Opdracht 1: Kubisme

Dit is een afbeelding van het werk The bather door Jacques Lipchitz. Het werk is gemaakt in 1925. Het bronzen beeld is 80 cm hoog.

Jacques Lipchitz staat bekend als een van de meest succesvolle beeldhouwers van het kubisme. Hij slaagde erin planaire, gefragmenteerde stukken die zeer bekend waren op het platte doek (denk aan werken van Picasso) in een driedimensionaal werk samen te voegen. Lipchitz werkte zijn ideen vaak uit in klei en maakte ze daarna in brons of steen. The bather is typerend voor de kubistische stijl. Het vrouwelijk menselijk lichaam is opgebroken in kubistische vormen en vlakken. De in elkaar grijpende en kruisende onderdelen doen denken aan de werken van Picasso. In dit werk is gebruik gemaakt van geometrische vormen. Het object is sober en bevat weinig kleur. Dit is kenmerkend voor het geometrisch kubisme waarin kleur geen rol speelt. Vorm en ruimte zijn de belangrijkste beeldaspecten. Het beeld is opgebouwd uit vele kubistische vormen die samengevoegd zijn tot een beeld. Ruimte is belangrijk omdat het beeld ruimte inneemt maar omdat het ook mogelijk is om het beeld vanuit verschillende standpunten te bekijken. Dit is kenmerkend voor het kubisme.

Het kubisme In het kubisme worden voorwerpen in stukken uiteen gebroken en weer samengevoegd in een abstracte vorm. Het werk wordt niet vanuit n hoek weergegeven maar het doel is om het object zo compleet mogelijk vorm te geven. Als voorbeeld kan je denken aan een tafel. Je kan een tafel vanuit verschillende hoeken bekijken. Van bovenaf als je staat, van de zijkant als je zit en van onderaf als je iets van de grond wilt pakken. Kubisten proberen dit allemaal in n werk te verwerken. Het kubisme ontstond als reactie op het fauvisme. Het fauvisme staat bekend om zijn felle kleuren en vlakke vormen. Het kubisme ging als vervolg in de richting van orde, reflectie en constructie en maakte gebruik van driedimensionale vormen. Een belangrijke en zeer bekende kubist is Pablo Picasso. Het belangrijkste aspect van het kubisme is dat het om een nieuwe manier van kijken gaat. Dit is het vernieuwende aan het kubisme. Belangrijke kenmerken zijn: afgevlakt volume, verwarrend perspectief, collage, meerdere standpunten, analytisch en synthetisch. Kubisten maken enkel gebruik van vormen als kubussen, kegels en bollen. Heel kenmerkend is de vereenvoudiging van alles. Kleur was bijvoorbeeld in het vroege stadium niet belangrijk. Het kubisme heeft voor een belangrijke omslag in de kunst gezorgd. Voor het kubisme werd alles zo realistisch mogelijk weergegeven. Door het kubisme was kunst niet langer een venster op de werkelijkheid maar een registratie van wat er in ons hoofd omgaat als wij ergens naar kijken. Het kubisme kan men in drie periodes opdelen: het geometrisch kubisme, het analytisch kubisme en het synthetische kubisme. In de eerste fase, het geometrisch kubisme, wordt gezocht naar de basisstructuren achter de dingen. Objecten zijn in deze fase nog redelijk herkenbaar en de vormen zijn samenhangend. Bij het analytisch kubisme worden de herkenbare beelden opgedeeld in fragmentjes waardoor het geheel nauwelijks te begrijpen is. In deze fase worden verschillende gezichtspunten weergegeven zonder na te denken over het centraal perspectief. Ten tijde van het synthetisch kubisme probeert men de breuk met de realiteit weer te herstellen. Niet door terug te gaan naar eerder werk maar door een omtreklijn te gebruiken en materie zo reel mogelijk weer te geven. Deze fase ontwikkelt zich vlak voor het uitbreken van de eerste wereldoorlog. In de werken is nu weer meer kleur zichtbaar en het lijkt vaak op een soort knippen en plakken van een voorwerp. Bron: Gardner's Art Through the Ages: The Western Perspective, Volume 2 Door Fred S. Kleiner

Titel
BASISPLAN vakgerichte doelen

titel Kubistisch mensfiguur groep 7-8 onderwerp Kubisme ruimtelijk 3d beeldaspect Geometrische vormen materiaal/techniek Kartonnen dozen, plakken type les Deel klassikaal, deel verwerking

Opdracht De beeldende probleemstelling

Maak een kubistisch mensfiguur Maak zelf een kubistisch mensfiguur Let erop dat je figuur ruimtelijk is Het hoeft geen weergave van de werkelijkheid te zijn (juist niet! Dat is een kenmerk van kubisme!) Kleurgebruik: net als de beelden, sober!

Doel

De leerlingen maken kennis met het kubisme. De leerlingen ervaren zelf hoe je met behulp van geometrische figuren en een kubistisch 3d werk kan maken.

Beeldaspect

Geometrische figuren, verknippen

Materiaal

Kartonnen dozen, lijm

LES/ PROCESFASEN een korte handleiding Zie powerpoint voor meer details!

