Bn cht, u nhc im ca cc phng thc gii quyt tranh chp thng mi.

5 chuyn v tranh chp kinh doanh thng mi, l: Tranh chp hot ng trong cng ty; tranh chp v quyn s hu tr tu v bo him; tranh chp hp ng thng mi; tranh chp v hp ng tn dng v th tc v ph sn doanh nghip, ng thi nu mt s v vic cc i biu tham kho.

A. T VN : Tranh chp thng mi l mt hin tng kh ph bin xy ra trong nn kinh t, n lm chm qu trnh lu thng hng ha, qu trnh thanh ton,vvtc ng xu n s pht trin ca nn kinh t chnh v vy vn t ra l cn c cc phng thc gii quyt tranh chp thng mi mt cch hiu qu v c php lut cng nhn. Php lut Vit Nam m c th l Lut thng mi nm 2005 ghi nhn s tn ti ca bn phng thc gii quyt tranh chp thng mi l: thng lng, ha gii, trng ti thng mi v ta n. Di y l bn cht, u im v nhc im ca tng phng thc. B. GII QUYT VN : I. MT S KHI NIM:
1. Khi nim tranh chp thng mi:

Tranh chp thng mi l nhng mu thun( bt ng hay xung t) v quyn v ngha v gia cc bn trong qu trnh thc hin cc hot ng thng mi. Cc tranh chp thng mi ch yu pht sinh gia cc thng nhn.
2. Phng thc gii quyt tranh chp thng mi:

Gii quyt tranh chp thng mi l vic cc bn tranh chp thng qua hnh thc, th tc thch hp tin hnh cc gii php nhm loi b

nhng mu thun, xung t, bt ng v li ch trong hot ng thng mi nhm bo v quyn v li ch chnh ng ca mnh. Trn th gii cng nh Vit Nam , tn ti bn phng thc gii quyt trah chp thng mi ph bin bao gm thng lng, ha gii, trng ti thng mi v ta n. II. PHNG THC THNG LNG: Thng lng l phng thc gii quyt tranh chp thng qua vic cc bn tranh chp cng nhau bn bc, t dn xp, tho g nhng bt ng pht sinh loi b tranh chp m khng cn c s tr gip hay phn quyt ca bt k bn th ba no. Vi nhng u im nh n gin, t tn km, khng b rng buc bi cc th tc php l, bo m c uy tn cng nh b mt kinh doanhthng lng l phng php gii quyt tranh chp xut hin sm nht, thng dng v ph bin nht c cc bn tranh chp p dng rng ri gii quyt mi tranh chp pht sinh trong hot ng thng mi. 1.Bn cht ca phng thc thng lng: Bn cht ca phng thc thng lng trong gii quyt tranh chp thng mi c th hin qua cc c trng c bn sau: Th nht l phng thc gii quyt tranh chp ny c thc hin bi c ch t gii quyt thng qua vic cc bn tranh chp gp nhau bn bc, tha thun t gii quyt nhng bt ng pht sinh m khng cn c s hin din ca bn th ba tr gip hay phn quyt. Th hai l qu trnh thng lng gia cc bn cng khng chu s rng buc ca bt k nguyn tc php l hay nhng quy nh mang tnh khun mu no ca php lut v th tc gii quyt tranh chp. Php lut ca Vit Nam mi ch dng li vic ghi nhn thng lng l mt phng thc gii quyt tranh chp thng mi m khng c bt k quy nh no chi phi n c ch gii quyt trnh chp thng mi bng thng lng. Th ba l vic thc thi kt qu thng lng hon ton ph thuc vo s t nguyn ca mi bn tranh chp m khng c bt k c ch php l no m bo vic thc thi i vi tha thun ca cc bn trong qu trnh thng lng.

