dung cha, m lng gin tc nh khi ngn la hng hc ! b. i tr nghip chng phin no cng cao: T kheo cc thy, phi t xoa trn u b trang sc tt p, mc o hoi sc, tay bng bnh bt, i kht thc t
159

sng, t thy nh vy; nu khi tm kiu mn, phi mau dit tr, tng trng lng kiu mn, cn khng phi l hng bch y th tc nn lm, hung chi nhng ngi xut gia nhp o, v con ng gii thot t hng phc thn mnh m i kht thc. Chnh vn c chia hai tit mc: Trc t kheo cc thy, chnh lp i tr. Sau ni tng trng kiu mn so lng khng nn. Trong phn u c nm cu i tr. Mt, phi t xoa u th khng c m nn i trn u. Hai, b trang sc tt p th khng c kim mang eo trong mnh. Ba, mc y hoi sc, th khng c nm mu thay i. Bn, bng bnh bt i kht thc th khng c ti t phc v. Nm, i kht thc t sng, th khng c
160

kho tng cha ca ci, nn dng tr tu thng t qun st, d c khi tm kiu mn, lin phi mau chng dit tr. Y hoi sc l ba o c sa v tt c, h y, ta c v.v u dng mu xanh, mu en, mu mc lan, ba th mu lm cho thnh hoi sc. ng lng tc l bnh bt: th, st, lng, ba th u phi ng theo php. Th dng hai vt l st v snh. Mu sc th dng mu hay mu xm tro, lng th ty theo bao t ca mi v m lm ln hay nh. Sau cng chnh vn ni bch y so lng. Bch y cn khng nn kiu mn87, hung chi l ngi cu gii thot ! c. i tr nghip chng phin no dua nnh:

Kiu mn: Mano: Orgueil: T cao ngo, xc, khinh khi. Mt mi phin no, mt iu tht buc con ngi vo vng lun hi kh no.
87

161

T kheo cc thy! Ci tm dua nnh, cng vi o tri nhau, th nn cn phi cht trc88 tm kia, phi bit dua nnh ch l di tr cho nhng ngi mi vo o, th khng nn lm. Th nn cc thy, tm phi oan trang nghim chnh, dng cht trc lm gc. Li ni chy theo m vng gi l dua. Suy ngh theo cnh t vy gi l nnh. Dua th khng tht, nnh th khng thng, ch v t mnh di tr cung hoc ngi khc. Quyt khng phi ngi tu hnh nn c li l y. Tm ngay thng l o trng. V tm cng li ni ngay thng, nn hng khng c cc tng y m dua nnh, khng c chnhnim chn nh sao c gi l tm oan chnh !

88

Cht trc tm: Tm ngay thng thnh tht, tc l tm Pht ca mi ngi. Tm cht trc l tm chn cht ngay thng.

162

Phn u NI R PHP CT YU CHUNG TH GIAN xong. Phn hai CH R PHP CT YU KHNG CHUNG TH GIAN, ngha l thnh tu cng c i nhn xut th gian. Vn chia ra thnh tm: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Cng c khng cu. Cng c bit . Cng c xa la. Cng c khng mi mt. Cng c khng qun chnh nim. Cng c thin nh. Cng c tr tu. Cng c rt ro.

Nay ni v phn 1. Cng c khng cu:


163

T kheo cc thy, phi bit nhng ngi tham mun nhiu, cu li nhiu th kh no cng nhiu. Nhng ngi t ham mun khng cu, khng tham mun th khng c lo nhiu, ngay thng t ham mun, cn phi tu tp, hung chi t ham mun hay sanh cc cng c. Nhng ai t ham mun th khng dua nnh, tm theo ngi cng li khng b cc gic quan dt dn. Ngi tht hnh t ham mun, tm tr thn nhin, khng c chi lo s, gp vic c nhiu sng kin, lun lun y . Ngi t ham mun th c nit bn. y gi l t ham mun. Chnh vn c nm th tng hiu bit: - Mt l tng ngn s hiu bit, ngha l nhiu ham mun l phin no chng. Cu
164

nhiu l nghip chng. Kh no cng nhiu l bo chng. - Hai l tng i tr hiu bit, ngha l khng cu khng ham mun th khng c chi lo lng. - Ba l hiu bit tng nhn qu tp khi, ngha l t ham mun khng lo nhiu, mnh nn tu tp, hay sanh cc cng c, thnh tu v lng php thnh thin. - Bn l hiu bit tng rt ro, khng cc chng ngi, ngha l khng tm ngi l khng nghip chng, khng b cc cn dt dn l khng kh chng. Bi v con mt dt dn ngi chy theo sc, cho n thn cn dt dn ngI th lnh cm xc ,khin ngi khng c t ti. y l i kh.

165

- Nm l hiu bit tng qu thnh tu, ngha l tm th thn nhin, nn php thn thnh tu; khng ch lo s l bt nh thnh tu, gp vic c nhiu sng kin, lun lun y l gii thot thnh tu. Ba c y , gi l i nit bn. Th nn bit t ham mun l nhn, nit bn l qu. 2. Cng c bit T kheo cc thy, nu mun thot khi cc kh no, phi qun st bit , php bit , tc l ch giu vui, yn n. Nhng ngi tri tc, d nm trn t cng c an vui. Ngi khng tri tc, tuy trn ci tri cng khng va . Ngi khng bit , tuy giu m ngho; ngi bit , tuy ngho m giu. Ngi khng bit , thng b nm dc (ti,
166

sc, danh, thc, thy) li cun, ngi bit thy th thng xt. y gi l bit . Phn trc cng c khng cu l xa la vic cnh gii khc; y cng c bit l xa la vic trong mnh. Trong chnh vn mun thot kh no l i tr nhn qu kh; giu vui yn n li l ni nhn qu thanh tnh. K ni trn t cng ci tri i bin l ng v hai ch th hin sai khc. Li na, giu cng ngho i bin l ng v hai vic th hin sai khc. Li na, ham mun li cun cng thng xt i bin l ng v hai php khng li mnh, c li mnh v ngi th hin sai khc. Mt mt th thng b nm dc li cun l khng li mnh. Mt mt khc th nm dc khng li ko l c li mnh, li hay thng xt ngi khng bit l c li cho k khc vy.
167

3. Cng c xa la T kheo cc thy! Mun tm tch tnh v vi an lc, phi xa la ch n o, ring ch thanh vng. Nhng ngi ni tch tnh, Thch cng ch thin rt l knh trng. Th nn phi b ch ng ca mnh v ch ng ca ngi khc mt mnh thanh tnh, lo dit ht cc kh. Nu ngi no a ch ng ngi th phi chu cc kh no. V nh cy ln, cc loi kn, qu t tp trn th lo c nn nhnh kh cnh gy. Th gian rng buc chp trc trn y cc s kh. V nh con voi gi i trong snh ly khng th t ra. y gi l xa la. Chnh vn c nhip ngha ba mn: - Mt l mn xa la t tnh, v th ra, nn th hin bn th i tr, ngha l tch tnh v vi,
168

an lc, i tr chng ng tng chp trc. Tnh tnh tc l php khng, ng khng. V vi tc l v tng khng. An lc, tc l khng th x nguyn khng. Phi xa la ch n o, i tr chng ngi ng s. Nm m lon khi, khng c th lp, gi l n o vy. ring ch tch tnh i tr chng ngi hai v tng kia, tc l ng v ng s,vn t v tng, nay tu ba php chnh nh, r l v tng, chng ngi kia theo m dit. Thch v ch thin rt l knh trng, i tr chng ngi v vi ng u cng c. Ch tch tnh l ni trng php, i vi cc php lnh, rt l th thng. - Hai l tu tp mn vin ly, phng tin ra, nn mnh ch ng, tc l ni php nm m tm v tm s. Ch ng ca ngi khc, tc l thy tr ng hc. ring ch
169

tch tnh nh php m c tr l phng tin hu thnh tu. Lo dit gc kh, xa la nhn duyn pht khi l kho chn tr tu thnh tu. - Ba l th dng mn cc chp, v thng rng buc, nn ch ng ngi, th chu cc phin no. Cy ln l d cho thc th su. Cc loi kn qu l d cho cc php tm s. y ng v mnh ng m ni. Cy ln cn d cho thy t kheo. Cc con kn, qu cn d cho t ng hc v.v y ng v cc ngi khc m ni. T y cc chp nhm hp sinh ra d cho s lo lng nhnh kh cnh gy. Li na nhn chp thnh nghip, nhn nghip di ly qu kh, nn d nh voi gi i trong snh ly, khng th t ra khi. Gi l d cho qun tr suy vi, tc l hoc chng. Thn con voi nng ln v nh
170

lng rng buc chp trc qu su dy, tc l nghip chng. Snh ly l d cho chm trong cc kh no, tc l bo chng. Mt khi khng xa la, ba chng thng rng buc, v sao khng suy ngh su xa, tm cch ra khi cc nghip chng89? 4. Cng c khng mi mt: T kheo cc thy! Nu sing tinh tn th khng c vic g kh c, th nn cc thy phi sing tinh tn, v nh dng nc nh chy mi th ln cng phi mn. Nu tm ca hnh gi thng bing nhc b tr, ging nh ngi v cy ly la, cha nng m dt ngh, d mun c la, la kh pht hin. y gi l tinh tn.

89

Nghip chng: S ngn tr ca nghip. Ci nghip tc l chng ngi, ci nghip n che lp. Do i trc phm trng ti, hoc c hy bng chnh php, kt thnh nghip chng. Nghip y cha tiu tr, nn i ny vng phi cc tai nn, ln n lao ao mi; cn nh c quy y th gii th cng khng c nhp Pht php.

171

Sing th khng bing, rng th khng tp, tin th khng thoi. Do qu Thnh trong ba tha, thnh tu khng kh; khng ng vi ngoi o, kh hnh v ch. K em vic dng nc nh chy mi, mn c tng ln, d cho cng tu hng khng thi dt. V cy ly la thng ngh d cho li bing nhc mt chnh nim. Nh trong chnh vn ch r hn. 5. Cng c khng qun chnh nim: T kheo cc thy! Tm thin tri thc, cn khn kho h tr, khng bao gi qun chnh nim, nu c v no khng qun chnh nim th cc gic phin no khng th xm nhp. Th nn cc v thng phi nghip chnh nim trong tm, nu ai mt chnh nim th mt ht cc cng c, nu sc chnh nim kin cng, tuy vo
172

trong gic ng dc, khng b ha hi, v nh ngi mc o gip, vo trn a th khng lo s. y gi l khng qun mt chnh nim. y khng qun chnh nim l ng u tt c hnh. Ni tt c hnh l g? Lc ni c ba th: Mt l hnh nghe php, tc l cu thin tri thc. Hai l hnh trong kho suy ngh, tc l cu kho h tr. Ba l hnh ng nh php tu, tc l cu khn kho gip . Ba hnh ny cng gi l ba hu. Hu dng chiu r lm ngha. Hnh dng tin th lm ngha. Chiu r, tin th, u l khng qun chnh nim. Hnh khng nghe, nh p khng th ng nc. Hnh khng suy ngh, nh dng c l h, tuy th m lt mt. Hnh khng tu, nh nh tuy khng lt
173

mt, nhng nh khng th dng. Nay c ngi khng qun chnh nim th c ba hnh. Ai c ba hnh hay ph gic on phin no t v th, th nn thng phi nhip chnh nim trong tm, tc l ngi mc o gip kin c vo trn a, th khng b gic hi, m c th git gic d dng. 6. Cng c thin nh T kheo cc thy! Nu ai nhip tm th tm c nh. V tm nh hay bit r php tng sanh dit trong th gian. Th nn cc thy thng phi tinh tn tu tp cc nh. Nu ai c nh th tm khng tn lon. V nh nh cha nc, kho xy p b . Ngi tu hnh cng th v nc tr tu, kho tu thin nh, khin khng lt mt. y gi l nh.
174

Nhip tm, tc l kho lo phng tin, gn b vng ng tm hn, khin hay th lp chng vo cc thin nh, cho n sanh ra cc th chnh nh. Tm trong nh th cng nh mt tri treo gia h khng, sng chiu mun hnh tng, lin hay bit php tng sanh dit trong th gian. Ni tinh cn l sao? i tr ba th bing nhc. Mt l tinh cn tu tp tit lng n ung, ng ngh, iu ha hi th ra vo, i tr bing nhc khng yn n. Hai l tinh cn tu tp hiu bit cc thin nh, c cng c thng hu, dt ht ngun kh v hay thnh tu vic ln t c, i tr bing nhc v v. Ba l tinh cn tu tp qun st kh sanh gi bnh cht v kh trong bn con ng c, ta cha c th xa la, i tr bing nhc khng bit s hi. Tu tp ba th i tr ny ri th
175

tm khng tn lon, khng ch i tr, lin pht c hu v lu, dt m lm chng qu. Ni th d hp php, trong chnh vn d hiu hn. 7. Cng c tr hu. T kheo cc thy! Nu c tr tu th khng tham trc, thng t xt nt, khng cho thoi tht, th th trong gio php ta kho c gii thot. Nu khng nh th khng phi ngi lm o, li cng khng phi l bch y, khng bit gi l hng ngi g. Ngi tht c tr hu nh l chic thuyn kin c a ngi qua bin kh gi, bnh, cht; cng nh l ngn n sng ln chiu ph hc m v minh; cng nh l v thy thuc gii tr lnh tt c chng bnh, m cng l nh chic ba bn cht t gc phin no. Th nn cc
176

v phi dng tr hu nghe, ngh, tht hnh m t thm ln li ch. Nu ngi c yn sng tr tu, tuy l cn mt tht, nhng c sng sut thy mi ngi. y gi l tr hu. Nu c tr hu, th khng tham trc, l cng c tht hu xa la cc chng ngi, l ch xa la chng ngi ngha chn tht, v l ch chng ngi vic th gian, on tr m l v minh, th nn hai thc th su v th by, khng cn tham trc kin phn ca thc th tm dng lm ng, php, y gi l xa la ch chng ngi ngha chn tht. on tr m s v minh nn su thc trc, khng cng cnh gii su trn m sanh ra tham trc. y gi l xa la ch chng ngi vic th gian thng t xt nt khng cho thoi tht l tng qut tng thm tr hu
177

nghe, suy ngh tht hnh, th th trong ng, php hay c gii thot, ngha l t c ba hu, chng ng tr hu chn tht. Thm ln ba hu chng tht tr, mi gi l bc tu chng. Cha tng xut gia, gi l bch y; nay xut gia, li khng c bn hu, tin thoi u mt, nn ni khng bit gi l hng ngi g. K dng bn th d, d cho tht tr hu. Tr thy kh , nh chic thuyn kin c; Tr on tp nh ngn n sng ln; Tr chng dit , cng nh v thy thuc gii; Tr tht hnh o , ging nh chic ba bn. Song tht tr kh chng, nn phi nh hu nghe, suy ngh v tht hnh t tng thm li ch. Trong v danh t, tr tu nghe tng thm li ch, c vo nh ch vng tm, tng v bit suy ngh cng nhau. Trong
178

v qun hnh, tr hu suy ngh tng thm li ch ng vo php non, nh, nhn v th nht th gian. Trong v tng t, tr hu tht hnh tng thm li ch, ng thy l bn thnh , pht tht hu v lu, chng bn o qu, v trong ba hu, cha thin nhn. Ngi c hu gii thot, cng khng c thin nhn, song u bit r rng bn thnh , khng sa vo t kin, chc chn r thy ngi vy. ng v ngha tng gio gii by nh th, cn ng v thng gio th theo l m r bit, th nn dng phng tin chung c ba tha. 8. Cng c rt ro T kheo cc thy! Cc th h lun, lm cho tm tn lon, tuy l ngi xut gia, nhng cha c gii thot. Th nn t kheo phi gp rt b la h lun tm tn
179

lon, nu cc thy mun c vui tch dit, duy nht phi kho dit ha hon h lun. y mi gi l khng h lun. T trn by th cng c u l cng c phng tin trng dng. y ch t tnh xa la, khng c php i tr, nn gi l cng c rt ro. Chn nh nit bn tnh vn thanh tnh, ni nng o dt, tm hnh ch dit, vn khng phi cnh gii s hnh ca h lun. V dnh vi h lun nn tri vi vui tch dit. S qu c tr hu tht, thy bn thnh , phn bit phin no tuy dt hn, nhng ba ci chn a, tm mi mt (81) phm t hoc, u l danh ngn h lun t v th hun tp m thnh, khin nhiu lon tm thn, khng hp vi tnh chn thnh, th nn phi gp b la h lun, mi c vui tch dit nit bn.
180

Ni kho dit l th no? Tc l dng tht hu ch ng bn chn l, b lo lng, duyn chn tnh, thng thng qun st, tnh tr nghip thc chng t hin hnh, khin rt ro kia khng sanh khi. y cng ng v ngha ba tng m gii. Nu ngi no khai th r rng, tht ngoi vic, vn l h lun, tc theo mi vic hng chn, mi khng phi h lun. Li na tc khng chng y , vn l h lun, trung o chng khng, mi khng phi h lun. Li xa la mt bn, ng chnh gia, vn l h lun, tc mt bn, tc chnh gia, mi khng phi h lun. Li na i vi quyn ch r tht, vn mang tnh cch h lun, khai quyn hin tht, khng th chng t, mi khng phi h lun. Li na ni quyn ni tht, ni bn mn, ni tch mn cng u h
181

lun; qun tm nu pht khi, bn mn tch mn u dt, mi khng h lun. Li na, ch qu ch mc nhin, dt hn li ni kin vn thuc v h lun, tc l bn cu u khng th ni, v c nhn duyn, cng c th c ni, ni cng khng ni, tnh t bnh ng, khng gii lm hai ch, khng gii lm mt ch, khng lm cng mt, cng hai ch gii, khng lm chng phi mt chng phi hai ch gii, mi khng phi h lun vy. T trn n y l phn chnh tn. III. PHN LU THNG Phn ny c chia thnh bn: 1. 2. 3.

KHUYN TU LU THNG. CHNG QUYT LU THNG. ON NGHI LU THNG.


182

4.

