Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

TEHNIKO CRTANJE SA KOMPJUTERSKOM GRAFIKOM

Predavanja Lekcija 2

Mainski fakultet u Kragujevcu

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

PRIKAZIVANJE PREDMETA NA CRTEU Cilj tehnikog crtanja u mainstvu je prikaz prostornog mainskog dela u ravni crtea Mainski deo je geometrijsko telo ili sklop geometrijskih tela Oblik mainskog dela se prikazuje na crteu projiciranjem Projekcija je prikaz trodimenzionalnog predmeta u ravni

Mainski fakultet u Kragujevcu

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

Projiciranje na ravan Projiciranje na ravan Centralno Centralno Paralelno Paralelno

Ortogonalno Ortogonalno

Aksonometrijsko Aksonometrijsko Izometrija Izometrija Trimetrija Trimetrija

Dimetrija Dimetrija Kosa projekcija Kosa projekcija

Mainski fakultet u Kragujevcu

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

CENTRALNA PROJEKCIJA - PERSPEKTIVA

2

2 2

projekcijske ravni

C1, C2 projekcije take C A1B1, A2B2 projekcije dui AB

1 1 1

projekcijski zraci
1

sredite projiciranja

Mainski fakultet u Kragujevcu

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

CENTRALNA PROJEKCIJA - PERSPEKTIVA Osnovna svojstva centralne projekcije Veliina centralne projekcije u odnosu na predmet projektovanja zavisi od poloaja projekcijske ravni u odnosu na meusobni poloaj sredita i predmeta projiciranja Paralelne ivice ne zadravaju takav odnos na crteu Najbolja prostorna predstava predmeta na crteu

Mainski fakultet u Kragujevcu

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

CENTRALNA PROJEKCIJA - PERSPEKTIVA Projekcija predmeta se dobija na osnovu projekcija karakteristinih taaka predmeta Spajanjem projekcija taaka predmeta istim redom kojim su i take predmeta spojene dobija se projekcija predmeta

Mainski fakultet u Kragujevcu

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

PARALELNO PROJICIRANJE Koso projiciranje Ortogonalno projiciranje

Mainski fakultet u Kragujevcu

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

PARALELNO PROJICIRANJE Aksonometrijsko projiciranje Za prostorno razumevanje oblika predmeta pogodno je primeniti prostorni prikaz koji prikazuje trodimenzionalni predmet jednom projekcijom u ravni Kod prostornog prikaza vidljive su sve tri glavne dimenzije predmeta Da bi se objekti iz trodimenzionalnog prostora mogli projicirati na dvodimenzionalnu ravan neophodno je bar jednu prostornu dimenziju prikazati pod nekim uglom aksonometrijskom projekcijom Za razliku od perspektive, kod aksonometrije paralelne ivice na predmetu zadravaju takav poloaj i na crteu

Mainski fakultet u Kragujevcu

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

PARALELNO PROJICIRANJE Aksonometrijsko projiciranje U zavisnosti od poloaja glavnih osa i skraenja u smeru pojedinih osa razlikuju se sledee vrste aksonometrijskih projekcija: Izometrija Dimetrija Trimetrija Kosa projekcija

Mainski fakultet u Kragujevcu

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

AKSONOMETRIJSKO PROJICIRANJE Izometrija Ose su ravnomerno rasporeene pod uglovima od 120, nema skraenja u smeru osa

Mainski fakultet u Kragujevcu

10

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

AKSONOMETRIJSKO PROJICIRANJE Dimetrija Dve ose su pod uglovima od 7 i 90 bez skraenja, a jedna pod uglom od 42 sa skraenjem 1:2

Mainski fakultet u Kragujevcu

11

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

AKSONOMETRIJSKO PROJICIRANJE Trimetrija Svaka osa ima drugaiji nagib i skraenje

Mainski fakultet u Kragujevcu

12

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

AKSONOMETRIJSKO PROJICIRANJE Kosa projekcija Dve ose su pod uglom od 90 i bez skraenja, a trea je pod uglom od 30, 45 ili 60 s proizvoljnim skraenjem

Mainski fakultet u Kragujevcu

13

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

ORTOGONALNO PROJICIRANJE Aksonometrijske projekcije su pogodne za prostorno razumevanje oblika predmeta, ali imaju nedostatke u pogledu predstavljanja stvarnih dimenzija U tehnikom crtanju mainskih delova za prikazivanje predmeta na crteu po pravilu se primenjuje ortogonalno projiciranje Najvei broj mainskih delova predstavlja geometrijska tela sa meusobno upravnim povrinama Prikazivanje predmeta na crteu sa jednom povrinom paralelnom projekcijskoj ravni u sluaju ortogonalnog projiciranja je konstrukciono najjednostavnije Najjednostavnije je unoenje ostalih potrebnih podataka o predmetu (dimenzija, tolerancija, ...)
Mainski fakultet u Kragujevcu
14

