1

PHN I: THC HNH GII PHU BI 1: GII THIU TNG QUAN BN NGOI

Hnh 1.1: Vng u v c bn ngoi.

Hnh 1.2 Vng ngc bn ngoi

Hnh 1.3: Vng lng bn ngoi.

Hnh 1.4: Vng ngoi chi trn

Hnh 1.5: Vng ngoi chi di

BI 2 : MT TAI

Hnh 2.6: B my l

Hnh 2.7: Nhn cu

Hnh 2.8: ng nhn cm m thanh.

Hnh 2.9: Tai ngoi v hm nh

10

Hnh 2.10: M nh xng v m nh mng.

11

BI 3: H XNG

Hnh 3.11: S-nhn trc.

12

Hnh 3.12: S - nhn bn.

13

Hnh 3.13: Ct sng

14

Hnh 3.14: Cc t sng ngc.

15

Hnh 3.15: Cc t sng tht lng.

16

Hnh 3.16: Khung xng ngc

17

Hnh 3.17: Khung xng ca bng

18

Hnh 3.18: S khc bit gii tnh ca chu hng

19

Hnh 3.19: Xng cnh tay v xng vai nhn trc.

20

Hnh 3.20 : Xng cnh tay v xng vai nhn sau

21

Hnh 3.21: Cc xng ca cng tay.

22

Hnh 3.22: Cc xng c tay v bn tay

23

Hnh 3.23 :Xng chu

24

Hnh 3.24: Xng i

25

Hnh 3.25: Xng chy v xng mc

26

Hnh 3.26: Cc xng ca bn chn.

27

BI 4: H C

Hnh 4.27: Cc c biu hin nt mt.

28

Hnh 4.28: C lng-lp nng

29

Hnh 4.29: Thnh ngc trc

30

Hnh 4.30: Cc c vai.

31

Hnh 4.31: Cc c cng tay-nhn sau

32

Hnh 4.32: Cc c cng tay nhn trc.

33

Hnh 4.33: Cc c ni ti ca bn tay

34

Hnh 4.34: Cc c ca i

35

Hnh 4.35: Cc c ca cng chn-nhn sau

36

Hnh 4.36: Cc c ca cng chn nhn trc

37

BI 5: H TUN HON

Hnh 5.37: Tim

38

Hnh 5.38: Tim: Cc mt y v mt honh

39

Hnh 5.39: Cc ng mch vnh v cc tnh mch vnh.

40

Hnh 5.40: Tm nh, cc tm tht v vch gian tht

41

Hnh 5.41: Cc ng mch ca vng ming v vng hu

42

6/ ng mch nch v vng ni quanh xng vai

Hnh 5.42: ng mch nch v vng ni quanh xng vai

43

Hnh 5.43 : Cc ng mch v thn kinh chi trn

44

Hnh 5.44: Cc ng mch ca niu qun v bang quang

45

Hnh 5.45: Cc ng mch ca i v gi

46

BI 5 : H THN KINH

Hnh 6.46: No nhn bn

47

Hnh 6.47: No nhn trong

48

Hnh 6.48: No tht bn v tiu no

49

Hnh 6.49:Thnh kinh s ( phn b vn ng v cm gic)

50

Hnh 6.50: Ty gai v thn kinh gian sn

51

BI 7 : H H HP

Hnh 7.51:Thnh ngoi ca mi

52

Hnh 7.52: Cc sn thanh qun

53

Hnh 7.53: nh khu phi nhn trc

54

Hnh 7.54: Phi nhn trong

55

Hnh 7.55 Kh qun v ph qun

56

Hnh 7.56: Cc thy ph qun phi

57

BI 8: H TIU HA

Hnh 8.57: Thm khm ming

58

Hnh 8.59: Rng

59

Hnh 8.60: Cc tuyn nc bt

60

Hnh 8.61: D dy

61

Hnh 8.62: Mc ni ln v Tng bng

62

Hnh 8.63: Ty

63

Hnh 8.64: Cc mt ca gan

64

BI 9: H TIT NIU H SINH DC

Hnh 9.65: Thn

65

Hnh 9.66 Cc cu trc i th ca thn

66

Hnh 9.67: Tng chu hng v y chu n

67

Hnh 9.68: Tng chu hng v y chu nam

68

Hnh 9.69: Tuyn v

69

Hnh 9.70: T cung

70

Hnh 9.71: T cng v phn ph

71

Hnh 9.72: Bu v cc cu trc cha bn trong

72

PHN 2: THC HNH SINH L

Bi 10: QUAN ST MU BNH THNG 10.1. Hng cu: hnh a, hai mt lm, khng c nhn, mu hng lt,dy 2m, ng knh
7m.