PH CHC LU THNG.

y ni v phn 1. KHUYN TU LU THNG. T kheo cc thy! i vi cc cng c thng phi nht tm, b cc s bung lung, nh xa la k on tc. c i Bi Th Tn! Ni cc li ch, u c rt ro. Cc thy ch phi sing nng m hnh tr. Hoc trong ni, hoc gia sng, hoc di gc cy, hoc trong tnh tht, chnh nim ch th php ch qun mt, thng phi t c gng, tinh tin tu hnh, ch nn lung qua i cht, sau phi n nn. Ta cng nh v lng y, bit bnh ni thuc, ung cng khng ung, khng phi l li ca thy thuc. Li cng nh v kho dn ng, ngi dn ng khn kho ch, ngi nghe
183

khng chu i, chng phi li ca ngi ch ng vy. Cc cng c ch trong phn Chnh Tn php yu chung th gian, ba th cng c i tr v php yu khng chung th gian tm th cng c ca i nhn. Thng phi nht tm l sao? L y theo ngha tm th nht m tu hnh. B cc s bung lung, nh xa la k on tc l th no? L xa la hnh nghip tri vi nht tm vy. Ni cc li ch u c rt ro l sao? Ngha l lng i bi khng hn lng, i vi Pht php khng bao gi qun nhim v chnh yu. Trong y, th no gi l tu? Tc l phi sing nng hnh tr. Tu ch no? Tu trong ni, gia sng, di gc cy, trong tnh tht vng v. Tu theo php no? Chnh nim ch th php, ch qun
184

mt. C sao tu? V mun gii thot, khng bao gi b qun chnh nim. Dng phng tin g tu? Ngha l thng t c gng tinh tin tu. Nu cha vo chn tht u gi l khng t; nu ng mt t cho l , sau chc chn c s n nn, n nn lm sao cho kp? ng v phng din dt c nh kh, d nh v lng y . ng v phng din sanh thin cho vui, v nh v dn ng kho. Pht khng mang n chng sanh, chng sanh phn nhiu mang n Pht. l iu chc chn vy. 2. CHNG QUYT LU THNG. Cc thy! Nu i vi kh v.v bn chn l, nu ai c nghi ng iu chi, mau t cu hi, ch c m lng nghi, khng cu gii quyt. Lc y c Th Tn ba ln xng nh vy. Khng c ai hi, v sao?
185

V i chng khng c ai nghi ng. Lc by gi c Tn Gi A Nu Lu quan st tm i chng, ri bch Pht rng: Tha Th Tn! Mt trng c th nng, mt tri c th lnh, nhng c Pht ni php t thnh , khng th no i khc. Pht ni kh , tht l kh, khng th no khin c an vui. Tp tht l nguyn nhn, li khng c nhn no khc. Nu ai dit c nhn kh tc l nhn dit, v nhn dit nn qu dit. Con ng dit kh, tht l chn o, li khng con ng no khc. Bch Th Tn! Cc thy t kheo y trong bn thnh , chc chn khng c nghi. Gio php mt thi i ca Thch Ca Nh Lai, ngha l tuy nhiu, bn thnh thu nhip ht, v kh , tp , thu nhip ht
186

nhn qu trong th gian, o , dit , hai thu nhip ht nhn qu xut th gian, th nn i vi php t hoi nghi th tt c php u c nghi, nu trong t khng nghi th tt c php u khng nghi. Do c Pht gn nhp dit n cn ba ln xng hi: Su r tr ngoi bn , li khng c php no khc. Trong chnh vn c nhip ngha ba mn th hin quyt nh khng nghi. T u n khng cu gii quyt l phng tin th nht mn hin pht, dng bn ny cho ngi tu hnh thng phi qun st v y theo m tu chng. T lc y c Th Tn cho n trong i chng khng nghi l ca th hai y thnh tu. trong cu ba ln xng nh th, ch by bnh xe php y thnh tu. Cu khng
187

mt ngi no hi, ch by chng php y thnh tu. Cu i chng khng nghi, ch by on cng c y thnh tu. T A Nu Lu n quyt nh khng nghi l mn ni ring phn th ba. A Nu Lu , cng gi l A Na Lut, cng ku l A N Lu u, m cng gi l A Nan Lut , u l dch m t ting Phn ca nc S, nc H m thi. Trung Hoa dch l V Bn, cng phin dch l V Dit, cng dch l Nh . Xa i i kht, cng dng Pht Bch Chi mt ba n, trong 91 kip c qua li ci ngi ci tri, thng th lnh phc lc, n nay cha dt, cu vic g u c nh , cho nn c tn ny, thin nhn nht. Thng qun st tm chng sanh, quyt nh phn bit m ni.
188

Mt trng l Thi m tinh, nn lnh. Mt tri l Thi Dng tinh, cho nn nng. Song php kh th gian y bo ny, u l duy thc chng ta hin by, tc l tng phn ca thc, vn khng tht php, nn ngi c ng thn thng lin c th khin mt trng nng, mt tri lnh. n nh php T Thnh ca Pht ni, chnh l tm tnh chng sanh, php nh o l, l khng i khc. Nh kh : Ba ci, hai mi lm cnh90 di t a ngc A T, trn n ci tri Phi Phi Tng, tuy ln xung xa khc, song u

90

Hai mi lm cnh: Ving cing regions dtres vivants: Hai mi cnh hu tnh. Hu ngha l hu nhn hu qu. y l 25 cnh gii, ni y ch1ung sanh sanh ra do qu bo ca mnh. Thy u trong 3 ci: Ci Dc, ci Sc, ci V Sc. K t di ln trn l: 1. Cnh a ngc. 2. Cnh sc sanh. 3. Cnh ng qu. 4. Cnh A Tu La. 5. Cnh Pht B . 6. Cnh C Da Ni. 7. Cnh Ut an Vit. 8. Cnh Dim Ph . 9. Cnh T Thin Vng X. 10. Cnh Tam Thp Tam Thin X. 11. Cnh Dim Ma Thin. 12. Cnh u Sut Thin. 13. Cnh Ha Lc Thin. 14. Cnh Tha Ha T Ti Thin (Mi bn cnh trn thuc v Dc Gii). 15. Cnh S Thin. 16. Cnh i Phm Vng. 17. Cnh Nh Thin. 18. Cnh Tam Thin. 19. Cnh T Thin. 20 . Cnh V Tng. 21. Cnh Tnh C A Na Hm (By cnh trn thuc v Sc Gii)

22. Cnh Khng X. 23. Cnh Thc X. 24. Cnh Bt Dng X. 25. Cnh Phi Tng, Phi Phi Tng X. (Cnh ny thuc v V Sc Gii)

189

b bn tng91 di i, tm kh92 bc bch u c khi no yn vui. Nh tp : kin hoc, t hoc, lnh d, lu nghip bt ng ba ci, chnh l nguyn nhn u sanh trong ba ci, u c nhn no khc. Nh dit : nhn dit th qu kh theo dit, u khng tch tnh v vi an lc. Nh o : gii, nh, hu, ba v lu hc hay on nhn kh, qu kh, n ch khng cn kh, u c con ng no khc. Bn chn l ny u chc tht, khng h di, cho nn gi l l. c Pht ni nh tht. Cc thy t kheo cng hiu nh tht, do quyt nh khng nghi.

91

Bn tng: l bn tng sanh, tr, d, dit; bn tng: sanh, gi, bnh, cht; bn tng cng l: thnh, tr, hoi, khng.

Tm kh bc bch: Huit douleurs. Tm ni kh ca ngi i: 1. Sanh kh. 2. Gi kh. 3. Bnh kh. 4. Cht kh. 5. Thng yu nhau m b chia la l kh. 6. Ganh ght nhau gp li nhau l kh. 7. Cu vic chi khng c l kh. 8. Nm m hng thnh l kh. Tm ni kh y n bc bch con ngi thng xuyn.

92

190

3. ON NGHI LU THNG, li chia ra lm ba: a. Ch by nghi khc. b. V on nghi kia. c. Lp li ni tng hu vi, v thng khuyn tu. Nay ni phn a/ ch by nghi khc. trong i chng y, cc v cha xong nhim v, thy Pht dit , nn c lng thng cm. Nu c ai mi vo Pht php nghe Pht ni lin c thot. V nh ban m thy in quang, lin c thy o. Nu vic lm xong, ngi qua bin kh, ch ngh nh th ny: Th Tn sao m dit mau th! y vn l li ni phn bit ca A Nu Lu . trong c ba th phn bit:
191

Mt l nhng v cha xong cng vic, ch cho cc v chng qu th nht, th nh v th ba, bi v t hoc cha on ht, s c s thng cm, nh Ngi A Nan lo ru v.v Hai l ngi mi vo Pht php, ch cc v trong ngoi, nh sc qun hnh su sc nn nay mt khi nghe Pht php, nhanh chng thy chn l, nh ban m thy in quang, khng th ko di, thy chn l trong mi su tm (16), khng ra ngoi mt st na. Ba l hng ngi vic lm xong, ch bc A La Hn, kin hoc, t hoc on ht, hng vt qua bin kh ba ci, nn khng b tnh i bun cm, ch cha bit Pht tht khng dit , nn ni Pht dit sao m mau chng th. b. V on cc nghi kia
192

A Nu Lu mc d ni li y trong i chng, nhng cc v u r thng ngha bn thnh . Th Tn mun cho i chng y, u ng kin c, dng tm i bi, li v i chng m ni. T kheo cc thy, ch m lng thng ru, nu ta tr th mt kip, ri cng phi dit, hip hi m khng chia ly, khng bao gi c, li mnh li ngi, php u y , nu ta sng mi, u c ch g! Nhng ai c , hoc trn tri hoc trong nhn gian, ta xong. Cn ngi cha , u cng to nhn duyn ng . T nay v sau, cc t ca ta trin chuyn tu hnh th php thn Nh Lai thng tr khng bao gi hoi dit. Bn thnh , ai chng c bn l ny, ng thnh qu thnh, nn gi l thnh .
193

Li na l tuy c nhin, duy c thnh r rng, nn cng gi l chn . Lc by gi trong chng tuy u r thng, nhng tm i bi ca Nh Lai ch thit, khp v chng sinh i v lai hng dt tr cc nghi lm, do li v i chng ni. Trong chnh vn cng chia lm ba: u, t ch m lng thng nhiu n cu c ch g, tc l nghi on ch lm cha xong, thy dit sanh lng thng cm, li mnh li ngi, php u y , lin c th y theo m tu hnh, n ch hip hi quyt c chia ly y l php th gian phi nh th, v li ta sng lu, i vi cc ng khng ch g c, u nn dng tm thng cm lm chi! Hai, t cu nhng ai c n cu u cng to nhn duyn ng , tc l ci
194

nghi on in quang thy chn l, ngha l c nghi rng: Khi Pht tr th, nghe ni lin c , sau khi Pht dit , thy o khng phi d, nn nay gii thch rng: Ngi nn , ta xong, cn ai cha , u s lm nhn duyn c , nhn duyn nu n, ch lo khng thy o. Ba, t nay v sau n cu khng bao gi hoi dit, tc l nghi on dit sao m mau chng, c t trin chuyn tu hnh, th nhn chia tr tr khng hoi dit, l php thn thng tr khng hoi dit th qu phn tr tr cng khng hoi dit. Nhn qu ng thng lm sao m ni chng dit , song y vn i vi quyn gio, cho nn ch ni nm phn php thn93

Nm phn php thn: Cinq parties du Corps de la Loi: Nm phn hip li thnh php thn, tc Pht thn. y l nm phn cng c ca php l, ca Nh Lai: 1. Gii php thn: Tu tr gii hnh ca c Nh Lai, gi gn ba nghip: thn, ming, la khi cc s li lm, sai lc. 2. nh php thn: Tu php thin nh ca c Nh Lai, ng tr v chn tm thng tr, la khi cc vng nim. 3. Hu php thn: Tu php tr tu ca c Nh Lai, ng n chn tr vin minh, qun t php tnh. 4. Gii thot php thn: Tu cho c tm thn ca Nh Lai, gii thot ra khi s tri buc, tru mn, tc l tnh c nit bn. 5. Gii thot tri kin php thn: y l bc bit rng mnh tht gii thot. Tc l sau khi c qu b , chng nit bn tnh tnh.
93

195

l thng tr m thi. Nu ngi vo chn tht, ng, ha cng thng. Mt php hi Linh Sn nghim nhin cha tan, chng phi l di ta vy. c. Lp li ni tng hu vi, v thng khuyn tu Th nn phi bit, cnh i u v thng hip hi phi c chia ly, ch m lng lo ru, tng i l nh th, phi sing tinh tn, sm cu gii thot, dng yn sng tr tu, dit cc si m, i tht l nguy him khng c chi bn chc. Ta nay dit , nh tr bnh xu. y l ci thn nn x, vt ti c, gi danh lm thn, chm ni bin ln sanh, gi, bnh, cht. Ngi no c tr phi tr dit cho nhanh, nh git k on tc m khng hoan h.
196

Chnh vn c hai : T u n khng c chi bn chc, chnh ni r qun mn v thng, khuyn s sing tu. T cu ta nay dit v sau l dn tc chng. Sc thn nhim mu ca Pht, bnh ng php tnh chn tht, v lng cng c trang nghim hin hin. Nhng ni l vt ti c, d cho cc bnh, on tc, ch ng vi phm phu, khin cnh tnh m thi. Phn 3: on nghi lu thng xong ri. 4. PH CHC LU THNG T kheo cc thy! Thng phi ht lng sing cu c o. Tt c th gian php ng v bt ng u l tng bi hoi khng an. Cc thy nh ch ch c ni thm. Thi gi gn qua, ta sp dit (dit phin no, sanh t). y l li gio hun cui cng ca ta.
197

Thng phi ht lng l li dn, khin tr ni tht hu. Sing cu c o l li dn cho phng tin tu tp, v tht hu kh ng, nn khuyn khin tinh tn tu hnh. Ci Dc l php ng, ci Sc l php bt ng, mc d c ng tnh khc nhau, u thuc v v thng, v ng, khng th khng ngh phng php ra khi. Cu ch c ni thm l li khuyn nh ch ba nghip, thnh tu tch dit, khng cn ng chp, php chp. Cu thi gi gn qua l ch s quy dit, v ni an nhn tch dit, khng la trung o, dng lm rt ro. Cu li gio hun cui cng l chnh ch r li nghim hun. Ni php tr tr rt cao qu, rt thit yu. Nhim mu thay! Li nghim hun cui cng vi lng t bi v hn. L by chng t Pht94,

By chng t Pht: 1. Chng t kheo. 2. Chng t kheo ni. l cc v nam n th c tc gii. 3. Chng Thc Xoa Ma Na, l cc v n hc gii su php. 4. Chng Sa Di. 5. Chng Sa Di Ni, l cc v nam, n lnh th 10 gii. 6. Chng u B Tc. 7. Chng u B Di, l cc v th 5 gii ti gia nam n.
94

198

chng ta phi khc vo xng, ghi vo tim c m mt lng tu tin! Nhng li nghim dy cht sau. L t Pht, chng mau tu tr! Dch gii Kinh Di Gio xong ngy 1-121996 HT C PHT NI KINH NGHIP BO SAI KHC C PHT NI KINH NGHIP BO SAI KHC


Trong by chng , nm chng trn l hng xut gia, hai chng di l hng ti gia.

199

Ti nghe nh vy95: Mt thu n96, c Pht tr ti nc X V, rng cy ca Thi t K , vn ca Cp C c97. Lc by gi c Pht bo Lc T T98, l trng gi Th Ca99 rng: Ta s v cc ng ni php mn thin c nghip bo sai khc. Cc ng phi lng nghe v suy ngh

Ti nghe nh vy: Bn ch ny, u mi b Kinh u c, ch r b Kinh ny l t kim khu Pht tuyn ni, con ch thn theo Pht nghe, khin chng sanh tn nguyn ch nghi. Ngy xa khi c Pht gn nhp nit bn, ngi A Nu Lu (dch l Nh V Tham) bo tn gi A Nan thnh Pht bn vic: 1. Sau khi Pht dit , cc T kheo nng theo ai lm thy? 2. Nng ta ni ch no? 3. T kheo c tnh c, nh th no tr pht? 4. Tt c u mi b kinh phi cu g? c Pht dy: 1. Sau khi ta dit , cc v phi ly gii lut lm thy. Gii l i s ca cc v, nng theo gii m sng. 2. Y theo bn suy ngh m tr, yn trong tm kia. 3. T kheo c tnh c, mc nhin i tr, khng nn nh mng, ch mc tn (cho ri chng yn lng). 4. Tt c u mi b Kinh, nn Ti nghe nh vy. Th nn, sau Ngi A Nan kit tp, vn y li Pht dy. Rng thut l do, u nh trong Kinh ni.
96 95

Mt thu n: Tc l c Pht vi ng trng gi Th Ca, khi ni Kinh Nghip Bo Sai Khc ny.

97 Rng cy ca Thi t K , vn ca Cp C c: Hoc ni l tnh x K Vin, l ni Pht thuyt php. Trong thnh X V c mt v trng gi, tn l Tu t a (dch l Thin Cp) thng xt nhng ngi c c, tr con khng cha m, gi l C; gi khng con chu gi l c), hoan h x th, ngi i thng gi l Cp C c trng gi. Ti nc Ma Kit (dch l Thin Thng hay V No hay V Hi) Trung n , ngi nghe Pht thuyt php lin quy y Tam Bo, ri thnh Pht n nc X V, ha chng sanh. V Pht, ngi kin lp tnh x, nhng khng c a im tt, thy vn cy ca Thi t K rt tt p, yn tnh, ngi ngh vi Thi t mun mua khu vn y. Thi t ni gin, nu i thn dng vng rng tri y trn khu vn cy y, th ti bn cho. Trng gi nghe th lm thit, dng xe ch vng rng tri ln khp khu vn, tr cc cy cha tnh. Thi t thy ri, ni vi trng gi rng: Thi! ng tri na. Trng gi p: Lng ti ch ngh lm th no sm c hon thnh ngi tnh x, thnh Pht thuyt php, l mn nguyn. Thi t ni: Nu th ch bn t cho ng, khng bn cy trn t. Ti em cc cy y, cng dng ln c Pht. Do nn ni rng cy ca thi t K , vn ca Cp C c. 98

Lc T T: Lc T, Trung Hoa cha phin dch, i khi l tn cha ca Th Ca. T l ngi gc Th Ca.

99

Trng gi Th Ca: Hai ch Th Ca l tn ngi cha phin dch, khng bit ngha kia. Trng gi l bc tn xng y ca ci, giu mnh, o c, danh vng, hc vn, tui cao, v.v

200

cho k. Khi y trng gi Th Ca xin: Vng! Bch c Th Tn, chng con ht sc mun nghe. c Pht bo Th Ca: Tt c chng sanh100, quan h ty thuc ni nghip lc101, i sng hng ngy u ty thuc ni sc nghip, ri ty nghip mnh chuyn, do nhn duyn , nn c cao thp rng hp, nghip nhn ca mi ngi sai khc khng ng.

Chng sanh: y l danh xng ca loi ng vt c sinh mng, phm l ng vt c sinh mng, thnh lp c th kia, tng tc sng cn khng dt, khng ngoi s hot ng ca l tr v tnh cm trn tm l, cng vi thn th trong sinh l. Tinh thn cng vt th, cc duyn ha hp, thnh mt c th. Pht php gi l chng sanh. Thn th ca sinh l, Pht php gi l sc. Tinh thn ca tm l, gi l danh. Chung li gi l danh sc, tc l ngha chng sanh. Hot ng ca tm l, khng ngoi th, tng, hnh, thc, v khng hnh thc c th thy, ch c danh xng nn gi l danh. T chc trn thn th nh c t, nc, gi,la. Bn cht ha hp thnh mt khi mu tht, nn gi l Sc, gi chung l Danh Sc. Nu chia ra c nm m tc l th, tng, hnh, thc. Gm trong Kinh Lut c danh t chng sanh, u lnh hi theo ngha ny. Quan h ty thuc ni nghip: Nghip nh si dy hay dt dn chng sanh lun hi trong su ng kh, chu s sanh t. Nghip cng hay tri buc chng sanh, chu s cu thc ca nghip, khng c t do. Vn mng ca tt c chng sanh u do sc nghip chi phi, bao quanh, nn ni: Quan h ty thuc ni sc nghip. Ty theo nghip mnh vn chuyn:Vn mng ca tt c chng sanh,ngho cng giu sang ,thng sut cng b tc ,thng minh cng ngu m,quyt khng phi do thn linh lm ch t no an bi,cng khng phi ngu nhin m hnh thnh.Chnh do nhn trc qu sau ca mi th ,l do nghip nhn t mnh to ca I trc ,ty nghip theo duyn, duyn hp cm qu,nn ni ty nghip mnh chuyn
101 100

201

Hoc c nghip, hay khin chng sanh b qu bo cht yu102. Hoc c nghip, hay khin chng sanh c qu bo sng lu103. Hoc c nghip, hay khin chng sanh hay au m.Hoc c nghip gp qu bo t bnh. Hoc c nghip, hay khin chng sanh mc qu bo xu x104. Hoc c nghip, hay khin chng sanh c qu bo oan chnh105. Hoc c nghip, hay khin chng sanh b qu bo t oai th106. Hoc c nghip, hay khin chng sanh c oai th ln107. Hoc c nghip, hay khin chng sanh mc qu bo sanh vo chng tc

Cht yu: Hoc ni on mng. Ngi sinh ra khng bao lu, hoc khi mi sanh, hoc lc tui tr, khi tui ln ri b cht. l do nghip st ca i trc.
103 102

Sng lu: Hoc ni trng th, c nhiu ngi mng sng lu n by, tm mi tui, cho n c trm tui, u do i trc khng c nghip st, i h chng sanh. Xu x: Chnh l mt my qu xu x. Khi sanh ra ngi thy sanh tm nhm gm khinh ch oan chnh: Thn oan trang nghim chnh, p thanh t, ngi khc thy ri sanh tm hoan h, knh i. t oai th: Hoc ni t oai c cng c. ng s l oai, ng knh l c, t y c ngha l c t oai.

104

105

106

Oai th ln: Nh ngi c oai c, hc vn, a v, giu mnh, ti tr, tng mo khi ng, thn th ng ng. Ngi thy l knh l s.

107

202

h tin108. Hoc c nghip, hay khin chng sanh c phc bo sanh vo ni qu tc thng lu109. Hoc c nghip, hay khin chng sanh b qu bo i sng hm hiu110. Hoc c nghip, hay khin chng sanh c qu bo i sng d d111. Hoc c nghip, hay khin chng sanh b qu bo tm tr t kin112. Hoc c nghip, hay khin chng sanh c qu bo tr hu chnh kin113. Hoc c nghip, hay khin chng sanh b qu bo a ngc114. Hoc c nghip, hay

Chng tc h tin: Thi c n , c chia thnh bn chng tc: 1. B la mn, dch l Tnh Hnh. 2. St Li, hong tc. 3. Ph X, chng loi bun bn. 4. Th La, chng tc nng dn v lao cng. Chng loi h tc tc l cng nng
109 108

Qu tc thng lu: Tc l hng hong tc. i sng hm hiu: i sng thiu thn v vt cht, tc l hng ngi ngho kh. i sng d d: Tc l ch cho nhng ngi giu sang. Cm n, o mc, nh d tha.