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

ORTOGONALNO PROJICIRANJE Kod ortogonalnog projiciranja u tehnikom crtanju koriste se sledei pojmovi: Projekcija izgled Projekcijski zrak - pogled

Mainski fakultet u Kragujevcu

15

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

ORTOGONALNO PROJICIRANJE U ortogonalnom projiciranju ima ukupno est osnovnih pogleda: pogled u pravcu a - pogled spreda (glavni), pogled u pravcu b - pogled odozgo, pogled u pravcu c - pogled s leve strane, pogled u pravcu d - pogled s desne strane, pogled u pravcu e - pogled odozdo, pogled u pravcu f - pogled straga.

Mainski fakultet u Kragujevcu

16

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

ORTOGONALNO PROJICIRANJE Prikaz razliitih pogleda

Mainski fakultet u Kragujevcu

17

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

ORTOGONALNO PROJICIRANJE Naini ortogonalnog projiciranja Evropski nain projiciranja: posmatra predmet projekcijska ravan

Ameriki nain projiciranja: posmatra projekcijska ravan predmet

Mainski fakultet u Kragujevcu

18

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

ORTOGONALNO PROJICIRANJE
Raspored ortogonalnih projekcija evropski nain projiciranja

Mainski fakultet u Kragujevcu

19

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

ORTOGONALNO PROJICIRANJE
Raspored ortogonalnih projekcija ameriki nain projiciranja

Mainski fakultet u Kragujevcu

20

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

ORTOGONALNO PROJICIRANJE
Postupak dobijanja ortogonalnih projekcija

Mainski fakultet u Kragujevcu

21

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

ORTOGONALNO PROJICIRANJE
Meusobna veza ortogonalnih projekcija prikazanih u ravni crtea

Mainski fakultet u Kragujevcu

22

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

ORTOGONALNO PROJICIRANJE
Raspored tri osnovne projekcije na tehnikom crteu

Mainski fakultet u Kragujevcu

23

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

ORTOGONALNO PROJICIRANJE Osnovna svojstva ortogonalne projekcije Veliine u ravnima paralelnim projekcijskoj ravni se prikazuju u pravoj veliini Povrine upravne na projekcijsku ravan se prikazuju kao dui Dui upravne na projekcijsku ravan se prikazuju kao take Prostorna predstava predmeta na crteu se potpuno gubi

Mainski fakultet u Kragujevcu

24

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

KRITERIJUMI ZA IZBOR GLAVNOG IZGLEDA Kod crtanja mainskih delova to vie podataka o obliku, dimenzijama, tolerancijama, ... to manje nevidljivih (zaklonjenih) ivica Poloaj kod izrade ili primene

Mainski fakultet u Kragujevcu

25

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

KRITERIJUMI ZA IZBOR GLAVNOG IZGLEDA Kod crtanja mainskih sklopova to vie delova u preseku sa meusobnim poloajima i vezama Poloaj kod primene Optimalna ispunjenost formata Estetski aspekt

Mainski fakultet u Kragujevcu

26

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

POSEBNI IZGLEDI U nekim sluajevima, zavisno od oblika predmeta, neophodno je predmet prikazati u posebnim izgledima, koji odstupaju od est osnovnih izgleda Strelicom i velikim slovom se oznaava posebni pogled dok se pored odgovarajueg posebnog izgleda naznaava iz kog pogleda je ovaj izgled dobijen

Mainski fakultet u Kragujevcu

27

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

DELIMINI IZGLEDI

Za prikazivanje pojedinih detalja mogu se primeniti i delimini pogledi Kod deliminih pogleda ne crta se ceo predmet u tom pogledu nego samo detalj za koji je vaan taj pogled

Mainski fakultet u Kragujevcu

28

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

SKRAENI IZGLEDI Dugaki delovi sa nepromenljivim poprenim presekom na veoj duini mogu se prikazati u skraenim izgledima

Mainski fakultet u Kragujevcu

29

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

IMAGINARNI PRODORI Linije imaginarnih prodora (blagih prelaza izmeu povrina) oznaavaju se pomou punih tankih linija koje ne dodiruju konture

Mainski fakultet u Kragujevcu

30

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PROJICIRANJE

UPROENO PREDSTAVLJANJE OTVORA I LEBOVA Stvarni izgledi blago naglaenih otvora i lebova mogu se predstaviti uproeno, a da se time ne umanji jasnoa crtea

Mainski fakultet u Kragujevcu

31