10.2. Tiu cu: hnh trn hay hnh bu dc, thng c tua nhn, khng co nhn, ng knh 24m. Thng t li thnh tng m.

73

10.3. Bch cu: Chia lm 2 nhm: Bch cu n nhn v bch cu a nhn 3.1 Bch huyt bo (lympho bo): Chim 20%, ng knh 7-12m, nhn hnh bu dc, chim gn ht th tch, t bo c nhim sc cht mu tm sm. T bo cht nhiu, mu xanh dng lt.

3.2 Bch cu n nhn to: Chim 8% ng knh 15-25 m, nhn hnh thn hay hnh mng nga, c nhim sc cht tha hnh si dy, mu tm. T bo cht cha nhiu mu xanh dng lt.

74

3.3 Bch cu a nhn trung tnh: chim 60%-70%. ng knh 12-15 m. Nhn thng c t 24 thy, c nhim sc cht m c mu tm sm. T bo cht mu hng, c nhiu tiu ht nh hp phm mu trung tnh mu hng.

3.4 Bch cu a nhn toan tnh: Chim 1%. ng knh 10-15 m. Nhn ch c 2 thy, c nhim sc cht m c mu tm sm. T bo cht cha nhiu tiu ht to, hp phm acid c mu da cam.

75

3.4 Bch cu a nhn kim tnh: Chim 0,5%. ng knh 10-15 m. Nhn hnh qu du (khng chia thy r rt) c nhim sc cht m c mu tm sm. T bo cht mu xanh lt. C nhiu tiu ht kch thc to nh khng u nhau c mu xanh dng m

76

BI 11: XC NH NHM MU A, B, O V Rh 11.1 i cng

Trn mng hng cu trong mu ni c hai loi khng nguyn l A v B. Trong huyt tng c hai loi khng th tng ng vi khng nguyn l anti A v anti B. Khi khng nguyn trn mng hng cu. Th d: A gp anti A hay B gp anti B. Da vo s c mt ca khng nguyn trn mng hng cu v khng th trong huyt tng c chia ra lm 4 nhm mu. Nhm mu A B AB O Khng nguyn A B AB Khng c khng nguyn AB Khng th Anti A AntiB Khng c AntiAB AntiAB

nh nhm mu ca mt ngi l xc nh khng nguyn trn mng hng cu ca ngi . xc nh nhm mu h ABO, ngi ta thng dung 2 phng php. Phng php dng huyt thanh mu ca Beth Vincent. Phng php dng hng cu mu ca Simonin

H Rh (Rhesus) : Mng hng cu c khng nguyn Rh, trong huyt tng khng th Anti D. Ngi ta qui c: mu ngi no c cha yu t Rh gi l Rh+ cn khng c th gi l Rh-.

11.2 Phng php dng huyt thanh mu 11.2.1 Nguyn tc

Trn mu ngi th vi tng git huyt thanh mu c khng th bit trc, hng cu s b ngng kt bi khng th tng ng vi khng nguyn trn mng hng cu, t bit c khng nguyn trn mng hng cu ngi th l g, v nh nhm mu.

77

Khi trn nhm mu ngi th vi huyt thanh mu c khng th anti-D, nu hng cu b ngng kt chng t anti-D gn vo hng cu c Rh+, mu ngi c kt lun l Rh+.