110

111

112

Tm tr t kin: Tn ngng o t, hc cc sch v khng chnh ng, t tng quan nim khng chnh. Chc chn vo dng t kin.

Tr hu chnh kin: Nh c kinh in c thnh, tnh phng Pht dy, tin chc nhn qu, nghip bo. Phm c oan trang nghim chnh, t tng thun khit, hnh vi cng chnh.
114

113

a ngc: Ting Phn gi l Naraka, hoc gi l N L. ni l ch khng vui, ng nhm chn, y s kh, bc no v.v V tr ca n ni ti tm, u m, khng c mt tri, mi loi kh hnh, khng lng khng ngn. a ngc c rt nhiu loi, u y theo phm ti nng nh khng ng. Ai phm ti mi iu c thng phm, cht a vo a ngc.

203

khin chng sanh mc qu bo sc sanh115. Hoc c nghip, hay khin chng sanh b qu bo lm qu i116. Hoc c nghip, hay khin chng sanh b qu bo lm a tu la117. Hoc c nghip, hay khin chng sanh c lm thn ngi. Hoc c nghip, hay khin chng sanh c phc bo lm tri ci Dc118. Hoc c nghip, hay khin chng sanh c phc bo lm tri ci Sc119.
115 Sc sanh: Th gii ny, ngi cng sc sanh chung, gm c trn mt t, di nc, trn khng trung u c, nh cc loi cm bay th chy, loi thy tc v.v to mi iu c, trung phm, cht a trong ng sc sanh.

Qu i: Mt loi trong su ng, ng trong nhn gian, v khng c hnh th, mt tht khng th trng thy, chng loi kia rt nhiu. Trong kinh Chnh Php Nim ni: Lit k c 36 th, nh Thnh Hong Th a v.v cng lit vo trong y, i kht ku cu; v khng c n ung, thng chu kh kia, nn c gi l qu i. Ngi to mi iu c h phm, hoc ngi tham lam bn sn thnh tnh y, cht a trong ng qu i. A tu la: Dch l v oan chnh. ni dung mo xu x. Mt loi trong su ng. C loi trn ci tri, c loi gia bin, c loi trong nhn gian, trn ni. Tnh ca h rt l kiu mn, a chin u. Ngi to mi iu c vi t, tm a gin tc, kiu mn nghi ng, phin no, cht a trong loi a tu la. Tri ci Dc: Dc c nm th: Sc, thanh, hng, v, xc. Li cng c nm th na, tc l ti, sc, danh, thc, thy. Nm dc trc thuc bn ngoi; nm dc sau thuc bn trong. Ngi trn ci tri u c vt dng hng th, nn gi l tri Dc. Tri ci Dc chia ra c 6 tng. trn t hai tng, tc l tri T Thin Vng. trong ni Tu Di, tc l Tam Thp Tam Thin, trn nh ni Tu Di. Bn tng tri trn khng, nng h khng m , thc l Thi Phn Thin, Tri Tc Thin, Ha Lc Thin, v Tha Ha T Ti Thin. Nu ngi khng la ng dc, tu theo mi iu thin thng phm, c th c hai ci tri trn t. Nu ai gm tu c nh ci Dc, hoc dng n uc, ngc minh chu v.v b th v gi tnh gii v.v th c bn ci tri gia h khng.
119 Tri ci Sc: Nu ai la b nm th dc lc, tu hnh thanh tnh, thin nh c cm sanh ci tri ny. Nu tu php lnh ly dc, c gic c qun, la tham sanh h lc th vo s thin. 118 117

116

Dt gic qun, trong tm thanh tnh mt ch, khng gic khng qun, nh sanh h lc, th vo thin th hai. V la h, tm nim hnh x, an hu, thn th lc, cc v hin thnh, hay ni hay x, thng ngh th lc th vo tam thin.

204

Hoc c nghip, hay khin chng sanh c phc bo lm tri ci V Sc120. Hoc c nghip, hay khin chng sanh c qu bo quyt nh121. Hoc c nghip, hay khin chng sanh c qu bo khng nht nh. Hoc c nghip, hay khin chng sanh b kh bo sanh ni bin a122. Hoc c nghip, hay khin chng sanh c qu bo sanh vo gia nc123. Hoc c nghip, hay

on kh vui ri, trc dit lo mng, khng kh khng vui, hnh x nim thanh tnh, vo ni thin th t. Ci Sc c 18 tng tri. S thin c sanh ba ci tri, tc l Phm Chng, Phm Ph v i Phm Thin. Ci thin th hai cng sanh ln ba ci tri, tc l Thiu Quang, V Lng Quang v Cc Tnh Quang. Ci thin th ba c sanh v Thiu Tnh Thin, V Lng Tnh Thin v Bin Tnh Thin. Ci thin th t ng sanh vo ci V Vn Thin, Phc Sanh Thin, v Qung Qu Thin. Cn c su ci tri l: V Tng, V Phin, V Nhit, Thin Hin, Thin Kin v Sc Cu Cnh; hoc ngoi o c tr, hoc hin Thnh c tr. Tnh chung c 18 ci tri. Ci tri V Sc: Nu c ngi hay b la nm th dc lc, dt hn cc vng sc tng, hay vo ch bn nh Khng. Nu tin thm mt bc, do ch Phi Tng Phi Phi Tng vo Dit Tn, hay tr phin no, lin vt qua ba ci, thot ly sanh t.
121 120

Qu bo quyt nh: Nh nhng ngi tu Tnh , i trc Tam Bo, em tm n trng cung knh, pht nguyn vng sanh ci nc Cc Lc phng Ty, tr nim thnh hiu Pht A Di , dn ch nht tm bt lon, n khi mng chung, quyt nh nh Pht tip dn vng sanh.

Qu bo ni bin a: Ch ho lnh xa xi, ni kin thc cha m, vn ha lc hu cng ni ng vng, vn l nguyn th, sinh hot cng khn. Ch Pht khng bao gi ra i ch ny, khng c chnh php. Nu ai chuyn sanh v ch ny, gi l qu bo ni bin a.
123

122

Sanh vo gia nc: Vn ha cao thng, o c thun hu, nhn dn tin pht, bit l chung ngha. Pht thng ra i gia nc, chnh php hng thnh. Nu ai u sanh chn ny, gi l sanh vo gia nc.

205

khin chng sanh b qu bo a ngc trn i124. Hoc c nghip, hay khin chng sanh b qu bo a ngc na i125. Hoc c nghip, hay khin chng sanh b kh bo tm vo lin ra ni a ngc126. Hoc c nghip, to tc m khng hun tp127. Hoc c nghip, hun tp m khng to tc128. Hoc c nghip, cng to tc m cng hun tp129. Hoc c nghip, khng to tc m cng khng hun tp130. Hoc c

a ngc trn i: Sut i ni a ngc, na kip, mt kip cho n nhiu kip. Th mng mt kip, khng lng nm thng, thng chu cc kh trn i. a ngc na i: Nu to nghip a ngc, sau sanh lng h thn s hi, n trc ch Pht, B Tt thnh tm sm hi, cu Pht thng xt. Nh tm sm hi nghip c gim bt, khi cht a vo a ngc, khng bao lu c ra khi. Tm vo lin ra: Chnh l ngi to c a ngc ri, sanh tm s hi, sanh tm h thn, trc Pht khn cu thng xt ch thnh sm hi, cu Pht x ti, nh Vua A X Th, nhn git vua cha, to nghip a ngc, nh s sm hi, tuy a a ngc, lp tc ra khi. To tc m khng hun tp: Nu c chng sanh, to cc nghip c, nn gi l to tc, sau tnh ng, tm sanh s hi, sanh tm h thn. Sau sm hi, t y v sau, dt tm ni nhau khng ti phm. Nh sm hi li, nghip lin tiu tr, nn ni l khng hun tp.
128 127 126 125 124

Hun tp m khng to tc: C hng ngi thng minh gi, s ting c bay ra ngoi. T mnh khng dm lm cc vic c, nhng khin ngi khc lm, to cc nghip c, xem t mnh khng ti, k thit khng nh th, nhn v c tm bo ngi khc lm. Theo php lut cn c ti, hung chi trong Pht Php. Th nn vn l c ti.

Cng to tc m cng hun tp: C ngi thng lm vic c, tr thnh tp qun. khng tin ha phc, cng khng h thn sm hi, tp qun tr thnh thun thc, ti, nghip cha nhiu nh ni, chc chn b c qu khng nghi. Khng to tc m cng khng hun tp: C ngi cn lnh su dy, tin knh Pht php, bit c nghip bo nhn qu, gn gi gii lut, t mnh khng lm c, cng khng bo ngi lm c, nn ni khng to tc. Cng khng nghip c, nn ni khng hun tp.
130

129

206

nghip, hay khin chng sanh b qu bo u vui sau kh131. Hoc c nghip, hay khin chng sanh u kh sau vui132. Hoc c nghip, hay khin chng sanh u kh sau cng kh133. Hoc c nghip, hay khin chng sanh c phc bo u vui sau cng vui134. Hoc c nghip, hay khin chng sanh ngho m a b th135. Hoc c nghip, hay khin chng sanh giu m tm bn sn, tham lam136. Hoc c nghip, hay khin chng sanh giu m hay b th lm
131 u vui sau kh: V b th, ng lc bo giu sang. V xan tham, b khn kh ngho cng. Do ngi a b th, khng phi l ngu mui. Ngi ham cu cng khng phi thng tr. o l u thm minh lut y, khng phi ngi no cng bit, phi l hng tn gii thng sng. Ngi trc vui sau kh, chnh l thu i qu kh ca h, trc c ngi khuyn, x th ti vt, sau li n nn, sanh tm sn tic. i nay mi b qu bo trc vui sau kh. 132 u kh sau vui: C ngi lc u ngho kh, sau dn dn giu sang hng th khoi lc. y chnh l i trc ca ngi , nghe ngi khuyn dn, b th t ti vt, sau khi x th, trong lng v cng hoan h, th nn i nay ng qu bo ny.

u kh sau cng kh: C ngi mt i u b sinh hot khn kh gian nan, chnh l h i trc khng c ngi khuyn dn lm vic phc c b th, t mnh cng khng bit o l cu phc, nhn v i trc khng tu rung phc, nn i nay cng kh sut i. u vui sau cng vui: C ngi i trc sm tin knh ngi Tam Bo, gn gi cc thin tr thc, hiu bit o l rng tu phc in, hoan h b th, do i nay trc sau u gp sinh hot an vui tt p. Ngho m a b th: C ngi i qu kh, a lm vic b th, tr thnh tp qun, chuyn sanh i ny, tuy l ngho cng, a thch b th. i trc d tu rung phc nhng nhn duyn i nay hy cn cha thun thc, nn vn cn sinh hot ngho cng.
136 135 134

133

Giu m bn sn tham lam: Nhn i qu kh c ngi khuyn nhc, ngu nhin b th, i nay kho gp nhn duyn c phc bo. V nhn qu kh cha nui thnh tp qun b th, i nay tuy giu m vn bn sn tham lam.

207

phc137. Hoc c nghip, hay khin chng sanh ngho nn m li bn sn tham lam138. Hoc c nghip, hay khin chng sanh c thn vui m tm khng vui139. Hoc c nghip, hay khin chng sanh c tm vui m thn chng vui140. Hoc c nghip, hay khin chng sanh thn v tm u vui141. Hoc c nghip, hay khin chng sanh thn tm c hai u khng vui142. Hoc c nghip, hay khin chng sanh mng sng lu tuy ht nhng nghip

137

Giu m hay b th: V qu kh a b th, i nay c phc bo. V i qu kh thch b th thnh tp qun, i nay vn a b th.

138

Ngho m li bn sn tham lam: V i qu kh cha trng rung phc, nay cm kh bo, nhn i qu kh cha nui thnh tp qun a b th, i nay ngho m vn bn sn tham lam.

Thn vui m tm khng vui: Ngi phm phu c phc, giu c ca ci y , nhu cu khng thiu, thn hng th khoi lc, nhng cn l phm phu, trong tm vn c tham, sn, si, phin no. Do thng gp kh no trong tm pht khi. Cho nn ni tm khng vui.
140

139

Tm vui m thn khng vui: y l ni hng La Hn khng phc bo. La Hn dch l St Tc, nhn git gic phin no, trong tm yn tnh, nn ni tm cm an vui. Tuy chng qu Thnh, cn c thn th, cn s n mc, v khng phc bo, khng c th ch, i sng thiu thn, thng chu kh i lnh, nn thn khng vui. Thn tm u vui: y l ni hng La Hn c phc bo, chng qu Thnh, hng vui nit bn. V c phc bo nn c i th ch, n mc khng thiu, nn ni thn tm u vui. Thn tm u khng vui: y l ni phm phu thiu phc, chu kh ngho cng, i lnh, thiu thn, thn chu au kh, nhn s cng kh, thng khi phin no. Tc ng trong tm, lo ru kh no, nn tm cng khng vui.

141

142

208

khng ht143. Hoc c nghip, hay khin chng sanh nghip kia tuy ht nhng mng cn khng ht144. Hoc c nghip, hay khin chng sanh nghip v mng u ht145. Hoc c nghip, hay khin chng sanh nghip cng mng c hai u khng ht146, nhng hay on tr tt c phin no. Hoc c nghip, hay khin chng sanh, sanh ni ng c, hnh dung k diu, mt my sng sa, da th sng m, ngi thy vui v147. Hoc c nghip,

143

Th mng ht, nghip khng ht: Nu c ngi to c nghip rt nng, chu kh bo ni a ngc. Tuy t a ngc ra nhng cn d bo, hoc chuyn sanh cc a ngc nh, hoc sanh trong loi qu i, trong loi sc sanh, nn ni th mng ht m nghip khng ht.

Nghip ht, mng khng ht: y l ni nghip en trng, trng en. Trng l ni nghip lnh; en l ni nghip d. Hoc c chng sanh trong nghip lnh m to tc nghip d, trong nghip d m to tc vic lnh. Sut c cuc i, chu nhiu cc th nghip bo, nn ni nghip ht m mng khng ht. Nghip v mng u ht: Hoc c chng sanh, trong i qu kh, to cc nghip lnh v d, m cm n i nay. Hoc mang thn tri hay ngi, hoc trong ba ng c, mt i chu xong, nghip bo tr ht, mng cng kt thc, nn ni l nghip v mng u ht. Nghip v mng u khng ht: y l ni nghip Thnh, cng nh, nu c chng sanh on kin hoc, chng qu Tu Hon, thng sanh trong ci ngi, ci tri, hng la kh ba ng c, cho n, nu chng qu A La Hn, hng liu thot sanh t, chng vo Nit bn, nn ni nghip cng mng u khng ht. Sinh ni ng c, hnh dung k diu: y l ni chng sanh, khi lm ngi, hnh s dm dc nhiu, sau khi cht, chuyn sanh con ng c, nh loi cm bay, lng cnh tuyt p, hnh th k diu, ngi thy a thch.
147 146 145

144

209

hay khin chng sanh sinh ni ng c, hnh dung xu x, thn th th kch, ngi khng a thy148. Hoc c nghip, hay khin chng sanh sinh trong ng c, thn ming thi nh, cc gic quan tn khuyt149. Hoc c nghip, hay khin chng sanh tp lm cc vic th gian, hnh ng mi nghip khng lnh, b ngoi c bo150. Hoc c nghip, hay khin chng sanh tp lm mi nghip lnh trong th gian, ng ngoi phc bo th thng151. Hoc c nghip, hay khin chng sanh l Pht, cng dng thp

Sinh ni ng c, hnh dung xu x: y l ni chng sanh nhiu gin tc, ngi khi nghe hi thy sc, din mo d tn, hi th hung c, ngi khc thy ri, rt l s hi. Do chuyn sanh vo con ng c, hnh dung xu x, da th kh cng, nh rn mng x, cp, si v.v Sanh trong ng c, thn ming hi nh: y l ni chng sanh nhiu ngu si, l tr khng r bit, kh bin lun phi quy, lnh d, t chnh v.v Do nhn duyn y, phn nhiu to nghip phi php, khi chuyn sanh vo ng c, thn ming hi thi, cc gic quan tn khuyt, nh loi thy tc v.v Mi nghip khng lnh, ng ngoi c bo: H khng mi phng, v lng th gii, c ci nc thanh tnh, c ci nc u, tnh u, kh vui. Tuy nhin khng ng, c bn nguyn nhn u do tt c hnh vi ca chng sanh. Nn trong Kinh ni: Tm tnh th ci nc tnh. Chng ta ng th gii Ta B ny (dch l Kham Nhn) l ci c u, u do s chiu cm mi nghip khng lnh, cng nghip ca chng sanh. Mi nghip lnh, c ngoi phc bo: Ch i khi Pht Di Lc ra i, v tt c chng sanh thc hnh mi nghip lnh. Nhn dn thi , mng sng lu tm mun bn ngn tui, ci nc bnh than, gi ha ma thun, nm ging la c ma, ha hi dung thng, khng c cc tai bin. T u bin thanh tnh u nhn tm chng sanh t mi iu c chuyn thnh mi iu thin vy.
151 150 149 148

210

miu152, ng mi th cng c phng cng trng phan153, bo ci154, ng mi th cng c; phng cng chung, cng linh155, ng mi th cng c; phng cng y phc156, ng mi th cng c; phng cng cc th phng, ng mi th cng c; phng cng dng c php bo, c mi th cng c; phng th n ung157, c mi th cng c; phng th giy dp, c mi th cng c; phng cng hng hoa, c mi th cng c; phng cng n nn158, c
152 L Pht thp miu: Thp l ch phng cng x li ca ch Pht, B Tt. Cha miu l ni cng th kinh tng Tam Bo. Nu ai hay cung knh l bi, dng mi nghip lnh ny hay ng mi th cng c.

Trng phan: Trng l l c may bng vi hay la. Phan l thn phan treo trc Pht hay B Tt. Trng phan l trang nghim Pht s, tiu biu oai c, cng dng ngi Tam Bo.
154

153

Bo ci: Dng tng lng ngc bu trang sc ni Pht, B Tt, hoc ni Php s ging kinh v.v Ch treo trn ta cao.

Chung linh: Chnh l cc ni trong cha thp mi khi xng nim, s dng mt th trong php kh cng dng Tam Bo cng hay ng mi th cng c.
156

155

Phng cng y phc: L Pht, B Tt v Tng chng, y phc c cng dng cng ng mi th cng c. Phng cng n ung: Dng cc ung, dng v thc phm, cng Pht v chng tng, cng ng mi th cng c. Phng cng n nn: trc Pht, B Tt sut nm thp n du sng, cng ng mi th cng c.

157

158

211

mi th cng c; cung knh chp tay159, ng mi th cng c. y l lc ni php mn cc nghip sai bit. Pht bo trng gi Th Ca: C mi th nghip, hay khin cho chng sanh b qu bo on mng. Nhng g l mi? Mt l t mnh lm vic st sanh. Hai l khuyn ngi khc lm s st sanh. Ba l khen ngi phng php st sanh. Bn la thy ngi khc git ty h. Nm l i vi ch ngi on ght, mun khin cho h tan dit. Su l thy h, on dit ri, tm sanh hoan h. By l ph hoi thai tng ca ngi khc.

159

Cung knh chp tay: Thy cc cha thp v hnh tng Pht, B Tt, ri em tm ch thnh cung knh, hai tay chp li bi x l ly.

212

Tm l dy ngi hy hoi. Chn l kin lp cha vin git hi chng sanh. Mi l t lm vic chin u, hoc khin ngi lm, ln nhau tn hi. Do mi nghip trn, b qu bo on mng. Li c mi nghip, hay khin cho chng sanh, ng qu bo sng lu. Nhng g l mi? Mt l t mnh khng vic st sanh. Hai l khuyn ngi khc khng nn st sanh. Ba l khen ngi s khng git hi chng sanh. Bn l thy ngi khc khng st sanh, tm sanh hoan h.
213

Nm l thy b ngi git, phng tin cu khi. Su l thy ngi s cht, b th php v y. By l thy cc hon kh, khi tm t bi cu gip. Tm l thy cc nn cp bch, khi tm i bi cu . Chn l em cc n ung, b th cho chng sanh. Mi l tm lc no cng thng ngh n chng sanh. Lm mi nghip , ng phc bo sng lu. Li c mi nghip, hay khin cho chng sanh, mc nhiu qu bo bnh hon. Nhng g l mi?
214

Mt l a thch nh git chng sanh. Hai l khuyn ngi khc nh git. Ba l khen ngi phng php nh git. Bn l thy ngi nh git sanh tm hoan h. Nm l no lon160 cha m, khin tm cha m lo bun. Su l no lon Thnh hin. By l thy k on161 bnh kh, tm rt hoan h. Tm l thy ngi on bnh lnh, tm sanh khng vui. Chn l khi k on bnh, khng cho thuc tr.