Orintatiefase

Introduceren

De kinderen zien allereerst diverse kubistische werken in 2d en worden enthousiast gemaakt door ze over de werken te laten nadenken.

Vervolgens wordt de overstap naar 3d gemaakt.

Informeren

Aan de hand van voorbeelden krijgen de leerlingen uitleg over het kubisme

Instrueren

Met behulp van de powerpoint wordt duidelijk gemaakt wat er van de leerlingen verwacht wordt.

Opdracht 2: Alice in Wonderland

Bovenstaande afbeelding is n van de filmposters van Alice in Wonderland. Ik heb ervoor gekozen om een les te ontwerpen aan de hand van een filmposter. Mijn doel met deze les is te tonen dat je met verschillende accenten de sfeer van een afbeelding kunt veranderen. De film is gebaseerd op het beroemde boek van Lewis Carroll. Deze eerste 3d versie van Alice in Wonderland is geregisseerd door Tim Burton. Het is een mengeling van live action, computeranimatie en stop motion. Er is veel kritiek geweest op de ze verfilming. De kritiek was inhoudelijk. Over het visuele werk is men zeer lovend. De mooie kostuums en de verbazingwekkende wereld zijn prachtig om te zien. Opvallend hierbij is dat de film is opgenomen met een minimum aan decors en rekwisieten. De film is het resultaat van veel computeranimatie.

Op het internet circuleren filmpjes waarin goed te zien is hoe de magische wereld tot stand is gekomen. Een mooi voorbeeld is deze afbeelding hier links en onderstaand commentaar:

Je ziet hoe sterspelers Johnny Depp (Mad Hatter),Mia Wasikowska (Alice), Helena Bonham Carter(Red Queen), Anne Hathaway (White Queen) enCrispin Glover (Knave of Hearts) hun ding doen voor het oog van de camera. De acteurs worden omgeven door groene schermen, zodat het gekleurde decor achteraf makkelijk met de computer kan worden bewerkt. Terwijl alle hoofdpersonages in hun speciaal daarvoor gemaakte kostuums rondlopen, zie je dat Glover uit de toon valt met zijn groene outfit en zijn grappige stelten. Voor de film werd alleen het hoofd van de acteur gebruikt, net zoals dat ook zo gebeurde met Matt Lucas voor de maffe tweeling Tweedledee en Tweedledum. Bron: http://animatie.blog.nl/disney/2010/03/19/de-animatietechniek-achter-alice-inwonderland

Op de filmposter is ontzettend veel te zien. Wat mij allereerst opvalt zijn de figuren. Links het meisje en het konijn. In het midden een wat vreemde man met een hoge hoed, en rechts twee dikke mannetjes een mooie prinses en een lelijke koningin (dit is mijn eigen interpretatie, niet het werkelijke verhaal). Wanneer ik de poster bestudeer vallen mij veel meer dingen op. In de rozen helemaal links zie ik gezichten, op een padd enstoel zit een blauwe rups en helemaal rechts zie je in de lucht de kop van een kat. Het valt mij ook op dat de verhoudingen tussen de verschillende onderdelen niet kloppen. De paddenstoelen zijn bijvoorbeeld veel groter dan de mensen. Een laatste opvallend beeldkenmerk is voor mij het kleurgebruik. Wanneer ik naar de hoek links boven kijk zie ik met name sombere kleuren en verwacht ik ook een treurig verhaal. Links onder worden echter juist veel tinten roze gebruikt wat een vrolijke, mooie sfeer geeft. Rechts onder zie ik weer de sombere sfeer terug en in het midden lijkt de zon wel te schijnen. In deze poster zijn veel verschillende beeldkenmerken waar te nemen die niet lijken samen te hangen. Het is naar mijn mening zelfs mogelijk de poster in allemaal kleine stukjes op te delen die ieder een afzonderlijk verhaal vertellen. Dit is precies waar ik met de les naar toe wil!

Titel
Introductietekst

BASISPLAN vakgerichte doelen

titel De mens met twee emoties groep 7 - 8 onderwerp Meerdere sferen in n werk ruimtelijk 3d beeld beeldaspect Sfeer m.b.v. kleurgebruik en details materiaal/techniek Chamotte klei type les Deel instructie, deel verwerking

Opdracht De beeldende probleemstelling

Probeer in n beeld twee verschillende emoties of sferen weer te geven.

Doel

De leerlingen ervaren op welke manieren je een bepaalde sfeer aan een werk mee kan geven

Beeldaspect

Sfeer door kleurgebruik en werken met details

Materiaal

Chamotte klei

LES/ PROCESFASEN een korte handleiding Zie powerpoint voor meer details

Orintatiefase

Introduceren

Poster Alice in Wonderland. Op welke manier zijn hier verschillende sferen in waar te nemen?

Informeren

Voorbeelden waarbij je verschillende emoties kan zien. Op welke manier is dit bewerkstelligt?

Instrueren

De leerlingen maken met chamotteklei een hoofd met twee emoties.