-Qu trnh thng lng gii quyt tranh chp thng mi c th c thc hin bng nhiu cch thc: thng lng trc tip, thng lng gin tip v kt hp thng ln trc tip vi thng lng gin tip. +Thng lng trc tip l cch thc m cc bn tranh chp trc tip gp nhau bn bc, trao i v xut kin ca mi bn nhm tm kim gii php loi tr tranh chp. +Thng lng gin tip l cch thc cc bn tranh chp gi cho nhau ti liu giao dch th hin quan im v yu cu ca mnh nhm tm kim gii php loi tr tranh chp. u im ca phng php thng lng trc tip so vi thng lng gin tip l thng qua nhng cuc m phn , tip xc trc tip,cc bn nhanh chng hiu bit c quan im, thi , hp tc v thin ch ca mi bn v c s iu chnh thch hop ch ca cc bn sm c gp nhau nhm tin ti mt gii php chung nht c th la chn gii quyt v tranh chp. Tuy nhin, thng lng trc tip c th gp nhng tr ngi nht nh so vi thng lng gin tip nh: nu cc bn xa nhau th vic i li gp nhiu kh khn, chi ph cho vic n , i li cao, nht l khi mt bn thiu s hp tc v tnh thin ch khng cao trong qu trnh m phn. Ngoi ra, s thnh cng ca thng lng trc tip cn ph thuc vo thi v k nng m phn ca i din mi bn. Kt qu thng lng s khng thnh cng nu mt bn m phn khng bit lng nghe, khng c s kin tr, bnh tnh, mm do cng nh khng c kh nng thuyt phc i tc. Tuy nhin, cc tr ngi trn li c th c khc phc, b tr bng thng lng gin tip. Quan im, thi v ch ca mi bn th hin qua ngn t c trau chut, gt gia bi vn phong vit trong m phn gin tip nn tnh cht ch, thuyt phc thng cao hn, t gy c ch v mt tm l. Tuy nhin, hn ch ca phng php ny l d b ko di, b tc khi cc bn tranh chp cha c s hiu bit nht didnhj v nhau, quan im, thi , ch cn nhiu khc bit. Bi vy cc bn cn c s vn dng linh hot hoc kt hp c hai phng thc ny tng s hiu qu cng nh kh nng thnh cng ca thng lng 2. u im ca phng php thng lng:
u im ni bt nht chnh l s thun tin, n gin, nhanh chng, tnh linh hot, hiu qu v t tn km. Mt khc thng lng cn bo v c uy tn cho cc bn tranh chp cng nh b mt kinh doanh ca cc nh kinh doanh. Cc nh kinh doanh hn ai ht t bit bo v quyn

li ca bn thn mnh, hiu r nhng bt ng v nguyn nhn pht sinh tranh chp nn qu trnh m phn thng lng hiu v thng cm vi nhau hn c th tha thun c cc gii php ti u theo ng nguyn vng ca mi bn m khng phi mt c quan ti phn no cng c th lm c. Bi vy, mt khi thng lng thnh cng, cc bn va loi b c nhng bt ng pht sinh m mc phng hi n mi quan h kinh doanh gia cc bn cng thp, tng cng s hiu bit v hp tc trong tng lai. 3.Nhc im ca phng php thng lng: S thnh cng ca thng lng ph thuc rt ln vo s hiu bit v thi thin ch, hp tc ca cc bn tranh chp. Nu khng kt qu gii quyt tranh chp thng rt mong manh v c th ri vo b tc. Ngoi ra, kt qu thng lng li khng c m bo bng c ch php l mang tnh bt buc. Do vy, d cc n c t c tha thun gii quyt v tranh chp th vic thc thi kt qu thng lng cng ph thuc rt nhiu vo s t nguyn ca bn phi thi hnh. Nu mt bn khng t nguyn thi hnh th kt qu thng lng cng ch tn ti trn giy m khng c mt c ch php l trc tip no bt buc thi hnh i vi kt qu thng lng ca cc bn.