160

No lon cha m: trc cha m hay bc hin Thnh, c ch th tho vng ng, li th ting c, hoc thiu l , khin cha m, khi tm phin no. K on: Ngi cng chnh mnh c s th hn ln nhau.

161

215

Mi l n trc cha tiu ha, li n tip na162. Do mi nghip y, qu bo b nhiu bnh kh. Li c mi nghip, hay khin cho chng sanh, qu bo t bnh. Nhng g l mi? Mt l khng thch nh git tt c chng sanh. Hai l khuyn ngi khc khng nn nh git. Ba l khen ngi phng php khng nh git. Bn l thy ngi khng nh git sanh tm hoan h.

n trc cha tiu ha li n tip na: Chnh l trong m hm trc, nhng vt thc n, cn cha tiu ha, sng nay li n tip, d dng sanh bnh. Bnh tng khu nhp.
162

216

Nm l cung cp nui dng cha m mnh v cc bnh nhn. Su l thy cc v hin Thnh c bnh hon, phi thm ving, sn sc, cung cp, nui dng cc th. By l k on bnh lnh, tm sanh hoan h. Tm l thy cc ngi bnh kh, gip thuc hay, cng khuyn ngi khc gip cho. Chn l i vi chng sanh b bnh kh lin khi tm t mn. Mi l i vi cc s n ung, hay t tit lng. Do mi nghip tt y, ng qu bo t bnh. Li c mi nghip, hay khin cho chng sanh ng qu bo xu x. Nhng g l mi?
217

Mt l a hnh ng gin tc163. Hai l m lng him hn164. Ba l cung hoc ngi khc165. Bn l no lon chng sanh. Nm l i vi cha m khng c tm knh i. Su l i vi bc hin Thnh khng sanh tm cung knh. By l xm ln t sanh ca hin Thnh v cc rung nghip166. Tm l i vi ch thp miu ca Pht, dt hn nh sng ca n167.

163

Hnh ng gin tc: Ngi m tm gin tc qu nng, gp nhng vic tm khng thun, a khi ln lng gin tc, cn phi tu php qun t bi th lng gin tc tiu dit.

164

m lng him hn: Nhng ngi lng gin qu nng, ngi khc gp mt khng nhn thy c, thng m lng him hn, tri qua thi gian lu khng qun, phi tu php qun t bi. Cung hoc: Cung l di tr, hoc l m lon. Dng phng php ny no hi chng sanh, u l nghip xu.

165

166

Xm ln t sanh ca Hin Thnh: Nhng ngi tu hnh chng qu, u gi l Hin Thnh. Nu xm phm hoc cp on trn t sanh ca cc ngi, chng hn nh phm vt v y thc.

218

Chn l thy ngi xu x ch bai khinh tin168. Mi l lm cc hnh c. Do mi nghip y, phi mc phi qu bo xu x. Li c mi nghip, hay khin cho chng sanh ng qu bo oan trang, nghim chnh. Nhng g l mi? Mt l khng gin tc. Hai l hay b th o mc. Ba l i knh cha m v bc tn trng. Bn l tn trng o c hin Thnh. Nm l hng thng sn thp, qut dn tnh x, thp Pht169.

167

Dt hn yn sng ca n: V nh c ngi dng hin n du cng Pht, nhng khng thnh tht s dng n du kia. T dng n xi Thy ngi xu x, ch bai khinh tin: Thy ngi xu x, khi tm nhm gm khinh tin, cng gia tm dng li ni c ci ch v.v

168

219

Su l qut dn sch s ni in v. By l sa sang tu b thnh a tng gi lam (cha)170. Tm l dn qut, si tnh thp Pht. Chn l thy k qu ma, khng sanh tm khinh tin, khi lng cung knh. Mi l thy ngoi oan trang nghim chnh, hiu ng nhn i trc, bit cm ng c phc c. Do mi nghip y, nn c phc bo thn oan trang nghim chnh. Li c mi nghip, hay khin cho chng sanh ng qu bo oai th nh. Nhng g l mi?

169

Hng thng sn thp, qut dn tnh x thp Pht: Nh cha thp Pht v tnh x, lu nm khng tu b. Ai m pht tm rng ln, ra tin ra sc, sa sang bi p, lm li nh mi. Sa sang tu b tng gi lam: Tng gi l ha hp, bn ngi tr ln gi l ha hp Tng. Gi lam dch l vin lm. Ni l chng Tng vin lm. Nu pht tm xut tin, ra sc, sa sang vn rng, ch chng Tng , t ai cao thp khng bng, lm li cho bng thng.

170

220

Mt l i vi chng sanh khi tm ganh ght171. Hai l thy k khc c li, sanh tm khng a. Ba l thy k khc mt li, tm sanh hoan h. Bn l thy ngi khc ng c danh d, khi tm xu ght. Nm l nu thy k khc mt danh d, tm rt hn hoan172. Su l thoi tm b 173, ch bai hnh tng Pht. By l ch cha m mnh v hin Thnh, khng c tm cung phng.

171

Khi tm ganh ght: i vi nhng ai hn mnh, m lng ganh ght hoc k. Tm rt hn hoan: Lng qu vui mng. ni mi vic hng ngy tm lc no cng hoan h trong nh o t bi. Thoi tm b : B dch l gic o. Chnh l lui mt tm tu gic ng o i Tha.

172

173

221

Tm l ch khuyn ngi tu tp, to nghip oai th nh. Chn l ngn chn tu hnh ca k khc, to nghip c oai th nh. Mi l thy ai c oai c km, tm sanh khinh tin. Do mi nghip y, ng qu bo oai th nh. Li c mi nghip, hay khin cho chng sanh ng qu bo oai th ln. Nhng g l mi? Mt l i vi chng sanh tm khng ganh ght. Hai l thy ngi khc c li lc, tm sanh hoan h.

222

Ba l thy k khc mt li, khi tm thng xt. Bn l thy ngi khc ng danh d cao, tm sanh vui v. Nm l thy ai mt danh d, m lng lo bun. Su l pht tm b , to hnh tng Pht, phng cng trng phan, bo ci. By l ch cha m mnh v hin Thnh, cung knh phng nghinh. Tm l khuyn ngi x b nghip oai th nh. Chn l khuyn ngi tu hnh ci nghip oai c ln. Mi l thy k khng oai c, khng sanh tm khinh tin.
223

Do mi nghip y, ng qu bo oai th v i. Li c mi nghip, hay khin cho chng sanh b qu bo sanh vo chng tc h tin. Nhng g l mi? Mt l khng bit knh cha. Hai l khng bit knh m. Ba l khng bit knh v Sa Mn174. Bn l khng bit knh B La Mn175. Nm l i vi cc thy bn, tn trng tm khng knh ngng. Su l i vi cc bc s trng, khng phng nghinh cng dng.

174

Sa Mn: Dch l Cn Tc. Chnh l sing tu gic o, ni dt ht phin no. T xa bn n , khng lun l ngoi o hay Pht gio, phm ngi xut gia u gi l Sa Mn. B La Mn: dch l Tnh Hnh, mt trong bn giai cp ca thi c n . B La Mn l dng qu tc.

175

224

By l thy cc bc tn trng, khng nghinh n thnh ngi. Tm l i vi cha m, khng tun theo li dy khuyn. Chn l i vi bc hin thnh cng khng th lnh li dy. Mi l khinh khi mit th k h tc. Do mi nghip y, nn b qu bo sanh vo chng tc h tin. Li c mi nghip, hay khin chng sanh c phc bo sanh vo hng qu tc thng lu. Nhng g l mi? Mt l kho bit knh cha. Hai l kho bit knh m. Ba l kho bit knh Sa Mn. Bn l kho bit knh B La Mn.
225

Nm l knh h bc tn trng. Su l phng nghinh s trng. By l thy cc bc tn trng ,tip rc mi ngi. Tm l i vi cha m, knh th li dy khuyn. Chn l i vi bc hin Thnh, tn knh th lnh li dy. Mi l khng khinh khi k h tc. Do mi nghip y, nn c phc bo sanh vo hng qu tc thng lu. Li c mi nghip, hay khin chng sanh mc qu bo i sng hm hiu. Nhng g l mi? Mt l t mnh lm s trm cp. Hai l khuyn ngi khc trm cp.
226

Ba l khen ngi s trm cp. Bn l thy ngi trm cp hoan h. Nm l ch cha m gim ln sanh nghip176. Su l ch hin Thnh, xm ln ti sn. By l thy ngi khc li ch tm khng hoan h. Tm l lm lu nn cho ngi khc, ngn chn li lc n cho ngi khc. Chn l thy ngi khc lm vic b th, tm khng ty h. Mi l thy ngi i i kht, tm khng thng xt, li sanh tm hoan h.

Gim ln sanh nghip: Gim l gim thiu; ln l dn dn; sanh l sinh hot trong cc nhu cu cn thit; nghip l ba nghip: thn,ming v ca chnh mi ngi. Thn lun oan trang nghim chnh. Ming thng thnh an mi vic. thng tng nh s an vui khe mnh ca m cha v.v
176

227

Do mi nghip y, nn b qu bo i sng hm hiu. Li c mi nghip, hay khin cho chng sanh ng qu bo i sng d d. Nhng g l mi? Mt l t h xa la s trm cp. Hai l khuyn ngi khng nn trm cp. Ba l khen ngi nhng ai khng trm cp. Bn l thy ngi khng trm cp tm sanh hoan h. Nm l ch cha m, sanh nghip cung phng. Su l i vi cc bc hin Thnh tn trng, cng dng cc cn dng. By l thy ngi khc c li lc, tm sanh vui mng.
228

Tm l thy ngi cu li, dng phng tin tr gip. Chn l thy ngi a b th, tm sanh hoan lc. Mi l nu khi thy ngi i i kht, tm sanh thng xt. Do mi nghip y, nn c qu bo i sng d d. Li c mi nghip, hay khin cho chng sanh b qu bo tm tr t kin. Nhng g l mi? Mt l khng th tha hi177 tm ln tr tu ca Sa Mn v Ba La Mn. Hai l ni r php c178.

177

Tha hi: Chnh l t thng lng, hi han, tha thnh

178

Ni r php c: R l cng khai, cng khai cc vic x hi. Php c l hc thuyt t c, m lon x hi, m hoc lng ngi, i vo hc thuyt t tng t m.

229

Ba l khng th tu tp chnh php179. Bn l khen ngi php khng ng m cho l php ng. Nm l bn sn php khng ni ra. Su l gn gi tr t180. By l xa la tr chnh181. Tm l khen ngi thc hnh php t kin182. Chn l x b chnh kin183. Mi l nu thy ngi c ngu si, khinh tin ch bai.

Chnh php: Chnh l i vi o l cc php; tht tng, tng ng, ha hnh chn l hng thng, v php tc hy vng thnh Hin, thnh Thnh. Tr t: Chnh l ngi c t tng t c, nh l dng cc vn t ch cch trm cp, t dm, hoc em t tng xu v cng c ca t gio ngoi o v.v
181 180 179

Tr chnh: Chnh l nhng ngi c o c chnh thng, c t tng hc vn, nh cc hng t chn chnh ca Pht v thin tri thc v.v

T kin: i khi chia ra nm th: 1. Tt ca gia kin, dch l thn kin, chp chc thn nm m l ta, sanh ra nhiu m lm. 2. Bin kin l chp on, chp thng. 3. T kin l t ng lm gii khng nhn qu. 4. Kin th l chng phi qu, chp l qu, nh cho v tung l loi chng nit bn. 5. Gii cm th l chng phi nhn chp l nhn, nh gi gii tru, gii ch v.v Cc hng cu sanh ln cc ci tri.
183

182

Chnh kin: Khng c nm th t kin l chnh kin.

230

V mi nghip y, mc qu bo tm tr t kin. Li c mi nghip, hay khin chng sanh c qu bo tr tu chnh kin. Nhng g l mi? Mt l hay tha hi tr tu thng minh184 ca cc Sa Mn v B La Mn. Hai l ni r php lnh. Ba l nghe ri nghe tr, hong h chnh php185. Bn l nghe ni chnh php, khen li lnh thay. Nm l a ni php yu186 chn chnh. Su l gn gi ngi chnh tr hu.

184

Tr hu thng minh: Tr sng thng thi, ni c minh li, c tr, tr c hon ton sng sut.

Nghe tr, hong h chnh php: Lng nghe chnh php, ghi nh khng qun, gi l nghe tr, ng thi li phi cho ngi khc nghe, nn gi l hong. Hoc khi chnh php b hy bng v ph hoi phi ht lng bo h.
186

185

Php yu: Chnh l ch trng yu trong Pht php

231

By l gn gi nhip ha h tr chnh php187. Tm l tinh tn cn mn tu tp a vn188. Chn l la ngi c t kin. Mi l thy ngi si c, khng sanh tm khinh tin. Do mi nghip y, ng phc bo tr tu chnh kin. Li c mi nghip, hay khin chng sanh mc qu bo a ngc. Nhng g l mi? Mt l thn nghip hnh ng c nng189. Hai l khu nghip ni li c nng n190.
187 Gn gi nhip ha, h tr chnh php: i vi ba tng kinh in, l t Pht, c tm gn gi, ng cho tht lc, khng cho hoi; phng tr v pht dng. Trch nhim phi gn gi v h tr. 188

a vn: i vi ba tng, mi hai b kinh l gio php nm tha, phi c lng nghin cu, c, hc cho su rng.

Thn hnh c nghip nng: Thn to ba th c nghip: st sanh, trm cp, t dm. Hnh lc khng nhm chn, khng bit h thn, cng khng sm hi. Khu hnh c nghip nng: Ming to ni di, ni li i chiu, ni li hung c, ni thu dt. Bn th c nghip v ming, a ni khng nhm chn, khng bit h thn, cng khng sm hi.
190

189

232

Ba l nghip suy ngh c hi191. Bn l khi tm on kin192. Nm l sanh tm thng kin193. Su l khi chp khng nguyn nhn194. By l khi chp khng to tc195. Tm l khi chp khng tri kin196. Chn l khi chp bin kin197. Mi l khng bit tr n198.

191

suy ngh c hi: pht ba th c nghip l tham lam, gin tc v si m. a pht ra khng mi chn, khng bit h thn, m cng khng sm hi. on kin: Ngi cht nh n tt, u c sanh t lun hi, nhn qu nghip bo chng qua khuyn ngi lm lnh, dy ngi hc cc iu tt thi. C ngi quan nim nh th, xng l on kin. Thng kin: Ngi cht ri vn chuyn sanh lm ngi, sc sanh cht chuyn sanh lm sc sanh, u c nghip bo d lnh, o l lun hi trong su ng. Ngi c t tng nh th, xng l thng kin.

192

193

194

Chp khng nguyn nhn: i ny kt qu chu kh v hng phc, hon ton do t nhin hoc l do s an by ca Thng , gp g ca chnh mnh, u khng nguyn nhn l t qu kh lm lnh lm c. Ngi c t tng nh th, gi l chp khng nguyn nhn.

195

Chp khng to tc: Khng to tc tc l ph nhn lut nhn qu t mnh lm t mnh chu. Do kin gii ny, i vng vi, to cc nghip c. Kt qu li t mnh lnh .

Chp khng tri kin: Phm ch hiu bit ca chnh mnh, khng th hiu bit, u khng cng tin l c, nh bn qu ca Tiu Tha, qu Pht Bch Chi. Tam Hin, thp Thnh, qu B Tt cho n qu Pht v thng. l cnh vc ca Thnh Hin, chng phi ch n ca phm phu, u nhn l khng c, nn ni chp khng tri kin.
197

196

Chp bin kin: Chp chng sanh l c u c cui, chp th gian l thng, l v thng, cng phi thng, cng phi v thng, ng v th gian, bn cu l c bin, khng bin v.v Ku l bin kin.

233

Do mi nghip trn, mc qu bo a ngc. Li c mi nghip, hay khin chng sanh mc qu bo sc sanh. Nhng g l mi? Mt l thn nghip hnh ng c va va199. Hai l khu nghip ni li c trung bnh. Ba l nghip suy ngh vic c tm thng. Bn l t tham phin no, khi ln cc nghip xu200. Nm l t gin phin no, khi ln cc vic c201. Su l t si phin no, khi ln cc vic xu202.

198

Khng bit tr n: Nh cha m, s trng, nc nh v ngi khc i vi ta c ch n hu, u khng bit bo p v.v l bn n. Thn nghip hnh ng c va va: Va va trong va va l trung phm. Cng nh git sc sanh, khng dm git ngi, trm cp ti vt ngi khc, khng dm lm qu mnh. Ngi n i vi nam c n i, ln lt qua li, khng dm cng gian ph n ngi khc. Nh th u l c nghip trung phm. So vi c nghip trong ming v , cng gii nh th.

199

200

T tham phin no,khi cc nghip xu: So snh cng nh sn, ln, tic v.v u do trong tham m sanh ra, nhn m to ra cc nghip c. T gin phin no, khi cc nghip xu: So snh cng nh hn, phn ut, gin, ganh ght v.v u do trong gin tc sanh ra, nhn m to ra cc nghip xu.

201

234

By l ch bai mng nhic chng sanh203. Tm l no hi chng sanh204. Chn l b th vt bt tnh205. Mi l lm hnh t dm206. Do mi nghip ny, mc phi qu bo lm loi sc sanh. Li c mi nghip, hay khin chng sanh mc qu bo lm loi qu i. Nhng g l mi? Mt l thn nghip hnh ng c nh207. Hai l khu nghip ni li c nh.

T si phin no, khi cc nghip xu: So snh cng nh ngu m, v minh, khng r s l. i vi lnh d, phi quy, t chnh, phn bit khng r rng, u do trong si m m sanh ra, nhn m to ra cc nghip xu.
203 202

Ch bai mng nhic chng sanh: Dng li c, ting xu, nhc m chi ra cc chng sanh. No hi chng sanh: Ngc i chng sanh, khin cc chng sanh khi nhiu kh no.

204

Th vt bt tnh: em cc vt khng tinh khit, khng trong sch, cc thc phm tha thi, cng phng Tam Bo, cha m, thy t, u l khng phc c, tri li cn b li lm.
206

205

Lm hnh t dm: Khng phi l v ci hi ca mnh, m lm s dm dc, u gi l t dm c.

Thn hnh ng c nghip nh: Nh l nh nh, l h c phm. Snh nh khng lon git, nh gp thi k cng t thn linh, i khch hay lm tic cho thn hu, m git loi sc sanh, hoc c hay khng ,lm s git hi, u l c h phm. Khu nghip v nghip cng gii thch nh th.

207

235

Ba l nghip suy ngh vic c nh. Bn l khi lng tham lam nhiu208. Nm l khi c tham lam209. Su l khi tm ganh ght. By l c tm t kin. Tm l c tm bn sn, i trc trong cuc sng, lin khin mng chung210. Chn l bnh khn, nhn i m cht211. Mi l no bc kh kht m cht212. Do mi nghip ny, mc qu bo lm loi qu i.

208

Khi lng tham lam nhiu: Nhng tham lam v l, nhng ham mun qu phn, u gi l tham lam nhiu.

209

Khi c tham lam: Nhn b ti vt, hoc v l, hoc qu phn, cng ngi tranh chp, nhn m pht sanh khu thit ph, u tranh u gi l c tham lam.

210

Bn sn i trc trong cuc sng, lin b mng chung: Bn sn thnh tnh, i vt nh mng sng, nhn chp trc ny, tng nim khng qun, sau khi mng chung d vo trong ng qu i. Bnh khn nhn i m cht: Bnh kh thn, trong bnh tuy cm thy i kht, nhng khng th n nut, nhn y m cht, cng gieo nhn chnh qu i m cht, ri vo con ng kia.

211

No bc kh kht m cht: Nhn ma h nng nng kh chy, tit tri kh tho, nng no bc thn, cng khng nc ung, nhn y m cht, hoc t cao qu m cht.