11.2.2 Dng c - thit b

02 lam knh 03 a thy tinh hay tm tre Bng st trng v kim chch mu Bn l huyt thanh mu

Huyt thanh anti A Huyt thanh anti B Huyt thanh anti AB Huyt thanh anti D

11.2.3 Tin hnh:

a/ Chun b lam knh Lam knh phi kh sch, nh du vo lam knh bng bt xa hay bt long kim trnh nhm ln huyt thanh Lam knh 1: Nh git huyt thanh mu ln ba v tr cch u nhau ca lam knh u hai vch nh (bn tri lam knh) huyt thanh anti A, gia nh huyt thanh anti AB, u ba vch nh (bn phi lam knh) huyt thanh anti B. ng knh mi git huyt thanh khong 5mm

78

b/ St trng chch mu, khng cn b git u. c/ t 3 git ln lam knh 1, cnh 3 git huyt thanh mu (lu : ng knh mi git bng khong 1/3 ng knh git huyt thanh.) Trn u mu vi huyt thanh mu, ch dng cc u thy tinh khc nhau trn, khng huyt thanh ln sang nhau. i 2 pht c kt qu. d/ Kt qu Nu c hin tng ngng kt, hng cu b t li thnh tng m ( c hnh chum nho) gia huyt thanh trong sut) Nu khng c hin tng ngng kt: hng cu phn b u, ha tan vi huyt thanh nh pha long mu.

79

80

BI 13: O HUYT P NG MCH GIN TIP . KHO ST MT S YU T NH HNG LN HUYTP

13.1 i cng 13.1.1 nh ngha:

Huyt p l lc ca mu tc dng ln mi n v din tch ca thnh mch

13.1.2 n v o
n v o huyt p l mmHg hoc Kpa (Kilopascal) 1 KPa= 7,5 mmHg

13.1.3 Nguyn tc
o huyt p ng mch bng phng php gin tip - p ng mch c ng knh tng i ln bng mt bng qun cao su. Bm hi vo bng qun. Khi p sut trong bng qun ln hn huyt p tm thu, ng mch b p, mu khng chy qua c - Khi p sut bng qun bng v thp hn huyt p tm thu, trong k tm thu ng mch khng b p cht, mu chy qu ch b p, di vo ct mu ang yn tnh pha di nn gy ra ting ng. Lc ny c th s c mch tr li hoc nghe c ting ng ny. p sut trong bng qun cng gim, mi k tm thu mu chy qua cng nhiu hn cho n khi p sut bng qun bng huyt p tm trng: Ting ng m i (muffling), ri mt hn. Ting ng nghe c gi l ting Korotkoff. Ting Korotkoff c chia thnh 5 giai on: Giai on 1: Ting xut hin u tin, tng ng vi huyt p tm thu. Giai on 2: Ting to hn, u n. Giai on 3: Ting to ln, c l do dng mu chy xoy. Giai on 4: Ting m i Giai on 5: Ting mt hn

81

13.2 Dng c
ng nghe Huyt p k c kch thc bng qun ph hp vi cnh tay ngi c o ng h eo tay Ging Chu ng nc

13.3 THC HNH 13.3.1 Xc nh huyt p bnh thng: 13.3.1.1 Phng php s mch
Sinh vin ngi, cnh tay dui trn bn, ngang tim. B l cnh tay, qun bng qun va

kht vi cnh tay, b di bng qun cch np khuu tay 2-3cm, ngang lien sn 4 (v tr ngang tim) Tm mch quay c tay bng 3 ngn tay 2,3,4. ng van. Bm khng kh vo bng qun

cho n khi khng cn thy mch p, bm them 30 mmHg, trn mc mch sau m van lm gim p sut t t, khong 2-3 mmHg mi giy Huyt p tm thu l tr s lc mch quay xut hin tr li. Tip tc gim p sut trong bng

qun cho n khi 0 mmHg

13.3.1.2 Phng php nghe

Bt mch cnh tay. t phn chung hoc mng ca ng nghe ln trn ng mch cnh tay. Bm kh vo bng qun n tr s cao nht bm ln trc ( o bng phng php s mch). M van, gim p sut t t (2-3 mmHg)/ 1 giy cho n khi nghe ting ng u tin, l huyt p tm thu. Tip tc gim p sut trong bng qun ting ng gim cng mt hn. Tr s

82

tng ng vi lc ting ng mt hn l huyt p tm trng. Trong trng hp ting ng gim hn trc khi mt th phi ghi r tr s huyt p lc ting ngg gim v mt hn. V d: 120/80-70 mmHg

13.3.1.3 Kt qu o huyt p
So snh huyt p tm thu, c c bng hai phng php ( huyt p tm thu o c bng phng php nghe ln hn huyt p tm thu o c bng phng php bt mch t 2-5 mmHg)