III. PHNG THC HA GII: Ha gii l phng thc gii quyt tranh chp vi s tham gia ca bn th ba lm trung gian ha gii h tr, thuyt phc cc bn tranh chp tm kim cc gii php nhm loi tr tranh chp pht sinh. Ha gii c thc hin di cc hnh thc: ha gii ngoi th tc t tng v ha gii trong th tc t tng. Ha gii ngoi th tc t tng l vic ha gii c cc bn tin hnh trc khi a n khi kin ra ta n hoc trng ti. Ha gii trong th tc t tng l hot ng c tin hnh ti ta n, ti c quan trng ti khi cc c quan ny gii quyt tranh chp theo n kin cu mt bn. Khc vi ha gii ngoi th tc t tng, ha gii trong th tc t tng c tin hnh di s tr gip ca ta n hoc trng ti. Khi cc bn ha gii c vi nhau, ta n hoc trng ti s ra quyt nh cng nhn s tha thun ca ng s v quyt nh ny c gi tr cng ch thi hnh i vi cc bn. Vit Nam, qua cc thi k pht trin kinh t- x hi, vic thng lng, ha gii nhm gii quyt cc tranh chp pht sinh nht l cc tranh chp thng mi lun c coi trng. Khi tranh chp pht sinh cc bn c th t thng lng, ha gii vi nhau. Nu thng lng, ha gii khng thnh mi a ra ta n hoc trng ti. V ngay c khi gii quyt tranh chp ti trng ti hoc ta n, cc bn vn c th tin hnh ha gii vi nhau. 2. Phn tch bn cht ca phng php ha gii:

Bn cht ca phng thc ha gii c th hin qua cc c trng c bn sau y: - Th nht: vic gii quyt tranh chp thng mi bng ha gii c s hin din ca bn th ba ( do cc bn tranh chp la chn) lm trung gian tr gip cc bn tm kim gii php ti u nhm loi tr tranh chp. im khc bit c bn gia ha gii v thng lng l trong ha gii c s xut hin ca bn th ba tham gia vo qu trnh gii quyt tranh chp cn thng lng l s t gii quyt tranh chp gia cc bn m khng c s xut hin ca ngi th ba. Mc d vi vai tr l ngi ha gii nhng bn th ba khng c quyn quyt nh hay p t bt c vn g nhm rng buc cc bn tranh chp, m h ch ng vai tr l trung gian a ra nhng hng dn v tr gip nht nh to c s cho cc bn trong tranh chp thng mi t c s thng nht ch v a ra quyt nh cui cng. - Th hai l qu trnh ha gii cc bn tranh chp cng khng chu s chi phi bi cc quy nh c tnh khun mu, bt buc ca php lut v th tc ha gii. Cng ging nh thng lng, php lut hin hnh ca nc ta khng c quy nh no rng buc, chi phi n c ch ha gii ngoi cc quy nh c tnh cht ghi nhn thng lng, ha gii l nhng phng thc gii quyt tranh chp c cc bn tranh chp u tin la chn gii quyt tranh chp pht sinh. - Th ba l kt qu ha gii thnh c thc thi cng hon ton ph thuc vo ch t nguyn ca cc bn tranh chp m khng c bt k c ch no bo m thi hnh nhng cam kt ca cc bn trong qu trnh ha gii.
2. u im ca phng thc ha gii:

Gii quyt tranh chp thng mi bng ha gii cng c nhiu u im nh phng thc thng lng, bi tnh n gin, thun tin, nhanh chng, linh hot, hiu qu v t tn km. Bn cnh nhng u im chung, ha gii cn c nhng u im vt tri sau: - Ha gii c s tham gia ca ngi th ba trong qu trnh gii quyt tranh chp m bn thn thng lng khng th c c. Bng s hiu bit cng nh s tn nhim ca mnh, ngi ha gii s bit cch lm cho ch ca cc bn d gp nhau trong qu trnh m phn loi tr tranh chp.

- Cc bn ha gii thnh th khng c k thng ngi thua nn khng gy ra tnh trng i u gia cc bn v v vy kh nng duy tr c quan h hp tc vn c gia cc bn. - Gii quyt tranh chp bng ha gii, cc bn d dng kim sot c vic cung cp chng c v s dng chng c qua gi c b quyt kinh doanh v uy tn ca cc bn. - Do xut pht t tinh thn t nguyn v thin ch ca cc bn. V vy khi t c phng n ha gii, cc bn thng nghim tc thc hin. 3.Nhc im ca phng thc ha gii: Bn cnh nhng u im trnh by trn, vic gii quyt tranh chp bng phng thc ha gii vn cn mt s nhng hn ch ng ch sau: - S thnh cng ca qu trnh gii quyt tranh chp ch yu ph thuc vo thi thin ch v hp tc ca cc bn tranh chp. - Vic thc thi cc kt qu t c trong qu trnh gii quyt tranh chp ph thuc vo s t nguyn thi hnh ca bn c ngha v phi thi hnh, tha thun ha gii gia cc bn (tr trng hp ha gii ti trng ti v ta n) khng c m bo thi hnh bng sc mnh cng ch ca nh nc. - Bn tranh chp khng c thin ch c th li dng vic ha gii tr hon vic phi thc hin ngha v. Nhiu trng hp do mun tm mi cch m bn c quyn li b vi phm mt quyn khi kin ti ta n hoc trng ti do ht thi hiu khi kin. - Ngoi ra, trong qu trnh ho gii cc bn phi trao i, cung cp thng tin vi ngi th ba v hot ng kinh doanh ca mi bn lin quan n v tranh chp nn uy tn cng nh b quyt khinh doanh ca mi bn d b nh hng hn so vi phng thc thng lng. Bn cnh , vic chi ph cho qu trnh gii quyt tranh chp thng mi bng ha gii cng tn km hn so vi thng lng, bi mt hoc cc bn phi tr khon dch v ph cho ngi th ba lm trung gian ha gii. IV. PHNG THC TRNG TI THNG MI:

Gii quyt tranh chp trong thng mi bng trng ti l hnh thc gii quyt tranh chp thng qua hot ng ca trng ti vin, vi t cch l bn th ba c lp nhm chm dt xung t trong qu trnh tin hnh cc hot ng thng mi bng vic a ra mt phn quyt buc cc bn tranh chp phi thc hin. Ti khon 1 iu 3 lut trng ti thng mi nm 2010 cng quy nh: Trng ti thng mi l phng thc gii quyt tranh chp do cc bn tha thun v
c tin hnh theo quy nh ca lut ny.

1.Bn cht ca phng thc trng ti thng mi: V bn cht, trng ti thng mi l phng thc gii quyt tranh chp thng mi khng mang ch quyn lc nh nc ( khng nhn danh quyn lc nh nc nh phn quyt ca to n ) m ch yu c gii quyt da trn phn quyt ca trng ti thng mi (c cc bn la chn) theo th tc linh hot, mm do.Ngoi ra, phng thc gii quyt tranh chp thng mi ny cn m bo ti a uy tn cng nh b mt ca cc bn tranh chp , gp phn cng c v duy tr mi quan h hp tc lu di gia cc bn. iu ny c th hin qua cc c im sau: -Trng ti thng mi l mt loi hnh t chc phi Chnh ph, hot ng theo lut trng ti nm 2010 v quy ch trng ti thng mi quc t. N c quyn phn quyt nh ta n v quyt nh ca trng ti c cng ch thi hnh. Tnh cht phi chnh ph ca phng thc ny c th hin: + Hi ng trng ti, t chc trng ti khng phi c thnh lp bi Nh nc m c thnh lp theo sng kin ca trng ti vin sau khi c c quan nh nc c thm quyn cho php; + Hi ng trng ti, cc t chc trng ti v cc trng ti vin khng nm trong h thng c quan qun l nh nc, cng ko thuc h thng c quan xt x nh nc. + Cc t chc trng ti hot ng theo nguyn tc t trang tri m khng c cp kinh ph hot ng trong ngn sch nh nc. + Trng ti vin hoc hi ng trng ti khng nhn danh quyn lc nh nc m nhn danh ngi th ba ra phn quyt. + Hot ng trng ti vn lun t di s qun l v h tr ca nh nc, nh nc ban hnh cc vn bn php lut to c s php l cho