212

236

Li c mi nghip, hay khin chng sanh mc qu bo a tu la. Nhng g l mi? Mt l thn nghip hnh ng c nho nh213. Hai l khu nghip ni li c vi t. Ba l nghip suy ngh to c vi t. Bn l gi tm kiu mn214. Nm l hnh vi ng mn215. Su l lun lun tng thng mn216. By l i ng mn217. Tm l hnh ng t mng218.

Thn nghip hnh ng c nh: Nh l nh nht, kh cm gic, kh xt thy. Con ng a tu la c thin h phm lm nhn kia. Hai nghip khu v cng li nh vy.
214 213

Kiu mn: mnh c vic hng thnh m tm cao ngo gi l kiu. mnh m ln lt k khc gi l mn. u l chy theo phin no. Ng mn: Chp trc c ng v c ng s m khin tm cao c. Tng thng mn: Nh ngi tu hnh cha chng c Thnh o, m c ni l chnh mnh chng c Thnh o. i ng mn: Do ng mn trong phin no, khi tm t tn t i. T mng: L xong vic c, nng c cao c, nh chy vo ngi c, di p lng thin.

215

216

217

218

237

Chn l mn qu mn219. Mi l xa cc cn lnh, hng v con ng a tu la. Do mi nghip, nn b qu bo thnh a tu la. Li c mi nghip, hay khin chng sanh c qu bo lm ngi. Nhng g l mi? Mt l khng st sanh. Hai l khng trm cp. Ba l khng t dm. Bn l khng ni di220. Nm l khng ni li thu dt221. Su l khng ni li hai chiu222.

219

Mn qu mn: Ngi khc hn mnh rt xa, m ni chnh mnh l hn ai ht. Khng ni di: Li ni tht ti, ng l, ni li khng di tr. Khng ni thu dt: Khng ni nhng li khng ngha. Khng trau chut li ni.

220

221

238

By l khng ni li hung c223. Tm l khng tham lam. Chn l khng gin tc. Mi l khng t kin, i vi mi nghip lnh, khim khuyt khng hon ton. Do mi nghip y, nn c qu bo sanh trong loi ngi. Li c mi nghip, hay khin chng sanh c qu bo sanh ln ci tri Lc Dc. y l y c nhim mu th thng, tu hnh tng tin mi iu thin. Li c mi nghip, hay khin chng sanh c qu bo sanh v ci tri Sc. y l


Khng ni li hai chiu: Khng n bn ny ni xu bn kia; n bn kia ni xu bn ny. Khng ni kia y lt lng phi tri.
223 222

Khng ni li hung c: Khng c hi ngi, khng ni li c mng ngi.

239

chuyn tm tu hnh mi nghip thin hu lu224, cng nh tng ng225. Li c bn nghip, hay khin chng sanh c phc bo sanh v ci tri V Sc. Mt l vt qua tt c sc tng, dt tng hu i226 v.v vo ni nh Khng X. Hai l vt qua tt c nh Khng X227, vo nh Nht Thit Thc X. Ba l vt qua nh Nht Thit X228, vo nh V S Hu X.

224 Mi nghip thin hu lu: L mi iu thin thng phm, v cha dit c phin no kit s, nn vn l mi iu thin hu lu. 225

Cng nh tng ng: L bn th thin nh, trc gii, khng tri nhau gi l tng ng.

226

Vt qua tt c sc tng, dt tng hu i: Dit ba th sc, c th thy sc hu i, khng th thy sc hu i, khng th thy sc v i. Trong kinh ni: Qua tt c sc tng, dit sc hu i, khng ngh cc th tng, vo ch h khng v bin. Trong Ma Ha in ni: Qua tt c sc tng, ph c th thy sc hu i, dt tng hu i, ph khng th sc hu i, khng ngh cc th tng, dt khng th thy sc v i. y l do ci Sc, phi n ci V Sc, phi ph ba sc, tc c th thy hu i, khng th thy hu i, khng th thy v i. Qua tt c nh khng x: y l do khng x n thc X. C hai phng php: 1. Qu ch khng x, khen ngi thc x. 2. Qun ph khng x, h duyn suy ngh thc x. Vt qua nh nht thit thc x: y l do thc x n ch v s hu x. Cng c hai phng php: 1. Ch trch qu hon thc x. 2. Qun hnh tu tp, b la thc x, rng buc tm vo v s hu x.

227

228

240

Bn l vt qua nh V S Hu X229, vo nh Phi Tng Phi Phi Tng X. Nh bn nh nghip ny, ng phc bo sanh ln ci tri V Sc. Li c nghip, hay khin cho chng sanh ng qu bo quyt nh: Nu c ngi no i vi Pht, Php, Tng v ch ngi tr gii230, dng tm tng thng231, trang trng b th, em thin nghip ny, pht nguyn hi hng232, lin c vng sanh. y gi l nghip bo quyt nh. Li c nghip, hay khin chng sanh ng qu bo bt nh: Khng phi l tm to tc
229 Vt qua nh v s hu x: y l do v s hu x n phi tng phi phi tng x. Cng c hai cch. 1. Qu trch, su bit li lm trong khng tng l v s hu x nh nh si m, nh say ru, nh ng, nh ti, v minh che lp, khng gic ng; khng ch a vui. 2. Qun hnh, v sau bit li lm, lin phi b la th vo c nh phi hu tng phi v tng x vy. 230

Ch ngi tr gii: Chnh l trc v T kheo xut gia gi gii thanh tnh. Tm tng thng: Chnh l tm kin thnh cung knh phi thng.

231

232

Pht nguyn hi hng: em cng c b th lm t lng, em tm nguyn vng s pht, nguyn sanh v ci Tnh, nguyn sanh v ci Tri, hi hng t lng cng c ny, hng v ci Tnh, hoc ci tri kia lm ni quy hng ti hu.

241

tng thng dng mnh233, li khng tu tp234, cng khng pht nguyn hi hng th sanh. y gi l nghip bo bt nh. Li c nghip, hay khin chng sanh mc qu bo sanh ni bin a: Nu c chng sanh i vi Pht, Php, Tng, ngi th tr tnh gii v ch i chng , tm dng mnh b th, em cn lnh ny, nguyn sanh v ni bin a. Do nguyn ny, lin sanh ni chn bin a, th qu bo tnh v bt tnh235. Li c nghip, hay khin chng sanh ng qu bo sanh gia nc: Nu khi tc nghip, i vi Pht, Php, Tng, bn ngi thanh tnh tr gii phm hnh v ch i chng,

233

Khng phi l tm to tc tng thng dng mnh: Nhn v c ngi lng tin cha mnh, cn c lng nghi, do cha pht khi n tm trn trng, ri na tin na nghi i lm vic ny vic n. Li khng tu tp: Chnh l khng tu tp cng c b th, ming ni khng, khng pht nguyn, khng ch biu hin, kh thu hiu nghim chn tht.

234

Th qu bo tnh v bt tnh: Chn bin a sinh hot kh khn, vn ha cha trin khai, n mc thiu thn nn gi l bt tnh. V pht nguyn mun sanh n chn bin a, ha chng sanh l tm i B Tt, nn ni l tnh.

235

242

vt hn trang trng, tng thng b th, li em cn lnh ny, quyt nh pht nguyn, cu sanh gia t nc, li c gp Pht v nghe chnh php, th lnh php thng diu, qu bo thanh tnh. Li c nghip, hay khin chng sanh a ni a ngc, n ht tui th: Nu c chng sanh, to nghip a ngc ri, khng h thn236, khng nhm la, tm khng s hi, li sanh lng hoan h, khng bao gi sm hi237, m li to nghip mi, chng thm c nghip, nh ng B t a238 v.v do

Khng h khng thn: H l h vi tri, cn thn l thn vi ngi, s hi tri ngi hiu bit ti li, cho nn khng dm lm c. Khng tm h thn, chnh l khng c tm lnh ny, lm c khng s. H l mnh khng lm c, thn l khng dm dy ngi khc lm, v khng h thn, nn t mnh lm v bo ngi khc lm, hay khp n tt c. H l t trong tm mnh h thn, thn l hay th l vi ngi, nh th l hay t mnh ngn c, cng hay cm ng ngi khc. Trong tm sanh lng h thn gi l h, i ngoi sanh lng h thn gi l thn. y theo phng php t mnh, sng trng hin thin l h, y theo sc ch bai ca th gian, khinh khi bo c l thn, v khng tm h thn, khng s nhng ngi hin thin qu trch, li khng s s ch trch tha m ca ngi. Nh th trn thn c nghip, quyt chu c qu v lai chc chn.
237 236

Khng sm hi: Ch Sm l trnh by cc li, pht ra cc lm ln, khng dm che du gi kn. Ch Hi l dt tm ni tip, n nn b la tm hay to ti b lm, hp li b ht. Ti nghip qu ln, nu trc Tam Bo thnh tm sm hi, ti nng tr thnh nh, ti nh c dt ht, thot khi c kh bo. V khng bit sm hi, nghip trc cha gii ta, li to nghip mi, th nn trn i phi chu kh ln.

B t a: Tn ngi. Dch l Thin Nhit, l con ca Vua Hc Phn, bo huynh ca A Nan, em con nh ch ca c Pht, xut gia hc o. Thy c ba mi tng tt, hay tng su mun php tng, v li dng, to ba nghch ti, khng bit sm hi, sanh a trong a ngc, chu kh v lng.

238

243

nghip nh th, a n ht tui th ni a ngc. Li c nghip, khin chng sanh a ni a ngc n na tui th239, cha ht mng sng lu. Nu c chng sanh to nghip a ngc, cha nhm thnh thc, sau sanh tm s hi240, h thn nhm la, sm hi x b, khng c tm tng thng. Do to nghip y, a ni a ngc, sau bit n nn, chu kh na chng, khng ht tui th kia. Li c nghip, hay khin chng sanh a ni a ngc, tm vo lin ra: Nu c chng sanh, to nghip a ngc, to ri lo s, khi tm tng thng241, sanh lng h thn, gii ta nghip xu, ht lng sm hi, khng to

n na tui th: a vo a ngc, nn chu mt kip, hoc kh trong nhiu kip, n na cuc i, khin phi mng chung. Sau sanh tm s hi: S l s st, hi l hi hng lo u. Trc to c nghip, v sau khi tng, trong lng sanh khi tm l s st lo u, khi tm h thn, trc Pht sm hi, t y xa la cc ti li.
241 240 239

Khi tm tng thng: Chnh l hiu bit to cc c nghip, tng lai quyt nh chu kh ln. em tm ch thnh, trc Pht sm hi, dt tm ni tip, li khng to na, nhn v tm ch thnh trn trng, hay tiu c nghip, gi l tm tng thng.

244

nghip na. Nh Vua A X Th242, v ti git cha, tm vo a ngc, lin c gii thot. Lc y c Th Tn lin ni bi k: Nu ngi to ti nng, Lm ri, sau t trch, Sm hi khng ti phm, Hay nh nghip cn bn. Li c nghip, to tc m khng hun tp: Nu c chng sanh, thn, ming, , v.v to cc nghip c, to ri s hi, h thn xa la vt b, sau t hi trch243 li khng to na. y gi l to tc m khng hun tp.

Vua A X Th: Dch l V Sanh On. Khi Pht cn ti th l Quc vng nc Ma Kit . Cha tn l Tn B Sa La, m ngi tn l Vi Hy. Khi b m mang thai, thy tng on rng: Hi nhi ny quyt nh hi li ng cha nn khi danh V Sanh On. Chnh l trc khi cha sanh, c kt on. Sau khi Thi t A X Th ln ngi, lin kt vi bn c l B t a, h ngc Vua cha, sau cm c mu hu. Vua cha b i m cht. ng lm vua, thn tnh cc nc nh, on chn bn ln bang. Nhn ti hi cha, ton thn sanh gh d, tm rt s hi no n, sanh lng h thn, ch thn n ch Pht, cn cu sm hi, gh c bnh phc. Sau khi Pht nhp nit bn, nm trm v A La Hn, kt tp kinh Pht, vua A X Th nhit tm h php, chn hng hong ha Pht Php, ra sc h tr rt l v i.
243 242

Sau t hi trch: T mnh su thm t trch tm mnh ti tm, sanh lng n nn hi ci.

245

Li c nghip, hun tp m khng to tc: Nu c chng sanh, t mnh khng to tc nhgip, em tm c, tm xu244, khuyn ngi lm vic c vic xu. y gi li hun tp m khng to tc. Li c nghip, cng to tc m cng hun tp: Nu c chng sanh, to cc nghip c ri, tm khng ci hi, m c to mi, cn khuyn ngi khc lm. y gi l cng to tc m cng hun tp. Li c nghip, khng to tc, khng hun tp: Nu c chng sanh, t mnh khng to nghip, khng khuyn ngi to nghip, khng ghi nhn nghip245, v.v

Tm c tm xu: Mt vic thin c, u trc do mt nim ca tm, v nguyn nhn , cn thn ca nh Nho, thin qun ca ca Pht u l cng phu tr tm. Nu hay tu n tm khng khi nim c, hoc nu khi lp tc iu phc, dt s v hnh. y l ngi chn dng cng. Nu khi tm c, khng lun t mnh thn ming lm c, hoc l dy ngi khc lm c, c nghip m thnh hnh, u chu qu kh chc chn. Khng ghi nhn nghip: Khng ghi nhn tc l v k. Chnh l i vi cng vic ca ngi lm, u l dng thi cng bnh hp l. Tuy nhin ni khng cao vic tt, ch mt vic ph phn m thi, khng dm ni hoi dit. Tnh hnh nh th, tc l khng phi thin, khng phi c, cho nn gi l v k nghip.
245 244

246

y gi l khng to tc m cng khng hun tp. Li c nghip, ban u vui, v sau kh: Nu c chng sanh, c ngi khuyn khch, hoan h lm vic b th, lng b th khng kin tr246, sau li n nn thoi ch. Do nhn duyn , sng ci i, trc tuy giu vui, sau li ngho kh. y gi l trc vui sau kh. Li c nghip, ban u kh, v sau vui: Nu c chng sanh, v ngi khuyn dy, min cng lm cht t b th, nhng th ri rt hoan h, tm khng hi tic. Do nhn duyn y, sng trong ci i, lc ban u ngho kh, sau li giu vui. Th nn gi l ban u kh, v sau vui.

B th khng kin tr, sau li n nn: Nhn ngi khuyn, gng gng x th ca ci, v lng b th khng kin tr, tm c ngh ti vt, do sau li n nn.
246

247

Li c nghip, lc u kh v sau cng kh: Nu c chng sanh la khi thin tri thc, khng ngi khuyn dy, cho n khng bao gi lm cht hu th. Do nhn duyn y, sng trong ci i, lc u ngho kh, v sau cng b ngho kh. Li c nghip, ban u vui, v sau cng vui: Nu c chng sanh, gn gi thin tri thc, khuyn nhc lm vic b th, lin sanh tm hoan h, kin tr thc hnh b th247. V nhn duyn y, sanh nhn gian, lc u giu vui, v sau cng vn giu vui. Li cng c nghip, ngho m a b th: Nu c chng sanh, trc tng lm vic b th248, khng gp rung phc, lu chuyn trong ng sanh t, trong nhn o, v

247

Kin tr thc hnh nghip b th: B th trong su mun hnh, nu gp nhn duyn hoc nhiu hoc t m th cho.

248

Trc tng b th khng gp rung phc: Trong thi qu kh, hnh nghip b th, nn ni trc tng lm vic b th, ch i ny nhn duyn cha thnh thc, cha gp n phc bo nn ni khng gp rung phc.

248

khng gp rung phc, qu bo km khuyt, khi th c, khi th mt, do hun tp vic b th, mc d trong cnh ngho cng, nhng vn lm hnh b th. Li c nghip, giu m vn xan tham: Nu c chng sanh, cha tng b th, gp thin tri thc, tm lm mt ln b th, gp c rung phc tt, do rung phc tt y, cuc sng y , trc khng hun tp, tuy giu m vn xan tham249. Li c nghip, giu m hay b th: Nu c chng sanh, gp thin tri thc, nhiu nm tu nghip b th250, chim rung phc tt. Do nhn duyn y, giu sang nhiu ca, m lm hnh b th mi mi.

Trc khng hun tp, tuy giu m vn xan tham: Nhn i qu kh, v cha tng tu tp b th, i nay tuy giu c, nhng tm vn xan tham, khng chu x th. Gp thin tri thc, nhiu nm tu nghip b th: i qu kh, r bit mt v l ngi c o c t thin, bit r o l, lm vic b th c phc bo, nhn y thng x th ti vt.
250 249

249

Li c nghip, ngho m li xan tham: Nu c chng sanh, xa la thin tri thc, khng ngi khuyn dy, cng khng th lm vic b th. Do nhn duyn y, sanh ch ngho cng m li vn xan tham. Li c nghip, hay khin chng sanh, ng thn vui m tm khng vui, nh hng phm phu c phc. Li c nghip, hay khin chng sanh, ng tm vui m thn khng vui, nh bc La Hn khng phc bo. Li c nghip, hay khin chng sanh, ng thn tm u vui, nh cc v La Hn c nhiu phc bo.

250

Li c nghip, hay khin chng sanh, b thn tm u khng vui, nh hng phm phu khng c phc bo. Li c nghip, hay khin chng sanh, mng ht m nghip khng ht: Nu c chng sanh t a ngc cht, li sanh vo a ngc, ng qu, sc sanh, cho n tri, ngi, a tu la v.v cng li nh th. y gi l mng ht m nghip khng ht. Li c nghip, hay khin chng sanh, nghip ht m mng khng ht: Nu c chng sanh vui ht th kh, kh ht th vui v.v y gi l nghip ht m mng khng ht. Li c nghip, hay khin chng sanh, nghip v mng u ht: Nu c chng sanh, t a ngc dit, sanh trong loi sc sanh, v qu i cho n tri, ngi, a tu la v.v y gi l nghip v mng u ht.
251

Li c nghip, hay khin chng sanh, nghip v mng u khng ht: Nu c chng sanh, ht cc phin no. y gi l Tu Hon251, T Hm252, A Na Hm253, A La Hn254 v.vy gi l nghip v mng u khng ht. Li c nghip, hay khin chng sanh, mc d sanh trong ng c, hnh dung th

Tu Hon: Dch l D Lu, tc l d vo dng Thnh o, tc l s qu trong bn qu ca Thinh Vn tha, on kin hoc tm mi tm s, qu v chng. Tm mi tm (88) s l g? Phin no chia ra lm tham lam, gin c, si m, ng mn, nghi ng, thn kin, bin kin, t kin, kin th, gii cm th. Mi th kit s ny, chnh l ch m: L phn bit ca kh, tp, dit, o, bn chn l. Thng ni ci Dc c 32, ci Sc c 28, v ci V Sc, c 28. Hp chung l 88 kin hoc. Ch s l th no? Chnh l t mnh khng th lm ch, hon ton chu s sai khin ca phin no. Nu nghe c chnh php ng hiu l khng, chng dt kin hoc vo dng Thnh o vy. T Hm: Dch l Nht Lai. T hoc chia lm ba ci chn a, phi tu hnh lm o mi on. Tnh ci Dc l mt a. Ci Sc bn a. Mi a chia c chn phm. Ngi chng qu Tu Hm on su phm trc trong chn phm ci Dc, cn phi n nhn gian mt ln na, on ba phm khc,nn gi l Nht Lai.
253 A Na Hm: Dch l Bt Lai. Ngi ny on ht chn phm t hoc ci Dc, hng la ci Dc, cn phi trong ci Sc, V Sc th d sanh t 252 251

A La Hn: Dch l v Sanh, on ht t hoc ba ci, hng dt sanh t lun hi trong ba ci. Cng gi l St Tc, git ht gic phin no. Cng ni l ng Cng, La Hn l rung phc ci ngi, ci tri, kham th cng dung ca tri, ngi vy.

254

252

diu255, mt my oan nghim256, da th sng nhun257, ngi thy hoan h. Nu c chng sanh, nhn tham dc phin no258, khi nghip ph gii259. Do nhn duyn y, tuy sanh trong ng c, thn th sch s, sc mt oan trang, da th sng sch, ngi thy cm mn. Li c nghip, hay khin chng sanh sanh trong ng c, hnh dung xu x, da th th kch260, ngi thy khng vui: Nu c chng

Hnh dung th diu: Hnh l thn hnh, dung l din mo. Th l th thng, diu l m diu phn nhiu thuc v cc loi chim rt p .
256 255

oan nghim: oan l oan chnh. Nghim l nghim l. L ni c oan trang nghim chnh m l vy.