13.3.2 Tng quan gia huyt p tm thu v huyt p tm trng

Huyt p tm trng = HATT/2*10mmHg Tri s huyt p bnh thng ngi ln 140/90 mmHg

13.3.3 Mt s nguyn nhn lm sai lch huyt p.

- Huyt p k: kim ch khng ng s 0 mmHg. Nu dng huyt p k ng h phi kim tra i chiu vi huyt p thy ngn 6 thng mt ln. - Kch thch bng qun phi ph hp: chiu rng ti hi bng 40% chu vi cnh tay, chiu di bng 80% chu vi cnh tay hay khong hai phn 3 chiu di cnh tay. - o huyt p nhiu ln cng mt cnh tay lm tr mu trong tnh mch cng tay. - Khng nghe r, khng nhn r, nhn nh sai ting ng. X hi qu nhanh khng c kp. - Bnh nhn khng tun th nhng iu sau Khng ung c ph trc 01 gi. Khng ht thuc trc 15 pht. Khng dng thuc kch thch giao cm ( nh mi), v ph giao cm (nh mt lm gin ng t) Th gin Khng mt m

83

13.3.4 Kho st cc yu t nh hng 13.3.4.1 nh hng ca trng lc

o huyt p cc t th khc nhau: - T th c th: + Nm , tay ngang tim + ng dy t ngt, tay ngang tim (o tc khc) - T th cnh tay: + Ngi, tay ngang tim + Ngi, tay gi cao khi i + Ngi, nghing ngi sang mt bn tay cng di tim cng tt. -Ghi v gii thch kt qu. Huyt p Tm thu mmHg Tm trng mmHg Nm Ngi ng

Huyt p Tm thu mmHg Tm trng mmHg

Cnh tay ngang tim

Cnh tay gi cao

Cnh tay h thp

84

13.3.4.2 nh hng ca vn ng
o huyt p v m mch trong t th ngi tay ngang tim. Sau sinh vin ht t 10 ln, o huyt p v m mch ngay khi chm dt vn ng (0 pht). C hai pht li o li mt ln cho n khi huyt p v mch tr li bnh thng -Ghi v gii thch kt qu: Huy p Tm thu mmHg Tm trng mmHg Nhp tim Trc khi vn ng 0 pht 2 pht 4 pht 6 pht 8 pht

13.3.4.3 nh hng ca kch thch au Th nghim Cold pressor test l mt phng php xc nh s thay i ca huyt p vi mt cm gic au chun. - o huyt p v m mch trong t th ngi tay nm ngang tim. - Ngm nguyn bn tay khng thun vo nc 40C. Sau mt pht ly bn tay ra, o huyt p cnh tay khng thun (0 pht), sau mi 2 pht cho n khi huyt p tr li bnh thng - So snh kt qu trc v sau khi lm cold pressor test Gii thch kt qu

85

Huyt p

Trc khi kch thch au

0 pht

2 pht

4 pht

6 pht

8 pht

HA tm thu mmHg HA tm trng mmHg Nhp mch

+ Phn ng km: Huyt p tm thu v Huyt p tm trng tng < 22mmHg + Phn ng mnh: Huyt p tm thu v huyt p tm trng tng > 22mmHg

86

TI LIU THAM KHO [1] Khoa Dc- Trng H Nguyn Tt Thnh, Bi ging l thuyt Y Hc C S 1, 2012, lu hnh ni b. [2] Khoa Dc- Trng H Nguyn Tt Thnh, Bi ging l thuyt Y Hc C S 2, 2012, lu hnh ni b. [3] GS Nguyn Quang Quyn, Gin Yu Gii Phu Ngi, 2012, NXB Y Hc. [4] GS. Phm nh Lu. Sinh L Y Khoa tp 1&2, 2009 B Mn Sinh L Hc, H Y Dc Tp. HCM. NXB Y Hc. [5] FRANHK H. NETTER.MD, Alatas Gii Phu Ngi, 2010, NXB Y Hc [6] B Mn Sinh L, Gio Trnh Thc Hnh Sinh L, 2011, i Hc Y Dc TP. H Ch Minh [7] TS. Nguyn Xun Cng, Gii Phu Sinh L Ngi, 2009. NXB Gio Dc Vit Nam