vic t chc v hot ng nh cp, thay i, b sung, thu hi giy php thnh lp, giy ng k hot ng ca cc trung tm trng ti. Nh nc h tr cc hot ng ca t tng trng ti nh: h tr ch nh, thay i trng ti vin, cng ch thi hnh quyt nh trng ti. - C ch gii quyt tanh chp bng trng ti l s kt hp gia hai yu t tha thun v ti phn. Tha thun lm tin cho phn quyt v khng th c phn quyt thot ly nhng yu t c tha thun. Do , v nguyn tc thm quyn ca trng ti khng b gii hn bi php lut, cc ng s c th la chn bt k lc no, bt c trng ti ad-hoc no hoc bt c trung tm trng ti no trn th gii. Tuy nhin bo v li ch ca nh nc (li ch cng), mt s nc trn th gii ch tha nhn thm quyn ca trng ti trong lnh vc lut t; Vit Nam tuy khng phn bit lut cng v lut t nhng php lut nc ta cng ch tha nhn thm quyn ca trng ti trong lnh vc thng mi v mt s lnh vc nht nh(iu 2 lut trng ti nm 2010). - Hnh thc gii quyt tranh chp bng trng ti m bo quyn t nh ot ca cc ng s rt cao: Cc bn c quyn la chn trng ti vin, la chn quy tc trng ti, lut p dng gii quyt tranh chp. Lut trng ti nm 2010 ca nc CHXHCN Vt Nam ti iu 14 quy nh: 1. i vi tranh chp khng c yu t nc ngoi, Hi ng trng ti p dng php lut Vit Nam gii quyt tranh chp; 2. i vi tranh chp c yu t nc ngoi, Hi ng trng ti p dng php lut do cc bn la chn; nu cc bn khng c tha thun v lut p dng th Hi ng trng ti quyt nh p dng php lut m Hi ng trng ti cho l ph hp nht; 3. Trng hp php lut Vit Nam, php lut do cc bn la chn khng c quy nh c th lin quan n ni dung tranh chp th Hi ng trng ti c p dng tp qun quc t gii quyt tranh chp nu vic p dng hoc hu qu ca vic p dng khng tri vi cc nguyn tc c bn ca php lut Vit Nam. Ngoi ra mt trong cc nguyn tc khi gii quyt tranh chp thng mi bng trng ti thng mi l phin hp gii quyt tranh chp khng din ra cng khai tr trng hp cc bn c tha thun khc, nguyn tc ny th hin c s tn trng ti a quyn t nh ot ca cc bn tranh chp trong gii quyt tranh chp. - Phn quyt ca trng ti c gi tr chung thm khng b khng co, khng ngh v c hiu lc thi hnh i vi cc bn. Nu mt trong cc bn khng thi hnh th bn kia c quyn yu cu ta n cng nhn v cho thi hnh phn quyt trng ti (Khon 5 iu 61 v iu 66 lut trng ti thng mi nm 2010).

- Phng thc trng ti thng mi c s h tr ca ta n. S d cn s h tr ca ta n bi v phn quyt ca trng ti khng mang tnh quyn lc nh nc. Do , cn phi c mt c quan nh nc h tr, l ta n. Theo lut trng ti nm 2010 ca nc ta quy nh th ta n h tr m bo thi hnh tha thun trng ti, h tr cho trng ti trong vic ch nh trng ti vin, p dng cc bin php khn cp, kim tra, gim st i vi cc quyt nh ca trng ti, hy quyt nh trng ti. - Trng ti tn ti di hai hnh thc c bn: trng ti v vic( trng ti adhoc) v trng ti thng trc. + trng ti v vic (Trng ti ad-hoc): l hnh thc trng ti c lp ra gii quyt cc tranh chp c th khi c yu cu v t gii th khi gii quyt xong tranh chp . c im c bn ca trng ti v vic l khng c tr s, khng c b my gip vic v khng l thuc vo bt c mt quy tc xt x no. Cc bn khi yu cu trng ti ad-hoc xt x c quyn la chn th tc, cc phng thc tin hnh t tng. y l hnh thc t chc n gin, kh linh hot, mm do v phng thc hot ng nn ni chung ph hp vi nhng tranh chp t tnh tit phc tp, c nhu cu gii quyt nhanh chng v cc bn tranh chp c kin thc v hiu bit v php lut, cng nh kinh nghim t tng. Trn thc t, s lng tranh chp thng mi c gii quyt bng trng ti ad-hoc khng nhiu. + Trng ti thng trc l nhng t chc trng ti c hnh thc t chc, tr s n nh, c danh sch trng ti vin v hot ng theo iu l ring. Vic thnh lp, t chc v hot ng chu s iu chnh ca php lut m ch yu l lut trng ti nm 2010 v lut doanh nghip nm 2005. 2. Cc u im ca phng thc trng ti thng mi: Th nht phn quyt ca trng ti thng mi c tnh chung thm: a s cc quyt nh trng ti khng b khng co, ch tr trng hp mt bn trong tranh chp yu cu v c mt trong cc cn c quy nh ti khon 2 iu 68 lut trng ti nm 2010 th quyt nh trng ti b hy theo quyt nh ca ta n. Th hai cc quyt nh trng ti c cng nhn quc t thng qua mt lot cc cng c quc t c k kt c bit l cng c New York nm 1958 v thi hnh quyt nh trng ti nc ngoi, hin nay c khong 120 quc gia l thnh vin ca cng c ny.