Da th sng nhun: Da th hnh tng phi thng sng p, trng ti, mn mng, ging nh lng lng cnh cc loi chim, ti sng ng yu.
258

257

Nhn tham dc phin no: Dc, chnh l dm dc, ging nh la dc t tm, d phm t dm.

259

Khi nghip ph gii: Lm cho ngi nn gi c tnh bn phn bn trong, nh l nm gii: Khng st sanh, khng trm cp, khng t dm, khng ni di, khng ung ru, trong ca Pht. Nh Nho th ni l nm thng: Nhn, l, ngha, tr, tn. Nu phm tc l khi nghip ph gii.

Da th th kch: Th l xu, kch l khng sng mnh. ni khng nhun nhuyn nh cc loi cp, beo, hm, si, rn, mng x

260

253

sanh t gin phin no261, khi nghip ph gii. Do nhn duyn y, sanh trong ng c, hnh dung th xu262, da th en i, ngi khng a thy. Li c nghip, hay khin chng sanh sanh ni ng c, thn ming hi hm, cc gic quan tn khuyt: Nu c chng sanh, t si m phin no263, khi nghip ph gii. Do nhn duyn y, sanh trong ng c, thn ming hi hm, cc cn tn khuyt264. Li c mi nghip, hay khin chng sanh, ng ngoi c bo. Nhng g l mi? Nu

261

T gin phin no: Gin l phin no cn bn, l hung c, ni l c c. Ai lng gin qu mnh, a git hi chng sanh, kt thnh cc vic on th u tranh, sau khi cht chuyn vo trong cc loi cp, beo, hm, si, rn, rt

262

Hnh tng th xu: Khi lng gin khi ln, mt my i sc, thi hung hng, khc hn thng kh coi. Nghip nhn nh th th qu bo cng nh th. T si m phin no: Si l phin no cn bn, ngu mui, v tri, khng r s l.

263

Thn ming hi hm, cc cn tn khuyt: Trong ba ng c, u c chng sanh nh th, nht l loi thy tc, thn th th xu tanh hi. Cc gic quan khng hon ton, u c si nghip y .

264

254

c chng sanh i vi mi nghip bt thin, nhiu thi gian tu tp, cm cc vt bn ngoi, u khng c y 265. Mt l v nghip st sanh, nn cc qu bo bn ngoi, qu t kh cn, c cy khng cn sc sng. Hai l v nghip trm cp, nn cm thng bn ngoi, sng gi bt thng, khin cc loi b, bay, my, ca v.v khin i i kht. Ba l v nghip t dm, nn cm gi ma d di, v cc trn ai. Bn l v nghip ni di, nn cm sanh vt bn ngoi, thy u hi hm.
265 i vi mi nghip bt thin, nhiu thi gian tu tp, cm cc vt bn ngoi, u khng c y : Chng sanh l chnh bo, th gii l y bo, y ty chnh chuyn. Do , chng sanh u to c nghip, nhn cng nghip chiu cm, gy khin th gii tt c vt dng thiu thn khng . n c v chng sanh to nghip c, gy cm th gii, mi chng loi c hin tng bt lng, do chng sanh u trong gian nan khn kh, bn ba lao k, mun php u do tm, tm trong, php ngoi, lnh d ca tm hay chuyn bin tnh u ca ngoi cnh.

255

Nm l v nghip ni li i chiu, nn cm t ai bn ngoi, cao thp khng bng, ni cao, g trng, hm h chng gai. Su l v nghip c khu, nn cm sanh bn ngoi, nhiu ngi ct sn, cc vt th nhn, khng th tip xc gn gi. By l v nghip ni li thu dt, nn cm sanh qu bo bn ngoi, khin cm sanh qu bo bn ngoi, khin c cy vn rng, nhnh ho l rng. Tm l v nghip qu tham lam, nn cm sanh qu bo bn ngoi, khin cc rung la, la m h hao. Chn l v nghip gin tc, nn cm sanh nghip bn ngoi, khin cc cy ci kh cn h hi.

256

Mi l v nghip t kin, nn cm sanh qu bo bn ngoi, ng, u khng tt, thu hoch t i. Do mi nghip nh th, nn b c bo bn ngoi. Li c mi nghip, c thng bo bn ngoi: Nu c chng sanh, tht hnh mi nghip lnh, cng trn tri nhau266, phi bit lin c mi thng bo bn ngoi. Nu c chng sanh, cung knh l ly, cc c Pht v thp miu, c mi th cng c. Nhng g l mi? Mt l c sc p ting tt267. Hai l khi ni ra li g, mi ngi tin phc268.

266

Tht hnh mi nghip lnh, cng trn tri nhau: Nu tt c chng sanh u tht hnh mi nghip lnh, chiu cm th gii, mi th thng bo bn ngoi, cng vi mi nghip bt thin trc, chiu cm mi th c bo bn ngoi, phn nh tri nhau. c sc p ting tt: Da th hng ho sng p, ting ging ha nh ngt ngo.

267

257

Ba l c bn lnh trong i chng khng s269. Bn l tri ngi trong th gian u i m. Nm l y oai th. Su l oai th vi chng sanh u n gn gi. By l thng c thn cn vi ch Pht, B tt. Tm l phc bo v i. Chn l sau khi cht sanh v ci tri270. Mi l chng chng qu nit bn271. l l bi cc c Pht v thp miu, c mi th cng c.

268

Ni ra li g mi ngi tin phc: Ming ni ra ting no, ai ny u tin phc v i trc ni li thnh tht.

269

trong chng khng s: Trng hp trc i chng, hoc trn ta cao din ging, hoc lnh chng ngh s, tm nh Thi Sn, khng c khip s. Cht sanh v ci tri: Sau khi th mi th cng c thng bo ny, nh mng chung, c sanh v ci tri.

270

Chng chng nit bn: ni cha thp Pht, thnh tm l bi, ht lng cung knh, chnh l nhn duyn th thng, cng gi l chnh nhn xut th, nn c hy vng chng chng b . Nit bn dch c nhiu ngha: Tch tnh, an n, an lc.

271

258

Nu c chng sanh, phng cng trng phan bo ci, c mi th cng c. Nhng g l mi? Mt l sng i ging tng lng, che gip chng sanh. Hai l thn tm yn n, la cc s nng bc. Ba l tt c c ngi th gian knh trng, khng dm khinh mn. Bn l c oai c ln. Nm l thng c gn gi cc c Pht, B Tt, v lm b con vi nhng ngi c oai c ln. Su l thng lm Chuyn Lun Thnh Vng272.
272 Thng lm Chuyn Lun Thnh Vng: Chuyn Lun Thnh Vng cai tr bn chu thin h, thn 32 tng tt. Khi ln ngi cm tri ging phi thuyn, ci phi thuyn kia, bay i gia h khng, oai phc bn phng. Lun Cu X, quyn 12 ni: T chu Nam Dim Ph ny, ngi sng lu v lng tui, cho n tm mun tui, c Chuyn Lun Vng ra i. Khi gim n tm mun tui, loi hu tnh giu vui th lng tn gim, cc c dn dn hng thnh, khng phi kh c i nhn, nn khng c Lun Vng. Vua ny do lun trin cm ng hng o, oai phc tt c. gi l Chuyn Lun Thnh Vng.

259

By l khuyn nhc hng lm thng th, tu tp nghip lnh. Tm l y i phc bo. Chn l sau khi cht sanh ln ci tri. Mi l mau chng qu nit bn. y gi l phng cng trng phan bo ci, c mi th cng c. Nu c chng sanh, phng th php bo, ng mi th cng c. Nhng g l mi? Mt l i cng nh trng phan bo ci273, quc vng i thn, bn lnh tri thc, cung knh cng dng. Hai l giu sang t ti, y ca bu v i.

i cng nh trng phan bo ci: y l ngi sanh trong ci i: o c, ti hc, giu mnh, siu qun bt chng, cng nh trng phan qu bu ng gia h khng, ngi u hng vng, nn th n Quc vng, i thn, v.v cung knh cng dng vy.
273

260

Ba l danh thm lu b, khp n mi phng. Bn l hnh mo oan trang nghim chnh, mng sng lu bn vng. Nm l thng sanh ch no, lm vic b th kin c. Su l c ting n tt khp ni. By l c uy c v i. Tm l sanh vo hng thng tc. Chn l thn hoi mnh chung, sanh ln ci tri. Mi l mau chng chng qu nit bn. y gi l phng th php bo, c mi th cng c.

261

Nu c chng sanh, phng cng chung, linh, ng mi th cng c. Nhng g l mi? Mt l ng ting Phm thin274. Hai l c ting tt n xa. Ba l t bit mng i trc275. Bn l ni ra li g, ngi u knh i. Nm l thng c bo ci, t trang nghim cho mnh. Su l c chui anh lc tt p, trang sc ni mnh. By l din mo oan trang nghim chnh, ngi thy ai cng hoan h. Tm l y phc bo rng ln.

ng ting Phm m: c nm th thanh tnh, gi l ting Phm m: 1. Ting kia chnh trc. 2. Ha nh. 3. Thanh trit. 4. Su dy. 5. Nghe xa gip khp.
275 274

T bit mng i trc: Chnh mnh hay bit nhiu i qu kh v trc, sanh y cht kia, l nhn gian, trn tri, l giu sang, ngho hn, u hay bit r rng. y gi l bit mng i trc.

262

Chn l sau khi mnh chung, sanh ln ci tri. Mi l mau chng chng qu nit bn. y gi l phng cng chung, linh, c mi th cng c. Nu c chng sanh, phng th y phc, ng mi th cng c. Nhng g l mi? Mt l mt my oan trang nghim chnh. Hai l da thn trng mn. Ba l bi nh khng dnh vo thn. Bn l i sng tin nghi y , n mc ton thng diu. Nm l cc nga c tt p, che trm thn th. Su l y s h thn. By l ngi thy ai cng i knh.
263

Tm l y ca ci qu bu. Chn l sau khi mnh chung, thn thc sanh ln ci tri. Mi l mau chng chng qu nit bn. y gi l phng th y phc, c mi th cng c. Nu c chng sanh, phng th cc c, ng mi th cng c. Nhng g l mi? Mt l i nh cc c hu dng276. Hai l ng php lnh bn gic277. Ba l la cc kht i278. Bn l nu kht mun c nc, sui trong vt ra279.

276

i nh cc : Nh ngi i ti ng dng, hay v nhn dn mu cu hnh phc, hay v quc gia cu giu mnh.

ng php lnh bn gic: Php lnh cn nguyn kia, nh mt sui nc ln, dng khng bao gi ht, dng php lnh gio ha th gian, ch li chng hu tnh, cng nh bn nc, hay lm thm nhun la m, cy ci v.v
278

277

La cc kht i: Phm l gp n s tnh, t mnh hoan h, u hay nh nguyn cu, khng nn nh nc kht i, nhng kh n ng.

264

Nm l cht khng bao gi sanh vo loi qu i280. Su l ng cc thng diu ci i. By l xa la bn c. Tm l y phc bo v i. Chn l sau khi mnh chung, sanh v ci tri. Mi l mau chng chng qu nit bn. y gi l phng th c, c mi th cng c. Nu c chng sanh, phng th n ung, ng mi th cng c. Nhng g l mi? Mt l mng cn vng bn281.

Nh kht mun c nc, sui trong vt ra: Nu chy n ng rung kh khan, ch khng c nc, ming kht, ngh n nc, t nhin trong lng t vt ra sui nc. Cht khng sanh trong loi qu i: Do nh phng th cc t sanh, c nhiu cng c. T y hng khng chuyn sanh trong loi qu i.
281 280 279

ng mng: Th mng lu di, cui cng khng cht yu.

265

Hai l ng thn sc ti nhun282. Ba l ng sc lc sung mn283. Bn l c yn n v bin ti v ngi284. Nm l ng ch khng lo s285. Su l c cc s bing nhc, c i chng knh ngng. By l vt thc th dng khng bao gi thiu thn. Tm l y i phc bo. Chn l khi mnh chung sanh v ci tri. Mi l mau chng chng qu nit bn. y gi l phng th n ung, c mi th cng c.

282

ng sc: Kh sc y , hng ho ti nhun, sng sch thn tm. ng sc: Sc c th mnh m, hng la s yu ui

283

284

c yn n, bin ti v ngi: trong i hi n ging, li ni bin ti, thao thao khng dt, lm cho mi ngi thn tm an lc, khng mt cht lo s. ng ch khng s st: Tr nhn mnh m, lm i chng knh trng, nn ni l khng s st.

285

266

Nu c chng sanh, phng th cc giy dp, ng mi th cng c. Nhng g l mi? Mt l y thng diu286. Hai l di chn lun lun c an bnh287. Ba l chn tay mm mi288. Bn l bc xa nh nhng khe khon289. Nm l thn khng mt mi290. Su l ch i n khng b gai gc, sn , khng b tn hi i chn. By l ng sc thn thng291. Tm l cc tin nghi cung cp, cn dng292.

286

y thng diu: Chnh l t mnh phi c cc con tun m v chic xe rt ln. Di chn an bnh: Mt bn chn bng thng, khng c l hng Chn tay mm mi: Chnh l chn v tay mm mi nh nhung la Bc xa nh nhng, khe khon: i theo ng x, bc chn nh nhng, nhanh chng, thn khng mi mt. Thn khng mi mt: Thn th khinh an, mnh khe, theo tnh hnh khng suy nhc, khng u oi, m au. ng sc thn thng: Tng lai c kh nng chng ng thn tc thng.

287

288

289

290

291

267

Chn l khi mnh chung, sanh v ci tri. Mi l mau chng chng qu nit bn. y gi l phng th giy dp, c mi th cng c. Nu c chng sanh, phng cng hng hoa, ng mi th cng c. Nhng g l mi? Mt l i sng ti p nh hoa293. Hai l thn khng hi hm294. Ba l phc thm gii hng, bay khp cc phng s295. Bn l ty ch no sanh ra, l mi khng bng hoi296.

292

cc tin nghi cung cp: Trong nh ngi gip vic rt nhiu, dng vic g u c ngi vic chu o, n cn hu h phc

v.
293

i sng ti p nh hoa: Lm ngi i, thn tm thanh tnh, cng nh hoa sen, khng nhim bn nh. Thn khng hi hm: Thn khng c mi hi, u kh chu, t thn lu xut ra.

294

295

Phc thm gii hng, khp cc phng s: Phc c cng gii c, hi thm t hai c sanh ra, hay xng ta mi phng chng sanh, thn tm an n.

Ty ch sanh ra, l mi khng bng hoi: i i kip kip l mi khng th tn hi, c ngha l lun lun t cn c thanh tnh.

296

268

Nm l sng cuc sng vt hn th gian, c i chng quy ngng297. Su l thn thng thanh tnh thm tho298. By l thng a chnh php, th tr c tng299. Tm l y phc bo rng ln. Chn l khi mnh chung, sanh ln ci tri. Mi l mau chng chng qu nit bn. y gi l cng hng hoa, c mi th cng c. Nu c chng sanh, phng cng n nn, ng mi th cng c. Nhng g l mi?

Vt hn th gian, c i chng quy ngng: Phng cng hng hoa, thu hoch nhiu cng c, t y v sau, ti hc v tr tu ca h v phm c phc bo, u hay vt hn ngi i, c i chng quy ngng knh trng.
298 297

Thn thng thanh tnh thm tho: Thn sch nh ngc, trn cu khng nhim, thn lu xut mi thm, phng pht n mi ngi, ngi i rt a thn cn.

Thng a chnh php, th tr c tng: Trong tm t nhin sanh ra a vui Pht php, thng vui c tng khng bao gi qun th tr thc hnh.

299

269

Mt l i sng chiu soi, nh yn sng ca n300. Hai l ty theo ch no sanh, nhc nhn khng h hi301. Ba l khi trong loi ngi, chng c thin nhn302. Bn l i vi cc php thin c, r bit thng sut. Nm l ty theo ch dit tr cc ti tm303. Su l ng tr hu sng sut. By l lu chuyn trong th gian thng khng vo nhng ch hc m304.

i sng chiu soi nh yn sng n: Nh cng c phng cng n sng, trong tm pht ra chnh tr, i vi cc vic lnh d, chnh t, phi quy v.v ca th gian, u hay r bit, cng nh n sng, chiu soi s vt mt cch r rng. Ty ch sanh ra, nhc nhn khng h hoi: Do nh cng c mang n cng Pht, i i kip kip, nhc nhn khng b sanh m ti, cng khng b ngoi vt lm tn thng. Loi ngi, chng ng thin nhn: Mt trong th mt: Thin nhn c hai th: 1. T phc bo m c. 2. T tu tr m c. y l nh cng c cng n, trong loi ngi hay c thin nhn. y l do phc bo m c. Thin nhn thy c chng sanh trong ba ci, su ng, hoc xa, hoc gn, hoc th, hoc t, cc sc tng thy u soi thy.
303 302 301 300

Ty theo ch dit tr cc ti tm: Nh cng c cng n, ty theo ch sanh ra, khng b ti tm no hi, u hay tiu dit cc ti tm. Ti tm l tri li vi sng sut. Nh chnh tr hc m, x hi dn chng phi lm than.

270

Tm l y phc bo to ln. Chn l khi mnh chung, c sanh ln ci tri. Mi l mau chng chng qu nit bn. y gi l cng n nn, c mi th cng c. Nu c chng sanh, cung knh chp tay, ng mi th cng c. Nhng g l mi? Mt l ng phc bo th thng305. Hai l sanh vo bc thng tc306. Ba l ng sc tng xinh p th thng307. Bn l ng ting ging th thng308.

Lu chuyn trong th gian khng vo nhng ch hc m: Nh cng lao cng n, trong cnh sanh t lun hi, khng u sanh trong gia nh hc m, hoc khng quc ti, khng c yn sng mt tri, hoc khng trong x hi ti tm
305 ng phc bo th thng: Phc bo khng phi ph thng bnh thng, y l th thng. mt nc c mt khng hai, ngi ngi hiu bit. 306 304

Sanh vo thng tc: Sanh vo nh hong tc, qu tc ng sc tng xinh p th thng: Sc tng xinh p th thng, mi ngi hoan h khen ngi. ng ting ging th thng: Ting ging ha nh, ngi nghe khng nhm chn.

307

308

271

Nm l ng li ch th thng. Su l ng bin ti th thng309. By l ng lng chnh tn th thng310. Tm l ng gii c th thng tuyt diu311. Chn l ng a vn th thng312. Mi l ng tr hu nhim mu th thng313. y l cung knh chp tay, c mi th cng c.

309

ng bin ti th thng: Bin l lun ngh, nh bin ti v ngi, li l thanh cao t c ngi lm c. Lng chnh tn th thng: Tn l mt trong 11 th thin cn, tin diu l chnh php, khng phi l tin cn ct m tn.

310

311

ng gii c th thng tuyt diu: Gii l tr c hnh thin, chng nhng thn ming by chi ti, chng phm ni gii, chnh l cn, cng chng phi phi lon tng, nn ni gii c th thng tuyt diu.

312

ng a vn th thng: Phm nghe c tng diu l cc php, u hay th tr khng qun, hc rng ba tng, mi hai b kinh u thng tr nim. Nh tn gi A Nan hay tr php tng ca ch Pht.

ng tr hu nhim mu th thng: Khng phi l tr th tc, tr tu bin thng trong i, m l tr tu trong Pht php, tt c tr ng. Soi chn l o chng tr, soi tc l tt c chng tr. Soi c chn ln tc, xng l tr tu nhim mu.

313

272

Lc by gi c Th Tn ging ni php ny ri, trng gi Th Ca, n ch c Nh Lai, em tm tnh tn314. Lc y Th Ca u mt ly di chn c Pht, bch nh th ny: Con nay thnh tm thnh Pht, n thnh X B315, n ch ph thn con l trng gi Lc , xin cho thn ph con cng tt c chng sanh, nghe php cho cuc i an vui gii nghip316. Khi y c Th Tn v li ch chung, nn nhn li cu thnh317. Lc trng gi Th Ca, nghe Pht ha kh, tm rt hoan h, nh l ri lui ra. NGHA RNG LN

314

em tm tnh tn: Tm khng nghi ng, gi l tnh tn. Nhn Pht ni o l nghip bo sai khc ny, tin su khng nghi, nn gi l ng tm tnh tn. Thnh X B : Tc l thnh X V, dch l vn vt, hoc gi l bo vt, phn nhiu sn xut t thnh ny.

315

Cuc i an vui: Ti ca v minh cha ph, nn gi l cuc i. Nghe ni o l nghip bo, khng dm to cc nghip c, khi a ba ng c chu kh, nn ni cuc i an lc.
317

316

Nhn li cu thnh: Yn lng l ni nhn li cu thnh, tc mc nhin ha kh

273

CA NGHIP NGHA RNG LN CA NGHIP Nghip. ngha v nghip qu t nh, qu su sc, qu vi diu. N chi phi tt c vn mng ca chng sanh, ng thi cng nh hng n s thanh tnh v u ca th gii. Ting bc Phn gi l Karma; ting nam Phn gi l Kamma, ting Hoa dch l nghip: Hnh ng to tc, rung chuyn. c hnh phc, Pht gio gi l phc bo nghip ca chng sanh; b cng kh gi l kh bo nghip ca ngi i; chuyn sanh ngi tri gi l thin bo nghip ca chng sanh; u sanh ni a ngc, qu i, sc
274

sanh, a tu la gi l c bo nghip ca chng sanh. Tt c chng sanh u tht hnh mi nghip lnh khin cm n nghip tt th gii bn ngoi. Chng hn nh t ai mu m, qu a cu bnh thn, gi ha ma thun, la m phong nhiu, cy tri ti tt, ly l ngha i x vi nhau, nhn c t tm, phc th song ton, sinh hot phn chn, gian xo trm cp dt bt, ao binh gic gi khng cn, ban m nh khng cn kha ca, i ng khng mun lm ca ri, cnh tng thanh bnh ha vui khp x. chnh l nh thin nghip xy nn. cng l tnh nghip trn gian. Tri li nu tt c chng sanh u to mi nghip c, chc chn cm n c bo th gii bn ngoi. Chng hn nh ni b sp , g nng khng bng phng, t ai kh cn, ct
275

sn khp ng ni, nm ging la kh sinh trng, c cy kh cn, su b khp ni, hn hn, khng c ma, ma mng tht thu hu li, n mc gian kh, i lnh tuyt mng, gian tham, trm cp di tr, ln nhau tn hi, tai tri ha ngi, dn chng thiu lin kt, tranh ginh tn hi ln nhau. Nh th din trong i c th thm, gi l ci nc u c. Nghip, tuy khng hnh tng, khng th thy, cng khng hin sc trng coi, nhng n chc chn trc mt chng ta, hai bn chng ta, su xa hn na, trong tm khm chng ta. ng tic l mt tht phm phu ca ngi i khng th nhn thy nghip, nhng kh trn trnh bn tay v minh ca n, kh m thot ly s chi phi ca nghip. Nghip, mc d khng phi l mt vt hu hnh cho bn thy c; gi nh bn c
276

nhiu b kinh vn, suy xt rt k lng, phn xt rt tinh tng, ch xc, lm cho bn nhn thc, thu hiu nghip lc r rng. chnh l ch v i thn thnh ca Php Php. Do , bn so snh vi ngi khc c mt tm nhn thc c bit hn. Bn bit c chn l ca nghip. T y v sau, bn trong bin kh tm n thuyn t, trong ch ti tm nhn thy mt tia yn sng, trong bn m hy vng nghip lnh a v b gic. Nghip, tuy khng c hnh tng, nhng n hay chi phi tt c mun s, mun vt. Gi nh bn c th tm hiu r chn l ca nghip, bn ch thc trn tt c hnh tng, nhn chn ton din ca nghip. ng nhin bn l hin thn ca sc nghip.
277

Nghip c th chia lm ba th: Thin, c v v k. THIN NGHIP tc l nghip lnh t thn, ming, (cng gi l ba nghip). C mi th nghip lnh: Thn nghip c ba: Khng st sanh, khng trm cp, khng t dm (cng vi v hay chng ngi khc.) Ming c bn: Khng ni di, khng ni li hai chiu, khng ni li hung c v khng ni li thu dt. c ba: Khng tham lam, khng gin tc v khng si m. C NGHIP tc l nghip d. i vi mi iu lnh trn khng th thc hnh l to mi nghip c.

278

V K NGHIP l loi nghip trung dung, khng phi thin cng khng phi c, qu bo khng sa vo hai bn. Qu bo ca thin, c nghip chia lm ba phm: Thng, trung v h. To thin nghip thng phm cm qu bo sanh ln ci tri; trung phm cm qu bo ci ngi; h phm th cm qu bo v ci A Tu La. To c nghip thng phm cm qu bo vo ni a ngc; trung phm cm qu bo sanh vo loi qu i; h phm sanh lm loi sc sanh. Thin, c, v k. Ba th ny cng ku l hu lu nghip (lu c ngha l lt, mt, h), chng nhng nghip c, trong ba ng c chu kh, ti nghip th xong, chuyn n
279

sanh trong ng thin, gi nh, nghip thng phm ca bn tu, tht hnh lun c t thin, t nh, sanh trn nh ca ba ci, mng sng lu khng qu tm mun kip, nghip bo thin, nu ht vn b lun hi sanh t, thm ch t trn nh ca ba ci, thng vo ba ng c. Do gi l nghip hu lu. Tri li l v lu nghip. Nghip ny bn hay pht tm xut th, tht hnh theo con ng Thnh, on ht hai phin no (kin hoc v t hoc), chng ng chn l nhn khng, vo ni nit bn (chn tch tnh). y chnh l v lu nghip. Khng bao gi sa vo ba ci, chu kh sanh t. Do Pht php trc dy bn ngn chn nghip c, ng ca kh ba ng c. K n l dy bn lm nghip thin bo tr thn tm
280

ci ngi, ci tri. Sau cng dy bn php mn xut th. Nu bn t ng tt c vic trong th gian u l v thng, kh, khng, v ng, nhng hay pht tm dng mnh, khm ph trn th, chuyn tu o nghip. o nghip y l ba v lu hc: Gii, nh, hu. Hiu dng ca nghip hay on tr kin hoc, t hoc phin no, hon thnh Thnh qu v lu. Do gi l nghip v lu. Nghip do yu t no m cu thnh? Ni chung trong Pht php, nghip xu c ra, chnh l do phin no cu to m thnh. Phin no hay m lm l do hoc, nghip, kh; ba th ny ln nhau thng sut. Nghip xu c ra, l do vng tm m lm to tc, c to tc l c kh; ba yu t ny khng th phn chia.
281

Khi hoc (m lm) chc chn to nghip, c nghip chc chn chu kh, kh bc bch chc chn khi m lm, m lm khi ra chc chn to nghip. Nh th tun hon lin h, ln nhau tip ni, kt thnh vng sanh t lun hi, rt kh m ph tr. N cng l do v minh ca phm phu t nhin cu kt vi vng tm hot ng ch khng c lc lng no bn ngoi xen vo c. Duy nht c gio php ca Pht, ph hoi vng nghip trm kha t v th n nay, tr thnh tro bi, gi thi bn hng v ni khng c. S d qu kh a n l do nghip nhn i trc; s tn ti ca nghip do phin no sanh, phin no l bnh thi trn tm l. V th ai mun thot kh, trc phi tr vng tm, tm bnh nu tr th nghip kh tiu
282

tan. Nh vy trc phi bit r mn duyn sanh l cn bn sanh t, sau thu trit mn hon dit, c diu php an vui. Tr ngoi gio php ca Pht, ai thng sut c l ny m thu trit dt tr qu kh. L tuy nh th nhng phi hnh tr, khi s l vin dung mi hon ton gii thot. Hoc c ngi hi: Ngi giu sang, ti sn trm mun, y phc nhung la, n ung cao lng m v, ch phng x sang trng, i li th c sn xe c, th th kh ch no? Nghe ni ci tri, nm dc lc th thng hn trm ln ci ngi, ai ci qu sung sng, c sao li ni kh ? p rng: Kh c ba loi: kh kh, hoi kh v hnh kh. Ngi nh giu sang v ngi tri ci Dc, mc d khng c kh
283

kh, nhng kh thot ly hoi kh v hnh kh. Th no gi l hoi kh? Cnh vui khng thng cn, c khi hoi dit. Th no gi l hnh kh? S vic th gian l php hu vi, sanh dit v thng, di i bin chuyn lun, theo cng l ca bn tng: Thnh, tr, hoi, khng, th nn ni l hnh kh. Chng sanh trong ba ci, su ng u khng thot khi cc kh ny, nn ni ton l kh vy. n su ci tri Dc gii c nm dc lc th thng. Mi tm ci tri Sc gii c tm thin lc thanh tnh. Bn cnh ci tri V Sc, tm cnh ca h rng ln bao la, khng h thuc vi nh lc ci Dc, ci Sc, nhng u l hu lu, phc bo, mt khi ht vn a lc h gii nh thng.
284

Y theo lp trng ca Pht php, sanh v cc ci tri vn khng n, nhn v kia vn cn nm trong phm l lun hi, khng bng bn qu Thnh ca Tiu tha, khng cn kin, t hoc nghip, an vui tch tnh. Tam Hin, thp Thnh v B Tt ca i Tha, khng cn ngu si, phin no, tr sng, php lc, cho n v thng Pht . i an lc ca thng, lc, ng, tnh, b nit bn. Lnh kh tm vui l thin tnh ca tt c chng sanh. Cng nh cc hng ni trn, c kh trong vui l ca phm phu, c vui v thng l ca ch Thin, c vui tch tnh l ca Tiu Tha, c vui php tr sng l ca B Tt, c vui v thng b , nit bn l ca ch Pht vy. Trong cc vui ny, ci no l thng cn? Ci no l cu knh? bn c tr lc mn nhu, gia tm bin bit,
285

la chn. c Pht thng dy bo chng sanh ch lim cht mt trn li dao bn, tuy c v ngt trong giy pht (d cho vui ng dc) ng thi cng c ci lo ct li (d cho trong vui c kh). Hoc c ngi hi: Nghip khng c hnh tng, khng thy c cng khng hin sc xem, u hay bit c l nghip c chng? p rng: o l ny rt su thm, t nh, kh bit, khng d g gii ta v lnh hi. V nh c ngi nghin cu mt th hc vn, hoc c tp vn ngha, sau tri nm thng lu xa, vn hay nh ngh khng qun, s tht nh th, bn khng th ni kia l do sc ghi nh m thi hay cng khng th ni vic qua cnh i, ha thnh o nh. Ging cng nh c ngi, sng nhiu nm qua,trong
286

mt thnh ph hin ti nh ngh ,n tng gn nh mi. Hoc ngi trong qu kh lm mt vic thin, tt; mi khi ngh n, trong lng thy vui vui, tm thn sng khoi. Hoc c ngi sng trong qu kh, tri li lm nhng vic c xu, mt khi ngh n tm cn au bun, h thn bn trong. Nhng bng chng ny ni ln r rng nghip khng bao gi mt. Th nn trong kinh Pht dy: Nghip tri qua trm kip, Cui cng khng mt hoi; Khi cc duyn gp li, Cn phi tr qu kia. Hoc c ngi hi: Nghip nhn lm, quyt b qu bo, d tri qua nhiu kip

287

cng khng bao gi h mt, nu ni nghip c rt ro n cha ch no? p: Vng, nghip cha ch no? Trong kinh Pht dy: Cha nhm gi l tm. Gom gp rt nhiu gi l cha. Hp li mt ch gi l nhm. Ting Phn gi l Alayavynna (A li da thc), dch ra Hn vn gi l Tng thc. Tng thc l ci g? Chnh l kho tng cha nhm trong tm thc. Th tnh ca nghip l hay cha, cn b cha chnh l ht ging cc nghip lnh d nhiu v lng, mc d tri qua nhiu kip khng bao gi h mt, cng chnh l n gn gi khng cho tan hoi, thng n khi nhn duyn thun thc, tr qu bo ht ging nghip mi tiu hoi. Thc A Li Da cng gi l thc d thc. V nh hin ti bn ang lm mt vic thin,
288

vic tt, khng th ni lin c kt qu tt, phc bo. Ni n phc bo phi chia ra lm ba thi gian: Hin bo (tr ngay by gi); sanh bo (mt thi gian sau mi tr); hu bo (sau nhiu i, nhiu kip mi tr). Phi i nhn duyn chnh l thi gian khc, a phng khc, ci i khc mi c th tr qu bo. Do mi gi l thc d thc. Ging nh trng cy nm ging la, trc phi c ht ging, rung t, nc, phn, nhn cng, thi tit, nhn duyn y , mi c th sanh mm, nhnh l, n bng, kt qu. Nh th t khi trng cy cho n lc kt qu, khong gia cng phi mt my thng trng; ni nghip ca mi ngi cng li nh th.
289

Hoc c mt s ngi hiu bit nng cn, thy ngi lm lnh, lm d hin ti, kt qu tri ngc, i vi nghip bo nhn qu m lng nghi ng. Chng hn nh thy ngi no , gian xo di tr, khng vic c g chng lm, chng nhng khng b c qu bo, m li cn gia cnh ngi kia giu c, s nghip pht t, ti vt thnh hnh; ngi c kia li c qu bo tt, ri li khuyn khch ngi khc lm c! Ngc li c hng ngi khc, t thu nh lng thin, lm ngi trung hu, a lm vic lnh; th m vn mnh ngi li qu ph phng, gia cnh ngho thiu, s nghip khng thun li. Nh vy ngi lm lnh khng c nghip bo tt, hai s tnh trn phi gii thch sao y? Nh trn thut hai bng chng, lm vic c li ng phc
290

bo, lm vic lnh li b nghip kh bo; nu em l nhn qu nghip bo ba i m phn xt th khng c g kh hiu, thu sut vic qua v vic cha n. Xt k lut l nhn qu ba i, nghin cu phn on, i khi khng bao gi ra ngoi phm tr nh lut, th nn trong KINH NHN QU ghi: Mun bit vic i trc Xem lnh th i ny, Mun hi qu i sau, Nhn to tc i ny. Bn cu trn ghi m, ghi trm nh lut nhn qu ba i. V nh c ngi ngu si, thy trong thng khng c go, ngy mai khng c go nu cm, lin cp tc em la ra gieo xung rung, hy vng ngy mai thu hoch nu cm, lm nh th ngu xun
291

n c no? u khng b ngi i ch ci. Nhn qu nghip bo, phm tr nh lut ca n, tuyt i khng th no nghi ng; ch theo thi gian tnh ca n hn ch nhn duyn; thi gian cha n, nhn duyn cha ha hp th nghip bo khng th no thc hin c. Do , phi nhn rt ro ca nhn qu nghip bo, em thn thng ca bc La Hn, cn kh thy r. Ch c Pht nhn ca Pht Gic Ng mi thy r rng. C mt ln Pht bo ngi A Nan: A Nan! C chng sanh mt i tu tp nghip lnh, sau khi cht phi a trong ng c. A Nan nghi hi: Tu tp nghip lnh phi sanh vo ng lnh, c sao a vo ng c? c Pht dy: Tuy tu nghip lnh, nhng nhn duyn nghip lnh cha thun thc;
292

nhn duyn vic c qu kh, trc n ri, nn phi tr c bo. c Pht li bo A Nan: C mt chng sanh, sut i lm c, sau khi mng chung, c sanh trong ng lnh. A Nan hi Pht: Sao li lm c m ng qu bo lnh? c Pht dy: Mc d lm c nhiu cch, sau khi mng chung, c nghip cha thun thc, nghip lnh ca thi gian trc thun thc, nn c sanh vo ng lnh vy. Trn thut o l nghip bo nhn qu thm nhp thm mt tng, nhng khin cho ngi kh hiu. y ch r rng thm, trong rung tm tng thc, ht ging nghip bo thin c cha nhm trong , nhiu khng th no tnh k. Hn na, o l qu bo ca nghip, rt l su sc kh ngh bn;
293

ng vi nghip l theo php l khng bao gi theo tnh l. Ngi tu nghip lnh, nhn v nghip c qu kh hin tin, u khng v nay tu nghip lnh m trnh khi c nghip cha tr trong i qu kh. ng thi ngi to nghip c, cng u khng nhn nghip c i nay, m khng hng nghip bo qu lnh i qu kh. Nh th nghip bo tun hon, nh bnh xe lun chuyn, khng bao gi thi dt, tt c chng sanh u ri vo trong bin nghip m m, ngc u ln, chi u vo, kh m tm chic thuyn cu . Do c Pht thng bo cc hng t: kho gn gi thn cn, ch chm vo trong sui dc, kho gi gii lnh, ch to cc nghip xu
294

Cn mt im quan trng, cng cn thuyt minh thm, nh trn thut nhng ngi trn i tu thin, khi mng chung a vo ng c. Chc l ngi kia, khng c s h tr ca Tam Bo, ca Pht Php, ngi tr gii tu thin u l nhng ngi c tm thin ph thng, do lc gn cht, khng th ngn chn c nghip thi qu kh, bo tr thn ngi. Sau y c mt bng chng: Trn cung tri ao Li, dch l tri th ba mi ba (33), c mt v Thin t, khi mng gn cht, c nm tng suy hin l: Mt l y phc c nhiu m hi nh. Hai l hoa ci trn u b ho. Ba l thn th hi hm. Bn l di nch ra m hi. Nm l khng thch ngi trn bn ta. Hin tng nh th, bit tnh mng khng bao lu, tm khng hoan lc, lo ru bun kh y dy trong tm. ng
295

li dng thin nhn qun st chnh mnh, s u sanh v ci no? Khng qun st th thi, nhng khi qun st, pht hin t y cho n sau khi cht, chuyn sanh ti chu Nam Dim Ph , trong mt thn ln (heo), cuc sng nh nhp, n ton bt tnh, nh th tm sanh thng s, ku la khc lc, ting rt thm th, vng tm no n. C mt v Thin t khc, hi qua tnh hnh v bo c tht m ni, vic g xy ra: sau khi ti cht, chuyn sanh thn ln, n bt tnh, thn b st hi. Nh th trin chuyn, co tri cho v Thch (cha tri), Thch bit ri, dng thin nhn qun st, bit chc ng kia s u sanh trong thn ln, ch thn n trc ng kia m bo rng: ng gn mng chung chuyn sanh ng c, ch cn mt cch,
296

ng nn pht tm thnh knh, quy y Tam Bo, cu xin hng n ch Pht t bi cu . V Thin t nghe ri, ch thnh cung knh, quy u ngi Tam Bo, mt lng nim Pht, nim Php, nim Tng; khng bao lu Thin t mng chung. V Thch li qun st, khng thy u sanh trong thn ln. Qun st khp bn chu, khng thy Thin t sanh vo ch no, nhn s kin ny qun st n nhn gian, ch thn n ch Pht, u mt nh l, ni r s vic trn. c Pht xem xt k lng, bo v Thch: V Thin t kia, sau khi mng chung, nh sc t Tam Bo, c sanh ln ci tri u sut. Ti v thin nhn ca nhn thin, ch hay qun st h gii, khng th qun st ci
297

trn. c Pht hay qun st tt c mi phng php gii. Hoc c ngi ni: Pht gio, c ngi cng xng l ca Khng; bi v Pht gio ni Khng. Nh ni : Cc Php u Khng, sao li cn ni c nghip lm g? Yu l ny, yu cu gii thch. p: Khng sai lm, Pht php ni KHNG, ngha su mt tng ca n, chnh l ph bnh chp trc ca chng sanh, nhn v chng sanh chp trc hin tng gii l tht c, khng c tr hu, nhn khng thu mt phng din ca Khng, do trn cnh su trn, tham lam khng b, to cc nghip xu, chu kh sanh t. V th ch Pht mun chng sanh, trc dy khm ph cc vt trn ci i, tt c u Khng. Khng c vt g tn ti lu di, hy
298

vng chng sanh thy l Chn Khng, bit r th gian nh huyn, nh ha, h vng khng tht, tt c u khng tht, khi tm nhm la, m phn b cnh trn, hp vi tnh gic, tht hnh o xut th. Do trong kinh c Pht ni: Cc php tuy Khng, nghip qu khng mt. Gi s liu ng c l Khng, t nhin khng b cc php lm m hoc, nu khng m php, u c g to nghip, khng c nghip, sanh t t r rng. Nhn chng sanh chp m cc php c th ng, mi to ra cc nghip kt qu, cui cng u khng th ng g ht, ti nghip trn thm tng, duyn ht mng tiu tan, mt my may khng ch ng, duy b nghip dt dn, theo nghip m lu chuyn chu kh sanh t lun hi.