Th ba l c quan trng ti hon ton trung lp, cc trng ti vin c trnh chuyn mn cao. tr thnh trng ti vin th c nhn phi p ng nhng yu cu m php lut quy nh, theo lut trng ti ca nc CHXHCN Vit Nam nm 2010 th ngi p ng cc yu cu quy nh ti iu 20 th c th lm trng ti vin. Th t l trng ti thng mi mang tnh linh hot, m bo tt hn quyn t nh ot ca cc bn. Ngha l cc bn c quyn t quyt nh chn hnh thc t chc trng ti cng nh trng ti vin m mnh a thch; c quyn la chn a im, thi gian sao cho tin vi doanh nghip. Nh vy so vi ta n, cc cng vic do thm phn c thm quyn quyt nh v doanh nghip phi tun theo th hnh thc trng ti thng mi to cho cc bn tranh chp c th ch ng hn. Th nm l trng ti thng mi mang tnh b mt: cc phin hp gii quyt tranh chp ca trng ti khng c t chc cng khai v ch c cc bn nhn c quyt nh. y l mt u im ln ca phng thc trng ti khi cc tranh chp lin quan n cc b mt thng mi v pht minh. Th su l gii quyt tranh chp thng mi bng phng thc trng ti c th gip cc bn tit kim c thi gian v chi ph hn so vi phng thc thng qua ta n. Trng ti c th tin hnh rt nhanh trong vng vi tun hoc vi thng nu cc bn mong mun. Trong hp ng vi t chc trng ti, cc bn c th tha thun gii hn thi gian cn thit a ra quyt nh trng ti. 3. Nhc im ca phng thc trng ti thng mi: Th nht l cc trng ti vin c th gp kh khn trong qu trnh iu tra, xc minh v thu thp chng c v triu tp nhn chng v tuy php lut c ghi nhn cc quyn ny ti iu 45, 46 v 47 lut trng ti nm 2010 nhng quyn ca h ch dng li mc c yu cu cn vic c cung cp chng c hay khng phi da vo s t nguyn v thin ch ca cc bn v ngi lm chng. Th hai l trng ti ad-hoc phi ph thuc hon ton vo thin ch ca cc bn. Nu mt bn khng c thin ch, qu trnh t tng s lun c nguy c b tr hon, v nhiu khi khng th thnh lp c Hi ng Trng ti bi v khng c quy tc t tng no c p dng v khng c t chc no gim st vic tin hnh trng ti v gim st cc Trng ti vin. V vy, kt qu phn ln ph thuc vo vic tin hnh t tng v kh nng kim sot qu

trnh t tng ca cc Trng ti vin. C Trng ti vin v cc bn s khng c c hi nhn c s ng h v tr gip c bit t mt t chc trng ti thng trc trong trng hp pht sinh s kin khng d kin trc v trong trng hp cc Trng ti vin khng th gii quyt c v vic. S h tr duy nht m cc bn c th nhn c l t cc Ta n. Th ba l hnh thc Trng ti quy ch c nhc im l tn km nhiu chi ph. R rng gii quyt tranh chp ti Trng ti quy ch, ngoi vic phi tr chi ph th lao cho cc Trng ti vin, cc bn cn phi tr thm cc chi ph hnh chnh nhn c s h tr ca cc trung tm trng ti. Ngoi ra trong mt s trng hp qu trnh gii quyt tranh chp b ko di m Hi ng Trng ti cc cc bn bt buc phi tun th v phi tun theo cc thi hn theo quy nh ca Quy tc t tng trng ti lm gim hiu qu ca vic gii quyt tranh chp thng mi bng trng ti. V. PHNG THC GII QUYT TRANH CHP THNG MI THNG QUA TA N: Ta n l phng thc gii quyt tranh chp ti c quan xt x nhn danh quyn lc nh nc, c tin hnh theo trnh t, th tc nghim ngt, cht ch v bn n hay quyt nh ca ta n v v tranh chp nu khng c s t nguyn tun th s c bo m thi hnh bng sc mnh cng ch ca nh nc. Do , cc ng s thng tm n s tr gip ca ta n nh mt gii php cui cng bo v c hiu qu cc quyn, li ch ca mnh khi h tht bi trong vic s dng c ch thng lng hoc ha gii v cng khng mun v tranh chp gia h c gii quyt bng con ng trng ti. 1. Bn cht ca phng thc gii quyt tranh chp thng mi thng qua ta n: V bn cht, phng thc gii quyt tranh chp thng mi ti ta n l mt phng thc mang ch quyn lc nh nc, ta n nhn danh quyn lc nh nc gii quyt tranh chp trn c s cc quy nh ca php lut. Quyt nh ca ta n c hiu lc khin cc bn bt buc phi thc thi v c th km theo cc bin php cng ch thi hnh. Bn cht c th hin thng qua cc c im sau:

- Th nht l c quan ti phn nhn danh nh nc gii quyt tranh chp, do , phn quyt ca ta n c m bo thi hnh bng sc mnh cng ch. - Th hai l vic gii quyt tranh chp ca ta n phi tun th nghim ngt cc quy nh mang tnh hnh thc cng nh cc quy nh v thm quyn, th tc, cc nguyn tc gii quyt tranh chp thng mi ca php lut t tng nht l cc quy nh ca b lut t tng dn s nm 2004. - Th ba l ta n gii quyt tranh chp theo nguyn tc xt x cng khai. - Th t l vic gii quyt tranh chp ti ta n c th thc hin qua hai cp xt x: s thm v phc thm, bn n c hiu lc php lut cn c th c xt li theo th tc: gim c thm hoc ti thm. - Th nm l ta n gii quyt theo nguyn tc xt x tp th v quyt nh theo a s. 2. u im ca phng thc ta n: Vic a tranh chp ra xt x ti ta n c nhiu u im nh: Trnh t, th tc t tng cht ch, v hiu lc phn quyt c tnh kh thi cao hn so vi trng ti. Do l c quan xt x ca Nh nc nn phn quyt ca ta n c tnh cng ch cao. Nu khng chp hnh s b cng ch, do khi a ra ta n th quy4n li ca ngi thng kin s c m bo nu nh bn thua kin c ti sn thi hnh n. Nguyn tc xt x cng khai c tnh rn e i vi nhng thng nhn kinh doanh vi phm php lut. Cc ta n, i din cho ch quyn quc gia, c iu kin tt hn cc trng ti vin trong vic tin hnh iu tra, c quyn cng ch, triu tp bn th ba n ta. Cc bn khng phi tr th lao cho thm phn, ngoi ra chi ph hnh chnh rt hp l. 3. Hn ch ca phng thc ta n: Vic la chn phng thc ta n c nhng nhc im nht nh v th tc t tng ti ta n thiu linh hot do c php lut quy nh trc .

Phn quyt ca ta n thng b khng co. Qu trnh t tng c th b tr hon v ko di, c th phi qua nhiu cp xt x, nh hng n qu trnh sn xut, kinh doanh. Nguyn tc xt x cng khai ca ta n tuy l nguyn tc c xem l tin b, mang tnh rn e nhng i khi li l cn tr i vi doanh nhn khi nhng b mt kinh doanh b tit l v uy tn trn thng trng b gim st. i vi cc tranh chp thng mi c yu t nc ngoi th: + Phn quyt ca ta n thng kh t c s cng nhn quc t. Phn quyt ca ta n c cng nhn ti mt nc khc thng thng qua hip nh song phng hoc theo nguyn tc rt nghim ngt. + mc d thm phn quc gia c th khch quan, h vn phi buc s dng ngn ng v p dng quy tc t tng ca quc gia h v thng cng quc tch vi mt bn. A. KT LUN: Trn y l nhng kin thc c bn nht v cc hnh thc gii quyt tranh chp kinh doanh, thng mi, nhng u im v hn ch ca tng hnh thc. Khng c phng thc no l tuyt i v vic quyt nh la chn hnh thc gii quyt tranh chp no khng nhng phi c la chn da trn c s u, nhc im ca tng hnh thc m cn phi ty vo tng trng hp tranh chp tm ra phng php thch hp nht, c li nht.