299

C ch ni: Th gian mun vic u bung b, tt c c nghip l mang theo thn ngi. Thn sc y dit Khng, l phm phu thy Khng; i n thn hoi mng chung, cm n lc Khng, nghip mun ri. V c sao? V ti nghip thnh, theo nghip chu qu bo, h khng chm sao? Li na, phn tch Khng, l thy Khng ca Tiu Tha, nhn v tt c cc sc tng u do vi trn t hp li m thnh. Nu em sc tng phn tch thnh ln h trn th sc tng u Khng, khi tm nhm chn, hnh theo con ng xut th. K l th php Khng, l thy Khng ca i Tha B Tt, khng i sc tng hoi dit thnh Khng, li khng cn phn tch vi trn thnh Khng, bi v tt c sc tng u l nhn duyn ha hp, bn cht
300

c thnh, ng th tc Khng. Nhn v chng sanh ngu si, thy l tht c, sanh tm tham i, to nghip chu kh. B Tt lc y khi tm thng xt, khi lng cu chng sanh gii thot. Khng ch l mt, ch thy mi bn khc nhau, u do s nhiu bit. Th l tr hu cn su khng ng. Sc sai bit thy Khng, c th ni l thy qu Khng, phn tch Khng ca th Khng l thy nhn Khng, khi thy qu Khng, cc nghip dit, theo nghip chu kh, l phm phu vy. Khi nhn thy nhn Khng sanh tm nhm la, m tht hnh o nghip, vt qua ba ci, y l bc Thnh. V th trong kinh Pht ni: B Tt s nhn, phm phu s qu. Nu t ng sau khi hiu o l cc php tuy Khng, nghip qu khng mt, tc thi gic ng, quy u ca
301

Pht, tht hnh cc gii lnh, cn thn ch to nghip, ng thi phi c tu nhn qun st cc s vt trong th gian, v thng, kh, Khng, thc hnh con ng xut ly. Trc lun ni tnh tht c ca nghip, tnh tn ti, tnh nng ta ca nghip bo, tnh kh no do sc nghip dt dn, tnh sai khc ca nghip, tnh ng cp ca nghip. Ngha l ny, hon ton cn c trong cc kinh Pht, quan h ni nghip duyn thin c, o l nhn qu bo ng, dung hp vi phng php phn tch, by thut khi mo ca nghip, hy vng c nhiu s gip cho c gi, tin ln mt tng, hiu r thm ngha ca bn Kinh (Nghip Bo Sai Khc). bit khi yu ca nghip, phi lm th no cu tr, lm th no trnh khi kh qu bo th nghip, lm th no trnh
302

khi ba ng c? Quan trng l phi hiu r sc nghip, chng nh vy, ni nghip ch thnh v dng, kh lm cho c gi tng phn m trch trn tm linh. ng thi cng ch r khng ra ngoi tinh thn th ca Pht php. Di y s ni phng php tiu tr nghip chng. c Pht nh mt v thy thuc, gio php ca Pht nh thuc, chng sanh nh ngi bnh hon. Thy thuc xem mch tr cho ngi bnh, khai ra nhiu phng php, ngi bnh phi y theo phng php m ung thuc th bnh kh mi c an lnh. Pht chng sanh cng ging nh vy. Khng ging nh nhiu tn gio khc, xng l Thn ng vn nng, sng to tri t, sanh ra mun vt, chng sanh l con ca Thn Ng sanh ra, ch phi tin Thn Ng,
303

mi cu ri c. n gin nh th. Pht Php khng nh vy, trn s tht cng khng nh vy. Tt c chng hu tnh u c tm. Phm ai c tm l c Pht tnh, (tc l l tnh). Phm c Pht tnh u s thnh Pht. Do Pht i vi chng sanh, u xem nh v Pht s thnh (tng lai u c kh nng thnh Pht). Trong kinh Pht dy: Tm, Pht cng chng sanh, c ba khng sai khc, bnh ng nht nh. Chng sanh thn mng khng ng, tm tnh (tp qun) khng ng, t tng quan nim khng ng, ch to nghip nhn khng ng; v th nn Pht ni trong kinh: Chng sanh hnh tng mi v khng ng, hnh nghip ting ging cng v lng. Chn nh (Pht tnh) cng nh h khng,
304

chng c sai khc, bnh ng nht nh. Nhn khng gi t tnh, vng ng phan duyn, bung lung cnh ngoi, theo duyn lu chuyn m tri b gic tnh, hip vo vng trn, qun gc m chy theo ngn, vng to cc nghip chng, mi mi theo nghip m vin nu, ln lp cun theo trn lao. Vn ng nht nh, n ngn thnh khc, chia thnh cc ng, bn loi su no, hnh loi mun ngn, u l nghip duyn hun tp, hnh thnh mi loi khc nhau, l quan nim c bn ca Pht hc, nng theo y m nhn thc, quyt nh c s Pht hc. Nh vy trong tm c nhn thc r rng ch xc, khi tm hiu vn , mi trnh khi tm tnh hong ht bt nh, li cng khng c tnh hnh thot tin thot thoi.
305

Bc u hc Pht, phi trc tnh c nghip, thot ly kh no ba ng c, ng thn ci ngi ci tri, sau mi hc tp chnh php, gii ta nghip m ti, tnh ng bn m, nhn n dt cc phin no, chng vo nit bn, siu thot ba ci, hng ra con ng kh no. Mun lin tng khi a kh trong ba ng c, vic trc tin phi tiu tr c nghip i trc, l ch c o c bit trong Pht Php, cao minh hn cc kin. Pht l Thnh trong qu Thnh (vt hn Tiu Tha t Thnh, trn Tam Hin, thp Thnh ca i Tha), tri trong cc v tri (chng phi l hai mi tm ci tri trong ba ci, m chnh l tri nht thng ngha), thng dng Pht nhn thu trit ngun gc ca php gii, em tr lc quyn xo phng
306

tin, n ch dy phng php cu gip chng sanh thot ly kh ch. T s Hu Nng ni: Lc m nh thy , khi ng t chng cho. R rng hiu bit o l Pht Php, phi chnh mnh t pht tm tu hnh. Tiu tr c nghip c hai phng php: Mt l phi pht tm h thn. Hai l phi em tm ch thnh. Trc ch Pht t by sm hi. Nh trong kinh ni: To nghip a ngc, t mnh s hi, khi tm tng thng, sanh tm h thn, nhm c b la, trang trng sm hi, li khng to na. Do trong vn sm hi cng ni: V trc to cc nghip c, u bi tham, sn, si v th,
307

T thn, ming, m sanh ra, Tt c con nay xin sm hi. Hay ngha cao hn cn c bi vn sau y: Ti t tm khi em tm sm, Tm nu khi dit, ti cng dit; Ti ht, tm dit thy u khng, Nh th gi l chn sm hi. Hai bi k trn, bi trc l sm hi v s, nm vc gieo xung t, pht tm ch thnh, trang trng trnh by, nhng ti li ca mnh, pht xut t ba nghip, cu xin ngi Tam Bo thng xt khng chp, x min nhng li lm trc, dn dn trong sng nh bng tuyt. Cn bn cu sau thuc v l sm hi, cn phi qun tm, nu thy tht tng, vng
308

tm chng dt, ti khng ch ng, nh th qun tm l sm hi, mc d nh ht trng ti cn bn, nhng khng d g lm. Ph thng u dng s sm hi lm ch yu, mi ngi phi t lm vic so snh. 1. Tm h thn: Tm ny rt qu gi ci i tm l mi m, tr thnh trng thi nhim mu. Phm ngi phm ti, phn nhiu l t tng u tr, quan nim o c qu cn ct, ng thi cng khng bit n li hi, ti phc hu qu, nh mt thi xung ng ch v nh thc tm l phin no, thng thng ti nghip sau khi to tc, hoc nhn t trch trn lng tri v x hi cng bn b ph bnh v ch trch, lc y tm h thn t nhin pht sanh. Ch h l h thn vi mnh (lng tm), s b
309

lng mnh cn rt. Ch thn l h thn vi ngi (ngoi nhn), s ch trch ca x hi bn ngoi, ngi ngoi ch bai ph nh; lc y tm l s hi, khch ng pht ra tm tnh thay i vic li lm qua, m pht tm nim t gic, phn tnh li lm v trc, au trch lng tm, n nn hi hn i li, dt tm tng tc, tn trng lm dn mi, tm lng phn chn, ch ng thnh hin. Nh tm tnh i mi, yn sng gic ng t hin. y l iu kin u tin, tiu dit c ti nghip. C c ni: Ngi c tm h thn khng dm lm c. 2. Ti nghip y tri: Cm khng tr mt ch hi, phng php sm hi, chng nhng dy dit nghip hin ti, ng thi cng hay tiu dit ti i
310

trc, mc tiu dit, ch ni trang trng v khinh xut ca tm thnh. Do , nn trong kinh ni: em tm tng thng, trang trng sm hi. Ch sm l tiu tr ti li trc. Ch hi l qu ch khng lm li li trc. Nh vy ti trc dit, khng lm li li sau. Trc sau ch l trong sch thanh tnh tm hn. Nh vy mi hay ng ngn ca ba ng c. Quan trng trong s sm hi, c Pht dy, c nghi thc php s, trc khi sm hi, phi pht tm thnh knh, khng th ch lm cho c l, phi em tm cung knh ch thnh, knh dng hng hoa qu phm, cng dng ngi Tam Bo. Ngi sm trc ht phi tm gi, mc y phc sch s, hoc y c thanh tnh, trc in Pht pht l cc ti nghip, ch tm
311

trnh by, au lng sm hi, cu in quang Pht x min. Nh th thc long trng, chc chn tiu tr ti nghip v trc. Trn thut hai bin php sm hi, nh php m lm, cn thuc v cch thc dng, ch t nay v sau, lm th no bo tr khng phm ti nghip mi. y thuc v vic kh. ng s cn phi hng gn gi, trc sau nh mt. Ngn ng c cu: Bit m c phm, ti gia tng gp hai. Pht php cng nh th. Khng bit to ti cn cho Sm hi, bit m li phm, rng ti kh dung. Do ban u hc Pht php, dng lng tin su vo, nu trng thnh trong Pht Php, dng gii an tr. Th nn ngi hc Pht, trc phi em tm sm hi, tn trng lm ngi mi, cn cc li
312

nho nh, cng cn phi sm hi, tiu dit cho ht nghip chng. Lin sau l lun trau di gii, nh, hu, ba v lu hc. Trc ngn ba ng c, k n vt ln ci ngi ci tri, cht sau hon thnh con ng gii thot, thng n lnh vc hin thnh; nhn sinh c mt v nghip Hin Thnh, t y thnh tu. y l mc ch tu hc Pht php. y l Pht php cu th nhn. Kinh Nit Bn ni: Tt c chng sanh gm c hai hng: Mt l hng c tr hu. Hai l hng ngu si. Nu hay tu tp thn gii tm hu, y gi l ngi c tr. Nu khng th tu thn gii tm hu c, y gi l ngu si.
313

Nh th no gi l khng tu thn? Nu khng thu nhip nm tnh cng cc cn, gi l khng tu thn vy. Khng th th tr by th tnh gii, (thn ba, ming bn) gi l khng tu gii, khng iu phc tm (khng tu thin nh), gi l khng tu tm. Khng tht hnh hnh Pht, gi l khng tu hu. Tuy nhin, sing tu sm tr nghip i trc, nu khng tu thn gii tm hu, ti nghip mi khng th ngn cn, hiu bit m c phm, vn kh khi kh trong ba ng c, nn gi l ngu si. Hin nay mt s t Pht, phn ng phm phi bnh ny, mc d i vi ngi Tam Bo thnh knh, cng tin tng c hiu nng tiu tai khi nghip, mi thi gian thng tham gia php hi tiu tai, nhng i vi
314

tm tu tp thn gii tm hu, lun lun pht trin ng mc, tri li i vi chnh mnh hin ti v tng lai b m m khng c yn sng, chng phi ch lm ca hng tr gi. PHM L Kinh Nghip Bo Sai Khc ny, tuy l gio l ci ngi ci tri, ngha l thin cn, khng kh hiu bit, ch l Pht php qu trng ch thc hnh, c thc hnh mi c thc li ch. y l kin gii v tht hnh u tn trng, mi hay thng sut n b gic ng. C th l mt s Pht gio u phm li ny: C s tm hiu nhng khng trng tht hnh. Hin ti kh khi cung vng, tng lai quyt nh b kh sanh trong ng c. C ngi tuy c thc hnh, nhng khng tm hiu, mc
315

d khi a vo ng sc sanh, tng lai c th sa vo vc kh, c hai u khng phi k kho hc. Cu tm hiu, khng s su xa, tha thch, thc hnh qu ni thin cn. Bi v, ngy thng sinh hot, li ni hnh ng, c ch u l biu hin o l, nu b hnh thin cn ny th mi o khng y, ring c php nhim mu, ai c th tin chc. Kinh ny chnh l ch by, sinh hot hng ngy, ngn ng hnh kim, c ch, mi mi trong con ng to nghip, n biu hiu hnh tng ca o. II Nu hay c hiu KINH NGHIP BO SAI KHC ny, phn chnh yu quan nim nhn sinh ht sc chnh xc, mi vic trong ngoi u do sc nghip ca chnh
316

mnh, tuyt i nn h, thnh, bi, u do chnh mi ngi, quyt nh khng c s an bi no ca Phm Thin hay Thn Ng, khng ai chi phi ngoi chnh mnh. Do , hay khin cc tng lp ngi quyt chn con ng chnh xc, nhn thc ti hu ca quyt nh tnh; i vi con ng trc ca chnh mnh, khng c tm tnh m h v tm l kiu hnh; ng thi hay pht tm phn chn, t cng dt ht cc duyn c, gn gi chn con ng lnh, lp i ch nguyn, tin n con ng Thnh Hin, trit ci bin t tng lm ngi. Trn con ng nhn sanh thnh thang tin bc ln qu Thnh, dng tn nim hn hoan, tinh thn dng mnh, hng ln b gic ng m tin. III
317

Trn n ci tri, di n ba ng kh, u l phm loi, bn qu Tiu Tha, ba Hin, mi Thnh i Tha, u l Thnh Hin, u dng ngi lm bn v hon thnh. Ngi l cn bn ca mi php gii; ch Pht, B Tt ha chng sanh cng dng nhn o chng sanh lm c bn i tng. Nhn v tri ngi, m say ni ng dc v trong thin duyt, khng c tm lnh th o. Chng sanh trong ba ng, kh ln n thn, t xem khng rnh, kh lnh th s gio ha. Hn na, chng sanh trong ba ng ngu si, khng bit l thm su, php nhim mu, kh m lnh hi, nn kh gio ha. Ch c nhn o, kh vui ln ln, th lnh li dy duyn su, sc tr cng mnh, hay ng php su xa, do ngi sng c duyn
318

tt, nn ta phi qu tic, khng th cho mt c duyn. IV Tp kinh ny, trc nu mc, sau gii ngha, vn l r rng, lm cho c gi, d hiu t trc n sau, xem qua l hiu lin. Mi mt mc u nu 1,2,3, v.v ch s, thm phn cht ch. V Ch gii tp kinh ny, xt ch vn ngha kh thng, hoc l ch trong kinh c ch Phn, em ra gii thch. Phm c ch ch gii, u nh du con s ghi. Phm thy c con s 1,2,3, v.v u c gii thch, hy vng c gi tham kho tng tn. PH TRNG
319

Kinh Hoa Nghim, trong phm Ly Cu a th hai, ngi Kim Cang Tng B Tt ni: C mi con ng bt thin, mi mi nghip bt thin, u hay a vo ba ng c. Nu sanh trong loi ngi, cn c hai nghip bo d tn. Nay lit k y nh di y: Mi con ng bt thin, v bc thng l nhn a ngc, bc trung l nhn sc sanh, bc h l nhn qu i. 1. Nhng ti st sanh, hay khin chng sanh, a ni a ngc, sc sanh, qu i. Nu sanh trong loi ngi, b hai th qu bo: Cht yu. Nhiu au m.

320

2. Nhng ti trm cp, cng khin chng sanh a trong ba ng xu. Nu sanh trong loi ngi, b hai th qu bo: Ngho cng. Ca chung, khng c t ti.

3. Nhng ti t dm, cng khin chng sanh, a trong ba ng d. Nu sanh trong loi ngi, b hai th qu bo: V khng trinh lng. Khng c ty quyn thuc.

4. Nhng ti vng ng, cng khin chng sanh, a ba ng c. Nu sanh trong loi ngi, b hai th qu bo: B nhiu ph bng. B m hoc bi k khc.

321

5. Nhng ti lng thit, cng khin chng sanh, a trong ba ng c. Nu sanh trong loi ngi, b hai th qu bo: Quyn thuc tri la. Thn tc c t.

6. Nhng ti c khu, cng khin chng sanh, a trong ba ng d. Nu sanh trong loi ngi, b hai th qu bo: Thng nghe ting c. Ni nhiu s kin tng.

7. Nhng ti thu dt li ni, cng khin chng sanh, a ba ng c. Nu sanh trong loi ngi, b hai th qu bo: Ni khng ai nghe theo. Ni khng r rng.

322

8. Nhng ti tham dc, cng khin chng sanh, a trong ba ng d. Nu sanh trong loi ngi, b hai th qu bo: Tm khng bit . Nhiu ham mun khng nhm chn. 9. Nhng ti tc gin, cng khin chng sanh a trong ba ng c. Nu sanh trong loi ngi, b hai th qu bo: Thng b ngi khc tm hay d. Hng b s no hi ca k khc.

10. Nhng ti t kin, cng khin chng sanh, a trong ba ng c. Nu sanh trong loi ngi, b hai th qu bo:

Sanh trong nh t kin. Tm h dua nnh.


323

Pht t! Mi con ng nghip bt thin, hay sanh ci ny, v lng v bin, chng sanh chu kh! HT Cng mt tc gi
1. Lc S T B t Ma 1961 - Vit Nam 2. ng v X Pht 1964 - Vit Nam 3. Tu S v Ha S trn t Pht 1966 Vit Nam 4. The Life and Works of Sariputa Thera - Xut bn 1972 Vit Nam - Ti bn ln u 1989 France 5. Pht L Cn Bn - Xut bn 1974 Vit Nam - Ti bn ln u 1984 France 6. Gng Sng Ngi Xa 1975 Vit Nam 7. Ch Yu Kinh Lng Nghim 1981 France 8. The Four Abhidharmic Reals 1982 France
324

9. Diu L Php Hoa 1983 France 10. 11. Buddhist Doctrine 1983 France Pht gio Thnh in 1985 France

12. Yu Ngha Pht Php 1985 (Php & Vit Ng) France 13. K Yu v Tng Lm 1988 France

14. Kinh Ma Ha Bt Nh Ba La Mt 1988 (Anh, Php, Hoa & Vit ng v.v) France 15. Ch Gii Kinh Kim Cang v Chnh Php Cha Tng C 1990 France 16. Hin i Thnh Pht 1993 France

17. Thin T Oai Nghi 1994 (Anh, Php, & Vit ng ) France 18. Hng Danh L Sm (15000 Hng Danh) 1995 France 19. Pht Ni Kinh Chnh Php i Bu Tch Hi Ngi Ca Dip 1995 Linh Sn 20. Gii Lut Cho Ngi Xut Gia 1995 France

21. Kinh i nh Th Lng Nghim & cc Kinh khc


325

22. Comprendre Le Bouddhisme en une heur 1996 France 23. Kinh V Lng Th & Php Mn Nim Pht 1996 France 24. Ging Gii Kinh Vin Gic 1997 France

25. Ging Gii Bn Kinh Ca Pht T (Bt i Nhn Gic/Bn Mi Hai Chng/Di Gio & Nghip Bo Sai Khc) 1998 France

26.

Th, Con ng Thnh Pht 1988

Kinh Sch s xut bn


- Kinh Tng Nht A Hm - c Pht Ni Kinh i Phng ng i Tp - Kinh Sm Tng Nim (hon ton bng Vit nm) Hoa thm hoa n ni no, Mi thm bay ta vn ngt ngo, Nu lm thin c, hai ng nghip, Theo di cng nhau trnh c sao? Cc loi chim nng cy rng,
326

Sng i chiu li ni tng bng, Tnh cnh chng sanh cng nh th, Vng vn thi sau ly khng ngng! Kinh Chnh Php Nim X

Tr v mc lc

http://www.quangduc.com/tacgia/thichhuyenvi.html

http://www.quangduc.com/ipad/index.html http://www.quangduc.com/kinhdien-2/index.html

nh my: Nhun Giai. Proofread: Gic Vin Trnh by: Tnh Tu Cp nht: 1-1-2012

327

You might also like